You are on page 1of 119

1

LI CAM OAN
Ti xin cam oan y l cng trnh nghin cu ca ring ti. Nhng thng tin v ni dung nu trong ti u da trn nghin cu thc t v hon ton ng vi ngun trch dn. Tc gi ti: Phm Th Nguyt Thanh

DANH MC CC CH VIT TT
ACB BCTN BIDV CNTT CTG EIB GDCK HQT HTD KHCN KHDN NHNN NQH NHTM NHTMCP PGD QLRR RRTD SHB STB TCTD TG TTCK VCB Ngn hng Chu Bo co thng nin Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam Cng ngh thng tin Ngn hng TMCP Cng thng - Vietinbank Ngn hng Xut nhp khu Vit Nam - Eximbank Giao dch chng khon Hi ng qun tr Hi ng tn dng Khch hng c nhn Khch hng doanh nghip Ngn hng nh nc N qu hn Ngn hng thng mi Ngn hng thng mi c phn Phng giao dch Qun l ri ro Ri ro tn dng Ngn hng TMCP Si Gn H Ni Ngn hng Si gn Thng tn - Sacombank T chc tn dng Tng gim c Th trng chng khon Ngn hng TMCP Ngoi thng - Vietcombank

DANH MC CC BNG BIU, HNH V, TH


Bng 1.1: Bng xp hng Moodys v Standard & Poors Bng 1.2: M hnh im s tn dng tiu dng Bng 1.3: Cc nguyn tc Basel II v qun tr RRTD Bng 2.1: D n ca cc ngn hng nim yt Bng 2.2: D n tn dng EIB giai on 2007 -2010 Bng 2.3: T l d n theo thi gian ca cc ngn hng nim yt nm 2007 -QI/2011 Bng 2.4: C cu d n theo i tng khch hng ti cc ngn hng nim yt nm 2007 QI/2011 Bng 2.5: Tnh hnh kim sot n qu hn ti EIB nm 2007 -2010 Bng 2.6: T l NQH cc ngn hng nim yt Bng 2.7: C cu n qu hn cc ngn hng nim yt Bng 2.8: C cu n cc nhm ca cc ngn hng nim yt Bng 2.9: D phng RRTD ca cc ngn hng nim yt Bng 2.10: T l d phng RRTD ca cc ngn hng nim yt Bng 2.11: Kh nng b p RRTD EIB nm 2007 2010 Hnh 2.1: S lng im giao dch ca cc ngn hng nim yt Hnh 2.2: D n vay theo i tng khch hng EIB nm 2010 Hnh 2.3: Tnh hnh n qu hn EIB nm 2007 QI/2011 Hnh 2.4: D phng RRTD EIB 2007 -2010 Hnh 2.5: Kh nng b p RRTD ca cc ngn hng nim yt Hnh 2.6: D n khi NHTMCP MC LC CHNG 1: C S L THUYT V RI RO TN DNG V QUN TR RI RO TN DNG NGN HNG

1.1. Tn dng v ri ro tn dng...........................................................12 1.1.1. Khi nim tn dng ..................................................................12 1.1.2. Ri ro tn dng ........................................................................12 1.1.2.1. Khi nim.........................................................................12 1.1.2.2. Phn loi...........................................................................14 1.1.2.3. Nguyn nhn ca RRTD..................................................16 1.1.3. o lng RRTD ......................................................................18 1.1.3.1. M hnh nh tnh m hnh 6C......................................18 1.1.3.2. M hnh lng ha RRTD...............................................19 1.1.3.3. Cc ch s o lng RRTD..............................................24 1.2. Ni dung qun tr RRTD theo Basel II........................................26 1.2.1. Gii thiu Basel........................................................................26 1.2.2. Phng php nh gi RRTD theo Basel II.............................27 1.2.2.1. Phng php chun..........................................................27 1.2.2.2. Phng php IRB.............................................................28 1.2.3. Qun tr RRTD theo cc nguyn tc ca Basel II....................29 1.3. Kinh nghim qun tr RRTD ca cc nc................................31 1.3.1. Kinh nghim qun tr RRTD ca M.......................................31 1.3.2. Kinh nghim qun l n xu ca Trung Quc.........................31 CHNG 2: THC TRNG NG DNG CC NGUYN TC BASEL VO QUN L RI RO TN DNG TI EXIMBANK 2.1. Thc trng hot ng tn dng EIB giai on 2007 2010 .......35 2.2. Thc trng RRTD EIB giai on 2007 2010.............................42 2.2.1. Tnh hnh n qu hn...............................................................42 2.2.2. Ri ro mt vn..........................................................................46 2.2.3. Kh nng b p ri ro ............................................................49 2.2.4. Nguyn nhn dm n RRTD..................................................50 2.2.4.1. Nguyn nhn ch quan.....................................................50

2.2.4.2. Nguyn nhn khch quan.................................................57 2.3. Thc trng qun tr RRTD EIB giai on 2007 2010..............61 2.3.1. Mi trng RRTD....................................................................61 2.3.2. Qu trnh cp tn dng..............................................................62 2.3.2.1. Ph duyt tn dng............................................................62 2.3.2.2. Hn mc tn dng.............................................................65 2.3.2.3. Quy trnh ph duyt tn dng...........................................66 2.3.3. nh gi vic duy tr, o lng, gim st RRTD....................68 2.3.3.1. Theo di, qun l tn dng...............................................68 2.3.3.2. Kim tra, gim st hot ng tn dng.............................69 2.3.3.3. Trch lp v s dng qu d phng RRTD......................71 2.3.3.4. Xy dng v s dng h thng nh gi ni b...............73 2.3.3.5. Xy dng HTTT phc v cng tc tn dng....................75 2.3.4. nh gi h thng kim sot RRTD........................................75 2.3.4.1. Thit lp h thng nh gi c lp.................................76 2.3.4.2. Chc nng ph duyt tn dng.........................................77 2.3.4.3. Nhn bit RRTD v x l n xu....................................78 2.3.5. nh gi vai tr ca gim st vin c lp..............................79 CHNG 3: GII PHP NNG CAO CHT LNG QUN L RI RO TN DNG TI EXIMBANK THEO BASEL 3.1. nh hng pht trin tn dng EIB............................................83 3.2. Gii php gim thiu RRTD cho EIB...........................................83 3.2.1. Gii php cho EIB....................................................................83 3.2.1.1. Xy dng chnh sch tn dng hiu qu...........................83 3.2.1.2. Hon thin quy trnh cho vay...........................................85 3.2.1.3. H thng kim tra ni b v qun l sau vay hiu qu....88 3.2.1.4. Cng tc nhn s..............................................................88

3.2.2. V pha khch hng vay vn....................................................90 3.2.2.1. Tng tnh t chu trch nhim..........................................90 3.2.2.2. y mnh kh nng hp th vn ni a..........................91 3.2.3. Cc gii php qun tr RRTD theo Basel II.............................92 3.2.3.1. Mi trng qun l RRTD...............................................94 3.2.3.2. Qun l, gim st hot ng tn dng hiu qu................95 3.2.3.3. H thng kim sot RRTD...............................................97 3.3. Kin ngh i vi NHNN v Chnh ph.......................................98 3.3.1. i vi NHNN.........................................................................98 3.3.2. i vi chnh ph.....................................................................100 Kt lun Ti liu tham kho Ph lc Bng cu hi phng vn

1. Tnh cp thit ca ti H thng ngn hng Vit Nam thi gian qua khng ngng c cng c, song do vn ang trong qu trnh ti c cu nn cha c nhiu kinh

nghim trong vic qun l hot ng, c bit l qun l ri ro l nhn nh ca Ph Thng c Ngn hng Nh nc Vit Nam Phng Khc K ti Hi tho quc t "Chia s kinh nghim v qun l ri ro trong hot ng ngn hng" din ra vo ngy 11/3/2006 ti H Ni. ng Phng Khc K cng cho rng, hin nay hu ht cc ngn hng thng mi quc doanh ti Vit Nam u cha t ti cc tiu chun quc t v an ton vn. V vy cc ngn hng, t chc ti chnh ca Vit Nam c nhu cu rt ln trong vic hc hi kinh nghim v qun tr ngn hng, trong c nghip v qun l ri ro t cc ngn hng trn th gii ni chung v cc ngn hng l thnh vin ca Hip hi Ngn hng ASEAN ni ring. Theo l trnh hi nhp cam kt trong Hip c thng mi Vit M, l trnh hi nhp AFTA v nhng cam kt khi Vit Nam chnh thc lm l gia nhp WTO vo thng 1 nm 2007 ny, n nm 2010 v c bn Vit Nam phi thc hin m ca hon ton trong lnh vc ngn hng, cc hn ch i vi NHTM cn c d b. iu ny lm cho th trng ti chnh Vit Nam nhanh chng tr thnh mt phn ca th trng quc t, sn chi ca cc NHTM Vit Nam tr nn rng hn v lut chi mi s cng bng hn. Bn cnh , vic m ca th trng ti chnh s lm tng mc cnh tranh, khin cc NHTM Vit Nam i mt vi nhiu ri ro v d b tn thng hn. V vy, xy dng m hnh qun tr ri ro hiu qu theo thng l quc t nhm m bo an ton hot ng, ngn chn v phng nga hu hiu ri ro tr thnh yu cu cp thit i vi cc NHTM Vit Nam hin nay. thc hin tt iu ny, cc NHTM phi c chin lc r rng trong vic nng cao nhn thc, l lun v nguyn tc, phng php qun tr ri ro nhn bit, o lng, d bo, kim sot ri ro hiu qu, ng thi c chin lc xy dng m hnh qun tr ri ro r rng, hu ch, thng nht, ph hp vi thc tin hot ng ca tng ngn hng.

Sau hn 20 nm thnh lp v pht trin, ngn hng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam (Eximbank - EIB) chng t s ln mnh v quy m v cht lng hot ng. Hot ng kinh doanh ca ngn hng tng trng u qua cc nm, c bit trong cng tc tn dng c nhng bc pht rin vt bc, tuy nhin v cht lng tn dng li l iu ng lu tm. T l n xu ca Eximbank kh cao: nm 2007: 0.86%; 2008: 4,7%; 2009: 1.8%; 2010: 1.4%, trong khi t l ny ti ACB l 0.4%, Sacombank l 0.64%, Vietinbank l 0.61% (nm 2009); nm 2010: ACB: 0.34%; Sacombank: 0.54%, chnh v vy Eximbank c nh gi l mt hin tng ng ch trong ton h thng ngn hng TMCP (nm 2008 n xu khi ngn hng TMCP l 1.83%, nm 2009: 1.33% ; 2010: 1.50%) [1]. ti ng dng cc nguyn tc qun tr ri ro tn dng ca Basel ti ngn hng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam c tin hnh nhm tm hiu cng tc qun l ri ro tn dng v vic p dng nhng tiu ch qun l ri ro tn dng theo thng l quc t ti EIB gim t l n qu hn, n xu, t phn tch nguy c ri ro tim n nhn din du hiu, nguyn nhn ri ro tn dng, ra gii php hu ch cho vic qun l ri ro tn dng hiu qu ti ngn hng EIB ni ring v cc ngn hng TMCP ni chung. 2. Tnh hnh nghin cu ti Lin quan n vn ri ro tn dng, trong thi gian qua c nhiu nghin cu: Nghin cu ca tc gi L Trng Qu v hot ng qun tr ri ro tn dng ti ngn hng Cng Thng, Qun tr ri ro tn dng ti ngn hng Chu ca tc gi Nguyn Thanh Bnh, mt s gii php hn ch ri ro tn dng ti ngn hng ng ca tc gi Trn Quc Danh, ri ro tn dng v mt s bin php phng nga ri ro tn dng ti ngn hng thng mi Vit Nam ca Phm Khnh Linh hay v cc gii php hn ch ri ro tn dng ca

cc ngn hng thng mi trn a bn TP HCM ca Hong Th Lan Phng. Nhn chung, cc bi vit tp trung nghin cu vo mt hoc mt nhm ngn hng nht nh v a ra nhng gii php cho ring l cho vic pht trin cng tc qun l ri ro tn dng ti cc ngn hng trn, nhng cha phn tch c ht nhng im mnh, yu trong cng tc qun tr ri ro tn dng ca ngn hng mnh so vi ngn hng khc nhm tm bin php ci to, khc phc nhng yu km v qun l ri ro tn dng. Ngoi ra cng c mt s bi nghin cu v cc tiu chun quc t trong qun tr ri ro ngn hng: Gii php nng cao hiu qu qun tr ri ro tn dng theo chun mc v thng l Ngn hng quc t ca tc gi Trn Th Bng Tm, ng dng hip c an ton vn Basel trong qun tr ri ro ti ngn hng thng mi Vit Nam ca Nguyn Th Thy Linh. Cc nghin cu ny a ra mt ci nhn tng qut vic ng dng cc quy tc qun l ri ro vo hot ng ngn hng m cha phn tch c th vic qun l tng loi ri ro ca ngn hng, c bit l loi ri ro rt nhy cm: ri ro tn dng ngn hng. 3. Mc ch v nhim v nghin cu ti Mc ch nghin cu l nh gi ri ro tn dng v vic ng dng cc chun mc quc t vo qun tr ri ro tn dng ti EIB, t a ra cc gii php nhm hn ch ri ro tn dng, nng cao cht lng hot ng cho ngn hng. V vy, nhim v c th ca nghin cu l: - Nghin cu v nhng vn c bn ca ri ro tn dng, qun l ri ro tn dng ca cc ngn hng thng mi theo cc chun mc quc t. - nh gi thc trng ri ro tn dng, qun tr ri ro tn dng ti EIB giai on 2007 n 2010, nh gi vic ng dng cc chun mc quc t v vic qun l ri ro tn dng trong qun l ri ro tn dng ti ngn hng ny nh th no. ng thi, vic nh gi c so snh vi mt s ngn hng

10

thng mi khc cng ang nim yt ti sn GDCK nhm tm ra im mnh cng nh nhng yu km trong cng tc qun l ri ro tn dng ti EIB. - Lm r cc nguyn nhn gy ra ri ro tn dng ti EIB. - Nu ra cc gii php qun l ri ro tn dng hiu qu, hn ch nhng tc hi xu do ri ro tn dng gy ra. 4. i tng v phm vi nghin cu - i tng nghin cu l ri ro tn dng, qun l ri ro tn dng v vic ng dng cc chun mc quc t v qun tr ri ro tn dng ti Eximbank. - Phm vi nghin cu tp trung vo ngn hng EIB v 5 ngn hng thng mi dng so snh ang nim yt trn sn GDCK l: Chu, Sacombank, Cng Thng, Si Gn - H Ni, Ngoi Thng. Thi gian nghin cu t nm 2007 n 2010. 5. Phng php nghin cu v ngun s liu - Phng php nghin cu: ph hp vi ni dung, yu cu, mc ch ca ti ra, phng php c thc hin trong qu trnh nghin cu gm: phng php so snh, phn tch, m t tnh hnh tn dng, ri ro tn dng a ra ci nhn v thc trng bin ng tn dng giai on 2007 - 2010; nhm tng cng c s cho vic nghin cu thc tin v qun tr RRTD, nh gi v xut gii php ph hp nn tc gi s dng thm phng php phng vn chuyn gia qua bng cu hi bn cu trc tp hp kin kho st ca nm ngn hng giao dch trn TTCK Vit Nam. - Ngun s liu: + Ngun s liu s cp: nhm iu tra nguyn nhn ch yu gy ra ri ro tn dng, mc ng dng cc chun mc quc t v qun l ri ro tn dng v cc bin php qun l ri ro tn dng ti cc ngn hng TMCP,

11

ngun s liu ny c thu thp t thng tin tr li theo phiu iu tra t cc cn b tn dng ca su ngn hng thng mi c phn. + Ngun s liu th cp: dng tnh ton v phn tch. C th ngun s liu c thu thp t cc ngun sau: bo co ti chnh ca su NHTM, cc bo co ca NHNN, cc bi bo trong tp ch Ngn Hng, Cng Ngh Ngn Hng, cc bi bo co, lun vn, lun n trong v ngoi nc c thc hin. 6. Nhng ng gp ca ti ti lm r nhng vn c bn v tn dng, ri ro tn dng, kinh nghim thc t ca nc M v nhn din, nguyn nhn, cch qun l ri ro tn dng. ti nghin cu kh chi tit v ri ro tn dng, qun l ri ro tn dng ca ngn hng EIB theo cc chun mc quc t. ti xut nhng kin ngh v gii php kh thi trong vic cnh bo, nhn dng ri ro tn dng cng nh a ra cc gii php hn ch, gp phn nng cao hiu qu qun l ri ro tn dng. 7. Kt cu ca lun vn Ngoi phn m u, kt lun, danh mc ti liu tham kho v ph lc, lun vn gm ba chng: + Chng 1: C s l thuyt v ri ro tn dng v qun tr ri ro tn dng ngn hng + Chng 2: Thc trng ng dng cc nguyn tc Basel vo qun l ri ro tn dng ti Eximbank + Chng 3: Gii php nng cao cht lng qun l ri ro tn dng ti Eximbank theo Basel

12

CHNG 1: C S L THUYT V RI RO TN DNG V QUN TR RI RO TN DNG NGN HNG 1.1. Tn dng v ri ro tn dng 1.1.1. Tn dng Tn dng ngn hng (gi tt l tn dng) l quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngn hng cho khch hng trong mt thi gian nht nh vi mt chi ph nht nh. 1.1.2. Ri ro tn dng 1.1.2.1. Khi nim ri ro Ri ro l nhng bin c khng mong i khi xy ra dn n tn tht v ti sn ca ngn hng, gim st li nhun thc t so vi d kin hoc phi b ra thm mt khon chi ph c th hon thnh c mt nghip v ti chnh nht nh. Trong hot ng kinh doanh ngn hng, tn dng l hot ng kinh doanh em li li nhun ch yu ca ngn hng nhng cng l nghip v tim n ri ro rt ln. Cc thng k v nghin cu cho thy, ri ro tn dng chim n 70% trong tng ri ro hot ng ngn hng. Mc d hin nay c s chuyn dch trong c cu li nhun ca ngn hng, theo thu nhp t hot ng tn dng c xu hng gim xung v thu dch v c xu hng tng ln nhng thu nhp t tn dng vn chim t 1/2 n 2/3 thu nhp ngn hng [6]. P. Volker, cu ch tch Cc d tr lin bang M (FED) cho rng: Nu ngn hng khng c nhng khon n xu th khng phi l hot ng kinh doanh[9]. Ri ro tn dng l mt trong nhng nguyn nhn ch yu gy tn tht v nh hng nghim trng n cht lng kinh doanh ngn hng. C nhiu nh ngha khc nhau v ri ro tn dng: Theo Timothy W.Koch: Mt khi ngn hng nm gi ti sn sinh li, ri ro xy ra khi khch hng sai hn c ngha l khch hng khng thanh ton

13

vn gc v li theo tha thun. Ri ro ro tn dng l s thay i tim n ca thu nhp thun v th gi ca vn xut pht t vic khch hng khng thanh ton hay thanh ton tr hn [20]. Cn theo Henie Van Greuning - Sonja Brajovic Bratanovic: Ri ro tn dng c nh ngha l nguy c m ngi i vay khng th chi tr tin li hoc hon tr vn gc so vi thi hn n nh trong hp ng tn dng. y l thuc tnh vn c ca hot ng ngn hng. Ri ro tn dng tc l vic chi tr b tr hon, hoc ti t hn l khng chi tr c ton b. iu ny gy ra s c i vi dng chu chuyn tin t v nh hng ti kh nng thanh khon ca ngn hng [18]. Theo khon 1, iu 2, quy nh v phn loi n, trch lp v s dng d phng x l ri ro tn dng trong hot ng ngn hng ca t chc tn dng ban hnh km theo Quyt nh 493/2005/Q-NHNN ngy 22/4/2005 ca Thng c Ngn hng Nh nc, ri ro tn dng l kh nng xy ra tn tht trong hot ng ngn hng ca t chc tn dng do khch hng khng thc hin hoc khng c kh nng thc hin ngha v ca mnh theo cam kt. Cc nh ngha kh a dng nhng tp trung li chng ta c th rt ra cc ni dung c bn ca ri ro tn dng nh sau: Ri ro tn dng khi ngi vay sai hn (defaut) trong thc hin ngha v tr n theo hp ng, bao gm vn v/ hoc li. S sai hn c th l tr hn (delayed payment) hoc khng thanh ton (nonpayment). Ri ro tn dng s dn n tn tht ti chnh, tc l gim thu nhp rng v gim gi tr th trng ca vn. Trong trng hp nghim trng c th dn n thua l, hoc mc cao hn c th dn n ph sn. i vi cc nc ang pht trin (nh Vit Nam), cc ngn hng thiu a dng trong kinh doanh cc dch v ti chnh, cc sn phm dch v cn ngho nn, v vy tn dng c coi l dch v sinh li ch yu v thm

14

ch gn nh l duy nht, c bit i vi cc ngn hng nh. V vy ri ro tn dng cao hay thp s quyt nh hiu qu kinh doanh ca ngn hng. Mt khc, ri ro v li nhun k vng ca ngn hng l hai i lng ng bin vi nhau trong mt phm vi nht nh (li nhun k vng cng cao, th ri ro tim n cng ln). Ri ro l mt yu t khch quan cho nn ngi ta khng th no loi tr hon ton c m ch c th hn ch s xut hin ca chng cng nh tc hi do chng gy ra. Tuy nhin, chng ta cn hiu ri ro tn dng theo ngha xc sut, l kh nng, do c th xy ra hoc khng xy ra tn tht. iu ny c ngha l mt khon vay d cha qu hn nhng vn lun tim n nguy c xy ra tn tht, mt ngn hng c t l n qu hn thp nhng nguy c ri ro tn dng s rt cao nu danh mc u t tn dng tp trung vo mt nhm khch hng, ngnh hng tim n nhiu ri ro. Cch hiu ny s gip cho hot ng qun tr ri ro tn dng c ch ng trong phng nga, trch lp d phng, m bo chng v b p tn tht khi ri ro xy ra. 1.1.2.2. Phn loi ri ro - Nu phn theo tnh khch quan, ch quan ca nguyn nhn xy ra ri ro th RRTD c phn thnh ri ro ch quan v ri ro khch quan [13]. + Ri ro khch quan l cc loi ri ro do cc nguyn nhn khch quan nh thin tai, ch ha, ngi vay cht, mt tch v cc bin ng ngoi d kin khc lm tht thot vn vay trong khi ngi vay thc hin nghim tc cc ch , chnh sch. + Ri ro ch quan do nguyn nhn ch quan ca ngi vay v ngi cho vay v v tnh hay c lm tht thot vn vay hay v nhng l do ch quan khc. - Nu cn c vo nguyn nhn pht sinh ri ro th RRTD c phn thnh cc loi sau:

15

+ Ri ro giao dch: l mt hnh thc ca RRTD m nguyn nhn pht sinh l do nhng hn ch trong qu trnh giao dch v xt duyt cho vay, nh gi khch hng. Ri ro giao dch bao gm ri ro la chn, ri ro m bo v ri ro nghip v:

Ri ro la chn l ri ro c lin quan n nh gi v phn

tch tn dng khi ngn hng la chn nhng phng n vay vn c hiu qu a ra quyt nh cho vay.

Ri ro bo m pht sinh t cc tiu chun m bo nh

cc iu khon trong hp ng vay, cc loi ti sn m bo, ch th m bo, hnh thc m bo va mc cho vay trn gi tr ti sn m bo.

Ri ro nghip v l ri ro lin quan n cng tc qun l

ti khon vay v hot ng cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro v k thut x l cc khon vay c vn . + Ri ro danh mc: nguyn nhn pht sinh l do nhng hn ch trong qun l danh mc cho vay ca ngn hng, c phn chia thnh ri ro ni ti v ri ro tp trung.

Ri ro ni ti xut pht t cc yu t, c im ring bn

trong ca mi ch th i vay hoc ngnh, lnh vc kinh t. N xut pht t c im hot ng hoc c im s dng vn ca khch hng vay.

Ri ro tp trung l trng hp ngn hng tp trung cho

vay qu nhiu i vi 1 s khch hng, cho vay qu nhiu khch hng hot ng trong cng mt ngnh, lnh vc kinh t hoc trong cng mt vng a l nht nh Ngoi ra, cn c nhiu hnh thc phn loi khc nh phn loi cn c theo c cu cc loi hnh ri ro, theo ngun gc hnh thnh, i tng s dng vn vay

16

1.1.2.3. Nguyn nhn ca ri ro tn dng - Nguyn nhn khch quan + S bin ng qu nhanh v khng d on c ca th trng th gii ny sinh qu nhiu ri ro. + Do vn pht sinh ca ri ro thin tai, ch ha. + Do mi trng php l cha ng b v vic thc thi php l km hiu qu. + S thanh tra, kim tra, gim st cha hiu qu ca NHNN. - Nguyn nhn ch quan + T pha khch hng

Ti chnh doanh nghip yu km, thiu minh bch: quy m

ti sn, ngun vn nh, t l n/vn t c cao l c im chung ca hu ht cc doanh nghip Vit Nam. Ngoi ra, doanh nghip nh cn cha c thi quen ghi chp y , chnh xc, r rang cc nghip v pht sinh trong s sch k ton.

Kh nng qun l iu hnh kinh doanh cn yu: iu hnh

doanh nghip theo kiu gia nh ch ph hp vi quy m kinh doanh nh b. Khi cc doanh nghip vay tin ngn hng m rng quy m kinh doanh phn ln l tp trung vo u t ti sn vt cht ch t doanh nghip no mnh dn i mi cung cch qun l, u t cho mt b my k ton theo ng chun mc v thng l quc t.

S dng vn sai mc ch, c la o, tray khng tr

n: xt trn bnh din c nc th a s cc doanh nghip vay vn ngn hng u l nhng ngi lm n chn chnh, c phng n kinh doanh c th, kh thi. S lng cc doanh nghip c tnh la o ngn hng ngay t u chim ot ti sn khng phi l nhiu. Ngoi ra do th tc vay vn ngn hng cn nhiu kh khn i vi cc doanh nghip nn h thng quay

17

vng vn vay vo nhiu mc ch kinh doanh khc nhau, xa ri vi mc ch vay vn ban u c ngn hng thm nh. + T pha ngn hng cho vay

Lng lo trong cng tc kim tra ni b ti cc ngn hng.

Kim tra ni b c im mnh hn thanh tra ngn hng nh nc tnh thi gian v n nhanh chng, kp thi ngay khi va pht sinh vn v tnh su st ca ngi kim tra vin, do vic kim tra thng xuyn thc hin cng vi vic kinh doanh. Tuy nhin, cng vic kim tra ni b ca cc ngn hng hu nh ch tn ti trn hnh thc.

B tr cn b thiu o c v trnh chuyn mn nghip

v. o c ca cn b l mt trong nhng yu t ti quan trng gii quyt vn hn ch ri ro tn dng. Mt cn b km v nng lc c th bi dng thm, nhng mt cn b tha ha o c m li gii v mt nghip v th tht v cng nguy him khi c b tr trong cng tc tn dng.

Thiu gim st v qun l sau khi cho vay:

Cc

ngn

hng thng c thi quen tp trung nhiu cng sc cho vic thm nh trc khi cho vay m ni lng qu trnh kim tra, kim sot ng vn sau khi cho vay. Khi ngn hng cho vay th khon cho vay cn phi c qun l mt cch ch ng m bo s c hon tr. Theo di n l mt trong nhng trch nhim quan trng nht ca cn b tn dng ni ring v ca ngn hng ni chung. Vic theo di hot ng ca khch hng vay nhm tun th cc iu khon ra trong hp ng tn dng gia ngn hng v khch hng v ngn hng nhm tm ra nhng c hi kinh doanh mi v m rng c hi kinh doanh.

S hp tc gia cc NHTM qu lng lo, vai tr ca CIC Kinh doanh ngn hng l mt ngh c bit huy

cha tht s hiu qu.

ng vn cho vay hay ni cch khc i vay cho vay, do vy vn ri

18

ro trong hot ng tn dng l khng trnh khi, cc ngn hng cn phi hp tc cht ch vi nhau nhm hn ch ri ro. 1.1.3. o lng ri ro tn dng Trong cng tc qun tr ri ro, cn thit phi c mt h thng o lng RRTD nhm phn loi cc mc nh hng ca ri ro trong hot ng kinh doanh ngn hng, t c cc bin php c th qun tr tt nhng ri ro cc mc khc nhau. C th s dng nhiu m hnh khc nhau nh gi ri ro tn dng, cc m hnh ny rt a dng bao gm c nh lng v nh tnh. Mt s m hnh ph bin sau: 1.1.3.1. M hnh nh tnh m hnh 6C Trng tm ca m hnh ny l xem xt liu ngi vay c thin ch v kh nng thanh ton cc khon vay khi n hn hay khng [13]. C th bao gm 6 yu t sau: - T cch ngi vay (Character): cn b tn dng phi lm r mc ch xin vay ca khch hng, mc ch vay ca khch hng c ph hp vi chnh sch tn dng hin hnh ca ngn hng hay khng, ng thi xem xt v lch s i vay v tr n i vi khch hng c; cn khch hng mi th cn thu thp thng tin t nhiu ngun khc nh trung tm phng nga ri ro, t ngn hng khc, hoc cc c quan thng tin i chng - Nng lc ca ngi vay (Capacity): Ty thuc vo quy nh lut php cu quc gia, ngi vay phi c nng lc php lut dn s v nng lc hnh vi dn s - Thu nhp ca ngi vay (Cash): trc ht phi xc nh c ngun tr n ca ngi vay nh lung tin t doanh thu bn hng hay t thu nhp, tin t bn thanh l ti sn, hoc tin t pht hnh chng khonsau cn phn tch tnh hnh ti chnh cua doanh nghip vay vn thng qua cc ch s ti chnh

19

- Bo m tin vay (Colleteral): y l iu kin ngn hng cp tn dng v l ngun ti sn th 2 c th dng tr n vay cho ngn hng. - Cc iu kin khc (Conditions): Ngn hng quy nh cc iu kin ty thuc vo chnh sch tn dng tng thi k. - Kim sot (Control); nh gi nhng nh hng do s thay i ca lut php, quy ch hot ng n kh nng khch hng p ng cc tiu chun ca ngn hng. M hnh 6C tng i kh n gin, tuy nhin li ph thuc kh nhiu vo mc chnh xc ca ngun thng tin thu thp c, kh nng d bo cng nh trnh phn tch, nh gi ch quan ca cn b tn dng. 1.1.3.2. M hnh lng ha ri ro tn dng Hin nay, hu ht cc ngn hng u s dng m hnh nh lng lng ha c ri ro v d bo nhng tn tht c th xy ra trong qu trnh cp tn dng. Cc m hnh thng s dng l: - Xp hng ca Moodys v Standard & Poors: RRTD hay ri ro khng hon c vn tri phiu ca cng ty thng c th hin bng vic xp hng tri phiu. Nhng nh gi ny c chun b bi mt s dch v xp hng t nhn trong c Moodys v Standard & Poors l nhng dch v tt nht. Bng 1.1: Bng xp hng Moodys v Standard & Poors Moodys Aaa Aa1 Aa2 Aa3 A1 A2 A3
Baa1 Baa2 Baa3

Standard & Poors AAA AA+ AA AAA+ A ABBB+ BBB BBB-

Tnh trng

Vng an ton

Vng cnh bo, c th c

20
Ba1 Ba2 Ba3

B1 B2 B3 Caa1 Caa2 Caa3 Ca C

BB+ BB BBB+ B BCCC+ CCC CCCC, D

nguy c v n

Vng nguy him, nguy c v n cao

Ngun: Trn Huy Hong, Qun tr ngn hng thng mi [13]

i vi Moodys xp hng cao nht t Aaa nhng so vi Standard & Poors th cao nht l AAA. Vic xp hng gim dn t Aa (Moodys) v AA (Standard & Poors) sau thp dn phn nh ri ro khng c hon vn cao. Trong chng khon trong 9 loi u c xem nh loi chng khon nn u t cn cc loi chng khon bn di c khuyn co l khng nn u t. Nhng do c mi quan h gia ri ro v li nhun nn tuy vic xp hng thp (ri ro khng hon vn cao) nhng c li nhun cao nn i lc ngn hng chp nhn u t vo cc loi chng khon ny. Tm li, ngn hng nh gi xc sut ri ro ca ngi vay, t nh gi cc khon vay. Vic ny ph thuc vo quy m ca khon vay v chi ph thu thp thng tin. - M hnh im s Z: y l m hnh do E.I.Altman [11] dng cho im tn dng i vi cc doanh nghip vay vn. i lng Z dng lm thc o tng hp phn loi RRTD i vi ngi vay v ph thuc vo: + Tr s cc ch s ti chnh ca ngi vay.

21

+ Tm quan trng ca cc ch s ny trong vic xc nh xc sut v n ca ngi vay trong qu kh. T , Atlman xy dng m hnh im nh sau: Z = 1,2X1 + 1,4X2 + 3,3X3 + 0,6X4 + 1,0X5 Trong , X1 = h s vn lu ng / tng ti sn X2 = h s li cha phn phi/tng ti sn X3 = h s li nhun trc thu v li/tng ti sn X4 = h s gi th trng ca tng vn s hu/gi tr hch ton ca tng n X5 = h s doanh thu/tng ti sn Tr s Z cng cao th ngi vay c xc sut v n cng thp. Vy khi tr s Z thp hoc l mt s m s l cn c xp khch hng vo nhm c nguy c v n cao. Z < 1,81: 1,81 < Z < 3 : Z>3: Khch hng c ri ro cao Khng xc nh c Khch hng khng c kh nng v n.

Theo m hnh cho im Z ca Atlman, bt c cng ty no c im s thp hn 1,81 phi c xp vo nhm c nguy c RRTD cao. M hnh im s Z c k thut o lng tng i n gin. Tuy nhin m hnh ny ch cho php phn loi nhm khch hng vay c ri ro v khng c ri ro. Trong khi , mc RRTD tim nng ca mi khch hng l khc nhau. Ngoi ra, yu t th trng cng khng c xt n, c bit l khi cc iu kin kinh doanh cng nh iu kin th trng ti chnh ang thay i lin tc nh hin nay. V cc nhn t quan trng nhng cng khng c xt n nh: danh ting ca khch hng, mi quan h lu di vi ngn hng, s lm chi m hnh im s Z c nhng hn ch nht nh. - M hnh im s tn dng tiu dng

22

Cc yu t quan trng lin quan n khch hng s dng trong m hnh cho im tn dng tiu dng bao gm: h s tn dng, tui i, trng thi ti sn, s ngi ph thuc, s hu nh, thu nhp, in thoi c nh, s ti khon c nhn, thi giang cng tc. Sau y l nhng hng mc v im thng c s dng cc ngn hng M. Bng 1.2: Cc hng mc xc nh cht lng tn dng STT Cc hng mc xc nh cht lng tn dng Ngh nghip ca ngi vay - Chuyn gia hay ph trch kinh doanh - Cng nhn c kinh nghim (tay ngh cao) 1 - Nhn vin vn phng - Sinh vin - Cng nhn khng c kinh nghim - Cng nhn bn tht nghip Trng thi nh 2 - Nh ring - Nh ring hay cn h - Sng cng bn hay ngi thn Xp hng tn dng - Tt 3 - Trung bnh - Khng c h s - Ti Kinh nghim ngh nghip 4 - Nhiu hn 1 nm - T 1 nm tr xung Thi gian sng ti a ch hin hnh 5 6 - Nhiu hn 1 nm - T 1 nm tr xung in thoi c nh im s 10 8 7 5 4 2 6 4 2 10 5 2 0 5 2 2 1

23

- C - Khng c S ngi sng ph thuc - Khng 7 - Mt - Hai - Ba - Nhiu hn ba Cc ti khon ti cc NH - C ti khon tit kim v pht hnh sc 8 - Ch ti khon tit kim - Ch c ti khon pht hnh sc - Khng c Ngun: Trn Huy Hong, Qun tr ngn hng thng mi [13]

2 0 3 3 4 4 2 4 3 2 0

Khch hng c im s cao nht vi 8 mc tiu nu trn l 43 im, thp nht l 9 im. Gi s ngn hng bit mc 28 im l ranh gii gia khch hng c tn dng tt v khch hng c tn dng xu, t ngn hng hnh thnh khung chnh sch tn dng theo m hnh im nh sau:

Bng 1.3: M hnh im s tn dng tiu dng Tng s im ca khch hng Quyt nh tn dng T 28 im tr xung T chi tn dng 29 30 im Cho vay n 500 USD 31 33 im Cho vay n 1.000 USD 34 36 im Cho vay n 2.500 USD 37 38 im Cho vay n 3.500 USD 39 40 im Cho vay n 5.000 USD 41 43 im Cho vay n 8.000 USD Ngun: Trn Huy Hong, Qun tr ngn hng thng mi [13]

24

M hnh im s tn dng tiu dng mang tnh khch quan hn, khng ty thuc qu nhiu vo kin ch quan ca cn b tn dng, rt ngn thi gian ra quyt nh tn dng. Tuy nhin m hnh khng th t iu chnh mt cch nhanh chng thch ng vi nhng thay i hng ngy ca nn kinh t x hi. Ngoi ra, cc ngn hng cng c th p dng mt s phng php nh gi khc nh CAMELS, PARSER trong vic nh gi khch hng vay. Cc ch s o lng RRTD - Ch s phn nh n qu hn: theo quy nh ti khon 5 iu 2 quyt nh 493/2005/Q-NHNN ngy 22 thng 4 nm 2005 ban hnh quy nh v phn loi n, trch lp v s dng d phng x l RRTD trong hot ng ngn hng ca cc t chc tn dng, th n qu hn c nh ngha khon n m mt phn hoc ton b n gc v/ hoc li qu hn. Tnh hnh n qu hn c phn nh thng qua hai ch tiu: S d NQH T l NQH = Tng d n S khch hng c NQH T l khch hng c NQH = Tng s khch hng c d n

Mi t chc tn dng hot ng ti Vit Nam phi thc hin vic phn loi n, trch lp v s dng d phng x l RRTD trong hot ng ngn hng. Vic phn loi n ca TCTD c tin hnh nh sau: + Nhm 1 (N tiu chun)

25

+ Nhm 2 (N cn ch ) + Nhm 3 (N di tiu chun) + Nhm 4 (N nghi ng) + Nhm 5 (N c kh nng mt vn) T l n xu: n xu l cc khon n thuc cc nhm 3, 4, 5 theo quyt nh 493/2005/Q-NHNN. T l n xu l mt ch tiu quan trng nh gi cht lng tn dng ca cc ngn hng. Tng d n nhm 3,4,5 T l n xu = Tng d n - Ch s phn nh ri ro mt vn

D phng ri ro c trch lp T l d phng RRTD = D n cho k bo co Mt vn xa cho k bo co T l mt vn = D n trung bnh cho k bo co


-

Ch s phn nh kh nng b p ri ro D phng RRTD c trch lp

HS kh nng b p cc khon cho vay b mt

D n b tht thot D phng RRTD c trch lp H s kh nng b p RRTD = N qu hn kh i Hin ti, ngoi tr t l n xu ca t chc tn dng c gii hn nh

26

hn 5% theo 493/2005/Q-NHNN ngy 22 thng 4 nm 2005 v quyt nh 18/2007/Q-NHNN ngy 25 thng 4 nm 2007 sa i mt s iu ca quyt nh 493/2005, cn li cc t l khc nh h s kh nng b p RRTD cha c quy nh php lut c th v gii hn ca cc ch tiu ny nn l bao nhiu l ph hp, v n cn ph thuc vo nhiu yu t nh gi tr ca ti sn m bo n vay. Do , cc ch tiu trn s c so snh gia cc ngn hng vi nhau nh gi chnh xc hn v RRTD ca mt ngn hng. Ni dung qun tr ri ro tn dng theo cc chun mc v thng l quc t 1.2.1. Gii thiu v Basel
1.2.

y ban Basel v gim st nghip v ngn hng l mt y ban bao gm cc chuyn gia gim st hot ng ngn hng c thnh lp bi cc Thng c Ngn hng Trung ng ca nhm G10 vo cui nm 1974, xut pht t sau mt lot cc cuc khng hong v tin t quc t v th trng ngn hng, trong ng ch nht chnh l s sp ca ngn hng Herstatt Ty c lc by gi. Cuc hp u tin ca y ban din ra vo thng 2 nm 1975 v v sau c t chc nh k 3- 4 ln mi nm. Quan im ca y Ban ny l s yu km trong h thng ngn hng ca mt quc gia, d l quc gia pht trin hay ang pht trin, c th e do n s n nh v ti chnh trong c ni b quc gia v trn ton th gii. Nhu cu cn nng cao sc mnh ca h thng ti chnh nht thit phi c nhiu quc gia, nhiu t chc trn th gii ni chung v y ban Basel v Gim st Nghip v ngn hng ni ring c bit quan tm. y ban Basel tham gia hot ng trong nhiu nm qua cho quan im v s mng ny, di c hnh thc trc tip cng nh gin tip thng qua cc mi lin h vi chuyn gia gim st nghip v ngn hng cc quc gia khc nhau trn ton cu.

27

y ban Basel thng xuyn t chc cc cuc tho lun v nhng vn xoay quanh s hp tc quc t gim bt khong cch trong cng tc gim st ngn hng, nng cao cht lng cng tc gim st hot ng ngn hng trn ton th gii. lm c iu ny, y ban Basel c gng tm hiu v thc hin c 3 iu c bn: trao i thng tin v hot ng gim st cp quc gia, ci thin hiu qu k thut gim st hot ng ngn hng quc t v t ra nhng tiu chun gim st ti thiu trong nhng lnh vc m y ban thc s quan tm.
1.2.2.

Phng php nh gi ri ro tn dng theo Basel II Phng php chun Phng php ny gn ging nh phin bn Basel I m hin nay cc ngn hng ang p dng trong quy nh h s ri ro c nh i vi tng khon mc ti sn c nhng trn c s b sung thm vic s dng phn nh gi xp hng tn nhim ca cc t chc c lp hoc xp hng tn nhim ni b. Mt im pht trin tng i quan trng trong phng php ny chnh l vic m rng danh mc cc sn phm phi sinh dng cm c, bo lnh v cho vay ng thi cng a ra mt s quy nh ring i vi cc hot ng ngn hng bn l, cc khon phi i vi doanh nghip quy m va v nh. y ban cho php cc ngn hng c th la chn mt trong hai cch tnh nhu cu vn phng nga ri ro tn dng. Cch th nht l o lng ri ro tn dng bng cch s dng nh gi ca nhng t chc xp hng tn nhim c lp. Cch th hai l cc ngn hng s dng nh gi xp hng tn nhim ni b ca mnh tnh h s ri ro, v trong trng hp ny cc ngn hng mun s dng th cn c s chp thun ca c quan gim st ngn hng (nh thanh tra ngn hng hoc ngn hng trung ng). Phng php IRB nh gi ri ro tn dng

2.1.

2.2.

28

Theo cc iu khon ca hip c Basel II, cc NHTM c chp thun s dng phng php da trn xp hng ni b (IRB approach) nh gi ri ro tn dng. Phng php IRB ny l mt trong nhng nhn t rt mi v c bit ca Basel II, cho php t bn thn cc ngn hng quyt nh v c tnh nhng thnh t trong cng thc tnh ton nhu cu vn ca h. T , h s ri ro hay phn t l vn s quyt nh thng qua s kt hp ca cc yu t u vo nh lng do c ngn hng ln c quan gim st a ra cng nh cc hm s ri ro c ch nh bi c quan gim st. Phng php lun mi ny ph hp cho ngn hng vi nhiu quy m khc nhau, nhiu cu trc doanh nghip khc nhau v danh mc ri ro khc nhau. C s l thuyt ca phng php IRB l da trn m hnh gi nh mt nhn t ri ro (m hnh ASRF) i vi ri ro tn dng. Trong , kh nng khng tr c n vay ca khch hng c th v s khc bit gia gi tr ti sn v gi tr danh ngha ca khon n vay. Gi tr ti sn ca cc doanh nghip s l mt bin thay i theo thi gian, chu mt phn tc ng ca cc bin c ngu nhin. Kh nng v n s xut hin mt khi gi tr ti sn ca ngi i vay qu thp so vi khon n. 1.2.3. Qun tr ri ro tn dng theo cc nguyn tc ca Basel II Bng 1.4: Cc nguyn tc Basel II v qun tr RRTD Nhm Thit lp mi trng ri ro tn dng ph hp Ni dung cc nguyn tc 1: Hi ng qun tr phi c trch nhim ph chun hay xem xt nh k chin lc RRTD v cc chnh sch qun tr ca ngn hng. Chin lc nn phn nh kh nng chu ng ri ro v mc li nhun m ngn hng mong mun nhn c khi cc RRTD xy ra.

29

2: Lnh o ngn hng cp cao phi chu trch nhim thc thi y chin lc RRTD do HQT ph duyt v phi xy dng chnh sch v quy trnh nhn din, o lng, qun l v kim sot RRTD. 3: Ngn hng cn nhn din v qun l RRTD trong mi sn phm v hot ng ca mnh. RRTD nn c a vo quy trnh qun l v kim sot trc khi thc hin v c s chp thun ca HQT. 4: Ngn hng cn hot ng tn dng theo cc tiu chun ph hp vi th trng mc tiu v s hiu bit thu o v khch Hot ng theo hng vay. mt quy trnh 5: Ngn hng cn phi thit lp mt hn mc tn dng tng th cp tn dng cp tng khch hng v cc bn i tc, nhm cc bn c lnh mnh lin quan. 6,7: Ngn hng cn thit lp quy trnh tn dng r rng ph chun tn dng mi cng nh i vic iu chnh, gia hn, ti tr khon tn dng hin thi. 8: Ngn hng phi c h thng theo di, qun l thng xuyn cc danh mc cha ng RRTD khc nhau. 12: Ngn hng phi c h thng theo di tng th thnh phn v cht lng tn dng. 9: Ngn hng phi c h thng kim sot iu kin tng khon Duy vic mc bao gm c xc nh t l d phng v qu d phng. cp tn dng 10: Ngn hng nn xy dng v s dng h thng nh gi ni b qun tr RRTD. H thng nh gi cn ph hp vi bn hiu qu cht, quy m v s a dng trong cc hot ng ca ngn hng. 13: Ngn hng phi xem xt v nh gi nhng thay i quan trng v iu kin kinh t khi nh gi tng khon tn dng, danh mc tn dng. 11: Ngn hng phi c HTTT v cng c phn tch gip ban lnh o o lng RRTD. tr

30

14: Ngn hng phi thit lp mt h thng nh gi c lp, thng xuyn quy trnh qun l RRTD. H thng kim 15: Ngn hng phi m bo rng chc nng ph duyt tn sot ri ro tn dng c qun l thch hp, RRTD mc tng thch vi cc dng tiu chun thn trng v trong gii hn m ngn hng cho php. 16: Ngn hng cn c h thng nhn bit v c th sm x l vi tn dng c vn . 17: Cc gim st vin thc hin vic nh gi mt cch c lp Gim st ri ro cc chin lc, chnh sch, quy trnh v vic tun th ca ngn tn dng hng lin quan n vic cp tn dng v qun tr RRTD.
Ngun: Tc gi tm tt t cc nguyn tc qun tr RRTD ca Basel II [15]

Nh vy trong xy dng m hnh qun l ri ro tn dng, nguyn tc Basel II c mt s im c bn: - Tch b my cp tn dng theo cc b phn tip th, b phn phn tch tn dng v b phn ph duyt tn dng cng nh trch nhim rch ri ca cc b phn tham gia. - Nng cao nng lc ca cn b qun l ri ro tn dng. - Xy dng mt h thng qun l v cp nht thng tin hiu qu duy tr mt qu trnh o lng, theo di tn dng thch hp, p ng yu cu thm nh v qun l ri ro tn dng.
1.3.

Kinh nghim qun tr ri ro tn dng cc nc 1.3.1. Kinh nghim qun tr ri ro tn dng ca M

Cc Ngn hng M nhn mnh vo li ra cho cc khon n xu v trnh vic thu hi n. Vic tt ton khon n xu ch nn xem xt khi l cch cui cng thu hi khon vay c vn , v thu hi c th hiu qu hn thng qua vic tip tc tr n ca mt doanh nghip vn ang hot ng hn l phi tt ton ti sn. V d nh JPMorgan v Bank of America bt u n lc hon cc v tch thu ti sn tr n v n lc lm vic vi cc ch n h vn c th tr tin. Cc bin php ph bin l gim li sut v

31

gim gi tr cc khon chi tr ngi vay tin vn c th tr tin m khng phi bn ti sn th chp. 1.3.2. Kinh nghim qun l n xu ca Trung Quc

Trong 10 nm qua, h thng ngn hng Trung Quc c nhng bc tin vt bc, vt c Ngn hng Th gii v kh nng cho vay. Tuy nhin, bn cnh vic ngn hng Trung Quc ngy cng pht trin v quy m, n xu ca cc ngn hng ny cng ngy mt phnh to. Theo quy nh ca Ngn hng Nhn dn Trung Quc (vi t cch l NHTW), b phn tn dng ca NHTM cn phi c cc quy trnh kim tra trc, trong v sau khi cho vay, kp thi thu thp thng tin phn loi, thit lp v hon chnh h s phn loi, kp thi xut kin ngh kim tra li; chu trch nhim v tnh chn thc, tnh chun xc, tnh hon chnh ca cc d liu phn loi cung cp; tin hnh phn loi s b ti sn theo tiu chun phn loi, xut kin v l do phn loi; nh k bo co cho b phn qun l ri ro nhng thng tin phn loi ca b phn tn dng; cn c vo kt qu phn loi tin hnh qun l cc khon tn dng c s phn bit trong qun l i vi tng khon tn dng, thc hin cc bin php ci tin, loi tr v x l ri ro. - Ngn hng Nhn dn Trung Quc ban hnh Hng dn trch lp d phng tn tht cho vay (s yin fa [2002] nm 98) v Cng vn Zhong yin xian (2005) s 463, yu cu cc NHTM kim tra nh k i vi cc loi ti sn da trn nguyn tc thn trng d kin mt cch hp l cc khon ti sn c kh nng pht sinh tn tht v trch lp d phng gim gi ti sn i vi cc ti sn c kh nng pht sinh tn tht nh d phng tn tht cho vay, ng thi, theo cc khon tn dng c phn thnh 5 nhm: n tiu chun (nhm 1), n cn ch (nhm 2), n di tiu chun (nhm 3),

32

n nghi ng (nhm 4), n c kh nng mt vn (nhm 5), trong n nhm 3, 4, 5 c gi l n xu. Khi phn loi cc khon tn dng, NHTM Trung Quc ch yu da trn c s kh nng tr n v dng tin thun, thin tr tr n, ti sn m bo, trch nhim php lut v thanh ton n vay ca khch hng, tnh hnh qun l tn dng ca ngn hng, Trong phn loi n, cc NHTM Trung Quc ly vic nh gi kh nng tr n ca khch hng l ct li, xem thu nhp kinh doanh bnh thng ca khch hng l ngun vn tr n ch yu, ti sn m bo l ngun vn tr n th yu. i vi khon cho vay mi, ngn hng xem xt lch s giao dch, tnh trng uy tn ca khch hng vi ngn hng khc. Nu khch hng vay l cng ty mi thnh lp th ch yu xem xt lch s giao dch, uy tn ca cc c ng. Lch s tr n ca khch hng c th phn nh tnh trng gia hn, qu hn n vay ca h, y l yu t quan trng cn xem xt khi tin hnh phn loi cc khon tn dng. thc hin x l n xu, Trung Quc thnh lp 04 cng ty qun l ti sn vi vn iu l khong 05 t USD (tng ng 1% tng s n xu ca h thng ngn hng Trung Quc hin nay). y l mt con s rt nh so vi khi lng n xu, do nm 1999, khi mt khi lng n bng 170 t USD c chuyn giao cho cc AMC, m bo ngun vn cn bng vi khi lng n chuyn sang cc AMC phi vay t Ngn hng Nhn dn Trung Hoa (67 t USD) v pht hnh tri phiu (108 t USD). Kt qu n thng 03/2004, cc AMC x l c 63,9 t USD m phn ln l chuyn n thnh vn ch s hu (12,7 t USD). Nh vy s n thu hi ch t c 7,6% tng s n xu c chuyn sang v bng 20% s n c x l. Nu tnh t thi im hot ng n nay tri qua gn 7 nm (thi gian hot ng ca cc AMC ti Trung Quc d tnh l 10 nm) th kt qu m cc AMC mang li l rt hn ch v ngi ta bt u t vn vi vai tr v s tn ti ca cc AMC Trung Quc.

33

Bn cnh khon n chuyn giao cho cc AMC, cc NHTM quc doanh Trung Quc vn cn mt khi lng n xu rt ln (khong 232 t USD) vo cui nm 2003, mc d khi lng n xu ny gim 13 t USD so vi nm 2002. Nhng thc ra, khon n c x l ch yu l vic xo cc khon n khng c kh nng thu hi thng qua s dng d phng ri ro, phn thu c t cc khch hng gn nh khng ng k. Ngoi ra, cc NHTM v AMC ca Trung Quc bn cho cc nh u t nc ngoi khi lng n vi mnh gi (face value) khong 6 t USD, trong City Group chim t trng cao nht vi khi lng mua gn 2,2 t USD. Khi lng n c x l ny l c s Chnh ph Trung Quc cp thm cho 02 ngn hng x l n tt nht Trung Quc l Ngn hng Trung Quc (BOC) v Ngn hng Xy dng Trung Quc (CCB) 45 t USD t ngun d tr ngoi hi. Tm lc chng 1: Lnh vc hot ng ngn hng l mt trong nhng lnh vc quan trng, c nh hng rt ln n s pht trin ca nn kinh t, c bit l trong giai on ang pht trin nh hin nay th s m rng v pht trin lnh vc ngn hng ny l iu cn thit v ng quan tm. Trong Chng 1, tc gi lm r mt s vn nh l lun c bn v tn dng v ri ro tn dng ngn hng, qun tr ri ro tn dng v m hnh qun tr RRTD theo y ban Basel, ng thi, Chng 1 cng nghin cu kinh nghim qun tr RRTD ti M, Trung Quc t rt ra bi hc kinh nghim cho Vit Nam.

34

CHNG 2: THC TRNG NG DNG CC NGUYN TC BASEL VO QUN TR RI RO TN DNG TI EIB


Ngn hng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam l NHTMCP u tin ca Vit Nam, c thnh lp vo ngy 24/05/1989 vi tn gi ban u l Ngn hng Xut Nhp Khu Vit Nam (tn vit tt l EIB). EIB chnh thc i vo hot ng ngy 17/01/1990 vi vn iu l ng k l 50 t ng. Ngoi tr s chnh ti TP HCM, EIB hin c 1 S giao dch, 39 chi nhnh, 142 phng giao dch v 1 im giao dch tri rng khp c nc. c bit, ngn hng thit lp c mt mng li rng ln vi 720 ngn hng i l 65 quc gia trn th gii. Cc hot ng nghip v chnh ca ngn hng: Tit kim tin gi; tn dng, bo lnh; thanh ton quc t - chit khu chng t; dch v ti chnh, du hc; kinh doanh ngoi t, vng; hot ng th; u t ti chnh; cc dch v khc: ngn qu, t vn ti chnh tin t, dch v a c

35

Chin lc pht trin: Mc tiu xy dng EIB tr thnh tp on u t ti chnh a nng, nm trong nhm 5 tp on ti chnh ngn hng hng u ti Vit Nam c phm vi hot ng trong nc v quc t. 2.1. Thc trng hot ng tn dng EIB giai on 2007 - 2010 Cng vi s pht trin v ln mnh ca h thng NHTM ni chung, thi gian qua EIB c nhng bc pht trin vt bc trong vic xm nhp th trng bn l Vit Nam, chuyn t ngn hng c trng v xut nhp khu sang vic a dng ha lnh vc kinh doanh. Th hin r nt nht trong vic d n v huy ng gia tng nhanh hng nm.

Bng 2.1: D n ca cc ngn hng nim yt vt: t ng


NH/Nm EIB STB ACB CTG SHB VCB 2007 18.452 33.708 31.810 2008 21.232 34.317 34.346 D n 2009 38.381 59.600 69.000 2010 62.345 82.484 87.195 QI/2011 66.576 83.181 91.060 Tc tng trng 2008 2009 2010 QI/2011 15,1 62,4 % 80,8% % 6,8% 38,4 1,8% 73,7% % 0,8% 100,9 26,4 8,0% % % 4,4% 18,2 43,5 % 35,1% % 7,4% 49,4 105,2 90,0 % % % 24,8 25,6% % 11,9%

102.191 120.752 163.170 234.205 251.443 4.184 6.252 12.828 24.376

112.793 141.621 176.813 197.931


Ngun: BCTN cc ngn hng nim yt nm 2007 2010; BCTC Qu I/2011 cc ngn hng nim yt [1]

D n EIB tng dn qua cc nm cho thy tnh ng n trong chnh sch tn dng cng nh nhng bc i kho lo trong vic thm nhp su

36

vo th trng tn dng Vit Nam. Ngn hng cung cp vn vo hu ht cc lnh vc ca i sng kinh t: thng mi, nng lm nghip, t vn kinh doanh bt ng sn, nh hng v khch sn, sn xut v gia cng ch bin, Trong nhng thng u nm 2011, d n cc ngn EIB cng nh cc ngn hng c phn tng chm li do yu cu tht cht tn dng ca NHNN nhm t mc tiu gi mc tng d n nm 2011 di 20%. Xt v tc ng tng trng d n nhng nm qua EIB c nhng bc tin ng k, tuy nhin nhn v s tuyt i (xp th 5 trong cc NHTM c so snh) th vn cn km xa so vi s nm thnh lp v pht trin. Thnh lp sm nht, nhng ngoi th mnh vn c l ti tr xut nhp khu, EIB ng qun mt thi gian di trong cng tc pht trin tn dng bn l trong nc. Bn cnh , vic pht trin thng hiu, mng li hot ng cng cha c ch trng ng mc (Hnh 2.1).

Hnh 2.1: S lng im giao dch ca cc ngn hng nim yt


1,200 1,000 800 600 400 200 S im giao dch n 31/12/2010 EIB 183 STB 367 ACB 280 CTG 1,099 SHB 116 VCB 367

Ngun: Tng hp t BCTN cc NHTM[1]

37

Nu nh cc ngn hng khc pht trin mng li tri di c nc th Eib li pht trin cha ng b, tp trung ch yu ti khu vc TP.HCM, c bit mt vi PGD ch cch nhau vi trm mt (PGD K Ha chi nhnh Ha Bnh v PGD Vn Hnh chi nhnh Qun 10). C cu tn dng EIB c nhng nt chnh sau: - Theo loi tin vay: nhm trnh nhng ri ro v bin ng t gi, loi tin ch yu cho vay ca EIB l VN, t l ny lun chim trn 70% trong tng d n cho vay quy i qua cc nm. - Theo k hn vay: Trong giai on 2007 2010, cc khon cho vay ngn hn c t trng cao nht trong danh mc cho vay ca EIB (Bng 2.2). Tuy nhin, t trng ny gim dn qua cc nm v t trng cc khon cho vay di hn c xu hng tng ln, ko theo nhng ri ro trong qu trnh cp cc khon tn dng ny.

Bng 2.2: D n tn dng EIB giai on 2007 -2010 vt: t ng


Ch tiu/nm Theo thi hn vay - Ngn hn - Trung hn - Di hn Theo loi tin vay - VN - Ngoi t & Vng Tng d n 2007 18.452 14.615 2.125 1.712 12.598 5.854 18.452 T l (%) 100% 79% 12% 9% 68% 32% 100% 2008 21.232 16.445 2.308 2.480 15.970 5.262 21.232 T l (%) 100% 77% 11% 12% 75% 25% 100% 2009 38.381 27.393 3.888 7.100 29.762 8.620 38.382 T l (%) 100% 71% 10% 19% 77% 23% 100% 2010 62.345 41.493 7.173 13.680 46.433 15.915 62.345 T l (%) 100% 67% 12% 21% 74% 26% 100%

Ngun: BCTN EIB nm 2007 2010[1]

38

p ng nhu cu ca th trng cng nh pht trin cc sn phm tn dng, EIB a ra ngy cng nhiu cc chng trnh u i, sn phm tn dng trung v di hn p dng cho nhiu i tng khch hng khc nhau nh sn phm an gia hnh phc: thi hn vay 15 nm, n hn 2 nm; an c lc nghip: thi hn vay 25 nm, song song cc hnh thc cho vay thng thng nh tiu dng, b sung vn cng c ko di thi hn hn nhm phc v cc i tng c thu nhp khc nhau cng nh gia tng d n, cnh tranh vi cc ngn hng bn. Bn cnh ri ro v k hn tr n c th gp phi, mt loi ri ro khc l ri ro thanh khon cng cn c EIB cn nhc khi m a s cc khon vay u c c cu theo hnh thc ly ngn nui di, ly ngun vn huy ng ngn hn cho vay trung di hn (Bng 2.3). Ti mt s ngn hng khc hot ng cho vay ny cng din ra kh tng t, lm cho cht lng tn dng ngy cng ng lo ngi. Ri ro thng xy ra nu nh cc khon huy ng v mt k thut s phi hon tr theo yu cu ngi gi tin, c bit trong giai on khng hong th ngi gi tin s rt tin ra nhanh hn vic ngi i vay sn sng tr n. V ri ro ny thng c hiu ng dy chuyn t mt ngn hng sang cc ngn hng ln cn. Do vy, ri ro thanh khon l rt thc t v thng trc trong hot ng kinh doanh ca cc ngn hng. Bng 2.3: T l d n theo thi gian ca cc ngn hng nim yt nm 2007 -QI/2011
Ngn hng EIB STB ACB CTG SHB VCB EIB STB 2007 79% 64% 55% 60% 64% 12% 19% 2008 77% 58% 46% 58% 62% 53% 11% 19% 2009 71% 65% 52% 57% 59% 52% 10% 17% 2010 67% 63% 50% 60% 64% 54% 12% 20% QI/2011 66% 63% 50% 60% 56% 11% 20%

Cho vay ngn hn

Cho vay trung hn

39

Cho vay di hn

ACB CTG SHB VCB EIB STB ACB CTG SHB VCB

21% 14% 27% 9% 21% 24% 26% 9%

21% 14% 25% 12% 12% 25% 34% 28% 13% 35%

15% 14% 31% 13% 18% 18% 23% 29% 11% 35%

23% 12% 22% 12% 22% 17% 27% 28% 14% 35%

22% 12% 11% 23% 18% 28% 29% 33%

Ngun: BCTN cc ngn hng nim yt t 2007 2010; BCTC Qu I/2011 cc ngn hng nim yt [1]

Vi c cu cc khon vay trung di hn tng ln qua cc nm i hi cc ngn hng phi c chnh sch phn b ngun vn, qun l thu hi n tng ng c th hn ch n mc thp nht ri ro gy ra. - Theo i tng khch hng Thi gian qua EIB lun c t l cho vay c nhn thp hn rt nhiu so vi t l cho vay cc t chc kinh t. iu ny chng t EIB cha ch trng tht s vo khu bn l, phn no phn nh c cho l do n qu hn ca EIB m tc gi s trnh by tip theo sau y. Do , vic xc nh t l cho vay theo loi hnh kinh t mc ch l tm hiu nguyn nhn pht sinh ri ro ra bin php qun l c hiu qu. Hnh 2.2: D n vay theo i tng khch hng EIB nm 2010

40
45,000 40,000 35,000 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 5,000 T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 Thi gian

D n (t VN)

Doanh Nghip C Nhn

Ngun: Bo co ni b EIB nm 2010 [2]

Qua Hnh 2.2 cho thy d n vay ca doanh nghip 2010 ca EIB lun cao hn c nhn trong tng thng v duy tr n nh mc cao. iu ny d pht sinh nhng ri ro khi xy ra nhng bt n i vi mi trng kinh doanh ca doanh nghip, c th thi gian va qua khng hong kinh t lm cho mi trng kinh doanh mt tnh n nh, li sut ngn hng lin tc tng lm cho cc doanh nghip kh lng xoay tr. Trong nm 2010 d n cho vay khng c ti sn bo m (bao gm cho vay ti tr xut nhp khu, khch hng cam kt s dng hng ha lu kho, quyn thu n tr n vay, khng bo m bng ti sn chim 7.828 t ng chim 12,56% tng d n vay, tng 3.434 t ng so vi 2009 [2], d n ny tp trung vo cc doanh nghip tp on du kh, tng cng ty lng thc, cc cng ty thuc ngnh in, thy sn. V nhng ri ro c th xy ra khi EIB khng qun l c mc ch s dng vn, c bit i vi cc doanh nghip s dng vn vay t nhiu ngn hng khc nhau; khng qun l st cc khon phi thu, hng lu kho, dng tin thu hi n vay. Mt ri ro khc xy ra cho cc khon cp tn dng ca EIB l ri ro v th trng tiu th, ri ro v bin ng gi nguyn liu, gi bn. Cng trong nm 2010, mt s ngnh c d n tng nhanh nh: xng du tng 933 t ng, ung, thuc l tng 834 t ng; thp tng 779 t

41

ng; dt may tng 948 t ng; go tng 444 t ng; thc n gia sc, gia cm thy sn tng 443 t ng; sn xut, truyn ti in nng tng 115 t ng. cng vi s ng mng trong gia tng d n l nhng ri ro v ti sn m bo: st thp, c ph hay nhng ri ro khi tp trung d n vo cng mt nhm ngnh hay mt vi doanh nghip. Trn thc t, trong nm 2009 2010 gi c ph bin ng bt thng lm nh hng n kt qu kinh doanh ca doanh nghip v hu qu l n qu hn xy ra ti EIB cho cc doanh nghip ny hay khng hong ti chnh lm nh hng n th trng xut khu ca Vit Nam trong c th trng g lm cho cc doanh nghip khng tiu th c hng ha nh hng n kh nng tr n cho EIB [2]. Bng 2.4: C cu d n theo i tng khch hng ti cc ngn hng nim yt nm 2007 -2010 VT; t ng
Loi hnh cho vay Ngn hng EIB STB ACB CTG SHB VCB EIB STB ACB CTG SHB VCB 2007 10.776 17.999 16.621 75.634 2.237 7.676 17.379 15.190 26.557 1.618 2008 14.061 18.636 16.070 92.891 4.621 82.015 7.113 16.373 18.763 27.861 1.599 10.859 2009 27.025 34.766 39.353 128.680 9.658 95.908 11.555 24.891 23.005 34.490 3.072 13.677 2010 40.700 51.609 54.611 188.813 13.721 110.356 21.469 30.876 32.584 45.392 10.487 18.709

Doanh Nghip

C Nhn

Ngun: BCTN cc ngn hng nim yt nm 2007-2010 [1]

Trong hu ht cc ngn hng c nghin cu, d n cho vay doanh nghip lun cao hn cho vay c nhn (c bit Vietinbank v VCB chim

42

hn 80% d n) iu ny cho thy cng tc pht trin th trng bn l cha c cc ngn hng quan tm, u t ng mc. Hot ng bn l nhm hng n khch hng l c nhn v cc doanh nghip c quy m nh, va nhm gia tng d n phc v i sng cng nh hn ch thp nht nhng ri ro lin quan c th xy ra. y chnh l hng i ca cc ngn hng khc trong khu vc v th gii, cc ngn hng Vit Nam ni chung v EIB cn nn trin khai m hnh bn l ny mt cch tht hiu qu nhm gia tng th phn cng nh to ra knh u t vng chc, pht trin thng hiu. 2.2. Thc trng RRTD EIB giai on 2007 - 2010 2.2.1. Tnh hnh n qu hn Song song vi mc tiu tng trng tn dng, EIB lun c nhng bin php kim sot cht lng tn dng nhm hn ch thp nht nhng ri ro c th xy ra. Nm 2008, do nh hng ca khng hong ton cu cng nh tnh hnh chung ca cc NHTM, n qu hn ca EIB mc kh cao (7,9%), trong n xu l 4,9%. y l mt hin tng ng ch trong ton h thng ngn hng, kt qu l EIB c NHNN a vo dng kim sot c bit. Ngoi ra, d n cho vay trn tng ti sn ca EIB khng n nh qua cc nm v mc tng i cao chng t kh nng qun l RRTD ca EIB cha thc s tt.

Bng 2.5: Tnh hnh n qu hn ti EIB nm 2007 -2010


VT: t ng

Ch tiu/Nm Tng ti sn D n cho vay N qu hn NQH/ Tng D n N xu N xu/Tng d n Cho vay/Tng ti sn

2007 33.710 18.452 279 1,51% 162 0,88% 55%

2008 48.248 21.232 1.678 7,9% 1.001 4,71% 44%

2009 65.448 38,381 935 2,44% 704 1,83% 59%

2010 131.110 62.345 1.126 1,81% 885 1,42% 48%

Ngun: BCTN EIB nm 2007 2010 [1]

43

Do p lc tng trng tn dng cng nh cc bin php kim sot cho vay cha ng b, ng cch nn cht lng tn dng EIB nm sau xu hn nm trc. T l ny c gim xung i cht trong nm 2009, 2010 ch yu do d n tng nhanh v phn no cc chnh sch kim sot pht huy tc dng, tuy nhin xt v con s tuyt i l khng nh. Do , trnh nhng tn tht c th xy ra trong qu trnh cp tn dng, EIB cn qun tr tt RRTD khi cp tn dng cho khch hng. Hnh 2.3: Tnh hnh n qu hn EIB nm 2007 QI/2011
7 ,0 0 0 0 VT: t ng 6 ,0 0 0 0 5 ,0 0 0 0 4 ,0 0 0 0 3 ,0 0 0 0 2 ,0 0 0 0 1 ,0 0 0 0 20 07 20 08 20 09 Tg h i ian D n N H Q 21 00 Q 01 I/2 1 9 0 .0 % 8 0 .0 % 7 0 .0 % 6 0 .0 % 5 0 .0 % 4 0 .0 % 3 0 .0 % 2 0 .0 % 1 0 .0 % 0 0 .0 %

Ngun: BCTN EIB nm 2007-2010; BCTC Qu I/2011 EIB [1]

Nm 2008, tnh hnh kinh t th gii v Vit Nam c nhng bin ng ht sc bt li cho th trng ti chnh, c bit l lnh vc ngn hng th lp tc n qu hn ca EIB tng vt (chim 8% tng d n) (Bng 2.6), chng t EIB cha c s phng b kp thi cng nh cng tc cho vay bc l nhiu l hng v khu phn tch v qun l ri ro. n cui 2008 tc tng trng tn dng ca EIB ch l 15% nhng n qu hn li tng 501% (so vi 2007). Trong nhm cc ngn hng nghin cu, nm 2008 NQH ca EIB cao nht, y l nm kinh t Vit Nam v ngnh ngn hng ni ring chu nh hng ln t khng hong kinh t th gii. Cc ngn hng trong nhm, NQH cng tng nhng t l vn mc gii hn NHNN cho php (tr VCB), y l du hi ln cho cng tc tn dng ca hai ngn hng ny. Trc tnh

44

hnh trn EIB tin hnh nhiu bin php kim sot tn dng, x l NQH nh c cu li n, cho vay thm, s dng d phng x l n xu gii quyt NQH. Sang nm 2009, 2010 NQH EIB gim xung di t l cho php ca NHNN, th hin quyt tm thu hi NQH cng nh s thay i dn trong cch qun tr RRTD ca EIB. Bn cnh , ti VCB v SHB th NQH vn kh xu v khng c xu hng chuyn bin tch cc. n 31/12/2010 NQH SHB l 3.8%, VCB l hn 12.7%. Bng 2.6: T l NQH cc ngn hng nim yt
EIB STB ACB CTG SHB VCB 2007 1,5% 0,4% 0,3% 0,0% 0,6% 2008 7,9% 1,0% 2,1% 5,1% 4,6% 7,3% 2009 2,4% 0,8% 0,9% 1,6% 3,2% 8,1% 2010 QI/2011 1,8% 2,0% 0,6% 0,9% 0,6% 0,7% 1,7% 2,1% 3,8% 12,7% 12,8%

Ngun: Tc gi tnh ton t s liu BCTN, BCTC cc ngn hng nim yt 2007 QI/2011 [1]

Bn cnh s thay i v cch phn loi n (VCB theo iu 7) th cc ngn hng cn quan tm hn n cng tc cho vay trnh nhng ri ro xy ra v khi pht sinh s lm nh hng n hnh nh ngn hng cng nh li nhun, cht lng hot ng.

Bng 2.7: C cu n qu hn cc ngn hng nim yt


VT: t ng

N QU HN N qu hn N nhm 2 NH EIB STB ACB CTG 2007 2008 117 52 71 2009 2010 241 30 209 2.400 QI/2011 380 345 315 3.493 2008 479% 148% 461% 677 231 129 104 398 364 3.968 1.660

TC TNG 2009 -66% -19% -9% -58% 2010 4% -71% -43% 45% QI/2011 58% 1.050% 51% 46%

45

SHB VCB EIB STB N nhm 3 ACB CTG SHB VCB EIB STB ACB CTG SHB VCB EIB STB ACB N nhm 5 CTG SHB VCB

166

56

597 19.912 139 58 72 1,084

3.220 %

-66% 162%

3.061 8.033 17.515 48 6 9 406 82 223 847 15 68 13 7 2 46 62 10 50 921 373 57 66 804 57 813 222 69 18 537 4 12 55 35 25 230 51 441 174 167 89 333 149 395 475 180 141 437 158 295 31 65 925 36 1.022 163 60 58 411 39 300 427 352 170 203 265 3.683

746% 1.267 % 2.378 % 233%

-86% -57% -89% -73% 2% -52% -53% 193% 35% -59% 161% -51% 114% 161% 683% -19% 1.217 % -23%

966 % 118 % 436 % -11% 160 % 302 % -29% 132 % -6% -64% -35% 23% -74% -24% -10% 96% 21% -54% 68% 38%

14% -53% 87% 11% 17% 93% 96% 12% 50% 9% 36% 9% -11% 15% 30%

1.970 320 67 87 450 408 464 314 196 263 200% 3.043 449% 338% 843% 2.750 % 383% 11% 80%

N nhm 4

3.468 2.663

-17%

Ngun: BCTN cc ngn hng nim yt 2007 2010; BCTC cc ngn hng nim yt QI/2011 [1]

Bng 2.7 ch ra khng ring EIB m cc ngn hng trong phm vi nghin cu u c n qu hn tng mnh qua cc nm. ACB c n nhm 2 tng 461%, n nhm 3 tng 2.378%, nhm 4 tng 843%, nhm 5 tng 80%, Sacombank cng ng bo ng bi t l n nhm 5 n c kh nng mt vn, lin tc tng t 2008 2010. SHB l ngn hng c t l cc nhm n qu hn thuc loi cao nht trong cc ngn hng trn v c cu chuyn dn sang cc nhm n c kh nng mt vn ca SHB li c xu hng tng dn

46

qua cc nm. Hai ngn hng cn li l Vietinbank v VCB tuy t l n nhm 5 mc trung bnh nhng n qu hn cng dn gia tng thng qua s gia tng ca cc nhm n 2, 3. S dch chuyn n cc nhm trong nm 2009, 2010 chng t EIB cng nh cc ngn hng khc vn cha c li thot cho cng tc qun l v thu hi n sau nhng bin c kinh t xy ra. c bit n nhm 5 n c kh nng mt vn ti EIB li tng ln qua cc nm (nm 2007: 46 t; 2008: 222 t; 2009: 474 t; 2010: 427 t). iu ny s nh hng n hot ng kinh doanh cng nh cht lng tn dng ca ngn hng ang c du hiu sa st. Sang qu I/2011, n qu hn hu ht cc ngn hng u tng vt. Kinh t bin ng tc ng n kh nng kinh doanh ca khch hng lm nh hng trc tip n cht lng tn dng ca ngn hng. Theo cc chuyn gia kinh t [7], tnh hnh kinh t Vit Nam s rt kh khn trong nhng thng cui nm, nn y cng l vn m cc ngn hng quan tm v ngn hng s chu tc ng nhiu nht v mnh nht. 2.2.2. Ri ro mt vn N qu hn cng gia tng lm cho d phng trch lp ngy cng gia tng. y l nhng chi ph d phng cho nhng tht thot c th xy ra.

Hnh 2.4: D phng RRTD EIB 2007 -2010

47
D PHNG RI RO EXIMBANK

800.00 700.00 600.00 T NG 500.00 400.00 300.00 200.00 100.00 2007

2008 NM

2009

2010

Ngun: BCTN EIB nm 2007 2010 [1]

D phng RRTD ca EIB tng nhanh qua cc nm c bit trong nm 2008, ng biu din d phng ri ro thng dc v kt thc st mc 400 t ng, tng hn 4 ln so vi 2007. Sang nm 2009 ngn hng s dng cc bin php qun l ri ro cng nh nh gi, c cu li cc khon vay n ca khch hng nn qu d phng tng i n nh. Tuy nhin, tnh hnh tn dng vn khng tin trin tt trong nm 2010 lm cho EIB s dng nhiu d phng hn nhm chun b i ph vi nhng khon tn tht c th xy ra. Bng 2.9: D phng RRTD ca cc ngn hng nim yt
VT: t ng

2007 EIB STB ACB CTG SHB VCB 74 177 135 1.708 8

2008 376 252 229 2.339 26 4.264

% tng 408% 42% 70% 37% 215% -

2009 402 515 502 2.621 105 4.625

% tng 7% 104% 119% 12% 311% 8%

2010 667 820 717 3.361 280 5.689

% tng 66% 59% 43% 28% 167% 23%

QI/2011 668 988 778 5.343 6,102

Ngun: BCTN cc ngn hng nim yt 2007 2010 [1]

Qua bng 2.9 cho thy d phng RRTD ca cc ngn hng nghin cu u tng qua cc nm, tuy nhin nhn vo con s v t l th EIB v SHB l

48

hai ngn hng c t l trch lp d phng RRTD kh cao so vi cc ngn hng khc. C th, nm 2008 EIB trch d phng RRTD 376 t, tng 408% so vi 2007; SHB tng 215% so vi 2007, nm 2009 li tip tc dn u vi t l tng 311%. ACB v Sacombank cng trch d phng cao trong nm ny, tng hn 100% so vi nm 2008 cho cc khon n chuyn nhm trong nm ny. Tnh hnh tng i kh quan hn trong nm 2010, ring i vi SHB cht lng tn dng vn trong vng nguy him nn t l trch lp d phng vn cn rt cao: 167% so vi nm 2009. Sang qu I/2011, d phng ca hu ht cc ngn hng u tng, iu ny ang gy ra nhng nghi ng v cht lng tn dng ca cc NHTM. Nhng bt n v th trng tc ng kh ln n tnh hnh kinh doanh ca cc doanh nghip, c nhn s dng vn vay ngn hng, d bo mt nm khng nhiu thun li trong kinh doanh ca ngi dn v ngn hng. Ri ro mt vn c phn nh qua t l d phng ri ro tn dng ca cc NHTM t 2007 2010: Bng 2.10: T l d phng RRTD ca cc ngn hng nim yt
NH/nm EIB STB ACB CTG SHB VCB 2007 0,4% 0,5% 0,4% 1,7% 0,2% // 2008 1,8% 0,7% 0,7% 1,9% 0,4% 3,8% 2009 1,0% 0,9% 0,7% 1,6% 0,8% 3,3% 2010 1,1% 1,0% 0,8% 0,0% 1,1% 3,2%

Ngun: BCTN cc ngn hng nim yt nm 2007 2010 [5]

Nu so snh trong khi TMCP ngoi quc doanh (EIB, ACB, STB, SHB) th t l d phng RRTD ca EIB kh cao, cao nht trong khi ny. S trch lp d phng tng mnh qua cc nm lm nh hng kh nhiu n li nhun cng nh cht lng hot ng ca ngn hng. T l d phng gim trong nm 2009, 2010 mt phn do ngn hng lm tt cng tc qun l cht lng tn dng, nhng phn ln l do tc tng trng tn dng kh

49

cao qua hai nm ny, lm v tnh t l d phng RRTD gim xung, trn thc t xt v s tuyt i th con s ny tng kh nhanh, chnh v vy EIB cn ch trng hn trong cng tc qun l cht lng tn dng. 2.2.3. Kh nng b p ri ro Bng 2.11: Kh nng b p RRTD EIB nm 2007 2010
Ch tiu/nm Tng d phng RRTD H s kh nng b p RRTD H s d phng RRTD i vi n nhm 4,5 H s d phng RRTD trn n xu 2007 2008 2009 2010 74 376 402 667 1,61 0,65 0,46 1,69 0,63 0,38 0,85 0,62 0,57 1,56 1,13 0,75

Ngun: S liu tnh ton t BCTN EIB nm 2007 2010 [1]

Qua Bng 2.11 c th thy c kh nng d phng RRTD b p chi nhng tn tht tn dng c xu hng tng qua cc nm. i vi n nhm 5 l nhm n c t chc tn dng nh gi l khng cn kh nng thu hi, mt vn, h s b p tn tht cho nhm ny trong nm 2007, 2008 ln lt l 1.61 ln v 1.69 ln, sang nm 2009 ch cn 0.85 ln n nhm 5, gim gn mt na so vi 2008. Tuy nhin sang nm 2010 h s ny li kh cao: 1.56 ln. T 2007 n 2010 EIB s dng tng cng 176,6 t ng trong tng d phng ri ro b p cho cc khon n khng cn kh nng thu hi. H s d phng RRTD trn tng n nhm 4 cc khon n c t chc tn dng nh gi l kh nng tn tht cao v n nhm 5 c xu hng gim nh qua cc nm 2007, 2008, 2009 t 0.65 ln xung 0.62 ln tc ch b p c khon 62% tng tn tht ca hai nhm n ny. n cui nm 2010 t l ny l 113%. H s b p cho tng nhm n xu c xu hng tng qua cc nm (0.46 ln nm 2007, 0.57 ln nm 2009, 0.75 ln nm 2010) tc l ngn

50

hng c th dng d phng b p c 75% tng RRTD ca ton b n xu. Hnh 2.5: Kh nng b p RRTD ca cc ngn hng nim yt
18.00 16.00 14.00 12.00 10.00 8.00 6.00 4.00 2.00 -

EIB STB ACB CTG SHB VCB 2007 2008 Thi gian 2009 2010

Ngun: Tc gi tnh ton t BCTN 2007 2010 ca cc ngn hng nim yt [1]

Hin ti cha c mt chun mc no cho vic tnh ton cc h s ny nn bao nhiu l tt v n cn ph thuc vo gi tr ca ti sn m bo n vay. Tuy nhin, qua biu nhn thy Vietinbank v ACB l hai ngn hng c kh nng b p cho cc khon RRTD tng i cao hn cc ngn hng khc. iu ny th hin kh nng c th s dng phn d phng RRTD m bo b p cho nhng tn tht do n xu gy nn. 2.2.4. Mt s nguyn nhn ch yu dn n ri ro tn dng 2.2.4.1. Nguyn nhn ch quan - T pha khch hng vay + S dng vn sai mc ch: khch hng dng vn vay kinh doanh thng thng u t bt ng sn, u t chng khon, dng vn vay ngn hn u t trung di hn. Trng hp ny thng xy ra i vi nhng khon vay c c im: Cho vay theo hnh thc hn mc tn dng nhng khng kim sot c mc ch s dng vn ca khch hng (khng kim sot sau cho vay); S tin vay qu ln so vi nhu cu vn lu ng thc s ca khch hng; khch hng c nhiu chi nhnh hoc nh xng

51

xa a bn ca chi nhnh cho vay; Cho vay u t d n khng ph hp vi kh nng ca khch hng, dn ti vic khch hng s dng ngun ngn hn tr n vay trung di hn; khch hng vay ti nhiu t chc tn dng dn n cnh tranh qu mc v khng kim sot c dng tin ca ngi vay; Thi hn cho vay (nht l cho vay vn lu ng) di hn mc cn thit so vi chu k dng tin ca khch hng dn n khch hng s dng ngun tin nhn ri khi cha n hn tr n khch hng. Lin quan n loi ri ro trn, ti EIB chi nhnh X xy ra trng hp khch hng Nguyn Vn A s dng vn vay sai mc ch. Thng 06/2006 ng A dng ti sn m bo ca DNTN B bo lnh cho khon vay 20 t ng ti ngn hng vi mc ch mua t hn vn kinh doanh vi doanh nghip B, tuy nhin ng A dng s tin trn kinh doanh chng khon dn n thua l khng c kh nng tr n ngn hng. Khon n ny hin ti vn cha c gii quyt v ch ti sn hin ang nh c nc ngoi, nhiu kh nng ngn hng s b tht thot chnh t khon vay ny. Hay ti chi nhnh Y thc hin cc giao dch vi cng ty bao b B do Phm Vn C lm Ph ch tch HQT kim Tng Gim c, cng thi im ny C cng l gim c ca hai cng ty khc: Cng ty D v E. Vi chc danh ti 3 cng ty trn, C li dng vic vay vn kinh doanh ca cc ngn hng bng hnh thc tn chp, th chp tr gi cc l hng trong hp ng kinh t. Thng qua s quen bit cng nh nhng k th on tinh vi trong vic mua bn ha n, gi mo ch k, lm hp ng kinh t gi Thng em th chp ngn hng vay tin t ca cc ngn hng: EIB chi nhnh Y xut gn 46 t ng cho vay, VCB Chi nhnh X cng mt trng 9 t ng Ngoi ra, C cn vay tin ca nhiu cng ty, doanh nghip khcTnh n thi im bt gi (thng 8/2008), C la o chim ot gn 90 t ng. + Kh nng qun l kinh doanh km: Khi cc doanh nghip vay tin EIB m rng quy m kinh doanh, a phn l tp trung vn u t vo

52

ti sn vt cht ch t doanh nghip no mnh dn i mi cung cch qun l, u t cho b my gim st kinh doanh, ti chnh, k ton theo ng chun mc. Quy m kinh doanh i lp vi t duy qun l l nguyn nhn dn n s ph sn ca cc phng n kinh doanh y kh thi m l ra n phi thnh cng trn thc t. Bn cnh , s mt cn xng v thng tin vi i tc cng nh hng n kt qu kinh doanh ca cc doanh nghip, t nh hng n kh nng tr n vay cho EIB. Hn na, a s cc khch ca EIB l cc h sn xut kinh doanh theo hnh thc gia nh, vic qun l kinh doanh cha thc s c ch trng, khi pht sinh cc vn nm ngoi tm kim sot thng c x l mt cch khng r rng ch yu da vo mi quan h quen bit m iu ny thng d dn n ri ro khi mi quan h c chiu hng xu. + Tnh hnh ti chnh doanh nghip yu km, thiu minh bch: s sch k ton m cc doanh nghip cung cp cho EIB khi ngh vay vn nhiu khi ch mang tnh cht hnh thc hn l thc cht. Khi cn b tn dng lp cc bn phn tch ti chnh ca doanh nghip da trn s liu do cc doanh nghip cung cp, thng thiu tnh thc t v xc thc (i khi cn ch ng lm gip khch hng). y cng l nguyn nhn v sao EIB cng nh cc ngn hng khc vn lun xem nng phn ti sn th chp nh l ch da cui cng phng chng ri ro tn dng. S thiu trung thc ca khch hng th hin trong bo co ti chnh, bo co kt qu hot ng sn xut kinh doanh, y l vn phc tp i hi ngn hng phi thu thp cc thng tin, nm k kh nng ti chnh v nh gi chc chn hiu qu ca d n hoc phng n vay vn, thc t ti EIB tnh trng ny din ra rt ph bin. - Nguyn nhn t pha ngn hng Cc nguyn nhn dn n RRTD ti EIB thi gian qua l do Chnh sch, quy trnh cho vay cha cht ch, cng tc qun tr tn dng cha hu

53

hiu, cha ch trng phn tch khch hng, xp loi RRTD tnh ton iu kin cho vay v kh nng tr n. Bn cnh , vic khng chp hnh tt cc nguyn tc tn dng, cng tc gim st vic thc hin ng quy trnh cho vay cha c ch trng ng mc cng lm gia tng RRTD. C th nh sau: + Chnh sch tn dng: thi gian qua, chnh sch tn dng ca EIB thay i lin tc, mt phn cng do s thay i chnh sch chung ca Chnh ph v NHNN, mt phn cng do hn ch v mt kin thc ca nhn vin hng dn nghip v. Mt s hng dn cha thc s cht ch, cha c th, gy kh khn trong cng tc thc hin. Bn cnh , cc hng dn ca cc Khi, Phng ban i khi mu thun nhau, lc pht sinh th li khng bit thc hin theo hng dn ca Khi no cho ng. Trong khi , a s cc cng vn ban hnh li khng ghi c th tn v s in thoi ca nhn vin gii p thc mc, ph trch chnh. Sau khi ban hnh chnh sch tn dng theo quyt nh 742/2008/EIBQ-TG ngy 11/07/2008, lin tip sau c nhng vn bn sa i, b sung, iu chnh tip theo nh quyt nh 943/2008/EIB-Q-TG ngy 05/08/2008, 1133/2008/EIB-Q-TG ngy 09/10/2008, 1324/2008/EIBQ-TG ngy 14/11/2008, cc quyt nh trn nhm iu chnh nhng nguyn tc trong chnh sch tn dng gy ra s kh khn trong vic thay i, chnh sa cc chng trnh cho vay, sn phm tn dng, hn na hot ng ca cc Khi ti Hi s li kh khc nhau nh Khi KHCN, Khi KHDN chu nh hng t Khi Gim st Hot ng, Phng Qun l RRTDnn i khi pht sinh nhng mu thun m nhn vin thc hin khng bit nh th no l ng, l ph hp. Ti EIB thng xy ra trng hp vn bn tn dng ban hnh iu chnh, h tr cho cng tc tn dng nhng li v tnh v hiu ha cc vn bn ca cc b phn khc, gy nn s kh hiu, ch tc trong cng vic. C th sau khi ban hnh ph lc 100 ngy 15/06/2011 cho cc chi nhnh v vic

54

giao thm quyn pht quyt cho Gim c, trong Gim c khng c thm quyn gii quyt vic cho vay tn chp (bao gm cho vay CBNV v pht hnh th tn dng), tuy nhin theo quyt nh 946 ca Phng Qun l Th th Gim c chi nhnh li l ngi ph duyt cui cng cho nhng loi hnh cho vay ny. Chnh nhng s chng cho ny lm cho cng tc gii quyt h s vay ti cc chi nhnh b chm tr, gy nh hng n cng tc tn dng v vic phc v khch hng ca EIB. + Cha tun th quy trnh cho vay: Quy trnh tn dng c ban hnh, hng dn c th, chi tit cc bc thc hin, nhim v ca tng nhn vin, Tuy nhin, vic gim st thc hin ng quy trnh tn dng c ra thc s cha c ch trng lm. Nguyn nhn ca vn ny mt phn cng do mt s n v cha c thc hin chuyn i m hnh mi, cc chc danh thng c kim nhim nn kh phn nh rch ri cng vic v trch nhim ca nhn vin; mt phn cng do hn ch ca h thng CNTT, Thm vo , do p lc gia tng d n dn n vic nhiu khon tn dng c cp kh vi vng, chy theo yu cu ca khch hng m thiu i s phn tch, thm nh tn dng k lng. Vic cp tn dng mang tnh cm tnh, nng v ti sn m bo m khng da vo qu trnh thu thp thng tin, phn tch v x l thiu thn trng. Qu trnh gim st sau cho vay cn tin hnh lng lo, qua loa, chiu l. Lin quan n vn trn ti chi nhnh Z ca EIB xy ra trng hp cho khch hng Trn Vn B vay 2.000 lng vng nhng vo thi im gii ngn khch hng li khng c ti sn m bo v cha thc hin cng chng h s theo quy nh. Sau khi gii ngn xong, khch hng mang vng sang mt ngn hng khc tr n v ly ti sn tr cho EIB, y l mt vic lm rt ri ro v kh nng tht thot hon ton c th xy ra. Ngoi ra, nhiu chi nhnh cng tin hnh u t tn dng ra ngoi a bn hot ng nn vic kim tra tnh hnh kinh doanh, nng lc ti chnh,

55

tnh trung thc trong vic s dng vn vay, kim sot dng tin ca khch hng khng m bo. Tt c nhng iu lm hn ch kh nng phng nga RRTD. + Hot ng kim tra ni b cn yu: Kim tra ni b c im mnh hn thanh tra NHNN tnh thi gian v n nhanh chng, kp thi ngay khi va pht sinh vn v tnh su st ca ngi kim tra vin, do vic kim tra c thc hin thng xuyn song song vi cng vic kinh doanh. Trong thi gian trc y, cng vic kim tra ni b ca EIB hu nh ch tn ti trn hnh thc. Nhn thc c tm quan trng ca cng tc kim tra, kim sot ni b, hin nay ti EIB, tuy c ch trng hn, nhng b my t chc cha thc s hon chnh, trnh nghip v ca nhn vin cha p ng c nhu cu, v li thiu tnh c lp trong cng tc kim tra, gim st ca b phn ht sc quan trng ny ti chi nhnh/phng giao dch. Cc nhn vin thuc b phn ny a phn c tuyn dng ni b t cc phng, ban khc hoc tip nhn cc nhn vin c vn t cc phng thuyn chuyn cng tc sang v c o to li phc v cng tc kim ton nn cht lng cha cao. + Thiu gim st v qun l sau cho vay: y cng l c im chung ca cc ngn hng trong nc, thng c thi quen tp trung nhiu cng sc cho vic thm nh trc khi cho vay m li lng qu trnh kim tra, kim sot ng vn sau khi cho vay. Khi ngn hng cho vay th khon cho vay cn phi c qun l mt cch ch ng m bo s c hon tr. Theo di n l mt trong nhng trch nhim quan trng nht ca cn b tn dng ni ring v ca ngn hng ni chung. Vic theo di hot ng ca khch hng vay nhm tun th cc iu khon ra trong hp ng tn dng gia khch hng v ngn hng nhm tm ra nhng c hi kinh doanh mi v m rng c hi kinh doanh. Tuy nhin trong thi gian qua EIB cha thc hin tt cng tc ny. iu ny mt phn do yu t tm l ngi gy phin h

56

cho khch hng ca cn b tn dng, mt phn do h thng thng tin qun l phc v kinh doanh ti cc doanh nghip qu lc hu, khng cung cp c kp thi, y cc thng tin m EIB yu cu. Tr li cu chuyn ca Phm Vn B, EIB rt ra c bi hc v cng tc thm nh khch hng qua nhng hp ng giy, ch cn c vo nhng hp ng, ha n bn hng l tin tng gii ngn cho doanh nghip m cha kim tra ngun gc hng ha cng nh vic kinh doanh thc s ca doanh nghip. + B tr cn b thiu o c v trnh chuyn mn nghip v lm cng tc tn dng: o c ca cn b l mt trong cc yu t ti quan trng gii quyt vn hn ch RRTD. Vi tc tng trng tn dng kh mnh ti EIB trong thi gian va qua, p ng c nhu cu nhn s, cng tc tuyn dng ca EIB c phn ni lng so vi nhng nm trc. T , trnh nghip v ca nhn vin cng c phn gim st. Vic thng tin qu nhanh ca nhn vin, trong khi cng tc o to cha p ng kp thi cng gy nn nhng l hng v kin thc cho nhng nhn vin ny, dn n vic tim n rt nhiu ri ro trong qu trnh cp tn dng ni ring v trong hot ng ngn hng ni chung. Lin quan n nguyn tc trn, ti EIB Chi nhnh Qun A TP.HCM xy ra v vic cn b tn dng, cn b thm nh gi trong qu trnh thm nh ti sn th chp ca Cng ty B khng tun th quy trnh nghip v, xc nh sai v tr dn n xc nh sai ti sn m bo, sau khi nh gi li ti sn ca khch hng khng m bo n (cng ty vay 5 t ng, tr gi ti sn bo m khi cho vay l 10,04 t ng, sau khi nh gi li l 819 triu ng. Ngoi ra, mt s chi nhnh EIB cng th hin s yu km trong cng tc iu hnh, bung lng qun l xy ra tnh trng cho vay o n, b phn tn dng cho cc khch hng vay tin, ti cc cng ty Gia

57

Tin, Nam Phong, Minh Chu, DNTN Trng Thnh dn n pht sinh n qu hn, c kh nng gy tn tht cho EIB. 2.2.4.2. Nguyn nhn khch quan - Ri ro do mi trng kinh t khng n nh Trc cuc khng hong tn dng quc t, nhiu ngn hng trn th gii cng b cc khon n xu v thua l, m khi u l nhng gnh nng n kh i ca h thng tn dng lin quan n th trng bt ng sn phi sinh ca M. Nn kinh t Vit Nam l nn kinh t m, xu hng hi nhp kinh t th gii v khu vc l hin nhin, do trc nhng bin ng ca th trng th gii, nn kinh t Vit Nam s khng trnh khi b nh hng. Thi gian va qua d n cc t chc tn dng ti Vit Nam tng trng kh cao qua cc nm, c bit l khi NHTMCP hin chim 55,98% tng d n ton h thng. Hnh 2.6: D n Khi NHTMCP nm 2007 - QI/2011
1,400,000 1,200,000 D n (t ng) 1,000,000 800,000 600,000 400,000 200,000 2007 2008 2009 Thi gian 2010 03/2011 1.4 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 Tc tng D n Khi NHTMCP Tc tng

Ngun: Tng hp t cc thng tin hot ng v ngn hng ca NHNN [3]

Kt thc nm 2009, d n ca khi NHTMCP t 560.565 t ng, tng 66% so vi 2008, nm 2010 d n ca khi t 1.209.583 t ng, tng 116% so vi nm 2009. Tc nhn thc y tng trng tn dng trong thi gian qua phi k n l chnh sch tin t ni lng ca NHNN Vit Nam

58

trong nm 2009, mt b phn trong chnh sch kch thch kinh t ca chnh ph nhm thc y nhu cu tn dng v h tr tng trng kinh t. Mt vn ng quan tm qua vic tng trng tn dng trn l k hn v lnh vc cho vay. Trong nhng nm gn y, cho vay trung di hn (ch yu k hn trn 2 nm v phn ln lnh vc bt ng sn) h thng ngn hng Vit Nam thng l 40% d n; tuy nhin ngun vn huy ng trung v di hn ca h thng ch chim di 20% vn huy ng. C bit c mt s TCTD s dng n 69%, 89%, 99% thm ch 100% vn huy ng ngn hn cho vay trung di hn. Mt s nguy him na l cc TCTD mo him dng vn ngn hn vi mt t trng ln u t ti chnh. Nh vy, gia ngun vay v cho vay c s mt cn i ln v k hn, nh hng n kh nng qun l ri ro ca cc NHTM [10]. Do , trc cuc khng hong ny, h thng ngn hng Vit Nam cng t nhiu b nh hng. th trng bt ng sn v chng khon Vit nam ang trong tnh cnh kh khn, kh nng cc khon n u t vo hai th trng kh c th thu hi, gi nh t v chng khon st gim nghim trng, vic mua bn din ra kh khn hn, cc khch hng s khng c ngun tr n, ng thi t l ti sn m bo khng m bo cho d n cn li, lm cho hng lot cc nguy c tim n ca ri ro tn dng xut hin. - Ri ro do qu trnh t do ha ti chnh, hi nhp quc t Qu trnh t do ho ti chnh v hi nhp quc t c th lm cho n xu ngy cng gia tng khi to ra mt mi trng cnh tranh gay gt, khc lit, khin nhng khch hng thng xuyn ca ngn hng phi i mt vi nguy c thua l v quy lut chn lc khc nghit ca th trng. Ti Vit Nam hin ang c 39 TCTD trong nc, trn 33 ngn hng lin doanh v nc ngoi, 13 TCTD khc, y l s cnh tranh gay gt cho cc ngn hng c h thng qun l yu km gp phi nguy c ri ro n xu tng ln bi hu ht

59

cc khch hng c tim lc ti chnh ln s b cc ngn hng nc ngoi thu ht [3]. - Ri ro do trn lan hng nhp lu Khi tnh ton phng n vay vn ti EIB, khch hng hoch nh gi u vo v gi sn phm u ra theo cc knh gi chnh thc trn th trng. Nhng khi cc doanh nghip khc s dng hng nhp liu u vo l hng nhp lu vi chi ph thp hn s gim c gi thnh v cnh tranh vi cc doanh nghip vay vn. Lm cho hng ha sn xut ra khng bn c v c gi thnh cao, nh hng n kh nng tr n EIB. n c nh cc khch hng vay vn sn xut v ch bin m cao su Ty Ninh. M cao su nhp lu t Campuchia thng c gi thnh thp nn cc doanh nghip thu mua hng nhp lu ny s c li th hn v gi thnh sn xut, do s cnh tranh trc tip vi cc doanh nghip vay vn EIB thu mua m cao su trong nc. Mt s doanh nghip khc vay vn EIB nhp khu kinh doanh hng kim kh in my nh cng b nh hng bi hng kim kh in my nhp lu vi gi r hn. Cc doanh nghip vay vn kinh doanh cc mt hng khc nh : gch men, ng ct, vi vc, qun o, m phm, u b nh hng bi hng nhp lu [2]. - Cc yu t v mi trng php l: + Nhiu kh trong p dng thi hnh lut php: Lut v cc vn bn c lin quan ca Vit Nam khng ng b, v cn nhiu kh, c th l vic quy nh Ngn hng thng mi c quyn x l ti sn m bo n vay khi khch hng khng tr c n, tuy nhin thc hin c iu ny th rt kh v tn nhiu thi gian. Hn na, trn thc t, cc ngn hng thng mi khng lm c iu ny v ngn hng l mt t chc kinh t, khng phi l c quan quyn lc Nh nc nn khng c chc nng cng ch, nu c th cng ch a ra To n x l qua con ng t

60

tng, dn n thi gian thu hi c n l kh lu, tn nhiu chi ph cng nh nhn lc. + Vn cha c hiu qu trong vic thanh tra, kim tra, gim st ca Ngn hng Nh nc: M hnh t chc ca thanh tra ngn hng cn nhiu bt cp, cha hiu qu, hot ng thanh tra gim st thng ch ti ch l ch yu, cn th ng theo kiu x l nhng vic pht sinh, t c kh nng ngn chn v phng nga ri ro. V th c nhng sai phm ca cc ngn hng thng mi khng c thanh tra ngn hng Nh nc cnh bo sm, c bin php ngn chn t u, n khi hu qu nng n xy ra ri mi can thip. +H thng thng tin qun l cn yu km: Cch y 10 nm, Vit Nam b nh gi l c mi trng thng tin km minh bch v thiu ngun d liu thng tin [3]. n nay mi trng thng tin c ci thin, cc c quan thng tin sau mt thi gian hot ng trong nn kinh t th trng thu thp v lu tr c nhng thng tin ti thiu cn thit. Mt vi c quan thng tin ang hot ng Vit Nam nh Trung tm Thng tin doanh nghip ca B K hoch v u t, Trung tm Thng tin ca Tng cc Thng k, Trung tm ng k ti sn th chp ca B t php, cc Trung tm Thng tin Tn dng ngn hng (CIC). Trong , knh cung cp thng tin v tnh hnh hot ng tn dng tt nht Vit Nam hin nay chnh l trung tm thng tin tn dng ngn hng (CIC) ca ngn hng Nh nc. CIC hot ng c hn mt thp nin, cung cp kp thi v tnh hnh tn dng nhng vn cn nhiu hn ch v yu km. Thng tin thiu cp nht, cung cp n iu, cha ng tin cy tuyt i. Vit Nam vn cn hn ch trong khu qun l thng tin, cung cp thng tin minh bch, do s l thch thc cho h thng ngn hng trong vic m rng v kim sot tn dng. Nu cc ngn hng cnh tranh bng cch c

61

gng chy theo thnh tch, tng trng tn dng trong iu kin mi trng thng tin bt i xng th khng trnh khi nguy c n xu gia tng. 2.3. Thc trng qun tr ri ro tn dng ti EIB giai on 2007 2010 Hu ht cc nguyn tc ca Basel II v qun l RRTD u c EIB ng dng v c th hin trong nhng vn bn, quy ch v quy nh c lin quan ca ngn hng. Phn tch trong phn ny s cho thy mc ng dng cc nguyn tc ny vo vic qun l RRTD ti EIB nh th no. 2.3.1. Mi trng ri ro tn dng Vic kim sot v qun l RRTD ti EIB c thc hin tp trung bi HTD, Ban chnh sch v qun l tn dng vi s tham gia ca HQT v Ban TG (EIB ban hnh quyt nh 182/2009/EIB/Q ngy 17/08/2009). Theo kho st, khng ch ring EIB m cc ngn hng rt quan tm n vn RRTD thng qua vic thnh lp cc b phn h tr, quyt nh tn dng, phn tch u vo ca cng tc tn dng. Tuy nhin, khi c nhng thay i v mt chnh sch, iu khon tn dng cng nh cng tc ph duyt tn dng,vic tp hun cho cc cn b tn dng cha c coi trng cng phn no nh hng n hot ng cng nh tnh khch quan trong qu trnh cp tn dng. Bn cnh vic kim sot v qun l RRTD, cc ngn hng dn nhn din, phn tch cc ri ro hin hu v tim n trong tng sn phm. T cc lnh vc cho vay truyn thng n hin i nh: vay sn xut kinh doanh, chng khon, bt ng sn, th tn dng u c cc ngn hng xy dng quy trnh xt duyt cp tn dng, kim sot r rng bi cc Phng/Ban nghip v thch hp. Qua nhiu ln xy dng m hnh, chnh sch tn dng tng thi k, hin ti EIB ang p dng quy nh 471/2010/EIB/Q-HQT trong ton h thng chi phi hot ng tn dng ca ngn hng. Cng vi

62

vic phn loi cc sn phm tn dng t truyn thng n hin i, cc sn phm lin quan n th ni a v th quc t, EIB cng xy dng song song quy trnh xt duyt cp tn dng, kim sot r rng bi cc phng/ban nghip v thch hp. Lin quan n vn RRTD trong cc sn phm tn dng EIB u c nhng hng dn c th, r rng cng nh cnh bo nhng ri ro v s xy ra trong qu trnh p dng (hai qu/ln) trong qu trnh thc thi chnh sch tn dng, ngn hng thng xuyn t chc nhng lp tp hun cho trng/ph phng ban ti Hi s, chi nhnh cng nh cc Gim c, Trng phng giao dch v cc cn b tn dng v nhng ch trng, nh hng pht trin tn dng cng nh chi tit c im tng sn phm cho tng thi k khc nhau. Trn thc t, trong thi gian gn y (t u nm 2010), EIB mi bt u ch trng nhiu n cht lng tn dng qua vic thnh lp cc b phn h tr, quyt nh tn dng, phn tch u vo ca cng tc tn dng. S bt cp trong vic thng xuyn sa i cc chnh sch, iu khon tn dng cng nh s chng cho trong cng tc ph duyt tn dng, gy nh hng n hot ng tn dng cng nh tnh khch quan trong qu trnh cp tn dng. 2.3.2. Qu trnh cp tn dng Ph duyt tn dng Ngoi cc tiu ch c bn nh iu kin vay vn, i tng vay vn c quy nh trong quyt nh s 1627/2001/Q-NHNN ngy 31/12/2001 ca Thng c NHNN ban hnh quy nh cho vay ca cc t chc tn dng ti iu 7, 9, HQT ban hnh cc tiu chun cp tn dng chi tit cho tng thi k. Cc tiu chun khch hng c quy nh ti EIB nh sau: - Tiu chun khch hng

63

Khch hng c EIB nh gi, xp hng theo cc tiu ch ti chnh v phi ti chnh v c xp thnh 10 hng t AAA n D (ph lc 3). Mi hng u c quy nh r v mc ri ro cng nh kh nng v thin ch tr n ca khch hng. ng vi mi nhm khch hng, EIB xy dng chnh sch cp tn dng ph hp, c th theo cc yu cu v vn, ti sn m bo tin vay. Trong , nhm khch hng t hng AAA A c xc nh l nhm khch hng tim nng cn chm sc tt v cn c u tin v mt s iu kin cp tn dng nh mc vn tham gia cho phng n, ti sn m bo ch cn duy tr mc ti thiu hoc xt theo dng tn chp. Cc khch hng hng BBB c cp tn dng theo nhng iu kin tt, ring i vi khch hng c xp hng BB th c xem xt cp tn dng vi mt s gii hn v s tin cho vay v yu cu m bo tin vay khc khe. - Tiu chun ti sn m bo Bn cnh cc tiu chun trn, EIB cng a ra cc tiu chun v ti sn m bo cho cc khon tn dng. Cc tiu chun v ti sn m bo c quy nh c th, cc ti sn m bo tn dng c nh gi theo ba tiu ch: loi ti sn m bo, gi tr ti sn m bo trn d n v gim gi tr ca ti sn m bo. kt qu l ti sn m bo c xp vo 3 hng A, B, C tng ng vi mc nh gi l mnh, trung bnh, yu. Cc t l ti sn m bo lun kt hp cht ch vi kt qu nh gi v phn loi khch hng xc nh mc cho vay i vi tng khon vay ca khch hng. Trn thc t, khi nh gi khch hng vay cng nh ti sn m bo EIB hu nh b qua cc tiu chun trn, nhng tiu chun vn ch tn ti bng quy nh, vic phn tch cc tiu ch ti chnh v phi ti chnh nh gi khch hng khng c thc hin hoc thc hin rt s si. y l

64

im lc hu ca EIB so vi qu trnh pht trin cng nh s cnh tranh ca cc ngn hng khc. Cn b tn dng v ngi quyt nh cp tn dng ch ch yu da vo cm tnh qua cc ln tip xc vi khch hng cng nh phng n vay vn m khch hng cung cp, ti sn m bo iu kin vay l ng cp tn dng ngay. S lng lo ny gp phn lm cho vic cp tn dng tr nn qu d dng, nhanh chng. i vi cc nhn vin tr, thiu kinh nghim trong vic nhn nhn, nh gi khch hng hay i vi nhng khch hng c la o th vic lm trn s a n vic n qu hn l tt yu. Ti cc ngn hng khc: ACB, VCB, CTG, STB cc tiu chun khch hng, tiu chun ti sn m bo c thc hin kh nghim tc thng qua h thng xp hng tn dng ni b. Trn c s nhng thng tin thu thp t thc t, qua tip xc khch hng, qua CIC, qua cc knh khc, cn b tn dng ng dng h thng xp hng tn dng ni b nh gi khch hng thuc hng no v quyt nh cp tn dng ra sao theo nhng tiu ch c nh gi. y l cng c hiu qu trong cng tc thm nh v ra quyt nh cho vay m hin EIB cha tip cn c p dng cho vic cung cp tn dng ti ngn hng. Qua kho st cc ngn hng u thc hin vic thu thp thng tin khch hng trc khi xem xt cp tn dng, tuy nhin vn cn s mt cn xng trong vic thu thp thng tin do li ca ngn hng hoc khch hng c tnh la o nn ti cc ngn hng Vit Nam v su ngn hng trn vn thng xy ra vic cho vay sai mc ch dn n n qu hn, mt kh nng thu hi vn. Hn mc tn dng khch hng v nhm khch hng Theo quyt nh s 1627/2001/Q-NHNN ngy 31/12/2001 ca Thng c NHNN ban hnh v quy ch cho vay ca cc t chc tn dng ti iu

65

12,18 v 20 v Quyt nh 03/2008/Q-NHNN ngy 01/02/2008, Thng t 13/2010 ngy 20/05/2010 c b sung bi thng t 22/2011/TT-NHNN ngy 30/08/2011, Thng t 19/2010/TT-NHNN ngy 27/09/2010 c quy nh r mt s gii hn tn dng m cc NHTM cn phi thc hin. Cn c theo cc quy nh trn, EIB a vic tun th vo chnh sch tn dng ti ngn hng. C th ti iu 13 ca chnh sch tn dng EIB quy nh r: - Tng mc d n cp tn dng i vi mt khch hng khng c vt qu 15% vn t c ca Eximbank. - Tng mc d n cp tn dng i vi mt nhm khch hng hoc mt khch hng v ngi c lin quan khng c vt qu 25% vn t c ca EIB. - Trong trng hp nhu cu vn ca khch hng v ngi c lin quan vt qu gii hn cp tn dng trn th EIB cp tn dng hp vn, y thc cho vay theo quy nh ca EIB v ca NHNN v tng cc khon vay ny khng c vt qu 4 ln vn t c ca EIB. - EIB khng cho vay khng c ti sn m bo u t, kinh doanh chng khon. - Tng d n cho vay v chit khu giy t c gi i vi tt c khch hng nhm u t, kinh doanh chng khon khng vt qu 20% vn iu l ca EIB. Ngoi ra, chnh sch tn dng ni b EIB cng quy nh r nhng trng hp khng cp tn dng, nhng trng hp phi c Hi s quyt nh cp tn dng v nhng trng hp gii hn cp tn dng nhm gp phn gim thiu RRTD. C th kt lun rng EIB tun th kh tt cc nguyn tc trong ni dung ny, gip cng tc qun tr ri ro c c s a ra cc nh gi ca mnh v ri ro danh mc cng nh ri ro ca cc khon tn dng n l.

66

Khng ring EIB, cc ngn hng c kho st cng thc hin theo ng cc quy nh ca NHNN ban hnh. Chnh sch tn dng ca cc ngn hng quy nh r gii hn cp tn dng tng khch hng cng nh nhng iu khon chi phi hot ng tn dng theo tng cc giai on khc nhau. Ngoi ra, cc ngn hng cng c nhng quy nh c th hn p dng cho nhng chi nhnh c c th ring sao cho ph hp vi t im hot ng kinh doanh v tun th nhng quy nh ca NHNN.
2.2.3.

Quy trnh ph duyt tn dng, iu

chnh, gia hn tn dng HQT EIB sm ban hnh quy trnh nghip v tn dng i vi c nhn v doanh nghip, v tin hnh nh gi sa i cho ph hp vi tnh hnh thc t v nhu cu qun tr ca ngn hng. C th cc bc trong quy trnh tn dng EIB nh sau: Bc (1) nhn vin tn dng tip nhn yu cu vay vn t pha khch hng, kt hp vi t chc thm nh (phng thm nh gi/ t thm nh gi chi nhnh, hi s hoc cng ty thm nh gi) tin hnh nh gi ti sn m bo khon vay, bc (2) b phn tn dng kt hp vi lnh o b phn tn dng thm nh, phn tch h s vay ca khch hng. H s vay hon tt s c xt duyt thng qua cc cp c thm quyn ph duyt tn dng (trng phng giao dch/gim c chi nhnh, hoc HTD chu trch nhim ph duyt khon vay bc (3)). Nu t chi khon vay, EIB s thng bo bng vn bn cho khch hng l do t chi, nu ng khon vay, b phn cng chng s tin hnh cng chng cc hp ng th chp, ng k giao dch m bo v b sung cc th tc cn thit trc khi gii ngn cho khch hng (bc 4). Bc (5) trong quy trnh tn dng l sau khi gii ngn cc b phn kim tra sau gii ngn kt hp vi cn b tn dng lm h s khch hng s thc hin kim tra s dng vn, n c khch hng tr n ng hn v thanh l hp ng khi ht hn.

67

Vic c cu li thi hn tr n, iu chnh k hn tr n, gia hn n vay ti EIB c thc hin theo quyt nh 463/2008/EIB/Q-HQT ngy 26/12/2008 ca HQT EIB, nhm to iu kin thun li cho khch hng c th tr n gc, li vay ng hn c c cu li. Vic c cu n c p dng cho nhng khch hng khng c kh nng tr n ng k hn n gc, li vn vay trong phm vi thi hn cho vay tha thun trong HTD v EIB nh gi l c kh nng tr n trong cc k hn tip theo hoc khch hng khng c kh nng tr ht n gc, li vn vay v c EIB nh gi l c kh nng tr n trong mt khong thi gian nht nh sau thi hn cho vay. Thi gian qua ti EIB mt s chi nhnh cng tun th tt quy trnh trn, tuy nhin ti mt s chi nhnh v nhng l do nh ch tiu tng d n, v mi quan h vi khch hng c nhng vic lm tri li vi nhng quy nh m EIB a ra, gy hu qu nghim trng: cn b thm nh gi nh TSB da trn nhu cu vay vn ca khch m xem xt gi tr thc ca ti sn, mt s gam c chi nhnh gii quyt cho khch hng gii ngn trc ri mi lm th tc, h s sau Vic nh gi h vay ti EIB cn nng tnh th cng v mang nhiu cm tnh, chnh v vy nhiu h s gii quyt mt cch rp khun, qua loa b qua nhiu yu t c th nh hng ln n khon cp tn dng m cc cn b tn dng ngn hng i khi cng khng nm r Cng nh EIB, cc ngn hng trong nhm nghin cu u tun th cc quy trnh tn dng do ngn hng ra, tuy nhin khi p dng vo cng tc cho vay t nhiu xut hin nhng quy trnh ngc. Do p lc gia tng d n, tng trng lm cho cc n v thm nh tn dng n gin ha, lc b bt cc cng on trong quy trnh tn dng lm xut hin nhiu ri ro. 2.3.3. nh gi vic duy tr quy trnh qun l, o lng gim st tn dng

68

2.3.3.1. Theo di, qun l tn dng Qun l cc khon tn dng cp ti EIB thng qua cc b phn: + B phn tn dng (Phng Tn dng, T tn dng) ti n v; + B phn khch hng (Phng KHDN, Phng KHCN, ) ti n v; + Phng qun l ri ro tn dng; phng kim tra, kim sot ni b; + Cc b phn khc do HQT, TG quy nh theo thm quyn. Thc t ti EIB cng nh nhm cc ngn hng nghin cu vic theo di qun l tn dng c thc hin ch yu ti n v cp tn dng. B phn tn dng c trch nhim n c thu hi n ng hn, cng nh nh gi khch hng v thc hin cc bo co cho cc b phn c lin quan: phng qun l RRTD, hay cc b phn khc c ch nh bo co. Phng qun l RRTD, cc b phn kim tra, kim sot ni n ch thc hin kim tra nh k hoc theo yu cu ca HQT, TG khi xut hin nhng khon vay c vn . Ti Hi s chnh cc ngn hng u xy dng m hnh qun l ri ro tn dng tp trung t Hi s n cc chi nhnh. Tuy nhin, thc t p dng ti chi nhnh th n tr nn khc i, do nh hng ca cng tc nhn s, s chng cho, kim nhim nhiu chc danh ca cng mt cn b tn dng lm nh hng nhiu n tnh khch quan khi ph duyt h s tn dng. a phn cc chi nhnh ngn hng p dng m hnh qun l ri ro tn dng phn tn, theo khng c s tch bch gia chc nng qun l ri ro, kinh doanh, tc nghip. Theo , phng tn dng ca ngn hng thc hin y 3 chc nng v chu trch nhim i vi mi khu chun b cho mt khon vay. y chnh l vn quan trng m cc ngn hng nn quan tm hon thin m hnh trong thi gian ti. 2.3.3.2. Kim tra, gim st hot ng tn dng

69

Vic kim tra, gim st hot ng tn dng ti EIB c thc hin nh sau: - Kim tra, gim st qu trnh thm nh Ty tng loi cho vay, i tng khch hng v iu kin thc t m cn b thm nh la chn phng php thch hp, m bo nhng ni dung sau: + T cch php nhn, nng lc hnh vi dn s ca khch hng v tnh php l ca h s vay vn; + Mc ch s dung vn, nh gi tnh kh thi, hiu qu ca d n, phng n vay cng nh kh nng tr n ca khch hng. + D kin cc ri ro c th xy ra; + nh gi ti sn m bo tin vay; + Cc thng tin khch c lin quan n khch hng: lch s quan h tn dng, uy tn, nhn thn, ni lm vic, a v x hi Cn b thm nh cp tn dng phi m bo tt c thng tin trn bo co thm nh, t trnh thm nh l trung thc v phi chu trch nhim kim tra, thm nh mt cch cn trng, chnh xc. - Kim tra, gim st qu trnh xt duyt cho vay Vic xt duyt cp tn dng c thc hin c lp vi vic thm nh v theo quy nh hin hnh ca EIB. - Kim tra, gim st ti sn m bo c tin hnh t qu trnh nh gi, thm nh n khi tt ton hp ng tn dng. trong qu trnh kim tra, gim st nu c s thay i v ti sn m bo th ngi thc hin kim tra, gim st c trch nhim bo co vi ngi qun l hoc ngi c thm quyn gii quyt. - Kim tra, gim st thng qua vic gii ngn khon vay Kim tra gim st thng qua chng t chng minh mc ch s dng vn. Hin ti, EIB gii ngn tin mt i vi cc khon vay c nhn v yu

70

cu gii ngn chuyn khon i vi cc doanh nghip nhm hn ch vic s dng tin mt cng nh m bo ng mc ch s dng vn ca cc cng ty ny. Ban u vic gii ngn ny cng lm cho doanh nghip lng tng trong vic thanh ton tin mua hng ha tuy nhin cng tc gii ngn cng kh linh ng lm cho doanh nghip yn tm hn v ng h cch lm ny ca ngn hng. Tuy nhin, c mt s t trng hp v ngn hng vn phi gii ngn tin mt nn c khch hng v nhn vin ngn hng li dng im ny thc hin vic rt vn nhm kinh doanh vi nhng mc ch v thi gian khng ph hp. - Kim tra, gim st qu trnh s dng vn vay sau khi gii ngn: Theo iu 20, quyt nh 471 ca EIB phi kim tra vic s dng vn vay nh k t nht 03 thng 1 ln (i vi khch hng doanh nghip c d n vay, bo lnh ngn hn) hoc 06 thng 01 ln (i vi khch hng c nhn hoc khch hng doanh nghip c d n vay, bo lnh trung di hn), nh gi li gi tr ti sn m bo t nht 01 thng mt ln (i vi ti sn bo m l hng ha, nguyn, nhin liu) hoc 06 thng mt ln (i vi ti sn bo m l ng sn, my mc thit b) hoc 12 thng mt ln (i vi ti sn bo m l bt ng sn). Tuy nhin vic lm ny ch c thc hin khi c yu cu hoc phc v cng tc kim tra ca ngn hng l ch yu, hu ht u khng quan tm n vic s dng tin ca khch hng sau vay c ng mc ch khng. Chnh iu ny nh hng ln n cht lng tn dng thi gian qua: Cng ty Y th chp hng ha l bng n vay vn, nhng do khng kim tra hng ha thng xuyn nn cng ty bn ht l hng m EIB khng hay bit, hay trng hp Nguyn Vn A vay vn mc ch l mua bt ng sn nhng li dng tin vo vic kinh doanh chng khon dn n thua l khng c kh nng tr n ngn hng.

71

Khng ch ring EIB, cc ngn hng c kho st cho thy vic kim tra, gim st cho vay cng cha tun th nghim tc dn n khch hng li dng la o gy tht thot cho ngn hng. Va qua, nm ngn hng trn a bn thnh ph Cn Th cho cng ty An Khang vay s tin khong 305 t ng. Doanh nghip mt kh nng chi tr, cc nh bng phi "ginh nhau" kho hng rng l ti sn th chp ca con n ny trong thng 9 va qua l mt in hnh cho trng hp ny [8]. 2.3.3.3. Trch lp v s dng qu d phng RRTD EIB thc hin vic phn loi n theo iu 6 ca quyt nh s 493/2005/Q-NHNN, quyt nh 18/2007/Q-NHNN v theo chnh sch phn loi n v trch lp d phng RRTD ca Ngn hng. Ngy 31/05/2007, EIB ban hnh quyt nh s 145/EIB-HQT/07 hng dn phn loi n, trch lp v s dng d phng x l RRTD. Mc d d phng cho nhng tn tht c th xy ra, nhng khi c nhng khon n pht sinh kh nng chm tr, chuyn nhm th EIB lun tin hnh nhng bin php tch cc thu hi n tt nht thng qua nhng bin php nh cho vay thm, c cu li n, gia hn Nhng bin php trn gp phn duy tr s n nh trong cht lng tn dng cng nh h tr nhng khch hng tht s tt trong nhng lc kh khn. Bi l rng vic x l ti sn m bo khng phi d v s dng d phng ch l bin php cui cng khi nhng n lc trc khng kh thi. Hin ti cch phn loi n ti cc ngn hng tn ti nhiu bt cp. n nay ch c ba ngn hng trn c nc p dng vic phn loi n theo iu 7 quyt nh 493: VCB, BIDV v Agribank, cc ngn hng cn li p dng iu 6 ca quyt nh ny phn loi n ti ngn hng mnh. Nguyn nhn chnh t ngn hng thc hin theo iu 7 ca Quyt nh ny l lo s tng t l n xu. n c nh vi VCB vic iu chnh ny (p dng t thng 4/2010) khin t l n xu ca ngn hng c th s tng t 2,47% trong nm

72

2009 ln 3,5% vo nm 2010. i cng vi l yu cu tng trch lp d phng. y cng l mt nguyn nhn chnh khin ch tiu li nhun trc thu nm 2010 ca ngn hng ny gim so vi s thc hin trong nm 2009 (4.500 t ng so vi 5.004 t ng). Bn cnh , cn c mt nguyn nhn khc khin cc ngn hng thch p dng iu 6 hn l iu 7 ca Quyt nh 493 bi nu lm theo iu 7 h s phi tn nhiu chi ph hn cho cc khon trch lp d phng ri ro, c bit vi cc nhm n 3, 4 v 5, dn n ch tiu li nhun st gim. Theo quy nh ca NHNN, vi cc nhm n ny, NHTM s phi trch lp mt khon d phng c th tng ng ln lt l 20%, 50% v 100%. Tuy nhin, theo cc chuyn gia th d c phi gim li nhun cng cn p dng cch phn loi n mi ny bi n i km vi vic xy dng v p dng h thng xp hng tn dng ni b. y l mt cng c qun tr tn dng tin tin, thng dng cc ngn hng trn th gii [13]. Ngoi ra, theo mt s ngn hng, vic xy dng mt h thng xp hng tn dng ni b mi khng n gin vi hng lot cc ch tiu ti chnh v phi ti chnh, khc bit vi cch phn loi c hon ton da trn d liu khon n ti thi im nh gi vn ch yu da vo thi gian qu hn v s ln c cu ca khon n. Hn na c NHNN thng qua chnh sch d phng ri ro mi, h thng xp hng tn dng ni b mi ca mi ngn hng phi c p dng th nghim ti thiu mt nm v phi ph hp vi hot ng kinh doanh, i tng khch hng cng nh tnh cht ri ro ca khon n ca t chc tn dng TCTD. Tuy nhin vic cc t chc tn dng t xy dng h thng xp hng tn dng ni b theo mt phng php ring to nn s khng thng nht trong vic qun l cht lng tn dng, phn loi n, trch lp v s dng d phng x l ri ro. 2.3.3.4. Xy dng v s dng h thng nh gi ni b

73

Hin ti EIB xy dng quy trnh hng dn xp hng tn dng ni b p dng cho khch hng c nhn v doanh nghip ti ngn hng. Vic xy dng h thng xp hng tn dng ni b ny nhm mc ch:
-

H tr vic ra quyt nh cp tn dng: xc nh hn mc tn dng,

thi hn, mc li sut, bin php bo m tin vay, ph duyt hay khng ph duyt;
-

Gim st v nh gi khch hng tn dng khi khon ang cn d

n; Xp hng tn nhim khch hng cho php EIB lng trc nhng du hiu cho thy khon vay ang c cht lng xu i v a nhng bin php i ph kp thi. Xt trn gc qun l ton danh mc tn dng h thng chm im tn dng ni b v xp hng tn nhim khch hng cn nhm mc ch: - Pht trin chin lc marketing nhm hng ti cc khch hng c t ri ro hn; - c lng c mc vn cho vay c kh nng khng thu hi c trch lp d phng tn tht tn dng. Trn thc t, h thng nh gi ni b vn cha c p dng ti EIB, vic phn tch, nh gi khch hng ch yu da theo nhng hnh mu c sn m cha ch trng n nhng tiu ch ti chnh v phi ti chnh nhng tiu ch quyt nh n kh nng tr n ca khch hng trong tng lai. Cc tiu ch EIB thng a ra khi nh gi khch hng l: c ti sn m bo; c thu nhp tr n; c phng n kinh doanh ph hp; khng c n qu hn ti cc TCTD khc, y l nhng tiu ch quan trng. EIB ch dng li cc phng php nh gi khch hng, nh gi ri ro tn dng thng qua phng php 6C, phng php CAMELS (i vi khch hng doanh nghip), phng php PARSER: c im c nhn ca ngi vay (personal

74

characteristics of the borrower), nhu cu v mc ch s dng (Amount required and why), kh nng hon tr (Repayment Capacity), m bo tin vay (Security), kinh nghim cng tc, kinh doanh (Experience), hon tr n vay (Return from the loan) (p dng i vi c nhn). Hin ti SHB cng l ngn hng nh gi khch hng nh EIB ang p dng. Cch nh gi ny khng cn ph hp trong tnh hnh hin nay, n mang tnh ch quan v thng to ra nhiu ri ro cho ngn hng. iu ny phn nh qua cht lng tn dng khng tt ti EIB v SHB. Trong khi , cc ngn hng khc ln lc p dng thnh cng h thng nh ga ni b mt cch hiu qu nh gi khch hng nhm hn ch thp nht nhng khon ri ro trong qu trnh cp tn dng cho khch hng. VCB p dng cho khch hng doanh nghip vo nm 2003, c nhn vo u 2007; Chu ng dng nm u nm 2008; Sacombank ng dng 2005 v ang tip tc hon thin; Vietinbank nm 2004. Bng nhng thng tin thu thp c, cn b tn dng s s dng h thng xp hng ni b xp hng, nh gi khch hng vay thuc vo hng no theo nhng tiu ch c quy nh trc khi thc hin nhng bc tip theo ca qu trnh cp tn dng cho khch hng. H thng ny c cc ngn hng nh gi hiu qu thng qua vic xc nh mc ri ro chnh xc hn, nng cao cht lng qun l tn dngth hin qua cc ch s v n qu hn ca cc ngn hng c phn tch. Tuy nhin, y cng ch l cng c h tr nn chu nh hng nhiu ca qu trnh thu thp thng tin, cch nhp s liu ca cn b tn dng. Cc ngn hng xut hin nhng quy trnh ngc nh: xc nh ng cho khch hng vay ri mi tm nhng thng tin tht c li nhp vo h thng nhm chm im khch hng thuc loi tt; cn b tn dng thng s dng bo co ni b ca khch hng t lp chm im thay cho cc bo co np cho c quan thu nn tnh chnh xc khng cao; hay do tnh ca cn b

75

tn dng khi s dng cc s liu trong bo co ca khch hng b hn ch nn vic chm im cha chnh xcy l vn cc ngn hng cn quan tm gii quyt nng cao hn na cht lng tn dng. 2.3.3.5. Xy dng h thng thng tin theo di, phn tch ri ro tn dng m bo nguyn tc ny, EIB v cc ngn hng khc i hi phi c h thng thng tin qun l o lng, theo di, phn tch v bo co RRTD. C h thng ng dng li core banking t nm 2003, EIB khng ngng hon thin, hin i ha chng trnh giao dch, kt ni trc tuyn online ton h thng. S hin i trong cng ngh thng tin gp phn quan trng vo vic qun l ri ro hot ng cng nh mang li cho khch hng dch v tt hn. Tuy nhin, bn cnh vic s hu cng ngh hin i EIB cng cn ch trng n ngun nhn lc, v i ng nhn vin hin nay vn cha c o to nhng k nng chuyn nghip p dng hiu qu cng nh vn hnh nhanh chng cc phn mm ny. Trong cc ngn hng c so snh hu ht u c trang b nhng phn mn hin i, tin tin nht phc v cho nhm nng cao nng lc cnh tranh v gp phn qun tr ri ro hot ng mt cch tt nht. SHB s dng phm mm Smartbank, ACB trc tuyn ha cc giao dch thng qua h qun tr nghip v ngn hng bn l (TCBS-The Complete Banking Solution), Sacombank hon tt vic nng cp h thng ngn hng li (core banking) T24 hin i t phin bn R5 ln R8, Ring v bo co RRTD cho HQT, BG cng c EIB cng nh cc ngn hng khc tun th: hng thng Phng QLRRTD kt hp vi khi CNTT chun b cc bo co v cc ch s ti chnh v cc t l an ton theo quy nh ca NHNN v trnh Ban Tng gim c xt duyt thng qua. 2.3.4. nh gi h thng kim sot RRTD

76

2.3.4.1. Thit lp h thng nh gi c lp quy trnh qun l RRTD H thng kim tra, gim st, nh gi c lp tnh hiu qu ca quy trnh qun l RRTD c EIB quan tm c bit. HQT ra cc quy nh c th v phn cp t chc thc hin cng tc ny cc cp chi nhnh v Hi s. Ngn hng cng thit lp c quy trnh, ni dung, cng c tin hnh nh gi cng nh cc yu cu v trnh , phm cht o c, kinh nghim ca nhng thnh vin tham gia vo qu trnh ny. Ban kim sot thc hin ni b thc hin kim tra, nh gi c lp theo nh k qu, nm hoc t xut theo yu cu ca TG hoc khi nhn thy cn thit theo ni dung v trnh t c quy nh. Cc kt qu sau khi kim tra, gim st, nh gi c lp cng nh cc xut x l i vi nhng ri ro tim n m cha c cc n v qun l mt cch y v hp l th lun c bo co kp thi cho cc lnh o v trc tip bo co cho TG v HQT. Trong cng tc qun l RRTD, phng Qun l RRTD c thnh lp trc thuc khi Gim st Hot ng ca EIB, c nhng nhim v sau: + Xy dng, hon thin v duy tr chng trnh xp hng tn dng: phng php xp hng tn dng, m hnh xp hng tn dng, cc ch tiu nh gi khch hng, hon thin s tay xp hng tn dng. + Tham mu cho Tng gim c trong vic xy dng chnh sch qun l danh mc theo tng thi k. khuyn ngh v gii hn tn dng i vi mt khch hng, mt nhm khch hng; gii hn RRTD theo chi nhnh; ngnh ngh kinh t; sn phm tn dng; theo ti sn m bo; theo khu vc a l + Thc hin nh gi cht lng tn dng ca h thng cng nh phi hp vi cc phng/ban a ra nhng cnh bo v cc ri ro trong hot ng tn dng.

77

+ Tng hp cc thng tin th trng c nh hng n RRTD ca ngn hng, d bo nhng ri ro c th xy ra v mc nh hng n kt qu hot ng ca EIB. Trong thi gian qua, hot ng ca phng qun l RRTD t c nhng kt qu nht nh tuy nhin vn th hin nhiu bt cp. Hin ti ch c phng qun l RRTD trc thuc Hi s chu trch nhim kim tra, nh gi cng tc tn dng ton h thng nn khng mang tnh kp thi v c th. Vic kim tra c thc hin trong mt khon thi gian nht nh v gii hn phm vi kim tra nn phn no nh hng n vic qun l sau vay ca EIB. Phn kim tra ch tp trung vo mt s khon vay ln hoc mt s ngnh ngh nht nh nn d dng b qua nhng khon ri ro tim n trong cng tc tn dng. Bn cnh EIB, cc ngn hng khc u thit lp h thng kim tra, gim st, nh gi c lp tnh hiu qu ca quy trnh qun l RRTD. Phng Qun l RRTD ti cc ngn hng c nhim v tham mu, xy dng chnh sch chnh sch qun l RRTD theo tng thi k. Tuy nhin, quy trnh qun l RRTD ch c xem l c khim khuyt khi xut hin du hiu n qu hn ti cc chi nhnh, PGD no trong ngn hng. Chi nhnh X thuc EIB, thnh lp c hn 1 nm nhng d n t gn 1.200 t ng, c xp vo loi chi nhnh tr, c tim nng pht trin, nhng vi thng sau n qu hn (c nguy c chuyn thnh n xu ton b) ln n gn 500 t ng. n y, ngn hng mi tha nhn quy trnh qun l tn dng cha cht ch, pht sinh nhiu ri ro[3]. 2.3.4.2. Chc nng ph duyt tn dng EIB xy dng cc nguyn tc phn cp thm quyn ph duyt tn dng cng nh t chc thc hin vic phn cp v quy nh trnh nhim ca tng thnh vin t HQT, TG, HTD cho n cc Gim c, Ph Gim c chi nhnh, Trng PGD.

78

Ty theo quy m cng nh phn cp cht lng hot ng ca tng chi nhnh, phng giao dch m Phng qun l RRTD s tham mu cho TG trong vic giao hn mc pht quyt cho tng chi nhnh (ph lc 1,2). Chi nhnh loi c bit, chi nhnh cp 1 (cc chi nhnh c nh gi l c cht lng hot ng tt, li nhun cao) c cp thm quyn t quyt cao hn cc chi nhnh cn li (cp 2, cp 3). Trong trng hp vt thm quyn, cc chi nhnh phi trnh v Ban tn dng Hi s quyt nh. Hn mc pht quyt ca cc PGD s b chi phi bi mt s quyt nh ca hi s v s nh gi nng lc ca gim c chi nhnh, SGD i vi trng phng giao dch. Hin nay, ti EIB trng phng giao dch c quyt nh cp tn dng ti a n 02 t ng ty vo nng lc cng nh quy m ca tng phng giao dch. Vic quy nh hn mc c th ny gp phn lm gim bt ri ro v tng tnh cnh tranh gia cc chi nhnh. Lin quan n vn thm quyn ca PGD, cc chi nhnh vi quan im thn trng thng gim hn mc phn quyt ca PGD thp hn 2 t VN v thc hin hu kim i vi tng khon vay ngay sau khi gii ngn. Cch lm ny phn no trnh c ri ro nhng li rt hn ch kh nng pht trin ca PGD. Bn cnh , khi th trng c nhng bin ng hoc mt s thng tin lin quan n vic chun b iu chnh cc chnh sch cho vay ca NHNN th cc chi nhnh lp tc thu hp phm vi hot ng cng nh hn ch ti a hot ng tn dng ti cc PGD, y l vn khng nn v ngn hng ang t nh mt mnh trong vic gia tng th phn bn l mt vn c EIB rt ch trng hin nay. 2.3.4.3. Nhn bit RRTD v x l n xu Vic nhn bit cc khon n c vn ti EIB v cc ngn hng hin nay ch yu da vo kh nng tr n ca khch hng l chnh. Tuy nhin, cch thc kim sot sau khi gii ngn hin nay cha tht s hiu qu. Kim tra s dng vn qua loa, chiu l l cch m cc ngn hng ang tin hnh.

79

Cc nhn vin khng thng xuyn lin h vi khch hng nn khng nm c tnh hnh s dng vn vay nh th no, c ng mc ch hay khng. Cc nhn vin ch ch n iu kin vay vn ban u m cha nh gi c ht li th lu di ca khch hng ny l g v liu h c th tn ti trn thng trng hay khng khi xut hin nhng yu t khng thun li. Khi khch hng c nh gi l gp vn trong vic tr n, b phn qun l h s, qun l n s trc tip nh gi tnh hnh ti chnh cng nh kh nng vt qua kh khn ca h v quyt nh xem s tip tc ti tr hoc gin n, gim li, hoc cng khch hng ch ng thanh l hp ng trc hn trnh ri ro nhiu hn cho ngn hng v khch hng. Khi n xu xy ra, cc ngn hng tin hnh x l thng qua cng ty mua bn n (Vietinbank thnh lp nm 2000, Sacombank, VCB thnh lp nm 2002, ACB 2004, SHB nm 2008, EIB nm 2010), thc cht l chuyn n thnh vn ch s hu. 2.3.5. nh gi vai tr ca gim st vin c lp Theo quyt nh 589/2010/EIB/Q-BKS ngy 02/12/010 th Ban Kim sot ni b, Phng kim tra ni b phi lp cc bo co nh k hng thng, qu, nm cho HQT trong nu nhng nhn xt nh gi v tnh hiu qu ca h thng cc cng c, phng php qun tr ri ro ca ngn hng v nhng kin ngh iu chnh nu nhn thy cn thit. iu ny gp phn lm cho cht lng cng tc qun tr ri ro tn dng ngy cng c ch trng, nng cao. Cng nh EIB, cc ngn hng khc cng xy dng h thng kim sot ni b vi nhng quy trnh c th cho vic kim tra, gim st, nh gi hot ng qun l RRTD. Tuy nhin, cc ngn hng ch dng li khu kim tra nh k hoc theo yu cu ca Ban Gim c khi thy c du hiu bt thng xy ra ti mt chi nhnh no m cha c nhng m hnh giam st c th cc khon cp tn dng.

80

Vietinbank c b my kim tra kim sot ni b c thit lp t tr s chnh n cc chi nhnh trong ton h thng. B my ny chu trch nhim thng xuyn kim tra, gim st tan din cc hot ng ca ngn hng nhm pht hin v ngn chn kp thi cc hnh vi gian ln v sai st, a ra cc khuyn ngh hon thin c ch, chnh sch quy trnh nghip v m bo hot ng kinh doanh ca ngn hng tun th php lut, an ton, hiu qu. Ti ACB, Ban Kim sot ni b c chnh thc thnh lp ngy 13/03/1996, nay i tn l Ban Kim tra Kim sot ni b. Nhim v ca Ban l kim tra, gim st tnh hnh hot ng ca cc n v thuc h thng ngn hng v s tun th php lut, cc quy nh php l ca ngnh ngn hng v cc quy ch, th l, quy trnh nghip v ca ACB. Qua , Ban kim tra kim sot ni b nh gi cht lng iu hnh v hot ng ca tng n v, tham mu cho Ban iu hnh, cng nh xut khc phc yu km, phng ri ro, nu c. Sacombank hp nht B phn kim ton ni b v Phng kim tra kim sot ca ni b thnh kim ton ni b k t ngy 21/09/2009. Hot ng kim tra, kim ton s c qun l v iu phi bi mt c quan duy nht l Ban kim sot v c thc hin bi kim tan ni b chuyn nghip di s theo di, h tr v gim st ca y Ban kim ton trc thuc HQT. Phng php thc hin kim ton ni b l phng php nh hng theo ri ro, u tin tp trung ngun lc kim ton cc n v, b phn trc thuc ng thi khng ngng nghin cu ci tin quy ch, tng cng cc cht kim sot trong quy trnh tc nghip c nh gi c mc ri ro cao, nhm gim thiu cc kh nng gy tht thot ti sn, nh hng n uy tn v hot ng ca ngn hng. SHB thc hin kim ton ni b theo phng php nh hng ri ro, thng xuyn thc hin gim st, nh gi cp ri ro i vi tng lnh

81

vc, nghip v, tng chi nhnh, cng ty trc thuc. Vic nh gi mc ri ro c chia thnh 3 cp: cao trung bnh thp. Kt qu nh gi ri ro lm cn c xy dng k hoch kim ton v u tin tp trung ngun lc thc hin kim ton cc lnh vc, chi nhnh, cng ty trc thuc c cp ri ro cao. Nhn chung, cc ngn hng xy dng h thng kim sot ni b vi nhng quy trnh c th cho vic kim tra, gim st, nh gi hot ng qun l RRTD. Tuy nhin, cc ngn hng ch dng li khu kim tra nh k hoc theo yu cu ca Ban Gim c khi thy c du hiu bt thng xy ra ti mt chi nhnh no m cha c nhng m hnh giam st c th cc khon cp tn dng.

82

Tm lc chng 2: Qua vic phn tch thc trng phn trn, ta thy vi cch thc qun l RRTD ti EIB xut hin nhiu du hiu lc hu, cha theo kp vi nhng chun mc quc t m hin mt s ngn hng khc ang p dng. S hn ch v mt h thng thng tin, cng ngh my tnh, nhn s lm cho EIB cha c c nh hng r rng trong vic nng cao cht lng tn dng. L mt trong nhng ngn hng thng mi hng u ti Vit Nam, nhng vic p dng nhng chun mc qun l RRTD hin i, khoa hc li cha c quan tm ng mc. Chnh s bt cp, lng lo ny l tc nhn ln nh hng n cht lng tn dng ti ngn hng thi gian qua. Trn c s phn tch, nh gi nhng mt t c v nhng mt cha t c trong qun l RRTD, t ra nhng gii php nhm hon thin qun l RRTD ti EIB.

83

CHNG 3: GII PHP NNG CAO CHT LNG QUN L RRTD TI EIB THEO BASEL
3.1. nh hng pht trin hot ng tn dng ca EIB trong thi gian ti Hot ng cho vay lun tim n ri ro nhng ngn hng khng th chi b ri ro, tc l khng cho vay, m ch c th tm cch hot ng tn dng tr nn an ton hn v hn ch ri ro mc thp nht thng qua nng cao cht lng qun tr ri ro tn dng. Do vy, cng tc tn dng ti EIB trong thi gian ti cn phi p ng c cc mc tiu sau [2]: - Gim thiu ri ro tn dng trn c s nng cao cht lng tn dng nhng m bo tng trng theo chnh sch v nh hng tn dng ra. - Phn tn ri ro trong danh mc u t tn dng theo nh hng la chn nhng ngnh ngh, lnh vc v nhm khch hng c kh nng pht trin v t hiu qu; khng u t qu mnh, u t theo phong tro vo mt nhm ngnh hng/khch hng cho d ngnh ngh/khch hng ang c s tng trng v pht trin mnh m nhng c kh nng bo ha hoc cung vt cu trong tng lai. - Tng kh nng phng nga ri ro tn dng trong hot ng ca EIB thng qua nng cao cht lng thm nh v tng cng kim sot, gim st lin tc, ton din v kp thi trong qu trnh cp tn dng. - Xy dng c ch x l n xu uyn chuyn, hiu qu, m bo gi c s hp tc ca khch hng trong qu trnh x l n xu, gim tn tht do ri ro tn dng gy ra. - Nng cao hiu qu hot ng kinh doanh v hng n cc chun mc quc t trong qun tr ri ro tn dng. 3.2. Gii php gim thiu ri ro tn dng ti EIB 3.2.1. Gii php cho EIB 3.2.1.1. Xy dng chnh sch tn dng hiu qu

84

Xy dng chnh sch tn dng trn c s mc tiu ca EIB ng thi phi ph hp vi iu kin kinh t x hi c th ca tng a bn ca tng chi nhnh, m bo cn bng gia mc tiu ti a ha li nhun v gim thiu ri ro, m bo kh nng tng trng trn c s nng cao cht lng tn dng v bo m an ton. Chnh sch ny cn c cng b rng ri cho cn b nhn vin, hng dn r rng, c th l c s cn b nhn vin hot ng trong lnh vc tn dng thc hin c nh hng v ch ng trong hot ng tc nghip. Chnh sch tn dng phi m bo s qun l thng nht trn quan im tng th. h hp vi tnh cht c th ca a bn u t ca Chi nhnh, pht huy c nhng th mnh ca a phng v c gii php hn ch trong u t tn dng i vi nhng lnh vc, ngnh ngh khng c li th trong cnh tranh trong kinh doanh. Chnh sch tn dng phi p ng c cc yu cu v hiu qu kinh doanh, gia tng th phn ca EIB, cn bng gia mc tiu ti a ha li nhun v gim thiu ri ro, m bo kh nng tng trng tn dng v u t an ton trong phm vi t l n xu chp nhn c. ng thi chnh sch ny phi pht huy c nng lc v li th so snh ca EIB so vi cc ngn hng thng mi khc trong c nc. Trn c s iu kin kinh t x hi Vit Nam v s pht trin gn y, chnh sch tn dng c th ca EIB nn tp trung trong cc ni dung sau: - Chnh sch khch hng: pht trin c cu t chc theo nh hng hng n khch hng c EIB thc hin trn thc t nhng li cha c mt chnh sch khch hng r rng v mang tnh php l cao nn vic p dng cn lng tng v mang tnh cm tnh cao. Chnh sch khch hng s bao gm chnh sch tip th, chnh sch v cp tn dng, chnh sch li sut cho vay, chnh sch bo m tin vay, chnh sch v dch v, ph dch v.

85

- nh hng cho vay: pht trin th trng bn l ph hp vi quy lut chung ca th trng, ch trng u t tn dng v nhng ngnh ngh c s h tr ca Nh Nc v nc ngoi. 3.2.1.2. Hon thin quy trnh cho vay Ti EIB quy trnh cho vay c xy dng kh hp l v cht ch, tuy nhin c ch gim st vic thc hin ng quy trnh ra cn lng lo. t hiu qu cao hn trong vic xt cp tn dng cho khch hng, cn phi thc hin mt s ni dung sau: - Giai on tip nhn h s: Thng tin khch hng cung cp c th khng ng thc t, vic thm nh tnh chnh xc ca nhng thng tin ny ph thuc rt nhiu vo nhn vin tn dng tip nhn h s khch hng c bit l i vi nhng tiu ch nh tnh, cn s nhy bn v c phn on ca ngi lm tn dng. Cc nhn vin ny nn khai thc tt c cc ngun thng tin tm hiu khch hng. - Giai on thm nh h s vay: + Thm nh phng n vay vn v kh nng tr n ca khch hng phi t mc tiu an ton ln trn ht, c nhng xut hp l nhm hn ch nhng ri ro v gim thiu nhng thit hi c th xy ra trong qu trnh cp tn dng.

Ch quan trng l thm nh c t cch o c ca

khch hng, tnh hp tc vi ngn hng v c s trung thc khi giao tip vi nhn vin tn dng.

Thm nh chnh xc tnh kh thi ca phng n kinh

doanh. i vi nhng phng n khng hp l, khng r rng nn t chi cp tn dng ngay t u. Trnh tnh trng thng ng vi khch hng, gy tn tht cho ngn hng.

Thu thp y chng t chng minh ngun thu nhp

tr n ca khch hng, ngun tr n ny phi chng minh c bng chng

86

t v nhn vin thm nh phi kim tra tnh hp l, hp l ca nhng chng t ny. i vi nhng ngun thu nhp bt thng, khng nn tnh vo thu nhp tr n. Cn nhng ngun thu nhp n nh nhng khng c chng t chng minh th ch nn tnh mt t l hp l. + Thm nh ti sn m bo

i vi c th ca tn dng ti Vit Nam, trc mt, ti sn

m bo vn l ngun tr n chnh th hai nn vic thm nh k ti sn m bo s gip ch rt nhiu trong x l ti sn nu KH khng tr c n. T vic nh gi phi tht chnh xc, khng qu nh KH duy tr quan h tn dng vi EIB, khng qu ln gy ri ro khi x l; cho n vic son tho, k kt v thc hin y cc th tc php l cn thit nh cng chng, ng k giao dch m bo trc khi cho vay.

Hp ng th chp l c s php l quan trng nht. y l

ngun tr n th hai nu KH mt kh nng chi tr, do phi xem xt k cc yu t sau:

Tnh trng php l ca ti sn: hp php, khng tranh Phi c ngun thng tin tham kho r rng v gi tr, Xem xt cc yu t v iu kin an ton (phng chy,

chp, ngn chn.

nh gi phi tht chnh xc, an ton, m bo tnh khch quan.

chng trm cp, iu kin an ton), c cn phi mua bo him hay khng. Li th thng mi, quy hoch xy dng, kh nng bn, thanh l.

Vic nh gi ti sn phi thng xuyn cp nht theo gi th

trng, trng hp c bin ng ln v gi phi nhanh chng nh gi li v c bin php thu hi bt n hoc yu cu KH b sung ti sn kp thi, trnh gy tn tht cho NH.

87

Trong qu trnh quan h tn dng, kim tra thy gi tr ti sn

m bo b st gim, khng iu kin m bo mn vay, NH phi thng bo KH b sung ti sn m bo. Nu khng c ti sn m bo, phi c phng n rt dn vn tn dng m bo an ton cho NH.

i vi ti sn bo lnh, cn phi thng bo r v khon vay,

tnh trng khon vay cho bn bo lnh, xem xt mi quan h vi KH (trnh tnh trng ngi bo lnh khng bit g v khon vay, dn n kh khn khi x l ti sn m bo). - Giai on ph duyt h s vay: + Minh bch ha v nng cao vai tr, tnh cn trng trong ph duyt ca Hi ng tn dng/Ban tn dng/Chuyn vin ph duyt (cn b ph duyt). + Cn thit phi chun ha cn b ph duyt, t chc cc t thi tuyn vi cc tiu chun c th b nhim cc chc danh ph hp. i vi nhng cn b ph duyt cc h s mc nhiu li, hoc n qu hn cao nn c hnh thc x l, lun chuyn cng vic ph hp hn. + i vi cc h s ln, phc tp v ri ro cao, Cp ph duyt nn c thi gian nghin cu h s, a ra cc bin php nhm hn ch RRTD ngay t u bng cch a ra cc iu kin trc v sau khi gii ngn hp l, kh thi v hiu qu. Trnh trng hp ra phc p tn dng mp m, gy kh hiu hoc hiu nhm cho nhn vin nghip v khi tc nghip. + Cho vay thm: Nu thy khch hng gp kh khn hin thi do thiu vn kinh doanh, v thm nh thy phng n kinh doanh kh thi, th NH c th xt cp thm hn mc, b sung vn kinh doanh. Tuy nhin nhn vin tn dng phi nm r mc ch vay thm, trnh tnh trng cho vay o n hoc che giu n xu.

88

3.2.1.3. Xy dng h thng kim tra ni b v qun l sau cho vay hiu qu Chnh sch tn dng ti EIB cha cht ch v do cng tc kim tra, kim sot sau vay kh lng lo, mang tnh chiu l nn xy ra nhng ri ro cho ngn hng. V chy theo ch tiu hoc thiu s kim sot ca nhn vin tn dng m vic b sung chng t sau khi cho vay a s ch c thc hin, b sung y khi c yu cu kim tra h s t ban kim ton, c bit l cc h s c nhn, doanh nghip nh thng t khi b kim tra. V cc bin bn kim tra thng ch mang tnh hnh thc, i ph. Trong cng tc kim tra ni b, ngoi thc hin kim tra theo nh k, cn tp trung v tng tn sut kim tra cc khch hng c n xu, nh gi vic thc thi cc bin php qun l n c vn v kh nng thu hi n. Cng tc kim tra ni b cn thc hin c trng im, theo cc ngnh ngh, lnh vc ang tim n nguy c ri ro kp thi chn chnh v xut cc gii php tng cng kh nng phng nga ri ro tn dng. 3.2.1.4. Cng tc nhn s Cho d chnh sch tn dng c ng n n u, quy trnh tn dng c cht ch n u m yu t con ngi khng tng xng hoc khng c b tr thch hp th hiu qu t c cng khng th no cao c. Ni chung, yu t con ngi l quan trng nht trong vic thc hin bt k mc ch no ca con ngi, do chnh con ngi t ra. Con ngi l yu t trung tm, va l nn tng pht hin, nh gi v hn ch kp thi nhng RRTD nhng ng thi cng l nguyn nhn gy ra tn tht tn dng t nhng ri ro xut pht t yu t o c, nng lc yu km. Kh nng kim sot v phng nga ri ro h thng khng th a dng ho c (nh thin tai, tnh hnh kinh t, ) l rt hn ch, v vy ch c th nng cao hiu qu

89

ca qun tr RRTD bng cch s dng yu t con ngi trong vn hnh c ch qun tr RRTD. Mt s ni dung trong gii php ny l: - La chn nhng cn b c nng lc, c trnh chuyn mn v o c tt b tr vo b phn tn dng. Trong cc cng vic ngn hng, tn dng l mt ngh i hi phi c nng lc v phn tch, nh gi, tnh chu trch nhim rt cao v lun c nhng cm by nn cn c bn lnh v o c ngh nghip. Do cn tiu chun ha cn b hot ng tn dng theo cc tiu ch chuyn mn, o c r rng, lm c s chun ha v nng cao cht lng ca i ng cn b lm vic trong mt mi trng y ri ro. ng thi cn c k hoch tuyn dng ph hp, p ng cc yu cu v m rng mng li, quy m kinh doanh ca EIB trong tng lai. Tnh trng k hoch tuyn dng cn b cng tc tn dng khng hp l trong thi gian qua, trn thc t dn n tnh trng thiu trm trng cn b trc yu cu m rng mng li nng cao nng lc cnh tranh ca EIB. - B tr v phn cng cng vic hp l cho cn b, trnh tnh trng qu ti cho cn b m bo cht lng cng vic, gip cho cn b c thi gian nghin cu, thm nh v kim tra gim st cc khon vay mt cch c hiu qu. - Tng cng cng tc o to, ti o o, thc hin o to nh k v thng xuyn nng cao trnh kin thc cng nh kh nng vn dng nhng kinh nghim, k thut mi trong thm nh tn dng, qun tr ri ro, nng cao cht lng tn dng. o to phi theo ng nh hng, ch trng o to ngn hn theo cc chuyn b tr cho cng vic trc tip hng ngy, o to nng cao cho cc cn b ch cht v c quy hoch xy dng b khung cho s pht trin n nh v vng chc sau ny. - Xy dng ch nh gi, khen thng v k lut da trn cht lng tn dng v hiu qu cng vic m cn b thc hin. Mt iu kh t nh trong cng tc nhn s, c bit l trong b tr, b nhim cn b trong

90

nghip v tn dng l nhng cn b khng th hin r chnh kin ca mnh trong thm nh tn dng m theo ch o ca cp trn, cho d trn thc t nhng khon vay b qu hn, mt vn rt cao nhng nhng cn b ny vn c bt vo nhng v tr lnh o. Do khng th to lp c s phn nh r rng v c trch nhim tch bch gia thm nh v quyt nh cho vay, khng c kh nng a ra cc kt qu thm nh khch quan v trung thc. Cc quy nh v khen thng v k lut phi c s thng nht trong ton h thng v phi c thc hin nghim tc trit . Nh vy mi nng cao tnh chu trch nhim trong cc quyt nh tn dng ca cc cn b c lin quan. - Thc hin lun chuyn cn b trong qun l khch hng gim tr nhng tiu cc do nhng mi quan h c to lp qu di, ng thi gip to iu kin cho cc cn b tip cn nhng khch hng khc nhau s c kh nng x l cng vic c nhanh chng. 3.2.2. Gii php v pha khch hng vay vn Ngi vay vn c vai tr quan trng trong vic phng nga v hn ch ri ro cho EIB ni ring v cc NHTM ni chung, thng qua nhng gii php sau: 3.2.2.1. Tnh t chu trch nhim ca khch hng vay vn Ngi vay vn ca EIB v cc NHTM bao gm khch hng c nhn v khch hng doanh nghip phi thc c tnh t chu trch nhim ca mnh. i vi cc khch hng c nhn, khi n mt ngn hng vay vn, h lun thc c trch nhim tr n ca mnh vi ngn hng. V th, tnh t chu trch nhim ca khch hng c nhn khng phi l mt vn nan gii. ngc li, do nh hng ca c ch qun l tp trung trc y nn hu ht cc doanh nghip nh nc, tnh t chu trch nhim ca khch hng ny l mt vn kh khn. Chnh s nh hng ny lm cho t duy v hnh

91

ng ca cc doanh nghip nh nc c chiu hng da vo s h tr ca nh nc khi vic kinh doanh khng thun li hay khi khng thanh ton c n vay. Cc DNNN ny khi lm vo tnh trang kh khn lun tm cch a ra nhng l do ngh cc NHTM gin n, khoanh n, gim li iu ny l cho hot ng ca cc NHTM khng thun li phi i din vi nhng ri ro tn dng. Trong gii php ny, vai tr ca nh nc rt quan trng trong vic a ra mt hnh lang php l, a ra cc bin php chn chnh, sp xp li cc DNNN nhm to mi trng kinh doanh theo hng th trng. Trong qun l v m, Nh nc ch cn a ra nhng nh hng cc doanh nghip thc s t ch trong cc hot ng sn xut kinh doanh ca mnh. Bn cnh , Nh nc cng cn c nhng bin php lm cho cc doanh nghip Nh nc hiu r hn v tnh t ch gn lin vi tnh t chu trch nhim trong hot ng kinh doanh, c bit l trong quan h tn dng vi ngn hng. 3.2.2.2. y mnh kh nng hp th vn ni ti ca cc doanh nghip v ngi vay vn ngn hng Mt trong nhng gii php t gc ngi vay vn c tnh cht quyt nh l nng cao kh nng hp th vn mt cch c hiu qu ca ngi i vay, y ch yu l cc doanh nghip. Trong qu trnh sn xut kinh doanh, cc doanh nghip thng c nhu cu m rng quy m hot ng ca mnh v chiu rng cng nh chiu su. V th cc doanh nghip c nhu cu v vn rt cp thit. Tuy nhin, vn do NHTM cung cp th c hn v thng khng d dng. Do , vic nng cao kh nng hp th vn gim lng vn cn u t ca cc doanh nghip nhm p ng mc tiu pht trin sn xut l mt vic lm cn quan tm. lm c iu ny, cc doanh nghip cn c cc bin php y mnh hot ng marketing, qung b thng hiu, xy dng chin lc qun

92

l cht lng ton din, c nh th, cc doanh nghip mi thc s lm cho vn kinh doanh ca mnh lun chuyn nhanh hn v to ra hiu qu cao hn, t doanh nghip m bo c tnh kh thi trong cc d n kinh doanh ca mnh. Xt trn gc v m, nhiu doanh nghip cng c bin php nng cao kh nng hp th vn ca mnh s lm cho nn kinh t hot ng nng ng hn v nht l lm gim p lc v vn cho cc NHTM trong vic cung ng vn cho nn kinh t. Hn na, khi cc doanh nghip nng cao c kh nng hp th vn ca mnh, cc NHTM s ch ng hn trong vic s dng nhng bin php nh gi tn dng trn c s cn i ri ro li nhun. t , cc NHTM v cc doanh nghip c mi quan h tn dng trong c s chia s li ch ln RRTD. 3.2.3. Cc gii php v qun tr ri ro tn dng theo Basel II Theo phn tch tnh hnh ng dng hip c Basel trn th gii, xu hng ng dng rng ri nhng chun mc ca Basel, c bit l Basel II trong cng tc qun tr ri ro v gim st hot ng ngn hng khng ch c cc nc pht trin, hay cc nc thuc khi OECD na m tr thnh xu hng chung ca hu ht cc quc gia trn th gii. i vi Vit Nam, xu hng ny cng khng phi ngoi l. Thc hin l trnh cam kt gia nhp WTO v m ca th trng ti chnh, hot ng ngn hng Vit Nam c nhng chuyn bin su sc v cht v lng. Bn cnh nhng c hi pht trin, s l nhng thch thc i vi cc ngn hng v qun tr ri ro, cng nh i hi cc c quan gim st ngn hng phi nh gi c ri ro, tun th nguyn tc Gim st ri ro t c gii php gim st hiu qu. Nhng l do h thng NHTM Vit Nam xem xt ng dng Basel II trong qun tr ri ro v gim st hot ng ngn hng c th k n nh l:

93

Th nht, hot ng ca ngn hng khng cn b hp trong phm vi mt quc gia m tri rng ra rt nhiu quc gia, nhiu khu vc vi nhng danh mc sn phm dch v a dng. Trn thc t, mt s ngn hng thng mi nh nc ca Vit Nam v ang tm cch m chi nhnh ca mnh nc ngoi nhm tng tnh ch ng trong hot ng ng thi tn dng tt th trng tim nng trn th gii. Khi la chn phng n m chi nhnh ngn hng ti quc gia khc th phi tun theo php lut hin hnh ca h, khng th ch gi ring theo lut php ca Vit Nam, nh trng hp BIDV Vit Nam khi mun m chi nhnh ti Hng Kong ch c xem xt khi Vit Nam tun th cc nguyn tc Basel v qun l ri ro ngn hng. Th hai, trong thi gian ti, hot ng ngn hng nc ngoi d bo s pht trin mnh trn lnh th Vit Nam, vic kim sot hn ch n mc ti a ri ro cho h thng ngn hng Vit Nam cng nh bo v quyn li ca nhng ngi gi tin l ht sc cn thit. Nu khng c quy nh lut php i trc mt bc th khi chm chn hn, h thng ngn hng chng ta s phi nhn nhng hu qu c th rt nng n. Th ba, t nhn li v chn chnh mnh theo cc chun mc quc t s gip chng ta c th so snh v nh gi mt cch chnh xc, khch quan nht v nhng im yu, im mnh ca mnh, t c nhng bin php kp thi nng cao nng lc cnh tranh ca h thng, gim thiu nhng im yu v bt li. iu ny s gip h thng ngn hng Vit Nam c th pht trin bn vng v an ton hn. Trong cng cuc c cu cc ngn hng theo chun mc quc t, chng ta cn chp nhn ct b nhng b phn yu, b phn tha tp trung pht trin th mnh ca mnh. Tm li, thc hin hip c an ton vn Basel c xc nh l mt trong nhng mc tiu cn phi c p dng trong qun tr ri ro i vi cc t chc tn dng Vit Nam. Hip c ny s to nn mt bc tin mi trong qu trnh ci tin cht lng qun l cc nh ch ti chnh, n nh h thng

94

ngn hng v trn ht l tng tnh hiu qu ca hot ng ti tr nn kinh t. Vic nm vng c ni dung ca Hip c Basel II v tc ng ca vic thc thi Hip c ny ln h thng ti chnh ngn hng Vit Nam tr thnh nhu cu ht sc thit thc ca cn b lm vic trong lnh vc ti chnh ngn hng. 3.2.3.1. Hon thin mi trng qun l RRTD - Da vo cc d liu thng k sn c, ngn hng cn xy dng m hnh d bo tng trng tn dng v cht lng tn dng bng cch ng dng m hnh ton kinh t lng lng ha cc ch tiu v quy m v cht lng ca tng trng tn dng. Cc s liu kt hp vi tc tng trng GDP kt hp nhng bin i tnh hnh kinh t chung ca t nc v quc t. thng qua m hnh ngn hng c th xc nh c xu hng gia tng ca tng nhm n 3, 4, 5 khi gia tng d n. T , ngn hng c th a ra cc d bo hp l v cc t l n xu c nhng bin php ng ph khi c ri ro xy ra, gip ngn hng ch ng trong vic xy dng k hoch qun l, gim st khon vay mt cch hiu qu nht nhm nng cao nng lc qun tr ri ro ca mnh. - a dng ha danh mc ti sn m bo v sn phm tn dng: Hin nay bt ng sn vn l mt ti sn quan trng bt nht trong danh mc ti sn m bo ca EIB, nhng do th trng ny thi gian qua kh trm lng nn vic thanh l l kh kh khn. Do , ngn hng cn m rng thm cc hnh thc th chp ti sn khc: my mc thit b, phng tin vn ti, v cc quyn ti sn khc nhm to tnh a dng ca TSB cng nh tip cn c vi nhiu khch hng c nhu cu vn hn. Cc sn phm tn dng nn c a dng ha v phn theo nhng t l nht nh cho tng ngnh ngh ti tr trong tng thi k nhm trnh nhng ri ro gp phi khi c nhng bin ng ln v ngnh cng nh nhm khch hng c lin quan.

95

- Gim thiu RRTD thng qua nghip v: Chng khon ha cc ngha v tr n [3]. y l vic m rng th trng bn l ca cc NHTM vi th trng vn. Nghip v ny xut pht t M vo u nhng nm 80 ca th k 20 v lin tc pht trin cho n nay. Cc cng ty cng c c bit Special Purpose Vehicle (SPV) chuyn thu gom cc hp ng hoc kh c tn dng trong dn chng v pht hnh chng khon trn c s tng gi tr ca cc mn n huy ng tin t cng chng tr n n hn cho NHTM theo tng hp ng v thc hin quyn i n i vi cc con n theo h s cc hp ng tn dng thu gom ly tin thanh ton cho cc chng khon n hn. Da trn nhng nguyn tc phn chia li ch, mt mt khc phc c tnh trng yu km v phn tn ri ro vo th trng vn, mt mt to ra mi lin kt t nhin v bn cht gia cc NHTM bn l vi th trng vn lm cho nhiu bn cng c li. Nu Vit Nam chn c mt trong s cc cng ty mua bn n (AMC) tt c cc NHTM chuyn th chuyn bit ha sang m hnh SPV th chc chn s c tnh kh thi v ph hp vi mt th trng ti chnh kh phn tn, ang da qu nhiu vo knh phn phi vn qua NHTM vi nhiu NHTM nh, bn l v mi trng lut php cha tht s ng b nc ta. Trn thc t ti Vit Nam, Citibank Vit Nam c php tin hnh th im giao dch hon i ri ro tn dng trn c s nhng thng l quc t v ph hp vi lut Vit Nam, thit ngh rng EIB cng nh nhng ngn hng thng mi khc c th tip cn sm cc cng c phi sinh ny, gp phn gim thiu phn no RRTD trong qu trnh hot ng. 3.2.3.2. Qun l, gim st hot ng tn dng hiu qu - Ti thm nh li khch hng v ti sn m bo: trn thc t cng vic ny ch c thc hin qua loa, trn giy t v phn ln CBTD chu p lc t vic gia tng d n nn khng c thi gian cng nh thi quen

96

kim tra, nh gi li khch hng. Mt l do quan trng na l tm l e ngi lm phin, lm kh khch hng, v vic kim tra ny phn no s nh hng n mi quan h cng nh khon vay gia khch hng v ngn hng. V nhng l do trn nh hng kh ln n cng tc qun l RRTD ca EIB, nn ngn hng cn nghim tc nhn nhn v chn chnh cng tc ny mt cch c th, nghim tc t hiu qu cao trong cng tc qun l khon vay. C th, i vi khch hng c ngun thu tr n t hot ng sn xut kinh doanh ti thiu phi c nh gi li 01 ln trong mi 06 thng; i vi khch hng vay tiu dng ti thiu phi c nh gi li 01 ln trong mi 12 thng. V ti sn m bo c nh gi li 01 thng/ln i vi hng ha, 06 thng/ln i vi phng tin vn ti, my mc thit b, 12 thng/ln i vi bt ng sn, ti sn khc. - Vic quy nh a bn cho vay i vi cc chi nhnh, PGD cn c nh gi li nhm h tr tt hn cho cng tc kim tra s dng vn cng nh qun l khon vay hiu qu, gim thiu ri ro tn dng cho ngn hng. Hin nay, vic quy nh cho vay th chp bt ng sn c thc hin vt a bn ca tr s chi nhnh, PGD phn no lm hn ch kh nhiu vic kim tra tnh hiu qu ca phng n sn xut kinh doanh m khch hng a ra lc vay vn cng nh EIB kh nm c thng tin ca khch hng khi m vic kim tra thiu cht ch do cch xa v a l nh vic cho vay hin nay. - V h thng xp hng ni b: h thng ny i vi EIB cn kh mi m cc chi nhnh, PGD trong h thng EIB thc hin nh gi khch hng thng qua nhng cch truyn thng, mang m cht nh tnh. Vic lm ny lm nh hng ti cht lng tn dng kh nhiu, rt nhiu khon vay vo k u thu n b qu hn, chm thanh ton. Bn cnh , cng cha c mt quy nh, hng dn c th no ca EIB nhm hng cc chi nhnh, PGD tun th vic nh gi bng h thng xp hng ny. Trong thi gian

97

ti, ngn hng nn kt hp vi cc t chc t vn c kinh nghim m mt s ngn hng khc hp tc nh: Ernst & Young - VietNam nhm trin khai h thng xp hng tn dng ni b hiu qu h tr cng tc tn dng ca ngn hng, m nhng lp tp hun hng dn c th vic nh gi ny n tng CBTD lm cng tc thm nh khch hng v vic p dng h thng trn vo trnh nh gi khch hng ti EIB. H thng nh gi ny c kt hp t hai ch tiu ti chnh v phi ti chnh s cho cu tr li chnh xc hn v vic ti tr hay khng v mc ti tr cng nh thi gian l bao nhiu cho tng khch hng, ng thi h tr hiu qu hn trong vic phn loi cc khon n, trch lp d phng trong cc hot ng tn dng. C nh th EIB s hn ch c nhng RRTD t khu u vo ca mnh v tng bc xy dng cng tc qun l RRTD theo nhng chun mc m quc t ang p dng. 3.2.3.3. V h thng kim sot RRTD Hon thin quy trnh, ph duyt tn dng trong h thng EIB: cn tch bch chc nng, nhim v cng nh phn cng nhn s thuc b phn tn dng tht r rng v p dng cho tng chi nhnh, PGD thc hin ng chc nng, cng vic ca tng nhn vin. Hin nay, ngn hng ang d tho xy dng m hnh t chc cc b phn thuc b phn tn dng cho ton h thng nh sau: - B phn quan h khch hng (Front Office FO) bao gm cc cn b: (i) cn b quan h khch hng; (ii) lnh o b phn quan h khch hng; - B phn thm nh tn dng (Middle Office MO) bao gm cc cn b: (i) cn b thm nh (cn b tn dng); (ii) lnh o b phn thm nh; - B phn h tr tn dng (Back Office BO) bao gm cc cn b: (i) cn b qun l n; (ii) cn b k ton tn dng; (iii) cn b h tr cng

98

chng, chng thc, ng k giao dch m bo; (iv) kim sot vin; (v) lnh o b phn h tr tn dng; Hin nay, cng tc cho vay ti EIB cn nhiu bt cp, cha thc hin vic tch bch r rng gia cc chc nng, b phn, nhn s. Cn b tn dng thc hin chng cho nhiu chc nng: tip th khch hng, thu thp thng tin, thm nh, lm h s vaycch lm ny th hin s khng khch quan trong cng tc tn dng, ny sinh nhiu tiu cc trong cng tc qun l tn dng. Nhn thy l y l bin php ng n nhm lm chuyn mn ha, nng cao nng lc i ng nhn vin, gp phn hn ch nhng ri ro c th xy ra khi thc hin h s qua nhng b phn khc nhau. y cng l cch lm ng n trong vic qun l RRTD theo nhng chun mc m thng l quc t ra cho hot ng ngn hng thm lnh mnh. Lm tt cng tc ny th vic nhn bit n xu cng nh hng x l n s d dng hn. 3.3. Kin ngh i vi Ngn hng Nh Nc v Chnh Ph 3.3.1. Kin ngh vi Ngn hng Nh nc - iu hnh chnh sch tin t hiu qu: thng qua vic theo di, phn tch, nh gi v d bo st hn tnh hnh kinh t, tin t trong nc v th gii, c bit l trong lnh vc tn dng a ra cc gii php ph hp trong iu hnh chnh sch tin t nhm t c cc mc tiu tin t, tn dng do Quc hi v Chnh ph ra. ng thi, m bo cho cc TCTD hot ng ng nh hng ca NHNN v hn ch ri ro. Trong tng thi k NHNN c th iu chnh cc t l, tc tng trng tn dng ph hp cng nh vic thay i t l cho vay mt s ngnh ngh nh: bt ng sn, chng khon; thay i danh mc cho vay khch hng cng.nhng s iu chnh phi nhm mc tiu pht trin th trng ti chnh bn vng v gp phn tng trng kinh t.

99

- Chng s cnh tranh km lnh mnh: vi s m rng tnh t ch v t chu trch nhim ca cc ngn hng thng mi, NHNN gii phng tnh sng to v ch ng ca cc ngn hng trong hot ng kinh doanh. Tuy nhin xut hin tnh trng cnh tranh km lnh mnh, tranh ginh khch hng vay vn gia cc ngn hng nh cho vay hon tr cc khon vay ca cc ngn hng khc, h thp cc tiu chun, iu kin vay vn dn n nguy c ri ro tn dng tng cao. Do NHNN cn c s kim tra, kim sot c hiu qu nhng hot ng kinh doanh ca cc ngn hng thng mi, m bo s pht trin bn vng v an ton. - ng dng cc nguyn tc c bn v gim st ngn hng hu hiu (25 nguyn tc v gim st ngn hng ca y ban Basel) trong thc thi chc nng ca mt c quan qun l nh nc v gim st th trng, hon thin phng php kim sot v kim ton ni b trong cc t chc tn dng v hng ti cc chun mc quc t. H thng gim st ngn hng c hon thin theo hng nng cao cht lng phn tch tnh hnh ti chnh v pht trin h thng cnh bo sm nhng tim n trong hot ng kinh doanh ni chung v cp tn dng ni ring, thc hin cc cnh bo sm cho cc ngn hng thng mi, m bo th trng pht trin bn vng. lm c iu ny, trc ht NHNN cn nhanh chng r sot tin trnh thc hin, cng nh chnh sa cc quy nh hin nay, c th l quy nh 493, ng thi ban hnh cc hng dn, quy nh, ch ti c th hng cc NHTM nhanh chng p dng cc chun mc quc t trong hot ng kinh doanh nhm to s ng u, gim s chnh lch qu ln trong vic nh gi nh hin nay. - Nghin cu v trin khai cc cng c bo him tn dng nh hon i tn dng (Credit swap)... y l cc cng c ca mt th trng ti chnh pht trin cao nhm gip cc ngn hng thng mi phng nga v bo

100

him ri ro tn dng, san s ri ro v to tnh linh hot trong qun l danh mc cc khon cho vay ca mi ngn hng. - Hon thin h thng thng tin tn dng ca Trung tm CIC Ngn hng Nh nc: nng cao tnh hiu qu v thc y ng lc lm vic, c th nghin cu chuyn i Trung tm ny sang hnh thc mt cng ty c phn c s gp vn ca cc ngn hng thng mi. Nghin cu v cho p dng m hnh cng ty xp hng tn nhim c lp Vit Nam h tr cho cc ngn hng trong hot ng kinh doanh, c th thu ht s chuyn giao cng ngh v hc tp kinh nghim ca cc Cng ty xp hng tn dng trn th gii. 3.3.2. Kin ngh i vi Chnh ph - Hon thin cc quy nh php lut lin quan n quyn ch n ca ngn hng v bo m tin vay nhm gip cho cc ngn hng thun li khi phi thc hin cc bin php x l ti sn thu hi n, trnh tnh trng dy da, ko di, nh hng n s lnh mnh ti chnh ca cc ngn hng. nh gi tnh hnh qun tr doanh nghip ca Ngn hng th gii nm 2006 nhn nh rng quyn php nh ca ch n Vit Nam yu hn so vi trung bnh cc nc trong khu vc v cc nc OECD da trn mt lot cc thc o chun mc do Ngn hng th gii xy dng cho 130 quc gia, trong c Vit Nam. Do cn xy dng h thng nh ch m bo quyn ch n ca ngn hng trong x l ti sn bo m, ch o cc b ngnh c lin quan quy nh v th tc, trnh t x l ti sn bo m nhanh chng, hiu qu. - Hon chnh cc quy nh php lut c lin quan trc tip v gin tip n hot ng cp tn dng ca ngn hng nh quy nh v giao dch bo m, ng k giao dch bo m, quy nh v cp cc giy t s hu ti sn, quy nh v cc ngnh kinh doanh vn l nhng vn lin quan n nhiu b, ngnh khc nhau, c nh hng n cng tc qun tr ri ro tn

101

dng. Chnh ph cn iu phi s kt hp vi cc b ngnh c lin quan, cng vi NHNN thng nht, chia s quan im v phng nga v hn ch ri ro tn dng, cng nhau phi kt hp gii quyt nhng vn vng mc trong qu trnh cp tn dng ca ngn hng. Tm lc chng 3: T thc trng hot ng tn dng ca EIB trong thi gian va qua, cc gii php nng cao cht lng qun tr ri ro tn dng tp trung x l nhng tn ti nh hng khng tt n cht lng tn dng v nng cao kh nng phng nga ri ro tn dng ca EIB gp phn hon thin cng tc qun tr ri ro tn dng trong ton h thng. ng thi cng kin ngh NHNN v Chnh ph mt s vn to lp mt mi trng kinh doanh v qun tr ri ro c hiu qu, pht trin mt h thng ti chnh n nh v bn vng. S n lc ca EIB cng vi s h tr c hiu qu ca cc c quan nh nc c thm quyn, cng tc qun tr ri ro tn dng s p ng cc yu cu v tng trng tn dng an ton v hiu qu gp phn cho s pht trin nhanh v bn vng ca nn kinh t Vit Nam trong qu trnh hi nhp.

102

KT LUN
Xu th hi nhp v cnh tranh gay gt hin nay ang lm tng nguy c ri ro tn dng i vi cc ngn hng. Loi ri ro ny tim n nhng c tc ng tiu cc n kt qu kinh doanh cng nh gi tr ca ngn hng. EIB l mt trong nhng ngn hng thng mi hng u ti Vit Nam nn vn qun l RRTD cng phi c quan tm nhiu hn v phi c xem l vn thit yu. Bn cnh cch qun l truyn thng lc hu, pht sinh rt nhiu ri ro cho ngn hng, EIB cn mnh dn p dng cng ngh mi, ng dng cc cch qun l ri ro hin i, ph hp vo h thng qun tr ca mnh. Vit Nam hin ang thc hin cc cam kt quc t theo l trnh hi nhp, EIB v cc NHTM buc phi hot ng theo nguyn tc th trng v minh bch hn trong cnh tranh vi cc ngn hng nc ngoi c cng ngh hin i v nng lc ti chnh vt tri. Do vy, ng vng trong mi trng cnh tranh y thch thc i hi EIB v cc NHTM phi tip tc thc hin chng trnh ti c cu v t chc v hot ng hiu qu v bn vng. Mun vy, cc ngn hng phi nghin cu v p dng m hnh qun tr ri ro ca NHTM hin i, ph hp vi thng l quc t, m bo hot ng ngn hng an ton v lnh mnh. Da trn nhng c s l lun v ri ro tn dng v qun tr ri ro tn dng, Lun vn i su nghin cu thc trng v nguyn nhn ri ro tn dng cng nh cng tc qun tr ri ro tn dng ti EIB, ch ra nhng mt cn hn ch cn khc phc. T , tc gi a ra nhng gii php nng cao cht lng qun tr ri ro tn dng trn c s nhng quan im nh hng

103

v mc tiu trong giai on pht trin sp ti. Bn cnh , tc gi xut v kin ngh Ngn hng Nh nc Vit Nam v Chnh ph h tr cho s tng trng tn dng bn vng. DANH MC CNG TRNH NGHIN CU PH LC 1
V quy nh thm quyn quyt nh tn dng theo Chnh sch tn dng ni b Chi nhnh Eximbank Tn nh (Chi nhnh cp 2) 1. Thm quyn quyt nh tn dng ca Ban Tn dng Chi nhnh i vi mt khch hng: n v: t VND hoc vng, ngoi t tng ng Doanh STT Thm quyn quyt nh tn dng C nhn nghip Cho vay, bo lnh cho tt c cc hnh thc t mc 1 n 7 I. 30 15 di y Trong thm quyn mi hnh thc cho vay, bo lnh nh sau: 1.1. Cho vay, bo lnh c bo m bng bt ng sn l quyn s hu nh , quyn s dng t ti th hoc quyn s hu ti sn, quyn s dng t sn xut, kinh doanh phi nng nghip ti th; 1. 30 15 1.2. Cho vay ti tr xut khu bo m bng hng ho hnh thnh t vn vay hoc khch hng vay vn c L/C xut khu do ngn hng nc ngoi pht hnh (ngun tr n t L/C xut khu, ngay sau khi gii ngn thanh ton, Eximbank gi bn chnh L/C ti tr). 2.1. Cho vay thanh ton hng nhp khu, thanh ton trong nc c m bo bng hng ho, my mc thit b hnh thnh t vn vay; 2. 20 10 2.2. Chit khu b chng t xut khu theo D/P, D/A; 2.3. Cho vay, bo lnh c bo m bng bt ng sn khc. 3.1. Cho vay ti tr xut khu i vi nhng n hng thanh ton theo phng thc D/P, D/A, TTr, CAD; 3.2. Cho vay, bo lnh c bo m bng phng tin vn ti, chng khon v cc hnh thc bo m bng ti sn khc. Cho vay khng c TSB trong trng hp khch hng cam kt s dng quyn i n, hng lu kho b sung bin php bo m. Cho vay, bo lnh i vi phn vt t l bo m quy nh ti

3.

15

4. 5.

10 5

104 ph lc 100 trong trng hp khch hng c TSB bng Bt ng sn nhng khng c vt qu 100% gi tr TSB. Cc hnh thc cho vay, bo lnh khng c bo m khc.

6. 7.

2 0.5 Thc hin theo Quy Cc hnh thc cho vay tiu dng, cho vay CBCNV Eximbank v nh c th ca t chc khc, pht hnh th tn dng. tng hnh thc cho vay

PH LC 2
V quy nh thm quyn quyt nh tn dng theo Chnh sch tn dng ni b Chi nhnh Eximbank Si Gn (Chi nhnh cp 1) 2. Thm quyn quyt nh tn dng ca Ban Tn dng Chi nhnh i vi mt khch hng: n v: t VND hoc vng, ngoi t tng ng Doanh STT Thm quyn quyt nh tn dng C nhn nghip Cho vay, bo lnh cho tt c cc hnh thc t mc 1 n 7 I. 50 20 di y Trong thm quyn mi hnh thc cho vay, bo lnh nh sau: 1.1. Cho vay, bo lnh c bo m bng bt ng sn l quyn s hu nh , quyn s dng t ti th hoc quyn s hu ti sn, quyn s dng t sn xut, kinh doanh phi nng nghip ti th; 1. 50 20 1.2. Cho vay ti tr xut khu bo m bng hng ho hnh thnh t vn vay hoc khch hng vay vn c L/C xut khu do ngn hng nc ngoi pht hnh (ngun tr n t L/C xut khu, ngay sau khi gii ngn thanh ton, Eximbank gi bn chnh L/C ti tr). 2.1. Cho vay thanh ton hng nhp khu, thanh ton trong nc c m bo bng hng ho, my mc thit b hnh thnh t vn vay; 2. 40 15 2.2. Chit khu b chng t xut khu theo D/P, D/A; 2.3. Cho vay, bo lnh c bo m bng bt ng sn khc. 3.1. Cho vay ti tr xut khu i vi nhng n hng thanh ton theo phng thc D/P, D/A, TTr, CAD; 3.2. Cho vay, bo lnh c bo m bng phng tin vn ti, chng khon v cc hnh thc bo m bng ti sn khc. Cho vay khng c TSB trong trng hp khch hng cam kt s dng quyn i n, hng lu kho b sung bin php bo m. Cho vay, bo lnh i vi phn vt t l bo m quy nh ti

3.

25

4. 5.

20 10

105 ph lc 100 trong trng hp khch hng c TSB bng Bt ng sn nhng khng c vt qu 100% gi tr TSB. Cc hnh thc cho vay, bo lnh khng c bo m khc. Cc hnh thc cho vay tiu dng, cho vay CBCNV Eximbank v t chc khc, pht hnh th tn dng

6. 7.

5 1 Thc hin theo Quy nh c th ca tng hnh thc cho vay

PH LC 3: CP TN DNG, MC RI RO I VI KHCH HNG C NHN Loi AAA AA A BBB Mc ri ro Thp Thp Thp Thp Cp tn dng p ng ti a nhu cu tn dng p ng ti a nhu cu tn dng p ng ti a nhu cu tn dng Nhm n tng ng N tiu chun Nhm 1 N tiu chun Nhm 1 N tiu chun Nhm 1

Cp tn dng vi hn N cn ch Nhm mc ty thuc vo 2 phng n bo m tin vay C th cp tn dng N cn ch Nhm nhng phi xem xt 2 k lng hiu qu phng n vay vn v bo m tin vay Khng khuyn khch N di tiu chun m rng tn dng m Nhm 3 tp trung thu n T chi cp tn dng T chi cp tn dng T chi cp tn dng N di tiu chun Nhm 3 N nghi ng - Nhm 4 N nghi ng -Nhm

BB

Trung bnh

Trung bnh

CCC CC C

Trung bnh Cao Cao

106

4 D Cao T chi cp tn dng N c kh nng mt vn Nhm 5

PH LC 4 PHN LOI KHCH HNG DOANH NGHIP V QUAN IM NH GI CA NGN HNG EXIMBANK
nh gi xp loi AA khch hng A Mc RR TSB A B C AA A BBB BB B CCC CC C D

Ri ro thp Cp tn dng Cp tn dng Cp tn dng

Ri ro trung bnh Cp tn dng Cp tn dng

Ri ro cao Cp tn dng T chi cp tn dng

T chi cp tn T chi cp tn dng dng

PH LC 5 : CP TN DNG, MC RI RO V GIM ST SAU KHI CHO VAY I VI KHCH HNG DOANH NGHIP
Gim st sau khi cho vay Kim tra khch hng nh k nhm cp nht thng tin v tng cng mi quan h vi khch hng. Nhm n tng ng N tiu chun -Nhm 1

Loi AAA: Loi ti u. im tt nht dnh cho khch hng c cht lng tn dng tt nht AA: Loi u -

c im Tnh hnh ti chnh mnh. Nng lc cao trong qun tr. Hot ng t hiu qu cao. Trin vng pht trin lu di. Rt vng vng trc nhng tc ng ca mi trng kinh doanh. - o c tn dng cao

Mc ri ro

Cp tn dng u tin p ng ti a nhu cu tn dng vi mc u i v li sut, ph, thi hn v bin php bo m tin vay (c th cho vay tn chp)

Thp nht

- Kh nng sinh li tt - Hot ng hiu qu v n nh

Thp nhng v di hn cao

u tin p ng nhu cu tn dng

Kim khch

tra hng

N tiu

107
- Qun tr tt - Trin vng pht trin lu di - o c tn dng tt hn hng AAA khch loi vi mc u i v li sut, ph, thi hn v bin php bo m tin vay (c th cho vay tn chp) u tin p ng nhu cu tn dng c bit l cc khon tn dng t trung hn tr xung. Khng yu cu cao v bin php bo m tin vay (c th cho vay tn chp) - C th m rng tn dng, khng hoc hn ch p dng cc iu kin u i. - nh gi k v chu k kinh t v tnh hiu qu khi cho vay di hn. - Hn ch m rng tn dng, ch tp trung vo cc khon tn dng ngn hn vi cc bin php bo m tin vay hiu qu. - Vic cho vay mi hay cc khon cho vay di hn ch thc hin vi cc nh gi k v chu k kinh t v tnh hiu qu, khng tr n ca phng n vay vn. - Hn ch m rng tn dng, v tp trung thu hi cho vay. - Cc khon cho vay mi ch c thc hin nh k nhm cp nht thng tin. V tng cng mi quan h. Kim tra khch hng nh k nhm cp nht thng tin. chun -Nhm 1

A: Loi tt

- Tnh hnh ti chnh n nh nhng c nhng hn ch nht nh. - Hot ng hiu qu nhng khng n nh nh khch hng loi AA. - Qun tr tt - Trin vng pht trin tt. - o c tn dng tt. - Hot ng hiu qu v c trin vng trong ngn hn. - Ti chnh n nh trong ngn hn do c mt s hn ch v ti chnh v nng lc qun l v c th b tc ng mnh bi cc iu kin kinh t, ti chnh trong mi trng kinh doanh.

Thp

N tiu chun -Nhm 1

Trung bnh

Kim tra nh k cp nht thng tin.

N cn ch Nhm 2

BBB: Loi kh

BB: Trung bnh kh

- Tim lc ti chnh trung bnh, c nguy c tim n. - Hot ng kinh doanh tt trong hin ti nhng d b tn thng bi nhng bin ng ln trong kinh doanh do cc sc p cnh tranh v sc p t nn kinh t ni chung.

Trung bnh, kh nng tr n gc, li trong tng lai t c bo m hn khch hng loi BBB.

Ch trng kim tra vic s dng vn vay, tnh hnh ti sn bo m.

N cn ch Nhm 2

B: Loi trung bnh

- Kh nng t ch ti chnh thp, dng tin bin ng. - Hiu qu hot ng kinh doanh khng cao, chu nhiu sc p cnh tranh mnh m hn, d b tc ng ln t nhng bin ng kinh t

Cao, do kh nng t ch ti chnh thp. Ngn hng cha c nguy c mt vn ngay nhng

Tng cng kim tra khch hng thu n v gim st hot ng

N di tiu chun Nhm 3

108
nh. v lu di s kh khn nu tnh hnh hot ng kinh doanh ca khch hng khng c ci thin. trong cc trng hp c bit vi vic ng gi k cng kh nng phc hi ca khch hng v cc phng n bo m tin vay. Hn ch m rng tn dng, cc bin php c cu li khon n ch thc hin khi c phng n khc phc kh thi. Tng cng kim tra khch hng. Tm cch b sung TSB N di tiu chun Nhm 3

CCC: Loi di trung bnh

- Hiu qu hot ng kinh doanh thp, kt qu kinh doanh nhiu bin ng. - Nng lc ti chnh yu, b thua l trong mt hay mt s nm ti chnh gn y v hin ti ang vt ln duy tr kh nng sinh li

Cao, l mc cao nht c th chp nhn; xc sut vi phm hp dng tn dng cao, nu khng c nhng bin php kp thi, ngn hng c nguy c mt vn trong ngn hn. Rt cao, kh nng tr n ngn hng km nu khng c nhng bin php kp thi ngn hng c nguy c mt vn trong ngn hn Rt cao, Ngn hng s phi mt nhiu thi gian v cng sc thu hi vn cho vay. c bit cao, ngn hng hu nhu khng th thu hi c vn vay

CC: Loi xa di trung bnh

- Hiu qu hot ng thp. - Nng lc ti chnh yu km, c n qu hn (trn 10, di 90 ngy). - Nng lc qun l km.

Khng m rng tn dng; Tm mi bin php thu hi n, k c vic gia hn n ch thc hin nu c phng n khc phc kh thi

Tng cng kim tra khch hng.

N nghi ng Nhm 4

C: Loi yu km

- Hiu qu hot ng rt thp, b thua l, khng c trin vng phc hi. - Nng lc ti chnh yu km, c n qu hn - Khch hng ny b thua l ko di, ti chnh yu km, c n kh i, nng lc qun l km.

D: Loi rt yu km.

Khng m rng tn dng; tm mi bin php thu hi n, k c vic x l sm ti sn bo m. Khng m rng tn dng; tm mi bin php thu hi n, k c vic x l sm ti sn bo m.

Xem xt phng n phi a ra ta kinh t

N nghi ng -Nhm 4

Xem xt phng n a ra ta n kinh t.

N c kh nng mt vn Nhm 5

109

DANH MC TI LIU THAM KHO


Ting Vit (em sap xep lai theo ten tac gia di)
1. 2. 3. 4.

ACB(2010), ????http://www.acb.com.vn/codong/login.jsp ACB(2009), ????sp ACB(2008), ???? Nguyn Kim Anh v nhm nghin cu (2010), Ri ro ca cc

trung gian ti chnh Vit Nam Vn t ra cho h thng gim st ti chnh, K yu Hi tho khoa hc Hiu lc ca h thng gam st ti chnh Vit Nam, NXB Ti chnh, H Ni.
5.

H Diu (2000), Tn dng ngn hng, NXB Thng k, TP HCM. EIB (2010), Bo co thng nin,

6.
7.

http://www.eximbank.com.vn/ /Baocaothuongnien2010.pdf
8. 9.

EIB (2010), Bo co tng kt hot ng EIB nm 2010. EIB (2009), Bo co thng nin,

http://www.eximbank.com.vn /Baocaothuongnien2009.pdf

110 10.

EIB (2008), Bo co thng nin, http://www.eximbank.com.vn/ SHB (2010), bo co thng nin, http://www.shb.com.vn/Nh SHB (2009), bo co thng nin, http://www.shb.com.vn/tabid/511/ SHB (2008), bo co thng nin

Baocaothuongnien2008.pdf
11.

%C3%...
12.

13.
14.

http://www.shb.com.vn/tabid/512/ CTG (2010), bo co thng nin, http://www.vietinbank.vn CTG (2009), bo co thng nin, http://www.vietinbank.vn/ CTG (2008), bo co thng nin, http://www.vietinbank.vn/ VCB VCB (2010), (2009), bo bo co co thng thng nin, nin,
/annual2010.pdf 15.

annual2009.pdf 16.

annual2008.pdf
17.

http://www.vietcombank.com.vn/Investors/Baocaothuongnien...
18. http://www.vietcombank.com.vn/AnnualReports/2009... 19.

VCB (2008), bo co ti chnh, http://www.vietcombank.com.vn / STB (2010????http://www.sacombank.com.vn/nhadautu/Pages/Bao-cao-

2008/Baocaotaichinh.pdf 20.

thuong-nien.aspx 21.

http://www.sacombank.com.vn/nhadautu/Pages/Bao-cao-taiCIC (2011), Bn tin tn dng s: 34/2008; 03/2009; 4+5/2009, Chnh ph Cng TTT Chnh ph (2011), Th tng: 6 thng

chinh.aspx
22.

07/2009, 0/2009; 13/2011; 19/2011.


23.

cui nm, quyt lit chng lm pht, http://vef.vn/2011-07-02-thutuong-6-thang-cuoi-nam-quyet-liet-chong-lam-phat

111 http://baodientu.chinhphu.vn/Home/Chinh-phu-hop-phien-thuong-ky-thang62011/20117/90861.vgp 24.

L Chi (2011), 5 ngn hng ginh nhau kho hng rng,

http://www.tinmoi.vn/5-ngan-hang-gianh-nhau-kho-hang-rong09585589.html
25.

Nguyn o T (2008), Xy dng m hnh qun tr ri ro tn

dng t nhng ng dng nguyn tc Basel v qun l n xu (s 5/2008), http://www.sbv.gov.vn/wps/portal/!ut/p/c4/04... 26.


27.

Peter S.Rose (2004), Qun tr ngn hng thng mi, NXB Ti Quy nh phn loi n mi cn nhiu bt cp,

chnh, H Ni.
28.

http://atpvietnam.com/vn/thongtinnganh/55903/index.aspx
http://www.baomoi.com/Quy-dinh-phan-loai-no-moi-con-nhieu-batcap/126/4367537.epi 29.

Trn Huy Hong (2007), Qun tr ngn hng thng mi, NXB Trn Th Bng Tm (2007), Mt s gii php nng cao hiu qu

Lao ng x hi.
30.

qun tr ri ro tn dng theo chun mc v thng l ngn hng quc t, Lun vn Thc s kinh t, Trng i hc Kinh T TP HCM. Ting Anh
31.

BIS (1999), Basel Committee on Banking Supervision, BIS (2004), Basel Committee on Banking Supervision,

Principles for the Management of Credit Risk.


32.

International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards, Bank for International Settlements.

112 33.

Edward I. Alman (2001), Managing credit risk: Achanllenge for Hennie van Greuning Sonjatanovic (1999), Analyzing banking Shelagh Heffernan (2005), Modern Banking, John Wiley & Sons Timothy W.Koch (1995), Bank Management, University of

the new millennium.


34.

Risk, the world Bank.


35.

Publication.
36.

South Carolina, The Dryden Press.

113

BNG CU HI PHNG VN
Anh/ch hy cho bit nhn xt ca mnh v nhng vn sau: 1. Nguyn nhn chnh gy ra n qu hn ca ngn hng anh/ch l do: A. Khch hng B. Ngn hng C. Nguyn nhn khch quan khc D. C A, B, C 2. Nu nguyn nhn t pha khch hng th u l nguyn nhn chnh: A. La o, s dng vn sai mc ch B. Qun l vn khng tt C. Kinh doanh, ti chnh khng minh bch D. C A, B, C 3. Nguyn nhn xut pht t pha ngn hng l do: A. Khng tun th quy trnh cho vay B. Gim st, qun l lng lo C. Thay i chnh sch D. C A, B, C 4. Nhng nguyn nhn khc lm n qu hn ngn hng anh/ch l do: A. Mi trng kinh t thay i B. C ch chnh sch qun l C. C A & B 5. Vic thu thp thng tin ca khch hng vay: A. Rt d B. Tn nhiu thi gian v chi ph C. Rt kh v khch hng thiu hp tc D. kin khc 6. Theo Anh/ch, vic chp hnh quy trnh tn dng ca ngn hng l: A. Nghim chnh cc quy nh

114

B. Ch i vi cc khon vay ln C. Min cng chp hnh D. Cc quy nh l khng cn thit

7. Theo Anh/ch qun tr ri ro tn dng l vic nhn din v kim sot ri ro: A. Sau khi cp tn dng cho khch hng B. Ch i vi cc khon vay xu C. T khi cho vay ti khi hon tt khon vay D. kin khc 8. Vic kim tra trc tip c s sn xut kinh doanh ca khch hng vay vn l: A. Cng vic thng xuyn .thng/ln B. Ch kim tra khi c cp trn yu cu C. Khng thng xuyn kim tra khch hng D. Khng cn thit v ti hiu qu r cc khch hng ny 9. Vic x l cc khon n qu hn thng thng l: A. Thng xuyn n c, nhc nh khch hng B. T vn cho khch hng tho g kh khn C. kin khc 10. Theo Anh/ch c cn thit phi sa i cc vn trong quy trnh qun l ri ro tn dng ti ngn hng mnh khng? A. Cn thit B. Cha tht s cn v vn cn hiu qu, hp l C. c b phn khc kim tra, chnh sa D. kin khc 11. Nhn s ti ngn hng anh/ch c ph hp vi quy trnh tn dng khng? A. y nhn s, c lp tng b phn B. Cha ph hp, mt cn b kim nhim nhiu b phn ca quy trnh

115

C. B tr khng ph hp, nh hng ln n quy trnh tn dng D. kin khc 12. Anh/ch c nhn xt g v hn mc ph duyt tn dng hin nay ca ngn hng mnh? A. Ph hp vi quy m tng chi nhnh/phng giao dch B. Tng i thp, hn ch kh nng pht trin tn dng C. Nn chi nhnh/phng giao dch t quyt nh D. kin khc 13. Anh/ch c suy ngh g khi khon cp tn dng mnh cp nm trong danh sch nhm n xu: A. Bnh thng, ai cng gp phi B. Khng sao, s c b phn khc gii quyt C. Cng khch hng gii quyt, nghim tc rt kinh nghim D. kin khc .. 14. Theo Anh/ch c cn thit phi o to thm nghip v khc cho cn b lm cng tc tn dng khng? A. Rt cn thit B. Cn thit C. Khng cn thit, ch cn gii tn dng l c D. kin khc 15. Anh/ch c thng c o to li nghip v khng? A. C, thng c c i hc nghip v B. Khng bao gi C. Ti khng bit, ti cha nghe ai ni n vic ny D. kin khc

116

16. H thng xp hng tn nhim ca ngn hng anh/ch hin nay: A. Tt, gip nh gi chnh xc khch hng vay B. C nhiu yu t cha ph hp vi khch hng ngi Vit Nam C. Khng phn nh ng nng lc khch hng vay D. kin khc 17. D n tn dng ti ngn hng anh/ch c giao theo xu hng: A. Tng u qua cc nm vi tc rt cao B. Tng t, ph hp vi quy m ngn hng C. iu chnh ph hp theo tng thi k D. kin khc 18. H thng thng tin c gip ch cho anh/ch trong vic nh gi ri ro tn dng khng? A. C, cnh bo v kh nng tr n ca khch hng B. Phc tp, c b phn khc theo di C. Lc hu, khng nh gi c kh nng xut hin n xu D. kin khc 19. Cch phn loi n ti ngn hng anh/ch hin nay l: A. ng theo quy nh quc t, phn nh ng d n ca ngn hng B. Cha ng chun, nhng th hin ng d n ngn hng C. Khng phn nh chnh xc d n ti ngn hng D. kin khc 20. Cng tc kim sot ni b ca ngn hng l: A. Theo ng quy nh ca ngn hng B. Khng thng xuyn, ch khi c chuyn mi kim tra C. l vic ca b phn khc khng lin quan ti ti D. kin khc ..

117

KT QU IU TRA THNG K
Cu hi 1 Tiu ch Nguyn nhn NQH Tr li Do c khch hng, ngn hng v hon p n D S ngi ng 6 T l 100%

118

2 3 4 5 6 7

NQH do khch hng NQH do ngn hng

cnh La o, kinh doanh yu Quy trnh, qun l

D D C A A C

4 6 6 6 6 6

67% 100% 100% 100% 100% 100%

lng lo NQH do nguyn nhn Mi trng, chnh khc sch Thng tin khch hng Rt d vay Quy trnh tn dng Chp hnh nghim Nhn din v kim T cho vay n khi sot ri ro Kim tra c s SXKD ca khch hng hon tt khon vay C, nhng khng thng xuyn T vn, tho g kh khn cho khch Cha cn, cn hiu qu Cha ph hp Tng i thp Tho g, rt kinh nghim Rt cn C Cha ph hp Tng cao C b phn khc theo di, h tr

83%

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

X l NQH Nhn xt quy trnh QLRR Nhn s cho khu tn dng Hn mc phn quyt ca ngn hng Quan im v n xu Hc nghip v khc o to li nghip v Nhn xt h thng XHTN ni b Ch tiu d n c giao Nhn xt CNTT h tr qun l RRTD

B B B B C A A B A B

6 6 5 4 5 4 4 5 5 4

100% 100% 83% 67% 83% 67% 67% 83% 83% 67%

119

19 20

Cch phn loi n Kim sot ni b

Phn nh ng d n ca ngn hng Theo quy nh

B A

5 4

83% 67%

You might also like