Professional Documents
Culture Documents
TCT2
1. t vn Solver l mt trong nhng ni hm ca Microft Excel, c xy dng v a vo s dng t phin bn Microft Excel 97. Vi Solver, ngi dng c th gii cc bi ton sau y thng qua bng tnh Excel: gii cc h phng trnh tuyn tnh, phi tuyn, cc phng trnh i s bc cao, siu vit, hm m...; tm cc tham s ca hm gii tch xp x ca tp d liu thng k, quan st nhm phc v cho vic tnh ton d bo; gii cc bi ton quy hoch ti u [1]. Cc hng dn cn bn v mt s ng dng hm Solver c gii thiu trong [2]. Nh , tnh ng dng ca ni hm ny cng tr nn ph bin hn. Tuy nhin, nhng ng dng ny cha thc s tng ng vi th mnh v tim nng ca ni hm Solver. Trn thc t, Solver ch h tr nhng ni dung tnh ton cn bn, cn vic ng dng Solver gii quyt cc bi ton k thut l hon ton ph thuc vo kh nng xy dng cc m hnh bi ton v thut ton gii quyt cc bi ton . Gii thiu v xy dng cc thut ton ng dng hm Solver gii cc bi ton chuyn ngnh xy dng cng trnh v c kh chuyn dng l cn thit h tr cc k s, nh nghin cu trong cng vic tnh ton chuyn ngnh. Trong bi bo ny, cc tc gi mong mun gii thiu Hm Solver v xy dng mt s thut ton gii cc bi ton k thut ni trn.
2. Gii thiu Hm Solver v cc tham s c bn Hm Solver c hai phin bn chnh: Solver chun (Standard Solver) v Solver hon thin (Premium Solver). Solver chun c th gii cc bi ton quy hoch tuyn tnh vi quy m 400 bin v 200 rng buc cng vi 800 rng buc cn t trn bin. Solver hon thin cho php ton cc tng on dng cho cc bi ton ti u ho ton cc. khi ng Solver, vo Menu Tools ri chn Solver. Sau khi khi ng, hp thoi "Cc tham s ca Solver (Solver Parameters)" xut hin nh trn hnh 1. Hm mc tiu (Set Target Cell). Gi tr trong ca bng tnh Excel c a ch ghi trong khung Set Target Cell c gi l hm mc tiu.
CT 2
Bin v tham s (Changing Cells). a ch ca cc trong bng tnh Excel ghi trong khung Hnh 2. Hp thoi Solver Options. Changing Cells xc nh cc bin ca hm mc tiu. Gi tr cc bin ny s b thay i t c gi tr hm mc tiu mong mun. Rng buc (Constraints). Trong qu trnh bin i cc bin s t c gi tr hm mc tiu mong mun, cc bin hoc cc tham s ca bi ton phi tho mn nhng quan h rng buc nht nh no . Cc rng buc ny c m t trong khung Subject to the Constraints. Vic thm vo, thay i hay loi b bt i mt rng buc c thc hin nh cc chc nng Add, Change hay Delete. Cc la chn trong hp thoi "Solver Options" c th hin trong hnh 2. Thi gian tnh ln nht (Max time). Gi tr trong khung Max Time xc nh thi gian ln nht tnh theo giy Solver s chy trc khi dng. Thi gian ny bao gm thi gian sp xp (setup time) v thi gian tm nghim ti u. y l mt trong nhng iu kin dng ca Solver. S bc tnh lp (Interations). Gi tr trong khung Interactions xc nh s bc tnh lp ln nht Solver c th thc hin trn mt bi ton. Mi bc tnh lp tnh ra mt nghim mi. y cng l mt trong nhng iu kin dng ca Solver. chnh xc (Precision). Con s nhp vo ny xc nh gi tr tnh ton ca v tri rng buc phi xp x ph hp vi v phi nh th no cc rng buc c tho mn. chnh xc khng nn nh qu v khng nn ln qu. Thng thng nm trong phm vi 1.0E-6 n 1.0E-4.
Dung sai v hi t (Tolerance v Convergence). La chn dung sai xc nh mt nghim nguyn d kin phi gn st mt nghim nguyn ti u ch thc nh th no trc khi Solver dng. La chn hi t kim sot iu kin dng ca Solver dn n thng bo "Solver hi t n nghim hin hnh". Gi thit m hnh tuyn tnh (Assume Linear Model). Khi nh du ny, thut ton Simplex Solver c s dng, nu khng thut ton Generalized Reduced Gradient mc nh c dng. Gi thit khng m (Assume Non-Negative). Khi khung ny c nh du, bt k bin quyt nh no khng c rng buc cn di s c cho cn di bng zero khi gii bi ton. S dng t l t ng (Use Automatic Scaling). Khi khung ny c nh du, Solver s c gng nh t l gi tr hm mc tiu v rng buc gim thiu nh hng ca m hnh c cc i lng vi gi tr ln khc bit. Hin th kt qu bc tnh lp (Show Iteration Results). Khi chc nng ny c la chn, kt qu tng bc lp se c hin th trong bn tnh ca Solver. Cc la chn thut gii: c lng (Estimate), Sai phn (Derivatives), Tm kim (Search). c lng c hai la chn: tip tuyn (Tangent) dng ngoi suy tuyn tnh t ng tip tuyn n hm mc tiu rt gn, ton phng (Quadratic) dng ngoi suy cc tiu hoc cc i ca mt hm ton phng thch hp vi hm mc tiu ti im hin hnh. o hm c hai la chn: sai phn tin (forward), sai phn trung tm (central). C hai la chn xc nh hng tm kim: phng php Newton, v phng php lin hp (Conjugate). 3. ng dng Solver gii cc bi ton k thut 3.1. Gii gn ng phng trnh vi phn
q Phn ln cc bi ton k thut chuyn ngnh gn lin vi cc phng trnh vi phn. Vic gii cc bi ton ny i hi phi gii cc phng trnh vi phn. Mt s trng hp, phng trnh vi l phn khng dng chnh tc thng thng, vic b gii phng trnh vi phn l kh phc tp. y, Hnh 3. tc gi xy dng thut ton gii gn ng phng trnh vi phn bng hm Solver vi ng dng phng php bnh phng nh nht. d minh ha, tc gi chn mt bi ton c th ca c hc, tnh dm chu un ngang nh trong hnh 3.
TCT2
Trong th d ny, chng trnh ti u ha c ng dng gii gn ng phng trnh vi phn ng n hi ca mt dm nh trn hnh v. Cc s liu tnh ton: q = 10 daN/cm2, l = 600 cm, b = 8 cm, h = 12 cm, E = 2.106 daN/cm2. Phng trnh vi phn ng n hi ca dm:
4v q = 4 EJ x z
(1)
Gi nh hm vng l mt a thc bc 4:
v = az 4 + bz 3 + cz 2 + dz + e
(2)
Bng 1
M hnh bi ton ti u: F min vi cc bin s l a, b, c, d, e. Cc iu kin rng buc l: vng gc quay hai u thanh bng 0. Kt qu thu c phng trnh ng n hi ca dm nh sau: v = -(1.81E-10)z4 + (2.17E-07).z3 - (6.51E-05)z2
CT 2
3.2. Gii bi ton ti u ho Ti u ha ng (mt ng thit k) khi thit k trc dc tuyn ng. y xt bi ton cho mt kilmt.
M hnh bi ton: Thit k ng sao cho tng khi lng o p l nh nht. Gi s cao cc u tin ca tuyn c n nh (34 m), cao cc cc cn li c tnh ton t cao cc u tin v cc 500, cc 1000 thng qua dc dc ca cc on. Cc bin s y l cao cc cc 500 v 1000. Hm mc tiu l tng khi lng o p l nh nht. iu kin rng buc l dc dc ca cc on tuyn khng vt qu quy nh ca quy trnh ( y ly gi tr khng ch l 4%). S liu bi ton v kt qu ti u ha c th hin trn hnh 5.
Trc dc tim ng
50 45 40 35 30 Cao (m) 25 20 15 10 5 0 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 Khong cch cng dn (m)
TCT2
Hnh 5. Thit k ti u xc nh ng
4. Kt lun Cc tc gi gii thiu cn bn v Hm Solver v cc tham s k thut ca n. Cc thng tin ny l cu ni ngi s dng vi Hm Solver n bi ton k thut. Cc thut ton gii gn ng phng trnh vi phn, ti u ho hm nhiu bin c xy dng gii cc bi ton k thut chuyn ngnh. Trn c s cc thut ton xy dng, ngi s dng c th ng dng cho nhiu bi ton chuyn ngnh khc. Vi cc cng dng ca hm Solver, ngi s dng ch cn k nng tnh ton trn Excel, c th gii quyt c nhng bi ton phc tp vi thi gian ngn, thc s hiu qu cho cng tc tnh ton thit k v nghin cu.
Ti liu tham kho [1]. Premium Solver Platform For use with Microsoft Excel, Frontline Systems, Inc. USA. [2]. Trn Tr Dng: Excel-Solver cho k s, Nh xut bn Khoa hc v K thut, 2005