You are on page 1of 95

Gio trnh bng chuyn

MC LC

Trang PHN I: LCH S V QU TRNH PHT TRIN MN BNG CHUYN .................................................................2 I. Ngun gc ca mn Bng chuyn .................................................................2 II. Bn cht mn Bng chuyn ..........................................................................3 III. Qu trnh pht trin ca mn Bng chuyn .................................................3 IV. Tc dng ca mn Bng chuyn .................................................................5 PHN II: CC K THUT TRONG BNG CHUYN............................6 I. T th ng v di chuyn trong Bng chuyn ...............................................6 II. Chuyn bng ...............................................................................................10 III. Pht bng ...................................................................................................18 IV. p bng ...................................................................................................24 V. Chn bng ...................................................................................................29 PHN III: CHIN THUT THI U BNG CHUYN ........................33 I. Chin thut tn cng .....................................................................................34 II. Chin thut phng th .................................................................................41 PHN IV: LUT THI U BNG CHUYN ..........................................47 TI LIU THAM KHO..............................................................................95

-1-

Gio trnh bng chuyn PHN I: LCH S V QU TRNH PHT TRIN MN BNG CHUYN I. NGUN GC CA MN BNG CHUYN II. BN CHT CA MN BNG CHUYN III. QU TRNH PHT TRIN CA MN BNG CHUYN IV. TC DNG CA MN BNG CHUYN Mc tiu: I. Sinh vin nm c ngun gc, lch s pht trin ca mn Bng chuyn. Sinh vin nm c nhng mc thi gian quan trng v s pht trin mn Bng chuyn Th gii v s gia nhp mn Bng chuyn vo Vit nam. Tc dng ca mn Bng chuyn i vi i sng th cht v tinh thn ca ngi tp v nh hng n i sng x hi. NGUN GC:

Vo nm 1895 William Morgan, mt gio vin Th dc Hi cc thnh vin tn gio ( YMCA) trnh din mt tr chi mi mang tn Mintonette. l tr chi dng rut ca qu Bng r, c chuyn qua chuyn li qua mt tm li cng cao 6,6 foot ti YMCA thnh ph Holyoke bang Massachusete M. Vi William Morgan tr chi chuyn bng qua li tng t nh Qun vt, ci khc l ch khng dng vt m phi dng tay chuyn bng. Bng khng qu nh m phi c kch thc ln. Vo nm 1947 ti Paris ( Php) ng Paul Libaud l ngi hp nht cc lin on Bng chuyn quc gia thnh lin on Bng chuyn quc t ( FIVB). FIVB nhn trng trch pht trin mn Bng chuyn trn ton th gii.

Vo nm 1984 Tin s Ruben Acosta ngi Mehico c bu lm ch tch FIVB. ng m c bc vo th k 21 mn Bng chuyn s tr thnh mn th thao ph cp nht trn hnh tinh.

-2-

Gio trnh bng chuyn II. BN CHT MN BNG CHUYN:

Bng chuyn l mt mn th thao tp th c ngn cch gia sn, ct v li. Chnh v c ct v li ngn cch gia hai i cho nn n l mn th thao i khng khng trc tip. Bng chuyn khc vi cc mn th thao khc l bng khng dng lu trn c th. S tip xc vi bng khc vi cc mn bng , bng r, bng nm l khi bng chm vo tay phi nhanh chng bt bng i (ngoi tr khi pht bng) Phn ln s tip xc vi Bng trong Bng chuyn l s tip xc trong khng gian. Vic tip xc bng l iu c bn, s phi hp vi ng i l iu sng cn, phi hp tt s dn n thng li. Bng chuyn cn s tp trung cao ca ngi chi, s sp xp cu th, kh nng di chuyn hp l trn sn l nn tng cho s thng li. Thc hin tt cc chc nng nhim v ca tng cu th l mu cht chin thut . III. QU TRNH PHT TRIN CA MN BNG CHUYN

Ra i vo nm 1895 v ngay sau vo nm 1896 tr chi ny c a ra tho lun ti Hi ngh YMCA thnh ph Springfield bang Massachusete v trnh din trc cc Gim c Gio dc th cht, sau c i tn l Volleyball (tri bng bay) m Vit nam chng ta gi l Bng chuyn. Trong vng 20 nm t khi thnh lp, Bng chuyn pht trin rt nhanh. S ngi chi khng quy nh, khng c chin thut, cc k thut cn hn ch ch yu l chuyn bng, cc iu lut cn n gin. Nm 1913 Bng chuyn c a vo chng trnh thi u ca i hi th thao vng Vin ng ln th nht t chc ti thnh ph Manila Philipine. Nm 1916 Hi th thao i hc ton M tha nhn Bng chuyn l mn th thao v c trn 2000 ngi M m say tp luyn mn th thao ny. ng thi lc ny Lut Bng chuyn ra i v ban hnh ti M.

-3-

Gio trnh bng chuyn Nm 1922 Gii Bng chuyn ton M ln u tin c t chc Nm 1928 Lin on Bng chuyn M c thnh lp

Nm 1929 Lin on Bng chuyn Nht bn c thnh lp v mn Bng chuyn c a vo thi u trong i hi th thao Trung M v vng bin Caribe. Vo ngy 20/04/1947 ti Paris (Php) i biu ca 14 nc gm: B, Brazin, Tip khc, Ai cp, Hunggari, Italia, Ba lan, Rumani, M. thnh lp lin on Bng chuyn Quc t FIVB (Federation International Volleyball). Ch tch lin on Bng chuyn Th gii u tin l ng Paul Libaud ngi Php. Nm 1949 Gii v chBng chuyn u tin c t chc ti Praha (Tip Khc). Nm 1957 Bng chuyn c tha nhn l mn thi u trong Th vn Hi. Nm 1964 ti Th vn hi ln th 18 Tokyo (Nht Bn) ln u tin chng trnh thi u c mn Bng chuyn . Ngy 26/07/1984 ti cuc hi tho b bin c t chc trong k Th vn hi Los Angeles. Tin s Ruben Acosta ngi Mhico c bu lm ch tch. Nm 1987 FIVB t chc Gii Bng chuyn bi bin ln u tin.

Bng chuyn gia nhp v pht trin Vit Nam: Vit Nam: Bng chuyn xut hin vo nm 1922, du nhp bng con ng qun i. Mi u mn Bng chuyn khng pht trin rng khp do chin tranh lin tc, s u t c s vt cht cng nh i ng VV hn ch. Khi nc nh thng nht, mn Bng chuyn c pht trin rng khp t nng thn n thnh th, trong cc nghnh, cc lnh vc, mi la tui u tham gia thi u. -4-

Gio trnh bng chuyn Hn 30 nm qua, mn Bng chuyn nc ta t c mt s kt qa c hai phng din: Bng chuyn qun chng v Bng chuyn thnh tch cao. Nhng nm gn y, mn Bng chuyn khng ngng pht trin v c coi l mn th thao mi nhn. c u t v pht trin nng cao thnh tch thi u. Trong my nm qua, i Bng chuyn nc ta tham gia gii bng chuyn ng Nam cng gii Bng chuyn Chu v t c thnh tch ng khch l. c bit l chic huy chng ng u tin ca i bng chuyn n nc ta ti i hi TDTT ng Nam (Segames) 19 t chc ti Innxia. gp phn vo ting ni chung Bng chuyn Vit Nam trn u trng ng Nam . Nhng nhn vt ch cht ca FIVB: 1. William Morgan (M) l ngi sng lp ra tr chi chuyn bng qua li. 2. Paul Libaud (Php) l ngi hp nht cc Lin on Bng chuyn Quc gia thnh Lin on Bng chuyn Quc t FIVB. 3. Ruben Acosta (Mehico) Ch tch FIVB ngi m c khi bc vo th k 21 mn Bng chuyn s tr thnh mn th thao ph cp nht trn hnh tinh. IV. TC DNG CA MN BNG CHUYN: Bi dng con ngi v mt ch, phm cht v o c. Tng cng sc khe v nng cao th lc. Nng cao tnh k lut, tp th v tng cng tnh on kt gia cc n v, Dn tc v cc Quc gia.

Bng chuyn cn l s ngoi giao hp tc gia cc Dn tc v Quc gia.

-5-

Gio trnh bng chuyn PHN II: CC K THUT TRONG BNG CHUYN. I. II. III. IV. V. I. T TH NG V DI CHUYN TRONG BNG CHUYN CHUYN BNG PHT BNG P BNG CHN BNG T TH NG V DI CHUYN TRONG BNG CHUYN Mc tiu: Gip cho ngi tp nm bt c cc cch di chuyn, cch chy ch khi cha c bng, thc hin tt nhim v ca mnh. thc hin tt cc nhim v trong qu trnh thi u VV Bng chuyn phi thc hin cc t th ng v cc dng di chuyn khc nhau. Do cc t th ng v di chuyn l bin php c bn v l nn tng cho vic thc hin c hiu qu cc nhim v vn ng, cc t th ng c phn thnh 02 loi: 1. T th chun b: L t th ng ca VV trong qu trnh tp luyn v thi u, l t th khi u ca cc hot ng k thut v cc hot ng di chuyn, t th ny cn gi l t th c bn. T th chun b c thc hin nh sau: Hai chn m rng bng vai hoc hn vai, chn trc chn sau, trng tm dn v pha trc. u gi hi gp li khong t 90 - 125 thn trn hi gp hai tay co t nhin khp khuu st thn mnh. Cng tay, c tay v cc ngn tay gi t th t nhin mt quan st bng (ch ton thn phi thoi mi t nhin, trnh ln gn).

-6-

Gio trnh bng chuyn

T th chun b thng thng chia ra lm 3 loi: a/ T th trung bnh (hnh 1) T th trung bnh thng dng khi pht bng v l t th c bn nht trong khi chuyn bng, v t th ny d phi hp, di chuyn nhanh. ng tc:

Hai chn m rng bng vai, chn trc cch chn sau na bn chn (chn no t pha trc l tu theo v tr ng trong sn, v tr s 1 v s 2 thng ng chn ln phi trc, v tr s 4 s 5 thng l chn tri, cn gia sn l tu theo thi quen). Gt sau hi king, hai u gi hi khuu trng tm ngi gia hai chn, bng hi hp li, thn ngi hi nh v pha trc, i din vi hng bng ti, mt theo di bng. Hai khuu tay co li, nch m t nhin, hai bn tay hi khum li theo hnh qu bng pha trc ngc. b/ T th cao T th cao thng dng trong trng hp ng st li chun b nng bng, chn bng, p bng ng tc: -7-

Gio trnh bng chuyn Ton b ng tc nh t th trung bnh ch khc hai u gi khuu rt t, thn ngi gn nh thng. c/ T th thp (hnh 2) T th thp thng dng khi phng th hng sau, khi ym h p v nhng ng bng thp. ng tc:

Hai chn m rng hn vai (rng hn so vi hai t th trn), chn trc cch chn sau xa hn lc khuu xung th u gi chn sau gn ngang vi gt chn trc. Hai u gi khuu tht thp (gn nh ngi xm). Trng lng thn th dn nhiu trn chn tr (chn sau hoc chn pha n bng). Bng hp li nhiu hn v khng c ngi hn xung gt chn. Thng thng sau khi chuyn bng i c kt hp ng nga v ng nghing. 2. Cc bc di chuyn: * Bao gm nhiu loi xong c bn nht l c 4 bc nh sau: - Bc bn - Bc cho - Bc phi hp - Bc xoc

-8-

Gio trnh bng chuyn * Di chuyn trong Bng chuyn ch yu theo cc hng: - V pha trc - V pha sau - Sang hai bn

a/ Bc bn: Khi thc hin di chuyn sang pha 02 bn khng kh, nhng v pha sau th kh hn. Do trong khi tp luyn cn ch thc hin ng tc di chuyn v pha sau nhiu hn. Khi s dng bc di chuyn sang 02 bn thng thng c s dng c ly ngn. c s dng nhiu nht trong thi u Bng chuyn c gi l bc lt c th tnh v trc, li v sau v sang 02 bn. K thut di ng bng bc lt l di chuyn mt chn v hng cn di ng sau chn sau theo lt theo chn trc ngay sau khi chn trc chm t. b/ Bc cho: Bc cho thng c s dng khi di chuyn on ngn (tuy nhin c di hn bc lt). K thut c thc hin l : mun di chuyn sang phi VV t t th chun b bc chn tri cho qua chn phi, khi chn tri va chm t, chn phi bc tip sang phi ng thi tip tc thc hin chu k tip theo. c/ Bc phi hp: c s dng khon cch c ly xa nht c th cc on t 5 7 - 10m c thc hin cc t th xut pht khc nhau. Ty theo tnh hung s dng tc nhanh chm khc nhau. Nhng bc cui bc di hn, bc cui cng thc hin k thut dng trong qu trnh di chuyn c th thc hin ng tc nh bng hay chun b nh bng. d/ Bc xoc: -9-

Gio trnh bng chuyn c thc hin cc ng bng c ly gn nht, nhng ng bng nhanh, bt ng, ng bng bay tm thp. Ch yu thc hin cc ng bng pha trc v hai bn. K thut thc hin chn bc theo hng bng khi chn chm t, u gi gp, chuyn trng tm ln chn trc chn sau dui thng.

Ngoi ra trong khi di chuyn cn thc hin cc ng tc nhy, c th nhy bng 01 chn, 02 chn c thc hin trong tn cng v phng th. Cc ng tc ln ng khng ch l phng php di ng bng m cn l bin php bo v thn th trnh nhng chn thng trong tp luyn v thi u. II. CHUYN BNG: Mc tiu: Trang b cho ngi hc v mc ch s dng k thut chuyn bng, phng php ging dy v cc sai lm thng mc phi. 1. Chuyn bng cao tay 2. Chuyn bng thp tay 3. Phng php ging dy Trong thi u, chuyn bng khng n thun l k thut phng th m cn c tnh cht tn cng. Yu cu ca t chc tn cng khng nhng ch l c bng do i phng nh sang m cn phi chuyn ti ch nh. Hai nhim v gi chung l chuyn bng. Cho nn mun chuyn bng c tt phi ht sc ch ti t th chun b. T th chun b chng ti trnh by trong phn I. T th ng v di chuyn trong Bng chuyn 1. Chuyn bng cao tay Chuyn bng cao tay l phng php ch yu ca k thut chuyn bng trong thi u bng chuyn. - 10 -

Gio trnh bng chuyn 1.1. Chuyn bng cao tay bng hai tay (hnh 3)

Khi chuyn bng, iu quan trng l phi xc nh hng bng bay ti nhanh chng di chuyn n n bng. Sau khi n nh v tr, t th, hai tay a t pha trc ln chuyn bng, thn ngi hi ng v pha sau, cc ngn tay tip xc vi bng tm trc, hai ngn tay ci cch mt chng 15cm, khi tay chm bng cn c s phi hp nhp nhng gia tay v ton thn dn chuyn bng i Khi bng (ghm bng li), phi dng sc c mi u ngn tay, ch yu v ngn tay ci l ngn tay eo nhn, cc ngn khc ch lm nhim v h tr. Khi chuyn bng ch l ngn tay tr, ngn gia v mt phn ca ngn eo nhn. Ngn tay ci lc ny ch c tc dng iu khin ng bng. C tay th lng t nhin.

Ch : Khi bt u chm bng th cc ngn tay hi ln gn, nhng khi chuyn bng i ri tay phi th lng t nhin. Khi chuyn bng khng c dui thng cnh tay ht sc m phi gi khuu tay hi cong c th iu khin bng c d dng, ch khi cn chuyn bng i tht xa mi dui thng hon ton. Hnh tay khi chm bng (hnh 4)

Cc ngn tay bao quanh 2 phn 3 qu bng v pha sau.


Hai ngn tay ci thnh hnh ch Bt ngi c ngn tay kho th hai ngn tay ci gn nh thnh ng thng ngang. Khong cch gia hai u ngn tay ci tu theo c tay tng ngi, nhng khng c rng qu mt na qu bng khi b trt ra pha sau. bng t pha trc mt ti v chuyn v pha trc. bng t trn cao xung nh pht bng thp tay, pht bng cao tay hoc chuyn bng ra pha sau u. Hai tay gn nh song song vi mt t, mt nga ln theo hng bng. - 11 -

Gio trnh bng chuyn Sai lm d mc v cch sa cha

n bng n khng ng hng, khng ng v tr thch hp chuyn bng. Nguyn nhn ch yu l khng phn on c ng bng n v di chuyn chm. khc phc sai lm trn nn tp nhiu ln ng tc di ng theo hng chuyn bng t cc hng khc nhau ti. Tay a ra qu sm, tay dui thng ra ri mi tip xc vo bng. Kt qu ch c sc c tay y bng i, nh vy d dnh bng (bng hai ting). Hnh tay khng ng, bn tay khng xo ra c, cc ngn tay gi xa pha trc, d b hin tng sai khp tay. sa cha hnh tay, nn tp bt bng nhi, tp tung bng v chuyn bng ti ch

2.1. Ng, chuyn bng cao tay bng hai tay: Vi tm bng thp, khng th chuyn bng trn cao hoc khng kp chuyn sang m bng th mi dng ng tc ng, chuyn bng. Cn c vo ng bng ti trc mt hoc bn phi, bn tri m ng nga hoc ng nghing chuyn bng. a) Ng nga chuyn bng: (hnh 5) ng tc:

Vi ng bng thp, cn phi di chuyn su vo tm bng, trng tm ri vo mi bn chn tr (chn sau). Tay bt u chm bng th trng tm mi ri khi chn tr, ngi ng nga ra pha sau theo th t t gt chn n mng v lng. Hai chn tung ln cao (chn co, chn dui), thn ngi cong nh con tm ly ng dy. b) Ng nghing chuyn bng: - 12 -

Gio trnh bng chuyn ng tc: Bng cch xa ngi v pha bn no, th phi lt di chn v pha bn . Thn ngi xoay v hng bng ti v ngi hn trn gt chn tr, chn kia dui, mi bn chn chm t (khng t c gt chn), sau mi dng hai tay chuyn bng i. Tay bt u chm bng, th trng tm thn ngi ri khi chn tr, ngi h thp dn dn v ng nghing theo th t i, mng, ln ri n lng. Hai chn v thn ngi cong nh khi ng nga, ly ng dy ngay. Ch : ng tc ng chuyn bng ch yu dng sc ca hai cnh tay nn hai cnh tay phi thu v pha trc ngc v hi khp li khi chuyn xong khuu tay khng p xung t. Cm gp st vo ngc khi ng u khi p xung t. * Sai lm d mc v cch sa cha:

a tay ra chuyn bng qu sm, hu nh phi dui thng tay mi ti bng, nh vy ng bng i yu v thp, d b mc li gi bng lu, bng hai ting Ng ln ngi khng ng, mng ngi st xung t, khin cho c th b chn ng qu ln. Khi ln, khng hp bng, ci gp u, chng khuu tay xung nn d lm cho u v khuu tay b thng. trnh sai lm trn, phi tp ng tc ng ln trn m, ct, c dy ri mi luyn tp c bng.

2. Chuyn bng thp tay: (m v bng bng mt tay) K thut m bng thng c p dng khi phng th hng di v cu nhng qu bng t li bt ra. Hoc bng tm thp cch xa. 1.2. m bng: ng tc: u th di chuyn tht nhanh v su vo tm bng, chn bc di, khuu thp, vai h thp, hai cnh tay thng t nhin, bn tay chp li v khi chm bng th gn nh song song vi mt sn (nh vy khi bng th ng bng s bng ln). Dng c tay m bng v ch yu l dng sc b vai nng cnh tay ln chuyn bng theo nh (sc gp c tay v khuu tay phi hp rt t). Bng ri cng mnh th dng sc cng t, c khi gn nh bng chm tay ny ln. Bng ri nh th dng sc nhiu hn, phi hp sc c tay v khuu tay cng - 13 -

Gio trnh bng chuyn nhiu hn.

m v chuyn bng v hng trc mt (hnh 6 - 1) im chm bng tt nht l khong gia c tay v cnh tay, hai ngn tay ci cong ln c tc dng h tr (hnh 6 - 2) Khi m bng ch dng lc ca cng tay, v vy khuu tay b gp nn khi m bng i khng chnh xc, d phm li hai ting. im chm bng khng thp qu hoc cao qu.

2.2. bng bng mt tay p dng trong trng hp bng i nhanh, bt ng, hoc qu xa khi khng kp m bng bng hai tay. ng tc: bng mt tay ch yu l dng sc c tay v cnh tay m hoc nm t nhin (m tay d b dnh khi bng chm lng bn tay).

3. Phng php ging dy k thut chuyn bng Mun nm c k thut chuyn bng cn phi bit r phng php chuyn bng cao tay. Trc ht phi tp hnh tay chm bng.

Tng ngi hai tay cm bng tp a t di t ln trc mt nh khi chuyn bng kim tra hnh tay.

Sau mt ngi tung bng, mt ngi nhng khng chuyn bng, dn dn tp trung vo bt bng (khng chuyn) tp gi bng trn nh u

- 14 -

Gio trnh bng chuyn Yu cu:


Khng bng ri xung t. im tip xc bng chnh xc (hnh tay chnh xc). i hnh vng trn: Gio vin ng gia chuyn bng cho tng ngi, ngi chuyn tr li ng cho gio vin. i hnh hai hng ngang: ngi tp xp thnh hng ngang quay mt vo nhau cch chng 3m, ng chch nhau. Ngi u hng chuyn bng, khi bng ti cui hng th chuyn ngc li.

i hnh vng trn khng c ngi ng gia: Ton i ng vng trn, chuyn bng cho nhau, vng theo tay phi v ngc li. Ch : Khi tp trung theo i hnh ny phi xoay ngi n bng trc khi chuyn bng cho ngi khc. Sau khi chuyn bng i tng i tt, chuyn sang di chuyn chuyn bng, lc u khng tp di chuyn lung tung v nh vy s khng ch ti yu lnh chuyn bng m tin hnh bng cch gio vin nm bng hoc chuyn bng sang hai bn, ra pha trc, pha sau sinh vin chuyn tr li ng ch cho gio vin (lm chm). Sau tp theo cc i hnh nh sau: i hnh mt hng dc: cho Sinh vin ng thnh mt hng dc ln lt nhn bng ca gio vin ng trc hng cch chng 4 - 5m chuyn ti (khi chuyn kh th tng khong cch xa hn) ri chuyn tr li cho gio vin, sau chy xung cui hng. Sau khi chuyn bng chnh xc th ln lt thay th cho gio vin v tp nh trn. Cng vi i hnh ny, khi chuyn qua li cn phi di chuyn nhanh hn. Khi trnh chuyn bng kh, chuyn sang tp di ng theo nhng i hnh phc tp hn nh:

ng thnh vng trn, hc sinh phi di chuyn bng (vi cc t th chy, di ng ngang, khuu chn va v thp) chuyn li cho gio vin ng gia vng. Cng theo phng php trn nhng b tr hai em ng gia vng gip lng vo nhau, mt em chuyn bng thp cho em khc tp di ng ti chuyn bng t th trung bnh, mt em chuyn bng cao em khc tp nhy ln chuyn bng i.

Cho Sinh vin tp di ng theo vng trn nhng b tr hai em ng ngoi vng trn chuyn bng. Cho Sinh vin tp xp thnh mt hng dc, pha trc b tr mt vi em ng cch xa nhau chuyn bng, em tp tin ln bng v xoay ngi chuyn bng tr - 15 -

Gio trnh bng chuyn li cho tng em mt (c th b tr t hoc nhiu khong cch khc nhau khi tp phi xoay ngi lin tc).

Cho Sinh vin tp ng theo i hnh vng trn chuyn bng cho nhau, nhng khi chuyn bng ti em no th em phi di ng ngay ti ch ngi va chuyn bng cho mnh. Di ng theo vng trn tp dng bng trn nh u (hnh 7)

Ch : Khi di ng chuyn bng phi ht sc ch n nh t th trc khi chuyn bng i v hng bng phi chun xc theo yu cu ca gio vin.

Trong khi tp chuyn bng phi b tr xen k nhng tr chi chuyn bng h tr v t chc nhiu hnh thc thi ua vi nhau (da theo cc tr chi gii thiu trong cun Tr chi h tr bng chuyn).

i i vi phng php luyn tp di ng, phi lun lun ch ti mc chuyn bng chun xc. C th tp chuyn bng vo tng, chuyn bng vo vng bng r (nu khng c sn bng r th lm mt vng tre ng knh 0,6m buc vo cnh cy cao chng 3m m tp). Khi t c trnh k thut nht nh c th vo thi u, thi tp chuyn bng vo li vi cc i hnh c tnh cch chin thut (nghin cu cc bi tp trong cun: nhng bi tp mu bng chuyn). Trong khi chuyn bng phi ht sc tranh th chuyn bng cao nhng khi gp nhng ng bng thp khng c, cn phi tp ng chuyn bng v tp m bng. m bng: Sau khi ph bin yu lnh ng tc, gio vin hng dn tp theo i hnh mt hng dc. Khi nm c k thut chnh xc, phi tp di ng bng pha trc, pha sau, bn phi, bn tri. Sau tp tng i, mt ngi nm bng bng v ra xa, trc hoc sau ngi th hai phi lao nhanh ti m bng hoc nh bng qua li. Tp hai tay tt ri mi tp mt tay, thng thng tp mt tay sau giai on tp ng chuyn bng.

- 16 -

Gio trnh bng chuyn Ch : m bng khng nn xp thnh mt mc ring, tp thng xuyn, m ch nn phn phi thi gian, rt t, trnh gy cho ngi tp thi quen ngi bng cao tay. Ng chuyn bng: Trc ht phi tp cho c phn ng nhanh, tp h tr nho ln cho quen ri mi tp ng chuyn bng. Khi tp ng chuyn bng, th tp ng nga chuyn bng trc, sau mi tp ng nghing. Cn ng tc nhy ch khi no c trnh chuyn bng gii mi tp. Khi bit ng chuyn v m bng th tp k thut phng th, nh vy s to cho ngi tp nhng iu kin thc t ging nh trong khi thi u.

Cho cc em ng thnh vng trn, gio vin ng gia nm bng bt ng, c th p mnh, nh hoc gi p mnh ri chuyn nh, chuyn ra pha trc, pha sau, sang hai bn cho cc em tp phi i ph vi mi tnh hung v vn dng cc phng php chuyn bng khc nhau (chuyn cao, ng chuyn, m bng) Cng phng php trn nhng mt em nm bng cho mt hoc ba, bn em tp. Cng phng php trn nhng hai em nm bng cho mt em tp i ph lin tc. Cho cc em tp ng vo cc v tr trn sn nh khi thi u, gio vin ng trn gh cao bn kia li, nm bng hoc p bng cho cc em theo ng yu cu.

Tp cu nhng qu bng li bt ra: Cu nhng qu bng li bt ra l nhng trng hp thng gp trong khi thi u. Trc ht cn phi nh xem qu bng chuyn ln th my. - Nu l ln th nht th bt buc phi cu bng ln cao cho ng i tn cng. - Nu l ln th hai, phi a bng sang i phng ngay. Phi quan st nhanh chng v xc nh mt cch chnh xc v tr bng ri vo li:

Bng ri vo mp trn li th thng tt xung ngay st vch gia. Bng ri vo khong gia li th ny ra mt cht. Bng ri vo mp di th ny ra xa hn. Nhng bt c trong tnh hung no, ngi tp cng khng c lao thng ngi, p mt vo li, nh vy s khng quan st c tm bng v cc b phn ca c th, d vt qua vch gia.

Cho nn thng thng phi di ng dc theo li v nu bng bt ra xa phi quay hn lng vo li nhng trnh hp tp vi vng. Tu theo tc bng ny ra nhanh hay chm, li cng hay chng m phn on ng bng ri, ch cho bng ri xung tht thp mi bng. nu bng va ny ra vi vng th rt d phm sai lm, ng bng i s mt chnh xc.

- 17 -

Gio trnh bng chuyn Tm bng t li ny ra hu ht l thp nn tt nht l dng phng php m bng hay bng bng mt tay. Trong trng hp bng ny ra tht xa v cao th vn c gng chuyn bng cao tay.
III. PHT BNG

* Mc tiu: Trang b cho ngi hc v mc ch s dng k thut pht bng, phng php ging dy v cc sai lm thng mc phi v h thng cc bi tp. 1. Pht bng thp tay 2. Pht bng cao tay 3. Nhy pht bng 4. Phng php ging dy k thut pht bng Pht bng m u cho cuc tn cng vo trn tuyn i phng, c th trc tip dnh c im, lm tan v chin thut ca i phng, cho nn mi ngi khi tp chuyn bng cn phi bit pht bng nhanh v chnh xc. Mun vy mi u th phi tp luyn nhiu cch pht bng thch hp vi s trng ca mnh. 1. Pht bng thp tay

1. 1 Pht bng thp tay trc mt (chnh din) * T th chun b ng quay mt v pha li, hai chn m rng bng vai (chn trc cch chn sau na bc), trng tm dn vo chn sau, tay tri cm bng a ra pha trc mt t (nu nh bng tay phi), vai v tay phi a v pha sau. * Tung bng Dng mt tay (tay tri) tung bng ln cao pha trc mt t 0,2m n 0,3m.

- 18 -

Gio trnh bng chuyn * Vung tay nh bng Cng lc vi tung bng, tay nh bng dui thng t nhin, vung t sau ra trc, dng ci tay nh vo pha di qu bng ( tm di tht lng). Khi nh bng trng tm chuyn v chn trc; bng ri khi tay, cu th phi bc vo sn ngay.

2. 1 Pht bng thp tay nghing mnh * T th chun b: Ngi tp ng hng hng v pha li, hai chn m rng bng hai vai, hai bn chn gn nh song song. Trng tm dn trn hai chn. * Tung bng: Dng mt tay (tay tri hoc tay phi) tung bng ln cao pha trc mt t 0,4m n 0,5m. * Vung tay nh bng: Khi tung bng thn ngi hi xoay v pha tay nh bng, hai chn hi khuu v trng tm chuyn v chn sau (chn xa li). Cnh tay nh bng thng t nhin, vung ngang t sau ra trc, dng ci tay nh vo di qu bng nhng chch v pha sau. Khi nh bng, trng lng thn ngi chuyn v chn trc, ng thi xoay thn ngi hng v pha li. Bng ri khi tay, bc vo sn ngay.

2. Pht bng cao tay Pht bng cao tay l khi bng pht ra tm cao trn u. C hai cch: 1. 2 Pht bng cao tay trc mt (chnh din) (hnh 9) - 19 -

Gio trnh bng chuyn

* T th chun b: Ngi tp ng nh khi pht bng thp tay trc mt, nhng trng tm dn c trn hai chn. * Tung bng: Tay phi hoc tay tri (tay kia gp khuu gi trn vai) cm bng a ln ti ngang mt mi tung bng ln cao t 0,8m n 1m v hi chch v trc mt, pha tay nh bng (nu bng ri khi tay tm thp th ng bng tung ln s kh chnh xc). * Vung tay nh bng:

Cng vi lc tung bng ln, cnh tay nh bng co li v nhp nhng chuyn ng t pha trc ln cao, ra sau. Bn tay m t nhin a st mang tai (khuu tay hng ra pha trc ri ko ra sau), ng thi chn sau hi khuu, thn ngi ng v sau v hi xoay v pha tay nh bng, trng tm chuyn v chn sau.

Khi bng ri xung ti tm, tay gi thng hon ton, cnh tay vung thng t pha sau ln cao ra pha trc nh mnh vo na sau ca qu bng, c s phi hp ton lc ca thn, c tay gp kp thi iu khin bng vo hng nh trc. Lc ny chn sau dn ln theo tay nh bng, trng lng thn ngi dn vo chn trc. Sau khi nh bng i phi bc vo sn ngay. Ch : Sau khi nh bng i, thn ngi v tay cn tip tc chuyn ng theo hng bng i, sau mi h tay xung theo ng vng cung.

- 20 -

Gio trnh bng chuyn

Nu gp ngi, hoc h tay qu sm, bng s d chm li; ngc li khng gp ngi, bng d bay ra ngoi sn. Mc nga bn tay v sau v gp v pha trc trong lc nh bng i ph thuc vo tm vc ca u th v v tr ca bng. Bng cch xa ngi chng no th gp c tay v pha trc t chng y. Tm vc u th cng cao th c th gp c tay v pha trc cng nhiu

2. 2 Pht bng cao tay nghing mnh (hnh 10)

* T th chun b: ng hng hng v pha li hai chn rng bng vai hoc hn mt cht, hai bn chn t gn nh song song, trng tm thn ngi dn trn hai chn. * Tung bng: Tay cm bng a ln ti ngang mt mi tung bng ln vi cao t 0,8m n 1m v hi chch v pha trc mt khong 0,2m. Trng tm thn ngi lc ny vn dn trn hai chn. * Vung tay nh bng: Cng vi lc tung bng, thn ngi v hai chn vn ln nhp nhng ng thi tay nh bng vung theo ng vng cung t di ln trn ra sau v h xung theo nhp chuyn ng ca thn ngi. Thn ngi hi xoay v pha tay nh bng, mt nhn theo bng. Hai chn hi khuu xung v trng tm thn ngi chuyn v chn sau. Khi bng ri xung ti tm, tay gi thng hon ton cnh tay nh bng, vung theo ng vng cung t di ln v thng gc vi mt sn, cnh tay st mang tai. Dng bn tay nh mnh vo bng c phi hp sc gp c tay v sc ton thn. Trng tm thn ngi chuyn v chn trc, chn sau theo bc ln. Sau nhanh chng tr v v tr ca mnh trong sn.

- 21 -

Gio trnh bng chuyn Khi chm bng bn tay m, ngn tay chm t nhin im chm bng i din vi hng bng i ti. 3. Nhy pht bng: Cu trc ng tc ging nh pht bng cao tay, nhng khc bit l tung bng cao hn v xa thn ngi hn. Ty theo bc ca ngi nhy pht bng m tung cho hp l. - S dng ng tc to bt nhy - Giai on tip xc bng trn khng - im bt nhy pha sau ng bin ngang, c th chy hoc khng chy * u im: Do nh bng trn khng, c bc bt nhy nn s dng ton thn do tc bay nhanh, uy lc ln, khin cho i phng kh c th thc hin bc 1 thnh cng v c th n im trc tip. * Nhc im: Tip xc bng trn khng nn chun xc khng cao, tiu hao th lc ln. 4. Phng php tp luyn pht bng v nhng sai lm thng mc trong khi tp luyn 1.4. Phng php tp luyn: i vi ngi mi tp, cn phi cho tp pht bng thp tay trc. B tr thnh hai hng i din nhau, lc u ng cch nhau t 5 - 6m sau tng dn khong cch, mi ngi tp tung bng vi ln ri tp pht bng cho nhau. Gio vin sa cha cho tng ngi mt. Khi mi ngi nm c yu lnh v pht bng i c xa th cho tp pht bng chnh xc: ng ch, ng v tr, ng ngi Khi mi ngi nm vng k thut pht bng thp tay c th ng dng c trong khi thi u, mi cho luyn tp pht bng cao tay.

2.4. Pht bng cao tay nghing mnh: Nu pht bng thp tay nghing mnh tt, sau tp pht bng cao tay nghing mnh s khng kh khn lm. C th cho tp pht bng vo tng (khong cch gn) nm yu lnh, trng hp khng c tng th tp pht bng vo li.

- 22 -

Gio trnh bng chuyn Bc u nn cho tp pht bng tm ngang vai (cao hn tm pht bng thp tay nghing mnh mt t), ri nng cao dn tm bng theo ng yu cu ca k thut. Trong khi tp luyn kiu pht bng ny phi ch trng n cch tung bng cho tht chnh xc. Mun kim tra iu cn cho ngi tp tung bng ln cao, v hi chch v pha trc mt nh vy l tung bng ng. 3.4. Pht bng cao tay trc mt: Tp pht bng cao tay trc mt c tc dng h tr cho p bng v hai ng tc tng t nh nhau ch khc ch l khi pht bng ngi khng phi nhy. Ngi tp ng thnh hai hng ngang hai bn li, cch nhau chng 9m, mi ngi t tung bng ln ri pht bng nh qua hng bn kia. Khi tp pht bng vo li: ngi tp ng cch li chng 1,5m pht bng vo li cho bng ny ra v c nh th tip tc tp. Ch yu l tp cch tung bng, vung tay nh vo bng tm tay vn thng v gp c tay. Sau khi mi ngi nm vng yu lnh tung bng, vung tay nh bng mi cho pht bng qua li, u tin khong cch gn, ri sau vi ng khu pht bng. 4.4. Nhng iu cn ch :

Trc ht phi ch lm ng tc tht ng, sau n mc chnh xc ca ng bng (ng ch quy nh), ri mi n sc pht bng mnh hay nh. Bc u khng cho tp pht bng xoy m bt buc phi pht bng thng vo hng nh. Sau khi pht bng c tt th tp pht khu pht bng. Phi tp i tp li nhiu ln v ngy no cng tp (c khi tp ti vi trm ln).

* Nhng sai lm thng mc: + Khi tung bng: - Tung bng gn ngi hoc ra pha sau: Nu l trng hp pht bng thp tay s khng i hoc bng bay bng ln m khng qua li; v tay nh bng co qu mc. Nu l trng hp pht bng cao tay th bng s i bng hoc ra ngoi sn. - Tung bng ra xa ngi hoc qu v pha trc: Nu bng pht thp tay th phi vi theo tay bng nn d b ht hoc khng iu khin c ng bng i. Nu pht bng cao tay th bng d b chm vo li. - Tung bng qu cao: Bng cng cao th ri xung cng nhanh, kh tnh ton c thi gian nh vo bng. - Tung bng qu thp: Nu bng tung qu thp th tay nh bng s b vi vng d hng. + Khi pht bng cao tay nghing mnh: nh vo bng khi cnh tay ang a ln theo ng vng cung cn v tr qu thp, tay s thc vo pha di qu bng i bng, nh v d ra ngoi sn. Ngc li nu nh vo bng khi tay h t trn cao xung theo ng vng cung th bng d chm vo li. - 23 -

Gio trnh bng chuyn + Khi pht bng cao tay trc mt: Tay cong, sau khi nh bng, tay v thn ngi khng chuyn ng theo hng i ln mp trn ca li, tay h xung qu sm. IV. P BNG

Mc tiu: Trang b cho ngi hc v mc ch s dng k thut p bng, nguyn l cc k thut p bng, phng php ging dy v cc sai lm thng mc phi v h thng cc bi tp. 1. p bng trc mt 2. p bng nghing mnh 3. p bng quay ngi 4. Phng php luyn tp v nhng sai lm thng mc

p bng l mt phng thc tn cng ch yu khi thi u bng chuyn. Mun lm cho chin thut bin ho mun hnh mun v, mt yu cu rt ln i vi mi u th l phi c trnh k thut iu luyn, bit nhiu kiu p v p nhiu hng khc nhau, trong nhng tnh hung khc nhau. Nhng mun p c nhiu kiu, nhiu cch, u th phi c trnh c bn vng vng vi phng php p ch yu: 1. p bng trc mt p bng chnh din l phng php p c bn nht. - 24 -

Gio trnh bng chuyn

- T th chun b: ng cch li khong 2 - 3m (nu ng st li th khng c ch ly v nhy ln s b chm li). Khng nn ng nguyn mt ch m nn x dch nh c th sn sng iu chnh bc nhy v gc chy ly . u gi hi chng, thn ngi hi ng v pha trc trong sn, mt theo di ngi chuyn bng. - Yu lnh c bn: p bng c th chia lm 4 giai on: 1.1. Ly : c sc bt cao hn v iu chnh khong cch, v tr p bng cho thch hp. - Thi gian ly : Khi xc nh c ng bng v hng bng nng ti. Thng thng l khi bng va ri tay ngi nng. Nu p bng cng thp cng phi ly sm hn, p bng cao ly chm hn. - Gc ca ng ly (so vi li) ph thuc vo kh nng ngi p, ngi p gii c th ly vi gc ln hn, c khi thng gc vi li (900). Nu p km hoc mi tp m chy gc ln th ngi s chm vo li, v ng bng p d b chn cho nn gc ly (so vi li) thng thng t 35 500; vi ngi mi tp th trung bnh 450. - S bc ly : c th 1 - 4 bc nhng thng thng l 3 bc. 2.1. Gim nhy Vic chuyn t bc ly cui cng sang gim nhy phi tht lin tc cng c ngi gim nhy mt chn. Nhng thng gim nhy bng hai chn. Bc cui cng l bc v tr gim nhy, bc ny rt quan trng, v phi lm th no khi nhy ln c th p bng tm trc mt. Gt chn bc cui cng va t xung t v hai chn ngang nhau, thn ngi vn ng v pha trc, th khuu u gi thp xung v chuyn sc gt chn ln mi chn bt ln. Mun bt c cao phi dng sc bt ca u gi, ti khp xng hng (vn bng) v cui cng l sc c chn. ng thi phi phi hp nh tay, tc l trc khi gim nhy, nh mnh hai tay ra pha sau, khi chn khuu ht mc th hai tay nh xung thng gc vi mt sn. 3.1. Nhy v p: Chun b p bng c bt u khi thn ngi bt ln ti tm cao nht, ngi nga ra pha sau v hi nghing v pha tay p bng, hai chn hi gp t nhin, khng khp st qu cng khng dang rng qu.

- 25 -

Gio trnh bng chuyn Tay p bng t trn cao a st mang tai ra pha sau, cnh tay dui thng v c tay p gp vo bng, c tay cn c tc dng iu khin bng. Tay kia cng t pha trn h xung phi hp. Khi p vo bng, thn ngi vn thng, hai chn cng dui ra pha trc (u gi thng) to thnh sc mnh p trng vo bng. p bng thng thng tm cao hn u v chch v pha trc mt chng 10 - 15cm. Bng nng cao hay thp tu theo qu p cao, trung bnh hay thp. Nhng im chm bng vn phi tm cao nht cho nn bt c p kiu no cng phi nhy tht cao. 4.1. Ri xung: Sau khi p xong, mun cho ngi ri xung khng b mt thng bng, chm li hay vt qua vch gia th phi th lng cc bp tht, ri xung bng mi bn chn, hai bn chn xoay theo chiu li, u gi hi khuu. * Nhng iu cn ch khi p bng nng xa hay gn li: Khi bng nng xa li:

im gim nhy phi su trong tm bng, ngi gn bng hn, thn ngi ng ra sau nhiu hn bt mnh v pha trc tng thm sc mnh p bng. Phi gp bng trc gp tay. Khi gp bng khng c ci xung, m ch co mnh cc bp tht bng, cnh tay khi h xung theo bng phi ngng li mt cht, nh vy bng t va vo li. Khi bng nng gn li:

Gc ng ly phi thu hp li. Khi p bng ch yu phi dng sc cnh tay trc v c tay, gp bng rt t. Nh vy mi trnh c li chm li.

2. p bng nghing mnh Bng nng xa li m nhy qu sm th s dng kiu p mc cu (ng tc ging nh pht bng cao tay nghing mnh). Chy gim nhy ging nh p bng trc mt theo hng ly . Sau khi nhy ln vai tri hng vo li (nu p tay phi) tay phi a xung di ra pha sau (hoc cnh tay a vng cung t pha trc ra sau) ngi hon ton dui ht ra. Tay phi dui thng chun b lm ng tc p bng. Khi p bng thn trn quay v bn tri - dng ng tc quay ngi a cnh tay nhanh chng p bng, tay gi thng i theo hnh vng cung t trc xung di ra sau ri ln cao, dng c bn tay p vo pha trn qu bng. Khi p bng xong quay ngi v hng li nh nhng thu tay v t nhin theo ngi ri xung t.

- 26 -

Gio trnh bng chuyn

3. p bng quay ngi

Trong khi thi u, nu ch p mt chiu th d b i phng chn bng, p bng quay ngi c th thay i hng p v lm cho i phng bt ng. iu cn ch l khi p bng quay ngi khng thay i hng ly m ch thay i hng p bng. * Yu lnh T bc ly n gim nhy hon ton ging nh tp p bng trc mt theo ng ly ch khc l khi thn ngi ln ti tm cao nht mi xoay tay hoc quay mnh v pha p bng, quay ngi xoay tay p bng i chiu. 4. Phng php luyn tp v nhng sai lm thng mc 1.4. Phng php luyn tp: p bng i hi phi rt cng phu nhng cng em li nhiu hng th cho ngi tp, nht l khi p c qua li. Ngoi vic tp luyn thn th ton din, phi c bit ch tp h tr c sc bt tt, c sc dng trn khng c lu. Qu trnh tp k thut phi tin hnh tng bc song song vi luyn tp b tr.
a) Tp bc ly :

V hai vch xung t lm du, vch th nht cch chn trc khong 0,7m v vch th hai cch vch th nht 1m tp ly th tp vi li cho quen. b) Tp gim nhy v ri ngi xung:

- 27 -

Gio trnh bng chuyn u tin tp ng ti ch gim nhy. ng hai chn cch nhau mt bn chn, u gi khuu, hai tay a ra sau. Tp nhy bt thng ln cao, thn ngi v chn cong nh ng tc p, cha vung tay. Sau khi kt hp vung tay p nhng khng c bng. Sau tp phi hp c ly v gim nhy. Trong khi tp gim nhy phi ch trnh nhng sai lm khi ri ngi xung. Thng thng ngi mi tp gim nhy hay lao ngi vo li v vy c th v thm mt vch, cch vch th hai chng 0,2 0,3m khi ri ngi xung khng bc ra ngoi vch . Trong giai on ny tp h tr bng cch ly gim nhy chm tay vo bng treo trn cao (khng p) rt tt gip cho ngi mi p c th phn on v xc nh im gim nhy cng nh tm bng c chnh xc. c) Tp p bng: Trc khi vo tp p bng qua li cn tp h tr theo nhng phng php sau y: - Ly gim nhy nm bng cao su nh, hoc bng qun vt, bng nhi nh qua li. Lc u ch quy nh nm t v tr s 4 sang v tr s 5 sn bn kia h tr cho k thut c bn ca p bng trc mt theo ng ly v c bit l h tr c tay. T tung, p bng xung t pha trc mt; sau p vo li hay l p t vch 3m qua li rn luyn cnh tay p bng tm tay dui thng hon ton. - Tp ly , gim nhy p bng treo trn cao l phng php h tr p bng rt tt. Khi nm vng c nhng bc trn, tp p qua li thp. Trc ht gio vin tung bng tp theo ng ng tc (cha cn phi ch ti sc mnh qu p), sau nng dn li ln ng kch thc. 2.4. Nhng sai lm thng mc khi p bng v phng php sa cha Khi ly v gim nhy: Nhng bc chy ly khng tng dn tc u nhau hoc ngc li bc th nht nhanh bc cui chm. Phng php sa cha: Gio vin nhc nh tp lm cho ng bng li ni: khuu t, khuu nhiu. - Tp h tr nhy cao v xa khng c trn h ct. Mun bt ln cao, phi phi hp cht ch gia khuu chn v nh tay. Phi nh mnh tay ra pha sau trc khi gim nhy, nhng khi chn khuu ht mc, tay nh s tr v pha trc thng gc vi mt sn. Hnh bn chn khi gim nhy khng ng (nh hnh ch bt) s hn ch bt cao.

Phng php sa cha: Khi gim chn nhy xong mi bn chn v u gi hi hng vo nhau. Hai gt chn khng cch nhau qu mt bn chn, tp nhiu ln v nhc bng li ni. Ly qu sm, nhy st li qu, phi vi tay ra sau p bng: Do khng ch theo di chuyn bng bc mt nht l khi chuyn bc hai (nng bng). - 28 -

Gio trnh bng chuyn Phng php sa cha: Gio vin hng dn cch phn on chun b bc xut pht t khi chuyn bc mt: - Nu bng pht vo khu gia sn (s 6) ng bng i nhanh (gn). V vy, ngi p bng phi tin ln mt cht. Nu p nhng qu bng nng t xa ti, phi ly chm, thng thng phi ly khi bng bay c 1/3 ng. Gio vin dng li ni xc nh cho ngi tp bc xut pht ly . Khu vung tay, p bng v khi ri ngi xung. Vung tay sm do thn ngi ng ra pha sau nhiu qu.

Phng php sa cha: Khi gim nhy phi vn ngi ln thng ti nh cao nht ri mi nga ra sau p bng. Tp nhy ln s vo mt vt treo, cnh cy. Cch im di thng t ch xung mt t 0,5m v mt vch mc khi nhy ln tm bng lun v pha trc mt. Chn khng ri t th ngi khng ng ra sau. p bng tay cn cong, khuu tay cha dui thng: do bp tay yu hoc khi vung ra sau tay th lng qu, khuu tay a qu ra pha sau. Phng php sa cha: Tp h tr cc ng tc nm bng cc dng c nh nh bng cao su, bng qun vt, bng nhi nh t 1 - 1,5kg. Tt nht l nhy ln nm qua li nhng yu cu chuyn ng nhanh. Tp p bng trn cao.

- Khi vung tay, c tay hi ln gn v khuu tay a ra t pha trc ln cao. - Khi mi bit tp thng c thi quen xoay ngi p i chiu (nht l n).
Phng php sa cha: Sau khi p vo bng, khng vung tay v pha trc qu rng m rt v theo thn ngi. Ri xung trn mi bn chn v bn chn phi xoay dc theo chiu li.

V.

CHN BNG Mc tiu: Trang b cho ngi hc v mc ch s dng k thut chn bng, nguyn l cc k thut chn bng mt v chn bng nhm, phng php ging dy v cc sai lm thng mc phi v h thng cc bi tp.

- 29 -

Gio trnh bng chuyn Chn bng l phng php phng th tch cc nht. K thut chn bng cng c ci tin, cng i hi k thut p bng phi bin ho mun hnh mun v. Chn bng nhm hai mc ch:

To mi iu kin thun li cho ng i tn cng, gim sc uy hip ca i phng (khng phi mc ch chn bng n im). Nu c th trc tip dn im.

K thut ng tc: 1. T th chun b Sau khi pht bng xong th phi sn sng bm st li chun b chn bng, u th thng phi ng cch li chng 0,25 - 0,35m. Trc ht phi quan st v pht hin mc tiu (im tn cng), nm vng c im p bng ca i phng v hng p bng quyt nh v tr chn bng. Phi lun lun ng i din vi hng bng ti, cho nn phi di chuyn dc theo li. Sau khi xc nh v tr gim nhy ri, hai chn ng song song cch nhau khong mt bn chn, hai tay co ln pha trc cao hn tht lng chun b nhy. 2. Nhy v chn bng Thi gian nhy ph thuc vo tnh cht v tm bng cao thp. Bng cao th nhy chm, bng thp th nhy sm. Nhng ni chung phi nhy sau ngi p mt cht, phi quan st hot ng tay ca i th p bng quyt nh nhy chn. Thng thng l ng ti ch nhy ln hoc nhch ln mt bc, hai u gi khuu xung, hai cnh tay a st thn ngi theo bn sn t di ln ly bt ln cao. Nhy ti tm cao nht, tip tc quan st ln cui cng, nhanh chng a hai tay cn ng bng p. Tay a ln khng dui ht mc khi cn thit c th chuyn hng chn bng c d dng. Khi chn bng bn tay m nh khi chuyn bng, hi nga ra pha sau, cc ngn tay hi ln gn khi bng chm tay s bt bng ln. Hai bn tay cch nhau chng na qu bng bng khng th lt qua (hnh 14). Hai ci tay phi st mp li; nu xa qu, bng d b lt xung theo ngi.

Sau khi chm bng, khng c gp c tay theo, nh vy d b chm li. 3. Ri xung t

- 30 -

Gio trnh bng chuyn Khi chn bng xong ri xung t bng mi bn chn v tip tc quan st phng i phng tn cng nhng nu bng bt tr li trong sn mnh th phi nhanh chng li xung chun b p bng. Phng php luyn tp chn bng v nhng sai phm thng mc 3.1. Phng php luyn tp Mun chn bng tt, khng nhng phi c sc bt cao m cn phi c sc dng trn khng c lu. iu quan trng l phn on ng bng c chnh xc; nhy ng lc. V vy, cn tp h tr nhiu bng cch: nhy chn bng treo, nhy chn bng im ch nh trn tng hoc mt vt trn cao Khi luyn tp cn phn on nh sau: - Trc ht cn tp chn li thp khng cn nhy: Mt ngi p bng, ngi khc tp phn on cc ng bng p theo ng ly . Khi c kh nng phn on nht nh th nng li ln, nhy khng c bng, sau mi phi hp chn bng tp theo ng ly . Khi trnh chn bng kh th thay i tp chn cc ng bng khc nhau. C th ng trn gh cao p bng cho ngi tp chn bng. Khi tp chn bng c nhn tt ri mi tp phi hp chn bng tp th. 3.2. Nhng sai lm thng mc

ng tc cng hay lao ngi vo li, nhy bt lao bt ra trc, khng nhy thng. Nhy sm qu nn khi ngi bt u ri xung ri bng mi p qua. Hay a tay qua li. Do ham tranh bng, mun chn bng bt li ngay hoc hai tay khng gi thng t di ln m a c cnh tay sang sn i phng.

Tay chn bng nh hnh mi nh d b phm li (hnh 15-1) Hnh tay chn bng tt, bng b bt sang ngang, gy nhiu kh khn cho i phng (hnh 15-2)

Trng hp gp i phng ym tr p bng tt, th phi chn bng cho bng bng ln trn sn mnh t chc phn cng (hnh 15-3).

- 31 -

Gio trnh bng chuyn gip cho vic nghin cu v luyn tp c d dng, khi ging dy cn da vo ti liu ny m son thnh tng bi, tng gio n ging dy cho ph hp vi tnh hnh thc t tng trng. Mun ging dy c kt qu, trong qu trnh hc tp ca hc sinh, ta phi chia ra tng giai on v mi giai on nhm gii quyt tng nhim v c th. Th d, giai on u: to ra khi nim chung v cho hc sinh nm c nhng vn c bn nht. Ni dung cc ng tc, lc u phi n gin, d hiu v thch hp vi tng ngi mt. tp trung s ch ca hc sinh th phi dng phng php trc quan ging dy.

Lc u phi lm mu ng tc n gin, chnh xc hoc xem tranh nh, hoc i tham quan thi u Khi thy c sai lm phi em so snh vi ci ng cng c nhn thc cho hc sinh c chc chn v su sc. Phi nhc nh v sa cha sai lm kp thi. ng hc sinh tp nhng ng tc sai thnh (tp qun) thi quen. cng c nhn thc cho hc sinh trong ging dy phi lun lun lng chin thut v k thut, nht l giai on tp chuyn bc mt v bc hai.

- 32 -

Gio trnh bng chuyn PHN III: CHIN THUT THI U BNG CHUYN Mc tiu: Trang b cho ngi hc v mc ch s dng cc ming chin thut p dng hp l trong qu trnh thi u. Trong d c chin thut tn cng v phng th, c nhn v nhm. I. II. CHIN THUT TN CNG CHIN THUT PHNG TH

Chin thut bng chuyn l s t chc cc hot ng thi u ca mi c nhn, nhm v ton i. N l s la chn mt cch sng to, cch thc thi u ca mt i thi u vi mt i no nhm ginh thng li cho i mnh. Hot ng chin thut ca mt i bng v s th hin qu trnh chun b th lc, k thut, tm l v trnh l lun chuyn mn ca tng u th v ton i. Mt khc, vic thc hin chin thut cn ph thuc v trnh ca i phng.

Chin thut bng chuyn c th tm tt bng s sau y:

- 33 -

Gio trnh bng chuyn I. CHIN THUT TN CNG Chin thut c nhn trong tn cng 1. CHIN THUT C NHN TRONG PHT BNG Pht bng l l qu tn cng u tin, m mn cho mt trn u, mt hip u v mt ln chi. Nu pht bng tt c th n im trc tip hoc gy kh khn trong chuyn 1 lm nh hng xu cho vic t chc phi hp chin thut tn cng ca i phng. Ngc li nu pht bng khng c uy lc th s to iu kin thun li cho i phng t chc chin thut tn cng li i mnh. Chin thut c nhn trong pht bng bao gm: khi cha c bng v khi c bng. 1.1.

Khi cha c bng Quan st, nh gi i hnh v kh nng chuyn 1 ca i phng. La chn v tr ng pht cho ph hp vi thi quen ca mnh. Di chuyn n khu vc pht v chun b pht nhanh hay chm (tu theo tnh hnh din bin trn sn, ph hp vi chin thut ca i).

2.1. Khi c bng


Pht vo khu vc xung yu, ch trng trn sn i phng, ch cc i th i ch cho nhau chun b tn cng. Pht vo mt u th: Chuyn 1 km, tm l khng vng, mi thay vo, ngi c biu hin mt mi, ngi chuyn 2 Lun phin s dng cc kiu pht khc nhau (nu c kh nng). Pht ph hp vi tnh hung trn u (nh sng mt tri, nh sng ca n, gi, khn gi)

2. CHIN THUT C NHN TRONG CHUYN 1 pht bng (chuyn 1) l hot ng phng th, v nh ta bit pht bng l qu tn cng u tin ca i phng sang sn ca i mnh. ng thi chuyn 1 li mang mt ngha quan trng khc: n l khu u tin, l c s m bo cho vic t chc phi hp chin thut tn cng ca i mnh, cho nn c th ni chuyn 1 nm trong h thng tn cng. Chin thut c nhn trong chuyn 1 bao gm: Khi i phng cha pht bng v khi i phng pht bng. 1.2. Khi i phng cha pht bng - La chn v tr chuyn 1: - 34 -

Gio trnh bng chuyn


Khng to thnh ch trng trn sn mnh, d quan st i phng. C th di chuyn thun li. Khng lm kh khn cho ng i trong: quan st i phng, di chuyn trong chuyn 1 v trong cc hot ng phi hp chin thut.

- Quan st ngi pht v nhn nh:


Tm l ca ngi pht. Kh nng thc hin k thut ca ngi pht: pht kiu g ? Lc pht ? ng bay ca bng ? im ri ?

- Nhn k hiu ca u th chuyn 2 bit i hnh mnh tn cng theo ming chin thut no ? Do s phi chuyn 1 ti v tr no ? Cho ai ? ng bng chuyn 1? cho ph hp. 2.2. Khi i phng pht bng

nh gi cht lng ca qu bng: Lc, ng bay v im ri di chuyn n v tr v quyt nh ng tc bng (m bng bng 2 tay trc mt hay hai bn) Chuyn 1: Chuyn bng cho ngi chuyn 2 theo d kin ban u. Nu bng khng pht vo khu vc chuyn 1 ca mnh th phi sn sng chuyn 2 iu chnh hoc cu bng khi ng i chuyn 1 khng chun.

3.2. Tip tc chi Ym h cho ngi p. 3. CHIN THUT C NHN TRONG CHUYN 2 KHI I PHNG PHT BNG Ngi chuyn 2 l ngi chu trch nhim chnh trong vic t chc cc hot ng tn cng. Chuyn 2 thng c thc hin bng k thut chuyn cao tay ng ti ch hoc nhy chuyn. Chin thut c nhn trong chuyn 2 bao gm: khi i phng cha pht bng v khi i phng pht bng. 1.3. Khi i phng cha pht bng

Chn v tr ng trong i hnh chuyn 1 sao cho thun li trong vic quan st v di chuyn ti v tr chuyn 2, khng lm cn tr ng i chuyn 1. nh gi kh nng tn cng ca ng i trong thi im (trng thi tm l, tnh trng sc kho, ai ang p n im) S tn cng bng ming chin thut no? V ra k hiu cho ng i. ng thi suy ngh ngay n phng n hai nu bng chuyn 1 kh. iu kin ngoi cnh (nng, gi, in) Sn sng nh 2 chuyn khi ng hng trn.

2.3. Khi i phng pht bng

nh gi cht lng qu pht bng. - 35 -

Gio trnh bng chuyn


Theo di s di chuyn i ch trong hng chn bng ca i phng. Quan st ng bay, hng i, tc , im ri ca qu chuyn 1 di chuyn n bng, chn k thut chuyn, quyt nh chuyn theo phng n no v chuyn cho ai, u. Trong khi chuyn 2 nu c kh nng chuyn kn o, chuyn ng tc gi th s gp phn ng k vo kt qu tn cng chung ca ton i. Tip tc chi: Ngay sau khi chuyn 2 xong, u th chuyn 2 phi ym h cho u th tn cng.

Ch : Khi chuyn 2 trong phn cng th u th chuyn 2 c rt t thi gian quyt nh chin thut do i hi u th chuyn 2 phi tht nhy cm, ng thi phi c nhng quy nh trc vi cc u th tn cng theo cht lng ca bng phng th a ln tt hay xu m phi hp tn cng theo ming no. 4. CHIN THUT C NHN TRONG P BNG KHI I PHNG PHT BNG p bng l giai on cui cng mang tnh cht quyt nh ca mi phi hp chin thut tn cng. Trong trng hp i phng pht bng, nu p tt th c im v ginh c quyn pht bng, nhng nu p hng th i phng c im. Chin thut c nhn trong p bng bao gm: Khi i phng cha pht bng v khi i phng pht bng. 1.4. Khi i phng cha pht bng

Mnh ang v tr no v s nh theo chin thut no (cn c theo k hiu ca ngi chuyn 2) T s im, hip. Quan st hng chn ca i phng, hng phng th ca i phng (s 6 tin hay li) iu kin ngoi cnh.

2.4. Khi i phng pht bng - Theo di qu pht bng, nh gi cht lng qu chuyn 1. - Phn on kh nng ca ngi chuyn 2 v cht lng ca bng chuyn 2 - Quan st s di chuyn ca hng chn v phng th ca i phng. - Quyt nh p:

Trn tay chn Bt tay chn Lt tay chn Lc mnh hay nh Gi p - b nh.

- Sau khi p th sn sng t ym h v tip tc chi. Nu khng c bng p th nhanh chng chuyn sang ym h cho ng i. - 36 -

Gio trnh bng chuyn Ch : Trong phn cng, u th p bng quyt nh chin thut trong thi gian rt ngn v phi c nhng quy nh chin thut trc vi u th chuyn 2 tu theo cht lng ca bng phng th a ln. Chin thut tp th trong tn cng Chin thut tp th l s phi hp hot ng ca hai hay nhiu u th gii quyt mt nhim v chin thut c th no . N i hi quan h cht ch gia cc khu chuyn 1 vi chuyn 2, gia chuyn 2 vi tn cng. Chin thut tp th bao gm: Nhm v ton i. 1. I HNH CHUYN 1 Sp xp v tr cc u th chuyn 1 hp l v phn cng nhim v c th trong i hnh chuyn 1 l im quan trng a bng chuyn 1 ln ng khu vc ca ngi chuyn 2 v ph hp vi yu cu chin thut tn cng ca i mnh. Sp xp v tr chuyn 1 phi cn c vo kh nng pht bng ca tng u th bn i phng. ng thi phi bo m mi quan h gip ln nhau gia cc u th chuyn 1 tt v u th chuyn 1 km. Thng thng cc i hnh chuyn 1 c bn c sp xp v tr ng nh sau: 1.1. Khi u th chuyn 2 hng trn u th chuyn 2 c th p hay chuyn hoc t chc tn cng:

Khi u th chuyn 2 v tr s 2 (hnh 1) hoc gi an (hnh 2) Khi u th chuyn 2 v tr s 3 (hnh 3) hoc gi an (hnh 4) Khi u th chuyn 2 v tr s 4 (hnh 5) hoc gi an (hnh 6)

2.1. Khi u th chuyn 2 hng sau an ln


Khi u th chuyn 2 v tr s 1 (hnh 7) Khi u th chuyn 2 v tr s 6 (hnh 8) Khi u th chuyn 2 v tr s 5 (hnh 9)

- 37 -

Gio trnh bng chuyn

2. PHI HP HOT NG CA CC U TH TN CNG Phi hp mt cch nhp nhng cc hot ng ca tng u th tn cng s hnh thnh cc ming chin thut m ngi ch huy s phi hp chnh l ngi chuyn 2. Cc hot ng phi hp ca cc u th tn cng bao gm: khng c bng v c bng.

Khng c bng: Di chuyn, chy , bt nhy nhm thu ht s ch v nh lc hng, phn tn hng phng th ca i phng. C bng: Chnh l chin thut c nhn trong p bng.

3. CC MING PHI HP TRONG CHIN THUT TN CNG (MING C BN) 1.3. Khi u th chuyn 2 hng trn

nh 2 chuyn ng tc gi: Nu bng chuyn 1 ln c th p c th u th chuyn 2 c th nhy: p, gi p ri chuyn 2, gi chuyn 2 ri p hoc b nh. T chc tn cng 3 chuyn: Vi cc i trnh thp th ch phi hp vi 2 u th hng trn, nhng i vi nhng i trnh cao th ngoi 2 u th hng trn cn phi hp vi ch cng tn cng hng sau.

1.3.1 Khi u th chuyn 2 s 2


Phi hp 1: S 4 p bin, bng lao hoc cao. S 3 p nhanh hoc lao ngn v tr s 3 (hnh 10). Thm s 1 p hng sau s 2. Phi hp 2: S 4 p bin, bng lao hoc cao. S 3 p nhanh, lao ngn hoc trung bnh s 2 (hnh 11). Thm s 1 p hng sau s 2. Phi hp 3: S 3 v s 4 phi hp nh phi hp 2. thm s 5 p hng sau gia v tr s 3 v s 4 (hnh 12). Phi hp 4: S 4 p nhanh hoc lao ngn v tr s 3. S 3 nh phi hp 2. Thm s 5 p hng sau v tr s 4 (hnh 13).

- 38 -

Gio trnh bng chuyn

Phi hp 5: S 4 p nhanh v tr s 3, s 3 p ln sng sau lng s 4. Thm s 5 p hng sau v tr s 4 (hnh 14).

1.3.2. Khi u th chuyn 2 v tr s 4 c th phi hp ngc li mt s ming (ph hp vi kh nng ca i) khi chuyn 2 s 2 1.3.3. Khi u th chuyn 2 v tr s 3 Phi hp 1: S 4 v s 2 p bin, bng lao hoc cao. Thm s 5 p hng sau gia v tr s 3 v s 4 (hnh 15)

Phi hp 2: S 4 p nhanh v tr s 3. S 2 nh phi hp 1. Thm s 5 p hng sau v tr s 4 (hnh 16). Phi hp 3: S 4 p nh phi hp 1. S 2 p nhanh v tr s 2 hoc s 3. Thm s 1 p hng sau v tr s 2 (hnh 17)

2.3 Khi i th chuyn 2 hng sau an ln C ba i th tn hng trn v c th thm 1 u th tn cng hng sau: a. Khi u th chuyn 2 s 1 hoc s 6:

Phi hp 1: S 4 p bin, bng cao hoc lao. S 3 p nhanh, gi nhanh hoc lao ngn v tr s 3. S 2 p nhanh, lao ngn hoc trung bnh v tr s 2 (hnh 18). Thm s 5 p hng sau gia v tr s 3 v s 4. Phi hp 2: S 4 p nhanh v tr s 3. S 3 p ln sng hoc p chng sau lng s 4. S 2 p lao hoc bin v tr s 2 (hnh 19). Thm s 5 p hng sau v tr s 4. Phi hp 3: S 3 p lao ngn v tr s 3. S 4 p len. S 2 p nh phi hp 2 (hnh 20). Thm s 5 p hng sau v tr s 4.

- 39 -

Gio trnh bng chuyn

Phi hp 4: S 4 p nh phi hp 1. S 2 p nhanh sau u i th chuyn 2. S 3 p bng lao hoc trung bnh v tr s 2 (hnh 21). Thm s 5 p hng sau v tr gia s 3 v s 4. Phi hp 5: S 4 p nh phi hp 1. S 3 p nhanh v tr s 3. S 2 p ln sng sau s 3 (hnh 22). Thm s 6 p hng sau v tr s 2. Phi hp 6: Trng hp u th s 4 thun tay phi v kh nng di chuyn nhanh (trnh cao). S 3 p nhanh v tr s 3. S 2 p ln sng sau s 3. S 4 p lao ngn hoc trung bnh s 2 (hnh 23). Thm s 5 p sau v tr s 4.

Phi hp 7: Trng hp u th s 2 thun tay tri v c kh nng di chuyn nhanh. S 4 p nhanh v tr s 3. S 3 p ln sng hoc chng sau lng s 4. S 2 di chuyn p lao hoc bin s 4 (hnh 24). Thm s 6 p hng sau v tr s 2. b. Khi u th chuyn 2 s 5 th thc hin cc ming chin thut trn c kh khn hn, do nn la chn nhng ming chin thut ph hp vi kh nng ca i mnh. Ym h tn cng Ym h tn cng bao gm cc hot ng t ym h ca u th tn cng v cc hot ng ym h ca ng i. c im ca chin thut bng chuyn hin i l tng cng s lng u th tham gia tn cng, do hng sau thng ch cn 2 u th. Mt trong hai u th ny phi lm nhim v ym h tn cng v u th cn li s phi bo v na sn pha sau. Nu chuyn mn ho ym h tn cng th trong i hnh thi u s phn cng 2 u th (thng l ph cng) lm nhim v ym h tn cng v xp cho nhau m bo hng sau lun c 1 u th ym h.

- 40 -

Gio trnh bng chuyn Nu khng chuyn mn ho th u th hng sau chuyn 1 pha s 1 s ln ym h cho tn cng khu vc s 2 v 3, u th chuyn 1 pha sau s 5 s ln ym h cho tn cng khu vc s 4. Cc hot ng ca u th ym h tn cng:

Quan st cc hot ng chin thut tn cng ca i mnh. Quan st cc hot ng ca hng chn bng bn i phng. Xc nh bng chuyn 2: Tm bng cao hay thp; xa hay gn li; tc bng nhanh hay chm; n v tr no. Bit c im ca u th p bng v phn on kh nng bng b chn tr li theo hng no, ri vo u nhanh chng di chuyn chn v tr ym h. Nhim v cc ng bng tn cng b chn tr v na sn trn (c th phi hp vi u th chuyn 2 v u th khng p bng). Nu bng khng ri vo khu vc mnh bo v th sn sng tip ng cho ng i. Sau khi ym h th nhanh chng li v v tr phng th

II. CHIN THUT PHNG TH Chin thut c nhn trong phng th 1. CHIN THUT CHN BNG C NHN Chn l phng tin phng th c bn v tch cc nht nhm mc ch ngn chn hoc hn ch uy lc tn cng ca i phng, to iu kin thun li cho ng i phng th hng sau. Khng nhng th, chn bng cn c th ginh c im trc tip. Chin thut chn bng c nhn bao gm: khi cha c bng v khi c bng. 1.1. Khi cha c bng

ang v tr no? C i v tr khng? T s im, hip? nh gi cc u th hng trn (v c ch cng ng hng sau c th tham gia tn cng) v kh nng chin thut ca i phng. Bng chuyn 1 ln (hoc phng th) nh th no ? Kh nng v c im ca ngi chuyn 2 ? Quan st cc hot ng di chuyn ca cc u th tn cng bn sn i phng. Phn on: Khu vc p ? Ai p ? Hng p ? Lc p ? Di chuyn: Sau khi quan st v phn on th nhanh chng di chuyn n v tr cn thit chn.

2.1. Khi c bng a. V tr nhy chn ph thuc vo - 41 -

Gio trnh bng chuyn


V tr hng trn (ng s no: 2, 3, 4) ng bng chuyn 2. c im ngi tn cng: tay tri hay tay phi, vo ? hay p hng cho hay dc bin ?

b. Thi im dm nhy Tu theo bng chuyn 2 v c im ngi tn cng m quyt nh thi gian dm nhy. Thng thng th:

p nhanh v lao ngn: dm nhy gn nh cng lc vi ngi p. p trung bnh: dm nhy chm hn ngi p mt cht. p cao bin: dm nhy khi ngi p cng thn chun b p vo bng. Mt khc cn phi cn c vo bng chuyn 2 gn hay xa li. p hng sau: tu theo bng chuyn 2 m c th dm nhy nh chn bng bin hoc chm hn mt cht.

c. V tr ca tay v li:

Bng gn li th qua ht tay, hai bn tay xo rng p st vo bng. Bng xa li th hai tay thng trn li tn dng ht chiu cao ca tay chn. ng tc khi chm bng l gp c tay.

d. V tr ca tay v bng: Ph thuc vo hng chy , thn, b vai v c tay ca ngi p m quyt nh chn tay i din vi bng, cho t hay cho nhiu giai on cui c th di ng tay chn sao cho ng hng i ca bng. e. Khi chn bng phi m mt v nga mt ln theo di bng (trong thc t tp luyn v thi u c nhiu u th khi chn bng th mt nhm li v u ci xung). f. Sau khi chn: Trong khi ri xung t, ng thi xoay thn theo hng bng t ym h hoc tip ng cho ng i. 2. CHIN THUT C NHN TRONG PHNG TH HNG SAU V YM H Cng vi chn bng, phng th hng sau gp phn khng nh vo kt qu ca h thng phng th. Phng th hng sau l hot ng n cc ng bng chm tay chn bt v pha sau, cc qu p lt tay chn, cc ng bng x l trong tn cng ca i phng. Phng th hng sau l c c s t chc phn cng. Chin thut c nhn trong phng th hng sau bao gm: khi cha c bng v khi c bng. 1.2. Khi cha c bng:

Quan st ging nh u th chun b chn bng. c bit quan st v tr tay chn v bng xc nh khu vc an ton trn sn. - 42 -

Gio trnh bng chuyn


T nhng quan st trn phn on hng p, im ri ca bng. Di chuyn: sau khi phn on th di chuyn ngay n v tr cn thit ca mnh n bng.

2.2. Khi c bng a. Nu l u th phng th hng sau: - Khi c bng p vo khu vc phng th ca mnh th phi nhanh chng quyt nh s dng k thut no: m hai tay, mt tay, ln ng cu bng Bng phng th tt nht l ti ch ngi chuyn 2 t chc phn cng. - Nu bng khng vo khu vc phng th ca mnh th phi sn sng tip ng cho ng i nu ng i gi bng khng tt: cu bng hoc chuyn 2 iu chnh. b. Nu l u th ym h cho u th chn bng: - Bo m cc ng bng ri vo pha sau u th chn v khu vc gia sn (c th phi hp vi u th hng trn khng tham gia chn bng hoc u th chn bng t ym h) - bng chm tay chn ra ngoi gn khu vc ca mnh bo v. - Sn sng tip ng cho ng i (cu bng hoc tham gia chuyn 2 khi cn thit).

Chin thut tp th trong phng th Chin thut tp th trong phng th bao gm chin thut nhm v ton i: nhm ca cc u th hng trn, nhm ca cc u th hng sau v s Phi hp ca cc u th gia hng trn v hng sau. 1. CC HOT NG CHIN THUT TRONG CHN BNG TP TH Chin thut chn bng tp th da trn c s chin thut c nhn trong chn bng. 1.1. Phi hp chn bng hai ngi - Di chuyn:

Sau khi quan st v xc nh khu vc v u th p b bng th u th chn bng phi hp di chuyn n v tr chn bng. Cc hnh thc di chuyn trong chn bng tp th gm: chy, bc cho v bc lt ngang.

- Thi im dm nhy: ging nh xc nh thi im dm nhy trong chn bng c nhn. - Chn bng: Hai u th phi phi hp t tay chn to thnh vng cung bao ly bng, bn bn tay chn phi t gn nhau (khng c khong trng i phng p bng lt qua). - 43 -

Gio trnh bng chuyn - i phng thng p b theo ba hng:


Theo phng ly . Theo hng cho. Theo hng dc bin (ch I)

Khi i phng p b theo phng ly th bn bn tay s to thnh vng cung bao ly bng. Khi i phng p b theo hng cho th mt u th chn hng cho v u u th th hai phi hp chn theo phng ly . Khi i phng p theo hng dc bin u th st bin s t tay chn i din vi bng v bn tay pha bin hng vo pha trong; u th th hai phi hp chn hng theo phng ly . Ch : giai on cui ca chn bng, c th di ng tay chn sao cho ng hng i ca bng. 2.1. Phi hp chn bng ba ngi Trong thi u, t khi chn ba ngi. Chn ba ngi thng ch c s dng chn cc ch cng c li nh quyt lit vi bng chuyn 2 cao n gin hoc chuyn 2 iu chnh. Khi chn bng: u th gia chn hng p theo phng ly , hai u th hai bn chn hng cho v hng ch I (bn tay pha ngoi ca u th chn hng ch I hng vo trong). 3.1. V tr ng ca hng chn bng Cch sp xp v tr v phn cng nhim v cho cc u th chn bng l ph thuc vo c im chin thut tn cng ca i phng. C th ng nh sau:

Hnh 25: Chn i phng tn cng n gin nhanh, bin Hnh 26: Chn i phng tn cng phc tp Hnh 27: Chn i phng tc cng phc tp, c chn b. Ni chung, cc u th chn bng, trc tin phi b tr theo dng 1 km 1. Sau khi xc nh l i phng khng tn cng nc 1 th u th chn nc 1 nhanh chng di chuyn phi hp chn 2.

- 44 -

Gio trnh bng chuyn 2. H THNG CHIN THUT PHNG TH H thng chin thut phng th l hot ng phi hp ca chin thut chn bng v chin thut phng th hng sau. Trong chin thut phng th hng sau bao gm: chin thut phng th s 6 tin v chin thut phng th s 6 li. 1.2. Chin thut phng th s 6 tin u th v tr s 6 lun lun tin ln pha trc lm nhim v ym h chn bng khi i phng tn cng. S 5 v s 1 bng na sn sau. Chin thut phng th s 6 tin c s dng khi i phng thng hay b nh pha sau u th chn hoc khu vc gia sn, tn cng khng quyt lit lm v thng theo hng cho hoc ch I. i hnh phng th vi s 6 tin c sp xp nh sau: a. Khi i phng tn cng s 4

b. Khi i phng tn cng s 3

c. Khi i phng tn cng s 2 Cch sp xp i hnh phng th ngc li vi i hnh phng th khi i phng tn cng s 4. 2.2. Chin thut phng th s 6 li u th v tr s 6, li v pha cui sn cc ng bng p mnh hoc bt tay chn ri xung pha sn sau. S 5 hoc s 1 ln ym h cho chn bng. Chin thut phng th s 6 li c s dng khi i phng tn cng mnh, di xung cui sn, t b nh v kh nng t ym h ca hng chn tt. i hnh phng th vi s 6 li c sp xp nh sau: a. Khi i phng tn cng s 4

- 45 -

Gio trnh bng chuyn

b. Khi i phng tn cng s 3

Khi i phng tn cng s 2: Cch sp xp i hnh phng th ngc li vi i hnh phng th khi i phng tn cng s 4.

- 46 -

Gio trnh bng chuyn PHN IV: LUT THI U BNG CHUYN I: SN BI V DNG C THI U II: NHNG NGI THAM GIA III: TH THC THI U IV: HOT NG THI U V : NGNG V KO DI TRN U VI: CU TH LIBERO VII: HNH VI CA VN NG VIN VIII: TRNG TI - QUYN HN, TRCH NHIM V HIU TAY CHNH THC I. Sn thi u

Din tch sn thi u bao gm sn u v khu t do. Sn thi u phi l hnh ch nht v xng. (iu 1.1). 1. Kch thc: Sn u hnh ch nht, kch thc 18 x 9m, xung quanh l khu t do rng t nht 3m v tt c mi pha.

Khong khng t do l khong khng gian trn khu sn u khng c vt cn no - chiu cao ti thiu 7 m tnh t mt sn.

Khu t do ca cc cuc thi u th gii ca FIVB rng ti thiu 5m t ng bin dc v 8m t ng bin ngang. Khong khng t do phi cao ti thiu 12,5m tnh t mt sn.

- 47 -

Gio trnh bng chuyn 2. Mt sn 2.1. Mt sn phi phng, ngang bng v ng nht. Mt sn phi m bo khng c bt k nguy him no gy chn thng cho vn ng vin. Cm thi u trn mt sn g gh hoc trn. Mt sn trong cc cuc thi u th gii v chnh thc ca FIVB ch c lm bng g hoc cht liu tng hp. Cc loi mt sn u phi c FIVB cng nhn trc. 2.2. Mt sn thi u trong nh phi l mu sng: Trong cc cuc thi u th gii v chnh thc ca FIVB cc ng bin phi l mu trng. Sn u v khu t do phi c mu sc khc bit nhau. (iu 1.1; 1.3) 2.3. Sn ngoi tri c dc thot nc mi mt l 5mm. Cm lm cc ng bin bng cc vt liu rn cng. (iu 1.3). 3. Cc ng trn sn: (Hnh 2) 3.1. B rng cc ng trn sn l 5cm c mu sng khc vi mu sn v bt k ng k no khc. (iu 1.2.2) 3.2 Cc ng bin: Hai ng bin dc v hai ng bin ngang gii hn sn u. Cc ng ny nm trong phm vi sn u. (iu 1.l) 3.3. ng gia sn (Hnh 2) Trc ng gia sn chia sn u ra lm hai phn bng nhau. mi phn 9 x 9m. ng ny chy di li n hai ng bin dc. 3.4. ng tn cng: mi bn sn. ng tn cng c k cch trc ca ng gia sn 3m. Trong nhng cuc thi u th gii v chnh thc ca FIVB, ng tn cng c ko di thm t cc ng bin dc v vch ngt qung, mi vch di 15cm, rng 5cm, cch nhau 20cm v di tng cng l,75m. (Hnh 2). (iu 1.3.3; 1.4.l). 4. Cc khu trn sn: (Hnh 1, 2) 4.1. Khu trc: mi bn sn khu trc c gii hn bi ng gia sn v ng tn cng. Khu trc c m rng t mp ngoi ng bin dc ti ht khu t do. (iu 1. l; 1.3.2; 1.3.3; 1.3.4) 4.2. Khu pht bng: Khu pht bng l khu rng 9m nm sau ng bin ngang (khng tnh ng bin ngang), (Hnh 2). Khu pnt bng c gii hn bi hai vch di 15cm thng gc vi ng bin ngang, cch ng ny 20cm v c coi l phn ko di ca ng bin dc. C hai vch ny u thuc khu pht bng. - 48 -

Gio trnh bng chuyn Khu pht bng ko di ti ht khu t do. (iu 1.1; 1.3.2), (Hnh l) 4.3. Khu thay ngi: (Hnh 1) Khu thay ngi c gii hn bi hai ng ko di ca ng tn cng n bn th k (iu 1.3.4). 4.4. Khu khi ng: (Hnh l) Trong cc cuc thi u th gii v chnh thc Ca FIVB mi gc sn ca khu t do c l khu khi ng 3 x 3m. 4.5. Khu pht: (Hnh l) Mi bn sn khu t do, trn ng ko di ca ng bin ngang, sau gh ngi ca mi i cch 1,5m c l khu pht kch thc l x lm gii hn bng cc vch rng 5cm, trong t hai gh. 5. Nhit : Nhit thp nht khng c di 100C (500F). Trong cc cc thi u th gii v chnh thc ca FIVB nhit ti a khng c cao hn 250C (770F) v thp di l60C (610F). 6. nh sng: Ti cc cuc thi u th gii v chnh thc ca FIVB sng ca sn u o cao 1m cch mt sn phi t t 1000 n 1500 lux. II. Li v ct 1. Chiu cao ca li 1.1. Li c cng ngang trn ng gia sn. Chiu cao mp trn ca li nam l 2,43m v ca n l 2,24m. (iu 1.3.3) 1.2. Chiu cao ca li phi c o gia sn. Hai u li trn ng bin dc phi cao bng nhau v khng cao hn chiu cao quy nh 2cm. (iu 1.l; 1.3.2; 2.1.l) . 2. Cu to Li mu en, di 9,5 - 10m, rng lm, an thnh cc mt li hnh vung mi cnh l0cm (mi bn u li k t mp ngoi bng gii hn li c l khong di t 0.25m n 0.5m) (Hnh 3). Vin sut mp trn li l mt bng vi trng gp li rng 7cm. Hai u bng vi c mt l lun dy buc vo cc li. Lun mt si dy cp mm bn trong bng vi trng ti hai cc li cng mp trn ca li. Mi u bng vin mp trn ca li c hai l v dng hai dy buc ko vo ct gi cng vi bng mp trn li. Vin sut mp di li l mt bng vi trng gp li rng 5cm, trong lun qua l dy buc gi cng phn di ca li vo hai ct. 3. Bng gii hn - 49 -

Gio trnh bng chuyn L hai bng trng di lm, rng 5cm t hai bn u li thng gc vi giao im ca ng bin dc v ng gia sn. Bng gii hn l mt phn ca li (Hnh 3; iu 1.3.2) 4. ng ten ng ten l thanh trn do ng knh 10mm di l,8m lm bng si thu tinh hoc cht liu tng t. ng ten c buc cht st vi mp ngoi mi bng gii hn. ng ten c t i nhau hai bn li (iu 2.3) Phn ng ten cao hn li 80cm, c sn xen k cc on mu tng phn nhau, mi on di 10cm, tt nht l mu v trng. ng ten thuc phn ca li v gii hn 2 bn ca knong khng gian bng qua trn li (Hnh 3 v 5; iu 11.1.l) 5. Ct li: (Hnh 3) 5.1. Ct cng gi li t ngoi sn cch ng bin dc 0.5 - lm, cao 2,55m. c th iu chnh c. Trong cc cuc thi u th gii v chnh thc ca FIVB, ct cng gi li phi t ngoi sn cch ng bin dc lm. 5.2. Ct li trn v nhn, c c nh chc xung t khng dng dy cp gi. Cm ct li c cc dng c ph tr nguy him. 6. Thit b ph Tt c cc thit bi ph phi theo ng quy nh III. Bng Bng phi l hnh cu trn, lm bng da mm hoc da tng hp, trong c rut bng cao su hoc cht liu tng t. Mu sc ca bng phi ng mu, hoc phi hp cc mu.

Cht liu da tng hp v phi hp cc mu ca bng dng trong cc cuc thi u quc t phi theo ng chun mc ca FIVB. Chu vi ca bng: 65 - 67cm, trng lng ca bng l 260 280g. p lc trong ca bng: t 0,3 n 0 325 kg/cm2 (294,3 318,82mbar hoc hPa). 1. Bng chun 2. Tnh ng nht ca bng - 50 -

Gio trnh bng chuyn Mi qu bng dng trong mt trn u phi c cng chu vi, trng lng, p lc, chng loi, mu sc (iu 3.l) Cc cuc thi u th gii. thi u chnh thc ca FIVB. V ch quc gia hay v ch Lin on phi dng bng c FIVB cng nhn, tr khi FIVB cho php khc. 3. H thng s dng 3 bng Cc cuc thi u th gii ca FIVB v chnh thc u s dng 3 bng thi u vi 6 ngi nht bng, mi gc sn khu t do mt ngi v sau mi trng ti mt ngi (Hnh 10). II: NHNG NGI THAM GIA I. i bng 1. Thnh phn ca i: 1.1. Mt i gm ti a 12 vn ng vin, l hun luyn vin trng, l hun luyn vin ph, mt sn sc vin v mt bc s. (iu 5.2; 5.3) Trong cc cuc thi u th gii v chnh thc ca FIVB, Bc s phi c FIVB cng nhn trc. 1.2 Mt cu th ca i (tr Libero) l i trng trn sn phi c ghi r trong bin bn thi u. (iu 5.1; 20.1.3). 1.3. Ch cc cu th ng k trong bin bn thi u mi c php vo sn thi u. Khi hun luyn vin v i trng k vo bin bn thi u th khng c thay i thnh phn ng k ca i na (iu l; 5.1.1; 5.2.2) . 2. V tr ca i bng 2.1. Cc cu th khng thi u c th ngi trn gh ca i mnh hoc ng khu khi ng ca i mnh (iu 1.4.4; 5.2.3; 7.3.3). Hun luyn vin v nhng ngi khc ca i phi ngi trn gh nhng c th tm thi ri ch (iu 5.2.3). Gh ca i t 2 bn bn th k, ngoi khu t do (Hnh l). 2.2. Ch cc thnh vin ca i mi c php ngi trn gh v tham gia khi ng trong thi gian trn u (iu 4.1.1; 7.2) . 2.3. Cc cu th khng thi u trn sn c th khi ng khng bng nh sau:

Trong thi gian trn u, cc cu th c th khi ng khng bng khu khi ng (iu 1.4.4; 9.1; Hnh l). Trong thi gian hi v hi k thut, c th khi ng khu t do sau sn ca i mnh (iu 1.3.3; 16.4; Hnh l). Khi ngh gia hip cc cu th c th khi ng bng khu t do (iu 19.l).

3. Trang phc: - 51 -

Gio trnh bng chuyn Trang phc thi u ca mt vn ng vin gm: o th thao, qun i, tt v giy th thao. 3.1. o, qun i v tt ca ton i phi ng b, sch s v ng mu (tr vn ng vin Libero, iu 4.l; 20.2). 3.2 . Giy phi nh, mm, bng cao su hay bng da v khng c gt. Trong cc cuc thi u th gii ca FIVB v chnh thc ca ngi ln, mu giy phi thng nht trong ton i. nhng nhn hiu c th khc nhau v mu sc v kiu dng o, qun i phi theo ng chun do FIVB thng qua. 3.3. o cu th phi nh s t l n 18.

S o phi gia ngc v gia lng. Mu sc v sng ca s phi tng phn vi mu sc v sng ca o. S trc ngc phi cao t nht l 15cm, s sau lng t nht l 20cm, nt s phi rng ti thiu 2cm.

Trong cc cuc thi u th gii v chnh thc ca FIVB, phi in s o ca u th ng qun i bn phi. S phi cao t 4 - 6cm, nt s rng t nht lcm. 3.4. Trn o i trng di s trc ngc phi c mt vch khc mu sc 8 x 2cm. (iu 5.1) . 3.5. Cm vn ng vin cng i mc trang phc khc mu nhau (tr vn ng vin Libero) v/hoc o khng c s chnh thc (iu 20.2). 4. Thay i trang phc Trng ti th nht c th cho php mt hay nhiu cu th (iu 24): 4.1. Thi u khng c giy: 4.2. Thay trang phc thi u b t gia hai hip hay sau khi thay ngi nhng trang phc mi phi cng mu, cng kiu v cng s o. (iu 4.3.8) 4.4.3. Nu tri rt, ton i c mc qun o trnh din thi u, min l ng mu, ng kiu (tr vn ng vin Libero), c ghi s hp l theo iu 4.3.3. (iu 4.1.l; 20.2) 5. Nhng vt b cm Cm mang cc vt gy chn thng hoc to tr gip cho cu th. 4.5.2. Vn ng vin c th mang knh c nhn v t chu trch nhim v vic ny. II. i trng v hun luyn vin i trng v hun luyn vin l nhng ngi chu trch nhim v hnh vi v k lut ca cc thnh vin trong i. Cu th Libero (L) khng c lm i trng. (lu 20.1.3; 21). 1. i trng 1.1. Trc trn u. i trng phi k vo bin bn thi u v thay mt i bt thm. (iu 7.1; 26.2.1.1) 1.2. Trong trn u. i trng vo u l i trng trn sn. (iu 6.2; 20.1.3) - 52 -

Gio trnh bng chuyn Khi i trng ca i khng vo sn thi u, hun luyn hoc bn thn i trng phi ch nh mt cu th khc trn sn tr Libero lm i trng trn sn. Cu th ny chu trch nhim lm i trng trn sn n khi b thay ra hoc i trng ca i li vo sn thi u, hoc khi hip u kt thc. Khi bng ngoi cuc, ch i trng trn sn c quyn ni vi trng ti iu 9.2):

ngh trng ti gii thch hoc lm r iu lut cng nh cc thc mc v i mnh. Nu i trng trn sn khng ng vi gii thch ca trng ti th nht th c khiu ni, nhng phi cho trng ti th nht bit vic ghi khiu ni vo bin bn thi u vo lc kt thc trn u (iu 24.24) C quyn ngh:

Thay i trang phc thi u (iu 4.3; 4.4.2) ngh kim tra li v tr trn sn. (iu 7.4). Kim tra li mt sn, li, bng (iu l.2; 1.3)

ngh hi v thay ngi. (iu 8; 16.2.1; l6.4)

1.3. Kt thc trn u, i trng phi (iu 6.3): 1.4. Cm n trng ti v k vo bin bn cng nhn kt qu trn u (iu 26.2.3.3). 1.5. i trng (hoc i trng trn sn) c th ghi vo bin bn thi u kin khiu ni bo co vi trng ti th nht (iu 5.1.2.1; 26.2.3.2). 2. Hun luvn vin: 2.1. Trong sut trn u, hun luyn vin c ch o i mnh t bn ngoi sn u. Hun luyn vin l ngi quvt nh i hnh thi u, thay ngi v xin hi . Khi thc hin cc vic ny hun luyn vin phi lin h vi trng ti th hai. (iu 1.1; 7.3.2; 8; 16.4) 2.2. Trc trn u, hun luyn vin ghi v sot li tn v s o cc cu th ca i ghi trong bin bn ri k tn. (iu 4.l; 26.2.1.1). 2.3. Trong thi gian trn u, hun luyn vin:

Trc mi hip, trao phiu bo v tr c k tn cho th k hoc trng ti th hai. (iu 7.3.2). Ngi trn gh gn bn th k nht, nhng c th ri ch ngi chc lt. (iu 4.2). Xin tm dng hi v thay ngi. (iu 8; l6.4). Cng nh cc thnh vin khc ca i hun luyn vin c th ch o vn ng vin trn sn. Hun luyn vin c th ng hoc i li trong khu t do trc gh ngi ca i mnh tnh t ng tn cng ti khu khi ng ch o vn ng vin, nhng khng c lm nh hng hoc tr hon cuc u (iu 1.3.4; 1.4.4)

3. Hun luyn vin ph - 53 -

Gio trnh bng chuyn 3.1. Hun luyn vin ph ngi trn gh, nhng khng c quyn tham gia vo trn u. 3.2. Trng hp HLV trng phi ri khi i, HLV ph c th lm thay nhim v nhng phi do i trng trn sn yu cu v phi c s ng ca trng ti th nht. (iu 5.1.2; 5.2) III: TH THC THI U iu VI: c mt im, thng mt hip v thng mt trn 1. c 1 im 1.1. c 1 im khi: 1.1.1. Bng chm sn i phng (iu 9.3; 11.1.1) 1.1.2. Do i i phng phm li (iu 6.1.2; Hnh 11) 1.1.3. i i phng b pht (iu 12.3; 22.3.1) 1.2. Phm li: Khi mt i c hnh ng nh bng sai lut hoc phm lut bng hnh ng no khc th trng ti thi ci phm li xt mc phm li v quyt nh pht theo lut. 1.2.1. Nu hai hay nhiu li xy ra lin tip th ch tnh li u tin. 1.2.2. Nu hai i cng phm hai hoc nhiu li th x hai i cng phm li. nh li pha bng . l.3. Hu qu ca thng mt pha bng: Mt pha bng l chui cc hnh ng nh bng tnh t thi im ngi pht bng nh chm bng n khi khi trng ti thi ci bng cht (iu 9.1; 9.2) 1.3.1. Nu i pht bng thng pha bng th i pht bng c mt im v tip tc pht bng.. 1.3.2. Nu i i phng pht bng thng pha bng th i c mt im v ginh quyn pht bng. 2. Thng mt hip i thng mt hip (tr hip th 5 - hip quyt thng) l i c 25 im trc v hn i kia t nht 2 im. Trng hp ho 24 - 24, phi u tip cho n khi hn nhau 2 im (26 - 24; 27 - 25) (iu. 6.3.2) (Hiu tay 11.9) 3. Thng mt trn 3.1. i thng mt trn l i thng 3 hip (iu 6.2) (Hiu tay 11.9). 3.2. Trong trng hp ho 2 - 2, hip quyt thng (hip 5) u n 15 im v i thng phi hn t nht 2 im iu 1; 16.4.1). 4. B cuc v i hnh khng ngi u

- 54 -

Gio trnh bng chuyn 4.1. Nu mt i sau khi c mi n thuyt phc vn t chi khng u, i b tuyn b b cuc v b thua vi kt qu ton trn 0- 3, mi hip 0 - 25 (iu 6.2; 6.3). 4.2. Nu mt i khng c l do chnh ng c mt ng gi thi u th b tuyn b b cuc v x l kt qu thi u nh iu 6.4.1. 4.3. Mt i b tuyn b khng i hnh thi u mt hip hoc mt trn iu 3.l) th b thua hip .hoc trn . i i phng c thm s im v s hip cn thiu thng hip hoc trn u . i c i hnh khng ngi u b gi nguyn s im v kt qu cc hip trc iu VII: T chc thi u 1. Bt thm Trc trn u, trng ti th nht cho bt thm chn quyn u tin i no pht bng trc v i no chn sn hip u th l (lu l3.1.l). Nu thi u hip th 5, phi tin hnh bt thm li (iu 6.3.2). 1.1. Tin hnh bt thm vi s c mt ca hai i trng hai i (iu 5.1). 1.2. i thng khi bt thm c chn: 1.2.1. Quyn pht bng hoc pht bng ( iu 13.l.1.) 1.2.2. Chn sn: i thua ly phn cn li. 1.3. Nu hai i khi ng ring, i no pht bng trc c khi ng trn li trc (iu 2). 2. Khi ng 2.l . Trc trn u, nu cc i khi ng sn ph th mi i c khi ng 3 pht vi li; nu khng, mi i c khi ng 5 pht,.. 2.2. Nu c hai i trng ngh khi ng chung vi li th c hai i c khi ng 6 hoc 10 pht, theo iu 2.1. 3. i hnh thi u ca i 3.1. Mi i phi lun c 6 cu th khi u: i hnh thi u ban u ch r trt t xoay vng ca cc cu th trn sn. Trt t ny phi gi ng sut hip u (iu 6.4.3; 6). 3.2. Trc hip u, hun luyn vin phi ghi i hnh ca i vo phiu bo v tr (xem iu 20.1.2) v k vo phiu, sau a cho trng ti th hai hoc th k (iu 5.2.3.1; 20.1.2; 25.3.1; 26.2.1.2) 3.3. Cc cu th khng c trong i hnh thi u u tin ca hip l cu th d b (tr Libero) (iu 3.2.8; 20.1.2). 3.4. Khi np phiu bo v tr cho trng ti th hai hoc th k th khng c php thay i i hnh tr vic thay ngi thng thng (iu 8; 16.2.2) - 55 -

Gio trnh bng chuyn 3.5. S khc nhau gia v tr cu th trn sn v phiu bo v tr (iu 25.3.1) 3.5.1. Trc khi bt u hip u nu pht hin c s khc nhau gia v tr u th trn sn vi phiu bo v tr th cc cu th phi tr v ng v tr nh phiu bo v tr ban u m khng b pht (iu 3.2). 3.5.2. Nu trc khi bt u hip u pht hin mt cu th trn sn khng c ghi phiu bo v tr ca hip th cu th ny phi thay bng u th ghi phiu bo v tr m khng b pht (iu 3.2). 3.5.3. Tuy nhin, nu hun luyn vin mun gi cu th khng ghi trong phiu bo v tr li trn sn th hun luyn vin c th xin thay thng thng mt hay nhiu ln ngi theo lut v ghi vo bin bn thi u (iu 16.2.2). 4. V tr: (Hnh 4) thi im cu th pht bng nh bng i th tr cu th ny, cc cu th ca mi i phi ng ng v tr trn sn mnh theo ng trt t xoay vng (iu 6.1; 9.1; 13.4) 4.1. V tr ca cc cu th c xc nh nh sau: 4.1.1. Ba cu th ng dc theo li l nhng cu th hng trc: V tr s 4 (trc bn tri), s 3 (trc gia) v s 2 (trc bn phi). 4.1.2. Ba cu th cn li l cc cu th hng sau : V tr s 5 (sau tri), s 6 ( sau gia) v l (sau bn phi). 4.2 . Quan h v tr gia cc cu th: 4.2.1. Mi cu th hng sau phi ng xa li hn ngi hng trc tng ng ca mnh. 4.2.2. Cc cu th hng trc v hng sau phi ng theo trt t nh iu 4.1. 4.3. Xc nh v kim tra v tr cc cu th bng v tr bn chn chm t nh sau (Hnh 4): 4.3.1. Mi cu th hng trc phi c t nht mt phn bn chn gn ng gia sn hn chn ca cu th hng sau tng ng (iu 1.3.3). 4.3.2. Mi cu th bn phi (bn tri) ph i c t nht mt phn bn chn gn ng bin dc bn phi (tri) hn chn ca cu th ng gia cng hng ca mnh (iu 1.3.2). 4.4. Khi bng pht i, cc cu th c th di chuyn v ng bt k v tr no trn sn ca mnh v khu t do (iu 12.2.2). 5. Li sai v tr: ((Hnh 4), Hiu tay 11 (13)) 5.1. Mt i phm li sai v tr: khi ngi pht bng nh chm bng, li c bt k cu th no ng khng ng v tr (iu 3 v 4). 5.2. Nu li sai v tr xy ra lc cu th pht bng phm li pht bng ng lc nh pht bng i (iu l3.4 v l3.l), th pht li pht bng trc li sai v tr.

- 56 -

Gio trnh bng chuyn 5.3. Nu cu th pht bng phm li sau khi pht bng (iu l3.2) v c li sai v tr th bt li sai v tr trc. 5.4. Pht li sai v tr nh sau: 5.4.1. i phm li b x thua pha bng (iu 6.1.3). 5.4.2. Cc cu th phi ng li ng v tr ca mnh (iu 3; 4). 6. Xoay vng 6.1. Th t xoay vng theo i hnh ng k u mi hip, v theo kim tra trt t pht bng v v tr cc cu th trong sut hip u (iu 3.l; 4.1; l3.2). 6.2. Khi i pht bng ginh c quyn pht bng, cc cu th ca i phi xoay mt v tr theo chiu kim ng h: cu th v tr s 2 chuyn xung v tr s l pht bng, cu th v tr s l chuyn sang v tr s 6 (iu l3.2.2). 7. Li th t xoay vng: (Hiu tay 11(13)) 7.1. Khi pht bng phm li xoay vng khng ng trt t xoay vng (iu 6.1; 13).Pht nh sau: 7.l.1. i b pht thua pha bng (iu 6.1.3). 7.1.2. Cc cu th phi tr li ng v tr ca mnh (iu 6.l). 7.2. Th k phi xc nh c thi im phm li, hu b tt c cc im thng ca i phm li t thi im phm li. im ca i kia vn gi nguyn (iu 26.2 .2.2). Nu khng xc nh c thi im phm li sai th t pht bng th khng xo im ca i phm li m ch pht thua pha bng (iu 6.1.3).

iu VIII: Thay ngi Thay ngi l hnh ng m mt cu th sau khi c th k ghi li, vo sn thay th v tr cho mt cu th khc phi ri sn (tr Libero). Thay ngi phi c php ca trng ti (iu 16.5; 20.3.2) 1. Gii hn thay ngi 1.l. Mt hip mi i c thay ti a 6 ln ngi. Cng mt ln c th thay mt hay nhiu cu th. l.2. Mt cu th ca i hnh chnh thc c th c thay ra sn v li thay vo sn nhng trong mt hip ch c mt ln v phi ng v tr ca mnh trong i hnh ng k (iu 3.l). 1.3. Mt cu th d b c vo sn thay cho mt cu th chnh thc l ln trong l hip nhng ch c thay ra bng chnh cu th chnh thc thay (iu 3.1) 2. Thay ngi ngoi l

- 57 -

Gio trnh bng chuyn Khi mt cu th b chn thng (tr vn ng vin Libero) khng th tip tc thi u c th phi thay ngi hp l. Trng hp khng th thay hp l th i c thay ngi ngoi l ngoi gii hn thay ngi ca iu l (iu 20.3.3). Thay ngi ngoi l ngha l bt c cu th no khng c trn sn lc xy ra chn thng tr cu th Libero hay cu th thay cho anh ta c th vo thay cu th b thng. Cu th b chn thng thay ra khng c php vo sn thi u na. Trong mi trng hp thay ngi ngoi l u khng c tnh l thay ngi thng thng. 3. Thay ngi bt buc Mt cu th b pht ui ra sn hoc b trut quyn thi u (iu 22.3.2 v 22.3.3) th phi thay ngi hp l . Nu khng thc hin c, th i b tuyn b i hnh khng ngi (iu 6.4.3; l v 3.l). 4. Thay ngi khng hp l 4.1. Thay ngi khng hp l l vt qu gii hn thay ngi theo iu 1 (tr trng hp iu 2). 4.2. Trong trng hp mt i thay ngi khng hp l m cuc u tip tc (iu 9.1) th x l nh sau: 4.2.1. i b pht thua pha bng , (iu 6.1.3). 4.2.2. Sa li vic thay ngi. 4.2.3. Hu b nhng im i ginh c t khi phm li, gi nguyn im ca i i phng.

IV: HOT NG THI U iu IX: Trng thi thi u 1. Bng trong cuc Bng trong cuc tnh t lc trng ti th nht thi ci cho php pht bng, ngi pht nh chm bng i (iu l3.3). 2. Bng ngoi cuc (bng cht) Bng ngoi cuc tnh t thi im mt trong hai trng ti thi ci bt li. Khng tnh phm li tip sau ting ci bt li ca trng ti. 3. Bng trong sn Bng trong sn l khi bng chm sn u k c cc ng bin (iu 1.2.3; 1.1). (Hiu tay 14; 1) 4. Bng ngoi sn Bng ngoi sn khi: 4.1. Phn bng chm sn hon ton ngoi cc ng bin. (iu l.3.2; Hiu tay 2) - 58 -

Gio trnh bng chuyn 4.2. Bng chm vt ngoi sn, chm trn nh hay ngi ngoi i hnh thi u trn sn (Hiu tay 4). 4.3. Bng chm ng ten, chm dy buc li, ct li hay phn li ngoi bng gii hn (iu 2.3; Hnh 5; Hiu tay 4). 4.4. Khi bng bay qua mt thng ng dc li m l phn hay ton b qu bng li ngoi khng gian bng qua ca li. tr trng hp iu ll.1.2. (Hnh 5; Hiu tay 4) 4.5 Ton b qu bng bay qua khong khng di li (Hnh 5; iu 24.3.2.3; Hiu tay 22). iu X: ng tc chi bng Mi i phi thi u trong khu sn u v phn khng gian ca mnh (tr iu l l.l.2). Tuy nhin, c th cu bng t ngoi khu t do. 1. S ln chm bng ca mt i Mt i c quyn chm bng ti a 3 ln (khng k chn bng. iu 4.1) a bng sang sn i phng. Nu thc hin qu 3 ln chm bng, i phm li: nh bng 4 ln.

S ln chm bng ca i c tnh c khi cu th chm bng c tnh hay v tnh. 1.1. Chm bng lin tip: Mt cu th khng c chm bng hai ln lin tip (tr iu 2.3; 2 v 4.2). - 59 -

Gio trnh bng chuyn 1.2. Cng chm bng: Hai hoc ba cu th c th chm bng trong cng mt thi lm. 1.2.l. Khi hai (hoc ba) cu th cng chm bng th tnh hai (hoc ba) ln chm bng (tr chn bng). Nu hai (hoc ba) cu th cng n gn bng nhng ch c mt ngi chm bng th tnh mt ln chm. Cc cu th va vo nhau khng coi l phm li. 1.2.2. Nu cu th ca hai i cng chm bng trn li v bng cn trong cuc th i bng c chm tip 3 ln na. Nu bng ra ngoi sn bn no th i bn kia phm li. 1.2.3. Nu hai i cng chm gi bng (iu 2.2) th tnh 2 bn cng phm li (iu 6.1.2.2; 2.2; Hiu tay 23) v nh li pha bng . 1.3. H tr nh bng: trong khu thi u, cu th khng c php li dng s h tr ca ng i hoc bt c vt g d chm bng. Tuy nhin, khi mt cu th sp phm li (chm li hoc qua vch gia sn) th ng i c th gi li hoc ko tr v sn mnh. 2. Tnh cht chm bng 2.1. Bng c th chm mi phn ca thn th. 2.2. Bng phi c nh i khng dnh, khng nm vt, khng c gi li. Bng c th ny ra theo bt c hng no. 2.3. Bng c th chm nhiu phn thn th nhng phi lin cng mt lc. Trng hp ngoi l: 2.3.1. Khi chn bng, mt hay nhiu cu th chn bng c th chm bng lin tc min l nhng ln chm phi xy ra trong cng mt hnh ng (iu 1.l; 2). 2.3.2. ln chm bng u tin ca mt i, bng c th chm Iin tip nhiu phn khc nhau ca thn th min l nhng ln chm phi xy ra trong cng mt hnh ng. (iu 1; 4.l). 3. Li nh bng 3.1. Bn ln chm bng: Mt i chm bng 4 ln trc khi a bng qua li (iu l) (Hiu tay l1.18). 3.2. H tr nh bng: Mt cu th trong khu sn u li dng ng i hoc bt k vt g vi chm bng (iu l0.1.3). 3.3. Gi bng (dnh bng): Cu th nh bng khng dt khot, bng b gi li hoc nm vt i (iu l0.2.2) (Hiu tay l1.l6). 3.4. Chm bng hai ln: Mt cu th nh bng hai ln lin hoc bng chm ln lt nhiu phn khc nhau ca c th (iu 2.3; Hiu tay ll.17).

- 60 -

Gio trnh bng chuyn iu XI: Bng li 1. Bng qua li l.l. Bng nh sang sn i phng phi i qua khong khng bng qua trn li (Hnh 5; iu 2). Khong khng bng qua trn li l phn ca mt phng thng ng i qua li c gii hn bi: 1.1.1. Mp trn ca li (iu 2.2). 1.1.2. Pha trong hai ct ng ten v phn ko di tng tng ca chng (iu 2.4). l.1.3. Thp hn trn nh. 1.2. Qu bng bay qua mt phng ca li ti khu t do ca sn i phng (iu 1) m hon ton hoc mt phn bng bay qua ngoi khng gian bn ngoi li th c th nh tr li vi iu kin: 1.2.1. Cu th cu bng khng chm sn i phng. (iu 12.2). 1.2.2. Qu bng khi nh tr li phi ct mt phng ca li ln na phn khng gian bn ngoi cng mt bn sn. i i phng khng c ngn cn hnh ng ny. 2. Bng chm li Khi qua li (iu 1.1) bng c th chm li. 3. Bng li 3.1. Bng nh vo li bt ra c th tip nu i cha qu 3 ln chm bng (iu l). 3.2. Nu bng lm rch mt li hoc git li xung th xo b pha bng v nh li.

iu XII: Cu th gn li 1. Qua trn lui 1.1. Khi chn bng, cu th c th chm bng bn sn i phng, nhng khng c cn tr i phng trc hoc trong khi h p bng (iu 1; 3) 1.2. Sau khi cu th p bng, bn tay c php qua trn li nhng phi chm bng khng gian bn sn mnh. 2. Qua di li 2.1. c php qua khng gian di li sang sn i phng, nhng khng c cn tr i phng. 2.2. Xm nhp sn i phng qua vch gia (iu 1.3.3; Hiu tay 22).

- 61 -

Gio trnh bng chuyn 2.2.1. Cng lc mt hay hai bn chn (hoc mt hay hai bn tay) chm sn i phng, nhng t nht cn mt phn ca mt hay hai bn chn (hoc mt hay hai bn tay) vn chm hoc vn trn ng gia sn (iu l.3.3). 2.2.2. Cm bt k b phn khc ca thn th chm sn i phng. 2.3. Cu th c th sang sn i phng sau khi bng ngoi cuc (iu 2). 2.4. Cu th c th xm nhp vng t do bn sn i phng nhng khng c cn tr i phng chi bng. 3. Chm li 3.1. Chm li, chm cc ng ten (iu 4.4) khng phm li, tr khi cu th chm chng trong khi nh bng hoc lm cn tr thi u. Cc hnh ng nh bng gm c cc ng tc nh khng chm bng (iu 25.3.2.3). 3.2. Sau khi nh bng, cu th c th chm ct li, dy cp, hoc cc vt bn ngoi chiu di ca li, nhng khng c nh hng n trn u. 3.3. Bng nh vo li lm li chm cu th i phng th khng pht li. 4. Li ca cu th li 4.1. Cu th chm bng hoc chm i phng khng gian i phng trc hoc trong khi i phng nh bng (iu l2.1.l) (Hiu tay 20). 4.2. Cu th xm nhp khng gian di li ca i phng v cn tr i phng thi u (iu 2.1) 4.2. Cu th xm nhp sang sn i phng (iu 2.2.2). 4.3. Mt cu th chm li hoc ct ng ten khi nh bng hay lm nh hng n trn u (iu 3.1; Hiu tay 19).

iu XIII: Pht bng Pht bng l hnh ng a bng vo cuc ca cu th bn phi hng sau ng trong khu pht bng (iu 1.4.l). 1. Qu pht bng u tin ca hip 1.l. Qu pht bng u tin ca hip l v 5 do bt thm quyt nh (iu 6.3.2; 7.l). 1.2. cc hip khc, i no khng c pht bng u tin hip trc th c pht trc. 2. Trt t pht bng 2.1. Cc cu th phi pht bng theo trt t ghi trong phiu bo v tr (iu 7.3. l; 7.3.2). 2.2. Sau qu pht bng u tin ca mt hip, pht bng ca cu th c quyt nh nh sau (iu l): - 62 -

Gio trnh bng chuyn 2.2.1. Nu i pht bng thng pha bng , th cu th ang pht bng (hoc cu th d b thay vo) tip tc pht bng (iu 6.1.3; 8). 2.2.2 . Nu i bng thng pha bng , th i ginh quyn pht bng v phi xoay vng trc khi pht bng (iu 6.1.3; 7.6.2); Cu th bn phi hng trn, chuyn xung bn phi hng sau pht bng. 3. Ba lnh pht bng Trng ti th nht thi ci ra lnh pht bng sau khi kim tra thy hai i sn sng thi u v cu th pht bng cm bng (iu 13, Hiu tay 1 v 2). 4. Thc hin pht bng: (Hiu tay 10) 4.1. Cu th thc hin pht bng bng mt tay hoc bt c phn no ca cnh tay sau khi tung hoc ri ng khi bn tay. 4.2 . Ch c tung hay bng r tay mt ln. c php p bng, chuyn ng bng trong tay. 4.3. Lc pht bng hoc nhy ln pht bng, cu th khng c chm sn u (k c ng bin ngang) hoc chm vng sn ngoi khu pht bng (iu 1.4.2; Hiu tay l2.4). Sau khi nh bng, cu th c th gim vch, bc vo trong sn hoc ngoi khu pht bng. 4.4. Cu th phi pht bng i trong vng 8 giy sau ting ci ca trng ti th nht (iu 3; Hiu tay 11) 4.5. Hu b pht bng trc ting ci ca trng ti th nht v phi pht li: (iu 3). 5. Hng ro che pht bng: (Hiu tay 12) 5.1. Cc cu th ca i pht bng khng c lm hng ro c nhn hay tp th che i phng quan st cu th pht bng hoc ng bay ca bng. (iu 5.2). 5.2. Hng ro che pht bng l khi pht bng mt cu th hay mt nhm cu th ca i pht bng lm hng ro che bng cch gi vy tay, nhy ln hc di chuyn ngang, ng thnh nhm che ng bay ca bng (Hnh 6; iu 4). 6. Li pht bng 6.l. Li pht bng. Cc li sau y b pht i pht bng k c khi i phng sai v tr (iu 2.2.2; 7.l) . Ngi pht bng:

- 63 -

Gio trnh bng chuyn

6.1.1. Sai trt t xoay vng (iu 2). 6.1.2. Khng thc hin ng cc iu kin pht bng (iu 4). 6.2. Li sau khi nh pht bng: Sau khi bng c nh i ng ng tc, qu pht phm li (tr trng hp cu th ng sai v tr khi pht bng) (iu 4; l3.7.2) nu: 6.2.1. Bng pht i chm cu th ca i pht bng hoc khng qua mt phng thng ng ca khng gian bng qua trn li (iu 4.4; 4.5; Hiu tay 19). 6.2.2 . Bng ra ngoi sn (iu 4). 6.2.3. Bng pht i bay qua trn hng ro che ca c nhn hay tp th ca i pht bng (iu 5) 7. Li pht bng v li sai v tr 7.1. Nu cng lc cu th pht bng phm li pht bng (khng ng ng tc, sai trt t xoay vng v.v. . .) v i i phng sai v tr th pht li pht bng hng (iu 7.5.l; 7.5.2; l3.6.l). 7.2 . Nu pht bng ng nhng sau qu pht bng b hng (khng tnh lm hng ro che) m i phng li sai v tr, th pht li sai v tr ca i i phng v li ny xy ra trc (iu 7.5.3; 6.2).

iu XIII: Pht bng Pht bng l hnh ng a bng vo cuc ca cu th bn phi hng sau ng trong khu pht bng (iu 1.4.l). 1. Qu pht bng u tin ca hip - 64 -

Gio trnh bng chuyn 1.l. Qu pht bng u tin ca hip l v 5 do bt thm quyt nh (iu 6.3.2; 7.l). 1.2. cc hip khc, i no khng c pht bng u tin hip trc th c pht trc. 2. Trt t pht bng 2.1. Cc cu th phi pht bng theo trt t ghi trong phiu bo v tr (iu 7.3. l; 7.3.2). 2.2. Sau qu pht bng u tin ca mt hip, pht bng ca cu th c quyt nh nh sau (iu l): 2.2.1. Nu i pht bng thng pha bng , th cu th ang pht bng (hoc cu th d b thay vo) tip tc pht bng (iu 6.1.3; 8). 2.2.2 . Nu i bng thng pha bng , th i ginh quyn pht bng v phi xoay vng trc khi pht bng (iu 6.1.3; 7.6.2); Cu th bn phi hng trn, chuyn xung bn phi hng sau pht bng. 3. Ba lnh pht bng Trng ti th nht thi ci ra lnh pht bng sau khi kim tra thy hai i sn sng thi u v cu th pht bng cm bng (iu 13, Hiu tay 1 v 2). 4. Thc hin pht bng: (Hiu tay 10) 4.1. Cu th thc hin pht bng bng mt tay hoc bt c phn no ca cnh tay sau khi tung hoc ri ng khi bn tay. 4.2 . Ch c tung hay bng r tay mt ln. c php p bng, chuyn ng bng trong tay. 4.3. Lc pht bng hoc nhy ln pht bng, cu th khng c chm sn u (k c ng bin ngang) hoc chm vng sn ngoi khu pht bng (iu 1.4.2; Hiu tay l2.4). Sau khi nh bng, cu th c th gim vch, bc vo trong sn hoc ngoi khu pht bng. 4.4. Cu th phi pht bng i trong vng 8 giy sau ting ci ca trng ti th nht (iu 3; Hiu tay 11) 4.5. Hu b pht bng trc ting ci ca trng ti th nht v phi pht li: (iu 3). 5. Hng ro che pht bng: (Hiu tay 12) 5.1. Cc cu th ca i pht bng khng c lm hng ro c nhn hay tp th che i phng quan st cu th pht bng hoc ng bay ca bng. (iu 5.2). 5.2. Hng ro che pht bng l khi pht bng mt cu th hay mt nhm cu th ca i pht bng lm hng ro che bng cch gi vy tay, nhy ln hc di chuyn ngang, ng thnh nhm che ng bay ca bng (Hnh 6; iu 4). 6. Li pht bng - 65 -

Gio trnh bng chuyn 6.l. Li pht bng. Cc li sau y b pht i pht bng k c khi i phng sai v tr (iu 2.2.2; 7.l) . Ngi pht bng:

6.1.1. Sai trt t xoay vng (iu 2). 6.1.2. Khng thc hin ng cc iu kin pht bng (iu 4). 6.2. Li sau khi nh pht bng: Sau khi bng c nh i ng ng tc, qu pht phm li (tr trng hp cu th ng sai v tr khi pht bng) (iu 4; l3.7.2) nu: 6.2.1. Bng pht i chm cu th ca i pht bng hoc khng qua mt phng thng ng ca khng gian bng qua trn li (iu 4.4; 4.5; Hiu tay 19). 6.2.2 . Bng ra ngoi sn (iu 4). 6.2.3. Bng pht i bay qua trn hng ro che ca c nhn hay tp th ca i pht bng (iu 5) 7. Li pht bng v li sai v tr 7.1. Nu cng lc cu th pht bng phm li pht bng (khng ng ng tc, sai trt t xoay vng v.v. . .) v i i phng sai v tr th pht li pht bng hng (iu 7.5.l; 7.5.2; l3.6.l). 7.2 . Nu pht bng ng nhng sau qu pht bng b hng (khng tnh lm hng ro che) m i phng li sai v tr, th pht li sai v tr ca i i phng v li ny xy ra trc (iu 7.5.3; 6.2).

iu XIV: p bng tn cng - 66 -

Gio trnh bng chuyn 1. p bng tn cng 1.1. Tr pht bng v chn bng, mi hnh ng trc tip a bng sang sn i phng u l p bng tn cng (iu l3; 1.l). 1.2. c php b nh, nh nh khi p bng tn cng nu khng dnh bng, khng gi hoc nm vt bng (iu 2 .2). l.3. Hon thnh p bng tn cng khi bng hon ton qua mt phng ng ca li hoc bng chm i phng. 2. Gii hn ca p bng tn cng

2.1. Cu th hng trc c th p bng bt k cao no, nhng phi chm bng trong phm vi khng gian sn ca mnh (tr iu 2.4) (iu 7.4.1.1) 2.2. Cu th hng sau ( sau vch tn cng) c p bng tn cng bt k cao no trong khu tn cng (iu 1.4.1; 7.4.l.2; 20.3.1.2; Hnh 8). 2.2.1. Khi gim nhy, mt v hai bn chn ca u th khng c chm hoc vt qua ng tn cng (iu 1.3.4). 2.2.2. p bng xong cu th c th r xung khu tn cng (iu l.4.1) 2.3. Cu th hng sau cng c th p bng khu tn cng. nu lc chm bng khng hon ton cao hn mp trn ca li (Hnh 7; iu 1.4.l; 7.4.1.2) 2.4. Khng cu th no c php p tn cng qu pht bng ca i phng, khi bng khu tn cng v hon ton cao hn mp trn li (iu 1.4.l). 3. Li p bng tn cng 3.1. p bng khng gian sn i phng (iu 2.l). 3.2. p bng ra ngoi (iu 4). 3.3. Cu th hng sau p bng khu tn cng, nhng lc nh bng, bng hon ton cao hn mp trn ca li (iu 1.4.l; 7.4.1.2; 2.3; Hiu tay 21) 3.4. Cu th hon thnh p bng tn qu bng pht ca i phng khi bng trong tn cng v hon ton cao hn mp trn ca li (iu 2.4; Hiu tay l1.2l) . 3.5. Cu th Libero kt thc p bng nu vo thi im chm bng, bng hon ton cao mp trn ca li (iu 20.3.1.2 ; Hiu tay l1.21). 3.6. Cu th hon thnh p qu bng cao hn mp li do cu th Libero ng khu trc nu bng chuyn hai cao tay (iu 20.3.1.4)

- 67 -

Gio trnh bng chuyn iu XV: Chn bng 1. nh ngha: 1.1. Chn bng l hnh ng ca cc cu th gn li chn qu bng t sn i phng sang bng cch gi vi tay cao hn mp trn ca li. Ch cc cu th hng trn c php chn bng (iu 7.4.l). 1.2. nh chn bng l hnh ng chn bng nhng khng chm bng. 1.3. Hon thnh chn bng: Chn bng hon thnh khi bng chm tay ngi chn (Hnh 8). 1.4 Chn tp th: Chn bng tp th l hai hay ba cu th ng gn nhau thc hin chn v hon thnh chn khi mt trong cc cu th chm bng. 2. Chn chm bng Mt hay nhiu cu th chn c th chm bng lin tip (nhanh v lin tc), nhng nhng ln chm phi trong cng mt hnh ng. 3. Chn bng bn khng gian sn phng Khi chn bng, cu th c th a tay v cnh tay ca mnh qua trn li sang sn i phng, nhng hnh ng khng c cn tr i phng nh bng. Khng c php chm bng bn kia li trc khi i phng thc hin p bng tn cng. (iu 1.l). 4. Chn bng v s ln chm bng 4.1. Chm bng trong chn bng khng tnh vo s ln chm bng ca i (iu 1). Sau ln chn chm bng ny, i c tip tc chm bng 3 ln na a bng sang sn i phng. 4.2. Sau khi chn bng, ln chm bng u tin c th do bt k cu th no k c cu th chm bng khi chn bng. 5. Chn pht bng Cm chn qu pht bng ca i phng: 6. Li chn bng: (Hiu tay 12) 6.1. Cu th chn bng chm bng khng gian i phng trc hoc cng khi i phng p bng (iu 3). 6.2. Cu th hng sau hay Libero hon thnh chn bng hoc tham gia hon thnh chn tp th (iu l; 5; 20.3.1.3). 6.3. Chn qu pht bng ca i phng (iu 5). 6.4. Bng chm tay chn ra ngoi (iu 4). 6.5. Chn bng bn khng gian i phng ngoi cc gii hn. 6.6. Cu th Libero nh chn bng hoc tham gia chn tp th (iu 1; 20.3.1.3). - 68 -

Gio trnh bng chuyn

V : NGNG V KO DI TRN U iu XV: Ngng trn u hp l Ngng trn u hp l gm: Hi v thay ngi. (iu 4; l6.5). 1. S ln ngng hp l Mi hip mi i c xin ngng ti a 2 ln hi v thay 6 ln ngi. (iu 6.2; 4; 5). 2. Xin ngng hp l 2.1. Ch c hun luyn vin trng v i trng trn sn c php xin ngng trn u. (iu 5.1.2; 5.2; l6). Xin ngng trn u phi bng k hiu tay (Hiu tay 11.4 v 11.5) khi bng cht v trc ting ci pht bng ca trng ti (Hiu tay 11.4.5; iu 9.2;13.3). 2.2. c php xin thay ngi trc khi bt u mt hip nhng phi ghi ln thay ngi hp l ny vo bin bn thi u ca hip (iu 7.3.4). 3. Ngng lin tip 3.l. c xin tm ngng hi mt ln hay hai ln lin v mi i c xin tip thay ngi mt ln na m khng cn c thi u gia cc ln tm ngng (lu 4; 5). 3.2. Mt i bng khng c xin thay ngi nhiu ln lin m gia khng c thi u. C th thay hai hay ba cu th trong cng mt ln xin thay ngi (iu 8.1.1; 5). 4. Hi v hi k thut: (Hiu tay 11.4) 4.l. Thi gian mt ln hi thng l 30 giy. Trong cc cuc thi u th gii ca FIVB v thi u chnh thc. hi c p dng nh sau: a) Trong cc hip t l n 4, mi hip c thm hai ln "Hi k thut", mi ln di 60 giy. Cc ln hi k thut c p dng t ng khi i dn im t im th 8 v l6. Mi hip mi i cn c xin hai ln hi thng. (iu 6.3.l). b) hip th 5 (hip quyt thng), khng c hi k thut. Mi i ch c hai ln hi thng, mi ln ko di 30 giy. (iu 6.3.2). 4.2. Trong thi gian hi , cc cu th trn sn phi ra t do gn gh bng ca mnh. 5. Thay ngi (V gii hn thay ngi xem iu 8.l; v thay ngi lin quan n cu th Libero xem iu 20.3.2). 5.1. Phi thc hin thay ngi trong khu thay (iu l.4.3; Hnh l) - 69 -

Gio trnh bng chuyn 5.2. Thi gian ca mt ln thay ngi l khon thi gian cn thit (ghi vo bin bn thi u v cho cu th vo - ra (iu 5.3; 26.2 .2.3). 5.3. Vo lc xin thay ngi, cu th vo thay phi ng khu thay ngi v sn sng vo sn (iu 1.4.3; 7.7.3; 8.1.3). Khng lm ng nh vy, th khng c php thay ngi v i b pht li tr hon (iu l7.2) Trong cc cuc thi u quc t ca FIVB v thi u chnh thc phi s dng bng s thay ngi. 5.4. Nu hun luyn vin mun trong mt ln thay nhiu cu th th phi ra k hiu s ln ngi xin thay ln thay .Trong trng hp ny phi thc hin thay ngi ln lt tng cp cu th mt. (iu 5.2;2.l;3.2) . 6. Xin ngng khng hp l 6.1. Xin ngng khng hp l trong nhng trng hp sau (iu 16) . 6.l.1. Khi bng trong cuc hoc sau ting ci pht bng ca trng ti (iu 6.1.3;2.l) 6.1.2. Xin ngng do thnh vin khng c quyn xin ngng ca i (iu 2.l) . 6.1.3. Trc khi trn u tip tc, i li xin thay ngi na m cha qua mt pha bng (iu 3.2) . 6.1.4. Xin ngng hi hay thay ngi qu s ln quy nh (iu l) 6.2. Ln xin ngng th nht khng hp l, khng gy nh hng hoc ko di trn u: khng b x pht.(iu l) 6.3. Nu lp li vic xin tm ngng khng hp l trong cng l trn u b pht li tr hon trn u (iu 17) .

iu XVI: Tr hon trn u 1. Cc hnh thc tr hon Hnh ng khng ng ca mt i c tnh ko di trn u l li tr hon trn u gm cc trng hp sau: 1.l. Ko di ln thay ngi. (i 5.2). 1.2. Ko di cc ln tm ngng sau khi c lnh tip tc trn u. (iu 16). 1.3. Xin thay ngi khng hp l (iu 8.4). 1.4. Ti phm xin ngng khng hp l. (iu 6.2). 1.5. Thnh vin ca i tr hon trn u. 2. Pht tr hon trn u - 70 -

Gio trnh bng chuyn 2.1. "Cnh co li tr hon hoc "Pht li tr hon" l pht ton i. 2.1.1. Pht li tr hon c gi tr trong ton b trn u. (iu 6.3). 2.1.2. Ghi tt c cc li pht tr hon vo bin bn thi u (iu 26.2.2.6). 2.2. Thnh vin ca i phm li tr hon u tin b pht Cnh co tr hon thi u (iu 4.1.l; 6.3). (Hiu tay 11.25). 2.3. Bt c thnh vin no ca i trong cng mt trn phm li tr hon ln th hai v nhng ln tip theo vi bt k hnh thc no u phm li v b pht li tr hon: thua pha bng (iu 6.1.3); Hiu tay 11.25). 2.4. Li tr hon xy ra trc hay gia 2 hip u b pht trong hip tip theo (iu 6.3.l). iu XVII: Cc trng hp ngng trn u ngoi l 1. Chn thng 1.1. Nu c tai nn nghim trng xy ra khi bng trong cuc, trng ti phi dng ngay trn u cho php bc s vo sn tr gip y t (iu 9.l). nh li pha bng (lu 6.1.3). 1.2 . Nu mt cu th b chn thng khng th thay hp l hoc ngoi l (iu 6.3; 8.l v 8.2) th cho cu th 3 pht hi phc, nhng mt trn u khng c qu mt ln vi cu th . Nu cu th khng hi phc c th i b tuyn b i hnh u khng ngi (iu 6.4.3 v 7.3. l). 2. Tr ngi bn ngoi Nu c bt k tr ngi bn ngoi no khi ang thi u th phi ngng ngay v nh li pha bng (iu 6.l.3). 3. Cc gin on ko di 3.1. Nu xy ra tnh hung bt ng lm gin on trn u th trng ti th nht ban t chc v gim st d ch c mt mt thnh phn vn phi quyt nh bin php cn thit trn u tip tc bnh thng (iu 6.3). 3.2. Tng thi gian ca mt hay nhiu ln ngng trn u khng vt qu 4 gi (iu l8.3.l). 3.2.1. Nu trn u vn tip tc trn sn c th vn tip tc hip ang u bnh thng nh trc khi ngng, gi nguyn t s, cu th v v tr trn sn. Kt qu cc hip trc vn gi nguyn (iu 1; 7.3) 3.2.2. Nu trn u tip tc trn sn khc, th hu b t s hip ang u d v u li vi ng i hnh bo v s o ca i . Kt qu cc hip trc vn gi nguyn (iu 7.3). 3.3. Tng thi gian ca mt hay nhiu ln ngng trn u qu gi th u li trn u t u (iu 6.3). - 71 -

Gio trnh bng chuyn iu XVIII: Ngh gia qung v i sn 1. Ngh gia qung Mi ln ngh gia cc hip ko di 3 pht (iu 6.2). Trong thi gian tin hnh i sn v ghi i hnh vo bin bn thi u (iu 2; 26.2.1.2). Thi gian ngh gia hip th hai v th ba c th di 10 pht, tu theo yu cu ca Ban t chc gii. 2. i sn: (Hiu tay 11.3) 2.1. Sau mi hip, cc i i sn, tr hip quyt thng (iu 7.l). 2.2. hip quyt thng, khi mt i c 8 im th hai i phi i sn ngay khng c tr hon v gi nguyn v tr cu th (iu 6.3.2; 7.4.l). Nu khng i sn ng thi im quy nh khi mt i c 8 im th khi pht hin phi i sn ngay, gi nguyn t s im t c khi i sn.

CHNG VI: CU TH LIBERO iu XIX: Cu th LIBERO 1.Cc ch nh v Libero 1.1. Mi i bng c php ng k l cu th chuyn mn phng th "Libero" trong s 12 cu th ca i (iu 4.1.1) . 1.2. Trc trn u phi ng k cu th Libero vo dng ring cho cu th ny trong bin bn thi u. Phi ghi s o ca Libero vo phiu bo v tr ca hip th nht (iu 7.3.2) . 1.3. Cu th Libero khng c lm i trng ca i cng nh i trng trn sn (iu 5). 2. Trang phc Libero phi mc o phng (dnh ring cho Libero hoc o jacket, hoc o ym), nhng phi c mu sc khc r vi mu o ca cc cu th khc.Trang phc ca Libero c th khc kiu, nhng phi nh s nh cc cu th khc ca i (iu 4.3). 3. Hot ng thi u c a Libero 3.1. Cc hnh ng thi u. 3.1.1. Cu th Libero c thay vo thi u trn sn cho bt k cu th hng sau no ca i (iu 7.4.1.2) . 3.1.2 . Cu th Libero m nhim vai tr nh mt cu th hng sau, khng c php p bng tn cng bt k v tr no trn sn (k c trong sn u v khu - 72 -

Gio trnh bng chuyn t do) nu lc nh chm bng, bng hon ton cao hn mp trn ca li (iu 14.2.2; 14.2.3; 14.3.5) 3.1.3. Cu th Libero khng c chn bng, khng c pht bng v nh chn bng (iu 13; l5.l; 15.6.2;15.6.6) 3.l.4. Khi cu th Libero khu hng trc hoc phn ko di ca khu ny dng chuyn cao tay nu bng ln th cu th khc khng c p tn cng qu bng khi bng cao hn mp trn ca li; Nu Libero cng nu bng nh th khi khu hng sau th c t do p nhng qu bng (iu 14.3.6). 3.2. Thay cu th Libero. 3.2.1.Thay cu th Libero khng tnh l thay ngi thng thng (iu 8). S ln thay vo - ra ca Libero vi cu th hng sau ca i khng b gii hn, nhng gia hai ln thay ca Libero phi qua l pha bng. Cu th Libero ch c thay ra bng chnh cu th hng sau m Libero thay vo. 3.2.2. Phi thc hin thay ngi ca Libero khi bng cht v trc hiu ci cho pht bng.(iu 13.3) Lc bt u hip u Libero ch c vo sn sau khi trng ti th hai kim tra i hnh theo phiu bo v tr (iu 7.3.2;13.l). 3.2.3. Thay cu th Libero sau hiu ci cho pht bng v trc khi pht chm bng th khng pht nhng phi b nhc nh khi pha bng kt thc (iu l3.3; l3.4;22.l). Thay vo chm b pht li tr hon (iu 17.2) . 3.2.4. Khu thay cu th Libero vo - ra sn trong thi u c gii hn t vch tn cng n ht ng bin ngang khu t do trc gh ngi ca i (Hnh 1). 3.3. V cu th Libero mi. 3.3.1.Trng hp cu th Libero ng k u trn u b chn thng lc u, th khi trng ti th nht cho php, hun luyn vin c chn mt cu th ca i ang khng thi u trn sn vo thi im lm cu th Libero mi. Cu th Libero chn thng thay ra khng c tr li vo sn u tip phn cn li ca trn u . Cu th Libero mi vo thay cho cu th Libero b chn thng l cu th Libero trong phn cn li ca trn u. .
3.3.2. Phi ng k s o ca Libero mi vo dng ring cho Libero trong phn ng k ca bin bn v c phiu bo v tr ca hip tip theo (iu 7.3.2;1.2;26.2.2.7)

VII: HNH VI CA VN NG VIN iu XX: Thi th thao - 73 -

Gio trnh bng chuyn 1.Thi th thao 1.1. Cc thnh vin ca i phi nm vng v tun theo "Lut bng chuyn chnh thc" . 1.2. Cc thnh vin phi tun theo quyt nh ca trng ti vi thi th thao, khng c ci li trng ti. Nu c thc mc, ch c yu cu gii thch thng qua i trng trn sn (iu 5.1.2.1). 1.3. Cc thnh vin phi kim ch nhng hnh ng hoc thi gy nh hng ti quyt nh ca trng ti hoc che giu li ca i mnh. 2. Tinh thn Fair - play 2.1. Cc thnh vin phi c thi tn trng, lch s theo tinh thn Fair - play khng ch vi cc trng ti m c vi cc quan chc khc, vi i bn. vi ng i v khn gi. 2.2. Trong trn u cc thnh vin ca i c php lin h vi nhau (iu 5.2.3.4)

iu XXI: Thi xu v cc hnh pht 1. Li nh Mc ch x pht khng nhm vo cc li nh. Trch nhim ca trng ti th nht l ngn chn cc bng mc li b pht bng cch dng li ni hoc hiu tay nhc nh i thng qua i trng ca i. Nhc nh th khng pht li v khng ghi vo bin bn thi u (iu 5.1.2; 3) . 2. Thi hnh vi xu v x pht Tu theo mc nng nh, thi hnh vi xu ca thnh vin i bng i vi cc quan chc, i phng, ng i hoc khn gi c chia lm 3 mc (iu 4.1.l): 2.1. V l: Hnh ng ngang ngc tri vi cc nguyn tc o c v thi quen vn ho hoc t thi coi thng. 2.2. Xc phm: Ph bng hoc c li ni hay c ch lng m. 2.3. Gy g: Xm phm thn th hoc c gy s. 3. Cc mc pht: (Hnh 9) Theo phn quyt ca trng ti th nht v mc nghim trng ca thi hnh vi xu pht li v ghi vo bin bn thi u (iu 2; 26.2.2.6) nh sau: 3.l. Pht li: (Hiu tay 11.6) Bt k thnh vin no ca i trong mt trn phm li v l ln u u b x pht thua pha bng (iu 4.1.l; l2.l). 3.2. ui ra sn: (Hiu tay 11.7)

- 74 -

Gio trnh bng chuyn 3.2.1. Thnh vin ca i b pht ui ra sn khng c thi u tip phn cn li ca hip v phi ngi ti gh ca khu pht sau gh ca i mnh v khng b pht thm no khc (Hnh l; iu 1.4.5; 4.1.1; 5.2.1; 5.3.2). Hun luyn vin b pht ui ra sn th khng c quyn tham gia g vo hip u v phi ngi vo khu pht sau gh ngi ca i. 3.2.2. Thnh vin ca i phm li xc phm ln u b x pht ui ra sn v khng b pht thm g khc (iu 4.1.l; 2.2). 3.2.3. Thnh vin no ca cng mt i phm li v l ln th hai trong cng mt trn u th b pht ui ra sn v khng b pht thm g khc (iu 4.1.l; 2.l). 3.3. Trut quyn thi du: (Hiu tay 11.8) 3.3.1. Thnh vin no ca i b pht trut quyn thi u phi ri khi khu thi u trong ton b phn cn li ca trn u m khng b pht thm g khc (in 4.1.l; Hnh l). 3.3.2. Phm li gy g ln th nht b pht trut quyn thi u v khng b pht thm g khc (iu 2.3). 3.3.3. Trong cng mt trn u cng mt thnh vin ca i phm li xc phm ln th hai th b pht trut quyn thi u v khng pht thm g khc (iu 4.1.1; 2.2). 3.3.4. Cng mt thnh vin ca i trong cng mt trn u phm li v l ln th ba th b pht trut quyn thi u v khng b pht thm g khc (iu 4.1.l; 2.l). 4. X pht li thi hnh vi xu: (Hnh 9) 4.1. Cc li pht thi hnh vi xu l pht c nhn nhng c hiu lc trong ton trn v phi ghi vo bin bn thi u 3; 26.2.2.6) 4.2. Cng mt thnh vin ca i trong cng mt trn u ti phm li v l th b pht li nng hn. Thnh vin ca i mi ln phm li v l tip theo th b pht nng hn (iu 4.1.l; 2; 3) 4.3. ui ra sn v trut quyn thi u do phm hai li xc phm hoc gy g th khng cn b pht trc (lu 2; 3). 5. Phm li thi hnh vi xu trc v gia cc hip u: Phm bt k li thi hnh vi xu no trc hoc gia cc hip u u b pht theo iu 3 v x pht trong hip tip theo (iu 19.l; 2; 3). 6. Th pht li: (Hiu tay 11.6; 7.8). Nhc nh: Bng ming hoc hiu tay, khng dng th (iu 23.1). Pht li: Th vng (iu 3.l) ui ra sn: Th (iu 3.2) Trut quvn thi u: Th vng + Th cng nhau ( iu 3.3). Hnh 9: Mc pht li thi , hnh vi xu - 75 -

Gio trnh bng chuyn

VIII: TRNG TI - QUYN HN, TRCH NHIM V HIU TAY CHNH THC iu XXII: T trng ti v th tc IU 23: T TRNG TI V TH TC 1. Thnh phn T trng ti iu khin trn u gm

Trng ti th nht (iu 24). Trng ti th hai (lu 25). Th k (iu 26). Bn (hai) gim bin (iu 27).

V tr cc trng ti theo Hnh l0 rong cc trn thi u th gii ca FIVB v thi u chnh thc phi c l tr l th k. 2. Th tc 2.1. Ch trng ti th nht v trng ti th hai c thi ci trong trn u: 2.1.1. Trng ti th nht ra hiu lnh cho pht bng bt u pha bng (iu 6.1.3; 13.3). 2.1.2. Trng. ti th nht v th hai ra hiu kt thc mt pha bng vi iu kin h bit r phm li v li g. - 76 -

Gio trnh bng chuyn 2.2. Khi bng ngoi cuc, hai trng ti c th thi ci ch r cho php hoc bc b yu cu ca mt cu th (iu 5.1.2; 9.2). 2.3. Ngay sau khi thi ci ra hiu kt thc pha bng, trng ti phi ra hiu tay chnh thc (iu 2.1.2; 1). 2.3.1. Nu trng ti th nht thi ci bt li phi ch r: (iu l3.2.2) a) i c pht bng (iu l3.2.2) b) Tn li. c) Cu th phm li (nu cn) Trng ti th hai r hiu tay nh ca trng ti th nht. 2.3.2. Nu trng ti hai thi ci bt li phi ch r: a) Tn li; b) Cu th phm li (nu cn); c) i c pht bng. ra hiu tay nh trng ti th nht. Trong trng hp ny, trng ti th nht khng ch r tn li v cu th phm li m ch i pht bng. 2.3.3. Trng hp cng phm li, c hai trng ti ch: a) Tn li; b) Cu th phm li (nu cn); c) Trng ti th nht ch i c pht bng.

iu XXIII: Trng ti th nht 1. V tr Khi lm nhim v, trng ti th nht ngi hoc ng trn gh trng ti t mt u li, tm nhn phi cao hn mp trn ca li 50cm (Hnh l v l0). 2. Quyn hn 2.1. Trng ti th nht iu khin trn u t u n cui, c quvn hn vi tt c cc trng ti v mi thnh vin ca hai i (iu 4.1.1; 6.3). Trong trn u, quyt nh ca trng ti th nht l tuyt i. Trng ti th nht c quyn xo b cc quyt nh ca cc trng ti khc nu thy sai lm. Trng ti th nht c th thay trng ti nu h khng hon thnh nhim v. 2.2. Trng ti th nht kim tra cng vic ca ngi nht bng, tri thm thi u v lau sn (iu 3.3). 2.3. Trng ti th nht c quyn quyt nh bt c vic g lin quan n thi u, k c nhng vn lut khng nh. - 77 -

Gio trnh bng chuyn 2.4. Trng ti th nht khng cho php bt c tranh lun no v quyt nh ca mnh (iu 21.1.2) Tuy vy, vi ngh ca i trng trn sn, trng ti th nht cn gii thch v ngh hoc lm sng t lut v nhng quyt nh ca mnh (iu 5.1.2.l). Nu i trng trn sn khng nht tr vi gii thch ca trng ti th nht v mun khiu ni v quyt nh th anh ta phi ngay lp tc xin php ghi khiu ni vo lc kt thc thi u. Trng ti th nht phi cho php i trng lm iu ny (iu 5.1.2.l v 5.1.3.2; 2.3.2) 2.5. Trng ti th nht chu trch nhim quyt nh trc, trong v sau thi u v sn bi trang b v cc iu kin phc v cho thi u. (Chng 1). 3. Trch nhim 3.1. Trc thi u trng ti th nht phi: 3.1.1. Kim tra sn bi, bng v cc thit b thi u (chng 1). 3.1.2. Thc hin bt thm vi hai i trng (iu 1.l). 3.1.3. Kim tra khi ng ca cc i (iu 7.2) 3.2. Trong trn u ch trng ti th nht c quyn: 3.2.1. Nhc nh cnh co cc i (iu 22. ). 3.2.2. Pht li thi , hnh vi xu v li tr hon (iu 17.2; 22.2). 3.2.3. Quyt nh: a) Cc li ca ngi pht bng, li sai v tr ca i pht bng k c hng ro che (iu 7.4; 13.4; 13.5; 13.7.l). b) Cc li chm bng (iu 10.3). c) Cc li li v khong khng gian trn li (iu 12.4.l; l2.4.4). d) Cc li tn cng hng sau hay Libero tn cng (iu 14.3.3; 14.3.5). e) Cc li tn cng do Libero hng trc dng chuyn cao tay nu bng (iu 14.3.6). f) Bng qua khng gian di li (iu 9.4.5). 3.3. Ht trn u, trng ti th nht phi k vo bin bn thi u (iu 2.3.3). iu XXIV: Trng ti th hai 1. V tr Khi lm nhim v trng ti th hai ng bn i din trc mt trng ti th nht, bn ngoi sn gn ct li (Hnh l v 10). - 78 -

Gio trnh bng chuyn 2. Quyn hn 2.1. Trng ti th hai l ngi tr gip trng ti th nht, nhng c phm vi quyn hn ring ca mnh (iu 3). Khi trng ti th nht khng th tip tc cng vic, trng ti th hai c th thay th. 2.2. Trng ti th hai c th khng thi ci, c ra hiu v nhng li ngoi phm vi quyn hn ca mnh, nhng khng c c tnh khng nh nhng kt lun vi trng ti th nht (iu 3). 2.3. Trng ti th hai kim tra cng vic ca th k (iu 2). 2.4. Trng ti th hai gim st t cch ca cc thnh vin mi i ngi gh ca i v bo co li ca h cho trng ti th nht (iu 4.2.l). 2.5. Trng ti th hai kim tra cc cu th trong khu khi ng (iu 4.2.3). 2.6. Trng ti th hai c quyn cho tm ngng, kim tra thi gian v t chi nhng yu cu khng hp l (iu 16; l6.6; 2.3). 2.7. Kim tra s ln hi v thay ngi ca mi i v bo cho trng ti th nht v cc hun luyn vin bit hi 2 ln v thay 5 v 6 ln ngi (iu 16.l; 2.2.3). 2.8. Trong trng hp c cu th b thng, trng ti th hai c quyn cho php thay ngi ngoi l (iu 8.2) hoc cho 3 pht hi phc (iu 18.l.2). 2.9. Trng ti th hai kim tra cc iu kin ca mt sn, ch yu l khu tn cng. Trong thi gian thi u kim tra xem bng c iu kin thi u khng (iu 1.2.1; 3). 2.10. Trng ti th hai kim tra cc thnh vin ca hai i trong khu pht v bo co cc li ca h cho trng ti th nht bit (iu 1.4.5; 22.3.2) 3. Trch nhim 3.1. Khi bt u mi hip, i sn hip quyt thng m bt c lc no cn thit, trng ti th hai phi kim tra v tr cu th trn sn xem c ng phiu bo v tr hay khng (iu 5.2.3.1; 7.3.2; 7.3.5; 19.2.2). 3.2 . Trong thi u, trng ti th hai ph quyt nh thi ci v ra hiu: 3.2.1. Xm nhp sn i phng v phn khng gian di li (iu l2.2). 3.2.2. Cc li v tr ca i pht bng (iu 7.5) 3.2.3. Cc li chm phn di ca li hoc chm ct ng ten bn pha sn mnh (iu 12.3.1). 3.2.4 . Cc li p bng ca cu th hng sau v nh chn ca cu th t do (Libero) (iu 14.3.3; 15.6.2; 15.6.6). 3.2.5. Bng chm vt ngoi sn hay chm sn nhng trng ti th nht v tr kh nhn thy (iu 9.4.1; 9.4.2; 9.4.3; 9.4.4). 3.3. Kt thc trn u, trng ti th hai k vo bin bn thi u (iu 2.3.3). - 79 -

Gio trnh bng chuyn

iu XXV: Th k 1. V tr Th k ngi bn pha i din mt quay v trng ti th nht (Hnh l v l0) lm nhim v ca mnh. 2. Trch nhim Th k ghi bin bn thi u theo lut, phi hp vi trng ti th hai. Theo quyn hn ca mnh, th k s dng ci hoc dng c pht m thanh no ra hiu cho cc trng ti. 2.1. Trc mi trn u v mi hip, th k phi: 2.1.1. Ghi chp cc s liu v trn u v cc i theo th tc v ly ch k ca i trng v hun luyn vin (iu 4.l; 5.1.1; 5.2.2). 2.1.2. Ghi i hnh thi u ca mi i theo phiu bo v tr (iu 5.2.3.1; 7.3.2). Nu khng nhn c phiu bo v tr ng thi gian quy nh th k phi bo ngay vi trng ti th hai. 2.1.3. Ghi s o v tn ca cu th T do (Libero). (iu 7.3.2; 20.1.2; 20.3.3.2). 2.2. Trong trn u th k phi: 2.2.1. Ghi im t c ca mi i v i chiu vi bng bo im xem c ng hay khng (iu 6.1). 2.2.2. Kim tra th t pht bng ca mi i v bo li cho trng ti ngay sau khi pht bng (iu l3.2). 2.2.3. Ghi chp s ln tm ngng hi v thay ngi, kim tra s o cu th v bo co cho trng ti th hai (iu 16.l; 16.4.l; 2.6; 2.7) 2.2.4. Thng bo vi trng ti v yu cu ngng trn u khng hp l (iu 16.6). 2.2.5. Bo cho trng ti kt thc hip u, bt u v kt thc ca mi ln hi k thut v khi n im 8 ca hip quyt thng (iu 6.2; 16.4.1; 19.2.2) 2.2.6. Ghi li cc li pht (iu 17.2; 22.3). 2.2.7. Ghi lai tt c cc s vic khc theo hng dn ca trng ti th hai nh thay ngi khng hp l (iu 8.2); thi gian hi phc chn thng (iu 18.1.2); Cc gin on ko di thi u (iu 18.3), s can thip t bn ngoi (iu 18.2). 2.3. Kt thc thi u, th k phi: 2.3.1. Ghi kt qu cui cng ca thi u (iu 6.3). - 80 -

Gio trnh bng chuyn 2.3.2. Trng hp c khiu ni, khi c php ca trng ti th nht th t mnh vit hoc cho i trng vit ni dung khiu ni vo bin bn (iu 5.1.3.1; 3.3; 3.3) 2.3.3. K vo bin bn, ly ch k ca hai i trng v ca cc trng ti (iu 5.1.3.1; 3.3; 3.3) iu XXVI: Gim bin 1. V tr: (Hnh 1 v 10) Khi trn u ch c hai gim bin th mi gim bin ng trn ng cho sn hai gc sn gn nht bn tay phi ca mi trng ti v cch gc sn l - 2m. Mi gim bin kim sot mt ng bin dc v mt ng bin ngang thuc pha sn ca mnh. Trong cc cuc thi u th gii v chnh thc ca FIVB phi dng 4 gim bin. Mi gim bin ng khu t do cch mi gc sn 1 - 3m trn ng ko di tng tng ca ng bin mnh ph trch (Hnh 10) 2. Trch nhim

2.1. Cc gim bin thc hin chc nng ca mnh bng s dng l c (40 x 40cm) lm k hiu nh Hnh 12: 2.1.1. Lm k hiu bng trong v ngoi sn (iu 9.3 v 9.4) khi bng chm sn gn ng bin ca mnh.

- 81 -

Gio trnh bng chuyn 2.1.2. Lm k hiu bng chm vo i bng ra ngoi (iu 9.4; Hiu tay 12.3) 2.1.3. Lm k hiu bng chm ct ng ten, bng pht i ngoi khong khng bng qua ca li (iu 9.4.3 v 9.4.4) 2.1.4. Lm k hiu lc pht bng bt k cu th no trn sn (tr cu th pht bng) ra ngoi sn ca mnh (iu 7.4) 2.1.5. Lm k hiu cu th pht bng dm vch (iu 13.4.3) 2.1.6. Lm k hiu khi c cu th chm ng ten trong lc nh bng hoc lm cn tr thi u pha bn sn mnh ph trch (iu 12.3.1) 2.1.7. Lm k hiu khi bng qua li ngoi khng gian bng qua trn li sang sn i phng hoc bng chm ng ten thuc pha sn gim bin gim st (iu 11.1.1) Khi trng ti th nht yu cu, gim bin phi

iu XXVII: Hiu tay chnh thc 1. Hiu tay ca trng ti: (Hnh 11) Trng ti phi dng hiu tay chnh thc ch r l do thi ci bt li (tn li b bt hoc mc ch cho php ngng thi u). Phi gi hiu tay trong mt thi gian v nu ra hiu bng mt tay, th tay ch v pha i phm li hoc yu cu. 2. Hiu c ca gim bin: (Hnh 12) Gim bin phi dng hiu c chnh thc biu th tn ca li v phi gi k hiu trong mt khong thi gian.

- 82 -

Gio trnh bng chuyn

- 83 -

Gio trnh bng chuyn

HIU C CHNH THC CA GIM BIN (Hnh 12.1 n 5)

- 84 -

Gio trnh bng chuyn PHN V: PHNG PHP T CHC THI U BNG CHUYN I: MC CH V NGHA CA THI U Trong lnh vc TDTT, thi u l mt ni dung khng th thiu c, phong tro TDTT pht trin cng su rng th thi u li cng t chc nhiu. Di ch ta thi u cc mn th thao c mt ngha v cng quan trng. Thi u nhm mc ch cao nht l phc v cng tc chnh tr V i ni: Qua thi u c tc dng ng vin trc tip phn no rn luyn v nng cao sc kho cho qun chng phc v cho lao ng cng tc, hc tp, quc phng v i sng. V i ngoi: Qua thi u c tc dng tng cng tnh on kt hu ngh gia cc nc, phc v cho ng li ngoi giao ca ng v Chnh ph.

Mc ch ngha ca thi u

Vn ng vin cng c v nng cao c trnh k thut, chin thut v th lc ca mnh. Hun luyn vin nh gi c thnh tch ca i v kim tra c cng tc hun luyn ca mnh. Qua thi u s tng kt c rt kinh nghim c bin php tch cc. Nhm ci thin cng tc hun luyn nng cao trnh vn ng vin ln mt bc. Thi u cn l mt mt ca sinh hot vn ho x hi cng vi cc hot ng vn ho ngh thut khc. Thi u truyn thng c tc dng lm phong ph thm i sng tinh thn cho qun i qun chng nhn dn di ch XHCN.

II: CNG TC T CHC THI U Cc loi hnh thi u


Thi u tranh gii v ch vi qui m th gii, tng chu, hoc ton quc. Hnh thc ny c th t chc hng nm hoc 3 - 4 nm mt ln. Thi u tranh gii v ch cc hng A, B nhm chn ra i mnh nht ca cc hng theo tng min, tng ngnh, tng khu vc. Thi u tranh gii truyn thng y l hnh thc thi u nh k hng nm, nhm k nim mt s kin lch s no . Thi u hu ngh: Nhm tng cng tnh on kt v trao i, hc tp kinh nghim ln nhau gia cc i hoc cc nc vi nhau. Thi u tuyn chn: Nhm tuyn chn vn ng vin xut sc hoc i mnh xy dng i i biu, i tuyn ca ngnh, min hoc ton quc. - 85 -

Gio trnh bng chuyn

Thi u kim tra: Nhm kim tra nh gi kt qu hun luyn cng nh thnh tch tp luyn ca vn ng vin hoc ton i trc khi tham gia thi u chnh thc. Hnh thc ny thng c tin hnh trong ging dy, hun luyn v t chc thi u cng khai, tu theo mc cn thit. Thi u biu din: Nhm ng vin khuyn khch phong tro phc v mt nhim v chnh tr no .

Phng php iu hnh t chc thi u mt gii Mun t chc thi u tt mt gii, cn phi tin hnh qua cc bc sau: 2.1. Thnh lp ban t chc: Nu Trung ng s do Tng cc TDTT hoc lin on tng mn th thao chu trch nhim, nu a phng s do cc cp, ngnh, s, phng hoc Ban TDTT a phng ng ra t chc. Tu theo quy m ca gii m nh ra thnh phn v lc lng ca Ban t chc nhiu hay t khc nhau. Trn c s , Ban t chc s chu trch nhim phn cng nhim v chc nng ca cc tiu ban v tng t mt.

2.2. iu l gii: Ban t chc c nhim v tho ra iu l gii. N l mt th thc chung c quy nh trc nhng vn c tnh cht bt buc, cc i tham gia thi u phi chp hnh nghim chnh. iu l ny phi gi xung a phng, cc ngnh hoc c s c i tham gia gii t nht l ba thng trc khi thi u cc i bit v c s chun b tt cho vic tham gia d gii. iu l ca gii bao gm cc ni dung sau:

Cp t chc lnh o gii l Trung ng, a phng - ban ngnh. Tn ca gii l g ? Mc ch ngha ca gii nhm vn g ? - 86 -

Gio trnh bng chuyn


Thi gian v a im thi u. iu kin tham d gii gm: t cch o c cp bc vn ng vin v la tui. Thi gian ng k tham gia gii v a im rt thm. Phng php hnh thc t chc thi u. Vn khen thng, k lut. Lut p dung bng thi u Ch i th, n tip

III: HNH THC THI U Hnh thc thi u Thi u ng i: Hnh thc ny rt ph bin khng ch c nhng mn bng tp th nh bng , chuyn bng m ngay c nhng mn nh bng bn, cu lng, qun vt Kt qu thi u ng i ny tu thuc vo s im, s bn thng thua ca i (trong cc mn bng thi u c nhn, hoc i) cng li xc nh v tr ca i trong gii. IV: H THNG T CHC THI U MT GII Tu theo tnh cht ca gii cng nh s i tham gia, thi gian tin hnh, c s vt cht v nhn vin phc v m c k hoch thi u vi cc hnh thc sau:

Thi u loi trc tip mt ln thua v hai ln thua.

Thi u loi trc tip 1. u loi mt ln thua - Nguyn tc: i no thua mt ln ri th khng c tip tc thi u na. i no thng n cui cng l v ch. Ch xc nh c i th nht v th nh. - Trng hp p dng:

S i tham gia thi u rt ng. Trnh cc i chnh lch nhau nhiu. Thi gian t chc ngn, khng cho php ko di.

- Cc vch biu : S i tham gia l s lu tha bc n ca 2 (tc l a (s i) = 2n, v d: hoc hoc a = 16 th ta ch vic sp xp tng i mt v cho thi u vi nhau, ti khi no cn mt i cui cng l v ch). V d:

Vng 1 (u loi 2, 4, 6, 8 thua. - 87 -

Gio trnh bng chuyn


Vng 2 (bn kt) 3, 7 thua Vng 3 (chung kt) 1 thua V ch: 5x s 5

S i tham gia thi u khng phi l lu tha bc n ca 2. Tc l a khc 2n (v d: a = 7, 9, 11, 12) th phi cho mt s i tham gia thi u trc theo cng thc: X = 2(a - 2n) Trong ta phi tm cho n mt s thch hp 2n nh hn a v gn a. V d: a = 11 th n = 3 v s i tham gia thi u trc l: X = 2(2 - 2n) = 2(11 - 23) = 6

- Cch tnh tng s trn u: Y = a - 1 (tng s i tham gia thi u tr i 1) V d: a = 8 th Y = 8 - 1 = 7 a = 12 th Y = 12 - 1 = 11 a: S i tham gia thi u. - 88 -

Gio trnh bng chuyn X: S i tham gia thi u trc. Y: Tng s trn u. 2. u loi hai ln thua - Nguyn tc thi u: i no thi u mi thua mt ln cn c thi u mt ln na, i no thua hai ln th thi. - Trng hp vn dng:

S i tham gia thi u khng nhiu lm. Trnh cc i sn sn nhau. Thi gian t chc c hn.

- Cch gch biu : c hai trng hp. + S i tham gia thi u l a = 23 (v d: a = 8)

Lu : Sau khi u trn cui cng nu nh i 3 (i cha thua ln no) m thng i 7 di ( thua mt ln) th coi nh i 3 xp nht, i 7 xp nh. Nu nh i 7 thng i 3 (nh biu trn) th phi u thm mt trn na phn nht nh (v c hai i mi ch thua mt ln). - S i tham gia thi u l a 2n V d: a = 11 Nh vy s i tham gia thi u trc l: X = 2(11 - 23) = 6 Cch vch biu : - 89 -

Gio trnh bng chuyn

Sau khi thi u ht vng mt trn, s loi ra mt s i thua mt ln, c th l 7 i (2, 3, 4, 6, 8, 9, 11). Trong nhng i ny, li tip tc cho thi u vi nhau, nhng vn phi tm cho mt s i tham gia thi u trc. Cch tnh tng t nh trn: X = 2(7 - 22) = 6 Nh vy, trong 7 i s c i tham gia thi u trc vi nhau di (trong s cc i thua ln mt). Cn sau c u ht mt vng trn. i no thua li tip tc thi u vi cc i thua ln 1 di. Cui cng nu i 1 (i cha thua ln no) m thng i 7 ( thua mt ln) th coi nh i 1 xp th nht, i 7 xp th nh. Cn nu nh i 7 thng i 1 nh biu vch th 2 i li phi tip tc thi u thm mt trn ph na phn bit nht nh. Lu : S i tham gia thi u trc (phi tm) trong cc i thua mt ln u bng s i tham gia thi u trc ( trn) trong tng s cc i tham gia thi u. - Tnh tng s trn u: Y = 2(a - 1) khng k thm trn u ph. C th: nu a = 8 th Y = 2(8 - 1) = 14 a = 11 th Y = 2(11 - 1) = 10 1.3. Th tc tin hnh thi u loi trc tip: Sau khi vch biu nh s th t xong, s cho cc i tin hnh bt thm v c sau mt trn u li tip tc cho cc i thng (hoc thua mt ln) bt thm li - 90 -

Gio trnh bng chuyn u nhng trn ca vng sau. Tn c th cc i v kt qu ca thi u ca tng trn u u phi ghi r vo ngay biu tin theo di v xp loi. 1.4. Phn tch u nhc im: u im: C th tin hnh t chc cho nhng gii bao gm rt nhiu i tham gia m thi gian thi u li ngn v tng s trn u thng l t. Do khng nh hng n sn xut, cng tc. Cc i mnh th hin c mau chng kh nng ca mnh. Nhc im: Do thi u t cc i khng ln lt gp nhau ht, do nh gi kt qu v thnh tch ca cc i khng chnh xc, kh xc nh v tr th 3, c th xy ra s ngu nhin i vi i thng cuc v thit thi cho mt s i mnh c th b loi ngay k t vng u (nu u 1 ln thua) th bt thm rt c th hai i mnh gp nhau. Thi u vng trn 1. u nhc im: u im: y l h thng thi u hp l nht, v cc i u ln lt gp nhau, nn nh gi c ng thc cht ca cc i v xp loi c chnh xc. Nhc im: Tn thi gian v i hi phi c nhiu sn bi, dng c. Mt khc cng phi rt thm v phn loi c chnh xc. 2.2. Nguyn tc thi u: Mi i u ln lt tham gia thi u vi tt c cc i khc cui cng i no nhiu im nht i v ch. 2.3. Trng hp vn dng:

S i tham gia thi u t. Thi gian t chc thi u rng ri c th ko di. nh gi ng thc cht v kh nng ca cc i.

2.4. Quy cch tnh im: - i vi cc mn thi u tnh im thng trc (bng chuyn, bng bn)

Thng 2 im Thua 1 im B cuc 0 im

- Kt thc gii, nu cng s im trn m hai hay nhiu i bng im nhau tc s trn thng, thua ngang nhau th phi tnh tng s hip thng, nhng trng hp tng s hip thng bng nhau th li phi tnh n t s gia tng s hip thng/thua i no c t s thng/thua cao hn th i xp trn.

- 91 -

Gio trnh bng chuyn

Nu nh t s hip thng/thua bng nhau th phi tnh t s gia tng s pha bng thng/pha bng thua.

2.4.1. Thi u vng trn n: Cch tnh s trn v vng u: - Tnh s trn theo cng thc: X: l tng s trn u. A: l s i (hoc u th) tham gia thi u. - Tnh vng u theo cng thc: D: l tng s vng u D = A - 1 (nu s i l mt s chn) D = A (nu s i l mt s l) V d: c 6 i tham gia thi u th: Tng s trn: trn

S vng thi u: D = 6 - 1 = 5 vng V d: c 9 i tham gia thi u: Tng s trn: S vng thi u: D = 9 vng - Cch vch biu xc nh th t trn u:

trn

Trng hp s i tham gia thi u l s chn:

V d: 6 i tham gia Biu thi u nh sau:

- 92 -

Gio trnh bng chuyn Cch lm:


Xc nh s vng trn treo cng thc D = A - 1 Cho cc i bt thm chn s, ly 1 s c nh v ln lt t cc s khc ngc chiu vi chiu kim ng h cho ht lt.

+ Trng hp s i l mt s l. V d: c i tham gia thi u. Biu thi u nh sau:

Cch lm:

Xc nh s vng theo cng thc D = A Cho s i bt thm chn s ca i mnh v vch 5 vng u ly (X) lm s c nh v ln lt t cc s theo th t ngc chiu kim ng h t pha di s c nh (X) nh cch lp biu vi s i tham gia l mt s chn i no gp (X) th ngh vng .

2.4.2. Thi u vng trn chia bng: Trng hp s i tham gia thi u ng nhng t thi gian th dng hnh thc l u vng trn chia bng. Th t t chc nh sau:

Chia u s i tham gia vo nhiu bng. Cc i cng bt thm chn s ca i mnh, ri lp biu thi u trong tng bng: cc i cng bng thi u vng trn xp th t trong bng.

Cc i u cc bng thi u vng trn vi nhau chn mt i v ch. Ch : Khi chia Ban t chc cuc u nn da vo thnh tch ca cc i hoc u th t c, chn ly mt s i kh chia u vo cc bng (ht nhn) trnh dn cc i kh vo cng mt bng.

- 93 -

Gio trnh bng chuyn

Ghi ch:

Hng trn ghi kt qu trn u, hng di ghi im (thng 2 im, thua 1 im). Nu tng s im bng nhau, ta phi tnh n t s gia tng s hip thng/ hip thua ca tng i, nu vn bng nhau th tnh n t s gia tng s pha bng thng/ pha bng thua ca tng i xp hng (trong trng hp trn khng cn tnh t s gia tng s pha bng thng/ pha bng thua).

- 94 -

Gio trnh bng chuyn TI LIU THAM KHO 1. 2. 3. 4. K THUT BNG CHUYN - y ban TDTT HNG DN TP LUYN BNG CHUYN- y ban TDTT LUT BNG CHUYN - Nh xut bn TDTT H ni - 2007 HUN LUYN TH LC CHO VN NG VIN BNG CHUYN Nh xut bn TDTT H ni - 1980

- 95 -

You might also like