You are on page 1of 33

H Cng nghip Tp.

HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 1
TO TO N CAO C N CAO C P A1 P A1 I H I H C C
PHN PH PHN PH I CHNG TRNH I CHNG TRNH
S S ti ti t t: 45 : 45
Chng 1. Hm s mt bin s
Chng 2. Php tnh vi phn hm mt bin s
Chng 3. Php tnh tch phn hm mt bin s
Chng 4. L thuyt chui
Ti liu tham kho

1. Nguyn Ph Vinh Gio trnh Ton cao cp A1 C1
H Cng nghip TP. HCM.
2. Nguyn nh Tr Ton cao cp (Tp 2)
NXB Gio dc.
3. Cng Khanh Ton cao cp (Tp 1, 4)
NXB HQG TP.HCM.
4. Nguyn Vit ng Ton cao cp (Tp 1)
NXB Gio dc.
5. Nguyn Tha Hp Gii tch (Tp 1)
NXB HQG H Ni.
Bin Bin so so n n: : ThS ThS. . o o n n Vng Vng Nguyn Nguyn
T T i i Slide Slide b b i i gi gi ng ng To To n n A1 A1 i i h h c c t t i i
dvntailieu.wordpress.com dvntailieu.wordpress.com
Chng Chng 1. 1. H H m m s s m m t t bi bi n n s s

1. Gii hn dy s
2. Gii hn hm s
3. i lng v cng b v cng ln
4. Hm s lin tc
1. GII HN DY S
1.1. Cc nh ngha v dy s thc
nh ngha 1
Mt dy s thc (gi tt l dy s) l mt nh x f t

vo cho tng ng ( )
n
f n x = .
K hiu dy s l { }, 1, 2,...
n
x n =
Trong ,
1 2
; ;...; ;...
n
x x x c gi l cc s hng v
n
x
l s hng tng qut ca dy s.
Chng Chng 1. 1. H H m m s s m m t t bi bi n n s s
Dy s { }, ( 1)
n
n n
x x = c cho dng tng qut.
Dy s { }
n
x sau c cho di dng quy np (hi quy):
1
0
1
1
: , 2
2
n
n
n
x
x x
x

= = .
VD 1. Dy s { }
n
x c cho di dng lit k:
1 2 3
1 1 1
1; ; ;...; ;...
2 3
n
x x x x
n
= = = =
nh ngha 2
Dy s { }
n
x c gi l tng (hay gim) nu
1 n n
x x

(hay
1 n n
x x

) vi mi n

.
Mt dy s tng (hay gim) c gi l dy n iu.
Chng Chng 1. 1. H H m m s s m m t t bi bi n n s s
Dy s
1
{ },
2
n n
n
x x
n

= l dy gim.
Dy s { }, ( 1)
n
n n
x x = khng n iu.
VD 2. Dy s
2
1
{ },
n n
x x
n
= l dy tng.
nh ngha 3
Dy s { }
n
x c gi l b chn trn nu M sao
cho ,
n
x M n

.
Dy s { }
n
x c gi l b chn di nu m sao
cho ,
n
x m n

.
Dy s { }
n
x c gi l b chn nu dy b chn trn v
b chn di.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
Dy s
1
{ },
2
n n
n
x x
n

= b chn di bi s
1
2
.
Dy s { }, ( 1) sin
n
n n
x x n = b chn v:
1,
n
x n

.
Dy s
1
{ }, ( )
n
n n
x x n

= khng b chn trn v cng
khng b chn di.
nh ngha 4
S a c gi l gii hn ca dy s { }
n
x nu:
0, :
n
N n N x a < .
VD 3. Dy s
2
1
{ },
n n
x x
n
= b chn trn bi s 0.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 2
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
K hiu: lim
n
n
x a

= hay
n
x a .
Dy s { }
n
x c lim
n
n
x

= nu:
, :
n
m N n N x m < .
Dy s { }
n
x c lim
n
n
x

= nu:
, :
n
M N n N x M .
Nu dy s { }
n
x c lim
n
n
x a

= (hu hn) th ta ni
dy hi t, ngc li th ta ni dy phn k.
VD 4. Chng t rng:
2 1 2
lim
3 1 3
n
n
n

.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
1.2. Cc tnh cht ca dy s hi t
nh l 1
Nu dy s hi t th gii hn ca n l duy nht.
Nu dy s hi t th dy b chn.
Nu dy s tng v b chn trn th dy hi t.
Nu dy s gim v b chn di th dy hi t.
nh l 2. Cho hai dy s hi t { }, { }
n n
x y v
lim
n
n
x a

= , lim
n
n
y b

= . Khi :
lim( ) ,
n
n
kx ka k

= ; lim( )
n n
n
x y a b

=
lim( )
n n
n
x y ab

= ; lim ; 0, 0
n
n
n
n
x a
y b
y b

= .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
nh l 3
Cho hai dy s { }, { }
n n
x y tha ,
n n
x y n N .
Nu lim , lim
n n
n n
x a y b

= = th a b .
Cho ba dy s { }, { }, { }
n n n
x y z tha
n n n
x y z vi
mi n N . Nu lim lim
n n
n n
x z a

= = th lim
n
n
y a

= .
VD 5. Ta c
2
1 1 1
0 sin
1 n n n

nn:
2
1 1 1
0 lim sin lim 0
1
n n
n n n

=

.
Vy
2
1 1
lim sin 0
1
n
n n

.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
nh l 4 (nh l Cantor)
Cho hai dy s { }, { }
n n
x y tha:
1 1
, [ ; ] [ ; ],
lim( ) 0.
n n n n n n
n n
x
x y x y x y n
y x

'
1

1
!
1 =
1
+


Khi , tn ti s thc duy nht [ ; ],
n n
c x y n

.
nh l 5 (nh l Bolzano Weierstrass)
nh ngha. Cho dy s { }
n
x . T , ta trch ra dy s:
1 2 3
; ; ;...; ;...
k
n n n n
x x x x
vi cc ch s
k
n

tha
1 2
... ...
k
n n n < < < <
Khi ,

k
n
x c gi l dy con trch ra t dy { }
n
x .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
nh l. T mi dy s b chn, ta u c th trch ra
c mt dy con hi t.
VD 6. Cho dy s b chn { }, sin
2
n n
x x n

= .
T dy { }
n
x , ta c th trch ra hai dy con nh sau:
2
: sin
k
x k = ,
4 1
: sin(4 1)
2
k
x k

= .
Ta c:
2
0
k
x (hi t) v
4 1
1
k
x

(hi t).
Nhn xt
Do hai dy con hi t v hai gii hn khc nhau nn dy
{ }
n
x khng c gii hn duy nht. Vy dy { }
n
x phn k.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
nh l 6 (Tiu chun hi t Cauchy)
nh ngha. Dy s { }
n
x c gi l dy Cauchy (hay
dy c bn) nu 0 cho trc, ta tm c N


sao cho , m n N th
m n
x x < .
nh l. Mi dy s hi t u l dy Cauchy v ngc
li, mi dy Cauchy u hi t.
VD 7. Xt s hi t ca cc dy s { }
n
x sau:
a) : ( 1)
n
n
x = ;
b)
1
sin1 sin2 sin sin
: ...
1.2 2.3 ( 1) ( 1)
n
n
k
n k
x
n n k k
=
= =

.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 3
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
Mt s kt qu gii hn cn nh
1) lim ,
n
k k k

=
2)
1
lim =0 lim =
n
n n
n
x
x

; lim = lim =
n n
n n
x a x a

.
3)
1
lim 0, 0
n
n

= ;
1
lim 0, 1
n
n

= .
4) Nu 1 a < th lim 0
n
n
a

= ; 1 a th lim
n
n
a

= .
5) lim 1
n
n
a

= ( 0 a ); lim 1
n
n
n

= ;
1
lim 1
n
n
e
n

1

=



( )
.
6) Nu 1, 1 th
ln
lim lim 0
n
n n
n n
n


= = .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
1.3. Mt s v d v gii hn dy s
VD 8. Tm
2
2
3 7
lim
5
n
n n
n

.
VD 9. Tm
2 4
6 3
( 1)(4 3)
lim
2
n
n n
n n n



.
VD 10. Tm
2
3 1
lim
4
n
n
n
n
n

.
VD 11. Tm
2 2 2
3
1 2 3 ...
lim
5 1
n
n
L
n n


=

.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 12. Tm
1
2 2
2
9 2 5
lim
1
n
n
n
n n
L
n

1


=


( )
.
VD 13. Tm
4
2
lim 1
1
n
n
L
n

1

=



( )
.
VD 14. Tm
( )
lim 3 2 1
n
L n n

= .
VD 15. Tm gii hn
( )
2 2
lim 3
n
L n n n

= ?
A. L = ; B. L = ; C.
3
2
L = ; D. 0 L = .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 16. Tm gii hn
( )
3 2 3
lim 1
n
L n n n

= ?
A. 0 L = ; B. L = ; C.
1
2
L = ; D.
1
2
L = .
VD 17*. Chng minh rng: lim 0, 0
!
n
n
a
a
n

= .
VD 18*. Xt s hi t v tm gii hn (nu c) ca dy:
1 0
: 1 , 3
n n
x x x

= = .

Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
2. GII HN HM S
2.1. B tc v hm s
2.1.1. nh ngha hm s
Cho hai tp khc rng , X Y .
Hm s f (hoc nh x f ) t X vo Y l mt quy lut
m mi x X xc nh c duy nht mt y Y .
Khi :
Min xc nh (MX) ca f , k hiu
f
D , l tp X.
Min gi tr (MGT) ca f l:

( ) G y f x x X = = .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
Nu ( ) f X Y = th f l ton nh (hay trn nh).
Nu f va n nh va ton nh th f l song nh.
VD 1. Cc hm s:
: f vi ( ) 2
x
y f x = = l n nh.
: [0; ) f vi
2
( ) f x x = l ton nh.
: (0; ) f vi ( ) ln f x x = l song nh.
Nu
1 2 1 2
( ) ( ) f x f x x x = = th f l n nh.
Hm s ( ) y f x = c gi l hm chn nu:
( ) ( ), .
f
f x f x x D =
th ca hm s chn i xng qua trc tung.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 4
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 2. Hm s
2 2 2
2( 1) 1 y x x = l hm hp ca
2
( ) 2 f x x x = v
2
( ) 1 g x x = .
2.1.2. Hm s hp
Cho hai hm s f v g tha iu kin
g f
G D .
Khi , hm s ( ) ( )( ) [ ( )] h x f g x f g x = = c gi l
hm s hp ca f v g .
Hm s ( ) y f x = c gi l hm l nu:
( ) ( ), .
f
f x f x x D =
th ca hm s l i xng qua gc ta .
Ch . ( )( ) ( )( ). f g x g f x
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
2.1.3. Hm s ngc
Hm s g c gi l hm s ngc ca hm s f nu:
( ),
f
x g y y G = .
K hiu l:
1
g f

= .
VD 3. Cho ( ) 2
x
f x = th:

1
2
( ) log , 0 f x x x

= .
Nhn xt

th ca hm s
1
( ) y f x

= i xng vi th ca
hm s ( ) y f x = qua ng thng y x = .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
2.1.4. Hm s lng gic ngc
a) Hm s y = arcsin x
Hm s sin y x = c hm ngc trn ;
2 2
l

l

l
l
l

1
: [ 1; 1] ;
2 2
f

l

l

l
l

arcsin x y x = .
VD 4. arcsin 0 0 = ;
arcsin( 1)
2

= ;

3
arcsin
2 3

= .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
b) Hm s y = arccos x
Hm s cos y x = c hm ngc trn [0; ] l

1
: [ 1; 1] [0; ] f


arccos x y x = .
VD 5. arccos 0
2

= ;
arccos( 1) = ;

3
arccos
2 6

= ;
1 2
arccos
2 3

= .
Ch . arcsin arccos , [ 1; 1].
2
x x x

=
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
c) Hm s y = arctan x
Hm s tan y x = c hm ngc trn ;
2 2
1




( )
l

1
: ;
2 2
f



( )

arctan x y x = .
VD 6. arctan 0 0 = ;
arctan( 1)
4

= ;
arctan 3
3

= .
Quy c. ( ) ( )
arctan , arctan .
2 2

= =
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
d) Hm s y = arccot x
Hm s cot y x = c hm ngc trn (0; ) l

1
: (0; ) f


cot x y arc x = .
VD 7. cot 0
2
arc

= ;

3
cot( 1)
4
arc

= ;
cot 3
6
arc

= .
Quy c. ( ) ( )
cot 0, cot . arc arc = =
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 5
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
2.2. Gii hn hm s
2.2.1. Cc nh ngha
nh ngha 1. Cho hm ( ) f x xc nh trong ( ; ) a b .
Ta ni ( ) f x c gii hn l L (hu hn) khi x tin n
0
[ ; ] x a b nu vi mi 0 cho trc, ta tm c s
0 sao cho khi
0
0 x x < < th ( ) f x L < .
K hiu l:
0
lim ( )
x x
f x L

= .
nh ngha 2 (nh ngha theo dy)
Cho ( ) f x xc nh trong ( ; ) a b . Ta ni ( ) f x c gii hn
l L (hu hn) khi
0
[ ; ] x x a b nu vi bt k dy
{ }
n
x trong
0
( ; ) \ { } a b x m
0 n
x x th ( )
n
f x L .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
nh ngha 3 (gii hn ti v cng)

Ta ni ( ) f x c gii hn l L (hu hn) khi x
nu vi mi 0 cho trc ta tm c s 0 M sao
cho khi x M th ( ) f x L < .
K hiu l: lim ( )
x
f x L

= .
Ta ni ( ) f x c gii hn l L (hu hn) khi x
nu vi mi 0 cho trc ta tm c s 0 m < sao
cho khi x m < th ( ) f x L < .
K hiu l: lim ( )
x
f x L

= .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
nh ngha 4 (gii hn v cng)

Ta ni ( ) f x c gii hn l L = khi
0
x x nu vi
mi s 0 M ln ty , ta tm c s 0 sao cho
khi
0
0 x x < < th ( ) f x M .
K hiu l:
0
lim ( )
x x
f x

= .
Ta ni ( ) f x c gii hn l L = khi
0
x x nu vi
mi s 0 m < ty , ta tm c s 0 sao cho khi
0
0 x x < < th ( ) f x m < .
K hiu l:
0
lim ( )
x x
f x

= .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
nh ngha 5 (gii hn 1 pha)

Nu ( ) f x c gii hn l L (L c th l ) khi
0
x x
(
0
x hu hn) v
0
x x th ta ni ( ) f x c gii hn phi
ti
0
x . K hiu:
0
0
lim ( )
x x
f x L

= hoc
0
lim ( )
x x
f x L

= .
Nu ( ) f x c gii hn l L (L c th l ) khi
0
x x
(
0
x hu hn) v
0
x x < th ta ni ( ) f x c gii hn tri
ti
0
x . K hiu:
0
0
lim ( )
x x
f x L

= hoc
0
lim ( )
x x
f x L

= .
Ch
0
0 0
lim ( ) lim ( ) lim ( ) .
x x
x x x x
f x L f x f x L


= = =
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
2.2.2. Tnh cht
Cho
0
lim ( )
x x
f x a

= v
0
lim ( )
x x
g x b

= . Khi :
1)
0
lim[ . ( )] . ( )
x x
k f x k a k

=
2)
0
lim[ ( ) ( )]
x x
f x g x a b

=
3)
0
lim[ ( ) ( )]
x x
f x g x ab

= ; 4)
0
( )
lim ( 0)
( ) x x
f x a
b
g x b
=
5) Nu
0 0
( ) ( ), ( ; ) f x g x x x x th a b .
6) Nu
0 0
( ) ( ) ( ), ( ; ) f x h x g x x x x v

0 0
lim ( ) lim ( )
x x x x
f x g x L

= = th
0
lim ( )
x x
h x L

= .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
Mt s kt qu gii hn cn nh
1)
( ) 0 ( ) 0
sin ( ) tan ( )
lim lim 1
( ) ( )
x x
x x
x x




= = .
2) Nu 1, 1 th
ln
lim lim 0
x
x x
x x
x


= =
3) Nu
0 0
lim ( ) 0, lim ( )
x x x x
u x a v x b

= = th:
0
( )
lim[ ( )] .
v x b
x x
u x a

=
4)
( )
1
0
1
lim 1 lim 1
x
x
x x
x e
x

1

= =



( )
.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 6
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
2.2.3. Mt s v d
VD 1. Tm gii hn
0
1 3 1
lim
x
x
L
x

= .
VD 2. Tm gii hn
3
0
8 4 2
lim
x
x x
L
x

= .
VD 3. Tm gii hn
2
lim 2
x
L x x x

1
=


( )
.
VD 4. Tm gii hn
2
lim 2 1
x
L x x

1
=


( )
.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 6. Tm gii hn
2
1
2
1
lim
3
x
x
x
x x
L
x



( )
.
A. 9 L = ; B. 4 L = ; C. 1 L = ; D. 0 L = .
VD 5. Cho hm s 2 2
2
tan 1 , 1
( )
sin 1
, 1.
3 3
x x
f x
x
x
x
'
1

1
1
1
=
!

1
1
1
1 +

Tnh (1) f ,
1
lim ( )
x
f x

v
1
lim ( )
x
f x

.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 7. Tm gii hn
2 3
2
2
3
lim
1
x
x
x x
L
x



( )
.
A. L = ; B.
3
L e = ; C.
2
L e = ; D. 1 L = .
VD 8*. Tm gii hn
2
1
0
cos
lim
cos 2
x
x
x
L
x
1

=



( )
.
A. L = ; B.
3
2
L e = ; C.
1
2
L e = ; D. 1 L = .

Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
3. I LNG V CNG B V CNG LN
3.1. i lng v cng b
a) nh ngha
Hm s ( ) x c gi l i lng v cng b (VCB)
khi
0
x x nu
0
lim ( ) 0
x x
x

= (x
0
c th l v cng).
VD 1.
( )
3
( ) tan sin 1 x x = l VCB khi 1 x

;

2
1
( )
ln
x
x
= l VCB khi x .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
b) Tnh cht ca VCB

1) Nu ( ), ( ) x x l cc VCB khi
0
x x th
( ) ( ) x x v ( ). ( ) x x l VCB khi
0
x x .

2) Nu ( ) x l VCB v ( ) x b chn trong ln cn
0
x
th ( ). ( ) x x l VCB khi
0
x x .

3)
0
lim ( ) ( ) ( )
x x
f x a f x a x

= = , trong ( ) x l
VCB khi
0
x x .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
c) So snh cc VCB
nh ngha
Cho ( ), ( ) x x l cc VCB khi
0
x x ,
0
( )
lim
( ) x x
x
k
x

.
Khi :
Nu 0 k = , ta ni ( ) x l VCB cp cao hn ( ) x ,
k hiu ( ) 0( ( )) x x = .
Nu k = , ta ni ( ) x l VCB cp thp hn ( ) x .
Nu 0 k , ta ni ( ) x v ( ) x l cc VCB
cng cp.
c bit, nu 1 k = , ta ni ( ) x v ( ) x l cc VCB
tng ng, k hiu ( ) ( ) x x .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 7
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 2 1 cos x l VCB cng cp vi
2
x khi 0 x v:
2
2 2
0 0
2sin
1 cos 1
2
lim lim
2
4
2
x x
x
x
x
x

= =
1



( )
.

2 2
sin 3( 1) 9( 1) x x khi 1 x .
Tnh cht ca VCB tng ng khi x x
0
1) ( ) ( ) ( ) ( ) 0( ( )) 0( ( )) x x x x x x = = .
2) Nu ( ) ( ), ( ) ( ) x x x x th ( ) ( ) x x .
3) Nu
1 1 2 2
( ) ( ), ( ) ( ) x x x x th
1 2 1 2
( ) ( ) ( ) ( ) x x x x .
4) Nu ( ) 0( ( )) x x = th ( ) ( ) ( ) x x x .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
Quy tc ngt b VCB cp cao
Cho ( ), ( ) x x l tng cc VCB khc cp khi
0
x x
th
0
( )
lim
( ) x x
x
x

bng gii hn t s hai VCB cp thp


nht ca t v mu.
VD 3. Tm gii hn
3
4 2
0
cos 1
lim
x
x x
L
x x

.
Cc VCB tng ng cn nh khi x 0
1) sinx x ; 2) tanx x ;
3) arcsinx x ; 4) arctanx x
5)
2
1 cos
2
x
x ; 6) 1
x
e x ;
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
Ch . Nu ( ) u x l VCB khi 0 x th ta c th thay x
bi ( ) u x trong 8 cng thc trn.
7) ln(1 ) x x ; 8) 1 1
n
x
x
n
.
VD 4. Tnh gii hn
2
2
0
ln(1 2 sin )
lim
sin . tan
x
x x
L
x x

= .
VD 5. Tnh
( )
2 2
3
0
sin 1 1 3 tan
lim
sin 2
x
x x x
L
x x

.
VD 6. Cho hm s ( ) y f x = tha:
2
2 4
2
3
x t t
y t t
'
1
=
1
1
!
1
=
1
1+
.
Khi 0 x , chn p n ng?
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
Ch
Quy tc VCB tng ng khng p dng c cho
hiu hoc tng ca cc VCB nu chng lm trit tiu
t hoc mu ca phn thc.
A.
2
( )
4
x
f x ; B.
2
( )
2
x
f x ;
C. ( )
2
x
f x ; D.
2
( ) 3 f x x .
VD.
2 2
0 0
2 ( 1) ( 1)
lim lim
x x x x
x x
e e e e
x x



=

2
0
( )
lim 0
x
x x
x


= = (Sai!).
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
3.2. i lng v cng ln
a) nh ngha
Hm s f(x) c gi l i lng v cng ln (VCL)
khi
0
x x nu
0
lim ( )
x x
f x

= (x
0
c th l v cng).
VD 7.
3
cos 1
2 sin
x
x x

l VCL khi 0 x ;

3
2
1
cos 4 3
x x
x x


l VCL khi x .
Nhn xt. Hm s ( ) f x l VCL khi
0
x x th

1
( ) f x
l VCB khi
0
x x .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
b) So snh cc VCL
nh ngha
Cho ( ), ( ) f x g x l cc VCL khi
0
x x ,
0
( )
lim
( ) x x
f x
k
g x
= .
Khi :
Nu 0 k = , ta ni ( ) f x l VCL cp thp hn ( ) g x .
Nu k = , ta ni ( ) f x l VCL cp cao hn ( ) g x .
Nu 0 k , ta ni ( ) f x v ( ) g x l cc VCL
cng cp.
c bit, nu 1 k = , ta ni ( ) f x v ( ) g x l cc VCL
tng ng. K hiu ( ) ( ) f x g x .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 8
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 8.


3
3
x
l VCL khc cp vi
3
1
2x x
khi 0 x v:
3
3 3 3 3
0 0 0
3 1 2
lim : 3 lim 3 lim
2
x x x
x x x
x x x x x

1


= = =



( )
.

3 3
2 1 2 x x x khi x .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 9. Tnh cc gii hn:
3
3
cos 1
lim
3 2
x
x x
A
x x

;
3 2
7 2
2 1
lim
2 sin
x
x x
B
x x

.
Quy tc ngt b VCL cp thp
Cho f(x) v g(x) l tng cc VCL khc cp khi
0
x x
th
0
( )
lim
( ) x x
f x
g x
bng gii hn t s hai VCL cp cao nht
ca t v mu.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
4. HM S LIN TC
Hm s ( ) f x lin tc ti
0
x nu
0
0
lim ( ) ( )
x x
f x f x

= .
Hm s ( ) f x lin tc trn tp X nu ( ) f x lin tc ti
mi im
0
x X .
4.1. nh ngha
S
0 f
x D c gi l im c lp ca ( ) f x nu

0 0 0
0 : ( ; ) \ { } x x x x th
f
x D .
Ch . Hm ( ) f x lin tc trn on [ ; ] a b th c th l
mt ng lin nt (khng t khc) trn on .
Quy c. Hm ( ) f x lin tc ti mi im c lp ca n.
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
4.3. Hm s lin tc mt pha
nh ngha
Hm s f(x) c gi l lin tc tri (phi) ti x
0
nu
0
0
lim ( ) ( )
x x
f x f x

= (
0
0
lim ( ) ( )
x x
f x f x

= ).
nh l
Hm s f(x) lin tc ti x
0
nu
0 0
0
lim ( ) lim ( ) ( ).
x x x x
f x f x f x


= =
4.2. nh l
Tng, hiu, tch v thng ca cc hm s lin tc ti
x
0
l hm s lin tc ti x
0
.
Hm s s cp xc nh u th lin tc .
Hm s lin tc trn mt on th t gi tr ln nht v
nh nht trn on .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s
VD 1. Cho hm s
2 2
3 tan sin
, 0
( )
2
, 0
x x
x
f x
x
x
'
1

1
1
1
=
!
1
1

1
1+
.
Gi tr ca hm s lin tc ti 0 x = l:
A. 0 = ; B.
1
2
= ; C. 1 = ; D.
3
2
= .
VD 2. Cho hm s
2 2
ln(cos )
, 0
( )
arctan 2
2 3, 0
x
x
f x
x x
x
'
1
1

1
1
=
!
1
1
=
1
1+
.
Gi tr ca hm s lin tc ti 0 x = l:
A.
17
12
= ; B.
17
12
= ; C.
3
2
= ; D.
3
2
= .
Chng Chng 1. H 1. H m s m s m m t bi t bi n s n s

4.4. Phn loi im gin on


Nu hm ( ) f x khng lin tc
ti
0
x th
0
x c gi l
im gin on ca ( ) f x .
O x
y
( ) C
0
x
Nu tn ti cc gii hn:
0
0
lim ( ) ( )
x x
f x f x

= ,
0
0
lim ( ) ( )
x x
f x f x

=
nhng
0
( ) f x

,
0
( ) f x

v
0
( ) f x khng ng thi bng
nhau th ta ni
0
x l im gin on loi mt.
Ngc li,
0
x l im gin on loi hai.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 9
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
1. O HM

1.1. Cc nh ngha
a) nh ngha o hm
Cho hm s ( ) y f x = xc nh trong ln cn ( ; ) a b ca
0
( ; ) x a b . Gii hn:
0 0
0 0
( ) ( )
lim lim
x x
f x x f x
y
x x

=


(nu c) c gi l o hm ca ( ) y f x = ti
0
x .
K hiu l
0
( ) f x hay
0
( ) y x .
1. o hm
2. Vi phn
3. Cc nh l c bn v hm kh vi Cc tr
4. Cng thc Taylor
5. Quy tc LHospital
6. Kho st hm s
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Nhn xt. Do
0
x x x = nn:
0
0
0
0
( ) ( )
( ) lim .
x x
f x f x
f x
x x


Nhn xt. Hm s ( ) f x c o hm ti x
0
khi v ch khi
0 0 0
( ) ( ) ( ). f x f x f x

= =
b) o hm mt pha
Cho hm s ( ) y f x = xc nh trong ln cn phi
0
( ; ) x b ca
0
x . Gii hn
0
0
0
( ) ( )
lim
x x
f x f x
x x

(nu c)
c gi l o hm bn phi ca ( ) y f x = ti
0
x .
K hiu l
0
( ) f x

. Tng t,
0
( ) f x

.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 1. Cho
3
( ) (0) f x x f = = ,
( ) (0 ) f x x f

= = .
c) o hm v cng
Nu t s
y
x

khi 0 x th ta ni ( ) y f x = c
o hm v cng ti
0
x .

Tng t, ta cng c cc khi nim o hm v cng
mt pha.
Ch

Nu ( ) f x lin tc v c o hm v cng ti
0
x th tip
tuyn ti
0
x ca th ( ) y f x = song song vi trc Oy.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
1.2. Cc quy tc tnh o hm
1) o hm tng, hiu, tch v thng ca hai hm s:
( ) u v u v = ; ( ) uv u v uv = ;

2
,
k kv
k
v
v

1


=



( )
;
2
u u v uv
v
v

1


=



( )
.
2) o hm ca hm s hp ( ) [ ( )] f x y u x = :

( ) ( ). ( ) f x y u u x = hay ( ) ( ). ( ) y x y u u x = .
3) o hm hm s ngc ca ( ) y y x = :
1
( )
( )
x y
y x
=

.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
o hm ca mt s hm s s cp
1)
( )
1
. x x

= ; 2)
( )
1
2
x
x

= ;

3)
( )
sin cos x x

= ; 4)
( )
cos sin x x

= ;

5)
( )
2
1
tan
cos
x
x

= 6)
( )
2
1
cot
sin
x
x

= ;

2
1 tan x = ;
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
7)
( )
x x
e e

= ; 8)
( )
.ln
x x
a a a

= ;

9)
( )
1
ln x
x

= ; 10)
( )
1
log
.ln
a
x
x a

= ;

11)
( )
2
1
arcsin =
1
x
x

; 12)
( )
2
1
arccos =
1
x
x

;

13)
( )
2
1
arctan
1
x
x

; 14)
( )
2
1
cot
1
arc x
x

.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 10
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
1.3. o hm hm s cho bi phng trnh tham s

Cho hm s ( ) y f x = c phng trnh dng tham s
( ), ( ) x x t y y t = = . Gi s ( ) x x t = c hm s ngc
v hm s ngc ny c o hm th:
( )
( ) .
( )
t
x
t
y
y t
y x hay y
x t x

= =


VD 2. Tnh ( ) y x ca hm s cho bi
2
3
2 1
, 0
4
x t
t
y t
'
1
=
1
1

!
1
=
1
1+
.
VD 3. Tnh (1)
x
y ca hm s cho bi
2
2
t
x e
y t t
'
1
=
1
1
!
1
=
1
1+
.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
1.4. o hm cp cao
Gi s ( ) f x c o hm ( ) f x v ( ) f x c o hm th
( )
( ) ( ) f x f x

= l o hm cp hai ca ( ) f x .
Tng t ta c:
( )
( ) ( 1)
( ) ( )
n n
f x f x


= l o hm cp n ca ( ) f x .
VD 4. Cho hm s
2
( ) sin f x x = . Tnh o hm
(6)
(0) f .
A.
(6)
(0) 32 f = ; B.
(6)
(0) 32 f = ;
C.
(6)
(0) 16 f = ; D.
(6)
(0) 0 f = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 5. Tnh
( )
( )
n
f x ca hm s
1
( ) (1 )
n
f x x

= .
VD 6. Tnh
( ) n
y ca hm s
2
1
3 4
y
x x
=

.
VD 7. Tnh o hm
( )
( )
n
f x ca hm s ( ) sin f x x = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
1.5. o hm ca hm s n

Cho phng trnh ( , ) 0 F x y = (*).
Nu ( ) y y x = l hm s xc nh trong 1 khong no
sao cho khi th ( ) y x vo (*) ta c ng nht thc th
( ) y x c gi l hm s n xc nh bi (*).

o hm hai v (*) theo x , ta c . 0
x y x
F F y = .

Vy , 0.
x
x y
y
F
y F
F



( )
x
y x y = c gi l o hm ca hm s n ( ) y x .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Ch
Ta c th xem hm n ( ) y x nh hm hp ( ) u x v thc
hin o hm nh hm s hp.
VD 8. Cho hm n ( ) y x xc nh bi 0
x y
xy e e = .
Tnh ( ) y x
.
VD 9. Cho hm n ( ) y x xc nh bi:
ln 0
x
xy e y = (*). Tnh (0) y
.
VD 10. Cho hm n ( ) y x xc nh bi:
2 2
ln arctan
y
x y
x
= . Tnh ( ) y x .
VD 11. Cho hm n ( ) y x xc nh bi:
3 2 4
( 2) 2 0 y x y x = (*). Tnh (1) y
.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 12. Vit phng trnh tip tuyn ca
2 2
2 2
( ) : 1
x y
E
a b
= ti im
0 0
( ; ) ( ) M x y E .
Gii
Vi
0
0 y , ta c:
2 2
2 2
1
x y
F
a b
=
0
2
0
2
2
2
x
y
x
F
a
y
F
b
'
1
1
=
1
1
1

!
1
1
=
1
1
1+

2
0
0
2
0
( )
b x
y x
a y
= .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 11
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Phng trnh tip tuyn ti im
0 0
( ; ) ( ) M x y E l:
0 0 0
( )( ) y y x x x y =
2
0
0 0
2
0
( )
b x
y x x y
a y
=
2 2 2 2 2 2
0 0 0 0
b x x a y y b x a y =
0 0
2 2
1
x x y y
a b
= (*).
Vi
0
0 y = , ta c
0
x a = .
Khi , phng trnh tip tuyn l x a = tha (*).
Vy phng trnh tip tuyn l
0 0
2 2
1
x x y y
a b
= .

Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s


2. VI PHN
2.1. Vi phn cp mt
Hm s ( ) y f x = c gi l kh vi ti
0 f
x D nu
0 0 0
( ) ( ) ( ) f x f x x f x = c th biu din di
dng:
0
( ) . 0( ) f x A x x =
vi A l hng s v 0( ) x l VCB khi 0 x .

Khi , i lng . A x c gi l vi phn ca hm s
( ) y f x = ti x
0
. K hiu
0
( ) df x hay
0
( ) dy x .
Nhn xt

0
( ) . 0( ) f x A x x =
0
( ) 0( ) f x x
A
x x

=


Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s

0
0
0
( )
( )
x
f x
A f x A
x

.

0 0
( ) ( ). df x f x x = hay ( ) ( ). df x f x x = .
Chn ( ) ( ) f x x df x x dx x = = = .

Vy ( ) ( ) . df x f x dx hay dy y dx = =
VD 1. Tnh vi phn cp 1 ca
2 3
( )
x
f x x e = ti
0
1 x = .
VD 3. Tnh vi phn cp 1 ca hm s
ln(arcsin )
2
x
y = .
VD 2. Tnh vi phn cp 1 ca
2
arctan( 1) y x = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
2.2. Vi phn cp cao
Gi s ( ) y f x = c o hm n cp n th
1 ( )
( )
n n n n
d y d d y y dx

= =
c gi l vi phn cp n ca hm ( ) y f x = .
VD 4. Tnh vi phn cp 2 ca hm s ln(sin ) y x = .
VD 5. Tnh vi phn cp n ca hm s
2x
y e = .
VD 6. Tnh vi phn cp 3 ca ( ) tan f x x = ti
0
4
x

= .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 7. Tnh vi phn cp 10 ca hm s
3
( )
x
y x x e = .
Ch
Khi x l mt hm s c lp vi y th cng thc
( ) n n n
d y y dx = khng cn ng na.
Quy tc tnh vi phn cp n

1) ( . ) .
n n
d k u k d u = ; ( )
n n n
d u v d u d v = ;
2)
0
( ) .
n
n k n k k
n
k
d uv C d ud v

=
=

vi
0 0
, d u u d v v = = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
3. CC NH L C BN V HM KH VI
CC TR CA HM S
3.1. Cc nh l

3.1.1. B Fermat
Cho hm s ( ) f x xc nh trong ( ; ) a b v c o hm ti
0
( ; ) x a b . Nu ( ) f x t gi tr ln nht (hoc b nht)
ti
0
x trong ( ; ) a b th
0
( ) 0 f x = .

3.1.2. nh l Rolle

Cho hm s ( ) f x lin tc trong [ ; ] a b v kh vi trong
( ; ) a b . Nu ( ) ( ) f a f b = th ( ; ) c a b sao cho ( ) 0 f c = .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 12
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
3.1.3. nh l Cauchy
Cho hai hm s ( ) f x , ( ) g x lin tc trong [ ; ] a b , kh vi
trong ( ; ) a b v ( ) 0, ( ; ) g x x a b .
Khi , ( ; ) c a b sao cho:
( ) ( ) ( )
.
( ) ( ) ( )
f b f a f c
g b g a g c

=



3.1.4. nh l Lagrange
Cho hm s ( ) f x lin tc trong [ ; ] a b , kh vi trong
( ; ) a b . Khi , ( ; ) c a b sao cho:
( ) ( )
( ).
f b f a
f c
b a


Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
3.2. Cc tr ca hm s

3.2.1. Hm s n iu
a) nh ngha
Cho hm s ( ) f x lin tc trong trong ( ; ) a b .
Khi :
( ) f x c gi l tng ngt trong ( ; ) a b nu
1 2
1 2
( ) ( )
0
f x f x
x x

,
1 2
, ( ; ) x x a b v
1 2
x x .
( ) f x c gi l gim ngt trong ( ; ) a b nu
1 2
1 2
( ) ( )
0
f x f x
x x

<

,
1 2
, ( ; ) x x a b v
1 2
x x .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
( ) f x c gi l tng hay gim khng ngt trong ( ; ) a b
nu
1 2
1 2
( ) ( )
0
f x f x
x x

hay
1 2
1 2
( ) ( )
0
f x f x
x x

,
1 2
, ( ; ) x x a b v
1 2
x x .

( ) f x c gi l n iu trong ( ; ) a b nu
( ) f x tng ngt hay gim ngt trong ( ; ) a b .

( ) f x n iu trong ( ; ) a b v lin tc trong ( ; ] a b th
( ) f x n iu trong ( ; ] a b (trng hp khc tng t).
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
b) nh l 1
Cho hm s ( ) f x kh vi trong trong ( ; ) a b . Khi :
Nu ( ) 0, ( ; ) f x x a b th ( ) f x tng ngt trong ( ; ) a b .
Nu ( ) 0, ( ; ) f x x a b < th ( ) f x gim ngt trong ( ; ) a b .
Nu ( ) 0, ( ; ) f x x a b hay ( ) 0, ( ; ) f x x a b th
( ) f x tng khng ngt hay gim khng ngt trong ( ; ) a b .
c) nh l 2
Nu ( ) f x tng ngt trong ( ; ) a b th ( ) 0 f x trong ( ; ) a b
v khng tn ti ( ; ) ( ; ) a b sao cho ( ) 0 f x .

Nu ( ) f x gim ngt trong ( ; ) a b th ( ) 0 f x trong
( ; ) a b v khng tn ti ( ; ) ( ; ) a b sao cho ( ) 0 f x .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 1. Tm cc khong n iu ca
2
ln( 1) y x = .
VD 2. Tm cc khong n iu ca
2
2
1
( )
( 1)
x
f x
x

.
VD 3. Tm cc khong n iu ca
2
1
2
y
x x
=

.
VD 4. Tm cc khong n iu ca
3
4 x
y e

= .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
3.2.2. Cc tr
a) nh ngha
Nu ( ) f x lin tc trong ( ; ) a b cha
0
x v
0
( ) ( ) f x f x < ,
0
( ; ) \ { } x a b x th ( ) f x t cc tiu ti
0
x .
Nu ( ) f x lin tc trong ( ; ) a b cha
0
x v
0
( ) ( ) f x f x ,
0
( ; ) \ { } x a b x th ( ) f x t cc i ti
0
x .
b) nh l
Cho ( ) f x c o hm n cp 2n trong ( ; ) a b cha
0
x
tha
(2 1)
0 0
( ) ... ( ) 0
n
f x f x

= = = v
(2 )
0
( ) 0
n
f x .
Nu
(2 )
0
( ) 0
n
f x th ( ) f x t cc tiu ti
0
x .
Nu
(2 )
0
( ) 0
n
f x < th ( ) f x t cc i ti
0
x .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 13
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 5. Tm cc tr ca hm s
6 3
( ) 2 3 f x x x = .
Ch
Hm s c th khng t max hoc min trn X D .
3.2.3. Gi tr ln nht gi tr nh nht
a) nh ngha
Cho hm s ( ) y f x = c MX D v X D .
S M c gi l gi tr ln nht ca ( ) f x trn X nu:
0 0
: ( ) x X f x M = v ( ) , f x M x X .
K hiu l: max ( )
x X
M f x

= .
S m c gi l gi tr nh nht ca ( ) f x trn X nu:
0 0
: ( ) x X f x m = v ( ) , f x m x X .
K hiu l: min ( )
x X
m f x

= .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Nu max ( )
x X
M f x

= v min ( )
x X
m f x

= th:
( ) , m f x M x X .
b) Phng php tm max min
Hm s lin tc trn on [a; b]
Cho hm s ( ) y f x = lin tc trn on [ ; ] a b .
tm
[ ; ]
max ( )
x a b
f x

v
[ ; ]
min ( )
x a b
f x

, ta thc hin cc bc sau:


Bc 1. Gii phng trnh ( ) 0 f x = . Gi s c n
nghim
1
,..., [ ; ]
n
x x a b (loi cc nghim ngoi [ ; ] a b ).
Bc 2. Tnh
1
( ), ( ),..., ( ), ( )
n
f a f x f x f b .
Bc 3. Gi tr ln nht, nh nht trong cc gi tr
tnh trn l cc gi tr max, min tng ng cn tm.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 6. Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca hm s
4 2
3
( ) 3
2
f x x x x = trn on [0; 2].
Ch
Nu bi cha cho on [ ; ] a b th ta phi tm MX
ca hm s trc khi lm bc 1.
C th i bin s ( ) t t x = v vit ( ) ( ( )) y f x g t x = = .
Gi T l min gi tr ca hm ( ) t x th:
max ( ) max ( )
x X t T
f x g t

= , min ( ) min ( )
x X t T
f x g t

= .
VD 7. Tm max, min ca
2
( ) 5 6 f x x x = .
VD 8. Tm max, min ca
2
sin 1
sin sin 1
x
y
x x

=

.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Hm s lin tc trn khong (a; b)
Cho hm ( ) y f x = lin tc trn ( ; ) a b ( , a b c th l ).
tm
( ; )
max ( )
x a b
f x

v
( ; )
min ( )
x a b
f x

, ta thc hin cc bc:


Bc 1. Gii phng trnh ( ) 0 f x = . Gi s c n
nghim
1
,..., [ ; ]
n
x x a b (loi cc nghim ngoi [ ; ] a b ).
Bc 2. Tnh
1
( ),..., ( )
n
f x f x v hai gii hn
1 2
lim ( ), lim ( )
x a x b
L f x L f x


= = .
Bc 3. Kt lun:
1) Nu
1 1 2
max{ ( ),..., ( )} max{ , }
n
f x f x L L th
1
( ; )
max max{ ( ),..., ( )}
n
x a b
f f x f x

= .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
2) Nu
1 1 2
min{ ( ),..., ( )} min{ , }
n
f x f x L L < th
1
( ; )
min min{ ( ),..., ( )}
n
x a b
f f x f x

= .
3) Nu khng tha 1) (hoc 2)) th hm s khng t
max (hoc min).

VD 9. Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca hm s
3
2
( )
1
x
f x
x
=

trn khong (1; ) .


Ch
Ta c th lp bng bin thin ca ( ) f x thay cho bc 3.
VD 10. Tm iu kin ca tham s m phng trnh
sau c nghim:
( )
2
2 1 0 m x x = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
a) nh ngha
Hm s ( ) f x c gi l hm li trong ( ; ) a b nu ( ) f x
tng trong ( ; ) a b . Khi , th ( ) y f x = c gi l
th lm trong ( ; ) a b .
Hm s ( ) f x c gi l hm lm trong ( ; ) a b nu
( ) f x gim trong ( ; ) a b . Khi , th ( ) y f x = c
gi l th li trong ( ; ) a b .
3.3. Khong li, lm ca th im un
im
0 0 0
( ; ) M x y trn th nm gia phn lm v li
c gi l im un ca th hm s ( ) y f x = .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 14
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
b) nh l
Nu ( ) 0 f x (hay ( ) 0 f x < ) vi mi ( ; ) x a b th
th hm s ( ) y f x = lm (hay li) trong ( ; ) a b .
VD 11. Hm s
3 2
3 1 y x x =
lm v c th li trong ( ; 1) ;
hm
3 2
3 1 y x x = li v c
th lm trong (1; ) .
(1; 1) M l im un ca th.
Nu
0
( ) 0 f x = v ( ) f x i du khi x chuyn t tri
sang phi qua im
0
x th
0 0 0
( ; ) M x y l im un ca
th hm s ( ) y f x = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 12. Xc nh tnh li, lm ca hm s:
2
8ln y x x = .
VD 13. Tm cc khong li, lm ca th hm s:
arccos y x = .
VD 14. Xc nh tnh li, lm ca hm s arctan2 y x =
v th ca hm s arctan2 y x = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
3.4. Tim cn ca th
Tim cn ng
ng cong ( ) y f x = c tim cn ng
0
x x = nu
0
lim ( ) .
x x
f x

=
Tim cn xin
ng cong ( ) y f x = c tim cn xin y ax b = nu
( )
lim , lim ( ) .
x x
f x
a f x ax b
x
l
= =
l
l


Ch
Khi 0 a = th th c tim cn ngang y b = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 15. Tm tt c cc tim cn ca th hm s:
2
3
ln(1 ) x
y
x

= .
VD 16. Tm tim cn xin ca th hm s:
2 3
( 1) y x x = .
VD 17. Tm tim cn xin (ngang) ca th hm s:
2
4 5 y x x x = .
.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
4. CNG THC TAYLOR
4.1. Cng thc khai trin Taylor
Cho hm s ( ) f x lin tc trn [ ; ] a b c o hm n cp
1 n trn ( ; ) a b vi
0
, ( ; ) x x a b ta c cc khai trin:
Khai trin Taylor vi phn d Lagrange
( )
( 1)
1 0
0 0
0
( )
( )
( ) ( ) ( )
! ( 1)!
k
n n
k n
k
f x
f c
f x x x x x
k n

=
=


vi ( ; ) c a b .
Khai trin Taylor vi phn d Peano
( )
0
0 0
0
( )
( ) ( ) (( ) ).
!
k
n
k n
k
f x
f x x x O x x
k
=
=


Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Khai trin Maclaurin c vit li:
/ //
2
( )
(0) (0)
( ) (0) ...
1! 2!
(0)
... ( ).
!
n
n n
f f
f x f x x
f
x O x
n
=


Khai trin Maclaurin
Khai trin Taylor vi phn d Peano ti
0
0 x = c
gi l khai trin Maclaurin.
Vy:
( )
0
(0)
( ) ( ).
!
k n
k n
k
f
f x x O x
k
=
=


VD 1. Khai trin Maclaurin ca ( ) tan f x x = n
3
x .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 15
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
4.2. Cc khai trin Maclaurin cn nh
1)
2
1
1 ... 0( )
1
n n
x x x x
x
=

.
2)
2
1 ... 0( )
1! 2! !
n
x n
x x x
e x
n
= .
3)
2 3 4
ln(1 ) ... 0( )
1 2 3 4
n
x x x x
x x = .
4)
2 4 6
cos 1 ... 0( )
2! 4! 6!
n
x x x
x x = .
5)
3 5 7
sin ... 0( )
1! 3! 5! 7!
n
x x x x
x x = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
2
( 1)
6) (1 ) 1 ...
2!
( 1)...( 1)
... 0( ).
!
m
n n
m m
x mx x
m m m n
x x
n

=


VD 2. Khai trin Maclaurin ca
1
( )
1
f x
x
=

n
3
x .
Ch
Nu ( ) u x l VCB khi 0 x th ta thay x trong cc
cng thc trn bi ( ) u x .
VD 3. Khai trin Maclaurin hm
2
1
1 3
y
x
=

n
6
x .
VD 4. Khai trin Maclaurin ca
2
ln(1 2 ) y x = n
6
x .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 5. Khai trin Maclaurin ca hm s 2
x
y = n
4
x .
VD 6. Khai trin Maclaurin ca
sinx
y e = n
3
x .
VD 7. Khai trin Maclaurin ca hm s:
2
2
1
( )
1
x x
f x
x x

=

n
4
x v tnh
(4)
(0) f .
VD 8. Cho hm
3
( ) cos 2 f x x x = . Gi tr ca
(7)
(0) f l:
A.
(7)
(0) 480 f = ; B.
(7)
(0) 560 f = ;
C.
(7)
(0) 3360 f = ; D.
(7)
(0) 6720 f = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
4.3. ng dng ca cng thc Taylor
T cng thc khai trin Taylor, ta c:
( )
0
0
0
( )
( ) ( )
!
k
n
k
k
f x
f x x x
k
=


vi sai s
( 1)
1
0
( )
( ) ( )
( 1)!
n
n
n
f c
R x x x
n

, ( ; ) c a b .
Nu
( 1)
( ) , [ ; ]
n
f x M x a b

th ta c nh gi
sai s:
1
0
( )
( 1)!
n
n
M
R x x x
n

.
4.3.1. Tnh gi tr gn ng ca hm s (tham kho)
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 9. Tnh s e chnh xc n
3
10

= .
Gii. Ta c:
2
1 ... 0( )
1! 2! !
n
x n
x x x
e x
n
=

1 1
1 1 ...
2! !
e
n
.
vi sai s ( ) , (0; 1)
( 1)!
c
n
e
R x c
n
= =


3
6
( 1)!
n
n
< =

.
Vy
1 1 1 1 1
2
2! 3! 4! 5! 6!
e .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
4.3.2. Tm gii hn t s ca hai VCB
a) Phn chnh ca VCB (x) khi x 0 (tham kho)
Nu ( ) x l VCB khi 0 x tha
( 1)
(0) 0
k
= v
( )
(0) 0
k
( 1, 2, ...) k = th i lng
( )
(0)
!
k
k
x
k

c
gi l phn chnh ca ( ) x . Khi ,
( )
(0)
( )
!
k
k
x x
k

.
VD 10. Xt
tan
( ) 1
x
x e = . Khi 0 x , ta c:
(0) 0 = , (0) 1 0 = phn chnh ca ( ) x l x .
Nhn xt. Khi 0 x th
tan
1
x
e x .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 16
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
b) Cc v d tm gii hn
VD 11. Tm gii hn
0
2
lim
sin
x x
x
e e x
L
x x

.
Gii. Ta c:
2 3
3
1 0( )
1! 2! 3!
x
x x x
e x = ,

2 3
3
1 0( )
1! 2! 3!
x
x x x
e x

= ,

3
3
sin 0( )
3!
x
x x x = .
Vy
3 3
0 0
3 3
1
0( )
2
3
lim lim 2
sin 1
0( )
6
x x
x x
x x
e e x
L
x x
x x


= = =

.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 12. Tnh
0 6 3
ln(1 ) sin2 1
lim
1 1
x
x
x e x
L
x


=

.
Gii. Ta c:
6 3 3
1
1 1
6
x x ,

2 3
3
ln(1 ) 0( )
2 3
x x
x x x = ,

2 3
3
1 0( )
2 6
x
x x
e x x = ,

3 3
4
sin2 2 0( )
3
x x x x =
3
11
ln(1 ) sin2 1 11
6
x
x e x x L = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
4.3.3. Tm tim cn cong (hay xin) ca th hm s
th ( ) : ( ) C y f x = c ng tim cn cong ( ) y g x =
nu ( ) ( ) ( ) f x g x x = vi ( ) x l VCB khi x .
VD 13. Tm tim cn xin ca ( ) C :
2 3
( 1) y x x = .

1 1 1
0
3 9
x
x x
1

=



( )
.
Gii. Khi x , ta c:
1
3
1
1 y x
x
1

=



( )
2 2
1 1 1
1 0
3
9
x
x
x x
1 1

=


( ) ( )

Vy
1
3
y x = l tim cn xin ca th ( ) C .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 14. Tm tim cn xin ca
3
( ) :
1
x
C y
x
=

.
Gii. Ta c:
1
2
1
1
1
y x
x
1

=



( )
. Khi x th:
2 2
1
2( 1)
8( 1) ( 1)
x x
y x O
x
x x
l
l
=
l


l
l
.
Khi x th:
1
2( 1) 2
x
y x x
x

.
Khi x th:
1
2( 1) 2
x
y x x
x

.
Vy
1
2
y x = ,
1
2
y x = l 2 tim cn xin ca ( ) C .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 15. Tm tim cn cong ca
4
2
2 3
( ) :
1
x x
C y
x

=

.
Gii. Ta c:
3 4
2
2
2 3
1
.
1
1
x x
y x
x

=

.
t
1
0
x
t
x

= , ta suy ra:

2 3 4
2
1
(1 2 3 ).
1
y x t t
t
=



2 3 4 2 2
(1 2 3 )(1 0( )) x t t t t =
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s

2 2 3 3
(1 2 ( )) x t t O t =

2
2 3 3
1 2 1
1 x O
x x x
1 1

=

( ) ( )


2 2
2 1
1 1 x O x
x x
1

=



( )
.
Vy th c tim cn cong l
2
1 y x = .
Cch khc
2 2
2
4 2
1 1
1
x
y x x
x

khi x .

H Cng nghip Tp.HCM


dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 17
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
5. QUY TC LHOSPITAL
VD 1. Tm gii hn
2
0
2
lim
x x
x
e e
L
x


= .
nh l (quy tc LHospital). Cho hai hm s ( ) f x , ( ) g x
lin tc v kh vi trong ln cn ca im
0
x .
Nu
0 0
lim ( ) lim ( ) 0
x x x x
f x g x

= = (hoc ) th:
0 0
( ) ( )
lim lim .
( ) ( ) x x x x
f x f x
g x g x


VD 2. Tm gii hn
2 2
2 2
0
sin
lim
.arctan
x
x x
L
x x

= .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 4. Tnh
0
1
lim cot
x
L x
x
1

=



( )
(dng ).
VD 5. Tm gii hn
1
1
1
lim
x
x
L x

= (dng 1

).
VD 6. Tm gii hn
1
lim ( 3 )
x
x
x
L x

= (dng
0
).
VD 3. Tm gii hn
( )
3
0
lim ln
x
L x x

= (dng 0).
A. 0 L = ; B. L = ; C.
1
2
L = ; D.
1
3
L = .

Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s


6. KHO ST HM S
(Tham kho)
6.1. Kho st hm s theo tham s
Cho ng cong ( ) C xc nh bi phng trnh tham s:
( )
,
( )
x x t
t D
y y t
'
1 =
1

!
1 =
1
+
(D l MX).
6.1.1. Khong bin thin ca bin t
a) Nu ( ) ( ), ( ) ( ), x t T x t y t T y t t D = = th ta
ch cn kho st ( ), ( ) x t y t trong [ ; ] T .
b) Gi s vi mi t D , tn ti * t sao cho:
( *) ( ), ( *) ( ) x t x t y t y t = = . Khi , ( ) C nhn Ox lm
trc i xng.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
( *) ( ), ( *) ( ) x t x t y t y t = = . Khi , ( ) C nhn Oy lm
trc i xng.
( *) ( ), ( *) ( ) x t x t y t y t = = . Khi , ( ) C nhn gc ta
(0; 0) O lm tm i xng.
c) Tng qut, gi s vi mi t D , tn ti * t sao cho:
( *) ( ), ( *) ( ) 2 x t x t y t y t b = = . Khi , ( ) C nhn
ng thng y b = lm trc i xng.
( *) ( ) 2 , ( *) ( ) x t x t a y t y t = = . Khi , ( ) C nhn
ng thng x a = lm trc i xng.
( *) ( ) 2 , ( *) ( ) 2 x t x t a y t y t b = = . Khi , ( ) C nhn
im ( ; ) I a b lm tm i xng.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
6.1.2. S bin thin ca x(t), y(t)
Lp bng bin thin ca ( ), ( ) x t y t nh hm mt bin
quen thuc.
Ch
Dng
( )
( )
x
y t
y
x t

tnh h s gc ca tip tuyn.


Dng
2
3
( ) ( ) ( ) ( )
[ ( )]
x
x t y t x t y t
y
x t

=

tm khong li,
lm ca th.
6.1.3. Tim cn
Nu
0
lim ( )
t
x t x

= v lim ( )
t
y t

= th
0
x x = l tim
cn ng ca ( ) C .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Nu lim ( )
t
x t

= v
0
lim ( )
t
y t y

= th
0
y y = l tim
cn ngang ca ( ) C .
Nu lim ( )
t
x t

= , lim ( )
t
y t

= v:
( )
lim , lim[ ( ) ( )]
( ) t t
y t
a y t x t b
x t
= =
th y ax b = l tim cn xin ca ( ) C .
Ch
Phng trnh tip tuyn ca ( ) C ti im ( , ) M x y ng
vi t trong h ta Oxy (Descartes) c dng:
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
y t x t y t x t y t
Y X
x t x t

=

(*).
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 18
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Gi s khi
0
t t th im ( , ) M x y tin ra v cng trn
mt nhnh v tn ca ( ) C . Khi , gii hn (nu c)
ca (*) l phng trnh tim cn ng vi
0
t t = .
VD 1. Kho st v v th ca ng cong:
2 2
2
,
( 1) 1
t t
x y
t t t

= =

.
Gii. MX \ { 1; 0; 1} D = . th khng c tnh
i xng, tun hon.
Ta c:
3 2 2
2 2 2 2 2
3 1 1
( ) 2 , ( ) 0
( 1) (1 )
t t t
x t y t
t t t

= =

.
1 2 3
( ) 0 1, ( 1; 0), 0 x t t t t t t t = = < = = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Bng bin thin:
Phng trnh tip tuyn ca ( ) C ti im ( , ) M x y ng
vi t trong h ta Oxy c dng:
2 2
3 2 3 2
( 1) ( 4)
2( 3 1) 2( 3 1)
t t t t
Y X
t t t t

=

.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Cho 1, 0, 1 t t t ln lt ta c 3 tim cn
l:
3
2
Y X = , 0 Y = v
1 5
3 6
Y X = .
th
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 2. Kho st v v th ca ng cong:
( sin ), (1 cos ) x R t t y R t = = .
Gii. MX D = . V:
(2 ) ( ) 2 , (2 ) ( ) x k t x t k R y k t y t = =
nn th i xng qua cc ng x k R = .
Ta ch cn kho st ng cong trong khong:
[0; ] [0; ] x R t .
Ta c: ( ) (1 cos ), ( ) sin x t R t y t R t = =
2
2
1
0
(1 cos )
x
y
R t
= <

.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Bng bin thin th
6.2. Kho st hm s theo ta cc
6.2.1. H ta cc
Trong mt phng chn im O c nh gi l cc v tia
Ox gi l tia cc. V tr im M ty trong mt phng
hon ton xc nh bi
( )
, , r OM Ox OM = =

.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Khi , cp ( , ) r c gi
l ta cc ca im M.
Mi lin h gia ta cc
v ta Descartes l:
cos , sin . x r y r = =
6.2.2. Phng trnh ng cong
trong ta cc
Phng trnh ng cong trong ta cc c dng:
( ). r f =
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 19
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Cho ng cong ( ) C trong ta Descartes c phng
trnh ( , ) 0 F x y = . Thay cos , sin x r y r = = vo ta
c ( cos , sin ) 0 F r r = , nu gii c r theo
th ta thu c phng trnh ca ( ) C trong ta cc.
VD 3. Trong mpOxy, xt phng trnh ng trn i qua
gc ta (0; 0) O :
2 2
( ) : 2 2 0 C x y ax by = .
Ta c:
2 2 2 2
cos sin 2 ( cos ) 2 ( sin ) 0 r r a r b r = .
Vy phng trnh ca ( ) C trong ta cc l:
2( cos sin ) r a b = .
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
6.2.3. Kho st v v th hm s r = r()
Ta xem ( )cos , ( )sin x r y r = = v kho st nh
trng hp theo tham s .
Trong nhiu trng hp khi bin tng dn, ta theo di
chiu bin thin ca r v th.
Gc to bi bn knh cc
v tip tuyn c xc nh
bi cng thc:
( )
( )
r
tg
r

=

.
VD 4. Kho st v v th
2 2
( ) : cos 2 C r a = .
Gii. MX: cos 2 0
4 4
k k

.
Chng Chng 2. Ph 2. Ph p t p t nh vi phn h nh vi phn h m m m m t bi t bi n s n s
Hm cos 2 tun hon vi chu k nn ta ch kho st
trong khong
4 4

v cos 2 r a = .
Ta c:
sin 2
( ) 0 0
cos 2
a
r

= = =

.
Bng bin thin th
...
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
1. Tch phn bt nh
2. Tch phn xc nh
3. ng dng ca tch phn xc nh
4. Tch phn suy rng

1. TCH PHN BT NH
1.1. nh ngha
Hm s ( ) F x c gi l mt nguyn hm ca ( ) f x trn
khong ( ; ) a b nu ( ) ( ), ( ; ) F x f x x a b = .
K hiu ( ) f x dx

(c l tch phn).
Nhn xt
Nu ( ) F x l nguyn hm ca ( ) f x th ( ) F x C cng l
nguyn hm ca ( ) f x .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Tnh cht
1) . ( ) ( ) , k f x dx k f x dx k =


2) ( ) ( ) f x dx f x C =


3) ( ) ( )
d
f x dx f x
dx
=


4) [ ( ) ( )] ( ) ( ) f x g x dx f x dx g x dx =

.
MT S NGUYN HM CN NH
1) . , a a dx ax C =


2)
1
, 1
1
x
x dx C


Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
3) ln
dx
x C
x
=

; 4) 2
dx
x C
x
=


5)
x x
e dx e C =

; 6)
ln
x
x
a
a dx C
a
=


7) cos sin xdx x C =

; 8) sin cos xdx x C =

9)
2
tan
cos
dx
x C
x
=

; 10)
2
cot
sin
dx
x C
x
=


11)
2 2
1
arctan
dx x
C
a a
x a
=


12)
2 2
arcsin , 0
dx x
C a
a
a x
=


H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 20
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
13)
2 2
1
ln
2
dx x a
C
a x a
x a



14) ln tan
sin 2
dx x
C
x
=



15) ln tan
cos 2 4
dx x
C
x
1



( )



16)
2
2
ln
dx
x x a C
x a
=


Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 1. Tnh
2
4
dx
I
x
=

.
A.
1 2
ln
4 2
x
I C
x

; B.
1 2
ln
4 2
x
I C
x

;
C.
1 2
ln
2 2
x
I C
x

; D.
1 2
ln
2 2
x
I C
x

.
VD 2. Tnh
2
6
dx
I
x x
=

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
1.2. Phng php i bin
a) nh l
Nu ( ) ( ) f x dx F x C =

v ( ) t kh vi th:
( ( )) ( ) ( ( )) . F t t dt F t C =


VD 3. Tnh
2
3 ln
dx
I
x x
=

.
VD 4. Tnh
3
( 3)
dx
I
x x
=

.
VD 5. Tnh
4
cot
2sin 3
x
I dx
x
=

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 6. Tnh
2
tan
, 0;
2
cos cos 1
x
I dx x
x x
1



( )

.
b) Mt s dng tch phn hu t (tham kho)
Dng 1:
2
, 0.
( )
x
I dx a
ax b

=


Cch gii. Bin i
2
( )
p q
I dx
ax b
ax b
1


=



( )

.
VD 7.
2 2
4 3 2(2 1) 1
4 4 1 (2 1)
x x
dx dx
x x x

=



Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Dng 2:
2
, 0, 0.
x
I dx a
ax bx c

=


Cch gii. Bin i
1 2
1 p q
I dx
a x x x x
1

=



( )

,
(
1 2
, x x l nghim ca mu thc).
2
2 1
2 1
(2 1)
dx
x
x
1


=



( )

1
ln 2 1
2(2 1)
x C
x
=

.
VD 8.
2
3 2 1 3 2
2 5 2 3 5
( 1)
2
x x
dx dx
x x
x x

=
1




( )


Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
3 2 5 1 11 1
. .
( 1)(2 5) 7 1 7 2 5
x
dx dx
x x x x
1


= =



( )


5 11
ln 1 ln 2 5
7 14
x x C = .
Dng 3:
2
, 0, 0.
x
I dx a
ax bx c

= <


Cch gii. Bin i
2 2
X p
I dx
X X
1


=



( )

.
VD 9.
2 2
(2 1) 2 2 1
4 4 5 (2 1) 4
x x
I dx dx
x x x

= =



H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 21
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s

1 2
2 2
2 1 2
(2 1) 4 (2 1) 4
I I
x
dx dx
x x

=



.

2
2
1
2
1 [(2 1) 4] 1
ln[(2 1) 4]
4 4
(2 1) 4
d x
I x C
x

= =

.

2
2
2 1
2 1 1 2 1
arctan
2 2 2
2 1
1
2
x
d
x
I C
x
1


1
( )

= =



( )
1



( )

.
Vy
( )
2
1 1 2 1
ln 4 4 5 arctan
4 2 2
x
I x x C
1



( )
.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Dng 4. Tch phn hm hu t bc cao
Cch gii. Bin i hm di du tch phn v cc
phn thc ti gin.
VD 10. Tnh
2
( 1)
dx
I
x x
=

.
Gii. Ta c:
2 2
1
1 ( 1)
A B C
x x x x x
=



2
2
( ) ( )
( 1)
B C x A B x A
x x

=

.
ng nht cc h s, ta c:
1, 1, 1 A B C = = = .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Vy
2
1 1 1 1 1
ln
1
x
I dx C
x x x x x
1


= =



( )

.
VD 11. Tnh
2
2
4 4
( 1)
x x
I dx
x x

=

.
Gii. Ta c:
2
2 2
4 4
1
( 1) ( 1)
x x A B C
x x
x x x

=


.
ng nht cc h s, ta c: 4, 3, 9 A B C = = = .
Vy
2
4 3 9
1
( 1)
dx dx dx
I
x x
x
=





9
4 ln 3ln 1
1
x x C
x
=

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 12. Tnh
2
3
3
7 6
x
I dx
x x
1


( )

.
Gii. Ta c:
2 2
3
3 3
( 1)( 2)( 3) 7 6
x x
x x x x x

=



1 2 3
A B C
x x x
=

.
ng nht cc h s, ta c:
1 1 3
, ,
2 5 10
A B C = = = .
Vy
1 1 3
2 1 5 2 10 3
dx dx dx
I
x x x
=




1 1 3
ln 1 ln 2 ln 3
2 5 10
x x x C = .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
c) Tch phn hm lng gic
(sin , cos ) . I R x x dx =


Cch gii
Nu ( sin , cos ) (sin , cos ) R x x R x x = (ngha l bc
ca sin l) th ta t cos t x = .
Nu (sin , cos ) (sin , cos ) R x x R x x = (ngha l bc
ca cosin l) th ta t sin t x = .
Nu ( sin , cos ) (sin , cos ) R x x R x x = (ngha l bc
ca sin v cosin chn) th ta t tan t x = hoc h bc.
Nu
1
(sin , cos )
sin cos
R x x
a x b x c
=

th ta t:
2
2 2
2 1
tan sin , cos
2
1 1
x t t
t x x
t t

= = =

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 13. Tnh
3 2
sin 2 cos I x x dx =

.
VD 14. Tnh
2 2
sin sin2 cos
dx
I
x x x
=

.
VD 15. Tnh
4 sin 3cos 5
dx
I
x x
=

.
1.3. Phng php tch phn tng phn
a) Cng thc
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) u x v x dx u x v x u x v x dx =


hay . udv uv vdu =


H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 22
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Ch
i vi nhiu tch phn kh th ta phi i bin trc
khi ly tng phn.
VD 16. Tnh ln I x x dx =

.
VD 17. Tnh
2
x
x
I dx =

.
VD 18. Tnh
3 sin
cos
x
I x e dx =

.
VD 19. Tnh
3
cos I x dx =

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 20. Tnh cos(ln ) I x dx =

.
b) Cc dng tch phn tng phn thng gp

i vi dng tch phn ( )
x
P x e dx

, ( ) P x l a thc,
th ta t:
( ), .
x
u P x dv e dx

= =

i vi dng tch phn ( )ln P x x dx

,
( ) P x l a thc, th ta t:
ln , ( ) . u x dv P x dx

= =

Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s


0 1 1
...
n n
x a x x x b

= < < < < = .


Ly im
1
[ ; ]
k k k
x x

ty ( 1, k n = ).
Lp tng tch phn:
1
1
( )( )
n
k k k
k
f x x

=
=

.
2. TCH PHN XC NH
2.1. nh ngha. Cho hm s ( ) f x xc nh trn [ ; ] a b .
Ta chia on [ ; ] a b thnh n on nh bi cc im chia
K hiu l ( ) .
b
a
I f x dx =


Gii hn hu hn (nu c)
1
max( ) 0
lim
k k
k
x x
I


= c gi
l tch phn xc nh ca ( ) f x trn on [ ; ] a b .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Tnh cht
1) . ( ) ( ) ,
b b
a a
k f x dx k f x dx k =


2) [ ( ) ( )] ( ) ( )
b b b
a a a
f x g x dx f x dx g x dx =


3) ( ) 0; ( ) ( )
a b a
a a b
f x dx f x dx f x dx = =


4) ( ) ( ) ( ) , [ ; ]
b c b
a a c
f x dx f x dx f x dx c a b =


5) ( ) 0, [ ; ] ( ) 0
b
a
f x x a b f x dx


Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
6) ( ) ( ), [ ; ] ( ) ( )
b b
a a
f x g x x a b f x dx g x dx


7) ( ) ( )
b b
a a
a b f x dx f x dx <



8) ( ) , [ ; ] m f x M x a b
( ) ( ) ( )
b
a
m b a f x dx M b a


9) Nu ( ) f x lin tc trn on [ ; ] a b th
[ ; ] : ( ) ( )( )
b
a
c a b f x dx f c b a =

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Khi , i lng
1
( ) ( )
b
a
f c f x dx
b a
=


c gi l
gi tr trung bnh ca ( ) f x trn on [a; b].
VD 1. Tch phn
1
2 2
0 cos
dx
x x

b chn (hu hn) v


hm s
2 2
1
( )
cos
f x
x x
=

lin tc trn on [0; 1].


VD 2. Gi tr trung bnh ca hm s
1
( ) f x
x
= trn [1; ] e
l
1
1 1
1 1
e
dx
e x e
=

.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 23
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
2.2. Cng thc Newton Leibnitz
Cho hm ( ) f x kh tch trn [ ; ] a b , vi mi [ ; ] x a b th
hm s ( ) ( )
x
a
x f t dt =

lin tc ti mi
0
[ ; ] x a b
v ( ) ( ) x f x = .
VD 3. Xt
2
0
( ) , 0
x
t
x e dt x =

.
Ta c:
2
( )
t
f t e = v
2
( ) ( )
x
x f x e = = .
2.2.1. Tch phn vi cn trn thay i
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 4. Tm gii hn
sin
0
tan
0
0
2
lim
sin
x
x
x
t dt
L
t dt

.
VD 5. Tm gii hn
2
0
2
(arctan )
lim
1
x
x
t dt
L
x

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Nhn xt
1) C hai phng php tnh tch phn nh 1.
2) ( ) f x lin tc v l trn [ ; ] th ( ) 0 f x dx

.
Nu ( ) f x lin tc trn [ ; ] a b v ( ) F x l mt nguyn hm
ty ca ( ) f x th ( ) ( )
x
a
x f t dt =

v ( ) ( )+ F x x C =
l nguyn hm ca ( ) f x trn [ ; ] a b .
Vy ta c: ( ) ( ) ( ) ( ).
b
b
a
a
f x dx F x F b F a = =


2.2.2. Cng thc Newton Leibnitz
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
3) ( ) f x lin tc v chn trn [ ; ] th:
0
( ) 2 ( ) f x dx f x dx

=

.
4) tnh ( )
b
a
f x dx

ta dng bng xt du ca ( ) f x
tch ( ) f x thnh tng ca cc hm trn mi on nh.
c bit
( ) ( )
b b
a a
f x dx f x dx =

nu ( ) 0, ( ; ) f x x a b .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 6. Tnh tch phn
3
2
1
2 5
dx
I
x x
=

.
VD 7. Tnh tch phn
2
1
( 1)ln
e
x x
I dx
x

.
VD 8. Tnh tch phn
1
2 3
1
1. sin I x x dx

.
VD 9. Tnh tch phn
3
3
3
4 I x x dx

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 10*. Lp cng thc quy np (truy hi) tnh:
4
0
tan , 2
n
n
I x dx n

.
VD 11*. Lp cng thc quy np (truy hi) tnh:
2
0
sin
n
n
I x dx

, 2 n .
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 24
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Nhn xt. t
2
t x

= , ta c:
2
0
cos
n
n
I x dx

.
Trong :
0!! 1!! 1 = = ; 2!! 2; 3!! 3; 4!! 2.4 = = = ;
5!! 1.3.5; 6!! 2.4.6; 7!! 1.3.5.7;... = = =
S dng cng thc truy hi, ta c cng thc Walliss:
2 2
0 0
( 1)!!
,
!!
sin cos
( 1)!!
. ,
2 !!
n n
n
n
n
xd x x dx
n
n
n

'
1
1
1
1
11
= =
!
1
1
1
1
1
1+

le
chan

Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 12*. Chng minh rng:
1
0
lim 0
1
n
n
x
dx
x
=

.
VD 13*. S dng nh ngha tch phn, tnh gii hn:
1 1 2
lim 1 1 ... 1
n
n
L
n n n n
l 1
l

=

l


l ( )
l
.
VD 14*. S dng nh ngha tch phn, tnh gii hn:
1 1 1 1
lim ...
1 2 2 1 n
L
n n n n
1

=



( )
.

Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s


3. NG DNG CA TCH PHN XC NH
3.1. Tnh din tch S ca hnh phng
3.1.1. Bin hnh phng cho trong ta Descartes
a) Bin hnh phng cho bi phng trnh tng qut
S
2 1
( ) ( )
b
a
S f x f x dx
l
=
l
l

S
2 1
( ) ( )
d
c
S g y g y dy
l
=
l
l

Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s


VD 1. Tnh din tch hnh phng S gii hn bi
cc ng
2
y x = v
4
y x = .
A.
1
15
S = ; B.
2
15
S =
C.
4
15
S = ; D.
8
15
S = .
VD 2. Tnh din tch hnh phng S gii hn bi
cc ng 1
x
y e = ,
2
3
x
y e = v 0 x = .
A.
1
ln 4
2
; B.
ln 4 1
2

; C.
1 ln2
2

; D.
1
ln 2
2

Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
b) Bin hnh phng cho bi phng trnh tham s

Hnh phng gii hn bi ng cong c phng trnh
( ), ( ) x x t y y t = = vi [ ; ] t th:
( ). ( ) . S y t x t dt


VD 4. Tnh din tch hnh elip
2 2
2 2
: 1
x y
S
a b
.
VD 3. Tnh din tch hnh phng S gii hn bi
2
4 3 y x x = v trc honh.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 5. Tnh din tch S gii hn
bi ng cong:

2 3
( ) 1, ( ) 4 x t t y t t t = = .
O x
y
1 3
3.1.2. Din tch hnh qut cong trong ta cc
Din tch hnh qut cong S c
bin c cho trong ta cc
(xem 6. Chng 2) gii hn
bi ( ), [ ; ] r r = l:

2
1
( ) .
2
S r d


H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 25
Chng Chng 3. 3. Ph Ph p p t t nh nh t t ch ch phn phn h h m m m m t t bi bi n n s s
VD 7. Tnh din tch hnh
qut cong S gii hn bi:

2 2
0, 3 ,
2 0.
y y x
x y x
'
1
= =
1
1
!
1
=
1
1+

VD 6. Tnh din tch hnh qut cong S gii hn bi:
2cos 4 , 0;
8
r
l

l
=
l
l
.
VD 8. Tnh din tch hnh qut cong S gii hn bi:
0, x y x = = v
2 2
2 0 x y y = .
A.
1
4 2
S

= ; B.
3 1
2 2
S

= ; C.
3
4
S

= ; D.
2
S

= .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
3.2. Tnh di l ca ng cong

a) ng cong c phng trnh tng qut
Cho cung

AB c phng trnh ( ), [ ; ] y f x x a b = th:

2
1 [ ( )] .
b
AB
a
l f x dx =


VD 9. Tnh di l ca cung ln(cos ), 0;
4
y x x
l

l
=
l
l
.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
b) ng cong c phng trnh tham s
Cho cung

AB c phng trnh tham s


( )
, [ ; ]
( )
x x t
t
y y t
'
1 =
1

!
1 =
1
+
th:

2 2
[ ( )] [ ( )] .
AB
l x t y t dt


VD 10. Tnh di l ca cung C c phng trnh:
2
2
1
, 0; 1
ln 1
x t
t
y t t
'
1
= 1
1
1 l

!
1 l
l 1
=
1

( ) 1
1+
.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
c) ng cong c phng trnh trong ta cc
Cho cung

AB c phng trnh trong ta cc l


( ), [ ; ] r r = th:

2 2
( ) [ ( )] .
AB
l r r d


VD 11. Tnh di l ca cung:
(1 cos ), [0; ] r a = .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
3.3. Tnh th tch vt th trn xoay
a) Vt th quay quanh Ox
Th tch V ca vt th do min phng S gii hn bi
( ), 0 y f x y = = , x a = , x b = quay quanh Ox l:
2
[ ( )] .
b
a
V f x dx =


VD 12. Tnh th tch V do hnh phng S gii hn bi
ln , 0, 1, y x y x x e = = = = quay xung quanh Ox .
VD 13. Tnh V do
2 2
2 2
( ) : 1
x y
E
a b
= quay quanh Ox .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
b) Vt th quay quanh Oy
Th tch V ca vt th do min phng S gii hn bi
( ) x g y = , 0 x = , y c = v y d = quay quanh Oy l:
2
[ ( )] .
d
c
V g y dy =


Gii. Ta c:

2
2 y x x =
1 1 , 1
1 1 , 1
x y x
x y x


= <

.
VD 14. Tnh th tch V do hnh phng
S gii hn bi
2
2 , 0 y x x y = =
quay xung quanh Oy.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 26
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s

1
1
3
0
0
8 8
4 1 (1 )
3 3
y dy y

= = =

.
Vy
( ) ( )
1
2 2
0
1 1 1 1 V y y dy
l
l
=
l
l


Ch . Th tch V ca vt th do min phng S gii
hn bi ( ) y f x = , 0 y = , x a = v x b = quay quanh
Oy cn c tnh theo cng thc:
2 ( ) (*).
b
a
V xf x dx =


VD 15. Dng cng thc (*) gii li VD 14.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
3.4. Tnh din tch mt trn xoay
a) Din tch mt trn xoay S do ng cong ( ) y f x = ,
a x b , quay xung quanh trc Ox l:
2
2 ( ) 1 [ ( )] .
b
a
S f x f x dx =


VD 16. Tnh din tch mt cu
2 2 2 2
x y z R = .
b) Din tch mt trn xoay S do ng cong ( ) x g x = ,
c y d , quay xung quanh trc Oy l:
2
2 ( ) 1 [ ( )] .
d
c
S g y g y dy =


VD 17. Tnh S do
2
y x = , 0 1 x xoay quanh Oy.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
4. TCH PHN SUY RNG
4.1. Tch phn suy rng loi 1
4.1.1. nh ngha
Cho hm s ( ) f x xc nh trn [ ; ) a , kh tch trn
mi on [ ; ] ( ) a b a b < .
Gii hn (nu c) ca ( )
b
a
f x dx

khi b c gi
l tch phn suy rng loi 1 ca ( ) f x trn [ ; ) a .
K hiu:
( ) lim ( ) .
b
b
a a
f x dx f x dx

=


Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Nghin cu v tch phn suy rng (ni chung) l kho
st s hi t v tnh gi tr hi t (thng l kh).
nh ngha tng t:
( ) lim ( ) ;
b b
a
a
f x dx f x dx

=


( ) lim ( ) .
b
b
a
a
f x dx f x dx


=


Nu cc gii hn trn tn ti hu hn th ta ni tch phn
hi t, ngc li l tch phn phn k.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Trng hp khc 1:

1
1
1
1
lim lim
1
b
b
b b
dx
I x
x


1

= =



( )



( )
1
1
, 1 1
lim 1
1
1
, 1.
b
b

'
1
1

1
= =
!
1
1 <
1
+

Gii Trng hp = 1:
1
1
lim lim ln
b
b
b b
dx
I x
x
1

= = =


( )

(phn k).
VD 1. Kho st s hi t ca tch phn
1
dx
I
x

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 2. Tnh tch phn
0
2
(1 )
dx
I
x

.
VD 3. Tnh tch phn
2
1
dx
I
x

.
Vy: Vi 1 :
1
1
I =

(hi t).
Vi 1 : I = (phn k).
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 27
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Ch
Nu tn ti lim ( ) ( )
x
F x F

= , ta dng cng thc:


( ) ( )
a
a
f x dx F x

.
Nu tn ti lim ( ) ( )
x
F x F

= , ta dng cng thc:


( ) ( )
b
b
f x dx F x

.
Tng t:
( ) ( ) f x dx F x

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
4.1.2. Cc tiu chun hi t
a) Tiu chun 1. Nu 0 ( ) ( ), [ ; ) f x g x x a
v ( )
a
g x dx

hi t th ( )
a
f x dx

hi t.
Cc trng hp khc tng t.
VD 4. Xt s hi t ca tch phn
10
1
x
I e dx

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
b) Tiu chun 2
Nu ( )
a
f x dx

hi t th ( )
a
f x dx

hi t (ngc li
khng ng).
Cc trng hp khc tng t.
VD 5. Xt s hi t ca tch phn
1
cos 3
x
I e x dx

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
c) Tiu chun 3
Cho ( ), ( ) f x g x lin tc, lun dng trn [ ; ) a
v
( )
lim
( ) x
f x
k
g x
= . Khi :
Nu 0 k < < th:
( )
a
f x dx

v ( )
a
g x dx

cng hi t hoc phn k.


Nu 0 k = v ( )
a
g x dx

hi t th ( )
a
f x dx

hi t.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Nu
( )
a
k
g x dx

'
1 =
1
1
1
!
1
1
1
1
+

phan ky
th ( )
a
f x dx

phn k.

Cc trng hp khc tng t.
VD 6. Xt s hi t ca tch phn
2 3
1
1 2
dx
I
x x

.
Ch
Nu ( ) ( ) ( ) f x g x x th
( )
a
f x dx

v ( )
a
g x dx

c cng tnh cht.


Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 7. Xt s hi t ca tch phn
1
1 sin
dx
I
x x

.
VD 8. iu kin ca
3
1
. ln 1
dx
I
x x

hi t l:
A. 3 ; B.
3
2
; C. 2 ; D.
1
2
.
VD 9. iu kin ca
2
4
1
( 1)
2 3
x dx
I
x x

hi t?
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 28
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
4.2. Tch phn suy rng loi 2
4.2.1. nh ngha
Cho hm s ( ) f x xc nh trn [ ; ) a b v khng xc nh
ti b, kh tch trn mi on [ ; ] ( 0) a b .
Gii hn (nu c) ca ( )
b
a
f x dx

khi 0 c gi l
tch phn suy rng loi 2 ca ( ) f x trn [ ; ) a b .
K hiu:
0
( ) lim ( ) .
b b
a a
f x dx f x dx

=


Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
nh ngha tng t:
0
( ) lim ( )
b b
a a
f x dx f x dx

=

(suy rng ti a );
0
( ) lim ( )
b b
a a
f x dx f x dx

=

(suy rng ti a , b ).
Nu cc gii hn trn tn ti hu hn th ta ni tch phn
hi t, ngc li l tch phn phn k.
VD 10. Kho st s hi t ca
0
, 0
b
dx
I b
x

.
Gii. Trng hp = 1:
0 0 0
lim lim ln ln lim ln
b
b dx
I x b
x

1
= = = =


( )

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
Trng hp khc 1:

1
0 0 0
1
lim lim lim
1
b b
b
dx
I x dx x
x



1

= = =



( )


( )
1
1 1
0
1 , 1
lim
1
1
, 1.
b
b

'
1
1
< 1
= =
!

1
1
1
+

Vy
Vi 1 < :
1
1
b
I

(hi t).

Vi 1 : I = (phn k).
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 11. Tnh tch phn
1
3
2
1
6
3
1 9
dx
I
x
=

.
A.
3
I

= ; B.
3
I

= ; C.
6
I

= ; D. I = .
VD 12. Tnh tch phn
3 2
1
. ln
e
dx
I
x x
=

.
VD 13. Tnh tch phn
2
2
1
dx
I
x x
=

.
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
4.1.2. Cc tiu chun hi t
Cc tiu chun hi t nh tch phn suy rng loi 1.

Ch
Nu ( ) ( ) ( ) f x g x x b th ( )
b
a
f x dx

v ( )
b
a
g x dx


c cng tnh cht (vi b l cn suy rng).
VD 14. Tch phn suy rng
1
0
( 1)(2 )
x dx
I
x x x


hi t khi v ch khi:
A. 1 < ; B.
1
2
< ; C.
1
2
; D. .
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
VD 15. Tch phn suy rng
1
2
0
1
( 1)sin
x
I dx
x x


phn k khi v ch khi:
A. 1 ; B.
1
2
; C.
1
2
; D. .
Ch
Cho
1 2
I I I = vi
1 2
, , I I I l cc tch phn suy rng
ta c:
1)
1
I v
2
I hi t I hi t.
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 29
Chng Chng 3. Ph 3. Ph p t p t nh t nh t ch phn h ch phn h m m m m t bi t bi n s n s
2)
1
2
( )
0
I
I
'
1
1
!
1
1
+
phan ky
hoc
1
2
( )
0
I
I
'
1
1
!
1
1
+
phan ky

th I phn k.
3)
1
2
( )
0
I
I
'
1
1
!
1
1
+
phan ky
hoc
1
2
( )
0
I
I
'
1
1
!
1 <
1
+
phan ky

th cha th kt lun I phn k.
VD 16.
1
2
0
1
sin
x
I dx
x x

phn k khi v ch khi:


A.
1
4
; B.
1
4
; C.
1
2
; D. .

Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i


1. KHI NIM C BN V CHUI S
1.1. nh ngha
Cho dy s c v hn cc s hng
1 2
, ,..., ,...
n
u u u
Biu thc
Tng n s hng u tin
1 2
...
n n
S u u u = c
gi l tng ring th n ca chui s.
1 2
1
... ...
n n
n
u u u u

=
=


c gi l chui s.
Cc s
1 2
, ,..., ,...
n
u u u l cc s hng v
n
u c gi l
s hng tng qut ca chui s.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
Nu dy

n
n
S

hi t n s S hu hn th ta ni
chui s hi t v c tng l S , ta ghi l
1
n
n
u S

=
=

.
Ngc li, ta ni chui s phn k.
VD 1. Xt s hi t ca chui nhn
1
n
n
aq

vi 0 a .
Gii
1 q = :
n
S na = chui phn k.
1 q :
1
1 1
. .
1 1
n n
n
q q
S u aq
q q

= =


Vi 1 q < th
1
n
aq
S
q

chui hi t.
VD 2. Xt s hi t ca chui s
1
1
( 1)
n
n n

.
Vi 1 q th
n
S chui phn k.
Vy
1
1
n
n
aq

hi t 1 q < .
VD 3. Xt s hi t ca chui s
1
1
ln 1
n
n

=
1



( )

.
VD 4. Xt s hi t ca chui s
1
1
n n

.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
1.2. iu kin cn chui s hi t
Nu chui
1
n
n
u

hi t th lim 0
n
n
u

= ,
ngc li nu lim 0
n
n
u

th
1
n
n
u

phn k.
VD 5. Xt s hi t ca chui s
4
4
1
3 2
n
n
n n

.
VD 6. Xt s hi t ca chui s
5
4
1
1
n
n
n

.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
1.3. Tnh cht
Nu
1 1
,
n n
n n
u v

= =

hi t th:
1 1 1
( )
n n n n
n n n
u v u v

= = =
=

.
Nu
1
n
n
u

hi t th:
1 1
n n
n n
u u

= =
=

.

Tnh cht hi t hay phn k ca chui s khng i
nu ta thm hoc bt i hu hn s hng.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 30
2. CHUI S DNG
2.1. nh ngha

1
n
n
u

c gi l chui s dng nu 0,
n
u n .
Khi 0,
n
u n th chui s l dng thc s.
2.2. Cc nh l so snh

nh l 1
Cho hai chui s dng
1 1
,
n n
n n
u v

= =

tha:
0
0 ,
n n
u v n n .
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
VD 1. Xt s hi t ca chui s
1
1
.2
n
n
n

.
VD 2. Xt s hi t ca chui iu ha
1
1
n
n

bng cch
so snh vi
1
1
ln 1
n
n

=
1



( )

.
Nu
1
n
n
v

hi t th
1
n
n
u

hi t.
Nu
1
n
n
u

phn k th
1
n
n
v

phn k.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
nh l 2
Cho hai chui s
1 1
,
n n
n n
u v

= =

tha:
0
n
u v 0
n
v vi n ln v lim
n
n
n
u
k
v
= .
Nu 0 k = th
1
n
n
u

phn k
1
n
n
v

phn k.
Nu k = th
1
n
n
u

hi t
1
n
n
v

hi t.
Nu 0 k < < th
1 1
,
n n
n n
u v

= =

cng tnh cht.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
VD 3. Xt s hi t ca chui s
1
1
2 ( 1)
.3
n
n
n
n
n

bng cch
so snh vi
1
2
3
n
n

=
1



( )

.
Ch
Chui
1
1
n
n

hi t khi 1 v phn k khi 1 .


VD 4. Xt s hi t ca chui s
5
1
1
2 3 n
n
n

.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
2.3. Cc tiu chun hi t
2.3.1. Tiu chun DAlembert
Cho chui s dng
1
n
n
u

v
1
lim
n
n
n
u
D
u

= .
Nu 1 D < th chui hi t.
Nu 1 D th chui phn k.
Nu 1 D = th cha th kt lun.
VD 5. Xt s hi t ca chui s
1
1 1
1
3
n
n
n
n

=
1



( )

.
VD 6. Xt s hi t ca chui s
2
1
5 ( !)
(2 )!
n
n
n
n

.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
2.3.2. Tiu chun Cauchy
Cho chui s dng
1
n
n
u

v lim
n
n
n
u C

= .
Nu 1 C < th chui hi t.
Nu 1 C th chui phn k.
Nu 1 C = th cha th kt lun.
VD 7. Xt s hi t ca chui s
2
1
1
2
n
n

=
1



( )

.
VD 8. Xt s hi t ca chui s
1
3
n
n
n
n

.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 31
2.3.3. Tiu chun Tch phn Maclaurin Cauchy
Cho hm s ( ) f x lin tc, khng m v gim trn na
khong [ ; ), k k . Khi :
( ) ( )
n k
k
f n f x dx


hoi tu hoi tu.
VD 9. Xt s hi t ca chui s
3 2
1
1
n n

.
VD 10. Xt s hi t ca chui s
3
2
1
ln
n
n n

.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
3. CHUI S C DU TY
VD 1.
1
( 1)
n
n
n

,
1
1
1
2 1
( 1)
2
n
n
n
n

l cc chui an du.
3.1. Chui an du
a) nh ngha. Chui s
1
( 1)
n
n
n
u

c gi l
chui s an du nu 0,
n
u n .
b) nh l Leibnitz
Nu dy { }
n n
u

gim nghim ngt v 0


n
u th chui

1
( 1)
n
n
n
u

hi t. Khi , ta gi l chui Leibnitz.


Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
VD 2. Xt s hi t ca chui s
1
( 1)
n
n
n

.
VD 3. Xt s hi t ca chui s
1
1
2 1
( 1)
2
n
n
n
n

.
VD 4. Xt s hi t ca chui s
2
( 1)
( 1)
n
n
n n

.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
3.2. Chui c du ty
a) nh ngha
Chui
1
,
n n
n
u u

c gi l chui c du ty .

1
n
n
u

c gi l hi t tuyt i nu
1
n
n
u

hi t.

1
n
n
u

c gi l bn hi t nu
1
n
n
u

hi t v

1
n
n
u

phn k.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
b) nh l
Nu
1
n
n
u

hi t th chui c du ty
1
n
n
u

hi t.
VD 6. Xt s hi t ca chui s
2
1
cos( )
n
n
n
n

.
VD 7. Xt s hi t ca chui s
1
1
( 1) ( 2)
3
n n
n
n

=

.
VD 5. Chui s
1
( 1)
n
n
n

l bn hi t.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
4. CHUI HM
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
4.1. Khi nim chung v chui hm
4.1.1. Cc nh ngha
Cho dy hm
1 2
( ), ( ), ..., ( ), ...
n
u x u x u x cng xc nh
trn D . Tng hnh thc:
1 2
1
( ) ( ) ... ( ) ... ( )
n n
n
u x u x u x u x

=
=

(1)
c gi l chui hm s hay chui hm trn D .
Nu ti
0
x D , chui s
0
1
( )
n
n
u x

hi t (phn k)
th
0
x c gi l im hi t (phn k) ca chui (1).
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 32
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
Tp hp cc im hi t
0
x ca chui (1) c gi l
min hi t ca chui (1).
Chui (1) c gi l hi t tuyt i ti
0
x D nu
chui
0
1
( )
n
n
u x

hi t.
Tng
1 2
( ) ( ) ( ) ... ( )
n n
S x u x u x u x = c gi l
tng ring th n ca chui (1).
Trong min hi t ca chui (1), tng ( )
n
S x hi t v
mt hm s ( ) f x no .
Hm ( ) lim ( )
n
n
f x S x

= xc nh trong min hi t ca
chui (1) c gi l tng ca chui (1).
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
Ta vit l:
1
( ) ( )
n
n
u x f x

=
=

.
Khi , ( ) ( ) ( )
n n
R x f x S x = c gi l phn d ca
(1) v ti mi x thuc min hi t th lim ( ) 0
n
n
R x

= .
VD 1. Tm min hi t ca chui hm
1
nx
n
ne

.
Gii
Vi 0 x : lim 1
n nx x
n
ne e

= < chui hi t.
Vi 0 x : 0
nx
ne

chui phn k.
Vy min hi t ca chui hm l
( )
0; .
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
VD 2. Tm min hi t ca chui hm
2
1
!
n
n
x
n

.
Gii
Vi 0 x = : Chui hi t.
Vi 0 x , ta c:
2( 1) 2 2
lim : lim 0
( 1)! ! 1
n n
n n
x x x
n n n


l
l
= =
l

l
l
chui hi t.
Vy min hi t ca chui hm l .
4.1.2. Chui hm hi t u
a) nh ngha
Chui (1) c gi l hi t u trong min D nu
1 2
( ) ( ) ( ) ... ( ) ...
n n n n m
R x u x u x u x

=
hi t u v 0 trong min D.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
Ngha l:
0, ( ) : , | ( ) | .
n
N N n N x D R x = <
b) Tiu chun hi t u Weierstrass
Nu chui (1) tha mn:
( ) , ,
n n n
u x C x D C v
1
n
n
C

hi t
th chui (1) hi t u trong min D.

VD 3. Chui hm
2
1
sin
n
nx
n

hi t u trn v:
2 2
sin 1
,
nx
x
n n
v
2
1
1
n
n

hi t.
4.2. Chui ly tha
4.2.1. nh ngha
Chui hm
0
0
( )
n
n
n
a x x

vi
0
,
n
a x l cc hng s
c gi l chui ly tha.
Nhn xt
Nu t
0
x x x = th chui ly tha c dng
0
n
n
n
a x

.
Min hi t ca
0
n
n
n
a x

cha 0 x = nn khc rng.


Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
4.2.2. B Abel
Nu chui hm
0
n
n
n
a x

hi t ti 0 x = th chui
hi t tuyt i ti mi im
( )
; x .
H qu
Nu chui hm
0
n
n
n
a x

phn k ti x = th phn k
ti mi x tha x .
4.2.3. Bn knh hi t
a) nh ngha
S 0 R
0
n
n
n
a x

hi t tuyt i trn ( ; ) R R v
phn k ti : x x R c gi l bn knh hi t.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
H Cng nghip Tp.HCM
dvntailieu.wordpress.com
Saturday, October 23, 2010
Ton cao cp A1 i hc 33
Khong ( ; ) R R c gi l khong hi t.
Nhn xt

Nu chui hi t x th R = .
Nu chui phn k 0 x th 0 R = .
b) Phng php tm bn knh hi t
Nu tn ti
1
lim
n
n
n
a
r
a

= hoc lim
n
n
n
a r

= th:
0,
1
, 0
, 0
r
R r
r
r
'
1 =
1
1
1
1
= < <
!
1
1
1
=
1
1
+
.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
Tm min hi t ca chui ly tha
Bc 2. Xt s hi t ca cc chui s ti x R = .
Bc 3
Nu cc chui s phn k ti x R = th kt lun:
min hi t ca chui hm l ( ; ) R R .
Bc 1. Tm bn knh hi t R, suy ra khong hi t ca
chui ly tha l: ( ; ) R R .
Nu chui s phn k ti x R = v hi t ti x R =
th kt lun: min hi t ca chui hm l [ ; ) R R .
Tng t: min hi t l ( ; ], [ ; ] R R R R .
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
VD 4. Tm min hi t ca chui hm
1
n
n
x
n

.
VD 5. Tm min hi t ca chui hm
1
( 1)
.2
n
n
n
x
n

.
VD 6. Tm min hi t ca chui hm
2
1
1
1
n
n
n
x
n

=
1



( )

.
VD 7. Tm min hi t ca chui hm
2
0
3 ( 2)
n n
n
x

.
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
4.3. S lc v chui Fourier
a) Chui lng gic
Chui hm dng:
0
1
( cos sin )
2
n n
n
a
a nx b nx

(*)
c gi l chui lng gic.
Nu chui (*) hi t u trn [ ; ] n hm s ( ) f x
th cc h s ,
n n
a b c tnh theo cng thc:
1
( )cos , 0, 1, 2, ...
n
a f x nx dx n

= =

(2);
1
( )sin , 1, 2,...
n
b f x nx dx n

= =

(3).
Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
b) nh ngha chui Fourier
Chui lng gic (*) c cc h s c tnh theo cng
thc (2), (3) c gi l chui Fourier ca hm ( ) f x .
Cc h s ,
n n
a b c gi l h s Fourier ca ( ) f x .
Mi hm ( ) f x kh tch trn [ ; ] tng ng vi chui
Fourier ca n v thng thng ta vit:
0
1
( ) ( cos sin )
2
n n
n
a
f x a nx b nx

.
VD 8. Tm chui Fourier ca hm s:
1, 0
( )
1, 0 .
x
f x
x

'
1 <
1
=
!
1
1
+

Chng Chng 4. L thuy 4. L thuy t chu t chu i i
VD 9. Tm chui Fourier ca ( ) f x x = trn [ ; ] .
c) Khai trin Fourier ca hm s
nh l Dirichlet
Nu hm s ( ) f x tun hon vi chu k 2, n iu
tng khc v b chn trn [ ; ] th chui Fourier ca
n hi t ti mi im trn [ ; ] n tng l:
( ) ( )
2
f x f x

.
VD 10. Khai trin thnh chui Fourier ca hm s:
0, 0
( )
, 0 .
x
f x
x x

'
1 <
1
=
!
1
1
+

.Ht..

You might also like