Professional Documents
Culture Documents
TI LIU
Gio trnh:
Thy lc v my thy lc tp II- inh Ngc i ng Huy Ch Nguyn Phc Hong- Phm c Nhun- 1972 Tham kho: Bi tp thy lc v my thy lc Ng Vi Chu Nguyn Phc Hong V S Hunh L Danh Lin 1976 Bm ly tm v bm hng trc Lmakin Tuabin nc V S Hunh Nguyn Th Xun Thu Basic Principles and Components of Fluid Technology Volume 1 H. Exner R. Freitag Dr.-Ing.H. Geis Truyn ng thy lc th tch- L Danh Lin Ng S Lc
Khi nim: My thy lc l danh t dng ch cc my lm vic bng cch trao i nng lng vi cht lng theo cc nguyn l thy lc hc ni ring v c hc cht lng ni chung.
MY THY LC TH S
Nh bc hc Nga Lmnxp (17111765): Dng l thuyt c hc cht lng ci to gung nc nng cao hiu sut, cng sut dng trong cng nghip Nh bc hc le(1707-1783): L thuyt c bn v tuabin nc ni ring v cc my thy lc cnh dn ni chung 1751-1754
1831 Phuc ny rn (Php): Ch to tuabin nc u tin Xablucp (Nga): Sng ch ra bm li tm u tin
Giucpski (1847-1921), Trapplghin (1869-1942), Prtskua...... Sng to l thuyt dng chy bao cnh dn, hon chnh l thuyt v my thy lc
TRUYN NG THY LC: l t hp cc c cu thy lc (k c my thy lc) truyn c nng t b phn dn ng n cc b phn cng tc, trong c s bin i vn tc, lc, mmen v bin i dng hay quy lut chuyn ng: Truyn ng thy ng Truyn ng thy tnh ( Truyn ng thy lc th tch)
MY THY LC CNH DN
BM QUT CNH DN NG C CNH DN (TUABIN THY LC)
MY THY LC TH TCH
BM V NG C THY LC TH TCH
MY THY LC KHC
BM PHUN TIA
BM NC VA
Bm ly tm-
Bm hn lu -
Bm hng trc -
Tuabin phn lc -
Tuabin xung lc -
Bm v ng c pittng
Bm v ng c pittng rto
Bm v ng c rto
TRUYN NG THY NG
KHP NI THY LC
BIN TC THY LC
TTLTT chuyn ng ty ng
nng v c tnh lm vic ca my thy lc. Bn thng s lm vic c bn ca my thy lc: 1. Ct p 2. Lu lng 3. Cng sut 4. Hiu sut
1. Ct p
c trng kh nng trao i nng lng ca
my thy lc vi dng cht lng th hin bng mc chnh lch nng lng n v ca dng cht lng hai mt ct trc v sau my thy lc. Ct p ca MTL l nng lng n v ca dng chy trao i c vi MTL
Trong : H: Ct p MTL eB: Nng lng mt ct li ra MTL eA: Nng lng mt ct li vo MTL p: p sut ca dng chy v: Vn tc dng chy : H s iu chnh ng nng Z: cao Ht: Ct p tnh MTL H: Ct p ng MTL
H eB e A ( Z B Z A ) H Ht H H t (Z B Z A ) H pB p A
pB p A
2 2 B vB Av A
2g
2 2 B vB Av A
2g
2. LU LNG
Lu lng l lng cht lng chuyn ng qua MTL trong mt
n v thi gian Lu lng th tch Q: m3/h, m3/s, l/s Lu lng trng lng G: N/s, t/h G=Q
3. CNG SUT
o Cng sut thu lc l nng lng cht lng trao i vi my trong mt n v thi gian. oCng sut lm vic ca MTL l cng sut trn trc ca my khi lm vic
Ntl=GH=QH
Vi bm N>Ntl : Ntl=N Vi ng c N<Ntl: N=Ntl : Hiu sut ca my thy lc
4. HIU SUT
Hiu sut ca my thy lc nh gi tn tht nng lng trong qu trnh trao i nng lng vi cht lng. K hiu
C 3 dng tn tht trong MTL: -Tn tht thy lc: tn tht ct p ca dng chy qua my. nh gi bng hiu sut thy lc: - Tn tht c kh: tn tht ma st ca cc b phn c kh. nh gi bng hiu sut c kh: -Tn tht lu lng: tn tht do r r cht lng lm gim lu lng lm vic ca my. nh gi bng hiu sut lu lng: -Hiu sut chung ca my:
trong my. Trong dng chy, ti nhng ch c p sut gim xung b hn mt tr s gi l p sut ti hn s hnh thnh mt "min" hoc mt "di" cha y khng kh hoc hi. Cc min hoc di ny di chuyn n khu vc c p sut ln ri tc thi bin mt. B mt vt liu gn ni trit tiu cc min hoc cc di ni trn chu tc ng rt mnh ca hin tng tng hoc gim p sut (nc va cc b); tr s tng hoc gim c th t n hng nghn N/cm2 v chnh l nguyn nhn ca s ph hoi b mt vt liu. Ton b qu trnh hnh thnh, pht trin v trit tiu cc min khng kh, dn n nc va cc b v ph hoi b mt vt liu c gi l hin tng Xm thc kh thc.
P Pbh
Ti hi xm thc
Khi xm thc : Dng chy b gin on Gy ting n My b rung Lu lng, ct p v hiu sut gim t ngt Ko di s ph hng cc b phn my
MYCNH DN
BM QUT
Bm qut
TUABIN
TRUYN NG THY NG
KHP NI THY LC
BIN M THY LC
ly
tm
Bm hn
lu
Tuabin phn lc
Tuabin xung lc
HP S THY C
Tuabin go
Tuabin
tia nghing
BCT ly tm v hng tm
Cht lng chuyn ng qua BCT t tm
theo phng hng tm ri chuyn sang phng hng trc hay ngc li.
qua BCT: Dng chy qua BCT bao gm cc dng nguyn t nh nhau. Qu o chuyn ng tng i ca cc phn t cht lng trong BCT theo bin dng cnh dn. iu kin: BCT c s cnh dn nhiu v cng v mi cnh mng v cng. Cht lng lm vic l cht lng l tng ( khng nht).
Tam gic vn tc
1.Phng trnh Mmen Bin thin mmen ng lng ca khi cht lng chuyn ng qua BCT trong mt n v thi gian i vi trc quay ca bnh cng tc th bng tng mmen ngoi lc tc dng ln khi cht lng i vi trc, tc l bng mmen quay ca BCT.
Xt dng nguyn t trong khi cht lng chuyn ng qua BCT bm ly tm. Bin thin mmen ng lng ca dng nguyn t cht lng trong mt n v thi gian: Mmen ngoi lc tc dng ln trc quay: Vi BCT tuabin mmen ng lng ca dng chy gim theo chiu t li vo ti li ra ca BCT. Mmen tc dng ln trc: Phng trnh mmen dng tng qut vi MTLCD: Nhn xt: C nng ca MTLCD trao i vi cht lng lin quan mt thit ti cc thng s ng hc ca dng chy v kch thc , kt cu BCT.
2. Phng trnh ct p
Ct p ca MTL l nng lng n v ca dng chy trao i c vi MTL. Chnh bng cng n v ca mt n v trng lng cht lng trao i v my. Ct p l thuyt v cng ca my ( khng tn tht, s cnh nhiu v cng)
Vi tuabin:
b. Tiu chun tng t ng hc Hai my thy lc tng t ng hc khi chng tng t hnh hc v cc tam gic vn tc tng ng ca dng chy qua hai my ng dng, ngha l t l gia cc vn tc tng ng phi bng nhau:
u M wM c M v const uN wN cN
v : tiu chun tng t ng hc
c. Tiu chun tng t ng lc hc Hai my thy lc tng t ng hc khi chng tng t ng hc t l ca cc lc tc dng ln cc phn t tng ng ca hai bnh cng tc hoc ca hai dng chy bng nhau:
PM p const PN p : tiu chun tng t ng lc hc iu kin trng thi dng cht lng trong hai my phi nh nhau ngha l c cng s Rynn
ReM=ReN
c. Cng sut: T s cng sut ca hai MTLCD tng t t l bc nm vi t s ng knh BCT, t l bc ba vi t s vng quay v t l
d. Mmen T s mmen ca hai MTLCD tng t t l bc nm vi t s ng knh BCT , t l bc hai vi t s vng quay v t l bc mt vi t s trng lng ring ca cht lng lm vic.
Thng s MTL m hnh c trng cho mt h thng MTL (nhm cc MTL c c tnh lm vic v hiu sut nh nhau) : Hs = 1 m ct cht lng Qs = 75 l/s ns : S vng quay trong mt pht s : hiu sut c li nht Mt MTL to ra phi tng t vi my m hnh c s vng quay c trng:
Loi bm
Bm hng trc
T l cc ng knh
<50
Tuabin tm trc
ns thp 50150
0,60 0,75
0,08 0,2
17 23
120 300
Loi tuabin
ns
S cnh dn Z 1426
Tuabin tm trc
1,02 1,06
ns cao 250400
1,061,1
0,30,4
816
2050
Loi cnh c nh
0,35 0,45
410
2240
S h thng bm cnh dn
Zh : Chiu cao ht ca bm, chiu cao t mt thong b ht ti trc bm y : Chnh lch cao li vo v li ra bm Z : Chiu cao y, chiu cao t li ra bm ti mt thong b cha Chiu cao dng cht lng ca bm, chnh lch cao gia hai mt thong b ht v b cha Z = Zh + y + Z p1 : p sut trn mt thong b ht p2 : p sut ti li vo bm p3 : p sut ti li ra ca bm p4 : p sut trn mt thong b cha C : Chn khng k K1 : Kha trn ng ht K2 : Kha trn ng y L : Dng c o lu lng
2.2 Cc thng s c bn ca bm
Nm thng s lm vic c bn ca bm
2.2.1 Lu lng
Lu lng l lng cht lng m bm vn chuyn c trong
mt n v thi gian Lu lng th tch Q: m3/h, m3/s, l/s Lu lng trng lng G: N/s, t/h Xc nh lu lng bm: ng Venturi, tm chn, thng ong, cn
2.2.2 Ct p
Ct p bm l nng lng n v bm truyn c cho cht lng. K hiu H n v m (cht lng)
H = KQ2
H Ht
0 Q
: trng lng ring, N/m3 bh Q: Lu lng ca bm, m3/s H: Ct p ton phn bm, m Cng sut trn trc bm: : Hiu sut ca bm Cng sut ng c: Nc = kN
2.3 BM LY TM
2.3.1 Khi nim chung Bm ly tm l mt dng bm cnh dn, dng chy trong vng bnh cng tc theo chiu ly tm u im :
Cht lng cng tc Nc, du, nhin liu, ha cht, , hn hp lng rn H (m) 10 hng nghn Q(m3/h) 2 70000 N (kW) 16000 n (vg/ph) 730 6000 0,65 0,90 Ch tiu khc Kt cu nh gn, chc chn, lm vic tin cy, ch tiu kinh t tt
Kt cu:
1. Bnh cng tc 2. Trc bm 3. B phn dn hng vo
4. B phn dn hng ra
5. ng ht 6. ng y
Hot ng bm ly tm
Qu trnh y ca bm
BCT quay
Mng dn
ng y vi p sut cao
Qu trnh ht ca bm
BCT quay
Ht cht lng t b ht
Bm
Phn loi bm ly tm
Phn loi theo ct p: - Bm ct p thp: H < 20 m ct nc
- Bm ct p trung bnh: H = 20 60 m ct nc
- Bm ct p cao: H > 60 m ct nc Phn loi s BCT lp ni tip trong bm:
- Bm mt cp
2.3.2 L thuyt c bn v bm ly tm
2.3.2.1 Phng trnh c bn ca bm ly tm
Phng trnh c bn ca my thy lc cnh dn p dng cho bm ly tm
Dng cht lng li vo cnh chuyn ng theo phng hng knh: 1=90o . Phng trnh c bn c dng:
Trong : Z: H s k n nh hng s cnh hu hn H s ct p. Vi bm ly tm: Thng thng Z 0,80 H: H s k n tn tht nng lng ca dng cht lng qua BCT Hiu sut ct p ca BCT. Vi bm ly tm: H=0,700,90 Trong tnh ton s b khi thit k bm ct p bm tnh theo:
5060
60180
180350
350580
2.3.2.2 Lu lng ca bm ly tm
Lu lng l thuyt ca bm ly tm: Ql=cmDb Do tn tht lu lng do dng chy ngc v li vo BCT v r r, nn lu lng thc t ca bm: Q<Ql v Ql=Q+Q . Hiu sut lu lng ca bm:
2.3.3 ng c tnh ca bm ly tm
2.3.3.1 ng c tnh lm vic (n=const) ng c tnh
tnh ton
ng c tnh l thuyt v cng
AD : ng c tnh k ti nh hng s cnh hu hn Hl=ZHl AD : ng c tnh k ti tn tht thy lc AD : ng c tnh k ti tn tht c kh v lu lng
Xy dng ng c tnh thc nghim ca bm H-Q, N-Q , -Q theo cc s liu thc nghim bm lm vic trong h thng th nghim
ng c tnh tng hp ca bm l ng biu din quan h H-Q vi cc s vng quay lm vic khc nhau ca bm, trn c cc ng cong ng hiu sut.
2.3.4.2 Phng php iu chnh Qu trnh thay i im lm vic ca bm theo mt yu cu no gi l qu trnh iu chnh. Hai phng php iu chnh bm trong h thng:
1. iu chnh bng kha ng m kha ng y thay i c tnh li, trong khi c tnh bm khng i, nn thay i im lm vic ca bm u im : n gin, thun tin Nhc im : Khng kinh t, phm vi iu chnh hp
2.3.5 Ghp bm ly tm
4.5.1 Ghp song song
S dng : H thng yu cu lu lng ln hn ca mt bm iu kin : Cc bm ghp c cng ct p : H1=H2=...=Hi c tnh chung bm ghp xy dng bng cch cng lu lng ring ca tn bm ghp vi cng mt ct p. Ghp song song hiu qu khi cc bm ghp c c tnh thoi v khng khc nhau nhiu S lng bm ghp nn hn ch v hiu qu tng lu lng gim khi s bm tng
8. -
Chn bm ng yu cu k thut, da vo c tnh h thng v c tnh bm, ch c tnh H-Q Cc thit b v ng h p sut, o chn khng, o in nn c y Trc khi cho bm lm vic phi mi bm Trc khi khi ng bm cn kim tra du m trong bm v ng c, cc mi ghp bulng, h thng in... Khi khi ng bm, cho ng c quay n nh ri mi t t m kha ng y ( Vi bm p sut thp th ngc li ) Trong khi bm lm vic, cn theo di ng h, ch nghe my pht hin bt n Khi chun b tt my, lm theo th t ngc li ng van ng y trc, tt my sau Khi bm hot ng ln t hoc khng ln, cn dng my v kim tra: Van kha Li chn rc BCT quay ngc
c im bm hng trc: 1. Ct p bm hng trc khng th bng ct p bm ly tm 2. Ct p tnh trong bm do m rng mng dn w1>w2
Bm hng trc ch to c ct p khi 2>1, cc cp gi tr ca 2v 1 khng c nh m thay i theo bn knh R, ngha l cnh dn cong 3 chiu. Ct p thc t ca bm:
Trong : KH l h s ct p
Trong F: Din tch mt ct li ra D : ng knh ngoi BCT d : ng knh trong (bu) BCT Vn tc hng trc tnh gn ng:
Vi Kc = 0,0055ns2/3 : H s vn tc
ca b ht. - Khi khi ng bm khng c ng kha ng y v khng nn iu chnh bm bng kha - Nn iu chnh bm bng iu chnh s vng quay ca bm - S dng bm cnh iu chnh c vi cc bm ln cng sut ln yu cu iu chnh
Khi nim : Tuabin thy lc tuabin nc l mt thit b ng lc bin i nng lng ca dng chy (thy nng ) thnh c nng quay my pht in, my cng c.
Kt cu ca mt tuabin n gin trong cc b phn ch yu l: 1. Bnh cng tc 2. Trc tuabin 3. Bung dn tuabin 4. ng ht ra 5. Cnh hng
Nh my thy in: Nh my thy in l mt tp hp gm c cng trnh thy li, thit b in v thit b c kh trong ch yu l tuabin bin nng lng ca dng sng thnh c nng ko my pht in.
p dng cho cc con sng ng bng, trung du dc nh ,lu lng ln Ct p thng thng 30 40 m ct nc
2. Thy in knh dn: Thng p dng vi cc sng sui c dc ln, lu lng nh Vit Nam c nh my a Nhim Ninh Thun H=800m, N=160MW, 3 t my
3. Nh my thy in tng hp Nng lng c tp trung nh c p v ng dn Dng trn cc on sng dc nh ngn p, pha di dc ln xy ng dn Thy in Ha Bnh H=88m, N=220MW, 8 t my
tnh theo cng thc: Ntl=QH Cng sut trn trc tuabin ch nhn c cng sut N < Ntl T s N/Ntl gi l hiu sut ca nh my
Ct nc lm vic ca tuabin :
Trong : hw tn tht ct nc ca b phn dn nc vo v ra H Ct nc ca nh my thy in Cng sut ca dng chy truyn cho tuabin: N0=QH0 Hiu sut ca tuabin l:
Tua-bin hng trc Kap-lan H = 1,5 40 m, Z = 39 Tua-bin xung kch hai ln Ban-ki Tua-bin go Pelton Tua-bin tia nghing
tuabin lm vic nh c hai phn ng nng v th nng, m ch yu l th nng ca dng chy. Trong loi tuabin ny, p sut ca dng chy li vo bnh cng tc ln hn p sut li ra. Dng chy qua bnh cng tc l dng lin tc, in y ton b cc mng dn. Khi qua bnh cng tc, dng chy bin i c ng nng v th nng. Dng chy trong tuabin phn lc:
Thng lu Bung dn Cnh hng Bnh cng tc ng ht H lu
5. Tuabin tm trc
cao ni t tuabin so vi mt nc bin ( tnh bng mt) - h s xm thc ca tuabin, c xc nh bng thc nghim.
ns 100 0,06 200 0,14 300 0,40 400 0,75 500 1,2 600 1,6 650 1,9
3.4.3 ng c tnh
a, ng c tnh lm vic: ng c tnh lm vic ca tuabin biu th cc quan h: N, = f(Q); Q, = f(N); Q,N, = f(a), (a l m ca cnh dn hng, vi n = const; H = const
b, ng c tnh tng hp: ng c tnh tng hp ca tuabin biu thi quan h gia s vng quay (n) v lu lng (Q) theo cc ng cong cng hiu sut (=const), cng h s xm thc (=const) v cng m cnh dn hng(a=const)
ng c tnh tng hp ca mt tuabin m hnh kiu tm trc
Tuabin phn lc phn ln thng b tr trc thng ng. u im: Tho lp d dng, thun tin cho vic tu sa thng k. n gin c nhiu v ch to c kh Mt bng ca nh my c thu gn
2. B tr trc ngang u im : - Kh nng lu thng ln - Khi lng xy dng cng trnh c gim Nhc im: - Lm kn phc tp - B phn dn hng t nghing i hi ch to v lp ghp chnh xc cao - Tho lp sa cha kh khn
Tuabin xung lc, l loi tuabin lm vic vi At = 0, nh vy bnh cng tc tuabin ch nhn nng lng ca dng chy di dng ng nng A Tc dng xung lc ca dng tia trn cc cnh dn lm cho bnh cng tc quay. Tuabin xung lc cn c tn gi l tuabin dng tia t do.
Mi phun
Mi phun c hai tc dng: bin th nng ca dng chy thnh ng nng bng cnh to nn dng tia c vn tc ln v hng dng tia p vo cc cnh dn ca bnh cng tc. Theo kt cu v phm vi s dng, hin nay tuabin xung c chia thnh 3 loi : - Tuabin xung kch hai ln. - Tuabin tia nghing - Tuabin go
Tua-bin go Pelton
Tnh nng k thut cao, trc mi phun thng gc vi trc BCT - BCT gm c mt a trn gn cc bn cnh mt cong hnh go - C 1 4 mi phun
Trong : ZT ,ZH : mc nc thng lu v h lu, H: khong cch t mt nc h lu n mt cnh dn lm vic; 11 ; 2 2 ; mt ct li vo v li ra ca tuabin a: Khong cch t ng h o ti trc mt ct 1-1
Cng sut lm vic ca tuabin: N = 9,81QHo (kW) Vn tc dng tia: Trong : Hm : Ct p lm vic ca mi phun m : Hiu sut mi phun, m =0,950,98 : h s vn tc ca mi phun, Vn tc dng tia (c) c lin quan n vn tc quay ca bnh cng tc (u) : S vng quay n ca tuabin:
3.5.3 ng c tnh
Kho st cc ng c tnh lm vic ca tuabin xung kch hai ln v tuabin hng trc, trong cng iu kin lm vic nh nhau
Tuabin phn lc quay nhanh hn tuabin xung lc v kch thc, trng lng li nh hn nhiu. Phm vi lm vic c hiu sut cao ca tuabin phn lc rt hp Phm vi lm vic ca tuabin xung lc rng hn nhiu Chn tuabin phi xut pht t cc iu kin c th: tnh cht ph, ch dng chy. kh nng iu tit lu lng v.v