Box Sinh

http://boxsinh.wordpress.com/

SINH VT V MI TRNG
CHNG I: SINH VT V MI TRNG I. PHN T LUN Cu 1: Mi trng l g? C my loi mi trng? Mi trng bao gm tt c nhng g bao quanh sinh vt C 4 loi mi trng ph bin: mi trng trong t, mi trng nc, mi trng trn mt t khng kh v mi trng sinh vt. Cu 2: Nhn t sinh thi l g? C nhng nhm nhn t sinh thi no? Vai tr ca cc nhm nhn t sinh thi? Nhn t sinh thi l cc yu t ca mi trng c tc ng trc tip hoc gin tip ln sinh trng, pht trin v sinh sn ca sinh vt. C 2 nhm sinh thi ch yu: Nhn t v sinh: bao gm tt c nhng yu t khng sng ca thin nhin c nh hng n c th sinh vt nh nh sng, nhit , m,... Nhn t hu sinh: bao gm nhn t sinh thi con ngi v nhn t sinh thi cc sinh vt khc, c th nh hng trc tip hoc gin tip n c th sinh vt. Vai tr: Mi nhn t sinh thi tc ng ln c th sinh vt u theo gii hn chu ng cho tng c th (bao gm gii hn di, gii hn trn v im cc thun). nh hng ca cc nhn t sinh thi ti sinh vt ph thuc vo mc tc ng ca chng. Cu 3: Th no l gii hn sinh thi? V sao nc ta, c chp li sng c nhiu vng khc nhau hn c r phi? Gii hn sinh thi: gii hn chu ng ca c th sinh vt i vi mt nhn t sinh thi nht nh gi l gii hn sinh thi. C chp sng c nhiu vng khc nhau hn c r phi v c chp c gii hn sinh thi rng hn c r phi (gii hn chu nhit ca c chp l 2oC n 44oC, ca c r phi l 5oC n 42oC) Cu 4: Nu s khc nhau gia thc vt a sng v thc vt a bng. Cy a sng Cy a bng - L c tng cutin dy, m giu pht trin, nhiu lp t bo - L c m giu km pht trin, t lp t bo - Cng quang hp cao cng nh sng mnh - C kh nng quang hp cng nh sng yu - Cng h hp cao hn so vi cy a bng - Cng h hp thp hn so vi cy a sng Cu 5: Hy gii thch v sao cc cnh pha di ca cy sng trong rng li sm b rng. S d cc cnh pha di ca cy sng trong rng li sm b rng l v: Cy mc trong rng c nh sng mt tri chiu vo cc cnh pha trn nhiu hn cc cnh pha di. Khi l cy b thiu nh sng th kh nng quang hp ca l cy yu, to c t cht hu c, lng cht hu c tch ly khng b lng tiu hao do h hp v km theo kh nng ly nc cng km, nn cnh pha di b kh dn v sm rng. Cu 6: nh sng c nh hng ti ng vt nh th no? nh sng nh hng ti kh nng nh hng di chuyn trong khng gian ca ng vt. nh sng l nhn t nh hng ti hot ng, kh nng sinh trng v sinh sn ca ng vt. Cn c vo iu kin chiu sng khc nhau, ngi ta chia ng vt lm 2 nhm: Nhm ng vt a sng: gm nhng ng vt hot ng vo ban ngy nh chch che, cho mo, tru, b, d, cu,... Nhm ng vt a ti: gm nhng ng vt hot ng v ban m nh: vc, su, c mo, chn, co, sc,... Cu 7: Nhit ca mi trng c nh hng ti c im hnh thi v sinh l ca sinh vt nh th no? nh hng i vi thc vt: i vi thc vt sng vng nhit i, ni c nh sng mnh th cy c v dy, tng bn pht trin nhiu lp bn ngoi c vai tr cch nhit, l c tng cutin dy hn ch bt s thot hi nc. Ngc li, cy vng n i v ma ng gi lnh, cy thng rng l gim bt gim bt din tch tip xc vi kng kh lnh v gim s thot hi nc. Chi cy c vy mng bao bc, thn r cy c lp 1

Box Sinh

http://boxsinh.wordpress.com/

bn dy bao bc, bo v cy. Ngoi vic nh hng n hnh thi cy, nhit cn nh hng n hot ng quang hp v h hp ca cy, nh hng n qu trnh hnh thnh v hot ng ca dip lc. nh hng i vi ng vt: ng vt hng nhit x lnh kch thc c th ln hn, lp m di da dy hn, tai, cc chi, ui, m,... c kch thc nh. Cn x nng, kch thc c th nh hn, tai, cc chi, ui, m cng ln hn ng vt x lnh, mc ch l nhm gp phn ta nhit nhanh, gi nhit c th n nh. Mt khc, nhit cn nh hng ti cc hot ng sinh l, lng thc n, tc tiu ha thc n, nh hng ti mc trao i kh, qu trnh sinh sn ca ng vt. Cu 8: Trong hai nhm ng vt bin nhit v hng nhit, ng vt thuc nhm no c kh nng chu ng cao vi s thay i nhit ca mi trng? Ti sao? Trong hai nhm ng vt hng nhit v bin nhit, th ng vt hng nhit c kh nng chu ng cao vi s thay i ca nhit mi trng. S d nh vy l v ng vt hng nhit pht trin c ch iu ha thn nhit v xut hin trung tm iu ha nhit b no. ng vt hng nhit iu chnh nhit c th bng nhiu cch: trnh mt nhit qua lp lng, da hoc m di da, hoc iu chnh mao mch gn di da. Khi c th cn ta nhit, mch mu di da gin ra, tng cng hot ng that hi nc v pht tn nhit,... Cu 9: V sao mt s loi ng vt li c hin tng ng ng? Do nhit qu lnh nn nhiu loi ng vt c tp tnh ng ng trnh rt. Cu 10: Hy k tn 10 loi ng vt thuc nhm a m v a kh. ng vt a m: giun t, ch, gin, c sn, mt m. ng vt a kh: rn h mang, ra, tc k, lc , thn ln. Cu 11: Th no l qun t v cch li? Nu vai tr ca qun t v cch li. Qun t: l cc c th c xu hng t tp bn nhau to thnh cc qun t c th. Vai tr: bo v nhau v chng cc iu kin bt li ca mi trng tt hn. Cch li: khi gp iu kin bt li, s cnh tranh phi lm cho mt s c th ng vt phi tch khi qun t i tm ni sng mi gi l s cch li. Vai tr: lm gim nh s cnh tranh, ngn nga s gia tng s lng c th v s cn kin ngun thc n ki mt qun th tng qu mc cn bng. Cu 12: Cc c th khc loi sng trong cng mt khu vc c nhng mi quan h no? ngha ca cc mi quan h ? Quan h c im Cng sinh H tr Hi sinh Cnh tranh i ch K sinh, na k sinh Sinh vt n sinh vt khc S hp tc cng c li ca cc loi sinh vt S hp tc gia hai loi sinh vt, trong mt bn c li cn bn kia khng c li cng khng c hi. Cc sinh vt khc loi tranh ginh nhau thc n, ni v cc iu kin sng khc ca mi trng. Cc loi km hm s pht trin ca nhau Sinh vt sng nh trn c th ca sinh vt khc, ly cc cht dinh dng, mu,...t sinh vt .

Gm cc trng hp: ng vt n thc vt, ng vt n ng vt, thc vt n su b,... Cu 13: Cc sinh vt cng loi h tr v cnh tranh nhau trong nhng iu kin no? H tr: Khi sinh vt sng vi nhau thnh nhm trong mi trng hp l, c din tch (hay th tch) v c ngun sng th chng h tr nhau cng tn ti v pht trin. Khi c ngun thc n di do, iu kin sng thch hp, chng sinh trng nhan, pht trin mnh, sc sinh sn cao lm tng nhanh s lng c th trong qun th. Cnh tranh: Khi gp iu kin bt li, khng ngun sng th cc c th cng loi cnh tranh nhau 2

Box Sinh

http://boxsinh.wordpress.com/

v thc n, ni . Ngoi ra trong cuc sng by n, cc c th ng vt cn cnh tranh nhau trong quan h c, ci. Cu 14: Quan h gia cc c th trong hin tng t ta thc vt l mi quan h g? Trong iu kin no hin tng t ta din ra mng m? Hin tng t ta ca cc cnh cy pha di l do chng nhn c t nh sng nn quang hp km, tng hp c t cht hu c, lng cht hu c tch ly khng b li lng tiu hao do h hp. Thm vo , khi cy quang hp km th kh nng ly nc ca cy cng km nn nhng cnh pha di s kh ho v rng. Khi trng cy qu dy, thiu nh sng th hin tng t ta s din ra mnh m. Cu 15: Trong thc tin sn xut, cn phi lm g trnh s cnh tranh gia cc c th sinh vt khng lm gim nng sut vt nui, cy trng? Trong trng trt: trng cy vi mt thch hp, kt hp ta tha cy, chm sc y , to iu kin cho cy trng pht trin tt. Trong chn nui: Khi n qu ng v nhu cu v ni n, ch t nn thiu thn, mi trng b nhim ta cn tch n, cung cp y thc n cho chng cng vi kt hp v sinh mi trng sch s, to iu kin cho vt nui pht trin tt. II. PHN TRC NGHIM Cu 1: Vi khun lam quang hp v nm ht nc hp li thnh a y. Vi khun lam cung cp cht dinh dng cn nm cung cp nc l v d v mi quan h: a) K sinh b) Cng sinh c) Hi sinh d) Cnh tranh Cu 2: Nhit mi trng tng c nh hng nh th no n tc sinh trng v tui pht d ng vt bin nhit? a) Tc sinh trng tng, thi gian pht dc ngn b) Tc sinh trng tng, thi gian pht dc ko di c) Tc sinh trng gim, thi gian pht dc ngn d) Tc sinh trng gim, thi gian pht dc ko di Cu 3: ng vt bin nhit ng ng : a) Tn ti b) Thch nghi vi ma ng c) Bo hiu ma lnh d) C a, b v c Cu 4: Vai tr quan trng nht ca nh sng i vi ng vt l: a) nh hng trong khng gian b) Kim mi c) Nhn bit d) C a, b v c Cu 5: nh sng c vai tr quan trng nht i vi b phn no ca cy: a) Cnh b) Hoa, qu c) L d) Thn Cu 6: Lp ng vt no c thn nhit ph thuc vo nhit mi trng: a) Th b) C xng c) Chim d) C a, b v c Cu 7: V d no sau y th hin mi quan h k sinh: a) Dy t hng sng bm trn bi cy 3

Box Sinh

http://boxsinh.wordpress.com/

b) Vi khun c nh m trong nt sn r cy h u c) Su b sng nh trong t kin, t mi d) C a v c Cu 8: Nhn t sinh thi con ngi c tch thnh mt nhm nhn t sinh thi ring v: a) Con ngi tin ha nht so vi cc loi ng vt khc b) Con ngi c tr tu nn va khai thc ti nguyn thin nhin, va ci to thin nhin c) C a v b d) C a v b sai Cy 9: Cy thng mc ni quang ng thng c tn rng hn cy mc xen nhau trong rng v: a) C nhiu cht dinh dng b) nh sng chiu n cy ch tp trung phn ngn c) nh sng chiu c n tt c cc b phn, cc pha ca cy d) C a v c Cy 10: Mi quan h m trong sinh vt ny c li cn sinh vt kia khng c nh hng g gi l mi quan h: a) Cng sinh b) Hi sinh c) K sinh d) C a v b p n: 1.b 2.a 3. a. 4.a 5.c 6.b 7.a 8.b 9.c 10.b

Box Sinh CHNG II: H SINH THI

http://boxsinh.wordpress.com/

I. PHN T LUN Cu 1: Qun th l g? Nu nhng c trng c bn ca qun th sinh vt. Qun th sinh vt l tp hp nhng c th cng loi sinh sng trong mt khng gian nht nh, mt thi im nht nh. Nhng c th trong qun th c kh nng sinh sn to thnh nhng th h mi. Nhng c trng c bn ca qun th: t l gii tnh, thnh phn nhm tui, mt qun th. Cu 2: C nhng du hiu no nhn bit mt qun th? Cng mt loi Cng sinh sng trong mt khng gian nht nh Vo mt thi im nht nh C kh nng sinh sn to thnh nhng c th mi hnh thnh mt qun th trong t nhin, ngoi cc du hiu trn th qun th phi c hnh thnh qua mt thi gian lch s di tc ng ca chn lc t nhin, qun th tn ti, sinh trng, pht trin v thch nghi vi mi trng sng. Cu 3: Mt qun th l g? Nu ngh mt qun th. Khi mt qun th tng qu cao th dn n hin tng g? Mt qun th l s lng hay khi lng sinh vt c trong mt n v din tch hay th tch. ngha: Mt nh mt tn hiu sinh hc thng tin cho qun th v trng thi s lng ca mnh t iu chnh cho ph hp vi sc chu ng ca mi trng. Khi mt c th tng qu cao dn n thiu thc n, ch , pht sinh nhiu bnh tt, nhiu c th s b cht. Khi mt qun th li c iu chnh v mc cn bng. Cu 4: Mt cc c th trong qun th c iu chnh quanh mc cn bng nh th no? Khi mt qun th qu cao, iu kin sng suy gim, trong qun th xut hin nhng du hiu l gim s lng c th nh hin tng di c ca mt b phn c th trong qun th, gim kh nng sinh sn v mn ca cc c th ci, gim mc sng st ca cc c th non v gi... Khi mt c th gim n mc thp nht nh, qun th c c ch t iu chnh s lng theo hng ngc li, chng hn nh kh nng sinh sn v kh nng sng st ca cc c th trong qun qun th tng cao hn. Cu 5: Hy nu thnh phn cc nhm tui trong qun th. ngha ca mi nhm tui. Cc nhm tui ngha sinh thi Nhm tui trc sinh sn Nhm tui sinh sn Nhm tui sau sinh sn Cc c th ln nhanh, do vy nhm ny c vai tr ch yu lm tng trng khi lng v kch thc ca qun th Kh nng sinh sn ca cc c th quyt nh mc sinh sn ca qun th

Cc c th khng cn kh nng sinh sn nn khng nh hng ti s pht trin ca qun th Cu 6: im ging nhau v khc nhau gia qun th ngi v qun th cc sinh vt khc l g? Ti sao? Ging nhau: c cc c im: gii tnh, la tui, mt , sinh sn v t vong. Khc nhau: ch qun th ngi mi c cc c im: php lut, kinh t, x hi, hn nhn, gio dc v vn ha. S d c s khc nhau l do con ngi c t duy, c tr thng minh, nn c kh nng t iu chnh cc c trng sinh thi trong qun th ca mnh, ng thi c kh nng ci to thin nhin. Cu 7: Thp dn s t v thp dn s gi khc nhau nh th no? Thp dn s tr c y rng, do s lng tr em sinh ra hng nm cao. Cnh tp xin nhiu v nh thp nhn biu hin t l t vong cao. Tui th trung bnh thp Thp dn s gi c y hp, nh khng nhn, cnh thp gn nh thng ng, biu hin t sinh v t l t vong iu thp Cu 8: Th no l mt qun x? Nhng tnh cht c bn ca qun x l g? V sao ni qun x l mt cu 5

Box Sinh

http://boxsinh.wordpress.com/

trc ng? Qun x sinh vt l mt tp hp nhng qun th sinh vt thuc nhiu loi khc nhau, cng sng trong mt khng gian nht nh. Cc sinh v trong qun x c mi quan h gn b nh mt th thng nht v do vy, qun x c cu trc tng i n nh. Cc sinh vt trong qun x thch nghi vi mi trng sng ca chng. Cc tnh cht c bn ca qun x: Qun x c cu trc n nh tng i trong tng thi gian, cn c vo thi gian tn ti, ngi ta phn ra qun x n nh v qun x nht thi Qun x sinh vt l mt cu trc ng, do s tc ng qua li gia cc loi trong qun x vi mi trng Mi qun x u c mt vi qun th u th. Trong s cc qun th u th thng c mt qun th tiu biu nht gi l qun th c trng ca qun x sinh vt. Khi iu kin thun li, qun x c nhiu qun th cng tn ti. Khi iu kin mi trng khc nghit th ch c t qun th thch nghi mi tn ti c trong qun x. Mi qun x sinh vt c cu trc c trng lin quan ti s phn b c th ca cc qun th trong khng gian Trong lng ca cc qun x thng c cc mi quan h h tr, i ch. Trong qun x c nhiu qun th, mi qun th li c s dao ng nht nh v kiu gen. S dao ng v kiu gen gn loi vi kch thc ca tng qun th. Cc loi trong qun x lm bin i mi trng v ngc li mi trng cng tc ng vo cu trc ca qun x lm thay i nhng thnh phn, cu trc ca qun x. V vy, qun x sinh vt l mt cu trc ng. Cu 9: Phn bit qun th th v qun th c trng. Trong mi qun x u c qun th u th. Trong cc qun th u th ca qun x thng c mt qun th tiu biu nht cho qun x gi l qun th c trng. Nh vy, qun th c trng l thnh phn tiu biu i din cho qun x nm trong cc qun th u th Cu 10: Th no l cn bng sinh hc? Cn bng sinh hc trong qun x c biu hin s lng c th sinh vt trong qun x v lun lun c khng ch mt mc nht nh (dao ng quanh v tr cn bng) ph hp vi kh nng cung cp ngun sng ca mi trng. Cu 11: Th no l mt h sinh thi? Cho v d. H sinh thi bao gm qun x sinh vt v mi trng sng ca qun x (sinh cnh). H sinh thi l mt h thng n nh v tng i hon chnh. V d: mt ci ao, mt ci h, vn Quc gia Cc Phng, mt con sng...l nhng h sinh thi in hnh. Cu 12: Cc thnh phn cu trc ca h sinh thi gm nhng g? Sinh vt sn xut: thc vt quang hp to ra ngun thc n s cp t nhng cht v c n gin ly t mi trng. Sinh vt tiu th: ng vt sng d dng nh vo ngun thc n do thc vt to ra. l nhng loi n c (thc vt), tip l ng vt n tht bc 1, bc 2, bc 3,... Sinh vt phn gii: (ch yu l cc loi nm, vi sinh vt hoi sinh) l nhng sinh vt d dng, bin i vt cht t nhng thnh phn c cu to phc tp thnh nhng cht v c n gin nht. Cc cht v c, cc cht hu c v ch kh hu (nhit , m, lng ma, gi, bo,...) Cu 13: Th no l chui thc n? Th no l li thc n? Chui thc n l mt dy gm nhiu loi sinh vt c quan h dinh dng vi nhau. Mi loi trong chui thc n va l sinh vt tiu th mt xch pha trc, va l sinh vt b mt xch pha sau tiu th. Trong t nhin, mt loi sinh vt khng phi ch tham gia vo mt chui thc n m cn ng thi tham gia vo cc chui thc n khc. Cc chui thc n c nhiu mc xch chung to thnh mt li thc n. Cu 14: Hy phn bit chui thc n v li thc n. Li v chui thc n c gn kt cht ch, rng buc vi nhau qua cc mt xch thc n chung. 6

Box Sinh

http://boxsinh.wordpress.com/

Chui thc n l mt thnh phn nh trong li thc n, c mt s mt xch thc n chung vi cc chui thc n khc trong h li. Phm vi loi ca chui thc n t hn so vi li thc n. iu kin sinh thi trong li thc n phc tp, bao gm nhiu mi trng sinh thi hn chui thc n. Mt mt xch thc n trong chui thc n c th c xem l bc ny, nhng nu so vi ton b li thc n th li thuc bc tiu th khc. II. PHN TRC NGHIM Cu 1: Mt nhm c th thuc cng mt loi, sng trong mt khu vc nht nh, vo mt thi im nht nh v cc c th trong nhm giao phi vi nhau to ra th h mi gi l: a) Qun x sinh vt b) Qun th sinh vt c) H sinh thi d) C a v b Cu 2: Nhm sinh vt u tin no c th c tr thnh cng m o mi hnh thnh do ni la: a) Dng x b) a y c) To d) Ru Cu 3: Du hiu no sau y khng phi l du hiu c trng ca qun th: a) Mt b) Thnh phn nhm tui c) a dng d) T l c/ci Cu 4: c im no sau y khng ng vi khi nim qun th: a) Nhm c th cng loi c lch s pht trin chung b) Tp hp ngu nhin nht thi c) C kh nng sinh sn d) C quan h vi mi trng Cu 5: Chui thc n l mt dy cc sinh vt c quan h vi nhau v a) Ngun gc b) Dinh dng c) Cnh tranh d) Hp tc Cu 6: a dng ca mt qun th c th hin: a) S lng c th nhiu b) C nhiu nhm tui khc nhau c) C nhiu tng phn b d) C s lng loi phong ph Cu 7: Vai tr ca khng ch sinh hc trong s tn ti ca qun x l: a) iu ha mt cc qun th b) Lm gim s lng c th trong qun x c) m bo s cn bng trong qun x d) C b v c Cu 8: S lng c th trong qun th c xu hng n nh l do: a) qun th t iu chnh b) Qun th khc trong qun x khng ch, iu chnh n c) Khi s lng c th qu nhiu th t ch d) C b v c Cu 9: Du hiu no sau y c qun x m khng c qun th: a) Mt b) T l c/ci Thnh phn nhm tui d) a dng Cu 10: nhiu ca mt qun x c th hin: a) S lng c th nhiu b) C c ng vt v thc vt c)Mt c th ca tng loi d) C thnh phn loi phong ph p n: 1.b 2.b 3.c 4.b 5.b 6.d 7.c 8.b 9.d 10.c

Box Sinh

http://boxsinh.wordpress.com/ CHNG III: CON NGI, DN S V MI TRNG

I. PHN T LUN Cu 1: Th no l nhim mi trng? Cc yu t xc nh nhim mi trng? nhim mi trng l hin tng mi trng t nhin b bn, ng thi cc tnh cht vt l, ha hc, sinh hc ca mi trng b thay i, gy tc hi ti i sng con ngi v cc sinh vt khc. Cc yu t xc nh mc nhim mi trng: Ngun ti nguyn b mt mt do dng qu ph phm, to ra lng cht ph thi qu ln Mc u t tr kh v phng nga nn nhim Mc gim sc khe con ngi Cu 2: Nguyn nhn gy nhim mi trng l g? C nhiu nguyn nhn gy nhim mi trng, nhng trong nguyn nhn ch yu l do hot ng ca con ngi gy ra nh vic t chy nhin liu, hot ng trong cng nghip giao thng vn ti, s dng thuc tr su, thuc dit c ba bi,.... Cu 3: Nhng hu qu ca nn ph rng l g? Lm xi mn, ra tri t Khng ngn cn c nc chy b mt nn d gy ra l qut Mt ni ca cc loi sinh vt, lm mt cn bng sinh thi, lm gim a dng sinh hc ca cc loi sinh vt. Lm gim lng nc ngm Lm kh hu thay i, gim lng ma Cu 4: Tc hi ca nhim mi trng l g? Gy hi cho i sng ca con ngi v cc loi sinh vt khc, to iu kin cho nhiu loi vi sinh vt gy bnh pht trin. Vic s dng thuc bo v thc vt khng ng cch c tc dng bt li ti ton b h sinh thi, nh hng ti sc khe con ngi. Nng lng nguyn t v cc cht thi phng x c kh nng gy t bin ngi v cc sinh vt khc, gy ra mt s bnh di truyn, bnh ung th. nhim mi trng cn gp phn lm suy thoi cc h sinh thi, suy thoi mi trng sng ca con ngi v sinh vt. Cu 5: Cc bin php hn ch nhim mi trng? C nhiu bin php phng, chng nhim mi trng nh x l cht thi cng nghip v cht thi sinh hot, xy dng nhiu cng vin, trng cy xanh,... II. PHN TRC NGHIM Cu 1: Cc tc nhn ch yu gy nhim mi trng: a) Cc cht kh thi ra t hot ng cng nghip v sinh hot b) Ha cht bo v thc vt v cht c ha hc, cc cht phng x, cht thi rn c) Do vi sinh vt gy bnh d) C a, b v c Cu 2: Nhng hot ng ca con ngi gy nhim mi trng: a) t ph rng ba bi b) t nhin liu, hot ng ca ni la, l lt... c) Dng khng ng ca1ch thuc tr su, thuc dit c, dit nm d) C a, b v c Cu 3: Cc bin php hn ch nhim mi trng: a) Khng t ph rng ba bi b) Dng thuc tr su, thuc dit c, dit nm ng cch c) Xy dng nhiu nh my, x nghip khu dn c d) C a v b p n: 1.d 2.d 3.d

Box Sinh CHNG IV: BO V MI TRNG

http://boxsinh.wordpress.com/

I. PHN T LUN Cu 1: Phn bit ti nguyn ti sinh v khng ti sinh. Ti nguyn ti sinh l ngun ti nguyn sau khi khai thc v s dng mt cch hp l s c phc hi. l ti nguyn nc, ti nguyn t, ti nguyn sinh vt. Ti nguyn khng ti sinh l ngun ti nguyn sau khi khai thc v s dng th s cn kit dn khng c kh nng phc hi. Ti nguyn khng ti sinh gm kh t thin nhin, than , du la,... Cu 2: V sao phi s dng hp l cc ngun ti nguyn khng ti sinh? Do ti nguyn thin nhin khng phi l v tn, chng ta cn phi s dng mt cch tit kim v hp l, va p ng nhu cu s dng ti nguyn ca x hi hin ti, va m bo duy tr lu di cc ngun ti nguyn cho cc th h mai sau. Cu 3: Con ngi tc ng nh th no n mi trng v sinh quyn? Vai tr ca con ngi i vi vic ci bin mi trng. Con ngi v ang khai thc ba bi cc ngun ti nguyn ti sinh, lm cho rng v t ngy cng b thu hp thoi ha, nhiu loi ng vt, ti nguyn thy sn b nh bt qu mc tr nn him. Con ngi c th ci bin mi trng bng cc bin php bo v mi trng: bo v rng v thin nhin hoang d, ci bin kh hu v kh mn nc bin, cc h sinh thi v trao i cht nhn to, s dng hp l, bo v v phc hi ngun ti nguyn thin nhin... Cu 4: V sao phi khi phc mi trng v gn gi thin nhin hoang d? Cc bin php bo v thin nhin hoang d? Con ngi phi khi phc mi trng v gn gi thin nhin hoang d l v: Nhiu vng trn Tri t ang ngy mt suy thoi, rt cn c bin php khi phc v gi gn. Cn phi bo v cc loi sinh vt v mi trng sng ca chng Cn phi khi phc mi trng v bo v thin nhin pht trin bn vng. Cc bin php bo v thin nhin hoang d: Tng cng trng rng v bo tn ng vt qu him Ci to cc h sinh thi suy thoi Bo v ti nguyn sinh vt II. PHN TRC NGHIM Cu 1: Ti nguyn khng ti sinh l: a) Than , du la b) Sinh vt, nc c) Nng lng mt tri Cu 2: Bin php bo v v pht trin rng hin nay l: a) Khng khai thc b) Trng v khai thc theo k hoch c) Khai thc nhiu hn, trng cy gy rng d) C a, b v c p n: 1.d 2.b

d) C a, b v c