You are on page 1of 51

Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun

Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 43 -


C
CCH
HH
O
OON
NNG
GG I
IIV
VV:
:: X
XX
Y
YY D
DDU
UUN
NNG
GG M
MM
N
NNG
GG C
CC
C
CC

C
CC S
SS
N
NN

4.1 KHI NIM CHUNG
-V cng ngh ch to, cc c 2 loi:
Cc c ch to sn.
Cc c c ti ch.
-c im ca cc c sn:
u im:
Vic ch to v h cc thng sn xut ring a im khc nhau, khng
ghp ni trn cng dy chuyn cng nghy nhanh tin thi cng.
Cht lng vt liu, cc khuyt tt, cc dung sai ca cc c th c kim
tra, nh gi, nghim thu tng i d dng.
V nguyn tc cc c th ng rt su trong cc loi t khc nhau (tr )
v c th thi cng trong mi iu kin thu vn, a hnh a mo.
Nn t khng hon ton gy nh hng xu n cc khi thi cng khi t
b st l hoc nn cht bn hng cc cng nh khng chn hng cc cc
ng trc.
on cc t do trn mt t vn c th chu lc c tt k c cc lc nm
ngangc kh nng dng vi b cao, rt thun li cho thi cng khi mc
nc su.
Nhc im:
Thit b h cc thng xuyn gy n, chn ng mnhnh hng nhiu
n sinh hot v cng trnh xung quanh.
Cc c th b nt, gy, mt n nh khi vn chuyn v trong qu trnh h
cc do ba lch tm hoc mi cc gp chng ngi vt,...cc khuyt tt
rt kh pht hin v tr chnh xc v x l gp nhiu kh khn.
Mi cc thng c vt nhn, thn cc thng nhn d thi cng nhng
lm gim kh nng chu lc.
Chiu su nhiu lc khng ng thit k, u cc khi ng xong khng
trn cng 1 cao (do a cht mi v tr cc khc nhau)phi ca ph
u cc gy phc tp v lng ph vt liu (tr cc g v thp).
Cc btng ct thp c sn thng ph vt liu v cc khu vn chuyn,
treo cc v h cc quyt nh hm lng thp nht l i vi cc di.

4.2 CH TAO CC
4.2.1-Cc btng ct thp:
-Cc BTCT c sn l loi cc c s dng nhiu nht trong mng su v chu lc
ngang ln.
-V cu to c 2 loi: cc c v cc ng.
4.2.1.1-Cc c:
4.2.1.1.1-Cc c btng thng thng:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 44 -
-Thng c tit din vung. i vi cc di, tit din trn v nhiu cnh cng c s
dng.
-Chiu di on cc c sn ph thuc ch yu vo iu kin thi cng nh thit b ch
to, vn chuyn, cu lp, h cc v lin quan n tit din chu lc. Cc c thng hn
ch chiu di nh sau:
Bng 4.1
Kch thc tit din (cm) 20 25 30 35 40 45
Chiu di ti a (m) 5 12 15 18 21 25
*/Ch :
Cc loi cc c ng knh nh khng th ng xung su v khi khi cc ng
su m tit din nh th chu lc nn rt km v mt n nh dc, chu lc ngang
v mmen km. Hn na cc nh m c chiu di ln s b ph hoi v trng
lng lng bn thn khi di chuyn; nu chia nh thnh nhiu on th cc c
qu nhiu mi ni l ch chu lc yu nht.
Hin nay ngi ta mi tm phn loi cc theo ng knh nh sau:
Cc nh khi c ng knh d60cm.
Cc va khi c ng knh 60cm<d90cm.
Cc ng knh ln 90cm<d200cm.
Ging v mng 200cm<d500cm.
Phm vi ng dng tt nht ca mi loi cc l t l su h cc l so vi ng
knh tit din ngang trung bnh d nm trong khong 50 30 =
d
l
, ti a cng ch
n 70.
-Cc c ch to trn bi c trong phn xng btng trong nh my hoc trn cng
trng. Yu cu bi c cc:
Bng phng v khng b ln khi c ccphi san lp 1 lp t dy, c
m cht trc khi ri btng v t lp g k vn khun.
Bi c quy hoch hp l c iu kin thun li v vn chuyn v gn ni ng
cc.
Bi phi rng b tr bi cha, xng gia cng vn khun, ct thp, trm
trn btng, kho ximng, bi vt liu ct si, ng i li v ln tri tm thi.
Tn lng s dng c in nc ca cng trnh.
-Nguyn tc nh din tch bi c, bi cha:
Trc ht da vo thi gian c cc, khi lng cc, tin thi cng cc, iu
kin kh hu, thit b,... xc nh nng sut ng cc.
Din tch bi c c th tnh theo cng thc:

( ) [ ]
( ) i b l
n
t t n P
k F +
+
=
2 1
1 1
1
(4.1)
Trong :
+P: nng sut c cc.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 45 -
+t
1:
thi gian dng h btng t khi c cc xong n lc btng t 25%
cng .
+t
2
: thi gian khi c cc xong n lc btng t 100% cng .
+l, b: chiu di v chiu rng cc.
+i: khong cch 2 cc trong cng 1 lp, thng ly 0.5b nhng khng < 0.15-
0.20m.
+n: s lp cc.
+k
1
: h s xt n ng i li, c th ly 1.05-1.10.
Din tch bi cha cc c th tnh theo cng thc:
lb
n
M Pt
kk F
+
=
2 2
(4.2)
Trong :
+k: t l gia s ngy lm vic trong 1 thng ca bi c cc vi s ngy lm
vic thun li nht trong 1 thng ca my ng cc (k>1).
+k
2:
h s xt n ng i li v khong cch gia cc cc, thng ly = 1,5.
+t: thi gian cc trong bi cha sau khi t 100% cng .
+M: s lp cc d tr trnh cng tc b gin on, thng ly bng 10-20%
tng s cc ca cng trnh.
+n: s lp cc xp chng ln nhau trong bi cha.
Theo kinh nghim, ton b din tch bi (bi c v bi cha) thng bng 2-5 ln
din tch dng btng.


II II II I I I
III III III IV IV IV
b b

Hnh 4.6: Cch b tr vn khun c cc ri nhau v lin nhau

Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 46 -
-Khi ch to cc lu :
Ct thp khng b x trong vn khun.
m bo chiu dy lp btng bo v chng bong tch khi ng cc v chng
g cho ct thp.
btng cc phi lin tc t mi cho n nh cc; m bng m di c
nh vi thao tc nhanh, ch u v mi cc c nhiu ct thp; trnh mi hin
tng r btng.
Khi t 25% cng c th tho vn khun thnh; khi t 70% th cho php
vn chuyn trong phm vi bi c v khi t 100% mi c vn chuyn n
cng trng v ng cc.
Cc phi c cnh v b mt bng phng vi cong cc b cho php khng qu
3mm trn 1m di; ch li lm, st m cc b khng su qu 10mm; u cc v
mi cc khng c php c ch li lm, st m. Trc khi nghim thu cm
khng c trt ch lm, st v khe nt.
Trn cc phi vit s liu cc v ngy sn xut bng sn .
-Ngoi ra cc sai s cho php v kch thc v hnh dng ca cc nh sau:
Bng 4.2
Sai s Tr s sai s cho
php
V chiu di
1%
V ng knh v kch thc ca tit din
5mm
V lch tm ca u nhn mi cc 10mm
V lch ca mt nh cc so vi mt
phng thng gc vi tim cc
2%
V khong cch gia cc ct thp dc
5mm
V khong cch gia cc ct thp phn b
10mm
V b dy ca lp btng bo v
5mm
V lch ca u ct thp so vi v tr thit
k u cc
5mm

4.2.1.1.2-Cc btng ng lc trc:
-Cc ny thng c sn xut theo cng ngh cng trc; tit din vung c kch thc
cnh 30-35-40cm, chiu di 8-24m, i vi cc c kch thc cnh 50cm thng cu
to rng.
-i vi cc c ln hn c th dng cng ngh cng sau bng cch ch to trc nhng
on cc ri lung ct thp cng.
-Cc btng ng lc trc m bo yu cu sau:
Bo m chp u cc hi lng xung quanh nh cc c th xoay nh khi
ng ba.
Cc khng b cong vnh, btng khng nt r, mt trn nh cc phng v vung
gc vi trc cc.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 47 -
Theo kinh nghim, ng sut trc cn li sau khi mt mc trc khi ng cc tt
nht l:
i vi cc ngn: 2.4-2.75MPa.
i vi cc di: 6.9-8.3MPa.
i vi cc ni: 4.8MPa.

4.3 THIT B| HA CC
-Mun h cc loi cc g, thp, btng c sn vo su trong t, c th dng cc bin
php:
p cc bng cht tnh ti.
H cc bng cc loi ba ng.
Dng ba chn ng rung h cc.
Kt hp vi xi t v ng hoc rung cc,...
Hai loi cng ngh ng v rung l thng c s dng hn c.
4.3.1-Ba ng cc:
4.3.1.1-Ba trng lc hay ba ri t do:
-L khi thp c hoc gang c khi lng t 100-3000kg, c khi n 5000kg, c mc
treo hoc quai xch.
Coc
Bua
Moc
Ranh at thanh
dan hng
Moc
Ranh at
thanh dan
hng

Hnh 4.7: Ba ri t do
-Nguyn l hot ng:
Dng trng lng ca qu ba p vo u cc bng cch ri t do.
Ba c nng ln bng ti tay hoc ti in thng cao 1.5-3(4)m.
- dn hng v m bo k thut an ton lao ng, ba thng ri trt trn 1 hoc 2
thanh dn. Nu ba 500kg c th ch cn 1 thanh dn ng knh 40-45 xuyn qua
tm ba.
-Khi ng cc cn c gi ba c gn puli, dy cp treo ba. Gi ny c th t to
bng gi 3 chn.
-u, nhc im v phm vi s dng:
n gin, t tn km.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 48 -
Tc ng cc rt chm khong 3-4 nht trong 1 pht, cng c khi n 10-18
nht; dng ti in cng chng hn nhiunng sut thp, km hiu qu.
Gi ba phi cao hn chiu di cc kh nhiu khi ng lc ban u.
Rt kh khng ch chiu cao ri ba, d xy ra nguy c gy cc nu khng c
kinh nghim.
Ch s dng khi ng t cc nh, trong nn t trung bnh, xung su khng
ln t 4-5m v khng c sn cc loi ba khc. Ngoi ra c th dng ng cc
th.
4.3.1.2-Ba hi:
-Ba ny dng nng lng ca hi nc nng hoc khng kh nn. C 2 loi: n ng
(ba n) v song ng (ba kp).
4.3.1.2.1-Ba n ng:
-Cu to v nguyn l hot ng:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
9
10
11

Hnh 4.8: Ba n ng
1.L thot hi 2.Kho phn phi 3.Np 4.V xilanh 5.Pittng 6.Vng gng
7.Cn pittng 8.L thng 9.Quai 10.Cn gi ba 11.Cc

Qu ba l 1 khi thp nng dng xy lanh, di ng dc theo cn dn hng ca
gi ba. y l b phn xung kch ca ba.
Pittng trong xy lanh c cn di gn vi trung tm u cc.
Nguyn l l dng hi cao p (hi nc hoc kh nn) y xylanh ca ba
ln v ba ri xung u cc do trng lng bn thnch c phn xylanh to
ra ng nng khi ri t do nh ba trng lc; cn hi cao p dng nng ba to
ra th nngdo hi nc hay kh nn c tc dng 1 chiu nh vy nn gi l
ba n ng.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 49 -
Trng lng ba t 2.6-11 tn, trong b phn xung kch rt nngl 1.8-8.2
tn; cao ri ba ti a 1.37-1.5m (thng gii hn 1.2m trnh s c cho
cc).
Chiu cao ton b ba rt ln t 2.8-4.9m (c khi 8.5m), tn s ri ca ba
khong 30-60 nht/pht.
Ta nhn thy:
Ba nng nhng ri thp s hiu qu hn v cc t hng hn ba nh v
ny caort hiu qu i t chc m cc loi ba khc khng dng c.
Loi ba ny nng n v c kch thc ln nhng cu to n gin, d s dng
v c nng lc ln (ba 27.3 tn sinh ra nng lng 249KNm/nht) nn thng
dng h cc btng ct thp di v nng.
4.3.1.2.2-Ba song ng:
-Cu to v nguyn l hot ng:
254
3
7
0
7
8
0
1
2
9
0
340
8 9
7
6
5
4
3
2
1

Hnh 4.9: Ba song ng
1.Guc e
2.Qu ba
3.Thn ba
4.Cn pittng
5.Pittng
6.Xylanh
7.Bulng
8.Np xylanh
9.Vi dn hi
Khc vi ba n, xylanh l b phn c nh gn lin vi thn ba v cc, b
phn di ng l pittng c cn ni lin vi qu ba.
Trong xylanh c 2 ngn trn v di, khi hi dn xung ngn dipittng
c y ln v ngc li, pittng ko theo qu ba. Nh vy khi ri xung cc
ngoi trng lng bn thn ba v pittng cn c c p lc b sung ca hi p
c np vo ngn trn.
p lc hi nc hoc kh p tc ng c 2 chiu ln xung ca phn ng nn
c tn gi l song ng.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 50 -
Trng lng ca qu ba ch nng t 600-2250kg, cao ln xung ca qu
ba v pittng cng ch t 0.4-0.58m; tn sut ca ba t 100, 140-300 nht/pht;
chiu cao ca ba nh hn ba n khong 2.4-3m vi tng trng lng 3-5.2tn.
-Dng ba song ng cn ch vn l lin kt chc chn vi u cc, trnh cho ba
khng b ny bt tung ra khi u cc; ng thi ta cn t ba v tim cc trng tm v
thng hng trnh lc ngang bt li.
Nhc im ca 2 loi ba trn l tn nhiu nng lng, i hi c trang thit b i
km nh ni hi, my nn kh, ng dn hi p...v chng c th ng c cc xin
n 1:1.
4.3.1.3-Ba diezen:
-Cc loi ba diezen u lm vic theo nguyn tc ng c n 2 th v nhin liu l du
mazt:
Lc u b phn xung kch c ko ln bng ti, nhin liu c phun vo
bung nn ngay khi b phn xung kch c th ri.
Khi khng kh v nhin liu b nn v nng ln bin thnh hn hp trng
thi sng mkhi nhit th bc chy cng vi khng kh nn s gy n.
Kt qu l cc b ng xung v phn xung kch li ny ln v tip tc 1 chu
trnh khc.

4.3.1.3.1-Ba diezen loi 2 thanh a:
1
2
3
4
5
6
7
8
12
11
10
9

Hnh 4.10: Ba diezen loi 2 thanh dn
1.Cp
2.M qu th xylanh
3.Xylanh
4.Cht
5.a trt
6.L phun nhin liu
7.Pittng
8.ng dn nhin liu
9.Ly bt nhin liu
10.Bn nhin liu
11.Bnh cha nhin liu
12.m cc
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 51 -
-Phn trn l xylanh di ng, ny ln v ri xung trn 2 thanh thp trn b tr song
song; phn di l pittng c nh, c ng dn v phun nhin liu trung tm.
-Do trng lng bn thn xylanh ri xung to vi pittng 1 bung kn v bt ly
nhin liu t ng phun ln v b nn cng khng kh n mc bc chy, to ra nng
lng n rt ln lm ny xylanh v di ln cc 1 phn lc ln. Sau xylanh t ng
ri xung tip tc 1 chu trnh khc.
4.3.1.3.2-Ba diezen loi hnh ng:
3
2
4
5
6
1
7
8
9
5
3
4


Hnh 4.11: Ba diezen loi
hnh ng
1.Cc
2.Mc cu
3.Pittng
4.Xylanh
5.ng thot kh
6.Khi e
7.Bm nhin liu
8.Ly
9.Bnh cha nhin liu

-Loi ny cng lm vic theo nguyn tc trn nhng pittng l phn di ng.
-Phn v ba c nh vi cc gm 1 ng xylanh di pittng trt bn trong, di
xylanh c hc chm cu lm v xung quanh l h thng cha v phun nhin liu.
-Khi pittng c th ri t do, trong xylanh khng kh b nn li n mc no
pittng chm vo ly bm, lc ny nhin liu c phun vo hc chm cu. Khi hn
hp n, xylanh v cc b n xung, pittng li ny ln ri ri xung tip tc 1 chu trnh
khc.
-Trong qu trnh ng cc, ba c kp v trt theo cn gi ba.
-u nhc im ca ba diezen so vi ba hi:
u im:
Rt c ng, tng i nh hn so vi ba n ng.
Khng cn trang b cc trm cung cp nng lng.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 52 -
Dng nhin liu lng r tin: mazt, du ho.
D thao tc, cho nng sut cao.
H s hiu dng ba tt hn, nng lng n truyn trc tip vo phn
xung ng ca ba.
Nhc im:
Ch hn ch ng c cc thng hoc c xin ti a 1:3-1:4.
Khng hiu qu ng cc trong t yuv cc ln nhiu, qu ba
khng nng lng bt ln cao, bung nhit khng p lc v
nhit t chy hn hp nhin liu cho chu trnh sauphi thao tc li
t u, nng sut gim.
Khi chn ba phi ph hp vi trng lng cc, trung bnh ng su 10-
12m trong 20-30 pht nu thy lu hn cn chn ba khc.

Hnh 4.12: Hnh nh ba ng cc
4.3.1.4-Nguyn l chn ba ng cc:
-Loi ba s dng rt nh hng n hiu qu cng tc ng cc. N ph thuc vo
trng lng cc, su ng cc, kh nng chu lc ca cc v iu kin thi cng.
-Ni chung chn ba da vo 2 iu kin sau y:
4.3.1.4.1-Nng lc xung kch:
-Nng lc xung kch ca ba phi thng c sc cn ca t khi ng cc v m bo
sc chu ti ca cc.
-Nng lc xung kch cn thit ca ba:

gh
P W . 25 (4.3)
Trong :
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 53 -
+W: nng lc xung kch ca ba (kg.m).
+P
gh
: sc chu ti gii hn ca cc,
m k
P
P
gh
.
=
+P: sc chu ti ca cc theo t nn.
+k: h s ng nht ca t ly k=0.7
+m: h s iu kin lm vic ph thuc s lng cc trong mng v loi i
Bng 4.3
Loi i S lng cc
5
6-10 11-20 >20
i cao 0.8 0.85 0.9 1.0
i thp 0.9 0.9 1.0 1.0
4.3.1.4.2-H s thch dng ba:

max
K
W
q Q
K
+
= (4.4)
Trong :
+Q: trng lng ton b ba (kg).
+q: trng lng cc k c m cc, m ba, cc m (kg).
+K
max
: h s hiu dng ln nht c ly bng sau:
Bng 4.4






-Ta thy nu (4.4) khng tho mn, c 2 vn xy ra:
Ba cha nng so vi trng lng ton b cc v mhiu qu s km v
tc chm, c khi cc khng xung ni ti su thit k hoc v u cc.
Nu ba qu nng cc s xung nhanh v mun t chi thng phi su
hn thit klng ph v khng t yu cu.
4.3.1.5-Cc ch :
-Khi ng trong lp t st cht,cn chn ba c nng lc ln hn theo 2 iu kin trn.
-Khi ng cc xin, nng lng ba s gim. Do nng lc chn theo (4.1) cn tng
thm h s xt n xin ca cc:
Bng 4.5
xin 1:5 1:4 1:3 1:2 1:1
H s 1.1 1.15 1.25 1.4 1.7

-Theo kinh nghim ng cc BTCT bng ba n ng v diezen, t l gia trng
lng phn ng ca ba G
1
v ca cc G
2
phi ln hn cc tr s sau:
Loi ba Vt liu cc
G Thp BTCT
Ba song ng, ba diezen loi ng 5 5.5 6
Ba n, ba diezen 2 thanh dn 3.5 4 5
Ba trng lc 2 2.5 3
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 54 -
i vi cc l12m: 1 75 . 0
2
1
=
G
G
n
i vi cc l<12m: 5 . 1 25 . 1
2
1
=
G
G
n
-Hin tng t bin dng xy ra khi ng cc:
<30
5-12m
5-6d
II
III IV

Hnh 4.13: t bin dng khi ng cc
Khi ng cc, t nn b p tri, ti su gii hn no t khng cn hin
tng b p tri v b y theo chiu ngang, di mi cc sinh ra ln hnh phu v
nn cht lp t di mi cc.
Khi ng cc n, t b tri ln c th n 20-30cm, cc ng cng su t tri
ln cng nhiu, trong trng hp c bit nh t ct bi, ct chy nht l t st
c th tri ln 0.8-1.5m. Hin tng ny vn tip din trong thi gian di nh ct
cht va th sau 1 ngy m th ngng, ct nh sau 3 ngy, ct chy sau 8-10
ngy, t st khong 15 ngy.
Khi ng cc, t xung quanh cc b bin dng theo 4 vng:
Vng 1: c bn knh 0.2-1m, t nm ngang bin thnh 1 mng thng
ng ng tm rt mng nhng t rt cht bao quanh thn cc, t b ph
hoi hon ton v sinh ra p lc nc l hng rt ln.
Vng 2: bn knh khong (0.7-3)d, t b p cht v b tri ln, t gip
vi vng 1 th b ph hoi hon ton v gip vi vng 3 th khng thay i.
Vng 3: bn knh (5-6)d, t vng ny khng thay i, cht v dung
trng c phn b gim, lng ngm nc tng v p lc nc l rng tng.
Vng 4: bn knh 5-12m, tnh cht c l ca t nn thay i rt t, p lc
nc l rng cng tng rt t.
T kt qu nghin cu vn bin dng t khi ng cc, ta rt ra kt qu sau:
Khi thit k nn cc phi c xt n t khng nhng t b tri ln m
cn tip tc tri trong 1 thi gian khi ng cc xong.
Khng th btng ngay sau khi ng cc, nu khng btng s b nt.
ng cc phi theo trnh t nht nh (S ni r phn sau).
Khi mi ng cc xung 1 on (2.5-3)d th phn ln nng lng s b
tiu hao p t tri ln ch khng phi nn cht t.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 55 -
-Trong qu trnh h cc cn theo di chi ca ba. l ln xung ca cc ng
vi 1 nht ba v c tnh bng tr s trung bnh cng sau 1 hi ba ng. Tr s 1 hi
ba phi ly bng:
10 nht i vi ba ri t do v ba n ng.
S ln p ca ba trong 1 pht i vi ba song ng v ba diezen.
5 pht hot ng lin tc i vi ba chn ng.
o chi tin hnh khi u cc trng thi bnh thng: cc g khng b tot, cc
BTCT khng b v, cc thp khng c bin dng n hi v n lm gim sc p ca
ba.
-Cng thc tnh chi thit k ca cc:

( ) q Q
q k Q
F n m k P P
H Q F n m k
e
+
+
+
=
.
.
. . . .
. . . . .
2
1
2 2
(4.5)
Trong :
+k: h s ng nht ly bng 0.7
+k
1
: h s phc hi khi va chm. Khi thp v gang va chm vi g th k
1
=0.45
( 2 . 0
2
1
= k ), khi thp vi thp k
1
=0.63 ( 4 . 0
2
1
= k )
+m: h s iu kin lm vic, ly bng 1.
+Q: trng lng phn ri ca ba.
+H: chiu cao ri ba, ly theo bng sau:
Bng 4.6
Loi ba i vi cc cc
thng ng
i vi cc xin
qu 1:3
Ba trng lc, ba n ng H

H 8 . 0
Ba diezen, ba song ng
Q
W
H
1 . 0
=
Q
W
H
08 . 0
=
+P
gh
: sc chu ti gii hn ca cc.
+e: ln ca cc do 1 nht ba gy ra, tc l chi ca cc.
+: h s biu th phn cng v ch dng tiu tn cho cc nng lng khc
trong qu trnh ng cc, Cng v ch nh nhit, bin dng n hi ca t,...
+h: ny ln ca ba sau khi ng vo cc. Cng Q.h khc phc bin dng
n hi ca ba.
+n:h s kinh nghim ph thuc vt liu lm cc v cch ng cc, lytheo bng
Loi cc Cch ng n (kg/cm
2
)
Cc g: -C m
-Khng c m
8
10
Cc BTCT: -C m cc 15
Cc thp: -C m g
-Coc m thp v c m cc
-C m cc v khng c m cc
20
30
50
+F: din tch tit din cc.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 56 -
- nh hng ca ngng ng cc n chi ca cc tc l cn ch n chi gi
ca cc:

Hnh 4.14: th quan h gia chi, loi t, su cc trc v sau khi ngng ng cc
S thay i chi tc l thay i kh nng chu ti ca cc sau khi ngng ng
cc tu theo tnh cht t nn. H s
1 1
e
e
W
W
k = = dng biu th s thay i
ny; trong W
1
l sc chu ti ca cc trc khi ngng ng cc ng chi e
1
,
W l sc chu ti cc sau khi khi ngng ng cc ng chi e. V lc ma st
gia t v cc cng nh lc cn mi cc thay i theo thi gian nn:
k=1 i vi t ct, cui si cht va v cht bo ho, t b ng cht khi
ng khng lin quan n phng php ng cc.
k>1 i vi t st do v chy. i vi t st, chi o c > chi
thc t v khi ng cc t b p chtnc thot ra xung quanh
ccma st gim chi tng ln.
k<1 i vi t ct ri. i vi t ct, chi o c < chi thc t
v trong qu trnh ng cc pht sinh ra hin tng rungt ct dn cht
xung quanh ccma st tng ln chi nh i..
Phi cn c thi gian ngh cc tnh cht ca t c hi phc l t nht 2-3 ngy
i vi t ct v 10-15 ngy i vi t st.
- chi tnh ton cho mi hi p ca ba t 2-5cm, nu nh hn 2cm th chn ba
nng hn. Thi gian gia cc nht p tnh chi cch nhau 2-5 pht.
-Ngoi hin trng c th xy ra:
n cao thit k m cha chi phi tip tc ng na cho chi.
ng cha n cao thit k m chi c th khng cn ng na sau khi
xem xt k lng cc vn lin quan.
4.3.2-Ba chn ng:
4.3.2.1-Nguyn l hot ng:
-Ba chn ng gm nhiu khi lch tm quay ng b theo 2 hng khc nhau. Khi
lm vic cc khi lch tm ny sinh ra lc ly tm. Lc ly tm chia lm 2 thnh phn:
thnh phn cc lc nm ngang ca tng i mt t trit tiu ln nhau v cc lc ng
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 57 -
gy ra lc kch thch dc theo tim cc lm gim ma st gia t v cc, trng lng ba
v cc s thng c phn lc t mi cc lm cc ln su vo t.

4
3
2
5
1


Hnh 4.15: Nguyn l hot ng ca ba chn ng
1.M t 2.B phn truyn ng 3.Khi lch tm
4.Khi lin kt 5.Tm gia trng 6.L xo
-Lc thng ng c tnh theo cng thc:

2
.
g
M
P
c
o
= (4.6)
Trong :
+P
o
: lc kch thch (kg).
+M
c
: mmen lch tm (kg.m).
+: vn tc gc (rad/s).
+g: gia tc trng trng, ly 9.81m/s
2
.
-Ch : phi m bo lin kt cng gia cc v my; tim ca my v cc phi trng
nhau 1 cch chnh xc.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 58 -
4.3.2.2-u nhc im:
-Hiu sut h cc nhanh hn so vi cc loi ba khc, an ton, h cc ng knh ln.
-Tui th lm vic gim, tn nhiu nng lng.
-Ngoi ra cn c loi ba chn ng xung kch. Loi ny c 2 tc dng va ng va
rung h cchiu sut cao nhng nhc im l m t chu lc rung chng hng.
4.3.2.3-Nguyn l chn ba chn ng:
4.3.2.3.1-iu kin 1:
-Trn l th hnh (4.16) quan h gia lc h cc v tc h. p lc h cc phi > p
lc h cc ban u P
o
th mi h c cc. p lc cng ln th tc h cng nhanh
nhng khi qu gii hn hu hiu P

th tc rt chm.

Hnh 4.16: th quan h gia lc h cc v t h
-Lc kch thch phi ln hn sc cn ca t su thit k cc:
T
g
M
P
c
o
. .
2
= (4.7)
Trong :
+: h s k n tnh n hi ca t, ly nh sau:
o =0.6-0.8 khi h cc ng v cc BTCT nng bng ba chn ng c tn
s thp 30-60(1/s).
o =1 khi h cc g, cc vn thp bng ba chn ng tn s cao.
o =0.4-0.5 khi h cc bng ba tn s thp c b iu chnh tn s chn
ng.
+T: lc cn ca t khi ng cc n su thit k (kg), c tnh nh sau:
o i vi cc:

=
i i
h u T . .
o i vi cc vn:

=
i i
h T .
'

+h
i
: chiu dy lp t th i m cc i qua.
+
i
,
i
: lc ma st cho php ca lp t th i (kg/m
2
), c tra bng.
+u: chu vi tit din cc (m).
4.3.2.3.2-iu kin 2:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 59 -
-Da vo th hnh (4.17), bin chn ng phi ln hn bin cn thit ban u
A
o
th mi h c cc. A cng ln th tc h cc cng nhanh nhng trong thc t thi
cng li yu cu tc ny khng qu ln hay qu b; thng tc h trong ct l 4-
6/pht v trong t st do 1-2m/pht.
-Bin cn thit h cc c hiu qu:
A
Q
M
o
c
. (4.8)
Trong :
+: h s c ly nh sau:
o =0.8 i vi cc BTCT.
o =1.75 i vi cc ng.
o =1.0 i vi cc cc khc.
+Q
o
: trng lng cc, ba chn ng v b ba (kg).
+A: bin chn ng yu cu c tra bng (m).

Hnh 4.17: th quan h gia bin chn ngv t h
4.3.2.3.3-iu kin 3:
-m bo tc h cc:

2 1
.
< <

o
o
o o
p
Q
F p Q
(4.9)
Trong :
+Q
o
: trng lng cc, ba chn ng, b ba v tm gia ti (kg).
+F: din tch tit din cc (cm
2
).
+p
o
: p lc cn thit tc dng ln cc c tra bng (kg/cm
2
).
+
1
,
2
: h s ph thuc vo loi cc, ly nh sau:
o
1
=0.15,
2
=0.5 i vi cc vn thp.
o
1
=0.3,
2
=0.6 i vi cc nh nh g, ng thp.
o
1
=0.4,
2
=1 i vi cc nng
-Theo nghim h c tt cn c F p Q
o o
. ) 5 . 1 2 . 1 ( .
*Tm li, trnh t chn ba chn ng nh sau:
Xc nh sc cn ca t T.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 60 -
S b xc nh Q
o
, chn v A ri tnh

o
c
Q A
M
.
=
Tnh vn tc gc
c
M
T .
=
Xc nh trng lng ti thiu F p Q
o o
.
Kim tra iu kin
2 1
< <
o
o
p
Q

Vi cc gi tr M
c
, , Q
o
chn cn c th li theo 3 iu kin trn xem c tho
mn hay khng.


Hnh 4.18: H cc bng ba rung


4.3.3-m cc:
4.3.3.1-m cc khi ng bng ba:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 61 -
-m cc gm:
Chp u cc:
C tc dng gi cho tm m gim chn c b tr trong lt trc tip
trn u cc khng b bt ra.
c ch to bng thp c di dng m, i ln lng ln u cc c
th xoay nh t do trnh ng sut ph nhng khng > 1cm mi bn.
su chp khong 1.5-2ln cnh hoc ng knh cc.
Trn nh chp thng c hc lm cao 15-20cm c y hnh vung nhng
ming trn b tr m g, m cht do hay cc m.
400 300
4
4
0
3
4
0
2
0
440
3
4
0
5
0
5
0
50
1
2
3
5
4

Hnh 4.19: Chp u cc
1.Cc 2.m gim chn 3.Chp thp 4.G m (khc m) 5.ai
Cc tm m lt:
m g cao khong 30cm bng g cng c cht ai thp. m cht do
chu lc tt hn m g cng v cu to gm 3 lp: lp cao su c ct
gia, tm thp trn v g cng pha di. Ngoi ra cn c m cao s-
g, m bakelit.
m gim chn c lt trc tip bn trong m, tip xc trc tip vi cc;
c lm bng vt liu nh bao ti gai, g vn, x da, cao su, aming,
giy bi,...
4.3.3.2-m cc khi h bng ba chn ng:

Hnh 4.20: Hm kp u cc dng cho ba chn ng
-C loi m cc dng hm lin kt ba chn ng v u cc khi rung h cc loi
cc g, vn thp, cc c BTCT, cc ng thp, cc thp tit din ch H,...
-Khi chp ni gia ba v cc dng mt bch th c tc dng nh m cc khi dng
h cc ng knh ln.
4.3.4-Gi ba:
4.3.4.1-Gi ba:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 62 -
-Gi ba l 1 kt cu c bit c tc dng treo trc, nng h cc, nhc t ba, nh
hng chiu di chuyn ca h cc v ba trong qu trnh ng cc.
-Yu cu l nh nhng, d di chuyn, d thao lp, dng c nhiu ln v a nng.
-Cu to gi ba:
B gi ba: l h khung sn c th di ng theo ng ray trn mt t, gin gio
hoc phao ni. Mt s gi ba c th quay 360
o
quanh trc ng, bn thn bnh
ln cng c th quay quanh trc ng v iu chnh cao .
Khung ging: gi cn gi ba, c cu to bi thp ng, thp hnh to thnh
khung khng gian hnh thp hoc kt hp vi ct dn cc thnh kt cu c dng
cn trc. Ngoi ra khung ging c th ch gm 2 thanh chng bng thp ng, iu
chnh c chiu di khi ng cc xin dng, xin m.
Cn gi ba hoc ct dn: gm 2 so a song song ko di t b khung sn ti
nh gi ba, mc ch hng dn ba, cc theo chiu thng ng hoc xin
gc theo thit k. Khi ng cc di, cn gi ba c th ko di kiu ng nhm ln
pha nh, khi t trn sn o hay sn lan, phao ni, cn gi ba c th ni 1
on ct dn ph v pha di b khung sn v lin kt bng bulng.
Thit b treo trc: gi ba ch gn 1 b rng rc trn nh va nng h ba, va
xch t cc dng vo cn. Nhng thng thng gi ba c trang b 3 b rng
rc trn nh: b gia cho ba, 2 b kia cho cc.
4.3.4.2-Cc dng gi ba:

a.Gi ch A v gi hnh thp
1.B khung sn 2.Ct dn 3. Khung ging 4.Cp treo cc 5.Cp treo ba 6.Ba.7.Bn ti





Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 64 -

b Gi ba bng cn trc
cng v ct dn
1.Ct dn
2.Cn trc cng
3.Cc
4.Ba chn ng
5.Bn ti



c.Gi ba kiu cn trc: Ct dn gn vo cn cu

d. Gi ba h cc ng
1.Gin b
2.Cn gi ba
3.Thanh chng
4.Thanh dn cc
5.ng ray
6.i trng
7.Cc ng
8.Ba chn ng
9.Bnh ln 10.Bn ti.
-Ch :
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 65 -
Gi ba lun lun t th chnh xc v vng chc khi ng cc. Nu cn ba
khng thng v cn lc ngang, ba s ging lch tm xung u cc lm gy cc
hoc rt d lch tim.
ln ca gi ba trong khi ng cc cng nh hng n cht lng thi cng,
nht l i vi cc xin mc d l gi ba ln u.
4.3.4.3-Chn gi ba:
-Chiu cao nh nht ca gi ba tnh t mt t c xc nh theo cng thc:

3 2 1 min
h h h L H + + + = (4.10)
Trong :
+L: chiu di cc k c m u cc, cc dn.
+h
1
: chiu cao ba.
+h
2
: hnh trnh ca ba ra khi ba.
+h
3
: chiu cao dng cho puli vng cu, ly 0.5-1m.
4.3.5-Khung nh v:
-Cc dng khung nh v:
-Tc dng nh v cc ng v tr. N l 1 khung khng gian bng thp hoc g c b
tr cc l rng t cc vo cho ng v tr trc khi ng; ngoi ra n c th c tn
dng lm cc cng vic khc.
-Trnh t thi cng:
ng cc nh v ri lin kt chng thnh 1 kt cu khung sn cng tc vng
chc.
To ra cc ngn va c nh v tr va dn cc trn mt bng v mt ng.
Lm gi treo cc v ni cc trong trng hp nc su, cc khng di
tip cn y sng khi x cc.
Lm ng bao ng cc vn thp cng nh khung chng cho vng vy khi
ht nc, o mng.
Lm sn o cng tc cho hu ht cc hot ng phc v thi cng mng cc.
C th khung nh v c ch to trn b hay h ni c ch ra ta trn cc cc
nh v ng trc. Ngoi ra khung nh v c th ta vo h thng gin gio ca
vng vy hoc c treo gi bng h phao hay sn lan.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 66 -
Khung
nh v
Khung
nh v
Coc mong
Coc mong

coc coc coc
coc
coc coc
coc coc coc

Khung nh v bng g Khung nh v bng thanh vn nng
Hnh 4.22: Khung nh v

4.4 CNG TC NG CC
4.1-Cng ngh ng cc:
4.1.1-ng cc ni khng c nc mt:
4.1.1.1-ng cc trn mt t trc khi o h mng:
-Trong trng hp ny, u cc c ng chm su di mt t. Do khi h cc n
st mt t, phi dng thm cc m v ng ti khi t yu cu thit k. Cc m c
rt ln v dng cho cc cc sau.
-Khi di chuyn gi ba ng cc hng sau ch cn by dn ng ray li v pha sau
1 on bng khong cch 2 hng cc. ng ray di chuyn vi c ly ngn nht v s
ln t nht, c th s dng gi ba quay c 360
o
.
-Sau khi ng cc, tin hnh o mng, gia c vch o, bm ht nc, p u cc, t
ct thp v c b mng.
-u nhc im:
Khng cn dng gin gio cho gi ba.
Gim ng k thi gian ht nc h mng.
V qu trnh ng cc trn mt t nn iu kin an ton lao ng c thun li,
gim gi thnh xy dng.
Nu khng dng cc m m u cc nm su di mt t th phi ca ph u
cc qu di, gy lng ph.
Nu dng cc m, trng lng cc tng, lc ma st tng lm gim hiu qu
cng tc ng cc.

Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 67 -
2
5
1
3

Hnh 4.23: ng cc trc khi o h mng
1.Cc
2.Gi ba
3.Ba
4.Cc dn
5.ng ray

4.1.1.2-ng cc sau khi o h mng:
-So vi phng php trn, th t thi cng 2 cng vic c bn l o mng v ng cc
hon ton tri ngc nhau.
-Tu theo kch thc h mng, a cht xung quanh mng, c th chn 1 trong cc bin
php sau y:
a/a gi ba vo lm vic trong h mng:
-Sau khi san phng h o, chuyn cc b phn gi ba v lp n ngay trong h mng.
-Trong trng hp ny, kch thc h mng phi m rng cho gi ba ng c tt
c cc cc.
-Bin php ny thch dng cho cc loi mng c kch thc ln, khng gp nc ngm;
t s dng trong mng cu nhng c s dng nhiu trong xy dng nh dn dng v
cng nghip.
b/Gi ba lm vic trn gin gio:
-Kt hp vi cng tc o t v chng vch gia c h mng, c th dng 1 sn o c
gin gio chng v cao bng mt t xung quanh:
2
3
1

Hnh 4.24: ng cc trn gin gio
1.Cc
2.Gi ba
3.Ba
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 68 -
Phng n ny c li th l khng dng cc m v cn gi ba c kh nng lp
di thm xung di.
Vic lm thm gin gio v sn o gy tn vt liu, thi gian v kh t c
nng sut cao ch dng khi gin gio c tho lp nhanh v c th thu hi
ton b dng cho cc ln sau.
-Nu mng hp, c th trc tip bc sn nhp ngn qua h o. N c th ta trn b hay
trn vng vy.
2
3
1
4

Hnh 4.25: ng cc trn sn o v vng vy
1.Cc
2.Gi ba
3.Ba
4.Sn o
c/Gi ba lm vic trn cu di ng:

Hnh 4.26: ng cc trn cu di ng
1.Cc
2.Gi ba
3.Ba
4.H mng
5.ng ray

Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 69 -
-Cu di ng thng c ch to bng dm thp hnh, tho lp c ng, c s dng
nhiu cng trnh. N c th di chuyn bng bn ti, h mp cp,...
-Gi ba c th di chuyn theo 2 phng trn mt bng rt c ng va ly cc va h
cc bt k v tr no trong h mng nng sut s rt cao, khng tn nhiu vt liu
v cng lao ng hiu qu nht l trng hp h mng c chiu di kh ln.
d/ng cc dng cn trc v ct dn hoc khung dn cc:
-Trng hp n gin v hiu qu nht l dng cn trc t hnh di chuyn trn b h
mng, gn thm ct dn cc v lp thanh chng ngang iu chnh ct dn ng cc
thng hay xin.
-Trnh t thi cng:
Dng cn trc h khung nh v c lp sn trn b xung h mng.
X 4 cc vo 4 gc ca khung v ng ti cao thit k.
C nh khung ta vo 4 cc va ng, tip tc dng cn trc x cc cc vo cc
quy nh; sau cu ba t vo tng cc v h cc n mt trn khung.
Dng cu ko khung ra khi h mng v tip tc ng cc n cao thit k.
-Bin php ny khng cn ng ray, khng cn by, kch hoc dng ti ko di chuyn;
c th dng o t, lp vng vy gia c, lp dng vn khun, t ct thp, c btng
mng,...

Hnh 4.27: ng cc bng cn trc
1.Ct dn
2.Ba
3.Cc
4.Thanh chng ngang

4.1.2-ng cc khi c nc mt:
4.1.2.1-p o v ng cc trn o:
-Bin php ny p dng khi mc nc thi cng khng su, vn tc dng chy nh,
khng xy ra xi l v iu kin p o thun li.
-Th t thi cng cc tng t nh ng cc ni khng c nc nhng cn t bit ch
vn nn mng v an ton cho cc cng trnh tm v thi cng trn nn p bo ho
nc.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 70 -
4.1.2.2-ng cc trn gin gio (cu tm):
-Chung quanh b mng cc tng lai (c khi ni vo b) xy dng tm 1 h gin gio
tng t nh cu tm gm cc tr pal, trn bc dm dc h mt cu rng khong
2m cu to n gin gm ray, t vt v vn lt ngi i.
-Gin gio l 1 loi cu tm vn chuyn cc, vt t, thit b t b ra mng v quan
trng hn l b tr ng di chuyn ca gi ba. Cu di ng nhp ln c th cu to
kiu khng gian trn c vn sn t ng ray cho gi ba chy, hnh 4.28.
-Nu dng cn trc ng cc, cu tm phi rng, vng chi v ch cn lm 1 ng
bn cnh mng.
-Bin php ny c hiu qu khi su mc nc di 2m, 1 s trng hp trn 2m thm
ch 5-6m.

Hnh 4.28: ng cc trn
cu tm
1.Gi ba
2.Ba
3.Cc
4.Cu chy
5.Trc bnh xe
6.Cu tm
7.ng ray
8.Cc ng
9.Pal thp
10.Dm dc
11.Cc g 12.Bn ti













Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 71 -

Hnh 4.29: Gi ba b tr hng (tn
dng cc cc ng)
1.Gi ba
2.Cc
3.i trng
4.Bn ti
5.ng ray
6.Sn o
7.X kp
8.Cc ng
-ng cc trn mt nc c th li dng nhng cc ng trc lm mng lm sn
o:
Gii php ny s hiu qu hn nu dng gi ba c thay th bng t hp cn
trc v ct dn vi iu kin c ly cc tng i ngn, ph hp vi tm vi ca
cn trc.
Cn khi dng gi ba th ch hn ch gi ba nh ng cc b tr theo chiu
ngang trong phm vi hp p dng cho tr t cc, cu kh nh, nhiu nhp
ngn.
Ni chung, gii php dng sn o hoc cu tm c u im t ph thuc vo thi
tit, mc nc ln xung, sng v dng chy.
4.1.2.3-ng cc trn phng tin ni:
-Bin php t thit b ng cc trn phng tin ni thng c p dng khi:
Mc nc su t 2-3m tr ln.
Vic xy dng cu tm tn km v cn tr thng thng.
-Trong thi gian ba hot ng, phng tin ni phi c neo gi c nh ti a im
thi cng.
-Mt s gii php ng cc trn h ni:
ng cc trn phao KC:

Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 72 -

Hnh 4.30: ng cc trn phao KC
1.Gi ba 2.Ba 3.Cc 4.Phao KC lp ghp
Phao c di chuyn bng ti cp v dy neovic neo gi mt nhiu thi
gian, nng sut thp v phi di chuyn h phao t cc ny sang cc khc.
Vn chuyn cc cho gi ba cng kh khn v vng cc cc ng
trc.
V phao tng i nh nn rt d nghing lch, kh ng chnh xc.
ng cc trn x lan:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 73 -

Hnh 4.31: ng cc dng x lan
1.Gi ba 2.S lan 3.Cc 4.X lan cc 5.Bn ti 6.Neo 7.Ni hi 8.Nhin liu
Gi ba c c nh ti 1 u ca x lan.
Cc c dng bi x lan khc.
Hai phng n trn ch p dng trong trng hp cha c hoc khng vng vng
vy. Khi nng h cc v khi ba hot ng, h ni d chng chnh phi dng i trng.
ng cc trn x lan ghp i:
Hai x lan c ghp song song bi 2 dm lin kt kiu dn thp to thnh
h ni, khong cch thng thu gia 2 x lan ph thuc kch thc mng.
Dc theo x lan b tr 2 ng ray trn mt boong to ra ng di ng
cho cu ni ngang.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 74 -

Hnh 4.32: ng cc trn x lan ghp i
1.Gi ba 2.Ba 3.Cc 4.Dn lin kt 5.Dy neo 6.X lan 7.ng ray 8.Cu chy
Ni chung, s dng h thng ni ng cc s gp kh khn trong trng hp sng
to v mc nc dao ng nhiu nh ca sng, b bin ngoi khi. Lc phi c
bin php c th p dng vi tnh th khc nghit ca hi vn; phi theo di thy
triu, thi tit d bo, phi c k hoch v bin php neo gia, phng chng nhng den
bin t ngt ngay c trong cc ma bin lng. Trong trng hp quan trng, yhi cng
ko di, khc phc khng c th phi thay i v dng phng n khc.
ng cc dng sn ni t nng:
y l 1 trong nhng phng n hu hiu gii quyt nhng trng hp
kh khn khi thi cng trn sng bin ni trn. Sn ni c th di chuyn t
tr n qua tr kia. Ti v tr ng cc, sn c th t nng ln khi mt
nc, hnh thnh 1 sn o khng chu tc ng ca sng v khng nh
hng khi mc nc thi cng dao ng nhiu.
H thng ny phi c trang b thm cc chn chng bng thp ng c
th t h su trong lng t cho ti khi phn lc chn chng kh nng
ton b sn v thit b, nng dn ln khi mt nc.
Phng php ny c th h cc ng, ng knh ln v h su trong t
thm lc a hay ngoi khi. Nhng s l khng hiu qu nhng ni t
yu, chn ct khng kh nng chu c ton b trng lng ca h
thng tu v thit b.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 75 -

Hnh 4.33: Sn ni t nng (Jack-up)
4.2-K thut ng cc:
4.2.1-Cng tc chun b:
-Cc c tp kt bn cnh gi ba vi s lng tnh ton, vn chuyn bng xe gong,
x lan.
-Trc khi dng cc vo gi ba, phi kim tra li khuyt tt c kh nng xy ra trong
lc bc xp, vn chuyn.
- d dng theo di cc khi ng, cn vch sn trn thn cc bt u t mi cc cch
nhau 1m n gn nh cc cch nhau 50, 20, 10, 5cm. Ngoi ra cn phi cng dy mc
t mi n nh cc ly ng tim trn 2 mt thn cc.
4.2.2-ng cc:
-Khi cc ln xung 1 on nht nh di tc dng trng lng ba, tin hnh chnh
hng v kim tra v tr cc ln cui cng bng my trc c theo ng mc c 2
hng.
-Sau cho ba ng nh vi nht cc cm vo t v kim tra cc, ba, h thng
dy v n nh ca gi ba. Cui cng cho ba hot ng bnh thng.
-Khi ng cc trong t yu, phi gi cc bng dy thng cho n khi h ba th ni
lng dn.
-Trong qu trnh ng cc cn phi theo di thng xuyn:
V tr cc, nu pht hin sai lch cn iu chnh ngay.
Tc ln xung ca cc phi ph hp vi mt ct a cht:
Khi cc ngng xung hoc gim ln t ngt v ba ny di ln th chng
t gp chng ngi vtnu khng vt qua vt cn cc s gycc tt
xung t ngt v trc tim cc b chch hng.
Khi mi cc gycc xung khng u khi nhiu khi t.
4.2.3-Mt s vn ch :
-An ton lao ng:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 76 -
Khi nng h cc phi ch iu kin n nh ca gi bachng lt bng i
trng, chm chn, dy no.
Khi di chuyn ba, phi h thp qu ba v mc cht cn thn.
Lun theo di h thng ti, mp cp pht hin kp thi trc khi xy ra s c.
ng dn hi nng phi b tr cao, khng b x, h.
Lm vic trn gi ba phi eo dy an ton.
Khi ba hot ng phi cnh gii, khng c vo gn; theo di t xa vch sn
v ng mc trn cc bng my.
-Nng sut:
Phn ln thi gian u dnh cho khu chun b, ng tc ng cc trc tip ch
chim 20-30% ton b thi gian gi ba di chuyn hp l nht, vic cung ng
v nh v cc nhanh nht.
ng cc theo nguyn tc: cc ng trc khng nh hng cc ng sau, ng
di chuyn gi ba thun li nht.
4.2.4-Trnh t ng cc:
4.2.4.1-ng cc theo hng:

-Phn ln ba di chuyn ngang v ch dt li nhng bc ngn; ba ng hng ngoi
cng trc v hng ngoi cng i din:
Nu hng ngoi cng l hng cc xin th ng hng cc thng trc ri nghing
cn gi ba ng cc xin.
Khi ng cc trong khung dn hng (khng dng gi ba) th ng theo trnh t
bnh thng.
-u nhc im:
Cho nng sut cao vi s hng cc t, cu kh rng v t di chuyn gi ba.
t nn s b nn cht khng u v c hin tng mt t b tri lnnu mng
nhiu hng cc s b ln lch, nht l trong t st.
4.2.4.2-ng cc theo ng xon c:


-Phng php ny ng cc t gia theo ng xon c ra ngoi. Nu ngc li:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 77 -
t gia s b dn nn n mc khng th h c cc cui cng ti cao
thit k.
Gi ba b cn tr nhiu bi cc cc ng trc.
-u nhc im:
Phng php ny s dng hiu qu cho cc loi mng rng gm nhiu hng cc,
ng trong bt k loi a cht no, t c nn cht u trong phm vi mng.
Vic di chuyn v xoay gi ba phc tp v gy kh khn hin trng.
4.2.4.3-ng cc theo phn on:

-Trc ht ng 1 s dy cc ring l phn on thnh nhng khong bng nhau,
tng khong cc c ng nh cch 1, tt nht l dng 2 ba ng song song.
-Phng php ny dng tt trong t st v mng ln v t c nn cht u n trn
ton b din tch.
4.2.4.4-Trng hp t cc v b tr tha:
-Khong cch gia 2 cc >(4-5)d th th t ng t nh hng n bin dng t
nnch yu da vo iu kin thi cng thun li m chn th t ng.
4.2.5-Nguyn nhn cc b lch, nt khi ng v bin php khc phc:
-Cht lng ng cc ngoi yu cu phi ng n cao trnh thit k v t sc chu ti
cn i hi cc khng lch qu nhiu hay b nt:
Nu cc b lch trong hng mc lp ghp s gy kh khn khi lp ghp phn
trn v lm thay i tnh cht chu lc, nh hng n cht lng cng trnh.
Nu cc b gy gy nn tn tht nghim trng v gi thnh v tin thi cng v
gim cht lng cng trnh.
Nu cc btng b nt s b n mn lm hng btng v ct thp lm gim tui
th cng trnh.
Cn t chc thi cng ng n ngn nga s c trn. Nhng trong thc t thi cng
vn xy ra cc b lch, ntcn tm bin php x l.
4.2.5.1-Cc b lch:
a/Do ng cc:
-Nguyn nhn:
Do trc khi ng khng iu chnh ng v tr.
Trong qu trnh ng khng kp thi iu chnh.
Do thit b v thao tc xe i trng khng m bo cho h ni n nh.
y l nguyn nhn ch yu.
-Bin php phng:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 78 -
iu chnh nhiu ln: t trc khi h cckhi cc h tip xc vi mt tkhi
cc t h xungkhi t h xung ln 2.
Cho cc xung t t ng thi di chuyn xe i trng bo m h ni ngang
bng; xe i trng phi trng lng v iu khin di chuyn nhanh.
b/Do mi nghing:
-Khi ng cc trn mi nghing rt d b lch, thng lch 20cm c khi 50-100cm l
hin tng ph bin nghim trng.
-Nguyn nhn:
Do trt trn mi nghing: khi mi cc tip xc vi mi nghing hay ng xin
m th c 1 phn tc dc theo mi nghing lm cc b lch. Thc tin chng
minh khi mi dc 1:1-1:2 nht nh cc s b chy, mi dc 1:3-1:4 th hn,
mi dc thoi hn na th t nh hng.
Do p lc khng u: v mi nghing lm p lc t 2 bn cc khc nhau lm cc
lch.
Do h mng o thnh bc thang: khi cc gn ch bc thang d lm v t sinh
ra chy cc.
-Bin php phng:
Khi pht hin cc b chy, trc ht phi xc nh lchnh v li cho cc v
pha trc b v ng cho cc xung nhanh.
Ngoi ra khi ng c th cho cc ng v pha sau c th gim c cc lch.
c/Do t trt:
-Nguyn nhn:
L do quan trng nht l ba chn ng nh hng n t xung quanh cc,
phm vi nh hng n 30m; t b chn ng lm gim cng chng ct nn
d b trt.
-Bin php phng:
Gim nh hng chn ng do ng cc: nh dng ba ln, ri b, ng
chm. Nu dng 2 tu cng ng cc th b tr cch nhau 30-40m trnh cng
hng.
Gim hot ti trn b v nu c th th o bt mi dc gim p lc.
Khi o mi dc phi o tng lp trnh khi trt nh dn n khi trt ln.
Kp thi thot nc mi dc gim p lc nc ngm.
Khi ng trn h ni, gi cp 5 v sng cp 2 khng c ng cc. Nu thu
triu c chnh ln, chu k ngn nh hng rt ln n ng cc, nu thi gian
ng 1 cc di 20 pht th khng cn xt n nh hng ca thu triu nhng
nu lu hn th phi iu chnh dy neo.
d/Do cc yu t khc:
-Cht lng cc, v tr ba, mi cc, nht l mi cc lch, u cc khng phng v trng
tm cc-ba-mi cc khng nm trn ng thng u c lm cc b lch.
e/Bin php khc phc khi cc b lch m khng th ko v v tr thit k:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 79 -
-Sa i kch thc kt cu phn trn theo v tr thit k ca cc ng thi kim tra tnh
hnh chu lc ca cc khi cn sa li thit k.
-Khi cc lch qu nhiu th nh ln ng li thng p dng cho cc cn ang ng;
cn khi cc ng xong ri th rt t khi nh ln m nu thy cn thit th ng thm 1
cc na v tr chnh xc.
4.2.5.2-Cc b nt gy:
a/Nguyn nhn:
Do cu v vn chuyn cc: im cu v im k phi chnh xc theo yu cu thit
k, khng c tu tin thay i rt d gy cc.
Bi cha cc b ln cng lm thay i tnh hnh chu lc ca cc lm cho cc b
nt gy.
ng sut sinh ra trong qu trnh ng cc l nguyn nhn chnh lm nt gy cc.
Loi ng sut ny do ng nng ca ba lm cho cc b nn ng thi y cc
xung t; sau khi n v tr c hn, di tc dng ca lc n hi sinh ra ng
sut ba kch c th n 50-80kg/cm
2
. Phm vi ng sut ln nht cch mi cc t
(0.5-0.9) chiu di cc nn cc thng b nt trong phm vi .
Ngoi ra cn do thao tc khng tt nh con ln y cc, lc c p khi ko cc.
b/Cch x l khi nt gy:
-Nu nt b khng di qu 1/2 chu vi cc v nm di mt bn t 5-6m th c th bc
vng thp i ti ni b nt v tip tc ng n cao trnh thit k (ai thp ngn cho vt
nt khng pht trin).
-Nu vt nt ln di qu 1/2 chu vi cc hay nm trn mt bn v gn cung trt th
ngng ng cc, tin hnh v cc di nc:
Dng ng BTCT bc khe nt sau va ximng di nc, trc phi c
xm v ra sch mt cc (hnh 4.32a).
Dng va ximng v khe nt: (hnh 4-32b).

a) b)
Hnh 4.32: V cc

Nu cc b gy th phi nh ln ng li cc khc. Nu nh khng c th ng
thm 1 cc khc bn cnh n.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 80 -
trnh v gim bt hin tng cc b nt gy, phi tuyt i tun th quy nh thi
cng v phi thng xuyn quan st tnh hnh pht sinh trong qu trnh ng cc.
4.3-H cc bng ba chn ng:
4.3.1-i vi cc c ng knh nh:
-Phng php rung h cc rt hiu qu trong t ct v si v bin v tn s dao
ng ca ba trit tiu lc cn do ma st vi t xung quanh cc.
-ng cc bng ba chn ng c 1 s im khc vi ba ng:
Cc v ba lin kt cht ch vi nhau.
Cc v ba khng ta v trt trn ct dn nh ba ng.
Ba rung c bnh xe (rc rch) chy trn cc dn.
Trc ba v cc hon ton trng nhau.

Hnh 4.33: Lin kt ba chn ng vo ct dn
1.Ct dn 2.Bnh xe rc rch 3.Ba chn ng
4.3.2-i vi cc c ng knh ln (cc ng):
-Thng thng cc ng c ng knh ln c sn c h rt su nn n thng ln v
nng, thi cng qua nhiu cng on c bit.
-Trnh t chung khi xy dng mng cc ng ln c sn c nhng cng vic chnh nh
sau:
Lp ni cc.
Dng sn o, khung dn v gi ba.
H cc bng ba chn ng.
o t trong cc, khoan nu thit k yu cu.
n rut.
Xy dng b cc.
4.3.2.1-Cu cc:
-Sau khi chuyn cc ti v tr, cu nng cc t trng thi nm ngang sang t th thng
ng th cc vo khung dn.
-Nu cc cha di phi tm thi treo cc vo khung dn ni thm cc on khc.
Nu qu nng c th lm y tm bng g tng cng lc y ni.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 81 -

Hnh 4.34: S h khung dn cc ng
1. Khung dn 2. Sn 3. Cc nh v

Hnh 3.35: Thp v ct dn di ng h cc ng
1. Cc ng 2. Ba chn ng 3. Ct dn 4. Thp
4.3.2.2-Ni cc:
-Ni cc ti khung dn thng dng lin kt bulng thao tc n gin v ng tin cy do
lin kt hn kh m bo k thut mc d thit kim thp hn.
- cn khng chi nc r vo khi ht nc trong ng, sau khi xit bulng nn hn 2
mp mt bch bt kn khe h. V kh btng bc mi ni nn dng keo epoxy hay
bitum nng chng g cho mi ni.
-Sau khi ni chiu di v chun b rung h cc, cn vch sn trn thn cc tin
theo di khi h cc.
-Cui cng t ba rung trn u cc v bt bulng lin kt mt bch trn nh cc.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 82 -
4.3.2.3-H cc:
-Cc ng thng c h tng t tu theo in th v cng dng in, thng cho
ba hot ng trong 1 t ch khong 10 pht (tu theo l lch ba) ngui mt in
v kt hp kim tra tnh hnh lin kt ba v cc nh lng ba, ba nghing lch.
-Sau thi gian tm dng (khong vi gi) li tip tc cho ba hot ng tr li. Lc ny
lc ma st chung quanh cc s tng ln. Mun khc phc, ba phi hot ng sau 1 thi
gian nht nh: i vi st do v st cn khong 15 pht, i khi ti 25 pht cho nn
rt kh gii quyt bng ba chn ng bnh thng nhng vi ct th sau vi chc giy l
phc hi ngay.
-Kinh nghim cho thy nu h qua lp ct ri hoc st do v mm nn dng tc
vng quay khong 500-600 vng/pht, nu h trong st cng tn s dao ng khng
c ln qu 300-500 vng/pht. Khi gp cc chng ngi vt nh m ci, cui
ln,... tc h gim t ngt, bin dao ng tng, cc ng s chu lc rt ln, nng
lng ba ch lm cho h thng ba v cc dao ng nhng khng h c na. Lc
ny cn dng ba xc nh nguyn nhn v tm cch x l.
-Kinh nghim thi cng cc ng bng ba chn ng cho thy: thi gian trc tip h cc
ch chim 1 t l rt nh 1% trong thi gian xy dng mng cc ng; thi gian nng h
cc v lin kt vi cc ng,... khong 10-20%; thi gian cn li l cng tc o t trong
lng cc.
4.3.2.4-o t:
-o v ly t trong cc ng l cng vic kh khn, nh hng rt ln n tc thi
cng mng cc ng.
- h cc ng c d dng trong trng hp cng sut ca ba chn ng khng
cn o bt t khng nhng trong lng cc ng m nhiu khi cn phi o su thm
di chn cc:
i vi t ct thng phi moi su 2-3m di chn cc v phi khc phc hin
tng xp vch o bng cch gi mc nc trong lng cc ng cao hn mc
nc ngm hoc mc mt t 3.5-6m ty theo loi ct nn v su h cc. Nh
vy ch b sung thm nc vo trong ng.
i vi t st thng phi moi su 2-4m c khi ti 12m di chn cc v ch
cn lun gi mc nc khng c thp hn mc nc bn ngoi ng.
Mc nc trong ng phi gi nh vy trong sut thi gian h cc v o t.
-Phng tin o t trong rut c th l gu ngom hoc cc loi my ht:
i vi t st v t c ln si cui, cc ng c th thng ng hoc xin 1:8 th
c th dng gu ngom. Tt nht l dng gu 4 hm, hm m phi < ng knh
trong ca cc t nht 30cm. Nu dng gu ngom phi tm thi nhc ba rung ra
khi cc sau lp li, nh vy mt nhiu thi gian v c th khc phc bng ba
rung c khong trng gia.
i vi t ct, ct hoc st d xi thng dng my ht thu lc hoc kh nn
(erlip) ly t trong rut cc ng. Erlip dng hiu qu cho cc loi t khng
dnh nh ct, si, ct, ph sa,...Nu kt hp vi vi xi c th dng cho cc loi
st. My ht thy lc c th dng c cho cc loi ct, si, cui ln.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 83 -
S dng erlip v my ht thy lc c th khng cn tho ba chn ng nh gu
ngom trn.
-Trong trng hp khi h cc ng gp nhiu cui ln, m ci hoc va , ba rung
khng th h cc v nu cc thit b o t bt lc th c th dng t hp khoan ph
to hc cho cc i xung.
4.3.2.5-Khoan gc khi thit k yu cu:
-Sau khi h tt c cc cc ng n lp gc vng chc v lm v sinh thi ra trong
rut cc, tin hnh khoan di chn ct to l btng ngm ct ng vo .
-My khoan dng cho cc ng c sn gm 2 nhm ch yu: khoan xoay v khoan
chong:
Khoan xoay: u im l trng lng nh, c th dng cu bnh thng tho
lp v thao tc t cc n n cc kia.
Khoan chong: ni chung nng n, tuy tc khoan tng i nhanh hn nhng
i hi khi lng nhn lc gp 1.5 ln khoan xoay.
-Trc khi khoan phi ly sch t v thi ra cho ti mt bng vi xi vi p lc
ln n 10atm.
-Nu c khe h gia chn cc v mt nghing th c khi phi nhi kn bng t st
hoc btng di nc san bng chn cc v chn cc loi t khng dnh lt
vo hc khoan. Nu thm d thy khng bng phng chn cc hoc mt gc
chnh nhau khong 10-20cm th th vo cc ng 1 lp st dnh dy 30-50cm v trn
1 lp dm c ht 10*20cm dy 20-30cm san bng. Nu gh gh ca mt
qu ln, c nhng hc su, hoc vch khng n nh, c ct, si chy vo th phi thi
ra sch v btng di nc 1 lp dy t nht 1m v cng sau 3 ngy khng <
100daN/cm
2
.
-Phng php ny cng rt hay dng khi ang h cc ng gp phi nhng chng ngi
nh g, tng, nhng hc , nhng va nghing.

Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 84 -

Hnh 4.36: S khc phc chng ngi vt khi h cc ng bng ba chn ng
1. Cc ng 2. G cy 3. Lp m btng 4. t 5. tng m ci 6. Lp va nghing
I. Dng ba khi gp chng ngi vt
II. lp btng m
III. Khoan ph chng ngi vt
IV. H cc tip

4.3.2.6-Ly t mn khoan v btng bt y:
-V khi khoan trong (tr lmit, macn, thch anh, phn) thng phi thm va
st vo hc khoan lm ni l lng cc, vn khoan khng cho chm xung y, do
tng cng tc khoan v c th vt t mn khoan ln c d dng.
-Sau khi nhc ba khoan ln b, thng c mi ln khoan c 0.3-0.5m hc khoan
c dn sch bng erlip (trng hp khng dng va st) hoc bng gu c bit c
y m ng t ng (khi dng va st).
-Sau khi kim tra cao ca y hc khoan v khng nh kch thc v hnh dng
ca hc khoan t yu cu, tin hnh thi ra sch v btng n cao thit k
bng phng php rt ng thng ng.


4.4-H cc bng phng php xi nc:
4.4.1-Nguyn l v iu kin ng dng:
-Dng h thng nc cao p xi nc mi cc lm gim ma st xung quanh cc.
Di tc dng trng lng bn thn v trng lng ba cc s h xung. Sau khi ngng
xi nc t b ti s cht dn tr li v p cht ly mt cc.
-c im ca phng php ny:
Cc loi t nh bn, ct, ct cui, st u c th dng phng php ny nhng
dng trong t ct l hiu qu nht.
Nng sut h cc cao: hn ba trng lc 40-80%, hn ba hi 20-30%.
Thn cc t b tn thng trong qu trnh h cc.
Nhc im ln nht l tn qu nhiu in, gp 25 ln so vi ba chn ng.
Hn ch s dng phng php ny cc cng trnh ln cn ang s dng.
4.4.2-Cng ngh h cc bng xi nc kt hp vi ba ng:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 85 -
-Khi h cc tit din c, ng xi c b tr i xng dc thn cc v c c nh
bng inh a hoc ai thp:
ng xi c th t ngoi i xng chung quanh cc. Trnh hin tng nghing
khi xi nc.
ng xi c th t trong lng cc trng vi tim cc.
Trong trng hp h cc xin thng s dng 3 ng xi trong 1 ng b tr trn
lng cc v 2 ng b tr 2 bn.

Hnh 4.37: S b tr ng trong cc c
1.Ba 2.ng cao su 3.ng xi 4.Cc 5.Vi xi 6.ai 7.Tm m 8.Mc

-i vi cc rng thng b tr ng xi bn trong lng rng. Cc ch H b tr ng xi
gia bn cnh v bn bng. Cc vn thp b tr i xng vi ng trc ca vng vy v
gn khp ni p st vo cc h.
-Lng nc cao p ph thuc loi t, su h cc, kch thc tit din cc v ng
knh ng xi. Trng hp khng c bng tra, lu lng nc dng cho cc 25-35cm c
th tham kha s liu gn ng nh sau:
i vi ct mn: Q = 0.9-1.5m
3
/pht.
i vi ct th: Q = 1.5-2.4m
3
/pht.
i vi ct ln si: Q = 2.7-3.6m
3
/pht.
-p lc nc yu cu ti vi xi ty thuc loi t v su h cc:
Cc di 8m, t cht trung bnh: p = 4-6atm.
Cc di 12-15m, t cht: p = 10-12atm.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 86 -
-Khi h bng vi xi cn ch cc im sau:
Gi cho ng xi thp di mi cc khong 20-30cm v nng h ng xi u n
bng ti 0.5-1 tn.
Theo di vch ghi trn cc v trn ng xi.
My bm t gn ch h cc gim bt tn tht p lc nc dc ng v phi
d tr my bm.
Kim tra thit b xi trc khi h.
Khng t tin ngng my bm khi ang h cc trnh cho bn khi lm tc
ng. Nu tc ng phi rt ln 1 on ri phun nc thng ng xi.
Phi c van an ton phng my bm hng hc.
-Trnh t cng ngh:
Lp ng xi vo cc v my bm, kim tra hot ng bnh thng ca h thng.
Dng cc ln ct dn v h ba ln u cc.
M my bm nc cho tt c cc vi xi hot ng, cc ln xung do trng
lng bn thn v ba.
Thng xuyn nng h ng xi nhng bao gi cng thp hn mi cc.
Thng xuyn theo di v tr, chiu hng v tc tt xung ca cc kp thi
iu chnh bng iu tit ch xi ca tng ng ring bit.
Khi mi cc cch cao thit k 1-2m phi ngng xi v nng cao ng ln qu
mi cc.
Cho ba tip tc ng on cn li.
Rt ng xi v tho d thit b.
Hnh 4.38: Cng ngh h cc
1.Bm d tr 2.Bm chnh 3.ng ng cao p 4.p k 5.Van an ton
6.ng cao su 7.Ba ng cc 8.Cc 9.ng xi 10.Cp treo ng xi
4.4.3-Cng ngh h cc bng ba chn ng kt hp xi nc:
-Trong khi ang h cc ng bng ba chn ng trong ct hoc ct nu bin dao
ng nh hn 5mm c th kt hp vi xi nc tng nhanh tc h cc.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 87 -
-Trung bnh trn 1m chu vi cc b tr 1 ng xi. Nu cc h xin nht thit phi b tr 2
ng xi i xng 2 bn sn v 1 ng trn lng.

Hnh 4.39: B tr ng xi khi h cc ng thng v xin
1. Chn cc, 2. Cc ng 3. ai gi 4. ng cao su 5. ng xi 6. ai dn

-Trm cung cp cho mi ng xi 1 lu lng nc khong 50-100m
3
/h. p lc tia nc
t vi xi ra khng c nh qu 5atm i vi ct nh ht v 10atm i vi ct th,
ct. Khc vi cc ng, cao ca vi xi phi b tr trn cao chn cc ng t 0.5-
1.5m khi rung h khng cho t vo ng xi v trnh hin tng ct n vo rut cc
ng. Cn b tr thm van an ton khi ngng bm nc, ct bo ha khng th chui
ngc vo ng xi.
-Nu ng xi bn ngoi khng khc phc ma st nn b sung c ng xi trong rut
cc ng. Trng hp ny cc ng xi c lun qua nhng ch trng ca chp ni u
cc v ba chn ng.
-C th dng vi xi bn trong trong rut cc cho mi loi t v phi hp lun vi my
thy lc hoc erlip lm nhim v ht t trong rut cc ng.
-Trnh t cng ngh h cc ng ng knh ln kt hp vi xi nc c trong v ngoi
cc nh sau:
Th cc ng vo bn trong khung dn v rung h cc.
Lp ng xi bn ngoi cc v tip tc h.
Lp ba chn ng v c nh trn nh cc.
Lp ng xi bn trong lun qua chp lin kt gia cc v ba.
H cc bng ba chn ng, phi hp vi xi nc c trong v ngoi.
Dng xi nc khi chn cc cn cch cao thit k khong 1-2m.
Tip tc h cc bng ba chn ng n su thit k.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 88 -
Tho ng xi bn trong cc ng.
Tho d ba chn ng.
Tho d ng xi pha ngoi,...

Hnh 4.40: Trnh t cng ngh h cc ng kt hp vi xi nc
1. Cc ng 2. Khu cc ang lp 3.Cn trc cng 4. Khung dn 5. ng xi 6. Ba chn ng

-Cng vic o t thng phi hp vi xi nc bn trong cc v my ht bn cc loi.
Nh o t trong rut cc ng, tc cc ln su vo t cng nhanh, thi hn thi cng
h cc c rt ngn.
4.5-Cng tc nghim thu mng cc:
-Khi nghim thu mng cc phi cn c vo cc bin bn sau y:
Bin bn nh v mng cc.
S liu a cht v a cht thu vn khu vc c mng cc.
S liu v tnh n mn ca nc ngm hoc nc trn mt.
Cc bin bn v cc cng trnh n du.
Mt bng thi cng b tr cc.
S nht k ng cc.
Biu ghi cc cc ng hoc c ti ch.
Ti liu v cc cuc th nghim cc.
-Kim tra ti trng ng vi cc cc v kim tra ti trng tnh nu thy cn thit.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 89 -
-Nu khng c quy nh c bit th sai s v v tr cc so vi thit k khng c vt
qu cc tr s sau:
Bng 4-8
Loi cc
Tr s sai s i vi cc cc c ng knh
(cm)
<60 60-100 >100
Cc di b
Hng cc di x m:
+Dc tim dm
+Thng gc tim dm
Sai s v khong cch tnh t
cc ti mp mng
1d

1d
0.25d
10%
0.8d



10%
<75cm



10%

4.5 XY DUNG MNG CC
-Do a cht mi v tr cc c th khc nhaucc ng xung s khng u, u cc
cao thp khc nhau cn phi x l ct cho nh cc bng nhau v ngm su vo trong b.
- lin kt gia cc v i cc vng chc, c 2 cch:
Nu p u cc tr ct thpct thp c un rng ra v dng ai xon
buc vo ct thp dc ca cc.
Nu khng p u cctrn nh cc phi c t nht 2 li ct thp chng chc
thng.
-Tu theo b cc nng su khc nhau, trn cn hay di nc m c cc bin php thi
cng khc nhau.
5.1-Xy dng b trn cn:

Hnh 4.41: Cc dng o h mng trn cn
a-H mng c mi dc b-H mng tng cc vn c-Vn khun b mng
1.Cc 2.B 3.Mi dc h mng 4.Thanh chng 5.Cc vn
6.Vn khun 7.Np ng 8.Thanh ging 9.Thanh chng

-i vi b trn cn, c th ng cc trc khi o h mng khi o t nn tin
hnh bng th cng v nu dng c gii s gy cc tng nng sut o th kt hp
o c gii trn v o th cng di.
-o h mng c th o theo mi dc t nhin v gia c thnh h mng.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 90 -
-Sau khi o t ti cao thit k tin hnh p u cc ghp vn khun t ct
thp btng v bo dng btng b.

5.2-Xy dng b di nc:
5.2.1-Khi y b cc nm trong t:
- o t ti cao y mng, trc tin phi lm vng vy chn nc.
-Nu dng vng vy cc vn th vic thi cng c 2 trng hp xy ra:
ng cc mng trc khi lm vng vy thun li hn ng cc vn trc nhng
o t h mng ch thc hin bng th cng.
Ngc li th cho php o t bng c gii nn rt ngn thi gian o.
-Sau khi o t n cao thit k, tin hnh dng gin gio trn nh vng vy lm
sn gi ba di chuyn ng cc mngtip tc ht nuc h mng, nu khng ht
cn c th dng btng bt y ri ht nc.

Hnh 4.42: Cc dng o h mng di nc
a-Vng vy t
b-Vng vy h hp t g
c-Vng vy thng chp
d-Vng vy cc vn
1.Cc 2.B 3.Mi dc 4.Thanh chng 5.Cc vn 6.Vng vy t
7.Vn lt 8.t p 9.Btng bt y 10.Cc vn thp 11.Phao KC
5.2.2-Khi b cc nm trn mt t:
-Trng hp y b nm st y sng hoc nm di mt y sng 1 cht v chiu su
mc nc t 4-6m:
Dng thng chp khng y: trnh t thi cng nh sau:
ng cc.
Xi t trong h mng v th thng chp; thng chp c gi bng cc
dy neo v b rng ca n ln hn kch thc b mi chiu t nht 0.5m.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 91 -
Nu y b cao hn y sng th sau khi th thng chp 1 lp ct si
n cao nht nh.
btng bt y.
Ht nc, ghp vn khun, t ct thp v btng b cc.
Dng cc vn: trnh t tng t nh trn.

Hnh 4.43: Thi cng b cc nm trn mt t
1.Thng chp 2.Cc vn 3.Thanh chng 4.B 5.Cc 6.Btng bt y 7.t p
8. dm 9.Hp thp 10.Hp g 11.Hp BTCT 12.y hp 13.G gi 14.Phao KC

Hnh 4.44: Cu to h vn khun b cc
1.Np ng 2.Np ngang 3.Vn 4.Thanh chng
5.Btng bt y 6.Thanh np 7.Bulng 8.Thp buc 9.Quang treo

-Trng hp y b xa y sng:
Nn dng hp g hoc thp thay cho tng cc vn; c th dng phao KC nhng
rt tn km v mt nhiu thi gian thi cng.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 92 -
Cu to hp bng vn g c cc np ng, np ngang to thnh khung chc chn
hoc bng thp c cc sn tng cng bng thp gc ng, ngang bng lin kt
hn. y hp phi kn c cha l cc.
Kch thc mt bng hp rng hn kch thc b mi bn 0.5m v chiu cao ca
hp cao hn MNTC ti thiu 0.5m
Cc tm ca hp lin kt vi nhau bng bulng, ti ch ghp t roan cao su
chng nc r vo khi ht nc.
-Vic thi cng hp nh sau:
Hp c lp dng trn x lan ri a ra ni quy nh.
Dng cn trc h xung v tr v c treo ln u cc hoc ta trn cc thanh
np kp cht vo u cc nh cc bulng hoc treo ln u cc bng cc
quang treo v dng thp buc vo cc.
Ngoi ra c th c hp bng BTCT c sn c ch ra v tr bng phao, dng
cu nng t vo v tr, y hp cha sn l cc.
5.2.3-Tnh ton hp:
-Trng hp khng c thanh chng ngang trn:
Lc ny ta xem 2 nt di cng l nt cng.
Lc tc dng gm p lc nc, lp btng bt y (c th tnh hoc khng tnh).
S tnh:

Hnh 4.45: Ti trng v ni lc trng hp khng c thanh chng ngang

Mmen ti cc nt ca 1 np ng:
6
. .
3
. . . . .
2
1
3
1
a h h
a h h M

= = (4.11)
Trong :
+, h: trng lng ring v chiu cao nc tc dng ln np ng.
+a: khong cch cc np ng.
Mmen ti gia nhp np ngang y hp:
6
. .
8
. . .
3 2
2
a h l a h
M

= (4.12)
Trong :
+l: b rng hp.
-Trng hp b tr thanh chng:
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 93 -
Ta xem cc nt l mi ni khpcc thanh ca khung c tnh nh dm n
gin.
S tnh:

Hnh 4.46: Ti trng v ni lc trng hp c thanh chng ngang

Mmen ln nht trong np ng cch thanh chng ngang 1 on l x:

6
) .( .
6
. . .
3
. ) (
3 3
1
h H x a
H
x a h
M
H
h
h h H x
+
=
+ =

(4.13)
Trong :
+H: chiu cao hp.
Mmnen ln nht gia nhp ca np ngang y hp:

8
. . .
2
2
l a h
M

= (4.14)
-Ngoi mmen, cc np cn chu lc dc:
Trong np ng:
2
. . .
1
l a h
N

= (chnh l phn lc np ngang y). (4.15)
Trong np ngang y: ) 3 .(
6
. .
2
2
h H
H
a h
N =

(4.16)
Trong thanh chng:
H
a h
N
6
. .
3
3

= (4.17)
Ngoi cc ti trng trn cn c trng lng vn khun b, ct thp, btng b. Tu
trng hp ta tnh ton sao cho bt li v ph hp vi cng ngh thi cng chn.
-Cc thanh np kp vo u cc c tnh nh dm n gin c nhp tnh ton bng
khong cch cc, chu ton b ti trng hp xung.
-Bulng lin kt thanh np vi cc cn c tnh lc cng trong bulng:
Lc cng trong bulng:
f
Q
T = (4.18)
Trong :
+Q: ti trng tc dng ln mi thanh np.
+f: h s ma st gia vt liu cc v thanh np trong mi trng nc.
Bi ging: Xy dng cu 1 Bin son: V Quang Thun
Chng IV: Xy dng mng cc c sn - 94 -
ng knh ti thiu ca bulng:
[ ] R
T
d
.
. 4

= (4.19)
+[R]: cng chu ko ca bulng.

You might also like