CHNG V

CNG NGH SA CHA T

5.1. CNG NGH SA CHA NG C 5.1.1. SA CHA C CU TRC KHUU - THANH TRUYN 5.1.1.1. Kim tra, sa cha trc khuu: a) Kim tra trc khuu - S nguyn l kim tra cong ca trc khuu c gii thiu theo hnh 5.1. Trc khuu c g ln 2 khi V, mi r ca ng h so t vo c gia, quay trc bng tay v nhn vo mc lc ca kim ng h nh gi. - Nu mi r ca ng h, t vo phn mt khng mn ca b mt c trc (phn b mt i din rnh du bi trn trn bc lt), th lc kim ng h phn nh cong ca trc, v tr s cong c tnh bng na hiu ca tr s ln nht v nh nht ca kim ng h. - Nu mi r ca kim ng h, t vo phn b mt b mn ca c trc, th lc ca kim ng h phn nh c cong ca trc v van Hnh 5.1: S kim tra cong ca trc khuu. ca c trc. Trong trng hp ny, cong ca trc = [(gi tr ln nht ca kim ng h - gi tr nh nht ca kim ng h) - van ] : 2 - mn ca cc c trc v cht khuu c kim tra bng cch, dng panme Hnh 5.2: ng knh c chng o ngoi o Kim tra mnca trc. (hnh 5.2).1- kim tra van; khc nhau o Cn o nhiu im 2- kim nht (ng knh nh nht), mn ln tra cn; van 3- Panme; van l hiu hai ng v cn. knh4- c trc o c trn hai phng vung ln nht, khuu gc, ca mt tit din no , cn l hiu hai ng knh o cng phng hai u c trc. - Ch , khi tho kim tra c trc v bc, khng c lp ln ln cc bc t trc ny sang khc, v mn ca chng khc nhau. trnh b nhm ln, khng nn tho ri bc lt ra khi np v thn . Khi cn tho bc kim tra, nn tho bc tng mt, v sau khi kim tra xong th lp tr li thn v np ngay, theo ng v tr ban u ca chng. - Quan st thy nu b mt c trc v bc lt khng b trc, r hoc xc th tip tc kim tra khe h gia bc v trc, bng cch dng dng chn, lm bng cht do mm (plastic gauge), khng n hi (b y khong 0,1 mm).

65

+ Tho np , lau sch b mt bc lt v c trc, bi du trn ln hai b mt ca chng, t dng ln b mt c trc, theo dc chiu di c, ri lp np v bc li, vn cht bu lng lc quy nh, khi dng s b p bt ra. + Ch , khng c quay trc, sau tho np ra v o b rng ca dng, cn c vo s liu ca dng tra b y, chnh l khe h bc v trc. + Sau khi b p b rng ca dng cng ln, tc l dng b p cng nhiu th khe h cng nh. Vi cc dng t to phi ly ra o trc tip b y sau khi p xc nh khe h. Khe h ti a cho php ph thuc ng knh c trc. V d ng knh c trc l 50 cm th khe h cho php c th n 0,05 mm. Nu khe h ln qu gii hn ny, phi thay bc hoc va gia cng c trc va thay bc. Khi thay bc th phi thay bc tt c cc trc. b) Sa cha trc khuu - i vi trc khuu c bng gang cu, nu trc b cong qu 0,5 mm phi thay mi. Cn i vi cc trc khuu rn, c th nn thng trn my p sau khi o v xc nh hng cong v cong ca trc. - Doa li b mt cn nh tm u v ui trc nu b nt m hoc bin dng ln. Vic sa cha ny c thc hin trn my doa ngang. - C trc v c cht b mn c sa cha bng cch mi trn li trn my mi n kch thc ct sa cha gn nht. Kch thc sa cha tiu chn ca c trc v c cht thng c quy nh vi mc gim kch thc l 0,25 mm sau mi ln sa cha, s ln sa cha c th t 3 n 4 ln. Lng gim kch thc ti a thng khng cho php qu 1 mm so vi kch thc ng knh nguyn Hnh 5.3: S mi cc c chnh ca thy trc khuu. 1- trc chnh my mi;2ca trc. mm cp ng tm; 3- mi;4- mi - Nu sa cha nhiu ln lm gim tm; 5- c trc chnh ca trc khuu kch thc c nhiu qu s lm yu trc v lm gim chu mn ca lp b mt kim loi. Do , xc nh kch thc sa cha phi cn c vo c trc v c cht mn nhiu nht. - Vic gia cng trc khuu c thc hin trn my mi chuyn dng. C chnh c mi trc khi mi c bin, trc c nh v chnh tm. Chn nh v l hai l tm hoc mt lp puli v vnh lp bnh . Cn i vi cc trng hp gia cng cc c bin cn phi cp trc ln mm cp lch tm v nh v bng Hnh 5.4: S mi c bin ca trc phng php r sao cho tm cc cht khuu cn gia cng trng vi tm trc chnh ca my mi. S g t gia cng c chnh v cht khuu c gii thiu trn hnh 5.3 v hnh 5.4.

66

5.1.1.2. Kim tra, sa cha thanh truyn: - Hin tng gy thanh truyn trong qu trnh lm vic rt nguy him v v xy lanh v np xy lanh. Thanh truyn gy trong qu trnh lm vic, c th do mt s nguyn nhn nh sit bulng thanh truyn khng cht khi lp, ng c lm vic vi tc vng quay qu cao, b bc hoc b pit-tng v mt s nguyn nhn khc. - Thanh truyn b xon s gy p pit-tng ln thnh xy lanh, khi pit-tng chuyn ng ln xung trong xy lanh. Nu m np xy lanh v nhn vo nh pit-tng khi quay trc khuu c th d dng thy pit-tng b p vo mt bn theo phng dc thn my khi pit-tng i ln v p vo pha ngc li khi pittng i xung nh hnh 5.5 . Khi u pit-tng p vo thnh xy lanh bn ny th ui pit-tng s p v thnh bn kia. Do vy, thanh truyn xon s tng mi mn.

Hnh 5.5: Thanh truyn xon lm pit-tng o v hai pha trong xy lanh khi i xung (a) v i ln (b). - Nu thanh truyn b cong trong mt phng dc thn ng c, d t cng lm cho pit-tng b p vo mt bn thnh xy lanh, theo phng dc thn ng c. Khi nhn vo mt nh pit-tng v quay trc khuu, c th thy r pit-tng khi chuyn ng ln xung, p v mt pha thnh trc hoc thnh sau ca xy lanh, ng vi thanh truyn b cong v pha trc hoc pha sau, thanh truyn cong cng gy ti trng ph, trn cht pit-tng v cht khuu. Do , s bin dng cong ca thanh truyn, trong mt phng dc thn, cng s lm tng mi mn xy lanh, cht pit-tng v cht khuu. - Do vy, khi ng c vo sa cha, nht thit phi kim tra bin dng cong xon ca thanh truyn sa cha, khc phc nu cn. - Khi bc ng u nh thanh truyn b mn cn phi thay, ngi ta p n ra v kim tra l u to thanh truyn trc khi p bc mi vo. mn l lp bc u to thanh truyn, c kim tra bng cch lp u to vo thn, vn lc quy nh, ri dng panme o ng knh ca l u to, t nht 3 v tr khc nhau nh trn hnh 5.6. Hnh 5.6: Kim tra ng knh van cho php khng qu 0,03 mm. - Trong bo dng v sa cha nh, khi phi tho np xy lanh, c th kim tra hin tng bin dng xon v cong thanh truyn. Khi pht hin thanh truyn b cong hoc xon phi tho ra kim tra chnh xc v nn li.

67

- Vic kim tra bin dng cong, xon khi thanh truyn c tho khi ng c, c thc hin ng thi trn cc g chuyn dng. Khi kim tra, ngi ta thng tho bc u to thanh truyn, bc u nh nguyn, cht pit-tng c lp vo u nh v c s dng nh mt trc kim. Hnh 5.7 gii thiu mt thit b thng dng trong sa cha kim tra cong v xon ca thanh truyn. - Cc thanh truyn c mc bin dng cong, xon nh c nn li bng t, g tay n trc vt hoc trn cc my p n gin. Vic nn c thc hin ng thi vi qu trnh kim tra, cho n khi no kim tra thy t yu cu th thi.

Hnh 5.7: Kim tra hin tng cong (a) v xon (b) ca thanh truyn. 1- thc l; 2- bn r (mt phng chn); 3- khi V; 4- trc g thanh truyn;5- cht pit-tng 5.1.2. SA CHA PIT TNG XI LANH V XUPP 5.1.2.1. Kim tra, sa cha pit-tng: a) Kim tra pit-tng - Vic kim tra ch yu l o mn ca pit-tng. o ng knh ngoi ca pit-tng, ti phn vy ca pit-tng theo phng vung gc vi ng tm cht, bng panme nh trn hnh 5.8 v so snh vi ng knh xy lanh xc nh khe h. - mn rnh xc mng c kim tra bng cch, ln xc mng mi trn rnh, nu thy trn tru th dng thc l kim tra khe h, gia mt u xc mng v mt bn ca rnh nh hnh 5.9. Khe h cho php l 0,05 0,1 mm, nu khng cho c thc l 0,15 mm vo l c, cn nu cho vo c th rnh xc mng b mn qu cn phi thay pit-tng mi.

68

Hnh 5.8: o ng knh pit-tng .

Hnh 5.9: Kim tra mn ca rnh xcmng

- Khi thay pit-tng mi cng cn phi kim tra khe h gia pit-tng mi v xy lanh m bo yu cu lm vic. ng thi cng phi kim tra trng lng ca chng, m bo trng lng ca pit-tng mi bng trng lng pit-tng c, sai s quy nh khng qu 5g v sai lch trng lng gia cc pit-tng khng qu 5g. Yu cu ny l m bo, s cn bng ca ng c trong qu trnh lm vic. b) Kim tra xc mng - Xc mng l chi tit chu mi mn ln nht trong ng c. S mi mn xy ra mt lng do ma st vi thnh xy lanh l ch yu. Bn cnh , xc mng cn chu nhit cao, c bit l xc mng kh u tin, nn tnh n hi ca xc mng c th b gim trong qu trnh lm vic. Khi b mn, khe h ming ca xc mng tng rt nhanh. Khi lp xc mng mi, khe h ming ti thiu ca xc mng khong 0,2 0,3 mm i vi xy lanh c ng knh nh hn 100 mm v 0,3 0,5 mm i vi xy lanh c ng knh t 100 180 mm. - C th thay xc mng mi vo pit-tng c nu nh pit-tng vn m bo yu cu k thut hoc lp xc mng mi vo pit-tng khi cn thay c nhm pit-tng. Khi thay xc mng mi cn phi kim tra m bo ng tiu chn lp ghp gia xc mng vi pit-tng v gia pit-tng vi xy lanh. - Mt s ch khi kim tra, thay xc mng mi: + Chn ng ct kch thc ca xc mng cho ph hp vi ct kch thc ca xy lanh. Xc mng cng c ch to vi cc kch thc ng knh ngoi khc nhau ph hp vi cc kch thc ct sa cha ca xy lanh. + Kim tra khe h ming ca tt c cc xc mng trong xy lanh: Vic kim tra c thc hin i vi tng xc mng, bng cch lp xc mng vo xy lanh, dng pit-tng y n xung khu vc pha di, vng ma st gia xc mng v xy lanh, v dng thc l o khe h ming ca n nh hnh 5.10. Nu khe h qu nh, so vi khe h yu cu i vi tng kch thc xy lanh, nh ni trn, phi tho xc mng ra v dng gia nh gia bt, sa cha ming nh hnh 5.11, m bo yu cu 0,2 0,5 mm. Trong sa cha, khi ch thay xc mng hoc xc mng v pit-tng, m khng sa cha xy lanh, c th cho php khe h ming ln nht ca xc mng n (1,2 -1,5) mm. Nu khe h qu nh, th khi xc mng b dn n nhit trong qu trnh lm vic, c th gy kch ming v b kt trong xy lanh. Cn nu khe h ming qu ln s lm gim kh nng bao kn bung chy ca xc mng.

69

Hnh 5.10: Kim tra khe h ming ca xc mng trong xy lanh.

Hnh 5.11: Sa cha xc mng

Hnh 5.12: Kim tra xc mng trn rnh xc mng. (a)- ln xc mng trn rnh; (b)- dng thc l kim tra khe h gia xc mng v mt bn ca rnh. + Kim tra khe h lp ghp gia xc mng v rnh trn pit-tng: Ln cc xc mng trn rnh ca chng, kim tra trn tru v xem chng c b kt khng, nh hnh 5.12a. Nu khi ln thy trn tru, th tin hnh kim tra khe h cnh ca xc mng trong rnh. kim tra c chnh xc, nn lp xc mng vo rnh trn pit-tng ri dng thc l o khe h gia xc mng v mt cnh ca rnh nh trn hnh 5.12b. Khe h cnh cho php thng l 0,0025 0,1 mm. Nu khe h qu nh c th gy kt xc mng trong rnh, cn khe h qu ln lm gim tui th ca xc mng, pit-tng v gy lt kh. 5.1.2.2. Phng php sa cha xy lanh bng gia cng c kh: - Thc cht ca phng php sa cha ny l dng gia cng c kh, bc i lp kim loi mn khng u trn b mt chi tit, phc hi li chnh xc v hnh dng

70

hnh hc, v bng b mt chi tit vi kch thc mi, gi l kch thc sa cha, khc vi kch thc ban u trc khi lm vic ca chi tit. - Trong mt cp chi tit lp ghp b mn, v d cp chi tit xy lanh pit-tng, chi tit chnh (xy lanh) c gia cng n kch thc mi, cn chi tit kia (pit-tng) c thay mi hoc phc hi,theo kch thc sa cha ca chi tit chnh. - Kch thc sa cha ca chi tit ph thuc vo mn ca chi tit v lng d gia cng ti thiu, t c yu cu, v chnh xc hnh dng hnh hc ( cn, van) v bng b mt ca chi tit. Mt chi tit c th c sa cha kch thc nhiu ln, s ln sa cha ph thuc vo c im lm vic, chiu dy lp thm ti v sc bn ca chi tit kch thc . - Kch thc ca xy lanh hoc c trc, sau mi ln sa cha so vi kch thc nguyn thy ca chng, thng c quy nh thnh dy cc kch thc tiu chn gi l kch thc sa cha theo ct hoc kch thc sa cha tiu chn. + i vi xy lanh v trc khuu ca ng c t, ngi ta c th cho php khong 3 n 4 ct sa cha (3 n 4 ln sa cha). chnh lch gia cc ct sa cha k nhau, i vi xy lanh thng l 0,25 mm hoc 0,5 mm. + Trong sa cha kch thc, thng ngi ta khng nhit luyn li b mt chi tit sau khi gia cng, nn s ln sa cha b hn ch bi kch thc sa cha cui cng, sao cho c tnh lp kim loi b mt ( cng v kh nng chu mn) khng b thay i nhiu, so vi b mt nguyn thy. - Vic sa cha theo ct v tiu chn ha cc kch thc sa cha, cho php cc nh my sn xut ph tng thay th, sn xut cc chi tit thnh phm c kch thc ph hp vi kch thc sa cha, gip ngi sa cha ch cn mua ph tng v l lp c ngay, do vy qu trnh sa cha thun tin v d dng hn. - Trong mt s trng hp, do b mt chi tit b mn nhiu hoc c cc vt trc r hoc xc su, c th khng lng d gia cng, sa cha n ct tip theo c m phi nhy qua ct ln ct cao hn. Trng hp ny gi l sa cha nhy ct. - i vi ng c nhiu xy lanh, tt c cc xy lanh phi c gia cng sa cha n cng mt kch thc mi, mc d mt s xy lanh c th b mn rt t so vi cc xy lanh khc. Do , phi cn c vo xy lanh c mn ln nht, xc nh kch thc sa cha chung cho tt c cc xy lanh ca ng c. - Vic gia cng sa cha xy lanh c thc hin theo 2 nguyn cng, trc tin l doa, sau l mi bng. Lng d gia cng ti thiu ca nguyn cng doa l 0,05 mm v mi bng l 0,02 0,03 mm. + i vi xy lanh lin thn my, khi gia cng phi nh tm theo b mt khng mn ca xy lanh (b mt pha trn g mn) sao cho ng tm xy lanh sau khi sa cha khng thay i so vi ng tm ca xy lanh trc khi b mn. + i vi lt xy lanh t, ng lt xy lanh c tho ra khi thn my sa cha v trong qu trnh gia cng, ng lt c nh tm theo b mt ngoi (b mt lp ghp vi thn my), m bo ng tm xy lanh sau khi gia cng khng thay i. - m bo xy lanh sau khi gia cng, t c kch thc sa cha chnh xc v khe h lp ghp vi pit-tng ng yu cu, ngi ta thng nhn pit-tng mi, trc khi gia cng xy lanh, c th lp th v kim tra khe h trong qu trnh gia cng. + Sau mi bc gia cng ca nguyn cng mi bng cui cng, ngi ta dng lun pit-tng mi lp vo xy lanh kim tra khe h. Khe h t yu cu l 0,03 mm n 0,04 mm, tnh theo ng knh.
71

+ Kim tra bng cch lau sch b mt gng xy lanh v mt ngoi pit-tng ri lp hai chi tit vo nhau, nu c th di chuyn pit-tng ln xung trong xy lanh mt cch nh nhng, trn tru v khng a c thc l dy 0,04 mm vo mt dn hng ca thn pit-tng l c. + Sau khi kim tra, nu thy t yu cu phi nh du pit-tng theo xy lanh v khng c i ln pit-tng gia cc xy lanh trong qu trnh lp rp. - i vi xy lanh lin thn my, khi lng tng kch thc vt qu 1,5 mm so vi kch thc nguyn thy th phi thc hin p lt xy lanh mi. + u tin, doa rng xy lanh v nh bng, ch to lt mi bng vt liu nh vt liu ca xy lanh c, chiu dy ng lt sao cho sau khi p vo v gia cng cn 2,5 3,5 mm, p vi di 0,05 0,1 mm, bng b mt lp ghp cp 8. + Thc hin p trn my p vi lc p 2 5 tn. B mt lp ghp c bi trn bng mt grapht v du my. Sau khi p xong, thc hin mi phng mt my theo iu kin k thut doa, mi mt gng xy lanh theo quy trnh ni trn n kch thc nguyn thy. - i vi ng lt xy lanh t, khi lng tng kch thc vt qu 1,5 mm th phi thay ng lt mi, c kch thc nguyn thy. ng lt mi l ng lt c ch to dng thnh phm v thng c cung cp i lin vi b pit-tng, xc mng v cht pit-tng. Lp giong nc vo cc rnh mt ngoi ca ng lt ri p ng lt vo thn my. 5.1.2.3. Kim tra v sa cha nhm xupp: a) Kim tra v thay ng dn hng xupp - ng dn hng xupp thng mn nhanh hn thn xupp. Nu mn ca ng dn hng xupp lm cho khe h gia l dn hng v thn xupp vt qu 0,1 mm cn phi thay ng dn mi. Vic kim tra trng thi mn ny c thc hin bng dng kim tra nh hnh 5.13. Dng panme o kch thc dng xc nh ng knh l. Hnh 5.13: Kim tra ng dn hng xupp (a)- iu chnh dng theo l ng dn hng; (b)- o kch thc dng bng panme. - Quy trnh thay ng dn hng xupp c thc hin nh sau : + Tho cc ng dn hng xupp c ra khi np xy lanh: o chiu di phn ng dn hng nm ngoi np xy lanh pha lp l xo khi lp ng mi, cng nh vy. i vi ng dn hng bng thp hoc gang, c th dng my p p hoc dng ba v dng c ng ng ra theo hng t pha xupp v pha lp l xo, nu ng dn hng c vai. Nu ng dn hng khng c vai, c th tho theo
72

Hinh 5.13

chiu ngc li cng c. Ch , khng p hoc nh ba trc tip vo u ng dn hng, m phi thng qua mt dng c trung gian nh trn hnh 5.14, trnh chn u ng dn hng.

Hnh 5.14: p ng dn hng xupp mi. i vi ng dn hng bng ng, cch tho tt nht l tar ren l pha ui ng, lp mt bulng vo ri dng dng c cho vo trong ng dn hng xupp t pha xupp v ng ngc ra.

+ Lp ng dn hng xupp mi: Bi ln mt ngoi ca ng dn hng mi, mt lp cht bi trn (bt graphit) cho d lp. p ng dn hng vo np xy lanh, t pha lp l xo (nu c th) cho n khi vng chn t ln np xy lanh (nu c vng chn), hoc chiu i phn ng dn hng nm ngoi np xy lanh ging nh c thit k. Doa hoc mi sa li l dn hng xupp theo kch thc yu cu. C th thc hin sa trn my hoc dng doa tay nh trn hnh 5.15. Hnh 5.15: Sa li ng dn hng sau khi p. 1- dng c sa l; 2- ng dn hng xupp. b) Kim tra, sa cha xupp - Nu xupp c cc h hng thy r bng mt thng nh hin tng chy, r, xc, mn thnh g su b mt lm vic ca nm, cong thn, mn, xc ln hoc st phn ui lp mng hm a l xo th xupp phi b loi b v thay mi.

Hinh 5.15

Hnh 5.16: Cc thng s kim tra xupp Hnh 5.17: Kim tra cong ca thn xupp v o ca tn xupp. 1- thn g; 2- ng h so o o ca tn xupp; 3- xupp; 4- khi V g xupp; 5- ng h so o cong thn xupp; 6- mt t.

73

- Nu xupp khng c cc h hng thy r ni trn, cn kim tra bng dng c chuyn dng quyt nh phng n x l v sa cha. Vic kim tra gm: + o b y tn xupp : B y ti thiu yu cu ca tn a nh trn hnh 5.16 l1 mm c th mi li b mt lm vic ca n. Nu a<1 mm cn phi thay xupp mi. + Kim tra cong ca thn v o ca tn xupp: S nguyn l kim tra c gii thiu trn hnh 5.17. t xupp ln hai khi V ca g kim tra sao cho ui xupp lun t vo cht chn ca g. Mi r ca ng h so c t vo phn gia thn xupp, quay xupp mt vng, dao ng ca kim ng h phn nh cong ca thn. cong cho php l 0,03 mm, nu vt qu th phi nn thng li. kim tra o ca tn xupp so vi thn xupp, mi r ca ng h so th hai c t vo b mt cn ca tn xupp, quay xupp mt vng v quan st dao ng ca kim ng h. o ca tn xupp nu vt qu 0,025 mm th phi mi li mt lm vic ca n. + Kim tra mn ca thn xupp bng panme nh kim tra chi tit trc bnh thng. Nu mn trn 0,05 mm th phi loi b xupp . - Sau khi kim tra, loi b chi tit hng, cc xupp cn sa cha c nn thng li thn v mi li b mt lm vic ca tn trn thit b mi chuyn dng. + Cc thit b mi chuyn dng, cho mi xupp v mt nguyn l, u tng t nhau nh m t trn hnh 5.18. Xupp cn mi 1 gn vo kp 3, v c dn ng t mt ng c in c lp. u kp 3 c lp trn mm xoay 4, v c nh v xoay i mt gc bt k no so vi ng tm ca trc mi, m bo gia cng c mt cn thit k ca tn xupp. + Ton b u lp xupp v mm xoay c lp trn bn chy ngang 5, cho php dch chuyn chi tit ra vo theo phng vung gc ng tm mi, c th iu chnh chiu su cn mi. Chuyn ng ny c iu khin bng tay. + Bn chy ngang li c lp trn bn chy dc 6, cho php di chuyn chi tit dc theo phng // ng tm mi, c th mi ht b rng ca tn xupp. S chuyn ng ca bn chy dc c th c thc hin bng tay hoc t ng. + mi c lp v tr c nh trn bn my v c dn ng t mt ng c in c lp. Trong qu trnh mi cn cung cp lin tc dung dch lm mt vo b mt chi tit m bo bng gia cng. + Lng d cn mi ty thuc vo c im mn v su ca cc vt chy r trn b mt lm vic ca tn xupp. Ni chung, xupp c mi n ht cc vt chy r th thi. giai an cui, khng iu chnh bn chy ngang, ch cho bn chy dc chy qua chy li, cho n khi no khng cn tia la th cho chi tit chy ra v kt thc. - Kinh nghim cho thy, khi mi nu iu chnh gc nghing c mi ca tn xupp nh hn gc nghing ca xupp khong 1/2o th khi r xupp vi , s nhanh t
74

c kn cn thit. Mt u, ca ui xupp nu mn khng u phi mi phng li, lng d mi khng c qu 0,5 mm. Xupp sau khi sa cha cn m bo cn, van v cong ca thn khng qu 0,03mm, o tn khng qu 0,025 mm, bng b mt mi t cp 8 tr ln, b y tn nm a 0,5 mm. Hnh 5.18: S thit b mi xupp. 1- xupp; 2- chuyn ng quay ca xupp; 3- u kp xupp; 4- mm xoay; 5-bn chy ngang; 6- bn chy dc; 7- mi. c) R xupp v xupp - Xupp v xupp sau khi mi cn phi c r vi nhau t c kn kht yu cu. y l cng vic bt buc v xupp v c mi ring r nn d c mi chnh xc n u cng khng th kn kht ngay c. - Nguyn l r xupp vi l to chuyn ng xoay v va p gia b mt xupp v mt . Sau mi ln va p xupp xung mt , xoay xupp i mt gc 45o 60o trn , mast gia 2 b mt s lm chng r kht vi nhau. tng hiu qu qu trnh r, ngi ta bi ln b mt xupp mt lp bt r nho c ht 30 mm cho qu trnh r th v bt r 10 20 mm cho qu trnh r tinh .- R xupp c th c thc hin bng r tay hoc bng thit b r. Khi r tay c th dng tay quay (hnh 5.19) ch , khng c p xupp ln v quay lin tc nhiu vng, v nh vy s to cc vt mn thnh vng trn xupp lm cho xupp v khng kn kht. Hnh 5.19: R xupp bng tay trnh bt r lt xung thn xupp, gy mn thn xupp v ng dn hng xupp, khng nn bi qu nhiu bt r ln b mt r. Trong cc x nghip sa cha ln, ngi ta thng dng thit b r bng my, cho php r mt lot nhiu xupp. - Yu cu c bn cn t c sau khi sa cha xupp v l kn kht gia chng, nn sau khi r cn kim tra kn. Vic kim tra kn ca xupp v c thc hin bng mt s cch sau y: + Quan st vt tip xc trn mt lm vic ca xupp v : Lau sch b mt lm vic ca xupp v ri bi ln b mt xupp mt lp bt mu mng, t n ln v xoay i 60o, tho ra v quan st vt tip xc. Vt tip xc tt gia xupp v l phi sc nt, mn, c b rng 1,5 2 mm, bao quanh ht chu vi v nm gia b mt lm vic ca xupp v . + Th bng du: Phng php ny l kim tra s lt du qua b mt lp ghp ca xupp v xupp khi xupp trng thi ng trn . Lp xupp vo , nh trng thi lp hon chnh trn np xy lanh, tc l c y l xo, mng hm. Lt nghing np xy lanh du ha hoc du diesel vo y ng np, hoc ng thi thng vi xupp. ch khong mt pht, nu khng thy du r ra trn b mt xupp l kn t yu cu hnh 5.20.
75

Hnh 5.20: Kim tra kn ca xupp bng du ha. (a) v (b) r cha t kn; (c)- t yu cu. d) Kim tra l xo xupp - L xo xupp nu nhn bng mt thng thy b cong, lch, mn vt hai mt u hoc trn b mt dy l xo c vt kha, vt lm th phi c thay mi. - Chiu cao ca l xo trng thi t do khng c thp hn 1,5 mm so vi l xo tiu chn. Nu khng c s liu tiu chn k thut ca l xo ang kim tra, c th so snh chiu cao ca tt c cc l xo vi nhau, l xo no thp hn chiu cao ca cc i a s cc l xo khc 1,5 mm th cn phi thay mi. - n hi ca l xo c kim tra bng lc k. Cn nn l xo thp xung mt lng bng hnh trnh cc i ca xupp v o lc p, lc ny khng c nh hn so vi lc p ca l xo tiu chn qu 10%, tc l t nht phi bng 90% lc p ca l xo tiu chn (l xo mi cng loi). Nu l xo lc p khng t tiu chn ny th phi c thay mi. 5.1.3. SA CHA H THNG CUNG CP NHIN LIU NG C XNG 5.1.3.1. Kim tra, sa cha bm in: - Nu bm khng hot ng khi khi ng ng c th cn kim tra mch in vo bng m k v vn k. Kim tra p sut du bi trn v tnh trng hot ng ca tip im ca mch ngt bm khi p sut du thp. - Nu bm hot ng c, cn kim tra lu lng v p sut y ca bm trn xe trc khi quyt nh tho ra sa cha. - bit bm c hot ng hay khng, c th kim tra bng cch nghe m thanh qua ming ng xng ca bnh cha khi ng mch in bm. Nu kh nghe th c th dng tai nghe. a) Kim tra p sut bm - Mt s h thng nhin liu phun xng hot ng di p sut thp, khong 0,7 2 kg/cm nhng phn ln h thng hot ng di p sut cao, khong 2,5-3 kg/cm2. Trong c hai loi h thng, p sut nhin liu cc i ca bm cung cp, thng gp i p sut lm vic bnh thng ca h thng, m bo cc vi phun c cung cp nhin liu mi ch lm vic. Khi kim tra p sut bm, cn tham kho s liu k thut ca bm bit p sut yu cu ca bm.
76

- kim tra p sut ca h thng nhin liu, lp p k vo u van kim tra c sn ca h thng, ng in cho bm chy v c ch s trn p k. C th khi ng cho ng c chy chm khng ti v kim tra. Nu h thng khng c van kim tra, th c th lp mt u ni 3 ng T vo ng ng v lp p k vo u ni cn li ca u ni T kim tra. b) Kim tra lu lng bm - Vic kim tra lu lng bm c thc hin m khng cn khi ng ng c. Tho u ng y ti bu lc hoc ti im thun li v cho vo mt cc o th tch, ng in vo bm v o lng xng bm trong 10 giy. So snh lu lng bm vi s liu k thut cho php ca bm nh gi, bm in ca cc ng c thng bm c t 170 350 cc trong thi gian 10 giy. - Nu bm khng m bo lng v p sut, cn tho ra kim tra, sa cha hoc thay bng chi tit mi ri lp v th li. c) Kim tra dng in qua bm - Cng dng in qua bm trong qu trnh lm vic, cng phn nh tnh trng k thut ca bm, kim tra thng s ny phn on cc h hng lin quan. Lp mt ampe k ni tip vi cu ch trong mch ca bm, khi ng cho ng c chy v c kt qu trn ampe k. - Nu bm c u dy kim tra th kim tra dng in d ng m khng cn cho ng c hot ng. Ni u dy dng ca ampe k vi cc dng ca c quy, cn u dy m th ni vi u dy kim tra ca bm. Sau khi ni, bm s hot ng v c th c c cng dng in trn ampe k. + Nu dng in thp hn quy nh, cn kim tra cc mi ni ti cc tip im chuyn mch, ti u ni in vo bm, ti u dy ni mt v kim tra s r r ca bm. + Nu dng in cao hn quy nh, cn kim tra hin tng tc b lc xng, hin tng nght ng ng hoc hin tng kt cc trc lm bm quay chm. 5.1.3.2. Kim tra, sa cha h thng nhin liu phun xng: a) Kim tra, chn on h hng ca h thng 1) Kim tra nhanh bng quan st - Cn quan st k pht hin hin tng h ng kh hoc r r ca cc ng nhin liu ca h thng x l kp thi. Trong h thng nhin liu phun xng, s r r ca cc ng nhin liu ca h thng hoc ng kh ca b iu p, s nh hng n p sut nhin liu ca h thng, dn n qu trnh phun cp nhin liu khng bnh thng. Khi quan st cc mi ni ng ng nhin liu nu thy bi bn bm tp trung nhiu th c kh nng l Hnh 5.21: Dng ng nghe chn on tnh trng hot ng ca vi phun. mi ni b r r.

77

- C th kim tra nhanh xem vi phun c hot ng hay khng, bng cch s tay vo thn vi phun khi ng c ang lm vic. Nu cm gic thy c hin tng rung ng, th khng nh vi phun ang hot ng. Nu khng thy g, l vi phun khng hot ng. - Cng c th dng ng nghe nghe ting va p bn trong ca tng vi phun (hnh 5.21). Nu vi phun hot ng, s nghe thy rt r m thanh va p ca kim phun, nu nghe khng r c th vi phun bn cn phi lm sch, nu khng nghe thy g th cn kim tra thm xc nh nguyn nhn ti sao vi phun khng hot ng. - C th kim tra s hot ng ca vi phun bng cch rt dy cm in ca vi phun cn kim tra ra. Nu tc ng c khng thay i, vi phun khng hot ng, cn nu tc gim chng t vi phun hot ng tt. - H thng phun xng cn phun chnh xc, mt lng nhin liu, di mt p sut nht nh, vi lu lng kh bit. Do vy, c nhiu yu t nh hng n thnh phn hn hp, nn trc khi i su vo kim tra cc b phn ca h thng, cn phi kim tra v khc phc h hng ca cc b phn lin quan sau y: + Kim tra b lc gi v bo dng, thay th nu cn. + Kim tra ng ng np xem c r r hoc tc nghn. + Kim tra cc ng chn khng, thay cc ng ng rch, v hoc mm. + Kim tra s lm vic ca van thng gi hp trc khuu v thay mi nu cn. + Kim tra cc mi ni ng in xem c mn, lng hoc tut khc phc. + Kim tra xem c xng ca chn khng ca b iu p khng, nu c c ngha b iu p b hng cn phi thay th ngay. - Sau khi kim tra cc b phn lin quan ni trn v kim tra nhanh cc b phn ca h thng bng quan st, nu khng pht hin h hng g, th kim tra tip n p sut nhin liu trong ng xng chung, tn hiu iu khin vi phun, tnh trng hot ng ca vi phun, cng nh cc cm chi tit khc xc nh, khc phc cc h hng ca h thng. 2) Chn on h hng ca h thng nhin liu qua kim tra p sut - Quy trnh kim tra chn on c thc hin nh sau: + Lp mt p k vo van kim tra ca ng xng chung. + Khi ng cho ng c hot ng to p sut trong ng xng chung. Khi ng c chy bnh thng v n nh, p sut trn ng xng phi t 2,5-3 kg/cm 2, nu khng t th cn kim tra bm v b iu p.

Hnh 5.22: S mch xng trong h thng phun xng. 1- bm xng; 2- ng xng chung; 3- thng xng; 4- bu lc tinh; 5- b iu p; 6- lc th 78

+ Dng ng c, ch 20 pht sau d quan st li ch s p sut nhin liu trn p k. gim p sut khng c qu 1,4 kg/cm2. Nu gim p sut ln hn 1,4 kg/cm2, c th kt lun s r r ln cc b phn trong h thng nh van mt chiu bm, vi phun hoc b in p. - xc nh nguyn nhn r r trong h thng, c th thc hin nh sau: + Lp mt van kha vo ng cp xng gia bm v ng nhin liu chung ca cc vi phun. + ng in cho bm hot ng to p sut trong h thng. + Dng bm, kha van li v ch sau 10 pht, ri quan st gim p sut trn p k. Nu p sut khng gim, th s r r ni trn c th l do h hng ca bm, cn phi kim tra, sa cha bm hoc thay van mt chiu bm. Nu p sut gim, th c th bm khng b trc trc g, cn tip tc kim tra cc bc tip theo. + Lp thm mt van kha vo ng nhin liu hi v thng cha. M c hai van kha v ng in cho cho bm hot ng li, to p sut trong h thng, ri kha van kha trn ng nhin liu hi v thng cha li. + Sau 10 pht, nu p sut khng gim, th s r r c xc nh trn c th l do b iu p hng, cn sa cha hoc thay th b in p mi. Nu p sut vn gim, th c th vi phun b r r, cn kim tra vi phun theo cch bc tip theo. + Tho cm cc vi phun cng ng nhin liu chung ra, gi v quay cc u vi phun xung mt t giy. M c hai van kha v ng in cho bm hot ng, duy tr p sut trong h thng. Quan st cc u vi phun v t giy bn di, vi phun no c hin tng nh mt hoc vi git xng ln giy trong thi gian 10 pht th cn phi thay. 3) Kim tra tnh trng lm vic ca b iu chnh p sut Cc b iu chnh p sut trong ng c phun xng thng c ng ng thng kh vi ng ng np ca ng c. p sut nhin liu trong h thng c b in p iu chnh. i vi ng c khng tng p, p sut tuyt i trong ng ng np, nh hn p sut kh tri, tc l c chn khng. Khi ng c hot ng ch khng ti, bm ga m nh nn chn khng ny ln. Do , p sut trong h thng nhin liu s nh. Cn c vo c im iu chnh ny, c th kim tra tnh trng hot ng ca b iu p theo quy trnh nh sau: 1. Lp mt p k vo ng nhin liu chung ca h thng o p sut nhin liu trong h thng. 2. Ngt ng chn khng t ng np khi b in p v u ni trn b in p thng vi kh tri. 3. Khi ng c ang chy khng ti, ni li ng chn khng va tho vi u ni trn b in p v quan st p k. p sut nhin liu ch trn p k phi gim nhanh khong 0,35 kg/cm2 ( gim ny bng chn khng trong ng ng np ca ng c). Nu p sut trn p k khng thay i l b iu p hng.
79

4. Dng mt bm chn khng ni vi ng chn khng ca b in p, to chn khng khong 500 mmHg. B in p phi duy tr b chn khng ny, nu chn khng gim nhanh l b in p hng cn phi thay. 4) Kim tra cc thng s in ca vi phun - Xung in p iu khin vi phun xng c dng hnh ch nht hnh 5.23, tc l mch in qua vi phun c ng ngt lin tc. Khi ng c hot ng, th ECU iu khin ng ngt mch in ca vi phun vi mt. Khi mch ng, in p gia hai cc ca vi phun dng v nh hn in c quy, khi mch ngt th in p gia hai cc bng 0. Thi gian mi ln ng mch cng di th nhin liu phun cng nhiu. Do vy, thng qua kim tra cc thng s in, s nh gi c tnh trng hot ng ca vi phun. Vic kim tra c thc hin nh sau: + Kim tra in p: Ngi ta o in p gia cc mt ca cun dy vi phun v mt (thn my). Khi mch in ca vi phun ng (cc mt c ni thng vi mt) th in p o bng 0 (vi phun phun nhin liu) v khi mch in ca vi phun b ngt (cc mt ngt khi mt) th in p o bng in p c quy. + Kim tra xung in p lm vic: Khi ng cho ng c hot ng ch khng ti chy chm, dng thit b o in loi hin th tn hiu theo thi gian (oscilloscope), o in p gia p gia hai dy ni in ca vi phun, in p phi c dng xung hnh ch nht tng t nh trn hnh 5.23. Khi tc ca ng c tng, th chiu rng ca xung dng ( i thi gian phun) phi tng, tpb > tpa. Do cun dy nam chm in ca vi phun c hin tng t cm khi ng hoc ngt mch, nn xung in p o thc t gia hai u ni dy ca vi phun thng khng c dng chnh xc hnh ch nht nh hnh trn m b bin dng mt cht ln cn im ng v ngt mch. Nu khng c thit b o hin th kt qu dng th (oscilloscope), c th kim tra s b xung in p bng cch rt u cm in ca vi phun v lp vo u cm mt bng n 12 V nh thay vi phun. Dng my khi ng quay ng c, bng n phi sng lp le, nu khng sng hoc sng lin tc l in p iu khin khng bnh thng.

Hnh 5.23: Xung in p gia hai cc ca vi phun ch khng ti chy chm80 v chy nhanh (b). (a) i thi gian phun tpb > tpa.

+ Kim tra in tr cun dy ca vi phun: in tr ca cun dy nam chm in ca vi phun, nh hng n cng ca dng in i qua v do nh hng n tc ng m vi phun. Yu cu in tr v cng dng in qua cun dy ca cc vi phun phi u nhau vi sai lch nm trong phm vi cho php. kim tra in tr, rt u ni in ca vi phun, dng m k ni vi hai cc in ca vi phun o. chnh lch gia in tr ca vi phun c in tr cao nht v in tr ca vi phun c in tr thp nht trong s tt c cc vi phun ca ng c khng vt qu (0,3-0,4) . Vi phun no c in tr chnh ln (xp x 1 ) vi cc vi phun khc th phi thay. Mt s ng c t chc cc vi phun phun theo nhm, mi nhm gm 2 hoc 3 vi phun c iu khin phun ng thi. Cc vi phun trong nhm c ni in song song. Do , ngoi kim tra in tr ca tng vi phun ring, cn phi kim tra c in tr tng ng ca c nhm so snh vi in tr tng ng ca cc nhm khc. a5) Kim tra ng u v lng phun ca cc vi phun - ng c lm vic ti u, lng nhin liu phun ca cc vi phun yu cu phi u nhau. Lng nhin liu phun ph thuc vo nhiu yu t. Do , lng nhin liu phun ca cc vi phun thng c mt s chnh lch no m mong mun s chnh lch ny cng nh cng tt. - Vic kim tra ng u v lng nhin liu phun ca cc vi phun, c thc hin bng cch kim tra st p sut nhin liu trong h thng ca cc vi phun khi phun. Lp mt p k vo ng nhin liu chnh, ng kha in nhng khng cho ng c hot ng. Dng thit b kim tra chuyn dng ln lt kch hot cho cc vi phun, phun trong thi gian nh nhau. Kim tra st p sut ca cc vi phun trn p k sau mi ln phun. st p do cc vi phun gy ra phi bng nhau. Vi phun no gy st p khc nhiu so vi cc vi phun khc th cn phi c thng ra, lm sch ri kim tra li, nu vn khng c phi thay mi. a6) Kim tra s hot ng ca van iu chnh chy khng ti - Sau khi khi ng nng ng c, tc chy khng ti ca ng c phi tc thi t ng tng v sau gim xung n tc khng ti bnh thng. Nu khng c hin tng ny => van khng hot ng. b) Kim tra, chn on h hng ca cc cm bin 1) Kim tra cm bin nhit nc lm mt v cm bin nhit kh np - Cm bin (hnh 5.24) cung cp thng tin v nhit ca ng c, ECU iu chnh lng nhin liu phun v gc nh la cho ph hp. Khi ng c lnh, lng nhin liu phun cn nhiu hn, hn hp m hn, ng c khng b lm hoc cht my. Khi ng c nng, lng nhin liu phun cn t hn, hn hp nht hn, ng c lm vic kinh t v gim nhim kh thi. Gc nh la sm cng c gim khi ng c nng so vi khi ng c lnh.

81

Hnh 5.24: Cm bin nhit nc lm mt ca ng c. - Hu ht cc cm bin c in tr ln khi nc lnh v c in tr nh khi nc nng. iu ny c ngha l nhit nc tng s lm in tr gim, do in p ri gia hai cc ca cm bin gim. - Quy trnh kim tra c thc hin nh sau: 1. Cho ng c hot ng, dng nhit k o nhit nc lm mt ca ng c, ti ni t cm bin v ng thi o in tr hoc in p gia hai cc ca cm bin. 2. Da trn bng s liu c tnh ca cm bin v quan h gia nhit v in tr hoc in p trong cc ti liu hng dn ca nh ch to, tra ra nhit tng ng vi in tr hoc in p so c. 3. So snh nhit o, vi nhit suy ra t in tr hoc in p nh gi s lm vic ca cm bin. S chnh lch ti a cho php gia hai s liu nhit khng c qu 5oC. Nu chnh lch qu, cn kim tra li cc u ni v dy dn t cm bin n ECU. Nu dy dn tt, c th kt lun cm bin b hng, cn phi thay cm bin mi. - Khi nhit kh np thp th t trng cao nn khi lng kh np nhiu, do lng nhin liu phun cn nhiu hn so vi lng nhin liu phun khi nhit kh np cao. Phng php kim tra tn hiu ca cm bin ny cng hon ton tng t nh kim tra tn hiu ca cm bin nhit nc gii thiu trn. 2) Kim tra cm bin p sut tuyt i trong ng ng np - Cm bin p sut tuyt i trong ng ng np (MAP), c s dng xc nh tnh trng ti trng ca ng c, gip ECU iu chnh lng phun v gc nh la sm thch hp khi ti thay i. Cm bit c th o p sut tuyt i thng qua o chn khng. - Quy trnh kim tra cm bin thc hin nh sau: 1. Tho ng ni chn khng, t ng ng np khi u ni ca cm bin. Dng mt bm chn khng, loi bm tay ni vi u ni ca cm bin. 2. Bt kha in ng c nhng khng khi ng ng c.

82

3. Dng vn k o in p gia dy tn hiu v ECU v dy mt ca cm bin (xem hnh 5.25). Thay i chn khng vo cm bin, nu in p o khng thay i l cm bin hng cn phi thay mi. Nu ch s in p thay i theo s thay i ca chn khng th c th ni cm bin c hot ng. kim tra cm bin hot ng c tt khng, cn o s thay i ca in p cm bin theo chn khng ni vo t ng 2 trn hnh 5.25. Tn hiu in p kim tra phi gim gn nh tuyn tnh theo mc tng ca chn khng. Hnh 5.25: Cm bin MAP v phng php kim tra. 1- cm bin MAP; 2- ng ni n bm chn khng; 3- dy 5V t ECU n; 4- u ni tch cc dy kim tra; 5- dy tn hiu in p n ECU; 6- vn k s; 7- dy mt ca cm bin. 3) Kim tra cm bin m bm ga - Hu ht cc ng c trang b h thng iu khin in t, u s dng cm bin m bm ga, cung cp tn hiu v v tr m bm ga cho ECU, iu chnh lng nhin liu phun v gc nh la sm. Cc cm bin ny thng c 3 u dy ra hnh 5.26. u dy 1 ni in 5V t ECU n; u dy 2 a tn hiu in p v m bm ga tr v ECU. u dy 3 ni mt. - Khi ng m bm ga, con quay 5 quay theo, lm cho in p gia dy tn hiu 2 v dy mt 3 thay i. Khi bm ga ng hon ton, con quay v tr A v cho tn hiu 0V. Khi bm ga m hon ton, con quay v tr B v tn hiu in p ca dy 2 bng 5V.

Hnh 5.26: S cm bin m bm ga. 1- dy ni 5V; 2- dy tn hiu cm bin; 3- dy ni mt; 4- bin tr (b phn p); 5- con quay ca bin tr; 6- trc con quay ni vi trc bm ga
83

- Quy trnh c thc hin nh sau: 1. Bt kha in nhng khng khi ng ng c, bm ga v tr ng vi ch khng ti. 2. o in p gia dy tn hiu v dy mt ca cm bin. in p o v tr ny ca bm ga thng vo khong 0,5 V. 3. Kha in vn bt v ng c khng hot ng, m t t bm ga v kim tra vn k. Tn hiu in p trn vn k phi tng u n v lin tc theo mc tng m, nu khng tng l cm bin hng. Khi bm ga m hon ton, in p gn 5V. 4) Kim tra cm bin lama (cm bin hm lng xy trong kh thi) - Cm bin lama o lng xy tha trong kh thi, nh gi mc m hoc nht ca khng kh - nhin liu, gip ECU kp thi iu chnh lng nhin liu phun. Cm bin lama c mt s dng kt cu sau: + Cm bin lama 1 u dy ra: u y ra l dy tn hiu ca cm bin, cn cc mt c lm lin thn cm bin truyn qua ren vo thn my. + Cm bin lama 2 u dy ra: Mt u ni dy tn hiu, u kia ni dy mt n mt ca ECU. + Cm bin lama 3 u dy ra: Cm bin ny c dy in tr t nng, nhanh t nhit lm vic, sau khi khi ng lnh ng c. Mt u ra l dy tn hiu, hai u kia l dy dng v dy mt ni vi in tr. Cc mt ca tn hiu l thn cm bin. + Cm bin lama 4 u dy ra: Cm bin ny cng c in tr t nng. Hai u dy l dy tn hiu v dy mt ca tn hiu, hai u cn li l dy dng v dy mt ni vi in tr. - Cc cm bin lama thng dng thng cho in p trn 800 mV ng vi kh thi khi hn hp m v di 200 mV ng vi kh thi khi hn hp nht. Mt s cm bin li cho in p ngc li, tc l in p ln vi hn hp nht v nh vi hn hp m. - kim tra cm bin, cn o tn hiu in p gia dy tn hiu v dy mt ca tn hiu bng vn k. Vic kim tra c thc hin nh sau: + Ni dy dng ca vn k vo dy tn hiu ca cm bin, ni dy mt vo dy mt ca tn hiu hoc vo mt ng c. + Khi ng c m my v hot ng bnh thng, tn hiu in p ca cm bin phi thay i lin tc v u n, khi hn hp c iu chnh. Hnh 5.27: Kim tra tn hiu in p ca cm bin lama bng vn k s. 1- ng c; 2- cm bin lama; 3- dy tn hiu in p ca cm bin lama; 4- vn k; 5 v 6 dy dng v dy mt ca dng c o.
84

+ C th nh gi c tnh trng k thut ca cm bin, cn c vo in p c c trn vn k nh sau: Nu cm bin khng c phn ng vi hn hp v ch s in p lun bng 450 mV th cm bin b hng, cn phi thay mi. Nu cm bin cho tn hiu in p lun lun cao (trn 550 mV) l do hn hp qu m. Nu cm bin lun lun cho tn hiu in p thp (di 350mV) th l do hn hp qu nht. Cn kim tra s r r cc ng chn khng hoc hin tng vi phun b tc mt phn. 5) Kim tra cm bin lu lng kh np - H thng phun xng cn bit lu lng kh np, iu chnh chnh xc lng nhin liu phun. C hai phng php xc nh lu lng kh np l phng php xc nh lu lng thng qua tc dng kh cng vi t trng ca n v phng php dng cm bin lu lng. + Phng php xc nh lu lng qua tc v t trng: ECU tnh ton lu lng da trn tn hiu cm bin p sut tuyt i trong ng ng np MAP, tn hiu cm bin m bm ga v tn hiu cm bin nhit kh np. + Cm bin lu lng: dng trong h thng nhin liu phun xng c nhiu loi, gm cm bin van xoay, cm bin mng nng v cm bin dy nng hnh 5.28. Cm bin van xoay: (hnh 5.28a) c trc quay ca van c ni trc quay ca mt bin tr . Lu lng kh np i qua van thay i s lm v tr gc xoay ca van thay i v do lm thay i tn hiu in p ra. Tn hiu in p ny c gi v ECU iu chnh lng nhin liu phun. Cm bin mng nng (hnh 5.28b) v cm bin dy nng (hnh 5.28c): c cng nguyn l hot ng. Mng nng v dy nng l cc phn t in t c t nng n mc chnh nhit nht nh so vi nhit kh np (thng chnh 70oC). Lu lng kh i qua cng nhiu th nhit lng ta ra t cc phn t ny cng ln. Do , duy tr chnh nhit khng i th b vi mch ca cm bin phi iu chnh dng in t nng v dng in ny s phn nh lu lng, khi lng ca kh np. Dng in ny thng c bin i thnh tn hiu tn s hoc tn hiu in p gi v ECU iu chnh lng nhin liu phun. - Trc khi kim tra tn hiu ca cm bin lu lng cn kim tra cc ng ni dn kh, c bit l ng ni gia cm bin v bm ga m bo ton b kh np vo ng c u i qua cm bin lu lng. ng thi kim tra m bo chc chn cc u ni in tt khng b n mn, lng, tut hoc sn v cch in. - Tn hiu in p ca cm bin lu lng c th c kim tra bng vn k . kim tra, ni dy dng ca dng c o vi dy tn hiu ca cm bin v dy ni mt ca dng c o vi dy mt ca cm bin (hoc mt thn ng c). - i vi cm bin van xoay, ngoi kim tra tn hiu in p, cn phi kim tra c in tr ca bin tr v so snh vi s liu k thut ca cm bin, nh gi tnh trng k thut ca n.

85

Hnh 5.28: Cc loi cm bin lu lng kh np. 6) Kim tra cm bin tc ng c v v tr pittng - Cm bin cm ng t hnh 5.29 gm cun dy 3 qun quanh li st t 2. Cm bin s dng s thay i cng t trng quanh cun dy, do cc rng ca a quay 1 i qua to ra, pht ra cc xung in p xoay chiu. Tn hiu xung c a n ECU tnh ra tc ng c v v tr ca pittng, ECU iu chnh thi im phun v lu lng phun, cng nh iu chnh gc nh la sm thch hp.

Hnh 5.29: Cm bin in t (a) v tn hiu o bng oscilloscope (b). 1- a quay c rng phn b u lp trn trc khuu; 2- nam chm vnh cu;3cun dy cm ng; 4- t trng quanh cun dy bin thin do cc rng i qua - Cm bin quang hnh 5.30 gm mt n LED v mt transistor quang hc. ng m mch t. Mt a quay c x cc rnh phn b u n gia n LED v tranzito quang hc, to cc xung nh sng ti transistor quang hc, to ra cc xung in p hnh ch nht. - Vic kim tra cc cm bin ni trn c thc hin qua kim tra tn hiu in p ra gia dy tn hiu v dy mt ca chng bng oscilloscope. Tn hiu phi c dng nh cc hnh trn, cc xung phn b u vi cc im cc i phi u nhau, nu khng u nhau phi kim tra li cc rng, cc rnh x trn cc a quay v lm sch cc u cm. chnh gia gi tr cc i v cc tiu ca cc xung tn hiu phi t gi tr yu cu tc kim tra quy nh.

86

Hnh 5.30: Nguyn l hot ng ca cm bin quang (a) v tn hiu ra (b). 1- n LED; 2- a x rnh phn b u; 3- transistor quang hc; 4- rnh xc nh im cht trn

c) Thng ra, lm sch vi phun - Sau mt thi gian lm vic, vi phun thng b kt bn u kim phun v ming l phun do cc cht keo v ph gia c xng. Hin tng ny s nh hng n hnh dng tia phun v thm ch c lu lng phun, lm cho ng c hot ng khng tt nh chy khng ti khng m, cng sut gim v tiu hao nhin liu tng. - Vi phun c th c lm sch bng cch phun dung dch ra. Dung dch ra l mt loi nhin liu c pha cc cht ty ra s ty i cc cht keo v cn bm ming l phun mt cch r dng. Quy trnh ty ra nh sau: + Cho ng c hot ng n nhit lm vic bnh thng ri dng my. + Gim p sut nhin liu trong h thng v ngt in ca bm. + Rt ng chn khng ca b iu p v bt u ng li. + Dng ng ni mm ni bnh dung dch ra (kiu nh bnh ga nn) vi bnh nhin liu chnh qua u ni d phng ca h thng v bt ng nhin liu hi v thng cha li. + iu chnh van p sut ca bnh dung dch ra n p sut nht nh nh hn p sut ca h thng nhin liu. + Khi ng ng c cho chy khng ti cho n khi ht nhin liu ra trong bnh v ng c dng. Cc bnh nhin liu ra thng ng c chy khong 5 10 pht. + Tho bnh nhin liu ra v lp li cc b phn ca ng c nh c, ni in vo bm v khi ng cho ng c hot ng, ng thi kim tra li h thng li xem c r r g khng khc phc. 5.1.4. SA CHA H THNG CUNG CP NHIN LIU NG C DIESEL 5.1.4.1. Sa cha cc b i ca bm cao p: - Cc b i pit-tng xy lanh bm cao p khi mn n mc, khng m bo cung cp lng nhin liu cn thit, di p sut quy nh cho ng c hoc khng th iu chnh c ng u v lng nhin liu cp cho cc xy lanh, cc ch lm vic ca ng c, thng c thay mi. - i vi bm dy hoc bm nhnh, khi thay b i mi, cn phi thay b i ca tt c cc t bm. Cc b i mi ny phi cng nhm kch thc v cng nhm kn thy lc m bo cc b i c mn u v duy tr c ng u v lng nhin liu cp trong qu trnh lm vic.
87

- Cc b i mi thng c ng gi, mi gi c s b i tng ng vi s xy lanh ng c, cc b i ny c kch thc v kn thy lc ging nhau (sai lch trong phm vi quy nh). - Cc b i van v van cao p khi mn khng m bo kn c th c sa cha bng cch r li mt cn trn bng bt r tinh. Tuy nhin, nu b mt lm vic ca van b mn thnh vt su, cn phi thay mi. - Trong cc xng ln hoc cc nh my sa cha t c s lng sa cha hng nm ln v c cc phng tin, trang thit b sa cha, phc hi chi tit, ngi ta c th sa cha, phc hi cc b i b mn dng li. Vic phc hi c thc hin theo mt trong cc phng php l chn lp, m crm hoc ch to mi mt trong hai chi tit ca b i. c im ca mi phng php nh sau: + Chn lp: Cng on u tin ca quy trnh phc hi b i bng chn lp l dng panme o kch thc, chn ra cc cp pit-tng v xy lanh vi ng knh pit-tng ln hn ng knh xy lanh khong (0,05-0,1)mm. Sau , mi nghin tng chi tit trn cc u nghin vi bt r t th n tinh t n kch thc v bng yu cu v pit-tng c th lp c vo xy lanh.

Hnh 5.31: g mi nghin cc chi tit ca b i xy lanh pit-tng bm cao p. 1trc g; 2- bc nghin xy lanh; 3- c cu kp;4- pit-tng; 5- bc nghin pit-tng; 6- ng g.
g mi nghin c gii thiu trn hnh 5.31. Tip theo, r trc tip pittng v xy lanh ca tng b vi nhau bng du bng, cho ti khi pit-tng c th chuyn ng trn tru trong xy lanh. Cng on cui cng l kim tra kch thc v kim tra kn thy lc phn nhm b i.

+ M crm: M crm cho php phc hi li kch thc mn ca chi tit vi b y lp m trong phm vi di 0,5mm. cng ca lp m cao, nn khng cn nhit luyn li. Khng nh phng php chn lp, m crm cho php phc hi c 100% s b i mn. phc hi mt b i, ch cn m mt trong hai chi tit v nhng cho m pit-tng v cng ngh m i vi chi tit trc thng n gin hn chi tit l. Cng ngh phc hi bng m tng i n gin, pit-tng c mi trn ht phn lng d mn khng u, sau a vo phn xng m m crm tng ng knh. Sau , mi nghin tng chi tit pit-tng v xy lanh, r bng cc chi tit cng cp vi nhau ri thc hin cng on kim tra cui cng.
88

+ Ch to mi mt trong hai chi tit ca b i: Phng php ny i hi phi c y dy chuyn ch to mi nn khng tit kim v mt kinh t. Do , phng php ny t c p dng trong sa cha. - Hin nay, ph tng ng c tng i sn sng v gi thnh kh r so vi phc hi. Do , vic phc hi cc chi tit b i c mn t c thc hin. 5.1.4.2. Kim tra v iu chnh bm cao p kiu dy trn bng th: a) Chun b trc khi th - Chun b bng th: Cng vic chn b gm kim tra nhin liu ca bng th v b sung nu cn, tho cc vi phun v cn chnh li p sut phun trn thit b th sao cho bng vi p sut phun ca vi phun trn ng c ri lp li. - G lp bm: Khi g bm, cn ch iu chnh ng tm gia trc dn v trc bm trnh hin tng rung trong qu trnh th. Ni cc ng nhin liu cao p t cc vi phun ti cc nhnh bm cn th v ni ng ng cung cp nhin liu ti khoang nhin liu ca bm. - Chy th: Dng bm tay cung cp nhin liu thp p. Kim tra v khc phc hin tng r r ca cc u ni. Sau cho bng th hot ng vi tc chm (100vng/pht) ri tng dn tc , kim tra tnh trng chuyn ng, hin tng r r nhin liu khc phc trc khi cn chnh chnh thc. i vi bm mi c phc hi hoc c thay chi tit mi, cn chy r bm mt s tc khc nhau vi thanh rng cc v tr cp nhin liu khc trong khong 30 pht m bo bm hot ng trn tru trc khi cn chnh. b) Kim tra v iu chnh thi im cp nhin liu ca cc nhnh bm - Cn phi iu chnh ng thi im khi phun ca bm nhm m bo quy lut cung cp nhin liu thc t ca bm. Quy trnh kim tra v iu chnh thi im khi phun ca bm cao p kiu dy ch c rnh cho pha di c thc hin nh sau: 1. Tho ng nhin liu cao p ca bng th khi nhnh bm th nht, tho van cao p, lp ng chp tr li. 2. Quay trc cam pittng nhnh bm th nht v tr thp nht, o v tr nh pittng bng thc kp. 3. y thanh rng bm cao p v v tr cp nhin liu cao nht. Dng bm tay cp nhin liu thp p. V pit-tng ca t bm th nht ang v tr im cht di, nn nhin liu chy theo ca vo xy lanh bm, theo ng ng ra ngoi. Dng tay quay t t trc bm theo chiu quay lm vic ca n, cho ti khi git nhin liu cui cng ri m b treo trn ming ng th dng li. Lc ny, pit-tng va vn ng kn cc ca nhin liu trn xy lanh v c coi l thi im khi phun. o li v tr nh pittng bng thc kp. Hiu ca 2 tr s o ny cho ta nng ca pit-tng ti thi im khi phun. + Nu kt qu o khng nm trong phm vi nng yu cu ca nh ch to, c th iu chnh bng cch, thay i chiu cao con i, nh iu chnh nng h vt trn u con i hoc thm bt m iu chnh trn u con i, ri th li nh trn. + Sau khi iu chnh xong thi im cp nhin liu ca t bm th nht, lp van cao p tr li v dch chuyn kim nh du trn a c nh ca bng th v v tr thch hp, lm mc chnh thi im cp nhin liu ca cc t bm k tip.
89

4. Kim tra v iu chnh thi im cp nhin liu ca cc t bm tip theo trong th t lm vic ca chng. Cn kim tra gc quay ca trc cam t mc nh du thi im cp nhin liu ca t bm th nht n thi im cp nhin liu ca t bm tip theo. + Tho van cao p khi van ca t bm trong th t lm vic k tip t bm th nht, lp ng chp tr li. Cho bm tay hot ng v ng thi quay t t trc cam theo chiu quay lm vic cho ti khi dng nhin liu ngng chy (khi phun). Lc ny, ch s chia trn a phi bng gc lch cng tc l thuyt ca bm (3600/tng s t bm). + Nu gc quay ca trc cam gia nhng thi im cp nhin liu ca t bm ny so vi thi im cp nhin liu ca t bm trc khng ng yu cu, phi iu chnh li chiu cao con i. Nu gc lch nh hn quy nh, phi iu chnh cp nhin liu mun i bng cch h vt iu chnh hoc bt m u con i. Nu gc lch ln hn quy nh, tc l cp nhin liu mun, cn iu chnh ngc li. + Sau khi iu chnh t bm ny t yu cu, ghi li ch s chia, lp vn cao p tr li, tip tc kim tra v iu chnh cc t bm c th t lm vic tip theo tng t nh cch lm i vi t bm trc cho n khi tt c cc t bm u c kim tra v cn chnh. c) Kim tra v iu chnh lng nhin liu cp ca cc nhnh bm c1) Kim tra v iu chnh cho ch ton ti - Trc tin, cn iu chnh gii hn dch chuyn ti a ca thanh rng theo quy nh. Sau , iu chnh tc ca bm n tc quy nh, gt tay iu khin v v tr cp du ti a v tin hnh o lng nhin liu cp ca ca cc nhnh bm sau 100 ln bm. - Th mt vi ln khng nh cc gi tr c ca cc ln th u ging nhau. Nu lng nhin liu cp ca nhnh bm no khng ng quy nh th cn phi iu chnh li bng cch ni vt hm vnh rng trn ng xoay ri xoay ng xoay pit-tng bm i mt gc theo chiu tng hoc gim nhin liu ty theo yu cu iu chnh. Sau , hm cht vt li, cho bm hot ng v kim tra li lng nhin liu cp, c th phi iu chnh v kim tra vi ln mi t yu cu.

c2) Kim tra v iu chnh cho ch khng ti - iu chnh bng th hot ng tc khng ti, quay cn iu khin thanh rng v v tr st vt hn ch khng ti ri kim tra lng nhin liu cp ca cc nhnh bm. - Nu lng nhin liu cp khng ng vi yu cu, iu chnh vt hn ch cn iu khin ch khng ti. Khi iu chnh, cn c vo lng nhin liu cp gn bng nhau ca i a s cc nhnh bm. khng ng u v lng nhin liu cp ch ny thng khng iu chnh v c th cho php n 30%. Nu khng ng u vt qua gii hn ny, phi thay cc b i mi. d) Kim tra ch ngt nhin liu khi tt my

90

- Khi ko cn iu khin tt my, thanh rng phi dch chuyn v v tr ct hon ton nhin liu dng ng c, nu khng s dn n hin tng r ga, kh tt my. - Vic kim tra hin tng ny trn bng th c thc hin bng cch cho bm lm vic s vng quay nh mc, thanh rng v tr ton ti. Sau vn gi nguyn tc vng quay, ko thanh rng v v tr ngt nhin liu. - Quan st trn cc o nhin liu, nu vi phun vn phun nhin liu, cn phi iu chnh thanh ni gia thanh rng v b iu tc cho ti khi vn phun khng phun nhin liu.

91

5.1.5. SA CHA H THNG BI TRN 5.1.5.1. Thay du h thng bi trn: - Trong qu trnh ng c lm vic, du bi trn b bn do bi bn theo kh np vo ng c, do mui than, hi nhin liu v hi nc theo kh chy lt xung v do mt kim loi bong tch t b mt ma st. - Do , cn phi thay du theo nh k s dng m bo cht lng bi trn. Trong qu trnh vn hnh, thng phi kim tra mc du b sung n mc quy nh, khi kim tra nu pht hin du bn, en, ln nhiu mt kim loi v bin cht ( nht km) cn phi thay du ngay. 5.1.5.2. Kim tra p sut du: - Khi thy p sut du ch th trn ng h bo p sut, khng ng vi yu cu, th kim tra theo quy trnh sau: + Tho cm bin o p sut du v lp mt p k thay vo . + Khi ng ng c, cho ng c chy s vng quay nh mc v kim tra p sut ch th trn p k. Quan st: Nu p sut o c nm trong phm vi yu cu ca ng c th thay cm bin p sut mi, ri kim tra li p sut ch th trn ng h trn xe. Nu vn khng hiu qu th thay ng h trn xe ri kim tra li. Nu p sut khng ng quy nh th kim tra cc b phn khc nh bm du, c cu dn ng 5.1.5.3. Kim tra, sa cha bm du: - Khi ng c c tho ra sa cha th ng nhin phi tho bm du kim tra, hoc trong qu trnh ng c lm vic nu pht hin thy cc hin tng lin quan n h hng ca bm du th cng tho bm du ra kim tra. - Nu bm du c lp trn khi cacte hoc thn my t pha ngoi th nn kim tra v iu chnh van hn ch p sut trc, nu vn thy khng hiu qu mi tho ri bm ra kim tra cc chi tit ca bm. Hnh 5.32: Kim tra bm du. (a) kim tra khe h gia hai rng n khp; (b) kim tra khe h gia nh rng v thnh v bm; (c) kim tra khe h mt u bnh rng v np bm; (d) kim tra khe h gia hai nh rng ca bm roto; (e) kim tra khe h mt ngoi ca roto v thnh v bm roto. - Thn v np bm du thng c c bng gang nn c th c hin tng nt v. Nu khng thy nt v th kim tra tip s mi mn ca cc chi tit. Kim tra s
92

mi mn bng thc l v cng o theo nguyn l kim tra mt phng. Chiu su vt lm do mi mn khng c vt qu 0,1 mm, nu vt qu gi tr ny th phi r bng bt mi. - Hin tng mn ca bnh rng v thn bm c kim tra bng cch dng thc l o khe h gia chng hnh 5.32. - Vic kim tra khe h gia hai bnh rng n khp hnh 5.32a c thc hin t nht 3 ch cch u nhau theo vng nh rng. Khe h ti a gia 2 rng n khp khng c qu 0,35 mm, nu vt qu th phi thay bnh rng mi. - Khe h gia mh rng v thnh v hnh 5.32b c kim tra tt c cc rng. Khe h ti a khng vt qu 0,1 mm. Nu vt qu gii hn ny cn phc hi li l v bm bng phng php m thp hoc m crm ri gia cng li hoc phi thay v bm. Nu nh rng mn thnh vt th thay bnh rng. - mn mt u bnh rng c kim tra bng cch dng thanh thng chn t ngang qua mt lp ghp ca bm v dng thc l o khe h gia mt thanh kim v mt u thanh rng hnh 5.32c khe h ti a khng vt qu 0,1 mm. Khi mt u bnh rng mn th c th gim bt s m. - i vi bm bnh rng n khp trong hnh 5.32d,e khe h kim tra khng vt qu 0,3 mm. - Sau khi kim tra, sa cha hoc thay mi cc chi tit hng, bm du c lp rp v a ln bng th o lu lng v p sut, tc quay vng nht nh vi vic to sc cn trn ng du ra bng mt van tit lu. Kt qu kim tra c so snh vi kt qu th nghim ca mt bm chn cng loi. - i vi cc cm bm c lp lin vi thn my t ngoi, khi lp rp bm cn mi y du trong khoang bm v cc bm ny thng c lp cao nn kh t mi nh cc bm c lp trong hp trc khuu. 5.1.5.4. Bo dng, sa cha bu lc du: a) Bo dng, sa cha phao lc - Phao lc c phao ni lp l trong du khng ht cn bn y cacte v c li lc lc s b cc cn bn ln. Phao lc c th b thng, bp phao hoc tc li lc. Khi sa cha ln ng c, bo dng cacte hay sa cha cc h hng h thng bi trn cn phi tho phao lc kim tra. - Li lc cn phi tho ra khi phao kim tra phao v lm sch li lc. Nu phao b thng thng c du bn trong nn khi kim tra phi lc phao xem c du bn trong hay khng ri nhng phao chm vo chu nc tm ch thng v hn li. Nu phao b bp v bin dng nhiu th phi thay phao mi. b) Bo dng, sa cha bu lc du - Khi no thay du ng c th ng thi bo dng cc bu lc. Cc bu lc c tho v ra sch bng du ha hoc du diesel, kim tra thn, thng ra cc ng trong thn bu lc, ty ra v kim tra van an ton. Cc li lc kim loi c tho ri, ty ra sch v lp li, cn cc li lc giy c thay mi. Cc m lt nu hng phi thay mi trnh chy du. - Khi ng c lm vic thng xuyn trong mi trng nhiu bi, du s nhanh bn nn thi gian thay du v bo dng bu lc phi rt ngn 15 20% so vi nh mc trong iu kin bnh thng.

93

- Trong mt s trng hp, bu lc c khi b tc v nhiu cn bn trc khi n k bo dng. Khi bu lc b tc, du s khng i qua khoang l lc m i qua van an ton ln thng ng du chnh nn bu lc khng nng. Do , c th kim tra tnh hnh lm vic ca bu lc trong qu trnh ng c lm vic bng cch s tay vo thn bu lc, nu thy nng l bu lc vn lm vic, cn nu thy ngui l bu lc b tc, phi tho ra bo dng ngay. 5.1.5.5. Bo dng sa cha kt lm mt du: - Vic tho kt lm mt du bo dng hoc sa cha thng ch thc hin khi ng c vo sa cha ln hoc khi pht hin cc h hng lin quan. Cc h hng ca h thng bi trn lin quan n kt lm mt du l hin tng du qu nng, r du kt v cc mi ni n kt. - Khi thy ch s nhit du bo trn ng h qu cao, c th kim tra tnh hnh lm vic ca kt bng cch s tay kim tra nhit du pha ng du vo ca kt. - Cn tho van iu tit kim tra vin bi v l xo xem c b kt hoc l xo qu yu hay khng. Nu van khng h hng th phi tho kt ra ra sch bng du ha hoc du diesel, dng kh nn thi thng. - i vi kt lm mt du bng khng kh hnh 5.33 cn kim tra v nn li cc l tn nhit b bin dng v kim tra khc phc r r ca cc ng ni v u ni. i vi kt lm mt du bng nc, cn sc ra khoang nc.

Hnh 5.33: Kt lm mt du bng khng kh.

94

5.1.5.6. Thng ra cc ng du: - Cc ng du ca h thng bi trn ng c thng c khoan trn thn my, np my, trc khuu, thanh truyn v mt s cc chi tit lin quan. Khi cc ng du ny b tc, d tc mt phn, s nh hng n vic cp du bi trn n cc b mt ma st. Do vy, khi ng c c tho sa cha cn phi thng ra ton b h thng ng du. - thng cc ng du, trc tin cn phi tho m tt c cc vt nt, cc l khoan ng du ca thn my v cc chi tit, dng si vi qun ln dy thp thm du ha sch thng ra tt c cc ng du trn thn my, np my, trc khuu, thanh truyn v cc chi tit khc c khoan ng du. Sau dng kh nn thi thng n tn ca l du ra cc b mt ma st v kim tra k, khng c st si lau hoc cn du trong ng du. - Sau khi thng sch ton b ng du phi lp cht cc vt nt li, nu vt no hng phi thay vt mi trnh r du. Khi lp cc ng ng du ca h thng bi trn, cn kim tra cc u ni khng c hin tng lng v r du. - Cacte du thng c lp cn bn c bm cht di y. Lp cn bn ny c to thnh do nc, mui than, bi bn, mt kim loi bong tch t cc b mt ma st v du b phn hy trong qu trnh lm vic trn ln vi nhau ri lng xung. Do , khi tho cacte phi co ra sch lp cn bn ny. Khi lp, phi thay giong mi khng b r du, ch lm sch b mt lp ghp ca cacte v thn my trc khi lp giong mi.

95

5.1.6. SA CHA H THNG LM MT 5.1.6.1. Kim tra hin tng r r ca h thng lm mt: - Khi nhn thy nc lm mt thng b tiu hao nhanh cn phi kim tra s r r, tht thot c trong v ngoi tm nguyn nhn. - Quan st trc tip: thng ch hiu qu khi c r r ln. + Quan st di gm ng c xem c hin tng t do nc chy hay khng, quan st k cc ng ni, u ni ca h thng v khu vc cha nc ca kt nc v bm nc. + Dng thc thm du kim tra du trong cacte, nu thy du bn, nht km th nh du kim tra xem c ln nc khng, nu du cha nhiu nc chng t c hin tng chy nc vo h thng bi trn. + M np kt nc kim tra vng du trong kt, nu c chng t c kh nng lt kh chy t xy lanh hoc lt du t ng du sang ng nc. - Kim tra kn bng kh nn: Gi nc trong kt mc thp hn vnh c l nc khong 15 mm, lp bm tay c p k vo (hnh 5.34) v bm kh vo kt vi p sut khng vt qu 25 KPa so vi p sut lm vic ca kt. Nu p sut gi c n nh trong vi pht chng t h thng kn. Nu p sut gim, cn kim tra thm xc nh nguyn nhn r r. Hnh 5.34: Kim tra kn ca h thng lm mt. 1- kt nc; 2- bm tay; 3- p k - Kim tra kn v p sut m van np kt nc: Vic kim tra c thc hin bng cch dng bm tay c ng h p sut nh trn hnh 5.35. Lp np kt nc ln mt ng g ri lp ng ny ln bm, dng tay bm t t v nhn ng h kim tra p sut m van x. Sau , tip tc bm v gi p sut nh hn p sut m van mt cht, nu p sut khng gim trong vi pht chng t van kn. Nu p sut m van ng quy nh v van kn l tt. - Kim tra kh chy lt vo h thng lm mt: Nu c hin tng r r gia h thng lm mt v xy lanh, kh chy s lt sang h thng lm mt v thot ra ngoi qua van x ca np kt nc. Do c th kim tra bng cch dng mt ng ni, ni mt u vi l thot hi np kt nc, cn u kia nhng vo mt bnh thy tinh ng nc, nu thy bt nc si ln nhiu l c hin tng lt kh vo ng nc.

Hinh 5.35 Kim tra np 1- bm tay; 2- p k; 3- np; 4ng g np kt nc

96

- Kim tra s d r ca kt lm mt du sang h thng lm mt: Tho ng ng dn du hai u kt du, lp p k vo mt u kt, u kia lp vo mt van v lp vi ngun kh nn, m van cho kh nn vo ri ng van, nu p sut ch trn p k gi n nh c trong vi pht chng t kt du khng r r. 5.1.6.2. Kim tra hin tng tc kt nc: - Biu hin tc kt nc (nhit nc cao, m np kt kim tra thy nc tro ra, c bit l khi tng tc ng c nc tro ra mnh). Vic kim tra c thc hin nh sau: + X nc ng c v tho c hai ng ni pha trn v pha di ca kt khi ng c, ri bt kn c hai u ni trn kt. + nc vo y kt ri m nt bt u ng ni pha di. + Quan st hin tng nc chy ra, nc trong kt phi chy ht rt nhanh trong vng vi giy. Nu thy nc chy ra chm l kt b tc mt phn, cn phi thng ra kt. 5.1.6.3. Thng ra h thng lm mt: - Mc ch thng ra h thng lm mt l ty ra sch cc cht n mn trong h thng trnh hin tng cc chi tit b n mn, ty sch cn bm trong thnh ca cc chi tit m bo s truyn nhit bnh thng ca chng. - m bo ra sch, ngi ta thng dng phng php ty ra bng nc ra ha cht, kt hp to dng nc mnh lu thng trong h thng. i vi h thng lm mt c cc chi tit bng hp kim nhm th khng nn dng ha cht ra c gc axit trnh hin tng n mn, nu dng phi pha thm cc ha cht chng n mn. - Quy trnh thng ra h thng lm mt theo phng php tun hon kn, dung dch ha cht c thc hin nh sau: + X ht nc ca h thng lm mt; + Tho van hng nhit ra khi h thng lm mt; + Cn bit dung tch ca h thng lm mt, mt lng nht nh ha cht ra vo kt sao cho m bo t l cn thit vi nc, ri nc vo y h thng v ngm trong mt thi gian nht nh. + Khi ng ng c cho lm vic tc nhanh trong khong 20 pht, ch theo di nhit khng nc si. + Dng ng c, ch cho nc ngui ri x nc khi h thng. + Ra h thng bng nc sch theo phng php tun hon ni trn ri ra li bng dung dch K2Cr2O7 nng 0,5-1% nhit 70-80oC trung ha ht cc cht mn, sau ra li bng nc sch. + Lp van hng nhit tr li ri in y nc lm mt theo yu cu vo h thng. - Mt phng php ty ra hiu qu hn l ngm h thng lm mt vi dung dch ha cht, sau x i ri dng thit b ra. Ra n khi no thy nc thot ra ngoi sch th thi. Sau lp cc ng ng v van hng nhit tr li ri in y nc lm mt theo yu cu vo h thng.

97

- Sau khi ra sch, lp li v in nc vo h thng lm mt, khi ng cho ng c chy n gn nhit lm vic bnh thng (van hng nhit m) ri dng my, kim tra li mc nc trong h thng, nu cha th in y n mc yu cu. 5.1.6.4. Kim tra van hng nhit: - Van hng nhit thng c ghi nhit van bt u m trn thn van, gip cho vic kim tra hoc thay mi thun tin. Vic kim tra s lm vic ca van c thc hin nh sau: + Tho van khi ng c (van c lp ng nc ra trn np my), ty ra lm sch cn bm trn van. + Chn b mt nhit k, mt bnh nc v bp in. + Treo van hng nhit chm l lng trong bnh nc v cm nhit k o nhit nc, khng van v nhit k chm y bnh (hnh 5.36), un nc nng ln, quan st van v nhit k. Hnh 5.36: Kim tra nhit lm vic ca van hng nhit. 1- mt bp in; 2- bnh nc; 3- van hng nhit; 4- mc treo; 5- nhit k.

Van phi bt u m gn nhit ghi trn thn van v m hon ton nhit cao hn nhit ghi trn thn van 15oC. i vi cc h thng lm mt thng thng van bt u m vo khong (80-85)oC v lc van m hon ton vo khong (95-100)oC + nc ngui v kim tra nhit khi van ng hon ton, nhit thp hn nhit ghi trn thn van 5oC th van phi ng hon ton. i vi h thng lm mt thng thng, van phi ng hon ton nhit (75-80)oC. - Mt cch kim tra n gin l s tay vo ng nc ni gia van hng nhit v kt nc, khi van hng nhit ng th ng ny lnh, cn khi van ny m th ng nng ln, do c th xc nh c thi im m van v nhn ng h nc xem nhit lc m van c ng khng. Nu van hng nhit ng, m nhit khng ng vi yu cu cn phi thay van mi. 5.1.6.5. Kim tra, sa cha qut gi: - i vi qut c dn ng qua khp ni thy lc, cn phi kim tra hin tng r r du v mc du trong bu cha (thng l du silycon), nu thiu phi b sung v kim tra tnh trng lm vic ca khp sa cha hoc thay mi. - Cn phi thay hoc sa cha khp ni khi c cc hin tng h hng sau y: + Khp ni khng lm vic: Hin tng ny c thy khi ng c qu nng qut vn khng chy.
98

+ trc ni mn, r hoc kt. + R r du do bi bn kt bm xung quanh ch m bao kn. + Trc qut b lc v rung trong qu trnh lm vic. - i vi qut in, cn kim tra: + M t in c kim tra bng cch ngt u dy ni ca qut khi mch in ca xe, ri ni trc tip vi ngun in c quy tt bn ngoi, nu qut chy bnh thng l c. + Kim tra nhit lc r le ng hoc ngt mch bng nhit k v m k nh hnh 5.37. Rle ng ngt nhit khng ng quy nh phi c thay th rle mi. 5.1.6.6. Sa cha kt nc: - Khi tho kt nc xung sa cha cn phi kim tra li s r r xc nh chnh xc l r hn li, ng thi kim tra hin tng tc kt khc phc. - Nu kt b thng hoc tc nhiu c th phi g mi hn ca phn ng tn nhit vi thng cha pha trn v pha di tch phn gin ng ra sa cha. - Dng que st dp ph hp thng cn trong cc ng v dng m hn thip hn v cc ng thng.

Hnh 5.37: Kim tra s lm vic ca rle nhit iu khin qut gi. 1- bp gia nhit; 2- thng nc; 3- nhit k; 4- rle nhit cn kim tra; 5m k . - Nu cc ng thng nm dy gia khng th hn v c th c th hn tt hai u. S lng ng cho php hn tt khng qu 10% tng s ng ca kt. Cc cnh tn nhit nu b bp, dp cn nn li. - Sau khi thng ra v x l cc ng b thng hoc tc, kt c lm li v kim tra kn ln cui.

99

5.2. CNG NGH SA CHA H THNG GM 5.2.1. SA CHA H THNG TRUYN LC 5.2.1.1. Kim tra, sa cha ly hp ma st: a) Kim tra, sa cha a ma st - a ma st l b phn quan trng ca ly hp ma st, h hng chnh ca a l: nt, v, cong vnh, lng inh tn bt cht cc tm ma st trn a hoc inh tn bt gi a ma st trn moay gy, mn xc mt ma st v mn rnh khp ren hoa ca moay. a ma st h hng gy hin tng trt trong qu trnh truyn lc, rung git hoc khng nh ht khi ngt ly hp.

Hnh 5.38: Kim tra v nn thng a ma st. 1- gi ; 2- trc g; 3- cn nn; 4- ng h so. - a ma st b nt, v, cong vnh, bin dng ln, gy l xo gim chn hoc mn hng khp then hoa moay, gy r ln trn trc s cp hp s, khng di chuyn dc trc c phi loi b. - Nu a ma st c bin dng nh v khng h hng g, ch c cc tm ma st b chai cng, xc hoc mn gn n u inh tn, c th sa cha bng cch t inh tn, tho tm ma st c ra v thay tm ma st mi theo yu cu k thut. - Trc khi quyt nh thay tm ma st, cn kim tra o ca a bng ng h so. Cc a c moay cn tt v o vt qu 0,3 mm nhng khng pht hin c bng mt thng th nn li bng cn nn chuyn dng (hnh 5.38). a ly hp c lp ln khp then hoa ca trc g hoc trc s cp tho ri ca hp s v g trc ny ln gi kim tra qua cc mi tm nh v. Dng tay quay a ma st mt vng, theo di ng h so, tm v tr o ln nht nn li cho ti khi t o theo yu cu. - Trong trng hp cc tm ma st cha mn nhiu nhng c nhiu inh tn b ni lng, cng cn phi thay tm ma st mi. inh tn bt gi a ma st trn moay b ni lng cn phi t inh c ra v tn li inh mi. Sau khi thay a ma st v tn inh tn, cn kim tra li o ca a v nn li (nu cn). b) Kim tra, sa cha cm a p, l xo v v ly hp - a p c th c h hng nh : nt v, cong vnh, xc hoc mn trn b mt ma st. a p b nt, v, cong vnh ln phi thay mi. a p c hin tng mn hoc xc nh c mi phng li hoc nh bng bng giy nhm. - L xo p nhn nhit truyn t b mt ma st ca a p trong qu trnh ng ngt ly hp nn d gim tnh n hi.

100

- Cc h hng l xo mng: cc l lp bulng gi l xo ln v b mn nhiu, bin dng mt t ln bc n ch (hnh 5.39). - V ly hp l chi tit lp cn by, l xo v a p. Cn kim tra k bng mt thng, nu c h hng cn thay mi. Hnh 5.39: S bin dng mt t m ly hp ca l xo mng

c) Lp b ly hp Hinh 5.40: Lp b ly hp ln ng c 1- bnh ; 2- 2- trc then hoa nh tm; 3- 3- b ly hp

- Cn m bo cc b mt ma st ca bnh v a p sch, khng dnh du m. Dng trc then hoa chuyn dng lp vo moay ca a ma st v gi ln bi ui trc khuu, nh tm ly hp (hnh 5.40), ri lp cm v ly hp ln bnh sao cho cc du lp nh trn v ly hp v trn bnh thng nhau, sit cht bulng. Ch sit u bulng theo th t i xng n khi lc. Gi thng tm trc nh tm vi trc khuu cho n khi sit cht ton b cc bulng bt gi b ly hp. d) Kim tra khp trt vng bi nh ly hp - Khp trt v vng bi nh ly hp c lm thnh mt cm kn c sn m bi trn bn trong (bc n ch). Vng bi thuc loi vng bi chn, mt u vng ngoi t ln cc cn by hoc mt u l xo mng v quay theo a p khi p ly hp, vng trong c lp lin vi khp trt. Khp trt c iu khin chy dc trn ng gi ng tm vi trc s cp ca hp s. - Quan st bn ngoi v xoay vng bi kim tra trn tru. Nu cn lp cng gt b mn, v hoc xoay nh vng bi thy c hin tng r, lng, ku hoc kt th phi thay mi. Khng nn ngm vng bi v khp trt trong du hoc xng ra v s lm chy m bi trn cha bn trong. 5.2.1.2. Kim tra, sa cha hp s c kh: a) Cc h hng ca hp s - Hp s khi b trc trc hoc hng hc bn trong s khng hot ng bnh thng, nh gi s kh khn, hp s ku trong qu trnh hot ng hoc khng truyn ng c.

101

- Nguyn nhn do bin dng c cu iu khin gi s, mn cc bnh rng, v u rng, mn cc trc v vng bi, gy r ln. Mt s h hng c bit c th l s bin dng, nt, v v hp s do va p, do kt hoc qu ti gy ra. b) Kim tra, sa cha cc chi tit hp s - i vi v hp s: + Cn kim tra hin tng nt, v hoc hng cc l ren, kim tra xc, mn cc b mt gi trc, cc mt phng lp ghp ca mt u v mt sau hp s v s mn khng u ca cc b mt ny c th gy lch hp s vi tm trc khuu. + Nu v hp c cc vt thng hoc nt ln, c bit nu c cc vt nt chy qua khu vc trc th phi thay v hp s mi. Cc vt nt nh c hn li ri lm sch bng mi. + Cc b mt lp ghp b xc hoc mn c phc hi bng cch mi li, ring cc b mt lp trc c th c phc hi, sa cha bng m hoc ng ng lt ri doa n kch thc ban u. - i vi cc trc hp s: + Cn kim tra s bin dng, mi mn cc c trc, mn hng rnh then v then hoa. + Cc c trc b mn c th c phc hi bng m, hn p hoc p ng lt ri gia cng mi li n kch thc nguyn thy. + Rnh then hoa b xc nh cn c nh bng v lm sch li. + Trc trung gian b mn ln hoc bin dng thng c thay mi. - i vi cc b ng tc: + mn ca vng ng tc c kim tra bng cch t vng ng tc ln mt cn ca bnh rng s, ri o khe h gia mt bn ca vng ng tc v mt bn vnh rng ca bnh rng s bng thc l (hnh 5.41), nu khe h nh hn 0,8 mm, cn phi thay vnh rng ng tc. + Kim tra mn ca cng gt v rnh trn ng trt bng cch t cng gt vo rnh v o khe h gia mt bn ca cng gt v mt bn ca rnh (hnh 5.42), khe h khng c vt qu 0,8 mm. + i vi cc chi tit ca c cu gi s, cn kim tra dch chuyn nh nhng trn tru v r ca cc trc ko cng gt s. Nu trc r qu ln trn l dn hng; cc l xo hm yu hoc bin dng, cc vin bi v cht kha b mn th phi thay mi. - i vi cc vng bi: Nu c hin tng xc, st m, trc r, mn cn phi thay vng bi mi. i vi vng bi cu nu r dc v ngang ln, khi lc cm gic c r rng th cng phi thay mi.

102

Hnh 5.42: Kim tra mn ca cn v rnh trn ca ng rng ca b 1.ng rng; 2.cng gi s; 3.thc l 5.2.1.3. Kim tra v sa cha hp s t ng: a) Cc h hng ca hp s t ng - Cc hp s t ng c kt cu khc nhau, c cc h hng khc nhau vi. Tuy nhin, cc h hng chnh ca hp s t ng thng lin quan n cc b truyn ng bnh rng hnh tinh, c cu phanh, ly hp, h thng van thuy lc, van in, cac cam bin, hp iu khin in t v.v. b) Lm sch, kim tra v thay chi tit - Cc chi tit nh cc loi m, giong pht, li lc du bt but phi c thay mi nn sau khi tho s b lun, khng cn lm sch v kim tra. Cc chi tit cn li cn c ra sch v kim tra nu b mn nhiu hoc xc hng th phi thay chi tit mi. - i vi cc phanh hm, kim tra mn hng hai u di phanh v y thng l v tr mn nhiu nht. Cc h hng c th l bin dng, nt, v hai u, mn nhiu v mn khng u, chy, xc thnh vt hoc trc r. Di phanh cn c thay mi khi c mt trong nhng c im trn. - i vi khp mt chiu, cc h hng c th l mn hng con ln, bin dng hoc gy l xo, b mt ng ln b xc, trc r hoc mn hng. Nu c cc h hng ny th phi thay mi. - Cc a ma st v a kim loi ca cc b ly hp nu b mn, nt, v, chy, xc hoc bin dng cn phi thay mi. Cc l xo hi v ca ly hp phi thng v c n hi tt, nu b gy hoc bin dng cn phi thay mi. - Cc b bnh rng hnh tinh cn c kim tra pht hin cc h hng nh mn, lng hoc v trc bnh rng hnh tinh, bin dng cc vng hm. Bnh rng b cc h hng ny th phi thay th. - Cc bc lt, ln hoc chn nu b hng b mt, bin dng cn phi thay mi. Cc trc tang trng, moay v ng lt nu bin dng hoc mn xc b mt cn c thay mi. Thn van v cc van thy lc cn c kim tra k trng thi b mt lp ghp. Hnh 5.41: Kim tra mn ca vng ng tc c) H hng, nguyn nhn v cch khc phc Cc hp s t ng c kt cu khc nhau, c cc h hng thng gp c th khc nhau vi phng php khc phc tng ng. Tuy nhin, cc h hng chnh ca hp s t ng thng lin quan n cc b truyn ng bnh rng hnh tinh v c cu phanh cng nh ly hp iu khin. Bng di y gii thiu cc h hng chnh thng gp, nguyn nhn c th v bin php kim tra, sa cha cc hp s t ng 3, 4 s tin, 1 s li kiu hp s Ford.

103

Hin tng

Nguyn nhn

Cch khc phc

1. Xe khng khi ng - C cu cn ni lin kt - Chnh li. khi t hp s v tr (N) chnh khng ng. hoc v tr (P). - Dy ni khi ng s 0 - Kim tra thay mi. b t, hng. - Mc du ca h thng - Kim tra v b xung du. truyn lc khng . 2. Khng t chuyn s, chuyn s khng nhanh hoc khng m. - C cu cn ni dn ng b - Sa cha hoc iu chnh hng hoc chnh khng li. ng. - C cu hm hoc ly hp - Kim tra, khc phc. iu khin s b hng, trt. - Cc van thy lc bn hoc - Lm sch hoc thay mi. hng. - Mc du thy lc khng - B sung du. . - Cc cn ni hng hoc - Chnh li hoc thay mi. chnh sai. - Hng quay mt chiu, c 3. Trt, ku v n cc cu hm hoc ly hp gi s. v tr gi s hoc nhy s. - Hng h thng iu khin c cu hm hoc ly hp gai s. - Van thy lc b bn, kt. - Sa cha hoc thay chi tit hng. - Kim tra p sut thy lc v sa cha b phn hng. - Lm sch, sa cha hoc thay mi.

- C cu t ch b iu - iu chnh li. chnh sai.

104

d) Kim tra v sa cha 1) Qui trnh pht hin h hng: Khng bao gi tho hp s ra khi xe v bt u tho m trc tin khng tin hnh tt c cc thao tc kim tra c m t di y. iu s dn n mt rt nhiu thi gian v tng chi ph lao ng khng cn thit cho khch hng.

2) Kim tra v iu chnh s b: Trong rt nhiu trng hp, c th gii quyt h hng mt cch n gin qua vic kim tra v tin hnh cc cng vic iu chnh cn thit. Do iu ti quan trng l phi thc hin kim tra v iu chnh s b trc khi chuyn sang bc tip theo. V d: Nu tc khng ti cao hn nhiu so vi gi tr tiu chun, cc va p khi vo s s ln hn rt nhiu khi chuyn s t dy N hay P n cc dy khc. Nu cp dy ga c iu chnh khng chnh xc (qu di), bm ga trong ch ha kh s khng m hon ton thm ch khi p ht chn ga xung, lm cho hin tng Kick105

down khng th xy ra. Nu mc du hp s qu thp, khng kh s lt vo bm du lm gim p sut chun v kt qu l lm cho ly hp cng nh phanh b trt, cc rung ng v ting n khng bnh thng cng nh cc trc trc khc s xy ra. Trong trng hp nghim trng, hp s c th b kt cng. Do , phi hiu r tm quan trng ca vic kim tra v iu chnh s b, v ti sao chng phi lun c thc hin trc khi tin hnh cc php th khc. Cc k thut vin phi lun nh rng ch thc hin bc tip theo sau khi sa cha cc h hng c tm thy trong khi kim tra s b. 3) Cc php th (khi xe, thi gian tr, th thy lc v th trn ng): 3.1) Th khi xe ang : Mc ch ca php th ny l kim tra cc tnh nng tng qut ca hp s v ng c bng cch o tc cht my trong dy D v R. Ch : - tin hnh php th ng vi nhit hot ng bnh thng ca du (500C800C). - Khng tin hnh php th ny lin tc lu hn 5 giy. - m bo an ton, hy thc hin php th ny khu vc rng ri, sch, bng phng v c bm mt ng tt. - Th khi xe phi lun c thc hin bi hai k thut vin lm vic cng vi nhau. Mt ngi quan st cc bnh xe cng nh cc khi chn bnh xe t bn ngoi trong khi ngi kia tin hnh php th, anh ta phi bo hiu ngay lp tc cho ngi ngi trong xe nu xe bt u chy hay trong trng hp cc khi chn bt u trt ra. o tc cht my: - Chn cc bnh xe trc v sau. - Ni ng h o tc vo h thng nh la. - Ko ht phanh tay ln. - Nhn mnh bn p phanh bng chn tri v gi nguyn v tr . - Khi ng ng c. - Chuyn sang dy D. Nhn ht chn ga xung bng chn phi. Nhanh chng c tc cht my. - Thc hin tng t i vi dy R.

106

Hnh 5.43: th khi xe ang nh gi: a. Nu tc cht my l ging nhau c hai dy m cc bnh xe sau khng quay nhng thp hn gi tr tiu chun: - Cng sut ra ca ng c c th khng . - Khp mt chiu ca stator hot ng khng hon ho. b. Nu tc cht my trong dy D ln hn so vi tiu chun: - p sut chun c th qu thp. - Ly hp s tin c th b trt. - Khp mt chiu No.2 c th hot ng khng hon ho. - Khp mt chiu OD c th hot ng khng hon ho. c. Nu tc cht my trong dy R ln hn so vi tiu chun: - p sut chun c th qu thp. - Ly hp s truyn thng c th b trt. - Phanh s truyn thng v li c th b trt. - Khp mt chiu OD c th hot ng khng hon ho. d. Nu tc cht my c hai dy R v D u cao hn so vi tiu chun: - p sut chun c th qu thp - Mc du khng ph hp. - Khp mt chiu c th hot ng khng hon ho. 3.2) Th thi gian tr: Nu chuyn cn s trong khi xe ang chy khng ti, s c mt thi gian tr nht nh trc khi c th cm thy chn ng. N c s dng kim tra tnh trng ca ly hp s truyn thng OD, ly hp s tin, ly hp s truyn thng cng nh phanh s li v s mt. Ch : - Tin hnh php th ng vi nhit hot ng ca du (50oC-80oC). - m c khong cch mt pht gia cc ln th. - Thc hin o ba ln v ly gi tr trung bnh. o thi gian tr: - Ko ht phanh tay ln. - Khi ng ng c v kim tra tc khng ti.
107

- Chuyn cn s t v tr N ln v tr D. Dng ng h bm gi, o thi gian t lc chuyn cn s cho n khi cm thy c chn ng. Thi gian tr nh hn 1.2 giy. - o thi gian tr khi chuyn cn s t v tr N sang v tr R theo cch trn. Thi gian tr nh hn1.5 giy.

Hnh 5.44: th thi gian tr nh gi: Nu thi gian tr khi chuyn t N sang D lu hn gi tr tiu chun: - p sut chun c th qu thp. - Ly hp s tin c th b mn. - Khp mt chiu OD c th hot ng khng hon ho. Nu thi gian tr khi chuyn t N sang R lu hn gi tr tiu chun: - p sut chun c th qu thp. - Ly hp s truyn thng c th b mn. - Phanh s mt v s li c th b mn. - Khp mt chiu OD c th khng hot ng hon ho. 3.4) Th h thng thy lc: Chun b: - Lm nng du hp s t ng. - Tho nt th trn v hp s v ni ng h o p sut thy lc vo. Ch : - Tin hnh php th ng vi nhit hot ng bnh thng ca du. - Th p sut chun phi lun c thc hin bi hai k thut vin lm vic cng vi nhau. Mt ngi quan st cc bnh xe cng nh khi chn cc bnh xe t bn ngoi trong khi ngi kia tin hnh php th. o p sut chun: - Ko ht phanh tay ln v chn bn bnh xe li. - Khi ng ng c v kim tra tc khng ti. - Nhn mnh bn p phanh bng chn tri v chuyn cn s ln v tr D. o p sut chun khi ng c chy khng ti.

108

Nhn ht bn p ga xung, c nhanh gi tr p sut chun cao nht khi ng c t n tc cht my. - Thc hin th v tr R theo cch trn. Nu p sut o c khng ging nh gi tr tiu chun, kim tra li vic iu chnh cp dy ga v tin hnh php th. 3.5) Th trn ng: Th vi ch hot ng bnh thng ca du. Th dy D: Cn chuyn s ang v tr D v gi bn p ga xung st sn. Kim tra cc yu t sau: a. Chuyn t s 1-2, 2-3 v 3 sang OD, v cc im chuyn s phi ph hp vi cc im trong s chuyn s t ng. nh gi: - Nu khng din ra vic chuyn s t 1-2: + Van ly tm c th b hng. + Van chuyn s 1-2 c th b kt. - Nu khng din ra vic chuyn s 2-3: + Van chuyn s 2-3 c th b kt. - Nu khng din ra vic chuyn s 3-OD: + Van chuyn s 3 sang OD c th b kt. + Van in t OD c th b hng. - Nu cc im chuyn s khng ng: + Cp dy ga c th khng c iu chnh. + Van bm ga, van chuyn s 1-2, van chuyn s 2-3, van chuyn s 3-4 c th b hng. b. Bng cch trn, kim tra chn ng v s trt khi chuyn s t s 1-2, 2-3 v 3OD. nh gi: - Nu chn ng qu mnh: + p sut chun c th qu cao. + B tch nng c th b hng. + Bi van mt chiu c th b kt. c. Li xe dy D (ly hp kha bin m bt) hay s OD, kim tra ting n v rung ng khng bnh thng. d. Trong khi ang li xe dy D, s 2, 3 v s OD, kim tra xem c th kick-down t s 2-1, 3-2 v kick-down t s OD -3 c ph hp vi s chuyn s t ng khng. e. Kim tra chn ng khng bnh thng v trt khi kick-down. f. Kim tra c cu kha bin m. Th dy 2: Chuyn cn s sang v tr D v trong khi gi bn p ga xung st sn. Kim tra cc yu t sau: - Kim tra xem c din ra vic chuyn s t 1-2 khng v im chuyn s phi ph hp vi cc im chuyn s trong s chuyn s t ng.
109

- Trong khi ang li xe vi cn s v tr 2, nh chn ga ra v kim tra xem c din ra phanh ng c khng. nh gi: Nu khng din ra phanh ng c: Phanh di s th hai c th b hng. - Kim tra ting n khng bnh thng khi tng hay gim tc cng nh chn ng khi ln xung s. Th dy L: a. Trong khi ang li xe dy L, kim tra rng khng din ra chuyn s ln s 2. b. Trong khi ang li xe vi cn s v tr L, nh chn ga ra v kim tra phanh bng ng c. nh gi: Nu khng din ra phanh bng ng c, phanh s 1 hay s li c th b hng. c. Kim tra ting n khng bnh thng khi tng hay gim tc. Th dy R: Chuyn cn s ln v tr R, trong khi khi hnh vi chn ga c nhn ht, kim tra s trt. Th dy P: Dng xe trn dc (ln hn 50) v chuyn cn s sang dy P, nh phanh tay Kim tra xem cc hm khi xe c gi cho xe ng yn khng. 5.2.1.4. Kim tra, sa cha trc cc-ng: - Khp cc-ng b mn hoc ku cn tho ra thay khp mi hoc thay trc ch thp v cc vng bi a. Trc khi tho ra khi xe, cn kim tra du hoc nh du v tr lp gia trc v bch ni khi lp li trnh mt cn bng h trc. - Sau , tho trc xung v tho cc bi a v trc ch thp ra ra sch. Kim tra k cc chi tit nng, vng bi v ngng trc trn trc ch thp, nu cc chi tit nt, v th phi thay, nu b mn th phi sa, phc hi dng li. - Ngng trc ch thp b mn c th c phc hi bng cch m crm hoc p ng lt ph nhit luyn ri mi li n kch thc nguyn thy. - Cc m kn v cc vng bi a b mn hoc thiu kim cn c thay bng m mi v bi mi. Cc trc truyn c rnh then hoa b mn phi thay mi. - Cn kim tra o ca trc trn sut chiu di v khng c php vt qu o cho php. Khi lp, cn cho m bi trn y vo cc , thay cc vng hm mi v kim tra quay trn tru ca cc nng. 5.2.1.5. Kim tra, sa cha cu xe: a) Cc h hng ca cu xe - Cc h hng chnh gm mn hoc gy rng ca cc bnh rng, mn hng cc vng bi, mn rnh then hoa v mi ghp then hoa ca cc bn trc, mn hng trc bnh rng hnh tinh, hng cc m bao kn v m iu chnh. b) Sa cha cc chi tit - V cu nu b bin dng cong vnh c nn li trn bn nn. Cc c lp vng bi b mn c sa cha, phc hi bng cch hn p ri gia cng li n kch thc nguyn thy. Ren hng phc hi li bng cch lm li ren c kch thc mi.
110

- Kim tra v nn bin dng ca dm cu trc m bo ng tr s gc nghing thit k ca l lp trc ng v n nh hng n n nh li. Trc ng nu b mn phi thay trc mi. - B truyn lc chnh v b vi sai c sa cha, phc hi nh i vi hp s. Thay mi bnh rng v trc bnh rng hnh tinh khi b mn hng. - Bn trc nu b xon phi loi b, nn li nu b cong nh. Phc hi then hoa b hng bng phng php hn p ri lm li rng hoc ct b ri hn ni u then hoa mi. Tuy nhin, ch trong cc trng hp khan him ph tng thay th hoc l ph tng c chng kh mua, ngi ta mi phc hi u then hoa ca bn trc, cn bnh thng nu u then hoa hng cn thay bn trc mi. c) Kim tra khe h ca cc bnh rng hnh tinh - Cc bnh rng hnh tinh c mt lng (mt u pha bn knh ln) t vo v hp vi sai qua cc tm m khng ch r n khp ca chng vi cc bnh rng bn trc. - Khi tho, kim tra bnh rng hnh tinh, cn kim tra khe h gia m mt lng ca bnh rng v v hp. Khe h yu cu l 0,1 0,3 mm, nu khng ng cn thay m c b y thch hp t c khe h ny. d) Kim tra v iu chnh r vng bi ca bnh rng qu da

Hnh 5.45: iu chnh truyn lc chnh 1- bnh rng qu da; 2- cc vng bi cn; 3- nng cardan; 4- ai c hm; 5- vng m ; 6- hng iu chnh v tr bnh rng qu da; 7- m iu chnh v tr bnh rng ch ng; 8, 11- ai c iu chnh; 9- bnh rng vnh chu;
111

10- hng iu chnh v tr vnh rng vnh chu. - Bnh rng qu da (ci thm) c lp trn hai vng bi cn v hm vng bi bng ai c hm 4 (hnh 5.45). ai c 4 phi c sit cht lc yu cu. r hoc cht ca cc vng bi cn 2 c khng ch bi vng m 5. Thng thng, cc bi cn ca bnh rng qu da khng c c r. Do , vic kim tra mc quay trn tru ca trc bnh rng trn c thc hin bng cch o mmen lm quay trc (cha lp bnh rng vnh chu 9). Dng cl lc lp vo ai c hm u trc v t t quay bnh rng, quan st tr s mmen quay trn thc ch khi bnh rng bt u chuyn ng. e) Kim tra, iu chnh r n khp - Trc khi kim tra cn lp hon chnh b truyn lc chnh v sit cc bulng c nh np bi hai bn ca bnh rng vnh chu + hp vi sai lc quy nh. - Vic kim tra khe h n khp gia bnh rng qu da v bnh rng vnh chu c thc hin bng cch dng ng h so, o mc quay t do qua li ca bnh rng vnh chu khi gi c nh bnh rng qu da. - So snh tr s r o c vi tiu chn ca nh ch to, nu nh qu hoc ln qu cn phi iu chnh li, bng cch dch chuyn bnh rng vnh chu theo phng ng tm trc ca n, ra xa bnh rng ch ng (tng r n khp) hoc vo gn bnh rng ch ng (gim r n khp), hnh 5.46.

Hnh 5.46: Kim tra v iu chnh r n khp bng m iu chnh hai u bi bnh rng vnh chu. 1,2- bi; 3- thn hp truyn lc chnh; 4- thc l; 5- m iu chnh; 6- vng m; 7- bnh rng vnh chu - C hai loi kt cu iu chnh c s dng cho truyn lc chnh l loi dng ai c ren iu chnh (hnh 5.45) v loi dng m iu chnh (hnh 5.46). + Quy trnh iu chnh loi dng ai c ren iu chnh (hnh 5.45) Ni lng cc bulng bt gi np hai bn ri vn cht li bng tay (khng dng c l). Ni ai c iu chnh bn phi v vn ai c iu chnh bn tri y bnh rng vnh chu vo st bnh rng qu da loi b khe h n khp.
112

 Vn ai c iu chnh bn phi vo nh nhng v t t cho n thy nng tay th vn thm 20 -30o. Sau dng li, quay bnh rng ch ng v bnh rng b ng nhiu vng cc vng bi t nh tm. Vn cht cc bulng gi np li lc quy nh ri kim tra li r n khp rng bng ng h so nh ni trn. Nu cha c th ni lng bulng gi np v chnh li. r n khp cho php l 0,15 0,23 mm o t nht 3 v tr cch u nhau theo chu vi trn bnh rng vnh chu.

+ i vi kt cu dng m iu chnh (hnh 5.46) dch chuyn bnh rng vnh chu, ngi ta thay i b y ca cc vng m mi bn thay v dng ai c ren dch chuyn. Sau khi thay m thch hp, vn cht bulng gi np lc ri kim tra r n khp. Khi vng bi c chnh ng, nu mun dch chuyn bnh rng vnh chu sang mt bn th phi gim chiu y m chn bn v tng chiu y m chn bn kia. m bn ny gim bao nhiu th m bn kia tng by nhiu khng lm gim r vng bi. f) Kim tra r cc vng bi ca bnh rng vnh chu - Cng nh cc bi bnh rng qu da, cc bi ca bnh rng vnh chu cng yu cu khng c r hoc r rt nh. + Trc ht, quay bnh rng vnh chu kim tra quay trn tru v nh nhng ca n trn . + Sau , dch chuyn bnh rng vnh chu qua li vi nhp nhanh v mnh, nu khng thy ting ku l c. Nu c va chm kim loi l do vng bi c r ln, cn phi thm m u vo hai pha hoc sit cht ai c iu chnh u hai bn v kim tra li, thc hin cho ti khi t yu cu. g) Kim tra v iu chnh vt tip xc rng gia hai bnh rng - Tip xc rng gia bnh rng qu da v bnh rng vnh chu c kim tra sau khi iu chnh ng r ca cc vng bi bnh rng qu da v bnh rng vnh chu. - Mt d chnh r vng bi v khe h n khp ng, s tip xc rng c th vn khng m bo yu cu v mi bnh rng c dch chuyn ra vo theo tm trc ca n. Do vy, cn phi kim tra v iu chnh vt tip xc ng m bo truyn ng m v trnh hin tng mn nhanh cc bnh rng. - kim tra dng bt mu pha vi mt t du bi trn, pht vo mt sn rng ca bnh rng vnh chu, quay bnh rng qu da v quan st vt tip xc trn mt sn rng ca bnh rng vnh chu. - Khi quay bnh rng qu da theo chiu xe chy ti, th vt tip xc s lm trn mt rng ca bnh rng vnh chu pha cung li (vt 1 trn hnh 5.46). Khi quay bnh rng ch ng ngc li th vt tip xc s nm trn mt rng pha cung lm (vt 2 trn hnh 5.47). Hnh 5.47: Vt tip xc tt trn mt rng ca vnh rng b ng 1.vt tip xc pha cung li;2.vt tip xc pha cung lm.

113

- Khi gi mt bnh rng v quay bnh rng kia tng p lc trn mt rng v th hin r vt tip xc. C th xy ra mt trong nm trng hp sau: + Vt tip xc nm chnh gia mt sn rng c khi quay xui, ngc bnh rng ch ng hnh 5.47 tip xc tt, v tr cc bnh rng t yu cu. + Vt tip xc nm vng gn nh rng v hi gn pha bn knh ln ca vnh rng (hnh 5.48). iu chnh bng cch dch chuyn vnh rng li gn. + Vt tip xc nm vng gn chn rng v hi gn pha bn knh nh ca vnh rng (hnh 5.49). iu chnh bng cch dch chuyn vnh rng ra xa.

Hnh 5.48: Vt tip xc khi vnh rng xa ng tm ci thm

Hnh 5.49: Vt tip xc khi vnh rng gn ng ng tm ci thm (v tr ci thm ng).

Hnh 5.50: Vt tip xc khi ci thm xa ng tm vnh rng (v tr vnh rng ng).

Hnh 5.51: Vt tip xc khi bnh rng ch ng gn ng tm vnh rng (v tr vnh rng ng).
114

+ Vt tip xc nm gn nh rng, trn mt li, pha bn knh ln ca vnh rng, khi quay ci thm theo chiu tin v gn nh rng, trn mt lm, pha bn knh nh, khi quay ci thm ngc li (hnh 5.50). iu chnh a bnh rng ch ng dch gn li bng cch tng thm m gia bnh rng v vng bi gn bnh rng. + Vt tip xc nm gn chn rng trn mt li, pha bn knh nh, khi quay ci thm theo chiu tin v nm gn chn rng, trn mt lm, pha bn knh ln, khi quay ci thm ngc li (hnh 5.51). iu chnh ci thm ra xa ng tm ca vnh rng. h) iu chnh r ca bn trc - Bn trc loi gim ti hon ton khng cn phi kim tra r bn trc. Kim tra r dc ca bn trc gim ti 1/2 bng cch dng ng h so t vo mt bch lp moay- bnh xe u bn trc, lc bn trc theo phng ng tm ca n. Tiu chn r cho php khong (0,1 0,2) mm. Vi bn trc dng bi cu, thay bi khi r ln hn 0,2 mm. Vi bn trc dng bi a, r dc ca bn trc c iu chnh bng vng m gia vng hm v mt u ca bnh rng bn trc trong hp vi sai. 5.2.2. SA CHA H THNG TREO V BNH XE 5.2.2.1. Kim tra, sa cha h thng treo: a) Kim tra, sa cha nhp v l xo 1) Nhp - B nhp thng c cc h hng nh gy l nhp, bin dng so vi trng thi nguyn thy, mt n hi, bulng nh v nhp b gy, quang nhp b gy, cht v ng lt vu nhp v gi treo nhp b mn. - kim tra, sa cha nhp cn phi tho b nhp ra khi xe v tho ri tng l nhp, ri ra sch bng dung dch kim. Cc l nhp b gy, nt hoc bin dng, l nhp c tai b mn nhiu cn phi c thay bng l nhp cng loi. Trc khi lp cc l nhp vo thnh b cn bi trn b mt ca cc l nhp bng m chuyn dng cho bi trn nhp. - Kim tra n hi ca b nhp sau khi lp bng cch p trn bn th cho b nhp thng ra, sau gii phng lc p, p li ri gii phng, thc hin nh vy vi ln ri kim tra s thay i cong ca b nhp so vi trc khi th. Nu cong khng thay i l c, nu cong gim nhiu th nn loi b b nhp. 2) L xo - L xo khng c c hin tng nt, gy, khng b nn n mc im t trn khung xe chm mt t hn ch trn cu xe khi xe khng cht ti qu nh mc. bin dng ca cc l xo hai bn phi bng nhau (nhn xe khng thy b nghing lch sang mt bn). - Nu l xo khng t cc tiu chn trn, cn tho ra kim tra, thay mi. Kim tra chiu cao trng thi t do v n hi thng qua mc bin dng theo ti trng p. Cn so snh kt qu kim tra vi tiu chn k thut. b) Kim tra, sa cha gim chn - Gim chn kiu ng (hnh 5.52), thng c cc h hng nh chy du, kt pittng trong ng xy lanh (kh dch chuyn) hoc lng pit-tng trong ng xy lanh (dch chuyn khng thy cn) lm gim hiu qu dp tt dao ng. khc phc, sa cha
115

cc h hng, cn lm sch bn ngoi b gim xc ri tho tng phn hoc ton b cc chi tit ca b gim xc ra kim tra. - Hin tng chy du do cc m kn b mn hng. Nu vn cht ai c p giong pht lm kn xy lanh du n 250N m vn cn hin tng r r th phi tho m ra thay mi. - Khi lp b gim xc, cn ra sch cc chi tit, thay du gim xc mi ng chng loi. Sau khi lp, cn kim tra s di chuyn bnh thng ca pit-tng v sc cn chuyn ng ca n c hai chiu.

Hnh 5.52: giam chn kiu ng 5.2.2.2. Kim tra, sa cha bnh xe: a) Kim tra bnh xe - Kim tra bnh xe l m bo an ton khi s dng tip. Lp xe nu b mn rnh vi chiu su cn li ca rnh di 0,8 mm th bt buc phi thay mi m bo an ton. - Mt s lp xe c cc on rnh ch th mn lp, khi cc on rnh ny b mn ht cn phi thay lp mi. Nu lp xe cha mn n mc gii hn nhng lp vi b mt bn b bong th lp xe cng cn phi c thay. Nu lp xe nhn mt ngoi khng thy c hin tng mn hng nhng khng trn u, cn tho lp khi vnh kim tra mt trong ca lp. b) Tho, lp lp xe - Trc khi tho lp khi vnh bnh xe, cn nh du trn mt bn ca lp v trn vnh, khi lp li khng lm mt cn bng ca bnh xe. Sau , m van x hi v dng n by chuyn dng tho lp khi vnh. - lp lp vo vnh, trc tin thoa mt lp cht bi trn ln mt vnh v mp tanh ca lp, t lp ln vnh sao cho du nh lc tho ra trn lp v vnh thng nhau ri dng n by lp tanh vo lp. Bm hi t t v dng n by nn tanh ca lp cho tanh vo ht v lp trn u cn i. c) Cn bng bnh xe

116

- Trc ht, kim tra trn u ca lp bng cch lp bnh xe ln gi quay v kim tra o mt bn bng ng h so. Nu tr s o vt qu tr s cho php m khng nn li c, phi thay lp. - Kim tra cn bng ng v cn bng tnh ca bnh xe trn thit b cn bng. Nu bnh xe mt cn bng ln, ngi ta c th dn thm cc ming kim loi ln vnh bnh xe vo v tr i din vi khi lng mt cn bng ca bnh xe. d) o v tr ca cc bnh xe - Trong qu trnh s dng, cc bnh xe thng b mn khng u, do s phn b ti trng ca xe khng u ln cc bnh xe v do gc nghing ca bnh xe, ng thi do phn lc khc nhau ca mt ng ln cc bnh xe ch ng v bnh xe b ng. - m bo cc bnh xe mn u, cn phi o v tr ca cc bnh xe cho nhau sau mi nh k s dng. Nguyn tc o lp xe l cc bnh xe pha sau i ln cc bnh xe pha trc v cc bnh xe bn tri i qua cc bnh xe bn phi. Nu xe c bnh xe d phng th i vng cho c bnh xe d phng. 5.2.3. SA CHA H THNG LI 5.2.3.1. Cc h hng thng gp ca h thng li: Hin tng Nguyn nhn a. H thng tr lc hng Kim tra, sa cha - Xem s tay hng dn kim tra sa cha b. p sut hi ca cc lp xe - Bm hi dn hng khng hoc khng u c. Cc chi tit ma st ca h - B sung du m bi trn hp thng thiu du m bi trn tay li v cc khp ni d. Cht khp chuyn hng - iu chnh li cho ng quy nghing v pha sau nhiu nh qu e. Khung xe b cong - Sa cha, nn thng li a. r qu ln hp tay li, - iu chnh v thay chi tit cc thanh ni, mn cc khpmn cu b. Mn bi bnh xe dn hng - iu chnh li r a. Cc thanh ni, khp cu v- iu chnh hoc thay mi hp tay li c r ln cc chi tit nu cn b. chm bnh xe m - iu chnh li cho ng c. Cc thanh ni b cong - Nn li hnh dng ban u d. p sut lp bnh xe dn hng - Bm p sut khng hoc khng u a. p sut lp bnh xe dn hng- Bm p sut khng u

1. Tay li nng

2. r vnh tay li qu ln

3. Xe lng sang hai bn

117

4. Xe lun lng v mt bn

5. u xe lc qua li

nghing ngang v - iu chnh li cho bng nhau nghing dc ca cht khp v ng tiu chn k thut chuyn hng ca hai bnh xe khng u c. bi bnh xe cht - iu chnh li hoc thay chi tit mn hng a. p sut lp bnh xe dn hng- Bm hi p sut khng hoc khng u b. Lng, r cc thanh ni v - iu chnh li hoc thay chi hp tay li tit mn nu cn c. Gc nghing ngang ca cht - iu chnh li khp chuyn hng hai bnh xe khng u

b.

5.2.3.2. Kim tra, sa cha h thng li: a) Kim tra v iu chnh r vnh tay li - r vnh tay li l di cung quay t do ca vnh tay li t v tr tc ng lm bnh xe bt u chuyn hng v mt pha n v tr tc ng lm bnh xe chuyn hng v pha ngc li. r vnh tay li c kim tra khi bnh xe dn hng v tr i thng trn ng bng. - Cc xe t cn phi c r vnh tay li gim tc dng ca phn lc xc ca mt ng truyn ln vnh tay li gip ngi li mt. Tuy nhin, nu r vnh tay li qu ln s hn ch tnh c ng v kh nng iu khin xe. i vi h thng li c tr lc du, r vnh tay li khong 50 mm ; cn i vi h thng li khng tr lc, r khong 75 mm. - Vic kim tra r vnh tay li c thc hin nh sau: 1. Kim tra v iu chnh ng cng dy ai dn ng bm du v mc du trong bnh cha ca bm du. 2. Khi ng ng c v t hai bnh xe trc v tr i thng. 3. Xoay vnh tay li t t cho n khi hai bnh xe trc bt u dch chuyn ri nh mt im du bng phn trn vnh tay li thng vi mt im du trn thc c nh. 4. Xoay t t vnh tay li ngc li cho n khi hai bnh xe trc bt u dch chuyn. nh du th hai trn thc o thng vi du trn vnh tay li. 5. Khong cch gia hai du trn thc o chnh l r vnh tay li cn kim tra. Nu s o ny vt qu quy nh th cn kim tra v iu chnh cc b phn lin quan. - Kim tra c cu dn ng li: + r tng hp ca c cu dn ng li c kim tra bng cch kch u xe nng hai bnh xe trc ln khi mt t, dng hai tay gi hai bnh xe trc ri cng git vo v y ra xem lc ca chng. Nu cm nhn c lc ln chng t c cu dn ng li b r nhiu. + xc nh chnh xc r, cn dng thc o bng cch ko hai bnh xe vo ht c, ri nh mt ngi o khong cch hai mp trong pha trc ca bnh xe, sau y ra ht c v o li khong cch gia hai im o lc trc. chnh lch hai ln o chnh l r tng hp ca c cu dn ng li.
118

b) Kim tra hin tng tay li nng - Hin tng tay li nng ch yu l do ma st ln trong cc b phn ca h thng li. C th tm nguyn nhn theo phng php kim tra nh sau : + Kch u xe nng bnh xe trc ln ri xoay vnh tay li qua li kim tra nng ca n. + Tho thanh ko dc khi n quay ng ri xoay vnh tay li kim tra li nng, nu thy nh hn th chng t nguyn nhn l cc khp cu ca cc thanh ko, trong c cu dn ng li. Ngc li, nu vnh tay li vn nng th nguyn nhn l hp tay li. c) Sa cha cc chi tit ca h thng li - H hng chnh ca h thng li gm: + Mn trc vt v con ln ca trc n quay ng + Mn cc ng lt, vng bi v lp vng bi + St m hoc nt v cc mt bch v thn hp tay li, mn cc chi tit khp cu ca cc thanh dn ng, cc thanh ko b cong. - Trc vt nu b mn thy r hoc c hin tng trc r b mt th phi thay mi. Khi thay, phi thay c cp trc vt con ln. - i vi thn hp tay li, nhng ch st m hoc nt nh trn thn c hn phc hi. - i vi c cu dn ng li, cc h hng thng l mn cc khp cu v mng lt, cong cc thanh ko. Khi cc cht cu b mn, c th thay c cm cht cu, mng lt v l xo. - i vi c cu li c tr lc, nu thy mt tr lc, tr lc yu hoc khng u khi quay vnh tay li qua li l h thng tr lc b hng. khc phc, cn phi x du, tho ri bm v cc chi tit ca c cu, ra sch v kim tra hng hc. Chi tit khng t yu cu phi c thay mi. Sau khi lp, cn chy bm trn bn th; kim tra lu lng v p sut du cung cp ca bm. Sau khi kim tra, sa cha, lp rp cc chi tit ca c cu, kim tra li s lm vic ca h thng tr lc, m bo yu cu k thut.

119

5.2.4. SA CHA H THNG PHANH 5.2.4.1. Cc h hng ca h thng phanh: - Cc h hng ca h thng phanh du dng c cu phanh tang trng Hin tng Nguyn nhn Cch khc phc 1. Bn p phanh a. Cn y pit-tng xy lanh b cong - Thay cn y mi chm sn xe nhng b. iu chnh sai cc thanh ni hoc khe- Kim tra, iu chnh li phanh khng hiu h m phanh qu. c. Thiu du hoc lt kh vo h thng- B sung du v x kh h phanh thng d. Xy lanh chnh hng - Thay mi e. M phanh mn qu gii hn - Thay mi 2. M phanh mt a. iu chnh sai m phanh - iu chnh li bnh xe b kt vi b. ng du phanh b tt, du khng- Thng li hoc thay mi tang trng sau khi hi v c sau khi phanh. nh phanh c. Xy lanh con c cu phanh bnh xe- Sa cha hoc thay mi b hng, pit-tng kt 3. M phanh tt a.iu chnh cc cn dn ng sai, hnh- iu chnh li c cc bnh xe b trnh t do bn p phanh khng c kt vi tang trng b.Xy lanh chnh b hng, pit-tng kt, sau khi nh phanh cupen cao su n lm du khng hi v- Sa cha hoc thay mi c c. Du phanh c tp cht, bn lm cupen - Thay chi tit hng, ty ra, xy lanh chnh hng np du mi, x kh. 4. Xe b lch sang a. M phanh bnh xe mt bn b dnh- Lm sch m phanh, thay pitmt bn khi phanh du tng xy lanh con nu chy du. - iu chnh li b. Khe h m phanh - tang trng ca cc bnh xe chnh khng u c. ng du ti mt bnh xe b tc - Kim tra, thng hoc thay ng du mi d. Xy lanh con ca mt bnh xe b hng - Sa cha hoc thay mi e. S tip xc khng tt gia m phanh v tang trng mt s bnh xe - R li m phanh, thay m phanh mi cho kht 5. Bn p phanh a. Thiu du, c kh trong h thng du - B sung du v x kh nh b. iu chnh m phanh khng ng, khe h qu ln - iu chnh li c. Xy lanh chnh b hng - Sa cha hoc thay mi 6. Phanh n km, a. M phanh v mt tang trng b chy,- R li hoc thay m phanh v phi p mnh bn tr, chai cng tin lng li b mt, thay tang p phanh trng mi b. Chnh m phanh khng ng, tip- Kim tra, iu chnh li xc khng tt c. H thng tr lc khng hot ng - Kim tra, sa cha
120

7. C ting ku khi phanh 8. Tiu hao du nhiu 9. n bo mt p sut du sng

d. Cc xy lanh con b kt a. M phanh mn tr inh tn b. inh tn m phanh hng c. Mm phanh lng

- Sa cha hoc thay mi - Thay m phanh mi - Thay m phanh mi - Kim tra, sit cht li

- R r du xy lanh chnh, xy lanh- Kim tra, thay th chi tit con hoc cc u ni hng, sit cht cc u ni, b sung du, x kh. - Mt trong hai mch du trc v sau- Kim tra, sa cha b v lm tt p

- Cc h hng ca c cu phanh a, nguyn nhn v cch khc phc: Hin tng Nguyn nhn Cch khc phc 1. Bn p phanh - a phanh b vnh, b y a- Thay a phanh mi rung khi phanh phanh khng u 2. Phanh ku khi a. M phanh mn qu mc lm pit-- Thay m phanh mi phanh tng dch chuyn qu xa b. M phanh lng trn gi lp xy lanh- Sa cha hoc thay m phanh con mi c. a phanh chm vo gi xy lanh- Kim tra, sit cht li bulng lp con gi xy lanh con 3. Phanh khng - B tr lc hng, bn p cong, cn- Kim tra, sa cha v iu nh sau khi nh y bm chnh iu chnh khngchnh li. bn p phanh ng 5.2.4.2. Sa cha cc chi tit ca h thng phanh: - Khi c cu phanh c cc h hng nh: mn m phanh, a phanh hoc trng phanh; gy, v m phanh; gy l xo hi v hoc kt trc guc phanh th cn phi tho ri cc chi tit ca c cu kim tra, sa cha. - i vi c cu phanh tang trng: + tho c cu phanh, trc tin cn tho trng phanh ra, sau tho l xo ko, mng hm cht ri tho guc phanh ra. + Nu mt trng phanh b xc nh, cn phi nh bng li bng giy rp mn, nu b xc su hoc mn thnh g vng th phi tin lng li, tuy nhin khng c php lm tng ng knh trng phanh qu 1,5 mm. + M phanh nu b nt, gy hoc mn cc mt inh tn th phi thay m phanh mi. M phanh mi phi tip xc kht vi guc phanh v vi mt trng phanh. Dng g kp cht chi tit m phanh trn guc ri khoan l lp inh tn v tn inh ng k thut. Mt inh tn phi cch mt ngoi ca m phanh (23) mm. M phanh sau sa cha, thay th phi m bo din tch tip xc vi mt tang trng trn 75%, nu khng m bo phi r li. + Cc pit-tng v cupen hng phi c thay mi. B mt lm vic ca cc xy lanh chnh, xy lanh tr lc v xy lanh con nu mn, xc nh c th c nh bng li
121

bng phng php mi, cn nu b mn, xc su th c th c sa cha n kch thc mi v thay pit-tng c knh thc tng ng. - i vi h thng phanh hi thng c cc h hng nh: + Mn c cu van ca my nn kh, rch mng ca bu phanh, gy hoc yu l xo, bin dng cc cn ni. My nn kh sau khi sa cha cn c kim tra lu lng v kn kht trn thit b th tc (12001300) vng/pht. a) Sc ra v x kh h thng phanh du - Khi du trong h thng phanh b nhim bn hoc sau khi sa cha, thay th cc chi tit dn ng nh cc chi tit ca xy lanh chnh, xy lanh con hoc cc ng ng, cn phi sc ra h thng ri np du mi v x kh trong h thng phanh. a1) Sc ra - C th sc ra h thng bng cch dng kh nn di p sut cao y du phanh t xy lanh chnh, i qua h thng n cc xy lanh con ri theo l x kh ra ngoi, ty sch du c v cn bn ra khi h thng nh s hnh 5.54. Th t ra t xy lanh con xa nht so vi xy lanh chnh trc ri ln lt n cc xy lanh con khc. Ni ng x vo vt x kh, ni vt x khong 1,5 vng x du vo mt cc thy tinh, khi no thy du chy ra sch v trong l c. Sau , in y du phanh mi vo bnh cha du ca xy lanh chnh n mc quy nh. - Nu khng c bnh p sut, th sc ra h thng phanh theo quy trnh sau : 1. Gn mt ng mm vo nm x kh ca mt xy lanh con xa nht, u ng cn li t vo l hng du 2. Ni nm x kh ra 1,5 vng ri p bn p phanh nhiu ln bm ht du phanh c ra. 3. Tip tc lm nh trn i vi cc xy lanh con cn li. 4. in y du sc ra chuyn dng vo bnh cha ca xy lanh chnh, sau lp li qu trnh p bn p x du nh trn cho ti khi thy cht lng chy ra trong v sch l c. 5. Dng kh nn thi kh xy lanh chnh ri in y du phanh mi vo bnh cha ca xy lanh chnh n mc uy nh, sau thc hin x kh h thng.

Hnh 5.53: S nguyn l sc ra h thng phanh du bng du di p sut cao. a2) X kh

122

1. Ni mt ng cao su vo nm x kh ca xy lanh con gn xy lanh chnh nht, u cn li nhng vo mt l thy tinh trong sut c cha du phanh sch. 2. Mt ngi ngi trn xe p bn p phanh vi ba ln cho n lc cng chn phanh th gi nguyn chn phanh v tr ny. 3. Ngi di ni nm x kh khong 1/2 vng, du phanh s chy ra c ln bt kh trong l thy tinh (hnh 5.54). 4. Sit cht nm x kh, ngi trn xe bung bn p phanh v li p phanh tip cho n khi cng chn phanh th dng li. Tin hnh x kh nh trn cho ti khi khng cn thy bt kh thot ra u ng trong l thy tinh. Sit cht nm x kh trc khi nh bn p phanh ri tho ng cao su. 5. Thc hin x kh nh trn i vi cc xy lanh con cn li. Ch , lun theo di mc du trong bnh cha v b sung kp thi gi mc du lun y n mc quy nh trong qu trnh x kh. Trong cc xng sa cha t quy m ln, ngi ta dng bnh du c p sut cao bm vo xy lanh chnh y kh ra ngoi theo nm x kh xy lanh con thay cho vic x kh th cng trn.

Hnh 5.54: X kh h thng phanh. b) Th phanh - Trong cc xng ln, ngi ta th phanh trn bng th bng cch cho bnh xe u trn cc tang trng, cho tang trng quay ko bnh xe quay vi tc tng ng tc xe chy 40 km/h, thc hin p phanh v ghi phn lc phanh cc bnh xe trn thit b ch bo ca bng th. Cc lc phanh hai bnh xe hai bn phi gn bng nhau v t tr s quy nh vi sai lch nm trong phm vi cho php. - Trong cc xng sa cha nh, ngi ta th phanh bng cch th xe trn ng. Cho xe chy trn ng bng vi vn tc quy nh (thng l 40 km/h) ri p phanh v o qung ng t lc p phanh ti lc xe dng hn. Yu cu qung ng phanh va lch hng khi phanh khng c vt qu tr s quy nh. Nu kt qu khng m bo, phi kim tra v iu chnh li.

123

5.3. CNG NGH SA CHA H THNG IN 5.3.1. SA CHA H THNG CUNG CP IN 5.3.1.1. Cc h hng ca c quy: - Cc c quy khng np in c th phi thay mi, khng sa cha. Trng hp cc bn cc b sunphua ha nh c th khc phc bng cch np rt chm vi dng in nh (dng in np di 1/40 dung lng ampe gi). Cc hin tng v nguyn nhn h hng ca c quy c tm tt trong bng. Hin tng h hng 1. Dung lng thp 2. Nng v thot kh nhiu 3. Chp mch ngn c quy 4. t mch trong c quy Nguyn nhn - Np cha , cc cc b mn, dung dch in phn khng sch, sunphua ha cc cc, hoc vt liu hot tnh trn cc cc b ri rng - Np qu mc hoc t c quy qu gn ng x ca ng c - Bn cc v lp cch in hng hoc vt liu ca cc bn cc ri v tch t xung y bnh nhiu - Cc thanh ni trong c quy b gy hoc bn cc b sunphua ha nhiu hoc dung dch bn trong cc ngn qu t

a) Kim tra dung dch in phn v in p c quy - Vic kim tra dung dch in phn ca c quy gm: kim tra t trng dung dch v kim tra mc dung dch. + Kim tra t trong dung dch c thc hin bng t trng k (hnh 5.56a), m np bo v, ri m nt l b sung dung dch trn np bnh, bp u cao su ca ng o ri nhng u ng ht ca n vo dung dch trong tng ngn, nh bu cao su ht dung dch ln ng o, gi tr vch o ca phao ni ti v tr mt thong ca dung dch trong ng cho ta bit t trng ca dung dch. Thc hin kim tra ln lt tt c cc ngn ca bnh. T trng dung dch cho php nh gi trnh trng np in ca c quy theo quan h trn hnh 5.56b. + Mc dung dch trong bnh c quy phi ngang vch chn. Nu khng phi b sung dung dch c t trng bng t trng dung dch va kim tra. - Vic kim tra in p gia hai cc ca c quy c thc hin bng vn k. Nu in p c quy thp hn 12,4 V th phi np in cho c quy. - Cc c quy i mi thng lp sn dng c ch bo tnh trng tch in trong c quy. Khi nhn ca s ch bo, thy mu xanh l c quy tt, mu ti l c quy cn phi np in, cn thy mu sng l c quy khng cn dung dch, cn b i v thay c quy mi.

124

../../DA_TUAN_NGHI/images/HINH LON C5/5.56a.gif

Hnh 5.55: Kim tra t trng dung dch in phn bng t trng k (a) v quan h gia t trng dung dch, in p v trnh trng np in ca c quy (b). b) Np in c quy - c quy c np thng xuyn khi xe chy nh dng in np t my pht. Tuy nhin, khi kim tra nu thy in p c quy thp th cn tho xung np in bng thit b np xng. Trc khi np in, cn kim tra v b sung dung dch in phn cho c quy (i vi loi aquy thng thng). - C hai phng php np in cho c quy l np vi in p khng i v np vi cng dng in khng i. Phng php np vi dng in khng i c s dng ph bin hn. Phng php ny thng c thc hin vi cng dng in np bng 1/10 dung lng Ah ca c quy vi thi gian 10 12 gi p dng cho c quy ht in. Vic t ch v thng s in p hoc dng in np c thc hin trn thit b np. 5.3.1.2. Kim tra, sa cha my pht in: a) Cc h hng ca my pht in - Khi my pht in b trc trc hoc hng hc s khng m bo vic cung cp in bnh thng trn xe, ng thi lm cho c quy khng np in c bnh thng dn ti ht in. C th pht hin h hng ca my pht in qua cc hin tng h hng trong bng. Hin tng Nguyn nhn Cch khc phc a. Dy ai my pht b mn - Thay hoc iu chnh li sc hoc trng cng dy ai 1. My pht lm vic Puly b vnh b. - Thay buly mi n c. My pht g khng cht hoc - Sit cht bulng g my pht, hng kim tra sa cha my pht nu hng 2. Cu ch hoc a. My pht hoc b iu chnh - Kim tra, sa cha hoc thay n chiu sng b in p hng mi nu cn chy lin tc b. c quy hng - Kim tra, thay mi nu cn 3. n bo khng a. Dy ai my pht mn hoc - iu chnh li sc cn hoc np nhp nhy sau trng thay mi
125

- Bo dng, sa cha hoc thay mi khi khi ng c. Mch in kch t hoc cun - Kim tra, bo dng cc u ng c hoc lun dy kch t ca rto trc trc ni, vng tip in, chi than, sng khi xe chy cun dy, thay mi nu cn d. B iu chnh in p hng - Kim tra thay mi nu cn e. Mch in n bo b hng - Kim tra, sa cha a. Dy ai my pht b chng - iu chnh li sc cng hoc b. Cc u dy ni b hng thay mi 4. n bo khng c. My pht hoc b iu chnh - Kim tra ni cht li np nhp nhy khi in p b hng xe chy - Kim tra bo dng hoc thay mi nu cn a. Dy ai chng hoc mn - Cng li hoc thay dy ai b. Mi ni gia c quy v my mi pht khng cht - Sa cha, ni cht li 5. ng h in c. Cun dy hoc mch kch t bo np ch ra c ca rto hng - Kim tra, sa cha hoc thay quy phng in d. My pht hoc b iu chnh cun dy rto khi xe chy in p b hng - Sa cha hoc thay mi nu e. ng h ch bo np hoc cn mch ch bo np b hng - Kim tra, sa cha hoc thay mi theo yu cu b) Kim tra v iu chnh cng dy ai ca my pht in - Dy ai ko my pht thng dn ng chung bm nc v qut gi ca h thng lm mt ng c. Trc ht, cn kim tra hin tng mn, xc hoc nt cc b mt ca dy ai, cc dy ai c hin tng h hng ny cn phi thay mi. Sau , kim tra v iu chnh cng dy ai nh trn hnh 5.56.

b. My pht hng

Hnh 5.56: Chnh cng dy ai ca my pht. c) Kim tra s np in c quy ca my pht

126

- Bt cng tc my nhng khng khi ng ng c, nu my pht v c quy bnh thng th n bo np phi sng. Nu n khng sng, cn kim tra xem n c b chy khng, bng cch ngt u ni ca dy n khi my pht ri dng m k kim tra s thng mch qua n. Nu n tt th bnh c quy khng c np in t my pht nn suy ra my pht hng, nu n hng th thay n mi ri kim tra li. - Chy 2300 vng/pht, tt tt c cc trang thit b in, o in p c quy, nu in p trn 16 V l in p my pht qu cao, cn kim tra, sa cha my pht. d) Sa cha my pht - My pht khi c xc nh l hng cn phi tho ri cc b phn kim tra, sa cha. S dng cc dng c chuyn dng (t, my p) tho cc chi tit, lau sch ri sy kh cc cun dy v kim tra, phc hi cc chi tit hng. - Dng m k kim tra s cch in, chp mch hoc t mch ca cc cun dy rto v stato bng cch: o in tr gia cc u ca cun dy v phn cch in, hoc in tr gia hai u ca mi cun dy. - So snh kt qu kim tra vi s liu k thut, nu khng m bo, phi thay cun dy mi. Cc vng bi b mn r phi thay mi. i vi chi than, cn kim tra m bo s cch in hon ton ca gi chi than vi np my, cc l xo chi than yu phi thay mi, chi than b mn khng u, tip xc khng tt vi vng tip in th phi r li b mt tip xc. 5.3.2. SA CHA H THNG KHI NG 5.3.2.1. Cc h hng ca h thng khi ng: Hin tng 1. n pha sng tt nhng bm nt khi ng th ng c khng quay 2. n sng l m, ng c khng quay 3. n pha sng hi m, ng c khng quay 4. n khng sng, ng c khng quay 5. ng c quay chm v khng n 6. ng c quay bnh thng nhng khng n Nguyn nhn Kim tra, sa cha - Khng c in vo my khi ng do h mch ti- Dng VOM kim tra mch cng tc, trong my, rlein khi ng theo cch phn on hoc cu ch - c quy yu hoc chp mch Kim tra np c quy v sa trong my khi ng cha my khi ng - Bnh rng khi ng b - Thay chi tit hng, lm sch trt hoc mch khi ng c gp in v chi than c in tr ln - Cc u ni in c quy- Lau sch v sit cht cc lng hoc c quy hng u ni v kim tra c quy a. c quy yu - Np in hoc thay c quy b. My khi ng hng - Kim tra, sa cha Nguyn nhn do ng c Cun dy gi b h mch Chy cng tc rle c quy yu Kt li st ca rle
127

- Kim tra ng c - Kim tra thay mi - Thay mi - Np in cho - Kim tra, lm sch

a. 7. Rle b ku b. c. 8. Bnh rng khi ng a.

tch ra khi vnh rng b. Ly hp mt chiu hng- Kim tra, lm sch trc bnh chm sau khi hoc b kt trn trc rto hoc thay ly hp mi khi ng c. Nng gt yu - Thay mi a. Khe h n khp ca bnh- Kim tra, thay chi tit mn rng khi ng v vnh 9. Ting n khng bnh rng bnh qu ln thng trong khi khi b. Ly hp mt chiu hng - Thay mi ng c. Rto mt cn bng hoc- Thay mi trc rto cong 5.3.2.2. Kim tra in p c quy trong khi khi ng: - Vic kim tra in p c quy trong khi khi ng s cho bit trnh trng in tr ca mch khi ng. Khi ng ng c, nu my khi ng quay bnh thng v vn k ch 9V hoc hn l tt. ng c quay chm, in p cao hn 9V l mch in khi ng c in tr ln, cn kim tra lm sch c gp in v bo dng chi than.

Hnh5.57 : My khi ng

5.3.2.3. Kim tra my khi ng trng thi khng ti: - C th kim tra my khi ng khi tho khi ng c, bng cch kim tra dng in qua my v tc ca my n khi chy khng ti trn bng th.
128

- u ni tip ampe k vo mch in khi ng, ni vn k song song gia u in vo v u in ra ca my. ng cng tt rle cho my chy, o tc my n v c s o U v trn cc ng h. Kt qu o c nh gi nh sau: 1. Nu cc gi tr o nm trong gi tr gii hn quy nh th kt lun tnh trng k thut ca my khi ng bnh thng. 2. Nu n thp v ln, c th do ma st ln hoc chp mch trong rto. Ma st ln c th do vng bi bn, cht, mn hoc do rto chm vo cc u cc trn stato. 3. Nu n=0 v ln l do vng bi kt hoc u ni in dng hoc chi than dng b chm mt. 4. Nu n=0 v =0 l mch in h, c th h mch chi than, cun dy stato hoc t mch rto. 5. Nu n v thp chng t in tr ca mch ln do cc mi ni khng cht, c gp in bn hoc s tip xc gia chi than v c gp khng tt. 6. Nu n v cao chng t c s chp mch mt phn ca cc cun dy stato.

129

5.3.3. SA CHA H THNG NH LA 5.3.3.1. Cc h hng ca h thng nh la: Hin tng h hng 1. My khi ng ko ng c quay bnh thng nhng khng n (bugi khng c tia la in hoc c tia la in nhng yu) Nguyn nhn - Mt in trn mch s cp Kim tra, sa cha

- Kim tra c quy, kha in mch s cp. - Dy ni bobin nh la b lng,- Kim tra v ni li tut hoc chm mt. - Cc u ni trong mch in s- Lm sch v ni cht li cp khng cht. - Dy phin b t hoc chp mch.- Thay mi nu hng. - Cm bin nh la hng. - Thay cm bin mi - Np chia in hoc con quay- Thay chi tit mi chia in hng 2. Khi khi ng - Gc nh la sai nhiu. - t la li ng c, c hin - Np chia in t hoc bm- Sy kh np chia in. tng n ng x nhiu hi nc. nhng ng c - Np chia in b lt in. - Thay np chia in mi khng n c. - Cm sai th t dy phin - Cm li cho ng - Bugi bn hoc hng - Lm sch, iu chnh khe h hoc thay bugi mi. - Np chia in hoc con quay- Thay mi chia in hng. - Dy phin hng - Thay mi 3. ng c chy - Bobin hng - Thay mi nhng mt s xy - Cc mi ni khng cht - Lm sch cc u ni v ni lanh b la . cht li. - Lt in cao p - Kim tra np chia in, con quay chia in v dy phin. - C cu iu chnh t ng gc- Kim tra, sa cha hoc thay nh la sm hng. mi. 4. ng c chy - Gc nh la sm sai. - Kim tra, iu chnh li nhng c hin - Lt in cao p - Kim tra np chia in, con tng n ng x. quay v dy cao p. - Dng khng ng loi bugi - Thay ng loi bugi - ng c qu nng - Xem mc h hng s 5 5. ng c qu - Gc nh la sm nh - iu chnh li gc nh la nng sm 6. Cng sut ng - Gc nh la sai - iu chnh li c gim

130

7. C ting g khi ng c lm vic

- Gc nh la sm sai - iu chnh li - Dng khng ng loi bugi - Thay bugi ng loi - C cu iu chnh t ng gc- Sa cha hoc thay mi nh la sm hng.

5.3.3.2. Kim tra, sa cha h thng nh la: a) Quy trnh kim tra h hng ca h thng nh la - Trc ht, kim tra th t cm dy phin ti cc bugi v cm li cho ng nu pht hin nhm ln, kim tra s quay ca trc b chia in khi quay ng c (i vi h thng nh la ca b chia in). - Sau , khi ng li ng c nu ng c khng n, cn kim tra mch in v cc b phn ca h thng nh la theo nguyn tc t ngn v gc, tc l t bugi ngc v c quy. - Quy trnh kim tra h hng ca h thng nh la c thc hin nh sau: 1. Kim tra tia la in bugi: + Rt dy phin khi bugi v lp vo mt bugi kim tra (c khe h gia cc in cc ln khe h bugi thng), kp cho bugi kim tra tip xc tt vi mt trn ng c. Quay ng c v quan st tia la in gia cc cc ca bugi kim tra. + Nu bugi kim tra c tia la in xanh, ku lch tch, c th khng nh mch in bnh thng; ng c khng khi ng c c th do bugi ca ng c b hng hoc thi im nh la sai nhiu, cn tho ra kim tra, bo dng thay bugi hoc kim tra thi im nh la. + Nu tia la in yu (tia la vng v khi bt khng ku lch tch), Cn kim tra in p c quy v cc dy phin. + Nu khng thy tia la in gia cc cc ca bugi kim tra, cn kim tra mch in s cp theo bc 2. 2. Kim tra mch in s cp: + Trc tin, rt dy ni IC nh la khi u m ca bobin. Sau , bt kha in v kim tra xem in p c thng n cun dy s cp hay khng bng cch dng vn k o in p gia u m ca cun s cp v mt trn ng c. + Nu vn k ch 0 th tip tc kim tra theo cch tng t ti cc im ni trn mch s cp ngc v c quy xc nh v tr h mch. + Nu vn k ch in p c quy l mch in s cp tt, cn ni li IC nh la v kim tra theo bc 3. 3. Kim tra xung in thp p cun s cp: + Bnh thng, IC nh la s lin tc ng ngt dng in i qua cun s cp cm ng ra in p cao trong mch th cp. + kim tra xung in s cp ny c th s dng oscilloscope. Ni u dng ca thit b kim tra vi u m ca cun dy s cp (hnh 5.58, 5.50 v 5.60). Ni u m ca thit b kim tra vi mt trn ng c. + Quay ng c v quan st kt qu hin th ca thit b. Nu n LED sng nhp nhy bo hiu mch s cp c ng ngt lin tc, nu n LED khng nhp nhy l mch s cp c h hng, khng to c xung in. Nu dng oscilloscope
131

kim tra s quan st c ng biu din xung in p trn mng hnh ca dng c kim tra. Xung bnh thng l xung c hnh gn nh ch nht v u nh hnh 5.61. + Nu kim tra xung in p thp trn mch s cp thy bnh thng th tia la in bugi b mt c th b h hng cun dy th cp (t hoc chp mch cun dy), hng b chia in hoc cc dy phin. Cn kim tra cc b phn ny khc phc.

Hnh 5.58: S nh la thng trn t.

Hnh 5.59: S h thng nh la bn dn c b chia in.

132

Hnh 5.60: S h thng nh la bn dn khng c b chia in

Hnh 5.61: Dng xung in p u m cun dy s cp. 4. Kim tra tn hiu iu khin IC nh la: + Tn hiu u vo ca IC nh la c th l t cm bin nh la hoc tn hiu t ECU (i vi h thng nh la s dng ECU). + y cng l tn hiu in p dng xung, xung ch nht i vi tn hiu t ECU, t cm bin Hall v cm bin quang hnh 5.62a, xung xoay chiu i vi cm bin cm ng t hnh 5.62b. + Nu cc tn hiu vo IC nh la c dng xung, ng nh yu cu trong ti liu k thut v cun dy nh la tt, trong khi vn khng c xung thp p mch s cp, th IC nh la hng, cn thay IC mi ri kim tra li. + Nu tn hiu cp vo IC nh la khng c dng xung nh yu cu, cn kim tra cm bin nh la hoc ECU.

133

Hnh 5.62: Dng tn hiu vo IC nh la. (a) tn hiu t ECU, t cm bin Hall, t cm bin quang (b) tn hiu t cm bin cm ng t. 5. Kim tra, iu chnh gc nh la sm: + c thc hin sau khi kim tra v khng nh cc tia la in mnh bugi, th t cm dy cao p ng, trong khi ng c vn khng khi ng hoc khi ng c nhng lm vic rung git hoc khng bnh thng. + Sai lch v thi im nh la ch yu xy ra do lp cc b phn ca h thng nh la khng ng trong qu trnh sa cha. V d: lp sai v tr du n khp gia cc bnh rng dn ng trc b chia in hoc sai v tr gc xoay thn b chia in so vi b lp trn thn ng c. b) Phng php kim tra sa cha cc b phn ca h thng nh la 1) Kim tra bugi - Bugi c nh gi s b c tnh trng k thut bnh thng khi lp v s cch in khng b st m hoc nt, cc in cc c mu gch cua v khng b mn, chy. Ch cn lm sch cc in cc (nu cn) ri lp tr li ng c. - Nu vi bugi ny, ng c khng khi ng c hoc khi ng c nhng lm vic khng tt mc d khi kim tra tia la in bng bugi kim tra vn thy c tia la in tt. Cn thay bugi mi kim tra li, nu vi bugi mi ng c khi ng c v chy tt, l bugi c hng. - Cng c th tho bugi ca ng c, ni vo dy cp v t ln mt kim tra tia la in ngoi. Tuy nhin trong nhiu trng hp, khi kim tra bugi ngoi th c tia la in nhng khi lp bugi vo ng c li khng c tia la in. L do l di p sut kh tri, in p cn thit nh la gia hai cc ca bugi thp hn nhiu so vi in p cn nh la di p sut cao trong xy lanh ng c. Cho nn trong xy lanh, nu bugi b lt in trc khi in p t n in p nh la yu cu th s khng c tia la in bugi. Chnh v vy, nn dng bugi kim tra thay v bugi ng c kim tra in p ca h thng. Khe h gia cc cc ca bugi cng ln th in p c tia la in cng ln. - Nu cc in cc ca bugi b mn, chy, chy, kt mui than, bin dng nhiu hoc lp s cch in bao quanh in cc gia b st m, cn phi thay bugi mi. Tuy nhin, cn kim tra k cc c im h hng ca bugi nh gi s lm vic khng
134

bnh thng ca ng c, tm nguyn nhn khc phc; nu khng sau khi thay bugi mi li b hng rt nhanh. + in cc bugi b chy c th do ng c lm vic trong tnh trng chy sm ko di, cn kim tra tnh trng tn nhit ca ng c (h thng lm mt) v kt mui than trong bun chy. + Hin tng nt v lp s cch in quanh in cc gia c th do hin tng chy kch n ko di ca ng c gy ra, cn kim tra loi xng s dng v thi im nh la (nh la qu sm). + Bugi kt mui than qu nhiu l do hn hp qu m, p sut nn ca xy lanh yu hoc tia la in yu. Bugi b dnh du l do du sc ln bung chy, cn kim tra tnh trng k thut ca cc chi tit bao kn bung chy. in cc bugi c mu trng l do ng c lm vic qu nng, nguyn nhn l do nh la qu sm, lm mt km hoc hn hp nhin liu nht. + Khi thay bugi mi cn thay ng loi bugi yu cu ca ng c v cn kim tra khe h yu cu trc khi lp t vo ng c. C hai loi bugi l bugi nng v bugi ngui, bugi ngui c phn s cch in bao quanh in cc gia th ra ngn hn so vi bugi nng v tn nhit nhanh hn. 2) Kim tra dy cao p - Tho dy cao p bng cch rt cc u cm cng u chp ra khi bugi v l cm trn np chia in hoc cun dy bin p ri lau sc; kim tra hin tng nt hng lp v cch in v u chp. Kim tra bng cch ln lt un cong dy tng on t u n cui v vt rn nt mt ngoi. Cc dy c hin tng nt, chy mn lp v cch in v du cm cn c thay mi. - Dng m k kim tra in tr ca dy cao p. in tr ca dy cao p c cho trong s tay s liu k thut ca nh ch to. Nu in tr o c nm ngoi gii hn yu cu th phi thay dy cao p mi. - Khi lp dy cao p tr li, cn kim tra m bo u dy c lp cht vo cc u cm, nu lp hng s gy hin tng phng tia la in, gy mn nhanh v lm tng in tr mch, khin tia la in bugi yu i. 3) Kim tra bbin - Trc ht, lau sch b bin v kim tra hin tng nt v thn v l cm dy cao p, nu c hin tng nt v phi thay bin p mi. - Dng m k o in tr ca cc cun dy kim tra xem dy c b t hoc chp mch khng. Nu in tr gia hai u cun dy v cng ln l cun dy b t, nu in tr nh hn so vi s liu k thut yu cu l chp mch trong cun dy. 4) Kim tra b chia in - Kim tra np chia in v con quay chia in: + Tho np b chia in v con quay, lm sch v kim tra hin tng nt, mn hoc chy ca chng. Np chia in yu cu phi sch, khng nt hoc xc, vu chia in khng b chy, l cm dy phin phi nguyn vn khng b st m. Cc vt xc s tch t cn bn v lm lt in t cc gia n cc vu chia in.

135

2 3

Hnh 5.63: Kim tra v iu chnh khe h gia vu rto v cun dy cm bin nh la. 1- vt v rnh iu chnh; 2- khe h cn kim tra; 3- thc l - Kim tra iu chnh khe h gia rng r t v mt u cun dy cm bin nh la (hnh 5.63) + Quay ng c trc b chia in quay ti v tr m rng trn r t nm chnh din vi mt u cun dy cm bin, ri dng thc l lm bng vt liu dn t nh ng, nhm hoc inox a vo khe kim tra. Khe h yu cu l 0,2 mm. + Vic iu chnh c thc hin bng cch ni lng vt gi thn cun dy cm bin, a thc l 0,2 mm vo khe h cn kim tra ri y cun dy p nh ln thc l sao cho khi ko thc l cm thy c ma st nh ri hm vt gi. - Kim tra cun dy ca cm bin cm ng t: + Dng m k kim tra in tr ca cun dy v s cch in ca cun dy vi mt trn thn b chia in (hnh 5.64) bng cch rt phch cm ca cun dy cm bin khi IC nh la, dng m k o in tr gia hai u dy ca cm bin, in tr o c phi c tr s nm trong phm vi cho php. in tr gia mt trong hai u dy v mt trn thn b chia in phi bng v cng. Nu cun dy cm bin khng t c tiu chn kim tra, cn thay mi. - Cc b phn v chi tit khc ca b chia in, nh c cu t ng iu chnh gc nh la sm theo tc kiu ly tm, c cu iu chnh gc nh la sm theo ti kiu chn khng, trc, bc, bnh rng, cc cht, thanh ko v l xo c tho, kim tra sa cha hoc thay mi khi pht hin c h hng.

136

Hnh 5.64: Kim tra cun dy cm bin nh la. 1- m k; 2- cm bin nh la; 3- rto; 4- dy ni ca cun dy - i vi h thng nh la khng c b chia in, cc cm bin nh la c thay th bng cc cm bin gc quay trc khuu v cm bin gc quay trc cam. Vic kim tra tn hiu ca cc cm bin ny, cng tng t nh kim tra cc tn hiu xung gii thiu. .

137