Cc cng c hoch nh chin lc:

Ma trn pht trin - tham gia th trng (BCG)

Nhm t vn Boston (Boston Consulting Group), mt cng ty t vn v qun tr pht trin v ph bin mt nghin cu mang tn Ma trn pht trin v tham gia th trng c p dng kh thnh cng trong cng vic hoch nh chin lc i vi cc cng ty ln (Hnh 6.4). Cc cng ty ny c nhiu chi nhnh v c nhng n v kinh doanh chin lc (SBU - Strategic Business Units). l nhng n v kinh doanh c t chc cho mt sn phm hay mt nhm sn phm bn cho cng mt b phn khch hng v chng vi cng mt i th cnh tranh. Cng c ny gip cho nhng ngi qun tr cc SBU c c phng hng trong hoch nh chin lc. Trong ma trn BCG trc tung ch t l tng trng ca th trng i vi ngnh hoc sn phm kinh doanh. Cc SBU no c t l tng trng th trng trn 10% c xem l cao, di 10% l thp. Trc honh ch th phn tng i ca SBU so vi i th cnh tranh mnh nht. cc v tr 0,1X, 1X, 10X th phn ca SBU bng 10%, bng v gp 10 ln i th mnh nht. Cch biu hin th phn tng i nh trn cho chng ta thy ngay v th ca cc ngnh kinh doanh hoc sn phm kinh doanh (SBU) ca doanh nghip so vi i th mnh nht. Mi SBU c tng trng bng mt vng trn m kch thc ca n th hin tm c hot ng ca mi SBU. V tr ca vng trn ch ra sut tng trng v th trng v phn tham gia th trng ca n. Ma trn pht trin tham gia th trng c chia lm 4 ch nht, mi th hin mt v th khc nhau ca cc SBU. + Du hi (Question Marks) ny ch hot ng kinh doanh ca cng ty trong mt th trng c mc tng trng cao nhng li c phn tham gia th trng thp. Phn ln cc hot ng kinh doanh bt u t Du hi khi cng ty th i vo mt th trng c mc tng trng cao nhng c ngi dn u ri. Hot ng ca cc SBU du hi i hi rt nhiu tin vn v cng ty phi thm vo cc nh my, trang b v nhn s p ng vi s tng trng nhanh ca th trng. Cng ty phi suy ngh n o trong vic liu c nn tip tc tin vo hot ng kinh doanh ny khng? + Ngi sao (Stars) Nu hot ng Du hi thnh cng, SBU s thnh mt Ngi sao, l ngi dn u trong mt th trng c tng trng cao. Cng ty phi dng mt ngun vn ng k SBU ny ng vng th trng c mc tng trng cao v chng li s cnh tranh ca cc i th. Cc SBU Ngi sao thng c kh nng sinh li v s tr thnh SBU Con b sinh li trong tng lai.

+ Con b sinh li (Cash cows) Khi sut tng trng ca th trng hng nm gim xung di 10% th SBU n vn cn c phn tham gia th trng tng Ngi sao tr thnh Con b sinh li nu i ln. Mt Cash cow sn sinh ra rt nhiu tin ca m khng cn doanh nghip phi cung cp nhiu ngun lc ti chnh cho n v sut tng trng ca th trng gim xung. Trong trng hp cc Cash cow bt u mt dn i phn tham gia th trng tng i ca n, doanh nghip cn phi cung cp tin cho SBU ny duy tr v tr dn u ca n v phn tham gia th trng. Nu khng, cc Cash cow c th tr thnh mt Con Ch (Dog) + Con ch (Dogs) L cc SBU c phn phn chia th trng yu (thp) trong mt th trng c nng sut tng trng chm. Ni chung, cc SBU ny sinh ra li nhun rt thp hoc b l khng ln. Doanh nghip cn xem xt vic c nn duy tr nhng n v kinh doanh ny khng. Cc Dogs tiu xi tin nong v sc lc, thi gian qun l n nhiu hn s xng ng ca n. Nhim v tip theo l xc nh mc tiu, chin lc v ngn sch giao ph cho cc SBU. C bn chin lc la chn l: (a) Xy dng (Build): l mc tiu nhm tng phn tham gia th trng cho SBU. N thch hp vi cc SBU Du hi, phn phn chia th trng ca chng phi tng ln nu chng mun tr thnh cc Ngi sao. (b) Duy tr (Hold): l mc tiu nhm gi gn phn tham gia th trng ca cc SBU. Mc tiu ny thch hp cho cc SBU mnh Cash Cow nu chng mun tip tc sinh ra tin cho doanh nghip. (c) Gt hi ngay (Harvest): mc tiu ny nhm tng cng lng tin mt ngn hn ca cc SBU bt chp cc hu qu, tc ng lu di. Chin lc ny thch hp vi cc SBU yu Cash cow c tng lai m nht. Mc tiu ny cng c th p dng vi cc SBU Du hi v cc con ch. (d) Loi b (Divest): y l mc tiu nhm bn i hoc thanh l loi b cc hot ng kinh doanh v ngun lc s c s dng tt ni khc. N thch hp vi cc SBU con ch hoc du hi ang hot ng nh mt vt cn i vi li ch ca doanh nghip. Theo thi gian, cc SBU thay i v tr ca mnh trong ma trn tng trng v tham gia th trng khng ch v tr hin ti ca cc SBU trong ma trn m phi quan st v tr chuyn ng ca n trong mt bc tranh ng. Nu con ng i qua ca SBU khng lm hi lng, th doanh nghip i hi ngi qun l phi tm chin lc mi v mt ng i pht trin kh d lm hi lng cc qun tr vin cp cao ca doanh nghip. Ma trn tng trng v phn chia th trng tr thnh mt mng

li hoch nh cho cc nh hoch nh chin lc trong ban lnh o doanh nghip.

Ma trn SWOT

Ma trn SWOT l cng c kt hp quan trng c th gip cho cc nh qun tr pht trin 4 loi chin lc: Chin lc im mnh c hi (SO); Chin lc im yu c hi (WO); Chin lc im mnh nguy c (ST); v Chin lc im yu nguy c (WO). Kt hp chin lc: (1) Chin lc SO L chin lc s dng nhng im mnh bn trong ca doanh nghip tn dng nhng c hi bn ngoi. Tt c cc nh qun tr u mong mun t chc ca h vo v tr m nhng im mnh bn trong c th c s dng li dng nhng xu hng v bin c ca mi trng bn ngoi. Thng thng cc t chc s theo ui cc chin lc WO, ST hay WT c th vo v tr m h c th p dng cc chin lc SO. Khi doanh nghip c nhng im yu ln th n s c gng vt qua, lm cho chng tr thnh nhng im mnh. Khi mt t chc phi i u vi nhng mi e do quan trng th n s tm cch trnh chng c th tp trung vo nhng c hi. (2) Chin lc WO L chin lc nhm ci thin nhng im yu bn trong bng cch tn dng nhng c hi bn ngoi. i khi nhng c hi ln bn ngoi ang tn ti, nhng doanh nghip c nhng im yu bn trong ngn cn n khai thc nhng c hi ny. (3) Chin lc ST L chin lc s dng cc im mnh ca doanh nghip trnh khi hay gim i nh hng ca nhng mi e do bn ngoi. iu ny khng c ngha l mt t chc hng mnh lun lun gp phi nhng mi e do t bn ngoi. (4) Chin lc WT L cc chin lc phng th nhm lm gim i nhng im yu bn trong v trnh khi nhng mi e do t bn ngoi. Mt t chc i u vi v s mi e do bn ngoii v nhng im yu bn trong c th khin cho n lm vo hon cnh khng an ton cht no. Trong thc t, mt t chc nh vy phi u tranh tn ti, lin kt, hn ch chi tiu, tuyn b ph sn hay phi chu v n. Lp mt ma trn SWOT bao gm cc bc sau: 1. Lit k cc im mnh ch yu bn trong t chc

2. Lit k cc im yu bn trong t chc 3. Lit k cc c hi ln bn ngoi t chc 4. Lit k cc e do quan trng bn ngoi t chc 5. Kt hp im mnh bn trong vi c hi bn ngoi v ghi kt qu ca chin lc SO vo thch hp 6. Kt hp im yu bn trong vi c hi bn ngoi v ghi kt qu ca chin lc WO vo thch hp 7. Kt hp im mnh bn trong vi mi e do bn ngoi v ghi kt qu ca chin lc ST vo thch hp 8. Kt hp im yu bn trong vi nguy c bn ngoi v ghi kt qu ca chin lc WT vo thch hp Mc ch kt hp trong 4 bc cui cng l ra cc chin lc kh thi c th la chn hay quyt nh chin lc no l tt nht. Do , khng phi tt c cc chin lc c pht trin trong ma trn SWOT u c la chn thc hin.

Cc chin lc cnh tranh tng loi ca M. Porter

Nhiu tng quan trng trong vic hoch nh c th hnh thnh da theo xut ca Michael Porter, gio s ca trng i hc Harvard. Porter ch ra ba chin lc cnh tranh tng loi m nhng nh qun tr c th la chn: (1) Chin lc dn gi, (2) Chin lc khc bit ha, v (3) Chin lc tp trung. S thnh cng ca mt t chc ty thuc vo s la chn chin lc thch hp vi nhng li th cnh tranh ca t chc v trong ngnh. chn la chin lc cnh tranh ng, cc t chc cn thc hin phn tch ngnh theo m hnh 5 p lc cnh tranh:

i th mi tim n

Mt t chc cn nh gi nguy c xut hin i th cnh tranh mi bng cch phn tch nhng ro cn gia nhp ngnh. Nhng nhn t nh hiu qu kinh t theo qui m, s trung thnh i vi nhn hiu, v mc vn u t cn thit s ch ra mc kh khn hoc d dng cho mt i th mi gia nhp ngnh.

S e da ca sn phm thay th

Mc nguy c e da ca sn phm thay th c quyt nh bi cc nhn t nh gi c so snh gia sn phm ang xem xt v sn phm thay th s trung thnh ca ngi mua

Kh nng p gi ca ngi mua

Nhng nhn t bao gm s lng ngi mua trn th trng, thng tin ngi mua c, v c hay khng sn phm thay th xc nh mc p gi cao hay thp t pha ngi mua.

Kh nng p gi ca nh cung ng

Nhng yu t nh mc tp trung ca nh cung ng v s sn c cc yu t u vo thay th s nh hng n kh nng p gi t pha nh cung ng.

i th cnh tranh hin ti trong ngnh

Mc tng trng ca ngnh, s thay i lng cu v mc khc bit v sn phm l nhng nhn t chi phi n mc cnh tranh mnh hay yu gia cc t chc trong cng ngnh. Da vo vic phn tch p lc cnh tranh ngnh v nhng im mnh im yu ca t chc, cc nh qun tr s la chn chin lc c li th cnh tranh nht

Chin lc dn gi

L chin lc t gi thp hn gi ca cc i th cnh tranh vi sn phm c th c th trng chp nhn.

Chin lc khc bit ha

L chin lc a ra th trng sn phm c o nht trong ngnh c khch hng nh gi cao v nhiu tiu chun khc nhau ca sn phm v dch v.

Chin lc tp trung

L chin lc nhm vo mt phn khc th trng hp no da vo li th v chi ph (tp trung theo hng dn gi) hoc s khc bit ha sn phm (tp trung theo hng khc bit ha).