You are on page 1of 105

TI CHNH QU C T

GI I THI U MN H C
ThS. Trng Ti n S Mail: ttsi_dhnh@yahoo.com.vn

GI I THI U MN H C
Th i l ng v i u ki n tin quy t M c tiu c a mn h c N i dung chnh Gio trnh v ti li u tham kh o Phng php nh gi k t qu h c t p M t s quy nh khc

Th i l ng v i u ki n tin quy t
Th i l ng theo quy nh
n v h c trnh: 3 (45 ti t) n v h c trnh: 4 (60 ti t)

i u ki n tin quy t: hon thnh cc mn h c


Kinh t h c vi m Kinh t h c v m Kinh t h c v thng m i QT

M C TIU MN H C
Gip Sinh Vin:
N m c ki n th c c b n v cc kha c nh ti chnh - ti n t qu c t ; Hi u v phn tch c cc chnh sch kinh t m cc chnh ph c th p d ng tc ng n cc dng lu chuy n ti chnh qu c t ; nh gi v phn tch cc ho t ng kinh doanh u t trn cc th tr ng ti chnh v tc ng cc cc dng lu chuy n ti chnh qu c t .

N I DUNG CHNH
C s h t ng c a cc quan h ti n t ti chnh qu c t S bi n ng c a t gi h i oi v tc ng c a n n dng lu chuy n TCQT Cc l thuy t v t gi S hnh thnh v pht tri n c a cc th tr ng ti chnh qu c t

GIO TRNH V TI LI U THAM KH O


Nguy n Vn Ti n (2008), Gio trnh Ti chnh qu c t , NXB Th ng k; Tr n Ng c Th & Nguy n Ng c nh (2005), Gio trnh Ti chnh Qu c t . i h c Kinh t TP.HCM; Moosa, I.M., (1998), International Finance: an analytical approach The McGraw-Hill Companies, INC., Australia; Maurice D.Levi (1996), International Finance, Mc.Graw-Hill, Inc; Keith Pilbeam(1998), International Finance, Macmillan, London.

NH GI SINH VIN
N i dung 1. i m qu trnh Hnh th c - Ln l p y , tham gia thuy t trnh, ki m tra 2. i m thi h t mn - Tr c nghi m, cu h i tr l i ng n, bi t p, gi i quy t tnh hu ng, TOTAL C c u 30%

70%

100%

M t s quy nh
V gi gi c
Vo l p Ra v

V vi c s d ng i n tho i

Chng 1
T NG QUAN V TI CHNH QU C T (Overview of international finance)

N I DUNG
1. i t ng nghin c u c a TCQT 2. c trng c a TCQT 3. T m quan tr ng c a TCQT 4. N i dung nghin c u c th

1.1. i t ng nghin c u c a Ti chnh qu c t


TCQT nghin c u cc quan h ti chnh qu c t pht sinh t cc lu chuy n qu c t c a hng ha, d ch v , ti s n v cc y u t s n xu t nh v n, lao ng v k thu t. Cc kha c nh ti n t - ti chnh qu c t

1.1. i t ng nghin c u c a Ti chnh qu c t


t m v m, TCQT nghin c u:
C s h t ng c a cc quan h TCQT; Tc ng c a cc quan h TCQT n n n kinh t cc qu c gia v h th ng TCQT; Tc ng c a bi n ng t gi t i cc quan h ti chnh v thng qua t i n n kinh t cc QG; M i lin h gi a cc chnh sch kinh t c a cc chnh ph v cc quan h TCQT;

1.1. i t ng nghin c u c a Ti chnh qu c t


t m vi m, TCQT nghin c u:
Cc ho t ng huy ng v n v u t qu c t c a cc doanh nghi p; Cc ho t ng qu n tr r i ro t gi c a cc doanh nghi p; Cc th tr ng ti chnh qu c t c th : th tr ng tri phi u qu c t , options, swaps

1.2. c trng c a TCQT


1.2.1. R i ro h i oi 1.2.2. R i ro chnh tr 1.2.3. S thi u hon h o c a th tr ng 1.2.4. C h i kinh doanh ton c u

1.2.1. R i ro t gi h i oi
R i ro do t gi h i oi bi n ng b t l i l i nhu n c a ng ngo i t c th bi n m t. V d :
Gi s $1 = 100 v b n mua 100 c phi u c a Toyota v i m c gi 10,000/1 c phi u M t nm sau, nh u t thu c li 10% b ng yn: 110,000 Nhng n u ng Yn m t gi $1 = 120, vi c u t th c s thua l .

1.2.2. R i ro chnh tr
Cc chnh ph c quy n i u ch nh s bi n ng c a hng ha, v n v nhn l c xuyn bin gi i. Nh ng lu t l ny c th thay i theo h ng khng mong i

1.2.3. Th tr ng khng hon h o


Nh ng gi i h n lu t php v s di chuy n c a hng ha, nhn l c v v n; Chi ph giao d ch; Chi ph v n chuy n; Thu l i t c

1.2.4. Ton c u ha n n kinh t th gi i


S n i ln c a th tr ng ti chnh ton c u; S n i ln c a ng Euro nh m t ng ti n ton c u; T do ha thng m i v h p nh t kinh t ; T nhn ha.

S n i ln c a th tr ng ti chnh ton c u
Bi b nh ng quy nh trn th tr ng ti chnh c ng v i pht tri n cng ngh lm gi m chi ph giao d ch v chi ph thng tin; S i m i ti chnh, nh:
Th tr ng ti n t options v futures Tri phi u v i nhi u ng ti n khc nhau C phi u nim y t xuyn bin Cc qu ti chnh qu c t ,

S n i ln c a ng Euro nh m t ng ti n ton c u
M t s ki n quan tr ng trong l ch s h th ng ti n t th gi i; Hn 300 tri u ng i Chu u c a 17 qu c gia ang s d ng chung m t ng ti n trong vi c p ng cc nhu c u h ng ngy; Ph m vi giao d ch c a ng euro c th tr nn r ng l n hn la trong tng lai g n.

Gi tr c a ng Euro so v i la M

T do ha thng m i v lin k t kinh t


C s thay i l n trong thi c a nhi u chnh ph trn th gi i khi c t m nhn m r ng l i ch v ng h t do ha thng m i nh m t cch ch c ch n nh t em l i s th nh v ng cho cng dn c a h Hi p nh chung v thng m i v thu quan (GATT) 1947, nh d u m t kh i u cho ti n trnh t do ha thng m i v h p nh t kinh t .

T do ha thng m i v lin k t kinh t


S thnh vin c a GATT/WTO tng ln nhanh chng t 23 thnh vin ban u nm 1947 n nay l 153 thnh vin.
180 160 140 120 100 80 60 40 20 0
1947 1958 1963 1968 1973 1978 1983 1988 1993 1998 2003 2008

153 137 118 78 40 23 51 81 83 87 90 141

T do ha thng m i v lin k t kinh t


Hng lo t cc hnh th c lin k t, h p nh t kinh t xu t hi n trong hn n a th k qua, ban u l cc hnh th c lin k t c a cc Qu c gia Chu u: EEC/EU 1957 Hi n nay, c r t nhi u hnh th c lin k t, h p nh t kinh t theo khu v c c thnh l p nh: AFTA, NAFTA, MECORSUR, G n 400 Hi p nh thng m i t do song phng ang cn hi u l c

T do ha thng m i v lin k t kinh t


Gi tr xu t kh u c a th k XX g p 700 l n so v i gi tr xu t kh u c a th k XIX. T ng kim ng ch thng m i ton c u:
1948: $59 t 1953: $84 t 1963: $157 t 1973: $579 t 1983: $1.838 t 1993: $3.676 t 2003: $7.377 t 2009: $15.218 t
10 8 6 4 2 0 1950-60 1960-70 1970-80 1980-90 1990-00 2000-10

Tng tr ng TMQT (%)

Tng tr ng kinh t GDP (%)

MNCs/TNCs
Theo bo co u t th gi i c a UNCTAD 2009, trn th gi i hi n c 82.000 TNC/MNC v i g n 810.000 cng ty con trn ton c u, doanh thu c t 25.000 t USD/nm, chi m g n 1/2 t ng kim ng ch thng m i hng ha d ch v c a ton th gi i v i 6.664 t USD, s d ng hn 77 tri u lao ng, chi m 80% cc dng v n u t tr c ti p n c ngoi v n m gi 90% cc thnh t u khoa h c cng ngh

Top 10 MNCs/TNCs nm 2009


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 General Electric Royal Dutch/Shell Group Toyota Motor Corporation ExxonMobile Corporation British Petroleum Co. PLC HSBC Holding AT&T Wal Mart stores Banco Santander Chevron United States UK/Netherlands Japan United States United Kingdom United Kingdom United States United States Spain United States

Ngu n: http://www.justsharethis.com/top-10-biggest-companies-inthe-world-2009/

1.3. T m quan tr ng c a TCQT


N n kinh t m t n c lun l i t ng ch u nh h ng su s c b i cc s ki n x y ra n c ngoi. Tnh ch t m c a c a n n kinh t nh h ng n chnh sch kinh t , ti n t c a m t qu c gia.

1.3. T m quan tr ng c a TCQT


Tr c th p k 1970: TCQT ch c gi ng d y nh m t ph n c a mn h c Kinh t qu c t T th p k 1970: TCQT tr thnh m t lnh v c ring bi t trong nghin c u kinh t

1.3. T m quan tr ng c a TCQT


Nguyn nhn l (t th p nin 1970):
R i ro t gi do s s p c a h th ng Bretton Woods nm 1971; T do ha cc ho t ng kinh t v ti n b trong lnh v c giao thng v n t i v vi n thng; S lin k t c a cc th tr ng ti chnh
Cc quan h TCQT tr nn ph c t p hn

10

1.3. T m quan tr ng c a TCQT


Cc quan h TCQT tr nn ph c t p hn:
Cc ho t ng u t tr c ti p n c ngoi; Cc ho t ng u t trn cc th tr ng ti n t qu c t , th tr ng tri phi u qu c t v th tr ng c phi u qu c t ; Xu t hi n v l n m nh c a cc MNCs, cc ho t ng mua l i st nh p cng ty (M&A) xuyn bin; Cc lu ng v n ODA,

1.4. N i dung mn h c
Ph Ph Ph Ph n 1: Gi i thi u t ng quan n 2: Mi tr ng ti chnh qu c t n 3: T gi v cc l thuy t v t gi n 4: Cc th tr ng ti chnh qu c t

1.4. N i dung mn h c
Ph n 1: Gi i thi u t ng quan Ph n 2: Mi tr ng ti chnh qu c t Ph n 3: T gi v cc l thuy t v t gi Ph n 4: Cc th tr ng ti chnh qu c t

- Chng 1: T ng quan v TCQT

11

1.4. N i dung mn h c
Ph n 1: Gi i thi u t ng quan Ph n 2: Mi tr ng ti chnh qu c t Ph n 3: T gi v cc l thuy t v t gi Ph n 4: Cc th tr ng ti chnh qu c t
-

Chng 2: Cn cn thanh ton qu c t Chng 3: H th ng ti n t qu c t Chng 4: Th tr ng ngo i h i

1.4. N i dung mn h c
Ph n 1: Gi i thi u t ng quan Ph n 2: Mi tr ng ti chnh qu c t Ph n 3: T gi v cc l thuy t v t gi Ph n 4: Cc th tr ng ti chnh qu c t - Chng 5: M hnh cung c u ngo i t v c ch xc nh t gi - Chng 6: cc h c thuy t v t gi

1.4. N i dung mn h c
Ph n 1: Gi i thi u t ng quan Ph n 2: Mi tr ng ti chnh qu c t Ph n 3: T gi v cc l thuy t v t gi Ph n 4: Cc th tr ng ti chnh qu c t
-

Chng 7: Th tr ng ti n t qu c t Chng 8: Th tr ng tri phi u qu c t

12

Chng 2
CN CN THANH TON QU C T (Balance Of Payment BOP)

M C TIU
Tm hi u cc khi ni m lin quan n BOP Tm hi u c u trc BOP Ti p c n cch phn tch v nh gi tnh tr ng BOP Phn tch BOP nh h ng c a cc y u t n

N I DUNG CHNH
3.1. Khi ni m, c i m v nguyn t c h ch ton BOP 3.2. C u trc c a BOP 3.3. Th ng d v thm h t BOP 3.4. Cc y u t nh h ng n BOP

13

3.1. Khi ni m, c i m v nguyn t c h ch ton BOP


3.1.1. Khi ni m: Cn cn thanh ton (Balance of Payment) c a m t qu c gia l m t b n bo co th ng k t ng h p c h th ng, ghi chp t t c cc giao d ch kinh t gi a ng i c tr v ng i khng c tr trong m t th i k nh t nh, th ng l m t nm.

Cc giao d ch kinh t l cc giao d ch:


Xu t nh p kh u hng ha v d ch v ; Thu nh p c a ng i lao ng, thu nh p t ho t ng u t tr c ti p v u t gin ti p; Chuy n giao vng lai m t chi u; Chuy n giao v n m t chi u; Chuy n giao v n vo trong n c v chuy n v n ra n c ngoi trong lnh v c u t tr c ti p, u t vo cc gi y t c gi;

Ng i c tr
Bao g m cc t ch c ho c c nhn trong n c; Vn phng i di n n c ngoi c a cc t ch c trong n c; Cng dn trong n c c tr n c ngoi d i 12 thng; Cng dn trong n c i du l ch, h c t p, ch a b nh v thm vi ng n c ngoi khng k th i h n; Ng i n c ngoi c tr VN t 12 thng tr ln (Theo quy nh i u 3 Ngh nh 164/1999/N CP v qu n l Cn cn thanh ton qu c t c a VN)

14

Khi ni m
Ng i khng c tr bao g m cc t ch c hay c nhn n c ngoi Ngoi ra, ng i khng c tr cn bao g m: Vn phng i di n c a cc t ch c n c ngoi trong n c Cng dn trong n c c tr n c ngoi trn 12 thng Cng dn n c ngoi i du l ch, h c t p, ch a b nh v thm vi ng trong n c khng k th i h n Ng i n c ngoi c tr trong n c d i 12 thng

Khi ni m
-

Vi t Nam: Ngn hng Nh n c Vi t Nam l c quan ch u trch nhi m ch tr, l p, theo di v phn tch cn cn thanh ton ng ti n h ch ton l USD

ngha BP Tr ng thi BOP nh h ng tr c ti p ln t gi h i oi, l cng c quan tr ng pht tn hi u v tnh tr ng c a n n kinh t , v cc v n kinh t v m BP c ngha c bi t quan tr ng i v i Chnh ph Doanh nghi p

15

c i m BOP
Ghi chp cc lu ng chu chuy n hng ha, d ch v hay ti s n Ghi chp cc thay i v TS N v TS C gi a Ng i c tr v Ng i khng c tr Gi ng b/c v ngu n v n v s d ng v n c a doanh nghi p, cn cn thanh ton cho bi t, trong m t th i k nh t nh, m t qu c gia c cc ngu n ti n t u v s d ng ngu n ti n nh th no Minh ho

Nguyn t c h ch ton BP
Nguyn t c bt ton kp: m t bt ton ghi n bao gi cng c m t bt ton ghi c tng ng v ng c l i; Cc giao d ch c ghi n l cc giao d ch lm pht sinh c u ngo i t Cc giao d ch c ghi c l cc giao d ch lm pht sinh cung ngo i t

3.2 C u trc c a BP

16

3.2 C U TRC C A BP
Cn cn thanh ton g m 4 b ph n chnh: - Cn cn vng lai - Cn cn v n - Cn cn t ng th - Cn cn b p chnh th c

Kho n m c giao d ch CN CN VNG LAI 1. Xu t kh u, Nh p kh u hng ha 2. Xu t kh u, Nh p kh u d ch v 3. Ti p nh n, Chi tr thu nh p (lng, li, c t c) 4. Chuy n giao vng lai m t chi u (vi n tr , ki u h i) CN CN V N 5. u t tr c ti p (ra n c ngoi, vo trong n c) 6. u t gin ti p (ra n c ngoi, vo trong n c) 7. Ti s n khc (tn d ng, ti n g i, khc) 8. Nh m l n v sai st th ng k CN CN D TR CHNH TH C 9. D tr chnh th c D tr Vng, ngo i t , SDR, Tn d ng IMF, Vay khc CN CN THANH TON

N (-) -35

C (+) + 400

-450 -10 +2 + 23 + 30 + 120 + 20 -130 -10 +5 +5 +5 0 0 + 30

Cn cn Vng lai (BCA)


Thng m i hng ha
Xu t kh u v nh p kh u hng ha

Thng m i d ch v
Xu t kh u v nh p kh u d ch v

Thu nh p
Thu v chi tr lng, thu nh p t u t (ti n li, c t c)

Chuy n giao m t chi u v m c ch tiu dng


Vi n tr khng hon l i, chuy n ti n t nhn, qu bi u

Cn cn Vng lai = s d ti kho n Vng lai

17

Cn Cn V n (BKA)
Chuy n giao v n m t chi u
Vi n tr pht tri n c s h t ng, Xa n vay

u t tr c ti p
u t m i, H p nh t v St nh p

u t gin ti p
C phi u, tri phi u, ch ng khon phi sinh

u t khc
Tn d ng thng m i, Tn d ng ngn hng, Ti n m t, Ti n g i

Cn cn V n = s d ti kho n V n

CN CN C B N (BB)
Cn cn c b n b ng t ng hai cn cn: cn cn vng lai + cn cn v n di h n Cn cn c b n ph n nh tng i t ng qut tnh tr ng n n c ngoi c a m t qu c gia Tnh tr ng cn cn c b n nh h ng lu di n n n kinh t v t gi h i oi

D tr
D tr D tr Ti s Ti tr

chnh th c
vng v ngo i t c a chnh ph SDR t i IMF n d tr khc ngo i l
cc n c (cc

Quan h tn d ng v i chnh ph NHTW khc)

Cn cn d tr (b p) chnh th c

18

CN CN T NG TH (OB)
Cn cn t ng th b ng t ng hai cn cn: cn cn vng lai + cn cn v n; Trong th c t , cn cn t ng th cn bao g m m t h ng m c c g i l nh m l n v sai st

19

3.3 TH NG D V THM H T CN CN THANH TON

3.3 TH NG D V THM H T CN CN THANH TON


V i nguyn t c bt ton kp, cn cn thanh ton lun cn b ng Khi ni cn cn thanh ton thm h t th ng d l cc nh kinh t mu n ni thm h t hay th ng d c a m t nhm cn cn b ph n nh t nh trong cn thanh ton hay n cc cn

ng th c c b n c a BOP
Tr ng thi cn cn b ph n
Thm h t (T ng C < T ng N ) Th ng d (T ng C > T ng N ) Cn b ng (T ng C ~ T ng N )

ng th c c b n c a BOP
Cn cn t ng th lun tr ng thi cn b ng

CA + KA + OR = 0
(khng c sai st th ng k, ngha l eo = 0)

20

3.3.1 TH NG D V THM H T CN CN THNG M I CCTM c th cho bi t: Xu h ng v n ng c a CCVL M c m c a c a n n kinh t Nng l c c nh tranh c a n n kinh t Tnh tr ng CCTM nh h ng tr c ti p v nhanh chng n t gi, tng tr ng kinh t v l m pht V d , CCTM thm h t th ng tc ng lm t gi tng, ng n i t gi m gi

3.3.2 TH NG D V THM H T CN CN VNG LAI Tnh tr ng CCVL nh h ng tr nhanh chng n t gi, tng tr v l m pht N u th ng d, n ph n nh ti s c a qu c gia tng ln N u thm h t, n ph n nh ti s c a qu c gia tng ln c ti p v ng kinh t n c rng nn rng

3.3.3 TH NG D V THM H T CN CN C B N Cn cn c b n ph n nh t ng qut tnh tr ng n n c ngoi c a m t qu c gia v v n di h n c c trng c a s phn ph i l i thu nh p tng i n nh trong m t th i gian di gi a m t qu c gia v ph n th gi i cn l i

21

3.3.3 TH NG D V THM H T CN CN C B N S b p cho nhau gi a th ng d c a CCVL v thm h t cn cn v n di h n c th c duy tr lu di

3.3.4 TH NG D V THM H T CN CN T NG TH D i ch t gi c nh: - Tnh tr ng m t cn b ng cn cn t ng th cho bi t p l c d n n ph gi hay nng gi n i t ; - duy tr t gi c nh, NHTW dng d tr ngo i h i can thi p CA + KA = - OR

3.3.4 TH NG D V THM H T CN CN T NG TH D i ch t gi th n i: - Cn cn t ng th lun c xu h ng v n ng tr l i tr ng thi cn b ng CA + KA = 0 ho c CA = - KA Tr ng thi thm h t (th ng d) c a CA c ti tr b ng tr ng thi th ng d (thm h t) c a KA T gi t ng thay i, qua i u ch nh tr ng thi BOP

22

3.4 Cc y u t

nh h ng n BP

Cc y u t tc ng n cn cn vng lai Cc y u t tc ng n cn cn v n

3.4.1 Cc y u t nh h ng n cn cn vng lai


Tng tr ng kinh t T gi h i oi L m pht Cc ro c n thng m i

Tng tr ng kinh t
Qu c gia c m c tng tr ng kinh t cao th ng tr i qua th i k thm h t cn cn thng m i

23

T GI H I OI
T gi bi n ng tc ng ln XK v NK Trong i u ki n h s ha XK v c u hng th khi t gi tng s NK; i u ny c th d co gin c a c u hng ha NK tng i cao lm tng XK v gi m n n c i thi n CCVL

T GI H I OI
Trong qu kh , nhi u n n kinh t th ng s d ng bi n php ph gi n i t c i thi n CCVL Ngy nay, nhi u n n kinh t th c hi n chnh sch duy tr ng ti n y u t o l i th c nh tranh v gi v c i thi n CCVL

T GI H I OI
C s l thuy t (i u ki n Marshall-Lerner) cng nh b ng ch ng th c nghi m (hi u ng tuy n J) ch ra r ng ph gi khng ph i lc no cng d n n c i thi n CCVL;

24

T GI H I OI
V m t l thuy t, i u ki n Marshall-Lerner ch ra r ng: - Ph gi n i t s c nh h ng tch c c n CCVL n u nh t ng gi tr h s co gin (h s co gin c u XK +h s co gin c u NK) l n hn 1

T GI H I OI
-

i u ki n Marshall-Lerner ch ra r ng: Ph gi t o ra hai hi u ng, hi u ng gi v hi u ng l ng Hi u ng gi l nhn t lm cho CCVL x u i Hi u ng l ng l nhn t gp ph n c i thi n CCVL Tnh tr ng CCVL sau khi ph gi ph thu c vo tnh tr i c a hi u ng kh i l ng hay hi u ng gi c

T GI H I OI
-

Cc b ng ch ng th c nghi m ch ra r ng: Ph gi th ng khng trnh c hi u ng tuy n J CCVL th ng x u i sau khi ph gi, sau d n d n m i c c i thi n theo th i gian

25

T GI H I OI
Hi u ng tuy n J:
Cn cn vng lai Th ng d(+) t1 0 Tuy n J

t2

t3

Thm h t (+)

T GI H I OI
Ba nguyn nhn chnh gi i thch hi u ng tuy n J: Ph n ng c a ng i tiu dng di n ra ch m Ph n ng c a ng i s n xu t di n ra ch m C nh tranh khng hon h o

L M PHT
M t qu c gia c m c l m pht cao hn so v i cc i tc thng m i th ng tr i qua th i k thm h t CCVL

26

Cc ro c n thng m i
Nhi u qu c gia s d ng cc ro c n thng m i b o v CCVL Bi n php ny khng thch h p trong b i c nh t do ha thng m i

3.4.2 Cc y u t v n

nh h ng n cn cn

Li su t Cc lo i thu Cc bi n php ki m sot v n Cc k v ng v thay i t gi

3.4.2 Cc y u t v n

nh h ng n cn cn
- Li su t m t qu c gia tng s lm cho cc ti s n ti chnh c a qu c gia h p d n cc nh u t n c ngoi cn cn v n c th c c i thi n trong ng n h n

Li su t Cc lo i thu Cc bi n php ki m sot v n Cc k v ng v thay i t gi

27

3.4.2 Cc y u t v n

nh h ng n cn cn

Li su t - p d ng cc lo i thu Cc lo i thu Cc bi n php ki m sot nh trn li v n (capital v n gain) ho c nh trn cc Cc k v ng v thay i t kho n thu nh p u t gi

(c t c v li cho vay) s lm cho cc ch ng khon khng cn h p d n cc nh u t n c ngoi cn cn v n c th b x u i

3.4.2 Cc y u t cn cn v n

nh h ng n
-

Li su t Cc lo i thu Cc bi n php ki m sot v n Cc k v ng v thay i t gi

Cc nh u t l a ch n u t vo cc ch ng khon n c ngoi n u m c sinh l i cao hn M c sinh l i c a ch ng khon n c ngoi ph thu c vo m c sinh l i danh ngha c a ch ng khon v m c thay i t gi

3.4.2 Cc y u t cn cn v n

nh h ng n
-

Li su t Cc lo i thu Cc bi n php ki m sot v n Cc k v ng v thay i t gi

Khi m t ng ti n tng gi, m c sinh l i c a ch ng khon ghi b ng ng ti n s tng M t ng ti n c k v ng l tng gi th cc ch ng khon ghi b ng ng ti n s h p d n nh u t n c ngoi Cn cn v n c a m t qu c gia c th c c i thi n n u ng ti n c a qu c gia c k v ng l tng gi

28

Chng 3
TH TR NG NGO I H I (The Foreign Exchange Market FOREX)

M C TIU
Gi i thi u cc c trng c a TTNH Xc nh cc ch th tham gia TTNH Cc khi ni m c b n v t gi, cc lo i t gi Cc giao d ch ngo i h i c b n

N I DUNG
2.1 Khi ni m v c trng TTNH 2.2 Ch c nng v vai tr c a TTNH 2.3 Ch th tham gia th tr ng 2.4 T gi v cc v n v t gi 2.5 Cc giao d ch ngo i h i c b n

29

3.1. Khi ni m v c trng c a Th tr ng ngo i h i


Th tr ng ngo i h i l g?
L th tr ng cc ng ti n c a cc qu c gia khc nhau c mua bn v i nhau; Ngo i h i ngn hng. y ch y u l cc kho n ti n g i

Ngo i h i khc v i ngo i t nh th no?

c trng c a th tr ng ngo i h i
Th tr ng ti chnh l n nh t; Th tr ng c nh tranh hon h o nh t; Ho t ng hi u qu ; Th tr ng Over-The-Counter(OTC); C tnh ton c u, ho t ng lin t c 24/24 gi ; Trung tm l th tr ng lin ngn hng; Cc ng ti n giao d ch ch y u: USD, EUR, YEN, GBP, CHF, CAD, AUD, NZD, SGD

3.2. Ch c nng v vai tr c a th tr ng ngo i h i


Ch c nng c a FOREX
Cung c p cc d ch v cho khch hng th c hi n cc giao d ch thng m i qu c t ; Gip lun chuy n v n qu c t ; L ni xc nh t gi h i oi; Cung c p cc cng c b o hi m r i ro t gi.

30

3.2. Ch c nng v vai tr c a th tr ng ngo i h i


Vai tr c a FOREX
Thc y thng m i v u t qu c t ; T o i u ki n NHTW c th can thi p v tc ng ln t gi theo h ng c l i cho n n kinh t

3.3. Phn lo i theo hnh th c t ch c


Ngn hng thng m i (commercial banks); Ngn hng trung ng (central banks); Doanh nghi p (Firms); Qu u t (Investment funds); Cc nh mi gi i (broker companies); Khch hng mua bn l (private customers) M c ch c a cc ch th trn th tr ng?

S m i quan h gi a cc thnh vin


NHTW

KH mua bn l

NHTM

NHTM

KH mua bn l

Mi gi i

31

3.4. T GI V CC V N V T GI
3.4.1. Khi ni m v t gi 3.4.2. Cc lo i t gi 3.4.3. Y t t gi 3.4.4. Y t gi tr c ti p v gin ti p 3.4.5. T gi cho

KHI NI M T GI
T gi h i oi l gi c a m t ng ti n c bi u th thng qua ng ti n khc T gi l t l trao i gi a hai ng ti n V d :
1USD=16.050VND 1EUR=1.3250USD 1GBP=1.258EUR 1USD=112.36JPY

CC LO I T GI
T T T T T T T gi c nh v t gi th n i gi giao ngay v t gi k h n gi mua vo v t gi bn ra gi chnh th c gi th tr ng t do/ ch en gi ti n m t v t gi chuy n kho n gi cho

32

Y T T GI
1la M i c 118.54 yn Nh t
1USD= 118.54 JPY USD1= 118.54 JPY 118.54JPY/USD JPY 118.54/USD USD/JPY 118.54 USDJPY 118.54 S(JPY/USD)=118.54

Y T T GI
Quy c cch c t gi: V i hai ng ti n x v y: T gi gi a hai ng ti n c y t nh sau:

S(x/y)
S n v ng ti n x trn m t n v ng ti n y V d : 16.050VND/USD hay S(VND/USD)=16.050 y l ng y t gi, c n v l 1 x l ng nh gi, bi u th gi tr ng ti n y S(x/y) tng y tng gi so v i x

Y T T GI
Quy c cch y t t gi: T gi ngh ch o c a S(x/y) l S(y/x) M i quan h gi a hai t gi ny:
S ( y / x) = 1 S ( x / y)

V d : S(USD/GBP)=1.7518 S(GBP/USD) =1/S(USD/GBP) =0.5708

33

Y T GI TR C TI P V GIN TI P
Y t gi tr c ti p Cho bi t m t n v ngo i t b ng bao nhiu n v n i t
Y t gi gin ti p Cho bi t m t n v n i t b ng bao nhiu n v ngo i t 6 ng ti n y t gin ti p: GBP, IEP, AUD, NZD, EUR, SDR

Phn bi t cch y t tr c ti p hay gin ti p ch mang tnh tng i, d i gic c a m t qu c gia

Cu h i
-

Cc qu c gia y t tr c ti p hay gin ti p? Vi t Nam, Thi Lan, Singapore M , Canada c, Anh, New Zealand, Iceland Khu v c ng EUR

T GI MUA VO V BN RA
T gi mua vo (Bid rate) L t gi m t i nh t i nh t o gi s n sng mua vo ng ti n y t gi T gi bn ra (Ask rate/Offer rate) L t gi m t i nh t o gi s n sng bn ra ng ti n y t gi

Thng th ng t gi bn ra l n hn t gi mua vo V d : 16020 16030 VND/USD

34

T GI MUA VO V BN RA
Chnh l ch t gi mua vo bn ra
Spread = Ask rate Bid rate

Spread = Ask Bid100% Bid Spead ph thu c vo cc y u t no?

T GI MUA VO V BN RA
Spread ph thu c vo:
-

Gi tr giao d ch Th tr ng ngo i h i ni di n ra giao d ch Tnh n nh c a ng ti n giao d ch T tr ng giao d ch c a ng ti n trn th tr ng Ngo i t ti n m t hay chuy n kho n hay sc

I M T GI
1USD = 1.3540 CHF 1GBP = 1.7350 USD 1USD = 118.02 JPY 1USD = 15800 VND 1 i m l 0.0001 CHF 1 i m l 0.0001 USD 1 i m l 0.01 JPY 1 i m l 1 VND

35

I M T GI
Thng th ng l m c thay i t i thi u c a t gi c y t i m t gi l n v (thng th ng l s th p phn) cu i cng c a t gi c y t theo thng l trong cc giao d ch ngo i h i. 1 i m t gi (1 point) c gi tr khc nhau ty thu c vo ng ti n lin quan v cch y t t gi

T GI CHO
Khi ni m: T gi cho l t gi gi a hai ng ti n c suy ra t t gi c a hai ng ti n v i ng ti n th ba T gi cho gi n n: Gi s : c 3 ng ti n x, y, z Khng c chi ph giao d ch C t gi gi a x v z, y v z C n tnh t gi gi a x v y

T GI CHO
T gi cho gi n n: Tr ng h p 1: Bi t S(x/z) v S(y/z) (z l ng ti n y t gi trong c 2 t gi)

S ( x / y) =

S ( x / z) S ( y / z)

V d : Cho S(JPY/USD)=118,54 S(VND/USD)=16.011 S(JPY/VND)=?

36

T GI CHO
T gi cho gi n n: Tr ng h p 2: bi t S(x/z) v S(z/y) (z v a l ng y t gi, v a l ng nh gi)
S(x/y)=S(x/z).S(z/y)

V d : Cho S(JPY/USD)=118,54 S(USD/EUR)=1,2708 S(JPY/EUR)=?

T GI CHO
T gi cho gi n n: Tr ng h p 3: bi t S(z/x) v S(z/y) (z l ng nh gi trong c 2 t gi)
S ( x / y) = S (z / y) S ( z / x)

V d : Cho S(USD/AUD)=0.5871 S(USD/EUR)=1.3108 S(EUR/AUD)=?

T GI CHO
T gi cho mua vo bn ra: Nguyn t c xc nh: Nh t o th tr ng (ngn hng) lun mua th p bn cao

37

T GI CHO
T gi cho mua vo bn ra: Tr ng h p 1: ng ti n trung gian l ng y t gi trong c 2 t gi Bi t S(VND/USD)=(a,b) S(HKD/USD)=(c,d) S(VND/HKD)=(x/y)
x=a/d y=b/c

T GI CHO
T gi cho mua vo bn ra: Tr ng h p 2: ng ti n trung gian v a l ng nh gi, v a l ng y t gi Bi t S(VND/USD)=(a,b) S(USD/GBP)=(c,d)
x= a.c y = b.d

S(VND/GBP)=(x/y)

T GI CHO
T gi cho mua vo bn ra: Tr ng h p 3: ng ti n trung gian l ng nh gi trong c 2 t gi Bi t S(USD/AUD)=(a,b)
x = c/b y = d/a

S(USD/GBP)=(c,d) S(AUD/GBP)=(x/y)

38

Nghi p v kinh doanh chnh l ch t gi (triangular arbitrage)


Qu trnh lo i b s khng th ng nh t v t gi gi a 3 ng ti n 2 b c th c hi n nghi p v triangular arbitrage: Ki m tra xem t gi gi a cc ng ti n c th ng nh t khng? Xc nh qu trnh th c hi n nghi p v S d ng m hnh hnh tam gic (triangle) xc nh quy trnh kinh doanh

Nghi p v kinh doanh chnh l ch t gi (triangular arbitrage)

3.5. CC GIAO D CH NGO I H I C B N


Giao d ch ngo i h i giao ngay (forex spot transactions) Giao d ch ngo i h i k h n (outright forex forward transactions) Giao d ch hon i ngo i h i (forex swaps) Giao d ch quy n ch n ti n t (currency options) Giao d ch ti n t tng lai (currency futures)

39

S cc giao d ch ngo i h i

FOREX MARKETS

SPOT

FORWARD

SWAPS

FUTURES

OPTIONS

GIAO D CH NGO I H I C S

GIAO D CH NGO I H I PHI SINH

CC GIAO D CH NGO I H I C B N
Giao d ch giao ngay (Forex Spot) Giao d ch K h n (Forward)

Giao d ch ngo i h i giao ngay (Forex Spot Transaction)


Forex Spot l giao d ch trong hai bn th a thu n mua bn ngo i h i theo t gi c th a thu n ngy hm nay v vi c giao hng c th c hi n trong vng 2 ngy lm vi c i t ng mua bn trong m t giao d ch ngo i h i giao ngay l cc kho n ti n g i ngn hng ghi b ng cc ng ti n khc nhau

40

Giao d ch ngo i h i giao ngay (Forex Spot Transaction)


Hai ngy lm vi c l th i gian c n thi t lm th t c ghi c ti kho n ngn hng i tc s ti n th a thu n M i giao d ch ngo i h i c hai ngy lin quan: ngy giao d ch v ngy gi tr

Giao d ch ngo i h i giao ngay (Forex Spot Transaction)


Ngy giao d ch Ngy gi tr

T3 0

T4 1

T5 2 0

T6

T7

CN

T2

Ngy giao d ch

Ngy gi tr

Giao d ch ngo i h i k h n
Giao d ch ngo i h i k h n (outright forex forward transastion) l giao d ch mua bn ngo i h i trong t gi c hai bn th a thu n ngy hm nay v vi c giao hng (chuy n i ti n t ) c th c hi n t i m c t gi vo m t ngy xc nh trong tng lai

41

Giao d ch ngo i h i k h n
Ngy giao d ch v ngy gi tr
Nh n USD &thanh ton VND Mua USD k h n 3T 14/09 16/09 16/12

Giao d ch

Spot value date

Forward value date

Giao d ch ngo i h i k h n
Giao d ch ngo i h i k h n s d ng b o hi m r i ro t gi: Cc kho n ph i thanh ton nh p kh u Cc kho n ph i thu xu t kh u Cc kho n u t b ng ngo i t Cc kho n i vay b ng ngo i t

CNG TH C TNH T GI K H N
Fn l t gi k h n S(A/B) l t gi giao ngay iA l li su t k h n c a ng nh gi (tnh %/nm) iB l li su t k h n c a ng y t gi
Fn ( A / B ) = S ( A / B ) x (1 + i A ) (1 + i B )

42

Giao d ch ngo i h i k h n
i m k h n s tuy t i(p): p =F(A/B)-S(A/B) i m k h n tng i:

p=

F ( A / B) S ( A / B) 12 x100 x S ( A / B) N

i m k h n

p = iA iB
T l % ln gi (hay gi m gi) l tng ng v i chnh l ch li su t gi a hai ng ti n

Tng tr ng doanh s giao d ch ngo i h i ton c u trung bnh m i ngy

Tng tr ng doanh s giao d ch ngo i h i ton c u trung bnh m i ngy


2000 1800 1600 1400 T USD 1200 1000 800 600 400 200 0 27 1989 58 1992 97 1995 NM 128 1998 131 2001 208 534 776 1137 1174 Total Forward 1430 1773

2004

Ngu n: Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity in April 2004 - BIS

43

Th i gian giao d ch tm ngo i h i


Trung tm Sydney Tokyo Hong Kong Singapore Bahrain Frankfurt London NewYork Chicago Open Time (GMT) 01:00 01:00 02:00 03:00 05:30 07:30 08:30 13:00 14:00

cc trung
Close Time (GMT) 09:00 09:00 10:00 11:30 10:30 15:30 16:30 20:00 21:00

San Francisco

15:30

23:00

Chng 4
H th ng ti n t qu c t v ch t gi
(The International monetary system)

M c tiu
Tm hi u khi ni m H th ng Ti n t qu c t Tm hi u cc ch t gi Kh o st l ch s pht tri n H th ng ti n t qu c t

44

N i dung
1. 2. 3.

Khi ni m c b n v HTTTQT Cc ch t gi Qu trnh pht tri n c a HTTTQT

1. H Th ng Ti n T Qu c T
1.1 Khi ni m v HTTQT 1.2 Vai tr c a HTTQT 1.3 Hai b ph n c u thnh HTTQT 1.4 Tiu ch phn lo i HTTQT

1.1 Khi ni m HTTTQT

HTTTQT l m t h th ng cc quy t c, cc quy nh, cc t qu c t ti chnh gi a cc qu c gia ch c i u ch nh cc quan h

45

1.1 Khi ni m HTTTQT


HTTTQT cho bi t: T gi gi a cc ng ti n c xc nh nh th no; D tr qu c t g m nh ng g; S m t cn i cn cn thanh ton c a m t qu c gia c i u ch nh nh th no

1.2 Vai tr c a HTTTQT


HTTTQT ng vai tr quan tr ng v:
-

Tnh ch t c a HTTTQT nh h ng n thng m i v u t qu c t ; Tnh ch t c a HTTTQT nh h ng n s cc ngu n ti nguyn trn th gi i; phn b

HTTQT ch r vai tr c a chnh ph v cc nh ch ti chnh qu c t trong vi c xc nh t gi khi m chng khng c php v n ng theo cc th l c th tr ng.

1.3 Hai b ph n c u thnh HTTTQT Hai b ph n c u thnh c a HTTTQT: Khu v c cng: cc th a thu n gi a cc Chnh ph v ch c nng c a cc nh ch ti chnh qu c t cng Khu v c t: ngnh cng nghi p ngn hng v ti chnh

46

1.4 Tiu ch phn lo i HTTTQT Hai tiu ch phn lo i c a HTTTQT: M c linh ho t c a t gi: h th ng t gi c nh, h th ng t gi th n i, h th ng t gi th n i c i u ti t c i m c a d tr ngo i h i qu c t : B n v hng ha (pure commodity standards) B n v ngo i t (pure fiat standards) B n v k t h p (mixed standards)

2. Phn lo i ch t gi theo m c linh ho t c a t gi Ch Ch Ch Ch Ch ho Ch Ch t gi c nh t gi th n i/linh ho t t gi th n i c qu n l t gi c nh nhng c i u ch nh t gi c nh, tuy nhin c linh t trong ph m vi m t bin t gi b tr n hai lo i t gi

2.1 Ch t gi c nh (Fixed Exchange Rate regime/ Arrangement) NHTW n nh m c t gi ngang gi NHTW ch u trch nhi m duy tr t gi c nh duy tr t gi c nh, NHTW can thi p tr c ti p b ng cch thay i d tr ngo i h i NHTW cng c th can thi p b ng cc bi n php khc

47

2.1 Ch t gi c nh
-

Tr ng h p c u v t cung: NHTW can thi p th no? NHTW bn ngo i t t d tr ngo i h i (lm gi m d tr ngo i h i) m t l ng b ng c u v t cung

2.1 Ch t gi c nh
Tr ng h p c u v t cung:
S(d/f) (St)o
S can thi p c a NHTW

(St)1 S(o) (Df)1 (Df)0 Qo Qf

2.1 Ch t gi c nh
Tr ng h p cung v t c u:
S(d/f) (St)o (St)1
S can thi p c a NHTW

So S1 (Df)0 Qo Q1 Qf

(Df)1

48

2.1 Ch t gi c nh
-

Trong th c t : Th tr ng d ng nh khng bao gi cn b ng m c t gi c nh Th ng x y ra tr ng h p t gi c c nh d i m c cn b ng c a th tr ng n i t c nh gi cao (overvalued)

2.1 Ch t gi c nh
T gi c nh d i m c cn b ng v p l c y t gi v pha cn b ng c a th tr ng
S(d/f) Sf
i m cn b ng c a th tr ng (point of market equilibrium)

S(fixed) Df
C u v t cung

Qs

Qd

Qf

2.1 Ch t gi c nh
NHTW ph i lm g duy tr t gi c L a ch n 1: Can thi p vo TTNH Bn ra m t l ng ngo i t b ng v i v t cung t i m c t gi Sfixed: Tuy nhin, n u c u lin t c tng, khng c ngo i t can thi p, d t s nhanh chng c n ki t; L a ch n ny ch mang tnh tnh th trong ng n h n nh? l ng c u NHTW s tr ngo i , t m th i

49

2.1 Ch t gi c nh
L a ch n 2: a ra cc bi n php ki m sot ngo i t : H n ch vi c chuy n i t n i t sang ngo i t Quy nh k t h i p d ng h th ng a t gi H n ch lu chuy n thng m i

2.1 Ch t gi c nh
L a ch n 2: a ra cc bi n php ki m sot ngo i t : Nh c i m: Pht sinh th tr ng ch en Tng chi ph ki m sot th tr ng ch en v cc giao d ch chuy n ti n b t h p php Tng chi ph cho doanh nghi p Pht sinh n n quan liu, tham nhng Cc bi n php h n ch lu chuy n thng m i khng ph h p v i cam k t t do ha thng m i v u t

2.1 Ch t gi c nh
L a ch n 3: Gi m pht n n kinh t :
-

Theo u i chnh sch th t ch t ti n t nh gi m cung ti n v tng li su t; Theo u i chnh sch ti kha th t lng bu c b ng nh tng thu v gi m chi tiu chnh ph T ng chi tiu c a n n kinh t s gi m, k c chi tiu nh p kh u K t qu l nhu c u ngo i t gi m v c th km nn c t gi m c c nh ban u

50

Nh n xt
S(d/f)

Sf

Sfixed

T ng h p cc bi n php: Can thi p trn th tr ng ngo i h i Ki m sot ngo i h i Gi m pht n n kinh t

Df Qf

Nh n xt Cc bi n php m NHTW a ra c th y ng c u v bn tri v duy tr c t gi c nh nh mong mu n Nhng cc i u ch nh kinh t v m nh v y nhi u khi gy au n cho n n kinh t v t gi khng cn l cng c c a chnh sch kinh t v m u nh c i m c a ch t gi c nh?

2.2 CH T GI TH N I (Perfectly floating exchange rate regime) T gi thay i lin t c duy tr s cn b ng c a th tr ng ngo i h i T gi v n ng theo quy lu t cung c u NHTW khng can thi p vo t gi

51

2.2 CH
S(d/f)

T GI TH

N I

(Sf)0 S1 S0
(Dt)o (Dt)o

Q0 Q1

Qf

2.2 CH
S(d/f)

T GI TH

N I

2.3CH T GI TH N I C QU N L (Managed floating exchange rate regime)

T gi v c b n l c th n i/ linh ho t NHTW c th can thi p vo th tr ng h n ch m c bi n ng c a t gi, nhng khng cam k t l s duy tr m t m c t gi c nh no ho c bin dao ng xung quanh t gi trung tm

52

2.4 CH T GI C NH NHNG C I U CH NH (Fixed but adjustable exchange rate regime)

T gi c nh c chnh th c i u ch nh khi NHTW th y s i u ch nh nh v y l c n thi t Hai lo i i u ch nh: ph gi v nng gi Ph gi (devaluation): l hnh ng NHTW tng t gi c nh lm gi m gi ng gi tr ng n i t m t cch chnh th c Nng gi (Revaluation): l hnh ng NHTW gi m t gi c nh lm tng gi tr ng n i t m t cch chnh th c

2.4 CH CH NH

T GI C

NH NHNG C I U

NHTW c nn ph gi m nh ng n i t ? Ph gi c nh h ng m nh n chnh tr . D i m t cng chng:


-

Ph gi l bi u hi n y u km c a chnh ph trong i u hnh n n kinh t Ph gi t o p l c l m pht, lm xi mn s c mua c a n i t , nh h ng tr c ti p n i s ng c a dn chng

2.5 CH T GI C NH V NG TH I LINH HO T TRONG PH M VI M T BIN (Regime of fixed exchange rate and flexible within a band)

T gi c php linh ho t trong ph m vi m t bin c xc nh b i hai gi i h n: gi i h n trn v gi i h n d i t gi ngang gi (par value); T gi c hi u l c nh ch n khng c php v n ng ra kh i gi i h n c a bin V d : H th ng ti n t Bretton Woods v H th ng ti n t Chu u (European Monetary System EMS)

53

2.5 Ch t gi c nh v ng th i linh ho t trong m t ph m vi bin

S(d/f)

Upper Limit Par value

Lower Limit T

2.6 Ch t gi b tr n (Crawling Peg)


Peg: c nh/ bnh qun T gi c i u ch nh theo t gi bnh qun c a m t giai o n tr c hay c g n v i m t ch s kinh t V d : T gi c i u ch nh b ng m c bnh qun tu n tr c hay thng tr c T gi c i u ch nh theo m c l m pht

2.7 Ch hai t gi (Dual exchange rate regime)


Ch ny pha tr n hai lo i t gi: t gi c nh v t gi linh ho t T gi c nh p d ng cho cc giao d ch vng lai T gi linh ho t p d ng cho cc giao d ch v n M c ch: tch bi t cc giao d ch thng m i kh i cc bi n ng t gi do cc ho t ng lu chuy n v n ng n h n mang tnh ch t u c t o nn

54

3. Qu trnh pht tri n c a h th ng ti n t qu c t


3.1 H th ng song b n v vng tr c 1875 3.2 H th ng b n v vng c i n 1875 1914 3.3 Giai o n gi a hai th chi n 3.4 H th ng Bretton Woods 1945 1971 3.5 H th ng ti n t qu c t hi n hnh

3.1 H th ng song b n v vng tr c 1875

Vng v b c th c hi n ch c nng lm phng ti n trao i v lu thng trong n n kinh t Cc qu c gia nh ngha n v ti n t qu c gia v a theo vng v a theo b c T l chuy n i gi a hai kim lo i c quy nh chnh th c Vng v b c u c s d ng lm phng ti n thanh ton qu c t T gi gi a cc n v ti n t c xc nh theo gi tr c a vng v b c

3.1 H th ng song b n v vng tr c 1875

Quy lu t Gresham: ti n x u y ti n t t ra kh i lu thng gi i thch s s p c a h th ng song b n v T cu i nh ng nm 1860, do b c c khai thc v s n xu t nhi u, b c d n b m t gi v khng cn c s d ng nh ngha cho n v ti n c a nhi u qu c gia H th ng song b n v b c vng l n l t s p

55

3.2 H th ng b n v vng c i n 1875 1914 (Gold standard)


Nh ng c i m chnh c a h th ng b n v vng: NHTW m i n c n nh gi vng b ng n i t T gi gi a hai ng ti n c xc l p trn c s hm l ng vng c a hai ng ti n t gi ngang gi vng (min parity) T gi trn th tr ng c th dao ng ln xu ng xung quanh t gi ngang gi vng v trong ph m vi m t bin c gi i h n b i cc i m vng (gold point) Cn cn thanh ton c i u ch nh d a trn c ch lu thng gi vng (price specie flow mechanism)

C ch lu thng gi vng (PSFM)


Th ng d Tch ly d tr Cung ti n tng M c gi tng
XK gi m v NK tng

Cn b ng

XK tng v NK gi m M c gi gi m Cung ti n gi m D tr gi m Thm h t

nh gi h th ng b n v vng c i n
-

Cc m t tch c c: Thng m i v u t th gi i pht tri n v hng th nh; Khuy n khch phn cng lao ng qu c t v gip gia tng phc l i th gi i; C ch i u ch nh cn cn thanh ton v n hnh trn tru; Mu thu n quy n l i gi a cc qu c gia t khi x y ra

56

nh gi h th ng b n v vng c i n
-

Cc m t h n ch : H n ch s nng ng c a NHTW trong vi c i u ti t l ng ti n trong lu thng; C ch i u ch nh cn cn thanh ton v n hnh trn c s thay i m c gi, thu nh p v th t nghi p n n kinh t th ng xuyn ph i tr i qua th i k b t n Qu c gia thm h t CCTT ph i ra th i k nh n v th t nghi p gia tng Qu c gia th ng d CCTT ph i tr i qua th i k l m pht Khng c c ch rng bu c cc qu c gia tun th lu t chi

3.3 Giai o n gi a hai th chi n


-

Tr c 1926: Tnh tr ng l m pht phi m H th ng t gi th n i 1926 1931: Ch h i oi vng d a trn ng b ng Anh: ng b ng chuy n i ra vng Cc ng ti n khc chuy n i sang b ng Anh Nm 1931, cc n c yu c u chuy n i b ng Anh ra vng Anh Qu c ph i th n i ng b ng 1931 1939: th p k i suy thoi

3.3 Giai o n gi a hai th chi n


-

L do th t b i c a ch h i oi vng d a trn ng b ng: Th i k vng son c a ch b n v vng ch l m t truy n thuy t; Kinh t th gi i tr i qua nh ng bi n ng l n b i chi n tranh v i suy thoi, v v y: M c t gi tr c chi n tranh khng cn thch h p; Gi c v ti n lng tr nn c ng nh c; Cc qu c gia theo u i chnh sch v hi u ha mi l c c a vng; London khng cn l trung tm ti chnh c u th nh t;

57

3.4 H th ng Bretton Woods (1945 1971)


S ra i Cc quy c c a h th ng Vai tr c a IMF v h n m c tn d ng Cc v n c a h th ng S s p c a h th ng

ra i c a h th ng BWs
S c n thi t ph i c m t h th ng ti n t qu c t m i thc y thng m i v u t qu c t sau chi n tranh H th ng ti n t qu c t sau Chi n tranh th gi i II ra i Bretton Woods, New Hampshire H th ng ti n t qu c t BW g n v i vi c thnh l p 2 t ch c ti chnh qu c t : Ngn hng Th gi i (World Bank WB) Qu ti n t qu c t (International Monetary Fund)

Cc quy c c a h th ng Bretton Woods H th ng t gi c nh nhng c th i u ch nh v i cc quy c nh sau: ng USD l ng ti n duy nh t c nh gi theo vng, c nh m c USD35/Ounce v M s n sng mua vo v bn ra vng m c gi ny v i s l ng khng h n ch ;

58

Cc quy c c a h th ng Bretton Woods


-

Cc n c xc nh v cng b m c ngang gi c a cc ng ti n c a h i v i vng ho c USD, v duy tr m c ngang gi trn th tr ng ngo i h i b ng cch bn ra v mua vo USD; Cc n c c trch nhi m duy tr t gi h i oi v i dao ng cho php l +/-1%; Trong tr ng h p BOP m t cn i c b n, cc qu c gi c th ti n hnh ph gi ho c nng gi ng ti n; m c thay i trn 10% ph i c s ch p thu n c a IMF

Vai tr c a IMF
- m b o h th ng ho t ng m t cch trn tru v hi u qu , gi m thi u nhu c u ph gi v nng gi ng ti n c a cc qu c gia thnh vin; - C ngu n ti n s n sng ti tr cho thm h t t m th i cn cn thanh ton c a cc qu c gia thnh vin;

H n ch c a H th ng BWs
C ch i u ch nh cn cn thanh ton thi u s n nh, ch c ch n v t ng c a h th ng b n v vng v tnh linh ho t c a h th ng t gi th n i; Cc ho t ng u c b t ngu n t kh nng ph gi ho c nng gi c a cc ng ti n v i u ny d dng gy b t n cho h th ng; C ch t o thanh kho n c v n (Ngh ch l Triffin Triffin Dilemma)

59

H n ch c a H th ng BWs
Ngh ch l Triffin Triffin Dilemma trnh tnh tr ng thi u h t thanh kho n, M ph i ch u s thm h t c a cn cn thanh ton v i u ny lm gi m lng tin vo USD; phng ng a r i ro i v i USD, m c thm h t cn cn thanh ton c a M ph i thu h p v i u ny l i gy nn s thi u h t thanh kho n cho h th ng

S s p c a h th ng Bretton Woods
Th i k thi u h t -la M (1944 1958) Th i k d th a -la M (1958 1971)

Th i k thi u h t -la M (1944 1958)


Cn cn vng lai c a M b i thu trong khi cn cn vng lai c a cc n c chu u b thm h t n ng; IMF khng ngu n v n ti tr cho thm h t cn cn vng lai c a cc n c chu u m t lo t cc ng ti n chu u b ph gi Cu i cng nh ng nm 1950, cc n c chu u v Nh t b c vo giai o n hng th nh: XK tng m nh v d tr USD d i do; Nhi u ng ti n chu u c t do chuy n i

60

Th i k d th a -la M (19581971)
CCVL c a M thm h t su s c; CCVL c a cc n c Chu u v Nh t th ng d; D tr b ng USD c a nhi u NHTW tng m nh v h b t u i USD ra vng; 1967: ti s n n c a M b ng USD v t qu s vng d tr ; 1971: cn cn thng m i c a M thm h t m c 30 t USD gi i u c t n cng vo USD v ln sng ch y kh i USD; Thng 8/1971: TT Nixon tuyn b ngng chuy n i USD sang vng

3.5 H th ng ti n t qu c t hi n hnh
Hi p c Smithsonian (12/1971) 1973 Hi p c Jamaica (1976) H th ng ti n t qu c t hi n hnh

Hi p c Smithsonian (12/1971)
Gi vng chnh th c 38USD/ounce M khng ti l p vi c chuy n i USD ra vng Cc n c nh gi l i cc ng ti n v i USD T gi c php dao ng trong bin +/2.5%
khng gi i quy t thi u st c a h th ng BWs

61

Nm 1973
Nhi u ng ti n c th n i Cc n c chu u p d ng h th ng Snake in the tunnel v sau l H th ng Ti n t Chu u EMS
S(d/f) Upper Limit Par value Lower Limit

Hi p c Jamaica (1976)
Cc n c t do l a ch n ch t gi Gi vng dao ng theo cc th l c th tr ng IMF khuy n co khng nn ph gi ti n t t o l i th c nh tranh

H th ng ti n t qu c t hi n hnh
L m t h th ng khng h th ng C nhi u ch t gi song song t n t i: -la ha (Offical Dolarization) Ch h i ng ti n t (Currency Board) T gi c neo c nh v i m t ng ti n ho c v i m t r ti n t Th n i h n ch Th n i c i u ti t Th n i hon ton

62

la ha (Official Dolarization)
S d ng ngo i t (th ng l USD) lm ng ti n h p php trong n n kinh t : Panama, Ecuador, Guatemala, Elsalvador T i sao l a ch n -la ha? - V i ch ny, cc chnh tr gia khng ki m sot chnh sch ti n t v v v y khng lm r i tung n n kinh t

Ch h i ng ti n t (Currency Board)
G n ng ti n c a mnh v i m t ng ti n khc Qu c gia ch c th pht hnh thm ti n n u c d tr ngo i t m b o V d : Argentina (1991 1999)

Th t b i c a h th ng ti n t qu c t hi n hnh
T gi gi a cc ng ti n khng ph n nh cc i u ki n kinh t c b n Th t b i trong vi c m b o t ch v chnh sch cho cc qu c gia T gi m c sai l ch bp mo v th c nh tranh c a cc n n kinh t v gy p l c bu c cc chnh ph p d ng cc chnh sch b oh

63

Chng 5
M hnh cung c u ngo i t v c ch xc nh t gi

M C TIU
Hi u b n ch t khoa h c c a ng cung v ng c u ngo i t S d ng m hnh cung c u ngo i t gi i thch s bi n ng c a t gi

N I DUNG
5.1 Hnh thnh m hnh cung c u ngo i t 5.2 Cc y u t nh h ng n t gi

64

5.1. Hnh thnh m hnh cung c u ngo i t


1. 2. 3. 4.

Cung c u ngo i t pht sinh Hnh thnh ng c u ngo i t Hnh thnh ng cung ngo i t M hnh cung c u ngo i t v c ch xc nh t gi

1. Cung c u ngo i t pht sinh


C u m t ng ti n pht sinh t c u hng ha, ti s n v d ch v thanh ton b ng ng ti n ; C u ngo i t pht sinh t nhu c u ng i trong n c mua hng ha, ti s n v d ch v t n c ngoi; Cung ngo i t pht sinh t nhu c u ng i n c ngoi mua hng ha, ti s n v d ch v trong n c Cung c u ngo i t l phi sinh, c ngu n g c t lu chuy n hng ha, v n u t, lao ng v d ch v trong ph m vi qu c t

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


Coi c u hng ha NK l ngu n pht sinh c u ngo i t ch y u Phn tch m i lin h gi a t gi v c u hng ha nh p kh u ch ra m i lin h gi a t gi v c u ngo i t

65

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


1.

2. 3.

Cc b c ti n hnh: Xc nh cc ng cung c u hng ha NK Xc nh hm c u hng ha NK Xc nh m i quan h gi a c u hng ha NK v t gi xc nh s thay i c a chi tiu nh p kh u, t c c u ngo i t

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


Cc k hi u:
-

P*m: Gi hng ha NK tnh b ng ngo i t Pm: Gi hng ha NK tnh b ng n i t Qm: S l ng hng ha NK Sm: ng cung hng ha NK Dm: ng c u hng ha NK Dt: ng c u ngo i t Qt: S l ng ngo i t trn th tr ng ngo i h i S: T gi y t tr c ti p

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


Cc ng cung c u hng ha nh p kh u:
P*m Sm
Di n tch hnh ch nh t ABCD l g?

Dm Qm

66

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


Hng ha NK l hng ha s n xu t n c ngoi v c tiu th trong n c Ng i tiu dng trong n c quy t nh mua bao nhiu hng ha NK trn c s gi NK tnh b ng n i t Hm c u hng ha NK c xem nh l hm s c a gi NK tnh b ng n i t , c gi nh sau:

Qm = 0 1 Pm

Trong :

0 , 1

l cc thng s dng khng i

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


V i Pm=SP*m Hm c u hng ha NK c th vi t thnh:

Qm = 0 1 SP * m
Nh n xt: N u P*m khng i, S tng gi hng ha NK b ng n i t tng l ng c u hng ha NK Qm gi m

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


ng v i 4 m c t gi tng d n:

S1<S2<S3<S4
L 4 m c c u hng ha NK gi m d n:

Q1>Q2>Q3>Q4
ng c u hng ha NK s d ch chuy n sang tri khi t gi tng

67

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


ng c u hng ha NK d ch chuy n sang tri: Di n tch hnh ch P*m
S0

nh t (c u ngo i t ) thay i th no? C u ngo i t gi m d n

(Dm)1 (Dm)2 (Dm)4 (Dm)3 Qm

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


ng c u ngo i t l t p h p cc i m c t a l cc m c t gi v l ng c u ngo i t tng ng P*
m

S0

S(d/f) S 4 S3 S2

ng c u ngo i t

(Dm)1 (Dm)2 (Dm)3 Qm

S1 Qf (Qf)4 f)3 (Qf)2 f)1 (Q (Q

2. Hnh thnh ng c u ngo i t


ng c u ngo i t l ng d c xu ng t tri qua ph i T gi tng c u ngo i t gi m

68

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


Coi c u hng ha XK l ngu n pht sinh cung ngo i t ch y u Phn tch m i lin h gi a t gi v c u hng ha XK ch ra m i lin h gi a t gi v cung ngo i t

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


1. 2. 3.

Cc b c ti n hnh: Xc nh cc ng cung c u hng ha XK Xc nh hm c u hng ha XK Xc nh m i quan h gi a c u hng ha XK v t gi xc nh s thay i c a doanh thu XK, t c cung ngo i t

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


-

Cc k hi u: P*x: Gi hng ha XK tnh b ng ngo i t Px: Gi hng ha XK tnh b ng n i t Qx: s l ng hng ha XK Sx: ng cung hng ha XK Dx: ng c u hng ha XK St: ng cung ngo i t Qt: S l ng ngo i t trn th tr ng ngo i h i S: T gi y t tr c ti p

69

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


Cc ng cung c u hng ha XK:
P*x Sx
Di n tch hnh ch nh t ABCD l g?

C Dx

Qx

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


Hng ha XK l hng ha s n xu t trong n c v c tiu th n c ngoi Ng i n c ngoi quy t nh mua bao nhiu hng ha XK trn c s gi XK tnh b ng ngo i t Hm c u hng ha XK c xem nh l m t hm s c a gi XK tnh b ng ngo i t , c d ng nh sau: Qx = 0 1 P * x Trong : 0 , 1 l cc thng s dng khng i

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


V i P*x=Px/S Hm c u hng ha XK c th vi t thnh:

Qx = 0 1 ( Px / S )

Nh n xt: N u Pxkhng i, S tng gi hng ha XK b ng ngo i t P*xgi m l ng c u hng ha XK Qx tng Doanh thu XK = (P*x)x(Qx) tng hay gi m?

70

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


ng v i 4 m c t gi tng d n: S1<S2<S3<S4 L 4 m c gi hng ha XK tnh b ng ngo i t gi m d n: (P*x)1> (P*x)2> (P*x)3> (P*x)4 ng v i 4 m c gi hng ha XK tnh b ng ngo i t l 4 m c c u hng ha XK c xc nh b i ng c u hng ha XK

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


T gi tng ngo i t gi m ) (S
P*x (P*x )1 (P*x)2 (P*x)3 (P*x)4

gi hng ha XK tnh b ng c u hng ha XK tng

x 1

(Sx)2 (Sx)3 (Sx)4

(Qx)1 (Qx)2 (Qx)3(Qx)4

Qx

3. Hnh thnh ng cung ngo i t


T gi tng gi hng ha XK tnh b ng ngo i t gi m c u hng ha XK tng
P*x (Sx)1 (P*x )1 (P*x)2 (P*x)3 (P*x)4 (Sx)2 (Sx)3 (Sx)4
S4 S3 S2 S1 S(d/f)
Ph n ny i di n cho ng cung

(Qx)1 (Qx)2 (Qx)3(Qx)4

Qx

(Qf)1

(Qf)2

Qf

71

4. M hnh cung c u ngo i t


M hnh cung c u ngo i t c hnh thnh d a trn s k t h p hai ng cung c u ngo i t c hnh thnh ph n trn
S(d/f) Sf
i m cn b ng c a th tr ng

S0 Df (Qf)0 Qf

4. M hnh cung c u ngo i t


T gi ph n nh s cn b ng trn th tr ng Cung c u trn th tr ng thay i cc ng cung c u d ch chuy n t gi thay i Nhi u y u t tc ng lm d ch chuy n cc ng cung c u

S(d/f)

Sf

S0 Df (Qf)0 Qf

4 M hnh cung c u ngo i t


B t c y u t no lm tng c u ngo i t ng c u d ch chuy n sang ph i t gi tng ln Cc y u t no lm d ch chuy n ng c u sang ph i?
Qf

S(d/f)

Sf

S0 Df Df (Qf)0 Df

72

4 M hnh cung c u ngo i t


B t c y u t no lm gi m c u ngo i t ng c u d ch chuy n sang tri t gi gi m Cc y u t no lm d ch chuy n ng c u sang tri?
Qf

S(d/f)

Sf

S0 Df Df (Qf)0 Df

4 M hnh cung c u ngo i t


Sf S(d/f)

Sf Sf

S0 Df (Qf)0 Qf

B t c y u t no lm tng cung ngo i t ng cung d ch chuy n sang ph i t gi gi m Cc y u t no lm d ch chuy n ng cung sang ph i?

4 M hnh cung c u ngo i t


Sf S(d/f)

Sf Sf

S0 Df (Qf)0 Qf

B t c y u t no lm gi m cung ngo i t ng cung d ch chuy n sang tri t gi tng Cc y u t no lm d ch chuy n ng cung sang tri?

73

5.2 CC Y U T LN T GI

NH H NG

1 M c l m pht tng i 2 M c li su t tng i 3 M c tng tr ng thu nh p tng i 4 Vai tr c a chnh ph 5 K v ng c a gi i u c

1 M c l m pht tng i
M t qu c gia c m c l m pht cao hn cc i tc thng m i th ng ti n c a qu c gia s gi m gi
S(d/f) S1 S0 (Sf)1 (Sf)0

(Df)1 (Df)0 Qf

(Qf)0

2 M c li su t tng i
T gi cn b ng c xu h ng gi m khi n i t tng gi so v i ngo i t
S(d/f) S0 S1 (Sf)0 (Sf)1

(Df)0 (Df)1 Qf

(Qf)0

74

3 M c tng tr ng thu nh p tng i


Cung ngo i t khng i
S(d/f) S1 S0 (Df)1 (Df)0 Qf (Sf)0 =(Sf)1

(Qf)0

4 Vai tr c a Chnh Ph
NHTW can thi p tr c ti p vo th tr ng ngo i h i tc ng ln t gi Chnh sch kinh t v m c a chnh ph tc ng lm thay i cc bi n s nh l m pht, li su t v tng tr ng thu nh p tc ng ln t gi Chnh Ph ban hnh ho c h y b cc hng ro thng m i tc ng ln t gi Cc lo i thu tc ng n cc dng lu chuy n hng ha v lu chuy n v n tc ng ln t gi

5 K v ng c a gi i u c
Gi i u c tc ng m nh ln cung c u cc ng ti n v do tc ng ln t gi Gi i u c k v ng m t ng ti n tng gi mua vo ng ti n v lm n ln gi Gi i u c k v ng m t ng ti n gi m gi bn ra ng ti n v lm cho n gi m gi Ho t ng c a gi i u c v a c th lm cho th tr ng b t n v a c th lm th tr ng bnh n

75

Chng 6
Cc h c thuy t v t gi

M C TIU
Gip ti p c n cc h c thuy t v t gi V n d ng cc h c thuy t v t gi phn tch v d bo s bi n ng c a t gi V n d ng cc h c thuy t ny a ra cc quy t nh trong cc ho t ng vay v n v u t

N i dung chnh
6.1 Ngang gi s c mua 6.2 Ngang gi li su t c b o hi m 6.3 Ngang gi li su t khng b o hi m 6.4 L thuy t k v ng khng thin l ch 6.5 Hi u ng Fisher Qu c T 6.6 M i quan h gi a cc h c thuy t

76

H c thuy t ngang gi s c mua


Purchasing Power Parity-PPP

N i dung
6.1.1 Quy lu t m t gi 6.1.2 Ngang gi s c mua tuy t i 6.1.3 Ngang gi s c mua tng i 6.1.4 Ngang gi s c mua k v ng 6.1.5 Cc nghin c u th c nghi m ki m ch ng PPP 6.1.6 PPP trong th c t

6.1.1 Quy lu t m t gi (The Law of One Price LOP)


Trong i u ki n th tr ng c nh tranh hon h o v khng t n t i cc y u t nh c c ph v cc ro c n thng m i, th cc m t hng gi ng h t nhau cc qu c gia khc nhau ph i b ng nhau n u o l ng b ng m t ng ti n chung Ho t ng kinh doanh chnh l ch gi l ng l c duy tr i u ki n cn b ng theo LOP

77

6.1.1 Quy lu t m t gi (The Law of One Price LOP)


Cng th c:

Pi =S.Pi*

V i Pi l gi c hng ho tnh b ng n i t Pi* l gi c a hng ho tnh b ng ngo i t S l t gi bi u th s n v n i t trn n v ngo i t

6.1.2 Ngang gi s c mua tuy t i (Absolute PPP)


Gi thi t: - Hng ho lu chuy n t do - Khng t n t i c c ph v n chuy n - Cc nh kinh doanh trung l p v i r i ro - LOP duy tr cho t t c cc m t hng N i dung: T i m t th i i m, gi c a r hng ho tiu chu n trong n c b ng gi c a r hng ho tiu chu n n c ngoi n u quy i v chung m t ng ti n

6.1.2 Ngang gi s c mua tuy t i (Absolute PPP)


-

Gi s : T n t i r hng ho tiu chu n c c th y n m t hng c s n xu t v trao i trong n c cng nh n c ngoi M t hng i c gi l Pi trong n c v Pi* n c ngoi M t hng i c t tr ng W i trong r hng ho tiu chu n trong n c v m t hng i c t tr ng W i* trong r hng ho tiu chu n n c ngoi, trong W i=Wi* Bi u th c: * *

W P = S
i i

WiPi

78

6.1.2 Ngang gi s c mua tuy t i (Absolute PPP)


Bi u th c: t P= Wi Pi v P*= W *i P *i , ta c bi u th c:

P=SP*
P l m c gi c a r hng ho tiu chu n trong n c P* l m c gi c a r hng ho tiu chu n n c ngoi

6.1.2 Ngang gi s c mua tuy t i (Absolute PPP)


Xc nh t gi theo PPP tuy t i: T i th i i m, n u bi t P v P* t gi c th xc nh theo bi u th c sau:

S =

P P*

N u P tng S tng, t c n i t gi m gi PPP tuy t i a ra m i quan h gi a t gi v m c gi c hng ho t i m t th i i m

6.1.2 Ngang gi s c mua tuy t i (Absolute PPP)


Nh c i m c a PPP tuy t i: C n nhi u gi thi t trong khi cc gi thi t a ra u khng th c t Cc n c dng t tr ng hng ho khc nhau tnh ch s gi c T n t i cc m t hng v d ch v khng th mua bn qu c t PPP tuy t i kh c th duy tr trong th c t

79

6.1.2 Ngang gi s c mua tuy t i (Absolute PPP)


V d : Gi s Vi t Nam v M s d ng r hng ho tiu chu n nh nhau tnh ch s gi c . Gi s gi c a r hng ho ny Vi t Nam l VND 11.000.000 v gi c a cng m t r hng ho nh th M l USD1.000. T gi cn b ng theo PPP tuy t i l bao nhiu? T gi ny s thay i th no n u gi c a r hng ho tng ln VND12.000.000 Vi t Nam?

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


N i dung: PPP tng i ni r ng, m c thay i t gi gi a hai th i i m b ng m c chnh l ch l m pht c a hai ng ti n. ng ti n no c m c l m pht cao hn ng ti n s gi m gi. M c gi m gi (g n) b ng m c chnh l ch l m pht c a hai ng ti n. Bi u th c

s=p-p*

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


Hnh thnh bi u th c bi u di n PPP tng i: P0* :gi c a RHHTC tnh b ng ngo i t t i th i i m 0 P1*: gi c a RHHTC tnh b ng ngo i t t i th i i m 1 P0: gi c a RHHTC tnh b ng n i t t i th i i m 0 P1: gi c a RHHTC tnh b ng n i t t i th i i m 1 p: m c l m pht trong n c p*: m c l m pht n c ngoi s: m c thay i t gi

80

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


Hnh thnh bi u th c bi u di n PPP tng i: T i th i i m 0, bi u th c theo PPP tuy t i l: *

P0=S0P0

T i th i i m 1, bi u th c theo PPP tng i l: *

P1=S1P1

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


Hnh thnh bi u th c bi u di n PPP tng i: Chia bi u th c th i i m 1 cho bi u th c th i i m 0:
P S P *1 1 = 1 * P0 S0 P 0

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


Hnh thnh bi u th c bi u di n PPP tng i: Ta c bi u th c tng ng:

(1+p)=(1+s)(1+p*)
Khai tri n bi u th c trn, ta c:

1+p=1+p*+s+sp*

81

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


Hnh thnh bi u th c bi u di n PPP tng i: B qua th a s sp* ta c bi u th c g n ng:

s=p-p*
Bi u th c trn bi u di n m i quan h gi a m c thay i t gi v t l l m pht hai qu c gia M c thay i t gi b ng m c chnh l ch l m pht L m pht trong n c cao hn t gi tng ng ti n trong n c (n i t ) gi m gi

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


PPP tng i d c ch p nh n hn so v i PPP tuy t i v: PPP tng i ch p nh n s t n t i c a cc y u t nh c c ph v n chuy n v ro c n thng m i Theo PPP tng i, gi cc m t hng gi ng h t nhau cc qu c gia khc nhau khng nh t thi t b ng nhau khi c o l ng b ng m t n v ti n t chung

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


PPP tng i dng xc nh t gi: Bi u th c chnh xc: 1+ p S1 = S 0 * 1+ p Bi u th c g n ng:

S1=S0(1+s)=S0(1+p-p*)

82

6.1.3 Ngang gi s c mua tng i (Relative PPP)


V d :Trong m t kho ng th i gian nh t nh, m c l m pht Vi t Nam l 10%, cn m c l m pht M l 6%. Gi s PPP tng i c duy tr m t cch chnh xc. T gi thay i nh th no n u t gi ban u l 15.000VND/USD?

6.1.4 Ngang gi s c mua k v ng (Ex-ante PPP)


PPP tuy t i v PPP tng i c g i l cc m u ngang gi s c mua quy c PPP k v ng c g i l m u ngang gi s c mua c a th tr ng hi u qu Bi u th c bi u di n PPP k v ng c hnh thnh trn c s phn tch hnh vi c a nh kinh doanh tham gia ho t ng u c trn th tr ng hng ho qu c t

6.1.4 Ngang gi s c mua k v ng (Ex-ante PPP)


M c l i nhu n k v ng trong vi c mua v n m gi m t r hng ho trn th tr ng hng ho trong n c l m c l m pht k v ng trong n c (p*) M c l i nhu n k v ng trong vi c mua v n m gi m t r hng ho trn th tr ng n c ngoi b ng t ng c a m c l m pht k v ng n c ngoi (p*e) v m c thay i t gi k v ng (se) N u cc nh kinh doanh ho t ng trn th tr ng hng ho l nh ng ng i trung l p v i r i ro v cc th tr ng hng ho l cc th tr ng hi u qu th m c l i nhu n trn hai th tr ng ph i nh nhau

83

6.1.4 Ngang gi s c mua k v ng (Ex-ante PPP)


Bi u th c bi u di n Ex-ante PPP:

pe=p*e+se
Hay

se=pe-p*e

M c thay i t gi k v ng b ng m c chnh l ch l m pht k v ng

6.1.5 Cc nghin c u ki m ch ng PPP


Cc nghin c u ki m ch ng PPP a n k t lu n chung sau: Ngang gi s c mua th ng khng c duy tr trong ng n h n; trong ng n h n, lun t n t i sai bi t gi a t gi p d ng trn th tr ng ngo i h i v t gi c quy nh b i PPP Tuy nhin, c cc b ng ch ng th c nghi m cho th y ngang gi s c mua c duy tr trong di h n

6.1.5 Cc nghin c u ki m ch ng PPP


Cc l do gi i thch t i sao PPP khng c duy tr trong ng n h n: S t n t i c c ph v cc ro c n thng m i lm cho PPP tuy t i khng c duy tr S t n t i c a cc m t hng khng trao i mua bn qu c t Cc n c s d ng cc t tr ng hng ho khc nhau xy d ng cc ch s gi c T gi cn ch u s tc ng c a cc y u t khc, nh: li su t, tng tr ng kinh t , chnh sch kinh t , tm l, ho t ng c a gi i u c

84

6.1.6 ng d ng PPP
PPP c th s d ng nh m t quy t c kinh doanh trn th tr ng ngo i h i T gi
P/P0 Sppp S Th i gian

6.1.6 ng d ng PPP
S(d/f)
S- t gi th tr ng

Sppp- t gi theo PPP

Th i gian S d ng quy t c PPP mua bn ngo i t

H C THUY T NGANG GI LI SU T C B O HI M
CIP-COVERED INTEREST PARITY

85

Ngang gi li su t c b o hi m (Covered Interest Parity CIP)


6.2.1 Xy d ng bi u th c i u ki n cn b ng CIP v n i dung CIP 6.2.2 Kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m CIA 6.2.3 H c thuy t CIP trong th c t 6.2.4 ngha c a CIP trong th c t

6.2.1 Bi u th c i u ki n cn b ng CIP v n i dung CIP


6.2.1.1 Cc gi thi t c a CIP 6.2.1.2 Xy d ng bi u th c bi u di n i u ki n cn b ng CIP 6.2.1.3 N i dung CIP 6.2.1.4 Tri n khai bi u th c CIP

6.2.1.1 Gi thi t c a CIP


- Cc th tr ng ti chnh ho t ng hi u qu v c nh tranh hon h o - Cc nh u t trung l p i v i r i ro - V n c lu chuy n t do gi a cc qu c gia - Khng t n t i chi ph giao d ch

86

6.2.1.2 Tnh hu ng
Gi s nh u t Vi t Nam c l ng ti n nhn r i th i h n 1nm v quy t nh u t trn th tr ng ti n t .
Nh u t Vi t Nam
s quy t nh u t
b ng ngo i t hay n i

C 2 l a ch n u t: Th tr ng ti n t trong n c; v Th tr ng ti n t n c ngoi

t ? T i sao?

Tnh hu ng Cc k hi u: S l t gi giao ngay, y t tr c ti p F l t gi k h n, y t tr c ti p i l li su t ng n i t i* l li su t ng ngo i t

Tnh hu ng
L a ch n u t b ng n i t : Nh u t c M n i t Nh u t mua tn phi u kho b c k h n 1 nm H ng m c li su t i Sau 1 nm, nh u t thu v c v n l n li s ti n:

V = M (1+i)

87

Tnh hu ng L a ch n u t b ng ngo i t : - Nh u t chuy n s ti n sang ngo i t : M ngo i t S - Mua tn phi u kho b c n c ngoi k h n 1 nm - H ng m c li su t i* - Sau m t nm, NT thu v :
V*= M(1+i*) S

Tnh hu ng L a ch n u t b ng ngo i t : Nh u t i m t v i r i ro h i oi phng ng a r i ro ny, NT k h p ng bn ngo i t k h n 1 nm ngay khi quy t nh u t vo th tr ng ny V i t gi k h n F, cu i k NT s thu v c v n l n li b ng n i t :


V* = M(1+i*)F S

Tnh hu ng So snh hai l a ch n u t Tr ng h p 1: M M (1 + i ) > (1 + i * ) F S Nh u t s l a ch n u t b ng ng ti n no? u t b ng n i t c l i hn

88

Tnh hu ng Tr ng h p 2:

M (1 + i ) <

M (1 + i * ) F S

Nh u t s l a ch n ng ti n no? u t b ng ngo i t c l i hn

Tnh hu ng Tr ng h p 3:

M (1 + i ) =

M (1 + i* ) F S

Hai l a ch n cho k t qu u t nh nhau. y chnh l i u ki n cn b ng c a th tr ng

Nh n xt
Hai l a ch n u t nh nhau th ph i cho k t qu u t (l i t c u t) nh nhau Tr ng h p 1 v 2 n u x y ra ch l tr ng thi t m th i c a th tr ng, b i khi cc ho t ng kinh doanh chnh l ch li su t s di n ra v a th tr ng tr v cn b ng (tr ng h p 3)

89

6.2.1.3 N i dung CIP (Covered Interest Parity)


N i dung CIP: Khi r i ro h i oi c b o hi m thng qua th tr ng h i oi k h n th l i t c c a m t ti s n ti chnh trong n c ph i b ng l i t c c a m t ti s n ti chnh c nh ng c tnh tng t n c ngoi

6.2.1.3 N i dung CIP (Covered Interest Parity)


p d ng CIP vo th tr ng ti n t : Khi r i ro h i oi c b o hi m thng qua th tr ng h i oi k h n th l i t c u t vo th tr ng ti n t trong n c b ng l i t c u t vo th tr ng ti n t n c ngoi N u i u ki n cn b ng ny b vi ph m, cc ho t ng kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m s x y ra cho n khi i u ki n cn b ng c ti l p

6.2.1.4 Tri n khai bi u th c bi u di n i u ki n cn b ng CIP


T bi u th c cn b ng (3) c th tri n khai c 4 bi u th c bi u di n i u ki n cn b ng CIP Bi u th c 1: Bi u di n CIP theo thu nh p g p Bi u th c 2: Bi u di n CIP theo thu nh p rng Bi u th c 3: T gi k h n theo i u ki n CIP Bi u th c 4: i m k h n theo i u ki n CIP

90

6.2.1.4 Tri n khai bi u th c bi u di n i u ki n cn b ng CIP


Bi u th c 1: Bi u di n CIP theo thu nh p g p F 1 + i = (1 + i * ) S Thu nh p g p c a ho t ng u t trong n c b ng thu nh p g p c a ho t ng u t c b o hi m r i ro t gi n c ngoi

6.2.1.4 Tri n khai bi u th c bi u di n i u ki n cn b ng CIP


Bi u th c 2: Bi u di n CIP theo thu nh p rng
F (1 + i * ) 1 S Thu nh p rng c a ho t ng u t trong n c b ng thu nh p rng c a ho t ng u t c b o hi m r i ro t gi n c ngoi i =

6.2.1.4 Tri n khai bi u th c bi u di n i u ki n cn b ng CIP


Bi u th c 3: T gi k h n theo CIP
F = S (1 + i ) (1 + i * )

T gi k h n c tnh b ng cch i u ch nh t gi giao ngay v i m t thng s ph n nh li su t c a hai ng ti n

91

6.2.1.4 Tri n khai bi u th c bi u di n i u ki n cn b ng CIP


Bi u th c 4:i m k h n
f = F S i i* S

i m hai ng h n ng h n

k h n b ng chnh l ch li su t c a ng ti n ti n c li su t cao hn gi m gi k ti n c li su t th p hn tng gi k

6.2.2 Kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m CIA (Covered Interest Arbitrage)


Gi s th tr ng tr ng h p:

M (1 + i ) <

M (1 + i * ) F S

Nh kinh doanh chnh l ch s ki m l i nhu n b ng cch no? Nn ki m l i nhu n b ng cch i vay n i t v u t c b o hi m r i ro t gi vo ngo i t

6.2.2 Kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m - CIA


Vi c ki m l i nhu n b ng cch i vay n i t v u t c b o hi m r i ro t gi vo ngo i t (hay ng c l i) g i l ho t ng kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m r i ro t gi (CIA) CIA l ng l c ti l p i u ki n cn b ng theo CIP

92

6.2.2 Kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m - CIA


Cc nh kinh doanh c th ti n hnh CIA theo cc b c sau: Hi n t i: B1: Vay n i t v i li su t i B2: Mua ngo i t theo t gi giao ngay S; m t n v n i t mua c 1/S n v ngo i t ; B3: u t vo ngo i t h ng li su t i*; L ng ngo i t cu i k d tnh thu c (1/S)(1+i*) B4: K h p ng bn k h n s ngo i t (1/S)(1+i*) theo t gi k h n F

6.2.2 Kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m - CIA


Sau m t nm: B5: Thu h i v n u t b ng ngo i t ; s ngo i t thu c l (1/S)(1+i*); B6: Th c hi n bn ngo i t theo h p ng k h n k; s n i t thu c l (F/S)(1+i*) B7: Hon tr v n vay v thanh ton li vay; s ti n 1+i L i nhu n thu c = (F/S)(1+i*)-(1+i)>0

6.2.2 Kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m - CIA


Cc ho t ng CIA lm thay i cung c u trn th tr ng ti n t trong v ngo i n c, th tr ng ngo i h i giao ngay va k h n Phn tch s bi n ng c a cc y u t i, F, S, i* Tr ng h p 2:

M (1 + i ) <

M (1 + i * ) F S

93

6.2.2 Kinh doanh chnh l ch li su t c b o hi m - CIA


Th tr ng ngo i h i k h n tc ng (1+i) tng, S tng, F gi m, (1+i) gi m F (1+i)gi m S Tc ng c a th tr ng lm cho 2 v c a phng trnh tr l i cn b ng

6.2.3 i u ki n CIP trong th c t


6.2.3.1 Nghin c u ki m ch ng CIP 6.2.3.2 i u ki n CIP v i chi ph giao d ch

6.2.3.1 Cc nghin c u th c nghi m ki m ch ng CIP


K t qu nghin c u ki m ch ng CIP cho th y: CIP c khuynh h ng c duy tr tng i chnh xc i v i cc ti s n ti chnh pht hnh trn cc th tr ng Eurocurrency. CIP khng c duy tr i v i cc ti s n ti chnh pht hnh trong ph m vi cc qu c gia, tuy nhin cc sai l ch khng l n m c lm cho cc giao d ch kinh doanh chnh l ch li su t c l i

94

6.2.3.1 Cc nghin c u th c nghi m ki m ch ng CIP


Nh ng nhn t lm CIP l ch trong th c t Chi ph cho cc giao d ch Can thi p c a Chnh Ph R i ro chnh tr Cc ro c n trong vi c lu chuy n v n Tnh khng ng nh t c a cc ti s n trn th tr ng

ng CIP
f A B
450

ng CIP D i-i* E

F i m Cn b ng n m trn ng CIP i m khng cn b ng s ti n d n v cn b ng

6.2.3.2 i u ki n CIP v i s hi n di n c a chi ph giao d ch


Cc k hi u Sa: T gi bn ra giao ngay Sb: T gi mua vo giao ngay Fa : T gi k h n bn ra Fb: T gi k h n mua vo ia: li su t cho vay ng n i t ib: li su t ti n g i c a ng n i t i*a: li su t cho vay c a ng ngo i t i*b: li su t ti n g i c a ng ngo i t

95

6.2.3.2 i u ki n CIP v i s hi n di n c a chi ph giao d ch


i u ki n th tr ng cho php nh kinh doanh ki m l i nhu n b ng cch i vay n i t v u t c phng ng a r i ro ngo i h i vo ngo i t ? Khi: F * 1 + ia < b (1 + ib ) Sa

6.2.3.2 i u ki n CIP v i s hi n di n c a chi ph giao d ch


i u ki n th tr ng cho php nh kinh doanh ki m l i nhu n b ng cch i vay ngo i t v u t c phng ng a r i ro ngo i h i vo n i t ? Khi: S 1 + ia * < b (1 + ib ) Fa

6.2.3.2 i u ki n CIP v i s hi n di n c a chi ph giao d ch


i u ki n th tr ng khng cho php cc nh kinh doanh ki m l i nhu n b ng ho t ng CIA? F * Khi: 1 + ia b (1 + ib ) Sa V

1 + ia
*

Sb (1 + ib ) Fa

y chnh l i u ki n cn b ng CIP v i s hi n di n c a chi ph giao d ch

96

6.2.3.2 i u ki n CIP v i s hi n di n c a chi ph giao d ch


V d : S(VND/USD)=16.200-16.300 iVND/3thng = 1%- 1.1%/thng iUSD/1nm =5% - 5.2%/nm F3thng(VND/USD)=16.300 16.400 Nn u t b ng ng ti n no? i vay b ng ng ti n no?

6.2.4 ngha c a CIP trong th c t


CIP dng xc nh t gi k h n CIP dng o l ng m c lu chuy n v n qu c t N u cc th l c th tr ng c php v n hnh m t cch t do th cc ngu n ti chnh s c phn b trn th gi i m t cch t i u nh t CIP gip cc doanh nghi p a ra cc quy t nh u t v ti tr ng n h n

L thuy t v t gi: Ngang gi li su t khng b o hi m


Uncovered Interest Parity

97

N i dung
6.3.1 N i dung UIP 6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP 6.3.3 ngha c a UIP trong th c t

6.3.1 N i dung UIP


Gi thi t: C cng gi thuy t v i CIP N i dung: M c d r i ro h i oi khng c b o hi m thng qua th tr ng h i oi c k h n, l i t c u t vo m t ti s n ti chnh trong n c b ng l i t c u t vo m t ti s n ti chnh c nh ng c tnh tng t n c ngoi

6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP
Cc k hi u: i l li su t n i t i* l li su t ngo i t S l t gi giao ngay, y t tr c ti p S* l t gi giao ngay k v ng vo cu i k u t se l m c thay i t gi theo t l

98

6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP
Tnh hu ng: M t nh u t c s ti n ban u K v mu n lm cho s ti n ny sinh l i b ng cch u t trn th tr ng ti n t k h n 1 nm Hai l a ch n u t: Th tr ng ti n t trong n c; v Th tr ng ti n t n c ngoi

6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP
L a ch n u t vo TTTT trong n c: Nh u t mua tn phi u kho b c k h n 1 nm H ng m c li su t i Sau m t nm, NT thu v c v n l n li s ti n:
M(1+i)

6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP
L a ch n u t vo TTTT n c ngoi NT ph i chuy n s ti n M sang ngo i t theo t gi giao ngay S Mua tn phi u kho b c n c ngoi k h n 1 nm H ng m c li su t i* Sau m t nm, NT thu v c v n l n li s ti n ngo i t
M(1+i)

99

6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP
L a ch n u t vo TTTT n c ngoi: NT ph i chuy n s ti n K sang ngo i t theo t gi giao ngay S Mua tn phi u kho b c n c ngoi k h n 1 nm H ng m c li su t i* Sau m t nm, NT thu v c v n l n li s ti n ngo i t : M
S (1 + i * )

6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP
L a ch n u t vo TTTT n c ngoi V i t gi giao ngay k v ng Se, cu i k NT s thu c c v n l n li b ng n i t l:

M (1 + i*) S e S

6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP
Theo UIP, hai l a ch n u t c th ni l nh nhau, u u t vo tn phi u kho b c v do v y k t qu u t (l i t c u t) nh nhau i u ki n cn b ng theo UIP
M (1 + i ) = M (1 + i*) S e S

100

6.3.2 Bi u th c bi u di n UIP
Bi u th c tng ng

se=i-i*
M c thay i t gi k v ng b ng m c chnh l ch li su t c a hai ng ti n ng ti n no c li su t cao hn, ng ti n s gi m gi; m c gi m gi b ng m c chnh l ch li su t c a hai ng ti n

6.3.3 ngha c a UIP trong th c t


Tnh hi u l c th c nghi m c a UIP hm l cc th tr ng ti chnh lin k t ch t ch v i nhau m c d c s hi n h u c a r i ro h i oi UIP c th s d ng kh o st m i lin k t li su t gi a cc qu c gia UIP cng c ngha i v i cc quy t nh u t v i vay c a cc doanh nghi p

H c thuy t v t gi:
L thuy t k v ng khng thin l ch

101

N i dung
6.4.1 Gi thi t 6.4.2 Khi ni m l thuy t k v ng khng thin l ch 6.4.3 Nguyn l th tr ng hi u qu 6.4.4 V d minh ho

6.4.1 Gi thi t
Th tr ng ngo i h i ho t ng hi u qu v c nh tranh hon h o Khng c chi ph giao d ch Cc nh kinh doanh trung l p v i r i ro Cc ti s n ti chnh c nh gi theo cc ng ti n khc nhau c th thay th cho nhau m t cch hon h o

6.4.2 N i dung
L thuy t k v ng khng thin l ch ni r ng t gi k h n m chng ta hi n ang quan st trn th tr ng l d bo khng thin l ch v t gi giao ngay k v ng trong tng lai Bi u th c:

F=Se

102

6.4.3 Nguyn l th tr ng hi u qu
N u nh t gi k h n khng b ng t gi giao ngay m th tr ng k v ng vo ngy m h p ng k h n o h n th cc nh u c s ti n hnh cc giao d ch trn th tr ng ngo i h i cho n khi t gi k h n b ng v i t gi giao ngay k v ng

H c thuy t v t gi HI U NG FISHER QU C T

Hi u

ng Fisher qu c t

6.5.1 Bi u th c Fisher 6.5.2 N i dung hi u ng Fisher Qu c T 6.5.3 ngha c a Hi u ng Fisher Qu c T

103

6.5.1 Bi u th c Fisher
Bi u th c Fisher a ra m i quan h gi a li su t danh ngha (i), li su t th c k v ng (re) v m c l m pht k pht (pe) Bi u th c Fisher d ng chnh xc:

1+i=(1+re)(1+pe)

6.5.1 Bi u th c Fisher
Bi u th c Fisher d ng g n ng:

i=re+pe
Hay:

re=i - pe

Li su t th c k v ng b ng m c chnh l ch gi a li su t danh ngha v m c l m pht k v ng

6.5.2 N i dung hi u ng Fisher Qu c T


N i dung: Hi u ng Fisher Qu c t ni r ng li su t th c k v ng l nh nhau gi a cc qu c gia c n i k t v i nhau v kinh t Bi u th c

re = r*e

104

6.5.3 ngha c a hi u ng Fisher Qu c T


ngha c a bi u th c Fisher? N u nh li su t th c k v ng l m t s m th, thay v u t vo th tr ng ti n t , nh u t s b v n u t vo cc lnh v c u t khc

6.5.3 ngha c a hi u ng Fisher Qu c T

Hi u ng Fisher Qu c T Hi u ng Fisher Qu c T c th c dng nh m t ch s bi u th : Tnh hi u qu c a cc th tr ng hng ho v ti chnh qu c t M c lin k t gi a cc th tr ng v n qu c t M c lin k t gi a cc th tr ng hng ho qu c t M c lu chuy n v n gi a cc qu c gia

6.6 M i quan h gi a cc i u ki n cn b ng M c thay i t gi


K v ng khng Thin l ch

S k v ng

Ngang gi S c mua k v ng

i m k h n gia tng hay kh u tr


Ngang gi li su t c b o hi m (CIP)

Ngang gi li su t khng b o hi m (UIP)

M c chnh l ch l m pht k v ng

Hi u ng Fisher Qu c T

M c chnh l ch li su t danh ngha

105

You might also like