You are on page 1of 52

Bi hc Kinh t V m Bi 1 : KINH T V M L G ?

1- Khi nim v kinh t v m Nghin cu cch thc nn kinh t la chn s dng v phn b hiu qu nht cc ngun lc khan him to ra nhiu hng ha dch v v phn phi tt nht p ng nhu cu khng ngng tng ln ca nn kinh t. Kinh t hc v m l mt mn khoa hc nghin cu cc hot ng ca nn kinh t vi t cch l mt tng th. Kinh t hc v m m t, gii thch cc bin s v nghin cu mi quan h gia cc bin s kinh t v m ny. Cc bin s ca kinh t bao gm : Tng trng kinh t, GDP, GNP, Lm pht, Tht nghip, T gi hi oi, Cn cn thanh ton , cn cn thng mi. Mc ch nghin cu :

Phn tch hot ng ca nn kinh t. L gii cc hot ng ca nn kinh t. D bo hot ng ca nn kinh t. Gp phn nng cao cht lng cc chnh sch kinh t. (cc doanh nghip c quy m cng ln cng chu nh hng ca kinh t v m)

2- i tng nghin cu : l cc bin s ca kinh t v m :

M t, gii thch , phng thc hot ng ca cc bin s. Phn tch mi quan h gia cc bin s.

3- Phng php nghin cu Phng php phn tch, cn bng, tng hp Phng php m hnh ho nn kinh t Phng php thng k s ln

4- Mc tiu ca kinh t hc v m: n nh Tng trng Cng bng

Bi 2 : TNG SN PHM QUC NI TNG SN PHM QUC DN V VN TNG TRNG KINH T.

I. TNG SN PHM QUC NI : GDP (Tng thu nhp trong nc : Gross domestic Product) a. Khi nim v cc vn lin quan :

GDP l tng gi tr tnh bng tin ca cc hng ho v dch v cui cng do 1 quc gia to ra trong 1 thi k nht nh ( thng tnh l 1 nm), khng tnh cc gi tr ca sn phm trung gian, cc gi tr do cng dn trong nc to ra ngoi lnh th nc mnh nhng tnh lun phn gi tr do ngi nc ngoi to ra trn lnh th nc mnh. Lu : GDP khng tnh cc gi tr ca thi gian ngh ngi, cc hot ng t cung t cp, cc hot ng ni tr. GDP khng tnh cc gi tr ca hot ng kinh t ngm (hng lu, hng gi, ma tu) GDP khng tnh cc gi tr ca hot ng tnh nguyn mang tnh cng ng x hi, nhn o GDP khng phn nh c s thay i trong cht lng ca hng ho, dch v ( ch phn nh v mt lng, gi tr) GDP khng phn nh c s chuyn dch ca c cu kinh t

GDP khng tnh c gi tr (m) ca cc tc ng tiu cc do nhim mi trng, hao ht ti nguyn gy ra. NEW: phc li kinh t rng : GDP + V1 V2 . (V1: gi tr hot ng trn ,V2: gi tr tn tht do nhim mi trng v hao ht ti nguyn. NEW tnh ton din hn nhng c nhng ch tiu khng tnh c)

Tng trng kinh t: Bao gm tng trng : vn, lao ng, nng sut cc nhn t tng hp (TFP). TFP : hiu qu u t , hiu qu s dng cc ngun lc. Vit Nam tng trng theo chiu rng : vn, lao ng. Ch yu do xut khu th Vit Nam ang i ph nhiu yu t gy nguy c suy thoi kinh t.

b.

Cc phng php tnh GDP:

i vi cch tip cn ny c 3 phng php tnh GDP: Tnh theo thu nhp

Tnh theo chi tiu Tnh theo gi tr gia tng

b.1: Phng php tnh theo thu nhp : Bng tng thu nhp ca tt c cc khu vc h gia nh,doanh nghip v chnh ph. Cc ch th ny tng tc vi nhau qua 2 loi th trng hng ho v th trng cc yu t sn xut

Khu vc h gia nh: Cung ng yu t sn xut cho doanh nghip (lao ng, vn, t ai nh ca). H s nhn c thu nhp t doanh nghip di hnh thc tin lng(W), tin li (i), tin thu (R). Ngoi ra, h gia nh cn nhn mt khon chi chuyn nhng (Tr) t chnh ph nh tr cp tht nghip, lng hu(Mc du (Tr) c lm tng thu nhp cho h gia nh nhng khng c tnh vo GDP)

Khu vc doanh nghip: S dng cc yu t sn xut do cc h gia nh cung cp tin hnh hot ng sn xut v to ra thu nhp. Doanh thu : tin sn phm tiu dng cho cc h gia nh v bn sn phm u t cho doanh nghip khc Li nhun ( ): doanh thu tr i cc khon chi ph sn xut, ng thu cho chnh ph v khu hao ti sn c nh (De)

i vi chnh ph: Thu nhp l cc khon thu T doanh nghip ( thu thu nhp, thu mn bigi chung l thu gin thu (Ti) T cc h gia nh (thu trc thu (Td):thu nhp c nhn nhng khng tnh vo GDP)

GDP = Thu nhp t lao ng(W) + Thu nhp t vn (i + R + ) + Khu hao(De)

+ Thu gin thu(Ti) GDP = W + (i + R + ) + De + Ti

b.2: Phng php tnh theo chi tiu : Bng tng chi tiu ca tt c cc khu vc ca ton b nn kinh t (tnh lun c khu vc nc ngoi) Khu vc h gia nh: Thu nhp: Tin lng(W), tin li (i), tin thu (R).H s dng : Chi tiu (C) trn th trng hng ho. Tit kim (S)

Khu vc doanh nghip: u t(I) l khon chi mua cc hng ho ti chnh nh my mc. Thit b, nh xng.. i vi chnh ph: khon chi ca chnh ph gi l(G) i vi khu vc nc ngoi : Xut khu (X) : nc ngoi chi tin mua hng ho dch v trong nc Nhp khu (M) : bn hng ho dch v thu tin v Xut khu rng : NX = X-M

GDP = C + I + G + X M

GDP = C + I + G + NX

b.3: Phng php tnh theo gi tr gia tng: cn gi l phng php sn xut tc l tnh theo nhng ci m doanhnghip sn xut ra. Cc khi nim : Gi tr gia tng = Gi tr u ra gi tr u vo

Sn phm v dch v trung gian (i khi cn gi l yu t u vo hoc yu t sn xut) l sn phm v dch v c mua nhm mc ch ch bin hoc sn xut ra nhng sn phm v dch v khc. Chi ph trung gian: Chi ph trung gian l chi ph dng mua sn phm v dch v trung gian l nhng chi ph vt cht v dch v mua ngai c s dng ht trong qu trnh sn xut. Mt loi hng ho c xem l trung gian hay cui cng l do mc ch s dng ca n GDP = = (GO-chi ph trung gian)i = GO - (chi ph trung gian)i Trong : VAi (Value added): Gi tr gia tng i

GO (Gross output): Gi tr sn lng

Quy tc tnh GDP: Quy tc 1: Gi tr bng tin ca cc loi hng ho dch v khc nhau tnh bng gi th trng. Quy tc 2: Khng tnh vo GDP cc hng ho qua s dng. Quy tc 3: Khng tnh vo GDP cc hng ho dch v trung gian Quy tc 4: Khng tnh vo GDP cc hng ho dch v c sn xut v tiu th ti nh v khng c bn trn th trng. Quy tc 5: Khng tnh vo GDP cc hng ho v dch v kinh doanh bt hp php.

c.

GDP danh ngha v GDP thc t: GDP danh ngha : GDP tnh theo gi hin hnh ( gi th trng nm ang tnh)

Gi (t) l nm ang tnh c i hng ho dch v : GDP =

GDP thc : GDP theo gi so snh ( gi th trng nm gc c dng so snh) nhm loi tr s bin ng v gi ( yu t lm pht) c th xem xt s bin ng ca sn lng nn kinh t.

GDP =

II. TNG SN PHM QUC DN : GNP (Tng thu nhp quc dn : Gross national Product) Tng t nh GDP nhng khng tnh phn gi tr ngi nc ngoi to ra trn lnh th nc mnh v tnh phn gi tr do cng dn trong nc to ra nc ngoi. GNP l tng gi tr tnh bng tin ca cc hng ho v dch v cui cng do 1 quc gia to ra trong 1 thi k nht nh ( thng tnh l 1 nm), khng tnh cc gi tr ca sn phm trung gian, cc gi tr do ngi nc ngoi to ra trn lnh th nc mnh nhng tnh lun phn gi tr do cng dn trong nc to ra nc ngoi. Ch : GDP : Theo khng gian lnh th cc gi tr c to ra GNP : Theo ch s hu cc gi tr c to ra. i vi cng ty lin doanh : ch tnh phn gi tr ca pha cng dn nc mnh to ra vo GNP NIA ( Thu nhp rng): Thu nhp t nc ngoi chuyn v - Thu nhp t trong nc chuyn ra GNP = GDP NIA ( i vi VN hin nay NIA l s m )

III. TNG TRNG KINH T: a. Khi nim : Tng trng kinh t l s gia tng quy m s lng sn lng ca nn kinh t trong 1 thi k nht nh. b. o lng tng trng kinh t: ( dng 2 ch s GDP hoc GNP). =

Tc tng trng kinh t (%)

V d : GDP theo gi thc t nm 2006 l : 973.790 t ng.GDP theo gi thc t nm 2007 l : 1143442 t ng.Hi tc tng trng kinh t nm 2007 l bao nhiu ? Tc tng trng kinh t nm 2007 l

Tuy nhin GDP l 1 ch s phn nh s gia tng v quy m v tng trng sn lng ca nn kinh t. N ch phn nh v mt s lng ch khng phn nh cht lng ca tng trng kinh t. ( v cht lng ca tng trng kinh t hin any ch ang l l lun phn tch nhng cha c s thng nht. hiu r v cht lng tng trng kinh t ngi ta thng dng nhiu nhm ch s khc nhau v d nh : Ch s v chuyn dch c cu kinh t. Ch s v nng lc cnh tranh ca nn kinh t Ch s v mi trng. Ch s v v phc li x hi, phc li kinh t

Nhng tng qut nht, ch yu nht l xem xt t trng ng gp ca cc yu t (vn u t, lc lng lao ng, nng sut cc yu t tng hp) i vi tc tng trng kinh t. Cn c vo t l ng gp ca tng yu t ngi ta phn tng trng kinh t thnh 2 loi: Tng trng theo chiu rng : l tng trng ch yu da vo tng s lng vn u t ( bao gm c vic khai thc ti nguyn thin nhin) v tng s lng lao ng. ch yu da vo yu t u vo. Tng trng theo chiu su : l tng trng do tng trng trong ng gp ca yu t nng sut cc yu t tng hp (TFP) TFP :bao gm : Hiu qu u t : (mun to ra 1 n v GDP phi tng u t bao nhiu n v) ICOR (hiu sut u t) = Hin nay ICOR l tt

Nng sut lao ng: gm cc yu t nh hng: Nghin cu ng dng khoa hc cng ngh Trnh chuyn mn nghip v ca ngi lao ng. Hiu qu s dng t liu sn xut iu kin t nhin S phi hp ca x hi, chnh tr trong sn xut kinh doanh Mi trng lm vic.

Cht lng tng trng kinh t ca Vit Nam hin nay cn nhiu yu km th hin trn cc mt sau (d liu nm 2007): Hiu qu u t cn thp : ICOR >4 Nng sut lao ng thp : NSLD = Nng lc cnh tranh ca nn kinh t Vit Nam cn thp T l tht nghip cn cao (thnh th : 4,64%) T l nhp siu ln : 25,6% (>14 t la) Vic khai thc ti nguyn cn nhiu lng ph v cha c hiu qu, cha ch trng n vn ti to. Mc nhim mi trng ngy cng cao T l lao ng qua o to cn qu thp khng p ng yu cuH thpng hnh chnh VN cn nng n, quan liu mang tnh xin cho cha ng gp hiu qu cho nhu cu pht trin kinh t x hi. pht trin kinh t (30%) Trnh khoa hc cng ngh ca VN cn thp: mc ng dng KHCN cn t v cha t hiu qu (H s i mi trang thit b ch c 12%) H thng lut php cn yu, thiu v cha ng b, cha tng thch vi h thng lut php quc t.

c.

Vai tr ca tng trng kinh t: Nng cao thu nhp ca ngi dn . i sng vt cht tinh thn ngy cng tt hn. C iu kin vt cht cng c an ninh quc phng L iu kin xo i gim ngho v lm giu Tng vic lm , gim t l tht nghip.

To iu kin n nh chnh tr, an ninh trt t x hi, cng c v hon thin vai tr ca nh nc Nng cao v th ca quc gia ln ngang tm v c v tr trn thng trng v chnh trng quc t.

d.

Cc nhn t nh hng n tng trng kinh t:

C : Tiu dng ( yu t th trng tiu th)Doanh nghip m rng th trng trong v ngoi nc.(Tng mc bn l hng ho v doanh thu dch v tiu dng nm 2007: 45,224 t USD) I : u t (yu t sn xut) m rng quy m sn xut, tng mc u t trongv ngoi nc vi hnh thc u t trc tip hay gin tip ( VN hin nay ch yu l do doanh nghip nc ngoi b vn u t ) G : Chi tiu chnh ph vo cc lnh vc u t. NX : Xut khu rng . Ngoi ra cn bao gm cc yu t khc : iu kin t nhin

C cu kinh t (c hp l, hiu qu khng: t trng vn u t, tc tng trng,t trng lao ng gia cng nghip, dch v v nng nghip) Th ch chnh tr v vai tr ca nh nc Trnh v mc ng dng khoa hc cng ngh vo sn xut kinh doanh

Cc yu t phi kinh t nh s n nh CT-XH, vn ho, tn gio, thi tit, kh hu, c s h tng..

Bi tp :

1. ?

Theo cc anh ch thi gian qua c nhng vn kinh t v m no din ra Vit Nam

Trong thi gian qua cc vn nng trong nn kinh t VN l : Tnh trng lm pht phi m (n thng 6/08 : 22%) Li sut ngn hng

Hiu qu u t khu vc cng .

2. Hy nu ra 5 sn phm c tnh vo GDP : Hng ho mua bn trn th trng c tnh bng tin

3. -

Cc ch tiu kinh t bo ch thng cp n : Ch s o mc lm pht (CPI) Li sut ngn hng (i) Xut khu, nhp khu : cn cn thng mi = NX ( nhp khu rng) u t trc tip ca nc ngoi (FDI) Vn h tr pht trin cp chnh ph (ODA) GDP GNP T gi hi oi (t l gia 2 ng tin) Hiu qu u t N quc gia (khong 40% GDP 30 t USD) Nng lc cnh tranh ca nn kinh t.

4. -

Trong nm 2006 c cc ch tiu thng k theo lnh th nh sau : Tng u t (I) :150 ; u t rng (In): 50; Tin lng (W): 230; Tin thu t (R) : 35 Li nhun ( ): 60; Xut khu (X): 100;

a. b.

Nhp khu (M): 50; Tiu dng h gia nh (C): 100 Chi tiu ca chnh ph (G): 100; Tin li cho vay (i): 25; Thu gin thu (Ti) :50 Thu nhp t nc ngoi chuyn v: 50; Thu nhp t trong nc chuyn ra nc ngoi: 100 Tnh GDP danh ngha theo gi th trng bng 2 phng php chi tiu v thu nhp. Tnh GNP theo gi th trng

a. GDP theo phng php chi tiu : GDP = C + I + G + NX M GDP = 100 + 150 + 100 + 100 50

vi NX = X = 500

GDP theo phng php thu nhp: GDP = W + i + R + + De + Ti

vi De = I In

GDP = 230 +25 + 35 + 60 + (150 50) + 50 = 500

b. GNP theo gi th trng : vi NIA = I A 450

GNP = GDP NIA =

GNP = 500 +50 -100

5. -

Cho cc ch tiu sau : u t rng: 50 Tin lng : 650

Tin thu t: 50 Li nhun: 150 Nhp khu: 300 Xut khu: 400 Thu gin thu : 50 Thu nhp t yu t nc ngoi: 100 Tiu dng ca h gia nh: 500 Chi tiu ca Chnh ph: 300 Tin li cho vay: 50 Chi chuyn nhng: 50 Thanh ton cho nc ngoi v yu t SX v ti sn: 50 Thu li tc: 40 Li nhun doanhnghip gi li: 60 Thu thu nhp c nhn: 30

Trn lnh th c 3 khu vc nh s liu trong bng: Khu vc Chi ph Cng nghip Nng nghip Dch v CNG Chi ph trung gian 100 140 60 300

Khu hao 70 30 50 150 Chi ph khc 400 360 190 950 Gi tr sn lng 570 530 300 1400

c. Tnh GDP danh ngha theo gi th trng bng 3 phng php chi tiu v thu nhp v GTGT. d. Tnh GNP theo gi th trng

Bi lm

a. GDP theo phng php chi tiu : GDP = C + I + G + NX M

vi NX = X = 1100

GDP = 500 + (50+150) + 300 + 400 - 300

GDP theo phng php thu nhp: GDP = W + i + R + + De + Ti GDP = 650 + 50 + 50 +150 + 150 + 50 = 1100

GDP theo phng php GTGT :

GDP = Ga tr SL Chi ph trung gian GDP = 1400 - 300 = 1100

b. GNP theo gi th trng : vi NIA = I A 1150

GNP = GDP NIA =

GNP = 1100 +100 -50

6.

Ti sao cc nh kinh t lp ra cc m hnh kinh t :

Cc nh kinh t lp ra cc m hnh kinh t nhm din t mi quan h gia cc bin s kinh t. l cc mi lin h kinh t c bn ca cc hat ng kinh t trong nn kinh t. Cc m hnh kinh t c tnh hu ch cao v chng tru tng ha nhiu chi tit tn ti trong nn kinh t v cho php chng ta nghin cu nhng mi lin h kinh t quan trng nht T chng ta rt ra c cc kt lun quy lut vn dng vo gii quyt cc hat ng kinh t.

7. -

Hy xp cc giao dch sau y vo cc thnh t chi tiu (C,I,G,NX) Doanh nghip Honda Vit Nam bn cho 1 n sinh 1chic xe Wave (C).

Doanh nghip Honda Vit Nam bn cho 1 sinh in Singapor 1chic xe Dream (NX). Doanh nghip Honda Vit Nam bn cho s cng an TP 1chic xe hi (G). Doanh nghip Honda Vit Nam bn cho cng ty Petro VN 1chic xe hi (I).

Doanh nghip Honda Vit Nam vo ngy 1 thng 1 nm nay bn cho ngi tiu dng 1chic xe Wave sn xut nm trc (C). Bi 3 : LM PHT V THT NGHIP A. LM PHT:

1. Khi nim : l tnh trng mc gi chung ca nn kinh t tng ln trong 1 thi k nht nh

2.

Phn loi lm pht :

Lm pht 1 con s : (lm pht ) mc lm pht ny gi c n nh, ng tin khng b mt gi nhiu, th trng ti chnh tin t n nh. Lm pht 2 n 3 con s: (lm pht phi m) mc ny lm pht khin gi c tng cao, ng tin b mt gi , th trng ti chnh tin t mt n nh, nn kinh t b ri lon c nguy c ln v s sup ca h thng ti chnh ngn hng. Lm pht t 4 con s tr ln: ( siu lm pht)

3. Cch tnh t l lm pht :Ngi ta tnh t l lm pht thng qua cc ch s gi . 2 ch s gi c s dng l : Ch s gi c tiu dng (CPI) : (Consumer Price Index)

Ch s gi c tiu dng dng tnh mc gi trung bnh ca cc hng ho dch v trong nn kinh t (o lng s vn ng ca gi c hng ho, dch v . Hin nay cc quc gia trn th gii ngi ta dng phng php R hng ho tnh CPI: M c 355 nhm hng ho dch v trong r tnh CPI. VN c 10 nhm hng ho dch v trong r tnh CPI: Nhm hng n v dch v n ung : c t trng 42,80 % trong r ung v thuc l May mc, giy dp, m nn Nh , vt liu XD : c t trng : c t trng : c t trng 4,54 % trong r 7,21 % trong r 9,99 % trong r

Thit b v dng gia nh : c t trng Dc phm, y t Phng tin i li v bu in Gio dc Vn ho, thng tin, gii tr

8,62 % trong r 5,42 % trong r 9,04 % trong r 5,41 % trong r 3,59 % trong r

: c t trng : c t trng : c t trng : c t trng

dng v cc dch v khc

: c t trng

3,31 % trong r

CPI c tnh theo cng thc : Pt : Gi c hng ho dch v nm t (hin ti) P0 : Gi c hng ho dch v nm 0 (gc) Qt : Sn lng hng ho dch v nm t (hin ti)

Ch s iu chnh lm pht (GDPdeflator) : c tnh theo cng thc :

4. a.

Tc ng ca lm pht : Tc ng tch cc :

Nu lm pht va phi v kim sot c th n c tc ng tch cc n sn lng quc gia v tng trng kinh t ca quc gia ( mc ph hp ca lm pht i vi mi nn kinh t l do quy m, trnh pht trin, kh nng hoch nh chnh sch, s qun l iu hnh ca chnh ph) Pht hnh tin a vo nn kinh t tng u t tng trng Dng lm pht tng trng kinh t Dng lm pht chng lm pht.

Nu d on c lm pht v kim sot tt vn lm pht th s em li nhng tc ng tch cc n vic lm, thu nhp, tng trng kinh t, kh nng cnh tranh ca nn kinh t.

b.

Tc ng tiu cc:

Nu lm pht cao v khng d on cng nh khng kim sot c s gy ra nhng tc ng tiu cc sau y :

Nhng ngi lm cng n lng, nhng ngi hng thu nhp c nh s l ngi chu thit hi u tin (ngi s dng lao ng c li) v tc tng lng khng theo kp tc tng gi. Nhng ngi cho vay tin s chu thit hi (nhng ngi i vay s c li) v ng tin b mt gi. Li sut thc b gim. Lm pht c th lm n quc gia tng ln (vay ngoi t nc ngoi nhp hng hay tung ngoi t thu i ni t v). T quc gia s mt n nh v phi l thuc kinh t l thuc chnh tr. Lm pht khin tnh hnh sn xut kinh doanh b ri lon nghim trng , cc k hoch sn xut kinh doanh b ph sn, cc ch tiu SXKD kh tnh ton t dn n vic ph sn ca hng lot doanh nghip, thu nhp gim, tht nghip tng ln,nhiu vn x hi phc tp ny sinh.

5.

Nguyn nhn ca lm pht :

a. Lm pht do cu ko : Tng cu ca nn kinh t tng ln m tng cung khng theo kp hoc gi nguyn hoc gim xung th s lm cho gi c tng ln . T dn n lm pht tng ln. b. Lm pht do ch ph y : Do gi c cc yu t sn xut tng ln lm cho gi c hng ho dch v tng ln dn n lm pht tng ln : (Vn vay li sut cao , gi nguyn nhin vt liu, tin lng, chi ph t ai tng ln gi thnh ca hng ho dch v tng Gi c trn th trng tng lm pht) c. Lm pht do cc yu t phi kinh t : Thi tit, kh hu, thin tai, dch bnh, s tt nghn GTVT, chin tranh, khng b . d. e. Lm pht do vic tng khi lng tin trong lu thng (lm pht do tin t) Lm pht do yu t tm l ( lm pht phong tro)

6. a.

Gii php chng lm pht: Lm pht do cu ko : Tm cch gim tng cu : AD = C + I + G + X M

Gim tiu dng (C) : Tng thu, tng li sut, cc bin php tm l tc ng n hnh vi tiu dng

Gim u t (I) : Tng li sut, gim bt cc d n ca chnh ph Gim chi tiu ca chnh ph (G) Hn ch chi tiu ngn sch Kim sat xut nhp khu (X-M)

b.

Lm pht do chi ph y s tm cch :

Gim chi ph sn xut : ( S dng hiu qu t liu SX, p dng tin b khoa hc cng ngh, tng nng sut lao ng, hp l ha quy trnh sn xut, gim bt nhn lc ) Nng cao nng lc sn xut.

c.

Lm pht do tng khi lng tin : Kim sat tin t c th trng tin t n nh

T cng thc : PQ = MV P = ( l hng s , do M P ) Vi V l s vng lu thng tin t ) Kim sot vic cung ng tin trong nn kinh t ( ti cu trc li ngn hng TW v h thng ngn hng. Kim sot li sut v t gi. D bo chnh xc tnh hnh kinh t. Pht huy vai tr ca th trng ti chnh ( th trng tin t v th trng chng khon)

d. Lm pht do tm l: S dng truyn thng tc ng n tm l ngi dn ( s nhy cm ca ngi dn mi khi c bin ng v gi)

e.

Lm pht do yu t phi kinh t:

D bo D phng ri ro

C phng n x l tin n, h thng d tr - phng nga.

Mt s nguyn nhn gy ra tnh trng lm pht VN trong thi gian qua : Do gi c trn th trng quc t tng cao tc ng n chi ph u vo ( Xng du, st thp, phn bn, giy, si, bng .) Do tc ng ca thin tai dch bnh lm sn lng 1 s hng ho dch v tng chm thm ch st gim trong khi dn s tng nhanh. Nhu cu tiu dng ca khu vc dn c tng nhanh ( tng mc bn l hng ho v doanh thu dch v tiu dng tng 23,3 % trong khi GP ch tng 8,48 %) Cng tc d bo, cnh bo cn yu km

Cng tc qun l gi cn yu km , lng tng, s dng cc bin php hnh chnh khi can thip vo nn kinh t. Yu km trong vic thc hin chnh sch tin t tn dng ( y l 1 trong nhng nguyn nhn quan trng hng u) Ngoi ra nguyn nhn su xa ca vn lm pht l do bt cp ca h thng iu hnh kinh t v m. Do yu km trong c cu kinh t. Tng trng ch yu theo chiu rng , chy theo s lng nhng yu km v hiu qu v cht lng, ng thi s dung dng v pht trin ci gi l ch ngha t bn thn hu lm cho nn kinh t ngy cng km hiu qu . Thiu chin lc pht trin kinh t thch ng vi tnh hnh mi.

B. THT NGHIP: 1. Khi nim : l nhng ngi trong tui lao ng, c kh nng lao ng ang tm vic nhng cha c vic lm. Lao ng trong nn kinh t = nhng ngi c vic lm + nhng ngi tht nghip (T l lao ng / dn s ca vic Nam theo thng k 1/7/07 l : x 100% T l tht nghip = S ngi tht nghip X 100 %

Lc lng lao ng

2. a.

Phn loi tht nghip : Ngi ta thng chi thnh ba loi sau : Tht nghip c hc : l tht nghip c to ra do: Nhng ngi b vic c tm vic mi nhng cha c vic lm, Nhng ngi mi gia nhp hay ti nhp lc lng lao ng Nhng ngi tht nghip thi v.

Vit Nam nhng ngi tht nghip c hc tng i cao v : H thng thng tin trong th trng lao ng cn yu Phn ln lao ng l nng nghip ( thi v)

b. Tht nghip c cu : l tht nghip c to ra do mt cn i gia cung v cu lao ng . S mt cn i ny c tnh cch cc b tng a phng v c th do : Ngi lao ng thiu k nng ( thiu lao ng k thut, thiu k nng ngh nghip ) S pht trin khng ng u gia cc vng (mt cn i lao ng ph thng)

c.

Tht nghip chu k : l tht nghip c to ra do s suy thoi ca nn kinh t

Hng thnh

Hng thnh

Phc hi

Tiu iu

Chu k kinh t

3.

Tc ng ca tht nghip :

a. i vi bn thn ngi lao ng: Thu nhp gim st, kin thc k nng ngh nghip khng c iu kin pht trin b mai mt; b mt nim tin vo cuc sng; p lc ko di .

b. i vi x hi : Chi ph cho tht nghip tng ; nhng ngi tht nghip s gy ra 1 s vn x hi, t nn x hi gia tng.

c.

i vi nn kinh t : sn lng gim t thu nhp ngi dn gim.

4. a.

Cc bin php gim tht nghip : i vi tht nghip chu k : ( do suy thoi kinh t)

D bo tt chun b nhng yu t, ng lc m hnh mi kch thch nn kinh t pht trin Tng G , tng cung tin ( u t cc d n thu ht lao ng ) Gim li sut ( kch thch u t , khuyn khch tiu dng) Gim thu

b.

i vi tht nghip c hc v c cu :

Tng cng chc nng ca cc TT gii thiu vic lm; sn giao dch lao ng; cc loi tp ch bo h thng tuyn dng trc tuyn v lnh vc vic lm ngi lao ng v ngi s dng lao ng gp nhau. Xy dng v pht trin h thng o to ngh trang b chuyn mn ngh nghip, k nng cho ngi lao ng M rng cc hnh thc bi dng chuyn mn nghip v.

Bi 4 : XC NH SN LNG CN BNG QUC GIA

I-

XC NH TNG CU (AD): AD = C + I + G + X M

1. C cu ca tng cu :

1.1 Chi tiu tiu dng ca cc h gia nh (C: Consumtion). a. Khi nim : Chi tiu tiu dng C ca cc h gia nh l lng chi tiu ca cc h gia nh mua sm t liu sinh hot hng ngy ca h gia nh trong gii hn ca thu nhp kh dng (Yd) c c. Trong c cu ca tng cu , C thngh chim t trng ln nht

b.

Cch tnh : GNP = GDP + NIA (Thu nhp rng) Net National product NNP = GNP De National Income Personal Income NI PI = NNP Ti ( khu hao) ( Thu gin thu)

= NI Pr* (Qu tch ly SX)+ Tr (tr cp

ca chnh ph)

Yd

= PI Td

( thu trc thu)

Yd = GDP + NIA + Tr (De + Ti + Pr* + Td )

n gin , cc nh kinh t khi xem xt m hnh da trn 1 s gi nh sau : NIA = 0 c ngha khng phn bit khc nhau gia GDP v GNP De = 0 c ngha nn kinh t khng c khu hao Pr* = 0 cc doanh nghip khng gi li li nhun lp qu C nhn khng chi tr cho cc qu an sinh x hi

Nh vy thu nhp kh dng c nh li nh sau : Khi nn kinh t c chnh ph can thip: t GDP = Y; Tx = Ti +Td ;

Yd = GDP + Tr (Ti +Td) Yd = Y T

Vi T = Tx Tr l thu rng (l phn cn li ca thu sau khi

chnh ph chi chuyn nhng)

Khi chnh ph khng can thip vo lung chi chuyn kinh t th Yd = Y

Nhn xt: Nhu cu chi tiu tiu dng ca cc h gia nh khng ch ph thuc vo thu nhp kh dng hin ti m cn ph thuc vo thu nhp kh dng d on. C mi n v kh dng cc h gia nh c c, cc h gia nh s chi tiu dng mt phn, phn cn li l dnh nn Yd = C + S .Kt qu kho st cho thy khi thu nhp kh dng tng ln th c tiu dng v tit kim u tng ln nhng tit kim s tng nhanh hn tiu dng.

Ngoi yu t vo thu nhp kh dng cn c nhng yu t khc c th nh hng n chi tiu tiu dng ca h gia nh nh mc sng, t l lm pht, thi quen vn ho v chi tiu tiu dng, li sut .

c. Hm tiu dng : C = f(Yd) : phn nh tng chi tiu tiu dng mong mun ca cc h gia nh tng ng vi mi mc thu nhp kh dng. n gin hm C theo Yd c xc nh c dng hm tuyn tnh : C = Co + CmYd Hay C = Co + Cm( Y- T)

Nh vy chi tiu tiu dng l mt hm s theo thu nhp kh dng v thu rng (T). Nu T tng tiu dng s gim v ngc li. Co : Chi tiu t nh ca cc h gia nh : l lng chi tiu ti thiu ca cc h gia nh cho nhng t liu sinh hot thit yu trong trng hp Yd = 0. Vy Co > 0 v khi Yd = 0 mi ngi vn phi tiu dng. Cm : l khuynh hng tiu dng bin ca h gia nh . L i lng phn nh s thay i chi tiu tiu dng ca cc h gia nh (C) khi thu nhp kh dng thay i 1 n v:

Cm =

0 < Cm < 1

th hm C c dng : dc ln vi gc l Co > 0 khi Yd = 0 Tit kim (S) : Yd = C + S S S = Yd C = Yd (Co + CmYd) t So = - Co; Sm = 1 Cm

= - Co +(1- Cm)Yd = So + SmYd

So :Tit kim t nh ca cc h gia nh. So < 0

Sm : l khuynh hng tit kim bin ca h gia nh . L i lng phn nh s thay i tit kim ca cc h gia nh (S) khi thu nhp kh dng thay i 1 n v:

Sm =

0 < Sm < 1 v Cm + Sm = 1

C = Co + Cm(Yd)

S= So + SmYd

Co 0 So Yd 0 Yd

1.2 Chi tiu u t ca cc doanh nghip (I: Invesment private). a. Khi nim: Chi tiu u t ca cc doanh nghip l cc khon chi ca cc doanh nghip mua sn phm u t ( nh my, thit b mi); cc khon chi ca h gia nh xy, mua nh mi; chnh lch tn kho trong nm ca doanh nghip (tn kho nguyn liu bn thnh phm) v u t ngun nhn lc ca doanh nghip.

b.

Hm u t:

Quan im 1: cho rng chi tiu u t ca doanh nghip l 1 nhn t ht sc nhy cm vi mi trng u t. n gin u t c xem l 1 bin ngoi sinh (bin bn ngoi h thng nhng nh hng n sn lng, lm pht, tht nghip) c cho trc khi

hm u t c dng hm hng : I = Io . th ca hm u t theo sn lng quc gia c dng nm ngang song song vi trc SLQG. Quan im 2: Xt hm u t theo sn lng quc gia Y. Chi tiu u t ca DN c quan h ng bin vi SLQG nn hm u t theo SLQG c dng I = Io + ImY. Io : Chi tiu u t t nh ca doanh nghip. Im : l khuynh hng u t bin theo SLQG . L i lng phn nh s thay i chi tiu u t ca cc doanh nghip (I) khi khi sn lng quc gia thay i 1 n v: Im = v Im > 0

Quan im 3: Xt hm u t theo li sut i . Chi tiu u t ca DN c quan h nghch bin vi li sut i . Khi li sut tng , doanh nghip gim u t v ngc li nn hm u t c dng : I = Io + i : l khuynh hng u t bin theo li sut. L i lng phn nh s thay i chi tiu u t ca cc doanh nghip (I) khi khi li sut thay i 1 n v

= I

<0 I I

Io

Io

Io

0 i

I = Io

I = Io + ImY

I = Io + i

Nh vy u t (I) l thuc vo 2 bin s : SLQG (Y) v Li sut (i) . N c quan h ng bin vi SLQG v nghch bin vi li sut.

Hm u t c dng : I = Io + ImY + I .

(Io >0, Im >0, <0)

1.3 Chi tiu ca chnh ph cho hng ho v dch v (G: Government spending on goods and services) .

a. Khi nim: Chi tiu ca chnh ph cho hng ho v dch v l cc khon chi ca chnh ph chi tiu dng thng xuyn v chi u t ca chnh ph. Trong chi tiu dng thng xuyn ca chnh ph gm chi lng,vn phng phm trong cc ngnh hnh chnh, an ninh quc phng k hiu Cg . Chi u t ca chnh ph l khon chi ca CP mang tnh u t nh c s h tng v hng ho cng cng cho x hi k hiu Ig . Nh vy G = Cg + Ig .

b.

Hm chi tiu ca chnh ph:

Chi tiu ca chnh ph c xem l 1 bin ngoi sinh do hm chi tiu ca chnh ph c dng : G = Go

c.

Ngun thu ca chi tiu chnh ph: Thu rng (T = Tx Tr )

Thu rng ng binvi sn lng quc gia Y nn hm thu rng c dng : T = To + TmY To : Thu rng t nh (To > 0 ). Tm : l thu rng bin theo SLQG . L i lng phn nh s thay i ca thu rng (T) khi khi sn lng quc gia thay i 1 n v:

Tm =

0 <Tm < 1

Khi chnh ph can thip thu nhp kh dng Yd c xc nh : Yd = Y To TmY = To + (1 - Tm)Y M C = Co + CmYd

C = Co + Cm [ To + (1 - Tm)Y] C = Co - CmTo + Cm (1 - Tm)Y

t Co CmTo

v Cm (1 - Tm)

1.4 Xut khu rng (NX: Net Export) l phn chnh lch gia gi tr xut khu v gi tr nhp khu . Xut khu (X) l lng chi tiu ca ngi nc ngoi mua hng ho v dch v c sn xut trong nc. Xut khu chu tc ng ca nhiu nhn t nh thu, gi c, kiu dng, cht lng hng XK, t gi hi oi (t gi tng Xut khu tng). Khi xt mi quan h gia XK vi SLQG ta c th thy khi SLQG tng khng nht thit XK thay i. Do hm XK theo SLQG cng c xem l 1 bin ngoi sinh : X = Xo.

Nhp khu (M) l lng chi tiu ca ngi trong nc mua hng ho v dch v c sn xut nc ngoi . Nhp khu cng chu tc ng ca nhiu nhn t nh thu nhp khu, gi c, kiu dng, cht lng hng NK, gi c hng NK, th hiu ngi tiu dng trong nc i vi hng ho dch v c sn xut nc ngoi , t gi hi oi (t gi tng Nhp khu gim). Khi xt mi quan h gia NK vi SLQG ta c th thy khi SLQG tng , nhu cu i vi hng nhp khu tng, v th hm nhp khu l 1 hm ng bin vi SLQG :

M = Mo + XmY. Mo : Nhp khu rng t nh (Mo > 0 ). Mm : l khuynh hng nhp khu bin theo SLQG . L i lng phn nh s thay i ca nhp khu (M) khi khi sn lng quc gia thay i 1 n v:

Mm =

Mm > 0

2. Xc nh tng cu (AD): AD = C + I + G + X M I = Io + ImY G = Go X = Xo M = Mo + XmY. AD = ( +Io + Go + Xo -Mo ) + ( + Im - Mm)Y vi C =

AD

= ADo + AdmY

ADo : Chi tiu t nh ca ton x hi (ADo > 0 ). ADm : l khuynh hng chi tiu bin ca ton x hi theo SLQG . L i lng phn nh s thay i ca chi tiu ton x hi (AD) khi khi sn lng quc gia thay i 1 n v: ADm = IIv 0< ADm < 1

XC NH SN LNG CN BNG QUC GIA: AD = AS

1. Xc nh sn lng cn bng theo phng php i s :

AD AS Y Yd + T I+G+X

=C+I+G+XM =Y =C+I+G+XM =C+I+G+XM = Yd - C + T + M m Yd C = S m Y = Yd + T

I+G+X

= S+T+M

Phng trnh trn phn nh : cn bng th trng hng ho dch v th lng rt ra (r r) khi nn kinh t phi bng lng bm vo nn kinh t. I,G,X : Cc khon bm vo V d : C kt qu kho st cc hm : 294 T = 30 + 0,2 Y Sn lng cn bng c th c xc nh nh sau : Cch 1 : Dng phng trnh : Y = C + I +G +X M (1) Vi C = 200 + 0,8 Yd = 200 + 0,8 (Y T) Hay C = (200 24 ) + (0,8 0,16) Y Thay vo (1) : Y = (176 + 100 + 294 + 300 50 ) + (0,64 + 0,1 0,15 ) Y = 820 + 0,59 Y (1 0,59)Y = 820 Y = = 2000 = 200 + 0,8 (Y -30 0,2Y) = 176 +0,64 Y S,T,M : Cc khon r r C = 200 + 0,8 Yd X = 300 I = 100 + 0,1 Y G = M = 50 + 0,15 Y

Cch2 : Dng phng trnh S +T+M = I + G + X (2) Vi S = Yd C = Y T C = Y (30 + 0,2Y) (176 + 0,64Y)

S = - 206 + 0,16Y

Thay vo (2) :(- 206 + 0,16Y) + (30 + 0,2 Y) + (50 + 0,15 Y) = (100 + 0,1 Y) + (294) + (300) - 126 + 0,51 Y = 694 + 0,1 Y 0,41Y = 820 Y = 2000

2. Xc nh sn lng cn bng theo phng php hnh hc:

AD,AS

AD

AS

ADo

YE

Khi Yt (GDP tht) < YE iu c ngha l tng cu > GDP tht v th trn th trng xut hin khan him hng ho . Cc doanh nghip s phi xut kho d tr b sung th trng lm gim tn kho so vi k hoch . Khi doanh nghip s tng sn lng b p s thiu ht nn GDP tht s tng. Khi Yt (GDP tht) > YE iu c ngha l tng cung > GDP tht v th trn th trng xut hin d tha hng ho . Nn lng tn kho ca doanh nghip s tng ln ngoi d kin . Khi doanh nghip s gim bt sn lng , sa thi bt lao ng. Khi Yt (GDP tht) = YE lc mi khng c s bin ng trong lng hng tn kho theo k hoch v khng c s thay i trong hot ng sn xut. . Khi th trng t c s cn bng.

3. S thay i ca tng cu AD v s nhn K: 3.1 S thay i ca tng cu : C nhiu nguyn nhn nh hng n tng cu, lm chi chi tiu t nh ADo thay i Li sut gim lm cc doanh nghip gia tng Io

Nn kinh t tng trng v n nh d on lc quan trong tng lai lm cc h tiu dng tng chi tiu Co Cc s kin quan trng lm chnh ph gia tng chi tiu v u t Go S thu ht hng xut khu i vi nc ngoi lm gia tng Xo ..

V d : Nn kinh t ang cn bng mc sn lng Yo = 1500 v tng cu AD l 720 + 0,52 Y Do li sut gim nn u t gia tng thm 150 . Lc ny tng cu AD l 870 + 0,52 Y Nh vy , ng AD s dch chuyn song song ln pha trn lm dch chuyn im cn bng sn lng. Vn l khi sn lng cn bng s l bao nhiu ? ADo =ADoi =Co +Io +Go + Xo Mo Khi chi tiu t nh thay i s lm thay i tng cu v lm thay i sn lng cn bng.

3.2 S nhn K : Khi nim : S nhn K l h s phn nh s thay i ca sn lng cn bng quc gia (Y) khi tng cu thay i trong phn chi tiu t nh mt lng ADo bng 1 n v K = => Y = K. ADo

Cng thc tnh K: T AD = ADo + ADm Y Ta c AD1 = ADo1 + ADm Y1;

AD2 = ADo2 + ADm Y2 m AD = ADo + ADm Y AD = Y (khi th trng hng ho dch v cn bng)

Ta c th vit Y = ADo + ADm Y chia 2 v cho ADo K = 1 + ADm = 1 + K.ADm (1 ADm)K = 1

V 1> ADm> 0 do K >1

Ch : S nhn K ch ln hn 1 khi mc gi v t gi hi oi khng i. nh vy ta c th thy rng nu tng cu thay i trong chi tiu t nh 1 lng ADo th sn lng cn bng quc gia s thay i 1 lng = K ln (xt v tr tuyt i) : Y = K. ADo

4. Nghch l ca tit kim: Nu gi thit vi 1 mc thu nhp kh dng khng i, ngi tiu dng quyt nh tit kim nhiu hn (S tng) u c ngha l h s gim bt chi tiu ( C gim) lm gim tng cu (AD gim) nn sn lng gim (Y gim) suy ra thu nhp gim. Mc ch tit kim l lm tng thu nhp nhng kt qu li ngc li. y chnh l nghch l ca tit kim. Do cc chnh sch khuyn khch tit kim c th lm cho thu nhp cao hn trong trung v di hn nhng c th dn n 1 cuc suy thoi trong ngn hn. Tuy nhin khng phi lc no cng tn ti nghch l ny v nu lng tit kim tng thm ca dn chng li c a vo u t vi 1 lng tng ng th s khng lm gim tng cu , khng lm gim sn lng . Hoc khi dn chng gia tng tit kim mua tri phiu chnh ph cng khng xy ra nghch l v lng tit kim ny s c chnh ph chi tiu u t.

Bi 5 : CHNH SCH TIN T I. Tin t :

1. Khi nim :Tin t l mt phng tin trao i c ttha nhn chung giao dch (thanh tan n, mua bn, trao i hng ha v dch v .) Tin t ra i c ngun gc t s pht trin lu di ca sn xut v trao i hng ha.

2.

Cc hnh thi ca tin t: c 3 hnh thi c bn : Ha t (commodity money)

Ha t khng kim loi (hng ha, da th, v c, gia sc, ru vang ) Ha t kim loi ( ng, st, vng, bc ) Tn t (token money/ fiat money) (tin quy c , tin php nh)

Tin kim loi (ng, nhm, vng) Tin giy: + Tin giy kh han (convertible paper money) T 1971 v trc c th han i ra vng + Bt kh hon (inconvertable paper money). Bt t (Bank money) (tin qua ngn hng) bao gm chi phiu, th thanh ton, th tn dng (digicash), ti khon.

3.

Chc nng ca tin t : c 3 chc nng :

Phng tin trao i : Tin t c mt sc mua nht nh v c kh nng thanh ton tc thi. Thc o gi tr : Tin cho php o lng gi tr ca nhng hng ho khng ging nhau Tch tr gi tr : Tin t cho php ct gi c th mua hng ho v dch v trong tng lai.

II.

Cung v cu tin t:

A. Cung tin t:( M ) L tin do ngn hng trung ng pht hnh theo yu cu ca chnh ph. 1. C s tin (Mo) : l lng tin mt ngoi ngn hng ( ang lu hnh trong dn c v trong cc doanh nghip) v lng tin mt dnh cho d tr trong cc ngn hng. y l mc cung tin t theo ngha hp nht so vi khi nim v mc cung tin t khc Mo = Tin mt ngoi ngn hng + Tin mt dnh cho d tr trong ngn hng.

2.

C s tin (M1) : cn gi l Tin giao dch

M1 = Mo + Tin gi khng k hn s dng chi phiu Trong kinh t hc v m ta hiu cung tin t l M1. Ngoi ra cung tin t cn c hiu v nghin cu nhiu dng khc nhau ty vo mc ch.

3.

C s tin (M2) :

M2 = M1 + Tin gi cc nh ch ti chnh khc (bo him, qu u t .) MoTin mt lu thng ngai ngn hng v tin mt d tr trong ngn hng M1Tin giao dch M2 Tin rng.T nm 1980 tr i nhiu nh kinh t hc bt u xem M2 l mt thnh phn ca khi tin t. M3 Tin gi c th pht hnh sc (hoc khng k hn + tin gi lu k s dng sc du lch) Gi tin (tin gi c k hn lng nh hoc tin tit kim, tin gi th trng tin t, hp ng mua li qua m, c phn qu tng tr khng t chc) Tin gi c k hn lng ln, hp ng mua li di hn, c phn qu tng tr c t chc. Cc ti sn ti chnh khc: tri phiu, thng phiu v cng c khc ca th trng tin t v cc khan tin k thc ti cc trung gian ti chnh.

B. H thng ngn hng: Hin nay trn th gii phn chia h thng ngn hng thnh 2 cp : 1.Ngn hng trung ng : iu tit hot ng ca h thng ngn hng thng mi. T gi hi oi Li sut, li sut chit khu

T l d tr bt but Hot ng th trng m Hng dn nghip v, vn bn quy nh.

Kim sot lng cung ng tin t v kim sot vic ti tr cho s thm ht ngn sch ca chnh ph : - Pht hnh tin + cho NH Thng mi vay + Cho ngn sch vay + Th trng m: Mua chng khon trn th trng m + Th trng vng v ngoi t: Mua vng, ngoi t lm tng d tr quc gia - iu tit kinh t v m

NHTW gi vai tr quan trng trong vic thc hin chnh sch tin t nhm t cc mc tiu : tng trng kinh t, gim t l tht nghip, n nh gi c, n nh li sut, n nh th trng ti chnh v th trng ngoi hi.

2.Ngn hng thng mi (trung gian): NHTM l trung gian ti chnh, c giy php kinh doanh ca NHTW cho vay, nhn tin gi v thc hin cc nghip v ngn hng theo lut nh. NHTM c 2 chc nng l kinh doanh tin v u t.

C. Cch to tin qua h thng ngn hng : Khi nhn c tin gi ca khch hng , ngn hng phi trch ra mt lng tin mt lm d tr chung (tng d tr) bao gm: D tr bt buc l d tr ti thiu theo quy nh ca nh nc. D tr bt buc phi c a v Qy d tr ca ngn hng TW. ( v d VN hin nay t l DTBB l 11%), D tr d tha l lng tin mt li ti ngn hng trung gian nhm p ng nhu cu chi tr hng ngy cho khch hng. tu mi ngn hng khc nhau

D tr chung (R) = d tr bt but (RR) + d tr d tha (RE) T l d tr chung = t l d tr bt but + t l d tr d tha T l d tr d tha khc nhau cc ngn hng v vy t l d tr chung ca cc nhn hng trung gian cng khng ging nhau.

1.

Cch to tin qua ngn hng :

V d : Vi s tin 1.000.000 ng tin mt ca ngi A gi vo ngn hng I. Cho bit d tr chung l 10% .Ngn hng I sau khi d tr li cho ngi khc vay. Ngi vay B li gi vo ngn hng II . Qu trnh c tip n ngn hng III, IV,.( gi nh cc ngn hng u c t l d tr chung l ging nhau v co vay ht lng tin d tha). ta c bng sau : Tn ngn hng Tin gi mi ca khch hng D tr chung Tin cho vay t ngn hng NHTG 1 1.000.000 100.000 900.000 NHTG 2 900.000 90.000 810.000 NHTG 3 810.000 81.000 729.000 NHTG 4 729.000 72.900 656.100

Tng cng 10.000.000 1.000.000 9.000.000 Xut pht t 1.000.000 ban u , tin gi qua h thng NHTG tng thm: = 1.000.000 (0,9 + 0,92 + 0,93 + .) = 1.000.000 x = 1.000.000 x = 10.000.000 Ngc li qu trnh to tin l qu trnh ph hy tin : l qu trnh khi c mt lng tin rt ra khi ngn hng th tc ng dy chuyn s lm cho lng tin gi qua h thng ngn hng trung gian st gim nhiu ln hn .

2. S nhn tin t : L h s phn nh lng cung tin khi lng tin gi ban u tng thm mt n v. (KM) S nhn tin t = 1 T l d tr chung

Nu d tr d tha bng 0 th : S nhn tin t = 1 T l d tr bt buc (V 0 < d,dbb < 1 nn KM lun lun ln hn 1) Gi l lng thay i ca cung tin, l lng tin gi ban u,KM l s nhn tin t, ta c : = KM hay KM =

D. Cc cng c ca ngn hng trung ng iu tit lng cung tin t :

Nhn hng TW c 3 cng c ch yu : o Quy nh t l d tr bt buc

Nu mun SM, NHTW phi RR v khi RR lng tin cn li NHTM lng cho vay NHTM SM V ngc li .

o Quy nh li sut ti chit khu : l li sut c p dng khi NHTW cho cc ngn hng trung gian vay t qu d tr ca NHTW. Nu mun SM, NHTW phi iD v khi iD lng cho vay i vi khch hng SM V ngc li

o Nghip v th trng m Khi mua vo, bn ra tri phiu ca chnh ph trn th trng m NHTW c th lm thay i lng tin gi . T tc ng n lng cung tin. Th trng m l th trng ring do NHTW t chc mua hoc bn tri phiu, chng khon nhm bm hoc rt tin ra khi nn kinh t NHTW mua tri phiu CP:

Tr tin cho khch hng Lng tin H trong nn kinh t (= C + H ) SM mt lng ( = KM ) NHTW bn tri phiu CP SM (ngc li)

E.

Hm cung tin t: ( SM)

Ngn hng trung ng lm thay i lng tin c to ra qua h thng ngn hng trung gian.(NHTW kim sot c lng cung tin danh ngha, bt k li sut (r) Hm cung tin t c dng : SM =

SM

M F. Khi nim v cu tin t: DM

lng tin (M)

Cu tin l lng tin m ngi ta mun nm gi nhng mc li khc nhau giao dch, d phng v u c. Cc nhn t tc ng: Sn lng quc gia Y Gi c Li sut P r DM DM DM

1.Li sut : Li sut (%) = Tin li x 100

Tin vay Li sut (r) Li sut ph thuc : Quan h cung cu tin t trn th trng Tnh hnh hot ng sn xut kinh doanh ca nn kinh t Li nhun ca doanh nghip DM 2.Hm cu tin t theo li sut DM = f(r) Lng tin (M) Dng tuyn tnh : DM = Do + r ng cu tin t dc xung, th hin quan h nghch bin gia cu tin v li sut do <0

III. Chnh sch tin t : Chnh ph thng dng chnh sch tin t can thip vo nn kinh t nhm t c cc mc ch v m. Cc cng c chnh ph thng dng l : Thay i lng cung tin Li sut, li sut chit khu T l d tr bt buc Tin hnh cc hot ng ca th trng m ( l hai loi cng c ph bin chnh ph thng s dng)

A. Phn loi : Chnh sch tin t c 2 loi : 1. Chnh sch tin t m rng : l chnh sch nhm cung ng tin vo lu thng, khuyn khch u t pht trin sn xut v to ra cng n vic lm, gim tht nghip.

Chnh sch m rng cung tin thng c thc hin trong giai on nn kinh t b suy thoi. (sn lng thc t nh hn sn lng tim nng).

SM i I AD Y

2. Chnh sch tin t thu hp:l chnh sch lm gim mc cung tin t, nhm hn ch u t, ngn chn s pht trin qu ca nn kinh t v ngn chn lm pht c nguy c tng cao

SM i I AD Y

B. Tc ng cha chnh sch tin t vi tng cu: Cc chnh sch v m ni chung v chnh sch tin t ni ring tc ng n sn lng v mc gi ca nn kinh t. Sn lng v mc gi ca nn kinh t c n nh qua tng cung v tng cu nhng nhng chnh sch v m ch yu tc ng n tng cu V th chng ta s xem xt cc tc ng ca chnh sch tin t thng qua s thay i ca tng cu l ch yu .

Ta c : AD = C + I + G + X M 1. Khi chnh ph thc hin chnh sch tin t m rng nhm tng lng cung tin th li sut gim. Lc chi tiu, tiu dng v u t tng , xut khu tng v nhp khu gim lm tng cu s tng Tc ng i vi tiu dng:

SM i Chi ph c hi ca gi tin gim C

Tc ng i vi u t:

SM i I

Tc ng vi xt khu:

SM i t gi hi oi ir gim khuyn khch X & M

Tc ng i vi tng cu:

SM i C + I + G +X - M AD

Ch :Tuy nhin lc v lu di s gy ra tc ng ph khc l khi tng cu tng

AD DM i C + I + G +X M AD

Thng thng mc lm cho AD trong tc ng th nht cao hn mc lm cho AD trong tc ng th hai ca chnh sch tin t m rng. Cho nn kt qu ton b tc ng ca chnh sch m rng tin t l tng cu tng v ngi ta ly s gia tng ny (sn lng) lm thc o nh gi hiu qa ca chnh sch tin t.

2. Khi chnh ph thc hin chnh sch tin t tht cht nhm gim lng cung tin th li sut tng. Lc chi tiu, tiu dng v u t gam , xut khu gim v nhp khu tng lm tng cu s gim ( phn tch tng t) .

Bi 5 : CHNH SCH TI KHO I. Ngn sch chnh ph ( ti chnh cng) :

Khi nim : Ngn sch chnh ph l mt bng c lit k mt cch c h thng cc khon chi tiu ca chnh ph ( G = Cg + Ig ) v cc ngun thu thc hin cc khon chi ( T = Tx Tr ) B=TG B > 0 thng d ngn sch B = 0 cn bng. B < 0 thm ht ngn sch

II. Chnh sch ti kho : 1. Cng c ca chnh sch ti kho : Chnh sch ti kho m rng : Gia tng chi tiu ca chnh ph v ct gim thu .

G v T AD Y

Chnh sch ti kho thu hp : Gim chi tiu ca chnh ph v tng thu.

G v T AD Y

Thng khi mun gia tng tng cu th chnh ph s p dng chnh sch ti kho m rng v ngc li.

2.

Tc ng ca chnh sch ti kho i vi tng cu:

a. Cch 1: Thng qua li sut v u t: Khi chnh ph thay i chnh sch ti kho, v d nh gia tng chi tiu , lc tng cu ca nn kinh t s tng.( Chnh sch ti kho m rng) Hin tng crowding out v crowding in : Hin tng crowding out (hin tng ln t) l hin tng khi chnh ph p dng Chnh sch ti kho m rng s lm gim chi tiu v u t ca khu vc t nhn v tc ng th 2 khin li sut gia tng. Hin tng ny c th :

o Xy ra mt phn ( khi mc gim st ca u t nh hn mc gia tng chi tiu ca CP) C , I < G

o Xy ra ton phn. ( khi mc gim st ca u t bng vi mc gia tng chi tiu ca CP do li sut tng cao) C , I = G

Hin tng crowding in l hin tng khi chnh ph p dng Chnh sch ti kho m rng s lm tng chi tiu v u t ca khu vc t nhn v : o Khi nn kinh t suy thoi, chnh ph p dng CS ti kho m rng s to nn s hy vng rng nn kinh t s phc hi mt cch nhanh chng. Cc nh u t s gia tng u t bt chp mc li sut ang cao o Khi chnh ph gia tng chi tiu vn s lm tng li nhun vn ca t nhn mt cch gin tip, v th kch thch u t. o Khi chnh ph gim thu, li nhun sau thu ca cc doanh nghip tng, do phn li nhun dng ti u t s tng. Mc du c tc ng th 2 lm tng cu gim nhng thc t tc ng th hai khng ln bng tc ng th nht do kt qu cui cng ca chnh sch l tng cu ca nn kinh t tng .Nh vy hiu qu ca chnh sch ti kho tu thuc vo s gia tng ca sn lng hng ho v dch v . Hiu qu ny ty thuc hai yu t : o H s co dn ca u t theo li sut ( ) s nhy cm ca nh u t vi li sut. Gi nh cc yu t khc khng i , co dn ny cng ln th hiu qu ca chnh sch cng thpv ngc li. o H s co dn ca cu tin theo li sut ( ).Gi nh cc yu t khc khng i , co dn ny cng ln th hiu qu ca chnh sch cng ln v ngc li

b.

Cch 2: Thng qua t gi hi oi v xut khu rng:

Kt qu cui cng ca chnh sch ti kho ln AD ( v d G tng) thng qua 2 tc ng: G tng s lm AD tng

Tc ng th 2 lm li sut tng s thu ht lung ngoi t . Cung ngoi t tng lm cho ng ni t tng gi, tc l t gi hi oi gim. iu ny lm gim xut khu v tng nhp khu do tng cu AD gim . Tuy nhin thc t tc ng th hai khng ln bng tc ng th nht do kt qu cui cng ca chnh sch l tng cu ca nn kinh t tng

III. Phn tch tc ng ca chnh sch ti kho trong ngn v di hn : 1. Tc ng trong ngn hn :

Trong ngn hn , khi chnh ph khng can thip th nn kinh t cn bng ti E vi mc sn lng Yo v mc gi Po. Khi chnh ph tng G tng cu ca nn kinh t tng. Ti mc gi Po ban u, Yo tng ln Y . ng AD dch chuyn sang phi t ADo n AD1 AD tng gi c tng lng cung tin thc gim li sut tng chi tiu tiu dng v u t gim. Kt qu sn lng ca nn kinh t khng thc tng n mc Y m tng ln mc sn lng cn bng mi Y1. Gi tng t Po ln P1. Nn kinh t t mc cn bng mi E1. Tm li trong ngn hn, s m rng chnh sch ti kho lm cho sn lng v mc gi gia tng bi 2 tc ng : Chnh sch ca chnh ph : Yo tng ln Y Tc ng ca gi : Y gim xung Y1.

2.

Tc ng trong di hn :

Gi s lc u nn kinh t cn bng mc ton dng lao ng YP v mc gi Po . Lc ny ng tng cung trong di hn l LAS. ng tng cung trong ngn hn l SASo, ng tng cu l ADo. Khi chnh ph m rng chnh sch ti kho s lm tng cu tng ln v ng tng cu s dch chuyn sang phi t ADo n AD1. Ti mc gi Po ban u, Yo tng ln Y. Nh trong ngn hn , sn lng cn bng ca nn kinh t l Y gim xung Y1 v mc gi tng t Po ln P1 Tuy nhin, Y1 :vn cao hn YP do nhu cu lao ng gia tng

Cu lao ng tng mc lng tng chi ph SX tng li nhun DN gim u t gim v ng cung dch chuyn sang tri t SASo sang SAS1. Mc gi tng t P1 ln P2 v sn lng t Y1 tr v mc sn lng YP nh ban u. Tm li trong di hn , khi nn kinh t ang mc ton d5ng lao ng th s m rng chnh sch ti kho lm cho mc gi ca nn kinh t tng , nhng sn lng ca nn kinh t khng thay i . Do bi 3 tc ng : SAS1 Chnh sch ca chnh ph : YP tng ln Y Tc ng ca gi : Y gim xung Y1. Tc ng iu chnh trong di hn : Y1 tr v YP ban u. P P LAS

P2

SAS0

P1

P1

P0 AD1

E ADo

P0 AD1

AD0

Y0 Y1 Y

Yp

Y1

TC NG TRONG NGN HN DI HN

TC NG TRONG

You might also like