You are on page 1of 106

Dn Nhp Khi ni n Nht Bn l chng ta hnh dung ngay n mt x s vi nhng cy Sakura rc r khoa hc, tc tp qun mang m bn sc nh ung tr(Cha

do), ngh thut sm cm hoa(I ke ba no) v ngh thut vn cnh, bon sai T trong tn ngng v c o ca vn ho Nht Bn c tot ln, phn nh cuc sng lao ng v u tranh vi thin nhin khc nghit ca nhng ngi dn ni qun o. Nht Bn l mt t nc gm nhiu hn o, nm ng , c din tch l 337.923 km2, ng th 61 trn th gii. Dn s Nht Bn khong 130 triu ngi, ng th 10 trn th gii. Ba phn t din tch Nht Bn l ni; ng bng v thung lng chim phn din tch cn li. Nht Bn c nhiu o phn b dc theo chiu di hn 3000km t bc xung nam. Bn o chnh l Hokkaido, Honshu, Shikoku v Kyushu. t nc Nht Bn c 4 ma r rt l Xun, H, Thu, ng vi kh hu thay i, kh hu cn nhit i pha Nam n kh hu lnh pha Bc. V ma ng Nht Bn, nhit nhiu vng xung di 0oC. Cm nhn v thch th v Nht Bn, v tnh thn v s ov c v vn ha con ngi Nht, nhm cng nhau bt tay chn ti gii thiu v t nc con ngi Nht, c cng nhau chia s nhng hiu bit ca mnh v t nc mt tri mc, x x hoa anh o. Ngi Nht Bn trong khi biu l nhng kiu la chn ring trong n mc, ng, , khng ging nh cc tc ngi khc, ng thi cng c nhng nhu cu hnh phc khng ging tc ngi khc. Tuy tc ngi no cng c nhu cu hnh phc. V tht kh hnh dung mt cch y nn vn ho ca ngi Nht nu khng cp ti nhng vn ha tn ngng truyn thng ca h. Tt c s c nhm trnh by trong bi lm tiu lun, mong c v cc bn ng gp thm kin cho sn phm ca nhm c hon thin hn.

Phn I: TNG QUAN V T NC CON NGI NHT BN.

Nht Bn (ch Hn: , ting Nht: Nihon-koku/Nippon-koku; HnVit: Nht Bn quc, ch Bn () trong cc vn bn c cng c c l Nht Bn), cng c gi tt l Nht, l tn ca mt quc gia hi o hnh vng cung, c din tch tng cng l 379.954 km nm xoi theo bn sn pha ng lc a chu . t nc ny nm pha ng ca Hn Quc, Nga v Trung Quc v tri t bin Okhotsk pha bc n bin ng Trung Quc pha nam. Nht Bn thuc vng n i, c 4 ma r rt. Nc Nht c 4 o ln theo th t t Bc xung Nam l: Hokkaido ( Bc Hi o), Honshu ( Bn Chu), Shikoku ( T Quc) v Kyushu ( Cu Chu) cng hng ngn o nh chung quanh. Phn ln o Nht Bn c rt nhiu ni v ni la, tiu biu nh ni Ph S, cao nht Nht Bn. Nht Bn l quc gia c dn s ln th mi th gii vi c tnh khong 128 triu ngi. Vng th Tky, bao gm th Tokyo v mt vi tnh xung quanh l vng th ln nht th gii vi khong 30 triu ngi sinh sng. Nht Bn l quc gia dn u th gii v khoa hc v cng ngh. Nht Bn cng l nn kinh t ln th hai ton cu tnh theo tng sn phm ni a ch sau Hoa K v th ba theo sc mua tng ng; v l t nc ng th 5 trn th gii trong lnh vc u t cho quc phng; xp th 4 th gii v xut khu v ng th 6 th

gii v nhp khu. Quc gia ny l thnh vin ca t chc Lin Hip Quc, G8, G4 v APEC. Tn nc Tn "Nht Bn" vit theo Rmaji l Nihon theo ch Hn hai ch "Nht Bn" c ngha l "gc ca Mt Tri" v nh th, c hiu l "t nc Mt Tri mc". Nht Bn cn c cc m danh l "x s hoa anh o", v cy hoa anh o ( sakura) mc trn khp nc Nht t Bc xung Nam, nhng cnh hoa "thot n thot tn" c ngi Nht yu thch, phn nh tinh thn nhy cm, yu ci p, sng v cht u quyt lit ca dn tc h; "t nc hoa cc" (xin xem: Hoa cc v thanh kim, ca Ruth Benedict, nh dn tc hc ngi M nm 1946) v bng hoa cc 16 cnh ging nh Mt Tri ang ta chiu l biu tng ca hong gia v l quc huy Nht Bn hin nay; "t nc Mt Tri mc" v Nht Bn l quc gia vng cc ng, t tin ca h l n thn Mt Tri Amaterasu ( Thi dng thn n). Vo th k th 4, Nht Bn ly tn nc l Yamato. Cn ngi Hn t trc Cng nguyn gi Nht l Ny quc ( "nc ln"), ngi Nht l Ny nhn ( "ngi ln"), nhng tn cp bin trn bin ng Trung Hoa thi Minh l Ny khu ( "gic ln"). Do thi ngi Nht cha c ch vit ring nn Yamato c vit bng ch Hn . Sau ny, ngi Nht dng hai ch Hn (i Ha) biu k m Yamato, th hin lng t tn dn tc. Nht Bn cn c gi l Ph Tang (). Cy ph tang, tc mt loi cy du. Theo truyn thuyt c phng ng c cy du rng lng gi l Ph Tang hay Khng Tang, l ni thn Mt Tri ngh ngi trc khi ci xe la du hnh ngang

qua bu tri t ng sang Ty, do Ph Tang hm ngha vn chng ch ni Mt Tri mc[7]. Nm 670, nin hiu Hm Hanh (670-674) th nht i vua ng Cao Tng, Nht Bn gi mt s b n chc mng triu nh nh ng nhn dp va bnh nh Triu Tin v t c i tn l Nht Bn. Lch s

T 15.000 nm trc Cng Nguyn, Nht Bn c con ngi sinh sng. T 13.000 nm trc Cng Nguyn, ngi Nht bit trng la, lm gm, sng nh c. T 300 nm trc Cng Nguyn s dng kim kh. [11] [12] [13] [14] T th k th 3 n gia th k th 6, nhng nh nc u tin xut hin. Thn o pht trin khp c nc. Nc Nht bt u c tn gi l Yamato. T th k th 6 n u th k th 8, mt nh nc tp quyn c thnh lp v ng Asuka (gn thnh ph Nara ngy nay). Tn nc t Yamato i thnh Nht Bn. Cng trong khong thi gian ny, thnh lp nh nc phong kin Nht, vi cuc ci cch i Ha do Thin hong Hiu c xng. Gia th k th 8, Pht gio thit lp c s vng chc Nht Bn. [15] T th k th 9 n cui th k 12, cc dng h qu tc hng mnh Heian thay nhau nm sc mnh chnh tr ca t nc, ln t quyn lc ca Thin hong. Cui thi ny, tng lp v s bt u hnh thnh v tranh ginh quyn lc vi cc dng tc qu tc. Cui th k 12 n u th k 14, quyn lc thc s nm trong tay tng lp v s Kamakura. Vo cc nm 1271 v 1281, cc v s Nht Bn vi s tr

gip ca bo v sng thn nh bi hi qun Nguyn - Mng nh xm lc nc mnh.

T th k 14 n cui th k 16, nc Nht trong tnh trng mt n nh do ni chin v chia r, gi l Thi k Chin quc. Nht Bn cng tng tn cng bn o Triu Tin v nh Minh (Trung Quc) trong thi k ny, nhng tht bi. Sau , nc Nht c mt thi k thc hin chnh sch ng ca n nh ko di ba th k di s cai tr ca Mc ph Tokugawa. Kinh t, vn ha v k thut c iu kin pht trin mnh m. Ngi phng Ty, khi u l ngi H Lan, c php giao thng vi Nht Bn thng qua mt thng cng nh. Gia th k 19, vi cuc Minh Tr Duy Tn do Thin hong Minh Tr xng, Nht m ca trit vi phng Ty. Ch Mc ph v cc phin do i danh ng u b bi b, quyn lc c tp trung ti cao trong tay Thin hong. Nm 1868, Thin hong Minh Tr di t Kyto v Tky. Cng nghip ha din ra mnh m, t nc pht trin, xm chim i Loan, Lu Cu, nh bi nh Thanh, quc Nga trong Chin tranh ThanhNht v Chin tranh Nga-Nht, xm lc Triu Tin[16]. Theo Hin php quc Nht Bn c ban hnh nm 1889, Nht l nc theo chnh th qun ch lp hin vi quyn uy tuyt i ca Thin hong, nm ton b quyn lp php, hnh php, t php nhng Hin php cng hn ch nh hng quyn lc ca Thin hong. Trong Chin tranh th gii th nht, Nht ng v phe Hip c. Sang Chin tranh th gii th hai, qun phit Nht ng v phe Trc vi v c Quc x [17]. Ln u tin trong lch s, vo nm 1945, Nht tht bi v phi chu s chim ng ca nc ngoi. [18]

Sau chin tranh, Nht tp trung pht trin kinh t nhanh chng. Cui thp nin 1960, Nht hon thnh cng cuc cng nghip ha, tr thnh mt nc t bn pht trin. Manh nha nhng du hiu nh tr kinh t u tin sau khng hong du la u thp nin 1970. Bc vo th k 21, Nht Bn u tin hn n nhng chnh sch quc gia gia tng v th v chnh tr v qun s trn trng quc t. Nng cp Cc phng v quc gia thnh B quc phng vo thng 1 nm 2007.

Ngn ng Ting Nht c vit trong s phi hp ba kiu ch: Hn t hay Kanji v hai kiu ch n m mm Hiragana (Bnh Gi Danh) v n m cng Katakana (Phin Gi Danh). Kanji dng vit cc t Hn (mn ca Trung Quc) hoc cc t ngi Nht dng ch Hn th hin r ngha. Hiragana dng ghi cc t gc Nht v cc thnh t ng php nh tr t, tr ng t, ui ng t, tnh t, Katakana dng phin m t vng nc ngoi, tr ting Trung v t vng ca mt s nc dng ch Hn khc. Bng k t Latinh Rmaji cng c dng trong ting Nht hin i, c bit l tn v biu trng ca cc cng ty, qung co, nhn hiu hng ha, khi nhp ting Nht vo my tnh v c dy cp tiu hc nhng ch c tnh th im. S Rp theo kiu phng Ty c dng ghi s, nhng cch vit s theo ng h Hn-Nht cng rt ph bin. Xut x Nht Bn

Hoa Anh o (; Prunus). Nht Bn c m danh l x s hoa Anh o, v ngi Nht rt thch nn trng cy hoa anh o khp nc

Hc Nht Bn (Grus japonensis). Loi hc ( tancho) rt p ny ca hn o Hokkaido tng lm ti cho cc bc danh ha nhiu th k trc Cho n nay ngi ta vn cha chc chn v xut x v thi gian xut hin ca nhng c dn u tin trn qun o Nht Bn. Tuy nhin, hu ht cc hc gi u cho rng ngi Nht c mt ti qun o t xa xa v nh c lin tc t cho n thi nay. Nhng pht hin trong nghin cu c vt, xng cng c thm s nghi ng i vi thuyt trc kia cho rng ngi Nht l con chu ca nhng ngi xm chim n sau "th dn" Ainu v y b tc ny ra khi qun o. Ngy nay, ngi ta tin rng t tin ca ngi Nht l nhng ngi lm nn gm mang tn Jomon. Nhng ngi ny c bit l c mt trn qun o t nht t nm 5000 TCN, sau theo thi gian, pha trn vi cc ging ngi khc, pht trin qua lch s thnh dn tc Nht Bn ngy nay.

Ngn ng v phong tc ca ngi Nht gm nhng thnh t vn ha ca c phng Bc ln phng Nam. Di gc s dng v c php, r rng ting Nht thuc h ngn ng Altai ca cc dn tc pha Bc lc a chu , song trong t vng li c nhiu t gc t pha Nam. Trong cc tp qun v tn ngng, ta thy cc l nghi gn vi vn ha la nc vn c ngun gc pha Nam; cn huyn thoi lp nc bi v thn - ng t ca ni ging - t thin ng xung h gii th c ngun gc pha Bc. V vy, ngi ta cho rng dn c y c xut x t c phng Bc ln phng Nam, n qun o Nht Bn t thi tin s v qua mt qu trnh ho trn cc chng tc dn dn to ra dn tc Nht Bn.

Phn cp hnh chnh


n v phn vng hnh chnh cp 1 ca Nht Bn l o ph huyn, c nc c chia thnh 1 , 1 o, 2 ph, 43 huyn. Cc th ln ty theo s dn v nh hng m c ch nh lm thnh ph chnh lnh ch nh, thnh ph trung tm, thnh ph c bit. Phn vng hnh chnh di o ph huyn l th nh thn, ngoi ra cn c cc n v nh qun, chi snh, khu, c bit khu, Cn c vo a l v nhn vn, c trng kinh t, Nht Bn thng c chia thnh 8 khu vc ln, bao gm: vng Hokkaid, vng ng Bc, vng Kant, vng Trung B, vng Kinki (cn gi l vng Kansai), vng Chgoku, vng Shikoku v vng KyushuOkinawa. My nm gn y Nht Bn thi hnh chnh sch sp nhp th inh thn, s lng inh thn gim nhiu. Hin nay gim bt s tp trung mt cc ca Tky v tng cng phn quyn a phng, Nht Bn ang nghin cu b o ph huyn, chuyn sang ch o chu (tho lun ch o chu Nht Bn). Nm 1968, Nht Bn ban hnh ch m s bu chnh on th cng khai a phng. Hin thi o ph huyn v cc th inh thn u c m s bu chnh ca mnh.

M s bu chnh ca o ph huyn n khp vi tiu chun quc t ISO 311662:JP.

a l
Nht Bn nm trn ng ranh gii gia bn mng kin to a cht ca tri t. Nhng quan trng l mng Thi Bnh Dng ang tin v pha mng u- v chi xung di mng ny. Chuyn ng ny din ra khng my m v c th dn ti nhng xung ng t ngt m kt qu l ng t. Khi mng Thi Bnh Dng chm xung, cc lp trm tch b mt v ra v b bin dng. Thm ch lp v i dng cng s b tan chy thnh dung nham dng ln b mt, phun tro v s cc ngn ni la. S phun tro ni la cng vi qu trnh trm tch to thnh mt chi cc hn o nhiu ni mt di o hnh cung. Ni la

Ni Ph S Nht Bn. Ngn ni la ni ting nht Nht Bn l ni Ph S, m ngi Nht gi l Fujisan, cao 3776 m. S dc ng v dng hnh nn gn nh hon ho ca ngn ni bin n thnh mt cnh tng k th c th nhn thy t Tokyo. Ni Ph S l mt im du lch c a thch v hng nm c nhiu ngi leo ln ngn ni ny. Ngn ni la ny phun tro ln cui vo nm 1707 v ng yn t n nay. Tuy nhin, thng 8 nm 2000, cc nh khoa hc pht hin c nhng chn ng nh

bn di ni Ph S. Cc chn ng ny ang c nghin cu k lng, nhng cng a ra li cnh bo.

Kh sulfua bc ln t ming Nakedake.

Tt c nhng ngn ni la ang hot ng Nht Bn u c gim st nghim ngt c th a ra li cnh bo s tn kp thi nh ni Aso, o Kyushu. Ti y xy ra nhiu t phun tro v mt trong nhng nh ni la chnh, nh Nakedake, vn tip tc phun kh sunphua v i lc c nhng v n ming ni la. Nhng mn kh sulfua bc ln t nham thch c y mu sc v nc h trn ming ni la nh ln k qui mt mu xanh lun si sc nhit 900 C. ng t v sng thn V tr a l ca Nht Bn khin nc ny l mt trong nhng quc gia xy ra nhiu thin tai nht th gii. Hai mi e da nghim trng nht l ng t v sng thn. Mi nm Nht Bn phi chu 7500 trn ng t nh, ring Tokyo c n 150 trn. Hu ht cc trn ng t ny qu nh, khng th nhn ra, nhng cng c nhng trn ng t rt mnh. T trn ng t Kanto cht chc nm 1923, ti nay Nht Bn phi tri qua 16 v ng t v sng thn. V sng thn khng khip gn y nht xy ra nm 1993 l hu qu ca trn ng t 7,8 richte ngoi khi pha ty nam o Hokkaido. Khi trn ti hn o nh Okushiru, con sng

thn cao ti 30 m v di chuyn vi vn tc vo khong 500 km/h, gy ra thit hi trn din rng, lm 230 ngi thit mng v ph hy 601 ngi nh.
a. Phong cnh thin nhin

Hoa anh o cng vin Eboshiyama, thnh ph Nanyo, Nht Bn. Nht Bn l mt x s c phong cnh c coi l mt trong nhng ni p nht th gii, c nh gi l 1 trong 10 t nc tuyt vi nht trn th gii (nm 2010) v cng l i din Chu duy nht c mt trong danh sch ny vi bn ma thay i r rt: ma xun vi hoa anh o n dn t nam ln bc, ma h cy ci xanh mt, ma thu l phong (momiji) thm t bc xung nam, ma ng tuyt trng tinh khi. Ni Ph S (Fujisan) l ngn ni cao nht Nht Bn, nm gia ng bng, li c tuyt bao ph ni phn nh ni, l ngun cm hng ca rt nhiu vn s v thi s x Ph Tang cng nh ca cc vn ngh s, trong c cc nhip nh gia v ha s khp bn phng. Ch a l Nht Bn V tr cc Tnh Nht Bn Hokkai do Aomor i Akita Iwate

Niigata

Yama gata

Miyagi

Ishika Toyam Tochig Fukush wa Fukui Shiman e Hyg o Naga no a Gunma Yaman ashi i Saitam a ima Ibaraki

Tottori

Kyoto Shiga Gifu

Tokyo Chiba

Yamag Hirosh Okaya uchi Saga Fukuok a ita Ehime ima ma

Osaka Nara Aichi Wakay ama Kagaw a Tokush ima

Shizuo Kanag ka awa

Mie

Nagas Kuma aki moto

Kagosh Miyaza ima Okina wa ki

Kochi

Kh hu Nht Bn l quc gia vi hn ba nghn o tri di dc bin Thi Bnh Dng ca Chu . Cc o chnh chy t Bc ti Nam bao gm Hokkaid, Honsh (o chnh), Shikoku v Kysh. Qun o Ryukyu, bao gm Okinawa, l mt

chui cc hn o pha Nam Kysh. Cng vi nhau, n thng c bit n vi tn gi "Qun o Nht Bn". Khong 70%-80% din tch Nht Bn l ni, loi hnh a l khng hp cho nng

nghip, cng nghip v c tr. C iu ny l do cao dc so vi mt nc bin, kh hu v him ha l t gy ra bi nhng cn ng t, t mm v ma nng. iu ny dn n mt nn mt dn s rt cao ti cc vng c th sinh sng c, ch yu nm cc vng eo bin. Nht Bn l quc gia c mt dn s ln th 30 trn th gii. V tr nm trn vnh ai ni la Thi Bnh Dng, nm im ni ca ba vng kin to a cht khin Nht Bn thng xuyn phi chu cc d trn ng t nh cng nh cc hot ng ca ni la. Cc cn ng t c sc tn ph, thng dn n sng thn, din ra vi ln trong mt th k. Nhng cn ng t ln gn y nht l ng t Chetsu nm 2004 v i ng t Hanshin nm 1995. V cc hot ng ni la din ra thng xuyn nn quc gia ny c v s sui nc nng v cc sui ny v ang c pht trin thnh cc khu ngh dng.

Kh hu Nht Bn phn ln l n ha, nhng bin i t Bc vo Nam. c im a l Nht Bn c th phn chia thnh 6 vng kh hu ch yu:

Hokkaid: vng cc bc c kh hu n ha vi ma ng di v lnh, ma h mt m. Lng ma khng dy c, nhng cc o thng xuyn b ngp bi nhng ng tuyt ln vo ma ng. Bin Nht Bn: trn b bin pha Ty o Honsh', gi Ty Bc vo thi im ma ng mang theo tuyt nng. Vo ma h, vng ny mt m hn vng Thi Bnh Dng d i khi cng tri qua nhng t thi tit rt nng bc do hin tng gi Phn. Cao nguyn trung tm: Mt kiu kh hu t lin in hnh, vi s khc bit ln v kh hu gia ma h v ma ng, gia ngy v m. Lng ma nh. Bin ni a Seto: Cc ngn ni ca vng Chgoku v Shikoku chn cho vng khi cc cn gi ma, mang n kh hu du mt c nm. Bin Thi Bnh Dng: B bin pha ng c ma ng lnh vi t tuyt, ma h th nng v m t do gi ma Ty Nam. Qun o Ty Nam: Qun o Ryukyu c kh hu cn nhit i, vi ma ng m v ma h nng. Lng ma nng, c bit l vo ma ma. Bo mc bnh thng.

Nhit nng nht o c Nht Bn l 40,9 C - o c vo 16 thng 8 nm 2007. Ma ma chnh bt u t u thng 5 ti Okinawa; trn phn ln o Honsh, ma ma bt u t trc gia thng 6 v ko di 6 tun. Vo cui h v u thu, cc cn bo thng mang theo ma nng.

Nht Bn l qu hng ca chn loi sinh thi rng, phn nh kh hu v a l ca cc hn o. N tri di t nhng rng ma nhit i trn qun o Ryukyu v Bonin ti cc rng hn hp v rng n i l rng trn cc vng kh hu n ha ca cc o chnh, ti rng n i l kim vo ma ng lnh trn cc phn pha Bc cc o.

Biu th hin c trng kh hu ti mt s thnh ph ln theo Cc Kh Tng Thy Vn Nht Bn. Ti nguyn thin nhin Nht Bn c rt t ti nguyn thin nhin. Cc khong sn nh qung st, ng , km, ch v bc, v cc ti nguyn nng lng quan trng nh du m v than u phi nhp khu. a hnh v kh hu Nht Bn khin ngi nng dn gp rt nhiu

kh kn, v v quc gia ny ch trng cy c mt s cy trng nh la go, nn khong mt na s lng thc phi nhp khu t nc ngoi. Chnh tr Nht Bn Nht Bn l mt trong cc nc theo h thng qun ch lp hin, trong Th tng l ngi nm quyn cao nht v cc phng din qun l quc gia v chu s gim st ca hai vin quc hi cng ta Hin php c thm quyn ngn chn cc quyt nh vi hin ca chnh ph. c xy dng da trn hnh mu ca Vng quc Lin hip Anh v Bc Ireland v mt s nc phng Ty khc sau ny. Theo h thng php lut th gii hin hnh, Nht Bn c xp vo cc nc c nn dn ch y (u vit nht). Hin php Hin php ca nc Nht Bn, c cng b vo ngy 3 thng 11 nm 1946 v c hiu lc k t ngy 3 thng 5 nm 1947, quy nh rng nhn dn Nht Bn th nguyn trung thnh vi cc l tng ha bnh v trt t dn ch. D vy vo ngy 3 thng 5 nm 2007, Ngh vin thng qua mt vn bn di lut theo cho php chnh ph t chc trng cu dn cho mt bn sa i mi vo nm 2010 v s cn hai phn ba s phiu thun ca Ngh vin c hiu lc.

Hong tht Nht Bn

ng (tri sang phi): Cng cha Norinomiya Sayako, Hong t Akishinonomiya Fumihito, Vng phi Kiko. Ngi (tri sang phi): Vng phi Masako, Thin hong Akihito, Cng cha Mako, Cng cha Mako Kako, Hong hu Michiko, Thi t Naruhito. Nht Bn, hong c gi l Thin hong (, tenn). Thin hong c quyn lc rt hn ch nh nc qun ch lp hin ny. Theo Hin php Nht Bn (1947), Thin hong ch "tng trng cho nc Nht". ng kim Thin hong Akihito, sinh ngy 23 thng 12 nm 1933 ti th Tokyo, ln ngi ngy 7 thng 1 nm 1989, t nin hiu l Bnh Thnh. ng l con ca Thin hong Chiu Ha, v Thin hong tr v lu di nht (62 nm) v cng sng lu nht (87 tui) trong chnh s Nht Bn. Thin hong Akihito v Hong hu Michiko c 3 ngi con (hai trai v mt gi). Thi t Naruhito sinh ngy 23 thng 2 nm 1960, kt hn vi c Masako v c mt con gi. Hong t Akishono c hai con gi v mt con trai. Theo Hin php Nht Bn, ch nam gii mi c tha k ngai vng.

C quan lp php Quc hi Nht Bn ( Kokkai) l c quan lp php cao cp nht, gm c H vin ( shugi-in, Chng ngh vin) vi 512 gh v Thng vin ( sangi-in, Tham ngh vin) vi 252 gh. H vin c bu ra t 130 n v bu c vi s ngh vin t 2 ti 6 v ty theo dn s. Nhim k ca Thng vin l 6 nm, mi 3 nm c bu li mt na. 100 Thng ngh s c bu theo s i din t l (proportional representation) tc l do cc c tri ton quc, s cn li 152 gh c bu t 47 n v bu c tnh. H vin c quyn b phiu tn nhim hay bt tn nhim Ni cc, y l mt quyn lc chnh tr quan trng nht ca nn chnh tr i ngh. Cc cng dn Nht Bn trn 25 tui u c quyn ng c Dn biu v trn 30 tui c th tranh c gh Thng vin. Quyn c thc hin ph thng u phiu thuc v mi ngi dn nam n trn 20 tui. Cc ng phi chnh tr Nht Bn l quc gia c chnh quyn a ng phi. Nhng ng phi chnh tr ln gm c:

ng Dn ch T do Nht Bn ( Jiy Minshu-t) ng Dn ch Nht Bn ( Minshu-t) ng Tn Komei ( Kmei-t, Cng Minh) ng X hi Dn ch Nht Bn ( Shakai Minshu-t), thng gi tt l ng X Dn ( Shamin-t) ng Cng sn Nht Bn ( Nihon Kysan-t)

Cc c quan Hnh php v T php Quyn hnh php c giao cho Ni cc, gm Th tng v cc b trng, tt c chu trch nhim tp th trc Quc hi. Th tng phi l mt ngh vin ca Quc hi v c Quc hi b nhim, c quyn ch nh v bi nhim cc b trng, cc v sau ny phi l dn s v phn ln l ngh vin Quc hi. Vo thng 3 nm 1992, Nht Bn c 12 b v 32 c quan (agency) vi Vn phng Th tng, 1,17 triu cng chc k c 240 ngn nhn vin thuc Lc lng T v (; sch bo Vit Nam quen gi l Lc lng Phng v). Ngoi ra cn c Hi ng Kim ton (the Board of Audit) chu trch nhim thanh tra cc ti khon quc gia. Nht Bn c chia lm 47 o ph huyn. o ph huyn li c chia lm cc th inh thn (). C quan t php gm Ti cao Php vin, 8 ta n cao cp v cc ta n a phng, ta n gia nh. Ti cao Php vin gm Chnh n c Thin hong Nht Bn b nhim v 14 v Thm phn do Ni cc chn. Tt c cc v n u c xt x cng khai, nht l cc v vi phm chnh tr, bo ch v nhn quyn. Kinh t Nht Bn l nc rt ngho nn v ti nguyn ngoi tr g v hi sn, trong khi dn s th qu ng, phn ln nguyn nhin liu phi nhp khu, kinh t b tn ph kit qu trong chin tranh, nhng vi cc chnh sch ph hp, kinh t Nht Bn nhanh chng phc hi (1945-1954) pht trin cao (1955-1973)khin cho th gii ht sc kinh ngc. Ngi ta gi l "Thn k Nht Bn". T 1974 n nay tc pht trin tuy chm li, song Nht Bn tip tc l mt nc c nn kinh t

ln ng th hai trn th gii (ch ng sau Hoa K), GDP trn u ngi l 36.218 USD (1989). Cn cn thng mi d tha v d tr ngoi t ng hng u th gii, nn ngun vn u t ra nc ngoi rt nhiu, l nc cho vay, vin tr ti thit v pht trin ln nht th gii. Nht Bn c nhiu tp on ti chnh, ngn hng ng hng u th gii. n v tin t l: ng yn Nht.

Tr s chnh ca Sumitomo Mitsui ti qun Shibuya, Tokyo, mt trong cc biu tng ca s phn vinh Nht BnNht Bn ang xc tin 6 chng trnh ci cch ln trong c ci cch c cu kinh t, gim thm ht ngn sch, ci cch khu vc ti chnh v sp xp li c cu chnh ph,... Ci cch hnh chnh ca Nht c thc hin t thng 1 nm 2001. D din ra chm chp nhng ci cch ang i dn vo qu o, tr thnh xu th khng th o ngc Nht Bn v gn y em li kt qu ng khch l, nn kinh t Nht phc hi v c bc tng trng nm 2003 t trn 3%, qu I/2004 t 6%.

S giao dch chng khon Tokyo

Dch v ngn hng, bo him, bt ng sn, bn l, giao thng, vin thng tt c u l ngnh cng nghip ln ca Nht Bn, Nht Bn c nng lc rt ln v cng nghip, v y l tr s ca nhiu nh sn xut cng ngh tin tin bc nht th gii v cc sn phm xe c ng c, trang thit b in t, cng c my mc, thp, phi kim loi, cng nghip tu thy, ha hc, dt may, thc n ch bin. y cng l ni t tr s ca cc tp on a quc gia v nhiu mt hng thng mi trong lnh vc cng ngh v my mc. Xy dng t lu tr thnh mt trong nhng nn cng nghip ln nht ca Nht Bn. Nht Bn l tr s ca ngn hng ln nht th gii, tp on ti chnh Mitsubishi UFJ (Mitsubishi UFJ Financial Group) vi s vn c tnh ln n 1.7 nghn t la M. Nht Bn cng l ni c th trng chng khon ln th hai th gii - th trng chng khon Tokyo vi khong 549.7 nghn t yn vo thng 12/2006. y cng l tr s ca mt s cng ty dch v ti chnh, nhng tp on kinh doanh v nhng ngn hng ln nht th gii. V d nh nhng tp on kinh doanh v cng ty a quc gia nh Sony, Sumitomo, Mitsubishi v Toyota s hu hng t v hng nghn t la ang hot ng trong lnh vc ngn hng, nhm cc nh u t hoc

dch v ti chnh nh ngn hng Sumitomo, ngn hng Fuji, ngn hng Mitsubishi, cc nh ch ti chnh ca Toyota v Sony. Giao thng Nht Bn rt pht trin, vo nm 2004 Nht Bn c khong 1.177.278 km (731.683 miles) ng b, 173 sn bay, 23.577 km (14.653 miles) ng st. Phng tin ng khng c hot ng ch yu bi All Nippon Airways (ANA) v Japan Airlines (JAL). ng st c iu khin bi Japan Railways. C rt nhiu cc chuyn bay quc t ln t nhiu thnh ph v t nc trn th gii n v ri Nht Bn. Nhng i tc xut khu chnh ca Nht l Hoa K 22.9%, Trung Quc 13.4%, Hn Quc 7.8%, i Loan 7.3% v Hng Kng 6.1% (2005). Nhng mt hng xut khu chnh ca Nht l thit b giao thng vn ti, xe c gii, hng in t, my mc in t v ha cht. Do hn ch v ti nguyn thin nhin duy tr s pht trin ca nn kinh t, Nht Bn phi ph thuc vo cc quc gia khc v phn nguyn liu v vy t nc ny nhp khu rt nhiu loi hng ha a dng. i tc nhp khu chnh ca Nht l Trung Quc 21%, Hoa K 12.7%, A Rp X t 5.5%, UAE 4.9%, Australia 4.7%, Hn Quc 4.7% v Indonesia 4% (s liu 2005). Nhng mt hng nhp khu chnh ca Nht Bn l my mc, thit b, cht t, thc phm (c bit l tht b), ha cht, nguyn liu dt may v nhng nguyn liu cho cc ngnh cng nghip ca t nc. Nhn chung, i tc bun bn tng th ln nht ca Nht Bn l Trung Quc. T giai on 1960 n 1980, tc pht trin kinh t Nht Bn c gi l "s thn k": tc pht trin kinh t trung bnh 10% giai on 1960, trung bnh 5% giai on 1970 v 4% giai on 1980.

Du hiu tng trng c phn chng li vo nhng nm 1990, trung bnh 1.7% ch yu do nhng tc ng ca vic u t khng hiu qu v do d chn ca bong bng bt ng sn vo nhng nm 1980 lm cho cc c s sn xut v kinh doanh mt mt thi gian di ti c cu v n qu hn, vn t bn v lc lng lao ng. Thng 11/2007, nn kinh t Nht chm dt tng trng ko di lin tc 69 thng k t chin tranh th gii th 2 v chnh thc suy thoi vo nm 2008 vi mc li sut ngn hnhg trung ng h n mc 0% vo u nm 2009. Chng trnh t nhn ha 10 nm ngnh bu in Nht vn khng ch nhm n cc hot ng ca h thng bu chnh quc gia m cn vi cc c s ngn hng v bo him trc thuc hon tt vo thng 10/2007, nh du mt bc tin quan trng trong vic ti cu trc ngnh ny ca chnh ph. Khng ging nh tnh hnh cc nc phng Ty, khu vc ti chnh Nht khng chu nh hng mnh t cuc Khng hong cho vay th chp nhng do i mt vi s st gim mnh v khi

lng u t cng nh nhu cu trc cc mt hng xut khu ch cht ca Nht nc ngoi vo cui nm 2008, y nc ny nhanh hn vo vng suy thoi.

Tnh trng n cng qu ln (chim 170%GDP) v t l dn s c tui qu cao l hai vn y thch thc vi Nht Bn v di hn. Hin ti nhng tranh ci xung quanh vai tr v hiu qu ca cc chnh sch vc dy nn kinh t l mi quan tm ln ca ngi dn ln chnh ph nc ny.

Ch s tht nghip ca Nht t 1998 n 2008

Khoa hc v cng ngh

Blue-ray s l cng ngh DVD k tc ca th gii Nht Bn l quc gia dn u th gii trong cc lnh vc v nghin cu khoa hc, cng ngh my mc, nghin cu y hc. Gn 700.000 nh nghin cu chia s 130 t USD ca ngn sch nghin cu v pht trin, ng hng th 3 trn th gii. Mt vi ng gp cng ngh quan trng ca Nht Bn l nhng pht minh trong cc lnh vc in t, t, my mc, robot cng nghip, quang hc, ha cht, cht bn dn v kim loi. Nht Bn dn u th gii trong ngnh khoa hc robot, y l quc gia s hu hn na (402.200 trong tng 742.500) s robot cho cng nghip sn xut. Nht Bn pht minh ra QRIO, ASIMO v Aibo. Nht Bn cng l nh sn xut t ln nht trn th gii v l qu hng ca 6 trong tng s 15 nh sn xut t ln nht ton cu cng nh 7 trong s 20 nh sn xut cht bn dn ln nht th gii. Nht Bn ang c nhng k hoch rt sng sa trong ngnh thm him khng gian, trong c k hoch xy dng mt trm mt trng vo nm 2030. C quan thm him khng gian Nht Bn (JAXA) l mt trong nhng thnh vin ch cht ca trm v tr quc t, y l c quan chuyn nghin cu v khng gian v tr, cc hnh tinh, cc nghin cu hng khng, pht trin tn la v v tinh.

Vo ngy 1 thng 6 nm 2008 lc 6:02am gi Nht Bn, tu con thoi Discovery ri b phng Trung tm v tr Kennedy, Florida mang theo Module Kibo cng nh du hnh Akihiko Hoshide v su ng nghip khc, mc ch chnh ca chuyn i l lp t phn quan trng ca phng th nghim Nht Bn c tn Japanese Pressurised Module (JPM) cng cnh tay my di khong 10m phc v cho cng tc lp t v sau cho Kibo. Cc nh nghin cu Nht cng phn no khng nh c mnh qua cc ln ot gii Nobel. Hideki Yukawa mt trong nhng nh khoa hc u t xut thn t i hc Kyoto ginh gii Nobel v vt l nm 1949. Sin-Itiro Tomonaga cng nhn vinh d tng t nm 1965. Nh vt l cht rn Leo Esaki sau ny xut thn t i hc Tokyo cng t c vinh quang nm 1973. Kenichi Fukui ca i hc Kyoto l mt trong cc nh khoa hc cng chia gii Nobel ha hc nm 1981. Susumu Tonegawa, cng trng thnh t i hc Kyoto tr thnh ngi Nht u tin t 2007 nhn gii ny vi cc thnh tu v sinh ha k t khi lnh vc ny c pht trin nm 1987. Cc nh khoa hc nghin cu v ha hc cng khng chu km khi ln lt nhn gii vo nm 2000, 2001: Hideki Shirakawa (Vin khoa hc cng ngh Tokyo) v Ryoji Noyori (i hc Kyoto). Nm 2002 l nh vt l Masatoshi Koshiba (i hc Tokyo) v ha hc gia Koichi Tanaka (i hc Tohoku). Nm 2008, Nht Bn c bn nh khoa hc nhn gii Nobel gm c Yoichiro Nambu, Makoto Kobayashi, Toshihide Maskawa v Osamu Shimomura. Nht Bn l t nc s hu nhiu khoa hc gia ot gii Nobel nht chu hin nay. Khng nhng th, Nht Bn cng l quc gia ginh c nhiu gii thng Fields nht Chu , gii thng c xem l Nobel Ton hc vi 3 ln ng quang: Kunihiko Kodaira (1954), Heisuke Hironaka (1970), Shigefumi Mori (1990).

Module Kibo nhn hn hp xng-in, xe tit AIBO (Artificial t Trm khng Shinkansen-Type kim nhin liu bn chy Intelligence gian quc t ISS 500 nht M nm 2008 roBOt) Tu cao tc

Toyota Prius, t s dng

1.

Gio dc

H thng tiu hc, trung v i hc c p dng Nht nh mt trong cc ci cch thi Minh Tr. T nm 1947, Nht Bn p dng h thng gio dc bt buc gm tiu hc v trung hc trong chn nm cho hc sinh t su n mi lm tui. Hu ht sau u tip tc chng trnh trung hc v theo MEXT, khong 75,9% hc sinh tt nghip ph thng tip tc hc ln bc i hc, cao ng hay cc chng trnh trao i gio dc khc. Gio dc Nht c tnh cnh tranh rt cao, c bit cc k thi tuyn sinh i hc, in hnh l cc k thi tuyn ca hai trng i hc cao cp Tokyo v Kyoto. Chng trnh nh gi sinh vin quc t hp tc OECD hin xp Nht Bn v tr th su th gii v k nng v kin thc ca hc sinh mi su tui.

Hc sinh Nht Bn.

Bn cnh vic chm sc cho hc sinh tn tt cng c Chnh ph quan tm, Nht Bn c ring Cc ph trch cc vn Tiu hc v Trung hc chu trch nhim chnh v cng tc chm sc gip cc hc sinh tn tt, ngoi ra Cc ny cn ph trch c vn gio dc cho tr em Nht Bn sng nc ngoi cng nh gp phn gim st mt h thng kim nh v phn phi min ph sch gio khoa cho cc i tng trn. Gn y c quan ny cn kim nhim thm mt s chng trnh thuc mng li gio dc a phng nh cc chnh sch v vic quyt nh i ng cng tc gio dc, cc tiu chun v din tch trng lp, s lng gio vin cho mi trng, v cc vn ti chnh lin quan. Vo nm 1991 c hn 2,1 triu hc sinh c nhn vo 507 trng i hc. Ti y cc sinh vin s c o to bn nm cho cp bc c nhn v su nm cho bc chuyn gia (Tin s). C hai loi i hc cng lp chnh l i hc quc gia (96 trng) v i hc vng (39 trng) do tnh hay thnh ph lp ra. Cng theo ghi nhn vo 1991, c khong 372 trng cao ng cng c thnh lp v a vo hot ng. Chi ph trung bnh gm hc ph, ph ph v sinh hot ph Nht vo 1986 khong 1,4 triu yn (10.000 -la). h tr cho chi ph ny, sinh vin c php lm vic bn thi gian v vay t T chc hc bng ca chnh ph, ngoi ra cn c nhiu t chc khc t chnh quyn a phng, c quan phi li nhun cng gp phn khng nh v mt ti chnh h tr cho sinh vin. Theo Thi bo h tr gio dc, hai trng i hc c cho l danh gi nht Nht hin nay l i hc Tokyo v i hc Kyoto.

Ngn sch dnh ring cho cng tc gio dc nm 2005 l 5, 733.3 t yn (59 t la), chim 7% ngn sch quc gia (82.182,9 t yn) v chim 11.8% ngn sch cho cc mc ch cng. H thng chiu sng cng chim mt phn ng k trong cng tc pht trin c s vt cht (161.3 t yn). Ngn sch dnh cho MEXT ch yu c chi dng cho i mi cng tc gio dc, tr gip kinh ph cho cc trng t, cho vay hc bng v m rng cc kha ging dy v khoa hc-cng ngh, cc mn hc v th thao v vn ha-m thut cng c ch pht trin. Ngoi ra cn c cc k hoch tng lng cho gio vin tiu hc cng.

Nht Bn chi trn 7% GDP cho ngn sch gio dc quc gia

Y t
Cc dch v chm sc sc khe Nht ch yu c cung cp bi chnh quyn trung ng v a phng. Chi ph cho cc dch v c nhn ny, vn do mt hi ng chuyn trch ca chnh ph thng qua, c cung cp bi h thng bo him sc khe p dng rng ri v cng bng trn c nc. Nhng cng dn khng mun s dng dch v bo him ca cc cng ty ni h lm vic c th tham gia vo cc loi hnh bo him sc khe quc gia do chnh quyn a phng theo di v iu hnh. T nm 1973, tt c ngi gi u c cung cp min ph cc loi hnh bo him sc khe do chnh ph i th, trong bnh nhn c ty chn c s h mun cng cc hnh thc chm sc sc khe ph hp nht.

Quc phng
Hin nay Lc lng Phng v Nht Bn ca Nht c 180.000 ngi, trong mnh nht l lc lng hi qun. Vi ngn sch 50 t USD/nm (k c chi ph cho qun i M Nht Bn), chi tiu qun s ca Nht Bn ng hng th ba sau M-400 t, trn c Nga-15 t. T nm ti kho 2002, ngn sch quc phng Nht vt con s 1% GDP, vn ln hng th hai trn th gii. Hng pht trin qun i Nht Bn ch yu tp trung vo gim s lng nhng tng cht lng, trang thit b, tng kh nng c ng, m rng phm vi hot ng ca lc lng phng v Nht Bn, tng cng hp tc vi M, ng thi y nhanh cc bin php cng c an ninh, phng nga, cng khai v quc phng qua cc hot ng, din n chung v an ninh, gii tr qun b; trao i qun s vi cc nc trong v ngoi khu vc. Nhn s kin khng b 11/9, Chnh ph v Quc hi Nht thng qua ba d lut chng khng b gm: Lut c bit chng khng b, Lut sa i Lc lng phng v v Lut sa i Cc bo an trn bin, cho php Nht ln u tin sau Th chin th hai c php c qun i ra nc ngoi, hp tc vi M chng khng b. Nht Bn a 600 binh s sang Iraq thc hin cc hot ng nhn o. y l bc chuyn mi trong chnh sch quc phng ca Nht, tng bc tng cng v m rng phm vi hot ng ca Lc lng phng v. Thng 1 nm 2007, Quc hi Nht Bn thng qua quyt nh thnh lp B quc phng trn c s Cc Phng v trc y, l bc tin mi theo hng gii thch

li hin php v cho php Nht phng th tp th, a qun ra nc ngoi trong cc chin dch gi gn ho bnh, gii quyt cc xung t khu vc.

Mt ngi lnh ca ng phc Lc lng Phng v Nht Bn JGSDF-Lc lng Phng v Mt t Nht Bn vi thit b ngm PDF-14 dng cho ban m

Tim kch c F-15J ca Khng qun Nht Bn trong mt bui tp trn chung vi Hoa K

Tn la nh chn RIM-161 th h 3 thuc h thng phng th Aegis BMD ang c phng i t Khu trc hm JDS Kong

2.

Dn s

Nht Bn hin l nc ng u v ni c t ngi nc ngoi sinh sng nht trong G7 n thng 7, 2010, dn s Nht Bn hin nay ln ti gn 127 triu ngi, xp hng th 10 trn th gii, phn ln l ng nht v ngn ng v vn ha ngoi tr thiu s nhng cng nhn nc ngoi, Zainichi Hn Quc, Zainichi Trung Quc, ngi Philippines, ngi Nht gc Brasil. Tc ngi ch yu l ngi Yamato cng vi cc nhm dn tc thiu s nh Ainu hay Ryky. Dn c Nht Bn phn b khng ng u trong c nc. Dn c tp trung ng nht Vnh ai Thi Bnh Dng. C mt s l do gii thch ti sao mt dn c Nht Bn li qu chnh lch nh vy. Ch c 15% t ai ph hp cho vic xy

dng, v vy cc khu dn c ch gii hn trong nhng khu vc tng i nh hp. t nng nghip cng thiu, do vic canh tc tp trung mt vi ng bng ven bin. Ngoi ra, kh hu l mt yu t quan trng nh hng n phn b dn c, v min ng v min Nam m p v thch hp cho vic nh c. Cc min ny cn tin li cho quan h thng mi vi cc nc khc trong vng Thi Bnh Dng v v vy cng l cc vng cng nghip ni ting. Nht Bn l mt trong nhng nc c tui th dn s cao nht th gii, trung bnh l 81,25 tui cho nm 2006. Tuy nhin, dn s nc ny ang lo ha do hu qu ca s bng n dn s sau Th chin th hai. Nm 2004, 19,5% dn s Nht trn 65 tui. Biu tui th dn s Nht Bn Thng k hin ti (2004) n v: nghn ngi Tui 0 - 4t 5-9 10 - 14 15 - 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 5735 5938 6060 6761 7725 8755 9819 8662 7909 7854 S lng

50 - 54 55 - 59 60 - 64 65 - 69 70 - 74 75 - 79 trn 80

9300 9640 8652 7343 6466 5098 5969

Biu tui th dn s Nht Bn Thng k hin ti (2004) Theo gii tnh (n v: nghn ngi) Nam Tui 2943 3040 3105 3466 3955 4461 4960 4359 3976 3936 4633 4762 4193 0 - 4t 5-9 10 - 14 15 - 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 50 - 54 55 - 59 60 - 64 2792 2898 2955 3295 3770 4294 4859 4303 3933 3918 4667 4878 4459 N

3484 2951 2168 1902

65 - 69 70 - 74 75 - 79 trn 80

3859 3515 2930 4067

NgunThng k dn s theo tui (2004) B ni v v Thng k Nht Bn

Thay i dn s to ra cc vn x hi, c bit l s suy gim lc lng lao ng ng thi gia tng chi ph cho phc li x hi nh vn lng hu. Nhiu ngi tr Nht Bn hin c xu hng khng kt hn hoc c gia nh khi trng thnh. Dn s nc Nht Bn d tnh s gim xung cn 100 triu ngi vo nm 2050 v 64 triu ngi vo nm 2100. Chnh quyn v cc nh hoch nh dn s ang au u gii quyt vn ny. Nhp c v gia tng khuyn khch sinh ang c xem l gii php cung cp lc lng lao ng cho s lo ha ca dn s nhm duy tr s pht trin ca nn kinh t khng l ln th hai trn th gii.

Cng cho Shinto ti Fushimi Inari-taisha, Kyoto Khong 84% n 96% dn s Nht theo c o Thn o v Pht gio i tha[20]
[56]

. Pht gio, o gio v Nho gio t Trung Quc cng c nh hng n nim

tin v tn ngng ca ngi Nht. C 1 triu ngi Nht theo o C c. Thm vo , t gia th k 19, rt nhiu o gio xut hin Nht Bn nh Shinshky v Tenrikyo; cc tn gio ny chim khong 3% dn s Nht Bn. 99% dn s ni ting Nht. y l loi ngn ng kt dnh c phn bit bi mt h thng cc t ng l gio phn nh x hi tn ti v trng o c ca Nht Bn, vi cc dng ng t v t vng biu hin tnh cch ca ngi ni v ngi nghe. Ting Nht vay mn mt lng ln t vng trong ting Hn v c ting Anh (t sau Th chin th hai). H thng ch vit s dng ch Hn v hai loi ch kana (bng m tit da trn ch ting Hn, ging nh k t Latinh) v ch s Rp. Ting Rykyan, mt phn ca h ngn ng Nht, c ni phn ln Okinawa, ch c s t ngi hc ngn ng ny. Ting Ainu ch c s dng bi mt s t ngi gi bn a cn sng ti Hokkaid. Phn ln cc trng cng v t Nht u buc hc sinh phi hc c ting Nht v ting Anh. Vn ha

Bp b trong l hi Hinamatsuri - l hi bp b Nht Bn dnh cho cc b gi c t chc vo ngy 3 thng ba hng nm. Hng trn cng: Hong (O-dairisama) v Hong hu (O-hina-sama). Hng th hai: Ba n cn thn (san-nin kanjo), c nhim v dy d cho hong t hay cng cha. Hng th ba: Ng xng m (go-nin bayashi) gm Trng i, Trng tiu, Trng tay, So, Ca. Hng th t: T i thn (Sadaijin)(gi) v Hu i thn (Udaijin)(tr). Hng th nm: i nha dch gm Tiu nha (waraijougo) (vui), Khp nha (nakijougo) (bun) v N nha (okorijougo) (gin) Vn ha Nht Bn l mt trong nhng nn vn ha c sc nht th gii, vn ha Nht pht trin mnh m qua thi gian t thi k Jmon cho ti thi k ng thi, m trong chu nh hng c t vn ha chu , chu u v Bc M. Ngh thut truyn thng Nht Bn bao gm cc ngnh ngh th cng nh ikebana, origami, ukiyo-e, chi, g sn mi v gm s; cc mn ngh thut biu din nh bunraku, nhy, kabuki, n, rakugo, ngoi ra cn phi k n nhng nt c sc truyn thng khc nh tr o, Bud, kin trc, vn Nht v c gm Nht. m

thc Nht Bn hin nay l mt trong nhng nn m thc ni ting nht trn th gii. S kt hp ca ngh thut in khc g truyn thng vi vn ha phng Ty dn n s ra i ca Manga, mt th loi truyn tranh ni ting c trong v ngoi nc Nht. S nh hng ca Manga n th loi hot hnh dn n s pht trin th loi hot hnh c trng ca Nht c tn gi l Anime, nh s pht trin v bo ca Manga v Anime m cc tr chi game video ca Nht cng pht trin mnh m t thp nin 1980. m nhc ca Nht Bn mn nhiu nhc c v phong cch t cc quc gia lng ging v pht trin thm cc nt c trng ca Nht, in hnh nh n Koto c gii thiu vo Nht t th k th 9 v 10, hay nh th loi kch N t th k 14 v m nhc dn gian i chng, vi nhng cy n nh shamisen, c truyn b ti Nht t th k 16. m nhc phng Ty, c gii thiu vo Nht cui th k 19, gi tr thnh mt phn ni ti quan trng trong vn ha Nht Bn. Nc Nht thi hu chin tranh th gii th hai b nh hng nng n bi m nhc M v m nhc hin i chu u, iu ny dn n s pht trin ca dng m nhc gi l J-pop. Karaoke l hot ng vn ha ph bin nht Nht. T thng 11 nm 1993, c quan cc hot ng vn ha tin hnh mt cuc thm d, kt lun rng c nhiu ngi Nht ht Karaoke hn l tham gia vo cc hot ng vn ha truyn thng nh trit hoa hay tr o.

Hanami dango l mt loi bnh go lm t bt go ging nh mochi (mt loi bnh khc cng lm t go). Thng c dng vi tr trong nhng bui thng ngon hoa anh o ca ngi Nht. Cc tc phm u tin ca vn hc Nht Bn bao gm hai cun sch lch s Kojiki v Nihon Shoki cng nh tp th t th k th 8 Man'ysh, tt c u c vit bng Hn t. Vo giai on u ca thi k Heian, h thng k t kana (Hiragana v Katakana) ra i. Cun tiu thuyt The Tale of the Bamboo Cutter c coi l tc phm k s lu i nht ca Nht. Mt hi k v cuc i trong cung cm c ghi trong cun The Pillow Book, vit bi Sei Shnagon, trong khi Truyn k Genji ca Murasaki Shikibu thng c coi l tiu thuyt u tin trn th gii. Trong thi k Edo, vn hc khng thc s pht trin trong gii Samurai nh trong tng lp ngi chnin. Yomihon, l mt v d, tr nn ni ting v tit l s thay i su kn ny trong gii c gi cng nh tc gi thi k ny[67]. Thi k Minh Tr chng kin mt giai on i xung trong cc th loi vn hc truyn thng ca Nht, trong thi k ny th vn hc Nht chu nhiu nh hng t vn hc phng Ty. Natsume Sseki v Mori gai c coi l nhng vn ho tiu thuyt "hin i" u tin ca Nht, tip c th k n Akutagawa Rynosuke, Tanizaki Jun'ichir, Yasunari Kawabata, Yukio Mishima v gn y hn l Haruki

Murakami. Nht Bn c hai nh vn tng ot gii Nobel l Yasunari Kawabata(1968) v Kenzaburo Oe (1994).

C chp Koi - biu

Omamori - mt

tng ca s bn lnh, loi ba may mn tnh kin nh v hoi thng c bo ca n ng Nht. ngi Nht em Thng c treo vo theo bn mnh ngy l Koinobori 5 thng nm dnh cho cc b trai hng nm cu xin sc khe, tnh yu hay hc tp

Ging thanh ty Chzuya thng c t li vo in Haiden, l ni khch ving ra tay trc khi hnh l Hai Geisha ang tr chuyn gn Kinkaku-ji (Kim cc t), Kyto

Vn hc

Ton tp lch s vn hc Nht Bn t thng i n hin i. Vn hc Nht Bn l mt trong nhng nn vn hc dn tc lu i nht v giu c nht th gii[68] ny sinh trong mi trng nhn dn rng ln t thu bnh minh ca cc b tc Nht Bn, rt lu trc khi quc gia Nht Bn c thnh lp. Chng ta khng bit ngn ngun ca vn hc thnh vn Nht Bn khi im chnh xc t khi no, ch c th c nh qua nhng tc phm khi nguyn ca vn hc Nht Bn vn c nh gi l kit tc c in nh Vn dip tp th k th 8, thi tuyn tp hp 3 th k thi ca trc ca Nht Bn v cc cun s C s k v Nht Bn th k vn bn ha cc truyn thuyt, huyn thoi lp quc Nht Bn. Theo mt s hc gi c l do nh hng ca u chu lun, lch s vn hc Nht Bn c th c chia ra 3 thi k chnh: C i, Trung c v Hin i, tng ng vi cch phn k lch s kinh in thng gp trong vn hc phng Ty. Tuy nhin, trong cun Nht Bn vn hc ton s do Tokyo Kodansh xut bn, vn hc Nht Bn c chia lm 6 thi k ng vi 6 tp ca cun sch: Thng i, Trung c, Trung th, Cn th, Cn i v Hin i.

Di sn vn ha UNESCO

a im cc di sn vn ha th gii ca Nht Bn

Cha Hry ( Hry-ji, Php Long t) l mt ngi cha Ikaruga, huyn Nara. Tn y l Php Long Hc Vn T ( Hry Gakumonj), c bit n vi tn nh vy do y l ni va nh mt trng

dng, va l mt tu vin. Ngi cha c bit n nh mt trong cc kin trc bng g c tui th cao nht th gii v l mt ni linh thing ni ting Nht Bn. Vo nm 1993, c ghi tn vo "Cc thng cnh di sn th gii c UNESCO cng nhn" v c chnh ph xp loi di sn quc gia.

Gusuku l t ca ngi Okinawa ngha l "lu i" hay "pho i". Vit bng Kanji theo ngha "lu i", , pht m l shiro. C nhiu Gusuku v cc di sn vn ha Ryukyu c UNESCO tng danh hiu Di sn vn ha th gii. Thnh Himeji ( Himeji-j?) l mt khu phc hp gm 83 ta nh bng g ta lc trn mt khu vc i ni bng phng huyn Hyogo. Thng c bit n vi tn Hakurojo hay Shirasagijo (Lu i hc trng) do c sn ph mt lp mu trng tinh xo bn ngoi. c vinh d l k quan u tin c UNESCO cng nhn v l Di sn vn ha Nht Bn u tin (thng 12/1993). Mt trong ba lu i n khch ving ng nht Nht cng vi ta lu i Matsumoto v Kumamoto. Khu tng nim Ha bnh Hiroshima thng c gi l Mi vm nguyn t ( Genbaku Dome), Hiroshima, l mt phn ca Cng vin tng nim ha bnh Hiroshima. Vo nm 1996 c UNESCO cng nhn di sn th gii. Cc cng trnh kin trc lch s c Kyoto nm ri rc 17 a im trong ba cng trnh Kyoto, Ujin thuc ph Kyoto v Otsu huyn Shiga. Gm c 3 cha pht gio, 3 n Thn o v mt lu i. Ring 38 c s kin trc c chnh ph lit vo danh sch Di sn quc gia, 160 kin trc khc vo danh sch Cc cng trnh vn ha quan trng. Tm khu vn thng cnh c bit v bn vi Thng cnh p. Cng nhn nm 1994. Cc cng trnh lch s Nara c.

Lng lch s Shirakawa-go v Gokayama trn thung lng sng Shogawa tri di t ranh gii huyn Gifu v Toyama pha Bc Nht Bn. Shirakawa-go (, "Sng nh bc") ta lc khu lng Shirakawa huyn Gifu. Nm ngn ni Gokayama () b chia ct gia khu lng c Kamitaira v Taira Nanto, tnh Toyama. Thn x Itsukushima (, Itsukushima Jinja) l mt ngi n Shinto trn o Itsukushima (tn c l Miyajima) thnh ph Hatsukaichi, huyn Hiroshima. Mt vi cng trnh ti y cng c chnh ph cho vo danh sch "Di sn quc gia". M bc Iwami Ginzan ( Iwami Ginzan?) l mt khu vc khong sn ti thnh ph Oda, huyn Shimane, thuc o Honshu[79]. c UNESCO ghi tn nm 2007. Dy ni Kii hay bn o Kii ( Kii Hant?)[80] - mt trong cc bn o ln nht Honshu. Vng ni Shirakami ( Shirakami-Sanchi?) (a ht ca thn) nm bc Honshu. Cc ngn ni ny tri di vng chc theo cc khu rng nguyn thy t huyn Akita n Aomori. Tng cng 1. 300 km trong 169,7 km c vo danh sch UNESCO. Vn quc gia Shiretoko ( Shiretoko Kokuritsu Ken?) chim phn ln bn o Shiretoko tn cng ng bc o Hokkaido, theo ngi Ainu ngha l "Ni tn cng Tri t". Mt trong cc c s tn gio ho lnh nht ca Nht. Cng vin cng l ni c ng ca loi gu ln nht Nht Bn, c th trng thy khu o tranh chp Kunashiri t y. Ngoi ra cng vin cn c thc nc nng Kamuiwakka-no-taki. Theo ngi Ainu y l dng nc ca cc v thn. c cng nhn vo nm 2005 cng vi mt phn o Kuril do Nga kim sot.

Nikko ( Nikk-shi?, "nh nng") l mt thnh ph nm trn vng i ni thuc huyn Tochigi. Cch Tokyo 140 km v pha bc v gn 35 km v pha ty ca Utsunomiya, th ph ca Tochigi, ni qung lng tm ca Tng qun Tokugawa Ieyasu (Nikko Tosho-gu) v ngi chu trai Iemitsu (Iemitsu-byo Taiyu-in) cng khu n Futarasan. Shodo Shonin lp n Rinno vo 782, theo sau khng lu l n Chuzen-ji nm 784, bao quanh l lng n cha Nikk. n ca Nikko Tosho-gu c hon tt vo 1617 l mt trong cc ni n khch hnh l ng nht thi Edo. Nikko Tosho-gu, n Futarasan v Rinno-ji hin cng l Di sn c UNESCO cng nhn. Yakushima ( Yakushima?) l mt o din tch 500 km v gn 15.000 c dn, nm v pha nam ca Kyushu huyn Kagoshima[84], b chia ct khi Tanegashima bi eo bin Vincennes vi ngn ni cao nht ca o Myanoura 1.935 m. c vy quanh bi rng rm dy c, c trng vi cy thng liu ( Nht gi l Sugi) v nhiu h cy quyn.

Tn gio

Cc v kami trong o Shinto ca Nht Bn. Nht Bn l nc c nhiu tn gio. o Shinto l tn gio lu i nht Nht Bn, l s phc hp ca nhng tn ngng s khai ng Nam . o Shinto c cc v thn c gi l "kami" c th ban phc lnh, chng hn nh mt cuc hn nhn. Vo th k VI, Pht gio du nhp vo Nht Bn qua Triu Tin. Ngh thut v kin trc tinh t ca o Pht khin cho tn gio ny thu ht c s quan tm

ca triu nh lc v Pht gio tr thnh quc gio. o Pht nhanh chng c truyn b khp Nht Bn v nhiu tng phi Pht gio ra i v pht trin, trong ni ting nht phng Ty l Thin tng (Zen). Thin cha gio do ngi B o Nha du nhp vo Nht Bn nm 1549 v c kh nhiu ngi Nht tin theo. Ngy nay Nht khng c mt tn gio no ni tri v, trn thc t, c nhiu ngi Nht cng lc tin theo nhiu tn gio khc nhau. m thc Sushi, mn n c trng ca Nht Bn thng n km vi wasabi. m thc Nht Bn rt phong ph v c bit. Bao gm sushi, tr o v cc mn khc nh cc loi bnh lm t bt go. Tuy nhin, m thc Nht Bn cng kh nguy him vi nhng mn n nh gi c nc v fugu, c ch bin t c xem sao ca Nht Bn. Phn bp v bng c coi l kh an ton, nhng phi c mt con mt tht tinh tng loi i nhng cht c. bao ngi phi b mng v n phi cht c ca mn fugu ny. Th nhng y c coi l c sn ca Nht Bn. trung tm Tokyo c rt nhiu nh hng ch bin mn ny. Thc khch s tm tc khen ngon nu h cn sng sau khi n

mn ny.

Hnh nh

Thnh Himeji (, Hry-ji () Gusuku Himeji-j (lu i hc trng)

Khu tng nim Ha bnh Hiroshima

Ginkaku-ji vo Cha Kinkakuji ma ng

Kfuku-ji l mt ngi cha c trung tm Nara

Chn Omikuji n Kasuga - Nara

Thnh a v ng hnh hng vng ni Kii

Lng lch s Shirakawa-go v n Itsukushima Gokayama

M bc Iwami Ginzan

Cng vin quc

Vng ni Shirakami

gia Shiretoko Th thao

n cha Nikk

Cy thng liu (Sugi) Yakushima

3.

V truyn thng, Sumo c coi l mn th thao quc gia ca Nht Bn v l mt trong nhng mn th thao c lng ngi xem ln nht ti Nht. Cc mn v nh judo, karate v kend cng ph bin v c tp luyn rng ri khp t nc. Sau thi k Minh Tr, rt nhiu mn th thao phng Ty du nhp vo Nht v lan truyn nhanh chng trong h thng gio dc. Mao Asada, huy chng vng ca gii V ch Trt Bng Ngh Thut Th Gii, trong bui l pht thng ti u trng Torino Palavela, Italia.

Gii Bng chy Nht Bn c thnh lp nm 1936. Ngy nay, bng chy l mn th thao c lng ngi xem ln nht ti quc gia ny. Mt trong nhng cu th bng chy ni ting nht ca Nht l Ichiro Suzuki, ngi tng dnh danh hiu cu th ng gi nht Nht Bn cc nm 1994, 1995, 1996 v hin ang chi cho gii bng chy Bc M (tn ting Anh: Major League Baseball). T khi c s thnh lp Gii bng chuyn nghip Nht Bn nm 1992, mn th thao ny cng nhanh chng pht trin mnh m. Nht Bn l nc t chc Cp bng lin lc a t nm 1981 ti 2004 v l nc ng ch nh World Cup 2002 vi Hn Quc. i tuyn bng quc gia Nht Bn l mt trong nhng i bng thnh cng nht chu vi ba ln dnh chc v ch cp bng chu .

Nht Bn l quc gia u tin chu t chc mt k Th vn hi, l Th vn hi Ma h 1964 t chc ti Tokyo. Golf[89], ua t, gii ua t Super GT v Formula Nippon cng l nhng mn th thao ni ting Nht. ng ua Twin Ring Motegi c Honda hon thnh xy dng nm 1997 a mn ua cng thc 1 ti Nht. Trt Bng Ngh Thut cng l mt trong cc mn th thao ph bin ti Nht Bn; c bit vi s cnh tranh gia Mao Asada v Kim Yuna gn y ni ln nh mt hin tng v thu ht c rt nhiu s quan tm ca cng chng Nht Bn. Chnh sch i ngoi T sau Chin tranh Lnh, Nht Bn bc vo thi im bc ngot iu chnh chnh sch i ngoi theo hng tng cng tnh c lp, ch ng v tch cc hn nhm vn ln thnh cng quc chnh tr tng xng vi sc mnh kinh t, pht huy vai tr, v nh hng trn th gii v vng Chu - Thi Bnh Dng. Theo , chnh sch i ngoi c trin khai theo 5 hng c bn l:

Gii quyt ha bnh cc cuc xung t khu vc. Gii tr qun b v khng ph bin v kh ht nhn. Duy tr pht trin kinh t th gii. Hp tc vi cc nc ang pht trin v cc nc ang trong giai on chuyn i kinh t. Gii quyt cc vn ton cu.

Th tng Yasuo Fukuda ti hi ngh thng nin ca Din n kinh t th gii 2008 nhm hp Davos, Thy S.

Mc d vn ly quan h Nht-M lm nn tng chnh sch i ngoi, song gn y Nht Bn tng cng chin lc "Tr li chu ", pht huy vai tr ngi i din cho chu trong Khi G8, ly chu lm bn p tng bc a Nht Bn tr thnh cng quc v chnh tr; thc y ci cch Lin Hip Quc, thc hin mc tiu tr thnh thnh vin thng trc ca Hi ng Bo an Lin Hip Quc thng qua cc ngh, cc ng gp c th trong cc lnh vc an ninh, kinh t v cc vn ton cu (Nht Bn hin l thnh vin khng thng trc nhim k 2004-2004). Tuy nhin cn mt s hn ch c bn: ni b cha thng nht, cn nhiu tranh ci; hn ch v hin php v cc lut l trong nc; b kim ch bi cc cng quc khc. Chnh quyn mi ca Koizumi ang thm d kh nng sa i hin php, cho php Nht c qun i v quyn t v tp th. Tuy nhin iu ny s gy phn ng mnh t cc nc lng ging, c bit l Trung Quc, Hn Quc,... Nhn ton cc, chng mc nht nh, vai tr quc t ca Nht Bn c ci thin hn; v th ca Nht Bn c coi trng hn trong mt s vn quc t v khu vc nh WTO, Din n Hp tc Kinh t chu - Thi Bnh Dng (APEC), ARF, ASEM, UNHCR, G8, y ban sng M Kng, ADB, PKO,... D

lun chung t ng tnh vi vic Nht Bn cn c vai tr to ln hn, c bit trong nhng vn kinh t v cc vn ton cu v Nht Bn c u th v ti chnh. Quan h vi Vit Nam T th k 16 c nhng thng gia Nht Bn n sinh sng v bun bn ti Vit Nam. Nhng thng gia Nht Bn cng cng ng dn c bn x hnh thnh nn khu th Hi An sm ut.

u th k 20, phong tro ng Du a mt s thanh nin Vit Nam sang Nht Bn hc tp ng hng ci cch nhm vn minh ha t nc, tm con ng gii phng T quc khi ngoi bang. Trong Chin tranh th gii th hai, Nht Bn tng xm lc Vit Nam, ht cng Php lp chnh ph thn Nht do Trn Trng Kim lm th tng v i quc hiu l quc Vit Nam. Trong Chin tranh Vit Nam ln th hai, Nht Bn c quan h ngoi giao chnh thc vi Vit Nam Cng ha v c quan h thng mi khng chnh thc vi Vit Nam Dn ch Cng ha. Ngy 21 thng 9 nm 1973, Vit Nam Dn ch Cng ha v sau ny l Cng ha X hi ch ngha Vit Nam c quan h ngoi giao chnh thc vi Nht Bn. Nm 2002, Lnh o cp cao hai nc thng nht xy dng quan h Vit Nam - Nht Bn theo phng chm "i tc tin cy, n nh lu di". Trong chuyn thm Vit Nam 7/2004 ca Ngoi trng Nht Bn, hai bn k Tuyn b chung "Vn ti tm cao mi ca i tc bn vng".

Phn II: NHNG NT C TRNG V VN HA GIAO TIP NHT.

1.

Cc l hi trong nm Nht Bn c nhiu ngy l v l hi c t chc quanh nm. Hu ht cc l by gi c tnh theo Dng lch, nhng cng c nhng l hi c tnh theo m lch. Hu ht xut x ca cc l hi Nht Bn u gn vi s chuyn ma, vi cc hot ng nng nghip, hoc nhng mong mun v s bnh an, kho mnh cho mi ngi. Ngy l thnh nhn ( Seijinnohi) din ra vo ngy 15/1 l ngy lm cc l trang trng cng nhn v chc mng cc nam, n thanh nin Nht trn 20 tui trong nm . Ngy ny thng c t chc ti cc ngi n ni ting tng a phng ni cc thanh nin c tr. Sau ngy ny mi ngi mi thc s ht tt v tr li cuc sng cng vic bn rn thng ngy. - Hi Hina (L hi ca b gi hay cn gi l ngy hi bp b): Hi ny c t chc vo mng 3 thng 3. Trong ngy ny, cc gia nh c con gi by mt b bp b (Hinaningyo) tng trng cho cung nh xa v ung mt th sake trng ngt c bit mng ngy hi v cu chc. Ti cc trng hc, cc b gi c tp lm nhng con bp b Hina bng giy. Do ngy hi ng vo ma hoa o n, nn ngi ta cn gi l Momo no tseku( l hi hoa o) * L to m (Higan) Cng nh ngi Vit nam, ngi Nht rt coi trng m m t tin. L to m Nht ko di sut mt tun l quanh ngy Xun phn (khong 21/3) v Thu phn (khong 23/9). Vo dp ny ngi ta i to m v coi y l nhng ngy th phng t tin. * Ngy tr em (Kodomo no hi)

Xut x ca ngy hi ny l l hi ca cc b trai, nhng ngy nay ngi ta gi l ngy tr em. L hi ny c t chc vo ngy mng 5/5 v t cc nm 1948 tr thnh ngy ngh ca c nc. Vo ngy ny, cc gia nh c con trai thng treo trc nh nhng di c hnh c chp nhiu mu sc sc s, gi l konobori. Theo ngi Nht, c chp tng trng cho sc mnh. Trong ngy hi ny ngi ta n mt th bnh c bit lm t go *L hi Tanabata Xut x ca ngy hi ny l da vo truyn thuyt v tnh yu gia hai ngi sao trong gii ngn h l Ngu Lang (Altair) v Chc N (Vega), c ngun gc t trung quc. theo truyn thuyt ny vo ngy 7/7 hai ngi sao ny s gp nhau nn ngi ta t chc l hi vo ngy ny. Trong l hi ny, ngi ta nht nhng cnh tre, trang tr ln nhng mu giy mu sc s v vit ln nhng c mong ca mnh ln nhng bng giy mu v treo ln cnh tre. * L hi Vu lan(Obon) Trc y ngy l ny c t chc vo ngy 15 thng 7 m lch, nhng hin nay n c t chc vo ngy 17/7 hoc thng 8 dng lch, tu theo tng a phng. Ngy l ny gn ging vi ngy x ti vong nhn Vit nam, l ngy m theo ngi Nht l rc linh hn t tin v cng gi. Nhiu ni t chc v hi, ma cc iu ma c truyn (Bonodori). Vo thi gian l hi ngi ta treo cao nhng chic n lng vi mc ch l hng dn linh hn ngi khut tr v. Ti nhiu vng, cc n lng c th tri trn sng. Vo dp ny, nhiu ngi Nht lm vic xa qu hng v thm qu hng, i thm m ngi thn. Awa Odori (Shikoku) nhng don ngi mc trang phc c truyn ma iu ma c trng i diu hnh khp cc ph, h l nhng ngi dn c chn

biu din bi ma, bi ma thng l nhng ng tc nhanh v dt khot nhn rt dp mt v nhng ngi ma rt u nhau, h d phi tp luyn rt nhiu c th ma p nh th. Cng c v vn nhng ngy l hi a phng c t chc quanh nm. Mt s c sc thu ht hng nghn ngi tham gia. L hi Kamakura v l hi tuyt d ni trn l hai l hi a phng ni ting nht Nht Bn Kamakura c nhiu l hi, ni ting nht l l hi n Tsurugaoka Hachiman. Trong ngy hi ny, ngi ta din li cnh cc v s xa mc o gip, ci nga v bn cung. Mt s l hi nh Daisairei Izumo, l hi Bon Shikoku, l hi Aoi Kyoto d ch mang tnh cht a phng nhng l ni thu ht s quan tm ca rt nhiu du khch. L hi Aoi Kyoto bao gm c mt cuc diu hnh ca nhng ngi mc trang phc trong mt bui thit triu c xa. L hi Aoi (Kyoto) l mt bui diu hnh ca nhng thiu n xinh p , mc nhng b kimono ca hong tc , l 1 l hi cung dnh nh Hu y nhng cu k hn rt nhiu * L hi nng nghip T ngy xa, cc l hi nng nghip Nht thng c t chc cc vng, vi mc ch l cu khn cho mt v ma bi thu, hoc cm n thn linh cho mt ma mng thng li v ng thi cu khn mt v bi thu trong nm ti. Vo ma thu, l hi ma gt c t chc v ngi ta dng ln cng thn thnh qu u tin ca ng rung. Khi c l hi, c lng tham gia v nhiu ni ngi ta t chc cc xe diu hnh mang hnh tng ca cc v thn i qua cc ph x. Ti cung in ca Thin Hong, ch thn nh vua ng vai ngi dng nhng nng sn mi thu hoch cho thn linh. * L Hi ma h (Domatsuri) L hi ma h c t chc vi mc ch ngn nga bnh tt. Loi l hi

ny hin nay vn c t chc u n, v trong l hi, ngi ta t chc cc thuyn diu hnh trang hong rc r i dc theo cc con sng, tip sau l nhng on thuyn h tng. Mt trong nhng l hi ma h ln nht Nht v hp dn khch du lch hng nm l l hi Nebuta c t chc vo thng 8 Aomori. L hi Ngy ca bin - Umi no Hi Ngy ca Bin - (Umi no Hi), c chn lm ngy quc l ca Nht k t nm 1996. Trong ngy ny tt c cc cng s u ngh lm vic, cc cng vin nc quc gia s t chc nhiu s kin c bit, tt c cc hot ng kinh t v vn ha lin quan n bin u c tp trung ch v nhiu cuc trnh din th thao di nc s c din ra. Mc ch ca ngy l ny l nhm nng cao nhn thc ca ngi dn Nht v tm quan trng ca bin i vi s tn ti v pht trin ca o quc ny. Nht Bn c chiu di b bin khong hn 29 nghn km, din tch thm lc a khong 304 nghn km2, din tch vng c quyn kinh t trn bin khong 3,7 triu km2 v trong khong cch 100km dc theo b bin tp trung n 93,6% dn s. V mt lch s, ngy 20 thng by l ngy k nim s kin Nht Hong Minh Tr tr v cng Yokohama sau chuyn hi hnh ln pha bc n Hokkaido vo nm 1876. Vic t chc k nm s kin ny c bt u t nm 1941 vi tn gi l Ngy Tng nim Bin (Umi-no-kinenbi). "Vo nm 1874, Triu nh Minh Tr t Hng ng tu Robert Napier & Son ca Scotland ng mt chic tu tn l Meiji-Maru, loi tu 2 ct bum chy bng hi nc. Bng con tu ny, nh vua thc hin chuyn hi trnh th st vng pha Bc nc Nht nm 1876, xut pht t Aomori n Hakodate v tr v Yokohama an ton vo ngy 20/7. Tu Meiji-Maru c ci to vo nm 1898 v c s dng tip trong hn 50 nm nh m hnh

dy hng hi ti Trng Hng hi Tokyo. Nm 1978, con tu c cng nhn l Di sn vn ha quan trng ca Nht. Ngy nay, con tu c gn gi nh l biu tng ca cng ngh ng tu v ngh i bin Nht vo thi k ci cch Minh Tr. Ngy 20 thng 7 cn l ngy bt u k ngh h ca hc sinh Nht. T nm 1996, ngy Tng nim Bin c i tn l Ngy ca Bin. Sau , theo Tu chnh n ca Lut v Quc l, Ngy ca Bin c quy nh li l ngy th Hai ca tun th ba thng by, p dng k t nm 2003. Nm nay, 2004, Ngy ca Bin l ngy 19/7. L hi bn pho hoa ven sng Sumida C vo dp h, khp ni trn t nc hoa anh o u t chc cc l hi bn pho hoa. L hi bn pho hoa ven sng Sumida, dng sng chy v pha ng qua khu vc dn c ng c ca Tokyo thng c t chc vo cui thng 7 hng nm, v mi ln c khong 2 vn qu pho hoa c bn trong l hi ny, thu ht hn 900 ngn ngi n xem. Cc cuc thi bn pho hoa ca cc cng ty sn xut pho, c gm nhng loi pho hoa mua t nc ngoi, hoc nhng loi pho dng trong cc cuc thi nh, u c trnh din trong l hi ny. Trong khi ngm nhng bng pho n tung rc r trn bu tri m ma h lp lnh nh sao, mi ngi t chc n ung cng gia nh v bn b. Nhiu ngi n sm c c v tr thun li ngm pho hoa. Ngi th tri cc tm chiu ln ch ca mnh dc theo b sng, ngi th li thuyn dc theo con sng. Nhng ngy nh vy u cht nch ngi n ngm pho hoa. Nhiu ngi cn t ch sn trong nh hng hoc khch sn, ni c th ngm c khung cnh mt cch d dng. o hoa dc sng Sumida t chc ln u tin vo nm 1733. Vo nm trc , ton nc Nht b chu mt nn i khng khip lm n 900,000

ngi cht i. Vo thi gian Edo (Tokyo ngy nay), c rt nhiu ngi b cht v bnh t v xc cht b cm t trn ph. Chnh ph quyt inh t chc l hi bn pho hoa vi mong c nhng linh hn xu s c khuy kha, cng nh xua i bnh dch hch cng ang xut hin. Trong l hi, trc y c hai cng ty pho hoa l Kagiya v Tamaya h tr cho l hi, thng t chc cc cuc thi bn pho hoa rt quyt lit. Vo khong nm 1879, khi Nht bn m rng thng mi bun bn vi nhiu nc, v nhp nhiu loi ha cht mi t nc ngoi vo. T pho hoa c nhiu mu nh , xanh da tri, xanh l cy v cng tr nn cun ht ngi xem hn. Lch s ca l hi bn pho hoa ven sng Sumida c trnh by rt chi tit ti Vin bo tng pho hoa Ryogoku. L hi Hakata Gion Yamakasa Fukuoka l mt trong nhng thnh ph ln ca Nht bn. Tuy nhin, Fukuoka cn ni ting vi nhiu nt p vn ha lu i. Hakata Gion Yamakasa l mt l hi ma h, hng nm c t chc t 1-15 thng 7 ti ngi n Kushida ti thnh ph Fukuoka, Kyushu. L hi ny c lch s di hn 750 nm, v t nm 1979 tr i l hi Hakata Gion Yamakasa c cng nhn l mt ti sn vn ha dn gian quan trng ca Nht bn. Vo nm 1241, mt nh s c v tr cao c ngi dn trong vng khing i ry nc thn dc theo ng, nhm tr mt cn dch honh hnh ti Hakata. L hi Hakaga Gion Yamakasa ngy nay c ngun gc t s kin ny. Yamakasa l mt ngi cha tng trng l ni ca thn, c th khing i c dng trong l hi. C tt c hai loi, Kazariyamakasa (loi xe rc c trang tr) v Kakiyamakasa (loi xe rc khing). Kazariyamakasa rt p, c chiu cao khong 16 m v c trang tr vi nhiu loi bp b lng

ly, din t cc cu chuyn lch s v thn thoi. Ngc li, Kakiyamakasa th c chiu cao khong 5-6 m, nhng nng khong 1 tn. C khong 7 chic xe rc c lm trong l hi, v ngy cui cng s c cuc ua xe rc c gi l Oiyama. Vo ngy cui ca l hi, nhng i ca cc a phng khc nhau s khing Kakiyamakasa v chy ua trn mt qung c khong 5km. T lc 4.59 sng, cng vi ting trng nh, i ua u tin s khing Kakiyamakasa bt u xut pht t n Kushida, v cc i khc s tip ni ln lt sau mi 5 pht. i no vt qua qung ng trn trong thi gian nhanh nht s l i chin thng. Mc d thi gian ca cuc ua vo bui sng sm nh vy, nhng hng nm c n khong 850,000 khch du lch t khp ni Nht bn n xem cuc ua t sng sm. Cc i va ua va ku ln phn khch "Oissa, Oissa". C hng trm ngi thay nhau khing xe rc, v theo qui nh trn mi xe ch c c 32 ngi khing cng mt lc. L hi Hakata Gion Yamakasa l mt nt p vn ha truyn thng ca Fukuoka v Kyushu. L hi Shichi-Go-San(l hi 7-5-3) C l t dng ch l hi shichi-go-san ca Nht Bn chnh xc nht l 'cun ht' v 'ti p'. L hi ny c t chc vo ngy 15 thng 11 hng nm. Cc khch du lch thng ni rng h say m vi cnh hng nghn tr nh, cc em gi mc kimono sc s v cc em trai mc vy xp np ti mu (hakama), i trn cc con ng dn vo cc n Shinto. Shichi-go-san l l hi nh du nhng thi tui m ngi Nht Bn coi l quan trng ti s pht trin ca tr. V vy, cc ng b b m dn nhng a con 7, 5 hay 3 tui n cc ngi cha, n c cm n v xin c chc phc. Tuy ngun gc ca s kin ny khng r rng, nhng nhng ghi chp c cho bit nhng l hi tng t c t chc nhiu ni trn t Nht hn

400 nm trc. i vi ngi Nht, tr nh c coi l qu tng ca Cha Tri cho n khi chng c 7 tui, lc , chng tr thnh con ngi bnh thng. i vi con gi, tui th 3 l thi im u tin m tc c th c qun theo cch ngi ln. Khi 7 tui, ngi ta tng cc b gi obi, khn qung tay luc mc cng kimono. V nhng b trai 5 tui c tng hakama, mt loi kimono truyn thng, trang trng vn c mc trong cc dp c bit L hi shichi-go-san hin i c hnh thnh trong thi k Edo. Tuy nhin, l hi ny vn cn b hn ch trong vng Kanto mi cho ti thi gian gn y. By gi, cc ca hng tng hp, cc hng sn xut qun o tr em c gng ht sc bin ngy l ny thnh l hi trong c nc. D shichi-gosan khng phi l ngy l chnh thc Nht, n vn rt quan trng vi nhiu ngi, c bit l tr nh. Ngy nay, ngi ta thng thy tr em ti cha trong trang phc Ty u thay v kimono. iu ny rt ng vi cc b trai, v cc bc cha m ngh rng hakama (rt t) c t gi tr thc t. Nhng vic chng mc g khng quan trng. a s s c mc qun o, giy hoc zori (ging nh dp sandal) mi v c tng ko chitose ame, cc loi ko khc cng nh l ba may mn ti n cha. Nhiu gia nh tng con ci qu nh l chi, qun o nh du ngy c bit ny. L hi bp b Hina Matsuri Hi bp b, hay Hina matsuri, vo ngy mng 3 thng Ba, khi cc gia nh c con gi by mt b bp b tng trng cung ng xa v ung mt th sake trng ngt c bit mng ngy hi . Rt nhiu ngi Nht cng nh ngi nc ngoi c th kh ngc nhin khi

pht hin ra rng cu chuyn ca l hi Hina, l hi chnh ca Nht Bn dnh cho con gi, din ra cch y khng lu. Tn ca l hi c l bt ngun t ch hiina, mt tr chi thi k Heian c dng bp b, nh bp b v cc mu vt phng theo cuc sng cung nh. D tr chi ny khng c quan h trc tip g n hina matsuri ngy nay, th t hina c dng miu t cc bp b giy v sau ny c lin quan n l hi bp b, c cho trong thi k Edo. L hi ny c l bt u vo gia th k 17. Hai, ba bp b giy c t trn tokonoma cng vi bnh go v cc loi thc n c bit khc. Trong thi k Edo, cc b su tm bp b ngy cng k lng, t m hn, pht trin thnh cc b trng by gm 3,5, v cui cng l 7 bc, cao hn 1 mt. Bp b ng nhng ch cho bp b ngi c t trn nn g, v bp b giy b thay th bi nhng bp b c qun o trau chut, u v tay bng gm. Trong thi k Meiji, s lng bp b tip tc tng, d rt nhiu kiu bp b mi khng c t quan h ti l hi Hina. Vo nhng nm 20 ca th k 20, cc ca hiu bch ha bt u bn bp b theo c b hon chnh. Ngy nay gi ca nhng b ny thay i t $500 n $5000 v thm ch hn. Gi c quyt nh bi kch thc bp b, cht lng qun o, bp b bng nha hay gm, v tn tui ca ngi lm bp b. Cc b bp b c truyn t m sang con hoc c b m tng cho cac b gi mi sinh. Sau chin tranh TG 2, cc b c 2 bp b trong knh tr nn ph bin, c l v b hn ch khng gian. Trong mt b 7 bc c che bng vi , ngi ta sp xp th t nh sau: bc trn cng c th l nh bp b tng trng cho cung in, nhng thng l mnh vng c th gp c, trang tr bng cc bc v thng, mn hoc tre. Trc mnh c bp b ngi tng trng cho hong , mc ti mu, v hong hu, mc kimono 12 lp. bc th 2 c 3 phu nhn triu nh. Di na l ban nhc nm ngi gm ngi ht, 3 ngi chi trng v

1 ngi thi so. bc th t c 2 v s cng bnh go vi cc lp mu : hng, trng v xanh; bc th nm, ngi dn thng i dp trong nh v cm ; bc th su l cc loi ni tht. cui cng c th c cc bc tiu ha v hoa anh o hay cy cam. Cnh tng ny gi n mt l ci hay tic ln. Cc b trng by bp b c by ra khong mt tun trc ngy mng 3 thng 3, nhng a tr rt thch c lp rp cc con bp b, lp u vo hay t nhc c vo trong tay chng.Khi a tr cn qu nh th ngi m s phi by b su tm v c th cn phi gi khng cho a tr nghch ph nhng con bp b. Nhng con bp b ny l chim ngng ch khng l chi. Sau l hi, bp b li c ct i, v ngi ta ni rng by bp b ra qu lu s nh hng ti vic ci xin ca b gi sau ny Yuki Matsuri (L hi tuyt X hoa anh o) Nhng ngy u thng 2 hng nm, l thi k lnh nht ca Nht bn. Thm ch nhng vng pha Nam, ni m p nht ca Nht bn nh Kagoshima v Miyazaki, tuyt cng bt u ri. Ti Hokkaido, tuyt ri t cui ma thu nm trc, nhng nhng ngy u thng 2 ny, ti Saporo - thnh ph ln nht ti o Hokkaido - l hi tuyt c t chc ti y, thu ht khong hai triu khch du lch n vi Saporo. Di y l nhng lu i nguy nga bng tuyt: Khong mt tun gia thng 2 hng nm, hng trm bc tng c lm t tuyt v bng gi c trng by ti thnh ph Saporo, Hokkaido. Hng trm bc tng m phng theo cc tc phm ca cc nh iu khc ni ting trong v ngoi Nht bn, to nn mt khng kh ht sc tuyt vi trong ma ng bng gi. L hi ny c bt u t nm 1950, khi cc hc sinh cp III ti Saporo to ra su bc tng bng tuyt v trng by ti cng vin Odori ca thnh ph. Ngoi d tnh, c qu nhiu ngi tm n chim

ngng cc tc phm bng tuyt. Ngy nay, l hi ma ng tr thnh mt phn khng th thiu c trong cuc sng ca ngi dn ti Saporo v l l hi ma ng ln nht ti y. Nm 1972, l hi ma ng ca Saporo c ngi dn th gii bit n, khi Th vn hi ma ng ln th 11 cng c t chc ti y. Cuc thi ch to tng bng tuyt c t chc bt u t nm 1974, v cho n nm 1997, cuc tranh ti ln th 24 ny thu ht 21 i n t 19 nc khc nhau, trong c nhng i n t Hawaii v ng Nam , nhng ni khng h c tuyt ri. c tnh c khong 150 nhm xy dng nn cc bc tng tuyt vi nhiu ch khc nhau, thm ch c lc lng phng v Nht bn ng ti Hokkaido cng tham gia ch to nhng bc tng ln cng vi ngi dn Saporo. Nhng ngi dn ti y cn l tnh nguyn vin cung cp cc thng tin cho khch du lch, gip khch du lch tn tt tham quan dc theo cc con ph y tuyt, v gip v phin dch gip cho khch nc ngoi L hi ma xun Kyoto Ti c Kyoto ca Nht, c hai l hi ma xun rt ng ch . Trong , l hi Aoi (hay cn gi l l hi cy thc qu), din ra vo ngy 15-5 hng nm. L hi Aoi c cho l mt trong nhng l hi xa nht th gii, c t khong giai on Heian, th k th 6 sau Cng nguyn. Tn ca l hi c gi theo nhng chic l sm mu lng bng ca Aoi (cy thc qu), loi cy dng trang tr trong thi gian l hi. L cy thc qu c cho l bo v chng li thin tai L hi Aoi gm hai phn: qu trnh c hnh v nghi l linh thing. Phn ln l hi l cuc diu hnh chm ri v trnh trng ca 2 xe b, 4 con

b ci, 36 con nga v 600 ngi trong trang phc truyn thng nhiu mu sc ca hong gia. Nhiu nhn vt s thi nh Saio-Dai, cng cha thi Heian, c th hin trong sut bui l. Cng c nhng s gi ca triu nh v nhng ngi i theo h, cng vi binh lnh, cn v, chin s, cn thn v furyu-gasa ( l nhng chic d to ln c trang tr bng hoa gi). Phn u ca l hi gi l roto-no-gi, l mt cuc diu hnh hng v hai a im linh thing: in th Shimmogamo v Kamigamo. mi in th, ngi ta u c hnh nghi l shato-no-gi (sa-t n-gi). on diu hnh bt u khong 10 gi 30 sng, t cung in hong gia v hng v in th Shimogamo, ni nhng nghi thc l khai mc c c hnh. Sau , h tip tc chuyn hnh trnh vo gia tra thc hin phn nghi l cui cng. on diu hnh thu ht hng ngn ngi xem khi h i qua thnh ph. L hi th hai l Mifune (hay l l hi 3 thuyn). L hi ny din ra vo ngy ch nht ca tun th 3 trong thng Nm, a im ti Arashiyama, gn Kyoto. L hi ny nhm k nim thi k Nht cn tr v. Ngi ta dng n khong 30 chic thuyn rng cho bui l. Nhng i tu nh lm l cho ngc dng, ch nhng ngi trong trang phc thi Heian, c thuyn hong gia dn u. Nhng chic thuyn khc tp trung vo nhng hot ng nh ma, nhc, tr o v lm th. C thuyn ch nhng nhc cng, ngh s ma din nhng trch on kch Noh (rt ni ting ca Nht) v c th Nht hay Trung Quc. Gagaku, mt loi nhc truyn thng chun, trau chut v thanh nh ca Nht, c biu din trn thuyn rng. Ngi xem c th thu nhng chic thuyn c bn p hay my cho n gn xem. C hng ngn ngi ng dc hai bn b sng xem l. Cng ging nh nhng l hi khc, l hi 3 thuyn nhm th hin s trn trng ca ngi Nht i vi di sn t nc, ng thi khng nh tnh k tha lin tc v n np cuc

sng. L hi "rc cy" Nht Bn Ngi trn mt khc g ln, nhng ngi n ng mc y phc truyn thng chun b t th sn sng trt dc. Khi c hiu pht ln, h cng bm cht ly khc g v lao xung con dc di. H va trt va ht nhng bi dn ca Nht Bn. y l l rc cy v lng. Gn n ngy hi, ngi dn s i vo ni gn nht, n nhng cy c th v chun b lm l mang cy v t n th ca lng. Theo truyn thng ca ngi Nht, cc v thn thng tr ng trong thn cy v s gip ti sinh tm hn cho ngi n th. y l l hi c t 1.200 nm Nht Bn, c t chc 6 nm 1 ln cc a phng dc theo h Suwa, min Trung Nht Bn. L hi nhm kt hp gia s thing ling ca t tri vi lng dng cm ca con ngi L hi Nago Nht Bn l mt t nc rt t ho v nhng gi tr truyn thng lch s.Mt trong nhng l hi y mu sc m dn Nht trng ngng hng nm l l hi Nagoya c t chc vo tun th 3 ca thng 10. L hi bt u bng cuc diu hnh ca nhng ton thanh thiu nin mc trang phc ca cc chin binh Nht thi c; nhng chic thuyn hoa trang tr cc hnh chm khc v thu tay c sc. Ri n nhng chic xe kt hoa ti ,nhng tp v cng v cc thanh nin cng Mikoshi-ngai vng di ng ca thn Shinto.Ng trn mt trong nhng Mikoshi l con voi vng Shachihoko-tng trng cho thnh tr Nagoya.700 nam n ha thn thnh nhng nhn vt lch s,vi s gp sc t cc cu lc b a phng, trng hc, y ban v cc t chc X hi. Cuc trnh din v i nht trong l hi l s ti hin hnh nh nhng v anh hng dn tc lch s. Hideyoshi,Nobunaga v Ieyasu l nhng danh nhn c cng a nhng v lnh cha phong kin hiu chin vo t chc hp nht di tinh thn v s

o Tokugawa Shogunate vo cui th k XVI. Hn 2 triu du khch,ch yu n t cc vng ph cn Nagoya tham d l hi ny,to thnh mt cuc biu dng vn ha di 6 km. L hi Doojin Mi mt nn vn ha c mt s tp tc khc nhau xua ui nhng iu khng may.. M, ngi ta nm mt nhm mui qua vai ca mnh hoc l xoa ln mt ci chn th xua i nhng iu xui xo. Nhng ti mt thnh ph nc Nht, vic xua ui nhng linh hn qu d li bao gm nhiu nghi thc phc tp c t thi xa vi nhng trn hn chin v cc ngn uc chy sng. H nh nhau nh nhng chin binh thc s trong cc trn chin thi xa. Nhng ngi tn cng vung cc ngn uc ang chy sng ln v nh vo mt ngi n c coi l linh thing. N c canh gi bi nhng ngi gi n vi v kh t v ch l cc cnh cy phong. y l mt phn trong mt l hi din ra hng nm lng Zonawa, trn mt vng cao nguyn ca nc Nht, l hi Dosojin. Bt u t th k th 8 sau cng nguyn, l hi k l ny c t chc by t lng tn knh vi cc thn Dosojin, vn c tin l c kh nng bo v dn lng khi cc th lc qu d nh thin tai v bnh dch. L hi Omisoka Nht Bn t thi Minh Tr, cch y khong hn 100 nm, cng vi phong tro ui theo v hc tp phng Ty, bt u chuyn sang n tt dng lch ging nh cc nc chu u v M. m giao tha (ting Nht gi l OMISOKA) Nht, ngi Nht c thi quen n cc cha n nm mi v cu chc may mn, hnh phc cho bn b cng tt c nhng ngi thn trong gia nh. Ti Tokyo, mt trong nhng cha c mi ngi hay n vo m giao

tha nht l cha Meiji Jingu. Cha ta lc gn ngay trung tm th Tokyo. Vo m giao tha, gn ti na m, hng ngn ngi m a s l thanh nin nam n ko ti t tp quanh khu vc cng cha. Tt c u ch i n giy pht chuyn mnh ca nm mi, c vo trong cha, tung nhng ng xu v cu chc mt nm mi vi nhiu may mn, hnh phc cho mnh, cho bn b cng tt c nhng ngi thn. Tt c cc tuyn tu in cng u chy sut c m c th phc v c cho vic i li. Qung ng ngn t cng n in chnh ca cha lc ny thc s l mt qung th thch lng kin nhn. C mt bin ngi ni ui nhau di v tn, tin vo cha vi mt tc v cng chm. Th nhng tuy rt ng, mi ngi vn v cng trt t v tuyt nhin khng h c mt s chen ln, x y. Ci cm gic c ha mnh cng bn b trong ci khng kh phn khi, ho hc; thm mnh trong ci se se lnh n cho nhng gi pht u tin ca nm mi tht tuyt vi, chng th no din t c. Giy pht giao tha c l v th m cng thing ling hn. Lu hc sinh Vit nam, gim bt i nhng cng thng, mt mi sau nhng ngy mit mi vi u vo sch v cng ni c n, nh nh lun qun tht, cng thng r cng nhau n cha Meiji Jingu n tt. Thnh thong gia ng tng tp bt cht bt gp nhau, ai cng tay bt mt mng tu ta tu tt hi thm chuyn. Lc y nhn, sao ai cng thy thm thn thng. Sau khi vo ti c in chnh cu chc cho nm mi may mn, hnh phc, sang bn khu bn hng s c rt nhiu nhng mn qu nh c by bn by v tng nhau trong ngy tt. Mt trong nhng th m ngi Nht hay mua nht l nhng tm bng g nh. H ghi ln nhng iu h mong c trong nm mi: i hc, c ln chc, thun li trong tnh yu...v treo nhng tm bng g ln tm bng ca nh cha.

Tng ng thn mt mt cng khng km phn c a chung. Mi ng thn u ch c v c mt mt v u c gi gm nhng iu mong c trong nm mi. Ch khi no iu mong c thnh hin thc, ng thn mi c v tip con mt th hai. Ngoi ra cn c nhng gian bn nhng hng trang tr trong ngy tt, gian rt qu bi xun. Nu chng may bn rt c nhng qu bi c nhng iu bn khng thch. Bn buc n ln cnh cy trong cha, nm mi iu xu s khng n vi bn. Nhng theo ti, nhng chic ti h mnh, ting Nht gi l OMAMORI , c tt nh nh, xinh xinh rt p s l mn qu tng bn b, ngi thn v nht l tng cho ngi yu th khng c g tuyt vi hn. Mi chic u c mu sc ring v c trang tr khc nhau, mang nhng ngha khc nhau: sc kho, may mn, hnh phc, s bn vng trong tnh yu...S tht m p, hnh phc khi ngi nhn c nhn nhng mn qu ca bn. L hi Gion Matsuri L hi Gion (trong ting Nht l Gion-Matsuri) l mt trong 3 l hi truyn thng hng nm ln nht ca Nht Bn. So vi 2 l hi ln khc l l hi Kanda ( Tokyo), l hi Tenjin ( Osaka), l hi Gion Kyoto c phn trang trng, rc r hn nn cng c th ni Gion l l hi ln nht trn x s Hoa anh o. Cc nghi l c t chc lin tc t 1/7 n 29/7 hng nm ti ngi n thing Yasaka khu vc Gion- Kyoto. Tm im ca l hi din ra t 9h sng n 1h chiu ngy 17/7 hng nm, khi m khong hn chic xe ln trang tr v cng rc r, th hin m nt vn ha truyn thng ca Nht Bn diu qua nhiu ng ph chnh ca c Kyoto. Thi gian ny thnh ph Kyoto c knh, hin ha nh c hm nng bi bu khng kh l hi. L hi Gion c lch s khang 1100 nm v c duy tr u n, th hin

nt vn ha truyn thng v c s phn thnh ca Kyoto. Vo nm 869, trn khp t nc dch bnh ly lan nguy cp, Nht Hong ra ti ngi n Yasaka cu cho bnh dch nguy him s c dp tt ngay, s bnh yn tr li vi dn lnh. Vo thi im Nht Hong cho lm 66 c xe trang trng tng trng cho 66 tnh (n v hnh chnh ca Nht lc by gi) cng tham gia vo l cu nguyn. Dch bnh c dp tt nhng l hi ny phi n nm 970 mi c khi phc li t chc u n hng nm vo ngy 14 thng 6. Sau li c nhiu bin c lch s v l hi khng t ln b gin on, cho n thng 6 nm 1500, l hi c t chc tr li vi ng dng v rc r, khng kh tng bng ca n. Cng t vic trang tr cc c xe diu hnh trang l hi c giao cho nhn dn trong kinh thc hin. Chnh nh vy m mi c xe (Hoko) c v ni dung v hnh thc u rt phong ph, rc r, c bit l t thi Momoyama n thi Edo khi m hot ng bun bn ngoi thng pht t v cc lng ngh dt, thu Kyoto pht trin phn thnh th vic trang tr cho cc c xe Hoko vo mi dp l hi Gion cng l mt cch ngi dn Kyoto th hin s ln mnh v kinh t, vn ha ca kinh . Ngy nay, tham gia vo on diu hnh trong l hi Gion c hn 30 c xe nhiu loi (Yama, Hoko, Fune ...) c trang tr rc r vi la, thu tinh xo ca nht v tng vt t nhiu nc trn th gii cng nhiu vt mang m nt vn ho truyn thng ca Nht. C xe ln nht nng khang 12 tn, cao khang 26 mt, ng knh bnh xe l 2 mt v ko c xe ny cn khang 40 thanh nin khe mnh. Mi c xe ny hng nm sau khi s dng xong c tho d, bo qun ct gi cn thn n Yasaka - higashiyama. Cng c qun c n th v kho ct gi ca mnh th khng phi em n tp trung n Yasaka na. T ngy mng 10 thng 7 ngi ta bt tay vo cng vic lp rp cc b phn thnh c xe hon chnh, theo phng php

truyn thng cng vic ny thng mt khang 3 ngy. Ngy 17 thng 7, t 9h sng hn 30 c xe rc r cng vi iu nhc c trng ca ring mnh bt u diu hnh qua cc ng ph chnh nh Shijo, Kawaramachi, Oike dori. V rc r ca nhng c xe nh cng thm lng ly hn di nng rng ngy h thng 7. Bn c th bt gp bng nhng c gi tr mc Yukata truyn thng y v duyn dng trn cc ng ng Kyoto nhng ngy ny. ang nhng ngy gia thng 7 ri, hy cng khm ph l hi vi nhiu thng trm, thm m lch s ca c vn hin.

L hi Kanamara Matsuri Thng 11 hng nm, ngi dn thnh ph Kawasaki (tip gip Tokyo, Nht Bn) u tng bng t chc L hi Kanamara Matsuri - mt dp him hoi tn vinh gi tr ca... dng vt. Cuc diu hnh t trung tm thnh ph n ngi n th phng cc... biu tng sinh sn din ra rm r vi s tham gia ca hng nghn dn a phng v du khch. Nhng ngi n ng mc gi gi c trao nhim v thing ling nht: khing bc tng linga phn thc ti n th. Bc tng khng l chm khc t g, phi huy ng n hn chc c nng vm v mi khing ni. Hai bn ng on rc kiu i qua, v s cc loi chi, lu nim hnh ca qu c by bn th phanh. Kanamara Matsuri c bnh bu l l hi k qui nht Nht Bn. Nhng ngy ngh quc gia ca Nht Bn Ngy mng 1 thng Ging : Ngy l Nm mi Ngy 15 thng Ging : Ngy l n Tui trng thnh Ngy 11 thng Hai : L k nim Ngy lp quc Ngy 29 thng T : Ngy l Trng cy xanh

Ngy 3 thng Nm : Ngy Hin php Ngy 5 thng Nm : Ngy Tr em Ngy 15 thng Chn : Ngy Knh trng Ngi gi Ngy 10 thng Mi : Ngy hi Th thao- Sc khe (chnh l ngy hi Vn ha hay L hi ma thu trong cc Manga & Anime ) Ngy 3 thng Mi mt : Ngy Vn ha Ngy 23 thng Mi mt : Ngy t n Lao ng Ngy 23 thng Mi hai : Ngy sinh ca Vua Khi cc ngy mng 3 v mng 5 thng Nm ri vo cc ngy ngh hng tun th ngy gia , tc l ngy mng 4 thng Nm , cng l ngy ngh . Ohanami (L hi ngm hoa anh o) Hoa anh o t lu tr thnh quc hoa ca Nht bn (x s Hoa anh o) v c gi l Sakura. i vi ngi Nht Bn, Hoa anh o khng ch tng trng cho v p thanh cao m cn l ni bun v s ngn ngi, ph dung v tnh khim nhng, nhn nhn. Hoa anh o cng tng trng cho tinh thn v s o Samurai - bit cht mt cch cao p. Vo nhng ngy ny, ngi dn Nht cng nh ngi nc ngoi Nht n nc hng khi cho n ma hoa bt u. Cng vin vo nhng ngy ngh tht ng ngi. Ai cng mun tm cho mnh mt ch "p" ngm hoa, thng l di nhng gc cy m hoa ang n r. T chc nhng ba tic ngm Hoa anh o l truyn thng lu i ca ngi Nht. y cng l dp Gia nh, bn b, nhng ngi thn, ... ngi li bn nhau. V cng chc cho nhau mt cuc sng trn ngp Nim vui v Hnh phc Sakura thng rng sch l vo ma ng. Khi ma xun n, thi tit tr nn m

p, hoa bng n. Cy ch ton l hoa. Ma Hoa anh o n din ra khng lu, v hoa s la cnh bay theo gi khi ang ti thm nht. Nn ai cng mong mun ghi li cho mnh nhng thi khc tuyt vi ca ma hoa.
2.

Cc iu mu - m nhc v trang phc truyn thng awa odori iu mu trun thng awa odori *Quy nh ca l hi Yosakoi -1 i nhy ma khng qu 150 ngi -S dng naruko, va nhy va tin v pha trc -Mi i u phi chun b xe ch dng c -a nhp iu ca yokoisa-buri vo bn nhc la chn Trn y l mt s quy nh c bn ca Yosakoi. Tuy nhin, so vi cc l hi khc trn ton nc Nht, l hi ny c phn t do, linh hot hn, do phn nh c b mt ca cc thi i, v nam n gi tr u c th vui a nhy ma trong ngy hi * L hi Yosakoi mang la ra th gii: Nm 1991 , l hi Yosakoi Solan Matsuri c t chc ln u tin ti thnh ph Sapporo (Hokkaido); t lan rng ra khp cc tnh thnh trong ton quc. Xut pht t tn ngng v t do bun bn, l hi c lp tr a phng h hi tip nhn v k tc. Ngy nay, ngoi tr tnh Tokushima, l hi ny ti tt c cc a phng khc u c t tn l "Yosakoi Matsuri". V khng ch dng li Nht Bn, l hi ny cn c t chc nh k ti Hawaii v mt s nc ng Nam . Trang phc v naruko Trang phc s dng trong ma yosakoi kh a dng. o Happi v trang

phc Yutaka thng hay c dng nht. C th la chn nhiu mu sc nhng nht thit cc thnh vin trong mt i phi mc ging nhau. Mt trong nhng im c bit ca ma yosakoi l s dng naruko (l ci ming g nh to ting g m ngi ma cm trong tay). Mu sc truyn thng ca naruko l en v vng nhng nhng i ma yosakoi thng sng to nhng naruko ca ring mnh, la chn mu sc v cht liu tu thuc trang phc ca h. Vic s dng naruko l khng th thiu trong ma yosakoi nhng c nhiu nhm li chn nhc c cm tay khc nh trng, nhng dng c c th to ting g, hay cm c, gy. m nhc ca Yosakoi Nhc chnh thc ca yosakoi da trn bi ht gc c tn gi l Yosakoi Naruko Dancing, tc gi l Takemasa Eisaku. Bi ht ny sng tc da trn 3 bi ht khc l Yosakoi-bushi" ("giai iu yosakoi"), "Yocchore" (mt bi ht ca tr con), v "Jinma-mo" (mt bi dn ca vng Kochi ). Nhng cuc thi ban u din ra Kochi yu cu bn nhc ca mi i ma phi mang phn no ca bi ht gc. Cn nhng cuc thi u v l hi cc vng khc th khng bt buc nh vy, thm ch cho php cc i t sng tc nhc cho ring i mnh, hoc mang giai iu ca nhng bi dn ca cc vng khc tu theo thi quen ca i ma. Trang phc truyn thng ca Nht Bn: * Ngi Nht bt u mc u phc t khi no? u phc c a vo Nht t thi k Minh Tr (1868-1912). Chnh quyn Minh Tr chp nhn qun phc theo kiu ca ngi Ty phng v sau tin ti quy nh cc nhn vin cng s, nhng ngi a th v cng nhn ng st phi mc ng phc u phc bi v nhu cu cn phi chuyn i nhanh chng sang mt th ch hin i hn ca h thng chnh quyn Nht Bn. Vic ny thc y cho

vic u phc tr thnh ph bin trong tng lp bnh dn Nht Bn. Tuy nhin, o vy, mt phn l bi v n qu t nn ch c nhng ph n tng lp thng lu mc trong nhng bui tic sang trng c t chc ti Rokumeikan, mt ngi nh c xy t nm 1883 dnh ring cho nhng ba tic trnh trng theo kiu Ty phng. Bi v ch ngha dn tc pht trin mnh trn khp t nc Nht Bn cho nn u phc thi ch c gii hn cho ng phc ca cc y t. Vic mc ng phc ch tr nn ph bin vo thi k i Chnh (1912-1926) khi m cc n cng nhn vin chc nh l ngi sot v xe but v nhn vin nh my bt u mc u phc trong cuc sng sinh hot hng ngy. * Ngi Nht mc Kimono: Tr nhng ngi gi v nhng ngi phi mc Kimono do yu cu cng vic th thng nht c rt t ngi mc Kimono hng ngy. Vo dp nm mi mt s ngi (c nam v n) mc Kimono cm nhn khng kh u nm, mt s ph n mc Kimono vo ngy lm vic u tin trong nm. Tr em thng c cho mc Kimono khi i thm cc ngi n hoc vo dp l Shichi-go-san (By nm ba), tuy nhin s lng cc bc ph huynh cho con em mc vy, o vt cng ang ngy cng tng. Vo dp l thnh nhn (Thanh nin trn 20 tui), l ci, l tt nghip hoc trong cc bui tic trang trng th thng l ph n s mc Kimono. Nhng ngi hc v lm vic trong gii ngh thut truyn thng ca Nht nh l cc v cng, nhng ngi phc v trong cc qun n Nht truyn thng thng phi bt buc mc cc trang phc truyn thng. Yukata, c lm bng vi bng, l mt loi Kimono dnh mc ring cho ma h hoc nh l Pyjamas (qun o ng) trong nhng nh tr theo phong cch c xa ca Nht. Bi v n l mt loi qun o ty tin thng tc cho nn khng c php mc Yukata ra nhng ch trnh trng ng ngi.

Kimono ( " mc"; hoc Ha phc, ngha l "y phc Nht") l loi y phctruyn thng ca Nht Bn. Kimono dnh cho ph n ch c mt c duy nht, ngi mc cn phi b y phc li cho ph hp vi bn thn mnh. Kimono c 2 loi, tay rng v tay ngn. Ph n ly chng thng khng mc loi tay rng, v rt vng vu khi lm vic. Khi mc kimono phi mc juban trc, l mt o kimono lt bo v kimono khi d, sau cun bn phi vo trc, bn tri vo sau, v tht li bng tht lng Obi lm bng la, rt t tin. Nu qun bn tri trc ngha l bn sp i d tang l. Vic mc kimono rt mt thi gian, v hu nh khng th t mc. Ngi mc kimono phi i guc g, v mang bt tt Tabi mu trng. Ngi Nht s dng kimono trong vi trm nm. Ngy nay, kimono thng ch c s dng vo cc dp l tt. Ph n Nht mc kimono ph bin hn nam gii, thng c mu v hoa vn ni bt. Phi nam dng kimono ch yu trong l civ bui l tr o, v kimono dnh cho nam gii thng khng c hoa vn, v mu ti hn. Yukatal loi kimono mng mc ma h, thng lm bng vi mt nh cotton. Khi n onsen(sui nc nng), ngi ta thng mc yukata. LCH S Ban u, "Kimono"l 1 t ting Nht mang ngha l "qun o". Nhng trong nhng nm gn y, t ny c s dng ni n b qun o Nht truyn thng. Nhng b Kimono m ta bit n ngy nay c ra i vo triu i Heian (794 - 1192) T triu i Nara (710 - 794) ti lc , ngi Nht thng mc 1 b gm phn trn v phn di (qun hoc vy) tch ri hoc 1 b qun o lin. Nhng vo triu i Heian, 1 cng ngh lm kimono mi c pht trin. c bit ti nh l phng php straight-line-cut (ct ng thng), n yu cu ct cc mnh vi theo ng thng v khu chng li vi nhau. Vi cng ngh ny, nhng

ngi lm kimono khng cn phi lo lng v hnh dng ca c th ngi mc Nhng b kimono straight-line-cut em li rt nhiu li th. Chng rt d gp. Chng cn ph hp vi mi thi tit. Chng cn c mc bn trong to s m p trong ma ng. Kimono lm t nhng loi vi mt nh lanh rt thch hp cho ma h. Nhng li th ny gip cho kimono tr thnh 1 phn trong cuc sng ca nhng ngi dn Nht Qua thi gian, Kimono tr thnh thi trang, ngi Nht bt u quan tm n vic phi hp nhng b Kimono v h pht trin 1 nhy cao hn cho mu sc. in hnh, s kt hp mu sc th hin mu theo ma hoc a v chnh tr ca ngi mc. Vo triu i Kamakura (1192 - 1338) v triu i Muromachi (1338 - 1573), c nam ln n u mc nhng b Kimono y mu sc. Cc chin binh mc nhng mu sc tng trng cho th lnh ca h v i khi, chin trng sc s nh 1 bui trnh din thi trang Vo triu i Edo (1603 1868), tc chin binh Tokugawa thng tr khp Nht Bn. t nc b chia ct thnh cc vng t phong kin c cc lnh cha thng tr. Cc samurai ca mi vng t c nhn bit nh mu sc v kiu mu ca ng phc. Chng gm c 3 phn: kimono, b y phc khng tay mc ngoi kimono (kamishimo) v qun ging vy x (hakama). Kamishimo lm bng vi lanh, c h cng lm ni bt phn vai. Do lm nhiu y phc samurai, tay ngh nhng ngh nhn Kimono cng ngy cng cao v lm Kimono dn tr thnh 1 hnh thc ngh thut. Kimono tr nn c gi tr hn v cc bc cha m truyn li cho con ci h nh 1 vt gia truyn Trong triu i Meiji (1868 - 1912), Nht Bn b nh hng mnh t vn ha nc ngoi. Chnh ph khuyn khch ngi dn chp nhn trang phc v tp qun phng Ty. Nhn vin chnh ph v qun i b bt buc phi mc trang phc phng Ty cho cc s kin quan trng ca chnh quyn. (Lut ny khng cn hiu lc na). i vi cc cng dn bnh thng, khi mc Kimono n cc s kin trang trng, Kimono phi c gn thm huy hiu gia tc nhn bit gia tc ngi mc Ngy nay, ngi Nht him khi mc Kimono trong cuc sng hng ngy. H dnh

chng cho nhng dp nh m ci, m ma, tic tr hay nhng s kin c bit khc nh l hi ma h Cc loi Kimono v kiu dng Ch c 1 phng php c dng lm Kimono: 1 ming vi di 12-13m v rng 36-40cm c ct lm 8 mnh. Nhng mnh ny sau c khu li vi nhau to ra hnh dng c bn cho Kimono. Tt c mnh vi u c dng, khng c phn no b vt i. Thng thng, loi vi c dng l la nhng yukata (kimono thng thng ma h) thng c lm bng vi cotton. Cng dng ca 8 panel lm cho vic tch kimono ra thay th, sa cha cc vn nh c, b bc mu, vi b hng panel d dng hn Kimono c mu nh 1 trong 2 cch: vi c dt t cc si ch c mu sc khc nhau hoc vi dt c nhum mu. 1 v d v loi vi dt bng ch mu nn l oshima-tsumugi. N c sn xut trn o AmamiOshima pha nam Kyushu. Loi vi ny khe v bng. 1 v d khc l yukitsumugi, sn xut thnh ph Yuki, qun Irabaki.. N bn n ni n vn cn c th tn ti sau hn 300 nm Vic nhum Kimono bt u vi vi dt trng m sau s c v hay thu ha tit ln . K thut ny sn xut nhng loi vi y mu sc. 1 v d v vic nhum vi l kyo-yuzen, c sn xut Kyoto v c nhn bit bi s t m, mu sc phng khong. 1 v d khc l kaga-yuzen, c sn xut thnh ph Kanazawa. Kaga-yuzen c nhn bit bi nhng hnh nh thin nhin thc t Li th ca vi dt bng ch mu l n c mu u 2 mt nn nu mt trc ca vi b bc mu th ta c th lt sang mt kia dng. Cn li th ca vi nhum l nu mu b phai, ta c th d dng nhum mu mi Kimono c mc vi khn tht lng (obi) gi cho kimono vo ng ch v gi kn mt trc. Obi khng ch c chc nng nh vy m cn p. Obi di khong 4m v rng 30cm. C 2 loi Obi: fukuro-obi (ch c trang tr 1 mt) v nagoya-obi ( gia hp hn tht quanh ngi d dng hn). 1 s obi nh Nishiki-obi lm Kyoto v Hakata-kenjo lm qun Furuoka c nh gi cao v mu sc phng

khong nh vng hay bc c dt ln n C nhiu cch buc Obi. Loi n ph bin nht l taiko-musubi c buc ng sau, phng ra nh gi v trng rt p. Taiko-musubitr nn ph bin t gn cui triu Edo. Ti khi loi n ny xut hin trn mn nh, ngi ta khng thc s quan tm lm v v p ca Obi, Obi ch nh 1 cng c gi Kimono vo ng ch mt trc c kn. Nhng ngay khi taiko-musubi xut hin, rt nhiu kiu dng n khc cng xut hin theo Vo triu Meiji, ngi ta bt u dng Obi vi ph kin nh obi-age v obi-jime. Obi-age gi ming n dng to thnh n vo ng ch. Obi-jime c dng gi obi vo ng ch. Cng dng ca nhng ph kin vi cc mu khc nhau kt hp li tr thnh 1 cch ngi ta khoe gu thm m ca mnh Nhng vt dng cn thit khc dng vi Kimono bao gm han'eri v tabi (tt x ngn i vi dp zori). Nhng vt dng ny c mu trng hon ton tn ln mu sc ca Kimono Nhng s kin mc Kimono Ngi Nht cc k nhy bn vi thi tit 4 ma v qun o ca h lun theo thi tit. Ngi Nht cng thng c thng bo v cc giai on trong cuc i h. V d, nhng s kin c bit c t chc nh du cc ct mc quan trng trong s trng thnh ca 1 a tr v ngi ta thay i nhng b Kimono ca h cho ph hp c v thi tit v s kin Trong khong 30 - 100 ngy sau khi a tr c sinh ra, cha m, anh ch em, ng b n miu th cng nhau bo co v s ra i ca a tr. a tr c mc 1 b Kimono trng bn trong. Bn ngoi b Kimono , a tr mc 1 b Kimono c nhum yuzen nu l con gi hoc 1 b Kimono en c nh huy hiu gia tc nu l con trai 1 b s kin quan trng khc trong cuc i 1 a tr l l hi Shichi-go-san c t chc vo thng 11. Vo ngy ny, cc bc cha m a con trai 5 tui v con gi 7 hoc 3 tui ti miu th a phng cm n cha gi cho con h khe mnh v chng ln. Nhng a tr cng c mc Kimono trong dp ny tui 20, nhng ngi tr k nim l trng thnh bng cch n miu th vo ngy Th hai th hai (2nd

Monday) ca thng 1. Trong dp ny, cc c gi mc Furisode v cc chng trai mc Haori v Hakama c gn ph hiu gia tc Furisode ch c mc bi ph n cha c chng. Ngy xa, cc c gi tr Nht thng by t tnh yu vi cc chng trai bng cch "p cnh"tay o di ca b Furisode Vo l ci, c du mc 1 b Kimono trng tinh khit c bit n vi tn gi Shiromuku. Mu trng tng trng cho s bt u ca 1 chuyn i 1 khi ngi ph n c chng th ngi h khng mc c mc Furisode na. Thay vo , h mc Tomesode, 1 b Kimono vi tay o ngn hn. Tomesode c th c mu en hoc 1 mu khc. Tomesode en vi ph hiu gia tc dng mc trong cc s kin trang trng nh m ci ca 1 ngi thn. Tomesode c mu sc khc cng c th c mc trong cc s kin nhng chng thng khng c gn ph hiu gia tc. Cch nhn bit Tomesode n gin nht l ch c phn vi bn di mi c trang tr C rt nhiu loi Kimono dnh cho ph n. Khi thc hin 1 cuc ving thm theo nghi thc, ph n mc Homongi c trang tr bng ha tit khp vi. Tsukesage c mc trong cc bui tic, tic tr, cm hoa v m ci ca bn b mc bnh thng, c th chn Komon, c trang tr ton b bi cc ha tit nh, nh nhng v Tsumugi vi cc ha tit sng v r rng hn D s kin mc l g, ngi Nht lun ngh n yu t thi tit trc khi quyt nh s mc b Kimono no. Cc mu nht nh xanh sng thch hp cho ma xun, cc mu mt nh tm nht hay xanh en thch hp mc cho ma h. Ma thu ph hp vi nhng mu m phng mu sc l rng v ma ng l ma cho nhng mu mnh m nh en v Vo ma h, ngi Nht thch i xem pho hoa v thng n cc l hi ma h. Vo nhng lc ny, h mc Yukata. Trong qu kh, ngi Nht thng mc Yukata lc va tm xong nhng by gi chng c mc nh l mc ma h bnh thng, c mc bi ngi Nht mi la tui, mi gii tnh. Hu ht cc b Yukata c lm bng cotton, Theo truyn thng, chng c mu navy kt hp vi mu trng nhng trong nhng nm gn y, nhng mu thit k y mu sc

xut hin D Kimono khng cn l trang phc mc hng ngy ca ngi Nht, h vn thch mc Kimono vo nhiu lc sut c nm. Khi , h dng vi, mu sc v kiu dng ca Kimono bc l tnh yu ca h dnh cho 4 ma. Trang phc Nht Bn u tin l trang phc ca gii qu tc hay cn gi l Juni-hitoe, c ngha l 12 lp. Thct vo thi , n lu qu tc mang trn ngi t 10, 12, 15 thm ch l 20 lp o cng mt lc. Mu sc v hoa vn nhng lp o phn nh nhiu iu nh cc ma trong nm hay vai v, s cai qun, c hnh ca ngi mc, trn ht chng phn nh sc mnh nhng nguyn t trn tri t (t, nc, khng kh, la) m con ngi xem nh l sc mnh tm linh ca to ha. V cng Shirabyoshi, ngi ph n trong trang phc ca nam gii. Mt Shirabyoshi khng ch n thun l ma, trong nhng ln biu din, c va k va ha thn vo nhng nhn vt trong cu chuyn thn thoi, lch s , m hoc ngi xem bng nhng v iu tuyt k ca mnh. Ngoi ra, ht v chi nhc c thm ch chi bi l nhng vic m mt Shirabyoshi vn thng lm. 3. Vn ho giao tip ca ngi Nht: Nht Bn l quc gia c tnh ng nht v sc dn v vn ha. Ngi dn khng c ngun gc Nht ch chim hn 1% tng dn s vo nm 1993. Sc dn nc ngoi ng nht l Triu Tin nhng nhiu ngi Triu Tin sinh trng ti Nht Bn ni ting Nht khng khc g ngi Nht Bn c. Sc dn ny trc kia b k th ti ni lm vic v ti mt s phng din trong i sng hng ngy. Sc dn ngoi quc th hai l ngi Trung Hoa ri v sau cn c mt s dn lao ng gm ngi Philippines v ngi Thi.

Theo B Ni V ca Nht Bn, dn s Nht Bn vo cui nm 2000 l 126.434.470 ngi, ng hng th by sau Trung Quc, n , Hoa K, Indonesia, Brasil v Nga. Mc gia tng dn s ln ti a vo nm 1974 vi t l sinh 1,27%, gim xung cn 0,35% vo nm 1992. Tuy th, Nht Bn vn c th c dn s ln ti 129,5 triu ngi vo nm 2010 ri sau mi gim bt. Do dn s ng, mt dn s ca Nht Bn ln ti 327 ngi/km, ngang hng vi cc nc c mt cao nh B, H Lan v Triu Tin. Khong 49% dn Nht tp trung quanh ba th ln l Tokyo, Osaka v Nagoya cng vi cc thnh ph ph cn. Tokyo vn l ni ng dn nht, vi khong 1/3 tng dn s. L do ca s tp trung ny l v Tokyo l trung tm ca khu vc dch v. Vo nm 1991, Nht Bn c 13% dn s trn 65 tui, con s ny thp hn so vi ca Thy in l 18% v Anh l 15%. Tui th trung bnh ti Nht Bn l 81 i vi ph n v 75 vi nam gii.

Ba n sng truyn thng ca ngi Nht Ngi Nht Bn c ngun gc Mng C, ging nh ngi Triu Tin v Trung Hoa. C l vo khong 10.000 nm v trc, sc tc gc Mng C ny di c ti Nht Bn l ni c sn tc ngi Ainu, mt loi th dn gc Caucase. Ngy nay

th dn Ainu ch cn vo khong 14.000 ngi, sinh sng trong cc khu vc ring bit thuc Hokkaido. Ngi Ainu ang chu cc s phn thit thi ging nh th dn da ti Bc M. Do sng bit lp vi cc quc gia khc ti chu trong nhiu th k cho ti thi k m ca vo nm 1868, Nht Bn c cc nt ring v phong tc, tp qun, chnh tr, kinh t v vn ha... trong gia nh gi mt vai tr trng yu. Trc Th Chin th Hai, phn ln ngi Nht sng trong loi gia nh gm ba th h. S lin lc gia nh theo mt h thng ng cp kht khe theo ngi cha c knh trng v c uy quyn. Ngi ph n khi v nh chng phi tun phc chng v cha m chng nhng sau khi Lut Dn S nm 1947 c ban hnh, ngi ph n c nhiu quyn hn ngang hng vi nam gii v mi mt ca i sng v c tnh ph quyn ca gia nh b bi b. Ph n Nht tham gia vo x hi v chim 40,6% tng s lc lng lao ng ca nm 1990. Cc pht trin nhanh chng v kinh t, k thut v th cng lm gia tng loi gia nh ht nhn ch gm cha m v cc con, khin cho loi i gia nh gim t 44% vo nm 1955 xung cn 13,7% vo nm 1991. S ngi con trong gia nh cng gim t 4,7 vo nm 1947 xung cn 1,5 vo nm 1991 v vic lm ni thnh ph v do cuc sng trong cc cn nh chung c ch thch hp vi loi gia nh trung bnh l 2,9 ngi. Cng vi s thay i v s ngi trong gia nh, np sng hin nay ca ngi Nht Bn khc ngy trc do vic dng cc my mc gia dng, do s ph bin cc loi thc phm n lin v ng lnh, cc loi qun o may sn v cc phng tin hng ngy khc. Nhng tin nghi ny gii phng ngi ph n khi cc rng buc v gia chnh, cho php mi ngi c d thi gi tham gia vo cc hot ng gii tr, gio dc v vn ha. Cc tin b v cng bng x hi cng lm mt i tnh k th

v giai cp, v qu trnh gia nh, v i a s ngi Nht Bn thuc giai cp trung lu, cn c vo li tc ca h. Ngy nay mc d Nht Bn l mt quc gia tn tin nhng trong x hi Nht, vai tr v cc lin h nam n c n nh r rng. Thi xa, Nht Bn theo ch mu h, ngi ph n c vai tr ln hn nam gii. T khi thi k samurai pht trin, ngi n ng li chim vai tr c tn. D rng tinh thn gii phng ph n c du nhp vo Nht Bn t cui th k 19 nhng hin nay trong i sng cng cng, ngi ph n vn v th thp hn nam gii v bn ngoi x hi, ngi nam vn gi vai tr ln hn mt cht. Theo cn bn, ngi n vn l ngi ca "bn trong" (uchi no) v ngi nam vn l ngi ca "bn ngoi" (soto no). Phm vi ca ngi ph n l gia nh v cc cng vic lin h, trong khi ngi chng l ngi i kim sng v a ht tin lng v cho ngi v. Thi xa, ngi ph n trn 25 tui m cha c chng thng b nam gii coi nh "c khuyt im no ". Nhng nay Nht Bn li l nc c ph n ly chng rt mun, thm ch l sng c thn m khng c chng (Nht Bn hin nay l nc c ph n ly chng rt t v t l sinh thp nht Chu . Ti cc cng ty, nh my, ca hng... ngi ph n thng c thu mn cho n cc khch mi n. Ngy nay, v th ca ngi ph n c nng ln nhiu trong x hi, nht l t duy ca lp thanh nin tr - nhng ngi thng khng c quan nim phn bit v suy ngh bo th, c h. X hi Nht Bn c cc nt c bit v giao thip. Ngi Nht thng ci cho bng cch gp ngi xung v h thp ty thuc a v x hi ca c hai ngi. y l mt du hiu quan trng t l s knh trng. Mt nt phong tc khc l vic trao i danh thip. Mi ln gii thiu hay gp mt u cn ti tm danh thip v vic nhn tm danh thip bng hai tay l mt c ch l . Tm danh thip c in r rng v khng c vit tay trn . Trong vic giao thip, ngi Nht

thng khng thch s trc tip v vic trung gian ng mt vai tr quan trng trong cch gii quyt mi hon cnh kh khn. Cng nh i vi nhiu ngi chu khc, ngi ngoi quc ti Nht Bn cn phi bnh tnh trc mi iu khng va , khng nn ni gin v lun lun nn n n ci. Trong giao tip truyn thng ca ngi Nht c nhng quy tc, l nghi m mi ngi u phi tun theo ty thuc vo a v x hi, mi quan h x hi ca tng ngi tham gia giao tip. Nhng biu hin u tin trong qu trnh giao tip ca ngi Nht l thc hin nhng nghi thc cho hi. Tt c cc li cho ca ngiNht bao gi cng phi ci mnh v kiu ci cho nh th no ph thuc vo a v x hi, tng mi quan h x hi ca mi ngi khi tham gia giao tip. Mt quy tc bt thnh vn l ngi di bao gi cng phi cho ngi trntrc v theo quy nh th ngi ln tui l ngi trn ca ngi t tui,nam l ngi trn i vi n, thy l ngi trn (khng ph thuc vo tui tc,hon cnh), khch l ngi trn... Ngi Nht s dng ba kiu ci cho sau: Kiu Saikeirei: ci xung t t v rt thp l hnh thc cao nht, biu hin s knh trng su sc v thng s dng trc bn th trong cc n ca Thn o, cha ca Pht gio, trc Quc k, trc Thin Hong. Kiu ci cho bnh thng: thn mnh ci xung 20-30 v gi nguyn 23 giy. Nu ang ngi trn sn nh m mun cho th t hai tay xung sn, lng bn tay p sp cch nhau 10-20cm, u ci thp cch sn nh 10-15cm. Kiu kh ci cho: thn mnh v u ch hi ci khong mt giy, hai tay bn hng. Ngi Nht cho nhau vi ln trong ngy, nhng ch ln u th phi cho thi l,nhng ln sau ch kh ci cho. Ngay c ngi Nht cng thy nhng nghi thc ci cho ny ht sc rm r nhng n vn tn ti trong qu trnh giao tip t th h ny qua th h khc v cho n tn ngy nay. Giao tip mt: ngiNht thng trnh nhn trc din vo ngi i thoi,

m h thng nhn vo mtvt trung gian nh caravat, mt cun sch, n trang, l hoa..., hoc ci u xung v nhn sang bn. Nu khi ni chuyn m nhn thng vo ngi i thoi th b xem nh l mt ngi thiu lch s, khim nh v khng ng mc. S im lng: ngi Nht c khuynh hng nghi ng li ni v quan tm nhiu n hnh ng, h s dng s im lng nh mt cch giao tip v h tin rng ni t th tt hn ni qu nhiu.Trong bui thng tho, ngi c v tr cao nht thng t li nht v nhng g anh ta ni ra l quyt nh sau cng, im lng cng l cch khng mun lm mtlng ngi khc. Gin tip v nhp nhng: thng th hgii thch t nhng g h m ch v nhng cu tr li th cng rt m h. Hkhng bao gi ni khng v chng ni cho bit rng h khng hiu. Nu cm thybt ng hoc khng th lm nhng yu cu ca ngi khc h thng ni iuny kh. Bt k li ni, c ch no ca ngi Nht k c s thc gic hay t chi cng umang du n ca s lch thip, nh nhn. V ngi Nht c thc t trng caonn h c bit trnh tr thnh k l bch, khng ng mc, khim nh khi giao tip. Ngi Nht rt ch trng lm sao cho ngi i thoi cm thy d chu. H khngbao gi mun lm phin ngi khc bi nhng cm xc ring ca mnh, cho d trong lng h ang c chuyn au bun nhng khi giao tip vi ngi khc h vn mm ci. Khi bc vo tip xc, sau nhng li cho hi x giao, vi cng v ch nh, h thng ch ng i vo vn cn bn bc trc. Lc cu hi c a ra c ngha l cng vic chnh thc bt u. Trong khng kh cng thng, nubn to c tnh hung vui v gy ci th s to c n tng tt, nhng nn dng li ng lc. Ngi Nht khi ang thc thi nhim v hoc ang suy ngh th khng nn a kin chch vn ang bn, ni nhng cu thiu thng tin, hiv i t. Bn s b nh gi l thiu nghim tc, thm ch s gy c cm vi h.

D ngi Nht rt khoan dung vi ngi nc ngoi v khon ny, nhng s l mt li trong giao tip nu khng dng ngn ng l php v knh ng khi dng ting Nht ni chuyn vi ngi c a v cao hn. Knh ng san c th dng khi bn ni ting Anh nhng ng dng n gi chnh mnh. Tn ngi Nht c h pha trc nhng h cng thng ngc li v li ch ca ngi Ty phng trong giao tip: N ci hay ting ci ca ngi Nht c th l do h cm thy bi ri hoc khchu, v c th khng mang ngha l h ang vui. S l th l nu khi khng gi thip trong ngy Tt ca Nht khi nhn c thipgi cho bn. Nhng nu gi thip y ti mt tang gia cha gip nm l li trong giao tip. Vi ngi Nht, vic tng tin thng b xem l th l, tin mt l loi qu cp quy chun trong m ci hay cho tr em trong nm mi. Khi gi ai bng cch vy tay, nn tay thng, lng bn tay hng xung,sau qut cc ngn tay xung, vic cong mt vi ngn tay trong khng kh l c ch tc tu. S l mt li trong giao tip nu ch tay trc tip vo ngi khc, thay vo ta m rng bn tay nga ln trn nh th ang bng mt cimm v ch v pha ngi . Mt iu rt quan trng trong giao tip l cch to ra thin cm ban u, trong cng vic cng nh sinh hot, ngi Nht khng mun b lng qun. Vi qu thi gian eo hp ca cuc sng cng nghip, cng chc Nht rt quan tm vn thi gian nu c cuc hn. H t ra kh chu khi phi i v rt mt cm tnh vi ngi sai hn. Nu l ngi i tm hiu c hi hp tc kinh doanh th anh ta kh c c hi th hai gp li. Ngi Nht thch tng qu cho tng ngi khch v khi c tng qu thng khng m mn qu trc mt ngi tng qu, nh lut bt thnh vn, h tngqu nhau trong cc ngy l tt hoc khi c tin vui, thng quan tin chc. Vic gi qu tng l c mt ngh thut, bn nn nh nhn vin bn hng lm gip

trnh sai st. Khng nn tng qu c s lng 4 hoc 9, nhng vt nhn hoc tr ung v chng tng trng cho iu km may mn ti Nht. Khi n nh ngi khc chi, c ch nh mi vo nh th ngi khch phi pcm n, rt hn hnh v ci b o khoc trc ca nh. Nu l ngi n thm ln u th ch chi khng qu na gi, sau vo lc thch hp phi xin php ra v vi cu Ti lm phin ngi qu lu, xin lng th. Sau khi ci i dp i trong nh, ngi khch phi quay mi dp vo trong phng, ca ngi khch phi ci cho mt ln na v cm n ch nh v s tip n ri mi i ra. Ph n Nht khi ni chuyn vi ngi t quen bit th h phi im lng v nhn i ch khc, c coi l nhng hnh vi c hnh, c nh gi l ngi ph n c hnh, cn nu nhn chm ch s b nh gi l ngi khng ng n, thiu c hnh v hnh vi c nh gi nh li mi gi dn ti s thn mt. 4. Giao tip trong kinh doanh: Nht Bn l mt x hi theo ng cp dc, v th ngi Nht khng c quan nim v s bnh ng ging nh cc nc khc. Cc mi quan h Nht theo khuynh hng ngi trn v k di, ngi ch hoc sp trong cng ty c v nh cha m v nhn vin c xem nh con ci trong gia nh.

Lng trung thnh i vi cp trn v cng ty c ngi Nht nh gi nh mt phm cht cao qu. Trong cc cng ty, chp hnh k lut v tn trng cp trn cng nh tn trng nhng ngi thm nin hn l nn tng cho cc mi quan h. Trc khi thit lp mi quan h vi ai , h cn bit c cp bc ca ngi y c x cho ng

php tc. Danh thip cung cp nhng thng tin ny, nn bn phi trao danh thip ca mnh ngay khi cho hi ln u tin. Danh thip phi c cho v nhn bng hai tay. Ngi Nht lun trng i tm danh thip ca mnh c ngi khc xem v ngm ngha ngay khi nhn. Trong sut cuc gp g, danh thip nn c trn bn. Sau khi gp xong phi c trn trng cho vo v v khng bao gi c nht trong ti qun sau. S ha thun Trong giao tip, ngi Nht khng mun c s i u, h tin tng vo s tha hip v ha gii. H tin tng tuyt i vo quyt nh ca tp th, u tin cho nhng quyt nh c kt qu. H s ni ra cm xc tht s ca h bi v mun duy tr s ha thun. Tnh bng hu trong kinh doanh th quan trng hn c tnh logic, ngi Nht cng thng tr chuyn x giao thit lp quan h vi bn trc khi bn bc cng chuyn kinh doanh. Hy quan st cc i tc ny quyt nh thi im bt u tho lun cng vic. Nu i din nhm ni chuyn th nhng ngi cn li nn ghi ch nhng iu cn thit bn bc thm vi nhm sau , v ngi Nht thng th hin mnh kh phc tp, kh hiu. Li ni Vng (Yes) ca h c th c ngha l khng nu i km vi nhng cm t nh We will think about it (Chng ti s suy ngh v iu ), We will see (Chng ti s xem li) hoc Perhaps (C l). Bn c th mt ba ln gp g v c khi mt nm mi quan h kinh doanh vi h c tr thnh chnh thc.

5.

Ngh thut chiu i khch n ung l thng l chung ca cc doanh nhn, s tng tc ca hai pha trong ba tic cn quan trng hn c thc n. Khng nn mang v n nhng bui tic ny, ch tic ngi Nht thng l n ng v h khng bao gi mang phu nhn theo h. Ngi Nht vn cn trng nam hn n, nn chng ta rt t gp nhng i tc kinh doanh l n. Cc bui tic chiu i thng vo bui ti v c rt nhiu thc n v ru ung thoi mi, v y l lc h ni ln cm xc tht ca mnh. Vic nc tng trc tip ln cm b xem l bt thng. Ngi ta t khi t rt ru cho mnh trong cc cuc giao t. Thng thng, mt ngi s rt ru cho ngi i cng v ngc li ngi bn s rt ru cho ngi . Tuy nhin nu mt trong hai ngi ang ung ru t trong chai v ngi kia ch ung t ly th bn c th t rt ru, nu khng s phi ch rt lu. Cng v lnh o v cp bc x hi: Ngi Nht nh gi cao s ng tm hip lc, lnh o l ngi ra quyt nh sau cng sau khi lng nghe kin ca cp di. Quyt nh ca lnh o l i din ca s ng tm hip lc ca tt c mi ngi. Gi tr ca mi cng ty l s ha thun v tun theo ca tng thnh vin v quyt nh sau cng phi c mi ngi nghim tc chp hnh. Khng tranh ci: ngi Nht khng quen vi vic tranh lun bi v h khng

tch mnh ra khi tp th. T thi bt ng c xem l th thin, h thch ni nh nhng lch s.

Cc cuc gp g trong kinh doanh: Lm quen: giai on lm quen trong kinh doanh bt u trong nhng ln gp g u tin, giai on ny khng c qu hp tp. Ch ngi vi ngi Nht phi theo cp bc v c th trao i nhng vn chung nh thi tit, gia nh, du lch Nn gii thiu tng thnh vin trong bui gp mt cng vi cp bc v v tr t cao n thp. Sau ln gp ny, h thng mi bn dng cm ti vi h v y cng l cch xy dng mi quan h thn mt hn. Thu thp thng tin: Hy cho ngi cp cao nht hoc tr l ca ng ta cp n mc ch ca cuc gp mt, y cng l du hiu chng ta bit cuc thng tho sp bt u. Mc ch ca cuc gp g l thu thp thng tin t i tc, nn bn phi chun b tht chi tit nhng ngh ca bn. Hy sn sng tr li rt nhiu cu hi t pha h, v ngi Nht thng khng ra quyt nh cho ln gp g ny. a ct khng c chp nhn khi thng lng: Rt nghim tc trong cng vic nn ngi Nht khng bao gi a gin khi cha chng t c nng lc ca mnh. a gin thng l sau khi hon thnh cng vic hoc sau gi lm vic. Tha thun bng ming: Ngi Nht tin vo tha thun bng ming, nhng hp ng c chun b chi tit gy cm gic rng lng tin cha c t hai pha. H thch linh ng, thin ch, c th iu chnh trong thng tho, h cho rng s

tranh chp c th lm gim i s ha thun. Nguyn tc khi giao tip: + n sm hn vi pht trc gi hn, ngi c cp bc cao nht s l ngi tin vo phng u tin, ch nh l ngi gii thiu nhng thnh vin tham d v theo cp bc t cao n thp. + H c dng gii thiu cng vi cp bc thay v dng tn. + Phi c khong cch khi ng giao tip, khi gii thiu h thng ci u cho nhau, ci cao hay thp th ty vo cp bc, cp bc cng cao th ci u cng thp. + Khi bt tay vi h th khng nn giao tip mt v sit mnh, thng th cc v cao cp bt tay trc khi ra v v hy cho ngi khch quan trng nht bc ra khi phng trc. Nhng tinh thn ch o ca vn ha doanh nhn l: - Doanh nhn phc v t nc. - Quang minh chnh i. - Ha thun nht tr. - L khim nhng. - Phn u vn ln. - n p cng n.

Cc quy tc kinh doanh ca vn ha kinh doanh Nht Bn: Li nhun thu c t vic phc v x hi l nim t ho. - Cn nui dng nim tin: Nh c cng ty ca mnh th nn kinh t x hi mi vn hnh bnh thng c. - Phi bit n v knh trng khch hng: h l ngi thn, l ngi thy ca doanh nhn. Phi lun thu hiu ci l ca h. Phi p ng k vng ca h, h l trung tm trong cc hot ng ca doanh nhn. - Vi ngi Nht, khng v ly lng khch hng m h thp nhn vin. - Vn khng phi l vn m l s tn nhim. - Phn u lm ra sn phm c cht lng, nhng ph bin sn phm n mi i tng mi quan trng nht. Nhc n vn ha m thc Nht Bn x s ca hoa anh o l nhc n mt nn vn ha truyn thng vi nhng mn n v ngh thut trang tr m thc c o. m thc Nht c th gii cng nh VitNam bit n vi cc mn Sushi, sashimi, sp misoni ting. Bit v m thc Nht s gip cho doanh nhn c ci nhn khi qut v vn ha cng nh phong tc tp qun ca ngi Nht c cch tip i cng nh ng x ph hp khi giao lu, hp tc cng nc bn.

6. Nt vn ha m thc Nht Bn

Vn ha m thc Nht c bit n vi nhng mn n truyn thng, v ngh thut trang tr m thc c o. Nht cng ging nh cc nc chu khc, xut pht t nn nng nghip la, nn cm c coi l thnh phn chnh trong ba n ca ngi Nht. Ngoi ra c v hi sn l ngun cung cp protein ch yu ca h. Ngi Nht thng ch nhiu n kiu cch v rt cu k trong ch bin thc phm. Chnh nhng iu ny to nn hng v c trng ca cc mn n Nht nh cc mn n sng, hp, luc Tam ng l quan nim ca ngi Nht trong cc mn n, l Ng v, ng sc, ng php.

Ng v bao gm: ngt, chua, cay, ng, mn Ng sc c: trng, vng, , xanh, en Ng php c: sng, ninh, nng, chin v hp.

Mi v cc mn n Nht n gin hn so vi cc mn n ca phng Ty. n Nht ch trng n c sn theo tng ma v s la chn cc bt a ng thc n mt cch ngh thut. Cc mn n ca Nht nhm gi li nhiu nht hng v, mu sc ca thin nhin. Nht Bn nghing v s bt mt tinh t, l s ha trn kho lo v tinh t ca mu sc, hng v cng nh tn gio truyn thng. Nhng mn n c ch bin nh nhn, xinh xn, hng v thanh tao, nh nhng khng qu nng m. Ngi

Nht thng dng a n, c bit h thch by bin mn n bng nhng bt, a nh xinh. Ba cm ngi Nht ch yu l cm, c, rau v c rt t tht trong thnh phn n. Mi ngi bao gi cng c mt bt cm km vi rau bina, c ci hoc da gp, rong bin sy c dng cun cm hoc n khng. C th n m Udon v Soba thay th cm hay Sushi. Mn khai v l sashimi v kt thc ba n l mt tch tr xanh nng hi. Trc khi n ngi thng ni: "itadakimasu" - l mt lch s, ngha l "xin nhm nhn mnh s ti ngi ct cng ba n. Khi n xong, h n mt ln na sama deshita" (cm n ngon") Ngy nay ba n ca ngi Nht c s u ha bi nhng nh hng ca s tip xc vi cc nn m thc chu u. Trong ba n xut hin cc sn phm sa, bnh m, tht v cc sn phm lm t bt m ngy mt nhiu. Nhng mn n truyn thng ca ngi Nht m thc truyn thng ca ngi Nht c th gii bit n vi cc mn nh: sushi, sashimi, tempura, sp miso, m Udon, Soba Cc mn ny c xem nh nhng mn em li may mn, hnh phc cho ngi thng thc. cu ni mi" cm n chun b li cm "gochiso v ba n Nht

Sushi l mn cm trn vi gim, kt hp vi cc loi thc n nh c sng, trng c, rau c, v c cun trong l rong bin. C nhiu loi sushi khc nhau, mi loi u em li hng v v mu sc khc nhau. Mn ny dng bng tay, chm tng ri cho vo ming m khng cn nh v s lm nt ming sushi. Sushi n km vi nc tng, m tt v gng ngm chua.

Sashimi l mn n sng trong m thc Nht, lm t c v hi sn ti sng: nhng lt hi sn nh mc, tm, s, c ng, c hi sng c xp mt cch p mt trn khay g cng vi c ci trng bo si v l ta t. Mn n c chm km vi nc tng v m tt (wasami). Cm gic u tin khi n sashimi l v cay xc n mi, nh thc cc gic quan. Sau l v mn va ca nc tng ho hng v v ngt ti ngon, mm, bo ngy ca c sng. Tt c nh tan vo trong ming, tri tut xung bao t. Tempura l mn chin trong m thc Nht, l cc loi tm, c, mc v rau c c tm qua bt v chin vng. Lp bt mng, gin nhng khng cng, c mm nh. Sau khi chin, tempura phi tht kh ro, khng gy cm gic ngn cho

ngi n. Mn n dng vi nc tng pha long cng vi t c ci trng v gng bm nh.

M Soba l mn m lnh, c s dng thay cm, lm t si m soba, trng ct, rong bin, hnh l, gng v wasabi. M sau khi luc c ngm qua nc lnh, n cng vi nc st zaru.

M Udon l nhng si m nh, c mu trng, c lm t bt, mui v nc. M c th n nng hoc ngui v c nu bng nhiu cch. M nng th c n vi canh nng, m ngui dng vi nc st. Gia v n km m udon l ht vng, bt gng ti, rong bin sy kh, lt hnh xanh, wasabi

Sake - thc ung ngi Nht Ru sake l thc ung khng th thiu khi thng thc cc mn n Nht. Ru khng ch lm cuc vui thm si ni, thn thit m cn gip cho cc mn n d tiu v tng thm hng v. Ru sake c lm t go, c nng cn cao. Khi ung mi ngi lun phi rt sake cho ngi khc, khng bao gi t rt cho mnh, nhng nu dc cn chai th ch c rt vo chn ring ca mnh. Ru sake thng c ung khi n vi cc mn sashimi, sushi xa i v tanh nh ca sng. Nht Bn nghing v s bt mt tinh t, l s ha trn kho lo

v tinh t ca mu sc, hng v cng nh tn gio truyn thng. Nhng mn n c ch bin nh nhn, xinh xn, hng v thanh tao, nh nhng khng qu nng m. Ngi Nht thng dng a n, c bit h thch by bin mn n bng nhng bt, a nh xinh. Ba cm ngi Nht ch yu l cm, c, rau v c rt t tht trong thnh phn n. Mi ngi bao gi cng c mt bt cm km vi rau bina, c ci hoc da gp, rong bin sy c dng cun cm hoc n khng. C th n m Udon v Soba thay th cm hay Sushi. Mn khai v l sashimi v kt thc ba n l mt tch tr xanh nng hi. Trc khi n ngi Nht thng ni: "itadakimasu" - l mt cu ni lch s, ngha l "xin mi" nhm nhn mnh s cm n ti ngi ct cng chun b ba n. Khi n xong, h li cm n mt ln na "gochiso sama deshita" (cm n v ba n ngon") Ngy nay ba n ca ngi Nht c s u ha bi nhng nh hng ca s tip xc vi cc nn m thc chu u. Trong ba n xut hin cc sn phm sa, bnh m, tht v cc sn phm lm t bt m ngy mt nhiu. 7. Nhng mn n truyn thng ca ngi Nht m thc truyn thng ca ngi Nht c th gii bit n vi cc mn nh: sushi, sashimi, tempura, sp miso, m Udon, Soba Cc mn ny c xem nh nhng mn em li may mn, hnh phc cho ngi thng thc. Sushi l mn cm trn vi gim, kt hp vi cc loi thc n nh c sng, trng c, rau c, v c cun trong l rong bin. C nhiu loi sushi khc nhau, mi loi u em li hng v v mu sc khc nhau. Mn ny dng bng tay, chm

tng ri cho vo ming m khng cn nh v s lm nt ming sushi. Sushi n km vi nc tng, m tt v gng ngm chua.

Sashimi l mn n sng trong m thc Nht, lm t c v hi sn ti sng: nhng lt hi sn nh mc, tm, s, c ng, c hi sng c xp mt cch p mt trn khay g cng vi c ci trng bo si v l ta t. Mn n c chm km vi nc tng v m tt (wasami). Cm gic u tin khi n sashimi l v cay xc n mi, nh thc cc gic quan. Sau l v mn va ca nc tng ho hng v v ngt ti ngon, mm, bo ngy ca c sng. Tt c nh tan vo trong ming, tri tut xung bao t.

Tempura l mn chin trong m thc Nht, l cc loi tm, c, mc v rau c c tm qua bt v chin vng. Lp bt mng, gin nhng khng cng, c mm nh. Sau khi chin, tempura phi tht kh ro, khng gy cm gic ngn cho ngi n. Mn n dng vi nc tng pha long cng vi t c ci trng v gng bm nh.

M Soba l mn m lnh, c s dng thay cm, lm t si m soba, trng ct, rong bin, hnh l, gng v wasabi. M sau khi luc c ngm qua nc lnh, n cng vi nc st zaru.

M Udon l nhng si m nh, c mu trng, c lm t bt, mui v nc. M c th n nng hoc ngui v c nu bng nhiu cch. M nng th c n vi canh nng, m ngui dng vi nc st. Gia v n km m udon l ht vng, bt gng ti, rong bin sy kh, lt hnh xanh, wasabi

Sake - thc ung ngi Nht Ru sake l thc ung khng th thiu khi thng thc cc mn n

Nht. Ru khng ch lm cuc vui thm si ni, thn thit m cn gip cho cc mn n d tiu v tng thm hng v. Ru sake c lm t go, c nng cn cao. Khi ung mi ngi lun phi rt sake cho ngi khc, khng bao gi t rt cho mnh, nhng nu dc cn chai th ch c rt vo chn ring ca mnh. Ru sake thng c ung khi n vi cc mn sashimi, sushi xa i v tanh nh ca n. Nhc n vn ha m thc Nht Bn x s ca hoa anh o l nhc n mt nn vn ha truyn thng vi nhng mn n v ngh thut trang tr m thc c o. m thc Nht c th gii cng nh VitNam bit n vi cc mn Sushi, sashimi, sp misoni ting. Bit v m thc Nht s gip cho doanh nhn c ci nhn khi qut v vn ha cng nh phong tc tp qun ca ngi Nht c cch tip i cng nh ng x ph hp khi giao lu, hp tc cng nc bn.

Bon Odori- L Hi Ma Truyn Thng Nht Bn C rt nhiu iu ma truyn thng Nht Bn, nhng mt trong nhng iu ma ni ting nht l iu ma Bon, c gi l Bon odori thng c t chc vo thng 8 hng nm, l hi thng c din ra trong vng 1 tun. Ngi ta ni u trn th gii c cng ng ngi Nht sinh sng ng c th c l hi Bon. N tr thnh mt l hi vn ha c sc ca ngi Nht, mt dp cc gia nh on t, vui chi.

Ti l hi, mi ngi trong gia nh tp trung li v t chc l tng nim cho ng b t tin ca h, thi quen ny xut pht t truyn thng Pht gio Trung Quc, l mt s pha trn ca nim tin Pht gio v th cng t tin. Trong sut 1 tun l , ngi ta treo n lng vi mc ch hng dn nhng linh hn tr v. Ngy l Vu lan hay X ti vong nhn ca Pht gio, Nht gi l Urabon hoc O-Bon. L O-Bon kt hp nhng truyn thng ca Nht Bn v n , to thnh mt l hi Pht gio mang c trng ring ca Nht Bn. Mi ngi tp trung ti l hi Bon v cng nhau nhy ma iu nhy truyn thng ca Nht Bn, m nhc phi th hin s vui mng cho n nhng linh hn t tin ca h. L hi ny thng c t chc ban m v nhiu ngi Nht tin rng linh hn t tin ca h tr li vo ban m.

Trong khi Nht Bn pht trin cng ngh qua hng trm nm qua th ngi Nht vn khng bao gi qun nhng truyn thng ca h, l hi Bon odori c t chc hng nm l minh chng cho s tn trng nhng gi tr truyn thng ca ngi dn Nht Bn Ty vo mi khu vc ti Nht Bn m iu ma v m nhc i km cng khc nhau. Thng thng mi ngi thng nhy ma quanh Yagura, l mt gin gio bng g c dng ln trong l hi c bit ny..Trong khi nhy ma, ngi ta di chuyn cho Yagura quay theo chiu kim ng h.

Cc ng tc v c ch trong iu ma Bon thng phn nh chnh xc lch s, cng vic hay a l ca vng min. V d Tanko Bushi l bi ht ni v cng vic khai thc than m Miike thuc Kyushu. S chuyn ng trong cc iu ma miu t vic o than, y xe v treo n lng. Soran Bushi l mt bi h ko bin, cc ng tc khi ma th hin vic ko li. Trong khi ma Bon, mi ngi c th s dng thm nhng vt dng khc nh khn nh, qut, lc chung. i vi Hanagasa Odori, cc v cng thng s dng m rm c trang tr hoa.

Phn III: KT LUN (CHA C G) - CM NHN CA NHM V VN HA T NC C0N NGI NHT BN.
-

NH GI CA GING VIN

You might also like