Professional Documents
Culture Documents
2 Wubizixing3
Cho nhng ngi ni ting Anh4 Cch lm ch phng php g ting Trung nhanh nht cho cc my tnh Ca Joe Wicentowski, Ngy V5 Bn quyn6 1996
Mc lc
Chng 1: Gii thiu Chng 2: Cc quy tc cn bit trc khi g Chng 3: Thc tp vi cc Vng Chng 4: Quy tc Cch ly Chng 5: Cc quy tc tit kim thi gian Ph lc A: Bi tm tt ha v tt c cc quy tc m c dng nhp cc k t n l Ph lc B: Bng cc k t cp hai Li cm t
d kin8. Ri thay, gia cc phng php ny li tn ti mt mi quan h nghch o gia thi gian m cn lm ch phng php v tnh hiu qu ca phng php. V d, phng php Pinyin9 ph thng i hi t s hun luyn; ngi ta ch cn chuyn t10 k t m ang c nhp thnh cc ch ci ting Anh. Tuy nhin, do c nhiu k t mt lc tng ng vi mt s pht m n l, vic c lp k t mong mun t mt bn lit k nhiu k t, li lm chm v lm gin on qu trnh. Thm na, cc phng php nhp kiu ng m m dng mt phng ng Trung Quc th v dng cho nhng ngi ni mt phng ng khc. (w b z xng11) gii quyt c hai vn phng ng v tc . Wubi, nh vn bn ny s ch n phng php, c cc li th ny: Bt k k t Trung Quc no cng c th c nhp bng cch dng bn c g phm hay t hn. c da trn k t vit, hn l s pht m, nhiu phng php mt lc cho cc phng ng khc nhau l khng cn thit; do , Wubi c tnh ph qut. Mt ngi vn hnh c k nng c th nhp 160 k t mi pht, mt tc m vt qu bt k ngn ng phng Ty no. Tr ngi duy nht i vi Wubi l s ghi nh rng c i hi tr nn thnh tho. Cho bt k ai m quen vi tnh phc tp ca cc k t Trung Quc hay cc hn ch tc ca phng php nhp Pinyin, Wubi r rng ng cng. Cho nhng ngi ni ting Anh, tuy th, vic din dch ti liu ting Trung i vi Wubi c th t ra kh khn v gy nn lng. Ti liu ny, ti liu u tin thuc loi ny12, trnh by r rng c cc khi nim c bn ln cc iu phc tp ca phng php nhp liu Wubi v li ch ca nhng ngi ni ting Anh.
1.1: Cc nguyn tc c bn
Mi k t Trung Quc c th c chia tch thnh cc k t gc ca n, hay (z gn13). Ngc li, cc k t c th c to dng bng cch kt hp cc gc ny. V d, hy quan st s cu thnh ca (l14), mt h15 thng dng: Hn na, hy quan st cu to ca (mng16), m c ngha l sng: tng ny -- rng cc k t c th c to dng bng cch kt hp cc gc -- l nguyn l nn tng pha sau phng php nhp liu Wubi. Ci bn phm cha nm vng, m c t chc bi hng ca nt u tin ca gc. Mi vng cha nm phm (m lm nn hai mi lm phm tng cng), v mi phm cha mt s cc gc k t. S 1 cho thy cc vng ca bn phm Wubi:
8 9 10 11 12 13
usually much more efficient than the one just proposed bnh m transliterate Wu3bi3zi4xing2 = ng bt t hnh the first of its kind Zi4gen1 = t cn; hnh nh ngi ta cn gi l c th t (, ch ch c mt cu phn duy nht), n khng th chia tch thnh cc ch nh hn c na, v l thnh phn cu to nn cc ch phc tp hn. Sai. Sau khi c ht ti liu ny th khng hon ton l vy. Tht l mt th ch lc hu (nhng p) m t tin ngi Trung Quc b ra bao cng sc lm kh cho hu th dng my tnh ca h. 14 Li3 = l 15 family name 16 Ming2 = minh
S 1: Vng/ Hng ca Bn phm17 tip tc cc v d v , hy quan st xem cc gc ca cc k t ny s ri vo cc vng no (1, 2, 3, 4 hay 5). : bt u bng mt nt ngang. Do , gc u tin c tm thy Vng 1. bt u bng mt nt mc. Do , gc th nh c tm thy Vng 5. : bt u bng mt nt dc. Do , gc u tin c tm thy Vng 2. bt u bng mt nt xin xung sang tri. Do , gc th nh c tm thy Vng 3. Thm na, mt v d v mt k t gc t Vng 4 l . Hy ch rng n bt u bng mt nt xin xung sang phi, m thng c v nh mt ci chm.18
17 Ch thch: Region = Vng; Left-Falling = Nt xin xung sang tri; Right-Falling = Nt xin xung sang phi; Horizontal = Nt ngang; Hook = Nt mc 18 Cu gc bt u bng mt nt (g ) th ng phn ln ch/ m khng lun lun ng. V d, xt k t . N c th c chia lm 3 gc. Gc u tin gm 2 nt trn cng (), bt u bng nt xin xung sang phi nn trc tin l tm n Vng nt xin xung sang phi, g phm U v c hnh ging gc ny trn phm , hp quy lut. Gc th nh gm 3 nt tip theo (), bt u bng nt dc nn trc tin l tm n Vng nt dc, g phm K v c hnh ging gc ny trn phm , hp quy lut. n gc th ba gm 4 nt cui cng (), th rc ri li xy ra, l tuy n bt u bng nt xin xung sang tri, nhng hnh ca gc li nm trn phm N, thuc Vng nt mc/ gp khc bi v gc c cha nt gp khc m khng nht thit gc bt u bng nt gp khc; nh vy l khng hp quy lut. Vy c th tm kt lun l phm cn g nhp gc no th phi c hnh ca gc ch khng hn l phm nm trong Vng quy nh nt bt u ca gc . Vic phn Vng ch yu ch l tr gip tr nh.
S 2: S Bn phm C bn S 2 cho thy rng gc i din ca 41Y l , m nt u tin ca n l mt chm, hay l mt nt xin xung sang phi. S 3 cho thy rng cc gc cn li trn 41 cng cha ch mt nt xin xung sang phi19: , v . Gc i din cho 42U l , m cha hai chm (cc du chm m gia cc ng nm ngang), v cc gc cn li trn 42U cng cha hai chm: , v . Ch chi tit hn: s tng t gia gc i din -- m cng c cho thy S 3 nh gc trn tri trn mi phm -- v cc gc cn li trn mi phm.20 Ni chung, cc gc c t mt cch hp l21 tr gip tr nh ca ngi dng. 11G, vng nm ngang, gm gc (y22); 12F gm (r23); v 13D gm (sn24). Hy cn thn, tuy th, v (s25) bt u bng mt nt dc; vy n khp ln 24L, khng phi 14S. Cc gc "tha ra" -- cc gc m khng khp vo dng thc ny -- thng xut hin trn phm th nm ca mi vng. Cc phm ny l kh ghi nh nht.
19 20 21 22 23 24 25
u tin Theo kin ring ca ngi dch th s tng t chng r rng my, vic ghi nh ch mang tnh p t l nhiu. ??? Yi1 = nht Er4 = nh San1 = tam Si4 = t
Hy kch y cho mt s bn phm to hn, cht lng cao hn26. u tin, s sp xp ca cc phm c l dng nh ty tin v trn ngp. Vi s thc hnh kin nh v kinh nghim, tuy th, kin thc s n. Hy tip tc c. [NH]
2.5: Hy gi mt tr c ci m
Vic gi mt tr c ci m v th t nt v cc gc m to thnh mt k t qu l c bit quan trng cho cc hc vin ting Trung. D hu ht cc k t c th c chia tch ra thnh cc gc m xut hin trn
27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Wu3 = ng Shortcuts typing shortcuts Wei4 = ngy Bi3 = bt He2 = ha Shi4 = th V d nh ch , n c m tt l Q, chng c lin h g ti m di dng TRNT ca n c. the former ???
bn phm Wubi d dng, vi ci li rc ri. Do , khi tt c nhng ci khc u tht bi, hy c ngh v ci k t theo mt cch khc; hy ngh v cc gc theo mt cu hnh khc.37 Cc quy tc cn li i hi kinh nghim Wubi thc s hiu; do , chng ta s bt u bng vic thc tp vi cc vng ngay tc th! [NH]
S 4: Vng 1 Hy lic qua vng 1 v nhn ly mt cm gic chung v cc gc trn mi phm. Hy sn sng bt u vic hnh thnh nhng s kt hp trong tr ca bn. Hy nh rng mi gc u bt u bng mt nt ngang. u tin, cc k t no c cc m phm n? Nhng ci no, ni cch khc, l cc k t cp u tin ca vng 1? Cc k t cp u tin l nh sau: G: F: D: S: A: Hy ch rng ci gc ca mi k t th nm trn phm tng ng ca n. By gi, chng ta s phn tch vi k t mu, i theo cc quy tc ca vic nh my Wubi m c vch ra. : K t gc u tin, , bt u bng mt nt ngang, vy chng ta nhn vo vng 1. Bng cch lic qua cc phm vng 1, chng ta thy rng l 14S. Gc th nh cng ging vy, vy chng ta cng g
37 Mt cch hc Ng bt t hnh khc l nh my nhng bi ch Hn bit bnh m hoc m Hn Vit, nu khc mc th dng m tra zdic.net tm m Ng bt t hnh, t dn dn c nhiu kinh nghim hn p dng vo cc ch l. Mt lu khc l th t ghp cc gc c th khng hon ton ging vi th t cc nt vit. V d nh ch : theo th t nt vit th nt gch ngang (ch ) c vit trc khi ch hon tt, nhng khi dng Ng bt t hnh, c th tng tng l gc c vit xong, sau mi ghp gc vo. Phng php hc: lp ra hai bng gc ch, mt bng xp theo phm, mt bng xp theo s nt. Bng xp theo phm dng gii ta thc mc khi bit c m Ng bt t hnh ca k t t t in, bng xp theo s nt (t nhiu n t) c cc gc c xp theo tng nhm c hnh dng tng t nhau d nhn ra, dng t tra khi g. Ban u tp g cc k t c cc gc ri nhau r rng, d nhn ra, sau tp g cc k t c cc gc dnh nhau. Ban u tp g di dng nm vng quy tc g (chm nhng d nh do c quy lut), sau khi quen th c th g tt (kh nh do khng theo quy lut nhng nhanh). Hc hi thm t cc din n mng. B sung cc gc cn thiu vo cc bng. o th t cc gc nu khng ra k t mong mun. Mt mnh khi b k t no l chp mt on k t tng i di trc k t , b v cp du ngoc kp ri cho Google tm, hy vng s bt gp mt on k t ging ht trn mng m ngay pha sau n c k t m mnh b b. Cch so snh mt gc hc vi mt gc kh nhn ra nm ln trong k t: Th lm bin dng gc hc, v d nh ko cao, dn rng, ko di hay thu ngn, vit xin hn hay thng hn ch ring mt s nt hoc mt u no ca nt no ri p n vo k t; th tng dn s nt ca mt gc no trong k t ri so snh vi cc gc hc, theo kinh nghim ngi dch th thng s nt ti a l s nt ng, gc i trc s cp nt ca gc i sau nhiu ht mc c th.
14S cho n. Do , ci m cho l SS. : Ci gc u tin, , l vng 1 v tr ng trn phm 11G. Gc th nh, , th cng vng 1 nhng tr ng trn 15A. Do , ci m cho l GA. Ci gc u tin, , l vng 1 v tr ng trn phm 13D. Gc th nh, , l trn 12F, vy ci m cho l DF.
K t ny l trn phm 14S, nhng n khng phi l gc i din. V vy, trc tin chng ta nhp ci : phm m n tr ng trn , 14S. K tip, chng ta nhp cc nt: 1, 2 v 4. Nt u tin, , l trn 11G. Nt th nh, , l trn 21H. Nt cui cng, , l trn 11G. V vy, ci m cho l SGHG.
3.2: Vng 2
S 5: Vng 2 Hy lic qua vng 2 v nhn ly mt cm gic chung v cc gc trn mi phm. Hy nh rng mi gc u bt u bng mt nt dc. Cc k t cp u tin l nh sau: H: J: K: L: M: Hy ch rng ci gc ca mi k t th nm trn phm tng ng ca n. By gi, chng ta s phn tch vi k t mu, i theo cc quy tc ca vic nh my Wubi m c vch ra cng nh vic kt hp Vng 1 vo cc v d. : Ci gc u tin, , l vng 2 v tr ng trn phm 23K. Gc th nh, , th cng vng 2 nhng tr ng trn 24L. Do , ci m cho l KL. Ci gc u tin, , l vng 2 v tr ng trn phm 21H. Gc th nh, , th cng vng 2 nhng tr ng trn 25M. Do , ci m cho l HM.
Ci gc u tin, , l vng 2 v tr ng trn phm 22J. Gc th nh, , l vng 2 nhng tr ng : trn 24L. Gc th ba, , l vng 1 v tr ng trn 12F. Gc cui cng, , l trn 22J. Do , ci m cho l JLFJ. K t ny l trn 25M, nhng khng phi l mt gc i din. Ci quy tc l nhp ci phm m k t nm trn v ri to dng k t t cc nt ca n. V vy, phm u tin l 25M. Nt u tin ca : k t ny l , vy phm k tip l 21H. Nt th nh l mt ci mc, vy phm th ba l 51N. Nt cui cng ca k t ny l , vy phm cui cng l 41Y. Do , ci m cho l MHNY.
3.3: Vng 3
S 6: Vng 3 Hy lic qua vng 3 v nhn ly mt cm gic chung v cc gc trn mi phm. Hy nh rng mi gc u bt u bng mt nt xin xung sang tri.38 Cc k t cp u tin l nh sau: T: R: E: W: Q: 39 Hy ch rng ci gc ca mi k t th nm trn phm tng ng ca n. By gi, chng ta s phn tch vi k t mu, i theo cc quy tc ca vic nh my Wubi m c vch ra cng nh vic kt hp cc Vng 1 v 2. K t by gi, ch c ci quy tc m c dng rt ra m40 v ci m l s c cho; cho n gi, bn s hiu cc tin trnh c bn. y l mt k t cp th nh n gin khc. Ci m l TE. : iu c l dng nh th l, do k t ny xut hin trn phm 32R, ci m l ra l R cng vi nt u tin, th nh v cui cng. M ny s : lm vic, nhng l mt k t thng dng; ha ra rng Wubi ch i hi R cng vi nt u tin, hay RT. y l mt trong nhiu cch m Wubi tng tc qu trnh nh my. y l mt trong nhiu k t m cha cc gc gy bn ci. Cc gc l v (GD) hay l v : (FW)? Trong thc t, cu tr li l ci sau. Hy gi mt tr c ci m: Nu mt phng php khng lm vic, hy th mt ci khc. : M Wubi cho k t ny, n gin, l FRGK. Hy c tm ra cc gc ny trn S 3. K t ny c l dng nh khp ln phm 34W, ht nh v khp. Tuy nhin, nu c kim tra : st, n kh l mt k t khc bit. Cc gc ca n khng phi l thnh phn ca phm 34W; cc gc l v . Do , m Wubi cho l TY.
3.4: Vng 4
S 7: Vng 4 Hy lic qua vng 4 v nhn ly mt cm gic chung v cc gc trn mi phm. Hy nh rng mi gc
38 Ring ci b th bin th trn phm R th li c v khng hp quy lut, m li nm trong m vit ch (TRNT). Hi k quc. 39 M di dng TRNT ca k t ny hi k l: T = nt th nht (), R = nt 2+3+4 (), N = nt 5 (nt mc bin th ca b ), vy T = nt no? (nt (gc?) cui cng ca k t l , khng phi ; hay th t y l nhn t trn xung ch khng phi th t khi vit nt?) 40 only the rule used to derive the code
u bt u bng mt nt xin xung sang phi (hay mt chm). Cc k t cp u tin l nh sau: Y: U: I: O: P: Hy ch rng ci gc ca mi k t th nm trn phm tng ng ca n. By gi, chng ta s phn tch vi k t mu, i theo cc quy tc ca vic nh my Wubi m c vch ra cng nh vic kt hp cc Vng 1 n 3 trong cc k t v d. : Mt k t thng dng, ch l mt m Wubi cp hai, m c to thnh t hai gc u tin ca n (ci chm, ng k, ci khung v ). M ca n l YI.
3.5: Vng 5
S 8: Vng 5 Hy lic qua vng 5 v nhn ly mt cm gic chung v cc gc trn mi phm. Hy nh rng mi gc u bt u bng mt nt mc. Cc k t cp u tin l nh sau: N: B: V: C: X: Hy ch rng ci gc ca mi k t th nm trn phm tng ng ca n. By gi, chng ta s phn tch vi k t mu, i theo cc quy tc ca vic nh my Wubi m c vch ra. : Cc gc, theo th t, l , , , , . Do , ci m cho l DTBH. Hai gc u tin l v . Gc th ba, trong Wubi, th khng phi l m cng chng phi . ng hn, n l . Nh c ch thch Phn 2.4, khng c cc m ca cc k t khc no l TVR : m b theo sau bi mt k t khc. Do , phm cui cng cho l khng cn thit; TVRC c rt gn thnh TVR. : Cc gc l , , ci mc v . Do , m ca n l WFNH.41 [NH]
41 Mt nt lin tc c th b phn tch bng cch b gy n ra thnh nhiu on. Khng hon ton theo quy tc vit bng tay.
4.3: Nh th no?
R rng, s khc bit gia v l cu hnh ca k t nh mt th ton vn. c mt cu hnh triphi, trong khi c mt cu hnh trn-di. Cu hnh duy nht thm vo tri-phi v trn-di l cu hnh linh tinh. N gm cc gc nh l , m cc gc ca n giao/ ct nhau, v , m cc gc ca n c cha trong mt gc khc. S 9 m t cc vng ny:
S 9: Cc Cu hnh K t Tng qut42 Trong trng hp th nh -- , , v -- khng ch cc gc th nh ca mi k t phn bit cc k t, m nt cui cng ca ton th k t cn phn bit chng. tip tc ci v d, nt cui cng ca l , ca l , ca l . Trong mt n lc c lp bt k k t no trong mt quy tc m bao gm c cc hon cnh cu hnh v nt cui cng, Quy tc C lp ca Wubi pht biu nh sau: Nu ci k t cha t hn bn gc v nu vic nhp ch cc gc ny khng sinh ra ci k t, th phm cui cng -- phm c lp -- c th c xc nh bng cch dng S 10.
42 Configuration = Cu hnh; Sample Configurations = Cc Cu hnh Mu; Left-right = tri-phi; Up-down = trn-di; Miscellaneous = Linh tinh
Cu hnh Tri-phi Ngang Dc Nt cui cng43 Xin xung tri Xin xung phi Mc 11G 21H 31T 41Y 51N Trn-di 12F 22J 32R 42U 52B Linh tinh 13D 23K 33E 43I 53V
S 10: Quy tc C lp t cc v d u tin vo s yn n44, cc m ca chng l nh sau: : Ci m, m ch c da trn cc gc, l KW. Do ci k t c mt cu hnh tri-phi, v do nt cui cng l , m c lp l 41Y. Do , ci m cho l KWY. Ci m, m ch c da trn cc gc, l KW. Do ci k t c mt cu hnh trn-di, v do nt cui cng l , m c lp l 42U. Do , ci m cho l KWU. Ci m, m ch c da trn cc gc, l IS. Do ci k t c mt cu hnh tri-phi, v do nt cui cng l , m c lp l 41Y. Do , ci m cho is ISY. Ci m, m ch c da trn cc gc, l IS. Do ci k t c mt cu hnh tri-phi, v do nt cui cng l , m c lp l 11G. Do , ci m cho l ISG. Ci m, m ch c da trn cc gc, l IS. Do ci k t c mt cu hnh tri-phi, v do nt cui cng l , m c lp l 21H. Do , ci m cho l ISH. Ci m, m ch c da trn cc gc, l JF. Do ci k t c mt cu hnh linh tinh ( v gi chng nhau), v do nt cui cng l , m c lp l 13D. Do , ci m cho l JFD. [NH]
Chng 5: Cc t hp nhiu k t mt lc
Cho n gi, s tay ny ch i ph vi vic nhp cc k t n l. Tuy nhin, lun l ca Wubi kt
43 Cn ch k rng ngi ta ang ni v nt cui cng ca ton b k t, hay mt cch ni khc l nt cui cng ca gc cui cng ca k t, khng phi nt bt u ca gc cui cng ca k t. V d nh k t : n c phn tch thnh gc v gc cui cng ; nt cui cng y l nt mc ca gc cui cng , cng l nt cui cng ca ton th k t , khng phi l nt bt u ca gc cui cng . 44 To put the first examples to rest
hp cc quy tc cho cc t hp thng dng, nhiu k t mt lc, v cc m cho cc t hp vn trong vng gii hn bn c g phm. Cc quy tc th n gin ng ngc nhin. Tuy nhin, mt quy tc l cc k quan trng nh: Khi dng cc t hp nhiu k t mt lc, cc m rt ngn nh c m t Phn 2.4 khng c php dng. Ch c cc m di dng l c php dng.
5.1: Cc t hp hai k t
Cho cc t hp thng dng, hai k t, quy tc l nhp hai gc u tin ca mi k t. V d, ci m cho (jng45) l XCA, v ci m cho (chng46) l IPKH. Nhng, cng vi nhau, ci m cho t hp , m c ngha l ngy li ngy47, l XCIP. Cc v d khc theo sau: : Cc gc ca t hp ny l , , , v . Do , ci m l SMKK. : Cc gc ca t hp ny l , , , v . Do , ci m l ICPB.
5.2: Cc t hp ba k t
Quy tc cho cc t hp thng dng, ba k t l nhp ch cc gc u tin ca hai k t u tin v nhp hai gc u tin ca k t th ba. V d, cc m cho (j sun j48) l ra l YF, THA v SM, mt cch tng ng. Cng vi nhau, ci m cho ci t hp ch n gin l YTSM. Cc v d khc theo sau: : Cc gc ca t hp ny l , , , v . Do , ci m l SCNT. : Cc gc ca t hp ny l , , , v . Do , ci m l IEDC.
5.3: Cc t hp ca nhiu hn ba k t
Quy tc cho cc t hp thng dng ca nhiu hn ba k t l nhp gc u tin ca ba k t u tin v ca k t cui cng trong t hp. V d, (w b z xng49) gm bn k t, v cc gc u tin ca mi k t l , , , v , mt cch tng ng. V vy, ci m cho l GTPG. Cc v d khc theo sau: : : : : Cc gc ca t hp bn k t ny l , , v . Do , ci m cho t hp ny l GWYF. M cho t hp nm k t ny l WWRR. M cho t hp nm k t ny l WNDI. Cc gc ca t hp ny, m c ngha l nc Cng ha nhn dn Trung Hoa, l , , , v . Do , ci m cho t hp by k t ny l KWWL.
45 46 47 48 49
Jing1 = kinh Chang2 = thng day-to-day ji4 suan4 ji1 Wu3bi3zi4xing2 = ng bt t hnh
5.4: Phm Z
Z l ch ci duy nht m khng c gm vo trong bn phm gc Wubi; n c dnh ring cho mt chc nng c bit: k t thay th50. Nu mt ngi dng khng chc chn v mt gc hay nhiu hn trong mt m, anh ta hoc c ta c th thay th ch ci bng Z, v ci chng trnh s lit k tt c cc k t hay cc t hp m m ca chng cha cc phm c cho. V d, nu mt ngi dng bit rng ci m ca bt u l NG nhng khng th tm ra ci phm m cha , anh ta hay c ta c th nhp NGZ. Ci danh sch m c cho thy s tng t vi ci ny: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 . Bng cch dng con chut, cc phm con tr51, hay bn phm s, hy chn k t c mong mun. Z c th c nhp bt c u v nhiu ln nh thch. Hy ch rng khng phi tt c cc chng trnh m cho php s nhp liu Wubi dng chc nng ny. [NH]
[NH]
Ph lc B: Bng cc k t cp hai
Cc k t cp hai c hnh thnh bng cch nhp mt phm trn trc dc m c theo sau bi mt phm trn trc ngang, nh trong ci bng bn di.
52
[NH]