Professional Documents
Culture Documents
ti:
TI NGUYN TRE V TNH HNH XUT KHU SN PHM MY TRE AN TRONG QU TRNH HI NHP HIN NAY
Nm 2011
NHM THC HIN 1. Hunh Th Thy An 2. Mai Th Kim Hnh 3. V Qu Chi 4. Nguyn Thu H
MC LC
LI GII THIU ............................................................................................................ 5
C S L LUN .................................................................................................................. 7 1. c im v c tnh ca Tre: ............................................................................................. 7 a. c im ca Tre: ............................................................................................................ 7 b. c tnh sinh hc: ............................................................................................................ 9 2. Nhn ging: ........................................................................................................................ 10 a. Hom gc: ........................................................................................................................ 10 b. Thn ngm: .................................................................................................................... 10 c. Hom cnh ....................................................................................................................... 10 3. K thut trng: ................................................................................................................... 11 a. Chn t v a hnh: ..................................................................................................... 11 b. X l thc b: ................................................................................................................. 11 c. Mt trng:.................................................................................................................. 11 d. K thut trng: ............................................................................................................... 11 4. Phng tr su bnh: ........................................................................................................... 12 a. Chm sc :...................................................................................................................... 12 b. Su bnh hi v bin php phng tr ............................................................................. 12 5. Hin tng Tre tr hoa: ..................................................................................................... 13 6. Khai thc mng v thn Tre: .............................................................................................. 13 a. Khai thc mng: ............................................................................................................. 13 b. Khai thc tre: .................................................................................................................. 13 c. Ch bin mng: .............................................................................................................. 14 7. Nng sut v hiu qu: ....................................................................................................... 14 8. Cc ng dng quan trng ca Tre trong i sng: ............................................................ 14 9. Gi tr kinh t ca Tre trong qu trnh hi nhp nc ta hin nay & Cc sn phm c o t Tre: ................................................................................................................................. 16 a. Gi tr kinh t ca Tre trong qu trnh hi nhp: ........................................................... 16 b. c o vi sn phm t cy tre: .................................................................................. 17 II. TNH HNH XUT KHU MY TRE L TRONG CC NM GN Y .................. 25 1. Tm hiu v cc sn phm th cng m ngh (TCMN):.................................................... 25 2. Cc hnh thc xut khu hng th cng m ngh: ............................................................. 25 3. Tnh hnh xut khu My Tre L trong cc nm gn y: ................................................. 25 a. Nm 2007 ....................................................................................................................... 26 b. Nm 2008 ....................................................................................................................... 27 c. Nm 2009: ...................................................................................................................... 28 d. Nm 2010 ....................................................................................................................... 32 e. Nm 2011 ....................................................................................................................... 33 III. XU TH PHT TRIN HNG TH CNG M NGH V BIN PHP THC Y XUT KHU SANG TH TRNG TH GII ....................................................................... 33 1. Xu th pht trin hng th cng m ngh. ......................................................................... 33 2. Cc hn ch v gii php thc y xut khu hng TCMN vo th trng th gii. ......... 34 I. 3
a. Cc hn ch ca hng TCMN Vit Nam: ...................................................................... 34 b. Cc gii php thc y hng TCMN vo th trng th gii ......................................... 35 3. Xut khu mt hng my tre an trong bi cnh hin nay: ............................................... 36 KT LUN ................................................................................................................................... 38 DANH SCH CC LOI TRE TRC VIT NAM ............................................................... 40
LI GII THIU
Lm sn ngoi g bao gm nhiu thnh phn trong c cy tre, n gn lin vi cuc sng ca gn 2 triu ng bo dn tc min ni, trong c hn mt triu ngi c thu nhp t tre. B nng nghip v pht trin nng thn xc nh tre l mt trong nhng loi cy trng ch lc trong xut khu lm sn ngoi g, gp phn gim ngho v pht trin kinh t nng thn Vit Nam trong giai on 2011-2015 v tm nhn n 2020. Cy tre (vi nhiu loi khc nhau: trc, mai, vu, n..) c nhiu nc trn th gii. Nhng c l khu vc ng Nam nhit i gi ma mi chnh l qu hng, x s ca tre v cc sn phm vn ho t tre. Ti Vit Nam, c nhiu tc ngi sng gn gi cng cy tre, bo lu nhiu gi tr vn ho t cy tre. Tuy nhin, trong vn ho ca ngi Vit (tc a s ca Vit Nam), cy tre chim mt v tr su sc v lu bn hn c. Cng vi cy a, bn nc, sn nh - mt hnh nh quen thuc, thn thng ca lng Vit c truyn, th nhng bi tre lng t hng ngn nm c s cng sinh, cng cm i vi ngi Vit. Tre hin dng bng mt cho i v sn sng hy sinh tt c. T mng tre ngt bi n b tre lm nn, t thn tre, cnh l n gc tre u gp phn xy dng cuc sng. Khng phi ngu nhin m s tch ca loi tre thn vng c ngi Vit gn vi truyn thuyt v Thnh Ging, mt trong bn v thnh bt t ca h. Cc nh nghin cu cho rng: Thnh Ging chnh l ho thn ca Thn Th Rn Thn Trng - Thn Chin Tranh ca ngi Vit c. Mt khc, Thnh Ging cng vi v kh l cy tre biu bng cho sc mnh chin thng thn k, t bin ca nc Vit Nam i vi nhng k th xm lc ln, mnh, pht trin hn mnh gp bi. Rt c th, hnh tng vn vai ln dy ho thnh ngi khng l ca cu b lng Ging c lin quan n kh nng sinh trng rt nhanh ca cy tre (theo cc nh thc vt hc, trong iu kin l tng, cy tre c th cao thm 15-20 cm mi ngy).
Vi cc ly tre xanh y, trong nhiu thi k lch s, lng Vit tr thnh nhng "pho i xanh" chng xm lc, chng thin tai, chng ng ho. Ly tre tr thnh chin ly v l ngun vt liu v tn ch to v kh tn cng v hm tr n cho cc cuc chin tranh nhn dn v du kch lu di cng nh cho cng cuc tr thu ca ngi Vit. Trn th gii ngy nay, c l ch gia ph phng H Ni, ngi ta mi thy nhiu n th nhng ngi nng dn kim tiu thng Vit vi chic n gnh tre hay chic xe p th mang i so hay st tre i bn hng rong ngay bn nhng ngi nh cao tng hin i, gia dng xe my, t t. Ngi ta cht hiu v sao H Ni xa c gi l "K Ch" (tc mt ci lng ch ln). Trn tivi v sch bo nc ngoi, nhng hnh nh tr thnh mt m tp c trng cho Vit Nam ang i mi v pht trin t nhng truyn thng ca ring mnh. Vit Nam ang trong qu trnh hi nhp quc t v hin i ho. Nhiu lng Vit gi y khng cn nhng ly tre xanh bao quanh. Nhiu ngi Vit quen dng a nha, a g thay cho a tre, r r nha thay r r tre. Nhng, cng lc , mt s ngi nc ngoi sng Vit Nam li thch dng nhng chic chp n bng tre, nhng chic chiu to t tre. Ni tht ca nhiu khch sn, qun n t tin c lm hay t im bng tre, trc. Sn xut (my) tre an vn l mt mt hng xut khu, gp phn ng k vo cng cuc xo i gim ngho ca Vit Nam. Mt ln na, cy tre li cng vi ngi Vit Nam vn ln, vt qua nhng th thch ca thi i.
Vit Nam ng th 4 th gii v din tch tre na, vi 194 loi tre trc thuc 26 chi
c cc nh khoa hc pht hin Vit Nam phn no nh gi c tnh a dng v 7
thnh phn loi tre trc nc ta. Tuy nhin, mi ch c 80 loi tm thi c nh danh, cn li l cc loi cha c tn. Trong nhiu nm tr li y, rt nhiu chi, loi mi c cc nh khoa hc Vit Nam nghin cu v b sung vo danh lc tre na ca nc nh. Cng trnh u tin nghin cu v tre na Vit Nam l Camus and Camus (1923) thng k c 73 loi tre trc ca Vit Nam. Nm 1978 V Vn Dng cng b Vit Nam c khong 50 loi. Nm 1999 Phm Hong H thng k c 123 loi, s lng cc loi tre trc ca Vit Nam tng ln ng k. Khng dng li vo giai on 2001-2003, Nguyn T ng, L Vit Lm (Vin Khoa hc Lm nghip Vit Nam) cng vi GS. Xia Nianhe, chuyn gia phn loi tre (chi Bambusa) ca Vin thc vt hc Qung Chu, Trung Quc xc nh Vit Nam c 113 loi ca 22 chi, kim tra v cp nht 11 tn khoa hc mi, c bit a ra c 6 chi v 22 loi tre ln u u c nh tn khoa hc Vit Nam b sung cho h thc vt Vit Nam; a ra 22 loi cn c xem xt xc nhn loi mi.
LungDendrocalamus barbatus nh: Phm Thnh Trang Trong 2 nm 2004 2005, PGS.TS Nguyn Hong Ngha cng hai chuyn gia phn loi tre Trung Quc l GS. Li Dezhu, Ph Vin trng Vin thc vt hc Cn Minh, Vn Nam (chuyn gia chi Dendrocalamus) v GS. Xia Nianhe (chuyn gia chi Bambusa) tip tc cng tc nghin cu vi cc nh nghin cu tre trc nc ta tip tc nghin cu nh danh cc loi tre na hin c ca Vit Nam ban u a ra danh sch gm 194 loi ca 26 chi tre trc Vit Nam. Phn ln trong s l cha c tn. Mt s chi c nhiu loi l chi Tre gai (Bambusa) c 55 loi th c ti 31 loi cha c tn, chi Lung (Dendrocalamus) c 21 loi vi 5 loi cha nh tn, chi Le (Gigantochloa) c 16 loi vi 14 loi cha c tn, chi Vu ng (Indosasa) c 11 loi vi 8 loi cha c tn v chi Na (Schizostachyum) c 14 loi th c ti 11 loi cha c tn. Bn cnh , cc nh khoa hc Vit Nam tm ra c nhiu chi, loi mi cho nc nh. Nm 2005, Nguyn Hong Ngha v cng s cng b 7 loi na mi thuc chi Na (Schizostachyum) nh: Khp C N (C N, Ninh Thun), Na Ni Dinh (B Ra - Vng Tu), Na o L Xo (c Glei, Kon Tum), Na l to Saloong (Ngc Hi, Kon Tum), Na khng tai Cn Sn (Ch Linh, Hi Dng), Na c tai Cn Sn (Ch Linh, Hi Dng), Na Bo Lc (Bo 8
Lc, Lm ng m t so snh). Cc tc gi m t chi tit v c im hnh thi, sinh thi ca tng loi c th. ng thi nhm nghin cu pht hin ra 6 loi tre qu tht da trn c s cu to hnh thi v gii phu hoa qu, su loi tre qu tht c m t v nh danh to nn mt chi tre mi cho Vit Nam, l chi Tre qu tht (Melocalamus). Cc loi c nhn bit l D Yn Bi (Melocalamus yenbaiensis), Tre qu tht Cc Phng (M. cucphuongensis), Tre qu tht Kon H Nng (M. kbangensis), Tre qu tht Lc Bc (M. blaoensis), Tre qu tht P C (M. pacoensis) v Tre qu tht Trng Sn (M. truongsonensis). Cng trong t kho st ny, Nguyn Hong Ngha v nhm nghin cu pht hin thm mt loi na mi cho Vit Nam c tn l Na Sapa (Schizostachyum chinense Rendle) c tm thy trong rng l rng thng xanh ca Vn Quc gia Hong Lin (tnh Lo Cai), tc gi m t v c im hnh thi, sinh hc ca loi.
Tre vng sc Bambusa vulgaris nh: Phm Thnh Trang T nhng phn tch trn c th thy rng tre na Vit Nam cn nhiu iu b n ngay ng sau cc con s. Rt c th nhng b n ny s c gii p vo mt tng lai khng xa. V chc chn rng s cn c nhiu loi tip tc c nh tn, nhiu loi c pht hin ng gp thm vo s phong ph v tre na sn c ca Vit Nam. Chng ta c quyn hy vng rng, mt hoc nhiu loi trong s s l nhng loi mi c b sung cho khoa hc Vit Nam v th gii
Cy thuc loi a sng, d tnh, thch hp vi kh hu nng m, phn b cao t 2m n 850m so vi mt bin, vng c nhit bnh qun nm t 21-27oC, lng ma trung bnh trong nm t 1500-2500 mm/nm, nh Bo Lc (Lm ng), Ty Ninh, Bnh Phc, B Ra Vng Tu, thnh ph H Ch Minh? y l loi tre c nng dn cc tnh min ng Nam B trng rt ph bin quanh nh ly mng v thn tre lm gia dng. Tre Tu trng c trn nhiu loi t khc nhau c thnh phn c gii nh v thot nc, mc thch hp ni c tng t canh tc su trn 50cm. Cy c thn ngm, mc cm theo kiu hp trc, c kh nng ti sinh v tnh rt mnh. Trng tre mt ln c th cho thu hoch 40-50 nm sau.
2. Nhn ging:
i vi cc loi tre, trc ni chung c nhiu cch nhn ging trng nh: Trng bng hom gc Trng bng thn ngm Trng bng hom cnh Trng bng on thn kh sinh (hom thn), Trng bng ht. Nn chn nhng bi (khm) tre pht trin tt, khng su bnh, cha ra hoa ly ging. C th trng bng ging gc (hom gc, thn mm) hoc bng ging hom cnh (qua th nghim trng Phn vin nghin cu khoa hc Lm nghip Nam B v c trng ti Nng trng Ph Thnh - Bnh Phc), nhn chung mi phng thc trng c nhng u nhc im khc nhau nhng v nng sut khng sai khc nhau l my k t nm th ba tr i. Tuy nhin vic nhn ging tre bng hom cnh cn c s chun b trc t nht l 3 thng m, cy mi tiu chun v kh nng sng cao khi em ra trng rng.
a. Hom gc:
Nhiu ni trng tre Tu bng hom gc. Hom bao gm mt phn thn kh sinh (thn tre) c 3 lng di 80-100cm, c ng knh t 6cm tr ln, mang mt thn ngm 8-10 thng tui c ct tch t cy m em m. Vn m nn c a hnh tng i bng phng v thot nc. t phi cy ba k sau rch hng v bn lt phn chung hoai t 2-3kg/m2. Cc hom nn t nghing 45o so vi mt t theo c ly 0,8m x 0,8m, lp t kn phn thn ngm v nn cht. Lng trn cng ca hom gc c y nc v dng c tranh hoc rm r che bc xung quanh, ti gi m u cho hom. Vn m nn che ph 60% nh sng, sau 2-4 tun l, hom tre s ra r v chi, lc nn d b dn dn che, tip tc nui hom 2,5-3 thng tui, khi hom ra r v c cnh l pht trin, lc hy bng em trng.
b. Thn ngm:
Loi ny khc vi hom gc ch khng c on thn kh sinh m ch c on thn ngm khai thc ly mng trong ma ma nm trc, khi thn ngm c 8-10 thng tui, chn v ct tch khi cy m em m cng t 2,5-3 thng tui, bng em trng. Ch bng n u em trng n . C hai phng php trng tre bng hom gc hay thn ngm u c hiu qu, nhng khng th p ng nhu cu v ging trng trn quy m ln.
c. Hom cnh
Thi v ly hom l thng 3 v 4 (ma kh). Chn nhng cy tre di mt nm tui ly cnh, nn chn nhng cnh pht trin l hon ton (cnh bnh t) c mu xanh thm, phn gc ca cnh c ng knh 0,8-1,5cm, ca st gc cnh, phn tip gip vi thn cy tre, cht b phn ngn, ch li 3-4 lng (di 30-40cm). 10
Ngm cnh vo dung dch IAA 100ppm hay Atonic 1/6 dung dch chun l tt nht. Hom ngm trong dung dch kch thch ra r thi gian 24 gi. Sau em gim trc tip vo bu t (bu t bao gm c cc thnh phn: t tro phn chung hoai). Cc lp m tre phi c che ph 70-80% nh sng, sau khi hom ra chi tin hnh d b dn che, k thut chm sc ch yu l ti nc duy tr c m mc 75-85%, ma ma ti 2 ln trong ngy, ma kh ti 3-4 ln. Sau 2,5-3 thng cnh gim ra r, l pht trin, ta c th xut vn em trng. Phng php gim hom bng cnh p ng c nhu cu v ging trng trn quy m ln, v c h s nhn gp nhiu ln (t nht l 5 ln) so vi phng php trng bng hom gc hay bng hom thn ngm.
b. X l thc b:
Vo ma kh, x l thc b bng phng php th cng, hn ch dng my i. Tr(c u ma ma chng 1 thng (10/5) cho cy t ln th nht vi dn cy 3 cho v ln th hai vi dn cy 7 cho. Khi ma ma n, t m th o h trng rng, thi im thch hp l thng 6, thng 7. H c o th cng hoc c khoan bng my theo quy cch 50 x 50 x 50cm, hoc 60 x 60 x 50cm, trc lc trng t 10-15ngy. Trc khi trng c bn lt phn hu c nh phn b, phn heo, phn xanh hoc phn hu c vi sinh (khong 2-5 kg/h), hoc phn hn hp NPK 150200 g/h, trn ln vi phn t mt ri co xung h.
c. Mt trng:
Ty tng iu kin t ai v kh nng u t m chn mt trng. Thng thng c 3 loi mt trng t hiu qu nht, l: 400 cy/ha: 5m x 5m 300 cy/ha: 6m x 5m 270 cy/ha: 6m x 6m Ngoi ra, trong hai nm u, c th trng xen cy mu, cy lng thc, to nn h thng sn xut nng - lm kt hp, c tc dng bo v t, ly ngn nui di bo m sc sn xut n nh v phng chng chy rng.
d. K thut trng:
Dng cuc moi t trong h sao cho va t hom trng vo gia h (nu trng bng hom cnh m trong bch nilon phi x b bch trc khi lp t). t ming bu hoc phn gc chi ngang mt h, nn cht t xung quanh, ri vun t bng mt t, trn h ph rm r hoc cy phn xanh gi m.
11
Mi nm rng trng c chm sc 3 ln vo u, gia v cui ma ma bng phng tin c gii nh my cy, my ko c gn dn pht c. Khi tre trng c hai nm tr i phi cht ta b nhng cnh tm cao 2,5 m tr xung v cht b nhng chi kh sinh, sinh ra sau khi khai thc mng, dn v sinh bi tre chng su bnh. Ch : Tuyt i khng c lm tn thng n cy mng hin c d l vt nh, nu khng s lm cho mng b h v thi. + Hng nm, vo trc ma ma nn lm c v xi t xung quanh bi tre cho ti xp v bn phn, nhm gip cho cy sinh trng c thun li hn. + Bn phn: i vi rng tre sau hai thng trng nn bn phn tng hp NPK, vi s lng 200 kg/ha, tng s lng phn trn c chia bn lm nhiu t, mi ln bn t 100-200 g/h, bn cch xa gc trng t 15-20 cm, o rnh xung quanh gc, ri phn xung ri lp t li. + Rng tre t nm th hai tr i, lng phn bn cn t 200-300 kg/ha. Nn bt u bn phn trc ma ma 1 thng (khong thng t). Mi gc bn t 300-500 g/gc/ln/thng. Nu c phn hu c th b sung cng vi NPK v gim lng bn phn NPK i, phn NPK dng bn cho rng tre c t l 2/1/1 l thch hp. + Ngoi ra mi nm cn phi b sung mt lng phn bn c ngun gc hu c khc nh: phn chung, phn rc, s lng 5-7 tn/ha/nm hoc phn hu c vi sinh nh phn Komix, Sng Gianh, Bnh in nhm tng xp v ph cho t, dng b mng sau khi ly thn mng ri vo gia nhng hng tre sau mt thi gian phn hy to mn cho t, nng sut mng s cao hn. + Vun gc - t c: Sau khi trng 2 nm, mi nm cn vun gc - t c (o t xung quanh hoc vun ri dng rm r, l ma hoc c kh t trn gc ca bi tre gi m, t dy t 5-8 cm). Vi k thut vun gc lm t ti xp, t c tt mng s cho mu trng, t x, v ngt. Sau khi thu hoch mng, vo thi k bn phn li co t ra trnh tnh trng nng bi, s nh hng n cht lng rng cy.
B hung: Su non xut hin vo thng 4-10 (con m dng ming c l qua l vy ca mng v trng, sau 4-5 ngy u trng c vo tht mng lm mng ho v cht). Phng tr bng cch tm git su non, cht b v thiu hy mn mng b hi. Su cun l: thng 5-10 bm trng, su con n, nh t cun l v n l ri ha thnh nhng ngay trong phin l. Cch phng tr, ct b v thiu hy l b cun, dng n by bt bm. Rui xanh: trng mt di l non, thnh trng ht dip lc t ca l lm l c nhng trng, nh hng n s quang hp ca l, ng thi dn n bnh r st.
b, 2 cy thuc th h cha m, 2 cy thuc th h con chu. Mi khi ng b qua i (khai thc) tt nhin phi c 2 tre chu thay th. Mi nm vo ma kh (thng 2) tin hnh khai thc tre, t l ly ra l 33,33% tng ng vi 2 cy tre gi nht trong bi. Sau khi khai thc tre phi o hay c b lun gc ca cy cht k c nhng gc c khng cn kh nng sinh mng.
c. Ch bin mng:
C th bn mng c ti ngoi ch hoc bn cho cc nh my ch bin thc phm, phi kh hay thu hoch mng ng, mng chi, luc, mui, ng vo bch ny lng chu nhit bn ti cc siu th hoc xut khu. Cch mui mng ng hp: Mng thu hoch v ct phn non. Hoc mng ng th ct khoanh cc on non gn cc mt di khong 3-5 cm t mt, cho vo ni luc si khong 1020 pht, vt ra nhng vo nc lnh ri cho vo nc mui hoc rc mui. Ty tng yu cu ca xut khu x l. Mi 1kg mng cn khong 300 g mui (mun gi mu cho mng th thm axit citric).
4-5 cy/bi. Nhng thuyt phc c ngi dn v li nhun ca tre so vi cc cy trng khc, nh cao su chng hn (t 6-7 nm khai thc m), l chuyn khng n gin. Trong dn gian ngi ta ni trng tre lm h t v khng trng c th g khc. S d c chuyn ny l v tre mc qu mnh, tn l che ht nh sng khng cho cy khc pht trin. Khi phn tch so snh dinh dng ca t trong vn cao su, iu, tre v t khng trng loi cy no th cy tre l loi thc vt ly dinh dng ca t t nht. Bi vy ngi trng cao su phi bn phn nhiu, trong khi trng tre th khng cn. Trong vn tre c rt nhiu trn n t ln. Khi phn tch t trng tre sau nm nm, kt qu cho thy hm lng hu c tng ln rt cao so vi ban u. Tc dng ca tre i vi cht t ang c nghin cu vi quan st r nht l tre mc rt mnh ti nhng vng b ri cht c mu da cam trong Chin tranh Vit Nam.
Cc mu anagyre lm t tre - nh: Q.Thi Tre cha bnh v x l nc thi Theo T in bch khoa dc tho Larousse ca Php (Larousse Encyclopdie des Plantes mdicinales), gn nh tt c b phn ca tre gai, t r, l n mng u c s dng trong y hc c truyn n . Nc p t thn tre gai cha rt nhiu silice, c tc dng tt trong vic lm tng sc chu ng ca cc m xng v sn. Ngoi ra Tre cn c tnh nng x l nc thi. Cng ty Si Gn Tantec do c u t Khu cng nghip Vit Hng, chuyn sn xut v cung cp da thuc cho cc hng thi trang th gii t hng ti ny ca tin s Dip Th M Hnh. B ni: Ti cho xy ci h, t vo v p dng nguyn tc lc gm c ln, nh, ct ri trng tre bn trn. Nc thi t nh my s thm thu qua bi trng tre, r tre s ht v cho ra nc x l rt tt. Ti th lm vi lc bnh v vetiver, nhng hai loi cy ny chu khng ni vi nc thi. Ch c tre l tt nht. Th nghim thnh cng ny c cng ty a vo ng dng. Pht minh mi nht Kt qu nghin cu ca Trung tm nghin cu vt liu polyme, H Bch khoa H Ni cho thy, c th a tre vo nha polyme hoc compozit to nn vt liu thn thin vi mi trng. 15
Cc nh khoa hc ca Trung tm nghin cu trn tin hnh nghin cu ch to si gia cng t tre na sn xut vt liu thn thin mi trng.
Lu nay, chng ta qu coi thng cy tre trong khi tre l ngun ti nguyn qu nh chu bu.
My chc nm qua, cc ly tre, cc vn tre min Trung dn dn mt i, khng my ai c nh khi phc. S i x ph phng i vi cy tre gn nh l mt s phn bi. Nhng rt may mn l khc vi trm hng, cy tre cha n mc ng trc nguy c tuyt chng. nng thn, cn khi phc li cc ly tre trong phm vi lng x, cn trong vn ca mi gia nh, cn trng nhiu bi tre, kt hp vi chui, mt, i v cc loi cy n tri khc. Nh ni, r tre khng h lm xu t. Vn l bit cch trng xen, sao cho tre v cc th cy khc, cy no cng c phn t dinh dng.
9. Gi tr kinh t ca Tre trong qu trnh hi nhp nc ta hin nay & Cc sn phm c o t Tre: a. Gi tr kinh t ca Tre trong qu trnh hi nhp:
Trong thi i hi nhp, cy tre Vit Nam li c rt nhiu du khch quan tm v gi tr lch s vn ho v cc sn phm c o a dng t bn tay cn c kho lo sng to ca nng dn Vit Nam v tnh n nh khng lm nh hng mi trng ca cy tre. Tre cn dng to ra cc sn phm m ngh nh nhng chic chung gi, nhng chic bnh cm hoa bng tre c nhng ngi th th cng to ra mt cch kho lo. Ngy nay tre c dng lm nhiu th thay cho g v tre cng hn g, trng lng nh hn 1/3 so vi g. Tre to ra sn phm bn p m khng lm suy yu ngun ti nguyn nhanh nh mt s loi g khc. Tre c dng lm t, k bp, lm p cho khng gian bp,Gn y tre cn c dng lm sn nh, lm chiu,V c bit tre c th c s dng lm bn tm to nn nt thm m cho cn nh. ni tht tre hon ho cho cc gia nh ta c th chn mua n, gh, ging v nhiu vt dng khc bng tre nhng ca hng ni tht. Tre cn em li mt ngun thu ln cho t nc. Vit Nam, tre l mt trong nhng sn phm lm sn ngoi g c gi tr thng mi cao. Tng kim ngch xut khu tre an Vit Nam tng t 48 triu USD (1999) ln 224,7 triu USD (2008). Sn phm tre an Vit Nam c mt ti 120 th trng trn th gii. Tre an cng l ngnh c s lng lng ngh ln nht vi hn 720 lng chim 24% trong tng s 2000 lng ngh Vit Nam thu ht hn 340000 lao ng. Khng cn nghi ng g na,cc sn phm t tre an ang dn chng minh c gi tr kinh t v c th phn khng h thua km cc loi g kinh t khc. Vit Nam hin nay c 1,4 triu Ha rng tre chim 15% din tch rng t nhin vi tr lng khong 8,4 t cy, trong s ny c khong 800 nghn Ha l tre thun, khong 600 nghn Ha hn giao vi g. Nh th mi thy tim nng ca cy tre trong tng lai l rt ln. Tuy nhin hin nay cng ngh ca ta cha p ng c,cng vi qu t dnh cho cy tre cn qu nh nn h s s dng tre cn rt thp cha mang li ngun li v kinh t nh mong i. Nh vy pht trin bn vng ngnh ny,bn cnh vic bo v khong 1,4 triu Ha tre t nhin n nm 2020 s phi trng mi khong 165000 Ha.
16
Vic khai thc v pht trin tre cng s c gn lin vi cng tc bo tn a dng sinhh hc,pht trin khoa hc,cng ngh sinh hc v cng ngh ch bin lm sn, ng thi sc thu nhp t trng tre chim 20% n 30% trong kinh t h gia nh nng thn min ni.
b. c o vi sn phm t cy tre:
Ngy nay, loi vt liu t thin nhin vi nhng c tnh ni tri ny tr nn ht sc quen thuc vi mi gia nh. Mi bn chim ngng mt s sn phm n tng t cy tre di y.
17
18
19
20
21
22
Sofa vi mu vng cnh gin thanh nh v nhng ng cong un ln tinh t s to ra khng gian lng mn khng km phn hin i cho phng khch ca bn. ng thi, chic ging ng bng my tre ph tm chn vi mu sc nh nhng cng mang li s m cng cho ch nhn trong nhng ngy ng lnh lo.
23
B bn gh t cht liu my tre khng nhng em li cm gic m i d chu m cn lm tng thm phn sang trng cho khng gian ni tht ca bn.
24
25
a. Nm 2007
c tnh trong 9 thng nm 2007 kim ngch xut khu cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam t 166,5 triu USD, tng 17,8 triu USD so vi cng k nm 2006. Theo s liu thng k ca Tng cc Hi quan, trong 20 ngy u thng 9, kim ngch xut khu nhm cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam t 10 triu USD gim 10% so vi cng k thng trc. Tuy nhin, cng v nhng ngy cui thng, lng hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam cng tng mnh. Do , c tnh trong thng 9, kim ngch xut khu nhm cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam t 19 triu USD, vn tng nh so vi thng 8. Nh vy, tnh chung trong 9 thng nm 2007 kim ngch xut khu cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam t 166,5 triu USD, tng 17,8 triu USD so vi cng k nm 2006. Cc th trng xut khu hng my tre l, thm, sn mi ch yu thng 8/2007. (t trng tnh theo kim ngch) c M Nht Bn Ty Ban Nha Italia Php 17,8% 13,9% 10,9% 5,4% 5,3% 4,8% 26
Qua bng trn cho thy, trong thng 8/2007, xut khu nhm hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam xut khu vo mt s th trng bt ng tng kh mnh so vi thng 7. i vi th trng M, kim ngch xut khu cc mt hng ny trong thng 8 t 2,6 triu USD, tng 788 nghn USD (tng 43%) so vi thng 7. Tuy nhin, do trong nhng thng u nm, kim ngch xut khu cc mt hng ny vo th trng M t thp, do tnh chung trong 8 thng nm 2007, kim ngch xut khu cc mt hng my tre l, thm, sn mi vo th trng M ch t 15,7 triu USD, tng nh so vi cng k nm 2006. Trong chng loi th mt hng tre an
t cao nht vi 860 nghn USD trong thng 8, tng 75,5% so vi thng 7, trong c mt s sn phm xut khu vo th trng M tng kh mnh nh: khau tre, bnh tre, bt a bng tre Tip n l cc mt hng sn mi, vi kim ngch xut khu trong thng t 450
nghn USD, tng 26,5 ln so vi thng trc, cc sn phm xut khu chnh l: Bt a, bnh hoa bng sn mi
b. Nm 2008
Theo s liu thng k, kim ngch xut khu cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam trong thng 11/2008 t 17,6 triu USD, gim 1,8% so vi thng 10 v gim 3,3% so vi thng 11/2007. Tnh chung trong 11 thng nm 2008, tng kim ngch xut khu cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam t 202,6 triu USD,tng 2,2% so vi cng k nm 2007. Cc th trng xut khu ch yu nhm cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam trong 11 thng nm 2008 l c t 31,8 triu USD; M t 27,7 triu USD; Nht Bn t 27 triu USD; Php 13,9 triu USD; i Loan 11,6 triu USD; Ty Ban Nha 9,5 triu USD; Italia 7,8 triu USD; H Lan 6,4 triu USD; Hn Quc 6 triu USD; B 5,8 triu USD; xtrylia 5,6 triu USD; Nga 5 triu USD C cu cc chng loi hng my tre l, thm, sn mi xut khu thng 11/2008 (t trng tnh theo kim ngch) Hng ay Thm 0,7% 11,4% 27
a Hng ci an Hng tre an Hng sn mi Hng my an Rm tt, bn Hng lc bnh, l bung Dy chui an Loi khc
Trong c cu cc chng loi hng my tre l, thm, sn mi xut khu ch yu trong thng 11/2008, th kim ngch xut khu cc mt hng bng tre an t cao nht vi 4,6 triu USD, tng 14,4% so vi thng 10 v tng 17,5% so vi thng 11/2007. Nh vy, sau khi gim st trong thng 9, th lin tc trong 2 thng gn y, kim ngch xut khu cc mt hng tre an ca Vit Nam tng tr li. Trong , cc mt hng gia dng bng tre an xut khu trong thng 10 v thng 11 lin tc tng mnh nh: Khay tre, hp tre, bt, a bng tre, r, r tre, bn gh tre, bnh tre, vn tre, mnh tre y cng chnh l cc mt hng xut khu chnh trong cc sn phm bng tre an ca Vit Nam. Theo xu hng chung hng nm, th kim ngch xut khu cc mt hng tre an ca Vit Nam thng tng mnh t u thng 10 n gia thng 4 nm sau. Tuy nhin, trong bi cnh hin nay, khi m nn kinh t th gii suy thoi, ngi tiu dng ang tht cht chi tiu, do d bo t nay n thng 4 nm 2009, kim ngch xut khu cc mt hng bng tre an ca Vit Nam kh c th tng cao. Tnh chung, trong 11 thng nm 2008, tng kim ngch xut khu cc mt hng tre an ca c nc t 51,2 triu USD, tng 19,6% so vi cng k nm 2007 v chim 25,3% tng kim ngch xut khu cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca c nc, trong khi t l ny ca cng k nm 2007 l 21,6%. Cc th trng xut khu hng tre an ch yu ca Vit Nam trong 11 thng nm 2008 l: M, Php, c, Nht Bn, Ty Ban Nha, Nga, B, Italia, Hn Quc, BaLan.
c. Nm 2009:
Theo s liu thng k ca Tng cc Hi quan trong thng 4/2009, kim ngch xut khu sn phm th cng m ngh t c gn 14,07 triu USD, gim 13,08% so vi thng 3/2008, v gim 12,10% so vi thng trc. Tnh chung 4 thng u nm kim ngch xut khu mt hng ny t trn 58,30 triu USD, tuy c gim 19,3% so vi cng k nm trc, nhng li tng 23,3% so vi k hoch nm ra.
28
V chng loi xut khu: C cu cc mt hng chnh Hng lm bng tre Hng lm bng ci Hng lm bng my Hng lm bng lc bnh, l bung Hng lm bng chui Hng sn mi Cc loi khc T trng (KN) thng 4/09 40,08% 16,94% 15,96% 18,68% 2,62% 0,58% 5,12%
Trong c cu xut khu cc mt hng th cng m ngh ca Vit Nam thng 4/2009 th kim ngch xut khu mt hng tre t cao nht 4,5 triu USD chim t trng 40,08% gim nh 4,25% so vi thng trc. Trong , kim ngch xut khu mt s sn phm chnh nh: a tre (487.421 USD); hp tre (342.921 USD); gh tre (338.516 USD).
[Tip theo l mt hng lm bng lc bnh, l bung vi t trng 18,68% trong c cu kim ngch xut khu t gn 2,1 triu USD so vi thng 3/2009 th khng thay i. Kim ngch xut khu cc sn phm lm t l bung t trn 446,7 nghn USD; cc sn phm chnh lm t lc bnh nh: gi lc bnh (429.356 USD); r lc bnh (204.977USD); chu lc bnh (183.925 USD) Mt hng c kim ngch xut khu ln xp th 3 l hng lm t ci vi kim ngch t 1,9 triu USD chim t trng 16,94%, tng 46,15% so vi thng trc. Mt s sn phm chnh c lm t ci nh: r ci (388.301 USD); hp ci (257.634 USD); r lc bnh (204.977 USD); chu lc bnh (183.925 USD). Mt hng bng my c kim ngch xut khu trong thng t trn 1,79 triu USD gim khng ng k so vi thng 3/2009, chim t trng 15,96% trong c cu cc mt hng. Ngoi ra, kim ngch cc mt hng xut khu khc nh: hng lm bng chui (294.828 USD); hng lm bng sn mi(65.284 USD); cc loi khc (574.691 USD)]
Mt s th trng t kim ngch xut khu cao Th trng c Nht Bn Hoa K i Loan Thng 4/2009 2.654.351 2.334.715 1.326.129 818.839 29
Trong c cu xut khu cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam vo th trng EU thng 3/2009, th kim ngch xut khu mt hng bng tre t cao nht vi 2 triu USD tng 40,7% so vi thng trc. Trong kim ngch xut khu mt hng bn gh bng tre c gi tr ln nht t 655 nghn USD tng 2,4 ln so vi thng trc. ng ch l mt hng mnh tre xut khu vo th trng EU tng mnh ch yu l do trong thng kim ngch xut khu mt hng ny vo th trng c tng mnh t 246 nghn USD tng 10,5 ln so vi thng trc. Mt hng hp bng tre c kim ngch xut khu t 284 nghn USD tng 20,2% so vi thng trc. Mt hng mnh trc c kim ngch xut khu t 61 nghn USD tng 9,6 ln so vi thng trc. Mt s mt hng bng tre xut khu ch yu vo th trng EU trong thng l: bn gh bng tre, mnh tre, hp tre, mnh trc, bt a khe, khay tre, k tre, chu tre Cc th trng trong khi EU xut khu hng my tre l, thm, sn mi ch yu n v: USD Th trng c Italia Php Ty Ban Nha H Lan B Anh Thng 3/2009 2.231.755 749.100 778.971 443.469 367.141 415.376 218.049 3 thng 2009 6.843.796 2.437.837 2.274.640 1.696.346 1.437.858 1.356.073 1.103.293 30
o Ba Lan an Mch Phn Lan Thu in Hungary Ai Len B o Nha Rumani Cng ho Sc Ltvia Hy Lp Slovenia Slovakia Cc nc khc
444.677 189.365 107.286 45.635 193.479 62.902 41.012 1.700 52.701 32.155 4.564 40.853 12.050 21.736 0
1.028.562 760.744 497.172 415.485 413.263 214.345 141.037 133.867 130.236 128.018 67.213 50.532 41.632 32.620 30.917
Theo s liu thng k, kim ngch xut khu cc mt hng my tre l, thm, sn mi ca ViT Nam vo th trng o trong 4 thng u nm 2009 t 1,1 triu USD, tng 4,4 ln so vi cng k nm 2008. Nh vy, ch trong 4 thng u nm 2009 kim ngch xut khu mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam vo th trng o xp x bng kim ngch xut khu mt hng ny c nm 2008. C cu hng my tre l, thm, sn mi xut khu vo th trng o 4 thng nm 2009 (t trng tnh theo kim ngch) Hng my tre an Hng lc bnh, l bung Hng ci Thm cc loi 2,0% 27,7% 18,0% 13,2% 31
Mt hng bng tre c kim ngch xut khu trong k t 74 nghn USD tng 3,6% so vi cng k nm 2008. Mc d kim ngch xut khu mt hng bng tre trong k tng nh nhng kim ngch xut khu mt hng bn gh bng tre c kim ngch ln nht t 32 nghn USD gim 24% so vi cng k nm 2008. Tip n l mt hng r tre c kim ngch xut khu trong k t 28 nghn USD trong khi cng k nm 2008 khng c l hng r tre no xut khu vo th trng ny. Mt s mt hng bng tre xut khu ch yu vo th trng o trong k l: bn, gh tre, r tre, bt tre, khay tre, mnh tre.
d. Nm 2010
Theo s liu thng k ca Tng cc Hi quan, trong thng 3/2010, kim ngch xut khu mt hng my tre, ci, thm ca Vit Nam t 17,3 triu USD, nng tng kim ngch xut khu mt hng ny trong qu I/2010 ln 48,9 triu USD, tng 10,40% so vi cng k nm 2009.
Mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam c mt hn 90 quc gia Nht Bn l th trng nhp khu chnh ca Vit Nam vi kim ngch t 7,3 triu USD trong qu I/2010, tng 19,01% so vi cng k nm 2009. ng th 2 sau th trng Nht Bn l c, vi kim ngch t 7,6 triu USD, tng 10,64% so vi cng k nm 2009. ng th 3 v kim ngch xut khu l th trng Hoa K vi kim ngch t 2,1 triu USD trong thng 3/2010, tng 15,96% so vi thng 2/2010. 32
Cng vi th trng truyn thng nh Nga v ng u, mt hng my tre l, thm, sn mi ca Vit Nam c mt hn 90 quc gia. Trong s ny c c nhng th trng kh tnh nht nh: th trng H Lan, Ty Ban Nha, Php, B, Nga
e. Nm 2011
Theo s liu thng k, kim ngch xut khu hng my, tre, ci thm trong thng u nm 2011 ca Vit Nam t 20,9 triu USD, tng 122,68% so vi thng 1/2010. c, Hoa K, Nht Bn, Php l nhng th trng chnh xut khu mt hng ny ca Vit Nam trong thng, trong c t kim ngch cao nht vi 3,7 triu USD, chim 17,8% trong tng kim ngch mt hng, tng 31,93% so vi cng k nm trc. ng th hai v kim ngch l Hoa K vi 3,3 triu USD, chim 15,7% trong tng kim ngch, tng 47,18% so vi thng 1/2010. Nht Bn ng th 3 vi kim ngch t trong thng l 2,1 triuUSSD, gim 14,37% so vi cng k nm trc.
Trong thng 3/2011 xut khu mt hng my tre an t 20 triu USD, tnh chung c qu I t 50 triu USD, tng nh so vi cng k nm 2010. III. XU TH PHT TRIN HNG TH CNG M NGH V BIN PHP THC Y XUT KHU SANG TH TRNG TH GII 1. Xu th pht trin hng th cng m ngh.
Ngy nay, khi cuc sng con ngi ngy cng c p ng y hn th nhu cu v tinh thn li c i hi cao hn. Ngi tiu dng khng ch yu cu sn phm ch c chc nng s dng m cn phi c gi tr tinh thn. Mt khc, do trnh khoa hc, t ng ho cao, cc sn phm ch yu lm bng my mc, dy truyn cng ngh hin i m thiu nhng sn phm c lm ra t chnh bn tay con ngi. Trong khi cc sn phm th cng m ngh l nhng sn phm khng ch c gi tr s dng m cn mang gi tr tinh thn cao, cha ng bn sc vn ho dn tc ca mi quc gia v phn nh nhng tnh cm, c tnh ca ngi sng to ra n. Chnh v vy, trong xu th hi nhp kinh t v giao lu vn ho gia cc nc th nhu cu v sn phm th cng m ngh s ngy cng tng v c s lng v cht lng. TCMN l mt hng vi nhiu sn phm a dng, phong ph, c vng i ngn v th khc vi nhiu mt hng khc, th hiu ca ngi tiu dng i vi mt hng ny thay i qua tng nm. Do vy vic nhanh chng nm bt c cc xu th mi l mt cha kho quan trng sn phm lm ra khng b lc hu hay ni cch khc sn phm mi phi lun p ng c th hiu ca th trng. Kinh t th gii ang dn bc qua giai on i khng hong trn ton cu, v vy nh mt xu th tt yu, cc loi hng ha c tnh thc dng cao v gi thnh hp l, r s c hoan nghnh. Mt s xu th v cc mt hng TCMN trong nm 2010: Xu th u tin l cc mt hng phi va c tnh trang tr li phi va c tnh s dng. Nhng mt hng ch thun tu dng trang tr s b thu hp dn. Xu th th hai l cc mt hng t to nh ni tht bn gh, n cc nh u c xu hng thin v cc ng thng, khng un ln nhiu, khng c qu nhiu gc cnh, khng c nhiu ho tit, hng ho s mang tnh n gin nhng li phi m bo tnh thm m cao. 33
Xu th th ba l cc loi hng ho s thin v mu sang, cc sn phm hng v mu trng, cm gic sch s, tinh khit s c ch trng nhiu. Xu th th t l s c nhiu sn phm thin v mu hng hoc ly mu hng lm mu gc nhng vn m bo tnh sch s, cm quan nh nhng, sng sa, khng lo lot. Xu th th nm l pht trin cc sn phm thn thin vi mi trng v c tnh bn vng cao, do vy hin nay mt hng c ngun gc lm t tre ang rt c a chung v tre l loi cy c vng sinh trng nhanh, vic khai thc tre cho sn xut hng ho s khng nh hng nhiu n mi trng sinh thi nh hng g.
2. Cc hn ch v gii php thc y xut khu hng TCMN vo th trng th gii. a. Cc hn ch ca hng TCMN Vit Nam:
TCMN l mt trong 10 mt hng c mc tng trng xut khu cao ca c nc, c nh gi l mt hng c tim nng xut khu ln. Sn phm TCMN Vit Nam c li th cnh tranh l s c o, a dng v chng loi, mang m bn sc dn tc, c o ca VN, gi c hp l Tuy nhin, ngnh hng TCMN vn cn nhiu hn ch so vi tim nng v vai tr cn thit ca n, v cc nguyn nhn: Mu m sn phm chm ci tin, thiu mt hng mi, kiu dng khng theo kp tp qun v thi quen tiu dng ca th trng xut khu. Cc doanh nghip ch a ra cc sn phm mang bn sc vn ha Vit Nam m qun mt rng ngi tiu dng cng cn nhng sn phm c du n vn ha qu hng h. V th, nhiu DN Vit Nam ri vo tnh trng xut khu cc mt hng lch pha vi nhu cu ca th trng v chm tin so vi cc i th cnh tranh. Sn phm li thiu ng b, tnh hon thin khng cao, cng dng khng r nt, an ton cha c ch Phn ln sn phm mang nng c tnh v tng trng ca tng a phng m cha gy c n tng mnh cho ngi tiu dng v ngi phn phi. Tnh trng sao chp mu m, tranh chp bn quyn gia cc doanh nghip cn kh ph bin. Do thiu chuyn nghip hoc do t tng kinh doanh theo li chp git, chy theo li nhun trc mt, cha c nh hng lu di cho s pht trin bn vng nn nhiu doanh nghip khng ng k m i n cp bn quyn dn n tranh chp, kin tng trn lan. iu ny khin khng t i tc nc ngoi c ci nhn thiu thin cm v doanh nghip Vit Nam. Chng loi hng TCMN ang thiu nguyn liu trm trng do vic khai thc trn lan, thiu s quy hoch, u t pht trin v qun l. Nhiu nguyn liu phi nhp khu t nc ngoi nh song my, tre hoc l ngun nguyn liu khng sn xut lng hng ln nh nhm hng lm t b chui, l da rng rt hp dn cc nh phn phi nc ngoi. Trong khi , cc ngnh ph tr ca Vit Nam hin nay cha pht trin, cc nh xut khu thng phi nhp khu rt nhiu loi nguyn liu v ph tr t nc ngoi. iu ny nh hng rt ln n nng lc thu mua nguyn liu ca cc DN, n cn lm gim kh nng cnh tranh hng xut khu ca Vit Nam. Cc n v sn xut a s l va v nh, quy m sn xut manh mn, nh xng sn xut cn thiu v my mc thit b ph tr sn xut cn n s, lc hu khng p ng c nhu cu ca nhng n hng ln, hoc khi c n hng ln li gp phi thiu nguyn liu, thiu lao ng, phi huy ng cc c s gia cng ring l, dn n cht lng hng ho khng n nh, hoc thi gian giao hng ko di khng m bo c thi gian hp ng. Cc doanh nghip thng thiu thng tin, thiu vn, kh nng tip th v xc tin thng mi rt hn ch, cha am hiu vn ha, th hiu ca ngi tiu dng nc ngoi, hng 34
ho nhiu lc phi bn qua nhiu trung gian, lm cho gi bn thp, sn xut thiu hiu qu, khng c kh nng u t m rng nh xng, mua sm trang b v ci tin my mc thit b, hn ch vic pht trin v nng cao cht lng ln s lng sn phm. S lin kt gia cc nh sn xut v kinh doanh cn hn ch, thiu chin lc cng tc lu di. Hp tc gia nh sn xut v nh sn xut khng c quan tm, thiu tin cy ln nhau: tranh mua tranh bn, lm gim hiu qu kinh doanh, cha pht huy c th mnh ca cng ng. Lc lng lao ng thiu n nh do thu nhp ca ngnh m ngh cn thp so vi cc ngnh khc. Lao ng sau o to ngh vic t lp c s sn xut hoc chuyn qua cc ngnh c thu nhp cao, lm cho n v sn xut TCMN thng gp kh khn v lao ng c tay ngh.
35
V d: Khi xut khu sang cc th trng ln v kh tnh EU, M, Nht Bn, Canada th doanh nghip phi nm bt nhng thng tin c bn sau: (Thng tin ti bng ph lc) i vi nh nc: Cn c chnh sch u i to iu kin d dng v th tc, khuyn khch pht trin v t chc cc lng ngh hoc cm sn xut TCMN ti cc ni c iu kin pht trin sn xut ngnh TCMN: c th l nng thn v vng ven th tn dng nguyn liu v ngun lao ng ti ch, nng cao hiu qu hot ng sn xut ca doanh nghip. C ch trng ti tr cho vay u i cc d n pht trin ngnh TCMN, to iu kin cho cc n v TCMN m rng v pht trin sn xut hng TCMN. C vay tn chp vi cc n v c hp ng xut khu, to ngun vn cho doanh nghip thu mua nguyn liu thc hin hp. C ch thu ring i vi nguyn liu u vo ca ngnh TCMN, ch n tnh c th ca tng loi nguyn liu, c bit khng bt buc phi c ho n ti chnh ivicc nguyn liu thuc ph liu, th liu, cht thi t nng sn sau thu hoch hoc ch bin c thu mua hoch thu gom t nng dn. Nu s tht thu thu th nn c ch cho php n v sn xut hng TCMN thu mua nguyn liu np thu thay ngi bn, doanh nghip yn tm thu mua nguyn liu tp trung sn xut trnh doanh nghip va lm va s b xut ton chi ph gi thnh nguyn liu, nh hng kt qu hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. C quy nh c th v vic s dng laong nhn ri khng thng xuyn nng thn, i vi lao ng gia cng hng TCMN, chi ph tin gia cng c chp nhn l chi ph hp l. C chng trnh h tr xc tin thng mi cho ngnh TCMN thng xuyn trong v ngoi nc c bit l cc doanh nghip nh m rng th trng xut khu trc tip n nh phn phi, nng cao hiu qu sn xut. Thng xuyn cung cp thng tin d bo v din bin th trng, gi c v cc thay i qui nh v php lut nhp khu hng TCMN ca cc nc, trnh ri ro cho doanh nghip hoc nh hng m rng th trng. H tr cho hi ngnh ngh t chc cc lp dy ngh, nng cao trnh sn xut, qun l, thit k sang tc mu sn phm TCMN. Ti tr cho cc gii sng tc mu m kiu dng sn phm TCMN, khuyn khch thit k sng to, pht trin cc mu m sn phm TCMN mi, ph hp vi nhu cu th trng khng nh v tng cng kh nng cnh tranh sn phm TCMN Vit Nam i vi th trng th gii. C cc d n va pht trin ngun nguyn liu cht lng cao va trnh nn khai thc ba bi, thc hin tt cc chng trnh trng, khai thc rng ly song, my, tre, na, l.
36
Vit Nam l mt trong nhng nc c ngun tre na ln trn th gii. Hin nay, din tch tre na ton quc l gn 1,4 triu ha (chim 10,5% din tch rng ton quc). V ti nguyn song my, c tnh nc ta c khong 30 loi song my. Mc d c nhiu tim nng, li th trng v pht trin tre na, song my nhng nc ta vn phi nhp khu nguyn liu song my cho sn xut ch bin t mt s nc trong khu vc vi nhu cu khong 33 nghn tn/nm. Trong khi th phn xut khu ca ngnh my tre Vit Nam mi ch chim cha n 3% th trng th gii. Theo d bo th phn sn phm my, tre an ca Vit Nam trn th gii trong giai on 2010-2015 l khong 12%. p ng vic tng trng nh vy th nhu cu nguyn liu tre na n nm 2020 cn t nht mt t cy tre, na/nm. c, M, Nht t nhiu nm nay l th trng nhp khu chnh cc mt hng my tre an, th cng m ngh t Vit Nam. Cc mt hng ch yu l hng ni tht, cc loi n trang tr, cc loi bao b, thng cha lm t g, lc bnh, myHin nay, xu hng l cc nh nhp khu u a ra cc mu sn v t hng. Nhn chung, hng Vit Nam c nh gi cao v cht lng, th th cng kho tay, nhng v lu di cnh tranh c vi hng Trung Quc v n gi r th vic ci tin cht lng mu m l rt quan trng.
37
KT LUN
Cy tre gn b vi bao thng trm ca lch s nc nh. Tri qua nhiu thi k, cc ly tre xanh tr thnh "pho i xanh" vng chc chng qun xm lc, chng thin tai, ng ha. Tre tht s tr thnh chin ly v l ngun vt liu v tn ch to v kh tn cng trong cc cuc chin C th thy rng bn lnh bn sc ca ngi Vit v vn ha Vit c nhng nt tng ng vi sc sng v v p ca cy tre t Vit. Tre khng mc ring l m sng thnh tng ly tre, rng tre. c im c kt ny tng trng cho tnh cng ng ca ngi Vit. Tre c r ngm su xung lng t, sng lu v sng mi vng t. Chnh v th tre c v nh l con ngi Vit Nam cn c, sing nng, bm t bm lng : "R sinh khng ngi t ngho, Tre bao nhiu r by nhiu cn c". Tre cng ngi Vit Nam tri qua bao thng trm ca lch s, qua bao cuc chin tranh gi nc - tre xng ng l hnh nh biu tng cho tnh kin ng, bt khut ca ngi Vit Nam, l ci p Vit Nam. Qua bn tay kho lo v c sng to ca ngi th th cng, cht liu thin nhin ny bin thnh cc sn phm rt hu dng i vi isng con ngi, t nhng vt dng nh nht nh chic tm, chic gi n nhng sn phm trang tr ni tht v c nhng cng trnh kin trc, ccngi nh c tr Nu c x l ng k thut, cc sn phm my tre an khng nhng c gi tr s dng thc t vi nt m thut c o m cn c bn hng trm nm. Ngy nay, nhng sn phm my, tre, na truyn thng vt ra khi ly tre lng n vi nhiu tnh, thnh trong c nc, thm ch cn vt i dng n vi bn b nm chu. Cng vi s thnh hnh ca phong cch trang tr ni tht ti gin, hin i nhng phi m bo mi cng nng ca vt dng, xu hng s dng my tre kt hp vi cc cht liu khc nh ng, st, vi t tm to nn nhng sn phm tiu dng vi bn sc ring, c o v sang trng m khng km phn hiu qu. i vi Vit Nam ngnh th cng m ngh lun gi mt vai tr quan trng, vi hng trm ngh th cng truyn thng, hng ngn chng loi sn phm a dng phong ph, ngnh khng nhng gp phn bo tn v pht trin gi tr truyn thng m cn gp phn gii quyt cng n
38
vic lm cho hng triu lao ng nng nhn vi thu nhp n nh, tng thu nhp quc dn, pht trin du lch, hi nhp quc t. Hin nay, chnh ph c nhiu chnh sch u i cho pht trin ngnh th cng m ngh nh chnh sch khuyn khch i vi mt s ngnh ngh th cng, chnh sch o to th th cng, chnh sch cung cp nc sch v v sinh mi trng nng thn, chnh sch khuyn nng v ngnh ngh nng thn. Bn cnh nhng thun li do s h tr ca chnh ph u t sn xut hng th cng m ngh cn gp khng t kh khn nht l v vn th trng tiu th cho sn phm. Ngoi th trng tiu th trong nc, hin nay hng TCMN xut khu qua 163 nc, nhng t trng xut khu vn cha cao so vi nhu cu tim nng, sn phm ca Vit Nam cn nhiu mt hn ch. V vy cc doanh nghip sn xut hng TCMN cn phi n lc hn na trong vic tm kim th trng mi, ci tin mu m sn phm, nm bt cc nhu cu th trng nng cao kh nng cnh tranh ca hng th cng m ngh Vit Nam trn th trng th gii.
39
DANH SCH CC LOI TRE TRC VIT NAM Stt I 1 2 3 4 5 II 6 7 8 9 III 10 11 12 13 14 15 16 IV 17 Chi/Loi Vu xanh Vu ngt Vu xanh Vu My pau N khm Trc dy Trc dy My loi X m Trc dy Bidoup St My reng My ch My pt N b, mng d Tre ng Yn T Trc Yn T St Cc Phng Tre Tre rng Tn khoa hc Acidosasa Acidosasa sp.1 Acidosasa sp.2 Acidosasa sp.3 Acidosasa sp.4 Acidosasa sp.5 Ampelocalamus Ampelocalamus sp.1 Ampelocalamus sp.2 Ampelocalamus sp.3 Ampelocalamus sp.4 Arundinaria Arundinaria sp.1 Arundinaria sp.2 Arundinaria sp.3 Arundinaria sp.4 Arundinaria sp.5 Arundinaria sp.6 Arundinaria sp.7 Bambusa Bambusa aff. sinospinosaMcClure
40
18 19 20 21 22 23 24
Tre L Trung B L ng Nam B My bi Tre gai Tre sc trng Hp Ph Yn Hp nc Cu Hai Hp Cu Hai Hp Miu Trng
Bambusa aff. funghomiiMcClure Bambusa balcoaRoxb. Bambusa bambos(L.) Voss. Bambusa burmanicaGamble Bambusa blumeanaSchultes Bambusa cf heterostachya(Munro) Holttum Bambusa cf tultoides Munro Bambusasp. Bambusasp. Bambusasp. Bambusa (Lingnania) chungii McClure Bambusa flexuosaSchultes Bambusa gibbaMcClure Bambusa guangxiensisChia et Fung Bambusa intermediaHsueh et Yi Bambusa maculataWidjaja Bambusa multiplex(Lour.) Raeuschel ex Schult. Bambusa multiplexcv Alphons-Kazz Bambusa multiplexcv Fernleaf Bambusa mutabilisMcClure Bambusa oldhamii Munro Bambusa papillataQ.H.Dai Bambusa piscatorumMcClure
25 26 27 28 29 30 31
Dng phn Tre ven Long Thnh Lung may Vu leo Tre lt Tre bng Hp so Tre sc vng Tre hng ro
32 33 34 35
41
36 37 38 39 40 41 42 43
L Bnh Long L Trng Sn Tre Tre l ng Hp My bng Tre i g Tre m Tre vng sc Tre bng pht
Bambusa proceraA.Chev & A.Cam Bambusa polymorphaMunro Bambusa remotfloraKuntze Bambusa sinospinosaMcClure Bambusa textilisRoxb. Bambusa tuldaRoxb. Bambusa ventricosaMcClure Bambusa vulgaris Schre ex Wend Bambusa vulgaris Schre ex Wend cv Vittata Bambusa vulgarisSchre cv Wamin McClure Bambusa sp.1 Bambusa sp.2 Bambusa (Lingnania) sp.3 Bambusa (Lingnania)sp.3 Bambusa (Lingnania)sp.3 Bambusa sp.4 Bambusa sp.5 Bambusasp.6 Bambusasp.7 Bambusasp.8 Bambusasp.9 Bambusasp.10 Bambusasp.11
44 45 46
47 48 49 50 51 52 53 54
42
55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 V 72 73 Vi 74 75
My cp Hp cn cu (trc ) Tre khng gai Tn An Tre tri Long An L Ch S L Ngc Hi L Ea Hleo L o ran1 L Bo Lc L o Prenn1 Tre do H Giang Tre leo Tn Ph Nm Tre cn cu (Hao bing) Tre mc Qun B L Saloong Tre Lang Hanh Le Bc B Le c rut ni Le Bc B Cm lam Cm lam nh trc Ngon Mc
Bambusasp.12 Bambusasp.13 Bambusasp.14 Bambusasp.15 Bambusasp.16 Bambusasp.17 Bambusasp.18 Bambusasp.19 Bambusasp.20 Bambusasp.21 Bambusasp.22 Bambusasp.23 Bambusasp.24 Bambusasp.25 Bambusasp.26 Bambusasp.27 Bambusasp.28 Bonia Bonia sp. Bonia tonkinensisBalansa Cephalostachyum Cephalostachyum pergracileMunro Cephalostachyumsp.1
43
76 77 Vii 78 79 80 ViIi 81 82 Ix 83 84 85 X 86 87
Gy Bp Trc vung St gai Trc vung Trc gai St gai St Ba V Tre nh Sa Pa Bc my Bc my Tre gy Tr oc Lung My pa mi My pa cay na My pa cy Bng mc Ba V BngThanh Ho Bng Tun Gio My ngu Tre hoa Mai mo sc
Cephalostachyumsp.2 Cephalostachyumsp.3 Chimonobambusa Chimonobambusa microflosculaMcClure Chimonobambusa quadrangularis(Fenzi) Makino Chimonobambusasp.1 Chimonocalamus Chimonocalamus baviensis comb.nov. Chimonocalamussp.1 Dendrocalamopsis Dendrocalamopsissp.1 Dendrocalamopsissp.2 Dendrocalamopsissp.3 Dendrocalamus Dendrocalamus aff giganteusMunro Dendrocalamus aff. pachystachysHsueh et D.Z.Li Dendrocalamus aff. pachystachysHsueh et D.Z.Li Dendrocalamus sp. Dendrocalamus sp. Dendrocalamus sp. Dendrocalamus sp. Dendrocalamus sp. Dendrocalamus sp.
44
88 89 90 91 92 93 94
Mai cy Mnh tng Lung, mt Lung Thi Lan Sang phay Hc Mai xanh, tre tu Tre trinh
Dendrocalamus aff. yunnanicusHsueh et Li Dendrocalamus asper(Schult) Backer ex Heyne Dendrocalamus barbatusHsueh et D.Z.Li Dendrocalamus brandisii(Munro) Kurz. Dendrocalamus farinosusChia et Fung Dendrocalamus hamiltonii Nees et Arn. exMunro Dendrocalamus latiflorusMunro Dendrocalamus aff latiflorusMunro Dendrocalamus membranaceusMunro Dendrocalamus minor(McClure) Chia et Fung Dendrocalamus pachystachysHsueh et D.Z.Li Dendrocalamus semiscandensHsueh et D.Z.Li Dendrocalamus sikkimensisMunro Dendrocalamus sinicusChia et Sun Dendrocalamus tomentosusHsueh et D.Z.Li Dendrocalamus yunnannicusHsueh et D.Z.Li Dendrocalamus sp.1 Dendrocalamus sp.2 Dendrocalamus sp.3 Dendrocalamus sp.4 Fargesia Fargesiasp. Ferrocalamus
My sang My p (Tre m Lng Sn) Bng hoa ln My hc Sn La My hc Cu Hai Bng ln in Bin Din da bo Mai dy, mai ng Lung nc Din trng Din Long thc Ho di Ho di to My lnh lang
45
Ferrocalamus sp. Gigantochloa Gigantochloa albociliata (Munro) Kurz. Gigantochloa nigrociliata(Buse) Kurz. Gigantochloasp.1 Gigantochloasp.1 Gigantochloasp.2 Gigantochloasp.3 Gigantochloasp.4 Gigantochloasp.4 Gigantochloasp.5 Gigantochloasp.6 Gigantochloasp.7 Gigantochloasp.8 Gigantochloasp.9 Gigantochloasp.10 Gigantochloasp.11 Gigantochloasp.12 Gigantochloasp.13 Gigantochloasp.14 Indosasa Indosasa angustata McClure Indosasa crassiflora McClure
115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 XiV 125 126
Bp cy/lung Le Di Linh Le l nh Lang Hanh Le l di Lang Hanh Le ni Dinh Le Ngon Mc Le Ea Hleo Le Ngc Hi 1 Le B Y (Ngc Hi 2) Le Ngc Hi 3 Vu ng Vu ng Ph Th Mng ng
46
Indosasa parvifolia C.S.Chao et Q.H.Dai Indosasa sp.1 Indosasa sp.2 Indosasa sp.3 Indosasa sp.3 Indosasa sp.4 Indosasa sp.5 Indosasa sp.6 Indosasasp.7 Indosasasp.8 Kinabaluchloa Kinabaluchloasp. Maclurochloa Maclurochloa tonkinensis sp.nov. Maclurochloa tantraoensis sp.nov. Maclurochloa sonduongensis sp.nov. Maclurochloa trangdinhensis sp.nov. Maclurochloa locbacensis sp.nov. Maclurochloa sp.1 Maclurochloa sp.2 Maclurochloa sp.3 Maclurochloa sp.3 Maclurochloa sp.4
131 132 133 134 135 XV 136 Xvi 137 138 139 140 141 142 143 144
St Tre mc Vu ngt Khum phm Khng Tre lng Tre lng Bidoup Giang Giang Bc B Giang Tn Tro Giang Sn Dng Giang Trng nh Giang Lc Bc Giang am Rng Giang o Prenn Giang Sn ng Giang in Bin
145
Giang Bn T
47
Giang Hm Yn Giang Tun Gio Giang Philing Giang S Pai Giang Kon H Nng Giang vch mng atanla Giang vch dy atanla
Maclurochloa sp.5 Maclurochloa sp.6 Maclurochloa sp.7 Maclurochloa sp.8 Maclurochloa sp.9 Maclurochloa sp.10 Maclurochloa sp.10 Maclurochloa sp.11 Maclurochloa sp.12 Melocalamus Melocalamus cucphuongensissp.nov. Melocalamus yenbaiensissp.nov. Melocalamus pacoensissp.nov. Melocalamus blaoensissp.nov. Melocalamus truongsonensissp.nov. Melocalamus kbangensissp.nov.
152 153 Xvii 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163
Giang thn to atanla Giang Lang Hanh Tre qu tht Tre qu tht Cc Phng D Yn Bi Tre qu tht P C Tre qu tht Lc Bc Tre qu tht Trng Sn Tre qu tht Kon H Nng
Tre qu tht rng rut KHN Melocalamus sp.1 Tre qu tht Tn p Giang Thun Chu Giang Hong Su Ph Melocalamus sp.2 Melocalamus sp.3 Melocalamus sp.4 Oligostachyum Oligostachyum sp. Phyllostachys
48
165 166 167 168 169 170 171 XX 172 Xxi 173 Xxii 174 175 176 177 178 179 180 181
Trc ho long Trc so Trc Trc en Trc cn cu Cao Bng Trc qun t My khoang Na mc tn My y Thia ma Ho di Na Na l to Na l nh L Nng Na hoa la Lc Bc Na Langbian Khp C N Na Yaly Na Bo Lc Na Ngon Mc
Phyllostachys aureaCarr. ex A. et C.Riv Phyllostachys edulis(Carr) H.de Leh Phyllostachys nidulariaMunro Phyllostachys nigra(Lodd) Phyllostachys sulphurea(Carr.) A. et C.Riv. Phyllostachyssp.1 Phyllostachyssp.2 Pseudostachyum Pseudostachyum polymorphumMunro Sasa Sasasp. Schizostachyum Schizostachyum funghomiiMcClure Schizostachyum pseudolimaMcClure Schizostachyum zollingeri Steud. Schizostachyum sp.1 Schizostachyum sp.2 Schizostachyum sp.3 Schizostachyum sp.4 Schizostachyum sp.5 Schizostachyum sp.5 Schizostachyum sp.6 Schizostachyum sp.7
182 183
Na ni Dinh Na tp Bn En
49
Schizostachyum sp.8 Schizostachyum sp.9 Schizostachyum sp.10 Schizostachyum sp.10 Schizostachyum sp.11 Sinarundinaria Sinarundinaria schmidiana(A.Cam.) Chao & Renv Sinarundinaria sp.1 Sinobambusa Sinobambusa sp.1 Thyrsostachys Thyrsostachys oliveriGamble Thyrsostachys siamensisGamble Vietnamosasa Vietnamosasa ciliataN.T.Quyen Vietnamosasa pusilaN.T.Quyen
187
Na Sa Pa
Xxiii St ni cao 188 189 Xxiv 190 St Langbian Trc ln Sa Pa Vu cc phng Vu ln Cc Phng
XXV Tm vng 191 192 Xxvi 193 194 My cn Tm vng Le c Le ui chn Ty Nguyn Le c Lang Hanh
50