Professional Documents
Culture Documents
NGUYN L C BN
1.
1.1. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.3. 1.4.
Gii thiu
Thy lc C hc cht lng Thy tnh Thy ng Cc dng chuyn i nng lng n v, k hiu
1 1 2 2 2 3 4 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 7 7 7 7 7 7
2.
2.1.
Thut ng vt l
Khi lng, lc, p sut Khi lng Lc F p sut p Cng, nng lng, cng sut Cng Nng lng Th nng ng nng Cng sut Vn tc, gia tc Vn tc Gia tc C hc cht lng Thy tnh
2.1.1. 2.1.2. 2.1.3. 2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.2.1. 2.2.2.2. 2.2.3. 2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.4.
2.4.1.
p sut p sut gy ra bi ngoi lc Truyn lc bng p sut Truyn p lc Thy ng nh lut v lu lng nh lut v trao i nng lng Ma st v tn tht p sut Cc dng dng chy S Reynold
7 8 8 9 9 9 10 11 11 12 12 12 12 13 13 13 13 13 14 14 15
2.4.3.1.
2.4.3.2. 2.4.3.3. 2.4.3.4. 2.4.3.5.
3.
3.1. 3.2.
Mch thy lc
c im ca mch thy lc Thit k mt mch thy lc Chuyn i nng lng iu khin nng lng Vn chuyn nng lng Cc thng tin khc Thit k mt mch thy lc n gin Bc 1 (Hnh 14 v 15) Bc 2 (Hnh 16 v 17) Bc 3 (Hnh 18 v 19)
3.3.1.
3.3.2. 3.3.3.
18
31
31
32 32 33 33 33 33 33 33 33 34 34 34 34
2.13. 2.14. 2.15. 2.16. 2.17. 2.18. 2.19. 2.20. 2.21. 2.22. 2.23. 2.24. 2.25. 2.26.
im si cao v nhit ha hi thp T trng ln Dn nhit tt c tnh in mi tt Khng ht m Chng chy Bo v chng n mn tt Khng to thnh cht dnh Kh nng lc tt Tng thch v trao i c vi cc cht lng khc ng cn Bo dng d dng Khng nhim mi trng Gi c v sn c
34 34 34 34 35 35 35 35 35 36 36 36 36 36
3. 4.
4.1. 4.2.
37
38 38 39
BM THY LC
1. 2.
2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10.
40
40
41 41 41 41 41 42 42 42 42 43 43
3. 4. 5.
44
44
45
5.1. 5.2. 5.2.1. 5.3. 5.3.1. 5.4. 5.5. 5.5.1. 5.5.2. 5.5.2.1. 5.5.2.2. 5.5.2.3. 5.5.2.4. 5.5.2.5. 5.5.2.6.
Bm trc vt Bm bnh rng n khp ngoi Chc nng Bm bnh rng n khp trong Chc nng Bm piston hng knh Bm cnh gt Bm cnh gt hai bung Bm cnh gt mt bung iu chnh lu lng Bm cnh gt mt bung iu chnh lu lng trc tip Bm cnh gt mt bung iu chnh lu lng gin tip Chc nng iu chnh p sut Thit k b iu chnh p sut iu chnh lu lng Khi nim iu chnh cm ng ti
45 46 46 47 47 48 49 49 51 51 52 52 53 55 55
Chng
NGUYN L C BN
1. Gii thiu
Trong chng ny s gii thiu cc nguyn l c bn, hu ht cc mc trong chng ny l kt qu ca vt l c in. Cc qu trnh vt l xy ra l duy nht cho tt c cc lnh vc.
1.1. Thy lc
Trong thc t, vic truyn nng lng c th thc hin c thng qua cht lng. Vic truyn nng lng thng qua cht lng lm vt mang nng lng d dng thc hin vic phn phi v iu khin dng nng lng hn so vi cc truyn ng khc.
Hnh 1. Nhng phn t thy lc thng gp Thut ng "thy lc", ni chung thng c dung chung cho c "truyn ng thy lc" v "truyn ng kh nn". Thut ng "cht lng" thng c s dng cho cht lng nh du, nc, cht kh b nn di p sut thp (di 20 bar) v c hi nc. Ni chung,
1
cht lng bao gm cht lng khng nn c - ci gi l "cht nc" - v d nh du, nc v nn c - "cht kh" nh khng kh, ga, hi nc
1.2.2. Thy ng
H thng truyn ng m trong s dng vn tc cht lng truyn nng lng thng dc gi l "truyn ng thy ng". Lin quan n h thng truyn ng thy ng cn c cc h thng thy tnh i km, nhng ngi ta quy c gi theo phn chnh
2
truyn nng lng cng sut ln. Cn phn thy tnh ch l c cu ph iu khin cho c cu chnh.
Phn t truyn ng ng cng ng ng nng lng v ng mm cng v ng mm Vt mang nng Cht lng Kh nn lng Cng sut ring Ln Tng i p sut cao, lc nh ln, lu lng nh p sut thp, lu lng tng i nh iu khin trn Rt tt, qua p sut Tt qua p tru v lu lng sut v lu (Tng gim tc) lng Cc dng Tuyn tnh v quay Tuyn tnh v chuyn ng qua xilanh v ng quay qua c thy lc xilanh v ng c kh nn
Nh Trng lng ng c in: ng c thy lc c 1:10 Tt v rt tt Tt cho iu khin vng h v vng kn Chuyn ng Chuyn ng quay thng v quay s cp, dch chuyn tuyn tnh van in t, lc nh, hnh trnh ngn, ng c nh v tuyn tnh
1.4. n v, k hiu
Theo tiu chun DIN ISO 1301 v 1304 Tn gi Chiu di Khong cch Din tch Th tch Thi gian Vn tc Gia tc Lu lng Tc Khi lng Mt Lc K hiu l Mt s A Mt vung V Mt khi t Giy v Mt trn giy Mt trn giy a bnh phng qv Mt khi trn Q giy Vng trn giy n Vng trn pht m Kilgam Kilgam / mt khi F N H SI n v m Chuyn i sang n v khc 1m = 100 cm = 1000 mm A = l.l V = A.h v=s/t a=s/t2 Q=V/t Q=v.A n=t-1 m = V. Quan h
1m2 = 10 000cm2 m = 1 000 000mm2 = 106mm2 1m3 = 1 000dm3 m3 1dm3 = 1L s 1s = 1/60 min m/s 1m/s = 60m/min Gia tc trng trng m/s2 lm trn s g=9,81m/s2
2
m3/s 1m/s = 60 000L/min s-1 s-1 = 60min-1 min kg 1kg = 1 000g kg/m3 kg/m3 = 0,001kg/dm3 N 1N = 1kg.m/s2 1N/m2 = 1Pa = 0,00 001bar 2 N/m 1bar = 10N/m2 = 105N/m2 10-5bar = 1Pa 1J = 1Ws = 1Nm J 1kWh = 3,6MJ = 3,6.106Ws W 1W = 1J/s = 1Nm/s K bch phn
O -1
= m/V
F = m.a FG = m.g
p sut
p N / mt vung
P=F/A
P = Q.p C 0OC=273K
Bng 2. K hiu v n v
Cc thng s ca chuyn ng thng ca xilanh v quay ca ng c thy lc Thng s Hnh trnh Vn tc Gia tc Lc Cng sut Khi lng Xilanh thy lc K hiu s v a F P m n v m m/s m/s2 N W kg ng c thy lc Thng s K hiu n v rad Gc Chu k quay f 1/s Vn tc gc = /t Gia tc gc = /t V .p.mh T= G Mmen T 20 Cng sut P P=T. Nm/s Mmen qun tnh J kg.m2
2. Thut ng vt l
2.1. Khi lng, lc, p sut 2.1.1. Khi lng
Lc to bi khi lng ca vt trn mt t do trng trng tc dng
2.1.2. Lc F
Theo nh lut ca Newton: Lc = khi lng gia tc F = ma Gia tc ni chung a c th thay bi gia tc trng trng g (g=9,81m/s2), theo : Trng lc = khi lng gia tc trng trng F = mg Vi khi lng 1kg, trng lc tng ng: F = 1kg 9,81 m/s2 = 9,81 N Ni chung, trong thc t, ngi ta thng dng trng lng 10N thay v 9,81N nh tnh ton.
2.1.3. p sut p
Trong cc m t lin quan n cht lng, p sut l mt trong nhng thng s quan trng nht. Nu mt lc F tc dng ln mt b mt c din tch A th t s gia lc F v din tch A chnh l p sut.
p= F A
5
Trong h SI, n v o p sut l Pascal (Pa) 1N/m2 = 1Pa Pa l mt n v kh nh, trong truyn ng thy lc ngi ta hay dng n v bar ph bin hn. 1 bar = 105 Pa K hiu thng dng trong thy lc ca p sut l p. p sut nh hn p sut kh tri thng gi l p sut chn khng. p sut ln hn p sut kh tri l p sut d.
2.2.2.1. Th nng
Mt vt c th h thp xung so vi v tr ban u cao hn v do n thc hin mt cng. Tng cng d tr ph thuc vo trng lc mg v chiu cao h. EP = (mg)h
2.2.2.2. ng nng
Nu mt i tng chuyn ng va vo mt i tng ang ng yn, i tng dch chuyn thc hin mt cng ln i tng ng yn (cng bin dng). Cng d tr c trong chuyn ng ca i tng. Tng nng lng ph thuc vo khi lng m v vn tc chuyn ng ca i tng.
EK = mv 2 2
n v vn tc trong h SI l m/s
2.3.2. Gia tc
Nu mt vt chuyn nn vi vn tc khng phi hng s, n chu mt gia tc a. S thay i vn tc c th dng (tng tc) hoc m (gim tc). Gia tc trong chuyn ng thng a c tnh bng cch chia vn tc v cho thi gian t.
a= v t
2.4.
C hc cht lng
C hc cht lng nghin cu c cht lng nn c v khng nn c. Thut ng tng i hay s dng cho cht lng khi phn bit cht lng khng nn c l "cht nc" v cht lng nn c l "cht kh".
2.4.2. p sut
p sut tc dng ln nhng b mt c din tch nh nhau (A1 = A2 = A3) th to ra cc lc bng nhau.(F1 = F2 = F3). Hnh 1. Nghch l thy tnh
Hnh 3. V d v truyn lc
hay
F1 A 1 = F2 A 2
Ni cch khc, lc tng ng vi din tch. p sut p sinh ra trong h thng ph thuc vo lc F v din tch tc dng A. iu ny c ngha l p sut s tng ln cho n khi thng lc cn v lm cht lng chuyn ng. B qua ma st, , c th thy r khi tng lc F1 n mt thi dim no ti F2 s b nng ln. dch chuyn s1 v s2 ca cc piston t l nghch vi din tch ca chng.
s1 A 1 = s2 A 2
8
Cng thc hin bi piston (1) W1 tng ng vi lc thc hin bi ti (2) W2. W1 = F1s1 W2 = F2s2
2.4.2.3. Truyn p lc
Hai piston kch thc khc nhau (Hnh 4: 1 v 2) c gn cng bi mt cn. nu din tch A1 b p vi p sut p1, mt lc F1 to ra trn piston 1. Lc F1 c truyn qua cn gn cng n din tch A2 ca piston 2 v ti c p sut p2. B qua cc mt mt ma st: F1 = F2 v p1A1 = p2A2 Do p1A1 = p2A2 hay
p1 A 2 = p2 A1
Hnh 4. Truyn p lc
2.4.3. Thy ng
Thy ng lin quan n cc nh lut v dng cht lng v hiu ng cc lc. Thy ng c s dng mt phn gii thch cc tn tht xy ra trong h thng thy lc. Nu lc ma st trn cc b mt gii hn ca i tng v ma st nht gia cc lp cht lng b b qua th c th cho rng cht lng l l tng. Cc kt qu quan trng nht v s ph hp vi cc nh lut t nhin ca cht lng l tng c th c m t tha ng trong nhng mc di y.
2.4.3.1.
nh lut v lu lng
Nu dng cht lng chy qua mt ng ng c tit din thay i, ti bt c thi Hnh 5. nh lut lu lng im no, lu lng cht lng chy qua mt tit din bt k l khng i. iu c ngha l, vn tc cht lng trong on ng tit din nh ln hn vn tc ti tit din ln. Th tch cht lng chy qua tit din A trong khong thi gian s (Hnh 6). V = As Nu As c thay th cho V th Q c tnh Hnh 6. Lu lng
Q=
As t
Qung ng s chia cho thi gian t l vn tc v. Lu lng Q do bng tit din mt ct A nhn vi vn tc cht lng v. Q = Av Lu lng Q tnh bng L/pht l nh nhau ti bt k im no trn ng ng. Nu ng ng c tit din A1 v A2 khc nhau, vn tc ti cc tit din tng ng v1 v v2 (Hnh 7). Q1 = Q2 Q1 = A1v1 Q2 = A2v2 Do , phng trnh lin tc c vit Hnh 7. Vn tc A1v1 = A2v2
2.4.3.2.
nh lut trao i nng lng dng cht lng pht biu rng tng nng lng ca mt dng cht lng khng i nu khng c ngun cung cp nng lng hay tiu hao ra ngoi h thng. B qua cc dng nng lng khng chuyn i c, tng nng lng bao gm: - th nng (nng lng v tr, ph thuc chiu cao ct cht lng v p sut tnh) Hnh 8. Ct p tnh ti cc tit din khc nhau - ng nng (nng lng chuyn ng, ph thuc vn tc dng cht lng)
Vn tc tng ln khi din tch gim xung, tc l nng lng chuyn ng tng ln. Do tng nng lng l hng s nn ct p tnh ca dng cht lng s gim xung tng ng. p sut tnh l p sut quan trng nht c s dng trong "h thng thy tnh", bi p sut do vn tc v p sut do v tr ca cht lng qu nh so vi p sut tnh.
2.4.3.3.
Ma st v tn tht p sut
i vi cht lng thc, gia cc lp cht lng v cht lng vi thnh ng lun c ma st. Nng lng thy lc truyn qua cc ng dn khng th khng c tn tht. Ma st xy ra trn b mt v trong cht lng chuyn thnh nhit. p sut tn tht - p sut vi sai thng c k hiu p (Hnh 9). Tn tht p sut ln hn i vi cht lng c nht ln hn.
Hnh 9. Tn tht Tn tht ma st ph thuc vo: - chiu di ng ng - tit din ng ng - nhn b mt ng - s on un cong - vn tc cht lng - nht cht lng
Nu vn tc dng cht lng tng ln, n mt vn tc ti hn no dng cht lng tr nn hn lon (chy ri, Hnh 11). Do , sc cn ca cht lng tng ln, lm tng tn tht. V l do ny, ch chy ri khng c s dng khi thit k. Vn tc ti hn
11
thng khng phi l mt gi tr c nh. N ph thuc vo nht ca cht lng, tit din ng dn m dng cht lng chy qua. Vn tc ti hn ny c th tnh ton sao cho khng vt qu trong h thng thy lc.
2.4.3.5.
S Reynold
trong v vn tc dng chy (m/s) ng knh t thy lc tnh bng ng knh ca din tch mt ct trn bng dh din tch dng chy chy qua dh=4A/U A din tch mt ct U chu vi nht ng hc (m2/s) Tr s Reynold ti hn khong Re=2320 tr s ti hn, cht lng chy khng n nh. Khi Re>2320 cht lng chy ri v Re<2320 cht lng chy tng.
3.
3.1.
-
Mch thy lc
c im ca mch thy lc
truyn lc ln, mmen ln vi kch thc nh lm vic bt u t khng ti n ton ti iu chnh trn v d dng (vng h v vng kn): vn tc, mmen, lc. bo v chng qu ti n gin ph hp vi c vic iu chnh rt nhanh v rt chm tch tr nng lng n gin bng kh nn h thng dn ng n gin chuyn i sang dng nng lung khc n gin
3.2.
Trc tin, phi chuyn nng lng c kh sang nng lng thy lc. Nng lng thy lc c phn phi v truyn n cc c cu thy lc nh xilanh, ng c. n lt chng li sinh cng thc hin cng c hc. C cu chuyn i nng lng c nng sang thy lc thng l bm. Ni chung, ph thuc vo di p sut lm vic, c tnh ca ti v cc yu cu khc, c rt nhiu loi bm c ch to trong thc t p ng cc nhu cu phong ph v iu khin v dn ng cc c cu chp hnh thy lc. Lu rng trong mt s trng hp c bit, v d nh cn c momen xon ln th c cu chp hnh c th l thy-c.
12
ng c in ng c t trong Sc ngi
Bm thy lc
Xilanh ng c thy lc
Vt gia cng
Nng lng c hc
Nng lng c hc
Nng lng c hc
- hiu chnh tc ca xilanh (van iu chnh lu lng) - gii hn ti cho xilanh (van an ton) - ngn cn cht lng chy ngc vo bm (van mt chiu) v - cung cp cht lng lin tc vi p sut (thng qua mt bm dn ng bng ng c in) Hnh 13. Nguyn l my p thy lc Trong cc chng tip theo, cc mch thy lc c thit k v minh ha vi cc k hiu theo tiu chun DIN ISO 1219.
B T
6
P
M
2
Hnh 14. Bm 1 c dn ng bi mt ng c (ng c in hoc ng c t trong). Bm ht cht lng t thng 2 vo ng ng ca mch thy lc thng qua thit b thy lc khc n xilanh 5. Nu khng c tr lc, dng cht lng ch n thun c y i xa hn.
Hnh 15. Xilanh 5 ti v tr cui ng ng s to lc cn dng cht lng. Do p sut tng ln cho n khi thng lc cn, c ngha l cho n khi piston trong xilanh 5 dch chuyn. Chiu dch chuyn ca xilanh 5 c iu khin qua van phn phi 6. trng th ngh, mch thy lc b cn bi van phn phi 6.
phng trnh, F=pA, nt s b nng ln khi lc bng p sut.din tch vt qu lc ca l so. p sut s khng tng ln na. Dng cht lng s c bm 1 chuyn qua van an ton 4 trc tip v thng cha.
A B T
6
P
3 4
M
2
Hnh 16.
15
5 7
B T
6
P
3 4
M
2
- Hnh 18.
- Hnh 19. -
16
Chng
K hiu
3/4d
18
K hiu
Hnh vung u ni vung gc vi cc mt Phn t iu khin B dn ng (tr ng c in) u ni ti cc gc ca thit b ph tr (lc, b tch, thit b bi trn, b trao i nhit)
d d
1/2d
1/2d
1/2d
B b cho cc ng ni
1/4d
1/2d
19
Tn / M t V d Hnh ch nht h
1/2d
K hiu
Thng cha
L
Hnh van Bnh tch p Thng c p sut Bnh kh K hiu chc nng Tam gic Biu din chiu chuyn ng ca cht lng T en, thy lc trng, kh nn Mi tn Thng Dch chuyn tuyn tnh ng dn v chiu cht lng qua van, chiu dng nhit Cong Chiu quay
2d d
in
20
0,3d
90
K hiu
1/2d
van mt chiu
ng giao
0,2d
Ch ni
ng ng mm u ni u ni b th (lin tc)
Cn, chuyn ng thng Trc, chuyn ng quay Kha hm, v tr bo dng duy tr
21
K hiu
Tay xoay ko ra
Cn gt
Trc con ln n by ln
K hiu
iu khin thy lc 2 cp
iu khin in-thy lc 2 cp, p sut hi v tr gia, ng du cp v x ra ngoi Phn hi bn ngoi ca v tr thc t phn t o lng