Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

Trng: i hc Quang Trung Lp : K5.407 Khoa : KT - TCNH

BI TIU LUN: ti:

NH GI HOT NG THNG MI QUC T VIT NAM GIAI ON 2000 - 2010

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

PHN 1: T VN
Trong s nghip i mi hin nay, thng mi quc t ng vai tr ht sc quan trng trong pht trin kinh t, khoa hc v cng ngh, tham gia c hiu qu vo s phn cng lao ng v trao i mu dch quc t, thc y s pht trin ca nn kinh t quc dn cng nh cc lnh vc lin quan n thng mi quc t. y nhanh qu trnh ch ng hi nhp kinh t quc t v khu vc trong bi cnh ton cu ha, Vit Nam v ang thc hin nhng gii php tch cc thc hin ng li pht trin v m rng thng mi quc t, tip thu nhng kinh nghim thng mi, kinh t v khoa hc, cng ngh tin tin ca cc nc, to iu kin nng cao cht lng cuc sng ca nhn dn, gp phn y mnh cng cuc cng nghip ha, hin i ha t nc. ng v nh nc ta thc hin nhiu chnh sch, ch trng nhm thc y qu trnh thng mi quc t din ra nhanh chng v c hiu qu, bn cnh vn cn nhiu sai st cn c khc phc v thc hin tt hn trong thi gian ti. Xut pht t nhng yu cu ca hi nhp, chng ti nghin cu ti nh gi hot ng thng mi quc t Vit Nam giai on 2000- 2010 nhm khi qut hot ng thng mi quc t ca Vit Nam trong nhng nm qua v c nhng bin php c th cho thi gian ti. Kt cu ti gm 5 phn: Phn 1: t vn Phn 2: Tng quan v thng mi quc t Phn 3: Thc trng v thng mi quc t ca Vit nam giai on 2000- 2010 Phn 4: Mt s bin php nhm thc y ngoi thng Vit Nam pht trin Phn 5: Kt lun

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

PHN 2: TNG QUAN V THNG MI QUC T

1. Khi nim: - Thng mi quc t l vic trao i hng ha v dch v (hng ha hu hnh v hng ha v hnh) gia cc quc gia, tun theo nguyn tc trao i ngang gi nhm a li li ch cho cc bn. i vi phn ln cc nc, n tng ng vi mt t l ln trong GDP. - Mc d thng mi quc t xut hin t lu trong lch s loi ngi nhng tm quan trng v kinh t, x hi v chnh tr ca n mi c n mt cch chi tit trong vi th k gn y. Thng mi quc t pht trin mnh cng vi s pht trin ca cng nghip ho, giao thng vn ti, ton cu ha, cng ty a quc gia v xu hng thu nhn lc bn ngoi. Vic tng cng thng mi quc t thng c xem nh ngha c bn ca "ton cu ho". 2. Nguyn nhn dn n hot ng thng mi quc t: - S khc nhau v iu kin t nhin ca cc quc gia. - S a dng ha v nhu cu. - S a dng ha v gi c, s thch v ngun cung cp u vo gia cc quc gia. 3. Mt s l thuyt thng mi quc t in hnh: - Ch ngha trng thng. - L thuyt li th tuyt i. - L thuyt v li th so snh (David Ricardo). - L thuyt thng mi tn c in (Hecksher - Ohlin). 4. c im ca thng mi quc t: - TMQT c xu hng tng nhanh, cao hn tc tng trng ca nn sn xut. - Tc tng trng ca TM v hnh tng nhanh hn tc tng trng ca TM hu hnh. - C cu hng ha trong TMQT c s thay i su sc theo hng: + Gim ng k t trng nhm hng lng thc, thc phm v ung. + Gim mnh t trng ca nhm hng nguyn liu, tng nhanh t trng ca nhm hng du m v kh t. + Gim t trng hng th, tng nhanh t trng sn phm cng nghip ch to.

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

+ Gim t trng nhng mt hng c hm lng lao ng gin n, tng nhanh nhng mt hng c hm lng lao ng thnh tho, phc tp, vn ln, cng ngh cao. - Nn thng mi th gii ngy cng m rng phm vi v phng thc cnh tranh vi nhiu cng c khc nhau. - Chu k sng ca tng loi sn phm ngy cng c rt ngn, vic i mi thit b, cng ngh, mu m hng ha din ra lin tc. - S pht trin ca cc quan h kinh t quc t mt mt thc y t do ha thng mi, mt khc cc hng ro bo h ngy cng tinh vi hn. 5.Chc nng ca thng mi quc t: a) i vi qu trnh ti sn xut x hi: - To vn cho qu trnh m rng vn u t trong nc. - Lm bin i c cu gi tr s dng ca sn phm x hi v thu nhp quc dn c sn xut trong nc thng qua vic xut nhp khu nhm t ti c cu trong nc ti u. - Gp phn nng cao hiu qu ca nn kinh t quc dn do vic m rng th trng trn c s khai thc trit li th ca nn kinh t trong nc trong phn cng lao ng quc t. b) i vi qu trnh lu thng hng ha gia trong nc vi nc ngoi: - T chc ch yu qu trnh lu thng hng ha vi bn ngoi, thng qua mua bn ni lin mt cch hu c theo k hoch gia th trng trong nc vi th trng nc ngoi, tha mn nhu cu ca sn xut v ca nhn dn v hng ha theo s lng, cht lng, mt hng, a im v thi gian ph hp vi chi ph t nht. 6. Nhim v ca thng mi quc t: - Nng cao hiu qu kinh doanh, thc y qu trnh cng nghip ha t nc. y l nhim v quan trng v bao qut ca ngoi thng. Thng qua hot ng xut, nhp khu gp phn vo vic nng cao hiu qu kinh doanh, thc y qu trnh cng nghip ha. - Gp phn gii quyt nhng vn kinh t - x hi quan trng ca t nc: vn, vic lm, cng ngh, s dng ti nguyn c hiu qu. - m bo s thng nht gia kinh t v chnh tr trong hot ng ngoi thng - T chc qu trnh lu thng hng ha gia trong nc vi nc ngoi.

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

7. Cc ro cn ca hot ng thng mi quc t: a) Hng ro thu quan: y l mt loi thu nh vo hng mu dch, phi mu dch khi hng ha i qua khu vc hi quan ca mt nc. Nhng hin nay, khi hi nhp kinh t quc t ngy cng su rng th cc quc gia tm cch gim dn v tin ti xa b hng ro thu quan. b) Hng ro phi thu quan: Hng ro phi thu quan l nhng bin php phi thu quan mang tnh cn tr i vi thng mi m khng da trn c s php l, khoa hc hoc bnh ng. Hng ro phi thu quan thng c p dng i vi hng nhp khu, hnh thc ca hng ro phi thu quan rt phong ph, bao gm: - Cc bin php hn ch nh lng. - Cc bin php qun l gi. - Cc ro cn k thut. - Cc bin php lin quan n hnh thc doanh nghip. - Cc bin php qun lin quan n u t. - Cc bin php bo v thng mi tm thi. - Cc bin php hnh chnh khc. 8. Cc ri ro trong thng mi quc t: a) Ri ro kinh t: - Ri ro lin quan n vic khng c kh nng thanh ton ca ngi mua. - Ri ro lin quan n vic n qu hn - ngi mua khng th thanh ton tin hng 6 thng k t ngy ti hn. - Ri ro khng chp nhn hng. - Ri ro t b ch quyn kinh t. a) Ri ro chnh tr: - Ri ro lin quan n vic hy b hoc khng gia hn giy php xut khu, nhp khu. - Ri ro chin tranh. - Ri ro lin quan n ti sn ca ngi nhp khu b quc hu ha hoc sung cng. - Ri ro lin quan n vic p t lnh cm nhp khu sau khi hng ang trn ng vn chuyn. - Ri ro thanh ton - lin quan n vic nc nhp khu p t chnh sch kim sot ngoi hi do thiu ngoi t. - Ri ro t b ch quyn chnh tr.

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

PHN 3: THC TRNG V THNG MI QUC T CA VIT NAM GIAI ON 2000 - 2010
I. CHIN LC PHT TRIN THNG MI QUC T CA VIT NAM GIAI ON 2000 2010: 1. ng li kinh t x hi v quan im pht trin ca Vit Nam: a) ng li ca ng: - i hi ng ln th IX xc nh ng li kinh t ca Vit Nam l: y mnh cng nghip ha, hin i ha, xy dng nn kinh t c lp t ch, a nc ta tr thnh mt nc cng nghip, u tin pht trin lc lng sn xut, ng thi xy dng quan h sn xut ph hp theo nh hng x hi ch ngha; pht huy cao ni lc, ng thi tranh th ngun lc bn ngoi v ch ng hi nhp quc t pht trin nhanh c hiu qu v bn vng; tng trng kinh t i lin vi pht trin vn ha, tng bcci thin i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn, thc hin tin b v cng bng x hi, bo v v ci thin mi trng; kt hp pht trin kinh t x hi vi tng cng quc phng an ninh. - Mc ch chin lc pht trin kinh t x hi Vit Nam thi k 2001 2010 l a nc ta ra khi tnh trng km pht trin; nng cao r rt i sng vt cht, vn ho, tinh thn ca nhn dn, to nn tng n nm 2020 nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i. Ngun lc con ngi, nng lc khoa hc v cng ngh, kt cu h tng, tim lc kinh t, quc phng, an ninh c tng cng; th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha c hnh thnh v c bn; v th ca nc ta trn trng quc t c nng cao. b) Quan im pht trin: - Pht trin nhanh, hiu qu v bn vng, tng trng kinh t i i vi thc hin tin b, cng bng x hi v bo v mi trng. - Coi pht trin kinh t l nhim v trung tm, xy dng ng b nn tng cho mt nc cng nghip l yu cu cp thit. - y mnh cng cuc i mi, to ng lc gii phng v pht huy mi ngun lc. - Gn cht vic xy dng nn kinh t c lp t ch vi ch ng hi nhp kinh t quc t. - Kt hp cht ch pht trin kinh t- x hi vi quc phng- an ninh.

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

2. Chin lc pht trin thng mi quc t Vit Nam thi k 2000-2010: - Tip tc m rng quan h kinh t i ngoi theo hng a phng ha, a dng ha; ch ng hi nhp kinh t quc t theo l trnh ph hp vi iu kin ca nc ta v m bo thc hin nhng cam kt trong quan h song phng v a phng nh AFTA, APEC - Khuyn khch mi thnh phn kinh t tham gia sn xut, kinh doanh xut nhp khu hng ha v dch v. Nng cao nng lc canh tranh, pht trin mnh nhng sn phm hng ha v dch v c kh nng cnh tranh trn th trng quc t; gim mnh xut khu sn phm th v s ch, tng nhanh t trng sn phm ch bin v t l ni a ha trong sn phm; nng dn t trng sn phm c hm lng tr tu, hm lng cng nghip cao. - Xy dng cc qu h tr xut khu, nht l i vi h n g n ng s n . - Tng nhanh kim ngch xut khu, tin ti cn bng xut nhp. - Khuyn khch tiu dng hng ha trong nc. - Thc hin cc chnh sch bo h i vi sn phm sn xut trong nc. - y mnh cc lnh vc dch v thu ngoi t: du lch, xut khu lao ng, vn ti, bu chnh vin thng, ti chnh tin t, dch v k thut, t vn, thu ht kiu hi. - Ch ng tch cc thm nhp vo th trng quc t, ch trng cc th trng trung tm kinh t th gii, duy tr v m rng th phn trn cc th trng quen thuc, tranh th mi c hi m th trng mi. - y m n h h o t n g t i p t h , x c t i n t h n g m i , t h n g t i n t h trng bng nhiu phng tin v t chc thch hp, k c cc c quan i din ngoi giao nc ngoi. Khuyn khch cc t chc, cc c nhn trong v ngoi nc tham gia cc hot ng mi gii, khai thc th trng quc t. - Coi xut nhp khp khu cng cc quan h kinh t i ngoi khc khng ch l nhn t h tr cho s pht trin kinh t quc dn m cn l ng lc pht trin kinh t ca t nc. - Ch ng c hi pht trin, a dng ha th trng xut k h u , nhanh chng hnh thnh mt s tp on kinh t thng mi. - Coi trng vic xut khu c hm lng ch bin, sn phm c hm lng tr tu v cng ngh cao; ch trng xut khu dch v, to cho xut khu tng tc v t hiu qu.

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

3. Cc cng c qun l v iu tit hot ng ngoi thng ca nh nc Vit Nam: a) Nh nc qun l hot ng ngoi thng bng lut php: - Thng qua h thng lut php, Nh nc qui nh r a v php l ca cc doanh nghip tham gia hot ng ngoi thng, quy nh cc iu kin v th tc trong kinh doanh xut nhp khu hng ha....Cn c vo mi trng hnh lang php l c quy nh, cc doanh nghip tin hnh hot ng kinh doanh ca mnh di s hng dn, gim st ca Nh nc. - Theo tinh thn ngh quyt Trung ng ng Cng Sn Vit Nam th Vit Nam pht trin theo m hnh kinh t m c s iu tit ca nh nc. Chnh sch ngoi thng ang p dng l chnh sch hng v xut khu. C ch qun l xut nhp khu hin nay ca Vit Nam c iu hnh ch yu bi Lut Thng mi c Quc hi thng qua ngy 14/6/2005, Ngh nh 12/2006/N-CP, ban hnh ngy 23/1/2006 : Quy nh chi tit thi hnh lut Thng mi v hot ng xut khu, nhp khu, gia cng v i l mua bn hng ha vi nc ngoi . Ngoi ra hot ng xut nhp khu (XNK) cn chu s iu tit bi cc lut khc nh lut thu XNK, lut v thu gi tr gia tng (VAT), thu thu nhp doanh nghip, lut u t nc ngoi v cc lut khc. b) Qun l bng cng c k hoch ha: - Nh nc qun l ngoi thng bng cc k hoch nh hng, v d nh cc ch tiu v kim ngch xut nhp khu, cc mt hng xut nhp khu trong nm... - Thng qua vic s dng cc cng c kinh t iu tit hot ng ngoi thng sao cho gp phn cn i tng cung tng cu nn kinh t quc dn. c) Qun l bng cng c ti chnh: - i vi cc doanh nghip nh nc tham gia hot ng ngoi thng, nh cc doanh nghip khc, nh nc s nh hng s dng vn thng qua cc hot ng phn tch d bo v m, cc cng c kinh t ti chnh, hng dn cng tc k ton, thng k v kim tra vic thi hnh php lut trong to lp, qun l v s dng vn ca doanh nghip. - Thu l cng c ti chnh quan trng m thng qua nh nc c th iu tit v m nn kinh t ni chung v i vi hot ng ngoi thng ni ring. Trong thi k ny, nh nc s p dng bn cnh thu quan cc loi thu khc nh thu chng ph gi, chng tr cp... d) Qun l bng cc cng c khc: Nh nc cn s dng h thng kho m v d tr quc gia can thip vo th trng. i vi hot ng ngoi thng c th thy r rng nht l 8

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

vic d tr vng, ngoi t mnh... Ngoi ra, c cc dng cng c thuc v chnh sch ngoi thng cng cn c lu nh: - Hn ngch nhp khu: Cng c ny trc nay i vi nc ta cha c ph bin, tuy nhin, trong giai on 2001-2005, nh nc s s dng hn ngch nhp khu mt s mt hng nh sn phm sa, tht... - Cc hng ro hnh chnh: Cc iu kin tiu chun v y t, v an ton v cc th tc hi quan ... Cc cng c qun l ngoi thng ngy cng c ci tin ph hp vi cc hip nh thng mi m nc ta k kt vi cc nc cng nh theo thng l quc t, nht l cc tha c theo WTO. 4. Chnh sch ngoi thng ca Vit Nam: a) Quan im pht trin ngoi thng: - Nh nc thng nht qun l ngoi thng, c chnh sch m rng giao lu hng ha vi nc ngoi trn c s tn trng c lp, ch quyn, bnh ng cng c li theo hng a phng ha, a dng ha; khuyn khch cc thnh phn kinh t sn xut hng xut khu theo quy nh ca php lut; c chnh sch u i y mnh xut khu, to cc mt hng xut khu c sc cnh tranh, tng xut khu dch v thng mi; hn ch nhp khu nhng mt hng trong nc sn xut c v c kh nng p ng nhu cu, bo h hp l sn xut trong nc; u tin nhp khu vt t, thit b, cng ngh cao, k thut hin i pht trin sn xut, phc v s nghip cng nghip ha, hin i ha t nc. - Chnh ph quy nh cc chnh sch c th v ngoi thng trong tng thi k v chnh sch i vi ngi Vit Nam nh c nc ngoi tham gia pht trin ngoi thng b) V quyn hot ng kinh doanh XNK ca doanh nghip: - V hot ng thng mi vi nc ngoi c quy nh ti lut Thng mi Thng nhn ch c hot ng thng mi vi nc ngoi nu c cc iu kin do chnh ph quy nh sau khi ng k vi cc c quan Nh nc c thm quyn. - V quyn kinh doanh xut nhp khu c c th ha ca Ngh nh 12-2006/N-CP: Thng nhn c xut khu, nhp khu hng ha theo giy chng nhn ng k kinh doanh m khng phi xin php XNK tr nhng mt hng cm xut khu, nhp khu v nhng hng ha xut nhp khu c iu kin. i vi xut khu th khuyn khch thng nhn Vit Nam thuc mi thnh phn kinh t xut khu tt c cc loi hng ha m php lut khng cm, khng ph thuc vo ngnh ngh ng k kinh doanh.

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

c) nh hng pht trin XK giai on 2000 2010: - Theo tinh thn ch th s 22/2000/CT-TTg ngy 27/10/2000 ca Th tng chnh ph v Chin lc pht trin xut - nhp khu hng ha v dch v thi k 2001-2010 th: Mc tiu hnh ng ca thi k ny l tip tc ch trng dnh u tin cao nht cho xut khu; to ngun hng c cht lng, c gi tr gia tng v sc cnh tranh cao xut khu, gp phn gii quyt vic lm cho x hi, to ngun d tr ngoi t, p ng yu cu cng nghip ha, hin i ha t nc. Xut khu hng ha v dch v thi k 2001-2010 phi t mc tng trng bnh qun t 15% nm tr ln - V c cu hng xut khu ca chng ta mt hng th vn cn chim t trng cao nn chin lc xut khu giai on 2001 -2010 nh ra rng C cu xut khu phi c chuyn dch mnh theo hng tng cc sn phm ch bin, ch to, ch trng cc sn phm c hm lng cng ngh v cht xm cao; bn cnh phi quan tm khai thc cc mt hng ch yu s dng nguyn, vt liu ti ch, s dng nhiu lao ng m th trng trong, cng nh ngoi nc c nhu cu; ng thi phi khai thc mi ngun hng c kh nng xut khu. - Chin lc xut khu giai on 2001 - 2010 cn nu ln cc vn v c s h tng, v qui hoch sn xut v th trng xut khu nh sau: + Ch trng nng cao gi tr gia cng v cht lng tng sn phm xut khu; gim xut khu hng ch bin th, tng t trng hng ch bin su bng cng ngh mi; gim gia cng, y mnh sn xut hng XK s dng nguyn, vt liu cht lng cao trong nc vi cng ngh mi; ci thin c s h tng c s nui, trng, s dng cc loi ging cy, con c sn lng, cht lng cao v cng ngh ch bin thch hp i i vi cc bin php bo v mi trng. + Phi c qui hoch vng nguyn liu cho tng nhm sn phm, tng bc xy dng tiu chun cht lng quc gia cho cc loi hng ha xut khu vi nhn hiu sn xut ti Vit Nam. - Sn phm xut khu phi p ng c nhng yu cu a dng ca th trng th gii, c bit l yu cu v cht lng, mu m hng ha. Mi loi hng ha phi hnh thnh c th trng chnh, ch lc v tp trung kh nng m rng cc th trng ny, ng thi ch ng m rng sang cc th trng khc theo hng a phng ha, a dng ha quan h bun bn; phi c i sch c th vi tng th trng v tng bc gim dn vic xut khu qua cc th trng trung gian. nh hng chung l tn dng mi kh nng duy tr t trng xut khu hp l vo cc th trng c Chu , c bit l th trng Nht, y mnh hn na xut khu 10

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

trc tip vo cc th trng sc mua ln nh M, Tu u, thm nhp, tng dn t trng XK vo cc th trng ng u, Nga v khu vc Chu M, Chu Phi. d) Chnh sch nhp khu ca Vit Nam: * Nguyn tc ca chnh sch NK: V nn cng nghip ca nc ta cn non tr, rt cn thit phi c s bo h ca Nh nc thng qua chnh sch hn ch nhp khu, nhng vic gia nhp ASEAN, APEC v m phn gia nhp WTO i hi chnh sch nhp khu phi p ng yu cu m ca kinh t t nc ca cc t chc ny, vic m ca kinh t s gip nc ta mau chng hi nhp vi tin trnh khu vc ha v quc t ha kinh t ton cu. Do vic NK phi c thc hin theo cc nguyn tc sau y: - S dng ngoi t vi tinh thn tit kim em li hiu qu kinh t cao. - Dnh u tin cho vic nhp khu t liu sn xut ng thi c ch thch ng nhp khu hng tiu dng thit yu cho i sng nhn dn. - Bo v v thc y sn xut trong nc pht trin, tng nhanh xut khu - Kt hp gia nhp khu v xut khu - Xy dng th trng nhp khu n nh vng chc v lu di * Chnh sch NK ca Vit Nam: Chnh sch NK ca Vit Nam giai on 2000 2010 c ra c th nh sau: - Nhp khu phi c nh hng cht ch; tng trng bnh qun ca nhp khu c thi k 2001-2010 c duy tr mc 14% nm. - Ch trng nhp khu cng ngh cao p ng yu cu ca cc ngnh ch bin nng, lm, thy hi sn v sn xut hng cng nghip nh; ng thi phi gn vi vic pht trin, s dng cc cng ngh, ging cy con v vt liu mi c sn xut trong nc. - V c cu hng NK: + Thit b my mc: gm my mc, nguyn vt liu, cng ngh c nhp khu bo m s hot ng hon chnh ca mt cng trnh. Nhp khu thit b ton b cn ch c vic nhp khu b quyt cng ngh, chuyn gia lp t v hng dn s dng. Khi nhp khu thit b, phi c gng t c yu cu theo th t u tin sau: . K thut tin tin, cht lng tt. . Cho php sn xut sn phm xut khu vi kh nng cnh tranh cao. . Gi c phi chng, c iu kin thanh ton thun li. . Ph hp vi iu kin sn xut v trnh tay ngh ca cng nhn. . Mang li hiu qu kinh t cao.

11

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

+ Nguyn nhin vt liu: Hng nm t trng nhp khu nhm ngnh hng ny rt cao v tha mn 40-90% nhu cu nguyn liu trong nc: trn 90% xng du, 80% phn bn, thuc tr su... Nguyn nhin vt liu c nhp khu da vo nhu cu thc t ca sn xut ng thi phi theo quan im tn dng nguyn nhin vt liu trong nc, s dng tit kim v hiu qu. + Hng tiu dng: nhp khu hng tiu dng s c thc hin p ng nhu cu trong nc ng thi cng phi ph hp vi trnh pht trin v kinh t, vn ha v x hi trong nc nh sau: . C cu hng tiu dng trong ton b kim ngch nhp khu mc va phi. . Nhp khu c tc dng khuyn khch v bo v sn xut hng tiu dng trong nc. Khuyn khch sn xut lng thc, thc phm v hng tiu dng l chin lc kinh t c bn ca nh nc ta. . Cn nhc mt hng tiu dng nhp. Ch nn nhp khu khi tht cn thit, ch nhp khu nhng mt hng trong nc cha sn xut c, khng nhp khu nhng hng xa x, khng ph hp vi mc sng ca nhn dn ta. + Ngoi ba nhm ngnh hng nhp khu thng hay c s dng nh trn. Trong giai on 2000 - 2010, nn kinh t c th pht trin c chng ta cn phi nhp khu c dch v v bng pht minh sng ch na. II. THC TRNG V THNG MI QUC T CA VIT NAM GIAI ON 2000 2010: 1. Giai on 2000 2006 (trc khi gia nhp WTO): - V tng hng ha xut khu: c th hin qua bng sau: Nm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Xut khu (triu USD) 14482,7 15029,2 16706,1 20149,3 26485,0 32447,1 39826,2

+ Nh vy trong 10 nm, k t nm 1997 th xut khu ca Vit Nam c nhng bc tin vt bc. Nu t nm 1997 n 2003, phi mt n 6 nm th kim ngch xut khu mi tng gp i th ch cn 3 nm t 2003 n 2006, kim ngch xut khu ca chng ta li tng gp i t 20 t 12

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

USD ln 40 t USD. c bit, nm 2006 c xem l ct mc nh du bc pht trin mi caVit Nam v kinh t. y cng l nm u tin chng ta c 09 mt hng c kim ngch xut khu trn 1 t USD, l: Du th, dt may, giy dp, thy sn, go, in t, g, cao su, c ph. + Tc tng trng xut khu hng hu hnh giai on 20012005 t bnh qun 17.4% /nm v ngy cng chim t trng cao trong GDP. Trong khi th xut khu v dch v trong giai on ny cng tng bnh qun l 15,7% /nm. + V th trng xut khu : giai on ny, chng ta xut i trn 230 nuc trn th gii. Trong th trng tiu th ch yu l chu vi kim ngch: 56,067 triu USD chim 50.6% tng lng xut khu trong giai on ny, k n l th trng chu u v chu M vi kim ngch ln lt l 22,765 triu USD v 20,995 triu USD. + Nhiu doanh nghip ngoi quc doanh ngy cng tham gia mnh vo h o t n g x u t k h u : c c d o a n h n g h i p c v n F D I n m 2 0 0 4 x u t k h u 14,486 t USD (chim t trng 54.6%), nm 2005 xut khu 18,553 t USD (chim57.6% kim ngch xut khu). Hin c trn 35.700 doanh nghip ngoi quc doanh tham gia xut khu, c doanh nghip t nhn c kim ngch xut khu trn 100 triu USD/nm. - V tng hng ha nhp khu: + Trong giai on ny, tc tng trng nhp khu khng n nh. T nm 2000 n 2003, t l nhp siu ca nc ta lin tc gia tng, t8% ln n 25.3%, sau gim dn cn 10.4% nm 2006. c th hin c th qua bng sau: Nm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2003 T l nhp siu (%) 8,00 7,90 18,2 25.3 20,6 14,4 10,4

+ Nhp siu ang gia tng mnh, nu nm 2000 nhp siu l 1.154 triu USD th nm 2002 l 3.040 triu USD, nm 2003 ln ti 5.051 triu USD,nm 2004 l 5520 triu USD.

13

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

+ Theo cc chuyn gia kinh t, tnh trng nhp siu l do VN thiu ngnh cng nghip ph tr. V trong c cu nhp khu, nguyn vt liu sn xut chim t trng ln, c bit l cc ngnh dt may, da giy, in t, g... phi nhp nguyn ph liu t 70% - 90%. + Trong giai on ny, Vit Nam nhp khu t khong 150 nc trn th gii. Cc i tc nc ta nhp khu nhiu nht u thuc khu vc Chu Thi Bnh Dng gm: Trung Quc, Singapore, i Loan, Nht Bn, HnQuc, Thi Lan, Malaysia, Hng Kng (chim khong 74%). + Trong chnh sch v c cu nhp khu ca nc ta trong thi k ny, nh hng ra l: gim t trng nhp khu t cc nc Chu xung cn 55% vo nm 2010. Chin lc pht trin nhp khu thi k 20012010 cn cp ti vic gia tng nhp khu t cc th trng cng ngh nh M, EU, Nht Bn ln 40% vo nm 2010. 2. Giai on 2007 2010 (sau khi gia nhp WTO 4 nm): - Gia nhp WTO l mt bc ngot ln trong tin trnh hi nhp kinh t quc t v c tc ng tch cc ti s pht trin kinh t ca Vit Nam. y l thi c ln cho nc ta trong hot ng ngoi thng, c bit l hot ng xut nhp khu hng ho c bc pht trin mnh m. Bi xut khu l hng u tin v l trng im ca hot ng ngoi thng cc nc ni chung v Vit Nam ni ring. - S pht trin ca ngoi thng gp phn a nn kinh t Vit Nam hi nhp su rng vo nn kinh t th gii; gp phn tng tch lu ni b nn kinh t nh s dng hiu qu li th so snh trong trao i quc t; l ng lc thc y tng trng kinh t; nng cao trnh cng ngh v chuyn dch c cu ngnh ngh trong nc; to vic lm, tng thu nhp, ci thin i sng cho ngi lao ng - Sau 4 nm gia nhp WTO, hot ng ngoi thng ca Vit Nam c nhiu thun li pht trin. Cc nh xut khu Vit Nam c iu kin tip cn th trng th gii d dng hn, nhng hn ch v ro cn thu i vi hng ho Vit Nam c ct gim theo qui nh khi gia nhp ca cc thnh vin m khng b phn bit i x; tng c hi thm nhp th trng nc ngoi cho cc sn phm ca nc ta. + V xut khu hng ho: . Nm 2007, xut khu t mc cao nht t trc n nay v tng trng vi tc cao. Kim ngch xut khu t 47,7 t USD, tng 21% so vi nm 2006 (7,9 t USD) v vt 15,5% so vi k hoch. Trong , khu vc kinh t trong nc chim 42% v tng 22,3%; khu vc FDI chim 58% v tng 18,4%. C 10 mt hng c kim ngch xut khu t trn 1 t USD.

14

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

. Nm 2008, gi tr xut khu hng ho c t 65 t USD, tng ng 73% GDP, tng 33,9% so vi nm 2007. Tng kim ngch xut khu hng ho ca nm 2008 t mc cao gp nhiu ln so vi nhng nm trc . Khu vc doanh nghip FDI t kim ngch xut khu 37,3 t USD (k c du kh), chim t trng 57,4% tng kim ngch c nc v tng 34,6% so vi nm 2007. Doanh nghip vn trong nc ch t 27,7 t USD, chim t trng 42,6% tng kim ngch c nc v tng 36,5% so vi nm 2007. * Nh vy, nm 2007 2008, tc xut khu tng nhanh hn 2 ln so vi tc tng GDP; tng kim ngch xut khu v nhp khu cao gp 1,6 ln so vi tng gi tr GDP. Gia nhp WTO, to nhiu iu kin thun li cho Vit Nam duy tr v m rng c th trng truyn thng v th trng xut nhp khu ln ca th gii nh M, EU v Nht Bn, n nm 2008 Vit Nam c quan h thng mi vi 230 nc trn th gii, trong hng ho ca ta xut sang 219 nc. . Tng kim ngch xut khu hng ho nm 2009 t khong 56,6 t USD, gim 9,7% so vi nm 2008 v bng 87,6% k hoch (k hoch iu chnh tng 3% ca Quc hi). Kim ngch ca khu vc c vn u t nc ngoi (k c du th) t 29,85 t USD, chim 52,8% kim ngch xut khu ca c nc, gim 13,5% so vi nm 2008; ca khu vc doanh nghip 100% vn trong nc t 26,7 t USD, chim 47,2%. gim 5,1%, so vi nm 2008. Kt qu, kim ngch xut khu bnh qun nm 2009 c tnh t gn 4,72 t USD/thng, thp hn 520 triu USD so vi mc bnh qun nm 2008 (5,22 t USD/thng). . Trong nm 2009, xut khu ca khu vc FDI vn gi v tr quan trng. Doanh nghip FDI tham gia xut khu hu ht cc mt hng ch lc v chim t trng cao trong xut khu nhiu mt hng, c bit l nhm hng cng nghip ch bin. Mt s mt hng khi FDI chim t trng ln l: ti xch, va li m d, hng dt may, giy dp, in t, my tnh, my mc, thit b, dy cp in. Nhm hng cng nghip ch bin l nhm hng chim t trng cao nht (63,5%) trong xut khu ca Vit Nam hin nay v t trng xut khu ca FDI cng chim cao nht. . Cng trong nm ny, duy nht xut khu sang th trng khu vc Chu Phi c mc tng trng dng, c khong 17,5% do tng xut khu go sang th trng B bin Ng v ti xut khu vng sang Nam Phi, cn cc th trng khc u gim, gim mnh nht l th trng chu i dng (khong 44,8%) do lng du th xut khu sang xtrylia gim, c th nh sau:

15

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

Th trng Chu t kim ngch 25,27 t USD, gim 13,1% so vi nm 2008, trong : Th trng Nht Bn t 6,2 t USD, gim 27,4%, th trng ASEAN t 8,6 t USD, gim 16,2% so vi nm 2008. Th trng Trung Quc, Hn Quc v Hng Kng tng tng ng 5,4%; 15,7% v 17%. Th trng chu u t 12,28 t USD, gim 0,9 % so vi nm 2008, trong : Khi EU t kim ngch 9,2 t USD, gim 14,9%; khi cc nc Ty u, Bc u v ng u, tng 98% do ti xut khu vng sang Thu s trong nhng thng u nm. Th trng chu M t 12,94 t USD, gim 7,2% so vi nm 2008, trong : Th trng Hoa K t kim ngch 11,2 t USD, gim 5,5%; Canada t 634 triu USD, gim 3,4%. Th trng Chu Phi t 986 triu USD, tng 17,5% so vi nm 2008. Th trng Chu i dng t 2,27 t USD, gim 47,2% so vi nm 2008, ch yu do xut khu du th xut khu sang xtrylia gim 48%. . Nm 2010, tng kim ngch xut khu ca Vit Nam c t 71,6 t USD tng 25,5% so vi nm 2009, v gi tr kim ngch xut khu tng 14,5 t USD. Nm 2010 l nm thnh cng ca cc doanh nghip xut khu c vn u t nc ngoi t 38,8 t USD (tnh c du th) tng 27,8% so vi nm 2009 v chim 54,2% tng kim ngch ca c nc, xut khu ca cc doanh nghip trong nc t 32,8 t USD tng 22,7% so vi nm 2009. . Nhiu mt hng trong nm 2010 tng mnh v s lng xut khu, gip duy tng trng xut khu v th hin c quy m m rng sn xut. Lng hng cng nghip tng ln gp phn b p cho lng hng khon sn, du th gim mnh (du th v than gim 3,8 t USD). Gi xut khu nm 2010 ca nhiu mt hng cng tng mnh, trong nhiu mt hng c hng li t tng gi th gii nh go, c ph, cao su, du th, than.mt s hng ha tng gi kh do hm lng ch bin tng ln nh dt may, thy sn, g, dy v cp in, . C cu hng ha xut khu nm 2010 c xu hng tng ngnh cng nghip ch to v hng ha c hm lng cht xm cao. T trng hng ha ngnh cng nghip ch bin so vi 2009 tng mnh t 63,4% ln 67,9%, nhm khong sn gim t 15,2% xung 11,1%, + V nhp khu hng ho:

16

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

. Giai on ny, Vit nam nhp khu t 151 nc trn th gii. Nm 2007, kim ngch nhp khu ca Vit Nam l 60,8 t USD, tng 35,5% so vi nm 2006, ng th 41 trn th gii. Nm 2007 nhp siu ln trn 13,1 t USD, bng 27,5% kim ngh xut khu. C 3 mt hng nhp siu ln hn 2 ln so vi nm 2006 l t nguyn chic, xe my nguyn chic v du m ng thc vt, khng c mt hng no gim so vi nm 2006 v kim ngch. . Kim ngch nhp khu nm 2008 ca Vit nam t 84 t USD, tng 34% so vi nm 2007. Trong kim ngch nhp khu ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi l 28,5 t USD, chim 33,9% tng kim ngch nhp khu ca cc doanh nghip 100% vn trong nc c t 55,5 t USD, chim 66,1% tng kim ngch nhp khu c nc v tng 35,5% so vi nm 2007. . Cc mt hng nhp khu ch yu vn l my mc, thit b, ph tng, xng du, thp Th trng nhp khu nm 2008 tp trung ch yu vo Chu , trong ni bt l cc th trng Trung Quc, Singapore, i Loan, Hn Quc, Thi Lan .Thi gian ny, chng ta cng thc hin tch cc cc bin php kim ch nhp khu nh tng thu nhp khu vi mt s mt hng nh t v linh kin t, vng; kim sot ngun ngoi t cho nhp khu; tit gim tiu dng v ct gim u t gp phn kim ch nhp khu v gim nhp siu mt cch hiu qu. Tuy vic nhp khu v t l nhp siu ang c kim ch, nhng vn mc cao. C th mc nhp siu nm 2007: 14,3 t USD, tng 2,8 ln nm 2006; nm 2008: nhp siu l 17,5 t USD. . Tng kim ngch nhp khu hng ho nm 2009 khong 68,8 t USD, gim 14,7% so vi nm 2008 (nm 2008 so vi 2007 tng 28,7%), trong khi doanh nghip c vn u t nc ngoi t 24,87 t USD, chim t trng 36,1% tng KNNK c nc, gim 10,8%; Kim ngch nhp khu ca khi doanh nghip 100% vn trong nc t 43,96 t USD, chim t trng 63,9%, gim 16,8% so vi nm 2008. . Nhp khu hng ho nm 2009 gim ch yu do sn xut trong nc gim v gi hng ha nhp khu cng gim hn nm 2008, nht l trong nhng thng u nm. Tuy nhin, nhp khu tng dn trong nhng thng cui nm, do s phc hi ca nn kinh t v chnh sch kch cu ca Chnh ph c tc dng, bn cnh c tm l tranh th nhp khu d tr khi gi nhp khu thp. Tnh chung c nm 2009 gi tr nhp khu ca hu ht cc nhm mt hng l nguyn liu phc v sn xut trong nc v xut khu v mt s mt hng tiu dng gim so vi nm 2008, nh: nguyn ph liu dt may da giy gim 17,8%, g v sn phm g gim 17

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

19,1%, cht do nguyn liu gim 4,4%, dy in v cp in gim 20,8%, thu sn gim 10,1%, du m ng thc vt gim 27,4%, phi thp gim 37,4%... Tuy nhin, vn c mt s mt hng c kim ngch nhp khu tng cao, ch yu trong nhng thng cui nm nh t nguyn chic, rau qu... v vic nhp khu vng lm cho tc nhp khu tng cao hn tc xut khu. Bn cnh , nhp khu nhiu mt hng phc v nhu cu sn xut, kinh doanh cng tng mnh v lng nh: phn bn tng 41,9%; thp cc loi tng 13,8%; kim loi thng khc tng 14,8%; si cc loi tng 19,5%; cht do nguyn liu tng 25,8%; cao su tng 64,7%; giy tng 15,8%... lm tng nhp siu. . V th trng nhp khu nm 2009, Chu vn chim t trng ln nht l 77,8% kim ngch nhp khu c nc. Trong , t ASEAN chim hn 19,8%, cc nc ng chim 53,9%, ring Trung Quc chim hn 23,2%. . V nhp khu nm 2010 ca c nc c t 84 t USD, tng 20% so vi nm 2009, v gi tr tng ng tng 14 t USD, trong doanh nghip trong nc nhp khu 47,5 t USD chim 56,6% tng kim ngch tng 8,3% so vi nm 2009, cc doanh nghip c vn u t nc ngoi nhp khu 36,5 t USD chim 43,4% tng kim ngch v tng 39,9% so vi nm 2009. Nhp siu c nc c t khong 12,3 t USD, thp hn so vi d bo t u nm 13,5 t USD bng 17,3% tng kim ngch xut khu ca c nc, t mc tiu Chnh ph ra. . Nm 2010, mt s hng ha cn nhp khu gim kh mnh nm qua l: xng du gim 28,6%, kh t ha lng gim 14%, phn bn gim 22%, thp cc loi gim 10%, t nguyn chic gim 45%,ch yu do sn xut trong nc phn no p ng c nhu cu. - Nh vy, 4 nm sau khi Vit Nam gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO), th 3 phi nm chu tc ng ca cuc khng hong ti chnh ton cu (t nm 2008 - 2010), ch c duy nht mt nm (2007) l thun li, tuy nhin, nhng mt "tch cc" v "tiu cc" t WTO cng bt u bc l. + V thng mi, y ban Quc gia v hp tc kinh t quc t - B Cng Thng cho rng: T khi Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc ca WTO, thng mi Vit Nam pht trin mnh m trn c 2 hng xut nhp khu v thng mi ni a. S liu t Vin Qun l Kinh t Trung ng a ra u thng 4/2011 cho thy, nm 2007 xut khu ca Vit Nam t 48,6 t USD, tng 21,9% so vi nm 2006; tip nm 2008 xut khu t 62,7 t USD, tng 29,1% so vi nm 2007. Nm 2009, chu tc ng t khng hong ti chnh th gii, xut khu ca Vit Nam t 57,1 t USD, 18

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

gim 8,9% so vi nm 2008 nhng vn cao hn nm 2006 khi Vit Nam cha vo WTO l 45,8% v nm 2010 nh gi nhiu nhm mt hng v nhu cu th gii tng tr li nn xut khu ca Vit Nam li tip tc tng trng 26,4%. Tuy nhin, kt qu ny cha c nh nhng mong mun v k vng trc , v nhp siu vn l vn "nng" cn c quan tm. C th, cng theo s liu t Vin Qun l Kinh t Trung ng a cho thy, nu nh nm 2006 Vit Nam ch nhp siu 5,5 t USD th n nm 2007 (sau hn 1 nm gia nhp WTO) nhp siu ca Vit Nam l 14,2 t USD v nm 2008 con s ny l 18 t USD, nm 2009 v 2010 mc d c nhiu bin php kim ch nhp siu nhng kt qu nhp siu vn ln lt l 12,8 v 12,6 t USD. + Tch cc hn so vi xut nhp khu l s pht trin nhanh ca th trng ni a. Theo V Chnh sch thng mi a bin, B Cng Thng: K t sau khi gia nhp WTO, dch v phn phi ti Vit Nam t c mc tng trng ng k. Phn phi- bn l ng gp khong 14% GDP, s dng hn 5 triu lao ng, cao nht trong cc ngnh dch v. Mc lu chuyn hng ho bn l v dch v ca Vit Nam t nm 2006-2008 tng 25%/ nm, cao hn mc 18,3%/ nm ca giai on 2001-2005. Nm 2009 v 2010 l 2 nm c nhiu kh khn do tc ng khng hong ti chnh ton cu, nhng theo s liu thng k t Tng cc Thng k (B K hoch v u t) doanh s bn l hng ho v doanh thu dch v tiu dng ca Vit Nam vn tng ln lt l 18,6% v 24,5% (nu loi tr yu t gi th tng 12% vo nm 2009 v 14% vo nm 2010). Vit Nam cng c nh gi l mt trong nhng th trng bn l hp dn nht trn th gii. Cng vi n, sau khi gia nhp WTO, nhiu tp on bn l trn th gii t chn n Vit Nam mang theo nhng thng hiu ni ting trn th gii, to ra mt ngun cung hng ha phong ph, p ng ti a nhu cu mua sm ca ngi dn. Thng mi tiu dng c s chuyn dch c cu truyn thng sang hin i, chuyn dch t n la chn sang a la chn. + Vi hnh nh mt Vit Nam pht trin nng ng, c tc tng trng GDP nhiu nm lin lun mc cao, thu nhp GDP bnh qun theo u ngi ca ngi dn Vit Nam cng c nhng s ci thin ng k. T 704,37 USD/ ngi vo nm 2006 n nm 2010 l 1.133,79 USD/ ngi. Vit Nam c bn thot khi nc c thu nhp thp v c cng ng quc t nh gi cao v tc xa i gim ngho. - Bn cnh nhng tc ng thun li khi gia nhp WTO, Vit Nam cng gp phi nhng thch thc nh: Gia nhp WTO i hi t do ho thng mi v p dng cc nguyn tc ti hu quc v i x quc gia, iu ny tt yu dn n tnh trng cnh tranh ngy cng quyt lit ngay trn th 19

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

trng ni a. c bit cc doanh nghip Vit Nam vn quen vi vic sn xut nhng hng ho v dch v phc v th trng ni a trong iu kin c bo h bng thu quan hoc cc hng ro phi thu quan th nay phi cnh tranh vi cc doanh nghip nc ngoi, y l mt thch thc v cng ln, nu khng c li th tt yu s b loi b, trc ht l cc doanh nghip thng mi. Nh vy s gia tng sc p cnh tranh quc t khc nghit ngay trong th trng ni a. Cc c s xut khu ca Vit Nam cha c bin php ng ph hiu qu vi cc ro cn thng mi v nhng bin ng kh lng ca th trng th gii, bi cc ro cn thng mi quc t c cc nc nhp khu dng ln ngy cng tinh vi, phc tp v t gi hi oi bin ng trn th trng th gii theo hng bt li cho hot ng xut khu. Nng lc cnh tranh phn ln sn phm ca ta l thp. Hin nay cc mt hng c tim nng xut khu hng u ca Vit nam vn l cc mt hng s dng ti nguyn thin nhin v cng nghip nh, s dng lao ng r. Nhp siu ca Vit Nam hin cn mc cao tc ng xu n cn cn thng mi v cn cn thanh ton quc t. Mc thu quan ca Vit Nam cn tng i cao so vi cc nc trong khu vc cng nh th gii. Theo nguyn tc ca WTO l ch s dng thu quan bo h sn xut trong nc, do vy Vit Nam phi xy dng l trnh ct gim cc hng ro phi thu quan mt cch hp l, y cng l thch thc i vi cc doanh nghip xut khu Vit Nam 3. Nhn nh chung v kt qu t c ca thng mi quc t Vit Nam giai on 2000 2010: a) Nhng thnh tu t c: - Trong vng 10 nm giai on 2000 n nay, hot ng ngoi thng ca Vit Nam t c nhiu thnh tu rc r. Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin chnh thc ca t chc thng mi Th Gii vo nm 2007. + T trng xut nhp khu ca Vit Nam trong 10 nm qua tng cao. Nm 2000, tng gi tr xut nhp khu mi ch l 30 t USD (Xut khu: 14,5 t USD) th n ht nm 2009, con s ny ln ti 125 t USD (trong xut khu l 56 t USD). + C rt nhiu mt hng t c con s trn 1 t USD nh: go, qun o, giy dp, du th, than , thy sn, c ph, cao su, g + Nhng th trng m Vit Nam c giao dch ngy cng m rng, th hin r xu hng tm kim th trng mi ca cc doanh nghip Vit Nam. + H thng cc ca khu quc t ngy cng c m rng v hon thin. To iu kin tch cc trong qu trnh xut nhp khu. H thng c s h tng dn c hon thin. 20

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

+ Vic qun l xut nhp khu c nhng tin b nht nh. c bit, hin nay p dng cng ngh thng tin vo vic qun l hi quan, gip gim thi gian v nng cao hiu qu vic lu thng hng ha. b) Mt s hn ch: Tuy trong giai on 2000 n nay, hot ng ngoi thng ca Vit Nam c nhiu thnh tu ng k, nhng cng i song song vi nhng thnh tu t c vn cn tn ng nhng mt hn ch. C th nh sau: - Nhng hn ch t pha Nh nc v chnh sch: + Nhng nm gn y hot ng xut khu ca Vit Nam ang gp kh nhiu vn v cht lng, hiu qu v sc cnh tranh. C th, chin lc cnh tranh ca a s cc doanh nghip Vit Nam u mang tnh th ng, da vo cc li th c sn hay li th "tri cho" nh lao ng, ti nguyn, v tr a l, v tr c quyn, tr cp ring r, li sut u i Rt t doanh nghip dm theo ui mt chin lc ch ng. C nhiu nguyn nhn dn n tnh trng ny nhng mt trong nhng nguyn nhn c bn l nhiu chnh sch tm v m gp phn to nn tm l th ng v li nhiu doanh nghip. R rng l khng th ni n vic nng cao cht lng, hiu qu v sc cnh tranh khi mi trng kinh doanh do chnh sch v m to ra khng c c nhng tin thc y cnh tranh pht trin. + Ti liu tng quan v cnh tranh cng nghip Vit Nam do UNIDO phi hp vi B K hoch v u t son tho ch ra rt ng rng mi trng kinh doanh hin nay Vit Nam l "mt mi trng kinh doanh manh mn v km pht trin, mt c cu kch thch b bp mo, s h tr v bo h trn lan ca Chnh ph i vi nhiu doanh nghip v sc p cnh tranh hn ch". + Mi bin php u nhm vo y mnh xut khu: ng rng, i vi mt nc ang pht trin nh Vit Nam chng ta th xut khu l mt yu t quan trng nhm thc y tng trng kinh t. Nhng xut khu bao nhiu v xut khu nh th no mi l vn quyt nh ch khng phi xut khu theo quan im cho rng: tng trng kinh t t l thun vi tng trng xut khu, v t tng trng cao th cn thc y xut khu nhiu hn na. Bng chng th nht nm c cu mt hng xut khu ca ta. Xut khu tng trng rt nhanh trong thi k sau i mi, trung bnh l 19%/nm. Nhng c cu xut khu li hu nh khng c thay i quan trng trong sut thi gian , v ch thin v sn phm nng nghip cha ch bin (nh la go, c ph, thy sn) v khong sn (ch yu l du th). Nhng mt hng nng nghip v khong sn th ny lun c mt trong nhm mi 21

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

mt hng xut khu ch lc ca ta, v chim n trn 50% tng gi tr xut khu hn 20 nm qua. Hng cng nghip ch bin lt vo trong danh sch ny l ba sn phm may, dt v giy dp, chim hn 20% tng gi tr xut khu. Cn lu l cc mt hng cng nghip ch bin ny c hm lng gi tr gia tng rt thp. Cc mt hng ch yu khc nm ngoi tp 10 ny cng li l cc sn phm nng nghip cha ch bin (nh ht iu, ch, cao su) v than. L do th hai l cc mi lin h ngc tr li (backward linkages) gia khu vc xut khu vi phn cn li ca nn kinh t cn rt yu nc ta. Trc tin, cn thy rng ta tht bi trong vic xy dng mng li cc ngnh cng nghip ph tr phc v trc tip cho cc hot ng sn xut xut khu. Mt v d d thy v tnh trng ny l trong ngnh la go. Do s yu km ca cng nghip xay xt, ch bin, mt t trng ln go Vit Nam xut i khng c x l thch hp nn gi go Vit Nam bao gi cng thp hn gi go Thi Lan t 15-20%. Trong cc ngnh khc nh c ph, rau qu, thy sn tnh hnh cng tng t. Gi xut khu thp hn c ngha l ta phi chu thit thi nhiu hn cho cng mt lng cc ngun lc khan him dng trong qu trnh sn xut so vi i th. L do th ba nm mi quan h lng lo gia ch trng khuyn khch xut khu v ch trng cng nghip ha Vit Nam. Khng ging nh cc nc ng khc, ni m tng trng kinh t gn lin vi v c ko ng thi bi c hai qu trnh tng trng xut khu v cng nghip ha th qu trnh cng nghip ha nn kinh t Vit Nam din ra rt chm chp. Mc d con s thng k cho thy tc tng trng cng nghip l kh cao, nhng cn lu rng n b ko ch yu bi tc tng trng ca ngnh khai khong (ch yu l du th). Cn lu thm rng chin lc cng nghip ha da qu nhiu vo khai thc du thng khng thnh cng, m th d in hnh l hai nc xut khu du la ln Nigeria v Venezuela. Bn cnh , cc ngnh dt may, da giy, ch bin lng thc v thc phm t tc tng trng nhanh nht so vi cc ngnh cng nghip ch bin khc. Tuy nhin, nhng ngnh ny s dng phn nhiu l lao ng ph thng t nng thn, thng ch c hc ngh ti ch trong nh my trong mt thi gian ngn. My mc v thit b thng rt c k, lc hu (th d trong ngnh ch bin lng thc), vi quy m sn xut nh b. V vy, cht lng sn phm lun l vn trong nhng ngnh ny, v v th kh m thuyt phc c rng tng trng nhanh ca nhng ngnh ny ng gp quan trng vo tc cng nghip ha ta. L do cui cng nm vic phn b khng hp l cc ngun lc khan him sang cho khu vc sn xut xut khu. Nh ni, vai tr ca xut 22

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

khu dng nh c nh gi cao qu mc nc ta, th hin qua cc mc tiu tng trng xut khu, nm sau thng phi cao hn nm trc, c thc hin bng tt c cc bin php khuyn khch c th c, m b qun vic phn tch li - hi i km vi qu trnh khuyn khch xut khu. Chnh vic khuyn khch v tr cp xut khu nh vy bp mo gi c l yu t phn nh mc khan him tng i ca cc ngun lc sn xut, tp trung sn xut xut khu nhng ngnh Vit Nam khng hon ton c li th, Dn n lm gim tng phc li trong x hi v cc ngun lc b s dng khng hiu qu. Hn na cn phi tnh to nhn nhn li con s tng trng ngon mc ca mt s mt hng xut khu ch lc trong thi gian qua. Hu nh cc nh lm chnh sch u b qua hoc xem nh thc t l nhng mt hng xut khu ny, nh da giy, may mc, u c gi tr gia tng rt thp, ch yu nm tin cng gia cng, vn mc r nht trong khu vc. C mt phn tch cho thy, Vit Nam ch c hng tng cng khong 5% li nhun ca mt ci o s mi xut khu. Nh vy, nu xt n gi tr gia tng th ng gp t tng trng xut khu ln tng trng kinh t trn thc t s nh hn nhiu so vi nhng g vn tng nu ch da vo doanh s xut khu danh ngha. V iu quan trng hn y l, v t l gi tr gia tng thp nn Vit Nam buc phi duy tr tng trng xut khu mnh cc mt hng ny nhm tng t trng gi tr gia tng ca chng gp vo GDP. M iu ny c ngha l ta phi xut khu t (bng cc bin php tr cp xut khu chng hn) cc mt hng giy dp, qun o vo cc th trng chnh quc t nh M v EU, tc l s lun i mt vi hng ro t v thng mi do cc nc ny dng ln. * Ni tm li, vic y mnh xut khu l ch trng ng n. Tuy nhin, Nh nc cn c cc bin php i km m bo vic xut khu tn dng ti a v khng gy lng ph ngun lc ca x hi, ng thi h tr cc ngnh ngh trc tip, gin tip lin quan n qu trnh xut khu c pht trin. C nh vy, tng trng xut khu mi c y ngha nht. + V chnh sch tin t v t gi ca nc ta: Mc tiu ca chnh sch tin t l nhm tr gip vn ng thi h tr ri ro cho cc doanh nghip xut khu. S h tr trong vic m bo ti chnh tn dng c th hin qua cc hnh thc: Thc hin bin php cp tn dng xut khu: Vn b ra cho vic thc hin hp ng xut khu thng rt ln. Ngi xut khu phi c vn trc v sau khi giao hng thc hin hp ng xut khu. Nhiu khi ngi xut khu cn phi c vn ko di khon tn 23

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

dng ngn hn dnh cho khch hng. c bit i vi cc doanh nghip va v nh vn vn ang l vn rt kh khn nn cn c s cung cp tn dng ca nh nc vi li sut u i. Cp tn dng trc tip cho doanh nghip khng ch n thun l tr gip thc hin xut khu m cn gip doanh nghip gim chi ph v vn cho hng xut khu v gim gi thnh xut khu. Bin php bo lnh tn dng: Trong iu kin cho php, chim lnh th trng mt s doanh nghip thc hin bn chu - tr chm cho nc ngoi. Vic bn chu nh vy thng c ri ro dn n mt vn. Trong trng hp ny, h tr xut khu, Nh nc cn phi pht huy cao hn hiu qu ca dch v bo him xut khu nhm thc hin n b vn mt ca doanh nghip h yn tm hot ng v gim c ri ro. Tuy nhin, c mt s yu t tc ng khng c li cho hot ng xut khu vn tip tc tn ti l: Cung cp tn dng cho xut khu l mt trong cc yu t quyt nh s thnh cng ca xut khu, th nhng nc ta vic cung cp cc tn dng ny, c bit l cung cp vn lu ng cho cc nh xut khu gp nhiu tr ngi. Nhng tr ngi ny lin quan ti nhng th tc vay vn phin h, nhng quy ch phc tp v th chp, nht l trong iu kin th trng bt ng sn hot ng rt km, s phn bit i x i vi cc loi hnh doanh nghip, v cha c c ch ti chit khu cc thng phiu... Li sut trn nc ta i vi vn lu ng do ngn hng nh nc quy nh cn cao hn so vi cc nc khc. Vic quy nh bt buc doanh nghip xut nhp khu phi bn ngoi t cho ngn hng Nh nc trong iu kin t gi hi oi bin ng khng kch thch c doanh nghip. T gi gia ng VN vi USD v cc ng tin khc tuy c nhiu ln iu chnh k t 1996, nhng hin vn cn cao v tc ng tiu cc n hng xut khu ca Vit Nam vo th trng th gii. ng tin Vit Nam cho n nay, cha c th chuyn i t do trong khi tng gi tr xut nhp khu ca nc ta bng 160% GDP (s liu 2008) th y l mt vn rt bt li v cc nh kinh doanh xut nhp khu ca ta phi chu cc chi ph chuyn i tin vi th tc phin h v tn km thi gian. th h cn phi chu thit do quy nh v kt hi ngoi t, tin ca h thu c do xut khu, khi nhp khu cn ngoi t li phi xin php ngn hng cp + V c s h tng v th tc hi quan: C s h tng: Cc c s h tng cn cho hot ng kinh t i ngoi l cc cng bin, c bit l cng trung chuyn quc t, sn bay quc t, 24

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

cc ng cao tc ni t cc trung tm kinh t n sn bay v cng bin, h thng lin lc, vin thng, cung cp in... V cng bin, theo cc chuyn gia nc ngoi, hiu sut cng bin Vit Nam c xp th by trong s 9 nc ng m h nh gi, Vit Nam xp sau Singapo, Hng Kng, i Loan, Hn Quc, Thi Lan, ch xp trn Trung Quc v Indonexia. Phi ni thm l phn ln hng xut khu ca Trung Quc u qua cng Hng Kng, nn Vit Nam ch hn Indonexia. Cc hng vn ti bin nc ngoi xp cng Vit Nam vo nhm c quyn v tt c cc cng do nh nc s hu v vn hnh. Nc ta cha c cng trung chuyn quc t, nn hng xut khu ca ta phi trung chuyn qua cc cng Hng Kng, Singapo, lm tng thm chi ph khong 20-30%. Ph cng ca ta do Ban vt gi chnh ph nh hin l rt cao, trong khi cng ngh bc d km, qun l lc hu, thi gian gii phng tu lu, cng lm tng thm chi ph cho ngi xut khu. V hng khng, ta c 2 sn bay quc t H Ni v thnh ph H Ch Minh, nhng u km cc sn bay quc t trong khu vc. Gi v my bay ca ta hin cn cao so vi khu vc, cng vi tnh trng lun phi chm gi bay, hon chuyn cng lm gim sc hp dn ca hng khng Vit Nam. V ng cao tc, nc ta mi c c vi trm km ng cao tc - mt con s qu b nh so vi cc quc gia trong khu vc. S lng ng cao tc t i lm cho hng ho chm n cng v sn bay quc t, lm tng thm chi ph v thi gian. V cung cp in, tiu dng in theo u ngi nc ta hin vo khong 232 Kwh, di mc trung bnh ca cc nc c thu nhp thp (363 Kwh), di xa mc trung bnh ca cc nc khu vc chu - Thi Bnh Dng (787 Kwh). Tnh trng b ct in v tng gim in p gy thit hi ng k cho cc nh my sn xut hng xut khu. Gi in ca Vit Nam bn cho cc nh sn xut c xp vo loi cao so vi khu vc. V lin lc, vin thng, tuy c nhiu tin b, nhng cn nhng hn ch sau: gi dch v vin thng t so vi khu vc, gi thu bao ng truyn c quc t nh gi l cao vi nhiu th tc phin h, tc truy cp Internet cn chm, thng mi in t km pht trin. Mc d Nh nc u t nhiu cho pht trin c s h tng nhm phc v cho tp trung kinh t v hot ng xut khu nhng c s h tng ca nc ta cn km, ch mc trung bnh ca cc nc c thu nhp thp. Trong mt cuc iu tra, c ti 87,8% doanh nghip nc ngoi v 83% doanh nghip trong nc c hi cho rng cht lng c s h tng l km v rt km. C s h tng yu km lm chi ph vn chuyn hng ha tng cao gy kh khn cho hot ng xut nhp khu. 25

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

Th tc hi quan: Mt s vn tn ti lin quan n cng tc hi quan ti ca khu nh sau: Biu thu hng ha xut nhp khu ca nc ta cn quy nh cha r rng nn hi quan cn chi ph nhiu thi gian xem xt v p m thu. Quy nh gi ti thiu lm c s cho vic p mc thu khng ph hp vi thng l quc t v khng ph hp vi gi tr trong hp ng. C s vt cht k thut cn lc hu, nhiu ca khu cha c ni mng my tnh vi Tng cc Hi quan, thiu cc phng tin hin i kim tra nn phi s dng lao ng th cng lm ko di thi gian v tng chi ph cho doanh nghip. Cc dch v khai thu Hi quan cha pht trin. Chi ph lu kho, bi lm th tc hi quan cn cao. xut mt container hng, doanh nghip phi c su loi h s, mt 24 ngy v tn 669 USD. Trong khi , Trung Quc chi ph thi gian khng thp hn Vit Nam l 21 ngy nhng chi ph tin bc li thp hn ng k, ch 390 USD.Tng t nhp khu mt container, doanh nghip cn c 8 loi h s, mt 23 ngy v 881 USD. - Nhng hn ch t kh nng cnh tranh ca cc Doanh nghip: Kh nng cnh tranh (competitiveness): l thut ng c dng ni n cc c tnh cho php mt hng cnh tranh mt cch c hiu qu vi cc hng khc nh c chi ph thp hoc s vt tri v cng ngh v k thut trong so snh quc t. Nng lc cnh tranh ca doanh nghip to ra t thc lc ca doanh nghip. y l cc yu t ni hm ca mi doanh nghip, khng ch c tnh bng cc tiu ch v cng ngh, ti chnh, nhn lc, t chc qun tr doanh nghip mt cch ring bit m cn nh gi, so snh vi cc i tc cnh tranh trong hot ng trn cng mt lnh vc, cng mt th trng. S l v ngha nu nhng im mnh v im yu bn trong doanh nghip c nh gi khng thng qua vic so snh mt cch tng ng vi cc i tc cnh tranh. Trn c s cc so snh , mun to nn nng lc cnh tranh, i hi doanh nghip phi to lp c li th so snh vi i tc ca mnh. Nh li th ny, doanh nghip c th tho mn tt hn cc i hi ca khch hng mc tiu cng nh li ko c khch hng ca i tc cnh tranh. Tin trnh hi nhp vo nn kinh t khu vc v th gii ca Vit Nam ang din ra mt cch nhanh chng. Hi nhp v ton cu ho v ang m ra nhiu c hi cho cc doanh nghip Vit Nam, tuy nhin n cng mang n nhiu e do v thch thc. Cc doanh nghip ca Vit Nam c nhiu li th cnh tranh, tuy nhin vn cn nhiu hn ch v yu km:

26

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

Th nht : Cht lng v kh nng cnh tranh v mt qun l cn yu km so vi Th gii. i ng ch doanh nghip, gim c v cn b qun l doanh nghip cn nhiu hn ch v kin thc v k nng qun l. Th hai: Nng sut lao ng cn thp, chi ph sn xut v gi thnh sn phm cao lm gim kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip Vit Nam. Th ba: Nng lc cnh tranh v ti chnh vn cn rt yu km. Quy m vn v nng lc ti chnh (k c vn ca ch s hu v tng ngun vn) ca nhiu DN cn rt nh b, va km hiu qu, va thiu tnh bn vng. S liu ca Tng cc Thng k cho thy, tnh n ngy 01/01/2004, c nc c 72.012 doanh nghip thc t hot ng vi tng s vn l 1.724.558 t ng (nu quy i ra la M (thi im nm 2003) th quy m vn ca cc doanh nghip Vit Nam ch tng ng vi mt tp on a quc gia c trung bnh trn th gii). Trong doanh nghip Nh Nc chim 59.0% tng vn ca doanh nghip c nc (1.018.615 t ng), doanh nghip ngoi quc doanh chim 19,55% (337,155 t ng), doanh nghip c vn u t nc ngoi chim 21.45% tng vn cc doanh nghip c nc (868.788 t ng). Xt ring i vi mi doanh nghip, vn ca tng doanh nghip rt nh (nm 2004, bnh qun mi doanh nghip l 23,95t ng), trong s doanh nghip c quy m di 0,5 t ng c 1 8 .7 9 0 d o a n h n g h i p ( c h i m 2 6 ,0 9 % t n g s d o a n h n g h i p ) , doanh nghip c quy m vn t 0,5 n 1 t ng l 12.954 doanh nghip (chim 17,99%), s doanh nghip c vn t 1 t ng n 5 t ng l 24.737 doanh nghip (chim 34,35%), s d o a n h nghip c vn t 5 n 10 t ng l 5.496 doanh nghip (chim7,63%), s doanh nghip c s vn t 10 n 50 t l 6.648 doanh nghip (chim 9,23%), s doanh nghip c s vn t 50 n 200 t ng l 2.491 doanh nghip (chim 8,46%), s doanh nghip c vn t 200 n 500 t ng l 586 doanh nghip (chim O,81%), s d o a n h n g h i p c v n t r n 5 0 0 t n g l 3 1 0 d o a n h n g h i p (chim 0,48% tng s). Nh vy, c th thy i a s cc doanh nghip ang hot ng trong tnh trng khng vn cn thit, nh hng khng nh n hiu qu kinh doanh cng nh nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip trn th trng trong nc v quc t. y l iu ng lo khi cc chnh sch - bo h ca Nh nc n nm 2010 hu nh khng cn na v theo lch trnh gim thu quan cho khu vc mu dch t do ASEAN AFTA v t chc thng mi Th gii WTO. Khi , cc doanh nghip Vit Nam s d dng b cc tp on ln nh bi. 27

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

T h t : s yu km trong cng tc nghin cu v la chn th trng xut khu mc tiu. V hot ng nghin cu th trng xut khu ca cc doanh nghip: theo mt iu tra vi 175 doanh nghip, c 16% s doanh nghip tin hnh nghin cu th trng mt cch thng xuyn, 84% s doanh nghip cn li cho rng cng tc nghin cu th trng khng nht thit phi lm thng xuyn, h ch tin hnh nghin cu trc khi c nh xm nhp th trng. Mt s liu ca Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam cho thy, ch cha y 10% s doanh nghip l thng xuyn thm th trng nc ngoi, ch yu l nhng doanh nghip ln, doanh nghip Nh nc, 42% s doanh nghip thnh thong mi c cuc i thm th trng nc ngoi, v khong 20% khng mt ln t chn ln th trng ngoi nc. Cc doanh nghip nh v cc doanh nghip t nhn th kh nng thm nhp th trng nc ngoi hu nh khng c. V vic xc nh th trng mc tiu: cc doanh nghip thng la chn th trng mc tiu theo cch phn ng li vi th trng, thy c hi ca on th trng no hp dn th tp trung vo on th trng . Chng hn, khi hn hn mt ma Innxia lm xut hin nhu cu nhp khu go th h tp trung vo . Cng tng t nh vi th trng Irc v i lng thc ly du v tr n th cc doanh nghip li tp trung vo on th trng ny. Tnh trng ph bin din ra l cc doanh nghip khng ch ng tip cn vi th trng chn ra cho mnh mt th trng mc tiu, t c k hoch thm nhp, gi vng hay m rng th trng. S hiu bit v th trng ngoi cn hn ch. a phn cc doanh nghip xut khu u phi t tm kim th trng xut khu. Trong khi , Nh nc cha cung cp c thng tin y cho cc doanh nghip. B thng mi mi bt u hnh thnh mt h thng xc tin thng mi hon chnh, mang tnh quc gia h tr doanh nghip t khu nghin cu phong tc, tp qun kinh doanh n vic xc tin bn hng ti cc th trng trn th gii. H thng chuyn cung cp thng tin v th trng trong v ngoi nc phc v cho cc doanh nghip lm hng xut khu do Nh nc cung cp hin nay cn mang tnh cht ri rc, khng p ng c nhu cu ca doanh nghip kinh doanh xut khu. Th nm: Chin lc kinh doanh ca doanh nghip cn qu ph thuc. Phn ln cc doanh nghip xut khu ca Vit Nam cha xy dng c chin lc pht trin kinh doanh, cch ng x trong kinh doanh ca hu ht cc doanh nghip ch yu nhm vo cc mc tiu ngn hn, trc mt. c bit chin lc kinh doanh cn qu ph thuc vo th trng u vo cng nh u ra.

28

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

Yu t u vo: Tuy tc gia tng thng mi l kh cao nhng t trng hng th v s ch bin trong khu xut khu cn kh cao. Ngay c cc sn phm xut khu c s tng trng cao trong nhiu nm qua nh: hng dt may, da giy, ch bin thc phm v ung, sn phm thp v kim loi mu... cng ph thuc nhiu vo ngun nguyn liu, bn thnh phm nhp khu. T trng sn phm c hm lng cng ngh v tr tu cao cn rt nh. V d v t l gia cng ca hng dt may: Hng dt may lun nm trong nhm hng xut khu ch lc ca Vit Nam, nhng gi tr mang li rt thp, ch chim khong 35% so vi kim ngch xut khu. Theo s liu "c on", hng FOB xut khu ch chim khong 20% - 30%, cn li l gia cng. Ngnh dt may VN hin ng v tr th 9 trong top 10 nc xut khu hng dt may ln nht th gii, nhng so vi nhiu nc chu , tc tng trng ca hng dt may VN vn cn thp, ch khong 20% - 30%. Trong khi , Trung Quc t tng trng 80%, Indonesia 48% Nguyn nhn l do gia cng cn chim t l ln (70%- 80%). Th trng u ra: Nh trn ch ra, cc doanh nghip ca Vit Nam khng tin hnh t chc nghin cu tm hiu th trng mt cch k lng. V vy, cc mt hng xut khu ca ta thng ch trng vo nhng th trng xut khu ni tri: M, Nht Bn, EU, Tuy nhin, cc th trng ny thng c nhng hng ro thng mi tng i nghim ngt. V d M c n 37 tiu ch p dng ro cn thng mi, rt nhiu trong s cc doanh nghip VN khng p ng c nh: an ton thc phm, mi trng, bn ph gi Ch cn b ro cn thng mi v mt th trng th ngay lp tc, cc doanh nghip rivo tnh trng lng tng v nng lc cnh tranh yu km khng th p ng m li khng c nhiu th trng phn tn ri ro. * Tm li, v nng lc cnh tranh cn qu yu, nn cc doanh nghip rt d b tn thng khi c mt s kin gy nh hng. C th l cuc khng hong kinh t ton cu 2008, gn nh tt c cc mt hng xut khu ch lc ca ta u gim c v s lng v gi tr trong nm 2009.

29

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

PHN 4: MT S BIN PHP NHM THC Y NGOI THNG VIT NAM PHT TRIN
hot ng ngoi thng Vit Nam pht trin tt, vt qua c nhng thch thc v kh khn trong thi gian ti. Vit Nam cn thc hin tt mt s ni dung c bn sau: 1. Tng cng cc bin php h tr ca Nh nc nhm tip cn v m rng th trng: + m phn thng mi (song phng v a phng) bao gm m phn m ca th trng mi, m phn tin ti thng mi cn bng vi nhng th trng m ta thng xuyn nhp siu, m phn thng nht ho cc tiu chun v sinh, tiu chun k thut v m phn ni lng cc hng ro phi quan thu l s h tr rt quan trng ca Nh nc i vi doanh nghip. + Trong thi gian ti cn t chc li h thng thng tin v th trng th gii c nhiu B, ngnh. Tng cng mnh m cng tc thu thp v ph bin thng tin v th trng ngoi, t tnh hnh chung cho ti cc c ch chnh sch ca cc nc, d bo cc chiu hng cung - cu hng ho v dch v + Nh nc c th h tr vic thm nhp v m rng th trng thng qua vic khuyn khch thu ht u t ca cc tp on xuyn quc gia v ca cc nh sn xut "cha kho trao tay". y l mt gii php cn ch trng bi l cc tp on xuyn quc gia l nhng ngi i u trong lnhvc chuyn mn ho v hp tc ho. Cc sn phm sn xut ra ti mt nc thng nm trong mt dy chuyn sn xut, tiu th mang tnh ton cu. V vy, thng qua thu ht u t ca cc tp on ny s m bo c th trng xut khu qua h thng phn phi ton cu. + Ngoi ra, cn tng cng thu ht u t ca cc nh sn xut (c bit l trong lnh vc in t v cng ngh thng tin) gp phn chun b tin cho thi k sau l thi k y mnh xut khu cc sn phm c hm lng cht xm v hm lng cng ngh cao. 2.Tip tc i mi cc chnh sch tin t, ti chnh, tn dng: + Mt trong nhng bin php c tc ng trc tip v nhanh chng i vi hot ng xut khu l chnh sch t gi hi oi gia VND v USD. Cc nc trong khu vc v nhiu nc trn th gii ch ng thay i t gi gia ng ni t vi ngoi t mnh nh USD. V vy, Nh nc cn p dng ch gi linh hot hn vi mc tiu thc y hot ng xut khu 30

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

ca cc doanh nghip trn c s nng cao kh nng cnh tranh cho sn phm xut khu ca Vit Nam. + Thnh lp qu bo lnh tn dng vi mc ch tr gip cc doanh nghip c tim nng pht trin xut khu nhng khng c iu kin tip cn ngun vn ca ngn hng do khng c ti sn th chp. Qu s ng ra bo lnh cc khon vay, cng chia s thnh cng vi doanh nghip v ri ro vi ngn hng. Cc khon mc sau y c th a vo danh mc bo lnh: Bo lnh tin vay mua my mc, vt t phc v sn xut hng xut khu. Bo lnh np thu nhp khu i vi my mc, thit b, vt t nhp khu sn xut hng xut khu nhm to iu kin cho doanhnghip c th rt hng v ngay khi hng v n cng trin khai sn xut. m bo vic thc hin hp ng (trong trng hp khch hng nc ngoi yu cu m Performance Bond th qu s ng ra bo lnh). Ngun thnh lp qu ny c th mt phn t Ngn sch nh nc, ngun thu t u thu hn ngch dt may, ph thnh lp vn phng i din nc ngoi ti Vit Nam. + Khuyn khch cc hip hi ngnh hng thnh lp cc qu bo him phng nga ri ro xut khu cho ngnh mnh, nht l trong nhng ngnh quan trng, c khi lng xut khu tng i ln nh go, c ph, cao suQu bo him c nhim v tr gip cc thnh vin hip hi khi gi c th trng bin ng tht thng. C ch hot ng s do tng hip hi t xc nh nhng nhn chung nn t ra mt mc gi bo him m bo cho ngi sn xut thu hi c vn u t, trang tri c chi ph v c li nhun tha ng. Khi th trng th gii thun li, c th xut khu vi gi cao hn mc bo him th hip hi p dng bin php thu mt phn chnh lch a vo qu bo him (chnh lch gia gi xut khu v gi bo him); ngc li khi th trng th gii bin ng khng thun li, gi xut khu thp hn gi bo him th trch qu h tr li cho cc thnh vin. + V tn dng: Thc hin ch qun l ngoi hi cht ch, nhng th tc hnh chnh phi thun li v nhanh chng, khng gy phin h cho xut khu. 3.Tng cng cng tc tuyn truyn, ph bin kin thc v lut l cu WTO. Nhm nng cao nhn thc v s hiu bit, to s ng thun i vi cc doanh nghip v cng ng dn c. y l iu quan trng gip h hiu c t chc ny, nhng li ch m t chc ny mang li, nhn thc c nhng thch thc khi gia nhp WTO nhm tm phng cch khai thc c hi, vt qua thch thc, ng x hp l v hiu qu nht xy dng nn xut khu Vit Nam mang tnh cnh tranh v t hiu qu cao. 31

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

4. Phi tng kim ngch xut khu p ng nhu cu nhp khu. + pht trin sn xut, nng cao i sng nhn dn trong nn kinh t m, hi nhp ngy cng su rng vo nn kinh t th gii th i hi phi tng nhp khu nhng hng ho m khng phi l th mnh ca chng ta nh my mc, thit b, cng nghDo vy yu cu i vi chng ta l phi tng kim ngch xut khu. Mun vy phi xy dng quy hoch, chnh sch v chin lc xy dng cc vng sn xut v cc vng nguyn liu tp trung, cc vng sn xut ln cho cc ngnh, doanh nghip sn xut mt hng xut khu, c nh vy mi gim nhp siu, gim chi ph sn xut v kinh doanh xut khu. + y mnh xut khu cc mt hng ch bin c gi tr gia tng v nng sut lao ng cao. + Hon thin c ch qun l xut nhp khu nh trin khai cc cng c qun l xut nhp khu mi ph hp vi yu cu hi nhp v cc cam kt quc t. 5. Xy dng v pht trin h thng kt cu h tng. + H thng c s h tng ca kinh t i ngoi c ngha cc k quan trng i vi s pht trin ca mt quc gia. Ngi ta tnh rng c n trn 70% nhng khc bit v gi tr xut khu trn u ngi l ph thuc vo trnh pht trin ca c s h tng. Nu khng c cng, sn bay quc t, in, ng... th c ngha l ch c mt b phn dn c tham gia kinh t i ngoi. + Kt cu h tng tt s thc y v to iu kin cho cc hot ng ngoi thng thc hin c hiu qu. Ngc li n s lm gim hiu qu ca cc hot ng ngoi thng. + Ch trng xy dng cc khu kinh t m, h thng sn bay, bn cng c tnh khu vc v quc t. Hnh thnh mng li h tng lin kt v hin i, to iu kin nng cao hiu qu hot ng xut nhp khu hng ho. + y mnh ng dng cc phng thc thng mi hin i, thng mi in t, cng ngh thng tin trong hot ng thng mi. + Xy dng v cng c cc tiu chun qun tr cht lng nh ISO, HACCP, ISO-14000, GMP 6. y mnh ci cch hnh chnh trong hot ng xut nhp khu. + Xo b cc th tc rm r, to mi trng thun li v thng thong cho cc hot ng xut nhp khu theo hng th trng, ph hp vi cc cam kt ca WTO. + Bn thn cc chnh sch thng thong li to nn tng cho ci cch hnh chnh trong xut nhp khu.

32

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

+ Kp thi pht hin kh khn ca doanh nghip b sung, sa i nhanh cc th tc hnh chnh m bo n gin, gn nh, cng khai, minh bch. + Th tc hnh chnh cng phi c th ch ho nghim minh, trnh tu tin trong thc hin. 7. Nng cao sc cnh tranh ca cc doanh nghip v sn phm xut khu. + Tng cng nng lc ti chnh ca cc doanh nghip. + Cc doanh nghip xut khu hng ho Vit Nam phi gi c ch tn vi khch hng, cn ch trng tp trung cc ngun lc, i mi sn xut kinh doanh, y mnh nghin cu, ng dng khoa hc cng ngh, ci tin k thut, nng cao cht lng sn phm, tit kim chi ph sn xut, h gi thnh sn phm, xy dng chin lc sn phm c kh nng cnh tranh trong nc v th gii, y mnh sn xut, c bit l sn xut cc mt hng c li th cnh tranh v xut khu ph hp tiu chun quc t. + Ch trng pht trin ngnh cng nghip ph tr phc v sn xut hng xut khu. + a dng ho th trng xut khu, phng thc thanh ton, cch thc xut nhp khu hng ho theo hng mang li ch li nht cho cc doanh nghip. 8. y mnh cng tc xc tin thng mi. + Ch trng gii thiu hng ho Vit Nam trn th trng khu vc v th gii. + Xy dng v cng c thng hiu sn phm ca mnh phi tin hnh ng k cho tng loi sn phm, nht l s chun b u t ngun lc cho cc hot ng ng k bo h thng hiu v bo h nhn hiu hng ho ti nc ngoi. Xy dng chin lc sn phm, y l gii php nhm lm c s v nh hng, tng bc to lp tn tui v khng nh uy tn ca mnh trn th trng. + Xy dng v pht trin cc t chc xc tin thng mi, tr cp thch hp. y l iu cn thit, u mi gip cc doanh nghip thm nhp th trng nc ngoi, cung cp thng tin thng mi, nghin cu th trngCc ngnh, cc doanh nghip phi ch ng tch cc tm kim th trng mi, pht trin th trng Chu Phi, Nam M v Trung ng. + ng thi cc doanh nghip cn ch trng tp trung vo c th trng trong nc, y mnh xut khu ti ch. T chc tt cng tc xc tin thng mi trong vic cung cp thng tin th trng, gii thiu c hi lm n, t vn php l v cc lnh vc lin quan ti thng mi quc t.

33

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

9. Pht trin ngun nhn lc. Ch trng o to i ng cn b hot ng kinh t i ngoi c bn lnh chnh tr, vng vng trong mi trng va hp tc va u tranh. Trang b tt kin thc chuyn mn, nghip v, thng tho ngoi ng, nm vng lut l, php lut v c nng lc m phn quc t. C th ni, pht trin ngun nhn lc chnh l chic cha kho ca s thnh cng trong hi nhp, yu t quan trng ca s pht trin nhanh v bn vng.

PHN 5: KT LUN

34

Thng mi Quc t Vit Nam

GV: Gip Th Thy Dung

Mc lc
Phn 1: t vn ......................................................................................2 Phn 2: Tng quan v thng mi quc t...............................................3 1. Khi nim..................................................................................................3 2. Nguyn nhn dn n hot ng thng mi quc t...............................3 3. Mt s l thuyt thng mi quc t in hnh .......................................3 4. c im ca thng mi quc t.............................................................3 5.Chc nng ca thng mi quc t............................................................4 6. Nhim v ca thng mi quc t............................................................4 7. Cc ro cn ca hot ng thng mi quc t.........................................5 8. Cc ri ro trong thng mi quc t.........................................................5 Phn 3: Thc trng v thng mi quc t ca Vit nam giai on 2000- 2010.....................................................................................................6 I. Chin lc pht trin thng mi quc t ca Vit Nam giai on 2000- 2010 ....................................................................................................6 1. ng li kinh t x hi v quan im pht trin ca Vit Nam..............6 2. Chin lc pht trin thng mi quc t Vit Nam thi k 2000-2010..7 3. Cc cng c qun l v iu tit hot ng ngoi thng ca nh nc Vit Nam.......................................................................................................8 4. Chnh sch ngoi thng ca Vit Nam...................................................9 II. Thc trng v thng mi quc t ca Vit Nam giai on 20002010 .........................................................................................................12 1. Giai on 2000 2006 (trc khi gia nhp WTO)................................12 2. Giai on 2007 2010 (sau khi gia nhp WTO 4 nm).....................14 3. Nhn nh chung v kt qu t c ca thng mi quc t Vit Nam giai on 2000 2010.............................................................................20 Phn 4: Mt s bin php nhm thc y ngoi thng Vit Nam pht trin........................................................................................................... 30 Phn 5: Kt lun ..................................................................................... 34

35