KY NNG LM VIJC NHM (Ti liu phc v chuyn d rn luyn k nng sng cho sinh vin thit thi trung DHAG)
Bin soan: Th.S. Trn Minh Hai Thng 01/ 2007
2 MJC LJC BI 1: KHI NIEMNHM?..................................................................................................... 3 BI 2: TAI SAO NN LM VIEC NHM?............................................................................ 4 BI 3: TM HIEU NHAU - CHAP NHAN NHAU................................................................... 7 BI 4: KY NNG LM VIEC NHM VI NHIEU NGUI KHC NHAU VE TUOI, GII TNH, VN HO, NGHE NGHIEP. ................................................................................... 12 BI 5: KY NNG XY DUNG NHM V NNG CAO HIEU QUA HOAT DONG NHM ................................................................................................................................................... 14 BI 6: QUAN L C NHN DE HO NHAP NHM......................................................... 18 BI 7: CHUAN BI G CHO BUOI HOP NHM V TIEN TRNH CUA BUOI HOP NHM ................................................................................................................................................... 18 BI 8: KY NNG DIEU HNH BUOI HOP NHM............................................................ 21 BI 9: KY NNG LANG NGHE V TRUYEN DAT THNG TIN ................................... 24 BI 10: MU THUN/XUNG DOT V CCH GIAI QUYET MU THUN/XUNG DOT TRONG NHM........................................................................................................................ 27 BI 11: RA QUYET DINH V CC KY NNG RA QUYET DINH TRONG NHM...... 29 BI 12: KY NNG DUA V NHAN PH BNH/DNG GP KIEN HAY KY NNG DUA V NHAN THNG TIN PHAN HOI...................................................................................... 30 BI 13: CC KIEU LNH DAO NHM............................................................................... 33 3 BI 1: KHI NIJMNHM?
Mc Tiu - Hiu nhm l g? - Vai tr v hiu qua cua lm vic nhm
Ni Dung Chnh 1. D|nh nghia: Nhm l tp hop nhung c nhn thoa 4 yu t sau - C tu 2 thnh vin tro ln - C thoi gian lm vic chung nhau nht dinh - Cng chia se hay thuc hin chung 1 nhim vu hay 1 k hoach d dat dn cc muc tiu ca nhm ky vong. - Hoat dng theo nhung quy dinh chung cua nhm. Lm vic nhm 2. Vai tr v hiu qua cua nhm - Hoat dng nhm mang lai nhung nhung kt qua tt m tung c nhn khng th lm duoc hay lm duoc m hiu qua khng cao. - Hoat dng nhm cho php nhung c nhn nh le vuot qua nhung can tro cua c nhn, x hi d dat/hon thnh duoc cc kt qua/muc tiu cao hn. Dng thoi ko theo su pht trin cho cc thnh vin khc cng tham gia nhm - Vic hop tc cua mt nhm nh cc thnh vin trong c quan, cng ty, hay x 4 hi tao tin d d pht trin tt cc nhm nh khc xung quanh cng dng. V cc nhm pht trin sau hoc hi nhung kinh nghim tu nhm ban du.
Ghi Ch - S thnh vin tt nht trong cc hoat dng kinh t x hi thng thuong l 4- 15 nguoi. - Nhm qu t thnh vin s khng pht huy duoc hiu qua cua nhm v khng c nhiu nguoi dng gp kin hay thuc hin cng vic. - Nhm qu dng s kh dat duoc nhung thng nht cao trong hoat dng, do trong nhm c nhiu nguoi khc nhau c kin, quan dim khc nhau.
BI 2: TAI SAO NN LM VIJC NHM?
Mc Tiu - Hiu duoc nhung loi ch cua nhm v lm vic nhm - Nhung thun loi v kh khn khi lm vic nhm
Tai sao phai lm vic nhm Ni Dung Chnh
1. Li ch cua nhm - Tn dung nng khiu, k nng, kha nng cua tung thnh vin thnh sc manh tp th - Anh huong cua nhm gip thay di hnh vi, thi d c nhn theo chiu hung ?? 5 tt - Nhn/xem xt/giai quyt vn d su/rng/ton din hn, do c nhiu thnh vin khc nhau, c kinh nghim v kin thc khc. - Nhiu thnh vin s gip d duoc mt c nhn trong nhm khc phuc nhung kh khn dang gp phai. 1.1 Tnh hung Mt nhm 7 nguoi dng xp hng gn nhau, cng quay mt v mt pha, tay nguoi ny chong qua vai nguoi kia. - Ln 1: Nhm c ra 1 nguoi nhm truong d h khu lnh buc ln truc 1 buc, v tt ca cc nhm vin nghe v lm theo mnh lnh cua nhm truong. Kt qua: Ca hng tin v truc 1 buc - Ln 2: nhm cng lm nhu ln 1, nhung ln ny yu cu 1 thnh vin trong nhm c tnh khng buc, d cho cc nhm vin khc ko mnh di theo. Khi nghe khu lnh buc ln trn 1 buc tu nhm truong. Ca nhm du buc (tru 1 thnh vin). Kt qua: Ca nhm vn di v truc 1 buc, mc d c 1 thnh vin khng buc (bi cc thnh vin khc li di). Kt lun: Ln 1: Nhm dng lng, hiu qua cao Ln 2: c 1 nguoi trong 7 nguoi khng dng lng, ca nhm vn tin ln duoc, v ko theo thnh vin khng dng lng - Tp th s ko duoc mt vi c nhn yu, d cng pht trin v dat muc tiu - C nhn phai phuc tng tp th 2. Nhng thun li cua lm vic nhm - Chia se/hoc hi nhau nhung kinh nghim lm vic, kinh nghim sng v kinh nghim x hi. - Nhm l ni h tro nhau d giai quyt cc vn d kh khn cua tung c nhn, gip tung c nhn pht trin dng thoi dat tt cc muc tiu chung cua nhm. - Thi d, cam xc, hnh vi cua c nhn c th thay di theo chiu hung tt trong bi canh nhm do yu cu cng vic vai tr cua thnh vin. Sau thoi gian tham gia hoat dng nhm, tung thnh vin cam thy ho tu ln ln o nhiu mt, kinh nghim, kin thc, hay k nng. 6 V du: Pht biu truc dm dng khng cn run, hoc duoc cch quan l thoi gian. - Trong mt nhm, mi thnh vin l mt nguoi gip d tim nng hay l mt thin ti nm trong l u. Mi nguoi l mt nhn ti, nu mi truong hoat dng cua nhm thch hop vi tung c nhn, s tao dng luc tt cho tung c nhn hoat dng, suy ngh v lm vic. Kt qua dat duoc s tt hn nhiu so vi tung c nhn. - Mi truong nhm thch hop l yu t quan trong tao su hung phn trong cng vic v suy ngh cho moi thnh vin. 3. Nhng bt li cua lm vic nhm - Nhm cn c su t chc cht ch hn c nhn nhu: dng qu, xy dung ni quy, trang thit bi, thoi gian lm vic chung..Nn mt s c nhn s cam thy bi rng buc trong mt s hon canh. V du: + Hop nhm lc 7g30 ti, dng vo thoi dim ban mun xem chung trnh thoi su cua di truyn hnh Vit nam, mt chung trnh m ban thch nht. + Phai dng qu hoat dng, tn tin. - Di khi c nhn phai hy sinh nhung loi ch, ham mun v so thch c nhn v nhm. Trong khi thao lun/ phn chia cng vic s c mt s c nhn phai hy sinh mt phn c nhn v loi ch kinh t, x hi hay ham mun d thuc hin cc muc tiu chung cua nhm. V du: + Ban mun di n vit nu chao vo bui lin hoan cui tun, nhung da phn cc thnh vin lai d nghi di n lu hai san. Ban phai chp nhn di n lu hai san m khng duoc n mn so truong l vit nu chao. + Cng ty phn cng ca nhm di cng tc tt ca cc huyn trong tinh An Giang bng xe gn my. Khng ai chiu di huyn An Ph, v phai qua ph v di xa. Nhung ban bc thm trng huyn An Ph, ban phai di huyn An Ph, xa hn cc ban khc. - Mt s c nhn s min cung chp nhn kin nhm, khi trong nhm c su phn chia b phi tiu cuc. Trong thuc t, nhung nhm quan l khng tt, s hnh thnh cc b phi trong nhm, nht l cc nhm lm vic lin quan dn kinh t, tin bac , hay chc vuKhi biu quyt, kin duoc chp thun cho ca nhm l 7 kin cua nhm no c dng thnh vin hn trong b phi. Nn mc d quyt dinh dua ra goi l quyt dinh nhm, nhung thuc cht d l quyt dinh cua mt s dng nguoi trong nhm m thi. - Cc vn d ring tu c nhn thuong d bi tit l trong nhm, gy nn nhung chuyn khng hay trong quan h, x su ln nhau trong nhm. Do hiu thng tin ln nhau khng r, mt cn di, nn mt s thnh vin thuong tit l mt s thng tin c nhn khng cn thit cho cc nhm vin, nhung khng ngo nhm vin ny lai dng nhung thng tin trn vo muc dch khng lnh manh. - Mt s c nhn s thit thi khi ho qu hin hay khi nhm truong khng c su quan tm ht cc thnh vin hay khi nhm qu dng thnh vin. Trong thuc t, c nhung c nhn do c dia vi x hi thp hn nhung c nhn khc, hay do ban tnh hin, t ni, hay c tnh d dng chp nhn ai sao ti vy. Ho thuong khng dm dua ra kin hay khng dua ra kin. Ghi Ch - C nhiu dang nhm khc nhau. - Mi nhm c nhung thun loi v kh khn ring. - Nhm khc nhau v muc tiu s c nhung hoat dng khc nhau.
BI 3: TM HIEU NHAU - CHP NHAN NHAU
Mc Tiu - Tung c nhn hiu nhau trong nhm - Tm ra duoc dim manh v yu cua nhau - Tha thun quy tc hoat dng Ni Dung Chnh
1. Tm hiu nhau Tm hiu nhau l giai doan cc thnh vin trong nhm tm nhung thng tin cua tt ca cc thnh vin trong nhm, tao su gn gi nhau trong cng vic, tao su d dng trong lin lacnhm dat duoc muc tiu chung cua nhm. V du: Tm hiu v c tnh cua thnh vin, dng c hop tc, ngh nghip, kinh nghim ban thn, hn nhn, tnh yu, tn gio, quan nim, s nh, s din thoai, email. 8 2. Nhng thng tin cn ch khi tm hiu nhm - Nhm g? Xc dinh muc tiu/tiu ch, hoat dng chnh cua nhm ny lm g V d: Nhm pht trin san phm mi, nhm nghin cu thi truong, nhm hoc tp, nhm nu n, nhm du lich, nhm sng vui, nhm Nokia, nhm @...... - Thnh vin cua nhm l ai?: Tm hiu cc thng tin chung v cc thnh vin nhu: gii tnh, tui, hoc vn, trnh d chuyn mn, tn gio, c tnh - Cc quy dinh, ni quy nhm: Tm hiu cc quy dinh chung cua nhm nhu: S luong thnh vin, nguyn tc hoat dng, nguyn tc dng gp qu, thoi gian hop v lm vic chung. - Muc tiu cn dat duoc cua nhm: Muc tiu chung cua nhm cn dat duoc l g? d dat duoc cc muc tiu d, di hi nhung diu kin v ti chnh, k nng, kinh nghim g?.... - Cc thng tin c nhn nhu: ngy sinh nht, ngy cui, nhung ngy quan trong trong gia dnh, so thch c nhn.. - Quan dim cua nhm l g? - Phung thc hoat dng cua nhm c cu, vai tr, trch nhim, mi quan h bn trong v bn ngoi nhm, cc hoat dng no duoc s dung, cch thc t chc 3. Chp nhn nhau - Mi c nhn diu c mt manh/yu, hay/do khc nhau. Nn chng ta khng nn cu ton m phai chp nhn nhau. Dung qu quan tm dn c tnh cua nguoi khc, chi nn quan tm dn muc tiu hoat dng cua nhm 9 - Nn ch trong vo dim manh cua nguoi khc d hop tc v lm vic. Khng nn nhn vo cc khuyt dim v han ch v mt c nhn trong nhm m qun di muc tiu chung cua nhm. - Nn quan tm vo muc tiu chinh khi tham gia nhm l g. Khng nn qu quan tm v tn ngung, tn gio, quan nim, hay lng tin cua mt c nhn trong nhm. 4. Cc giai don pht trin cua nhm : Trong qu trnh pht trin cua mi nhm thuong c 5giai doan 4.1 Giai don thnh lp : Giai doan tm hiu, thm d nhau. - Giai doan ny moi thnh vin trong nhm diu mi bit nhau hay mi lm vic chung vi nhau. Nhung thng tin m nguoi ny bit v nguoi kia thuong khng dy du, dang trong qu trnh cp nht. - Dy l giai doan moi thnh vin trong nhm thm d nhau, dnh gi kha nng cua nhau. Cc thnh vin thuong tm thng tin cua cc c nhn khc v so snh vi chnh ban thn mnh, tu d tm ra cc phung thc hoat dng cu th. Ch : dy cng l giai doan cc thnh vin cn duoc su giai thch r rng v cc quy dinh, ni quy nhm v cc tnh hnh khc trong nhm. 4.2 Giai don bo tp: Giai doan canh tranh, xc dinh vi tr cua tung c nhn trong nhm. 10 (Photo: CEFE) - Dy l giai doan moi thnh vin trong nhm tm moi cch d th hin kha nng tt nht, ni tri nht cua mnh vi cc thnh vin. - Dy l giai doan d pht sinh b phi, nhung nhm nh trong nhm hay mt s c nhn s dung nhiu cch thc khc nhau d dat duoc cc d, muc dch m tung c nhn mong mun. - Nu su canh tranh ny mang tnh chuyn mn th nhm s pht trin tt, v sau su canh tranh, nhm s phn cng duoc cc thnh vin dng nguoi, dng vic. V du: c 2 nguoi du mun day mn k nng giao tip ca hai nguoi du trnh by cc tuong d cung giang day cho cc thnh vin khc dnh gi, cui cng ca nhm s chon duoc nguoi no tt hn d day mn k nng giao tip. - Nu su canh tranh mang tnh c nhn, khng lnh manh, trong nhm s xut hin mu thun, gy nn nhung tu tuong bt mn trong nhm. V du: Nhm duoc thuong 1 sut di du lich Thailand trong 3 ngy. Mt s c nhn bt du mang qu cp, hay tm cch tip cn nhm truong d xin duoc nhn sut du lich, trong khi sut du lich d dng l dnh cho 1 c nhn khc xut sc hn. 4.3 Giai don n d|nh: Giai doan chp nhn su khc bit cua nhau, mi truong thay di. - Cc thnh vin tm hiu nhau o mc d su hn, hiu nhau v c tnh v kha 11 nng. - C nhn xut sc s tm cch vun ln d khng dinh mnh trong nhm bng nhung kha nng, k nng, hay kinh nghim nhm muc dch dng gp cho su pht trin chung cua nhm. - C nhn yu, s tu rt lui trong cc cuc tranh chp khng dinh vi th, ho tu tm cho mnh mt hung di mi, mt lnh vuc mi trong nhm. - Giai doan ny nhm di khi phai thay di cc phung php d dat muc tiu cho ph hop vi tnh hnh mi, v c nhiu thnh vin mi th hin nhung kha nng mi v cch lm hay gip ca nhm dat duoc muc tiu d hn nhung phung php truc dy. 4.4.Giai don truong thnh: Giai doan chia se lnh dao v trch nhim. - Tung c nhn trong nhm c ch dng thch hop. Hiu nhau su sc hn, quen dn vi cng vic, su phi hop nhau nhip nhng hn, nn kt qua cng vic duoc giai quyt nhanh, gon, hiu qua cao. - C su hnh thnh th bc, ngi vi trong nhm. - Cc thnh vin hoc hi duoc nhiu kinh nghim mi tu thuc tin cng vic hay tu kinh nghim cua cc thnh vin. 4.5 Giai don kt thc : Khi cc muc tiu cua nhm d dat. - Ca nhm cng vuot qua cc kh khn d dat cc muc tiu d ra. V du: Hon thnh xong chin luoc tip thi kh c tra phng tai cc nh hng trn dia bn thnh ph Long Xuyn. - Ca nhm cng nhau nhn lai cc hoat dng trong thoi gian qua, tu mi c nhn rt ra cho mnh mt bi hoc kinh nghim mi. Ghi Ch .* Dng tr chi qu kh! - hin t#i $% minh ho# 12 BI 4: KY NNG LM VIJC NHM VI NHIEU NGUI KHC NHAU VE TUOI, GII TNH, VN HO, NGHE NGHIJP.
Mc Tiu Ni Dung Chnh 1. L thuyt JOHARI trong hot dng nhm hay cua s JOHARI Ca s JOHARI duoc dt tn boi 2 nh pht minh JOSHEPH LUFT v HARRY INGHAM. Ho d nghin cu v kt lun rng: mi c nhn, mi con nguoi duoc chia thnh 4 vng hay cn goi l 4 ca s - Vng chung hay vng mo - Vng mt hay vng kn - Vng m hay vng ngat - Vng ti hay vng tung lai
Bn C Th Nhn Bit Bn Khng Th Nhn Bit Ngui Khc C Th Nhn Bit VNG CHUNG
VNG M Ngui Khc Khng Th Nhn Bit VNG MAT VNG TI 1.1 Vng chung Vng chung hay cn goi l vng mo, vng cng khai. Dy l vng quen thuc di vi ban v vi nhung nguoi khc. Cc cch ng x duoc bc l trong vng ny l nhung g m ban thn ban v nhung nguoi xung quanh ban diu quen thuc v bit dn. V du: Ti bit ban l nu, hay thch mc o mu hng, thch di ung caf mt mnh.. 1.2 Vng mt: Hay cn goi l vng kn. Vng ny l ni nguoi ta giu nhung diu b mt v ban thn mnh m nguoi khc khng th bit duoc. V du: ban khng h tit l ban d yu my ln truc khi c gia dnh. 1.3 Vng m: Hay cn goi l vng ngat. Dy l vng v ban thn mnh m chnh 13 mnh lai khng h bit. Vng ny vn cn kh thy di vi ban v nhung nguoi thy duoc vng ny mun ni cho ban bit nhung lai so ban mt lng. V du: Ban ni chuyn khng lich su, ban cu gt lc cng thng, ban hay ni xu mt nguoi khc vi mt nguoi th ba 1.4 Vng ti: Dy l vng trong d ban thn ban v nhung nguoi xung quanh diu khng nhn bit duoc nhung trong vng ny c nhiu kha nng v nng khiu chua duoc bit dn hoc chua duoc pht hin. Nhiu nguoi thch goi vng ny l vng tung lai. 2. nghia 2.1. Khi mi tham gia nhm, ban cng nhu nhung thnh vin khc s c 4 vng ging nhu s d trn. Tuy nhin, pham vi cua cc vng ny s bi thay di ban th hin cc kha nng coi mo, bc l nhung thng tin v vng mt cua mnh. Tung tu, khi nhn duoc cc thng tin phan hi tu nguoi khc. Vng m s giam v vng mo s tng trong ban.. Qua thoi gian, ban v cc thnh vin trong nhm s c nhiu thng tin nhau hn. Lc ny vng m v vng ti s giam v vng mo s tng ln. Dy l giai doan m mi c nhn tham gia nhm phai rn luyn d dat duoc. 2.2. C gng khai thc v mo rng thng tin cua vng M, Vng Ti v Vng Mt. Dng cc k nng c nhn d khai thc, tm hiu thng tin cua 3 vng trn, ban s hiu nhiu hn v cc ban trong nhm, v hiu chnh ban thn ban, tu d mnh hnh thnh nn cch quan h di x vi nhung thnh vin khc trong nhm. 3. Nhng k nng khc - Khng phan ng qu nhanh, hy dnh thoi gian d tm hiu nhm sau d d ra cch ng x. - Mt s nguoi ln tui vn cn quan dim nguoi nh tui phai lng nghe nguoi ln tui hn. Di vi nhung truong hop ny, ban phai kho lo d lm vic v hop tc. - Chi tp trung vo thao lun nhung chu d m nhm dua ra, trnh tranh lun cc quan dim v tn gio, tn ngung. - Hiu r kha nng, k nng v kinh nghim cua tung nguoi v tn dung cc kha nng, k nng d trong nhm. Trnh hi vo nhung lnh vuc m nguoi khc khng c chuyn mn.
14 BI 5: KY NNG XY DJNG NHM V NNG CAO HIJU QUA HOAT DNG NHM
Mc Tiu - Cc buc cn ch khi xy dung nhm - Cc giai php nng cao hiu qua hoat dng nhm Ni Dung Chnh
1. Thnh lp v xy dng nhm Nu tt ca cc thnh vin trong nhm c cng 1 muc tiu hop tc th mc d thnh cng, mc d giai quyt cng vic cua nhm s dat kt qua cao. V vy buc ban du xy dung nhm rt quan trong. 4 buc cn ch khi thnh lp v xy dung nhm 1.1 Xc d|nh nhu cu/dng lc lm vic nhm Thng thuong khi d xut thnh lp nhm, s c nhiu nguoi mun tham gia. Tuy nhin khi xem xt lai cc tiu ch hoat dng m nhm dua ra, mt s c nhn s khng dat chun tham gia. Chng ta nn loai tru nhung thnh vin ny ra khi nhm tu ban du, d dam bao cho su hoat dng tt cua nhm sau ny. - Tu dnh gi ban thn xem c tha cc muc dch/tiu ch/quy dinh hoat dng cua nhm hay khng. Nu ban thn ta c cng muc tiu, so thch nhu trn th tham gia nhm s gip ban thn v nhm cng pht trin. - Di vi nhm vin: + Xc dinh dng c tham gia vo nhm cua tung nhm vin l g? Ho c tm hiu cc ni quy/yu cu/tiu ch cua nhm hay khng? Ho tham gia nhm v bi bt buc hay xut pht tu dng c cng hop tc v pht trin. + Xc dinh muc dch chnh khi tham gia nhm cua tung nhm vin: 1.2 La chn nhng c nhn c timnng hp tc v c nhu cu hp tc tht s: - Giai thch r muc tiu, quy dinh, ni dung, phung hung hoat dng cua nhm cho tung thnh vin, d nhm c tiu ch lua chon dng nguoi nhm dam bao cht luong hoat dng cho nhm. - Nu r cc qui dinh chung cua nhm nhu: s luong nguoi tham gia, cc dng gp khi tham gia, cc di hi v k nng, kha nng khi tham gia. - Tip xc tung c nhn d nm thm cc thng tin mi - Tin hnh sng loc danh sch cc c nhn chun bi thnh lp nhm 1.3 Chun b| thnh lp nhm 15 Dy l buc quan trong quyt dinh dn hiu qua hoat dng cua nhm, nu chun bi tt, chng ta s chon ra cc thnh vin dng theo yu cu chung cua nhm v chun bi cc cng vic cu th cho ngy ra mt nhm. Cc cng vic cn lm - T chc bui gp g chung tt ca cc thnh vin nhm muc dch + Thng bo ni dung v muc dch cua bui hop, dua ra cc cng vic cn giai quyt trong bui hop ny. + Thao lun v giai thch nhung vn d chua r cho cc thnh vin + Diu chinh cc ni quy, quy dinh, muc tiu hay k hoach hoat dng cho ph hop vi nhiu thnh vin. V du: chng ta c th diu chinh thoi gian v dia dim hop, thm hoc bt mt s ni dung trong ban diu l, ni quy hay phung hung hoat dng + Dua ra cc tiu ch d lua chon nhm truong, cc chc danh khc ( thu k, thu qu) v nhim vu cua ho + Thao lun cc nghi thc hay cng vic cua bui thnh lp nhm + Lm cc bo co cho nguoi/c quan c thm quyn 1.4 Thnh lp nhm Ngy thnh lp nhm duoc coi l ngy khai sinh v cng l ngy sinh nht cua nhm. Bt du tu ngy thnh lp, tung nhm vin phai tham gia nhm theo dng cc ni quy v quy dinh chung cua nhm d ca nhm cng nhau pht trin v dat duoc cc muc tiu nhm d ra. Cc cng vic cn lm - Moi mt vi c nhn ngoi nhm (ban cng c quan, lnh dao, chnh quyn dia phung.) tham gia vi tu cch l nhn chng, hay nguoi chng gim cho su ra doi cua nhm - Thng qua cc diu l, ni quy, yu cu, nhim vu cua nhm - Thng bo cc chc danh ( nhm truong, thu k, thu qu) 2. Nng cao hiu qua hot dng nhm C nhiu yu t anh huong dn hiu qua hoat dng cua nhm. Mi yu t diu c mt vai tr nh quan trong nht dinh, tuy theo tnh hung, tnh hnh nhm m chng ta s dung cc cng cu sau 2.1 Xy dng ni quy nhm Ni quy hoat dng cua 1 nhm bao gm cc ni dung sau 16 - Thoi gian bt du v kt thc cua bui hop - Dia dim hop - Quy lut ni v nghe - Quy dinh v pht biu v dng gp kin + V du: mi nguoi pht biu ti da 5 pht, pht biu vn tt.. + V du: dng gp kin khng mang tnh soi mi cc khuyt dim c nhn cua nguoi khc, dng gp vi thi d ho nh, thn thin - Quy dinh v nhim vu v quyn han cua cc chc danh trong nhm B'ng n(i quy c*a nhm nui -ch X Bnh Ph Photo: Tr3n Minh H'i - Cc quy dinh thuong/phat, khen thuong/ky lut trong nhm. 2.2 Vai tr v kha nng cua nhm truong Nu nhm truong c cc k nng sau, th hiu qua hoat dng cua nhm s cao - Khuyn khch su bc l tu do v c ngha cua nhm vin - Gip nhm giai quyt mu thun - Gip nhm ra nhung quyt dinh phuc vu cho muc tiu chung - Gip nhm tham gia manh vo cc hoat dng chung - Duy tr khuyn khch su thao lun vo trong tm cua cc muc tiu - Gip nhm luong truc hu qua cua cc lua chon khc nhau. 17 - Di x cng bng vi cc thnh vin 2.3 S tham gia tch cc cua nhm vin Mt cy lm chng nn non, ba cy chum lai nn hn ni cao (Ca dao) Cu ca dao ni ln sc manh cua tp th khi c su kt cua tung c nhn ring le. Nu tung c nhn tham gia tch cuc vo cc hoat dng v cng vic cua nhm th hiu qua hoat dng cua nhm cng cao. 2.4 S quan tm gip d cua cc tc nhn bn ngoi Chnh quyn dia phung, lnh dao cng ty, hay 1 t chc bn ngoi dia phung quan tm, h tro, chi dao, dng vin, hiu qua hoat dng nhm s cao. 2.5 Hiu qua hot dng cua nhm cn phu thuc vo 3 yu t: Ni dung hoat dng cua nhm, phung php thuc hin v vai tr cua nguoi chu toa. chu toa Phung php tin hnh Ni Dung 18 BI 6: QUAN L C NHN DE HO NHAP NHM
Mc Tiu
Ni Dung Chnh 1. Quan l thi gian Dn dng gio hen trong cc bui lm vic nhm. Dn dng gio hen s lm cho moi thnh vin trong nhm dam bao duoc k hoach hoat dng cua nhm. - C nhiu cch d lm cho ban dng gio nhu: dt dng h bo thc, di sm hn gio hen 5 pht, vn dng h c nhn sm hn 5 pht. 2. Quan l c tnh - Mt s c tnh cua ban s anh huong khng tt dn dn cc thnh vin khc nhu: cng thng lc p luc cng vic cao, hay cao gt, ni chuyn ln ting, khng quan tm dn nguoi khc, thuong ni v mt nguoi khc vi nguoi th 3.. Ban nn nhn ra cc c tnh cua mnh v bit tu kim ch dng lc.
BI 7: CHUN B G CHO BUOI HP NHM V TIN TRNH CA BUOI HP NHM
Mc Tiu - Hiu cc cng vic cn chun bi cho bui hop nhm - Hiu trnh tu cua bui hop nhm - Hiu duoc vai tr v trch nhim cua nguoi chu toa/diu phi/nguoi diu khin bui hop - Vai tr cua nguoi tham gia Ni Dung Chnh 1. Xc d|nh mc dch cua bui hp - Xc dinh r muc dch cua bui hop v cc muc tiu cn giai quyt trong bui hop. Sau d thng bo cc ni dung cn giai quyt trong bui hop cho tung thnh vin. - Sau khi nm duoc ni dung cua bui hop, tung thnh vin chun bi cc kin v ni dung lin quan dn cng vic cua mnh d cng tham gia thao lun khi hop nhm. 2. n d|nh thi gian hp (l|ch hp nhm) - An dinh thoi gian hop s tao nn phong cch lm vic dng gio cho moi thnh vin, cc thnh vin chu dng trong vic sp xp thoi kho biu lm vic cua ho. - Mi c nhn tn trong thoi gian cua nguoi khc bng cch dn hop dng gio, khng nn c ngh mnh l nhn vt chnh, nhn vt quan trong nn duoc quyn dn sau. - Moi nguoi s c cam gic kh chiu, hay khng hi lng khi ca nhm phai cho mt vi c nhn di tr - Kinh nghim d gip cc thnh vin di dng gio: + Qui dinh gio hop vi bin d + hoc tru 5 pht. C ngha l dn hop nhm 19 sm hn hoc tr hn 5 pht so vi gio quy dinh. Qu thoi gian quy dinh, coi nhu vng mt. + Quy dinh thoi gian hop nhm d nh bng cch chon ngy c dinh theo mt quy lut m ca nhm cng bit V d: i) Hop nhm vo lc 6g chiu ngy th 6 cua tun th 4 hng thng ii) Hop nhm vo lc 6g ngy 30 ty hng thng. 3. Chun bi lich lm vic hay ni dung lm vic ( Agenda) - Agenda l mt bang tm tt cc cng vic hay thoi kho biu cua bui hop nhm m nhm cn tun thu d dat duoc muc tiu cua nhm. - Agenda gip cho nhm vin v nguoi diu khin chung trnh chu dng trong cuc hop v bit mnh d xong v chua xong phn ni dung no - Agenda thuong dt o ni d thy, cho cc thnh vin trong nhm diu c th nhn thy V du: Agenda/lich lm vic cho bui hop nhm xy dung thung hiu nng san An Giang
4. Vai tr v trch nhimcua ngui chu to/diu phi/ngui diu khin bui hp ( gi chung l chu to) Chu toa l nguoi diu phi, hung dn cc nhm vin hoat dng trong sut bui hop nhm dat hiu qua cao nht cc muc tiu cua nhm d ra. 5. Cc k nng khi lm chu to (facilitator) + Nm r ni dung cn giai quyt cua bui hop + Bit diu khin moi thnh vin thao lun theo tung chu d theo thoi gian cho php nht dinh. Bui hop nhm xy dung thung hiu nng san LICH LM VI LICH LM VI LICH LM VI LICH LM VIC CC C 8:00 8:20 Gii thiu ni dung v cch lm vic 8:20 9:00 bo co tnh hnh thung hiu nng san An Giang 9:00 9:15 Giai lao 9:15 10:00 Thao lun k hoach xy dung thung hiu 10:00 10:30 Tm tt kt qua thao lun 10:30 10:45 Chup hnh luu nim -----*----- 20 + Duy tr su thao lun su, c trong tm cua cc thnh vin + Gip nhm ra cc quyt dinh bng cch dua ra cc phung php lua chon kin nhu: biu quyt, thng k, b phiu + C k nng quan st nhung nguoi xung quanh v cc hnh vi phan ng cua ho, pht hin nhung biu hin khc thuong cua ca nhm d c quan ng diu chinh kip thoi. + Khuyn khch moi nguoi tham gia thao lun d giai quyt vn d. C gng tm cch lich su d han ch mt s c nhn ni nhiu, ni di. Dng thoi cng dng vin cc c nhn t ni hay chua c c hi ni. + Tm tt lai cc kin vua duoc thng nht tu cc thnh vin. 6. Hung dn t chc bui hp nhm 6.1 Truc khi hp - Thng bo r rng muc tiu hop, dia dim, thoi gian hop, thnh phn tham du. - Chun bi cc cng cu, phung tin phuc vu cho bui hop. V du nhu: H thng m thanh, my chiu, giy 6.2 Trong khi hp - Dim danh lai thnh phn tham du - Gii thiu muc tiu cua bui hop, cc ni dung cn trao di v kt qua mong mun dat duoc. - Chon chu toa ( nguoi diu khin bui hop), thu k. - Dua ra cc quy dinh lm vic trong bui hop - Tin hnh thao lun cc ni dung d dt ra - Tm tt lai nhung ni dung d duoc thao lun - Dnh gi bui hop v kt thc
21 BI 8: KY NNG DIEU HNH BUOI HP NHM (Dnh cho ngui diu hng bui hp nhm)
Mc Tiu
Ni Dung Chnh - Chu toa cua bui hop (nguoi diu hnh bui hop) phai lm sao khuyn khch dng vin moi nguoi cng tham gia vo hoat dng nhm. - Facilitator cn c nhung nng khiu nht dinh d khuyn khch su tham gia dng gp kin cua cc nhm vin. - Facilitator c th dng cch k chuyn hay cc kinh nghim bn ngoi d k cho nhm nghe nhm khuyn khch nhm tham gia vo bui hop. - Facilitator l nguoi nu cu hi v hung dn moi thnh vin thao lun v dng gp kin giai quyt cc vn d chung cua nhm. - Facilitator tao khng kh vui ve, bnh dng, thn thin vi moi thnh vin - Bit khuyn khch, dng vin khen ngoi nhm vin mt cch dng lc - L nguoi dua ra cc k thut d hung dn nhm di dn cc quyt dinh chung mang tnh khoa hoc. V du: phung php thng k, b phiu, biu quyt, so snh. - C k nng quan st tt d pht hin ra ai l nguoi ni nhiu trong nhm? Ai l 22 nguoi chua c c hi ni? Ai dang ni cho ai nghe?- Ai dang bi b ri, bn ngoi cuc hop. - Dnh gi tm tt cc kt qua dat duoc tu bui hop. 2. Cc ng xu vi nhng ngui c tnh cch khc nhau Dng Tnh Cch ng Xu 2.1 Trm lng Nguoi trm lng thuong hay tu ti, c ro can tm l, v vy nguoi ban cn tip thm luc d vuot qua ro can tm l d d ho nhp vi hay d ho ho nhp cng ban bng cch: - Tao c hi d ho ha nhp. - dng vin - Gp g, trao di thm lc giai lao 2.2 Ni nhiu Di vi nhung nguoi ni nhiu ban nn: - Chon lc thch hop d dung ho lai. Thua nhn d duoc lnh hi. - Yu cu nhc lai tiu chun:c dong, xc tch, trong ni quy nhm - Quy dinh ni dung pht biu (ti da l bao nhiu pht) - Lit k nhung nguoi d pht biu v bao nhiu ln. - Nhn manh nguyn tc hoc cua nguoi ln l ca cho v nhn. - Giao nhim vu lng nghe kin cua ban. 2.3 Nh thng thi (ci g cng bit) Di vi nhung nguoi c tnh cch ny, ban nn: - Thua nhn vai tr d nhung vn phai nhn manh di ct tm vng. - Thua nhn nhung phai chi ra nhung diu cn b sung. - Chia thnh cc nhm v cc nhm c th pht biu theo th tu. - Ban cn ch trnh su dc thoai giua ban v mt s thnh vin 2.4 Ngui thch da tu Di vi nguoi c tnh cch ny, ban nn; - C su phn loai l v tu hay c n g? - Thua nhn chuyn vui mang lai khng kh trong ca nhm. - Khng nn ct ngay cu chuyn - Tm lc thch hop d chuyn chu d - Khng nn biu hin thi d buc doc, kh chiu. - Dng cu chuyn hi huc, hm hinh khc d giai quyt vn d. 2. 5 Ngui Di vi nhung nguoi c tnh cch ny, ban nn: 23 hay phu d|nh - C thi d khch quan - Phai phn tch cu th, dng sai, nguyn nhn cua vn d. - Thu ht nguoi d vo d phn tch dim manh, dim yu. 2.6 Ngui hay cng kch Di vi nhung nguoi c tnh cch ny, ban nn: - C thi d thng cam vi tm trang cua nguoi d. - Xc dinh thua nhn ni dung vn d, nu d l vn d dng. - Yu cu ho giai thch thm v kin d. - D moi nguoi pht biu b sung thm quan dim cua mnh. - Khng nn lao vo cuc d bao v quan dim cua mnh. 2.7 Ngui tch cc Di vi nhung nguoi c tnh cch ny, ban nn: - Khng t ra qu uu i nguoi d. - Giao mt s nhim vu ph hop. - Goi cho di tuong d pht biu truc. - Hy nu v du cu th. 24 BI 9: KY NNG LNG NGHE V TRUYEN DAT THNG TIN
Mc Tiu - Hiu duoc cc k nng truyn dat hay nhn thng tin trong nhm - Hiu cc yu t mi truong anh huong dn qu trnh nhn v truyn dat thng tin
Ni Dung Chnh 1. K nng lng nghe 1.1 Lng nghe bng di mt cua mnh. Cng nhu vic lng nghe di tai hy bit lng nghe bng di mt. Hnh dng c ngha nhiu hn l loi ni. Ban hy c gng nh lai thng dip d duoc chuyn tai nhu th no bng ngn ngu c chi. 1.2 Lng nghe c s cam thng: l phan nh li nhng diu mnh nghe, quan st v camnhn duc t ngui ni. Mt nguoi lng nghe tt l nguoi bit chu dng tham gia. Lng nghe c su cam thng cn l lng nghe c dp ng phan hi nhm cung c lai thng tin vo thoi dim cn thit. Diu ny gip nguoi ni ch dn cam xc, diu b cua ho v lm ho duoc hiu. V du: Ti thy ban rt vui/rt hi lnghoc Ban tht vong lm phai khng? v.v.. 1.3 Nmvng ni dung cua ngui ni - Dt cu hi lai nguoi ni d dam bao mnh hiu dng, dy du ni dung - Tp trung 1.4 Tin don nhng g ngui ni dang mun ni. C gng don chnh cua 25 ngui ni tip sau d l g? Nguoi y dang mun ni g dy? Nguoi y mun mnh hiu ci g dy? Nguoi ny mun mnh lm g dy? Nu vic du don cua ban l dng th ban thng loi ri dy. Nu du don cua ban l sai, ban c th so snh nhung g ban don vi thuc t quan dim cua nguoi kia v ban bm vo muc tiu. Tin trnh ny l mt k thut lng nghe bng so snh v tu ban. 1. 5 Lm sng t diu nghe duc Dt cu hi cho nguoi ni d chc chn l mnh hiu dng cua ho, v du nhu c phai anh/ chi mun ni rng Lin h nhung g m nguoi ni d ni trong mi lin h vi nhung g nguoi ta dang ni. Mt nguoi lng nghe gii thuong xuyn lm sng t nhung g vua ni vi nhung g d ni. V du Thua ng, ng vua ni rng. 1.6 Khuyn khch ngui ni - Th hin cho nguoi ni bit l mnh dang lng nghe bng thi d, tu ngu, c chi phu hoa thch hop nhu gt du, th , ri sao nua, ti hiu. - Dt nhung cu hi hop l d vua nm thm thng tin vua chng minh ban dang lng nghe nguoi ni. 2. K nng truyn dt thng tin - Truyn dat thng tin l qu trnh ni lai nhung diu mnh nghe th hin bng loi ni d gip cc thnh vin khc trong nhm hiu r cc thng tin m mnh dang nm. - Ni lai diu mnh nghe bng loi ni cua mnh d cung cp thng tin cho thnh vin v chng t mnh hiu vn d. Diu ny tao c hi cho nguoi ni yn tm v thng tin duoc pht ra v nguoi nghe khc an tm l ho nhn dng thng tin tu ban. 2.1 Cc k nng cn ch khi truyn dt thng tin - Ni to, r rng, c sc thuyt phuc - Giao tip bng mt vi nguoi nghe - Ni ngn gon, tp trung vo chu d - Lin h vi kinh nghim sn c cua nguoi nghe - Chun bi dn cho bi ni cua mnh - Lng nghe kin phan hi cua nguoi nghe - Ch phan ng cua nguoi nghe 26 Truy6n $#t thng tin Photo: CEFE 3. S d tm tt k nng lng nghe, truyn dt thng tin v cc yu t anh huong dn qu trnh nghe v truyn dt thng tin
Ngui Ni Ngui nghe Mi trung - Ni khng r - Ni nhanh - Ni cu qu di - Ni khng ch nguoi nghe c hiu khng - Khng ch - Nghe m khng nh - Nghe dng m truyn dat khng nguyn vn - On o - Nhiu m thanh phu - Gi 27 Nhn vo s d trn ta nhn thy qu trnh nghe v truyn dat thng tin bi anh huong 3 yu t chnh l nguoi ni, nguoi nghe v mi truong xung quanh cua mi truong. Mun dat kt qua cao trong qu trnh nghe v truyn dat thng tin, ca nguoi ni v nguoi nghe nn thuc hin tt cc yu cu nu trong s d trn dng thoi ch dn mi truong xung quanh nguoi ni v nghe. Ghi Ch - Nu ni dung di, th nn ghi giy, hay ni di ni lai nhiu ln * Dng tr chi truy6n tin $% minh ho# BI 10: MU THUN/XUNG DT V CCH GIAI QUYT MU THUN/XUNG DT TRONG NHM
Mc Tiu - Xung dt/mu thun trong nhm l g? - Mu thun trong nhm s c tnh cht xy dung v pht trin nhm hay ph hoai nhm Ni Dung Chnh 1. Mu thun/xung dt - Xung dt v mu thun trong nhm xay ra khi c su bt bnh dng v cc quyn loi, c hi, hay cc thng tin khng trung thuc, thng tin bi thiu - Khi xung dt xay ra, n s kim hm su pht trin cua nhm v nhm c nguy c tan r, muc tiu cua nhm khng dat duoc. - C nhung mu thun cua nhm duoc th hin ra ngoi bng cc c chi, hnh dng cu th. Tuy nhin, nhung mu thun m c nhn lai khng th hin ra bn ngoi. 2. Cch giai quyt mu thun trong nhm 2.1 Ngn nga mu thun xay ra Ngay khi nhm chua xay ra mu thun, nu chng ta xy dung nn nhung quy tc cht ch v p dung nghim khc, chng ta s han ch cc mu thun trong nhm. - Xy dung mt chnh sch/quy dinh nghim tc, duoc vit thnh vn ban r rng d diu tit hnh vi cua tung thnh vin trong nhm. - Xy dung cc tiu ch dnh gi kt qua, thnh tch lm vic cua tung thnh vin l diu cn thit. Tuy nhin, c mt s chi tiu cua tung c nhn khng th dnh gi tt bng mt s phung php khc. V vy nn uyn chuyn p dung. - Xy dung cc tiu ch, quy dinh v phn chia loi ch, quyn loi cua thnh vin.
28 Mu thu8n nhm
2.2 Thang mu thun v ng dng
2.2.1 nghia cua thang mu thun. - Thang c 3 bc, Th hin 3 cp d cua mu thun trong nhm bao gm cp thp, cp trung gian v cp cao. - O bc giua (cp trung gian) th hin cho thoi dim, hay tnh hung mu thun d xay ra. Tc l trong nhm c hin tuong bt dng, hay hiu lm nhau. Nu chng ta giai quyt kho lo, mc d mu thun s giam xung mc thp hn. Nguoc lai, mc d mu thun s tng ln o mc d cao hn. 2.2.2 Cch giai quyt Khi xay ra mu thun hay su hiu lm xay ra trong nhm (mc trung gian). Ban phai Hiu lm Bt dng Giai quyt 29 tm ra nguyn nhn tai sao c su hiu lm ny xay ra v tm cch giai quyt, khc phuc cc nguyn nhn trn. Nu lm duoc nhu vy, su hiu lm v thng tin hay hoat dng trong nhm duoc giai quyt. Ban c th p dung cc cch sau: - Tm hiu nguyn nhn gy ra su hiu lm - Kim tra lai cc thng tin, hnh dng cua c nhn - Gp truc tip cc thnh vin d hi tm nguyn nhn - Nho nguoi c uy tn hn tm hiu nguyn nhn v tm cch giai quyt - Sn sng nhn li, nu ban l nguoi c li.
Ghi Ch * Dng cu chuyn bn b con v b m: minh ho# BI 11: RA QUYT DNH V CC KY NNG RA QUYT DNH TRONG NHM
Mc Tiu
Ni Dung Chnh - Khi ra quyt dinh giai quyt mt vn d no d th chng ta phai xem xt ht moi kha canh cua n. Dt bit d dat duoc su dng nht v quyt dinh trong mt nhm nguoi th phai khuyn khch moi nguoi tham gia vo qu trnh ra quyt dinh. - Tung nguoi nu kin hay nhung dim loi v hai cua mt quyt dinh dua trn muc tiu cn dat ti, ni chung l khuyn khch moi nguoi pht biu kin cua mnh. - Khi dat dn duoc mt su dng chung nht dinh no d th nh lnh dao s chon quyt dinh d. Mt s dim cn ghi nh trong qu trnh tm kim quyt d|nh chung cua mt nhm: - Lm cho moi nguoi hiu rng ai cng c trch nhim dng gp kin - C gng th thuc hin cc d xut min l n khng gy hai g - Lun tn trong kin cua nguoi khc. - Lun nh rng mi nguoi du c mt cch ngh khc nhau Thun li cua vic ra quyt d|nh tp th: - Khi luong v kin thc phong ph. - Nhiu hung tip cn. - Gia tng su nht tr trong nhm 30 - Gia tng su hiu bit cho nhn vin
Bt li cua vic ra quyt d|nh tp th: - Su nht tr mang tnh hnh thc - D bi c nhn thao tng - C th chch muc tiu -Chm v thoi gian. Ghi Ch - Trnh ra quyt dinh theo kiu biu quyt phong tro - Trnh ra quyt dinh trong lc thoi gian qu gp - Dng vin thnh vin tham gia ra quyt dinh - Quan st su dng gp kin cua tt ca thnh vin, trnh b st - Quan tm dn nhung nguoi t dng gp kin - Cho thoi gian, tao c hi cho thnh vin dng gp kin BI 12: KY NNG DUA V NHAN PH BNH/DNG GP KIN HAY KY NNG DUA V NHAN THNG TIN PHAN HI Mc Tiu
Ni Dung Chnh 1. Dua kin /dng gp kin Mi c nhn khc nhau s c nhung biu hin khc nhau khi nhn kin dng gp tu ban hay nhn cc ph bnh tu ban. V vy, mun dua kin cua mnh cho nhm vin, chng ta phai kho lo lm sao khng gy phin lng tu cc thnh vin khc m ho lai vui ve tip thu kin cua mnh. D l mt ngh thut trong giao tip. Cc cng vic bn nn lm - Nn ni ci hay ci tt, mt manh cua nhm vin truc: thng thuong moi c nhn diu thch lng nghe nhung ci uu dim cua mnh truc. Ban hy bt du nhn xt v nhung uu dim cua nhm vin truc, sau d dng cc tu chuyn tip cu nhu sau: + Tuy nhin,. + .Nhung m + .Nu c diu kin, ban nn. + .Ti chua hiu r ni dung.xin ban vui lnggiai thch thm - Ch dn phan ng v cam gic cua nguoi nhn kin: C nhung c nhn phan ng rt tiu cuc khi nhn ph bnh hay dng gp kin tu nguoi khc. Chng ta 31 phai quan st cc phan ng ho ( nt mt, diu b, cung cch.) khi dua kin. Nu thy ho phan ng qu tiu cuc, chng ta c th tm giai php khc/c hi khc/cch khc d trnh by kin. - Dng gp kin nhm gip nguoi nghe hon chinh hn ni dung, hay cc k nng vua trnh by v gip mnh (nguoi nghe, nguoi doc) hiu r hn vn d. Khng nn dua kin dang dnh gi v ph bnh. - Chi tp trung o cc ni dung m nguoi nghe cn gp (dua kin theo yu cu cua nguoi mun nghe). Trong hoat dng nhm, di khi vic dng gp kin chi tp trung vo mt s yu cu cu th ( tuy thuc vo nhm). Nn chng ta chi dua ra kin xoay quanh cc vn d/yu cu duoc nu ra, cn cc vn d khc, s thao lun o dip khc. 2. Cc k nng dua kin - Ni chm, r - Th hin r quan dim chia se, dng gp vi nhm vin - Th hin r quan dim lp truong cua mnh v cc vn d vua trnh by - Trnh dng cc ting lng, hay cc cu ni bng by kh hiu, d hiu lm - Khi dua kin hay ph bnh c nhn no trong nhm, ban phai dng trn quan dim trung lp, khng nn thin vi v mt l do c nhn no d. - Thi d dua kin nn tu nhin, thn thin vi muc dch gip cc thnh vin khc hon thin hn vn d, hay gip trnh by quan dim cua mnh v vn d d - Trnh vic dua kin ph bnh vi muc dch c nhn 3. K nng nhn kin dng gp - Th hin su lng nghe, tn trong kin nguoi ni - Dt cu hi lai nu khng hiu r nguoi dua kin - Trnh giai thch hay bin lun trong khi nguoi dua kin dang ni - Ch cc biu hin cua hnh vi c nhn khi nhn loi dng gp kin. Nn trch cc c chi th hin su khng hi lng, hay buc tc. - Nn nhn mt cch tu nhin vo mt nguoi dua kin, trnh nhn ra ngoi th hin su khng tp trung hay khng tn trong nguoi dua kin. - Th nhn duoc nhung kin tiu cuc tu nhm khi hop ban s d dng sa chua cc khuyt dim cua mnh. N d dng thuc hin v khng phai tn nhiu chi ph hay thoi gian d khc phuc nhung yu dim cua minh. Ghi Ch Hi lai d lm r kin cua nguoi phan hi. 32 Doi dn khi kin cua nguoi phan di d dua ra xong, tm tt nhung chnh d chc chn l mnh d hiu r kin cua nguoi phan di. Dung gy kh khn cho nguoi phan di bng cc thi d phan ng tiu cuc. Lun nh rng kin phan di chi phan nh nhn thc cua nguoi d ch chua phai hon ton v lun lun dng. Hy sn sng lng nghe kin phan hi cua nguoi khc dng thoi bit bnh tnh cn nhc cc kin d. Cm n nguoi d cho kin phan hi d khuyn khch nguoi d nhung ln sau hoc khuyn khch nguoi d phan hi. Dua ra kin phan hi dng lc, cng sm cng tt. kin phan hi nn tp trung vo 2 dn 3 diu m thi, boi v con nguoi mi ln chi c th tip thu duoc mt luong thng tin nht dinh. Hy dua ra nhung nhn xt cu th. Hy khen ngoi truc khi ch diu d. Mt nguoi cho d c km dn du vn c dim no d d dng khen. Hy cho kin phan hi mang tnh cht xy dung. Dung chi trch, mia mai nguoi khc.
33 BI 13: CC KIEU LNH DAO NHM
Mc Tiu - Hiu duoc cc kiu lnh dao - Uu dim v khuyt dim cua tung kiu lnh dao Ni Dung Chnh 1. Khi nimlnh do: Lnh dao nhm l phn cng, khuyn khch su tham gia cua cc thnh vin nhm dat kt qua chung cua nhm mong mun. 2. Nhimv cua nh lnh do - T chc, diu hnh nhm - Phn cng, dn dc, h tro, kim tra dnh gi thnh vin - Tip nhn v truyn dat thng tin - L nguoi khoi sung cng vic - Dnh gi v phm cht v tim nng lnh dao cua nguoi k nhim - Nhn thc vai tr v cc trch nhim cua nguoi lnh dao nhm - Tm ra nhung cch thc nhm pht trin nhm cua ban tro thnh mt nhm lm vic c hiu qua v hiu nng hn. 3. Th no l lnh do c hiu qua Mt nhm thng loi du cho thy cng c nhung hung tung lai c ban: (1) kha nng lnh dao vung v hiu qua; (2) quyt dinh sng sut; kha nng hnh dng nhanh dua trn cc quyt dinh; (3) thng tin thoai mi; lm chu duoc nhung k nng v k thut theo yu cu d hon thnh d n trong tm tay; (4) dua ra duoc 34 nhung muc tiu r rng d ca nhm nhm ti; v (5) tm ra duoc su cn bng kha nng cua ton nhm. Cng nhau lm vic ngha l mt nhm cng bn bac k hoach mi. Moi nguoi duoc dua ra kin ring cua mnh. Sau d nguoi truong nhm dnh gi cc kin dng gp. 4. Cc kiu lnh do v trung hp p dng 4.1 Dc don: Nhm truong tp trung moi quyn hnh, tu dua ra quyt dinh, khng cn (hay t) tham khao kin cua thnh vin. Lm sao dat duoc muc tiu nhanh, chnh xc. p dng: kiu lnh dao ny thuong p dung trong cc truong hop khn cp nhu chy nh, v d, tai nan, cp cu, thin tai, khung b, chin tranh hay cc tnh hung khn cp khc. 4.2 Dn chu: Nhm truong vua quan tm dn kt qua vua quan tm dn nhm vin. Nhm truong lng nghe kin cua thnh vin, tao diu kin cho thnh vin tham gia thao lun. p dung: 4.3 T do: Nhm truong t quan tm dn kt qua, muc tiu nhm m quan tm dn con nguoi. Nhm truong d cho thnh vin thao lun theo thch cua ho. Khng dng quyn luc d ra quyt dinh. p dung: Ghi Ch Mt s k nng nh lnh dao thuong c - Kha nng phn don - Gii tm ra cc cch vuot qua nhung dim yu. - C kha nng thng tin hai chiu. - C kha nng nhn v truyn dat thng tin chnh xc - Bit tao bu khng kh hung phn v lac quan trong nhm Ti liu tham khao - Robert W. Wallace, The Dynamics of Team Formation,Posted October 26, 2001 Issue 113 - B. W. Tuckman, Developmental Sequence in Small Groups, Psychological Bulletin, 1965, Vol. 63, No.6, 384-399. - Pare Limbu, Developing Sustainable Communities A toolkit foe development Practioners, The International for Intergrated mountain development, 2004, 46-67p. - Trn Minh Hai, k nng lm vic trong cc nhm nng dn hop tc, 2006, Dai hoc An Giang - VCA- GTZ v BPSC, ti liu giang vin, 2005, 251-259p