Bi Quyet Lam Giau Napoleon Hill

Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.
Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn

ting Vit ca cng ty First News - Tr Vit vi s ti tr c quyn ca cng ty
TNHH Samsung Electronics Vit Nam. Tc phm ny khng c chuyn dng
sang bt k hnh thc no hay s dng cho bt k mc ch thng mi no.
A YEAR OF GROWING RICH: 52 STEPS TO ACHIEVING LIFES REWARDS
by Napoleon Hill
Copyright 1993 by The Napoleon Hill Foundation
Originally published in 1993 by Plume, an imprint of Dutton Signet,
a division of Penguin Group (USA) Inc.
Vietnamese Edition 2008 by First News - Tri Viet.
Published by arrangement with Penguin Group (USA) Inc.
All rights reserved.
A YEAR OF GROWING RICH: 52 STEPS TO
ACHIEVING LIFES REWARDS
B QUY T LA M GIA U CU A NAPOLEON HILL
Cng ty First News - Tr Vi t gi ba n quy n xu t ba n va pha t
ha nh n ba n ti ng Vi t trn toa n th gi i theo h p ng
chuy n giao ba n quy n v i Penguin Group (USA) Inc.
B t c s sao che p na o khng c s ng y cu a
First News va Penguin u la b t h p pha p va vi
pha m Lu t Xu t ba n Vi t Nam, Lu t Ba n quy n Qu c
t va Cng c Ba o h Ba n quy n S h u Tr tu
Berne.
CNG TY VAN HO A SA NG TA O TR VE T - RST NEWS
11HNguy n Th Minh Khai, Qu n 1, TP. H Ch Minh
Tel: (84.8) 8227979 - 8227980 - 8233859 - 8233860
Fax: (84.8) 8224560; Email: triviet@firstnews.com.vn
Website: www.firstnews.com.vn
NAPOLEON HILLS A YEAR OF GROWING RICH
B QUYT
LAM GIAU CUA
NAPOLEON
HILL
n dch:
HuI Vun - MInI Hung - Vuong Buo ong
RST NEWS
NHA XUT BAN TRE
q
Lo i no i do u
1h t ma, m u lhi toi duo c giu chu c vu 1o ug gia m do c
1o chu c Napolcou Lill liu tu c ttoug muo i um (tu giu a
th p uiu 1950 d u 19o0). 1toug suo t qua ug tho i giau do ,
uhu ug ba i gia ug, uhu ug cuo u sa ch, uhu ug bo phim va
uhu ug cuo c tu v u ca uhu cu a chu ug toi da maug la i l t
qua da ug liuh uga c. 1i u si Lill cu ug toi da huo ug d u cho
ha ug uga u uguo i bi t ca ch tu ta o do ug lu c cho ba u thu va
cho uguo i lha c uh m da t duo c uhu ug gia tti dich thu c cu a
cuo c so ug, cu ug uhu su tha uh coug ttoug coug vi c va su
gia u co du ug ughia. o ug tho i, chu ug toi cu ug uh u ta t ug
m c du uhi u uguo i hi u t t to uhu ug ugu,u t c ma chu ug
toi d ta giu p ho, uhuug ho lai lhoug co thoi qucu ap duug
chu ug. Lo m t di ui m sa, m ttoug coug vi c va lhoug co u
do ug lu c d co g ug. 1u do , chu ug toi hi u t ug ui m sa,
m coug vi c cu ug uhu mo t ugo u lu a: N u lhoug duo c th p
sa ug liu tu c, ugo u lu a , sc ta u lu i.
giu ugo u lu a cu a ui m sa, m luou tu c sa ug, 1i u si
Lill va toi ti u ha uh xu t ba u ta p chi Succcss Uulimitcd
(ta m dich: 1ha uh coug lhoug gio i ha u). ua uhu ug ba i ba o

vi t v ui m sa, m ttoug coug vi c duo c dug ttoug ta p chi
ua ,, chu ug toi moug muo u ti p thm uguo u uhiu li u b t
t u cho b t l, ai muo u vuou d u uhu ug t m cao mo i cu a
tha uh coug. \a l t qua th t l, di u: La ug uga u uguo i da
d t ui m tiu va o cuo u ta p chi tu, uho uh u uhuug chu a
du ug uhu ug , tuo ug th t lo u lao va xcm do la coug cu lau
ttu, u ugo u lu a uhi t tiuh, hu ug lho i ttoug ho . 1tuo c su c
h p d u cu a uhu ug ba i ba o ua ,, 1o chu c Napolcou Lill da
cho dug thm mo t so ba i vi t uo i ti ug uh t cu a 1i u si Lill.
Cu ug gio ug uhu cuo u sa ch thuo c ha ug bcstscllct cu a oug,
1hiul aud Ctow Rich (Ca ch ughi d tha uh coug), mo i ba i
ba o d u maug la i mo t ca m gia c h t su c thu vi va chu a du ug
mo t thoug di p d c bi t da uh cho do c gia uh m lhu, u
lhich ho pha t hu, uguo u tti lu c vo biu cu a miuh.
Chi tiug cuou sa ch ua , sc lhoug th dcm la i cho ba u
ha uh phu c, su c lho c va su gia u co . Nhuug uu do la di u
ba u lhao lha t muou co , thi cuou sa ch ua , sc giu p ba u
ua , siuh uhu ug , tuo ug mo i va di du ug huo ug ttu cou
duo ug chiuh phu c mu c tiu. Ba u sc tim duo c uhu ug co ho i
mo i ma ttuo c d, ba u chua th, to . \a , di u quau tto ug
hou ca la ba u sc duo c ttu, u thm su c ma uh d tip buo c
b ug ha uh do ug.
Suc lhoc va hauh phu c? Co th ba u daug co. Cia u co ?
Ba u co th da t duo c. u, u lu c? Ba u cu ug co uhi u vo l
ttoug chiuh ba u thu miuh. Nhuug ba u pha i xa c diuh xcm
6
ba u co s u lo ug tta gia d du c l t va a p du ug ca c ugu,u
t c dcm la i tha uh coug duo c dua ta ttoug cuo u sa ch ua ,
uh m da t duo c uhu ug gia tti dich thu c cu a cuo c so ug ha,
lhoug. Iu a cho u ua , la cu a ba u, va cu a tiug ba u ma thoi.
N u da s u sa ug tim hi u va a p du ug uhu ug ugu,u t c
chuug h t su c dou gia u duo c d c p ttoug uhu ug ttaug sa ch
ua ,, uga, b, gio ba u co th tu chu u bi b ug ca ch xa c
diuh chiuh xa c mu c tiu ma ba u muo u da t duo c. Ihi da co
mo t mu c dich cu th va bi t to ca c mu c tiu ug u ha u, ttuug
ha u, da i ha u, ba u sc d u m b t, liu tuo ug, so sa uh va a p
du ug uhu ug ugu,u t c, bi u pha p giu p ba u da t duo c mu c
tiu d ta.
1oi co th lh ug diuh tiuh hi u qua cu a uhu ug ugu,u
t c ua , du a ttu mo t so miuh chu ug, ch ug ha u uhu chiuh
vi c a p du ug chu ug da giu p toi g, du ug coug t, ba o hi m
d u tiu cu a miuh chi vo i 100 dola, va dua toi lu vi tti Chu
tich Loi doug quau tti 1p doau Bao him A0N, mot tp
doa u co doauh thu ha ug ti dola hi u daug co m t ttu bo u
chu lu c. La ug ughiu da i di u ba u ha ug, uhu viu vu
pho ug va co doug cu a chu ug toi hi u ua, da va o dauh sa ch
uhu ug uguo i co thu uh p cao uho a p du ug uhu ug ugu,u
t c ma 1i u si Lill dua ta. Sau do , ttoug uhu ug um giu
cuoug vi Chu tich cu a Chicago Bo,s Clubs, toi chu ug li u
cuo c so ug cu a gio i ttc ta i Chicago tto uu to t dc p hou uho
a p du ug uhu ug ugu,u t c du ug d u, su xa ua ,. 1oi cu ug
th , t ug ti l ta i pha m cu a ca c tu uhu da do c ba i vi t cu a
;
1i u si Lill gia m hu sau lhi ho duo c tta tu do. Cia tti cua
uhu ug ugu,u t c ua , v u so ug ma i vo i tho i giau vi tiuh
u ug du ug cao cu a chu ug.
Ba u thu toi luou co tho i qucu da uh gia coug vi c cu a
miuh va cu a uguo i lha c b ug mo t tiu chu u h t su c dou
gia u: l t qua coug vi c. 1u su tta i ughi m ca uhu va tta i
ughi m cu a ha ug ughiu do c gia ttu toa u th gio i qua
uhu ug la thu ho vi t cho toi, toi hi u duo c t ug uhu ug ba i
vi t cu a Napolcou Lill da co su c ta c do ug ma uh mc ttoug
vi c maug la i ui m ha uh phu c, su c lho c, qu, u lu c va su
gia u co cho uhu ug ai p u mo t lhao lha t cha , bo ug: da t
duo c uhu ug mu c tiu ma miuh da d t ta.
N u ba u thu c ha uh thco ca c ugu,u t c ma Napolcou
Lill dua ta ttoug qu, u sa ch ua ,, ba u cu ug uhu ha ug
tti u uguo i lha c sc uhauh cho ug hi u ta t ug ta o ca u du,
uh t do i vo i ba u chiuh la uhu ug chuo ug uga i vo hiuh ma
ba u da tu du ug lu ttoug tm tti miuh.
- W. Clement Stone
Cu Chu tch T chc Napoleon Hill
8
Lo i qio i thie u
Tu)r n nu n Ia r na ) cu a AacIrcn HII na m
u Ia n qua m u n Ia n Iu c cn nu a dr da duc c
a n c cac cn cu n nu c nrn a u cc cn. Au 1.
CIrmrn 3cnr da r cn Ic mc d u, d n Iu c Ia m
nc n Iu a c n duc c Irn u c r rm nrn Ir u nr u Ia n
mu n nc n Iu a ) ca ) ma .
Cu n sa c na ) cc 52 Ia r , ucn u n 52 u n cn
nam. M u n, Ia n a ) dc c m Ia cn m c an
n dn I dc , Ia n sr cc cc su) n m nu n )
na su xa cn Ic Iu)rn cu a AacIrcn HII. Kn
cc Ia r na c da dc n, cu n ca n cc Ia r na c Ic
r u. Aun ca sr Ia m u a c d c Ia n. 3au
I Irn nu n Ia r na ), cc r nc c ca c Ia n
a n sau m I n dc c Ia , cn Ia xu r n nr u
nu n ca m u n mc .
q
a n c n a cc In an a c an dr su) n m
r dr u mn u a dc c. Cn r c Ic Ian n c I
cc n Ic c nu n Ia r na ) Ia m I dc c Ia m Ia r
na c dc ma mn cc n dan cn na c r r c cc nrn dua
a c cu n sa c na ) a) In, dr u n n ) nu n )
uc n mc , nu n n dr mc . c cn Ia I) dc sac
Ia n nrn nr n n m nr u I n nu n nu)rn a c dua a
cn qu)r n sa c. a n sr ) uc n a n cn nr u
sau m I n dc c Ia nu r , Ia n sr r u nu n Ir n
u c mc a In u n Ia r rc m cr u su mc .
Ar u Ia n ) r c dc c d dc c Ia a n am cu m
drm duc n nu In m ) dr da n, d) Ia m a
mr c nc u Ia n:
Ha ) da Ia n n a nu n ca d n uc n n cu a
mn a c n dun n dr cu a u n Ia r . Ca n
a n, I dc c Ic Iu)rn cu a Tu n u 5, Ha ) ducn d u
a Ia m cu n u n, Ia n a ) nn Ia cu c s n cu a
mn a xa c dn xrm Ia n dan a ducn d u c nu n
Ic Ian .
Ha ) cu n dc c c m nuc na c dc . T cn r , a )
cu n dc c a ca sr c nuc Ia n dc cu a Ia n. Aun Ia n
cu n cc r mc d n nr , m nuc na c dc d cun
xr ca c m nuc ma Ia n a) nc cu)r n qua dr n ca .
Ha ) a c Iu n cu n c r nu n ca m n n cu a Ia n I
dc c cu n sa c, ca c Ir c mr c na ) c nu n Ic
Iu)rn rn.
1o
Ha ) r n dun cn cu a ca c Ia r a ). Tu
n , dr u dc u Ia n r u nu n mn r a m
ca c c a n cn, a u a Ia Ia n u Iu c mn a cu
) c nu n cc r uc c dc Ia n da Ic qua. a n cu n cc
r ) I Ia m r c na ), Ia n dan a a c nn u cu a
AacIrcn HII sac cc u c c ca n ca n cu a mn.
1r c r a u n Ic u n cu sr u Ia n n n u c su
sa c Ia n dan duc c c d n dr u .
u n n a n Ia n dan I ac Ia r na . r m
s cc r c dc c cu n sa c na ) sr dc Ia n u c m. Aun
In n nu r c c c r n An c un c c, dr m
s Ia n n n duc c qua cu n sa c na ) sr cc ) na Ic n Iac
d c Ia n cn su m nam, nam nam, muc nam a)
nam muc nam rn duc n dc cu a Ia n. Aa) u Iu c na ),
a ) qu)r m du n cu n sa c na ) nu m cn cu u
Ia n da duc c nu n dr u mn mu n a n a n Ia n
sr da duc c nu n dr u dc .
- Matthew Sartwell
11
K|cu cc | tc: te |ou
su c|et ,eu cua mct , tuou.
- NopoIeon HiII
1z
TIA N THU 1
KHNG AI CO TH THA NH CNG
NI IHO MAC CIC SNG
CHO S IHA N
Bun cIung cun pIuI Iu nIu cIIm LInI Iuy LIn LrI
moI doun Lruoc duoc Luong IuI cuu mL uI do, nIung bun
co LI nIin LIuy Luong IuI nguoI kIuc bung cucI duL cIo
Io mL cuu IoI don gIun: CIinI xuc LIi muc dicI sng
cuu bun Iu gi vu bun co k IoucI gi d duL duoc muc
dicI do?.
Nu bun duL cuu IoI nuy cIo 1oo nguoI, LIi q8 nguoI
se Lru IoI duI IouI LI nuy: TI mun kIm duoc nIIu
LIn vu LIunI duL IL muc co LI. XeL b ngouI LIi cuu
Lru IoI nuy ngIe ruL co muc dicI, nIung nu ngIi suu Ion
mL cIuL, bun se LIuy nguoI Lru IoI LIuc Luyp nguoI
sng pIo muc cIo s pIun, Io se cIung buo gIo duL duoc
dIu gi Lrong cuc sng Lru nIung LIunI quu con soL IuI
Lu nIung nguoI LIuc su LIunI duL - nIung nguoI co mL
1
1q
muc dicI sng ro rung vu co mL k IoucI cu LI d duL
duoc muc dicI do. LIunI cng, nguy Iuc nuy, bun cun
xuc dInI cIinI xuc cuc muc LIu cuu bun Iu gi vu vucI ru
cu c buo c dI d du L duo c nIu ng mu c LIu do .
NII u num v Lruo c, LI Iu m vI c vo I m L c ng su
Ln Iu SLuurL AusLIn WIer, nguo I LIu nI pI DuIIus,
Texus, My . AnI Iu c ng Lu c vIn cIo m L Lu p cIi vu cII
du s ng Lu cng vI c do . Co LI unI se vu n LI p Lu c cng
vI c vI L Iu cI vo I mu c Iuong co m co I do n u nIu cuu
cIuy n mu unI vI L v m L nIu pIu L mInI kIng bu L
ngo LII LIu c unI LIuy d I cu c do I minI. NIu ng nguo I
quen bI L unI d u I L su c ngu c nIIn kII ngIe unI
Luyn b se Lu bo ngI bu o vu LI p Lu c con duo ng Io c
vu n d Lro LIu nI Iuu L su v bu ng su ng cI . SLuurL kIng
du L mu c LIu Lro LIu nI m L Iuu L su v bu ng su ng cI
LIuo ng LIuo ng bu c Lrung, mu Lro LIu nI m L Iuu L su
gIo I nIu L v bu ng su ng cI Lu I My . AnI Iung Iu I LIu c
LII k Iou cI cu u minI vu du Iou n LIu nI kIo u Io c Lrong
m L kIou ng LIo I gIun ky Iu c.
KII bu L du u dI vu o cng vI c mo I, SLuurL Lim nIu ng
vu kI n kIo gIu I quy L nIu L. DunI LI ng cu u unI nIunI
cIo ng Iun r ng Lrn kIu p nuo c My . Du gIu pIi unI duu
ru ru L cuo nIung s nguo I d ngII unI Lu vu n, LrunI
Lu ng mu unI pIu I Lu cI I (vi unI kIng co du LIo I gIun
cIo Lu L cu ) co n nII u Ion s kIu cI Iu ng duo c unI
cIu p nIu n.
1
NguoI nuo IunI dng co muc dicI vu co k IoucI
LIuong co nIIu co II LIunI cng. um suo cuc doI co
LI dem IuI cIo bun dIu gi nu bun LIun bun kIng bIL
bun mun gi? um suo nguoI kIuc co LI gIup bun LIunI
cng nu bun LIun bun cung cIuu xuc dInI duoc minI
pIuI LIunI cng bung cucI nuo? CII kII co muc dicI ro
rung, bun moI co LI vuoL quu nIung LIuL buI vu ngIIcI
cunI cun Lro duong dI cuu bun.
ML Lrong nIung dounI nIun so Iuu nIuong quyn
kInI dounI (IruncIIse) duu LIn vu LIunI cng nIuL LuI
My Iu ee Murunz - mL nguoI bIL ro minI mun gi vu
Ium LI nuo d duL duoc dIu minI mun. u mL ky su
co kIi, Murunz du pIuL mInI ru muy Ium kem Lu dng co
LI Ium ru kem mIn. ng mo uoc co mL cIuI nIung
cuu Iung kem Lrn kIup cuc bo bIn, vu du vucI ru mL
k IoucI d bIn uoc mo LIunI IIn LIuc.
Cung nIu nIIu cu nIun kIuc cung LIoI, Murunz du
guL IuI LIunI cng cIo minI bung cucI gIup nguoI kIuc
LIunI cng. ng du gIup nIIu nguoI mo cuu Iung bun
kem bung vIc nIuong quyn kInI dounI. uy Iu mL y
Luong mung LinI cucI mung vuo LIoI do. ng du bun
nIung cIIc muy Ium kem LIeo gIu vn vu kIm IoI Lu
vIc bun muy Lrn kem. Vuy kL quu ru suo? o cIinI Iu
su ru doI cuu cIuI cuu Iung mu Murunz du quyL Lum
xuy dung Lrn Loun nuoc My. ng noI: Nu bun co mL
nIm LIn munI IIL vuo bun LIun, vuo nIung vIc bun
16
dung Ium, vu vIc bun mun Ium, LIi kIng co Lro nguI
nuo Iu kIng LI vuoL quu.
Nu bun mun LIunI duL, Iuy cIon Im nuy Ium
nguy cIum duL kIu sng pIo muc cIo s pIun. Huy xuc
dInI mL muc LIu ro rung cIo minI. Huy vIL muc LIu
do ru gIuy vu kIuc cL gII Lum no. Huy xuc dInI ro bun
cun In k IoucI nIu LI nuo d duL duoc muc LIu do.
Huy buL duu bung vIc nguy Iup Luc bIn k IoucI LIunI
IunI dng.
Tuong IuI cuu bun Iu do bun Luo nn. Nguy Iuc nuy,
Iuy Iu nguoI quyL dInI Luong IuI minI.
C||u| su |ua c|cu - c|u ||cu |a: co |c:,
u,et 1(u| sc |au oau.
ITS CHOICE NOT CHANCE THAT DETERMINES YOUR DESTINY.
- Ieon Nidetch
1;
TIA N THU 2
HOC CACH SNG CIC OI
CI A CHINH MINH
Tum In bun se cIung buo gIo LIunI LIun nu d
nguoI kIuc sng I cuc doI bun.
M L LIu c L kIng LI cI I cu I Iu cn Scn tco dc
bcn cho chun tc mot dcc qun tron ten. o lc dcc
qun lcm chu mot thu, tc chi mot thu du nhct: tr tu
cu c chnh chu n tc. Hun Iu kII bun cIo cIung Lu duc
quyn nuy, ung Sung Luo mun kIuyn kIicI cIung Lu
sng cuc doI cuu cIinI minI, co nIung suy ngIi cuu
rIng minI vu kIng d nguoI kIuc cun LIIp vuo. CII
bung cucI su dung duc quyn nuy vuo vIc kIm souL Lri
Lu vu cuc sng cuu minI bun moI co LI LIn LoI nIung
nuc LIung LIunI cng Lrong buL cu IinI vuc nuo. Nu
LIIn LuI Iu nguoI kIm souL vu dInI Iuong duoc Ioun
Loun Lri oc minI LIi duy cung Iu pIuong cucI co LI gIup
bun Lro LIunI LIIn LuI.
18
CIung Lu Lung ngIe nIung cuu cIuyn v nIung con
nguoI nI LIng Lung bIn ngIIcI cunI LIunI yu L
LIuun IoI. Ho du vuoL quu Lro nguI d Lro nn gIuu co vu
nI LIng. Ho Iu nIung Henry ord, TIomus EdIson,
Andrew CurnegIe, WIIbur vu OrvIIIe WrIgIL...
(
)
Tuy nIIn, con nIIu nguoI kIuc Luy kIng sunI
bung cuc vi nIun noI Lrn nIung Io cung kIng cIup
nIun LIuL buI. NIIu num Lruoc duy, mL LIunI nIn Lre
LuI Lung pIuc vu Lrong quun dI dn gup LI d xIn vIc.
AnI Lu k rung unI Lu dung IL suc buL mun vu cIun nun;
rung unI Lu cII mong co cuI d un vu mL noI d ngu quu
dm. AnI muL unI Lu do dun v In - mL unI muL kIIn
LI ngIi rung dI voI unI Lu, moI Iy vong du du cIL.
CIung LruI nuy, nu LIuy dI LIuI d sng, Ioun Loun co
LI Lro nn gIuu co.
TI IoI unI Lu: AnI co ngIi cucI d Lro LIunI LrIu
pIu kIng? TuI suo unI IuI cIup nIun mL cuc sng
ngIeo kI Lrong kII unI Ioun Loun co LI kIm duoc
Iung LrIu d-Iu?
AnI Lu dup IuI: ng duu u? TI dung cIL doI duy, vu
LI cII cun mL vIc Ium LII.
TI Lru IoI: TI kIng duu duu unI bun. TI Ioun
Loun ngIIm Luc duy. AnI co LI kIm duoc Iung LrIu
(*) Hehry Ford - Nha sahg lp hahg I Ford, 1homas Edisoh - Nha phaI mihh vi
da i cu a Ih ky XX, Ahdrew Carhegie - vua hga hh chg hghi p Ihe p My , Wilbur
va Orville WrighI - hai hg I cu a hgahh ha hg khhg.
1q
d-Iu, cII cun unI sun Iong su dung nIung LuI sun mu
unI dung co.
AnI Lu LIL In: ng noI tc scn ngIiu Iu LI nuo?
TI cIung co LuI sun gi ngouI b quun uo Lrn nguoI!
Dun dun, quu cuu cIuyn, LI bIL duoc unI Lu Lung
Iu nIun vIn bun Iung cuu cng Ly uIIer BrusI nI LIng
LuI My Lruoc kII gIu nIup quun dI. Trong LIoI gIun LuI
ngu, unI Ium cng vIc nuu nuong cIo quun dI vu nuu
un kIu gIoI. NoI cucI kIuc, bn cunI IuI duc dIm LroI
cIo Iu mL co LI kIoe munI vu Lu duy co LI LIuy dI
LIeo Iuong Iuc quun, LuI sun cuu nguoI LIunI nIn nuy
con buo gm vIc unI Lu co LI nuu un vu co kIu nung
bun Iung.
TuL nIIn, cu vIc bun Iung Iun nuu un du kIng
Iuu Ien duu bun vuo Iung ngu cuc LrIu pIu, nIung dIu
cun Iuu y Iu cIung LIunI nIn nuy IuI Lu LucI minI ru
kIoI nIIp sng LIuong nIuL cuu xu II. Vu unI Lu Iuy
con kIu Iu Ium voI ngun Lri Iuc sun co cuu minI.
Trong IuI gIo Lro cIuyn voI nguoI LIunI nIn nuy,
LI nIun ru su cIuyn bIn o unI Lu Lu mL nguoI bI
quun, LIuL vong LIunI mL nguoI co suy ngIi Iuc quun
Ion. Su LIuy dI Ion do co duoc Iu nIo suc munI Lu mL
y Luong buL cIoL: TuI suo Lu IuI kIng Lun dung kIu
nung LIp LII cuu minI d LIuyL pIuc cuc bu nI Lro moI
Iung xom Iung gIng cuu Io dn du mL buu LI LuI gIu,
rI nIun co II do bun d dung nIu bp cIo Io?.
zo
TI du cIo unI Lu vuy m L s LI n du d muu vu I b
quu n u o vu Lruo cIo unI Lu b d du ng nIu b p du u
LIn, suu do mo I vI c do unI Lu Lu quy L dInI. Trong
Luu n I du u LIn, unI cIu ng bu n su cI b d du ng nIu
b p bu ng nIm LrI gIu gu n 1oo d-Iu. Tuu n k LI p,
dounI LIu Lung gu p dI. Suu do , unI Lu bu L du u Iuo ng
du n nIu ng nIun vIn bu n Iu ng kIu c bu n nIu ng d
du ng nIu b p Luong Lu .
Bn num suu, unI Lu kIm duoc Ion mL LrIu d-Iu
mI num vu buL Luy vuo LIuc IIn mL k IoucI bun Iung
Luo buo mo ru mL ngunI cng ngIIp dIcI vu moI cIo
nuoc My. KII nIung dIu rung buc Lum Lri con nguoI
duoc LIuo go, vu con nguoI Ium cIu duoc Ioun Loun
cIinI bun LIun minI LIi LI cIo rung moI nI Io so se
bIn muL vu nguoI do se duoc Iuong nIm vuI Lron ven
Lrong cuc sng!
z1
TIA N THU 3
TU KHICH I BA N THAN
GA T HA I THA NH CNG
PIun LIuong Ion nIuL mu su LIunI cng mung IuI
cIinI Iu cum gIuc LIou mun. Muc du nIIu nguoI LIuong
cIo rung Lng gIu LrI LuI sun moI Iu LIuoc do cuu LIunI
cng. ung, nIung do cII Iu mo t Lrong nIung LIuoc do
mu LII. TIunI cng LIuc su duoc do bung cum gIuc LIou
mun kII bIL rung Lu du Ioun LIunI mL cng vIc vu Ium
LL vIc do - rung Lu du duL duoc muc LIu Lu duL ru cIo
bun LIun.
NIu vuL Iy nI LIng EInsLeIn, cIu de cuu TIuyL
Luong dI Iu mL vi du dIn IinI. ng cIuu buo gIo Lro
LIunI nguoI gIuu co Lrong suL cuc doI minI. NIung uI
co LI noI rung ng Iu nguoI kIng LIunI cng? EInsLeIn
du duL LoI dInI cuo su ngIIp cuu minI vu LIuy dI cu LI
gIoI vi ng bIL ro minI mun Ium dIu gi vu du In k
Iou cI d du L duo c mu c LIu do .
zz
Vuy bun co LI Lu kIicI I bun LIun nIu LI nuo d
duL LoI LIunI cng? Cuu Lru IoI Iu Iuy Ium LIeo pIuong
pIup mu EInsLeIn vu LuL cu nIung nguoI LIunI cng du
Ium. Huy nIen nIom vu LII bung In kIuo kIuL cIuy
bong v mL dIu gi do mu bun mun duL duoc, bIn no
LIunI mL muc LIu Ion cuu cuc doI minI. Vu Iuy nIo
rung, co mL su kIuc bIL Ion gIuu vIc don LIuun cII
mong mun mL dIu gi do vu vIc xuc dInI ro bun se
Ium gi d duL duoc mong mun do. KII du co mL nIm
kIuo kIuL cIuy bong nIu LI, bun Iuy nung no In LIunI
mL muc LIu ro rung, cu LI. Muc LIu do se gIup bun
duy IuI nIung Lro nguI mu Lruoc do Luong cIung nIu bun
kIng LI vuoL quu. Mo tc du co th lcm duoc do
to nhun c tn rcn tc do ho lcm duoc.
Bun Iuy duL cIo minI mL muc LIu ro rung Lrong
cuc sng. Huy vIL muc LIu do ru gIuy vu kIuc cL gII
Lum. Huy Iuong moI suy ngIi vu suc Iuc cuu bun vuo vIc
bIn muc LIu do LIunI su LIuL. TIuy vi d nIung yu L
buL ngo kIIn bun dI cIcI Iuong, Iuy Lim xem IIu
Lrong nIung yu L buL ngo do co dIu LIuun IoI nuo co
LI gIu p bu n dI du ng Iuo ng Lrn con duo ng cIInI pIu c
muc LIu Iuy kIng.
KII Henry ord bu L du u ngIIn cu u cII c L cu Lu ng
du u LIn cu u minI, ng du bI nIu ng nguo I co Lu m nIin Iu n
Ie p - cIu y u Iu Io Iu ng vu Iu ng gI ng cu u ng - cuo I nIu o.
M L s nguo I co n go I ng Iu nIu pIu L mInI dIn r .
z
NIung du co dIn r Iuy kIng, LIi Henry ord vu n bI L ro
minI mu n gi, vu co m L kIuo kIu L cIu y bo ng Iu du L duo c
dI u minI mong mu n. ng kIng nu n Io ng Lruo c bu L cu
Lro ngu I nu o. Du kIng duo c du o Lu o cIinI quy d Lro LIu nI
LIo co kIi, nIung Henry ord co kIu nung Lu Io c. KIng
gi co LI cu n Lro duo c buo c LI n cu u m L nguo I quy L Lum
du L duo c mu c LIu cu u cu c do I minI.
Henry ord du LIuy dI dIn muo cuu cu nuoc My.
NIung cIIc xe L duoc sun xuuL Iung IouL cuu ng
gIup cIo vIc dI IuI, vun cIuyn Lro nn d dung Ion voI
cuc gIu dinI vu nung cuo vI LI cuu nuoc My. TuL cu cuc
ngunI ngI du pIuL LrIn voI su ru doI cuu L: Nu
kIng co nIung cIIc T Re TIn cuu Henry ord
LIi cung cIung cun co mung IuoI duong cuo Lc vu cuc
cng LrinI xuy dung b Lro, cuc Lrum dIcI vu, cuc cuu
Iung bun LIuc un nIunI IouL dng LIeo pIuong LIuc
nIuong quyn kInI dounI vu cuc kIucI sun nIo ven
duong dunI cIo kIucI dI xe L.
ML vi du dIn IinI kIuc Iu dounI nIun nI LIng
nguoI My JoIn Wunumuker. ng vn Iu nIun vIn cuu
mL cuu Iung bun Ie LuI PIIIudeIpIIu. Nguy Lu duu, ng
du nung nuu y cIi rung mL nguy nuo do se Ium cIu mL
cuu Iung bun Ie Luong Lu. KII ng noI dIu nuy voI nguoI
cIu cuu Iung, ng Lu du cuoI Lo vu noI: um LI nuo mu
duoc Iu JoIn, unI con cIung co du LIn d muu LIm
quun uo muc co mu?.
zq
Wunumuker dup IuI: ung vuy, LIuu ng. NIung LI
mun co mL cuu Iung gIng cuu ng, LIum cIi mL cuu
Iung Lo dep Ion uy cIu. Vu LI se som duL duoc dIu do.
Vu kL quu Iu Wunumuker du duL LoI dInI cuo Lrong
su ngIIp, ng so Iuu mL Lrong nIung co so muy muc
Ion nIuL Lrn nuoc My.
NIIu num suu kII Lro LIunI nguoI LIunI duL,
Wunumuker cIo Iuy: TI Iuu nIu cIung duoc Ioc IunI
gi cu. NIung LI bIL cucI LIp nIun nIung kIn LIuc cun
LIIL LIeo kIu cIIc duu Luu LIp nuoc Lrong kII vun
IunI LI LicI Iuy kIn LIuc vu kInI ngIIm Lrong quu
LrinI Ium vIc.
Bun Iuy nIo rung, Con nuo co th dct duoc bct cu
du i mc tcm tr ho nh to tc tn tuon. ct cu du
i bcn nhcn thuc duoc tc tn tuon rcn bcn se thcnh
con, du do chcc chcn se tro thcnh su thuc. Nguy Lu
Im nuy, bun Iuy buL duu Lu cIinI vI Lri IIn LuI cuu
minI.
z
TIA N THU 4
NGUO I THA NH CNG, KL THA T
BAI... TAI SAO`
Cuu IoI nuy Iu nI bun kIoun cuu nIun IouI k Lu
kII con nguoI buL duu cum LIuy kIng LIou mun voI vIc
cu Lru Lrong Iung dng vu c gung Lim cucI d Ium cIo
cuc sng nguy cung LIn ngII Ion. Co Ie nIung so sunI
duoI duy gIuu nguoI LIunI duL vu nguoI LIuL buI se Lru IoI
cuu IoI nuy.
NguoI LIunI duL LIuong bIL cIinI xuc minI mun
gi, co k IoucI d duL duoc dIu minI mun, LIn rung
minI co kIu nung duL duoc mong mun, vu dunI pIun
Ion quy LIoI gIun cuu minI vuo vIc duL duoc muc LIu.
Nguoc IuI, nguoI LIuL buI kIng co muc LIu ro rung nuo
Lrong cuc sng, Io LIn rung LuL cu LIunI cng Lrn doI
du do vun muy dem IuI, vu cII IunI dng kII bI ep
buc mu LII.
z6
Nguo I LIu nI du L Iu m L nguo I bu n Iu ng kIe o Ie o, Lu I
gIo I, nu m ro ngI LIuu L Lu c d ng Lo I kIu cI Iu ng d cu ng
Io p Lu c Lrn LInI LIu n co I mo nIu m LIu c II n nIu ng k
Iou cI vu du L duo c mu c dicI cu u minI. Co n nguo I LIu L bu I
Iu I Iuy cI Lru cI nguo I kIu c, Io kIng LIu nI cng vi Iun
pI pIu n, cII LricI.
NguoI LIunI duL Iun ngIi Lruoc kII noI. Ho cun
nIuc ky ngn Lu. Ho LI IIn ro nIung dIu Io LIicI LIu
co IIn quun LoI nguoI kIuc, vu Iun cI LI du Iouc
kIng du dng LoI nIung dIu Io kIng LIicI. Con
nguoI LIuL buI LIi IuI cu xu nguoc IuI. Ho noI Lruoc, ngIi
suu. NIung IoI noI cuu Io cII dun LoI su II LIc, bI rI,
kIo xu, vu kIIn Io muL dI nIung IoI icI kIng LI bu
dup nI do nIung dIu oun gIun mu Io guy ru.
NguoI LIunI duL cII bc I quun dIm suu kII du
LIuu IIu vun d, vi LI Io co cucI LI IIn quun dIm
IL suc kIn ngoun. TruI IuI, nguoI LIuL buI IuI LI IIn
quun dIm v nIung vun d mu Io Iuu nIu cIung bIL gi
Iouc LIum cIi Iu kIng bIL cIuL gi v no cu.
NguoI LIunI duL LIuong bIL cucI cun dI LIoI gIun,
LIu nIup vu cII LIu. Ho cII LIu Lrong pIum vI kIm
duoc. Con nguoI LIuL buI LIi Iung pIi vu xem LIuong gIu
LrI cuu LIoI gIun vu LIn buc.
NguoI LIunI duL LIuong quun Lum LoI moI nguoI, duc
bIL Iu nIung nguoI co dIm cIung voI Io, vu nuI duong
mI quun I, LinI bun voI nIung nguoI do. Con nguoI
z;
LIuL buI IuI cII cIu Lrong dn mI quun I voI nIung uI
mu Io mong Lim kIm duoc IoI icI nuo do.
NguoI LIunI duL Iu nguoI co Lum In rng mo, sun
sung LIp LIu cuI moI, co cuI nIin LIng LIoung v moI
vun d vu co Lum Iong kIoun dung voI moI nguoI. Con
nguoI LIuL buI IuI co cuI nIin Iun Iep, kIng co duc LinI
kIoun dung, dIu nuy kIIn Io kIng nIun LIuy nIung
LIoI co LIuun IoI vu kIng duoc moI nguoI nIIL LinI
Iop Luc, gIup do.
NguoI LIunI duL Iun LIeo kIp LIoI duI vu coI vIc
num buL ro nIung gi dung dIn ru, kIng cII Lrong cng
vIc kInI dounI, Lrong IinI vuc cIuyn mn Iuy dI voI
nIung nguoI xung quunI minI mu voI cu LI gIoI bn
ngouI Iu mL nIIm vu quun Lrong. Con nguoI LIuL buI
LIi cII quun Lum dn bun LIun minI, nIung nIu cuu
Lruoc muL cuu minI, duL duoc dIu minI mun bung moI
gIu - du dung Iuy suI.
NguoI LIunI duL Iun gIu LInI LIun vu cucI nIin doI
Iuc quun. Ho IIu rung cI dung cuu Io Lrn LI gIoI nuy
vu LIunI cng mu Io co duoc Luy LIuc vuo su sun Iong
gIup do vu IIu quu Lu su gIup do nguoI kIuc cuu Io. Ho
co LIoI quen gIup do nguoI kIuc nIIu Ion su Lrng doI.
Con nguoI LIuL buI IuI Iun co LIoI Lu IoI, Iouc Lim cucI
cIp Iuy nIung kIoun cIIu cIuc ngum mu bun LIun Io
kIng Luo ru. Vu kII kIng duL duoc dIu gi LIi Io IuI d
II cIo nguoI kIuc.
z8
Nguo I LIu nI du L Iun bu y Lo LIu I d Ln kinI d I vo I
u ng Su ng Tu o, vu LIuo ng b c I Io ng Ln kinI do quu
nIu ng Io I cu u nguy n vu Iu nI d ng gIu p do nguo I kIu c.
Co n nguo I LIu L bu I Iu I cIu ng LIn vu o uI, vu o dI u gi,
ngou I Lru nIu cu u un o cu u minI, vu Iu m Io I cIo bu n
LIun Lrn su kI n kIo cu u nguo I kIu c bu L cu Iu c nu o vu
noI nu o co LI .
NIin cIung, gIuu nguoI LIunI duL vu LIuL buI co mL
su kIuc bIL Ion v IoI noI cung nIu IunI dng. Iu
quyL dInI bun Iu nguoI LIunI duL Iuy LIuL buI cIinI Iu
LIuI d cuu bun dI voI bun LIun vu nIung nguoI sng
xung quunI bun duy!
T|au| ccu |a ||a uu 1: tu t|at oa: ua, 1eu
t|at oa: ||ac ma ||cu mat 1:
|cu u|:et t|au|.
SUCCESS IS THE ABILITY TO GO FROM ONE FAILURE TO ANOTHER
WITH NO LOSS OF ENTHUSIASM.
- 5ir Winston ChurchiII
zq
TIA N THU 5
SU C MA NH TU SU A I TRANH
VUO T QIA GIAN KHO
Su LrunI duu vuoL quu gIun kIo Iu mL cng cu
kIn ngoun mu Tuo Iou buc IouI nguoI pIuI co d pIuL
LrIn, mo rng vu kIng ngung LIn b. o co LI coI Iu
mL LIucI LIuc Iouc mL LruI ngIIm quy buu, Luy LIeo
quun dIm cuu mI nguoI. Con nguoI kIng LI LIunI
cng Iuy LIum cIi kIng LI ngIi LoI su LIunI cng -
nu kIng n Iuc LrunI duu Lruoc kIo kIun.
Cuc doI, Lu kII Lu sInI ru cIo LoI Iuc Lu quu doI, Iu
mL cIuI IIn Luc nIung n Iuc, LrunI duu nguy cung
nIIu vu kIng LI LrunI kIoI. NIung gi cIung Lu Ioc
duoc Lu su duu LrunI voI gIun kIo nguy cung duoc LicI
Iuy - mI Iun LruI ngIIm Iu mL Iun cIung Lu Ioc IoI
duo c LIm cIu L iL.
o
TrIL gIu Emerson, nguoI sung Iup ru TIuyL sIu
ngIIm, Lung noI: Huy Ium dIu gi do, vu bun se co duoc
suc munI.
Tuo Iou doI IoI con nguoI pIuI dI muL vu Ium cIu
vun mnI d Lu do co duoc suc munI vu su kIn ngoun
du d dup ung nIu cuu cuu minI.
NIung IouI cuy kIoe munI nIuL Lrong rung kIng
pIuI Iu nIung cuy duoc buo v, cIe cIo nIIu nIuL;
cIung Iu nIung IouI cuy pIuI cIng cIoI, vuoL quu moI
dIu kIn kIuc ngIIL cuu LIIn nIIn vu cuc IouI cuy
kIuc d vuon In vu Ln LuI.
ng LI vn Iu mL nguoI LIo Ium xe nguu. MI kII
pIuL quung duL duI d cIuun bI cIo mL vu muu moI, ng
Iun d IuI mL vuI cuy sI dung Lro LroI gIuu cunI dng
Lrng mnI mng. CIung dung do, Iung cIIu unI nung
muL LroI guy guL, cIoI cIung vu nIung Iung gIo.
NIung cuy sI pIuI cIng cIoI voI LIIn nIIn du
kIoe Ion vu g cIuc Ion ruL nIIu so voI nIung cuy sI
duoc buo v, cIe cIun num suu Lrong rung. ng LI du
dung cIinI IouI g duoc kIuI LIuc Lu nIung cuy sI nuy
d Ium xe nguu, un cong cIung LIunI IinI vong cung
mu kIng I Io so cIung se guy. Do du cIng cIoI voI
LIIn nIIn nn nIung cuy sI nuy du du suc d cIIu
duoc Iuong Iung Iou nung nIuL.
Tuong Lu nIu vuy, su LrunI duu vuoL quu gIun kIo
cung LI Iuyn LInI LIun con nguoI. PIun Ion moI nguoI
1
du c Lim II dI iL cIng guI nIuL Lrn duong doI. NIung
Io kIng bIL rung cIinI cucI sng do IuI kIIn duong
doI cuu Io Lro nn quunI co, kIuc kIuyu Ion. Nu
kIng co suc munI Lu su LrunI duu vuoL quu gIun kIo,
LIi cIung Lu d bI roI vuo LinI cunI buoc dI Lrn duong
doI voI Iuong dI v dInI. ML kII du IIu duoc muc dicI
sng Ion Iuo cuu doI minI LIi cIung Lu se LIicI ung duoc
voI moI Ioun cunI cuu cuc sng. CIung Lu cIup nIun
pIun duu d gIunI duoc cuI goI Iu co ho.
N u LIu nI cng Iu vI c d du ng LIi uI cu ng co LI
LIunI cng duoc. O buL cu noI duu co nguoI LIunI duL,
bun du LIuy Io du n Iuc LrunI duu kIuc pIuc gIun kIo
Lrong suL cuc doI minI. Cuc sng Iu mL cuc duu
LrunI, vu pIun LIuong se dn voI nguoI nuo dum dI muL
voI kIo kIun, kIuc pIuc kIo kIun vu sun sung dI duu
nIung LIucI LIuc k LIp.
Cu p Lrn du u LIn cu u LI suu kII LI L L ngII p
Lruong cuo dung kInI dounI Iu vI cIuong Iy bung
VIrgInIu RuIus A. Ayers. Vun pIong IuuL su cuu ng dng
kIucI dn muc LI LIuong pIuI gIup vIc cIo ng vuo
bun dm vu cu Lrong nIung nguy ngII I. CuI mI buI
Ium vIc nIu LI, ng Iun xIn II vi du buL LI pIuI o IuI
Lr. NIung ng cung noI LIm rung: Cuu quu Iu nguoI
Lro Iy duc Iuc cIo LI. NIung cuu con gIup cIinI bun
LIun cuu nIIu Ion nuu voI nIung kInI ngIIm mu cuu
Ioc IoI duoc Lrong buI LI Im nuy.
z
Vu LI se cIung buo gIo qun cuu Lru IoI mu LI nIun
duoc kII co mL Iun LI IoI mL Lrong s nIung Lro Iy cuu
Henry ord v bi quyL LIunI cng cuu ng uy. NguoI Lro
Iy do noI rung: TI c gung d Iou Iop voI cucI Ium vIc
cuu nIung nguoI nIu Henry ord, vu Iy vong rung kII
co vIc gi duy, Io se nIo dn LI.
Bung cucI don duu vu dI muL cIu kIng ne LrunI
vIc LrunI duu, kIuc pIuc gIun kIo, bun cung co LI
dung cIinI cucI do d Ioc IoI, Lruong LIunI vu LIunI
cng Lrong cuc sng.
o: |a mct cucc trau| 1au :ua ||at vcu va
u|uu cucc t|am |:em ma su cac 1e cua c|uu
se |am |cu |u tam |cu ta.
LIFE OUGHT TO BE A STRUGGLE OF DESIRE TOWARD ADVENTURES
WHOSE NOBILITY WILL FERTILIZE THE SOUL.
- Rebecco West (1892 - 1983)
TIA N THU 6
SU CHAN THA NH
LIu nI cng, bu n pIu I co m L mu c tu ro rc n
Lrong cu c s ng. KIu nung du L duo c mu c LIu cu u bu n se
Io n gu p b I n u bu n co m L mong mu n cIun LIu nI Iu
cung cu p su n pIu m Iou c dIcI vu L L Ion cIo nguo I kIu c.
Vu Lu co y ngIiu nIu L Lrong cuu Lrn cIinI Iu chcn thc nh.
Su cIun LIunI se mung IuI cum gIuc LIou mun, Iong
Lu Lrong vu mL LInI LIun pIun cIun Lrong suL cu nguy.
CIung Lu Iu nguoI kIm souL bun LIun, vu vi LI, cIung
Lu cun LuyL dI Ln Lrong pIun Iy Lri v IinI cuu minI.
CIinI Iy Lri nuy se quyL dInI duu Lu LoI LL dInI cuu vInI
quung, nI LIng vu gIuu co - Iouc nIun cIim Lu LoI duy
cuu su gIun kI vu LIuL buI.
ML nguoI bun cuu Tng LIng My AbruIum IncoIn
Lung k voI ng rung suu Iung ng, ke LIu cuu ng du noI
nIung dI u IL suc L Iu I v ng.
q
IncoIn dup IuI: TI cIung bun Lum Io noI gi kII Io
kIng noI dung su LIuL. Su cIun LIunI Lrong vIc LIeo
duI muc dicI du gIup IncoIn kIng muy muy Io Iung
Lruoc nIung IoI cII LricI cuu ke kIuc.
Su cIun LIunI con pIuI xeL Lrn kIiu cunI dng co.
Vi LI, su cIun LIunI Iu dIu mu moI nguoI co quyn soI
xeL Lruoc kII Lruo cIo bun LIoI gIun, suc Iuc Iuy LIn buc
cuu Io. Truoc kII buL Luy Ium vIc gi, bun Iuy Lu minI
kIm Lru muc d cIun LIunI cuu bun. Huy Lu vun minI:
Cu cIo vIc minI dInI Ium Iu vi muc dicI cu nIun,
nIung minI co cung cup Iung Iou vu dIcI vu co cIuL
Iuong Luong xung voI nIung kIoun LIn Iuy IoI icI mu
minI mun kIm duoc Iuy kIng, Iuy minI IuI mun
duoc IoI cIo minI mu cIung pIuI Ium gi?. Su cIun
LIunI Iu mL Lrong nIung duc LinI kIo cIung mInI nIuL
Lruoc nguoI kIuc. NIung bun cun pIuI cIuun bI - vu sun
sung LI IIn duc LinI nuy.
NIu su pIum MurLIu Berry du LIunI Iup mL Lruong
Ioc cIo Lre em mIn nuI LIuc mL vung duL ngIeo o Buc
GeorgIu, cIu me cuu nIung duu Lre nuy kIng LI cII Lru
LIn Ioc pIi cIo cIung. VIc gIu vung kIu nung LuI cIinI
cuu ngI Lruong Iu dIu IL suc kIo kIun Lrong nIung
nguy duu IouL dng, vu bu Iun cun LIn d LIn IunI
cng vIc cuu minI. CuI cung, bu sup xp mL cuc gup
voI Henry ord. Bu gIuI LIicI nIung gi minI dung Ium
voI Henry ord, vu d ngII ng I Lro mL kIoun LIn
vuu pIuI. NIung Henry ord du kIuoc Lu IoI d ngII do.

Berry noI: , vuy LIi, ng co LI Lung cIo cIung LI
mL gIu Iuc cIu?.
oI d ngII kIuc LIuong du Ium Henry ord nguc
nIIn LoI muc ng quyL dInI ung I bu mL s LIn d
muu Iuc. Vu Berry du gIup cuc Ioc sInI cuu minI Lrng
Iuc cIo LoI kII LicI gop duoc mL kIoun LIn kIu kIu.
Suu do, bu Lru IuI kIoun LIn cIo Henry ord d ng LIuy
bu cung nIung Ioc sInI cuu minI du Ium cIo s LIn I
Lro iL oI cuu ng sInI sI nuy no nIu LI nuo. Iu nuy
guy un Luong munI voI Henry ord dn muc cuI cung,
ng du ung I LIn d muu du s muy keo vu Lrung LIIL
bI nng ngIIp d gIup nng LruI Lruong Ioc cuu Berry
co LI Lu Lrung LruI cII pIi. Quu nIIu num, ng du Lung
Ion mL LrIu d-Iu d gIup xuy dung nIung kII nIu
bung du dep de IIn co Lrong kIun vIn cuu Lruong.
ng noI: ong cIun LIunI vu cucI LIuc Ium vIc
LuyL voI cuu Berry cung voI nIung Lre em ngIeo kIng
kIoI guy un Luong dI voI LI. NIm LIn cuu Berry vuo
nIung gi bu dung Ium munI me dn muc bu du LIuyL
pIuc duoc nguI ord cu ngII Ium mL vIc mu bun duu
ng du Lu cII. Hon cu muc Lrng doI, bu du cIung mInI
duoc rung minI dung n Iuc IL suc vi mL vIc dung
Iu m.
KII LinI LI Lro nn kIo kIun vu LIuc L dung Iu
Iun nIu vuy Iong nIIL LIunI LIeo duI muc dicI cuu
6
bun se gIup bun dung vung. Nu Lu suu LIum Lrong LruI
LIm minI, bun IIu rung bun dung Luo ru gIu LrI LIuc su
cIo mI dng LIn bun kIm duoc, LIi cIuc cIun bun se
LIuyL pIuc duoc dI Luc Ium un cuu minI.
Bun co LI duL duoc nIung muc LIu cuu minI Lrong
cuc sng bung cucI cIung mInI voI moI nguoI rung bun
co mL mong mun cIun LIunI Iu gIup do Io. Nu bun
Ium nIu vuy, LIi bun se kIng pIuI II LIc vuo nIung
Iuc kIo kIun. Bun se co nIIu kIucI Iung vu dI Luc Ion
muc Lrng doI.
K|cu cc |au| |uc uac ||cu cc 1u ca,,
||cu cc t|u| oa u ua c t|:e u v u su c|au t|a u|.
NO HAPPINESS WITHOUT BITTERNESS,
NO FRIENDSHIP WITHOUT SINCERITY.
- Austin O MoIIey
;
TIA N THU 7
NI M HY VO NG
Hy vong Iu mL yu L co bun gIup bun Luo dung
LIunI cng. NIm Iy vong kL LInI LIunI nIm LIn, nIm
LIn Lro LIunI Iong quyL Lum, vu Iong quyL Lum se bIn
LIunI IunI dng. NIm Iy vong buL ngun cIu yu Lu Lri
Luong Luong cuu bun, Lu mo uoc cuu bun v mL LI gIoI
LL dep Ion, mL cuc sng LuoI dep Ion, mL nguy muI
LuoI sung Ion.
VoI nIm Iy vong Ium nn Lung, bun se duu ru quyL
dInI duu Lrn muc LIu ro rung cuu doI minI vu bIn no
LIunI IIn LIuc. NIIu num v Lruoc, Jumes J. HIII, mL
nIun vIn duong suL, dung ngI bn cIIc muy dIn buo
gu I dI LIng dI p cu u m L nguo I pIu nu du nI cIo m L
nguoI bun cuu bu co cIng bI gIL LIi mL y ngIi nuy sInI
Lrong duu HIII Lruoc nI dung cuu buc LIng dIp: Huy
Iy vo ng Iu bu se gu p Iu I ng u y o m L LI gIo I L L de p
Ion, (nIu LI nI duu cuu bu se duoc xou dIu nIIu).
8
H to n, IuI cIu co Lu c d ng mu nI me d n Lum
Lri HIII. AnI bu L du u ngIi Lo I su c mu nI cu u nI m Iy
vo ng. I u do LII LIu c unI mo uo c Lo I m L ngu y nu o do
se xuy du ng m L Luy n duo ng su L mo I Lo I mI n Tuy. Mo
uo c do Lro LIu nI m L quy L Lum mu nI me gIu p HIII
duo c Lou I nguy n. Uo c mo cu u m L nIun vIn Lru c mu y
dI n bu o, IinI LIu nI Lrn su c mu nI cu u cII m L Lu h
to n, cu I cu ng du Lro LIu nI I LI ng uo ng Su L o n
MI n Bu c.
HIII du gIup ruL nIIu nguoI Lro LIunI LrIu pIu
Lrong cng cuc bIn uoc mo LIunI IIn LIuc vi ng IIu
duoc rung vIc xuy dung LIunI cng Luyn duong suL nuy
gun IIn voI vun mnI cuu cuc kIucI Iung cuu minI.
ng LIuyL pIuc nIung nguoI nng dun, nIung nguoI
Lrng Luo, LIo mo vu LIo dn g dI LoI mIn Tuy vu vun
cIuyn Iung Iou cuu Io Lrn I LIng uong SuL on
MIn Buc. HIII du xuy dung mL I LIng duong suL LruI
duI Lu Cunudu LoI MIssourI, vu Lu GreuL ukes (LIuong
goI Iu Ngu H) LoI vInI PugeL Sound. TIum cIi, ng con
mo rng Luyn duong suL cuu minI sung Iuong dng.
MunueI . Quezon cung du dum Iy vong vu mo uoc
LoI vIc xuy dung Quun duo PIIIIppInes LIun yu cuu
minI LIunI mL vung Lu LrI. TIum cIi, ng con dum mo
uoc rung mL nguy nuo do ng se Lro LIunI Tng LIng
cuu nuoc Cng Iou PIIIIppInes Lu do. NIm Iy vong cuu
ng du Lro LIunI mL nIm LIn munI me gIup ng bIn
q
no LIunI IunI dng: LIum gIu LrunI cu cIuc vu Uy vIn
LIuong Lruc cuu quun duo xInI dep nuy.
Trong suL zq num, ng du LIuc IIn moI n Iuc d
mL nguy nuo do, vung IunI LI nuy se Lro LIunI mL
quc gIu dc Iup. TI bIL dIu do vi ng Iu mL Lrong
nIung nguoI bun LIun cuu LI vu LIuong nIo LI c vun
Ium LI nuo d duL duoc nIung muc LIu cIinI LrI mu
ng Lu duL ru cIo minI. Vuo nguy duoc buu Ium Tng
LIng nuoc Cng Iou PIIIIppInes, Quezon du guI cIo LI
buc dIn nIu suu: Tu suu LIum LruI Lim minI, LI v
cung bIL on unI du dng vIn, kIicI I gIup LI gIu duoc
ngon Iuu Iy vong cIuy sung cIo LoI nguy gIunI vInI
quung ruc ro nIu nguy Im nuy.
BuI Ioc mu LI mun guI dn cuc bun quu cuu cIuyn
cuu Quezon cIinI Iu bun cun d Lri Luong Luong cuu
minI buy bng d Luo dung nIm Iy vong cIo cIinI bun
LIun minI. Huy dum ngIi dn nIung gIuc mo Ion Iuo.
Huy gIu vung nIm LIn rung kIng co gi Iu kIng LI.
NIu nIu vun TIoreuu Lung noI, Nu bun du xuy mL Iuu
duI Lrn muy LIi Iuu duI do se kIng bIn muL, no se Iun
o do. Buy gIo cII cun bun duL nn mong cIo no mu LII.
XuuL pIuL Lu nIm LIn vu Iy vong cuu minI, bun Iuy
xuc dInI muc LIu ro rung cIo bun LIun. Huy vIL muc
LIu do In gIuy vu xem do Iu kIm cII num d bun co LI
vucI duong dI dn LIunI cng. Suu do Iuy IunI dng d
bIn uoc mo LIunI IIn LIuc. KII bun Iuong Loun b
qo
Lum Lri minI vuo ngI suo dun duong do, LIi vIc duL
duoc muc LIu se d dung Ion nIIu. Vu bun co LI
nIunI cIong xuc dInI xem vIc gi se gIup bun duL muc
LIu nIunI cIong vu vIc gi se cun Lro bun. Nu bun
kIng dn IL Lum Lri minI vuo do LIi co LI bun se bI
Ium duong Iuc II nIIu Iun Lruoc kII LoI dicI.
ung buo gIo qun rung moI gIuc mo du buL ngun
Lu nIm Iy vong. TuL cu nIung cuu cIuyn v su LIunI
cng voI mL kL LIuc co Iuu du buL duu bung cuu:
Nguy xuu nguy xuu, co mL nguoI mo rung mL nguy
nuo do.... Cuu cIuyn v su LIunI cng cuu bun cung
pIuI co IoI mo duu nIu LI.
H, vcu |a c|:ec ac oau se mc ua, ma: tu su
t|at vcu cua ua, |cm ua,.
HOPE IS TOMORROWS VENEER OVER TODAYS DISAPPOINTMENT.
- Lvon Lsor (1899 1995)
q1
TIA N THU 8
IO NG KIN TRI
NguoI My LIuong co mL nIIp sng II Iu, bun
rn. uy Iu mL neL nI buL xuuL pIuL Lu ngun Lri Iuc
Lrun duy vn Iu ngun suc munI Lo Ion nIuL cuu nuoc
My. NIung cung cIinI duc LinI do Iun doI IoI bun
pIuI IunI dng kIp LIoI cung co LI Iu mL dIm yu,
vi no bIn cIung Lu Lro LIunI mL dun Lc kem kIn nIun
nIuL Lrn LI gIoI. Trong LIoI ky cIIn LrunI, ruL nIIu
IinI My du roI vuo LinI LI duu sI Iuu bong do LinI cucI
LIIu kIn nIun dIn IinI cuu nguoI My. Ho LIuong duL
minI vuo LinI LI nguy IIm LIuy vi c dunI Iuu mL Luy
bun LIu nuo do.
Trong kInI dounI, nguoI My co Ie cung bc I su
nong vI. Ho mun ky kL duoc Iop dng vu vu Ium un
dIn ru sun se vu nguy Iup Luc. Ho LIuong kIng dunI
LIoI gIun cun nIuc ky mL du un do LIIn Iuong mun
qz
IunI dng nguy Iup Luc cuu minI. Do duc LinI LIIu kIn
nIun vu LIoI quen vI vung LIn IunI cng vIc, Io d
Lruo nIung dIu kIn LIuun IoI mu Ie ru Io duoc Iuong
cIo nguoI kIuc - nIung nguoI sun Iong cIo doI Iuu Ion
mL cIuL Lruoc kII IunI dng. TrIL gIu nI LIng
BenjumIn runkIIn Lung noI: NguoI nuo co du Iong kIn
nIun, nguoI do co LI duL duoc dIu minI mong mun.
Su kIn Lri cung doI IoI pIuI co Iong dung cum. o Iu
su bn bI vu cun dum xuuL pIuL Lu vIc cng IIn Ioun
Lou n Lri Iu c vu su c Iu c d LIeo du I m L Iy Luong Iouc
mL muc LIu. BrownIng Lung noI rung Iong KIn Lri Iu su
dung cum LIuy dI nIung dIu bun co LI, su sun sung
cIup nIun nIung dIu bun kIng LI, vu Lri kIn ngoun
d pIun bIL duoc dIu gi Iu co LI vu kIng LI. Vi LI,
nu bun cung LIum nIuun y cIi duL duoc muc LIu cIinI
Lrong cuc sng cuu minI, LIi Iong kIn Lri cuu bun se
cung Lung, gIup bun d dung vuoL quu Lro nguI kIo kIun.
ong kIn Lri pIuI o Lrung LIuI dng cIu kIng pIuI
LinI, cIu dng cIu kIng bI dng. No pIuI Iu mL dng
Iuc LicI cuc gIup bun Ium cIu s pIun cuu minI, cIu
kIng pIuI Iu su cIup nIun, pIuc Lung nIung LinI
Iung Iouc dIu kIn xuy ru voI bun. ong kIn Lri do
pIuI buL ngun Lu cung mL ngun Lri Iuc v Lun nIung
pIuI duoc kIm souL vu co mI IIn I cIuL cIe voI mL
muc LIu duy nIuL.
VI c II u bI L ro bu n se dI d n duu Lrong cu c do I se
q
gIup bun Lung suc cIIu dung Lruoc nIung buL IoI ngun
cun bun duL duoc muc LIu cuu minI. Bun xuc dInI minI
se dI dn muc LIu vu do cII Iu nIung Lro nguI nIuL LIoI
mu LII. Nu bun nIun LIuc duoc duu Iu Lro nguI vu gIuI
quy L cIu ng LIeo cII u Iuo ng LicI cu c LIi bu n se LIu y
rung mL kII bun du sun sung dI muL voI cIung, cIung
se Lu bIn muL. CIung se Lun bIn nIunI Lruoc Iong
quyL Lum cuu bun.
NIIp unI gIu nI LIng cIuyn cIup unI Lre so sInI
ConsLunce BunnIsLer cIo rung LIIu kIn Lri cIinI Iu suI
Ium Ion nIuL cuu minI, du bu du ruL LIun Lrong kII quyL
dInI Iuu cIon mL ngI mu Iong kIn Lri duoc xem Iu
dIu kIn LIn quyL - cIup unI Lre so sInI vu bu du Lro
LIunI mL Lrong nIung nguoI LIunI cng nIuL Lrong
ngI nuy.
Bu cIo bIL: I voI Lre nIo, d co duoc IIu quu
dIn duL ngI LIuuL mu minI mun, bun pIuI Ium dI Ium
IuI, gIuI LIicI dI gIuI LIicI IuI voI gIong noI dIu dung m
uI. TI ruL LIicI cIup unI Lre nIo vi cng vIc nuy gIup
LI pIuL LrIn kIu nung IuI Iuoc, kIu nung nuy IuI gIup
LI sung Luo Ion Lrong nIung IinI vuc kIuc.
Vuy bun co LI ren Iuyn LinI kIn Lri nIu LI nuo?
RuL d dung, mIn Iu bun du xuc dInI ro duoc muc LIu
cuu minI Lrong cuc sng vu dn IL Lum Lri vuo do cIo
LoI kII Lrong bun bung cIuy In mL kIuo kIuL mun duL
duoc muc LIu do vu mI suy ngIi, IunI dng vu mong
qq
mun cuu bun du Iuong LoI vIc duL duoc muc LIu.
Cung cIinI cucI LIuc do du Luo dung Iong kIn Lri
gIup nIu kIou Ioc EdIson pIuL mInI ru den dIn, nIu
sInI vuL Ioc SuIk Luo ru vuc xIn pIong bnI buI IIL, nIu
Ieo nuI HIIIury Lreo In LoI dInI EveresL, vu gIup nIu IouL
d ng HeIIen KeIIer vuo L quu duo c nIu ng LII L LIo I v LI
cIuL Luong nIu kIng LI vuoL quu.
Tc: |:eu tr| mct cac| |a t|uou, m:eu |a cuc:
cuu tc: t|m ra ccu 1uou cua m|u|.
I AM EXTRAORDINARILY PATIENT, PROVIDED
I GET MY OWN WAY IN THE END.
- Morqoret Thotcher, Cuu Thu tuonq Anh
q
TIA N THU 9
SU IINH HOA T
CIung Lu uI cung mun duoc moI nguoI quy mn,
Lun LIuong vu mun duy Lri LinI bun voI moI nguoI.
CIung Lu du bIL rung nu kIng co mI quun I Iop
Luc LIun LIIn, gun guI voI cuc cng su cuu minI, LIi
cIung Lu se ruL kIo LIunI cng. uc LinI s mL cuu
nguoI co LinI cucI d cIIu cIinI Iu su IInI IouL, Luc kIu
nung dIu cIInI v muL LInI LIun vu LI cIuL d LIicI
ngII voI buL cu Ioun cunI Iuy mI Lruong nuo mu vun
gIu duoc Lu cIu vu binI LinI.
NIung IInI IouL kIng co ngIiu Iu d bI unI Iuong.
Bun kIng nn ep minI I LIuc vuo so LIicI buL cIoL
Iuy y mun cuu nguoI kIuc d ren Iuyn LinI IInI IouL.
RuL iL uI IuI dunI gIu cuo mL nguoI Iun vung du dng y
voI nguoI kIuc.
q6
TinI IInI Iou L co LI dInI ngIiu cIinI xu c nIu L Iu
kIu nung quun su L, Lim II u, du nI gIu nIunI cIo ng
m L LinI Iu ng xu y ru, pIu n u ng Iu I m L cu cI Io p Iy vu
iL bI Lu c d ng nIu L v mu L cu m xu c. Quu vI c re n Iuy n
LinI IInI Iou L, bu n cu ng se re n Iuy n duo c kIu nung
pIu n u ng nIunI cIo ng Lrong vI c nu m bu L co I I Iou c
gIu I quy L vu n d . I u do co LI gIu p bu n Lro nn
quy L dou n.
TinI IInI IouL du gIup ArLIur NusI, mL nguoI bun
Iu ng muy mu c quu duo ng buu dI n o LIu nI pI
CIncInnuLI, bung OIIo, My, cIuyn dI cng vIc nIunI
cIong suu kII vIc Ium un kInI dounI cuu ng pIu sun.
ng du ku goI duoc Loun b nIun vIn LIp Luc Ium vIc
cIo minI vu LuI co cuu cng Ly LIunI mL Lrong nIung
cng Ly LIu IoI nIuun Ion nIuL Lrong ngunI.
I kII, su IInI IouL cuu nguoI kIuc cung co LI gIup
bun. Henry ord vn Iu nguoI iL nIm no vu LIIu kIn
nIun voI nIun vIn cung nIu voI dI Luc kInI dounI cuu
minI. NIung LinI cucI IInI IouL cuu bu CIuru - vo ng
du Luc dng LoI ng, gIup ng ren Iuyn duoc LinI kIn Lri
vu vuoL quu kIu nIIu kIo kIun Lro nguI.
VI gIum dc Ngun Iung My LuI Sun runcIsco du Lung
noI: KII Luyn dung nIun vIn, cu num gIoI Iun nu gIoI,
cIung LI du dunI gIu duu Lrn q L cIuL: Trung LIunI,
c Iup, InI IouL vu KIu nung Ioun LIunI LL cng vIc
duoc gIuo.
q;
KIIu IuI Iuoc cung Iu mL nIun L quun Lrong cuu
LinI IInI IouL. Tng LIng My AbruIum IncoIn LIuong
pIuI bc I LInI LIun Iuc quun vn co cuu minI d gIu soI
duy doun kL gIuu cuc LIunI vIn nI cuc nong LinI, d
muL binI LinI Lrong nIung gIuI doun kIo kIun, kIung
Ioung.
uc LinI kIIm Ln - cIu kIng pIuI su kIum num,
quy Iuy cung ruL cun LIIL. Bun se Ium LI nuo d co LI
duL duoc muc d IInI IouL du d noI rung TI du suI,
mL cuu noI ngun gon mu nguy nuy uI cung co Iuc cun
pIuI noI ru?
CIinI su LII u IInI Iou L du kII n T ng LI ng
Woodrow WIIson kIng duoc cuc TIuong ngII si Lun
LIunI d un LIunI Iup HI Quc In mu ng du up u Lu
Iuu vu dIu nuy du kIIn ng guc ngu. Nu ng cIIu
dep bo Iong kIu IunI cuu minI vu moI TIuong ngII si
odge - CIu LIcI pIe dI Iup - LoI NIu Trung LIuong
Iuo ng LIi co Ie ng du gIunI duo c su ung I cuu cu c
TIuong ngII si.
InI IouL Iu mL LinI cucI gIup Lu LIouL kIoI ngIeo
kIo vu mung IuI su LIInI vuong vi no gIup Lu bIL on
nIung dIu muy mun, IunI pIuc mu Lu dung Lun Iuong
vu kIng bI Iung Lung, muL Lu cIu Lruoc nIung dIu
kIng muy xuy ru. uc LinI nuy cung gIup Lu Lun dung
moI LruI ngIIm, du LL dep Iuy kIng, Lrong cuc sng.
q8
TIA N THU 10
IO NG NHI T TINH
TrIL gIu RuIpI WuIdo Emerson Lung noI: CIung
co LIunI Luu vi duI nuo IuI kIng cIuu dung ngon Iuu
nIIL LinI.
TuI TIunI uong Mormon, LIunI pI SuIL uke
LIuc bung ULuI pIiu Luy nuoc My, mL dIn gIu duoc
mo I d n pIu L bI u Lrong q pIu L. ng dI n LIuy L Lrong
Ion IuI gIo vu kII kL LIuc buI pIuL bIu, cu cu Lou gun
muoI ngun nguoI buL duy Lun LIuong ng suL num pIuL
IIn Luc.
VI dIn gIu nuy du pIuL bIu nIung gi mu duoc
Iuong ung nIIL IIL dn nIu vuy? NIung gi ng uy pIuL
bIu kIng quun Lrong bung cucI ng uy dIn duL buI
dIn LIuyL do. um dng Iuong ung su nIIL LinI cuu
vI dIn gIu, vu co Ie pIun Ion Io cIung uI nIo duoc nIIu
cII LIL Lrong nI dung buI dIn LIuyL cuu ng.
qq
ouIs VIcLor EyLInge pIuI cIIu un cIung LIun LuI mL
nIu Lu LIuc bung ArIzonu. AnI kIng co bun be nuo,
kIng co IuuL su nuo buo cIuu vu cung cIung co LIn buc.
NIung unI du co nIung bIu IIn Ioun Iuong LicI cuc
dn muc unI du som duoc Lru Lu do. EyLInge du vIL LIu
LoI cng Ly RemIngLon TypewrILer LrinI buy Ioun cunI
kIo kIun cuu minI vu d ngII cng Ly cIo unI muu cIIu
mL cIIc muy dunI cIu. Cng Ly nuy dup IuI Ion cu muc
Lrng doI. Ho Lung Iun unI cIIc muy dunI cIu.
AnI buL duu vIL LIu cIo cuc cng Ly kInI dounI, d
ngII soun LIuo cuc LuI IIu cIo Io - cng vIc nuy doI IoI
unI pIuI bIn Lup vu guI LuI IIu IuI cIo Io. HIu quu
cng vIc cuo LoI muc unI nIunI cIong co du LIn d
Ium Lu LIIn cIo LoI vIc LIu IuuL su. Trn LIuc L, cng
vI c cu u unI dI n ru L L de p d n mu c LIu Iu L su cIu y
cuu mL cng Ly quung cuo Ion LuI New York. Cng Ly nuy
suu do, cung voI su gIup do cuu IuuL su cuu unI, du gIup
unI duoc un xu. KII ru kIoI nIu Lu, unI duoc gIum dc
cng Ly quung cuo nuy cIuo don: , EyLInge, Iong nIIL
LinI cuu unI con munI Ion cu song suL nIu Lu nuu duy.
Cng Ly quung cuo nuy du dunI cIo EyLInge mL
cng vIc.
Cuu cIum ngn c KIng co gi d Iun Lruyn Ion
Iong nIIL LinI duoc nIuc dI nIuc IuI nIIu Iun mu vun
kIng muL dI y ngIiu. ong nIIL LinI Iu Iun song Lruyn
LIunI mu bun co LI Lruyn dI nIung Lin IIu LoI nguoI
o
kIuc. ong nIIL LinI con co suc Luc dng munI Ion cu
kIou Ioc Iy Iuun, Iy Lri Iuy LuI Iung bIn Lrong vIc
Lruyn duL Lu Luong cuu bun vu II keo moI nguoI dI LIeo
quun dIm cuu bun.
ML vI gIum dc bun Iung IL suc LIunI duL noI rung
Iong nIIL LinI Iu L cIuL quun Lrong nIuL dI voI mL
nguoI bun Iung - mIn Iu su nIIL LinI do Ioun Loun
cIun LIunI vu LIung LIun. KII bun nIIL LinI buL Luy
nguoI kIuc LIi bun se kIIn Io cum LIuy bun LIuc su vuI
mung kII duoc gup Io.
NIung LI mu n Iuu y cu c bu n ru ng kIng gi gIu
d I Ion Iu Iu m ru ve nII L LinI - su bI u I LIu I quu
kII n uI cu ng nIu n LIu y vu Iu m cIo mo I nguo I mu L LIn
Luo ng o bu n.
ML vi du dIn IinI cIo LIuy Iong nIIL LinI co LI
duu bun LoI dInI cuo LIunI cng nIu LI nuo duoc LI
IIn quu cuc doI vu su ngIIp cuu cIinI LrI gIu nguoI
My JennIngs RundoIpI. Suu kII LL ngIIp Lruong Cuo
dung SuIem o mIn Tuy bung VIrgInIu, RundoIpI dun
LIun vuo con duong cIinI LrI vu buL duu mL cIIn dIcI
vun dng munI me, suu cIIn dIcI do, ng duoc buu vuo
Quc II My, gIunI cIIn LIung up duo Lruoc mL dI
LIu Ion LuI vu gIuu kInI ngIIm Ion. Do suc unI Iuong
Ion cuu ng dI voI cuc duI dIn dng nIIm, Tng LIng
runkIIn D. RooseveIL du cu ng vuo bun Iup pIup duc
bIL LIoI cIIn LuI NIu Trung.
1
TIeo mL cuc kIuo suL kin quy m Ion do mL
nIom cuc gIuo su LuI WusIIngLon LIn IunI, Tng LIng
RooseveIL vu RundoIpI duoc buu Iu nIung nIun vuL co
suc IuL Ion nIuL Lrong b muy cIinI pIu LIoI do. NIung
RundoIpI con vuoL Lrn cu Tng LIng RooseveIL Lrong
cuc kIuo suL nuy do kIu nung Luo unI Iuong dn nguoI
kIuc bung Iong nIIL LinI cuu ng. Suu 1q num Ium vIc
Lrong Quc II My, RundoIpI du cIup nIun mL Lrong
s ruL nIIu IoI moI cng Luc Lu kIu vuc kInI L Lu nIun.
RundoIpI du Lro LIunI Lro Iy cIo cIu LIcI Iung Hung
kIng CupILuI (pIiu ng nuoc My, num 1q61 duoc sup
nIup vuo UnILed AIrIInes) kII Iung nuy con dung no nun
cIng cIuL. Trong vong IuI num, voI nung Iuc LuyL voI
cuu minI, ng du gIup Iung nuy vuoL xu LuL cu cuc Iung
Iung kIng kIuc v muL IoI nIuun.
NoI v nIun cucI dung quy cuu RundoIpI, cIu LIcI
Iung Hung kIng CupILuI nIun xeL: ng uy kIng cII
Ium vIc d nIun Iuong, kIng cII Ium vIc LIuc cIuc
LrucI cuu minI mu con Lruyn ngon Iuu nIIL LinI cIo
cuc LIunI vIn cuu Iung cIung LI.
KIng uI sInI ru mu IuI co nguy Iong nIIL LinI cu; L
cIuL nuy pIuI duoc ren Iuyn moI co. Huy nIo rung
Lrong pIun Ion cuc cuc LIp xuc voI nguoI kIuc, xeL LIeo
mL muL nuo do, bun du c gung LIuyL pIuc Io LIn vuo
mL dIu gi. NIin cIung dIu nuy Iu dung Lru nIung mI
quun I gIuo LIp LIng LIuong. Truoc IL, Iuy LIn vuo
z
gIu LrI y Luong cuu bun, sun pIum, dIcI vu cuu bun - Iouc
v cIinI bun LIun bun. Huy ngIIm Luc nIin nIun gIu LrI
do - Iouc cIinI bun LIun bun. Huy ruL kInI ngIIm Lu
nIung suI Ium, LIIu soL Lrong buL cu vIc gi bun dung c
gung Ium d LIuyL pIuc nguoI kIuc vu nguy Iup Luc suu
suI. Huy LIn Luong Ioun Loun vuo tnh hop l, dun dcn
Lrong sun pIum Iuy y Luong cuu bun.
VoI nIm LIn nuy, bun Iuy duy Lri, nuI duong LIoI
quen suy ngIi LicI cuc, munI me vu Iung IuI, vu bun se
LIuy ngon Iuu nIIL LinI Lrong bun dung bung cIuy
cung voI Iong cIun LIunI bun se Lruyn duoc ngon Iuu
nIIL LinI sung nIung nguoI kIuc.
K|cu cc 1:eu v| 1a: uac tuu 1at 1uoc ma
t|:eu vu |cu u|:et t|u|.
NOTHING GREAT WAS EVER ACHIEVED WITHOUT ENTHUSIASM.
- Triet qio R. W. Lmerson (183 1882)
TIA N THU 11
HA Y TA N DI NG SU C THI HI T
CI A CHINH BA N
Hun Iu bun cung du Lung gup nIung nguoI co suc
LIu IuL kIng cuong IuI duoc nguy Lu Iun LIp xuc bun
duu - nIung nguoI mu nguy Iup Luc bun coI Io Iu bun vu
LIn Luong Io Ion muc co LI Lrong Iun gup duu LIn. TuL
cu cIung Lu du co suc Iup dun rIng o mL muc d nuo
do. VoI mL s nguoI, suc Iup dun do co LI cuo Ion so
voI nguoI kIuc.
Suc Iup dun cu nIun co Ie Iu mL LuI sun sInI Ioc
quyL dInI muc d cum xuc - cIung Iun nIu Iong nIIL
LinI, LinI yu vu nIm vuI mu cIung Lu co LI LI IIn
vu bc I quu IoI noI cung nIu IunI dng. CIung Lu
kIng LI Ium Lung v Iuong vu cIuL cuu IouI LuI sun sInI
Ioc nuy, nIung cIung Lu co LI sup xp vu Iuong no LoI
vIc gIup Lu duL duoc buL ky muc dicI nuo mu Lu mong
q
mun. Vu nIung uI Lrong s cIung Lu bIL cucI Ium nIu
vuy se Lro LIunI nguoI IunI duo, nguoI xuy dung, nguoI
LIuc IIn vu nguoI LIn pIong Lrong vIc Ium cIo nn
vun mInI cuu cIung Lu Lro nn LIn LIn Ion.
Tuy nIIn, LIuc L kIng pIuI Iuc nuo cung vuy.
TIuong LIi nIung nguoI co b ngouI kIng muy cun
IuL IuI co duoc Lum unI Iuong munI me dn nguoI kIuc.
Vi LI, cIung Lu cun co LIm mL LIu cIuun kIuc d
LIun Lrong kII Iop Luc Ium un voI nIung nguoI nIu vuy
cIo LoI kII bIL ro duoc y dInI vu dng co cuu Io. Tuy
nIIn, dIu quun Lrong Iu bun co LI vun dung suc Iup
dun cuu rIng minI vuo cng vIc d guL IuI LIunI cng.
VoI suc Iup dun uy, bun co LI duoc nIIu nguoI kIuc
Iop Luc LIun LIIn, gIup bun duL duoc nIung muc LIu
quun Lrong cuu minI.
Suc Iup dun cu nIun duoc bIu I cIu yu quu gIong
noI, dI muL vu bun Luy - nIung pIuong LIn gIuo LIp co
bun cuu con nguoI. NgouI ru, LIuI d vu Luc pIong cuu
bun cung dong mL vuI Lro quun Lrong. Ngn Lu duoc
LIL ru co LI Iu v ngIiu, nIung um dIu gIong noI
(LIunI) vu suc munI cuu IoI noI (kIi) cung nIu Iong
nIIL LinI co LI quun Lrong Ion ruL nIIu so voI vIc Iup
Iuun vu Iung bIn.
Vi Ie do, mL nguoI co suc Iup dun Ion co LI kIng
cun pIuI noI ru IoI nuo d II keo moI nguoI v pIiu Io.
ML vi du nI buL v dIu nuy Iu cu si nIuc pop Reverend
BIIIy GruIum. AnI duu Lum In cIung Lu buy bng Iou

nIup vuo Tuo Iou cII bung mL dIu b duy nIuL, voI
mL cuI IIc nIin Lu dI muL duy bIu cum Iouc bung
gIo ng Iu L du duong, m u I. T ng LI ng runkIIn
RooseveIL cung co suc unI Iuong munI me nIu vuy Lrn
vu duI cIinI LrI. NIung, LI cung pIuI LIu LIuc rung nIu
dc LuI HILIer, MussoIInI vu nIIu ke xuu xu kIuc Lrong
IIcI su cung co duoc suc unI Iuong nIu LI. Huy coI
cIung nIung ke Lim cucI dung suc IuL cuu rIng minI
d guy nn nIung kL cuc mung LinI Iuy dIL.
Bun cung co LI Lun dung LI munI nuy Ium IoI cIo
minI nu bun bIL cucI bc I su Lu LIn, suc munI LInI
LIun vu uy quyn cuu minI. Huy Lruc LIp dup IuI unI
nIin cuu nguoI kIuc, buL Luy Io LIuL cIuL vu nng nIIL,
gIu gIong noI d cIIu, LIung LIun voI um Iuong vu um suc
du munI d LIu IuL su quun Lum, cIu y cuu nguoI ngIe.
Huy bIu I suc Iup dun cuu rIng bun vu bun se
LIuy suc Iup dun do co LI gIup bun nIu LI nu o!
6
TIA N THU 12
HA Y TIN TUO NG
VA O BA N THAN
KII LIn rung minI du Lim ru cucI cI Luo mL
cIIc muy co LI gII um vu pIuL IuI gIong noI cuu con
nguoI, nIu pIuL mInI TIomus EdIson du goI mL LIo
LIIL k dn, duu cIo unI Lu bun ve pIuc Iou bung buL
cIi y Luong cuu minI vu d ngII unI Lu Ium muu mL
cIIc muy nIu vuy.
NguoI LIo LIIL k nIin vuo bun ve LIoung cIc rI
ku In: KIng LI duoc! ng se cIung buo gIo Ium no
IouL dng duoc duu.
EdIson IIn IoI unI Lu: Iu gi kIIn unI ngIi Iu no
se kIng IouL dng?.
NguoI LIo LIIL k dup: Vi cIuu uI IuI Luo ru mL
cIIc muy co LI noI duoc cu.
;
EdIson Iun co LI du dng LinI voI IoI nIun dInI do
vu Lu bo y Luong v mL cIIc muy pIuL LIunI. NIung
ng IuI kIng Lu bo y Luong do.
EdIson vun duu ru yu cuu: AnI cu Ium dI, Ium mL
cIIc muu gIng IL bun ve nuy cIo LI, vu LI se cIup
nIun LIuu cuc nu no kIng IouL dng.
NguoI nuo Lu LIn vuo y Luong vu k IoucI cuu minI
Iun co IoI LI Ion nIung nguoI Lu bo vu qun dI du dInI
cuu minI nguy Lu duu IIu LIuL buI duu LIn. CIIc muy
muu cuI cung cung duoc Ium xong, vu IouL dng nguy
Lu Iun LIu duu LIn Lruoc su nguc nIIn LL d cuu nguoI
Ium ru no.
TIunI cng kIng dn voI nIung uI dunI gIu LIup
bun LIun minI do LIIu Lu LIn. TIunI cng cII dn voI
nIung nguoI bIL ro minI mun gi, cun pIuI Ium gi d
duL duoc mong mun do vu kIng cIup nIun Lu kIng
LI.
ML Lrong nIung gIum dc kInI dounI buo IIm
LIunI cng nIuL LuI My Iun yu cuu nIun vIn bun Iung
cuu minI mI sung pIuI dunI num pIuL dung Lruoc
guong Lruoc kII buL Luy vuo vIc d nIin cIinI minI vu
Lu noI: MinI Iu nIun vIn bun Iung gIoI nIuL, vu minI
se cIung Lo dIu nuy nguy Im nuy, cu nguy muI vu muI
muI v suu. Vu cung Iu su sup duL Lruoc, vo cuu mI
nIun vIn bun Iung nuy mI sung du ru cuu LIn Io dI
Ium voI IoI nIun nIu: AnI dung Iu nIun vIn bun Iung
8
gIoI nIuL duy, Iuy cIung Lo dIu do nguy nguy Im nuy
nIe unI yu!.
VIc nIung nIun vIn bun Iung nuy kIung dInI rung
Io vuoL LrI Ion so voI LuL cu cuc nIun vIn kIuc Lrong
IinI vuc buo IIm Iu IL suc quun Lrong. PIun LIm LIuc
Lrong Lum Lri con nguoI un cIuu suc munI v song. MI
nguoI co LI vun dung suc munI do Iuong LoI vIc duL
duoc buL ky kL quu nuo mu Io mong mun. NIung cucI
LIuc dInI Iuong IuI don gIun dn muc nIIu nguoI du
kIng LIn vuo IIu quu cuu no. NoI ngun gon Iu con
nguoI co LI dInI Iuong duoc LIm LIuc cuu minI bung
cucI Lro cIuyn voI no, ru InI cIo no nIu LI do Iu mL
nguoI pIuc vu v IinI dung cIo mnI InI, sun sung
Iu m bu L cu dI u gi n u duo c yu cu u.
TIm LIuc con nguoI co mL duc LinI v cung duc
bIL. No LIn vuo LuL cu nIung gi nguoI kIuc noI, vu pIun
ung LIeo do. KIng nIung LI, LIuL dung nguc nIIn Iu
LIm LIuc con nguoI con LIn Luong vu IunI dng LIeo suy
ngIi - duc bIL Iu nIung suy ngIi cIIu Luc dng munI
cuu nIm LIn Iouc su so IuI.
TI m LIu c cu ng Luun LIeo su Iu p dI Iu p Iu I cu u suy
ngIi vu ngn Lu. TIuL muy mun kII no co duc LinI nuy vi
do Iu cucI don gIun gIup con nguoI buc LIm LIuc pIuI
Iuong LIeo buL cu muc dicI nuo mu minI mong mun.
uc LinI do cung Iy gIuI LuI suo nguoI nuo Lum Lri cu suL
nguy quun quunI ngIi LoI doI ngIeo, LIuL buI, LinI Lrung
q
suc kIoe yu kem vu LuL cu nIung dIu mu Io kIng
mun, LIi som mun cung se pIuI gunI cIIu nIung buL
IunI do.
M I nguoI LIu nI du L d u co mL pIuong LIuc ren
Iuyn Lri oc d Iuong LIm LIuc cuu minI LoI nIung muc
dicI, muc LIu du cIon vu Io Ium vIc do LicI cuc dn
muc LIm LIuc cuu Io kIng Iuc nuo bI xuo Iung v
nIung dIu mu Io kIng mong mun. CucI LIuc nuy Iu
gi kIng quun Lrong mu quun Lrong Iu su Iup dI Iup IuI,
se Lruyn LoI LIm LIuc nIung y nIm ro rung v nIung
dIu cIung Lu mong mun .
Huy Luo dung su Lu LIn cIo cIinI minI, nIu LI bun
se buc Lum Lri pIuI pIuc Lung bun Lrong buL cu vIc gi.
Neu tc: mat |cu t:u vac c||u| m|u|, ca 1at
tro: se c|cu |a: tc:.
IF I HAVE LOST CONFIDENCE IN MYSELF, I HAVE THE UNIVERSE
AGAISNT ME.
- Triet qio Lmerson
6o
TIA N THU 13
KHI I HA I HUO C
KIIu IuI Iuoc co LI Ium dIu nIung vu cIum,
vup ngu Lrn con duong dI LoI LIunI cng. Bun se Iu
nguoI v cung muy mun nu num Lrong s nIung nguoI
Iun vuI ve, Iuc quun Lruoc cuc sng. Nu kIng, bun
Ioun Loun co LI Luo cIo minI mL LIoI quen dung quy
nIu LI.
Ro rung kIIu IuI Iuoc gIup bun duoc moI nguoI yu
mn Ion vu Lro nn II cun Ion. CII rIng dIu do du
gIup bun LIunI cng. Hon LI nuu, kIIu IuI Iuoc cung
co LI gIup bun kIuc pIuc, vuoL quu nIung LIuL buI nIuL
LIoI vu Lim ru Iuong dI moI gIup bun quuy IuI dung con
duong dun LoI LIunI cng.
61
KIIu Iu I Iuoc duo c IinI LIunI cIu yu du u Lrn
duc LinI kIIm nIuong. CIinI kIIu IuI Iuoc LuyL voI
du gIup MInnIe ee SLeen vu bn duu con nIo cuu cII
cIIu dung duoc cunI sng kI so, kIuc ngIIL LuI vung
su muc ULuI Lrong quung LIoI gIun cIng cII, nIu dIu
cIuL nI LIng CIurIes, dI Lim quung urunI.
SuL IuI num duI gIun kI, IuI vo cIng CIurIes vu
MInnIe ee SLeen Iun gIu duoc LInI LIun vuI ve, IuI
Iuoc. I voI con cuI, Io Luo cIo cIung mL Lro cIoI Lu
cIinI nIung gIun kI mu Io pIuI dI duu - mL Lro cIoI
LII xem uI Iu nguoI duu LIn Lim ru urunI mu cu gIu dinI
du LIum gIu IL suc vuI ve. Vu kL quu Iu, nIung kIo
kIun xuy dn cIuu buo gIo Ium nIuL cIi gIu dinI gun du
nuy cu.
Vu cuI cung, nIu dIu cIuL SLeen du Iu nguoI cIIn
LIung Lrong Lro cIoI nuy. AnI bun quyn kIuI LIuc mo
urunI voI LIoI Iun bu num, Lrong bu num do, unI duoc
Lru ;o LrIu d-Iu cIo gIu LrI mo urunI nuy, vu cuI cung
con duoc Lru LIm Iung LrIu d-Iu nuu cIo vIc bun
quyn kIuI LIuc mo.
Bun cung co LI Ium nIung gi mu gIu dinI SLeen vu
Iung ngun nguoI kIuc du Ium. Truoc LIn, Iuy Ioc cucI
ngIi LoI nIung nIm vuI, su muy mun cuu minI nIIu
Ion ngIi LoI nIung kIo kIun, ruc rI, vu Iuy duL nIung
nIm vuI, muy mun do In vI Lri Iung duu Lrong Lum Lri
bun. Nu bun LIuy Ium vIc do LIuL kIo kIun LIi Iuy IIL
6z
k nIung dIu LL dep dI voI minI ru gIuy vu doc dI doc
IuI cIung buL cu kII nuo bun buL duu cum LIuy cIun nun,
Io Iung. Huy nIo rung, Iuu IL nIung nIm vuI, IunI
pIuc cuu bun du cIinI Iu nIung LuI sun ngum, Iu nIung
L cIuL mu bun duoc LroI pIu. CIung Iun nIu suc kIoe
cuu bun, Iuy LinI yu, Iong kIum pIuc vu nIm LIn mu
gIu dinI dunI cIo bun.
Huy Ioc cucI xem kIo kIun Iu bun dup dI LoI LIunI
cng. MI kIo kIun mu bun vuoL quu se duu bun LoI gun
muc LIu cuu minI Ion. Huy nIo rung mI LinI Iung
L I L d u co LI L I L Ion nu u - gI ng nIu m L nguo I
nguyn ruu s pIun minI cII vi kIng co gIuy d dI cIo
LoI kII unI Lu gup mL nguoI kIuc LIum cIi kIng con
dI bun cIun. ung buo gIo d mL nguy LrI quu mu
kIng cu u nguy n d Lo Io ng bI L on nIu ng dI u L L Iu nI
bun duoc bun Lung, cIo du do cII Iu nIung dIu nIo
nIoI. Vu mI nguy Iuy nIin cIuL LIoI gIun vu suc Iuc d
gIup do nguoI kIuc.
Bun cung nn nIo rung kIng co kIo kIun gi Iu moI
Iuy cII xuy ru duy nIuL voI bun. Bun Iun co LI Lim
kIm Io I kIuyn Iuy su gIup do Lu nIu ng nguo I Lu ng gu p
pIuI kIo kIun nIu bun. Vu bun cIung buo gIo c don cu.
ML suc munI Ion Ion Iun bn cunI bun. Huy d suc
munI do Lro LIunI cucI gIuI quyL vun d mu bun dung
gup pIuI, voI LInI LIun dung cum, Luo buo vu quyL doun.
6
TIA N THU 14
TU TH HI N MINH
Joe DuII Iu mL unI cIung Ium vIc IL suc cIum
cII, Lrung LIuc, Iun dung gIo, dung LIn cuy vu LIuo vuL.
AnI cng IIn IL minI cIo cng Ly. Co ve nIu Joe cIuc
cIun se LIunI cng Lrong su ngIIp.
NIung LIuc L IuI kIng nIu vuy. Joe cIung dI dn
duu cu. NIung nguoI kIuc, iL xung dung Ion unI nIIu,
LIi IuI duoc LIung cIuc vu Lung Iuong. TIuc L Iu Joe
kIng co duoc su LI IIn cIinI minI. AnI kIng I
LIu Iu L duo c su cIu y cu u du ng d I Luo ng cu n LIu Iu L.
Bun co gIng Joe kIng? Nu gIng unI uy, LIi bun
Iuy Lu LI IIn minI vu Iuy xem vIc LIn buoc Lrn cuc
nuc LIung LIunI cng se d dung Ion nIIu LI nuo. Tuy
nIIn, Lruoc kII LIL In: A, LI Lim ru rI! TIi ru Iu LI.
TI du Lim ru cuu Lru IoI!, bun Iuy nIo dn IoI nIuc nIo
suu duy: GIuu vIc LI IIn minI vu nIung cucI LIuc LIu
6q
IuL su cIu y mL cucI gIu Luo co su kIuc bIL ruL Ion.
CIung Iun nIu su xu nInI se cII kIIn bun co LIm ke
LIu cIu kIng mung IuI LinI bun. NIu LI bun se Lro
LIunI ke kIoe kIoung, kIouc Iuc. VIc Lu LI IIn minI
dung ngIiu IuI mung LinI sung Luo. Tu LI IIn minI,
LIeo nIu un y cuu cum Lu nuy, Iu mL cucI gIuI Lou LInI
LIun nIuL dInI. Iu nuy doI IoI su kIeo Ieo vu kIu nung
sup xp LIoI gIun Iop Iy.
Vi du nIu su kIeo Ieo d cuo bun LIun cuu Bernurd
Mucudden dI kII gun nIu mung LinI ky dI, kIuc
LIuong. NIung dIu do IuI dung gIu Iung LrIu d-Iu kII
ng dum muc d IoL bung vuI IIunen muu do nIuy du Lu
Lrn muy buy xung vu dI b cIun Lrun Lrn duong
Broudwuy d quung cuo rum r cIo LuL cu nIung cng Ly
cuu minI. Tuy nIIn, bun cung kIng cun Lo ru LIuI quu
nIu vuy. I kII, cII cun duc bIL cIu y LoI nIung cII LIL
nIo d Lo ru nIu nIun, IIcI su, dIu nuy cung co LI gIup
bun duL duoc muc dicI Luong Lu nIu vuy.
GIenn R. oucIe, cuu cIu LIcI Cng Ly SLuyIorm, k
rung mL nguoI bun cuu ng du Lro LIunI cIu LIcI cuu
mL cng Ly Ion v sun xuuL cun Lruc vu LIung muy LuI
Texus cII bung kIu nung Lu LI IIn minI.
ML nIun vIn bun Iung Lre LuI, kII bun duoc cIIc
LIung muy IouI nIo duu LIn, IIn vIL LIu cIo Truong
pIong gIuo nIun d cum on unI Lu vi du cIuyn Iung
nIunI cIong. AnI vIL LIu cIo PIong son d k unI du
6
Lu Iuo nIu LI nuo kII nIin LIuy muu son do LuoI kII mo
LIung cIo LIung muy ru. SuL nIIu num IIn, unI Iun
c gung d mI LIunI vIn cuu cng Ly IIu duoc Lrong
LIum Lum, unI ngIi cng vIc cuu Io dung Lrun Lrong
bIL buo. Quu vIc dunI gIu cuo gIu LrI cuu nguoI kIuc,
unI cung du Lro LIunI nguoI duoc dunI gIu cuo nIuL
Lrong cng Ly!
Bun Iuy nIo rung vIc LI IIn minI dung ngIiu
pIuI dIn ru LIeo mL nguyn Luc nIuL dInI. VIc do
kIng buo gIo duoc pIep dung cIum dn Iuy Iu LIup gIu
LrI cuu nguoI kIuc. KIng uI co LI duL LoI dInI cuo
LIunI cng bung vIc cIu dup In nguoI kIuc. NgouI ru,
nu bun cung gIng nIu unI cIung Joe DuII LL bung vu
LIuL LIu kIu, LIi co Ie bun cung Iu nguoI quu nIuL nIuL
Iouc quu nguI ngung vu kIng dum dicI LIun d duL y
kIn cuu minI Lruoc dung nguoI cun LrinI buy. Nu bun
Iu nguoI nIu vuy LIi Iuy vIL LIu dI. VIc LrinI buy y kIn
bung vIL IucI dum buo cIuc cIun rung Iong LIn, su Lin
nIIm se duoc duL dung cI.
NIung dung cIo doI, nguy buy gIo bun Iuy buL duu
Lun dung cucI LIuc LI IIn minI Ium cng cu Luo dung
LIunI cng!
66
TIA N THU 15
A T MI C TII
Bun cIuc Iun kIng ngIi LoI vIc kIoI IunI mL
cIuyn dI duI nguy bung L nu kIng bIL Lruoc minI
se dI duu vu kIng co bun d cII dun. NIung LIuc L Iu
cII co kIoung IuI Lrong s mL Lrum nguoI bIL duoc
cIinI xuc Io mong mun duL duoc dIu gi Lrong cuc
sng vu vucI ru nIung k IoucI kIu LII d duL duoc muc
LIu cuu minI. o Iu nIung nguoI dI duu Lrong moI IinI
vuc cuu cuc sng - nIung con nguoI LIunI duL xung
dung nIun duoc nIung pIun LIuong cuu cuc sng.
Iu ky Iu nIuL v nIung nguoI LIunI duL nuy Iu Io
cung cIung co nIIu co II Ion nIung nguoI cIuu buo
gIo duL duoc LIunI cng.
Nu bun bIL cIinI xuc bun mun gi vu co nIm LIn
LuyL dI vuo kIu nung duL duoc muc LIu cuu minI LIi
bun co LI LIunI cng. Con nu bun kIng cIuc Iu minI
6;
mun gi Lrong cuc sng, LIi nguy Lu buy gIo, nguy Lu gIo
pIuL nuy, Iuy buL duu ngIi vu xuc dInI xem cIinI xuc
bun mun gi, LoI muc nuo vu kII nuo se duL duoc dIu do.
uy Iu mL cng LIuc gm q buoc kIu cIinI xuc gIup
bun duL duoc muc LIu cuu minI:
1. Huy vIL ru gIuy dIu mu bun mong mun nIuL
mL dIu gi do mu bun LIn cIuc rung suu kII LIuc
IIn, cIuc cIun bun se co duoc LIunI cng Lrong
cuc sng.
z. Huy pIuc LIuo k IoucI LIuL ro rung, vu duu vuo
do d duL duoc muc LIu nuy. ng LIoI, bun cung
nn xuc dInI Lruoc d duL duoc dIu do, co LI bun
se pIuI dunI dI dIu gi kIuc.
. uL ru mL LIoI Iun ro rung kII nuo bun se duL
duoc muc LIu cuu minI.
q. Huy gII nIo nIung gi bun du vIL ru gIuy vu Iung
nguy nIum dI nIum IuI nIIu Iun gIng nIu dung
cuu nguyn vuy. Huy kL LIuc IoI cuu nguyn bung
vIc buy Lo Iong bIL on vi du Ioun LIunI duoc
muc LIu LIeo dung k IoucI cuu minI.
Huy cun LIun Ium LIeo nIung cII dun Lrn duy, rI
bun se nguc nIIn kII LIuy Loun b cuc sng cuu bun
LIuy dI LIeo cIIu Iuong LicI cuc nIunI dn LI nuo.
Cng LIuc nuy se duu bun LoI gun mL LI Iuc v IinI co
kIu nung dep bo nIung cIuong nguI vuL ru kIoI duong
68
dI cuu bun vu mung IuI cIo bun nIung LIoI co LIuun IoI
mu co LI bun cIuu buo gIo mo LoI. Huy bum cIuc vuo
quy LrinI nuy, nIu LI bun se kIng bI Ium pIIn boI
nIung nguoI Iuy IouI ngII v quy IuuL suu suc mu bun
dung LIeo duI.
Huy nIo rung kIng co gi nguu nIIn xuy ru cu.
Hun Iu uI do du Ium cIo dIu gi do dIn ru, k cu dI voI
nIung nguoI LIunI duL. TIunI cng Lrong moI ngunI
ngI du Iu kL quu cuu IunI dng cIuun xuc, cuu vIc
LIun Lrong In k IoucI vu duoc LIn IunI voI su kIn Lri
cuu nIung uI Iun Iuong Lum Lri minI LoI su LIunI cng
vu LIn rung Io co LI LIunI cng Lrong cuc sng.
NIu Lu bun cng ngIIp WuILer P. CIrysIer, nguoI
sung Iup ru Hung L CIrysIer, du dung s LIn LIL kIm
cuu minI d muu mL cIIc L voI y dInI LIum gIu vuo
ngunI sun xuuL L vu cun Lim IIu LuL cu moI LIu v no.
ng LIuo roI cIIc xe ru vu Iup rup IuI ruL nIIu Iun Lruoc
su nguc nIIn cuu bun be minI, Io du buL duu ngIi ng
muL Lri. Tuy nIIn, ng du nIunI cIong duL duoc muc
dicI cuu minI vu Lro LIunI mL Lrong nIung nguoI
LIunI duL nIuL Lrong IinI vuc cng ngIIp LIoI buy gIo.
Cuu cIuyn v CIrysIer co Ie se mung IuI cIo bun
nIm Iy vong vi bun Iun se nIun LIuy rung vIc LIIu
Ioc IunI vu LIIu vn Ium un kIng pIuI Iuc nuo cung
kIIn Lu nIuL cIi kII xuc dInI muc LIu Lrong cuc sng.
NIu kIou Ioc nguoI Bu un MurIe CurIe Iu nguoI duu
6q
LIn pIuL IIn ru nguyn L rudIum. TIn si AIberL
EInsLeIn cung Iu nguoI LIn pIong Lrong IinI vuc ngIIn
cuu su pIun ru cuu cuc nguyn Lu vu Lng Iop v su gIuI
pIong nung Iuong nguyn Lu. uy du Iu nIung LIunI
Luu kIou Ioc vi duI mu buL ky uI sng kIng co muc dicI
du cIo rung Iu dIu kIng LI.
VIc xuc dInI ro muc LIu kIIn Lu lhon th iL con
duoc noI LoI. o cIinI Iu kIoI dIm cIo moI LIunI cng.
Buoc kIoI duu nuy bun vu moI nguoI du co LI Ium duoc
mu kIng cun duu Lu LIn cuu. TuL cu nIung gi bun cun
Iu Iuy cIu dng xuc dInI muc dicI vu vun dung no.
Nu bun cIuu ro muc LIu cuu minI vu kIng quyL
Lum duL duoc muc LIu, LIi bun buc pIuI cIup nIun
dung mL bn quun suL nIung LIunI quu cuu nIung
nguoI bIL ro Io dung dI duu vu co k IoucI d duL duoc
muc dicI cuu minI.
cIuc cIun LIunI cng, Iuy dn IL Lum Lri vuo
muc LIu du duL ru, ngIi LoI no vu In k IoucI LIuc IIn
no. ung ngIi LoI nIung gi bun kIng mun. XIn nIuc
IuI voI cuc bun rung, Lrn duy cIinI Iu cng LIuc mu LuL
cu nIung nguoI LIunI duL du Lung up dung.
;o
TIA N THU 16
IHA T HIY TINH CHI NG
KIng co gi L I L Ion kII gu p pIu I LIo I quen Lri
Iou n mo I vI c vI c Im nuy Iun Lri Iou n d n ngu y
muI. TinI cIu d ng Iu II u LIu c duy nIu L co LI cIu u
LrI LIo I quen Lri Iou n nu y. Nguo I LIu nI du L Iu nguo I suy
ngIi vu Iu nI d ng LIeo LI cIu d ng. Co IuI kI u Iu nI
d ng, m L Iu Iu nI d ng LIeo Iu u cIo n cu u minI, vu IuI
Iu cIu n cIu cIo d n kII bI bu c pIu I Iu m dI u do .
My Iu mL duL nuoc dunI ruL nIIu duc quyn, duc
IoI vu su dun cIu, binI dung cIo cu nguoI gIuu Iun nguoI
ngIeo. o co Ie Iu nIun L quun Lrong nIuL Lrong co cI
kInI L mo cuu Io.
;1
Quyn cIu dng cu nIun duoc xem Iu LI quun Lrong.
TI quun Lrong dn muc no duoc buo v duc bIL boI
HIn pIup Hou Ky, rung moI cng dun du co quyn
nuy. ng LIoI, quyn cIu dng con co gIu LrI Lo Ion LoI
muc LuL cu cuc dounI ngIIp IouL dng IIu quu du
cng nIun vu cIo pIep LuL cu cu nIun Lrong L cIuc duoc
Iuo ng d gIu p cng Ly Iou L d ng L L Ion.
KII nIu Lu bun cng ngIIp Andrew CurnegIe con Iu
mL nIun vIn Lre LuI LIuc Vun pIong GIum suL cuu
Cng Ly uong SuL PennsyIvunIu o PILLsburgI pIiu Tuy
Num bung PennsyIvunIu, mL buI sung ng LoI vun
pIong vu pIuL IIn ru rung du co mL su c Iong Luu
ngIIm Lro ng dI n ru nguy ngou I LIu nI pI
PILLsburgI. ng du c gung IIn Iuc voI GIum suL vIn quu
dIn LIouI nIung moI n Iuc du v icI.
CuI cung LIi voI bun LinI IIu IinI cuu minI,
CurnegIe du quyL Lum Ium mL vIc mu ng IIu Iu co
LI se kIIn ng bI su LIuI vi IuuL I cuu cng Ly ruL
ngIIm nguL. HIu rung mI pIuL cIum Lr du kIIn
doun Luu LIIL IuI nIIu Ion, ng IIn dunI mL buc
dIn cII dun guI cIo nguoI dIu kIIn Luu vu gIu cIu ky
ng cIu cuu minI bn duoI.
CII vuI LIng dng I suu do, vI GIum suL vIn ngI
vuo bun Ium vIc cuu minI vu nIin LIuy don xIn Lu cIuc
cuu CurnegIe voI IoI gIuI LIicI v nIung gi mu ng du
Ium. ML nguy LrI quu vu cIung co dIu gi xuy ru cu.
;z
Nguy Im suu, Iu don xIn Lu cIuc cuu CurnegIe duoc guI
Lru IuI cIo ng cung voI nIung dong cIu vIL bung muc
do Lrn muL Iu LIu: ON TU CHUC KHNG UOC
CHP THUN.
VuI nguy suu do, cup Lrn cIo goI CurnegIe vuo
pIong minI vu noI: Nuy unI bun Lre, co IuI kIu nguoI
kIng buo gIo LIn In pIiu Lruoc Iouc kIng dum Ium
buL cu vIc gi. ML Iu kIu nguoI se kIng Ium LIeo
nIung gi unI Lu duoc cun dun, vu mL Iu kIu nguoI se
kIng Ium LIm buL cu dIu gi kIuc ngouI vIc nguoI
kIuc dun unI Lu Ium. Trong Lruong Iop nuy, vI cup Lrn
LIuy duoc rung quyL dInI cuu CurnegIe con dung gIu
Ion nIIu so voI nIung quy dInI d ru cuu Cng Ly
uong SuL.
VuI num Lruoc duy, mL nguoI Ln Iu George SLeIek o
CIIcugo vuu moI II pIuc LuI mL bnI vIn dunI cIo
cuu cIIn bInI. KII num dIu LrI o bnI vIn do, unI du
nuy ru mL y Luong, mL y Luong IL suc don gIun mu uI
cung du bIL. NIung dIu quun Lrong Iu SLeIek du LIuc
IIn y Luong do nguy kII ru vIn. Vu nIo LI, unI du co
duoc pIun LIuong xung dung.
VI c SLeIek du Iu m Iu Lim ru cu cI Lu n du ng kIou ng
Lr ng Lrn mu nI biu du nI du u nIu ng cII c u o mu nguo I Lu
LIuo ng du ng d Iu m cu ng u o so mI suu kII gIu L u I. SLeIek
du ruo bu n quu ng cu o Lrn nIu ng Lu m biu do . Vu k L quu
Iu , unI co LI bu n nIu ng mu nI biu cIo cu c cu u Iu ng gIu L
;
u I vo I mu c gIu LIu p Ion o% vu dem Iu I cIo cu c cng Ly
quu ng cu o m L pIuong LIu c quu ng bu mo I. George SLeIek
LIu nI Iu p Cng Ly Quu ng cu o SIIrLbourd vu duu cng Ly
nu y Lro LIu nI m L don vI kInI dounI pIu L du L.
NguoI duu LIn up dung m IinI bun Iung Lu pIuc
vu Iu CIurence Suunders, mL nguoI dun LIunI pI
MempIIs - Tuy Num bung Tennessee. Vi LIuong cIung
kIn mL Iung duI nIung nguoI dung xp Iung d duoc
pIuc vu LIeo kIu mu suu nuy duoc coI Iu kIu nIu Iung
quun un Lu pIuc vu, unI nuy ru mL y Luong vu dI LoI
mL k IoucI up dung y Luong dIcI vu Lu pIuc vu cIo
ngunI kInI dounI Iung Lup pIum.
KII LrinI buy y Luong nuy voI ng cIu cuu minI,
dng LIoI Iu cIu cuu Iung Lup pIum o MempIIs, unI
duoc Lru IoI rung unI duoc Lru LIn cII d Ium cng vIc
dong goI vu gIuo Iung Lup pIum, vu kIng nn pIi LIoI
gIun vuo nIung y Luong ngu ngc, pII LIuc L. Suunders
bo vIc vu LIn IunI k IoucI cuu minI voI Cuu Iung
PIggIy WIggIy. AnI du kIm Iung LrIu d-Iu Lu y Luong
nuy, vu Lro LIunI nguoI xuy dung m IinI kInI dounI
cuu cuc sIu LII IIn duI nguy nuy.
VoI vIc bun cIo con nguoI su kIm souL Ioun Loun
Lri Iuc, kIng con ngII ngo gi nuu, ung Sung Luo mun
cIung Lu se su dung duc quyn nuy cung voI LI cIu
dng cuu rIng minI.
oI bIn mInI cuu LIoI Iuy Lri Ioun TI cIuu co
;q
LIoI gIun co Ie guy nn su LIuL buI nIIu Ion LuL cu
nIung IoI bIn mInI kIuc gp IuI. NIung uI Iun Iuong
In pIiu Lruo c luon dcnh duoc tho cn d Iuo ng LI
cIu dng cuu Io LIeo buL cu pIuong Iuong nuo cun
LIIL, nIum duL duoc su LIn b Iouc IoI icI Iuu duI Lrong
Luong IuI.
uu oac :o 1e |a: ua, ma: u|uu |
oau cc t|e |am |cm ua,.
NEVER PUT OFF UNTIL TOMORROW WHAT YOU CAN DO TODAY.
- Nqon nqu
;
TIA N THU 17
IAM CNG VIC
BA N YI THICH
VIc Ium LL nIuL voI bun kIng pIuI Iuc nuo cung
Iu cng vIc duoc Lru Iuong Iuu IinI nIuL.
KII dI Lim vIc Ium, bun pIuI bIL nIin xu Lrng rng.
Huy Lim kIm co II LIm un Lrong cng vIc Ion Iu cII
Lrng cuy vuo nIung IoI icI nIuL LIoI. DuoI duy Iu cucI
mL nguoI du LIuc IIn d sun Lim LIoI co, cIu kIng
cIo doI LIoI co dn go cuu.
KII vuu LL ngIIp mL Lruong duo Luo ky su o mIn
ng nuoc My, JoIn WesIey AsILon quyL dInI bun
dIcI vu cuu minI voI ky nung nIu mL nIu kInI dounI
bun sun pIum ru LII Lruong. Truoc LIn, unI xuc dInI ro
vI Lri vu muc Iuong mong mun cuu minI. Suu do, unI
cIo dung buI quung cuo suu Lrn LuL cu cuc Lo nIuL buo
mu unI co kIu nung dung ky duoc, nI dung nIu suu:
;6
Knh u Cc c V Chu Tch Ho o n Quc n Tr
tron nc nh co lh: Cc c nc co sc n lo n d mo t l su
tu c mo to t nh p chu n mnh rc n cnh tc co th lc m
t c h u quc tron to n mo t thc n lc m t c lhon
luon hc lhon? Cc c nc se nhcnh cho n nhc n thc
rc n cnh tc lc mo t nhcn tn trun thc nh, do c lc p,
ln nhc n, ho c nhc to mo nuo , mo t con nuo ncn
no , nh t tinh, d chu, du n o tc rc t hcm ho c ho . Vc
lhon chi th , cnh tc co n co tron tc mo t tc m bc n
dc ho c chun nc nh co lh.
Quung cuo cuu JoIn nIun duoc Lrn oo LIu pIun
II! ML Uy vIn quun LrI cuu cng Ly TIep My du vIL
LIu Lru IoI unI: Huy gup LI LuI Lru so cng Ly o New
York vuo LIu Lu Luun LoI, vu nu dung Iu unI gIoI gIung
nIu nIung gi unI noI LIi unI co LI mung LIeo IunI Iy
vu cIuun bI dI Iun cung LI dn mL Lrong nIung nIu
muy cuu cIung LI.
CucI LIuc cuu AsILon quu LIuc IL suc dc duo, cIuc
cIun cucI do guy un Luong munI voI cuc nIu Luyn dung.
oI d ngII Ium vIc kIng Iuong mL LIung cuu unI Iu
mL LIucI LIuc dI voI cuc nIu quun LrI kInI dounI.
Iu do cIung Lo AsILon quun Lum nIIu dn vIc cIung
Lo minI co LI cng IIn nung Iuc Ion Iu unI mun co
duoc dIu gi Lu cng vIc. Vu nIung L cIuL mu unI d
cup LoI Lrong doun quung cuo cuu minI kIng mung LinI
kIou Lruong mu cII Iu mun cIung Lo bun LIun Lrong
mL LIung Ium vIc kIng Iuong do.
;;
TuI buI pIong vun voI vI Uy vIn quun LrI cuu cng
Ly LIep no, AsILon du Lruo cIo ng Lu xem mL b I so
duoc dunI muy ngun gon LrinI buy moI dIu v bun LIun
unI LrinI d Ioc vun, cuc IouL dng Lu LIIn du Lung
LIum gIu, so LIicI, nIung dIm nI buL cuu unI so voI I
so LuI Lruong duI Ioc vu nIung LIng LIn cu nIun kIuc.
B I so con dinI kem unI cIun dung gun nIuL cuu unI
vu mL dunI sucI nIung dIu cII co LI LIum cIIu.
KL quu Iu AsILon duoc nIun vuo Ium vIc LuI cng Ly
LIep nuy, vu unI cung kIng pIuI Ium vIc kIng Iuong
LIung duu LIn. Muc du co nIIu IoI d ngII Iup dun Ion
nIung JoIn WesIey AsILon vun cIup nIun Ium vIc voI
muc Iuong LIup Ion LuI cng Ly LIep, vi unI IIu rung
Luong IuI cuu unI num o do.
Cuu cIuyn v cucI Lim vIc Ium cuu AsILon se gIup
bun Lro nn kIeo Ieo, sung Luo Ion kII xIn vIc o buL ky
IinI vuc nuo. Huy vun dung Lri Luong Luong cuu minI.
Huy duL cIo minI nIung cuu IoI nIu: Tu se Ium gi d
LIu IuL su cIu y cuu nIung CIu LIcI II dng quun LrI
Iun Iun bun rn? Tu se d ngII nIu LI nuo d cIung
Lo duoc gIu LrI LIuc cuu minI?
NIung Iuy buo dum rung bun kIng quu d cuo bun
LIun. ung Iuu Ien nIung dIu bun kIng LI LIuc
IIn. Su pIong duI, cuong dIu quu muc Iun Iu nn Lung
LIIu vung cIuc nIuL cIo vIc xuy dung su ngIIp. TIuy
vuo do, Iuy d cup Lrn cuu bun dI Lu nguc nIIn dn IuI
;8
Iong kII nIun ru rung bun cng IIn nIIu Ion nIung gi
bun noI - dIu do LIum cIi con gIup bun dI nIunI Ion
nuu Lrn con duong cng dunI cuu minI.
Tc: c|ua tu u |a : |a m v:e c ua , ua c trcu
1o : v| mc: ccu v:ec 1c: vo: tc: 1eu |a u:em vu:.
I NEVER DID A DAYS WORK IN MY LIFE. IT WAS ALL FUN.
- Thomos Ldison
;q
TIA N THU 18
IHA I THANG TI N
TRONG CNG VIC
Bun ngIi rung minI dung dI LIeo II mon? u Iuu
bun kIng duoc Lung Iuong Iuy LIung cIuc? Bun nn
Ium gi duy? I voI nIung nguoI moI nIun vIc, Iuy
nIin nIun LinI Iung nuy Lu goc d cup Lrn cuu minI.
Bun cIuL con nguoI Iu nIu nIuu du Io o cuong vI cuo
Iuy cII Iu nIun vIn cup duoI. NIung gi Luo dng Iuc cIo
bun LIi voI sp cung LI. Sp cuu bun cung mun LIunI
cng, mun kInI dounI pIuL duL Ion, mun Lung LIu
nIup cu nIun cuu Io. Nu kIng LIi Io du ngII Ium d
dI cIoI gn cIu cIung vIc gi pIuI muo IIm voI dng
vn cuu minI vu Iuo Ln nung Iuong LuI noI Ium vIc.
Sp mun LIung cIuc vu Lung Iuong cIo bun - nu
LIeo dunI gIu cuu Io, bun xung dung duoc nIu vuy. Nu
bu n gIu p s p du L duo c mu c LIu LIi cIu c cIu n Io cu ng se
8o
gIup bun duL duoc muc LIu cuu cIinI bun. Nu kIng
LIi sp bun Iu kIu nguoI mu bun kIng nn Ium vIc vu
cng IIn cng suc cIo Io nuu.
Con duong dI LoI LIunI cng cIuc cIun nIuL Iu gIup
do nguoI kIuc nIIu Ion muc nguoI Lu ky vong o bun.
Nu bun cII cIum cIum vuo dounI s Iung nguy cuu
minI, nu bun cII Ium dung nIung gi duoc yu cuu, nu
bun kIng quun Lum gi dn su pIuL LrIn cuu cu cng Ly
LIi bun cIung co quyn doI IoI su gIu Lung quyn IoI
cIo minI.
Co Ie du dn Iuc bun Lu bo LIoI v LrucI nIIm vu
LIuc IIn mL cIIn dIcI ro rung d LIouL kIoI II mon
LIuong nguy do. Huy buL duu voI cIun Iy rung cup Lrn se
kIng LIuc duy su LIung LIn cIo bun mu cIinI bun se
Luo ru su LIung LIn cIo bun LIun.
Huy buL duu bung cucI num buL moI co II d cIung
mInI voI sp kIu nung dum nIIm nIung Lrong LrucI
cuo Ion cuu bun. TIuy vi ne LrunI cng vIc, Iuy cIu
dng Lim LIm vIc cIo minI. KII LIp nIun nIIm vu Lu
nguoI kIuc, bun se Iu nguoI duy nIuL co quyn ru quyL
dInI cIo vun d. TIu cIuun LI quun Lrong cuu nguoI
IunI duo Iu LinI quyL doun vu LInI LIun LrucI nIIm.
Huy quyL dInI xem bun LIuc su mun Ium vIc gi vu
Lu ren Iuyn ky nung xu Iy cng vIc do. Huy Lun dung
LIoI gIun LIum gIu nIung cIuong LrinI duo Luo cuu cng
Ly Iouc nIung kIou duo Luo do cuc Lruong duI Ioc, cuo
81
dung LuI dIu pIuong bun L cIuc. Houc bun co LI LIunI
LIuc k voI cup Lrn rung bun mun Ioc cucI Ioun LIunI
cng vIc vu bun se IL suc bIL on su gIup do cuu Io.
Trn IL, Iuy d y vu Ioc IoI cucI nIin nIun su vIc
cuu cup Lrn. Huy nIo rung, nu bun du LIunI cng suu
nIung n Iuc cuu minI, co LI mL nguy nuo do, cIinI
bun cung se LIunI cup IunI duo. Huy dunI su quun Lum
LoI cng Ly gIng nIu cup Lrn cuu bun. Huy c gung
quun suL nIu muy, vun pIong Iouc cuu Iung bung dI
muL cuu cup Lrn.
Mun vuy, bun pIuI dIu cIInI Lu duy cuu minI LIeo
goc d quun LrI. Bun se LIuy minI cung dung ngIi LoI
nIung bIn pIup Ium Lung nung suuL, gIum cII pIi, Lung
dounI s vu IoI nIuun. Bun cung se LIuy Lum Lri minI
dung sI suc nIung y Luong nIum duL duoc nIung muc
LIu do .
Hu y d Io ng nII L LinI vu Lri Luo ng Luo ng cu u bu n
In LI ng. u ng ngu n ngu I duu ru m L y Luo ng nu o do
cII vi no co ve LI u LIuy L Iuy mu o II m, cu ng du ng d
nIu ng nguo I bI quun Iu m bu n nIu L cIi vi nIu ng Io I cII
LricI kI u nIu: VI c do Lruo c duy cIuu co uI Iu m LIu
cu . I u do cu ng Lro LIu nI Iy do d bu n LIu su c minI
du y.
Huy buL duu Lu cng vIc mu bun dung cIIu LrucI
nIIm. um LI nuo d Ioun LIunI cng vIc do nIunI
Ion, LL Ion, IIu quu Ion vu iL Ln kem Ion? NIung
8z
LIuo Luc nuo co LI bo dI Iouc kL Iop voI nIuu? NIung
cuI LIn nuo se mung IuI mL sun pIum uu vIL Ion voI
cII pIi LIup Ion?
Huu nIu LuL cu moI cng Ly nguy nuy du co mL co
cI mo d Lun dung ngun Lri Iuc cuu nIun vIn. Quu do,
bun co LI d duL y Luong cuu minI voI cup Lrn. Nu
cng Ly cuu bun vun cIuu xuy dung mL co cI mo kIu
nIu LI LIi cung nn cun nIuc IuI v dIu nuy.
Tuy nIIn, Iuy nIo rung nIung n Iuc LIung LIn cuu
bun pIuI IL suc cIun LIunI. KIng co gi gIu dI Ion
mL ke xu nInI Iuy mL nguoI bu pIuI, cIuyn gi cung
guL duu dng y. Huy LIu duL minI vuo nIung kIu nguoI
do mu xem. Nu bu n LIuc su nIIL LinI gIup cng Ly pIuL
LrIn, bun se LIuc su cum LIuy LIouI muI cIo du bun co
duoc cup Lrn LIuu nIun nung Iuc cuu bun nguy Iup Luc
Iuy kIng.
Huy cIuc cIun Iu nIung y kIn cuu bun Iun mung
LinI LicI cuc. Bun kIng LI Ieo In nuc LIung cuu LIunI
cng bung cucI duy nguoI kIuc xung. Nu y kIn cuu
bun cII nIum vuo vIc pIun nun, cII LricI Iuy pI pIun
dng ngIIp LIi Iuy qun nIung y kIn do dI. Y kIn
cuu bun cun mung LinI dong gop LicI cuc d Luo LIm
vIc Ium moI vu LIu nIup cuo Ion cIo LuL cu moI nguoI.
Bun cung nn nIo rung cIung co y kIn, y Luong nuo
Iu dung gIu nu kIng dI kem voI k IoucI IunI dng cu
LI. Nu bun cIo rung y Luong nuo do co gIu LrI LIi Iuy
8
LIuc IIn nguy Iuc nuy, Lu minI Iouc voI su Iop Luc cuu
nguoI kIuc. ung d y Luong do bI Iung qun!
Xe L cIo cu ng, m L y Luo ng n u kIng duo c LIu c II n
cIung kIuc gi y Luong do cIuu buo gIo duoc nuy sInI. Vu,
kIng co gi L I L Ion su cI L y u cu u m L y Luo ng.
K|a uu :u oau |am v:ec. T|u t:eu :u
oau 1(u| |uou ccu v:ec. T|a: 1c :u oau
|cau t|au| ccu v:ec o muc 1c uac.
ABILITY IS WHAT YOURE CAPABLE OF DOING. MOTIVATION
DETERMINES WHAT YOU DO. ATTITUDE DETERMINES HOW WELL YOU
DO IT.
- Lou HoItz
8q
TIA N THU 19
IA M TH NA O
UO C THANG TI N
CuroI Downes Lu bo cng vIc LIu ngun LuI ngun
Iung vu cIuyn sung Ium vIc cIo W.C. DurunL sung
Iup vIn cuu mL Iung L suu nuy Lro LIunI GeneruI
MoLors. Suu suu LIung buL duu cng vIc moI, Downes
cIo rung du dn Iuc cun pIuI Luo su LIuy dI d duoc
LIung LIn. AnI dn gup DurunL, duu cIo ng mL bung
cuu Io I d bI L II u unI co LI Iu m gi d c ng II n nII u
Ion cIo su pIuL LrIn cuu cng Ly, IIL k nIung uu
nIuoc dIm cuu unI Lrong cng vIc vu cuI cung Iu IoI
ng uy: TI co du kIu nung dum nIIm vI Lri nuo cuo
Ion vI Lri IIn LuI cuu LI?.
DurunL IL suc nguc nIIn voI nIung cuu IoI co
pIun LIung LIun quu muc cuu Downes. ng Lru IoI duy
nIuL cuu IoI cuI cung rI duu IuI bung cuu IoI cIo
8
Downes. ng vIL: AnI duoc cu Ium vI Lri gIum suL vIc
Iup duL muy moc LIIL bI LuI nIu muy Iup rup moI LIunI
Iup cuu cIung Lu, vu LI kIng LI Iuu Lruoc dIu gi v
vIc LIung cIuc Iuy Lung Iuong cIo unI cu.
DurunL cung duu cIo Downes mL IouL cuc LIIL k
cIo LIuy muy moc cun duoc Iup duL o duu vu noI: uy Iu
nIung cII dun unI cun LIeo suL. Buy gIo d xem unI co
LI Ium gi voI cIung.
Downes nIu n cu c bu n LII L k vu nIunI cIo ng II u
ru ru ng unI LIu m cIi kIng LI do c vu II u duo c cIu ng
kII kIng co kI n LIu c cu u m L ky su. Vu do cIinI Iu LIo I
co d unI cIu ng mInI nung Iu c Iu nI du o cu u minI. TIuy
vi LIu u nIu n ru ng unI du c Iu m m L vI c quu su c minI,
unI buo c ru ngou I vu Lim nguo I co LI do c vu II u duo c
bu n LII L k . o cIinI Iu L cIu L cu u nguo I Iu nI du o.
Downes bo LI n LIu m L cng Ly LIu c ngu nI ky
LIuuL gIum suL vIc Iup duL muy moc. KII LoI pIong cuu
DurunL d buo cuo v vIc Ioun LIunI cng vIc duoc
gIuo - Lruoc LIoI Iun mL Luun unI dI quu mL duy cuc
pIong cuu bun quun LrI. Vu mL cun pIong du Ium unI
IL suc sung sL; cun pIong do co gun Lum bung bn
ngouI Iu CARO DOWNES - TNG GAM C. DurunL
LIng buo voI unI rung unI du duoc LIn cu In vI Lri
Lng gIum dc voI con s LIn Iuong gIo duy du duoc Lung
LIm vuI con s o du d xung dung voI vI Lri mu unI se
num gIu.
86
DurunL noI: KII gIuo cIo unI nIung bun ve do, LI
bIL Iu unI kIng LI doc duoc cIung. NIung LI mun
xem unI se gIuI quyL LinI Iung do nIu LI nuo. TuI
xouy xo, su LIuo vuL cuu unI Lrong vIc Lim kIm nguoI
co LI Ium duoc cng vIc nuy du LI IIn L cIuL quun
LrI LuyL voI cuu unI. Nu unI quuy IuI gup LI vu Lim co
LIouI LIuc LIuy vi Ioun LIunI cng vIc do LIi LI du su
LIuI unI rI.
Downes gIo duy du Lro LIunI mL nIu LrIu pIu. un
cuI cung LI gup unI, unI du ngII Iuu nIung LIuc
cIuL vun LIum gIu Lu vun mIn pIi cIo HIp II TIng
dc mIn Num voI su deo duI vu Lrun duy nIIL IuyL
Lrong cng vIc.
8;
TIA N THU 20
HA Y GII I O NGUO I KHA C
TuL cu nIung nguoI LIunI cng du nIun duoc su
I Lro dung k Lu nIung nguoI kIuc Lrong quu LrinI n
Iuc pIun duu cuu minI. uuL cIoI cng bung vu IL suc
don gIun: cIung Lu dup IuI bung cucI gIup do nIung
nguoI kIuc.
Huy Iuy cIinI LI Ium vi du. Buoc ngouL Lrong su
ngIIp cuu LI Iu kII nIu Lu bun cng ngIIp Andrew
CurnegIe kIuyn LI buL duu LIIL Iup mn KIou Hoc
TIunI Cng d Iuy do Ium LrIL Iy cuI cung v kIn
LIuc, vu ng du IL suc nIIL LinI gIup do, I Lro LI Ium
vIc do. TI Iy vong Iu kII Lruyn duL IuI nIung gi LI du
Ioc IoI duoc Lrong suL cu cuc doI ngIIn cuu, LIi LI se
Lru duoc mon no voI CurnegIe cucI duy Iung cIuc num.
Su LIu c Iu m L Lrong nIu ng cu cI cIu c cIu n nIu L d
du L duo c LIu nI cng Lrong cu c s ng Iu gIu p do nguo I
88
kIu c du L duo c LIu nI cng cu u cIinI Io . Vu Iu u nIu uI
cu ng co LI gIu p do nIu ng nguo I ke m muy mu n Ion
minI. Nguo I LIu c su gIu u co Iu nguo I co LI du nI LIo I
gIun vu cng su c cu u minI vi Io I icI cu u nIu ng nguo I
kIu c. KII Iu m nIu LI , Io du kII n minI Lro nn gIu u
co Ion.
ML Lrong nIung dIu LuyL voI nIuL Iu kII Lu co LI
noI v mL nguoI duL duoc dInI cuo cuu LIunI cng rung:
TI du gIup do unI Lu duL duoc LIunI cng duy. NIung
n Iuc cuu bun kII gIup do nIung nguoI kem muy mun
Ion se kIng cII don LIuun Iu gIup do mu no con Ium
cIo Lum In cuu bun LIung Iou buL k Io co bIL bun
du gIu p do Io Iuy Io bI L on bun vi su gIup do do Iuy
kIng.
Quu Iu ky Iu kII con nguoI Iun LrunI duu Iouc voI
cIinI bun LIun minI Iouc voI nIung nguoI kIuc. TI
ngIIm ru rung LI co LI Lun Iuong nIm vuI Lu vIc
gIup do nguoI kIuc cIIn LIung Lrong cuc cIIn cuu
cIinI Io, bung cucI dum nIun mL vuI LrucI nIIm cuu
Io, bung cucI Ium cIo con duong dI LoI LIunI cng cuu
Io d dung Ion.
Bun Iuy ngIi xem, LI gIoI se LIuy dI nIu LI nuo
nu mI nguoI cIung Lu gIup do uI do Lrong cuc sng.
Vu dI IuI, mI nguoI cIung Lu se duoc nguoI kIuc gIup
do. VIc gIup do nguoI kIuc se Luo IIu quu cIo cng
vIc kInI dounI. JoIn Wunumuker Lung noI rung LIoI
8q
quen co IoI nIuL cIinI Iu LIoI quen cung cup nIung
dIcI vu Iuu icI nIuL ngouI su Lrng doI Lu kIucI Iung.
Co Ie m L s vi du LIu c L suu duy se gIu p bu n ngIi
ru cucI gIup do nguoI kIuc:
Co mL LIuong nIun o mL LIunI pI mIn ng
nuoc My, unI Luo dung mL su ngIIp kInI dounI LIunI
cng cII bung mL pIuong LIuc IL suc don gIun. NIun
vIn cuu unI LIuong kIm Lru cuc muy LinI LIn cuoc d
xe gun cuu Iung. KII LIuy co buo IIu IL LIoI gIun o
buL cu cIIc muy LinI LIn nuo, nIun vIn cuu unI IIn
nIeL dng xu vuo kIe muy vu dinI kem mL Lo LIng buo
rung unI ruL vuI kII co LI gIup cuc cIu xe IoI do bI
pIIu d xe guy pIIn Iu. RuL nIIu cIu xe du gIe vuo
d cum on nguoI LIuong nIun nuy vu nIun LIn dung
IuI muu Iung cuu unI.
CIu mL cuu IIu Ion dunI cIo num gIoI LuI BosLon
bo mL munI dunI LIIp nIo nIun vuo LuI uo cuu LuL cu
cuc b com-I mu unI bun. Tum dunI LIIp nuy guI
LIng dIp LoI nguoI muu rung nu Io LIuy IuI Iong voI
sun pIum LIi co LI cum Lum dunI LIIp nuy quuy IuI cuu
Iung suu suu LIung vu dI Lum dunI LIIp Iuy mL cIIc
cu vuL. TuL nIIn, nguoI muu LIuong quuy IuI cuu Iung,
bIu I su IuI Iong voI b com-I vu duy Iu mL duu
IIu LL cIo mL Iun muu Iung LIp nuu.
ML vi du kIuc Iu BuLIer SLork bI gIum LuI TruI cuI Luo
bung OIIo du cuI Luo LL dn muc suu do unI duoc Lru Lu
qo
do Lruo c zo num. Trong Lu , SLork du Iu p ru m L Lruo ng
du o Lu o v bu o cIi. Truo ng Io c nu y du du o Lu o Ion
1.ooo Lu nIun quu ru L nII u kIo u Io c mI n pIi. TIu m
cIi unI co n LIuy L pIu c Truo ng Bu o CIi Qu c T I Lro
v su cI gIu o kIou. K Iou cI nu y LIu Iu L duo c nII u su
cIu y Lo I mu c SLork duo c Lru Lu do, do Iu pIu n LIuo ng
du nI cIo unI.
Huy d Lri oc cuu bun Ium vIc. Huy dunI gIu dung
nung Iuc vu suc Iuc cuu bun. AI Iu nguoI cun bun gIup do?
Bun co LI gIup do Io nIu LI nuo? Iu do kIng Ln
LIn. TuL cu nIung gi bun cun co Iu LuI kIeo Ieo vu mL
kIuo kIuL cIun LIunI duoc gIup do nguoI kIuc.
Huy nIo rung, vIc gIup nguoI kIuc gIuI quyL nIung
vun d cuu Io se gIup bun gIuI quyL nIung vun d cuu
cIinI bun.
Nuo: cc |, tuou cac 1e u|at |a uuo: :u
|e ||ac tro ueu :au cc.
AN IDEALIST IS A PERSON WHO HELPS OTHER PEOPLE
TO BE PROSPEROUS.
- Henry Ford
q1
TIA N THU 21
S NG HO A HO I
BuL cu uI mun LIunI cng Lrong cuc sng du
pIuI nIun bIL duoc nIung nguyn nIun dun LoI LIuL
buI. Vuy cIung Lu se LrunI nIung cIng guI cum buy Lrn
duong doI nIu LI nuo? Trong ngIIn cuu cuu LI v mI
quun I gIuu con nguoI voI con nguoI, LI du pIuL IIn
ru iL nIuL o Iy do cIinI dun LoI LIuL buI. Nguyn nIun
gc r cIinI Iu vIc LIIu kIu nung sng Iou Iop voI
nguoI kIuc.
ML LIuong nIun LIunI duL Lung k voI LI rung ng
su du ng LIu cIuu n co bu n d Iu u cIo n nguo I duo c LIung
cIuc In vI Lri cuo Ion, do Iu:
qz
1. KIu nung sng Iou Iop voI nguoI kIuc
z. Trung LIunI voI nIung nguoI xung dung duoc
Iuong Iong Lrung LIunI
. TinI dc Iup Lrong moI LinI Iung
q. Su kIn nIun Lrong moI LinI Iung
. Nung Iuc Ium LL cng vIc duoc gIuo
Iu dung cIu y Iu nung Iuc Ium vIc duoc xp vuo
Iung cuI cung. o Iu vi nIung nguoI cung co kIu nung
Ium vIc cung cun bn yu L duu LIn.
NIu Lu bun cng ngIIp CIurIes M. ScIwub duoc
Andrew CurnegIe b nIIm Lu vI Lri mL nIun vIn binI
LIuong In mL vI Lri moI voI muc Iuong ;.ooo d-Iu
mL num, muc Iuong nuy vuo duu LI ky IuI muoI Iu cu
mL kIoun LIn Ion. NgouI ru, ScIwub con duoc nIun
mL kIoun LIn LIuong Iung num dI kII In dn mL
LrIu d-Iu. CurnegIe cIo rung muc Iuong do xung dung
voI nIung gi ScIwub du LIuc su cng IIn. Con kIoun
LIn LIuong Iu dunI cIo cng suc cuu ScIwub Lrong vIc
dng vIn nguoI kIuc Ium vIc.
KIu nung LIuc duy nguoI kIuc Ium vIc duoc xem
nIu mL Lum sec v gIu mu bun co LI dIn vuo duy buL
ky con s nuo bun mun. Nu bun LIIu kIu nung nuy LIi
bun nn dunI LIoI gIun d ren Iuyn LIm. uy Iu mL s
nguyn Luc bun cun LIeo suL vu up dung:
q
Huy dunI LIoI gIun noI nIung IoI Lu L Iouc Ium
vIc gi do co icI Ion muc Lrng doI.
Iu cIInI gIong noI cuu minI suo cIo LIuL um up
vu Lruyn cum voI nIung nguoI bun dung Lro
cIuyn.
Huong cuc noI cIuyn cuu bun LoI nIung cIu d
LIu vI nIuL dI voI nguoI ngIe. PIuI cIu y rung bun
dung noI cIuyn voI Io cIu kIng pIuI ru InI cIo
Io. Huy coI nIung nguoI noI cIuyn voI bun Iu
nIung nguoI LIu vI nIuL Lrn doI, iL nIuL Iu vuo LIoI
dIm do.
TIuong xuyn Ium dIu cum xuc cuu minI bung
cucI mIm cuoI Lrong kII noI cIuyn.
Trong buL cu Lruong Iop nuo cung kIng nn co
IunI vI xuc pIum, coI LIuong nguoI kIuc.
GIu vung quun dIm cIinI LrI vu Ln gIuo cuu rIng
minI.
ung buo gIo doI IoI su uu uI Lu nIung nguoI mu
bun LIun bun cIuu Lung gIup do Io.
PIuI bIL Iung ngIe, kIuyn kIicI nguoI kIuc noI
cIuyn mL cucI LIouI muI.
Huy nIo rung mL cIuL Iuc quun dung gIu Ion Lrum
ngun Iun bI quun.
Huy kL LIuc mL nguy bung IoI cuu nguyn nIu
qq
suu: Con kIng uoc duoc bun pIuoc nIIu Ion,
mu con uoc duoc kIn ngoun Ion d Lun dung LL
Ion nIung nIm vuI, su muy mun mu con dung co.
Vu xIn On Lrn gIup con IIu duoc rung con co LI
cIIm duoc nIIu cum LinI cuu moI nguoI Ion
bung cucI nguy muI Ium duoc nIIu vIc co icI Ion
nguy Im nuy.
Ccu uuo: |:em ||: tu c|c: su :u 1o, ueu
1uoc 1e u|( 1uu cac|.
PEOPLE SELDOM REFUSE HELP, IF ONE OFFERS IT IN THE RIGHT WAY.
- A. L. enson
q
TIA N THU 22
HAY MOI NGUOI GIII BAN
VUON TO I THA NH CNG
Nu bIL Lun dung nIung kIn LIuc, kInI ngIIm,
nung Iuc vu Lum unI Iuong cuu minI dI voI nguoI kIuc,
LIunI cng se dn voI bun nIunI cIong Ion vu kIu nung
duL duoc LIunI cng se cuo Ion.
TIuyn Lruong EddIe RIckenbucker Iun LIn Luong
rung LuI sun v gIu nIuL cuu ng cIinI Iu kIu nung kIuI
LIuc Lri Lu cuu nguoI kIuc duu Lrn LInI LIun Iop Luc dI
bn cung co IoI.
Nu dI mL d-Iu cuu LI Iuy mL d-Iu cuu unI, s
LIn cIung Lu co vun kIng LIuy dI. NIung nu bIL Lruo
dI y Luong cIo nIuu, kL quu Lu nIun duoc se gup dI s
LIn bo ru bun duu. TInI LIun dng dI cIinI Iu cng cu
sInI IoI cuu Lri Lu con nguoI.
q6
Nn nIo rung nu IuI Iouc nIIu nguoI cung nIuu
Iop Luc cIuL cIe, b sung vu I Lro cIo nIuu LIi kL quu
mu Io nIun duoc se cuo Ion nIIu so voI kIu nung cuu
Lung cu nIun rIng Ie. H LIng kInI L LII Lruong cuu
My co LI Ion munI duoc nIu nguy nuy cIu yu nIo su
dong gop cuu I LIng cuc Lup doun kInI L LIuy vi Lung
dounI ngIIp dc Iup. Tuy nIIn, kII Lim kIm su I Lro
Lu nguoI kIuc, bun cun cIuun bI LInI LIun rung duy se Iu
mL cuc Lruo dI co quu co IuI. Bun kIng LI nIun su
Iop Luc, gIup do Lu nguoI kIuc cII voI IuI bun Luy Lrung.
NIu pIuL mInI TIomus EdIson duL duoc nIung
LIunI Luu Lo Ion cIinI nIo kIu nung L cIuc dI ngu cuc
nIu kIou Ioc duy dun kInI ngIIm Lrong cung IinI vuc
ngIIn cuu cuu ng vu Io du cung cIung cIi Iuong.
Ioyd Weeks o vung SuIem, IIInoIs vn Iu mL LIo co
kIi. u Lu Iuu ng nuy sInI mL y Luong dc duo Iu LIIL
k cIo minI mL cIIc Luu cIo duu. NIung d bIn y
Luong nuy LIunI IIn LIuc, ng cun pIuI co ruL nIIu
LIn. Trong kII do, nguoI Iung xom cuu ng - mL buc si
nIu kIou LIunI duL - muc du kIng IIu bIL nIIu v bi
quyL ky LIuuL cuu Weeks nIung bu IuI co ngun LuI
cIinI dI duo Lu Lrong LIoI gIun IunI ngI nIu si. Cu IuI
du cung nIuu dong gop suc nguoI suc cuu cIo k IoucI
cI Luo vu kInI dounI Luu cIo duu. CuI cung, LIunI quu
mu Io LIu v cIinI Iu nIung kIoun IoI nIuun LrI gIu
Iung ngun d-Iu Iung LIung.
q;
Cuu cIuyn Lrn cIo LIuy su cun LIIL cuu LInI LIun
doun kL vu cung nIuu cIIu se IoI icI cIung. Nguoc IuI,
LIuL buI Iu dIu kIo LrunI kIoI.
ML buI LI no, Henry ord dI b quunI nIu muy
cuu minI vu dung buoc buL cIuyn voI mL nIun vIn v
sInI dung don dep.
AnI co LIicI cng vI c cu u minI kIng? - ord Io I.
Co cIu, LIuu ng, nIun vIn do Lru IoI, NIung LI
ngIi cng vIc cuu LI se nIe nIung Ion nu ng dem
bun nIung muL gIuu kIm IouI nuy dI LIuy vi vuL bo cIung,
suu duy mong ng LricI cIo LI mL kIoun LIn nIo Lu s
LIn LIu v do nIo y Luong nuy.
Nguy Iu p Lu c ngu y Im suu, ord bu L du u LrI n kIuI
y Luo ng cu u nIun vIn v sInI no . NIo do , cng Ly LI L
kI m duo c m L kIou n LI n du ng k vu d ng LIo I, ng
quy L dInI LIung cIu c cIo nguo I nIun vIn co su ng
kI n kIu.
Vuy bun cun gi d LIunI cng? AI Iu nguoI co LI gIup
bun? Bun se Lru cng cIo Io nIu LI nuo? Co Ie duy cung
cIinI Iu dIu mu nIIu nguoI dung Lrng doI.
Hu y cIIu se vo I mo I nguo I nIu ng kIu nung, ngu n Iu c
mu bu n dung co , d ng LIo I cu ng nIuu pIu n du u d du L
duo c LIu nI cng d du ng Ion. o cu ng cIinI Iu y ngIiu
cu u cuu Lu c ngu mu ng cIu Lu LIuo ng du y: M L cuy Iu m
cIu ng nn non. Bu cuy cIu m Iu I nn Io n nu I cuo.
q8
TIA N THU 23
TIM KI M SU GII I O
TU NGUO I KHA C
M L Lri Lu sung suL kIng LI bu L ngun Lu mL
nI Lum Iuy pIIn mun, Io Iung. BuL ky nguoI LIng
mInI nuo cung IIu ro dIu nuy, Io se Lim su gIup do Lu
nIung nguoI xung quunI boI vi nguoI ngouI cuc LIuong
kIn ngoun Ion nguoI Lrong cuc.
Trong su L gIuI dou n du u cu u cu c u I kIu ng
Ioung
(
)
Lrn Loun LI gIoI, mL Iun JoIn CoIIIer dn vun
pIong cuu LI d gIuI buy v mL vun d kIIn unI Lu Io
Iung dn pIuL m. Ky LIuc unI Lu du co Lrong Luy cuu Lru
IoI, nIung Lrung LIuI LInI LIun kIng LL kIIn unI Lu
kIng LI nIun ru duu Iu II LIouL cIo minI.
(*) Cuc ai khuhg hoahg kihh I Ih gioi 1929 - 1933.
qq
CoIIIer vn Iu gIum dc mL xuong dong gIuy LuI
BosLon. KII cuc uI kIung Ioung buL duu dIn ru, cng
Ly cuu unI co mL s Iou don dn Iun cun LIunI Loun voI
ngun Iung nIung kIng du kIu nung cII Lru. Do vuy,
ngun Iung du LIcI LIu mL pIun muy moc LIIL bI cuu
xuong sun xuuL. uc buy gIo, CoIIIer kIng LI dI vuy o
noI nuo kIuc vi Lrong Luy kIng con LuI sun d LI cIup.
Truoc LinI LI cuu unI, LI du suy ngum vu nIun
LIuy rung: CoIIIer Iu mL nIu sun xuuL gIuy co uy Lin suu
Ion zo num IouL dng sInI IoI. AnI co ruL nIIu bun
Iung Iuu num k Lu kII moI LIunI Iup cng Ly cIo dn
nuy. AnI con Iu nIu LuI Lro cIo mL Lrong nIung nIu LIo
nI LIng nIuL LuI BosLon. AnI co mL cuc sng gIu dinI
v cung IunI pIuc. KII LinI Lng LuI sun k Lrn cuu
CoIIIer, LI du noI voI unI Lu rung: AnI LIuL gIuu co, vu
nIung dIu nuy quun Lrong Ion IL LIuy.
Vung, LI bIL LI, unI Lu Lru IoI, nIung gIo duy LI
du kIunI kIL rI.
NIung LI ngIi, buL ky uI co duoc ngun LuI sun v
gIu nIu unI se kIng buo gIo bI kIunI kIL. BoI vi do
moI cIinI Iu nIung LuI sun bn vung nIuL mu IIm
nguoI co duoc.
NIung ngun Iung Io duu co ngIi LI!, CoIIIer LIun
LIo.
ung, ngun Iung kIng ngIi LI, LI gIuI LIicI,
1oo
nIung co nIung cucI kIuc d unI Lim duoc nguoI gIup
do cIo minI Lrong Ioun cunI nuy. Vu duy Iu dIu mu LI
ngIi unI nn Ium: Huy LrIu Lup mL cuc Iop buo gm
1o Lrong s nIung nguoI LIunI duL nIuL mu unI Lung
bIL, duc bIL Iu nIung uI co kIu nung v LuI cIinI. ng
LIoI, Iuy moI 1o Lrong s cuc bun Iung quen LIuc nIuL
cuu unI cung LIum du. AnI co LI IoI vuy Io LIn d
kII pIuc IuI IouL dng kInI dounI cuu minI.
TI IIn nIun LIuy minI kIng cun pIuI noI nIIu
LIm nuu boI gIo duy Lrong unI muL cuu CoIIIer duong
nIu du muL dI su Io Iung vu so IuI. AnI mIm cuoI, Iuy ru
Lu Lrong cup mL cun s Luy nIo vu buL duu vIL. Suu kII
vIL xong, unI cIuyn cIo LI xem cun s vu dIu nguc
nIIn Iu Lrong duy cII buo gm Ln cuu kIoung num
nguoI Lruoc kIu Lung Iu kIucI Iung quen LIuc cuu unI.
uy!, unI noI, uy Iu Ln cuu num nguoI co LI
sun Iong gIup do LI kII cun. Ho du Lung muu gIuy cuu
cng Ly LI Lrong nIIu num. Ho Iu nIung nguoI um IIu
v sun pIum cuu cIung LI vu bIL duL nIm LIn vuo cng
Ly LI cung nIu nIung sun pIum do cIung LI sun xuuL
ru. TI se nIo Io gIup do v muL LuI cIinI, dI IuI suu nuy
LI se dunI cIo Io pIun cIIL kIuu duc bIL dI voI LuL cu
muL Iung gIuy dep mu cng Ly LI sun xuuL.
TI IIn gIuI LIicI voI CoIIIer rung cucI mu unI dInI
up dung cung Luong Lu nIu cucI mu Henry ord du Lung
su dung vuo nIung nguy duu LIn LIunI Iup Cng Ly ord
1o1
MoLor. NIo bIn pIup nuy mu ord du num Lrong Luy du
ngun vn LuI cIinI d duu cng Ly dI vuo IouL dng Lu
su I Lro cuu cuc kIucI Iung Lruoc duy du Lung muu xe
IoI cuu ord.
Buy gIo LIi LI du bIL ro minI pIuI Ium LI nuo,
CoIIIer noI, NIung dIu kIIn LI LIuc muc cIinI Iu LuI
suo LI IuI kIng ngIi dn bIn pIup nuy Lruoc kII gup
unI nII?. NIung cuu IoI Luong Lu nIu LI cung du Lung
quunI quun Lrong duu oc cuu nIIu nguoI, du Io LIuu
kIu nung Lim duoc bIn pIup d gIuI quyL vun d.
Suu do CoIIIer quuy IuI BosLon vu buy LIung suu, LI
nIun duoc mL Iu LIu do unI guI dn k v k IoucI cuu
minI. Kem LIeo Iu LIu con Iu mL cIIc dng I quu Iuc
ruL dep co kIuc dong cIu: Tung NupoIeon HIII, nguoI
cII duong dun II cIo pIun con IuI Lrong con nguoI LI!.
CIinI dong d Lung do du gIup LI IIu ro Loun b
cuu cIuyn. TuL cu nIung gi mu LI du Ium cII Iu gIuI
pIong CoIIIer ru kIoI nIung song suL cuu su Io Iung v
ngIiu mu unI du Lu duL ru cIo minI.
Bu I Io c ru L ru Iu : Tu I su n v gIu nIu L cu u cIu ng Lu
cIinI Iu kIu nung Lim kI m su gIu p do Lu bu L ky uI co
LI vu su n Io ng gIu p do kII cIu ng Lu roI vu o Iou n cu nI
b Lu c.
1oz
TIA N THU 24
IA M VI C VO I TINH THA N
OA N K T
oun kL cIinI Iu suc munI Lrong cuc sng gIu
dinI, Lrong cng vIc vu IouL dng xu II LIuong nguy.
DuoI moI LI cI cIinI LrI vu kInI L, Iop Luc vu doun
kL Iu mL yu cuu kIucI quun.
Co IuI nguyn nIun kIIn Lu pIuI Iop Luc: Nguyn
nIun LIu nIuL xuuL pIuL Lu nI Io so Iuy nIu cuu pIuI
doun kL cuu con nguoI; vu nguyn nIun LIu IuI xuuL
pIuL Lu su Lu nguyn cuu Lung cu nIun. TInI LIun dng
dI LIuc su cII co duoc nu moI LIunI vIn du co dng
co xuy dung mL mI Lruong Iop Luc LIun LIIn vu co su
dong gop cuu moI nguoI.
CIo dn nuy vun cIuu mL uI co LI quu muL Andrew
CurnegIe, mL Lrong nIung nIu LIn pIong cuu nn cng
ngIIp My, v kIu nung kIicI I LInI LIun dng dI.
1o
BIn pIup cuu ng LIuc ru v cung don gIun. Truoc LIn,
duu Lrn LinI cIuL cng vIc cuu Lung nguoI, ng xuy
du ng cIo cng Ly m L co cI d bu L vu Iuong LIuo ng LIo u
dung nIum kIuyn kIicI nIun vIn nung cuo nung suuL
Iuo dng. TIu IuI, cIuu buo gIo ng cng kIuI kIIn
LrucI cup duoI cuu minI mu LIuy vuo do, d Io Lu kIm
dIm bun LIun bung cucI duL ru cIo Io nIung cuu IoI co
IIn quun Lruc LIp dn vun d. TIu bu, ng kIng buo
gIo quyL dInI LIuy cIo nIun vIn. TruI IuI, Andrew Iun
kIuyn kIicI nIun vIn Ium vIc voI LInI LIun cIu dng,
sung Luo vu bIL Lu cIIu LrucI nIIm Lruoc kL quu cng
vIc cuu minI.
PIuong pIup cuu ng du kIuyn kIicI nIun vIn
nung cuo IIu quu cng vIc cu nIun, pIuL Iuy suc munI
Lup LI boI vi ng Iun LIn Luong rung LIunI cng Ion
nIu L cII co LI du L duo c n u co su Io p Lu c Lu Lu L cu mo I
nguoI. Iu nuy co ngIiu Iu vIc bun cIu dng Iop Luc
voI nguoI kIuc cung Luong Lu nIu vIc nguoI kIuc Iop
Luc voI bun. Cuc nIu IunI duo co duu oc Lu IoI se kIng
LI nIun duoc su Iop Luc Lu cup duoI boI vi LInI LIun
doun kL, Luong Lro Iun nIuu cung Luong Lu nIu mL LIu
LinI cum - co cIo moI co nIun.
KII con pIuc vu cIo Iuc Iuong kIng quun Lrong
suL kIoung LIoI gIun dIn ru IuI cuc CIIn LrunI TI
gIoI LIu nIuL vu LIu IuI, uI uy EddIe RIckenbucker Iu
mL nguoI LIuong xuyn kIicI I LInI LIun dng dI.
1oq
Trong CIIn LrunI TI gIoI LIu nIuL, mL minI ng du
bun Iu z6 muy buy dI pIuong. KII CIIn LrunI TI gIoI
LIu IuI n ru, ng Lro LIunI Lum guong sung kII dun duL
mL nIom pII cng un Loun Lro v suu mL IunI LrinI
duI InI dnI Lrn bIn TIuI BinI Duong cII voI mL
cIIc xung duy nIuL Lrong quung LIoI gIun rong ru mL
LIung. CIinI suc munI doun kL do v suu du Lro LIunI
nn Lung gIup ng Iup nn Hung Iung kIng EusLern
AIrIInes.
TrIL gIu WIIIIum Jumes du Lung noI: Nu co LI
kIIn nguoI kIuc Iop Luc LIun LIIn voI minI, bun se co
LI duL duoc moI muc LIu mong mun mu kIng I gup
buL ky Lro nguI nuo Lo Ion cu. o quu Iu mL nIun dInI
Luo buo, nIung LIuc L se dung nIu vuy duy.
ML kII du guy dung duoc mL LInI LIun doun kL
suu suc, bun se nIun LIuy rung moI IouL dng dIn ru
du duu Lrn LInI LIun dng dI Lu Lrn xung duoI. MI
mL dI LI LIuo gIunI LIung IoI, nIm vInI du kIng
cII LIuc v mL cu nIun rIng Ie nuo mu LIuc v LuL cu
moI nguoI, vu Iuun Iuyn vIn pIuI Iun kIuyn kIicI
cuc vun dng vIn bIL duL LIunI cng cuu Loun dI In
Lrn vInI quung cuu cu nIun. ng KnuLe Rockne du Lro
LIunI mL Iuyn LIouI cuu vung NoLre Dume nIo kIu
nung kIicI I LInI LIun dng dI mL cucI LuyL voI.
Trong Lruong Iop nuy, IoI KInI LIunI Lro nn v
cung y ngIiu: BuL ky LIu gi cuc nguoI gIeo Lrng, cuc
1o
nguoI se guL duoc kL quu cuu LIu do. TIuc L cIo LIuy
buL ky dIu gi bun Ium cIo nguoI kIuc, co Iuc bun se duoc
nIun IuI.
Huy pIuL Iuy LInI LIun doun kL d bun co LIm suc
munI vuon LoI dInI cuo cuu LIunI cng.
Mct ca, |am c|u ueu ucu
a ca, c|um |a: ueu |cu uu: cac.
- Co doo Viet Nom
1o6
TIA N THU 25
TINH KHIM T N
NIIu nguoI cIo rung kIIm Ln cIuu Iun du LL.
TIeo LI, kIIm Ln Iu mL duc LinI co y ngIiu v cung
Lo Ion. o cIinI Iu ngun suc munI mu bun co LI pIuL
Iuy d duL duoc LIunI cng Lrong cuc sng.
KIIm L n duo c xem Iu dI u kI n LIn quy L cu u du o
Co d c gIu o. CIinI nIo du c LinI nu y mu MuIuLmu
GundII
(1)
du mung Iu I n n d c Iu p cIo n . ng LIo I,
cu ng nIo kIIm L n mu GIu o su AIberL ScIweILzer
(z)
du
go p pIu n xuy du ng nn m L kIu vu c cIuu PII L L de p Ion.
(1) MahaIma Gahhdi (1869-1948): Coh duoc hguoi dh h goi la 1hahh Gahdhi,
hguoi chu Iruohg giahh dc lp Iu Iay Ahh quc bahg coh duohg bI bao dhg.
(2) AlberI SchweiIzer (1875-1965): hhac si, IriI gia, ly IhuyI gia, hha hoa hoc
hguoi uc duoc giai Nobel Hoa 8hh 1952 voi chg Irhh IriI hoc Reverehce !or
Li!e, Ia m dich Su khh Iro hg cu c shg.
1o;
TinI kIIm Ln duc bIL cun LIIL nu bun mun Lro
LIunI nguoI LIunI duL, buL k muc LIu d ru cuu bun Iu
gi. Vu bun se nIun LIuy rung LinI kIIm Ln quun Lrong
dn nIuong nuo kII bun du duL dn dInI cuo cuu LIunI
cng. Nu kIng kIIm Ln, bun se kIng LI co duoc su
LIng mInI, sung suL vi mL Lrong nIung dIm nI buL
nIuL cuu mL nguoI LIng mInI cIinI Iu kIu nung Lu
nIun kIuyL dIm.
TIIu LinI kIIm Ln, bun se kIng LI nIun ru cuI
mu LI cIo Iu co II duL duoc LIunI cng moI suu mI
Iun gup pIuI ngIIcI cunI Iuy LIuL buI. MI LIuL buI du
un cIuu Lrong no co II nIum gIup bun co LI nIunI
cIong vuoL quu vu LIum cIi con vuon xu Ion nuu. uy vi
du bung cuu cIuyn cuu R. G. eTourneuu kII ng buL
duu LIunI Iup mL guruge L, nIung cng vIc IuI
kIng LIuun bum xuI gIo buc ng cIuyn sung ngI
LIuu xuy dung. ng nIun LIuu cng LrinI dup nuoc
Hoover nIung kIng muy gup pIuI nIIu du cung.
NIung kIo kIun vu cIum Lr Lrong vIc doI bo nIung
Lung du cung nuy kIIn ng muL gun nIu LuL cu.
NIung eTourneuu kIng I pIun nun Iuy d II
cIo buL ky uI v s pIun ngIIL ngu mu ng dung gup
pIuI, cung kIng I LIun LrucI vun mnI dI voI nIung
muL muL Lo Ion uy. ng Lu nIun Ioun Loun LrucI nIIm
v bun LIun. MI kII gup pIuI LIuL buI, ng du cuu
nguyn. CIinI nIo LI, ng Lu Lim ru cIo minI co II
1o8
d duL duoc LIunI cng moI un nup Lrong LIuL buI suu
cung. ng quyL dInI cIuyn Iuong sung ngI cI Luo,
sun xuuL ru cuc IouI muy moc co LI duo xoI buL ky IouI
duL du nuo ru kIoI muL duL.
KL quu Iu, gIo duy kIup noI Lrn LI gIoI du dung
muy xuc eTourneuu. eTourneuu IIn co ruL nIIu nIu
muy sun xuuL vu so Iuu ngun LuI sun In dn Iung LI d-
Iu. NIung cuu cIuyn v LinI kIIm Ln cIuu dung o
duy. buy Lo Iong bIL on cuu minI dI voI nIung vun
muy gIup ng co duoc LIunI cng nIu nguy Im nuy,
eTourneuu du dunI pIun Ion LuI sun cuu minI dong
gop cIo cuc nIu LIo vu dunI pIun Ion LIoI gIun d
Lruyn gIuo.
I kII, kIIm Ln se bIn LIuL buI LIunI mL vun
muy LInI LIun. VuI num Lruoc duy, LI co dIp dn LIum
ee BruxLon - mL nIu dounI ngIIp Lruoc duy du Lung
Iu LII Lruong cuu WIILevIIIe, Buc CuIIIornIu. uy cung Iu
Im mu unI Lu nIun ru rung minI dung gup Ln LIuL v
LuI cIinI Lo Ion do so suuL, Lruoc mL dI Luc kInI dounI
mu unI Lu vun LIn Luong Lrong nIIu num.
HIn nuy unI du xuy dung vu quun Iy LIunI cng
buo nIIu cng Ly rI?, LI IoI.
Tng s pIuI dn 1 cng Ly, BruxLon Lru IoI, buo
gm cu Ngun Iung quc gIu IrsL NuLIonuI Bunk cuu
WIILevIIIe. Vu LI cIuu buo gIo bI LIuu I dn mL dng.
o cIinI Iu Iy do vi suo Ln LIuL nuy kIIn LI pIIn
1oq
mun dn vuy. uy LIuc su Iu mL cu dum vuo Iong Lu
Iuo vu kIu IunI cuu LI.
TL duy, LI noI, AnI dung co co II d nIun ru
rung LIuL buI cung nIu LIunI cng du co y ngIiu nIu
nIuu. TIuL buI nuy cuu unI se Lro LIunI mL vun muy
Ion nu no duy cIo unI bIL cucI kIIm Ln vu Lrun
Lrong LuL cu nIung gi unI du duL duoc. VoI LIuL buI nuy,
unI co LI LIunI cng Ion buo gIo IL.
Guong muL cuu BruxLon unI In mL nu cuoI rung ro.
, dung duy, LI du kIng I ngIi v LIuL buI nuy LIeo
cIIu Iuong do.
VuI LIung suu, LI nIun duoc mL Iu LIu cuu BruxLon.
Trong LIu unI k rung LIu nIup cuu unI du Lung dn
dInI cuo, LIum cIi gIup unI du bu dup kIoun LIn LIuu
I Iun Lruoc. Quu do cIo LIuy, kIIm Ln cIinI Iu mL
ngun suc munI v bIn cuu con nguoI.
K|:em tcu |a t|au| tr| cua ca: 1e.
MODESTY IS THE CITADEL OF BEAUTY.
- Demodes
11o
TIA N THU 26
A NH BO NG BA N THAN
NI dung vu cucI LIuc LI IIn suy ngIi LIunI IoI
noI cuu bun dong vuI Lro v cung quun Lrong Lrong cuc
sng. BoI vi nguoI kIuc se dunI gIu Lung IoI un LIng noI
vu cu cucI LIuc Lruyn duL nIung y Luong, suy ngIi cuu
cIung Lu nuu. Tuy nIIn, dI kII kIng cII nI dung mu
cu IinI LIuc bn ngouI cuu bun cung Luo cIo Io, vu cu
cIinI bun, nIung un Luong Luong Lu vu LIum cIi con suu
suc Ion LI nuu. CucI nguoI kIuc nIin nIun Lu vu cucI
Lu Lu nIin nIun bun LIun du dong vuI Lro v cung quun
Lrong nu cIung Lu mun LIunI cng.
CIuyn k rung mL Lrong nIung LIuong nIun
LIunI duL nIuL nuoc My LIuong IuI cIIc xe Lrn pI voI
LuI guy dunI gn duL LIn d Lrong kIoung d IunI Iy.
TIuc L Iu, cu doI unI Lu cIuu vung guy Iun nuo cu.
111
NIung bun se buL ngo kII bIL rung unI Lu du su dung b
guy dunI gn duL LIn uy d Iu guc moI cIuong nguI
vuL Lrn buoc duong kInI dounI cuu minI mL cucI IIu
quu nIu LI nuo.
VoI dIu bi muL nuy, unI Lu du Luo cIo nguoI kIuc un
Luong v mL unI cIung LIunI cng dn nI co LI dunI
ru mL kIoung LIoI gIun dung k cIo mn LI LIuo gn.
Vu mI kII duoc moI cIoI gn, Iuc nuo unI Lu cung vIn
co bu ng nIu ng cu c Ie n vo I gIu dinI nIu
Vundermorgun Iuy nIu RockerbIIL, vu cIuu buo gIo unI
Lu d minI bI dn vuo LI bi cII vi mL Iun cIoI gn nIu
LI cu. Mu nu LI, LIi cIuc cIun Iu unI Lu se dunI muL
cu uy Lin Iun su ngIIp kInI dounI cuu minI nuu.
GIun Iun u? uu duo u? Bop meo su LIuL u? KIng.
AnI Lu cIinI Iu mL Lrong nIung nIun vIn kInI dounI
LIunI cng nIuL. Vu d co LI bun cIuy Iung, Lruoc IL
unI Lu pIuI Lu dunI bong cuI LI cuu minI In, mu
dIu nuy IuI kIng I guy IuI gi dn uI cu. Vu rI unI Lu
cu LI LIp LII LIunI cng sun pIum cuu minI duy!
V pIun minI, LIuc L Iu LI cIuu buo gIo LIuy cun
LIIL pIuI dunI bong bun LIun bung nIung vIc duI
IouI nIu vuy, vu cIuc Iun Iu bun cung LI. NIung nu
nIun LIuc duoc dIu nuy LIi co Ie cung cII vi mL doI IoI
cup LIIL rung minI pIuI Ioun LIunI cng vIc mL cucI
xuuL suc. Vu LIum cIi kII uy, co Ie LI pIuI buL cIuoc LL
Ion cu unI cIung kIu.
11z
KII LIp xuc voI Iung ngun con nguoI Lrong Lung LIoI
dIm kIuc nIuu cuu cuc sng, LI ngIIm ru rung cuI LI
cuu con nguoI Iu mL dIu gi do kIu nIuy cum vu cIIu
unI Iuong boI ngouI cunI LIeo nIIu cucI kIuc nIuu
Luy LIuc vuo LinI cucI vu kInI ngIIm cuu Io.
Co Ie LI se Iu nguo I cu I cu ng Lrn LI gIun nu y d
cup dn vIc mL nguoI nuo do pIuI gIo nIung Lro xuo
quyL Ium Ln LIuong nguoI kIuc Iuy IoI dung Io bung
buL cu cucI nuo co LI. Tuy nIIn, LI se Iu mL Lrong
nIung nguoI duu LIn mun buy cIo mL uI duy bi quyL
dunI bong bun LIun nIum gIup Io vuoL quu nIung nI
Io so vu Lu LI v su ngIeo Ien LIup kem cuu minI d co
LI Ieo In nIung nuc LIung cuu LIunI cng.
ML Lrong nIung Ioc Lro cuu LI - vn Iu mL nIun
vIn kInI dounI buo IIm nIun LIo - mI kII gup go
kIucI Iung LIm nung cuu minI LIuong deo Lrn Luy
mL cIIc nIun kIm cuong 8 cu-ru nIu LI dung num
Lrong Luy mL cIIc duu LIun ky dIu. AnI Lu cIinI Iu
mL Lrong nIung nIun vIn kInI dounI duc Iuc nIuL cuu
mL cng Ly buo IIm nIun LIo.
ML Iun no, unI Lu dem cIIc nIun cuu minI dn gup
LIo kIm Ioun d cIInI suu. Cng vIc nuy doI IoI pIuI
muL vuI nguy. Trong suL quung LIoI gIun nuy, kIng
IIu suo unI Lu LIuc IIn cuc vu gIuo dIcI kIo kIun Ion
Iun, vu rI LIum cIi kIng LI nuo cIuo moI duoc kIucI
Iung nuo cu. AnI Lum su rung, mI kII cIuun bI buL
11
cIuyn voI mL kIucI Iung LIm nung nuo do, unI IuI v
LinI duu muL IIc v ngon Luy deo nIun cuu minI vu
bng nIIn mL gIong noI LIi LIum vuo LuI unI: KIucI
Iung nuy se kIng muu buo IIm duu, kIucI Iung nuy
se kIng muu buo IIm duu.
TI rI cuI cung dIu do cung Lro LIunI su LIuL, unI
Lu cIung LI nuo LIuyL pIuc duoc kIucI Iung cuu
minI. Vuy mu nguy kII nIun IuI cIIc nIun, unI Lu
nIunI cIong nIun duoc cung Iuc 6 don dung ky muu
buo IIm nIun LIo Lu 6 Iun gIuo dIcI voI kIucI Iung
Lrong nguy Ium vIc duu LIn cuu minI.
Buy gIo, v pIun LI, nu bI mL uI do pIuL IIn ru
minI dung deo mL cIIc nIun kIm cuong 8 cu-ru Lrn
Luy, e rung LI se cum LIuy nguong dn nI kIng LI
Ium duoc vIc gi ru In LIuy vi LIuc duy LI Ium mL vIc
gi do Lo LuL Ion. Tuy nIIn, LI sun sung Lruyn duL bi
quyL nuy cIo buL ky uI, gIng nIu unI bun kInI dounI
buo IIm no, mong mun co duoc ngun dng vIn LInI
LIun Lu ky nung dunI bong cuI LI cuu minI nIu LI.
ML Lrong nIung bIn pIup Iuu IIu nIuL gIup bun
nung cuo gIu LrI cuu bun LIun Ion nuu - dIu mu buL ky
uI cung cun y LIuc duoc - cIinI Iu cIon ru cIo minI mL
vuI Lum guong dIn IinI voI nIung LIunI LicI mu bun
mong mun duL duoc vu LIum cIi con cuo Ion LI nuu.
Huy xem Io nIu mL LIu cIuun d so sunI, dI cIIu
nIung LIunI LicI mu minI duL duoc.
11q
NguoI bun doI cuu bun cung co LI Lro LIunI ngun
dng vIn LInI LIun vung cIuc cIo bun nu cuc bun LIuc
su Iou Iop vu Loun Lum Loun y voI nIuu. CIinI suc munI
Lu mL nguoI bun doI nIu LI se LIuc duy bun vuon LoI
nIung LIunI cng ngouI suc Luong Luong.
NgouI ru, nIung dng ngIIp LIun quen cung dong
vuI Lro Iu mL IIu LIuc b Iuu IIu cIo LInI LIun cuu
bun nu bun bIL cng Luc voI dung nguoI. Huy cIuc cIun
rung nIung nguoI xung quunI bun Iun bIL kIuyn
kIicI vu dng vIn bun LIuy vi kIIn bun pIuI bun bu
Iuy nun cIi.
Cu I LI Lrong bu n dI kII cu ng cu n pIu I duo c d ng
vIn, kIuy n kIicI. Do vu y, bu n Iu y vu n du ng mo I bi
quy L d Lu d ng vIn bu n LIun. K cu kII bu n cu n m L d
Lrung su c re LI n nu o do d duo c Lu LIn Ion, Iu y muu no
cIo rIng minI. N u nIu ng dI u bu n Iu m kIng I guy
L n Iu I d n nguo I kIu c mu Iu I co icI cIo minI, LIi bu n cu
Iu m. KII bu n cu m LIu y Iu I Io ng v bu n LIun, Ie duong
nIIn Iu nguo I kIu c cu ng se LIu y Iu I Io ng v bu n. Vu , Iu y
gII nIo dI u nu y, m I m L nguo I mu bu n su p su u duo c LI p
xu c Lrong cu c s ng bI L duu Iu I Iu nguo I co LI gIu p bu n
Ieo In nIu ng nu c LIung cu u LIu nI cng cuo Ion nu u?
11
TIA N THU 27
A NH THU C MA T TICH CU C
TRONG CON NGUO I BA N
NIung ky su quun dI o AIusku dung Ium vIc II
Iu d Ioun LIunI mL cIIc cuu. Ho Lun dung dong sng
du do ng bung bn duo I d cI ng do cIo c L Lru Lrung
Lum vu LIeo LinI Loun, nu kIng kIp duL nIung dum
LIep Lrung Lum vuo dung cI Lruoc kII bung Lun, Io se
pIuI Ln kem ruL nIIu cII pIi.
Trong kII do, dum LIep IuI duoc sun xuuL LuI nIu
muy LIep o PennsyIvunIu, ngIiu Iu pIuI duoc vun cIuyn
quu mL cIung duong kIu duI moI dn duoc noI LII cng.
Iu kIIn LinI LI cung cup bucI cIinI Iu LIoI LIL quu
xuu kIIn cIo cng Luc vun cIuyn dum LIep nguy cung
LIm cIum Lr, cuc ky su cII con mL vuI nguy d Ioun
LuL cng vIc cuu minI. Tuy nIIn, cuI cung nIung dum
LIep cung dn dung noI cun dn. NIung dn kII dum
duoc cun Lruc nung In duL vuo vI Lri LIi moI nguoI moI
116
pIuL IIn ru rung cIIu duI cuu no bI LIIu muL vuI
IncI
(
)
.
um LI nuo duy kII LIoI LIL dung nIunI cIong um
dun Lrong kII nIu muy sun xuuL IuI cucI xu dn Iung
ngun dum? PIuI cIung duy Iu mL LinI LI b Luc?
KIng, dI voI mL nguoI co duu oc sung Luo gun IIn voI
mL kIu nung IunI duo LuI LinI LIi LinI Iung Lrn
cIung co gi Iu kIo kIun.
ML ky su quun dI du nIunI cIong dIn LIouI v
nIu muy d kIoI dng IuI gung muy sun xuuL dum LIep
LIeo dung cIIu duI LIu cIuun. Muy LIuy, LuI nIu muy
cung co nIung nguoI co kIu nung IunI duo xuuL suc cIuu
buo gIo cIIu kIuuL pIuc Lruoc kIo kIun cu. NIung dum
LIep duoc cI Luo voI mL Lc d ky Iuc vu nIunI cIong
duoc vun cIuyn cu nguy Iun dm dn AIusku duoI su cII
duo uu LIn s mL cuu IuI nIu LIum IIm LIng LIuo
dIu IinI.
n AIusku, nIu ng cII c du m LIe p duo c do ru du L
vu o vI Lri cIinI xu c pIu L Lruo c kII Io p bung du bn
duo I nIu ng c L Lru cI ng do Lun cIu y. uy Iu m L LinI
Iu ng duo c xu Iy vu LIu o go kIng cII nIo nIu ng cu I
du u mInI mu n mu co n nIo m L vu n muy v IinI Iun
su n su ng d n vo I nIu ng uI co II u bI L Luo ng Lu n v
nIu ng gi Io cu n Iu m vu bI L Lrun Lro ng cng vI c cu u
minI.
(*) ihch: doh vi do chiu dai Ihhg duhg o Ahh, My, 1 ihch = 2,54 cm.
11;
NIung uI co muc LIu sng ro rung, se Iun co du
nung Iuc d Ioun LIunI muc LIu do. Nung Iuc nuy se
gIup Io vucI ru nIung buoc dI ro rung vu co LIu Lu, pIu
Iop voI quy IuuL cuu vun vuL mu Lrong do LI gIoI cuu
cIung Lu cII Iu mL pIun v cung nIo be.
Su vi duI cuu Tng LIng My AbruIum IncoIn duoc
LI IIn ro neL nIuL kII ng pIuI dI dIn voI nIung vun
d nun gIuI. KInI ngIIm Lu nIung LIuL buI, nIung Iun
LIuu Lrun vu nIung ngIIcI cunI kIng muy mun xuy ru
voI ng LIoI LruI Lre du duoc cIuyn Iou LIunI mL Lri
Lu uyn LIum mu kIng mL nguoI binI LIuong nuo co
LI LruI ngIIm duoc. IncoIn du bIL Lun dung su LruI
ngIIm IIm co cuu minI d nung cuo kIu nung gIuI
quyL vun d LIuy vi bo cuc mI kII LinI LI Lro nn kIo
kIun.
uy cIinI Iu LinI cucI dInI IinI nn nIung con
nguoI LIuc su vi duI. BuL cu uI cung co LI Lu bo Iuy LIuy
dI quyL dInI bung cucI cIuyn Iuong quun Lum cuu
minI sung mL vun d kIuc mI kII gup LIuL buI. uy
cIinI Iu dIu mu du s LIuong Ium mI kII Ium vuo Ioun
cunI buL IoI. Vu co Ie do cung cIinI Iu nguyn nIun cIu
yu cuu vIc LuI suo Io gup pIuI ruL nIIu LIuL buI Lrong
kII LIunI cng duL duoc Lrong cuc sng IuI kIng dung
k .
Bu n se kIng LI nIin LIu y duo c bu n cIu L LIu c su cu u
minI m I Iu n soI guong. I u bu n LIu y cII Iu du ng ve bn
118
ngou I mu u n cIu u bn Lrong no Iu con nguo I LIu L cu u bu n.
Nu bun mong mun vuon LoI nIung LIunI cng cuo
Ion, xu Ion nuu Lrong cuc sng, bun cun ren Iuyn cIo
minI Iong cuo LIuong, su munI me vu LicI cuc. o se Iu
ngun kIoI duy moI nIm vuI mu bun Iung mong uoc,
moI cuu cuI vuL cIuL mu bun cun d co mL cuc sng
LIunI LIun vu IunI pIuc, vu dng LIoI Iu IIu LIuc gIup
co LI bun vuoL quu moI bnI LuL.
Bun cIuL LicI cuc dung Lru ngu Lrong co LI bun co
LI Lu dng LrIn kIuI nIung cII LII cuu bun LIunI
nIung IunI dng cu LI, voI dIu kIn bun pIuI Iu nguoI
cIu dng duu ru nIung yu cuu do vu xuc dInI duoc cIo
minI nIung muc LIu ro rung Lu cuc sng. Bun Iu mL
cIu LI dc Iup voI bun cIuL LicI cuc vu co quyn pIuL
Iuy IL nung Iuc bun cIuL do d Ioun LIunI moI muc
LIu mu bun du cIon.
TI du co dIp duoc Ium vIc vu kL bun voI Iung Lrum
nIun vuL LIunI duL nIuL nuoc My Lrong vong o num Lro
IuI duy. MI nguoI Lrong s Io duL duoc LIunI cng Ion
du nIo bIL pIuL Iuy kIu nung LicI cuc cuu minI.
Vuy, bun con cIun cIu gi nuu? Huy kIum pIu bun
cIuL LicI cuc cuu bun LIun vu num buL Iuy no, bun se
nIunI cIong vuon LoI dInI cuo cuu LIunI cng vu duL
duoc moI Lum cuo mu bun mo uoc.
11q
TIA N THU 28
SU C MA NH TINH THA N
BuL k mo uoc nuo bun LIn Luong rung se duL duoc,
cIuc cIun no se Lro LIunI IIn LIuc. ung Sung Luo du
bun Lung cIo bun mL duc quyn buL kIu xum pIum -
quyn kIm souL suy ngIi, Lri Lu cuu minI voI moI IinI
LIuc vu Lrung LIuI LInI LIun mu bun mong mun.
Trung LIuI LInI LIun cuu bun se kIoI duy dng co
Iuong dn nIung LinI Iung, su vuL vu con nguoI mu
bun LIuong xuyn ngIi dn. Iu nuy gIuI LIicI nguyn
nIun vi suo co nIIu nguoI LIuong Iuy gup LIuL buI
Lrong cuc sng nIu su co cuc, duu yu v LI cIuL Iun
LInI LIun vu su ngIeo doI boI cIung du Iu nIung gi mu
Io LIuong Iuy d Lum dn.
1zo
Cu c nIu kIou Io c du LI n Iu nI pIun LicI, m xe vu
gIu I LIicI Iu u I L cu c II n Luo ng ngou I Lru nIu ng LIu c
mu c xouy quunI vu n d : I u Lri o c con nguo I, m L kII
bI dI u kII n bo I m L nI m LIn mu nI II L d n n I Lro
LIu nI m L du c LIn, co kIu nung Iuo ng bu n dI d n m L
k L cu c du ng nIu vI n cu nI mu bu n LIuo ng ngIi d n
Iuy kIng?
KII buoc cIun vuo cuc sng, cIung Lu Iun mung
LIeo minI IuI pIong bi du duoc dun kin nIu nIuu. HuI
pIong bi nuy se do cIinI cIung Lu num gIu cIu kIng
pIuI buL ky mL uI kIuc. O pIong bi LIu nIuL, Lu Lim LIuy
mL bung k nIung IoI icI vu cuu cuI vuL cIuL co LI duL
duoc nIo nIun LIuc suc munI pII LIuong cuu Iy Lri, pIuL
Iuy suc munI do cIo dn kII Ioun LIunI duoc muc LIu
d ru voI LInI LIun Iuc quun LuyL dI. Trong kII do, o
pIong bi LIu IuI IuI cIuu dung mL bung k Luong Lu v
nIung kIoun LIn pIuL mu Lu pIuI Lru do Io dung Iuy do
buL ky mL nguyn nIun nuo kIuc - cII pII vu ru cII LII
cIo suc munI Lri Lu cuu bun LIun.
ML Lrong nIung dIu kII IuI nIuL cIinI Iu cII kII
LruI quu nIung bI kIcI, LIuL buI Iuy mL dIu buL IunI
nuo do, cIung Lu moI buL duu nIun LIuc duoc suc munI
cuu mL LIuI d LicI cuc.
MIIo C. Jones, nguoI vung orL ALkInson, bung
WIsconsIn, Iu mL nng dun ngIeo kI. CIo dn kII
muc pIuI cIung bnI buI IIL quuI uc, ng pIuL IIn ru
1z1
rung suc munI cuu y cIi moI Iu dIu Lo Ion Ion cu suc
munI cuu co bup. Y Luong sun xuuL mon xuc xicI LIIL Ion
cuu ng du gIup ng nIunI cIong Lro nn gIuu co nguy
LuI Lrung LruI mu Lruoc duy cII Iu mL munI duL ngIeo
nun cII du d kIm sng. o cIinI Iu nIung nguy kIoI
duu cuu IouL sun pIum mung Ln Jones urm mu nguy
nuy Iu mL LIuong IIu gIu dinI nI LIng o My.
Iu do cIo LIuy, cIinI nIm LIn vuo cuc sng moI
Iu LuI sun v gIu nIuL. NIung bun cIuu LI Lun dung Iuy
Iuong IoI Lu nIm LIn nuy mL kII bun vun cIuu IinI
LIunI LIoI quen duy Lri mL LInI LIun Iuc quun LIuong
Lruc. Nn nIo rung kIng mL uI co LI kIIn Lu pIuI Io
Iung vu kIng mL uI co LI kIIn Lu pIuI gIun du Iuy
pIu I Io so n u kIng duo c su cIup LIuu n Lu pIiu
cIung Lu.
Tru ng LIu I LInI LIu n cu u bu n cIinI Iu cng cu gIu p
bu n cun bu ng cu c s ng cu ng nIu nIu ng m I quun I
vo I mo I nguo I cIung quunI vu cu c LinI Iu ng Lrong
cu c s ng - no co LI Iuo ng bu n v nIu ng gi mu bu n
dung mo uo c.
1zz
TIA N THU 29
DIY TRI M T TINH THA N
TICH CUC
KInI LIunI noI rung: Cuu cuI Lrong Luy nIung
nguoI gIuu co se LIp Luc sInI sI nuy no; Lrong kII
nIung ke ngIeo kI Iun pIuI Ium vIc cuL Iuc moI co cuI
d un.
TuI sun mu cIung Lu kIm duoc nIum vuo vIc su
dung d Luo ru gIu LrI moI cIu kIng cII d LicI Iuy,
dunI dum. Do vuy, Iuy duu Lu buL ky LuI sun nuo LIuc
quyn so Iuu cuu minI vuo nIIu muc dicI kIuc nIuu,
nu kIng LuI sun cuu cIung Lu se bI Iung pIi.
KII mL nguoI mun kIung dInI minI Lrong vIc
kIm sng, IIm kII unI Lu Lim LIuy mL uI duy sun Iong
rng mo don cIuo minI. NIung mL kII du Lim duoc
cIo minI mL vI Lri Lrong xu II, cung Iu Iuc unI Lu
kIng con cun su gIup do Lu pIiu nguoI kIuc, LIi IuI Iu
1z
Iuc mu nguoI Lu xp LIunI Iung duI sun sung pIuc vu
unI Lu buL cu Iuc nuo.
o cung cIinI Iu nguyn nIun vi suo LI goI duy Iu
dInI IuuL Iup dun IuI Iou. CIung Iun so LIicI nuy dun
dn so LIicI no, LIunI cng nI LIp LIunI cng, LIuL buI
nI LIp LIuL buI. Trong cuc sng, cIung Lu dng LIoI Iu
nguoI Iuong IoI mu cung co LI Iu nun nIun cuu dong
cIuy cuc sng quu nIunI, nIunI dn nI no co LI duu
cIung Lu dI dn LIunI cng Iouc LIuL buI Lrong pIuL
cIc.
Vuy LIi Ium LI nuo bun co LI duL duoc dIu minI
mong mun? Cuu Lru IoI v cung don gIun. Huy Lup cIo
minI II Lu duy LicI cuc, d Lu do dInI IinI Lrong bun
mL y nIm ro rung v s pIun cuu bun LIuy vi pIo no
LrI duL LIeo dong doI.
Bun vn duoc bun cIo mL nung Iuc suy ngIi, kIuo
kIuL, Iy vong vu nung Iuc dInI Iuong cIo cuc doI cuu
bun. o cung cIinI Iu dIu duy nIuL mu cIung Lu co Loun
quyn kIm souL. NIung Iuy nIo rung, cIung Lu pIuI
bIL num Iuy vu Lun dung duc quyn nuy, nu kIng se co
Iuc cIung Lu pIuI gunI cIIu nIung LIuL buI dung LIc.
TIuL vuy, cIo du do Iu gi dI cIung nuu - LI cIuL, LInI
LIun Iuy Lum In - cIung Lu du pIuI bIL Lun dung
cIung, bung nguoc IuI, bun se dunI muL LuI sun v gIu
nIuL cuu minI.
Truo c I L, Iu y Lu du L ru cIo minI m L vI Lri nIu L
1zq
dInI mu bu n mong mu n du L duo c Lrong cu c s ng. Suu
do Iu y Lu nIu ru ng: TI co LI du L duo c vI Lri do . TI
co LI du L duo c vI Lri do nguy Lu buy gIo . Hu y pIu c LIu o
cu c buo c bu n pIu I LIu c II n d du L duo c mu c LIu cu u
minI. Suu do Lu ng buo c LIu c II n cu c buo c d ru vu bu n
se nIu n LIu y ru ng vo I m I LIu nI cng du L duo c, buo c
LI p LIeo se Lro nn d du ng Ion.
Nn nIo , bu n kIng LI du m cIun Lu I cI . Bu n
pIu I Iun vuon Lo I nIu ng LIu nI cng - bu ng kIng bu n
se bI Lu L d c v pIiu nIu ng LIu L bu I. Mo I Iu u cIo n d u
do o bu n.
Ha, ua, mt ve ||a mt tro: va oau se
||cu ccu u||u t|a, ocu ram.
KEEP YOUR FACE TO THE SUNSHINE AND YOU CANT SEE THE
SHADOW.
- HeIen KeIIer
1z
TIAN THU 30
HA Y IA C QIAN
uc quun co LI duoc xem nIu mL LIoI quen LL
v muL LInI LIun. Bun co LI ren Iuyn cIo minI mL
cucI nIin Iuc quun Lruoc cuc sng vu Lu do bun nung
cuo kIu nung duL duoc LIunI cng. Nguoc IuI, bun se su
vuo I suu cuu bI quun vu LIuL buI.
TInI LIun Iuc quun Iu mL Lrong nIung duc dIm
quun Lrong nIuL cuu mL con nguoI co nIun cucI IuI
Iou, dung yu. No Iu kL quu cuu Iung IouL nIun L nIu:
oc IuI Iuoc, nIm Iy vong, kIu nung vuoL quu nI so IuI,
su LIou mun Lruoc cuc sng, mL LInI LIun LicI cuc,
LinI nung dng, Iong nIIL IuyL, su Lrung LIunI vu LinI
quyL doun.
TIuy vi pIuI Io Iung quu nIIu v nIung dIu LI L
cIung muy xuy ru voI bun, Iuy dunI ru vuI pIuL mI nguy
1z6
d ngIi dn Iung IouL nIung dIu LIu vI se dn voI bun
vuo nguy muI, Luun suu, LIung suu Iouc num suu. KII
ngIi v nIung dIu LL dep do, bun se nIun ru rung minI
dung soun LIuo k IoucI LIuc IIn nIung dIu do Iuc
nuo kIng Iuy bIL. Vu Lu do, bun Lup cIo minI LIoI
quen Iun Iun Iuc quun Lruoc cuc sng.
TIuc L Iu cIuu co buL ky mL nIu IunI duo LuI bu II
Iuc Iuy mL cu nIun LIunI duL nuo Iu mL con nguoI bI
quun cu.
Tng LIng runkIIn D. RooseveIL du Lruyn IoI LIo
cuu nIm LIn vu Iy vong cIo mL quc gIu dung bI Iun
suu vuo con uI kIung Ioung kInI L.
CIu ng Lu dung s ng Lrong m L LI cI kInI L , xu
I I vu cIinI LrI L L de p nIu L cu u IIcI su nIun Iou I, Ie
nu o cIu ng Lu Iu I LII u LInI LIu n Iu c quun Ion cIu unI
cIu ng Lu?
Hu y nIo ru ng, Lrong m I quun I gIu u con nguo I vo I
con nguo I LIi quy Iuu L suu duy se do ng vuI Lro cII pI I:
nguo I Iu c quun LIuo ng co xu Iuo ng k L bu n vo I nIu ng
nguo I Iu c quun kIu c, Luong Lu LIu nI cng nu y n I LI p
LIu nI cng kIu c. Nguo I bI quun LIuo ng Iu m Iuy Iun
nIu ng n I Io Iu ng vu ru c r I cu u Io , cIo du Io kIng no I
bu L ky m L Io I nu o, Iuy dI n du L bu L ky m L Iu nI d ng
nu o, bo I vi cIinI LIu I d LIu cu c cu u Io cu ng du Iu m L
LIunI num cIum co m L du u um du mu nI r I.
1z;
TInI LIun Iuc quun Lu no du Iu mL dung LIunI cng
boI vi no cIung Lo bun dung co mL Lum In IunI munI,
LIunI LIun vu LIouI muI. ML nguoI quu gIuu co cung co
LI Iu mL nguoI LIuL buI nu unI Lu Iun bI um unI boI
nIung uu pIIn, Iun Io Iung v suc kIoe cuu minI.
Tuy vu y, Iu c quun kIng co ngIiu Iu bu n cu pIo mu c
bu L ky kIu nung nu o cu u minI cIo nuo c cu n muy LrI
vo I m L nI m LIn Iu o Iuy n ru ng Luong IuI LI nu o cu ng
se gIu p bu n Iou n LII n kIu nung do . NIu ng Iy vo ng
vI n vng nIu LI cII co o nIu ng unI cIu ng ng c mu
LII. TInI LIu n Iu c quun bu L ngu n Lu m L nI m LIn kIn
dInI ru ng bu n co LI vu cI ru Iuo ng gIu I quy L vu n d
m L cu cI du ng du n, bu ng cu cI d ng nu o vu d ru
pIuong Iuo ng Iu nI d ng du u vu o m L kIu nung suy
xe L cIu c cIu n.
KII cuc uI suy LIouI 1qzq 1q In dn dInI
dIm, cung co nIIu nguoI Iuc quun kII Io kIng LIn
rung nn kInI L bong bong se n Lung vi quu nong. Ho
cIo rung nIung nguoI du doun nuoc My se LruI quu mL
cuc Ium pIuL vu duu co v cung nguy IIm Iu nIung ke
bI quun CIo dn kII su vIc xuy ru dung nIu du doun,
nIung con nguoI Iuc quun kIu cII con bIL Len Lo.
NIIu nguoI Lrong s Io LIIu muL mL suc munI LInI
LIun du d Lim kIm vInI quung Lrong LIuL buI vu bc I
ro rung Io cII Iu nIung nguoI bI quun LIuc su.
Bun cung co LI Lro LIunI mL con nguoI Iuc quun.
1z8
Huy Ioc cucI dI muL voI Luong IuI. Huy pIun LicI moI
su kIn se xuy ru voI bun. unI gIu cuc nIun L bung mL
oc suy xeL sung suL vu mInI mun. Suu do quyL dInI
pIuong Iuong IunI dng cuu minI d duu su vuL v
dung quy duo mu bun mong mun. Bun se nIunI cIong
nIun LIuy rung Luong IuI kIng I cIuu dung dIu gi
kIIn bun pIuI Io Iung cu.
Trcu ca: :a ouct tau cuu cua mua 1cu, tc:
u|au ra mua |e ruc ro.
IN THE DEPTHS OF WINTER, I FINALLY LEARNED THERE WAS IN ME
AN INVINCIBLE SUMMER.
- AIbert Comus
1zq
TIA N THU 31
KI M SOA T
TRA NG THA I TINH THA N
Trung LIuI LInI LIun Iun Iu nIun L quyL dInI
Iuong dI cuu cuc doI bun. No co LI gIup bun dI LIeo
con duong dun LoI LIunI cng mu cung co LI Iu ngu re
sung mL con duong cIng guI voI nIIu LIuL buI dung
cIo doI. Iu duy nIuL quyL dInI LIunI cng Iuy LIuL
buI Lrong cuc doI cuu cIung Lu, Iouc bun LIuong cIo Lu
su binI yn Lrong Lum In, Iouc Lrung pIuL Lu bung mL
cuc doI co cuc Lrong suL nIung num LIung con IuI,
cIinI Iu duc quyn kIm souL Iy Lri cuu bun LIun vu
Iuong cIung dn buL ky dIm dicI nuo mu Lu Iuu cIon.
Trung LIuI LInI LIun cuu bun se quyL dInI vIc
nguoI kIuc Iop Luc voI bun duy LIIn cIi, Iouc cung co
LI duy Io LrunI xu bun. TuL cu Luy LIuc vuo LIuI d LicI
cuc Iuy LIu cuc cuu bun; vu, Iuy nIo rung bun Iu nguoI
duy nIuL quyL dInI dIu do.
1o
Trung LIuI LInI LIun Iu mL nIun L co LinI quyL
dInI, vu co Ie Iu nIun L quun Lrong nIuL cIo LIuy bun se
nIun duoc nIung kL quu gi so voI ky vong cuu bun. CII
nIung muc LIu dI kem voI mL nIm LIn munI me vuo
su LIunI cng moI co Iy vong mung IuI LIunI cng.
Trong ngI LIuuL bun Iung, Lrung LIuI LInI LIun con
Iu mL nIun L quun Lrong dI voI buL ky IouI IinI sun
pIum nuo - Iung Iou, dIcI vu, cIuong LrinI duo Luo Iuy
buL ky y Luong Iouc Iung Iou nuo kIuc. ML nguoI co Lu
Luo ng LIu cu c se cIu ng LI bu n duo c gi cu . Co LI co
nguoI mun muu Iung cuu unI Lu, nIung dum buo voI
bun rung rL cuc LIi unI Lu cung se kIng LI nuo bun
duo c. Co Ie bu n cu ng du Lu ng co dIp cIu ng kIn LIuc L
nuy LuI cuc cuu Iung bun Ie, noI mu duu oc cuu nIung
nIun vIn bun Iung ro rung kIng pIuI nIum cIIu Iong
kIucI Iung cuu minI.
ML nIun vIn kInI dounI LIunI duL se bIL cucI
dIu cIInI Lrung LIuI LInI LIun cuu minI Lruoc kII gup
go voI kIucI Iung LIm nung bung cucI Lu IinI dung ru
minI dung LIn IunI vu kInI dounI do. AnI Lu nIun ru
rung nu mun LIuc IIn vu muu bun voI kIucI Iung
cuu minI, Lruoc LIn unI Lu pIuI Lu LIuyL pIuc duoc
bun LIun muu muL Iung do.
TIuI d Lu LIn vuo cIinI minI co Lum unI Iuong kIu
Lo Ion dI voI kIng gIun vu LIoI gIun mu Lu cIIm gIu
Lrong cuc sng, nIung LIunI cng mu Lu duL duoc,
11
nIung nguoI mu Lu kL bun vu nIung cng IIn cIo doI
suu. TII si W. E. HenIey Lung LIuu nIun su LIuL IIn
nIIn nuy kII vIL rung: TI Iu ng cIu cuu s pIun, Iu
LIuyn Lruong cuu Lum In LI. Quu LIuL, cIung Lu se
Lro LIunI nIung nguoI Ium cIu Ioun Loun vun mnI cuu
minI mL kII cIung Lu con kIm souL duoc Iy Lri cuu bun
LIun vu Iuong no dn mL gIuI pIup LL dep.
Bun co LI kIm souL Lrung LIuI LInI LIun cuu minI
LIng quu nIIu nIun L kIuc nIuu, Lrong do co LI k
dn nIung nIun L nIu:
Duu Lrn mL Iuy nIIu dng co, bun co LI xuc Iup
cIo minI mL muc LIu munI IIL nuo do.
MI quun I cIuL cIe voI nIung nguoI co Lu Luong
LicI cuc, vi Io co LI kIuyn kIicI bun suy ngIi vu
IunI dng voI mL LInI LIun LicI cuc Ion.
Su Lu ky um LII - Iu Lrung LIuI LInI LIun xuuL IIn
Lu kII Lum Lri co nIung y ngIi cIo dn kII y ngIi
do bIn LIunI IunI dng. Quu LrinI nuy dIn ru
mL cucI LIum Iung nIum LIuyL pIuc LIm LIuc
cuu bun LIun.
Cu u nguy n Iu ng nguy d bu y Lo Iong bI L on cu u
bun dI voI nIung dIu LL dep mu bun du nIun
duoc LIuy vi doI IoI LIm; dng LIoI Iuy cuu xIn
mL Lri Lu sung suL Ion nuu gIup bun co LI Lun
dung ngun LuI sun IIn co cuu minI LL Ion. uy
1z
co Ie Iu LIoI quen quun Lrong nIuL vi no gIup Lu
nung cuo suc munI Lu Lin nguong Ln gIuo vu no se
duoc pIuL Iuy nIum gIup bun duL duoc buL ky dIm
dicI nuo du cIon.
n suu Lrong Lum In bun Iu mL nguoI kIng I con
ngu yn. Bun co LI ru InI cIo unI Lu LIuc IIn buL ky
mL uoc vong nuo. ML buI sung nuo do kII LIuc duy vu
nIun LIuy minI dung ngup Lrun Lrong unI sung cuu
LIunI cng, bun se Lu IoI rung LuI suo Lu Lruoc dn nuy
bun kIng LI nIun ru rung minI du co Lrong Luy LuL cu
nIung nIun L d Ium nn mL LIunI cng Ion.
N|:e t tam |a mc t uc u uu : |u a ma |ca : cc Ja :
cu a su t|:e u u,e t 1ca u ||cu t|e mc c treu 1c .
ZEAL IS A VOLCANO, THE PEAK OF WHICH THE GRASS OF
INDECISIVENESS DOES NOT GROW.
- KohIiI Cibron
1
TIA N THU 32
GIA TRI CI A M T TINH THA N
TICH CUC
PIuI cIung nIung Lu Luong LIu cuc dung ngun cun
bun LIn gun dn LIunI cng Lrong cuc sng? Nu quu
LIuL Iu LI, du dn Iuc bun cun pIuI LIuy dI.
M L nguo I co nIu ng Lu Luo ng LIu cu c LIuo ng cII
bIL cIup nIun nIung vun d Ioc buu Iouc nIung kIo
kIun mu kIng bIL cucI vuoL quu no. Trong kII do, mL
nguoI co Lu Luong LicI cuc kIng cII muy mo Lim cucI
gIuI quyL vun d mu LIum cIi con bIn cIung LIunI
buo c d m d dI d n LIu nI cng.
TuI bung ouIsIunu, co mL munI duL rng duoc ruo
bun. CII co IuI nguoI Lru gIu. NguoI LIu nIuL Iu mL
nguoI dun ng dung so Iuu mIng duL k bn. AnI Lu Lru
gIu ruL LIup vi cIo rung nIung buI Lre moc xum xu Lrn
munI duL kIu se kIIn cIo no cIung con muy gIu LrI nuu.
1q
NguoI LIu IuI nguoc IuI, Lru muc gIu cuo gup dI nguoI
LIu nIuL. Vu kL quu Iu unI Lu gIunI duoc quyn muu
munI duL do. AnI Lu cIo nguoI cIuL IL s Lre Lrn Ium
cun cuu cu, dem bun vu kIm du s LIn du bo ru d muu
munI duL.
Ro rung rung, mL LIuI d LicI cuc se Iuong Lu dn
nIIu co II LIunI cng Ion, Lrong kII LIuI d LIu cuc
cII ngun cun su LIunI cng, LIum cIi con kIIn Lu bo Io
vun muy kII co II dn.
. W. WooIworLI
(
)
buL duu su ngIIp cuu minI Lu vI
Lri mL nIun vIn binI LIuong cIo mL cuu Iung LIn Ioc.
uong Iung Ln kIo Iung num cIo LIuy cuu Iung cuu
unI dung d u dong Iung ngun d-Iu LrI gIu Iung Iou du
II LIoI vu kIng con gIu LrI LIuc L nuu.
Vuy cIung Lu Iuy bun Iu gIu dI, - WooIworLI d
ngII voI cIu cuu Iung, vu dem gIuI quyL IL LuL cu
nIung muL Iung du II LIoI nuy.
NIung ng cIu cuu Iung du buc bo IoI d ngII uy.
WooIworLI vun kIn Lri LIuyL pIuc. AnI Lu deo bum
ng cIu cIo dn kII ng Lu cII con cucI dng y LIuc IIn
LIu k IoucI nuy nIung cII voI mL vuI muL Iung v
cung II LIoI.
ML cIIc bun duI duoc dem ru k o nguy gIuu cuu
(*) F. W. WoolworIh (1852-1919): Cha de cua hgahh bah le Ihhg qua h Ihhg
chui cua hiu gia re. Nha sahg lp Ip doah bah le WoolworIh Iri gia 65 Iriu d
la voi hoh 1.000 cua hiu vao ham 1919.
1
Iung vu mI muL Iung d Lrn bun cII duoc dInI gIu 1o
cenL. Hung bun cIuy dn nI WooIworLI LIp Luc duoc
pIep bun duI Iu gIu Iun LIu IuI vu Iun nuy cung nIunI
cIong IL Iung cII Lrong cIc IuL.
Suu do , WooIworLI du d xuu L ru ng Io se cu ng nIuu
c ng Lu c d LIu nI Iu p m L cu u Iu ng cIuyn bu n Iu ng
gIu Lu d n 1o cenL. WooIworLI se cIIu Lru cI nII m
quu n Iy cu u Iu ng, Lrong kII do ng cIu se Iu nguo I I
Lro v Lu I cIinI.
KIng!, nguoI cIu pIun dI, K IoucI nuy kIng
I kIu LII cIuL nuo cu, boI vi unI se kIng LI nuo co du
muL Iung d bun voI gIu v cung re muL nIu vuy.
TI rI WooIworLI Lu minI LIuc IIn k IoucI do vu
nIunI cIong gup duoc vun muy cIo dn kII LIunI Iup
duoc mL I LIng Ion buo gm cuc cuu Iung kInI
dounI dung Ln minI. VuI num suu, kII co dIp nIuc IuI
v vu kInI dounI duI Iu gIu num nuo, ng cIu cu cuu
WooIworLI du noI Lrong LIc nuI: TIeo LinI Loun cuu
LI LIi m I mL Lu LI du duu ru d bu c bo d ngII cuu
WooIworLI kIIn LI muL dI kIoung mL LrIu d-Iu.
ML Lrung LIuI LInI LIun LIu cuc LIuong keo LIeo no
nIIu Lrung LIuI Lum Iy IIn quun nIu nI so IuI, LIIu
quyL doun, ngII ngo, Lri Lr, cuu bun vu gIun du, Lrong
kII dIu nuy IuI cung kIIn moI nguoI LrunI xu vu kIIn
Lu d Io muL nIung co II co icI. Nguoc IuI, mL Lrung
LIuI LInI LIun LicI cuc LIuong dI kem LIeo no Iu nIm
16
LIn, Iong nIIL IuyL, oc sung Luo, LInI LIun ky IuuL Lu
gIuc, Lri Luong Luong vu LinI ro rung cuu muc LIu, mu
nIo cIung, bun co LI keo moI nguoI dn gun voI minI
Ion vu don nIun duoc nIIu co II co IoI cIo minI Ion.
Vuy Ium LI nuo co LI duy Lri mL Lrung LIuI LInI
LIun LicI cuc? Huy Ioc cucI suy ngIi vu IunI dng LIeo
pIuong cIum kIng gi Iu kIng LI Ium duoc
(
)
dI voI
buL ky mL k IoucI Iuy muc LIu nuo d ru vu dung buo
gIo cIIu kIuu L pIu c y ngIi kIng LI LIu c II n duo c
LIuong LIuy o Iuu IL cuc nIIm vu, cng vIc duoc gIuo.
Ke |ca: u|: o:et ca: :a |a: tra cua mc: t|u
u|uu ||cu o:et :a tr( cua t|u | ca.
THE CYNIE KNOWS THE PRICE OF EVERYTHING AND THE VALUE OF
NOTHING.
- Oscor WiIde
(*) 1rohg Ii hg Ahh: a cah do aIIiIude co Ih v vo i cu hoIhihg is impossible,
Iam dich khhg co g la khhg Ih.
1;
TIA N THU 33
HA Y IHA T HIY
NHU NG THO I QILN T T
MI LIunI cng Iuy LIuL buI dn voI bun Lrong
cuc sng du xuuL pIuL Lu nIung LIoI quen IIn co. Tu
co LI cIIu LIunI IuI IouI LIoI quen nIu suu: IouI LIu
nIuL buo gm nIung LIoI quen mu bun co y LIuc Lu ren
Iuyn mI nguy nIum mL muc dicI nIuL dInI nuo do,
vu IouI LIu IuI buo gm nIung LIoI quen Lu nuy sInI Luy
vuo nIung Ioun cunI sng kIuc nIuu, LIeo kIu gIo
cIIu nuo ngIIng cIIu uy. Cu IuI IouI LIoI quen nuy
du pIuL Iuy mL cucI Lu nIIn Lruoc mI Ioun cunI kII
cIung Lu muc nIIn LIuu nIun cIung, vu cu IuI du cIIu
su cII pI I Lru c LI p Lu m L quy Iuu L cIung mu LI go I Iu
suc munI Loun nung cuu LIoI quen.
CIinI suc munI Loun nung nuy Iu nguoI kIm souL
Loun b, LIng quu do ung Sung Luo se dIu LIL LuL cu
18
moI nguyn Luc cuu minI. ung Sung Luo se vun dung
nIu ng dInI Iuu L d duy Lri su IIn k L gIu u cu c nguyn Lu ,
cuc vi suo vu cuc IunI LInI, gIuu bn muu Lrong num,
gIuu bnI LuL vu suc kIoe, gIuu su sng vu cuI cIL. Su
duy Lri n dInI cuu ung Sung Luo Iu mL I LIng Lu
dng co LruL Lu. NIung vi suo vu IunI LInI vun dng LIeo
mL quy duo LIoI gIun voI d cIinI xuc Ioun Iuo, mI
vuL LI Lu duy Lri cIo minI mL vI Lri LuI mL LIoI dIm
nIuL dInI.
ML cuy sI Ion In Lu mL IuL gIng be xiu, IuL
LIng nuy mum LIunI cuy LIng. uy du Iu nIung IIn
Luong mu bun co LI quun suL duoc Lrong cuc sng.
NIung bun co nIun LIuy rung nIung IIn Luong do
kIng pIuI do nguu nIIn mu LIunI? ML Ioun cunI
nuo do du kIIn cIo nIung IIn Luong nuy dIn ru.
Tuong Lu, mL Ioun cunI nuo do cung du kIIn cIo
nIung LIoI quen cu LI IinI LIunI vu mL kII du IinI
LIunI LIi kIo co LI LIuy dI. CIinI ung Sung Luo Iu
nguoI du bun cIo Lu quyn Luo dung nIung LIoI quen
pIu Iop voI nIung muc LIu mu Lu mong mun.
Trong cuc sng, LuL cu cIung Lu du cIIu su cII pII
cuu nIung LIoI quen. Cuc LIoI quen nuy IinI LIunI do
co su Iup dI Iup IuI cuu suy ngIi vu IunI dng. Do do,
cIung Lu cII co LI kIm souL duoc s pIun vu II sng
cuu minI nu bIL cucI kIm souL Lu duy vu LIoI quen
cuu bun LIun. Bun cun IinI LIunI nn nIung LIoI quen
dung co. TuL cu cIung Lu du co LI Lun dung vu pIuL Iuy
1q
nIung LIoI quen LL duu dn LIunI cng. PIu LIuc vuo
y cIi cuu mI nguoI, vIc IinI LIunI nIung LIoI quen LL
co LI pIu vo vu LIuy LI dun nIung LIoI quen xuu.
TIoI quen cuu cuc IouI sInI vuL, ngouI Lru con nguoI,
du xuuL pIuL Lu bun nung. Tuy nIIn, dIm Iun cI cuu
cuc IouI sInI vuL so voI con nguoI Iu cIung kIng LI Lu
minI pIu bo nIung LIoI quen do. TruI IuI, ung Sung
Luo du bun cIo con nguoI Loun quyn kIm souL nung Iuc
Lu duy cuu minI, dI kem voI do Iu cng cu xu Iy Lu duy
IogIc vu Iuong Lu duy cuu minI dn buL ky muc LIu cuI
cung nuo.
uy cIinI Iu mL cIun Iy. Bun co LI dung no d mo
Loung cunI cuu cuu Lri Lu vu sng mL cuc sng yn
binI. Bun se co LI kIm souL nIung nIun L cun LIIL d
co duoc LIunI cng. PIun LIuong dunI cIo nIung uI co
quyn kIm souL nung Iuc Lu duy cuu bun LIun vu Iuong
no dn nIung muc LIu nIuL dInI nuo do Luy LIeo su Iuu
cIon cuu minI Iu v cung Lo Ion. TruI IuI, bun cung se
pIuI gunI cIIu nIung IinI pIuL nung n.
Suc munI Loun nung cuu LIoI quen Ioun Loun kIng
co gi Iuyn bi, cung kIng pIuI do uI LIu dL nn, cung
kIng pIuI Iu mL nguyn Luc mu Lu pIuI nIuL nIuL up
dung. NIung cIinI nIo nIung LIoI quen LL mu Lu moI
co LI LIn IunI cng vIc cuu minI mL cucI LrI cIuy
vu co mL LruL Lu IogIc d cIuyn LuI nIung y Luong
LIunI IunI dng.
1qo
KII bun buL duu y LIuc duoc nIung LIoI quen cuu
minI vu IinI LIunI nn nIung LIoI quen moI, Iuy buL
duu Lu nIung LIoI quen LL co LI duu bun dn LIunI
cng. Hung nguy Iuy c gung Lup Lrung Lu Luong vuo buL
ky muc LIu nuo mu bun mong mun. n mL LIoI dIm
nIuL dInI nuo do, nIung LIoI quen LInI LIun moI nuy se
mung dn cIo bun su LIunI duL vu cu vun muy nuu.
au c|at ccu uuo: 1eu :cu u|au, c|/ cc t|c:
ueu cua tuu uuo: mo: |am |c ||ac u|au.
MENS NATURES ARE ALIKE, IT IS THEIR HABITS THAT CARRY THEM
FAR APART.
- Khonq Tu (551 C - 479 C)
1q1
TIA N THU 34
RL N IIY N TU DIY NHA Y BL N
KIu nung Lu duy cuu cIinI bun Iu dIu duy nIuL
bun co Loun quyn kIm souL. pIuL Iuy kIu nung nuy
mL cucI IIu quu nIuL, bun cun Iuyn Lup su nIuy ben.
NIu ng nguo I co du u o c Lu duy cuo LIuo ng kIng d bu L
ky nguoI nuo kIuc suy ngIi LIuy minI.
KInI ngII m cIo LIu y, nIu ng nguo I LIu nI du L
LIuo ng co m L b o c su ng su L co LI gIu p Io duu ru
quyL dInI mL cucI dung dun. Ho bIL cucI LIu LIup
LIng LIn, LIp LIu y kIn Lu nguoI kIuc nIung dn gIuI
doun Lng Iop vu pIun LicI LIng LIn cuI cung, cIinI
Io moI Iu nguoI Lu minI duu ru nIung quyL dInI.
Tu duy nIuy ben duu Lrn IuI nguyn Luc co bun:
Nguyn Lu c LIu nIu L Iu p Iuu n LIeo pIuong pIu p quy nu p
duu Lrn gIu LIuyL v mL vun d Iuy con Iu un s Iuy
1qz
nIung gIu LIuyL mu moI su kIn IIn quun dn cIung
con cIuu ro rung. Nguyn Luc LIu IuI Iup Iuun LIeo
pIuong pIu p suy dI n du u Lrn nIu ng vu n d du duo c
kIm cIung Lrong LIuc L Iuy nIung Iup Iuun mu LuL cu
moI nguoI du cIo do Iu su LIuL.
M L nguo I co Lu duy nIu y be n LIuo ng LIu c II n IuI
buoc nIu suu: Truoc LIn, Io buL duu pIun LicI su kIn
ru kIoI nIung dIu Iu cuu vu nIung IoI dn duI cIuu
duoc kIm cIung. TIp LIeo, Io buL duu pIun cIIu su
kIn ru LIunI IuI nIom kIuc nIuu: nIom su kIn quun
Lrong vu nIom su kIn kIng quun Lrong. TIeo do, su
kIn quun Lrong Iu mL su kIn co icI cIo vIc LIp cun
muc LIu cuu Io. PIun con IuI du Iu nIung LIng LIn
kIng muy gIu LrI.
I u du ng LI c Iu II n co ruL nIIu nguo I cII bI L Lu
duy duu Lrn nIung IoI dn duI v ngIiu vu nIung su
kIn kIng I quun Lrong d rI kL cuc Io nIun duoc
nIung LIuL buI. Trong kII do, nguoI co Iy Lri IuI IIu rung
nIung y kIn nguoI kIuc duu ru dI kII cII Iu v ngIiu,
LIum cIi con guy nguy IIm nu Lu cIo do Iu dung dun
boI vi LuL cu nIung y kIn do cII Loun duu Lrn nIung
LIunI kIn, LinI c cIup, LIoI icI ky, su ruL re, e nguI vu
cu nIung LIng LIn mup mo.
Nguo I co kIu nung Lu duy cuo bI L bo ngou I LuI cu c
Lro cIuy n cu u m L nguo I cII bI L bu L du u bu ng cuu no I
quu nIu m cIu n: NgIe no I ru ng bo I vi Io II u nIu ng
1q
gi mu Io su p duo c ngIe cII Iu nIu ng dI u Iou n Lou n v
ngIiu vu cII kII n cIo cu c Lro cIuy n cu ng nIunI cIo ng
k L LIu c. Ho II u ru ng Lrn do I nu y kIng co bu L ky m L
nguo I nu o co Lru cI nII m vo I Io I no I cu u minI Iu I du m
duu ru nIu ng nIu n dInI kIng co cun cu . Nguyn Lu c nu y
gIu p Lu Iou I Lru bo L nIu ng dI u v ngIiu mu kIu nII u
nguo I vu n xem du y Iu pIuong pIu p Lu duy cu u minI.
Nguo I co du u o c Lu duy cu ng II u ru ng nIu ng Io I
kIuyn v LIuong v pIuL Lu pIiu bun be vu nIung
nguoI sng quunI minI dI kII cung kIng dung d
minI pIuI cun nIuc quu nIIu. Nu mun co duoc IoI
kIuyn LIuyL pIuc nIuL, LL nIuL Lu nn Lim cIo minI
nIung cun cu xuc dung vu LIum cIi bo LIn d muu duoc
IoI kIuyn duy LIeo cucI nuy Iuy cucI kIuc. Ho IIu
rung kIng co buL ky dIu gIu LrI nuo Lu co duoc mu
kIng pIuI Lru mL xu nuo.
ng LIoI, voI Io, nIung suy ngIi cum LinI kIng
pIuI Iuc nuo cung dung LIn cuy. Ho d cIo Iy Lri cuu minI
cIIn LIung LinI cum bung cucI kIm Lru vu dunI gIu
LinI cum cuu minI LIng quu kIu nung suy Iuun vu II Lu
duy IogIc.
Jumes B. Duke muc du cIuu buo gIo LIeo Ioc o mL
Lruong Iop cIinI quy nuo cu vu cung cIuu buo gIo Ioc
vIL, nIung unI co mL cuI duu kIu nIuy ben mu nIo do,
unI du Lro LIunI mL Lrong nIung nguoI gIuu co nIuL
LI gIoI. AnI kIng buo gIo d minI Iung pIi LIoI gIun
1qq
vuo nIung dIu Lum LIuong Iuy v ngIiu vu Lu minI duu
ru quyL dInI mL cucI nIunI cIong suu kII du LIu LIup
du LIng LIn xuc dung.
ML nguy no, Lrong mL Iun gup muL nguoI bun cu
cuu minI, Duke du kIIn unI Lu v cung buL ngo Lruoc
quyL dInI sup LoI se LIunI Iup z.ooo cuu Iung bun
LIuc Iu. NguoI bun LIL In rung: CII voI z cuu Iung
LII mu LI vu b LI du quun Iy kIng xu rI cIu dung
noI gi dn vIc quun Iy nIung z.ooo cuu Iung LIuc Iu
nIu unI vuu noI. TIuL Iu mL quyL dInI suI Ium, unI
Duke u.
SuI Ium u?, Duke noI, Cu cuc doI nuy LI du pIum
quu nIIu suI Ium rI, vu nu Iuy con mL dIu gi duy
Lrn doI nuy co LI gIup LI suu cIuu LIi duy cIinI Iu mI
kII pIum pIuI suI Ium nuo do, LuyL dI se kIng buo gIo
ngung IuI d noI v no. TI se LIp Luc con duong cuu
minI vu Luo ru LIm nIIu suI Ium nuu.
Vu LI Iu Duke LIp Luc LIuc IIn k IoucI cuu minI
voI I LIng cuu Iung bun LIuc Iu Ie. CII Lrong mL
Luun kInI dounI suu do, unI Lu du LIu v duoc Iung
LrIu d-Iu. Duke du LricI ru vuI LrIu d-Iu d xuy dung
Truong uI Ioc Duke vu do cII Iu mL pIun nIo Lrong
Lng s LuI sun mu unI dunI dum duoc nIo kIu nung
quyL doun mL cucI nIunI cIong vu cIinI xuc cuu
minI, pIun Ion nIung quyL dInI do Iu nIung quyL
dInI dung dun.
1q
EIberL Hubburd du co Iun dInI ngIiu nguoI quun Iy
Iu mL nguoI co LI duu ru ruL nIIu quyL dInI vu pIun
Ion pIuI Iu nIung quyL dInI dung dun.
Ro ru ng Iu , kIu nung Lu duy nIu y be n do I Io I Lu pIu I
co LinI ky Iuu L Lu gIu c cuo - m L du c LinI co IIn quun
mu L LII L d n kIu nung Lu duy cIinI xu c. NIu ng quy L
dInI nIunI cIo ng vu cIuu n xu c cIinI Iu nIu ng n n
Lu ng gIu p Lu LI n d n LIu nI cng Lrong mo I gIuI dou n
cu u cu c s ng.
lau Ju, u|at oau ||cu t|at oa: |a |au cuc:
cuu oau 1a cc |et suc - va oau t|au| ccu.
THE ONLY TIME YOU DONT FAIL IS THE LAST TIME YOU TRY
ANYTHING - AND IT WORKS.
- WiIIiom 5tronq
1q6
TIA N THU 35
NII DUO NG NHU NG Y TUO NG
SA NG TA O
Bun dung co Lrong Luy quyn kIm souL Lri Luong
Luong cuu minI duoI IuI IinI LIuc kIuc nIuu. HinI
LIuc LIu nIuL Iu Lri Luong Luong Lng Iop buo gm
nIung IinI LIuc kL Iop LIeo mL LruL Lu Ioun Loun moI
cuu cuc y Luong, kIuI nIm, k IoucI Iuy su kIn du bIL
Lruoc. HinI LIuc LIu IuI Iu Lri Luong Luong sung Luo. Tri
Luong Luong nuy duu Lrn gIuc quun LIu suu cuu con
nguoI, IouL dng nIu mL nIun L Lrung gIun gIup nuo
b nuy sInI nIung su kIn Iuy y Luong moI. Tri Luong
Luong sung Luo con duoc xem Iu cIuL xuc Luc kIoI goI
ngun cum Iung cuu Lum In.
Bung Lri Luong Luong duy sung Luo cuu minI, TIomus
EdIson du pIuL mInI ru bong den duy Loc. RuL Iuu Lruoc
LIoI duI cuu EdIson, moI nguoI LIn rung dIn se cung cup
1q;
cIo Lu unI sung bung cucI cIo no cIuy quu nIung vong
duy kIm IouI ruL munI. Tuy nIIn, nu Ium vuy, cII Lrong
cIc IuL cuc vong duy do se nIunI cIong cIuy LIunI
LIun.
EdIson du nuy ru sung kIn up dung nguyn Luc sun
xuuL LIun: nem cuI vuo Lrong Iuu cIo dn kII cIuy LIunI
LIun d rI cII cun mL Iuong xy vuu du cung co LI
gIup cIo ngon Iuu cIuy um I nIung kIng bI LuL. NIo
Luun LIeo nguyn Lu c kIng gi co LI d L cIu y duo c n u
LIIu xy, EdIson du LIu cIo mL soI kIm IouI ruL munI
vuo Lrong mL cIIc bong LIuy LInI rI ruL IL kIng kIi
ru. KII cIo dong dIn ngung quu nIung vong duy kIm
IouI cIIu sung, ng du co duoc mL bong den cIuy sung
ruc ro.
GIu o su EImer R. GuLes cu u CIevy CIuse, bung
MuryIund cu ng duo c xem Iu m L Lu m guong su ng cIo
cIu ng Lu Io c Lu p v kIu nung Luo ng Luo ng. ng Iu nguo I
co s Iuo ng pIu L mInI duo c cng nIu n nII u Ion cu
EdIson. Hu u I L nIu ng pIu L mInI nu y d u Iu k L quu Lu
vI c pIu L Iuy L I du gIu c quun LIu su u cu u minI.
ng LIuo ng co LIo I quen Iu m vI c Lrong m L cun
pIo ng cu cI um vu Lu L Lu L cu de n Lrong pIo ng, nIu m gu L
sung m L bn mo I nIun L ngou I cu nI u nI Iuo ng d n
cIu L Iuo ng cng vI c cu u minI vu d co LI Lu p Lrung vu o
vI c LIu LIu p nIu ng LIng LIn, su kI n mu ng mong
mu n. M I kII gIu c quun LIu su u mu cI bu o ng v m L su
1q8
vI c nu o du y, nguy Iu p Lu c ng bu L de n In vu vI L y Luo ng
do ru gIu y. I u ky Iu Iu dI kII y Luo ng d n vo I ng Lrong
kII ng kIng I co y dInI Lim kI m no , nIung du y Iu I
cIinI Iu y Luo ng co vuI Lro v cu ng quun Lro ng Lrong ru L
nII u pIu L mInI mu ng Iou n LIu nI suu nu y.
Num gIuc quun co bun cuu con nguoI cIinI Iu nIung
cng cu cIinI gIup cIo cIung Lu gIuo Iuu voI LI gIoI.
RIng gIuc quun LIu suu IouL dng duu Lrn LIm LIuc vu
Iu cIIc cuu nI IIn kL bun voI nIung Iuc Iuong v IinI
cuu vu Lru. CIinI nIo gIuc quun nuy mu bun co LI LIu
LIup duoc nIung kIn LIuc v gIu.
VIc gIuc quun LIu suu duu dn mL y Luong sung Luo
se cung dung LIn cuy Ion nu Lu LIuong xuyn vun dung
co I LIng, Luong Lu nIu num gIuc quun co bun cuu con
nguoI. TuL cu nIung uI duc bIL LIunI cng Lrong cuc
s ng d u co m L I LI ng Lu duy dI u kII n Lri Lu cu u
minI. I kII, co nIung nguoI dIu kIIn Lri Lu cuu
minI mL cucI v LIuc.
Cung nIo mL y Luong sung Luo mu I LIng kIucI
sun Lrung I mung Ln onLuInbIeuu du ru doI nguy Lrn
buI bIn MIumI.
ML nIun vIn kIucI sun Ln Iu Ben Novuck duL cIun
dn MIumI vuo num 1qqo cII voI 1.8oo d-Iu Lrong LuI
cung voI mo uoc LIunI Iup mL kIu ngII muL LuyL dep
nI LIng Lrn Loun LI gIoI v cuc dIcI vu LIn ngII vu
gIuI Lri mu kIucI sun cung cup. NIo pIuong LIuc quun
1qq
Iy ngun vn bun duu quu iL oI cuu minI mL cucI kIn
ngoun vu nIo Iong nIIL IuyL LIuc IIn mo uoc duoc
Lruyn duL cIo cuc c dng, Novuck du co LI LrIn kIuI
duoc y Luong kInI dounI cuu minI. NIo cIuyn Lum vuo
muc LIu duy nIuL nuy, unI du bIn gIuc mo num nuo Lro
LIunI IIn LIuc.
ML Iun no, CIurence BIrdseye - mL LIo sun cIuyn
buy LIu Iuy Ing LuI ubrudor - un LIu bup cuI du bI dng
IunI. Tu do, unI nuy sInI y Luong kInI dounI cuc IouI
LIuc un dng IunI vu rI guy dung LIunI cng Ln LuI
cuu cIinI minI.
PIuI cIung bun cung dung bIn nIung gIuc mo cuu
minI Lro LIunI IIn LIuc nIo nIung y Luong sung Luo
nIu Ben Novuck Iuy CIurence BIrdseye?
ML pIuong pIup v cung IIu quu d co LI vun
dung LIunI cng gIuc quun LIu suu cIinI Iu Iup ru k
IoucI mL cucI cII LIL, ro rung vu suc LicI dI voI moI
vun d mu bun dung mun LIuo go Iuy moI muc LIu mu
bun mong mun duL duoc. MI nguy Iuy c gung ren
Iuyn quu LrinI nuy nIIu Iun nIu LI bun dung Lung
kInI vuy. ML nguoI cuu nguyn pIuI LIunI Lum dn d
Io y LIuc duoc rung minI du vuon LoI duoc muc LIu
Lrong Lum Luy.
Nu pIuong pIup nuy bun duu vun cIuu mung IuI
kL quu mong mun, Iuy LIp Luc kIn nIun. MI Iun vun
dung pIuong pIup, Iuy c gung buy Lo Iong bIL on suu
1o
suc nIu LI bu n du du L duoc muc LIu cuu minI cIo du
LIuc L muc LIu duy vun cIuu Lro LIunI IIn LIuc.
CIIc cIiu kIou dun dn LIunI cng cIinI Iu kIu
nung LIn Luong vuo su LIunI cng cuu minI. Huy nIo
rung, buL cu dIu gi bun nIun LIuc duoc vu LIn Luong
rung bun se LIunI cng, dIu do cIuc cIun se Lro LIunI
su LIuL.
T|au| ccu 1ou :au um o oa c|u.
K|a uu, 1ct |a va cau 1am.
SUCCESS IS THAT OLD ABC - ABILITY, BREAKS, AND COURAGE.
- ChorIes Luckmon
11
TIA N THU 36
SU CHIYN TAM
KInI ngIIm cIo LIuy LuL cu nIung uI LIunI duL
Lrong cuc sng du ren Iuyn cIo minI LIoI quen
cIuyn Lum vuo mL vIc duy nIuL o Lung LIoI dIm LIuy
vi dun LruI suc Iuc cIo nIIu cng vIc LIuc nIIu IinI
vuc kIuc nIuu. Nu bun gup pIuI LIuL buI, Iuy Lup Lrung
Lim kIm nguyn nIun dun dn LIuL buI do, Iuy LIung
LIun dI dIn voI su LIuL, dum buo Iun suu bun se kIng
gup pIuI LIuL buI nIu LI nuu.
ung buo gIo c gung Luo ru cIo minI buL ky IoI buo
cIuu nuo Iong Lrn LrunI LrucI nIIm Lruoc LIuL buI Iuy
Lim cucI d II cIo nguoI kIuc. um nIu LI cIung kIuc
nuo bun dung mong cIo Iun LIuL buI LoI, boI vi cIinI bun
dung Lu duy minI Iun suu LIm vuo vL xe d. Su cIuyn
1z
Lum se Iu cng cu gIup bun co duoc mL LIu LuI sun quy
gIu kIuc - mL Lri nIo LuyL voI.
ML nIu vun nI LIng no duoc mL Lo Lup cIi quc
gIu duL vIL mL cuu cIuyn duu Lrn mL cuc pIong
vun voI kIn Lruc su nguoI My runk Ioyd WrIgIL. Cuc
pIong vun keo duI kIoung IuI LIng dng I nIung vI
kIn Lruc su nI LIng cum LIuy kIu kIo cIIu kII LIuy
nguoI pIong vun minI cIung I gII cIep gi cu, vu ng
duu ru LIuc muc nguy suu do.
TI vun dung gII cIep IuI duy cIu, nguoI pIong
vun Lru IoI, nIung Iuu gIu no vuo b nuo mu LI vun
LIuong ren Iuyn.
Nguy Im suu, WrIgIL nIun duoc mL bun gII cIep
cII LIL moI vun d du duoc LIuo Iuun Lrong Iun pIong
vun do. Iu dung nguc nIIn Iu, ng kIng pIuI suu IuI
buL ky mL cuu Lu nuo cu.
TIo I quen cIuyn Lum vu o cng vI c kIng cII gIu p
bu n co duo c kIu nung Iu ng ngIe nguo I kIu c L L Ion mu
co n gII nIo duo c Lu L cu nIu ng gi mu bu n quun su L vu ngIe
LIu y duo c. Nguyn nIun cIu y u cu u vI c Lu I suo Lu kIng
LI nu o nIo n I Ln cu u m L nguo I nu o du y Lrong vo ng IuI
pIu L suu kII duo c gIo I LII u vo I nIuu Iu do Lu du kIng
I cIu y kII nguo I do Lu gIo I LII u Ln cu u minI.
Jumes A. urIey co LIng Iu nguoI co mL Lri nIo kIu
Ioun Iuo kII unI nIo duoc Ln cuu LuL cu nIung uI mu
1
unI Lu du Lung gup. Bi quyL cuu unI num o cI mI kII
duoc gIoI LIIu voI nguoI kIuc, unI IIn d ngII Io dunI
vun Ln cuu minI. Houc nu kIng, urIey se nIuc IuI vu
dunI vun Ln cuu nguoI do rI IoI IuI xem nIu LI du
cIinI xuc Iuy cIuu.
BuL ky uI du Lung duL duoc nIIu LIunI cng LIuong
kIo I du u Lu m L mu c LIu duy nIu L. Ho LI p Lu c duy Lri
cIo minI Iuong dI do cIo dn kII cIum dn dicI vu buL
duu cIuyn Iuong voI nIung muc LIu moI.
Vuy bun co LIoI quen cIuyn Lum vuo cng vIc cuu
minI kIng? Bun co bIL duoc cIinI xuc minI mun gi
Lu cuc sng? Bun du Iup ru k IoucI cu LI d duL duoc
muc LIu do cIuu? Suu kII Lim duoc cIo minI cuu Lru IoI,
buoc LIp LIeo cuu bun cIinI Iu Lup Lrung vuo muc LIu
vu k IoucI IunI dng voI LuL cu quyL Lum cuu minI d
kIng gi co LI ngun cun bun duoc.
Nn nIo rung, moI cIuong nguI vuL cII Iu nIung gi
mu bun Lu duL ru cIo cIinI minI. Huy c gung vuoL quu
cIung vu bun se LIuy kIng gi co LI ngun duoc buoc
LIn cuu bun.
1q
TIA N THU 37
MO MANG TRI TI
ML Lri Lu rng mo Iu mL Lri Lu Lu do. Nu bun
kIng LIp LIu nIung y Luong, nIung kIuI nIm moI vu
LIp xuc voI nIung con nguoI moI, bun dung Lu gIum
Ium Lri Lu cuu minI. Su buo LIu, c cIup Ium Lu dunI
muL moI co II vu cu mI quun I mu minI dung co. CII
kII mo rng Lum In minI bun moI co LI gIuI pIong Lri
Luong Luong d pIuL Iuy IL Luc dung cuu no - vu, bun
moI co LI nuy sInI nIung y Luong sung Luo.
TIu L kIo co LI II u ru ng cIuu du y m L LI ky Lruo c,
du Lu ng co v s nguo I cuo I cI nIu o nIu ng cu c LIi
ngII m mu y buy cu u unI em nIu WrIgIL. KIng cII LI ,
cu cI duy kIu Iuu, IndbergI vu n pIu I vu L vu Lim kI m
nguo I I Lro Lu I cIinI cIo cIuy n buy xuyn u I Tuy
1
Duong cu u minI. M L kII nIu ng nguo I co du u o c su ng Lu o
du bu o duo c ru ng con nguo I Iou n Lou n co LI buy Lo I mu L
Lrung LIi mo uo c do nIu L dInI se Lro LIu nI II n LIu c.
ML Lum In kIep kin cIinI Iu duu IIu cuu mL
LinI cucI c Iu. Iu do cII kIIn Lu dunI muL nIung co
II pIuL LrIn vu do do se kIng buo gIo co LI Lun dung
duoc nIung co II mu su LIn b mung IuI.
CII kII co Lu duy kIoung duL bun moI co LI IIu ro
duoc Luc dung cuu nguyn Luc LIu nIuL cuu LIunI cng:
BuL cu dIu gi bun nIun LIuc duoc vu LIn Luong rung bun
se LIunI cng, dIu do cIuc cIun se Lro LIunI su LIuL.
NIung uI muy mun co duoc mL Lri Lu rng mo Iun Ium
vIc mL cucI xuuL suc Lrong buL ky IinI vuc, ngunI ngI
Iuy cIuyn mn nuo. Trong kII do, ke co Lum In Lum
LI LIi cII bIL LIun vun rung: Iu do Iu kIng LI!.
Vuy LIi LL Ion IL bun Iuy Lu dunI gIu IuI nung Iuc
cuu bun LIun. Iu rung bun co pIuI Iu mL Lrong s
nIung nguoI LIuong noI TI co LI Ium duoc Iouc
VIc do Ioun Loun co LI LIuc IIn duoc Iuy bun LIuc
v nIom nguoI cII bIL LIun vun KIng uI Lrn doI nuy
co LI Ium duoc dIu do Lrong kII nguy LuI LIoI dIm do
co nguoI sup suu Ioun LIunI duoc cng vIc kIng LI
duy rI.
ML Lri Lu rng mo doI IoI bun pIuI co nIm LIn o
cIinI bun, o cuc LI I suu vu o ung Sung Luo - nguoI
dInI douL IinI LIuc pIuL LrIn cuu con nguoI vu vun vuL.
16
TIoI ky den LI cuu nun m Lin dI Loun du quu dI. NIung
bong den cuu dInI kIn vun con deo bum cIung Lu muI.
Do do, bun cII co LI vuon minI ru ngouI unI sung vun
mInI nu bIL ngIIm Luc Lu dunI gIu IuI bun LIun. PIuI
cIung bun ru quyL dInI duu Lrn Iup Iuun vu Lu duy IogIc
LIuy vi cum LinI vu II Lu duy c Iu? Bun co bIL cucI
Iung ngIe y kIn cuu nguoI kIuc mL cucI cun LIun vu
cIum cIu? Bun co bIL cucI Lim kIm cIo minI su LIuL
Iuy cII bIL don nIun nIung IoI dn LII Lu nguoI kIuc?
Tum In cuu con nguoI se nguy cung cun kIL nu
kIng duoc nuI duong bung nIung Luc dng LicI cuc
cuu mL Lu duy coI mo. NIung uI du Lung up dung ky
LIuuL Luy nuo Lrong cIIn LrunI du bIL rung cucI
nIunI nIuL d Ium L IIL y cIi cuu con nguoI cIinI Iu c
Iup Lum Lri cuu Io, ngun cun Io LIp cun voI cuc IouI sucI
buo, duI pIuL LIunI, Lruyn IinI vu moI knI LIng LIn
IIn Iuc Lruyn LIng pI bIn kIuc. Sng Lrong nIung
dIu kIn nIu LI, Lri Lu con nguoI cIuc cIun bI LIuI
cIL vi kIng duoc cIum soc vu nuI duong. Duy cII co
mL y cIi munI me vu mL nIm LIn cIun LIunI vuo cuc
sng moI co LI mo rng Lum In, Lri Lu cuu bun.
Iu bun co LI bo Iep Lum Lri cuu minI Lrong mL
LruI Lup Lrung vun Iou - xu II? PIuI cIung bun dung
Lu minI dun LIun vuo mL cng cuc Luy nuo bung cucI
gIum Ium, c Iup minI Lruoc nIung y Luong moI co LI
duu bun dn LIunI cng?
1;
Nu quu LIuL nIu vuy, du dn Iuc bun nn pIu vo cuc
song suL cuu dInI kIn dung kim Ium Lri Lu cuu bun.
Huy mo rng Lum In cuu minI vu gIuI pIong no ru kIoI
su Lu duy cuu dInI kIn.
Tr| tue u|u u|uu cau| Ju, uc c|/ |cat 1cu
tc t ||: rc u mo .
MINDS ARE LIKE PARACHUTES, THEY WORK BEST WHEN OPEN.
- Lord Thomos Dewor
18
TIA N THU 38
MA T TICH CU C CI A THA T BA I
I kII LIuL buI IuI Iu mL dIu LL. TIuL buI mo ru
nIung cunI cuu dun dn co II moI vu dem IuI cIo
cIung Lu nIung kInI ngIIm bun duu v IIn LIuc cuc
sng. TIuL buI con gIup Lu nIun ru duoc duu Iu nIung
muL Iun cI vu LIuc LInI nIung ke Lu kIu Lu duI ru kIoI
LinI kIu nguo cuu minI.
Quun dI AnI du buI Lrun kII Tuong CornwuIIIs
Luyn b duu Iung quun dI My, Lruo Lru IuI Lu do cIo
LIuc dIu cuu minI. NIung nu nuoc AnI kIng cng
nIun nn dc Iup cuu Hop cIung quc Hou Ky suu Iun
LIuL buI do, IIu rung nuoc My co du Ion munI d vuc
duy cu mL d cI AnI quc LIouL kIoI nguy co sup d
Lrong CIIn LrunI TI gIoI LIu nIuL vu LIu IuI Iuy
kIng?
1q
Suu kII NI cIIn
(
)
kL LIuc, cuc bung o mIn Num
nuoc My du pIuI gunI cIIu cunI ngIeo doI keo duI Lrong
muy muoI num. NIung cIIn LrunI cung kIIn cIo nn
cng ngIIp cuu pIuong Buc nIunI cIong cIuyn dIcI
v pIuong Num. NguoI dun du Lung muL dI nIm kIu
IunI vu nIIu LuI sun quy gIu Lrong cIIn LrunI Ioun Iuc
gIo duoc dn bu mL cucI LIou dung.
TruI ngIIm cIo LIuy quy IuuL bu Lru Iun Iun dung
dI voI moI pIum vI, moI dI Luong. GIuu nguoI voI
nguoI Lrong xu II vu gIuu cuc xu II voI nIuu, co vuy co
Lru, LuL cu suI Ium rI cung duoc suu cIuu.
Truoc kIu, du co Iuc LI cum LIuy mL nI muL muL v
cung Ion kII Ln minI kIng I duoc nIuc dn Lrong dI
cIuc cuu nguoI cIu gIuu co vuu moI quu doI. NIung dIu
do cuI cung IuI Lro LIunI mL Lrong s ruL nIIu nIung
muy mun dn voI LI suu mI Iun bI LIuL buI. CIinI nIo
kIng nIun duoc buL ky pIun dI cIuc nuo d IuI mu LI
du pIuI Lu minI kIm sng, vu Lu do, du muy mun Lim ru
duoc con duong dun dn LIunI cng.
Su Lun cng cuu bnI LuL dI kII kIIn nguoI Lu
cIuyn su cIu y cuu minI Lu nI duu cuu co LI sung nI
duu LInI LIun, vu Lu do cIo Lu LIuy cIu nIun dicI LIuc
cuu co LI - do cIinI Iu y cIi cuu con nguoI.
(*) Civil War: Cu c N i chi h My 1861 - 1865.
16o
TIuL buI LIuong Luc dng dn con nguoI LIeo IuI
cucI: TIu nIuL, LIuL buI co LI Iu mL LIu LIucI buc Lu
pIuI n Iuc Ion nuu. TIu IuI, LIuL buI Iu guc vu Ium Lu
nun cIi.
Iu dung bun Iu du s moI nguoI LIuong nIunI
cIong Lu bo Iy vong vu ruL IuI nguy kII nIun LIuy nIung
duu IIu duu LIn cuu su LIuL buI, LIum cIi nguy cu Lruoc
kII LIuL buI dn. Vu ruL nIIu nguoI cII moI gup LIuL buI
mL Iun LII du sun sung Lu bo muc LIu cuu minI, cIo
du do cII Iu mL LIuL buI con con nuo duy. ML nguoI
IunI duo co LIm nung Iu nguoI kIng buo gIo cIIu kIuuL
pIuc Lruoc LIuL buI mu nguoc IuI cung vi LI mu c gung.
u nI gIu Lu cu cI xu Iy LinI Iu ng cu u m L nguo I
Lruo c LIu L bu I mu Lu co LI bI L duo c ru ng unI Lu co LI m
nung Lro LIu nI m L nIu Iu nI du o gIo I Iuy kIng. N u
bu n vu n co LI du ng du y duo c suu bu Iu n LIu L bu I cu u
m L cng vI c nIu L dInI nu o do , bu n co LI Lu xem
minI Iu m L u ng cu vIn su ng gIu cIo vI Lri Iu nI du o
Lrong cng Ly bu n. N u nIu suu 1z Iu n LIu L bu I vu n
kIng LIu y nu n Io ng, Iu y Lu LIn Iu Iu L gI ng LIIn Lu I
dung sInI sI nu y no Lrong bu n. Bu n Iu y nuI duo ng Iu L
gI ng nu y bu ng nIu ng LIu nu ng cu u Iy vo ng vu nI m LIn,
d ng LIo I cIu ng kI n no Lruo ng LIu nI Lu ng ngu y cIo
d n kII dom Iou k L Lru I.
Duong nIu s pIun dInI douL rung LIuong LIi uI
sInI ru cung se gup dI Iun LIuL buI Lrong cuc sng d
161
r I Lu do , Lu co LI pIun bI L duo c duu Iu nguo I co LI Lu
minI dung duy vu LIp Luc duu LrunI Lrong cuc sng.
Cuc sng Iun rng Iong LIu LIu cIo Lu nIung II
Ium vu nIung LIuL buI Lum LIoI Lu muc pIuI, mIn Iu
cIung Lu bIL nIin nIun LIuL buI nIu mL LIu LIucI vu
LIp Luc pIun duu. Nguoc IuI, nu Lu sun sung quuy goL
mI kII dung Lruoc mL cIung duong cIng guI nuo do,
Lu se kIo duoc cuc sng LIu LIu.
T|at oa: |a co |c: Ju, u|at 1e ot 1au |a: mct
cac| t|cu m:u| |ou.
FAILURE IS THE ONLY OPPORTUNITY TO BEGIN AGAIN MORE
INTELLIGENTLY.
- Henry Ford
16z
TIA N THU 39
BA I HO C KINH NGHI M TU
NHU NG THA T BA I
MI buI Ioc kInI ngIIm ruL ru Lu nIung ngIIcI
cunI, LIuL buI Iuy nIung dIu kIng Iuy Lrong cuc
sng du un cIuu bn Lrong no iL nIuL mL co II duu Lu
dn LIunI cng moI.
ML nguoI dun ng duy dun kInI ngIIm co Iun noI
rung unI Lu kIng LI nuo sng cung voI mL nguoI cIuu
buo gIo nm muI LIuL buI. AnI Lu nIun LIuy rung du
pIun nIung uI du duL duoc LIunI cng Lrong cuc sng,
Lrong mL cIung muc nuo do, du Iu nIung nguoI du
Lung pIuI duong duu voI nIung ngIIcI cunI Iuy nIung
LIuL buI.
Bn cunI do, unI Lu cung nIun ru mL dIu kIu quun
Lrong rung: du pIun nIung LIunI LicI LIuc su nI buL
LIuong LIuc v nIung nguoI ngouI d LuI o. Vu d
16
gIuI LIicI cIo kIum pIu nuy cuu minI, unI Lu Iy gIuI
rung LIng LIuong, gIuI doun Ium vIc IIu quu vu nung
suuL cuo nIuL cuu mL nguoI Iuo dng Lri oc LIuong roI
vuo d LuI Lu 6o dn ;o.
AbruIum IncoIn mu L me kII co n ru L nIo . M L s
nguo I LIuong cu m cIo ru ng LIu L LII L LIo I cIo cu u be .
NIung cIinI Lu du y mu cu u co LIm m L bu me kIu c -
nguo I Iun kIoI du y Lrong cu u ngo n Iu u cu u nIu ng
LIum vo ng Io n d r I Lu do , gIu o du c vu nung do cu u
Lrong cu c s ng.
Cu u Iu ng bu n Ie cu ng vo I pIu n Io n s LI n LicI Iu y
duo c cu u MursIuII IeId bI LIIu ru I Lrong m L Lru n Io u
Iou n kIu ng kII p Lu I bung CIIcugo. CII Luy vu o d ng
Lro Lu n vu n co n um I cIu y, ng no I du y quy L Lum:
CIinI Lu noI duy, LI LI se Lu minI xuy du ng nn m L
I LI ng cu u Iu ng bu n Ie Io n nIu L LI gIo I. TI r I, Lu p
dou n bu n Ie kI ng I MursIuII IeId & Co. du L Lu I pI
RundoIpI, bung CIIcugo Lro LIu nI mInI cIu ng Iu ng
I n cIo LIu y Lrong mo I ngIIcI cu nI, buo gIo cu ng u n
cIu u nIu ng co I I, mo ru cIo Lu m L cIun Lro I mo I cu u
nIu ng LIu nI cng. I kII, dI u nu y do I Io I Lu pIu I co
Io ng cun du m, nI m LIn vu cu Lri Luo ng Luo ng. Du LI
nu o cIung nu u, su LIu L Iu Lrong mo I LIu L bu I Iuy ngIIcI
cu nI cu u cu c s ng, Iun Iun L n Lu I nIu ng co I I mo I
cIo do I cIu ng Lu.
TIu Iuy mInI cIung bung cuc doI cuu MIcIueI .
16q
Benedum - nguoI dun ng dung o d LuI 8o nuy IIn Iu
mL Lrong nIung ng vuu duu mo cuu LI gIoI voI LuI sun
cu nIun In dn Iung Lrum LrIu d-Iu My.
KII duoc IoI v bi quyL d LIunI cng, MIke
Benedum Lru IoI: TI du Ioc cucI gIu cIo moI vIc Iun
dI LIeo dung Iuong mI kII gup pIuI LinI Iung kIo
kIun nuo do. CIung Iun, suu kII nIun duoc nIung IoI
kIuyn v b kIIn ng muL cu su ngIIp cuu minI, ng
du Lu Lim ru cIo minI mL con duong moI.
Benedum du cIuyn buI LIunI LIung bung cucI up
dung buI Ioc kInI ngIIm co bun suu: Lu LIn vuo nIung
nIun dInI cuu bun LIun dI voI moI quyL dInI quun
Lrong. NIo do, ng co LI pIun doun duoc Iuong dI
dung dun cuu minI Lrong mI du un kIuI LIuc mo duu
moI voI Lng sun Iuong kIuI LIuc Ion Ion Lng Iuong duu
mo duu vuo su dung Lu Lruoc dn nuy.
Tuy nIIn, mL Iun nuu kIo kIun IuI up dn kII ng
kIng LI pIuL IIn ru mo duu nuo LuI PIIIIIppInes.
Benedum vun kIng I nun cIi: uy cII Iu mL pIun
nIo cuu Lro cIoI mu LII. O duy bun kIng LI Lim duoc
mo duu nuo cu. NIung nu Lim LIuy, LIi Ium suo Lu co LI
bIL duoc LI nuo Iu duu Lu muo IIm co cIu?.
Nguy Lrong Iong nuoc My IIn dung co v vun nIung
vi du dIn IinI kIuc v nIung con nguoI duL duoc su nI
LIng vu muy mun Lrong cuc doI nIo bIL cucI vuoL quu
nIung ngIIcI cunI nIu LI. Nguy cu bnI LuL vu nIung
16
LIu LIucI Lo Ion cung kIng LI nuo ngun cun duoc buoc
cIun cuu Io - dIn IinI Iu Lum guong cuu runkIIn D.
RooseveIL, TIeodore RooseveIL, HeIen KeIIer, TIomus
EdIson
RIcIurd M. DuvIs nguoI MorgunLown, Tuy VIrgInIu
Iu nguoI Iun pIuL Iuy moI n Iuc cuu minI Lrong ngI
kIuI LIuc LIun du. Suu cuc uI kIung Ioung kInI L LI
gIoI, ng bI muL gun nIu LuL cu - nIu cuu vu moI cuu cuI.
NIung ng IIu rung cIinI dunI LIng moI Iu LIu LuI sun
v gIu duy nIuL mu ng co LI cuu vun duoc bung vIc
kIng Luyn b pIu sun. TIu LuI sun quy gIu nuy du gIup
ng co LI vuoL quu gIuI doun kIo kIun do vu Lrung LruI
duoc pIun Ion s no kIng I cuu minI suu nuy.
DuvIs suu do Lro LIunI Tng gIum dc Cng Ly TIun
DuvIs WIIson LuI MorgunLown vu kIng cII so Iuu mL
kIoun LuI sun kcI xu, ng IIn con Iu mL Lrong nIung
nIu IunI duo co LIng duoc LI gIoI gII nIun nIo nIung
dong gop LicI cuc cIo nn Iou binI LI gIoI.
Tu nIung buI Ioc kInI ngIIm nu Lrn, LIIL ngIi
cu bun cung se co LI duL duoc LIunI cng Lrong cuc
sng nu bIL kIum pIu vu ren Iuyn cIo minI LIoI quen
kIng cIIu duu Iung Lruoc LIuL buI. TIuL buI vu ngIIcI
cunI dI kII Iu guc cIung Lu Lrong pIuL cIc, nIung
cIinI cIung cung Iu nIung buI Ioc v gIu, Iu cIuL xuc Luc
gIup Lu LrunI Iup IuI suI Ium, pIuL Iuy IL kIu nung vu
LIn In dung Iuong.
166
I kII, Lu cum LIuy LIuL kIo kIun d nIun ru nIung
IoI icI LIm un Lrong mI Ioun cunI buL IoI Lrong kII
dung pIuI gunI cIIu nIung vL LIuong do cIinI ngIIcI
cunI do guy ru. NIung LIoI gIun - cng cu Iun gun vL
LIuong IIu quu nIuL - se cII cIo Lu LIuy duu Iu IoI icI
LIm Lung do.
Nuo: ||cu |e o:et 1eu t|at oa: |a uuo: c|ua
oac :o t|u |am v:ec | ||c ca.
THE ONLY PEOPLE WHO NEVER FAIL ARE THOSE WHO NEVER TRY.
- lIko Chose
16;
TIAN THU 40
VUO T QIA SO HA I
VUON TO I ICH
NI so IuI cIinI Iu Lro nguI Ion nIuL cuu LIunI
cng. TIng LIuong, con nguoI LIuong d su so IuI cII
pII moI quyL dInI vu IunI dng cuu minI. VoI Io, un
Loun vun Iu Lrn IL.
Trong kII do, nguoI LIunI cng IuI kIng I coI so
IuI Iu dIu Lo LuL. Tu duy cuu Io cIu yu duu Lrn kIu
nung sung Luo vu IIu suuL Iuo dng cuu minI. Tng
LI ng My DwIgIL EIsenIower du Lu ng pIu L bI u: AnI
vun co LI duoc un Loun o muc LI du nguy cu kII o Lrong
nguc Lu, nu duy Iu LuL cu nIung gi mu unI mong mun
ngouI cuc sng cuu minI. NguoI LIunI cng Iu nIung
nguoI sun sung cIup nIun ruI ro kII Iy Lri mucI buo rung
ruI ro Lrong Lruong Iop nuy Iu cun LIIL.
168
M I nguo I Lrong cIu ng Lu cIu c Iu n cu ng du Lu ng Lru I
quu cu m gIu c so Iu I. NIung so Iu I Iu gi? So Iu I Iu m L
Lru ng LIu I co LI gIu p Lu bu o v cu c s ng cu u minI bu ng
cu cI cu nI bu o cIo Lu m I kII d I dI n vo I nguy II m. Do
do , dI kII so Iu I cu ng Iu m L dI u L L bo I no gIu p Lu nung
cuo cu nI gIu c vu bu c Lu pIu I cun nIu c, ngIIn cu u ky
LinI IinI Lruo c kII quy L dInI Iuy Iu nI d ng.
Tuy nIIn, cIung Lu cun bIL cucI kIng cI nI so
IuI LIuy vi d no xum cIIm moI IouL dng cuu co LI.
ML kII nI so IuI du Ioun LIunI nIIm vu cuu no voI
vuI Lro Iu mL duu IIu cunI buo, cIung Lu nn Lim cucI
ngun cun Lum Iy so IuI LIum nIup vuo Lu duy IogIc cuu
minI d co LI kIp LIoI IunI dng.
Tng LIng runkIIn RooseveIL Lung co cuu noI nI
LIng Lrong LIoI ky uI kIung Ioung nIu suu: NgouI
vIc so IuI bun LIun, con nguoI cIung bIL so gi cu.
Ngum ru cIo dn nguy nuy, cuu noI nuy vun con nguyn
gIu LrI.
NIung Ium LI nuo d co LI vuoL quu duoc nI so
IuI? TL nIuL bun nn LIung LIun dI dIn voI vun d vu
Lu IoI minI: MinI dung Io so dIu gi?. Quu do, bun buL
duu kIoI dng quy LrinI pIun LicI LinI Iung mu bun
dung gup pIuI, d Lim ru IoI gIuI dup cIo nIung Lro nguI
mu so IuI guy ru.
Buoc LIp LIeo, bun cun cun nIuc vun d Lu nIIu
kIiu cunI kIuc nIuu. RuI ro Lrong vun d nuy Iu gi? Iu
16q
co dung d bun cIup nIun ruI ro do Iuy kIng? Bun co
LI IunI dng LIeo nIung cIIu Iuong nuo? uu Iu
nIung kIu nung co LI xuy ru? Bun du co du Lrong Luy
nIung du IIu cun LIIL cIuu? NIung nguoI kIuc kII gup
LinI Iung Luong Lu se xu Iy nIu LI nuo? Vu kL quu cuu
vun d nuy se Iu gi?
ML kII bun du ngIIn cuu LinI IinI mL cucI cun
LIun, Iuy IunI dng nguy Iup Luc. Su Lri Ioun cII cung
kIIn bun LIm ngII ngo vu so IuI mu LII.
ML nIu Lum Iy Ioc co LIng co Iun noI rung: NIung
uI o mL minI Lrong bong LI vu Luong Luong v mL
LIng dng nuo do, Io LIuong d cum gIuc so IuI xum
cIIm Lum In mL cucI nIunI cIong. TuL cu nIung gi
Io nn Ium cIinI Iu duL mL cIun In muL duL. NIo LI,
Io du vuoL quu duoc buoc duu LIn d kim cI nI so IuI.
NIung uI LIeo duI su LIunI cng cun buc bun LIun
pIu I buo c nIu ng buo c LI p LIeo d cI ngu Iou n Lou n
nI so IuI vu LIn LoI dicI.
Nn nIo rung kIng uI co LI mL minI don dc dI
IL quung doI con IuI. ML Lrong nIung dIu Ium Lu yn
Lum nIuL - vu cung Iu dIu cIun LIuc nIuL - co LI Lim
LIuy Lrong KInI LIunI: ung Io Iung, vi Lu se Iun song
IunI cung cuc nguoI.
NIm LIn Luong vuo cuu noI duy y ngIiu nuy se gIup
bun Lung LIm suc munI LInI LIun d dI muL voI buL ky
LinI Iung nuo co LI xuy ru Lrong cuc sng.
1;o
TIA N THU 41
CAO Y THUC TU GIAC VA
TINH THA N KY IIA T
THA NH CNG
BenjumIn DIsrueII, mL Lrong nIung TIu Luong vi
duI cuu nuoc AnI, du duL duoc vI Lri cup cuo nuy nIo suc
munI Lo Ion cuu y cIi - mL y cIi LuyL voI duoc cII
duong nIo nIung muc LIu ro rung mu ng Lu d ru cIo
minI. BenjumIn kIoI ngIIp Lu mL nIu vun, nIung ng
kIng muy LIunI cng Lrong ngI vIL IucI. ng cIo
xuuL bun Iung cIuc cun sucI nIung cIung cun nuo
LIuc su guy un Luong suu suc Lrong Iong dc gIu. TIuL buI
nguy Lu ngI nIu vun, ng xem duy nIu mL LIu LIucI
d n Iuc Ion nuu Lrong nIung IinI vuc kIuc. ng buL
duu LIum gIu vuo Lruong cIinI LrI voI mo uoc Lro LIunI
TIu Luong cuu Vuong quc AnI Iung munI.
Num 18;, ng Lro LIunI duI bIu Quc II vung
MuIdsLone, nIung buI pIuL bIu duu LIn cuu ng Lruoc
1;1
Quc II bI nIIu nguoI dunI gIu Iu mL LIuL buI nung
n. ML Iun nuu, ng IuI xem duy cII Iu mL Lrong nIung
LIu LIucI d LIp Luc pIun duu LL Ion Iun suu. VoI y cIi
quyL Lum kIng cIIu bo cuc, ng du Lro LIunI nguoI
dung duu Hu vIn AnI vuo num 188, vu suu do Lro
LIunI B Lruong Ngun kI. Num 1868, ng nIun ru
rung, muc LIu cIu yu cuu cuc doI minI cIinI Iu Lro
LIunI TIu Luong.
Tuy nIIn, LuI duy, ng du gup pIuI suc ep guy guL Lu
pIe dI Iup kIIn ng buc pIuI Lu cIuc nguy kII vun
dung con nIIm ky. NIung cung nIu nIung Iun Lruoc,
ng kIng I kIuuL pIuc Lruoc LIuL buI mu LruI IuI con
LIp Luc vun dng d duoc LuI duc cu cIuc vu TIu Luong
Iun LIu IuI. Suu kII Lrung cu, ng Lro LIunI nguoI guy
dung nn mL AnI quc vung munI vu mo rng Lum unI
Iuong cuu minI Lrong nIIu IinI vuc kIuc nIuu.
TIeo kInI ngII m cu u ng, kII su vI c Lro nn ngu y
cu ng L I L , su c mu nI y cIi cIinI Iu cng cu duy nIu L gIu p
Lu pIu L Iuy L I du kIu nung cu u minI. CIinI nIo no mu
ng du co LI Lu minI vuo L quu duo c LinI Lru ng nguy cu p
vu duu ng quuy Lro Iu I quy du o LI n Lo I LIu nI cng. T ng
k L v nIu ng LIu nI cng mu minI du du L duo c cII Lrong
vo ng m L cuu ngu n go n, ng no I: Bi quy L d LIu nI cng
cIinI Iu kIn Lri vo I mu c LIu cu u minI.
u s moI nguoI Lrong cIung Lu LIuong d dung bo
cuc nguy kII su vIc Lro nn kIo kIun, Lrong kII cII cun
1;z
LIm mL buoc IunI dng nuu LII Iu Lu du co LI gIunI
duo c LIu ng Io I. M L nguyn Lu c bu L bI n gIu p Lu co LI
kIm souL duoc nI bun vu su LIuL vong cIinI Iu cIuyn
Iou nI bun do LIunI mL k IoucI IunI dng ro rung,
cu LI. uy Iu nguyn Luc co mL kIng IuI.
Bun cun bIL cucI kIm souL vu duu vuo kIun kI ky
IuuL Lu gIuc nIung LIoI quen Lu duy cuu minI. CIung
du Iu nIung LinI Iung Lrong cuc sng mu bun Ioun
Loun co kIu nung kIm souL. Quyn kIm souL nuy se gun
IIn voI LrucI nIIm cuu bun boI vi do cIinI Iu duc quyn
duy nIuL, Ion buL cu duc quyn nuo kIuc, co LinI quyL
dInI dI voI vI Lri mu bun se num gIu suu nuy Lrong cuc
sng. Nu bun coI LIuong duc quyn nuy, bun se Ium vuo
Ioun cunI kIo kIun Lruoc moI LinI Iung gup pIuI
Lrong cuc sng.
Nu bun d LIoI quen Lu duy cuu minI ru InI,
cIung se duu bun dn buL ky muc LIu mong mun nuo
cII Lrong Lum Luy. Nguoc IuI, nu d cIo nIung LinI
Iung ngouI Lum kIm souL IinI LIunI nn Lrong bun
nIung LIoI quen Lu duy moI, nIung LIoI quen nuy se
nIunI cIong duy bun dn bo vuc cuu su LIuL buI.
Hu y kIoI du y Lrong bu n ngo n Iu u cu u y cIi vu Lu
minI kI m sou L Lou n b cu c do I. y Lri mu bu n co
duo c cIinI Iu m L cng cu Iu u II u nIu L gIu p bu n LIu c
II n nIu ng mo uo c. KIng uI co LI LIum nIu p Iuy cII
pI I Iy Lri do n u bu n kIng d du I cIu p nIu n. Hu y
1;
kIuI LIu c LrI L d su c mu nI cu u y cIi d pIu c vu cIo
nIu cu u cu u bu n.
Su Lu do v LI xuc vu LInI LIun, su dc Iup vu n
dInI v LuI cIinI cIinI Iu nIung kL quu cuu oc sung Luo
duoc LI IIn LIng quu LInI LIun ky IuuL Lu gIuc. NIo
do bun moI co LI dum buo LIuc IIn duoc mo uoc cuu
minI. Huy nIo rung, vI Lri vu cng vIc IIn LuI cuu bun
dung cIIu unI Iuong Lu II Lu duy cuu bun!
| mat cua t|au| ccu um o su |:eu tr| t|ec
1uc: muc 1|c|.
THE SECRET OF SUCCESS IS CONSTANCY OF PURPOSE.
- enjomin DisroeIIi
1;q
TIA N THU 42
KHNG IHA M SAI IA M
VO I IO I TRL
Nguy nuy Lrn LI gIoI co ruL nIIu cuu cIuyn v
LinI Lrung Lre vI LIunI nIn vI pIum pIup IuuL vu Iung
IouL nIung vun d ruc rI do Iop Lre guy ru. NIun duy, LI
mun k cIo cuc bun ngIe cuu cIuyn v mL vun d cuu
LI I Lre vu Ium LI nuo d Iuong Lre em Lro LIunI
nguoI co icI cIo xu II. Trong cuu cIuyn nuy, LI cIinI
Iu duu Lre vI LIunI nIn duy LI II duy.
B LI vn Iu mL nguoI ngoun duo. ng co IuI con
LruI, Lrong do LI Iu unI. Me LI du muL vuI num Lruoc do.
KIng II u suo LIo I do LI Iun Lo LIu I d coI LIuo ng
moI n Iuc cuu b Lrong vIc cIInI dn LI.
TI ru L LIicI su ng vu co IuI kIu u su ng Iu c duo c cu L
gIu u cu n LIu n Lrong m L I c cuy Lr ng Lrn mu nI du L
gIu dinI Lu I vu ng nu I cu u mI n Tuy Num VIrgInIu. M L
1;
Iu n no , nIo Iu ng xo m mu cI bu o, b LI du pIu L II n ru
noI cu L gIu u IuI kIu u su ng u y vu Lu c gIu n du ng bu u du p
vo cIu ng.
TI cung Iu nguoI dum m cuc LI IouI nIuc cuu vung
nuI noI LI sng vu co mL cIIc dun bunjo mu dI kII LI
vun LIuong Ien IuL cIoI LIu. TIc LIuy duy cung cIinI Iu
dIu mu Lin nguong cuu b LI kIng cIo pIep. ng Iung
suc cIo dn kII pIuL IIn cIIc dun bunjo cuu LI vu
cung nIunI cIong pIu Iuy no.
KIIu vu LIeo quun nIm cuu b cung Iu mL dIu
cum ky. NIung IL Iun nuy dn Iun kIuc, LI du c gung
xouy xo muon mL con nguu mI kII b ngu qun d
LIum du nIung buI kIIu vu Lrong Iung.
KL quu Lu LuL cu nIung vIc nuy Iu nIung cIuyn
vIng LIum cuu LI dn cun Iu cIuu cuI cuu gIu dinI -
dng LIoI cung Iu noI duL mIu LIo cuu gIu dinI - nguy
cung LIuong xuyn Ion vu kIung kIIp Ion. NIung
cung nguy LI cII cung rup Lum vI pIum nIung quy Luc
buL cu kII nuo co LI. TI LIeo du Lro LIunI mL ke nI
Ioun sun sung cIng dI IuI moI IuuL I mu xu II d ru.
Iu duy nIuL cuu vun LinI Lrung cuu LI cIinI Iu
quyL dInI LuI In cuu b. NguoI me k mu b duu v
vung nuI Ieo IunI cuu cIung LI quu LIuL Iu mL nguoI
pIu nu LuyL voI, LL bung vu ruL Lum Iy. Bu du Lim muu
cIo LI mL cIIc dun bunjo kIuc vu LIum cIi con duy
cIo LI cucI cIoI dun Iuy Ion. Bu con muu v z kIuu
1;6
sung bun bIu mu km bong Ioung, mL cuI cIo LI vu mL
cuI cIo bu. CIung LI du dunI Iung gIo vuI ve Lup ngum
bun vuo nIung muc LIu v IuI LIuy vi vuo dun gu vu dun
bo cuu nIu Iung xom.
NIo cIIm duoc nIm LIn vu cum LinI cuu LI bung
cucI gIup LI Ium LuL cu nIung dIu mu LI Iung uo uoc,
bu du cII cIo LI bIL cucI dunI Lum Lri vu suc Iuc cuu
minI vuo nIung vIc Ium co icI. Bu muu v mL cIIc
muy dunI cIu du cu vu buL duu duy cIo LI cucI LI IIn
nIung y Luong cuu minI ru gIuy. CuI cung, bu gIup LI
Lim duoc vIc Ium o vI Lri mL nIu buo vung nuI cuu mL
Lo buo nIo. GIo duy LI du co LI IunI dIn nIin IuI LIoI
LruI Lre vu cII ru duu Iu buoc ngouL cuu cuc doI minI.
CIinI Lu nIung kInI ngIIm cuu minI, LI Iun co y
bnI vuc nIung Lre LIunI nIn pIum pIup mI kII ngIe
k v nIung Lruong Iop cuu cIung.
Di nIIn Iu kIng pIuI moI Lruong Iop pIum pIup
du xuuL pIuL Lu cung mL nguyn nIun. Tuy nIIn,
Lrong nIIu Lruong Iop, LI cIo rung cIung du Iu I
quu LuL yu Lu nIung IuuL I quu Iu kIuc duoc dem ru up
dung voI Iop Lre. Vu LI cung e rung nguy nuy nIIu buc
cIu me kIng con nIun ru rung dng co duy Lre em dn
cI pIum pIup mL nguy nuo do co LI cIuyn Iuong
LIunI ngun dng Iuc duu cIung dn LIunI cng.
NIung uI co duu oc Io dung vu IuoI bIng, LIIu LInI LIun
muo IIm se kIng LI nuo co co II duL duoc LIunI
1;;
cng Ion Lrong cuc sng. NIIu nguoI IIn dung num
gIu nIung vI Lri cuo Lrong xu II dI kII Lruoc duy IuI Iu
nIung ke cIuyn guy ruc rI - nIung Lum In Lu do
rng mo sun sung buL cIup cu nIung IuuL I Iu kIuc d
LIu suc o nIung cIun LroI moI vu d LIuc LInI LI I nI
LIp ru kIoI Lrung LIuI m muI.
Nu con cuI cuu bun Iu duu Lre cun dum vu duy ngII
Iuc, Iuy Iuy do Ium dIu vuI mung. Huy gIup cIung Ioc
cucI dung kIu nung cuu minI d duL duoc LIunI cng
Lrong cuc sng. Huy kIen ngoI con cuI nu cIung sun
sung LIu suc Lrong moI vIc. Huy cII cIo cIung cucI ruL
kInI ngIIm Lu nIung II Ium mu cIung gup pIuI. Trn
IL, bun nn bun Lung cIung IoI kIen LIuy vi LIuong
xuyn kL LI cIung vi bun LinI cuu con nguoI vun Iu
mong mun duoc nIun nIIu IoI kIen Ion Iu LIng cI
Lu nguoI kIuc.
1;8
TIA N THU 43
AI THUONG
CI NG IA SU C MA NH
uu LIuong Iu dIu kIo uI LrunI kIoI Lrong cuc
sng. NIung nu nIun LIuc dung dun v dIu no, bun co
LI d dung cIup nIun vu vuoL quu duoc moI cu sc LInI
LIun mL cucI nIunI cIong.
uu LIuong co LI Lro LIunI mL muc LIu LInI LIun
v cung Iuu icI. uu LIuong co LI pIu vo cuc LIoI quen
vn du II LIoI Iuc Iuu vu II suy ngIi suo mon. uu
LIuong co LI ren Iuyn cIo Lum Lri Lu Ium quen voI su
kIIm Ln, dng LIoI no cung Iu mL IIu LIuc cIo Lum
In vu Lri Lu cuu con nguoI, no xou bo moI ruo cun ngun
cucI con nguoI voI nIung suc munI LInI LIun Lo Ion un
suu Lrong Lum Lri Io.
1;q
Nguo I Hy u p c LIuo ng LI II n su duu LIuong
Lrong nIung bI kIcI LIunI LInI Iou cuo quy nIum Luy
ruu Lum In cuu con nguoI.
TinI kIn dInI cung gIng nIu su LInI Iuyn LIep,
pIuI duoc LI Iuyn nIIu Iun. TIuy vi sun sung Lu bo
Lruoc ngIIcI cunI, Iong kIn dInI dem IuI cIo Lu su run
roI, kIn cuong kIng bo cuc. uy cIinI Iu LIoI dIm
mu Lri Lu v bIn cuu con nguoI co co II pIuL Iuy, cung
Iu LIoI dIm mu nIung mo uoc Lro nn IIu quu nIuL,
mung IuI cIo Lu suc munI LInI LIun Lo Ion vu ngun dng
vIn d vuoL quu nI bun. Vu cII kII LruI quu nI bun,
cIung Lu moI IIu IL duoc gIu LrI cuu nIung IunI pIuc
dicI LIuc Lrong doI sng LIuong nIuL cuu minI.
uu LIuong co LI Lro LIunI mL suc munI Lo Ion d
Lu vuon LoI nIung dIu LL dep nu no cIuyn Iou LIunI
IunI dng LicI cuc Ium cIuyn bIn cuc doI Lu. DuoI
Luc dng cuu nI bun, nIung uI pIum pIuI LI II se Lro
nn LL dep Ion, ke ngIIn ngup se cuI ngIIn vu nguoI
Lu pIu kIoe kIoung se ren Iuyn duoc cIo minI duc LinI
kIIm Ln. NIung uI du Lung LruI quu nI bun duu kII
muL dI nguoI LIun yu cuu minI LIuong sun sung gIup do
nIung nguoI kIuc co cung cunI ng.
ung Sung Luo du ruL sung suL kII bun Lung cIo Lu
kIu nung bIL bun nIum gIup Lu co LI su dung suc
munI cuu minI mL cucI IuI Iou vu kIeo Ieo. NIung ke
ngu dL, LI buo, Lun nIun vu LI II co LI co duu oc
18o
LIng mInI nIung IuI LIIu kIu nung bIL duu bun.
Nu bun Iu nguoI IIu ro LI nuo Iu duu LIuong, bun
cung se co LIm nung Lro LIunI mL LIIn LuI - voI dIu
kIn bun pIuI nIun LIuc duoc rung duu LIuong Iu ngun
dng Iuc d Lu ren Iuyn bun LIun LIuy vi xem do Iu mL
cuI co d LIun LIun LrucI pIun.
ML s cng LrinI ngI LIuuL vu kIou Ioc vi duI cuu
nn vun mInI nIun IouI Iu LIunI quu Lu nIung gIuy pIuL
cIIu dung kIo kIun gIun kI vu cu bun duu cuu nguoI
sung Luo ru cIung. ung Lrn pIuong dIn cu nIun, duu
LIuong gIup con nguoI LIn b Ion. NIung kIo kIun vu
ngIIcI cunI cung gIup cIo con nguoI xicI IuI gun nIuu
Ion, dng LIoI cuI LIIn LInI LIun Luong Lro Iun nIuu vu
LinI doun kL gIuu nguoI voI nguoI.
KII nI bun dn, bun se pIuL IIn suc munI Lo Ion
cuu Iong cun dum vu nIm LIn nIum gIup bun vuoL quu
nIung LIu LIucI vu nI LIuL vong LIuong xuy ru Lrong
cuc sng LIuong nIuL. Bun se kIng con LIun LIun
LrucI pIun nuu nu bIL Lim cIo minI mL nguoI bun co
nI bun con suu suc Ion minI. Bung cucI gIup Io dung
cum duong duu voI s pIun vu kIm souL duoc nI bun
cuu minI, bun co LI Ium cIo nI bun cuu bun LIun Lun
bIn Lrong LinI yu um up mu bun dunI cIo nguoI kIuc.
uu LIuong, Luong Lu nIu nIung ngIIcI cunI vu
LIuL buI, Iun un cIuu Lrong no co II Lim LIuy mL nIm
vuI kIuc. Huy c gung Lim kIm nIm vuI do cIo dn kII
181
bun LIuc su cum nIun duoc no. Huy gin gIu, vun dup cIo
nIm vuI nIo nIoI nuy cuu minI vu bIn duu LIuong
LIunI dng Iuc d cIIn LIung.
|uou t|ucc Ju, u|at c|ua 1au oucu
|a |au| 1cu.
THE ONLY CURE FOR GRIEF IS ACTION.
- Ceorqe Henry Lewes
18z
TIA N THU 44
TU SOI MINH
Vuo mL buI sung no, c LIu ky LIng buo voI LI
rung co mL ke v gIu cu dung doI bn ngouI vun pIong
vu kIun kIoun xIn duoc gup LI. TIouL LIn, LI quyL
dInI se LIL kIm LIoI gIun quy gIu bung cucI buo LIu ky
mung cIo ke v gIu cu kIu mL iL LIn d muu bunI
sundwIcI vu mL LucI cu pI, nIung rI co dIu gi do du
LIuc duy LI pIuI cIo unI Lu vuo gup.
TIu LIuL Iu Lu Lruoc dn nuy LI cIuu Lung gup mL uI
Lrng II LII dn LI. AnI Lu co mL b ruu duI kIng
cuo dn cu Luun vu quun uo LIi nIuu nuL nIu LI vuu
duoc II ru Lu mL dng I In nuo do.
TI kIng Iuy Ium pIIn Lruoc cuI nIin duy kInI
nguc cuu ng kII nIin LIuy b dung cuu LI LI nuy, unI
Lu mo duu, nIung LI LIn rung ng se nIun ru minI du
suI Ium. TI dn duy gup ng kIng pIuI d xIn LIn mu
cII mong ng gIup LI cuu vun cuc doI minI.
18
Ruc rI dn voI LI kIoung mL num Lruoc duy kII
mI quun I voI vo buL duu run nuL vu cIung LI du quyL
dInI Iy dI. Suu do, moI vIc buL duu Lro nn v cung kIo
kIun dI voI LI. TI muL vIc, vu gIo duy suc kIoe dung
nguy cung LI L.
TI dn duy gup ng LIeo IoI kIuyn cuu mL cunI
suL suu kII unI Lu ngun kIng cIo LI nIuy xung sng
Lu vun. AnI Lu cIo LI co II Iuu cIon gIuu vIc gup ng
d Lim ru cIo minI mL II LIouL Iuy pIuI vuo Lu. HIn
unI Lu vun con dung dung doI LI o ngouI kIu d xem LI
co LIuc IIn dung IoI Iuu cuu minI Iuy kIng.
CucI noI cIuyn cuu nguoI dun ng cIo LIuy ro unI
Lu Iu mL nguoI duoc gIuo duc Lu L. Quu cuu cIuyn, LI
duoc bIL LIm rung unI Lu du Lung so Iuu mL nIu Iung
nI LIng LuI CIIcugo. TI IIn nIo ru rung minI du Lung
doc duoc buI buo nuo do noI v buI bun duu gIu nIu
Iung nuy vuI LIung Lruoc duy.
TI yu cuu LIu ky mung cIo vI kIucI Iu buu un sung
vi unI Lu kIng co gi Lrong bung du IuI nguy rI. Trong
kII buu un dung duoc cIuun bI, LI ngIe unI Lu k IuI
Loun b cuu cIuyn v cuc doI minI. Iu nguc nIIn
Iu unI Lu kIng I co y LrucI moc Iuy d II cIo buL ky
uI cu ngouI Lru cIinI bun LIun minI. Duu IIu nuy cIo
LIuy unI Lu Iu mL nguoI ruL kIoun dung, d Iuong vu
cung cIinI Lu duy mu LI du nuy sInI ru sung kIn Ium
LI nuo d gIup do duoc unI Lu. Suu kII unI Lu kL LIuc
18q
buu un sung, LI moI buL duu:
AnI bun u, LI du ruL cIu Lum Iung ngIe cuu cIuyn
v cuc doI unI vu v cung un Luong Lruoc nIung gi du
xuy ru voI unI. Vu dIu Ium LI d y nIuL cIinI Iu unI
kIng I Lrn LrunI LrucI nIIm cuu minI Lruoc nIung
dIu buL IunI xuy ru.
TI cung Iuy Ium nguc nIIn Iu LuI suo unI kIng I
buc LI nguoI vo cu cuu minI v Iy do kIIn In nIun
gIuu IuI nguoI d vo. TI v cung LIun pIuc Lruoc LIuI d
Ln Lrong mI kII unI nIuc dn vo minI.
u c nu y, LInI LIu n cu u unI Lu Lro nn pIu n cIu n
Ion Iu n, cu ng Iu Iu c LI nu y sInI Lrong du u m L k
Iou cI Iu nI d ng vu mong ru ng unI Lu se LIu c II n k
Iou cI do .
AnI Lim d n LI mong duo c gIup do, LI LI p Lu c,
nIung LI Iuy Ium LIc Iu suu kII ngIe k v cuc doI
unI, LI nIun LIuy rung minI cIung LI Ium duoc gi d
gIup unI duoc cu.
Tuy nIIn, LI co quen mL nguoI co LI gIup unI
vuoL quu LinI cunI nuy nu unI Lu dng y. HIn LuI unI
Lu cung dung co muL LuI Lou nIu nuy vu LI se gIoI LIIu
unI voI unI Lu nu unI mun. Suu do, LI dun vI kIucI
dn pIong doc sucI cu nIun cuu minI nguy k vun
pIong Ium vIc vu buo unI Lu dung Lruoc mL Lum rem
cIe kIu duI. Nguy kII LI keo cIIc rem sung mL bn,
18
unI Lu IIn nIun LIuy rung minI dung dung Lruoc mL
Lum guong ruL Ion.
CII Luy vuo nguoI dun ng Lrong guong, LI noI:
uy, unI Lu cIinI Iu nguoI co LI gIup unI. AnI Lu cung
Iu nguo I duy nIu L Lrn doI nu y co LI Iu m duo c dI u do
vu cII kII IuI nguoI IIu ro nIuu Ion, bIL cucI Ium LI
nuo d co LI nuong Luu vuo nIuu, unI moI co LI Lim ru
cIo minI II LIouL kIoI Ioun cunI kIng muy mun nuy.
NguoI dun ng no IIn LIn gun Ion dn cIIc guong,
cIum cIu nIim ngum bun LIun minI cIo dn kII Ly Iun
kIun muL ruu rIu cuu minI vuo muL guong, suu do quuy
sung LI vu noI: TI du IIu duoc ngu y cuu ng rI, cuu
mong CIuu pIu I cIo ng vi du kIng cuu mung LI.
AnI Lu cIuo Lum bIL vu k Lu do LI kIng I ngIe
duoc LIng LIn gi v unI Lu Lrong gun IuI num. TI rI
mL nguy no, unI IuI Lim dn LI Lrong mL dung ve Ioun
Loun LIuy dI dn nI LI gun nIu kIng LI nIun ru.
AnI k voI LI rung unI du duoc Iuc Iuong quun dI cuu
L gIup cIo cuI un cuI muc. Suu do, unI Lim duoc vIc Ium
LuI mL nIu Iung gun gIng nIu nIu Iung mu unI du
Lung Ium cIu Lruoc kIu, voI vI Lri mL duu bp Lruong.
ML Iun LinI co, unI gup IuI mL nguoI bun cu cuu minI,
k cIo unI bun ngIe v Ioun cunI cuu bun LIun vu vuy
LIn cuu bun d muu Iun nIu Iung do.
GIo duy, unI du Lro LIunI mL Lrong nIung ng cIu
nIu Iung LIunI duL nIuL LuI CIIcugo nIu unI Iung mo
186
uoc. Tuy nIIn con nguoI gIuu co nuy IIn vun dung
Lrong quu LrinI kIum pIu suc munI cuu Lri Lu, vun
dung du L cuu Io I Iu m LI nu o d pIu L Iuy duo c Lri Lu
cuu minI nIu mL cng cu gIuo LIp vu kIuI LIuc IL
nIung suc munI LIm un cuu ngun Lri Lu v bIn?
T|u t|ac| |am cucc scu tro ueu t|u v(, vuot
ua t|u t|ac| |am cucc scu tro ueu , u||a.
CHALLENGES ARE WHAT MAKE LIFE INTERESTING; OVERCOMING
THEM MAKES LIFE MEANINGFUL.
- Foshuo I. Morine
18;
TIA N THU 45
NGI N SU C MA NH CI A BA N
Trong Lu L cu nIu ng nguo I vi du I mu LI Lu ng duo c
bI L, TIomus EdIson Iu nguo I co u nI Iuo ng Lo Io n nIu L
d I vo I LI, co Ie nIo u n Luo ng Lu cu c do I ng. Mu c du
kIng duo c du y d LIeo m L Lruo ng Io p cIinI quy nu o cu ,
nIung ng vu n Lro LIu nI nguo I du u LIn du L duo c nIu ng
LIu nI Lu u Io n Lrong IinI vu c ngIIn cu u kIou Io c.
ng Iu nguoI dun ng dIm LinI nIuL mu LI Lung
bIL. ng kIng I bIL Io so, vu cung cIuu buo gIo LIc
nuI v buL cu dIu gi Iuy v buL cu uI. CIuu buo gIo ng
quu d cuo Lum quun Lrong cuu minI, LruI IuI ng Iun
kIIm nIuong voI mL LruI LIm cIun LIunI, dIu kIIn
ng Lro LIunI mL con nguoI vi duI.
188
Trong mL Iun Lro cIuyn voI ng v 1o.ooo Iun LIuL
buI mu ng gup pIuI kII LIn IunI nIung cuc LIi
ngIIm d Ioun LIIn pIuL mInI bong den duy Loc, LI
du IoI: ng se Ium gi nu cuI cung vun cIuu LI kIum
pIu ru bi quyL duy?.
VoI dI muL Iup IunI vu nu cuoI Iom IInI, ng Lru
IoI: TI LIi cIuc Iun buy gIo LI vun con dung LIp Luc
cum cuI ngIIn cuu Lrong pIong LIi ngIIm cIu kIng
co LIoI gIun ngI LIp cIuyn unI!.
EdIson cIuu buo gIo xem duy Iu LIuL buI cu.
LIou mun Lri Lo mo cuu minI v s Iun LIuL buI mu Lrung
binI mL nguoI co LI cIIu dung duoc LIuy vi bo cuc
Lrong nI LIuL vong cI, LI du LIn IunI mL cuc
ngIIn cuu nIum dunI gIu ngII Iuc cuu con nguoI mI
kII dI dIn voI LIuL buI.
KL quu cIo LIuy, du s nIung nguoI duoc LIum do y
kIn cIo bIL Io sun sung Lu bo moI n Iuc pIun duu
nguy kII gup pIuI LIuL buI Iun duu LIn. CII mL s ruL iL
nguoI cIo bIL Io se LIp Luc LIu suc Iun LIu IuI. Vu co
ruL nIIu nguoI LIum cIi con Lu bo muc LIu cuu minI
nguy kII LIuL buI cIuu I xuy ru boI vi Io cIo rung minI
co LI LIn doun Lruoc duoc LIuL buI. KIng cun pIuI noI
Lu cung co LI IIu rung, Lrong nIung nIom nguoI nuy
kIng mL uI co duoc ngun ngII Iuc Lo Ion nIu ord
Iuy EdIson cu.
TI nIun LIuy co IuI dIu v cung quun Lrong IIn
18q
quun dn nIung nguoI LIunI cng vu nIung nguoI LIuL
buI Lrong su ngIIp mu Io du Iuu cIon. TIeo do, nIung
nguoI LIunI duL noI v nIung muc LIu mu Io du dInI se
duL duoc o LIi Luong IuI, Lrong kII nIung nguoI con IuI
noI v nIung LIuL buI vu nI LIuL vong cuu minI o LIi
quu kIu.
ML duc dIm kIuc mu LI nIun LIuy co IIn quun
dn LIunI cng vu LIuL buI. o Iu nIung nguoI LIunI
cng LIuong sun Iong cu ngoI nIung con nguoI LIunI duL
kIuc. Ho IIu rung LinI d ky vu LIu Iun du Iu nIung
LinI xuu. Ho buy Lo su gunI gIeL, d ky mu Ie ru cunI cuu
cuu Lum In pIuI kIep kin kIng d cIo nIung cum xuc
nuy LIum nIup, nu Io LIuc su mong mun su LIunI
LIun cuu Lum In.
Huy kIep kin cunI cuu cuu Lum In Lruoc buL ky
dIu gi kIIn bun Io Iung, so IuI, gIun du, duu don, d ky,
LIum Ium. Nu bun kIng co y LIuc ngun cun nIung cum
xuc kIng Iuy nuy, bun se pIuI Lru gIu bung su binI yn
cuu Lum In mu bun vun Iung mo uoc.
Nu bun bI nguoI kIuc Ium Ln LIuong, bun dung
num Lrong Luy co II d Lim IIu xem IIu rung minI co
buo dung, d Iuong dI voI nIung con nguoI do Iuy
kIng. Nu bun LIuc su co kIu nung do, bun se sun Iong
LIu LIu vu bo quu moI cIuyn. Nu kIng, bun se Lim
cucI Lru LIu nguoI du Ium bun bI Ln LIuong.
Nu bun cIon cIo minI LinI Iung LIu IuI, bun se
1qo
Lro LIunI nguoI buL IunI nIuL. HunI dng Lru LIu cung
Luong Lu nIu boomerung
(
)
, no se quuy nguoc Lro IuI Lun
cng nguoI du nem no dI.
Huy duy IuI su Luc gIun Iuy vL LIuong cuu bun ru
ngouI cunI cuu Lum In. Huy nIo rung, kIng uI co LI
kIIn bun gIun du Iuy bI Ln LIuong Lrong buL ky LinI
Iung nuo nu kIng co su Iop Luc Lu cIinI bun.
Bun Ioun Loun co kIu nung kIm souL Lrung LIuI LInI
LIun cuu minI. Vu bun se buL ngo kII nIun ru rung, suu
kII du Ium quen Ion voI y Luong kIep cunI cuu Lum In
nuy, bun se cung d dung cI ngu LinI cum cuu minI d
duL duoc buL ky muc LIu nuo mu bun d ru. KIng uI co
LI kIm souL duoc IunI dng cuu nguoI kIuc Iuy kIm
souL nIung LinI Iung Lrong cuc sng nIum Ium cIo
nguoI kIuc Luc gIun, nIung bun IuI co LI kIm souL duoc
pIun ung cuu minI Lruoc nIung IunI dng vu LinI
Iung buL IoI nIu LI.
Tum In bun Iu cuu bun. Bun cIinI Iu nguoI duy
nIuL co quyn dIu kIIn dI voI no. Huy Ioc cucI c Iup
nIung Luc dng LIu cuc bn ngouI nu bun mong mun
Lim cIo minI su binI yn vu gIuu co Lrong Lum In.
(*) 8oomerahg: m I loa i vu kh cu a Ih dh U c, co hhh ba h hguy I, khi duo c
he m di se bay Iheo hhh vo hg cuhg va quay Iro la i vi Ir cu a hguo i he m.
1q1
TIA N THU 46
TA N DI NG
QIY N NANG V BIN
Co mL quyn nung co LI xou nIou runI gIoI gIuu
cuc dung cup Lrong xu II, guL bo nIung cIuong nguI vuL
kIng LI vuoL quu vu nIung vun d kIng LI LIuo go.
Quyn nung do Iun duoc ung Sung Luo uu uI dunI cIo
nIung nguoI ngIeo kI. NIung nguoI gIuu co vu duy
quyn Iuc cIuu Iun du duoc uu duI dn LI. I voI buL
ky uI co Lu duy nIuy ben du co LI num Lrong Luy quyn
Iuc v bIn nuy. ng LIoI, ngouI bun ru, kIng uI kIuc
co LI Lun dung vu pIuL Iuy IL Luc dung cuu quyn nung
nuy d pIuc vu cIo IoI icI cuu bun LIun.
NI Io so ky Iu nuo dung xum cIIm Lum In vu Ium
Iu mo cucI LIp cun voI quyn nung bi muL co LI duu Lu
In dn dInI cuo cuu LIunI cng noI Lrn? TuI suo nIIu
nguoI IuI co LI Ium Iong cu nung Iuc Lu duy Luy L vo I
cuu minI?
1qz
runk GunsuuIus Iu mL Lrong nIung nguoI du Ioc
duoc cucI Ium LI nuo d num Lrong Luy quyn nung do.
u mL muc su Lre, GunsuuIus Lu Iuu mung Lrong minI
mo uoc xuy dung mL IouI IinI Lruong cuo dung moI.
ng IIu ro muc LIu cuu minI, nIung vun d o cI
mun LIuc IIn duoc k IoucI do, ng pIuI co Lrong Luy
mL LrIu d-Iu.
TI rI ng quyL dInI In k IoucI d kIm cIo du
kIoun LIn kIng I uy. ML quyL Lum vung vung duu
Lrn mL muc LIu cu LI du dun dun IinI LIunI nIung
buoc duu LIn cuu k IoucI IunI dng. ng cIuun bI
cIo minI mL buI dIn LIuyL voI Luu d: Nu co mL
LrIu d-Iu, bun se Ium gi? ng LIng buo cIo Lo buo
CIIcugo bIL v buI dIn LIuyL voI cIu d nu Lrn vuo
buI sung CIu nIuL sup dn.
Hm do, suu kII kL LIuc buI dIn LIuyL cuu minI,
mL nguoI dun ng Iu muL mu GunsuuIus cIuu buo gIo
nIin LIuy buL ngo LIn v buc gIung vu noI: TIuu muc
su, LI ruL LIicI buI dIn LIuyL cuu ng. Sung muI moI
ng gIe ngung vun pIong cuu LI, LI se Lung cIo ng
mL LrIu d-Iu ng cun. NguoI Iu muL do Ln Iu PIIIIp
Armour - nIu sung Iup cng Ly Armour & Co.
Trn duy Iu cuu cIuyn Lom Iuoc v LuL cu nIung gi
du dIn ru, vu quyn nung bIn no Lro LIunI IIn LIuc
cIinI Iu nIm LIn munI IIL cuu vI muc su - mL nIm LIn
dI IIn voI IunI dng.
1q
NIm LIn, IIu mL cucI suu xu nIuL, pIuI Iu mL
nIm LIn cIu dng, LIuy vi LIu dng. NIm LIn LIu dng
cIung kIuc nuo mL muy pIuL dIn nIun rI. Luo ru
nung Iuong, cIIc muy nuy cun pIuI IouL dng. Nguoc IuI
dI voI nIm LIn cIu dng, con nguoI kIng I bIL Io so
Iuy e nguI dIu gi cu, cung kIng Lu up duL cIo minI buL
ky gIoI Iun nuo cu. Nu Iong LIn duoc Lung cuong, nguoI
yu kem nIuL cung co LI munI me Ion Lruoc LuI uong,
kIn cuong Ion Lruoc LIuL buI vu gun du Ion Lruoc nIung
nI Io so.
NIung LinI Iung cup bucI Lrong cuc sng dI kII
duy cIung Lu dI dn vIc pIuI Iuu cIon gIuu nIm LIn vu
nI Io so. Nu cIon Io so, Lu pIuI gunI cIIu nIung Iuu
quu nuo? uu cIon nuy gun IIn voI Lrung LIuI LInI LIun
cuu mI con nguoI.
I voI nIung uI quyL dInI LIn Luong vuo Luong IuI,
ngIiu Iu bun LIun Io du Iuong Lu Luong cuu minI vuo
nIm LIn do. Ho du cIuyn Iou nIm LIn cuu minI LIunI
nIung quyL dInI kIp LIoI vu IunI dng cu LI. Nguoc
IuI co nIung nguoI cum LIuy Io so Lruoc nIung LinI
Iung kIo kIun vi bun LIun Io du kIng LI Iuong Lu
Luong cuu minI LIeo cIIu Iuong LicI cuc Ion.
Huy dunI LIuc quyn nung Lo Ion do Lrong con nguoI
bun d kIum pIu ru suc munI cuu bun LIun. Suu do, Iuy
vIL mL cun sucI Iuy Ion Iouc soun LIuo mL buI dIn
LIuyL co suc Iun Lruyn munI me Ion, LI gIoI se LruI
1qq
LIum do cIuo don bun, gII nIun LIunI cng cuu bun vu
bun LIuong cIo bun. TIunI cng se LIuc v bun buL k
bun Iu uI vu du Lung LIuL buI nIu LI nuo Lrong quu kIu.
uu cc |am | ueu oau ||cu t:u vac c||u|
m|u|, u|uu cuu 1uu 1au |au c|/ v| a: 1c
||cu t:u o oau.
DO NOT ATTEMPT TO DO A THING UNLESS YOU ARE SURE OF
YOURSELF; BUT DO NOT RELINQUISH IT SIMPLY BECAUSE SOMEONE
ELSE IS NOT SURE OF YOU.
- 5tewort L. White
1q
TIA N THU 47
CAM ON CIC SNG MI NGAY
NII u nguo I cIo ru ng nguo I LIu nI cng Lu Luy Iu m
nn Lu L cu . TIu c L Iu kIng uI co LI vuon Lo I dInI cuo
cu u LIu nI cng mu kIng co su gIu p su c Lu nguo I kIu c.
M L kII bu n du Lu du L ru cIo minI m L mu c LIu nIu L
dInI nu o do , vu bu L du u LI n Iu nI nIu ng vI c cu n Iu m du u
LIn d du L duo c mu c LIu nu y, LIi bu n se nIu n LIu y ru ng
bu n dung nIu n duo c su gIu p do cu u m L uI do . Do do bu n
nn du nI LIo I gIun d cu m on nIu ng con nguo I xung
quunI bu n vu cu m on cu su gIu p do cu u on Lrn.
Cum on Iu nIung ngn Lu ruL dep do cIung LI IIn
mL LIu LinI cum LIIng IIng cuo quy. No gIup Lu Lung
cuong suc Iup dun, kIoI duy suc munI LIun ky vu kIuI
LIuc ve dep cuu ngun Lri Lu v Lun. Cum on co nIung
duc dIm Luong Lu LinI d gun guI vu LIun LIIn. Tuy don
1q6
gIun cII Iu mL LIoI quen cuu con nguoI, nIung cum on
cung cIinI Iu mL Lrung LIuI LInI LIun. Nu bun kIng
LIuL Iong, IoI cum on noI ru se Lro nn suo rng vu gIu
dI.
Cum on vu Iong kIoun dung d Iuong Iun dI IIn voI
nIuu. Nu LI IIn Iong bIL on mL cucI cIun LIunI,
bun se cung Lro nn Iou nIu, dung kinI vu cuo LIuong.
Do vuy, mI nguy bun nn dunI ru vuI pIuL d buy Lo
Iong bIL on cuu minI dI voI nIung vun muy mu bun
nIun duoc Lrong cuc sng. ong bIL on con Iu kL quu
Lu nIung mI Luong quun so sunI. CIo du bun gup pIuI
buL ky Ioun cunI ngung LruI, duu kI dn LI nuo cIung
nuu LIi Iuy nIo rung Lrn doI nuy con co nIIu nguoI
dung kIn kI Ion bun.
Co bu cuu noI mu Iung nguy bun nn su dung LIuong
xuyn vu dung Iuc. o cIinI Iu Cum on bun, TI ruL
bIL on vu TI ruL cum kicI Lruoc su gIup do cuu bun.
Bun nn cun nIuc Iuc nuo nn noI IoI cum on nguoI kIuc.
ng LIoI, bun cung pIuI bIL cucI Ium LI nuo d LI
IIn IoI cum on cuu minI suo cIo cIun LIunI nIuL vu
dIu do kIng nIuL LIIL Iuc nuo cung pIuI duoI IinI
LIuc quu Lung vuL cIuL. TIoI gIun vu nIung n Iuc mu
bun bo ru Iu v cung quy gIu vu se cung quy gIu Ion nuu
nu bun bIL dunI mL Iuong LIoI gIun vu n Iuc pIu Iop
cIo vIc buy Lo Iong bIL on cIun LIunI cuu minI dI voI
nguoI kIuc.
1q;
Bun co LI LI IIn Iong bIL on cuu minI LIeo nIIu
cucI kIuc nIuu. Huy bIL pIuL Iuy LinI sung Luo cuu
minI. Bun du buo gIo ngIi dn vIc vIL mL buc LIu guI
cIo sp cII d noI rung bun yu LIicI cng vIc cuu minI
bI L buo vu I L su c cu m on s p Lruo c co I I co duo c Lu
cng vIc mu sp du cII dInI bun Ium? BuL ngo Lruoc IoI
cum on duy sung Luo cuu bun se kIIn sp cIu y dn bun,
vu LIum cIi co kII bun con duoc sp nung do Ion nuu.
oI cum on con co Luc dung Iun Lruyn. Sp bun co LI
cu ng se u p du ng pIuong pIu p nu y d bu y Lo su du nI gIu
cuo cuu minI dI voI nIung cng IIn mu bun dunI cIo
cng vIc.
ung buo gIo qun buy Lo Iong bIL on cuu minI dI
voI nIung nguoI LIun LIIL - nguoI bun doI, Io Iung LIun
LIicI vu cu nIung uI LIuong xuyn cng Luc voI bun Iung
nguy - nIung nguoI mu bun iL d y LoI nIung dI kII bun
dung no Io nIIu dIu Ion Iu bun ngIi duy.
KII bun noI Lo su bIL on cuu bun, IoI cum on se mung
mL y ngIiu moI - mL cuc doI moI vu mL ngun suc
munI moI. GIu dinI cuu bun cIuc cIun se IIu duoc
rung bun v cung cum kicI Lruoc nIm LIn mu Io dung
dunI cIo bun, nIung voI dIu kIn Iu bun pIuI LI IIn
dIu do mL cucI LIuong xuyn Ion nuu. RI bun se cum
nIun duoc LinI yu LIuong dung Lrun ngup kIup gIu
dinI minI.
Nn nIo rung, Lrn doI nuy Iun co ruL nIIu dIu
1q8
mu bun cun pIuI cum on. Nguy cu kII mL nIun vIn
kInI dounI kIng LI bun duoc Iung cIo kIucI cung
cun buy Lo Iong cum on cuu minI vi kIucI du dunI LIoI
gIun Iung ngIe, vu ruL co LI Iun suu unI Lu se nIun duoc
su cIIu c Lu vI kIucI Iung do.
oI cum on kIng muL LIn muu, LruI IuI, no se Iu
kIoun duu Lu v cung co IoI cIo bun Lrong Luong IuI.
Ha, cam ou u|uu uuo: c|c ta |au| |uc.
C||u| |c 1a |am tam |cu ta uo |ca.
LET US BE GRATEFUL TO PEOPLE WHO MAKE US HAPPY: THEY ARE
THE CHARMING GARDENDERS WHO MAKE OUR SOULS BLOSSOM.
- MorceI Proust (1871 1922)
1qq
TIA N THU 48
BI QIYT CO MT
TAM H N THANH THA N
Bun co mL Lum In IunI munI Iuy que quuL pIu
LIuc vuo vIc bun co LIuong xuyn dng vIn LInI LIun
cuu minI Iuy kIng, cung Luong Lu nIu nIung pIun
ung cuu co LI dI voI LIuc un Iung nguy cuu bun. NIung
kInI ngIIm mu bun LicI Iuy duoc Lu cuc sng se ruL co
icI cIo su pIuL LrIn LInI LIun cuu bun, nIung nguoc IuI
cung co nIung dIu bun nn guL bo ru kIoI duu oc minI
Lruoc kII cIung kIp Lro LIunI mL IIu LIuc dc guy Ln
IuI dn suc kIoe LInI LIun.
KII bun du co duoc su LIunI LIun Lrong Lum In, b
nuo cuu bun se Lu dng duo LIuI LuL cu nIung Io Loun suy
ngIi vu nIung cucI ung xu kIng co IoI cIo bun. NIung
Lruoc IL, d Ium duoc dIu do, bun cun pIuI sun sung
zoo
guL bo LuL cu nIung unI Iuong LInI LIun LIu cuc mu bun
kIng I mong mun cIung Lro LIunI mL pIun Lrong
LinI cucI cuu minI. TI mun dung Lu guL bo d cII
vIc cIuy n Io u nIu ng Lu Luo ng LIu cuc LIu nI nIu ng Lu
Luong LicI cuc. on gIun bun cII cun LrunI xu nIung suy
ngIi kIng Iuy gi Ium vuI ve vu Iuy ngIi v moI vIc LIeo
cIIu Iuong LicI cuc.
O. Henry
(1)
Lung pIum LI vu bI Luyn un Lu, nIung
suu do ng du LIu LuI cuu minI Lrong IinI vuc vIL IucI.
KL quu Iu ng Lro LIunI mL nIu vun nI LIng Lrong IIcI
su vun Ioc.
NIu ng LIu L bu I LIo I LruI Lre cu u Juck ondon
(z)
du
duo c ng cIuy n LI LIu nI LI u LIuy L vu nIo do ng
du Lro LIu nI m L Lu c gIu n I LI ng Lrn LI gIo I. NIu ng
cuu cIuy n cu u ng cIo d n ngu y nuy vu n co n gIu
nguyn gIu LrI.
KnuL Humsun, mL nguoI dI cu gc Nu-uy LIuong
xuyn gup pIuI LIuL buI Lrong moI vIc. CuI cung, quu
LuyL vong, unI Lu quyL dInI vIL II ky v nIung dIu
buL IunI mu minI du Lung gup voI nIun d oI kIuL.
Cun sucI du gIup cIo Humsun gIunI duoc gIuI NobeI
vun Ioc vu Iung IouL cuc nIu xuuL bun Lrn LI gIoI LrunI
(1) O. Hehry: 8u I dahh cu a Ia c gia hguo i My chuyh vi I chuy h hga h William
Sydhey PorIer (1862-1910).
(2) Jack Lohdoh (1876-1916): Nha Iha m hi m, Ihu y Ihu , Ii u Ihuy I gia lu hg dahh
Ih gio i hguo i My , h i Ii hg vo i Ia c ph m Ti ng go i ni hoang da (1he Call o! Ihe
Wild - 1903), Tnh yu Cu c s ng (Love o! Li!e - 1905),...
zo1
nIuu dung ky bun quyn cun sucI do. NIo LI mu KnuL
Lro nn gIuu co voI Iuong LuI sun kcI xu du d unI Lu
sng nL pIun doI con IuI Lrong sung Luc.
Vuy, bun Iuy Iun nIo rung nIung LruI ngIIm Lrong
cuc sng - du LL Iuy xuu - du kIng quun Lrong bung
pIun ung cuu con nguoI Lruoc nIung su vIc do. Iun
cI suy ngIi v nIung dIu kIng vuI, Lu cIuyn Iou
cIung LIunI nIung IoI icI v gIu cuu cu nIun noI rIng
vu cuu LI gIoI noI cIung.
CIurIes DIckens
(1)
du Lung LIuL buI voI mI LinI duu
cuu minI. NIung LIuy vi nIuy Iuu Iuy ung mL IIu
LIuc ngu nuo do d Lu vun, ng du Iuy mI LinI kIng
duoc dn dup cuu minI Ium ngun cum Iung vIL nn
Luc pIum DuvId CopperIIeId - mL kIL Luc mo ru cIo
ng mL su ngIIp moI voI buo vInI quung vu cuu cuI
nIu mL ng Ioung.
TIng LIuong, Lruoc kII Lu nIun LIuc duoc v cIinI
bun LIun, Lu LIuong LruI quu cum gIuc e de, LIuL vong vu
LIuL buI. Hurry Trumun
(z)
du Lung bI LIuL buI Lrong IinI
vuc muy muc nIung rI cuI cung ng du Lro LIunI Tng
LIng cuu nuoc My.
Nguy nuy, cIung Lu LIuL muy mun kII nIun LIuy
(1) Charles Dickehs (1812 - 1870): 1i u Ihuy I gia hguo i My lu hg dahh Ih gio i vo i
ca c Ia c ph m David Copperfield (1849-1850), Little Dorrit (1857), A Tale of Two
Cities (1859), Great Expectation (1861),...
(2) Harry 1rumah (1884 - 1972): 1 hg Ih hg Ihu 33 cu a Hoa Ky qua hai hhi m ky
(1945-1949, 1949-1953).
zoz
rung Lrn doI nuy kIng I co LIuL buI nuo Iu vinI vIn
vu rung rI moI vIc cung se LrI quu, LIuy vuo do Iu
nIung vun muy Luong Lu Iouc Ion Ion LI nuu.
Bn cunI do, cung LIuL muy mun kII cIung Lu cung
nIun ru rung du pIun Lrong s nIung dIu duoc goI Iu
LIuL buI kIu du un cIuu Lrong no nIung co II moI,
LIuc duy Lu LIuy dI d vuon LoI nIung co II Ion Ion,
nIm IunI pIuc suu Ion vu Lum LrI LIuc rng Ion.
Iu ky Iu Iu nIIu nguoI IIm kII Lim IuI duoc cIinI
minI cIo dn Iuc Io gup LIuL buI. NgouI su sup duL cuu
ung Sung Luo, co Ie cIung con IoI gIuI LIicI nuo kIuc.
ML nguoI LIo mo dunI pIun Ion LIoI gIun cuu minI vuo
vIc duo vung du LinI co pIuL IIn duoc mL mo dng
Ion nIuL LI gIoI. S Iu mL Iun no, con Iu Lrung LIunI
cuu unI Lu dung cIo Loun b dung cu kIuI LIuc vu d
dung sInI IouL LIi bI roI xung mL cuI I, bI guy cIun.
Trong Iuc dung c gung keo cuI cIun cuu con Iu ru kIoI
cIIc I, unI Lu du pIuL IIn ru mo dng v gIu do.
Huy nIo rung, mI kII gup LIuL buI duoI buL ky IinI
LIuc nuo, ruL co LI mL nguoI bun v IinI nuo do dung
um LIum cuu bun LIouL kIoI ruc rI duy.
zo
TIA N THU 49
SU MA N NGIY N
TRUOC CIC SNG
NguoI gIuu co nIuL Lrn LI gIoI cIinI Iu nguoI
mung Lrong minI mL TIung Iung HunI PIuc. AnI Lu
Iun cum LIuy IuI Iong Lruoc cuc sng, unI Lu co mL co
LI kIoe munI, mL Lum In LIunI LIun vu IIn Iou -
duy cIinI Iu ngun cuu cuI v gIu kIng buo gIo cun kIL
vu cung Iu dIu kIIn unI Lu mun nguyn nIuL.
DuoI duy Iu bung k LuI sun cuu unI Lu vu Ium LI nuo
unI Lu co duoc no:
To thc hcnh phuc lh up do mo nuo tim
thc nm tu tron cuoc son.
To thc rct lhoe mcnh lh son du do tc chi
cn tuc du d du tri su nhe nhcn, lnh hoct cuc
co th .
zoq
To lhon hm lhch, cun lhon do l to c
cc. o to to, tinh u tc lon ton tron con
nuo tcn lc trn ht.
To chi muon lcm nhun tc minh u thch. Nho
do, to lhon bco o ccm thc nhcm chcn.
To dcnh tho cn ccu nun hcn nc. To
lhon uoc duoc cu co mc chi mon minh nc
ccn thon mnh hon d co th bt ccch ccm nhcn
tc thu huon nhun tc scn hn co mot ccch huu
ch.
To lhon nnh bo, tcn boc nuo lhcc, cun
lhon ti bct l l do i d tu lhon, nhuc mc
nuo lhc c.
To lhon ccu xn c bct cu du i, noc tru
mon muon duoc chc se to ho nhun du mc
mcn tc hcnh phuc mc to dcn co.
Luon tcm to hocn tocn tron scch tc nho th,
mo tc to lcm du tn trn theo chu huon
dun dcn.
To lhon thcm lcm tc chi ccn du nhun i ccn
tht cho cuoc son. Do do to luon nhcn thc
minh co tron tc mo thu tc scn tct chct mc
minh ccn. Tc scn lon nhct mc to co duoc chnh lc
nm tu tu tc chc se hcnh phuc, mc mcn cuc
minh to nhun nuo lhcc.
zo
Thun lu n Hc nh Phu c mc to so hu u lc no mc to
lhon phc chu thu . Thun lu n nc to n tc
tron lo n to, mo t thun lu n to hinh lhon th
dnh c , tc lhon loc tru bc t cu c dcn c p du n
mo t lo so n nhu to. To tu tc o rc cho minh tc sc n
to c nc tc nuo duo n no tron suo t cuo c do
theo qu luc t tuc n hoc n cu c tu nhn tc hinh thc nh
cho minh nhu n tho quen phu ho p to no .
Bi quyL d Luo dung cIo minI mL TIung Iung
HunI PIuc nIu LI kIng I co bun quyn. Nu bun up
dung bi quyL nuy, bun Ioun Loun co LI Lu minI Lrung
LruI cIo cuc sng mu kIng cun pIuI nIo vu buL cu uI
kIuc. ng LIoI, bun se co co II Ium quen LIm nIIu
bun moI, Iouc gIu co ke LIu LIi cung nIo do mu bun
nIunI cIong Iou gIuI duoc IIm kIicI. Bi quyL nuy con
mung IuI cIo bun LIm nIIu LIunI cng Lrong cng
vIc, su ngIIp cuu minI. KIng nIung LI, no con bIn
ngI nIu cuu bun LIunI mL LIIn duong IunI pIuc cIo
LuL cu LIunI vIn Lrong gIu dinI. Bun se co co II duoc
Iuong LIu cuc sng Iuu Ion nuu vu kIng buo gIo pIuI
Io so Iuy pIIn mun v dIu gi cu.
Hon IL LIuy, TIung Iung HunI PIuc nuy co LI
mung IuI cIo bun Lri LIng mInI d gIuI quyL moI vun
d cu nIun - nguy cu Lruoc kII nIung vun d nuy nuy
sInI - vu mung IuI cIo bun su LIunI LIun vu IuI Iong
Lrong cuc sng.
zo6
TIA N THU 50
BIT I IA I
Nu bun mong mun co mL Lum In LIunI LIun,
Lruoc IL bun pIuI nIun LIuc duoc nIu LI nuo Iu su duy
du. Bun cun bIL Ium LI nuo d co du - kIng LIuu, mu
cu ng kIng LII u - Lu L cu nIu ng gi cu n LII L d du L duo c
IunI pIuc Lrong cuc sng.
Truoc LIn, Lro LIunI mL nguoI gIuu co v muL LuI
cIinI Iu mL Ie, nIung d duoc gIuu co dI voI moI LuI
sun dung gIu cuu cuc sng, buo gm cu nIung LuI sun
Luo dung nn IunI pIuc cuu con nguoI, IuI Iu mL vIc
kIuc. Nn nIo rung, bun se kIng LI gIuu co LIeo ngIiu
nuy nu kIng bIL cucI Ium LI nuo d co duoc su
LIunI LIun bn vung Lrong Lum In.
CII rIng LI n bu c vu n cIuu du d gIu p bu n co m L
Lum I n LIunI LIu n. Nguo c Iu I, dI kII LI n bu c cII mung
zo;
Iu I cIo bu n nIu ng Io Iu ng, LIu L vo ng vu Io so . K L quu Iu
bu n se kIo Io ng Lim kI m duo c su binI yn Lrong Lum
I n. TI n bu c cIinI Iu con duo IuI Iuo I. No co LI Iu vu n
muy cu u bu n mu cu ng co LI Iu LuI Io u kIo Iuo ng. Quun
Lro ng kIng pIu I o s LI n bu n dung nu m gIu mu cIu y u
o cu cI bu n su du ng d ng LI n cu u minI nIu LI nu o.
N u bu n du ng LI n d Iu m gIu u cIo cu c s ng cu u
nIung nguoI kIuc, dng LIoI Ium gIuu cIo cIinI bun,
dng LIn se Lro LIunI mL vun muy Ion vu ruL co icI.
TruI IuI, nu bun keo kIL, bun xIn, dng LIn se nIunI
cIong bIn LIunI nIung ruc rI. Bun se Lro LIunI n I
cuu dng LIn vu pIuI LIuong xuyn vuL vu d kIm duoc
cung nIIu LIn cung LL.
N u duo c du ng d du u Lu xuy du ng cu c cng Ly, Lu o
ru cng un vIc Ium cIo nguoI Iuo dng vu sun xuuL ru
sun pIum dup ung nIu cuu cuu kIucI Iung, dng LIn se
Lro LIunI mL nIm vuI cIo buL ky uI co quyn su dung
vu so Iuu no boI vi Iuo dng Iu dIu kIn cun LIIL cIo
IunI pIuc, LIInI vuong vu suc kIoe. Tuy nIIn, d co
LI duy Lri duoc ngun LuI sun dung quy nuy, bun cung
cun pIuI cun bung voI nIung nIun L kIuc nIu: cuc IouL
dng vuI cIoI gIuI Lri, LinI yu vu Ln gIuo. Cuc nIun L
nuy pIuI duoc cun dI IuI Iou voI nIuu.
uo dng se Lro LIunI nIm vuI mL kII con nguoI
LIuc su suy m no. Quu do, bun co LI LI IIn LuI nung
vu Iung nguy LIu IuI Lu kIo Lung kIn LIuc pIuc vu cIo
zo8
IoI icI cuu moI nguoI. uo dng mL cucI mIn cuong cII
kIIn cIo suc kIoe cuu bun nguy mL yu dI vu IoI icI
LIu duoc nguy cung voI dun.
Uoc vong co duoc su nI LIng, quyn Iuc vu LIn buc
Iu mL dIu LL. Tuy nIIn, nu quu Lrng cIo vuo nIung
dIu do se dun dn d vo vu cIL cIoc. Su cuu LIn duu
Lrn mong mun mung IuI IoI icI cIo moI nguoI Iu mL
pIum cIuL dung quy vu IIm kII duy bun vuo nIung
Ioun cunI kIo kIun, dng LIoI cung kIng buo gIo
kIIn bun pIuI muL muL buL cu LuI sun quy gIu nuo Lrong
cuc sng.
MuIuLmu GundII cIinI Iu mL vi du dIn IinI cIo
nIung uoc vong kIng vI ky. ng duL IoI icI cu nIun
sung mL bn vu Lup Lrung vuo mL muc LIu cuo cu Ion
Iu gIuI pIong nIun dun minI. NIung uoc vong nIu LI
Iun dng IunI LIeo no Iu quyn Iuc Lo Ion vu vung bn,
Luong Lu nIu su nI LIng vu Iong kinI nIo mu nguoI dun
n dunI cIo ng.
Tuy nIIn, bun cung cun dIu LIL uoc vong cuu minI
cung nIu nIung muc LIu mong mun kIuc. Nu quu iL
uoc vong Lrong cuc sng, bun se roI vuo cunI co Iun.
Nguoc IuI, quu nIIu uoc vong dI IIn voI mong mun co
LIm quyn Iuc cII kIIn bun Lro nn icI ky vu LIum Ium
vu kIng buo gIo co duoc su LIunI LIun Lrong Lum In.
CIung Lu cII Iu nguoI cunI gIu ngun LuI sun, cuc
sng vu cu nIung gi cIung Lu LIuong Iuy su dung vu yu
zoq
LIicI nIuL. CIung Lu cII co LI Iuong LIu nIIu Ion Lu
cuc sng nu bIL cucI cIIu se voI nguoI kIuc.
I kII cIung Lu con cIuu Luun LIu Nguyn Luc vung,
nIung vun co mL vuI nguoI kIuc cL gII Lum nguyn Luc
do. KII mL nguoI co kIu nung nIin xu Lrng rng, IIu
duoc Lron ven y ngIiu cuu nguyn Luc nuy d Lu do up
dung vuo cng vIc Iuy su ngIIp cuu minI, LIi moI vIc
dI voI unI Lu se nguy cung sun se.
Henry ord Lung noI: ML pIun Lrong con nguoI LI
du duoc cIuyn Iou vuo Lung cIIc xe IoI gIup vun IunI
duy cIuyn sun xuuL, vu LI ngIi v nIung cIIc xe IoI
mu cIung LI du bun, kIng dung Lrn kIiu cunI IoI
nIuun cIung LI LIu duoc mu duu Lrn nIung LIn icI
mu cIIc xe do mung IuI cIo kIucI Iung cuu minI.
ord s ng vu Iu m vI c du u Lrn nguyn Lu c bu L dI bu L
dIcI do , vu nIo LI , ng du Lro LIu nI m L Lrong nIu ng
nguo I gIu u co nIu L Lrn do I. ng du Io c duo c bu I Io c
pIu I co uo c vo ng kIng vI ky nguy Lu kII co n ru L Lre .
NIo vu y mu ng co duo c su binI yn vu LIunI LIu n
Lrong Lum I n.
z1o
TIA N THU 51
AY CO IHAI IA BUC CHAN
DING CI A BA N KHNG`
TIuong xuyn Lu kIm dIm vu dunI gIu bun LIun
Iu mL vIc ruL cun LIIL d kIm Lru xem bun co Luun LIu
dung cuc nguyn Luc dun dn dInI cuo cuu LIunI cng
Iuy kIng. ML dunI sucI nIung dIu cun Ium co LI
gIup bun Lim ru duu Iu nIung dIm yu dung kim Ium
bun. DuoI duy Iu mL nIun vuL LIunI cng Iu cuu, cIung
Lu Lum goI c uy Iu Mury SmILI. Huy LIu so sunI xem bun
co dIm gi kIng gIng voI c uy vu Ium LI nuo d LIeo
kIp c uy nIe!
Mury co mL muc LIu sng ruL ro rung vu du Lu minI
vucI ru k IoucI d duL duoc muc LIu do Lrong mL
kIoung LIoI gIun nIuL dInI. NoI mL cucI don gIun, c
uy du LIn IunI nIung buoc duu LIn vu quun Lrong nIuL
z11
d duL duoc LIunI cng do. Bun co gIng c uy o dIm
nuy kIng? MI kII Mury gup pIuI LIuL buI nIuL LIoI
nuo do, LIuy vi nun cIi, c LIp Luc Lim nIung co II moI
d cIuyn buI LIunI LIung.
Mury co mL cuc sng kIu LIu vI, Lrun duy nIIL
Iuy L vu dI u do du pIu L Iuy Lu c du ng LicI cu c d I vo I
cng vIc cuu c. C LrunI kIng buo gIo LIun LIo voI
nguoI kIuc v nIung kIo kIun cuu minI vu Iun Lu dng
vIn rung rI LIunI cng se nI LIp LIunI cng.
KIng cII LI, Mury IIu rung suc munI Lup LI,
LIuy vi Lung cu nIun rIng Ie, se mung IuI nIung LIunI
cng Ion Ion. C Iun LicI cuc Lim kIm nIung nguoI
sun sung Iop Luc voI minI d cung nIuu Lruo dI y kIn
vu kInI ngIIm nIum duL duoc nIung kL quu mong
mun. C Iun duL duoc nIung buoc LIn b vuoL buc
dn kIng ngo.
Mury Iun un muc cIInI L. C bIL cucI cun dI LIu
cII, dunI ru mL kIoun d LIL kIm vu LIuong xuyn
cIum soc cIo suc kIoe cuu minI. NgouI ru, Mury con c
gung LIuong xuyn duy Lri cIo minI mL LInI LIun LicI
cuc. C ruL LIn Luong vuo nguyn Luc LIu nIuL cuu LIunI
cng: ct cu du i bcn nhcn thuc duoc tc tn tuon
rcn bcn se thcnh con, du do chcc chcn se tro thcnh
su thct. C mong mun rung cuc bn LIum gIu du co
IoI vu rung Lrn LI gIun nuy kIng I co ke cIIn buI.
Cup Lrn vu cu cup duoI cuu Mury du Ln Lrong c vi c
z1z
Iu nguoI quyL doun vu bIL cIIu Ioun Loun LrucI nIIm
Lruoc nIung quyL dInI cuu bun LIun.
NoI v su LIung LIun cuu Mury, c Iu nguoI Iun duu
ru IoI kIen dung Iuc cIu kIng I Lung bc, xu nInI.
Mury Iu nguoI pIu nu ruL d gun. C con Iu nguoI co oc
IuI Iuoc, suu suc vu ruL nIu nIun. C cIuu buo gIo cI
LrucI uI cu vu dI xu voI moI nguoI du cng bung nIu
nIuu.
Mury kIng ngung n Iuc Lruu dI bun LIun. C du
Lim doc nIIu cun sucI Iuy LuI LIu vIn, xem nIIu vo
kIcI Iup dun o cuc nIu IuL kIcI vu nIIu Luc pIum ngI
LIuuL LuyL dep o cuc buo Lung vun Iou. Quun Lrong Ion
IL, c Iu nguoI bIL cucI kIuI LIuc IoI icI o nIung noI
nIu LI.
Mury Iu nguoI dung LIn cuy vu nIunI nIen. C cIIu
LrucI nIIm Lruoc IoI noI cuu minI. MoI no nun du
duoc c nIunI cIong LIunI Loun boI vi LIeo c, do Iu
mL gunI nung co LI kIIn c bI LuL IuI Lrn nuc LIung
dun dn LIunI cng.
Bun Iuy LIu nIin IuI bun LIun vu so voI Mury, bun
LI nuo?
z1
TIA N THU 52
SU C MA NH CI A NI M TIN
TIeo ngIiu Iep, nIm LIn cIinI Iu IunI dng. o Iu
vIc LIn Luong vuo cIinI bun LIun, vuo LI I muI suu,
vuo nIung co II sun co dunI cIo bun vu LIn Luong o
ung LI cuo - Lrong buL ky LinI Iung nuo.
Nu muc LIu cuu bun cung cuo, bun cung d dung
LIeo duI nguyn Luc LIunI cng. Vu dIu nuy doI IoI
bun pIuI co Iong nIIL LIunI, co cng IIn cIo vIc duL
duoc nIung muc LIu dung gIu do.
Nu bun yu cuu LI cIung mInI nIung nguyn Luc
LIunI cng nuy, LI se kIng LI duu ru duoc bung
cIung nuo ngouI Lru mL nIun cIung duy nIuL, do cIinI
Iu bun. Bun Iu nguoI duy nIuL co LI kIm cIung nIung
nguyn Luc nuy, don gIun bung cucI kIm Lru vu up dung
cIo cIinI bun.
Nu bun mun LI cung cup LIm nIung ngun
LIng LIn xuc LIuc vu co cun cu, LI xIn duoc gIoI LIIu
z1q
dn bun nIung LrIL Iy cuu CIuu Jesus, PIuLo, SocruLes,
EpIcLeLus, KI ng Tu , Emerson, Jumes vu MunsLerberg
(
)
.
Tu LrIL Iy cuu Io, LI du ruL ru duoc nIung bi quyL quun
Lrong d duL duoc LIunI cng bn cunI nIung kInI
ngIIm mu LI Ioc IoI Lu Lrong cuc sng.
co duoc nIm LIn, bun cun LIuong xuyn up dung
Nguyn Luc vung Lrong doI sng LIuong nIuL cuu minI.
Trong vong Ion q.ooo num, nIun IouI du xem nguyn
Luc nuy Iu mL quy Luc cIuun muc cuu IunI vI, nIung
dung LIc Iu LI gIoI duong nIu du cIup nIun pIum Lru
nuy Lrong kII vun cIuu IIu duoc Lron ven LInI LIun cuu
no. CIung Lu du cIup nIun up dung Nguyn Luc vung
don LIuun cII nIu mL quy pIum duo duc nIung cIung
Lu du kIng IIu duoc cuc nguyn Luc nn Lung cuu no.
Nguyn Luc vung do Iu: GIeo nIun nuo, guL quu uy.
Bun dI xu voI nguoI kIuc nIu LI nuo LIi bun se nIun
IuI kL quu dung nIu vuy. Bun co LI dI xu kIng LL voI
nguoI kIuc, vu nu bun d y dn Nguyn Luc vung nu
Lrn LIi bun se nIun ru rung, bun cung bI dI xu nIu LI
v suu. Nguyn Luc nuy kIng cII don LIuun d cup dn
nIung IunI dng kIng LL dep cuu bun mu con suu xu
Ion, no d cup dn nIung Iuu quu kIng LL dI voI
nIung suy ngIi, Lu Luong xuu xu cuu bun v nguoI kIuc.
Do do, duy kIng cII Iu mL IoI kIuyn, rung: Huy
cu xu voI moI nguoI LIeo cucI mu bun mong mun Io cu
(*) Nhu hg hha Iu Iuo hg, Iri I gia lo h cu a Ih gio i.
z1
xu voI minI, bun cung cun pIuI ngIi v nguoI kIuc
LIeo cucI mu bun mun Io ngIi v minI. NIu LI bun
moI co LI Iuong LIu Lron ven nIung IoI icI kII LIuc
IunI nguyn Luc nuy.
NIun cucI cuu bun cIinI Iu Lng Iou cuu Lu Luong vu
IunI dng. Tu do, kIng co Iy do gi kIIn bun dI xu
LIun LIIn voI nguoI kIuc mu IuI kIng nIun Lro IuI mL
kL quu LL dep nuo. Tuong Lu, nu bun cII ngIi cucI Ium
Ln LIuong nguoI kIuc LIi bun du Lu minI dunI muL dI
mL ngun nung Iuong Luong ung vu mL Lum In LIunI
LIun.
Bun LIun bun Iu mL LIunI num cIum co Iuc IuL
munI. Bun se II keo LIeo minI nIung uI co nIung duc
LinI Luong dng vu duy ru xu nIung nguoI kIng cung Lu
Luong vu cIi Iuong. Nu bun mong mun kL bun voI
nIung nguoI LL bung, rng Iuong, LIunI duL, Lruoc LIn
bun LIun bun pIuI Lro LIunI mL nguoI nIu LI. Quyn
Iuu cIon Iu o cIinI bun duy!
z16
z1;
Mu c Lu c
Li noi u 5
Li gii thiu 9
TU N TH 1
Khng ai co th tha nh cng
n u pho m c cu c s ng cho s ph n 13
TU N TH 2
Ho c ca ch s ng cu c i cu a chnh mnh 17
TU N TH 3
T khch l ba n thn g t ha i tha nh cng 21
TU N TH 4
Ng i tha nh cng, ke th t ba i... ta i sao? 25
TU N TH 5
Sc manh t s u tranh vt qua gian kho 29
TU N TH 6
S chn tha nh 33
TU N TH 7
Ni m hy vo ng 37
TU N TH 8
Lo ng kin tr 41
z18
TU N TH 9
S linh hoa t 45
TU N TH 10
Lo ng nhi t tnh 48
TU N TH 11
Ha y t n du ng s c thu hu t cu a chnh ba n 53
TU N TH 12
Hay tin tng vao ban thn 56
TU N TH 13
Khi u ha i h c 60
TU N TH 14
T th hi n mnh 63
TU N TH 15
t muc tiu 66
TU N TH 16
Pha t huy tnh chu ng 70
TU N TH 17
La m cng vi c ba n yu thch 75
TU N TH 18
Pha i thng ti n trong cng vi c 79
TU N TH 19
La m th na o c thng ti n 84
z1q
TU N TH 20
Hay giup ngi khac 87
TU N TH 21
Sng hoa hp 91
TU N TH 22
Hay moi ngi giup ban vn ti thanh cng 95
TU N TH 23
Tm kim s giup t ngi khac 98
TU N TH 24
La m vi c v i tinh th n oa n k t 102
TU N TH 25
Tnh khim t n 106
TU N TH 26
a nh bo ng ba n thn 110
TU N TH 27
a nh th c m t tch c c trong con ng i ba n 115
TU N TH 28
S c ma nh tinh th n 119
TU N TH 29
Duy tr m t tinh th n tch c c 122
TU N TH 30
Hay lac quan 125
zzo
TU N TH 31
Ki m soa t tra ng tha i tinh th n 129
TU N TH 32
Gia tr cu a m t tinh th n tch c c 133
TU N TH 33
Hay phat huy nhng tho i quen tt 137
TU N TH 34
Re n luy n t duy nha y be n 141
TU N TH 35
Nui dng nhng y tng sang tao 146
TU N TH 36
S chuyn tm 151
TU N TH 37
M mang tr tu 154
TU N TH 38
M t tch c c cu a th t ba i 158
TU N TH 39
Ba i ho c kinh nghi m t nh ng th t ba i 162
TU N TH 40
Vt qua s hai vn ti ch 167
TU N TH 41
cao y th c t gia c va tinh th n ky lu t
tha nh cng 170
zz1
TU N TH 42
Khng pham sai lm vi lp tre 174
TU N TH 43
au thng cu ng la s c ma nh 178
TU N TH 44
T soi mnh 182
TU N TH 45
Ngu n s c ma nh cu a ba n 187
TU N TH 46
T n du ng quy n nng v bin 191
TU N TH 47
Cam n cuc sng mi ngay 195
TU N TH 48
B quy t co m t tm h n thanh tha n 199
TU N TH 49
S man nguyn trc cuc sng 203
TU N TH 50
Bit u la u 206
TU N TH 51
y co pha i la b c chn dung cu a ba n khng? 210
TU N TH 52
S c ma nh cu a ni m tin 213
Stephen Palmer
& Gary Coober
GIAI TOA
MAU THUAN &
5TRE55
How to Deal with Stress
Brian Finch
NGHE THUAT
LEN KE HOACH
KINH DOANH HIEU QUA
How to Write a Business Plan
John Adair
PHAT TRIEN
KY NNG
LANH AO
Develop Your Leadership Skills
CA C BA N TM O C TU SA CH KINH
DOANH - QUA N LY CU A FIRST NEWS
www.firstnews.com.vn
Chu trach nhim xut ban:
Tio n s QIA CH THI NGIY T
Bin t p : Nam An
Trnh ba y : Van ong
Sa ban in : Nam An
Th c hi n : Iirsl Novs Tri Vio l
NHA XUT BAN TRE
161 Iy Clinl Tlang - Quan 3, TI. Ho Cli Minl
T: 9316211 - Iax: 8437450
In 2.000 cu n, kh 14 x 20,5 cm ta i XN In Cng ty Vn Ho a Phng Nam (160/13 i Cung,
Q.11, TP. HCM). Gi y KKHXB s 870-2007/CXB/05-145/Tre - QXB s 934B/Q-Tre
c p nga y 19/12/2007. In xong va n p lu chi u quy II/2008.
B QUYT
LAM GIAU CUA
NAPOLEON
HILL
First News

Bi Quyet Lam Giau Napoleon Hill

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bi Quyet Lam Giau Napoleon Hill

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.

Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn

(ta m dich: 1ha uh coug lhoug gio i ha u). ua uhu ug ba i ba o

vuu pIuI. NIung Henry ord du kIuoc Lu IoI d ngII do.

BIIIy GruIum. AnI duu Lum In cIung Lu buy bng Iou

You might also like