Trang Nuoc Chuong Duong

TRÙNG NÛÚÁC CHÛÚNG DÛÚNG 1
MUÅC LUÅC
Chûúng I .......................................................................................................2
Chûúng II....................................................................................................16
Chûúng III...................................................................................................29
Chûúng IV...................................................................................................44
Chûúng V....................................................................................................54
http://www.ebooks.vdcmedia.com
CHÛÚNG I
“Chûúng Dûúng cûúáp giaáo giùåc, Haâm Tûã, bùæt quên thuâ. Thaái bònh, nïn
gùæng sûác, Non nûúác vêîn nghòn thu”.
Trêìn Quang Khaãi
Khi Trêìn Quöëc Tuêën tûâ vuâng àêìm lêìy Maân Troâ ra àïën caái baäi sa böìi bïn
búâ Thiïn Maåc, trúâi àaä sang nûãa àïm vïì saáng. Bïn kia con söng röång mïnh
mang, lûãa quên ta àöët thuyïìn giùåc coân buâng lïn nhuöëm àoã mêy trúâi. Gioá àïm
àêìu muâa haå thöíi maånh, phaã muâi phuâ sa maâu múä tanh laånh xöåc lïn muäi võ tûúáng
giaâ vaâ àoaân tuây tuâng im lùång. Trêìn Quöëc Tuêën tuåt àöi haâi coã xaách lïn tay, giêîm
chên khöng lïn caát êím. Möåt caãm giaác rúån maát laâm cho öng rïn möåt tiïëng thêìm
trong loâng. Thiïn nhiïn sau mêëy ngaây reát quaái naâng Bên bêy giúâ trúã laåi roä raâng
tiïët trúâi muâa haå.
Àïm sêu thùèm, mêy chò êím ûúát phuã kñn bêìu trúâi vaâ gioá nöìm thöíi löång lïn.
Trêìn Quöëc Tuêën chó nhòn thêëy söng àïm hun huát vaâ lêëp laánh àöi nïëp soáng gúån
phaãn chiïëu lûãa Chûúng Dûúng. Võ tûúáng giaâ nhòn vïì phña bùæc, vïì phña Thùng
Long. Nhûng öng chó thêëy boáng àïm thùm thùèm. Lûãa hiïåu truyïìn tin cuãa giùåc
nhêëp nhaáy trong nhûäng choâi cao àùåt raãi raác caã möåt vuâng röång lúán bïn ngoaâi
kinh thaânh. Trêìn Quöëc tuêën cûúâi gùçn, mùæng thêìm:
-Haâ... bêy giúâ thò chuáng maây truyïìn ài nhûäng tin gò?... ra nhûäng lïånh gò
nhó?...
Öng quùèng àöi haâi coã xuöëng àêët, xoã chên vaâo. Öng ngoaãnh nhòn: Daä
Tûúång vaâ quên tûúáng tuây tuâng vêîn im lùång chúâ lïånh. Trêìn Quöëc Tuêën vui veã
noái:
-Trûúác hïët laâ tùæm caái àaä. Nhaâ ngûúi cùæt canh naây, phaái ngûúâi chùæp möëi
vúái quên giûä àêët naây, röìi cuäng cho lñnh tùæm ài.
Baäi söng xao àöång tiïëng lïånh, tiïëng voá ngûåa, tiïëng binh khñ chaåm nhau.
Trêìn Quöëc Tuêën cúãi quêìn aáo, löåi xuöëng laân nûúác maát laånh, maát àïën nöîi öng
phaãi thñt lïn, xuyát xoa sung sûúáng. Thïë laâ àaä baãy höm nay öng múái àûúåc tùæm
möåt lêìn vui thuá thïë naây. Ngay tûâ sau trêån Haâm Tûã, khi caác chiïën sô trong àaåo
quên cuãa Chiïu Vùn vûúng Trêìn Nhêåt Duêåt coân àang luâng bùæt taân binh giùåc úã
ven söng Thiïn Maåc thò Trêìn Quöëc Tuêën àaä chuyïín haânh doanh tûâ phña nam
àöìng bùçng vaâo vuâng baäi lêìy Maân Troâ àïí chó huy saát sao hún cuöåc tiïën quên diïåt
àõch úã vuâng chiïën trûúâng troång yïëu ngoaâi chên thaânh Thùng Long. Trong baäi
Maân Troâ buân lêìy nûúác àoång, Trêìn Quöëc Tuêën khöng tùæm giùåt vaâ öng cuäng
nghiïm cêëm binh tûúáng dûúái quyïìn tùæm giùåt bùçng thûá nûúác êëy. Muâa naây phêën
coã, phêën hoa lau caâng laâm cho ngûúâi ta ngûáa ngaáy, nhêët laâ luác möì höi rêm rêëp
trong ngûúâi. Khi lïånh àaánh thuãy traåi giùåc àaä ban, Trêìn Quöëc Tuêën laåi chuyïín
ngay haânh doanh ra saát chiïën trûúâng.
Trïn àûúâng, tin tûác chiïën thùæng öng nhêån àûúåc thêåt gioân giaä. Quên ta
àaánh rêët maånh vaâo thuãy traåi Chûúng Dûúng, àöët gêìn hïët àöåi chu sû cuãa giùåc vaâ
àaánh tan caã caánh quên giùåc tûâ Thùng Long ra cûáu viïån. Öng tûúáng chó huy trêån
àaánh taâi tònh êëy chñnh laâ Thûúång tûúáng quên Chiïu Minh vûúng Trêìn Quang
Khaãi, ngûúâi àaä tùång öng têåp thú Laåc Àaåo buöíi öng xuêët sû caách àêy hún böën
thaáng. Nhûäng ngûúâi trong àoaân tuây tuâng cuäng àaä xuöëng tùæm, trûâ nhûäng giaáp sô
toãa ài canh phoâng. Trêìn Quöëc Tuêën saãi tay búi ra doâng nûúác chaãy. Öng löån
ngûúâi, trùn trúã, aáp maái àêìu xuöëng nûúác vaâ huåp hùèn xuöëng cho nûúác laånh ngêëm
vaâo da àêìu...
Sau möåt höìi lêu vuâng vêîy dûúái nûúác, Trêìn Quöëc Tuêën lïn búâ. Daä Tûúång
àaä soaån hêìu öng böå aáo chiïën múái, saåch seä. Öng gúä toác, buái goån vaâ chñt lïn àêìu
chiïëc khùn lûúåt thêm, caâi thïm möåt chiïëc trêm ngaâ cho chùåt. Sau khi àaä thay haâi
coã bùçng àöi hia nó cho êëm chên, Trêìn Quöëc Tuêën goåi Daä Tûúång àïën, ra lïånh:
-Haânh doanh seä àùåt úã àêìu baäi naây ngay trïn con àûúâng vïì laâng Xuên
Àònh. Nhaâ ngûúi cho cùæm lïìu trêån cuãa ta, cho àùåt hiïåu lûãa, hiïåu cúâ vaâ cho àoâi
caánh quên chiïën thùæng Chûúng Dûúng naåp baãn khai cöng.
Daä Tûúång chùæp tay tuên lïånh, nhûng viïn gia tûúáng chûa ài ngay vaâ hònh
nhû böëi röëi muöën noái thïm àiïìu gò vêåy. Trêìn Quöëc Tuêën ngaåc nhiïn nhòn Daä
Tûúång, cöë tòm trong thûá aánh saáng ñt oãi cuãa trùng múâ xem veã mùåt viïn gia tûúáng
thïë naâo. Öng hoãi:
-Sao thïë?
-Bêím Quöëc cöng, con cho cùæm lïìu trêån caã úã àêy chûá aå?
Trêìn Quöëc Tuêën muöën cûúâi phaá lïn:
-Röìi àöët lûãa nêëu cúm nûäa chûá gò? Thöi àûúåc, nhaâ ngûúi cûá cho àöët lûãa
àun nûúác, nêëu cúm. Coân lïìu trêån thò... chêåc... ta...
Öng muöën noái rùçng lïìu trêån thò khöng cêìn. Öng bûúác laåi gêìn viïn gia
tûúáng. Öng àaä laâ ngûúâi cao lúán, nhûng khöng sao so àûúåc têìm voác vúái viïn
tûúáng àöåi voi trêån múái àûúåc cêët nhùæc lïn haânh doanh chó huy àoaân tuây tuâng.
Trêìn Quöëc Tuêën hiïíu nöîi bùn khoùn cuãa Daä Tûúång. Anh ta lo lùæng cho sûác
khoãe cuãa öng. Vaâi ngaây nay, trúâi àöíi tiïët tûâ xuên sang haå, chúåt êím, chúåt khö,
chúåt maát, chúåt laånh, dïî laâm ngûúâi giaâ yïëu phaãi caãm. Nhûng cuäng chñnh mêëy
ngaây raây, thïë chiïën trûúâng laâm cho ngûúâi ta vui khoeã ra. Thoaåt àêìu laâ Chiïu
Vùn vûúng Trêìn Nhêåt Duêåt bêët chúåt haânh quên mau leå tûâ baäi lêìy Maân Troâ ra,
chùån àoaân thuyïìn chiïën cuãa Toa Àö úã cûãa Haâm Tûã. Àaåo quên giùåc naây sau
nhûäng ngaây xöng xaáo úã biïn giúái Viïåt
-Chiïm cöë chiïëm möåt thïë uy hiïëp mùåt lûng quên ta nhûng àaä bõ chùån
àûáng laåi, bõ àaánh moân. Toa Àö àûúåc lïånh àaåi nguyïn soaái Thoaát Hoan dêîn quên
vïì vuâng Thùng Long àïí hai àaåo quên Thoaát Hoan, Toa Àö gheá tûåa vaâo nhau,
búãi vò luác àoá chñnh àaåo quên cuãa Thoaát Hoan cuäng àang bõ sa lêìy trong möåt thïë
trêån truâng àiïåp maâ möîi chuyïën taãi lûúng, möîi àïm àoáng àöìn coá thïí bõ dên binh
ta àaánh uáp. Toa Àö ra bùçng àûúâng söng. Àoaân chiïën thuyïìn cuãa nguyïn soaái
Toa Àö àïën cûãa Haâm Tûã thò bõ àaánh hïët sûác thêìn töëc vaâ tan raä ngay trûúác mùæt
tûúáng taá giùåc àûáng úã caác choâi nhòn ra trong thuãy traåi Chûúng Dûúng. Toa Àö bõ
àêíy xuöëng meá haå lûu söng Thiïn Maåc. Hai caánh quên giùåc thïë laâ khöng gheá
gêím nûúng tûåa àûúåc vaâo nhau. Kïë saách choån àaåo quên Toa Àö diïåt trûúác quaã laâ
saáng suöët.
Trêìn Quöëc Tuêën coân nhúá nhû in, khi àûúåc tin Toa Àö tûâ biïín vaâo cûãa
söng, caác tûúáng muöën àaánh ngay, nïn böìn chöìn chúâ àúåi lïånh ra quên cheån giùåc,
nhûng öng àaä bònh tônh suy nghô vaâ choån chiïën trûúâng cöng kñch laâ vuâng söng
baäi mïnh mang naây. Àaánh úã àêy coá lúåi laâ diïåt xong quên Toa Àö, ta quay sang
cöng kñch ngay quên Thoaát Hoan. Chiïu Minh vûúng Trêìn Quang Khaãi hïët sûác
têm àùæc vúái öng. Khi Trêìn Quöëc Tuêën noái yá àõnh choån chiïën trûúâng úã Haâm Tûã
thò Thûúång tûúáng quên xin nhêån seä laâ ngûúâi chó huy úã Chûúng Dûúng. Quaã hai
ngûúâi àaä thûåc sûå hiïíu nhau. Bêy giúâ Haâm Tûã àaä trúã thaânh möåt chiïën thùæng cûåc
lúán. Chûúng Dûúng cuäng àaä xong, chó coân chúâ baãn khai cöng cuãa Chiïu Minh
vûúng àïí àõnh viïåc thûúãng cöng nhûäng tûúáng binh xuêët sùæc. Chiïën thùæng! Con
ngûúâi hûng phêën hùèn lïn.
-Cûá àöët lûãa lïn! Mêëy ngaây raây àöët lûãa laâ àuöíi giùåc chûá khöng phaãi laâ goåi
giùåc àïën àêu. Chó cêìn cuöån ngoån cúâ tiïët chïë cêët ài vaâ phaái caác duäng sô viïîn thaám
ài tuêìn bùçng ngûåa xa ra laâ àûúåc.
Daä Tûúång vêng möåt tiïëng vui veã vaâ chaåy ài. Möåt laát sau, tiïëng voá ngûåa
cuãa lñnh viïîn thaám àaä goä löåp böåp trïn mùåt àêët vaâ nhiïìu àöëng lûãa àûúåc àöët lïn
trïn baäi caát sa böìi soi toã möåt khoaãng khöng gian nhoã trong thiïn nhiïn sêu röång.
Nhûäng ngûúâi lñnh trong àoaân tuây tuâng cuãa Trêìn Quöëc Tuêën cûúâi noái vui veã. Hoå
bùæc bïëp, ngûúâi hêìm chaáo, ngûúâi thöíi cúm, ngûúâi àun nûúác söi pha traâ. Möåt vaâi
chiïën sô duâng nhûäng caán giaáo gaäy boã raãi raác trïn baäi, nhanh choáng buöåc thaânh
möåt caái baân nhoã duâng laâm baân traâ àùåt trûúác mùåt Trêìn Quöëc Tuêën. Trêìn Quöëc
Tuêën tròu mïën nhòn nhûäng ngûúâi lñnh cuãa mònh. Öng biïët Daä Tûúång vaâ hoå lûu
têm chùm soác öng, nhûng àïm nay öng khöng muöën ngöìi trong lïìu trêån. Öng
muöën àûúåc àùæm mònh vaâo khöng gian mïnh möng dûúái möåt voâm trúâi chiïën
thùæng hún laâ dûúái möåt maái lïìu.
Meá dûúái kia laâ cûãa Haâm Tûã chiïën trûúâng cuãa möåt voä cöng maâ nghòn àúâi
sau seä coân nhùæc àïën; möåt chiïën thùæng caách àêy chûa quaá möåt tuêìn trùng, coân àïí
laåi dêëu vïët trong nhûäng maãnh vaán thuyïìn, nhûäng chiïëc khiïn mêy, khiïn da,
nhûäng mêíu caán giaáo gaäy... vaâ caã xaác quên thuâ kïët thaânh beâ trong nûúác quêín
vuång söng. Bïn kia laâ bïën Chûúng Dûúng, laåi möåt chiïën trûúâng chùæc cuäng seä
ghi vaâo bia àaá bia miïång vaån cöí khöng moân. Maãnh àêët öng àang àûáng kyâ laå biïët
bao. Haâ têët phaãi duâng möåt maái lïìu trêån thay voâm trúâi ngúâi ngúåi chiïën cöng naây.
Khöng cêìn dûång lïìu nhûng Trêìn Quöëc Tuêën khöng tûâ chöëi binh lñnh hêìu traâ
àûúåc. Võ tûúáng giaâ àiïìm àaåm ngùæm nhûäng ngûúâi dûúái quyïìn. Hoå vaâ öng àaä lùn
löån khùæp caác chiïën trûúâng. Chó vaâi thaáng thöi, nhûng caái nghôa cuâng söëng cuâng
chïët àaä gùæn boá hoå vúái öng.
Haânh doanh cuãa Trêìn Quöëc Tuêën vêîn göìm hai àoaân tûúáng sô. Möåt àoaân
àöng hún, göìm caác tûúáng coi vïì tûâ lïånh, vïì söí saách lûúng tiïìn, vïì böëc thuöëc, vïì
cung cêëp khñ giúái, vïì êën tñn binh phuâ, vïì tin tûác do thaám... Möåt àoaân khaác, quen
goåi laâ àoaân tuây tuâng, ñt ngûúâi hún. Möåt àö lñnh viïîn thaám baãy, taám chuåc nghôa sô
cûúäi nhûäng con ngûåa cûåc nhanh àoáng yïn nhoã, nheå; nhûäng ngûúâi lñnh viïîn thaám
mang toaân vuä khñ ngùæn, cung àún, hoå cûúäi ngûåa tuyïåt gioãi vaâ cheâo thuyïìn nan
cuäng tuyïåt gioãi, chuyïn viïåc doâ tòm tin tûác àõch vaâ viïåc thöng hiïåu vúái caác caánh
quên. Möåt nguä lñnh höå vïå göìm nùm tay kiïëm Siïu quêìn choån trong àöåi quên gia
nö hûúng Vaån Kiïëp. Vaâi ngûúâi lñnh hoãa àêìu coi viïåc cúm rûúåu hêìu Quöëc cöng.
Vaâi ngûúâi lñnh khaác coi viïåc aáo quêìn, thuöëc men. Ngoaâi ra coân mêëy thû nhi
theo Trûúng Haán Siïu giûä viïåc sao, thaão súá têëu, mïånh lïånh cuãa Quöëc cöng vaâ
cuãa haânh doanh. Toaân böå àoaân tuây tuâng àùåt dûúái quyïìn coi quaãn cuãa Daä Tûúång.
Àoá laâ möåt toaán quên göìm nhûäng ngûúâi thên cêån nhêët, cêìn thiïët nhêët vúái viïåc di
àöång àïí xem xeát mùåt trêån vaâ chó huy taác chiïën cuãa Trêìn Quöëc Tuêën.
Lêìn naây àoaân tuyâ tuâng cuãa Trêìn Quöëc Tuêën coân coá thïm möåt öng quan
cheáp sûã trong Quöëc sûã viïån ài theo. Öng quan cheáp sûã naây àûúåc Trêìn Quöëc
Tuêën rêët quyá nïí vaâ khöng bõ liïåt vaâo àoaân tuây tuâng. Võ tûúáng giaâ coi öng nhû
khaách cuãa haânh doanh. Ngûúâi êëy laâ sûã gia Lï Vùn Hûu. Sûã gia hoå Lï nùm xûa
tiïën triïìu sau möåt khoa thi tiïën sô.
Öng Lï àöî thûá hai, àöî baãng nhúän, àuáng caái nùm Tiïn àïë àõnh lïå àùåt tïn
àêìu tiïn cho ba öng àöî àêìu tiïën sô laâ traång nguyïn, baãng nhúän, thaám hoa. Bêy
giúâ, cuå baãng nhúän sûã gia êëy ngöìi bïn, trïn möåt khuác cuãi rïìu. Öng cuå cuäng vûâa
tùæm xong, àaä mùåc aáo saåch, mùåc thïm aáo phoâng laånh vaâ àang nhêëm möåt caánh
hoa höìi cho noáng cöí, noáng ngûåc. Öng cuå thûåc ra àaä àûúåc nhaâ vua cho vïì di
dûúäng tuöíi giaâ mêëy nùm nay úã vuâng êëp phong quï nhaâ, nhûng khi coá giùåc xêm
lûúåc, öng cuå thêëy viïåc cheáp sûã thêåt quan troång biïët bao nhiïu khi caác sûå kiïån taây
àònh xaãy ra trïn àêët nûúác. Vò vêåy, öng cuå laåi dêng súá xin Quan gia cho mònh
àûúåc trúã laåi laâm viïåc trong Quöëc sûã viïån. Quan gia àaä cho sûá giaã vïì quï öng cuå,
triïåu öng cuå vïì kinh. Nhûng chñnh luác Lï Vùn Hûu vïì kinh, cuäng laâ luác giùåc
phaåm búâ coäi vaâ tònh thïë thay àöíi rêët nhanh. Giùåc phaá vúä cûãa quan Anh Nhi, giùåc
traân qua söng Nguyïåt Àûác, söng Thiïn Àûác. Quên cûúäi ngûåa cuãa chuáng tung
hoaânh caã möåt miïìn Àöng Ngaân, Laång Giang, röìi chuáng chiïëm caã kinh thaânh
Thùng Long. Triïìu àònh boã kinh thaânh. Thûúång hoaâng vaâ Quan gia àûúåc Trêìn
Quöëc Tuêën phoâ ài laánh naån. Lï Vùn Hûu cuäng chöëng gêåy theo vua vïì Thiïn
Trûúâng, trong khi caác sûã quan khaác dûúái quyïìn öng cuå àûúåc chia ài caác löå, caác
caánh quên lúán àïí ghi cheáp laåi cho thêåt àuáng caác sûå viïåc àaä xaãy ra.
Lï Vùn Hûu sau àoá luön luön ài theo haânh doanh cuãa Quöëc cöng Tiïët
chïë. Mêëy thaáng àêìu cuãa chiïën tranh, giùåc àang thïë maånh. Trêìn Quöëc Tuêën ra
lïånh cho caác tûúáng chia quên vïì caác löå, caác hûúng, giêëu quên trong rûâng, trong
vuâng àêìm lêìy... traánh choåi sûác vúái giùåc. Nguyïn soaái Thoaát Hoan hung hùng sai
tïn tûúáng Ö Maä Nhi àem khinh binh àuöíi bùæt vua ta. Trêìn Quöëc Tuêën phaãi lêåp
möåt àoaân tuây tuâng nhanh, goån nhûng sùæc saão tuyïåt vúâi, phoâ vua traánh giùåc, ra
Haãi Àöng, vaâo Yïn Tûã, luác chaåy böå, luác xuöëng thuyïìn, long àong suöët hai
thaáng troång xuên, quyá xuên. Trong nhûäng ngaây gian nan êëy, Lï Vùn Hûu vêîn úã
trong àoaân tuây tuâng cuãa Quöëc cöng Tiïët chïë. Trêìn Quöëc Tuêën chuá yá chùm nom
öng cuå möåt caách hïët sûác kñn àaáo kïí tûâ caách xïëp chöî nguã cho öng cuå nhûäng àïm
mûa phùn àïën caách cûã nhûäng tay kiïëm gioãi ài keâm àïí baão vïå öng cuå.
Vïì sau, viïåc traánh naån caâng gùåp khoá khùn, Trêìn Quöëc Tuêën phaái ngûúâi
mang gaåo, mang lûúng khö cho öng cuå, nhûng öng giaâ cheáp sûã nhêët àõnh khöng
chõu àïí cho ai moá tay vaâo caái nñp chûáa nhûäng theã tre vaâ mêëy cuöën saách bòa cêåy.
Xuöëng thuyïìn, Lï Vùn Hûu öm caái nñp khû khû; àïm nguã, öng cuå göëi àêìu lïn
nñp. Bêy giúâ öng cuå ngöìi kia, trïn möåt khuác cuãi rïìu. Trêìn Quöëc Tuêën nheo mùæt.
Kñn àaáo ngùæm öng giaâ cheáp sûã. Nùm Trêìn Quöëc Tuêën múái mûúâi baãy tuöíi, öng
giaâ cheáp sûã kia àang àöå traáng niïn. Hoaâng thên Hûng Àaåo àaä àûáng trïn thïìm
àiïån Thiïn An, chûáng kiïën Lï Vùn Hûu laåy taå ún vua cho àöî baãng nhúän. Nùm
êëy laâ nùm Thiïn ên Chñnh Bònh thûá mûúâi saáu (1247). Öng ngheâ treã àûúåc vua
ban ên cho vinh quaá vïì quï chúi röìi trúã vïì kinh laâm viïåc trong Quöëc sûã viïån.
Trêìn Quöëc Tuêën laâm quen vúái nhaâ sûã hoåc. Möîi lêìn öng tûâ Vaån Kiïëp vïì kinh
àïìu àïën thùm Lï Vùn Hûu, trûúác laâ toã loâng tön troång ngûúâi hiïìn, nhûng chñnh laâ
àïí hoãi nhaâ sûã hoåc naây vïì pheáp trõ nûúác cuãa caác àúâi trûúác, vïì viïåc lïî, tïë trong
triïìu, vïì phong tuåc cuãa trùm hoå tûâ thuúã höîn mang àïën giúâ...
Coá möåt àiïìu kyâ laå laâ öng giaâ cheáp sûã rêët ñt noái maâ Trêìn Quöëc Tuêën vêîn
rêët húåp chuyïån. Öng giaâ cheáp sûã coá möåt caách ngöìi im lùång rêët chûäng, àöi mùæt
öng àùm àùæm xa xöi laâm cho Trêìn Quöëc Tuêën sau möîi lêìn àaâm àaåo thûúâng thêëy
mònh trêìm lùæng xuöëng. Öng giaâ baân chuyïån thúâi xûa maâ tûúãng àêu nhû chuyïån
quanh mònh vêåy. Ngûúâi ta coá caãm giaác moåi viïåc cuãa caác bêåc àïë vûúng, cuãa
cöng hêìu, cuãa sô dên àïìu àaä àûúåc khöëi oác kia nghiïìn ngêîm kyä lûúäng quaá röìi.
Nhûng coân nghiïìn ngêîm àûúåc thïm nûäa thò öng cûá laâm trûúác khi cheáp vaâo saách
sûã möåt doâng naâo àêëy kïí laåi möåt viïåc coá dñnh lñu àïën sûå hûng phïë cuãa xaä tùæc, àïën
sûå coân mêët cuãa möåt triïìu vua, àïën sûå thõnh suy cuãa möåt doâng hoå, àïën danh thúm
tiïëng xêëu nghòn àúâi cuãa möåt con ngûúâi.
Sau möîi lêìn àaâm àaåo vúái Lï Vùn Hûu, Trêìn Quöëc Tuêën thûúâng tûå hoãi
mònh xem àaä thûåc hiïíu chûa vïì pheáp tùæc xeát àoaán trúâi, xeát àoaán ngûúâi cuãa öng
giaâ cheáp sûã. Trêìn Quöëc Tuêën liïåt Lï Vùn Hûu vaâo loaåi ngûúâi ñt oãi cuãa möîi thúâi,
thêåm chñ cuãa nhiïìu thúâi. Öng giaâ thêåt laâ möåt bêåc quöëc sô maâ nhûäng ngûúâi àoåc
saách hïî àûúåc gùåp laâ phaãi kñnh, phaãi nïí. Àïm nay, trong lûãa êëm truá quên, Trêìn
Quöëc Tuêën laåi möåt lêìn àaâm àaåo vúái Lï Vùn Hûu, vaâ hêìu traâ hai ngûúâi laâ möåt
tay kiïëm höå vïå gioãi. Võ tûúáng giaâ duâng caán giaáo gaåt mùåt caát cho phùèng. Öng
muöën nhên luác nghó naây noái cho öng giaâ cheáp sûã hiïíu diïîn biïën cuãa chiïën
trûúâng. Lûãa rûâng rûåc soi toã gûúng mùåt vuä duäng quùæc thûúác cuãa võ tûúáng giaâ.
Öng beã möåt mêíu que veä trïn nïìn caát cho Lï Vùn Hûu xem thïë àêët vuâng Thiïn
Maåc... Mêíu que caây caát êím chúåt hêët löå ra möåt vêåt vuöng vùæn. Trêìn Quöëc Tuêën
kinh ngaåc cêìm vêåt àoá lïn, duâng öëng tay aáo lau saåch ài vaâ nhêån ra àoá laâ möåt
maãnh höå têm phiïën bùçng àöìng thau. Öng toâ moâ ngùæm vên mêy khùæc chòm trïn
höå têm phiïën vaâ hiïíu rùçng vêåt naây àaä tûâng àûúåc àñnh trïn ngûåc aáo chiïën cuãa
möåt ngûúâi lñnh tuác vïå thûúång àö naâo àoá trong quên Thaánh dûåc. Àöåt nhiïn, möåt
niïìm bi traáng dêng lïn trong loâng öng, dêng maäi lïn, vaâ võ tûúáng giaâ böìi höìi
thuêåt laåi cho nhaâ cheáp sûã nghe trêån àaánh kyâ laå bïn búâ Thiïn Maåc cuãa Baão
Nghôa vûúng Trêìn Bònh Troång.
***
Ngûúâi dêîn àûúâng trong àöåi quên viïîn thaám cuãa Trêìn Quöëc Tuêën laâ chuá
beá nö tò Hoaâng Àöî, chuá beá chùn ngûåa trong àaåo quên cuãa Trêìn Bònh Troång. Bêy
giúâ thò chuá khöng coân laâ nö tò nûäa. Chuá àûúåc nhiïìu öng tûúáng quyá mïën sau khi
chuá mang troån veån möåt baãn mêåt lïånh töëi quan troång cuãa Trêìn Quöëc Tuêën gûãi túái
tay Chiïu Minh vûúng Trêìn Quang Khaãi khi êëy àoáng úã mùåt nam. Gêìn àêy, chuá
laâ ngûúâi dêîn àûúâng cho Chiïu Vùn vûúng Trêìn Nhêåt Duêåt vaâ Hoaâi Vùn hêìu
Trêìn Quöëc Toaãn ài qua baäi lêìy Maân Troâ àïí àaánh trêån Haâm Tûã lûâng lêîy. Chiïu
Vùn vûúng muöën giûä rõt chuá trong àaåo quên riïng cuãa mònh maâ cuöëi cuâng phaãi
nhaã chuá ta ra khi haânh doanh cho tuây tûúáng cêìm möåt theã phuâ Hûng Àaåo xuöëng.
Haânh doanh truyïìn lïånh tiïíu tûúáng quên Hoaâng Àöî phaãi coá mùåt nöåi trong hai
tröëng canh àïí àûa Chiïu Minh vûúng Trêìn Quang Khaãi àïën quên doanh chó huy
trêån àaánh tiïu diïåt àoaân chiïën thuyïìn giùåc úã bïën Chûúng Dûúng. Hoaâi Vùn hêìu
coân mï chuá ta hún nûäa. Hoaâi Vùn àaä cêìm tay cêåu beá dêîn ài thùm traåi quên cùæm
àêìy lïìu trêån maâu àoã cuãa saáu trùm gaä thiïëu niïn haâo kiïåt rêët treã, rêët nhöån nhaåo,
röìi thuã thó vúái cêåu beá möåt buöíi sûúng chiïìu buöng nhanh trïn àêìm lêìy:
- Naây hiïìn àïå! (Hoaâi Vùn ñt khi kiïíu caách thïë.) Hay laâ hiïìn àïå vïì àêy laâm
phoá tûúáng cho ta nhaá.
Nhûng cêåu beá muãm móm cûúâi nhòn thùèng vaâo àaáy mùæt hêìu tûúác treã tuöíi.
Chaã leä coá bao nhiïu thiïëu niïn anh kiïåt àêët Viïåt àïìu úã caã trong àöåi quên keáo laá
cúâ àïì saáu chûä naây. Maâ tûâ chöëi Trêìn Quöëc Toaãn thò khöng núä, Hoaâng Àöî tùång
Trêìn Quöëc Toaãn saáu gang gêëm Chiïm Thaânh laâm thùæt lûng àeo kiïëm cho duyïn
daáng vaâ noái:
-Thûa hêìu gia, àûúåc vïì cuâng möåt àöåi quên vúái hêìu gia hùèn töi sung sûúáng
lùæm, nhûng coân mïånh lïånh quên nguä thò sao? Maâ lñnh viïîn thaám chuáng töi xûa
nay laåi chûa hïì sai lïånh.
Bêy giúâ Hoaâng Àöî vïì haânh doanh cuãa Trêìn Quöëc Tuêën laâm ngûúâi dêîn
àûúâng vaâ laâ tò tûúáng chó huy àö viïîn thaám tuây tuâng cuãa Quöëc cöng Tiïët chïë.
Àïm nay, cêåu ta àûúåc lïånh ra àoán ngûúâi cuãa quên doanh Chûúng Dûúng mang
vïì baãn khai cöng. Khi àaä àûúåc lïånh àöët lûãa trïn baäi sa böìi, Hoaâng Àöî thêëy nhoái
loâng trûúác caãnh söng baäi quen thuöåc. Cêåu beá böìi höìi ài rêët chêåm vïì phña boáng
töëi cuãa baäi söng. Ngaây thaáng tröi ài sao nhanh thïë. Múái àoá maâ àaä gêìn ba thaáng
röìi. Nhúá laåi caái buöíi saáng muâa xuên êëy, Hoaâng Àöî àûúåc gùåp laåi cha mònh sau
mêëy nùm roâng cêåu bõ àem baán laâm nö tò.
Cuöåc gùåp gúä trong hai ngaây söi àöång ngùæn nguãi nhû möåt giêëc mú. Möåt
trêån àaánh àaä diïîn ra trïn baäi söng naây. Cha cêåu, öng giaâ Maân Troâ, àaä chïët úã àêy
trong trêån àaánh maâ Baão Nghôa vûúng Trêìn Bònh Troång cuäng àaä àem tñnh maång
cuãa mònh àïìn núå nûúác vaâ taå laåi ún vua tri ngöå. Hoaâng Àöî àûáng im lùång trïn baäi
söng, hai tay tyâ trïn chiïëc khiïn mêy dûång thùèng. Chó chûa àêìy ba thaáng,
Hoaâng Àöî àaä àûúâng bïå laâm sao trong böå aáo chiïën quên viïîn thaám. Cöí cêåu àeo
chuöîi rùng caá sêëu chñn mûúi chñn chiïëc, chiïëc thûá möåt trùm khöng phaãi möåt
chiïëc rùng, laåi laâ möåt chiïëc khoáa baåc nhoã xñu thûúâng àeo úã cöí chên treã con àïí
lêëy khûúác maâ Trêìn Quöëc Tuêën àaä giao cho cêåu. Àêy laâ chuöîi rùng öng giaâ hoå
Hoaâng àaä tùång Trêìn Bònh Troång. Baão Nghôa vûúng cho cêåu khi traã laåi danh võ
ngûúâi tûå do cho cêåu vaâ nhêån cêåu laâ em nuöi, trûúác khi öng vaâ öng giaâ Maân Troâ
bûúác vaâo trêån àaánh quyïët tûã vaâ cuâng oanh liïåt tûã tiïët trïn baäi söng naây. Hoaâng
Àöî thêìm thò nhû muöën nhúâ gioá trúâi kyâ diïåu àûa nhûäng lúâi khêën khûáa túái ngûúâi
cha thên yïu úã têån àêu àoá trong thïë giúái bïn kia:
-Cha úi! Haäy vïì nghe con noái! Àïm nay, quên ta àöët thuyïìn chuáng noá
bïn Chûúng Dûúng kia kòa. Chuáng noá àöët laâng Xuên Àònh, chuáng noá àöët laâng
ta, àöët bao nhiïu laâ laâng maåc khaác. Chuáng noá... chuáng noá àöët caã cêy cöëi, bêy giúâ
thò quên ta àöët laåi chuáng noá...
Bïn kia söng, lûãa thuâ àöët thuãy traåi Chûúng Dûúng laåi buâng lïn, chùæc laâ
lûãa beán vaâo kho sún hay kho thuöëc phaáo hiïåu chi àoá. Lûãa buâng lïn, nhûng maäi
tiïëng nöí buåp múái chuyïìn àïën bïn naây söng. aánh mùæt Hoaâng Àöî long lanh aánh
lûãa. Mêy trúâi àïm nay thêëp, vêìn vuå maâu böì quên. Hoaâng Àöî àùçm trong nhûäng
caãm xuác traái ngûúåc. Cêåu haã daå vò nhûäng trêån thùæng lúán vûâa diïîn ra; cêåu bêng
khuêng vò nhûäng kó niïåm xûa trúã vïì, baãng laãng úã quanh mònh; cêåu laåi haáo hûác vò
cuöåc chiïën àêëu trûúác mùæt seä àêìy bêët ngúâ. Hoaâng Àöî chêåm raäi ài saát xuöëng lúái
nûúác. Bûúác chên cêåu in dêëu haâi coã lïn mùåt caát phuâ sa êím. Trïn baäi sa böìi röång
mïnh mang naây, Trêìn Bònh Troång vaâ öng giaâ Maân Troâ àaä baây thïë trêån tûã chiïën
úã chöî naâo? Nhûäng ngûúâi lñnh Thaánh dûåc, baån cuãa Àöî, àaä lêåp chiïën làaá bùçng
khiïn mêy theo hûúáng naâo? Nhûäng ai àaä nùçm xuöëng úã chöî naây?...
Hoaâng Àöî nhû thêëy nhûäng ngûúâi thên thiïët xûa úã quanh quêët àêu àêy, hoå
muöën nhùæn gò vúái cêåu. Coá luác, Àöî nghe tiïëng hoå cûúâi noái bïn tai khiïën cêåu phaãi
ngoaãnh àêìu nhòn... nhûng khöng phaãi, àoá chó laâ tiïëng gioá, tiïëng nûúác chaãy...
Söng àïm thùm thùèm, àêët lúã ò uâm àêu àêy... Hoaâng Àöî caãm thêëy bïn mònh nhû
coá Trêìn Bònh Troång, coá cha cêåu, coá nhûäng ngûúâi lñnh Thaánh dûåc, baån cêåu.
Nhûäng ngûúâi êëy cuâng vúái Hoaâng Àöî, nheå nhaâng, im lùång, nhanh nheån baây trêån,
àaánh trêån àaánh kyâ diïåu bïn búâ Thiïn Maåc, trêån àaánh maâ quên àöi bïn tham
chiïën chûa àêìy ba nghòn ngûúâi, nhûng mai sau nhûäng bêåc tûúáng kyâ taâi seä maäi
maäi ngêîm ngúåi vïì giaá trõ cuãa noá. Àöåt nhiïn nhû möåt ngûúâi mï nguã luác tónh laåi
tónh rêët nhanh nïëu coá caái gò quêåt maånh vaâo lyá trñ, Hoaâng Àöî nhêån ra trïn söng
àïm coá mêëy àöëm lûãa àuöëc. Hoaâng Àöî nhòn chùm chuá. Àoá laâ lûãa cuãa nhûäng boá
àuöëc thuyïìn ai àang tûâ bïn kia söng sang ngang. Möåt thuyïìn, hai thuyïìn... ba
thuyïìn. Nhûäng con thuyïìn dêìn dêìn roä hònh. Boáng ngûúâi ngöìi thuyïìn cuäng roä
dêìn, röìi möåt gioång haát thêåt khoãe, thêåt treã vúâi vúåi cêët lïn:
- Böìng úái ú... ú chúã lûãa Chûúng Dûúng Lûãa löìng boáng nûúác ú... ú... nûúác
löìng boáng trùng Böìng úái ú... ú... töi treo ngoån giaáo vaâng Chúã öng hoaâng baãy
sang ngang bïën naây ú... úâ... úâ... Chaâ, caái anh naâo haát hay thïë! Hoaâng Àöî giú hai
tay laâm loa miïång goåi to:
- A... Ö... Ö... Thuyïìn ai àêëy? ... Ö...

Àoá laâ caách goåi hoãi cuãa quên ta trïn caác triïìn söng Baåch Àùçng, Thiïn Àûác,
Thiïn Maåc... Tûâ thuyïìn xa, tiïëng ngûúâi vûâa haát àaáp laåi:
- A... Ö... Thuyïìn öng hoaâng baãy àêy!
AÂ, thuyïìn cuãa Trung Thaânh vûúng, öng hoaâng chó huy vuâng ven thaânh
Thùng Long. Hoaâng Àöî goåi to:
-Cùåp bïën naây!
Mêëy con thuyïìn thuêån doâng xuöi rêët nhanh vaâo bïën. Khi gêìn túái bïën, möåt
ngûúâi tûâ muäi chiïëc thuyïìn ài àêìu chöëng saâo ghòm con thuyïìn gùçm muäi àûáng
sûäng laåi nhû möåt kyå sô taâi gioãi ghòm ngûåa vêåy. Caách cùæm saâo êëy laâm cho Hoaâng
Àöî phaãi khen thêìm. Cêåu toâ moâ ngùæm ngûúâi trïn thuyïìn. Nom caách ùn mùåc,
Hoaâng Àöî hiïíu nhûäng ngûúâi trïn thuyïìn coá ngûúâi laâ dên binh, coá ngûúâi laâ lñnh
traåo nhi, ài hêìu möåt võ tûúáng mùåc aáo chiïën may bùçng voác tña. Hoaâng Àöî chùæp
tay vaái:
-Bêím àûác öng, Quöëc cöng chúâ àûác öng àaä lêu.
-Ta biïët, ta biïët. Lïånh àïën, ta sang ngay nhûng quaäng söng naây röång quaá.
Quöëc cöng àang úã kia phaãi khöng?
Võ tûúáng chó vïì phña nhûäng àöëng lûãa àöët trïn búâ söng Thiïn Maåc röìi
ngoaãnh baão taã hûäu:
-Bùæn lûãa hiïåu baáo vïì Chûúng Dûúng laâ ta àaä sang söng röìi.
Noái xong, võ tûúáng dêîn nhûäng ngûúâi dûúái quyïìn ài vïì phña lûãa traåi.
Coân möåt ngûúâi úã laåi. Hoaâng Àöî toâ moâ ngùæm anh ta dûúái aánh lûãa boá àuöëc
àûúåc cùæm xuöëng baäi caát. Cuäng laâ möåt cêåu beá, traåc mûúâi saáu tuöíi, vaåm vúä, luân,
neát mùåt nghõch ngúåm, bûúáng bónh úã caái traán dö, caái muäi hïëch, caái miïång röång
coá nhûäng chiïëc rùng to khoãe, trùæng bong. Cêåu ta mùåc böå aáo chiïën lñnh traåo nhi,
tay aáo xùæn àïën khuyãu, öëng quêìn bïån lïn khoãi göëi, vai àeo möåt caánh cung sún
vaåch àoã vaåch àen, ngang sûúân giùæt möåt lûúäi dao gùm daâi vaâ möåt caái... duâi sùæt. aâ,
teá ra àêy laâ möåt anh lñnh trong àöåi traåo nhi chuyïn nguåp lùån àuåc tröåm thuyïìn
giùåc, àaánh chòm khöng biïët bao nhiïu chiïëc röìi. Teá ra möåt anh lñnh cuãa Yïët
Kiïu laâ thïë naây àêy! Chuá lñnh traåo nhi lêëy möåt chiïëc tïn trong bao. Àêìu chiïëc
tïn quêën gieã têím nhûåa. Chuá ta chêm àêìu tïn vaâo boá àuöëc vaâ haå cung naåp tïn...
Vïåt tïn lûãa xeåt lïn trúâi nhû möåt vïåt tinh cêìu maâu àoã nhaåt. Tûâ bïn trúâi Chûúng
Dûúng, möåt vïåt lûãa khaác cuäng keã möåt àûúâng trïn nïìn mêy böì quên. Anh lñnh
traåo nhi khoaác cung vaâo vai, ngoaãnh baão Hoaâng Àöî:
-Chaâo chuá beá! Àûa anh àïën öng tûúáng coi quan trung doanh.
Hûâ, caái anh chaâng höîn xûúåc tïå. Hoaâng Àöî cûúâi thêìm vaâ cuäng húi bûåc.
Hoaâng Àöî dêîn anh lñnh traåo nhi ài vïì phña lûãa traåi. Àöî liïëc nhòn anh ta vaâ hoãi:
-Tïn laâ gò?
-Laâ Huâng. Laâ Hoa Xuên Huâng.

Anh ta cuäng nhòn laåi Àöî vaâ gheåo:
-Biïn vaâo gêëu aáo êëy.
- Biïn thïë àïí laâm gò?

-Àïí maâ nhúá. Hïî sau naây coá gùåp thò traánh ài.
Anh ta cûúâi. Caái anh Huâng naây khöng höîn àêu, chó nghõch thöi, nghõch
lùæm thò phaãi. Hoa Xuên Huâng hêët haâm hoãi Hoaâng Àöî:
-Vaâo lñnh viïîn thaám lêu chûa?

-Ba thaáng.
-Àaåo quên naâo?

- ÚÃ haânh trung doanh.
Thïë laâ àïën lûúåt Hoa Xuên Huâng ngúåp. Lñnh viïîn thaám haânh trung doanh
nöíi tiïëng nhû cöìn. Hoå coá möåt öng àöåi trûúãng em nuöi Baão Nghôa vûúng, àaä
tûâng soáng ngûåa vúái Quöëc cöng Hûng Àaåo vûúng, vúái Thûúång tûúáng quên Chiïu
Minh vûúng Trêìn Quang Khaãi, àaä tûâng àûáng trïn cuâng möåt muäi thuyïìn vúái
Chiïu Vùn vûúng Trêìn Nhêåt Duêåt trong trêån Haâm Tûã vaâ chao öi, kyâ quaái biïët
bao nhiïu, àaä tûâ chöëi kheáo khöng nhêån laâm phoá tûúáng cuãa hêìu tûúác Hoaâi Vùn.
Hoa Xuên Huâng toâ moâ ngùæm chuá lñnh viïîn thaám quùæt nhoã, rùæn nhû caái àinh.
Huâng nhòn thêëy chuöîi rùng caá sêëu trïn cöí anh lñnh viïîn thaám... Huâng dûâng laåi,
giú tay gúä chiïëc rùng sêëu giú xem. Hoaâng Àöî cûúâi, hai mùæt nheo laåi:
-Rùng caá sêëu àêëy. Chó laâ rùng caá sêëu thöi.
Hoa Xuên Huâng laåi nhòn Hoaâng Àöî. Chùèng coá leä thïë. Nhûng maâ vaâo lñnh
viïîn thaám àaä ba thaáng röìi. Thûá lñnh naây múái àûúåc àùåt ra cuäng múái ba thaáng thöi
chûá bao nhiïu.
-Laâm lñnh duâi thuyïìn lêu chûa?-Hoaâng Àöî hoãi
-Múái. Cuäng ba thaáng.
Hoaâng Àöî nùæn bùæp tay anh lñnh traåo nhi. Khaá thêåt! Hoaâng Àöî dêîn anh ta
àïën trûúác Daä Tûúång. Anh ta nöåp baãn khai cöng cuãa haânh doanh Chûúng
Dûúng. Sau àoá, anh ta kïí cho Daä Tûúång nghe trêån àaánh thuãy traåi giùåc, chiïën
cöng cuãa àöåi àuåc thuyïìn Yïët Kiïu...
***
Bùçng möåt gioång trêìm buöìn, Trêìn Quöëc Tuêën àaä kïí xong àïm tuêîn tiïët
cuãa Baão Nghôa vûúng Trêìn Bònh Troång cho Lï Vùn Hûu nghe. Àöi mùæt mïåt
moãi cuãa öng giaâ cheáp sûã àùm àùm ngùæm maâu lûãa than trong öí lûãa quêy bùçng caã
mêëy suác göî lúán. Trêìn Quöëc Tuêën noái:
-Thiïn Maåc laâ möåt trêån ta mêët möåt võ tûúáng taâi gioãi, trung duäng, mêët möåt
àöåi quên thiïån chiïën, nhûng xeát vïì toaân cuåc, àoá laâ möåt chiïën thùæng cûåc lúán.
Trêìn Quöëc Tuêën àûáng dêåy, nhòn caãnh àïm thùm thùèm böën bïì. Öng noái
chêåm raäi:
-Khöng coá Thiïn Maåc, sao coá àûúåc Haâm Tûã, Chûúng Dûúng. Trong möåt
cuöåc binh àao, caác trêån àaánh duâ to duâ nhoã àïìu coá cên lûúång cuãa chuáng. Nhûäng
trêån àaánh êëy kïët liïìn nhau, nhûäng caái naây laâ mêìm cuãa nhûäng caái kia, nhûäng caái
sau laâ hoa laâ quaã cuãa nhûäng caái trûúác.
Trêìn Quöëc Tuêën giú miïëng höå têm phiïën lïn ngùæm kyä möåt lêìn nûäa. Trïn
maãnh àöìng thau daây nùång êëy coá nhûäng vïåt xûúác rêët sêu khöng phaãi laâ vên chaåm
chòm trïn àoá. Nhûäng vïët gò vêåy? Vïët àinh trïn khiïn giùåc xiïët vaâo? Vïët tïn? Vïët
kiïëm?...
-Bêím Quöëc cöng, tûúáng quên Baão Nghôa àûúåc phong vûúng chñnh höm
ngûúâi tûã tiïët?
-Phaãi.
Trêìn Quöëc Tuêën nghiïm nghõ nhòn chùm chuá gûúng mùåt trang troång cuãa Lï
Vùn Hûu. Àùçng sau vêìng traán àêìy nhûäng nïëp nhùn kia, nhûäng yá nghô gò àang
kïët tinh laåi? Trêìn Quöëc Tuêën hoãi kheä:
-Tiïn Sinh xeát trêån Thiïn Maåc thïë naâo?
Lï Vùn Hûu im lùång thïm möåt luác nûäa trûúác khi àaáp laåi:
-Bêím Quöëc cöng, töi chûa daám àõnh giaá tûâng trêån.- Öng giaâ trêìm ngêm
giúâ lêu röìi tiïëp:
-Coá leä phaãi qua mûúi nùm nûäa. Coân bêy giúâ, trûúác hïët laâ cheáp àuáng sûå
viïåc àaä xaãy ra. Coá leä phaãi cheáp àïën möåt doâng.
Trêìn Quöëc Tuêën nghiïng maái àêìu. Öng vúái tay cêìm möåt thanh àoám chaáy
chêm möìi thuöëc laâo. Chiïëc àiïëu caây bùçng truác kïu rñt lïn vui veã. Trêìn Quöëc
Tuêën phaâ khoái, mùæt lim dim, röìi thònh lònh öng sûäng ngûúâi quùæc cùåp mùæt saáng,
nhòn chùçm chùçm öng giaâ cheáp sûã:
-Möåt doâng... möåt doâng aâ?

Quaã laâ Trêìn Quöëc Tuêën sûãng söët, nhûng Lï Vùn Hûu laåi nghô rùçng võ
tûúáng giaâ khöng haâi loâng. Öng giaâ cheáp sûã àiïìm àaåm:
-Bêím vêng. Gûúng tûã tiïët êëy phaãi cheáp àïën möåt doâng.
Coá leä mêëy caânh cuãi chuåm bïëp coá caânh laâ göî xoan àaâo nïn cûá nöí laách
taách. Taân lûãa bùæn lïn, coá caánh rúi vaâo vaåt aáo cuãa öng giaâ cheáp sûã. Nhûng yã vaãi
aáo daây nhuöåm voã daâ, Lï Vùn Hûu vêîn ngöìi yïn lùång, Trêìn Quöëc Tuêën ngùæm
daáng ngöìi chûäng chaåc cuãa Lï Vùn Hûu vaâ öng thêëu hiïíu sûác chûáa àûång cuãa möîi
chûä ghi trong quöëc sûã. Chñnh vaâo luác àoá, Lï Vùn Hûu, bùçng löëi kïí rêët ngùæn goån,
thuêåt laåi nhûäng àiïìu maâ chñnh öng àaä hoãi àûúåc vaâ àaä ghi laåi vïì trêån àaánh trïn
baäi söng Thiïn Maåc:
-Bêím Quöëc cöng, töi àûúåc biïët trêån àaánh trïn àêët naây coá möåt nghôa sô tûã
tiïët khöng phaãi laâ ngûúâi trong quên nguä maâ laâ möåt laäo nöng baãn thöí.
Trêìn Quöëc Tuêën bùçng loâng vïì caách laâm viïåc tó mó cuãa Lï Vùn Hûu,
nhûng öng khöng khen ra lúâi. Öng khöng quen vaâ khöng thñch khen nhû vêåy,
öng chó im lùång vaâ cuäng àiïìm àaåm chúâ xem öng giaâ cheáp sûã noái gò thïm nûäa.
Cuäng àaä lêu lùæm röìi, mùåc duâ Lï Vùn Hûu luön luön coá mùåt úã haânh trung doanh,
nhûng vò Trêìn Quöëc Tuêën bêån rêët nhiïìu viïåc, nïn bûäa nay Lï Vùn Hûu múái
àûúåc Quöëc cöng cho ngöìi hêìu chuyïån tay àöi. Tuy vêåy, Lï Vùn Hûu vêîn khöng
vöåi vaä. Öng giaâ cheáp sûã trêìm lùång suy nghô. Öng nghô... vaâ cùåp mùæt giaâ nua
thêm thuáy lim dim.
-Bêím Quöëc cöng, gûúng tûã tiïët cuãa laäo nöng baãn àõa naây coá nïn cheáp laåi
khöng?
Trêìn Quöëc Tuêën lûúäng lûå. Öng muöën traã lúâi rùçng cheáp vaâo sûã hay khöng
cheáp vaâo sûã möåt sûå kiïån gò àoá laâ cöng viïåc cuãa nhaâ cheáp sûã. Nhûng möåt khi...
Khöng nïn phuå loâng kyâ voång cuãa ngûúâi khaác.
-Phaãi cheáp!
Hai ngûúâi cuâng ngöìi im lùång vaâ àùçm vaâo möëi suy nghô sêu àoång riïng...
CHÛÚNG II
Trïn àoaån àûúâng ngùæn vaâi chuåc bûúác chên, Hoa Xuên Huâng kïí cho
Hoaâng Àöî nghe chiïën cöng cuãa anh em Yïët Kiïu. Huâng kïí rùçng Chûúng Dûúng
laâ traåi quên thuãy rêët lúán cuãa giùåc. Coá thïí noái phêìn lúán thuyïìn chiïën cuãa giùåc
àoáng úã àoá. Giùåc canh phoâng vaâ baây thïë trêån phoâng ngûå thuãy traåi naây rêët chu
àaáo. Chuáng daân möåt loaåt àöìn quên böå doåc möåt búâ söng. Caác àöìn hònh thaânh
möåt maång lûúái vûâa coá chiïìu daâi, vûâa coá bïì daây. Dûúái söng, chuáng duâng nhûäng
thuyïìn vêån taãi lúán thaã thaânh ba mùåt làaá. Thuyïìn naâo cuäng thaã ba neo rêët chùæc
chùæn. Tûâng cuåm coåc àoáng sêu xuöëng loâng söng àïí giùng lûúái sùæt. Möîi möåt làaá,
chuáng múã ba cûãa àïí thuyïìn beâ ra vaâo; cûãa làaá múã, àoáng bùçng böën dêy xñch sùæt.
Trong traåi, thuyïìn chiïën giùåc àêåu san saát, muäi hûúáng sùén vïì phña caác cûãa thuãy
traåi. Hoa Xuên Huâng chúåt cûúâi hò hò:
-Trïn böå thò chuáng noá phi ngûåa nhùång xõ àöìn noå sang àöìn kia, thïë maâ
dûúái nûúác thò chuáng noá àêåu thuyïìn nhû beâ göî. Cûá yâ ra.
Hoaâng Àöî leá mùæt nhòn Huâng. Anh lñnh àöåi quên thuãy toeát möìm cûúâi:
-Chuáng noá say soáng. Mêåt xanh mêåt vaâng tung toáe saåp thuyïìn, mui
thuyïìn.
-Sao laåi mêåt xanh, mêåt vaâng?
-Nön. Nön maâ.-Hoa Xuên Huâng phaá lïn cûúâi.- ñt nhêët cûá ba thùçng phaãi coá
möåt thùçng nön.
-Nghe noái chuáng noá cuäng nhiïìu àûáa thaåo nghïì söng biïín kia maâ?
-Cuäng coá, nhûng àêu maâ nhiïìu. Thùçng naâo thaåo nghïì buöìm laái thò úã A Löî
têët caã röìi.
- A Löî! A Löî!...
Hoaâng Àöî nghiïng àêìu nghô ngúåi. Caái tïn A Löî nghe quen quen.
-Laâ caái kho lûúng, kho coã cuãa chuáng noá êëy maâ.
A Löî àuáng laâ kho lûúng, kho coã cuãa giùåc, nhûng khöng phaãi chó coá thïë. A
Löî laâ möåt àöìn lúán cuãa giùåc nùçm trïn àûúâng huyïët maåch vêån taãi lûúng, coã, khñ
giúái, thuöëc men cuãa giùåc tûâ bïn nûúác chuáng àïën vuâng haânh binh cuãa Àaåi
nguyïn soaái Thoaát Hoan. Giùåc giao cho möåt tïn tûúáng mûu meåo quyã Quyïåt laâ
Lûu Thïë Anh chó huy A Löî àöìng thúâi chó huy caã viïåc vêån chuyïín thuãy, böå. Nhû
vêåy A Löî chñnh laâ quaã tim àiïìu àöång maáu nuöi quên, nuöi ngûåa cuãa caã àaåo
quên xêm lûúåc. Nhûäng tïn lñnh thaåo nghïì söng biïín cuãa quên Nguyïn khöng
àûúåc duâng vaâo viïåc àaánh nhau nûäa. Chuáng phaãi àûa vïì A Löî àïí Lûu Thïë Anh
sai phaái trong viïåc vêån taãi kïí tûâ khi quên giùåc bõ dên binh caác löå àaánh chùån tûá
tung.
- AÂ!
-Àêëy àêëy, thïë laâ luä giùåc úã Chûúng Dûúng say soáng. Àûác öng Chiïu Minh
chñ têm àaánh tan àoaân thuyïìn chiïën giùåc úã àêëy. Nhiïìu thuyïìn lùæm, cú man laâ
thuyïìn.
-Hay, lñnh thaåo thò àûa ài, thïë maâ thuyïìn thò àïí laåi.
-Thuyïìn naây laâ thuyïìn chiïën maâ laåi. Coá àem ài cuäng chùèng chúã àûúåc bao
nhiïu.
Hoa Xuên Huâng àûáng hùèn laåi, laâm àiïåu böå cho Hoaâng Àöî xem.
-Cú man laâ thuyïìn, nhaãy vaâo àöët thuyïìn naây röìi nhaãy sang àöët thuyïìn
kia. Cûá thïë nhaãy maäi maâ khöng thêëy hïët. Lûãa thò cûá àuâng àuâng chaáy. Taáp caã toác
àêy naây.
Hoa Xuên Huâng trêåt khùn cho Hoaâng Àöî xem. Toác anh lñnh àaánh thuãy
truåi caã möåt maãng lúán vaâ da àêìu cuäng bõ boãng. Hoa Xuên Huâng, bùçng nhûäng cêu
coác nhaãy nhû thïë, thuêåt laåi cho ngûúâi baån múái nghe trêån àaánh kyâ thuá cuãa anh
em Yïët Kiïu. Nhûäng ngûúâi lñnh traåo nhi àaä sùæp sûãa thuyïìn beâ vaâ chiïën cuå tûâ
chiïìu. Caác caánh cung vaâ caánh noã àïìu àûúåc thay dêy múái. Nhûäng lûúäi kiïëm
àûúåc maâi kyä lûúäng sùæc nhû nûúác. Nhûäng lûúäi kiïëm àûúåc tra laåi caán, chïm chöët
chùæc chùæn. Anh em traåo nhi thaách àöë nhau, hûáa heån vúái nhau seä lêåp cöng lúán.
Cuöëi canh ba, Yïët Kiïu ra lïånh cho binh lñnh xuöëng thuyïìn. Têët caã àïìu giûä
miïång. Àêìu canh tû, nhûäng con thuyïìn nhoã àûa caác chiïën sô caãm tûã xuöëng gêìn
túái thuãy traåi Chûúng Dûúng. Hoå boã thuyïìn trûúân xuöëng nûúác, lùån vaâo caác cûãa
thuãy traåi giùåc, nheå nhaâng treâo lïn thuyïìn, duâng vuä thuêåt giïët goån nhûäng tïn
quên canh cuãa giùåc àang nguã gêåt. Röìi nêëp chúâ hiïåu lïånh. Höìi höåp! Àïën giûäa
canh tû, tûâ chên trúâi phña têy Chûúng Dûúng xeåt lïn ba vïåt phaáo hiïåu.
Caác chiïën sô caãm tûã lêåp tûác nöíi lûãa chêm vaâo nhûäng vêåt dïî bùæt chaáy xïëp
sùén trong nhûäng chiïëc thuyïìn kïì caác cûãa thuãy traåi. Lûãa böëc lïn rêët nhanh vaâ caác
cûãa thuãy traåi bõ nhûäng con thuyïìn böëc chaáy bõt kñn. Bïn ngoaâi söng, nhûäng
chiïëc thuyïìn thoi nhanh nheå lûúát nhû bay doåc chiïìu daâi cuãa thuãy traåi. Nhûäng
muäi tïn àêìu quêën gieã têím nhûåa chêm lûãa bùæn vaâo daäy thuyïìn giùåc. Tïn bay nhû
mûa lûãa. Tiïëng moä, tiïëng lïånh hö röìi tiïëng tröëng àöìng àaánh àiïåu xung trêån rêìn
rêìn. Nhûäng nghôa sô caãm tûã, sau khi àaä àöët thuyïìn bõt cûãa thuãy traåi giùåc, trúã nïn
xöng xaáo hún. Hoå chêm àuöëc nhûåa, röìi möåt tay àuöëc, möåt tay maä têëu nhaãy
chuyïìn vaâo caác thuyïìn giùåc meá trong. Hoå nhaãy qua àêu, lûãa laåi böëc lïn úã àêëy.
Möåt bïn tiïëng quên ta reo hoâ, möåt bïn tûúáng giùåc la oá thêët thanh. Giùåc hoaân
toaân trúã tay khöng kõp, nhûng duâ khöng quen nghïì söng nûúác, chuáng vêîn toã ra
laâ nhûäng tïn lñnh quen chiïën trêån. Boån tò tûúáng giùåc sau möåt laát hoaãng höët àaä
dêìn dêìn lêëy laåi bònh tônh. Möåt vaâi tïn tûúáng giùåc, mònh xoay trêìn truâng truåc vò
trúâi noáng, khöng kõp mùåc aáo giaáp àaä xöng lïn mui nhûäng chiïëc thuyïìn lêìu.
Tiïëng chuáng noá ra lïånh gùçn laåi, giêån dûä vaâ nhuöëm phêìn lo lùæng.
Boån giùåc àûúåc lïånh chùåt neo nhûäng chiïëc thuyïìn àaä bùæt chaáy, àêíy tröi
xuöi cho khoãi lan sang nhûäng chiïëc coân laânh lùån. Boån cung thuã daân sau nhûäng
têëm vaán chùæn tïn, bùæn ra tûâng loaåt. Tûúáng giùåc cho keáo lïn cöåt buöìm thuyïìn
tûúáng möåt quaã àeân löìng muái lúåp luåa maâu hoãa hoaâng. Chùæc laâ lïånh cöë thuã, vaâ
mïånh lïånh naây àaä laâm cho luä giùåc hung haän xiïët laåi thïë trêån vûäng hún nûäa. Trêån
àaánh diïîn ra gêìn möåt tröëng canh, caác thuyïìn giùåc chûa beán lûãa vêîn coân àûúåc
àïën hai phêìn ba. Chuáng teá nûúác lïn nhûäng chöî dïî bùæt chaáy nhû mui, buöìm, reâm
che cûãa. Chñnh vaâo luác àoá, möåt àoaân thuãy thuã àûa àûác öng Chiïu Minh xeåt
thuyïìn bïn ngoaâi traåi giùåc àïí quan saát. Chiïu Minh vûúng Trêìn Quang Khaãi
nhanh choáng ra nhûäng mïånh lïånh khêín cêëp. Möåt mùåt, caác thuyïìn thoi dûång
phïn che tïn lïn, lûúån bïn ngoaâi thuãy traåi giùåc, mûa tïn vaâo. Quên ta bùæn caã tïn
mang lûãa, caã tïn muäi bùçng àaá maâi, caã tïn muäi àöìng muäi sùæt vaâ caã tïn têím thuöëc
àöåc bùçng nhûåa cêy sui vaâ cuã nêu trùæng.
Tûâng trêån mûa tïn buöåc giùåc chuái àêìu xuöëng vaâ gieo rùæc súå haäi trong
loâng binh tûúáng giùåc. Möåt mùåt, mûúâi chiïëc thuyïìn vêån taãi lúán chûáa àêìy chêët dêîn
lûãa vaâ thuöëc phaáo àaä chuêín bõ sùén tûâ lêu, rúâi chöî àêåu kñn trong möåt vuång söng úã
baäi Tûå Nhiïn. Àoaân thuyïìn naây do Yïët Kiïu vaâ möåt laäo dên binh chó huy, möåt
ngûúâi quaá nûãa àúâi ngûúâi söëng trïn söng nûúác. Àoaân thuyïìn im lùång, khöng möåt
àöëm lûãa, di chuyïín trong àïm, tiïën vaâo meá trïn cuãa thuãy traåi giùåc. Khi àoaân
thuyïìn vaâo àïën cûãa thuãy traåi coân àang chaáy to, giùåc múái nhòn thêëy. Chuáng höët
hoaãng ra lïånh cho nhau bùæn ra nhûng khöng kõp nûäa röìi; àoaân thuyïìn àöåt nhiïn
buâng chaáy lïn vaâ cûá thïë, nhû mûúâi quaã tinh cêìu lûãa, xeá nûúác söng, xuyïn vaâo
àaám thuyïìn giùåc àang àêåu chuåm laåi. Àïën àoá, sûå tan taác cuãa thïë trêån giùåc trúã nïn
hoaân toaân, quên ta reo to lïn, lûâa nhûäng keä húã xöng vaâo, àöët, cheám, àöët, bùæn,
àöët, theát haâng... Khi bònh minh, toaân thïí àoaân thuyïìn chiïën giùåc chó coân laâ
nhûäng maãnh lûãa rêìn rêåt, tûâng àaám tûâng beâ chaáy raãi raác caã mêëy chuåc dùåm söng.
Nhûäng tïn lñnh Nguyïn baám vaâo nhûäng maãnh vaán, nhûäng àoaån cöåt buöìm, mùåt
chuáng nhoå nhem, tiïëng kïu ngúåp nûúác. Quên ta lûúát thoi ài, duâng cêu liïm moác
chuáng lïn, taát cho möîi àûáa möåt caái cho choáng tónh röìi neám cho möîi àûáa möåt
nùæm cúm vúái con caá mùæm...
Kïí àïën àêëy, veã mùåt Hoa Xuên Huâng àöåt nhiïn khaác ài vaâ gioång noái trêìm
hùèn xuöëng:
-Thêåt laâ möåt trêån thùæng to quaá, haã daå quaá, giaá maâ...
Im lùång. Hoa Xuên Huâng àûáng hùèn laåi. aánh lûãa tûâ mêëy àöëng cuãi xa xa soi
mú höì vêìng traán bûúáng bónh vaâ àöi mùæt saáng laånh luâng. Veã mùåt Hoa Xuên
Huâng u uêín. Húi thúã chòm hún, daâi hún. Hoaâng Àöî tuy coân ñt tuöíi nhûng cuäng
hiïíu luác naây phaãi tön troång sûå im lùång cuãa ngûúâi baån múái... Möåt miïëng àêët lúã
xuöëng söng. Hoa Xuên Huâng baâng hoaâng nhòn Hoaâng Àöî:
-Khöng! Sao laåi thïë àûúåc? Taåo sao laåi khöng coân con ngûúâi êëy.
Hoa Xuên Huâng buöìn rêìu ngöìi kïí cho Hoaâng Àöî nghe thïm vïì trêån
àaánh. Túái saáng, quên ta àûúåc lïånh höìi. Àiïím ngûúâi, àöåi quên àuåc thuyïìn mêët
tñch möåt chiïën sô. Mêët coá möåt chiïën sô, nhûng chñnh laåi laâ laäo dên binh chó huy
àöåi thuyïìn caãm tûã àaä lêåp cöng lúán trong trêån nöíi lûãa. Laäo dên binh naây xûa nay
vêîn àûúåc têët caã lñnh àuåc thuyïìn, kïí caã Yïët Kiïu, coi laâ thêìy.
***
Trung Thaânh vûúng thaáo dêy àeo kiïëm, trao kiïëm cho möåt ngûúâi lñnh
hêìu röìi cung kñnh vaái Trêìn Quöëc Tuêën. Quöëc cöng Tiïët chïë Hûng Àaåo vûúng
bûúác túái, chòa hai tay nêng Trung Thaânh vûúng àûáng thùèng lïn:
-Vûúng àïå bònh thên.
Trong khi àoá Lï Vùn Hûu nghiïm trang vaái Trung Thaânh vûúng hai vaái.
Trung Thaânh vûúng cuäng vöåi bûúác laåi ngùn öng giaâ cheáp sûã thi lïî:
-Tiïn Sinh quaá giûä lïî. Àêy laâ chiïën trûúâng, coá phaãi úã vûúng phuã àêu.
- Bêím àûác öng, lïî maâ buöng lúi thò phong tuåc mêët thuêìn hêåu.
-Àûúåc! Thïë laâ àûúåc röìi.

Trêìn Quöëc Tuêën chó möåt khuác göî cho pheáp Trung Thaânh vûúng ngöìi.
Öng giaâ cheáp sûã giûä yá, xin pheáp caáo lui nhûng Quöëc cöng Tiïët chïë giûä laåi:
-Tiïn Sinh ngöìi laåi! Luác naây chñnh laâ luác cêìn àïën baân tay cheáp sûã cuãa tiïn
sinh.
Trêìn Quöëc Tuêën ngûâng möåt laát röìi móm cûúâi noái tiïëp:
-Vaâ cêìn caã möåt sûå xeát àoaán khaác caách xeát àoaán cuãa chuáng ta.
Trêìn Quöëc Tuêën chó vaâo ngûåc röìi laåi chó vaâo Trung Thaânh vûúng. Lï
Vùn Hûu tuên lïånh ngöìi xuöëng. Öng giaâ toâ moâ ngùæm nghña kñn àaáo hai võ
tûúáng. Öng biïët rêët roä möëi thuâ giûäa hai con ngûúâi naây. Nïëu nhû hiïìm khñch giûäa
Chiïu Minh vûúng vúái Hûng Àaåo vûúng bùæt nguöìn tûâ sûå tranh giaânh giûäa hai
chi trong möåt doâng hoå thò möëi hêån thuâ giûäa Trung Thaânh vûúng vúái Hûng Àaåo
vûúng hoaân toaân chó laâ thuâ riïng cuãa hai ngûúâi, tûâ thuúã àöi bïn àang coân treã, caái
tuöíi maâ con ngûúâi ta ñt chõu suy nghô sêu xa. Chuyïån àoá xaãy ra caách àêy trïn ba
chuåc nùm trûúâng dùçng dùåc. Vïì sau, hai ngûúâi àaä àöi ba lêìn vò lïånh vua, vò viïåc
triïìu chñnh, ngöìi baân baåc vúái nhau, hoùåc cuâng dêîn quên ài tuêìn thuá, ài deåp giùåc
yïn dên úã caác miïìn biïn giúái xa xöi. Hoå cuäng àaä vaâi lêìn vïì höåi thïì àïìn Àöìng
Cöí, àûáng xûúáng lúâi thïì cuâng sûúáng cuâng khöí vò vua vò nûúác vúái nhau. Röìi
nhûäng lêìn dûå yïën vua ban, nhûäng lêìn xem thi búi chaãi, nhûäng lêìn cûúäi ngûåa
àaánh quaã phïët trïn sên àiïån Thiïn An vaâ möåt lêìn hai ngûúâi àaä cho gia nö mang
tùång nhau quaâ quyá, tuy mêëy moán quaâ àoá àaä laâm cho nhûäng keã àa sûå xò xaâo baân
taán. Búãi vò quaâ tùång cuãa Trêìn Quöëc Tuêën laâ möåt böå Vaån Kiïëp bñ truyïìn thû cheáp
tay coá lúâi àïì tùång rêët trang troång vaâ quaâ tùång cuãa Trung Thaânh vûúng laâ möåt
göëc tuâng giaâ huâng vô-tûúång trûng cho àûác àöå quên tûã-tröìng trong möåt chêåu göëm
men ngoåc Àöng Thanh.
Àaä möåt lêìn Lï Vùn Hûu vaâo yïët kiïën Hûng Àaåo vûúng úã phuã àïå kinh
thaânh àûúåc Trêìn Quöëc Tuêën tiïëp trïn gaác Ngoaån Hoa. Öng giaâ cheáp sûã àaä àûúåc
nhòn thêëy göëc tuâng êëy baây thêåt tön quyá trïn vùn kyã àoåc saách cuãa Quöëc cöng Tiïët
chïë. Cêy tuâng rêët xanh, rêët goån thïë, kïí tûâ caânh trûåc, caânh hoaânh, chûáng toã noá
àûúåc chuã nhên chùm soác kyä lûúäng. Coá thïí möëi thuâ riïng tûâ thúâi treã êëy àaä nguöåi
lêu röìi, nhûng Lï Vùn Hûu vêîn thêëy möåt chuát gò xa caách giûäa hai võ tûúáng giaâ
trong àïm tiïëp kiïën naây. Sûå vöìn vaä cuãa Trêìn Quöëc Tuêën, sûå tön kñnh cuãa Trung
Thaânh vûúng coá cöë yá vaâ quaá mûác chùng? Nhûng hai võ tûúáng giaâ khöng nhêån ra
sûå chùm chuá cuãa Lï Vùn Hûu. Trêìn Quöëc Tuêën ra lïånh cho lñnh hêìu baây rûúåu.
Lñnh hoãa àêìu nhanh choáng mang thõt nai khö àïën. Hoå cheã nhûäng thanh tre tûúi
laâm cùåp nûúáng thõt trïn àaám than höìng rûâng rûåc cúâi tûâ àöëng lûãa ra. Hoå cheã haânh
söëng thaânh hoa muöëng. Hoå àêm muöëi úát trong nhûäng caái àoåi da lûún. Hoå baây
mêm böìng trûúác ba öng giaâ vaâ rûúåu thúm àûúåc roát vaâo nhûäng chiïëc cheán oáa
trùæng naåm vaâng. Trong khi àoá, mêëy ngûúâi lñnh hoãa àêìu khaác bùæc bïëp úã meá xa.
Hoå sùæp caác moán ùn khaác nïëu Quöëc cöng cho àoâi. Baây rûúåu chó laâ cúá àïí cuöåc
luêån baân thïm thên thiïët, giaãm búát khöng khñ viïåc cöng. Trêìn Quöëc Tuêën nêng
cheán múâi Trung Thaânh vûúng vaâ öng giaâ cheáp sûã:
-Caån cheán ài. Àïí taå ún töí töng sinh thaânh ra ta.
Trung Thaânh vûúng duâng ngoán caái vaâ ngoán giûäa cuãa baân tay traái nêng
cheán rûúåu möåt caách cêìu kyâ vaâ ngûãa cöí uöëng caån khöng noái möåt lúâi. Àûác öng
hoaâng baãy xûa nay nöíi tiïëng laâ ngûúâi lõch sûå kinh kyâ, lõch sûå àïën mûác àùåt caånh
öng, Chiïu Quöëc vûúng Trêìn Ñch Tùæc chó coân laâ möåt keã húåm cuãa.
-Bêím Quöëc cöng, boån phaãn böåi àaä àûúåc tûúáng giùåc höå töëng vïì nûúác
Nguyïn.
Trêìn Quöëc Tuêën haâ möåt tiïëng daâi. Nghe noái àïën boån phaãn böåi, öng caãm
thêëy möåt chuát gò ngûúång nguâng vúái öng giaâ cheáp sûã. Boån naây toaân nhûäng keã
xûa nay àûúåc suãng aái vaâ laâ ngûúâi maáu muã trong hoaâng töåc: trûúác hïët phaãi kïí
Chiïu Quöëc vûúng Trêìn Ñch Tùæc, röìi àïën Chûúng Hiïën thûúång võ hêìu aáo tña
Trêìn Kiïån, röìi Vùn Chiïu hêìu Trêìn Vùn Löång... möåt luä möåt lô nhûäng keã luác bònh
thúâi muä cao aáo daâi, chuöång danh voång hún lïî nghôa, yã quyïìn thïë coi thûúâng
nhên caách; àïën khi thïë nûúác nguy nan, chuáng cam têm boã nûúác boã dên, phuå ún
vua, laåy giùåc xin haâng. Bêy giúâ, quên thïë ta hûng phêën lïn, vêy àaánh boån giùåc
xêm lûúåc khùæp núi. Caã hai àaåo quên cuãa giùåc àïìu bõ giaáng nhûäng àoân chñ tûã, hai
àoân àaánh maâ theo caách noái cuãa öng quan thaái y ài theo haânh trung doanh laâ àöí
sêm cuäng khöng laåi. Tûúáng giùåc àûa-phaãi noái aáp giaãi múái àuáng-boån Trêìn Ñch
Tùæc vïì bïn nûúác chuáng. Àêy laâ möåt sûå viïåc chûáa àûång nhiïìu uêín khuác. Chuáng
quyá gò boån naây? Chuáng thûúng gò boån naây, caái boån khöng keáo àûúåc caây, khöng
canh àûúåc nhaâ, khöng gaáy goåi saáng àûúåc? Nhûng nghô àïën viïåc giùåc àûa boån
phaãn böåi vïì nûúác chuáng, Trêìn Quöëc Tuêën hiïíu rùçng nhûäng uêín khuác bïn trong
cêìn phaãi nghiïìn ngêîm àïí hiïíu àïën têån àaáy sêu cuâng loâng daå àen töëi cuãa binh
tûúáng giùåc... Àuáng nhû yá àõnh cuãa Trêìn Quöëc Tuêën, cheán rûúåu nhanh choáng
àem àïën sûå höì húãi giûäa mêëy ngûúâi. Öng baão Lï Vùn Hûu:
-Uöëng ài! uöëng nûäa ài! Nam nhi phaãi ùn nhû huâm vöì coåp cùæn. Àêëy laâ lúâi
Tiïn àïë daåy Quan gia àêëy.
Khi binh lñnh bûng nûãa con lúån quay àïën, Trêìn Quöëc Tuêën duâng dao nhoã
xeã thaânh tûâng miïëng lúán. Öng chòa tay múâi. Lï Vùn Hûu kinh dõ nhòn Trung
Thaânh vûúng, con ngûúâi cêìm trõch vïì lõch sûå úã kinh kyâ, cêìm caái chên gioâ trong
tay traái, cheán rûúåu trong tay phaãi, vûâa ùn uöëng vûâa noái cûúâi ha haã. Möåt cheán
rûúåu, mùåt Trung Thaânh vûúng húi taái ài, cheán thûá hai, mùæt öng long lanh böëc
saáng. Trïn giûäa ngûåc aáo chiïën voác tña cuãa öng giaâ lõch sûå, chiïëc phuâ chaåm hònh
mùåt höí bùçng vaâng ngúâi lïn nhû noái laåi chiïën cöng úã chiïën trûúâng kinh thaânh cuãa
öng tûúáng lûu thuã. Trung Thaânh vûúng kïí nhû kïí chuyïån vui vïì trêån àaánh cuãa
Chiïu Minh vûúng Thûúång tûúáng quên Trêìn Quang Khaãi. Thêåt laâ möåt trêån
àaánh taâi tònh, mûu meåo thêm trêìm. Noá khöng phaãi chó laâ trêån àaánh àöët àoaân
chiïën thuyïìn giùåc úã Chûúng Dûúng. Àoaân thuyïìn giùåc laâ phûúng tiïån di chuyïín
vaâ chiïën àêëu úã nûúác ta. Chó mûúâi ngaây sau khi giùåc vûúåt biïn giúái, giùåc hiïíu
rùçng úã caái nûúác söng ngoâi chùçng chõt, rûâng rêåm daây àùåc, ruöång buân mïnh möng
naây thò ngûåa chùèng coân bao nhiïu giaá trõ. ÚÃ àêy phaãi thuyïìn! Phaãi thuyïìn! Cho
nïn àaánh vaâo àoaân thuyïìn giùåc laâ àaánh vaâo huyïåt àiïím. Giùåc seä phaãi cöë söëng cöë
chïët àûa quên tûâ Thùng Long ra cûáu Chûúng Dûúng. Toaán viïån binh naây ùæt bõ
chùån àaánh túi búâi. Lï Vùn Hûu lùæng nghe Trung Thaânh vûúng.
Öng giaâ cheáp sûã caâng nghe chùm chuá, cheán rûúåu caån vêîn cêìm khû khû
trong tay. Höm nay öng múái hiïíu kyä caâng rùçng nhûäng trêån àaánh úã chiïën trûúâng
khöng bao giúâ diïîn ra àuáng hïåt nhû mûu kïë vaåch tûâ trûúác úã haânh doanh. Ai
cuäng àoaán rùçng nïëu ta àaánh Chûúng Dûúng thò giùåc ùæt ra cûáu. Vaâ chuáng seä chia
nhiïìu àûúâng (ñt nhêët laâ ba) àïí vûâa nghi binh, vûâa caánh noå cûáu caánh kia, taåo möåt
thïë bêët ngúâ cho caánh quên chñnh choåc sêu vaâo Chûúng Dûúng, cûáu Chûúng
Dûúng. Deâ àêu chuáng chó ra möåt àûúâng, cuåm laåi thaânh möåt àöåi kyå binh rêët
àöng, haânh quên giûäa ban ngaây. Chiïu Minh vûúng Trêìn Quang Khaãi tñnh toaán
rêët nhanh vaâ quyïët àõnh thay àöíi caách àaánh àaám quên viïån naây cuäng rêët nhanh.
Àûác öng baão vúái caác tûúáng rùçng: Giùåc khinh thûúâng ta, chuáng nghô möåt àöåi kyå
binh àöng thïë naây ai maâ àaánh nöíi; nhûng chñnh giùåc cuäng àang súå ta, chuáng
khöng daám phên taán súå bõ ta diïåt nhûäng toaán leã. Bêy giúâ laâ thúâi cú àïí ta àaánh
moân àöåi kyå binh naây, giam chên chuáng úã àêy, röìi seä diïåt chuáng. Àûác öng Chiïu
Minh ra lïånh cho caác tûúáng lûu thuã vuâng kinh thaânh liïìu chïët àaánh vaâo caác kho
coã. Chó trong hai ngaây, caác kho coã cuãa giùåc úã vuâng ven Thùng Long ra tro hïët.
Àöåi quên kyå cuãa giùåc bõ ta cheån laåi, khöng phaãi cheån àûúâng àïën cûáu Chûúng
Dûúng maâ cheån khöng cho chuáng vïì Thùng Long. Giùåc tûâ Thùng Long laåi phaát
thïm quên ra cûáu àöåi quên kyå. Ta múã cho chuáng ra röìi laåi àoáng then khoáa kyä
voâng vêy. Àêëy laâ chöî kyâ diïåu nhêët trong taâi laâm tûúáng cuãa àûác öng Chiïu Minh
úã trêån naây.
Trung Thaânh vûúng goåi möåt ngûúâi lñnh hêìu àïën sai trònh Quöëc cöng Tiïët
chïë möåt ngoån giaáo:
-Bêím Quöëc cöng, ngoån giaáo naây khöng phaãi binh khñ. Noá laâ vêåt thiïng,
biïíu tûúång quyïìn oai cuãa möåt tûúáng giùåc. Töi chùæc trong àaám quên kyå bõ vêy,
coá möåt tïn giùåc loaåi àêìu àaân.
Trêìn Quöëc Tuêën cêìm xem ngoån giaáo trûúác aánh lûãa. Ngoån giaáo bùçng
vaâng. Noá chñnh laâ ngoån giaáo Trung Thaânh vûúng mang nöåp haânh trung doanh,
ngoån giaáo àaä àûúåc treo trïn böìng cuãa Hoa Xuên Huâng vaâ àaä àûúåc anh lñnh àuåc
thuyïìn nhùæc túái trong baâi haát cêët lïn giûäa söng àïm. Trung Thaânh vûúng buöng
cheán rûúåu, vöî àuâi cûúâi ha haã:
-Àöët coã! Ha ha...! Coá ai ngúâ con chaáu Soái thêìn phaãi khöën khöí vò thiïëu coã,
ha ha...
-Haäy kïí cho tiïn sinh àêy nghe vïì baâ chuáa nuái tuyïët ài, vûúng àïå!
Trung Thaânh vûúng tuên lúâi Trêìn Quöëc Tuêën. Öng kïí cho Lï Vùn Hûu
nghe möåt truyïìn thuyïët àeåp maâ caác tûúáng Nguyïn rêët tûå haâo. Chuyïån êëy kïí
rùçng ngaây xûa khi trúâi àêët coân möng muöåi, khùæp núi khùæp chöën laâ biïín bùng,
chó coá möåt daäy nuái cao chêëm trúâi laâ thiïn àûúâng cuãa muön loaâi: daäy Thiïn Sún.
Baâ chuáa cuãa daäy nuái phuã tuyïët quanh nùm naây laâ möåt con soái caái löng xaám. Soái
thêìn cai trõ muön loaâi. Soái àeã ra möåt bêìy con khoãe maånh vuä duäng, möåt bêìy con
Sinh ra àïí laâm chuáa tïí loaâi ngûúâi vaâ caác giöëng vêåt khaác. Bêìy con êëy truyïìn àïën
nhûäng kyå sô Thaát Àaát àaä lêåp ra triïìu Nguyïn bêy giúâ. Lï Vùn Hûu ngêîm nghô vaâ
cûúâi thêìm. Teá ra doâng giöëng cuãa Soái thêìn bêy giúâ laåi cêìn coã úã möåt xûá chùçng
chõt söng ngoâi maâ möîi cuöåc chuyïín dõch lúán nhoã àïìu phaãi duâng thuyïìn. Öng
khöng daám cûúâi thaânh tiïëng nhûng hai öng tûúáng thò cûúâi ha haã.
Lï Vùn Hûu ngùæm hai àûác öng. Trêìn Quöëc Tuêën Sinh ra vaâ lúán lïn úã
Thùng Long nhûng àûác öng Hûng Àaåo vêîn nhuöëm möåt chuát hoang sú thö löî cuãa
àöìng nöåi, cuãa cêy rûâng Yïn Tûã. Coân Trung Thaânh vûúng thò sao cûúâi maäi maâ
veã lõch sûå chó tùng thïm, hònh nhû chêët lõch sûå àaä chaãy thaânh maáu trong huyïët
quaãn cuãa àûác öng hoaâng baãy. Ngaây trûúác höìi coân úã kinh thaânh, ngûúâi ta thûúâng
àöìn àaåi so saánh vïì ba ngûúâi lõch sûå kinh kyâ: Möåt laâ Chiïu Quöëc vûúng Trêìn Ñch
Tùæc, hai laâ Chiïu Vùn vûúng Trêìn Nhêåt Duêåt vaâ ba laâ àûác öng hoaâng baãy.
Nhûng cho àïën bêy giúâ, traãi qua nhûäng cún ba àaâo, binh hoãa caái thûåc cuãa möîi
ngûúâi hiïån roä lïn trïn caái nïìn êëy. Khöng, veã àeåp cuãa Chiïu Vùn vûúng laâ veã
àeåp cuãa treã trung duyïn daáng, noá vêîn coá möåt chuát gò buöng thaã buöng lúi, chûa
veån toaân; veã àeåp cuãa Chiïu Quöëc vûúng laâ veã àeåp cuãa kiïu sa, veã àeåp cuãa thûâa
thaäi vaâ khaát voång; coân veã àeåp cuãa Trung Thaânh vûúng múái thûåc laâ veã àeåp lõch
sûå naãy mêìm tûâ sûå hiïíu biïët nhuêìn nhõ vaâ yïu mïën thûåc loâng con ngûúâi.
-Bêím Quöëc cöng, hai höm nay ta bùæt àûúåc khaá nhiïìu nhûäng tïn cùæt coã
thuöåc caánh quên bõ cheån giûäa àöìng.
Trêìn Quöëc Tuêën quùæc cùåp mùæt saáng àeåp. Öng dùçn cheán rûúåu xuöëng mêm.
Öng veä ra hònh thïë chiïën trûúâng bùçng mêëy nhêån xeát chùæc chùæn: Möåt: Àaåo quên
phuå cuãa Toa Àö bõ àêíy luâi xuöëng vuâng phña nam. Hai: Àaåo quên chñnh cuãa giùåc
buöåc phaãi raãi röång àïí giûä àûúâng lûúng. Àaåi böå phêån quên giùåc àoáng úã Thùng
Long cuäng khöng kïët laåi nöíi thaânh cuåm: möåt phêìn bõ vêy trong Thùng Long,
möåt phêìn-caánh quên kyå- bõ cheåt cûáng úã phña nam kinh thaânh; phêìn coân laåi bõ vêy
úã búâ àöng con söng Cú Xaá nùçm giûäa hai daãi rûâng àa vaâ rûâng giêu gia; àõa baân
naây nùçm chen trong hai con söng Cú Xaá vaâ Thiïn Àûác.
-Bêím Quöëc cöng, giùåc têët boã chaåy! Xin Quöëc cöng ra lïånh cho chû quên
sûãa soaån ra tay.
YÁ cuãa Trung Thaânh vûúng vaâ yá cuãa Trêìn Quöëc Tuêën chùæc gêìn giöëng
nhau, nïn Hûng Àaåo vûúng söi nöíi hùèn lïn. Öng baão Trung Thaânh vûúng noái
cho roä vïì caách àoáng àöìn, lêåp àöìn cuãa giùåc úã kinh thaânh. Trung Thaânh vûúng
quaã laâ tûúáng gioãi, öng hiïíu kyä caâng hïå thöëng phoâng thuã cuãa giùåc úã Thùng Long.
Öng kïí tûâng àöìn, tûúáng giùåc laâ ai, taâi nùng thïë naâo, àöìn coá bao nhiïu quên.
Giùåc àoáng möåt hïå thöëng àöìn daây quanh kinh thaânh chûáng toã chuáng súå ta àaánh
uáp haânh doanh cuãa Thoaát Hoan. Tïn àaåi nguyïn soaái naây àoáng trong hoaâng
thaânh Thùng Long luác naâo cuäng coá möåt nghòn lñnh cûúäi ngûåa thiïån chiïën baão
vïå. Nhûng roä raâng Thoaát Hoan khöng coân tin úã böën voá kyâ diïåu cuãa nhûäng con
tuêën maä àeåp nhû trong tranh nûäa; úã caái nûúác naây phaãi thuyïìn, cho nïn úã bïën
Cöëng Cheáo ngay cûãa Àöng hoaâng thaânh, Thoaát Hoan àïí sùén möåt àoaân thuyïìn
nhoã nhanh nheå àïí nïëu gùåp nguy nan maâ phaãi thaáo thên thò Thoaát Hoan seä duâng
thuyïìn theo söng Tö Lõch chuöìn ra söng Cú Xaá bùçng cûãa Giang Khêíu. Chñnh úã
cûãa ngoä Giang Khêíu quan troång nhû cuöëng hoång àöëi vúái möåt Sinh vêåt, Thoaát
Hoan sai Thiïn höå Maä Vinh, möåt tïn tûúáng têm phuác, lêåp möåt àöìn trêën giûä.
-Giang Khêíu aâ? Hûâ... Noá kïì ngay saát phöë phûúâng cuãa kinh thaânh.
Lï Vùn Hûu cuäng hiïíu kyä àõa thïë cûãa Giang Khêíu vò khi coân treã, öng
thûúâng ruã caác baån àöìng khoa thuï thuyïìn tûâ söng Tö Lõch ra söng Cú Xaá bùçng
cûãa Giang Khêíu àïí ngùæm trùng ngêm thú, ùn chaáo caá quaã nêëu aám. Lï Vùn Hûu
nhòn àùm àùm khuön mùåt trêìm tû cùng thùèng cuãa Trêìn Quöëc Tuêën. Ba nïëp nhùn
hùçn sêu vêìng traán daån daây nùæng gioá, àöi mùæt quùæc saáng nhòn sûäng, choâm rêu
muöëi tiïu daâi, rêåm viïìn caái miïång mñm chùåt, khoáe möi keáo trïî xuöëng. Trêìn
Quöëc Tuêën àeåp dûä döåi nhû öng tûúáng nhaâ giúâi. Lï Vùn Hûu laåi nhêån thêëy roä rïåt
hún veã àeåp bïn trong cuãa Trêìn Quöëc Tuêën. Binh phaáp xûa àaä noái: “Tûúáng gioãi
laâ ngûúâi coi soác sûå an nguy cuãa quöëc gia vêåy!”. Àuáng thïë! Vêån nûúác Viïåt àang
àùåt trïn nhûäng cùåp vai cuãa Quöëc cöng Tiïët chïë, cuãa Thûúång tûúáng Thaái sû....
nhûäng con ngûúâi xaã thên laâm viïåc nûúác vaâ cuäng laâ nhûäng con ngûúâi àaä àûúåc
hun àuác tûâ khñ thiïng söng nuái, tûâ taâi trñ cuãa töí töng, cuãa trùm hoå... Trêìn Quöëc
Tuêën àeåp dûä döåi vaâ lêîm liïåt. Möåt cêu hoãi laåi lúãn vúãn trong loâng Trêìn Quöëc
Tuêën: Bêy giúâ tûúáng giùåc àõnh laâm gò? Àuáng, trûúác tònh thïë nguy nan naây,
tûúáng giùåc muöën gò? Cöë thuã trong vuâng Thùng Long chùng? Coá ngu àïën àêu
chuáng cuäng khöng laâm thïë. Ruát chaåy chùng? Chaåy bùçng àûúâng naâo? Chaåy bùçng
gò?...
Thònh lònh, Trêìn Quöëc Tuêën hoãi möåt cêu laâm Lï Vùn Hûu giêåt naãy mònh:
-Nïëu tiïn sinh laâ tûúáng giùåc thò tiïn sinh laâm gò bêy giúâ?
Veã mùåt cuãa Lï Vùn Hûu laâm cho caã hai àûác öng cuâng bêåt cûúâi. Khöng
khñ vui àuâa trúã laåi. Trêìn Quöëc Tuêën roát möåt cheán rûúåu àêìy àûa cho öng giaâ
cheáp sûã:
-Tiïn Sinh uöëng ài. Haäy nghô möåt tñ röìi hùéng traã lúâi. Ta àaä noái chuáng ta
cêìn möåt caách xeát àoaán khaác cú maâ.
Lï Vùn Hûu khöng quen nghô vïì tûúng lai. Cöng viïåc cheáp sûã dêîn dùæt
öng vïì vúái nhûäng sûå viïåc àaä qua röìi. Öng quen nghiïìn ngêîm vïì nhûäng àiïìu àoá,
nïn cêu hoãi cuãa Trêìn Quöëc Tuêën thûåc sûå laâm cho öng luáng tuáng. Nhûng mêëy
khi àûúåc Quöëc cöng Tiïët chïë hoãi viïåc, Lï Vùn Hûu àaáp:
-Bêím Quöëc cöng, töi khöng thaåo binh phaáp. Nhûng cûá xeát doâng giöëng
cuãa caác tûúáng giùåc, töi e chuáng chûa chõu chaåy.
Hai võ vûúng vöî àuâi cûúâi phaá lïn laâm cho öng giaâ cheáp sûã ngú ngaác,
nhûng Lï Vùn Hûu khöng ngúâ rùçng cêu traã lúâi cuãa mònh laåi àûúåc hai võ vûúng
taán thûúãng àïën thïë. Àuáng, chaã leä doâng doäi Soái thêìn laåi heân keám àïën nhû vêåy.
Boån giùåc naây coá phaãi laâ luä têìm thûúâng àêu!
Voá ngûåa chinh phuåc cuãa chuáng àaä tûâng goä trïn àónh Chö Mö Lung Ma
phuã tuyïët, àaä tûâng in dêëu troân xê trïn caác bïën búâ phuã caát cuãa hai con söng lúán
Hoaâng Haâ, Dûúng Tûã, àaä tûâng xiïët moáng sùæt àïën toáe lûãa trïn nïìn gaåch laát cung
àiïån àïìn àaâi bao vûúng quöëc lêîy lûâng, naâo Kim, Liïu, Bùæc Töëng, Nam Töëng,
naâo Têy Haå, Höìi Höåt, Ba Tû, naâo Nga La Tû, Kñp Chïëch, Bu-kha-ra... Naây öng
giaâ cheáp sûã, öng nïn biïët àïën duäng tûúáng Xu Bu Tai àuöíi mùåt trúâi vïì phña tinh
cêìu naây lùån tröën. Böën mûúi nùm trûúâng trïn lûng ngûåa, y thay lïìu trêån haâng
trùm lêìn vò mûa baäo, tuyïët vaâ aánh nùæng caâo xeá lêìn da phuã khung lïìu. Naây öng
giaâ cheáp sûã, öng nïn biïët àïën vuâng cung cêëm trong kinh thaânh nhaâ Nguyïn. Núi
êëy baây biïët bao nhiïu vûúng miïån caác võ vua cuãa nhûäng vûúng quöëc xa xöi àaä
bõ quên tûúáng Thaát Àaát giaây xeáo vaâ laâm coã... Kyâ laå thêåt! Öng giaâ naây àêu biïët
nhûäng chuyïån vïì binh tûúáng giùåc maâ sûå nhaåaá caãm naâo àaä khiïën, trong haâng
trùm chi tiïët cuãa cêu chuyïån, öng ta nhêåp ngay vaâo àiïìu tinh tuáy nhêët.
-Àuáng thïë! Tiïn Sinh àaä noái möåt àiïìu boån ta coá nghô àïën maâ chùèng muöën
noái ra.
Trung Thaânh vûúng thöët lïn. Àûác öng hoaâng baãy cuäng roát möåt cheán rûúåu
nûäa trao múâi Lï Vùn Hûu. Trêìn Quöëc Tuêën sai triïåt tiïåc. Quöëc cöng Tiïët chïë haå
lïånh cho Trung Thaânh vûúng phaãi mau choáng laâm nhûäng àiïìu cêìn thiïët àïí nùæm
chùæc hún nûäa caách àoáng quên cuãa giùåc úã vuâng Thùng Long. Öng dùån:
-Coá thïí seä àiïìu binh tûúáng rêët lúán tûâ ngaây mai. Vûúng àïå phaãi coá mùåt úã
haânh doanh cuãa ta vaâo töëi mai.
Trung Thaânh vûúng taå tûâ Quöëc cöng Tiïët chïë. Àûác öng hoaâng baãy vïì bïën
söng àïí trúã laåi Chûúng Dûúng. Bêëy giúâ trúâi àaä cuöëi canh tû. Khöng gian coá
àiïìu chi xön xao lùæm. Gêìn bònh minh röìi! Gioá tûå nhiïn lùång ài. Xa xa, coá tiïëng
gaâ gaáy. Chao öi, tiïëng gaâ gaáy trong chiïën tranh sao laå thïë! Noá vûâa döìi daâo sûác
söëng, noá vûâa tha thiïët thanh bònh, noá vûâa laâ caái àöëi lêåp nhùæc ngûúâi ta nhúá àïën
caãnh taân phaá cuãa àêët nûúác àang bõ giùåc xêm phaåm. Lï Vùn Hûu nhòn boáng
Trung Thaânh vûúng khuêët dêìn trong maâu àen cuãa àïm taân. Öng ngêîm nghô vïì
cuöåc gùåp gúä vûâa qua giûäa hai võ vûúng. Coá àiïìu chi àaä xaãy ra trong loâng hai
con ngûúâi àoá? Öng biïët öng àaä àûúåc chûáng kiïën möåt àiïìu rêët quan troång tuy bïì
ngoaâi hïët sûác bònh thûúâng. Nhûng àiïìu quan troång êëy, chùæc chùæn öng khöng
cheáp vaâo quöëc sûã; cuäng nhû caái chïët àêìy duäng caãm cuãa laäo dên binh trong trêån
àaánh kyâ laå bïn búâ Thiïn Maåc, öng cuäng khöng cheáp. Búãi vò cheáp sao hïët àûúåc
tïn nhûäng con ngûúâi êëy. Nhûng khöng cheáp thò loâng khöng an...
CHÛÚNG III
Daä Tûúång rûúác Quöëc cöng Tiïët chïë Hûng Àaåo vûúng vïì àïën haânh doanh
Xuên Àònh vaâo luác bònh minh. Têët caã sûå têëp nêåp cuãa haânh doanh giûäa hai trêån
àaánh àang diïîn ra öì aåt. Haâng loaåt lïìu trêån lúåp da sún àoã dûång san saát úã traãng
tröëng cuãa laâng Xuên Àònh. Tiïëng moä lïånh, tiïëng tuâ vaâ cuãa quên sún cûúác, tiïëng
tröëng àöìng àaánh àiïåu mûâng, tiïëng chiïng, tiïëng ngûåa hñ, tiïëng voi gêìm huyïn
naáo. Cúâ xñ cùæm loaån mùæt. Nhûäng lñnh thöng hiïåu cûúäi nhûäng con ngûåa chiïën
thûåc hùng phi ài phi vïì. Riïng úã caác bïëp cúm àaä nêëu xong röìi. Lûãa àûúåc dêåp tùæt
kyä lûúäng àïí khoái khöng böëc lïn. Nhûäng nguä lñnh tuêìn thaám bùçng ngûåa tïë êìm êìm
qua, tung buåi muâ mõt. Hoå phi ngûåa vïì lïìu trêån cuãa Trûúng Haán Siïu. Àoá laâ núi
thu goáp tin tûác vïì àõch, vïì chiïën trûúâng, vïì haânh quên cuãa ta. Trêìn Quöëc Tuêën
goâ cûúng. Con ngûåa tña mêåt gêåt cöí huåc hùåc muöën phi. Binh sô nhêån ra Quöëc
cöng Tiïët chïë Hûng Àaåo vûúng. Tiïëng reo hoâ vang lïn:
-Quöëc cöng muön tuöíi! Quöëc cöng muön tuöíi!

Trêìn Quöëc Tuêën cûúâi sung sûúáng. Öng thaã cûúng. Con tña mêåt lao vuåt ài,
àûa öng vïì lïìu trêån, theo sau laâ àoaân tuây tuâng vaâ Daä Tûúång. Vaâo trûúáng höí,
Trêìn Quöëc Tuêën ngöìi ngay vaâo aán thû, bùæt àêìu möåt ngaây laâm viïåc quên. Öng ra
lïånh truy naä boån giùåc hai bïn búâ söng Thiïn Maåc. Öng ra lïånh àûa caác chiïën sô
bõ thûúng vïì caác laâng, nhúâ dên laâng chùm nom. Öng ra lïånh cho quan coi lûúng
phaát rûúåu, phaát lúån cho àaåo quên chiïën thùæng úã Chûúng Dûúng, vaâ nhiïìu lïånh
khaác nûäa. Luác öng àaä ngúi tay buát phï vaâo caác baãn lïånh. Daä Tûúång veã mùåt buöìn
rêìu bûúác vaâo trûúáng höí trònh lïn öng möåt chiïëc nêåm rûúåu. Trêìn Quöëc Tuêën
sûäng ngûúâi nhòn chùçm chùçm chiïëc nêåm rûúåu. Öng nhêån ra chiïëc nêåm naây laâ cuãa
öng. Öng àaä cho cuå Uêín, ngûúâi lñnh giaâ thúâi Nguyïn Phong àaä tûâng laâ tay kiïëm
höå vïå cho cha öng.
Húäi úi, öng giaâ bïën Bònh Than, öng àaä tûâng giûä laái thuyïìn tûúáng cho ta
trong mêëy muâa luyïån quên, öng àaä tûâng mùåc aáo the La Khï suáng sñnh thay mùåt
hûúng Vaån Kiïëp vïì dûå höåi Diïn Höìng, öng àaä tûâng daåy döî binh gia cuãa ta, nïn
biïët bao duäng sô cung kiïëm tuyïåt vúâi maâ trñ duäng cuäng hún ngûúâi... Nhòn caái
nêåm, Trêìn Quöëc Tuêën hiïíu rùçng cuå Uêín àaä lêåp cöng lúán trong trêån àöët thuãy traåi
Chûúng Dûúng, nhûng öng cuå àaä àem thên mònh àïìn núå nûúác trong trêån àoá.
Thöët nhiïn, Trêìn Quöëc Tuêën hiïíu rùçng sún haâ xaä tùæc vûäng bïìn chñnh nhúâ gûúng
chiïën àêëu xaã thên cuãa biïët bao con ngûúâi trung nghôa, trong àoá coá nhûäng ngûúâi
nhû cuå Uêín, nhû öng giaâ hoå Hoaâng trïn baäi Maân Troâ...
Nïëu nhû têët caã trêån àaánh to, nhoã trong möåt cuöåc chiïën tranh àïìu coá cên
lûúång cuãa noá thò caác liïåt sô ngaä xuöëng vò nghôa caã coá ngûúâi àûúåc cheáp tïn trong
quöëc sûã, coá ngûúâi khöng, nhûng nhên dên àúâi àúâi khöng quïn ún caác bêåc tiïn
liïåt, têët caã caác bêåc tiïn liïåt. Trêìn Quöëc Tuêën kheä ra lïånh goåi Trûúng Haán Siïu.
Khi viïn quan coi vïì tûâ lïånh cuãa haânh trung doanh àïën, Trêìn Quöëc Tuêën noái:
-Nhaâ ngûúi thaão sùén baâi vùn àïí ta tïë caác tûúáng sô trêån vong möåt tuêìn. Thïë
àoá. Öng cêìm quên vò chñ nam nhi àaä chõu ún vua núå nûúác, vò cúm aáo cuãa trùm
hoå, vò maái êëm nhaâ yïn cuãa dên laânh. Àoá laâ leä söëng cuãa öng vaâ cuãa moåi ngûúâi
dûúái trûúáng öng. Nhûng laâm àûúåc àiïìu àoá, chñnh laâ nhúâ nghôa tûã tiïët cuãa caác
liïåt sô. Öng seä ö hö ba tiïëng thöëng thiïët trong tuêìn tïë tûúáng sô trêån vong. Rûúåu
thiïng seä roát ba cheán xuöëng nûúác doâng Thiïn Maåc naây, àem têëc loâng öng hoâa
vaâo caái lai laáng cuãa con söng mïnh mang. Coân bêy giúâ... thò phaãi daânh cho
nhûäng ngûúâi àang söëng vaâ nhûäng ngûúâi chûa sinh ra! Trêìn Quöëc Tuêën gùçn
gioång ra lïånh:
-Cho thöng hiïåu heån caác haânh doanh vuâng Thùng Long phaãi phaái ngûúâi
vïì ngay chúâ lïånh úã àêy töëi nay.
Öng sai Daä Tûúång cùæm biïín cêëm úã cûãa lïìu trêån, haå caác reâm che nùæng
xuöëng. Trong thûá aánh saáng múâ nhaåt cuãa trûúáng höí, giûäa muâi kim loaåi cuãa binh
khñ, Trêìn Quöëc Tuêën àùæm mònh vaâo nhûäng suy tñnh tó mó, khoá khùn vïì caác trêån
àaánh sùæp túái àïí giaãi phoáng Thùng Long.
Túái trûa, Daä Tûúång dêîn lñnh hoãa àêìu bûng mêm rûúåu vaâo trûúáng höí hêìu
cúm Trêìn Quöëc Tuêën. Anh thêëy võ tûúáng giaâ àang ngöìi ngùæm nghña cêy giaáo
vaâng cûúáp àûúåc cuãa giùåc trong trêån Chûúng Dûúng. Veã mùåt cuãa Quöëc cöng Tiïët
chïë àaä trúã vïì bònh lùång, tuy nhiïn mêëy nïëp nhùn trïn traán vêîn laâ dêëu hiïåu möåt
sûå suy nghô sêu xa. Daä Tûúång khoanh tay chúâ lïånh. Trêìn Quöëc Tuêën hiïíu yá anh
beân noái:
-Veán reâm lïn.
Daä Tûúång sai cuöën reâm. Höm nay trúâi quang. Nùæng àêìu haå rûåc rúä uâa vaâo
trûúáng höí laâm cho Trêìn Quöëc Tuêën phaãi khoan khoaái nheo mùæt laåi. Öng vûún
vai ngêm kheä hai cêu thú cuãa Vùn Thiïn Tûúâng: “Ngûúâi ta tûå cöí ai khöng chïët,
Lûu laåi loâng son trong sûã xanh”
- Hûâ! Lûu laåi loâng son trong sûã xanh. Vùn tûúáng cöng úi, Ngûúâi coá biïët
bao nhiïu baån têm àùæc tûúng kyâ trïn àêët nûúác naây.
Öng cêìm cêy giaáo vaâng dûåa vaâo goác lïìu trêån, buáng thûã ngoán tay troã vaâo
lûúäi giaáo. Lûúäi giaáo àùåc! Öng móm cûúâi baão Daä Tûúång:
-Cho goåi Yïët Kiïu ngay lêåp tûác. Baão noá choån sang àêy mûúâi ngûúâi lñnh
thêåt thaåo nghïì cheâo laái.
Daä Tûúång àûa mùæt cho ngûúâi lñnh hoãa àêìu, ra möåt lïånh thêìm àïí anh ta
hêìu rûúåu võ tûúáng giaâ röìi quay ra. Ngûúâi lñnh hoãa àêìu roát rûúåu cau vaâo chiïëc
cheán baåc lúán, so àöi àuäa ngaâ àùåt ngang chiïëc baát göëm Tûác Mùåc maâu men da
mêån chñn. Trêìn Quöëc Tuêën nêng cheán uöëng möåt húi daâi. Öng ùn cúm rêët ngon
miïång. Theo àuáng lïå tûå àùåt ra, öng ùn àuã nùm baát cúm, uöëng ba cheán rûúåu röìi
àûáng dêåy truyïìn:
- Triïåt!
Ngûúâi lñnh hoãa àêìu mau mùæn doån baân. Trêìn Quöëc Tuêën thay hia, xoã chên
vaâo àöi deáp coã cho maát vaâ bûúác ra cûãa lïìu trêån. Öng nhêån thêëy sûå têëp nêåp cuãa
haânh trung doanh àang úã mûác cûåc kyâ söi àöång. Quên vêån taãi lûúng coã àaánh trêu
keáo nhûäng chiïëc xe chúã nùång. Tiïëng baánh xe quay nghiïën keäo keåt rïìn rô. Quên
viïîn thaám, thöng hiïåu cûúäi trïn lûng nhûäng con ngûåa chiïën meáp suâi boåt phi nhû
bay; daãi aáo, nguâ giaáo, thùæt lûng luåa maâu àeo kiïëm tung cuöån phêìn phêåt nhû bõ
tiïëng nhaåc ngûåa laâm àöång. Nhûäng tò tûúáng coi quaãn caác phêìn viïåc lûúng coã
(thuöëc, khñ giúái) xe cöå, thuyïìn, ngûåa... höëi haã ài laåi, ra lïånh, quaát thaáo rêìm rô;
caác tûúáng coi quaãn nhûäng phêìn viïåc thöng hiïåu, thaám baáo, tûâ lïånh laâm viïåc
trêìm mùåc hún, nhûng hoå cuäng kï vaán ngay cûãa lïìu trêån cuãa mònh thaânh vùn aán.
Caác tò tûúáng vaâ binh lñnh caác haânh doanh trïn chiïën trûúâng ven kinh
thaânh cuäng àang àöí vïì mang caáo, mang baãn khai cöng traång àïën nöåp úã chöî laâm
viïåc cuãa Trûúng Haán Siïu vaâ Daä Tûúång. Trêìn Quöëc Tuêën nhêån thêëy boáng aáo
chiïën maâu chaâm cuãa nhûäng àöåi dên binh vuâng ba àêìu söng. Öng cuäng nhêån ra
nhûäng tò tûúáng mùåc aáo tña, ngûúâi cuãa àaåo cêån vïå baão vïå Thûúång hoaâng vaâ Quan
gia. Têët caã àïìu höëi haã linh hoaåt nhû eán, nhû soác. Àöåt nhiïn, Trêìn Quöëc Tuêën
chúåt nghô àïën chiïëc cöëi xay luáa quay tñt ài trong möåt chuöîi daâi tiïëng àöång
khöng dûát nhû tiïëng sêëm nguöìn àêìu muâa haå. Möåt sûå so saánh khöng àuáng lùæm,
nhûng noá rêët gêìn guåi öng vïì caãm giaác. Trêìn Quöëc Tuêën nhòn ra xa. Bïn ngoaâi
àêët àoáng cuãa haânh trung doanh, möåt söë àöåi quên thuöåc caác haânh doanh quanh
vuâng Thùng Long àûúåc lïånh àiïìu vïì àang höëi haã cùæm lïìu trêån vaâ bùæc bïëp thöíi
cúm. Möåt àö lñnh traåo nhi giaãi tuâ binh ài ngang qua baäi tröëng trûúác mùåt Trêìn
Quöëc Tuêën. Nhûäng tïn giùåc Nguyïn khi ngöìi ngûåa nom to lúán, mùåt pheân pheåt
nhû caái thúát. ÊËy thïë maâ luác chuáng ài böå, cûá nhû luä võt luä ngan, àêìu to, chên
ngùæn nguãn laåch baâ laåch baåch. Nhòn thêëy Trêìn Quöëc Tuêën, àö lñnh traåo nhi giú
giaáo tung hö:
-Quöëc cöng muön tuöíi! Quöëc cöng muön tuöíi!
Trêìn Quöëc Tuêën cûúâi. Boån tuâ binh dûâng laåi suåp xuöëng laåy nhû chaây giaä
gaåo. Chuáng súå bõ àem cheám àêìu cùæt tai. Trêìn Quöëc Tuêën laåi cûúâi. Öng ngoaãnh
laåi baão mêëy tay kiïëm höå vïå ài lêëy möåt thuâng baánh nïëp, baánh teã àïën tung hï cho
boån tuâ binh. Chùæc laâ chuáng àoái lùæm, nïn coá àûáa vöì lêëy baánh caåp caã laá. Lñnh traåo
nhi aáp giaãi phaãi duâng roi mêy doåa vuåt cho mêëy caái quùçn lûng, chuáng múái chõu
pheáp ùn tûâ töën. Trêìn Quöëc Tuêën nghô thêìm “Quên keã cûúáp khöën kiïëp, phaãi roi
voåt múái daåy chuáng maây ra ngûúâi!”. Boån tuâ dêy ài röìi, Trêìn Quöëc Tuêën bûúác
àïën cûãa lïìu trêån cuãa Trûúng Haán Siïu. Àêy laâ möåt trong mêëy núi nhöån nhõp
huyïn naáo nhêët cuãa haânh trung doanh. Trûúng Haán Siïu vaâ caác quan tûâ lïånh
bûúác vöåi ra khoãi aán, nghïnh àoán Trêìn Quöëc Tuêën. Trûúng Haán Siïu trònh öng
möåt phong thû cuãa Thiïn Thaânh quöëc mêîu (vúå Trêìn Quöëc Tuêën).
Öng lú àaäng ngùæm bò thû in nïìn chòm nhûäng böng thaåch lan. úâ, muâa naây
lan àaá Yïn Tûã núã. Nhûäng nùm trûúác, öng thûúâng cuâng vaâi gia tûúáng ài kiïëm lan
àaá. Nhûäng böng lan àaá trùæng tinh khiïët moåc tûâ keä àaá àónh nuái dûúâng nhû chó
daânh cho khaách tao nhaä. Àaáng tiïëc, öng àaä coá yá àõnh kiïëm lan àaá tùång cho möåt
con ngûúâi maâ öng cho rùçng caái gò àeåp cuãa thiïn nhiïn nïn daânh cho anh ta. Àoá
laâ Àöî Vyä. Kïí tûâ muâa thu nùm ngoaái, öng xa Àöî Vyä. Anh ta àaãm nhêån cöng viïåc
doâ tòm tin tûác vïì àõch bïn phña bùæc biïn thuây. Nhûäng tin tûác anh ta àûa vïì thêåt
quyá giaá biïët bao nhiïu, vaâ chó coá thïí àïìn thûúãng anh ta bùçng nhûäng moán quaâ
quyá giaá tûâ tay öng trao cho, nhû lan àaá. Nhûng Àöî Vyä coân àêu! Theo thaám baáo
cuãa ta, trong trêån giùåc phaá cûãa quan Anh Nhi, chuáng bùæt àûúåc Àöî Vyä vaâ àaä saát
haåi con ngûúâi taâi hoa àaân hay, thú hay, veä gioãi êëy röìi. Öng boã phong thû vaâo tuái
da caá àeo bïn mònh, öng khöng muöën àïí bïì dûúái nhòn thêëy öng laâm möåt viïåc gò
thuöåc vïì cuöåc àúâi riïng.
-Cuå Uêín tûã trêån röìi, nhaâ ngûúi biïët chûa? ... ÛÂ, thïë thò thaão biïíu dêng
Quan gia xin ban cêëp tûã tuêët cho... cho ngûúâi nöëi doäi vaâ kïí caã viïåc öng cuå Maân
Troâ nûäa nheá.
Trûúng Haán Siïu nhanh choáng ghi lúâi Trêìn Quöëc Tuêën lïn möåt theã tre àïí
lûu nhúá. Caác tûúáng khiïng ra cûãa lïìu trêån möåt chiïëc ghïë phuã nïåm da gêëu múâi
Quöëc cöng ngöìi.
-Naâo coá moán gò ngoåt ngaâo àem ra àêy.

YÁ öng muöën vui vúái tûúáng dûúái trûúáng vaâ cuäng laâ caách cöë yá àïí xoáa ài nöîi
tiïëc nhúá Àöî Vyä trong loâng. Trong quên chó coá mûát gûâng vaâ ö mai ngoåt àïí chûäa
bïånh, nhûng Trûúng Haán Siïu böîng aâ lïn möåt tiïëng. Anh ài vöåi vaâo lïìu trêån.
Möåt laát sau, anh bûúác ra bûng möåt mêm àêìy ngêåt nhûäng miïëng mûát laâm bùçng
thûá quaã gò laå lùæm. Anh múâi Quöëc cöng nïëm.
- ÛÂ, caái thûá mûát quaái quyã gò maâ ngon nhó?
Miïëng mûát ngoåt lõm nhû têím mêåt, laåi phaãng phêët coá muâi thúm cuãa biïín
mùån, cuãa phong võ viïîn phûúng. Àoá laâ thûá mûát cûúáp àûúåc cuãa giùåc trong trêån
àaánh thuãy traåi Chûúng Dûúng vûâa qua. Trong möåt kho chûáa lûúng, quên ta thêëy
mêëy thaåp àûång thûá mûát naây. Tra hoãi tuâ binh, coá àûáa khai rùçng àêëy laâ moán ùn
traáng miïång luön luön coá trïn baân tiïåc cuãa nguyïn soaái Thoaát Hoan vaâ phoá
nguyïn soaái A Lyá Haãi Nha.
-Mûát gò thïë?
Trêìn Quöëc Tuêën nïëm möåt miïëng nûäa vaâ hoãi. Caác tûúáng cuâng traã lúâi,
ngûúâi thò baão noá laâ mûát chaâ chaâ, ngûúâi baão laâ mûát caâ, ngûúâi baão mûát thòa laâ, laâm
cho Trêìn Quöëc Tuêën thñch thuá bêåt cûúâi:
-Y! Noá laâ mûát laâm bùçng quaã chaâ laâ àêy maâ.
Caác tûúáng nghïëch mùæt nhòn nhau.
-Caái cêy chaâ laâ giöëng cêy dûâa xûá ta, quaã noá moåc thaânh chuâm, ùn tûúi
cuäng ngon, laâm mûát thò thïë naây àêy. Ta coá nghe möåt nhaâ sû Têy Vûåc noái vïì thûá
cêy naây röìi.
Trêìn Quöëc Tuêën cho pheáp caác tûúáng cuâng nïëm thûã thûá mûát cuãa giùåc.
Khöng khñ gùæn boá àêìy traáng khñ cuãa möåt àöåi quên cha con baách chiïën baách
thùæng. Möåt con ruöìi bay àïën vo ve. Röìi hai con. Múái àêìu haå, ruöìi àaä Sinh söi
naãy núã nhanh thïë. Mêåt mûát chaâ laâ goåi ruöìi àïën möîi luác möåt nhiïìu, bay vo ve
quanh mêm mûát, Trûúng Haán Siïu phaãi lêëy möåt caái quaåt nan phêíy àuöíi chuáng.
Nhûng coá vaâi con cûá saâ xuöëng mêm mûát àõnh àêåu vaâo. Trûúng Haán Siïu phaãi
àêåp phaåch caái quaåt xuöëng, mêëy con ruöìi tham ùn múái hoaãng súå bay ài. Nhòn
Trûúng Haán Siïu àuöíi ruöìi, Trêìn Quöëc Tuêën àöåt nhiïn ngûâng nhai, hai mùæt öng
nhòn sûäng röìi öng móm cûúâi. Öng vûát caái höåt chaâ laâ xuöëng àêët, lêëy chên nhêën noá
xuöëng nûäa.
-Nïëu maây húåp thuãy thöí xûá naây thò cûá viïåc moåc lïn, cûá viïåc khai hoa kïët
quaã.
Öng baão viïn tûúáng coi lûúng:
-Phaát rûúåu cho haânh trung doanh, phaát cho lñnh thöng hiïåu viïîn thaám. Maâ
nïëu coân mûát chaâ laâ thò phaát cho möîi ngûúâi möåt miïëng. Baão hoå rùçng ta khao
trûúác chiïën thùæng giaãi phoáng kinh thaânh. Vaâ nhúá àuöíi ruöìi ài.
Öng vui veã hùèn lïn, hai mùæt àöåt nhiïn nheo laåi, àuöi mùæt raån chên chim
vûâa hoám hónh vûâa hñ hûúác. Trong khöng khñ vui veã êëy, öng cuâng caác tûúáng
haânh trung doanh xem xeát laåi hònh thïë chiïën trûúâng. Trûúng Haán Siïu, bùçng
caách noái ngùæn, àuã, trònh baây: “- Möåt laâ tin khêín cêëp tûâ vuâng Luåc Àêìu baáo vïì laâ
Nguyïîn Àõa Lö vaâ thöí haâo Nguyïîn Lônh, Nguyïîn Thïë Löåc àem dên binh aáo
chaâm chùån àõch úã cûãa rûâng Ma Luåc. Nguyïîn Àõa Lö bùæn chïët Chûúng Hiïën hêìu
Trêìn Kiïån”. Trûúng Haán Siïu noái êëp uáng:
-...Bêím, Nguyïîn Àõa Lö bùæn chïët àûác... àûác öng Trêìn Kiïån.
Trêìn Quöëc Tuêën chau maây, heá miïång àõnh noái röìi laåi kòm àûúåc. Caách giûä
lïî cuãa Trûúng Haán Siïu laâm cho öng ngûúång thïm. Trêìn Kiïån laâ ngûúâi thên, laâ
maáu muã cuãa hoaâng töåc. Nhûng bêy giúâ noá laâ tïn phaãn quöëc. Öng neán giêån,
gûúång noái:
-Goåi noá laâ tïn àaåi gian Kiïån! “- Hai laâ tûúáng giùåc Thoaát Hoan vaâ A Lyá
Haãi Nha sai lêåp nhiïìu uå lûãa, lêåp nhiïìu cöåt àeân löìng, lêåp nhiïìu nïu cúâ dêy.
Chuáng roä raâng àang cöë duâng caác loaåi thöng hiïåu naây àïí coá thïí mau choáng cûáu
ûáng cho nhau.
-Ba laâ trong trêån Chûúng Dûúng, quên ta àaä diïåt àûúåc möåt tïn Viïåt gian
lúåi haåi. Tïn naây laâ möåt tïn hûúáng àaåo rêët thuöåc àûúâng. Noá àaä tûâng laâm thuã tuác
cuãa Trêìn Ñch Tùæc vaâ biïåt hiïåu cuãa noá laâ àö Trêu”.
-Àö Trêu laâ thùçng naâo nhó?

Trêìn Quöëc Tuêën biïët laâm sao àûúåc àïën möåt tïn vö danh tiïíu töët nhû àö
Trêu duâ cho noá àaä tûâng laâ àö vêåt nöíi tiïëng löå Àaâ Giang. Daä Tûúång phaãi àúä lúâi
Trûúng Haán Siïu nhùæc laåi chuyïån àö Trêu àaä vêåt thi vúái Yïët Kiïu vaâ bõ Yïët
Kiïu àaánh baåi. ñt nùm sau, hai ngûúâi gùåp laåi nhau úã Thùng Long vaâ àö Trêu gêy
sûå vúái Yïët Kiïu laâm nöí ra cuöåc àaánh löån laâm vúä chúå Cêìu Àöng. Nghe noái àïën
àêëy thò Trêìn Quöëc Tuêën nhúá ra hïët. Öng cûúâi ngêët:
-Teá ra oan gia gùåp oan gia.
Öng nhêån àõnh rêët nhanh: caác caánh quên àõch khöng gheá tûåa àûúåc vaâo
nhau vaâ àang khöën àöën caã. Tûúáng giùåc hoang mang nûãa muöën chaåy, nûãa cöë úã vò
súå vïì nûúác bõ trõ töåi. Öng ra lïånh cho Trûúng Haán Siïu: “- Thaão súá dêng
Thûúång hoaâng vaâ Quan gia xin huy àöång lñnh cêån vïå vaâ dên binh phuã Thiïn
Trûúâng sùén saâng chùån àaánh tiïu diïåt àaåo baåi binh cuãa Toa Àö.
-Thaão lïånh cho haânh doanh cuãa Chiïu Minh vûúng duâng dên binh àaánh
uáp caác uå lûãa, cöåt nïu, cöåt àeân löìng, röìi àöët uå lûãa, àöët àeân löìng, keáo caác dêy cúâ
lïn. Tay chên.
- Goåi àûác öng hoaâng baãy sang haânh trung doanh àem theo hai nguä lñnh
traåo nhi thêåt gioãi.
-Choån möåt nghòn quên tinh nhuïå chúâ lïånh.
-Quên tinh nhuïå búâ bùæc söng Thiïn Àûác mai phuåc chúâ diïåt àõch.
-Duâng lñnh thöng hiïåu mang lïånh cho caác haânh doanh Nguyïåt Àûác, Nhêåt
Àûác, Luåc Àêìu vaâ vuâng Chi Lùng sùén saâng tiïu diïåt giùåc khi chuáng chaåy qua”.
Thïë laâ tûâ lïånh thaão bay bay. Thöng hiïåu, viïîn thaám, ngûúâi lïn ngûåa, keã
xuöëng thuyïìn, mang nhûäng öëng cöng vùn sún son toãa ài caác ngaã. Caác àaâi cúâ
àûúåc lïånh keáo nhûäng cúâ hiïåu nhiïìu maâu baáo lïånh. Haânh trung doanh vúåi ngûúâi
ài rêët nhanh. Caác àöåi quên àoáng quanh haânh trung doanh cuäng phaá bïëp, nhöí coåc
lïìu keáo ài. Trêìn Quöëc Tuêën trúã vïì lïìu trêån luác trúâi àaä xïë chiïìu. Võ tûúáng giaâ
thêëy öng giaâ cheáp sûã àûáng chúâ úã cûãa lïìu. Trêìn Quöëc Tuêën veán reâm cûãa cho
pheáp Lï Vùn Hûu vaâo trong trûúáng höí. Öng chó möåt caái ghïë baão öng giaâ ngöìi
xuöëng. Öng cûúâi, baão öng giaâ cheáp sûã:
-Tiïn sinh naây, boån tûúáng giùåc àang boái toaán lung tung. Thïë laâ thïë naâo?
- Bêím, thïë laâ giùåc súå.
-Súå thò chuáng noá súå lêu röìi. Àêy laâ chuáng nghi hoùåc, phaãi hoãi quyã thêìn vïì
chuyïån cuãa ngûúâi àoá.
-Bêím, bêy giúâ chuáng súå lêîn nhau!

Trêìn Quöëc Tuêën nghiïng maái àêìu suy nghô. ÛÂ àuáng! Öng giaâ naây noái
àûúåc möåt àiïìu chùæc nhû caái chöët vò keâo. Boån tûúáng giùåc, tïn naâo daám àûa caái
lïånh boã chaåy bêy giúâ? Öng laåi goác lïìu cêìm ngoån giaáo vaâng lïn:
-Naây tiïn sinh, ngoån giaáo naây do chñnh tay vua giùåc trao cho nguyïn soaái
giùåc. Àïí laâm gò? ...
Trêìn Quöëc Tuêën dùçn cêy giaáo xuöëng aán:

-Àïí san phùèng nûúác ta. Keã àõch cuãa chuáng ta cuöìng voång thïë àêëy.
Öng kïí cho Lï Vùn Hûu nghe möåt chuyïån vïì vua töi giùåc. Thaânh Caát Tû
Haän, Àaåi haän àêìu tiïn cuãa Thaát Àaát, coá möåt chiïën tûúáng àaánh àöng deåp bùæc trêån
naâo cuäng thùæng. Gaä naây tïn laâ Giï Bï. Trûúác, Giï Bï laâm tûúáng úã möåt nûúác
khaác. Khi Thaânh Caát Tû Haän àaánh diïåt nûúác naây thò bùæt àûúåc Giï Bï. Giï Bï
xin àûúåc àêëu voä theo luêåt Thaát Àaát. Luêåt naây cho pheáp baåi tûúáng àûúåc àêëu vúái
möåt tûúáng Thaát Àaát. Àêëu tay àöi, nïëu thùæng thò àûúåc tha chïët vaâ thaânh tûúáng
Thaát Àaát, nïëu thua seä bõ choåc coåc vaâo hêåu mön dûång nïu ngoaâi baäi phaáp trûúâng
cho àïën chïët. Khi àûúåc àêëu tay àöi, Giï Bï khöng coá khñ giúái vaâ ngûåa.
Thaânh Caát Tû Haän àaä àûa ngûå thûúng vaâ con ngûå maä maâu trùæng cuãa
mònh cho Giï Bï àêëu. Trêån thûã sûác àoá, Giï Bï thùæng vaâ y trúã thaânh möåt tûúáng
kiïåt hiïåt cuãa Thaânh Caát Tû Haän. Gaä Àaåi haän sai Giï Bï àem quên àaánh caác
nûúác Ba Tû, Àaåi Höìi... Sau möåt nùm chinh chiïën, Giï Bï diïåt haâng loaåt nûúác.
Tïn lñnh àaánh thuï naây taå ún Thaânh Caát Tû Haän bùçng caách dêng lïn Àaåi haän
möåt vaån con ngûåa trùæng vaâ möåt ngoån giaáo àuác bùçng vaâng nûä trang thu àûúåc trïn
mònh hoaâng hêåu, cung phi caác vûúng triïìu bõ diïåt. Ngoån giaáo vaâng àoá sau trúã
thaânh vêåt thiïng truyïìn quöëc cuãa giùåc. Hïî tûúáng naâo àûúåc sai ài laâm coã möåt
nûúác seä àûúåc vua trao tay ngoån giaáo naây. Vaâ bêy giúâ thò noá nùçm àêy! Öng giaâ
cheáp sûã kheä nhöím trïn chiïëc ghïë ngùæm ngoån giaáo, ngùæm nhûäng haâng chûä kyâ dõ
chaåm chòm trïn caán giaáo, ngùæm múá löng nguâ nhuöåm àoã tûúi, ngùæm lûúäi giaáo
röång baãn boáng laáng. Öng giaâ cheáp sûã móm cûúâi. Giaáo thiïng nùçm àêy, tûúáng
giùåc chûa daám chuöìn vïì nûúác àûúåc! Nhêån xeát cuãa öng höìi àïm thïë maâ àuáng.
Öng ngêåp ngûâng àõnh hoãi Trêìn Quöëc Tuêën möåt àiïìu gò àoá, nhûng coá tiïëng giaây
úã cûãa lïìu trêån, tiïëng ngûúâi tûúáng höå vïå phiïn canh hoãi vúái ngûúâi chaåy qua:
-Naây! Ài àêu maâ nhû ma àuöíi êëy?

Tiïëng àaáp laåi vui àuâa:
-Ài xem thi bùæn úã ngoaâi baäi kia kòa.

Trêìn Quöëc Tuêën xûa nay rêët thñch mön bùæn cung. Qua mêëy thaáng chinh
chiïën, öng caâng thñch thuá taâi bùæn cuãa binh tûúáng dûúái trûúáng. Öng àûáng phùæt
dêåy baão Lï Vùn Hûu:
-Ta ra xem lñnh bùæn thi.

Öng ài trûúác. Lï Vùn Hûu vaâ nhûäng tûúáng höå vïå ài theo sau. Nhûäng
ngûúâi lñnh thuöåc haânh trung doanh àang àûáng úã àêìu möåt caái baäi tröìng khoai maâ
reo hoâ. Trêìn Quöëc Tuêën kheáo leáo ài voâng phña sau lûng hoå àïí àïën baäi. Öng
dûâng laåi trïn möåt goâ àêët nhö cao coá nhûäng cêy lau böng núã trùæng xoáa. Tûâ àêy
àïën chöî àaám àöng caách gêìn chuåc trûúång. Àaám lñnh àang àûáng quanh hai ngûúâi
cêìm cung. Trêìn Quöëc Tuêën nhêån ra möåt ngûúâi laâ Hoaâng Àöî, chuá àöåi trûúãng
lñnh viïîn thaám cuãa mònh: coân möåt ngûúâi mùåc aáo lñnh traåo nhi laâ ngûúâi theo hêìu
Trung Thaânh vûúng àïm qua. Àêìu baäi àùçng kia cùæm möåt caái bia. ÚÃ höìng têm coá
àïën mûúi muäi tïn cùæm chi chñt. Cuöåc thi bùæn hùèn bêët phên thùæng baåi, nïn àaám
àöng baân taán xön xao vaâ hai ngûúâi thò hùèn àang mùåc caã àiïìu kiïån vúái nhau. Anh
lñnh traåo nhi baão:
-Àêíy bia xa ba trûúång nûäa!
Hoaâng Àöî gaåt ài:

-Àêu phaãi cûá bùæn xa laâ gioãi.
Anh lñnh traåo nhi vùån:

- Thïë thò thïë naâo múái laâ bùæn gioãi?
Hoaâng Àöî vöî vaâo buång:
-Laâ biïët bùæn bùçng caái buång naây naây.

Hoaâng Àöî chaåy vïì phña bia, ruát dao búái luöëng khoai moi ra möåt cuã khoai
chiïm bùçng nùæm tay. Chuá ta àùåt cuã khoai lïn àêìu, àûáng thùèng, mùåt hûúáng vïì
phña àaám àöng. Tiïëng chuá ta cêët lïn tûâ xa:
-Bùæn ài... Coá daám bùæn khöng?
Àaám àöng lùång ài. Caái löëi bùæn bia söëng naây àoâi hoãi thêìn kinh cuãa bia
söëng phaãi cûåc kyâ cûáng coãi. Trêìn Quöëc Tuêën nhòn thêëy Hoa Xuên Huâng ngùæm
nghña cêy cung sún vaåch àoã vaåch àen trong tay. Anh lñnh traåo nhi thaáo dêy
cung, thay dêy cung múái. Anh ta múã nùæp öëng tïn, choån möåt chiïëc röìi chêåm raäi
bûúác lïn mêëy bûúác. Khöng khñ trûúâng bùæn trêìm lùång, khöng möåt tiïëng àöång,
khöng möåt cûã àöång vaâ coá leä khöng coá möåt húi thúã nûäa. Chó àêìu baäi àùçng kia
tiïëng Hoaâng Àöî vêîn nheo nheáo:
-Sao lêu thïë? Bùæn coá möåt muäi maâ lêu thïë! Naát caã khoai röìi!
Hoa Xuên Huâng tûâ tûâ giûúng cung. Trêìn Quöëc Tuêën cuäng nñn thúã, öng
biïët sûác cêy cung àún trong tay Hoa Xuên Huâng húi àuöëi têìm tïn so vúái khoaãng
caách giûäa anh ta vaâ cuã khoai chiïm trïn àêìu Hoaâng Àöî. Hoa Xuên Huâng kheä
vùån ngûúâi cho tay phaãi keáo dêy cung àûúåc trûúâng hún. Àoá laâ kiïíu bùæn Baåt gioá,
súã trûúâng cuãa cung thuã gia nö vuâng Bònh Than-Vaån Kiïëp. Chó thêëy möåt caái gò
xeåt ài mú höì nhû aão giaác cuãa möåt ngûúâi hoa mùæt. Cuã khoai tung ài.
Sau möåt laát lùång ngùæt, tiïëng reo hoâ múái nöíi lïn êìm ô. Hoaâng Àöî cûúâi toeát
miïång, cêìm cuã khoai coá muäi tïn cùæm xuyïn qua ài vïì phña àaám àöng. Vò ài
ngûúåc laåi nïn Hoaâng Àöî nhòn thêëy Trêìn Quöëc Tuêën. Chuá lñnh viïîn thaám haá
möìm, úá mùåt ra. Trêìn Quöëc Tuêën rúâi goâ lau ài vïì phña àaám àöng. Binh lñnh thöi
cûúâi, thöi hoâ reo, muöën chuöìn maâ chên nhû chön xuöëng àêët. Trêìn Quöëc Tuêën
cêìm lêëy cêy cung cuãa Hoa Xuên Huâng ngùæm nghña. Cêy cung laâm bùçng göî dêu
chuöët àuöi chuöåt cûåc kyâ tinh xaão. Dêy cung coân múái tinh bïån bùçng toác ngûúâi rêët
sùn, rêët àïìu. Caán cung, chöî tay cêìm bùçng xûúng thuá trùæng ngaâ coá chaåm chòm
böën chûä: “Nhêët tiïîn lêåp cöng. Öng móm cûúâi. Thêëy Hûng Àaåo vûúng cûúâi, moåi
ngûúâi thúã ra nheå nhoäm. Khöng khñ tûng bûâng laåi tiïëp diïîn. Trêìn Quöëc Tuêën
khen:
-Nhaâ ngûúi bùæn kiïíu baåt gioá àuáng caách àêëy!

Àoaån öng quay hoãi àaám àöng:
-Caác ngûúi xeát taâi bùæn cuãa noá thïë naâo?
Moåi ngûúâi cuâng öì lïn:

-Bêím Quöëc cöng, tuyïåt xaão aå! Möåt muäi tïn bùæn laâ möåt lêìn lêåp cöng.
Hûng Àaåo vûúng bûúác laåi trûúác mùåt Hoaâng Àöî hoãi vùån:
-Coân yá nhaâ ngûúi thïë naâo?
Anh lñnh viïîn thaám cuái àêìu thûa:

-Bêím Quöëc cöng, bùæn àïën thïë thò coá möåt khöng hai.
Hûng Àaåo vûúng ngoaãnh laåi hoãi Hoa Xuên Huâng:

- Thïë coân nhaâ ngûúi?
Anh lñnh traåo nhi cuái àêìu ngêîm nghô möåt laát röìi múái àaáp:
-Bêím Quöëc cöng con xin hoâa.

Hûng Àaåo vûúng cûúâi ngêët, àûa traã cung cho Hoa Xuên Huâng. Öng
khöng noái gò thïm caã, öng khöng muöën noái gò thïm àïí khen ngúåi tònh àöìng nguä
vaâ caái taâi thiïån chiïën cuãa binh lñnh thên yïu dûúái trûúáng öng. Öng chó hoãi Hoa
Xuên Huâng möåt cêu:
-Ai daåy ngûúi pheáp bùæn baåt gioá?
Hoa Xuên Huâng cuái àêìu xuöëng, àöi mùæt töëi laåi. Möåt laát sau, anh ta múái
ngêíng àêìu lïn:
-Bêím Quöëc cöng, thêìy cuãa con múái chïët caách àêy vaâi höm.
Trêìn Quöëc Tuêën chau maây. Thïë thò öng hiïíu röìi. Àêy laâ möåt anh lñnh traåo
nhi trong àöåi lñnh àaánh trïn söng cuãa Yïët Kiïu. Öng thêìy daåy voä trong àöåi quên
naây laâ cuå Uêín. Trêìn Quöëc Tuêën ngoaãnh laåi baão binh lñnh:
-Haäy khùæc vaâo daå cho cûáng tay cung tay giaáo! Thöi, ai vïì viïåc nêëy! Maâ
vïì sau, thi bùæn cêëm bùæn bia söëng!
Binh lñnh taãn ài...

***
Xïë chiïìu, Yïët Kiïu sang söng. Viïn tûúáng traåo nhi àïën yïët kiïën Trêìn
Quöëc Tuêën mang theo rêët nhiïìu quaâ biïëu cuãa Thûúång tûúáng quên Chiïu Minh
vûúng Trêìn Quang Khaãi. Möåt chiïëc aáo löng caáo xûá tuyïët rêët daây rêët êëm. Trêìn
Quang Khaãi rêët lo lùæng vïì sûác khoãe tuöíi giaâ cuãa Trêìn Quöëc Tuêën, nhûng tùång
aáo löng vaâo luác muâa haå àaä àïën, noáng chaãy múä ra thïë naây thò thêåt buöìn cûúâi. Möåt
lûúäi kiïëm Höìi Höåt cong, moãng tang, sùæc nhû nûúác, theáp xanh nhû lûãa hoãa thang
rûúåu. Cêy kiïëm ngùæn lùæm, chó hún lûúäi dao gùm bònh thûúâng khoaãng möåt gang
tay. Möåt böå àöì àaánh lûãa cuãa boån du muåc Thaát Àaát àûång trong möåt chiïëc höåp göî
rêët xinh, khaãm nhûäng miïëng àaá maâu thaânh möåt bûác tranh caãnh chùn dï, nom rêët
ngoaån muåc.
-Bêím Quöëc cöng, àûác öng hoaâng ba gûãi lúâi chuác Quöëc cöng maånh khoãe.
Theo möåt thoái quen giûäa Trêìn Quöëc Tuêën vaâ Trêìn Quang Khaãi, möîi moán
quaâ, möîi vêåt gûãi cho nhau, thûúâng coá noái möåt yá thêìm naâo Rûúåu àûúåc chêm lûãa
vaâo. Maâu lûãa naây xanh lam rêët àeåp àêëy.
Trêìn Quöëc Tuêën móm cûúâi ngùæm ba moán quaâ biïëu. Öng hiïíu Trêìn Quang
Khaãi hiïën kïë vúái öng rùçng nhûäng trêån sùæp túái, àaánh phaãi truáng chöî hiïím, àoân
phaãi ngùæn, phaãi goån nhûng chñ maång, vaâ nïn duâng lûãa àïí àúä sûác quên. Nhûng
coân caái aáo löng thò öng ngêîm nghô bùn khoùn maäi. Caái aáo quyá thêåt, aáo naây phaãi
boån tûúáng giùåc àêìu soã múái coá nhûng chùæc chùæn Trêìn Quang Khaãi biïëu öng aáo
khöng phaãi chó vò noá quyá.
- Bêím Quöëc cöng, giùåc chuyïín quên!
-Chuyïín thïë naâo?

-Bêím, thaám maä coân theo doâ, nhûng con thêëy chuáng noá dúä nhiïìu nhaâ dên,
chùæc laâ àïí lêëy tre göî kïët beâ sang söng.
Trêìn Quöëc Tuêën lú àaäng luöìn tay vaâo múá löng cuãa chiïëc aáo quyá. Löng
caáo tuyïët thûåc daây, thûåc mõn, boáng múä maâng. Öng àûáng dêåy, àöi mùæt trêìm tû,
nhòn àùm àùm vaâo khoaãng khöng mú höì. Mùåt trúâi àaä khuêët àónh nuái phña löå
Quöëc Oai. Trúâi tñm laåi, caãnh söng baäi cuäng tñm laåi. Coá tiïëng saáo ai thöíi àiïåu
muåc àöìng thanh bònh gúåi nhúá caãnh möåt xoám vùæng ven söng vúái vaâi con trêu tha
thêín vïì chuöìng, miïång coân cöë bûát thïm vaâi ngoån coã doåc àûúâng. Trêìn Quöëc
Tuêën tûâ tûâ ra àûáng cûãa lïìu. Trïn baäi àoáng quên, binh tûúáng haânh trung doanh
àang tñu tñt chia cúm. Xa nûäa laâ thön laâng. Thöët nhiïn Trêìn Quöëc Tuêën nheo
mùæt. Bïn kia söng, nhûäng àöëm lûãa raãi raác àoá àêy, thónh thoaãng möåt chiïëc phaáo
hiïåu maâu naây hoùåc maâu noå xeåt lïn vaåch thaânh möåt àûúâng cong àïìu àùån trïn nïìn
trúâi coân saáng nhû mùåt gûúng. Coân bïn naây söng coá nhiïìu àaám chaáy, khoái cuäng
böëc lïn. Öng hiïíu rùçng möåt chuyïín biïën àang diïîn ra trong thïë chiïën trûúâng,
trong caách àaánh cuãa àöi bïn.
Nhû vêåy bïn kia söng, úã vuâng àöìng bùçng meá nam Thùng Long, quên ta
àang àaánh nhûäng trêån maåo hiïím taâi tònh vaâo caác uå lûãa, uå cúâ thöng hiïåu cuãa giùåc.
Chùæc nhiïìu trêån àaánh thaânh cöng, chûáng cúá laâ uå lûãa, uå phaáo hiïåu bõ chiïën sô ta
chiïëm àûúåc. Hoå àaä àöët lûãa, àöët phaáo hiïåu. Hïå thöëng thöng hiïåu cuãa giùåc àang
baáo àuã caác thûá tin loaån xõ. Coân bïn naây söng, giùåc àang àöët phaá úã nhiïìu xoám
laâng. Chuáng múã röång àêët àoáng quên nhûng roä raâng khöng phaãi àïí chiïëm lêëy maâ
àïí coá “àêët thúã” cho cûãa cêìu phao vaâ bïën thuyïìn àöëi diïån vúái Thùng Long. Thïë
laâ giùåc àaä coá yá muöën boã chaåy. Nhûng chuáng coân úã trïn àêët ta ngaây naâo thò thön
laâng àêët Viïåt coân bõ àöët phaá, ngûúâi dên Viïåt coân bõ chuáng bùæn giïët. Laá thû cuãa
vúå öng gûãi tûâ Yïn Tûã vïì àang nùçm trong ngûåc aáo öng, hun noáng loâng öng.
Quöëc mêîu Thiïn Thaânh baáo cho öng biïët gia quyïën cuãa dên binh vuâng Luåc Àêìu
laánh vaâo rûâng sêu bònh an caã, nhûng giùåc àaä àöët truåi têët caã caác thön laâng suöët
möåt triïìn söng Luåc Àêìu. Chuáng cho ngûåa quêìn xeáo möì maã úã caác baäi tha ma.
Chuáng àöët chuâa ngoaâi cuãa viïån thiïìn Yïn Tûã. Chuáng àöët thaái êëp Vaån Kiïëp. Àöì
vêåt quyá trong thaái êëp àaä àûúåc khiïng giêëu vaâo rûâng sêu, nhûäng cuöën saách hiïëm
cuãa öng cuäng àûúåc àem lïn àónh Yïn Tûã gûãi nhúâ trong nhaâ trai cuãa chuâa trong.
Nhûng nhûäng kyã niïåm lûu luyïën möåt thúâi ïm àïìm àoåc saách ngêm thú àaä
bõ giùåc phaá saåch, cùn phoâng riïng cuöëi thaái êëp baâi trñ trang nhaä, daäy nhaâ saách
bùçng truác vaâng lúåp laá thöng saáng maát trong àoá coá möåt chaái treo tranh cuãa Àöî
Vyä... Trêìn Quöëc Tuêën nghiïën chùåt rùng ngùn möåt tiïëng rïn thêìm. Chao öi, thûåc
tiïëc, nhûäng bûác tranh veä trïn giêëy nûáa thö raáp cuãa Àöî Vyä. Bûác veä Vên Àöìn, bûác
veä cûãa Àêìu Quyã, bûác veä Yïn Tûã, bûác veä rûâng baâng kinh thaânh; böën bûác tranh
phong caãnh, bûác naâo cuäng dêîn ngûúâi xem àïën sûå yïn ùæng trong loâng. Nhûng
höm nay, höm nay öng nhúá tha thiïët nhûäng caânh baâng xûúng xêíu muâa àöng. Coá
ai biïët veã àeåp cuãa cêy baâng muâa àöng khöng nhó?... Thûåc àeåp, möåt veã àeåp cûáng
coãi, nhûng ngûúåc laåi vúái veã àeåp cûáng coãi cuãa möåt böng coã may. Nhûäng bûác veä
êëy cuäng bõ àöët röìi! Thöët nhiïn, loâng cùm giêån cuãa öng döåi lïn, aåiïët boáp traái tim
öng. Coá nhûäng cuãa quyá cuãa giang sún xaä tùæc, coá nhûäng cuãa quyá cuãa trùm hoå àêët
Viïåt naây àaä bõ giùåc àöët phaá ài, nhûäng cuãa quyá maâ ngaân àúâi sau khöng cöng sûác,
tiïìn cuãa naâo laâm laåi àûúåc! Trêìn Quöëc Tuêën tûâ tûâ quay laåi hoãi Yïët Kiïu:
-Coá tòm thêëy cuå Uêín khöng?
Yïët Kiïu hai möi run run, ngêåp ngûâng. Möåt laát sau, anh múái trònh Trêìn
Quöëc Tuêën lûúäi ròu chiïën bùçng àöìng maâ öng àaä thûúãng cho cuå Uêín àïm têåp trêån
rùçm thaáng taám nùm ngoaái.
-Bêím àûác öng, dên laâng Chûúng Dûúng muöën xin rûúác lûúäi ròu naây vïì àïí
laâm miïëu thúâ, nhûng con nghô nïn àïí vaån Bònh Than giûä ròu thò phaãi hún.
- ÚÃ àêu cuäng vêåy, nhûng thöi thïë cuäng àûúåc; ngûúi cho àem caái nêåm naây
giao cho dên Chûúng Dûúng.
Öng vaâo trûúáng lêëy chiïëc nêåm àûa cho Yïët Kiïu. Öng àaä sai thaão súá
dêng Quan gia xin phong thêìn cho ngûúâi lñnh giaâ Nguyïn Phong. Nhûng ngêîm
nghô kyä thò viïåc àoá chó àïí khuêy loâng öng àöi chuát, coân àïìn àaáp cöng lïnh cuãa
öng giaâ Bònh Than thò phaãi khaác thïë cú, khaác nhiïìu cú.
-Bêím àûác öng, thêìy con àïm êëy ùn mùåc àeåp lùæm. aáo tña, thùæt lûng xanh,
khùn xanh, nom nhû möåt öng tûúáng.
Trêìn Quöëc Tuêën cûúâi buöìn. Têët nhiïn, vaâo möåt trêån quan troång nhû thïë,
cuå Uêín phaãi mùåc aáo tña vua ban. Chùæc dûúái aánh lûãa chiïën trûúâng Chûúng
Dûúng, öng cuå lêîm liïåt nhû möåt àûác öng Thûúång võ hêìu aáo tña.
Hònh boáng öng cuå chùæc chùæn seä khoá phai múâ trong têm trñ nhûäng ngûúâi
àaä tûâng gêìn guåi. Trêìn Quöëc Tuêën ngêîm nghô, böîng àêu möåt tia haá voång le loái
trong loâng öng buöåc öng nhòn ra cûãa lïìu trêån. Öng thêëy cuå Uêín mùåc aáo tña, khùn
xanh, thùæt lûng xanh, tay cêìm cêy ròu chiïën veán toang maân bûúác vaâo. Choâm rêu
rêåm, röëi buâ cuãa öng cuå vïính lïn. Nom öng cuå khöng coân veã coâm nhom nhû con
coâ guâ ngêm nûúác nûäa. Hai mùæt gêëp gay cuãa öng cuå trúã nïn hoám hónh. Ngûúâi
lñnh giaâ aáo tña aâo àïën, suåp xuöëng laåy Trêìn Quöëc Tuêën, tiïëng tung hö sang saãng
cêët lïn maâ vêîn mú höì:
-Bêím Quöëc cöng, con xin chuác Quöëc cöng thoå saánh Cön Sún, maånh taây
Àöng Haãi...
Röìi têët caã vuåt tùæt hïët, töëi sêìm laåi... Khöng! Àoá chó laâ aão aãnh, laâ niïìm ûúác
muöën tha thiïët vö voång cuãa Trêìn Quöëc Tuêën. Trêìn Quöëc Tuêën lùæc maånh àêìu
buöåc mònh nghô sang chuyïån khaác. Öng nghiïm khùæc nhòn Yïët Kiïu nhû muöën
nhùæc viïn tûúáng naây haäy noi gûúng öng maâ cûáng rùæn lïn. Trêìn Quöëc Tuêën ruát
möåt theã baâi laâm tin giao cho Yïët Kiïu:
-Xuöëng noái vúái kho lûúng cêëp rûúåu vaâ caá mùæm cho àöåi traåo nhi...
Öng noái thïm sau möåt giêy laát ngêåp ngûâng:

-... Baão hoå múã troâ vui diïîn cho dên laâng xem.
YÁ öng muöën nhúâ töëi mua vui vúái dên laâng àïí xoáa múâ trong loâng lñnh traåo
nhi hònh aãnh vïì caái chïët cuãa cuå Uêín. Öng cuäng muöën hoãi Yïët Kiïu xem Chiïu
Minh vûúng Trêìn Quang Khaãi coá heån luác naâo seä sang söng baân viïåc vúái öng
khöng, nhûng sau khi suy ài nghô laåi, öng thöi khöng hoãi vaâ thaãn nhiïn baão Yïët
Kiïu:
-Vïì traåi coi quên!
CHÛÚNG IV
Hoa Xuên Huâng mï chuyïån, cêåu ta noái liïën thoùæng laâm cho Hoaâng Àöî
söët ruöåt chó e nhúä viïåc. Anh lñnh traåo nhi cêìm trong tay möåt caái cung Thaát Àaát
rêët àeåp, caánh cung bùçng göî daây vaâ röång baãn. Caánh cung naây Hoa Xuên Huâng
cûúáp àûúåc cuãa möåt tûúáng giùåc tûã trêån. Nïëu ta àem cung sang laâm quaâ cho öng
tiïíu tûúáng àö viïîn thaám cuãa haânh trung doanh. Àïm höm qua, maäi àïën luác phoâ
Trung Thaânh vûúng vïì Chûúng Dûúng, Hoa Xuên Huâng múái kheä hoãi Daä Tûúång
ra tiïîn öng hoaâng baãy xem caái öng chó huy àö viïîn thaám laâ öng naâo. Daä Tûúång
baão:
- Laâ caái öng àûa chuá maây tûâ ngoaâi söng àïën chöî ta êëy maâ.
Hoa Xuên Huâng àêm ra lùæp vò kinh ngaåc:
-Caái... caái... caái thùçng... thùçng... nhaäi nheáp... nhaäi nheáp êëy aâ?
-Thùçng laáo lïëu! Maây cûá cöë maâ nhaäi cho bùçng öng êëy.
Thûåc ra Hoa Xuên Huâng cuäng chùèng keám coãi gò. Yïët Kiïu àaä tûâng giao
cho chuá ta cai quaãn mûúâi thuyïìn maâ mûúâi thuyïìn coân àöng lñnh hún möåt àö.
Tuy nhiïn, danh tiïëng con ngûúâi àeo chuöîi rùng caá sêëu quaá àöîi kiïu huâng khiïën
cho anh lñnh traåo nhi quïn caã tuöíi mònh hún, quïn caã sûác mònh hún, àaä tòm sang
kïët baån vúái Hoaâng Àöî. Nhûng múã àêìu cho buöíi noái chuyïån laåi xaãy ra möåt cuöåc
thi bùæn cung maâ kïët quaã khoá phên àõnh giûäa ngûúâi bùæn vaâ ngûúâi laâm bia söëng,
ai hún ai keám. Sau cuöåc bùæn, Hoa Xuên Huâng àaä cêìm xem cêy cung cuãa Hoaâng
Àöî. Àoá laâ möåt cêy cung rêët töët nhûng nùång nïì, caánh chuöët chûa àûúåc kheáo leáo
cho lùæm. Hoa Xuên Huâng àaä lêëy cêy cung Thaát Àaát tùång Hoaâng Àöî vaâ hûáa seä
chuöët laåi caánh cung möåt chuát cho thêåt vûâa sûác Hoaâng Àöî röìi seä sún cung cho
xûáng vúái ngûúâi.
Caánh cung àaä chuöët xong röìi, maâ sún cuäng àaä xong röìi. Hoaâng Àöî àaä
choån hai maâu sún trùæng vaâ xaám àen; chuá ta baão àoá laâ maâu cuãa böng lau vaâ maâu
cuãa da caá sêëu, cuäng nhû hai maâu àen àoã Hoa Xuên Huâng àaä choån laâ maâu cuãa
theáp, tuy chó khaác laâ theáp söëng vaâ theáp chñn. Hoaâng Àöî chó muöën lùæp ngay
cung, bùæn thûã möåt phaát, nhûng Hoa Xuên Huâng nhêët àõnh chûa giao cung. Cêåu
ta cheã cêåt mêy giaâ thaânh súåi nhû súåi toác àïí xiïët àêìu caánh cung cho khoãi xûúác.
Cêåu ta laâm cêín thêån quaá, chêåm quaá, maâ laâm möåt tñ laåi ngûâng tay noái chuyïån.
Nhûäng naâo chuyïån lñnh traåo nhi lùån cuäng gioãi nhû búi; naâo Yïët Kiïu buöåc ai
nêëy phaãi biïët cheâo thuáng coác, biïët ài leâo, biïët giûä laái, biïët caâo thoi vaâ phaãi biïët
caã nhaãy caâ kheo...
-Möîi cêy caâ kheo daâi hai saãi, ài khöng chöëng gêåy.
Cêu chuyïån cuãa Hoa Xuên Huâng rêët quyïën ngûúâi, nïn Hoaâng Àöî luác nhúá
ra thò söët ruöåt nhûng sau àoá laåi àùçm vaâo. Caâ kheo laâ caách cuãa ngûúâi ven biïín
duâng àïí löåi dûúái nûúác àêíy lûúái àaánh teáp biïín, töm biïín. Hoaâng Àöî khi coân laâ nö
tò cuãa Trêìn Bònh Troång, àaä tûâng àûúåc xem caâ kheo nhên möåt chuyïën theo hêìu
ngûåa cho öng vïì hûúng Tûác Maåc. Nhûng úã cûãa miïång Hoa Xuên Huâng, caâ kheo
trúã thaânh möåt troâ hêëp dêîn kyâ laå, cêåu ta noái thuúã nhoã, mònh àaä ài caâ kheo qua
àêìm, qua höì. Gùåp con mûúng möåt hai saãi tay phoãng? Cûá “hêëp”, bûúác qua. Gùåp
goâ phoãng? Bûúác qua! Nhû lúâi Hoa Xuên Huâng thò ngûúâi chaåy thêåt nhanh cuäng
khöng bùçng möåt ngûúâi ài caâ kheo xoaâng, miïîn xoaâng úã mûác khöng ngaä kheo.
- Kheo daâi maâ ngaä röìi thò chó coá nûúác tuåt chên ra thöi.
Hoa Xuên Huâng cûúâi hò hò vaâ rñt möëi mêy cuöëi cuâng. Cêy cung àaä xong.
Hai ngûúâi vaâo dêy cung. Hoa Xuên Huâng buáng buáng vaâo caán cêìm bùçng xûúng
caá mêåp:
- Bûäa naâo xin öng Trûúng Haán Siïu mêëy chûä röìi nhúâ anh Daä Tûúång khùæc
noá vaâo chöî naây.
Hoa Xuên Huâng giaãng cho Hoaâng Àöî nghe laâ ngûúâi ta hay àïì chûä vaâo
möåt vêåt gò luön luön coá bïn mònh àïí ghi nhúá maâ laâm theo. Ai nhaâ giaâu ùn trùæng
mùåc trún thò viïët vaâo quaåt, lûúâi quaá lùæm maâ khöng cêìm quaåt thò thïu lïn aáo. Coân
caánh mònh, lñnh traáng, cêy cung, cêy kiïëm liïìn ngûúâi thò kiïëm caái chûä gò hay
hay khùæc vaâo. Hoaâng Àöî nghe thñch lùæm. Anh lñnh àeo rùng sêëu chúåt thêëy cêy
cung tûâ àêy gùæn boá vúái mònh, trúã thaânh möåt phêìn cuãa thên thïí mònh nhû chuöîi
rùng caá sêëu. Hoå àang troâ chuyïån vui thò coá tiïëng voá ngûåa àêåp löån xöån tûâ xa vùèng
laåi. Nhû hai ngûúâi lñnh àaä nûãa àúâi chinh chiïën, Huâng, Àöî cêìm vuä khñ taåt luön
sang nhûäng mö àêët ven àûúâng. Tûâ phña baäi meá thûúång lûu söng, hai con ngûåa
àang chaåy túái. Chùæc chuáng rêët mïåt nïn nûúác chaåy loeäng choeäng khöng ra phi,
khöng ra kiïåu. Ngûåa caâng gêìn laåi, Hoa Xuên Huâng vaâ Hoaâng Àöî caâng nhòn roä
hún. Möåt con ngûåa khöng coá ngûúâi cûúäi, coân con kia coá möåt kyå sô nùçm phuåc
xuöëng cöí noá, tay phaãi ngûúâi cûúäi ngûåa cêìm möåt lûúäi kiïëm ngùæn buöng thoäng
queát lï xuöëng mùåt àêët. Ngûåa gêìn laåi nûäa. Hoa Xuên Huâng lêím bêím:
-Yïn cûúng Thaát Àaát! Giùåc aâ?

Huâng lùæp tïn giûúng cung àõnh bùæn, nhûng Hoaâng Àöî àaä kïu lïn:
-Àûâng! Ta àêëy!
Hoaâng Àöî àaä nhòn thêëy chiïëc khùn chiïën maâu àoã daâ cuãa dên binh vuâng
kinh thaânh. Hai con ngûåa cûá loeäng choeäng chaåy dêìn laåi. Hoa Xuên Huâng àûáng
thùèng ngûúâi lïn. Nhûäng con ngûåa hoaãng súå khûång laåi, nhûng chuáng mïåt quaá röìi
khöng coân sûác àïí tòm caách thaáo thên nûäa. Hoa Xuên Huâng quaát:
-Ai?
Ngûúâi cûúäi ngûåa vêîn nùçm phuåc xuöëng cöí ngûåa. Hoa Xuên Huâng ra hiïåu
cho Hoaâng Àöî àïì phoâng, coân cêåu ta bûúác àïën hai con ngûåa theo möåt hûúáng vûâa
traánh àûúåc voá sau ngûåa vûâa traánh àûúåc àûúâng kiïëm cuãa ngûúâi. Nhûng coân vaâi
bûúác nûäa àïën núi, Huâng chúåt kïu lïn. Cêåu ta nhòn thêëy möåt muäi tïn cùæm ngêåp
baã vai ngûúâi cûúäi ngûåa. Vaãi aáo quanh thên tïn àêîm maáu. Huâng xöëc túái. Kyå sô
tin cêåy ngaã ngûúâi vaâo àöi tay cûáng caáp cuãa Hoa Xuên Huâng. Hoa Xuên Huâng
vaâ Hoaâng Àöî khiïng ngûúâi bõ tïn sang vïå àûúâng, àùåt nheå nhaâng ngûúâi êëy, àúä
cho àêìu ngaã vaâo ngûåc aáo Hoa Xuên Huâng. Hai mùæt ngûúâi bõ thûúng nhùæm
nghiïìn, húi thúã khöng àïìu àùån, möåt doâng maáu kheä ró ra meáp. Huâng baão Àöî:
-Vïì traåi lêëy ngûúâi khiïng, mau lïn.
***
Coá leä àaä ba thaáng, Daä Tûúång, Yïët Kiïu múái gùåp nhau. Hoå laâ gia tûúáng
thên tñn nhêët cuãa Trêìn Quöëc Tuêën nïn tònh hònh chiïën trûúâng diïîn biïën ra sao,
hoå biïët kyä. Cêu chuyïån cuãa hai anh em ài vaâo nhûäng caånh khña kyâ laå hêìu nhû
buöìn cûúâi: chuyïån úã Vaån Kiïëp, giùåc cho mêëy chuåc thùçng lñnh löåi xuöëng àêìm
duâng röí xuác caá giïëc àuöi àoã. Xuác caã buöíi, chuáng khöng bùæt àûúåc con caá naâo maâ
luác lïn búâ, lñnh giùåc heát rêìm trúâi nùçm lùn ra búâ coã giaäy àaânh àaåch, sau múái biïët
chuáng noá bõ àóa baám vaâo chöî hiïím; chuyïån úã Chûúng Dûúng coá ba àaám cûúái
ngay àïm àöët traåi giùåc, dêu laâ gaái laâng, rïí laâ lñnh traåo nhi, nhaâ giai ài ba trùm
thuyïìn àïën rûúác dêu, cuöëi cuâng vïì khöng, mêët caã chuá rïí vò ba öng rïí úã laåi nhaâ
vúå; chuyïån Quöëc mêîu Phuång Dûúng àêåu thuyïìn úã bïën thùm àûác öng Chiïu
Minh, nûãa àïm thuyïìn àûát dêy neo, tröi xuöi, lñnh traåo nhi hò huåc cheâo chöëng,
la goåi nhau, Quöëc mêîu tûúãng coá giùåc, haå caái khiïn cuãa àûác öng xuöëng che cho
caã hai vúå chöìng. Hoå noái vúái nhau toaân chuyïån vui. Maäi sau cuäng àïën luác phaãi ài
coi viïåc quên, Daä Tûúång múái àûa cho Yïët Kiïu möåt caái goái bùçng laá sen khö:
-Nêëm hûúng Yïn Tûã! Con beá Böåi noá gûãi biïëu thêìy vaâ chuá.
Beá Böåi laâ em nuöi cuãa Daä Tûúång, bêy giúâ cö beá àûúåc Hûng Vuä vûúng
nuöi laâm con nuöi. Àaä laâm em nuöi cuãa Daä Tûúång thò quêån chuáa Tiïíu Böåi cuäng
laâ em nuöi cuãa Yïët Kiïu. Viïn tûúáng àaánh thuãy cêìm lêëy goái nêëm hûúng, veã mùåt
xuác àöång vaâ têìn ngêìn. Vöën ùn to noái lúán, anh ñt cêìn àïën muâi thúm cuãa caác loaåi
gia võ trong bûäa ùn duâ laâ nêëm hûúng, nhûng anh nhúá kyä meáp rûúåu rêët saânh cuãa
cuå Uêín. Biïët thïë naâo bêy giúâ?
-Thêìy chùèng tröëi trùng gò laåi nhó. Thêìy úã, röìi thêìy ài nhû möåt con chim
trúâi êëy.
Yïët Kiïu khöng noái thaânh lúâi rùçng lùæm luác anh tûúãng nhû cuå Uêín sùæp
hiïån ra úã bêët kyâ chöî naâo, bònh thûúâng nhû xûa, chêët phaác maâ cuäng kiïu kyâ nhû
xûa. Àoá cuäng laâ caãm nghô cuãa Daä Tûúång. Chñnh luác hai anh em àang im lùång,
Hoaâng Àöî hêëp têëp bûúác vaâo lïìu trêån baáo tin ngûúâi dên binh truáng tïn. Lïånh cho
ngûúâi ài khiïng thûúng binh àûúåc ra ngay tûác khùæc. Chó möåt laát sau muäi tïn àaä
àûúåc nhöí ra. Cuäng may, chiïëc tïn truáng phêìn thõt mïìm cuãa baã vai, thoâ muäi ra
dûúái xûúng quai sanh trûúác ngûåc, nïn cùæt thên tïn, keáo tïn xuöi ngaånh khöng
vûúáng. Laá dêëu àaä dõt vïët thûúng kyä lûúäng; rûúåu hoâa chuát mêåt gêëu àaä àöí cho
ngûúâi bõ thûúng. Àöi mùæt lúâ àúâ cuãa ngûúâi êëy tûâ tûâ nhòn quanh vaâ cùåp möi xaám
kheä thoaáng cûúâi. Daä Tûúång sai lêëy gûâng giaä nhoã, àöí rûúåu maånh vaâo, hoãa thùng
lïn, röìi boåc gieã chûúâm nheâ nheå hai mang tai vaâ ngûåc ngûúâi dên binh.
Chûâng nhai giêåp baä trêìu, ngûúâi bõ thûúng àaä tónh. Anh ta dêìn daâ traã lúâi
vaâi àiïìu cêìn thiïët: Anh laâ dên binh trong àöåi quên cuãa tûúáng quên Nguyïîn Chïë
Nghôa giûä vuâng àêìm tûâ Kiïu Kyå àïën Thoå Vûåc. Àêy laâ möåt vuâng hoang vu gêìn
nhû vuâng lêìy Maân Troâ, úã kïì caánh rûâng àa bïn phña àöng kinh thaânh, chó caách
kinh thaânh bùçng con söng Cú Xaá. Daä Tûúång hiïíu àõa thïë vuâng êëy. Anh cuäng
hiïíu roä caánh quên cuãa Nguyïîn Chïë Nghôa coá lïånh phaãi giûä vûäng àõa baân àöìng
lêìy àïí nïëu cêìn, Quöëc cöng Tiïët chïë seä chuyïín quên lïn phña àöng bùæc kinh
thaânh bùçng àûúâng êëy.
Theo lúâi ngûúâi dên binh bõ thûúng, quên giùåc àaä bùæc möåt caái cêìu phao
bùçng nhûäng boá nûáa ngang söng Cú Xaá tûâ bïën Àöng Böå Àêìu sang rûâng àa.
Tûúáng quên Nguyïîn Chïë Nghôa àaä hai lêìn àöåt nhêåp ban àïm àïí àöët cêìu nhûng
àïìu bõ giùåc àaánh bêåt ra. Múái àêy, giùåc àûa thïm nhiïìu quên sang búâ bùæc kinh
thaânh, luâng suåc caã vaâo vuâng rûâng àa. Chuáng àoáng nhiïìu traåi nhoã raãi raác úã ven
rûâng, rònh bùæt lñnh thöng hiïåu cuãa ta. Chuáng döìn eáp ta vïì vuâng àêìm lêìy. Nhûng
vaâi ngaây nay, àöåt nhiïn quên giùåc röëi loaån thïë trêån; binh tûúáng àiïìu ngûúåc àiïìu
xuöi, phêìn lúán keáo nhau ài khiïng gaåo, khiïng coã khö. Chùæc rùçng tònh hònh
lûúng thaão cuãa chuáng bïn Thùng Long gùåp luác quêîn baách. Chuáng phaãi triïåt
nhiïìu àöìn, nhiïìu traåi giûäa trúâi, boã nhiïìu traåm canh kïí caã nhûäng traåm canh bñ
mêåt.
Tûúáng quên Nguyïîn Chïë Nghôa laâm túâ caáo àïí haânh trung doanh biïët tònh
hònh àoá. Àïí túâ caáo vïì haânh trung doanh àûúåc nhanh hún, quên ta töí chûác möåt
trêån àaánh nhoã vaâo möåt àöìn giùåc àoáng trïn àûúâng caái. Àöìn naây coá khoaãng möåt
trùm tïn giùåc, hún chuåc con ngûåa traåm àïí chaåy cöng vùn, vaâ luác naâo cuäng coá vaâi
con àoáng sùén yïn cûúng buöåc úã cöíng àöìn. Khi phaáo hiïåu vûâa nöí baáo lïånh àaánh,
quên ta xöng vaâo àöìn, thò ngûúâi dên binh thöng hiïåu àaä nhanh nhû cùæt xöng vaâo
chöî buöåc ngûåa traåm, cúãi ngay cûúng ngûåa giùåc phi luön. Anh ta coân cêín thêån
àïën mûác dùæt theo möåt con ngûåa àïí nïëu cêìn thò thay ngûåa. Chùèng may, trong
àaám tïn bùæn loaån, möåt muäi tïn truáng baã vai... Ngûúâi dên binh thöng hiïåu móm
cûúâi, tay traái rúâ rêîm lêìn vaâo trong bao daå caá, lêëy ra möåt caái öëng tre nhoã niïm
phong bùçng giêëy höìng àiïìu, àûa cho Daä Tûúång. Viïn tûúáng haânh trung doanh
caãm àöång cêìm lêëy caái öëng tre àûång túâ caáo cuãa tûúáng quên Nguyïîn Chïë Nghôa.
Anh khöng phaãi laâ ngûúâi coá têìm nhòn bao quaát cuãa möåt võ tûúáng lônh cao cêëp,
nhûng anh hiïíu rùçng túâ caáo naây ùæt coá nhiïìu àiïìu cêìn thiïët cho cuöåc haânh binh
sùæp túái cuãa Quöëc cöng Tiïët chïë. Daä Tûúång ra lïånh cho taã hûäu:
-Àöí sêm vaâ uã êëm cho baác ta.
***
Trúâi vûâa töëi, Trêìn Quöëc Tuêën ngöìi vaâo ghïë da höí xem caác baãn caáo cuãa
caác mùåt trêån. Võ tûúáng trêën giûä mùåt biïín, Phoá àö tûúáng quên Nhên Huïå vûúng
Trêìn Khaánh Dû caáo rùçng öng vui mûâng vò mùåt biïín hoaân toaân do quên ta
phoâng, tiïîu, tra, soaát. Quên giùåc lêìm möåt nûúác cúâ quan troång laâ àaä khöng lûu
têm àêìy àuã vïì mùåt biïín, nïn quên thuãy cuãa chuáng khöng àuã sûác àûa nöíi möåt
thuyïìn lûúng, coã naâo vaâo caác cûãa söng nûúác Viïåt. Maâ cuäng khöng möåt chiïëc
thuyïìn naâo cuãa giùåc loåt àûúåc lûúái vêy cuãa quên ta; haânh trung doanh cûá an têm,
quên giùåc àaä bõ haäm möåt caách chùæc chùæn trong àêët liïìn. Caáo cuãa böën con trai
öng úã vuâng bùæc vaâ àöng bùæc àêët nûúác caâng söi nöíi hún: quên ta quêy àöìn giùåc,
cheån àûúâng lûúng, bùæt tuâ binh, röìi laåi thaã chuáng vïì gieo kinh hoaâng vaâo loâng
nhûäng thùçng chûa bõ bùæt. Sùæc vùn cuãa Quan gia úã mùåt nam gûãi cho öng laåi hïët
sûác dõu daâng; ngoaâi tònh hònh hai vua vêy khöën Toa Àö trïn söng, nhaâ vua chó
nhùæc nhúã Trêìn Quöëc Tuêën gòn giûä sûác khoãe. Sùæc vùn naây coân keâm theo möåt neán
cao höí cöët Thûúång hoaâng ban cho Trêìn Quöëc Tuêën àïí böìi böí thïm. Têët caã caác
túâ caáo àïìu hïët sûác khen ngúåi taâi nùng vaâ loâng trung thaânh cuãa dên binh caác löå.
Coá thïí noái hêìu hïët caác trêån àaánh àïìu coá phêìn cöng lao to lúán cuãa hoå àoáng goáp.
Ngoaâi ra, hoå laâ sûác lûåc chñnh àaä xêy làaá, laâm àûúâng, röìi do thaám, dêîn àûúâng, röìi
goáp gaåo, goáp thõt vaâ caã rûúåu nûäa àïí nuöi quên khao quên.
Trêìn Quöëc Tuêën móm cûúâi nhúá laåi, cuäng höìi naây nùm ngoaái öng coân phên
vên trong viïåc tòm chöî dûåa cho kïë saách diïåt giùåc cuãa öng. Nhúâ ún töí töng, öng
àaä nhêån ra vaâ bêy giúâ chöî dûåa êëy àaä dû thûâa àiïìu kiïån àïí ai nêëy cöng nhêån laâ
vûäng chaäi vö cuâng. Trêìn Quöëc Tuêën nghô àïën coäi loâng àen töëi cuãa Trêìn Ñch Tùæc.
Con ngûúâi êëy haâng giùåc phaãi chùng vò ham söëng súå chïët, theâm muöën vinh hoa
phuá quyá- thûá vinh hoa phuá quyá bêín thóu coá giêy möì höi vaâ maáu àöìng baâo-hay
coân vò chûa hiïíu àûúåc leä têët thùæng cuãa vua töi àêët Viïåt?
Ngêîm cho cuâng, hai mùåt àoá cuäng chó laâ hai mùåt sêëp ngûãa cuãa möåt àöìng
tiïìn. Hùæn àaä haâng giùåc. Hùæn àaä baán linh höìn hùæn cho quyã vûúng. Vaån cöí seä àoåc
caái tïn xêëu xa cuãa hùæn trong quöëc sûã! Hùæn vaâ boån chuáa múái seä chùèng taâi gò thoaát
àûúåc thaãm baåi nhú nhuöëc. Tònh thïë àêët nûúác nhû thïë, chiïën trûúâng Thùng Long
thùæng lúán nhû thïë, coá thïí ngöìi maâ àúåi xem giùåc giêîm lïn nhau, giaây xeáo nhau
maâ chaåy. Nhûng böîng nhiïn, Trêìn Quöëc Tuêën chau maây. Sao laåi ngöìi maâ àúåi
giùåc chaåy? Chuáng coân úã àêët Viïåt ta ngaây naâo thò coân ngûúâi Viïåt quyá giaá bõ thiïåt
maång, coân nhaâ cûãa ruöång vûúân quyá giaá nûúác Viïåt bõ àöët phaá! Öng chúåt nhúá àïën
möëi bùn khoùn mú höì trong loâng öng ngaây höm nay chñnh laâ viïåc choån chiïën
trûúâng diïåt giùåc úã àêu àïí giaãi phoáng kinh thaânh, giaãi phoáng non söng. Choån
chiïën trûúâng úã vuâng ven kinh thaânh chùng?
Giùåc tuy thua àêåm úã Chûúng Dûúng, mêët toaân böå chu sû trong trêån lûãa
tûng bûâng mêëy höm trûúác, nhûng chuáng vêîn coân àöng, coân maånh. Àaánh úã vuâng
naây cuäng vêîn chùæc thùæng nhûng töín thêët cuãa ta seä khöng phaãi nhoã. Binh phaáp coá
noái: “Gioãi nhêët laâ àaánh bùçng mûu röìi àïën àaánh vaâo loâng ngûúâi, heäng xoaâng laâ
àaánh bùçng binh khñ, keám nhêët laâ àem quên àaánh thaânh”. Cho nïn töët nhêët bêy
giúâ giùåc àang úã yïn thò buöåc cho chuáng chuyïín dõch. Àaánh àõch àang chuyïín
dõch chñnh laâ kïë hay nhêët, töín ñt xûúng maáu maâ chiïën thùæng seä lúán khöng lûúâng
àûúåc. Thïë àêëy! Öng àaä ra nhiïìu mïånh lïånh àoán cheån giùåc di chuyïín, nhûng bao
giúâ thò àõch chuyïín? Chùèng leä ngöìi chúâ. Àoá, àoá, möëi bùn khoùn cuãa öng úã chöî
àoá. Têët caã tin tûác vïì àõch, vïì chiïën trûúâng vêîn coân thiïëu möåt chuát gò àêu àêy
giuáp cho öng nhêån ra luác naâo àõch seä di chuyïín, laâm caách naâo àïí buöåc àõch phaãi
di chuyïín? Trêìn Quöëc Tuêën vöën coá möåt têm höìn söi suåc tûúi treã àêìy traáng khñ
nhûng cöët caách cuãa öng laåi hïët sûác àiïìm àaåm, möåt sûå àiïìm àaåm coá àûúåc do tuöíi
taác vaâ sûå hiïíu biïët. Caái gò chûa àïën thò noá chûa àïën, àêu phaãi vò thöi thuác maâ noá
bêåt ra àûúåc! Trêìn Quöëc Tuêën móm cûúâi. Öng goåi lñnh hêìu sai ài triïåu Lï Vùn
Hûu. Möåt laát sau, öng giaâ cheáp sûã vaâo trûúáng höí. Trêìn Quöëc Tuêën cho pheáp öng
cuå ngöìi vaâ cûúâi noái:
-Thûúång hoaâng ban cho ñt cao töët. Ta àaä sai ngêm rûúåu. Töëi nay, chuáng
ta uöëng rûúåu quyá vaâ àaánh cúâ giaãi trñ.
Trêìn Quöëc Tuêën sai roát rûúåu, sùæp vaâi moán nhùæm vaâ baây baân cúâ lïn vùn
aán. Öng coá möåt caái baân cúâ rêët àeåp vêîn mang theo tûâ luác xuêët sû. Caái baân bùçng
göî trùæc maâu sêîm, neát vên kyâ dõ, laåi cêín caác àûúâng ngang doåc bùçng göî loâng mûåc
trùæng muöët. Böå quên bùçng rùng voi, thúá ngaâ xoùæn xuyát, do chñnh tay Daä Tûúång
tiïån, chuöët boáng vaâ khùæc theo chûä mêîu viïët àaá thaão cuãa Trûúng Haán Siïu. Trêìn
Quöëc Tuêën tuãm tóm cûúâi, cêët tiïëng bònh sang saãng möåt cêu vùn trong cuöën
Khoáa hû luåc cuãa tiïn àïë Trêìn Thaái Töng: “Tiïët trúâi nûåc, àaá bïìn cuäng chaãy,
muön vêåt àïìu khö; aánh nùæng hun, vaâng rùæn phaãi tan, trùm söng sùæp caån”.
Caái caách öng cûúâi khi bònh cêu vùn êëy chûáng toã öng têm àùæc yá chûáa àûång
trong àoá. Hai ngûúâi baây quên cúâ ra baân. Lñnh hoãa àêìu bûng lïn mêëy moán nhùæm
dêng hêìu trong àoá coá moán chaã caá quaã boåc laá löët nûúáng thúm phûác. Lï Vùn Hûu
vöën àaánh cúâ nöíi tiïëng, chuyïn lêëy cöng laâm thuã. Chó thoaåt xem mûúi nûúác cúâ,
ngûúâi ta tûúãng nhû löëi àaánh cuãa öng giaâ khaác vúái baãn tñnh, nhûng khöng phaãi,
nûúác cúâ cuãa öng giaâ cheáp sûã bùæt nguöìn tûâ sûå hiïíu biïët sêu xa vïì pheáp àaánh cúâ
vaâ loâng tûå tin vûäng chùæc àöëi vúái sûå suy nghô cuãa öng. Trêån cúâ tuy thïë diïîn ra hïët
sûác gay go. Öng giaâ cheáp sûã liïn tiïëp chuyïín quên àaánh maâ vêîn khöng sao phaá
nöíi àöi phaáo gaánh di chuyïín haâng ngang chêåp chúân nhû caá giúän trùng cuãa Trêìn
Quöëc Tuêën. Cuöëi cuâng, bùçng möåt cùåp maä töët rêët gùæn boá, Trêìn Quöëc Tuêën buöåc
Lï Vùn Hûu phaãi thñ xe cheám töët àïí àûúåc hoâa. Öng giaâ cheáp sûã nhòn mêëy con
cúâ coân ngöín ngang trïn mùåt baân, noái:
-Bêím àûác öng, ngûúâi ta thûúâng noái tñnh ngûúâi thïë naâo, nûúác cúâ nhû thïë...
-Nhûng yá tiïn sinh thïë naâo?

-Bêím àûác öng, coân phaãi tñnh àïën hoåc vêën cuãa ngûúâi àaánh cúâ nûäa.
Trêìn Quöëc Tuêën kheä nghiïng àêìu ngêîm nghô. Öng gêåt àêìu taán thûúãng lúâi
Lï Vùn Hûu. Àöåt nhiïn, öng hoãi:
-Höìi chiïìu tiïn sinh àõnh hoãi ta àiïìu gò àêëy?

Lï Vùn Hûu kinh ngaåc röìi ngêåp ngûâng:
-Bêím Quöëc cöng, coá phaãi trong cuöåc chiïën àêëu quyïët liïåt nhû thïë naây,
con ngûúâi ta thay àöíi mau choáng khöng?
Möåt cêu hoãi vïì buång daå con ngûúâi maâ muöën giaãi àaáp thoãa àaáng, cêìn phaãi
nghiïìn ngêîm thêëu àaáo. Nhû heäng ngûúâi Trêìn Ñch Tùæc vaâ Trêìn Kiïån thò sûå thay
àöíi quaá û roä rïåt, tûâ bêåc thên vûúng tön quyá thaânh tïn phaãn nûúác rêët àöîi bó öíi.
Möåt tïn àaä àïìn töåi, coân möåt tïn àeo àùèng kiïëp söëng thûâa, nhuåc nhaä. Laåi nhû
Chiïu Minh vûúng, Trung Thaânh vûúng thò coá sûå thay àöíi naâo àêu nhó? Hoå vêîn
laâ caác bêåc thên vûúng hiïín quyá cöåt truå cuãa giang sún xaä tùæc. Coân heäng ngûúâi
nhû cuå Uêín, Hoaâng Àöî, Daä Tûúång, Yïët Kiïu...? Coá ngûúâi vêîn àang söëng vaâ
tiïëp tuåc lêåp chiïën cöng. Coá ngûúâi àaä ngaä xuöëng, khñ thiïng vïì trúâi, trùm hoå seä
ngaân àúâi hûúng khoái phuång thúâ. Àoá laâ sûå thay àöíi cuãa hoå hay sao? Khöng!
Chûa hùèn chó laâ thïë! Nhûäng con ngûúâi êëy chó àõnh hònh roä neát hún trïn nïìn caãnh
cuãa ba àaâo khoái lûãa. Tuy vêåy, Trêìn Quöëc Tuêën chûa yïn trñ rùçng mònh àaä
nghiïìn ngêîm thêëu àaáo cêu hoãi vïì loâng ngûúâi nhû thïë. Öng nhòn àùm àùm öng
giaâ cheáp sûã, röìi cuäng hoãi möåt cêu khaá àöåt ngöåt:
-Hùèn tiïn sinh bùn khoùn vïì kïë saách sùæp xïëp viïåc nûúác sau chiïën tranh?
- Bêím...
Lï Vùn Hûu nghiïng maái àêìu baåc ngêîm nghô, ngêåp ngûâng tòm lúâi
-Bêím... troång hiïìn vêîn laâ àiïìu cöët yïëu cuãa vûúng àaåo bêëy nay chùng?
Trêìn Quöëc Tuêën móm cûúâi, chûa kõp traã lúâi thò Daä Tûúång àaánh tiïëng vöåi
vaä ngoaâi cûãa, xin vaâo caáo cêëp möåt tin töëi quan troång. Trêìn Quöëc Tuêën cho vaâo.
Viïn tûúáng coi quaãn haânh trung doanh hai tay dêng trònh öng túâ caáo cuãa tûúáng
quên Nguyïîn Chïë Nghôa keâm möåt caái que troân àen bùçng göî mun laáng boáng.
Trêìn Quöëc Tuêën giêåt mònh cêìm vöåi caái que lïn xem. Noá chñnh laâ möåt chiïëc
trong boá que chuyïìn cuãa beá Böåi maâ öng àaä giao cho Àöî Vyä muâa thu nùm ngoaái
àïí thay theã phuâ laâm tin khi con ngûúâi taâi hoa naây nhêån viïåc doâ xeát tin tûác àõch úã
bïn kia biïn giúái. Àuáng röìi, que chuyïìn bùçng göî mun laáng boáng thïë naây, phaãi laâ
do baân tay yïu em vaâ rêët mûåc kheáo leáo cuãa Daä Tûúång chuöët nïn. Laåi coân hai
chûä Tiïíu Böåi khaãm bùçng voã trai úã hai àêìu que nûäa, lêìm lêîn thïë naâo àûúåc!
Nhûng Àöî Vyä àaä tûã tiïët vò nûúác röìi cú maâ? Trêìn Quöëc Tuêën khöng tin úã mùæt
mònh nûäa. Öng àûa que chuyïìn cho Daä Tûúång. Viïn tûúáng coi quaãn haânh trung
doanh cuäng xuác àöång vaâ hiïíu loâng Quöëc cöng Tiïët chïë. Daä Tûúång noái:
-Que chuyïìn naây àuáng do tay con chuöët.
Trêìn Quöëc Tuêën cêìm vöåi túâ caáo cuãa tûúáng quên Nguyïîn Chïë Nghôa lïn
àoåc, neát mùåt öng cùng thùèng, àöi maây rêåm muöëi tiïu nhñu laåi, veã bi traáng keáo trïî
dêìn khoáe miïång. Khöng, chùèng coân gò àaáng ngúâ nûäa. Que chuyïìn do chñnh tay
Àöî Vyä chuyïín, nhûng con ngûúâi êëy àaä tûã tiïët thûåc röìi. Trong túâ caáo, tûúáng quên
Nguyïîn Chïë Nghôa viïët rùçng Àöî Vyä trûúác khi bõ bùæt vaâ bõ giïët chïët, àaä kõp cho
ngûúâi thên tñn cêìm que chuyïìn laâm tin tòm vïì haânh trung doanh. Ngûúâi naây bõ
giùåc àuöíi gêëp, bõ chuáng phoáng möåt muäi lao truáng lûng, àaä cöë phoáng ngûåa àïën
àûúåc chöî Nguyïîn Chïë Nghôa àoáng quên. Anh ta chó kõp noái àuã nhûäng lúâi Àöî
Vyä cùn dùån röìi tùæt thúã, ngay àïën tïn tuöíi anh ta cuäng khöng kõp khai. Àöî Vyä àaä
sai truyïìn miïång lïn haânh trung doanh tin tûác vïì hai tûúáng giùåc.
Àaåi nguyïn soaái Thoaát Hoan laâ möåt hoaâng tûã cûng cuãa vua Nguyïn. Gaä
rêët thöng minh, rêët treã, tuy chûa tûâng àûúåc giao troång traách nguyïn soaái nhûng
nöíi tiïëng laâu thöng binh phaáp. Gaä coá tham voång nïëu lêìn naây diïåt àûúåc nûúác
Viïåt ta, seä àûúåc vua cha truyïìn ngöi cho. Tïn phoá tûúáng A Lyá Haãi Nha laâ möåt
tûúáng laäo luyïån, tuöíi àaä cao, kinh nghiïåm chiïën trêån döìi daâo. Gaä laâ möåt con
ngûúâi trêìm tônh, quyïët àoaán nhûng chêåm chaåp, àûúåc vua giùåc giao cho nuöi daåy
chñnh thùçng Thoaát Hoan tûâ nhoã. Chó thïm mêëy nhêån àõnh tñnh nïët, taâi nùng, võ
thïë cuãa hai tûúáng giùåc maâ Trêìn Quöëc Tuêën böîng thêëy moåi suy nghô cuãa öng
àang taãn maát chúåt kïët gùæn laåi khiïën öng nhêån ra caác mêëu cúá duâng trong viïåc truâ
hoaåch möåt kïë thêìn diïåu àïí giaãi phoáng kinh thaânh. Trêìn Quöëc Tuêën tûâ tûâ àûáng
lïn.
Biïët bao suy nghô cuãa öng döìn dêåp trong àêìu. Àaánh trêån nïëu vñ àún giaãn,
cuäng nhû àaánh cúâ tûúáng vêåy. Noá laâ möåt cuöåc àêëu trñ, àêëu taâi, àêëu tñnh nïët giûäa
tûúáng lônh àöi bïn. Bêy giúâ thò öng hiïíu röìi. Hiïíu caách buöåc àõch phaãi chuyïín
dõch, thêåm chñ phaãi boã chaåy àïí baây quên chùån chuáng, àaánh chuáng, tiïu diïåt
chuáng, nhêët laâ öng àaä coá thïí tñnh ra luác naâo tûúáng giùåc phaãi ruát quên, boã chaåy.
Haâ! Tham lam nhû ruöìi maâ àêåp quaåt coân boã chaåy, huöëng nûäa boån maây coân chuát
tñnh ngûúâi, duâ cho tñ chuát êëy cûåc kyâ nhoã beá. Trêìn Quöëc Tuêën àöåt nhiïn trúã nïn
hïët sûác lanh leå. Öng ra luön mêëy mïånh lïånh khêín cêëp röìi chó trong khoaãnh
khùæc, khöng khñ haânh trung doanh àaä nhöån nhõp vö cuâng.
CHÛÚNG V
Cuöëi canh hai, Trung Thaânh vûúng vaâ nhûäng gia tûúáng höå vïå sang söng.
Trung Thaânh vûúng àûúåc Trêìn Quöëc Tuêën tiïëp ngay trong lïìu trêån. Hûng Àaåo
vûúng döìn dêåp hoãi öng hoaâng baãy vïì tònh hònh giùåc úã vuâng ven kinh thaânh.
Caách hoãi cuãa Quöëc cöng Tiïët chïë laâm cho Lï Vùn Hûu cuäng phaãi kinh ngaåc. Roä
raâng Hûng Àaåo vûúng àaä baây xong kïë diïåt giùåc vaâ öng àang mau choáng kiïím
laåi möåt vaâi tiïíu tiïët cêìn thiïët. Trûúác hïët, tin àaáng lûu yá laâ giùåc múã kho phaát gaåo
cho binh lñnh. Giùåc luâng suåc caác nhaâ dên trong kinh thaânh, cûúáp ruöåt tûúång cuãa
àaân baâ, cûúáp khùn, khöë cuãa àaân öng àïí laâm àöì àûång gaåo. Thûá hai laâ hïå thöëng
truyïìn tin cuãa giùåc bùçng uå lûãa, hiïåu cúâ vaâ àeân löìng àang höîn loaån. Quên ta àaánh
chiïëm nhiïìu cöåt nïu, nhiïìu uå lûãa, lñnh ta treo hiïåu àeân, hiïåu cúâ vaâ àöët uå lûãa laâm
cho giùåc khöng tin ngay caã hiïåu lïånh cuãa chuáng nûäa. Thûá ba laâ giùåc giïët boâ keáo
xe quên duång. Thõt chia cho caác quên phêìn ùn ngay, phêìn sêëy khö. Thûá tû laâ
àöìn Giang Khêíu múái dûång möåt coåc nïu àïí laâm hiïåu cêëp cûáu nïëu bõ têën cöng.
Luác naâo úã dûúái chên nïu cuäng coá möåt tò tûúáng giùåc chûåc sùén.
-Tûâ cûãa àöìn àïën chên nïu xa bao nhiïu?
-Daå, bêím Quöëc cöng chûâng nùm chuåc bûúác chên.

Trêìn Quöëc Tuêën lêím bêím:
-Chûa àûúåc nûãa têìm tïn.

Öng sai lñnh hêìu baây tiïåc. Öng baão Trung Thaânh vûúng:
- Ta chúâ àûác öng Chiïu Minh röìi baân viïåc. Bêy giúâ vûúng àïå cêìn phaãi
nghó ngúi chuát àaä.
Àïm nay, àûác öng hoaâng baãy mùåc möåt chiïëc aáo thêm ra ngoaâi chiïëc aáo
chiïën bùçng voác tña. Chùæc tûâ àïm qua, Trung Thaânh vûúng lùn löån suöët chiïìu daâi
voâng vêy àïí tòm hiïíu nhûäng tin tûác vïì àõch, nïn cùåp mùæt coá quêìng thêm caâng
nhû sêu thïm.
Caái muäi thanh tuá vaâ vêìng traán phùèng, thöng minh cuãa àûác öng hoaâng baãy
caâng àeåp hún dûúái aánh lûãa chêåp chúân cuãa àöi nïën saáp ong maâu vaâng. Trung
Thaânh vûúng kheä ngaã àêìu dûåa vaâo coåc lïìu trêån. Daáng ngöìi thoaãi maái bònh lùång
chûáng toã àûác öng hoaâng baãy bùçng loâng vïì caách laâm viïåc vaâ kïët quaã cöng viïåc
cuãa mònh. Tiïåc baây xong, quaã nhiïn khoaãng giûäa canh hai coá tiïëng quên reo,
ngûåa hñ úã ngoaâi söng. Thûúång tûúáng quên Chiïu Minh àaåi vûúng Trêìn Quang
Khaãi vaâ àoaân tuây tûúáng àaä tûâ haânh doanh Chûúng Dûúng sang söng phoá höåi vúái
àûác öng Quöëc cöng Tiïët chïë. Trêìn Quöëc Tuêën dêîn caác tûúáng taã hûäu ra nghïnh
àoán Trêìn Quang Khaãi tûâ cöíng haânh trung doanh. Hai àûác öng vaái chaâo nhau
trang troång.
Kïí tûâ luác xuêët sû cuöëi thaáng chaåp nùm ngoaái àïën nay àaä hún böën thaáng,
hai ngûúâi ñt gùåp laåi nhau. Trêìn Quöëc Tuêën cêìm tay Trêìn Quang Khaãi dêîn ài
thên mêåt. Öng thêëy Trêìn Quang Khaãi coá gêìy ài àöi chuát, nhûng gûúng mùåt cûáng
rùæn hún, sùæc saão hún vaâ àöi mùæt vöën dô trêìm tû laåi caâng àen laáng, lêëp laánh. Trêìn
Quang Khaãi cuäng liïëc ngùæm Quöëc cöng Tiïët chïë. Öng ngùæm phêìn öng, ngùæm
thay caã phêìn cuãa Quan gia uãy thaác. Trêìn Quöëc Tuêën khoãe ra, treã ra, daáng ài
àûúâng bïå vûäng chaãi. Cêy gêåy truác xûúng caá cuäng khöng thêëy öng phaãi duâng
àïën. Öng mùåc têëm aáo chiïën voác àen hoa múâ hònh long höí höåi, chñnh giûäa ngûåc
aáo àñnh möåt têëm höå têm phiïën bùçng àöìng thau àaä cuä coá nhûäng vïåt xûúác hên gó
xanh nhaåt. Cùn lïìu trêån khöng röång, nïn Trêìn Quöëc Tuêën àaä sai deåp vùn aán vaâ
ghïë da höí. Tiïåc baây trïn thaãm da dï traãi suöët nïìn lïìu. Öng múâi Trêìn Quang
Khaãi ngöìi chñnh giûäa, nhûng àûác öng hoaâng ba cûúâi cúåt xua tay:
-Chïët nöîi, vûúng huynh vûâa laâ anh, vûâa laâ bïì trïn, vûâa hún tuöíi, töi coá
àïën mûúâi àêìu cuäng khöng daám phaåm thûúång.
Hai bïn naâi eáp nhau möåt laát, röìi Trêìn Quöëc Tuêën ngöìi chuã tiïåc, bïn traái laâ
Trêìn Quang Khaãi, bïn phaãi laâ àûác öng hoaâng baãy. Biïët nïët rûúåu cuãa mêëy anh
em, Trêìn Quöëc Tuêën sai lêëy möåt thûá rûúåu cuác thêåt maånh, thêåt saánh, thêåt thúm ra
thïët. Trong khi àoá binh lñnh cuãa haânh trung doanh, cuãa hai àûác öng hoaâng ba vaâ
hoaâng baãy cuäng àûúåc ùn uöëng. Daä Tûúång baão hoå biïët Quöëc cöng Tiïët chïë cho
hoå uöëng trûúác rûúåu mûâng nhûäng chiïën thùæng sùæp àïën. Binh lñnh reo mûâng êìm ô.
Tiïëng hoå chuác thoå Quan gia, mûâng tuöíi Thûúång tûúáng quên, mûâng tuöíi Quöëc
cöng Tiïët chïë vang êìm caã möåt khoaãng ven söng khiïën cho dên laâng Xuên Àònh
keáo ra xem, röìi baâ con cuäng trúã vïì àem rûúåu ra uöëng vui chung vúái binh lñnh.
Baây tiïåc chó àïí vui sum hoåp vúái nhau möåt chuát giûäa nhûäng khaách chinh phu nay
àêy mai àoá, nïn cuöëi canh hai caác àûác öng àaä sai triïåt tiïåc. Trêìn Quöëc Tuêën sai
goåi Trûúng Haán Siïu, Daä Tûúång, Yïët Kiïu àïën lïìu trêån. Àûác öng Chiïu Minh
cuäng sai múâi öng giaâ cheáp sûã Lï Vùn Hûu, cho pheáp öng àûúåc ngöìi nghe caác
tûúáng baân kïë. Trong khi chúâ mêëy ngûúâi chûa àïën. Chiïu Minh Vûúng cûúâi noái:
-Caái ngoán tay troã cuãa töi linh lùæm. Höm nay noá cûá maáy giêåt lïn, töi biïët
chùæc sang àêy seä àûúåc uöëng rûúåu.
Trêìn Quöëc Tuêën cuäng cûúâi. Öng cuäng àoaán rùçng Chiïu Minh vûúng chùæc
chùæn seä sang söng àïm nay. Öng noái:
-Ta thêëy vûúng àïå khöng heån ngaây sang, ùæt seä sang ngay. Maâ àïm nay
thïë naâo vûúng àïå chaã phaãi sang!
Öng höì húãi kïí cho Trung Thaânh vûúng nghe chuyïån öng àûúåc Chiïu
Minh vûúng tùång quaâ quyá:
-Thûúång tûúáng quên thêm thuáy lùæm. Sùæp àïën tiïët àaåi thûã noáng chaãy múä ra
maâ laåi tùång aáo löng caáo ngûå haân! êëy laâ thûúång tûúáng quên muöën nhùæc ta giùåc
kia àang kyâ söëng dúã chïët dúã phaãi tñnh kïë àaánh gêëp ài àoá thöi.
Chiïu Minh vûúng xuï xoa:
-Chïët nöîi, em àêu daám muáa ròu qua mùæt thúå. Thêëy aáo quyá, nghô àïën sûác
giaâ cuãa vûúng huynh, em gûãi biïëu. Chùèng qua kñnh laäo àïí cêìu àûúåc thoå maâ.
Tiïëng cûúâi noái vui veã cuãa caác àûác öng vang lïìu trêån. Traáng khñ naáo nûác
niïìm tin chiïën thùæng. Khi nhûäng ngûúâi àûúåc goåi àaä àïën, Trêìn Quöëc Tuêën cho
pheáp hoå àûáng hêìu nghe viïåc. Riïng öng giaâ cheáp sûã àûúåc ngöìi meá dûúái. Lï Vùn
Hûu àaä tûâng àûúåc dûå hêìu nghe nhiïìu cuöåc hoåp baân cuãa caác vûúng hêìu coân àöng
vaâ long troång hún thïë naây nhiïìu, nhûng öng giaâ cheáp sûã hiïíu rùçng cuöåc hoåp naây
tuy chó tñnh möåt àöi nûúác cúâ nhûng laâ mêëy nûúác khaá tinh tïë vaâ hiïím hoác. Quaã
nhû ûúác àoaán cuãa Lï Vùn Hûu, Trêìn Quöëc Tuêën vûâa noái vaâi àiïìu maâ cuöåc hoåp
àaä cùng thùèng, ai nêëy àïìu kheä rûúán ngûúâi chùm chuá nghe Quöëc cöng Tiïët chïë.
YÁ kiïën cuãa öng cûåc kyâ giaãn dõ. Hiïån nay, caác caánh quên àõch khöng liïn laåc
àûúåc vúái nhau, lûúng thiïëu, coã ngûåa thiïëu, tiïët trúâi noáng nûåc laâm bïånh têåt phaát
ra. Tònh thïë cuãa chuáng coá thïí dêîn àïën bõ tiïu diïåt. Àaáng ra, giùåc phaãi töí chûác
cuöåc ruát lui ngay thò múái àúä thiïåt haåi, nhûng traái laåi, chuáng toã ra nûãa muöën ruát,
nûãa coân cöë baám vuâng chiïëm àoáng. Chñnh vò tûúáng giùåc khaát voång chûa thoãa, laåi
súå xuêët quên khöng lêåp cöng, vïì nûúác bõ trûâng trõ. Öng noái chêåm vaâ nghiïm
khùæc:
-Binh phaáp àaä daåy: “Coá thïí àoaåt àûúåc loâng tûúáng àõch”. Nay hai tûúáng
giùåc Thoaát Hoan vaâ A Lyá Haãi Nha têm thêìn bêët àõnh. Chuáng muöën chaåy maâ
chûa quyïët. Chuáng chûa quyïët chaåy thò ta xua cho chuáng boã chaåy.
Chiïu Minh vûúng àêåp tay khen gioãi. Trêìn Quöëc Tuêën giaãng giaãi cho hai
àûác öng nghe vïì taâi nùng, tñnh nïët, võ thïë cuãa hai tûúáng giùåc. Öng nhêën kyä: möåt
tïn treã ranh nhiïìu khaát voång, chó laâ hoåc troâ maâ laåi laâm chaánh tûúáng, trong khi àoá
tïn kia laâ thêìy laåi chó laâm phoá. Leä thua laâ úã àoá!
-Cho nïn phaãi nöí seát ngang tai Thoaát Hoan nhûng phaãi xuyïn cho àûúåc
möåt muäi dao thêëu gan ruöåt A Lyá Haãi Nha múái thuác àûúåc hai thùçng giùåc naây
giuåc nhau boã chaåy.
Lêìn naây, caã hai àûác öng cuâng vöî àuâi mûâng rúä. Caác àûác öng bùæt vaâo baân
vïì caác trêån àaánh sùæp túái. Nhiïìu meåo àûúåc baây ra. Naâo cho ngûúâi phao tin coá nöåi
loaån úã nûúác chuáng, vua Nguyïn Höët Têët Liïåt bùng haâ, naâo sùæp quên tinh nhuïå
diïåt hai vaån quên cûúäi ngûåa cuãa Thoaát Hoan àang bõ vêy khöën úã meá nam Thùng
Long, naâo khúi àï cho nûúác söng chaãy ngêåp àõa baân àoáng quên cuãa giùåc v.v...
Nhiïìu meåo cuäng hay vaâ taáo baåo, nhûng xeát àïën cuâng thò coá meåo lûâa àûúåc Thoaát
Hoan nhûng khoá lûâa àûúåc A Lyá Haãi Nha nhû caách phao tin, coá meåo hay, nhûng
quên ta, dên ta cuäng bõ töín haåi nhû meåo phaá àï, meåo àaánh diïåt quên kyå Thaát
Àaát. Trung Thaânh vûúng noái:
-Cûá nhû lúâi Quöëc cöng Tiïët chïë, töi thêëy àuöíi thùçng Thoaát Hoan luác naây
khöng gò bùçng àöët àöìn Giang Khêíu vaâ àöët àöåi thuyïìn nheå cuãa noá àêåu úã söng Tö
Lõch.
Trêìn Quang Khaãi trêìm ngêm:

-Giang Khêíu nùçm giûäa möåt vuâng coá nhiïìu àöìn àõch. Möåt trêån àaánh coá
nhiïìu khoá khùn lùæm àêy! Àuáng nhû vêåy. Con àûúâng tûâ trêån àõa cuãa ta àïën
Giang Khêíu phaãi qua möåt chùång mêëy chuåc dùåm raãi raác coá àöìn àõch, coá traåi
quên, coá nhûäng tïn lñnh thaám maä cuãa giùåc ài laåi. Nïëu ài con àûúâng bïn búâ phaãi
con söng Cú Xaá thò coân vûúáng thïm möåt vuâng àêìm lêìy vaâ con söng röång mïnh
möng êëy nûäa. Nhû thïë, muöën haå àöìn Giang Khêíu, phaãi haânh quên bñ mêåt, àaánh
uáp bêët ngúâ ban àïm bùçng àöåi quên ñt ngûúâi nhûng cûåc kyâ tinh nhuïå.
Trêìn Quöëc Tuêën cuäng hiïíu trêån naây khoá àaánh, phaãi tûúáng gioãi quên gioãi
múái thaânh cöng àûúåc. Trung Thaânh vûúng nghiïng àêìu suy nghô giêy laát, àöi
mùæt àeåp sùæc saão cuãa öng àùm àùm nhòn möåt caái vïët gò àoá trïn thaãm da dï. Cuöëi
cuâng, öng noái:
-Bêím Quöëc cöng, töi coá kïë àaánh Giang Khêíu.
Trêìn Quöëc Tuêën cho pheáp noái.

-Giang Khêíu laâ möåt àöìn thêëp, coá vaâi trùm quên, bïën thuyïìn cuäng chó vaâi
nguä lñnh canh. Ta chó cêìn möåt àö tinh nhuïå, nûãa àïm phoáng hoãa àöët àöìn, àöët
thuyïìn. Giùåc chûäa lûãa thò ta nêëp kñn maâ bùæn chïët tûúáng. Trêån àaánh ùæt xong. Coân
àem nhiïìu quên vaâo thò khöng nïn vò dïî löå. Chó cêìn möåt tûúáng lônh mïånh vaâo
Kiïu Kyå lêëy quên cuãa Nguyïîn Chïë Nghôa ài xuyïn qua rûâng àa chúâ chêåp töëi
sang söng. Àêìu canh hai àöët àöìn röìi ra söng haå thuyïìn thuêån doâng maâ vïì àêy,
quên kyå cuãa giùåc coá nhanh taâi trúâi cuäng khöng thïí chùån bùæt àûúåc.
Kïë àaánh cuãa Trung Thaânh vûúng cuäng giöëng nhû yá àõnh cuãa Trêìn Quöëc
Tuêën. Chñnh Hûng Àaåo vûúng àaä sai Yïët Kiïu sùæp sùén mêëy chuåc traåo nhi gioãi,
cuäng laâ àïí àûa tûúáng vaâo vuâng àêìm lêìy vaâ vûúåt söng. Caái khoá khöng phaãi úã
caách àaánh maâ úã viïåc choån tûúáng vaâ laâm cho giùåc höîn loaån trong àïm töëi khöng
biïët àöìn naâo bõ àaánh àïí chia binh ài cûáu. Lï Vùn Hûu vöën sêu sùæc, öng àoaán
àûúåc yá nghô cuãa Trêìn Quöëc Tuêën. Öng giaâ cheáp sûã toâ moâ nhòn àûác öng hoaâng
baãy. Ngûúâi àaánh Giang Khêíu phaãi laâ àûác öng hoaâng baãy, vûâa thuöåc àûúâng,
thuöåc trêån àõa laåi chñnh laâ ngûúâi baây kïë haå àöìn naây! Nhûng taåi sao Trêìn Quöëc
Tuêën coân ngêìn ngaåi gò maâ chûa ra lïånh cho Trung Thaânh vûúng laâm tûúáng trêån
naây. Hay Hûng Àaåo vûúng biïët trêån àaánh naây nguy hiïím? Nïëu Trung Thaânh
vûúng coá mïånh hïå naâo thò öng bõ mang tiïëng laâ àêíy ngûúâi thuâ cuä vaâo coäi chïët.
Hay Quöëc cöng Tiïët chïë muöën àïí Trung Thaânh vûúng tûå xin? Kïí ra nhû thïë
tiïån hún caã.
Lï Vùn Hûu húi aáy naáy vò öng nghô rùçng giûäa Quöëc cöng vaâ öng hoaâng
baãy chûa phaãi moåi àiïìu àïìu àaä trang traãi caã. Àöåt nhiïn, Trêìn Quöëc Tuêën noái:
-Trêån Giang Khêíu laâ daânh cho thùçng nhaäi Thoaát Hoan. Ta haäy baân luön
àïën phêìn cuãa giùåc giaâ A Lyá Haãi Nha. Thùçng naây thao lûúåc; muöën àuöíi noá chaåy
phaãi àaánh möåt àoân nùång vaâo ruöåt gan noá, laâm cho noá duâ tónh taáo cuäng phaãi hiïíu
rùçng khöng chaåy thò chùèng coân maãnh giaáp.
Trêìn Quang Khaãi móm cûúâi nhòn Trêìn Quöëc Tuêën. Chiïu Minh vûúng àaä
àoaán ra núi Trêìn Quöëc Tuêën muöën tiïu diïåt. Chñnh àûác öng hoaâng ba àaä gûãi
tùång Hûng Àaåo vûúng möåt böå àöì àaánh lûãa Thaát Àaát.
-Àaánh A Löî!-Trêìn Quang Khaãi buöng möåt cêu.
-Àaánh A Löî!-Nhiïìu ngûúâi cuâng xön xao noái chen.
-Àöët A Löî! - Trêìn Quöëc Tuêën dùçn gioång. Öng noái thïm rùçng hiïån nay A
Löî coá hún möåt vaån quên giùåc, nhûng hai phêìn ba laâ lñnh cheâo thuyïìn vêån taãi,
lñnh coi ngûåa, coi lûâa vaâ boån cêu kï laâm söí saách tñnh toaán lûúng tiïìn. Söë lñnh
chiïën coân laåi chó hai, ba ngaân tïn vaâ cuäng khöng phaãi loaåi gioãi. Vaã chùng, trong
möåt traåi quên àöng ngûúâi, ö húåp vaâ cuãa caãi àïí ngöín ngang nhû thïë, kyã luêåt seä
hïët sûác loãng leão. Àaánh A Löî, àöët A Löî chuã yïëu bùçng lûãa. A Lyá Haãi Nha coân
tröng úã mêëy thaáng lûúng thaão tñch úã àoá. Nïëu A Löî bõ diïåt, giùåc seä àoái, ngûåa giùåc
seä àoái. Trêìn Quöëc Tuêën tin rùçng nïëu àaánh xong A Löî ngaây naâo, A Lyá Haãi Nha
seä dêîn quên chaåy ngaây êëy. Vêåy thò quên tinh nhuïå cuãa ta seä daân ra, choån àêët
hiïím mai phuåc chúâ sùén. Giùåc seä bõ cheån àaánh túi taã úã caác búâ söng Thiïn Àûác,
Luåc Àêìu... Giùåc seä bõ àaánh túi taã úã cûãa quan Anh Nhi, úã cûãa Àêìu Quyã... Öng
baão Trûúng Haán Siïu:
-Nhaâ ngûúi vïì tuå têåp thû nhi thaão lïånh cho caác haânh doanh.
Trûúng Haán Siïu vöåi vaä vaái chaâo ba àûác öng, röìi ra khoãi lïìu trêån. Trêìn
Quöëc Tuêën hoãi Daä Tûúång:
-Möåt ngaân quên tinh nhuïå ta sai tuyïín choån àaä coá chûa?
-Bêím Quöëc cöng, nghòn quên naây cûåc kyâ tinh nhuïå.
-Cho sùæp sùén cung àún, khiïn nheå, kiïëm ngùæn, tïn lûãa vaâ àöì dêîn lûãa. Cho
ùn no, phaát möåt ngaây lûúng khö, heån canh tû àïm mai lïn àûúâng.
Daä Tûúång vaái chaâo ba àûác öng, xin lui. Trêìn Quöëc Tuêën nghiïm sùæc mùåt
àûáng lïn. Öng noái vúái Chiïu Minh vûúng vaâ Trung Thaânh vûúng:
-Giang Khêíu laâ trêån àaánh khoá. Ta phaãi xeát kyä lûúäng viïåc chuêín bõ xuêët
quên. Múâi hai em ài vúái ta xem lñnh, xem thuyïìn thïë naâo.
Yïët Kiïu cêìm àeân löìng àûa ba àûác öng ra khoãi lïìu trêån. Öng giaâ cheáp sûã
cuäng àûúåc ài theo. Bêëy giúâ àaä àêìu canh ba. Phûúng ngön ta coá cêu: “Nûãa àïm
giúâ tñ, canh ba”. YÁ noái àaä sang möåt ngaây múái. Àaä sang möåt ngaây múái nhûng coân
hai tröëng canh nûäa múái àïën raång àöng, thïë maâ úã mêëy caái baäi röång, binh lñnh vaâ
dên laâng Xuên Àònh vêîn àang vui àuâa trïn nhûäng chiïëu rûúåu khao quên àaä hïët
rûúåu, hïët àöì nhùæm. Khi ba àûác öng ài túái vuâng coá lûãa àuöëc chiïëu saáng, dên vaâ
lñnh nhêån ra caác tûúáng. Tiïëng tung hö muön tuöíi, tiïëng chuác sûác khoãe öìn lïn.
Trêìn Quöëc Tuêën ài vaâo giûäa àaám àöng. Öng hoãi lúán:
-Coân rûúåu khöng?

Rûúåu hïët. Trêìn Quöëc Tuêën baão taã hûäu:
-Rûúåu hïët thò àem thïm ra. Tiïåc lêìn naây ta khao sao laåi àïí thiïëu rûúåu?
Thïë laâ lñnh hoãa àêìu ba chên böën cùèng chaåy ài lêëy thïm àöì nhùæm, nhûäng tò
tûúáng cuäng vùæt chên lïn tai vöåi vaä ài khiïng nhûäng voâ rûúåu. Rûúåu laåi roát traân
trïì caác baát lúán. Trêìn Quöëc Tuêën laåi sai lêëy rûúåu nûäa. Öng nhúá túái àïm Trung
thu nùm ngoaái, öng àaä múã tiïåc khao quên sau nhûäng ngaây têåp luyïån cûåc kyâ khoá
nhoåc úã ven söng Luåc Àêìu. Höm êëy, öng àaä hiïíu rùçng ngoån cúâ tiïët chïë cuãa öng
laâ ngoån cúâ cuãa trùm hoå. Öng àaä vò trùm hoå maâ luyïån quên. Sô töët cuäng vò trùm
hoå maâ theo öng. Nhû thïë sô töët seä chiïën àêëu trong niïìm tin yïu, trong cöng sûác
àoáng goáp cuãa trùm hoå nhû àaân caá kònh trong biïín röång söng daâi. Tiïåc àïm
Trung thu êëy, cuå Uêín àaä dêng öng baát rûúåu thoå maâ quên sô nêng múâi öng cuå.
Bêy giúâ öng cuå vui thuá núi nao? Caái nghôa tûã tiïët cuãa con ngûúâi àoá thêåt àaáng
cho ngay chñnh öng ngêîm ngúåi. Trêìn Quöëc Tuêën sai roát rûúåu. Öng muöën tiïåc
rûúåu àïm nay phaãi thêåt vui, thêåt naáo nhiïåt. Öng muöën khöng khñ haâo saãng êëy
laâm phai múâ nhûäng nöîi nhúá thûúng trong loâng öng, trong loâng Daä Tûúång vaâ
Yïët Kiïu, trong loâng Hoaâng Àöî vaâ Hoa Xuên Huâng... Öng cêët tiïëng sang saãng:
-Àïm nay, ta cuâng caác ngûúi uöëng cho thêåt vui. Ngaây mai, caác quên seä
lïn àûúâng vaâo cuöåc chiïën àêëu múái nûäa àïí töëng cöí giùåc ra khoãi kinh thaânh röìi
queát chuáng ra khoãi àêët nûúác. Caác ngûúi vaác àoâng theo ta àaä lêu, khi thò thêìy troâ
uöëng rûúåu vui veã vúái nhau, khi cuâng chiïën àêëu giaáp lûng vaâo nhau, vuöët maáu
vuöët nûúác mùæt àïí nhòn cho roä quên giùåc. Lêìn naây ra trêån phaãi àaánh cho haã daå
cùm thuâ, cho buâ laåi nhûäng àïm trùçn troåc vöî göëi àïën saáng. Giùåc tûå phuå laâ doâng
doäi thêìn Choá soái nuái Tuyïët. Chuáng ta àêy laâ con Röìng noâi Tiïn coá keám gò? Töí
töng seä phuâ trúå tay cung, tay giaáo ta cûáng, phuâ trúå hïî ta àaánh laâ thùæng lúán. Naâo!
Nêng baát lïn ta uöëng!
Têët caã theo Quöëc cöng Tiïët chïë uöëng caån baát rûúåu trïn tay.
Trêìn Quöëc Tuêën sai àêåp caác huä rûúåu. Öng muöën toã cho sô töët biïët rùçng tûâ
nay cho àïën khi thùæng giùåc, seä khöng uöëng rûúåu nûäa! Nïëu uöëng lêìn sau, seä laâ
rûúåu trong lïî dêng tuâ binh úã Thaái miïëu, rûúåu àûång trong choáe quyá mûâng àêët
nûúác saåch laâu boáng giùåc. Tiïëng cön bõt sùæt àêåp vúä caác voâ rûúåu gêy êën tûúång rêët
maånh trong loâng moåi ngûúâi. Trêìn Quöëc Tuêën goåi Yïët Kiïu vaâ hoãi:
-Mêëy nguä lñnh traåo nhi cuãa ngûúi àêu?

Yïët Kiïu vöåi dêîn lñnh àïën. Hoå chaâo laåy ba àûác öng. Trêìn Quöëc Tuêën
nghiïm khùæc ngùæm nhûäng ngûúâi lñnh cûáng caáp, daån daây nùæng gioá, nai nõt rêët goån
gheä. Öng nùæm thùæt lûng möåt ngûúâi giêåt maånh. Muái thùæt lûng khöng söí. Binh
lñnh cuãa Yïët Kiïu bao giúâ cuäng vêåy, Yïët Kiïu daåy hoå tûâng laá tûâng tñ, kïí tûâ viïåc
gaåt coã gianh xe súåi bïån deáp coã. Nhûäng ngûúâi lñnh naây thuöåc mêëy nguä traåo nhi
àaä höå töëng Trung Thaânh vûúng sang söng vaâ cuäng coá ngûúâi do Yïët Kiïu dêîn
sang theo lïånh àoâi cuãa Trêìn Quöëc Tuêën. Hoå àïìu laâ ngûúâi úã hai bïn búâ söng Luåc
Àêìu, caã àúâi söëng trïn soáng nûúác. Böå aáo lñnh traåo nhi cuãa hoå xùæn goån àïí löå bùæp
tay bùæp chên chaâm nhûäng con thuöìng luöìng cöí quaá. Thêåt laâ nhûäng ngûúâi lñnh
chiïën xûáng àaáng vúái haâo khñ Àöng A kiïu haänh!
-Naâo! Coân thuyïìn àêu?
Nhûäng ngûúâi lñnh traåo nhi múâi caác àûác öng xem thuyïìn cuãa hoå.
Àoá laâ nhûäng chiïëc thuáng coác nhoã vaâ thêëp maån nhûng Trêìn Quöëc Tuêën àaä
tûâng xem lñnh traåo nhi búi loaåi thuyïìn naây qua nhûäng khuác söng röång nûúác
xoaáy cuöìn cuöån möåt caách cûåc kyâ vûäng chùæc. Trêìn Quöëc Tuêën hoãi hoå:
-Caác ngûúi coá ai thuöåc àûúâng àêìm sang Kiïu Kyå khöng?
Nhûäng ngûúâi lñnh traåo nhi khöng ai biïët àûúâng naây nhûng dên Xuên Àònh
coá ngûúâi biïët. Ngûúâi naây laâ möåt ngûúâi àaân öng àûáng tuöíi, daáng thêëp nhoã, chñnh
laâ öng àaánh àoá töm maâ Trêìn Quöëc Tuêën àaä truá taåm trong nhaâ öng ta trûúác àêy
hún hai thaáng. Öng ta hiïån àang sung laâm phu taãi lûúng cho haânh trung doanh.
Öng ta noái:
-Bêím àûác öng, vûúåt àêìm lêìy nïn duâng thuyïìn to hún ài cho nhanh.
Trêìn Quöëc Tuêën cûúâi noái:
-Thuyïìn coác naây àïí duâng vaâo viïåc khaác. Ta àaä àõnh nhúâ dên Xuên Àònh
cho mûúån hai chuåc thuyïìn to röìi. Thuyïìn Xuên Àònh rêët sùén maâ ta àaä tûâng àûúåc
thûã qua.
Öng ngoaãnh nhòn dên laâng vaâ hoãi to:
-Thïë naâo! Xuên Àònh caác ngûúi nghô sao?

Dên Xuên Àònh öìn lïn:
-Bêím àûác öng, àïën hai trùm thuyïìn, chuáng töi cuäng xin coá ngay.
-Bêím àûác öng, coá caã ngûúâi gioãi àoâ giang nûäa aå.
-Thïë thò lïn àûúâng ngay!
Ngûúâi Xuên Àònh noái khöng sai. Chûãa nhai giêåp miïëng trêìu àaä thêëy
ngûúâi ta àöåi thuyïìn nan àïën, khöng phaãi hai chuåc chiïëc maâ àïën nùm chuåc chiïëc,
nhûng Trêìn Quöëc Tuêën chó choån àuã söë maâ thöi. Öng dùån àïm mai sùæp cho öng
hai trùm thuyïìn nûäa. Trêìn Quöëc Tuêën ngoaãnh nhòn Trung Thaânh vûúng. Lï Vùn
Hûu chùm chuá ngùæm hai àûác öng. Öng giaâ cheáp sûã hiïíu rùçng sùæp coá möåt àiïìu gò
àoá xaãy ra. Trêìn Quöëc Tuêën cêìm lêëy tay Trung Thaânh vûúng. Hai ngûúâi im lùång
nhòn nhau. Möåt laát sau, Hûng Àaåo vûúng nhuã:
-Muöën giùåc höîn loaån khöng ûáng cûáu àûúåc Giang Khêíu thò phaãi diïåt ngay
tûâ àêìu thùçng giûä cöåt nïu hiïåu.
Trung Thaânh vûúng noái:
-Bêím àûác öng Tiïët chïë, nhû vêåy phaãi coá ngûúâi bùæn gioãi tuyïåt luên.
-Àûúåc! Ngûúâi àoá coá röìi. Thêåt laâ möåt tay cung nhêët tiïîn lêåp cöng!
Trêìn Quöëc Tuêën rúâ tay lïn vai Trung Thaânh vûúng noái tiïëp:
-Ta xem chiïìu trúâi àïm mai coân chuyïín gioá muâa àöng bùæc. Coá thïí trúã
laånh àöi chuát. Em àem caái naây ài phoâng sùén.
Öng goåi ngûúâi lñnh hêìu öm caái boåc ài sau. Öng lêëy boåc àûa cho Trung
Thaânh vûúng. Trung Thaânh vûúng giúã lêìn luåa boåc ngoaâi. Àoá chñnh laâ caái aáo
löng caáo tuyïët lêëy àûúåc cuãa giùåc trong trêån Chûúng Dûúng. Trung Thaânh vûúng
nhêån aáo, vaái chaâo tûâ biïåt Trêìn Quöëc Tuêën vaâ Trêìn Quang Khaãi. Möåt laát sau, àûác
öng hoaâng baãy dêîn àöåi quên nhoã lïn àûúâng. Nhûäng ngûúâi lñnh traåo nhi àöåi lïn
àêìu nhûäng chiïëc thuáng coác. Nhûäng ngûúâi chên saâo Xuên Àònh dêîn hoå ài vïì phña
bùæc. Àïm àaä sang àêìu canh tû. Khöng gian chuyïín sang maâu chò loãng. Lï Vùn
Hûu cuái àêìu ngêîm nghô. Biïët cheáp thïë naâo vaâo quöëc sûã caái àiïìu àeåp àeä múái xaãy
ra? Böîng nhiïn, Trêìn Quöëc Tuêën noái vúái öng giaâ cheáp sûã:
-Têët caã caác muäi giaáo àïìu phaãi chôa vïì phña àõch. Maäi sau naây röìi vêîn thïë
àêëy tiïn sinh aå.
Cêu noái laâm cho Lï Vùn Hûu phaãi sûäng súâ vïì sûå tinh tïë vaâ boáng bêíy.
***
Múâ saáng, àoaân quên nhoã àïën ngaä ba coá neão reä vaâo vuâng àêìm. Hoå gùåp
möåt nguä lñnh thaám maä cuãa giùåc cùæm traåi bïn vïå àûúâng. Ngûåa cuãa chuáng khöng
thaáo yïn nhûng lñnh giùåc traãi chùn löng cûâu nguã bïn möåt àöëng lûãa àöët àïí àuöíi
muöîi. Möåt tïn thaám maä chöëng cêy giaáo ngùæn nguã gaâ nguã võt bïn ngoaâi quêìng
saáng cuãa àöëng lûãa. Àoá laâ tïn canh phiïn. Àoaân quên cuãa Trung Thaânh vûúng
dûâng laåi tûâ xa. Mêëy chuá lñnh viïîn thaám cuãa Hoaâng Àöî ài trûúác doâ àûúâng àaä
phaái ngûúâi vïì baáo tin àûúâng bõ ngheän, coá giùåc. Hoaâng Àöî vöåi quay laåi yïët kiïën
Trung Thaânh vûúng. Àûác öng hoaâng baãy ra lïånh cho viïn àöåi trûúãng viïîn thaám
phaãi diïåt goån nguä lñnh giùåc. Nhûäng tïn thaám maä vêîn nguã say, nhûng àaân ngûåa
thñnh húi bùæt àêìu böìn chöìn goä moáng, hñ kheä. Tiïëng baân àaåp, tiïëng haâm thiïëc
laách caách chaåm nhau laâm cho tïn lñnh canh múã choaâng mùæt àûáng lïn. Noá uïí oaãi
laåi gêìn àaân ngûåa, lêëy coã àûång trong caái tuái vaãi, vaäi cho nhûäng con vêåt. Àaân ngûåa
chen nhau thúã phò phoâ, con cuái àêìu ùn coã, con nghïëch àêìu àaánh húi. Nhûng
thùçng lñnh canh cuãa giùåc chûa kõp hiïíu ra àiïìu gò thò möåt muäi tïn tûâ boáng àïm
àaä bay nhû möåt laân saáng múâ..., muäi tïn truáng cöí tïn giùåc khiïën cho noá ngaä
xuöëng khöng kïu àûúåc möåt tiïëng.
Àaân ngûåa hoaãng súå giùçng thûâng àõnh chaåy, nhûng nuát thûâng buöåc chùåt
quaá, chuáng giùçng khöng àûúåc. Ngûåa hñ lïn, tiïëng ngûåa hñ lanh laãnh trong àïm
töëi löi giêåt nhûäng tïn thaám maä khoãi giêëc nguã mïåt moãi. Chuáng choaâng dêåy; theo
thoái quen cuãa lñnh chiïën, chuáng vúá vuä khñ úã bïn ngûúâi, quyâ möåt göëi hûúáng muäi
giaáo ra meá ngoaâi. Nhûng tûâ khoaãng töëi, mêëy ngoån thiïët lônh vûún nhû trùn gioá,
trong chúáp mùæt àaánh truáng nhûäng tïn giùåc. Thêåt laâ nhûäng àoân bêåc thêìy; nhûäng
tïn giùåc khöng kïu àûúåc möåt tiïëng, ngaä ra àêët giaäy chïët, trûâ möåt tïn chó bõ
thûúng. Thùçng naây thoaát chïët chñnh laâ vò viïîn thaám muöën bùæt söëng möåt tïn àïí
tra hoãi nhûäng àiïìu cêìn biïët gêëp. Tïn giùåc bõ thûúng àûúåc rõt thuöëc dêëu vaâ lñnh
viïîn thaám troái noá laåi, dêîn noá àïën hêìu àûác öng hoaâng baãy. Hoaâng Àöî vöî gaáy noá,
giuái noá xuöëng àêët. Tïn giùåc hiïíu yá, boâ nhoaâi dûúái chên Trung Thaânh vûúng noá
noái möåt traâng lñu nhñu, rïìn rô. Nghe noá noái, Trung Thaânh vûúng biïët ngay noá laâ
quên Tên Phuå, thûá quên cuä cuãa nhaâ Töëng àaä àêìu haâng nhaâ Nguyïn. Tiïëng Töëng
thò Trung Thaânh vûúng biïët. Öng hoãi tïn giùåc. Hoãi cêu naâo, noá vöåi vaä àaáp laåi
ngay. Qua nhûäng cêu traã lúâi cuãa noá, Trung Thaânh vûúng àûúåc biïët rùçng giùåc
múái chuyïín sang búâ àöng con söng Cú Xaá söë lûúng thûåc coân laåi. Chuáng súå bõ
àaánh uáp vaâ bõ àöët nöët söë lûúng thûåc naây nïn àaä phaái thaám maä àoáng traåi xa àïí
canh phoâng. Traåm canh naây laâ traåm xa nhêët meá àöng nam. Nhû vêåy, àûúâng tûâ
àêy vaâo àïën haânh doanh cuãa tûúáng quên Nguyïîn Chïë Nghôa rêët thöng, Trung
Thaânh vûúng quyïët àõnh cho Hoaâng Àöî vaâ nhûäng ngûúâi lñnh viïîn thaám höå töëng
quay trúã vïì Thiïn Maåc. Trûúác khi ra lïånh àoá, öng hoãi Hoaâng Àöî:
-Nhaâ ngûúi àaä bùæn chïët tïn lñnh canh phaãi khöng?
Hoaâng Àöî thûa:
-Bêím àûác öng, vêng.
Khi Hoaâng Àöî laåy tûâ öng, Trung Thaânh vûúng lûúäng lûå röìi hoãi:
-Hay laâ nhaâ ngûúi theo ta vaâo Giang Khêíu nheá? Ta seä cho ngûúâi xin vúái
Quöëc cöng.
Thoaåt nghe, Hoaâng Àöî thñch lùæm, nhûng chuá beá êëy àaä biïët suy nghô, röìi
ngêìn ngaåi taå rùçng:
-Bêím àûác öng, con coá lïånh quay laåi ngay sau khi àaä höå töëng àûác öng àïën
àûúâng reä chu toaân... Vaã chùng... con bùæn cuäng khöng bùçng baån con.
Trung Thaânh vûúng móm cûúâi:
-Baån con laâ ai?
Hoaâng Àöî chó Hoa Xuên Huâng luác êëy àaä àöåi chiïëc thuáng coác lïn àêìu.
Àûác öng hoaâng baãy cêìm lêëy chuöîi rùng sêëu úã cöí Hoaâng Àöî àûa ngang mùæt
ngùæm xem. Öng ngêîm nghô röìi gúä chiïëc baâi vaâng chaåm mùåt höí ra quaâng cho
Hoaâng Àöî. Öng dõu daâng nhuã chuá lñnh viïîn thaám:
- Mai naây tan giùåc, con haäy àïën tòm ta úã phuã àïå Trung Thaânh nheá. Coá thïí
luác êëy ta seä laâm àûúåc chuát gò cho con. Thöi, con ài.
Öng àûáng nhòn Hoaâng Àöî laåi chia tay vúái caác baån àöìng nguä. Öng thêëy
Àöî gúä tûâ chuöîi rùng sêëu ra chiïëc khoáa baåc nhoã xñu tûå àeo vaâo cöí tay cho Hoa
Xuên Huâng. Nhûäng ngûúâi lñnh chiïën cuái àêìu chaâo nhau. Khi hoå àaä caách nhau
vaâi trûúång, Hoaâng Àöî goåi vúái theo:
-Bùæn cho linh tay nheá!
Tiïëng nhûäng ngûúâi ra quên àaáp laåi:

-Vïì nhúá! Sûãa sùén rûúåu mûâng ài!
-Ài nhúá! Àöët cho nhanh nhúá!

-Vïì nhúá! Heån ngaây dêng tuâ binh nhúá!
-Ài nhúá! Bùæn cho linh tay nhúá! Ài! Vïì! Bùæn! Àöët! Heån nhau!
Nhûäng ngûúâi lñnh ra ài vúái haâo khñ höì húãi, laâm cho Trung Thaânh vûúng
thêëy öng àang söëng khoaãnh khùæc àeåp nhêët trong àúâi.
***
Àïën saáng baåch nhêåt, Hoaâng Àöî dêîn mêëy ngûúâi lñnh viïîn thaám trúã vïì
haânh trung doanh, mang tin Trung Thaânh vûúng àaä xuöëng thuyïìn vaâo vuâng
àêìm. Nhûng haânh doanh àaä biïët tin êëy röìi vaâ Trêìn Quöëc Tuêën coân biïët hún thïë
nûäa: hiïåu cúâ truyïìn theo traåm nïu baáo tin tûác öng hoaâng baãy àaä àïën chöî tûúáng
quên Nguyïîn Chïë Nghôa àoáng quên! Trêìn Quöëc Tuêën vaâ Trêìn Quang Khaãi chó
vûâa ngaã lûng chúåp mùæt àûúåc möåt tñ. Tin vui laâm cho hai öng khöng nguã àûúåc
nûäa, mùåc dêìu mêëy bûäa raây viïåc quên vêët vaã, ùn uöëng cuäng thêët thûúâng. Trêìn
Quang Khaãi tung chiïëc chùn boåc gêëm ra. Öng vuâng àûáng lïn, ra khoãi lïìu trêån,
sang trûúáng höí cuãa Trêìn Quöëc Tuêën thò thêëy Quöëc cöng Tiïët chïë cuäng àaä ngöìi
xem caác baãn caáo múái tûâ caác mùåt trêån gûãi vïì. Hai àûác öng baân choån mêëy tûúáng
gioãi àem thïm quên tinh nhuïå mai phuåc úã nhûäng núi hiïím yïëu. Chiïu Minh
vûúng cûã Hoaâi Vùn hêìu Trêìn Quöëc Toaãn àem àöåi quên saáu trùm thiïëu niïn haâo
kiïåt lïn chùån úã söng Nhû Nguyïåt. Öng noái:
- ÚÃ söng naây, ta cêìn cêåy túái traáng khñ cuãa chaáu Hoaâi Vùn. Trêån phuã àêìu
phaãi sêëm seát.
-Nhûng phaãi ra lïånh cho noá khöng àûúåc ham àaánh. Àêy múái laâ tuyïën mai
phuåc àêìu tiïn, giùåc coân àöng, àang hùng chaåy. Triïìn söng Thiïn Àûác ta giao
cho em Chiïu Vùn cuâng tûúáng quên Nguyïîn Chïë Nghôa thöëng lônh dên binh löå
Thûúång Höìng. ÚÃ maån söng naây, coá thïí ta àaä bùæt àûúåc vaâi tûúáng giùåc.
- Vûúng huynh tñnh àaánh quyïët liïåt úã söng Luåc Àêìu chùng?
-Phaãi àoá. Ta nghô giùåc seä chaåy qua Vaån Kiïëp. Ta àaä lïånh cho haânh doanh
Luåc Àêìu chûa àûúåc àaánh kho lûúng Vaån Kiïëp vaâ mùåc cho chuáng thöng baáo
hiïåu nïu cúâ. Ta muöën nhûã giùåc àïën àêy. Ta cûã Àiïån suáy Phaåm Nguä Laäo àem caã
hai quên taã vaâ hûäu Thaánh dûåc vïì àoá. Tûúáng àaánh trêån naây phaãi trñ duäng song
toaân.
Trêìn Quang Khaãi khen phaãi, nhûng toã yá e ngaåi hai quên Thaánh dûåc chûa
àuã sûác àaánh trêån quyïët liïåt naây. Trêìn Quöëc Tuêën khöng traã lúâi, tuãm tóm cûúâi
nhòn Trêìn Quang Khaãi. Trêìn Quang Khaãi cuäng cûúâi vaâ khöng hoãi thïm. Öng rúâi
haânh trung doanh trúã vïì bïn kia söng ra lïånh cho caác àöåi quên dûúái quyïìn vûâa
duâng têët caã hiïåu nïu hiïåu cúâ, vûâa duâng tûâng àö àaánh vaâo caác traåm viïîn tiïu cuãa
giùåc àïí laâm röëi loaån sûå phaán àoaán cuãa tûúáng giùåc. Trêìn Quöëc Tuêën úã laåi trûúáng
höí. Öng sai àöët möåt lû trêìm tinh khiïët, ngöìi tônh têm suy nghô laá súá dêng vua.
Bïn ngoaâi cûãa trûúáng höí, Daä Tûúång cùæp gûúm tuöët trêìn trêën giûä. Viïn tûúáng coi
quaãn haânh trung doanh àûúåc lïånh nghiïm cêëm quên lñnh trong traåi khöng àûúåc
laâm naáo àöång. Àaân ngûåa cuãa haânh trung doanh cuäng phaãi cho dùæt xuöëng chùn úã
cuöëi baäi Maân Troâ. Chiïng, tröëng khöng àûúåc àaánh. Àïën cuöëi giúâ tõ àöåt nhiïn
Trêìn Quöëc Tuêën sai goåi öng giaâ Lï Vùn Hûu àïën hêìu. Ài trong haânh doanh im
lùång, Lï Vùn Hûu àaä kinh ngaåc, nhûng khi bûúác vaâo trûúáng höí, öng giaâ laånh
ngûúâi trûúác veã thaânh kñnh, uy nghi cuãa Trêìn Quöëc Tuêën. Quöëc cöng mùåc aáo
chiïën àaåi traâo voác tña thïu röìng böën moáng, ngöìi trïn ghïë da höí nom thêåt àûúâng
bïå vaâ nghiïm khùæc. Trïn mùåt vùn aán baây àuã vùn phoâng tûá baão; cêy kiïëm
Thûúång Phûúng cheám trûúác têu sau voã naåm vaâng, chuöi naåm ngoåc àùåt ngang
aán. Khoái lam tûâ chiïëc lû àöìng àiïëu bay lïn noác lïìu trêån thùèng àûáng. Lï Vùn
Hûu cuái chaâo cung kñnh.
-Múâi tiïn sinh ngöìi xuöëng àêy.

Trêìn Quöëc Tuêën chó tay vaâo chiïëc ghïë àïí sùén úã caånh vùn aán ra hiïåu cho
Lï Vùn Hûu ngöìi xuöëng. Ài theo haânh trung doanh àaä lêu, Lï Vùn Hûu cuäng
hiïíu Trêìn Quöëc Tuêën laâ bêåc tûúáng göìm àuã ên, uy, trñ, duäng, nhûng chó àïën trûa
höm nay öng giaâ cheáp sûã múái hiïíu rùçng trûúác àêy öng chûa cên lûúâng nöíi têìm
voác caác àûác tñnh cuãa Quöëc cöng Tiïët chïë. Hûng Àaåo vûúng sai ban traâ cho Lï
Vùn Hûu, sai ban trêìu cau, miïëng trêìu àaä àûúåc giaä nhiïîn trong cöëi ngaâ bùçng
chaây baåc.
-Ta muöën phiïìn tiïn sinh möåt viïåc. . Khoaãng 11 giúâ trûa.
- Bêím àûác öng cûá phaán, keã böìi thêìn coá bao nhiïu sûác giaâ cuäng xin duâng
hïët.
- Khöng, viïåc naây khöng phaãi coá sûác maâ laâm àûúåc. Ta muöën thaão súá
dêng Quan gia. Phaãi phiïìn túái bêåc àaåi buát nhû tiïn sinh.
“Bêåc àaåi buát”! Öng giaâ cheáp sûã giêåt mònh. Bêåc àaåi buát phaãi laâ Quöëc cöng,
con ngûúâi nöíi tiïëng vùn voä song toaân, sûå hiïíu biïët thêëu suöët cöí kim. Trêìn Quöëc
Tuêën dûúâng nhû hiïíu yá Lï Vùn Hûu, öng bònh thaãn noái:
-Tiïn Sinh haäy thay ta thaão laá súá naây!
Vaâ öng vaåch tó mó tûâng yá phaãi coá. Trûúác hïët, öng nhêån àõnh rùçng giùåc sùæp
boã chaåy. Caác haânh doanh àaä àûúåc lïånh mai phuåc trïn caã hai àûúâng thuãy, böå àïí
tiïu diïåt chuáng. Öng xin Thûúång hoaâng vaâ Quan gia cuäng tiïën quên diïåt Toa
Àö. Xin Quan gia cûá àïí Toa Àö keáo quên ngûúåc söng vaâo sêu nûäa trong àêët
liïìn. Nhû thïë khaã nùng ruát ra cuãa chuáng seä khöng coân nûäa, tûúáng giùåc ùæt bõ
cheám àêìu. Àiïìu öng noái kyä, noái tó mó laâ êm mûu giùåc. Öng noái giùåc thuöåc noâi
kiïåt hiïåt, thua trêån naây chûa thïí laâm nhuåt chñ xêm lûúåc cuãa chuáng. Vaã chùng,
mûu meåo thêm hiïím cuãa chuáng àaä löå ra: chuáng àaä cho dêîn boån gian tùåc Trêìn
Ñch Tùæc, Trêìn Vùn Löång, Trêìn Kiïån vïì nûúác chuáng. Nhúâ phuác êëm töí töng, ta àaä
bùæn chïët Trêìn Kiïån, nhûng mêëy tïn kia vêîn chaåy thoaát. Giùåc àem boån gian tùåc
ài, chûáng toã chuáng coân muöën sang ta nûäa. Trêìn Quöëc Tuêën hoãi Lï Vùn Hûu:
-Tiïn Sinh àaä hiïíu yá ta chûa?
-Bêím, Quöëc cöng muöën nhùæc laåi kïë rïî sêu göëc vûäng!
-Àuáng àoá. Vûâa qua tiïn sinh hoãi ta vïì tön troång ngûúâi hiïìn, keã sô, nhûng
ta muöën nhòn thïë cuåc röång hún. Ta hoãi tiïn sinh: Ngaây xûa, khi cuöåc àao binh
sùæp xong, bêåc àïë vûúng phaãi laâm gò? Tiïn Sinh haäy soi trong sûã xanh cöí kim
nam bùæc, tòm xem caác minh quên thaánh chuáa àaä laâm thïë naâo àïí nûúác maånh dên
giaâu? Thúâi chiïën, lêëy rïî sêu göëc vûäng maâ giûä nûúác. Thúâi bònh cuäng phaãi lêëy rïî
sêu göëc vûäng maâ dûång nûúác. Tiïn Sinh coân nhúá lúâi Thaái sû Trêìn Thuã Àöå tröëi
trùng vúái Tiïn àïë khöng?
-Bêím nhúá!
Trêìn Quöëc Tuêën noái taách baåch tûâng tiïëng:
-Thaái sû àaä noái: “Thêìn laâ ngûúâi vö hoåc cêìm quyïìn coi viïåc nûúác, chó
nghô trùm hoå yïn vui no êëm laâ kïë saách giûä nûúác thêìn diïåu nhêët”. Tiïn Sinh haäy
thaão súá sao cho vùn chêët tha thiïët maâ vêîn bònh dõ, yá tûá sêu xa maâ vêîn gêìn guåi
ngûúâi àúâi. Ta muöën laá súá naây phaãi coá húi hûúáng trïn ba ngaân nùm dûång nûúác
cuãa töí töng ta.
Lï Vùn Hûu lônh yá, taå tûâ. Trêìn Quöëc Tuêën sai taã hûäu lêëy ban cho öng giaâ
cheáp sûã möåt àöi buát song Chu, möåt thoãi mûåc Hûúng Lan, möåt chiïëc nghiïn
ngoåc àoã vên trùæng vaâ möåt bònh traâ Yïn Tûã ûúáp sen.
-Àïí cho sûã buát cuãa tiïn sinh thïm àanh theáp!
Lï Vùn Hûu ra khoãi trûúáng höí. Trêìn Quöëc Tuêën lêåp tûác cho goåi thû nhi,
tò tûúáng cuãa haânh trung doanh àïën hêìu. Chuáa töi àùçm vaâo nhûäng cöng viïåc
tûúãng nhû tuãn muãn nhûng kyâ thûåc hïët sûác cêìn thiïët cho möåt chiïën cuöåc to lúán:
viïåc tñnh toaán söë lûúng khö cêìn phaát cho möîi ngûúâi lñnh tñnh theo àoaån àûúâng
tûâ núi xuêët quên àïën núi mai phuåc; viïåc tñnh söë thuyïìn cêìn thiïët cho möîi bïën àoâ
ngang; viïåc àön thuác caác löå Tam Àaái, quaá Hoáa nöåp nûáa àïí laâm cêìu phao trïn
caác triïìn söng Nhû Nguyïåt, Thiïn Àûác; viïåc lêëy dên phu laâm gêëp hai triïåu muäi
tïn cho haânh doanh Luåc Àêìu vaâ viïåc laâm mêëy kho coã bñ mêåt úã ven söng Saách
daânh cho àöåi voi trêån... Trêìn Quöëc Tuêën ra nhiïìu mïånh lïånh. Öng laâm viïåc mï
maãi, toaân têm toaân yá cho trêån àaánh giaãi phoáng kinh thaânh vaâ cuöåc chiïën queát
giùåc ra khoãi àêët nûúác. Caách laâm viïåc nhanh, maånh, dûát khoaát chûáng toã Hûng
Àaåo vûúng traân trïì niïìm tin chiïën thùæng, möåt niïìm tin hònh thaânh do sûå hiïíu
biïët sêu sùæc thïë chiïën trûúâng vaâ sûå suy nghô thêëu àaáo vïì têm traång tûúáng lônh
àöi bïn.
***
Àïën chiïìu, Hoaâi Vùn hêìu Trêìn Quöëc Toaãn dêîn quên sang söng àïí tiïën vïì
söng Nhû Nguyïåt. Ngoaâi saáu trùm thiïëu niïn haâo kiïåt, àöåi quên cuãa hêìu tûúác
Hoaâi Vùn coân tùng thïm mêëy nghòn dên binh kinh thaânh. Nhûäng ngûúâi dên binh
caác phûúâng phöë qua mêëy thaáng chiïën àêëu àaä mau choáng trúã nïn nhûäng ngûúâi
lñnh thiïån chiïën, daây daån, nhûng tûâ caách nai nõt, caách cêìm binh khñ ngûúâi ta vêîn
nhêån ra möåt chuát gò àoá cuãa kinh thaânh duyïn daáng. Àöåi quên vûâa ài vûâa haát.
Sau àoaân quên, lñnh coi ngûåa dùæt theo mêëy chuåc con chiïën maä Thaát Àaát. Àöåi
quên mang cúâ àïì saáu chûä vûâa khuêët sau làaá tre laâng Xuên Àònh thò tûúáng quên
Phaåm Nguä Laäo dêîn quên Thaánh dûåc trêíy qua. Àöåi quên naây nöíi tiïëng vuä duäng
thiïån chiïën. Phaåm Nguä Laäo vaâ caác tò tûúáng hiïn ngang trïn lûng nhûäng con
ngûåa chiïën lûåc lûúäng. Giaân tröëng àöìng, chiïng àöìng cuãa quên Thaánh dûåc giûä
nhõp ài cho toaân àöåi. Nhûäng laá cúâ àaåi, nhûäng laá phûúán mang hiïåu tûâng vïå bay
phêëp phúái. Thónh thoaãng lñnh thöng hiïåu phi ngûåa ngûúåc xuöi, miïång quaát lúán:
-Traánh ra, traánh ra cho ngûåa quan trêíy.

Nhûäng àöåi dên binh löå Khoaái vaâ löå Quöëc Oai cuäng ra söng qua àoâ
Chûúng Dûúng. Hai laâng Xuên Àònh, Chûúng Dûúng àûúåc lïånh phaãi laâm viïåc
quên úã bïën àoâ, luác naâo cuäng coá thuyïìn àêåu úã hai bïn búâ söng, thuyïìn to àïí
chuyïn chúã quên vaâ lûúng thaão, thuyïìn nhoã daânh cho lñnh thöng hiïåu, lñnh hoãa
baâi. Dên binh tiïën vïì vuâng giaáp kinh thaânh àïí ruát búát quên tinh nhuïå mùåt trêån
naây àem lïn mai phuåc úã caác triïìn söng vuâng àöng bùæc. Trong luác àoá caã möåt
vuâng röång lúán ven kinh thaânh, hiïåu cúâ, hiïåu khoái àöi bïn cuâng baáo nhûäng tin
tûác cêëp baách, nhûng hiïåu cuãa giùåc khaá röëi loaån chûáng toã caác àún võ cuãa ta àaä
laâm chuã àûúåc chiïën trûúâng. Sêím töëi, Chiïu Minh vûúng sang söng. Bïn traåi
Chûúng Dûúng, àoaân chu sû cuãa àûác öng hoaâng ba àaä cùæm cúâ vaâ nïu hiïåu úã
àêìu thuyïìn, sùén saâng nhöí neo. Chiïu Minh vûúng dêîn sang Maân Troâ caã tò
tûúáng, thû nhi trong haânh doanh cuãa öng, chûáng toã àaåo quên lúán êëy cuäng sùæp
lïn àûúâng. Haânh trung doanh cuãa Trêìn Quöëc Tuêën àûúåc lïånh cuöën cúâ, nhöí lïìu
traåi. Quên sô chia nhau, ngûúâi thu doån lïìu coåc, lûúng thûåc, xïëp lïn lûng nhûäng
con ngûåa thöì, ngûúâi laâm cúm àïm vaâ nùæm cúm cho hai bûäa nûäa. Chiïu Minh
vûúng cûúäi trïn lûng möåt con ngûåa ö lônh cûåc àeåp, voá trûúác bïn phaãi coá möåt vïåt
löng trùæng noän laâm cho noá coá veã nghõch ngúåm luác phi nûúác kiïåu nhoã. Trêìn
Quöëc Tuêën àoán Chiïu Minh vûúng úã cûãa traåi. Öng cuäng sai àem ngûåa àïën. Con
ngûåa tña mêåt cuãa àûác öng Tiïët chïë hñ vang lïn. Hai àûác öng tïë ngûåa ra ven söng,
sau lûng laâ möåt àoaân tuyâ tuâng àöng àaão. Maâu chiïën baâo tña cuãa hai àûác öng,
maâu aáo chiïën caác vïå, caác àö, maâu thùæt lûng, khùn voä cuãa caác tûúáng dûúái aánh lûãa
cuãa haâng trùm boá àuöëc caâng rûåc rúä. Tiïëng loa theát lïånh, tiïëng tröëng àöìng, tiïëng
tuâ vaâ, tiïëng phaáo hiïåu cuãa rêët nhiïìu àöåi quên àoáng chung quanh laâm huyïn naáo
caã caãnh söng àïm vöën dô ïm tônh. Chiïu Minh vûúng noái vúái Trêìn Quöëc Tuêën:
-Bïn chöî àïå tûúãng àaánh dûá maâ hoáa àaánh thêåt!
Tiïëng noái cuãa Chiïu Minh vûúng bõ baåt gioá nïn Trêìn Quöëc Tuêën nghe
khöng roä. Öng rûúán ngûúâi trïn lûng ngûåa hoãi to:
-Vûúng àïå baão caái gò thêåt?

- AÂ!... Coá nhiïìu trêån àaánh dûá àïí quêëy röëi giùåc, nhûng maâ chuáng noá chöëng
cûå yïëu úát quaá thaânh ra quên ta uâa vaâo diïåt àöìn luön. Chuáng noá hïët kiïëp röìi!
Hai àûác öng cûúâi ha haã. Bïn kia söng, lûãa àuöëc keáo giùng giùng thaânh
nhiïìu àûúâng trïn caánh àöìng röång lúán. Trêìn Quöëc Tuêën hoãi:
-Quên naâo trêíy bïn kia thïë?
-Khöng phaãi quên. Dên àêëy. Dên meá nam kinh thaânh trúã vïì laâng.
-Vûâa àuáng luác gùåt chiïm súám. Luáa nùm nay thïë maâ àûúåc muâa to. Ài àïën
àêu cuäng thêëy caánh àöìng töët búâi búâi...
Trêìn Quöëc Tuêën thêëy loâng sung sûúáng, thú thúái. Binh àao xaãy ra trïn àêët
Viïåt nhûng trùm hoå nûúác Viïåt caâng toã roä sûác söëng maänh liïåt cuãa mònh. Cöng lao
giûä nûúác, cöng lao laâm àeåp laâm giaâu cho àêët nûúác laâ do yá chñ vaâ baân tay cuãa
triïåu triïåu ngûúâi Viïåt vun goáp vaâo. Hai bïn búâ nhûäng doâng söng Viïåt lûâng lêîy
chiïën cöng, nhûäng ngûúâi dên Viïåt laåi sùén saâng vaâo möåt muâa luáa múái khi lûãa
binh àao àang tùæt dêìn dêìn. Àïm heâ, gioá thöíi löång lïn... Hai àûác öng vaâ àoaân tuây
tuâng ra àïën búâ söng Thiïn Maåc luác àêìu canh hai. Hiïåu lûãa tûâ haânh doanh Kiïu
Kyå baáo tin vïì: àûác öng hoaâng baãy àaä àem quên leán qua söng Cú Xaá tûâ luác
cheäng veäng töëi! Trêìn Quöëc Tuêën baão Trêìn Quang Khaãi:
-Ta chúâ hiïåu lûãa baáo tin Giang Khêíu röìi lïn àûúâng laâ vûâa. Chùæc khoaãng
cuöëi canh möåt, trêån àaánh bùæt àêìu. Nïëu àaánh nhanh thò bêy giúâ àaä xong tûâ lêu
röìi.
Hai àûác öng lïn trïn möåt goâ àêët cao nhòn vïì phña Thùng Long, nhûng mêëy àïm
raây nhiïìu àaám chaáy böëc lïn àoá àêy, chùèng thïí naâo phên biïåt àûúåc chaáy úã àêu vaâ
chaáy caái gò. Chiïu Minh vûúng nhòn trúâi vêìn vuå mêy, noái:
-Gioá àöng
- Àöng bùæc, trúâi khöng trúã laånh lùæm àêu.

-Nhûng luác ruát ra bùçng àûúâng söng thò cuäng cêìn aáo êëm lùæm àêëy. Khöng
khñ chúâ àúåi thêåt khùæc khoaãi.
Ngay nhûäng con ngûåa chiïën hònh nhû cuäng hiïíu loâng chuã, chuáng goä
moáng böìn chöìn, thónh thoaãng laåi hñ kheä trong hoång. Trêìn Quöëc Tuêën àùm àùm
nhòn boáng àïm möîi luác möîi nhaåt dêìn. Trùng àaä lïn! Àïm nay mûúâi saáu trùng
treo, moåc muöån. Trúâi nhiïìu mêy nïn aánh saáng luác toã, luác múâ. Trêìn Quöëc Tuêën
nhúá laåi àïm àêìu tiïn öng trúã laåi àêët naây. Múái hai àïm maâ sao öng tûúãng nhû lêu
lùæm röìi. Hai àïm qua ài nhûng voâm trúâi Thiïn Maåc vêìn vuå mêy muâ àaä àem laåi
cho öng nhiïìu thay àöíi. Nhûäng gò àaä xaãy ra trïn maãnh àêët kyâ diïåu naây seä àûúåc
ghi vaâo quöëc sûã? Trêån Thiïn Maåc cuãa Trêìn Bònh Troång; trêån Haâm Tûã cuãa Trêìn
Nhêåt Duêåt; trêån Chûúng Dûúng cuãa Trêìn Quang Khaãi. Trùng nûúác, coã cêy
chûáng kiïën nhûäng chiïën cöng kyâ diïåu êëy. Àêëy laâ nhûäng chiïën cöng seä àûúåc
cheáp trang troång trïn nhûäng trang sûã vaâng choái loåi. Nhûng coân biïët bao nhiïu
trêån àaánh maâ sûã saách seä khöng cheáp túái: nhûäng trêån àaánh uáp kho lûúng kho coã,
nhûäng trêån àaánh chiïëm nïu cúâ nïu àeân, nhûäng trêån àaánh boån thaám maä giùåc
vûúáng àûúâng, phaãi kïí haâng trùm haâng ngaân trêån àaánh nhû vêåy àaä diïîn ra, àaä
khöng cheáp vaâo chñnh sûã! Ngay caã trêån Giang Khêíu nûäa, coá thïí öng giaâ cheáp sûã
kia cuäng khöng daânh àûúåc möåt doâng naâo àïí cheáp cho möåt cêu trang troång. Caã
möåt voä cöng àaánh Töëng bònh Chiïm lêîy lûâng cuãa bêåc tûúáng tiïìn böëi Lyá Thûúâng
Kiïåt trûúác àêy hún möåt trùm nùm, cuäng chó àûúåc nûãa trang trong quöëc sûã.
Chñnh Trêìn Quöëc Tuêën àaä àoåc ài àoåc laåi nûãa trang sûã êëy. Nhûng àïm nay, öng
múái hiïíu thêëu àaáo rùçng duâ cho coá àem têët caã vaâng cuãa àêët nûúác àuác laåi cuäng
chûa xûáng vúái nûãa trang sûã àoá. Caãm ún caác bêåc tiïìn liïåt, têët caã caác bêåc tiïìn liïåt.
Caác Ngûúâi àaä àem thên mònh àïìn àaáp non söng, xêy dûång non söng. Tïn tuöíi
caác Ngûúâi duâ àûúåc ghi trang troång hay khöng cheáp vaâo quöëc sûã thò nhên dên àêët
Viïåt vêîn àúâi àúâi nhúá ún. Nhên danh caá nhên öng, nhên danh nhûäng ngûúâi coân
söëng vaâ seä Sinh thaânh trïn àêët Viïåt, Trêìn Quöëc Tuêën thaânh kñnh tûúãng nhúá vaâ
ghi sêu cöng ún cuãa caác tiïn liïåt. Giûäa canh ba, hiïåu nïu Kiïu Kyå baáo tin chiïën
thùæng Giang Khêíu, nhûng cuâng luác àoá àoaân thuáng coác tûâ Thùng Long thuêån
doâng xuöi vïì Thiïn Maåc cuäng cêåp bïën. Tûâ bïën thuyïìn, Trung Thaânh vûúng ài
nhû chaåy lïn phña Trêìn Quöëc Tuêën vaâ Trêìn Quang Khaãi. Àïën núi, Trung Thaânh
vûúng hêët chiïëc aáo khoaác löng caáo tuyïët xuöëng àêët, chöëng kiïëm quyâ möåt göëi ra
mùæt hai võ tûúáng vùn tûúáng voä cuãa nûúác Viïåt.
-Kñnh laåy hai àûác öng! Nhúâ phuác êëm cuãa töí töng, cuãa hoaâng triïìu, àöìn
Giang Khêíu àaä ra tro, àoaân thuyïìn giùåc àêåu trïn söng Tö Lõch àaä ra tro, tûúáng
giùåc Maä Vinh àaä bõ bùæn chïët.
Binh tûúáng tuây tuâng àûáng chung quanh giú caã binh khñ lïn cao, heát lïn
sung sûúáng:
-Àûác öng hoaâng baãy muön tuöíi! Àûác öng hoaâng baãy muön tuöíi!
-Àûác öng lûu thuã kinh thaânh muön tuöíi! Muön tuöíi!
Trêìn Quöëc Tuêën nêng Trung Thaânh vûúng dêåy. Hai mùæt àûác öng hoaâng
baãy saáng quùæc lïn dûúái lûãa àuöëc. Trêìn Quöëc Tuêën gúä chiïëc baâi vaâng chaåm röìng
àeo úã cöí mònh, choaâng lïn ngûåc Trung Thaânh vûúng. Öng noái:
-Tûúáng quên hïî xuêët trêån laâ lêåp cöng. Thêåt khöng höí trai hoå Àöng A!
Trêìn Quöëc Tuêën ngoaãnh nhòn Trêìn Quang Khaãi. Moåi dûå àoaán àaä thaânh
röìi! Àïën luác phaãi chia tay! Trêìn Quöëc Tuêën cêìm lêëy tay Thûúång tûúáng quên.
Öng nhuã:
-Trûâ haåi cho trùm hoå xong thò àïën luác laâm lúåi cho trùm hoå! Ta àaä thaão súá
dêng Quan gia. Em seä àem àaåi binh xuöi vïì àoán Ngûå giaá tiïën quên diïåt Toa Àö.
Mùåt Thùng Long seä giao cho em hoaâng baãy.
Trêìn Quang Khaãi cöë hoãi:
-Nhû vêåy vûúng huynh khöng coá mùåt àïí phoâ giaá àem quên chiïën thùæng
vïì kinh thaânh chùng?
- Àuáng vêåy! Thùng Long seä giaãi phoáng súám. Bêy giúâ ta tiïën quên àaánh A
Löî, röìi qua söng mai phuåc úã Luåc Àêìu. Giùåc coá thïí laåi sang, nïn ngay lêìn naây
phaãi àaánh cho tan niïìm tin vö àõch cuãa chuáng.
Nghe Trêìn Quöëc Tuêën noái seä àñch thên chó huy trêån A Löî, Trêìn Quang
Khaãi àùm àùm nhòn bêåc àaân anh ên, uy, trñ, duäng. Öng rêët hiïíu Quöëc cöng Tiïët
chïë; ngoaâi caác àûác tñnh ên, uy, trñ, duäng ra, Trêìn Quöëc Tuêën coân laâ möåt võ tûúáng
coá loâng nhên àaåo vö têån. Quöëc cöng thên àaánh A Löî àêu phaãi vò trêån naây khoá
àaánh maâ chñnh àïí taå loâng caác bêåc tiïn liïåt, nhêët laâ nhûäng ngûúâi vö danh àaä trêån
vong. Trêìn Quöëc Tuêën baão Lï Vùn Hûu:
-Tiïn Sinh ài theo àûác öng Chiïu Minh vûúng. Lïî ban sû höìi traâo seä cûåc
kyâ long troång, cêìn àïën sûã buát cuãa tiïn sinh àïí lûu laåi muön àúâi.
Öng liïëc nhòn Trêìn Quang Khaãi:
-Coá thïí luác àoá àûác öng Chiïu Minh nöíi hûáng seä laâm àûúåc möåt vêìn thú
tuyïåt diïåu. Baâi thú traáng khñ voä cöng êëy cheáp vaâo chñnh sûã caâng rûåc rúä phaãi
khöng tiïn sinh?
Trêìn Quang Khaãi, Trung Thaânh vûúng laåy tûâ Trêìn Quöëc Tuêën àïí àem
quên lïn àûúâng. Àöåi thuáng coác hai mûúi chiïëc theo àûác öng hoaâng baãy nay coân
mûúâi möåt chiïëc. Hoa Xuên Huâng, tay phaãi quêën vaãi buöåc cheáo lïn cöí, cêìm cung
úã tay traái, àûáng têìn ngêìn nhòn Hoaâng Àöî. Trêìn Quöëc Tuêën liïëc thêëy. Öng cûúâi
hoám hónh:
-Laåi àêy! Cung thuã nhêët tiïîn lêåp cöng!
Öng cho pheáp Hoa Xuên Huâng vïì àoaân tuây tuâng cuãa haânh trung doanh
chó huy nhûäng ngûúâi lñnh traåo nhi múái hoåp thaânh àö àïí tiïån di chuyïín trong
vuâng nhiïìu söng àêìm. Öng nghô thêìm Hoa Xuên Huâng àaä àaánh möåt trêån khöng
cheáp trong chñnh sûã thò seä cho chuá ta vinh dûå -cuâng vúái öng-lêåp möåt voä cöng
cuäng khöng cheáp trong chñnh sûã. Thiïn Maåc-Haâm Tûã -Chûúng Dûúng chúåt
ngúâi lïn dûúái aánh trùng. Mêy tröi. Trùng saáng. Nûúác Thiïn Maåc àïìu àïìu xuöi
vïì biïín Àöng. Trêìn Quöëc Tuêën thêëy mònh àûúåc nêng cao lïn, coá nhiïìu thay àöíi
trong têm höìn. Nhúâ ún töí töng, nhúâ sûå daåy döî cuãa nhûäng ngûúâi àaä khuêët, öng
hiïíu biïët sêu xa hún vïì chiïën tranh giûä nûúác, hiïíu biïët sêu xa hún vïì sûác chûáa
àûång cuãa möîi chûä trong sûã xanh. Trêìn Quöëc Tuêën ra lïånh xuêët quên. Haânh
trung doanh tiïën vïì phña A Löî.

Trang Nuoc Chuong Duong

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Trang Nuoc Chuong Duong

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRÙNG NÛÚÁC CHÛÚNG DÛÚNG 1

Trêìn Quöëc Tuêën muöën cûúâi phaá lïn:

- A... Ö... Ö... Thuyïìn ai àêëy? ... Ö...

- A... Ö... Thuyïìn öng hoaâng baãy àêy!

-Cùåp bïën naây!

-Tïn laâ gò?

-Laâ Huâng. Laâ Hoa Xuên Huâng.

-Biïn vaâo gêëu aáo êëy.

- Biïn thïë àïí laâm gò?

-Vaâo lñnh viïîn thaám lêu chûa?

-Àaåo quên naâo?

-Laâm lñnh duâi thuyïìn lêu chûa?-Hoaâng Àöî hoãi

-Múái. Cuäng ba thaáng.

-Möåt doâng... möåt doâng aâ?

-Sao laåi mêåt xanh, mêåt vaâng?

-Àûúåc! Thïë laâ àûúåc röìi.

-Quöëc cöng muön tuöíi! Quöëc cöng muön tuöíi!

-Veán reâm lïn.

-Naâo coá moán gò ngoåt ngaâo àem ra àêy.

-Àö Trêu laâ thùçng naâo nhó?

-Teá ra oan gia gùåp oan gia.

-Choån möåt nghòn quên tinh nhuïå chúâ lïånh.

-Bêím, bêy giúâ chuáng súå lêîn nhau!

Trêìn Quöëc Tuêën dùçn cêy giaáo xuöëng aán:

-Naây! Ài àêu maâ nhû ma àuöíi êëy?

-Ài xem thi bùæn úã ngoaâi baäi kia kòa.

-Ta ra xem lñnh bùæn thi.

Hoaâng Àöî gaåt ài:

Anh lñnh traåo nhi vùån:

Hoaâng Àöî vöî vaâo buång:

-Laâ biïët bùæn bùçng caái buång naây naây.

-Bùæn ài... Coá daám bùæn khöng?

-Nhaâ ngûúi bùæn kiïíu baåt gioá àuáng caách àêëy!

-Caác ngûúi xeát taâi bùæn cuãa noá thïë naâo?

Moåi ngûúâi cuâng öì lïn:

Anh lñnh viïîn thaám cuái àêìu thûa:

Hûng Àaåo vûúng ngoaãnh laåi hoãi Hoa Xuên Huâng:

-Bêím Quöëc cöng con xin hoâa.

-Ai daåy ngûúi pheáp bùæn baåt gioá?

Binh lñnh taãn ài...

- Bêím Quöëc cöng, giùåc chuyïín quên!

-Chuyïín thïë naâo?

-Coá tòm thêëy cuå Uêín khöng?

Öng noái thïm sau möåt giêy laát ngêåp ngûâng:

-Vïì traåi coi quên!

-Yïn cûúng Thaát Àaát! Giùåc aâ?

-Vïì traåi lêëy ngûúâi khiïng, mau lïn.

-Àöí sêm vaâ uã êëm cho baác ta.

-Nhûng yá tiïn sinh thïë naâo?

-Höìi chiïìu tiïn sinh àõnh hoãi ta àiïìu gò àêëy?

-Tûâ cûãa àöìn àïën chên nïu xa bao nhiïu?

-Daå, bêím Quöëc cöng chûâng nùm chuåc bûúác chên.

-Chûa àûúåc nûãa têìm tïn.

Trêìn Quang Khaãi trêìm ngêm:

Trêìn Quöëc Tuêën cho pheáp noái.

-Àaánh A Löî!-Nhiïìu ngûúâi cuâng xön xao noái chen.

-Coân rûúåu khöng?

-Mêëy nguä lñnh traåo nhi cuãa ngûúi àêu?

Öng ngoaãnh nhòn dên laâng vaâ hoãi to:

-Thïë naâo! Xuên Àònh caác ngûúi nghô sao?

-Thïë thò lïn àûúâng ngay!

-Bêím àûác öng, vêng.

Trung Thaânh vûúng móm cûúâi:

-Baån con laâ ai?