Mc lc

Trang A. Phn m u 1. L do chn ti 2. Tnh hnh nghin cu ti 3. Mc ch, nhim v v ngha ca ti 4. C s l lun v phng php nghin cu 5. B cc ca tiu lun B. Phn ni dung 1. Qu trnh nhn thc v ch ngha x hi v thi k qu 1.1. C s l lun ca vic xy dng ch ngha x hi b qua ch ngha t bn 1.2. Nhn thc trc y v con ng xy dng ch ngha x hi nc ta 1.3. Nhn thc i mi v ch ngha x hi vi thi k qa 2. Nhng quan im phng php lun xut pht xy dng ch ngha x hi nc ta 3. V con ng i ln ch ngha x hi nc ta trong th k XXI C. Phn kt lun Ti liu tham kho 13 14 16 17 8 10 2 2 2 3 4 4 5 5 5

A. Phn m u
1. L do chn ti Ch ngha x hi v con ng xy dng ch ngha x hi nc ta l vn l lun v thc tin rt c bn, trng yu lin quan trc tip n ng li chnh tr ca ng; Phng php pht trin ca t nc; n chi phi ton b cc hot ng chnh tr, vn ho, x hi, i ngoi, anh ninh quc phng, xy dng ng,... ca ng ta. Tuy nhin, ch ngha x hi l g? Vit Nam xy dng ch ngha x hi bng cch no? th qua mi chng ng cch mng c th chng ta mi c c nhng nhn thc v vn ny y v su sc hn. Tri qua 20 nm (1986 - 2006), cng cuc i mi ton din t nc do ng ta khi xng, lnh o, c nhn dn ng tnh hng ng, t c nhng thnh tu to ln, v c ngha lch s trng i. iu chng t ng li i mi ca ng l ng n, sng to, con ng i ln ch ngha x hi ca nc ta l ph hp vi thc tin Vit Nam. Trong khun kh tiu lun ti mun cp: Con ng xy dng ch ngha x hi Vit Nam mt vn trng tm xuyn sut qu trnh pht trin ca t nc. 2. Tnh hnh nghin cu ti Vit v con ng xy dng ch ngha x hi c nhiu tiu lun, nhiu chuyn v c bit l nhiu tc phm ln. Gp mt phn nh b vo , di nh sng ca trit hc, ti mun lm cho ngi c hiu rng : "Con ng xy 2

dng ch ngha x hi cng khng km phn chng gai nh hai cuc khng chin trng k gian kh", con ng xy dng ch ngha x hi nc ta phi i theo con ng m Mc v Lnin ch ra, pht trin "rt ngn" m khng ngn qua nhiu giai on, mi giai on c ng li ring. 3. Mc ch , nhim v v ngha ca ti Qua vic tm hiu bin chng duy vt trong trit hc Mac - Lnin, qu trnh hnh thnh, pht trin cc hnh thi kinh t- x hi thy ng ta vn dng ng n, khoa hc, sng to vo cng cuc xy dng ch ngha x hi. ti lm sng t cng cuc xy dng ch ngha x hi Vit Nam cng gp phn sng t l lun ca php bin chng duy vt trong ch ngha Mc - L nin. Vic nghin cu ti gip mi ngi, c bit l tng lp tri thc, l nhng ngi tin phong trong cng cuc xy dng ch ngha x hi, c nhn thc ng n, c c s l lun, gp phn vo cng cuc xy dng ch ngha x hi. Hon thnh vic nghin cu ti thy con ng xy dng ch ngha x hi ca ng ta hin nay hon ton ng n qua p tan mi m mu xuyn tc chng ph ca cc th lc th ch en ti.

4. C s l lun v phng php nghin cu

Con ng xuyn sut trong qu trnh xy dng ch ngha x hi Vit Nam l s vn dng ng n, sng to, khoa hc ch ngha Mc- Lnin t tng H Ch Minh vo thc tin ca t nc ti c nghin cu bng phng php l lun qua cc ti liu trit hc v cc ti liu lin quan. Phng php x k ti liu, tng hp, i chiu, so snh vn . 5. B cc ca tiu lun Tiu lun gm 3 phn: - Phn m u - Phn ni dung - Phn kt lun

B. Phn ni dung

1. Qu trnh nhn thc v ch ngha x hi v thi k qu 1.1. C s l lun ca vic xy dng ch ngha x hi b qua ch ngha t bn Trong hc thuyt hnh thi kinh k- x hi, C.Mc tp trung phn tch hnh thI kinh t - x hi t bn ch ngha, iu ny cho php ng hiu thu c cc hnh thi trc v d bo mt cch khoa hc v x hi tng lai, m ng coi l mt c th x hi vn ng v bin i khng ngng chnh l x hi cng sn ch ngha m ch ngha x hi l mt giai on, mt trnh pht trin ca n. Do ch ngha t bn th k XIX ang t c nh cao ca s pht trin ca n nn C.Mc hy vng t cc nc Ty u, ng vi quy lut pht trin ca lch s - t nhin l i ln ch ngha x hi con ng pht trin tun t qua tt c cc giai on ca cc hnh thi x hi c, s ng lot ra i cc nc ch ngha x hi. Theo C.Mc, s thay th mt hnh thi kinh t - x hi ny bng mt hnh thi kinh t - x hi thng c thc hin thng qua cch mng x hi. Nguyn nhn su xa ca cuc cch mng l mu thun gia lc lng sn xut v quan h sn xut, khi quan h sn xut tr thnh xing xch ca lc lng sn xut. Trong thi k cch mng, khi c s kinh t thay i sm hay mun ton b kin thc thng tng s cng phi bin i theo. V t cc nh kinh in ch ngha Mc - Lnin i n kt lun: Hnh thi kinh t x hi t 5

bn ch ngha nht nh s c thay th bng hnh thi kinh t x hi cng sn ch ngha v thay th ny l mt qu trnh lch s - t nhin. Vy hnh thi kinh t t nhin x hi ch ngha x hi l hnh thi nh th no v ti sao li gi l hnh thi pht trin cao hn, tin b hn hnh thi t bn ch ngha, trong khi hnh thi ny pht trin rc r v kinh t, cao nht t trc n nay k t khi hnh thnh ti nay hnh thi u tin l cng sn nguyn thu: "Gia s thng tr khng y 100 nm ca giai cp t sn, sc sn xut c to nn ln hn v nhiu hn sc sn xut ca tt c cc thi i trc kia gp li". Li nm trong 9 c trng c bn ca ch ngha x hi, l x hi c c s vt cht l nn i c kh, x hi xo b ch t hu t bn ch ngha thit lp ch cng hu v t liu sn xut; iu tit c k hoch ngng sn xut x hi v nn sn xut hng ho v c bn s tr nn tha; to ra cch t chc lao ng v k lut lao ng mi; x hi thc hin nguyn tc phn phi theo lao ng' x hi khng cn giai cp, gii phng con ngi trnh khi p bc, bc lt to iu kin cho con ngi pht trin ton din; x hi thc hin s bnh ng x hi; x hi thc s l s nghip ca bn thn qun chng, l kt qa ca qu trnh sng to ca qun chng. Nh vy, nu xem xt phm vi lch s ton nhn loi th lch s x hi loi ngi pht trin qua mt s hnh thi kinh t - x hi nht nh. Song do c im v lch s, v khng gian, thi gian, khng phi quc gia no cng phi tri qua tt c cc hnh thi kinh t -x hi. Thc t lch s chng t c nhiu quc gia trong nhng iu kin thc t lch s nht nh pht trin tun 6

t qua cc hnh thi, ng thi mt s quc gia khc li pht trin theo con ng b qua mt hoc vi hnh thi kinh t x hi no . Sau thi gian bt tay vo xy dng ch ngha x hi, Lnin nhn ra s kh khn, phc to ca cng cuc xy dng ch ngha x hi, c bit vi nhng nc km pht trin. V vy, trung thnh vi nhng t tng ca C.Mac, v Ph. nghen, Lnin pht trin t tng, "pht trin rt ngn" v nu ln kh nng "Khng phi tri qua giai on pht trin t bn ch ngha" tin thng ln ch ngha x hi ng ch ra rng trong nhng iu kin nht nh, con ng pht trin ca cc dn tc tin t bn ch ngha khng nht thit phi din ra mt cch trnh t nh lch s sinh thnh v pht trin ca ch ngha t bn m cc nc t bn tng tri qua. Lnin vn dng sng to v pht trin l lun cch mng khng ngng trong iu kin mi. T tng ny qun xuyn ton b hc thuyt cch mng v sn ca loi ngi. Nhn nh v quy lut pht trin khng u ca ch ngha t bn thi quc, Lnin phn chia qu trnh hnh thnh v pht trin ca ch ngha x hi v ch ngha cng sn thnh 3 giai on: Thi k qu , ch ngha x hi, ch ngha cng sn. Lnin nu ra hai hnh thc qu : Qu trc tip v qu gin tip. Quy lut k tha ca lch s loi ngi lun lun cho php cng ng no trong nhng iu kin nht nh, do tc ng ca cc nhn t, cc mu thun bn trong v bn ngoi, c th b qua giai on pht trin nht nh vn ti trnh ca nhn loi. Trong lch s thng xut hin trung tm pht trin cao 7

hn v sn xut vt cht, v k thut, v vn ho chnh tr. S giao lu, hp tc ca cc trung tm v nhng nhn t khc lm xut hin kh nng mt s nc i sau c th rt ngn tin trnh lch s m khng ai lp li tun t cc qu trnh qua ca lch s nhn loi. Trong thi i ngy nay, ch trng "pht trin rt ngn" i ln ch ngha x hi mt s cc quc gia tin t bn ch ngha chng nhng khng mu thun vi tinh thn ca s pht trin mang tch lch s - t nhin, m cn l biu hin sinh ng ca qu trnh y. Ch khi ngi ta "rt ngn" mt cch duy ch , bt chp mi quy lut th lc no s pht trin rt ngn mi tr nn i lp vi qu trnh lch s - t nhin. Nh vy, qu trnh lch s - t nhin ca s pht trin x hi chng nhng din ra bng con ng pht trin tun t m c bao hm c s b qua trong nhng iu kin lch s nht nh, mt hoc mt vi hnh thi kinh t x hi nht nh. 1.2. Nhn thc trc y v con ng xy dng ch ngha x hi nc ta Trn con ng xy dng ch ngha x hi Vit Nam l mt quc gia cha tng tri qua hnh thi kinh t t bn ch ngha, tuy vy chng ta c th rt ngn "hnh thc kinh t t bn ch ngha i ln ch ngha x hi. Tuy vy, trc y con ng xy dng ch ngha x hi m x hi ca nc ta cn my mc, mang tnh p t. Chng ta vn ang cn nhng quan nim cha chnh xc v nhng vn ch ngha x hi, ch ngha t bn ch ngha ".

Chng ta i din tuyn i gia ch ngha t bn v ch ngha x hi.Ta lun cho rng: ci g ca ch ngha x hi cng l tt p, l hon m. Nh vy chng ta xem xt vn mang tnh ch quan, duy ch. Chng ta khng nhn thc c rng s pht trin ca cc hnh thi kinh t x hi t cng sn nguyn thu n chim hu, phong kin, n ch ngha t bn cng l mt nc thang pht trin ca nhn loi. Nhng thnh tu t c trong ch ngha t bn khng ch ca giai cp t sn m cn l ca nhn loi tin b. Chng ta tuyt i ho vai tr ch quan ca ng, ca chnh quyn. Ta c cho rng c ng c lin minh Cng - Nng l c tt c, c chnh quyn tin tin cho nn chng ta a quan h sn xut i trc mt bc m ng cho lc lng sn xut pht trin. Vi nhng quan im nh vy cho nn trong thi k bao cp chng ta thc hin s thay i v th ch chnh tr, thc hin nhng yu t ca ch ngha x hi. Tuy nhin chng ta cha ch n tnh cht v trnh ca lc lng sn xut. Mt l do na l do t nc va thot khi chin tranh nn chng ta nn nng a t nc thot kh ngho nn lc hu, t dn n nhng sai lm nghim trng. Nhng sai lm ny li dn n nhng sai lm khc dn dn khng hong. 1.3. Nhn thc i mi v ch ngha x hi vi thi k qu "Ch ngha cng sn khng phi l mt trng thi cn phi sng to ra, khng phi l mt l tng m hin thc phi khng kho. Chng ta gi ch ngha cng sn l mt phong tro hin thc, n xo b trng thi hin nay. 9

Nhng iu kin ca phong tro y l kt qu ca nhng tin hin ang tn ti". Da vo s phn tch trc tip nhng mu thun ca x hi t sn trong giao on u pht trin ca n da vo trin vng ca phong tro cng nhn, Mac v nghen a ra d on v s pht trin ca x hi loi ngi trong tng lai, tt yu phi tin n hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha, m ch ngha x hi l giai on thp ca hnh thi y. Tt nhin, d on khoa hc ca cc ng mi ch cho php phc hc c nhng ng nt ch yu v tng lai y. L nin cng ch r: "Chng ta khng h hi l lun ca Mc nh l mt ci g xong xui hn v bt kh xm phm; tri li, chng ta tin rng l lun ch t nn mng cho mn khoa hc m nhng ngi x hi ch ngha phi pht trin hn na v mi mt, nu h khng mun tr thnh lc hu vi cuc sng". ng tic l trong nhiu nm qua, i vi chng ta, l lun v ch ngha x hi khng nhng khng c b sung, pht trin cho ph hp vi s bin i ca thc tin, m li c gii thch mt cch my mc, gio iu v c p dng mt cch rp khun lm cho ch ngha x hi hin thc nhiu nc b bin dng, dn n khng hong v tan r. Hu qu do nhiu nguyn nhn, nhng nguyn nhn ch yu l do chng ta mc phi nhng sai lm ch quan, duy ch, khng tn trng cc quy lut khch quan. Thc tin cuc sng i hi chng ta phi nhn thc li ch ngha x hi, tin hnh i m mt cch ton din, su sc c l lun v thc hin ca ch ngha x hi.

10

Cuc cch mng khoa hc v cng ngh ang to ta bc ngot pht trin ca loi ngi, nh du nh cao mi ca s pht trin tr tu, m ta mt nn vn minh mi, tc ng su sc i vi cuc sng ca cc dn tc, to ra cho cc nc chm pht trin thi c mi nhng cng c nhiu thch thc mi trn con ng la chn s pht trin ca mnh. nc ta cng c nhng tin v iu kin cho php chng ta la chn con ng ch ngha x hi, kt hp sc mnh dn tc vi sc mnh thi i qu ln ch ngha x hi, nhanh chng thot khi ngho nn, lc hu, lm cho t nc ngy cng phn vinh. ng ta ch r: "Nc ta qu ln ch ngha x hi, b qua ch t bn, t mt x hi vn l thuc a, na phong kin, lc lng sn xut rt thp". c im ny, xt v tnh cht v trnh , biu hin hai c trng c bn: mt l, lc lng rt thp quy nh tnh tt yu kinh t-x hi ta cha y cha chn mui trong s pht trin t nhin, ni ti ca n; hai l, tc ng nhiu tn d quan h x hi, thc t tng, tm l do ch thc dn, phong kin c li. l nhng kh khn, tr ngi trong bc chuyn tip lch s t mt x hi km pht trin sang mt x hi hin i ph hp vi nhng chun mc v gi tr ca nn vn minh nhn loi v ca tin b x hi. iu cn c bit ch l, c th b qua ch t bn, qu ln ch ngha x hi nhng khng th b qua vic chun b nhng tin cn thit, nht l tin v kinh t cho s qu y. Ni cch khc, c th b qua ch t bn ch ngha nhng phi tin hnh sao cho s b qua ny khng h vi phm tin trnh lch s- t nhin ca s pht trin. Do , cn c s pht trin nht nh 11

nhn t t bn ch ngha trong thi k qu l mt yu cu khch quan b qua kinh t, ng lc c bn to ra nhng tin vt cht ca vic i ln ch ngha x hi. Da vo phm tr hnh thi kinh t - x hi ca Mc trn c s thc tin ca Vit Nam. ng ta ra chin lc cch mng ng n a nc ta nh hng i ln ch ngha x hi, thc hin c mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. ng xc nh hin nay t nc ang thi k cui phong kin, u t bn. i ln ch ngha x hi, chng ta phi tri qua mt thi k gi l thi k qu . y l thi k chuyn tip v mt thi gian, v mt kt cu. S chuyn tip ny an xen gia ci c v ci mi. Chng cng tn ti v mu thun nhau sn sng tiu dit nhau. Do chng ta phi c s tc ng, iu chnh nhng yu t tch sc pht trin, nhng ci c khng ph hp dn b mt i.

12

2. Nhng quan im phng php lun xut pht xy dng ch ngha x hi nc ta 2.1. Coi trng vai tr bn cht ca Nh nc, th hin y quyn lc v nguyn vng ca nhn dn. Thit lp dn ch x hi ch ngha, quyn lc nhn dn c khng nh v c thc hin bng php lut mang tnh cng khai, bnh ng dn ch v tin b. 2.2. Thc hin nhng bin i manh tnh cch mang trn c ba lnh vc: Lc lng sn xut, quan h sn xut v kin trc thng tng. Trong phi ra sc pht trin lc lng sn xut l nhim v trng tm hng u to iu kin kinh t vng chc cho s ra i ca phng thc sn xut ch ngha x hi. Pht trin lc lng sn xut trong iu kin cuc cch mng khoa hc cng ngh ang din ra dn dp, mnh m, i hi chng ta phi c quan nim mi v cng nghip ho truyn thng theo kiu cng nghip ho c in m l la chn nhng ngnh cng ngh thch hp, xy dng kt cu h tng, c s vt cht k thut, h thng thng tin, to tim nng nhanh chng ng dng nhng cng ngh mi. Gii phng v khai thc nhanh mi kh nng ca lc lng sn xut, pht trin nn kinh t hng ho nhiu thnh phn, phong ph a dng.To ra ngun sn phm v ngun tch lu. 2.3. Ph hp vi pht trin ca lc lng sn xut thit lp tng bc quan h sn xut ch ngha x hi t thp n cao v s a dng v hnh thc s hu. Ch cng hu phi l kt qu hp quy lut ca qu trnh x hi

13

ho thc s ch khng th to ra bng bin php hnh chnh chuyn t quan h hin vt sang quan h hng ho, tin t, tr li ng quy lut pht trin t nhin ca kinh t. Thc hin nhiu hnh thc phn phi, ly phn phi theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t lm ch yu. Ngoi ra chng ta cn phi tin hnh cuc cch mng x hi ch ngha trn lnh vc t tng v vn ho. Nhn t con ngi phi va l mc tiu va ng lc xy dng mt x hi vn minh. Gii phng c nhn gii phng x hi. Nhng nguyn tc phng php lun ny l tng hp nhng quan im c bn nhm xy dng m hnh ch ngha x hi nc ta. 3. V con ng i ln ch ngha x hi nc ta trong th k XXI Ti i hi i biu ln th IX ca ng d bo "Th k XXI s tip tc c nhiu bin i". Khoa hc v cng ngh s c bc tin nhy vt. c bit l trong nhng lnh vc: in t tin hc, sinh hc, vt liu mi, nng lng, nghin cu v tr. Kinh t tri thc c vai tr ngy cng ni bt trong qu trnh pht trin lc lng sn xut. c bit vn ton cu ho kinh t ang l mt vn c quan tm. ng nh Mc v Anghen d bo t th k trc khi phn tch s pht trin mnh m ca lc lng sn xut s dn n quc t ho sn xut thng mi. Cho nn n l xu th khch quan do lc lng sn xut pht trin nhanh chng. Trc nhng ng gi nh trn ng ta xcnh con ng xy dng ch ngha x hi mt nc kinh t km pht trin nh nc ta l qu trnh phn u kh khn, gian kh, cha c tin l trong lch s, c nhng khuyt im v sai 14

lm l iu kh trnh khi. Cn phi tha nhn v tm cch khc phc, sa cha nhng khuyt im sai lm y. Nhng cn khng nh rng nhng khuyt im, sai lm y khng thuc v bn cht ca ch ngha x hi. Ch ngha x hi m nhn dn ta xt dng l mt x hi do nhn dn lao ng lm ch c nn kinh t pht trin cao a lc lng sn xut hin i v ch cng hu v cc t liu sn xut ch yu, c nn vn ho tin tin m bn sc dn tc, con ngi c gii phng khi p bc, bc lt bt cng, lm theo nng lc, hng theo lao ng c cuc sng m no hnh phc. ng cng ch r, chng ta ang pht trin trong thi k qu i ln ch ngha x hi. iu d th hin s nh gi ng n v sng sut ca ng ta. Nc ta ang cn ngho, lc lng sn xut pht trin, nguy c tt hu xa hn v kinh t rt ln, cho nn phi tp trung pht trin lc lng sn xut, pht huy sc mnh ca tt c cc thnh phn kinh t. Bo co chnh tr ch ngha x hi b qua ch t bn ch ngha, tc l b qua vic xc lp v tr thng tr ca quan h sn xut v kin trc thng tng t bn ch ngha, nhng tip thu k tha nhng thnh tu m nhn loi t c di ch t bn ch ngha, pht trin nhanh lc lng sn xut xy dng nn kinh t hin i. ng thi phi tng bc xy dng v hon thin quan h sn xut ph hp theo nh hng x hi ch ngha. Xy dng ch ngha x hi b qua ch t bn ch ngha, to ra s bin i v cht ca x hi tt c cc lnh vc l mt s nhip kh khn v lu di cho nn tt yu phi tri qua mt thi k qu lu di, vi nhiu chng ng, nhiu hnh thc t chc kinh t, x hi. 15

C. Phn kt lun
Nhng thnh tu sau 20 nm i mi phn no cho thy ng li ca ng v Nh nc ta hon ton ng n, i sng nhn dn ngy cng c ci thin, tng thm nim tin ca nhn dn vo ng. Nh vy ta c th khng nh rng, b qua ch t bn ch ngha tin thng ln ch ngha x hi l mt vic hon ton c th thc hic c i vi mt nc va kt thc cuc chin tranh bo v t quc nh t nc ta. ng thi s pht trin ny khng nm ngoi tin trnh lch s, khng i ngc vi quy lut pht trin x hi. Chng ta khng tin thng ln ch ngha x hi mt cch trc tip m phi tri qua mt thi k qu lu di vi nhng bc i v hnh thc qu ph hp vi iu kin v hon cnh ca Vit Nam . l con ng tt yu m chng ta phi tri qua nhm to ra nhng tin vt cht cho ch ngha x hi xy dng t nc dn giu nc mnh, x hi cng bng dn ch v vn minh nh c nguyn ca bao th h con ngi Vit Nam

16

Ti liu tham kho

1. Gio trnh Trit hc Mc - Lnin, dng trong cc trng i hc, cao ngNXB Gio dc 2. 3. cng bi ging trit hc Gio trnh Trit hc Mc - Lnin. Hi ng trung ng ch o bin son gio trnh cc b mn l lun Mc- L nin NXB Chnh tr quc gia 4. Ti liu nghin cu vn kin i hi IX ca ng - NXB Chnh tr Quc gia. 5. Trit hc tp 2-3 (Dng cho nghin cu sinh v hc vin thuc chuyn ngnh trit hc) - NXB chnh tr quc gia.

17