[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

LI M U

Trong nn kinh t th trng hin nay, bt c DN no khi tin hnh u t hay sn xut, h u mong mun ng tin ca h b ra s mang li li nhun cao nht. Bn cnh nhng li th sawcn c thi ni lc ti chnh ca DN l c s cho hng lot chnh sch a DN n thnh cng. Vic phn tch tnh hnh ti chnh s gip cc DN xc nh y v ng n nguyn nhn, mc nh hng ca cc nhn t n tnh hnh ti chnh ca DN mnh. V th, trong bi tiu lun ny, ti xin im li nhng nt ni bt khi phn tch hot ng ti chnh DN. Trong bi lm, ch yu ti nhn mnh cc phng php, ch tiu phn tch v a ra nhng li nhn xt, nh gi th hin r ngha ca cc con s ti chnh. Bn cnh , ti c a vo cc s liu ca Cng ty c phn sa Vit Nam Vinamilk lm v d minh ha bi tiu lun thm r rng, c th hn. Qua y, ti cng xin chn thnh gi li cm n ti Ging vin o Nguyn Phi hng dn, dn dt ti hon thin bi tiu lun ny.

Hu, ngy 22 thng 03 nm 2012 Sinh vin Nguyn Quang Vinh

1 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

I. KHI NIM V VAI TR CA HOT NG TI CHNH 1. Khi nim Hot ng ti chnh l nhng hot ng gn vi s vn ng v chuyn ha ngun lc ti chnh, to ra s dch chuyn gi tr trong qu trnh kinh doanh v lm bin ng vn cng nh thay i cu trc vn ca DN. Ni cch khc, hot ng ti chnh l nhng hot ng gn vi vic xc nh nhu cu, to lp, tm kim, t chc, huy ng v s dng vn mt cch hp l, c hiu qu. (Trch t gio trnh phn tch bo co ti chnh, ca PGS.TS. NGUYN NNG PHC, nh xut bn i hc kinh t quc dn) 2. Vai tr Hot ng ti chnh l mt trong nhng ni dung c bn thuc hot ng kinh doanh ca DN v c vai tr ht sc quan trng i hot ng kinh doanh. Hot ng ti chnh tt s tc ng thc y s pht trin ca hot ng kinh doanh v ngc li; hot ng kinh doanh c hiu qu th mi bo m cho hot ng ti chnh c vn hnh tri chy; t thc y c sn xut kinh doanh pht trin, nng cao c hiu qu kinh doanh. Bng vic xem xt hot ng ti chnh, cc nh qun l c th nh gi chnh xc thc trng ti chnh DN. C th khi qut vai tr ca hot ng ti chnh trn cc im sau: p ng vn cho hot ng v pht trin ca DN: tin hnh hot ng sn xut kinh doanh, i hi cc DN phi c mt lng vn nht nh, bao gm vn kinh doanh, qu x nghip, vn u t xy dng c bn,. DN c nhim v t chc, huy ng cc loi vn cn thit cho nhu cu hot ng kinh doanh hin ti cng nh p ng vn cho nhu cu pht trin ca DN. Huy ng vn vi chi ph thp nht:

Nhm m bo vn cho hot ng kinh doanh v s pht trin ca DN cha m hot ng ti chnh cn phi xem xt chi ph huy ng v s dng vn. S dng hiu qu cc ngun vn:

2 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Sau khi huy ng, cc nh qun l cn tin hnh phn phi, qun l v s dng s vn huy ng mt cch hp l, c hiu qu cao nht trn c s chp hnh cc ch , chnh sch qun l kinh t - ti chnh v l lut thanh ton ca nh nc. Quyt nh tng, gim vn v quyt nh u t vn: Vic tng gim vn hay u t ph thuc vo rt nhiu vn nh: nhu cu m rng hay thu hp quy m kinh doanh, hiu qu s dng vn u t, lnh vc kin doanh, th trng u t,. gc ny, hot ng ti chnh gi trng trch trong vic quyt nh tng gim vn hay quyt nh u t vn. II. PHN TCH KHI QUT TNH HNH TI CHNH DOANH NGHIP Phn tch khi qut tnh hnh ti chnh ca DN nhm mc ch nh gi kt qu v trng thi ti chnh cng nh d tnh c nhng ri ro v tim nng ti chnh trong tng lai. Phng php phn tch l phng php so snh: so snh mc bin ng mi khon mc cng nh mc thay i t trng mi khon mc gia cc k khc nhau c hai bn ca Bng cn i k ton. T xc nh c nhng bin ng tiu cc hay tch cc ca khon mc, tnh ph hp vi ni dung kinh t ca n. Khi chng ta so snh mc thay i ca mi khon mc bn ti sn hay ngun vn bng phng php so snh chnh lch tuyt i v s tng i, ta c th thy c c cu v nhng s thay i ni bt ca tng khon mc.

1. nh gi khi qut tnh hnh huy ng vn ca DN: Mt trong nhng chc nng quan trng ca hot ng ti chnh l xc nh nhu cu, to lp, tm kim, t chc v huy ng vn. Do vy, s bin ng ca tng s ngun vn theo thi gian ( gia cui k so vi u nm, gia nm ny so vi nm khc,) l mt trong nhng ch tiu c s dng nh gi khi qut kh nng to lp, tm kim, t chc v huy ng vn ca DN.

3 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Phng php nh gi tnh hnh huy ng vn ca DN l phng php so snh: so snh s bin ng tng s ngun vn v so snh s bin ng c cu ngun vn theo thi gian c v s tng i ln s tuyt i. Bn cnh , cc nh phn tch cn xc nh nh hng ca vn ch s hu v n phi tr n s bin ng ca tng ngun vn. Bng nh gi khi qut tnh hnh huy ng vn ca Cng ty Vinamilk Ch tiu Nm 2009 Nm 2008 Nm 2009 Nm 2009 so vi nm 2008

S (triu ng)

tin T trng S (%) (triu ng)

tin T trng (%)

Chnh

T l Chnh lch v t trng (%). G 39.39 H (1.55)

lch v s (%) tin (triu ng)

A 1. Tng

B s 4.761.913

C 79.805

D 6.637.639

E 78.255

F 1.875.726

VCSH 2. Tng s n 1.154.432 phi tr 3. Tng s 5.966.959 100 8.482.036 100 2.515.077 20.195 1.808.931 21.45 654.499 56.69 4 1.255

ngun vn

Qua bng nh gi khi qut trn ta c th thy c c cu ngun vn v c cu cc nhn t hnh thnh nn ngun vn, cng nh thy c nt s b s bin ng ngun vn m nguyn do l s bin ng ca vn ch s hu v n phi tr. Cng ty Vinamilk th ta thy Vn ch s hu chim t trng kh ln hai nm (20082009), cn t l N th t hn, vo khong 20%-21.5%. Nh vy, c th thy tnh hnh ti tr ti sn bng s vn ca DN trong hai nm u rt tt. Vic tng vn ch s hu v quy m tng cng mc t ch, c lp v mt ti chnh ca DN. N phi tr mc d c tng trong hai nm, nhng th nht t trng ca n khng

4 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

ln, v th hai l tng vi tc chm cho nn khng lm gim nhiu tnh t ch ti chnh, an ninh ti chnh. Ngoi ra, s gia tng ca Ngun vn cng cho thy c n lc huy ng vn trong hai nm ca DN ch yu l do tng Vn ch s hu v xu hng bin ng ca c cu vn l huy ng t bn trong ni b, t cc ch s hu. ( thng qua s bin ng v t trng ca c ch tiu Tng s vn ch s hu v Tng n phi tr 2. nh gi khi qut mc c lp ti chnh ca DN a. H s ti tr = Vn ch s hu / Tng ngun vn:

(Ta ly ch tiu vn ch s hu Bng cn i k ton, m s 400 v ch tiu Tng ngun vn, m s 440 hoc ch tiu Ti sn m s 270 trn Bng cn i k ton). Nm 2008: H s ti tr = = 0.798 ln Nm 2009: H s ti tr = = 0.783 ln

Nhn xt: Qua ch tiu H s ti tr ta nhn thy kh nng t m bo v mt ti chnh v mc c lp ca DN v mt ti chnh l cao. V s bin ng v c cu ngun vn qua hai nm do s thay i ca ngun vn, iu ny c th ni ln s gia tng ngun vn ca DN. b. H s ti tr ti sn di hn = Vn ch s hu / Ti sn di hn

( Ta ly ch tiu ti sn di hn trn Bng cn i k ton, m s 200). Nm 2008: ln Nm 2009: = =1.94 ln

Nhn xt: H s ti tr ti sn di hn l ch tiu phn nh kh nng trang tri ti sn di hn bng vn ch s hu.

5 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Cn c vo ch s trn DN Vinamilk, ta thy cc ch s ny kh cao (ln hn 1), chng t vn ch s hu c u t vo ti sn di hn l kh ln. iu ny gip doanh nghip t m bo v mt ti chnh. V nu vn ch s hu khng ti tr cho ti sn di hn m phi s dng cc ngun vn khc (k c chim dng vn di hn) th khi cc khon n o hn, DN s gp kh khn trong thanh ton. Tuy nhin, h s ny DN l kh cao nn hiu qu kinh doanh c th s thp do vn u t ch yu vo ti sn di hn, t s dng vo kinh doanh quay vng sinh li. c. u t ( Ch tiu Ti sn c nh ly trn Bng cn i k ton, m s 220). Nm 2008: = = 2.46 ln Nm 2009: = = 2.63 ln H s t ti tr ti sn c nh = Vn ch s hu / Ti sn c nh v ang

Bng nh gi khi qut mc c lp ti chnh ca Cng ty CP Vinamilk Da vo bng nh gi bn, chng ta s thy c mc bin ng v quy m tng ch tiu, nh gi c mc tng hay gim v t ch ti chnh ca Cng ty Vinamilk qua thi gian. Mc c lp v ti chnh nm 2009 tng so vi nm 2008 v c xu hng tng theo thi gian. Gi tr tng i ln tuyt i ca h s ti tr ti sn di hn v H s t ti tr ti sn c nh lp hn 1, chc chn an ninh ti chnh ca cng ty Vinamilk vn bn vng, mc c lp ti chnh khng b e do. A H s ti tr Ch tiu Nm 2008 B 0.798 2009 C 0.783 1.94 0.23 113.45 % 2.63 0.17 106.91 % Chnh lch D % E

H s t ti tr 1.71 ti sn di hn H s t ti tr 2.46 ti sn c nh

6 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

III. PHN TCH CU TRC TI CHNH 1. Phn tch c cu ti sn: Bn cnh vic t chc, huy ng vn cho hot ng kinh doanh, cc DN cn phi s dng s vn huy ng mt cch hp l, c hiu qu nhm gip tit kim c chi ph huy ng vn v s vn huy ng. Qua phn tch c cu ti sn, cc nh qun l s nm c tnh hnh s dng vn huy ng, bit c vic s dng vn huy ng c ph hp vi lnh vc kinh doan v c phc v tch cc cho mc ch kinh doanh ca DN hay khng. Phn tch c cu ti sn c thc hin bng cc xc nh t trng ca tng b phn ti sn chim trong tng s ti sn, xc nh nh sau: T trng tng b phn ti sn chim trong tng s ti sn =

Bng phn tch c cu ti sn ca Vinamilk: Ch tiu K hiu Nm 2008 S (triu ng) tin T trng 2009 S (triu ng) tin T trng S (triu ng) tin T l (%) T trng Nm 2009 so vi nm 2008

7 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

A A. TS ngn 100 hn I. Tin v 110 338.654 5.68 426.135 5.02 tng ng tin II. u t ti 120 chnh III.Phi ngn hn IV. Hng tn 140 kho V. Ti sn 150 ngn khc B. Ti sn di 200 hn I. Phi thu di 210 hn II. Ti sn c 220 nh III. Bt ng 240 sn u t IV. u t ti 250 chnh di hn V. Ti sn 260 dihnkhc Tng ti sn 270 5.966.959 100 8.482.036 243.810 4.09 249.125 2.94 224.744 2.515.077 10.22 -28.12 1.42 -100.00 570.657 9.56 602.479 7.1 31.822 1.06 -25.73 27.489 0.46 27.489 0.32 0 1.00 -30.43 1.936.923 34.46 2.524.964 29.77 588.041 1.30 -13.61 475 0.008 8.822 0.1 8.347 18.57 1150.00 2.779.354 46.58 3.412.879 40.24 (633.525) 1.23 -13.61 hn (24.385) 0.54 282.02 53.222 0.89 288.370 3.4 1.775.342 29.75 1.311.765 15.47 (463.577) 0.74 -48.00 thu 130 646.385 10.83 728.634 8.6 82.249 1.13 -20.59 374.002 6.27 2.314.253 27.28 1.940.251 6.19 335.09 87.481 1.26 -11.62 B 3.187.605 C 53.42 D 5.068.157 E 59.75 1.880.552 1.59 11.85 F G H

8 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Qua vic xem xt bng phn tch trn, cc nh qun l s thy c nhng c trng trong c cu ti sn ca DN, xc nh c tnh hp l trong vic s dng (u t) vn. T , nh qun l s ra nhng quyt nh u t vo loi ti sn no, thi im no l thch hp, xc nh vic gia tng hay ct gim hang tn kho cng nh mc tn kho cn thit p ng nhu cu sn xut kinh doanh v nhu cu tiu th ca th trng. Khi phn tch c cu ti sn, chng ta cn lin h vi s liu bnh qun ca ngnh cng nh so snh vi s liu khc ca cc DN kinh doanh cng ngnh ngh nhn xt v tnh hnh s dng vn v tnh hp l ca c cu ti sn DN.

Tin v cc kho n tng ng tin:

Khi xem xt, cn lin h vi tnh hnh bin ng ca cc ch tiu nh H s kh nng thanh ton n ngn hn ca tin v cc khon tng ng tin. ng thi cn c vo nhu cu thc t v tin ca DN trong mi giai on nhn xt. L gii nguyn do, phi xem xt khon mc ny tng c th l do ng hay DN ang c k hoch tp trung tin mua sm vt t, ti sn, u t v mt s lnh vc kinh doanh khc Cn c vo bng ta thy DN Vinamilk th c xu hng tng ln qua hai nm, vi t l tng 26%, tuy nhin t trng ca tin li c xu hng gim xung 11.26%, trong khi u t ti chnh tng ln rt ln, chng t DN ang c xu hng gii phng tin mt tp trung vo u t ti chnh, c bit l u t ngn hn.

u t t i chnh:
L hot ng quan trng ca DN nhm pht huy mi tim nng sn c cng nh nhng li th kinh doanh ca DN, nng cao hiu qu kinh doanh, khng nh v th ca DN. Khi xem xt khon mc ny cn lin h ti chnh sch u t ca DN cng nh mi trng u t trong tng thi k. Ngoi ra, u t ti chnh cng l c hi cn thit gip DN s dng vn di tha c hiu qu. Cng ty Vinamilk ta thy, u t ti chnh t nm 2009 so vi nm 2008 l mt con s rt ln c v s tng i ln s tuyt i, ng thi lm tng t trng trong c cu ti sn. iu ny c xem nh l mt tnh hiu tch cc ca Cng ty Vinamilk v hiu qu kinh doanh v v th ca Cng ty.

9 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Cc kho n ph i thu:
L s vn (ti sn) ca DN b ngi mua v ngi bn chim dng. Khi xem xt yu t ny, cn lin h vi phng thc tiu th, vi chnh sch tn dng bn hng, vi chnh sch thanh ton tin hng, kh nng qun l n cng nh nng lc ti chnh ca khch hng nhn xt. Chng hn, s n phi thu tng hay gim c th do s yu km trong vic qun l n hoc do phng thc tiu th p dng ti DN. Nu DN p dng phng thc bn l l ch yu th s n phi thu s thp hn do lng hng bn ra c thu tin ngay, ngc li, i vi nhng DN p dng hnh thc bn bun th s n phi thu thng cao hn v thanh ton chm. Trong trng hp do kh nng qun l khc hng km, khon n phi thu tng, th DN cn phi c bin php khc phc nhanh chng v kp thi nh: bn cc khon n cho cng ty mua bn n, ngng cung cp hng i vi khch hng m khon n kh i, n qu hn, hay nh s can thip ca php lut, ng thi, trnh tnh trng n kh ng tng them, DN cn phi tm hiu k cng nng lc ti chnh v kh nng thanh ton ca khch hng. cng ty Vinamilk th cc khon n phi tr c xu hng tng ln v c s tng i ln tuyt i, tuy nhin c cu ca khon phi thu so vi tng ti sn c xu hng gim xung (20.59%), th hin DN qun l tt cc khon phi thu, cc khon n ca khch hng hay ngi bn.

Hng tn kho:
m bo cho qu trnh knh doanh c tin hnh lin tc, khng b gin on, DN phi xc nh c lng hng tn kho d tr hp l. Lng hng tn kho d tr hp l l lng d tr va p ng c nhu cu kinh doanh lin tc, va khng gia tng chi ph tn kho, gy ng vn. Khi xem xt tiu thc ny, cn lin h vi ngnh ngh, lnh vc kinh doanh, chnh sch d tr v tnh thi v, chu k sng ca sn phm. Xem xt tiu thc ny Cng ty Vinamilk ta thy, lng d tr hng tn kho c s gim xung v s tuyt i ln s tng i, v c cu ca hng tn kho so vi tng ti sn cng c s gim xung (48%), y c th l mt tn hiu tt nu nh trong hai nm va

10 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

qua, DN c nhng chnh sch tn kho hp l, cng nh cung cp hng ha kp thi, lin tc, gim thiu c chi ph tn kho,gp phn nng cao hiu qu s dng vn, hiu qu kinh doanh v tng li nhun.

Ti s n c nh:
Trc ht, TSC ph thuc vo ngnh ngh v lnh vc kinh doanh ca mi DN. Sau na, t trng ny cn ph thuc vo chnh sch u t, chu k kinh doanh v phng php khu hao m DN p dng. Do vy, khi xem xt t trng TSC, cn lin h vi tnh hnh u t, chu k kinh doanh v phng php khu hao c nhng nhn xt thch hp. Lt qua ch tiu TSC cng ty Vinamilk ta nhn thy qua hai nm, DN u t vo TSC, y c th l tn hiu tt v c th DN m rng quy m sn xut kinh doanh hay thay th, nng cp bng nhng TSCD hin i hn,

Bt ng s n u t:
Bt ng sn u t trong cc DN bao gm quyn s dng t, nh hoc mt phn ca nh hoc c nh v t, c s h tng do ngi ch s hu hoc ngi i thu ti sn theo hp ng thu ti chnh nm gi. Khi xem xt t trng ny, cn lin h vi cc chnh sch v ch trng v kinh doanh bt ng sn ca DN, cng nh hiu qu kinh doanh lnh vc ny nh gi. Quay tr li vi cng ty Vinamilk th qua hai nm, bt ng sn u t khng c g thay i, tuy nhin do quy m ca DN c m rng nn c cu t trng c s gim xung, iu ny chng t hot ng sn xut kinh doanh ca DN l hiu qu. 2. Phn tch c cu ngun vn: ngha ca vic phn tch c cu ngun vn l gip nh qun l nm c c cu vn huy ng, bit c trch nhim ca DN i vi cc nh cho vay, nh cung cp, ngi lao ng, ngn sch,v s ti sn ti tr bng ngun vn ca h. ng thi, cc nh qun l cng nm c mc c lp v ti chnh cng nh xu hng bin ng ca c cu ngun vn huy ng.

11 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Phng php phn tch: so snh tnh hnh bin ng gia k phn tch vi k gc v t trng ca tng b phn ngun vn chim trong tng s ngun vn, v kt hp phn tch ngang, tc l so snh s bin ng gia k phn tch vi k gc (c v s tuyt i ln s tng i) trn tng s ngun vn cng nh tng loi ngun vn.

Bng phn tch c cu ngun vn Ch tiu M s 2008 S tin T trng A A. N phi tr 300 I. hn II. N di hn 330 181.930 0.30 256.325 6.637.739 78.26 4.761.913 79.80 .761.913 8.98 ngun 440 5.966.959 100.00 8.482.036 100.00 2515077 1.42 0.00 1875826 4000000 0.16 -88.74 1.39 -1.94 N ngn 310 B C D 2009 S tin T trng E F 654499 G 1.57 S tin T l T trng H 10.23 Nm Nm Nm 2009 so vi nm 2008

1.154.432 19.35 972.502 16.30

1.808.931 21.33 1.552.606 18.30 3.02

580104 238132

1.60

12.31

14.09 891.15

B. V ch s 400 hu I Vn ch s 410 hu Tng vn

4.761.913 79.80

Qua bng phn tch c cu ngun vn trn, nh qun l s thy c nhng c trng trong c cu huy ng vn ca Cng ty Vinamilk, xc nh c tnh hp l v an ton ca vic huy ng. ng thi cng gip nh qun l nh gi c mc c lp v mt ti chnh ca DN.

12 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Vn ch s hu ca Cng ty Vinamilk hai nm chim t trng kh cao (79.8% nm 2008v 78.26% nm 2009), trong khi n phi tr ch chin 19.35% nm 2008 v 21.33% nm 2009, th hin mc kh nng t m bo v mt ti chnh v mc c lp i vi cc ch n (ngn hng, nh cung cp,) rt ln. Ngoi ra, cn i su vo phn tch c th hn na trong tng ch tiu nh n di hn, n ngn hn trong n phi tr, cn lin h vi chnh sch huy ng vn v chnh sch u t trong tng thi k ca DN nh gi tt hn.

3. Phn tch mi quan h gia ti sn v ngun vn: Phn tch cu trc ti chnh ca mt DN ch dng li phn tch c cu ti sn v c cu ngun vn s khng bao gi th hin c chnh sch huy ng v s dng vn ca DN. phn tch mi quan h gia ti sn v ngun vn, cc nh phn tch thng tnh ra v so snh cc ch tiu sau: H s n so vi ti sn: Ch tiu phn nh mc ti tr ti sn ca DN bng cc khon n. H s n so = vi ti sn

Cng ty Vinamilk: Nm 2008 = Nm 2009 =

Ta thy h s ny Cng ty Vinamilk l kh thp, chng t mc ph thuc ca DN vo ch n thp, mc c lp v ti chnh l cao. Do vy, DN c nhiu c hi v kh nng tip cn cc khon vay do cc nh u t tn dng c ci nhn tch cc h s n so vi ti sn vi doanh nghip. V ta thy DN Vinamilk c xu hng gim n v tng t vn ch s hu vo u t ti sn, khng nh c s c lp v m bo an ninh v mt ti chnh ca DN.

13 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

H s kh nng thanh ton tng qut (xem phn sau). H s ti sn so vi vn ch s hu Ch tiu phn nh mc u t ti sn ca DN bng vn ch s hu. H s ti sn so = vi vn ch s hu

Cng ty Vinamilk: Nm 2008 = 1.28 Nm 2009

H s ti sn so vi vn ch s hu ca Cng ty Vinamilk qua hai nm u ln hn 1, chng t mc c lp ti chnh ca DN ln, ti sn ca DN c ti tr ch yu bng vn ch s hu.

IV. PHN TCH TNH HNH CNG N V KH NNG THANH TON 1. Phn tch tnh hnh cng n phi thu, phi tr ngn hn: Cng n l mt vn phc tp, nhng rt quan trng v n tn ti sut qu trnh kinh doanh, nh hng rt ln v trc tip n hiu qu kinh doanh ca DN, mt DN m cng n t th c xem l kinh doanh c hiu qu v ngc li. (Trch t tiu lun Phn tch tnh hnh cng n v kh nng thanh tan ca Trn Thng Bch La). Khi phn tch cn phi xc nh c cc khon i chim dng v b chim dng hp l, l nhng khon n ang trong thi hn tr n v cha ht hn thanh ton. DN cn phi n c thu hi cc khon n b chim dng, nht l cc khon n qu hn thanh ton, n kh i

14 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

ng thi, phi ch ng gii quyt cc khon n phi tr, m bo tn trng k lut ti chnh v k lut thanh ton. nh gi tnh hnh cng n cn phi so snh cc khon phi thu vi cc khon phi tr, bin ng qua cc nm nh th no. Ngun s liu ch yu c s dng l da vo cc khon phi thu v cc khon phi tr trn Bng cn i k ton. Tuy nhin, nu ch da vo Bng cn i k ton nh gi tnh hnh thanh ton th cha , cn phi xc nh tnh cht, thi hn v nguyn nhn pht sinh cc khon n phi thu, phi tr cng nh bin php m DN , ang p dng thu hi cng n th khi phn tch s chnh xc hn. (Trch t Gio trnh phn tch hot ng kinh doanh, ca o Nguyn Phi).

a. T l cc khon phi thu so vi cc khon phi tr: = Cng ty Vinamilk: Nm 2008: = 56.03% Nm 2009: = =40.77%

Ch tiu ny qua hai nm u nh hn 100%, chng t DN chim dng vn nhiu. Thc t cho thy s i chim dng ln hn hay nh hn u phn nh tnh hnh ti chnh khng lnh mnh v u nh hng n uy tn, hiu qu kinh doanh ca DN. b. Vng lun chuyn cc khon phi thu (Vc): L t l gia doanh thu thun vi s d bnh qun khon phi thu. N phn nh tc bin i cc khon phi thu thnh tin mt ca DN. Vng = khon phi thu lun chuyn cc

15 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Cng ty Vinamilk: Nm 2008: = Nm 2009: = 14.39

Ta thy vng quay qua hai nm ca Cng ty Vinamilk l kh ln chng t tc thu hi cc khon phi thu nhanh. Tuy nhin, nu vng thu qu cao cng ng ngha vi k thanh ton ngn hn v c th nh hng n khi lng tiu th ngn hn. c. K thu tin bnh qun: K thu tin bnh qun phn nh thi gian ca mt vng lun chuyn cc khon thu, c ngha l thu c cc khon phi thu cn thi gian bao lu. K thu tin bnh qun ( Trch t Gio trnh phn tch hot ng kinh doanh ca TS. Trnh Vn Sn, o Nguyn Phi) Cng ty Vinamilk: Nm 2008: K thu tin bnh qun = = 28.37 Nm 2009: K thu tin bnh qun = =25.02

Da vo K thu tin bnh qun, c th nhn ra chnh sch bn tr chm ca doanh nghip, cht lng cng tc theo di thu hi n ca doanh nghip. Theo quy tc chung, k thu tin bnh qun khng c di hn (1 + 1/3) k hn thanh ton. Cn nu phng thc thanh ton ca doanh nghip c n nh k hn c hng chit khu th k thu tin bnh qun khng c di hn (1 + 1/3) s ngy ca k hn c hng chit khu. Nh vy, da vo s liu trn, ta c th thy c cc khon thu ca Cng ty Vinamilk th cn thi gian kh t, th hin vic qun l cc khon phi thu l tt.

2. Phn tch kh nng thanh ton a. Phn tch kh nng thanh ton ngn hn:

16 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Khiphn tch theo ni dung ny, chng ta cn xem xt lng ti sn hin hnh ca DN c kh nng thanh ton cho cc khon n ngn hn m DN ang n hay khng. Ti sn hin hnh dung trong thanh ton l nhng ti sn ngn hn, nhng ti sn ny c thi gian lun chuyn v thu hi trong mt nin k ton. N ngn hn l nhng khon n cng c thi gian tr n trong mt nin k ton.

a.1) T s thanh ton hin hnh T s thanh ton hin hnh =

T l thanh ton hin hnh cho thy kh nng thanh ton cc khon n ngn hn. V nguyn tc v trn thc t, nu t l ny 2:1 s c coi l hp l v chng t DN c kh nng thanh ton n ngn hn v tnh trng ti chnh bnh thng. Nhng, nu mt t l thanh ton hin hnh qu cao c th khng tt, DN kh qun l c cc ti sn lu ng ca mnh. ( Trch t Gio trnh phn tch hot ng kinh doanh ca TS. Trnh Vn Sn, o Nguyn Phi) Cng ty VInamilk: Nm 2008: = 1 ng n ngn hn trong nm 2008 c m bo bng 3.34 ng ti sn lu ng. T s thanh ton hin hnh ca Cng ty rt cao, kh nng thanh ton cc khon n ngn hn ca cng ty bng cc ti sn lu ng l rt cao. Vi s liu ny nu cng ty c nhu cu vay vn m rng sn xut kinh doanh th y l DN l tng cc ngn hng cho vay. Nm 2009:

1 ng n ngn hn trong nm 2009 c m bo bng 3.05 ng ti sn lu ng. Vi t s ny cho thy kh nng thanh ton ca cng ty trong ngn hn bng cc ti sn lu ng l rt cao. Nu cng ty Vinamilk c vay m rng sn xut kinh doanh th y l khch hng c khnnng chi tr n cao bng ti sn lu ng l tng.

17 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

S liu thanh ton hin hnh cui nm gim so vi u nm (2009 so vi 2008) 0.29 hay 29% nhng trong c hai nm, t sut ny u ln hn 1. Iu ny cho thy, s gim trn khng ng k, c th nh gi tnh hnh ti chnh ca cng ty l kh quan, cng ty c kh nng thanh ton cc n ngn hn cao. Qua t s trn cn cho ta thy c trong nm 2009, cng ty Vinamilk s dng cc khon n ngn hn nhiu hn nm 2008 l 638.201 triu ng. Cng ty s dng cc khon n ngn nhiu hn u t sn xut kinh doanh. Ti sn lu ng ca cng ty cng tng so vi nm 2008 nhng t hn cc khon n ngn hn ca cng ty lm cho t s thanh ton hin thi gim so vi nm 2008. Tuy nhin phn tch ch s ny cn hn ch, cha nh gi chnh xc kh nng thanh ton ngn hn ca cng ty v trong ti sn lu ng c gi tr hng tn kho, chuyn i thnh tin chm. a.2 T s thanh ton nhanh: T s thanh ton nhanh = ( Ti sn lu ng - gi tr hng tn kho) / Cc khon n ngn hn. The di s liu t cng ty Vinamilk, chng ta s nhn thy ngha ca t s ny r rang v thc tin hn. Nm 2008 T s thanh ton nhanh = Nm 2009 T s thanh ton nhanh =

C hai nm, t s u ln hn 1. 1 ng n ngn hn c m bo bng 1.48 ng (nm 2008) ,2.24 ng (nm 2009). Nh vy, cng ty c kh nng thanh ton ngn hn tt, m bo kh nng thanh ton nhanh cho k hc hng. Vic loi gi tr hng tn kho ca cng ty ra khi kh nng thanh ton bng ti sn lu ng, lm cho kh nng thanh ton cc khon n ngn hn gim so vi t s hin hnh ca cng ty Vinamilk nhng n phn nh ng thc cht kh nng thanh ton nhanh bng ti sn lu ng. iu ny gip cho cng ty tng uy tn v kh nng thanh ton cc khon n ngn hn mt cch nhanh chng. Do gi tr hng tn kho chim trong ti sn lu ng trong nm 2009 thp hn nm 2008 l 474586 triu ng, lm cho kh nng thanh ton nhanh cao hn nm 2008.

18 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

nh gi: Kh nng thanh ton cc khon n ngn hn ca cng ty bng ti sn lu ng l rt cao. Mc d nm 2009 kh nng thanh ton gim so vi nm 2008 nhng kh nng thanh ton nhanh ca cng ty Vinamilk l rt cao, m bo vic chi tr cc khon n phi thanh ton ngay. Vi nhm ch tiu kh nng thanh khon ng gc ngn hng s sn sng chp nhn cc khon tn dng, ng gc cc i tc kinh doanh th sn sng k kt hp ng vi cng ty v uy tn tr n ca cng ty trong ngn hn l rt cao. Chnh v vy lm cho cng ty Vinamilk s c nhiu c hi kinh doanh, thu nhiu li nhun hn.

b. Phn tch kh nng thanh ton di hn: b.1) H s thanh ton li vay H s thanh ton li vay = (Li nhun trc thu + li n vay) / Li n vay Ch tiu ny dng nh gi kh nng m bo chi tr li n vay i vi cc khon n di hn v mc an ton c th c ca ngi cung cp tn dng. Thng thng ch tiu ny ln hn 2 l hp l, nhng vn cn ph thuc vo kh nng to ra LN lu di ca DN.

b.2) T l t ti tr v t l n: T l t ti tr th hin quan h so sanh gia ngun vn ch s hu vi tng ngun vn ca DN. T l n l t l so snh gia n phi tr vi tng ngun vn ca DN. T l t ti tr = Ngun vn ch s hu / Tng ngun vn T l n = N phi tr / Tng ngun vn Phn tch hiu qu s dng vn: V. PHN TCH HIU QU S DNG VN 1. Phn tch hiu qu s dng ton b vn tin hnh sn xut kinh doanh, bt c mt doanh nghip no cng phi c mt lng vn nht nh, l mt tin cn thit. Trong nn kinh t th trng nh ngy nay th nhu cu v vn cho tng doanh nghip cng tr

19 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

nn quan trng v bc xc hn v mt mt, cc doanh nghip phi i mt trc tip vi s bin ng ca th trng, cng vi s cnh tranh gia cc doanh nghip trong nc, cc bn hng nc ngoi nn i hi phi s dng vn sao cho hp l nhm mang li hiu qu cao trong hot ng sn xut kinh doanh v lm tng thm sc cnh tranh ca mnh. Mt khc, m rng quy m sn xut kinh doanh, cc doanh nghip u tm mi cch tng cng ngun vn, v do vy s cnh tranh c trn th trng vn cng ngy cng tr nn quyt lit. (Trch t lun vn Phn tch hiu qu s dng vn ti cng ty Giy Bi Bng) Ch tiu phn tch l ch tiu sc sn xut ca vn, c xc nh bng t l gia doanh thu (D) hay sn lng sn phm tiu th trn ton b vn sn xut bnh qun. Nhn vo ch tiu ny, ta thy hiu qu s dng vn sn xut cao hay thp khng nhng ph thuc vo vn sn xut bnh qun m cn ph thuc vo gi tr sn lng sn xut kinh doanh bnh qun. Do , mun nng cao hiu qu s dng vn kinh doanh khng nhng lm tng gi tr sn lng sn phm tiu th hoc doanh thu m cn phi tit kim c vn sn xut bnh qun na. ( Trch t Gio trnh phn tch hot ng kinh doanh ca TS. Trnh Vn Sn, o Nguyn Phi)

2. Phn tch kh nng sinh li ca vn a. Mc doanh li tnh theo vn sn xut bnh qun (cn gi l h s sinh li hoc sc sinh li ca vn sn xut). Mc doanh li chung = =

Ch tiu ny c ngha l: mt ng vn b vo sn xut kinh doanh th to ra by nhiu ng li. Vn sn xut bnh qun l tng s vn c nh bnh qun tng s vn lu ng bnh qun. T cng thc trn, bin php ch yu nng cao hiu qu s dng vn l phi gim tuyt i nhng b phn vn tha, u t hp l TSC, y nhanh tc lun chuyn vn lu ng, xy dng c cu vn ti u, tit kim chi ph sn xut, nng cao nng sut lao ng. b. Mc doanh li tnh theo vn c nh v vn lu ng (Sc sinh li ca vn c nh v vn lu ng)

20 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Mc doanh li tnh theo vn c nh = Mc doanh li tnh theo vn lu ng =

Hai ch tiu ny phn nh hiu qu s dng ca mt ng vn c nh v vn lu ng.

3. Phn tch tc lun chuyn vn lu ng Trong qu trnh sn xut kinh doanh, vn lu ng khng ngng vn ng. N ln lt mang nhiu hnh thi khc nhau (tin, nguyn vt liu,.). Cng vi qu trnh lu thng vt cht ca sn xut, vn lu ng cng bin ng lin tc. Nh vy, vng lun chuyn ca vn lu ng c xc nh k t lc bt u b tin ra mua nguyn vt liu v cc yu t sn xut khc cho n khi ton b s vn c thu li bng tin bn sn phm. Tc lun chuyn vn lu ng th hin vng quay ca vn lu ng, mc m nhim ca mt ng vn lu ng hoc s ngy ca mt chu k lun chuyn vn lu ng ca DN. Ch tiu nh gi tc lun chuyn ca vn lu ng: a. H s lun chuyn vn lu ng: L s ln lun chuyn vn lu ng trong k phn tch: L= D: Doanh thu bn hng sau thu VI: S d vn lu ng bnh qun L cng ln, chng t vn lu ng lun chuyn cng nhanh, hot ng ti chnh cng tt, cng c iu kin gim bt nhu cu vn lu ng. ( Trch t Gio trnh phn tch hot ng kinh doanh ca TS. Trnh Vn Sn, o Nguyn Phi)

b. H s m nhim vn lu ng (K)

21 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

K= H s m nhim vn lu ng l s vn lu ng cn thit to ra mt ng doanh thu. Thng qua ch tiu ny, ta thy c c bnh qun mt ng doanh thu hay gi tr sn lng hng ha trong k cn phi ch ra bao nhiu ng vn lu ng bnh qun, ch tiu ny tnh ra cng nh, chng t hiu qu s dng vn lu ng tt, th hin vn lu ng quay c nhiu vng trong k. Tuy nhin, nhc im ca hai ch tiu trn th hin vic ph thuc vo mc ngn di k phn tch. c. di bnh qun ca mt ln lun chuyn (N) Cng thc: N= D: doanh thu bn hng N: s ngy lun chuyn vn T: thi gian k phn tch di bnh qun mt ln lun chuyn l s ngy cn thit vn lu ng thc hin mt ln lun chuyn vn. S ngy mt ln lun chuyn cng nh th tc lun chuyn vn lu ng cng nhanh. III. PHN TCH CC T S HIU QU HOT NG 1. T s vng quay hng tn kho: Vng quay hng tn kho = Gi vn hng bn / Hng tn kho bnh qun Hng tn kho bnh qun = (Hng tn kho u nm + Hng tn kho cui nm)/2 ngha ca t s vng quay hng tn kho th hin qua s liu sau y: Cng ty Vinamilk Nm 2008: Vng quay hng tn kho = Nm 2009: Vng quay hng tn kho =

22 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Hai con s t ch tiu vng quay tn kho trn th hin kh nng qun l hng tn kho tt. Vng quay nhanh to ra nhiu li nhun, gim chi ph, gim hao ht v vn v tn ng. Trong nm 2009, tc vng quay tn kho nhanh hn nm 2008 l 1,19 hay 119%, iu ny phn nh vic qun l hng tn kho ca cng ty trong nm 2009 c hiu qu hn. C hai nm u c vng quay nhanh to ra nhiu li nhun hn v nm sau cao hn nm trc ng thi gim c chi ph bo qun, hao ht v vn tn ng hng tn kho. Gi tr hng tn kho trong nm 2009 t hn nm 2008 l 207.308 triu ng v gi vn hng bn tng 1.136910 triu ng, hiu qu kinh doanh ca cng ty tng cao, hng tn kho gim rt nhiu, gim c chi ph, tng doanh thu hng bn to ra c nhiu li nhun hn. 2. K thu tin bnh qun: K thu tin bnh qun = cc khon phi thu bnh qun / doanh thu bnh qun 1 ngy. Cc khon phi thu bnh qun = (Tng cc khon phi thu u nm + Tng cc khon phi thu cui nm)/2 Doanh thu bnh qun 1 ngy = doanh thu hng nm /360. So snh Cng ty Vinamilk: Nm 2008 K thu tin bnh qun == Nhn xt: T s phn anh cng ty bn chu rt nhiu, c nhiu kh nng, c nhiu khon phi thu. Doanh thu bnh qun mt ngy ca cng ty rt cao, hiu qu kinh doanh tt. Mc d c nhiu khon phi thu: phi thu khch hng, phi thu ni b, phi thu khc nhng cng ty qun l n rt tt, trong vng 30 ngy cng ty c th thu hi c cc khon phi thu. Trong nm 2009 cc khon phi thu ca cng ty nhiu hn so vi nm 2008, doanh thu bnh qun ngy mt cng tng. Hiu qu qun l cc khon n phi thu cao hn nm trc, thi gian thu hi cc khon phi thu l thp hn 5 ngy. Nm 2009: K thu tin bnh qun ==

3. Vng quay ti sn c inh

23 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Vng quay ti sn c inh = Doanh thu thun / Tng gi tr ti sn c nh rng bnh qun. Tng gi tr ti sn c nh rng bnh qun = (Tng gi tr ti sn c nh rng u k + Tng gi tr ti sn c nh rng cui k)/2. Xt vng quay ti sn c nh ti Cng ty Vinamilk: Nm 2008: Vng quay ti sn c inh = Nm 2009: Vng quay ti sn c nh=

Vng quay ti sn c nh th hin mt ng gi tr ti sn c nh rng to c 4.12 ng doanh thu thun (2008) , 5.16 ng doanh thu thun (2009). Nh vy, mt ng gi tr ti sn c nh to ra doanh thu thun nhiu hn nm 2009 l 1.04 ng hay 104%. Phn tch s liu cho thy ti sn c nh tham gia vo sn xut nm 2009 cao hn nm 2008, gi tr ti sn rng tham gia sn xut cng tng, vng quay ti sn c nh nhanh hn. Chnh v vy, sn phm to ra nhiu hn, doanh thu nhiu hn.

VII. CC T S KH NNG SINH LI 1.T s li nhun rng trn doanh thu thun T l li nhun trn doanh thu (ROS - return on sales) th hin t l thu hi li nhun trn doanh s bn c. Qua cho chng ta bit t l phn trm ca mi la doanh s s ng gp vo li nhun. T l li nhun trn doanh thu c tnh nh sau: T l sinh li trn doanh thu = Li nhun rng / Doanh thu thun Nu t l ny tng, chng t khch hng chp nhn mua gi cao, hoc cp qun l kim sot chi ph tt, hoc c hai. Nu t l li nhun trn doanh thu gim c th bo hiu chi ph ang vt tm kim sot ca cp qun l, hoc cng ty ang phi chit khu bn sn phm hay dch v ca mnh. Xt cho cng ty Vinamilk Nm 2008: ROS =

24 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

Nm 2009: ROS =

Mt ng doanh thu nm 2008 to ra 0,15 ng li nhun rng, mt ng doanh thu nm 2009 to ra 0,22 ng li nhun rng. Nm 2009 c li nhun rng to ra t doanh thu cao hn l 0,07 hay 7% cho ta thy li nhun rng ca cng ty c to ra nhiu hn. Cng ty hot ng rt hiu qu. Vng quay ti sn, doanh thu ca cng ty trong nm 2009 cao hn so vi nm 2008, chi ph b ra thp hn. iu lm cho li nhun rng mang li cho cng ty tng rt cao so vi nm 2008 (70%). 2. T s li nhun rng trn tng ti sn: T s ny c tnh ra bng cch ly li nhun rng (hoc li nhun sau thu) ca doanh nghip trong k bo co (c th l 1 thng, 1 qu, na nm, hay mt nm) chia cho bnh qun tng gi tr ti sn ca doanh nghip trong cng k. S liu v li nhun rng hoc li nhun trc thu c ly t bo co kt qu kinh doanh. Cn gi tr ti sn c ly t bng cn i k ton. Chnh v ly t bng cn i k ton, nn cn tnh gi tr bnh qun ti sn doanh nghip. Cng thc ha, ta s c: Li nhun rng (hoc li nhun sau thu) ROA = 100% x Bnh qun tng gi tr ti sn Nm 2008: ROA = Nm 2009: ROA =

Mt ng ti sn to ra 0,22 ng li nhun rng nm 2008, v mt ng ti sn nm 2009 to ra 1,61 ng li nhun rng. Cng mt ng ti sn b ra th li nhun rng c to ra ca cng ty nm 2009 cao hn nm 2008 l 1,39 hay 139%. Da vo t s n trn ti sn bnh qun thp, chi ph thp, doanh thu li nhiu, hiu qu s dng ti sn u t vo sn xut kinh doanh trong nm 2009 cao hn nm 2008, li nhun rng c to ra nhiu hn, li ch dnh cho Dn, cc c ng nhiu hn. 3. T s li nhun rng trn vn ch s hu (Return on common equyty)

25 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

ROE l t s quan trng nht i vi cc c ng, t s ny o lng kh nng sinh li trn mi ng vn ca c ng thng. Cng thc: ROE =

Ch s ny l thc o chnh xc nh gi mt ng vn b ra v tch ly to ra bao nhiu ng li. H s ny thng c cc nh u t phn tch so snh vi cc c phiu cng ngnh trn th trng, t tham kho khi quyt nh mua c phiu ca cng ty no. T l ROE cng cao cng chng t cng ty s dng hiu qu ng vn ca c ng, c ngha l cng ty cn i mt cch hi ha gia vn c ng vi vn i vay khai thc li th cnh tranh ca mnh trong qu trnh huy ng vn, m rng quy m. Cho nn h s ROE cng cao th cc c phiu cng hp dn cc nh u t hn. Xem xt ch s cng ty Vinamilk Nm 2008: ROE = Nm 2009: ROE =

Mt ng vn ch s hu to ra 0.28 ng li nhun rng nm 2008 v 0.42 ng nm 2009. Cng mt ng vn ch s hu nhng li nhun rng ca nm 2009 c to ra nhiu hn nm 2008 l 0.14 hay 14%. Cng ty hot ng kinh doanh c hiu qu, tng kh nng sinh li trn vn ch s hu, nng cao hiu qu s dng vn, em li li nhun cao cho cc c ng ca cng ty.

26 Quangvinhhce@gmail.com

[PHN TCH HOT NG TI CHNH] March 22, 2012

27 Quangvinhhce@gmail.com