You are on page 1of 86

LI M U Trong c ch th trng, hot ng Ngn hng lun tim n nhn ri ro, nht l hot ng tn dng.

Cc con s thng k v nhiu nghin cu cho thy, ri ro tn dng chim ti 70% trong tng ri ro hot ng ngn hng. Thc t hot ng tn dng ca Ngn hng thng mi Vit Nam trong thi gian qua l mt minh chng cho nhn nh ny: Hiu qu hot ng tn dng cha cao, cht lng tn dng cha tt, th hin t l n qu hn cn cao so vi khu vc v cha c khuynh hng gim vng chc. V vy, vic nng cao cht lng qun tr ri ro ti cc NHTM Vit Nam ang l vn bc xc trn c phng din l thuyt v thc tin. Cc nh khoa hc, cc nh hoch nh chnh sch ngn hng a ra nhiu gii php gii quyt vn ny. Mt trong nhng gii php ang c khuyn khch p dng l h thng chm im tn dng v xp hng khch hng. y l mt vn kh mi i vi cc NHTM Vit Nam ni chung v S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam ni ring. H thng chm im tn dng c p dng vo h thng NHCT t nm 2004, nhng qua thi gian thc tp, em nhn thy h thng ny vn cn nhiu nhng hn ch cn khc phc. V vy, em quyt nh chn ti Hon thin cng tc chm im tn dng i vi khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam. Cu trc bi vit gm ba phn: Chng I : L thuyt chung v phng php chm im tn dng Chng II : Thc trng cng tc chm im tn dng khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam. Chng III : Hon thin cng tc chm im tn dng khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam Em xin chn thnh cm n c gio hng dn cng ton b cn b ang cng tc ti phng Khch hng 2 gip em hon thnh ti ny!

CHNG I L THUYT CHUNG V PHNG PHP CHM IM TN DNG

1.1. Tng quan v xp hng tn nhim v p dng xp hng tn nhim ti Vit Nam 1.1.1. Khi nim xp hng tn nhim Xp hng tn nhim (credit ratings) l thut ng bt ngun t ting Anh (credit: s tn nhim; ratings: s xp hng) do John Moody a ra vo nm 1909 trong cun Cm nang chng khon ng st khi tin hnh nghin cu, phn tch v cng b bng xp hng tn nhim ln u tin cho 1500 loi tri phiu ca 250 cng ty theo mt h thng k hiu gm ba ch ci ABC c xp ln lt t Aaa n C (hin nay nhng k hiu ny tr thnh chun mc quc t). Tuy nhin, xp hng tn nhim ch pht trin nhanh M sau cuc khng hong kinh t 1929 1933 khi hng lot cc nh pht hnh tri phiu b ph sn, v n. Thi k ny, chnh ph Hoa K c nhiu quy nh v vic cm cc nh ch u t (cc qu hu tr, cc qu bo him, ngn hng d tr) b vn u t mua li cc loi tri phiu c tin cy thp di mc an ton trong bng xp hng tn nhim. Nhng quy nh ny lm cho uy tn ca cc cng ty xp hng tn nhim ngy mt ln cao. Song, trong sut hn 50 nm, vic xp hng tn nhim ch c ph bin M, ch t u nhng nm 1970 n nay, dch v xp hng tn nhim mi c m rng v pht trin kh mnh nhiu nc. Ngy nay, khi nim xp hng tn nhim cha c c s nhn thc thng nht. Theo Bohn, John A. vit trong cun Phn tch ri ro trn th trng ang chuyn i th Xp hng tn nhim l s nh gi v kh nng mt nh pht hnh c th thanh ton ng hn c gc v li i vi mt loi chng khon n trong sut thi gian tn ti ca n. Theo nh ngha ca cng ty chng khon Merrill Lynch, xp hng tn nhim l nh gi hin thi ca cng ty xp hng tn nhim v cht lng tn dng ca mt nh pht hnh chng khon n, v mt khon n nht nh. Ni

cch khc i, l nh gi hin thi v cht lng tn dng c xem xt trong hon cnh hng v tng lai, phn nh s sn sng v kh nng nh pht hnh c th thanh ton gc v li ng hn. Trong kt qu xp hng tn nhim cha ng c kin ch quan ca chuyn gia xp hng tn nhim. Theo cng ty Moodys, xp hng tn nhim l kin v kh nng v s sn sng ca mt nh pht hnh trong vic thanh ton ng hn cho mt khon n nht nh trong sut thi hn tn ti ca khon n. Nh vy, c th khi qut, xp hng tn nhim l s nh gi hin thi v mc sn sng v kh nng tr (gc v li) i vi chng khon n ca mt nh pht hnh trong mt thi gian tn ti ca chng khon . Xp hng tn nhim l kt qu ca vic nh gi tng hp tt c cc ri ro v thanh ton gc v li ca cc khon n hin ti v tng lai ca nh pht hnh. Kt qu xp hng tn nhim cha ng kin ch quan ca cc chuyn gia xp hng tn nhim. V mt no , xp hng tn nhim c th xem l mt hnh thc t vn u t chng khon, song y khng hon ton l mt li khuyn nn mua hay nn bn bt k mt loi chng khon no. Hu ht cc cng c n c xp hng tn nhim l cc loi tri phiu cng ty v tri phiu chnh ph, cc loi tri phiu, k phiu ngn hng. mt s nc, xp hng tn nhim cn c p dng cho c i tng vay vn ngn hng. 1.1.2. Xp hng tn nhim Mt k thut phng trnh ri ro hu ch i vi hot ng ngn hng Hot ng ngn hng trong nn kinh t th trng l mt trong nhng hot ng kinh t c nhiu ri ro hn ht. C th ni ri ro c xem nh mt yu t khng th tch ri vi qu trnh hot ng ca ngn hng thng mi (NHTM) trn th trng. Ri ro trong cho vay cn c nhn ln gp i, bi v ngn hng khng nhng phi hng chu cc ri ro do nhng nguyn nhn ch quan ca mnh, m cn gnh chu nhng ri ro do khch hng gy ra. Hn na, ri ro trong hot ng ngn hng c th gy ra tai ha to ln cho nn kinh t hn bt c ri ro ca cc loi hnh doanh nghip khc, v tnh cht ly lan ca n c th lm rung chuyn ton b h thng kinh t.

Hot ng NHTM bao gm nhiu loi nghip v, nhng tp trung li, y l loi hnh kinh doanh tin t - tn dng ca mt trung gian ti chnh da trn c s thu ht tin ca khch hng (di hnh thc nhn tin gi huy ng bng tri phiu, k phiu v i vay ) vi trch nhim hon tr v s dng s tin cho vay v thc hin cc nghip v thanh ton. Nh vy, NHTM tin hnh cc hot ng nghip v ca mnh thng qua vic s dng khng ch bng vn t c, m ch yu bng vn huy ng ca khch hng. Nu NHTM khng thu hi c s n m h cho vay, th NHTM khng ch b mt vn t c ca bn thn, m cn c nguy c khng th hon tr c s tin huy ng ca khch hng. V vy, tnh cht trung gian ti chnh t ra yu cu u tin i vi NHTM l phi thng xuyn thu hi c s vn cho vay duy tr kh nng hon tr s tin huy ng ca khch hng v bo ton vn t c ca bn thn. Mt h thng ngn hng tt ph thuc mt phn vo s iu khin ca NHTW, v rng hn, ph thuc vo s tn nhim ca khch hng. Trch nhim chnh ca cc ngn hng l phi c x nh nhng cng dn tt trong kinh doanh: d kh nng sinh li vn c coi l mi quan tm chnh, nhng i khi phi gc iu ny li u tin cho nhng nguyn tc o c c tnh n li ch ca nhng ngi khc. Mi khi Ngn hng cho vay tin, h phi nh rng vn ca h l tin gi ca khch hng, v vy iu quan trng l h phi cho vay nhng noi m ri ro do khng tr c n l thp nht. Hot ng kinh doanh tin t ngy cng phc tp, ri ro ca n ngy cng mt ln, i hi phi c nhng bin php phng nga, hn ch cc ri ro m bo an ton cho hot ng ca NHTM. Trong xu hng , xp hng tn nhim (credit ratings) l mt k thut ngy cng c ch rng ri trong hot ng tn dng ngn hng. Vit Nam, do th trng tri phiu cha pht trin, c th p dng vic xp hng tn nhim cho cc khch hng khi vay vn ngn hng nhm gip ngn hng c thm cn c xc nh i tng c th cho vay c, khng c cho vay, li sut cho vay, vn th chp, Trn c s phn tch, nh gi vi

xp hng tn nhim i vi khch hng xin vay vn ngn hng, chng ta c th hn ch ri ro trong hot ng tn dng. Trc mt, Vit Nam c th p dng xp hng tn nhim di mt hnh thc n gin: chm im tn dng. 1.2. Khi nim h thng chm im tn dng v xp hng khch hng: 1.2.1. Chm im tn dng l g? H thng chm im tn dng v xp hng khch hng p dng ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam l m hnh do Ngn hng Cng thng Vit Nam to lp. Tr s chnh Ngn hng Cng thng xy dng h thng chm im v tin hnh trin khai cc chi nhnh, trong c S giao dch I. H thng chm im tn dng v xp hng khch hng ca NHCT Vit Nam l mt quy trnh nh gi kh nng thc hin cc ngha v ti chnh ca mt khch hng i vi NHCV nh tr li v gc n vay khi n hn nhm xc nh ri ro trong hot ng cp tn dng ca NHCV. Mc ri ro tn dng thay i theo tng khch hng v c xc nh thng qua qu trnh nh gi bng thang im, da vo cc thng tin ti chnh v phi ti chnh c sn ca khch hng ti thi im chm im tn dng v xp hng khch hng. p ng yu cu v qun tr ri ro tn dng ca bn thn Ngn hng Cng thng, ng thi m bo tun th hng dn ca NHNN Vit Nam v chm im tn dng v xp hng khch hng v tin ti ph hp vi phng php xp hng tn dng theo chun mc quc t. 1.2.2. Mc ch ca vic chm im tn dng v xp hng khch hng Mc ch ca chm im tn dng l da trn c s cc s liu kim tra, phn tch d kin t cc h s lu tr, bo co ti chnh v cc bo co kim ton ca doanh nghip nhn xt nh gi tnh hnh hot ng, kh nng sinh li, kh nng thanh ton trong hin ti v tng lai ca doanh nghip nhm xc nh kh nng thu hi vn ca NHCV. Vic chm im tn dng v xp hng khch hng c thc hin nhm h tr NHCV trong vic:

- Ra quyt nh cp tn dng: xc nh hn mc tn dng ca mt khch hng, s tin cho vay /bo lnh, thi hn, mc li sut /ph, bin php bo m cho khon tn dng. - Gim st v nh gi khch hng tn dng khi khon tn dng ang cn d n; Hng khch hng cho php NHCV lng trc nhng du hiu xu v cht lng khon cho vay v c nhng bin php i ph kp thi. Xt trn gc qun l ton b danh mc tn dng, h thng chm im tn dng v xp hng khch hng cn nhm mc ch: - Pht trin chin lc marketing nhm hng ti cc khch hng c t ri ro hn. - c lng mc vn cho vay s khng thu hi c trch lp d phng ri ro tn dng. Tm li, mc ch ca vic chm im tn dng l gip lng trc c cc ri ro c th xy ra trong kinh doanh t c th trnh c cc ri ro ny. 1.2.3. Nguyn tc ca vic chm im tn dng v xp hng khch hng Trong qu trnh chm im tn dng, cn b chm im tn dng s thu c im ban u v im tng hp xp hng khch hng. - im ban u l im ca tng tiu ch chm im tn dng cn b chm im tn dng xc nh c sau khi phn tch tiu ch . - im tng hp xp hng khch hng bng im ban u nhn vi trng s. - Trng s l mc quan trng ca tng tiu ch chm im tn dng (ch s ti chnh hoc yu t phi ti chnh) xt trn gc tc ng ri ro tn dng. Trong quy trnh chm im tn dng, cn b chm im tn dng s dng cc bng tiu chun nh gi cc tiu ch chm im tn dng theo nguyn tc:

- i vi mi tiu ch trn bng tiu chun nh gi cc tiu ch, ch s thc t gn vi tr s no nht th p dng cho loi xp hng , nu nm gia hai tr s th u tin nghing v pha loi tt nht. - Trong trng hp khch hng c bo lnh ton phn (ln hn hoc bng 100% gi tr khon tn dng) ca mt t chc c nng lc ti chnh mnh hn, th c th s dng kt qu xp hng tn dng ca bn bo lnh xc nh hng tn dng ca khch hng (nu bn bo lnh cng c Ngn hng cho vay chm im). Quy trnh chm im tn dng ca bn bo lnh cng ging nh quy trnh p dng cho khch hng. Trng hp bo lnh mt phn th ch tin hnh chm im tn dng v xp hng cho chnh khch hng. 1.2.4. Phn nhm khch hng trong chm im tn dng Do tnh cht khc nhau gia cc khch hng, chm im tn dng v xp hng khch hng c chnh xc, khoa hc, NHCT Vit Nam phn chia khch hng vay c iu kin tin hnh chm im tn dng thnh ba nhm: - Nhm khch hng l doanh nghip - Nhm khch hng c nhn (bao gm c nhn v h gia nh) - Nhm khch hng l cc t chc tn dng Nhng khch hng khng iu kin tin hnh chm im tn dng (nh cc n v hnh chnh s nghip c thu, ) s c xem xt theo hng dn c th ca NHCT Vit Nam tng thi k. 1.2.5. Cc m hnh chm im tn dng Cc m hnh chm im tn dng thng s dng cc s liu phn nh c im ca ngi vay tnh ton xc sut ca ri ro tn dng hoc phn loi khch hng cn c vo mc ri ro c xc nh. Bng vic la chn v kt hp cc c im ti chnh v kinh doanh ca ngi vay, cc t chc tn dng c th: + Xc nh mc nh hng ca cc nhn t n ri ro tn dng. + So snh mc quan trng gia cc nhn t. + Ci thin vic nh gi ri ro tn dng. + C cn c chnh xc hn trong vic sng lc cc n xin vay.

+ Tnh ton chnh xc hn mc d tr cn thit cho cc ri ro tn dng d tnh. s dng cc m hnh ny, cc t chc tn dng phi xc nh c cc ch tiu phn nh cc c im ti chnh v kinh doanh c lin quan n ri ro tn dng cho tng i tng vay c th. i vi cho vay tiu dng, cc c im ca ngi vay trong m hnh chm im tn dng c th bao gm: thu nhp, ti sn, la tui, ngh nghip v a im. i vi cc khon tn dng cp cho cc doanh nghip th t l gia vn n v vn t c thng l ch tiu ch yu. M hnh chm im tn dng bao gm 4 loi sau: M hnh xc sut tuyn tnh. M hnh logit. M hnh probit. M hnh phn bit tuyn tnh. Ni dung ch yu cng nh nhng im mnh v im yu ca tng k thut s c trnh by sau y: 1.2.5.1. M hnh xc sut tuyn tnh M hnh xc sut tuyn tnh s dng s liu qu kh, chng hn cc s liu k ton, lm d liu u vo gii thch qu kh chi tr cho cc khon vay. Mc quan trong tng i ca cc yu t c s dng gii thch qu trnh chi tr trong qu kh s c s dng d on xc sut chi tr cho cc khon vay mi ( pi ). Gi s cc khon vay c c chia thnh hai nhm: nhm c ri ro mt vn ( Z i = 1) v nhm khng c ri ro ( Z i = 0). Chng ta thit lp mi quan h gia cc nhm ny vi cc nhn t nh hng tng ng ( X ij ) phn nh c im ca ngi vay th I (nh c cu vn hay thu nhp) theo m hnh ng thng tuyn tnh vi cng thc sau:
Z i = j X ij + sai s
j =1 n

Trong , j phn nh mc quan trng ca ch tiu th j (th d c cu vn) trong vic gii thch qu kh chi tr ca ngi vay. Ly cc gi tr ca j

nhn vi cc nhn t X ij ca mt ngi vay mi chng ta s d tnh c gi tr ca Z i . Gi tr ny phn nh xc sut bnh qun ri ro mt vn ca ngi vay E(
Z i ) = (1 pi ); pi l xc sut tr khon n vay.

K thut ny thc c hin mt cch n gin khi cc s liu phn nh c im ca ngi vay c cung cp. Tuy nhin im yu ca n l ch xc sut ri ro mt vn rt d nm ngoi khong t 0 n 1. Cc m hnh logit v probit sau y s khc phc c nhc im ny bng cch gii hn phm vi d tnh xc sut ri ro nm trong khong t 0 n 1. 1.2.5.2. M hnh logit M hnh logit gii hn xc sut ly k ca ri ro mt vn i vi mt khon tn dng nm trong khong t 0 n 1 v gi s xc sut ny c phn b theo dng hm s:
F ( Z i ) = 1/(1 + e Zi )

Trong , e l c s t nhin, F ( Z i ) l xc sut ly k ca mc ri ro i vi mt khon vay, v c tnh ton theo m hnh ng thng tuyn tnh tng t nh m hnh trn. Nh vy, chng ta c th xc nh gi tr d tnh ca
Z i theo hm s tuyn tnh cho mt ngi vay mi, sau thay th gi tr Z i vo

bn phi ca hm s logit xc nh gi tr ca F( Z i ) xc sut ly k ca ri ro mt vn c phn b theo mt dng hm s logit c th. 1.2.5.3. M hnh Propit M hnh probit cng hn ch xc sut ri ro tn dng d tnh trong khong t 0 n 1, nhng n khc vi m hnh trn khi gi thit rng xc sut ca ri ro c dng phn b chun (normal distribution) ch khng phn b theo hm s logit nh th 4.3. Tuy nhin, khi c nhn vi mt yu t c nh th gi tr logit c th tr thnh gi tr probit gn ng 1.2.5.4. M hnh phn bit tuyn tnh Trong khi cc m hnh xc sut tuyn tnh, logit v probit u d tnh mc xc sut ca ri ro tn dng i vi mt khon tn dng c cp, th m hnh ny c tc dng phn loi nhng ngi vay cn c vo mc ri ro c

lin quan n cc ch tiu ( X j ) phn nh cc c im ti chnh v kinh doanh ca h. Th d sau y xem xt m hnh phn bit c xy dng bi E.I.Altman ginh cho cng ty sn xut ca M. Ch s bin ng Z o lng ton b mc ri ro ca ngi vay. Ch s ny ph thuc vo gi tr ca cc ch s ti chnh phn nh tnh trng ti chnh ca ngi vay ( X j ) v mc quan trng ca cc ch s ny trong vic quyt nh mc ri ro ca ngi vay. Cc gi tr ny, n lt n c xc nh thng qua kinh nghim phn tch v so snh gia hai nhm ngi vay c ri ro v khng c ri ro c rt ra t mt m hnh phn bit. Hm s phn bit ca Altman c dng sau:
Z = 1, 2 X 1 + 1, 4 X 2 + 3,3 X 3 + 0, 6 X 4 + 1, 0 X5

Trong :
X 1 = T l gia vn lu ng v tng ti sn c. X 2 = T l gia li nhun tch ly v tng ti sn c. X 3 = T l gia li nhun trc thu v li sut trn tng ti sn c. X 4 = T l gia gi tr th trng ca c phiu v gi k ton ca c khon

n di hn.
X 5 = T l gia doanh thu v tng ti sn c.

Gi tr ca Z cng ln th mc ri ro d tnh ca ngi vay cng nh. Gi tr ca Z cng nh hoc l m c th l cn c xp loi ngi vay vo nhm c ri ro cao. Gi s cc ch s ti chnh ca mt khch hng tim nng c cc gi tr sau:
X 1 = 0,20; X 2 = 0; X 3 = - 0,20; X 4 = 0,10; X 5 = 2,0.

Ch s X 2 = 0 v X 3 < 0 cho thy khch hng ang b l trong giai on hin ti; ch s X 4 = 10% chng t t l vn n cao. Tuy nhin, ch s phn nh mc thanh khon ( X 1 ) v t l doanh thu ( X 5 ) li tng i kh quan. Tng hp li, gi tr Z s cho thy mt ch s chung phn nh mc ri ro tn dng d tnh ca mt khch hng trn c s kt hp c 5 ch s, c tnh n mc

quan trng ca tng ch s trong vic gii thch qu kh tr n ca khch hng. Gi tr ch th ca Z l: Z = 1,2(0,2) + 1,4(0) + 3,3(-0,2) + 0,6(0,1) + 1,0(2,0) Z = 0,24 + 0 0,66 + 0,06 + 2,0 Z = 1,64 Theo m hnh ca Altman, bt k khch hng no c im s Z nh hn 1,81 s b xp vo khu vc c ri ro cao. Trong trng hp c th ny cc t chc tn dng khng nn cp tn dng cho n khi khch hng ci thin c ch s thu nhp ca h. Vic s dng k thut o lng mc ri ro tn dng ny tng i n gin, tuy nhin n cha ng mt s nhc im: - Th nht, m hnh ny ch cho php phn loi hai nhm ngi vay c ri ro v khng c ri ro. Trong thc t, mc ri ro tn dng tim nng ca mi khch hng khc nhau t mc thp nh chm tr li, khng tr li c cho n mc hon ton mt c vn v li ca khon vay. iu ny ch ra rng vic phn loi cc khch hng c ri ro nn chi tit hn k thut ny tr nn chnh xc hn. - Th hai, khng c l do thuyt phc chng minh rng cc thng s phn nh tm quan trng ca cc ch s trong cng thc Altman l bt bin, d trong thi gian ngn. Tng t nh vy, cc ch s c chn trong cng thc cng khng phi v khng th l bt bin, c bit khi cc iu kin kinh doanh cng nh iu kin th trng ti chnh ang thay i lin tc. Cc ch s ti chnh khc phn nh c im c th ca ngi vay c th tr nn hiu qu trong vic gii thch cc hnh vi tr n ca khch hng. Mt khc, m hnh ny phn bit cng gi thit rng cc ch s trong m hnh l hon ton c lp vi nhau. - Th ba, m hnh phn bit khng tnh n mt s nhn t kh nh lng nhng c th ng mt vai tr quan trng nh hng n mc ri ro ca cc khon vay. Chng hn danh ting ca khch hng hoc mi quan h lu di gia ngn hng v khch hng hay cc yu t v m nh s bin ng ca

chu k kinh t, trong nhiu trng hp, c ngha quyt nh n mc ri ro tn dng. Mt khc m hnh ny cng him khi s dng cc thng tin th trng nh gi c cc ti sn ti chnh; gi cc khon n hoc gi c phiu ca cng ty khch hng. M hnh nh gi ri ro tn dng sau y s s dng cc l thuyt ti chnh v cc d liu th trng ti chnh xc nh xc sut mt vn. Tm li, cc m hnh va nghin cu c s dng thch hp nht trong trng hp nh gi tnh an ton ca cc khon tn dng (k c trng hp mua cc chng khon n) cp cho khch hng ln thuc khu vc cng ty. 1.2.6. Quy trnh chm im tn dng v xp hng khch hng doanh nghip Mt quy trnh Chm im tn dng tiu biu c th c tm tt nh sau: 1.2.6.1. nh gi chung v doanh nghip Xc nh loi doanh nghip: Doanh nghip Nh nc, doanh nghip t nhn, Cng ty TNHH, doanh nghip 100% vn nc ngoi, cng ty lin doanh, oNgnh ngh kinh doanh ca doanh nghip; oTng sn lng doanh nghip: Vn t c, vn vay; oCht lng v gi c sn phm; oa th kinh doanh; oi ng cn b qun l v i ng lao ng ca doanh nghip; oTi sn m bo. 1.2.6.2. nh gi tnh hnh ti chnh ca doanh nghip Vic phn tch tnh hnh ti chnh ca doanh nghip phi t c cc mc tiu ch yu l c c y cc thng tin hu ch v ngun vn ch s hu, cc khon n, kt qu ca cc qu trnh, s kin v hon cnh lm bin i cc ngun vn v cc khon n ca doanh nghip. oDa vo cc s liu phn nh trn bng cn i k ton, xc nh v phn tch kt cu ngun vn qua vic so snh tng s ti sn v tng s ngun vn gia /cui k vi u k thy c quy m vn m doanh nghip

s dng trong k cng nh kh nng huy ng vn t cc ngun khc nhau ca doanh nghip. oPhn tch cc mi quan h gia cc khon mc ca bng cn i k ton hoc bo co kim ton xc nh c doanh nghip thuc trng hp i chim dng vn (doanh nghip tm thi thiu vn nn s dng cc ngun khc b p) hoc B chim dng vn (doanh nghip b cc doanh nghip hoc i tng khc chim dng vn). oXem xt t trng tng khon vn (ti sn) ca doanh nghip xc nh mc m bo sn xut kinh doanh ca doanh nghip. oXc nh t sut u t ca doanh nghip phn nh tnh hnh trang b c s vt cht k thut, th hin nng lc sn xut v xu hng pht trin lu di ca doanh nghip. oPhn tch c cu ngun vn, xc nh t sut t ti tr nhm nh gi c kh nng t ti tr v mt ti chnh ca doanh nghip cng nh mc t ch, ch ng trong kinh doanh. T sut t ti tr cng cao th hin kh nng c lp cng cao v mt ti chnh hay mc ti tr ca doanh nghip cng tt. onh gi kh nng v tnh chc chn ca cc dng tin mt vo ra. oPhn tch tnh hnh s dng vn ca doanh nghip. 1.2.6.3. Phn tch tnh hnh cng n v kh nng thanh ton ca doanh nghip Tnh hnh cng n v kh nng thanh ton ca doanh nghip phn nh cht lng cng tc ti chnh. Khi ngun b p cho ti sn d tr thiu, doanh nghip i chim dng vn, ngc li khi ngun b p ti sn d tr d tha, doanh nghip b chim dng. Khi phn tch cn phi ch ra c nhng khon i chim dng v b chim dng hp l. Nu tnh hnh ti chnh tt, doanh nghip s t cng n, kh nng thanh ton di do; t i chim dng vn. Ngoi ra cn phi ch n mt s ch tiu phn nh tnh hnh thanh ton nh: oKh nng thanh ton hin thi.

oKh nng thanh ton nhanh. oT l v kh nng thanh ton so vi ti sn lu ng. oVng quay cc khon phi thu. oH s vng quay hng tn kho. oHiu qu s dng vn kinh doanh. 1.2.6.4. Thm nh phng din th trng o o o o o o o o Th trng v khch hng tiu th: i tng tiu th sn phm Cc khch hng ch yu Nhu cu hin ti v d kin trong tng lai Tnh hnh cnh tranh trn th trng: Mc sn xut, uy tn s trng hot ng ca cc i th cnh tranh Tng lai pht trin ca cc i th cnh tranh 1.2.6.5. nh gi iu kin kinh t ni chung Nhng quy nh chnh sch ca Nh nc Chin lc pht trin ngnh kinh t trong tng lai V th ngnh cng nghip lin quan trong c cu nn kinh t quc dn. Trong bi cnh kinh t c nhiu bin ng v lun thay i trn th gii hin nay, m trong c Vit Nam th vic thm nh, nh gi chm im tn dng v xp hng khch hng gi vai tr rt quan trng trong vic bo v cc nh u t, m bo cho th trng hot ng an ton v c hiu qu, gim bt ri ro kinh doanh cho cc ngn hng khi thc hin cho vay vn. 1.3. Cc cu hi c bn trong k thut chm im tn dng C mt yu t bin thin trong mi ngh cho vay: l khch hng. Mt trong nhng nhim v ca gim c chi nhnh ngn hng l tm cch hiu nhu cu khch hng ca mnh, nhng ng ta li ch gp g khch hng no mun vay tin. h tr nhim v hiu bit khch hng, cc chi nhnh u lu gi cc phiu v h s tham chiu cha ng nhng chi tit v khon vay qua, bng tm tt cc cuc phng vn thc hin, ngi gim c phi tham

kho cc thng tin ny trc khi phng vn khch hng, ng thi cn phi xem xt gi tr cc ti khon ca i tng lin quan gi ti chi nhnh. Vi mt khch hng c nhn, cn c bit xem xt liu cc khon vay trong qu kh c hon tr ng tho thun hay khng. Vi khch hng doanh nghip, bn cnh vic quan tm ti lch s cc ti khon, ngi gim c cn phi c cn c tin rng khch hng l ngi c kinh nghim trong cng vic, c trnh qun l cn thit iu hnh doanh nghip v ti u t li nhun vo doanh nghip. Phi lun tm kim mt mc nht qun ni khch hng v thng xuyn cnh gic vi nhng nghi vn d nh nht ni khch hng. Trong danh mc cc cu hi chm im tn dng, tuy ni dung phng vn nhm vo cc i tng ring bit, c 4 cu hi c bn c lu tm nhiu nht. l:
- Khch hng mun vay bao nhiu?

Bao nhiu? Ngn hng cn quan tm ti vn t c ca khch hng v xem liu ngn hng ang c yu cu cho vay qu nhiu so vi s vn t c hay khng. Thng thng, nu khch hng c sn mt s tin hp l u t d n th anh ta s st sng quan tm sao cho kt qu tt nht. V vy, ngn hng khng nn u t vo mt khch hng kinh doanh hay d n nhiu hn mc u t ca khch hng. Tuy y khng phi l quy tc cng nhc c th, nhng c hu ht cc chi nhnh ngn hng tn ng. Ngn hng phi xem xt ngh, kim tra mi s liu cung cp v c gng nhn nh xem liu khon cho vay ca ngn hng c thch hp v thc hin d n hay khng. Nu khon cho vay cha ph hp th sau ny ngn hng d b ri vo tnh trng kh khn l phi cho vay bo v khon cho vay trc
- Vay lm g?

lm g? Tt nhin, ngi cho vay c quyn c bit mc ch ca vic xin vay. Mc tiu ca cc khon cho vay c nhn thng d hiu, nhng vi cc doanh nghip th ngh xin vay c th ch l mt phn ca k hoch phc tp m ngn hng cn tm hiu v nh gi. Ngn hng phi lun ghi nh

v cht ln tn dng v mc ch ca khon vay phi nm trong cc iu kin chnh sch ca bn thn ngn hng ra.
- Vay bao lu?

Bao lu? V ngha kinh doanh, khi ngun vn m ngn hng vay ca khch hng (tin k thc, tin vay, ) phi c hon tr ng hn th khon cho vay ca khch hng cng phi c hon tr trong thi hn tng t. V mt k thut, mi khon cho vay ca ngn hng u phi c hon tr tt p khi ngn hng c yu cu. y l nguyn tc kinh doanh tin t ca mt kinh doanh ti chnh.
- Tr n nh th no?

Vic hon tr mi khon vay thng ly t thu nhp tng lai ca khch hng. nh gi ngh vay ca khch hng, ngn hng phi i hi chi tit v thu nhp v chi tiu thng thng ca khch hng, k c cc khon tr dn hay mua chu hin c. Nhng thng tin ny l cn thit, v khch hng thng xin vay m khng tnh ton l mnh c tr n hay khng. i vi cc doanh nghip, tin tr n ch c th ly t li nhun trong tng lai. V vy, Ngn hng cn c bo m rng tin cho vay ca ngn hng s lm tng li nhun ca doanh nghip, sau khi ginh ra tin tr li v ph cho khon vay. Do , ngn hng phi hi khch hng v k hoch tin mt v d kin ti khon l li v bn tng kt ti sn cho nm ti. Ngn hng s phn tch bit c khch hng s d tnh nghim tc hay ch lp k hoch lm va lng mnh. Trong cc cu hi trn, cha cu no cp n s bo m cho mt khon vay. Tuy rng, mi ngh vay vn u phi t mnh ng vng, tc l phi tt khng cn m bo no, nhng ngn hng thng yu cu khch hng cung cp m bo thch hp trong trng hp khon vay gp trc trc. C nhiu loi bo m cho mt khon vay ngn hng, tuy nhin, c 3 yu cu i vi bt k loi bo m no c ngn hng chp nhn: a) D c nh gi; b) D cho ngn hng quyn c s hu hp php; c) D tiu th hay thun li. Cn lu , bo m l mt vn ph. Khi cho vay c ti sn bo m, khng

bao gi nn coi l ngun tr n m ch l ci g da vo khi ngun tr n d kin khng thnh. 1.4. Cc nhn t nh hng n cng tc chm im tn dng v xp hng doanh nghip 1.4.1. Yu cu v ngun thng tin Vic duy tr thng tin tn dng (TTTD) trong h thng NHCV l v cng quan trng do TTTD to lp c s d liu tp trung v khch hng phc v cho qu trnh cp tn dng, phn tch v qun l tn dng, qun tr ri ro tn dng. H thng TTTD gip tm kim v pht hin sm cc khon tn dng c vn v nh gi ng mc ri ro ca cc khon n, ng thi tin liu trc kh nng mt khon tn dng c th chuyn sang n xu. Mt h thng thng tin y v khch hng nh: Lch s hnh thnh v pht trin, nng lc ti chnh, mc tn nhim, i ng iu hnh l c s ht sc quan trng gip cho cng tc chm im tn dng. Nu h thng ny khng y s nh hng rt ln n kh nng nh gi, xp loi khch hng. p dng phng php chm im tn dng v xp hng doanh nghip, Ngn hng phi c mt h thng thng tin tn dng hiu qu t thu thp thng tin mt cch chnh xc v y v khch hng. y l mt nhn t rt quan trng, quyt nh n tnh chnh xc ca kt qu chm im tn dng. Cht lng ngun thng tin c th hin qua bn yu t: - y v kp thi: Theo nh k hoc khi c pht sinh, mi TTTD v khch hng phi c thu thp, ghi chp v x l kp thi phn nh chnh xc mc ri ro v nng lc ca khch hng trong vic thc hin cc ngha v vi NHCV, ng thi gip NHCV c quyt nh iu chnh ng n i vi hot ng tn dng cung cp cho khch hng. Thng tin v mi khch hng c quan h tin gi v vay tin vi NHCV hoc nhng khch hng cha tng c quan h vi NHCV nhng l nhng doanh nghip ln, c uy tn trn th trng u phi c ghi chp, lu tr. - Trung thc, khch quan:

TTTD phi c thu thp t cc ngun cung cp c c s php l hoc c s thc tin m bo tnh trung thc v khch quan. Mi thng tin c c t cc ngun khng hp l ch s dng cho mc ch tham kho. - Nht qun: TTTD phi c tp hp, cp nht, theo di lin tc theo thi gian, t nht cho ti khi khch hng chm dt quan h vi NHCV. - Bo mt: TTTD phi c lu tr, qun l theo ch bo mt nh ti sn ring c ca NHCV; s dng an ton, b mt, khng gy nh hng n ngun cung cp thng tin v khng cung cp cho bn th 3. 1.4.2. i ng chuyn gia c kinh nghim v nng lc chuyn mn Chm im tn dng l mt m hnh mi c p dng ti Vit Nam, cc tiu ch v quy trnh nh gi c a ra ph thuc rt ln vo cc chuyn gia c kinh nghim, kh nng phn tch v hiu bit su sc trong lnh vc tn dng. Ngn hng mun hon thin cng tc chm im tn dng ngoi cc cn b cao cp trong ni b cn nn lng nghe kin t vn ca cc chuyn gia c kinh nghim trong vic pht trin m hnh. 1.4.3. Trnh hin i ha cng ngh ngn hng H thng cng ngh ca ngn hng phi hin i c th kt hp phn mm chm im tn dng v to thnh mt quy trnh cho vay v kim sot tn dng thng nht p dng cng ngh thng tin vo h thng chm im tn dng v xp hng khch hng lm tng cht lng lu tr, cp nht v m bo tnh bo mt ca thng tin. Cng ngh ngn hng cn gip cho h thng chm im tn dng thc hin nhanh v chnh xc hn. y l vn khng th thiu khi Ngn hng mun xy dng c mt h thng chm im hon chnh, chun xc v hng ti tiu chun quc t. 1.4.4. Nng lc v trnh ca cn b tn dng Cn b chm im tn dng l ngi trc tip tin hnh thc hin cc bc trong quy trnh chm im tn dng v xp hng doanh nghip.Kt qu ph thuc rt nhiu vo nng lc v trnh ca i ng cn b tn dng. Cn

b tn dng phi l ngi hiu bit su rng quy trnh chm im tn dng, phi thc s c nng lc c th nh gi c mt cch khch quan nht v khch hng. 1.4.5. Nhng thay i trong c cu, th tc, chnh sch Trc khi p dng m hnh chm im tn dng v xp hng khch hng, Ngn hng phi xy dng quy trnh chm im tn dng bao gm: cc bc thc hin chm im, cc ch tiu, h thng tiu chun phc v cho qu trnh chm im, xp hng doanh nghip, H thng chm im tn dng cng chi tit, khoa hc th vic nh gi cc doanh nghip cng chnh xc. Ngoi ra, khi m hnh chm im tn dng c trin khai, Ngn hng s ban hnh cc chnh sch, th tc, quy ch cho vay mi hp thc ha vai tr ca cng tc chm im tn dng trong quy trnh cho vay, ng thi thnh lp mt ban kim tra c lp nhm theo di, gim st nhng sai st khi m hnh c a vo p dng. Chm im tn dng l mt m hnh hin i v rt hiu qu trong lnh vc qun l ri ro, tuy nhin, p dng tt h thng ny, Ngn hng s phi u t rt nhiu thi gian, tin v cng sc t c kt qu tt nht.

CHNG II THC TRNG CNG TC CHM IM TN DNG KHCH HNG DOANH NGHIP TI S GIAO DCH I NGN HNG CNG THNG VIT NAM 2.1. Gii thiu v S giao dch I Ngn hng Cng thng Vit Nam 2.1.1. Lch s hnh thnh v pht trin S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam c tr s chnh ti s 10, ng L Lai, H Ni, c tn giao dch quc t l Industrial and Comercial Bank of Viet Nam Transaction Office No.1, c thnh lp theo quyt nh s 83/NHCT-Q CTHQT vo ngy 30/3/1995. Ngy 30/12/1998, Ch tch HQT NHCTVN k quyt nh s 134/QHQT-NHCT1 sp xp t chc hot ng S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam theo iu l t chc v hot ng ca NHCTVN. Ngy 20/10/2003, Ch tch Hi ng qun tr NHCT Vit Nam ban hnh quyt nh s 153/Q-HQT v m hnh t chc mi ca S giao dch I theo D n hin i ha Ngn hng v cng ngh thanh ton do Ngn hng Th gii (WB) ti tr. Theo iu l ca NHCT Vit Nam, S giao dch I l i din y quyn ca NHCT Vit Nam, c quyn t ch trong kinh doanh, chu s rng buc v ngha v v quyn li i vi NHCT Vit Nam. S giao dch I c con du v m ti khon ti Ngn hng Nh nc v cc ngn hng khc. 2.1.2. Tnh hnh hot ng ca S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam trong thi gian qua Cng vi s pht trin ca nn kinh t Vit Nam, NHCT Vit Nam v S giao dch I ni ring c nhng bc pht trin kh quan, t v vt ch tiu k hoch v tn dng, huy ng vn, li nhun, trch lp d phng ri ro. Trong nhiu nm qua, s giao dch I lun ng vai tr quan trng trong h thng NHCT Vit Nam.. iu ny c th hin trong mt s ch tiu c bn:

- L n v ng u v t l huy ng vng trong ton h thng Cng thng, li nhun trung bnh trong 3 nm gn y t trn 300 t ng. - D n v u t lun dn u trong c h thng. - S giao dch I lun l ni c chn thc hin th im cc sn phm dch v mi ca NHCT Vit Nam. y l u mi cho cc chi nhnh NHCT trn a bn trin khai cc chng trnh do NHCT Vit Nam pht ng. Sau y, chng ta cng im qua bng tng kt kt qu hot ng ca S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam trong 3 nm gn y (2005 2007).
(n v: T ng)

200 Ch tiu 2005 6 2007 Li nhun hch ton ni b 347,5 343 331,5 Tng d n cho vay 2.788 2.777 3.100 (Ngun: Bo co tng kt ca SGD I - NHCT VN) Nhn vo bng tng kt hot ng ca S giao dch I trong ba nm d thy tuy Tng d n cho vay tng nhng li nhun li gim t 347,5 t ng nm 2005 xung cn 343 t ng nm 2006 v 331,5 t ng nm 2007. iu ny c l gii do c trng ca S giao dch I: Li nhun ch yu thu t li iu ho vn. Nh chng ta bit, ngun vn huy ng ca S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam rt cao, y l n v c ngun vn huy ng ln nht trong ton h thng NHCT Vit Nam, ngoi vic p ng nhu cu vn cho hot ng ca chnh chi nhnh cn c kh nng iu chuyn vn ng k v Hi s chnh NHCT Vit Nam iu ha li cho cc chi nhnh thiu vn. Thng qua iu ho vn, S giao dch I s hng li t hot ng , gi l li iu ho vn v y l ngun thu nhp chnh cho S. Hin nay, ngun vn huy ng cng ngy cng kh khn do rt nhiu nguyn nhn nh: do thc hin chnh sch tin t tht cht, cc doanh nghip gim tin gi ca mnh chuyn sang s dng cho u t, kinh doanh; Th trng chng khon ang st gim, gi c phiu trn th trng OTC xung

thp, hng lot nh u t thua l, tin gi ca cc nh u t ti Ngn hng cng gim theo v lm gim s d tin gi ca cng ty chng khon ti cc ngn hng thng mi; Ngoi ra, ti S giao dch I, nhiu khch hng chuyn t tin gi khng k hn sang tin gi c k hn. Tt c cc nguyn nhn lm chnh lch li iu ho vn ngy cng gim i, lm gim li nhun ca Ngn hng. Tuy li nhun Ngn hng gim trong ba nm qua (t 2005 n 2007) nhng li nhun cui nm lun vt k hoch ra. Trong 3 nm qua, hot ng ca S giao dch I t kt qu tt. Trong , tng ngun vn huy ng cui nm 2007 ngun vn huy ng t 16.718 t ng, chim t trng 11% trn tng ngun vn ca ton h thng NHCT; D n cho vay v u t n 31/12/2007 t 4.360 t ng, tng 11% so vi nm 2005 v t tc tng bnh qun hng nm trn 10% ; ng thi cc hot ng dch v khc cng c S y mnh pht trin ton din vi nhiu sn phm nh: Cho thu kt st, kiu hi, Eden, dch v du hc trn gi, dch v in t qua mng, dch v th, gii ngn cc d n ODA, Doanh s hot ng thanh ton nm 2007 t 716.000 t ng, bnh qun hng nm tng 19%, doanh s thanh ton XNK 2007 t 297 triu USD, bnh qun hng nm tng 26%. 2.2. Quy trnh cng tc chm im tn dng v xp hng khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam 2.2.1. Thu thp thng tin Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng Sau khi nhn c h s thng tin khch hng, tin hnh iu tra, thu thp, xc minh v sng lc tng hp thng tin v khch hng v phng n sn xut kinh doanh/ d n u t t cc ngun: - H s do khch hng cung cp: Giy t php l, cc bo co ti chnh v cc ti liu khc. - i phng vn trc tip khch hng - i thm thc a khch hng - Bo ch v cc phng tin thng tin i chng khc

- Bo co nghin cu th trng ca cc t chc chuyn nghip - Trung tm thng tin tn dng ca NHNN Vit Nam. - Cc ngun khc. Hin nay, S giao dch I Ngn hng Cng thng Vit Nam ang ly thng tin t cc ngun: H s do khch hng cung cp; i phng vn trc tip khch hng; i thm thc a khch hng v thng tin t trung tm tn dng ca NHNN Vit Nam. Cch thc thu thp thng tin, danh mc cu hi iu tra c hng dn chi tit ti ph lc QT.35.02/PL01 (Ph lc c trnh by cui chuyn ). Trng hp khch hng c bo lnh ton phn (ln hn hoc bng 100% gi tr khon tn dng) ca mt t chc c nng lc ti chnh mnh hn, th c th s dng kt qu xp hng tn dng ca bn bo lnh xc nh hng tn dng ca khch hng (nu bn bo lnh cng c Ngn hng cho vay chm im), a vo kt qu chm im xp hng (bc 6). 2.2.2. Xc nh ngnh ngh lnh vc sn xut kinh doanh ca doanh nghip Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng Cn c vo ngnh ngh /lnh vc sn xut kinh doanh chnh ng k trn giy chng nhn ng k kinh doanh ca doanh nghip, xc nh ngnh ngh /lnh vc sn xut kinh doanh ca doanh nghip, bao gm: - Nng, lm v ng nghip - Thng mi v dch v - Xy dng - Cng nghip Trng hp doanh nghip hot ng a ngnh ngh th cn c vo ngnh ngh /lnh vc no em li t trng doanh thu ln nht cho doanh nghip. CBCTD tin hnh phn loi doanh nghip theo hng dn trong bng sau:

Nng,

lm, - Chn nui Trng trt: cy lng thc, hoa mu, cy n qu, cy cng nghip, - Trng rng - Khai thc lm sn - nh bt, nui trng thy hi sn

ng nghip

- Lm mui Thng mi, - Cng sng, bin dch v - Khch sn, nh hng, gii tr, du lch - Siu th, i l phn phi, kinh doanh bn bun, bn l cc loi nng sn, lm sn, thy hi sn, thc phm, ru bia, nc gii kht, thuc l, dc phm, thit b y t, m phm, vn ha phm, vt liu xy dng, hng in t, my mc, phng tin giao thng vn ti, ha cht (bao gm c phn bn, thuc tr su), hng tiu dng, hng m thut, m ngh, in, kh t. - In n, xut bn sch, bo ch - Sa cha nh ca, cc loi my mc, phng tin giao thng - Chm sc sc khe, lm p - T vn, mi gii - Thit k thi trang, gia cng may mc - Bu chnh vin thng - Vn ti ng b, ng sng, ng bin, ng st, hng khng Xy dng - V sinh mi trng, vn phng, - H tng giao thng, khu cng nghip - H tng th v nh Cng nghip - Xy lp (xy dng c bn) - Ch bin cc loi nng sn, lm sn, thy hi sn, thc phm, ru bia, nc gii kht - Sn xut thuc l, dc phm, thit b y t, m phm, vn ha phm, vt liu xy dng, ha cht (bao gm c phn bn, thuc

tr su), hng tiu dng, hng m thut, m ngh, nguyn vt liu cho cc ngnh khc. - Sn xut, lp rp hng in t, my mc, phng tin giao thng vn ti - Sn xut in, kh t - Khai thc khong sn - Khai thc than, vt liu xy dng (ct, , ), du kh. 2.2.3. Chm im v xc nh quy m ca doanh nghip Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng Cc tiu ch s dng chm im v xc nh quy m doanh nghip gm: ngun vn kinh doanh, lao ng, doanh thu thun v gi tr np Ngn sch Nh nc. Trong : - Lao ng: L s lao ng thc t s dng (c nu ti thuyt minh bo co ti chnh) tnh bnh qun trong 3 nm gn nht. - Gi tr np NSNN: Ly theo s thc np vo NSNN pht sinh trong k (khng k s thiu ca k trc np k ny) bao gm cc loi thu v cc khon np khc theo quy nh ca Nh nc trong nm bo co (khng tnh cc khon thu xut nhp khu, ng bo him x hi, bo him y t, kinh ph cng on, cc khon tin pht, ph thu). Tin hnh chm im quy m doanh nghip theo hng dn trong bng sau: ti ph lc QT.35.02/PL03.

Bng chm im quy m doanh nghip STT Tiu ch Tr s T 50 t ng tr ln T 40 t ng n di 50 t ng T 30 t ng n di 40 t ng T 20 t ng n di 30 t ng T 10 t ng n di 20 t ng Di 10 t ng T 1500 ngi tr ln T 1000 ngi n di 1500 ngi T 500 ngi n di 1000 ngi T 100 ngi n di 500 ngi T 50 ngi n di 100 ngi Di 50 ngi T 200 t ng tr ln T 100 t ng n di 200 t ng T 50 t ng n di 100 t ng T 20 t ng n di 50 t ng T 5 t ng n di 20 t ng Di 5 t ng T 10 t ng tr ln T 7 t ng n 10 t ng T 5 t ng n 7 t ng T 3 t ng n 5 t ng T 1 t ng n 3 t ng Di 1 t ng im 30 25 20 15 10 5 15 12 9 6 3 1 40 30 20 10 5 2 15 12 9 6 3 1

Ngun vn kinh doanh

Lao ng

Doanh thu thun

Np ngn sch

Cn c vo thang im trn, cc doanh nghip c xp loi thnh: Quy m ln, va v nh: im T 70 100 im T 30 69 im Di 30 im 2.2.4. Chm im cc ch s ti chnh Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng Tin hnh thm nh cc bo co ti chnh doanh nghip, lp bng cn i k ton sau iu chnh theo hng dn ti ph lc QT.35.02/PL04. Cn c vo Quy m Ln Va Nh

kt qu xc nh ngnh ngh /lnh vc sn xut kinh doanh v quy m ca doanh nghip ti bc 2 v 3; cc s liu trn cn i k ton sau iu chnh, chm im cc ch s ti chnh ca doanh nghip theo hng dn ti cc ph lc:
- QT.35.02/PL04.1 : Bng cc ch s ti chnh p dng cho chm im cc doanh nghip thuc ngnh nng, lm, ng nghip - QT.35.02/PL04.2 : Bng cc ch s ti chnh p dng cho chm im cc doanh nghip thuc ngnh thng mi dch v - QT.35.02/PL04.3 : Bng cc ch s ti chnh p dng cho chm im cc doanh nghip thuc ngnh xy dng - QT.35.02/PL04.4 : Bng cc ch s ti chnh p dng cho chm im cc doanh nghip thuc ngnh cng nghip

S dng cc tiu chun nh gi cc tiu ch chm im tn dng trn theo nguyn tc: i vi mi tiu ch trn bng tiu chun nh gi cc tiu ch, ch s thc t gn vi tr s no nht th p dng cho loi xp hng , nu nm gia hai tr s th u tin v pha loi tt nht. Cc ch s ti chnh s dng trong bng trn bao gm:

STT 1

Ch s Ni dung Ch tiu thanh khon Kh nng thanh ton Ti sn lu ng + u t ti chnh ngn hn / hin hnh (n ngn hn + n di hn n hn) (Nu khch hng lp BCTC theo Quyt nh s 167/Q-BTC ngy 25/10/2000) Ti sn ngn hn /N ngn hn (Nu khch hng lp BCTC theo Quyt nh 15/2006/Q-BTC ngy 23/06/2006)

Kh nng thanh ton Ti sn c tnh lng cao (Tin + u t ngn nhanh hn + Cc khon phi thu - Phi thu kh i) /N ngn hn (Nu khch hng lp BCTC theo Quyt nh s 167/Q-BTC ngy 25/10/2000) Ti sn c tnh lng cao (Tin v cc khon tng ng tin + u t ngn hn + Cc khon phi thu ngn hn v di hn - Phi thu kh i) (Nu khch hng lp BCTC theo Quyt nh 15/2006/Q-BTC ngy 23/06/2006)/N ngn hn

3 4 5

Ch tiu hot ng Vng quay hng tn Gi vn hng bn /Hng tn kho bnh qun kho K thu tin bnh qun u k v cui k (Gi tr cc khon phi thu bnh qun /Doanh

thu thun) * 365 Doanh thu thun /Tng Doanh thu thun /Tng ti sn bnh qun u ti sn v cui k Ch tiu cn n N phi tr /Tng ti N phi tr /Tng ti sn sn N phi tr /Ngun N phi tr /Ngun vn ch s hu vn ch s hu N phi tr /Tng d N phi tr /Tng d n ngn hng n ngn hng Ch tiu thu nhp Tng thu nhp trc Tng thu nhp trc thu /Doanh thu thun thu /Doanh thu thun Tng thu nhp trc Tng thu nhp trc thu /Tng ti sn bnh thu /Tng ti sn qun Tng thu nhp trc Tng thu nhp trc thu /Ngun vn ch s thu /Ngun vn ch hu bnh qun s hu

6 7 8

9 10 11

Ph lc QT.35.02/PL04.1: BNG CC CH S TI CHNH P DNG CHO CC DOANH NGHIP THUC NGNH NNG, LM, NG NGHIP Trng s 10 0 A. Ch tiu thanh khon 1. Kh nng ti chnh ngn hn 2. Kh nng thanh ton nhanh B. Ch tiu hot ng 3. Vng quay hng tn kho 4. K thu tin bnh qun 5. Hiu qu s dng ti sn C. Ch tiu cn n (%) 6. N phi tr /Tng ti sn 7. N phi tr /Ngun vn ch s hu 8. N qu hn /Tng d n ngn hng D. Ch tiu thu nhp (%) 9. Tng thu nhp trc thu /Doanh thu 10. Tng thu nhp trc thu /Tng ti sn 8% 8% 2.1 1.1 1. 5 0. 8 1 0.6 0.7 0.2 < 0.7 < 0.2 2.3 1.3 1. 6 1 1.2 0.7 0.9 0.4 < 0.9 < 0.4 2.5 1.5 2 1. 2 1. 5 1 1 0.7 <1 < 0.7 Phn loi cc ch tiu ti chnh i vi doanh nghip Quy m ln Quy m va Quy m nh 10 10 80 60 40 20 0 80 60 40 20 0 80 60 40

Ch tiu

20

10% 10% 10% 10% 10% 10%

4 3.5 3 40 50 60 3.5 2.9 2.3 39 64 0 48 59

2 < 2 4.5 4 3.5 70 > 70 39 45 55 1.7 < 1.7 4.5 3.9 3.3 70 > 70 30 42 0 40 66 1 50 10 8 2

3 60 2.7 60 18 5 3

<3 > 60 < 2.7 > 60 > 185 >3

2. 4 3 5 2 34 38 44 55 5.5 4.9 4.3 3.7 30 42 0 35 53 1 4. 5 5. 5 45 81 2 55 12 2 3

<2 > 55 < 3.7 > 55 > 122 >3

92 143 233 >233 1 2 3 >3 2. 5 4

8% 8%

3 4.5

2 3.5

1.5 < 1.5 3 <3

4 5

3.5 4. 5

3 4

2.5 3.5

< 2.5 < 3.5

5 6

4 5

3.5 4.5

< 3.5 < 4.5

11. Tng thu nhp trc thu /Ngun vn CSH

8%

10

8. 5

7.6

7.5 < 7.5

10

7.5

<7

10

8. 3

7.4

< 7.4

Ph lc QT.35.02/PL04.2: BNG CC CH S TI CHNH P DNG CHO CC DOANH NGHIP THUC NGNH THNG MI DCH V Trng s 100 A. Ch tiu thanh khon 1. Kh nng ti chnh ngn hn 2. Kh nng thanh ton nhanh B. Ch tiu hot ng 3. Vng quay hng tn kho 4. K thu tin bnh qun 5. Hiu qu s dng ti sn C. Ch tiu cn n (%) 6. N phi tr /Tng ti sn 7. N phi tr /Ngun vn ch s hu Phn loi cc ch tiu ti chnh i vi doanh nghip Quy m ln Quy m va Quy m nh 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 < 0.8 < 0.4 < 3.5 > 60 < 1.5 > 65 > 185

Ch tiu

20

8% 8%

2.1 1.4

1.6 0.9

1.1 0.6

0.8 0.4

2.3 1.7

1.7 1.1

1.2 0.7

1 0.6

<1 < 0.6

2.9 2.2

2.3 1. 8 6. 5 37 3.5 35 54

1.7 1.2

1.4 0.9

< 1.4 < 0.9

10% 10% 10% 10% 10%

5 39 3 35 53

4.5 45 2.5 45 69

4 55 2 55 122

3.5 60 1.5 65 18 5

6 34 3.5 30 42

5.5 38 3 40 66

5 44 2.5 50 100

4.5 < 4.5 55 2 60 15 0 > 55 <2 > 60 >15 0

7 32 4 25 33

6 43 3 45 81

5.5 50 2.5 55

< 5.5 > 50 < 2.5 > 55

122 >122

8. N qu hn /Tng d n ngn hng D. Ch tiu thu nhp (%) 9. Tng thu nhp trc thu /Doanh thu 10. Tng thu nhp trc thu /Tng ti sn 11. Tng thu nhp trc thu /Ngun vn CSH

10%

1.5

>2

1.6

1.8

>2

1. 6 7. 5 7

1.8

>2

8% 8% 8%

7 6.5 14. 2

6.5 6 12. 2

6 5.5 10. 6

5.5 <5.5 5 10 <5

7.5 7

7 6.5 12. 0

6.5 6 10. 8

6 5.5 9.8

<6 <5

8 7.5

7 6.5 10. 9

6.5 6 10. 0

>6.5 <5 <10

<9.8 13.7

<9.8 13.3 12

Ph lc QT.35.02/PL04.3: BNG CC CH S TI CHNH P DNG CHO CC DOANH NGHIP THUC NGNH XY DNG Trng Phn loi cc ch tiu ti chnh i vi doanh nghip Ch tiu s Quy m ln Quy m va Quy m nh 10 10 10 0 80 60 40 20 0 80 60 40 20 0 80 60 40 20 A. Ch tiu thanh khon < 1. Kh nng ti chnh ngn hn 8% 1.9 1 0.8 0.5 < 0.5 2.1 1.1 0.9 0.6 0.6 2.3 1.2 1 0.9 <0.9 2. Kh nng thanh ton nhanh 8% 0.9 0.7 0.4 0.1 <0.1 1 0.7 0.5 0.3 < 0.3 1.2 1 0.8 0.4 <0.4 B. Ch tiu hot ng 3. Vng quay hng tn kho 10% 3.5 3 2.5 2 <2 4 3.5 3 2.5 < 2.5 3.5 3 2 1 <1 12 15 4. K thu tin bnh qun 10% 60 90 0 0 > 150 45 55 60 65 > 65 40 50 55 60 > 60 5. Hiu qu s dng ti sn 10% 2.5 2.3 2 1.7 < 1.7 4 3.5 2.8 2.2 < 2.2 5 4.2 3.5 2.5 <2.5 C. Ch tiu cn n (%) 6. N phi tr /Tng ti sn 10% 55 60 65 70 > 70 50 55 60 65 > 65 45 50 55 60 > 60 7. N phi tr /Ngun vn ch 10 15 10 12 15 >15 10 12 s hu 10% 69 0 0 233 > 233 69 0 2 0 0 66 69 0 2 >122 8. N qu hn /Tng d n ngn hng 10% 0 1 1.5 2 >2 0 1.6 1.8 2 >2 0 1 1.5 2 >2 D. Ch tiu thu nhp (%) 9. Tng thu nhp trc thu /Doanh thu 8% 8 7 6 5 <5 9 8 7 6 < 6 10 9 8 7 <7 10. Tng thu nhp trc thu /Tng ti sn 8% 6 4.5 3.5 2.5 < 2.5 6.5 5.5 4.5 3.5 < 3.5 7.5 6.5 5.5 4.5 < 4.5

11. Tng thu nhp trc thu /Ngun vn CSH

8%

9.2

8.7

8.3

< 8.3

12

11

10

8.7

< 8.7

11

10. 5

10

9.5 < 9.5

Ph lc QT.35.02/PL04.4: BNG CC CH S TI CHNH P DNG CHO CC DOANH NGHIP THUC NGNH CNG NGHIP

Ch tiu A. Ch tiu thanh khon 1. Kh nng ti chnh ngn hn 2. Kh nng thanh ton nhanh B. Ch tiu hot ng 3. Vng quay hng tn kho 4. K thu tin bnh qun 5. Hiu qu s dng ti sn C. Ch tiu cn n (%) 6. N phi tr /Tng ti sn 7. N phi tr /Ngun vn ch s hu 8. N qu hn /Tng d n ngn hng

Trng s 100

Phn loi cc ch tiu ti chnh i vi doanh nghip Quy m ln Quy m va Quy m nh 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 < 0.5 < 0.2

20

8% 8% 10% 10% 10% 10% 10% 10%

2 1.1 5 45 2.3 45 122 0

1.4 0.8 4 55 2 50 150 1

1 0.4 3 60 1.7 60

0.5 0.2

2.2 1.2 6 35 3.5 45

1.6 0.9 5 45 2.8 50 122 1.6

1.1 0.7 4 55 2.2 55 15 0 1.8

0.8 0.3 3 60 1.5 65

< 0.8 < 0.3 <3 > 60 <1.5 > 65

2.5 1.3 4.3 30 4.2 40 82 0

1.8 1 4 40 3.5 45 10 0 1

1.3 0.8 3.7 50 2.5 50 122 1.4

1 0.6 3.4 55 1.5 55

<1 < 0.6 < 3.4 > 55 < 1.5 > 55

2.5 < 2.5 65 > 65 1.5 < 1.5 70 > 70

185 233 >233 100 1.5 2 >2 0

185 >185 2 >2

150 > 150 1.8 > 1.8

D. Ch tiu thu nhp (%) 9. Tng thu nhp trc thu /Doanh thu 10. Tng thu nhp trc thu /Tng ti sn 11. Tng thu nhp trc thu /Ngun vn CSH

8% 8% 8%

5.5 6 14. 2

5 5.5

4 5

3 4 13

<3 <4 < 13

6 6.5 14. 2

5.5 6 13.3

4 5.5 13

2.5 5 12. 2

< 2.5 <5

6.5 7

6 6.5 13

5 6 12.9

4 5 12. 5

<4 <5 <12.5

13.7 13.3

<12.2 13.3

2.2.5. Chm im cc tiu ch phi ti chnh Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng Chm im cc tiu ch phi ti chnh ca doanh nghip theo cc ph lc sau:
- QT.35.02/PL05.1 : Chm im tn dng theo tiu ch lu chuyn tin t - QT.35.02/PL05.2: Chm im tn dng theo tiu ch nng lc v kinh nghim qun l - QT.35.02/PL05.3 : Chm im tn dng theo tiu ch uy tn trong giao dch vi ngn hng - QT.35.02/PL05.4: Chm im tn dng theo tiu ch mi trng kinh doanh - QT.35.02/PL05.5: Chm im tn dng theo tiu ch cc c im hot ng khc

Sau khi hon tt vic chm im theo cc ph lc trn, tin hnh tng hp im cc tiu ch phi ti chnh da trn kt qu chm im cc bng PL05.1 QT.35.02/PL05.5 v bng QT.35.02/PL05.6 Bng trng s p dng cho cc tiu ch phi ti chnh.

Ph lc QT.35.02/PL05.1: CHM IM TN DNG THEO TIU CH LU CHUYN TIN T


STT im chun 1 H s kh nng tr li (*) 2 3 H s kh nng tr n gc (**) Xu hng ca lu chuyn tin t thun trong qu kh (tnh cho 3 nm lin k) 20 > 4 ln > 2 ln Tng nhanh Tc tng t nht 3 ln so nm lin k, lin tc t nht 3 4 5 Trng thi lu chuyn tin t thun t hot ng kinh doanh Tin v cc khon tng ng tin /Vn ch s hu (***) nm > Li nhun thun > 2.0 16 > 3 ln - <= 4 ln > 1,5 ln - <= 2 ln Tng Nm sau cao hn nm trc. (t nht 3 nm) = Li nhun thun > 1,5 = <=2 12 8 > 2 ln-<=3 ln > 1 ln - <= 2 > 1 ln - <= 1,5 ln n nh Khng gim, tng khng ng k trong 3 nm lin k < Li nhun thun > 1 - <= 1,5 Gn im ha vn > 0,5 - <= 0 m ln < 1 ln - >= 0 ln Gim 3 nm lin k 4 <= 1 ln hoc m m m

(Khch hng khng c bo co lu chuyn tin t c chm im 0) (*) H s kh nng tr li = (Li nhun trc thu v chi ph li vay) /Chi ph tr li vay (**) H s kh nng tr li gc = Lu chuyn tin thun t hot ng kinh doanh /(tin tr n gc vay + tin tr n thu ti chnh) (***) Tin v cc khon tng ng tin / Vn ch s hu = Tin v tng ng tin cui k /Vn ch s hu Ph lc QT.35.02/PL05.2: CHM IM TN DNG THEO TIU CH NNG LC V KINH NGHIM QUN L

STT 1

im chun Nng lc chuyn mn v kinh nghim ca ngi ng u iu hnh doanh nghip (Tng gim c hoc Ph Tng gim c chuyn trch) trong ngnh v lnh vc kinh doanh ca phng n /d n xin cp tn dng: C bng cp chuyn mn, thi gian cng tc trong lnh vc ang iu hnh. Kinh nghim ca ngi ng u iu hnh doanh nghip (Tng gim c hoc Ph Tng gim c chuyn trch) trong hot ng iu hnh Mi trng kim sot ni b

20 > 20 nm

16 C bng chuyn mn, thi gian cng tc > 10 nm < 20 nm

12 C bng chuyn mn, thi gian cng tc

8 C bng chuyn mn, thi gian cng tc

4 Khng c kinh nghim C bng chuyn mn, thi gian cng tc < 1 nm

> 10 nm

> 5 nm

> 2 nm

> 1 nm

Mi c b nhim

c thit lp mt cch chnh thng, c ghi chp v kim tra thng xuyn c thnh tu c th trong ngnh v lnh vc kinh doanh ca phng n /d n xin cp tn dng

c thit lp mt cch chnh thng

Thnh tu v tht bi ca i ng lnh o iu hnh doanh nghip

ang xy dng uy tn /c tim nng thnh cng trong ngnh v lnh vc kinh doanh ca phng n /d n xin cp tn dng

C, nhng cha chnh thng v cha xy dng quy ch, quy trnh bng vn bn c th Rt t hoc khng c kinh nghim /thnh tu

C hn ch trong C nhng bng cng tc kim sot ni chng v s b yu km, s tht bi ca cng tc kim sot ni b R rng c tht bi trong ngnh v lnh vc kinh doanh ca phng n /d n xin cp tn dng trong qu kh R rng c tht bi khng ch trong ngnh v lnh vc kinh doanh ca phng n /d n xin cp tn dng m c trong cng tc qun l ni

Tnh kh thi ca cc phng n kinh doanh v cc d ton ti chnh

Rt c th v r rng vi cc d ton ti chnh cn trng v c c s

Phng n kinh doanh v d ton ti chnh tng i c th v r rng

C phng n kinh doanh v d ton ti chnh nhng khng c th, r rng

Ch c 1 trong 2: Phng n kinh doanh hoc d ton ti chnh

chung Khng c c phng n kinh doanh ln d ton ti chnh

Ph lc QT.35.02/PL05.3: CHM IM TN DNG THEO TIU CH TNH HNH V UY TN GIAO DCH VI NGN
HNG STT im chun Quan h tn dng 1 Tr n ng hn (tr n gc) 10 Lun tr ng hn 8 Lun tr ng 6 Lun tr ng 4 Khch hng mi, 2 Khng tr ng hn

2 3

S ln gia hn n N qu hn trong qu kh

trong hn 36 thng hn trong va qua khong t 12 thng n 36 thng va qua Khng c 1 ln trong 36 thng va qua Khng c 1x30 ngy qu hn trong vng 36 thng qua

hn trong khong 12 thng va qua

cha c quan h tn dng 3 ln trong 12 thng va qua 2x30 ngy qu hn trong vng 12 thng qua, HOC 1x90 ngy qu hn trong vng 36 thng qua tng b mt kh nng thanh ton trong vng 24 thng qua 2 ln tr ln trong 12 thng qua < 1 nm 15 - 30 1-2 5 ln tr ln trong 12 thng va qua 2x30 ngy qu hn trong vng 12 thng qua, HOC 2x90 ngy qu hn trong vng 36 thng qua tng b mt kh nng thanh ton trong vng 12 thng qua Khng tr c li Cha m ti khon vi NHCT < 15 Cha c giao dch no < 10 t

S ln mt kh nng thanh ton i vi cc cam kt vi NHCV (Th tn dng, bo lnh, cc cam kt khc ) S ln chm tr li vay

Cha tng c

Khng > 5 nm > 100 ln >6

1 ln trong 12 thng va qua 1x30 ngy qu hn trong vng 12 thng qua, HOC 2x30 ngy qu hn trong vng 36 thng qua Khng mt kh Khng mt kh nng thanh ton nng thanh ton trong vng 24 trong vng 12 thng qua thng qua 1 ln trong 12 2 ln trong 12 thng qua thng qua 3 5 nm 60 100 5-6 1 3 nm 30 - 60 3-4

Quan h phi tn dng 6 Thi gian duy tr ti khon vi NHCV 7 S lng giao dch trung bnh hng thng vi ti khon ti NHCV 8 S lng cc loi giao dch vi NHCV (tin gi, thanh ton, ngoi hi, L/C, thu mua, chit khu giy t c gi, ) 9 S d tin gi trung bnh hng thng ti NHCV

> 100 t VN

60 100 t

30 60 t

10 30 t

10

S lng ngn hng khc m khch hng duy tr ti khon

Khng

2-3

4-5

>5

Ph lc QT.35.02/PL05.4: CHM IM TN DNG THEO TIU CH MI TRNG KINH DOANH STT im chun 1 Trin vng ngnh 20 Thun li 16 n nh 12 Pht trin km hoc khng pht trin 8 Bo ho 4 Suy thoi

c bit n (v thng hiu ca doanh nghip, thng hiu ca sn phm) V th cnh tranh (ca doanh nghip) S lng i th cnh tranh

C, trn ton cu Cao, chim u th Khng c, c quyn

C, trong c nc Bnh thng, ang pht trin t

C, nhng ch a phng Bnh thng, ang st gim t, s lng ang tng

t c bit n

Khng c bit n

3 4

Thp, ang st gim Nhiu

Rt thp Nhiu, s lng ang tng Nhiu, s l

Thu nhp ca doanh nghip trc qu Khng trnh i mi, ci cch DNNN

Nhiu, thu nhp s n nh

Nhiu, thu nhp s gim xung

Ph lc QT.35.02/PL05.5: CHM IM TN DNG THEO TIU CH CC C IM HOT NG KHC


STT 1 im chun a dng ho cc hot ng theo: 1) Ngnh, 2) Th trng, 2 3) V tr a l Thu nhp t hot ng xut 20 a dng ho cao (c 3 trng hp) Chim hn Chim t trn Chim t trn 16 12 8 Ch c 2 trong 3 Ch c 1 trong 3 Khng, ang pht trin Khng vt qu Khng c thu nhp t 4 Khng a dng ho

khu 3 S ph thuc vo cc i tc (u vo /u ra) 4 Li nhun (sau thu) ca gn y Ti sn bo m (bo m tnh php l theo quy nh ca php lut lin quan ti bo m tin vay v quy nh ca NHCT VN)

70% thu nhp Khng c

50% n 70% thu nhp t

20% n 50%

20% thu nhp

hot ng xut khu

thu nhp Ph thuc nhiu Ph thuc nhiu Ph thuc nhiu vo vo cc i tc vo cc i tc n nh Gim dn cc i tc ang b suy thoi L ang pht trin n nh

Tng trng

C tng trng

Doanh nghip trong nhng nm mnh 5 C kh nng thanh ton cao, ri ro thp C kh nng thanh ton trung bnh, ri ro thp C kh nng ri ro thp C kh nng ri ro trung bnh C kh nng thanh hoc khng c bo m bng ti sn

thanh ton thp, thanh ton thp, ton thp, ri ro cao;

Ph lc QT.35.02/PL05.6: BNG TRNG S P DNG CHO CC TIU CH PHI TI CHNH (dng tng hp im t cc ph lc PL05.1 n PL05.5) STT Tiu ch DOANH NGHIP NH NC DOANH NGHIP NGOI QUC DOANH 1 2 Lu chuyn tin t Nng lc v kinh nghim 20% 27% (TRONG NC) 20% 33% DOANH NGHIP TNN 27% 27%

3 4 5

qun l Tnh hnh v uy tn giao dch vi NHCT Mi trng kinh doanh Cc c im hot ng khc Tng cng

33% 7% 13%

33% 7% 7%

31% 7% 8%

100%

100%

100%

2.2.6. Tng hp im v xp hng doanh nghip Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng Cng tng s im ti chnh v phi ti chnh v nhn vi trng s trong ph lc QT.35.02/PL05.6 (c tnh n bo co ti chnh c c kim ton hay khng) xc nh im tng hp (ph lc QT.35.02/PL06 Tng hp im tn dng). Ph lc QT.35.02/PL06: Tng hp im tn dng
Thng tin ti chnh Cc ch tiu phi ti chnh Cc ch tiu ti chnh khng c kim ton 60% 40% Thng tin ti chnh c kim ton 45% 55%

Cn c im tng hp, tin hnh xp hng doanh nghip nh sau: ph lc QT.35.02/PL07.01 Hng AA+ AA AABB+ BB BBCC+ CC CCC S im t c 92,4 100 84,8 92,3 77,2 84,7 69,6 77,1 62 69,5 54,4 61,9 46,8 54,3 39,2 46,7 31,6 39,1 < 31,6

2.2.7. nh gi ri ro tn dng theo kt qu xp hng doanh nghip Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng Thc hin xp hng cc khch hng l doanh nghip thnh 10 hng theo quy nh ca NHCT Vit Nam c mc ri ro t thp ln cao: AA+, AA, AA-, BB+, BB, BB-, CC+, CC, CC-, C nh m t trong bng sau: Loi c im AA+: Loi ti Tnh hnh ti chnh lnh mnh u tt nht dnh - Nng lc cao trong qun tr nh im tn dng - Hot ng t hiu qu cao, n cho cc khch - Trin vng pht trin lu di hng c cht - Kh nng cnh tranh rt vng lng tn dng tt nht. vng trc nhng tc ng ca mi trng kinh doanh hoc c quyn Nh nc AA: Loi u - o c tn dng cao - Tnh hnh ti chnh lnh mnh - Kh nng sinh li tt - Hot ng hiu qu v n nh - Qun tr tt - Trin vng pht trin lu di AA-: Loi tt - o c tn dng tt - Tnh hnh ti chnh n nh Thp nhng c nhng hn ch nht nh. - Hot ng hiu qu nhng khng n nh nh khch hng loi AA. - Qun tr tt - Trin vng pht trin tt - o c tn dng tt Thp, nhng v di hn cao hn khch hng loi AA+ Mc ri ro Thp nht

BB+: kh

Loi - Hot ng hiu qu v c trin Trung bnh vng trong ngn hn. - Tnh hnh ti chnh n nh trong ngn hn do c mt s hn ch v ti chnh v nng lc qun l v c th b tc ng mnh bi cc iu kin kinh t, ti chnh trong mi trng kinh doanh. Loi - Tim lc ti chnh trung bnh, Trung bnh, kh nng c nhng nguy c tim n tr n gc v li trong - Hot ng kinh doanh tt trong tng lai t c m hin ti nhng d b tn tht bo hn khch hng loi bi nhng bin ng ln trong BB+. kinh doanh do cc sc p cnh tranh v sc p t nn kinh t ni chung. Loi - Kh nng t ch ti chnh thp, Cao, do kh nng t ch bnh dng tin bin ng theo chiu ti chnh thp, Ngn hng hng xu. cha c nguy c mt vn - Hiu qu hot ng kinh doanh ngay nhng v lu di s khng cao, chu sc p cnh kh khn nu tnh hnh tranh mnh m hn, d b tc hot ng kinh doanh ng ln t nhng bin ng ca khch hng khng kinh t nh. c ci thin. Loi - Hiu qu hot ng thp, kt Cao, l mc cao nht c trung qu kinh doanh nhiu bin th chp nhn; xc sut ng. vi phm hp ng tn - Nng lc ti chnh yu, d b dng cao, nu khng c thua l trong mt hay mt s nhng bin php kp thi,

BB: kh

trung bnh

BB-: trung kh

CC+: di bnh

nm ti chnh gn y v hin Ngn hng c nguy c ti ang vt ln duy tr kh mt vn trong ngn hn. nng sinh li. - Nng lc qun l km. CC: Loi xa - Hiu qu hot ng thp di bnh c n qu hn (di 90 ngy). - Nng lc qun l km Rt cao, kh nng tr n hng km, nu khng c nhng bin php kp thi, ngn hng c nguy c mt vn trong CC-: yu km ngn hn. Loi - Hiu qu hot ng rt thp, b Rt cao, Ngn hng s thua l, khng c trin vng phi mt nhiu thi gian phc hi. c n qu hn - Nng lc qun l km C: Loi rt - Cc khch hng ny b thua l c bit cao, Ngn hng yu km ko di, ti chnh yu km, c n hu nh s khng th thu kh i, nng lc qun l km. hi c vn cho vay. v cng sc thu hi - Nng lc ti chnh yu km, vn cho vay.

trung - Nng lc ti chnh yu km, ngn

Lin h trao i vi cc chi nhnh khc (i vi trng hp khch hng c quan h tn dng ti nhiu chi nhnh) thng nht kt qu chm im xp hng; trng hp khng thng nht kt qu th ghi r trong t trnh bo co kt qu chm im xp hng. 2.2.8. Trnh duyt kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng doanh nghip
Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng

Sau khi hon tt vic chm im tn dng xp hng doanh nghip, lp t trnh bo co kt qu, k v trnh lnh o phng. Ni dung t trnh phi bao gm nhng phn c bn nh sau: - Gii thiu thng tin v khch hng;

- Nhn xt /nh gi ca cn b chm im tn dng; - xut cc quyt nh tn dng; i) Tip tc duy tr quan h tn dng v c th tng hn mc; hoc ii) Tip tc duy tr quan h tn dng nhng khng tng hn mc; hoc iii) Hn ch quan h tn dng; hoc iv) Dng quan h tn dng, ch thu hi n; hoc v) Tm bin php khn cp x l tn dng.
Ngi thc hin: Lnh o phng chm im tn dng

Kim tra ni dung t trnh, k trnh Lnh o NHCV ph duyt (trng hp khng phi thm nh ri ro) Gi t trnh v cc h s ti liu lm cn c chm im xp hng khch hng cho phng Qun l ri ro r sot i vi nhng khch hng phi thm nh ri ro. 2.2.9. R sot kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng (i vi nhng khch hng phi thm nh ri ro)
Ngi thc hin: Cn b Qun l ri ro

Cn c h s khch hng do phng chm im tn dng chuyn n, thng tin t cc ngun khc (nu c), r sot theo cc ni dung: - Thm nh tnh trung thc, hp php, hp l cc thng tin lm cn c chm im; - R sot vic xc nh cc ch tiu, mc im cho tng ch tiu m bo tun th cc quy nh ca quy trnh ny; - R sot vic xp hng khch hng m bo theo ng quy nh ti ph lc QT.35.02/PL07.01; - Lp bo co r sot (theo biu QT.35.02/PL10). Trng hp khng nht tr kt qu ca phng chm im tn dng th nu r nhng im cha chnh xc phng chm im tn dng chnh sa, trnh lnh o phng Qun l ri ro. Ngi thc hin: Lnh o phng QLRR Kim tra, ph duyt bo co r sot, xut chnh sa (nu c) do cn b QLRR trnh, chuyn cho b phn chm im tn dng b sung, chnh sa.

2.2.10. Hon thin h s kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng (i vi nhng khch hng phi thm nh ri ro) Cn b chm im tn dng tip nhn kt qu r sot ca phng Qun l ri ro, hon thin h s chm im, xp hng khch hng. Lnh o phng chm im tn dng kim sot, ph duyt h s chm im, xp hng khch hng, trnh lnh o NHCV ph duyt. 2.2.11. Ph duyt kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng Ngi thc hin: Lnh o NHCV Trn c s t trnh bo co kt qu ca phng chm im tn dng v bo co r sot ca phng qun l ri ro, kim tra, ph duyt kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng doanh nghip. 2.2.12. Cp nht d liu, lu tr h s Ngi thc hin: Cn b chm im tn dng Sau khi t trnh c ph duyt, tin hnh cp nht kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng doanh nghip vo h thng thng tin tn dng ca ngn hng. Lu tr ton b cc h s, giy t lin quan n vic chm im vo h s tn dng chung. 2.3. p dng chm im tn dng v xp hng doanh nghip vi khch hng l Cng ty c phn vt t v thit b ton b (MATEXIM): GII THIU KHCH HNG - Tn doanh nghip: Cng ty c phn vt t v thit b ton b (MATEXIM) Ngi i din: Trn Quc Hng Tr s: 36 Phm Vn ng - T Lim H Ni in thoi: 047 564 241 Fax: 047 564 416 Vn iu l: Giy php thnh lp s: Giy chng nhn kinh doanh s: Chc v: Gim c

Ngnh ngh kinh doanh: + Kinh doanh: Vt t thit b ton b, vt liu, thit b xy dng, trang tr ni tht, thit b vn phng, hng tiu dng, kim loi en, kim loi mu, khong sn, than , thit b l, phng tin giao thng vn ti, sn phm th cng m ngh, my tre, sn phm ch bin nng, lm, thu, hi sn, phn bn, ho cht, vt t nng nghip, thit b dng c y t; nh , bt ng sn v cc sn phm ca ngnh cng nghip, vn ti hng ho bng ng thu v ng b. + Sn xut gang, c thp thi; khai thc, sn xut v ch bin khong sn, cc sn phm tiu dng v bao b bng nha, bao b bng giy, cc sn phm g dn dng v m ngh xut khu; dy cp in, phn vi sinh, ch bin thc n gia sc, nui trng thu sn, sn xut kinh doanh in, xy dng cc cng trnh dn dng v cng ngh h tng k thut, san lp mt bng, thi cng lp t cc cng trnh in t 110 KV tr xung. + i l: Xng du, mua bn, k gi hng ho. + Dch v cho thu kho bi, nh xng, vn phng, vn chuyn giao nhn hng ho, n ung, nh ngh (khng bao gm kinh doanh phng ht Karaoke, v trng, qun bar) + Thu mua th ph liu, st thp, kim loi mu. - Hin nay, Cng ty Matexim ang c quan h vi hai t chc tn dng khc ngoi S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam l Ngn hng u t Thng Long v Ngn hng Ngoi thng Cu Giy. Cng ty trnh ln S giao dch I y cc bo co ti chnh c kim ton bi Cng ty Kim ton t vn xy dng Vit Nam. CC BC CHM IM TN DNG B1: Thu thp thng tin: Ngun thng tin: H s php l ca doanh nghip Bo co ti chnh 31/12/2005, 31/12/2006, 31/12/2007 Phng vn trc tip khch hng

B2: Ngnh ngh kinh doanh: Ging ng k kinh doanh.

B3: Chm im quy m doanh nghip


BNG CHM IM QUY M CNG TY C PHN VT T V THIT B TON B (MATEXIM)

STT CH TIU 1 Ngun vn kinh doanh 2 Lao ng hin c 3 Doanh thu thun 4 Np ngn sch

N V T ng Ngi T ng T ng

GI TR 74 126 1062,242 < 1 t ng

IM 30 6 40 1

Tng im 77 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam) Kt lun: Cng ty c phn vt t v Thit b ton b l doanh nghip Quc doanh (trong nc) hot ng sn xut kinh doanh vi quy m loi 1 (quy m ln). B4: Chm im ch s ti chnh:

BNG CHM IM CC CH S TI CHNH CA MATEXIM


STT CH TIU GI TR IM TRNG S TNG IM

A. 1 2 B. 1 2 3 C. 1 2 3 D. 1 2 3

Ch tiu thanh khon Kh nng thanh ton ngn hn 0.99 40 8% 3.2 Kh nng thanh ton nhanh 0.69 60 8% 4.8 Cc ch tiu hot ng Vng quay hng tn kho 23.11 100 10% 10 K thu tin bnh qun 69.69 20 10% 2 Hiu qu s dng ti sn 3.54 100 10% 10 Ch tiu cn n(%) N phi tr/ tng ti sn 86 20 10% 2 N phi tr/ VCSH 6 100 10% 10 N qu hn/ tng d n 0 100 10% 10 Ch tiu thu nhp (%) Tng TNTT/ Doanh thu 0.4 20 8% 1.6 Tng TNTT/ Tng ti sn 1.4 20 8% 1.6 Tng TNTT/VCSH 10 20 8% 6.4 TNG IM 61.6 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam)

B5: Chm im ch tiu phi ti chnh Chm im tn dng theo tiu ch lu chuyn tin t STT TIU CH GI TR IM 1 H s kh nng tr li 1.48 8 2 H s kh nng tr n gc 0.81 8 3 Xu hng ca l chuyn tin t thun n nh 12 trong qu kh 4 Trng thi lu chuyn tin t thun t > Li nhun 20 hot ng kinh doanh thun 5 Tin v cc khon tng ng tin 0.16 4 /VCSH TNG CNG 52 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam) Chm im tn dng theo tiu ch nng lc v kinh nghim qun l
BNG CHM IM THEO TIU CH NNG LC V KINH NGHIM QUN L
STT CH TIU NH GI IM

Nng lc v kinh nghim

T 10 n 20 nm

16

2 3

ca gim c Kinh nghim ph trch > 5 nm 16 chung Mi trng kim sot ni c thit lp mt cch 20 b chnh thng, c ghi chp v kim tra thng xuyn Thnh tu v tht bi ca c thnh tu c th trong 20 i ng lnh o iu hnh ngnh v lnh vc kinh doanh ca phng n /d n xin cp tn dng Tnh kh thi ca cc Rt c th v r rng vi cc 20 phng n kinh doanh d ton ti chnh cn trng v c c s TNG CNG 92 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam) Chm im tn dng theo tiu ch mi trng kinh doanh
STT TIU CH NH GI IM

1 2 3 4 5

Trin vng ngnh c bit n thng hiu V th cnh tranh

S lng i th cnh tranh 16 Thu nhp ca doanh nghip trc 20 qu trnh i mi, ci cch DNNN TNG IM 88 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam)

Thun li C, trong c nc Bnh thng, ang pht trin t Khng

20 16 16

hng.

Chm im tn dng theo tiu ch tnh hnh v uy tn giao dch vi ngn STT TIU CH Quan h tn dng 1 Tr n ng hn NH GI IM

Lun tr ng hn trong 10 hn 36 thng va qua 2 S ln gia hn n Khng c 10 3 N qu hn trong qu kh Khng c 10 4 S ln mt kh nng thanh ton Cha tng c 10 i vi cc cam kt vi NHCV 5 S ln chm tr li vay Khng 10 Quan h phi tn dng 6 Thi gian duy tr ti khon vi > 5 nm 10 NHCV 7 S lng giao dch TB hng 15 30 ln 4 thng vi ti khon ti NHCV 8 S lng cc loi giao dch vi 5 - 6 ln 8 NHCV 9 S d tin gi TB hng thng ti < 10 t 2 NHCV 10 S lng ngn hng khc m 2-3 6 khch hng duy tr ti khon Tng im 80 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam) Chm im tn dng theo tiu ch c im hot ng khc:

STT

CH TIU

NH GI

IM

a dng ho cc hot ng theo ngnh, th a dng trng, v tr a l ho cao

20

2 3 4 5

Thu t hot ng xut khu Khng c 4 S ph thuc vo cc i tc t 16 LNST ca doanh nghip trong nhng nm Pht trin 20 gn y mnh Ti sn m bo Khng 4 TNG IM 64 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam)

Tng hp im cho cc ch tiu phi ti chnh:


STT TIU CH TRNG S IM

1 2 3 4 5

Lu chuyn tin t 20% 52 10.40 Nng lc v kinh nghim 33% 92 30.36 qun l Tnh hnh v uy tn giao dch 33% 88 29.04 vi NHCT Mi trng kinh doanh 7% 80 5.60 Cc c im hot ng khc 7% 64 4.48 TNG CNG 79.88 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam) Tng hp im tn dng: Do cc bo co ti chnh ca Cng ty c kim ton nn Bng tng hp im tn dng s nh sau:
BNG TNG HP IM TN DNG CA MATEXIM
STT CH TIU TRNG S IM TNG

1 2

Cc ch tiu phi ti 45% 79.88 35.946 chnh Cc ch tiu ti chnh 55% 61.6 33.88 TNG IM T C 69.826 (Ngun S giao dch I - Ngn hng Cng thng Vit Nam)

KT LUN CA CN B TN DNG: - Tng s im t: 69.83 im - Xp hng tn dng: BB Theo kt qu chm im tn dng cho thy Cng ty c phn Vt t v Thit b Ton b c tim lc ti chnh trung bnh, c nhng nguy c tim n. Hot ng kinh doanh tt trong hin ti nhng d b tn tht bi nhng bin

ng ln trong kinh doanh do cc sc p cnh tranh v sc p t nn kinh t ni chung.. Mc ri ro khi cho Cng ty vay vn mc trung bnh. V vy, Ngn hng cn hn ch m rng tn dng i vi Cng ty v tp trung thu hi vn. Sau khi xem xt kt qu chm im tn dng, S giao dch I quyt nh cho vay khng c m bo bng ti sn i vi Cng ty c phn Vt t v Thit b Ton b vi li sut quy nh theo tng thi k; Tng d n cho vay, bo lnh v m L/C khng vt qu 128 t ng (Gii hn tn dng l 128 t ng). Mc d tnh hnh ti chnh ca Cng ty khng tt v S giao dch I thng ch cho vay khng c m bo bng ti sn i vi khch hng hng trn BB+ (tc l hng AA+, AA, AA-) nhng S I vn cho Cng ty Matexim vay khng co ti sn m bo v mt s l do sau: + Hin nay, Cng ty c phn Vt t v Thit b Ton b c mt kho hng ti Cu Din v ang gp rt hon thin h s a vo th chp ti S I. + Tuy tnh hnh ti chnh khng tt nhng nm 2007 Cng ty thc hin c phn ho, nm 2008 tin hnh tng vn iu l thng qua pht hnh c phiu. iu ny lm mt s ch tiu ca Cng ty c ci thin. + Khi trnh xin gii hn tn dng, Cng ty c a ra quyt nh ca Tnh Cao Bng giao cho h khai thc mt khu m st ti Cao Bng. y l mt d n kh thi, ha hn mang li thu nhp cao cho Cng ty. + Mc d Cng ty c quan h vi hai t chc tn dng khc nhng S giao dch I yu cu Cng ty hn ch d n tn dng hai Ngn hng kia, tp trung qun l d n ti S I. Qua , chng t rng S giao dch I l Ngn hng cung cp ngun vn vay quan trng nht cho Cng ty, s gp t ri ro v n hn so vi hai ngn hng cn li. + Mt l do quan trng na khin S giao dch I ra phn quyt tn dng nh vy l do Cng ty c phn Vt t v Thit b Ton b l khch hng truyn thng ca S, c quan h tn dng t khi thnh lp Ngn hng n nay. Cng ty c lch s tn dng rt tt: lun tr n ng hn, cha tng gia hn n, khng c n qu hn trong qu kh, lun tr li vay ng hn v cha tng mt kh nng thanht on i vi cc cam kt vi NHCV.

Hin ti, D n cho vay ca Cng ty ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam l 50 t ng; D n bo lnh v m L/C l 75 t ng. 2.4. nh gi cng tc chm im tn dng khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam 2.4.1. So snh quy trnh cp, qun l v cht lng tn dng trc v sau khi p dng h thng chm im tn dng So snh quy trnh cp v qun l tn dng: Trc tin, chng ta xem xt quy trnh tn dng trc khi p dng h thng chm im tn dng. Quy trnh ny bao gm cc bc nh sau: Bc 1: Tip nhn v hng dn khch hng lp h s vay vn Bc 2: Thm nh cc iu kin vay vn: - Kim tra h s vay vn v mc ch vay vn iu tra, thu thp, tng hp thng tin v khch hng v v phng n sn xut kinh doanh /d n u t Kim tra, xc minh thng tin CBTD tin hnh tm hiu v phn tch v: ngnh hng, t cch v nng lc php l, nng lc iu hnh, nng lc sn xut kinh doanh, tnh hnh hot ng , kh nng ti chnh, d kin li ch ca ngn hng nu khon vay c ph duyt, thm nh phng n sn xut kinh doanh /d n u t, thm nh ti sn bo m tin vay. Bc 3: Xc nh phng thc cho vay Bc 4: Xem xt kh nng ngun vn, iu kin thanh ton v xc nh li sut cho vay Bc 5: Lp t trnh thm nh cho vay Bc 6: Ti thm nh khon vay Bc 7: K hp ng tn dng, gii ngn, kim tra gim st khon vay Bc 8: Thu n li, gc v x l nhng pht sinh. M hnh chm im tn dng c trin khai khng lm thay i quy trnh tn dng. Chm im tn dng c xen k vo mt s bc quan trng b sung v hon thin quy trnh thm nh tn dng. CBTD vn tin hnh iu

tra, thu thp, xc minh v phn tch thng tin v khch hng v mn vay, t chm im tn dng v xp hng khch hng thng qua cc phiu thu thp thng tin. Sau khi hon tt vic chm im tn dng, CBTD lp t trnh bo co kt qu chm im, k, trnh lnh o phng v gim c chi nhnh ph duyt. Kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng s l c s ra quyt nh cp tn dng cho khch hng: hn mc tn dng, s tin cho vay, mc li sut /ph, bin php bo m cho khon tn dng, Theo Quyt nh QT.35.02, vic chm im v xp hng c thc hin vo qu I hng nm, ngay sau khi nhn c bo co ti chnh ca khch hng. Ngoi ra, CBTD phi nh gi li im ca khch hng bt k lc no c s kin bt thng xy ra, nh hng n kh nng tr n ca khch hng v cn c iu chnh kp thi phn nh chnh xc ri ro ca mi khch hng. Chm im tn dng v xp hng khch hng l mt bc b sung vo quy trnh tn dng v v c bn khng lm thay i cc bc thc hin ca quy trnh. So snh cht lng tn dng trc v sau khi p dng h thng chm im tn dng: so snh cht lng tn dng trc v sau khi p dng h thng chm im tn dng chng ta cn xem xt n mt ch tiu rt quan trng l t l n qu hn. N qu hn l khon n m khch hng khng tr c khi n hn tha thun ghi trn hp ng tn dng. Khi mt mn n khng tr c vo k hn n, ton b n gc cn li ca hp ng s c chuyn thnh n qu hn T l n qu hn = D n qu hn /Tng d n H thng chm im tn dng v xp hng khch hng mi c p dng ti S giao dch I Ngn hng Cng thng Vit Nam t nm 2004. Qua hn 4 nm p dng, cht lng tn dng ca S giao dch I c ci thin r rt, th hin r trong bng sau:
2003 CH TIU Tng s T trng (%) 2004 Tng s T trng (%) 2005 Tng s T trng (%) 2006 Tng s T trng (%) 2007 Tng s T trng (%)

Tng d n cho vay Cht lng tn dng - D n trong hn - D n qu hn

1.497

2.414

2.788

2.777

3.100

1.439 58

96,1 3,9

2.404,4 9,6

99,6 0,4

2780,8 7,2

99,7 0,3

2.730 0,47

99,95 0,05

3.100 0

100 0

(Ngun: Phng Tng hp, S giao dch I NHCTVN) Chng ta c th xem xt r hn t l n qu hn qua cc hnh v sau:

1 2

1 2

Nm 2003

Nm 2004

1 2

Nm 2005 Nm 2006 Trong :


1

1: L t l d n trong hn

2: L t l d n qu hn Nm 2007

Nhn vo hnh v trn, chng ta c th thy c t l n qu hn trn tng d n ca S giao dch I gim qua cc nm. Thi im bt u p dng h thng chm im u nm 2004, t l n qu hn gim mnh t 3,9% nm 2003 xung ch cn 0,4% nm 2004, 0,3% nm 2005, 0,05% nm 2006 v c bit nm 2007, S giao dch I khng c d n qu hn. Qua , chng t rng vic p dng h thng chm im tn dng v xp hng khch hng hn ch ti a ri ro, gp phn tch cc nng cao cht lng tn dng ti S giao dch I. 2.4.2. Nhng thnh cng t c Sau khi p dng h thng chm im tn dng v xp hng khch hng, ngoi vic nng cao cht lng tn dng v hiu qu ca cc khon cho vay, h thng ny cn to ra mt s u im sau: Th nht, chm im tn dng gip lng ho c ri ro ca khch hng vay vn. Trc y, trong thm nh cc khon vay, CBTD cng s dng cc ch tiu tng t nh trong quy trnh chm im tn dng nh gi khch hng. Thc t, tuy cc thng tin cn thit cho qu trnh phn tch khch hng u c cung cp y nhng kt lun cui cng li khng ging nhau v c khi l s khc bit rt ln gia cc CBTD. L do quan trng nht l khng c mt tiu chun no so snh nn vic phn tch khch hng hon ton ph thuc vo nng lc v kinh nghim, cng nh hiu bit ca CBTD v ngnh ngh kinh doanh ca khch hng vay vn. Thm nh khch hng cn rt chung chung, cha c phng php c th v ch yu da vo kin ch quan ca mi CBTD. Kt qu phn tch thng chnh xc hn vi cc cn b c nhiu k nng v kinh nghim, tnh trng ngc li xy ra vi CBTD cn non tr, mi vo ngh. Vic tip thu kin thc v thm nh tn dng ch mi dng li dng truyn t kinh nghim, khng c phng php khoa hc, cha c s ng u. H thng chm im tn dng v xp hng khch hng c p dng lng ha c cc ch tiu xem xt, to ra mt khung chun chung tnh im khch

hng gip cho CBTD c c s kim tra nh gi ca mnh , t nng cao tnh chnh xc cho cc quyt nh tn dng. Th hai, tng tnh khch quan cho qu trnh ra quyt nh. Nu khng c s h tr ca im s tn dng th tnh ch quan trong vic chp nhn hay t chi khch hng vay vn l rt ln, s d dn n cc sai st trong hot ng cho vay. Tnh ch quan th hin qua nhiu trng hp, c th do li ch c nhn m CBTD c tnh che giu ri ro to iu kin cho khch hng vay vn, hoc do c ci nhn khng tt, n tng xu v mt doanh nghip li tm l do t chi cho vay. Cc quyt nh tn dng thiu chnh xc nh vy cn c th b nh hng bi quan nim v cch ngh ca mi CBTD, nhng li c nhn m con ngi khng th trnh khi trong qu trnh lm vic. Th d nh c ngi xem xt rt k cc ch tiu ti chnh, c ngi li coi trng lch s quan h vi Ngn hng, hay nng lc ca Ban gim c doanh nghip t cc kt lun cui cng khng phn nh c khi qut ton din v hot ng kinh doanh ca doanh nghip. p dng m hnh chm im tn dng khng nhng lm gim thiu ti a tnh ch quan trong vic thm nh khch hng m cn gip xp hng khch hng theo tng mc ri ro khc nhau, cc quyt nh tn dng cng phong ph hn, gip doanh nghip d dng tip cn ngun vn Ngn hng hn. Th ba, vi im s tn dng, vn ti sn m bo i vi khch hng c ri ro thp khng cn l mt yu t hng u trong xem xt cho vay nh trc y. Theo h thng chm im tn dng, ti sn m bo ch l mt ch tiu trong s cc ch tiu c s dng nh gi. Nhng doanh nghip c xp hng tn dng tt th s c cp tn dng m khng cn ti sn m bo. Hin ti, cc khch hng c hng tn dng t BB+ tr ln s c cho vay m khng cn ti sn m bo cng vi nhng u tin v ph, li sut, iu ny em li thun li cho khch hng v cng to cho Ngn hng mt s tin tng v kh nng thu hi khon vn cp. Th t, gip gim bt hnh thc cho vay da trn quan h. Trc y, do khng c mt chun mc nh gi khch hng v lng ha c ri ro, Ngn hng thng ch chp nhn cho vay i vi nhng khch hng truyn

thng m c Ngn hng v khch hng u rt hiu r v nhau, ri ro s thp hn. Nhng khch hng ln u tin n t quan h tn dng s chim c rt t s tin tng v tn nhim ca Ngn hng. V vy, khch hng s rt kh khn khi tip cn ngun vn Ngn hng, c bit l cc doanh nghip va v nh, mc d y l khch hng tim nng m cc NHTM Vit Nam ang khai thc. Vi s h tr ca h thng chm im tn dng, Ngn hng c th tin hnh chm im khch hng ngay t lc tip nhn h s nh gi ri ro v quyt nh c cho vay hay khng. Thng thng, cc m hnh c xy dng trn c s cc d liu thc nghim c tch ly trong qu kh. Cc m hnh ny l cng c khch quan nh gi ri ro, khc vi cc phng php ch quan (nh tnh hay chuyn gia) m c s ca n l kin ca cc chuyn gia cn b phng tn dng ca ngn hng. V bn cht, chm im tn dng l mt trong nhng cng c qun l ri ro. Vic ng dng h thng chm im gip ngn hng xy dng mt c s hp l v c lun c xc ng ra quyt nh, cung cp cho cn b tn dng mt thc o ri ro d hiu bng cm tnh v r rng hn. Mt khc, cn hiu rng chm im tn dng khng tr li liu mi khon vay ring l s c hon tr hay khng, m hnh ch xc nh xc sut ca mt kt qu xu khng hon tr khon vay. Thng thng, mt kt qu xu ny c th l s ngy bnh qun hay tng s ngy n qu hn, trong , chi ph dch v tng cao, lm cho vic cung cp khon vay tr thnh khng hiu qu. H thng chm im, t thn khng th a ra quyt nh chp nhn hay t chi cung cp mt khon vay, chc nng ny thuc v cc c nhn c trch nhim, xem xt nhng nh gi, nhn nh tr li cho cu hi v tnh hp l ca vic cung cp mt khon vay cho khch hng. Ngoi ra, vic s dng chm im tn dng khng nht thit s tng t l cc n xin vay tha mn cc yu cu, m vic ng dng n nhm to tnh thng nht hp l cho cc quyt nh v gim t l n qu hn. iu ny cho php tp trung s quan tm ca cn b tn dng n cc n xin vay, m vic ra quyt nh t chi hay chp nhn l khng r rng.

Chm im tn dng l mt phng php nh gi ri ro tn dng gn vi cc n xin vay mi mt cch khoa hc, ang cn rt mi Vit Nam ni chung v S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam ni ring. Qua hn bn nm p dng, h thng chm im tn dng ng gp rt nhiu vo s thnh cng trong hot ng tn dng ca S giao dch I, nhng m hnh cng cn cha ng nhiu bt cp. 2.4.3. Nhng hn ch cn khc phc 2.4.3.1. Nhng hn ch trong cng tc trin khai v t chc h thng chm im tn dng Nhng hn ch trong trin khai v t chc tn ti trong quy trnh chm im tn dng p dng cho tt c cc khch hng ch khng ring g khch hng doanh nghip. Ngun thng tin thu thp cn hn ch Trong h s vay vn ca doanh nghip, c bit l cc DNV&N cn thiu nhng bo co ti chnh c kim ton mt cch chnh xc v kp thi; s chia s thng tin trong h thng ngn hng cn hn ch do Trung tm thng tin tn dng quc gia hot ng cha hiu qu, cng vi s cnh tranh v cho vay gia cc NHTM. Ngun thng tin thu thp c chnh xc cha cao. Vic p dng cng ngh trong chm im tn dng Hin nay, ti S giao dch I cha c phn mm chm im tn dng t ng bng my tnh. Tt c cc thao tc chm im s c CBTD thc hin mt cch th cng theo quy trnh chm im c ban hnh. CBTD s t tnh ton cc ch tiu ti chnh, i chiu vi phiu im tn dng cho im v nh gi, v vy rt c th s dn n sai st trong qua trnh tnh ton v cho im, nh hng n im tng hp cui cng ca khch hng vay vn. Mt h thng chm im tn dng c coi l hon chnh khi n phi c s h tr c lc ca cng ngh thng tin. Khi c phn mm h tr x l d liu m bo cho vic truy cp, lu tr thng tin v khch hng, va rt ngn thi gian thm nh tn dng va tng tnh khch quan v chnh xc trong vic ra quyt nh cp vn.

Cng tc r sot, chnh sa cc phiu im tn dng Cc phiu im tn dng c thit k t nm 2004, cho n nay n vn cha mt ln no c chnh sa li cho ph hp vi iu kin kinh t v nhng thay i trong thc tin cng tc tn dng. Cc im s ca tng ch tiu trnh by trong cc phiu im cha r rng, d gy nhm ln cho CBTD, c bit l i vi nhng CBTD mi vo ngh. Cng tc r sot, chnh sa khng c thc hin khin cho cc phiu im tr nn lc hu hn so vi thc t v lm gim tnh chnh xc ca im s tn dng cng nh hng ca khch hng. 2.4.3.2. S bt hp l trong ni dung chm im tn dng: im tn dng cho cc khch hng doanh nghip c xc nh theo cc phiu im tn dng m t trong S tay tn dng thng khng cao do Ngn hng yu cu qu nhiu thng tin u vo cho qu trnh chm im. Trong , mt s ch tiu khng c nhiu ngha trong vic nh gi ri ro ca khch hng doanh nghip. - u tin l cc ch s ti chnh: S giao dch I thc hin chm im cc ch tiu ti chnh qua 11 ch tiu. tnh ton ht c 11 ch tiu ny i hi doanh nghip phi c y cc bo co ti chnh bao gm: Bo co kt qu kinh doanh, Bo co lu chuyn tin t, Bng cn i k ton. Vit Nam hin nay, cc doanh nghip lp cc bo co ti chnh rt s si v ch thc hin ngha v vi c quan thu, khng phn nh c thc s tnh hnh hot ng kinh doanh ca doanh nghip do mt phn li nhun thng b giu i gim mc thu thu nhp doanh nghip phi np v chi ph c phn nh cao ln. Cng c trng hp doanh nghip khng lp bo co ti chnh do np thu c nh. Ngoi ra, mt lng ln khch hng xin vay vn l cc DNV&N, bo co ti chnh thng khng y v chnh xc. iu ny lm cho im tn dng ca cc doanh nghip khi chm cc ch tiu ti chnh thng rt thp. Cc ch tiu u c cc trng s nhm phn nh mc quan trng ca tng tiu ch, tuy nhin ch mi dng li vic a ra ch cha gii thch cn c p dng cc trng s . Mt iu ng lu na l khi chm im cc ch tiu ti chnh th gi tr ca cc ch tiu c a ra lm chun mc so snh cng

khng trnh by cc c s tnh ton cho ra nhng chun mc . Cc chun mc ny khng c nh gi li cho ph hp vi tnh hnh kinh t ca tng thi k trong hn 4 nm qua t lc bt u p dng h thng chm im tn dng n nay. - Khi xem xt n cc ch tiu phi ti chnh cng ny sinh ra rt nhiu hn ch. Cc thang im a ra chm im cc ch tiu phi ti chnh cn rt chung chung, ph thuc nhiu vo ch quan ca CBTD m cha a ra c nhng yu cu c th i vi mi mc im chun nht l theo tiu ch nng lc v kinh nghim qun l, theo mi trng kinh doanh v theo c im cc hot ng khc. Sau y chng ta s xem xt tng tiu ch c th: + Chm im tn dng theo tiu ch lu chuyn tin t yu cu phi c d liu t 3 nm trc mi c th nh gi c xu hng ca lu chuyn tin t. iu ny s rt kh khn vi nhng doanh nghip mi thnh lp hoc va i vo hot ng trong thi gian ngn. Cch nh gi cng rt kh cho CBTD khi xc nh xu hng ca lu chuyn tin t khi c s tng gim qua cc nm khng ng u. + Chm im theo tiu ch tnh hnh v uy tn giao dch vi Ngn hng: Tiu ch ny s gp mt kh khn khi xt vi doanh nghip c quan h tn dng ln u vi S giao dch I. Nu trng hp ny b qua xt n mc Quan h tn dng th doanh nghip s mt i mt s im rt ln, mc d c th y l doanh nghip ln v c tnh hnh tr n vi cc ngn hng khc rt tt p. Ngoi ra, vic s dng n 10 ch tiu trong tiu ch ny thc s khng cn thit. + Chm im tn dng theo tiu ch mi trng kinh doanh v cc c im hot ng khc: Cc tiu ch ny rt ph hp vi cc doanh nghip ln, nhng vi DNV&N th cc tiu ch ny l khng cn thit. Cc DNV&N hu nh khng p ng c mt s ch tiu trong tiu ch ny, nh: Thng hiu ca doanh nghip, v th cnh tranh, a dng ha cc hot ng, Mt khc, c mt ch tiu khng nn a vo phiu im tn dng, l Thu nhp ca doanh nghip trc qu trnh i mi, ci cch DNNN. Ch tiu ny hu nh khng

doanh nghip no p ng c v chnh CBTD cng rt lng tng khi thc hin chm im. Ni tm li, cc ch tiu la chn chm im tn dng cho cc doanh nghip ti S giao dch I l qu chi tit v qu nhiu khin cho cng tc chm im tn dng gp rt nhiu kh khn, hn na cht lng ti liu khng cao khin cho im tn dng cha phn nh ng thc cht tnh hnh ti chnh cng nh ri ro ca khch hng doanh nghip.

CHNG III HON THIN CNG TC CHM IM TN DNG KHCH HNG DOANH NGHIP TI S GIAO DCH I NGN HNG CNG THNG VIT NAM

Hu ht cc doanh nghip ca Vit Nam u ang trong giai on u ca qu trnh pht trin, nn h khng c c nhng h thng tt v cng ngh, qun l nhn lc c bit, theo thng k, doanh nghip va v nh Vit Nam chim ti gn 96% tng s doanh nghip trong c nc, ng gp 25% GDP v thu ht mt lc lng lao ng ng k, to nhiu cng n vic lm, gp phn lm chuyn dch c cu kinh t, khai thc nhng tim nng trong dn

chng. i ng ny ng vai tr quan trng trong nn kinh t. Tuy nhin, cc DNV&N ang cht vt i ln bi thiu vn, my mc thit b lc hu, cng ngh hn ch, Bn thn i ng DNV&N c s vn ch s hu rt thp, t c ti sn th chp cm c, khng c ngi bo lnh, cng khng lp c phng n kinh doanh c sc thuyt phc. Bo co ti chnh hu ht khng tin cy, do vy rt kh tip cn ngun vn Ngn hng. S doanh nghip c vay t ngun vn chnh thc (ngn hng) rt hn ch bi mt phn do bn thn doanh nghip v mt phn do cc nh ch t pha ngn hng ni chung v S giao dch I Ngn hng Cng thng Vit Nam ni ring. V vy, hon thin h thng chm im tn dng i vi khch hng doanh nghip s to ra ci nhn khch quan hn, gip cc doanh nghip d dng tip cn vi ngun vn Ngn hng hn. Sau y l mt s gii php nhm hon thin cng tc chm im tn dng ti S giao dch I: 3.1. xut hon thin h thng chm im tn dng i vi khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam 3.1.1. T chc cuc hi tho phn tch v phng php chm im tn dng trong ton Ngn hng H thng chm im tn dng mi c p dng vo S giao dch I cch y bn nm, ang cn rt nhiu hn ch cn khc phc. Ngoi Ban lnh o v b phn chuyn trch k thut ca S th cc Cn b tn dng- nhng ch th trc tip thc hin cc bc chm im tn dng ra quyt nh vay vn, l nhng ngi nm r nht cc kh khn, hn ch ca phng php chm im. Ngn hng nn khuyn khch cn b tn dng a ra kin ca mnh v cc vng mc cn gii quyt hay nhng vn cn cha r trong quy trnh c ban hnh v chm im, Ngoi ra, Ngn hng cng cn tham kho thm cng tc chm im ca cc Ngn hng khc, t t chc hi tho nhm hai mc ch chnh: Th nht, gip cn b ngn hng hiu r hn v quy trnh v hiu qu ca h thng chm im tn dng. Th hai l phn tch th tc, chnh sch v nhng hn ch trong cho vay i vi doanh nghip hin nay a ra cc xut xy dng m hnh chm im tn dng ngy cng hon thin hn.

Hin nay, S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam cha t chc cuc hi tho no nhm phn tch v phng php chm im tn dng cho cc CBCTD. 3.1.2. Thnh lp nhm cng tc cho k hoch xy dng m hnh chm im tn dng Hin nay, m hnh chm im tn dng ca S giao dch I mi ch rt s khai. Ton b quy trnh chm im u c CBTD thc hin rt th cng v cha c quy trnh chm im t ng. iu ny gy ra nhiu sai st khng ng c nh hng n vic ra quyt nh cho vay. Ngn hng nn thnh lp nhm cng tc cho k hoch xy dng m hnh chm im tn dng t ng bng my tnh hoc mua phn mm chm im t ng t nc ngoi. Vit Nam, hn cht cho cc ngn hng thng mi phi xy dng xong h thng xp hng t ng, trnh Ngn hng Nh nc xem xt v ph duyt l thng 5/2008 nhng n thi im ny, mi ch c Ngn hng TMCP Qun i (MB) l ngn hng u tin trong khi ngn hng TMCP v l ngn hng th hai ca Vit Nam sau Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam (BIDV) hon thnh yu cu. Tnh n thi im ny, Ngn hng Qun i (MB) mt 5 nm theo ui v hon thin n Xy dng v hon thin h thng xp hng tn dng ni b MB. Trong thng 3 ny MB s trnh ln Ngn hng Nh nc; nu c chp thun, y s l ngn hng c phn u tin qun tr ri ro tn dng theo thng l quc t. Ngn hng Cng thng Vit Nam c th hc hi mt s kinh nghim thit k m hnh chm im tn dng t ng qua h thng xp hng tn dng ni b ca MB. H thng xp hng tn dng ni b ca MB thc hin xp hng ton b cc khch hng vay vn trn c s chm im cc ch tiu, bao gm ch tiu nh tnh v nh lng vi cc trng s cho tng nhm ch tiu ph hp vi ngnh, quy m v lnh vc hot ng ca khch hng.

Ngoi chc nng xp hng v phn loi n, h thng ny cn b sung chc nng h tr ra quyt nh cho vay, cho php trch lp d phng trc tip v chit xut ra c cc bo co theo yu cu qun tr. Khi a h thng vo hot ng, cn b tn dng s l nhng gim kho xem xt doanh nghip v cc d n vay vn, chm theo thang im t 20 n 100, ng vi cc hng mc tn dng t D n AAA phn theo cc nhm n t 1 n 5, xp loi ri ro v a ra quyt nh cho vay. Vi h thng ny, vic o lng v nh dng cc ri ro tn dng c thc hin thng nht, tp trung trong sut qu trnh cho vay v qun l khon vay t hi s ti tt c cc im giao dch. H thng ny cng mang li nhiu li ch cho chnh khch hng. Thi gian x l cc giao dch s nhanh chng hn thng qua vic chm im t ng. Cc khch hng c xp loi tt s nhn c chnh sch u i v gi, ph Tt nhin, theo ng L Vn B, Tng gim c MB, khng c phng php phn tch hay mt h thng phc tp no c th thay th c kinh nghim v nh gi chuyn mn ca chnh cc cn b tc nghip. Theo , y cn s phi hp cht ch gia yu t con ngi v cng ngh. Cng nh cc NHTM khc, Ngn hng Cng thng Vit Nam ang gp rt hon thnh h thng chm im tn dng t ng vi s h tr k thut ca cc chuyn gia nc ngoi. 3.1.3. Trin khai v t chc h thng chm im tn dng - Thit lp thng tin t nhiu ngun khc nhau, y nhanh qu trnh hin i ho cng ngh thng tin, thit lp phn mm qun l, lu tr thng tin v khch hng, thng k, nghin cu thng tin b sung cho qu trnh chm im tn dng. M rng cc knh thng tin nh: tng cng hp tc, trao i thng tin vi cc NHTM, cc s ban ngnh, cc cng ty ti chnh, bo him, cc ngnh ngh c lin quan; khai thc trit li ch em li t trung tm CIC ca Ngn hng Nh nc t c ci nhn tng qut v chnh xc hn v khch hng trc khi ra cc phn quyt tn dng.

Thng tin cc doanh nghip cung cp phi nht thit c y c bn bo co ti chnh: Bng Cn i k ton, Bo co kt qu kinh doanh, Bo co lu chuyn tin t, thuyt minh bo co ti chnh. nng cao tin cy ca cc bo co ny, S I cn yu cu cc doanh nghip np cc bo co qua kim ton. Thc t ti S I, cc cn b tn dng s khng chm im nhng doanh nghip khng c cc loi bo co ti chnh nu trn, tuy nhin, bo co cha c kim ton vn c xem xt, chm im.
- Nng cao trnh ca CBCTD:

Nng cao trnh y l bao hm c trnh chuyn mn nghip v v trnh o c. S giao dch I nn thng xuyn m cc lp o to CBCTD nng cao kin thc, c kh nng phn tch nh gi khch hng, cp nht nhng thay i cc vn bn php lut lin quan, cc quy ch, chnh sch tn dng. S I nn o to cc CBTD chuyn su v tng ngnh ngh, lnh vc kinh doanh c kh nng nh gi tnh hnh ti chnh, kh nng pht trin v o c tn dng ca mi khch hng. - Trong cc ch tiu chm im tn dng, S giao dch I nn xut Ngn hng Cng thng Vit Nam gim bt mt s ch tiu khng cn thit trong vic nh gi tnh hnh ca doanh nghip nh: Thu nhp ca doanh nghip trc qu trnh i mi, ci cch DNNN (trong Ph lc QT.35.02/PL05.4), Thu nhp t hot ng xut khu (trong Ph lc QT.35.02/PL05.5). Mt doanh nghip khng c thu t hot ng xut khu khng c ngha l doanh nghip hot ng khng hiu qu v ch tiu ny s lm im s tn dng ca khch hng gim v mt tnh chnh xc khi a ra phn quyt tn dng. Ngoi ra, Ngn hng cng nn thm vo mt s ch tiu khi chm im nhng doanh nghip c phn nh: Thu nhp trn mt c phiu, c tc /c phiu. - Ti sn m bo: Nn c mt bng ch tiu ring nh gi ti sn m bo.

Ti sn m bo l mt ch tiu quan trng trong vic ra quyt inh cp han mc tn dng cho khch hng. Tuy vy, trong h thng chm im tn dng ca NHCT li xem ti sn m bo nh mt ch tiu thng thng (ch xem xt c ti sn m bo hay khng) m cha ch n vic ti sn c gi tr th no? C d dng chuyn nhng khi khch hng khng thc hin ngha v tr n khng? V vy, trong quy trnh chm im tn dng nn a ra mt bng ch tiu ring chm im ti sn m bo. 3.1.4. Kim sot v chnh sa h thng chm im tn dng - Tng cng cng tc r sot, chnh sa cc phiu im tn dng: Cc gi tr, trng s nn c xc nh trn mt m hnh xc nh v thng xuyn c xem xt ph hp vi tnh hnh kinh t ca tng thi k. 3.2. Mt s kin ngh 3.2.1. Kin ngh vi B Ti chnh v C quan Thu - i vi B Ti chnh: Cn ra quyt nh v kim ton i vi cc bo co ti chnh ca doanh nghip. Vit Nam cn phi quan tm hn na trc thc trng cc doanh nghip, c bit l cc doanh nghip nh nc vn cha c lng tin vi kim ton. Hin Vit Nam gia nhp WTO, nn tt c cc bo co ti chnh u cn phi minh bch to uy tn, thng hiu cho doanh nghip, v to lng tin ca Ngn hng khi thc hin chm im tn dng v a ra cc phn quyt tn dng. lm c iu ny th khng g hn l B Ti chnh phi c nhng tuyn truyn, hng dn cc doanh nghip thc c tm quan trng ca tnh minh bch v vai tr ca kim ton i vi s sng cn ca doanh nghip, c bit l khi tip cn vi ngun vn Ngn hng. Phi lm cho mi doanh nghip thay i t duy t b kim ton sang c kim ton. - i vi C quan Thu: Ban hnh cc quy ch bo co thu buc cc doanh nghip phi lp bo co ti chnh mt cch chnh xc, to lng tin cho cc Ngn hng thng mi doanh nghip d tip cn ngun vn Ngn hng. 3.2.2. Kin ngh vi Ngn hng Nh nc - Thit lp mt quy trnh tn dng thng nht cho tt c cc NHTM

Theo ng Nguyn Huyn Anh, Ph v trng V Cc ngn hng v T chc tn dng phi ngn hng (NHNN), do mi ngn hng c mt c s khch hng vi mc ri ro tn dng khc nhau, nn NHNN rt kh a ra mt hng dn chung v xp hng tn dng ph hp cho tt c ngn hng v t chc tn dng. u nm nay, NHNN c cng vn yu cu cc ngn hng v t chc tn dng bo co v tin xy dng h thng xp hng tn dng ni b. Qua bo co ca cc ngn hng, ng Anh cho bit, hu ht ngn hng u ang trong qu trnh thc hin, tuy nhin s c mt s ngn hng p ng ng tin v mt s ngn hng b chm vi nguyn nhn chnh do vng mc v cng ngh. "Trong thi gian ti, NHNN s c nhng bin php c th h tr cc ngn hng trong qu trnh xy dng h thng ny", ng Anh cho bit. - Thc y hot ng TTTD ti Ngn hng Nh nc Vit Nam: Hot ng Thng tin tn dng ca Ngn hng Nh nc Vit Nam ang trong giai on s khai, cht lng thng tin cn hn ch, thng tin khng mang tnh nhanh nhy, kp thi, chnh xc; ni dung thng tin ngho nn thin v tnh lit k, bo co, cha c tnh phn tch, d bo, cnh co, ngn nga; mng li cung cp thng tin cn yu Vi h thng thng tin ring ca ngnh m bo c s bo mt ti a v thng tin nhng li gp kh khn trong vic cung cp v chia s thng tin nn thng tin tn dng cn thiu tnh a chiu do ngun cung cp thng tin yu, khng a dng. Ngn hng Nh nc cn xy dng hnh lang php l c th v bo mt, cung cp, khai thc, x l thng tin. Tin hnh thnh lp hi ng kim duyt, kim tra, nh gi, xc nhn thng tin m bo tnh hp php, hp l, xc thc ca thng tin; Ni lng ngun cung cp thng tin tn dng v i tng c khai thc thng tin tn dng. 3.2.3. Kin ngh vi Ngn hng Cng thng Vit Nam - Ngn hng Cng thng Vit Nam cn nhanh chng hon thnh h thng chm im t ng. Ngn hng nn a ra mt m hnh c th xc nhn cc ch tiu v trng s c a ra trong m hnh chm im v thng xuyn

xc nh li gi tr cc ch tiu trong tng giao on ca nn kinh t, ph hp vi tng ngnh ngh kinh doanh. - Cn cng c i mi v pht trin h thng TTTD rng khp; Kin ton t chc hot ng TTTD xy dng i ng chuyn gia x l, phn tch kinh t chuyn su c trnh , trch nhim m bo cht lng thng tin c x l, cung cp kp thi, chnh xc c chiu su thng tin thc s mang tnh d bo, cnh bo, ngn nga ri ro cho cc chi nhnh trong h thng Ngn hng Cng thng mt cch hiu qu nht. - H tr cho cc chi nhnh v c s vt cht k thut, t chc cc bui o to nghip v, khuyn khch cn b tn dng trong ton h thng Ngn hng Cng thng s dng thnh tho cc quy trnh nghip v hin i vi s h tr c lc ca cng ngh thng tin. 3.2.4. Kin ngh vi S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam - Qun trit thc hin ch trng ca Ngn hng Nh nc, Ngn hng Cng thng Vit Nam v cc B ngnh lin quan trong vic thc hin tt cng tc chm im tn dng. - Tin hnh cc kho hun luyn, o to trong ni b S giao dch I nhm nng cao trnh hiu bit v k nng ca cn b tn dng, ph bin cc quy nh, vn bn mi nht trong ton S, gip cn b tn dng tch lu kinh nghim phn tch v nh gi khch hng. - Trong S giao dch I cng nn t chc h thng lu tr thng tin khch hng trn my tnh, trao i, chia s thng tin v khch hng vi cc ngn hng thng mi trn a bn, m rng mng li thng tin v s dng thng tin hiu qu nht, phc v cng tc chm im tn dng.

KT LUN H thng chm im tn dng ang cn l vn rt mi m Vit Nam. Mc d y cha th l mt cng c d bo ri ro tuyt i chnh xc nhng chm im tn dng l mt yu t gp phn to ra s thay i ln trong th trng cho vay cc doanh nghip, gip doanh nghip tip cn d dng hn vi ngun vn Ngn hng. Vic pht trin m hnh chm im tn dng cho cc khch hng doanh nghip ti Vit Nam s l mt tt yu cho s tng trng ca cc ngn hng. H thng chm im tn dng v xp hng khch hng ang l mt phng php phng nga ri ro hiu qu m cc ngn hng thng mi Vit Nam ang tin hnh xy dng. iu ny c ngha l pht trin v hon thin cng tc chm im tn dng cho khch hng doanh nghip ti Vit Nam l mt tt yu cho qun tr ri ro trong hot ng tn dng ca cc Ngn hng. Chuyn nu ln c thc trng cng tc chm im tn dng i vi khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam, nhng thnh cng m S giao dch I t c nh: Lng ho c cc ch tiu, tng tnh khch quan cho qu trnh ra quyt nh tn dng, Bn cnh , cng tc chm im tn dng ca S vn ang cn phi khc phc. Chuyn a ra mt s xut nhm v kin ngh nhm hon thin cng tc chm im tn dng khch hng doanh nghip ti S I. Chm im tn dng v xp hng doanh nghip l mt vn kh phc tp v mi m, mc d ht sc c gng nhng do kh nng nghin cu, kin thc v kinh nghim thc t ca bn thn cn nhiu hn ch nn chuyn khng trnh khi nhng thiu st. Em rt mong nhn c s gp , nhn xt ca c gio hng dn v cc cn b S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam bi vit c hon chnh hn. Em xin chn thnh cm n!

DANH MC TI LIU THAM KHO 1. S tay tn dng NHCT Vit Nam 2. Bo co tng kt hot ng kinh doanh ca S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam qua cc nm 2005, 2006, 2007. 3. Bo co doanh s cho vay, thu n phng Khch hng 2 tai S giao dch I Ngn hng Cng thng Vit Nam trong cc nm 2003, 2004, 2005, 2006, 2007. 4. Tin t, tn dng v ngn hng - L Vn T Nh xut bn Thng k. 5. Qun tr ri ro trong kinh doanh ngn hng - Nguyn Vn Tin Nh xut bn Thng k. 6. Tp ch Ngn hng, s 21 thng 11/2007. 7. Tp ch Th trng ti chnh - tin t: s 15/ 2005, s 8/2005 8. Cc trang web: http:// www.sbv.gov.vn http://vneconomy.vn http://www.kinhdoanh.com.vn http://cafef.channelvn.net http://beta.baomoi.com http://vietbao.vn http://www.icb.com.vn

DANH MC VIT TT NHCT NHCV NHNN NHTM TTTD NSNN QLRR CBTD DNV&N XDCB XNK : : : : : : : : : : : Ngn hng Cng thng

Ngn hng cho vay Ngn hng Nh nc Ngn hng thng mi Thng tin tn dng Ngn sch Nh nc Qun l ri ro Cn b tn dng Doanh nghip va v nh Xy dng c bn Xut nhp khu

Ph lc QT.35.02/PL01: iu tra, thu nhp, tng hp thng tin v khch hng I. T cch v nng lc php l, nng lc iu hnh, nng lc qun l sn xut kinh doanh, m hnh t chc, b tr lao ng trong doanh nghip Tm hiu chung v khch hng: + Lch s doanh nghip + Nhng thay i v vn + Nhng thay i trong c ch qun l + Nhng thay i v cng ngh hoc thit b + Nhng thay i v sn phm + Lch s cc qu trnh lin kt, hp tc, gii th + Loi hnh kinh doanh ca doanh nghip hin ti + iu kin a l nh gi t cch v nng lc php l khch hng + Khch hng vay vn l php nhn (c iu kin theo iu 94 v iu 96 B lut dn s v cc quy nh khc ca php lut Vit Nam)? - T cch php l ca ngi i din khch hng vay vn trong giao dch vi ngn hng (i din theo php lut, i din theo y quyn, phm vi i din) - iu l, quy ch t chc, quy ch qun l ti chnh ca khch hng vay vn. + Khch hng vay vn l doanh nghip t nhn, ch doanh nghip c hnh vi dn s. + Giy php u t, chng nhn ng k kinh doanh, giy php hnh ngh cn c hiu lc trong thi hn cho vay? + Khch hng vay vn l n v hch ton ph thuc c cng a bn vi n v chnh? C giy y quyn vay vn ca php nhn? Giy y quyn cn hiu lc thc hin khng? Phm vi, ni dung y quyn so vi nhu cu vay /hn mc vay nh th no? + Khch hng vay vn c tr s ti a bn NHCV ng tr s? + v.v

M hnh t chc, b tr lao ng ca doanh nghip + Quy m hot ng ca doanh nghip; + C cu t chc hot ng sn xut kinh doanh; + S lng, trnh lao ng; c cu lao ng trc tip v gin tip; + Tui trung bnh, thi gian cng vic, mc lng bnh qun. + Trnh k thut: - Trnh hc vn, kinh nghim v lnh vc ca cc k s chnh trong doanh nghip - Tnh hnh u t vo cng tc nghin cu v pht trin v doanh s v thit b, pht trin cc sn phm mi, kiu dng, mu m, hp tc cng ngh, trnh cng ngh ca i th cnh tranh. Kh nng qun tr iu hnh ca ban lnh o + Danh sch ban lnh o doanh nghip + Trnh hc vn, nng lc chuyn mn ca Ban lnh o doanh nghip + o c trong quan h tn dng (thin ch tr n) ca c nhn ngi ng u /Ban lnh o + Kh nng, kinh nghim, cch thc qun l, o c ca ngi lnh o cao nht v Ban iu hnh. Cc kt qu t c th hin qua: - Gi tr doanh thu gia tng - Mc gim /kim ch mc tng chi ph - Mc li nhun gia tng - Kh nng qun l cht ch cc khon n ca khch hng + Uy tn ca lnh o trong v ngoi doanh nghip + Kh nng nm bt th trng ca ban lnh o + Nhng mi quan h gia cc c nhn trong ban lnh o v mc hp tc ln nhau + Ai l ngi ra quyt nh thc s (vai tr u tu) ca doanh nghip? + Nhng bin ng v nhn s lnh o ca doanh nghip

+ Ban lnh o c nm bt kp thi v chnh xc v nhng thay i ca bn thn doanh nghip, v tnh hnh kinh t v cc xu hng ca ngnh khch hng hot ng + Ban lnh o c kh nng qun l trn c s phn tch thng tin ti chnh? + Ban lnh o l ch s hu hay c thu? + Vic ra quyt nh c phi c tp trung vo mt vi ngi v cch thc qun l ca h hay khng? II. Tnh hnh hot ng v kh nng ti chnh: 1. Tnh hnh hot ng: (1). Tnh hnh sn xut kinh doanh a. Cc iu kin v sn xut, tnh trng my mc thit b - Nhng thay i v kh nng sn xut kinh doanh v t l s dng thit b - Danh sch cc sn phm - Nhng thay i ca n t hng s lng /phn trm gi tr sn phm cha thc hin c - Nhng thay i v t l ph phm - Danh sch nguyn vt liu chnh, tnh hnh cung cp, s dng v nhng thay i v gi mua ca nguyn vt liu, tnh hnh nh cung cp cc nguyn liu chnh, cht lng nguyn vt liu b. Kt qu sn xut - Nhng thay i v u ra ca sn phm - Nhng thay i v thnh phn ca sn phm - Cc yu t nh hng n s thay i (nh tng, gim cu, s lng hng tn kho, nhng thay i v gi) - Nhng thay i v hiu qu sn xut c. Phng php sn xut hin ti d. Cng sut hot ng e. Hiu qu cng vic: Nhng thay i v chi ph sn xut, s gi lao ng, cc kt qu v cc nhn t nh hng ti s thay i ny

f. Cht lng sn phm: Cc bin php ang thc hin qun l cht lng sn phm, .v.v g. Cc chi ph: Nhng thay i v chi ph sn xut, so snh vi i th cnh tranh (2). Tnh hnh bn hng a. Nhng thay i v doanh thu - Doanh thu cc loi sn phm ca cc nm v s lng v gi tr; th phn trn th trng; - Nhng thay i v doanh thu vi tng khch hng v sn phm; - Nhng yu t nh hng n s thay i ny (tng gim nhu cu, trnh sn xut, cht lng sn phm, cc i th cnh tranh, kh nng cnh tranh, cc chnh sch thu quan v phi thu quan, s can thip ca Chnh ph v h tr ca cc ban ngnh Trung ng, a phng v..v); b. Phng php v t chc bn hng - Mng li bn hng - T chc, cc hot ng bn hng - Doanh thu trc tip, gin tip - Loi hnh bn hng c doanh thu gin tip (thng qua cc i l phn phi ti a phng, i l bn bun, bn l, cc cng ty thng mi) - Chnh sch khuch trng sn phm i vi vic tng sn phm hoc khi xut hin sn phm mi c. Cc khch hng - Nhm khch hng truyn thng, khch hng trung thnh vi sn phm - Tnh hnh v kh nng tr n ca cc khch hng chnh trong ngnh - S lng cc giao dch v sn phm ca doanh nghip vi cc khch hng chnh - nh gi ca khch v sn phm ca doanh nghip d. Gi bn ca sn phm - Nhng thay i trong gi bn sn phm v phng php t gi - Cc nhn t nh hng ti s thay i gi bn 4

- Tnh hnh gim gi e. Phng thc thanh ton - Thanh ton ngay (%), thanh ton chm t (%); - S ngy chm tr; - iu kin bn hng tr chm (nh bo lnh, th chp, v.v) f. S lng n t hng - Nhng thay i ca n t hng v s lng n t hng ca tng sn phm v ca cc khch hng chnh - Cc iu kin ca n t hng (n gi, thi gian t khi t n khi giao hng) i. Tnh hnh xut khu - T l xut khu trong tng doanh thu - Mi trng kinh doanh, cc nhn t nh hng ti s thay i v xut khu - Phng php xut khu (trc tip hoc qua u thc) - Nhng thay i v gi xut khu, so snh vi gi trong nc - Phng php, cc iu kin thanh ton, s h tr t Chnh ph, cnh tranh quc t, nhng thay i cc chi ph v thu quan ca cc nc nhp khu, chnh sch xut khu v cc d bo tng lai. - Mng li, t chc cng tc bn hng 2. Kh nng ti chnh - Thng tin chung: Thng tin pht trin ca nn kinh t, tin b khoa hc k thut, thay i chnh sch kinh t, tin t, hi oi chnh sch kinh t: thng tin th trng nhm nh gi c hi v kh khn ca doanh nghip trong hin ti v tng lai. Cc thng tin v ch s gi c, ch s lm pht cn c s dng nh gi tc tng trng thc t ca cc doanh nghip. - Thng tin v pht trin ngnh hng: Thng tin v tm quan trng ca ngnh hng trong nn kinh t; Trnh cng ngh; ln ca th trng, kh nng cnh tranh, tnh c quyn i vi doanh nghip kinh doanh tng hp nhiu ngnh ngh th trn c s ngnh ngh c php kinh doanh, ly mt hng c doanh thu (doanh s) chim t trng ln nht nh gi. 5

- Bng cn i k ton; Bo co kt qu hot ng kinh doanh; Bo co lu chuyn tin t; Cc nht k chng t, s chi tit ti khon lin quan, th kho, th TSC; - Bo co kim ton, bo co quyt ton sau thu (nu c) - Bo co s kt, tng kt, tnh hnh hot ng trong k, nm bo co. - K hoch kinh doanh, chin lc pht trin tng thi k (nu c) v chin lc pht trin trong 5 nm, 10 nm. - Quan h tn dng vi cc t chc tn dng, t chc ti chnh v Ngn hng Cng thng.

MC LC

LI M U......................................................................................... 1 CHNG I............................................................................................. 2 L THUYT CHUNG V PHNG PHP CHM IM TN DNG...................................................................................................... 2


1.1. Tng quan v xp hng tn nhim v p dng xp hng tn nhim ti Vit Nam...........................................................................................................2 1.1.1. Khi nim xp hng tn nhim...........................................................2 1.1.2. Xp hng tn nhim Mt k thut phng trnh ri ro hu ch i vi hot ng ngn hng..............................................................................3 1.2. Khi nim h thng chm im tn dng v xp hng khch hng:...5 1.2.1. Chm im tn dng l g?.................................................................5 1.2.2. Mc ch ca vic chm im tn dng v xp hng khch hng......5 1.2.3. Nguyn tc ca vic chm im tn dng v xp hng khch hng...6 1.2.4. Phn nhm khch hng trong chm im tn dng............................7 1.2.5. Cc m hnh chm im tn dng.......................................................7 1.2.6. Quy trnh chm im tn dng v xp hng khch hng doanh nghip ....................................................................................................................12 1.3. Cc cu hi c bn trong k thut chm im tn dng.....................14 1.4. Cc nhn t nh hng n cng tc chm im tn dng v xp hng doanh nghip........................................................................................17 1.4.1. Yu cu v ngun thng tin..............................................................17 1.4.2. i ng chuyn gia c kinh nghim v nng lc chuyn mn........18 1.4.3. Trnh hin i ha cng ngh ngn hng....................................18 1.4.4. Nng lc v trnh ca cn b tn dng.........................................18 1.4.5. Nhng thay i trong c cu, th tc, chnh sch............................19

CHNG II.........................................................................................20 THC TRNG CNG TC CHM IM TN DNG KHCH HNG DOANH NGHIP TI S GIAO DCH I NGN HNG. 20
7

CNG THNG VIT NAM............................................................20


2.1. Gii thiu v S giao dch I Ngn hng Cng thng Vit Nam....20 2.1.1. Lch s hnh thnh v pht trin.......................................................20 2.1.2. Tnh hnh hot ng ca S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam trong thi gian qua.....................................................................20 2.2. Quy trnh cng tc chm im tn dng v xp hng khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam..................22 2.2.2. Xc nh ngnh ngh lnh vc sn xut kinh doanh ca doanh nghip ....................................................................................................................23 2.2.3. Chm im v xc nh quy m ca doanh nghip..........................25 2.2.4. Chm im cc ch s ti chnh........................................................26 2.2.5. Chm im cc tiu ch phi ti chnh...............................................36 2.2.6. Tng hp im v xp hng doanh nghip......................................45 2.2.7. nh gi ri ro tn dng theo kt qu xp hng doanh nghip.........46 2.2.8. Trnh duyt kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng doanh nghip..............................................................................................48 2.2.9. R sot kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng (i vi nhng khch hng phi thm nh ri ro)..................................................49 2.2.10. Hon thin h s kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng (i vi nhng khch hng phi thm nh ri ro)............................50 2.2.11. Ph duyt kt qu chm im tn dng v xp hng khch hng...50 2.2.12. Cp nht d liu, lu tr h s.......................................................50 2.3. p dng chm im tn dng v xp hng doanh nghip vi khch hng l Cng ty c phn vt t v thit b ton b (MATEXIM):...........50 2.4. nh gi cng tc chm im tn dng khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam....................................58 2.4.1. So snh quy trnh cp, qun l v cht lng tn dng trc v sau khi p dng h thng chm im tn dng.................................................58 2.4.2. Nhng thnh cng t c.............................................................61 2.4.3. Nhng hn ch cn khc phc..........................................................64 8

CHNG III........................................................................................ 67 HON THIN CNG TC CHM IM TN DNG KHCH HNG DOANH NGHIP TI S GIAO DCH I NGN HNG. 67 CNG THNG VIT NAM............................................................67
3.1. xut hon thin h thng chm im tn dng i vi khch hng doanh nghip ti S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam......68 3.1.1. T chc cuc hi tho phn tch v phng php chm im tn dng trong ton Ngn hng.................................................................................68 3.1.2. Thnh lp nhm cng tc cho k hoch xy dng m hnh chm im tn dng..............................................................................................69 3.1.3. Trin khai v t chc h thng chm im tn dng........................70 3.1.4. Kim sot v chnh sa h thng chm im tn dng.....................72 3.2. Mt s kin ngh.....................................................................................72 3.2.1. Kin ngh vi B Ti chnh v C quan Thu.................................72 3.2.2. Kin ngh vi Ngn hng Nh nc.................................................72 3.2.3. Kin ngh vi Ngn hng Cng thng Vit Nam...........................73 3.2.4. Kin ngh vi S giao dch I - Ngn hng cng thng Vit Nam..74

KT LUN........................................................................................... 75 DANH MC TI LIU THAM KHO.............................................76 DANH MC VIT TT......................................................................77

You might also like