Professional Documents
Culture Documents
Tinh du
Phn b tinh du
Trn th gii c khong 2500 loi cy c cha tinh du, mi nm sn lng ca tinh du thin nhin vo khong 20000 tn Tr lng ca tinh du ph thuc vo iu kin kh hu v th nhng Tinh du c nhiu trong h: long no, hoa mi, cam, sim, hoa tn C trong cc b phn nh: hoa, r, thn, l
Tnh cht vt l
Trng thi: nhit thng a s tinh du th lng, tr methol, camphor l th rn . Tinh du gn nh khng tan trong nc v d bay hi . Tinh du thng c v cay v hc
Khng kh
Nc
Ancol oxi ha thnh andehit axit Hp cht c ni oi oxi ha hoc cng hp Ceton , andehit + kim b andol ha Cc nhm chc khc c th tham gia vo phn ng ha hc thay i tnh cht ca tinh du
Miaxen
Hoa houblon
Oximen
Hoa nguyt qu
Monoterpen mt vng
Limonen
Cam
Chanh
Thng
Pinen
Thng
Camphen
Oi hng
- Sesquiterpen (n=1,5)
Famesen
Chanh
Ginibenzen
Gng
- santalen
- santalen
n hng
Alcol
Menthol
Bc h
- terpineol
Ht u khu
Bomeol
Iso-bomeol
Long no
Alcol cinamic
Qu
Citronelol
Hoa hng
Rhodiol
Phong l tho
Geraniol
Khuynh dip
Nerol
Hoa hng
Linalol
Phenol v etherphenol
Thymol
Bch l hng
Estragol
Hng qu
Eugenol
inh hng
Anethol
Hi
Iso- eugenol
Linh lan
Safrole
X x
Iso - safrole
Eucalyptol
Trm
Aldelhyl
Aldehyl cuminic
Th l
Citronellal
S java
Citral a
Citral - b
S chanh
M tin tho
Ceton
etyl heptenon
S chanh
Pulegon
Bc h
Carvon
Phng phong
Verbenon
M lin tho
Irone
Din v
Ester
Ethyl anthranilate
Nho
Isoamyl acetate
Ht ca cao
Ethyl nonylate
To
Benzyl propionate
Du
Cc hp cht khc
Lacton
Ambretolit
Ht x hng tho
Hp cht c nit
Coumarim
X hng
Methyl anthranilate
Hoa cam
Tr xanh
Cam
Oi hng
Chanh
Bi
Nha thm
Phn loi
Bom
Nha
Nha thm
Nha du
Tnh cht vt l
Nha thm l cc cht v nh hnh c mu, c mi thm. Khi tng nhit , nha chy mm ra, trong sut hoc si bt Khng tan trong nc, tan trong cn
Nha
Nha l nhng cht rn v nh hnh, nhit bnh thng c trng thi rn, khi gia cng s chy mm ra, khng th dng phng php chng ct li cun ly nha
Trm hng
Nha nh hng
Nha du
Nha du l hn hp ca nha v tinh du nhit thng c trng thi mm na lng, chng hn nh nha du ca thng, ca c na c th thu phn hi ca nha du bng phng php chng ct hi nc.
Nha thng
Cy c na
Bom
L nha du cha nhiu acid benzoic, cinamic dng t do v kt hp, chng hn nh bom tolu, bom peru
Acid cinamic
Acid benzoic
Khuynh dip
C na
Thng
Ankaloid
co ngun gc thc vt ln ng vt
31
Ngun gc
T thc vt Thng thng cc Alkaloid, trch t Dicotyledones (hai l mm), Monocotyledones (mt l mm) , Cryptogames (hoa n), cc n hoa c nhiu mch nh Lycopodiaceae (HoaThch tng) cha rt nhiu Alkaloid.
T ng vt
(Phyllobates aurotaenia)
ch phi tiu c
(Bufo bufo)
Cc
(Salamanders)
K nhng
?!!?
batrachotoxin pumiliotoxin
samanin samandarin
34
Tetraodon miurus
Puffer Fish
Tetrodotoxin
35
Phn loi
1. Alkaloid pyrrol va pyrrolidin
O
N H
N H
O N Me N
pyrrol
pyrrolidin
hygrin
Me
cuscohygrin
Me
An thn, gy ng
CH2OH N
pyrrolizidin
retronecin
36
OH
tropanol (atropin)
COOH N OH
tropan
scopanol (scopin)
Gin ng t, tr co tht
OOC
CH
Ph
ecgonin
COOMe N OOC Ph
CH2OH
hyoscyamin
An thn
O N OOC CH Ph
cocain
CH2OH
(benzoyl)
scopolamin
37
N Me
pyridin
nicotin
N H
N Me
Piperidin
Lobelin: an thn tr ng c
Isopelletierin Tr giun sn 38
N H
N H
NH2
indol
HO
trytophan
NH2
gramin
COOH NH
N H
Me
N H
indolin
abrin
Cam tho dy
N H
N H
N Me
kiu eseran
N H
N H Me
kiu -carbolin
harmin
40
COOH N Me
kiu ergolin :
N H
N H
acid lysergic
MeO MeO O N O
strychnin
C trong ht m tin
Kch thch tiu ho n ngon, d tiu
brucin
iu ho a/s mau
41
kiu yohimban
MeO N H O OMe OMe OOC N OMe OMe OMe
Reserpin: h huyt p Cy ba gc
N H O OMe OH N
MeO N H O O OMe OMe N
yohimbin
Ajmalicin:chng ung th 42
6. Alkaloid indolizidin
OH HO
N
OH
HO
N
N
quinolizidin
8. Alkaloid quinolein
quinolein
HO R N N
acridin
HO R N N
44
quinolein
iso-quinolein
kiu protoberberin,
kiu protopin, kiu emetin, . . .
45
46
kiu aporphin
MeO
N R
MeO
Me
Me
Aporphin/ Parkinson
HO
nuciferin / Sen
MeO
roemerin / Binh vi
morphin
O N Me
O N
Codein
Me
Gim au-gy t
HO
HO
kiu morphinan
47
MeO
N MeO MeO
kiu protoberberin
O O N MeO MeO
MeO MeO
palmatin
N MeO MeO
Berberin/nhimtrng ng rut
Rotundin/an thn/gim au
Bnh vi
48
kiu emetin
MeO MeO N Et CH2 H N OMe OMe
Ngoai ra cn cc kiu
- bisbenzyl iQ,
- protopin,
phtalid iQ,
benzophenanthridin . . .
49
St rt
-dichroin
-dichroin
imidazol
Pilocarpin/tng nhn p
50
Khi thc vt c nhm alkaloid, th tc dng ca dc liu thng do nhm alkaloid. (trong thng do 1 alkaloid. ch yu). Trn h thn kinh - kch thch TKTW - c ch TKTW : cafein, strychnin : morphin, codein
: yohimbin
: atropin
53
- Tr st rt
: Quinin
- Dit khun : Berberin, Emetin - H huyt p : Reserpin - Tr ung th : Taxol, Vincristin, Vinblastin, Vincamin
54
Flavonoid
Flavonoid l mt nhm hp cht t nhin ln thng gp trong thc vt, phn ln c mu vng. V cu trc ho hc, flavonoid c khung c bn theo kiu C6 C3 - C6
5/22/2012
56
1.2. Ngun gc
Cng ging vitamin C, cc flavonoid c khm ph bi mt trong nhng nh sinh ha ni ting nht ca th k 20: Albert Szent-Gyorgyi (1893-1986). ng nhn gii Nobel nm 1937 vi nhng khm ph quan trng v cc c tnh ca vitamin C v flavonoid.
5/22/2012
57
1.3. Cu trc Flavonoids l mt chui polyphenolic gm c 15 nguyn t cacbon v hai vng benzen lin kt bi mt ng thng c 3 cacbon
Cu trc ha hc ca flavonoids c da trn c s l mt khung 15C vi mt CHROMANE vng thm B th hai v tr 2, 3 hay 4.
5/22/2012
59
1.4. Phn Loi: Flavonoid c cu trc mch C6C3C6, u c 2 vng thm. Ty thuc vo cu to ca phn mch C3 trong b khung C6C3C6, flavonoids c phn thnh cc phn nhm sau:
Eucoflavonoid
flavon, flavonol, flavanon, flavanol, chalcon, antocyanin, anthocyanidin Isoflavonoid isoflavon, isoflavanon, rotenoid Neoflavonoid calophylloid
5/22/2012
61
1.4.1. Eucoflavonoid
Flavon (= Flav-2-en-4-on)
Flavonol (= 3-Hydroxy-4oxoflav-2-en)
5/22/2012
R hong cm
Thng
Cy u phng
62
Flavanon (= Flavan-4-on)
Flavanol (= Flavan-3-ol)
5/22/2012
63
chalcon
anthocyanin
anthocyanidin
Chalcon c ch yu trong mt s cy h Cc - Asteraceac tp trung nhiu nht v cy, g li (keo, bch n, d, u tng, trinh n hong cung, dng x).Khng tm thy ng vt.
5/22/2012
64
1.4.2. Isoflavonoid
isoflavan
isoflavonoid
5/22/2012
65
1.4.3 Neoflavonoid
neoflavan
Neoflavonoid
5/22/2012
66
calophylloid
5/22/2012
67
Phn t ca cc hp cht cc phn nhm trn u c 2 vng thm, mang nhm hydroxyl vi s lng v v tr khc nhau, ty thuc tng cht Cc hp cht ny c cu trc mch C6C3C6, nhng khung cu ni C3 gia 2 nhn th khc nhau ty thuc tng loi hp cht
5/22/2012
68
2. Tnh cht
Flavonoid to c phc vi cc ion kim loi m chnh cc ion kim loi ny l xc tc ca nhiu phn ng oxy ha.
Do tng phn nhm ca flavonoid c cu to ring, chng va c tnh cht chung va c nhng khc bit v tnh cht vt l v ha hc Trong thc vt cc hp cht trn thng tn ti di dng hn hp ca cc dn xut, vi t l khc nhau, ty thuc ngun gc thc vt
5/22/2012 69
2.1. Eucoflavonoid
2.1.1. Flavon, flavonol - L hp cht phn cc nn tan trong nc, t tan trong dung mi hu c . - H t giy c nh dch chit trn ming l ammoniac cho mu vng sng . - Acid sunfuaric nh ln cc dn cht flavon, flavonol cho mu vng m - Dung dch SbCl5/CCl4: mu vng m
5/22/2012
70
5/22/2012
71
2.1.3. Chalcon
+ Km bn trong mi trng kim. + Tc dng vi dung dch FeCl3: cho kt ta xanh thm hoc xanh nht tu theo s lng nhm hydroxyl trong phn t. + D tan trong nc nng, ru, .to dung dch khng mu, khng tan trong cc dung mi khng phn cc hoc t phn cc nh benzene hoc chloroform. + Di tc dng ca H+ hoc OH-, chalcon c th chuyn sang flavanon + Khi to lin kt glycosid phn ng ni vo v tr 4, mt s 2.
5/22/2012 72
2.1.4. anthocyanidin, antocyanin + Anthocyanidin c tnh base mnh to thnh mui bn vi acid v c. + Chng to dung dch mu trong acid v mu xanh da tri trong mi trng kim. + dng base t do, anthocyanidin l cht ng phn vi flavanon. + L dn xut ca flavon m nhm carbonyl b kh thnh ru.
5/22/2012
73
+ Cc dn xut flavan-3,4-diol u khng mu, c tnh quang hot. + Khng mu, nhng khi tc dng vi dung dch acid v c th c mu .
5/22/2012
74
OH OH HO O OH OH ( ) leucorobinetinidin OH
5/22/2012
75
Isoflavonoids tt c khng c mu sc. N c to thnh t axetat theo c ch ng vng vi phenylalamine, cinnamate dn xut c st nhp vo vng B v C-2,-3, v-4 ca d vng.
5/22/2012
76
Tc dng ca flavanoid
Chng c
Flavanoid
Chng oxi ha
Bo v gan
Tng co bp ca tim
STEROID
I. Steroid:
L ester phc tp ca ru a vng sterol vi cc acid bo cao phn t, l mt nhm hp cht c cu trc tng t nhau c trong ng vt v thc vt.
L cc hp cht cht bo hu c ha tan c ngun gc t 12 nhin hoc tng 11 13 hp, c cng thc t 17 nguyn 14 9 t cacbon sp xp 1 8 10 thnh 4 vng v bao 2 gm cc sterol v 3 5 7 axit mt, thng 4 6 thn, v kch thch t gii tnh
R
17
16 15
Steroid c nhiu trong thin nhin v chng to thnh mt nhm hp cht phn phi rng khp trong ng thc vt.
Sterol - Vitamin D - Acid mt - Cc hormon sinh dc - Sapogenin
-
Khung sn c bn ca sterol:
1.Cholesterol:
Ngun gc:
Thut ng tn gi c ngun gc t ch Latinh
chole l mt. Ln u tin cholesterol c tch ra t si mt (si mt gm 90% l cholesterol). C nhiu trong m bo ng vt nh mt,mau, no, sa, c quan sinh dc .
Trong t nhin, cholesterol dng t do hay ester ha (cholesterid) vi acid bo. thc vt, cholesterol c hm lng thp hn thng c trong rong , v chanh, khoai ty, l mm u nnh, du u nnh, to
HO
Cu dng:
C6H17
HO
Tnh cht vt l
Vai tr:
Gi vai tro quan trng trong s hnh thnh cu trc t bo v cac kch thch t (hormon). Cholesterol km tan trong nc, n khng th tan v di chuyn dng t do trong mu. Thay vo o, n c vn chuyn trong mu bi cc lipoprotein, o l cc vali-phn t tan trong nc v bn trong mang theo cholesterol v m. Cac protein tham gia cu to b mt ca mi loi ht lipoprotein qui nh cholesterol s c ly khi t bo no v s c cung cp cho.
Hai phn t quan trng l: Lipoprotein c mt thp (LDL): chuyn ch phn ln lng cholesterol c trong mu, cung cp cholesterol cho t bo, n l cholesterol c nh hng xu n con ngi. Lipoprotein c mt cao (HLP) c tng hp v chuyn ha gan v rut, c tc dng tt cho sc khe do n vn chuyn cholesterol v gan bi tit ra ngoi. * Ngi c hm lng cholesterol trong mu cao thng c nguy c au tim hn nhng ngi c cholesterol bnh thng hay thp.
108 95 95
C8H15
HO
HO
C10H19
HO
HO
Vitamin D c nhiu trong du , gan , c bin , lng trng , du thc vt , rau xanh .
HO
HO
Vitamin D3
Vitamin D2
2. Tac dng - Tng cng s hp thu Canxi v Photpho mng rut. - iu chnh Photphat ca thn. - Thiu Vitamin D gy nn bnh coi xng tr em v long xng ngi ln.
- Cc acid mt c gi li trong c th dng phc mt, nhng phc ny khi thy phn s gii phng cc acid mt t do v tip tc tham gia to phc vi cc acid hu c thnh rut.
III . Acid mt(tt): Chc nng quan trng tiu th du m, chng tn ti dng mui kim , c chc nng nh ha cht bo thm vo rut . Acid mt c hp th tr li sau qu trnh tiu ha ( 90 % ).
Trong mt cng nh trong rut tn ti mt lng acid cholic t do do s thu phn glycocholic v taurocholic di tc dng ca vi khun
-
IV . Hormon (tt)
1) Hormon sinh dc :
IV . Hormon (tt)
Hormon sinh dc n :
- Hormone sinh dc n ch yu c tit ra t bung trng nn cn gi l hormon ca bung trng gm 2 loi chnh l estrogen v progesteron.
-Tc dng
xut hin v bo tn c tnh sinh dc n: pht trin c quan sinh dc, pht trin lp m m di da, ging ni trong, dng mm mi. Tc dng ln t cung +v c t cung.
+ Lm
2. Progesteron :
CTPT: C21H30O2
CTCT:
T0nc l 1280C k thng
Progesterol c tit ra ch yu th vng vo cui chu k kinh nguyt. Progesterol c bn cht ha hc l hp cht steroid c tng hp t cholesterol hoc t acetyl coenzimA.
2. Progesteron :
Lm nim mc t cung pht trin, c ch rng trng Tc dng : L cht to iu kin cng c v pht trin trng th tinh thnh phi.
Andosterol
Testosterol Dehydroepiandosteron
Dehydrotestosteron
Testosteron
Ngun gc :
- Tit ra trong dch hon - Tit ra tuyn thng thn
Testosteron
Tc dng
Kch thch s pht trin ng sinh dc ngoi ca bo thai nam. Lm xut hin v bo tn cc c tnh sinh dc nam. Tc dng ln xng
IV . Hormon :
Cc hormon ny iu kin s trao i cht khong, nc, gluxit trong c th. Cc cht tiu biu nhm ny l hydrocortizon v cortizon
V. Sapogenin
Thut ng saponin c dng ch mt nhm glycozit c c tnh chung l khi ha tan vo nc s c tc dng gim sc cng b mt ca dung dch v to nhiu bt. Di tc dng ca enzym thc vt hoc vi khun hoc vi acid long, saponin thy phn to thnh genin- gi l sapogenin v phn ng gm mt hoc nhiu phn t oza nh : D- glucoza, D- glactoza, Larabinnoza, L- gamnoza, Mt vi saponin c thm cc oza c bit.
Da vo cu trc sapogenin, ngi ta chia lm 2 nhm ln: sapogenin triterpen v sapogenin steroid. Sapogenin steroid tp trung ch yu trong cy 1 l mm, trong khi Sapogenin triterpen c nhiu trong cy 2 l mm. Sapogenin do khng cn phn ng gn vo chng, l cc cht phn cc yu nn rt t tan trong nc, tan nhiu trong dung mi hu c.
V. Sapogenin
V. Sapogenin
Sapogenin cung cp nhiu loi thuc quan trng. Mt s tc dng chnh: Tc dng long m, du ho: cam tho, vin ch, cam tho t, H cholesterol trong mu: ngu tt, c xc, Tc dng b, tng cng sinh lc: saponin trong h nhn sm. Gim au nhc khp xng: ngu tt, c xc, kim cang, th phc linh,
Nhn sm
Cam tho
Cam tho dy
TECPEN
1. Thnh phn
Tecpen l tn goi cua nhom hirocacbon khng no. Thng co cng thc chung l (C5H8)n vi n2, thng gp trong gii thc vt. Co nhiu trong tinh du thao mc nh tinh du thng, hi, sa, qu, cam, chanh,
2. Cu to
Tecpen co cu to mch h hoc mch vng v co cha cac lin kt i C=C C10H16 Oximen Trong tinh du l hng qu
2. Cu to
Otto Wallach (1847-1931) Nh ho hc c, gii nobel nm 1910 do nhng cng trnh nghin cu v cc hp cht alixiclic (ch yu l Tecpen)
Theo nghia rng: Tecpen l nhng hp cht cha C, H, O m b khung cacbon gm nhiu mt xch ging vi khung cacbon ca isopren, tc l c th biu din bi cng thc (iso-C5)n vi n2, n l s khung cacbon
Loi tecpen Khung cacbon S lng C V d
Monotecpen Secquitecpen
(iso-C5)2 (iso-C5)3
10
15 20 30 40
itecpen
Tritecpen
(iso-C5)4
(iso-C5)6
C10H16, C10H18O, C10H16O C15H24, C15H24O, C15H22O C20H32, C20H32O, C20H30O C30H50, C30H50O C40H56
Tetratecpen
(iso-C5)8
Qu
R Du gan c
121
Tnh cht
Tinh du l loi sn phm khng tan trong nc,d bay hi, khc vi du m, khi ta nh ln giy th khng li du vt g, d bc chy cao,d thm qua da v qua ng h hp. Ngoi ra, tinh du cn c mt s tnh cht dng cha bnh. V d: Tinh du gan c: cung cp vitamin A v D, cht chng oxi ha, bo v mng t bo Tinh du gc: tt cho mt, no, chng ung th mnh
ng dng
Dng lm hng liu cho thc phm ch bin nh ru bia, banh ko, nc gii khat.V d nh: tinh du bc h. Dng lm hng liu cho du thm, nc hoa, du gi du, kem anh rng.xitro. V d nh: tinh du hoa hng, tinh du g trm hng. Dng lm nguyn liu cho cong nghip dc phm. V d: tinh du gan ca, tinh du gc,tinh du bc h..
Cng nghip thc phm: bnh ko,du n,sa,nc gii kht... - Caroten v licopen (C40H56) l sc t mu ca c rt v c chua chn
Tinh du gan c mp
Dc phm:
Tc dng chng vi trng (Antimicrobial Activity) Tc dng chng virus (Antiviral Activity) Tc dng chng oxi ho (Antioxidant Activity) Tc dng gim au (Analgesic Activity) Tc dng tiu ho (Digestive Activity) Tc dng chng ung th (Anticarcinogenic Activity)
Turmeric Essential Oil: Ngn nga hnh thnh vt nhn, vt nm, cho da mn mng ti tr... Star Anis Essential Oil: Gip trn tnh tinh thn, tng lng qu cm, xa b cm gic c n, lnh gi... Chamomile Essential OIL: Gii c cha au u,chng mt... Grape Fruit essential Oil: Gip mc tc, chng rng tc. Cho tc en di v mt m. Pepermint essential Oil: Th gin, lm sch khng kh...
Cu hi trc nghim
Morphin l thnh phn quan trng nht ca loi cy no : a. Thuc l b. C ph c. Thuc phin d. Cy canh kina ap n: C
S dng cafein liu cao s gy: a. Lo lng, mt ng, run v tng co bp tim b. Tnh to, hng phn c. Gim au, kch thch tiu ha d. Tnh to, hng phn kch thch tiu ha ap n: A
Tinh du ngh c tc dng a. Khng khun, nm, lm lnh vt thng ngn nga hnh thnh vt nhn, vt nm. b. Gip mc tc, chng rng tc c. Gii c cha au u chng mt d. Gip th gin lm sch khng kh ap n A
Steroid l bao gm nhng hp cht no a. Sterol v vitamin D b. Acid mt v sapogenin c. Cc hormon sinh dc d. Tt c u ng
ap n D
Cng dng ca flavonoid l g: a. Chng oxi ha b. Lm cht kch thch c. Dng lm hng liu d. Tt c u ng ap n A