N LUYN SNG C HC Li ni u: Sng c hc c l l phn m a s hc sinh mi hc cm thy rt tru tng.

Tuy nhin nhng g c vit chng III Sch gio khoa lp 12 ch l phn khi qut chung cho Sng c v khng cp c r nt cc dng ton. c bit, d sng c ch chim mt lng nh trong cc thi i hc (2 hoc 3 cu) nhng n l tin hc sinh c th nm bt tt hn cc phn sau vi ni dung tng t nh sng in t, sng nh sng. Sau y, em xin a ra mt s bi tp v phn ny vi mc t d ti kh. Mi phn u c p s cho cc bi. Mt s bi do em t gii nn kh trnh khi nhng s sut ngoi mun. Rt mong cc thy c, cc anh ch v cc bn c thng cm! I. Bi tp c bn v sng c hc: Bi 1: Trong th nghim v giao thoa sng trn mt cht lng, hai ngun kt hp S1 , S2 cch nhau 10 cm, dao ng vi bc sng

= 2cm .

a. S im dao ng cc i v v tr cc im cc i trn on b. S im dao ng cc tiu quan st c trn on

S1S 2 l bao nhiu?

S1S 2 l bao nhiu? p s: cc i 11 im, cc tiu 10 im. Bi 2: Hai vin bi nh cch nhau 16 cm, dao ng iu ho vi tn s f = 15 Hz theo phng thng ng, cng lin tip p vo mt nc v cng xung ti su 2 cm ti hai im A, B. Vn tc truyn sng trn mt nc l v = 0.3m / s . Xc nh bin dao ng ca nc ti cc im M, N, P nm trn ng AB vi AM = 4cm, AN = 8cm, AP = 12.5cm. p s: AN = AM = 4cm, AP = 0. Bi 3: Hai loa nh ging nhau to thnh hai ngun kt hp S1 , S2 t cch nhau 5m. Chng pht ra m c tn s f = 440 Hz vi vn tc truyn m v = 330m / s . Ti im M, ngi quan st nghe c m to nht u tin khi i t S1 n S 2 . Tnh khong cch S1 M . p s: S1M = 0.25m Bi 4: Hai ngun sng A v B cch nhau mt khong l = 50mm dao ng trn mt thong ca mt cht lng theo cng mt phng trnh x = 5sin100 t (mm) . Xt v mt pha ng trung trc ca AB ta thy gn sng bc k i qua im M c hiu s MA MB = 15mm v im M c hiu s M ' A M ' B = 35mm ( im M cch M hai gn).
a. Tm bc sng v vn tc truyn sng trn mt cht lng. b. Vn sng bc k l cc i ( gn li) hay cc tiu ( ng yn)? c. im gn nht dao ng ngc pha vi ngun nm trn ng trung trc ca AB cch ngun A mt khong bao nhiu? p s: a. = 10mm; v = 0.5m / s c. d = 30mm.

Bi 5: Ti mt im A nm cch xa ngun m mt khong NA = 1m, o c mc cng m l: m l

LA = 90dB . Bit ngng nghe ca

I 0 = 1010 W / m2 . a. Tm cng m I A ca m ti A.

b. Coi mi trng hon ton khng hp th m. Cng v mc cng m ti im B trn ng NA v cch N mt khong NB = 10m l bao nhiu? c. Coi ngun m nh mt ngun ng hng. Tnh cng sut pht m ca ngun m.

a.I A = 0.1W / m 2 , I B = 0.001W / m 2 c.P = 0.1W . Bi 6: u A ca mt dy cao su cng thng c ni vi bn rung c tn s f = 50 Hz . Vn tc truyn sng trn dy l 10 m / s .
p s: a. Lc t = 0, im A bt u chuyn ng t v tr cn bng theo chiu dng, bin dao ng l 3cm. Vit phng trnh dao ng ti im A b. Vit phng trnh sng ti im M cch im A mt khong 5cm.

= 3cos 100 t (cm) 2 b. U M = 3cos ( 100 t ) (cm) c.Cng: d = k .20cm ; ngc: d = 10 + k .20cm Bi 7: u A ca mt si dy cao su cng thng c ni vi bn rung c tn s f = 100 Hz , bin dao ng ca u bn rung l 2mm , tc truyn sng trn dy l v = 5m / s , chiu di si dy l 6m.
c. Si dy coi nh di v hn. Xc nh v tr cc im dao ng cng pha, ngc pha. p s: a. U A a. Tnh bc sng v xc nh v tr im B gn A nht lun dao ng ngc chiu vi A. b. Vit phng trnh dao ng ca im M cch im A mt khong 20cm. c. Tnh di ca im N cch im A mt khong 36.25cm vo lc t = 1s . p s: a.

U M = 2cos 200 t (mm) c. U N = 0 . Bi 8: Mt si dy MN di 20cm, u N c nh, u M dao ng vi tn s f = 20 Hz . Vn tc truyn sng trn dy l 10cm / s . = 5cm; AB = 2.5cm
b. a. Tnh bc sng v xc nh s bng, s nt xut hin trn dy khi xy ra hin tng sng dng. b. Vit phng trnh sng ti, sng phn x v tnh bin dao ng tng hp ti im K cch im N mt khong 12.5cm. Bit bin dao ng tng hp ti M l 1cm. c. Tnh bin dao ng ti im J cch im N mt khong 15.375cm.

p s: a.

= 0.5cm v 80 bng, 81 nt (c M v N) U t = cos 40 t (cm);U px = cos (40 t )(cm) . b.

c. U K

= 0 ; AJ = 2cm. Bi 9: Hai ngun pht sng kt hp trn mt nc ti hai im S1 , S2 c biu thc sng: U S 1 = U S 2 = cos 20 t (cm) . Tc truyn sng trn mt nc l 60cm / s .
a. Xc nh qu tch cc im dao ng vi bin cc i v cc im ng yn. b. Xc nh s bng, s nt v v tr cc bng, cc nt trn on S1S 2 . Cho S1S2 = 42cm. c. Tm cc im M dao ng cng pha vi trung im O ca M gn O nht cch O bao nhiu? p s: a. Cc i

S1S 2 . Xc nh v tr cc im ny trn ng trung trc ca S1S2 . im 1 6 6 ; cc tiu d1 d 2 = k + . 2 f = 100 Hz . Khi bn

d1 d 2 = k .

b. 43 bng, 44 nt. c. OM = 9.1576 cm. Bi 10: Mt si dy AB di 1.6m cng thng, nm ngang, u B c nh, u A gn vo mt bn rung c tn s rung hot ng, trn dy AB xut hin h thng sng dng gm 4 b ( u A coi nh mt nt). a. Tnh bc sng v tc truyn sng trn dy. b. Cho bit bin dao ng ti cc bng sng l 10mm. Tnh vn tc cc i ca cc im bng. c. Tnh bin dao ng ca im O cch u A mt khong 60cm. p s: a. = 80cm; v = 80m / s b. Vmax

= 2 (m / s ) c. Ao = 1cm Bi 11: Trn b mt mt cht lng c hai ngun pht sng c O1 , O2 thc hin cc dao ng iu ho cng tn s f, cng bin U o v
cng pha ban u bng 0 theo phng vung gc vi mt cht lng. Coi bin ca sng do tng ngun pht ra truyn n mt im bt k trn mt cht lng u bng bin U o ca ngun. a. Vit phng trnh dao ng ca mt im O bt k trn mt cht lng cch O1 , O2 nhng on x1 , x2 . Xc nh v tr nhng im c bin cc i v nhng im c bin bng 0. b. Ch xt cc ng m ti mt cht lng khng dao ng v cng mt pha vi ng trung trc ca on O1O2 . Nu ng th nht i qua im M c hiu s: x1 x2 tc truyn sng bit

= 2.5cm th ng th 20 i qua im N c hiu s: x1 ' x2 ' = 10.5cm . Tm bc sng v

p s: a.

( x1 x2 ) ( x1 x2 ) cos 2 ft 1 Cc i: x1 x2 = k ; cc tiu x1 x2 = k + . 2 8 b. = cm; v = 42.1cm . 19 Bi 12: Mt si dy AB treo l lng, u A c gn vo mt bn rung c tn s f = 100 Hz . Tc truyn sng trn dy l v = 4m / s .
f = 100 Hz . U = 2U 0 cos
a. Chiu di ca dy bng 80cm. Hi trn dy c sng dng khng? Gii thch. b. Nu chiu di si dy bng 21cm th trn dy c sng dng khng? Nu c hy tnh s bng v s nt quan st c. c. Chiu di si dy vn bng 21cm. Phi thay tn s ca bn rung th no ch c 8 bng trn dy khi c sng dng? d. Cho tn s vn l 100 Hz. Hy tnh chiu di si dy vn c 8 bng khi c sng dng. p s: a. Khng b. C 11 nt, 11bng ( mt bng h) c. Bi 13: Hai ngun sng c

f =

O1 , O2 cch nhau 20cm dao ng theo phng trnh U1 = U 2 = 4cos 40 t (cm) lan truyn trong mt mi trng vi vn tc 1.2 m / s . Xt cc im trn on thng O1O2 . a. C bao nhiu im khng dao ng? Tnh khong cch t cc im n O1 . b. Tnh bin dao ng tng hp ti cc im cch O1 mt khong 9.5cm; 10.75cm v 11cm.
p s: a. 6 im b.

500 Hz 7

d.

l = 15cm.

A = 4 3cm; A = 4 2cm; A = 4cm .

Bi 14: Sau khi bp c sng 9.1s ngi bn nghe thy ting n th hai gy ra bi s phn x m t vch ni cch xa mnh 1500m. Lc c gi thi theo phng truyn m ( vn tc truyn m trong khng kh yn tnh l 330m / s ). Xc ng vn tc ca gi bit vn tc gi ln hn vn tc truyn m. p s: v = 466.6m / s

Bi 15: Mt my bay bay cao 100m, gy ra mt t pha di mt ting n c mc cng m l L = 130dB. Nu mun gim ting n xung mc chu ng c l L0 = 100dB th my bay phi bay cao bao nhiu? Coi sng m l sng cu, b qua s hp

10m . Bi 16: Ngi ta thc hin giao thoa sng trn mt nc bng hai ngun kt hp S1 , S2 c phng trnh dao ng ln lt l U1 = 5cos 200 t (cm, s);U2 = 5sin 200 t (cm, s ) bit khong cch S1S 2 = 25cm ; vn tc truyn sng l 6m / s . Coi bin
th m ca mi trng. sng l khng i. a. Lp phng trnh dao ng tng hp ti im M trn mt nc cch

p s: 1000

S1 , S2 nhng khong ln lt l d1 = 30.5cm; d2 = 30cm . b. Gi O l trung im ca S1S 2 . Tm v tr ca im N thuc ng trung trc ca S1S2 , gn O nht v dao ng cng pha vi O. c. Tnh s im dao ng vi bin cc i trn on S1S 2 .
p s: a.

U M = 5 3 cos 200 t ( cm, s ) 3

b. ON =

186cm

c. 8 im. Bi 17: Mt si dy len AB c chiu di l = 80cm cng ngang, u B buc cht, u A dao ng iu ho theo phng thng ng vi tn s f = 40 Hz , bin a = 2cm. Vn tc truyn sng l 20cm / s . a. Vit phng trnh sng ti, sng phn x v sng tng hp ti im M cch B mt on x. b. Xc nh s bng v s nt trn dy. c. Tm bin dao ng ca im M cch B mt khong x = 12.1cm p s: a. Sng tng hp:

U M = 4 cos 4 x + cos 80 t (cm) 2 2

c. A=3.8cm.

b. 320 bng, 321 nt ( c A v B) Bi 18: ( Trch thi tuyn sinh i hc khi A nm 2004) Ti hai im S1 v

S 2 cch nhau 10cm trn mt cht lng c hai ngun pht sng dao ng theo phng thng ng vi cc phng trnh ln lt l U1 = 0.2sin 50 t (cm) v U 2 = 0.2sin(50 t + )(cm) . Vn tc truyn sng trn mt cht lng l v = 0.5 m / s . Coi bin sng khng i. Tm phng trnh dao ng tng hp ti im M trn mt cht lng cch cc ngun S1 , S2 nhng on tng ng l d1 , d 2 . Xc nh s im c bin dao ng cc i trn on S1S2 .
p s: U M

= 0.4sin

(d1 d 2 ) ( d1 + d2 ) cos 50 t ; 10 im. 2 2

Bi 19: ( Trch thi tuyn sinh i hc khi A nm 2005) Mt si dy n hi, mnh, rt di c u O dao ng vi tn s f thay i c trong khong t 40 Hz n 53 Hz, theo phng vung gc vi si dy. Sng to thnh lan truyn trn dy vi vn tc khng i l v = 5m / s . a. Cho f = 40 Hz . Tnh chu k v bc sng ca sng trn dy. b. Tnh tn s f im M cch O mt khong bng 20cm lun dao ng cng pha vi O. p s: a. T = 0.25s, = 0.125m b. f = 50 Hz Bi 20: Hai ngun kt hp ging nhau c t cch nhau mt khong x trn ng knh ca mt ng trn c bn knh R ( x << R) v i xng qua tm ng trn. Bit rng mi ngun u pht ra sng c bc sng v x = 5 . Tnh s im dao ng cc i trn ng trn. p s: 22 im Bi 21: Trn b mt cht lng c hai ngun pht sng c S1 v S 2 cng tn s, cng bin , cng pha ban u = 0 theo phng vung gc vi mt cht lng. Coi bin sng khng gim theo khong cch. a. Lp phng trnh sng ti im M trn mt cht lng cch S1 v S 2 ln lt l d1 , d 2 . Xc nh nhng im c bin cc i v cc im khng dao ng. b. Cho tn s dao ng ca ngun l f = 125 Hz . Ch xt nhng ng khng dao ng v v mt pha ca ng trung trc S1S 2 . Nu coi ng th nht qua M c d1 d 2 = 1.07cm th ng th 12 qua N c d1 d 2 = 3.67cm . Tm bc sng v vn tc truyn sng. c. Tm bin , pha ban u ti im K bit d1 = 2.45cm v d 2 = 2.58cm . Bin dao ng ca ngun l A = 2mm .

d1 d 2 = k , cc tiu: (k + 0.5) 13 325 b. = cm; v = cm / s 55 11 c. A = 0.625mm; = 1.4 17 Bi 22: Phng trnh sng ti im M cch ngun sng d = 12cm l U M = 5cos 5 t 30
p s: a. Cc i: O vi li bng 0 v ang tng. Tm bc sng v tc truyn sng.

(cm) . Bit lc t = 0 sng qua gc

p s: = 3.6m; v = 9m / s. Bi 23: Ba im O, A, B cng nm trn mt na ng thng xut pht t O. Ti O t mt ngun im pht sng m ng hng ra khng gian, mi trng khng hp th m. Mc cng m ti A l 70dB v ti trung im M ca AB l 50 dB. Tm mc cng m ti B. p s: 44 dB. Bi 24: Trong giao thoa sng mt nc, im M nm trn mt vn giao thoa c d1 d 2 = 27 mm v im N nm trn mt vn giao thoa cng bin dao ng c d1 d 2 = 51mm . Bit rng xen vo gia hai vn cn c ba vn cng loi. Hi vn giao thoa qua M l vn no? p s: Vn cc tiu th 5. Bi 25: Ti O c mt ngun pht m v ti im A cch O mt on OA = 1m c mc cng m l LA = 69dB . Cho cng m chun l

I o = 1012 W / m2 . Xc ng cng m ti im A v mc cng m tai trung im B cua OA.

p s:

I A = 7.9433W / m 2 v LB = 75dB .

Bi 26: a. Mt ngun m trong khng gan c cng sut 100W. Hy tnh cng m v mc cng m ti im A cch ngun m 10m bit cng m chun l

I o = 1012 W / m2 .
p s: a.

b. Mt ngun m trong khng kh pht u sng m ra mi phng. Ti A cch ngun m 15m, m c mc cng m l 80dB. Hi ti B cch ngun m 25m th mc cng m l bao nhiu?

I A = 0.07958W / m 2 ; LA = 10.90079 B b. LB = 75.56303dB . Bi 27: Trn b mt cht lng c hai ngun pht sng kt hp S1 v S 2 cch nhau 20cm. Hai ngun ny dao ng theo phng thng ng c phng trnh ln lt l: U1 = 5cos 40 t ( mm) v U 2 = 5cos(40 t + )(mm) . Tc truyn sng trn mt cht lng l 80cm / s . Hy xc nh:
a. Chu k dao ng v bc sng. b. S im dao ng cc i trn on S1S2 . p s: a. T = 0.05s; = 4cm b. 10 im Bi 28: ( S dng my tnh b ti) Ti mt im A cch ngun m N ( coi nh mt ngun im) mt khong NA = 1.5m, c cng m

I A = 20.238577W / m 2 . Bit ngng nghe l I o = 1012 W / m2 . Tnh mc cng m ti im B nm trn ng thng NA v cch N mt khong NB = 20.5m . Coi mi trng khng hp th m. p s: LB = 110.348548dB Bi 29: Trong mt th nghim v giao thoa sng trn mt nc, hai ngun kt hp A v B dao ng vi tn s f = 16 Hz . Ti mt im M cch ngun A, B nhng on d1 = 30cm, d2 = 25.5cm sng c bin cc i. Gia M v trung trc ca AB c hai dy cc i khc. Tnh vn tc truyn sng trn mt nc. p s: v = 24cm / s . Bi 30: Mt ngun dao ng vi tn s f = 212.5 Hz to nn sng m trong khng kh. Ti cng mt thi im dao ng cc phn t
l trong khng kh cch nhau 80cm ( theo phng truyn sng) c hiu s pha l bao nhiu? Dng hai ngun dao ng c tn s nh trn to thnh sng m dng. Tnh khong cch gia bng v nt lin tip trn on thng ni hai ngun. Cho vn tc truyn m trong khng kh l 340m / s p s: = ( rad ) ; d = 0.4m II. Bi tp nng cao v sng c hc: Mt s cng thc cn lu khi gii bi tp:

Cng thc tnh vn tc trn dy: F l lc cng dy

v=

F =

Fl trong : m

l khi lng mi mt chiu di dy ( l l chiu di dy, m l khi lng dy).

Vn tc truyn sng thay i theo nhit :

v = v0 1 +

1 t. 273

Bi 1: Mt sng dng trn dy c dng

U = 2sin

x cos 20 t + (cm) , trong U l li ti thi im t ca mt phn t M 4 2

trn dy m v tr cn bng ca n c to x so vi gc to O ( x o bng cm; t o bng s). Tnh vn tc truyn sng trn dy v xc nh v tr cc im trn dy c bin l 1cm p s:

Bi 2: Ti hai im A v B trn mt nc c hai ngun sng dao ng cng tn s 50 Hz, cng phng v c lch pha bng rad. Ti im M trn mt nc cch A, B cc khong 28cm v 22 cm sng c bin cc tiu. Gia M v ng trung trc ca AB c ba dy cc tiu khc. Cho AB = 8cm.

2 v = 80cm / s ; x = + 4k . 3

a. Tnh s im dao ng vi bin cc tiu, cc i trn on AB. b. Gi C v D l hai im trn mt nc sao cho ABCD l hnh vung. Tnh s im dao ng vi bin cc tiu trn on CD. p s: a. Cc i: 10 im; cc tiu: 11 im b. 5 im. Bi 3: Mt sng dng trn dy c phng trnh U = a sin bx cos100 t (cm; s ) . Cho bit hai nt sng lin tip cch nhau 20cm v bng sng to ngang 1cm. a. Tm a, b v tnh tc truyn sng trn dy. b. Tnh bin dao ng ti im M cch gc 35cm. c. Tnh li v vn tc dao ng ca im M lc b.

t = 0.25s .

p s: a.

a = 0.5; b =

v v = 20m / s 20

2 2 c. U M = cm cm; v = 0. 4 4 Bi 4: Ngun pht m S chuyn ng vi vn tc vn = 54km / h pht ra mt m c tn s f = 1000 Hz . Vn tc truyn m trong khng kh l u = 320m / s . My o m M chuyn ng vi vn tc vm = 10m / s AM =
Bit ngun pht m S v my o m M chuyn ng trn mt ng thng ngc chiu nhau. Hi my o m M o c m c tn s F bng bao nhiu? p s: F = 1081.97 Hz Bi 5: Sng ln trn mt bin l sng ngang, cc im trn mt bin dao ng iu ho vi bin l a = 0.6m , tn s dao ng l f = 2.5 Hz . Sng l sng phng truyn thng gc vi b bin vi vn tc v = 10m / s . Coi bin sng khng i. a. Lp biu thc sng tng hp ( gm sng ti v sng phn x) t im M cch b mt khong d. b. Mt tu thu ( coi nh mt cht im) chy ra khi theo phng thng gc vi b, vn tc tu l v ' = 10m / s . Biu din cao y ca tu so vi mt bin yn lng theo to x t tu n b. b. p s: a.

U M = 1.2 cos

Bi 6: Mt m thoa gn vi mt si dy cng thng pht sinh dao ng ngang c tn s f = 440 Hz , bin l 0. 5 mm. Si dy c khi lng 0.01kg cho mi mt chiu di v c lc cng 1000N. Dao ng truyn sng khng tt dn. a. Tnh bc sng v lp phng trnh dao ng ca mt im trn dy cch u dy mt on d. b. Tnh vn tc v gia tc cc i ca mi im trn dy. c. Tnh cng sut trung bnh cn cung cp cho m thoa dao ng ca n c duy tr. p s: a. b.

y = 0.6 cos x ( m ) . 2

d cos 5 t (m) 2 2

= 0.7187m ; U = 0.5cos ( 880 t 2.783 d ) ( mm )

Bi 7: Khong cch gia hai ngn sng bin lin tip l 5m. Mt thuyn my i ngc chiu sng th tn s va chm ca sng vo thuyn l 4Hz. Nu thuyn my i xui chiu sng th tn s va chm l 2Hz. Tnh vn tc truyn ca sng bin v vn tc ca thuyn my. Bit vn tc truyn ca sng bin ln hn vn tc ca thuyn my. p s: vs = 15m / s , vt = 5m / s . Bi 8: Hai loa in ging nhau t i din nhau ti hai u ca on AB v c mc song song vo mt ngun in m tn iu ho. Lc u hai mng loa dao ng cng chiu. a. Hai loa c phi hai ngun sng kt hp khng? V sao? b. ng im C gia on AB s nghe thy m ca hai loa pht ra mnh hn hay yu hn so vi trng hp mt loa b ngt? V sao? c. Ni hai u dy ca ngun vi mt loa, hon i hai u dy cho nhau ri ni li vi loa . ng C s nghe thy m ca hai loa mnh hn hay yu hn so vi trng hp mt loa b ngt? V sao? Cho rng khong cch AC v bc sng ln hn nhiu so vi kch thc ca ngi, v vic ngt mt loa khng lm thay i hiu in th hiu dng ca ngun. p s: a. C b. Mnh hn c. C s khng nghe c. Bi 9: ( Trch thi tuyn sinh i hc khi A nm 2010) mt thong ca mt cht lng c hai ngun sng kt hp A v B cch nhau 20cm, dao ng theo phng thng ng vi phng trnh U A = 2 cos 40 t v U B = 2 cos(40 t + ) (mm; s). Bit tc truyn sng trn mt cht lng l 30 cm / s. Xt hnh vung ABMN trn mt thong cht lng. Tnh s im dao ng vi bin cc i trn on BM. p s: 19 im. III. Mt s bi tp thc hnh dnh cho hoc sinh gii: Bi 1: Trong mt s trng hp, nh mt ng h bm giy ngi ta c th o c chiu di ca mt tia chp theo thi gian ko di ca ting sm. Hi trong nhng trng hp , ngi ta lm nh th no? Gi : Ngun m cng xa th thi gian m truyn ti s cng ln. Bi 2: Ngi ta g u n mt chic chung treo trn ct mi giy mt ln. Hi c th xc nh c vn tc ca m trong khng kh bng cch quan st cc c g v nghe m thanh t pht ra khi trong tay ch c mt chic thc camt khng? Gi : Trong mt giy nh sng truyn c 300000 km cn m ch truyn c 300 m.

vm = 1.382m / s ; am = 3821m / s 2 . c. P = 3.02W

Bi 3: Mt ngi quan st ng cnh ng st thy mt con tu h ci ko di i qua trc mt mnh. Nu tai ngi thnh, anh ta c th xc nh kh chnh xc tc ca tu m khng cn mt dng c no, ch cn bit tc ca m trong khng kh l . Bn hy gii thch xem anh ta lm iu nh th no? Gi : Ch ti s bin thin cao ca tn hiu. Bi 4: Sau khi i t chm du lch bn mt b h sang n b bn kia, on du khch quyt nh xem gi ngh ngi mt cht. Thi tit lc tnh lng nn h c th nghe rt r ting loa truyn thanh t trung tm trm du lch cng nh c th nghe bn tin cui cng khi bt i m h mang theo. Sau mt du khch ni h cch trm du lch ch c 3 km. Hi ngi xc nh c khong cch y bng cch no? Gi : Trc bn tin cui cng bao gi i pht thanh cng pht tn hiu bo gi. Bi 5: Mt hn c nm xung mt h yn tnh. Cn phi lm g xc nh c tm bay ca hn nu ch c mt thc mt v mt ng h bm giy? Gi : Sng to bi hn ri xung nc truyn t im hn ri ti b. Bi 6: Tn s ca mt m thoa lm bng hp kim inva ( hp kim thp pha niken vi dn n rt nh) bng 440 Hz, v thc t khng ph thuc vo nhit . Vy th liu c th xc nh c nhit trong phng th nghim bng cch m s dao ng ca m thoa v ca mt ng n oc, bit rng ng ny 0oC cng to 440 dao ng trong mt giy v c chiu di khng ph thuc vo nhit . Gi : Lu rng vn tc ca m cng c vi vn tc ca cc phn t trong mt cht kh.