LI M U Sau khi tr thnh thnh vin chnh thc ca WTO bn cnh vic em li nhiu c hi mi cho s pht trin nn kinh

t th cc doanh nghip trong nc cng phi i mt vi nhng thch thc to ln, vi vic cnh tranh ngy cng gay gt trn th trng th gii. Cc quc gia li cng tch cc trong vic s dng cc cng c php l bo h ngnh sn xut trong nc. Do m cc doanh nghip Vit Nam phi i mt vi hng lot nhng v kin hng xut khu Vit Nam bn ph gi, v hu qu t nhng v kin ny l v cng ln i vi nn kinh t nc ta. Do vy trong bi vit ny cp n mt v kin c th: Chng bn ph gi v tr cp trong v kin ti nha PE vi nhng ni dung chnh nh sau: Phn I: Gii thiu v v kin ti nha PE. Phn II: Vn bn ph gi trong v kin ti nha PE. Phn III: Vn Tr cp trong v kin ti nha PE. Phn IV: Bi hc kinh nghim.

Phn II c vit theo hng tp trung tng hp mt s l thuyt c bn v bn ph gi, cc cn c xc nh hng ha nhp khu bn ph gi, xc nh thit hi thc t; Nhng im lu v quy nh ca php lut Hoa k v qu trnh iu tra chng bn ph gi v vn bn ph gi trong v kin ti nha PE nguyn nhn v hu qu. Phn III i su tm hiu cc vn Tr cp, cn c xc nh hng ha c tr cp, cc bin php i khng v vn Tr cp trong v kin ti nha PE. hon thnh bi vit ny, chng em xin chn thnh cm n s hng dn ca Thy Trn Vn Nam. Do kin thc cn nhiu hn ch, nn bi vit chc hn cn nhiu thiu st. Ngi vit knh mong thy c cho kin bi vit cu chng em c hon thin hn. Xin chn thnh cm n!

DANH MC T VIT TT AOA Agreement Agriculture Hip nh chng bn ph gi ( Hip nh thc ADA Anti-dumping agreement thi iu VI ca Hip nh chung v Thu quan v Thng mi 1994). CVD DOC GATT Countervailing Duty Thu chng bn ph gi Department ofCommerce B thng mi Hoa K General Agreement on Hip nh Chung eve Tarriffs and Trade Thu quan v Thng mi. ITC International Commission PE SSA Polyethylene Lin minh Tm min nam Hoa K SCM Subsidies and Tr cp v cc bin php i khng thng mi M Trade T chc thng mi th gii Chng bn ph gi Sn phm tng t y ban thng v Quc Trade Vn phng i din Trade y ban thng mi quc t Hoa K on Hip nh Nng nghip

Countervailing Measures USTR United Representative WTO World Organization CBPG SPTT UBTVQH

Hi

I.

Gii thiu v kin ti nha PE. 1. Tnh hnh cc v kin CBPG ca VN trong nhng nm gn y.

Xut khu Vit Nam hin ng th 39/260 nc vi tc xut khu gia tng cao bnh qun khong 20%/nm. Tp trung cc th trng chnh nh: Hoa K, Nht, Trung Quc, Australia, Singapore, c, Anh (l nhng th trng trn 1 t USD), chim n 70% kim ngch xut khu v xut khu tp trung vo 9 mt hng ch lc vi tc tng nhanh1. Do vy m nhng nm gn y, cc doanh nghip xut khu ca Vit Nam phi i mt vi rt nhiu cc v kin p dng thu chng bn ph gi (CBPG) ca nc ngoi, trong c nhng v kin ln nh hng n kim ngch xut khu cc mt hng ch lc ca Vit Nam nh v kin tm, c da trn ca Hoa K hoc v kin giy m da ca EU. Theo s liu ca Ban Th k WTO, t nm 1995 n ht nm 2004 trn th gii tin hnh 2647 cuc iu tra v chng bn ph gi, ng u danh sch l n (399 v) Hoa K (354 v) v EU (303 v). Trong s 97 nc b kin, cc nc ng u l Trung Quc (386 v) Hn Quc (94 v) Hoa K (146 v)... i vi Vit Nam tnh n thng 3/2006 phi i ph vi 21 v kin chng bn ph gi, trong c 13 v Vit Nam phi chu thu chng bn ph gi. EU l nc khi kin Vit Nam nhiu nht (8 v) vi mc thu cao nht ln n 93% i vi mt hng Oxyde km. iu ng ch l s lng cc cuc iu tra chng bn ph gi tng mnh trong thi gian gn y. Nm 2009 c coi l nm k lc v s lng cc v iu tra p dng cc bin php phng v thng mi i vi hng ha Vit Nam vi 7 v 6 th trng. Trong nm 2009, mt s ngnh khc cng c t trong tnh trng "bo ng" v nguy c kin phng v thng mi nh giy, thy sn, gm s...
1

http://www.baomoi.com/Chong-ban-pha-gia-thoi-ky-hau-khung-hoang/45/3073934.epi

2. V kin ti nha PE. a. Tm tt v kin. V iu tra chng bn ph gi v chng tr cp m Hoa K tin hnh i vi ti nha PE Vit Nam c khi xng ngy 21/4/2009 trn c s n kin ngy 31/3/2009 ca 02 nguyn n l Hilex Poly Co., v Superbag Cooperation. Ngy 27/4/2010, v iu tra i n quyt nh chnh thc vi mc thu chng bn ph gi rt cao v cc mc thu chng tr cp khng thp nh k vng. Sn phm b kin trong v vic ny c xc nh l ti xch polyethylene (ti PE), thng bit ti di tn ti/bch nylon ng hng hay ti T-shirt. DOC gii hn sn phm b kin cc loi ti/bch nylon khng gn ming, c quai xch, khng kha ko hoc dng c ng bn ngoi, c hoc khng c ming m, c hoc khng in, lm t tm nha polyethylene mng (khng dy hn 0,889mm v khng mng hn 0,00889mm) vi chiu di/rng khng t hn 15,24cm v khng di hn 101,6cm, chiu su ti c th hn 101,6cm nhng khng t hn 15,24cm. Sn phm b kin l ti ng hng trong cc siu th, hiu thuc, ca hng. Tuy nhin sn phm b kin khng bao gm (i) ti PE khng in logo hoc tn ca hiu v c dng c ng/kha; (ii) ti PE c ng gi vi nhn in nu r mc ch s dng khc ch khng phi xch hng t siu th hoc cc ca hng bn l. Cc sn phm b kin thng c nhp khu di m HTSUS 3923.21.0085 (nhng khng phi tt c cc sn phm thuc m ny u l sn phm b kin). Ngy 21/4/2009, 20 ngy sau khi c n kin ca cc nguyn n, DOC ra Thng bo khi xng iu tra chnh thc i vi ti nha Vit Nam. Tuy nhin ITC tin hnh cuc iu tra v thit hi t trc . Ngy 31/8/2009, sau hn 4 thng iu tra, B Thng mi Hoa K (DOC) ra kt lun ti nha Vit Nam c tr cp vi mc thp nht l 0.20% cho n cao nht l 4.24% cho 3 doanh nghip b n bt buc v mt mc bin chung ton quc l 2.97% (p dng cho tt c cc doanh nghip xut khu ti nha ca Vit Nam khng

thuc nhm c b n bt buc). Trc y ban Thng mi Quc t Hoa K (ITC) cng c kt lun ti nha PE Vit Nam nhp khu vo Hoa K gy thit hi ng k cho ngnh sn xut ni a ca Hoa K. Do bin php tm thi (thu tm thi) c p dng vi mc bng vi bin tr cp c tnh cho tng doanh nghip. n ngy 26/3/2010, DOC c kt lun cui cng v bin tr cp i vi ti nha PE trong v vic ny. Kt qu ny khng c kh quan nh kt lun s b, c th l cc bin tr cp cao hn so vi kt lun trc y, vi mc thp nht l 0.44%, cao nht 52.56%, bin chung ton quc l 5.28%. Ngy 27/4/2010, ITC ra kt lun cui cng khng nh v thit hi v mi quan h nhn qu.Ngy 5/4/2010, DOC ra Quyt nh p dng thu chng tr cp chnh thc vi ti nha Vit Nam, kt thc qu trnh iu tra gc trong v vic ny. y l v vic c tc ng c bit ln n xut khu Vit Nam, t nht hai kha cnh. Mt l, ln u tin hng ha xut khu Vit Nam phi i mt vi mt v iu tra chng tr cp. Hai l, ln u tin hng ha xut khu Vit Nam phi i mt vi mt v iu tra p (chng bn ph gi v chng tr cp). b. Cc b n trong qu trnh iu tra Trong n kin c nu ra 59 doanh nghip b kin, tuy nhin DOC ch la chn b n bt buc l 3 doanh nghip c khi lng xut khu ti nha PE i Hoa K ln nht ca Vit Nam, bao gm: - Advance Polibag Co., (API) - ng s 5, Khu cng nghip Sng Thn, D An, Bnh Dng. - Chin Sheng Company (Chin Sheng) - A1/1, A1B/1, ng 2B, Khu Cng nghip Vnh Lc, Qun Tn Bnh, Tp. H Ch Minh. - Fotai Vietnam Enterprise Cooperation (Fotai Vietnam) - S 73/1 Nguyn Thi Bnh, P. Ph Ho, TX. Th Du Mt, Bnh Dng.

II.

Vn Bn ph gi trong ti nha PE.

1. Bn ph gi l g? Khi nim bn ph gi c ghi nhn ti Hip nh thc thi iu VI ca GATT 1994 ( gi l hip nh chng bn ph gi ca WTO - ADA) iu 2.1 quy nh nh sau trong phm vi hip nh ny, mt sn phm b coi l bn ph gi ( tc l c a vo lu thng thng mi ca mt nc khc vi gi tr thp hn tr gi thng thng ca sn phm ) nu nh gi xut khu ca sn phm c xut khu t mt nc ny sang mt nc khc thp hn mc gi c th so snh c ca sn phm tng t c tiu dng ti nc xut khu theo cc iu kin thng mi thng thng. Nh vy ta c th hiu bn ph gi l hin tng phn bit gi m cn c xc nh n l gi xut khu (gi bn vo th trng nhp khu) v gi thng thng ca ca hng ha nhp khu. Gi thng thng l gi c th so snh c ca hng ha tng t c tiu dng ti nc xut khu. cng l mc gi chun m cc doanh nghip p dng cho cc giao dch mua bn trn th trng nc xut khu. Theo quy nh ca lut thng mi quc t, yu t then cht xc nh hnh vi bn ph gi l s so snh bin chnh lch gia gi xut khu vi gi thng thng ca sn phm ti nc xut khu. Vic so snh phi c tin hnh i vi sn phm cng loi hoc i vi sn phm tng t. Tuy nhin hin tng bn ph gi hng ha nhp khu khng ng nhin a n kt qu hng ha nhp khu c li th cnh tranh hn hng ha ni a, iu ny cn ph thuc vo vic hng ha nhp khu bn ph gi c gy thit hi cho doanh nghip ni a hay khng. chun b cho vic gia nhp vo t chc thng mi th gii WTO th Vit Nam c s sa i ban hnh nhiu vn bn php lut mi cho ph hp vi quy nh ca t chc thng mi th gii. Php lnh chng bn ph gi hng ha nhp khu vo Vit Nam ra i trong hon cnh . Khi nim bn ph gi c chun ha trong vn bn php lut Vit Nam, c th l ti iu 3 Php lnh v vic chng bn ph gi hng ha nhp khu vo Vit Nam 2004 quy nh nh sau (1) Hng ha c xut x

t nc hoc vng lnh th b coi l bn ph gi khi nhp khu vo Vit Nam (sau y gi l hng ha bn ph gi vo Vit Nam) nu hng ha c bn vi gi thp hn gi thng thng theo quy nh ti khon 2 v khon 3 iu ny.(2)Gi thng thng ca hng ha nhp khu vo Vit Nam l gi c th so snh c ca hng ha tng t ang c bn trn th trng ni a ca nc hoc vng lnh th xut khu theo cc iu kin thng mi thng thng. Nh vy th s khng c hin tng bn ph gi nu gi xut khu ca hng ha nhp khu vo Vit Nam khng thp hn gi bn ca sn phm tng t trn th trng xut khu cho d c thp hn gi ca sn phm cnh tranh c sn xut ti Vit Nam. V nguyn tc th php lut ca cc quc gia thnh vin phi ph hp vi Hip nh ca WTO, v vy m khi nim v bn ph gi theo php lut Vit Nam khng c s khc bit nhiu lm vi khi nim c quy nh ti Hip nh ADA. Mt l do khc na l php lut nc ta cng tip thu mt cch th ng cc quy nh ca Hip nh ADA, cc quy nh hy cn s si kh nng c p dng trn thc t khng cao, bng chng cho thy l cha c mt v kin v bn gi no c tin hnh ti Vit Nam. Vic bn ph gi ca cc doanh nghip din ra vi rt nhiu l do, khng phi bt c trng hp no bn ph gi b coi l hy dit loi b i th cnh tranh, m i khi vic bn ph gi l vic bt c d do nh sn xut, xut khu khng bn c hng, sn xut b nh tr, sn phm lu kho lu ngy c th b hng nn nh bn tho thu hi vn. V d nh khi n cui ma ng th nhiu loi qun o ma ng khng bn c, nu sang ma nm sau c nguy c b li mt v khng ai mua. V vy nhng nh kinh doanh thng c xu hng gim gi bn ht hng. Tuy nhin trong thng mi quc t, thu chng bn ph gi c th b p t m khng quan tm n l do v sao nh sn xut bn ph gi. Bn ph gi sang th trng nc ngoi thng b coi l mt hin tng tiu cc do n lm gim kh nng cnh tranh v gi v th phn ca sn phm ni a ca nc nhp khu. V vy m cc bin php chng bn ph gi c t ra bo v quyn li cho cc nh sn xut ni a. Cc bin php chng bn ph gi khng mang tnh cht trng pht hnh vi bn ph

gi m ch l mt bin php khc phc nhng thit hi do hnh vi bn ph gi ca nh xut khu gy ra. Nhng cng khng th ty tin c th p dng cc bin php chng bn ph gi m phi xc nh nhng iu kin nh: (1) Hng nhp khu b bn ph gi; (2) Ngnh sn xut sn phm tng t ca nc nhp khu b thit hi ng k; (3) C mi quan h nhn qu gia vic hng nhp khu bn ph gi v thit hi ni trn. 2. Cn c xc nh hng ha nhp khu bn ph gi2 a. Xc nh gi thng thng hng ha nhp khu. Nh ni trn th gi thng thng l gi tr chun hoc gi tr cng bng xc nh mc ph gi ca gi xut khu. Cc nh lm luat a ra nhiu nhng cch thc mm do v linh hot tnh gi thng thng. Php lnh chng bn ph gi ca Vit Nam quy nh ti khon 4 iu 2 nh sau Khi lng, s lng hoc tr gi hng ha bn ph gi nhp khu vo Vit Nam khng ng k l khi khi lng, s lng hoc tr gi hng ha bn ph gi nhp khu vo Vit Nam p ng cc iu kin sau y: a) Khi lng, s lng hoc tr gi hng ho bn ph gi t mt nc khng vt qu 3% tng khi lng, s lng hoc tr gi hng ha tng t nhp khu vo Vit Nam ; b) Tng khi lng, s lng hoc tr gi hng ho bn ph gi t nhiu nc p ng iu kin quy nh ti im a khon ny khng vt qu 7% tng khi lng, s lng hoc tr gi hng ha tng t nhp khu vo Vit Nam. Vy hng ha tng t c bn ti th trng ni a ca nc hoc vng lnh th xut khu vi khi lng, s lng hoc gi tr hng ha s b coi l ng k nu vt qu 3% (i vi mt nc hoc vng lnh th) hoc vt qu 7% (i vi nhiu

Nguyn Ngc Sn v Php lut v chng bn ph gi hng ha nhp khu v c ch thc thi ti Vit Nam.

nc hoc vng lnh th) tng khi lng, s lng hoc gi tr hng ha tng t nhp khu vo Vit Nam. Tnh gi thng thng theo cch thc chun + La chn giao dch ni a xc nh gi thng thng. Theo nguyn tc th ch la chn nhng giao dch tng t vi giao dch xut khu din ra trong thi k iu tra tnh gi thng thng. Giao dch tng t y c th xt trn hai kha cnh l hng ha tng t vi sn phm b iu tra v thi gian din ra giao dch l ang c bn trn th trng ca nc xut khu. Vic xc nh hng ha ni a tng t vi hng ha b iu tra nhm xc nh nhng i tng chu thit hi hoc c kh nng chu thit hi do hng ha nhp khu gy ra. Vic la chn nhng giao dch tng t thng c thc hin theo nhng tiu ch c th nh: (1) V i tng mua bn trong giao dch ni a phi l hng ha tng t vi hng ha ang c iu tra. Quy nh v hng ha tng t c quy nh ti iu 2.6 ADA sn phm tng t c hiu l sn phm ging ht, tc l sn phm c c tnh ging vi sn phm ang c xem xt hoc trong trng hp khng c sn phm no nh vy th sn phm khc mc d khng ging mi c tnh nhng c nhiu im ging vi sn phm ang c xem xt. Vic xc nh sn phm tng t cng ging vi sn phm iu tra th kt qu iu tra cng chnh xc. Mc ch vic xc nh hng ha ni a tng t nhm khoanh vng nhng i tng chu thit hi hoc c kh nng chu thit hi do vic bn ph gi hng ha nhp khu gy ra. (2) Hng ha tng t c la chn l hng ha ang c bn trn th trng ca nc xut khu. Tc l hng ha ang c tiu dng ti nc xut khu theo quy nh ti iu 2.1 ca ADA. Vic xc nh hng ha khng cn c lu thng trn th trng s nh hng n kt qu iu tra bi v trn th trng lun c nhng s bin ng v gi c theo tng thi k v chu nhiu tc ng ca cc yu t khch quan, ch quan khc. Tuy nhin y ch l quy nh chung ca ADA cn cc quc gia s c nhng quy nh c th ring. (3) Khi lng, s lng hng

ha tng t c tiu dng trn th trng nc xut khu phi ng k c th so snh mt cch hp l. C th l doanh s bn hng chim 5% hoc cao hn s lng bn sn phm ang xem xt ti nc nhp khu vi iu kin l t l thp hn cng c chp nhn nu nh c bng chng cho thy rng t l thp nh vy vn t ln c th so snh mt cch hp l3. Nh vy th quy nh ny cho php cc nc thnh vin c th d dng ngng 5% l c s xc nh s lng ln c th so snh hp l hoc t ra cc mc cao hn, thp hn nu cso bng chng cho rng l mc ln c th so snh hp l. (4) Giao dch ni a c la chn phi c khi lng hng ha mua bn cng cp thng mi vi giao dch xut khu. Cng cp thng mi c th hiu l cng khu lu thng hng ha nh cng l gi xut xng, gi bn bun hay gi bn l... Cc c quan c thm quyn cn iu chnh gi v cng khu trong qu trnh phn phi, cng a im, cng iu kin bn hng Nu nh hng ha tng t v hng ha nag b iu tra khng c a v cng mt cp thng mi tnh ton th s dn ti s chnh lch kh ln trong kt qu tnh ton chi ph sn xut ca sn phm. Thng thng th cp thng mi c la chn l khu xut xng hng ha ca Doanh nghip, vi cp ny gi bn ca hng ha tng t v gi xut khu cha b chi phi bi cc chi ph lu thng nn kt qu so snh s chnh xc hn so vi vic la chn cp thng mi sau 4. Mt trong nhng iu kin c th s dng cch tnh gi thng thng chun ( gi thng thng c tnh theo gi bn ca sn phm tng t ti th trng ni a ca nc xut khu) l sn phm tng t c bn ti th trng ny trong iu kin thng mi thng thng. ADA vn cha c nh ngha c th no l hng ha c bn trong iu kin thng mi thng thng, tuy nhin th nhng giao dch tng t c xc nh theo nhng iu kin thng mi thng thng c th hiu l vic thc hin giao dch trong mi trng cnh tranh, gi c thit lp da trn s tc ng qua li gia cung v cu.
3 4

Ch thch s 2 iu 2.2 ADA Nguyn Ngc Sn, Php lut v chng bn ph gi hng ha nhp khu v c ch thc thi ti Vit Nam

Mc d khng c nh ngha c th v iu kin thng mi thng thng ca cc giao dch ni a, nhng php lut WTO c a ra mt s tnh hung bn hng ha khng theo iu kin thng mi thng thng nh (1) SPTT c bn ti th trng ni a hoc bn sang mt nc th 3 vi mc gi khng b p chi ph sn xut theo n v sn phm (bn hng l vn). Theo iu 2.2.1 ADA th giao dch ni a c gi bn di gi thnh b coi l khng theo iu kin thng mi thng thng khi p ng 4 iu kin nh sau: (a) Giao dch c gi thp hn tng chi ph, nh chi ph c nh, chi ph bin i, chi ph qun tr, chi ph bn hng v chi ph qun l chung. (b) Vic bn hng l vn c thc hin trong mt thi gian di, thng l 1 nm v trong mi trng hp cng khng c t hn 6 thng. (c) Hng ha b bn l vn ny c bn vi s lng ng k, tc l lng sn phm bn l vn khng t hn 20% tng s sn phm c bn hoc gi bn bnh qun gia quyn thp hn chi ph bnh qun gia quyn. Nu sn phm b bn vi gi thp hn mc chi ph sn xut nhng gi bn ny vn cao hn chi ph bnh qun gia quyn trong khong thi gian c iu tra th vic bn hng l vn ny c xem nh hnh ng bn hng thu hi vn (b p cc chi ph) trong khong thi gian hp l v vn c coi l vic bn hng theo cc iu kin thng mi thng thng. Nh vy th khng phi mi giao dch bn l vn u b loi khi vic tnh gi thng thng. (2) gi bn trong cc giao dch t nc c nn kinh t phi th trng. Mc d ADA khng trc tip cp n thut ng nn kinh t phi th trng nhng ti iu 2.2 c quy nh vic s dng mt s phng n d phng xc nh gi thng thng khi vic bn hng trong nc xut khu khng cho php c s so snh hp l do iu kin c bit ca th trng . Nh vy th quy nh ny cho php cc thnh vin xy dng nhng quy ch iu tra c bit i vi cc doanh nghip xut khu thuc quc gia b coi l c nn kinh t phi th trng.

+ Tnh gi thng thng5 C ba cch xc nh gi thng thng (p dng vi cc iu kin c th) nh: (1) Gi thng thng c xc nh theo gi bn ca SPTT ti th trng nc xut khu (ti th trng ni a ca nc ni sn phm c sn xut ra) (2) Gi thng thng c xc nh theo gi bn ca SPTT t nc xut khu lin quan sang th trng mt nc th ba (3) Gi thng thng c xc nh theo tr gi tnh ton (constructed normal value) = Gi thnh sn xut + Chi ph bn hng, hnh chnh + Li nhun Trong cc cch thc nu trn, cch 1 l cch thc tnh gi thng thng tiu chun, c u tin xem xt p dng trc trong tt c cc trng hp. Ch khi khng p ng c cc iu kin s dng cch 1 th gi thng thng mi c tnh theo cch 2 hoc cch 3. Nh vy th mc d cch tnh gi thng thng cha c quy nh c th ti vn bn ca WTO hay cng nh cc vn bn Php Lut Vit Nam. Tuy nhin vn c th o dng cch tnh thng thng c p dng trn thc t nh trn xc nh gi thng thng cho hng ha sn phm. Nhng cch thc d phng tnh gi thng thng Nhng cch thc d phng ny c quy nh ti khon 3 iu 3 Php lnh chng bn ph gi nh sau: (1) Gi c th so snh c ca hng ha tng t ca nc hoc vng lnh th xut khu ang c bn trn th trng mt nc th ba trong cc iu kin thng mi thng thng. Cch thc ny ch c th s dng khi nc xut khu c bn hng ha sang nc th ba bt k vi iu kin gi la chn l gi c th so snh c v vic bn hng ha c thc hin trong iu kin thng mi thng thng 6. (2) Gi thnh hp l ca hng ha cng thm cc chi ph hp l khc
5

Theo http://chongbanphagia.vn/hoi-dap/20080812/gia-thong-thuong-normal-value-la-gi-va-duoc-tinh-nhunao. 6 Hin khng c nh ngha c th th no l hng ho bn trong iu kin thng mi thng thng. Tuy nhin, ADP c nu mt trng hp c th c coi l khng c bn theo iu kin thng mi thng thng: l khi sn phm tng t c bn ti th trng ni a hoc bn sang mt nc th ba vi mc gi khng b

v li nhun mc hp l, xt theo tng cng on t sn xut n lu thng trn th trng ca nc hoc vng lnh th xut khu hoc nc th ba. Cch quy nh nh vy c phn hp hn so vi quy nh iu 2.2 ca Hip nh ADA. Hip nh ADA quy nh ba trng hp p dng cch thc d phng: (1) Trong trng hp khng c cc sn phm tng t c bn trong nc theo cc iu kin thng mi thng thng ti th trng nc xut khu. (2) Trng hp vic bn trong nc khng cho php c c s so snh chnh xc do iu kin c bit ca th trng . (3) Trng hp s lng hng bn ti th trng trong nc ca nc xut khu hng ha qu nh. Nh vy ta c th thy dng nh cc nh lm lut nc ta cn b ng nhng quy nh v iu kin thng mi thng thng, cng c th do iu kin kinh t nn cc nh lm lust cha d liu hoc cng c th h cho rng khng cn thit quy nh v khng ph vi vi iu kin kinh t nc ta. Tuy nhin, s pht trin kinh t v s giao thoa vi cc nc trn th gii ngy cng tr ln mnh m, v vy cc quy nh php lut cn phi i trc nhng mi quan h pht sinh trong thc t. Ch khng phi c vn pht sinh ta mi t ra quy nh, ri li sa i li Lut s dn n vic p dng kh khn trn thc t v tn nhiu kinh ph nh nc. b. Xc nh gi xut khu. xc nh c gi xut khu th trc tin phi xc nh c cc giao dch mua bn hng ha gia doanh nghip sn xut hoc xut khu nc ngoi v nh nhp khu ti Vit Nam. Gi mua gi bn trong giao dch ny s c s dng lm gi xut khu iu tra v bn ph gi, iu quan trng l tm ra doanh nghip sn xut, doanh nghip xut khu nc ngoi v nh nhp khu ti Vit Nam. Tuy nhin trong quan h kinh t c s tham gia ca nhiu ch th, cc giao dch khng n thun ch l giao dch gia nh sn xut, nh xut khu nh nhp khu. m bn cnh cn c
p chi ph sn xut theo n v sn phm (gi thnh sn xut + chi ph bn hng, qun tr, chi ph chung) . ( Theo http://chongbanphagia.vn/hoi-dap/20090728/the-nao-la-hang-hoa-duoc-ban-theo-dieu-kien-thuong-maithong-thuong-sales-product-o).

s tham gia ca cc bn trung gian thng mi, hay vic trung chuyn hng ha qua nc th 3 trc khi n nc nhp khu thc s. Nhng vn cha c mt quy nh c th no cho vic hng dn xc lp gi xut khu cho nhng giao dch phc tp nh vy. V vy m c th tin hnh mt v kin bn ph gi ti Vit Nam th cc vn bn php lut quy nh eve vn ny cng cn phi c hon thin, b sung nhiu hn na. c. So snh gi xut khu v gi thng thng v tnh bin ph gi. c th so snh gi xut khu v gi thng thng v gi xut khu th cn phi iu chnh chng nhm m bo gi thng thng v gi xut khu c thc hin trong nhng iu kin th trng nh nhau. Gi thng thng v gi xut khu phi c iu chnh v cng mt khu trong qu trnh lu thng, cng thi im tnh ton gn nhau nht. Trong mt khu lu thng c hiu l mt khu xut xng hoc mt khu bn l. Bi v gi bn bun v gi bn l cng mt loi hng ha l khng ging nhau. Bn cnh cng cn iu chnh 2 loi gi v cng mt thi im tnh ton hoc ti cc thi im tnh ton gn nhau nht, iu ny gip cho vic xc nh kt qu so snh c chnh xc v cng bng. Mt vn quan trng na trong quy trnh ny l vic quy i ng tin, mi quc gia th ng tin c mnh gi, gi tr khc nhau, v vy m khi so snh nh vy cn i cc n v ng tin ca ring mi quc gia thnh ngoi t ang c lu thng trn th trng. xc nh mt sn phm c bn ph gi hay khng ngi ta phi tnh c bin ph gi ca n. Bin ph gi l khong chnh lch c th tnh c gia gi thng thng ca hng ha so vi gi xut khu vo nc nhp khu. Mt mt hng khng phi chu thu chng bn ph gi nu bin ph gi ca n khng cao hn 2%. V th bin ph gi chnh l c s xc nh hng ha nhp khu c bn ph gi hay khng.

Bin ph gi c th tnh bng phng php sau (gi thng thng gi xut khu) / gi xut khu. Nh vy th gi xut khu cng cao th bin bn ph gi cng nh v ngc li. Theo quy nh ca WTO, nc nhp khu khng c tin hnh iu tra (v khng c p thu chng tr cp) nu nc xut khu l nc ang pht trin v c lng nhp khu sn phm lin quan di 3% tng nhp khu hng ho tng t vo nc nhp khu. y l mt trong nhng quy nh ca WTO nhm h tr, gip cc nc ang pht trin c iu kin pht trin cnh tranh cng nhng nc c nhiu th mnh hn. Tuy nhin, quy nh ny s khng c p dng nu tng lng nhp khu sn phm lin quan t tt c cc nc xut khu c hon cnh tng t (cng l nc ang pht trin c lng nhp khu thp hn 3%) chim trn 7% tng lng nhp khu hng ho tng t vo nc nhp khu. 3. Xc nh c thit hi. Thit hi ng k cho ngnh sn xut trong nc theo nh ngha ca Php lnh chng bn ph gi ti khon 7 iu 2 l tnh trng suy gim ng k hoc km hm tng trng v sn lng, mc gi, tiu th hng ha, li nhun, tc pht trin sn xut, vic lm cho ngi lao ng, u t v ch tiu khc ca ngnh sn xut trong nc hoc l tnh trng dn n kh khn cho vic hnh thnh mt ngnh sn xut trong nc. Cn e da gy thit hi ng k cho ngnh sn xut trong nc l kh nng trc mt, r rng v chng minh c s gy thit hi ng k cho ngnh sn xut trong nc (khon 8 iu 2 php lnh chng bn ph gi hng ha nhp khu vo Vit Nam). Thit hi ng k phi da trn nhng c tnh nh tnh hin hu, ngnh sn xut ni a ca nc nhp khu , ang v chc chn s gnh chu nhng tn tht do hnh vi bn ph gi gy ra. Nhng cn c da trn s suy on u khng c chp nhn. Mt c tnh na chnh l mc ng k ca thit hi, y mc ng k ca thit hi c chng minh bng nhng tn tht gy cho ton ngnh sn xut trn th

trng m khng phi ch l mt hai doanh nghip nh l. Vic xc nh c thit hi hay khng l mt yu t v cng quan trng trong c qu trnh iu tra bn ph gi ca mt doanh nghip, bi y l yu t c tnh quyt nh xem liu mt hng bn ph gi c b p thu chng bn ph gi hay khng. Cn c xc nh c thit hi hay khng s c thc hin da trn nhng ni dung nh: Khi lng sn phm nhp khu c bn ph gi v nh hng ca vic ny n gi ca sn phm tng t ti th trng ni a nc nhp khu. in hnh nh hng ca n chnh l vic thay i quy m th phn ca hng ha nhp khu v hng ha ni a, chnh l vic hng ha nhp khu bn ph gi ang thay th hng ha ni a trong xu hng tiu dng ca th trng, t lm bin mt cc nh sn xut ni a trn th trng v mc ch ca hnh vi ny l nhm chim lnh th trng. Trong ngn hn th hnh vi bn ph gi c coi l c li i vi ngi tiu dng, h c th mua sn phm hng ha tng t nhng vi mc gi hp dn hn. Tuy nhin trong di hn khi cc nh xut khu loi b ht cc i th ginh th phn th lc h c quyn p t gi gy bt li i vi ngi tiu dng cng nh ton b nn kinh t. Mt khc, vic bn gi hng ha cng phi lm km hm gi bn ca hng ha ni a, c th cnh tranh v bn c hng ha th nh sn xut ni a cng bt buc phi h mc gi bn v iu ny dn n thit hi cho cc nh sn xut ni ia. Hu qu ca vic nhp khu ny i vi cc nh sn xut cc sn phm ny ca nc nhp khu nh lm st gim gi bn ca hng ha ni a do phi chu sc p cnh tranh t hng ha nhp khu bn ph gi. Mc thit hi ng k ca doanh nghip sn xut trong nc c tnh ton da trn nhng cn c c s thc t, tnh ton c, ch khng phi do suy din m ra. 4. Mi quan h nhn qu gia bn ph gi v thit hi ng k. Mi quan h nhn qu l nhng cn c cho thy vic hng ha nhp khu bn ph gi l nguyn nhn trc tip gy ra hoc e da gy ra thit hi ng k cho cc doanh

nghip trong nc sn xut hng ha tng t. Cc cn c xc nh mi quan h nhn qu7 bao gm: - Mi quan h gia bn ph gi hng ha nhp khu vo Vit Nam vi chng c v thit hi ng k hoc e da gy thit hi ng k cho ngnh sn xut trong nc. - S lng v gi hng ha tng t nhp khu va Vit Nam khng b bn ph gi. - Mc gim st ca cu hoc thay i v hnh thc tiu dng i vi hng ha tng t sn xut trong nc. - Kh nng xut khu v nng sut ca ngnh sn xut trong nc. 5. im lu ca PL Hoa K v CBPG i vi v kin ti nha PE a. Quy ch tnh cho nn kinh t phi th trng. Sau khi tr thnh thnh vin chnh thc ca WTO, Vit Nam c nhiu nhng iu kin thun li hn pht trin nn kinh t vi cc nc thnh vin bng cc iu kin u i nh mc thu nhp khu c ct gim v cc ngnh dch v m cc nc m ca theo cc Ngh nh th gia nhp ca cc nc ny, m khng b phn bit i x. iu , to iu kin cho chng ta m rng th trng xut khu. Bn cnh th Vit Nam cng chp nhn thi hn 12 nm cho nn kinh t phi th trng k t ngy gia nhp v khng mun hn 31/12/2018. H qu trc tip ca vic chp nhn quy ch ny l khi phi i mt v ng vic b kin v bn ph gi th trng nc ngoi th mt iu chc chn l d b thua kin. Bi khng c i x bnh ng, khng c xt x theo lut chung v cha c cng nhn l quc gia c nn kinh t th trng. Nn kinh t phi th trng (Non-market Economy) c dng ch cc nn kinh t ni chnh ph c c quyn hoc gn nh c quyn v thng mi v nh nc n nh gi c ni a. Mi nc iu tra c quy nh ring v cc tiu ch xc nh nn kinh t phi th trng. Khi mt nc xut khu b xem l c nn kinh t phi th trng th cc nguyn tc tnh ton Gi thng thng s khng c s dng v nc nhp
7

Nguyn Ngc Sn, Php lut v chng bn ph gi hng ha nhp khu v c ch thc thi ti Vit Nam, i hc Lut TP. H Ch Minh, tr 99.

khu c th s dng cc phng php tnh ton khc m mnh cho l hp l. Trn thc t, quy nh ny to ra bt li rt ln cho cc nh sn xut - xut khu t nc b xem l c nn kinh t phi th trng. Php lut mt s nc ng kh nng tng nh sn xut -xut khu c th chng minh rng hot ng kinh doanh ca mnh hon ton tun theo cc nguyn tc th trng d cho nn kinh t nc xut khu b xem l phi th trng8. Trong khun kh WTO, vn nn kinh t phi th trng c nu ra trong on 1 ca iu VI ca GATT 1994 v chng bn ph gi. Trng hp nhp khu t mt quc gia m nh nc c quyn hon ton hoc c quyn phn ln v thng mi v gi ni a do nh nc n nh th rt kh xc nh gi so snh nh qui nh trong iu VI.1-GATT v trong trng hp ny, cc bn trong hp ng nhp khu cn phi tnh ti kh nng nu ly gi ni a ca cc nc ny so snh th c th khng thch hp. Hip nh v thc thi iu VI ca GATT 1994 hon thin ha iu khon ny v c xy dng thnh Hip nh chng bn ph gi. iu khon ny cho php phn bit i x i vi cc nc m nh nc c quyn phn ln hoc ton b v thng mi quc t v ton b gi c ni a do nh nc n nh. C quan qun l php lut lin quan ti chng bn ph gi v cc cuc iu tra chng bn ph gi thng vn dng iu khon ny phn bc thng tin v chi ph v gi do cc nc c coi l nn kinh t phi th trng cung cp. thay th cho gi v chi ph ny, h thng s dng gi v chi ph t nc th 3, thng l mt nn kinh t th trng c mc pht trin tng ng. Trong mt s trng hp c quan iu tra s dng thng tin gi c v chi ph tng hp9. Hin nay trong WTO ch c 2 thnh vin cam kt v a v nn kinh t phi th trng bao gm Trung Quc v Vit Nam. Vit Nam cng nhn a v nn kinh t phi th trng trong Bo co v vic gia nhp WTO nh sau Mt s thnh vin ghi nhn Vit Nam lin tc y mng qu trnh chuyn i sang nn kinh t th trng. Nhng thnh vin ny cng ghi nhn rng, s gp nhng kh khn c th trong vic xc nh chi ph v gi c hng ho
8 9

http://chongbanphagia.vn/content/nen-kinh-te-phi-thi-truong-non-market-economy Longyue Zhao v Yan Wang, bi hc t v kin chng tr cp u tin ca M vi Trung Quc. tr 14

xut x t Vit Nam trong cc cuc iu tra chng bn ph gi hay p dng cc bin php i khng. Nhng thnh vin ny cho rng, trong trng hp nc nhp khu c th nhn nh rng vic s dng chi ph v gi c ti Vit Nam c th khng hp l. Nh vy, a v nn kinh t phi th trng s ch nh hng n cc doanh nghip Vit Nam trong hai lnh vc l chng bn ph gi v cc bin php i khng. Trong trng hp mt thnh vin ca WTO nhn nh rng, vic s dng chi ph v gi c ti Vit Nam l khng hp l th Vit Nam s phi chp nhn cc quy ch ring cho mt nn kinh t phi th trng khi p dng Hip nh Chng bn ph gi v Hip nh v Tr cp v cc bin php i khng ca WTO. V php lut ca Hoa K nhm i ph vi thng mi khng cng bng t nc ngoi bao gm: Lut chng bn ph gi (AD) v Lut thu i khng (CVD). Trong 2 lut ny c chc nng ring nh Lut chng bn ph gi nhm bo v ngnh sn xut ni a khi nhng hnh vi thng mi khng cng bng ca nhng nh xut khu hng ha vo th trng Hoa K. Cn Lut thu i khng bo v ngnh sn xut ni a trc hng nhp khu c tr cp bi chnh ph hoc th ch cng nc ngoi10. Nh vy th i vi vn ny php lut Hoa K c nhng quy nh rt chi tit, ban hnh cc o lut c chc nng ring bit v tng lnh vc c th. iu ny cho thy s quan tm ca Hoa K i vi vn bo h nn kinh t ca nc mnh trc s cnh tranh mnh m t cc hng ha nhp khu t bn ngoi. iu ny cng c th hin r hn trong vic phn nh quyn hn ca cc c quan nh B Thng Mi (DOC) hay y Ban Thng mi Quc T (ITC). B Thng Mi Hoa K chuyn ph trch v vn xc nh xem hng ha nhp khu bn ph gi hay khng, cn ITC ph trch xc nh xem c thit hi do hnh vi bn ph gi ca hng ha nhp khu hay khng, nu ITC tuyn khng c thit hi do hng nhp khu gy ra cho ngnh sn xut ni a th DOC phi dng ngay qu trnh iu tra li cho d hng nhp khu c bn ph gi i chng na.

10

Longyue Zhao v Yan Wang, bi hc t v kin chng tr cp u tin ca M vi Trung Quc. tr18

Do vy m khi b iu tra th cc nh sn xut cc nc chuyn i phi chng t rng h hot ng theo nhng iu kin th trng. Nc nhp khu (khiu ni) khng c trch nhim cung cp bng chng. Tuy nhin, Hoa K xc nh quy ch phi th trng cn c vo lut ring ca h hn l cn c vo nhng tiu chun c tha thun quc t. Cc nn kinh t chuyn i (in hnh nh Vit Nam) t c c hi bo v mnh trong mt khong thi gian hn ch dnh cho vic cung cp bng chng v cc c ch kinh t th trng di dng tr li cc cu hi. Hn na, khng r l chnh xc th cc nn kinh t chuyn i phi tha mn nhng yu cu g c xem l nn kinh t th trng. in hnh nh trong v ti nha PE, ngy 9/6/2009 Chnh Ph Vit Nam yu cu DOC iu chnh bng cu hi iu tra ngy 18/5/2009 nhm xc nh mt ngy mc ghi nhn cc tr cp c th b iu tra, qua gii hn thi gian iu tra trong Bng cu hi ny, nhng DOC t chi yu cu ny. Trong cc v chng hng Vit Nam bn ph gi nhp khu vo th trng ca h, Hoa K b qua gi c v chi ph trong nc Vit Nam m xc nh gi tr thng thng bng cch s dng mt nc th ba l nc c nn kinh t th trng thay th, mt l tt nhin l chnh ph cc nc nhp khu chn nc thay th xc nh gi ng nn kinh t phi th trng lun lun c li cho h bo v li ch ca cc nh sn xut trong nc ca h. iu ny to ra mt li th to ln cho nc nhp khu bi v h c th chn nhng nc no em li kt qu mong mun trong cc iu tra chng bn ph gi. Nh vy, trong cc v kin chng bn ph gi m doanh nghip Vit Nam l b n, vic so snh hng ha do chng ta sn xut vi gi thnh ca mt nc th ba c cng iu kin ng l bt li cho chng ta, bi v nc so snh do nguyn n la chn, chng ta hon ton b ng trong vn ny. C th ni rng, vic xc nh gi tr thng thng tnh bin bn ph gi bng cch so snh gi bn nc nhp khu vi gi ca mt nc th ba c nn kinh t th trng c trnh pht trin tng t s dn ti bin ph gi b phng i qua vic lm tng gi tr thng thng mt cch gi to. Thng thng gi ca sn phm ca nc th ba c chn so snh thng cao hn gi sn phm c sn xut quc

gia b n. iu ny c chng minh qua cc v kin m Vit Nam l b n. Trong thc tin, gi c basa Bng-la-t l cao hn gi c basa ca Vit Nam, Giy da do Bra-xin sn xut c gi thnh cao hn gi thnh ca giy da do Vit Nam sn xut... kt qu l trong cc v hng Vit Nam b kin bn ph gi nc ngoi th bin bn ph gi thng l rt cao11. Mc d vy th Vit Nam vn phi chu quy ch nn kinh t phi th trng cho n 31/12/2018, cc doanh nghip Vit Nam vn phi chun b i mt vi nhng v kin t cc nh sn xut nc nhp khu vi nhiu bt li cho mnh. b. Th tc iu tra chng bn ph gi ca Hoa K trong v kin ti nha PE. Hoa K l mt trong nhng nc s dng bin php bo m cnh tranh thng mi nhiu nht, v vy trong bi nghin cu ny xin a ra mt s quy trnh c bn trong qu trnh iu tra hng ha bn ph gi theo php lut Hoa K. iu tra chng bn ph gi l th tc hnh chnh do hai c quan ca chnh ph Hoa K - B thng mi Hoa K v y ban thng mi quc t Hoa K - s quyt nh hng nhp khu c giao dch thng mi khng cng bng c gy thit hi cho ngnh sn xut ni a Hoa K hay khng. Trong khung th tc12 iu tra bn ph gi ny th c mt vi im l c nh khng thay i, bn cnh cng c mt s im rt linh hot, ni dung ca quy trnh ny nh sau: (1) Khi kin v bt u tin hnh iu tra. Cuc iu tra thng bt u khi mt bn lin quan (nh sn xut ni a sn phm b nghi vn, cng on hay hip hi ngnh hng) np n kin ln DOC v ITC vin c rng c hnh vi bn ph gi ang din ra. Hoc DOC cng c th khi kin bt c khi no thy cn thit m khng cn n kin chnh thc. Trong v kin chng bn ph gi v tr cp ti nha PE th do 2 nguyn n l Hilex Poly Co., v Superbag Cooperation a n khi kin vo ngy 31/03/2009. Thng thng th DOC s tin
11

Dng Anh Sn, Quy ch nn kinh t phi th trng v vn minh bch ng ph vi cc v kin bn ph gi, HQG TP. H Ch Minh. Tr2 12 Hng dn cc bin php phng v thng mi Hoa K - Trung tm thng mi quc t. tr 27.

hnh iu tra khi c n kin ca cc nguyn n ch khng thng t khi xng iu tra. Cc c quan ny cng thng to iu kin cho cc nguyn n (mang tnh khuyn khch) trong vic gii quyt th tc khi kin chng bn ph gi mt mt hng nhp khu no . (2) Khi xng iu tra i vi ITC th vic khi xng iu tra gn nh t ng v ngay lp tc m khng c bt buc hoc c yu cu no i vi ngi khi kin trc khi bt u cuc iu tra. Bt c vn g cng c gii quyt trong qu trnh t vn trc khi khi kin vi c quan m hu ht mi ngi khi kin u tm n. trong khi qu trnh iu tra ca DOC li hon ton khc. Trong vng 20 ngy k t khi nhn c n kin DOC s quyt nh xem v kin c m bo p ng cc yu cu k thut iu tra hay khng. Tuy nhin trong thc t th DOC lun khi xng cc v iu tra, B thng mi Hoa K lun khuyn khch cc doanh nghip trong nc np n kin xem xt trc khi c n chnh thc. Qua th DOC c th thng bo cho cc doanh nghip v bt c vn k thut no trong n khi kin hay t vn nhng thng tin cn thit phi b sung nn n kin lun c chp nhn khi np n chnh thc nn DOC v ITC. in hnh nh trong v kin 6 nc bn ph gi tm ng lnh v tm ng hp vo Hoa K (trong c Vit Nam) do Lin minh tm min nam Hoa K (SSA) khi kin ngy 31 thng 12 nm 2003, mc d Hip hi nhng ngi nh bt tm Bang Louisiana phn i v i a c tm ti sng vo din iu tra, song DOC vn cng nhn tnh i din ca n kin ca SSA v khng tin hnh thm d kin ngnh cng nghip. Lut Hoa K cm DOC tip xc vi bn c th b kin trc khi khi xng iu tra. Mc d tip xc vi cc c quan khc ca Hoa K (v d nh Vn phng USTR) c php lut cho php, song cng gn nh khng th thuyt phc c cc c quan gip c g trong nhng giai on trc khi iu tra. Do vy, nu bn kin np h s, th cc cng ty nc ngoi s chng c s la chn no khc ngoi vic

ch DOC s tt yu khi xng iu tra13. Khi xng iu tra khng nh hng ngay n kinh doanh. Nhp khu c th tip tc bnh thng, khng phi t cc hoc np thu chng ph gi hoc thu chng tr gi. Tuy nhin, khi xng iu tra chnh thc cng bo ng vi cc nh nhp khu Hoa K v cc nh xut khu nc ngoi v ri ro phi np thu chng ph gi hoc thu chng tr gi sau ny.thc cng bo ng vi cc nh nhp khu Hoa K v cc nh xut khu nc ngoi v ri ro phi np thu chng ph gi hoc thu chng tr gi sau ny. (3) Xc nh thit hi s b. Trong vng 45 ngy sau khi c n khi kin y ban thng mi quc t phi a ra kt lun s b c hay khng bng chng v thit hi i vi ngnh sn xut trong nc. Ngnh sn xut ni a ch cn ch ra c mt u hiu hp l cho thy ngnh sn xut ni a b thit hi ng k hay c nguy c b thit hi ng k. Nu kt lun iu tra thit hi s b l ph nh th cuc iu tra chng bn ph gi ca DOC v ITC u phi dng li. Th tc iu tra v kt lun s b v thit hi n gin v nhanh chng. Khong mt tun sau khi nhn h s kin, ITC ng trn cng bo lch iu tra v kt lun s b. ITC t chc phin iu trn nghe kin ca cc bn, ti ch c cc nhn vin ca ITC tham d. Cc u vin ITC - nhng ngi c quyn quyt nh cui cng khng tham d phin iu trn ny. Ti phin iu trn ny cc bn s cung cp cc chng c v thng tin m h thy c ch cho quyt nh ca ITC. ITC gi cu hi cho cc thnh vin trong ngnh cng nghip trong nc, cc nh nhp khu nhng mt hng b iu tra, v cc nh xut khu nc ngoi thu thp thng tin cn thit cho qu trnh iu tra. Do hn ch v thi gian, nn cht lng v khi lng thng tin thu thp c phc v cho kt lun s b v thit hi thng ht sc hn ch. Trong v ti nha PE ngy 22/05/2009, ITC ra kt lun c thit hi ng k ca ngnh sn xut ni a do vic bn ph gi ti nha PE vo Hoa K. y l mt iu d hiu bi v c hi ginh c thng li trong giai on ny i vi doanh nghip sn xut ti nha PE b kin Vit Nam l rt nh. Tuy nhin cc doanh nghip ny
13

http://www.vietnam-ustrade.org/index.php?f=news&do=detail&id=5&lang=vietnamese

vn nn tch cc tham gia th hng cho ITC xem xt cc vn mt cch c li cho mnh. (4) Tr li bng cu hi B thng mi s gii bng cu hi ngay khi cuc iu tra bt u cho Lut s i din cho cng ty nc ngoi hay i s qun ca quc gia Washington DC hoc c hai. Bng cu hi trong mt v kin chng bn ph gi bao gm tt c thng tin cn thit m B thng mi c th so snh gia gi Hoa K v gi th trng nc ngoi hay gi thng thng xc nh c hnh vi bn ph gi theo php lut Hoa K hay khng. B thng mi da trn vic xem xt cc cu tr li b sung. Yu cu ca nguyn n i khi cng gy nn nhng phn ng b sung nu B thng mi quyt nh ng vi nhng ph phn v lp lun ca nguyn n. Nh trong v Ti nha PE, mc d DOC gi bng cu hi t ngy 18/5/2009 cho cc b n bt buc, nhng n 17/7/2009 DOC chp nhn iu tra b sung thm 7 co buc tr cp v gi Bng cu hi iu tra b sung lin quan n cc co buc mi n Chnh Ph Vit Nam v cc b n bt buc. Vi hnh vi ny Chnh Ph Vit Nam gi phn i v cho rng l ra nguyn n c th a cc co buc ny ngay trong n kin nhng li c tnh a sau nhm lm ri th tc v khin bn b n khng c thi gian tr li Bng cu hi iu tra. Bi v vic tr li b sung cho bng cu hi l vn quan trng nht trong qu trnh bin h v cn dnh rt nhiu thi gian v n lc chun b cu tr li chnh xc v y cho bng cu hi ca B thng mi. Tuy nhin th DOC vn l i nhng phn i ny v vn tin hnh theo quy trnh nh, y chnh l mt trong nhng yu t bt li i vi cc b n trong v kin. iu ny c th thy mc ch bo h ngnh sn xut ni a ca DOC mt cch r rng bt chp nhng khng ngh t pha b n. (5) Quyt nh s b ca B thng mi. Sau khi nh gi s b c ph gi, DOC s tnh ton bin ph gi bnh qun mc chnh lch gia gi tr thng thng v gi xut khu ca sn phm. Kt lun s b ny phi hon thnh trong vng 140 ngy k t ngy bt u iu tra (160 ngy k t ngy nhn h s kin). Thi hn ny c th c rt ngn xung 90 ngy nu DOC

nhn c y thng tin trong vng 60 ngy u v cc bn c vn bn min thm tra thng tin v cng tha thun rt ngn thi gian iu tra v kt lun s b. Ngc li, thi hn ny c th ko di n 190 ngy theo yu cu ca bn kin hoc trong nhng trng hp ht sc phc tp. Ngy DOC cng b trn cng bo kt lun s b c bn ph gi hoc c tr gi c ngha v mt php l v Hi quan Hoa K s nh ch thanh l hi quan i vi nhng l hng nhp khu sau ngy . Cng k t ngy ny, Hi quan bt u yu cu ngi nhp khu sn phm b iu tra phi t cc bond nhp khu hoc tin mt vi Hi quan Hoa K cam kt s np thu chng ph gi hoc thu chng tr gi. Kt lun s b ca DOC c th c sai st trong tnh ton. DOC quan nim rng y ch l kt lun s b nn khng cn phi sa sai ngay m li sa trong giai on iu tra v kt lun cui cng. Mc d kt lun s b c gi tr php l (k t ngy cng b kt lun s b Hi quan s ngng thanh l hi quan cho cc l hng nhp khu sau ), song DOC vn him khi chu sa sai ngay. t nht c mt trng hp nu DOC chu sa sai ngay th kt lun s b thay i t c bn ph gi thnh khng c bn ph gi. DOC thng ch chp nhn xem xt sa i bin ph gi s b nu nh sai st trong tnh ton ca DOC c coi l ng k c nh hng dn n tng hoc gim bin ph gi t 5 im % tr ln14. Trong v ti nha PE th DOC khng nh cc nh sn xut, xut khu Vit Nam bn ti nha PE vi gi thp hn gi tr thc ti th trng M t 52,3% n 76,11% v c hng tr cp chnh ph t di 1% n 52,56%. DOC tuyn b 16 nh sn xut, xut khu Vit Nam phi chu mc thu sut chng ph gi ring bit l 52,3%, trong khi mc thu ny chung cho cc nh sn xut, xut khu khc ca Vit Nam l 76,11%15. y l mc thu rt cao i vi ngnh sn xut ti nha PE Vit Nam vn cn nh l v yu km. V cc doanh nghip ny thng l quy m nh, nng lc ti chnh yu, trong khi vi mc thu nh vy th gn nh nh bt cc nh sn xut ti nha Vit Nam ra khi th trng Hoa K bi h khng c tim
14 15

http://www.vietnam-ustrade.org/index.php?f=news&do=detail&id=5&lang=vietnamese http://vietstock.vn/2012/05/my-doi-xu-bat-cong-voi-tui-pe-cua-viet-nam-457-148671.aspx

lc tip tc xut khu sang th trng M. Bng chng l theo ngun tin t ITC cho bit ti th trng M, gi tr nhp khu ti nha PE t Vit Nam trong nm 2009 gim xung cn 43 triu USD, thp hn nhiu so vi mc 79,4 triu USD ca nm 2008. (6) Xc minh. Sau khi c kt lun s b, B thng mi phi tin hnh xc minh thc a tnh chnh xc ca cc thng tin c cung cp trong cc cu tr li ca Bng cu hi. Xc minh thng thng din ra trong 1 n 2 tun ph thuc vo vic xc minh c lin quan n bao nhiu doanh nghip v bao nhiu vn . Yu cu cng rt a dng v quan trng l cc doanh nghip b iu tra cn chun b chu o nht c th cho vic xc minh nhm bo v li ch ca mnh. Sau khi xc minh xong nhn vin ca B thng mi s chun b bo co xc minh chi tit tm tt li kt qu. Cc bo co ny thng c hon tt trong thi gian t 2 n 3 tun sau khi qu trnh xc minh kt thc. Khi c kt qu xc minh th lut s i din cho doanh nghip sn xut nc ngoi v doanh nghip ni a Hoa K phi gi bn tm tt ngn gn c tnh php l gi cho B thng mi Hoa K. Bn tm tt phn ln da trn cc vn trong v kin v nhng vn pht sinh trong qu trnh xc minh. Cc bn xc nhn nhng quan im ca mnh lin quan cc vn trong qu trnh iu tra v B thng mi s tin hnh xem xt cc vn ny. Bn tm tt phi np trc 1 tun trc khi B thng mi t chc phin iu trn. Theo quy nh ca php lust th phin iu trn l khng bt buc, tuy nhin thng cc bn s yu cu t chc phin iu trn. Bt k doanh nghip no cng c th tham gia, cc doanh nghip nc ngoi c th tham gia phin iu trn. Mc ch ca phin iu trn l cho php cc thnh vin ca DOC a ra cc cu hi gip h xc nh c cc vn quan trng trong cuc iu tra. Trn thc t, cc quan chc B thng mi him khi a ra cu hi mc d iu ny ty thuc vo tng c nhn c th v nhng vn lin quan. y l mt trong nhng c hi thu ht s ch ca h vo cc vn quan trng trong v kin. (7) Kt lun cui cng ca B thng mi.

Trong vng 75 ngy k t ngy ra quyt nh s b, B thng mi phi ra kt lun cui cng. Kt lun cui cng cng c th c gia hn, nu c gia hn th kt lun bn ph gi cui cng phi c a ra trong vng 135 ngy sau khi c kt lun s b. Kt lun cui cng c tm quan trng ln v mt php l. Kt lun bn ph gi cui cng s cho bit hng ha c c bn duwois gi tr thc hay khng theo cch hiu ca php lut Hoa K. B thng mi s tnh bin ph gi, nu kt lun bin ph gi thp hn 2% B thng mi s coi y l bin ti thiu v a ra kt lun ph nh, chm dt qu trnh iu tra. Nu bin ln hn 2% th DOC s a ra kt lun khng nh v ITC ra kt lun v thit hi cui cng. Ngy cng b kt lun ph gi cui cng trn Cng bo lin bang l ng nh gi s thay i trong ngha v np thu. Lut php Hoa K quy nh gia kt lun s b v kt lun cui cng ca B thng mi mc thu cui cng khng cao hn mc quyt nh trong kt lun s b. Mc thu ny gi l mc thu tm thi, sau khi c kt lun ph gi cui cng, B thng mi s c thay i ph hp vi bin ph gi xc nhn trong kt lun cui cng. Mc thu tm thi ny s vn c hiu lc cho n khi c kt lun thit hi cui cng ca y ban thng mi, mc thu c th cao hn hay thp hn mc thu m B thng mi a ra trong kt lun s b. (8) Kt lun thit hi cui cng ca ITC. Kt lun thit hi l c hi cui cng quyt nh xem c p thu chng bn ph gi hay khng. Thi im ra quyt nh ny cng ph thuc vo quyt nh s b ca b thng mi. Nu quyt nh s b ca B thng mi l khng nh th ITC phi a ra kt lun thit hi cui cng trong vng 120 ngy k t ngy ra quyt nh s b ca DOC hay 45 ngy k t ngy ra quyt nh cui cng ca DOC. Nu quyt nh s b ca DOC l ph nh th ITC s a ra quyt nh cui cng trong vng 75 ngy k t ngy c quyt nh cui cng ca B thng mi. Khong 7 ngy sau khi c kt lun thit hi cui cng DOC s cng c lnh p t thu chng bn ph gi trn Cng bo lin bang. Cng vi thi im lnh p t thu chng bn ph gi c cng b th DOC gi tin cho c quan dch v Hi quan Hoa K, a ra nhng hng dn c th lin quan n vic nhp khu hng ha cho hi quan. Tin ny s c gi n tt

c cc cng cn b Hi quan c th thi hnh lnh p thu chng bn ph gi mi cho hng ha phi chu thu. 6. Bn ph gi trong v kin ti nha PE nguyn nhn, hu qu ca v kin. Theo quyt nh cui cng ca DOC th cc nh sn xut, xut khu ca Vit Nam bn sn phm ti nha PE vo Hoa K vi mc gi thp hn gi thng thng t 52.30% n 76.11%. Trong iu tra chng bn ph gi, c 16 cng ty sn xut, xut khu ca Vit nam nhn bin ph gi ring bit l 52.30% (Danh sch di y). Bin ph gi ton quc p dng i vi tt c cc cng ty sn xut, xut khu ti nha khc ca Vit Nam l 76.11%, y cng l bin p t i vi hai b n bt buc rt khng tham gia iu tra chng bn ph gi l Cng ty TNHH Advance Polybag v Cng ty TNHH Fotai Vietnam. Bin ph gi cui cng16: Quc Gia Cng ty xut khu/ sn xut B n bt buc Cc cng ty khc (bao gm Vit Nam Cng ty TNHH Advance Polybag, Cng ty TNHH Fotai Vietnam) Danh sch b n nhn bin ph gi ring bit17
16

Bin ph gi

52.30%

76.11%

http://exporters.com.vn/bizcenter/0/K%E1%BA%BFt-lu%E1%BA%ADn-cu%E1%BB%91i-c%C3%B9ngc%E1%BB%A7a-DOC-trong-v%E1%BB%A5-%C4%91i%E1%BB%81u-tra-ch%E1%BB%91ngb%C3%A1n-ph%C3%A1-gi%C3%A1,-ch%E1%BB%91ng-tr%E1%BB%A3-c%E1%BA%A5p%C4%91%E1%BB%91i-v%E1%BB%9Bi-t%C3%BAi-nh%E1%BB%B1a-PE-xu%E1%BA%A5tkh%E1%BA%A9u-c%E1%BB%A7a-Vi%E1%BB%87t-Nam/1517/11474 17 http://exporters.com.vn/bizcenter/0/K%E1%BA%BFt-lu%E1%BA%ADn-cu%E1%BB%91i-c%C3%B9ngc%E1%BB%A7a-DOC-trong-v%E1%BB%A5-%C4%91i%E1%BB%81u-tra-ch%E1%BB%91ngb%C3%A1n-ph%C3%A1-gi%C3%A1,-ch%E1%BB%91ng-tr%E1%BB%A3-c%E1%BA%A5p%C4%91%E1%BB%91i-v%E1%BB%9Bi-t%C3%BAi-nh%E1%BB%B1a-PE-xu%E1%BA%A5tkh%E1%BA%A9u-c%E1%BB%A7a-Vi%E1%BB%87t-Nam/1517/11474

Cng ty sn xut/xut khu. Cng ty TNHH Alpha Plastics Cng ty Alta Cng ty Ampac Packaging Vietnam BITAHACO/BITAHACO Cng ty TNHH Chin Sheng Chung Va (Vietnam) Plastic Packaging Co., Ltd Cng ty TNHH Hanoi 27-7 Packaging Hoi Hung Company Limited/Kong Wai Polybag Printing Company Cng ty TNHH Kinsplastic Vietnam Cng ty TNHH Ontrue Plastics Cng ty TNHH Richway Plastics

Bin ph gi 52.30% 52.30% 52.30% 52.30% 52.30% 52.30%

52.30% 52.30%

52.30% 52.30% 52.30%

Vietnam Cng ty TNHH RKW Lotus Cng ty TNHH VINAPACKINK VN Ks International Polybags Joint Stock Company/Ks International 52.30% 52.30% 52.30%

Polybags MFG Ltd Cng ty TNHH VN Plastic Industries Cng ty TNHH Loc Cuong Trading Producing 52.30% 52.30%

Nguyn nhn hu qu ca v kin Mt nguyn nhn u tin cng c coi l nguyn nhn chung cho cc v kin bn ph gi Vit Nam l s tp trung qu ln trong vic xut khu hng ha vo

mt th trng. Cc doanh nghip Vit Nam sau khi tm kim c th trng xut khu hng ha ca mnh th thng tp trung ngun lc cho vic m rng pht trin th phn th trng m t khi tm kim nhng th trng khc. Mc d khi tm kim th trng khc c th gp nhiu ri ro, tn km nhiu chi ph trong vic nghin cu th trng, tm hiu tm l ngi tiu dng, tm kim nh nhp khu nhng nu tp trung ti mt th trng th khi b kin bn ph gi cc doanh nghip c nguy c mt hn th th phn th trng do mc thu bn ph gi nh vo rt cao. Doanh nghip kh c th m tip tc cnh tranh vi cc nh sn xut ni a. Trong v kin ti nha PE th cng c nhng s liu chng minh cho thy s xut khu ti nha PE vo th trng Hoa K tng nhanh trong 3 nm 2006, 2007, 2008 trong bng thng k s liu18 sau y:

Vit Nam

2006

2007

2008

Sn lng ( nghn ci)

3,061,998

7,288,037

7,288,037

Gi tr (USD)

17,480,448

65,428,966

79,408,688

18

http://aforimex.com/bizcenter/0/Hoa-K%E1%BB%B3-ra-ph%C3%A1n-quy%E1%BA%BFt-s%C6%A1b%E1%BB%99-trong-v%E1%BB%A5-ki%E1%BB%87n-ch%E1%BB%91ng-b%C3%A1n-ph%C3%A1gi%C3%A1-s%E1%BA%A3n-ph%E1%BA%A9m-t%C3%BAi-nh%E1%BB%B1a-PE-nh%E1%BA%ADpkh%E1%BA%A9u-t%E1%BB%AB-Vi%E1%BB%87t-Nam-v%C3%A0-Indonesia/1517/11272.

T bng s liu trn ta c th thy s tng nhanh t bin trong lng nhp khu ti nha PE ca Hoa K t Vit Nam, nm 2006 l hn 17 triu USD cho ti nm 2007 l hn 65 triu USD, tng gp xp x gn 4 ln. in hnh nh trong nm 2008, gi tr nhp khu ti nha PE ca Hoa K t Vit Nam ln ti hn 79 triu USD. iu ny chng t c mc tiu th lng ti nha PE nhp khu t Vit Nam l rt ln, cc nh sn xut ni a s gp kh khn trong vic cnh tranh vi sn phm nhp khu. V h s c nhng hnh ng bo v mnh trc nhng mt hng nhp khu nh vy bng cc bin php phng v thng mi nh kin chng bn ph gi bng nhng l l vin c cho yu cu ca mnh. Yu t c tnh quyt nh cho vic vin c ca cc nh sn xut ni a tr nn hp l l cc yu t chi ph cu thnh nn gi sn phm thng thp Vit Nam, do mc gi sn phm ny thp hn mt bng gi chung ca cc nc khc. Cc doanh nghip Vit Nam c li th ngun nhn cng gi r, chi ph nhn cng thp, nm 2009 mc lng ti thiu tng ng i vi lao ng ti cc nh my thuc doanh nghip quc ni c iu chnh trong khong 650,000 VND/thng n 800,000 VND/thng19. Vi mc lng ti thiu c quy nh nh vy th gi nhn cng Vit Nam c cho l kh r so vi cc nc trong khu vc. Bn cnh th cc nh sn xut nha trong nc cn c hng mt s chnh sch u i ca nh nc trong cc chnh sch pht trin kinh t nh cho thu t lm mt bng c s sn xut vi mc gi u i hn. Hng cc chnh sch vay vn t ngn hng vi li sut u i cho ngnh nha hay nh chnh sch u i thu thu nhp doanh nghip i vi cc doanh nghip xut khu theo ngh nh 164/2003/N-CP20 theo th thu thu nhp doanh nghip ch cn 10-15-20% (so vi mc thng thng 28%) i vi doanh nghip c kim ngch xut khu trn 50% tng doanh thu. T nhng yu t nh vy cu thnh nn gi sn phm s thp. Tuy nhin do Vit Nam phi chu quy ch nn kinh t phi th trng nn gi tr thng thng ca sn phm ti nha PE khng c xt trn cc yu t cu thnh trong nc, m da trn c
19 20

http://www.baomoi.com/Lao-dong-gia-re-tiep-tuc-la-loi-the-canh-tranh-cua-Viet-Nam/47/3234379.epi Ngh nh 164/2003/N-CP ngy 22/12/2003 ca Chnh Ph Quy nh chi tit thi hnh lut thu thu nhp doanh nghip .

s gi ca th 3 thay th c nn kinh t th trng vi mc pht trin tng ng. Nh vy lm gi tr thng thng ca hng ha i ln rt nhiu so vi gi tr thc ca n. Thc t l trong v kin ti nha PE th DOC xc nh rng cc nh sn xut v xut khu ca Vit Nam bn ti nha PE vi gi thp hn gi tr thng thng ti M t 52,30% n 76,11%. Nguyn nhn th 3 trong v ny chnh l tnh t ch v lin kt gia cc doanh nghip sn xut Vit Nam khng cao. Trong qu trnh iu tra ca DOC v ITC th c 2 doanh nghip l b n bt buc (Cng ty TNHH Advance Polybag v Tp on Fotai Vit Nam) rt lui trong qu trnh iu tra, iu ny dn n vic DOC p dng nhng thng tin bt li i vi b n bt buc ny v quyt nh p mc thu chng bn ph gi cao v cng nh hng n mc thu chung cho cc doanh nghip khc trn c nc vi mc thu 76,11%. Cc doanh nghip cng khng c s lin kt vi nhau cng i ph vi v iu tra ny, mc d c cnh bo t cui nm 2008 v nguy c ny v c Hi ng t vn khuyn ngh thc hin mt s cng vic nhng vic chun b sn sng i ph cn nhiu hn ch do mt s l do khch quan v ch quan v cc doanh nghip vn b l i vi vn ny. S minh bch trong vn cng khai s sch cc doanh nghip Vit Nam. Cc doanh nghip vn cn kh e ngi vi vic cng khai s sch ti chnh ca mnh, v vy trong qu trnh tr li bng cu hi, xc minh ca DOC nhiu doanh nghip th hin s khng thin ch hp tc thm ch rt lui khi v kin. Bn cnh th mt phn cng do cc doanh nghip sn xut ti nha PE ch yu l doanh nghip nh v va, v vy vic lu gi chng t s sch khng phi doanh nghip no cng lm tt, v cc doanh nghip khng c nhiu ngun lc phc v vic theo kin theo yu cu v mong mun, do vy m c doanh nghip tch cc hp tc nhng vn khng cung cp c thng tin, p ng yu cu ca DOC. Mt l do khng may na hai b n ln nht trong ba doanh nghip b la chn l b n chnh l doanh nghip c vn u t nc ngoi (doanh nghip FDI), h dng sn xut rt khi Vit Nam v khng tham gia kin. Tuy vy, M vn ly s

liu ca cc n v trn lm c s tnh ton cho v kin, khin ton b doanh nghip nha ti Vit Nam c ti nha xut khu sang M b nh thu cao. Tt c cc iu ny dn n vic Vit Nam thng thua trong cc v kin v chng bn ph gi ca cc nc nhp khu v thng b p mc thu chng bn ph gi rt cao, in hnh trong v ti nha PE. iu ny lm rt nhiu doanh nghip nc ta ang pht trin nhanh, mi mc xut khu ln b mt th trng tiu th do mc thu qu cao i vi cc doanh nghip. Cc doanh nghip khng c tim nng v vn tip tc duy tr th trng. iu ny cn nh hng rt ln n s pht trin v kh nng cnh tranh ca sn phm b kin. i vi cc doanh nghip lin quan trong v kin ny, phi mt mt thi gian kh di mi c th hi phc c. III. Vn v Tr cp trong ti nha PE 1. Tr cp l g? Trong WTO, tr cp chnh ph c hiu l bt k h tr ti chnh no ca Nh nc hoc mt t chc cng (trung ng hoc a phng) di mt trong cc hnh thc quy nh ti iu 1 ca Hip nh v tr cp v Cc bin php i khng (Agreement on Subsidies and Coutervailing Measures- SCM). Theo , cc hnh thc c coi l tr cp bao gm: (I) H tr trc tip bng tin chuyn ngay (v d: cp vn, cho vay, gp c phn) hoc ha chuyn (v d: bo lnh cho cc khon vay); (II) Min hoc cho qua nhng khon l ra phi ng (v d: u i thu, tn dng); (III) Mua hng, cung cp cc dch v hoc hng ha (tr c s h tng chung); (IV) Thanh ton tin cho mt nh ti tr hoc giao cho mt n v t nhn tin hnh cc hot ng nu trn theo cch m Chnh ph vn lm.

Ngoi ra trong php lnh ca UBTVQH v chng tr cp hng ha nhp khu vo Vit Nam cng a ra khi nim tr cp l s h tr v ti chnh ca Chnh ph hoc c quan ca Chnh ph dnh cho t chc, c nhn khi sn xut, xut khu hng ha vo Vit Nam v em lai li ch cho t chc, c nhn . Nh vy, cc khon tr cp ca Chnh ph s mang li nhng li ch nht nh cho cc i tng c hng h tr. Nhng doanh nghip nhn c s h tr ny s c nhng li th cnh tranh trn th trng so vi cc i th cnh tranh khng c tr cp, c bit l v mt gi c. iu ny gy ra nh hng rt ln khi hng ha c lu thng trn th trng, l to ra mt mi trng cnh tranh khng lnh mnh trong thng mi ni ia v thng mi quc t. C ch tr cp ca Chnh ph cn to ra tm l li cho cc doanh nghip khi trng ch vo s gip ca Nh nc, t dn ti hiu qu hot ng gim st, khng c ng lc pht trin, gy ra nhng hu qu xu v thit hi ln cho nn kinh t. Nh vy hnh ng tr cp ca Chnh ph cho cc doanh nghip ni a s gy ra nh hng tiu cc ti thng mi quc t, bp mo mi trng cnh tranh t nhin v tiu dit ngha ca chnh sch t do ha mu dch. Tuy nhin, tr cp khng hon ton l hnh thc b cm. Trong mt s trng hp th vic duy tr c ch tr cp ca Chnh ph i vi mt s ngnh kinh t trng yu l hon ton cn thit cho vic n nh v bo m cho nn kinh t v m ca quc gia nh cc ngnh cng nghip non tr, cc ngnh thit yu cho an ninh quc gia, nng nghip Do vy hin nay cc quc gia cng nh cc t chc nh WTO vn cho php tr cp i vi mt s nhm sn phm nht nh. WTO c hai h thng ring quy nh v tr cp p dng cho hai nhm sn phm: hng cng nghip, hng nng sn. Trong i vi cc quy nh v tr cp i vi cc mt hng cng nghip c quy nh trong Hip nh v tr cp v cc bin php i khng (Agreement on Subsidies and Countervailing Measures- SCM); cn i vi cc quy nh v tr cp i vi hng nng sn th tun th theo Hip nh v nng nghip (Agreement on Agriculture- AOA).

Hip nh SCM quy nh ba loi tr cp bao gm: Tr cp n , tr cp n vng, tr cp n xanh. Tr cp n Ti iu 3 Hip nh SCM quy nh: Tr khi c quy nh khc ti Hip nh nng nghip, cc khon tr cp sau y theo quy nh ti iu 1 s b cm: a. Quy nh v khi lng tr cp, theo lut hay thc t, d l mt iu kin ring hoc km theo nhng iu kin khc, cn c vo kt qu thc hin xut khu, bao gm tt c nhng khon tr cp minh ha ti ph lc I ca Hip nh ny. b. Quy nh khi lng tr cp, d l mt iu kin ring hoc km theo nhng iu kin khc, u tin s dng hng ni a hn hng ngoi. Nh vy c th hiu tr cp n l cc loi hnh tr cp b cm theo quy nh ca Hip nh SCM p dng i vi cc thnh vin ca WTO vi hai loi hnh l: tr cp xut khu, tr cp nhm u tin hng ni a. Bn cnh vn c nhng ngoi l i vi cc trng hp Hip nh v nng nghip c quy nh khc; cc quy nh dnh ring cho cc thnh vin ang pht trin v cc nn kinh t chuyn i. V d, ti iu 12 Hip nh v nng nghip (AOA) quy nh nhng trng hp c p dng cc bin php hn ch v cm xut khu thc phm- l mt hnh thc tr cp ph hp vi khon 2a, iu XI ca GATT1994. Nhng i x c bit v khc bit dnh cho cc thnh vin ang pht trin c quy nh ti iu 27, v cc quy nh ring cho cc nn kinh t chuyn i c quy nh ti iu 29 ca Hip nh SCM l nhng ngoi l cho vic p dng cc hnh thc tr cp. V d ti iu 29, quy nh cc quy ch i vi nn kinh t chuyn i Cc thnh vin ang trong thi k chuyn i t mt nn kinh t k hoch ha tp trung sang mt nn kinh t th trng, t do kinh doanh c th p dng nhng chng trnh v bin php cn thit cho qu trnh chuyn i v cc chng trnh tr cp nu ti im 1(d) iu 6 s khng thuc din c th dn ti hnh ng i khng

nu ti iu 7. Hay ti iu 27.3 Hip nh SCM cng quy nh cho php cc thnh vin ang pht trin c php tr cp trong thi gin nm nm v p dng i vi cc thnh vin chm pht trin nht trong thi gian tm nm k t ngy hip nh WTO c hiu lc. i vi cc trng hp khng c ngoi l, khi c hnh vi vi phm ca cc thnh vin th c th s b p dng cc bin php i khng v cc ch ti quy nh ti iu 4 Hip nh SCM. Theo , th tc gii quyt tranh chp c quy nh c th t bc tham vn n bc a v vic ra c quan gii quyt tranh chp ca WTO (DSB). Trong , ti iu 4.12 ca Hip nh SCM quy nh gii quyt tranh chp theo iu ny, ngoi tr nhng thi hn c quy nh c th ti iu ny, thi hn quy nh gii quyt cc tranh chp s ch bng mt na thi hn quy nh trong DSU. Quy nh ny cho thy s cng rn trong ch ti ca WTO v cc thnh vin nhm hn ch mc ti a cc hnh thc tr cp- mt hnh thc gy nh hng ln n thng mi quc t v tiu dit t do mu dch. V pha Vit Nam, khi gia nhp WTO cam kt bi b hon ton cc loi tr cp n (bao gm tr cp xut khu v tr cp khuyn khch thay th hng nhp khu) t thi im gia nhp. Ring i vi cc u i u t (u i v thu) da trn tiu ch thnh tch xut khu v t l ni a ha m c quan Nh nc cho php doanh nghip c hng t trc ngy gia nhp WTO th s c tip tc thc hin cho n ht 5 nm k t ngy gia nhp. V d nh cc doanh nghip thnh lp mi t d n u t ti a bn c iu kin kinh t- x hi c bit kh khn21 (theo quy nh nghi nh s 124/2008/N-CP ngy 11/12/2008 ca Chnh ph), hay cc doanh nghip thnh lp mi t d n u t ti Khu kinh t, khu cng ngh cao, cc d n thuc lnh vc Cng ngh cao, nghin cu khoa hc v pht trin cng ngh, cc d n u t thuc lnh vc sn xut sn phm phn mm; doanh nghip lp mi t d n u t thuc lnh vc u t pht trin nh my nc, nh my in, h thng cp thot nc; cu, ng b, ng st, cng
21

nghi nh s 124/2008/N-CP ngy 11/12/2008 ca Chnh ph v Quy nh chi tit v hng dn thi hnh mt s iu ca lut thu thu nhp 2008

hng khng, cng bin, cng sng, sn bay, nh ga v cng trnh c s hn tng c bit quan trng do Th tng Chnh ph quyt nhl cc doanh nghip c u i v thu theo quy nh ca php lut Vit Nam. Tr cp n vng y l mt loi tr cp c php s dng, nhng c th b kin. Bao gm tt c cc loi tr cp c tnh c bit. i tng nhn nhng tr cp ny ch gii hn trong mt hoc mt s doanh nghip, mt s ngnh sn xut hoc mt khu vc a l nht nh. C th l cc khon tr cp (i) tha mn cc iu kin nu trong nh ngha ti khon 1, 2 ca iu 1 Hip nh SCM; (ii) khng thuc cc nhm tr cp n (tr cp b cm) hay tr cp n xanh (tr cp c php t do s dng), v (iii) gy tc ng tiu cc ti quyn li ca Thnh vin khc. Trong gy tc ng tiu cc ti quyn ca cc thnh vin khc c th l: a. Gy tn hi cho mt ngnh sn xut ca mt Thnh vin khc; b. Lm v hiu hay gy phng hi n nhng quyn li m thnh vin khc trc tip hoc gin tip c hng t Hip nh GATT 1994, c bit l nhng quyn li c c t nhng nhn nhng cam kt theo iu 2 ca Hip nh GATT 1994; c. Gy tn hi nghim trng ti quyn li ca mt Thnh vin khc.22 Nh vy theo quy nh ny, cc nc Thnh vin c th p dng cc hnh thc tr cp n vng nhng nu gy thit hi mt cch nghim trng cho nc thnh vin khc hoc ngnh sn xut tng t ca nc thnh vin khc th c th b kin ra ta v b p dng cc bin php i khng theo quy nh v cc ch ti ti iu 7 ca Hip inh SCM. Thng thng thit hi nghim trng s c xem l tn ti trong trng hp tng tr gi tr cp theo tr gi cho mt sn phm vt qu 5%23. Ti iu 6.1 ca Hip nh ny cng nu c th cc trng hp c coi l
22 23

iu 5 Hip nh SCM http://trungtamwto.vn/wto/van-kien/hiep-dinh-ve-tro-cap-va-cac-bien-phap-doi-khang-0

tn hi nghim trng v cc iu kin pht sinh tn hi (ti iu 6.3 ca Hip nh ny). Trong trng hp c tn hi nghim trng xy ra nhng khng pht sinh t cc iu kin c quy nh ti iu 6.3 Hip nh SCM th y cng khng c coi l tn hi nghim trng trong tr cp n vng. i vi loi hnh tr cp ny, Vit Nam cam kt p dng tt c cc hnh thc x l vi phm hoc bin php i khng u tun th theo quy nh ca Hip nh SCM. Tr cp n xanh y l nhng tr cp khng th i khng, hay khng phi chu cc bin php i khng. Cc khon tr cp n xanh c quy nh ti iu 8 Hip nh SCM bao gm: tr cp khng mang tnh cht ring bit nu ti iu 2; tr cp mang tnh ring bit nhng tha mn cc iu kin quy inh ti iu 8.2 ca Hip nh ny. Tr cp khng mang tnh cht ring bit tc l cc loi tr cp khng hng ti mt hoc mt nhm doanh nghip, ngnh ngh hoc khu vc a l no. Tiu ch hng tr cp l khch quan; khng cho c quan thm quyn cp kh nng ty tin xem xt v khng to ra h qu u i ring i vi bt k i tng no. i vi tr cp mang tnh ring bit nhng tha mn cc iu kin: a. Tr cp cho cc hot ng nghin cu do cc hng hay cc c s o to cao hc hoc c s nghin cu, thng qua k hp ng vi cc hng vi mt s iu kin v loi tr cp v mc tr cp c th nh l: s h tr khng qu 75% chi ph cho nghin cu cng nghip, 50% chi ph cho pht trin sn phm tin cnh tranh v ch l trong cc chi ph cho nhn s, cng c thit b, chi ph b sung ph tri pht sinh t hot ng nghin cu, chi ph iu hnh pht sinh trc tip t hot ng nghin cu. b. Tr cp cho cc khu vc kh khn trn lnh th ca mt Thnh vin theo chng trnh chung pht trin vng v khng mang tnh cht ring bit trong phm vi vng iu kin c hng tr cp. Trong cc iu kin c

quy nh c th nh l iu kin v cc vng c coi l kh khn, cc tiu ch nh gi mc pht trin kinh t (iu 8.2b hip nh SCM). c. Tr cp h tr iu chnh cc iu kin sn xut cho ph hp vi iu kin kinh doanh mi v cc yu cu mi v mi trng do lut php hay cc quy nh t ra, khi cc yu cu ny lm cho cc hng phi chu kh khn hoc gnh nng ti chnh ln hn nhng tha mn mt s iu kin. C th l: ch l mt bin php nht thi khng ko du, gii hn khng qu 20% chi ph nng cp; khng bao gm chi ph thay th v vn hnh khon u t h tr, nhng chi ph ny phi hon ton do cc hng t chu; phi c lin h trc tip ti hay tng ng vi cc chng trnh gim ting n v nhim ca doanh nghip, v khng bao gm bt k khon tit kim chi ph sn xut no c th t c; v c cp cho mi doanh nghip c th ng dng thit b mi hay quy trnh sn xut mi. Mi khon tr cp mang tnh ring bit khi tha mn mt trong cc iu kin nht nh nu trn th mi c coi l tr cp khng th i khng. Theo quy nh ca iu 31.1 Hip nh SCM quy nh v tr cp n xanh ht hiu lc t nm 2000, tc l sau 5 nm sau ngy hip nh WTO c hiu lc. Nh vy hin nay khng cn tn ti tr cp n xanh i vi cc mt hng cng nghip. i vi cc mt hng nng sn, hin nay trong vng m phn Doha, cc quc gia cng hng ti vic loi b cc loi tr cp xut khu vo nm 2013, v gia hn thm thi gian loi b tr cp xut khu i vi cc nc ang pht trin thm 5 nm na (2018). Nh vy cho thy xu hng chung trong cc quy nh ca WTO v cc vng m phn l hng dn ti vic loi b tr cp ca Nh nc i vi cc hot ng kinh doanh thng mi, to ra mi trng cnh tranh lnh mnh v t do ha mu dch. 2. Cn c xc nh hng ha c tr cp v cc bin php i khng a. Cn c xc nh hng ha tr cp

Theo quy nh ca WTO, vic p dng cc bin php chng tr cp ch c th c thc hin nu c quan c thm quyn ca nc nhp khu, sau khi tin hnh vic iu tra chng tr cp v c kt lun khng nh s tn ti ng thi ca c ba iu kin l: hng ha nhp khu c tr cp; ngnh sn xut sn phm tng t ca nc nhp khu b thit hi mt cch ng k hoc b e da thit hi ng k hoc ngn cn ng k s hnh thnh ca ngnh sn xut trong nc; v c mi quan h nhn qu gia vic hng nhp khu c tr cp vi thit hi xy ra. Th nht, hng ha nhp khu c tr cp. Bin tr cp xc nh c hnh vi tr cp hay khng24 . Thng thng bin tr cp vt qu mc ti thiu l 1% trn tr gi hng ha lin quan th s b coi l c hnh vi tr cp i vi loai mt hng ny. Vic iu tra i khng phi dng ngay khi mc tr cp nm di mc ti thiu hoc khi khi lng hng nhp khu c tr cp trn thc t l khng ng k. Trong , phng php tnh ton mc tr cp tun theo php lut ca nc tin hnh iu tra v vn ny, nhng v c bn theo cc hng chung l: Trng hp Nh nc cho doanh nghip vay mt khon vi mc li sut thp hn mc li sut thng mi bnh thng cho khon vay tng t, th mc tr cp c tnh l phn chnh lch gia hai mc li sut ny; Trng hp Nh nc bo lnh vay vi chi ph bo lnh thp hn chi ph m doanh nghip phi tr cho khon vay thng mi tng t m khng c s bo lnh ca Nh nc. Khi mc tr cp c tnh l phn chnh lch gia hai mc li sut ny;

24

Bin tr cp: dng tnh ton thu chng tr cp (hay cn gi l thu i khng) c tnh theo phn trm mc tr cp trn tr gi hng ha.

Trng hp Nh nc mua hoc cung cp hng ha, dch v vi gi mua cao hn mc hp l hoc gi cung cp thp hn mc hp l25 , mc tr cp l mc chnh lch gi gia mt hng ny vi cc loi hng ha, dch v tng t khng c Nh nc tr cp. Th hai, ngnh sn xut sn phm tng t ca nc nhp khu thit hi ng k hoc b e da thit hi ng k hoc ngn cn ng k s hnh thnh ca ngnh sn xut trong nc. chng minh c iu ny, cc c quan nh nc c thm quyn phi tin hnh iu tra v a ra kt lun xc nh c thit hi trn thc t hay khng. Vic xc nh thit hi l bc khng th thiu trong v iu tra chng tr cp, mang tnh quyt nh i vi vic xem xt vic p dng cc bin php chng tr cp. Trong Hip nh SCM ch r Vic xc nh mi e do gy ra thit hi vt cht s c da trn s tht ch khng da trn s suy on, quy kt hay kh nng xa xi. S thay i hon cnh c th to ra mt tnh hung theo mt tr cp c th gy ra thit hi phi c nhn thy trc mt cch r rng v st thc26. Do vy vic xc nh thit hi cn phi tha mn cc iu kin sau: V hnh thc, cc thit hai ny c th tn ti di hai dng thit hi thc t hoc nguy c gy thit hi. Cc thit hi phi c tnh ton trn c s thc t, c cn c xc nh l thit hi t hnh vi tr cp. Mi suy on khng c cn c u khng c coi l thit hi thc t hoc nguy c gy thit hi. V mc , cc thit hi ny phi mc ng k. V phng php, cc thit hi thc t c xem xt trn c s phn tch tt c cc yu t c lin quan n thc trng ca ngnh sn xut ni a (v d t l v mc tng lng nhp khu, th phn ca sn phm nhp khu, thay i v doanh s, sn lng, nhn cng).

25

Mc hp l: c hiu mc c th chp nhn, xc nh theo cc iu kin th trng ca hng ha/ dch v lun quan. 26 iu 15.7 Hip nh SCM

Quy trnh ny tng t nh trong vic iu tra xc nh thit hi trong v kin chng bn ph gi. Th ba, c mi quan h nhn qu gia vic nhp khu c tr cp v thit hi xy ra. Trong hnh vi tr cp c coi l nguyn nhn v thit hi c coi l hu qu. Vic xc nh mi quan h nhn qu c ngha quan trng trong vic p dng cc bin php i khng. Bi v ch khi thit hi pht sinh trc tip, l hu qu t hnh vi tr cp ca nc nhp khu gy ra th mi c p dng cc bin php i khng bo v cc doanh nghip, cng nh nn kinh t ca quc gia . Ti iu 15.5 Hip nh SCM cng quy nh Phi ch ra c rng hnh nhp khu c tr cp, chnh v s tr cp gy thit hi ni trong Hip nh ny. Vic chng minh mi quan h nhn qu gia hng nhp khu c tr cp v s tn hi i vi mt ngnh sn xut trong nc s c da trn kt qu xem xt mi bng chng lin quan trc c quan c thm quyn. C quan c thm quyn cng xem xt bt k yu t no bit n ngoi vic nhp khu c tr cp nhng cng gy thit hi n ngnh sn xut trong nc, v nhng thit hi do cc yu t gy ra s khng c coi l do vic nhp khu c tr cp. Theo , mi quan h nhn qu phi c xc nh mt cch c cn c, trnh s nh gi min cng, suy din ch quan, phin din. Nu khng c hnh vi tr cp th khng c hu qu, c ngha l thit hi c sn trong c s hnh vi. Ngc li, thit hi xy ra phi ng l kt qu t hnh vi tr cp, mi thit hi t hnh vi khc m khng phi l kt qu ca hnh vi tr cp th u khng c coi l c mi quan h nhn qu gia chng. Khi , nc nhp khu khng c p dng cc bin php i khng. b. Cc bin php i khng tr cp Trc hnh vi tr cp v gy thit hi ca nc xut khu i vi nc nhp khu, cc nc nhp khu c th tin hnh p dng cc bin php nhm chng li s tr cp ny. Theo quy nh ti phn V Hip nh SCM v cc bin php i khng, th cc bin php ny c thc hin thng qua thu i khng.

Thu i khng (countervailing duty) l khon thu b sung (ngoi thu nhp khu thng thng) nh vo sn phm nc ngoi c tr cp vo cc nc nhp khu27. y l mt loi thu c bit nhm b li thit hi i vi ngnh sn xut ni a ca nc nhp khu do vic cc nh sn xut hng xut khu c hng tr cp chnh ph. Nh vy thu i khng khng phi nhm tr a thng mi i vi hnh vi gy thit hi t pha nc xut khu i vi nc nhp khu thng qua hnh vi tr cp, m ngha cn bn ca bin php ny l b p thit hi vt cht do ngnh sn xut ni a ti quc gia nhp khu hng ha c tr cp. Hn na, bin php ny nhm vo cc nh sn xut xut khu nc ngoi c tr cp (thng qua th tc iu tra chng tr cp do nc nhp khu tin hnh) ch khng nhm vo chnh ph nc ngoi thc hin vic tr cp28. Cng v l do ny m vic nh thu i khng i vi hng ha nhp khu c quy nh khng vt qu s tin tr cp ca Chnh ph, tnh theo n v sn phm c tr cp v xut khu29. Ti iu 21.1 Hip nh SCM cng ch r Thu i khng s c hiu lc ch khi v chng mc cn thit i khng li vic tr cp gy ra thit hi. Trong trng hp vic p dng thu i khng i vi hng ha nc xut khu m khng c cn c hoc khi vic p dng thu i khng khng cn cn thit th cn phi dng vic p dng thu i khng. Nu vn tip tc duy tr m gy ra thit hi i vi doanh nghip b p thu th phi chu trch nhim bi thng thit hi cho cc doanh nghip ny. ng thi, m bo tnh cng bng v hp l, cc loi thu i khng ch c p dng khi c cn c trn c s khi t v iu tra c quy nh ti chng V Hip nh SCM v quy nh ti Hip nh Nng nghip.

27 28

http://chongbanphagia.vn/content/thue-chong-tro-cap-hay-thue-doi-khang-countervailing-duty iu 19.3 Hip nh SCM 29 iu 19.4 Hip nh SCM

c. Th tc thc hin thu i khng Th tc thc hin thu i khng thng qua vic khi t v tin hnh iu tra30. Vic tin hnh iu tra xc nh s tn ti, mc v tc ng ca vic c coi l tr cp ch c khi xng trn c s c s ngh bng vn bn ca hoc thay mt cho mt ngnh sn xut trong nc. Khi a ra ngh tin hnh iu tra v tr cp i vi mt mt hng nht nh th trong n phi c nhng bng chng ch r: (a) khon tr cp v nu c th nu r c gi tr tr cp, (b) thit hi theo ngha ca iu VI Hip nh GATT 1994 c gii thch theo Hip nh ny, v (c) mi quan h nhn qu gia nhp khu c tr cp vi thit hi c cho l xy ra. ng thi n yu cu cng phi tha mn cc iu kin c quy nh ti iu 11.2 Hip nh SCM v ni dung v tnh ng n, y ca bng chng cung cp trong n. Trn c s n yu cu, cc c quan c thm quyn tin hnh xc nh tnh ng n ca n yu cu v a ra quyt nh c tin hnh iu tra hay khng trong thi hn nht nh. Nu n yu cu c chp nhn th vic iu tra c tin hnh. Trng hp tin hnh iu tra nhng cc c quan c thm quyn nhn thy khng bng chng v vic tn ti mt tr cp hay tn hi tin hnh iu tra, th vic iu tra phi dng li ngay lp tc31. Trong trng hp c bit, c quan vn c thm quyn quyt nh iu tra m khng nhn c n ca v nhn danh mt ngnh sn xut trong nc yu cu tin hnh iu tra. Khi , c quan c thm quyn ch bt u iu tra nu c bng chng cho rng l hnh vi tr cp, xc nh c thit hi v mi quan h nhn qu gia hnh vi tr cp vi thit hi thc t xy ra cho nc mnh chng minh rng vic bt u tin hnh iu tra ny l hon ton cn thit. Ngay sau khi n yu cu c chp nhn, ti bt k thi im nafotruowsc khi m cuc iu tra, Thnh vin c sn phm c th l i tng b iu tra s c

30

Th tc tin hnh iu tra i vi tr cp tng t th tc i vi quy trnh iu tra chng bn ph gi. Ch khc nhau thi hn iu tra. 31 iu 11.9 Hip nh SCM.

mi tham vn vi mc ch lm sng t nhng vn v hnh vi tr cp v t c gii php do hai bn tha thun. Trc khi tin hnh qu trnh tin hnh iu tra, c quan c thm quyn c quyn p dng cc bin php tm thi nhm mc ch ngn chn cc thit hi xy ra trong thi hn 60 ngy k t ngy bt u iu tra32. Sau khi c gng hon thnh vic tham vn, nu mt Thnh vin xc nh chn chn rng c tr cp v mc tr cp, thng qua hnh vi tr cp, hng nhp khu c tr cp gy ra tn hi, th Thnh vin c th nh thu i khng theo quy nh ti iu 19 Hip nh SCM, tr trng hp vic tr cp c rt b. 3. Tr cp trong ti nha PE a. Hng ha c tr cp v bin tr cp. V vic chnh thc c khi mo t ngy 21/4/2009, thi im DOC bt u tin hnh iu tra sau khi nhn c n yu cu t hai nh sn xut ti nha Hilex Poly Co. v Superbag Corporation kin pha Vit Nam v mt s quc gia v vng lnh th khc bn sn phm ti nha di mc gi thng thng ti th trng M, gy thit hi cho sn xut kinh doanh ca h v co buc rng Chnh ph Vit Nam c chnh sch pht trin v m rng ngnh ti nha PE Vit Nam thng qua cc hnh thc tr cp. C th, trong n yu cu khi xng iu tra, nguyn n a ra cc co buc i vi hnh thc tr cp ca Chnh ph Vit Nam bao gm: Cc vn bn lin quan n k hoch pht trin ngnh Cc k hoch kinh t chung bao gm: Chin lc pht trin kinh t- x hi 2001-2010: trong c nu ch tiu tng trng xut khu gp hai ln tng trng GDP v khuyn khch xut khu cc sn phm cng nghip thay v nng sn v hng ha tiu dng; ku gi s thit lp
32

iu 17 Hip nh SCM

mt s chng trnh tr cp (hnh thnh qu h tr hot ng xut khu, khuyn khch s dng hng ni ia) Chin lc pht trin kinh t- x hi 2001-2010: cp vic to iu kin Nh nc v cng ng x hi s h tr ti chnh cho cc ni lc cng nghip ha v tng cng xut khu hng ha vo Vit Nam; ng thi lu cc c s sn xut cn n nh gi, trnh cc tc ng ca cc bin ng v th trng v gi c. Cc k hoch pht trin ngnh K hoch tng th pht trin ngnh nha Vit Nam n 2010 trong nu cc ch tiu sn xut v cc ch tiu khc ca ngnh; ng thi yu cu cc B ngnh v ngn hng h tr cho ngnh t c cc ch tiu . K hoch u tin pht trin mt s sn phm nha nht nh nm trong i tng u tin ca cc h tr t Chnh ph33 Cc chng trnh tr cp Cc chng trnh cho vay vi li sut u i cho doanh nghip xut khu: th hin thng qua cac tuyn b v vic Nh nc v x hi to qu, cho vay u i, u tin pht trin, Ngn hng Nh nc phi hp vi Qu h tr cc doanh nghip. Cc chng trnh cho vay vi li sut u i cho ngnh nha. Cc chng trnh h tr khc Chng trnh xc tin xut khu34 Chng trnh thng xut khu Chng trnh pht trin sn phm mi Cc khon h tr lin quan n thu Cc u i thu thu nhp doanh nghip i vi cac doanh nghip xut khu

33

Ph lc ca Quyt nh 55/2007/Q-TTg ngy 23 thng 4 nm 2007 ph duyt danh mc cc ngnh cng nghip u tin, ngnh cng nghip mi nhn giao on 2007-2010, tm nhn n nm 2020 v mt s chnh sch khuyn khch pht trin 34 V d: quyt nh s 279/2005/Q-TTg ban hnh quy ch xy dng v thc hin chng trnh xc tin thng mi quc gia giai on 2006-2010 nu Chnh ph s s dng qu h tr xut khu tr mt phn chi ph cho cc doanh nghip tham gia vo cc hot ng xc tin xut khu. Trong c nhiu doanh nghip nha c h tr theo cch ny khi tham gia cc hi ch nc ngoi.

Ngh nh 164/2003/N-CP quy inh v u i thu thu nhp doanh nghip l 1015-20% (so vi thng thng l 25- 28%) i vi nhng doanh nghip c kim ngch xut khu trn 50% tng doanh thu. Trong nhiu cng ty trong ngnh nha c thnh tch xut khu c Chnh ph cng nhn hoc thng bo cng khai v vic xut khu hu nh ton b sn lng. V vy, c suy on l cc doanh nghip sn xut ti nha PE ca Vit Nam c hng u i ny. u i thu thu nhp doanh nghip i vi FDI hot ng trong cc lnh vc khuyn khch u t. Nm 2008, thu thu nhp doanh nghip chung l 28% trong khi cc doanh nghip c vn u t nc ngoi c hng mc thu thu nhp l 10-15-20% trong vng 15 nm35. Mt s doanh nghip c vn u t nc ngoi sn xut bao b nha cng ngh cao- thuc lnh vc khuyn khch u t. Do vy c suy on l c hng tr cp theo cch ny. u i thu nhp khu i vi FDI nh hng xut khu Doanh nghip c vn u t nc ngoi cng khng phi tr thu nhp khu nguyn liu. Nhiu doanh nghip vn FDI trong ngnh nha c thnh tch xut khu c Chnh ph cng nhn hoc thng bo cng khai v vic xut khu hu nh ton b sn lng. V vy c suy on l c hng u i ny. Min thu VAT i vi doanh nghip c ngun vn FDI Doanh nghip c vn FDI c min thu VAT khi mua my mc, thit b xy dng lm ti sn c nh m Vit Nam cha sn xut c. Cc doanh nghip ny cng c min thu cc nguyn liu nhp khu s dng cho cc nh my sn xut xut khu. n yu cu nu ra cc hnh thc tr cp ca Chnh ph Vit Nam i vi mt hng ti nha PE cho mt s doanh nghip, c bit l cc u i i vi cc doanh
35

Ngh nh 24/2000/N-CP ngy 31/7/2000 ca Chnh ph v vic quy nh chi tit thi hnh Lut u t nc ngoi ti Vit Nam

nghip c vn u t nc ngoi. Tuy nhin, trong n kin ca mnh, cc nguyn n hu ht a ra cc co buc mang tnh cht suy on i vi vic hng u i t Nh nc thng qua cc quy nh ca php lut m khng ch ra c cc cn c thc t. Trn thc t, mt s chng trnh b co buc l khng tn ti nh chng trnh min thu VAT i vi trang thit b, chng trnh thng xut khu; hay cc chng trnh tr cp ca Chnh ph nhng mt s doanh nghip sn xut ti nha PE li khng phi l i tng th hngV vy, DOC ch xem xt mt s co buc trong s , cn li qua qu trnh iu tra tin t tng th hu ht cc co buc ny b bc b. Sau hn 4 thng iu tra, ngy 31/8/2009, B Thng mi Hoa K (DOC) a ra kt lun ti nha Vit Nam c tr cp vi mc thp nht l 0.20% cho n cao nht l 4.24% cho ba doanh nghip b n bt buc v mt mc bin chung cho ton quc l 2.97% (p dng cho tt c cc doanh nghip xut khu ti nha ca Vit Nam khng thuc nhm c b n bt buc). n ngy 26/3/2010, DOC c kt lun cui cng v bin tr cp i vi ti nha PE trong v vic ny. Kt qu ny khng c kh quan nh kt lun s b. C th l cc bin tr cp cao hn so vi kt lun trc y, vi mc thp nht l 0.44%, cao nht l 52.56%, bin chung ton quc l 5.28%. Bin tr cp Tn doanh nghip API Fotai Chin Sheng Cc cng ty khc ca VN Bin tr cp s b 0.2% 4.24% 1.69% 2.97% Bin tr cp cui cng 52.56% 5.28% 0.44% 5.28%

Theo quy nh ca WTO, mc tr cp cho php i vi sn phm nhp khu t cc nc ang pht trin l khng qu 3% tnh trn gi tr sn phm. Tuy nhin, mc

hng tr cp ca cc doanh nghip sau iu tra ln cui th u cao hn mc 3% so vi quy nh (tr doanh nghip Chin Sheng c bin tr cp theo iu tra ln cui l 0.44%). b. Thit hi thc t xy ra Mc d ngy 21/4/2009 sau khi c n kin t cc nguyn n, DOC ra thng bo khi xng iu tra chnh thc v v kin i vi ti nha PE ca Vit Nam, nhng trn thc t, y ban Thng mi Quc t Hoa K (ITC) tin hnh cuc iu tra v thit hi t trc . Trc ngy 31/8/2009, ITC a ra kt lun ti nha PE Vit Nam nhp khu vo Hoa K gy ra nhng thit hi ng k cho ngnh sn xut ni a Hoa K36. Thng qua qu trnh iu tra v kt lun ca ITC, DOC hon ton c c s chng minh thit hi thc t xy ra t vic nhp khu ti nha PE t Vit Nam. c. Mi quan h nhn qu gia hnh vi tr cp v thit hi thc t xy ra. Trong mi quan h nhn qu gia hnh vi tr v thit hi thc t xy ra, DOC co buc i vi cc Chng trnh tr cp ca Chnh ph Vit Nam dn ti vic gy thit hi cho cc ngnh sn xut ti nha ni a ca Hoa K. C th: i vi cc chng trnh h tr li sut u i cho ngnh nha: c vic tr cp ti chnh t pha Nh nc i vi cc doanh nghip thng qua cc chnh sch h tr cc ngnh hng; cc tr cp mang tnh ring bit bi trong cc vn bn u nu r ngnh nha l ngnh mi nhn u tin pht trin; cc h tr ny to ra li th ring cho ngnh m trong cc doanh nghip b n c hng mc chnh lch li sut thc t v li sut chun37 Chng trnh min thu s dng t cho cc doanh nghip sn xut nha: Cc doanh nghip c hng h tr ti chnh t Chnh ph thng qua vic c hng mc gi thu t thp (c th coi l hnh thc tr cp di dng cung cp dch v/hng ha);

36

Mc I.5 v bn ph gi trong v kin ti nha PE- nguyn nhn, hu qu ca v kin. V vic t vn s 10- Bi hc t kt qu v kin chng tr cp - www.chongbanphagia.vn/trang/hoidong-tu-van?page=1
37 17 18

hnh thc tr cp mang tnh ring bit bi n ch dnh cho mt s ngnh hng u tin theo Lut t ai c sa i b sung nm 2006, trong c ngnh nha; loi hnh tr cp ny em li li ch cho doanh nghip thu t38 Chng trnh min gim thu thu nhp doanh nghip: Theo DOC, chng trnh ny l mt hnh thc h tr ti chnh di dng mt khon thu ca Chnh ph nhng cc doanh nghip c min; chng trnh ny l ring bit v ch cp cho i tng c th (v d chng trnh u i thu thu nhp doanh nghip dnh cho FIEs th doanh nghip Fotai c hng li; doanh nghip Chin Sheng c hng li t chng trnh min gim thu cho doanh nghip mi thnh lp hoc mi chuyn a im); chng trnh mang li li ch bng s tin thu m ng l doanh nghip phi ng gp cho Chnh ph39. DOC nhn nh vic hng li t vic hng cc li ch t cc chng trnh h tr, u i ca Chnh ph lm gim mc gi thnh u vo i vi sn phm ti nha ca cc doanh nghip l i tng iu tra ni ring v ton quc ni chung. iu ny l nguyn nhn trc tip dn n vic gi thnh ca sn phm ti nha trn th trng Hoa K thp hn so vi gi thnh trung bnh. T , cc doanh nghip sn xut ti nha PE Vit Nam chim th phn ln trong th trng sn xut ti nha ni a ca Hoa K vi tng gi tr ln ti 79 triu USD/1 nm. iu ny gy nh hng rt ln n tnh hnh sn xut v tiu th i vi mt hng ny trn th trng Hoa K. y cc doanh nghip ni a mt dn th phn trong nc, nh hng nghim trng n tnh hnh sn xut kinh doanh cng nh lao ng ca cc doanh nghip ny. IV. Bi hc kinh nghim.

Theo nh gi ca Hi ng t vn v chng bn ph gi, chng tr cp, t v (Phng thng mi v Cng nghip Vit Nam), y l v kin c tc ng ln n tnh hnh xut khu ca Vit Nam, t nht hai kha cnh. Mt l, ln u tin hng ha xut khu Vit Nam phi i mt vi v iu tra chng tr cp. Hai l, ln u tin hng ha Vit Nam phi i mt vi mt v iu tra p (chng bn ph gi v chng tr cp). Mt s bi hc rt ra t sau v kin c th k n l: - Bi hc v vic hp tc ca b n bt buc Trong v kin, s hp tc khng y t pha doanh nghip Vit Nam dn ti vic DOC s dng cc thng tin sn c bt li, gy nh hng khng ch ti bn thn doanh nghip l b n m cn nh hng n cc doanh nghip b n lin quan- hu qu l bin tr cp thc t trong v kin b tng ln nhiu ln. Do vy, vic hp tc y v trng vn trong qu trnh iu tra t tng gia c quan iu tra vi cc doanh nghip b n bt buc l iu rt quan trng v c ngha ln n kt qu ca ton b qu trnh iu tra. Mt im na trong v vic ny, trong khi cng ty TNHH Advance Polibag (API) b cuc hon ton th pha Tp on doanh nghip Fotai Vit Nam (Fotai) li rt tch cc trong vic hp tc vi c quan iu tra trong qu trnh tin hnh iu tra v vic. Tuy nhin, doanh nghip ny li khng c thng tin cung cp trong mt s trng hp nh khng c giy t y v cc khon vay ngn hn, thiu thng nht v thng tin gia cc ln xut trnh trong vic chng minh doanh nghip ny khng c hng li t Chng trnh h tr li sut u i cho ngnh nha. Do vy m Fotai vn b p dng thng tin thc t sn c bt li trong mt s co buc tr cp. y thc s l bi hc ng lu cho cc trng hp sau ny, rng vic hp tc khng ch bao gm thin ch tham gia m cn phi c y cc thng tin v c chin lc cung cp thng tin mt cch thng nht. ng thi, y cng l bi hc cho cc doanh nghip trong vic minh bch ha cc giy t chng t, trnh tnh trng khi cn phi a ra chng minh th li khng cn c chng minh. T gy nh hng

khng nh ti bn thn doanh nghip m cn nh hng n kt qu chung ca qu trnh iu tra. - Bi hc v vic la chn b n bt buc v cam kt hp tc ca cc b n Vai tr ca cc b n bt buc trong v vic c tm nh hng rt ln n kt qu iu tra t pha nc nhp khu, t gy nh hng trc tip n kt qu ca rt nhiu b n khc trong v kin. V vy, ch cn b n bt buc c hnh x khng ng, hoc khng thin ch trong vic hp tc vi c quan iu tra gy bt li cho kt qu iu tra, th bt li cng b nhn rng ra i vi tt c cc b n khc. Do vy, theo kin ca cc lut s t vn v cc chuyn gia th vic tp hp cc doanh nghip t u v kin thng nht hnh ng, tham gia kin vi DOC trong vic la chn b n bt buc v cc b n c la chn iu tra c s cam kt tham gia y l rt quan trng. Bn cnh , cc bn tr li ca cc b n bt buc trc khi tr li i vi pha c quan iu tra th nn c gi trc cho cc c quan c thm quyn Vit Nam lut s t vn v cc chuyn gia c th kim sot v a ra nhng khuyn ngh iu chnh cho ph hp v thng nht. Trnh tnh trng khng thng nht trong vic cung cp thng tin t cng mt doanh nghip hoc gia cc doanh nghip vi nhau v cng mt vn . - Bi hc v s gn kt li ch Vit Nam ca cc doanh nghip c vn u t nc ngoi (FDI) Trong v kin ny cng nh trong nhiu trng hp c th xy ra khc, kh nng cc doanh nghip c vn u t nc ngoi c la chn l b n bt buc l rt cao (v cc doanh nghip ny thng l cc doanh nghip ln nn c t trng xut khu chim t l cao). Tuy nhin mt bt cp l trong khi cc doanh nghip Vit Nam c li ch gn kt bn cht vi s pht trin ngnh ca Vit Nam th cc doanh nghip c vn u t nc ngoi li khng nh vy, h d dng chuyn sn xut sang nc khc nu hng Vit Nam b p t bin php i khng. V vy h sn sng b lng v iu tra, kt qu nu c bt li th cng khng qu nh hng n h, cng lm l

tuyn b ph sn, ng ca nh my Vit Nam v sang sn xut nc khc. Rt khng may trong v kin ti nha PE, hai b n ln nht li l doanh nghip FDI. V cng khng may hn khi cc doanh nghip FDI ny dng sn xut, rt khi Vit Nam v khng tham gia vo v kin. iu ny to iu kin cho DOC ca Hoa K p dng cc bt li sn c y mc thu i khng cho sn phm ti nha PE ca Vit Nam ln cao. Vic cc cng ty Vit Nam chu mc thu cao, khin cho mc cnh tranh ca cc cng ty Vit Nam gim trn th trng Hoa K, v c th s to li th cho cc cng ty con ca chnh cc doanh nghip b n bt buc nc ngoi, nu c. Trong khi cc doanh nghip bm tr ti Vit Nam b thit hi nng n t mc thu sut cao b p t m cc b n bt buc gy ra, th cc b n li khng h b nh hng d mc thu c cao n u (v khng cn sn xut ti Vit Nam). Do vy, mt vn t ra l Vit Nam cn c mt c ch php l rng buc trch nhim i vi cc doanh nghip FDI khi ri vo nhng tnh hung tng t. Mt vn thc t khng th khng nhc ti l Vit Nam b kin ly vi Trung Quc. Vit Nam v Trung Quc l hai quc gia c coi l c nn kinh t phi th trng, v thng c DOC p dng cc thng l nh nhau trong cc qu trnh iu tra v vic lin quan n chng bn ph gi, tr cp v t v. Nhng cho n nm 2007, Hoa K xem xt Trung Quc l nn kinh t phi th trng nhng c nhng biu hin nh hng th trng v c nhng cng ty t nhiu thot khi s kim sot ca Nh nc- do tn ti gi th trng c th so snh v tnh ton mc tr cp. iu ny gy bt li khng ch cho Trung Quc, m Vit Nam cng phi hng chu ly, mt i tm bnh phong nn kinh t phi th trng- ng trc vic phi i mt vi c ba nguy c phng v thng mi, bao gm c chng bn ph gi, chng tr cp v t v. Qua v vic ny, rt ra bi hc xng mu cho cc doanh nghip Vit Nam l cn phi tnh to, khng nn ch quan trong vic xut khu hng ha ra th trng quc t, ch ng hn trong vic i ph vi cc v kin lin quan n phng v thng mi. Kt lun

Trong giai on hi nhp hin nay, Vit Nam v ang tch cc hn na trong vic ch ng tham gia vo qu trnh ton cu ha kinh t bng chin lc y mnh hi nhp kinh t quc t. Chnh v vy, cc vn l lun v thc tin v cc bin php phng v thng mi ngy cng c vai tr quan trng trong vic bo m quyn v li ch ca cc doanh nghip khi tham gia vo th trng quc t; ng thi cng ng vai tr l cng c Nh nc thc hin vic bo h i vi mt s ngnh ngh, lnh vc mi nhn ca mnh. T vic nghin cu cc vn l lun v thc tin v vn Chng bn ph gi v tr cp trong v kin ti nha PE, tc gi rt ra mt s kt lun sau: i. Php lut chng bn ph gi l mt trong nhng ch nh quan trng trong

thng mi quc t. Ch nh ny c ghi nhn trong Hip nh GATT ca T chc thng mi th gii v quy nh chi tit trong Hip nh ADA. Theo , s tn ti ca vic p dng bin php chng bn ph gi i vi hng ha nhp khu khi tha mn cc iu kin: c hnh vi bn ph gi i vi hng ha nhp khu; c thit hi thc t xy ra; v c mi quan h nhn qu gia hnh vi bn ph gi v thit hi thc t. Khi tha mn cc iu kin ny, quc gia nhp khu c quyn p t thu chng bn ph gi ln cc mt hng ny. ii. Khi nim v tr cp v nhng cn c xc nh tr cp, cc bin php i khng tr cp c p dng theo quy nh php lut ca WTO, c th l Hip nh GATT 1994 v Hip nh v tr cp v cc bin php i khng (Hip nh SCM). T xem xt, phn tch cc kha cnh php l v tr cp trong v kin ti nha PE gia Hoa K v Vit Nam cng nh nh gi cc cn c c a ra trn c s quy nh php lut ca WTO. iii. Qua qu trnh phn tch, nh gi cc kha cnh v vic Hoa K p dng v kin p i vi mt hng ti nha PE Vit Nam, rt ra cc bi hc kinh nghim cho cc doanh nghip Vit Nam i ph mt cch ch ng hn trong cc s vic tng t c th xy ra trong tng lai.

DANH MC CC TI LIU THAM KHO 1. Vn bn php lut Hip nh thc thi iu VI ca Hip nh chung v Thu quan v Thng mi 1994 (GATT 1994). Hip nh v tr cp v cc bin php i khng (Hip nh SCM) Ngh nh s 124/2008/N-CP ngy 11/12/2008 ca Chnh ph v Quy nh chi tit v hng dn thi hnh mt s iu ca lut thu thu nhp 2008 Ngh nh 24/2000/N-CP ngy 31/7/2000 ca Chnh ph v vic quy nh chi tit thi hnh Lut u t nc ngoi ti Vit Nam Ngh nh 164/2003/N-CP ngy 22/12/2003 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh lut thu thu nhp doanh nghip. Quyt nh 55/2007/Q-TTg ngy 23 thng 4 nm 2007 ph duyt danh mc cc ngnh cng nghip u tin, ngnh cng nghip mi nhn giao on 2007-2010, tm nhn n nm 2020 v mt s chnh sch khuyn khch pht trin Hip nh Nng nghip. Trung tm thng mi Quc t, Hng dn cc bin php phng v thng mi Hoa K. Dng Anh Sn, Quy ch nn kinh t phi th trng v vn minh bch ng ph vi cc v kin bn ph gi, H Quc gia thnh ph H Ch Minh Longyue Zhao v Yan Wang, Bi hc t v kin chng tr cp u tin ca M vi Trung Quc. D n h tr thng mi a bin, V tr, vai tr v c ch hot ng ca t chc thng mi th gii trong h thng thng mi a phng, Nxb Lao ng- x hi

2. Sch, tp ch -

Nguyn Ngc Sn v Php lut v chng bn ph gi hng ha nhp khu v c ch thc thi ti Vit Nam V vic t vn s 10- Bi hc t kt qu v kin chng tr cpwww.chongbanphagia.vn/trang/hoi-dong-tu-van?page=1

3. Trang thng tin in t http://trungtamwto.vn/wto/van-kien/hiep-dinh-ve-tro-cap-va-cac-bienphap-doi-khang-0 http://chongbanphagia.vn/content/thue-chong-tro-cap-hay-thue-doikhang-countervailing-duty http://www.vietnamustrade.org/index.php?f=news&do=detail&id=5&la ng=vietnamese http://www.vietnamustrade.org/index.php?f=news&do=detail&id=5&la ng=vietnamese http://vietstock.vn/2012/05/my-doi-xu-bat-cong-voi-tui-pe-cua-vietnam-457-148671.aspx.