MT CC TT CA MT CCH SA

A. PHNG PHP GII BI TP

1. im cc cn, im cc vin:
a. im cc cn C
C
:
- Mt iu tit ti a
- Tiu c ca mt f
min
OC
C
= : khong nhn r ngn nht
b . im cc vin C
V
:
- Mt khng iu tit
- Tiu c ca mt f
max
-
OC
V
: khong nhn r di nht
2. Mt khng c tt: L mt khi khng iu tit c tiu im nm trn
vng mc: OC
C
= 25cm, OC
V
=
- Gii hn nhn r ca mt [C
C
;C
V
]
- Khi chuyn t trng thi quan st vt v tr cch mt d
1
sang trng thi
quan st vt v tr cch mt d
2
th bin thin t ca mt l:
2 1
1 1
D
d d
D = -
Lu : d
1
v d
2
tnh bng n v mt (m)
p dng: Khi chuyn t trng thi khng iu tit sang trng thi iu tit
ti a th:
C V
1 1
D
OC OC
D = -
Lu : OC
C
v OC
V
tnh bng n v mt (m)
mt khng nhn thy vt khi vt c t bt k v tr no trc knh th
knh eo cch mt mt khong l c t:
C
1
D
OC l
<-
-
2. Mt cn th l mt khi khng iu tit c tiu im nm trc vng
mc.
- f
max
< OV vi OV l khong cch t quang tm thu tinh th ti vng mc
- OC
C
= < 25cm
- OC
V
c gi tr hu hn
- Cch sa (c 2 cch, cch 1 c li nht thng c s dng)
Cch 1: eo thu knh phn k nhn xa nh ngi bnh thng, tc l vt
v cc cho nh o qua knh nm im cc vin.
1
d = , d = - O
K
C
V
= - (OC
V
l)
vi l = OO
K
l khong cch t knh ti mt.
Tiu c ca knh f
k
= d = - (OC
V
l)
Knh eo st mt l = 0: f
k
= - OC
V
Cch 2: eo thu knh phn k nhn gn nh ngi bnh thng, tc l
vt t cch mt 25cm cho nh o qua knh nm im cc cn.
d = (25- l)cm, d = - O
K
C
C
= -(OC
C
- l)
Tiu c ca knh:
K
dd'
f 0
d d'
= <
+
4. Mt vin th:
a. nh ngha: L mt khi khng iu tit c tiu im nm sau vng mc.
f
max
> OV; OC
C
= > 25cm
im cc vin o sau mt.
b. Cch sa
eo thu knh hi t nhn gn nh ngi bnh thng, tc l vt t cch
mt 25cm cho nh o qua knh nm im cc cn.
d = (25-l)cm, d = - O
K
C
C
= l- OC
C
vi l = OO
K
l khong cch t knh ti mt.
Tiu c ca knh:
k k
k
dd' 1 d d'
f 0, D 0
d d' f dd'
+
= > = = >
+
5 Mt lo (mt bnh thng khi v gi) l mt khng c tt
f
max
= OV, OC
C
= > 25cm (ging mt vin th), OC
V
=
Cch sa nh sa tt vin th khi ngm chng cc cn.
Gc trng vt : L gc hp bi hai tia sng i qua mp ca vt v quang
tm ca thu tinh th Vi AB l on thng t vung gc vi trc chnh ca mt
c gc trng th:

AB AB
tan ; l OA
OA l
a = = =
2
Nng sut phn li ca mt
Min
L gc trng nh nht gia hai im m mt
cn c th phn bit c hai im .
Lu : mt phn bit c 2 im A, B th A, B [C
C
; C
V
] v
min

Bi 1: Mt mt ngi cn th c khong thy r ngn nht l 12,5cm v c gii
hn nhn r 37,5cm .
a. Hi ngi ny phi eo knh c t bng bao nhiu nhn r c cc
vt v cc m khng phi iu tit ?Ngi eo knh c t nh th no th
s khng nhn thy r c bt k vt no trc mt ?Coi knh eo st mt .
b. Ngi ny khng eo knh ,cm mt gng phng t st mt ri dch
gng li dn ra xa mt v quan st nh ca mt qua gng .Hi t ca thu
tinh th thay i nh th no trong khi mt nhn thy r nh ? ln ca nh v
gc trng nh c thay i khng?Nu c th tng hay gim ?
Hng dn gii:
a. Khong cch t mt n im cc vin :
OC
V
=12,5cm+37,5cm=50cm.
Knh t st mt nn tiu c ca knh l :f=-OC
V
=-50cm=-0,5m
t ca knh l D=1/f=1/-0,5=-2ip
- Nu knh l thu knh hi t th nh o s nm trc knh t st knh n xa
v cng tc l lun c nhng v tr ca vt c nh o nm trong gii hn nhn r
ca mt v mt c th nhn r c cc vt .
-Vi thu knh phn k nh ca mi vt l o nm trong khong t knh n
tiu im nh FNu F nm bn trong im cc cn C
C
th mt khng th nhn r
c bt c vt no :
OF<OC
C
-f<12,5cmf>-12,5cm=-0,125m
D=1/f<1/-0,125=-8ip
b. Khi gng li n v tr m nh ca mt trong gng hin ln im cc
cnC
C
th mt phi iu tit ti a , tiu c ca thu tinh th nh nht .Khi a ra
xa,khong cch gia mt v nh tng ln do tiu c ca thu tinh th tng dn
nh hin r nt trn vng mc .Khi nh hin ln im cc vin C
V
th mt
khng phi iu tit , thu tinh th c tiu c ln nht .
nh qua gng phng c cao lun bng vt i xng vi vt qua gng
khng ph thuc vo khong cch t vt n gng . Tuy nhin gc trng nh gim
v khong cch t nh n mt tng ln .
Bi 2:
1. Mt ngi khi khng eo knh c th nhn r cc vt t gn nht cch
mt 50cm.Xc nh t ca knh m ngi cn eo st mt c th nhn r
cc vt t gn nht cch mt 25cm .
2. t mt vt phng nh AB trc mt thu knh . Trn mn vung gc vi
trc chnh , pha sau thu knh ,thu c mt nh r nt ln hn vt ,cao 4cm.Gi
vt c nh,dch chuyn thu knh dc theo trc chnh 5cm v pha mn th phi
dch chuyn mn dc theo trc chnh 35cm mi li thu c nh r nt cao 2cm .
a. Tnh tiu c ca thu knh v cao ca vt AB.
3
b.Vt AB ,thu knh v mn ang v tr c nh cao 2cm.Gi vt v mn c
nh .Hi phi dch chuyn thu knh dc theo trc chnh v pha mn mt on
bng bao nhiu li c nh r nt trn mn? Trong khi dch chuyn thu knh th
nh ca vt AB dch chuyn nh th no so vi vt?
Hng dn gii:
1. Khi eo knh ,ngi nhn nh o ca vt qua knh .
Vt cch mt (ngha l cch knh)khong ngn nht d=25cm th nh im cc cn
ca mt ,cch mt 50cm.Do nh l o nn d=-OC
C
=-50cm .
Cng thc thu knh :
cm
d d
d d
f
d d f
50
1 1 1

+
t ca knh :D=1/f=1/0,5=2ip
2. a. Tnh f v AB .
Do nh A
1
B
1
hng c trn mn nn y l nh tht v thu knh l thu
knh hi t.
Khi c nh A
1
B
1
ta c :
) 1 (
1 1 1
1 1
d d f
+
Khi c nh A
2
B
2
ta c :
2 2
1 1 1
d d f
+
(2)
Dch thu knh ra xa vt 5cm :d
2
=d
1
+5 (3)
Nu dch chuyn mn ra xa vt m c nh trn mn th
d
2
=d
1
+(35 5) =d
1
+30.
Khng tho mn (1) v (2).
Phi dch chuyn mn li gn vt (hv):d
2
=d
1
- 40(4)
Mt khc,A
1
B
1
=2A
2
B
2
nn k
1
=2k
2
.
) 5 (
) 5 (
. 2
;
1 1
2 2
2
2
1 1
1
1
+

d f
f
d f
f
d f
f
d
d
k
d f
f
d
d
k
T (5)d
1
=f+5,d
2
=f+10;t (1)d
1
=(f+5)f/5; t (2) suy ra :d
2
=(f+10)f/10
Thay vo (4):(f+10)f/10=(f+5)/f 40 suy ra f=-20cm (loi)v f=20cm
d
1
=f+5=25cm suy ra k
1
=-4 suy ra AB=1cm
b.Tm dch chuyn ca thu knh .
Theo trn khi c d
2
=30cm th d
2
=60cm.Khong cch t AB n mn khi c
nh A
2
B
2
l :
L
0
=d
2
+d
2
=90cm
0
0 2 0
2
2
2
2
2
2
2
2 0
+

+ f L d L d
f d
d
f d
f d
d L
Vi L
0
=90cm v f=20cm ,ta c :
Phng trnh c hai nghim : 0 1800 90
2
2
2
+ d d , d
21
=30cm ( l v tr ca
thu knh trong trng hp cu a) ,d
22
=60cm ( l v tr th 2 ca thu knh cng
c nh r nt trn mn )
4
li c nh r nt trn mn ,phi dch chuyn thu knh v pha mn
30cm .
Xt s dch chuyn ca nh :
Khong cch gia vt v nh tht :
f d
d
d d L

+
2
(ch xt d>0)
Kho st s thay i L theo d:
Ta c o hm :
0
) (
2
2
2

f d
df d
L
khi d=0(loi) v d=2f
Bng bin thin :
--- f 2f
L - 0 +
L
L
min
=4f
T bng bin thin thy khi d=2f=40cm th khong cch gia vt v nh c
mt gi tr cc tiu L
min
=4f=80cm<90cm
Nh vy trong khi dch chuyn thu knh t v ttr d
21
=30cm n d
22
=60cm
th nh ca vt dch chuyn t mn v pha vt n v tr gn nht cch vt 80cm ri
quay tr li mn.
Bi 3: Mt ngi khng eo knh c th nhn r cc vt cch mt xa nht 210cm
.Ngi y dng mt gng cu li hnh trn ,ng knh ra gng bng 8cm ,bn
knh cong bng 400cm , quan st cc vt pha sau mnh.Mt ngi y t trn
trc chnh ca gng v cch gng 50cm .
a.Nu ngi y nhn thy r trong gng nh ca mt vt nh th khong
cch ln nht t vt n gng theo phng trc chnh bng bao nhiu?
b.Mt vt hnh trn t vung gc vi trc chnh ca gng ,tm ca vt
trn trc chnh ,cch gng 600cm.Hi bn knh ln nht ca vt bng bao nhiu
th ngi c th thy r nh mp ngoi ca vt ?
Hng dn gii:
a. Ta c :MA=MO+OA=MO+|d| (1)
|d|=MA-MO=210-50=160cm (nh o phi nm C
V
)
Vy d=-160cm
V OA= d =df/(d-f ) m f=R/2=400/2=200cm
d
max
=800cm=8m .
b. Xc nh v tr ca M ,nh ca mt M to bi gng :
cm
f OM
f OM
f d
df
d OM 40
200 50
) 200 ( 50
' '
+

Ta c :
5
cm tg OM BO tg BM BN R
OM
OP
tg
64 1 , 0 ) 40 600 ( ) ' ( . '
1 , 0
40
4
'
max
+ +

Bi 4: Mt ngi mt khng c tt ,c th nhn r cc vt cch mt t 20cm n

v cc.Ngi ny t mt ti tiu im ca mt knh lp ,quan st mt vt nh qua
knh trong trng thi khng iu tit .T v tr ny ,dch chuyn vt mt on ln
nht l 0,8cm dc theo trc chnh ca knh th vn cn nhn r nh.
Tm tiu c ca knh lp v tnh khong cch ngn nht gia hai im trn vt m
mt vn cn phn bit c khi nhn qua knh lp.Bit nng sut phn li ca mt
ngi ny l
min
=3.10
-4
rad.
Hng dn gii:
Ta c :
'
1 1
' ' '
2 2 2
d d f
MA MO OA D f d

+
hay
'
2
D f d
hay
'
2
20(1) d f D f
V nh dch chuyn cng chiu vi vt nn
' '
2 1 2 1
d d d d > <
Vy d
2
= d
1
- 0,8 . (2)
Thay (1) vo (2) vo cng thc thu knh :
' 2
2 2
1 1 1 1 1 20 0,8
0,8 20 20, 8 16
f f
f d d f f f f
+
+ +
+
Bin i :
2 2
2 20,8 20, 8 16
4 (3)
f f f f
f cm
+
t
Knh lp l thu knh hi t : f= 4cm
bi gic ca knh lp:
' '
' '
0
( ) ( )
. . (4)
( ) ( )
D f d D D f d
G k
f l d f l d d l

+
'
0 '
( )
(5)
( )
f l d
D f d

bi gic G ln nht, ta phi ngm chng im cc cn ngha l

d=-D=-20cm .
Thay s vo (5) :
0
0, 2
5

Khi
4
min
3.10 rad


th
4 4
0 min
0, 2.3.10 0, 6.10 ( ) rad


Khong cch ngn nht gia hai im trn vt l :
4 6
min 0min
. 0, 2.0, 6.10 12.10 12 AB D m m

.
Bi 5: Mt ngi ch nhn r cc vt cch mt t 10cm n 40cm .Mt ngi
mc tt g ? Khi eo st mt mt knh c t D=-2,5ip th ngi c th nhn
r nhng vt nm trong khong no trc mt?
Hng dn gii:
6
Mt ngi khng nhn c cc vt xa v cc nn mt b tt cn th .
t C
V
l im cc vin ca mt ( theo bi OC
V
= 40cm ) Khi eo knh L
nu mt nhn thy im xa nht K
V
th c ngha l nh ca K
V
to bi knh L l
im cc vin C
V
.
Vy :
OK
V
= d
V
v OC
V
=
'
V
d
hay
'
40
V V
d OC cm
nn
'
'
V
V
V
d f
d
d f

vi f=1/D =1/-2,5 =-0,4 m= - 40cm

Thay s :
40( 40)
13, 3
10 40
V
d cm


+
Vy khi eo knh , mt c th nhn r cc vt trong khong (13,3cm n v
cng) .
Bi 6: Mt ngi eo st mt mt knh c t D=-1,25p th nhn r nhng vt
nm cch mt trong khong t 20cm n rt xa .mt ngi ny mc tt g?Xc nh
gii hn nhn r ca mt ngi y khi khng eo knh ?
Hng dn gii:
Tiu c ca thu knh l :
f =1/D = 1/-1,25 = -0,8 m=-80cm
Vt rt xa tc l d=

cho nh d= f=-80cm l nh o trc thu knh Tc

trc mt ) l 80cm . Vy im cc vin cch mt 80cm <

nn mt l mt
cn th .
Vt t cch mt l d= 20cm cho nh cch mt l d :
Bi 7: Mt ngi cn th c gii hn nhn r t 20cm n 50cm.C th sa tt cn
th ca ngi bng hai cch :
- eo knh cn L
1
khong thy r di nht l v cc (c th nhn r vt
rt xa)
- eo knh cn L
2
khong thy r ngn nht l 25cm (bng khong thy
r ngn nht ca mt thng ).
a. Hy xc nh s knh ( t)ca L
1
v L
2
.
b. Tm khong thy r ngn nht khi eo knh L
1
v khong thy r di nht
khi eo knh L
2
.
c. Hi sa tt cn th theo cch no c li hn ?V sao ?
Gi s knh eo st mt .
Hng dn gii:
a. Xc nh s knh :
- Khi eo knh L
1
:
Qua L
1
vt v cc cho nh o im cc vin ca mt cn .
Nh vy :
1
1
1 1
1 1
1
; ' 50 50 0, 5
50
1/ 1/ 0, 5 2
d d cm f cm m
f
D f dp
+

7
- Khi eo knh L
2
:
Vt cch mt 25cm cho nh o im cc cn ca mt
Nh vy :
d
2
=25cm ; d=-20cm
Suy ra :
2
2
2 2
1
1/ 25 1/ 20 100 1
1/ 1
f cm m
f
D f dp
+

b. Tm khong thy r :
- Khong thy r ngn nht khi eo knh L=1
:
Vt ch c th t gn mt nht v tr cho nh o im cc cn ca mt .
Nh vy :
'
1 1
1 1
1 '
1 1
20 , 50
'
33, 3
d cm f cm
d f
d cm
d f

Vy khong thy r gn nht khi eo knh L

1
l 33,3 cm
- Khong nhn r xa nht khi eo knh L
2
Vt ch c th t xa mt nht v tr cho nh o im cc vin ca mt .
Nh vy :
'
2 1
'
2 2
2 '
2 2
50 , 100
100
d cm f cm
d f
d cm
d f

Vy khong thy r xa nht khi eo knh L

2
l 100cm .
Bi 8: Mt ngi ng tui khi nhn cc vt rt xa th khng phi eo knh .Khi
eo knh c t 1 ip s c c sch t cch mt gn nht l 25cm .
a. Xc nh gii hn nhn r ca mt ngi ny khi khng eo knh ?
b. Xc nh bin thin t ca mt khi chuyn t trng thi quan st vt
cch mt 100cm v trng thi quan st vt cch mt 50cm ?
c.Ngi ny khng dng knh trn m dng mt knh lp trnvnh ghi X5
quan st mt vt nh .Mt t cch knh lp 10cm(Ly =25cm).Hi phi t vt
trong khong no trc knh lp.
Hng dn gii:
a Mt c im cc vin
- t ca knh :
D=1/ff=1/D=100cm
AB qua TK O c nh AB C
C

Vt cch mt 25cm ,mt st knh ;ta c d=25cm
p dng ct thu knh ta tm c d =-100cm/3 tc l OC
C
=100cm/3.
Vy khi khng eo knh mt nhn r trong khong t 100cm/3 n v cng .
b.Xc nh D
8
- Khi quan st vt cch mt 100cm =1m th nh vng mc , t ca mt
D
1
. Ta c :
) 1 (
1
1
'
1
1
+
d
D
- Khi quan st vt cch mt 50cm th nh vn vng mc t ca mt l
D
2
.
) 2 (
5 , 0
1
'
1
2
+
d
D
Vi l khong cch t quang tm ca mt n vng mc .
dp D D D 1
1 2

Vy t tng ln 1 ip .
c. Dng knh lp :
cm f
f
G 5
25
5
.
A
1
B
1
C
C
: d
C
=-OC
C
=-(MC
C
-MO)=-(100/3-10)=-70/3cm
Suy ra d
C
=4,12cm
A
1
B
1
cc vin : d
V
=-OC
V
=-(MC
V
- MO)=-(-10)=-
Suy ra d
V
=f=5cm
Vy vt phi t trong khong t 4,12cm n 5cm trc knh lp .
Bi 9: Mt mt ngi c im cc cn cch mt 50cm v im cc vin cch mt
500cm .
a. Ngi phi eo knh g v c t bao nhiu c th c sch cch
mt 25cm?
b. Khi eo knh trn ,ngi c th nhn thy r cc vt trong khong no ?
c. Ngi y khng eo knh v soi mt vo mt gng cu lm c bn knh
R=120cm .Hi gng phi t cch mt bao nhiu mt ngi c nh cng
chiu v v tr cc cn ca mt .Tnh bi gic ca gng trong trng hp ny
( 1, 2 coi knh eo st mt)
Hng dn gii:
a. Tm t ca knh :
Theo u bi knh t st mt .
c sch gn nht th nh ca dng ch phi im cc cn ca mt .
Ta c : d=25cm ;d=-(OC
c
- OO
k
)=-(50-0)=-50cm
'
'
. 25.( 50)
50
(25 50)
d d
f cm
d d


+

thu knh l thu knh hi t

t : D=1/f=1/0,5=2dp
b. Khong thy r ca mt khi eo knh :
Khi eo knh c th nhn vt v tr xa nht , nh ca vt qua knh l nh o ,
nm ti im cc vin ca mt .
'
' 500
500.500
45, 45
' ( 500 50)
V
d OC cm
d f
d cm
d f

;
9
Khong nhn r khi eo knh :
25 45, 45 cm d cm
3. V tr ca gng :
Tiu c ca gng : f=R/2 =60cm
nh cng chiu qua gng cu lm th nh l o (d<0) v d<f.
Khi v tr cc cn ,ta c :
'
' ' 50 ' 50
c
d d d d OC AA cm d d +
Mt khc :
2
. ' ( 50)
60 170 3000 0
' ( 50)
d d d d
f d d
d d d d

+
+ +
Gii phng trnh trn ta c d
1
= 20cm , d
2
=150cm
Nghim d
2
>f b loi v cho nh tht
Vy gng phi t cch mt d=20cm v nh cch gng
' 30 d cm
.
Tnh bi gic ca gng :
0 0
tan
tan
G


;
0
tan ; '
' '
tan
'
c
c
AB
AA OC
OC
A B
AA

Vy
' ' ' 30
1, 5
20
A B d
G k
AB d

Bi 10: Mt ngi cn th v mt ngi vin th ln lt quan st nh ca mt vt
nh qua mt knh lp .Khi nhn qua knh lp h u t mt cch knh lp mt
khong nh nhau .
Hi i vi ngi no vt quan st phi t gn knh lp hn ,khi hai ngi
u ngm chng im cc cn ca mt mnh ?
Hng dn gii:
Ngi quan st no t vt gn knh lp hn
' '
1 2
C V
C C
OC OC
d d
<
<
V d<0 suy ra ( (-d
1
) < ( -d
2
)
10

A
A
B
B

0
C
Theo cng thc thu knh :
1/f =1/d +1/d
1 1
1/
'
f
d d
+

V ( -d
1
) < (- d
2
) nn d
1
< d
2
: Ngi cn th t vt gn knh hn .
Bi 11: Mt ngi cn th ch nhn r nhng vt trc mt t 14cm n
38cm.Ngi ny quan st mt vt nh AB qua mt knh lp c tiu c 4cm.Mt
t cch knh 10cm.
a. Phi t vt khong no trc knh lp ngi y nhn r nh ca vt .
b. Tnh bi gic ca knh khi ngi y ngm chng im cc cn v
ngm chng im cc vin .
Hng dn gii:
a. vt AB nm trong khong no ?
- S to nh :
L M
' ' ' '
1 1 2 2
AB AB A B
. d
1
d
1
d
2
d
2

- Khi ngm chng cc cn C

C
( d
2
= OC
C
= 14cm)
Ta c : d
2
= a- d
1

'
1 2
10 14 4 d a d cm
'
1
1 '
1
2
L
L
d f
d cm
d f

Ta c : d
1
=a- d
2
= 10-38=-28cm
'
1
1 '
1
3, 5
L
L
d f
d cm
d f

Vy vt t trc knh t 2cm n 3,5cm

b. b gic : Hc sinh t lm
- Khi ngm cng cc cn
Bi 12: Mt mt ngi c im cc vin cch mt 50cm v bin thin t t
trng thi khng iu tit n trng thi iu tit ti a l 8p .
a. Hi im cc cn ca mt ngi y cch mt bao nhiu ?
b. Ngi y quan st mt vt nh bng cch dng 1 knh lp c tiu c
5cm .mt t ti v tr m bi gic ca nh khng ph thuc cch ngm chng
.Hy xc nh v tr t mt v tnh bi gic ca nh khi .
Hng dn gii:
a. t ca mt khi iu tit ti a ( vt C
c
)
1 1
max (
c
D
OC OV
+
OV l khong cch t thu tinh th n vng mc )
- t ca mt khi khng iu tit ( vt C
V
)
1 1
min (
V
D
OC OV
+
OV l khong cch t thu tinh th n vng mc )
11
max min
1 1
8
c v
D D
OC OC

T ta tnh c OC
c
=10cm
b. Xc nh v tr t mt
.
.
.
' ( ) .
D f D f D
G k
d f
d l f d d f l f l
l
f d
_

_


+ +
,
+

,
( v
' 0 d >
)
Mun G khng ph thuc vo d th f-l=o suy ra l=f =5cm
Bi 13: Mt ngi ch nhn r c cc vt cch mt t 10cm n 25cm
a. mt b tt g?
b.Tnh bin thin t ca thu tinh th khi ngi ny quan st cc vt
trong khong nhn r ca mt .
c. Ngi ny phi eo knh hi t hay phn k ,c t bao nhiu c th
nhn r cc vt xa v cng m mt khng phi iu tit ?Khi eo knh ,ngi
c th nhn r c vt gn nht cch mt bao nhiu ?(Knh eo st mt).
Hng dn gii:
a. Mt cn th TK
b. S to nh :
' ' AB A B
(vng mc )
d d
- vt C
c
: 1
1
1 1
'
c
D
d d
+
- Vt C
V
: 2 '
2
1 1
V
D
d d
+
(v d
1
=d
2
=OV( khong cch t thu tinh th n vng mc khng i )
1 2
1 1
6
0,1 0, 25
D D D dp
c. Cn eo knh phn k
- tiu c ca knh phi eo : f
K
=-OC
V
=-25cm
1
4
K
D dp
f

- Vt gn nht

nh C
C
,suy ra d= -OC
C
=-10cm
'
16, 7
'
d f
d cm
d f

Vy khi eo knh ngi ny nhn r c vt gn nht ch mt 16,7cm .

Bi14:
a. Mt ngi nhn r nhng vt cch mt 15cm n 50cm .Mt ngi ny b
tt g ?Tnh t ca knh m mt ngi ny phi eo st mt nhn thy vt xa
v cng m mt khng phi iu tit .
b. Vt AB phng nh v tht c t trn trc chnh ca mt gng cu
lm c nh nh hn vt 3 ln . Khi di vt theo trc chnh mt on 15cm ,nh ca
12
vt ln ny nh hn vt 1,5ln v khng thay i tnh cht .Xc nh chiu di vt
v tnh tiu c ca gng .
Hng dn gii:
a. mt ngi ny b cn th v OC
C
15cm <25cm . OC
V
=50cm
S to nh :
L M
.'
1 1
( ) '
..........
A A V
d d

'
1 1 L V
d d f OC
t ca knh phi eo D=1/f =1/-0,5 =-2dp
b. Chiu di ca vt .
nh ca vt tht qua gng cu li bao gi cng o nh hn vt
nh ca vt tht v nh hn vt qua gng cu lm phi l nh tht .
1 1
1
2 2
2
1/ 3 4
5
2/ 3
2
f
k d f
f d
f f
k d
f d

V d
2
<d
1
vt di li gn gng
Tiu c ca gng
Ta c :
2 1
5 3
15 4 15
2 2
10
f
d d d cm f f cm
f cm

Bi15: Mt ngi c gii hn nhn r t im cch mt 15cm n 100cm .

a. Mt ngi mc tt g?Ngi phi eo knh g ?Tnh t ca knh
phi eo st mt ngi c th nhn r vt xa v cc m mt khng phi
iu tit .
b. Ngi ny khng eo knh v mun quan st r mt vt nh qua mt knh
lp c t 20ip.Mt t cch knh 5cm .Hi phi t vt trong khong no
trc knh ?
Hng dn gii:
a. Ngi mc tt g ? eo knh g ?
- Kt lun ngi b tt cn th .
- Ngi phi eo knh phn k
'
1 1
'
1 1
1
100 1 1
( )
d d
f cm m D dp
d d f m

+
b. t vt trong khong no
D=20dp vy f
lp
=5cm
-Trng hp cc vin :
'
1
1 '
1
4, 75( )
d f
d cm
d f

Vi
'
1
5 100 95 d cm
13
- Trng hp cc cn :
'
1
1 '
1
3, 33( )
d f
d cm
d f

vi
'
1
5 15 10 d cm
Khong cch t vt t 3,33cm n 4,75cm
Bi 16: Mt ngi cn th c im cc cn cch mt 20cm v im cc vin cch
mt 50cm .
a. Tnh t ca knh phi eo.
b. Ngi ny eo knh c t -1dp.Hi ngi ny nhn r cc vt trong
khong no trc mt .Quang tm ca knh coi nh trng vi quang tm ca mt .
c. Ngi ny b knh ra v quan st mt vt nh qua knh lp trn vnh knh
c ghi X5(G

=5) ,mt dt st knh . Hi phi t vt trong khong no trc knh

lp nhn c r.
Hng dn gii:
a. Tnh t ca knh phi eo : i 50cm=0,5m
D=1/-OC
V
=1/-0,5=-2dp.
b. Khi ngi ny eo knh c t D=-1dp
Tiu c : f=1/D=-1m=-100cm.
- im cc cn :d=-OC
C
=-20cm
cm
f d
f d
d 25
100 20
) 100 ( 20
'
'

- im cc vin : d=-OC
V
=-50cm
cm
f d
f d
d 100
100 50
) 100 ( 50
'
'

.
Vy ngi ny nhn r nhng vt trong khong : 25cm n 100cm .
c. Tiu c ca knh lp l :
cm
G
D
f 5
5
25

- im cc cn : d=-OC
C
=-20cm
Suy ra :
cm
f d
f d
d 4
5 20
) 5 ( 20
'
'

- im cc vin :d=-OC
V
=-50cm
Suy ra :
cm
f d
f d
d 55 , 4
5 50
) 5 ( 50
'
'

Vy phi t vt trong khong 4cm n 4,55cm .

Bi 17: Mt ngi cn th eo knh st mt mt knh c t D
1
=-2ip th c th
nhn r cc vt trong khong t 25cm n v cc .
a. Tm bin thin t ca mt ngi y t trng thi khng iu tit n
trng thi iu tit ti a .
b. Ngi ny khng eo knh v mun quan st r mt vt nh qua knh lp
c t D
2
=10dp. Hi phi t vt trong khong no trc kinh .Coi mt t st
knh.
Hng dn gii:
14
a. bin thin t :
Ta c :
dp
OC OC
D
cm OC cm f d d
cm OC cm
f d
f d
d cm d
cm m
D
f
V C
V V V
C
C
C
C C
4
1 1
50 50
3
50
3
50
25
; 50 5 , 0
1
1
1
1
1
1

b. Khi nhn qua knh lp D
2
=10dp:
2
2
1
f 0,1m 10cm;
D
= = =
C 2
C
C 2
V 2
V
V 2
d f 50
d cm 6, 25cm
d f 8
d f 50.10 50
d 8,3cm
d f 50 10 6

= = =
-
-
= = =
- - -
Vy phi t vt trong khong t 6,25cm n 8,3cm .
Bi 18: Vt knh ca mt knh hin vi c tiu c f
1
=0,8cm , th knh c tiu c
f
2
=2cm , khong cch gia hai knh l 16cm .Mt ngi mt khng c tt (khong
nhn r ngn nht l 25cm) quan st mt vt qua knh trong trng thi ngm chng
v cc .Tnh khong cch t vt n vt knh v bi gic ca knh .
Hng dn gii:
d
2
=-d
2
=f
2
=2cm .
d
1
=l -(f
1
+f
2
)=16-2=14cm
206
) (
848 , 0
2 1
2 1
2 1
1 1
1 1
1

f f
D f f l
f f
D
G
cm
f d
f d
d

Bi 19:
1. t vt sng nh AB vung gc vi trc chnh ca mt gng cu li s
cho nh AB nh hn vt 2 ln v cch AB mt khong 30cm . Tnh tiu c v
bn knh mt cu ca gng.
2.
a. Mt ngi cn th c im cc vin cch mt 50cm . sa tt ca mt
phi cho ngi y mang knh g, c t bao nhiu ngui y nhn thy nh ca
vt rt xa m khng cn iu tit mt?
b. Khi mang knh trn , ngi y c c trang sch gn nht cch mt
25cm. Tnh v tr im cc cn ca mt ngi y .knh c eo st mt .
Hng dn gii:
15
1. Tnh f :

> < >

0
'
0 ' , 0 .
2
1
2
1
2
1
' '
d
d
k d d
k k AB k AB B A
cm d cm d
cm d d AA
d
d
d
d
k
10 ' ; 20
30 ' '
2
'
2
1 '

cm
d d
dd
f 20
'
'

+

b. Tnh R ;
cm f R
R
f 40 2
2

2.a.Tnh D:
dp
m f
D
m cm OC d d
V
2
5 , 0
1 1
5 , 0 50 '


Vy phi eo knh phn k t -2ip .
b. Tnh OC
C
:
AB qua knh s cho nh o im cc cn ca mt AB C
C
.
cm cm d OC
cm
f d
df
d
C
67 , 16
3
50
'
3
50
50 25
) 50 ( 25
'


+

Bi 20: Mt ngi c khong cch t quang tm O ca mt n im cc cn C

C
l
23,54cm ,n im cc vin C
V
l 401,99cm, n vng mc V l 2,01cm .
a. Mt ngi b tt g ?
b. Do phu thut nn vng mc ca mt ngi b di v pha quang tm
O mt on VV=0,01cm,cc phn khc khng thay i (do t cc i v
cc tiu ca mt khng thay i ).Hy xc nh gi hn nhn r ca mt ngi
sau phu thut
Hng dn gii:
a. Mt ngi b tt cn th v ngi khng nhn r cc vt xa v cc
b. Trc khi phu thut th :
cm
OV OC
OV OC
f
f OV OC
V
V
V
2
01 , 2 99 , 401
01 , 2 . 99 , 401 . 1 1 1
max
max

+

+
+
cm
OV OC
OV OC
f
f OV OC
C
C
C
85 , 1
01 , 2 54 , 23
01 , 2 . 54 , 23 . 1 1 1
min
min

+

+
+
Sau phu thut th : OV =OV-VV =2,01-0,01=2cm

+
2 2
2 . 2
'
'. 1 1 1
max
max
max
f OV
f OV
C O
f V O C O
V
V
16
cm C O
f V O C O
C
C
67 , 24
1 1 1
min

Bi 21: Mt ngi cn th ch nhn r c nhng vt cch mt t 15cm n 50cm

1. Hi ngi phi eo knh g v t ca knh bng bao nhiu ? Khi eo
knh (eo st mt ) ngi b cn s nhn r c vt nmg trong khong no
trc mt ?
2. Ngi ny t mt (eo knh cn ) st th knh ca mt knh hin vi
quan st mt vt nh .Bit tiu c ca vt knh f
1
= 1cm ,tiu c ca vt knh f
2
=
4cm v di quang hc ca knh hin vi l
16cm
a. Tm khong cch gn nht t vt quan st n vt knh m mt ngi
cn nhn c r qua knh hin vi .
b. Xc nh phm vi bin thin bi gic ca knh ?
c. Tm khong cch ngn nht gia hai im trn vt m ngi cn phn
bit c khi quan st qua knh hin vi t rng nng sut phn li ca mt
min
1
1'
3500
rad
.khi quan st mt khng phi iu tit .
Hng dn gii:
OC
C
= 15cm ; OC
V
= 50cm .
1. Ngi eo knh nhn vt xa khng iu tit , tc im cc vin khi
eo knh cch mt OC
V
=

.
Ta c :
'
1 1 1 1 1 1
0, 5
k V
V V K V K
f OC m
OC OC f OC f

Suy ra t ca knh :
1 1
2
0, 5
k
D dp
f

.
Gi im cc cn khi eo knh trn l
'
C
C
, ta c :
'
'
( ) 1 1 1 ( 15)( 50)
21, 43
15 50
C k
C
C C K C k
OC f
OC cm
OC OC f OC f


+
.
Vy khi eo knh trn ngi b cn th s nhnr cc vt nm trong khong
cch mt t 21,43cm n

.
2a. Ta c khong cch gia knh vt v tho knh l
l=f
1
+f
2
+

=1+4+16=21cm
S to nh cu vt AB qua knh hin vi l :
L
1
L
2
1 1 2 2
AB AB A B
(o)
. d
1
d
1
d
2
d
2

Vt gn vt knh nht m mt vn nhn c r qua knh hin vi ng vi nh

A
2
B
2
c A
2
trng vi C
C
tc d
2
= -O
2
A
2
=-O
2
C
C
=-OC
C
=-150/7 (cm)
17
/
2 2
2 '
2 2
'
1 2
'
1
1 '
1
( 150)
4
. 4.150
7
3, 37
150
150 28
4
7
21 3, 37 17, 63
17, 63.1
1, 06
17, 63 1
d f
d cm
d f
d l d cm
d f
d cm
d f

+




Vy khong cch gn nht t vt quan st n vt knh m ngui cn nhn
r qua knh hin vi khi eo knh cn l 1,06cm .
b. Ta c bi gic l :
0
G

trong 0
'
C
AB
OC

v
1 1
2
AB
d

Quan st ni trong cu a. thc cht l ngm chng im cc cn .Dng kt
qu ca cu a) ta tnh c bi gic khi ngm chng im cc cn l :
' ' '
1 1 1
0 2 1 2
150
17, 63
7
. . . 105, 8
1, 06 3, 37
C C
C
OC OC AB d
G
AB d d d

.
b gic ca knh khi ngm chng v cc l :
'
1 2
150
16.
.
7
85, 7
1, 4
C
OC
G
f f

Vy
85, 7 105, 8 G
.
Theo bi quan st y l ngm chng v cc .Ta c :
0 min
0
. G G

.
Ch rng : 0
'
C
AB
OC

ta c
' 2
min
min
'
. 150.10
0, 714
7.3500.85, 7
c
C
OC AB
G AB m
AO G

Vy khong cch ngn nht gia hai im trn vt m mt ngi quan st
cn phn bit c khi quan st qua knh hin vi l 0,714
m
.
Bi 22: Mt ngi cn th ch nhn r cc vt cch mt t 15cm n 45cm .
a. Ngi ny dng knh lp c t D= 25dp quan st mt vt nh .Mt
cch knh 10cm . bi gic ca nh bng 3 .Xc nh khong cch t vt n knh
b. Ngi ny t mt st vo th knh ca mt knh hin vi v quan st c
nh ca mt vt nh trong trng thi khng iu tit . Cho bit tiu c ca vt knh
bng 1cm , tiu c ca th knh bng 5cm , di quang hc ca knh hin vi bng
10cm .
Tnh khong cch t vt n vt knh v bi gic ca nh khi ?
Hng dn gii:
a. Ta c
'
.
' '
d f
D D
G k
d l f d l
+

+ +
vi f=1/D
18
Suy ra
( ) ' 10
' 20 3, 3
( ) ' 3
f Gl D d f
d cm d cm
Gl D d f

2. S to nh :
O
1
O
2
1 1 2 2
AB AB A B
mt
. d
1
d
1
d
2
d
2

Vi A
2
B
2
l nh o , nm C
V
, ngha l d
2
= -45cm . Suy ra :
'
' 2 2
2 1 2 '
2 2
4, 5 11, 5
d f
d cm d l d cm
d f

vi (
'
1 1
2 1 1 '
1 1
16 ) 1, 095
d f
l f f cm d cm
d f
+ +

Ta c :
1 2
'
2
D
G k k
d

v t mt st th knh khong cch t mt n th knh bng 0)
'
1
1 2
35
d D
G
d d

.
Bi 23:Mt ngi eo knh c t D
1
=+1 dp c th nhn r cc vt cch mt t
1/7cm n 25cm .
a. Mt b tt g ? eer sa tt ny ngi y phi eo knh c t D
2
bng
bao nhiu ?
b. Khi eo knh c t D
2
,nghi y thy r cc vt gn nht cch mt bao
nhiu ?(Knh eo st mt)
Hng dn gii:
a. Gi C
C
v C
V
l im cc cn v im cc vin ca mt khi khng eo
knh ; C
c
v C
V
l im cc cn v im cc vin khi ngi eo knh c t
D
1
. Ta s c cc phng trnh sau :
1
1
1
1 1
(1)
'
1 1
(2)
'
1
(1) ( )
6
1 1 1
(2) 1 3 1/ 3
' 0, 25
C C
v v
C
V
v v
D
OC OC
D
OC OC
OC m
D OC m
OC OC




V im cc vin cch mt mt khong hu hn ,nn mt ngi mc tt
cn th
sa tt ny ngi phi eo knh phn k c t D
2
sao cho nhn vt
xa mt khng phi iu tit ,tc C
V
=v cng .
Vy ta c phng trnh :
19
2 2 ''
2
1 1 1 1
1
3
V V V
V
D D
OC OC OC
D dp
OC

b. Gi im cc cn ca ngi khi eo knh c t D
2
l C
C
, ta c :
2 ''
2 ''
''
1 1
1 1 1
3 3
1
6
1/ 3 33, 3
c c
c c
c
D
OC OC
D
OC OC
OC m cm

+
;
Vy khi eo knh c t D
2
ngi y nhn thy r cc vt t gn nht cch
mt 33,3cm.
Bi 24: Mt ngi b tt cn th , khi eo knh c t D
K
=-2dp th c th nhn r
cc vt trong khong t 25cm n v cc (knh deo st mt )
a. Tnh bin thin t ca mt .
b. Ngi y khng eo knh . quan st mt vt nh t cch mt 9,5cm
m khng cn iu tit , ngi y dng mt knh lp tiu c f
L
=5cm .Hi knh lp
phi c t cch mt mt khong l bng bao nhiu ? Bit mt v knh lp cng
trc chnh .
Hng dn gii:
a. Gi im cc cn ca ngi khi khng eo knh l C
C
v im cc
vin l C
V
.V vt t dim cc vin (hay cch cn ) khi deo knh qua knh s cho
nh o C
V
( hay C
C
,Nn ta c cc phng trnh sau :
1 1
2
0, 25
1/ 6
1 1
& 1/ 2( ) 50
K
C
C
V
D
OC
OC m
m cm
OC

Gi khong cch gia thu tinh th v vng mc ca mt ngi l d. ta

bit rng khi vt t im cc cn (C
C
) thu tinh th phi iu tit cc i , tc l
D=D
max
v khi vt t im cc vin (C
V
) thu tinh th s xp nht (khng iu
tit) tc l D=D
min
. Nh vy ta c cc phng trnh sau :
max
min
1 1
'
1 1
'
C
V
D
OC d
D
OC d
+
+
Tr hai phng trnh cho nhau ta tm c bin thin t ca mt l :
max min
1 1
6 2 4
C V
D D D dp
OC OC

20
Vy
4 D dp
.
mt nhn vt khng phi iu tit ,nh ca vt qua knh lp phi l nh
o im cc vin C
V
.Gi khong cch i s t vt n knh lp l d ,t nh ca
vt n knh lp l d(d<0)
Ta c : d=9,5-l v d=-(OC
V
-l)
Ta c phng trnh sau :
1 1 1
'
L
d d f
+
hay
2
1 1 1
59, 5 272, 5 0
9, 5 50 5
l l
l l
+

Gii ra ta c l
1
= 5cm v 54,5cm( loi v knh t gia mt v vt ,nn
0 9, 5 ) l cm
.
Bi 25: Mt ngi cn th ,gii hn nhn r trong khong 10cm n 60cm .
a. Mun nhn xa nh ngi mt thng m mt khng phi iu tit ngi
phi eo knh g ,c j t l bao nhiu ?
b. Sau khi eo knh d c sch,ngi phi t sch cch mt mt
khong cch ngn nht l bao nhiu ?
Hng dn gii:
a. Gi C
C
v C
V
tng ng l im cc cn v im cc vin ca mt .
ngi nhn xa khng phi iu tit phi eo knh c t D sao cho vt v
cng qua knh phi cho nh o C
V
. Ta c :
1 1 1 1
5/ 3
0, 6
V V
D dp
OC OC

Vy ngi eo knh phn k c tbng 5/3 =1,67p

b. Gi im gn nht m ngi eo knh nhn thy l C
C
:iu ny c
ngha l vt t C
C
qua knh cho nh o C
C
. Vy ta c :
' '
'
1 1 1 1
5/ 3 1/ 0,1 25/ 3
3/ 25 0,12 12
C C C C
C
D D
OC OC OC OC
OC m cm
+ +

Vy eo knh ,ngi ny phi t sch cch mt mt khong gn nht bng
12cm.
II. Bi tp luyn tp:
Bi 1: Mt ngi cn th phi eo knh cn s 0,5. Nu xem tivi m khng mun
eo knh, ngi phi ngi cch mn hnh xa nht l bao nhiu?
S: 2,0m.
Bi 2: Mt ngi cn th v gi, khi c sch cch mt gn nht 25cm phi eo
knh s 2. Khong thy r nhn nht ca ngi l bao nhiu?
S: 50cm.
Bi 3: Mt ngi cn th eo kinh c t 1,5dp th nhn r c cc vt xa
m khng phi iu tit. Khong thy r ln nht ca ngi l bao nhiu?
S: 67cm.
Bi 4: Mt ngi vin th c im cc cn cch mt 50cm. Khi eo knh c t
+1dp, ngi ny s nhn r c nhng vt gn nht cch mt bao xa?
21
S: 33,3cm.
Bi 5: Mt vin nhn r c vt t cch mt gn nht 40cm. nhn r vt t
cch mt gn nht 25cm cn eo knh (knh eo st mt) c t l bao nhiu?
S: D = 1,5dp.
Bi 6: Mt ngi cn th c khong nhn r t 12,5cm n 50cm. Khi eo knh
cha tt ca mt, ngi ny nhn r c cc vt t gn nht cch mt bao xa?
S: 16,7cm.
Bi 7: Mt ngi cn th c khong nhn r t 12,5cm n 50cm. Khi eo knh c
t -1dp. Xc nh min nhn r khi eo knh ca ngi ny.
S: t 14,3cm n 100cm
Bi 8: Mt vin nhn r c vt t cch mt gn nht 40cm. nhn r vt t
cch mt gn nht 25cm cn eo knh (knh cch mt 1 cm) c t bng bao
nhiu?
S: D = 1,6dp.
Bi 9: Xc nh bin thin t ca mt khi chuyn t trng thi quan st vt
cc vin sang trng thi quan st vt cc cn. Bit khong cch cc vin ca mt
l

; khong cch cc cn l 20 cm.

S: 5dp.
Bi 10: Mt ca mt ngi c im cc vin C
V
cch mt 50 cm.
a. Mt ca ngi ny b tt g?
b. Mun nhn thy vt xa v cc khng iu tit ngi phi eo knh c
t bao nhiu? (knh eo st mt).
c. im C
C
cch mt 10cm. Khi eo knh mt nhn thy im gn nht cch
mt bao nhiu?
S: a. cn th b. D
k

= - 2dp c. d
B
=12,5cm.
Bi 12: Mt ngi cn th phi eo knh c t 1,5 ip.
a. Khi khng dng knh, ngi y nhn r vt xa nht cch mt bao nhiu?
b. Nu ngi y ch eo knh c t 1 ip th ch nhn r vt xa nht cch
mt b ao nhiu? (Knh eo st mt).
S: a. 0,67m b. 2m.
Bi 13: Mt ngi vin th c khong nhn r ngn nht l 40 cm.
a. Tnh t ca knh phi eo c th nhn r cc vt cch mt gn nht
25cm. Khi eo knh st mt.
b. Nu ngi y eo mt knh c t 1 ip th s nhn r vt cch mt gn
nht bao nhiu?
S: a. 1,5 dp b. 29cm.
Bi 14: Mt ngi c im cc vin cch mt 100cm
22
a. Mun nhn r vt v cc m khng iu tit ngi ny phi mang knh
g ? t bao nhiu ? Cho bit knh eo st mt
b. Sau khi mang knh ny ngi c th c sch gn nht cch mt 15cm.
Tnh khoang cc cn ca mt?
S: a. phn k; D = 1dp b.
300
23
cm
23