S 1

Cu 1: Chp li nguyn vn kh th cui bi th: ng ch ( Chnh Hu) 1 im Cu 2: c hai cu th: Ngy xun em hy cn di Xt tnh mu m thay li nc non ( Nguyn Du- Truyn Kiu) T xun trong cu th nht c dng theo ngha gc hay ngha chuyn? v ngha chuyn c hnh thnh theo phng thc chuyn ngha no? (1 im) Cu 3: Vit mt on vn ngh lun ( khng qu mt trang giy thi) nu suy ngh ca em v o l: Ung nc nh ngun ca dn tc ta.( 3 im) Cu 4: Phn tch nhn vt V Nng Chuyn ngi con gi Nam Xng ca Nguyn D. T em c nhn c iu g v thn phn v v p ca ngi ph n di ch phong kin. ( 5 im) TR LI: Cu 1: Chp li nguyn vn kh th cui bi th: ng ch ( Chnh Hu) 1 im . m nay rng hoang sng mui ng cnh bn nhau ci gic ti u sng trng treo ( ng Ch Chnh Hu) Cu 2: c hai cu th : Ngy xun em hy cn di Xt tnh mu m thay li nc non ( Nguyn Du- Truyn Kiu) T xun trong cu th nht c dng theo ngha gc hay ngha chuyn? v ngha chuyn c hnh thnh theo phng thc chuyn ngha no?(1 im) - T Xun trong cu th nht c dng theo ngha chuyn. - Theo phng thc chuyn ngha n d. - Ngha ca t xun -> Thy Vn cn tr hy v tnh ch em m em thay ch thc hin li th vi Kim Trng. Cu 3: Vit mt on vn ngh lun ( khng qu mt trang giy thi) nu suy ngh ca em v o l: Ung nc nh ngun ca dn tc ta.( 3 im) Trong kho tng vn hc dn gian Vit Nam, c rt nhiu cu ca dao, tc ng ni v trit l sng ca con ngi. Nhng c l cu li trong em n tng su sc nht l cu: Ung nc nh ngun Cu tc ng trn qu tht l mt danh ngn, mt li dy bo qu gi. Gi tr ca li khuyn tht to ln v ni dung mang mu sc trit l.o c bn v lng bit n, c din t bng ngh thut so snh ngm c o, li vn n s, gin d, d hiu, d nh. Chnh v th m cu ni ny c c ph bin mi ni, mi chn v c truyn tng t ngn i xa n nay. Cng hiu ngha su sc ca li dy bo m ng cha ta mun truyn li cho i sau, chng ta, th h tng lai ca t nc phi c gng hc tp, lao ng, nht l rn luyn nhng c tnh cao qu trong cn phi rn luyn lng nh n cha m, thy c, ng b t tin . tr thnh con ngoan tr gii. Cu 4: Phn tch nhn vt V Nng Chuyn ngi con gi Nam Xng ca Nguyn D. T em c nhn c iu g v thn phn v v p ca ngi ph n di ch phong kin. a) M bi: Nghi ngt u ghnh ta khi hng Miu ai nh miu v chng Trng Bng n d nhn ng nghe tr 1

Cung nc chi cho ly n nng ( L Thnh Tng ) - Nguyn D l hc tr ca Nguyn Bnh Khim ,ng sng th k 16, lm quan mt nm, sau chn cnh triu nh thi nt xin co quan v n. - Truyn k mc lc l tc phm vn xui u tin ca Vit Nam c vit bng ch Hn, trong truyn cp n thn phn ngi ph n sng trong XHPK m c th l nhn vt V Nng trong tc phm Chuyn ngi con gi Nam xng b) Thn bi: V Nng: p ngi, p nt: - Tn l V Th Thit, qu Nam Xng, gia nh k kh tnh tnh thy m nt na,li c thm t dung tt p - Ly chng con nh ho ph khng c hc li c tnh a nghi. Sau khi chng b nh bt i lnh, nng phi mt mnh phng dng m chng, nui d con th, hon cnh cng lm sng ln nhng nt p ca nng. + L nng du hiu tho : khi m chng b m, nng ht sc thuc thang ngt ngo khn kho khuyn ln khi b mt, nng ht li thng st, lo ma chay l t, nh i vi cha m mnh + L ngi v m ang, gi gn khun php, ht mc thy chung khng mng danh vng: ngy chng ra trn nng ch mong Ngy tr v mang theo hai ch bnh yn, th l ri ch khng mong mang c n phong hu mc o gm tr v. Cc bit ba nm gi gn mt tit ch c ci th vui nghi gia nghi tht mong ngy hnh phc xum vy - + L ngi m ht mc thng con mun con vui nn thng tr bng mnh vo vch m ni rng l hnh bng ca cha. Ch v nghe li tr em Cho nn mt v r bun chng Trng V Nng: Ngi ph n dm phn khng bo v nhn phm, gi tr ca mnh: - Chng tr v, b hm oan , nng kin tr bo v hnh phc gia nh, bo v nhn phm gi tr ca mnh qua nhng li thoi y ngha - Khi chng khng th minh oan , nng quyt nh dng ci cht khng nh lng trinh bch. - i gii oan, kin quyt khng tr li vi ci x hi vi dp nng: a t tnh chng, thit chng tr v nhn gian c na V Nng : Bi kch hnh phc gia nh b tan v v quyn sng b ch p. - Bi kch ny sinh ra khi con ngi khng gii quyt cma6u thun gia m c kht vng v hin thc khc nghit, mc d con ngi ht sc c gng vt qua, V Nng p ngi p nt ng l phi c hng hnh phc m li khng c .V Nng ht sc c gng vun p cho hnh phc gia nh, hi vng vo ngy xum vy, ngay c khi n sp b tan v . Nhng cui cng nng nh phi chp nhn s phn, hnh phc gia nh tan v khng bao gi c c, bn thn au n, phi cht mt cch oan ung. Trm nm bia vn mn Ngn nm bia ming vn cn tr tr Nhng tnh cch trn c xy dng qua ngh thut: - To tnh hung tuyn y kch tnh - Nhng on i thoi v nhng li t bch ca nhn vt. - C yu t truyn k v hin thc va haong ng. c) Kt bi: - Nguyn D tht xng ng vi v tr tin phong trong nn vn xui Vit Nam - Cng vn minh, tin b cng qu trng nhng b m, nhng ngi ch Gii vic nc, m vic nh Trm nghn gi ly tnh qun 2

T duyn ngn ngi c ngn y thi Phn sao phn bc nh vi nh nc chy hoa tri l lng (Nguyn Du- Truyn Kiu) L THUYT VIT ON VN 1. M ON: NU VN 2. THN ON: PHT TRIN VN 3. KT ON: KT THC VN

S 02
Cu 1: Chp li nguyn vn kh cui bi th: Tiu i xe khng knh ca Phm Tin Dut. ( 1im) Cu 2: Tm t Hn Vit trong hai cu th: ( 1im) Thanh minh trong tit thng ba L l to m hi l p thanh ( Nguyn Du- Truyn Kiu) Gii ngha t: Thanh minh, p thanh Cu 3: Vit mt on vn ngh lun ( khng qu mt trang giy thi) trnh by suy ngh ca em v cu tc ng: C ch th nn ( 3 im) Cu 4: Ngh thut miu t v p Thy Kiu ca Nguyn Du qua on trch Ch em Thy Kiu ( 5 im) Tr li: Cu 1: Chp li nguyn vn kh cui bi th: Tiu i xe khng knh ca Phm Tin Dut.( 1im) Khng c knh, ri xe khng c n Khng c mui, thng xe c xc Xe vn chy v mim Nam pha trc Ch cn trong xe c mt tri tim ( Bi th v tiu i xe khng knh Phm Tin Dut) Cu 2: Tm t Hn Vit trong hai cu th: (1im) Thanh minh trong tit thng ba L l to m hi l p thanh ( Nguyn Du- Truyn Kiu) Gii ngha t: Thanh minh, p thanh a) T Hn vit trong cu th: Thanh minh, tit, l, to m, p thanh b) Gii ngha hai t: - Thanh minh:mt trong hai mi bn tit ca nm, tit ny thng vo khong thng hai hoc thng ba m lch, ngi ta i to m , tc l i ving m v sa sang li phn m ca ngi thn. - p thanh: gm ln c xanh Cu 3: Vit mt on vn ngh lun ( khng qu mt trang giy thi) trnh by suy ngh ca em v cu tc ng: C ch th nn (3 im) Sng phi c bn lnh. Nh c bn lnh m ta c th vt qua mi th thch trn ng i v i ti thnh cng. Ni v bn lnh sng, dn gian c cu tc ng tht l ch l: 3

 C ch th nn C ch th mi c th chu ng c, ng vng trc mi th thch kh khn, khng b gc ng trc tht bi tm thi. i hc, i lm , sn xut, kinh doanhvv u cn n ch. Ch cng cao sc cng bn mi i n thnh cng. ng i kh khn nn ta phi c ch. ng xa, ni cao, dc thm, sng su, thuyt dy v.v. phi c ch vt qua. iu thi l phi c ch quyt tm th mi thnh cng. Dc ni cao, nhng lng quyt tm cn cao hn ni Nc chy mn Kin tha lu cng y t C cng mi sc c ngy nn kim .Tt c u ni ln ci ch. Tui tr ca chng ta trn ng hc tp, tin qun vo mt trn khoa hc ki thut cng phi c ch mi c th thc hin c c m hoi bo ca mnh, mi c th em ti c gp phn xng ng vo cng cuc cng nghip ha , hin i ha t nc.Hc tp theo cu tc ng : C ch th nn ta cng thm tha li dy ca Bc H: Khng c vic g kh Ch s lng khng bn o ni v lp bin Quyt ch t lm nn Cu 4: Ngh thut miu t v p Thy Kiu ca Nguyn Du qua on trch Ch em Thy Kiu ( 5 im) Chnh thng c Kiu nh i dn tc Sc ti sao m lm chun chuyn a) M bi: - Gii thiu tc gi, tc phm, v tr on trch, s lc ni dung on trch. - Ngh thut miu t nhn vt c sc ca Nguyn Du va mang nt truyn thng va mang nhng nt sng to ring. Th hin tnh yu thng con ngi c bit l i vi ph n. b) Thn bi: Hnh nh ca ch em Thy Kiu qua ngn ng ca Nguyn Du - Bn cu u gii thiu v p chung ca ch em Thy Kiu v vai v , sc p v tnh cch ca hai ngi .V p chung ca ch em Thy Kiu , qua ngi bt sc bn ca Nguyn Du u lng hai T Nga Thy Kiu l ch, em l Thy Vn Mai ct cch, tuyt tinh thn Mi ngi mt v, mi phn vn mi . - Bn cu tip theo tip theo: Miu t v p ca Thy Vn. So snh vi nhng hnh nh lm ni bt sc p ca Thy Vn. Lng vo vic miu t hnh dng , nh th cp n tnh cch Trang trng Vn xem trang trng khc vi Khun trng y c, nt ngi n nang Hoa ci ngc tht, oan trang M thua nc tc, tuyt nhng mu da - Miu t Thy Kiu + Da vo Thy Vn lm chun, Thy Vn sc so mn m th Thy Kiu cng sc so mn m hn vi Ln thu thy, nt xun sn Hoa ghen thua thm, liu hn km xanh Mt hai nghing nc nghing thnh + Php so snh c vn dng lm tng thm sc p ca Kiu . Mn th ca L Din Nin Nht c khuynh nhn thnh, ti c khuynh nhn quc khng nh thm sc p y. - Tnh cch th Sc nh i mt, ti nh hc hai: 4

+ To ha ph cho nng tr thng minh .a ti, th, n, ca, v, nhng th ti m trong ch phong kin t c ph n no c nu khng bo l iu cm k. + Nh th cn bo trc cuc i bc mnh khi cp n s thch nhc bun ca Nng. Kiu tr thnh nhn vt ca thuyt: ti mnh tng i + T qua thi ghen ght , k ca thin nhin hoa ghen liu hn. _ Bn cu th cui : Tnh cch o c , hon cnh sng ca hai nng, nhn nh, trang trng. Phong lu rt mc hng qun Xun xanh xp x ti tun cp k m m trng r mn che Tng ng ong bm i v mc ai. c) Kt bi: - Nguyn Du l ngi thy ca vn miu t con ngi - Knh phc, hc tp nh th gi gn s trong sng v ci hay ca Ting vit.

S 03
Cu 1: Chp chinh xc hai kh u bi th on thuyn nh c ca Huy Cn v nu ni dung chnh ca hai kh th .( 1 im) Cu 2: c hai cu th sau: Ngy ngy mt tri i qua trn lng Thy mt mt tri trong lng rt T mt tri trong cu th th hai c s dng theo php tu t no? C th coi y l hin tng mt ngha gc ca t pht trin thnh nhiu ngha c khng ? V sao?(1 im) Cu 3: Ly nhan Nhng ngi khng chu thua s phn , hy vit mt vn bn ngh lun ngn ( Khng qu mt trang giy thi) v nhng con ngi . (3 im) Cu 4: Cm nhn v suy ngh ca em v ni bun ca Thy Kiu trong tm dng cui on trch Kiu lu ngng bch (Truyn Kiu) .T c nhn xt g v ngh thut t cnh ng tnh ca Nguyn Du. ( 5 im) Tr li: Cu 1: Chp chinh xc hai kh u bi th on thuyn nh c ca Huy Cn v nu ni dung chnh ca hai kh th (1im) Tr li a) Hai kh u bi th: Mt tri xung bin nh hn la Sng ci then, m sp ca on thuyn nh c li ra khi Cu ht cng bum cng gi khi Ht rng: c bc bin ng lng C thu bin ng nh on thoi m ngy dt bin mun lung sng n dt lt ta, on c i ! ( on thuyn nh c Huy Cn ) b) Ni dung:Cnh bin m v tm trng no nc ca cc ng dn lc ra khi. Cu 2: c hai cu th sau: Ngy ngy mt tri i qua trn lng Thy mt mt tri trong lng rt T mt tri trong cu th th hai c s dng theo php tu t no? C th coi y l hin tng mt ngha gc ca t pht trin thnh nhiu ngha c khng? V sao?(1 im) 5

Tr li a) T Mt tri trong cu th th hai c s dng theo php n d. b) y khng phi l hin tng pht trin ngha ca t. c) V s chuyn ngha ca t mt tri trong cu th ch c tnh tm thi, n khng lm cho t c thm ngha mi v khng th a vo gii thch trong t. Cu 3: Ly nhan Nhng ngi khng chu thua s phn , hy vit mt vn bn ngh lun ngn ( Khng qu mt trang giy thi) v nhng con ngi . (3 im) Tr li Ci tn Nguyn Th Hin tm gng ngho vt kh qu quen thuc i vi tp th lp 9A, trng THCS Thnh ng ca chng ti. Mt c bn hn nhin, trong sng, nim n vi bn b t bit l hc gii na. N ci hnh phc ca Hin ki nhn c gii cao trong cc k thi hc sinh gii Thnh Ph v khi nhn c hc bng khuyn hc khin chng ti cng vui ly.Nhng khng th ng c ng sau thnh tch y, sau nt mt rng r kia l c mt tm hn b tn thng , tn thng v mi mt v l qu trnh n lc khng ngng vn ln khin ti khng khi xc ng v cm phc trc mt c gi nh b nhng giu ch v ngh lc kia. Khc vi bn b, ngay t nhng nm thng u i, Hin thiu i s quan tm chm sc ca ngi cha. Bn ln ln nh i bn tay chm sc ca m v ng b ngoi. Ba m Hin sng ly thn khi Hin cn qu nh. M li au m hay ph bnh vo bui chiu nng gt. Cn bnh qui c m ngi ta gi l Bnh tm thn eo ng m khin c b c cha m nhng u c c ci quyn vui chi, c n a, c sng trong vng tay yu thng ca cha m. Mt tn hn nh b ang tng ngy rn nc.Nhng tng vi ngn y gian nan, tm hn nh b kia s khng cn nim tin bc vo i. Nhng tht bt ng Hin vt qua tt c. Hin dn ht nim kht khao vo tri thc mong mun tm trong sch v mt s chia s. Tht vy, ch v ngh lc cng vi lng say m tri thc l bn p vng chc l cnh ca dn n thnh cng d bc khi u cn gian nan, trc tr.cu chuyn ca Hin khin ti khng khi bi ngi xc ng v mong mun c cm thng chia s vi nhng g m Hin v ang tri qua. Cu 4: Cm nhn v suy ngh ca em v ni bun ca Thy Kiu trong tm dng cui on trch Kiu lu ngng bch (Truyn Kiu) .T c nhn xt g v ngh thut t cnh ng tnh ca Nguyn Du. ( 5 im) Tr li: Nh th Nguyn nh Thi vit: Ting ni Vit Nam trong Truyn Kiu nh lm bng nh sng vy, n trong sut nh dng sui, dng sui long lanh y nc in tri . Dng sui y ha tan v lm trong tro c nhng in tch, nhng t Hn Vit xa l bin n thnh th, thnh nhac, trong ting ni Vit Nam. c bit l on trch Kiu lu ngng bch ca Nguyn Du. on din t trc tip tm trng, tnh cm su sc, chn thc ca Thy Kiu. a) M bi: - Truyn Kiu l tc phm tiu biu ca Nguyn Du giai on truy n Nm trong vn hc trung i Vit Nam. Vit Truyn Kiu, Nguyn Du c da vo truyn Kim Vn Kiu Truyn ca Thanh Tm Ti Nhn bn Trung Quc, tc phm c ta1xc gi tr lm v ni dung ca nh ngh thut. - on trch nm phn th hai: Gia bin v lu lc, sau kh bit mnh b la vo lu xanh Kiu ut c nh t vn. - on th cho thy cnh ng c n, bun ti ca Thy Kiu. b) Thn bi: Tm trng au bun ca Thy Kiu hin ln qua bc tranh v cnh vt ( 8 cu) o Bun trng ca b chiu hm o Thuyn ai thp thong cnh bun xa xa? o Bun trng ngn nc mi sa 6

o Hoa tri man mc bit l v u? o Bun trng ni c ru ru o Chn my mt t mt mu xanh xanh o Bun trng gi cun mt dunh o m m ting sng ku quanh gh ngi - Cnh lu Ngng Bch c nhn qua tm trng ca Thy Kiu. Cnh c quan st t xa n gn.V mu sc th c miu t t mu nht n m.v m thanh th tc gi li miu t t tnh n ng. Ni bun th tc gi mieu t t ni bun man mc dn tng ln ni lo u, kinh s. Ngn gi cun mt dunh v m m ting sng ku quanh gh ngi l cnh tng hi hng , nh bo trc dng bo ca s phn s ni ln, x y, vi dp cuc i Nng. - Bng hai cu hi tu t: Thuyn ai thp thong cnh bun xa xa? Hoa tri man mc bit l v u?, tc gi lm ni bt ln tm trng ca Thy Kiu lo s c n l loi. Kiu ngh n tng lai m mt, ho mn ca mnh. - ip t Bun trng din t ni bun trin min - Mt cnh bun thp thong ni ca b chiu hm gi ni c n - Mt cnh hoa tri man mc tng trng cho s phn lnh nh ca Nng - Hnh nh ni c ru ru, chn my mt t th hin kip sng phong trn ca ngi con gi bt hnh. - Cui cng l m m ting sng lm cho nng lo s nhng tai ha nh ang ph xung cuc i nng c) Kt bi: - on tri1cxh Kiu lu Ngng Bch l mt trong nhng on th hay nht trong Truyn Kiu. Bi v, qua on trch, ngi c cm nhn c tm trng bun c n, l loi. - Qua on trch, ngi c thy r ngh thut khc ha ni tm nhn vt qua ngn ng c thoi v ngh thut t cnh ng tnh c sc tnh tnh ca Nguyn Du. - Hc on trch , ta cng thy c tm lng nhn o ca nh th. Nh th xt thng cho mt ngi con gi ti hoa m bc mnh nh nng Kiu

S 04
Cu 1: Chp li nguyn vn 4 dng th u bi Cnh ngy xun(Truyn Kiu) ca nguyn Du ( 1 ) Cu 2: Trong hai cu th sau: (1im) Ni mnh thm tic ni nh Thm hoa mt bc l hoa my hng (Nguyn Du Truyn Kiu) T hoa trong thm hoa, l hoa c theo ngha gc hay ngha chuyn?C th coi y l hin tng chuyn ngha lm xut hin t nhiu ngha c khng?V sao? Cu 3: Vit mt on vn ngh lun theo cc lp lun din dch (khong 10 - > 12 dng) nu ln suy ngh ca em v tnh cm gia nh c gi t cu ca dao sau: ( 3 im) Cng cha nh ni Thi Sn Ngha m nh nc trong ngun chy ra. Cu 4: V p ca ngi anh hng ti hoa, dng cm,trng ngha khinh ti qua on trch Lc Vn Tin cu Kiu Nguyt Nga ( Nguyn nh Chiu- Truyn Lc Vn Tin) ( 5 im) Tr li: Cu 1: Chp li nguyn vn 4 dng th u bi Cnh ngy xun(Truyn Kiu) ca nguyn Du ( 1 ) 7

Tr li: ...Ngy xun con n a thoi, Thiu quang chin chc ngoi su mi C non xanh tn chn tri Cnh l trng im mt vi bng hoa (Nguyn Du Truyn Kiu) Cu 2: Trong hai cu th sau: (1im) Ni mnh thm tic ni nh Thm hoa mt bc l hoa my hng (Nguyn Du Truyn Kiu) T hoa trong thm hoa, l hoa c theo ngha gc hay ngha chuyn?C th coi y l hin tng chuyn ngha lm xut hin t nhiu ngha c khng?V sao? - T Hoa trong thm hoa , l hoa c dng theo ngha chuyn. - Nhng khng th coi yu l hin tng chuyn ngha lm xut hin t nhiu ngha. - V ngha chuyn ny ca t Hoa ch l ngha chuyn lm thi , ch cha lm thay i ngha ca t. Cu 3: Vit mt on vn ngh lun theo cc lp lun din dch (khong 10 - > 12 dng) nu ln suy ngh ca em v tnh cm gia nh c gi t cu ca dao sau: (3 im) Cng cha nh ni Thi Sn Ngha m nh nc trong ngun chy ra. Bi ca dao nghe nh li khuyn , m cng nh li suy tn cha m v tm nguyn ca con ci i vi cha m trn hai vn : ghi nh cng n cha v ht lng hiu tho vi cha m. Cng n cha m xa nay c ngi Vit nam nh gi rt cao: Cng cha nh ni Thi Sn, ngha m nh nc trong ngun chy ra Cn li suy tn no xng ng v chnh xc hn li suy tn . Ni Thi Sn Trung Quc ni ting l mt ngn ni cao , b th vng chi em v vi cng lao ngi cha i vi con ci. Cng n ngi m cng to ln khng km. Ngha y l n ngha, tnh ngha. Ngoi ci tnh mang nng au, ngi l ngi trc tip bng b nui con t tm b n khi con khn ln nn ngi. Tm li,mt cu ca dao ngn gn gm mi bn t m th hin c lng bit n ca con ci , s nh gi cao cng n ca cha m. Cu 4: V p ca ngi anh hng ti hoa, dng cm, trng ngha khinh ti qua on trch Lc Vn Tin cu Kiu Nguyt Nga ( Nguyn nh Chiu- Truyn Lc Vn Tin) ( 5 im) a) M bi: - Truyn Lc Vn Tin ca Nguyn nh Chiu l mt tc phm c sc sng mnh m v lu bn trong lng nhn dn, c bit l nhn dn Nam B. - Nhn vt chnh trong tc phm l Lc Vn Tin, mt ngi anh hng ti hoa, dng cm, trng ngha khinh ti. - on trch Lc Vn Tin nm phn u ca truyn. b) Thn bi: Lc Vn Tin l ngi anh hng ti hoa, dng cm: - Trn ng xung ni, v kinh ng thi Vn Tin nh cp cu dn lnh: Ti xin ra sc anh o Cu ngi cho khi lao ao bui ny - Mi ngi khuyn chng khng nn chuc ly him nguy v bm cp th qu ng m li hung hn. Dn rng l n cn y Qua xem tng bu th ngy nh 8

E khi ha h bt thnh Khi khng mnh li x mnh xung hang - Trc mt di th nguy him nh vy nhng Vn Tin khng h run s. Vn Tin gh li bn ng B cy lm gy nhm lng xng v - Vn Tin qut vo mt bn chng: Ku rng: B ng hung Ch quen lm thi h hi dn - Tng cp Phong Lai th mt phng phng trng tht hung d. Vy m Vn Tin vn xng v nh cp. Hnh nh Vn Tin nh cp c miu t rt p. Vn Tin t t hu xng Khc no Triu T ph vng n dang Hnh ng ca Vn Tin chng t l ngi v vi ngha qun mnh, ci ti ca bc anh hng v sc mnh bnh vc k yu, chin thng nhng th lc bo tn. Vn Tin l ngi chnh trc, trng ngha kinh ti: - Thi c x vi Kiu Nguyt Nga sau khi nh cp li bc l t cch con ngi chnh trc ho hip , trng ngha khinh ti, cng rt t tm, nhn hu ca Lc Vn Tin. Khi thy hai c gi cha ht hi hng, Vn Tin ng lng tm cch an i h v n cn hi han. Vn Tin nghe ni dng lng p rng: Ta tr dng lu la _ Khi nghe h ni mun c ly t n, Vn Tin ci v khim nhng t li: L n h trng ngi tr n . - Quan nim sng ca Vn Tin l cch c x mang tnh thn ngha hip ca cc bc anh hng ho hn. Vn Tin quan nim: Nh cu kin ng bt vi Lm ngi th y cng phi anh hng c) Kt bi: - Vn Tin l ngi ti hoa, dng cm, chnh trc ho hip, trng ngha khinh ti. - Hnh nh Lc Vn Tin l hnh nh p, hnh nh l tng m Nguyn nh Chiu gi gm nim tin v c vng ca mnh. - Ngn ng mc mc, bnh d gn vi li ni thng thng trong nhn dn v mang m mu sc a phng Nam B. Ngn ng thiu phn trau chut uyn chuyn nhng li ph hp vi ngn ng ngi k chuyn, rt t nhin, d i vo qun chng.

S 5
Cu 1 : (Tm tt ngn gn gn (trong khong 10 12 dng) ni dung truyn chuyn 1 im ngi con gi Nam Xng D. Vn dng kin thc v trng t vng phn tch s c o trong cch dng t on trch sau: Chng lp ra nh t nhiu hn trng hc. Chng thng tay hem. 1 im git nhng ngi yu nc thng ni ca ta. Chng tm cc cuc khi ngha ca trong nhng b mu (H Ch Minh Tuyn ngn c lp) Vit mt on vn ngh lun theo cch lp lun quy np (khong 10 12 dng) nu suy ngh ca em v ngha cu tc ng Khng thy my lm 3 im nn 9

Cu 2

Cu 3

Hnh nh anh b i thi khng chin chng Php trong bi th ng Ch 5 im ca Chnh Hu TR LI: Cu 1: (Tm tt ngn gn gn ( trong khong 10 12 dng) ni dung truyn chuyn ngi con gi Nam Xng D.( 1 im) - Truyn k v V Th Thit ngi con gi Nam Xng. Vn l mt ngi v tn ty , oan trang , nng vn gi gn khun php lng thy chung vi chng , hu h m chng nh i vi cha m mnh , chm sc con ci chu o sut thi gian chng i lnh. - Khi chng tr v, ngi chng nghen tung, nng phn trn khng c, nng nh trm mnh dng sng Hong Giang t vn. - Cm ng v lng trung thc ca nng , Linh Phi ( V vua bin) cu vt v cho nng li Long Cung . Ngi chng bit v b oan nn hi hn v lp dn gii oan cho nng. V Nng hin ln ri tr li Long Cung. Cu 2: Vn dng kin thc v trng t vng phn tch s c o trong cch dng t on trch sau: Chng lp ra nh t nhiu hn trng hc. Chng thng tay 10hem. git nhng ngi yu nc thng ni ca ta. Chng tm cc cuc khi ngha ca trong nhng b mu (H Ch Minh Tuyn ngn c lp) S c o trong cch dng t on trch l: + Tc gi dng hai t cng trng t vng: Tm v b + C tc dng gp phn lm tng gi tr biu cm v sc t co ti c v nhn o ca gic Php. Cu 3: Vit mt on vn ngh lun theo cch lp lun quy np (khong 10 12 dng) nu suy ngh ca em v ngha cu tc ng Khng thy my lm nn Trong cuc sng ca nhn loi cng nh trong cuc sng ca mi con ngi, ngi thy ng vai tr ht sc quan trng, khng th thiu c. Bi v ngi thy l ngi truyn t kinh nghim , k nng , kin thc, l sng cho ngi i sau, dn dt mi ngi i vo con ng hot ng hu ch cho x hi. V vy m nhn dn ta c cu tc ng: Khng thy my lm nn. Cu tc ng khng nh vai tr quan trng ca ngi thy trong vic truyn th tri thc v gio dc nhn cch cho hc sinh. Cu 4: Hnh nh anh b i thi khng chin chng Php trong bi th ng Ch ca Chnh Hu a) M bi: Cuc khng chin chng Php v i l im hi t, ni gp g ca mun triu tri tim tm lng yu nc. Bit bao ngi con ca T quc i v ting gi thing ling.H ra i li sau lng khong tri xanh qu nh, b tre, rung nng , ging nc, gc a.H ra i st cnh bn nhau, chung hng nim vui, chia s gian lao thiu thn v tr nn thn thng gn b. Tnh ng ch, ng i bt ngun t . Mi tnh cao qu c t trong bi th ng ch ca Chnh Hu. b) Thn bi: C s hnh thnh tnh ng ch ca ngi lnh: ( 7 cu u) Tnh ng ch, ng i bt ngun su xa t s tng ng v cnh ng xut thn ngho kh: Qu hng anh nc mn ng chua Lng ti ngho t cy ln si Anh ra i t mt min qu ngho kh.Ni y l vng t mn ven bin hay vng t c phn chua cao.Ti cng sinh ra v ln ln t mt min qu t kh cn ` t cy ln si . Vi cu trc song hnh di xng v vn dng thnh cng thnh ng Nc mn, ng chua ng lc, 10

Cu 4

ng ch , lm cho hai cu th u khng nh s ng cm l c s , l ci gc lm nn tnh bn, tnh ng ch. H cng chung mc ch nh gic cu nc chnh l c s ny sinh tnh ng ch, ng i. Ti vi anh i ngi xa l T phng tri chng hn quen nhau L nhng nng dn t nhiu min qu xa l. Nhng v cng chung mt ch nh gic cu nc nn du cho Chng hn h tr thnh nhng ngi lnh v h quen nhau Tnh ng ch cn c ny sinh t vic cng chung nhim v, st cnh bn nhau trong chin u. Sng bn sng u st bn u Gn b bn nhau trong nhng ngy gian kh cng l c s ca tnh ng ch, ng i. m rt chung trng thnh i tri k t ngt, nh th h mt dng th c bit vi hai ting ng ch ! cu th ch c mt t hai ting v mt du chm than, n to mt im nhn, mt s lin kt gia hai kh th. Nhng biu hin ca tnh ng ch ngi lnh: ( 10 cu tip) Biu hin u tin ca tnh ng ch ngi lnh l: s cm thng su xa nhng tm t ni lng ca nhau: Rung nng anh gi bn thn cy Gian nh khng mc k gi lung lay Ging nc gc a nh ngi ra lnh Biu hin th hai ca tnh ng ch ngi lnh l: H cng chia s nhng gian lao thiu thn ca cuc i ngi lnh. l s m au, bnh tt. Anh vi ti bit tng cn n lnh St run ngi vng trn t m hi cng l thiu thn v trang phc ti thiu: A anh rch vai Qun ti c vi mnh v Ming ci but gi Chn khng giy Biu hin th ba ca tnh ng ch ngi lnh l tnh yu thng: Thng nhau tay nm ly bn tay Bc tranh p v tnh ng i, ng ch: ( 3 cu cui) Bi th kt thc bng hnh nh rt c sc: m nay rng hoang sng mui ng cnh bn nhau ch gic ti u sng trng treo Ch ba cu th, m tc gi ch ngi c quan st mt bc tranh p bng ngn t. chnh l bc tranh p v tnh ng ch, ng i ca ngi lnh. L biu tng p v cuc i ngi chin s c) Kt bi: - Bi th ng ch mang v p bnh d khi ni v i sng vt cht ca ngi chin s trong nhng ngy u gian kh ca cuc khng chin chng thc dn Php. - Bi th ng ch mang v p cao c, thing ling khi ni i sng tn hn, v tnh ng ch, ng i ca ngi chin s. 11

Cu 1

Cu 2

S 06 Tm tt Truyn Kiu ca Nguyn Du bng mt on vn khong na trang giy thi. Vn dng kin thc hc v php tu t t vng phn tch nt ngh thut c o trong cu th sau: Mt tri ca bp th nm trn i Mt tri ca m, em nm trn lng ( Nguyn Khoa im Khc ht ru nhng em b ln trn lng m) Cu th gi cho em nh n cu th no ( cng dng php tu t y trong bi Ving lng Bc ca Vin Phng

1 im

1 im

Cu 3

Vit mt vn bn ngh lun ngn( khong mt trang giy thi) nu suy ngh ca em v tnh bn trong dng cu ghp chnh ph ( gch di cu ghp) 3 im : Cm nhn v suy ngh ca em v bn kh th u bi th Tiu i xe khng knh ca Phm Tin Dut. Khng c knh khng phi v xe khng c knh Bom git bom rung knh v i ri Ung dung bung li ta ngi Nhn t, nhn tri, nhn thng. Nhn thy gi vo xoa mt ng Nhn thy con ng chy thng vo tim Thy sao tri t ngt cnh chim Nh sa nh a vo bung li Khng c knh, th c bi Bi phun tc trng nh ngi gi Cha cn ra, pho chm iu thuc Nhn nhau mt lm ci ha ha Khng c knh , th t o Ma tun ma xi nh ngoi tri Cha cn thay, li trm cy s na Ma ngng , gi la kh mau th 5 im

Cu 4

Tr li:
Cu1: Tm tt Truyn Kiu ca Nguyn Du bng mt on vn khong na trang giy thi: Cu chuyn k v cuc i ca Thy Kiu mt c gi ti sc tuyt vi. nh c vi Kim Trng Gia nh gp gia bin Kiu phi bn mnh chuc cha v em. M Gim Sinh mua Kiu v a vo thanh lu ca T B, b p ra tip khch lng chi, chu bao ni nhc nh ch Kiu nh t vn nhng khng thnh.Li ri vo thanh lu tip. c Thc Sinh chu cra khi Thanh Lu , li ri vo tay Hon Th , b hnh h ch. Thot khi tay Hon Th, ri ri vo thanh lu. c T Hi cu vt , c tng yn thn sng sung sng , li mc la H Tn Hin. phi t trm mnh xung dng sng Tin ng t vn. 12

Cui cng c cu sng, on t vi gia nh v Kim Trng, chm dt mi lm nm lu lc. Cu 2: Vn dng kin thc hc v php tu t t vng phn tch nt ngh thut c o trong cu th sau: Mt tri ca bp th nm trn i Mt tri ca m, em nm trn lng ( Nguyn Khoa im Khc ht ru nhng em b ln trn lng m) Cu th gi cho em nh n cu th no ( cng dng php tu t y trong bi Ving lng Bc ca Vin Phng. Tc gi dng bin php tu t n d. cu th th hai: Mt tri ca m, th nm trn lng T mt tri ch em b trn lng m th hin c s gn b khng ri gia hai m con cng nh tnh yu con v b ca ngi m T i . M coi a con b bng nh mt ngun sng , ngun nui dng ln lao cho nim tin ca m vo ngy mai chin thng. Cu th trong bi Ving lng Bc Ngy ngy mt tri i qua trn lng Thy mt mt tri trong lng rt Cu 3 Vit mt vn bn ngh lun ngn( khong mt trang giy thi) nu suy ngh ca em v tnh bn trong dng cu ghp chnh ph ( gch di cu ghp) Tnh bn tr cht phi phi chn thnh, phi ph bnh sai lm ca bn, phi ngim chnh gip bn sa cha asi lm . Bn l ca ci ch khng phi ca ci l bncu danh ngn dnh tt c s trn trng, u i cho tnh bn.Th gian s n iu bit my, con ngi s ngho nn, nht nho nu tnh bn khng tn ti. Tnh bn , y l hai ting thing ling , cao p. Ca dao tng cao tnh bn b. Ra i va gp bn hin Cng bng n qu o tin trn tri Sng khng c bn l cht c n Ai cng mun c nhng ngi bn tt ca mnh. Nhng kt bn vn kh, m gi gn tnh bn gn b thy chung cn kh hn nhiu.L Thng tng kt ngha vi Thch Sanh nhng sau li la bn i vo ch cht v cp cng ca bn. Trnh Hm m mu hm hi Vn Tin ch v s ghen ght nh nhen, tm thng. Nhng tm gng phn bn cho thy nu hp hi, nu ch ch k th s m qung, s mt bn b v tr thnh k c. Giu b bn l khng ngho v mt no c. Cuc sng tht bao la, rc r sc mu . Mi ngi nu bit lng, sng ci m, khoan dung hn th tnh bn s m hoa kt tri, s chng bao gi li tn. ng nh nh th T Hu ngi ca: C g p trn i hn th Ngi yu ngi sng yu nhau Cu 4: Cm nhn v suy ngh ca em v bn kh th u bi th Tiu i xe khng knh ca Phm Tin Dut a) M bi: - Phm Tin Dut sinh nm 1941, mt nm 2007 v mt bnh him ngho. - Bi th tiu i xe khng knh c sng tc nm 1969, trn con ng Trng Sn. Bi th c gii nht cuc thi th bo Vn ngh v c a vo tp th Vng trng qung la ca tc gi.

13

- Bn kh th u th hin t th hin ngang, tinh thn dng cm bt chp kh khn nguy him, nim vui si ni ca tui tr trong tnh hung tnh ng i v ch chin u v min Nam rut tht. b) Thn bi: Trc ht ngi lnh trong bi th l nhng ngi lun bt chp gian kh, kh khn trn con ng vn chuyn hng vo Min Nam: Phng tin vn chuyn l nhng chic xe khng c knh: Khng c knh khng phi v xe khng c knh Bom git bom rung knh v i ri Vi ba t Khng tc gi l gii mt cch r rng nguyn nhn xe khng c knh . Khng phi xe khng trang b m xe khng c knh bi v l do Bom git bom rung knh v i ri Ngi lnh trong bi th l nhng ngi lnh c t th ung dung , hin ngang: T th hin ngang ca ngi lnh chin s li xe Trng Sn . D bom ri, xe v knh, xe khng n, xe xc nhng ngi lnh vn: Ung dung bung li ta ngi Nhn t , nhn tri, nhn thng T Ung dung ni ln dng iu c ch bnh tnh, khng h nn nng, vi vng hay lo lng ca ngi chin s li xe. Vi t th nhn t, nhn tri , nhn thng qua khung ca s khng cn nhn knh chn gi ngi li xe tip xc trc tip vi th gii bn ngoi: Nhn thy gi vo xoa mt ng Nhn thy con ng chy thng vo tim Thy sao tri v t ngt cnh chim Nh xa nh a vo bung li Nhng cu th din t c cm gic v tc trn chic xe ang la nhanh . Qua khung ca xe khng knh , khng ch mt t, bu tri, sao tri m c con ng chy thng vo tim. Nhng ngi lnh li xe l nhng ngi xi ni, vui nhn, lc quan: Trn ng vn ti y bom m, nhng ngi lnh li xe vn rt vui nhn, lc quan, tc gi miu t bng nhng hnh nh ht sc chn tht , i thng: Khng c knh , th c bi Bi phun tc trng nh ngi gi Cha cn ra ph pho chm iu thuc Nhn nhau mt lm ci ha ha Nhng chng trai vi mi tc xanh gi y bi ng lm cho trng xa nh ngi gi. H chng cn vi ra nhng khun mt lm . Khng nhng vy , khi h nhn nhau vo khun mt lm lem ca nhau ct ting ci ha ha ch bng mt vi nt miu t chn thc m chn dung ngi lnh hin ln tht tr trung , tinh nghch, yu i. Ngi lnh li xe Trng Sn cn l nhng ngi dng cm, c tinh thn quyt chin, quyt thng: Ngi lnh Trng Sn l nhng con ngi c tinh thn quyt chin quyt thng, h vn chy v min Nam rut tht: Khng c knh, th t o Ma tun ma xi nh ngoi tri Cha cn thay, li trn cy s na Ma ngng, gi la kh mau thi Vi b qun o t nc ma v xe khng c knh, ngi lnh li xe vn li xe tin v pha trc hng trm cy s. chnh l ch chin u gii phng min Nam, l tnh yu nc nng nhit thi chng m. c) Kt bi: 14

- Bi th khc ha mt hnh nh c o : nhng chic xe khng knh. Qua , tc gi khc ha ni bt hnh nh nhng ngi lnh li xe Trng Sn thi chng M, vi t th hin ngang , tinh thn lc quan , dng cm, bt chp kh khn nguy him v ch chin u gii phng min Nam rut tht thn yu. - Tc gi a vo bi th cht liu th hin thc sinh ng ca cuc sng chin trng Trng Sn, ngn ng giu tnh khu ng, t nhin, kho khon. S 07 Cu 1 Tm tt truyn ngn Lng ca Kim Ln ( trong khong 10 12 dng) Xc nh nhng bin php tu t trong kh th sau v cho bit tc dng ca nhng bin php tu t y. t nc bn nghn nm Cu 2 Vt v v gian lao t nc nh v sao C i ln pha trc ( Thanh Hi Ma xun nho nh) Cu 3 Vit mt vn bn ngh lun ngn ( Khong mt trang giy thi) vi ch v Lng nhn i, trong s dng mt li dn trc tip. Cm nhn ca em v 2 kh th cui bi th on thuyn nh c ca Huy Cn. Sao m, ko li tri sng Ta ko xon tay chm c nng Cu 4 Vy bc ui vng lo rng ng Li xp bum ln n nng hng

1 im

1 im

3 im

5 im

Cu ht cng bum vi gi khi, on thuyn chy au cng mt tri. Mt tri i bin nh mu mi Mt c huy hong mun dm phi TR LI: Cu 1: Tm tt truyn ngn Lng ca Kim Ln ( trong khong 10 12 dng) - ng Hai l ngi mt ngi nng dn yu tha thit yu lng Ch Du ca mnh. - Do yu cu ca y ban khng chin, ng Hai phi cng gia nh tn c. xa lng ng nh lng da dit. - Trong nhng ngy xa qu , ng lun nh n lng Ch Du v mun tr v. - Mt hm, ng nghe tin lng Ch Du ca ng lm Vit gian theo Ty. ng Hai va cm ut va ti h , ch bit tm s cng a con th. - Khi cng ng, ng Hai nht nh khng quay v lng v theo ng lng th yu tht nhng lng theo Ty th phi th. - Sau , ng c nghe tin ci chnh v lng mnh rng lng ch Du vn kin cng nh Php. ng h hi khoe vi mi ngi tin ny d nh ng b Ty t chy. Cu 2: Xc nh nhng bin php tu t trong kh th sau v cho bit tc dng ca nhng bin php tu t y. t nc bn nghn nm Vt v v gian lao t nc nh v sao C i ln pha trc ( Thanh Hi Ma xun nho nh) 15

a) Tc gi dng php tu t nhn ha: t nc nh con ngi, cng mang nhng nt vt v gian lao ging ngi m Vit Nam. V th m hnh nh t nc tr nn c th, gn gi, sng ng v gi cm. b) Tc gi dng so snh t nc nh v sao- c i ln pha trc l mt hnh nh p , giu ngha biu cm. t nc hin ln khim nhng nhng cng v cng trng l. Cu 3: Vit mt vn bn ngh lun ngn ( Khong mt trang giy thi) vi ch v Lng nhn i, trong s dng mt li dn trc tip. Hm nay, cng nh mi ngy ti i hc trn ng i ti gp mt b lo, b ni: Chu i gip b qua ng vi, ti nhn ng h 7 gi km 5 pht ti suy ngh mt lc v ni Vng chu s a b qua ng. Sau khi a b lo qua ng b cm n ti , lc ti cm nhn c vic lm tt ca mnh. Th l ti chy thng n lp khi n cng trng ng, ti xin bc bo v cho vo ca, lc y bc bo v khng cho ti vo. Ti k l u ui cu chuyn cho bc bo v nghe. Nghe xong bc bo v cho ti vo cng ,khen ti ngoan v ni : Con lm mt c ch sng p. Cu 4: Cm nhn ca em v 2 kh th cui bi th on thuyn nh c ca Huy Cn. ... Sao m, ko li tri sng Ta ko xon tay chm c nng Vy bc ui vng lo rng ng Li xp bum ln n nng hng Cu ht cng bum vi gi khi, on thuyn chy au cng mt tri. Mt tri i bin nh mu mi Mt c huy hong mun dm phi a) M bi: - Huy cn l mt trong nhng nh th tiu biu cho nn th ca hin i Vit Nam - Gia nm 1958, ng c chuyn i di ngy thc t Qung Ninh. T chuyn i thc t ny ng vit on Thuyn nh C . - Hai kh th cui , tc gi khc ha hnh nh trng l, th hin s hi ha gia thin nhin v con ngi lao ng , bc l nim vui, nim t ho ca nh th trc t nc v cuc sng. ... Sao m, ko li tri sng Ta ko xon tay chm c nng Vy bc ui vng lo rng ng Li xp bum ln n nng hng Cu ht cng bum vi gi khi, on thuyn chy au cng mt tri. Mt tri i bin nh mu mi Mt c huy hong mun dm phi b) Thn bi: V p hi ha gia thin nhin trng l v ngi lao ng: Ra i t lc hong hn bung xung , sng ci then , m sp ca, v tr ngh ngi , nay tr v bnh minh ang ln rng r . Trc ht , l cnh khn trng ,hi h chun b cho s tr v: ... Sao m, ko li tri sng Ta ko xon tay chm c nng Vy bc ui vng lo rng ng 16

Li xp bum ln n nng hng Tt c tinh thn tranh th , hi h c din t qua t Kp v hnh nh ko xon tay mt hnh nh th kho khon gi t mt cng vic lao ng hn say , vt v nhng lp lnh nim vui bi thnh qu lao ng m h t c chm c nng. Xoa tay ng nhn y cht khoang nhng c n, c chim , c .....vy ui nh sng bnh minh lp lnh nh bc. Tinh thn khn trng , hi h ca ngi ng dn lc ko li sao m ko li tri sng S kho mnh ca ngi lao ng ca h qua hnh nh n d ta kp xon tay chm c nng Nim vui ti trong lao ng qua nhng cu th t cnh p, y sng to. Cnh on thuyn bum cng go tr v bn: Cng vic nh c kt thc, khi m: li xp, bum ln n nng hng y lc on thuyn tr v : Cu ht cng bum vi gi khi, on thuyn chy au cng mt tri. Mt tri i bin nh mu mi Mt c huy hong mun dm phi Chi tit on thuyn chy ua cng mt tri v mt tri i bin nh mu mi l chi tit giu ngha . Hnh nh mt tri l hnh nh n d cho mt tng lai xn ln. V con thuyn chy au v tng lai l con thuyn ca ch ngha x hi ang trn bc ng xy dng ch ngha x hi ha hn thnh cng. C) kt bi: - Bi on thuyn nh c l mt trong nhng bi th hay ca phn nh khng kh lao ng hng say, no nc ca nhng ngi lao ng nh c trn bin trong khng kh ca nhng ngy t nc xy dng sau gii phng. - Bi th c nhiu sng to trong vic xy dng hnh nh bng lin tng, tng tng c o v vn dng nhiu bin php tu t thnh cng. S 08 Cu 1 Tm tt tuyn lng l Sa Pa ca Nguyn Thnh Long trong khong 10 12 1 im dng. Tm li dn trong on trch sau v cho bit l li ni hay ngh c dn, l li dn trc tip hay li dn gin tip. Anh h ging, na tm s, na c li mt iu r rng ngm ngh nhiu: 1 im ... V , khi ta lm vic, ta vi cng vic l i, sao gi l mt mnh c? Hung chi vic ca chu gn lin vi vic ca bao anh em ng ch di kia. Cng vic ca chu gian kh th y, ch ct n i, chu bun n cht mt... ( Nguyn Thnh Long Lng l sa Pa) Vit mt vn bn ngh lun ngn ( khong mt trang giy thi) trnh by suy 3 im ngh ca em v vic thc hin np sng vn minh th hin nay. Phn tch on th sau v nu suy ngh ca em v tnh b chu trong bi th bp la ca Bng Vit. ... Ln n i b bit my nng ma My chc nm ri, n tn bay gi 17

Cu 2

Cu 3

B vn gi thi quen dy sm 5 im Nhm bp la p iu nng m Nhm nim yu thng, khoai sn ngt bi Nhm ni xi go mi s chung vui Nhm dy c nhng tm tnh tui nh i k l thing ling bp la ( Bng Vit- Bp La) TR LI: Cu 1: Tm tt tuyn lng l Sa Pa ca Nguyn Thnh Long trong khong 10 12 dng. Mt ha s gi trc khi ngh hu c mt chuyn i thc t vng cao Ty Bc. Trn chuyn xe, ng ngi cng hng gh vi c k s tr ln nhn cng tc Lai Chu. n Sa Pa, bc li xe dng li ly nc v nhn tin gii thiu vi ha s mt trong nhng ngi c c nht th gian. l anh thanh nin trng coi trm kh tng trn nh Yn Sn 2600 mt. Cuc gp g gia bc li xe, ha s gi, c k s tr v anh thanh nin din ra rt vui v, cm ng. Anh thanh nin ho hng gii thiu vi khch v cng vic hng ngy ca mnh nhng cng vic m thm nhng v cng c ch cho cuc sng. Ha s gi pht hin ra phm cht p , cao qu ca anh thanh nin nn phc ha mt bc chn dung. Qua li k ca anh, cc v khch cn c bit thm v rt nhiu gng sng trong lao ng, sn xut, em ht nhit tnh phc v s nghip xy dng v chin u bo v T quc. Cu 2: Tm li dn trong on trch sau v cho bit l li ni hay ngh c dn, l li dn trc tip hay li dn gin tip. Anh h ging, na tm s, na c li mt iu r rng ngm ngh nhiu: ... V , khi ta lm vic, ta vi cng vic l i, sao gi l mt mnh c? Hung chi vic ca chu gn lin vi vic ca bao anh em ng ch di kia. Cng vic ca chu gian kh th y, ch ct n i, chu bun n cht mt... ( Nguyn Thnh Long Lng l sa Pa) - V , khi ta lm vic, ta vi cng vic l i, sao gi l mt mnh c? Hung chi vic ca chu gn lin vi vic ca bao anh em ng ch di kia. Cng vic ca chu gian kh th y, ch ct n i, chu bun n cht mt... L li dn trc tip. Li ca nhn vt anh thanh nin lc tm s vi ng ha s Cu 3: Vit mt vn bn ngh lun ngn ( khong mt trang giy thi) trnh by suy ngh ca em v vic thc hin np sng vn minh th hin nay. Th gii ca chng ta ang b eo da. Ngun nc, ngun khng kh .....np sng vn minh ang b nhiu nng n. L mt cng dn ca th k XXI bn ngh mnh phi lm g ? l vn t ra m mi chng ta cn suy ngh v gii quyt? Con ngi sinh sng trn tri t ny, qu trnh sinh hot v giao tip ng x trong cuc sng cng th hin np sng vn minh. Thc t cho thy thc gi v sinh chung ca mt b phn dn c cn km. Nh ca ca mi ngi thng c qut dn sch s. H khng bao gi vt rc ba bi trong gia nh mnh nhng ngoi ng , dng sng th l mt bi chin trng. Mt thc t na l thc hin an ton giao thng. cng th hin np sng vn minh m ngi dn ca chng ta cha thc hin c tt lm. Cho nn cn nhiu v tai nn giao thng thng tm cn xy ra. thc tham gia giao thng ca ngi dn chng ta cn km. Trong nhng nm gn y,cc phng tin thng tin i chng lin tc a tin v vic thc hin np sng vn minh th. Hy tch cc tham gia cc hot ng nhm th hin np sng vn minh. Cuc sng ca chng ta ngy nay ngy cng thm sch p, vn minh v tin b. Cu 4: Phn tch on th sau v nu suy ngh ca em v tnh b chu trong bi th bp la ca Bng Vit? a) M bi: 18

Cu 4

Bng Vit thuc th h cc nh th trng thnh trong thi k chng M cu nc. Th ng trong tro, mt m, khai thc nhng k nim v c m ca tu tr n ngn gi vi bn c tr. Bi th Bp la c sng tc nm 1963, khi tc gi ang l sinh vin trng lut ca Lin X. on th phn th ba ca bi th hin nhng suy ngh ca ngi chu trng thnh v b qua hnh nh bp la. Qua th hin tnh b chu tht su sc. b) Thn bi: Nhng suy ngm v b v hnh nh bp la: Nhng suy ngm v b, s tn to, c huy sinh chm lo cho mi ngi ca b c tc gi th hin trong mt chi tit ht sc tiu biu: Ln n i b bit my nng ma My cc nm ri, n tn by gi B vn gi thi quen dy sm Nhm bp la p iu nng m Mt ln na tc gi li khng nh cuc sng ca b cn nhiu vt v, thiu thn : ln n i b bit my nng ma. Tnh thng yu tc gi dnh cho b c th hin trong tng cu ch.Tnh cm y gin d, chn thnh m tht su nng thit tha. Hnh bp la cn mang ngha t thc: ch bp la hng ngy b vn dy sm nhm ln nu cm, luc khoai, luc sn.. ngha tng trng: ngn la ca hi m, l tnh thng, l s che ch, l nim tin m ngi b dnh cho chu. Trong tm tr ca nh th hnh nh bp la v b l nhng ci g bnh d song n giu diu cao qu thing ling. Cm xc dng tro, tc gi phi tht ln: i k l thing ling- bp la c) Kt bi: Bi th bp la ca Bng Vit l bi th thm m tnh b chu Bi th cn th hin tnh cm gia nh hoa trong tnh yu qu hng, t nc ....chnh l cnh vt , l hng v ca ng qu. S 09 Cu 1 Tm tt truyn chic lc ng ca Nguyn Quang Sng ( trong khong t 10 12 dng) c on trch sau v tr li cu hi: ...Bc Th cha nghe thng cu hi ra sao, ng lo lt t b ln nh trn: Cu 2 Ty n t nh ti ri ng ch . t nhn, ng ch tch lng em va ln ci chnh..... Ci chnh ci tn lng ch Du chng em Vit gian y m. Ra lao! Lo ht, chng c g st. Ton l sai mc ch c. a. ng Hai ni: Lng ch Du chng em Vit gian l dng cch ni no? b. Trong cu ni ng Hai dng sai mt t, l t no? L ra phi ni th no mi ng? Cu 3 Vit mt an vn ngh lun ( khng qu mt trang giy thi) vi ch : Li xin li ( Trong s dng li dn trc tip hoc gin tip) Bi Khc ht ru nhng em b ln ln trn lng m ca Nguyn Khoa im th hin tnh yu thng con gn vi lng yu nc, vi tinh thn chin u ca ngi m min ty Tha Thin. Qua khc ht ru phn cui 19 1 im

1 im

3 im

Cu 4

bi th hy lm sng t nhn xt trn. ...Em cu Tai ng trn lng m i Em ng cho ngoan, ng ri lng m M ang chuyn ln, m i p rng Thng M ui ta phi ri con sui Anh trai cm sng, ch gi cm chung M u em i ginh trn cui T trn lng m em n chin trng T trong i kh em vo Trng Sn

5 im

- Ng ngoan a- kay i , ng ngoan a- kay i hi M thng a- kay, m thng t nc Con m cho m c thy Bc H Mai sau con ln lm ngi T do... TR LI: Cu 1: Tm tt truyn chic lc ng ca Nguyn Quang Sng ( trong khong t 10 12 dng) - ng Su xa nh i khng chin t khi con gi anh va trn tui. Sau hip nh k kt lp li ho bnh cho t nc anh c v php thm con gi v gia nh. Vi lng mong mi c gp con ca mnh, anh kht khao c nhn con gi. - Nhng b Thu, con gi anh khng nhn anh l cha ch v vt so trn mt khng ging vi bc nh anh chp vi v anh lc ci. Khng nhng th, b Thu cn i x vi anh nh ngi xa l, lun xa lnh anh Su. Anh kh tm v cng. Trong sut ba ngy ngh php, anh khng i chi u, ch quanh qun nh chm sc con, mong c gn gi v c con gi mnh gi mt ting cha thing ling ngha. Cho n tn giy pht cui cng chia tay mi ngi anh tr li chin khu, th bt ng b Thu tht gi cha mnh trong nim xc ng mnh lit. - Tr li chin trng anh mang theo li ha s mua cho con chic lc. Thng ngy chin khu, vi lng nh con khn ngui, anh dn ton b tm sc, tnh thng ca mnh vo vic khc tng con mt chic lc bng ng voi, mong ngy chin thng tr v yu tng con mnh. Nhng tht khng may, trong mt trn cn ca ch, ng Su b thng nng. - Trc lc nhm mt, ng ch kp trao li cho ngi bn ca mnh l ng Ba chic lc vi li nhn hy trao tn tay con gi b bng ca ng mn qu thing thing ny. Thc hin nguyn c ca bn mnh nh ha, ng Ba trao tn tay b Thu chic lc khi c l c giao lin gii giang, dng cm mu tr. Cu 2 : c on trch sau v tr li cu hi: ...Bc Th cha nghe thng cu hi ra sao, ng lo lt t b ln nh trn: Ty n t nh ti ri ng ch . t nhn, ng ch tch lng em va ln ci chnh..... Ci chnh ci tn lng ch Du chng em Vit gian y m. Ra lao! Lp ht, chng c g st. Ton l sai mc ch c. a) ng Hai ni: Lng ch Du chng em Vit gian l dng cch ni no? b) Trong cu ni ng Hai dng sai mt t, l t no? L ra phi ni th no mi ng? ng Hai ni: Lng ch Du chng em Vit gian - > L cch ni Hon d , ly lng ch nhng ngi dn ch Du. Trong cu ni, ng Hai dng sai t Mc ch , l ra phi ni mc ch kch mi ng. Cu 3: Vit mt an vn ngh lun ( khng qu mt trang giy thi) vi ch : Li xin li ( Trong s dng li dn trc tip hoc gin tip)

20

M i, bao ln con khng hc bi, lm bi, b im km, c x thiu l vi mi ngi.M mng con nhng ri con vn li mc li, b im km, vn ham chi .....M th di, trn trn m c thm mt np nhn. M i , d con mc li bao nhiu ln m vn tha th. Trong k c non nt, bng bt con c tng nhng li lm y ri cng s phai m. Nhng cn m, m vn nh tt c nhng li lm y nh nhng vt thng lng khng th cha khi.Con nh nh in nhng ln con b m . M thc sut m, i mt trng xung lo u, khi con b st phi ngh hc. M khc , m cht con vo lng. Con thy r iu trong ting th di ca m, trn vn trn c y nhng np nhn m con khng bao gi m ni l bao nhiu. Gi con hiu ra tt c th m Khng cn na trn ci i ny. M i, con ngn li xin li m. M i. C l ni sui vng m cng chp nhn cho con. Cu 4: Bi Khc ht ru nhng em b ln ln trn lng m ca Nguyn Khoa im th hin tnh yu thng con gn vi lng yu nc, vi tinh thn chin u ca ngi m min ty Tha Thin. Qua khc ht ru phn cui bi th hy lm sng t nhn xt trn. Em cu Tai ng trn lng m i Em ng cho ngoan, ng ri lng m M ang chuyn ln, m i p rng Thng M ui ta phi ri con sui Anh trai cm sng, ch gi cm chung M u em i ginh trn cui T trn lng m em n chin trng T trong i kh em vo Trng Sn - Ng ngoan a- kay i , ng ngoan a- kay i hi M thng a- kay, m thng t nc Con m cho m c thy Bc H Mai sau con ln lm ngi T do... a) M bi: - Nguyn Khoa im l nh th trng thnh trong mi trng qun i, thi k chng M cu nc. - Bi th c ba khc ca, mi khc c 2 kh, c sng to theo m iu dn ca, iu ru con ca ng bo T- i trn min ni Tr Thin. y l khc ca th 3 th hin tnh thng con gn vi tinh thn chin u, vi lng yu nc ca ngi m T- i. b) Thn bi: Ngi m to tn, lam l: Hnh nh ngi m gn b vi hon cnh, cng vic chin u. l lc Thng M ui ta phi ri con sui mun y ng bo T i vo ch cht, nn m phi u con khng phi gi go, ta bp m l chuyn ln,p rng. M cng anh trai , cm sng , ch gi cm chng ra trn , i tip t, i ti n, di chuyn lng thc......vi tinh thn quyt tm tin tng vo thng li. Em cu Tai ng trn lng m i Em ng cho ngoan, ng ri lng m M ang chuyn ln, m i p rng Thng M ui ta phi ri con sui Anh trai cm sng, ch gi cm chung M u em i ginh trn cui T trn lng m em n chin trng T trong i kh em vo Trng Sn Mong c ca m: 21

Mong c ca m l m c Con m cho m ht go trng ngn hay con mau chng ln khn, c sc khe cng trng , vung chy ln su , con m cho m c thy Bc H lm ngi T do. chnh l ngy min Nam c gii phng , t nc c thng nht , con c lm ngi dn ca t nc c lp t do. Ng ngoan a- kay i , ng ngoan a- kay i hi M thng a- kay, m thng t nc Con m cho m c thy Bc H Mai sau con ln lm ngi T do... c) Kt bi: - Ngi c xc ng trc tm lng v tha ,nhn hu ca b m T- i , ca nhng ngi m min Ty Tha Thin v cng l ph n Vit Nam ni chung, v tm lng ca tc gi i vi cc B m Vit Nam anh hng. - Lin h vi hnh nh ngi B trong bi th : bp la ca Bng Vit. S 10 Cu 1 Cho cu th Nhm bp la p iu nng m ( Bng Vit- Bp la) a) Em hy vit tip 4 cu k cho hon chnh kh th b) Nu ngha n d ca hnh nh Bp la trong kh th va chp Cho bit mi t ng in m sau y l thnh phn g ca cu: Xy ci lng y c lng phc dch, c lng gnh gch, p , lm phu h cho n n tng ca em v mt nt p trong phong cch H Ch Minh( Vit mt on vn ngh lun khong 10 theo cch lp lun tng hp phn tch- tng hp) Cm nhn v suy ngh ca em v on th sau: ....T hi v Thnh Ph Quen nh in , ca quang Vng trng i qua ng Nh ngi dng qua ng Thnh lnh n in tt Phng buyn- inhti om Vi bt tung ca s t ngt vng trng trn Nga mt ln nhn mt C ci g rng rng Nh l ng l b Nh l sng l rng Trng c trn vnh vnh K chi ngi v tnh Anh trng im phng phc D cho ta git mnh ( Nguyn Duy - nh Trng) TR LI: Cu 1: Cho cu th Nhm bp la p iu nng m ( Bng Vit- Bp la) a) Em hy vit tip 4 cu k cho hon chnh kh th b) Nu ngha n d ca hnh nh Bp la trong kh th va chp 22 1 im

Cu 2 Cu 3

1 im 3 im

Cu 4

5 im

Chp 4 cu th tip cho hon chnh kh th: Nhm bp la p iu nng m Nhm nim yu thng , khoai sn ngt bi Nhm ngi xi go mi s chung vui Nhm dy c nhng tm tnh tui nh i k l v thing ling bp la! ( Bp La Bng Vit) ngha n d ca hnh nh bp la: Gi lin tng n cu ci vt v , giu c hi sinh ca ngi b, n tnh yu thng , nim vui , lc quan b dnh cho con chu v mi ngi. Cu 2: Cho bit mi t ng in m sau y l thnh phn g ca cu: Xy ci lng y c lng phc dch, c lng gnh gch, p , lm phu h cho n Xy ci lng y - > L thnh phn bit lp ( khi ng) ca cu. Cu 3: n tng ca em v mt nt p trong phong cch H Ch Minh( Vit mt on vn ngh lun khong 10 theo cch lp lun tng hp phn tch- tng hp) n tng ca em v mt nt p trong phong cch H Ch Minh l Phong cc vn ha ca Ngi c gii thiu ch trng vo phong cch sinh hot rt bnh d, rt phng ng, rt Vit Nam , nhng cng rt hin i. Nt c o nht trong phong cch H Ch Minh l s kt h hi ha nhng phm cht tt khc nhau ,thng nht trong mt con ngi. l truyn thng v hin i, phng ng v phng Ty , xa v nay, dn tc v quc t , v i v bnh d, l s kt hp v thng nht hi ha bc nht torng lch s dn tc Vit Nam t xa n nay , Mt mt l tinh hoa con Lc chu hng c nn Ngi , mt khc tinh hoa nhn loi cng gp phn lm nn phong cch H Ch Minh. Cui cng, khng nh ngha ca phong cch H Ch Minh. Cu 4: Cm nhn v suy ngh ca em v on th sau: ....T hi v Thnh Ph Quen nh in , ca quang Vng trng i qua ng Nh ngi dng qua ng Thnh lnh n in tt Phng buyn- inhti om Vi bt tung ca s t ngt vng trng trn Nga mt ln nhn mt C ci g rng rng Nh l ng l b Nh l sng l rng a. M bi : Nguyn Duy vit v trng bng cm nhn rt ring ca mt ngi lnh trong thi bnh. Bi nh Trng c ng sng tc vo nm 1978,ti Thnh ph H Ch Minh. Bi th lm theo th 5 ch, kt hp t s vi tr tnh , nhp th linh hot , ging diu tm tnh , hnh nh biu cm. Nh mt li t nhc nh v qu kh ca cuc i ngi lnh tng gm b vi vng trng thin nhin , vi t nc bnh d hin hu v thi sng n ngha thy chung cng qu kh. Ba kh th gia s gip chng ta cm nhn su sc ngha nh trng. c) Thn bi : 23

Thi hin ti con ngi bi bc vng trng : Trong nhng nm thng chin tranh, ngi lnh trong rng lm bn vi trng.Chin thng ,ngi lnh v Thnh Ph. Cuc sng i thay. Ngi lnh c sng trong nh cao ca rng nh trng tri k nm no gi bng tr thnh ngi dng T hi v Thnh Ph Quen nh in , ca quang Vng trng i qua ng Nh ngi dng qua ng Biu hin ca li sng bi bc ng ph phn Tnh hung bt ng gp li vng trng : Ni Thnh ph hin i lm nh in , ngi ta t khi ch n nh trng . Tht bt ng, in mt, t ngi nh nh th nhn thy vng trng trn xut hin, t nhin nh bai k nim ngha tnh thc tnh lng tri con ngi. Thnh lnh n in tt Phng buyn- inhti om Vi bt tung ca s t ngt vng trng trn Cm xc v suy ngm v vng trng mt th b lng qun : Trong pht chc, s xut hin t ngt ca vng trng lm a dy trong tm tr nh th bao k nim nm thng gian lao , bai hnh nh ca thin nhin . Nh th thy rng rng : Nga mt ln nhn mt C ci g rng rng Nh l ng l b Nh l sng l rng T rng rng din t ni xc ng ang dng tro trong lng tc gi lm cho nc mt c chc tro ra. Mt thong qun i vng trng tnh ngha ri li nh hn nhng k nim qua. C) kt bi : - Ba kh th trc ht l mt li t nhc nh v nhng nm thng gian lao , g b vi thin nhin , vi t nc bnh d, hin hu. - ba kh th cn th hin tm trng ca tc gi trc nh trng ni Thnh Ph. - Ging iu th th hin bng th th nm ch, nhp iu khi th tri chy khi t nhin, nhp nhng theo li k , khi th ngn nga thit tha cm xc. Lc li trm lng biu hin s suy t. 11 Cu 1 Cu 2 Truyn ngn lng (Kim Ln) xy dng mt tnh hung truyn nh th no? Nu ngha tc dng ca tnh hung . Tm thnh phn bit lp trong cc cu sau: ....Tha ng, chng chu Gia Lm ln y . i bn nm hm mi ln n y, vt v qu! ( Kim Ln- Lng) Nguyn ph Th tng V Khoan trong bi Chun b hnh trang vo th k mi vit : C l s chun b bn thn con ngi l quan trng nht Hy vit mt on vn ngh lun ( khong mt trang giy thi, trong c cha thnh phn ph ch) trnh by suy ngh ca em v kin trn. Cm nhn v suy ngh ca em v tnh m v ngha ca li ru i vi cuc sng con ngi trong phn ba bi Con c ca Ch Lan Vin: ...d gn con D xa con Ln rng xung b, 24 1 im 1 im

Cu 3

3 im

Cu 4

C s tm con C mi yu con Con d ln vn l con ca m i ht i, lng m vn theo con i ! Mt con c thi Con c m ht Cng l cuc i V cnh qua ni Ng i ! ng i ! Cho cnh c, cnh bc Cho c sc tri n ht Quanh ni

5 im

TR LI: Cu 1 : Truyn ngn lng (Kim Ln) xy dng mt tnh hung truyn nh th no? Nu ngha tc dng ca tnh hung . a. Tnh hung truyn : xy dng mt tnh hung gay cn,cng thng : Chnh ng Hai nghe c ci tin bt ng lng ng theo gic lp t, t ming nhng ngi tn c qua vng ng b. Tc dng : Tnh hung l bt l su sc din bin tm trng v tnh cm yu lng , yu nc ca ng nht l khi t tc phm vo thi k u kh khn, gian kh ca cuc khng chin chng Php. Cu 2 : Tm thnh phn bit lp trong cc cu sau: ....Tha ng, chng chu Gia Lm ln y . i bn nm hm mi ln n y, vt v qu! ( Kim Ln- Lng) Tha ng ( Hi p ) Vt v qu ! ( cm thn) Cu 3 : Nguyn ph Th tng V Khoan trong bi Chun b hnh trang vo th k mi vit : C l s chun b bn thn con ngi l quan trng nht Hy vit mt on vn ngh lun ( khong mt trang giy thi, trong c cha thnh phn ph ch) trnh by suy ngh ca em v kin trn Trong bi ny, tc gi cho rng: Trong nhng hnh trang y, c l s chun b bn thn con ngi l quan trng nht . iu c ng khng? kin trn hon ton ng. Bi v. trong nhng hnh trang chun b bc vo th k mi, s chun b v con ngi l quan trng nht.T c ch kim , con ngi bao gi cng l ng lc pht trin ca lch s. Trong th k ti ( th k XXI) , nn kinh t th trng pht trin mnh th vai tr ca con ngi li cng ni tri. My mc v cc yu t khc c tn tin hin i n bao nhiu cng khng th thay th c con ngi. Tm li kin trn, khng nh mt hnh trang quan trng nht l chun b con ngi bc vo th k mi. Cu 4: Cm nhn v suy ngh ca em v tnh m v ngha ca li ru i vi cuc sng con ngi trong phn ba bi Con c ca Ch Lan Vin: a) M bi: Ch Lan Vin l nh th xut ca nn th hin i Vit Nam. ng c nhng ng gp quan trng cho th ca dn tc th k XX. Con c l bi th th hin kh r nt ca phong cc ngh thut ca Ch Lan Vin, bi th c sng tc nm 1962. 25

Phn tch khc ht th ba ca bi th thy c ngha ca hnh tng con c, thy c tm lng ca ngi m v thy c tm lng cng nh nhng suy ngh ca nh th. b) Thn bi : - T tm lng m do dt yu thng ,nhng li ru ct ln du dt, mnh mang. M ngh v cuc i ca mai sau. c m con s khn ln v thnh t .V tm lng ca ngi m nh nguyn s bn con d con chn tri gc b, lun di theo con vi tt c tnh yu thng: ...d gn con D xa con Ln rng xung b, C s tm con C mi yu con Con d ln vn l con ca m i ht i, lng m vn theo con Ch d v vn c ip li rt hay, khng nh tnh mu t bn cht, st son. C g cao hn ni, c g su hn bin, v c g bao la bng lng m thng con. Phn cui bi th cn thm m cht trit l tr tnh, Ngh v con trong ca dao , ngi m ngh v cuc i con mai sau: i ! Mt con c thi Con c m ht Cng l cuc i V cnh qua ni Ng i ! ng i ! Cho cnh c, cnh bc Cho c sc tri n ht Quanh ni Nhng cu th cui cng c kt ngha phong ph ca hnh tng con c trong li ru ca m. M thng nhng con c trong ca dao, thng nhng cuc i, v gi gm c nim mong c tt p cho con th. M tht nhn hu, nhn tnh. b) Kt bi : on th mang ngha tht su xa : tnh mu t cng li ru ca m mi l dng sa ngt nui dng, nng tm hn cho bao th h mai sau. Mt trong nhng yu t thnh cng ca bi th chnh l ngh thut.Trc ht tc gi s dng thnh cng th th t do v vn dng mt cch linh hot ca dao to nn mt m hng li ht ru.Ging iu ca bi th l ging suy ngm, c c trit l. 12 Cu 1 Cu 2 Cu 3 Trong truyn Chic lc ng , Nguyn Quang Sng to c tnh hung truyn kh bt ng nhng t nhin , hp l. Em hy lm r nhn xt trn? Dng mt on hi thoi trong c cha thnh phn cm thn v tnh thi Bn v vai tr ca tri thc, L nin cho rng: Ai c tri thc th ngi c c sc mnh. Cn quan im ca em v vn ny nh th no? ( Vit mt vn bn ngh lun khong mt trang giy thi) Phn tch on th sau: ... Ta lm con chim ht Ta lm mt cnh hoa 26 1 im 1 im 3 im

Ta nhp vo ha ca Mt nt trm xao xuyn Cu 4 Mt ma xun nho nh Lng l dng cho i D l tui hai mi D l khi tc bc ( Thanh Hi Ma xun nho nh) TR LI: CU 1: Trong truyn Chic lc ng , Nguyn Quang Sng to c tnh hung truyn kh bt ng nhng t nhin , hp l. Em hy lm r nhn xt trn? a) Tnh hung truyn: Cuc gp g gia hai cha con sau 8 nm xa cch( ch bit nhau qua tm hnh , trong lc ngi cha mong mi c nghe ting con gi ba th ngi con li khng nhn cha, n lc nhn ra v biu l tnh cm th ngi cha phi ra i. khu cn c, ngi cha dn tt c tnh yu thng vo vic lm cy lc ng tng con, nhng con cha kp nhn th ngi cha hi sinh. b) ngha ca hai tnh hung truyn: Tnh hung th nht l chnh, bc l tnh yu thng mnh lit ca con i vi cha. Cn tnh hung th hai th hin tnh cm su sc ca ngi cha i vi con. Tc gi to c hai tnh hung truyn kh bt ng, nhng t nhin, hp l, th hin c ch tc phm: Ca ngi tnh chan con trong hon cnh chin tranh y o le, mt mt. CU 2: Dng mt on hi thoi trong c cha thnh phn cm thn v tnh thi a) on hi thoi: Em cho thy ! Tha thy, ngy mai c hc gi Ng vn khng? Thy gio tr li: C l, ngy mai chng ta c ngh. Tun sau, thy dy b. b) L gii: T - > Cm thn T c l -> Tnh thi CU 3: Bn v vai tr ca tri thc, L nin cho rng: Ai c tri thc th ngi c c sc mnh. Cn quan im ca em v vn ny nh th no? ( Vit mt vn bn ngh lun khang mt trang giy thi Khoa hc k thut ngy cng pht trin, con ngi cng phi n lc hc tp tt bt nhp vi cuc sng mi. Lnin cho rng Ai c tri thc th ngi c c sc mnh. Cn quan im ca chng ta th nh th no? Cu ni ca L nin hon ton ng vi mi thi i. Tri thc l nhng kin thc ta tch ly c. Cu ni trn L nin mun khng nh mt iu l: Con ngi c c sc mnh chnh l nh c tri thc. y l mt nhn nh su sc v vai tr quan trng ca tri thc. Vy v sao tri thc li c vai tr quan trng nh vy? Ta thy rng cu ni ca L nin xut pht t thc t cuc sng vn minh nhn loi. Tri thc nhn loi l kho tng v cng phong ph , khoa hc k thut ngy cng pht trin. Nu khng hc tp, chng ta s b lc hu , khng bt kp nhp pht trin ca th gii. Ngi c tri thc su rng c th lm c nhng cng vic m nhiu ngi khc khng lm c, ngi c tri thc c kh nng lm tt cng vic ca mnh v gip ch nhiu cho x hi. 27 5 im

Nhng mun c tri thc, c sc mnh th con ngi phi c c nhng phm cht khc nh ti , c, nhn cch... C th ph phn t tng coi thng tri thc hoc vo ti sn ca b m....m khng chu hc hi c tri thc. Tui tr ca chng ta cn phi c thc hn na li khuyn ca L nin . th cla2m ch tri thc sau ny xy dng qu hng t nc. CU 4: Phn tch on th sau: ... Ta lm con chim ht Ta lm mt cnh hoa Ta nhp vo ha ca Mt nt trm xao xuyn Mt ma xun nho nh Lng l dng cho i D l tui hai mi D l khi tc bc ( Thanh Hi Ma xun nho nh) a) M bi: Sng i c g p hn th Ngi yu ngi sng yu nhau - Thanh Hi l mt trong nhng cy bt c cng xy dng nn vn hc cch mng . - Bi th Ma xun nho nh c sng tc khong thng 11 nm 1980, khi tc gi ang nm trn ging bnh trc lc qua i. - Hai kh th th nguyn chn thnh ca nh th c cng hin cho t nc, gp mt phn nh b cng s ca mnh vo ma xun ln ca t nc. b) Thn bi: c nguyn ca tc gi: T cm xc ca v ma xun ca thin nhin , t nc, mch th chuyn mt cch t nhin sang by t nhng suy ngm, kht vng c mun ng gp sc lc ca mnh cho cng cuc xy dng t nc. ... Ta lm con chim ht Ta lm mt cnh hoa Ta nhp vo ha ca Mt nt trm xao xuyn ip t ta lm lp i lp li nhiu ln trong mi dng th, dng nh nh th khng ch ni vi chnh mnh m cn mun nhn gi ti mi ngi. Lm con chim ht ct ln bn tnh ca ngi cuc sng ngi ca ma xun ti p., lm nhnh hoa hng dng sc t im cho cuc i, nhng biu l tht p dng hin cho i. Lm con chim ht gi ma xun v , em nim vui cho mi ngi L cnh hoa t im cho cuc sng, lm o thin nhin Lm mt nt trm ca ha ca lm axo xuyn lng ngi, c v nhn dn ( n d c o) Nu l con chim chic l Th con chim phi ht, chic l phi xanh L no vay m khng c tr Sng l cho u ch nhn ring mnh Quan nim sng ca tc gi: 28

D l tui hai mi hai l khi tc bc l hai qung i tri ngc nhau.Nhng d thi im no cng khng thay i lng nhit huyt cng hin cho i. Mt ma xun nho nh Lng l dng cho i D l tui hai mi D l khi tc bc -ip t d l , l biu hin s quyt tm cao l li t ha chn thnh su sc ca nh th, bi th ra i khi tc gi ang nm trn ging bnh phi chng tri vi cn bnh him ngho th iu li cng qu bit bao. c) Kt bi : - on th mang m hng nh nhng , tha thit, cch gieo vn lin gia cc kh th to s lin mch ca dng cm xc. - Nh th nguyn lm mt ma xun nho nh, cng hin cho i . Ngha l sng p, sng vi tt c sc sng ti tr ca mnh nhng rt khim nhng l mt ma xun nh gp vo ma xun ln ca t nc, ca cuc i chung. i ! sng p l th no hi bn Ba cm ch da mui y vi Chn l chng cn chi i bn Tnh thng v hn cho i 12 Cu 1 Cu 2 Cu 3 Trong truyn Chic lc ng , Nguyn Quang Sng to c tnh hung truyn kh bt ng nhng t nhin , hp l. Em hy lm r nhn xt trn? Dng mt on hi thoi trong c cha thnh phn cm thn v tnh thi Bn v vai tr ca tri thc, L nin cho rng: Ai c tri thc th ngi c c sc mnh. Cn quan im ca em v vn ny nh th no? ( Vit mt vn bn ngh lun khong mt trang giy thi) Phn tch on th sau: ... Ta lm con chim ht Ta lm mt cnh hoa Ta nhp vo ha ca Mt nt trm xao xuyn Mt ma xun nho nh Lng l dng cho i D l tui hai mi D l khi tc bc ( Thanh Hi Ma xun nho nh) TR LI: CU 1: Trong truyn Chic lc ng , Nguyn Quang Sng to c tnh hung truyn kh bt ng nhng t nhin , hp l. Em hy lm r nhn xt trn? c) Tnh hung truyn: Cuc gp g gia hai cha con sau 8 nm xa cch( ch bit nhau qua tm hnh , trong lc ngi cha mong mi c nghe ting con gi ba th ngi con li khng nhn cha, n lc nhn ra v biu l tnh cm th ngi cha phi ra i. 29 1 im 1 im 3 im

Cu 4

5 im

 khu cn c, ngi cha dn tt c tnh yu thng vo vic lm cy lc ng tng con, nhng con cha kp nhn th ngi cha hi sinh. d) ngha ca hai tnh hung truyn: Tnh hung th nht l chnh, bc l tnh yu thng mnh lit ca con i vi cha. Cn tnh hung th hai th hin tnh cm su sc ca ngi cha i vi con. Tc gi to c hai tnh hung truyn kh bt ng, nhng t nhin, hp l, th hin c ch tc phm: Ca ngi tnh chan con trong hon cnh chin tranh y o le, mt mt. CU 2: Dng mt on hi thoi trong c cha thnh phn cm thn v tnh thi c) on hi thoi: Em cho thy ! Tha thy, ngy mai c hc gi Ng vn khng? Thy gio tr li: C l, ngy mai chng ta c ngh. Tun sau, thy dy b. d) L gii: T - > Cm thn T c l -> Tnh thi CU 3: Bn v vai tr ca tri thc, L nin cho rng: Ai c tri thc th ngi c c sc mnh. Cn quan im ca em v vn ny nh th no? ( Vit mt vn bn ngh lun khang mt trang giy thi Khoa hc k thut ngy cng pht trin, con ngi cng phi n lc hc tp tt bt nhp vi cuc sng mi. Lnin cho rng Ai c tri thc th ngi c c sc mnh. Cn quan im ca chng ta th nh th no? Cu ni ca L nin hon ton ng vi mi thi i. Tri thc l nhng kin thc ta tch ly c. Cu ni trn L nin mun khng nh mt iu l: Con ngi c c sc mnh chnh l nh c tri thc. y l mt nhn nh su sc v vai tr quan trng ca tri thc. Vy v sao tri thc li c vai tr quan trng nh vy? Ta thy rng cu ni ca L nin xut pht t thc t cuc sng vn minh nhn loi. Tri thc nhn loi l kho tng v cng phong ph , khoa hc k thut ngy cng pht trin. Nu khng hc tp, chng ta s b lc hu , khng bt kp nhp pht trin ca th gii. Ngi c tri thc su rng c th lm c nhng cng vic m nhiu ngi khc khng lm c, ngi c tri thc c kh nng lm tt cng vic ca mnh v gip ch nhiu cho x hi. Nhng mun c tri thc, c sc mnh th con ngi phi c c nhng phm cht khc nh ti , c, nhn cch... C th ph phn t tng coi thng tri thc hoc vo ti sn ca b m....m khng chu hc hi c tri thc. Tui tr ca chng ta cn phi c thc hn na li khuyn ca L nin . th cla2m ch tri thc sau ny xy dng qu hng t nc. CU 4: Phn tch on th sau: ... Ta lm con chim ht Ta lm mt cnh hoa Ta nhp vo ha ca Mt nt trm xao xuyn Mt ma xun nho nh Lng l dng cho i D l tui hai mi D l khi tc bc ( Thanh Hi Ma xun nho nh) 30

a) M bi: Sng i c g p hn th Ngi yu ngi sng yu nhau - Thanh Hi l mt trong nhng cy bt c cng xy dng nn vn hc cch mng . - Bi th Ma xun nho nh c sng tc khong thng 11 nm 1980, khi tc gi ang nm trn ging bnh trc lc qua i. - Hai kh th th nguyn chn thnh ca nh th c cng hin cho t nc, gp mt phn nh b cng s ca mnh vo ma xun ln ca t nc. b) Thn bi: c nguyn ca tc gi: T cm xc ca v ma xun ca thin nhin , t nc, mch th chuyn mt cch t nhin sang by t nhng suy ngm, kht vng c mun ng gp sc lc ca mnh cho cng cuc xy dng t nc. ... Ta lm con chim ht Ta lm mt cnh hoa Ta nhp vo ha ca Mt nt trm xao xuyn ip t ta lm lp i lp li nhiu ln trong mi dng th, dng nh nh th khng ch ni vi chnh mnh m cn mun nhn gi ti mi ngi. Lm con chim ht ct ln bn tnh ca ngi cuc sng ngi ca ma xun ti p., lm nhnh hoa hng dng sc t im cho cuc i, nhng biu l tht p dng hin cho i. Lm con chim ht gi ma xun v , em nim vui cho mi ngi L cnh hoa t im cho cuc sng, lm o thin nhin Lm mt nt trm ca ha ca lm axo xuyn lng ngi, c v nhn dn ( n d c o) Nu l con chim chic l Th con chim phi ht, chic l phi xanh L no vay m khng c tr Sng l cho u ch nhn ring mnh Quan nim sng ca tc gi: D l tui hai mi hai l khi tc bc l hai qung i tri ngc nhau.Nhng d thi im no cng khng thay i lng nhit huyt cng hin cho i. Mt ma xun nho nh Lng l dng cho i D l tui hai mi D l khi tc bc -ip t d l , l biu hin s quyt tm cao l li t ha chn thnh su sc ca nh th, bi th ra i khi tc gi ang nm trn ging bnh phi chng tri vi cn bnh him ngho th iu li cng qu bit bao. c) Kt bi : - on th mang m hng nh nhng , tha thit, cch gieo vn lin gia cc kh th to s lin mch ca dng cm xc. - Nh th nguyn lm mt ma xun nho nh, cng hin cho i . Ngha l sng p, sng vi tt c sc sng ti tr ca mnh nhng rt khim nhng l mt ma xun nh gp vo ma xun ln ca t nc, ca cuc i chung. i ! sng p l th no hi bn Ba cm ch da mui y vi Chn l chng cn chi i bn 31

Tnh thng v hn cho i 13 Cu 1 Cu 2 Tnh hung c bn ca truyn ngn Lng l Sa Pa l g? Tc gi to ra tnh hung nhm mc ch g? Pht hin v sa cha li v php lin kt cu trong on vn sau: Bui sng, sng mui ph trng cnh cy, bi c. Gi bc hun ht thi. Ni i, thung lng, lng bn chm trong bin my m. Nhng my b trn mt t. Trn vo trong nh, qun ly ngi i Trong bn v php hc, tc gi Chu Quang Tim c ni v phng php c sch nh sau: c sch khng ct ly nhiu, quan trng nht l phi chn cho tinh, c cho k Hy vit mt on vn ngh lun ( khng qu mt trang giy thi) , theo cch lp lun quy np th hin nhng suy ngh ca em v phng php c trn. Tnh cm chn thnh , tha thit ca nh th Vim Phng cng nh ca nhn dn ta i vi Bc H knh yu qua hai kh cui bi th Ving Lng Bc ... Bc nm trong gic ng bnh yn Gia mt vng trng sng diu hin Vn bit tri xanh l mi mi M sao nghe nhi trong tim! 1 im 1 im

Cu 3

3 im

Cu 4 Mai v nim Nam thng tro nc mt 5 im Mun lm con chim ht quanh lng Bc Mun lm a hoa ta hng u y Mun lm cy tre trung hiu chn ny TR LI: CU 1: Tnh hung c bn ca truyn ngn Lng l Sa Pa l g? Tc gi to ra tnh hung nhm mc ch g? a) Tnh hung c bn ca truyn: l cuc gp g ca anh thanh nin vi ng ha s v c k s tr( khi xe ca h dng li ngh) ti trm kh tng trn ni cao. b) Mc ch ca tnh hung: Nhn vt chnh l anh thanh nin lm cng tc kh tng ch hin ra trong chc lt , cc nhn vt khc kp nhn ghi nhn mt cch n tng , mt k ha chn dung v anh ri dng nh anh li khut lp trong ci lng l mun thu ca ni cao Sa Pa. Ngi c c th cm nhn c ch t tng ca tc phm qua nhn vt. CU 2: Pht hin v sa cha li v php lin kt cu trong on vn sau: Bui sng, sng mui ph trng cnh cy, bi c. Gi bc hun ht thi. Ni i, thung lng, lng bn chm trong bin my m. Nhng my b trn mt t. Trn vo trong nh, qun ly ngi i Trong on vn gia cu 3 v cu 4 c quan h tng ng ch khng i lp nn dng t lin kt Nhng l sai Cch sa: b t Nhng gia hai cu CU 3: Trong bn v php hc, tc gi Chu Quang Tim c ni v phng php c sch nh sau: c sch khng ct ly nhiu, quan trng nht l phi chn cho tinh, c cho k 32

Hy vit mt on vn ngh lun ( khng qu mt trang giy thi) , theo cch lp lun quy np th hin nhng suy ngh ca em v phng php c trn c sch l mt vn c rt nhiu ngi bn n, em cng tng c kh nhiu sch nhng cn ty hng. Ch n khi c bi vit ca Chu Quang Tim trong tc gi c bn v phng php c sch: c sch khng ct ly nhiu, quan trng nht l phi chn cho tinh, c cho k. Em mi v l ra rt nhiu iu v cch chn sch, cch c sch ,con ng i ng n chim lnh tri thc vn ha nhn loi. Th no l c tinh, c k? Vn tng l hai m thc cht l mt. Khng th c k tt c m phi chn nhng cun tht s c gi tr. Chn c cun c gi tr m c k cn hn l c nhiu cun m ch lt qua. Tm li, iu ch yu, quan trng nht ca vic c sch khng phi l c nhiu sch m l phi bit chn sch c gi tr v c li nhiu ln suy ngm l phng php c ng. ( quy np) CU 4: Tnh cm chn thnh , tha thit ca nh th Vim Phng cng nh ca nhn dn ta i vi Bc H knh yu qua hai kh cui bi th Ving Lng Bc a) M bi: Bc nh min Nam ni nh nh Min Nam mong Bc ni mong cha Nm 1976, nh th Vin Phng ra thm lng Bc, ng trc mt con ngi v i ca nhn loi, khng kim c ni xc ng tro dng. Tc gi vit bi th Ving lng Bc. Bi th th hin lng thnh knh v nim xc ng su sc ca ca nh th v ca mi ngi i vi Bc H khi vo ving lng Bc. b) Thn bi: Cm xc ca nh th khi trong lng: Kh th th hai l mt trong nhng kh th hay ni v nim t ho, thng nh Bc ca nhng ngi vo ving Bc. Kh th th ba din t tht xc ng cm xc v suy ngh ca tc gi khi vo lng ving Bc. Khung cnh v khng kh thanh tnh nh ngng kt c thi gian v khng gian bn trong lng Bc c nh th gi t rt t: ... Bc nm trong gic ng bnh yn Gia mt vng trng sng diu hin Vn bit tri xanh l mi mi M sao nghe nhi trong tim + cm t gic ng bnh yn din t chnh xc v tinh t s yn tnh, trang nghim v nh sng du nh, trong tro ca khng gian trong lng Bc. + Bc cn mi vi non sng t nc nh tri xanh cn mi mi, Ngi ha thnh thin nhin, t nc, dn tc. Tc gi rt ng khi khng nh Bc sng mi trong lng dn tc vnh hng nh tri xanh khng bao gi mt i. Tm trng lu luyn ca nh th trc lc khi tr v min Nam: Kh th th t din t tm trng lu luyn ca nh th. Mun mi bn lng Bc, nhng tc gi cng bit rng n lc phi tr v min Nam, ch c cch gi lng mnh bng cch ha thn, ha nhp vo nhng cnh vt bn lng Bc lun c bn Ngi. Mai v nim Nam thng tro nc mt Mun lm con chim ht quanh lng Bc Mun lm a hoa ta hng u y Mun lm cy tre trung hiu chn ny 33

T mun lm c lp i lp li nhiu ln trong on th th hin c c mun, s t nguyn ca tc gi. Hnh nh cy tre li xut hin khp bi th li mt ca1chb kho l. Tc gi mun lm con chim, lm a hoa, lm cy tre trung hiu. Mun c gn b bn Bc. Ta bn Ngi, Ngi ta sng trong ta Ta bng ln bn Ngi mt cht c) Kt bi: - Qua hai kh th, nh th th hin c nim xc ng tr y v ln lao trong lng khi ving lng Bc, th hin c nhng tnh cm thnh knh, su sc vi Bc H. - Bi th c giong iu ph hp vi ni dung bi tnh cm, cm xc. l ging va trang nghim, su lng, va tha thit au xt t ho. 14 Cu 1 Trong Bn qu , Nguyn Minh Chu xy dng tnh hung truyn nh th 1 im no? V nhm th hin iu g? c on vn sau v tr li cu hi: l ting ba m n c nn trong bao nhiu nm nay. Ting ba nh v tung ra t lng n, n va ku va chy x ti, nhanh nh mt con sc, n chy tht ln v giang hai tay m ly c ba n 1 im ( Nguyn Quang Sng Chic lc ng) a) an vn s dng bin php tu t no? b) on vn s dng phng tin lin kt g? Vit mt vn bn ngh lun ngn( khong mt trang giy thi) bn v v p l gi tr bnh d, gn gi ca gia nh, ca qu hng c gi ra t nhn vt 3 im Nh trong tc phm Bn qu ca Nguyn Minh Chu. V p ca bc tranh ma thu lc giao ma trong bi Sang thu ca Hu Thnh Bng nhn ra hng i Ph vo trong gi se Sng chng chnh qua ng Hnh nh thu v Sng c lc dnh dng Chim bt u vi v C m my ma h Vt na mnh sang thu 5 im

Cu 2

Cu 3

Cu 4

Vn cn bao nhiu nng vi dn cm ma Sm cng bt bt ng Trn hng cy ng tui TR LI : CU 1 ; Trong Bn qu , Nguyn Minh Chu xy dng tnh hung truyn nh th no? V nhm th hin iu g? a) Tnh hung truyn: Nhn vt Nh lm cng vic, anh i khp mi ni, nhng cui i anh li b bnh lit ton thn. 34

Khi pht hin v p bn kia bn bi bi, Nh khao kht mun t chn ln .nh nh cu con trai thc hin , nhng a con khng thc hin c c m ca cha, mi chi nn c th l chuyn sang ngang duy nht trong ngy. b) ngha ca tnh hung truyn: t nhn vt vo mt chui tnh hung c tnh cht nghch l, truyn mun pht hin mt iu c tnh quy lut. Trong cuc i ca con ngi thng kh trnh khi nhng vng vo , chng chnh. ng thi thc tnh mi ngi hy bit trn trng nhng v p bnh d, gn gi, bn vng gia nh, qu hng. CU 2: c on vn sau v tr li cu hi: l ting ba m n c nn trong bao nhiu nm nay. Ting ba nh v tung ra t lng n, n va ku va chy x ti, nhanh nh mt con sc, n chy tht ln v giang hai tay m ly c ba n ( Nguyn Quang Sng Chic lc ng) a) an vn s dng bin php tu t no? b) on vn s dng phng tin lin kt g? Tr li: a) on vn s dng bin php tu t so snh: ......nhanh nh con sc , dip t Ta b) S dng phng tin lin kt : Php lp N CU 3: Vit mt vn bn ngh lun ngn( khong mt trang giy thi) bn v v p l gi tr bnh d, gn gi ca gia nh, ca qu hng c gi ra t nhn vt Nh trong tc phm Bn qu ca Nguyn Minh Chu. Bn qu c xut bn nm 1985. Vi ct truyn rt bnh di nhng truyn cha ng nhng suy ngh, tri nghim su sc ca nh vn v con ngi v cuc i, thc tnh mi ngi s trn trng nhng v p v gi tr bnh d, gn gi ca gia nh ca qu hng. Nh l mt con ngi tng tri v c a v, i rng bit nhiu Sut i Nh tng i ti khng st mt x xnh no trn tri t, anh tng in gt chn khp mi chn tri xa l, C th ni bao cnh p nhng ni phn hoa hi gn xa, nhng ming ngon ni t khch qu ngi, anh c thng thc, nhng nhng cnh p gn gi, nhng con ngi tnh ngha thn thuc ni qu hng cho n ngy thng nm m au trn gng bnh khi sp t gi ci i anh mi cm thy mt cch su sc, cm ng Nhn qua ca s nh mnh, Nh xc ng trc v p ca qu hng m trc y anh t nhn thy v cm thy, phi chng v cuc sng bn rn, tt t ngc xui hay bi ti v tnh m qun lng.Nhc nh ngi c phi bit gn b, trn trng nhng cnh vt qu hng v nhng ci l l mu tht l tm hn ca mi chng ta. Khng nh s pht hin v trn trng nhng v p gn gi v bnh d ca cuc sng v tnh yu cuc sng mnh lit ca nhn vt Nh. CU 4: V p ca bc tranh ma thu lc giao ma trong bi Sang thu ca Hu Thnh a) M bi: y ma thu ti, ma thu ti Vi o m phai dt l vng Ma thu l ti mun thu ca th ca. Bit bao nh th dnh tnh yu cho ma thu ca t tri, ma thu ca lng ngi. Hu Thnh vit bi th Sang Thu nm 1977, cng vit v ti ma thu nhng li l th khc giao ma t h sang thu. 35

Cm nhn v v p ca cnh sc ma thu l cgiao ma thi t h sang thu qua tnh cm thit tha v tm hn tinh t ca nh th. B )Thn bi: V p ca t tri trong thi khc giao ma t h sang thu: - S bin i ca t tri t lc sang thu : Tc gi nhn ra nhng tn hiu h ang qua v thu ang ti bng s chuyn ma ca ngn gi se v bng hng thm ca mi i chn. Bng nhn ra hng i Ph vo trong gi se Sng chng chnh qua ng Hnh nh thu v T Bng din t s t nhien nhn ra s thay i ca t tri vo thi khc igao ma. Nhng ln gi thu nh u tin a theo hng i chn bo hiu thu ang tin h i Du hiu thu sang cn c tc gi nhn bit qua s thay i ca ln sng mng, ca dng sng, ca ting chim v ca my. Qua s cm nhn ca ln sng mng chng chnh Nng cui h vn cn nng, cn sng nhng nht dn. Nhng ngy giao ma ny t i nhng cm ma ro o t, bt ng. Cn nhng cnh chim bt u vi v: Sng c lc dnh dng Chim bt u vi v C m my ma h Vt na mnh sang thu Sng nc y nn mi dnh dng , nh tri nh c tnh m chm chp, thiu khn trng, mt nhiu th gi chim bay vi v l nhng n c ngi nhng m sm cm, nhng n chim i ma trnh rt t phng Bc xa xi bay vi v v phng Nam. Dng sng, cnh chim , m my ma thu u c nhn ha. Bc tranh thu tr nn hu tnh , cha chan thi v. C m my ma h Vt na mnh sang thu My nh ko di ra, vt ln, t ngang trn bu tri,bung thng xung. Cu th miu t m my ma thu ca Hu Thnh kh hay v c o, chch chn t v dng t sng to. Tm trng v s suy ngm ca nh th trc thi khc giao ma: - Kh th cui ni ln mt vi cm nhn v suy ngm ca nh th khi nhn cnh vt trong nhng ngy u thu: Vn cn bao nhiu nng vi dn cm ma Sm cng bt bt ng Trn hng cy ng tui Nng , ma , sm, nhng hin tng ca thin nhin trong thi khc giao ma: ma hma th c Hu Thnh cm nhn mt cch tinh t. Cc t vn cn vi dn cng bt bt ng gi t rt hay thi lng v s hin hu ca s vt. T ngoi cnh y nh th li suy ngm cuc i sm v hng cy ng tui l hnh nh n d mang ngha tng trng cho nhng bin i , nhng kh khn th thch, tng tri , c ti luyn trong nhiu gian kh, kh khn trong cuc i ca mi con ngi. c) Kt bi: Tc gi s dng kh thnh cng mt s bin php tu t ngh thut nh nhn ha, n d.... Cc bin php ngh thut c tc dng nhn mnh v ca du dng, m ca t tri khi sang thu. Qua bi th, ta thy lng yu thin nhin , yu v p rt ring ca thi khc giao ma v thy c tm trng, suy ngm ca nh th trc t tri, trc cuc i. 36

 15 Cu 1

Nh th Thanh Hi t tn cho bi ca mnh l Ma xun nho nh. Nhan 1 im gi cho em suy ngh g? Tm thnh phn bit lp trong cu sau v nu r l thnh phn no: Cu 2 Chao i, c th l tt c nhng ci . Nhng ci tht xa...Ri, 1 im bng chc, sau mt cn ma , chng xoy mnh nh sng trong tm tr ti ( L Minh Khu Nhng ngi sao xa xi) Da vo ch bi Ma xun nho nh ca Thanh Hi, hy vit mt vn Cu 3 bn ngh lun( khong mt trang giy thi) bn v l sng cao p ca con 3 im ngi. Phn nhn vt ng Hai trong truyn ngn Lng ca Kim Ln. T c suy Cu 4 ngh g v tnh cm yu lng, yu nc v tinh thn khng chin ca ngi 5 im nng dn trong cuc khng chin chng thc dn Php va qua. TR LI: CU 1: Nh th Thanh Hi t tn cho bi ca mnh l Ma xun nho nh. Nhan gi cho em suy ngh g? Ta ma xun nho nh l mt sng to c o ca Thanh Hi. chnh l hnh nh mang ngha n d su sc.Ma xun nho nh c to nn t ting con chim ht, mt cnh hoa v mt nt trm. Nhiu ma xun nho nh nh th lm nn ma xun ln t nc. Nh th mun gi vo mt kht vng ln lao m khim nhng ; mun lm mt ma xun nho nh, ngha l mun sng mt cuc i p vi tt c sc xun ti tr, c ch nh ma xun gp vo ma xun ca t nc, ca cuc i chung. CU 2: Tm thnh phn bit lp trong cu sau v nu r l thnh phn no: Chao i, c th l tt c nhng ci . Nhng ci tht xa...Ri, bng chc, sau mt cn ma , chng xoy mnh nh sng trong tm tr ti ( L Minh Khu Nhng ngi sao xa xi) Chao i -> L thnh phn cm thn trong cu. CU 3: Da vo ch bi Ma xun nho nh ca Thanh Hi, hy vit mt vn bn ngh lun( khong mt trang giy thi) bn v l sng cao p ca con ngi. Ma xun nho nh l sng tc cui cng ca Thanh Hi , c vit trc khi ng qua i ( 1980) , ghi li nhng cm xc v suy ngh trc ma xun ca thin nhin , trc cuc i va li tm nim v kht vng cng hin ca nh th. Chnh hon cnh ra i ca bi th lm tng thm ngha ca bi th. Mch cm xc bt ngun t nhng cm xc trc tip,hn nhin v trong tro trc ma ma xun ca thin nhin. V m rng thm l cm xc v ma xun ca t nc vi hnh nh ngi cm sng ngi ra ng... T cm xc v ma xun , tc gi chuyn mch th mt cch t nhin sang by t nhng suy ngm v tm nim ca mnh v l sng , v ngha gi tr ca cuc i mi con ngi. l c nguyn m mt ma xun nho b gp thm hng sc xcho ma xun ca dn tc ln lao. chnh l kht vng ha nhp vo cuc i chung. Qua bi th,Thanh Hi mun th6 hin c nguyn chn thnh mun c cng hin tt c cuc i sc xun ca mnh cho t nc. chnh l mt l sng p ca nh th. CU 4: Phn nhn vt ng Hai trong truyn ngn Lng ca Kim Ln. T c suy ngh g v tnh cm yu lng, yu nc v tinh thn khng chin ca ngi nng dn trong cuc khng chin chng thc dn Php va qua 37

A. M bi: - Kim Ln tn tht l Nguyn Vn Ti, qu huyn T Sn, tnh Bc Ninh - Truyn ngn Lng sng tc u khng chin, c in nm 1948. -Truyn ca ngi tnh yu lng, yu nc, tinh thn khng chin si ni ca ngi nng dn, thng qua nhn vt ng Hai. B.Thn bai a. Tinh yu lang, mt ban cht co tinh truyn thng trong ng Hai. - ng Hai t hao su sc v lang qu..Trc Cm T 8 t ho v lng vi mt tinh cm t nhin, ng nhn v ng khoe c ci lm tn hi n cng sc ca ngi dn trong lng - Cai lang o vi ngi nng dn co mt y nghia cc ki quan trong trong i sng vt cht va tinh thn. Khi phi xa lng i tn c b. Sau cach mang, i theo khang chin, ng a co nhng chuyn bin mi trong tinh cam. - c cach mang giai phong, ng t hao v phong trao cach mang cua qu hng, v vic xy dng lang khang chin cua qu ng. Phai xa lang, ng nh qua cai khng khi ao ng, p u, xe hao, khun a; ri ng lo cai choi gac, nhng ng hm bi mt, a xong cha? - Tm li ham thich theo doi tin tc khang chin, thich binh lun, nao nc trc tin thng li moi ni c. Tinh yu lang gn bo su sc vi tinh yu nc cua ng Hai bc l su sc trong tm li ng khi nghe tin lang theo gic. - Khi mi nghe tin xu o, ng sng s, cha tin. Nhng khi ngi ta k ranh rot, khng tin khng c, ng xu h lang ra v. Nghe ho chi chit ng au n cui gm mt xung ma i. - V n nha, nhin thy cac con, cang nghi cang tui h vi chung no cung bi ngi ta re rung, ht hui. ng gin nhng ngi lai lang, nhng im mt tng ngi thi lai khng tin ho n ra th. Nhng cai tm li khng co la lam sao co khoi, lai bt ng phai tin la ho a phan nc hai dn. - Ba bn ngay sau, ng khng dam ra ngoai. Ci tin nhuc nha y choan ht tm tri ng thanh ni am anh khung khip. ng lun hoang ht git minh. Khng khi nng n bao trum ca nha. - Tinh cam yu nc va yu lang con th hin su sc trong cuc xung t ni tm gay gt: a co luc ng mun quay v lang vi y tui h qua, vi bi y vao b tc khi co tin n khng u cha chp ngi lang ch Du. Nhng tinh yu nc, long trung thanh vi khang chin a manh hn tinh yu lang nn ng lai dt khoat: Lang thi yu tht nhng lang theo Ty thi phai thu. Noi cng nh vy nhng thc long au nh ct. - Tm long trung thanh tuyt i vi cach mang vi khang chin ma biu tng cua khang chin la cu H c biu l rt mc mac, chn thanh. Tinh cam o su nng, bn vng va v cung thing ling: co bao gi dam n sai. Cht thi cht co bao gi dam n sai. d. Khi cai tin kia c cai chinh, ganh nng tm li tui nhuc c trut bo, ng Hai tt cung vui sng va cang t hao v lang ch Du. - Cai cach ng i khoe vic Ty t sach nha cua ng la biu hin cu th y chi Tha hi sinh tt ca ch khng chiu mt nc cua ngi nng dn lao ng binh thng. - Vic ng k ranh rot v trn chng can lang ch Du th hin ro tinh thn khang chin va nim t hao v lang khang chin cua ng. 3. Nhn vt ng Hai lai mt du n khng phai m la nh ngh thut miu ta tm li tinh cach va ngn ng nhn vt cua ngi nng dn di ngoi but cua Kim Ln. - Tac gia t nhn vt vao nhng tinh hung th thach bn trong nhn vt bc l chiu su tm trang. - Miu ta rt cu th, gi cam cac din bin ni tm qua y nghi, hanh vi, ngn ng i thoai va c thoai. 38

- Ngn ng cua ng Hai va co net chung cua ngi nng dn lai va mang m ca tinh nhn vt nn rt sinh ng. C- Kt bai: - Qua truyn ngn Lng ngi oc thm thia tinh yu lang, yu nc rt mc mac, chn thanh ma v cung su nng, cao quy trong nhng ngi nng dn lao ng binh thng. - S m rng va thng nht tinh yu qu hng trong tinh yu t nc la net mi trong nhn thc va tinh cam cua qun chung cach mang ma vn hoc thi khang chin chng Phap a chu trong lam ni bt. Truyn ngn Lang cua Kim Ln la mt trong nhng thanh cng ang quy. 16 Nhan Bi th tiu i xe khng knh ca Phm Tin Dut c g khc l? 1 im V sao c th ni hnh nh nhng chic xe khng knh trong bi th l hnh nh c o? Phn trch: Cu 2 Hay l quay v lng? 1 im Va chm ngh nh vy ng lo lp tc phn i ngay ( Kim Ln Lng) Vit mt on vn ngh lun ngn( khong 10 12 dng) bn v c hi sinh Cu 3 ( trong c mt cu cha thnh phn khi ng) 3 im Trong truyn ngn Lng l Sa Pa, tc gi c vit: Trong ci im lng ca Sa Pa, di nhng dinh th c k ca Sa Pa, Sa Pa m ch nghe tn, ngi ta ngh n chuyn ngh ngi, c nhng Cu 4 con ngi lm vic v lo ngh nh vy cho t nc 5 im Qua nhn vt anh thanh nin , em hy lm sng r ngha trit l ca on vn trn. TR LI: CU 1: Nhan Bi th tiu i xe khng knh ca Phm Tin Dut c g khc l? V sao c th ni hnh nh nhng chic xe khng knh trong bi th l hnh nh c o? a) Nhan : Nhan bi th v tiu i xe khng knh kh di , c v l nhng c tc dng lm ni bt hnh nh c o ca ton bi:Nhng chic xe khng knh. Hai ch Bi th tng tha nhng th hin r cch nhn, cch khai thc hin thc ca tc gi. ng vit v nhng chic xe khng knh khng ch phn nh hin thc khc lit ca chin tranh m cn ni v cht th ca hin thc y, cht th ca tui tr anh hng hin ngang dng cm , vt ln gian kh, him nguy ca cuc chin v l tng cao p. B) Hnh nh: - Hnh nh nhng chic xe khng knh l hnh nh c o v l hnh nh thc, b bom n lm cho bin dng thm khng c knh, ri xe khng c knh- khng c mui xe, thng xe c xc Nhng xe bng ra chin trng.N tr thnh hnh tng th c o ca thi chng M qua hn th nhy cm, ngang tng ca Phm Tin Dut. CU 2: Phn trch: Hay l quay v lng? Va chm ngh nh vy ng lo lp tc phn i ngay ( Kim Ln Lng) - Phn trch s dng phng thc lin kt: Php th Nh vy l t thay th cho hay l quay v lng CU 3: Vit mt on vn ngh lun ngn( khong 10 12 dng) bn v c hi sinh ( trong c mt cu cha thnh phn khi ng) 39 Cu 1

Ai trong mi chng ta hn cng i ba ln nhn thy ci dng v thon thon, gy g, bn tay gn guc xanh sao ca m. Tm lng, s hy sinh ca m ginh cho con tt c. Nhng con v tnh qu , tn nhn qu phi khng m? M i ! bao ln m mong t con mt ting lng: Con yu m!.Ch ba ting y thi cng lm m sung sng , qun i nhng lo toan, mt mi trong cuc sng. Nhng con khng lm c. Bun thay , con li cho rng nhng t ng y tht gi to, hoc c th n khng hp vi con. Lm sao i mi kh khan li c th vang ln nhng ting ngt ngo nh th? Bao gi con mi bit m ly m, v ct ting gi tha thit M, Con yu m lm ! M i ! m cho con tt c, tt c. M tht cao c, v i lm sao. M hy sinh v con nhiu qu. Hm nay, i hc v con khc v con bit gi ln hai ting M i !.Con gi bao ln hai ting y, nhng con cn mun gi nghn vn ln na : M, m i ! Cu cha khii ng: M, Con yu m lm ! CU 4: Trong truyn ngn Lng l Sa Pa, tc gi c vit: Trong ci im lng ca Sa Pa, di nhng dinh th c k ca Sa Pa, Sa Pa m ch nghe tn, ngi ta ngh n chuyn ngh ngi, c nhng con ngi lm vic v lo ngh nh vy cho t nc Qua nhn vt anh thanh nin , em hy lm sng r ngha trit l ca on vn trn. a) M bi: - Tc gi: - Nguyn Thnh Long (1925 1991), vit vn t thi k khng chin chng Php.ng l cy bt chuyn vit truyn ngn v k. ng l mt cy bt cn mn v nghim tc trong lao ng ngh thut, li rt coi trng thm nhp thc t i sng. Sng tc ca Nguyn Thnh Long hu nh ch vit v nhng v p bnh d ca con ngi v thin nhin t nc. - Truyn ngn Lng l Sa Pa l kt qu ca chuyn i ln Lo Cai trong ma h nm 1970 ca tc gi. Truyn rt t tp Gia trong xanh in nm 1972. - Cm nhn chung v nhn vt anh thanh nin. Trong ci im lng ca Sa Pa, di nhng dinh th c k ca Sa Pa, Sa Pa m ch nghe tn, ngi ta ngh n chuyn ngh ngi, c nhng con ngi lm vic v lo ngh nh vy cho t nc b. Thn bi: - Anh thanh nin l nhn vt trung tm ca truyn, ch xut hin trong giy lt nhng vn l im sng ni bt nht trong bc tranh m tc gi th hin. - Hon cnh sng v lm vic: mt mnh trn nh Yn Sn cao 2600 mt, vi cng vic o gi, o ma, o nng, tnh my, o chn ng mt t, d vo vic bo trc thi tit hng ngy. Cng vic i hi phi t m, chnh xc v c tinh thn trch nhim cao. - Gian kh nht i vi anh l phi sng trong hon cnh c c, mt mnh trn nh ni cao hng thng hng nm. iu y khin anh tr thnh mt trong nhng ngi c c nht th gian v thm ngi n ni thnh thong phi ngn cy chn ng dng xe khch qua ni gp ngi tr chuyn. - thc cng vic v lng yu ngh ca mnh. Thy c cng vic lng thm ny l c ch cho cuc sng v cho mi ngi (c th khi y l phc v cho cuc khng chin chng M; Gp phn bn ri nhiu my bay M trn cu Hm Rng, Thanh Ha). Anh thy cuc sng v cng vic ca mnh tht c ngha, tht hnh phc. - Yu sch v rt ham c sch nhng ngi thy, ngi bn tt lc no cng sn sng bn anh. - Anh khng cm thy c n v bit t chc, sp xp cuc sng khoa hc, ngn np, ch ng, ngoi cng vic anh cn chm hoa, nui g, nh ca v ni lm vic nh nhn, xinh xn, gn gng v kh p. - ngi thanh nin y cn c nhng nt tnh cch v phm cht rt ng qu: s ci m, chn thnh, rt qu trng tnh cm con ngi, khao kht gp g mi ngi. 40

- Anh cn l ngi rt khim tn, thnh thc. Cm thy cng vic v nhng li gii thiu nhit tnh ca bc li xe v mnh l cha xng ng, ng gp ca mnh ch l bnh thng nh b so vi bao nhiu ngi khc. Khi ng ha s mun k ha chn dung, anh t chi, e ngi v gii thiu nhng ngi khc cho ng v. - Anh cn l ngi rt n cn chu o, hiu khch: Trao gi tam tht cho bc li xe, tip n nng nhit, chn thnh t nhin vi ng hc s v c k s, tng hoa, tng ln trng ti cho hai v khch qu c. Kt bi: Ch qua mt cuc gp g ngn ngi, qua cm nhn ca cc nhn vt khc, chn dung tinh thn ca ngi thanh nin lm cng tc kh tng kim vt l a cu hin ln r nt v y sc thuyt phc vi nhng phm cht tt p, trong sng v tinh thn, tnh cm, cch sng v nhng suy ngh v ngh nghip, cuc sng. l mt trong nhng con ngi lao ng tr tui, lm cng vic lng l m v cng cn thit, c ch cho nhn dn, t nc. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------a. M bi:. - Tc gi: Nguyn Thnh Long (1925 1991) qu huyn Duy Xuyn, tnh Qung Nam, vit vn t thi k khng chin chng Php. - ng l cy bt chuyn vit truyn ngn v k. ng l mt cy bt cn mn v nghim tc trong lao ng ngh thut, li rt coi trng thm nhp thc t i sng. Sng tc ca Nguyn Thnh Long hu nh ch vit v nhng v p bnh d ca con ngi v thin nhin t nc. - Truyn ngn Lng l SaPa l kt qu ca chuyn i ln Lo Cai trong ma h nm 1970 ca tc gi. Truyn rt t tp Gia trong xanh in nm 1972. - Cm nhn chung ca em v truyn ngn Lng l Sa Pa. b. Thn bi: - Truyn ngn Lng l SaPa vit v nhng con ngi sng p, c ch cho i, c l tng c m, nim tin yu vng bn vo ngh nghip, kin thc, trnh khoa hc m nhn vt anh thanh nin l hin thn v p . - Nhn vt anh thanh nin, tui i hai mi by t nguyn ri ni phn hoa hi ln cng tc nh ni Yn Sn cao 2600m. iu kin lm vic v cng khc nghit, vt v nhng bng lng yu ngh, tnh yu cuc sng khin anh quyt nh gn b vi cng vic kh tng kim vt l a cu. - Kh khn nht m anh phi vt qua chnh l s c n lnh lo n mc thm ngi v c bc li xe mnh danh l ngi c c nht th gian. - Ngoi l ngi c hc thc, c trnh , anh thanh nin cn c mt tm hn trong sng, yu i, yu cuc sng. - C nim vui c sch, trng rau, trng hoa, nui g ci thin cuc sng. Bit sp xp cng vic, cuc sng mt cch ngn np, ch ng. - anh thanh nin cn tot ln bn tnh chn thnh, khim tn, ci m, hiu khch, lun bit sng v mi ngi. - Qua li k ca anh thanh nin, ng k s nng nghip vn m su ho, anh k s lp bn chng st u l nhng ngi sng thm lng trn mnh t SaPa m lao ng cn mn, say m qun mnh v cng vic. - Bc li xe trong vai ngi dn truyn l im dng cho mi cuc gp g. To nn s hp dn, t m tm hiu ca ngi c. ng ha s l nhn vt ha thn ca nh vn - ngi xem y l mt chuyn i may mn trong cuc i ngh thut ca mnh. C k s pht hin ra nhiu iu mi m trong chuyn i u i. - Ngh thut: Xy dng tnh hung hp l, cch k chuyn t nhin, c s kt hp gia t s, tr tnh vi bnh lun. 41

c. Kt bi: Nguyn Thnh Long gp mt ting ni ca ngi cuc sng v ti hin mt cch y nhng v p ca con ngi. Khng nh v p ca con ngi lao ng v ngha ca nhng cng vic thm lng. Nim hnh phc ca con ngi trong lao ng c ch. 17 V sao Chnh Hu t tn cho bi th v tnh ng i ca nhng ngi lnh 1 im l ng ch c on vn sau Mt lo t nhin co rn li. Nhng vt nhn x li vi nhau p cho nc mt chy ra. Ci u lo ngoo v mt bn v ci ming mm mm Cu 2 ca lo mu mo nh con nt. Lo hu hu khc 1 im a) Cc cu trong on vn c lin kt ch yu bng php lin kt no? b) Nhng t ng no trong on vn cng trng t vng. t tn cho trng t vng . Vit mt on vn ngh lun ngn( khong 10 12 dng) bn v tnh trung Cu 3 thc. Trong an vn c s dng php lin kt v nu r tn ca php lin kt 3 im . Cm nhn v suy ngh ca em v nhn vt b Thu trong truyn Chic lc Cu 4 ng ca Nguyn Quang Sng 5 im TR LI: CU 1: V sao Chnh Hu t tn cho bi th v tnh ng i ca nhng ngi lnh l ng ch ng ch 1 cng chung l tng, l tng cao p. y cng l cch xng h ca nhng ngi cng trong mt a th cch mng. V vy, t tn bi th l ng ch, tc gi mun nhn mnh tnh ng ch chnh l bn cht cch mnh ca tnh ng i v th hin su sc tnh ng i. CU 2: Cc cu trong on vn c lin kt ch yu bng php lp t: lo cu 1, 3,4. Nhng t cng trng t vng: u , mt, mt, ming ( ch, b phn c th) Co rn, x li, p, ngoo , mu, khc ( ch hot ng) CU 3: Vit mt on vn ngh lun ngn ( khong 10 12 dng) bn v tnh trung thc. Trong an vn c s dng php lin kt v nu r tn ca php lin kt Trn khp mi ni t nc ta, t xa n nay bt k thi i no th nhn dn ta vn lun t o c l chun mc hng u i vi con ngi. iu li cng c bit c thit trong x hi hin i ngy nay. M trong s , trung thc l c tnh u tin con ngi cn phi c. Trung thc vn l mt c tinh truyn thng tt p ca nhn dn ta.Vy nn trong x hi ngy nay th nhng ci li m trung thc em li khng phi l nh. Vi ngi hc sinh th tnh trung thc s gip hon thin nhn cch, khng nhng vy cn nng cao c vn kin thc.Trung thc, thng thn nhn ra nhng khuyt im s gip thy c, cha m, bn b c th gip ta vn ln, hc tt ln. Trong cuc sng , c tnh trung thc ta li khng th thy mt s con ngi. Gian ln trong hc tp, trong cc k thi , nn hc gi, bng tht vn cn ph bin trong x. S thiu trung thc mt s lnh o tham , tham nhng ....khng th tng tng c hu qu ca thiu trung thc trong i sng. Cu 1

42

Tm li, pht huy truyn thng vn ca dn tc l trch nhim ca mi ngi, mi hc sinh chng ta v c bit l c tnh trung thc. l iu v cng quan trng. Tin rng , nu lm c nh vy th chng ta s nhn li c nhng kt qu ng mng cho bn thn ta v c x hi. Php lin kt ch yu l lp t: Trung thc Php lin kt th :T Trung thc th t CU 4: Cm nhn v suy ngh ca em v nhn vt b Thu trong truyn Chic lc ng ca Nguyn Quang Sng. a) M bi: Tut gm khng chu sng qu Tui xanh chng tic, s chi bc u Lp cha trc, lp con sau thnh ng ch, chung cu qun hnh ( T Hu) - Vn th y gi nh trong lng ta th h tr Vit Nam anh hng thi nh M.Hnh nh nhn vt Thu -n giao lin trong truyn chic lc ng ca Nguyn Quang Sng cho ta nhiu ngng m. - Qua nhn vt ng Su, Nguyn Quang Sng dnh cho b Thu bao tnh cm qu mn v trn trng. Vi tnh cch ng bnh, cng u hn nhin ngy th ca b Thu. 2. Thn bi: Phn tch din bin tm l ca nhn vt b Thu - nhn vt chnh ca on trch Chic lc ng mt c b hn nhin ngy th, c c tnh bng bnh nhng yu thng ba su sc. - Khi qut c cnh ng ca gia nh b Thu, t nc c chin tranh, cha i cng tc khi Thu cha y mt tui, ln ln em cha mt ln gp ba c ba chm sc yu thng, tnh yu Thu dnh cho ba ch gi trong tm nh ba chp chung cng m. - Din bin tm l ca b Thu trc khi nhn anh Su l cha: + Yu thng ba nhng khi gp anh Su, trc nhng hnh ng vi v thi xc ng, nn nng ca chaThu ngc nhin l lng, s hi v b chy.nhng hnh ng cha ng s lng trnh li hon ton ph hp vi tm l tr th bi trong suy ngh ca Thu anh Su l ngi n ng l li c vt tho trn mt gin git d s. + Trong hai ngy sau Thu hon ton lnh lng trc nhng c ch y yu thng ca cha, n c tuyt ting ba mt cch quyt lit trong nhng cnh hung mi ba vo n cm, x l ni cm si, v thi ht tung ci trng c trong ba cmT c tuyt n phn ng mnh m.n cm ght cao ngi n ng mt tho kia, n tc gin, v khi b nh n b i mt cch bt cn. l phn ng tm l hon ton t nhin ca mt a tr c c tnh mnh m Hnh ng tng nh v l ng trch ca Thu li hon ton khng ng trch m cn ng thng, bi em cn qu nh cha hiu c nhng tnh th khc nghit o le ca i sng. ng sau nhng hnh ng y n cha c tnh yu thng ba, s kiu hnh ca tr th v mt tnh yu nguyn vn trong sng m Thu dnh cho ba. - Din bin tm l ca Thu khi nhn ba: + S thay i thi n kh hiu ca Thu, khng ng bng m bun ru ngh ngi su xa, nh mt c ch hnh ng ca b Thu nh th hin s n hn, s nui tic, mun nhn ba nhng e ngi v lm ba gin. + Tnh yu thng ba c bc l hi h o t mnh lit khi anh Su ni Thi ba i nghe con. Tnh yu y kt ng trong m vang ting Ba trong nhng hnh ng vi v: Chy nhanh nh con sc, nhy tht ln, hn ba n cng khp, trong li c nguyn mua cy lc, ting khc nc n l cuc hi ng chia tay y xc ng, thing ling tc ng su sc n bc Ba, mi ngi - Khng nh li vn : Ngi bt miu t tm l khc ho tnh cch nhn vt tinh t th hin c b Thu mt c b hn nhin ngy th, mnh m cng ci yu ght rch ri. Trong s i 43

lp ca hnh ng thi trc v sau khi nhn ba li l s nht qun v tnh cch v tnh yu thng ba su sc. - Nhng nm thng sng gn b vi mnh t Nam B, tri tim nhy cm, nhn hu, am hiu tm l ca tr th gip tc gi xy dng thnh cng nhn vt b Thu. - Suy ngh v i sng tnh cm gia nh trong chin tranh, trn trng tnh cm gia nh trong cuc sng hm nay. 3. Kt bi: - Nhn vt b Thu c mt cuc i v v p trong tnh cch, tm hn tiu biu cho thiu nhi min Nam thi chng M - Nhng c ch hn nhin, chn tht, xc ng, thm tnh cha con y gp phn khng nh tnh cha con l thing ling cao p, nht l trong hon cnh chin tranh khc lit , v th n cng c gi tr nhn vn su sc. 19 Cu 1

Ta Nhng ngi sao xa xi ca L Minh Khu, theo em c n g khng? 1 im Cu vn: Th ra, ngy thng, mt mnh, nng hay a con tr bng mnh Cu 2 m bo cha n, C cha thnh phn bit lp no? 1 im Vit mt on vn ngh lun ngn ( khong 10 12 dng) bn v mt thi Cu 3 quen xu cn phi c thay i trong gii tr ngy nay. 3 im Phn tch nhn vt ng Su trong truyn Chic lc ng ca Nguyn Quang Cu 4 Sng. T c suy ngh g v tnh cm cha con trong chin tranh. 5 im TR LI: CU 1: Ta Nhng ngi sao xa xi ca L Minh Khu, theo em c n g khng? Ta Nhng ngi sao xa xi gi hnh nh p v nhng ngi sao nh, sng trong , lp lnh trn bu tri cao vi vi. T lin tng ti v p tron sng trong tm hn ca nhng c gi thanh nin xung phong trn tuyn ng Trng Sn nhng nm thng nh M. Nhng c gi dng cm, hn nhin, yu i, lng mn v giu hnh nh....c th xa xi vi chng ta c v thi gian v khng gian , nhng tm hn sng trong ca h vn mi nh nhng ngi sao kia ta sng bt tn. CU 2: Cu vn: Th ra, ngy thng, mt mnh, nng hay a con tr bng mnh m bo cha n, C cha thnh phn bit lp no? - C cha thnh phn bit lp - > ch tnh thi ( th ra... ) CU 3: Vit mt on vn ngh lun ngn ( khong 10 12 dng) bn v mt thi quen xu cn phi c thay i trong gii tr ngy nay. Trong cuc sng ,bn cnh nhiu tp qun, thi quen tt cn c nhng tp qun, thi quen xu c hi cho con ngi v x hi. Nhng thi quen xu c sc quyn r gh gm nh c bc, thuc l, ma ty, ru hoc bng a c ni dung c hi, nu nh gii tr ca chng ta khng kin nh vn lp trng t ch , dn dn s b n rng buc, chi phi v bin thnh n l. C bc, thuc l, ma ty .....l nhng thi h tt xu gy ra tc hi gh gm cho bn thn, gia nh v x hi v nhiu mt: t tng , o c, sc khe, kinh t , ni ging ....y cng l mi nguy c trc mt v lu di ca t nc ,dn tc. Tm li, tt c nhng tp qun xu, thi quen xu c ma lc cun ht con ngi. Bi vy, gii tr ca chng ta hin nay, khng b bin thnh nn nhn ca n, mi chng ta phi t rn luyn , tu dng khng ngng trong hc tp , trong lao ng v phi nng cao nhn thc v tc hi ca cc t nn x hi. CU 4: Phn tch nhn vt ng Su trong truyn Chic lc ng ca Nguyn Quang Sng. T c suy ngh g v tnh cm cha con trong chin tranh. 44

Truyn ngn Chic lc ng ca nh vn Nguyn Quang Sng l mt truyn cm ng v tnh cha con ca nhng gia nh Vit Nam m lp cha trc, lp con sau, thnh ng ch chung cu qun hnh. Trong truyn on cm ng nht l on ba ngy ngh php v qu ca anh Su. Nm 1946, nm u ca cuc khng chin chng Php, anh Su ln ng theo ting gi ca qu hng. By gi, b Thu, con gi anh cha y mt tui. Chn nm ng ng xa qu, xa nh, anh Su vn mong c mt ngy tr v qu gp li v con. Th ri, khng chin thng li, anh c ngh 3 ngy php v thm qu, mt lng nh bn b sng Cu Long. V n nh, anh tng tng b Thu - con gi anh s rt vui mng khi c gp cha. Gi y, n cng mi tui ri cn g. Mang mt ni nim ro rc, phn chn, anh nn nng cho mau v n nh. Khng ch xung cp bn, anh nhy ln b va bc, va gi: Thu! Con! tht tha thit. Ta co th tng tng ni vui sng ca anh nh th no. Khi anh va bc i, va lom khom ngi xung a tay ch con. Th nhng ngc li vi nhng iu anh Su mong ch. B Thu trn mt nhn anh ngc nhin ri b chy. Phn ng ca b Thu khin anh Su sng s, au kh. Cn g ng bun hn khi a con m anh ht lng thng yu v khc khoi tng ngy c gp mt, gi y tr nn xa l n mc ph phng y. Th r, anh Su tm mi cch gp con lm quen dn v anh ngh rng khi anh i n va my thng tui nn n l. Anh mong sao n gi mt ting ba, vo n cm n ch ni trng khng V n cm! Ba sau, cng l ngy php th hai, b Thu trng h m ni cm ch Su chy mua thc n. Trc khi i, ch Su dn n c g cn th gi ba gip cho. Ni cm qu to m b thu th cn nh, vy m khi ni cm si khng tm c cch no cht nc, loay hoay mi, n nhn anh Su mt lc ri ku ln: Cm si ri, cht nc dm ci! anh Su vn ngi im, ch i s thay i ca n. Th nhng, n ngh ra cch ly v mc ra tng v nc ch nht nh khng chu gi anh Su bng Ba. Con b tht o ! n ba n cm, anh Su gp cho b Thu mt ci trng c to, vng b vo chn. Lc u n ri bt thn ht ci trng ra lm cm tung to. Gin qu, khng km c na, anh Su vung tay nh vo mng n. Th l b Thu vi chy ra xung m li ti ri bi qua sng ln nh b ngoi. Php ch cn ngy cui cng, anh Su phi tr v n v nhn nhim v mi. Bao nhiu m c c hn, m con vo lng t by lu nay ca anh Su gi ch cng lm cho anh thm au lng v gn nh anh khng cn n n na. Thn nhn, h hng n chia tay anh cng kh ng nn anh c bn rn mi. Ch Su cng lo sp xp c cho chng, khng ai quan tm b Thu ang ng b v mt mnh bn ca nh. Th ra n theo b ngoi tr v v b ngoi sang y tin chn anh Su. Gi ny, trn gng mt Thu khng cn ci v bng bnh, ng ngnh na , m thong mt nt bun trng n d thng. N nhn mi ngi, nhn anh Su. n lc mang ba l v bt tay vi mi ngi, anh Su mi nhn quanh tm b Thu. Thy con, dng nh mi vic trong ba ngy php hin ln trong anh nn anh ch ng nhn con vi bao ni xt xa ... cui cng, anh cng phi ni ln li chia tay vi con m khng hy vng b Thu s gi mt ting ba thing ling y. Tht l t ngt v khng ng, b Thu chy n bn anh Su v ting Ba! c tht ln tht cm ng bit nhng no. N m chm tht cht nh khng mun ri ba na. N khc, khc tht nhiu v tht ln nhng li khin mi ngi xung quanh u xc ng: Khng cho ba i na, ba nh vi con! Sung sng, hnh phc v cng tht au lng, anh Su cng ch bit m con v khc cng vi con. Ri cng n lc phi chia tay, tht bn rn v cng. Va mi nhn c ting ba ca a con thn yu cng l lc phi nghn ngo chia tay vi con tr v n v lm trn trch nhim khi ang qun ng. 45

Trc kia anh Su thng con, gi y anh cng thng con gp bi. Bi l anh hiu l do v sao b Thu quyt nh t chi khng gi anh bng ba t ba hm nay. Lm sao chp nhn mt ngi xa l m khun mt khng ging trong tm nh m m n thng ngy vn ni vi n l ba c. Chnh vt so qui c kia lm cho b Thu khng nhn anh Su, hn hc vi anh Su. Sau khi hiu r nguyn nhn ca vt so hn trn gng mt ca ba, b Thu mi thy h thn v n nn. Tnh cm cha con bng dng y, trn ngp trong lng em. Tnh cm c th hin bng thi , c ch dn dp, gp rt khi n gi v m chm ly anh Su. Ba ngy php ngn ngi nhng li rt ngng n vi anh Su v b Thu. Nghch cnh ny l mt trong mun ngn nghch cnh khc m c bit bao gia nh phi ngm ngi v nhng ng nhn ng thng. cng l mt s tht au lng ca nc Vit Nam ta trong nhng nm khng chin chng thc dn Php v quc M xm lc. 19 Vit tip 6 cu th k tip sau: 1 im D gn con ........................ ( Ch Lan Vin Con c) V nu ni dung ca nhng cu th Vit mt on vn ngn ( khong 10 12 dng) gii thiu nhng nt chnh Cu 2 trong cuc i ca Nguyn Du m c nh hng ti s nghip sng tc ca 1 im nh th.Trong on vn c s dng php lin kt v cho bit tn ca bin php lin kt . Vit mt on vn ngh lun ngn ( khong mt trang giy thi ) bn v kh Cu 3 nng k diu ca vn hc i vi con ngi. 3 im Qua vic phn tch nhn vt Nh trong truyn ngn Bn qu, hy lm r Cu 4 ngha trit l m tc gi Nguyn Minh Chu mun gi ti bn c. 5 im TR LI: CU 1: Vit tip 6 cu th k tip sau: Chp 6 cu th: D gn con D xa con Ln rng xung bin C s tm con C mi yu con Con d ln vn l con ca m i ht i, lng m vn theo con ( Ch Lan Vin Con c) Ni dung kh th: Mn hnh nh con c, tc gi ca ngi tm lng ngi m, lun bn con n sut cuc i, ngay c khi con ln khn. CU 2: Vit mt on vn ngn ( khong 10 12 dng) gii thiu nhng nt chnh trong cuc i ca Nguyn Du m c nh hng ti s nghip sng tc ca nh th.Trong on vn c s dng php lin kt v cho bit tn ca bin php lin kt . Nguyn Du (1765 - 1820) tn ch l T Nh, hiu l thanh Hin, qu lngTin in, huyn Nghi Xun, tnh H Tnh.Sinh trng trong mt gia nh i qu tc, nhiu i lm quan v c truyn thng v vn hc. Cha l Nguyn Nghim, tin s, tng gi chc T tng. Anh cng cha khc m l Nguyn Khn cng tng lm qua to di triu L Trnh. 46 Cu 1

ng sinh ra trong mt thi i c nhiu bin c kinh thin ng a. S khng hong ca x hi phong kin, s pht trin ca phong tro khi ngha nng dn m nh cao l khi ngha Ty Sn lt chnh quyn phong kin L -Trnh, qut sch hai mi vn qun Thanh xm lc. Nhng thay i ln lao ca lch s tc ng su sc ti tnh cm v nhn thc ca Nguyn Du ng hng ngi bt vo hin thc. L ngi c hiu bit su rng v vn ha dn tc v vn chng Trung Quc. S tng tri trong cuc i to cho Nguyn Du mt vn sng phong ph v mt tri tim giu lng thng yu, thng cm su sc vi nhng au kh ca nhn dn. Nhng yu t trn gp phn to nn mt Nguyn Du- thin ti v vn hc caVit Nam, c cng nhn l danh nhn vn ha th gii. S dng php lin kt: Th Nguyn Du th ng , Ngi CU 3: Vit mt on vn ngh lun ngn (khong mt trang giy thi) bn v kh nng k diu ca vn hc i vi con ngi. Khi ti cn nh th ging nh b m, Ti ln ln, th li ging ngi yu Chm sc tui gi, th s l con gi Lc t gi cuc i k nim ha th hu ( GAMZA- TP ) Ngi ta thng gi vn hc l nhn hc, Ti cng nhn iu ny. Nhng vi ti vn hc khng ch l mn khoa hc nghin cu con ngi. Ci ct li l lng nhn i. iu ny chnh l diu k diu m tt c cc mn khoa hc khc khng c i vi con ngi. Vn hc l nhn hc. Nhn hc cn i hi chn l. Nhng mt chn l cha . N i hi vn hc phn nh hin thc khch quan thng qua lng knh ch quan ca nh vn. Vn hc cn khm ph th hin chiu su tnh cch, s phn con ngi. Th gii bn trong ca mi con ngi.Vn hc l s gi gm t tng , thi , tnh cm ca con ngi, thng qua hnh tng nhm ci to th gii cch sng ca tm hn... Tm li, kh nng k diu ca vn hc i vi con ngi m tt c cc mn khoa hc khc khng c. CU 4: Qua vic phn tch nhn vt Nh trong truyn ngn Bn qu, hy lm r ngha trit l m tc gi Nguyn Minh Chu mun gi ti bn c. a) .M bi: - Nguyn Minh Chu l cy bt xut sc ca vn hc Vit Nam thi k khng chin chng M. Sau nm 1975, bng nhng tm ti i mi su sc v vn hc ngh thut, c bit l v truyn ngn, Nguyn Minh Chu tr thnh mt trong nhng ngi m ng cho cng cuc i mi vn hc. - Bn qu c xut bn nm 1985. Vi ct truyn rt bnh di nhng truyn cha ng nhng suy ngh, tri nghim su sc ca nh vn v con ngi v cuc i, thc tnh mi ngi s trn trng nhng v p v gi tr bnh d, gn gi ca gia nh ca qu hng. b). Thn bi: - Nh l mt con ngi tng tri v c a v, i rng bit nhiu Sut i Nh tng i ti khng st mt x xnh no trn tri t, anh tng in gt chn khp mi chn tri xa l, C th ni bao cnh p nhng ni phn hoa hi gn xa, nhng ming ngon ni t khch qu ngi, anh c thng thc, nhng nhng cnh p gn gi, nhng con ngi tnh ngha thn thuc ni qu hng cho n ngy thng nm m au trn gng bnh khi sp t gi ci i anh mi cm thy mt cch su sc, cm ng 47

- Nhng suy ngh, tri nghim ca nhn vt Nh qua cnh vt ni bn qu: + Qua ca s nh mnh nh cm nhn c trong tit tri lp thu v p ca hoa bng lng m sc hn. Sng Hng mu nht, mt sng nh rng thm ra, bi bi ph sa lu i bn kia sng di nhng tia nng sm u thu ang ph ra mt th mu vng thau xen vi mu xanh non... v bu tri, vm tri qu nh nh cao hn + Nhn qua ca s nh mnh, Nh xc ng trc v p ca qu hng m trc y anh t nhn thy v cm thy, phi chng v cuc sng bn rn, tt t ngc xui hay bi ti v tnh m qun lng => Nhc nh ngi c phi bit gn b, trn trng nhng cnh vt qu hng v nhng ci l l mu tht l tm hn ca mi chng ta. - Tnh cm v s quan tm ca v con vi Nh - Lin, v Nh tn to, giu c hi sinh khin Nh cm ng Anh c yn tm. Vt v tn km n bao nhiu em v cc con cng chm lo cho anh c ting bc chn rn rn quen thuc ca ngi v hin tho trn nhng bc g mn lm v ln u tin anh thy Lin mc tm o v Nh n hn v s v tnh ca mnh vi v. Nh hiu ra rng: Gia nh l im ta vng chc nht ca cuc i mi con ngi, - Tun l a con th hai ca Nh. Nh sai con i sang bn kia sng qua t chn ln b bn kia, i chi loanh quanh ri ngi sung ngh chn u mt lt, ri v. Nh mun con trai thay mt mnh qua sng, ngm nhn cnh vt thn quen, bnh di m sut cuc i Nh lng qun. + Tun ang s vo mt m ngi chi ph c th trn h ph m qun mt vic b nh, khin Nh ngh mt cch bun b con ngi ta trn ng i kh trnh khi nhng iu vng vo hoc chng chnh n chm hoc khng t c mc ch ca cuc i. - Quan h ca Nh vi nhng ngi hng xm: - Bn tr: C bn tr xm vo, chng gip anh t mt bn tay ln bu ca s, k cao di mng anh bng c mt chic chn gp li ri sau mi b ci chng gi t sau lng - ng c gio Khuyn thnh l, bui sng no ng c gi hng xm i xp hng mua bo v cng gh vo hi thm sc khe ca Nh => l mt s gip v t, trong sng, giu cm thng chia s, gin d, chn thc. C) Kt lun - Khng nh s pht hin v trn trng nhng v p gn gi v bnh d ca cuc sng v tnh yu cuc sng mnh lit ca nhn vt Nh. 20 Cu 1 Cu 2 Vit mt vn bn ngn ( khong na trang giy thi ) thuyt minh gi tr Truyn Kiu ca Nguyn Du Tm php lin kt on vn sau: rng ma ny thng nh th. Nhng ma .Lc u ti khng bit. Nhng ri c ting lanh canh g trn nc hang. C ci g v cng sc x khng kh ra tng mnh vm. Gi. V ti thy au, t m ( L Minh Khu Nhng ngi sao xa xi) Vit mt on vn ngh lun ngn( khong mt trang giy thi c s dng php lin kt , php ni, php th) nu suy ngh ca bn thn v kin sau. 48 1 im 1 im

Cu 3

3 im

 Chng ta phi ghi nh cng lao ca cc v anh hng dn tc, v cc v y l tiu biu ca mt dn tc anh hng V p ca nhng c gi thanh nin xung phong trong tc phm Nhng ngi Cu 4 sao xa xi ca L Minh Khu. 5 im TR LI: CU 1: Vit mt vn bn ngn ( khong na trang giy thi ) thuyt minh gi tr Truyn Kiu ca Nguyn Du. a) Gi tr hin thc: " Truyn Kiu l bc tranh hin thc v mt x hi bt cng tn bo, l li t co x hi phong kin ch p quyn sng ca con ngi, c bit l ngi ph n" + Truyn Kiu t co cc th lc en ti trong x hi phong kin, t bn sai nha, quan x kin , cho n "h Hon danh gia", "quan tng c trng thn", ri bn ma c, ch cha... Tt c u ch k, tham lam, tn nhn, coi r sinh mng v phm gi con ngi. + Truyn Kiu cn cho thy sc mnh ma qui ca ng tin lm tha ha con ngi, lm thay i mi gi tr o c, lm bng hoi mi thun phong m tc. ng tin lm o in cuc sng b. Gi tr nhn o: + Truyn Kiu l ting ni thng cm, l ting khc au n trc s phn bi kch ca con ngi. Thy Kiu l nhn vt m Nguyn Du yu qu nht. + Truyn Kiu cao con ngi t v p hnh thc, phm cht n nhng c m, nhng kht vng chn chnh. Hnh tng nhn vt Thy Kiu ti sc vn ton, hiu hnh ng l nhn vt l tng, tp trung nhng v p ca con ngi trong cuc i. + Truyn Kiu l bi ca v tnh yu t do, trong sng, chung thy + Truyn Kiu l gic m v t do v cng l. Qua hnh tng T Hi, nguyn Du gi gm c m anh hng "i tri p t" lm ch cuc i, tr n bo on, thc hin cng l, khinh b nhng "phng gi o ti cm". c) Gi tr ngh thut: Truyn Kiu l s kt tinh thnh tu ngh thut vn hc dn tc trn tt c cc phng din ngn ng, th loi. Vi Truyn Kiu, ngn ng vn hc dn tc v th th lc bt t ti nh cao rc r. Vi Truyn Kiu, ngh thut t s c nhng bc pht trin vt bc, t ngh thut dn chuyn n ngh thut miu t thin nhin, con ngi. CU 2: Tm php lin kt on vn sau: rng ma ny thng nh th. Nhng ma .Lc u ti khng bit. Nhng ri c ting lanh canh g trn nc hang. C ci g v cng sc x khng kh ra tng mnh vm. Gi. V ti thy au, t m ( L Minh Khu Nhng ngi sao xa xi) on vn trn dng php lin kt: T ni Nhng cu 2, 3 ,T v cui cu. CU 3: Vit mt on vn ngh lun ngn( khong mt trang giy thi c s dng php lin kt , php ni, php th) nu suy ngh ca bn thn v kin sau. Chng ta phi ghi nh cng lao ca cc v anh hng dn tc, v cc v y l tiu biu ca mt dn tc anh hng Chng ta c sng di mi nh ch ngha x hi nh ngy hm nay th chng ta phi ghi nh cng n ca cc v anh hng. V cc v y l tiu biu ca mt dn tc anh hng 49

Cu ni trn ca Bc hon ton ng n. Bc nu trch nhim cho th tr ca chng ta hm nay, phi c thi , tnh cm ng i vi cc v anh hng dn tc. V cc v anh hng hi sinh thn mnh , nhun l c T quc bng chnh dng mu ca mnh : m hoa c lp,kt tri t do. H l nhng v anh hng v danh nhng tm lng vng ca h mi mi sng ngi trong lng t Vit v con ngi Vit Nam. Tm li, chng ta l th h sau, phi th hin o l : Ung nc nh ngun, phi c suy ngh, hnh ng, nhn thc ca bn thn ng n. Php th: Anh hng - > H Php ni: T v CU 4: V p ca nhng c gi thanh nin xung phong trong tc phm Nhng ngi sao xa xi ca L Minh Khu. 1. M bi - L Minh Khu l cy bt n chuyn v truyn ngn. Trong nhng nm chin tranh, truyn ca L Minh Khu vit v cuc sng chin u ca tui tr tuyn ng Trng Sn. Sau nm 1975, tc phm ca nh vn bm st nhng chuyn bin ca i sng x hi v con ngi trn con ng i mi. - Truyn " Nhng ngi sao xa xi" trong s nhng tc phm u tay ca L Minh Khu, vit nm 1971, lc cuc khng chin chng M ca dn tc ang din ra c lit. 2. Thn bi * V p chung ca cc c gi thanh nin xung phong trn tuyn ng Trng Sn. - l nhng c gi tui i cn tr. V nhim v gii phng min Nam, h khng tic tui xun chin u, cng hin cho t nc. - Cng vic ca h l trinh st mt ng gp nhiu kh khn nguy him. H phi lm vic di ma bom bo n, phi ph bom thng ng nhng on qun tin vo gii phng min Nam. - H mang l tng chin u thng nht T Quc nn u giu tinh thn trch nhim, coi thng gian kh. Mi nhn vt c nt tnh cch ring nhng h yu thng, lc quan, c nim tin vo tnh yu t nc. * V p ring ca cc c gi thanh nin xung phong a) Nhn vt Phng nh. - y l c gi H Ni tr trung yu i. Phng nh thch ngm mnh trong gng, l ngi c thc v nhan sc ca mnh. C c hai bm tc dy, tng i mm, mt ci c cao, kiu hnh nh i hoa loa kn. i mt mu nu, di di, hay nheo nheo nh chi nng... - Phng nh l nhn vt k chuyn xng ti y n tnh.C p nhng khng kiu cng m c s thng cm, ho nhp. C thch ht dn ca quan h Bc Ninh, dn ca , c bit ht bi Ca Chiu Sa. C c ti ba li cho nhng bi ht. Nhng bi ht v cuc i, v tnh yu v s sng ct ln gia cuc chin tranh c lit tn thm v p ca nhng c thanh nin xung phong c nim tin vo cuc chin tranh chnh ngha ca dn tc. - Phng nh l c gi d thng, hay xc ng. Chng kin cnh trn ma c nh v H Ni, nh m, nh ci ca s, nh nhng ngi sao, nh qung trng lung linh... Nhng hoi nim; k c di ln su thm cng chng t s nhy cm trong tm hn c gi H Ni m mng, lng mn, tht ng yu. b) Nhn vt Thao y l c gi ln tui nht trong nhm, l i trng t trinh st mt ng. ch c nhng nt d nh n tng. Ch cng ta tt lng my nh nh ci tm, cng quyt, mnh m, to bo. Ch khng s bom n, ch o cng vic dt khot nhng li rt s mu v vt. - Ch yu thng ng i ng vai tr ca ngi ch c. Khi Nho b thng, ch rt lo lng, sn sc tn tnh tng hp nc, cc sa. Tnh ng i si m tm hn nhng c gi lc kh khn nht. 50

- Ch Thao cng thch ht d ht sai li v sai nhc. Ting ht yu i, ct ln t cuc chin tranh khng nh bn lnh, sc mnh, nim tin vo l tng ca thanh nin thi i nhng nm chng M. c) Nhn vt Nho. - Nho xut hin trong thi im quan trng ca cu chuyn. l lc ph bom, khi ranh gii ca s sng v ci cht gn k gang tc. Nho nh nh, du dng, duyn dng " Trng n nh mt m nh mt que kem trng" 3. kt lun - Khng nh tm hn trong sng s hn nhin v tnh cch dng cm, lc quan ca cc nhn vt n thanh nin xung phong.

21 Cu 1

Vit mt on vn khong mt trang giy thi gii thiu nhng nt chnh 1 im trong cuc i s nghip ca nh th Nguyn nh Chiu. Cu 2 Ngi xa thng ni: Ch ng em nng l c hm g? 1 im Nh cu kin ngi bt vi Lm ngi th y cng phi anh hng Cu 3 ( Nguyn nh Chiu Lc Vn 3 im Tin) Da vo ca hai cu th trn hy vit mt on vn ngh lun ngn ( khong mt trang giy thi ) nu suy ngh ca em v tinh thn ngha hip ca Lc Vn Tin ngy nay. Hnh nh ngi chin s trong cc tc phm : Cu 4 ng ch ( Chnh Hu) , Tiu i xe khng knh ( Phm Tin Dut) , Chic 5 im lc ng ( Nguyn Quang Sng) v Nhng Ngi sao xa xi ( L Minh Khu) TR LI: CU 1: Vit mt on vn khong mt trang giy thi gii thiu nhng nt chnh trong cuc i s nghip ca nh th Nguyn nh Chiu. Nguyn nh Chiu, t l Mnh Trch, hiu l Trng Ph v Hi Trai, sinh ngy 01. 07. 1822, ti lng tn Thi , tnh Gia nh. ng xut thn gia nh nh nho , cha l Nguyn nh Huy , ngi Tha Thin. Nguyn nh Chiu l mt trong nhng nh th u tin Nam k dng ch Nm phng tin sng tc ch yu, cho i sau mt khi lng th ca kh ln. Trc khi thc dn Php xm lc, sng tc ca Nguyn nh Chiu thin v th loi truyn th Nm truyn thng,xoay qaunh o c x hi, ni ting nht l truyn Lc Vn Tin.... Nguyn nh Chiu dng ngi bt ca mnh mt thin chc ln lao l truyn b o lm ngi chn chnh v u tranh khng mt mi vi nhng g xu xa, tri o l nhn tm. CU 2: Ngi xa thng ni: Ch ng em nng l c hm g? Cu tc ng mang hm n: Nhn dn mn hnh nh c th: Ch ng em nng ( Khi ch chng may b vp ng th em phi nng ) khuyn nh ch em trong gia nh. Ch em lc kh khn cn phi thng yu nhau gip m bc ln nhau. CU 3: Nh cu kin ngi bt vi Lm ngi th y cng phi anh hng ( Nguyn nh Chiu Lc Vn Tin) Da vo ca hai cu th trn hy vit mt on vn ngh lun ngn ( khong mt trang giy thi ) nu suy ngh ca em v tinh thn ngha hip ca Lc Vn Tin ngy nay. 51

Truyn Lc Vn Tin tc phm tiu biu ca Nguyn nh Chiu, sng tc vo giai on trc khi thc dn Php xm lc nc ta. Truyn ca ngi nhng con ngi trung hiu l ngha nh Lc Vn Tin. Hnh tng cao p c khc hc qua hai cu th: Nh cu kin ngi bt vi Lm ngi th y cng phi anh hng Vn Tin con mt gia nh thng dn, mt th sinh khi ngi tun t,con ngi c ti c vn v song ton, sng rt c tnh c l. Chuyn lm nhng vic ngha cu ngi, hnh ng v t khng tnh ton , thy vic ngha khng lm khng phi lm anh hng , v ngha sn sn sng vo him nguy khng s him nguy. l l tng sng qun t. Lc Vn Tin l mt nhn vt l tng, Nguyn nh Chiu gi gm tt c tm huyt ca mnh vo Lc Vn Tin, cng l hnh bng ca cuc i tc gi. CU 4: Hnh nh ngi chin s trong cc tc phm : ng ch ( Chnh Hu) , Tiu i xe khng knh ( Phm Tin Dut) , Chic lc ng ( Nguyn Quang Sng) v Nhng Ngi sao xa xi ( L Minh Khu) Ci bt gp u tin ca nhng ngi lnh l t nhng ngy u gp mt. H u c s tng ng v cnh ng ngho kh qu hng anh nc mn ng chua, lnh ti ngho t cy ln si . Nhng ngi lnh l nhng ngi ca lng qu ngho lam l, vt v vi cy cy, rung ng vi nhng lng qu khc nhau. H t cc phng tri khng h quen nhau t mun phng v t hi trong hng ng ca nhng ngi lnh cch mng. chnh l c s ca tnh ng ch s ng cm giai cp ca nhng ngi lnh cng chung nhim v chin u gii phng qu hng, t nc. Din t ngha , tc gi din t bng hnh nh: Sng bn sng, u st bn u. Sng - u st bn nhau l tng trung cho ch v tnh cm, cng chung l tng, nhim v chin u, st cnh bn nhau. Tnh ng ch, ng i ny n v hnh thnh bn cht trong s chan ho v chia s mi gian lao cng nh nim vui. l mi tnh tri k ca nhng ngi bn ch ct m tc gi biu hin bng mt hnh nh c th, gin d m ht sc gi cm: m rt chung chn thnh i tri k. Sau cu th ny, nh th h mt cu, mt dng th, hai ting ng ch vang ln nh mt nt nhn, l s kt tinh ca mi cm xc, mi tnh cm. Cu th ng ch vang ln nh mt pht hin, mt li khng nh, ng thi li nh mt ci bn l gn kt on u vi on th hai ca bi th. Dng th hai ting ng ch nh khp li, nh lng su vo lng ngi ci tnh su cu th u ca bi th, nh mt s l gii v c s ca tnh ng ch. Su cu th trc hai ting ng ch y l ci ngun v s hnh thnh ca tnh ng ch keo sn gia nhng ngi ng i. Mch cm xc v suy ngh trong bi th c trin khai trong on th th hai l nhng biu hin c th ca tnh ng ch v sc mnh ca tnh ng ch. S biu hin ca tnh ng ch v sc mnh ca n c tc gi gi bng hnh nh nhng cu th tip: Rung nng anh gi bn thn cy Gian nh khng mc k gi lung lay Ging nc, gc a nh ngi ra lnh ng ch- l s cm thng su xa nhng tm t, ni lng ca nhau. Ba cu th trn a ngi c tr li vi hon cnh ring ca nhng ngi lnh vn l nhng ngi nng dn . H ra i tr thnh nhng ngi lnh nhng mi ngi c mt tm t, mt ni lng v hon cnh gia nh, ngi thn, cng vic ng qu. H gi li tt c cho hu phng, gi bn thn cy cy rung nng ca mnh. H nh li nhng gian nhf trng khng mc k gi lung lay. Nhng nh li, nh gi li, h phi ra i v ngha ln cu nc, cu nh. Gi tin tuyn, h nh v hu phng vi mt tnh cm lu luyn kh qun. Hu phng, tin tuyn (ngi li ni ging nc, gc a)khng ngui nh thng ngi thn ca mnh l nhng ngi lnh ni tin tuyn. Tuy dt khot, mnh m ra i nhng nhng ngi lnh 52

khng cht v tnh. Trong chin u gian kh, hay trn ng hnh qun h u nh n hu phng- nhng ngi thn yu nht ca mnh: i! Nhng m di hnh qun nung nu Bng bi hi nh mt ngi yu (Nguyn nh Thi) ng ch- l cng chia s nhng gian lao, thiu thn ca cuc i ngi lnh vi nhng hnh nh chn thc, xc ng, gi t v gi hnh (tng cn m lnh st run ngi, vng trn t m hi,o rch vai, qun vi mnh v, ming ci but gi, chn khng giy) nhng ngy thng rng. din t c s gn b, chia s, s ging nhau v cnh ng ngi lnh tc gi xy dng nhng cu th sng i, i ng vi nhau trong tng cp, tng cu: Anh vi ti bit tng cn m lnh St run ngi vng trn t m hi ................................................ Ming ci but gi Chn khng giy Sc mnh no gip h vt qua tt c? Hnh nh thng nhau tay nm ly bn tay biu hin tht gin v xc ng ca tnh cm nh ch, ng i thing ling ca nhng ngi lnh. Tnh cm l ngun sc mnh v nim vui h vt qua. Ci bt tay(nh bn tay bit ni) chnh l tnh cm ca ngi lnh truyn cho nhau sc mnh v nim tin h vt qua tt c nhng gian lao, thiu thn, th thch trong chin u. Tnh ng ch, ng i cn biu hin s th thch. on th cui tht c ng bng hnh nh khi nh th vit: m nay rng hoang sng mui ng cnh bn nhau ch gic ti u sng trng treo. y l mt bc tranh p ca tnh ng ch, ng i- mt bc tranh c sc v c ngha. Bc tranh trn l mi cnh thc trong mi m phc kch ch gic ti ti mt cnh rng hoang sng mui hoang vng lnh lo ni bp ln ba hnh nh gn kt vi nhau vng trng khu sng v ngi lnh vng trng nh treo khu sng ca ngi lnh. Ngi lnh th ng cnh bn nhau ch gic ti. Cu th u sng trng treo (ch c 4 ch) gy cho ngi c mt s bt ng l th sng v trng sao li ho qun vo nhau p th! Hnh nh th ni ln ngha cao p ca cuc chin u bo v T quc ca anh b i c H trong nhng nm u khnh chin chng Php. Bi th c ba kh, ba t th, ch yu to thnh chung xuyn sut ton bi th ng ch.ng ch -thng nhau nm ly bn tay - u sng trng treo Bi th hm xc, mc mc, chn thc trong s dng ngn ng, hnh nh, gii t, c sc khi qut cao, khc ho c mt trong nhng phm cht tt p ca anh b i c H. l mi tnh ng ch, ng i gn b, keo sn, thm m tnh cm, gian kh c nhau, sng cht c nhau. Bi th c thc, c m to nn v p ca bi th, gy cho ngi c nhng suy t su sc nhng cm xc su lng. Bi th ng ch c nhng nt thnh cng trong vic khc ho hnh nh ngi lnh cch mng trong th ca khng chin. Bi th xy dng mt hnh tng c o l nhng chic xe, ni cho ng l c mt tiu i xe khng c knh chn gi, chn bi bng bng ra trn. M c o tht, v ch gp Vit Nam, nhng chin s li xe qun s thi chng M. C th ni cht c o ny c ln men t chin trng c lit: 53

Khng c knh khng phi v xe khng c knh Bom git, bom rung knh v i ri Nguyn nhn xe khng knh l vy. y l mi hin thc trn tri m tc gi khng th h cu. Bn cnh hin thc trn tri y l hnh nh ngi lnh li xe hin ln rt p. C tng vi hin thc d di, c lit, tr tru y, ngi lnh li xe phi b tay, th nhng vn ni ln vi t th: Ung dung bung li ta ngi Nhn t, nhn tri, nhn thng. Ngha l xe c i. Khng nhng ung dung m ngi lnh li xe cn t ra rt ch ng, hin ngang vt ln tt c. Ni n ngi li xe l ni n con mt, ni n ci nhn. T m ci nhn ca ngi li xe, ch trong mt dng th, tc gi s dng 3 ln t nhn (ip t). Nhn tri l pht hin my bay hay pho sng v ban m. Nhn thng l ci nhn ngh nghip, hin ngang. V cng t ca bin khng knh, qua ci nhn to nn nhng n tng, cm gic rt sinh ng, c th i vi ngi li xe: Nhn thy gi vo xoa mt ng Nhn thy con ng chy thng vo tim Thy sao tri v t ngt cnh chim Nh sa, nh a vo bung li Nhng cm gic ny, d mang ngha t thc hay tng trng, u th hin ci th ung dung tinh thn vt ln ca ngi li xe. Hai kh th tip, hnh nh ngi li xe c t m. Ci ti ca Phm Tin Dut trong kh th ny l c hai cu u ni v hin thc nghit ng phi chp nhn th hai cu sau ni ln tinh thn vt ln hon cnh chin thng hon cnh ca ngi li xe trong thi gian chin tranh c lit. Xe khng knh nn bi phun tc trng nh ngi gi l l ng nhin, xe khng c knh nn t o, ma tun, ma xi nh ngoi tri l l tt nhin. Nhng cm t th c bi, th t o chng t h khng nhng thc c m cn rt quen vi nhng gian kh . Chnh v th: Cha cn la, ph pho chm iu thuc Nhn nhau mt lm ci ha ha V cao hn: Cha cn thay li trm cy s na Ma ngng, gi la mau kh thi. y l nhng cu th m cht ngi lnh, ni rt ng tinh thn v cuc sng ca ngi lnh Cc ng tc ph pho chm iu thuc tuy c vng v nhng sao ng yu th?. Ci ci ha ha n ra trn khun mt lm lem ca mi ngi sao m rng ngi n th? Bi vy, c nhng cu th ny gip ta hiu c phn no cuc sng ca ngi lnh ngoi chin trng nhng nm thng nh M. l cuc sng gian kh trong bom n c lit nhng trn y tinh thn lc quan, yu i v tinh thn hon thnh nhim v cao. Hai kh th tip ni v cnh sinh hot v s hp mt sau nhng chuyn vn ti trn nhng chng ng i ti. Vn nhng cu th c ging iu ring, m cht vn xui rt ring ca Phm Tin Dut th hin c tnh ng ch, ng i trong khng chin. hai kh th ny, tc gi vn t m ci hnh tng th xe khng knh, nhng li c cch ni khc rt lnh: Gp bn b sut dc ng i ti Bt tay qua ca knh v ri Kh th cui cng, kt thc bi th, tc gi mun ni vi chng ta mt iu nh mt iu d bo: u ch l tiu i xe khng knh m tng lai cn l tiu i xe khng n, khng mui xe, ... Hin thc ca cuc chin tranh din ra cn ht sc c lit, ngi lnh li xe cn phi i mt 54

vi bao nhiu nghit ng, th thch: Khng c knh ri xe khng n, khng c mui, thng xe c xc nhng nht nh h s hon thnh nhim v, s chin thng bi v pha trc h l min Nam thn yu v v h sn c mt nhit tnh cch mng, mt tri tim qu cm - tri tim ngi lnh Bc H. Xe vn chy v min Nam pha trc Ch cn trong xe c mt tri tim Bi th l bc tng i ngh thut v ngi lnh li xe trong cuoc khng chin chng M cu nc ca dn tc ta. Cuc gp g ca hai cha con sau 8 nm xa cch: + Anh Su thot li i khng chin t lc a con gi cha y mt tui. V hon cnh cng tc, 8 nm sau anh c dp gh thm nh. + Anh vui mng khn xit, mun by t tnh cm yu thng, u ym i vi con. + Ngc li, b Thu i vi anh nh ngi xa l: s hi, xa lnh, d m gii thch th no i na, b vn dt khot khng nhn cha. + Ba cm on t, anh Su gp cho con ming trng c, b Thu vng vng ht xung t. Anh Su ni gin nh con mt ci vo mng. B Thu gin, cho xung sang sng vi b. - Cnh chia tay cm ng: + Trong pht chia tay, tnh yu thng v ni kht khao c gp cha bng dy trong lng b Thu khin b hi h, cung qut by t tnh cm ca mnh. + B bt ku ln ting gi ba, chy ti gh ly c ba khng ri, khc nc n, khng cho ba i na. + Chng kin cnh ny, ai cng xc ng, xt xa. Bc Ba (bn ca anh Su) bng thy kh th nh c bn tay ai nm ly tri tim. - Truyn Chic lc ng din t chn thc tnh cha con thm thit, su nng trong hon cnh chin tranh, tnh cm y cng thing ling, ngi sng. - n di cu chuyn c k mt cch khch quan l ting ni ln n chin tranh xm lc gy bao au kh cho con ngi. ......................................................................................... Truyn " Nhng ngi sao xa xi" trong s nhng tc phm u tay ca L Minh Khu, vit nm 1971, lc cuc khng chin chng M ca dn tc ang din ra c lit. - L Minh Khu am hiu cn k ni lng cng vi tm l ca nhng con ngi tui tr trn tuyn ng Trng Sn. - Truyn c trn thut qua li mt nhn vt n Phng nh, mt c gi thanh nin xung phong tr nhiu m mng, c tm hn nhy cm v trong sng. - Truyn Nhng ngi sao xa xi lm ni bt tm hn trong sng, mng m, tinh thn dng cm, cuc sng chin u y gian kh, hi sinh nhng rt hn nhin, lc quan ca nhng c gi thanh nin xung phong trn tuyn ng Trng Sn. l hnh nh p, tiu biu v th h tr Vit Nam trong thi k khng chin chng M 22 Cu 1 Cu 2 Gii thiu i nt v tc gi bi th nh trng v nu hon cnh ra i ca bi th c on trch sau: ng Su vn ngi im, gi v khng nghe, ch n gi ba v n cm con b c ng im trong bp ni vng ra. - Cm chn ri ! ng cng khng quay li . Con b bc qu, quay li m v bo: - Con ku ri m ngi ta khng nghe 55 1 im 1 im

( Nguyn Quang Sng Chic lc ng) Con b trong on truyn vi phm phng chm giao tip no? V sao c s vi phm ? Nu bi cho em ch : Xin m hy yn lng th em s vit nhng suy Cu 3 ngh g ca mnh trong na trang giy thi? 3 im Hnh nh ngi ph n Vit Nam quau cc tc phm: Bp la (Bng Vit) , Con c( Ch Lan Vin) , Khc ht ru nhng em b 5 im Cu 4 ln ln trn lng m ( Nguyn Khoa im), Nhng ngi sao xa xi ( L Minh Khu) v bn qu ( Nguyn Minh Chu) TR LI: CU 1: Gii thiu i nt v tc gi bi th nh trng v nu hon cnh ra i ca bi th a) Gii thiu i nt v Nguyn Duy:
- Nguyn Duy tn tht l Nguyn Duy Nhu sinh nm 1948, qu Thanh Ha. Nm 1966 gia nhp qun i .ng l mt trong nhng gng mt tiu biu ca lp nh th tr thi chng M cu nc.ng c trao gii nht cuc thi th bo vn ngh. - Nhng sng tc th ca Nguyn Duy su lng v thm m ci hn ca ca dao, dn ca Vit Nam . Th ng khng c tm ra ci mi m li khai thc, i su vo ci ngha tnh mun i ca ngi Vit. nh trng l mt bi th nh vy.Trng i vi nh th c ngha c bit: l vng trng tri k, vng trng tnh ngha v vng trng thc tnh. N nh mt hi chung cng tnh cho mi con ngi c li sng qun i qu kh. b) Hon cnh ra i ca bi th: Bi th nh trng c vit nm 1978( khong 3 nm sau ngy gii phng gii phng hon ton min Nam, thng nht t nc), ti Thnh Ph H Ch Minh , in trong tp th cng tn.

CU 2: Trong on vn trn , cu ni: cm chn ri ! ca n Thu vi phm phng chm hi thoi lch s. N c tnh ni trng nh vy v khng mun dng ting ba gi ng Su khi n cha chp nhn ng Su l ba. CU 3: Nu bi cho em ch : Xin m hy yn lng th em s vit nhng suy ngh g ca mnh trong na trang giy thi? c bi tp lm vn vi ch : Xin m hy yn lng, ti tht s lo lng v khng bit vit nh th no y cho m yn lng v con. Ti sng xa m t khi ln 4 tui, ci tui m nhng a tr no cng rt cn phi c m bn cnh chm sc. Cn ti th hon ton tri ngc,ti rt thm c ch , hnh ng chm lo ca m. Mt d ti sng trong nhung la y vt cht vi cha. Nhng tinh thn th hon ton thiu thn tnh m. Ti ni nh vy, chc c l phn no , cc bn hiu. Bi cha v m ti ly v nhau v ti li sng vi cha. Cha lo cho ti u khng thiu th g nhng trong cuc sng ti vn cm thy thiu mt ci g trng vng tm hn. Nhng ti xin ha vi m, d trong hon cnh no ti cng c gng hc tp tht gii, mi khi gp li m, ti s bo co thnh tch hc tp ca mnh, Xin m hy yn lng. CU 4: Hnh nh ngi ph n Vit Nam quau cc tc phm: Bp la (Bng Vit) , Con c( Ch Lan Vin) , Khc ht ru nhng em b ln ln trn lng m ( Nguyn Khoa im), Nhng ngi sao xa xi ( L Minh Khu) v bn qu ( Nguyn Minh Chu)
Trong cuc i, ai cng c ring cho mnh nhng k nim ca mt thi u th hn nhin, trong sng. Nhng k nim y l nhng iu thing ling, thn thit nht, n c sc mnh phi thng nng con ngi sut hnh trnh di v rng ca cuc i. Bng

56

Vit cng c ring ng mt k nim, chnh l nhng thng nm sng bn b, cng b nhm ln ci bp la thn thng. Khng ch th, iu in m trong tm tr ca Bng Vit cn l tnh cm su m ca hai b chu. Chng ta c th cm nhn iu qua bi th Bp la ca ng. Tnh cm v nhng k nim v b c khi gi t hnh nh bp la. ni t khch qu ngi, bt gp hnh nh bp la, tc gi cht nh v ngi b: Mt bp la chn vn sng sm Mt bp la p iu nng m Chu thng b bit my nng ma. Hnh nh chn vn gi ln nhng mnh k c hin v trong tc gi mt cch chp chn nh khi bp. Bp la c thp ln, n ht nh sng ln mi vt v to sng tm hn a chu th ngy. Bp la c thp ln cng l bp la ca cuc i b tri qua bit my nng ma. T , hnh nh ngi b hin ln. D cch xa na vng tri t nhng dng nh Bng Vit vn cm nhn c s v v, yu thng, chm cht t i tay kin nhn v kho lo ca b. Trong ci khonh khc y, trong lng nh th li tro dng mt tnh yu thng b v hn. Tnh cm b chu thing ling y c nh mt dng sng vi con thuyn nh ch y p nhng k nim m sut cuc i ny chc ngi chu khng bao gi qun c v cung chnh t? , sc m v nh sng ca tnh b chu cng nh ca bp la lan to ton bi th. Kh th tip theo l dng hi tng ca tc gi v nhng k nim ca nhng nm thng sng bn cnh b. Li th gin d nh li k, nh nhng cu vn xui, nh th th, tm tnh, tc gi nh ang k li cho ngi c nghe v cu chuyn c tch tui th mnh. Nu nh trong cu chuyn c tch ca nhng bn cng la khc c b tin, c php mu th trong cu chuyn ca bng Vit c b v bp la. Trong nhng nm i kh, ngi b gn b bn tc gi, chnh b l ngi xua tan bt i ci khng kh gh rn ca nn i 1945 trong tm tr a chu. Chu lc no cng c b ch che, b du c i cng chu thiu ba n no, b i mt tng c khoai, o tng c sn chu n cho khi i: Ln bn tui chu quen mi khi Nm y l nm i mn i mi B i nh xe kh rc nga gy Ch nh khi hun nhm mt chu Ngh li n gi sng mi cn cay! Chnh mi khi xua i ci mi t kh trn khp cc ng ngch. Cng chnh ci mi khi y qun li v bm ly tm hn a tr. D cho thng nm c tri qua, nhng k c y cng s li t nhiu n tng trong lng a chu ri khi ngh li li thy sng mi cn cay. L mi khi lm cay mt ngi ngi chu hay chnh l tm lng ca ngi b lm a chu khng cm c nc mt? Tm nm rng chu cng b nhm bp Tu h ku trn nhng cch ng xa Khi tu h ku b cn nh khng b B hay k chuyn nhng ngy Hu Ting tu h sao m tha thit th! Chu cng b nhm la, nhm ln ngn la cas sng v ca tng yu b chy bng ca mt cu b hn nhin, trong trng nh mt trang giy.Chnh hnh nh bp la qu hng,

57

bp la ca tnh b chu gi nn mt lin tng khc, mt hi c khc trong tm tr thi s thu nh. l ting chim tu h ku. Ting tu h ku nh gic gi la mau chn, ngi nng dn mau thot khi ci i, v dng nh cng l mt chic ng h ca a chu nhc b rng: B i, n gi b k chuyn cho chu nghe ri y!. T tu h c ip li ba ln lm cho m iu cu th thm bi hi tha thit, lm cho ngi c cm thy nh ting tu h ang t xa vng v trong tim thc ca tc gi.Ting tu h lc m h, lc vng vng t nng cnh ng xa lng lng lng ngi chu xa x. Tiing chim tu h khc khoi lm cho dng k nim ca a chu tri di h, rng hn trong ci khng gian xa thng ca ni nh thng. Nu nh trong nhng nm i km ca nn i 1945, b l ngi gn b vi tc gi nht, yu thng tc gi nht th trong tm nm rng ca cuc khng chin chng M, tnh cm b chu y li cng su m: M cng cha bn cng tc khng v Chu cng b, b bo chu nghe B dy chu lm, b chm chu hc. Nhm bp la ngh thng b kh nhc Tu h i! Chng n cng b Ku chi hoi trn nhng cch ng xa Trong tm nm y, t nc c chin tranh, hai b chu phi ri lng i tn c, b m phi i cng tc, chu v th phi cng b trong qung thi gian y, nhng dng nh i vi a chu nh th li l mt nim hnh phc v b.? cng b, ngy no chu cng cng b nhm bp. V trong ci khi bp chp chn, m m o o y, ngi b nh mt b tin hin ra trong cu truyn c huyn o ca chu. Nu nh i vi mi chng ta, cha s l cnh chim nng c m ca con vo mt khung tri mi, m s l cnh hoa ti thm nht con ci ln ngc o th oi vi Bng Vit, ngi b va l cha, val m, va l cch chim, l mt cnh hoa ca ring ng. Cho nn, tnh b chu l v cng thing ling v qu gi i vi ng. Trong nhng thng nm sng bn cnh b, b khng ch chm lo cho chu tng ming n, gic ng m cn l ngi thy u tin ca chu. B dy cho chu nhng ch ci, nhng php tnh u tin. Khng ch th, b cn dy chu nhng bi hc qu gi v cch sng, o lm ngi. Nng bi hc s l hnh trang mang theo sut qung i cn li ca chu. Chin tranh, mt danh t bnh thnh nhng sc lt t ca n th khc lit v cng, n gy ra au kh cho bao ngi, bao nh. V hai b chu trong bi th cng tr thnh mt nn nhn ca chin tranh: gia nh b chia ct, nh b gic t chy ri... Nm gic t lng chy tn chy ri Hng xm bn bn tr v lm li n b dng li tp lu tranh Vng vng lng b dn chu inh ninh: B chin khu b cn vic b My vit th ch k ny k n C bo nh vn c bnh yn! Cuc sng cng kh khn, cnh ng cng ngt ngo, ngh lcca b cng bn vng, tm lng a b cng mnh mng. Qua , ta thy hin ln mt ngi b cn c, nhn ni v giu c hi sinh. D cho ngi nh, tp lu tranh ca hai b chu b t nhn, ni nng thn ca hai b chu nay khong cn, b d c au kh th no cng khng dm ni ra v s lm a

58

chu b bong ca mnh lo bun. B cng rn, dt chu vt qua mi kh khn, b khng a con ang bn vic nc phi lo lng chuyn nh. Kt thc kh th, Bng Vit nng hnh nh bp la tr thnh hnh nh ngn, mt ngn la: Mt ngn la lng b lun sn, Mt ngn la cha nim tin dai dng. Hnh nh ngn la to sng trong cu th, n c sc truyn cm mnh m. Ngn la ca tnh yn thng, ngn la ca nim tin, ngn la m nng nh tnh b chu, ngn la hng si sng cho con ng a chu. B lun nhc chu rng: ni no c ngn la, ni c b, b s lun cnh chu. Nhng dng th cui bi cng chnh l nhng suy ngm v b v bp la m nh th mun gi ti bn c, qua cng l nh74ngbi hc su sc t cng vic nh, la tng chng n gin: Nhm bp la p iu, nng m Mt ln na, hnh nh bp la p iu, nng m c nhc li cui bi th nh mt ln na khng nh li ci tnh cm su sc ca hai b chu. Nhm nim yu thng khoai sn ngt bi Nhm ln bp la y, ngi b truyn cho a chu mt tnh yu thng nhng ngi rut tht v nhc chu rng khng bao gi c qun i nhng nm thng ngh tnh, nhng nm thng kh khn m hai b chu sng vi nhau, nhng nm thng m hai b chu mnh cng chia nhau tng c sn, c m. Nhm ni xi go mi s chung vui Ni xi go mi s chung vui ca b hay l li rng dy chu lun phi m lng ra vi mi ngi xung quanh, phi gn b vi xm lng, ng bao gi c mt li sng ch k. Nhm dy c nhng tm tinh tui nh. B khng ch l ngi chm lo cho chu y v vt cht m c2n l ngi lm cho tui th ca chu thm p. th6m huyn o nh trong truyn. Ngi b c tri tim nhn hu, ngi b k diu nhm dy, khi dy, gio dc v thc tnh tm hn a chu mai ny chu khn ln thnh ngi. Ngi b k diu nh vy y, rt gin d nhng c mt sc mnh k diu t tri tim, ta c th bt gp ngi b nh vy trong Ting g tra ca Xun Qunh: Ting g tra Mang bao nhiu hnh phc m chu v nm m Gic ng hng sc trng. Sut dc bi th, mi ln xut hin hnh nh bp la l mi ln tc gi nhc ti b.m iu nhng dng th nhanh mnh nh tnh cm dng tro lp lp sng v vao bi bin xanh thm lng b. Ngi b l, ang l v s mi mi l ngi quan trng nht i vi chu d bt k phng tri no. B tr thnh mt ngi khng th thiu trong tri tim chu. Gi y, khi ang xa b na vng tri t, Bng Vit vn lun hng lng mnh v b: Gi chu i xa. C ngn khi trm tu C l trm nh, nim vui trm ng Nhng vn chng lc no qun nhc nh Sm mai ny b nhm bp ln cha?

59

Xa vng tay chm cht cu b n v chn tr mi, chnh tnh cm cu hai b cha s m lng tc gi trong ci mu ng lnh gi cu nc Nga. a chu nh cu b ngu xa gi trng thnh nhng trong lng vn lun inh ninh nh v gc bp, ni nng ma hai b chu c nhau. chu s khng bao gi qun v chng th no qun c v chnh l ngun ci, l ni m tui th cu cha c nui dng ln ln t .

ngi m dn tc T-i. Li ru th th nhng iu ang din t trong thc ti m ngi con cha th bit: M gi go m nui b i Nhp chy nghing gic ng em nghing M hi m ri m em nng hi Vai m gy nhp nh lm gi Lng a ni v tim ht thnh li Li ru theo nhp gi go, mi cu b ngt nhp lm hai nh theo nhp chy, nhp th. Hai m con cng chung mt nhp, m lm vic, con ng ngon Nhp chy nghing gic ng em nghing. Hai t Nghing ng trong mt cu th th hin nim say m ca m ho cng gic ng ca b. M lm vic kh cc trong hin ti Bi th Khc ht ru nhng em b ln trn lng m ca nh th Nguyn Khoa im i gia nhng nm thng quyt lit ca cuc khng chin chng M cu nc trn c hai min Bc-Nam. Thi k ny, cuc sng ca cn b, nhn dn ta trn cc chin khu (phn ln l nhng vng min ni) rt gian nan, thiu thn. Cn b, nhn dn ta phi bm ry, bm t tng gia sn xut, va sn sng chin u bo v cn c. Bi th l li ht ru nhng em b dn tc T-i ln trn lng m vng chin khu Tr-Thin trong thi k chin tranh chng M. Hnh nh ngi m T-i trong bi th, qua tng on th vi tng khc ht ru c gn vi hon cnh, cng vic c th. khc th nht, ngi m hin ln vi dng tn to, lam l, vt v vi cng vic gi go nui b i. M gi gao, con vn trn lng m. Cu th: Vai m gy nhp nh lm gi tht cm ng. M gy v cng vic gip nui b i nh gic. M gy v nui cho con nhanh ln. Nhng tri tim ca m vn ht v c m: Mai sau con ln vung chy ln sn Trong khc ru th hai, din t cng vic m ln ni tra bp. Cu th: Lng ni th to m lng m nh hnh thnh theo kt cu i lp lm ni bt hnh nh me vi cng vic vt v. Ni th to, nng bp th rng, m sc m c hn. Trn lng m, em vn ng say: Mt tri ca bp th nm trn i Mt tri ca m em nm trn lng Hnh nh Mt tri trong cu th sau c chuyn ngha (n d): Cu Tai l mt tri ca m. Em cn l tt c ca m, l l tng, l hi vng ca m. M m c v con: Mai sau ln ln pht mi Ka-li n kh th ba, li ru n p, mnh m, gp rt, bi gic M n nh, ui ta phi ri sui ri nng Thng M ui ta phi ri con sui. M phi chuyn ln, p rng , cng tham gia nh gic. M n chin trng, em vn trn lng: T trn lng m em n chin trng T trong i kh em vo Trng Sn Trong khi la ca chin tranh m mong c: Mai sau con ln lm ngi t do. Ba khc ht ru cng l ba on th in t cng vic cng tm lng ca m trong chin khu gian kh, ngi m T-i trong bi th cn thm thit yu con v cng nng tnh thng bun lng, qu hng, b i v khao kht mong cho t nc c lp, t do. Li ru gn vi tnh yu con tha thit ca, nhng li ru ca m cao vt n ngy mai. Mai sau con ln vung chy ln sn!!.. Li ru trn nng khi tra bp trn ni Ka-li, vn theo nhp chc l tra bp nhng hnh nh lc ny thin v i lp Lng ni to- lng m nh v i xng Mt tri ca bp- mt 60

tri ca m, tt c tot ln tnh thng v hn ca ngi m ngho vn thng con, thng cch mng, mt tri ca m em nm trn lng- ngi m va chu ng ci nng va tha thit yu thng. Li ru ca m khng ch hng vo thc ti m cn hng v tng lai: Ng ngoan A-kay i, ng ngoan A-kay hi M thng A-kay, m thng lng i Con m cho m ht bp ln u Mai sau con ln pht mi Ka-Li Khi chuyn ln, trong li ru th ba, nhp th vn ngt i, mi dng theo bc chn i nhng li th xp theo li hn ip, ui nhau gic gi, khn trng: M ang chuyn ln, m i p rng Thng M ui ta phi ri con sui ........................................................ T trong i kh em vo Trng Sn. Cng nh on th trn, li ru ca m hng vo t nc, hng vo tng lai chin thng Ng ngoan A-kay i, ng ngoan A-kay hi M thng A-kay, m thng t nc Con m cho m c thy Bc H Mai sau con ln lm ngi t do. Tnh yu thng con ca ngi m gn lin vi tnh cm i vi cn b, xm lng, t nc. Tnh yu ca ngi m T- i gn lin vi tnh cm cao p khc. l lng thng yu b i, yu thng dn lng, yu thng t nc. Nhng li ru ca ngi m cn th hin c m v ch ca nhn dn ta. Ngi m mong con ln ln gip m gi go vung chy ln sn, gip m tra ng, lm ry pht mi Ka-li. l nim mong c mi ngi c sng m no ht go trng ngn, ht bp ln u. Li ht ru cn th hin ch chin u, kht vng t do v nim tin vo thng li ca nhn dn ta trong cuc khng chin chng M: Con m cho m c thy Bc H Mai sau con ln lm ngi t do... Bi th xy dng hnh nh ngi m T-i, nui con th m lm mi vic cho cng cuc chng M, gp phn vo thng li chung cho t nc. Mt ngi m tuy lao ng nhc nhn m c m bay bng, tot ln mt nim tin vng chc cho tng lai. y l mt hnh tng him c trong th ca cch mng hin i, snh cng vi nhng hnh tng khc hnh nh ngi m khc trong hai cuc chin ca dn tc ta l: m Tm, m Sut, ngi m-ngi cm sng t Tch..... gp nn mt bi ca ca nhng ngi m Vit Nam anh hng: Anh hng, bt khut, trung hu, m ang vi tm ch vng m Bc H trao tng. Phng nh Nhng ngi sao xa xi : - "Nhng ngi sao xa xi" " ca L Minh Khu vit v cuc sng chin u ca " T trinh st mt ng" trn con ng chin lc Trng Sn thi nh M. T trinh st mt ng gm c ba c thanh nin xung phong: Nho, Phng nh v ch Thao, h trong mt ci hang di chn cao im, , my bay M nh ph d di. Cng vic ca h v cng nguy him, gian kh l o v c tnh khi lng t b ch o xi, m, nh du v ph bom n chm, trong khi y thn cht l mt tay khng thch a lun ln trong rut nhng qu bom. Thn kinh cng nh cho. Xong vic t cao im tr v hang, c no cng ch thy hai con mt lp lnh, hm rng lo ln, khi ci, khun mt th lem luc. - C ba c, c no cng ng mn, ng cm phc. Nhng Phng nh l c gi li nhiu n tng su sc trong lng ta. 61

- Phng nh, con gi H Ni hai bm tc dy, tng i mm, mt ci c cao, kiu hnh nh i hoa loa kn. i mt c c cc anh li xe bo l c ci nhn sao m xa xm. Nhiu pho th v li xe hay "hi thm" hoc "vit nhng bc th di gi ng dy" cho nh. C c v kiu k, lm "iu" khi tip xc vi mt anh b i ni gii no y, nhng trong suy ngh ca c th nhng ngi p nht, thng minh, can m v cao thng nht l nhng ngi mc qun phc, c ngi sao trn m. - Phng nh l mt c gi rt hn nhin, yu i, giu c tnh. Thu nh hay ht. C c th ngi ln thnh ca s cn phng nh b nh mnh ht say sa m . Bn hc lc no cng by ba bi ln, n ni m phi mng. Sng trong cnh bom n c lit, ci cht k bn, nh li cng hay ht. Nhng bi hnh khc, nhng iu dn ca quan h, bi Ca-chiu-sa ca Hng qun Lin X, bi dn ca ...nh cn ba ra li nhng bi ht, nh ht trong nhng khong khc im lng, ht ng vin Nho, ch Thao v ng vin mnh. Ht khi my bay rt, bom n. ng l ting ht t ting bom ca nhng ngi con gi trong t trinh st mt ng, nhng con ngi khao kht lm nn nhng s tch anh hng. - Trong khngchin chng M, tin tuyn vy gi, hng vn c gi mang ch kh B Trng, B Triu xung phong ra tin tuyn trong c Phng nh. Con ng Trng Sn huyn thoi c lm nn bng xng mu, m hi v bao s tch phi thng ca nhng ngi con gi Vit Nam anh hng. - Nhng ngi sao xa xi ti hin chn thc din bin tm l Phng nh trong mt ln ph bom n chm. C dng cm, bnh tnh tin n gn qu bom ng hong m bc ti. nh dung li xng o t, c lc li xng chm vo qu bom, c lc nh rng mnh v cm thy ti sao mnh lm chm th! Ri bom n vng c, t ri lp bp, mt cay mi mi m c, ct lo xo trong ming. l cuc sng thng nht ca h. Phng nh cho bit ti c ngh n ci cht. Nhng l mt ci cht m nht khng c th.. Phng nh cng Nho, ch Thao sng ngi trong khi bom la n. Chin cng thm lng ca h bt t vi nm thng v lng ngi. - Phng nh c gi H Ni xinh p, dng cm trong la n, giu tnh yu thng ng i, trong sng, mng m, thch lm duyn nh c thn n ngy xa soi mnh xung ging lng va mm ci va vut tc. H c mt trn nhng trng im ca con ng Trng Sn chin lc v tri tim rc ca h ca nhng ngi con gi Vit Nam anh hng l nhng ngi sao xa xi mi mi lung linh, to sng. V NH BN QU: - Lin, v Nh tn to, giu c hi sinh khin Nh cm ng Anh c yn tm. Vt v tn km n bao nhiu em v cc con cng chm lo cho anh c ting bc chn rn rn quen thuc ca ngi v hin tho trn nhng bc g mn lm v ln u tin anh thy Lin mc tm o v Nh n hn v s v tnh ca mnh vi v. Nh hiu ra rng: Gia nh l im ta vng chc nht ca cuc i mi con ngi,

62