Professional Documents
Culture Documents
Tng hp lut iu khin phi tuyn cho h thng cu trc Synthesis of nonlinear control law for bridge cranes
Phan Nguyn Hi Hc vin k thut qun s e-Mail: phanhai@mail.ru Tm tt
Bi bo gii thiu bi ton iu khin t ng h cu trc v s vn dng mt phng php tng hp iu khin cho cc h nhiu u vo da trn nguyn l phn tch gii quyt. ny c u im l n gin nhng lut iu khin tng hp c c rt nhiu nhc im, cc nhc im c th k n l sai lch tnh, tc ng nhanh km, tnh dao ng [1,6] v s thiu chnh xc do tuyn tnh ha. Trong bi bo ny tc gi s vn dng mt phng php tng hp iu khin phi tuyn ca mnh gii quyt bi ton iu khin cu trc nhm mc tiu loi b nhng nhc im trn.
1. M u
H thng cu trc c s dng rng ri trong xy dng, ti cc nh my, bn cng,, v vic tng hp lut iu khin t ng c ngha thc tin rt ln. Tuy nhin bi ton iu khin t ng cu trc l mt bo ton khng n gin. Nhng kh khn trong iu khin xut hin do yu cu linh hot rt cao i vi qu o chuyn ng, do s phc tp v tnh phi tuyn ca m hnh ton hc ca cu trc. Hin nay, bi ton ny c gii bng cch tuyn tnh ha m hnh ton hc ca cu trc v s dng nhng phng php c in tng hp iu khin [1,6]. Phng php gii
Z O
x(t)
Thanh rm Ti nng
Xe gong (mt)
Fx Fl a(t) l(t)
P(xp, zp) Ti (mp)
H. 1
S dng phng trnh cn bng nng lng Lagrange [1,6] ta nhn c m hnh ton hc ca h cu trc nh sau:
(mt
Fx
m p (sin a) x m pl (cos a) x la
trong g l gia tc ri t do. n gin, ta k hiu:
(1)
2l a g sin a,
VCCA-2011
479
u2 sin x3
(3)
g cos x3 g sin x3
sin x3 u1 mt 2 x5 x6
1 mp
1 x2
cos x3 u1 mt
u2
a
u2 x1 , x2 , x3 , x4 , x5 , x6 ,
t trng thi ban u no v mc tiu
x2 ... xi ... xn
f 2 x1 , x2 , x3 ;
(4)
x1 , x2 , x3 , x4 , x5 , x6
fi x1 , x2 ,
xi
,i
1, n 1; g x1 , x2 ,..., xn u ,
xi 1 , cn
0 0 0 0 0 x10 , x2 , x3 , x4 , x5 , x6
0, l0 ,0,0,0,0 ( l0 0 ) v m bo cho h (3) n nh. T m hnh (3), c th thy bi ton iu khin cu trc l mt bi ton rt phc tp, chng ta cn tng hp lut iu khin cho mt h hai u vo c phi tuyn mnh. Mt trng hp ring ca bi ton ny l iu khin vi di cp treo l hay x2 c nh c tc gi gii quyt trong [3], tng ng vi trng hp ring ny, iu khin cu trc c tin hnh qua hai bc tun t: Bc 1. C nh xe gong, nng ti ln n cao cn thit; Bc 2. C nh chiu di cp nng ti, di chuyn xe gong n v tr cn thit. Cch iu khin nh trn v mt thi gian khng th hiu qu hn so vi iu khin trong trng hp chung nht: va nng ti, va di chuyn xe gong. tng hp iu khin trong trng hp chung, ta s s dng phng php c m t di y.
f n x 1 , x2 ,..., xn
vi cc hm f i kh vi theo cc bin x1 , x2 ,
fi
xi
0, i
1
n , g
0.
Trong (4), cc hm f i c phi tuyn ty . Bin trng thi x1 c gi l bin trng thi u tin. Dng m hnh ton hc trn c gio s A.R. Gaiduk ln u tin t tn l dng iu khin c Jordan, xut pht t vic ma trn ca m hnh tuyn tnh ha ca (4) c cu trc gn ging vi ma trn Jordan [4] v tn gi ny tr nn ph bin trn th gii, ngoi tn gi ny m hnh (4) cn c gi l dng tam gic. i vi dng iu khin c Jordan, vic tng hp iu khin a cc bin trng thi t mt gi tr ban
0 0 u no x10 , x2 ..., xn v im cn bng 0,0,...,0
c gii quyt hon ton. Cc phng php tng hp c th k n l back-stepping ca P.V. Kokotovic [2], cc phng php ca A.R.Gaiduk [4], phng php vi phi [5],...Trong cc phng php ny, phng php vi phi c u im l cho php c th tc ng ln thi gian iu khin. Phng php tng hp iu khin cho h nhiu u vo c tc gi xy dng trn nn tng phng php vi phi. Phng php vi phi s dng khi nim vi phi (diffeomorphism) gia h ban u (4) v mt h ng hc o no . Nu gia hai h ng hc tn ti nh x vi phi th cht lng ng hc ca chng tng t
VCCA-2011
480
yi yn hi
hi ( yi , ei ) hn ( yn , en ); yi 0, ei
yi 1 , i
1, n 1,
(5)
vi
yi y
2 i
0, hi 0, ei
ei2
, cc tham s vi
0 , ei
0 c
0, i
1, n.
0 0
. (6)
0 J 0 0
Do
h2 y2
0 0
hn yn 0
1 1
1 hn yn
0, i 1, n , nn tt c cc gi tr ring yi ca ma trn Jacobi (6) l m, suy ra h o (5) n nh tim cn. tm u , u tin cn tm cng thc cc bin ca h o (5) theo x1 , x2 ,..., xn . Cho y1 x1 , theo cch xy
dng, biu thc ca cc bin ca h o (5) tm c theo cng thc quy: (7) yi 1 yi hi ( yi , ei ), i 1, n 1 . Trn c s xi c cho trong CJF (4), cng thc cc bin ca h o (5) khi tnh theo (7) s c dng: y1 x1 ,
hi
vai tr tc ng ln thi gian iu khin, vi cng ln hoc ei cng nh th thi gian iu khin cng nh. 3.2 Cc h con dng Jordan ca h nhiu u vo T nhng thun li m CJF (4) mang li trong tng hp iu khin cho cc h ng hc phi tuyn c bc ty , tc gi nghin cu rt ra nhng du hiu ch th hay tiu chun m hnh ton hc ca i tng iu khin c CJF v t tiu chun ny xy dng cu trc cn tm cho cc h con ca h nhiu u vo. Tiu chun mt h ng hc mt u vo c CJF c pht biu nh sau [5]: Gi s c h bc n vi mt tn hiu iu khin u c cho di dng h phng trnh vi phn ca cc bin trng thi theo mt th t ty xi Fi x, u , i 1, n ; x x1 , x2 ,..., xn , (10) h (10) c CJF (4) vi bin trng thi u tin xk khi v ch khi iu kin sau c tha mn d n 1 xk d n xk i u arg , i 0,1,...; 0 , (11) n 1 u dt n dt y u
i
l o hm bc i ca u , arg
d n 1 xk dt n 1
y2 ... yi
x1
h1 x1 , e1
f1 x1 , x2
h1 x1 , e1 ,
dxk dt d i xk dt i
Fk x, u ;
n j 1, x j
yi ( x1 , x2 ,..., xi ),
1, n .
i 1
xj
d i 1 xk dt i 1 u
F j x, u
j 1
Do , t phng trnh cui yn hn ( yn , en ) ca (5) s nhn c lut iu khin cho (4) theo cng thc
n 1
j 0,u
j i 1
u
1
d i 1 xk dt i 1
, i
2,...
d i 1 xk dt i 1
hn ( yn )
j 1
yn fj . xj
yn xn
.g
f n .g
. (8)
trong i ( i
1
l tp
cc bin ca
Lut iu khin ch chp nhn c nu tn ti nh x vi phi gia (4) v (5), c ngha l ma trn Jacobi ca nh x gia hai h phi khng suy bin: y1 y1 y1 y1 x1 x2 x3 xn
det
y2 x1 ... yn x1
y2 x2 ... yn x2
y2 x3 ... ... yn xn 1
y2 xn ... yn xn
d i 1 xk ). dt i 1 Trn c s tiu chun (11), tc gi xy dng cc khi nim h con dng Jordan v h con dng Jordan ton cc [5]: Gi s c h nhiu u vo iu khin c bc n vi m tn hiu iu khin ( m n ) arg
xi fi x1 , x2 ,..., xn , u1 , u2 ,..., um , i 1, n , (12)
h con c dng Jordan bc n p ca h (12) vi bin trng thi th nht x p,1
0.
(9)
x 1 , x2 ,.., xn v iu khin
u j l h con c dng:
VCCA-2011
481
f p ,1 x p ,1 , x p ,2 ,
, ,
(13)
f p ,2 x p ,1 , x p ,2 , x p ,3 ,
f p,np
x p ,1 , x p ,2 ,
, x p,np , x p,np , u j ,
, ,
3. Trn c s cc iu khin cho cc h con tm c di dng tham s, tm vector iu khin cho h (12) di dng gii tch r rng. Cc h con dng Jordan c u im l vic tm vector iu khin l mt qu trnh gii h phng trnh tuyn tnh. Phng php c trnh by chi tit trong [5].
f p , n p x p ,1 , x p ,2 ,
d
np 1
x1
x5 x3 x5 x3
x2 x3 , ta c:
x6 x2 ; x5 x3 x6 x2 x6 x2 .
(16)
z1
x p ,1 , i 0,1, ,n 2;
(14)
x4 x4
uj
arg
np
dt d x p ,1
np 1
z1
Tip theo:
x5 x3
v x4
x6 x2
x5 x6
x6 x5
2x5 x6 ,
(17)
uj
cn nu nh
dt
np 1
np
0,
ur
arg
n
dt d p x p ,1
p ,1 np 1
0, i
0, n 2; r
1, m;
(15)
uj
dt
np
0,
th h con (13) l h con c dng Jordan ton cc vi bin trng thi th nht x p ,1 . y
x1 , x2 ,..., xn
c coi l cc bin
trng thi ca h con ny. Trong h con (13) c th c cc bin trng thi cng nh iu khin khc ca h (12), nhng nhng i lng ny c coi l cc tham s tc ng t bn ngoi. Cc h con dng Jordan v Jordan ton cc ca mt h nhiu u vo, v hnh thc, c coi l c mt u vo v vic tng hp iu khin cho chng cng thun li nh trong tng hp iu khin cho cc h ng mt u vo c dng iu khin c Jordan (4) [5]. 3.3 Tng hp iu khin cho h phi tuyn nhiu u vo Phng php tng hp iu khin cho h nhiu u vo (12) da trn nguyn l phn tch h (12) ra cc h con dng Jordan c cc bc c bn nh sau: 1. Nghin cu kh nng v lit k tt c cc phng n phn tch h ng hc nhiu u vo (12) ra cc h con dng Jordan (Jordan ton cc); 2. Chn mt phng n phn tch, tng hp iu khin di dng tham s cho tng h con trong phng n phn tch ny bng cch p dng phng php vi phi;
a tng i nh theo iu kin bi ton nn cosx3 1 , hn na ti nng c gi tr tng i ln, do c th cho cos x3 1 u1 u2 sin x3 u1 u2 sin x3 0 , (18) mt mt t nhn c: (19) x4 x6 x2 g sin x3 2x5 x6 . T (16), (17), (18), (19) ta nhn c: (20) z1 g sin x3 x5 x3 .
V x3 Trn thc t, gia tc nng ti l rt nh so vi gia tc ri t do g v ti nng dao ng vi mt gc a nh nn c th coi
x5 x3
la
l sin a
g sin a
g sin x3 , (21)
(22)
(23) z4 x4 x5 x3 x2 x6 ; z5 x5 ; z6 x6 . D dng kim tra ma trn Jacobi ca php bin i (23) khng suy bin: z det 1 0, x nn php bin i (23) l tng ng. Vit li h (3) i vi cc bin trng thi mi da trn kt qu (22):
x3 ;
VCCA-2011
482
g cos z3 g sin z3
sin z3 u1 mt 2 z5 z6
1 mp
(24)
cos z3 u1 mt
S dng phng php c miu t trong mc 3.3, c th tch h (24) ra thnh hai h dng Jordan ton cc l h con:
z1 z4 z3 z6
ca cc bin trng thi z1 , z4 , z3 , z6
vi iu khin
u1 v h con:
z2 z5
z5 ; z2
2 l0 z6
g cos z3
sin z3 u1 mt
1 mp
sin 2 z3 u2 , mt
(26)
y11 y
2 11 2 e11
y12 ; y13 ; ,
(27)
y12 y y
2 12 2 e12
y11
2 13 2 e13
cn vi (26), ta c h o:
y21 y22
y vij , eij
v21 v22
0.
y21
2 y21 2 e21
y22 ;
(28)
y22 y
2 22
2 22
10 m / s 2 ; l 0
1(m) ;
t y11 z1 , y21 z2 . Theo cc cng thc (7) v (8), t hai h o (25), (26) s nhn c h phng trnh tuyn tnh i vi hai n u1 , u2 . Gii h phng trnh mt cch thng thng bng phng php Cramer s nhn c cng thc ca u1 , u2 theo
xc nh qu trnh qu cho h cu trc ban u (3), ta xc nh gi tr ca cc bin trng thi ca (3) t (23): x1 z1 ( z2 l0 ) z3 ; x2 z2 l0 ; x3 z3 ; (29) x4 z4 z5 z3 z2 l 0 z6 ; x5 z5 ; x6 z6 . Trn hnh H.3 l qu trnh qu ca cc bin trng thi h (3) tnh theo (29). T kt qu m phng c th thy, khi kt thc qu trnh iu khin u1 bng 0, u2 khc 0. iu ny ging nh thc t l khi n v tr mc tiu, u2 phi khc 0 v cn phi c lc gi ti nng nm l lng cao
VCCA-2011
483
H. 2
Qu trnh qu ca h (22)
H. 3
Qu trnh qu ca (3)
tng ng vi di cp treo l0 . Trn hnh v cng c th thy sai lch tnh b kh hon ton v cc qu trnh hu nh khng c tnh dao ng, thi gian iu khin xp x 6.5(s). Trong [6] trnh by phng php iu khin cu trc bng b iu khin PID trong trng hp c nh di cp treo, thi gian iu khin vi cng iu kin bt u, cng gi tr tham s nh trn l 10(s). Nh vy, lut iu khin tng hp c c hiu qu v mt tc ng nhanh.
6. Kt lun
Bi bo trnh by s ng dng mt phng php tng hp iu khin cho cc h nhiu u vo gii quyt mt bi ton phc tp - bi ton iu khin t ng h cu trc. Kt qu l tng hp c iu khin phi tuyn cho h cu trc vi nhiu u im nh trit tiu sai lch tnh, chnh xc cao, t dao ng, tc ng nhanh cao. [5] : . . . . . . . . 05.13.01, --. 2008 . [6] Trnh Lng Min, Nguyn Vn Tim: Thit k b iu khin phn hi trng thi cho h cu trc. K yu Hi ngh o lng ton quc ln th V, H ni, 2010. Tc gi Phan Nguyn Hi sinh nm 1979, nhn bng K s v Phn mm cho k thut tnh v cc h thng t ng ha nm 2005, nhn bng Tin s k thut v Phn tch h thng, iu khin v x l thng tin nm 2008 ti trng i hc k
[2]
[3]
[4]
VCCA-2011
484
VCCA-2011
485