Professional Documents
Culture Documents
J p n
Cu trc p-n
Phn cc cho p-n
p n p n
Etx a)
Engoi
+
Etx b)
Engoi
Etx
+
c)
UN U U0 +
Hnh 2.2
Thng s: Im dng in nh mc, hin nay dng in ln nht ca mt diode cng sut ti 7000A U st p thun; St p ca diode trong khong (0,7 - 2)V P tn hao cng sut; P = U.I (n hng kW) Tcp- nhit lm vic cho php; Ti lp tip gip khong 2000C UN - in p ngc; Trong khong (50-4000)V Ir dng in r, hng trm mA
Kt cu c dng nh hnh v
Kim tra s b
Dng ng h vn nng o
0 0
Rx100 _ a) en _
Rx100 en
+ b)
2.2. Transistor lng cc BJT (Bipolar Junction Transistor) 1. Nguyn l, cu to. 2. c tnh, thng s 3. c im cu to 4. S Darlington
Baz Emit a)
B e)
Hot ng
m t hot ng ca Transistor, ta ly Transistor li Dng ht pnp lm v d.ht Dng
a s E p n B a. Dng ht a s E IE p IB n B p C E p Vng ngho Dng ht thiu s p C IC thiu s n B b. p C
Vng ngho
Trn hnh 2.1a, khi tip gip colector khng c phn cc, tip gip emitor c phn cc thun. rng vng in tch khng gian gia p v n (cn gi l vng ngho) s b gim, mc gim tu theo in p phn cc, kt qu l dng ca cc ht a s (cc l trng) khuch tn t min bn dn p (cc E) sang min bn dn n (cc B). Khi tip gip emitor khng c phn cc, tip gip colector phn cc ngc, khng c dng ca cc ht a s (in t bn dn n) ch c dng ca cc ht thiu s (l trng bn dn n) (hnh 2.1 b).
Trng hp tip gip emitor phn cc thun, tip gip colector phn cc ngc (hnh 2.1c). Khi tip gip emitor phn cc thun, cc ht a s khuch tn qua tip gip ti min baz ta nn dng IE. Ti min baz cc ht a s ny li chuyn thnh cc ht thiu s, mt phn b ti hp vi cc in t to thnh dng IB, phn cn li do rng ca min baz rt mng, tip gip colector phn cc ngc nn cc l trng min baz b cun sang min colector ta ln dng Ic. Dng Ic ny c to bi hai thnh phn: dng ca cc ht a s t min emitor, v dng ca cc ht thiu s (l trng min baz khi cha c s khuch tn t emitor sang).
2.2.2. c im kt cu
Dng in iu khin Ib c xc nh Ib = IC/ Trong in t cng sut, dng in ln nn Transistor lm vic ch ng ct nn khi m phi tho mn iu kin: Ib = kbh. IC/ (kbh = 1,2 1,5 - h s bo ho), in p bo ho CE khong 1-1,5 V Ib = IC/ Do cn h s khuch i ln nn BJT thng cu to dng darlington
S cu trc BJT
Thm mt lp bn dn n- l vng c tr khng cao
B E B E
p pp C
n nn C
Hot ng
p - n- l vng c tr khng cao, d Transistor c in p cao hay thp ph thuc dy min n ch bo ho, dng in Ib ln, cc in t c a tha vo vng p, cc in tch trung gian khng trung ho ht vng baz c in tr nh c dng in chy qua. Do tc trung ho in tch khng kp, Transistor khng cn kh nng khng ch dng in.
IC =IC/ IB IB
UCE=0,5V UCE=0,2V IB
c tnh ra
UCB0 - in p nh thng CB khi h E UCE0 - in p nh thng CE khi h B
IC IB tng IB=0 H Emit UCE
UCT UCB0UCE0
c tnh ng ct
c tnh in hnh
Un CBC ub B C uBE ub
E i B CBE uCE
iC 1 2 3 4 5 6 7 8
Thng s
Cc thng s c bn IC dng in nh mc, ( ti 1000A) - h s khuch i dng in IB = IC/ dng in baz mA U st p thun; (khong (0,7 - 2)V) P tn hao cng sut sinh nhit (n hng kW) Tcp- nhit lm vic cho php; Ti lp tip gip khong 2000C UCE - in p CE; Trong khong (50-1500)V UBE - in p BE; hng vn
2.2.4. S darlington
T c tnh tnh trn thy rng h s khuch i dng in ca cc tran. cng sut nh ch khong hng chc. Do cn mc hai tran. ni tip nhau nh hnh v iC1 iC H s khuch ai: iC2 = 1 + 2 + 1 2 iB = iB1 = 1 2
iE1 = iB2
n nh im lm vic
Khi c xt dng in r iC = iC1+iC2= 1iB1 + ICEO1+ 2iB2 + ICEO2 = (1 + 2 + 1 2)iB1+(1+ 2)ICEO1+ICEO2 Khi nhit thay i dng r thay i, n c nhn thm (1+ 2)ICEO1 lm s km n nh theo nhit khc phc, a thm cc in tr nh hnh v
Mch vo c phn thnh hai nhnh iB1 = iB-UBE1/R1; iB2=iE1+UBE1/R1- UBE2/R2 Sau bin i c: iC = iC1+iC2= 1iB1 + ICEO1+ 2iB2 + ICEO2 = (1 + 2 + 1 2)iB+(1+ 2)(ICEO1- 1 UBE1/R1) +(ICEO2- 1 UBE2/R2) i i
C1 C
iB
iB1
R1
iC2 iB2
R2
Mt s hnh nh BJT
Transistor hiu ng trng FET gm c hai loi chnh: FET iu khin bng cc ca tip xc p-n (vit tt l JFET). FET c cc ca cch ly: Thng thng lp cch in l lp xt nn gi l Metal oxide Semiconductor FET (MOSFET hay MOS).
Trong loi Transistor trng c cc ca cch in li c chia lm hai loi l MOS c knh lin tc (knh t sn) v MOS c knh gin on (knh cm ng).
n p
Hnh 2.2b
2. Hot ng
Xt JFET knh N c cc D ni vi dng ngun, S ni vi m ngun nh hnh 2.2b. a. Khi cc G h (UGS = 0V) Lc ny dng in s i qua knh theo chiu t cc dng ca ngun vo cc D v ra cc S tr v m ngun ca UDS, knh c tc dng nh mt in tr b. Khi cc G c in p m (UGS<0V) hnh 2.2c Khi cc G c in p m ni vo cht bn dn loi P, s lm cho tip gip P - N b phn cc ngc, in t trong cht bn dn ca knh N b y vo lm thu hp tit din knh, nn in tr knh dn tng ln, dng ID gim xung.
2.3.3 MOSFET
MOSFET c chia lm hai loi: MOSFET knh lin tc v MOSFET knh gin on. Mi loi knh lin tc hay gin on u c phn loi theo cht bn dn l knh N hay P. Ta xt cc loi MOSFET knh N v suy ra cu to ngc li cho knh P.
S D
cc ngun S
c tnh
ID(mA) 10,9 8 4 2 UGS -6 UP -3 -2 0 UP/2 0,3UP IDSS IDSS/2 IDSS/4 0 ID UGS=+1V UGS= 0V UGS= -1V UGS= -2V UGS= UP/2= 3V UDS
D G S D
cc cng G
cc ngun S
Hot ng
Khi phn cc cho G c UGS>0V, cc in tch dng cc G s ht cc in t ca nn P v pha gia ca hai vng bn dn N v khi lc ht ln th s in t b ht nhiu hn, ni lin hai vng bn dn N v knh dn c hnh thnh. Khi c dng in ID i t D sang S, in p phn cc cho cc G cng tng th dng ID cng ln. in p UGS ln to thnh knh dn in gi l in p ngng UGS(T) hay UT. Khi UGS<UT th dng cc mng ID = 0
c tnh
ID(mA) ID UGS = 7V UGS = 6V UGS = 5V UGS = 4V UGS = 3V 0 UGS c) 0 UDS
4. Thryristor (SCR)
2.4.1. Nguyn l cu to
Cu to p - n ca J1 Thyristor
A J2 J3 K
p
1
n
1
p
2
n
2
Cu to t bn cht bn dn t lin tip nhau. Nu t in p ngoi vo trong cc tip gip trn c mt tip gip ngc UAK>0 c J2 ngc UAK<0 c J1, J3 ngc C hai trng hp ny u khng dng in. Mun c dng in chy qua pn cn c dng in iu khin (xo i mt cp bn dn no )
p1 n1
p2
n2 K
iAG
a thm mt cc G (gate) vo n1 Khi c in trng UAK>0, c dng in iAG cp bn dn p1, n1 thnh dy dn, khi A coi nh c t trc tip vo p2, khi xut hin dng iAK Khi c dng iAK, dng iu khin khng cn ngha na. Cc cht bn dn p,n ch tr v trng thi ban u khi ngng dng in
a)
J1
p1
n1
J2 J3 AK p2 n2 K _ iGK
n1
n2 K T2
a)
T1 p1
p2 G b)
c)
a thm mt cc G (gate) vo p2 Khi c in trng UAK>0, c dng in iGK cp bn dn p2, n2 thnh dy dn, khi K coi nh c t trc tip vo n1, khi xut hin dng iAK Khi c dng iAK, dng iu khin khng cn ngha na. Cc cht bn dn p,n ch tr v trng thi ban u khi ngng dng in
So snh Thyristor vi cc linh kin bn dn cng sut khc u in chnh ca Thyristor l c mt dng in cao, tn hao nh Nhc im: tc chuyn mch chm, tn s lm vic thp
2.4.3. Kt cu
c im kt cu c bn ca Thyristor l dn nhit ra ngoi nhanh nht.
2.4.4. M Thyristor
nh ngha vic m Thyristor l chuyn n t trng thi khng dng in sang trng thi c dng in. iu kin c dng in chy qua Thyristor Mun c dng in chy qua Thyristor phi p ng hai iu kin: C in p UAK>0; C dng in iu khin iGK0
Trong mch in mt chiu, Thyristor c m d dng, cn trong mch xoay chiu vic m Thyristor phc tp hn do in p v dng in thng xuyn i chiu Mt s s m Thyristor trong mch xoay chiu
U1
a) U,i
U1
K Up b)
U1
U,i
MK
c) t
U,i t t
Trong mch in xoay chiu Thyristor t kho do dng in t ng i chiu theo in p, khi dng in bng 0 Thyristor t kho. Mt s s kho Thyristor I trong mch T mt chiu
IN a) H mch dng in b)Ngn mch Thyristor c) To dng chy ngc Thyristor vi IT +IN=0
T1 + L U1 D0 C Ud U1
T1 C L
Id D0 Ud Z d
T1
+ C -
L2 T1 D0 D1 Ud Id Zd U1 L T3 C +
- T2
L2 T1 Id Zd Ud U1 T3 T4 C T2 T5 D0 Id Zd Ud
T2 L
D0
U1
a.
b.
c.
L2 + T2 U1 L d. + C-
D2
+ -
D2 + C D0
+ +
T1
C D0 T3
+ Id U Zd d U1
L1 T2 T3
T1
T1 T2 T3
L1 Id Zd Ud
CU1
Zd Ud -
D2 + Id U Zd Ud 1 -
e.
f.
L2 T1 T2
+ h.
L1 W2 W1 D0
L1 T3 L1 C D0 Id Zd U U d 1 T2
-
T1 T4 D0 T3
i.
+ T1 U1
T2
Id Zd Ud
C
+
T5
g.
T1
+
C U1
A + B
L
IT IN
D0 D1 Ud Zd Id
T2
diode Shockley c cu to bn cht bn dn nh Thyristor nhng khng c cng iu khin. Ngi ta ch to linh kin ny c nh c tnh phi tuyn gc phn t th nht nh. Linh kin ny ging diode n p l chng cho dng in chy qua khi in p vt mt I J3 J1 + ngng noJ2. Khi c dng in chy qua A K ri, p1 dioden1shockley n2 st p bng 0 c p2
UN + UBO U
Mt s hnh nh SCR
5 Triac
2.5 Triac
1. 2. 3. 4. 5. Nguyn l cu to c tnh, thng s Kt cu M Thrysistor Kim tra
2.5.1. Nguyn l cu to
Xut x cu to triac
T1 T U1 Z U1 Z
T2
U U 1
UT
i
U T
i 2
t b
Nguyn l cu to
Cu to triac c cc lp bn dn ghp ni tip nh hnh v v c ni ra ba chn, hai chn A1, A2 v chn iu khin (G). V nguyn l cu to, triac c th coi nh hai Thrysistor ghp song song nhng ngc chiu nhau (ghp song song ngc) nh trn hnh v
A2 N1 P
1
A2 A2 G G
N4
A2 A2 G A1 N P G N P A1 c) G A1 A2
P N G P N A1 b)
N2 N3 P2 A1 a) A1
A2
Ngoi ra A2 v G tri du triac cng c th kch m c: A2 dng v G m so vi A1, A1 A2 c dng in A2 m v G dng so vi A1, G khng dng in. Loi ny gi l loi iu khin tri du m Mt s nh ch to cho xut xng loi triac A2 dng v G m so vi A1, khng dng in. A2 m v G dng so vi A1 c dng in Loi ny gi l loi iu khin tri du dng
2.5.3. Kt cu
Hon ton ging nh Thrysistor
A1 A2 A2 G G
A1
2.5.4. S m triac
A2 A1 A2 A1
K U~ a)
K
G
U~
Up
A2
A1
b)
U~
MK c)
2.5.6. Diac (linh kin c cng c tnh SBS Silicon Bilateral Switch)
Diac c cu to bn dn nh triac nhng khng c cng iu khin. Ngi ta ch to linh kin ny c nh c tnh phi tuyn nh. Linh kin ny ging Diode Shockley l chng cho dng in chy qua khi in p vt mt ngng no . Diac cho dng in chy Aqua c hai chiu I
2
N N N P
UBO
N
U2 t UC
UC UDA UDA UT
Mt s hnh nh Triac
2.6.1. Nguyn l cu to
A1 D1 K
T1 R D2 A2 Z
U1
T2
Nguyn l hot ng nh sau: Kho K h, hai Thrysistor khng iu khin u kho Kho K ng: in th A1 dng, c dng in i1 (mu ) lm cho T1 c dng in iu khin, T1 dn, c dng in ti theo chiu trn xung in th A2 dng, c dng in i2 (mu xanh) lm cho T2 c dng in iu khin, T2 dn, c dng in ti theo chiu di ln
A1 R
A2 Z
Nguyn l hot ng nh sau: Kho K h, triac khng iu khin b kho Kho K ng: in th A1 dng, c dng in iu khin i1 (mu ) lm cho T dn, c dng in ti theo chiu trn xung in th A2 dng, c dng in iu khin theo chiu ngc li lm cho T dn, c dng in ti theo chiu di ln
A2
+ (3-30)V
+ (3-30)V
Loi dng diac Khi LED c dng in, diac dn, triac dn
Loi dng quang in tr Khi LED c dng in, LDR gim in tr, triac dn
pha
A B C
ZA ZA ZB ZC
ZB
ZC
7. IGBT
E n n p
Cch in E S G D np n pn p C
pn p C S tng ng
c tnh ng ct
S th nghim
UG -Ngun iu khin CGE, CGC - T k sinh RG UG CGC D D0 Udc
CGE
Mi IGBT
iu kin IGBT dn UCE>0; UGE>Ung Khi xut hin knh dn. Nh cc in t chy qua knh dn, bm thm vo N- lm in th ca n gim, ko theo P+N- dn IC ch khc 0 khi UCE>UCEng c tnh
iC
UCE
UGE>Ung
UCE
Kha IGBT
Do dn bng ht thiu s nn thi gian kha di hn, tn s thp hn. Hai giai on kha (nh hnh v) 1. cc knh bin mt, MOS kha nhanh chng 2. Cc ht d ca Nti hp dn v iC gim chm Qu trnh kha UGE t iC t
Qu trnh kha UG t
t t t
Thng s IGBT
UCES - in p cc i CE khi GE ngn mch. UGES - in p GE cc i cho php khi CE ngn mch. IC- Dng in mt chiu cc i ICmax - Dng in nh ca colector; Pm - Cng sut tn hao cc i; TCP - Nhit cho php; IL - Dng in ti cm cc i; Ir - Dng in r UGEng - in p ngng GE