A.Khi qut chung I. Thc trng v nguyn nhn i ngho Vit Nam 1. Thc trng 1.1.

. Vit Nam c xp vo nhm cc nc ngho ca th gii T l h i ngho ca Vit Nam cn kh cao. Theo kt qu iu tra mc sng dn c (theo chun ngho chung ca quc t), t l i ngho nm 1998 l trn 37% v c tnh nm 2000 t l ny vo khong 32% (gim khong 1/2 t l h ngho so vi nm 1990). Nu tnh theo chun i ngho v lng thc, thc phm nm 1998 l 15% v c tnh nm 2000 l 13%. Theo chun ngho ca Chng trnh xa i gim ngho quc gia mi, u nm 2000 c khong 2,8 triu h ngho, chim 17,2% tng s h trong c nc. 1.2. Ngho i ph bin trong nhng h c thu nhp thp v bp bnh Mc d Vit Nam t c nhng thnh cng rt ln trong vic gim t l ngho, tuy nhin cng cn phi thy rng, nhng thnh tu ny vn cn rt mong manh. Thu nhp ca mt b phn ln dn c vn nm gip ranh mc ngho, do vy ch cn nhng iu chnh nh v chun ngho, cng khin h ri xung ngng ngho v lm tng t l ngho. Phn ln thu nhp ca ngi ngho l t nng nghip. Vi iu kin ngun lc rt hn ch (t ai, lao ng, vn), thu nhp ca nhng ngi ngho rt bp bnh v d b tn thng trc nhng t bin ca mi gia nh v ca cng ng. Nhiu h gia nh tuy mc thu nhp trn ngng ngho, nhng vn gip ranh vi ngng ngho i nn khi c nhng dao ng v thu nhp cng c th khin h trt xung ngng ngho. Tnh ma v trong sn xut nng nghip cng to nn kh khn cho ngi ngho. Mc ci thin thu nhp ca ngi ngho chm hn nhiu so vi mc sng chung v c bit so vi nhm c mc sng cao. S gia tng chnh lch thu nhp gia nhm 20% giu nht v 20% ngho nht (t 7,3 ln nm 1993 ln 8,9 ln nm 1998) cho thy, tnh trng tt hu ca ngi ngho (trong mi tng quan vi ngi giu). Mc d ch s ngho i c ci thin, nhng mc ci thin nhm ngi ngho chm hn so vi mc chung v c bit so vi nhm ngi c mc sng cao. H s chnh lch mc sng gia thnh th v nng thn cn rt cao.

1.3. Ngho i tp trung cc vng c iu kin sng kh khn a s ngi ngho sinh sng trong cc vng ti nguyn thin nhin rt ngho nn, iu kin t nhin khc nghit nh vng ni, vng su, vng xa hoc cc vng ng bng sng Cu Long, min Trung, do s bin ng ca thi tit (bo, lt, hn hn....) khin cho cc iu kin sinh sng v sn xut ca ngi dn cng thm kh khn. c bit, s km pht trin v h tng c s ca cc vng ngho lm cho cc vng ny cng b tch bit vi cc vng khc. Nm 2000, khong 20-30% trong tng s 1.870 x c bit kh khn cha c ng dn sinh n trung tm x; 40% s x cha phng hc; 5% s x cha c trm y t; 55% s x cha c nc sch; 40% s x cha c ng in n trung tm x; 50% cha cng trnh thu li nh; 20% s x cha c ch x hoc cm x. Bn cnh , do iu kin thin nhin khng thun li, s ngi trong din cu tr t xut hng nm kh cao, khong 1-1,5 triu ngi. Hng nm s h ti i ngho trong tng s h va thot khi ngho vn cn ln. 1.4. i ngho tp trung trong khu vc nng thn Ngho i l mt hin tng ph bin nng thn vi trn 90% s ngi ngho sinh sng nng thn. Nm 1999, t l ngho i v lng thc, thc phm ca thnh th l 4,6%, trong khi ca nng thn l 15,9%. Trn 80% s ngi ngho l nng dn, trnh tay ngh thp, t kh nng tip cn cc ngun lc trong sn xut (vn, k thut, cng ngh....), th trng tiu th sn phm gp nhiu kh khn do iu kin a l v cht lng sn phm km, chng loi sn phm ngho nn. Nhng ngi nng dn ngho thng khng c iu kin tip cn vi h thng thng tin, kh c kh nng chuyn i vic lm sang cc ngnh phi nng nghip. Ph n nng dn vng su, vng xa, nht l n ch h c thn, ph n cao tui l nhng nhm ngho d b tn thng nht. Ph n ngho lao ng nhiu thi gian hn, nhng thu nhp t hn, h t c quyn quyt nh trong gia nh v cng ng do c t c hi tip cn cc ngun lc v li ch do chnh sch mang li. Biu 1.2: c tnh quy m v t l ngho i theo chun ngho mi gia thnh th v nng thn nm 2000

Tng s Nng thn

Nng thn min ni Nng thn ng bng

S h ngho(nghn h) 2800 785

So vi h trong vng (%) 17.2 31.3

So vi tng h ngho c nc(%) 100 28.0

1750

16.9

62.5

Thnh th

265

7.8

9.5

Ngun: Chng trnh quc gia xa i gim ngho 1.5. Ngho i trong khu vc thnh th Trong khu vc thnh th, tuy t l ngho i thp hn v mc sng trung bnh cao hn so vi mc chung c nc, nhng mc ci thin iu kin sng khng ng u. a s ngi ngho th lm vic trong khu vc kinh t phi chnh thc, cng vic khng n nh, thu nhp thp v bp bnh. Vic chuyn i c cu kinh t v ch s hu trong khu vc Nh nc dn n s di d lao ng, mt vic lm ca mt b phn ngi lao ng khu vc ny, lm cho iu kin sng ca h cng thm kh khn hn. S lao ng ny phi chuyn sang lm cc cng vic khc vi mc lng thp hn, hoc khng tm c vic lm v tr thnh tht nghip. Ngi ngho th phn ln sng nhng ni c c s h tng thp km, kh c iu kin tip cn ti cc dch v c bn (nc sch, v sinh mi trng, thot nc, nh sng v thu gom rc thi....). H thng d b tn thng do sng ph thuc ch yu vo ngun thu nhp bng tin v khng c hoc c t kh nng tit kim v gp nhiu kh khn trong vic vay vn to vic lm. Qu trnh cng nghip ha v th ha lm tng s lng ngi di c t do t cc vng nng thn n cc th, ch yu l tr em v ngi trong tui lao ng. Hin ti cha c s liu thng k v s lng ngi di c t do ny trong cc bo co v ngho i th. Nhng ngi ny gp rt nhiu kh khn

trong vic ng k h khu hoc tm tr lu di, do h kh c th tm kim c cng n vic lm v thu nhp n nh. H c t c hi tip cn cc dch v x hi v phi chi tr cho cc dch v c bn nh y t, gio dc mc cao hn so vi ngi dn c h khu. Ngoi ra, i ngho cn chim t l cao trong cc nhm i tng x hi khc nh nhng ngi khng ngh nghip, ngi tht nghip, ngi lang thang v ngi b nh hng bi cc t nn x hi (mi dm, nghin ht, c bc....). 1.6. T l ngho i kh cao trong cc vng su, vng xa, vng ni cao i ngho mang tnh cht vng rt r rt. Cc vng ni cao, vng su, vng xa, vng ng bo dn tc t ngi sinh sng, c t l i ngho kh cao. C ti 64% s ngi ngho tp trung ti cc vng min ni pha Bc, Bc Trung b, Ty Nguyn v duyn hi min Trung. y l nhng vng c iu kin sng kh khn, a l cch bit, kh nng tip cn vi cc iu kin sn xut v dch v cn nhiu hn ch, h tng c s rt km pht trin, iu kin thin nhin khc nghit v thin tai xy ra thng xuyn. Biu 1.3: c tnh quy m v t l ngho i theo chun ngho mi (20012005) ca Chng trnh xa i gim ngho theo vng u nm 2001

S h ngho(nghn So vi tng s h h) trong vng(%) Tng s Vng Ty Bc Vng ng Bc Vng ng bng sng Hng Vng Bc Trung B Vng duyn hi min Trung Vng Ty Nguyn Vng ng Nam B 2800 146 511 337 554 389 190 183 17.2 33.9 22.3 9.8 25.6 22.4 24.9 8.9

So vi tng s h ngho trong c nc (%) 100 5.2 18.2 12.0 19.8 13.9 6.8 6.6

Vng ng bng sng Cu Long

490

14.4

17.5

Ngun: Chng trnh quc gia xa i gim ngho 1.7. T l h ngho i c bit cao trong cc nhm dn tc t ngi Trong thi gian qua, Chnh ph u t v h tr tch cc, nhng cuc sng ca cng ng dn tc t ngi vn gp nhiu kh khn v bt cp. Mc d dn s dn tc t ngi ch chim khong 14% tng s dn c, song li chim khong 29% trong tng s ngi ngho. a s ngi dn tc t ngi sinh sng trong cc vng su, vng xa, b c lp v mt a l, vn ho, thiu iu kin pht trin v h tng c s v cc dch v x hi c bn. 2. Nguyn nhn ngho Vit Nam C nhiu quan im v nguyn nhn gy ra ngho i Vit Nam nhng ni chung ngho i Vit Nam c nhiu nguyn nhn khch quan v ch quan nh sau: 2.1 Nguyn nhn khch quan * Vit Nam l mt nc nng nghip lc hu va tri qua mt cuc chin tranh lu di v gian kh, c s h tng b tn ph, rung ng b b hoang, bom mn, ngun nhn lc chnh ca cc h gia nh b st gim do mt mt trong chin tranh, thng tt, hoc phi xa gia nh tham gia chin tranh, hc tp ci to trong mt thi gian di. * Chnh sch nh nc tht bi: Sau khi thng nht t nc vic p dng chnh sch tp th ha nng nghip, ci to cng thng nghip v chnh sch gi lng tin em li kt qu xu cho nn kinh t vn m yu ca Vit Nam lm suy kit ton b ngun lc ca t nc v h gia nh nng thn cng nh thnh th, lm pht tng cao c lc ln n hn 700% nm.

* Hnh thc s hu: Vic p dng ch s hu ton dn, s hu nh nc v tp th ca cc t liu sn xut ch yu trong mt thi gian di lm thui cht ng lc sn xut. * Vic huy ng ngun lc nng dn qu mc, ngn sng cm ch lm ct ri sn xut vi th trng, sn xut nng nghip n iu, cng nghip thiu hiu qu, thng nghip t nhn li tn, thng nghip quc doanh thiu hng hng ha lm thu nhp a s b phn gim st trong khi dn s tng cao. * Lao ng d tha nng thn khng c khuyn khch ra thnh th lao ng, khng c o to chuyn sang khu vc cng nghip, chnh sch qun l bng h khu dng bin php hnh chnh ngn cn nng dn di c, nhp c vo thnh ph. * Tht nghip tng cao trong mt thi gian di trc thi k i mi do ngun vn u t thp v thiu hu qu vo cc cng trnh thm dng vn ca Nh nc. 2.2 Nguyn nhn ch quan Sau 20 nm i mi n nm 2005 kinh t t c mt s thnh tu nhng s lng ngi ngho vn cn ng, c th ln n 26% (4,6 triu h) do cc nguyn nhn khc nh sau: * Sai lch thng k: Do iu chnh chun ngho ca Chnh ph ln cho gn vi chun ngho ca th gii (1USD/ngy) lm cho t l ngho tng ln. * Vit Nam l nc nng nghip lc hu, nm 2004 vn cn 74,1% dn sng nng thn trong khi t l ng gp ca nng nghip trong tng sn phm quc gia thp. H s Gini l 0,42 v h s chnh lch l 8,1 nn bt bnh ng cao trong khi thu nhp bnh qun trn u ngi cn thp. * Ngi dn cn chu nhiu ri ro trong cuc sng, sn xut m cha c cc thit ch phng nga hu hiu, d ti ngho tr li nh: thin tai, dch bnh, su hi, tai nn lao ng, tai nn giao thng, tht nghip, ri ro v gi sn phm u vo v u ra do bin ng ca th trng th gii v khu vc nh khng hong v du m lm tng gi u vo, ri ro v chnh sch thay i khng lng trc c, ri ro do h thng hnh chnh km minh bch, quan liu, tham nhng....

* Nn kinh t pht trin khng bn vng, tng trng tuy kh nhng ch yu l do ngun vn u t trc tip, vn ODA, kiu hi, thu nhp t du m trong khi ngun vn u t trong nc cn thp. Tn dng cha thay i kp thi, vn cn u tin cho vay cc doanh nghip nh nc c hiu qu thp, khng th chp, mi trng sm b hy hoi, u t vo con ngi mc cao nhng hiu qu cn hn ch, s lng lao ng c o to p ng nhu cu th trng cn thp, nng dn kh tip cn tn dng ngn hng nh nc, * Vit Nam, s ngho i v HIV/AIDS tip tc ph hy tng kt cu ca tui th. Cc em khng c tha hng quyn c mt tui th c thng yu, chm sc v bo v trong mi m gia nh hoc c khch l pht trin ht kh nng ca mnh. Khi trng thnh v tr thnh cha m, n lt con ci cc em c nguy c b tc ot cc quyn v cc him ha i vi tui th lp li t th h ny sang th h khc. * S chnh lch ln gia cc vng min, thnh th v nng thn, gia cc dn tc cao. * Mi trng sm b hy hoi trong khi a s ngi ngho li sng nh vo nng nghip. * Hiu nng qun l chnh ph thp. Ngoi ra c th k ti mt s nguyn nhn sau: Nguyn nhn lch s ( trc thi k i mi ) Vit Nam l mt nc nng nghip lc hu va tri qua mt cuc chin tranh lu di v gian kh, c s h tng b tn ph, rung ng b b hoang, bom mn, ngun nhn lc chnh ca cc h gia nh b st gim do mt mt trong chin tranh, thng tt, hoc phi xa gia nh tham gia chin tranh, hc tp ci to trong mt thi gian di. Chnh sch nh nc tht bi: sau khi thng nht t nc vic p dng chnh sch tp th ha nng nghip, ci to cng thng nghip v chnh sch gi lng tin em li kt qu xu cho nn kinh t vn m yu ca Vit Nam lm suy kit ton b

ngun lc ca t nc v h gia nh nng thn cng nh thnh th, lm pht tng cao c lc ln n 700% nm. Hnh thc s hu: vic p dng ch s hu ton dn, s hu nh nc v tp th ca cc t liu sn xut ch yu trong mt thi gian di lm thui cht ng lc sn xut. Vic huy ng ngun lc nng dn qu mc, ngn sng cm ch lm ct ri sn xut vi th trng, sn xut nng nghip n iu, cng nghip thiu hiu qu, thng nghip t nhn li tn, thng nghip quc doanh thiu hng hng ha lm thu nhp a s b phn gim st trong khi dn s tng cao. Lao ng d tha nng thn khng c khuyn khch ra thnh th lao ng, khng c o to chuyn sang khu vc cng nghip, chnh sch qun l bng h khu dng bin php hnh chnh ngn cn nng dn di c, nhp c vo thnh ph. Tht nghip tng cao trong mt thi gian di trc thi k i mi do ngun vn u t thp v thiu hu qu vo cc cng trnh thm dng vn ca Nh nc. Cc nguyn nhn theo vng a l iu kin t nhin khc nghit, c cu sn xut a phn da vo ngh nng. a s ngi ngho sng bng ngh nng nn d b nh hng bi thin tai, iu kin thi tit khng thun li cho sn xut nng nghip. Bn cnh , kh nng i ph v khc phc ri ro ny ca ngi ngho rt km do ngun thu nhp thp, bp bnh v kh nng tch ly km nn h kh c kh nng chng chi vi nhng bin c xy ra trong cuc sng (mt ma, thin tai, mt ngun lao ng, mt sc khe,...). Vi nng lc kinh t mong manh ca cc h gia nh ngho trong khu vc nng thn, nhng t bin ny s to ra nhng bt n trong cuc sng ca h v tt nhin ngi ngho th cng ngho hn. Ngoi ra, ngi ngho ch yu l sn xut nng nghip, nng sut thp do khng c trnh p dng khoa hc k thut vo trong sn xut. Kh nng nng cao nng sut l rt kh khn trong khi do p lc ca th ha ngy cng mnh, din tch t canh tc ngy cng thu hp. Nhng tc ng ca chnh sch v m n ngi ngho cha hp l, t l u t

cho nng nghip v nng thn cn thp. Vic phn phi li ch tng trng trong cc nhm dn c gm c cc nhm thu nhp ph thuc vo c tnh ca tng trng cha hp l. Thng thng, ngi giu hng li t tng trng kinh t nhiu hn nhng ngi ngho v nh vy lm tng thm khong cch giu ngho gia ni thnh v ngoi thnh l iu kh trnh khi. Cc nguyn nhn t cng ng: S cch bit vi x hi cn ln. Cng vic ca ph n thng l nh. H c t thi gian tip xc vi x hi. H ngho c ch h l n cm thy rt xa l vi nhng quyt nh c lin quan ti chnh bn thn h.S bt bnh ng gia cc dn tc vn cn tn ti. Nhng nhm dn tc thiu s ngho hn rt nhiu so vi a s ngi Kinh. Cc nguyn nhn v mt nhn khu hc: ng con va l nguyn nhn va l h qu ca ngho i. T l sinh con trong cc h gia nh ngho v khu vc nng thn thng l rt cao. Mc hiu bit ca cc cp v chng ngho v v sinh, an ton tnh dc, cng nh mi lin h gia tnh trng ngho i, sc khe sinh sn v gia tng nhn khu cn hn ch. Dn s tng nhanh, quy m gia nh nhiu con khu vc ngoi thnh l p lc ln i vi vn gii quyt vic lm v xa i gim ngho ng thi t l ngi n theo cao trong cc h ngho chnh l nguyn nhn dn n tnh trng ngho i ca h. T l ph thuc cn cao. (54%) Ngun: TCTK. iu tra bin ng DS-KHHG 2005-2007. Thnh kin v vai tr ca ngi ph n cn tng i khc khe. Nhng h c ch h l n c nhiu kh nng ri vo cnh ngho hn so vi ch h l nam gii. Tr em gi t c i hc hn , nu c cng t c i hc cao. Ph n thng phi nhn mc lng thp hn nam gii cng mt cng vic v t c tham gia vo cc cng vic iu hnh quan trng. Chng may trong trng hp mt i ngi chng, ngi ph n thng thiu kh nng chng chi nn d ri vo i ngho. Cc nguyn nhn nh hng trc tip n kinh t h gia nh

Tnh n nh v lin tc ca ngun thu nhp cn hn ch nht l trong khu vc nng thn do phi chu nhiu ri ro khng lng trc c nh thin tai, dch bnh, su b hay gi nng sn thp Nhng ngi ngho l nhng ngi thng c trnh hc vn thp, t c c hi kim c vic lm tt v n nh. Mc thu nhp ca h hu nh ch m bo cho nhu cu dinh dng ti thiu v do vy khng c iu kin nng cao trnh ca mnh trong tng lai thot ngho. Trnh hc vn thp lm hn ch kh nng kim vic lm trong cc khu vc khc, trong cc ngnh phi nng nghip, nhng cng vic mang li thu nhp cao v n nh. Cc khu cng nghip, khu ch xut v khu th mi ngy cng pht trin khu vc ngoi thnh l c hi cho ngi dn sng ni y nhng ng thi y cng l thch thc ln i vi ngi ngho, bi l do trnh hc vn thp h kh c th tm c vic lm tt hn trong cc khu cng nghip, khu ch xut. Nu tm c ch lm cng ch l lao ng ph thng. Ngi ngho thng thiu nhiu ngun lc, h b ri vo vng lun qun ca s ngho i v thiu ngun lc. Ngi ngho c kh nng tip tc ngho v h khng th u t vo ngun nhn lc ca h, ng thi ngun vn nhn lc thp li cn tr h thot khi ngho i. Thng thng h la chn phng n sn xut t cung, t cp, h vn gi cc phng thc sn xut truyn thng vi gi tr kinh t thp, thiu c hi thc hin cc phng n sn xut mang li nhun cao, gi tr sn phm v nng sut cc loi cy trng, vt nui cn thp, thiu tnh cnh tranh trn th trng. Xu hng ny tt yu dn ti mt b phn khng nh nng dn sng cc huyn ngoi thnh phi chuyn i ngh nghip, nhng trn thc t khng phi nng dn no cng bit cch thay i phng thc sn xut ca mnh, tc l phi tng nng sut trn mt n v din tch t canh tc nh p dng khoa hc k thut nng nghip, chuyn dch c cu cy trng, vt nui c gi tr kinh t cao,... Mt s ngi khc sau khi nhn c s tin n b t mnh rung ca mnh trong cc d n quy hoch khng bit s dng hoc s dng khng hiu qu dn n h qu l: Th nht, ch thot c cnh i ngho trong mt thi gian ngn.. Th hai, khi din tch t nng nghip b thu hp khng tm c vic lm mi, tht nghip gia tng

Th ba, khi gi t tng ln do tc ng ca th ha, ngi nng dn bn t t, nhiu ngi nh mi c xy dng nhng l nhng ngi nh ca nhng ngi ni khc n, t canh tc cng thu hp li, v vy ngi nng dn kh c c hi duy tr hot ng sn xut nng nghip Bn cnh , a s ngi ngho cha c nhiu c hi tip cn vi cc dch v sn xut nng nghip nh khuyn nng, khuyn ng, bo v ng, thc vt; cc yu t u vo phc v cho sn xut nng nghip nh: in, nc, ging cy trng, vt nui, phn bn lm tng chi ph tnh trn mt n v gi tr sn phm. Mt mt, do khng c ti sn th chp, ngi ngho phi da vo tn chp vi cc khon vay nh, hiu qu thp lm gim kh nng hon tr vn. Mt khc, a s ngi ngho khng c k hoch sn xut c th hoc s dng vn vay khng ng mc ch, do vy h kh c iu kin tip cn vi cc ngun vn tn dng u i ca Nh nc cng nh cc t chc tn dng. ch vn ln thot ngho ca ngi dn cn thp, vn tn ti thi tiu cc vi cuc sng. Nhiu ngi khng tht s mun lm n, quanh nm h ch trng ch vo s cu tr ca chnh quyn, thm ch khi cha n mc bn cng h cng khng th hin cht n lc no, ngc li l tm mi cch c tn trong s ngho vi hi vng c th hng mt s quyn li cho khng. Mt s c nhn khc do c vn tm l (lm n tht bi, gia nh v) nn khng thit tha vi cuc sng v tr nn rt tiu cc (nghin ru, bi bc). y l nhng trng hp rt kh thot ngho cho d cc bin php chnh sch c tt n u i chng na.

B.Thc trng v nguyn nhn i ngho mt s nm c th I.Nm 2008 1.nguyn nhn i ngho T l i ngho bnh qun 14,5%. C nhiu nguyn nhn gy ra tnh trng i ngho Vit Nam nm 2008 nhng ni bt ln nht l mt s nguyn nhn sau y: H s Gini 0,43 trong khi thu nhp bnh qun u ngi cn thp dn n bt bnh ng cao trong phn phi thu nhp, chnh lch giu ngho tng cao. Cuc khng hong kinh t ton cu nm 2008 c nh hng to ln n tnh trng i ngho ca Vit Nam. Trn thc t, khng hong ti chnh ton cu k t qu III/2008 lm gim gi hng ha xut khu. Qu IV/2008, cc n t hng xut cc sn phm dt may v cc sn phm cng nghip khc st gim r v ko theo s tr tr trong sn xut. Trong khi , xut khu gim c v kim ngch ln khi lng, i mt vi nhng kh khn dn dp t cc nc nhp khu (v tn dng, kh nng thanh ton, sc mua, gim gi). Nhiu doanh nghip phi gin th, gim cng sut, thu nhp ca ngi lao ng cng kh khn hn, cc tp on tip tc c bm thm tn dng t vn vay nc ngoi c Nh nc bo lnh nh Vinashin c vay 20.000 t ng trong khi ch mt phn mi s vn

c th cu c ngn doanh nghip nh v va qua cn hon nn. Bn cnh th trng chng khon st gim v y bin ng, tn dng b thu hp. Nhng vn ny lm cho doanh nghip thu hp sn xut ca mnh, tnh trng tht nghip gia tng v ko theo l i ngho. Lm pht cng l mt nguyn nhn su xa khng th thiu. Nm 2008, t l lm pht trung bnh 22,97%, trong khi thu nhp ngi dn ch tng 10-20% th gi cc sn phm hng ha, dch v tng ti 30-50%, Cng do tc ng lm pht, thu nhp bnh qun ca ngi lao ng nm 2008 d tng ln 15,3% so vi nm 2007 song vn thp hn ti 4,6% so vi tc tng gi. Tin lng, tin cng tng ln ch l danh ngha, khng b p mc tng gi sinh hot, trong khi , y li l ngun thu nhp chnh ca cng nhn, lao ng t do, lao ng ph thng. Nghch l ny y quan h lao ng cc nh my, khu cng nghip tr nn cng thng. Khi mc sng b ko li, lm pht tr thnh bng ma tc ng tiu cc ti tm l ca ngi dn, c bit l ngi c thu nhp thp. V l , lm pht khng n gin to ra s bt n kinh t v m m cn lm gia tng s bt bnh ng, phn ha giu ngho trong x hi, lm cho tnh hnh i ngho thm cng thng. 2.Thc trng 2.1. Kt qu gim ngho T l h ngho c nc nm 2008 l 13,4%, tip tc gim so 2006 (15,5%) v 2004 (18,1%). T l h ngho ca thnh th, nng thn v cc vng nm 2008 u gim so vi cc nm trc. Vng Trung du v min ni pha Bc l vng ngho nht, sau n Ty Nguyn v Bc Trung B v duyn hi min Trung. T l h ngho ny (c gi l t l ngho thu nhp) c tnh da vo s liu thu nhp bnh qun u ngi 1 thng ca h trong KSMS v chun ngho mi ca Chnh ph cho giai on 2006-2010 (200 nghn ng cho khu vc nng thn v 260 nghn ng cho khu vc thnh th), c cp nht theo bin ng gi ca cc nm tng ng. Chun ngho (sau khi c cp nht gi) s dng tnh t l ngho cho cc nm nh sau: Thnh th Nng thn (dong) (dong) 2004 218.000 168.000

2006 2008

260.000 200.000 370.000 290.000

T l h ngho theo chun mi ca Chnh ph giai on 2006-2010 n v tnh % 2004 Chung c nc Thnh th - Nng thn rural Thnh th Nng thn 6 vng ng bng sng Hng Trung du v min ni pha Bc/ 29.4 Bc Trung b v duyn hi min trung/ Ty Nguyn ng Nam B ng bng sng Cu Long 25.3 29.2 4.6 15.3 27.5 22.2 24.0 3.1 13.0 25.1 19.2 21.0 2.5 11.4 12.7 10.0 8.6 8,6 21,2 7,7 17,0 6,7 16,1 18,1 2006 15,5 2008 13,4

T l ngho cn c tnh da vo s liu chi tiu bnh qun u ngi 1 thng ca h trong KSMS v chun ngho ca Ngn hng Th gii v TCTK xy dng t nm 1993, c cp nht theo bin ng ca gi cc nm c KSMS. im khc y so vi chun ngho nu trn l

(i) chun ngho ca Ngn hng Th gii v TCTK ch c mt mc cho c hai khu vc thnh th v nng thn, (ii) s liu chi tiu ca h gia nh c s dng tnh t l ngho thay v s liu thu nhp (iii) tnh t l ngi ngho, khng phi h ngho. T l ngho ny c gi l t l ngho chung hoc t l ngho chi tiu. Chun ngho tnh t l ngho chi tiu nm 2004, 2006 v 2008 ln lt l 173; 213 v 280 nghn ng 1 ngi 1 thng. T l ngho tnh theo chi tiu cng c xu hng gim nh t l h ngho tnh theo thu nhp. 2.2.Phn ho giu ngho Theo KSMS 2008 h s chnh lch v thu nhp bnh qun 1 ngi 1 thng gia nhm h giu nht v nhm h ngho nht nm 2008 l 8,9 ln, tng so vi cc nm trc (nm 2002 l 8,1 ln, nm 2004 l 8,3 ln, nm 2006 l 8,4 ln) Chnh lch thu nhp v phn ho giu ngho trong dn c cn cnhn bit qua h s GINI hoc tiu chun 40%. H s GINI nhn gi tr t 0 n 1. H s GINI bng 0 l khng c s chnh lch. H s GINI cng tin dn n 1 th s chnh lch cng tng v bng 1 khi c s chnh lch tuyt i KSMS 2008 cho thy h s GINI v thu nhp tnh chung c nc l 0,43 v c xu hng tng qua cc nm (nm 2002 l 0,418, nm 2004 v nm 2006 l 0,42) Tiu chun 40% ca Ngn hng Th gii a ra nhm nh gi phn b thu nhp ca dn c. Tiu chun ny xt t trng thu nhp ca 40% dn s c thu nhp thp nht trong tng thu nhp ca ton b dn c. T trng ny nh hn 12% l c s bt bnh ng cao v thu nhp, nm trong khong t 12%-17% l c s bt bnh ng va v ln hn 17% l c s tng i bnh ng. T trng ny nc ta tnh theo s h l 17,98% nm 2002, 17,4% nm 2004, 17,4% nm 2006 v 16,4% nm 2008. Theo tiu chun ny th Vit Nam c phn b thu nhp trong dn c mc tng i bnh ng nhng ang c xu hng tng ln mc bt bnh ng va. 2.3.Tham gia chng trnh xa i gim ngho

Trong nm 2008 c 92% s h ngho theo din bnh chn ca a phng c hng li t d n/chnh sch thuc Chng trnh 135 hoc Chng trnh 143, trong cc vng ngho nh ng Bc, Ty Bc, Bc Trung B, Duyn hi Nam Trung B, Ty Nguyn v ng bng sng Cu Long u t trn 90%. Theo KSMS 2008, ba chnh sch c t l h ngho c hng li cao nht v tng hn nm 2006 l min gim chi ph khm cha bnh cho ngi ngho (84% nm 2008 so vi 81% nm 2006), min gim hc ph cho ngi ngho (51% nm 2008 so vi 50% nm 2008) v tn dng u i vi ngi ngho (46,4% nm 2008 so vi 40% nm 2006). Chnh sch khuyn nng, khuyn lm, khuyn ng vng ng Bc v Ty Bc c t l h ngho c hng li cao nht c nc v cch xa cc vng khc (Ty Bc 52% v ng Bc 36%). Hai vng c t l h ngho c hng li t chnh sch gip nh , t cao nht l Ty Bc (26%) v Duyn hi Nam Trung B (17%). Hai vng c t l h dn tc thiu s c hng li t cp t sn xut cao hn cc vng khc l Ty Bc (15%) v Duyn hi Nam Trung B (11%). i vi chnh sch nc sch cho ngi ngho, Ty Bc c t l h ngho c hng li cao nht (32%) trong khi cc vng cn li t l ny trong khong 5-18%. C 87% s h t nh gi cuc sng ca gia nh nm 2008 c ci thin hn so vi 5 nm trc, 8% nh c v 5% gim st, trong t l h t nh gi c cuc sng c ci thin hn nhiu nng thn cao hn thnh th (44% so vi 35%), cc vng ngho nh Ty Bc, Ty Nguyn cao hn cc vng khc. Mt trong nhng nguyn nhn cuc sng nh c hoc gim st ch yu l do h c ngi m, c bit l nng thn hoc loi h lm cng vic thun nng. 2.4.Ngho tr em Vn ngho tr em Vit Nam c cc c quan Chnh ph, cc t chc quc t ngy cng quan tm gii quyt. Tr em ngho c xc nh theo 2 cch. Cch th nht xc nh tr em ngho l nhng tr em sng trong nhng h gia nh ngho - l nhng h gia nh c mc thu nhp hoc chi tiu thp hn mc sng ti thiu hay di chun ngho. Cch ny xc nh tr em ngho di gc kinh t n thun. Tr em ngho c xc nh theo cch ny gi l tr em ngho tin t (hoc ngho kinh t, ngho thu nhp, ngho chi tiu) hoc tr em ngho n chiu.

Cch th hai xc nh tr em ngho theo cch nhn a chiu. Ni chung thu nhp hoc chi tiu cng cao th cng c kh nng m bo mt cuc sng y hn v vt cht v tinh thn v ngc li. Tuy nhin, trong thc t tr em cha to ra c thu nhp cng nh khng t quyt nh c chi tiu m hon ton ph thuc vo mi trng sng, s bao cp ca gia nh v s bo tr ca x hi. Mt khc, tr em cn c nhng nhu cu c bit khc pht trin ton din c v th cht, tinh thn v tr tu cho n khi trng thnh, c kh nng t quyt nh, la chn v to dng cuc sng tt p. Trn quan im , cch th hai xc nh tr em ngho khng ch di gc kinh t m xt 8 lnh vc khc thuc v nhu cu pht trin ca tr em, gm: gio dc, y t, dinh dng, nh , nc sch v iu kin v sinh, khng lao ng sm, vui chi gii tr v ha nhp, bo tr x hi. Tr em khng c m bo t nht 2 trong 8 nhu cu trn th c coi l tr em ngho a chiu.Ngho a chiu tr em s cho mt bc tranh y v ton din hn v tnh trng ngho ca tr em. Mt a tr c th khng ngho n chiu, tc l sng trong h c mc thu nhp hoc chi tiu cao hn chun ngho, nhng vn c th ngho a chiu do vn khng c p ng y 8 nhu cu pht trin nu trn. V vy, kt hp ngho n chiu v a chiu s gip cc nh hoch nh chnh sch xc nh y hn i tng tr em cn tr gip v pht trin cc chnh sch ph hp vi cc i tng ny tt hn gim ngho bn vng ni chung v gim ngho tr em ni ring iu ny c bit quan trng i vi nc ta khi bt u ra nhp cc nc c thu nhp trung bnh m cc nc ny ngho n chiu c th xy ra phm vi v mc hp hn rt nhiu so vi ngho a chiu T l tr em di 16 tui thuc din ngho chi tiu c nc nm 2008 l 20,7% trong tng s tr em di 16 tui, gim so vi 22,6% ca nm 2006. T l tr em di 16 tui thucdin ngho a chiu nm 2008 l28,9%, cao hn t l tr em di16 tui thuc din ngho chi tiu. T l tr em ngho a chiu c s khc bit gia khu vc, vng, dn tc v nhm tui. Tr em ngho a s sng khu vc nng thn. Hai vng c t l tr em ngho a chiu cao nht l Ty Bc v ng bng sng Cu long; t l tr em ngho l ngi dn tc thiu s cao. Mc d tr em sng trong cc h c chi tiu bnh qun cng cao th nguy c b ri vo ngho a chiu cng thp, nhng ngay c khi sng trong cc h gia nh giu vn cn 6,5% ri vo ngho a chiu. c bit ng bng sng Cu Long l va la ca c nc, chi tiu bnh qun u ngi thuc din kh (ch thp hn ng Nam B v ng bng sng Hng), t l tr em ngho chi tiu ch c 15,9%

nhng tr em ngho a chiu li chim t l cao nht, ti 52,8%, hay c 2 tr th c 1 tr thuc din ngho a chiu. T l tr em ngho a chiu cc vng Trung du v min ni pha Bc, Ty Nguyn, ng Nam B v ng bng sngCu Long u cao hn t l tr em ngho chi tiu. Vng c t l ngho chi tiu thp nhng t l ngho a chiu li cao hn rt nhiu l ng Nam B v ng bng sng Cu Long. Ring ng bng sng Hng, Bc Trung B v duyn hi min Trung li c xu hng ngc li, ngho a chiu thp hn ngho chi tiu 3.nhn xt Nm 2008, kinh t x hi nc ta gp nhiu kh khn do nh hng ca khng hong ti chnh ton cu, gi c tng cao hu ht cc mt hng, thin tai dch bnh lin tip xy ra trn phm vi c nc gy nh hng n sn xut v i sng dn c. Nhng nh s ch ao kp thi ca ng v Chnh ph, s n lc c gng ca cc cp cc ngnh v ca ton th nhn dn, nn kinh t x hi nc ta tng bc vt qua kh khn, kinh t c bc tng trng kh. Thu nhp nm 2008 ca dn c tip tc tng, t l h ngho gim, i sng ca cc tng lp dn c tip tc n nh. c bit, do tc ng ca cc chnh sch u t, cc chnh sch x hi cho cc vng ngho, huyn ngho v ngi ngho nn thu nhp v i sng ca vng nng thn, vng xa, vng ngho v ngi ngho u n nh v pht trin Tuy nhin mc sng vn c s cch bit xa gia thnh th, nng thn, gia nhm dn c giu v ngho, gia mt s vng, c bit vng Ty Bc, Ty Nguyn cn kh khn nht so vi cc vng khc. y l vn i hi cc nh hoch nh chnh sch phi tip tc quan tm gii quyt II.Nm 2009 1.Nguyn nhn 1.1.Nn kinh t t nc c tng trng kh nhng thiu bn vng, n cng tuy ngng cho php nhng vn tim n nguy c. Theo cch tnh ca Ngn hng Th gii (WB ), n cng ca Vit Nam tnh n cui nm 2009 ln n mc 47,5% GDP; trong khi cch tnh n ca Vit Nam, do B Ti chnh cung cp l 44,7%. Hai cch tnh ny c khc nhau da trn c s thm

ht ngn sch, Tng cc Thng k thng bo, thm ht ngn sch ca Vit Nam nm 2009 l 6,9%, cn WB li a ra con s l 8,4%. Theo Cc Qun l n v ti chnh i ngoi, n nc ngoi ca Vit Nam tnh n thng 6 nm 2009 l 29,8 t USD, tng ng 30,5% GDP v c xu hng gim, n nh, ngha l ang trong tm kim sot an ton. Th nhng n trong nc li c xu hng tng, nu tnh c s n tri phiu ca cc cng trnh xy dng ngoi ngn sch, th t l n v qu 50% GDP. iu hn ch phn no trong vic thc hin cc chnh sch x hi v an sinh x hi. 1.2 .Vn mi trng tc ng xu n pht trin kinh t v i ngho nc ta tr nn cp bch khi con sng M Cng ri vo tnh trng lm nguy. Sng M Cng di 5.400 km chy qua Trung Quc, Mi-an-ma, Thi Lan, Lo, Cam-puchia v Vit Nam, cung cp nc cho trng trt, cho vn chuyn hng ha, nh hng trc tip n i sng ca 65 triu ngi. Ring nhu cu ngun nc cho khu vc ny tng nhanh (t 43.700m3 nm 2002 tng ln 56.700m3 vo cui nm 2010). Mi e da chnh i vi sng M Cng l vic xy dng p thy in. Trung Quc c 5 p hot ng, d nh xy thm 15 p c ln v cc ln thng ngun. Cc nc ng Nam c k hoch xy dng 11 con p h ngun. Nhng con p ny s lm bin i s iu ha t nhin v lu lng dng chy theo ma (tnh thy hc), lm gim lng ph sa h ngun, e da nhng khu vc trng la nc nng sut cao nht th gii (nh ng bng sng Cu Long), e da cc lung c di chuyn sinh sn mt con sng ang l ng trng c nc ngt ln nht th gii, nh hng nng n n i sng ca nng dn v ng dn. Mi e da sng M Cng cn do tc ng ca bin i kh hu, gy ra ngy cng nhiu nhng trn l lt v hn hn trm trng, xi mn b, nc bin dng cao khu vc chu th con sng ny 1.3. khu vc chnh thc (khu vc nh nc) th vn i ngho trong bi cnh tin lng thp. Theo iu tra ca Vin Nghin cu qun l kinh t Trung ng, lng ti thiu hin mi ch p ng 60% - 65% nhu cu cn thit. Mc lng ny (d tng ln) vn khng bo m b p sc lao ng gin n, cha th ni n ti to sc lao ng v nng cao nng lc lao ng. So vi cc nc trong khu vc, lng ti thiu Vit Nam hin thp hn khong 40%. u im ca mt m hnh kinh t khng ch nng sut lao ng m cn mc sng ca ngi lao ng.

Chnh sch tin lng thp hin nay cn c cc doanh nghip trong nc v u t nc ngoi ly lm cn c tr lng cho ngi lao ng, ch khng da vo nng sut, cht lng, hiu qu cng vic. Nhng nhc im trong qun l nh nc b cc doanh nghip khai thc lm cho ngi lao ng ngy cng i ngho. Ngoi ra, theo cam kt quc t, ti nm 2012, s bnh ng trong tr lng gia cc thnh phn kinh t phi c thc hin, trong khu vc c vn u t nc ngoi v doanh nghip trong nc phi c chung mc lng ti thiu (khc vi mc lng ti thiu trong b my nh nc)

2.Thc trng T l h ngho nm 2009 theo tiu chun ngho mi ca Chnh Ph nm 2009. Chun ngho mi ca Chnh Ph nm 2009: H nng dn c thu nhp bnh qun u ngi t 300.000 ng mt thng tr xung, h thnh th t 390.000 ng tr xung s c xp vo din h ngho, c hng cc chnh sch h tr ca nh nc. STT I C nc II Chia theo khu vc 1 Thnh th 2 Nng thn III Chia theo vng 1 Min ni ng Bc 2 Min ni Ty Bc 3 B Sng Hng 4 Duyn hi min trung 5 Ty Nguyn 6 ng Nam B 7 B song Cu Long Ngun:http://www.molisa.gov.vn/ T l (%) 12,3 4,6 13 16,52 25,46 6,88 12,88 12,45 4,84 8,91

Vit Nam vn tip tc tin trnh gim ngho n tng t 58,1% nm 1993 xung cn 14,5% nm 2008. Bc sang nm 2009, Vit Nam chu nh hng nng n ca cuc khng hong ti chnh

ton cu, km theo thin tai dn dp. Nhng kh khn ca nn kinh t c d on s tc ng tiu cc n cc n lc gim ngho. Mc d vy, cc s liu ngho cp nht theo chun ngho thu nhp ca Chnh ph cho thy tc gim ngho nm 2009 kh chm nhng vn kh quan. T l h ngho chung c nc nm 2009 c tnh 12,3%, gim nh so vi mc 13,4% ca nm 2008 v mc 14,8% ca nm 2007. Trong bi cnh tc tng trng kinh t nm 2009 t mc thp v nng nghip gp nhiu ri ro do thin tai, t l h ngho tip tc gim l kt qu ng khch l. N p u ng nng thn.Ngho i hin nay vn l hin tng ca khu vc nng thn, c bit cc vng min ni vi hn 95% ngi ngho nm khu vc nng thn. Ngho cn r t ph bi u cc vng xa xi. Theo s liu r sot h ngho 2005-2009 ti cc x theo chun ngho hin hnh ca Chnh Ph,trong s thn bn kho st cho thy, c nhng thn c t l ngho rt thp di 10%, v c nhng thn c t l ngho rt cao trn 70-80%. Nu chia theo nhm dn tc, th cc thn bn ngi Raglai, Kh'm, H'Mng v Vn Kiu cc vng min ni xa xi thng c t l ngho cao trn 50%. Nhng hn ch v ng lc gim ngho phn no l gii cho tnh trng t l ngho cn rt cao ca cc nhm dn tc thiu s cc vng xa xi, tip cn km vi cc tin ch c s h tng, m hnh sinh k nng nghip bp bnh ph thuc vo thi tit, vic lm phi nng nghip chm pht trin, cht lng gio dc cn thp... t l h gia nh c hng li t d n, chnh sch phn theo loi chnh sch/ hnh thc h tr/ thnh th/nng thn nm 2009. n v: % T l h Chia theo loi chnh sch/hnh thc h tr

c H Mi Mi Hc Dy Gi hn tr n n bn ngh p g li mua gi gi g cho d th m m chn ng nh n, bo chi hc h i chnh hi ph ph sc ngh t sch m y kh cho h o thu t m ng nhp ch ch i thp o a ngh h bn o ng h h cho o ng i ngh o

H tr lm sc h cI thi n ngu n n c sinh hot cho h ngh o

Cp t sn xut cho h ngh o dn tc thi u s

Khu yn nng khuy n lm Khu yn ng

H tr I l a o n g n c n g o i

Tr H tr cp xn l g ng du th cho c tu thu yn n h c

Tn dn g u I cho ng i ngh o

H Kh tr c m y m c vt t cho SX

C n c Th nh th N ng th n

24,6

10,3 11,9

3,8

1,0

0,1

1,3

1,9

0,1

6,7

8,8

4,1

3,8

1,5

0,4

0,0

0,3

0,3

0,0

1,0

31,5

13,0 15,4

4,8

1,3

0,1

1,7

2,6

0,1

9,2

0 5,4 , 2 0 1,5 , 0 0 7,2 , 3

0,1

8,0

6,6 2,1

0,1

3,4

0,9 0,2

0,2

10, 0

9,1 3,0

III.Nm 2010

2.thc trng 2.1.Kt qu gim ngho T l h ngho c nc nm 2010 gim cn 10,7% theo chun ngho ca Chnh ph ban hnh cho giai on 2006-2010 (nm 2008 l 13,4%, nm 2006 l 15,5% v nm 2004 l 18,1%). Nu tnh theo chun ngho mica Chnh ph cho giai on 2011-2015 th t l h ngho c nc nm 2010 l 14,2%, thnh th l 6,9% v nng thn l 17,4%. Vng Trung du v min ni pha Bc c t l ngho cao nht c nc, tip n l 2 vng Ty Nguyn v vng Bc Trung B v duyn hi min Trung; ng Nam B c t l ngho thp nht c nc. T l h ngho ny (c gi l t l ngho thu nhp) c tnh da vo s liu thu nhp bnh qun u ngi 1 thng ca h trong KSMS v chun ngho ca Chnh ph cho giai on 2006-2010 (200 nghn ng/ngi/thng cho khu vc nng thn v 260 nghn ng/ngi/thng cho khu vc thnh th), c cp nht theo bin ng gi ca cc nm tng ng. Ring nm 2010, t l h ngho cn c tnh theo chun ngho mi ca Chnh ph cho giai on 2011-2015 l 400 nghn ng/ngi/thng cho khu vc nng thn v 500 nghn ng/ngi/thng cho khu vc thnh th. Chun ngho (sau khi c cp nht gi) s dng tnh t l ngho cho cc nm nh sau: Chun ngho ca chnh ph cho giai on 2006-2010 (ng) Thnh th/ Urban 2004 2006 2008 2010 218.000 260.000 370.000 450.000 168.000 200.000 290.000 360.000 Nng thn/ Rural

chun ngho ca chnh ph cho giai on 2011-2015 (ng) Thnh th/ Urban 2010 500.000 Nng thn/ Rural 400.000

ca Chnh ph cho giai on 2011-2015 th t l h ngho c nc nm 2010 l 14,2%, thnh th l 6,9% v nng thn l 17,4%. Vng Trung du v min ni pha Bc c t l ngho cao nht c nc, tip n l 2 vng Ty Nguyn v vng Bc Trung B v duyn hi min Trung; ng Nam B c t l ngho thp nht c nc. T l h ngho ny (c gi l t l ngho thu nhp) c tnh da vo s liu thu nhp bnh qun u ngi 1 thng ca h trong KSMS v chun ngho ca Chnh ph cho giai on 2006-2010 (200 nghn ng/ngi/thng cho khu vc nng thn v 260 nghn ng/ngi/thng cho khu vc thnh th), c cp nht theo bin ng gi ca cc nm tng ng. Ring nm 2010, t l h ngho cn c tnh theo chun ngho mi ca Chnh ph cho giai on 2011-2015 l 400 nghn ng/ngi/thng cho khu vc nng thn v 500 nghn ng/ngi/thng cho khu vc thnh th. Chun ngho (sau khi c cp nht gi) s dng tnh t l ngho cho cc nm nh sau: Chun ngho ca chnh ph cho giai on 2006-2010 (ng) Thnh th/ Urban 2004 2006 2008 2010 218.000 260.000 370.000 450.000 Nng thn/ Rural 168.000 200.000 290.000 360.000

chun ngho ca chnh ph cho giai on 2011-2015 (ng) Thnh th/ Urban 2010 T l h ngho n v tnh/Unit: % 2004 2006 2008 C nc 18,1 15,5 13,4 2010 10,7 2010* 14,2 500.000 Nng thn/ Rural 400.000

Thnh th - Nng thn Thnh th Nng thn 6 vng ng bng sng Hng Trung du v min ni pha Bc 12,7 29,4 10,0 27,5 22,2 24,0 3, 1 13,0 8,6 25,1 19,2 21,0 2,5 11,4 6,4 22,5 16,0 17,1 1,3 8,9 8,3 29,4 20,4 22,2 2,3 12,6 8,6 21,2 7,7 6,7 5,1 13,2 6,9 17,4

18,0 16,1

Bc Trung B v duyn hi min Trung 25,3 Ty Nguyn ng Nam B ng bng sng Cu Long 29,2 4,6 15,3

Lu : * T l h ngho nm 2010* c tnh theo chun ngho ca Chnh ph giai on 2011-2015 2.2. Phn ho giu ngho Theo KSMS 2010 h s chnh lch v thu nhp bnh qun 1 ngi 1 thng gia nhm h giu nht v nhm h ngho nht l 9,2 ln, tng so vi cc nm trc (nm 2002 l 8,1 ln, nm 2004 l 8,3 ln, nm 2006 l 8,4 ln v nm 2008 l 8,9 ln).Chnh lch thu nhp v phn ho giu ngho trong dn c cn c nhn bit qua h s GINI hoc tiu chun 40%. H s GINI nhn gi tr t 0 n 1. H s GINI bng 0 l khng c s chnh lch. H s GINI cng tin dn n 1 th s chnh lch cng tng v bng 1 khi c s chnh lch tuyt i. KSMS 2010 cho thy h s GINI v thu nhp tnh chung c nc l 0,43 v c xu hng tng qua cc nm (nm 2002, 2004, 2006 l 0,42, nm 2008 l 0,43). Tiu chun 40% ca Ngn hng Th gii a ra nhm nh gi phn b thu nhp ca dn c. Tiu chun ny xt t trng thu nhp ca 40% dn s c thu nhp

thp nht trong tng thu nhp ca ton b dn c. T trng ny nh hn 12% l c s bt bnh ng cao v thu nhp, nm trong khong t 12%-17% l c s bt bnh ng va v ln hn 17% l c s tng i bnh ng. T trng ny nc ta tnh theo s h l 17,98% nm 2002, 17,4% nm 2004, 17,4% nm 2006, 16,4% nm 2008 v 15% nm 2010. Theo tiu chun ny th Vit Nam c phn b thu nhp trong dn c mc bt bnh ng va v ang c xu hng tng bt bnh ng. 2.3. Tham gia chng trnh xa i gim ngho Trong nm 2010 c 26,7% s h dn c c hng li t d n/chnh sch gim ngho, tng so vi nm 2009 (24,6%), trong 10,2% h c h tr mua th bo him y t, 11,5% h c min gim chi ph khm cha bnh cho ngi ngho, 9,9% h c hng tn dng u i cho ngi ngho. T l h c hng li t d n/chnh sch gim ngho t mc cao cc vng Trung du v min ni pha Bc, Bc Trung B v Duyn hi min Trung v Ty nguyn. C 68,1% s h ngi dn tc thiu s c hng li t d n/chnh sch gim ngho. T l h thuc nhm ngho nht c hng li l 60,3%. C 82,2% s h t nh gi cuc sng ca gia nh nm 2010 c ci thin hn so vi 5 nm trc, 11,3% nh c v 6,2% gim st. Nhng nguyn nhn cuc sng nh c hoc gim st ch yu l do h c ngi m(26,4%), c bit l nng thn; do thu nhp thp (26,6%) v do gi c tng cao (14,2%). Trong nm 2010, c 11,2% s h dn c c vay hoc cn n chng trnh tn dng u i cho ngi ngho. Ngun vay ch yu ca cc h dn c l t Ngn hng chnh sch x hi (chim 82,6%), tip n l cc t chc chnh tr x hi (8,1%). 2.4. Ngho tr em Trong bo co ny ngho a chiu nm 2008 ch c tnh theo 6 trong 8 lnh vc nu trn (do KSMS 2008 khng c s liu v dinh dng v vui chi gii tr ca tr em) nhng ngho a chiu nm 2010 c tnh theo 7 lnh vc (do khng c s liu v dinh dng). Bn cnh , ngho a chiu nm 2010 cn c tnh theo 6 lnh vc nh nm 2008 so snh v i chiu.

T l tr em di 16 tui thuc din ngho a chiu nm 2010 theo 7 lnh vc l 29,6% v theo 6 lnh vc l 20,6% gim tng i nhanh so vi nm 2008 l 28,9%.T l tr em ngho a chiu c s khc bit gia khu vc, vng, dn tc v nhm tui. Tr em ngho a s sng khu vc nng thn. Hai vng c t l tr em ngho a chiu cao nht l Trung du v min ni pha Bc v ng bng sng Cu Long; t l tr em ngho l ngi dn tc thiu s cao. 3. Nhn xt chung Nm 2010, tuy kinh t - x hi nc ta din ra trong bi cnh khng t kh khn, thch thc, nhng cng vi phc hi kinh t nhanh sau khng hong, thu nhp nm 2010 ca dn c tip tc tng, t l h ngho gim, i sng ca cc tng lp dn c tip tc n nh. Tuy nhin mc sng vn c s cch bit xa gia thnh th, nng thn, gia nhm dn c giu v ngho, gia mt s vng, c bit vng Trung du v min ni pha Bc v vng Ty Nguyn cn kh khn nht so vi cc vng khc. y l vn i hi cc nh hoch nh chnh sch phi tip tc quan tm gii quyt.