You are on page 1of 17

MC LC

Trong giai on t 1999 n nay , nn kinh t Vit nam khi sc cng vi qu trnh hi nhp kinh t ton cu, c bit l sau khi gia nhp APEC cui nm 1998 v hip nh thng mi song phng vi M c k kt nm 2000. Gi tr xut khu ca Vit Nam lin tc tng trng k t cc thi im quan trng . S tng trng lin tc ca thng mi quc t a Vit Nam thnh mt quc gia c m ln i vi nn kinh t ton cu. T u nm 2008, nn kinh t ton cu bt u c nhng du hiu khng hong, bt ngun t s suy thoi ca th trng bt ng sn M dn n cuc khng hong ti chnh trn ton nc M, sau l khng hong ton cu. Mt tc ng d thy nht ca khng hong ton cu l s suy gim nhanh chng v nhu cu nhp khu trn th gii trong khi nn kinh t Vit Nam ang hng n xut khu. Hin nay, nhng nh hoch nh chnh sch v nhng nh kinh t rt quan tm phn tch nhng nh hng ca thay i t gi ln nn kinh t ni chung v cn cn thanh ton quc t ni ring. cng chnh l ti m nhm chng ti la chn: Mi quan h gia t gi v sc cnh tranh thng mi quc t Vit Nam giai on 1999- 2011.

I. C S L LUN 1. T GI DANH NGHA SONG PHNG (Bilateral Nominal T gi danh ngha song phng l gi c ca mt ng tin c biu th thng qua mt ng tin khc m cha cp n tng quan sc mua hng ha v dch v gia chng. Gi hng ha (Price) c k hiu l ch P, cn t gi c k hiu bng ch E (Exchange). V P v E u biu hin gi c nn v bn cht chng chng c g l khc nhau, ch c iu P l gi hng ha thng thng, cn E l gi hng ha c bit (ngoi t). V d: 1 USD = 15.785 VND, y 1 la M c gi l 15.785 VND. T gi ny c gi l t gi danh ngha bi v n cha cp n tng quan sc mua (yu t thc) gia USD v VND, c th chng ta cha bit r l 1 USD mua c bao nhiu hng ha M v 15.785 VND mua c bao nhiu hng ha Vit Nam. C th 1 USD mua c hng ha M l bng, t hn hay nhiu hn so vi 15.785 VND mua Vit Nam. S bin ng ca t gi c biu th bng ch s, v d: t gi ti thi im (t) l: E(VND/USD) = 12.000; v ti thi im (t+1) l E(VND/USD) = 14.000. S thay i t gi ny c biu th bng ch s: chn thi im (t) l thi im c s c ch s t gi l 100%, ti thi im (t+1) ch s t gi s l: (14.000/12.000)* 100% = 116,67% Ch s t gi c tnh: (i) so snh t gi ti cc thi k khc nhau vi t gi k c s; hoc (ii) so snh t gi k sau vi k trc, c th: K (t) 0 1 2 3 4 T E(VND/USD) E0 E1 E2 E3 E4 Et So k c s e00 = E0/E0 = 1 e01 = E1/E0 e02 = E2/E0 e03 = E3/E0 e04 = E4/E0 e0t = Et/E0 K sau so k trc n.a e01 = E1/E0 e12 = E2/E1 e23 = E3/E2 e34 = E4/E3 et-1t = Et/Et-1
3

Exchange Rate NER)

ng tin ln gi, gim gi: - Khi t gi tng, ng tin yt gi s i c nhiu ng tin nh gi hn, nn gi l ln gi (appreciation); ng tin nh gi tr nn i c t ng tin yt gi hn, nn gi l gim gi (depreciation). - Khi t gi gim, ng tin yt gi tr nn i c t ng tin nh gi hn, nn gi l gim gi (depreciation); ng tin nh gi s i c nhiu ng tin yt gi hn, nn gi l ln gi (appreciation).
2.T GI DANH NGHA A PHNG (T GI TRUNG BNH) (Nominal

Effective Exchange Rate NEER) V mi ng tin u c t gi vi ng tin khc, nn mt ng tin c th ln gi vi ng tin ny, nhng li gim gi vi ng tin khc. Vy lm th no bit c t thi im ny sang thi im khc, mt ng tin ln gi hay gim gi vi tt c cc ng tin cn li? Chng ta dng phng php tnh t gi danh ngha trung bnh hay cn gi l t gi danh ngha a phng (NEER Nominal Effective Exchange Rate) Trong thc tin, NEER c tnh theo cng thc nh sau: NEERi =
n

e .w
j =1 ij

Trong : - e l t s gi danh ngha song phng - w l t trng ca t gi song phng - j l s th t ca cc t gi song phng - i l k tnh ton T trng ngoi t c xc nh trn c s t trng thng mi gia Vit Nam vi cc nc bn hng. Trn thc t c rt nhiu ngoi t, cho nn ta khng

a tt c ngoi t vo tnh NEER m ch chn nhng ngoi t no m Vit Nam c t trng thng mi ngha. Thc cht NEER khng phi l t gi m ch l ch s. Nu NEER tng th VND c coi l gim gi so vi cc ng tin cn li; ngc li nu NEER gim th VND c coi l ln gi so vi cc ng tin cn li. V t gi danh ngha cha cp n tng quan sc mua gia hai ng tin, do , i vi mi quc gia, khi t gi danh ngha tng hay gim khng nht thit phi ng ngha vi s tng hay gim sc cnh tranh thng mi quc t ca quc gia ny. o s thay i sc cnh tranh thng mi quc t, chng ta s dng khi nim t gi thc. 3. T GI THC SONG PHNG (Bilateral Real Exchange Rate) T gi thc song phng bng t gi danh ngha c iu chnh bi t l lm pht gia trong nc vi nc ngoi, n l ch s phn nh tng quan sc mua gia ni t v ngoi t. a) T gi thc trng thi tnh (ti 1 thi im):
P * E.P * = P P

T gi thc trng thi tnh c xc nh theo cng thc:


ER = E .

Trong : ER: t gi thc (dng ch s) E: t gi danh ngha P*: mc gi c nc ngoi bng ngoi t P: mc gi c trong nc bng ni t (VND) Kt lun: 1, Nu ER > 1, tc E.P* > P, th VND c xem l nh gi thc thp (real undervalued), ngha l nu chuyn i mi ng ni t sang ngoi t ta ch mua c t hng ha hn nc ngoi so vi trong nc. ng tin nh gi thc thp s to nn v th cnh tranh thng mi tt hn so vi nc bn hng, ngha l xut khu c nhiu hn, cn nhp khu th t hn.

2, Nu ER < 1, tc E.P* < P, th VND c xem l nh gi thc cao (real overvalued), ngha l nu chuyn i mi ng ni t sang ngoi t ta s mua c nhiu hng ha hn nc ngoi so vi trong nc. ng tin nh gi thc cao s lm cho v th cnh tranh thng mi km hn so vi nc bn hng, ngha l xut th t, cn nhp th nhiu. 3, Nu ER = 1, tc E.P* = P, ta ni rng hai ng tin l ngang gi sc mua (PPP), ngha l khi chuyn i mi ni t ra ngoi t ta mua c s hng ha l nh nhau trong nc v nc ngoi. 4, T l nh gi thc cao, thp ca mt ng tin c xc nh:
= QF QD .100% QD

(QF v QD l s lng hng ha mua c nc ngoi v trong nc bng 1 n v tin)

>0: ng tin c nh gi thc cao (Real Overvalued) <0: ng tin c nh gi thc thp (Real Undervalued)

b) Ti thi im 0, gi:

T gi thc trng thi ng:

- P0, P*0 l mc gi hng ha trong nc v nc ngoi. - E0 l t gi danh ngha. - ER0 l t gi thc. Ti thi im t (t= 1,2,3,4,5,), gi : - Pt, P*t l mc gi hng ha trong nc v nc ngoi. - Et l t gi danh ngha. - ERt l t gi thc. Cc ch s : - CPI0t l ch s gi trong nc ti thi im t so vi thi im o, ngha l : CPI0t = Pt/P0 - CPI0*t l ch s gi nc ngoi ti thi im t so vi thi im 0, ngha l : CPI0*t=Pt*/P0*
6

- e0t l ch s t gi danh ngha ti thi im t so vi thi im 0, ngha l : e0t = Et/E0 - e0Rt l ch s t gi thc ti thi im t so vi thi im 0, ngha l : e0Rt= ERt/ER0 T cng thc : E0Rt =
E Rt ER0

(*) v
E0 P0* ER0 = vo cng thc (*) ta c: P0

Et Pt * Thay : ERt = Pt

0 Rt

Et Pt * P0 . = Pt E0 P0*

Et Pt * P0 . . E0 P0* Pt 0 e Rt =

e0Rt = e0t .

CPI t0* .100% CPI t0

ngha ca s thay i t gi thc: 1, T gi thc tng, lm cho sc mua i ngoi ca VND gim, nn ta ni rng VND gim gi thc (real depreciation). Nh vy, mt ng tin gim gi thc khi sc mua i ngoi ca n gim t thi im ny sang thi im khc. (Sc mua i ngoi l s lng hng ha mua c nc ngoi khi chuyn mt n v ni t ra ngoi t). ng tin gim gi thc c tc dng lm tng sc mnh cnh tranh thng mi quc t ca quc gia ny. 2, T gi thc gim, lm cho sc mua i ngoi ca VND tng, n ta ni rng VND ln gi thc (real appreciation). Nh vy, mt ng tin ln gi thc khi sc mua i ngoi ca n tng t thi im ny sang thi im khc. ng tin ln gi thc c tc dng lm xi mn sc cnh tranh thng mi quc t ca quc gia ny. 3, T gi thc khng i c tc dng duy tr c nh sc cnh tranh thng mi quc t. 4. T GI THC A PHNG (Real Effective Exchange Rate REER)

V NEER l s trung bnh ca cc ch s t gi danh ngha song phng, cho nn NEER cng thuc loi t gi danh ngha, tc cha cp n tng quan sc mua hng ha gia ni t vi cc ng tin cn li, do , khi NEER thay i khng nht thit phi tc ng n cn cn thng mi. Chinh v vy, bit c tng quan sc mua gia ni t vi tt c cc ng tin cn li ta phi dng n t gi thc a phng (REER). REER bng t gi danh ngha a bin c iu chnh bi t l lm pht trong nc vi tt c cc nc cn li, do , n phn nh tng quan sc mua gia ni t vi tt c cc ng tin cn li. tnh REER ta tin hnh mt s bc: - Bc 1: Tnh t gi NEER - Bc 2: Tnh ch s lm pht trung bnh ca tt c cc ng tin trong r theo t trng GDP ca mi nc. -Bc 3: Tnh REER theo cng thc:
CPI iw REERi = NEERi CPI iVN

Trong : CPI =

w i

CPI
j =1

j i

GDPj

Ch thch: CPIwi l ch s gi tiu dng trung bnh ca tt c cc ng tin trong r, CPIiVN l ch s gi tiu dng ni t, j l s th t ca cc ng tin trong r, i l k tnh ton. V ngha ca REER l tng t nh ER, tuy nhin, REER c ngha hn ch n l thc o tng hp v th cnh tranh thng mi ca mt nc so vi cc nc bn hng cn li. Do c ngha nh vy nn hin nay hu ht cc nc u tnh ton v cng b ch tiu ny II. THC TIN VIT NAM 1. S liu.

a. Tm i tc chin lc.
8

Source: http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=393&idmid=3&ItemID=11619 http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=393&idmid=3&ItemID=11610 (Identify the number of trading partners (imports plus exports > 80% the total): possibly change every year Identify the traded weight depend on the percentage of the total trading partner: change every year (sum = 1 )) b. S liu t gi: Source : http://www.oanda.com/currency/historical-rates/

(file excel) c. S liu CPI. Source : http://siteresources.worldbank.org/I...emDataEXTR.zip (file excel) 2. T gi danh ngha a phng : 3. T gi thc song phng. gii quyt hn ch ca t gi danh ngha song phng (NER) l khng phn nh c tng quan sc mua gia VND v USD, ta i tm mi quan h gia ph
9

gi v sc cnh tranh thng mi quc t ca Vit Nam thng qua ch s t gi thc eR v t l gi tr xut khu /gi tr nhp khu. Theo l thuyt, khi ch s t gi thc eR>1, ngha l t gi thc tng, VND gim gi thc v sc cnh tranh thng mi quc t ca Vit Nam c ci thin. Ngc li, khi ch s t gi thc eR<1, ngha l t gi thc gim, VND ln gi thc v sc cnh tranh thng mi quc t ca Vit Nam b xi mn. Mc d t nm 1992-2007, c ch s xut v nhp khu u ln hn 1, iu ny chng t gi tr xut v nhp khu u tng qua cc nm. Nh vy, chng ta cha th bit c liu sc cnh tranh thng mi quc t ca Vit Nam c ci thin hay xi mn. T gi danh ngha VND/USD c xu hng ngy cng tng cao, c bit trong nhng nm cui ca giai on 2006 n nay. Trong nm 2010, th trng ngoi hi din bin kh phc tp. T gi bn ra ti cc NHTM lin tc kch trn ngay t u nm v sc p t gi ch ni lng (di mc trn) i cht trong giai on t gia thng 4 n u thng 7. Trong nm 2010, NHNN cng 2 ln iu chnh t gi vi mc tng 5,5%. Mc d vy, nhng ln iu chnh ny vn khng gii ta c tm l th trng, do vo u thng 2/2011, NHNN phi tip tc iu chnh vi bin ln (ti 9,3%). K t n nay, th trng ngoi hi kh n nh, t gi th trng t do ko v st, thm ch c thi im cn thp hn so vi t gi nim yt ca cc NHTM. Bn cnh , nm 2011, nh kim soat nhp siu kha tt (nhp siu ca nm at 9,51 ty USD, tng ng 9,9% kim ngach xut khu) nn can cn thanh toan c thng d 2,5 ty USD sau mt s nm thm hut, vi vy phn nao giam bt cng thng ty gia. Tuy nhin, tinh n inh cua ty gia cha bn vng, mt phn do Vit Nam tip tuc nhp siu mc kha cao, cn cn vn v ti chnh thng d ch yu nh ngun vn ngn hn (FII, vay LC ca doanh nghip) l ngun vn c tnh bt n cao; mt khac, ty gia chiu anh hng ang k cua hoat ng kinh doanh, xut nhp khu vang1, trong khi o gia vang quc t bin ng kha nhiu.
1

10

Mi quan h gia t gi USD/VND v t s X/N Lt li d liu lch s nhng cn sc vng t nm 2009 n nay c th thy bt c mt t st gi vng no cng ko theo s ln gi mnh m ca ng USD trn th trng t do. kim tra mi quan h gia vng v t gi, UBGSTCQG thc hin m hnh hi quy t gi t do theo gi vng trong giai on t thng 1/2009 -7/2011 v thy rng: trong iu kin cc yu t khc khng i, nu gi vng tng 100 nghn ng/lng c th ko theo t gi t do tng thm khong 9,5 ng. Do mc chnh lch ln v lm pht gia M v Vit Nam tip tc gia tng trong nm 2011 khin t gi danh ngha song phng (NER) tip tc xu hng tng cao (149) v khong cch gia NER v t gi thc song phng (RER) ngy cng dong rng (t mc xp x 44 trong nm 2009 ln n 60 trong nm 2011). Theo tnh ton ca UBGSTCQG, tnh n thng 9/2011, ch s t gi thc song phng (RER) gia VN v USD t 78,8, tc l VN ang c nh gi cao hn 21,2% so vi USD.

11

4. T gi thc a phng V l thuyt, khi t gi tng, ng ni t gim gi, hng ha nc ngai s mc hn tng i so vi hng ha trong nc, xut khu tng, nhp khu gim, cn cn thng mi s c ci thin. Ngc li, khi t gi gim, ng ni t ln gi, gi c hng ha nc ngai s r hn tng i so vi hng ha trong nc, xut khu gim, nhp khu tng, cn cn thng mi khng nhng khng c ci thin m c th thm ht. Tuy nhin trong trng hp ti Vit Nam, mi lin h ny gn nh din ra theo chiu hng ngc li. Khi xt n din bin gia t gi v tnh hnh xut nhp khu, ta thy thc t khng din bin nh trong l thuyt. khi t gi lin tc gia tng t nm 1999-2010 v c bit bin ng tng mnh t nm 2007-2010, khong cch gia xut khu v nhp khu ti Vit Nam khng nhng khng thu hp m ngy cng mi rng

Cn cn thng mi Vit Nam giai on 1999-2010

Qua s liu thng k cho thy t nm 1999 n nm 2002, cn cn thng

mi Vit Nam trng thi cn bng hoc thng d, nhng t nm 2003 n nay cn cn thng mi lin tc trng thi thm ht v gi tr thm ht ngy cng ln. Nu trong nm 2003 thm ht thng mi vo khong 2,581 t USD th n nm 2008 mc thm ht ln n 12,782 t USD, gp 5 ln so vi nm 2003. Nm 2009 mc thm ht l 15,412 t USD, gp 5,9 ln so vi nm 2003. Trong
12

nm 2010, cn cn thng mi tip tc nghing v nhp siu vi mc thm ht vo khong trn 12 t USD. Nu so snh gi tr thm ht thng mi vi gi tr GDP qua cc nm th t nm 2002 (nm bt u c thm ht thng mi) t l thm ht thng mi so vi GDP ngy cng gia tng v tr nn ng bo ng trong nhng nm gn y (2007-2010), khi t l ny vt trn 10%GDP. Vy chnh xc cha khi chng ta s dng ch tiu t l bnh quan lin ngn hng xem xt mi quan h gia t gi v cn cn thng mi? Do vy, nhm chng ti la chn ch tiu t gi thc a phng REER (t gi danh ngha c iu chnh bi tng quan gi c trong nc v ngoi nc) xem xt tc ng ca t gi ln cn cn thng mi. Ngy nay, quan h thng mi l a phng, mt nc c quan h bun bn vi rt nhiu nc trn th gii, c ci nhn ton din hn v v th cnh tranh ca hng ha trong nc vi cc i tc thng mi khc ngi ta dng t gi thc a phng (t gi trung bnh), t gi thc a phng l mt ch s phn nh mc cnh tranh v gi c ca quc gia v l c s nh gi ng ni t b nh gi cao hay thp.

Mi quan h gia t gi thc a phng v cn cn thng mi quc t T th c th nhn thy rng, trong giai don 2000-2003 REER c gi tr ln hn 100 v c xu hng tng, n nm 2004 RERR vn c gi tr ln hn
13

100 nhng c xu hng gim dn v n nm 2008 REER c gi tr nh hn 100 v tip tc c xu hng gim cho nhng nm sau. Theo l thuyt kinh t hc, nu REER ln hn 100 th VND c coi l gim gi so vi cc ng tin cn li v ngc li khi REER nh hn 100 th VND c coi l tng gi so vi cc ng tin cn li. Khi VND gim gi sc cnh tranh quc t ca hng ho Vit Nam c ci thin, xut khu c li th hn nhp khu nn cn cn thng mi thi k ny s c ci thin. Ngc li, khi VND tng gi thc sc cnh tranh quc t ca hng ho Vit Nam s b hn ch, nhp khu s c li th hn xut khu v vy cn cn thng mi thi k ny s nghing v nhp siu. Xt trong thc t nm 1999 n nm 2003 l giai on gim gi thc. So vi nm 1999 ti thi im nm 2003 VND gim gi thc khong 16,01%, nn trong thi k ny cn cn thng mi Vit Nam c nhiu ci thin. Trong giai on tip sau, t nm 2004 n nm 2007 VND gim gi thc nhng t l gim so vi thi im nm 1999 gim dn, cn cn thng mi mt cn bng mc thm ht thng mi bt u gia tng.n nm 2008 VND khng cn li th gim gi thc so vi cc ng tin khc, t thi im ny VND bt u tng gi thc. VND tng gi h tr cho hot ng nhp khu gia tng v thc t s liu thng k cho thy t nm 2004 n nay cn cn thng mi nghing hn v nhp siu. iu ny han tan ph hp vi l thuyt, tuy nhin khi xem xt n mi quan h gia t gi thc a phng REER v t s X/M, ta c th nhn thy tc ng ca REER ln X/M ( tng kim ngch xut khu/tng kim ngch nhp khu) c mt tr nht nh. 5. B sung : Chy eview theo qu kho st mi tng quan gia BOT v REER Vit Nam. Ngun s liu : http://tcdn4.net/misc.php?do=showattachments&t=546 Kt qu eview :
Estimation Command: ===================== LS BOT C REER

14

Estimation Equation: ===================== BOT = C(1) + C(2)*REER Substituted Coefficients: ===================== BOT = -18686.47335 + 159.746312*REER Dependent Variable: BOT Method: Least Squares Date: 03/27/12 Time: 20:22 Sample: 1999:1 2010:4 Included observations: 48 Variable Coefficient Std. Error t-Statistic C -18686.47 3424.682 -5.456411 REER 159.7463 32.39505 4.931195 R-squared 0.345817 Mean dependent var Adjusted R-squared 0.331595 S.D. dependent var S.E. of regression 1663.626 Akaike info criterion Sum squared resid 1.27E+08 Schwarz criterion Log likelihood -423.0919 F-statistic Durbin-Watson stat 0.569159 Prob(F-statistic)

Prob. 0.0000 0.0000 -1840.260 2034.867 17.71216 17.79013 24.31669 0.000011

Nhn xt: S dng kim nh gi thit v h s 2: H0 : 2 = 2* = 0 H1 : 2 # 0 Ta c : Vi = 0,05 ; t(0,025) ( 46) = 2,021 Tqs = 4,931195 > t(0,025) (46) Do , bc b gi thit H0 , chp nhn gi thit H1 . Kt lun: Ch s REER c nh hng n cn cn thng mi BOT. Nh vy, da trn l thuyt kinh t v t gi v nh hng ca n ti cn cn thng mi, p dng vo tnh hnh thc t ca nc ta, qua m hnh cng cho thy c rng, t gi c tc ng mt phn no ti hot ng xut nhp khu. Hot ng tm nhp ti xut chim t trng khng ln nn mi bin ng ca t gi s t nhiu nh hng n cn cn thng mi ca nc ta. Do , i hi v mt chnh sch t gi ph hp tc ng tch cc n cn cn thng mi ca Vit Nam trong hot ng giao thng, thc y pht trin kinh t hin nay. III. KIN NGH
15

Nh chng ta bit th t gi l bin s kinh t v m quan trng tc ng ti nhiu mt hot ng ca nn kinh t. xy dng thnh cng mt chnh sch iu hnh t gi thch hp l mt vn v cng kh khn, phc tp. ng VND vn mt gi hng nm nhng vic ny li cha c tc ng tch cc ln vic xut khu cnh tranh ca nc ta. Mc d vic gim gi mnh VN so vi USD cn gp nhiu tranh ci do nhng kh khn c th gp phi (v d: tng n nc ngoi) nhng theo kin nhm nghin cu, Vit Nam nn mnh dn v to bo ph gi mnh VN mt ln sau duy tr mc bnh qun. Lu : La chn thi im ph gi ng ni t ph hp. Thnh cng trong vic ph gi tin t th hin r nt thi im ph gi v mc iu chnh t gi hi oi. Nh s nhy bn ca cc cng c trong chnh sch t gi m Trung Quc t c s n nh gi c trong nc v cn bng ti chnh tin t vi bn ngoi. Trong khi cc chnh sch kinh t khc nh chnh sch tin t b v hiu ha gim lm pht th chnh sch t gi vn t c mc tiu l y mnh xut khu. Duy tr t gi ph hp vi mc tiu pht trin theo hng nng cao nng lc cnh tranh ca nn kinh t. Kinh nghim ca Trung Quc cho thy vic duy tr t gi trong thi gian di cng vi s ph gi hp l CNY to ra s pht trin ti u cho nn kinh t v p dng nhng bin php h tr khn kho gim bt tc ng ngc chiu. m bo cung ng ngoi t c duy tr thng xuyn, lin tc m bo cho s thnh cng trong vic iu hnh chnh sch t gi. iu hnh chnh sch t gi hi oi phi lun hng ti mc tiu h tr tt nht cho chnh sch xut khu, t ci thin cn cn thanh ton quc t v tng d tr ngoi t, hng ti mc tiu pht trin bn vng. Khng nn neo gi qu lu ng bn t vi mt ng ngoi t mnh. T gi cn c xc lp trn c s thit lp mt r ngoi t trnh c c sc
16

trong nn kinh t. Kinh nghim t cuc khng hong ti chnh tin t nm 1997 cho thy mt trong nhng nguyn nhn chnh gy ra khng hong l trong giai on , cc nc trong khu vc v c bn thc hin ch trng n nh t gi so vi USD. Ngoi ra, cn thn trng trong vic iu hnh chnh sch tin t trc nhng tc ng bn ngoi. Khng hong ti chnh tin t nm 1997 cho thy chnh s hoang mang ca cc nh u t dn n s rt vn t, gy nn s sp trong h thng ti chnh cc nc ny. Bn cnh , cn c s phi hp ng b cc chnh sch kinh t v m trong ci cch. Trong chnh sch t gi hi oi, vic iu chnh t gi c nh hng n gi c trong nc v quc t, thay i t gi cng l iu kin tin quyt trong thay i chnh sch thng mi, c bit trong iu kin m ca. Tuy nhin, khng c thay i trong chnh sch thng mi th vic thay i t gi s vn hnh khng c hiu qu. Trong s phi hp vi cc lnh vc khc ca nn kinh t, vic iu chnh theo hng thay i t gi khng mang tnh cht cng nhc m c xem nh l ph hp vi cc giai on pht trin khc nhau ca nn kinh t.

17

You might also like