Professional Documents
Culture Documents
Nguyn c Phng
Bi ging
Quy hoch tuyn tnh
MSSV:
...........................
H tn: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mc lc
Mc lc
1.2.1
1.2.2
1.2.3
1.3.1
1.3.2
1.3.3
10
13
14
16
1.6.1
Phng php th . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16
1.6.2
17
1.7 im cc bin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
22
1.8.1
Nghim c bn ca Ax D b . . . . . . . . . . . . . . .
23
1.8.2
26
1.8.3
30
MC LC
ii
1.9 Bi tp chng 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 Phng php n hnh
31
33
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun . .
33
2.1.1
36
2.1.2
Du hiu ti u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
37
2.1.3
Chn bin vo c s . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
40
2.1.4
41
2.1.5
Lp bng n hnh mi . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
50
52
2.4 Bi tp chng 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
3 L thuyt i ngu
64
64
3.1.1
66
3.1.2
68
3.2 Cc nh l v i ngu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
3.3 Bi tp chng 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
79
4 Bi ton vn ti
83
83
85
89
4.3.1
89
4.3.2
Phng php gc Ty - Bc . . . . . . . . . . . . . . .
90
4.3.3
90
92
4.4.1
92
4.4.2
97
. . . . . . . . . . .
MC LC
iii
4.5.2
Bi ton vn ti c cm . . . . . . . . . . . . . . . . 103
110
Chng 1
Gii thiu quy hoch tuyn tnh
1.1
V d 1.2 (Bi ton khu phn n). Chuyn gia dinh dng nh thnh lp
mt thc n gm 2 loi thc phm chnh A v B. C mt (trm gram):
Thc phm A cha 2 n v cht bo, 1 n v carbohydrate v 4 n
v protein.
Thc phm B cha 3 n v cht bo, 3 n v carbohydrate v 3 n
v protein.
Nu mt (trm gram) thc phm A gi 20 (ngn ng) v mt (trm gram)
thc phm B gi 25 (ngn ng). Nh dinh dng mun thc n phi cung
cp t nht 18 n v cht bo, 12 n v carbohydrate v 24 n v protein.
Bao nhiu (trm gram) thc phm mi loi c gi nh nht nhng vn
cung cp dinh dng?
Gii.
Gii.
H Ni
W1 :100
5
8
TP. HCM Cn th
W2 :60
W3 :80
7
9
7
10
(1.1)
Vi cc rng buc
8
< a x C a x C C a x ./.D/ b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
::
::
::
::
: a x C a x C C a x ./.D/ b
m1 1
m2 2
mn n
m
(1.2)
(1.3)
Vi cc rng buc
8
< a x C a x C C a x b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
::
::
::
::
: a x C a x C C a x b
m1 1
m2 2
mn n
m
(1.4)
xj 0; j D 1; 2; : : : ; n
(1.5)
(1.6)
Vi cc rng buc
8
< a x C a x C C a x D b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
::
::
::
::
: a x C a x C C a x D b
m1 1
m2 2
mn n
m
(1.7)
xj 0; j D 1; 2; : : : ; n
(1.8)
V d 1.4. Cho bit dng ca cc bi ton quy hoch tuyn tnh sau:
a. z D 3x1 C 2x2 ! min
Vi cc rng buc
2x1 C x2 4
3x1
2x2 6
x1 0; x2 0
b. z D 2x1 C 3x2 C 4x3 ! max
Vi cc rng buc
8
3x3 4
< 3x1 C 2x2
2x C 3x2 C 2x3 6
: 1
3x1
x2 C 2x3 8
x1 0; x2 0; x3 0
c. z D 3x1 C 2x2 C 3x3 2x4 ! max
Vi cc rng buc
8
4x4 D 7
< 2x1 C 6x2 C 2x3
3x1 C 2x2
5x3 C x4 D 8
:
6x1 C 7x2 C 2x3 C 5x4 4
x1 0; x2 0; x3 0; x4 0
d. z D 2x1 C 5x2 C x3 C x4 C 4x5 ! min
Mt s sch c nh ngha khc v dng chun v dng chnh tc. Cc bn cn c k nh ngha khi
tham kho cc ti liu khc.
Vi cc rng buc
3x1 C 2x2
x3
C 2x5 D 4
4x1 C 5x2 C 3x3 C 2x4
D 7
x1 0; x2 0; x3 0; x4 0; x5 0
e. z D 2x1 C 5x2 ! max
Vi cc rng buc
3x1 C 2x2 6
2x1 C 9x2 8
x1 0
f. z D 2x1 C 3x2 ! min
Vi cc rng buc
8
x3 D 4
< 2x1 C x2
3x1 C 2x2 C x3 D 8
:
x1
x2
D 6
x1 0; x2 0
j D1
tng ng
min z D
max. z/
(1.10)
4
6
8
1.3
1.3.1
1 ta c bt phng trnh
k1x1
k2x2
knxn
V d 1.6. Chuyn bi ton quy hoch tuyn tnh sau sang dng chun:
z D 2x1 C 3x2 C 4x3 ! max
Vi cc rng buc
8
3x3
< 3x1 C 2x2
2x1 C 3x2 C 2x3
:
3x1
x2 C 2x3
4
6
8
x1 0; x2 0; x3 0
Gii.
1.3.2
(1.11)
Vi cc rng buc
3x1 C 2x2 6
2x1 C 9x2 8
(1.12)
x1 0
(1.13)
10
Gii.
Xt rng buc thc i trong bi ton quy hoch tuyn tnh dng chun
ai1x1 C ai 2 x2 C C ai n xn bi
(1.14)
Chng ta c th chuyn rng buc (1.14) thnh phng trnh tuyn tnh bng
cch thm vo bin ph xnCi 0; v
ai1x1 C ai 2 x2 C C ai nxn C xnCi D bi
(1.15)
Bi ton quy hoch tuyn tnh dng chun chuyn thnh dng chnh tc c
dng nh sau
z D c1x1 C c2x2 C C cnxn ! max
Vi cc rng buc
8
< a x C C a x
C xnC2
D b2
21 1
2n n
:
:
::
::
::
: a x C C a x
C xnCm D bm
m1 1
mn n
x1 0; : : : ; xn 0; xnC1 0; : : : ; xnCm 0
11
V d 1.8. Chuyn bi ton quy hoch tuyn tnh sau sang dng chnh tc
z D 120x1 C 100x2 ! max
Vi cc rng buc
2x1 C 3x2 8
5x1 C 3x2 15
x1 0; x2 0
Gii.
V d 1.9. Chuyn cc bi ton quy hoch tuyn tnh sau sang dng chnh
tc
a. z D 3x1 C 2x2 ! min
Vi cc rng buc
2x1 C x2 4
3x1
2x2 6
x1 0; x2 0
12
4
6
8
1.4
< a x C a x C C a x b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
: a x C a x C C a x b
m1 1
m2 2
mn n
m
xj 0; j D 1; 2; : : : ; n
13
14
t
0
B
B
ADB
@
C
C
C;
A
B
B
xDB
@
x1
x2
::
:
xn
C
C
C;
A
B
B
bDB
@
b1
b2
::
:
bm
C
C
C;
A
B
B
cDB
@
c1
c2
::
:
cn
1
C
C
C
A
Gii.
1.5
15
v cc phng n:
1
x1 D
;
2
x2 D
2
1
x3 D
1
3
x4 D
2
2
16
Trong phn ny ta xt n phng php gii bi ton quy hoch tuyn tnh
bng hnh hc. Phng php hnh hc ch gii bi ton quy hoch tuyn tnh
hai hoc ba bin. Tuy nhin, ngha ca phng php ny cho ta tng
xy dng thut ton i s c th gii c bi ton rt ln s c trnh
by trong chng 2.
1.6.1
Gii.
17
Gii.
1.6.2
18
x D x1 C .1
/x2
x2
/x2 /
D aT x1 C .1 /aT x2
b C .1 /b < b
Do x tha rng buc cho nn x cng l phng n chp nhn c. Vy, cc
im trn on ni hai phng n chp nhn c l cc phng n chp
nhn c.
ii. Theo i), x l phng n chp nhn c.
cT x D cT .x1 C .1
D cT x1 C .1
/x2/
/cT x2
D cT x2 D cT x1
Vy cc phng n chp nhn c cng thuc mt on thng th cng gi
tr hm mc tiu.
19
cT x D cT .x1 C .1
/x2/
D cT x1 C .1
/cT x2
< cT x2 C .1
/cT x2 D cT x2
y
4
y
4
x
b
z=3
x1
A
x1 B
x
b
x2 C
(a)
x2 C
(b)
Hnh 1.2:
a. Ta thy xT1 D .1=2I 2/; xT2 D .2I 1=2/ l phng n chp nhn c v
im x thuc on ni hai im x1; x2 : im x nh bi
2
x D x1 C .1 / x2; D
3
cng l phng n chp nhn c, xem hnh 1.2a.
20
b. Cho hai phng n chp nhn c xT1 D .1=2I 7=3/ v xT2 D .2I 1=3/ c
cng gi tr hm mc tiu l .z=3 D 3/ ; th phng n x thuc on ni hai
im x1 x2 : im x nh bi
x D x1 C .1
/ x2;
D
2
3
C
b
x1
x1
b
x2
A
b
x2
x2
B
y
(a)
(b)
y
b
x2
(c)
x1
x1
x2
b
x1
x
(d)
x1
x2
x
(e)
(f)
Hnh 1.3:
x2
x1
(a)
x2
b
x1
(b)
x2
b
x1
(c)
Hnh 1.4:
1.7 im cc bin
21
im cc bin
r
X
i D 1;
r
X
i D 1;
i > 0
i D0
y D 1 x1 C 2 x2 C C r xr ;
i > 0
i D0
r
P
i D1
i C i
i D 1;
i C i
r /xr
l tp li.
22
C
D
E
0
Hnh 1.5:
(1.17)
Vi cc rng buc
Ax D b
x0
(1.18)
(1.19)
23
Trong A l ma trn cp m n; c 2 Rn ; v b 2 Rm : t cc ct ca ma
trn A l A1 ; A2 ; : : : ; An : Rng buc (1.18) c vit thnh
x1 A1 C x2 A2 C C xn An D b
(1.20)
Ta c hai gi s v ma trn A W
Th nht l m n:
Th hai l ma trn A c m dng c lp tuyn tnh. Ngha l hng ca
A l m; khi trong n ct ca A s c m ct c lp tuyn tnh.
Hai gi s ny ng cho bi ton quy hoch tuyn tnh dng chnh tc c
bin i t bi ton quy hoch tuyn tnh dng chun.
1.8.1
Nghim c bn ca Ax D b
(1.21)
(1.22)
24
25
Gii.
j D 1; : : : ; 4
26
trong xi 0; 8i D 1; 2; : : : ; m: Khi im
0
x D .0; 0; : : : ; 0; x1 ; x2 ; : : : ; xm /
l phng n cc bin (im cc bin ca S).
Chng minh. D dng ta c x l phng n chp nhn c ca bi ton quy
hoch tuyn tnh (1.17), (1.18) v (1.19).
Gi s x khng l im cc bin ca S: Khi x l im trong ca mt on
thuc S: Ngha l c hai im phn bit u; v 2 S khc x v s ; 0 < < 1
sao cho
x D u C .1 /v
(1.24)
Trong
0
u D .u1; u2 ; : : : ; un
m ; u1 ; u2 ; : : : ; um /
v D .v1; v2; : : : ; vn
m ; v1 ; v2 ; : : : ; vm /
0
v
0
0
T (1.24) chng ta c
0 D ui C .1
0
xj D ui C .1
/vi ;
/vi ;
1i n m
1j m
(1.25)
Bi v ui ; vi v ; 1 l cc s dng cho nn ui D 0 v vi D 0 vi
i D 1; 2; : : : ; n m: u l phng n chp nhn c nn
0
(1.26)
u1A1 C u2 A2 C C un An D b
Ly (1.23) tr cho (1.26) ta c
0
.x1
u1/A1 C .x2
u2 /A2 C C .xn
un/An D b
27
Bi v A1 ; A2 ; : : : ; Am c lp tuyn tnh, nn
0
xi D vi ;
81 i m
Vi cc rng buc
8
< 3x1 C 3x2 C 4x3 C 5x4 D 21
7x1
x2 C x3 C 6x4 D 8
:
2x1
x2 C 5x3 C 2x4 D 15
xj 0;
Gii.
j D 1; : : : ; 4
28
(1.27)
x1 A1 C x2 A2 C C xk Ak D b
(1.28)
c1A1 C c2A2 C C ck Ak D 0
(1.29)
(1.30)
.x1
dc1/A1
dck /Ak D b
w D .0; 0; : : : ; 0; x1
dc1; x2
dc2; : : : ; xk
xj
jcj j
cj 0
dck /
29
Gii.
j D 1; : : : ; 4
1.8.3
30
j D 1; : : : ; 4
1.9 Bi tp chng 1
Nghim c bn
x1 D .3=2I 5=2I 0I 0/
x2 D .3I 0I 1I 0/
x3 D .4I 0I 0I 5/
x4 D .0I 5I 1I 0/
x5 D .0I 4I 0I 3/
x6 D .0I 0I 4I 15/
1.9
31
Phng n cc bin Gi tr hm mc tiu
x1 D .3=2I 5=2I 0I 0/
x2 D .3I 0I 1I 0/
x5 D .0I 4I 0I 3/
x6 D .0I 0I 4I 15/
Bi tp chng 1
Bi tp 1.1. Bng phng php hnh hc gii bi ton quy hoch tuyn
tnh
zD
Vi cc rng buc
8
< x1 C x2 6
2x1 C 3x2 6
:
x1
x2 2
x1 ; x2 0
10:
1.9 Bi tp chng 1
32
Vi cc rng buc
8
D 52
< x1 C 2x2 C 4x3
4x2 C 2x3 C x4
D 60
:
x1 C 3x2
C x5 D 36
xj 0;
j D 1; : : : ; 5
Vi cc rng buc
x1 C x2
D 6
2x2 C x3 D 8
xj 0;
j D 1; 2; 3
a. Tm tt c cc phng n cc bin.
b. Tm phng n ti u.
p n:
a. Phng n cc bin xT1 D .2I 4I 0/ I xT2 D .6I 0I 8/
b. Phng n ti u xT D .2I 4I 0/
Chng 2
Phng php n hnh
2.1
(2.1)
Vi cc rng buc
8
< a x C a x C C a x b
21 1
22 2
2n n
2
:
:
:
:
::
::
::
::
: a x C a x C C a x b
m1 1
m2 2
mn n
m
(2.2)
(2.3)
xj 0; j D 1; 2; : : : ; n
ta t
0
B
B
ADB
@
C
C
C;
A
B
B
xDB
@
x1
x2
::
:
xn
C
C
C;
A
z D cT x ! max
B
B
bDB
@
b1
b2
::
:
bm
C
C
C;
A
B
B
cDB
@
c1
c2
::
:
cn
1
C
C
C
A
(2.4)
Vi cc rng buc
Ax b
x0
(2.5)
(2.6)
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
34
< a x C C a x
CxnC2
D b2
21 1
2n n
::
::
::
:
:
:
: a x C C a x
CxnCm D bm
m1 1
mn n
x1 0; : : : ; xn 0; xnC1 0; : : : ; xnCm 0
(2.7)
Vi cc rng buc
(2.8)
(2.9)
AxDb
x0
trong A l ma trn m .m C n/ c
0
a11 a12
B
0
B a21 a22
A D B ::
::
@ :
:
am1 am2
0
dng
a1n
a2n
::
:
amn
1
0
::
:
0
0
1
::
:
0
0
0
::
:
1
1
C
C
C
A
nh ngha 2.1 (Cc bin lin k). Hai im cc bin khc nhau trong S
c gi l lin k nu chng ch khc nhau mt cp bin c bn.
V d 2.1. Xem li v d 1.21 trang 31, cc im cc bin
.3=2I 5=2I 0I 0/ ; .3I 0I 1I 0/ ; .0I 4I 0I 3/ ; .0I 0I 4I 15/ :
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
35
(2.10)
Vi cc rng buc
x1 C x2 4
5x1 C 3x2 15
(2.11)
xj 0; j D 1; 2
(2.12)
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
2.1.1
36
x4 D 15
(2.13)
3x2 C z D 0
x1
1
5
-4
x2
1
3
-3
x3
1
0
0
Bng 2.1:
x4
0
1
0
z
0
0
1
4
15
0
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
37
2.1.2
x1 x2
a11 a12
a21 a22
::
::
:
:
am1 am2
c1
c2
xn xnC1 xnC2
a1n
1
0
a2n
0
1
::
::
::
:
:
:
amn
0
0
cn
0
0
Bng 2.2:
xnCm
0
0
::
:
1
0
z
0 b1
0 b2
:: ::
: :
0 bm
1 0
Du hiu ti u
c bn
c bn
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
38
7x1 C 26x2
9x3 ! max
Vi cc rng buc
x1
2x2
D 5
x2 C x3 D 7
xj 0;
j D 1; 2; 3
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
39
x2
19x3
16x4 ! max
Vi cc rng buc
8
x1 C x2 C 2x3
3x4 D 5
<
2x1
x2 C x3 C 5x4 D 2
:
3x1 C 4x2 C 7x3
8x4 D 9
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
2.1.3
40
Chn bin vo c s
c bn
min cj I cj < 0 D cv
x3
x4
#
x1
1
5
-4
x2
x3
1
1
3
0
-3
0
Bng 2.3:
x4
0
1
0
z
0
0
1
4
15
0
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
2.1.4
41
x3 D 4 x1 x2
x4 D 15 5x1 3x2
Ta tng gi tr ca x1 v gi nguyn gi tr ca x2 D 0
(
x3 D 4 x1
x4 D 15
(2.15)
5x1
(
x1 4=1
x1 15=5 D 3
x2 D 0;
x3 D 1;
x4 D 0
x3
x4
#
x1
1
5
-4
x2
1
3
-3
Bng
x3
1
0
0
2.4:
x4
0
1
0
z
0
0
1
4
15
0
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
42
x3
x4
x2
1
3
-3
Bng
x3
1
0
0
2.5:
x4
0
1
0
z
0
0
1
4
15
0
Lp bng n hnh mi
x2
x3
x4
x3
x1
Bng 2.6:
V x1 l bin c bn mi trong dng hai ca rng buc nn:
H s ca x1 trong rng buc th hai l 1. Ta chia hai v ca rng
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
43
(2.17)
x3
x1
x1
0
1
0
x2
x3
x4
2/5
1
-1/5
3/5
0
1/5
-3/5
0
4/5
Bng 2.7:
z
0
0
1
1
3
12
xnC1
::
:
xr
::
:
xnCm
x1
a11
::
:
ar1
::
:
am1
c1
::
:
::
:
#
xv xn xnC1
a1v a1n
1
::
::
::
::
:
:
:
:
.arv / arn
0
::
::
::
::
:
:
:
:
amv amn
0
cv
cn
0
Bng 2.8:
xnCm
0
::
::
:
:
0
::
::
:
:
1
0
z
0 b1
:: ::
: :
0 br
:: ::
: :
0 bm
1 0
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
44
Bc 1: Chn bin vo c s. Nu min cj I cj < 0 D cv th bin xv
vo c s. Ngc li, nu cj > 0 vi mi j th phng n cc bin hin
thi l phng n ti u.
Bc 2: Chn bin ra c s. Nu
bi
br
min
I aiv > 0 D
aiv
arv
th bin xr l bin ra khi c s. Ngc li, nu khng tm c bin ra
khi c s th bi ton khng c phng n ti u.
Bc 3: Lp bng n hnh mi. Ta xc nh bin xv l bin vo v
xr l bin ra khi c s. Ta lp bng n hnh mi
Xc nh phn t trc arv :
Chia dng cha phn t trc cho phn t trc.
Cc phn t dng i ct j khc ca bng c tnh
aij aiv
=arv D aij arv arj aiv =arv
aij D
arj arv
j D 1; : : : ; 4
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
45
3x2 C x3 ! max
Vi cc rng buc
8
5x2 C x3 15
< x1
3x1 C 2x2
2x3 20
:
4x1
C x3 10
xj 0;
Gii.
j D 1; 2; 3
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
46
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
V d 2.6. Gii bi ton quy hoch tuyn tnh
z D 2x1 C 3x2 C x3 ! max
Vi cc rng buc
8
5x2 C x3 D 6
< x1
2x1 C 2x2
7
:
x1 C 2x2
5
xj 0;
Gii.
j D 1; 2; 3
47
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
2x1
x2 C x3 C x4 ! max
Vi cc rng buc
8
x4
D 2
< x1 C x2 C 2x3
2x2
7x3 C 3x4 C x5
D 3
:
3x3 C 2x4
C x6 D 7
xj 0;
Gii.
j D 1; : : : ; 6
48
2.1 Phng php n hnh cho bi ton quy hoch dng chun
x1 C 2x2
2x3 C x4
x5 C 2x6 ! min
Vi cc rng buc
8
x2
5x3 C x4
D 5
< 2x1
x1
2x2 C 2x3
C x5
D 4
:
4x1 C x2 C x3
C x6 D 2
xj 0;
Gii.
j D 1; : : : ; 6
49
2.2
50
51
C
3x3 ! min
Vi cc rng buc
8
x2 C x3 1
< 2x1
4x1 C 2x2
x3 2
:
3x1
C x3 5
xj 0;
Gii.
j D 1; 2; 3
2.3
52
(2.21)
6x4 ! max
Vi cc rng buc
8
< x1 C x2 C x3 C 13x4 D 14
2x1 C x2
C 14x4 D 11
:
C 3x2 C x3 C 14x4 D 16
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
53
Bi ton lc ny l
zD
123=5x4 C 35 ! max
Vi cc rng buc
8
C 27=5x4 D 4
< x1
x2
C 16=5x4 D 3
:
x3 C 22=5x4 D 7
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
x1
1
0
0
0
x2
0
1
0
0
x3
0
0
1
0
x4
27/5
16/5
22/5
123/5
4
3
7
35
54
x2
2x3 ! max
Vi cc rng buc
x1 C x2
x3 D
x1 C 2x2 C x3 D
xj 0;
1
2
j D 1; 2; 3
11 ! max
Vi cc rng buc
x1
3x3 D
x2 C 2x3 D
xj 0;
4
3
j D 1; 2; 3
a11x1 C C a1nxn D b1
< a x C C a x D b
21 1
2n n
2
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
: a x C C a x D b
m1 1
mn n
m
xj 0; j D 1; : : : ; xn
(2.22)
55
My1
Mym ! max
(2.23)
Vi cc rng buc
8
a11x1 C C a1nxn C y1
D b1
< a x C C a x
C y2
D b2
21 1
2n n
::
::
::
::
:
:
:
:
: a x C C a x
C ym D bm
m1 1
mn n
xj 0; j D 1; : : : ; nI yi 0; i D 1; : : : ; m
x2
2x3 ! max
Vi cc rng buc
x1 C x2
x3 D
x1 C 2x2 C x3 D
xj 0;
Gii.
j D 1; 2; 3
1
2
56
Gii.
57
2.4 Bi tp chng 2
2.4
58
Bi tp chng 2
2.4 Bi tp chng 2
59
Vi cc rng buc
x1 C 3x2 C x3 C x4 10
2x1 C 5x2 C x3 C 4x4 15
xj 0; j D 1; : : : ; 4
p n: Phng n ti u xT D .10I 0I 0I 0/ ; gi tr hm mc tiu
z D 10:
e. z D 15x1 C 19x2 ! min
Vi cc rng buc
8
< 3x1 C x2 3
x1 C x2 2
:
3x1 C 4x2 7
x1 ; x2 0
p n. Phng n ti u xT D .1I 1I 1/ ; gi tr hm mc tiu
z D 34:
Bi tp 2.2. Cho bi ton quy hoch tuyn tnh:
zD
4x1
5x2
7x3 ! max
Vi cc rng buc
3x1 C x2 C x3 D 6
x1 C 2x2 C 3x3 D 14
xj 0;
j D 1; 2; 3
x1 C 2x2
2x3 ! max
Vi cc rng buc
x1 C x2
C 4x4 D 6
2x2 C x3 C 5x4 D 8
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
2.4 Bi tp chng 2
60
4x1
Vi cc rng buc
8
< 2x1 C 3x2 C 4x3 C 5x4 D 20
8x
x2 C x3 C 6x4 D 9
: 1
2x1
x2 C 5x3 C 2x4 D 15
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
j D 1; 2; 3
2.4 Bi tp chng 2
61
II
III
A
B
C
1
1
2
1
2
3
3
2
1
2.4 Bi tp chng 2
62
2.4 Bi tp chng 2
63
xng bao nhiu tin x nghip hon thnh cng vic vi gi tin u t
l nh nht.
p n. Phng n ti u xT D .5=2I 45=4I 0/ ; gi tr hm mc tiu z D
55=4
Bi tp 2.12. Mt gia nh cn t nht 1800 n v prtin v 1500 n v
lipit trong thc n mi ngy. Mt kilgam tht b cha 600 n v prtin
v 600 n v lipit, mt kilgam tht heo cha 600 n v prtin v 300 n
v lipit, mt kilgam tht g cha 600 n v prtin v 600 n v lipit. Gi
mt kilgam tht b l 84 ngn ng, gi mt kilgam tht heo l 71 ngn
ng, gi mt kilgam tht g l 90 ngn ng. Hi mt gia nh nn mua
bao nhiu kilgam tht mi loi bo m tt khu phn n trong mt ngy
v tng s tin phi mua l nh nht?
p n. Phng n ti u xT D .2I 1I 0/ ; gi tr hm mc tiu z D 239
Chng 3
L thuyt i ngu
3.1
V d dn n bi ton i ngu
1
2
::
:
m
Gi bn
x1 x2
1
2
a11 a12
a21 a22
::
::
:
:
am1 am2
c1
c2
::
:
xn
NL d tr
n
a1n
b1
a2n
b2
::
::
:
:
amn
bm
cn
65
y1 ; 1
y2 ; 2
::
:
ym ; m
Gi bn
x1 x2
1
2
a11 a12
a21 a22
::
::
:
:
am1 am2
c1
c2
::
:
Tm gi bn nguyn liu i; yi :
Ngi bn khng b thit.
Ngi mua c mua vi gi r nht.
Gii.
xn
NL d tr
n
a1n
b1
a2n
b2
::
::
:
:
amn
bm
cn
66
Hai bi ton quy hoch tuyn tnh sau gi l cp bi ton i ngu. Bi ton
1 gi l bi ton gc, bi ton 2 gi l bi ton i ngu. Mt rng buc v
iu kin v bin trn cng mt dng gi l cp rng buc i ngu.
Bi ton gc (1)
Bi ton i ngu (2)
0
z D c1x1 C C cnxn ! max
z D b1 y1 C C bm ym ! min
ai1 x1 C ai 2 x2 C C ai nxn bi
yi 0
ai1 x1 C ai 2 x2 C C ai nxn bi
yi 0
ai1x1 C ai 2 x2 C C ai nxn D bi
yi 2 R
xj 0
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym cj
xj 0
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym cj
xj 2 R
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym D cj
Nhn xt. Quan st cp bi ton i ngu trn ta c cc nhn xt:
Trong cp bi ton i ngu trn, h s ca rng buc th i ca bi
ton gc tr thnh h s ca bin yi trong bi ton i ngu. Ngc li,
h s ca xj trong bi ton gc chnh l h s ca dng j trong bi ton
i ngu.
H s ca hm mc tiu ca bi ton gc tr thnh h s v phi ca
rng buc v ngc li.
V d 3.3. Vit bi ton i ngu ca bi ton gc sau v cho bit cc cp
rng buc i ngu
z D 2x1 C x2
8x3 ! max
Vi cc rng buc
8
< 7x1 C 4x2 C 2x3 28
3x1
x2 C 3x3 D 10
:
2x1 C 3x2
x3 15
x1 0; x2 0
Gii.
67
Gii.
3.1.2
68
Bi ton gc (1)
Bi ton i ngu (2)
0
z D c1x1 C C cnxn ! min
z D b1y1 C C bm ym ! max
ai1 x1 C ai 2 x2 C C ai nxn bi
yi 0
ai1 x1 C ai 2 x2 C C ai nxn bi
yi 0
ai1x1 C ai 2 x2 C C ai nxn D bi
yi 2 R
xj 0
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym cj
xj 0
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym cj
xj 2 R
a1j y1 C a2j y2 C C amj ym D cj
Hai bi ton quy hoch tuyn tnh ny gi l cp bi ton i ngu. Bi ton
1 gi l bi ton gc, bi ton 2 gi l bi ton i ngu. Mt rng buc v
iu kin v bin trn cng mt dng gi l cp rng buc i ngu.
V d 3.5. Vit bi ton i ngu ca bi ton gc sau v cho bit cc cp
rng buc i ngu
z D 4x1 C 3x2
7x3 C x4
x5 ! min
Vi cc rng buc
8
12x1 C 5x2
<
x1
x3
4x4
2x1 C x2 C x3
2x4
:
3x1 C 4x2
5x3 C x4
x1 ; x3 0I x2 2 RI x4 ; x5 0
3x5 5
5x5 2
1
D 17
69
Gii.
Gii.
70
3.2 Cc nh l v i ngu
71
Vi cc rng buc
AT y c
y0
c gii trc tip bng phng php n hnh.
Ch . Cc phn sau, ta ch xt bi ton gc dng min :
3.2
Cc nh l v i ngu
(3.1)
3.2 Cc nh l v i ngu
72
i D1
n
X
ui D
vj D
n
X
i D1
n
X
.ai1x1 C ai 2 x2 C C ai n xn
xj cj
bi /yi 0
j D1
j D1
Do
0
m
X
i D1
ui C
n
X
vj D .c1x1 C C cnxn /
.b1 y1 C C bm ym/
j D1
Ta c iu cn chng minh.
H qu 3.2 (Du hiu khng c phng n chp nhn c).
i. Nu hm mc tiu ca bi ton quy hoch tuyn tnh gc khng gii
ni di, th bi ton i ngu khng c phng n chp nhn c.
ii. Nu hm mc tiu ca bi ton quy hoch tuyn tnh i ngu khng
gii ni trn, th bi ton gc khng c phng n chp nhn c.
Chng minh. Do s tng t ta ch chng minh i). Gi s bi ton gc khng
gii ni di tc tn cc phng n chp nhn c xk D .x1k ; : : : ; xnk / sao
cho gi tr hm mc tiu
z D c1 x1k C C cnxnk !
1 khi k ! 1
3.2 Cc nh l v i ngu
73
Cho k ! 1 ta c iu v l
b1 y1 C C bmym
Vy ta c iu cn chng minh.
H qu 3.3. Cho x D .x1 ; : : : ; xn / v y D .y1; : : : ; ym / l phng n chp
nhn c tng ng ca bi ton gc v bi ton i ngu. Nu gi tr hm
mc tiu ca hai bi ton ny bng nhau, ngha l
c1x1 C C cnxn D b1 y1 C C bm ym
(3.2)
(3.3)
(3.4)
3.2 Cc nh l v i ngu
74
Cho nn
m
X
i D1
n
X
ui D
vj D
j D1
n
X
i D1
n
X
.ai1x1 C ai 2 x2 C C ai n xn
xj cj
bi /yi 0
j D1
Do
0
m
X
i D1
ui C
n
X
vj D .c1x1 C C cnxn /
.b1 y1 C C bm ym/
j D1
j D 1; 2; 3
3.2 Cc nh l v i ngu
75
j D 1; : : : ; 4
3.2 Cc nh l v i ngu
76
8x4
20x5 ! min
Vi cc rng buc
8
x3 C 3x4 C x5
< 5x1 C 4x2
x1 C 2x2 C 4x3
2x4
5x5
:
x1
2x2
x3 C 2x4 C 3x5 D
5
9
2
x1 ; x2 ; x3 0
3.2 Cc nh l v i ngu
77
3.2 Cc nh l v i ngu
78
Gii.
j D 1; : : : ; 3
3.3 Bi tp chng 3
3.3
79
Bi tp chng 3
3.3 Bi tp chng 3
80
Vi cc rng buc
8
< 6x1 C 2x2 C x3
x1 C 7x2 C 3x3
:
3x1 C x2 C 8x3
xj 0; j D 1; 2; 3
p n. Phng n ti u
mc tiu z D 209=30
20
25
30
xT D .131=60I 127=60I 8=3/ ; gi tr hm
j D 1; : : : ; 4
Vi cc rng buc
8
x1 C x2 C 2x3
3x4 D 5
<
2x1
x2 C x3 C 5x4 D 2
:
3x1 C 4x2 C 7x3
8x4 D 9
xj 0;
j D 1; : : : ; 4
3.3 Bi tp chng 3
81
2x2 C x3
x4 C x5 ! min
Vi cc rng buc
8
x1
2x2 C x3 C 3x4
<
2x1
3x2 C 2x3 C x4
:
x1
C 3x3
2x5 D
x5
4x5
6
4
8
x1 ; x3 ; x5 0
3.3 Bi tp chng 3
82
Chng 4
Bi ton vn ti
4.1
Gi s:
PP
PP
Thu
PP
PP
PP
Pht
P
a1
a2
::
:
ai
::
:
am
b1
b2
bj
bn
c11 c12
c21 c22
::
::
:
:
ci1 ci 2
::
::
:
:
cm1 cm2
c1j
c2j
::
:
cij
::
:
cmj
c1n
c2n
::
:
ci n
::
:
cmn
ai D
n
X
bj
(4.1)
j D1
84
n
m X
X
(4.2)
i D1 j D1
Gii ta kho
n
X
xij D ai ;
i D 1; : : : ; m
(4.3)
j D 1; : : : ; n
(4.4)
j D1
xij D bj
i D1
Bng phn phi lng hng vn chuyn xij t trm pht th i n trm thu
th j thng c trnh by nh sau:
ai
bj
a1
a2
b1
b2
bj
bn
c11 c12
x11 x12
c21 c22
x21 x22
c1j
x1j
c2j
x2j
c1n
x1n
c2n
x2n
ci1
ci 2
xi1 xi 2
cij
xij
ci n
xi n
cm1 cm2
xm1 xm2
cmj
xmj
cmn
xmn
::
:
ai
::
:
am
Ma trn
1
x11 x12 x1n
Bx
C
B 21 x22 x2n C
x D B ::
::
:: C
@ :
:
: A
xm1 xm2 xmn
(4.5)
85
ai bj
0;
m
P
ai
(4.6)
8i; j
i D1
n
n
X
ai bj
ai X
D m
bj D ai ;
xij D
m
P
P
j D1
j D1
ai
ai j D1
n
X
m
X
i D1
i D 1; : : : ; m
(4.7)
j D 1; : : : ; n
(4.8)
i D1
m
m
X
ai bj
bj X
xij D
D m
ai D bj ;
m
P
P
i D1
i D1
ai
ai i D1
i D1
i D1
n
m X
X
cij xij 0
(4.9)
i D1 j D1
Vy theo tnh cht ca bi ton quy hoch tuyn tnh, bi ton vn ti lun
c phng n ti u.
Tnh cht 4.2. Ma trn h s cc rng buc ca bi ton vn ti c hng
bng m C n 1:
4.2
86
87
88
bj
30
40
80 1 30 5
7
45 5
55 12
50
7
4
40
60
2
35
15
9
6
50
10
bj
40
100
80 1 40 2
4
70 2
100 4
60
4
5
1
2
100
40
20
50
3
1
5
50
89
loi dng i; bj D bj ai
<ai
xij D minfai I bj g D bj
(4.10)
loi ct j; ai D ai bj
:
ai D bj loi dng i ct j
Lp li qu trnh trn cho cc tip theo n khi yu cu ca trm pht,
trm thu c tha mn. Phng n thu c bng phng php ny l
phng n cc bin.
V d 4.7. Bng phng php cc ph thp nht, thnh lp mt phng
n cc bin ca bi ton vn ti:
ai
Gii.
bj
30
40
50
60
80 1
45 5
55 12
90
Phng php gc Ty - Bc
bj
30
40
50
60
80 1
45 5
55 12
Gii.
4.3.3
91
Gii.
bj
30
40
50
60
80 1
45 5
55 12
4.4
92
Xt bi ton quy hoch tuyn tnh c phng n cc bin ban u khng suy
bin (c m C n 1 chn). Nu bi ton c phng n cc bin suy bin (c
t hn m C n 1 chn) th ta thm chn gi .i; j / vi xij D 0 vo sao
cho cc chn gi ny v cc chn ban u khng to thnh chu trnh.
V d 4.10. Xt bi ton vn ti c phng n cc bin suy bin
ai
bj
40
100
80 1 40 2
4
70 2
100 4
60
4
5
1
2
100
40
20
50
3
1
5
50
1 chn
ai
bj
40
100
80 1 40 2
4
70 2
100 4
93
60
4
5
1
2
100
40
20
50
3
1
5
50
bj
30
40
80 1 30 5
7
45 5
55 12
ri
7
4
40
60
2
35
15
9
6
50
10
sj
1
5
Gii.
50
30
12
40
2
35
15
9
6
50
10
ai
bj
30
80
40
94
50
60
30
50
45
35
55
40
10
15
cij D ri C sj C cij
th ta c bi ton mi c cng phng n ti u vi bi ton c.
Nhn xt. Theo nh l 4.10, bi ton vn ti vi phng n cc bin
ai
bj
30
40
80 1 30 5
7
45 5
55 12
50
7
4
40
60
2
35
15
9
6
50
10
bj
30
40
80 0 30 9
4
45 -3
55 5
40
50
60
10
35
15
-2
50
10
95
bj
30
40
50
60
80 1 30 5 40 7 10 2
7
4
9
45 5
40
2
3
6
55 12
Gii.
5
55
96
bj
30
40
80 1 20 5
45 5 10 7
2
55 12
Gii.
50
7
4
40
60
2
35
15
9
6
60
97
Lng iu chnh q D min xij j.i; j / c du (-)
Phng n cc bin mi:
8
<xij C q
xij D xij q
:x
c du (+)
c du (-)
(4.11)
khng c du
ij
bj
30
50
90 3 30 2
1
70 4
40 7
80
5
50
3
2
20
20
40
40
1
6
40
98
bj
25
10 5
25
3
30 7 25 6
2
20 3
10
5
5
20
10
99
Gii.
bj
50
40
70
80 5
12
20 7
11
60 4
100
4.5
101
4.5.1
m
X
ai
n
X
bj ;
ci nC1 D 0;
i D 1; : : : ; m
j D1
i D1
n
X
j D1
bj
m
X
ai ;
cmC1i D 0;
j D 1; : : : ; n
i D1
ai
Gii.
bj 100
65
95
80 7
70 3
150 9
102
4.5.2
103
Bi ton vn ti c cm
bj 100
80 6
65
5
70 10
150 9
Gii.
95
40
11
10
104
4.6 Bi ton vn ti cc i cc ph
4.6
105
Bi ton vn ti cc i cc ph
Gii.
bj
70
55
85
60
90 6
11
10
80 10
100 9
4.7 Bi tp chng 4
4.7
106
Bi tp chng 4
bj
30
50
80
40
90 3
70 4
40 7
4.7 Bi tp chng 4
107
p n: Phng n ti u
0
1
30 20 0 40
x D @ 0 30 40 0 A ;
0 0 40 0
z D 400
bj
40
100
60
50
80 1
70 2
100 4
p n: Phng n ti u
0
1
20 60 0 0
x D @20 0 0 50A ;
0 40 60 0
z D 390
bj
20
30
45
50
40 5
11
30 6
12
55 8
10
p n: Phng n ti u
0
1
0 0 40 0
x D @20 5 5 0 A ;
0 25 0 30
z D 930
4.7 Bi tp chng 4
108
ri
sj
45
100
50
70
16
15
100 10
17
85 12
14
10
p n: Phng n ti u
0
1
0 10 0 60
x D @45 5 50 0 A ;
0 85 0 0
60
11
13
z D 2995
bj
40
45
90 4 25 5
1
65 5
60
7
45
65
2
20
65
10
3
6
55 1115 2
40
a. Tnh cc ph vn chuyn ca phng n ny, chng minh phng n
cc bin cho khng phi l phng n ti u.
b. Xut pht t phng n trn hy xy dng mt phng n mi tt hn
(ch cn mt phng n mi tt hn).
Bi tp 4.6. Mt nh my ch bin tht, sn xut ba loi tht: b, ln, cu,
vi tng lng mi ngy l 480 tn b; 400 tn ln; 230 tn cu. Mi loi
u c th bn c dng ti hoc nu chn. Tng lng cc loi tht nu
chn bn trong gi lm vic l 420 tn. Ngoi ra nu thm ngoi gi 250
tn (vi gi cao hn). Li nhun thu c trn mt tn c cho bng bng
sau: (vi n v l triu ng)
@
@
@
@
B
Ln
Cu
Ti
Nu chn
8
4
4
11
7
9
Nu chn
Ngoi gi
14
12
13
4.7 Bi tp chng 4
109