Professional Documents
Culture Documents
N THI TT NGHIP
MN: TI CHNH TIN T.
Cu 1. Trnh by cc chc nng ca tin t. Cc chc nng ca tin t c vn
dng nh th no trong hot ng thc tin? Ct tr gi tr bng tin c u, nhc im g so vi ct tr bng hin vt? Tr li Tin t c 3 chc nng chnh. 1. Thc o gi tr. Chc nng ny c vai tr quan trng nht, Tin t thng qua gi tr ca mnh o lng v biu hin gi tr cho cc hng ha khc v chuyn gi tr ca hng ha thnh gi c hng ha. thc hin chc nng thc o gi tr tin t phi c nhng iu kin sau: Tin phi c gi tr. Tin cn c tiu chun gi c: bao gm cc yu t: n v tin, tn gi ca ng tin, phn chia nh. Vic o lng gi tr ca hng ha ch c thc hin trong t duy, nim v khng cn phi c tin mt.
Vn dng trong thc tin: - Trong phm vi doanh nghip: gip hch ton chi ph, gi thnh; tnh doanh thu, kt qu SX kinh doanh. - Trong hnh vi tiu dng: gip ngi tiu dng la chn tnh ton nhng hnh ng tiu dng c li cho mnh. - tm v m: gip cho Nh nc tnh c cc ch tiu nh: GDP, GNP, chi ph trong kinh doanh,trong phm vi mt quc gia. 2. Phng tin lu thng. Tin ng vai tr l vt trung gian mi gii cho qu trnh trao i hng ha, tch vic trao i hng ha thnh hai giai on: H T H. thc hin chc nng phng tin lu thng tin t phi c nhng iu kin sau: Tin phi c sc mua n nh S lng tin phi c . C cu tin hp l.
Trang 1
Vn dng trong thc tin: - Lm cho vic mua bn din ra d dng, nhanh chng v tit kim chi ph giao dch. - To ra s chuyn mn ha trong SX . 3. Phng tin ct tr. L phng tin trong tin c rt khi lnh vc lu thng ct tr tha mn nhu cu mua hng sau ny hoc phng nga ri ro. iu kin: Tin phi c gi tr, sc mua n nh.
Vn dng trong thc tin: Chuyn c sc mua t thi im ny sang thi im khc, cho php CSH c thi gian s dng tin mt cch hiu qu nht. Ni ct tr gi tr ca XH. u im: Ct tr tin d bo qun hn ct tr ti sn, c th sinh li khi gi vo Ngn hng. C tnh thanh khon cao, c kh nng p ng ngay cho nhu cu thanh ton. Nhc im: Khi ng tin mt gi lm cho gi tr TS gim i.
Cu 2. Phn tch ni dung quy lut lu thng tin t ca C.Mc. Quy lut ny
c ngha g i vi cc nc trong vic hoch nh v thc hin chnh sch tin t? Tr li Theo C.Mac, cho hng ha lu thng tt phi c khi lng tin cn thit trong lu thng. Khi lng tin cn thit c xc nh da vo 2 nhn t: Tng gi c hng ha a ra lu thng (H) H=QxP Trong : Q : l s lng hng ha. P: l gi ca hng ha. Tc lu thng tin t (V) Gi Kc l khi lng tin cn thit trong lu thng
Trang 2
Ta c: Kc = H/V Kc t l thun vi H v t l nghch vi V Nu gi Kt l lng tin thc t trong lu thng, th yu cu ca quy lut l phi m bo quan h cn i Kc = Kt + Khi Kc > Kt dn ti thiu tin lm cho nn kinh t b suy thi. + Khi Kc < Kt dn ti tha tin -> lm pht tng cao. C hai u nh hng khng tt i vi i sng KH XH . Khi nghin cu quy lut lu thng tin t ca C.Mac gip cho cc nc hoch nh v thc hin chnh sch tin t hp l l khi tin tha trong lu thng th dng chnh sch tht chc tin t, m bo cho nn kinh t trnh c lm pht nng n, nu tin thiu trong lu thng th dung chnh sch ni lng tin t m bo cung cp phng tin cho nn kinh t nh m thc y n kinh t pht trin.
Nguyn nhn:
- Do Nh nc pht hnh thm tin b p thm ht ngn sch nh nc. Vit nam trong giai on t 1985 1988 nhng khon thu ca Nh nc khng c, cc khon chi tng cao lm thm ht NSNN b p thm ht NN pht hnh thm tin a vo lu thng, lng tin trong lu thng tha gy ra lm pht n u nm 1988 lm pht tng cao mc gn 3 con s/ nm. - Nn kinh t quc dn b mt cn i, sn xut xc km, ngn sch quc gia b thm ht. - Do Nh nc ch ng s dng lm pht nh l cng c thc thi chnh sch kinh t ca mnh. - Mt nguyn nhn khng km phn quan trng ca lm pht l h thng chnh tr b khng hong, lm cho lng tin ca nhn dn vo ch tin t ca Nh nc b xi mn, t lm cho uy tn v sc mua ca ng tin gim st. - Nguyn nhn khch quan l do chin tranh, thin tai, dch ha lin tc xy ra. Trong thi gian qua Vit Nam b lm pht xy ra ch yu l do thin tnh trng dch bnh gia sc, gia cm v vng ln (la) nghim trng, cng vi thi tit khng
Trang 3
thun li trong khi vic nhp khu cc mt hng ny b hn ch lm gim mnh ngun cung lng tc, thc phm, y gi lng thc thc phm tng cao. Do chin tranh th gii xy ra lm cho gi c ca mt s hng ha u vo c bn trn th gii tng mnh c bit l gi xng du, phi thp, phn bn, lm cho chi ph sn xut tng nn gi c hng ha tng.
Hu qu:
Ngoi tr lm pht nh, lm pht va phi (lm pht mt con s) cn c tc ng tch cc n s pht trin ca nn kinh t cn li ni chung lm pht iu gy nh hng xu n qu trnh pht trin i ln ca nn kinh t - x hi. - Trong lnh vc SXKD: lm pht do gi c vt t hng ha , nguyn liu tng lm cho hiu qu sn xut kinh doanh ngy cng gim v thua l, lm tng tnh trng pht trin khng ng iu, mt cn i gia cc ngnh; ngnh c chu k SXKD di ngy cng b thua l nng n, trong khi ngnh c chu k SXKD ngn cn c th tr li c song vn b lm pht lm cho iu ng. Vit nam u nm 2008 lm pht tng cao lm cho mt s doanh nghip b thua l, mt s doanh nghip va v nh gp kh khn v c mt s doanh nghip khng tr li c nn b ph sn. - Trong lnh vc lu thng mua bn: gi c hng ha tng gy nn tnh hnh u c tch tr hng ha, hn lon quan h cung cu v th mt cn i gi to lm cho lnh vc lu thng cng b ri lon. Cng trong nm 2008 Vit nam gi Go t nhin tng ln n 20.000/kg lm cho ngi dn mua v d tr do s gi go s tng ln na gp phn cho gi go tng ln lm cho th trng lc ny b xo trn nhng c s can thip kip thi ca Nh nc nn tnh hnh th trng v go hin nay rt n nh. - Trong lnh vc tin t - tn dng: lm pht lm sc mua ng tin gim, ngi dn khng dm gi tin vo ngn hng, Ngn hng khng huy ng c vn. Hot ng ca h thng tn dng ngn hng ri vo tnh trng khng hong, do ngun tin gi trong XH b st gim nhanh chng nhiu ngn hng ph sn do mt kh nng thanh ton v thua l trong kinh doanh. Tnh hnh lm cho h thng tin t ri lon v khng kim sot ni. Vit nam Trong nhng thng u nm 2008 cc ngn hng vn khng cn i c trong qu trnh thanh khon, lin tc tng li sut nhng vn khng huy ng c vn, ngi dn khng dm gi tin vo ngn hng lm cho vic kinh doanh ca cc ngn hng b st gim v thua l. Ti chnh nh nc: - Lm pht lm cho ngun thu ca NSNN ngy cng gim, thu khng chi dn n thm ht NSNN. - Lm cho cho cc chnh ph gp kh khn trong vic tr n. V XH:
Trang 4
- i sng ca ngi dn gp kh khn, Chnh ngi lao ng l ngi gnh chu mi hu qu ca lm pht. - Tnh trng phn ha giu ngho ngy cng su st hn. - Do nhiu cng ty, x nghip b ph sn, gii thlm cho nn tht nghip gia tng, trt t an ton XH b ph hoi nng n. vit nam trong nm 2008 c rt nhiu doanh nghip Si Gn, H Ni lm vo tnh trng kh khn nn tm ngng SX nh cc DN sx giy, DN may mc, lm cho nn tht nghip tng. khc phc tnh trng ny Nh nc ta h tr cho cc doanh nghip vay vn vi li sut thp.
hin cc dch v. Ton b gi tr sn phm XH trong khu vc sn xut phn chia thnh cc qu tin t nh sau: Mt phn b p nhng chi ph vt cht tiu hao trong qu trnh sn xut hay thc hin dch v nh: chi ph khu hao ti sn c nh v chi ph mua nguyn,nhin vt liu, tiu th hng ha v kinh doanh dch v. Mt phn hnh thnh qu tin lng tr lng cho ngi lao ng. Mt phn gp vo hnh thnh cc qu bo him. Mt phn l thu nhp cho cc ch s hu v vn: cho cc c ng( Cty c phn), nh nc(DNNH, cc i tc c ng. Phn phi li: Phn phi li l tip tc phn phi nhng phn thu nhp c bn c hnh thnh trong phn phi ln u ra phm vi ton XH p ng nhu cu tch ly v tiu dng cho cc ch th trong XH . 2. Chc nng Gim c ca ti chnh. - Chc nng Gim c l vic kim tra bng tin i vi qu trnh vn ng ca cc ngun ti chnh . - i tng Gim c: l nhng qu trnh to lp v s dng cc qu tin t, cc qu trnh vn ng cc ngun ti chnh. - Ch th Gim c : l ch th phn phi nh nh nc, doanh nghip t chc XH v gia nh. - t im: + Gim c ti chnh c thc hin thng qua cng tc lp k hoch v cng tc k ton . + C tnh ton din thng xuyn lin tc, rng ri, kp thi. Mi quan h gia chc nng phn phi v chc nng Gim c. Gia chc nng phn phi v chc nng gim c c mi quan h chc ch vi nhau: - Chc ng phn phi l tin cho chc nng gim c, c hot ng phn phi mi to ra kh nng gim c. - Chc nng gim c lm cho vic phn phi din ra khch quan v c hiu qu hn v ng hn.
Trang 6
Th trn g TC
Chng c bn cht, chc nng v mi quan h hu c vi nhau trong hot ng phn phi ti chnh. Mi quan h gia cc khu ti chnh. Ti chnh Nh nc: Quan h trc tip: Thu thu, ph v l ph ca cc khu ti chnh khc, cp ti chnh cho cc doanh nghip, h gia nh v cc t chc XH. Quan h gin tip: Nh nc pht hnh tri phiu chnh ph bn trn th trng ti chnh huy ng vn, cc khu ti chnh khc mua tri phiu ca Nh nc. Ti chnh doanh nghip: Quan h trc tip: - Doanh nghip chi tin np thu, tr lng cho ngi lao ng, tr n gc cho cc ngn hng, h tr vn cho cc t chc XH. - Nhn h t vn ca Nh nc, nhn gp vn c phn ca cc gia nh v t chc XH, vay vn ca cc Ngn hng. - Doanh nghip mua, bn cc sn phm hng ha dch v vi cc khu khc.
Trang 7
Quan h gin tip: doanh nghip c th pht hnh tri, phiu c bn ra th trng TC cho cc khu TC khc. Ti chnh trung gian: Quan h trc tip: - Ti chnh DN gi tin, tr n gc v li vay. - H gia nh v cc t chc XH: gi tin tit kim hoc tr n gc v li vay cho cc Ngn hng. - Chi tin cho vay . Quan h gin tip: pht hnh tri phiu, c phiu bn ra th trng Ti chnh. Cc h gia nh: - Nh nc h tr vn, vay vn ti cc ngn hng, nhn tin lng tin cng ca cc doanh nghip. - Mua vn c phn ca cc DN, mua hng ha ca cc DN, tr n gcv li vay cho cc Ngn hng.
thun li cho vic trng v pht trin cy la nc. V y l ngnh em li s pht trin nn kinh t ca nc ta. Bn cnh cn c ngnh thy hi sn. - H tr cho s pht trin ca doanh nghip trong trng hp cn thit m bo cho s n nh v c cu hoc chun b chuyn i sang c cu mi hp l hn. + Ty theo tnh hnh kinh t ca quc gia trong tng thi k m chuyn dch c cu kinh t cho ph hp. Nh nc ta hin nay Nh nc ang tng bc chuyn dch c cu t nn kinh t Nng Lm Ng sang nn kinh t cng nghip nng nghip dch v, v phn u n nm 2010 nc ta tr thnh nc cng nghip ha hin i ha. + H tr vn cho cc doanh nghip gip cho cc doanh nghip m rng qui m SX gp phn lm cho nn kinh t nc ta tng trng v pht trin. - Thu cng gp phn nh hng pht trin SX. Vic t ra cc lai thu sut u i, cc quy nh min gim thu, c tc dng kch thch mnh m i vi cc doanh nghip b vn u t vo ni cn thit, ngc li mt chnh sch thu khc khe s gim bt lung di chuyn vn vo nicn hn ch SXKD. VD: Vit nam mun pht trin SX ngnh mi nhn ca mnh th Nh nc phi p dng cc chnh sch nh: gim thu, khng thu thu GTGT kch thch xut khu, cn i vi nhng mc hng Nh nc hn ch SX nh hng tit kim cho ngi dn nh: ru, bia, thuc l,xe hi, dch v Karaoke, th nh nc nh thu rt cao. - Tranh th cc ngun vay trong v ngoi nc to thm ngun vn cho nn kinh t nhm tha mn cho nhu cu u t pht trin. Vit nam cng c pht hnh tri phiu chnh ph h tr cho cc c quan nh: trng hc, y t, iu tit th trng gi c v chng lm pht: Hai yu t c bn ca th trng l cung cu v gi c thng xuyn tc ng ln nhau v chi phi mnh s hot ng ca th trng. S mt cn i gia cung v cu s tc ng n gi c, lm cho gi c tng hoc gim t bin gy ra bin ng trn th trng. m bo li ch ca ngi sn xut v ngi tiu dng Nh nc s dng ngn sch can thip vo th trng thng qua cc khon chi ca Ngn sch Nh nc di hnh thc ti tr vn, tr gi v s dng cc qu d tr Nh nc v hng ha v d tr ti chnh. VD: Trong nhng nm gn y trn th gii gi xng du tng cao nhng Nh nc Vit nam tr gi khng cho gi xng du tng gi gim bt lm pht v nu tng gi th gi ca cc loi hng ha cng s tng gy ra lm pht v nh hng n i sng ca ngi dn, tr gi cho nng nghip: khi gi go gim lm cho ngi dn khng yn tm sn xut nn Nh nc h tr gi bng cch yu cu cc doanh nghip thu mua la mc gi m ngi dn khng b thit h yn tm trong sn xut.
Trang 9
Trong qu trnh iu chnh th trng NSNN cn tc ng n s hot ng ca th trng tin t, th trng vn v trn c s thc hin gim lm pht, kim sot lm pht. - Khi c lm pht: Nh nc rt tin vo Ngn hng bng cch tng li sut tin gi ngn hng. - chng lm pht Nh nc p dng cc bin php: gii quyt cn i NSNN, khai thc cc ngun vn vay trong v ngoi nc di hnh thc pht hnh tri phiu chnh ph, thu ht vin tr nc ngoi, tham gia trn th trng vn vi t cch l ngi mua v bn chng khon. iu tit thu nhp dn c gp phn thc hin cng bng XH: Trong XH no cng c s phn chia giu ngho, Nh nc cn phi c chnh sch phn phi li thu nhp hp l nhm gim bt khong cch chnh lch v thu nhp trong dn c. Ngn sch Nh nc l mt cng c ti chnh hu hiu c Nh nc s dng iu tit thu nhp ca dn c trn phm vi ton XH c hai mt thu v chi bng vic p dng thu trc thu, thu gin thu, chi phc li cng cng, chi tr cp vi b phn dn c nm trong din thc hin chnh sch XH ca Nh nc. nc ta hin nay Nh nc kuyn khch ngi dn lm giu hp php bng cch cho vay, h tr vn, gim thu,Nhng c thu nhp cao th mgi dn phi np thu thu nhp v ph l ph cho Nh nc. Nh nc dng tin u t vo chnh sch XH nh: v GD: hin nay nc ta han thnh ph cp gio dc cp II, tr cp cho nhng gia nh thuc din chnh sch,
Thu t bn ti sn ca nh nc cho cc ch th trong x hi thu trc y. Thu t s dng vn thuc ngun ca ngn sch nh nc. Thu t bn li cc c s kinh t ca nh nc cho cc thnh phn kinh t. Thu t cho thu hoc bn ti nguyn thin nhin. - Thu l ph v ph. L ph v ph l cc khon thu tuy chim t trng khng ln trong tng ngun thu ca ngn sch nh nc, song vn c huy ng v khai thc ngun thu a vo ngn sch nh nc nhm p ng nhu cu chi tiu ngy cng tng ca Nh nc. L ph l khon thu bt buc vi cc php nhn v th nhn nhm mt mt va b p cho chi ph hot ng hnh chnh m nh nc cp cho cc php nhn v th nhn ng thi va mang tnh cht l khon ng vin, s ng gp cho NSNN. VD: l ph mn bi, l ph trc b, l ph cng chng, Ph l khon thu mang tnh b p mt phn chi thng xuyn v bt thng v cc dch v cng cng hoc b p chi ph cho cc hot ng duy tr, tu b cc cng trnh kt cu h tng kinh t - XH phc v cho ngi np ph. - Vay n ca chnh ph. + Vay n trong nc: gm c vay ca tng lp dn c, cc doanh nghip, cc t chc kinh t x hi trong nc c thc hin di hnh thc pht hnh cc cng c n ca chnh ph (ngn hn, trung v di hn) nh cc tn phiu kho bc Nh nc, tri phiu chnh ph. + Vay ngoi nc: thc hin thng qua cc khon vin tr c hon li (mt phn quan trng trong ngun vn ODA), vay n ca chnh ph cc nc, cc t chc quc t v cc cng ty. Thu l ngun thu ch yu ca NSNN: - Thu l khon thu bt buc i vi cc t chc c nhn m nh nc khng hon tr trc tip li cho ngi np. - Phm vi thu thu rng: thu t hot ng SXKD, nh vo cc loi hng ha, cc khon thu nhp trong XH.
a. Chi thng xuyn Cc khon chi thng xuyn mang tnh cht l cc khon chi tiu dng XH, nhm m bo cho b my nh nc tn ti v hot ng, bao gm cc khon chi c bn sau: - Chi s nghip. + Chi s nghip kinh t, bao gm cc khon: chi v s nghip giao thng, s nghip nng nghip, s nghip thy li, s nghip lm nghip,Chi v tin lng v ph cp cho vin chc, chi cho phc li tp th; chi cho nguyn nhin vt liu dng trong cc n v s nghip kinh t, + Chi cho s nghip vn ha XH bao gm: chi v khoa hc cng ngh; chi cho s nghip gio dc v o to; chi cho s nghip y t; chi cho s nghip vn ha, ngh thut, th thao; chi cho s nghip XH. - Chi qun l nh nc: y l cc khon chi nhm m bo s hot ng ca h thng cc c quan qun l Nh nc t trung ng n a phng. - Chi cho quc phng, an ninh v trt t an ton XH. b. Chi u t pht trin: Khon chi ny mang tnh cht tch ly, c nh hng trc tip n tng nng sut XH v gp phn lmcho kinh t tng trng. Chi u t pht trin bao gm nhng khon chi c bn sau: - Chi u t XD cc cng trnh kt cu h tng kinh t XH. - Chi u t v h tr vn cho cc doanh nghip Nh nc. - Chi gp vn c phn, gp vn lin doanh vo cc doanh nghip. - Chi d tr Nh nc c. Chi tr n gc tin do chnh ph vay. - Tr n trong nc. - Tr n nc ngoi. Bi chi Ngn sch Nh nc v cch x l. KN: Bi chi ngn sch nh nc l s chnh lch gia chi ln hn thu. Nguyn nhn: - Do mt s doanh nghip, c nhn hay t chc trn thu. - Do Nh nc phi chi cho nhiu lnh vc trong XH nh: chi thng xuyn, chi cho s nghip XH (qu cho gia nh chnh sch, vng b l lt, thin tai,) chi cho qun l Nh nc, chi cho u t pht trin, nhng thu li th t lm mt cn i gi thu v chi lm cho bi chi ngn sch Nh nc xy ra. Hu qu
Trang12
Bi chi ngn sch Nh nc trn quy m ln, tc cao c coi l nguyn nhn trc tip gy ra lm pht, tc hi n s pht trin kinh t, n i sng dn c. Khi nh nc thiu tin chi th phi i vay lm cho li sut kinh t tng cao, li sut tng ko theo nn SXKD thu hp do thu nh nc tng, lm cho ngi dn bi tht nghip v nn kinh t b suy thi. Trong iu kin ngn sch NN cn bi chi, NN phi tm gii php khng ch bi chi, tm ngun trang tri b p bi chi. Cc chnh sch x l bi chi: - Tng thu, gim chi ngn sch Nh nc bng cch ct gim cc khon chi tiu dng khng cn thit. - Vay n trong v ngoi nc bng cch pht hnh tri phiu, u t pht trin. - Kin quyt khng pht hnh tin giy b p bi chi.
Trang13
Trang14
Chi ph sn xut kinh doanh ca doanh nghip l biu hin bng tin ca nhng hao ph v lao ng sng v lao ng vt ha phc v cho qu trnh SXKD ca doanh nghip trong mt khon thi gian nht nh. Cn c vo cc cng on ca qu trnh kinh doanh, c th chia chi ph sn xut kinh doanh ca doanh nghip thnh cc nhm chi ph sau: Chi ph sn xut trc tip: Chi ph SX trc tip l ton b nhng chi ph m doanh nghip phi b ra d trc tip to ra cc loi sn phm hng ha, dch v. Xt v mt c cu, chi ph sn xut c cu thnh bi cc khon mc chi ph: - Chi ph nguyn vt liu trc tip. - Chi ph nhn cng trc tip. - Chi ph sn xut chung. Chi ph bn hng: Chi ph bn hng l nhng chi ph pht sinh trong cng on tiu th sn phm hng ha v cung ng dch v. Chi ph bn hng c th chia ra lm 2 loi: Chi ph lu thng: Chi ph bo qun, ng gi, vn chuyn, hoa hng bn hng, Chi ph tip th: Chi ph qung co, chi ph bo hnh sn phm, hng ha, chi ph nghin cu th trng, Chi ph qun l v iu hnh hot ng kinh doanh: Bao gm chi ph qun l kinh doanh, chi ph qun l hnh chnh t chc. So snh chi ph kinh doanh v gi thnh sn phm Chi ph sn xut kinh doanh - L khon chi ph b ra SXKD trong thi gian nht nh. - Chi ph cha l c s xc nh gi bn v li nhun. Gi thnh sn phm - L khon chi ph m doanh nghip b ra hon thnh v tiu th 1 khi lng sn phm, hng ha v dch v. - Gi thnh l c s xc nh gi bn v kt qu kinh doanh ca doanh nghip.
- Gi thnh l c s, l ch tiu doanh nghip xc nh kt qu kinh doanh, t ra bin php h gi thnh. Cc bin php h gi thnh. - Nng cao nng sut lao ng: ng dng khoa hc k thut vo sn xut; to iu kin cho cn b cng nhn vin hc tp nng cao trnh chuyn mn, nghip v; ng vin sc sng to ca ngi lao ng; thc hin ch tin lng, tin cng hp l kch thch tinh thn lao ng. - Tit kim nguyn vt liu tiu hao: xc nh mc tiu hao vt t, ci tin k thut sn xut. - Tn dng cng sut my mc thit b: Gim bt tn tht trong SX nh :(gim bt chi ph h hng, gio dc nng cao thc ngi lao ng, p dng tin b khoa hc k thut,). - Tit kim chi ph qun l hnh chnh nh: Chi ph tip tn, vn phng phm, bu phm,To iu kin thun li cho doanh nghip thc hin tt vic tiu th sn phm. ngha ca vic h gi thnh: - Gim chi ph u vo c gi bn hp l u ra v tiu th c nhiu hng ha lm tng doanh thu, tng li nhun, cc qu ca doanh nghip ngy cng c m rng, i sng ngi lao ng ngy cng c nng cao, iu kin lao ng ngy cng c ci thin. - C th gim bt nhu cu vn lu ng v tit kim vn c nh. - L yu t quan trng doanh nghip thc hin ti sn xut m rng. Cu 13. So snh tn dng thng mi v tn dng ngn hng. Tr li Ging nhau: iu l quan h vay mn, quan h s dng vn ln nhau gia ngi i vay v ngi cho vay trn nguyn tc hon tr c thi hn v c li tc. Khc nhau: Tn dng thng mi - L quan h tn dng gia cc doanh nghip c biu hin di hnh thc mua bn chu hng ha.
- L loi hnh tn dng khng chuyn nghip. - i tng ca TDTM l hng ha. - L loi hnh tn dng trc tip. - Quy m ca TDTM ph hp vi quy m SX v trao i hng ha. - Cng c ca TDTM l thng phiu.
Trang16
- Hn ch v thi gian cho vay. - Phm vi cho vay hp. Tn dng ngn hng - L quan h tn dng gia NH, cc t chc tn dng khc vi cc doanh nghip, cc t chc kinh t v c nhn c thc hin di hnh thc NH ng ra huy ng vn bng tin v cho vay. - L loi hnh tn dng chuyn nghip. - i tng ca TDNH l tin t. - L loi hnh tn dng gin tip.
- Cng c ca TDNH l s tit kim, s ngn hng, khi cho vay l hp ng tn dng. - Thi gian cho vay linh hot. - Phm vi cho vay rng.
Mc ch: L nhm tha mn nhu cu v vt cht cho ngi tham gia bo him khi h gp nhng s c bt ng lm mt kh nng lao ng, thit hi v sc khe, b cht, Bo him con ngi gm cc nghip v sau: Bo him nhn th, bo him tai nn hnh khch, bo him tai nn lao ng, - Bo him trch nhim dn s: L hnh thc bo him c i tng bo him l trch nhim dn s. Mc ch: L nhm gii phng ngi tham gia bo him thot khi yu cu phi bi thng tn tht cho ngi khc do nhng hnh vi hot ng ca chnh h gy ra. Bo him trch nhim dn s bao gm cc nghip v sau: Bo him trch nhim dn s li xe c gii, bo him trch nhim dn s ch tu, d. Thu, chi bo him kinh doanh. - V thu, gm cc khon sau: + Thu t ph bo him, y l phn thu quan trng nht. + Thu t hot ng u t: Cc khon li tin gi ngn hng, li tc c phn, u t tri phiu, c phiu trn th trng, kinh doanh bt ng sn, + Cc khon khc. - V chi: Bao gm tt c cc khon chi tr bi thng thit hi cho ngi tham gia bo him v cc kon chi lin quan n vic kinh doanh bo him nh: CP k kt hp ng, chi qun l, thc hin gnha v i vi ngn sch Nh nc, 2. BO HIM X HI a. Khi nim. Bo him XH l cc quan h kinh t gn lin vi qu trnh to lp c dn tch dn do s ng gp ca ngi s dng lao ng v ngi lao ng theo quy nh ca php lut, s dng chng chi tr nhm tha mn quyn li vt cht cho ngi lao ng v gia nh h khi gp nhng ri ro lm gim hoc mt kh nng lao ng. b. c im v nguyn tc hot ng ca BHXH. - Mc ch ca qu BHXH khng phi v mc ch li nhun m v quyn li ca ngi lao ng, ca c cng ng. - Vic phn phi v s dng qu bo him c chia lm hai phn: + Phn thc hin ch hu tr mang tnh cht bi hon. + Cc ch cn li va mang tnh cht bi honva mang tnh cht khng bi hon. - Ngi lao ng phi c ngha v ng ph bo him x hi thng xuyn, lin tc trong nhng nm thng cn lao ng.
Trang18
- Phi th hin s kt hp hi ha gia chnh sch kinh t v chnh sch XH. c. Cc ch BHXH. Hin nay, nc ta c 6 ch BHXH p dng cho cc i tng BHXH bt buc bao gm: - Bo him y t. - Tr cp m au. - Tr cp tai nn lao ng bnh ngh nghip. - Tr cp thai sn. - Ch hu tr. - Ch t tut. d. Thu, chi ca bo him XH - V thu, qu BHXH hnh thnh t s ng gp theo c ch 3 bn: + Ngi s dng lao ng ng gp: Theo ch hin hnh t l ng gp bng 15% so vi tng qu tin lng ca nhng ngi tham gia BHXH trong n v. + Ni lao ng ng gp: Theo ch hin hnh, mc ng gp bng 5% tin lng thng. + Cc ngun ti tr khc: T ngn sch Nh nc, hi t thin, cc c nhn ng h, - V chi: + Chi tr cc kon n tr cp mt ln, hng thng, tr cp ngy ngh do m au, thai sn cho ngi lao ng tham gia bo him XH theo cc ch bo him XH quy nh. + Np BHYT cho cc i tng hng tr cp BHXH hng thng. + Chi hoa hng i l bo him XH, tr cc khon l ph trong vic thc hin thu chi BHXH, Phn bit BHXH v BHKD BO HIM KINH DOANH - Thc hin thng qua cc cng ty bo him: Cty c phn, Cty TNHH & Cty c vn u t ca nc ngoi. L bin php kinh t nhm to lp kinh t cho mc ch b p cho nhng tn tht vt cht cho ngi tham gia BH khi gp nhng ri ro bt ng. - V mc tiu li nhun - i tng l: Cc t chc c nhn c nhu cu c bo him. - Qy c to lp t thu ph bo him ca ngi tham gia BH. - c s dng bi thng tn tht vt cht khi c ri ro xy ra cho ngi tham gia bo him.
Trang19
BO HIM X HI - Do Nh nc t chc v qun l, nhm thc hin mc tiu cng bng XH trong phn phi v m bo s n nh, trt t XH. - Khng v mc tiu li nhun m v quyn li ca ngi lao ng, ca c cng ng. - i tng ch yu l ngi lao ng lm vic trong cc doanh nghip Nh nc, trong cc c quan hnh chnh s nghip, lc lng v trang, - Qu c to lp t s ng gp v h tr theo c ch 3 bn: ngi s dng lao ng, ngi lao ng v nh nc. - S dng thc hin cc ch BHXH.
Trang20
Cu 15. Chnh sch tin t l g? Hin nay Ngn hng Nh nc Vit nam s dng
nhng cng c no thc thi chnh sch tin t? Trnh by c ch s dng cc cng c . Tr li Khi nim v chnh sch tin t Chnh sch tin t l tng ha nhng phng thc m ngn hng trung ng thng qua cc hot ng ca mnh tc ng n khi lng tin trong lu thng, nhm phc v cho vic thc hin cc mc tiu kinh t - x hi ca t nc trong mt thi k nht nh. Nh nc Vit nam s dng nhng cng c thc thi chnh sch tin t v c ch s dng: D tr bt buc - T l d tr bt buc l t l phn trm trn lng tin gi m ngn hng trung ng huy ng c. + Thng qua t l d tr ngn hng trung ng c th tht chc tin t bng cch tng t l d tr bt buc hoc ni lng tin t bng cch gim t l bt buc. Li sut Hin nay Ngn hng Nh nc Vit nam c th p dng chnh sch: - Cng b li sut c bn hng dn li sut trn th trng. + Khi thc hin chnh sch tht cht tin t th NH nng cao li sut c bn. Li sut c bn tng lm cho li sut cho vay tng hn ch cho vay. + Khi thc hin chnh sch ni lng tin t th NH gim li sut c bn. - S dng cng c li sut ti cp vn iu chnh li th trng. + Nu chnh sch ca ngn hng trung ng l mun bnh trng khi tin t, ngn hng trung ng s khuyn khch cc ngn hng trung gian trong vic i vay bng cch h thp li sut ti chit khu. Ngc li, khi ngn hng trung ng mun gim bt c hi lm tng khi tin t, s thc hin nng li sut ti chit khu, hn ch nhu cu vay ca cc ngn hng trung gian, v gin tip gy p lc buc cc ngn hng trung gian nng li sut cho vay. Th trng m. - Th trng m l cng c iu hnh chnh sch tin t, v ti s tr thnh ca ng ngn hng trung ng pht hnh tin hay thu hp khi lng tin ca nn kinh t thng quavic mua bn cc chng khon ngn hn. + Khi cn, ngn hng trung ng bn chng khon thu hp khi tin t trong trng hp lm pht c xu hng gia tng. + Ngc li, ngn hng trung ng mua chng khon s khuyn khch m rng tn dng, khi tin cung ng tng, trong trng hp mun m rng sn xut, to cng n vic lm,
T gi hi oi. - T gi hi oi l gi c ca mt n v tin t nc ny c biu hin bng s lng n v tin t nc khc. - S bin i ca t gi hi oi c tc ng mnh m n mi hot ng kinh t, t hot ng xut nhp khu n sn xut kinh doanh v tiu dng trong nc qua bin i gi c hng ha. Do vy t gi hi oi l cng c ngn hng trung ng thc thi chnh sch tin t ca mnh. Khi t gi hi oi tng cao, ngn hng trung ng tung ngoi t bn, lm cho kh nng cung ngoi t trn th trng tng ln, t gi s t t gim xung. Ngc li, khi t gi hi oi gim, ngn hng trung ng s mua vo ngoi t, lm cho cu ngoi t tng ln, t gi hi oi s t t tng ln.
nghip v ny ngn hng trung ng buc cc ngn hng thng mi tham gia mua bn lng tri phiu nht nh, qua s a thm tin vo lu thng bng vic mua li tri phiu vi gi cao v s rt bt tin t lu thng v bng vic bn tri phiu. Nghip v th trng m c xem nh mt trong nhng cng c quan trng ngn hng trung ng iu tit v cung cu tin t. 2. TH TRNG VN - Khi nim: Th trng vn l ni din ra cc hot ng mua bn quyn s dng vn trung v di hn. - i tng mua bn trn th trn vn: L quyn s dng vn trung v di hn. - Cng c trn th trng vn: Cc cng c trn th trng vn bao gm hai loi ch yu l c phiu v tri phiu. + C phiu: C phiu l chng khon chng nhn s vn gp vo cng ty c phn v quyn li ca ngi s hu chng khon i vi cng ty c phn. + Tri phiu: l mt loi chng khon xc nh mt khon n ca mt t chc pht hnh i vi ngi s hu, trong ch th pht hnh cam kt s tr mt khon n km theo tin li trong mt thi gian nht nh. - Cc ch th hot ng trn th trng vn: tham gia trn th trng vn bao gm cc ch th sau: + Ch th pht hnh chng khon: y l nhng ch th c nhu cu v vn u t v c nh nc cho php pht hnh chng khon huy ng vn l cng ty , x nghip, cc t chc ti chnh v nh nc + Ngi u t: l nhng ngi c vn nhn ri v h mun mua chng khon trn th trng kim li. Nhng ngi u t trn th trng l nhng php nhn v cc th nhn. - Phn loi th trng vn Cn c vo c cu t chc th trng vn bao gm: th trng s cp v th trng th cp. + Th trng s cp: y l th trng mua bn cc loi chng khon mi pht hnh. Th trng s cp to iu kin tng quy m vn u t v l ni cung ng chng khon vo lu thng. + Th trng th cp: L ni giao dch mua bn cc chng khon c pht hnh trn th trng s cp. Th trng ny khng lm thay i quy m vn u t trong nn kinh t.
Cu 17. Hai cng c ch yu trn th trng vn? Phn bit hai cng c .
Tr li Hai cng c ch yu trn th trng vn l c phiu v tri phiu. Phn bit c phiu v tri phiu.
C phiu - L chng khon vn, ngi mua c phn l c ng l ngi gp vn vo cng ty.
Tri phiu - L chng khon xc nh mt khon n ca mt t chc pht hnh i vi ngi s hu, ngi mua tri phiu l ch n ca ch th pht hnh. - C thi hn nht nh.
- C gi tr khng thi hn, thi hn ca c phiu l thi hn tn ti ca cng ty pht hnh. - C mc c tc khng n nh. - C ng c quyn tham vo cc hot ng SX ca cng ty, c quyn b phiu quyt nh nhng vn quan trng ca cng ty. - Khi cng ty gii th ch c nhn nhng g cn li sau khi cng ty thanh ton ht cc khon n v tri phiu. - Ri ro nhiu, li nhun cao.
- Khi cty pht hnh gii th c thanh ton trc c phiu. - Ri ro t, li nhun thp.