Professional Documents
Culture Documents
nh mc phi sai s h thng phi tm cch hiu chnh gi tr quan st (cc s liu)
v gi tr c c vi thc o tiu chun.
1.4. Yu cu din li
Kh nng nng din li ca th nghim c ngha l: khi thc hin li th nghim
vi s lng cng thc, ni dung cc cng thc nh c cng trn khong khng
gian (mnh t c v thi v tng t) s cho kt qu tng t.
Tuy nhin, khng nn hiu nguyn tc ny mt cch cng nhc, bi v iu kin
ngoi cnh khng th hon ton nh nhau khi lm th nghim. Chnh v vy phi lm
li th nghim trong vi nm (hoc vi v) lin tip, hy vng t s tm ra tnh quy
lut ca vn nghin cu.
Th nghim c kh nng din li cng cao th vic rt ra kt lun cng chc
chn. Th nghim khng c kh nng din li th khng th a ra c kt lun lm
c s xy dng cc bin php k thut canh tc v li cng khng th xy dng c
l thuyt khoa hc. Cn phi lp li th nghim t nht l 3 v (hay 3 nm).
1.5. Yu cu v lch s khu t canh tc
Th nghim phi c t trn cc khu t c lch s canh tc r rng. y l
yu cu ht sc cn thit i vi mi th nghim ng rung. Hu ht trong ni dung
th nghim th t ai ni t th nghim l yu t khng th nghim. t ch l iu
kin (gi ) cho cy m thi. Mt s bin php k thut c nh hng ti t cng c
th lm cho t tt hn (kho hn) nu nh bit s dng v ngc li c th lm cho
t b thoi ho. V vy, cn phi bit r qu trnh canh tc ca khu t trc khi t
th nghim nghin cu.
2. Cc loi th nghim ngoi ng rung
Hin nay c nhiu cch phn loi th nghim ng rung. Thng thng c th
phn thnh cc loi sau:
2.1. Th nghim thm d
y l th nghim s b, th nghim kho st. Mc ch ca loi th nghim ny
l nhm xy dng nhng nhn thc ban u v i tng nghin cu trn ng rung
c c s xy dng cc ni dung nghin cu chnh sau ny c tt hn. Th nghim
ny thng lm trn din tch nh, nhc li t ln v c th khng nhc li; khng i
su phn tch v cy v t ai, ch quan st, nh gi cc biu hin ca cy vi cc
bin php th nghim v theo di mt s ch tiu c tnh cht c bn v nng sut.
2.2. Th nghim chnh thc
y l th nghim t ra nhm gii quyt ni dung c bn ca vn nghin
cu. Do , th nghim ny phi thc hin ng nh thit k xy dng, phi tun
th cc yu cu t ra. Tu thuc vo loi cy trng (cy hng nm hay cy lu nm;
cy hng hp hay cy hng rng), loi hnh th nghim, mc ch nghim cu c th
chia th nghim chnh thnh cc loi khc nhau theo s lng yu t, thi gian v khi
lng nghin cu.
2.2.1. Theo s lng yu t th nghim
* Th nghim mt yu t
4
K = La x Lb
Nu th nghim ba nhn t c k hiu (nhn t 1 l A c La mc, nhn t 2 l B
c Lb
mc v nhn t th 3 l C c Lc mc). Vy s lng cng thc s l:
K = La x Lb x Lc
Thc t cho thy th nghim nghin cu tc dng ng thi ca nhiu nhn t
n cy trng l tt nht. Song nhiu nhn t s c nhiu cng thc th nghim v nh
vy, s ny sinh mt lot cc vn khc m hu ht cc vn li nm trong yu
t khng th nghim, rt kh to c tnh ng nht cao. V vy khng nn qu nhiu
nhn t trong mt th nghim, ch nn nghin cu mi quan h ng thi ca 2 hay 3
nhn t m thi.
3.1.3. Mt s ch tiu k thut c lin quan khi thit k th nghim
* Din tch th nghim
th nghim l thnh phn c bn ca th nghim trn cc nhn t th
nghim c thc hin theo mt ni dung xy dng. Do , din tch (c th l
kch thc ) phi nh nhau. Nu ly chnh xc ca th nghim l h s bin ng
CV% kho st th gi tr ny ph thuc vo nhng kha cnh sau:
- Din tch th nghim
- Hnh dng th nghim (kch thc l vung hay l ch nht...).
- a hnh t th nghim.
- Loi t th nghim.
- Loi cy trng.
- Loi th nghim.
- Khi din tch th nghim tng ln th sai s th nghim c gim kh r.
Nhng nhn xt ny ch ng khi t th nghim tng i ng u (CV% < 10%).
Cn khi nn t th nghim c bin ng t CV% > 15% th nhn xt trn
khng cn ng na.
Thc t cho thy khng c gii php no mang tnh tuyt i. M nhng mi
quan h nu cng ch hi ho mc nht nh. V vy, din tch th nghim
ln hay nh tu thuc vo:
(1) Mc ch v yu cu ca th nghim
Th d: th nghim lu gi, phc hi mt s ging la c sn a phng qu
him, tu thuc vo s lng ngun ht ging thu c l nhiu hay t m din tch
th nghim cho mi ging to nh khc nhau. Tuy nhin din tch qu nh s kh gim
nh v nhn xt.
Nhng th nghim so snh ging hoc mt bin php k thut no chun
b ph bin ra sn xut th din tch phi ln.
Th nghim trong iu kin sn xut (th nghim kho nghim) th din tch
phi ln hn th nghim thm d v th nghim chnh.
(2) Ph thuc vo loi cy trng v mt gieo cy sao cho mi mt th
nghim c kh nng to ra mt qun th cy trng mang tnh i din, n nh v m
7
Cc bin php k thut thc hin trong qu trnh lm th nghim trng phi
ging nhau.
4. Mt s loi th nghim ring bit (th nghim chuyn su)
4.1. Th nghim vi cy n qu v cy cng nghip lu nm
- c im ca loi th nghim ny l cy to, mi cy chim mt din tch t
ln v c chm sc ring bit cho tng cy. Chu k khai thc hiu qu kinh t di
(hay ni cch khc l chu k sng ko di hng chc nm v c bit c th ti 100
nm). V vy, rt kh c th t c chnh xc ca th nghim cao nh cc loi th
nghim vi cy hng nm.
- Bn cnh trong chu k sng ca cy c th thc hin nhiu th nghim khc
nhau trn cng mt cy.
- Phn ln cc cy lu nm li c trng trong iu kin t c a hnh dc
(trung du v min ni), nn ng u ca t ni chung l thp hn t bng.
4.1.1. Chun b t th nghim
t th nghim vn m
iu ny ch t ra vi th nghim lm mi t u. Tu thuc vo loi cy, loi
th nghim m cn c cc bin php chm sc, chn cy cho ng u.
S c 2 trng hp c th khi t th nghim gm:
* Thit k th nghim mi
Nn chn t phi ph hp vi cy nh nghin cu, t phi ng u v tnh
cht t, ch nc, a hnh. c c t ng u th trc khi t vn th
nghim nn lm th nghim trng vi thi hn t 3 nm - 5 nm. Nu trong th nghim
c nghin cu v ti nc th nn lm ng ng mc cho mi ln nhc li, p dng
cc bin php chng xi mn v sp xp th nghim khng c s dng kiu hon
ton ngu nhin - CRD (nu th nghim trn t dc). Cn th nghim trn t bng
nn o rnh (mng) va thot nc v d tr nc ti cho cy khi cn.
* Vi th nghim t trn vn c sn cy th phi c iu kin sau:
- Vn phi i din cho vng nh ph bin kt qu th nghim.
- Trc khi tin hnh th nghim phi lm th nghim trng (thi gian c th t
3 - 5 nm).
- Gia cc th nghim nn khong cch (khong trng hoc c cy)
4.1.2. Cy th nghim
a) Vi th nghim trng mi: cn ht sc lu ti ngun gc ca cy. Khi
ngun gc cy con l t sinh sn v tnh nn ch thm n gc ghp, mt ghp, cnh
ghp, cnh gim.
Cy con em trng th nghim phi m bo ng u v chiu cao cy, ng
knh gc, s cnh, s l/cnh.
b) Vi th nghim trn vn c sn: cn chn cc cy c ng u cao v
ging, tui, chiu cao, tnh trng pht trin (c th hin qua ng knh gc, chu vi
tn cy). Nn c thm cc thng tin v cc bin php k thut s dng trc khi th
nghim nht l cc bin php c lin quan nhiu ti cy nh (n au, to tn, ta
cnh...)
11
thi khc nhau, thm ch c th trong cng iu kin sinh thi nhng iu kin - x
hi khc nhau cng lm cho nng sut cy trng khc nhau.
Tin hnh th nghim trong iu kin sn xut l b phn nghin cu cn thit,
trc khi chuyn giao kt qu nghin cu cho nng dn vi mc tiu pht trin nng
nghip sinh thi bn vng. C hai loi th nghim thuc nhm ny l:
Loi 1: Nghin cu pht trin k thut (nhm nghin cu xy dng v pht
trin k thut mi).
Loi 2: Nghin cu tip cn k thut (nhm th nghim cc k thut mi) xem
mc tip thu ca nng dn nh th no?
C hai loi ny u tn ti song song.
Hin nay a phn cc nghin cu c tp trung cho loi th nghim tip cn k
thut.
Trong qu trnh th nghim cc s liu c thu thp gm cc loi nh:
- Cc s liu v iu kin t nhin bao gm: t, nc, a hnh, kh hu... (hay
cn gi l cc s liu v mi trng ca ng rung).
- Cc s liu v iu kin kinh t - x hi ca nng dn bao gm: lc lng sn
xut, ng lc sn xut.
- Cc s liu v nng hc (thu cc th nghim nh nng sut v mt s c
trng khc).
- Yu cu ti nguyn (cc ngun cn) cho m hnh th nghim, nhu cu v
nhn lc (lao ng) v u t.
Vi th nghim v s liu nng hc cn nhc li. Cn s liu nhu cu ti nguyn
khng cn nhc li. V vy k thut lm th nghim c lu nhng ni dung sau
y:
4.5.1. Chn a im th nghim
4.5.2. Thit k v b tr l th nghim
* Loi 1: Dng ci tin qun l m hnh canh tc hin ang s dng
* Loi 2 c 2 dng l:
+ i vi loi (2a): ci tin m hnh canh tc bng a thm mt hoc nhiu
cy mi vo m hnh hin ang s dng. Cch thit lp l th nghim lm nh loi 1.
+ Vi loi (2b) l thay i cu trc m hnh khc hon ton so vi m hnh ca
nng dn hin ang s dng. Vi loi ny, cn so snh tng qut ton b m hnh,
khng so snh ring tng hp phn k thut vi nhau. Kiu ny t lm hn kiu 2a.
4.5.3. Qun l l th nghim
Cc bin php u do nng dn qun l, tr nhng hp phn a vo th
nghim do cn b nghin cu qun l. Cn nu thy c th c th ngh giao cho
nng dn qun l to.
4.5.4. Thu thp s liu
a) iu kin t nhin
Cc nhn t l: lng ma (ch ma), bc x, kt cu t, v tr a l, a
hnh, mc nc ngm.
b) iu kin kinh t - x hi
13
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Hnh 5.1. S mu cho th nghim thit k kiu hon ton ngu nhin c 4
cng v thc v 5 ln nhc li
n nh cc cng thc vo cc th nghim bng mt trong cc cch ngu
nhin sau:
Cch 1: Ly bng s ngu nhin
a. T im xut pht bt k trong bng, c thng xung di ly 20 s ngu
nhin lin tc c 3 ch s. (Ta ly 3 ch s cho khng c s no trng vi s th t
t 1 n 20 l cc s c 1 v 2 ch s c n nh cho cc bc 2). Trong v
d ny, 20 s ngu nhin c 3 ch s cng th t xut hin ca chng c ghi li nh
bng sau:
Th t xut hin
S ngu nhin
Th t xut hin S ngu nhin
1
937
11
918
2
149
12
772
3
908
13
243
4
361
14
494
5
953
15
704
6
749
16
549
7
180
17
957
8
951
18
157
9
018
19
571
10
427
20
226
b. Xp th t theo hng tng dn hoc gim dn 20 s ngu nhin bc 2.
Trong v d ny xp hng th t t nh nht (s 1) n ln nht (s 20) nh sau:
Th t xut hin
S ngu nhin Xp hng Th t xut hin S ngu nhin
Xp hng
1
937
17
11
918
16
2
149
2
12
772
14
3
908
15
13
243
6
4
361
7
14
494
9
5
953
19
15
704
12
6
749
13
16
549
10
7
180
4
17
957
20
8
951
18
18
157
3
9
018
1
19
571
11
10
427
8
20
226
5
15
1
J
2
3
4
A
5
R
6
5
7
6
8
9
9
9
10
8
Th t xut hin
Tn cc con bi
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
A
4
3
2
7
10
A
4
6
10
4
15
5
5
6
11
7
2
8
19
9
13
10
18
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
16
8
10
1
3
20
6
17
12
4
c. Chia cc s xp hng thnh 4 nhm, gn cng thc v xp cc cng thc vo
cc theo nh cch 1.
Trong v d ny c kt qu thhu c nh sau:
16
Cng thc
n nh vo cc s
A
14
7
9
15
5
B
11
2
19
13
18
C
16
8
10
1
3
D
20
6
17
12
4
Cch 3. Rt thm.
a. Chun b N mu giy, chia mu giy thnh t nhm, cc mu giy trong mi
nhm c cng k hiu ca mt cng thc. Trong v d ny s c 5 mu mang ch A, 5
mu ch B, ... Trn ln 20 mu giy trong mt hp (cc mu giy c gp kn).
b. Rt mi ln mt mu giy, t vo cc theo trt t t u n cui. M
mnh giy ra, ta c cng thc c ch nh vo cc nh sau:
Th t xut hin () cng thc theo cc s nh sau:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
D
B
A
B
C
A
D
C
B
D
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
D
A
A
B
B
C
D
C
C
A
Trong v d ny cng thc A nm cc 3, 6, 12, 13, v 20 v cc cng thc
khc tng t.
5.1.2.2. Th nghim sp xp theo kiu khi ngu nhin y (RCBD hay RCB)
Khi nim.
Kiu sp xp RCB l mt kiu sp xp c s dng rng ri nht trong nghin
cu
nng nghip. N hon ton ph hp vi th nghim ngoi ng khi s cng thc khng
qu ln v khu th nghim c th bit trc c chiu hng bin i ph nhiu
ca t. c trng ch yu ca kiu sp xp ny l to ra cc khi c kch thc bng
nhau v mi khi cha tt c cc cng thc ca mt ln nhc li.
K thut to khi.
Mc tiu chnh ca vic to khi l gim sai s th nghim bng vic hn ch s
ng gp ca ngun bin ng bit trong cc n v th nghim. iu ny c lm
bng cch nhm cc n v th nghim vo cc khi m s khc nhau trong mi khi
l ti thiu v s khc nhau gia cc khi l ti a. Hnh dng mnh th nghim v
hng khi cng cn quan tm sp t, sp t sao cho s khc nhau gia cc khi
cng ln cn s khc nhau trong khi cng nh.
Sau khi bit hng ca ngun bin ng l c s cho vic to khi ri, phi
la chn kch thc v dng khi cho thch hp lm ti a bin ng gia cc khi.
Bt c khi no dng k thut khi th phi duy tr v iu khin sao cho bin
ng gia cc khi ln hn bin ng trong mi khi. V d, nu ta khng iu
kin lm c th nghim trong mt ngy th phi lm xong gn cho tng khi mt trong
mt thi gian cng ngn cng tt. Nh vy nu c bin ng xy ra theo thi gian th
n s c a vo bin ng gia cc khi nn c th loi tr ra c khi sai s th
nghim. Nu c nhiu ngi quan st, theo di th nghim th mi ngi phi c ch
17
Khi I
Khi II
Khi III
Khi IV
18
1 4
1 4
1
4
1 4
C E
A C
F
A
E A
2 5
2 5
2 5
2 5
D B
E D
D B
C F
3 6
3
6
3 6
3 6
F A
F B
C E
d B
Khi I Khi II Khi III Khi IV
Hnh 5.4 S mu ca th nghim sp xp kiu khi ngu nhin vi 6 cng
thc: A, B, C, D, E, F v 4 nhc li.
5.1.2.3. Th nghim sp xp kiu vng la tinh (Latin Square)
Khi nim
c trng c bn ca sp xp vng la tinh (LS) l kh nng x l cng mt
lc hai ngun bin ng bit gia cc n v th nghim. Coi nh hai khi c
lp, thay cho ch
c mt khi trong thit k kiu RCB. Trong kiu LS hai khi l khi hng v khi
ct vung gc nhau v c sp xp m bo cho mi cng thc ch c c mt
mt ln trong khi hng v mt ln trong khi ct. Ta c th c lng c bin
ng gia cc khi hng cng nh khi ct v tch n ra khi sai s th nghim.
Cc trng hp thch ng cho kiu LS.
Th nghim trong phng vi s ln nhc li qua thi gian cng to hai ngun
bin ng.
Trong thc t thit k kiu LS ch c p dng cho nhng th nghim c s
cng thc khng t hn 4 v khng nhiu hn 8. V hn ch ny m thit k kiu LS
khng c s dng rng ri trong cc th nghim nng nghip. Mc du n c tim
nng ln iu khin sai s th nghim.
Qu trnh ngu nhin v v s th nghim.
Qu trnh ngu nhin ho v v s sp xp cho th nghim kiu vung
latinh c th hin qua mt th nghim c 5 cng thc A, B, C, D, E nh sau:
Bc 1. La chn mt s vung latinh mu vi 5 cng thc nh bng di y:
A
B
C
D
E
B
A
E
C
D
C
D
A
E
B
D
E
B
A
C
E
C
D
B
A
19
V1
Nhc li 2
V3
Nhc li 3
V2
Nhc li 4
V1
P1
V3
P2
V2
P3
V1
P1
V3
V2
V1
V1
V2
V3
V3
V2
V3
P3
V3
P1
V3
P1
V2
P3
V2
V2
V2
V1
V2
V1
V3
V1
V2
P4
V3
P4
V1
P2
V2
P4
V3
V1
V2
V3
V2
V1
V1
V1
V3
P2
V3
P3
V1
P4
V3
P2
V1
V1
V3
V2
V2
Hnh 3.1.
-
22
Hnh 3.2.
T nh hnh 3.2, kch p chut vo hp Open s c ca s nh xut hin vi ch
Confirm xut hin trn gc tri hi c quyt nh m mt file lnh mi khng, ta
kch chut vo hp Yes khng nh s c nh sau (hnh 3.3)
Hnh 3.3.
T hnh 3.3, vo hp Desgin title t tn cho thit k th nghim (nh bt k tn
no theo mun). Xong chn COMPLETELY RANDOMIZED DESIGN trong hp
Design type bng cch nhn chut vo mi tn ca hp chn, t s 4 trong hp
Replications, vo hp Factor name vit ch GIONG, hp Factor ID vit ch G, hp
Number of levels t s 5 (v c 5 ging) xong kch chut vo mi tn kp sang phi
hp Factors. Trong hp nh u dng cui cng t s 5. Cui cng c nh sau
(hnh 3.4).
Hnh 3.4.
T hnh 3.4 nhn chut vo OK s c kt qu nh sau
23
G5
G4
G1
G3
G2
Nhc li 2
G2
G3
G1
G4
G5
Nhc li 3
G1
G5
G4
G2
G3
Nhc li 4
G3
G2
G4
G1
G5
Hnh 3.5.
Chn Randomization and Layout m hp thoi. nh ch DESIGN vo hp
File name nh hnh 3.6, kch chut vo hp Open m file mi, c hnh 3.7
Hnh 3.6.
25
Hnh 3.7.
Sau khi xut hin hp nh nh hnh 3.7, kch tip vo Yes s c ca Randomization
and Layout m (hnh 3.8).
Hnh 3.8.
Tip tc ghi dng ch ANH HUONG CUA PHAN BON DEN NANG SUAT LUA
vo hp Design Title, nhn chut vo hp Design type chn kiu thit k
RANDOMIZED COMPLETE BLOCK, ghi ch PHAN BON vo hp Factor name,
ch P vo hp Factor ID. Tng s 2 trong hp Number of levels ln n s 7, nhn
chut vo mi tn kp trong hp Factor plot assignment. Vo hp Replications chn s
3. Tng s trong hp cui cng: Plot dimensions for layout per replication ln n 7
nh hnh 3.8. Chn OK s c kt qu ghi trong text editor nh sau
Kt qu thit k
RANDOMIZATION AND LAYOUT
========================
FILENAME = "D:\PROGRAM FILES\IRRISTAT\DESIGN.RND"
TITLE = "ANH HUONG CUA PHAN BON DEN NANG SUAT LUA"
EXPERIMENTAL DESIGN = RANDOMIZED COMPLETE BLOCK
REPLICATIONS = 3
TREATMENTS = 7
**** FACTOR(S) ****
PHANBON (P) = 7 levels
PHANBON (1) = P1
PHANBON (2) = P2
PHANBON (3) = P3
PHANBON (4) = P4
PHANBON (5) = P5
PHANBON (6) = P6
PHANBON (7) = P7
26
======================================================================
REPLICATION NO. 2
------------------PLOT NO. |
TREATMENT ID
1 | P2
2 | P3
3 | P1
4 | P6
5 | P7
6 | P5
7 | P4
REPLICATION NO. 3
------------------PLOT NO. |
TREATMENT ID
1 | P3
2 | P7
3 | P6
4 | P5
5 | P1
6 | P2
7 | P4
P7
P4
P2
P3
P6
P5
P1
P2
P3
P1
P6
P7
P5
P4
P3
P7
P6
P5
P1
P2
P4
A B C
B C A
C A B
5 x
A B C
B A E
C D A
D E B
E C D
A
B
C
D
5
D
C
E
A
B
E
D
B
C
A
B
A
D
C
C
D
B
A
D
C
A
B
A
B
C
D
E
F
B
F
D
A
C
E
A
B
C
D
6
C
D
E
F
A
B
4
B
C
D
A
x
D
C
F
E
B
A
x
C
D
A
B
6
E
A
B
C
F
D
4
D
A
B
C
F
E
A
B
D
C
A
B
C
D
B
D
A
C
C
A
D
B
A
B
C
D
E
F
G
D
C
B
A
B
C
D
E
F
G
A
7
C
D
E
F
G
A
B
A
B
C
D
x
D
E
F
G
A
B
C
B
A
D
C
7
E
F
G
A
B
C
D
C
D
A
B
D
C
B
A
F
G
A
B
C
D
E
G
A
B
C
D
E
F
27
A
B
C
D
E
F
G
H
B
C
D
E
F
G
H
A
8
C
D
E
F
G
H
A
B
x
D
E
F
G
H
A
B
C
8
E
F
G
H
A
B
C
D
F
G
H
A
B
C
D
E
G
H
A
B
C
D
E
F
H
A
B
C
D
E
F
G
A
B
C
D
E
F
G
H
I
B
C
D
E
F
G
H
I
A
10 x 10
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
B
C
D
E
F
G
H
I
J
A
C
D
E
F
G
H
I
J
A
B
D
E
F
G
H
I
J
A
B
C
E
F
G
H
I
J
A
B
C
D
F
G
H
I
J
A
B
C
D
E
C
D
E
F
G
H
I
A
B
9
D
E
F
G
H
I
A
B
C
x
E
F
G
H
I
A
B
C
D
9
F
G
H
I
A
B
C
D
E
G
H
I
A
B
C
D
E
F
H
I
A
B
C
D
E
F
G
I
A
B
C
D
E
F
G
H
G
H
I
J
K
A
B
C
D
E
F
H
I
J
K
A
B
C
D
E
F
G
I
J
K
A
B
C
D
E
F
G
H
J
K
A
B
C
D
E
F
G
H
I
K
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
11 x11
G
H
I
J
A
B
C
D
E
F
H
I
J
A
B
C
D
E
F
G
I
J
A
B
C
D
E
F
G
H
J
A
B
C
D
E
F
G
H
I
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
A
C
D
E
F
G
H
I
J
K
A
B
D
E
F
G
H
I
J
K
A
B
C
E
F
G
H
I
J
K
A
B
C
D
F
G
H
I
J
K
A
B
C
D
E
28
Hnh 3.9
T hnh 3.9, nh dng ch bt k vo hp Design title, v d: thi nghiem hai nhan to
thiet ke kieu RCB. Vo hp Design Type chn kiu thit k, y chn
RANDOMIZED COMPLETE BLOCK, vo tip hp Replications chn s 4 (4 ln
nhc li). Vo tip hp Factor name t tn cho nhn t nghin cu, trc tin t
tn cho nhn t th nht: ghi ch m vo hp Factor name xong ghi ch N vo hp
Factor ID; tng s 2 trong hp Number of levels ln s 4, nhn chut vo mi tn kp
sang phi hp Factor plot assignment chuyn thng tin t hp Define factor sang
hp Factor plot assignment. Tip tc lm nh vy cho nhn t th hai (ln). a con
tr vo hp cui cng tng s 1 ln 12, c nh nh hnh 3.10. T hnh 3.10 kch
chut vo OK chy ra kt qu.
Hnh 3.10
Kt qu thit k th nghim hai nhn t t hp trong kiu RCB
29
REPLICATION NO. 1
REPLICATION NO. 2
-------------------
-------------------
PLOT NO.
TREATMENT ID
PLOT NO.
TREATMENT ID
P3 N4
P2 N1
P3 N3
P3 N2
P2 N4
P2 N4
P2 N2
P2 N2
P3 N2
P1 N1
P1 N3
P1 N4
P2 N1
P1 N2
P1 N2
P3 N4
P1 N4
P2 N3
10
P2 N3
10
P1 N3
11
P1 N1
11
P3 N1
12
P3 N1
12
P3 N3
REPLICATION NO. 3
REPLICATION NO. 4
-------------------
-------------------
PLOT NO.
TREATMENT ID
PLOT NO.
TREATMENT ID
P3 N3
P2 N4
P2 N2
P1 N2
P2 N4
P3 N2
P1 N3
P3 N3
P3 N1
P1 N1
P1 N1
P3 N1
30
P1 N2
P2 N3
P1 N4
P1 N4
P3 N4
P2 N2
10
P3 N2
10
P1 N3
11
P2 N1
11
P3 N4
12
P2 N3
12
P2 N1
Hnh 3.11
T hnh 3.11 lm cc bc tng t nh lm cho thit k th nghim hai
nhn t t hp trong kiu thit k RCB c hnh 3.12. Ch trong trng hp ny
phi xc nh r u l ln, u l nh v thc hin cho tng nhn t mt nh
trong hnh ghi: Main l cho chnh c thc hin trc xong n Sub l cho
ph lm sau v hp cui cng ca hnh 3.11, na trn l cho s mnh ca chnh
trong mt ln nhc li cn na di l cho s mnh ca ph trong mi chnh.
31
Hnh 3.12
Kch chut vo OK c kt qu nh sau:
RANDOMIZATION AND LAYOUT
========================
FILENAME = "D:\PROGRAM FILES\IRRISTAT\SPLITPLOT.RND"
TITLE = "Thiet ke thi nghiem kieu Split-plot"
EXPERIMENTAL DESIGN = SPLIT-PLOT
REPLICATIONS = 4
TREATMENTS = 4 x 3
**** MAINPLOT ****
LAN (P) = 4 levels
LAN (1) = P1
LAN (2) = P2
LAN (3) = P3
LAN (4) = P4
**** SUBPLOT ****
GIONG (V) = 3 levels
GIONG (1) = V1
GIONG (2) = V2
GIONG (3) = V3
======================================================================
Experimental layout for file: "D:\PROGRAM FILES\IRRISTAT\SPLITPLOT.RND"
(SPLIT-PLOT)
The following field layout applies to all replications:
(Note: layout is not drawn to scale)
+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 | 10 | 11 | 12 |
+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+-----+
REPLICATION NO. 1
------------------PLOT NO. | TREATMENT ID
1 | P1 V1
2 | P1 V3
3 | P1 V2
4 | P3 V1
5 | P3 V3
6 | P3 V2
7 | P4 V2
8 | P4 V3
9 | P4 V1
10 | P2 V2
11 | P2 V3
12 | P2 V1
REPLICATION NO. 2
------------------PLOT NO. | TREATMENT ID
1 | P2 V3
2 | P2 V2
3 | P2 V1
4 | P1 V2
5 | P1 V3
6 | P1 V1
7 | P4 V2
8 | P4 V1
9 | P4 V3
10 | P3 V2
11 | P3 V1
12 | P3 V3
32
REPLICATION NO. 4
------------------PLOT NO. | TREATMENT ID
1 | P1 V1
2 | P1 V3
3 | P1 V2
4 | P3 V3
5 | P3 V2
6 | P3 V1
7 | P4 V2
8 | P4 V3
9 | P4 V1
10 | P2 V3
11 | P2 V1
12 | P2 V2
REPLICATION NO. 3
------------------PLOT NO. | TREATMENT ID
1 | P3 V2
2 | P3 V1
3 | P3 V3
4 | P1 V3
5 | P1 V2
6 | P1 V1
7 | P2 V3
8 | P2 V2
9 | P2 V1
10 | P4 V1
11 | P4 V3
12 | P4 V2
Nhc li 1
V1
Nhc li 2
V3
Nhc li 3
V2
Nhc li 4
V1
P1
V3
P2
V2
P3
V1
P1
V3
V2
V1
V1
V2
V3
V3
V2
V3
P3
V3
P1
V3
P1
V2
P3
V2
V2
V2
V1
V2
V1
V3
V1
V2
P4
V3
P4
V1
P2
V2
P4
V3
V1
V2
V3
V2
V1
V1
V1
V3
P2
V3
P3
V1
P4
V3
P2
V1
V1
V3
V2
V2
33
Hnh 3.13
Chn Factorial Design c ca s Open a rendomization and layout nh hnh 3.14
Hnh 3.14
t tn cho file lm vic trong File name, xong kch chut vao open cho ca
s sau (IRRISTAT: Randomization and Layout) xut hin nh hnh 3.15 di y
Hnh 3.15.
34
REPLICATION NO. 1
------------------PLOT NO. | TREATMENT ID
1 | N2 P2
2 | N2 P3
3 | N2 P1
4 | N2
5 | N3 P2
6 | N3 P3
7 | N3 P1
8 | N3
9 | N1 P2
10 | N1 P3
11 | N1 P1
12 | N1
35
REPLICATION NO. 2
------------------PLOT NO. | TREATMENT ID
1 | N1 P1
2 | N1 P2
3 | N1 P3
4 | N1
5 | N2 P1
6 | N2 P2
7 | N2 P3
8 | N2
9 | N3 P1
10 | N3 P2
11 | N3 P3
12 | N3
REPLICATION NO. 3
------------------PLOT NO. | TREATMENT ID
1 | N1 P1
2 | N1 P3
3 | N1 P2
4 | N1
5 | N3 P1
6 | N3 P3
7 | N3 P2
8 | N3
9 | N2 P1
10 | N2 P3
11 | N2 P2
12 | N2
N3
N1
N1
N2
N3
N1
P2
P1
P1
P3
P2
P3
P1
P3
P2
P4
P4
P4
Nhc li I
Nhc li II
N3
N2
Nhc li III
20m
31,8m
B1
16m
D1
C1
D1
Nhc li 3
C1
S 3.2. Xc nh ln nhc li ca th nghim
37
B1
D
C1
S 3.3. Chia hon ton mnh th nghim gm 5 cng thc nhc li 3 ln. Tng s
th nghim l 15 = 5 x 3
3.1.4. Cm bin tn cc cng thc v tn th nghim
Sau khi hon thnh vic chia th nghim xong ngoi ng rung, ngi ch
tr th nghim phi nh du (cm th tn cc cng thc cc theo nh cch sp xp
xc nh cho ph hp vi iu kin c th ni t th nghim, ni dung nghin cu
trnh s nhm ln trong cc cng vic c th khi lm th nghim.
Th nh du (ghi) tn cng thc c th c lm bng g, tre hoc kim loi
khng g. Vi iu kin ca Vit Nam th phn ln c lm bng g hoc tre.
Th c chiu cao t 70 - 80 cm, chiu rng ca th t 8 10 cm. Trong phn
nhn c cm xung t (c th t 15 - 20 cm). u trn ca th khong 15cm dng
vit cng thc, tn k hiu cng thc ghi theo s la m (I, II, III...). Ln nhc li ghi
s thng (ch s di) (V d I2 y l th ghi cng thc I ln nhc li 2).
Th sn ton b mu trng cn ch vit c th mu hoc en l tt nht. Cc
th nn quy nh thng nht cm mt v tr gia hng bin v hng nghin cu trong
v mt pha.
Cc mt c ghi ch s k hiu quay u v mt hng.
Cn biu ghi tn th nghim nn c dng hnh ch nht kch thc (50 cm x 30
cm) l va. Trn c vit tn th nghim, nn bng sn trng cn ch tn th nghim
nn vit mu sn . Bin tn th nghim c cm pha trc th nghim (gia di
bo v v hng bin ca th nghim)
3.2. Lm t, bn phn v gieo cy th nghim
3.2.1. Lm t
Cng vic ny c th c chia lm 2 dng.
- Lm t ging nhau trn c rung th nghim. Thng hay c s dng cho
nghin cu cc bin php k thut canh tc nh: so snh ging, bn phn, mt v
mt s k thut gieo cy khc...
38
- Loi lm t ring bit cho tng (hay tng cng thc). Thng c p
dng cho th nghim v thi v, bin php lm t, theo di tc ng ca phn bn
lin tc n s thay i ca t.
Trc khi gieo cy phi co li hoc san li bng co tay m bo mt bng
ng u ca th nghim, t cng phng cng tt.
3.2.2. Bn phn cho th nghim
Yu cu trc ht ca cng tc ny l m bo s lng v cht lng (chng
loi) nh ng quy hoch th nghim quy nh. Cn phi tnh ton chnh xc lng
phn bn cho mi th nghim, nht l cc dng phn c lng t nh phn cng
nghip. Cc loi phn cng nghip u c quy ra lng nguyn cht th d m, ln,
kali (N; P205; K20)/ha.
Khi em ra rung nn phn vo v tr ca sau kim tra cn thn li ton
b cc theo cng thc ri mi bn.
Nhn chung tt c cc dng phn u phi ti, trn u trc khi bn.
Cch bn, yu cu phi tht u trn th nghim. Nu phn c lng qu t
nn trn vi t bt mn (khng phi ct) d bn u.
Vi th nghim cy gieo ht nn lu khng phn tip xc trc tip vi ht
ging.
3.2.3. Gieo, cy th nghim
y l khu cui cng ca b tr xong th nghim. Tu theo yu cu ca th
nghim m c th a ra:
- Gieo cy ging nhau v ng thi. Kiu ny phi m bo ng thi (cng
thi gian) v ng u.
- Gieo cy khc nhau v khng ng thi.
Phi m bo gieo cy ng quy nh th nghim, khong cch hng v cy
ng u, phi thng hng ngang v hng dc (nht l vi cy trng hng rng v lu
nm).
m bo mt sau gieo cy cng nh lp ht, ng u v s lng dnh hay
ht gieo cy. Nu th nghim v ging khng c ln ging.
Vi cy hng rng (nht l cy lu nm) nn lu c th trng gim b sung
khi c cy cht ngay t nhng ngy u sau gieo cy trong thi gian cho php.
Vi mt s cy hng nm nn tnh ton thn trng c th gim hoc ta nh
cy c kt hp vi chm sc cng sm cng tt.
3.2.4. Chm sc th nghim
y l cng vic thng xuyn gm: ta cnh, lm c, xi xo, vun gc, bm
ngn, bn thc, phng chng su, bnh ... Qu trnh ny yu cu lm ng quy nh
nh thit k trnh lm sai lch kt qu th nghim c chnh xc.
Phi lu tm v lm y cc cng vic ny cho c di bo v.
3.3. Theo di th nghim v ghi chp vo s nht k v s theo di th nghim.
y l phn cng vic ht sc phc tp v cn thit, nu khng thc hin ng
s dn n kt qu khng i din v khng chnh xc. S nht k th nghim v s
theo di th nghim phi c thit k thng nht cho tng loi th nghim, tng nhm
39
CTI
CTII
CTIII
Bng
CTI
CTII
CTII
156
192
199
16
177
205
194
172
205
196
17
169
194
245
196
213
223
18
162
215
256
152
178
178
19
225
205
217
168
196
157
20
216
214
198
152
157
199
21
198
224
205
176
199
214
22
205
224
250
161
252
230
23
212
234
217
145
186
214
24
224
218
219
10
121
200
189
25
198
242
234
11
172
218
192
26
204
235
244
12
119
234
190
27
205
196
198
13
153
246
205
28
192
225
202
14
162
196
223
29
249
205
215
15
179
185
216
30
243
217
237
HT1
53.00
47.30
49.11
53.76
45.79
52.84
46.69
38.42
40.48
45.91
35.00
59.84
60.77
37.90
KD 18
48.52
24.78
41.66
33.80
43.05
42.23
34.39
45.25
37.33
36.79
44.10
48.45
43.00
46.00
VND 9519
37.15
35.59
36.26
31.48
35.29
40.15
37.61
41.71
47.50
31.87
49.61
48.23
28.26
47.33
42
36.70
35.09
27.67
29.67
31.63
48.37
31.50
34.06
36.96
30.84
31.63
26.85
35.16
35.04
32.25
30.99
51.00
52.28
43.52
46.04
54.50
46.04
46.38
51.02
35.95
45.20
36.64
45.91
58.52
42.75
50.52
45.87
43.46
49.41
32.54
43.75
38.61
52.84
42.26
42.03
37.60
42.65
45.03
41.93
36.23
43.18
45.53
43.43
48.38
36.50
37.33
26.11
43.58
34.49
40.34
32.99
46.07
38.00
54.41
29.52
34.35
35.21
52.49
53.10
1984
1985
1986
i chng
4.2
0.2
4.0
Sicarol
5.2
0.9
Bayleton bt
4.8
Bayleton nc
Bordeaux
Bnh qun
% so i chng
7.2
3.
0
4.
100.
0
146.6
2.9
8.8
5.
188.3
5.0
3.1
9.5
5.
196.6
4.5
1.7
7.1
4.
146.6
43
Bng 4. Ch tiu sinh trng, nng sut, cc yu t cu thnh nng sut cc ging
lc kho nghim trn t i v 2 nm 2006 ti x k La - huyn k H
STT Ging
Ch tiu so snh
Thi
Chiu
gian
cao
sinh
cy
trng (cm)
(ngy)
93
38,0
93
40,2
91
37,1
92
39,4
93
37,5
93
38,0
93
35,8
93
35,7
93
37,2
93
38,9
Tng
s qu
trn
cy
(qu)
13,1
13,2
11,8
14,1
13,3
9,5
11,9
14,1
11,6
12,1
S qu Nng
chc/cy sut
(qu)
(t/ha)
NS tng
(+), gim
(-) so vi
/C (%)
+ 79,3
9,5 36,4 b
1
L14
+ 90,1
9,7 38,6 a
2
LDH01
8,5
20,3 g
3
L (/C)
+ 66,9
10,5 33,9c
4
MD7
+ 23,2
10,5
25,0 e
5
L17
+ 9,4
8,5 22,2 f
6
LVT
+ 9,4
9,1 22,2 f
7
V78
+ 42,4
12,1 28,9 d
8
LO8
8,6 20,8 f
9
VD2
- 18,0
8,0 17,2 k
10
L12
3,8
CV (%)
1,7
LSD0,05
1.3. Phng php iu chnh nng sut th nghim
Khi s cy trn b khuyt do yu t khch quan, nu khng xem xt iu
chnh s c th lm cho kt qu nghin cu km chnh xc. V vy, cn phi iu chnh
trc khi nh gi kt qu nghin cu.
Cc cch iu chnh:
- iu chnh nng sut ca theo nng sut c th trung bnh.
U ' = V*X
Trong : U- Nng sut th nghim iu chnh
V - Nng sut TB ca 1 cy
X - S cy l thuyt trn
- Theo Zalemski
U ' = 1/2 [U + ( V * X )]
y: U: nng sut thc ca
U': nng sut hiu chnh
X: s cy trong
V: nng sut TB ca 1 cy
- Theo Derevitski th
U ' = U* [(X+X)/2X]
Trong : X : S cy thc t cn trong
X : s cy trung bnh ca
U' v U nh cng thc nu
Ngoi ra cn phng php h s hi quy (chnh xc hn c), nhng phng php tnh
ton rt phin phc. Do vy nn dng phng php Derevitski
44
tn
xi* x
tn =
s
Trong :
xi* :
s liu nghi ng
x : trung bnh mu
S : lch chun mu
so snh vi gi tr l thuyt
So snh
tn
vi
ta thy
0, 01; df =9
= 2,33
ca dy 10 cy la o.
45
4. Cch sp xp s liu
4.1. Vi s liu nh lng
Nu nh dy s liu quan st n < 30 th vn trnh by s liu n gin, nhng
nu nh dy s liu nhiu nn tin hnh phn nhm (hay t) s liu.
Kinh nghim cho thy s t tu theo gi tr ca ch tiu theo di m chia t 5
20. C th tham kho mt vi cng thc sau y:
- Theo Dospekhov (1979) th:
Khi c 30 - 60 s liu th chia 6 - 7 t.
60 - 100 s liu th chia 7 - 8 t.
Trn 100 s liu th nn chia 8 - 15 t.
- Theo nhm thng k Trng i hc Nng nghip Bc Kinh th:
Khi c 40 - 60 s liu nn chia 6 - 8 t.
60 - 100 s liu nn chia 7 - 10 t
100 - 200 s liu nn chia 10 -12 t.
200 - 500 s liu nn chia 12 - 17 t. Trn 500 s liu nn chia 17 - 20 t.
Hoc theo B.Rooke v Carruther:
K = 5 lg(n)
Trong : K: s t phn chia;
n: s lng c th quan st (s s liu).
Sau khi xc nh c s t (l s nguyn), tnh c khong cch t. Gi khong
cch t l h th:
h = (X max - X min)/K
y: h l khong cch t
X max: gi tr ln nht ca dy s liu
X min: gi tr nh nht ca dy s liu
Sau s sp xp cc t v lp bng phn phi tn s.
Bng 3. Kt qu o chiu cao ca 100 cy c chua (cm)
76
73
75
73
74
74
74
74
74
77
74
72
75
76
73
71
73
80
75
75
68
72
78
74
75
74
69
77
77
72
72
76
76
77
70
77
72
74
77
76
78
72
70
74
76
72
73
71
74
74
75
79
75
74
75
74
71
73
75
73
75
70
73
75
70
72
72
71
76
73
74
76
74
75
74
76
75
75
73
73
78
74
73
75
74
73
72
76
73
76
74
71
72
71
79
78
69
77
73
71
Thay s ta c k = 5 x lg100 = 10 t
Xmin = 68 cm v Xmax = 80 cm
Khong cch t h = (80 68)/10 = 1,2 cm
Nh vy, sp xp cc t s gp kh khn v khong cch l nu lm
trn l 1,0 th khng c chp nhn, nu lm trn l 2,0 li qu ln.
Vy nn chia dy s liu lm 12 t.
Nh vy s c khong cch t: h = (80 68)/12 = 1,0 cm
Bng phn phi tn s c xc nh nh sau:
S t
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Gii hn t
68 - 69
69 - 70
70 - 71
71 - 72
72 - 73
73 - 74
74 - 75
75 - 76
76 - 77
Gi tr gia t (xi)
68,5
69,5
70,5
71,5
72,5
73,5
74,5
75,5
76,5
Tn s t (mi)
1
2
4
7
11
15
20
15
11
10
77 - 78
77,5
7
11
78 - 79
78,5
4
12
79 - 80
79,5
3
Tuy nhin, nu ly gii hn ca t nh trn th 1 s liu khng bit s t
no, v vy bt i 1 n vi ca gii hn trn
4.2. S liu nh tnh
y l loi s liu rt kh c kh nh lng chnh xc nn vic chnh l cng khng
n gin. V vy, phi nh ra c cc tiu chun, trn c s s sp xp vo nhm.
Th d: Tm hiu mc hi ca bnh r st u tng ta c:
Cp 0: khng c l bnh
Cp 1: t l bnh xut hin
0 - 10 %
Cp 2: t l bnh xut hin
11 - 20 %
Cp 3: t l bnh xut hin
21 - 30 %
Cp 4: t l bnh xut hin
31 - 40 %
Cp 5: t l bnh xut hin
> 40 %
Nu gi mi l tn s ca cc cp bnh quan st c v n l dung lng mu (s
c th ly quan st) th:
n = m0 + m1 + m2 + m3 + m4 + m5 = mi
T l ca mi cp bnh l: f =
mi
n
47
Cp bnh
Tn s (mi)
Tn sut (f i)
T l %
0,45
45,0
0,40
40,0
0,10
10,0
0,05
5,0
10
1,00
0
0
Nh vy, bnh ch yu h mc cp 1 v cp 2
100
5. Cc tham s c trng ca mu
5.1. Cc tham s v v tr
a/ Trung bnh cng k hiu x hay xtb
x=
m x
x=
m
i
hay
khi c tn s
=n
x1x2 ...xn
hoc
H=
H=
1
i x
i
n
m
i x i
i
b/ Trung v
Nu sp xp cc gi tr t nh n to th gi tr v tr chnh gia
c gi l trung v Me. Ni mt cch l thuyt th Me l gi tr c 50% s gi tr nh
hn. Nu n nh th kh xc nh chnh xc Me.
Nu n l s l v cc gi tr u khc nhau th c mt gi tr chnh gia
7 10 12 13 14 15 16 17 18 20 25
Me = 15
12
13
14
15
16 17 18 20 25
27
Me = 15 hoc 16
10
12
Min
13
14
15
16
17
18
Q1
Me
Q2
25%
50%
75%
20
25
Max
c/ Mod Xt trng hp cc gi tr c tn s
xi
10
15
20
25
30
35
mi
16
36
24
10
ModX
Gi tr 20 c tn s 36 l tn s ln nht vy Mod X = 20
Trng hp c nhiu gi tr c tn s ln bng nhau v ln hn cc tn s khc th
khng xc nh c Mod X.
5.2. Cc tham s v phn tn
a/ Phng sai mu
Phng sai mu cha hiu chnh s2p tnh theo cng thc:
(x x)
sp=
(x
x ) 2 mi
s =
(x x)
(x
n 1
x ) 2 mi
n 1
s =
2
( xi2
( xi )
(n 1)
Khi c phng sai mu cha hiu chnh s2p c th tnh s2 theo cng thc
s2 =
n
s 2p
(n 1)
b/ lch chun
Cn bc hai ca s2 gi l lch chun s
c/ H s bin ng
H s bin ng CV% tnh theo cng thc
49
CV% =
s
100%
x
S
n
50
X
156
160
164
168
172
176
180
m
10
14
26
28
12
8
2
Tng m
n = Sm
Tng xm
SXm
Trung bnh
xtb
2
SXXm
Tng x m
Phng sai
2
sp
cha hiu chnh
Phng sai
2
s
hiu chnh
s
lch chun
xMax
Gi tr ln nht
xMin
Gi tr b nht
Khong bin
R
thin
Gi tr c
tn sut ln nht Mod(X)
100
16600
166
2758944
30
25
20
15
10
5
0
150
th tn s
160
33.440
33.778
5.812
180
156
170
180
190
th a gic
30
25
20
15
24
168
10
5
0
150
160
170
180
190
Bng cc gi tr ca bin X
39
42
42
43
43
39
41
41
39
41
40
40
41
Tng s n
Gi tr trung bnh
Phng sai mu
lch chun
Trung v
Mod
T phn v di
T phn v trn
41
41
44
42
39
41
42
38
42
37
39
42
42
39
40.923
2.5466
1.5958
41
41
40
42
40
40
40
41
42
43
43
43
39
43
41
40
40
th hnh thanh
30
25
20
15
10
5
0
1
th bnh trn
8%
12%
2%
10%
28%
14%
26%
51
Chiu cao 80 cy la
68
73
61
66
96
79
65
86
84
79
65
78
78
62
80
67
75
88
75
82
89
67
73
73
82
73
87
75
61
97
57
81
68
60
74
94
75
78
88
72
90
93
62
77
95
85
78
63
62
71
95
69
60
76
62
76
88
59
78
74
79
65
76
75
76
85
63
68
83
71
53
85
93
75
72
60
71
75
74
77
Khong chia
Tn s
% cng dn
Thng k
n
80
50-
55
1,25%
Sx
6020
55-
60
7,50%
xtb
75.25
60-
65
11
21,25%
s2
107.632
65-
70
30,00%
10.3746
70-
75
19
53,75%
xMin
53
75-
80
15
72,50%
xMax
97
80-
85
82,50%
44
85-
90
91,25%
Skew
0.17120
90-
95
97,50%
Kurt
-0.55539
95-
100
100,00%
52
53
To bin mi (Recode)
Xp hng mt bin (Rank)
Thm bt cc bn ghi (Record)
Thm bt cc bin...
a2) Chn Menu Analyse trong ca s chnh Summary Statistics tnh cc thng
k v pht hin cc s liu l (outliers)
Th d m tp AUGRB.SYS chn bin Yield da vo Variates to Describe
MEAN
4.332
STD DEV
1.377
MEDIAN
4.275
MED ABS DEV 0.8750
ROBUST SE
1.296
PLOT LIMIT
NO > LIMIT
Gii hn v trn
S s liu ln hn gii hn v trn
8.250
0
*
I
Trung v Me
+
I
NO < LIMIT
PLOT LIMIT
EDF A**2(3)
S s liu nh hn gii hn v di
Gii hn v di
Kim nh Anderson
0
1.050
0.38
Dgree of
freedom
Sum of
square
Treatment
t-1
Error (residual)
t(r-1)
Total
tr-1
Trong : t l s cng thc trong th nghim;
Mean square
r l s ln nhc li
V d: Th nghim so snh 9 ging la : G1, G2, G3, G4, G5, G6, G7, G8, v G9, G1
l ging i chng. Th nghim c 4 ln nhc li c b tr kiu hon ton ngu
nhin (CRD) trong cc xi mng. Kt qu thu nng sut c ghi li nh bng 1.2.
55
Bng 1.2. Nng sut 9 ging la th nghim theo kiu CRD ti Thanh Ha, nm 2009
Ging
G1
G2
G3
G4
G5
G6
G7
G8
G9
Vo s liu
1
35
48
52
45
52
56
58
55
64
4
32
42
51
53
52
61
55
57
71
Anova
Balanced Analysis .
Hnh 1.4.
56
Hnh 1.5
t tn file vo hp File name, kch chut vo Open s c hp thoi xut hin
hi: Create new Command File,kch tip chut vo Yes c hnh 1.6. y l file
ghi kt qu sau khi phn tch c gn ui gfc v trong text editor.
Hnh 1.6
T hnh 1.6, chn file s liu cn phn tch trong IRRISTAT s c hnh 1.7
nh sau:
Hnh 1.7
Chn NSUAT trong hp Data File Variables lm bin phn tch. Chn NLAI v
GIONG$ a sang hp Factors, chn tip GIONG$ t hp Factors a xung hp
ANOVA Model Specification (di ch -CONST-), c nh hnh 1.8.
57
Hnh 1.8.
T hnh 1.8, chn Options m hp Heading, ghi: Phn tch ANOVA kt qu
th nghim b tr theo kiu CRD nh hnh 1.9.
Hnh 1.9
Trn hnh 1.9, bm OK chay ra kt qu:
Kt qu phn tch ANOVA
(1) BALANCED ANOVA FOR VARIATE
NSUAT FILE SOGIONG
1/11/** 12:30
---------------------------------------------------------------- PAGE
1
Phan tich ANOVA ket qua thi nghiem thiet ke kieu CRD
VARIATE V003 NSUAT Tinh bang ta/ha
LN
SOURCE OF VARIATION
DF SUMS OF
MEAN
F RATIO PROB ER
SQUARES
SQUARES
LN
=============================================================================
1 GIONG
8 3681.22
460.153
46.36 0.000 2
* RESIDUAL
27 268.000
9.92594
----------------------------------------------------------------------------* TOTAL (CORRECTED)
35 3949.22
112.835
-----------------------------------------------------------------------------
58
NSUAT
GRAND MEAN
(N=
36)
NO.
OBS.
36 52.722
STANDARD
DEVIATION C OF V |GIONG
-------------------- SD/MEAN |
BASED ON
BASED ON
%
|
TOTAL SS
RESID SS
|
10.622
3.1505
6.0 0.0000
|
|
|
|
Phn tch kt qu
1.2. Phn tch phng sai (ANOVA) kt qu th nghim 1 nhn t kiu khi ngu
nhin y (Randomized Complete Block Design: RCB) (Trng hp 2)
M hnh: xij = m + ai + rj + eij
Bng 2.1. Bng phn tch phng sai
Source of
Degree of
Sum of
Mean square
F
variation
freedom
square
Reps.
r1
Treatment t 1
Error
(r 1 ) (t - 1)
Total
tr 1
Th d: Nng sut ca 6 mt gieo vi la nc trong th nghim b tr theo kiu
khi ngu nhin y (RCB) vi 4 ln nhc li, kt qu c ghi li nh bng 2.2
Bng 2.2. Nng sut la cc mt gieo ht khc nhau ti Nam nh nm 2008
Mt
(kg/ha)
25
50
75
100
125
150
Nlai2
5113
5346
5272
5164
4804
5254
Nlai3
5398
5952
5713
4831
4848
4542
Nlai4
5307
4719
5483
4986
4432
4919
4678
4264
4749
4410
4748
4098
59
Vo s liu trc tip trong Data Editor hoc qua MS. Excel, kt qu ghi trong
Data Editor nh hnh 2.3.
Hnh 2.3.
Sau khi vo s liu xong, save file vi ui SYS. Tip tc lm cc bc phn tch
ANOVA kiu thit k CRD nh trn, c hnh 2.4 nh sau:
Hnh 2.4.
T hnh 2.4, chn bin NSUAT t hp Data File Variables a sang hp
Analysis Variates, hai bin cn li a sang hp Factor. Sau chn c hai bin trong
hp Factor a xung hp ANOVA Model Specification c hnh 2.5.
T hnh 2.5, chn menu Option, g vo hp Heading: Phn tch ANOVA kt qu th
nghim so snh mt ging gieo b tr kiu RCB; bm OK chy cho kt qu
Hnh 2.5
60
6)
135.744
5%LSD 15DF
409.180
------------------------------------------------------------------------------MEANS FOR EFFECT MATDO
------------------------------------------------------------------------------MATDO
25
50
75
100
125
150
NOS
4
4
4
4
4
4
NSUAT
5124.00
5070.25
5304.25
4847.75
4708.00
4703.25
SE(N=
4)
166.252
5%LSD 15DF
501.141
-----------------------------------------------------------------------------(3). ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE MADO
2/11/** 10:35
---------------------------------------------------------------- PAGE
3
Phan tich ANOVA ket qua thi nghiem so sanh mat do giong gieo bo tri kieu RCB
NSUAT
GRAND MEAN
(N=
24)
NO.
OBS.
24 4959.6
STANDARD
DEVIATION C OF V |NLAI
-------------------- SD/MEAN |
BASED ON
BASED ON
%
|
TOTAL SS
RESID SS
|
456.88
332.50
6.7 0.0075
|MATDO
|
|
|
0.1124
|
|
|
|
Ct 1
1740(B)
1565(C)
1750(A)
1570(D)
Ct 4
1445(A)
1370(B)
1200(D)
915(C)
Hnh 3.3.
Cc bc phn tch
Thc hin cc bc tng t nh trng hp CRD cho n khi c hnh 3.4. Ch : sau
khi chn menu Analysis trn ca s chnh ca Window, chn tip Single Site
Analysis.
62
Hnh 3.4.
Trn hnh 3.4, chn bin NSUAT t hp Data File Variables a vo hp Analysis
Variates, bin ny s t ng vo hp Analysis Variates w/ ANOVA, ta c hnh 3.5.
Hnh 3.5.
T hnh 3.5, kch chut vo menu SSA Model, c hnh 3.6
Hnh 3.6.
T hnh 3.6, kch chut vo mi tn ca hp Type of Design chn dng Latin
Square. Lc ny ta s c hnh 3.7.
63
Hnh 3.7.
T hnh 3.7, a bin GIONG$ vo hp Treatment, a HANG vo hp Row, a
COT vo hp Column c hnh 3.8.
Hnh 3.8
Chn Options, g vo hp Heading: Phn tch kt qu th nghim thit k kiu
vung Latin, c hnh 3.9. Bm OK chy m hnh.
Hnh 3.9.
64
NSUAT
1504.
1209.
1522.
1358.
1398.
1398.
62.72
216.9
9.
6.
90.
Degree of
freedom
a-1
b-1
(a-1)(b-1)
(r-1)ab
rab-1
Sum of
square
Mean square
Ln (B)
Nli 1
bo
24
b1
28
28
b2
31
bo
a1
47
b1
b2
59
Vo s liu trong IRRISTAT
Save file vi ui SYS c kt qu nh hnh 4.1
ao
Nli 4
27
27
28
31
46
60
Hnh 4.1
Cc bc phn tch
Lm tng t nh trn i vi trng hp phn tch ANOVA ca thit k kiu
CRD c hnh 4.2
Hnh 4.2
66
Hnh 4.3
T hnh 4.3, vo menu Options chn Heading v g: ANOVA cho th nghiem hai
nhan to thiet ke kieu hoan toan ngau nhien; bm OK chy ra kt qu:
BALANCED ANOVA FOR VARIATE
NSUAT FILE FSAIHNTO
6/10/** 23: 9
---------------------------------------------------------------- PAGE
1
ANOVA cho thi nghiem thiet ke kieu hoan toan ngau nhien
VARIATE V004 NSUAT
LN
SOURCE OF VARIATION
DF SUMS OF
MEAN
F RATIO PROB ER
SQUARES
SQUARES
LN
=============================================================================
1 DAM$
1 2016.67
2016.67
226.88 0.000 4
2 LAN$
2 962.333
481.167
54.13 0.000 4
3 DAM$*LAN$
2 462.333
231.167
26.01 0.000 4
* RESIDUAL
18 159.999
8.88885
----------------------------------------------------------------------------* TOTAL (CORRECTED)
23 3601.33
156.580
--------------------------------------------------------------------------TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE FSAIHNTO
6/10/** 23: 9
---------------------------------------------------------------- PAGE
2
ANOVA cho thi nghiem thiet ke kieu hoan toan ngau nhien
MEANS FOR EFFECT DAM$
-----------------------------------------------------------------------------DAM$
NOS
NSUAT
ao
12
27.5000
a1
12
45.8333
SE(N= 12)
0.860661
5%LSD 18DF
2.55715
-----------------------------------------------------------------------------MEANS FOR EFFECT LAN$
-----------------------------------------------------------------------------LAN$
NOS
NSUAT
bo
8
28.7500
b1
8
37.0000
b2
8
44.2500
SE(N=
8)
1.05409
5%LSD 18DF
3.13186
-----------------------------------------------------------------------------MEANS FOR EFFECT DAM$*LAN$
-----------------------------------------------------------------------------DAM$
LAN$
NOS
NSUAT
ao
bo
4
25.0000
ao
b1
4
27.7500
ao
b2
4
29.7500
a1
bo
4
32.5000
a1
b1
4
46.2500
a1
b2
4
58.7500
SE(N=
4)
1.49071
5%LSD 18DF
4.42911
67
Phn tch kt qu
2.2. Phn tch phng sai kt qu th nghim hai nhn t thit k kiu khi
ngu nhin y (RCB) (Trng hp 5)
Phn tch phng sai cho trng hp ny nhm xc nh hiu qu ca mi nhn t A,
B v tng tc ca chng ti kt qu th nghim, ng thi xc nh bin ng ca
khi loi tr n ra khi sai s th nghim. Gi thit trong th nghim nhn t A c a
mc, nhn t B c b mc vi r ln nhc li, bng phn tch phng sai nh bng 5.1:
M hnh: xijk = m + rk + ai + bj + (ab)ij + eijk
Bng 5.1. ANOVA cho th nghim hai nhn t kiu khi ngu nhin y
Source of
Degree of
Sum of
Mean square
F
variation
freedom
square
Reps.
r-1
Factor A
a-1
Factor B
b-1
AxB
(a-1)(b-1)
Error
(r-1)(ab-1)
Total
rab-1
Th d: Dng file s liu c sn trong IRRISTAT ca v d trn (th nghim hai nhn
t thit k kiu hon ton ngu nhin) tin hnh phn tch ANOVA cho trng hp
ny. Cch tin hnh c th nh sau:
Thc hin cc bc phn tch tng t nh trng hp phn tch ANOVA cho kiu
thit k CRD n bc c hnh nh hnh 4.2 trong v d trn. Tip tc a bin
NSUAT vo hp Analysis Variate, ba bin cn li a vo hp Factor. Sau a
bin NLAI, DAM$, LAN$ t hp Factor v DAM$ x LAN$ xung hp ANOVA
Model Specification c hnh 5.1:
Hnh 5.1
68
T hnh 5.1, chn Options, m hp Heading g: ANOVA cho thi nghiem hai nhan to
thiet ke kieu khoi ngau hien day du. Bm OK cho kt qu sau:
BALANCED ANOVA FOR VARIATE
NSUAT FILE FSAIHNTO
6/ 10/** 22:35
---------------------------------------------------------------- PAGE
1
ANOVA cho thi nghiem hai nhan to thiet ke kieu khoi ngau nhien day du
VARIATE V004 NSUAT
LN
SOURCE OF VARIATION
DF SUMS OF
MEAN
F RATIO PROB ER
SQUARES
SQUARES
LN
=============================================================================
1 NLAI
3 30.0000
10.0000
1.15 0.360 5
2 DAM$
1 2016.67
2016.67
232.69 0.000 5
3 LAN$
2 962.333
481.167
55.52 0.000 5
4 DAM$*LAN$
2 462.333
231.167
26.67 0.000 5
* RESIDUAL
15 129.999
8.66662
----------------------------------------------------------------------------* TOTAL (CORRECTED)
23 3601.33
156.580
----------------------------------------------------------------------------TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE FSAIHNTO
6/ 10/** 22:35
---------------------------------------------------------------- PAGE
2
ANOVA cho thi nghiem hai nhan to thiet ke kieu khoi ngau nhien day du
MEANS FOR EFFECT NLAI
-----------------------------------------------------------------------------NLAI
NOS
NSUAT
1
6
35.5000
2
6
36.1667
3
6
38.5000
4
6
36.5000
SE(N=
6)
1.20185
5%LSD 15DF
3.62279
-----------------------------------------------------------------------------MEANS FOR EFFECT DAM$
-----------------------------------------------------------------------------DAM$
NOS
NSUAT
ao
12
27.5000
a1
12
45.8333
SE(N= 12)
0.849834
5%LSD 15DF
2.56170
----------------------------------------------------------------------------MEANS FOR EFFECT LAN$
-----------------------------------------------------------------------------LAN$
NOS
NSUAT
bo
8
28.7500
b1
8
37.0000
b2
8
44.2500
SE(N=
8)
1.04083
5%LSD 15DF
3.13743
-----------------------------------------------------------------------------MEANS FOR EFFECT DAM$*LAN$
-----------------------------------------------------------------------------DAM$
LAN$
NOS
NSUAT
ao
bo
4
25.0000
ao
b1
4
27.7500
ao
b2
4
29.7500
a1
bo
4
32.5000
a1
b1
4
46.2500
a1
b2
4
58.7500
SE(N=
4)
1.47196
5%LSD 15DF
4.43700
------------------------------------------------------------------------------
69
GRAND MEAN
(N=
|$
|
NSUAT
24)
STANDARD
DEVIATION
-------------------- SD/MEAN |
NO.
BASED ON
BASED ON
OBS.
TOTAL SS
RESID SS
24
36.667
C OF V |NLAI
12.513
2.9439
8.0
0.3605
|DAM$
|LAN$
0.0000
0.0000
0.0000
Phn tch kt qu
2.3. Phn tch kt qu th nghim thit k kiu Split-plot (Trng hp 6)
Gi thit mt th nghim c thit k kiu Split-Plot vi a mc ca nhn t A (nhn
t ln) v b mc ca nhn t B (nhn t nh) trong r ln nhc li.
M hnh: xijk = mi + {(rk + ai + (ar)ik} + {(bj + (ab)ij + eijk}
Bng 6.1. ANOVA ca th nghim thit k kiu Split-Plot
Source of variation
Degree of
Sum of
Mean
F
freedom
square
square
Reps.
r1
Main plot factor (A)
a1
Error (a)
(r 1)(a 1)
Sub plot factor (B)
b1
AxB
(a 1)(b 1)
Error (b)
a(r 1)(b 1)
Total
rab - 1
Th d: Nghin cu nh hng ca p mc bn ln khc nhau (p1, p2, p3, p4) ti nng
sut ca g ging lc (G1, G2, G3). Th nghim c b tr theo kiu Split-plot vi 3 ln
nhc li. Kt qu thu nng sut (t/ha) c ghi li nh bng 6.2:
Bng 6.2. Nng sut cc ging lc vi cc mc bn ln khc nhau qua ba ln nhc
Nng sut (t/ha)
Nli 1
li 2
Nli 3
G1
14
15
15
G2
17
16
16
16
16
16
G3
19
19
19
G1
21
20
21
G2
G3
21
22
21
22
21
20
G1
24
23
24
G2
G3
24
24
25
22
22
22
G1
G2
27
26
24
G3
27
27
27
Vo s liu trong IRRISTAT v save file vi ui SYS nh hnh 6.1:
Ln (P)
P1
P2
P3
P4
Ging (G)
70
Hnh 6.1
Phn tch theo IRRISTAT
Lm tng t trng hp 2.1 trn y c hnh 6.2:
Hnh 6.2
T hnh 6.2, a bin NSUAT t hp Data File Variables vo hp Analysis Variates, 3
bin cn li a vo hp Factors. T hp Factors a cc bin ny v tng tc ca
chng vo hp ANOVA Model Specification c hnh 6.3
Hnh 6.3
T hnh 6.3, chn menu Option m Heading v g: Thiet ke kieu Split-plot vo
hp Heading, kch chut vo hp Effect xc nh li sai s ln nh hnh 6.4
71
Hnh 6.4
T hnh 6.4, chn LAN$, kch chut vo Specify Eror, xut hin hp List Effect, chn
tip NLAI*LAN$, OK. Sau chn NLAI*LAN$ hp Source, hp Name cng
xut hin NLAI*LAN$, thay dng ch ny bng Error (a) c hnh 6.5
Hnh 6.5
T hnh 6.5, chn OK chy m hnh phn tch. Ta c kt qu:
BALANCED ANOVA FOR VARIATE
NSUAT FILE SPLITPLO
7/ 10/** 22:42
---------------------------------------------------------------- PAGE
1
Thiet ke kieu Split-plot
VARIATE V004 NSUAT
LN
SOURCE OF VARIATION
DF SUMS OF
MEAN
F RATIO PROB ER
SQUARES
SQUARES
LN
=============================================================================
1 NLAI
2 .722223
.361111
0.68 0.523 6
2 LAN$
3 432.083
144.028
576.11 0.000 3
3 Error(a)
6 1.50000
.250000
0.47 0.819 6
4 GIONG$
2 60.7222
30.3611
57.53 0.000 6
5 LAN$*GIONG$
6 11.5000
1.91667
3.63 0.018 6
* RESIDUAL
16 8.44454
.527784
----------------------------------------------------------------------------* TOTAL (CORRECTED)
35 514.972
14.7135
----------------------------------------------------------------------------TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE SPLITPLO
7/ 10/** 22:42
---------------------------------------------------------------- PAGE
2
Thiet ke kieu Split-plot
MEANS FOR EFFECT NLAI
-----------------------------------------------------------------------------NLAI
NOS
NSUAT
1
12
21.1667
2
12
20.9167
3
12
20.8333
SE(N= 12)
0.209719
5%LSD 16DF
0.628740
72
73
Phn tch kt qu
2.4. Phn tch kt qu th nghim thit k kiu Strip-plot (chia bng) (Trng
hp 7)
Vi thit k kiu chia bng, ngoi vic phn tch hiu qu ca tng yu t
nghin cu ngi ta c bit quan tm n hiu qu tng tc ca chng qua giao
im ca hai loi bng ngang v bng ng, rt cn c tnh trong m hnh. Vi thit
k ny c 3 loi kch thc v c 3 loi sai s th nghim tng ng.
M hnh: xijk = mi + rk + ai + (ar)ik + bj + (br)jk + (ab)ij + eijk
V d: Kt qu ca th nghim theo di nng sut ca 6 ging la gieo vi (v1, v2, v3,
v4, v5, v6) trn 3 nn m (N1, N2, N3) trong thit k kiu chia bng vi 3 ln nhc
li, s liu th nghim c di dng bng 7.1 sau:
m (kg/ha)
Nlai I
v1
0(N1)
60(N2)
120(N3)
v2
N1
N2
N3
v3
N1
N2
N3
v4
N1
N2
N3
v5
N1
N2
N3
v6
N1
N2
N3
Nlai III
2373
4076
7254
3958
6431
6808
4384
4889
8582
4007
5630
7053
5795
7334
8284
5001
7177
6297
2620
4676
7666
4508
6672
7328
5621
7019
8611
2726
4838
6881
5630
7007
7735
3821
4816
6667
4447
5549
6880
3276
5340
5080
4582
6011
6076
2572
3896
1556
3724
2822
2706
3326
4425
3214
74
Degree of
freedom
r 1=2
a 1=5
Sum of
square
Mean
square
(r-1)(a 1)=10
b 1=2
(r-1)(b-1)=4
(a-1)(b-1)=10
(r-1)(a-1)(b1)=20
Total
rab-1=53
Trn c s bng phn tch phng sai c hnh thnh cho thy trong th nghim
c 3 ngun bin ng c bn: bin ng theo hng ng vi nhn t bng ngang, mt
bin ng theo ct ng vi nhn t bng ng v mt ngun bin ng th ba tng
ng vi giao im (tng tc) gia bng ngang v bng ng. Do vy khi chy
ANOVA trong IRRISTAT phi a c ba ngun bin ng vo m hnh phn tch.
- Lp file s liu cho phn tch ANOVA (hnh 7.1)
- Phn tch, lm tng t nh trng hp ANOVA ca th nghim thit k kiu SplitPlot cho n khi c hnh 7.2
- T hnh 7.2 chn Option m hp Heading v ghi ANOVA cho thit k kiu Strip
Plot, sau chn Effect, chn NLAI*GIONG$ v chuyn thnh Error (a), tip tc
chn NLAI*DAM$ v chuyn thnh Error(b). OK chy ANOVA cho kt qu sau:
Hnh 7.1
75
Hnh 7.2
Hnh 7.3
Kt qu phn tch phng sai cho th nghim thit k kiu Strip plot nh sau:
BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSUAT FILE STRIP 19/10/105:38
------------------------------------------------------------------ :PAGE
SOURCE OF VARIATION
DF
SUMS OF
MEAN
F RATIO PROB ER
SQUARES
SQUARES
LN
=============================================================================
1 NLAI
2 .922096E+07 .461048E+07 11.20 0.001 7
2 GIONG$
5 .571002E+08 .114200E+08 27.74 0.000 7
3 Error(a)
10 .149226E+08 .149226E+07
3.63 0.007 7
4 DAM$
2 .506761E+08 .253380E+08 61.55 0.000 7
5 Error(b)
4 .297491E+07 743727.
1.81 0.166 7
6 GIONG$*DAM$
10 .238780E+08 .238780E+07
5.80 0.000 7
* RESIDUAL
20 .823290E+07 411645.
----------------------------------------------------------------------------* TOTAL (CORRECTED)
53 .167006E+09 .315105E+07
----------------------------------------------------------------------------TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE STRIP
19/ 10/10 5:38
------------------------------------------------------------------ :PAGE
2
ANOVA choThiet ke thi nghiem kieu Strip plot
MEANS FOR EFFECT NLAI
------------------------------------------------------------------------------NLAI
NOS
NSUAT
1
18
4705.56
2
18
5579.89
3
18
5584.39
SE(N= 18)
151.226
5%LSD 20DF
446.110
-------------------------------------------------------------------------------
76
77
v6
v6
n2
n3
3
3
3714.33
2492.00
SE(N=
3)
370.425
5%LSD 20DF
1092.74
------------------------------------------------------------------------------ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE STRIP 19/10/10 8 5:38
------------------------------------------------------------------ :PAGE
3
|GIONG$
|Error(a)|DAM$
0.0000
0.0070
0.0000
SITE
1
1
1
2
2
2
3
3
3
1
1
1
2
2
2
3
3
3
1
1
1
2
2
2
3
3
3
REP
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
YIELD
1.979
1.511
3.664
3.617
3.580
3.939
4.320
4.068
3.856
4.572
4.340
4.132
6.065
5.463
5.435
5.862
4.626
4.913
5.630
6.780
4.933
6.092
6.571
6.084
5.136
5.836
4.898
NTRT
4
4
4
4
4
4
4
4
4
5
5
5
5
5
5
5
5
5
6
6
6
6
6
6
6
6
6
SITE
1
1
1
2
2
2
3
3
3
1
1
1
2
2
2
3
3
3
1
1
1
2
2
2
3
3
3
REP
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
YIELD
7.153
6.504
6.326
5.916
6.982
7.145
6.336
5.456
5.663
7.223
7.107
6.051
7.191
6.109
7.967
5.571
5.854
5.533
7.234
6.829
5.874
5.805
6.890
7.113
6.765
5.263
3.910
78
NTRT: m;
SITE: im th nghim
REP: Nhc li;
YIELD: Nng sut
SITE c sai s l SITE*REP cn NTRT v tng tc SITE*NTRT c sai s l
RESIDUAL
Irristat Ver 5 c thm phn Combine anova vi m hnh mixed REML Mixed
Model Analysis
Degree of freedom
Site
s-1=2
s(r-1)=6
Treatment
t-1=5
Site x Treaatment
(s-1)(t-1)=10
Error
s(r-1)(t-1)=30
Total
srt-1=53
Chn Effects, chn Site trong hp Source, kch vo Specify error cho hin List Effects;
chn Site * Rep, kch OK xc nh sai s ca Site.
Tip tc xc nh sai s cho NTRT (cng thc) theo cch trn bng NTRT * SITE
hp List Effects.
Chn OK chy m hnh, c kt qu sau:
79
80
GRAND MEAN
(N=
54)
NO.
OBS.
54 5.5495
YIELD
STANDARD
DEVIATION C OF V |SITE
-------------------- SD/MEAN |
BASED ON
BASED ON
%
|
TOTAL SS
RESID SS
|
1.3506
0.65571
11.8 0.0600
|SITE*REP|NTRT
|
|
|
|
|
|
0.2238
0.0000
|NTRT*SIT|
|E
|
|
|
|
0.0205
3036
4177
3884
11097
1981
3198 3726
8905
1369
1554
1899
4822
3751
2391 3714
9856
5311
5091
4839
15241
3868
3134 3487
10489
2559
3980
3853
10392
2729
2786 2598
8113
1291
1705
2130
5126
3222
3554 2452
9228
3452
3548
4640
11640
4250
4134 3339
11723
1812
2914
958
5684
3336
4073 2885
10294
T.theo
64002
Nm
Ngun: Gomez, 1984
K hiu: s nm: y; Nhc li: r; Cng thc: t
Bng phn tch phng sai:
Source of variation
68608
Degree of freedom
Year(Y)
y 1 = 1
y (r 1 ) = 4
Treatment(T)
t 1 = 6
TxY
(y-1)(t-1) = 6
Pooled Error
y(r-1)(t-1) = 24
Total
yrt-1 = 41
82
NSUAT
GRAND MEAN
(N=
42)
NO.
OBS.
42 3157.4
STANDARD
DEVIATION C OF V |NAM
-------------------- SD/MEAN |
BASED ON
BASED ON
%
|
TOTAL SS
RESID SS
|
1052.8
605.51
19.2 0.3086
|NAM*NLAI|GIONG
|
|
|
|
|
|
0.4224
0.0000
|NAM*GION|
|G
|
|
|
|
|
0.0002
83
84
85
S ht
chc
/bng
10,0
154
105
67,9
19,20
42,34
32,40
II
11,2
152
99
65,4
19,27
45,05
33,20
III
11,3
179
128
71,3
19,29
58,59
33,30
IV
12,2
181
129
71,6
19,34
63,69
34,50
11,6
181
122
67,5
19,27
57,22
31,70
Hnh 6.1. ng thi nhnh ca cc dng, ging vt liu siu la c trin vng v
Xun 2009 ti Thanh Ha.
86
* Biu :
Tu thuc vo loi ch tiu biu din m c th dng cho ph hp vi biu sau:
+ Biu hnh thanh:
phn tng thm
th hnh thanh
Qu chi cho o
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
1
10
t cy ha ng nm
t mt n c nui ca
t v n ta p
Hnh 6.2. Hin trng s dng t nng nghip ca huyn T Sn - Bc Ninh nm 1998
+ Biu phn b thc ra cng c th biu din qua biu hnh bnh trn.
Song nu nh dng biu hnh bnh trn th hnh dng khng c th, cn nu dng
biu phn phi s c th v r rng hn. Th d nh biu din khi lng hay t l
% r cy phn b cc su tng t khc nhau (Hnh 6.3).
su tng t (cm)
20
40
60
80
100
88
89