Phm Vn Sn CHNG II: SNG C HC I. SNG C HC 1.

Bc sng: = vT = v/f Trong : : Bc sng; T (s): Chu k ca sng; f (Hz): Tn s ca sng v: Vn tc truyn sng (c n v tng ng vi n v ca ) 2. Phng trnh sng Ti im O: uO = asin(t + ) Ti im M cch O mt on d trn phng truyn sng. * Sng truyn theo chiu dng ca trc Ox th uM = aMcos(t + - uM = aMcos(t + +
= d1 d 2 v = 2

d O M

* Sng truyn theo chiu m ca trc Ox th

d d ) = aMcos(t + - 2 ) v

3. lch pha gia hai im cch ngun mt khong d1, d2

d1 d 2

d d ) = aMcos(t + + 2 ) v

Nu 2 im nm trn mt phng truyn sng v cch nhau mt khong d th:

=

Lu : n v ca d, d1, d2, v v phi tng ng vi nhau 4. Trong hin tng truyn sng trn si dy, dy c kch thch dao ng bi nam chm in vi tn s dng in l f th tn s dao ng ca dy l 2f. II. GIAO THOA SNG Giao thoa ca hai sng pht ra t hai ngun sng kt hp cch nhau mt khong l: Xt im M cch hai ngun ln lt d1, d2 Gi x l s nguyn ln nht nh hn x (v d: 6 = 5, 4.1 = 4, 3,01 = 3 ) 1. Hai ngun dao ng cng pha: Bin dao ng ca im M: AM = 2aM| cos(
d1 d 2 )|

d d = 2 v

* im dao ng cc i: d1 d2 = k (kZ) S im hoc s ng (khng tnh hai ngun): l l l < k < hoc N cd = 2 + 1 * im dao ng cc tiu (khng dao ng): d1 d2 = (2k+1) S im hoc s ng (khng tnh hai ngun): l 1 l 1 l 1 < k < hoc N ct = 2 + 2 2 2 2. Hai ngun dao ng ngc pha: Bin dao ng ca im M: AM = 2aM| cos( * im dao ng cc i: d1 d2 = (2k+1)
(kZ) 2

(kZ) 2

d1 d 2 + )| 2

S im hoc s ng (khng tnh hai ngun): l 1 l 1 l 1 < k < hoc N cd = 2 + 2 2 2 * im dao ng cc tiu (khng dao ng): d1 d2 = k (kZ) Phone number: 0985 968 960

Phm Vn Sn S im hoc s ng (khng tnh hai ngun): l l l < k < hoc N ct = 2 + 1 3. Hai ngun dao ng vung pha: Bin dao ng ca im M: AM = 2aM| cos(
l 1 l 1 <k < 4 4

S im (ng) dao ng cc i bng s im (ng) dao ng cc tiu (khng tnh hai ngun): Ch : Vi bi ton tm s ng dao ng cc i v khng dao ng gia hai im M, N cch hai ngun ln lt l d1M, d2M, d1N, d2N. t dM = d1M - d2M ; dN = d1N - d2N v gi s dM < dN. + Hai ngun dao ng cng pha: Cc i: dM < k < dN Cc tiu: dM < (k+0,5) < dN + Hai ngun dao ng ngc pha: Cc i:dM < (k+0,5) < dN Cc tiu: dM < k < dN S gi tr nguyn ca k tho mn cc biu thc trn l s ng cn tm. Cc Dng Bi Tp Dng 1: Vit biu thc sng ti im M Cho phng trnh dao ng ti hai ngun A v B l: uA = uB = asin t Phng trnh ng tng hp ti M cch A v B ln lt l d1, d2:
u M = 2a. cos (d 2 d 1 ). sin t (d 2 + d 1 )

d1 d 2 + )| 4

Trng hp c bit: nu M l trung im ca AB Ta c : d1 = d2 = AB/2

2 u M = 2a. sin t AB

Dng 2: Tm vn tc hoc tn s 2.1. Cho bit ti M dao ng vi bin cc i, M cch A v B ln lt l d1, d2. Gia M v ng trung trc ca AB c n dy cc i khc. Tm v hoc f ? Gii: V ti M dao ng cc i nn ta c: d2 d1 = k = k. Vi: Nu d2 > d1 : k = (n + 1) Nu d2 < d1 : k = -(n + 1) 2.2. Cho bit ti M dao ng vi bin cc tiu, M cch A v B ln lt l d1, d2. Gia M v ng trung trc ca AB c n dy cc i. Tm v hoc f ? Phone number: 0985 968 960 v v hoc f f

Phm Vn Sn Gii: 1 1 v V ti M dao ng cc tiu nn ta c: d2 d1 = (k + ) = (k + ) v hoc f 2 2 f Vi: k c xc nh theo hnh v. 2.3. Cho im M nm trn vn giao thoa th th k m MA MB = a; N cng loi vi M v nm trn vn giao thoa th (k + n) m NA NB = b. Cho bit trng thi dao ng ti M v N, tm ? Gii: Gi s ti M, N dao ng cc i. Ta c: MA MB = k =a (1) (2)

NA NB = (k+n) = b Ly (2) (1): n. = b a = Thay v (1) k Nu k Z M, N dao ng cc i Nu k Z M, N dao ng cc tiu Nu cho f th timg c v v ngc li Dng 3: Tm s im dao ng cc i, cc tiu 3.1. Xc nh s im dao ng cc i, cc tiu trn on AB:
ba n

Phng php: Ban u phi xc nh r hai ngun A, B dao ng cng pha hay ngc pha AB = n + X (n: phn nguyn; X: phn thp phn) a) Trng hp 1: Hai ngun dao ng cng pha(trung im AB l cc i) S im dao ng cc i trn on AB l: N d = 2n + 1 S im dao ng cc tiu trn on AB l: N t = 2n N t = 2n + 2 nu X < 0,5 nu X 0,5

! Ch : Nu X = 0 th ti hai ngun A v B dao ng cc i, khi s im dao ng trong khong gia AB(khng tnh A,B) l N d = 2n 1 b) Trng hp 2: Hai ngun dao ng ngc pha(trung im AB l cc tiu) S im dao ng cc tiu trn on AB l: Phone number: 0985 968 960

Phm Vn Sn N t = 2n + 1 S im dao ng cc i trn on AB l: N d = 2n N d = 2n + 2 nu X < 0,5 nu X 0,5

! Ch : Qua mi im dao ng cc i trn on AB ta v c mt ng dao ng cc i(gn li), vy s ng cc i bng s im cc i. Cc tiu cng vy. 3.2. Xc nh s im dao ng cc i trn on CD, bit ABCD l hnh vung: Phng php: Gi s ti C dao ng cc i, ta c: d2 d1 = k = AB 2 - AB = k
k= AB( 2 1)

d2

C d1

S im dao ng cc i. Dng 4: Tm khong cch cc tiu

Bi ton: Cho hai ngun A, B dao ng cng pha. Cho im M nm trn ng trung trc ca AB, bit im M dao ng cng pha vi hai ngun AB. 4.1. Tm khong cch ngn nht t im M ti hai ngun. ta c: V M nm trn ng trung trc v dao ng cng pha vi hai ngun d1 = d2 = k (1) Theo hnh v ta c: Thay vo (1): d1 k AB 2 k AB 2 A M x B O

AB m k Z kmin 2

d 1 min = k min

4.2. Tm khong cch ngn nht t im M ti ng thng i qua hai ngun. Theo hnh v ta c:
AB x = d 2
2 1 2

(x>0)

xmin khi d1min. Tng t nh phn 4.1. ta tm c d1mib xmin Bi tp: Cu 1: Mt si dy thp nh un thnh hnh ch U (hai nhnh ca n cch nhau 8 cm) c gn vo u mt l thp nm ngang v t sao cho hai u S1 , S2 ca si dy thp chm v nc. cho l thp rung vi tn s 100 Hz, bin dao ng ca S1 , S2 l 0.4 cm. Khi trn mt nc, ti vng gia S1 v S2 thy c 5 gn li, nhng gn li ny chia on S1 S2 thnh 6 on m hai on u ch di bng mt na cc on cn li a, Tnh bc sng v vn tc truyn sng trn mt nc Phone number: 0985 968 960

Phm Vn Sn b, Vit phng trnh sng ti im M nm trn mt nc cch S1 , S2 ln lt l 6 cm v 10 cm c, Nu by gi ta un si dy sao cho khong cch ch cn 8 mm th s quan st thy bao nhiu gn li trong khong S1 ,S2 Cu 2: Mt m thoa c mi nhn chm nh vo mt nc v dao ng vi tn s 440 hz. a, khong cch gia hai gn sng lin tip l 2 mm. Xc nh vn tc truyn sng trn mt nc b, Gn vo mt trong 2 nhnh ca m thoa mt thanh thp mng hai u c gn hai mi nhn chm nh vo mt nc. Khong cch gia hai mi nhn l 4 cm. Cho m thoa dao ng th trong khong gia 2 mi nhn c bao nhiu gn li, gn lm Cu 3: Hai ngun kt hp A v B cch nhau 50mm ln lt dao ng theo phng trnh u1 = acos200 t(cm) v u2 = acos(200 t + )(cm) trn mt thong ca thu ngn. Xt v mt pha ca ng trung trc ca AB, ngi ta thy vn bc k i qua im M c MA MB = 12mm v vn bc (k +3)(cng loi vi vn bc k) i qua im N c NA NB = 36mm. a, Vit phng trnh sng ti im M b, Xc nh s im cc i giao thoa trn on AB /s 12 im Cu 4: Trong mt th nghim v giao thoa sng trn mt nc, hai ngun kt hp A, B dao ng vi tn s f = 15Hz v cng pha. Ti mt im M trn mt nc cch A, B nhng khong d1 = 16cm, d2 = 20cm sng c bin cc tiu. Gia M v ng trung trc ca AB c hai dy cc i. Tnh vn tc truyn sng trn mt nc: /s. 24cm/s. Cu 5: Trong mt th nghim giao thoa sng trn mt nc, c hai ngun kt hp A v B dao ng cng pha vi tn s f = 20Hz, cch nhau 8cm. Vn tc truyn sng trn mt nc v = 30cm/s. Gi C v D l hai im trn mt nc sao cho ABCD l hnh vung. Xc nh s im dao ng vi bin cc i trn on CD: /s. 5 im. Cu 6: Ti hai im A, B trn mt nc c hai ngun dao ng cng pha v cng tn s f = 12Hz. Ti im M cch cc ngun A, B nhng on d1 = 18cm, d2 = 24cm sng c bin cc i. Gia M v ng trung trc ca AB c hai ng vn dao ng vi bin cc i. Vn tc truyn sng trn mt nc bng bao nhiu? /s. 24cm/s. Cu 7: Hai ngun kt hp A, B cch nhau 10cm c phng trnh dao ng l uA = uB = 5cos20 t(cm). Vn tc truyn sng trn mt cht lng l 1m/s. Vit phng trnh dao ng tng hp ti im M trn mt nc l trung im ca AB /s = 10sin(20 t - )(cm). Cu 8: Trn mt thong ca cht lng c hai ngun kt hp A, B c phng trnh dao ng l uA = uB = 2cos10 t(cm). Vn tc truyn sng l 3m/s. Vit phng trnh dao ng sng ti M cch A, B mt khong 7 ln lt l d1 = 15cm; d2 = 20cm? /s. u = 4cos .cos(10 t - )(cm). 12 12 Cu 9: Trong th nghim v giao thoa sng trn mt nc, hai ngun kt hp A, B dao ng cng pha vi tn s 28Hz. Ti mt im M cch cc ngun A, B ln lt nhng khong d1 = 21cm, d2 = 25cm. Sng c bin cc i. Gia M v ng trung trc ca AB c ba dy cc i khc. Vn tc truyn sng trn mt nc l bao nhiu? /s. 28cm/s. Cu10: Trong th nghim v giao thoa sng trn mt nc, hai ngun kt hp A, B dao ng cng pha vi tn s 16Hz. Ti mt im M cch cc ngun A, B ln lt nhng khong d1 = 30cm, d2 = 25,5cm, sng c bin cc i. Gia M v ng trung trc ca AB c hai dy cc i khc. Vn tc truyn sng trn mt nc l bao nhiu? /s. 24cm/s. . Cu11: Trong th nghim giao thoa trn mt nc, hai ngun A, B dao ng cng pha vi tn s f. Ti mt im M cch cc ngun A, B nhng khong d1 = 19cm, d2 = 21cm, sng c bin cc i. Gia M v ng Phone number: 0985 968 960

Phm Vn Sn trung trc ca AB khng c dy cc i no khc. Vn tc truyn sng trn mt nc l v = 26cm/s. Tm tn s dao ng ca hai ngun /s. 13Hz. Cu12: Hai ngun kt hp A, B cch nhau 50mm, dao ng cng pha theo phng trnh u = acos(200 t ) (mm) trn mt thu ngn. Vn tc truyn sng trn mt thu ngn l v = 80cm/s. im gn nht dao ng cng pha vi ngun trn ng trung trc ca AB cch ngun A l /s. 32mm. Cu13: Trn mt cht lng c hai ngun sng kt hp A, B cch nhau 10cm, cng dao ng vi tn s 80Hz v pha ban u bng khng. Vn tc truyn sng trn mt cht lng l 40cm/s. im gn nht nm trn ng trung trc ca AB dao ng cng pha vi A v B cch trung im O ca AB mt on l bao nhiu? /s. 2,29cm. Cu14: To ti hai im A v B hai ngun sng kt hp cch nhau 8cm trn mt nc lun dao ng cng pha nhau. Tn s dao ng 80Hz. Vn tc truyn sng trn mt nc l 40cm/s. Gia A v B c s im dao ng vi bin cc i l /s. 31im. Cu15: To ti hai im A v B hai ngun sng kt hp cch nhau 10cm trn mt nc dao ng cng pha nhau. Tn s dao ng 40Hz. Vn tc truyn sng trn mt nc l 80cm/s. Tnh s im dao ng vi bin cc tiu trn on AB /s. 10im. Cu16: Hai ngun kt hp A, B cch nhau 10cm dao ng theo phng trnh u = acos100 t(mm) trn mt thong ca thu ngn, coi bin khng i. Xt v mt pha ng trung trc ca AB ta thy vn bc k i qua im M c hiu s MA - MB = 1cm v vn bc (k+5) cng bc vi vn k i qua im N c NA NB = 30mm. Vn tc truyn sng trn mt thu ngn l /s. 20cm/s.

Phone number: 0985 968 960