TI: VAI TR CA VN FDI TI S PHT TRIN KINH T VIT NAM I. C s l lun chung v FDI 1. C s l thuyt a.

Khi nim v FDI - FDI l hnh thc u t quc t m nh u t nc ngoi gp mt lng vn ln thit lp cc c s sn xut, kinh doanh, nh cho php h trc tip tham gia iu hnh i tng m h b vn u t, cng vi cc i tc nc nhn u t chia s ri ro v thu li nhun t nhng hot ng u t . n nay nh ngha m nhiu nc v cc t chc hay dng nht l nh ngha ca t chc Tin t Th gii (IMF) a ra vo nm 1977 nh sau: u t trc tip nc ngoi l s vn u t c thc hin thu c li ch lu di trong mt doanh nghip hot ng nn kinh t khc vi nn kinh t ca nh u t. Ngoi mc ch li nhun, nh u t cn mong mun dnh c ch ng trong vic qun l doanh nghip v m rng th trng. b. Hnh thc ca FDI u t FDI tn ti di nhiu hnh thc, song nhng hnh thc ch yu l hp ng hp tc kinh doanh; doanh nghip lin doanh, doanh nghip 100% vn nc ngoi. Hp ng hp tc kinh doanh Hp ng hp tc kinh doanh (Contractual-Business-Cooperation) l vn bn k kt gia hai hoc nhiu bn (gi l bn hp doanh) quy nh r trch nhim v phn chia kt qu kinh doanh cho mi bn tin hnh u t sn xut kinh doanh nc tip nhn u t m khng thnh lp mt php nhn. V Vit Nam, hnh thc ny c 221 d n chim 1,7% trong tng s d n v khong 2,5% s vn u t tnh n thng 7 nm 2011 ( Ngun www.vneconomy.vn) Doanh nghip lin doanh Doanh nghip lin doanh (Joint Venture): l loi hnh doanh nghip do hai bn hoc cc bn nc ngoi hp tc vi cc nc tip nhn u t cng gp vn, cng kinh doanh, cng hng li nhun v chia s ri ro theo t l vn gp. Doanh nghip lin doanh c thnh lp theo hnh thc cng ty trch nhim hu hn, c t cch php nhn theo php lut ca nc tip nhn u t. Tnh n ht thng 7 nm 2011, nc ta c 2.388 d n ca cc doanh nghip lin doanh,

chim 18,5% tng s d n u t trc tip nc ngoi ti Vit Nam v chim trn 30% s vn u t. (Ngun www.vneconomy.vn) Doanh nghip 100% vn nc ngoi. Doanh nghip 100% vn nc ngoi (100% Foreign Cantrerisce) l doanh nghip thuc s hu ca nh u t nc ngoi (t chc hoc c nhn nc ngoi) do nh u t nc ngoi thnh lp ti nc tip nhn u t, t qun l v t chu trch nhim v kt qu sn xut, kinh doanh. Vit Nam, hnh thc ny c xu hng gia tng c v s d n v vn ng k. Hin c trn 78% s d n v khong 62% s vn u t (n thng 7 nm 2011 c 10.143 d n c hiu lc vi trn 12 t USD vn u t. Hin nay trong tng d n v tng vn trn th nh u t ng k di hnh thc 100% vn nc ngoi chim 78% v s d n (62% v tng vn), ng k di hnh thc lin doanh chim 18,5% v s d n (27% v tng vn ng k). S cn li ng k thuc lnh vc hp doanh BOT cng ty c phn v cng ty qun l vn. (Ngun www.vneconomy.vn) c. Vai tr ca FDI i vi cc nc ang pht trin B sung vn Trong thi k u mi pht trin, trnh kinh t ca cc nc ang pht trin thp, GDP v GDP tnh theo u ngi thp v vy kh nng tch ly vn trong ni b nn kinh t rt hn ch. Trong khi , nhu cu vn u t pht trin nhm rt ngn khong cch vi cc nc cng nghip pht trin li rt ln.FDI vi vai tr l mt ngun vn b sung t bn ngoi, gip cc nc ang pht trin gii quyt c bi ton thiu vn. Trong cc ngun vn TNN th ngun vn FDI c nh gi l rt quan trng vi nhiu nc. FDI chim mt t trng ng k trong tng vn u t ton x hi ca cc nc ang v km pht trin. Ngoi ngha b sung mt lng vn ng k cho u t pht trin kinh t, cn ni n cht lng ca vn FDI. S c mt ca ngun vn ny gp phn to iu kin cho ngun vn Nh nc tp trung vo cc vn kinh t x hi u tin (c s h tng, cc cng trnh phc li). Ngun vn ny cng gp phn nng cao cht lng, hiu qu cc ngun vn trong nc. Cc doanh nghip nh nc phi u t v ch n hiu qu u t trong iu kin phi cnh tranh vi cc doanh nghip c vn FDI. Cc doanh nghip c vn FDI to ra s lin kt vi cc cng ty trong nc nhn u t thng qua cc mi quan h cung cp dch v, nguyn vt liu. Qua , FDI thc y y u t trong nc ang pht trin. Nh vy,cc tim nng trong nc c khai thc hiu qu hn. Chuyn giao cng ngh Thng qua FDI, cc cng ty nc ngoi s em li cng ngh tin tin hn t cng ty m vo sn xut nc s ti thng qua thnh lp cc cng ty con

hay chi nhnh. S xut hin ca cc cng ty nc ngoi xut pht t mc tiu li nhun trn c s tn dng nhng li th c c t cng ty m sn sang cnh tranh i vi cc doanh nghip trong nc. V vy, hot ng ca cc doanh nghip FDI s khuyn khch nhng cng gy p lc v i mi cng ngh nhm tng nng lc cnh tranh i vi cc doanh nghip trong nc. FDI khng ch mang li cng ngh cho cc nc ang pht trin thng qua con ng chuyn giao t nc ngoi vo m cn bng cch xy dng cc c s nghin cu v pht trin, o to cho i ng lao ng cc nc ang pht trin phc v cho cc d n u t. Ngoi ra, chuyn giao cng ngh cn c thng qua vic chuyn lao ng. Thng qua FDI, k nng qun l, k nng tay ngh lao ng c truyn b vo cc nc ang pht trin. To vic lm v pht trin ngun nhn lc FDI gip cc nc ang pht trin tn dng c li th v ngun lao ng di do. nhiu nc, khu vc c vn FDI to ra s lng ln vic lm cho ngi lao ng, c bit trong lnh vc ch to. Nhn chung, s lng vic lm trong khu vc c vn FDI v t trng trong tng lao ng cc nc pht trin c xu hng tng ln. Bn cnh , FDI cn gp phn vo vic o to, nng cao trnh cho ngi lao ng. Nng sut lao ng trong cc doanh nghip c vn FDI thng cao hn trong cc doanh nghip nh nc. Vi tiu ch coi hiu qu lm vic l u tin hng u trong tuyn dng v s dng lao ng, cc doanh nghip c vn FDI thng xy dng i ng cng nhn, nhn vin lnh ngh, c tc phong cng nghip v k lut cao. M rng th trng xut khu v nng cao nng lc cnh tranh trn th trng th gii Vai tr ny ca FDI th hin r nht cc nc p dng chnh sch thu ht FDI hng vo xut khu. S xut hin ca cc d n FDI i km vi cng ngh, my mc, thit b hin i gip cc nc nng cao cht lng v a dng ha cc mt hng xut khu. Bn cnh , thng qua cc mi quan h sn c ca cc nh u t nc ngoi, hng ha ca cc doanh nghip c vn FDI c tip cn vi thi trng th gii. Cng c v m rng quan h hp tc quc t, y nhanh tin trnh hi nhp vo nn kinh t khu vc v th gii. Hot ng FDI gp phn lm phong ph, a dng v su sc cc mi quan h kinh t i ngoi ca cc nc ang pht trin. Nn kinh t trong nc dn dn tham gia su rng hn vo nn kinh t khu vc v th gii. iu ny to thun li cho cc nc tham gia vo cc hip nh hp tc song phng, a phng. Ngoi ra, FDI cn gp phn chuyn dch c cu kinh t ca cc nc ang pht trin theo hng tch cc: t trng ca ngnh nng nghip gim dn, thay

vo l t trng cc ngnh cng nghip v dch v tng dn. Bn cnh , FDI gip tng trng kinh t, tng ngn sch nh nc 2. Cc m hnh v vai tr ca ngun vn i vi tng trng Thc trng FDI ti Vit Nam giai on 2000-2011 1. Quy m FDI vo Vit nam giai on 2000 - 2011
II.

( ngun : cc u t nc ngoi B k hoch v u t)

Vn u t nc ngoi vo Vit Nam trong giai on 2000-2011 c nhiu bin ng. Nhn vo biu ta d nhn thy t nm 2000 n 2004 vn FDI vo nc ta bin chuyn chm chp xoay quanh mc 4 t USD do cc nh u t nc ngoi mi tip cn th trng Vit Nam nn cn nhiu e ngi v thn trng v cha nm bt c cc c im ca th trng u t. T nm 2005 n 2008, s vn FDI tng mnh c vn ng k ln vn gii ngn. ( Vit Nam gia nhp WTO m rng thng mi quc t). Nm 2008 vn FDI ng k t mc rt cao gp hn 3.5 ln nm 2007 song s vn gii ngn giai on 2005-2008 khng tng tng xng.c bit nm 2008, vn gii ngn ch t 11.5 t USD thp hn rt nhiu so vi con s 71 t. C th thy kt qu l do chnh ph Vit Nam qu ch trng con s FDI ng k m to nhiu iu kin thun li cho nh u t, chp nhn cc d n FDI khng chn lc, chy theo s lng b qun cht lng khin cc d n FDI t vo VN v cng nhiu trong s gp vn , b b d hoc ko di thi gian trin khai, gy nhiu nh hng tiu cc cho nn kinh t T nm 2008 tr li y, lng vn FDI li gim xung 14.696 t USD nm 2011 do tc ng ca khng hong kinh t.Tuy nhin s vn gii ngn giai on ny vn kh n nh.

C cu u t theo ngnh.

Vn u t FDI cng c s chuyn dch dn theo hng gim mnh t trng trong nng nghip v tng mnh trong lnh vc dch v. Nm 2011 vn FDI u t trong ngnh nng lm - ng nghip gim xung ch cn 1% trong tng vn u t ng k - mc thp nht t trc n nay.
- TNN trong lnh vc Nng-Lm-Ng :

Hin nay do nhiu nguyn nhn, trong c nguyn nhn ri ro u t cao trong lnh vc ny, nn kt qu thu ht TNN vo lnh vc Nng Lm ng cha c nh mong mun. n ht nm 2007, lnh vc Nng- Lm- Ng nghip c 933 d n cn hiu lc, tng vn ng k hn 4,4 t USD, thc hin khong 2,02 t USD; chim 10,8% v s d n ; 5,37% tng vn ng k v 6,9% vn thc hin, (gim t 7,4% so vi nm 2006). Trong , cc d n v ch bin nng sn, thc phm chim t trng ln nht 53,71% tng vn ng k ca ngnh, trong , cc d n hot ng c hiu qu bao gm ch bin ma ng, go, xay xt bt m, sn, rau. Tip theo l cc d n trng rng v ch bin lm sn, chim 24,67% tng vn ng k ca ngnh. Ri ti lnh vc chn nui v ch bin thc n gia sc chim 12,7%. Cui cng l lnh vc trng trt, ch chim gn 9% tng s d n. C 130 d n thu sn vi vn ng k l 450 triu USD, Cc d n TNN trong ngnh nng-lm-ng nghip tp trung ch yu pha Nam. Vng ng Nam B chim 54% tng vn ng k ca ngnh, ng bng sng Cu Long 13%, duyn hi Nam Trung B 15%. Min Bc v khu vc min Trung, lng vn u t cn rt thp, ngay nh vng ng bng sng Hng lng vn ng k cng ch t 5% so vi tng vn ng k ca c nc. - TNN trong lnh vc dch v: Nc ta c nhiu ch trng chnh sch, to iu kin thun li cho hot ng kinh doanh dch v pht trin t khi thi hnh Lut u t nc ngoi (1987). Nh vy, khu vc dch v c s chuyn bin tch cc p ng ngy cng tt hn nhu cu sn xut, tiu dng v i sng nhn dn, gp phn y nhanh tng trng kinh t. Mt s ngnh dch v (bu chnh vin thng, ti chnh, ngn hng, bo him, vn ti hng khng, vn ti bin, du lch, kinh doanh bt ng sn) tng trng nhanh, thu ht nhiu lao ng v thc y xut khu. Cng vi vic thc hin l trnh cam kt thng mi dch v trong WTO, Vit Nam tip tc y mnh thu ht TNN, pht trin cc ngnh dch v trc tip phc v sn xut v xut khu. Trong khu vc dch v TNN tp trung ch yu vo kinh doanh bt ng sn, bao gm: xy dng cn h, vn phng, pht trin khu th mi, kinh doanh h tng khu cng nghip (42% tng vn TNN trong khu vc dch v), du lch-khch sn (24%), giao thng vn ti-bu in (18%) (xem bng). - Lnh vc cng nghip v xy dng: T khi ban hnh Lut u t nc ngoi nm 1987, Vit Nam ch trng thu ht TNN vo lnh vc cng nghip-xy dng. Qua mi giai on cc lnh vc u tin thu ht u t, cc sn phm c th c xc nh ti Danh mc cc lnh vc khuyn khch v c bit khuyn khch u t. Trong nhng nm 90 thc hin ch trng thu ht TNN, Chnh ph ban hnh chnh sch u i, khuyn khch cc d n : (i) sn xut sn phm thay th hng nhp khu, (ii) sn xut hng xut khu (c t l xut khu 50% hoc 80% tr ln), (iii) s dng ngun nguyn liu trong nc v c t l ni a ho cao.

Sau khi gia nhp v thc hin cam kt vi WTO (nm 2006), Vit Nam bi b cc quy nh v u i i vi d n c t l xut khu cao, khng yu cu bt buc thc hin t l ni a ho v s dng nguyn liu trong nc. Qua cc thi k, nh hng thu ht TNN lnh vc cng nghip- xy dng tuy c thay i v lnh vc, sn phm c th nhng c bn vn theo nh hng khuyn khch sn xut vt liu mi, sn phm cng ngh cao, cng ngh thng tin, c kh ch to, thit b c kh chnh xc, sn xut sn phm v linh kin in t... y cng chnh l cc d n c kh nng to gi tr gia tng cao v Vit Nam c li th so snh khi thu ht TNN. Nh vy, cho n nay cc d n TNN thuc cc lnh vc nu trn (thm d v khai thc du kh, sn xut cc sn phm cng ngh cao, sn phm in v in t, sn xut st thp, sn xut hng dt may...) vn gi vai tr quan trng ng gp cho tng trng kinh t, xut khu v to nhiu vic lm v ngun thu nhp n nh cho hng triu lao ng trc tip. C cu u t c chuyn bin tch cc theo hng gia tng t trng u t vo lnh vc cng ngh cao, lc du v cng ngh thng tin (IT) vi s c mt ca cc tp on a quc gia ni ting th gii: Intel, Panasonic, Canon, Robotech.v.v. Hu ht cc d n TNN ny s dng thit b hin i xp x 100% v t ng ho t 100% cho sn lng, nng sut, cht lng cao, do c nh hng ln n cc ch tiu gi tr ca ton ngnh. 2. C cu FDI theo i tc u t Tnh n ht nm 2009, c 89 quc gia v vng lnh th c d n FDI vo VN Trong cc nc chu chim 69%.Trong khu vc ny, Asean chim 19% tng vn ng k, chu u chim 24% tng s vn ng k, ring Euro 10%, chu M 5% v ring M chim 3,6%. Giai on 2000-2006: Vn FDI t cc nc ASEAN vo Vit Nam gim r rt Vn FDI vo Vit Nam ch yu l t chu u.

Nm 2009 FDI t cc nc chu u, chu M v ng tip tc tng mnh Gaii on 2006-2011: i Loan, Singapore, Hn Quc, Nht Bn, Hng Kng vn l 5 nc ng u danh sch v u t FDI vo Vit Nam

Nm 2011: Nc( vng lnh s vn ng k mi v t l phn th) tng thm( t USD) % Hong Kong 3.09 21% Nht Bn 2.43 16.60% singgapo 2.2 15% Hn Quc 1.47 10% Trung Quc 0.747 5.10% S liu: Cc u t nc ngoi- B k hoch v u t 3. C cu FDI theo lnh th

Lng vn FDI tp trung vo cc a phng c iu kin kinh t thun li, c s h tng pht trin Trong giai on ny, cc tnh pha nam lun thu ht nhiu vn u t nc ngoi nht. c bit thnh ph H Ch Minh thng ng u V s vn ng k. Li th ca thnh ph l c v tr a l thun li, trung tm kinh t v l mt th trng nng ng nht ca vng kinh t trng im pha Nam, c tim nng v ngun nhn lc di do...n nm 2009 TPHCM lun l a phng dn u c nc v thu ht u t nc ngoi vi hn 3.141 d n u t c cp giy chng nhn cn hiu lc trn tng s vn ng k khong 25,6 t USD. Nm 2011, Thnh ph H Ch Minh l a phng thu ht nhiu vn TNN nht vi 3 t USD chim 20.4% tng vn u t, Hi Dng th 2, H Ni th 3. Qung Nam l a phng thu ht nhiu vn TNN nht trong nm 2010 vi 4,2 t USD vn ng k mi v tng thm. Tip theo l B Ra Vng Tu, Qung Ninh, thnh ph H Ch Minh, Ngh An vi quy m vn ng k ln lt l 2,56 t USD, 2,2 t USD USD, 2 t USD v 1,3 t USD. Nm 2009 B Ra-Vng Tu l a phng thu ht nhiu vn TNN nht trong nm 2009 vi 6,73 t USD vn ng k mi v tng thm. Tip theo l Qung Nam, Bnh Dng, ng Nai v Ph Yn vi quy m vn ng k ln lt l 4,1 t USD; 2,5 t USD; 2,36 t USD v 1,7 t USD. Nm 2008, tnh Ninh Thun ng u v s vn ng k do c d n lin doanh sn xut thp gia tp on Lion Malaysia vi Vinashin tng vn ng k 9,79 t USD B Ra -Vng Tu ng th hai vi 4 d n, tng vn ng k 9,35 t USD. ng ch l quy m d n tng ln, bnh qun 51,47 triu USD/d n, cao hn rt nhiu so vi thi gian trc. 4. C cu FDI theo hnh thc u t Hp ng hp tc kinh doanh Vit Nam, hnh thc ny c 221 d n chim 1,7% trong tng s d n v khong 2,5% s vn u t tnh n thng 7 nm 2011 ( Ngun www.vneconomy.vn). Doanh nghip lin doanh Tnh n ht thng 7 nm 2011, nc ta c 2.388 d n ca cc doanh nghip lin doanh, chim 18,5% tng s d n u t trc tip nc ngoi ti Vit Nam v chim trn 30% s vn u t. (Ngun www.vneconomy.vn)

 Doanh nghip 100% vn nc ngoi. Vit Nam, hnh thc ny c xu hng gia tng c v s d n v vn ng k. Hin c trn 78% s d n v khong 62% s vn u t (n thng 7 nm 2011 c 10.143 d n c hiu lc vi trn 12 t USD vn u t. Hin nay trong tng d n v tng vn trn th nh u t ng k di hnh thc 100% vn nc ngoi chim 78% v s d n (62% v tng vn), ng k di hnh thc lin doanh chim 18,5% v s d n (27% v tng vn ng k). S cn li ng k thuc lnh vc hp doanh BOT cng ty c phn v cng ty qun l vn. (Ngun www.vneconomy.vn) Vai tr ca FDI n pht trin kinh t Vit Nam 1. Tc ng tch cc a. Vai tr ca FDI n tng trng kinh t u t nc ngoi ng gp ng k vo s tng trng kinh t ca Vit Nam. Cc d n u t nc ngoi lm thay i dn i sng sn xut, kinh doanh ca a phng, c tc dng kch thch sn xut ca cc thnh phn kinh t khc. C th: *)Gp phn tng ngun vn, gii quyt vn thiu vn cho pht trin KTXH ng gp quan trng d thy nht l tng cng ngun vn u t cho tng trng. Vn FDI (gii ngn) tng t 2,451 t USD nm 2001 ln 8,100 t USD nm 2007 t nh im mc 11500 t vo nm 2008. Giai on t 2008 n 2011 s vn FDI gii ngn tuy c s gim nh, song vn gi c mc kh cao, trung bnh khong 10 t USD. ng gp ca FDI trong tng vn u t x hi c bin ng ln, t t trng chim 13,1% vo nm 1990 tng ln mc 20% nm 2000 .Trong 5 nm 2001-2005 chim khong 16% tng vn u t x hi; hai nm 2006-2007 chim khong 16%. Vn FDI chim 25,8% tng vn u t ton x hi nm 2010. u im vt tri ca ngun vn ny so vi cc ngun vn u t khc l i km theo chuyn giao cng ngh, thc y xut khu, tip nhn kin thc qun l hin i. Mt khc, so vi cc ngun vn nc ngoi khc, vn FDI t b nhy cm trc nhng bin ng ca th trng ti chnh ton cu. T trng ng gp ca khu vc c vn FDI vo GDP cng tng i n nh v c xu hng tng dn qua cc nm.iu ny tip tc khng nh vai tr quan trng ca u t nc ngoi i vi b sung vn u t pht trin ca Vit Nam.

( ngun: tng cc thng k) *) FDI vi ngun thu ngn sch v cc cn i v m. Cng vi s pht trin , FDI ng gp ngy cng tng vo ngun thu ngn sch cho nh nc thng qua vic nh thu vo cc cng ty nc ngoi.. Bn cnh , FDI gp phn quan trng vo vic thng d ca ti khon vn, gp phn ci thin cn cn thanh ton ni chung. Trong 5 nm 2001-2005, thu ngn sch trong khi doanh nghip FDI t hn 3,6 t USD, tng bnh qun 24%/nm. Ring 2 nm 2006 v 2007 khu vc kinh t c vn FDI np ngn sch t trn 3 t USD, gp i thi k 1996-2000 v bng 83% thi k 2001-2005. Nm 2010, cc doanh nghip FDI np ngn sch nh nc t 3,1 t USD, tng 26% so vi nm 2009, vt 6% so vi k hoch ra v ng gp 18,4% tng thu ngn sch ni a. Gp phn nng cao nng lc cng ngh cho nc ch nh v gp phn to ng lc cho vic nng cao nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip trong nc. S tham gia ca doanh nghip FDI gp phn ph v c cu th trng c quyn, tng tnh cnh tranh ca th trng. iu ny a li tc ng tch cc ln tiu cc: + Doanh nghip FDI vi li th v vn, cng ngh, trnh t chc sn xut, cc b quyt marketing to ra sc p ng k buc cc doanh nghip trong nc phi thay i cch thc qun l, nng cao cng ngh, s dng cc hot ng marketing nhm nng cao nng lc cnh tranh ca mnh. Cng vi vic cung cp vn, thng qua FDI cc cng ty nc ngoi chuyn giao cng ngh t nc mnh hoc nc khc sang cho Vit Nam. Chuyn giao cng ngh qua cc d n FDI l mt trong nhng knh ch yu, c

tnh t ph nng cao nng lc cng ngh ca Vit Nam. Chuyn giao cng ngh qua cc d n FDI lun i km vi o to nhn lc vn hnh, qun l, nh hnh thnh c i ng cn b, cng nhn k thut c trnh , tay ngh kh cao. Kho st cho thy, c 44% doanh nghip FDI thc hin o to li lao ng vi cc mc khc nhau (cho khong 30% s lao ng tuyn dng). i vi mt s khu ch yu ca dy chuyn cng ngh tin tin hoc c th, lao ng sau khi tuyn dng c a i bi dng cc doanh nghip m nc ngoi. n nay, hu ht cc cng ngh c trnh tin tin v i ng cn b, cng nhn k thut cao Vit . Tc ng ti xut khu v cn cn thanh ton - FDI thc y hot ng thng mi, to hnh lang cho hot ng xut khu v tip cn nhanh nht vi th trng th gii. Xut khu l mt trong nhng gii php tng trng kinh t, gp phn tng thu nhp cho nn kinh t, t gii quyt cc vn x hi. Theo quy lut ca cc nc ang pht trin, cn cn thanh ton ca cc nc ny lun tnh trng thm ht. Do vy, hot ng FDI gp phn vo vic hn ch mt phn no tnh trng thm ht ca cn cn thanh ton thng qua thng d xut khu v chuyn vn u t vo nc tip nhn FDI. Thng qua FDI, hot ng xut nhp khu ca cc nn kinh t ch nh c kch hot, tr nn ht sc si ng. Khi u l xut khu cc sn phm nng, lm, ng nghip v khai khong, tip n l cc sn phm thuc cc ngnh cng nghip cn nhiu lao ng nh dt may, cng nghip ch bin v sau l cc sn phm c hm lng t bn cao nh sn phm in, in t, c kh ... - Thi k 1996-2000, xut khu ca khu vc FDI ch t 10,6 t USD (khng k du th), chim 23% kim ngch xut khu c nc.n nm 2000, t l ny tng ln chim 25%, nm 2003 chim 31%, tnh c du th th t trng ny t khong 54% nm 2004 v chim trn 55% trong cc nm 2005, 2006 v 2007. Nm 2008 xut khu ca khu vc FDI chim khong 44%, t 24,2 t USD, tng 24% so vi nm 2007 (khng tnh du th, nu tnh c du th th kim ngch ca doanh nghip FDI t 34,5 t USD, chim 55% tng kim ngch xut khu).. Xut khu ca khu vc TNN (k c du kh) trong nm 2010 t 38,8 t USD, tng 27,8% so vi cng k v chim 53,1% tng xut khu c nc.Xut khu ca khu vc TNN (k c du kh) trong 12 thng u nm 2011 t 54,46 t USD, tng 39% so vi cng k nm 2010 v chim 56,57% kim ngch xut khu.

 Tc ng ti qu trnh m rng quan h i ngoi v hi nhp kinh t quc t Quan h i ngoi v hi nhp kinh t quc t l mt xu hng vn ng tt yu ca cc nn kinh t trn th gii trong iu kin hin nay, khi qu trnh ton cu ho, khu vc ho v quc t ho ang din ra ht sc nhanh chng di s tc ng ca mnh m ca cuc cch mng khoa hc cng ngh.i vi cc nc ang v km pht trin ni chung cng nh Vit Nam ni ring th quan h i ngoi v hi nhp kinh t quc t l con ng tt nht rt ngn tt hu so vi cc nc khc trong khu vc v trn th gii, c iu kin pht huy ti u hn nhng li th so snh ca mnh trong phn cng lao ng quc t. Trong xu th quc t ho v khu vc ho cc hot ng kinh t hin nay, mc thnh cng ca m ca v hi nhp kinh t vi th gii c tc ng chi phi mnh m ti s thnh cng ca cng cuc i mi, n kt qu ca s nghip CNH-HH cng nh tc pht trin ca nn kinh t Vit Nam. u t nc ngoi cng nh khu vc c vn u t nc ngoi v c bit l hot ng u t trc tip nc ngoi FDI tr thnh mt ng lc quan trng thc y qu trnh pht trin, i mi v hi nhp kinh t quc t ca tt c cc quc gia ni chung v Vit Nam ni ring, l nhn t c bn c vai tr c bit quan trng tc ng ti qu trnh m rng quan h i ngoi v hi nhp kinh t quc t. b. Vai tr ca FDI vi chuyn dch c cu kinh t

FDI gp phn ti cu trc nn kinh t, FDI lm thay i c cu kinh t theo hng ph hp vi chin lc cng nghip ho ca cc nc ch nh. Huy ng vn thay i c cu kinh t vi t trng cng nghip v dch v tng ln. Trong 10 nm qua TNN ng mt vai tr quan trng cho s tng trng ca nn kinh t ni chung v cho ngnh cng nghip ni ring, trong tng bc tr thnh ngun u t quan trng ca Quc gia, gp phn pht trin cc ngnh cng nghip v to cng n vic lm cho ngi lao ng. Nhiu cng trnh ln hon thnh a vo sn xut, pht huy hiu qu u t, nhiu cng trnh trng im lm c s cho tng trng giai on sau c khi cng v y nhanh tin , nht l cc cng trnh in, du kh, cng nghip nng, cng nghip phc v xut khu... Tc tng trng cng nghip ca khu vc kinh t c vn TNN cao hn mc tng trng cng nghip chung ca c nc, gp phn thc y chuyn dch c cu kinh t theo hng cng nghip ha, hin i ha (CNH, HH), tng t trng ca khu vc kinh t c vn TNN trong ngnh cng nghip qua cc nm (t 23,79% vo nm 1991 ln 40% nm 2004, 41% nm 2005 v nm 2006). Gi tr sn xut cng nghip ca khu vc kinh t c vn TNN trong 5 nm qua chim trung bnh 42,5% gi tr sn xut cng nghip ca c nc. C th t trng trn tng t 41,3% vo nm 2000 ln 43,7% vo 2 nm 2004 v 2005. c bit, mt s a phng (Bnh Dng, ng Nai, Vnh Phc..) t l ny t n 65-70% gi tr sn xut cng nghip ca a bn. TNN to ra nhiu ngnh cng nghip mi v tng cng nng lc ca nhiu ngnh cng nghip nh du kh, cng ngh thng tin, ha cht, t, xe my, thp, in t v in t gia dng, cng nghip ch bin nng sn thc phm, da giy, dt may Hin TNN ng gp 100% sn lng ca mt s sn phm cng nghip (du kh, thit b my tnh, my git, iu ha), 60% cn thp, 33% hng in t, 76% dng c y t chnh xc, 49% sn phm da giy, 55% sn lng si, 25% hng may mc. TNN gp phn hnh thnh v pht trin trong c nc h thng cc khu cng nghip, khu ch xut, khu cng ngh cao tng i ng b v hin i, em li hiu qu s dng t cao hn mt s a phng t ai km mu m. Gi tr sn xut cng nghip theo gi thc t phn theo thnh phn kinh t ( t ng) 2005 TNG S Kinh t Nh nc Trung ng 988540.0 246334.0 189275.9 2006 1199139.5 265117.9 207964.0 2007 1466480.1 291041.5 232495.7 2008 1903128.1 345278.3 286593.7

20

2298 420 352

a phng Kinh t ngoi Nh nc Tp th T nhn C th Khu vc c vn u t nc ngoi TNG S Kinh t Nh nc Trung ng a phng Kinh t ngoi Nh nc Tp th T nhn C th Khu vc c vn u t nc ngoi

57058.1 309087.6 4009.8 225053.6 80024.2 433118.4 100.0 24.9 19.2 5.8 31.3 0.4 22.8 8.1 43.8

57153.9 401869.6 4650.3 306967.0 90252.3

58545.8 520073.5 4910.3 407537.2 107626.0

58684.6 709903.3 6640.9 572723.3 130539.1 847946.5 100.0 18.1 15.1 3.1 37.3 0.4 30.1 6.9 44.6

68

885 8 722 154

532152.0 655365.1 C cu % 100.0 100.0 22.1 19.9 17.3 15.9 4.8 4.0 33.5 0.4 25.6 7.5 44.4 35.5 0.3 27.8 7.3 44.7

991

Thc hin cng nghip ho nng thn. Mc d ngun vn u t cn hn ch song, cc d n FDI gp phn khng nh trong vic chuyn dch c cu kinh t nng nghip, pht trin sn xut hng ho quy m ln, nng cao gi tr xut khu cho nng sn Vit Nam, trn c s pht huy cc li th so snh v p dng cc cng ngh mi, cng ngh cao, c kh nng cnh tranh khi tham gia hi nhp. Vi 758 d n v ang trin khai, lnh vc FDI trong nng nghip em li doanh thu hng nm khong 312 triu USD, xut khu trn 100 triu USD/nm v tng mnh trong thi gian gn y. Nhng ng gp tch cc: - C cu vn u t nc ngoi tng i ph hp vi yu cu chuyn dch c cu kinh t ca ngnh, ngun vn c thu ht kh ng u vo cc lnh vc trng trt, ch bin nng, lm sn, sn xut ma ng, sn xut thc n chn nui, chn nui gia sc, gia cm, trng rng v sn xut nguyn liu giy; - Cc d n FDI gp phn to thm nng lc sn xut mi, cng ngh sn xut tin tin, nng cao tnh cnh tranh ca hng nng lm sn. Cc chng trnh ma ng, trng v ch bin rau qu, chng trnh trng rng, chuyn giao cng ngh mi, to ra cc loi ging cy trng, ging vt nui v cc sn phm ch bin t tiu chun quc t;

- To vic lm cho hng vn lao ng cng nghip (n nay c khong 75.000 lao ng cng nghip ang lm vic ti cc doanh nghip FDI ca ngnh), sn xut nguyn liu v cc dch v lao ng cho cng nghip ch bin, v.v... i ng cn b qun l, cn b k thut ngy cng trng thnh, cng nhn c nng cao trnh , tay ngh; c. Vai tr ca FDI vi m bo phc li x hi cho con ngi Tc ng ti vic lm v cht lng ngun lao ng Vn gii quyt vic lm cho ngi lao ng hin ang c x hi quan tm v coi y l mt trong nhng nhn t gp phn lm cho x hi pht trin cng bng v bn vng. Mi ngi c vic lm s lm gim t l tht nghip, cc vn x hi c gii quyt, nng cao i sng cho mi tng lp dn c.Song song vi vic gii quyt vic lm l vic khng ngng nng cao hn na cht lng lao ng, to ra cho nn kinh t nhiu i ng lao ng c tay ngh, c trnh khoa hc cng ngh cao, i ng cn b qun l c nng lc qun l v m,... gp phn quan trng trong pht trin kinh t x hi. To ra nhiu vic lm cho ngi lao ng trong nc cng nh nng cao hn na cht lng lao ng l mt trong nhng mc tiu t ra khi thc thi chnh sch thu ht u t trc tip nc ngoi. n nay y l mc tiu m chng ta thu c kt qu cao hn so vi cc mc tiu khcS liu thng k cng cho thy tm quan trng ngy cng tng ca cc doanh nghip FDI trong vic to ra vic lm mi trong hai thp k qua, c bit trong nhng nm gn y Lao ng t 15 tui tr ln ang lm vic ti thi im 1/7 hng nm phn theo thnh phn kinh t Chia ra Kinh t Khu vc c vn Kinh t ngoi Nh u t nc Nh nc nc ngoi Nghn ngi 4358.2 32358.6 358.5 4474.4 33356.6 349.1 4633.5 34216.5 425.9 4919.1 34731.5 753.3 5031.0 35633.0 914.8 4967.4 36694.7 1112.8 4916.0 37742.3 1322.0 4988.4 38657.4 1562.2 5059.3 39707.1 1694.4

Tng s

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

37075.3 38180.1 39275.9 40403.9 41578.8 42774.9 43980.3 45208.0 46460.8

2009 2010

47743.6 49048.5

5040.6 5107.4

41178.4 42214.6

1524.6 1726.5

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

C cu (%) 11.7 87.3 11.7 87.4 11.8 87.1 12.1 86.0 12.1 85.7 11.6 85.8 11.2 85.8 11.0 85.5 10.9 85.5 10.6 86.2 10.4 86.1

1.0 0.9 1.1 1.9 2.2 2.6 3.0 3.5 3.6\ 3.2 3.5

Nng cao mc sng, mc thu nhp ca ngi dn S liu cng b qua cc cuc iu tra gn y v tin lng cho thy cc doanh nghip FDI ang thng th trong cnh tranh thu ht nhn lc cp cao, nh cc chc danh qun l doanh nghip. Mc lng tr cho lao ng qun l trong cc doanh nghip FDI trung bnh l 12 triu ng/thng(nm2005), cao hn nhiu so vi mc lng tng ng cc doanh nghip nh nc (4,3 triu) v doanh nghip t nhn (3 triu). Nu tnh bnh qun lng thng ca ton b lao ng trong doanh nghip qua cc cuc kho st tin lng do B Lao ng - Thng binh v X hi tin hnh t u thp k ny th ngi lao ng trong doanh nghip FDI vn c hng mc lng cao hn so vi cc doanh nghip trong nc khc (thp nht l doanh nghip t nhn). Nng cao c s h tng cho x hi. Kt cu h tng gi vai tr quan trng, n to iu kin thu ht vn u t nc ngoi, qua quyt nh s tng trng kinh t, to ra chuyn i cn bn c cu kinh t c bit l cng nghip xy dng v dch v, to s pht trin ng u gia cc vng trong c nc, to vic lm v tng thu nhp cho ngi dn.Vic nng cao kt cu h tng s lm tng kh nng thu ht FDI vo Vit Nam. V vy, Chnh ph nn ku gi khu vc kinh t t nhn trong v ngoi nc tham gia u t vo lnh vc c s h tng, v s tham ca khu vc kinh t

t nhn trong pht trin c s h tng l rt cn thit, c bit trong lnh vc cng bin, in nng. Vit Nam cn phi chuyn t li ku gi thun ty sang vic cho php trn thc t, cc nh u t c th tham gia v nhanh chng pht trin h thng c s h tng m Vit Nam ang rt cn. 2. TC NG TIU CC CA FDI N PHT TRIN KINH T. 20002011 Bn cnh nhng li ch do vic u t trc tip nc ngoi mang li, cn c nhng nh hng khng tt s pht trin kinh t ngn hn v di hn. 2.1 V mt kinh t a. T FDI - nh u t c li nhiu hn Hot ng FDI nhiu khi lm li cho nh u t nc ngoi nhiu hn nc c nhn v thu ht FDI nc nhn u t phi p dng cc chnh sch u i: min thu , gim thu trong thi gian kh di cho phn ln cc d n nc ngoi, ngoi ra cn c trng hp nh u t thng tnh gi cao cho nguyn liu,bn thnh phm, my mc thit b m h nhp khu thc hin u t. Trong tng lng vn ng k, c mt na s vn l vo cc ngnh khai thc ti nguyn, tn dng bo h, cng nghip gy nhim v bt ng sn. Vn u t vo khai thc ti nguyn th khng c tc dng lan ta; vn u t vo cc ngnh bo h th khng c sc cnh tranh ch lm cho chi ph ca nn kinh t gia tng; vn u t vo cc ngnh cng nghip gy nhim th li nhun nh u t hng cn hu qu v chi ph khc phc th nc ta chu; vn u t vo bt ng sn th c th lm cng thm bong bng, d gy ra bt n. Mt khc hp th c 1 USD u t nc ngoi, theo tnh ton ca cc chuyn gia th gii, nc tip nhn cng phi c s b vn u t i ng t 0,5 3 USD, thm ch nhiu hn. b. Nguy c lm pht Thc tin th gii cho thy, dng vn u t FDI ch thc s tch cc v gp phn lm du lm pht khi chng lm tng cung nhng hng khan him, tng nhp khu ph tng thit b sn xut v cng ngh tin tin, t lm tng tim lc xut khu, kh nng cnh tranh, ci thin cn cn thanh ton, tng thu ngn sch cho nc ch nh v gip hn ch sc p tng t gi tin t thc t. Ngc li, nu thin v khuynh hng kch thch nn kinh t bong bng, kch thch v tho mn nhng tiu dng cao cp vt qu kh nng kinh t v s tch lu cn thit ca nc tip nhn u t, th v lu di, chng s c hi cho cc ngun lc tng trng kinh t, tng nhp siu v lm mt cn i ti khon vng lai, do lm tng cc xung lc lm pht tng lai ca t nc.

Thm na, lng ngoi t vo trong nc s lm tng lng cung tin t ln lng cu hng ho v dch v tng ng. Hp lc ca nhng yu t s to nn nhng xung lc lm pht mi do tnh cht qu nng ca tng trng kinh t gy ra c. C cu kinh t bt hp l C cu kinh t bt hp l u t theo ngnh v theo a phng km hp l gy u t trn lan v s dng lng ph ti nguyn thin nhin, cc nh u t nhiu khi sn xut v bn cc sn phm khng thch hp vi cc nc ang pht trin thm ch i khi cn c hi cho con ngi v gy nh hng n sc khe. d. Nguy c thm ht cn cn thng mi Lnh vc xy dng trong ngnh dch v chim ti 22,7 t la trong tng s vn ng k mi, l lnh vc c t trng ln nht (38,4%), trn c lnh vc cng nghip nng (32,9%). Hai lnh vc ny chim trn 70% tng vn ng k mi. Nu xt n vn thc hin th tnh hnh cng gn tng t, vi hai ngnh trn chim sp x 70%. iu ng ch l trong lnh vc cng nghip nng th hai d n thp Vinashin Lion v Hng Nghip Fomosa c s vn ng k ln ti 17,6 t la. iu c th rt ra t nhng con s ny l chng s lm trm trng thm tnh trng thm ht cn cn mu dch ca Vit Nam, do bn cht ca nhng loi hnh doanh nghip ny l hng vo th trng ni a hoc c doanh thu ch yu l ni t (do khng phi l loi hnh doanh nghip xut khu, trong khi phi nhp vt t v thit b xy dng). Hai d n thp ni trn c th hng ti xut khu mt phn sn lng ca mnh, nhng iu ny c l ch xy ra mt thi gian sau, sau khi hon thnh v i vo sn xut vi sn lng d tha so vi sc tiu th trong nc. V li, vic h c xut khu c hay khng cn ph thuc vo tnh cnh tranh quc t, l iu kh c th ni chc c vo thi im ban u ny, li ri ng vo thi k suy thoi kinh t ton cu, cha k n uy tn v thng hiu ca cc ch u t trong cc d n ny l hon ton khng tn ti trong ngnh sn xut thp th gii.. Trong khi , hin ti, cc doanh nghip FDI ang c xu hng to ra thm thm ht mu dch, vi t trng xut khu/doanh thu nh hn nhp khu/doanh thu v v khong cch ny tng ln trong thi gian 2007- 2008. Khi doanh nghip FDI nhp siu ti hn 4 t la trong 11 thng ca 2008, tng mnh so vi con s 1,8 t cng k nm 2007. Kt hp vi xu hng u t thin lch vo ngnh xy dng bt ng sn v ngnh thp trong nm 2008 vi tr thc hin sang nm 2009, c th d on rng tnh hnh nhp siu ca khi doanh nghip FDI s tr nn trm trng hn trong nm 2009 (vi gi thit rng cc nh u t nc ngoi huy ng c vn tin hnh, hoc vn mun tin hnh, u t ng theo k hoch ban u). Lu rng con s nhp siu trn 4 t la (ca 11 thng) l mt con s rt ln nu so vi mc thm ht mu dch chung (mc tiu) l khong 10 t la trong nm 2008.

2.2.Mi trng, chuyn giao cng ngh Tc tng trng cao s s dng nhiu ti nguyn thin nhin v cht thi t hot ng sn xut l nguyn nhn chnh gy ra nhim mi trng. cc d n dng nhiu t nng nghip, to p lc tht nghip v l ngun pht thi, gy nhim mi trng ln trong tng lai. c bit, cc d n xy dng sn golf ng bng, vng t mu m v nhng d n bn b bin cho cc nh kinh doanh du lch nc ngoi rt d lm tn thng n li ch lu di ca cc th h tng lai. Hot ng u t ca doanh nghip FDI ch yu vo lnh vc cng nghip nu cht thi khng c x l tt s gy nhim mi trng Vic chuyn giao cng ngh lc hu t nc u t sang nc nhn u t cng l mt nguyn nhn gy nhim mi trng , nc i u t hon ton c li : chuyn giao cng ngh lc hu i mi cng ngh nc mnh, c c ngun thu cn nc nhn u t th chu hu qu. Mt trong nhng nguyn nhn khc gy nhim mi trng l cc doanh nghip TTTNN khng thc hin ng Lut bo v mi trng. C nhiu doanh nghip khng lp t h thng x l cht thi hoc c lp nhng ch mang tnh cht i ph. Nu vic chuyn giao cng ngh (c phn cng ln phn mm) khng c thc hin y , hoc ch chuyn giao nhng cng ngh lc hu, th mc nhin nhng li th tng i ca nc bt u mun s b tc b l mt mt. Mt khc, khi nc tip nhn khng ch khng ci thin c tnh trng cng ngh, kh nng xut khu, m cn phi chu thm gnh nng nui dng v d b nhng cng ngh bt cp ny theo kiu b th vng, thng th ti. Ngoi ra, cn phi k thm tnh trng ph thuc mt chiu vo i tc nc ngoi v kinh t k thut ca nc tip nhn dng u t kiu y gy ra. Do , hiu qu tip nhn vn u t s khng nh mong i, hoc khng tng xng vi chi ph ca nc ch nh b ra, c v chi ph ti chnh, nhn lc v mi trng, tc mt tin g, ba tin thc. Nguy c tr thnh bi rc cho cc nc pht trin l mt vn nn m cc nh chnh sch cn lu . 2.3.FDI lm gia tng khong cch giu ngho ca nc nhn u t Hot ng FDI lm tng thu nhp ca a phng, n ch u tin nhng vng, a phng c iu kin thun li,nhng vng trng im kinh t, cng thng l ni kh gi nht.bi vy, FDI s lm cho nhng ni giu th giu nhanh hn, cn nhng vng kh khn th kh mi gi FDI th thay i mt cch chm chp. 2.4.V canh tranh Nhng cng ty FDI thng s hu cng ngh hin i, trnh t chc sn xut Tin tin, vn ln hn so vi cc doanh nghip trong nc, l nhng i th cnh tranh ng lu tm i vi cc doanh nghip trong nc, khng t trng hp hng ha dch v cng ty a quc gia dn chim th trng ca cc doanh nghip bn a, thm ch khin cc doanh nghip ny i n ph sn hoc b thn tnh.

2.5.V lao ng Ngi lao ng doanh nghip FDI thng i hi c trnh cao nu khng p ng c thng b sa thi , mt trong nhng nguyn nhn dn n ngi lao ng b sa thi l do s hp nht, st nhp v gii th cc cng ty, tp on kinh t mnh trn th gii ngy cng tng Bn cnh nhng mt tch cc ca TTTNN nh gii quyt vic lm, nng cao trnh lao ng th mi quan h gia ngi s dng lao ng v ngi lao ng hin nay ang l vn c x hi quan tm. Trong mt s trng hp, nh u t nc ngoi v mc tiu thu li nhun cao khng thc hin ng v y cc quy nh ca Lut Lao ng. Nhng vic lm ny gy phn ng trong x hi, gy nn cc cuc nh cng, lm mt trt t an ton x hi v to ra ci nhn khng thin cm vi cc doanh nghip TTTNN H Ni. Nhng nguyn nhn ch yu gy ra mu thun gia ngi s dng lao ng trong cc doanh nghip TTTNN v ngi lao ng thng lin quan n iu kin v mi trng lm vic, thi gian lm vic, tin lng. V nh cng xy ra vo thng 4/2010: gn 1,000 cng nhn cng ty TNHH Young Past Vit Nam (khu cng nghip Thch Tht, Quc Oai, H Ni) nh cng phn i mt s chnh sch ca cng ty lin quan n vic khng thc hin ng cam kt khi tuyn lao ng. Hoc v inh cng xy ra vo ngy 5 v 6/5/2010: hn 800 cng nhn cng ty Katolec (khu cng nghip Quang Minh, M Linh, H Ni) chuyn sn xut vi mch in t ng lot ngh vic, tp trung trc cng cng ty nh cng yu cu tng lng c bn thm 500.000 ng/thng, ngh php khng b tr tin chuyn cn Vn xung t li ch gia mt bn l ngi lao ng Vit Nam, mt bn l nh TNN l vn khng ch mang tnh kinh t m cn mang tnh chnh tr - x hi v gy n tng khng tt v lao ng v mi trng u t ca Vit Nam 2.6. S mt cn i v ngnh ngh, vng lnh th:
Mc ch cao nht ca cc nh u t l li nhun. Do nhng lnh vc, ngnh, d n c t sut li nhun cao u c cc nh u t quan tm, cn nhng d n, lnh vc mc d rt cn thit cho dn sinh, nhng khng a li li nhun tha ng th khng thu ht c u t nc ngoi. Cc nh TNN trong khi la chn a im trin khai d n u t thng tp trung vo nhng ni c kt cu h tng kinh t - x hi thun li, do cc thnh ph ln, nhng a phng c cng bin, cng hng khng, cc tnh ng bng l ni tp trung nhiu d n TNN nht. Trong khi , cc tnh mim ni, vng su, vng xa, nhng a phng cn c y nhanh tc pht trin kinh t, mc d chnh ph v chnh quyn a phng c nhng u i cao hn nhng khng c cc nh u t quan tm. Tnh trng dn n mt nghch l, nhng a phng c trnh pht trin cao th thu ht c TNN nhiu, do tc tng trng kinh t vt qu tc tng trng

trung bnh ca c nc. Trong khi , nhng vng c trnh km pht trin th c t d n TNN, tc tng trng kinh t vn thp. i vi cc ngnh ngh cng xy ra tnh trng tng t, cc nh TNN ch u t vo cc ngnh c kh nng sinh li cao, ri ro thp, cn cc ngnh, lnh vc c kh nng sinh li thp, ri ro cao khng c s quan tm ca cc nh TNN

III.

Mt s vn cn tn ti

1. Nhng vng mc v tr ngi Trong thi gian qua, Chnh Ph Vit Nam thng xuyn lng nghe cc nh u t v ban hnh nhiu bin php ci thin mi trng u t, tho g kh khn cho cc doanh nghip u t nc ngoi nh sa i lut u t nc ngoi, min gim thu, tin thu t, gim gi ph mt s mt hng, dch v, iu chnh mc tiu hot ng ca nhiu d n, b sung cc bin php khuyn khch v bo m u t, x l linh hot vic chuyn i hnh thc u t. Tuy nhin, cho n nay vn cn mt s vng mc gy kh khn cho vic thu ht u t nc ngoi. S cnh tranh gay gt trong vic thu ht FDI ca cc nc trong khu vc. Xu hng gia tng u t trc tip nc ngoi trn th gii l yu cu tt yu ca qu trnh quc t ha i sng kinh t quc t ang din ra ngy cng mnh m. Xu hng ny mang tnh lu di, cho d trong nhng thi im c th lng vn FDI c th gim do suy thoi kinh t, nht l vi cc nc pht trin. Tuy vy nhng tng s vn FDI trn th gii l rt ln, song t trng u t vo cc nc pht trin trong tng FDI ch chim lng nh v c th gim xung trong nhng nm ti. Do cuc cnh tranh thu ht FDI gia cc nc ang pht trin cn tip tc tng.

H s ICOR ca Vit Nam v mt s quc gia chu Ch s ICOR cao ang khin Vit Nam i din vi nguy c cao b mt FDI vo tay cc quc gia khc trong khu vc -C s h tng cn yu km Do xut pht thp nn c s h tng cn km ca Vit Nam tn ti qua nhiu th k qua, gy ra nhng n tng khng my hp dn cho cc nh u t nc ngoi. ng thi gy kh khn cho vic trin khai v hot ng ca cc d n FDI. S qu ti v lc hu ca h thng giao thng vn ti, thng tin lin lc cung cp in nc l s ni bt ca c s h tng Vit Nam c th: Trong s 15 sn bay c nc mi ch c 2 sn bay Ni Bi Tn Sn Nht l sn bay quc t H thng ng st vi nhc im l n tuyn, vi ng ray kh hp trong khi h thng tn hiu th s, nn ng khng m bo cht lng dn n tc di chuyn khng cao Theo bo co ca WEF C s h tng giao thng cng l mt vn ca Vit Nam vi v tr th 103 trn bng xp hng. Mt sn bay thp (xp th 104), cht lng ng b km (95) cng nh thiu cc cng trnh ph tr (93) gy cn tr khng nh cho qu trnh tng tc nn kinh t.

So snh mt s ch tiu ca Vit Nam vi cc quc gia trong khu vc ng Nam . Ngun: WEF(Din n kinh t th gii) Vi yu cu php trin ca nn kinh t th yu cu pht trin h thng giao thng vn chuyn l ht sc cn thit + H thng thng tin lin lc: VN tuy c nhiu tin b vt bc trong nhng nm gn y nhng nhn chung vn cha v s lng v cht lng phc v cho cc hot ng kinh t, c bit trong thi i bng n cng ngh thng tin hin nay

Ngun : APNIC - T chc qun l IP cp vng Chu Thi Bnh Dng +, Thm vo chi ph trong ngnh vin thng cn kh cao so vi khu vc v trn th gii

Ngun : BMI - mt cng ty hng u chuyn cung cp cc thng tin, dch v ti chnh nh cc bo co phn tch v quc gia, ngnh kinh t.

VN ng th 16 trong khu vc Chu - Mi trng php lut cn nhiu bt cp H thng pho lut cua VN ang trong qu trnh hon thin nn cn thiu tnh ng b, cha mc c th, cha m bo c tnh r rang v d on c. Sau hn 10 nm k t khi ban hnh lut u t nc ngoi ti VN c sa i ti 3 ln. Cc vn bn php l lin quan n FDI rt nhiu nhng vic h thng ha cn yu, vic tuyn truyn cn hn ch. Mt khc th tc hnh chnh cn rm r, t quan liu, thiu trch nhim ca mt s cn b cng chc gy ch tc trin khai d n sn xut kinh doanh. H thng vn bn quy nh v s hu tr tu vn cha r rng thc hin mt thi gian. Cc DN nc ngoi lun mong mun chnh ph VN xy dng cc th ch mnh ngn chn vic cnh tranh khng lnh mnh, hng gi - hng nhi ang ph bin hin nay IV. Kin ngh, gii php thu ht ngun vn FDI Mun thu ht c ngun vn FDI t nc ngoi, trc tin cn phi s dng ngun vn mt cch hiu qu v hp l. Xy dng mi trng kinh t lnh mnh, pht trin ngun lao ng. Xy dng mi trng kinh t lnh mnh: To lp mi trng u t thng thong, hp dn thu ht vn u t cao hn v c cht lng hn. Mt mi trng u t hp dn khi chng ta xy dng c mt h thng chnh sch php lut r rng, c th. Cc vn bn php lut phi minh bch, c h thng, khng trng cho, khng tu tin thay i, nht l i vi cc lut thu cng nh i vi cc lnh vc khng khuyn khch v cm u t; n gin ho h thng thu; xy dng h thng php lut lin quan n chuyn giao cng ngh, s hu tr tu Ci cch trit th tc hnh chnh trn c s xy dng v hnh thnh h thng th tc hnh chnh ph hp, ng thi thng xuyn gim st, kim tra kp thi chn chnh v hn ch nhng tiu cc xy ra trong u t. Gim th tc, phin h, sch nhiu khi cp php u t. Gim cc cp qun l u t tin ti 1 ca, mt con du trong u t, gim tnh phn bit gia cc thnh phn kinh t. Xc nh hot ng u t l hot ng kinh t ca doanh nghip; c quan nh nc lm cng tc qun l thun tu, khng can thip qu su vo hot ng u t v quyt nh u t ca cc doanh nghip. Theo , cc c quan qun l trc ht c nhim v to mi iu kin thun li cho cc doanh nghip tin hnh thc hin hot ng u t. Khuyn khch cc

a phng cnh tranh thu ht FDI; xo b ch mua bn ngoi t bt buc, hon thin cc ch nh trng ti, tng cng tham kho kin nh u t trong xy dng php lut. Vit Nam cn phi tng cng phn cp v u quyn qun l u t cho cc c s, a phng, trong cho php cc a phng c quyn cp php u t cho cc d n c lng vn u t ln, c nhiu li ch v hiu qu i vi quc k, dn sinh. Sa i cc quy nh cn bt cp, cha r rng lin quan n th tc u t v kinh doanh. Cc B, ngnh ch ng sa i, b sung cc ni dung thuc thm quyn (Quy nh v m ngnh, yu cu v hp php ha lnh s, h thng biu mu bo co, c ch hu kim, gim st u t.....); v kin ngh Chnh ph, Th tng Chnh ph sa i, b sung cc quy nh thuc thm quyn ca Chnh ph, Th tng Chnh ph. Theo di, gim st vic thi hnh php lut v u t v doanh nghip kp thi pht hin v x l cc vng mc pht sinh. Khn trng ban hnh cc vn bn hng dn cc lut mi, nht l cc lut mi c Quc hi thng qua trong thi gan gn yc lin quan n u t, kinh doanh. Ban hnh cc u i khuyn khch u t i vi cc d n xy dng cc cng trnh phc li (nh , bnh vin, trng hc, vn ho, th thao) cho ngi lao ng lm vic trong cc khu cng nghip, khu ch xut, khu cng ngh cao, khu kinh t m bo s tng thch vi php lut hin hnh. Thc hin cc bin php thc y gii ngn; khng cp php cho cc d n cng ngh lc hu; d n tc ng xu n mi trng; thm tra k cc d n s dng nhiu t, giao t c iu kin theo tin d n, trnh lp d n ln gi t, khng trin khai; cn nhc v t sut u t/din tch t, k c t KCN. Pht trin ngun nhn lc Vic o to v cung cp ngun lao ng, trc ht phi cn c vo nh hng pht trin cc ngnh trn cc vng v trong cc KCN c phng n b tr hp l v p ng c yu cu. Nhu cu v i ng lao ng trong khu vc c vn TTTNN bao gm i ng cn b qun l cht lng cao, i ng cng nhn k thut c trnh chuyn mn v lc lng lao ng lnh ngh. Chnh v vy, p ng yu cu v lao ng trong thi gian ti cn tp trung vo nhng gii php trc mt:
- y nhanh vic trin khai k hoch tng th v o to nhm nng t l lao

ng qua o to. Theo , ngoi vic nng cp u t h thng cc trng o

to ngh hin c ln ngang tm khu vc v th gii, s pht trin thm cc trng o to ngh v trung tm o to t cc ngun vn khc nhau. - Nghin cu iu chnh chuyn dch c cu lao ng theo tc chuyn dch c cu kinh t. - Tip tc tng cng cng tc o to v o to li ngun nhn lc p ng nhu cu pht trin trong giai on mi, k c v cn b qun l cc cp v cn b k thut - Thc hin cc gii php nhm a Lut sa i, b sung mt s iu ca B lut Lao ng vo thc t cuc sng ngn nga tnh trng nh cng bt hp php, lnh mnh ha quan h lao ng theo tinh thn ca B lut Lao ng, bao gm: + Tip tc hon thin lut php, chnh sch v lao ng, tin lng ph hp trong tnh hnh mi; tng cng cng tc kim tra, gim st vic chp hnh php lut v lao ng i vi ngi s dng lao ng nhm m bo iu kin lm vic v i sng cho ngi lao ng. + Nng cao hiu bit php lut v lao ng thng qua ph bin, tuyn truyn v gio dc php lut cho ngi lao ng, ngi s dng lao ng trong cc doanh nghip c vn u t nc ngoi m bo chnh sch, php lut v lao ng v tin lng c thc hin y , nghim tc Nng cao nng lc cnh tranh ni a Vic nng cao nng lc cnh tranh ni a c quan h mt thit vi vic nh hng ngnh, nh hng vng v nh hng v i tc ca nh nc. nh hng ngnh u tin thu ht TNN vo cc ngnh c tc ng ln trn cc phng din nh: thc y chuyn giao cng ngh nht l cng ngh cao, cng ngh ngun; gia tng xut khu; to vic lm; pht trin cng nghip ph tr; cc d n sn xut cc sn phm, dch v c sc cnh tranh; cc d n xy dng kt cu h tng. Mt s nh hng c th: Ngnh Cng nghip - Xy dng: Cc ngnh c bit khuyn khch u t gm cng ngh thng tin, in t, vi in t, cng ngh sinh hc; ch trng cng ngh ngun t cc nc cng nghip pht trin nh Hoa K, EU, Nht Bn; ht sc coi trng thu ht FDI gn vi nghin cu pht trin v chuyn giao cng ngh. Cng nghip ph tr: Khuyn khch thu ht FDI vo ngnh cng nghip ph tr nhm gim chi ph u vo v nguyn-ph liu ca cc ngnh cng nghip, gp phn nng cao nng lc cnh tranh ca sn phm sn xut trong nc. thc y

pht trin ngnh cng nghip ph tr, cn to iu kin cc d n sn xut lp rp cc sn phm cng nghip nhanh chng m rng quy m v th trng tiu th Ngnh Dch v: Tng bc m ca cc lnh vc dch v theo cc cam kt quc t, to ng lc thc y cc ngnh kinh t khc pht trin nh dch v ngn hng, ti chnh; dch v vn ti, bu chnh-vin thng, y t, vn ho, gio dc, o to v cc lnh vc dch v khc. Vi nh hng trn, tin hnh xem xt, gim bt cc lnh vc, ngnh ngh kinh doanh c iu kin i vi TNN c tnh ti cc yu t hi nhp v ton cu ha theo l trnh m ca; to bc t ph trong thu ht TNN bng vic xem xt y sm l trnh m ca i vi mt s lnh vc dch v, khuyn khch s tham gia ca khu vc t nhn vo pht trin h tng. C th l: - Khuyn khch mnh vn TNN vo cc ngnh du lch, y t, gio dc-o to. M ca theo l trnh cc lnh vc dch v nhy cm nh ngn hng, ti chnh, vn ti, vin thng, bn bun v bn l v vn ho. - Khuyn khch TNN tham gia xy dng c s h tng k thut bng cc phng thc thch hp gm BOT, BT xy dng cng bin, cng hng khng, ng cao tc, ng st, vin thng, cp nc, thot nc nhm gp phn nng cp h thng kt cu h tng k thut p ng c yu cu tng trng nhanh ca nn kinh t. Ngnh Nng-Lm-Ng nghip: Khuyn khch cc d n u t v cng ngh sinh hc to ra cc ging cy, con c nng sut, cht lng cao a vo sn xut p ng nhu cu trong nc v xut khu. Khuyn khch d n u t cho cng ngh ch bin thc phm, bo qun sau thu hoch nng gi tr sn phm, to ra th trng tiu th nng sn n nh, c bit xut khu. Khuyn khch FDI tham gia u t xy dng c s vt cht k thut phc v nng, lm nghip nh cc cng trnh thy li, sn xut phn bn, thuc bo v thc vt, h thng giao thng ni ng... nh hng vng

Trong nhng nm ti, d bo vn FDI vn s tp trung ch yu vo nhng a phng c iu kin thun li v a l - t nhin, nht l cc vng kinh t trng im. tng cng thu ht TNN ti nhng vng c iu kin kinh t x hi cn kh khn, thu hp dn khong cch v trnh pht trin gia cc vng, bn cnh nhng u i ca i vi FDI ti cc vng i hi phi tng cng u t xy dng nhanh c s h tng k thut, ng giao thng, in, nc cc vng kinh t kh khn bng ngun vn nh nc, vn ODA v ngun vn t nhn. Tp trung thu ht u t vo cc khu kinh t, Khu Cng nghip c Chnh ph ph duyt (nh Chu Lai, Nhn Hi) gp phn y nhanh vic thu hp khong cch pht trin gia cc vng). nh hng i tc V i tc, ch trng hn vo vic thu ht u t t cc tp on xuyn quc gia, nht l cc tp on n Hoa K, EU, Nht Bn, theo hng thc hin nhng d n ln, cng ngh cao hng vo xut khu, to iu kin xy dng cc trung tm nghin cu gn vi o to ngun nhn lc FDI trn th gii ch yu l vn ca t cc tp on a quc gia (TNCs); hot ng ca cc cng ty ny c tc ng quan trng i vi nhng nc tip nhn vn FDI. Do vic thu ht cc TNCs c khuyn khch c hai hng: Thc hin nhng d n ln, cng ngh cao hng vo xut khu; to iu kin mt s TNCs xy dng cc Trung tm nghin cu, pht trin, vn m cng ngh gn vi o to ngun nhn lc. ng thi cng phi ch ti cc i tc truyn thng i Loan, Hn Quc, Singapore S dng ngun lc sn c mt cch thng minh C th ni c s h tng c vai tr lm nn mng cho cc hot ng u t, nht l trong cc ngnh sn xut cng nghip, dch v s dng cng ngh hin i. C s h tng tt khng ch p ng c cc yu cu k thut, gi thnh ca sn phm m cn hn ch c cc ri ro trong u t. Chnh v th, trnh pht trin ca c s h tng ca Vit Nam l mt trong nhng mi quan tm ln ca cc nh u t nc ngoi. p ng cc yu cu trn, Vit Nam phi chun b c s h tng tt trc khi tip nhn u t nc ngoi (cc cng vic tin u t). l cc cng vic xy dng h thng giao thng (ng x, nh ga, bn cng,..), kho bi, in nc, thng tin, bu in, y l cc bin php c tnh quyt nh n s thnh cng trong thu ht u t nc ngoi vo Vit Nam.

Kh nng cung cp in nc cho cc hot ng u t l yu t quyt nh quy m ca d n. Mt nc khng th thu ht c nhiu u t nc ngoi nu kh nng cung cp in nc b hn ch. Bi vy, nc ch nh cn u tin u t pht trin in lc v cc nh my cung cp nc sch. y cng l nhng hng mc i hi vn u t ln v c tnh nhy cm cao. Thng tin, bu in l nhu cu khng th thiu c trong cc hot ng iu hnh kinh doanh v trong cuc sng ca cc nh u t nc ngoi. Bi th, vic xy dng mt h thng thng tin, bu in t cht lng cao l mt trong nhng bin php u tin pht trin hng u tng hp dn cho cc nh u t nc ngoi ti Vit Nam Chnh v th m bo c mt c s h tng vng chc nhm thu ht s quan tm ng thi lm cho cc nh u t cm thy an tm khi u t v Vit Nam chng ta cn phi: Trc mt tp trung ch o, gii quyt tt vic cung cp in, trong mi trng hp khng xy ra tnh trng thiu in i vi cc c s sn xut. Tng cng nghin cu xy dng chnh sch v gii php khuyn khch sn xut v s dng in t v cc loi nng lng mi nh sc gi, thy triu, nhit nng t mt tri. Khn trng xy dng v ban hnh c ch khuyn khch cc thnh phn kinh t ngoi nh nc tham gia pht trin cc cng trnh kt cu h tng trong c cc cng trnh giao thng, cng bin, cc nh my in c lp Tp trung thu ht vn u t vo mt s d n thuc lnh vc bu chnh-vin thng v cng ngh thng tin pht trin cc dch v mi v pht trin h tng mng. Xem xt vic ban hnh mt s gii php m ca sm hn mc cam kt ca ta vi WTO i vi mt s lnh vc dch v m nc ta c nhu cu v vn ha-y t-gio dc, bu chnh-vin thng, hng hi, hng khng. Kt lun Bng cc ng gp rt c th vo tng trng, to ngun thu ngn sch, to vic lm v thc y hi nhp quc t, minh chng r rng vai tr quan trng ca FDI i vi s thnh cng ca chnh sch i mi ca Vit Nam. Tuy nhin, bn cnh vai tr tch cc, FDI cng v ang to ra nhiu vn gy hu qu tiu cc n mi trng, tim n nguy c ca khng hong v mt cn i trong nn kinh t. Nhng hn ch ny lm cho hiu qu s dng FDI cha cao v thiu tnh bn vng. Trong bi cnh pht trin mi ca Vit Nam, FDI vn ng vai tr quan trng vi cng nghip ho, hin i ho nn kinh t. Tuy nhin, vai tr ca FDI ch thc s quan trng nu c s dng c hiu qu cao v to c s pht trin bn vng. Do , Chnh ph nn thu ht, s dng FDI mt cch c la chn,

khuyn khch u t vo nhng ngnh nn kinh t thc s cn v pht trin m bo tnh bn vng v di hn.