You are on page 1of 41

cng Phu thut lng ngc

UNG TH V Chn on:

Ung th v

Ung th tuyn- tuyn v trn ngoi bn tri giai on IIA tin hnh phu thut trit cn ci bin theo phng php Auchincloss ngy th Cu hi: 1. Bin lun chn on? 2. Chn on phn bit 3. Nguyn nhn gy ung th v? 4. Phn bit u tuyn v v u ngoi tuyn v? 5. Cc phng php cn lm sng chn on ung th v? 6. Phn chia giai on ung th v theo TNM? 7. Cc phng php iu tr ung th v 8. Bin chng sau m ung th v Cu 1. Bin lun chn on trn: 1. Lm sng: * Khi to ln v tri: C cc c im: - V tr: trn ngoi v tri - Cc bin i da vng khi u: + Lm xung(do dnh vo khi u): nhn r khi bnh nhn dang thng cnh tay bn u ra + Du hiu da kiu v cam: mng da b ph n, i mu xm v c nhng im b lm su xung ch chn lng + Mun: da lot, chy mu, nhim khun Mt : cng, chc B mt: li lm Ranh gii: khng r v xm ln Kch thc: to nh khng u Di ng km au: thng khng au

* Nhng bin i nm v:

NG. QUANG TON_DHY34

120

cng Phu thut lng ngc


Chy dch u nm v:dch trong, mu, thanh t

Ung th v

Tt su hoc co vo do u xm nhim v ko rt cc ng tuyn sa v pha u

* Hch: nch, vng v, thng n: s lng, di ng, chc 2. CLS: * Sinh thit: Khi u nhn thy: + Sinh thit chc ht t bo bng kim nh + Sinh thit li + M sinh thit mt phn khi u Khi u khng s c: sinh thit c nh v bng kim(di hng dn ca chp v); sinh thit li bng kim c nh v ba chiu * Chp v: Cc hnh nh ca ung th v: + Cc vt lng ng canxi + Hnh cc ng tuyn vng v b xon vn hoc khng cn i + Da vng tuyn v v nm v dy + Hnh khi c tuyn v * SA tuyn v: * CT tuyn v * MRI tuyn v * Chp nhit tun v Cu 2. Chn on phn bit: 1. Thi k u: U lnh tuyn v: c th l u lnh tnh ca t chc biu m hoc t chc lin kt ca tuyn v Da trn vng u bnh thng, nhn, mt chc nhng n hi, c hnh trn hoc bu dc, ranh gii r (K ranh gii khng r), di ng tt, Chc ht sinh thit t bo bng kim nh: t bo biu m tuyn v bnh thng M sinh thit lm m bnh hc cho chn on xc nh Vim tuyn v mn tnh:c th l hu qu ca vim tuyn v cp tnh nhng cng c th l bnh tin pht do nhng vi khun t c hn gy ra

NG. QUANG TON_DHY34

121

cng Phu thut lng ngc


sy st da v sau kjhi b chn thngt bm dp vgn v

Ung th v

+ Vim tuyn v mn tnh khng c hiu: thng do cc bin chng nht vng v do Chc sinh thit ht t bo abng kim nh hoc m sinh thit lm m bnh hc cho chn on xc nh + Vim tuyn v mn tnh c hiu: Do giang mai: him gp TS b giang mai, c nhiu hch tuyn v, c l d, phn ng huyt thanh dng tnh, lm XN m bnh hc cc vt lot cho chn on xc nh + Vim tuyn v do nm Actinomyces(him gp): din bin ko di c nhiu l r, phn lp c nm t dch m, c th c tn thng do nm phi v thnh ngc Nhng bin dng ca v: bnh u x nang Reclus T chc m xen k b x cng phi hp vi t chc tuyn v b gin rng thnh nang. Khm c cm gic tuyn v gm mt khi c nhiu ht nh nh ht ch nm ln trong tuyn v. Khi nhng ht ny nm tp trung li th c th nhm vi ung th v. Sinh thit chc ht bng kim nh hoc m sinh thit lm m bnh hc cho chn on xc nh 2. Khi u v ln: Ung th t chc lin kt:khng c hin tng chy dch u nm v. Sinh thit cho chn on xc nh Lao tuyn v: c hc nhim c lao, tin s lao phi, sinh thit cho chn on xc inh Cu 3. Nguyn nhn ung th v: NN cha r rng nhng c nhiu yu t nguy c cao: n nhiu m mun nhng khng cho con b S ln sinh n: nhng ph n khng hoc t, mun(sau 35 tui) d b ung th v Cc bnh v lnh tnh c trc: u lnh, p xe Cc trng thi ri lon ni tit: cng hoc thiu nng Tip xc vi cc tia phng x Dng nhiu thuc chng th thai

Dng oestrogen ko di vi mc ch iu tr

NG. QUANG TON_DHY34

122

cng Phu thut lng ngc


Trnh sng v x hi: cng cao th t l sng cng thp

Ung th v

Yu t gia nh: ph n c m, ch em, con gi b K v la tui cha mn kinh hoc b ung th v c 2 bn cao hn 9 ln ngi bnh thng Ht thuc l, ung ru, tip xc thuc tr su, bc x l nhng yu t quan trng pht sinh K v

Cu 4. Phn bit u tuyn v v u ngoi tuyn v: V tr nm vng v Lin quan kch thc vi chu k kinh nguyt Bp nn nu c chy dch, mu qua nm v Lin tc di ng theo hng no th nm v tt theo hng Sm lm thay i v tr ca u nm v Chc ht t bo lm XN

Cu 5. Cc phng php cn lm sng chn on K v: 1. Phng php chn on vi th t bo hc qua chc ht t bo bng kim nh (F.N.A.B= fine needle aspiration biopsy ): * Phng php chn on vi th t bo hc qua chc ht t bo bng kim nh c Ward (1912) s dng chn on cc u limph . Nm 1952, Saphir nghin cu phng php ny chn on cc tn thng ca v trong thi k cha v rt ra kt lun: y l phng php cho php phn bit nhanh ung th v vi cc bnh v lnh tnh khc. F.N.A.B l phng php chn on n gin, t gy tn thng, t tn km v cho kt qu nhanh chng. Ngy nay, phng php chn on vi th t bo hc qua chc ht t bo bng kim nh tr thnh mt phng php chn on cn lm sng thng quy trong cc xt nghim chn on mt khi bnh l v. * K thut: Dng mt kim nh (c 22) ni vi mt bm tim thy tinh ( c tit trng v sy kh) chc qua da vo vng tuyn v hoc hch nghi ng c khi bnh l. Cn chc ht nhiu ln i vi mt khi bnh l c c biu hin lm sng nghi ng l ung th v. Khi u kim nm trong lng ca khi bnh l, cn gi mt p lc m tnh hng nh trong lng bm tim. Tin hnh ht vi ln ri rt kim v bm tim ra. Lng dch v cc thnh phn t bo ht c trong lng kim c gi trong dung dch nc mui sinh l hoc c bm ln mt vi lam knh, dn tiu bn v nhum Gemsa. C nh tiu bn bng cn, sy kh ri c kt qu bng knh hin vi vi phng i t 400-600 ln.
NG. QUANG TON_DHY34 123

cng Phu thut lng ngc


* Kt qu :

Ung th v

Kt qu chn on ca phng php FNAB ph thuc ch yu vo cht lng v kinh nghim ca nh t bo hc. Kt qu chn on xc nh ty thuc vo tng tc gi, dao ng t 86-98%. T l dng tnh gi ca phng php FNAB dao ng t 0,04-1,7% v t l m tnh gi giao ng t 9,2-12,8%. Khi chn on FNAB dng tnh (pht hin c cc t bo ung th trn tiu bn chc ht t bo ) th c th khng nh chn on ung th ( vi t l dng tnh gi t 0,04-1,7% ). Khi chn on FNAB m tnh (khng pht hin c t bo ung th trn tiu bn chc ht t bo ) th cng khng loi tr c chn on ung th. Nu cc biu hin lm sng vn nghi ng ung th th cn chc ht li nhiu ln, nhiu v tr khc nhau c th khng nh chn on. Chn on bnh khng th ch da ring vo kt qu chc ht t bo. Tuy nhin mt kt qu chc ht t bo dng tnh cng c th cung cp nhng thng tin c gi tr c th ra k hoch iu tr v tin lng. lm tng chnh xc ca phng php FNAB v gp phn lm gim t l chn on sai ca phng php ny, ngi ta tin hnh chc ht t bo di s hng dn ca siu m v s dng thit b nh v nh du vng nghi ng tn thng pht hin c trn phim chp X quang tuyn v. Nh phng php ho min dch t bo cc cht ht bng kim nh, ngi ta c th nghin cu cc th cm th vi oestrogen v progesteron trn b mt cc t bo ca tuyn v. y l mt phng php ng tin cy, cho php pht hin c b phn nhn cm vi oestrogen trong nhng tiu bn rt nh, l phng php n gin v r hn phng php chn on bng ng v phng x. 2. Phng php chn on t bo hc tc th: Phng php chn on vi th t bo hc tc th thng c tin hnh ngay trong qu trnh m. Sau khi ct mt mnh t chc bnh l, tin hnh p, mit hoc pht mnh t chc bnh l hoc t chc hch va ct c ln mt s lam knh. Nh ci tin k thut nhum v phng php c nh tiu bn, Ostrovtsev L.D. ch mt ti a khong 6-10 pht c kt qu chn on t bo hc. y l mt phng php n gin, tit kim, cho php rt ngn thi gian tr li kt qu. 3. Phng php sinh thit:

NG. QUANG TON_DHY34

124

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Phng php sinh thit c ch nh nhm cc mc ch chn on v iu tr. Vi mc ch chn on, ch cn ly mt mnh nh t chc bnh (ca tuyn v hoc t chc hch) nghin cu v gii phu bnh. Vi mc ch iu tr, cn phi m ct b vng tn thng v mt phn t chc lnh (ct v hnh chm) . * Ch nh: khng nh mt chn on lm sng: + Khi chc ht t bo bng kim nh mt khi t chc bnh l c ca v nhiu ln vn khng khng nh c chn on. + Dch ht ra c v c ln mu. Vi mc ch chn on v iu tr: + Cc khi u v nang tuyn v lnh tnh. + C th ht c dch nhng khi bnh l khng b mt i hon ton + Khi bnh l li xut hin tr li ng v tr c chc ht sau hn hai ln chc ht. * K thut sinh thit : C th tin hnh sinh thit t chc tuyn v hoc t chc hch bng kim hoc sinh thit m ( m sinh thit). Sinh thit bng kim: S dng cc loi kim sinh thit (Trucut) ly mt cng nh t chc bnh l nghin cu gii phu bnh. Phng php sinh thit bng kim thng ly c t t chc v kh c th ly ng c vng thng tn . Phng php sinh thit v t ng bng kim c li vi thit b nh v t ng trong qu trnh chp X quang v: Bnh nhn c t nm sp v hai v c th xuyn qua bn. Mt cnh tay ngi my v mt khu sng c t ng v tr di s hng dn ca my vi tnh sau khi phn tch k ba im trn phim chp v. Tin hnh gy t ti ch vng s chc kim c li vo t chc tuyn v. M my v a li kim vo trong vng c t chc tuyn v bt thng sinh thit t chc bnh l.

NG. QUANG TON_DHY34

125

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Hnh 4.11: Sinh thit bng phu thut: Qua mt ng rch nh, bc l r vng tn thng ca tuyn v hoc hch. Tin hnh ct b ton b vng tn thng ti phn t chc lnh (ct v hnh chm) i vi cc thng tn lnh tnh hoc ch ct mt mnh t chc bnh l lm chn on gii phu bnh tc th i vi cc tn thng nghi ng c tnh. 4. Phng php chp X quang tuyn v: Xquang tuyn v l mt phng php c hiu v nhy cm nht c th s dng b xung cho cc phng php thm khm thc th tuyn v. Phng php ny cng c s dng chn on v tnh trng ca tuyn v ngi khe mnh hoc tin hnh cc th nghim sng lc nhm pht hin nhng bt thng ca tuyn v. * Ch nh: khng nh mt chn on lm sng xc nh : Ch nh ny c bit c ngha khi chn on lm sng xc nh l ung th nhng chn on t bo hc li m tnh. h tr cho cc trng hp chn on lm sng c kh khn hoc cn nghi ng, do d : chp v gip cho loi tr mt ung th v trong cc trng hp lon sn, pht hin bnh Paget khng c u v v bnh v to nam gii. chn on loi tr cc trng hp ung th v khng triu chng : khi cc bnh nhn khng c hoc ch c cc triu chng m h v m ngi thy thuc vn cnh gic v bnh nhn vn lo ngi (v c th h thuc nhm c nguy c cao) th c ch nh
NG. QUANG TON_DHY34 126

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

chp X quang v. Chp X quang v bn i din cho php loi tr mt ung th v c hai bn hoc mt ung th tin pht nhng bnh nhn c di cn. Gip cho sinh thit v c chnh xc hn : chp X quang v cho php nh v ni nh sinh thit v gip phu thut vin xc nh c chnh xc hn vng t chc nh ct b cng nh chin thut iu tr (bo tn hay trit ). Chp X quang v l phng tin gip cho vic theo di lu di: Chp X quang v rt c ch theo di mt tn thng khng c phu thut v cng l cch theo di nh k v bn kia sau khi ct b mt v, bi v v cn li cng c nguy c b ung th kh cao. Chp X quang v l phng php tt nh gi hiu qu ca phng php iu tr bo tn v c th thng xuyn cung cp nhng thng tin c gi tr trong qu trnh theo di, gip cho vic nh gi chnh xc cc phc iu tr. * K thut: K thut chp X quang v thng thng c tin hnh vi in th thp (20-40kV) v cng cao (300-500mA), dng mt ng tiu im nh (0,6-0,8mm) vi ng lc gn lin thp (0,5mmA) v trng gii hn hnh nn. Phim chp v l loi phim nh ht, mn. Phng php chp X quang v kh (xerography ) (do Ruzieka xut vo 1965 v O'Mara xut vo nm 1967) c th s dng thay th cho phng php chp v thng thng. Chp X quang v kh c tin hnh trn mt bn kh thay cho phim chp X quang. Phng php chp X quang v t ( fludography ) hay cn gi l phng php ng t trng (isodensography) do Dobretsberger xut vo nm 1962. Phng php ny i hi chp X quang trong tnh trng v c ngm trong nc hoc trong cn 7580%. C th dng in th cao hn so vi nhng phng php chp v thng thng. Phng php chp X quang v cn quang (galactography): chp X quang v sau khi bm thuc cn quang vo ng sa. C th bm t 1-2 ml cht cn quang vo ng sa cho n khi bnh nhn c cm gic cng tc. Cng c th bm thuc cn quang vo mt nang sau khi ht ht dch. Phng php ny d lm, khng gy au n v rt c gi tr trong chn on cc bnh gy chy dch qua u nm v v c th thy rt r c hnh nh ca mt u nh hoc mt ng dn sa b gin. Phng php chp v hin i c s dng s kt hp mt mn tng sng v mt molypden dng ng v cc photon in t c in th thp. Nhng s chuyn i ca

NG. QUANG TON_DHY34

127

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

mn hnh tng cng v khuch i mt chm tia X nng lng thp chiu ri vo bn trong nhng photon c nng lng cao c th s dng c phim chp X quang chun chp v. K thut ny cn p v gia mt a thy tinh lm gim dy v th tch ca t chc v, cc tia phng x c th chiu qua v tch bit c cc cu trc v t chc xung quanh nhm ci thin lm tng phn gii. Hnh nh thu c ging nh trn cc phim chp X quang chun, c c trong iu kin nh sng dn truyn v di hnh nh m bn. Chp X quang ct lp vi tnh (CT): c th pht hin c nhng thay i bt thng c kch thc nh ca tuyn v . Chp X quang ct lp vi tnh l phng php tt nht pht hin h thng hch v trong v nh gi tnh trng ca lng ngc v nch sau ct v trit . Chp cng hng t ht nhn (MRI): c th cung cp nhng thng tin chnh xc v hnh nh, kch thc v mi lin quan ca tuyn v vi t chc xung quanh. Phng php chp nh s dng k thut s: L mt k thut hin i bc u c p dng trong chn on X quang lng ngc. Phng php chp nh s dng k thut s c th lu tr c nhng thng tin v hnh nh chp X quang bng k thut s hoc c th trc tip to ra c hnh nh. K thut ny ang ngy cng c nhiu tin b v c th ng dng vo chp X quang tuyn v. * Hnh nh tn thng trn phim chp X quang v: Trn mi phim X quang chp v c th pht hin c nhng bin i bt thng ca h thng hch nch, ca da v ca nm v (tnh trng dy ln v co ko u nm v. Cc bin i bt thng trn phim chp v: Cc bin i bt thng c th pht hin c trn phim chp v nhng khng pht hin c qua thm khm lm sng gm 3 nhm: Tn thng l cc ht vi ho n thun. C th l mt m vi ho rng hoc ch l nhng im vi ho vi th trong t chc tuyn v. Tn thng biu hin bng mt khi dy c t trng cao: mt khi bnh l, nhng ri lon v mt cu trc ca tuyn v v s mt cn xng gia hai v. Cc thng tn bao gm s phi hp c hai yu t trn, c ngha l va c nhng nt vi ho v va c nhng bt thng v mt t trng ca tuyn v. Mt tn thng c t trng cao, c vi ho, g gh nh c gai, c nhng ng phn nhnh tch ra t m vi ho l nhng du hiu hay gp ca ung th v.

NG. QUANG TON_DHY34

128

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

XQ nghing hnh nh XQ tia mm tuyn v bnh thng

XQ nghing tuyn v: U x tuyn tuyn v

NG. QUANG TON_DHY34

129

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

XQ nghing tuyn v: m gm nhiu im vi ho rt nh- mt hnh nh quan trng biu hin ca s c tnh tuyn v

Hnh nh XQ ung th v: khi ranh gii khng r, co rt t chc km theo c th c da vng v dy hoc cc im vi ho vi th
NG. QUANG TON_DHY34 130

cng Phu thut lng ngc


5. Chn on cc bnh v bng chp nhit ( thermography):

Ung th v

Chp nhit cho php ghi nhn nhng bc x hng ngoi do c th pht ra, hin n thnh nhng mu sc khc nhau ty theo cng nhit tng im, tng vng. Phng php chp nhit da trn nguyn l: khi ung th v thng "nng" hn so vi t chc xung quanh. Theo Terenchev: s d t chc ung th "nng" hn so vi nhng vng khc l do tc pht trin nhanh ca u s sn sinh ra nhiu nhit lng. Do tnh cht v hi ca n nn lc u ngi ta coi chp nhit nh l mt phng php c trin vng pht hin sm ung th v. Qua thc t, kt qu chp nhit t ra km nhy cm v km c hiu hn chp Xquang v, nn hin nay ngi ta khng coi phng php chn on bng chp nhit l mt phng tin chn on sm ung th v m thng c p dng theo di v cn li sau m. Nghin cu trn 1284 bnh nhn b tng sn t chc tuyn v do ri lon hocmn, Mazurin nhn thy: chp nhit cho php chn on kp thi ung th v v tch c nhm c nguy c cao l cc ph n b tng sn v do ri lon hoc mn. Theo Ozerova: chp nhit l mt phng php chn on v hi, c th s dng cho cc bnh nhn c thai, ang cho con b v cc ph n di 35 tui, thay th cho phng php chp X quang v trong cc trng hp khng c ch nh ni trn. Nhc im ca phng php chn on cc bnh v bng chp nhit l khng cho php thu c hnh nh ca i tng nghin cu, m ch phn nh c gin tip nhng bin i sn nhit ca cc dng mu ti ch di dng nhng " sinh nhit bnh l ". Phng php chp nhit chn on cc bnh v c nhy cao nhng c c hiu tng i thp nn khng c ngha chn on c lp do t l dng tnh gi kh cao. Mc sinh nhit tng i cao trong ung th v cho php phn bit c t chc ung th vi cc cu trc lnh tnh quanh n. khc phc nhc im ca phng php chp nhit, mt s tc gi nh Terenchep, Abelevitr, Sizmina nghin cu o s bin i nhit ti cc im c su t 3-7cm trong t chc tuyn v nh phng php o bc x nhit bng loi nhit k c chnh xc ti 0,1C . Nhit k ny rt nhy, c th o trc tip s tng nhit khu tr nn khc phc c nhng nhc im ca phng php chp nhit truyn thng l ch phn nh c mt cch gin tip nhng qu trnh chuyn ho trong cc m su. 6. Phng php chn on cc bnh ca v bng siu m:

NG. QUANG TON_DHY34

131

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Chn on cc bnh ca v bng siu m l mt phng php chn on hin i, c nhiu u im nh : tnh thng tin cao, v hi, kh nng phc v ln, s dng tng i n gin v khng c phn ch nh. Siu m v c th cho php xc nh mt cch chnh xc c v tr, kch thc, ng vin, vang cu trc ca c quan nghin cu. Siu m cn cho php theo di qu trnh bin i ca khi u v khi p dng cc bin php iu tr khc nhau, cho php phn bit mt qu trnh bnh l l lnh hay c tnh v mc lan to ca qu trnh c tnh. Mt u im c bit ca siu m l cho php phn bit chnh xc 100% cc cu trc lng v rn, rng v c. Siu m cho php xc nh d dng cc nang tuyn v c ng knh ti thiu l 0,3cm v c nhng tiu chun r rt nh: cu trc c hnh trn vang m vi nhng ng vin r nt, phng phiu. Theo Ostrovskaia : chn on cc bnh nang v bng siu m cho nhiu thng tin hn chn on bng X quang. Chn on siu m cho php xc nh chnh xc cc nang c kch thc ln nhng khng s thy trn lm sng cng nh khng c biu hin trn phim chp X quang v do nang b che lp bi t chc nhu m tuyn dy c cc ph n tr. Chn on bng siu m cho php xc nh chnh xc v tr ca nang chc d. Tuy vy, siu m khng th thay th X quang khi chn on c hay khng c si trong lng nang ca mt nang nh c tnh ho. Siu m c kh nng pht hin c mt u x v n c vi kch thc ti thiu l 0,9 cm. Siu m c u th c bit hn hn phng php chn on X quang trong phn bit mt qu trnh bnh l v l lnh hay c tnh bi tnh nhy cm cao ca phng php ny i vi carcinoma. Cc du hiu siu m ca mt carcinoma v l: s tng phn khc nhau ca m v v m lin kt, cc ng vin b "xo nho ", khng u n, khng phng phiu; cu trc khng cng loi. Thnh trc ca cu trc khng hin r nt, thnh sau khng thy c. Tuy vy, nhiu nghin cu cng ch r nhng nhc im ca phng php chn on bng siu m cc bnh v nh : km chnh xc so vi phng php chp X quang v, khng pht hin c cc nt vi ho, tn nhiu thi gian v chi ph cao. 7. Phng php soi thu quang v: Soi thu quang l mt trong nhng phng php hay c s dng chn on cc bnh l tuyn v. Soi thu quang l soi xuyn qua v nh mt ngun nh sng mnh v tp trung ti mt im. Phng php soi thu quang cho php c th nh gi c cc bng m ca cc khi u v :

NG. QUANG TON_DHY34

132

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

+ Cc thng tn lnh tnh, cc u nang, lon dng, cc u x tuyn, v cc tn thng vim u sng m ton b hoc gy ra mt gim nh ca mc sng bnh thng ca tuyn v. + Cc tn thng c tnh, k c khi lng nh u c th hin bng mt bng m r rt "en nh mc" ni r trn nn sng ng u ca tuyn v bao gi cng c v nh to hn so vi th tch thc ca khi u. + Cc tn thng khc v nh: bc mu , lao v, nhng u nang c cha mu c th hin bng cc bng m khng r rt v thng c kch thc tng ng vi kch thc thc ca tn thng. Mt bc mu v xut hin sau mt chn thng nh (sau s nn) cn cnh gic v ngh ti ung th v. 8. Phng php chn on gii phu bnh: Chn on gii phu bnh c vai tr quan trng trong chn on ung th ni chung. i vi cc bnh ca v, chn on gii phu bnh ngoi vic xc nh chnh xc, khch quan c phi ung th hay khng, cn gip cho ngi thy thuc lm sng c nhng thng tin chnh xc, chc chn hiu r qu trnh tin trin v tin lng ca bnh. M hc ca cc khi u c sinh thit hng lot s gip cho vic chn on sm ung th v, k c nhng trng hp ung th cn ang giai on ti ch hoc nhng trng hp tin ung th. Kt qu chn on gii phu bnh l c chnh xc cao nht v c ly lm chun so snh, nh gi kt qu ca nhng phng php chn on khc. Chn on gii phu bnh cc bnh v c nghin cu t rt lu. T nm 1909, Aschoff cng b phn loi gii phu bnh cc bnh v. Sau rt nhiu tc gi khc a ra nhng bng phn loi khc nhau. Bng phn loi ca T chc Y t th gii (WHO) nm 1981 l bng phn loi c s dng rng ri nht trn th gii. Cu 6. Phn chia giai on ung th v: 1. Theo TNM: * T: Tx: khng xc nh u T0: khng c u Ts: u ti ch T1: u c k ln nht 2cm T2: 2< u 5 cm T3: > 5cm

NG. QUANG TON_DHY34

133

cng Phu thut lng ngc


T4: k bt k c xm ln thnh ngc hoc da Nx: khng xc nh hch khui vc N0: Khng c hch di cn N1; hch nch cng bn cn di ng N2: Hch nch cng bn v khng cn di ng N3: hch v trong cng bn * N:

Ung th v

* M: - Mx: khng xc nh c c di cn xa - M0: khng c di cn xa - M1: c Cc giai on: G 0: Ts, N0, M0 G I: T1, N0, M0 G IIA: T0,(T1)N1, M0 hoc T2,N0,M0 G IIB: T2(T3),N1(N0),M0 G IIIA: T0(T1,T2,T3),N2,M0 hoc T3,N1,M0 G IIIB: T4, mi N, M0 hoc mi T, N3, M0 G IV: mi T, mi N, M1 Phu thut Ho cht Tia x Phu thut c nng(ct bung trng) iu tr ni khoa: dng ni tit t propionat testosteron hoc oesterogen

Cu 7. Nu cc phng php iu tr ung th v:

1. Phu thut:L phng php iu tr c bn trit nht C: khi ung th v cn hn ch v v hch vng * PT ct b tuyn v trit cn:PT Halsted Ct b tuyn v v ton b c ngc ln, vt b h thng hch vng dc theo tnh mch nch ti dy chng sn n(dc Halsted) cng vi t chc v Nhc im: khuyt hng ln thnh ngc i hi phi v da rng

NG. QUANG TON_DHY34

134

cng Phu thut lng ngc


khng ct b c ngc ln + Theo pp Auchincloss: khng ct c ngc ln v c ngc b + Theo phng php Patey: ct b c ngc b u im ca PT trit cn:

Ung th v

PT ct b tuyn v trit cn ci bin: ct b ton b tuyn v v vt hch nch m

+ L bin php ng tin cy v hiu qu nht x l khi u ti ch v gii quyt trit nguy c pht trin c khi u nguyn pht mi + iu tr hoc cht sau ohu thut d hn Nhc im: + Khuyt hng v thm m + Cc bin chng sau m: ph bch mch, tn thng dy thn kinh m ri cnh tay * PT ct b tuyn v ti ch m rng kt hp liu php tia x ti ch: Ct v: ct u v met phn t chc tuyn lnh xung quanh cng vi da che ph pha trn sau vt hch nch theo ng khc Tia x ngay sau m: u im:

+ Gi c thm m + Gi li c tuyn v Nhc im: + T chc tuyn v cn li c th b ung th ti pht hoc pht trin ung th v nguyn pht mi + C cc bin chng do chiu x ko di nh ban da, lot, vim x tuyn v, gy xng sn, vim mng ngoi tim 2. iu tr bng tia x: 3. iu tr h tr ton thn: Liu php iu tr ni tit bng tamoxifen Ct b 2 bung trng S dng ho cht Liu php min dch

NG. QUANG TON_DHY34

135

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

* iu tr bng tamoxifen: l oestrogen tng hp hot ng nh mt khng oestrogen trong t bo ung th v, c tc dng lm gim nguy c ti pht v t vong nhng bnh nhn b ung th v khu tr * Ho cht: 5FU(5-fluorouracil) Vincristin Cyclophotphamid Doxorubicin 6- Mercaptopurin Mt mi, rng tc Ri lon kinh nguyt gim kh nng tnh dc Gim bch cu, suy tu

Tc dng ph ca ho cht:

* Ct b bung trng: c hiu qu i vi ph n tr Cu 8. Cc bin chng sau m ung th v v cch x tr: 1. Chy mu: * Nguyn nhn: Do cm mu khng tt T chc ung th xm ln thnh ngc do trong qu trnh m bc tch khi u khi thnh ngc d gy chy mu TC: vt m cng ln, dch mu chy qua dn lu. Dn lu: C 2 cch dn lu: Dn lu bng mng cao su v DL bng cch to ra p lc m tnh DL bng to p lc m tnh: ct mt on dy truyn dch, to cc l xung quanh ng, t vng trn quanh vt m, ng c ni vi xi lanh v c ht ht khng kh cho ng xp to p lc m tnh cho dch chy ra, khi y li ht b dch u im ca dn lu bng mng cao su l n gin dch d chy nhng nhc im l ch hiu qu ti v tr t dl, trong khi phu thut k v l phu thut ln, t chc m nhiu do tit dch nhiu m mng cao su

NG. QUANG TON_DHY34

136

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

lu nht cng ch c 48h phi rt do kh nng trit km hn dl bng ht ht p lc m tnh. Nhng dl bng ht m tnh i hi theo di lin tc to ra p lc m tnh, t phi tt, khu da v di da phi kn mi to c p lc m tnh XT: nu chy mu nhiu cn m li cm mu NN: No vt cc hch gy tr tun hon bch mch TC: vt m chy dch, sng nng . XN Bc tng cao, CTBC chuyn tri X tr: khng sinh mnh, ct ch tha cnh tay 5. Ti pht: NN: no vt khng sch t chc ung th v cc hch X tr: m hoc tia x kt hp ho cht Tham kho: Thm khm lm sng trong ung th v phn Hi bnh 1. L do vo vin: Nhng du hiu, triu chng bt thng buc bnh nhn phi i khm bnh: - au ti v hoc vng nch - Pht hin thy nhng bt thng vng v: + C mt khi bt thng , thay i ca da + Mt cn xng gia hai v + Nhng thay i bt thng ca nm v v vng qung v + S thy hch bt thng 2. Hi bnh Hi bnh c mt vi tr rt quan trng trong chn on, chn on phn bit v d kin phc iu tr. Hi bnh cn lm r nhng vn sau : Nhng du hiu, triu chng bt thng buc bnh nhn phi i khm bnh : 2. Ph bch mch: 3. Nhim khun:

4. Tn thng dy thn kinh thuc m ri thn kinh cnh tay: c th gy t dc theo

NG. QUANG TON_DHY34

137

cng Phu thut lng ngc


vim, nhng cng c th l biu l mt t bt pht ca ung th.

Ung th v

+ au ti v hoc vng nch: au c th l hu qu ca mt thng tn lon dng hay

+ Pht hin thy c mt khi bnh l bt thng hoc nhng thay i bt thng vng v nh: + Thay i ca da vng v : v mu sc, ph n, tun hon bng h da vng v, pht hin thy mt vng da ca v b lm xung, c du hiu da cam, c nhng nt, nhng ht bt thng xut hin da vng v, c nhng ch lot da ...) . Nhng bt thng da xut hin t bao gi v cch xut hin ca cc du hiu ny.

Hnh 1: du hiu lm da

NG. QUANG TON_DHY34

138

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Hnh 2: du hiu da cam

Hnh 3: du hiu lm da, tt nm v, thay i mu sc da, tun hon bng h

Hnh 4: Du hiu lot, lm da, thay i mu sc da vng qun v trong bnh Paget

NG. QUANG TON_DHY34

139

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Hnh 5: Hnh nh nhng ht di cn ung th v vng lng

Hnh 6: lot da, trn mt ung th v ti pht ti ch

NG. QUANG TON_DHY34

140

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Hnh 7: Thay i da vng qung v nm v trong bnh Paget

Hnh 8: D tt bm sinh

NG. QUANG TON_DHY34

141

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Hnh 9: ph bch mch trong ung th v

Hnh 10: mt nhn nh li ln trn b mt da vng v + Mt cn xng gia hai v : v kch thc, v tr ca hai nm v, v tr ca hai np ln v ...

NG. QUANG TON_DHY34

142

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Mt cn xng gia hai v v v tr, th tch, 2 np ln v... + Nhng thay i bt thng ca nm v v vng qung v: co, rt, tt, lm, xy st u nm v, nga, lot, thay i mu sc u nm v, chy dch bt thng qua u nm v mt cch t nhin hoc khi bp, nn vo t chc tuyn v. + S thy hch bt thng nch hoc cc v tr khc nh h thng n, bn , mng cnh hai bn...

NG. QUANG TON_DHY34

143

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

- Nhng yu t lin quan n qu trnh bnh l: + Thi gian pht hin thy mt qu trnh bnh l hoc mt bt thng v buc bnh nhn phi i khm bnh. + V tr ca qu trnh bnh l : mt v hay c hai v. v tr no ca v: 1/4 trn ngoi, trn trong, di ngoi, di trong, trung tm hay chim ton b tuyn v . + Kch thc ca qu trnh bnh l. + Lin quan ca qu trnh bnh l vi t chc xung quanh : c dnh vo da v t chc di da khng, c dnh vo c ngc ln khng, c km theo chy dch u nm v khng, c lin quan n kinh nguyt khng... + Mt ca khi bnh l : mm, chc, cng. + B mt khi bnh l : nhn, bng phng hay ln nhn, g gh ... + Din bin ca qu trnh bnh l : tin trin chm hay nhanh, thi gian ca khi bnh l to ln gp i . - Tin s:

NG. QUANG TON_DHY34

144

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

+ Tin s kinh nguyt: cn phi nm vng nhng thng tin quan trng nh: tui ca ln c kinh u tin, nhng ri lon kinh nguyt, tui mn kinh v cc triu chng ca thi k mn kinh . + Tin s phu thut: bnh nhn c ct t cung hoc bung trng cha. + Tin s mang thai v tit sa: c b sy thai khng, c nui con bng sa m khng, c s dng cc cht nh oestrogen v progestin ngoi sinh thay th cho thi k mn kinh hoc trnh thai khng. + Tin s gia nh: nhng ngi c quan h h hng rut tht (m, ch em gi ) ung th v . Phn Khm thc th:

Bung khm v phi c nh sng, tt nht l nn s dng ngun nh sng gin tip. Cn bc l r ton b hai v v hng ngc ca bnh nhn v pha c ngun sng. C th khm bnh nhn t th ng thng, t th ngi hoc nm. 1. Nhn: + Quan st t m 2 v pht hin nhng khi bnh l, s khng cn xng gia hai v, hai nm v, hai np ln v v nhng thay i xut hin trn b mt da ca c hai v.

NG. QUANG TON_DHY34

145

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

NG. QUANG TON_DHY34

146

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

NG. QUANG TON_DHY34

147

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

+ Khm k tnh trng ca hai nm v v so snh gia hai nm v pht hin cc du hiu: co ko nm v, ln nm v, rn nt, try xc ca b mt lp biu b (trong bnh Paget). + S dng ngun nh sng trc tip c th pht hin c cc du hiu lm da tinh t hoc tt nm v do t chc ung th xm ln vo cc dy chng Cooper pha di gy co ko. + Pht hin nhng thay i ca da vng v nh: hin tng gin l chn lng, da cam, mt im lm da ( c th lm ni bt ln nh thay i cch chiu sng), xc nh tnh trng tun hon bng h v cc iu kin xut hin ca n. + lm l r hn s mt cn xng gia hai v v cc du hiu lm da tinh t, cn quan st hai v ca bnh nhn trong t th cnh tay dui v a ln cao qu u ( ko cng v c nh c ngc ln) hoc nng nh v ca bnh nhn ln quan st. + Khng nn hiu lm du hiu dnh da l biu hin ca tnh trng ung th tin trin. Du hiu ny thng gp trong nhng trng hp c cc khi u cng, rt nh, thng khng pht trin thnh nhng khi c kch thc ln. Nhng ch lm trn b mt da hoc s co ko, s tt ca u nm v c th l nhng du hiu c bit ca mt t chc ung th nm bn di. + Ph da thng hay km theo tnh trng ban trn b mt ca da to ra mt du hiu lm sng ging nh du hiu da cam. Khi khi ung th c biu hin vim th ph da thng kt hp vi cc triu chng nh: mm, nng nn c th chn on nhm vi tnh trng

NG. QUANG TON_DHY34

148

cng Phu thut lng ngc


en trong cc iu kin khng c nh sng.

Ung th v

vim v cp tnh. Cc triu chng ny c th b b qua khi thm khm cc bnh nhn c da Cc biu hin vim v ph da c th do s tc nghn ca cc ng bch huyt bi cc t bo ung th gy ra. Mt khi u c kch thc ln c th p mt ng bch huyt ln gy ra tnh trng ph trn b mt da.

Hnh 4.3:

Hnh 4.4:

-Mi lin quan gia nm v v vng qung v: nhng thay i ca vng nm v v qung v thng c lin quan trc tip vi mt khi u tin pht nm trong t chc v di vng qung v. Khi u vng ny thng co ko lm tt nm v. Tnh trng bt hoc ln ngc ca nm v c th do qu trnh x ho mt khu vc c biu hin bnh l lnh tnh, c bit l cc ng tuyn b ng v b gin nm ngay di vng qung v gy ra. Nu cc triu chng ni trn c c hai bn v v cc bin i ca nm v xut hin trong nhiu nm th thng l cc biu hin lnh tnh. Nu tnh trng tt nm v xy ra ch mt bn hoc s co rt nm v mi ch xy ra trong vng mt vi tun hoc vi thng th cn ngh nhiu n ung th v hn. Cc khi u nm trung tm c th xm nhim trc tip gy ra tnh trng lot da vng qung v hoc nm v. Nhng khi u nm ngoi vi c th lm mt s cn xng ca cc nm v do co ko vo dy chng Cooper.

NG. QUANG TON_DHY34

149

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Hnh 4.5:

Hnh 4.6:

Nhng thay i ca vng qung v v nm v rt hay gp trong bnh Paget do James Paget m t vo nm 1874. Do cc t bo ung th pht trin vo trong lng cc ng tuyn ca nhng xoang ln nm ngay pha di nm v v xm ln qua lp biu m vo lp biu b da ca vng nm v nn c th gy vim da kiu eczema v lm cho da b tn thng kiu vy nn (kh hoc t). Thng thng, qa trnh bnh l c gii hn li vng nm v, nhng cng c th lan trn ti c da vng qung v.

Hnh 4.7:Du hiu lm da 1.2.2. S: 1.2.2.1. Phng php khm hch:

Hnh 4.8: Du hiu da cam

+ C th khm bnh nhn trong t th ngi hoc nm. Cn khm k v t m h thng cc hch nch hai bn, hch thng n hai bn, hch mng cnh hai bn. Khi khm hch, ngi thy thuc cn nh gi v: s lng hch c th s thy, tnh cht hch ( cng, mm, c lp hay dnh vi nhau thnh tng m, di ng hay dnh vo t chc xung quanh), kch thc hch... + Phng php khm hch t th ngi:

NG. QUANG TON_DHY34

150

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

Ngi khm cnh tay ca bnh nhn v khm tng nch pht hin cc hch bch huyt to c cc hm nch ca bnh nhn. Sau cn s nn cn thn pht hin cc hch c h thng n. +Phng php khm hch t th nm: Bnh nhn nm nga, hai tay t xui theo dc hai bn thn ngi. Bc s chm cc ngn tay li to thnh nh mt ci mc mc su vo hm nch ca bnh nhn. Cn cho cc hch trt gia hai bnh din l thnh ngc bn ca bnh nhn v mt phng c to bi lng bn tay v cc ngn tay ca thy thuc. Khi khm hch thng n, cn cho u mt cc ngn tay ca thy thuc trt t mt trc trn ca xng n xung h thng n. Cn c bit ch tm cc hch nh nh nhng mu bt ch gy ln di tay vng h thng n. Khng th xc nh mt khi u l c tnh ch da vo s nhn thy c hch nch, cng nh khng th ph nh mt khi u l c tnh nu khng s thy hch nch. Vic thm khm hch nch i vi nhng bnh nhn bo, c hm nch su khng cho php kt lun c g bi v c nhiu hch c th b chm trong m v nhng m m c th b nhm l hch nch. Cng c nhng hch m lm sng nn khng th s thy c. Cc thng tn khng phi ung th, c bit l cc tnh trng lon dng v thng c hch nch km theo. Ngoi ra c th gp nhng hch lao vng nch. Nhng hch to ln vng nch khng phi lc no cng l nhng hch do di cn ung th, m c khi ch l mt s phn ng ca hch. i khi di cn ung th li pht hin c nhng hch c kch thc nh, rt nh, khng s thy c trn lm sng. 2. Phng php khm v: + S v thng c tin hnh t th bnh nhn nm nga trn mt mt ging cng v cnh tay gi ln trn u. S nn v ca bnh nhn trong t th ngi thng khng nhy cm v khng chnh xc. Ngi khm dng tay nhu m ca tuyn v ln thnh ngc, cho tuyn v trt gia hai bnh din l thnh ngc ca bnh nhn v mt phng c to bi da ca lng bn tay v cc ngn tay ca ngi thy thuc. Khi v ca bnh nhn qu to v b sa th c th cho tuyn v trt gia lng bn tay v ngn tay ca ngi thy thuc; cn nm c tuyn v trong lng bn tay v nn theo chiu dy ca tuyn. S nn c hai bn xc nh hnh dng chung ca v. Cn trnh thao tc khm tuyn v bng cc u ngn tay v lm nh vy c th nhm gia tuyn v vi mt khi u v.

NG. QUANG TON_DHY34

151

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

NG. QUANG TON_DHY34

152

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

NG. QUANG TON_DHY34

153

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

NG. QUANG TON_DHY34

154

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

+ Cn khm cn thn tng vng ca tuyn v v phn t chc tuyn v nm di qung v theo mt trnh t nht nh trnh b st. C th khm theo trnh t t trn xung di, t ngoi vo trong hoc c th thm khm v theo chiu quay ca kim ng h. Nu pht hin thy mt khi bnh l, cn m t v kch thc, v tr, mt , hnh dng, tnh di ng v tm du hiu ph n quanh khi bnh l.

Du hiu n gi vim phn nh s tin trin ca khi u, thng xut hin trc du hiu dnh da. -Tnh trng thm nhim ca mt khi u nm ngay st di da c th pht hin kh d

dng. i vi nhng khi u nm su trong tuyn v v t chc m, ch c th xc nh c tnh trng thm nhim ca khi u qua cc du hiu gin tip nh: tnh trng gin cc l chn lng v thm nhim da mt cch kn o. -Cn ch tm du hiu dnh nm v khi ko. Du hiu ny gp rt sm i vi cc khi u nm di nm v hay ng dn sa, nhng li gp rt mun i vi nhng khi u nm ngoi vi mt tuyt v c kch thc ln. Du hiu ny i lp vi du hiu co nm v l du hiu in hnh ca ung th v. Cn phn bit du hiu ln hay tt nm v hay gp trong cc thng tn vim ng dn sa nm di nm v. + nh gi tnh trng dnh ca khi u vo c ngc ln c th lm du hiu Tillax : khm bnh nhn t th ng, tay chng vo mng sn v n cng ra pha sau c nh c ngc ln. Thy thuc dng tay lc v ca bnh nhn nh gi tnh trng dnh ca tuyn v vo c ngc ln. -Nhng khi u lnh tnh ca tuyn v nh u tuyn x v cc u nang ca tuyn thng c ranh gii r rng, mt mm v c th di ng d dng. Khi ung th v thng c mt chc hn, ranh gii khng r rng, t di ng v thng dnh gy co ko t chc xung quanh. -Cc khi u nm rnh di v c th l loi trung gian gia ung th da v ung th v. Chng ging loi sau v c hch sm v ging loi trc v kh nhy cm i vi tia x. Vng di v cng c th gp mt p xe lnh hoc mt u nang b u b ung th ha.

NG. QUANG TON_DHY34

155

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

-i vi nhng khi u su 1/4 trn trong ca v (tng ng vi khong gian sn 5 v 6) cn chn on phn bit vi mt p xe lnh trong lng ngc v ra thnh ngc. - i vi nhng khi u vng nm v cn chn on phn bit gia mt ung th lin bo pht trin ra ngoi ti nm v hay l bnh Paget. -i vi nhng khi u nm di ca nm v thng gy ra tnh trng chy dch qua u nm v. i khi ch c du hiu chy dch qua u nm v m khng s thy u bi v y l ung th th ni ng. + Ty theo tnh cht dch chy qua u nm v m c th nh gi mt tn thng l lnh hay c tnh. Cc bnh v hay gy ra triu chng chy dch qua u nm v l vim v, u nh, ung th tuyn v v bnh Paget. Mu sc ca dch chy qua u nm v c th c th nh mu, nu nht, thanh dch, vng nht, mu xanh l cy hoc c nh sa. i khi, c th s thy mt ng dn sa cng nh mt si dy thng, nm gia khi u v l nm v. -Tnh trng vim gin ng dn sa gy chy mu thng c biu hin chy dch ln mu qua nhiu l trn nm v. Mt tn thng lnh tnh thng ch chy dch qua mt l duy nht trn b mt nm v v khng s thy u bn di. Mt s loi ung th v th n thng khng s thy u v ch c mt trong nhng triu chng lm sng duy nht nh: hch nch to, chy dch qua u nm v, vim da vng nm v, ph n da hoc co da. nam gii cn phi ch thm khm k : tinh hon ( ngi tr) v tin lit tuyn ( ngi gi). Nu tn thng ch xy ra mt v th cn lm mi bin php loi tr ung th v. 1.2.2.3. Phng php bnh nhn t khm v (breast self -examination = B.S.E ). Phng php bnh nhn t khm v cn phi c ph bin rng ri cho ph n, bi v y l phng php c hiu qu nht gp phn pht hin sm ung th v. Ph n cn phi tin hnh phng php BSE hng thng, bt u t 7-10 ngy sau khi sch kinh. Nu cha c kinh nguyt th cn phi tin hnh khm v vo cng mt ngy nht nh trong thng. + Nhn:

NG. QUANG TON_DHY34

156

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

- ng ngay ngn trc gng, ci trn ti ngang tht lng quan st k v t m tng v ring bit. Cn ch ti kch thc, hnh dng, mu sc, cc ng vin, v tr v hng ca v cng nh ca nm v.

NG. QUANG TON_DHY34

157

cng Phu thut lng ngc


st cc ng vin ca v.

Ung th v

- Gi hai tay ln cao qu u v quay nghing, ri t t h tay tng bn mt xung quan - Chng hai tay vo mng sn v vn hai vai ra pha trc quan st v pht hin nhng ch da b lm xung hoc nhn li. Kim tra tnh trng tit dch v pht hin nhng thay i v kch thc, hnh dng hay mu sc ca hai nm v.

+ S nn v: -ng ngay ngn trc gng. Dng bn tay tri khm v phi v ngc li. cho tuyn v trt gia hai bnh din l lng bn tay dng khm v thnh ngc ca bnh nhn. Cn p vi mt lc khng i ln tng vng nh ca da theo mt quy lut nht nh ( t trn xung di, t sau ra trc hay khm theo hnh nan hoa...). i tay v li lm tng t nh vy v bn i din.

NG. QUANG TON_DHY34

158

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

-Nm xung trn mt mt phng, k gi bn vai c v ang khm. Dng lng bn tay v cc ngn tay dui thng khm mt ngoi ca v. Di chuyn bn tay khm theo chiu kim ng h. a cnh tay bn v ang khm ln trn u v tip tc khm dc theo phn trn ca xng n v vng nch. Lp li cch lm nh vy i vi v bn kia. -Nu v qu to th cn s dng c hai tay khm: dng mt bn tay nng v ln v dng bn tay kia khm mt trn ca v.

NG. QUANG TON_DHY34

159

cng Phu thut lng ngc

Ung th v

NG. QUANG TON_DHY34

160

You might also like