1. 2.

LI M U NI DUNG 2.1. Quy nh v tha k trong c lut Tha k l s truyn li ti sn ca ngi cht cho ngi khc theo di chc

hoc theo quy nh ca php lut. Trong c lut Vit Nam, nh lm lut quy nh lut tha k theo li ch lu di ca gia nh ph h, nhm cng c nn tng gia nh v m bo cho s lu truyn dng di t i ny sang i khc. Nhng quy nh ca c lut v tha k c chia thnh 3 vn chnh nh sau: 2.1.1. Tha k theo di chc y l loi tha k pht sinh do ch ca ngi lp di chc. Hnh thc ny tn trng quyn t quyt ca ngi c ti sn. Theo iu 390 QTHL, cha m phi liu sc khe ca mnh nh th no m lo lm chc th li ti sn cho con ci. Quy nh ny th hin ch c lp, t ch ca ngi lp di chc, trnh s tranh chp ti sn v sau. HVLL khng nh: Nu ng b, cha m di chc chia ca th tn trng cng khng c i tha kin. bo m tnh hp php ca di chc, QTHL quy nh ti iu 366 Ngi lm chc th vn kh m khng nh quan trng trong lng vit thay v chng kin th b pht 80 trng, pht tin theo vic nng nh. Chc th vn kh y khng c gi tr. Nu bit ch m vit ly th c. Tuy nhin HVLL li khng quy nh v th thc vit di chc. V hnh thc c 2 li di chc l chi chc vit v di chc ming. V thi im m tha k, HVLL c quy nh: ang lc tang cha m m anh em tch h khu, chia hn gia sn th pht 80 trng. Nh vy cn c ch tang gia nh, chng ta c th thy thi im pht sinh tha k theo HVLL l sau khi tang cho cha m 3 nm. Lut ghi r l 5 nm tr ln mi gii quyt v tha kin chia gia ti in sn; tr trng hp c vn bn chia np ln cng vn t bn t c tht th phi gii quyt, theo ngi ch c khng c chia, khng c chuc. Ngha l ti sn c chuyn quyn, mi tha kin u khng c gi tr (iu 89 HVLL).

2.1.2. Tha k theo php lut Hnh thc ny p dng khi khng c di chc, hoc c kin co v ti sn. Vi hnh thc tha k ny th trong khi ti sn ca v chng cn phi c s phn bit ti sn ring ca ngi v, ngi chng v ti sn chung1. Trong c php, di sn ch truyn cho nhng ngi tha k khi cha hoc m cht i. QTHL quy nh rt r cc trng hp c th xy ra cng nh cch phn chia tha k: Trng hp v chng khng c con m mt ngi cht, ny sinh quan h ti sn i vi ti sn ring, ti sn chung ca v chng; phn chia di sn i vi loi di sn l tch sn v tiu sn. Quy nh ti iu 375 QTHL. Trng hp hai v chng c con chung: quy nh ti iu 376, 377, 379, 388, 389 QTHL. Trng hp ngi chng cng v trc c con, v sau khng c con m ngi chng cht trc; ngc li v cng chng trc c con, chng sau khng c con m ngi v cht trc: quy nh ti iu 374 QTHL. QTHL cng quy nh v vic tha k ca con nui ti iu 380, 381. Ngoi ra cng c quy nh v tc quyn tha k ca con ci nu phm ti bt hiu (t co, mng chi, nh git ng b cha m, tri li khng chu tang) ti iu 506 QTHL. HVLL quy nh tha k thng thng mt cch gin tip iu 82, 83. V din v hng tha k: ch yu l con trai vi phn tha k bng nhau. Con trai dng chnh, dng nhnh tr ngi lm quan c tp m, th trc hy con chu dng chnh tha k ti sn. Khi phn chia gia ti, in sn th khng cn bit l th, thip, n sinh m ch phi chia u cho s con (l 1 iu 83). Con nui hoc con r c cha m yu du c th chm chc cho ti sn, con tha t khng c php can thip.
1

V Vn Mu: Php lut din ging quyn th nht. Quyn th nht, tp II. Nh xut bn

Si Gn, 1975, tr. 166.

Nu khng c con th hng tha k th hai l cc thn thuc trong gia tc. Ti sn ca h ng tng qu l khng c ngi ng k tha th giao cho con gi h nhn lnh. Nu khng c con gi th cho php quan a phng trnh by sng t ln thng ty tnh ton hp l vic sung cng (iu 83). 2.2. Tha k hng ha Hng ha l nhng ti sn do mt ngi thit lp ra xung vo s phng t cha m hai chnh v chng ng s. Ngi c hng hng ha, trn nguyn tc, l con trai c trong ngnh trng. Khng c con trng th chn chu trai trng. Khng c con chu trong ngnh trng th mi chn n ngnh th2. Vic gi phn hng ha, thc hin ngha v ca con chu i vi t tin khng c s phn bit a v, vai tr ca mi ngi (iu 388 QTHL). Vic lp hng ha c t ra khi mt ngi lc cn sng c tha hng phn hng ha do tin thn thit lp, n khi ngi y qua i th mt phn hng ha s c chuyn nghip theo nguyn tc trn. Nu ngi cha cht m khng kp lm chc th, nhng c li gia sn cho cc con, th bn phn cc con lc chia ti sn phi trch 1/20 lp lm ca hng ha v giao cho ngi con trng (iu 388, 391 QTHL). QTHL cn d liu cc trng hp c th xy ra i vi ngi nhn hng ha nh b bnh tm thn, h hng, ch sinh con gi ti cc iu 392, 393, 394, 395, 398, 399. HVLL quy nh ngha t lp t phi l ngi trong thn tc v ngi thn thuc mun c hng phn hng ha phi hi t 4 iu kin l ng tng (iu 76 HVLL). Khi mt gia nh tuyt t, khng cn ai trong h c th k t, th con gi ca ngi cht c nhn ti sn tha k (iu 85 HVLL). Nu gia nh tuyt t khng c c con gi th cho php giao ti sn y cho mt gia nhn lo vic t t, v s gia sn c giao khng c qu 30 mu rung v 3000 quan tin (ch d nm Thiu Tr 4)3.

V Vn Mu: Php lut din ging quyn th nht. Quyn th nht, tp II. Nh xut bn Si Gn, 1975, tr. 166.
3

V Vn Mu: Dn lut khi lun. B Quc gia gio dc xut bn, Si Gn, 1958, tr.237.

Ngi nhn hng ha c ngha v phi phng t gia tin, ngha v qun l ti sn hng ha (iu 87 HVLL) v ngha v ch nh ngi tha t thay mnh sau khi mnh qua i (iu 306, 307 HVLL). 3. Nhng im c sc v ch nh tha k trong c lut Vit Nam Ch nh tha k trong Quc triu hnh lut tn trng phong tc tp qun, truyn thng tt p ca dn tc ta: Php lut quy nh, trc khi chia tha k di sn ca cha m, cc con phi dnh 1/20 di sn lm hng ha th cng cha m. Th cng l truyn thng tt p, l bn sc vn ha ca ngi Vit. Ngy nay, php lut dn s ca nc ta k tha ti iu 670 BLDS 2005. C lut quy nh nhng ngi khng nghe lnh ng b, cha m th mt quyn tha k. y l quy nh va mang tnh php l va mang tnh o l, gio dc con chu phi bit vng li b trn, khng c v tranh ginh ca ci m gy mt on kt trong gia nh. Xut pht t tinh thn , php lut s iu chnh vic nhng quyn tha k gia nhng ngi tha k vi nhau. Ch nh tha k trong c lut phn no cho thy s bnh vc quyn li ngi ph n c bit trong BLH. Chng hn nh ngi v - m c ti sn ring, c quyn nh ot i vi ti sn y, ngi m c ton quyn quyt nh ai c tha k ti sn (iu 374 BLH). c bit, ngi con gi trong gia nh cng c quyn tha k nh con trai v c hng k phn bng vi con trai, con gi cn c th c gi hng ha th cng ng b, cha m. (4 iu b sung v lut hng ha, 9 iu chm chc b sung v lut hng ha BLH)4. 4. KT LUN

Quc Triu Hnh Lut. NXB Thnh ph H Ch Minh, tr.152, 153, 154,155,156