Cu 1. H th ng truy n d n quang ghp knh theo b c sng ?

nh ngha : Ghp knh theo b c sng WDM (Wavelength Devision

Multiplexing) l cng ngh trong m t s i quang ng th i truy n d n nhi u
b c sng tn hi u quang. u pht, nhi u tn hi u quang c b c sng
khc nhau c t h p l i (ghp knh) truy n i trn m t s i quang. u
thu, tn hi u t h p c phn gi i ra (tch knh), khi ph c l i tn hi u
g c r i a vo cc u cu i khc nhau.
S ch c nng :
m b o vi c truy n nh n nhi u b c sng trn m t s i quang, h th ng
WDM ph i th c hi n cc ch c nng sau :
-Pht tn hi u: Trong h th ng WDM, ngu n pht quang c dng l laser.
Hi n t i c m t s lo i ngu n pht nh : Laser i u chnh c b c sng
(Tunable Laser), Laser a b c sng (Multiwavelength Laser)... Yu c u i
v i ngu n pht laser l ph i c r ng ph h p, b c sng pht ra n nh,
m c cng su t pht nh, b c sng trung tm, r ng ph , r ng chirp
ph i n m trong gi i h n cho php.
-Ghp/tch tn hi u: Ghp tn hi u WDM l s k t h p m t s ngu n sng khc
nhau thnh m t lu ng tn hi u nh sng t ng h p truy n d n qua s i quang.
Tch tn hi u WDM l s phn chia lu ng nh sng t ng h p thnh cc
tn hi u nh sng ring r t i m i c ng u ra b tch. Hi n t i c cc
b tch/ghp tn hi u WDM nh : b l c mng m ng i n mi, cch t Bragg
s i, cch t nhi u x , linh ki n quang t h p AWG, b l c Fabry-Perot... Khi
xt n cc b tch/ghp WDM, ta ph i xt cc tham s nh : kho ng cch
gi a cc knh, r ng bng t n c a cc knh b c sng, b c sng trung
tm c a knh, m c xuyn m gi a cc knh, tnh ng u c a knh, suy hao
xen, suy hao ph n x Bragg, xuyn m u g n u xa ...
-Truy n d n tn hi u: Qu trnh truy n d n tn hi u trong s i quang chu s
nh h ng c a nhi u y u t : suy hao s i quang, tn s c, cc hi u ng phi
tuy n, v n lin quan n khu ch i tn hi u ... M i v n k trn u
ph thu c r t nhi u vo y u t s i quang (lo i s i quang, ch t l ng s i...).
-Khu ch i tn hi u:H th ng WDM hi n t i ch y u s d ng b khu ch
i quang s i EDFA (Erbium-Doped Fiber Amplifier). Tuy nhin b khu ch
i Raman hi n nay c ng c s d ng trn th c t .C ba ch khu ch
i : khu ch i cng su t, khu ch i ng v ti n khu ch i. Khi dng b
khu ch i EDFA cho h th ng WDM ph i m b o cc yu c u sau :
+ l i khu ch i ng u i v i t t c cc knh b c sng (m c chnh
l ch khng qu 1 dB).
+S thay i s l ng knh b c sng lm vi c khng c gy nh h ng
n m c cng su t u ra c a cc knh.
+C kh nng pht hi n s chnh l ch m c cng su t u vo i u chnh
l i cc h s khu ch i nh m m b o c tuy n khu ch i l b ng ph ng
i v i t t c cc knh.
-Thu tn hi u: Thu tn hi u trong cc h th ng WDM c ng s d ng cc b tch
sng quang nh trong h th ng thng tin quang thng th ng: PIN, APD.
Phn lo i h th ng WDM :
Ph ng php truy n d n WDM n h ng l: t t c knh quang trn cng m t
s i quang c ghp l i thnh m t lu ng tn hi u v c truy n theo cng m t
h ng. h ng i, cc knh quang t ng ng v i cc b c sng
1
,
2
,....,

N
qua b ghp knh c ghp l i v i nhau thnh m t lu ng tn hi u v truy n
d n theo m t chi u trn m t s i quang n u thu. u thu, b gi i ghp
b c sng quang tch cc tn hi u c b c sng khc nhau trong lu ng tn hi u
thu c n cc u thu ring r . h ng ng c l i, c nguyn l truy n
gi ng nh nguyn l truy n h ng i nh ng truy n trn m t s i quang ring
bi t khc. Ph ng php truy n d n n h ng c bi u di n trong hnh.
Ph ng php truy n d n WDM song h ng l : h ng i, cc knh quang
t ng ng v i cc b c sng
1
,
2
, ...,
i
qua b ghp/tch knh c ghp l i
v i nhau thnh m t lu ng tn hi u truy n d n theo m t chi u trn m t s i.
C ng s i quang , h ng v cc b c sng
i+1,

i+2
,...,
N
c truy n d n
theo chi u ng c l i. Ph ng php ny ch c n s d ng m t s i quang c ng c
th thi t l p c m t h th ng truy n d n cho c chi u i v chi u v . Ph ng
php ny c bi u di n trong hnh.
C hai h th ng u c nh ng u nh c i m ring. Gi s r ng cng ngh
hi n t i ch cho php truy n N b c sng trn m t s i quang, so snh hai h
th ng ta th y :
+Xt v dung l ng, h th ng n h ng c kh nng cung c p dung l ng
cao g p i so v i h th ng song h ng. Ng c l i, s s i quang c n dng
g p i so v i h th ng song h ng.
+Khi s c t cp x y ra, h th ng song h ng khng c n n c ch chuy n
m ch b o v t ng APS (Automatic Protection-Switching) v c hai u c a
lin k t u c kh nng nh n bi t s c m t cch t c th i.
+ ng v kha c nh thi t k m ng, h th ng song h ng kh thi t k h n v
cn ph i xt thm cc y u t nh : v n xuyn nhi u do c nhi u b c sng
h n trn m t s i quang, m b o nh tuy n v phn b b c sng sao cho
hai chi u trn s i quang khng dng chung m t b c sng.
+Cc b khu ch i trong h th ng song h ng th ng c c u trc ph c t p
h n trong h th ng n h ng. Tuy nhin, do s b c sng khu ch i
trong h th ng song h ng gi m theo m i chi u nn h th ng song
h ng, cc b khuy ch i s cho cng su t quang ng ra l n h n so v i h
th ng n h ng.
C I M C A H TH NG WDM :
u i m c a cng ngh WDM :
+Tng bng thng truy n trn s i quang s l n t ng ng s b c sng c
ghp vo truy n trn m t s i quang.
+Tnh trong su t: Do cng ngh WDM thu c ki n trc l p m ng v t l nn n
c th h tr cc nh d ng s li u v tho i nh : ATM, Gigabit Ethernet,
ESCON, chuy n m ch
knh, IP ...
+Kh nng m r ng: Nh ng ti n b trong cng ngh WDM h a h n tng
bng thng truy n trn s i quang ln n hng Tbps, p ng nhu c u m
r ng m ng nhi u c p khc nhau.
+Hi n t i, ch c duy nh t cng ngh WDM l cho php xy d ng m hnh
m ng truy n t i quang OTN (Optical Transport Network) gip truy n t i
trong su t nhi u lo i hnh dch v , qu n l m ng hi u qu , nh tuy n linh
ng.
Nh c i m c a cng ngh WDM:
+V n ch a khai thc h t bng t n ho t ng c th c a s i quang (ch m i t n
d ng c bng C v bng L).
+Qu trnh khai thc, b o d ng ph c t p h n g p nhi u l n.
+N u h th ng s i quang ang s d ng l s i DSF theo chu n G.653 th r t kh
tri n khai WDM v xu t hi n hi n t ng tr n b n b c sng kh gay g t.
L i ITU :
Vi c chu n ho cc b b c sng dng cho cc m ng WDM l h t s c c n
thi t v n b o m cho cc thi t b c a cc nh cung c p khc nhau u c
s n xu t theo cng m t tiu chu n, v u lm vi c t ng thch v i nhau.
Khi chu n ho b c sng, v n c n ph i xem xt u tin l l kho ng cch
gi a cc knh ph i d a theo t n s hay b c sng. Kho ng cch t n s b ng
nhau s lm cho kho ng cch b c sng h i khc nhau. Khng c m t tiu
chu n k thu t no c u tin l a ch n trong tr ng h p ny. Trong
khuy n co ITU-G.692 cc knh cch nhau m t kho ng 50 GHz (t ng ng
v i kho ng cch b c sng l 0.4nm) v i t n s trung tm danh nh l
193.1THz (1552.52 nm). T n s ny gi a d i thng c a s i quang 1.55 m v
b khu ch i quang s i EDFA (xem hnh). Kho ng cch ny ph h p v i kh
nng phn gi i c a cc b MUX/DEMUX hi n nay, n nh t n s c a cc
b laser, MUX/DEMUX,... Khi cng ngh hon thi n h n kho ng cch ny s
ph i gi m i. M t v n khc, kh khn h n l ch n l a m t b b c sng
tiu chu n b o m cho cc h th ng cho 4, 8, 16, v 32 b c sng ho t ng
t ng thch v i nhau b i v cc nh s n xu t u c cc c u hnh knh t i u
ring v cc k ho ch nng c p h th ng t t knh ln nhi u knh khc nhau.
ITU chu n ho (ITU G.959) b 16 b c sng b t u t t n s 192.1 THz,
r ng 200GHz m i bn cho giao di n a knh gi a cc thi t b WDM.
Cu i cng l ph i l u khng ch b o b o m cc t n s trung tm m cn
ph i b o m l ch t n s t i a cho php. i v i f 200 GHz, ITU quy
nh l ch t n s l khng v t qu f /5 GHz. V i f =50 GHz v f =100
GHz th n th i i m ny ITU v n ch a chu n
ho.
B tch ghp knh quang: OMUX/ ODEMUX
a. Ch c nng c a b ghp v b tch knh quang (OMUX/ODEMUX).
Ch c nng c a m t b tch knh quang l nh n tn hi u t s i quang. Tn hi u
t s i quang ny l m t tia sng bao g m nhi u t n s sng quang khc nhau v
b tch knh quang c nhi m v tch tn hi u nh n c thnh cc tn hi u t i
cc t n s khc nhau. Cn nhi m v c a b ghp knh quang th ng c l i: N
nh n tn hi u t nhi u ngu n khc nhau v k t h p chng l i vo m t tia sng
truy n vo m t s i quang duy nh t. C hai lo i thi t b tch/ghp knh l
thi t b tch/ghp knh tch c c v thi t b tch/ghp knh th ng. Thi t b
tch/ghp knh th ng ho t ng d a trn nguyn l c a lng knh, cch t
nhi u x v l c ph . Cn cc thi t b tch/ghp knh tch c c ho t ng d a
trn nguyn t c k t h p cc thi t b th ng v i cc b l c i u h ng trong
m i m t b l c c ng h ng v i m t t n s nh t nh.
b. Nguyn t c lm vi c c a lng knh :
Trong giai o n u c a k thu t WDM ng i ta th ng dng lng knh lm
ph n t tn s c gc (hnh). Do hi n t ng chi t su t ph thu c vo b c sng
nh sng t c l n=n(), nn cc chm tia sng n s c khc nhau theo cc
h ng khc nhau u ra theo nh lu t Snell (s ph thu c c a chi t su t v t
li u lm lng knh theo b c sng).
i r
A dn
d
di
cos cos
sin
=

Trong : i l gc t i. i
,
l gc l.
A l gc nh c a lng knh.
r l gc khc x c a tia sng i vo lng knh.
Nh c i m: Tn s c gc dng lng knh l m c tn s c th p nn kh tch
c cc tia sng c b c sng g n nhau. V v y ta ch c th dng lng knh
trong tr ng h p tch cc b c sng hai c a s truy n d n khc nhau (v d :
M t b c sng
1
c a s 1300 nm v m t b c sng
2
c a s 1550 nm).
c. Nguyn l lm vi c c a cch t tn x
Do nh c i m khng tch c cc tia sng c b c sng g n nhau nn lng
knh ngy nay khng c s d ng trong cng ngh WDM n a, thay vo
ng i ta s d ng cch t nhi u x lm ph n t tn s c gc (hnh).
Khi ni m v cch t
Cch t l m t m t ph ng quang c nhi u rnh cch u nhau v c kh nng
truy n ho c nhi u x nh sng. Cch t c c u t o bao g m nhi u rnh (nh
rng c a), trn b m t c a cc rnh ny c ph m t l p ph n x , s l ng
rnh trn cch t c th ln t i vi nghn rnh trn 1 mm. Cch t c kh nng
nhi u x nh sng theo m t h ng nh t nh ph thu c vo b c sng. V v y
m t tia sng c nhi u b c sng khc nhau chi u vo cch t th m i b c
sng s nhi u x m t h ng khc nhau. Ng c l i, cc b c sng i t i cch t
t cc h ng khc nhau c th k t h p theo cng m t h ng. Gc nhi u x ph
thu c kho ng cch cc rnh v cc gc t i.
Khi r i nh sng ln trn b m t cch t , ngoi hi n t ng nhi u x t c l hi n
t ng giao thoa c a cc tia sng b ph n x b i b m t cch t , lm cho nh
sng b nhi u x theo cc gc ring bi t tho mn ph ng trnh sau :
dn
m

= + sin sin
Trong :
n l chi t su t c a l p ph n x ph trn b m t cch t .
l gc cch t .
l gc nhi u x t ng t .
d l b c cch t .
l b c sng c a tia sng.
m l b c nhi u x .
Ph ng trnh cho th y r rng gc nhi u x ph thu c vo b c sng c a nh
sng t i. Nh v y, c ng gi ng nh lng knh, nh sng khng n s c u
vo, sau khi qua cch t s c tch thnh cc tia sng n s c u ra theo
cc gc khc nhau. Khc v i lng knh, cch t nhi u x cho cc gc tn x l n
h n.
Khi gi i ghp knh (tch b c sng) b ng cch t , ngu n sng t i g m nhi u
b c sng t s i quang s c tch ra thnh cc tia n s c t ng ng v i cc
b c sng c truy n trn s i theo cc b c khc nhau. Ng c l i khi ghp
knh, m t s knh ng v i cc b c sng
1
,
2
,
3
,
n
n t cc h ng
khc nhau c th c k t h p thnh m t h ng v c truy n d n trn cng
m t s i quang.
d. B ghp v tch knh quang.
Thng th ng b ghp knh quang bao g m m t s u vo mang cc tn hi u
t i cc b c sng khc nhau. T t c cc b c sng c t p trung vo m t
i m v truy n vo m t s i quang duy nh t. H u h t cc b tch knh quang
th ng c ng c th s d ng nh l m t b ghp knh quang. Chng c th
ho t ng d a trn nguyn l lm vi c c a lng knh ho c c ng c th lm vi c
theo nguyn t c tn x khi s d ng cch t .
Hnh d i ch ra m t v d v m t b tch knh s d ng cch t tn x :
CC THAM S C B N C A OMUX/ ODEMUX
Cc tham s c b n m t c tnh c a cc b ghp/tch h n h p l suy hao
xen, suy hao xuyn knh v r ng knh. n gi n, ta hy phn bi t ra
thnh thi t b m t h ng (g m cc b ghp knh v tch knh c l p) v thi t
b hai h ng (b ghp tch h n h p). Cc k hi u I(
i
) v O(
k
) t ng ng l
cc tn hi u c ghp ang c m t ng chung. K hi u I
k
(
k
) l tn hi u
u vo c ghp vo c a th k, tn hi u ny c pht t ngu n pht quang
th k. K hi u O
i
(
i
) l tn hi u c b c sng
i
c tch ra v i ra c a th
i. Nhn chung, cc t n hi u quang khng pht m t l ng cng su t ng k no
ngoi r ng ph knh nh tr c c a chng, cho nn v n xuyn knh
l khng ng l u tm u pht. By gi ta xem xt cc thng s :
1. Suy hao xen : c xc nh l l ng cng su t t n hao sinh ra trong tuy n
truy n d n quang do tuy n c thm cc thi t b truy n d n quang WDM. Suy
hao ny bao g m suy hao do cc i m ghp n i cc thi t b WDM v i s i v
suy hao do b n thn thi t b ghp gy ra. Suy hao xen c di n gi i t ng t
nh suy hao i v i cc b ghp coupler chung, nh ng c n l u l WDM l
xt cho m t b c sng c tr ng :
V i L
i
l suy hao t i b c sng
i
khi thi t b c ghp xen vo tuy n truy n
d n. Cc tham s ny lun ph i c cc nh ch t o cho bi t i v i t ng
knh quang c a thi t b.
2. Suy hao xuyn knh : M t m t l ng tn hi u t knh ny c ghp sang
knh khc. Cc m c xuyn knh cho php n m d i r t r ng tu thu c vo
tr ng h p p d ng. Nh ng nhn chung, ph i m b o m c xuyn knh nh
h n (-30dB) trong m i tr ng h p.
Xuyn knh b tch knh (a) V b ghp- tch h n h p (b)
Trong m t b tch knh l t ng, s khng c s d cng su t tn hi u t knh
th i c b c sng
i
sang cc knh khc c b c sng khc v i
i
. Nh ng
trong th c t , lun lun t n t i m t m c xuyn knh no , v lm gi m ch t
l ng truy n d n c a thi t b. Kh nng tch cc knh khc nhau c di n
gi i b ng suy hao xuyn knh v c tnh b ng dB nh sau :
Theo s n gi n m t b tch knh hnh a) th U
i
(
k
) l l ng tn hi u
khng mong mu n b c sng
k
do c s d tn hi u c a ra th i, m ng
ra ch c tn hi u b c sng
i
. Trong thi t b ghp/tch h n h p nh hnh
b), vi c xc nh suy hao xuyn knh c ng c xc nh nh b tch.
tr ng h p ny, ph i xem xt c hai lo i xuyn knh. Xuyn knh u xa l
do cc knh khc c ghp i vo ng truy n gy ra, v d nh I(
k
) sinh ra
U
i
(
k
). Xuyn knh u g n l do cc knh khc u vo sinh ra, n c
ghp bn trong thi t b, nh U
i
(
j
). Khi cho ra cc s n ph m, cc nh ch t o
c ng ph i cho bi t suy hao knh i v i t ng knh c a thi t b.
3. r ng knh: L d i b c sng m n nh ra cho t ng ngu n pht quang
ring. N u ngu n pht quang l cc diode Laser th r ng knh c yu c u
vo kho ng vi ch c nanomet m b o khng b nhi u gi a cc knh do s
b t n nh c a cc ngu n pht gy ra (v d khi nhi t lm vi c thay i s
lm tri b c sng nh ho t ng). i v i ngu n pht quang l diode pht
quang LED, yu c u r ng ph i l n h n 10 n 20 l n b i v r ng ph c a
lo i ngu n pht ny r ng h n.
B xen r OADM :
a. nh ngha : B ghp xen/r t quang OADM (Optical Add/Drop
Multiplexer) th ng c dng trong cc m ng quang th v m ng quang
ng di v n cho hi u qu kinh t cao, c bi t i v i c u hnh m ng
tuy n tnh, c u hnh m ng vng (Ring).
Ch c nng c a b ghp xen/r t quang l n c c u hnh xen/r t m t s
knh b c sng, cc knh b c sng cn l i c c u hnh cho i xuyn qua
(pass through).
minh h a tnh hi u qu kinh t cho ng d ng c a OADM, ta xt m t m ng
g m c ba tr m n i chu i v i nhau, th ng c g i l c u hnh tuy n tnh
(xem hnh).
Nguyn l ho t ng :Gi s cc lin k t v k t n i u l song cng, cc nt
m ng c n i v i nhau b i hai s i quang, m i s i truy n theo m t chi u. Gi
s k t n i A v B dng m t b c sng cho chi u truy n i v v , k t n i B v
C dng m t b c sng, k t n i A v C dng 3 b c sng. Nh v y, lin k t
A-B v B-C u dng 4 b c sng.
N u m ng ch dng b OLT, khi c n ph i dng 4 OLT v i s b chuy n i
b c song l 16. Trong khi n u tri n khai dng OADM t i site B v i
c u hnh thch h p cho r t knh b c sng thu c k t n i A v B, cho xen
knh b c sng thu c k t n i B v C, cho i xuyn qua knh b c sng thu c
k t n i A v C, ta c th ti t ki m s nt m ng s d ng ch cn l 3 (2
OLT+1 OADM) v s b chuy n i tn hi u dng by gi ch cn l 8. C hai
c u hnh u c cho nh trn hnh 1.54. Trn th c t , s b c sng c n
xen/r t t i nt m ng th ng r t nh so v i s l ng b c sng c truy n
trn s i quang nn hi u qu ng d ng OADM vo m ng s l r t l n. Tuy
nhin, ta c ng th y r ng n u kho ng cch t tr m A n tr m C nh , ta c
th n i tr c ti p k t n i gi a A v C m khng c n qua trung gian l tr m B.
Khi , hi u qu c a ng d ng OADM khng cn l n n a. Trong tr ng h p
cc tr m c kho ng cch t ng i nh (m ng th) th c u hnh m ng Mesh
dng OXC lm ph n t c b n l c u hnh t i u nh t.
b. Cc c u trc cho OADM :
C u trc song song :
Trong c u trc song song, t t c cc knh tn hi u u c gi i ghp knh.
Sau , m t s knh ty c c u hnh r t, cc knh cn l i c u hnh cho
i xuyn qua m t cch thch h p, minh h a nh trn hnh. Nh v y, s l ng
knh th c hi n xen/r t, c th knh no th c hi n xen/r t l khng c nh.
OADM ch t o theo c u trc song song s khng t o nhi u rng bu c khi thi t
l p m t ng quang gi a cc nt trong m ng. ng th i, do OADM x l
i v i t t c cc knh b c sng i vo, suy hao thm vo c a tn hi u khi
qua OADM l c nh, khng ph thu c vo s l ng knh xen/r t t i i m
nt. H n n a vi c xen/r t thm cc knh khng lm gin o n cc knh ang
ho t ng.Tuy nhin, so v i i u ki n th c t , c u trc ny s khng mang
tnh kinh t do s l ng knh xen/r t t i m i nt th ng khng ng k so
v i s l ng knh truy n trn s i quang.
C u trc song song theo bng (theo mun) :
tng tnh kinh t h n, c u trc song song c th thay i nh b ng cch
thi t k theo t ng mun nh minh h a trn hnh. y, qu trnh MUX v
DEMUX tn hi u c th c hi n theo hai t ng. T ng th nh t MUX tn hi u
t s i quang i vo ra thnh cc bng sng ring bi t v t ng th hai MUX
tn hi u thu c cc bng sng ra thnh cc tn hi u b c sng ring r . Nh
v y, c u trc theo mun gip tng hi u qu s d ng b
MUX/DEMUX cao h n v cho ra suy hao gi a cc knh b c sng ng
nh t h n.
C u trc n i ti p :
Trong c u trc n i ti p, m t knh n c th c hi n r t v xen t t p h p
cc knh i vo OADM. Ta g i thi t b ny l OADM knh n SC-
OADM (single OADM). SC- OADM l y u t c b n c u thnh nn h
th ng OADM hon chnh b ng cch ghp n i ti p nhi u SC-OADM l i v i
nhau nh minh h a trn hnh. Trn th c t , thi t b ki u ny cho tnh kinh t
cao h n so v i c u trc song song nh ng suy hao thm vo l n do m c n i
ti p cc SC-OADM theo nhi u ch ng. Vi c xen/r t cc knh m i s lm gin
o n cc knh khc. Do c n c k ho ch phn b b c sng tr c h n
ch vi c gin o n ny.
C u trc xen/r t theo bng sng :
Trong c u trc ny, m t nhm c nh knh b c sng c th c hi n xen/r t
t i m i nt m ng OADM. Cc knh c thi t l p th c hi n xen/r t l cc knh
lin ti p nhau trong m t bng sng, s c l c b i m t b l c c bng
thng l d i b c sng. Sau , chng c a ln m c ghp knh cao h n
v t gi i ghp knh thnh cc knh b c sng ring l nh minh h a trn
hnh. y l c u trc trung ha gi a hai c u trc song song v c u trc n i ti p
m ta m t trn. S l ng t i a knh b c sng c xen/r t l ty
thu c vo bng thng c a b l c. S l ng th c t cc knh xen/r t l cn
ty thu c vo nh qu n l h th ng trang b bao nhiu b chuy n i tn
hi u t i nt OADM. Tuy nhin, s l ng cc knh xen/r t l bao nhiu c ng
khng nh h ng n qu trnh tnh ton cc ng quang khc truy n
trong m ng v suy hao c a tn hi u khi i qua OADM. Trong m t nhm
knh, vi c xen/r t cc knh b xung s khng lm nh h ng t i cc ng
quang khc trong m ng b i v suy hao n i thng cho t t c cc knh khng
n m trong nhm xen/r t l c nh. Tuy nhin c u trc ny lm ph c t p k
ho ch ho b c sng v p t m t s h n ch ln vi c phn b b c sng.
Cu 2. K tn hi u quang ?
1. SOA:
C u trc v nguyn l ho t ng :
C u trc v nguyn l ho t ng c a khu ch i quang bn d n SOA
(Semiconductor
Optical Amplifier) t ng t nh laser bn d n. Ngha l c ng d a vo h th ng
hai d i nng l ng c a ch t bn d n v cc qu trnh bi n i quang i n: h p
th (absorption), pht x t pht (spontaneous emission) v pht x kch thch
(stimulated emission). Trong , tn hi u quang c khu ch i d a trn hi n
t ng pht x kch thch x y ra trong vng tch c c c a SOA.
Vng tch c c ny c t gi a hai l p bn d n lo i n va p (xem hnh). Ngu n
b m bn ngoi c cung c p b i dng i n phn c c.
Do c c u trc v nguyn l ho t ng t ng t v i laser bn d n nn SOA cn
c g i l khu ch i laser bn d n SLA (Semiconductor Laser Amplifier).
S khc nhau chnh gi a SOA v laser bn d n l SOA ho t ng d i m c
ng ng dao ng. i u ki n ny x y ra khi dng i n phn c c Ibias < dng i n
ng ng Ith c a laser ho c/v h s ph n x c a hai m t ph n x c a vng tch
c c nh . Khi , qu trnh ph n x , c ng h ng
v t pht x nh sng s khng x y ra.
SOA c th c phn thnh hai lo i chnh d a vo h s ph n x c a hai m t
ph n x c a l p tch c c. Lo i th nh t, khu ch i Fabry-Perot FPA (Fabry-
Perot Amplifier) c h s ph n x cao (c th ln t i 32%). C u trc c a FPA
c ng t ng t nh laser Fabry-Perot nh ng ho t ng v i dng phn c c
Ibias<Ith. V i c u trc h c c ng h ng c h s ph n x cao, qu trnh h i ti p,
ch n l c t n s x y ra. K t qu l, FPA c l i cao nh ng ph l i khu ch
i
nh p nh, khng u. i u ny lm gi m bng thng khu ch i c a FPA.
kh c ph c h n ch trn c a FPA, hai l p ch ng ph n x AR (anti-reflection)
c h s ph n x R = 0, c t t i hai u c a vng tch c c khng cho
qu trnh ph n x x y ra bn trong b khu ch i. Khi , tn hi u vo SOA s
c khu ch i khi ch i qua m t l n ( c g i l single pass) xuyn qua
vng tch c c c a b khu ch i m khng c h i ti p v . y l c u trc c a
lo i SOA th hai: khu ch i sng ch y TWA (Traveling Wave Amplifier).
Trn th c t , h s ph n x hai u c a vng tch c c c a TWA khng hon
ton b ng 0 m c gi tr r t nh t 0.1% n 0.01%.
c tnh c a b khu ch i FPA v TWA :
Xt m t b khu ch i FPA c h s ph n x cng su t hai m t ph n x c a
l p tch c c l R1 v R2 nh hnh trn. B khu ch i ny c ng c th TWA n u
cho R1 = R2 = 0. Do , qu trnh phn tch sau, u c th p d ng cho FPA v
TWA.
B qua suy hao khi nh sng truy n qua m i m t ph n x , ta c h s xuyn
qua c a cng su t nh sng i qua m i m t ph n x t ng ng l (1-R1) v (1-
R2).
T ng ng, ta c h ph n x v h s xuyn qua c a c ng i n tr ng t i
hai m t ph n x l :
G i Gs l r ng l i n thng (single-pass gain) c a SOA khi tn hi u quang
i qua vng tch c c m khng c s h i ti p (h s ph n x R= 0). Ta c :
Trong :
g: l i trn m t n v chi u di c a vng tch c c.
: suy hao trn m t n v chi u di c a vng tch c c.
: h s t p trung (confinement factor) bi u di n m c t p trung c a lu ng
nh sng bn trong vng tch c c.
L: chi u di c a vng tch c c.
Pin, Pout: cng su t tn hi u ng vo v ng ra c a b khu ch i.
Nhi u xuyn m (Crosstalk) trong SOA :
Nhi u xuyn m x y ra khi cc tn hi u quang khc nhau c khu ch i ng
th i trong cng m t b khu ch i. C hai lo i nhi u xuyn m x y ra trong
SOA: nhi u xuyn knh (interchannel crosstalk) v b o ha l i (cross
saturation).
Nhi u xuyn knh x y ra l do hi u ng tr n b n b c sng FWM (Four Wave
Mixing).
Nhi u xuyn knh gy nn do hi n t ng b o ha l i x y ra trong SOA
c minh h a trn hnh :
Hi n t ng xuyn m ph thu c vo th i gian s ng c a i n t tr ng thi
nng l ng cao. N u th i gian s ng l n so v i t c dao ng c a cng
su t trong cc tn hi u vo, cc i n t khng th chuy n t tr ng thi nng
l ng cao xu ng tr ng thi nng l ng th p do s dao
ng ny. Do , khng c xuyn m x y ra.
i v i cc SOA, th i gian s ng ny m c ns. Do , cc i n t d dng
ph n ng l i s dao ng trong cng su t c a cc tn hi u c i u ch t c
Gb/s, d n n m t s suy y u h th ng chnh do xuyn m. Ng c l i, th i
gian s ng pht x t pht trong EDFA l kho ng 10ms. Do , xuyn m ch c
m t n u t c i u ch c a cc tn hi u vo t h n vi kiloHertz, i u ny
th ng t g p trong th c t . Do , EDFA ph h p h n khi c s d ng trong
cc h th ng WDM h n SOA.
u khuy t i m v ng d ng c a SOA :
u i m:
+ l i cao (25-30dB).
+Kch th c nh , c th tch h p v i cc linh ki n quang bn d n khc.
+D i thng l n, c th ln t i 100 nm, r ng h n so v i EDFA.
+C th th c hi n khu ch i tn hi u c hai c a s nh sng 1300nm v
1550 nm.
Khuy t i m:
+Cng su t ra b o ha th p (kho ng 5mW) h n ch kh nng c a SOA khi
c s d ng lm b khu ch i cng su t.
+H s nhi u cao (5-7 dB) nh h ng n ch t l ng c a SOA khi c s
d ng lm b ti n khu ch i v khu ch i ng dy.
+Ph thu c vo phn c c c a tn hi u quang t i
+Nhi u xuyn knh l n do cc hi u ng phi tuy n: hi u ng tr n 4 b c sng
FWM (four wave mixing) v hi u ng b o ha l i cho (cross-gain
saturation)
+Ph l i c d ng g n sng do s khng hon h o c a l p ch ng ph n x
t o.
+Km n nh do l i chu nh h ng c a nhi t .
ng d ng:
V i cc c tnh k thu t trn, SOA c nhi u khuy t i m so v i EDFA khi
c dng lm khu ch i quang. Do , cho d SOA c nghin c u v ch
t o t tr c EDFA, nh ng SOA khng c s d ng lm b khu ch i quang
trong h th ng WDM c ng nh cc h th ng truy n d n quang khc hi n nay.
Thay vo , d a trn cc hi u ng phi tuy n p ng nhanh c a SOA, SOA
c dng trong cc ng d ng khc c a h th ng thng tin quang nh : b bi n
i b c sng (wavelength convertor), ph c h i xung clock (clock recovery)
v cc ng d ng x l tn hi u quang (optical signal processing applications) .
2. EDFA:
Cc c u trc EDFA :
C u trc c a m t b khu ch i quang s i pha tr n Erbium EDFA (Erbium-
Doped Fiber Amplifier) c minh h a trn hnh. Trong bao g m :
+S i quang pha ion t hi m Erbium EDF (Erbium-Doped Fiber): l n i x y ra
qu trnh khu ch i (vng tch c c) c a EDFA. C u t o c a s i quang pha ion
Er3+ c minh h a nh trn hnh d i.
Trong , vng li trung tm (c ng knh t 3 -6 m) c a EDF c pha
tr n ion Er3+ l n i c c ng sng b m v tn hi u cao nh t. Vi c pha cc
ion Er3+ trong vng ny cung c p s ch ng l p c a nng l ng b m v tn hi u
v i cc ion erbium l n nh t d n n s khu ch i t t h n. L p b c (cladding)
c chi t su t th p h n bao quanh vng li. L p ph (coating) b o v bao quanh
s i quang t o bn knh s i quang t ng c ng l 250 m. L p ph ny c chi t
su t l n h n so v i l p b c dng lo i b b t k nh sng khng mong mu n
no lan truy n trong s i quang. N u khng k n ch t pha erbium, c u trc
EDF gi ng nh s i n mode chu n trong vi n thng. Ngoi ra, EDF cn c
ch t o b ng cc b ng cc lo i v t li u khc nh s i th y tinh flouride
(flouride-based glass fiber) ho c s i quang th y tinh a v t li u
(multicomponent glass fiber).
+Laser b m (pumping laser): cung c p nng l ng nh sng t o ra tr ng thi
nghch o n ng trong vng tch c c. Laser b m pht ra nh sng c b c
sng 980nm ho c 1480nm.
+WDM Coupler: Ghp tn hi u quang c n khu ch i v nh sng t laser b m
vo trong s i quang. Lo i coupler c s d ng l WDM coupler cho php
ghp cc tn hi u c b c sng 980/1550nm ho c 1480/1550nm.
+B cch ly quang (Optical isolator): ngn khng cho tn hi u quang c
khu ch i ph n x ng c v pha u pht ho c cc tn hi u quang trn ng
truy n ph n x ng c v EDFA.
Nguyn l ho t ng c a EDFA :
Nguyn l khu ch i c a EDFA c d a trn hi n t ng pht x kch thch.
Qu trnh khu ch i tn hi u quang trong EDFA c th c th c hi n theo
cc b c nh sau (xem hnh):
- Khi s d ng ngu n b m laser 980nm, cc ion Er 3+ vng n n s h p th nng
l ng t cc photon (c nng l ng Ephoton =1.27eV) v chuy n ln tr ng thi
nng l ng cao h n vng b m (pumping band) (1).
- T i vng b m, cc ion Er 3+ phn r khng b c x r t nhanh (kho ng 1 s) v
chuy n xu ng vng gi b n (2).
- Khi s d ng ngu n b m laser 1480nm, cc ion Er 3+ vng n n s h p th
nng l ng t cc photon (c nng l ng Ephoton =0.841eV) v chuy n sang
tr ng thi nng l ng cao h n nh c a vng gi b n (3).
- Cc ion Er3+ trong vng gi b n lun c khuynh h ng chuy n xu ng vng
nng l ng th p (vng c m t i n t cao) (4).
- Sau kho ng th i gian s ng (kho ng 10ms), n u khng c kch thch b i cc
photon c nng l ng thch h p (pht x kch thch) cc ion Er3+ s chuy n sang
tr ng thi nng l ng th p h n vng n n v pht x ra photon (pht x t
pht) (5).
-Khi cho tn hi u nh sng i vo EDFA, s x y ra ng th i hai hi n t ng sau
:
+Cc photon tn hi u b h p th b i cc ion Er3+ vng n n (6). Tn hi u nh
sng b suy hao.
+Cc photon tn hi u kch thch cc ion Er3+ vng gi b n (7). Hi n t ng
pht x kch thch x y ra. Khi , cc ion Er 3+ b kch thch s chuy n tr ng thi
nng l ng t m c nng l ng cao vng gi b n xu ng m c nng l ng th p
vng n n v pht x ra photon m i c cng h ng truy n, cng phn c c,
cng pha v cng b c sng. Tn hi u nh sng c khu ch i.
r ng gi a vng gi b n v vng n n cho php s pht x kch thch (khu ch
i) x y ra trong kho ng b c sng 1530 nm 1565nm. y c ng l vng
b c sng ho t ng c a EDFA. l i khu ch i gi m nhanh chng t i cc
b c sng l n h n 1565 nm v b ng 0 dB t i b c sng 1616 nm.
B c sng b m:
Trong EDFA, i u ki n c khu ch i tn hi u l t c s nghch o
n ng b ng cch s d ng ngu n b m b m cc ion erbium ln tr ng thi
kch thch. C hai cch th c hi n qu trnh ny: b m tr c ti p t i b c sng
1480 nm ho c b m gin ti p b c sng 980 nm.
+Ph ng php b m gin ti p (b m 980 nm): Trong tr ng h p ny, ion
erbium lin t c c chuy n ti p t vng nng l ng 4I15/2 th p ln vng nng
l ng cao 4I11/2, sau cc ion s phn r xu ng vng 4I13/2 nh ng khng pht
x . T vng ny, khi c nh sng kch thch th cc ion s pht x b c sng
mong mu n (t 1550 n 1600 nm) khi chuy n t vng nng l ng 4I13/2 xu ng
vng 4I15/2. y chnh l h th ng ba m c.Th i gian s ng c a ion erbium m c
4I11/2 kho ng 1 s trong khi 4I13/2 th t i 10ms.V i th i gian s ng di, vng 4I15/2
c g i l vng n nh. V v y, cc ion c b m ln m c cao, sau nhanh
chng r i xu ng vng 4I13/2 v t n t i trong m t kho ng th i gian t ng i
di t o nn s nghch o v n ng .
+V i ph ng php b m tr c ti p (1480 nm): cc ion erbium ch ho t ng
trong hai vng nng l ng 4I13/2 v 4I15/2. y l h th ng 2 m c. Cc ion erbium
lin t c c chuy n t vng nng l ng n n 4I15/2 ln vng nng l ng kch
thch 4I13/2 nh nng
l ng b m. V th i gian t n t i m c ny di nn chng tch l y t i y t o ra
s nghch o n ng .
Hi n nay, b m b c sng 1480 nm c s d ng r ng ri h n v chng s n c
h n v tin c y cao h n. tin c y l c i m quan tr ng i v i laser b m
v n dng b m cho kho ng cch di v trnh lm nhi u tn hi u. Cc
thi t b khu ch i cng su t i h i cng su t b m cao nh t v n nh c a
chng l m u ch t trong qu trnh nghin c u pht tri n chng. N u tng c
n nh c a laser c b c sng 980 nm th c th chng s c ch n lm
ngu n b m. M t s EDFA c b m t i c hai b c sng t n d ng u i m
c a c hai b c sng.
Cng su t b m:
Cng su t b m cng l n th s c nhi u ion erbium b kch thch trao i
nng l ng v i tn hi u c n khu ch i v s lm cho h s khu ch i tng
ln. Tuy nhin, h s khu ch i khng th tng mi theo cng su t b m v s
l ng cc ion erbium c c y vo s i l c gi i h n. Ngoi ra, khi cng su t
b m tng ln th h s nhi u s gi m. i u ny s c trnh by trong ph n
tnh h s nhi u c a EDFA.
H ng b m:
B khu ch i EDFA c th c b m theo ba cch :
+B m thu n (codirectional pumping): ngu n b m c b m cng chi u v i
h ng truy n tn hi u.
+B m ng c (counterdirectional pumping): ngu n b m c b m ng c chi u
v i h ng truy n tn hi u.
+B m hai chi u (dual pumping): s d ng hai ngu n b m v c theo hai
chi u ng c nhau.
H ng b m thu n c u i m nhi u th p v nhi u kh nh y c m v i l i m
l i tn hi u cao nh t khi cng su t tn hi u vo th p nh t. Trong khi ,
h ng b m ng c cung c p cng su t ra bo ho cao nh ng c h s nhi u cao
h n b m thu n.
Do v y, ng i ta ngh s d ng c hai laser b m c b c sng b m khc
nhau. Vi c b m t i b c sng 1480 nm th ng c s d ng theo chi u ng c
v i h ng truy n tn hi u v b m t i 980 nm theo h ng thu n s d ng t t
nh t u i m c a m i lo i b m. B m t i 1480 nm c hi u su t l ng t cao
h n nh ng c h s nhi u cao h n, trong khi b m t i b c sng 980 nm c th
cung c p m t h s nhi u g n m c gi i h n l ng t . H s nhi u th p ph h p
cho cc ng d ng ti n khu ch i.
M t EDFA c b m b ng m t ngu n b m c th cung c p cng su t u ra
c c i kho ng +16 dBm trong vng bo ho ho c h s nhi u t 5-6 dB trong
vng tn hi u nh . C hai b c sng b m c s d ng ng th i c th cung
c p cng su t u ra cao h n; m t EDFA c b m kp c th cung c p cng
su t ra t i +26 dBm trong vng cng su t b m cao nh t c th t c. Hnh
d i th hi n m t EDFA c b m kp.
Ph khu ch i:
Ph l i c a EDFA c trnh by trong hnh l tnh ch t quan tr ng nh t
c a EDFA khi xc nh cc knh tn hi u c khu ch i trong h th ng
WDM. Hnh d ng c a ph
khu ch i ph thu c vo b n ch t c a s i quang, lo i t p ch t (Ge, Al) v
n ng t p ch t c pha trong li c a s i quang.
M t s bi n php c s d ng kh c ph c s khng b ng ph ng c a ph
l i :
+Ch n l a cc b c sng c l i g n b ng nhau. WDM lm vi c d i sng
bng C (1530 1565 nm). Trong d i b c sng ny ch n 40 b c sng lm
b c sng cng tc c a WDM. Cc b c sng ny c l i g n b ng nhau.
+Cng ngh cn b ng l i: dng b cn b ng (equalizer) h p th b t cng
su t b c sng c l i l n v b khu ch i tng cng su t c a b c
sng c l i nh .
+Thay i thnh ph n tr n trong s i quang: dng s i quang tr n thm nhm,
photpho nhm hay flo cng v i erbium s t o nn b khu ch i c bng t n
c m r ng v ph khu ch i b ng ph ng h n.
Ngoi ra, ph l i c a EDFA cn ph thu c vo chi u di c a s i EDF. L
do l v tr ng thi nghch o n ng thay i d c theo chi u di c a s i
quang khi cng su t b m thay i.
Cc tnh ch t c a EDFA:
l i (Gain):
l i c a m t b EDFA c th c tnh theo ph ng trnh sau:
Trong :
+N2(z), N1(z): m t ion erbium tr ng thi kch thch v tr ng thi n n t i
v tr z trong o n s i quang pha erbium.
+L: chi u di s i pha erbium.
+ :ti t di n ngang h p th v pht x c a ion erbium t i
b c sng tn hi u.
H s khu ch i c a EDFA ph thu c vo cc y u t sau :
+Ph thu c vo n ng ion Er+3: Khi n ng Er+3 trong s i quang c a b
EDFA tng th kh nng chng c chuy n ln m c nng l ng cao h n cng
nhi u, do h s khu ch i tng. Nh ng n u n ng Er+3 tng qu cao s
gy tch t d n n hi n t ng tiu hao quang lm cho h s khu ch i gi m.
+Ph thu c vo cng su t tn hi u n v cng su t b m quang: Khi cng su t
vo tng, b c x b kch tng nhanh, ngha l ion Er+3 m c nng l ng cao tr
v m c nng l ng c b n cng nhi u lm gi m n ng s ion Er+3 m c
nng l ng cao, lm y u i kh nng b c x c a ion Er+3 khi tn hi u quang
c a t i, do h s khu ch i gi m. S c m t m c gi i h n m cng
su t tn hi u vo tng nh ng cng su t ra khng tng n a g i l cng su t bo
ho.
+Ph thu c vo chi u di s i: Khi chi u di s i ng n th tn hi u khng c
khu ch i nhi u do l i tn hi u nh . Ng c l i, khi chi u di tng ln th
tn hi u c khu ch i nhi u h n, do l i l n h n. Tuy nhin, khi chi u
di qu di so v i cng su t b m th l i tn hi u s b gi m do chi u di qu
l n m cng su t b m l i khng p ng h t chi u di s i th tn hi u s b suy
hao d n v do lm gi m l i.
+Ph thu c vo cng su t b m: Cng su t b m cng l n th s c nhi u ion
erbium b kch thch trao i nng l ng v i tn hi u c n khu ch i v s
lm cho h s khu ch i tng ln. Tuy nhin, h s khu ch i khng th tng
mi theo cng su t b m v s l ng cc ion erbium c c y vo s i l c gi i
h n.
Do v y, ty theo ng d ng c a EDFA, cc y u t trn s c hi u chnh sau
cho l i c a EDFA t gi tr yu c u v i hi u su t cao nh t. Thng th ng,
l i c a EDFA vo kho ng 20-40 dB tu theo ng d ng c a EDFA l b
khu ch i cng su t, khu ch i ng truy n hay ti n khu ch i.
Nhi u trong b khu ch i:
Nhi u trong b khu ch i l m t y u t gi i h n quan tr ng i v i h th ng
truy n d n.
i v i EDFA, nh h ng c a nhi u ASE c tnh thng qua thng s h s
nhi u NF c cho b i cng th c :
trong , nsp = N2/(N2-N1) c g i l h s pht x t pht, N1, N2 l n ng
ion Erbium m c nng l ng n n v m c nng l ng kch thch.
V i m c nhi u t ng i th p, EDFA l s l a ch n l t ng cho cc h th ng
thng tin quang WDM hi n nay. D v y, nhi u do b khu ch i c ng lm gi i
h n ch t l ng cc h th ng thng tin quang ng di s d ng nhi u b
khu ch i EDFA. V n nhi u tr nn nghim tr ng khi h th ng ho t ng
trong vng tn s c khng c a s i quang. Khi cc hi u ng phi tuy n s lm
tng nhi u b khu ch i v gi m ph tn hi u. Ngoi ra, nhi u c a b khu ch
i c ng gy nn rung pha nh th i.
(a) H s nhi u FN v (b) l i c a EDFA khi chi u di s i quang thay i t i
m t s gi tr c a c a cng su t b m PP/Psat
u khuy t i m c a EDFA:
u i m:
+Ngu n laser b m bn d n c tin c y cao, g n v cng su t cao.
+C u hnh n gi n: h gi thnh c a h th ng.
+C u trc nh g n: c th l p t nhi u EDFA trong cng m t tr m, d v n
chuy n v thay th .
+Cng su t ngu n nui nh : thu n l i khi p d ng cho cc tuy n thng tin
quang v t bi n.
+Khng c nhi u xuyn knh khi khu ch i cc tn hi u WDM nh b khu ch
i quang bn d n.
+H u nh khng ph thu c vo phn c c c a tn hi u.
Khuy t i m:
+Ph l i c a EDFA khng b ng ph ng.
+Bng t n hin nay b gi i h n trong bng C v bng L.
+Nhi u c tch l y qua nhi u ch ng khu ch i gy h n ch c ly truy n
d n.
3. RAMAN (RA):
Nguyn l ho t ng :
Khu ch i Raman d a trn hi n t ng tn x Raman kch thch (Stimulated
Raman Scattering). Tn x Raman kch thch l hi n t ng m t nguyn t h p
th nng l ng c a m t photon, sau t o ra m t photon c nng l ng khc.
V v y, tn x Raman kch thch c nh
ngha l hi n t ng photon th c p c sinh ra do kch thch t ngu n bn
ngoi.
c khu ch i Raman th ph i t o ra s nghch o n ng . i u ny t
c b ng cch cung c p nng l ng cho cc nguyn t c a s i quang t m t
laser b m c b c sng th p h n b c sng c a tn hi u. Khi , cc nguyn
t c a s i quang s h p th nng l ng b m c
nng l ng cao (b c sng ng n) v chuy n ln m c nng l ng cao h n. Khi
c tn hi u n, n s kch thch cc nguyn t ang m c nng l ng cao
chuy n sang tr ng thi nng l ng th p h n v gi i phng ra m t nng l ng
d i d ng photon nh sng c cng b c sng (di h n b c sng b m) v
cng pha v i tn hi u n. Do , tn hi u c khu ch i (xem hnh)
D a trn gi n nng l ng trn, t n s nh sng b m fb m v t n s nh sng
c khu ch i fkhu ch i c xc nh nh sau :
Trong : h l h ng s Plank; E1, E2, E3 l nng l ng c a cc tr ng thi nng
l ng cao (transition state), tr ng thi nng l ng trung gian (vibration state)
v tr ng thi nng l ng th p (ground state) c a cc nguyn t trong s i quang.
Khng gi ng nh nguyn l khu ch i c a EDFA, khu ch i Raman khng
c n m t s i quang ring v c bi t (pha tr n ion Er3+). Trong khu ch i
Raman, tn hi u quang c khu ch i d c theo ton b chi u di c a s i
quang silic bnh th ng. C u trc c a m t b khu ch i Raman c minh
h a trong hnh.
+S i quang: l n i x y ra qu trnh khu ch i. S i quang ny c ng l s i
quang truy n tn hi u nh s i SMF, DSF, Trong khu ch i quang khng
c n s d ng s i quang c bi t (pha ion Erbium) nh b khu ch i EFDA.
+B ghp (Coupler): dng ghp b c sng tn hi u vo v i sng b m.
+Laser b m (Pump laser): dng cung c p nng l ng cho cc nguyn t c a
s i quang chuy n ln tr ng thi kch thch, gip t o ra s nghch o n ng .
+B cch ly (Isolator): t hai u c a b khu ch i quang ngn ch n tn
hi u ph n x hai u b khu ch i. ng th i n c ng gip lo i tr nhi u
ASE theo h ng ng c v pha u vo c th gy nh h ng n tn hi u u
vo.
r ng bng t n v h s khu ch i :
Hnh d i bi u di n s thay i c a l i khu ch i Raman theo chnh
l ch b c sng gi a tn hi u v ngu n b m. Qua cho th y, h s khu ch i
Raman tng h u nh tuy n tnh v i chnh l ch b c sng gi a tn hi u v
ngu n b m (wavelength offset), t gi tr nh
t i 100 nm v gi m nhanh chng sau . Trong hnh c ng cho th y, bng thng
l i c a khu ch i Raman c th t c t 45-50nm.
N u d i t n c a cc tn hi u c n khu ch i Raman l n h n bng thng l i
c a khu ch i Raman (gi s 40nm), c n ph i s d ng nhi u ngu n b m khc
nhau. M i ngu n b m c b c sng cch nhau kho ng 40nm (b ng v i bng
thng l i). Khi , d i t n l n c a cc tn hi u c th c khu ch i m t
cch hi u qu (xem hnh a). Tuy nhin, do c tnh khu ch i c a khu ch i
Raman v do kho ng c a cc b c sng b m, bng thng l i t ng c ng c
d ng g n sng nh hnh b.
V i u i m bng thng l i l n, khu ch i Raman c quan tm n
trong cc ng d ng thng tin quang. Tuy nhin hi u su t l i c a khu ch i
Raman khng cao. t c h s khu ch i l n, c n ph i s d ng cng
su t b m t ng i cao.
u khuy t i m c a khu ch i Raman :
So v i cc lo i khu ch i quang khc, khu ch i Raman c nh ng u i m
sau :
+T p m nhi u th p.
+C u trc n gi n, khng c n s i c bi t.
+D ch n bng t n.
+C th t c bng thng r ng nh k t h p vi laser b m.
Tuy nhin, bn c nh nh ng u i m b khu ch i Raman c ng c nh ng
nh c i m nh sau :
+Xuyn m gi a cc knh tn hi u do hi n t ng tn x Raman kch thch SRS.
y l m t trong cc hi u h ng phi tuy n c a s i quang c th gy nh h ng
n ch t l ng c a h th ng ghp knh theo b c sng WDM.
+H s khu ch i th p.
+Hi u su t khu ch i th p h n so v i EDFA: khu ch i Raman c n m t cng
su t b m l n h n t cng m t gi tr l i.
Cu 3.
3.1. M t s k thu t B tn s c?
S c n thi t c a vi c qu n l tn s c :
Tn s c gy ra hi n t ng dn r ng xung, gy mo tn hi u, lm tng cc l i bit
x y ra, nh h ng l n n t c truy n d n c a h th ng.
a) K thu t b tn s c tr c (Precompensation) :
K thu t ny d a trn nguyn l chung l s a c tnh xung ng vo c a b
pht tr c khi a vo s i, l thay i bin ph c a xung ng
vo nh sau :
trong L l chi u di s i. Khi tn s c v n t c nhm (GVD) s c b
chnh xc v xung v n gi nguyn d ng t i ng ra.
K thu t ny g m c k thu t Prechirp, k thu t m ha Novel v k thu t
Prechirp phi tuy n.
i u ch FM v AM tn hi u quang cng m t lc th khng c n thi t i v i
vi c b tn s c, nn ng i ta dng kha dch t n (FSK) cho vi c truy n tn
hi u. Tn hi u FSK c th c hi n b ng vi c chuy n m ch b c sng c a
Lazer l ch nhau m t l ng l gi a bt 0 v bt 1. Hai b c sng s lan
truy n trong s i v i t c h i khc nhau.
Th i gian tr gi a bt 1 v bt 0 ph thu c vo vi c dch b c sng v c
tnh theo cng th c :
v ta ch n sao cho T= 1/B.
S tr ny t o ra tn hi u quang ba m c t i u thu. Hnh sau y cho ta th y s
tr hon m t bt t o ra tn hi u quang ba m c nh th no. Do tn s c c a s i
nn tn hi u FSK s chuy n sang tn hi u c bin c i u ch . V tn hi u
ny c th c gi i m u thu nh s d ng b tch phn i n k t h p v i
m ch quy t nh bt.
B tn s c dng m ha FSK
a) T n s quang v cng su t tn hi u pht; b) T n s v cng su t tn hi u thu
v d li u i n c gi i m.
M t ph ng php khc l m ha c p nh phn c th lm gi m bng thng c a
tn hi u cn 50%. Trong ph ng php m ha ny, hai bt k ti p nhau trong
chu i nh phn g p l i hnh thnh m t m c p nh phn ba m c t c bt ch
b ng m t n a. V tn s c v n t c nhm (GVD) ph thu c vo r ng bng c a
tn hi u, nn kho ng cch truy n c th tng nh gi m bng t n c a tn hi u.
T c bt 10Gbps s d ng m ha c p nh phn th c ly truy n d n c th
tng thm 30 n 40km so v i m ha nh phn.
M ha c p nh phn c th k t h p v i k thu t l ch t n tr c.
Trong th c t truy n c tn hi u t c bt 10Gbps qua c ly 160km s i
th ng nh k t h p m ha c p nh phn v i b i u ch ngoi c C > 0.
b) K thu t b tn s c trn ng dy (In-line) :
B tn s c b ng s i quang DCF :
Trong th c t nng c p cc h th ng thng tin quang s d ng s i chu n hi n
c, ng i ta thm vo m t o n s i b tn s c (v i chi u di t 6 n 8km) i
v i cc b khu ch i quang t cch nhau 60 n 80km. S i b tn s c s b
tn s c v n t c nhm (GVD), trong khi b khu ch i s m ng nhi m
v b suy hao cho s i.
Ng i ta th ng s d ng s i DCF k t h p v i cc b khu ch i OA (th ng
s d ng b EDFA) b tn s c trn tuy n quang, v ty vo v tr t DCF
m c cc ki u b nh sau :
B tn s c b ng b l c quang :
Nguyn l c a ph ng php ny nh sau: gi s hm truy n t c a b l c
quang l H( ) th nh h ng c a n i v i pha c a xung tn hi u c th
hi n b i cng th c :
B ng cch tri n khai pha c a H( ) theo chu i Taylor v gi s h ng b c hai
s c :
y
c c l ng t i t n s sng mang quang . Pha h ng s v tr
th i gian s khng nh h ng n d ng xung v c th b qua. Pha ph
do s i sinh ra c b b ng cch ch n b l c quang sao cho c
khi xung c th c ph c h i hon ton.
C nhi u lo i b l c quang c hm truy n t ph h p v i yu c u ny v c
th c s d ng lm cc b b tn s c trong c bi t n i b t l cc lo i b
l c c u trc bu ng c ng h ng Fabry Perot v b l c giao thoa k Mach
Zehnder.
B tn s c b ng tn hi u quang lin h p pha OPC :
K thu t OPC (Optical phase conjugation) lin h p pha quang i h i 1 ph n
t quang phi tuy n m c th t o ra tn hi u pha lin h p. Thng th ng ng i
ta dng ph ng php tr n 4 b c sng (FWM- Four wave mixing) trong vng
phi tuy n, v b n thn s i quang t n l m t mi tr ng phi tuy n, (cch n
gi n l dng m t s i quang di vi km c thi t k m t cch c bi t t i a
hi u ng FWM).
Ti m nng c a k thu t OPC c ch ng minh m t th nghi m 1999 v i
1 b k t h p c b n FWM c s d ng b tn s c v n t c nhm GVD t c
40 Gb/s trn chi u di 140 km s i quang tiu chu n.
B tn s c b ng cch t Bragg :
Nguyn l ch t o s i cch t b tn s c d a trn i u ki n ph n x Bragg :
Trong :
n = 1, 2, 3, ...
: b c c a cch t .
: b c sng nh sng.
S i cch t Bragg c ch t o b ng cch dng tia t ngo i chi u qua m t m t
n nh sng vo s i quang n mode chu n t o ra cc vng c chi t su t
khc nhau phn b d c theo chi u di Z c a s i.
Trong s i quang n mode tiu chu n, cc thnh ph n t n s cao c a xung s
lan truy n nhanh h n cc thnh ph n t n s th p. V b c sng Bragg gi m d c
theo di cch t
cho nn cc thnh ph n t n s cao s di chuy n thm vo cch t tr c khi
c ph n x v ph i chu tr nhi u h n cc thnh ph n t n s th p. Nh v y
tr t ng i c xu t hi n do cch t s b l i GVD do s i v b c tn
s c s i. Tham s tn s c Dg c a cch t c di Lg c xc nh b ng m i
lin h sau :
Trong TR l th i gian i vng bn trong cch t v l s sai khc v cc
b c sng Bragg t i hai u c a cch t . V cho nn tn s c cch
t c cho b i bi u th c sau :
Vi c s d ng s i cch t Bragg b tn s c c r t nhi u u i m, do n
c s d ng r ng ri trn th c t . u i m u tin ph i k n l kch th c
c a n kh khim t n trong khi b c l ng tn s c l n, d dng trong vi c
ghp n i v i s i quang v suy hao xen nh . Tuy nhin n c ng c m t nh c
i m l c n s n nh v nhi t cao do ch
m t thay i nh v chi u di s i cch t c ng c th lm thay i hon ton
c tnh b tn s c c a n.
K thu t b sau
(post compensation) :
Cc k thu t trong mi n i n c th c dng b tn s c v n t c nhm
(GVD) trong my thu. Ta d dng cn b ng nh h ng c a tn s c b ng k
thu t i n n u s i quang ho t ng nh m t h th ng tuy n tnh.
Vi c b s d dng h n n u b thu Heterodyne c s d ng tch tn hi u:
b thu ny u tin chuy n tn hi u quang thnh tn hi u vi ba t i t n s trung
t n v v n gi
thng tin v bin v pha. M t b l c thng d i ho t ng t n s vi ba v i
p ng xung c hm truy n t l :
trong L l chi u di s i. B l c ny s khi ph c l i d ng tn hi u ban u
c a tn hi u nh n c. K thu t ny th c t nh t i v i h th ng Coherent.
Nh ng ta bi t l b thu Coherent th ng khng th c t (v m t s l do) so v i
b tch sng tr c ti p, v m ch i n tuy n tnh khng th b GVD trong tr ng
h p ny. V n l do thng tin v pha b m t khi tch sng tr c ti p do b tch
sng ch p ng bin quang. Khi m t k thu t cn b ng khng tuy n
tnh c th c s d ng.
M t ph ng php khc n a l vi c quy t nh m t bt c th c hi n sau khi
xem xt d ng sng (d ng t ng t ) qua m t kho ng nhi u bt xung quanh bt ta
c n quy t nh.
Kh khn c a k thu t ny l i h i m ch i n logich ho t ng t i t c bt
c a tn hi u v tnh ph c t p c a n tng theo hm m c a s l ng bt qua n
(s l ng bt m m t xung quang b tr i r ng ra do GVD).
K thu t cn b ng v m t i n th ng b gi i h n do t c bt t c th p
v kho ng cch truy n ng n.
M t k thu t cn b ng quang i n d a trn m t b l c ngang (transversal
filter) c a ra. Trong k thu t ny b chia cng su t t i my thu chia tn
hi u quang nh n
c thnh nhi u nhnh, cc nhnh c tr khc nhau. Tn hi u quang trn
m i nhnh c chuy n sang dng i n nh s d ng cc photodetector c
nh y c th thay i, v t ng dng i n quang c s d ng cho m ch quy t
nh bt. K thu t ny c th tng kho ng cch truy n d n ln g p ba l n i
v i h th ng ho t ng t c 5Gbps.
3.2. B tn s c b ng s i b tn s c (DCF):
S d ng s i DCF b tn s c.
Ph ng trnh truy n sng trong s i quang :
trong l bi n i Fourier c a bin xung,
L=L1+L2 v l h s GVD i v i ph n c chi u di s i Lj (j=1,2).
L1: chi u di s i quang n mode.
L2: chi u di s i DCF.
N u s i b tn s c c ch n sao cho s h ng v pha c ch a bi n m t th
xung s c khi ph c thnh hnh d ng ban u t i cu i s i b tn s c. V y
i u ki n b tn
s c hon ton l :
hay
.
V y t ph ng trnh trn ta th y l s i b tn s c ph i c tn s c v n t c nhm
(GVD) t i b c sng 1,55 m l D2 ph i nh h n 0 v D1 i v i s i chu n
l n h n 0. V chi u di s i b tn s c ph i th a :
L2 ph i cng nh cng t t nn suy ra D2 gi tr tuy t i cng
l n cng t t.
Cc thng s k thu t c a s i quang DCF :
K thu t b b ng cch s d ng cc b b tn s c quang i n t c th tng
kho ng cch truy n ln 2 l n, tuy nhin n l i khng ph h p v i cc h th ng
ng di, h th ng ny yu c u GVD ph i c b lin t c theo chu k d c
theo ng truy n. c bi t trong cc h th ng ton quang vi c s d ng cc b
b tn s c quang i n t l khng ph h p. V th ng i ta ngh ra m t s i
quang c bi t g i l s i quang b tn s c (DCF: Dispersion Compensating
Fiber). Vi c s d ng s i DCF cho cc h th ng ton quang c th b GVD m t
cch ng k n u cng su t quang trung b?nh c gi nh th cc hi u ng
phi tuy n bn trong s i l khng ng k .
Vi c s d ng s i DCF b tn s c h t s c n gi n l ch c n t s i DCF
xen vo gi a, do c i m c a s i DCF l c tn s c m, ngha l khi tn
hi u xung nh sng i qua s i ny th xung nh sng s co l i d n, hi n
t ng ny ng c v i s i SMF xung nh sng b gin ra do tn s c, do vi c
xung nh sng b gin ra gi i quy t c.
S i quang DCF ph i c h s tn s c GVD(Group-Velocity Dispersion )
1,55 m l D2 <0 cn trong s i quang thng th ng D1>0. H n n a chi u di s i
quang c ng c l a ch n th a i u ki n :
Trong th c t ng i ta c g ng ch n L2 nh nh t n u c th , tr ng h p ny
x y khi s i DCF c gi tr m D2 r t nh (hay |D2 | r t l n).
H s tn s c D c gi tr -420ps /(nm.km) b c sng 1550nm v thay i
nhi u cc b c sng khc. y l m t c tnh quan tr ng cho php b tn
s c bng r ng. Ni m t cch t ng qut s i DCF c thi t k D tng theo
b c sng. S ph thu c vo b c sng c a h s tn s c D l m t c tnh
quan tr ng DCF c th ho t ng trong cc h th ng WDM.
Ph tn s c c a s i DCF
y l ph ng php n gi n nh t qu n l tn s c trong cc h th ng WDM
dung l ng cao v i s l ng knh l n ngha c a ng bao tn s c c hi u
t i u ki n :
Nh ng ch p d ng cho m t knh, khi c nhi u knh th a mn cho t t c cc
knh th c n i u ki n :
Trong : n l b c sng c a knh th n.
D1 tng v i b c sng tng cho c hai s i chu n v s i dch tn s c, k t qu l
tn s c tch l y D1L1 l khc nhau cho m i knh. N u cng m t DCF ph i lm
vi c cho t t c cc knh, ng bao tn s c c a n nn m v c gi tr th a
mn cho t t c cc knh. ng bao tn s c c a DCF :
Trong : S l ng bao tn s c (ps/(nm2km).
T s S/D l ng bao tn s c quan h (1/nm).
B ng tham s c a s i DCF v SMF
Ng i ta th ng s d ng s i DCF k t h p v i cc b khu ch i OA (th ng
s d ng b EDFA) b tn s c trn tuy n quang, v ty vo v tr t DCF
m c cc ki u b nh sau :
a) B tr c :
b) B sau :
c) B i x ng :
3.3. B tn s c b ng cch t Braag s i (FBG) :
Tn s c trong s i quang n mode nh h ng r t l n n ch t l ng c a m ng
thng tin quang t c cao dng nh sng trong c a s 1550nm, n lm tng t
l l i bit, gi i h n t c ho c kho ng cch truy n c a m ng. c m ng kch
th c ln, t c cao ph i gi m t i thi u tn s c trong s i quang.
M t s gi i php kh c ph c hi n t ng t n s c ang c p d ng hi n nay
trn th gi i l s d ng cc s i cp quang thng tin c tn s c t i thi u ho c
cp quang c kh nng b tn s c. Tuy nhin cc ph ng php ny c nh c
i m l chi ph l n do gi thnh cc lo i cp ny r t t so v i cp quang thng
th ng.
Hi n nay ng i ta ang nghin c u s d ng FBG c chu k thay i b tn
s c. u i m c a ph ng php ny l thi t b c kch th c nh g n, d ch t o
v ho t ng c hi u qu .
FBG chu k bi n i tuy n tnh l m t s i quang n mode c m t o n li
c ghi nh ng cch t c chu k thay i tuy n tnh d c theo chi u di c a
s i quang.
( ) ( )
0 l
z z A = A + A
0
A l chu k i m b t u c a o n cch t ,
l
A l s thay i tuy n tnh
d c theo chi u di c a o n cch t .
T i v tr z trn o n cch t Bragg, m t sng nh sng s b ph n x ng c tr
l i n u b c sng c a n tho mn cng th c :
( ) ( ) ( )
2
B eff
z n z z = A
( )
B
z
l b c sng t i v tr z t ng ng v i chu l cch t
( )
z A
.
c tnh c a FBG chu k bi n i tuy n tnh l t i nh ng v tr t ng ng v i
chu k di h n s ph n x nh ng nh sng c b c sng di h n.
Gi s xung tn hi u i vo u c chu k di h n c a o n cch t .Khi ,
nh ng b c sng di h n s b ph n x g n ph n u c a o n cch t h n.
Ni cch khc, nh ng b c sng ng n h n s ph i i m t qung ng xa h n
trong o n cch t tr c khi chng c ph n x ng c tr l i. K t qu l m t
kho ng th i gian tr d s c t o ra gi a thnh ph n b c sng ng n so v i
thnh ph n b c sng di.
e
2
1
ff
c
n L
d
c
=
A
| |
|
\ .
Trong d l kho ng th i gian tr , n
eff
l chi t su t hi u d ng, L l di o n
cch t Bragg, c l v n t c nh sng trong chn khng,
c
A l hi u s gi a
b c sng b ph n x u o n cch t (thnh ph n b c sng di nh t) so
v i b c sng b ph n x cu i o n cch t (thnh ph n ng n nh t).
y l hi n t ng ng c v i hi n t ng tn s c v l nguyn l c a thi t b b
tn s c trong m ng thng tin quang dng cch t Bragg chu k thay i tuy n
tnh.
M hnh c b n c a thi t b b tn s c dng cch t Bragg chu k thay i
tuy n tnh.
Trn hnh v circulator l thi t b ghp n i quang ch cho nh sng i l n l t
cc c ng 1, 2, 3 theo chi u kim ng h . M t xung b gin r ng sau khi c
khu ch i s i qua m t circulator t i o n cch t Bragg c chu k bi n
i nh hnh v . T i o n cch t , thnh ph n b c sng ng n t i tr c do tn
s c s ph i i thm qung ng n a tr c khi c ph n x ng c l i t i
thi t b u thu. Trong khi , thnh ph n b c sng di h n, n ch m h n do
b tn s c, s c ph n x ngay khi t i cch t Bragg. K t qu l xung tn hi u
sau khi i qua thi t b b c co l i.