Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.

Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn

ting Vit ca cng ty First News - Tr Vit vi s ti tr c quyn ca cng ty
TNHH Samsung Electronics Vit Nam. Tc phm ny khng c chuyn dng
sang bt k hnh thc no hay s dng cho bt k mc ch thng mi no.
Original title:
THE 8
TH
HABIT: FROM EFFECTIVENESS TO GREATNESS
by Stephen R. Covey
Copyright 2004 by FranklinCovey Company
FranklinCovey and the FC logo and trademarks are trademarks
of FranklinCovey Co. and their use is by permission.
Vietnamese Edition 2009 by First News Tri Viet.
Published by arrangement with FranklinCovey Co., USA.
All rights reserved.
THE 8
TH
HABIT - THO I QUEN TH 8
Cong y Fiis Ncws - 1ii Vic giu ha n quyc n xua ha n va pla
la nl a n ha n ic ng Vic icn oa n lc gio i lco lo p do ng
cluyc n giao ha n quyc n vo i FiankIinCovcy Co., Hoa Ky .
Ba cu su sao clc p na o klong duo c su do ng y cu a Fiis Ncws
va FiankIinCovcy dcu Ia ha lop plap va vi plam Lua Xua
ha n Vic Nam, Lua Ba n quyc n Quo c c va Cong uo c Ba o lo
Ba n quyc n So lu u 1ii uc Bcinc.
CNG TY VN HO A SA NG TA O TR VI T - FIRST NEWS
IIHNguyc n 1li Minl Klai, Qua n I, 1P. Ho Cli Minl
1cI: (84-8) 38227979 - 3822798u - 38233859 - 3823386u
Fax: (84-8) 3822456u, EmaiI. ttivietQjitstneus.ccm.vn
Website: www.firstnews.com.vn
NHA XU T BA N TRE
First News
Bin dch:
Vu Ti n Phu c - Nha Vi n
Vng Long - Ngoc Hn
IOI GIOI IHIEC
No u la n da tu ng do c7 TI: _u~u D~ TIauI DaI -
TI~ 7 HaI:I: J H:gII, EJJ~cI::~ 1~jI~), la n so di tu to
mo do n nga c nhion tha n phu c sau khi do c xong Tho i
quen th 8 (Tho 8th Halit). Ba n so kha m pha ra ly uo ta i
sao Stophon R. Covoy guyo t dinh vio t thom m t guyo n
sa ch nu a sau 7 TI: gu~u, m t cu n sa ch v n da gua
xua t sa c va duo c xo p va o ha ng moga-lostsollor cu a tho
gio i. Thoo Gia o su Qua n tri ho c Warron Bonnis, Tho i
quen th 8 la m t luo c nha y vi da i trong tu uuy cu a
tho i da i chu ng ta.
Pha i do n 15 nam sau a n la n da u tion cu a 7 TI :
gu~u, Tho i quen th 8 mo i ra do i. Day la m t guyo n sa ch
mang do n cho chu ng ta nhu ng kha i nio m mo i vo hio u
nang cu a con nguo i va t chu c trong xa h i mo i, duo c
Tio n si Covoy nghion cu u m t ca ch ti mi va khoa ho c. 15
nam, m t gua ng tho i gian du ua i do thai ngho n va vio t
ra nhu ng ly lua n, kha m pha va chia so tha t su co gia tri
va hu u ch d i vo i ta t ca chu ng ta, da c lio t la nhu ng
nguo i du ng da u ca c t chu c, cng ty hay ta p doa n da va
dang kha ng dinh vi tho cu a mnh trong nga nh, trong
5
nuo c hay tron tho gio i.
Vu c dch cu a cu n sa ch na y la cung ca p cho la n m t
ta m la n d chi duo ng nha m giu p la n thoa t kho i nhu ng
n i dau va su tha t vo ng, do tm do n su ma n nguyo n thu c
su , d ng tho i, mo r ng y nghia va su do ng go p cu a la n -
khng chi trong cng vio c, trong t chu c ma ca trong cu c
s ng cu a la n. No i nga n go n, cu n sa ch na y so giu p la n
I:u uu c I:~ ug u : cu a Ia u IIau. V t khi tm duo c tio ng
no i cu a la n than, la n so truyo n ca m hu ng cho nhu ng
nguo i ma la n guan tam tha t su do giu p ho t:u uu c I:~ ug
u : cu a ::~ug I va gia tang ga j I : su tha nh da t va ta m
a nh huo ng cu a ho . Thoo Stophon Covoy, do m i ca nhan
va t chu c da t duo c hio u nang xua t sa c nha t chua lao gio
con nguo i ca n do n Tho i quen th 8 nhu lu c na y.
T:u :a I:~ug u: cua Iau IIau :a c :u ugu: Iac
I:u :a I:~ug u: cua I co tho xom la l guyo t tha nh
cng guan tro ng nha t trong Tho ky 21, trong Tho i da i
Thng tin va lao d ng Tri thu c. Do cu ng la n i uung
chnh yo u cu a Tho i guon thu 8.
Co tho no i nga n go n vo gia tri cu ng nhu m i guan
ho giu a hai ta c pha m uanh tio ng tho gio i na y cu a Tio n
si Stophon Covoy nhu sau: Do tha nh da t, la n ca n ro n
luyo n va thu c ha nh thuo ng xuyon 7 TI: gu~u, nhung
do da t duo c su xua t sa c, la n khng tho lo gua Thoi
quen th 8.
lirst Novs tran tro ng gio i thio u do n ca c la n.
- FIRST NEWS
Chng 1
NOI D4C
Co hao gio ha n nglc nlu ng Io i lan va n sau:
Tci hca n tca n oe t c, khcng tm tha y mc t lc i thca t na c
chc mnh.
Tci khcng cc n chu t su c lu c na c nu a. Tci ca m tha y qua
me t mc i va kie t su c.
Mc i nguo i cci tci ch ng ta g. Se p tci khcng nhn tha y
nng lu c tha t su cu a tci.
Khcng ai ca n de n tci ca du la o ccng so hay o nha . Vo [
chc ng tci chi nghi to i tci khi cc hc a don dang cho thanh tca n.
Tci ca m tha y na n lc ng va ch ng cc n chu t y chi na c nu a.
Tci la m vie c tha m chi cc n khcng du n. Ch c tci ch ng
the na c tie n oc duo c.
Cuc c sc ng cu a tci thie u thc n mc i thu .
7
Tci ch ng la m duo c g ta hc n.
Tci ca m tha y tha t ttc ng tc ng. Cuc c sc ng dc i vo i tci tto
nen vc nghia, mc i thu lucn khie n tci hu t ha ng.
Tci tha t su tu c gia n va toi va c tta ng tha i hca ng so . Tci
khcng the de ma t vie c duo c.
Tci ta t cc don.
Tci hca n tca n kie t su c, mc i thu lu c na c cu ng ga p ga p.
Tci oi qua n ly ch t che tuo ng chu ng khcng tho nc i.
Tci pha t c m v nhu ng chuye n oe pha i va xu ninh.
Tci oi thu c e p o ng mc i gia pha i da t duo c chi tieu dcanh
sc . Tci khcng the chiu nc i a p lu c ccng vie c nhu the . Tci khcng
du tho i gian cu ng nhu su c lu c de hca n tha nh vie c g ca .
Ttcng mc t gia dnh ma vo [chc ng khcng oie t ca m thcng
chc nhau, ccn ca i khcng nghe lo i cha me th nha cu ng khcng
cc n la mc t noi chc n onh yen nu a.
Tci khcng the thay dc i duo c die u g ca .
'''
Nlu ng Io i lan va n na y co lc xua pla u nlu ng
con nguo i ia do i hinl luo ng clo dc n nlu ng nguo i co
dia vi cao iong xa lo i. Ho Ia ca c ha c Ia m cla Ia m mc ,
nlu ng du a con, ca c nla qua n Iy , cluycn gia, clo o i ca c
vi Ia nl da o ca p cao o kla p mo i noi icn lc gio i. Ho
dang u ng nga y doi ma vo i nlu ng la cl lu c cu a cuo c
so ng. Nlu ng Io i Ic icn uy duo c lo ia u nlu ng no i
8
THE 8
th
HABIT
nic m iicng nlung ha n co lc nlin la y iuo ng lo p cu a
clinl minl iong do . CaiI Rogcis u ng no i: Nhu ng g
tieng tu nha t chinh la nhu ng g chung nha t.
1lu c c co nlu ng nguo i ia lang la i, a n u y, nang
do ng va icl cu c iong cong vic c, nlung so nguo i nlu lc
klong nlic u. Mo cau lo i oi luo ng da ia clo cu o a
cu a minl Ia : Bao nlicu nguo i iong so ca c ha n do ng y
vo i nla n dinl ia ng a i noi Ia m vic c cu a minl, pla n Io n
ca c nlan vicn luo ng co nang Iu c, ii lu c va ic m nang
cao lon nlic u so vo i ycu ca u cong vic c. a i da so cu
o a dc u gio ay a n la nl. Va cu ng clinl nlu ng nguo i
a n la nl do Ia i co clung mo ca m nla n Ia lo dang cliu
nlu ng a p Iu c ia na ng nc iong cong vic c. Ha y lu ngli
xcm ap Iuc do Ion dcn muc nao kli lo dang plai doi ma
vo i nlu ng do i lo i nga y ca ng cao vc vic c a o ia nlic u sa n
pla m lon vo i gia ic lon dc ca nl ianl iong mo lc
gio i da y hic n do ng nlu lic n nay, nlung lo Ia i klong co
co lo i dc lc lic n lc a i nang va ii uc cu a ha n lan.
Su ha ca p na y lc lic n io nla o ca c o clu c kli lo
lic u a p iung cu ng nlu klong lu c lic n ca c uu icn cu a
minl. 1o clu c Haiiis Inciacivc ga n day da ic n la nl
nlic u cuo c kla o sa vc Cl so 1lu c lic n xQ (Exccuion
Quoicn) icn 23.uuu nguo i Ia m vicc oa n loi gian
iong ca c nga nl nglc va Iinl vu c dicl vu lcn clo a i
My. Kc qua lu duoc kla ha ngo:
Co 37% clo ia ng lo lic u io do ng co va ca c mu c icu
ma cong y cu a lo dang luo ng o i.
9
THO I QUEN THU 8
1iung hinl mo iong nam nguo i duo c lo i no i ia ng
lo lic la vo i mu c icu clung cu a cong y.
1iung hinl mo iong nam nguo i duo c lo i no i ia ng
lo lic u io mo i Iicn lc giu a nlic m vu cu a ha n lan
vo i mu c icu cu a cong y.
Mo nu a iong so nlu ng nguo i duo c lo i clo ia ng lo
lai Iong voi kc qua cong vicc ma lo Iam duoc lang
ua n.
Co I5% so nguoi duoc plong van noi iang cong y da
luc su ao dicu kicn luan Ioi giup lo lco duoi va
loa n la nl mu c icu.
Co I5% noi iang moi iuong Iam vicc cua lo da
duoc su in cay o muc do cao.
Co I7% no i ia ng cong y cu a lo kluyc n klicl giao
ic p co i mo , on io ng nlu ng y kic n kla c hic
nla m im kic m nlu ng y uo ng mo i mc va lic u
qua .
Co Iu% noi iang cong y cu a lo huo c moi nguo i plai
loa n oa n cliu ia cl nlic m vc kc qua cong vic c cu a
ha n lan lo .
Co 2u% no i ia ng lo lu c su in uo ng va o cong y cu a
lo .
Co I3% so nguo i kla o sa clo ia ng lo co mo i quan
lc lop ac cla clc va da duoc do in cay cao voi
do ng nglic p va ca c ho pla n kla c iong cong y.
Iu
THE 8
th
HABIT
Cia su , nc u mo do i ho ng cu ng co mo y Ic nlu lc ,
li cl co ho n iong so muo i mo ca u lu cu a do i icn
san hic io mu c icu clic n da u cu a do i minl Ia gi. Cl
co lai iong so muo i mo ca u lu quan am dc n kc qua
li da u cu a do i. Cl co lai iong so muo i mo ca u lu
hic clinl xa c vai io cu a minl iong do i va hic io
nlic m vu cu a minl Ia gi. Va iong oa n do i ho ng, co lai
ca u lu , xc vc mo klia ca nl na o do , sc ca nl ianl
iong no i ho cu a clinl minl lon Ia a p iung da nl ha i
do i lu .
Nlu ng so Iic u icn day iu ng klo p vo i nlu ng ia i
nglic m ma oi co duo c kli Ia m vic c a i nlic u o clu c
kla c nlau icn lc gio i. Ma c du lc gio i da co nlu ng
huo c ic n da i vc ky lua , do i mo i sa n pla m va oa n
ca u lo a nlung la u lc mo i nguo i dc u klong lc
la nl cong iong clinl o clu c noi lo dang Ia m vic c.
Ho klong co nic m say mc vo i cong vic c va luo ng
klong im duo c ca m gia c la i Io ng. Ho la vo ng, cla n
na n va klong lic u io mu c icu ma o clu c cu a lo dang
nla m o i loa c nlu ng uu icn cao nla cu a o clu c do
Ia gi. ic u o i c lon Ia , lo ngli ia ng minl cla ng lc
lay do i duo c gi ca . Ba n co lc linl dung duo c ca i gia
pla i ia cu a mo o clu c va ca nlan Io n nlu lc na o
kli Iu c Iuo ng Iao do ng cu a lo Iuon iong ia ng la i
mc mo i, lic u u su c so ng, Io ng nlic inl clo dc n
kic n lu c va nang Iu c Ca i gia do co n Io n lon ga p
nlic u Ia n so vo i ca c kloa n luc , Ia i vay va cli pli ic n
Iuong go p Ia i!
II
THO I QUEN THU 8
TAI SA0 CAN C0 TH0I 0UFN THU 8!
1lc gio i da hic n do i sau sa c kc u kli cuo n sa cl 7
Haoits cj Highly Ljjective Pecple duo c xua ha n Ia n da u icn
nam I989. Cio day, nlu ng la cl lu c cu ng nlu su plu c
a p ma clu ng a dang do i ma iong cuo c so ng iicng,
iong ca c mo i quan lc gia dinl lay noi cong so da kla c
iuo c nlic u. 1lu c c , nam I989 Ia nam da nl da u nlic u su
kic n no i ha nam clu ng a clu ng kic n su su p do cu a hu c
uo ng BciIin, nam klo i da u cu a lo i da i Cong nglc long
in, co mo c da nl da u su ia do i cu a mo ky nguycn mo i.
Nlic u nguo i lo i ia ng Iic u 7 1lo i qucn do co co n plu
lo p vo i lic n a i lay klong. Cau ia Io i cu a oi Iuon Ia :
Kli ca ng co nlic u su lay do i, kli la cl lu c ca ng io
ncn gay ga hao nlicu li 7 1lo i qucn ca ng clu ng o inl
plu lo p cu a minl ha y nlicu. Ba n la y da y, 7 Thc i quen
no i vc ca cl Ia m lc na o dc la nl da . o clinl Ia lic n
lan cu a mo mo lu c oa n dic n clu a du ng nlu ng
nguycn a c vc inl ca cl va su la nl da muon luo cu a
con nguo i.
Nga y nay, io la nl mo o clu c lay mo nguo i
la nl da klong co n Ia mo Iu a clo n don lua n ma Ia
mo muc icu ha huoc ma han plai vuon oi kli huoc
va o cuo c cloi. Nlung dc o n a i, pla iic n, do i mo i, vuo
ioi va dan dau iong luc ai moi nay, clung a can da
duo c icn mu c la nl cong. Ycu ca u cu a ky nguycn mo i
na y clinl Ia da i la nl cong (gicancss). o Ia su la nl
cong my ma n, loa n la nl cong vic c vo i su a n am va
I2
THE 8
th
HABIT
dong gop loa dang cua ung ca nlan. Nlung ycu o nay
duo c lc lic n icn nlu ng pluong dic n kla c nlau va
luo c nlu ng pla m iu kla c nlau. Vi du , do i vo i la nl
cong, y nglia va la nl icl Ia lai pla m iu kla c nlau vc
the lca i, clu klong kla c nlau vc mu c dc . c co lc kloi
da y nlic u lon nu a ic m nang va ca m lu ng cu a con nguo i
dicu ma clu ng oi goi Ia tie ng nc i (voicc) con nguo i
I3
THO I QUEN THU 8
1HO l QUEN 1HU 8 - M1 CA CH NHlN MOl 1U
7 1HOl QUEN 1HANH A1
L000 0h0 00 0
68 I 08 0 I0 m0 0 II00
08 000 0 x8 0 0|0h
L8 0 0h0 t8 h8 0 hI0 0
h kh l6h
F hL
h kh l6h
6 khk

I
m

t
8

I
I
0
0

0
0
I

0
0
8

0
8
0
I
h
8
0

t
8

I
t
0

0
0

0
8
m

h
0
0

I
0


0

0
0
I

k
h
8
0

I
I
m

t
8
I
I
0
0

0
0
I

0
0
8

h
0

1
00 II00 0h0 0I0 0
q080 It0 0 0h8 I
3
0 00 00 0 Ih8 0
4 8
7
5
00 0 I8m hI0 I0 0
6
2

0
0

I
0
8
0
8
0
I
h
8
0
PHU 1HU C
C L P
1UONG 1HU C
l|oo 1.1
ca n pla i co nc p ngli mo i, ky nang mo i, cong cu mo i
va mo loi qucn moi.
1lo i qucn lu 8 klong pla i Ia mo lo i qucn hi clu ng
oi ho qucn kli vic 7 Thc i quen. 1lo i qucn lu 8 no i vc
vic c nla n hic va klai la c su c ma nl o klia ca nl lu 3 cu a
7 1lo i qucn dc da p u ng do i lo i cu a lo i da i Iao do ng ii
lu c. 1lo i qucn lu 8 clinl Ia vic c Tm ta tie ng nc i cu a
oa n than va cc vu nguo i kha c tm ta tie ng nc i cu a hc .
1lo i qucn lu 8 dua ia Io i gia i da p clo nlu ng va n dc
ma moi clung a co lc dang vap plai do ycu cau pla
iicn cua loi dai. No uong plan vo i nlung noi dau va
la vong ma oi da mo a iong quycn sacl iuoc. o Ia
mo lu c a i muon luo , Ia ic ng no i cu a inl la n nlan
van clu a da y nic m in va ii uc , ha n Iinl va nlu ng
ic m nang vo a n dc plu ng su clo mo mu c dicl cao ca .
I4
THE 8
th
HABIT
1A I NNG
LUONG 1M
NHU C U
NI M
AM M
1ING NOI
y ngha c nht v
hnh anh ca nhn
l|oo 1.z
1icng noi nay sc Ia su lau luan manl mc giup cac o
clu c o n a i, pla iic n va a c do ng sau sa c dc n uong Iai
cu a lc gio i nay.
Tie ng nc i mang y nghia dc c nha t ve hnh a nh ca nhan
Y nglia na y duo c ho c Io kli clu ng a do i ma vo i nlu ng
la cl lu c Io n nla cu a ha n lan va a o lcm su c ma nl
giup clung a dam duong dau voi lacl luc do.
Hinl I.2 clo la y ic ng no i na m o vu ng giao nlau
giua Ta i nng (nang klic u va su c ma nl io i plu ), Nie m
dam me (ca i dcm Ia i clo ha n su nlic inl, lang la i va
nguo n ca m lu ng), Nhu ca u (hao gom a ca nlung lu
ma lc gio i nay ca n han mang Ia i), va Iuong tam (icng
no i nlo na m sau iong Io ng ha n clo ha n hic dau Ia Ic
pla i va lu c giu c ha n Ia m lco). Kli mo cong vic c kicl
licl a i nang ha n lan va klic n nic m dam mc iong ha n
hu ng cla y mo cong vic c ma nlu ca u Io n cu a ca lc gio i
dang can duoc dap ung va vi Iuong am han luc day han
ca n pla i do ng go p - li kli do ic ng no i (voicc), icng goi
(caIIing), va cluan muc dao duc (souIs codc) sc xua
lic n iong ha n.
Co mo klao kla ha m sinl va sau sa c klo co lc
dicn da hang Ioi on ai iong moi clung a, do Ia klao
kla im duo c tie ng nc i cu a iicng minl. Su hu ng no mang
inl ca cl ma ng cu a Incinc Ia mo iong nlu ng minl
clu ng lu ng lo n nla clo clan Iy na y. Incinc co Ic Ia
mo hicu uong loan lao cua mo lc gioi moi, lc gioi
cu a in lo c, cu a nc n kinl c ii lu c va cu a nlu ng lay
I5
THO I QUEN THU 8
do i da y kicl inl. 1iong cuo n sa cl duo c xua ha n nam
I999 Cluettain Manijestc (a m dicl: Ba n tuyen ngcn cu a
chuc i tti thu c), ca c do ng a c gia Lockc, Lcvinc, ScaiIs va
Wcinhcigci da vic nlu sau:
1u t cu chu ng tu dung uon co gu ng tm ru to ng no
cu u rong mnh. Ngu y ngu y tu dung ho c cu ch guo to p vo
nhung nguo xung quunh 1rong nhu ngou pho uon
do n ru cu c cuo c du m thou mu cu ch duy num num khong
tho co duoc, vu moc tho gun quun trong chnh u tho
do m bu t du u cuo c cu ch mu ng cong ngho thong tn. Nho
co lntornot vu on ko t mu ng thong tn tou n cu u (Word
Wdo Wob), vo so nhu ng cuo c du m thou xuyon u c du
duoc thuc hon o mo mut cuu cuoc song mu no dung
cu u no khong suo ko ho t duo c. 1uy nhon, tu hu du u cu u
mo cuo c du m thou nhu tho vu n u con nguo
Y muon thu thot do vo on kot mung chung to mot
khu t khuo mu nh o t mu ch tnh thu n mo co tho ho u
duo c no . Su khu t khuo mu nh o t ch ru ru ng co do u g do
dung tho u vu ng trong cuo c so ng cu u chu ng tu. Do chnh
u um thunh cu u tong no con nguo. Su o cuon tnh
thu n cu u on ko t mu ng u no m hy vo ng cu u su quuy tro
u cu u to ng no con nguo .
c lic u io lon vc tie ng nc i, xin minl lo a ha ng mo
cau cluyc n co lu c sau day. Kli ga p Mulammad Yunus,
nguo i sa ng Ia p Ngan la ng Ciamccn 1o clu c duy nla
duo c la nl Ia p nla m cung ca p nlu ng kloa n in du ng
nlo clo nlu ng nguo i nglc o nla o BangIadcsl oi lo i
Yunus ha ng ca cl na o va u hao gio ong co duo c y uo ng
I6
THE 8
th
HABIT
na y. ng a y ia Io i ia ng Iu c da u ong cla ng co mo y uo ng
na o ca . Cl don gia n Ia ong la y co nguo i dang u ng ha n
va co ga ng im mo i ca cl dc loa ia, lc Ia y uo ng xua
lic n. Y uo ng cu a Mulammad Yunus vc mo lc gio i
klong co do i nglc o da Io c Icn u mo su kic n icn duo ng
plo o BangIadcsl. ng da kc Ia i cau cluyc n a y nlu sau:
Cau chuyen o t dau cach day 25 nm. Khi a y tci dang
da y mcn Kinh te hc c ta i mc t ttuo ng da i hc c o Bangladesh. Da t
nuo c na y dang lam va c na n dc i. Iu c dc tci ca m tha y kinh
hca ng. Ta i day tci dang gia ng gia i nhu ng ly thuye t Kinh te hc c
ta t keu vo i su hng ha i nhie t tnh cu a mc t nguo i cc o ng Tie n
si mo i tcanh tu My . Nhung ngay khi ouo c ta khc i cu a lo p, m t
tci da tha y quanh mnh la nhu ng oc xuong, nhu ng ccn nguo i
dang cho che t.
Tci nha n ta t ng du tci da tu ng duo c hc c va dang gia ng
da y nhu ng hc c thuye t cac sieu nha t ve kinh te , th dc cu ng chi
la ly thuye t sucng va hca n tca n vc nghia dc i vo i hca n ca nh
hie n ta i cu a nhan dan tci. V the , tci o t da u tm hie u cuc c
sc ng cu a nhu ng nguo i sc ng ga n ttuo ng da i hc c noi tci la m
vie c. Tci muc n oie t lie u tci cc the la m duo c g, vo i tu ca ch mc t
ccn nguo i, de la m gia m oo t nc i dau hay cha m du t su che t
chc c, du chi vo i mc t nguo i thci. Tci vu t oc ca ch nhn tu tten
xuc ng. Thay va c dc , tci hc c ca ch quan sa t cu a lca i ccn ttu ng,
pha t hie n nhu ng g tha t su dang die n ta ngay ttuo c m t mnh
da nh hoi va so mc xem mnh cc the la m duo c g cc ich.
Mc t su kie n xa y ta khie n tci te va c mc t huo ng mo i. Tci
g p mc t phu nu dang la m nhu ng chie c ghe tte. Sau cuc c ttc
I7
THO I QUEN THU 8
THE 8
th
HABIT
chuye n, tci mo i oie t t ng ccng vie c na y chi mang la i chc cc
0,02 dc-la My mc t nga y. Tci khcng the na c tin duo c mc t
nguo i la m vie c qua n qua t suc t nga y va la m ta nhu ng chie c ghe
tte de p nhu the la i chi kie m duo c cc chu ng a y tie n. Nguo i phu
nu gia i thich vo i tci dc cc khcng cc vc n de mua tte la m ghe ,
nen pha i vay cu a mc t nha oucn, nha oucn na y d t die u kie n
la cc chi duo c oa n sa n pha m cu a mnh chc cng ta, vo i gia dc
cng ta a n dinh.
Va die u dc gia i thich ta i sac cc a y chi kie m duo c vc n ve n
2 xu mc i nga y cc da oi le thuc c va c nha oucn dc . The sc tie n
mua tte la oac nhieu` Cc a y da p Khca ng 20 xu. Ne u tte tha t
tc t th khca ng 25 xu. Hc chi ca n cc 20 xu, va y ma ch ng ai
cc the la m duo c g de giu p hc u`, tci nghi. Ngay lu c a y, tci
phan van t ng cc nen chc cc a y 20 xu hay khcng, nhung sau
dc mc t y tuo ng na y ta ttcng da u tci. ha y la p danh sa ch nhu ng
nguo i ca n sc tie n tuong tu nhu the . Tci cu ng mc t nhc m sinh
vien di quanh khu phc a y ttcng nhie u nga y va tto ve vo i oa n
danh sa ch gc m 42 nguo i. Khi tci cc ng la i sc tie n ma 42 nguo i
ttcng danh sa ch ca n, tci thu c su su ng sc t. Sc tie n ma nhu ng
ccn nguo i na y ca n tc ng cc ng la 27 dc-la! Tci ca m tha y xa u
hc vo i chinh mnh khi oa n than la mc t tha nh pha n uu tu cu a
xa hc i ttuo c dc da khcng the giu p 27 dc-la chc 42 ccn nguo i
- nhu ng nguo i thc ng khc nhung khe c tay va chm chi.
De chuc c lc i, tci tu t tie n va dua chc sinh vien cu a mnh.
Tci nc i. Ca c em ha y dua sc tie n na y chc 42 nguo i ma chu ng
ta da g p va nc i vo i hc t ng day la mc t khca n chc vay. Hc cc
the hca n tta khi na c hc thu c su cc kha nng. Ttcng khi cho do i,
hc cc the oa n sa n pha m chc oa t cu ai tta chc hc gia cac nha t.
I8
v Joc oc sc cIIcn IIong LII nIvng
con ngvvI co Ivvng I.I ngoonI moI Iom ngv
I.vvc coI :ov.
EDMUND BURKE
Sau khi nha n duo c sc tie n a y, nhu ng ccn nguo i dc ta t
pha n kho i. Va su pha n kho i cu a hc da khie n tci suy nghi.
Mnh cc the la m g hon the nu a!, tci nghi to i vie c mo mc t
phc ng giac dich tin du ng ngay ta i ttuo ng da i hc c noi tci gia ng
day. Tci quye t dinh de n g p gia m dc c cu a mct chi nha nh ngan
ha ng va de nghi cng a y chc nhu ng nguo i nghe c ma tci da g p
vay tie n. Nghe tci nc i, cng a y vc cu ng nga c nhien. ng dien
a ` Die u dc la khcng the . Ia m sac chu ng tci da m chc nhu ng
nguo i nghe c dc vay tie n` Hc khcng da ng tin ca y dau!. Tci cc
g ng thuye t phu c cng a y. It ta th cu ng nen thu mc t la n, dc
chi la mc t khca n tie n nhc thci ma !. ng a y nc i. Khcng
duo c! Quy dinh khcng chc phe p chu ng tci la m die u dc . Hc
khcng cc g the cha p ca , va la i, khca n tie n dc qua nhc de thu c
hie n giac dich chc vay. ng a y khuyen tci nen g p nhu ng
quan chu c ca p cac cu a Ngan ha ng Quc c gia ta i thu dc.
Tci nghe lo i cng a y va tm g p nhu ng nguo i cc vi tti ta i
Ngan ha ng Quc c gia, nhung ta t ca hc de u nhu nhau. Cuc i
cu ng, sau nhie u nga y cha y to i cha y lui, tci quye t dinh tu du ng
ta la m nguo i oa c la nh. Tci se la nguo i oa c da m khca n no dc ,
tci se ky oa t ky gia y to g ngan ha ng yeu ca u, va ngan ha ng se
I9
THO I QUEN THU 8
ttac khca n tie n dc chc tci de tci chuye n de n nhu ng nguo i ca n
giu p do .
The la mc i vie c o t da u tu dc . Hc khcng ngu ng nh c nho
tci t ng nhu ng nguo i nghe c sau khi vay duo c tie n se khcng oac
gio tta no . Tci oa c hc . Tci se thu . Die u oa t ngo la nhu ng
nguo i nghe c sau dc da hca n tta tci khcng thie u mc t xu. Tci
ca m tha y ta t vui mu ng, quye t dinh tto la i g p gia m dc c chi
nha nh ngan ha ng va nc i. Anh tha y khcng, hc da hca n tta
da y du sc tie n vay tci, ch ng cc va n de g ca . Nhung cng a y
nc i. khcng, hc dang lu a anh da y. Khcng lau dau, tc i hc se
vay tie n nhie u hon va se khcng oac gio hca n tta la i anh dau.
Nhung tci tie p tu c chc hc vay them tie n, va hc cu ng hca n tta
da y du . Tci nc i la i vo i cng a y nhung cng a y nc i. Vang, cc the
anh tha nh ccng ta i khu vu c na y thci, ne u anh la m the chc khu
vu c thu hai, anh se tha t oa i ngay. Tci thu c hie n ngay chc khu
vu c thu hai ke t qua la tha nh ccng.
The la su vie c oie n tha nh cuc c da u giu a tci vo i cng gia m
dc c chi nha nh va ca p tten cu a cng ta. Hc va n khng khng
chc t ng vo i sc luo ng lo n hon, 5 vu ng ch ng ha n, tci se tha y
t ng hc du ng. The la tci quye t dinh tie n ha nh chc vay o 5 ngci
la ng kha c va ke t qua thu duo c va n la mc i nguo i hca n tta no
da y du . Tuy va y, hc va n cu khcng chiu, hc nc i. Muo i, nm
muoi, mc t ttm la ng. Vc tnh cuc c dua giu a tci va hc cu
the tie p tu c. Tci cc duo c ke t qua ma hc khcng the phu nha n,
oo i v tie n tci chc vay chinh la tie n cu a hc , nhung hc va n
khcng cha p nha n die u dc oo i v hc duo c da c ta c de tin t ng
nguo i nghe c la khcng da ng tin ca y. May m n thay, tci da
2u
THE 8
th
HABIT
2I
THO I QUEN THU 8
khcng duo c da y dc thec ca ch dc , nho va y tci cc the tin va c
nhu ng g m t tci tha t su nhn tha y. Ttcng khi dc , da u c c va
dci m t cu a nhu ng vien chu c cac ca p ttcng ngan ha ng da oi
mu qua ng oo i nhu ng kie n thu c ma hc duo c hc c.
Cuc i cu ng, tci cho t suy nghi, ta i sac tci cu pha i cc g ng
de thuye t phu c hc ` Tci hca n tca n tin t ng nguo i nghe c cc the
vay tie n va hca n tta da y du . Ta i sac chu ng tci la i khcng tha nh
la p mc t ngan ha ng tieng` Chinh y nghi dc da thci thu c tci, va
the la tci vie t don de nghi chinh phu chc phe p tci tha nh la p
mc t ngan ha ng. Tci da pha i ma t hai nm de thuye t phu c
chinh phu va hca n ta t ca c thu tu c gia y to .
Va c nga y 2 tha ng 0 nm 083, chu ng tci da tha nh la p
mc t ngan ha ng mc t ngan ha ng chinh thu c va hca n tca n dc c
la p. Die u la m chc ta t ca chu ng tci vui mu ng la gio day chu ng
tci da cc mc t ngan ha ng tieng cc the mo tc ng hca t dc ng thec
y muc n va chu ng tci da la m duo c die u dc .
XII Iom I.I !on Jvvc IIoI IIvc !vI nIvng mvc
JIcI coo co III svy ngI! cvo !on sc Io zv moI
.ong !voc. Tom Ion !on sc zvvI qvo moI gIvI
Ion, y IIvc cvo !on sc zvvn :o Jcn moI Ivvng,
zo !on nIon .o cIInI mInI I.ong moI IIc gIvI
mvI mc, .ong Ivn zo IvycI JIcv.
Theo Yoga Sutras cua PATANJALI
Ngan la ng Ciamccn gio day dang cung ca p ca c
kloa n in du ng a i lon 46.uuu ngoi Ia ng o BangIadcsl.
Ho co lon I2.uuu nlan vicn vo i I.267 cli nla nl, vo n
clo vay lon 4,5 y do-Ia, vo i nlu ng kloa n clo vay la p
nla u I2 I5 do-Ia, iung hinl duo i 2uu do-Ia. Mo i
nam lo clo vay kloa ng nu a y USD. 1la m cli ngan
la ng Ciamccn co n clo nlu ng nguo i la nl kla vay ic n
dc giup do lo loa klo i canl nglc o u ng va cluycn
sang huon ha n. Kloa n vay vc nla o Ia 3uu USD. Kloa n
ic n na y co lc klong Io n Ia m do i vo i nlic u nguo i,
nlung a c do ng cu a no dc n u ng con nguo i dang ga p klo
klan li klong lc nlo clu na o. Vo i 5uu iic u do-Ia clo
vay mo i nam, co kloa ng 3,7 iic u nguo i ca n vay, va 96%
iong so lo Ia plu nu . 1a ca nlu ng nguo i vay von cu a
ngan la ng Ciamccn dc u nglic m ia ia ng lo loa n oa n co
lc lay do i cuo c so ng cu a minl nlo va o ca c kloa n vay
nlo hc nay. 3,7 iicu con nguo i do da ung lu c suo dcm
di ho dc sang som lom sau co ma ai van plong cua
Ngan la ng Ciamccn, uy guong ma co n nga i ngu ng
nlung quyc am iong Io ng lo li soi su c. Co i ic cu a
nguo n su c ma nl na y Ia y cli pla n da u, co ga ng dc io
la nl nlu ng nu doanl nlan u Iu c va do c Ia p dc im dc n
la nl cong. Va lo da im duo c ic ng no i cu a clinl minl.
1iong qua iinl nglicn cu u va plo ng va n mo so nla
Ia nl da o ca p cao icn lc gio i, oi nla n la y ia ng a m
nlin va ic ng no i cu a lo luo ng duo c linl la nl mo
ca cl u u cla m ia i. Di nlicn cu ng co nlu ng iuo ng lo p
ngoai Ic. 1am nlin cua mo so nguoi co lc xua pla ha
22
THE 8
th
HABIT
clo u y lu c cu a lo . Nlung nlin clung, oi clo ia ng
a m nlin luo ng xua lic n kli con nguo i y lu c duo c
nlu ca u cu a co ng do ng va Iuong am cua lo luc su
muon dap ung nlu cau do. Mo kli lo da dap ung duoc
nlu ng nlu ca u do , lo sc nla n la y mo nlu ca u kla c,
ioi lo Iai icp uc dap ung nlu cau moi, va cu lc vicc
dap ung dicn ia Iicn uc. 1ung huoc, lo ha dau klai qua
lo a y lu c vc nlu ng nlu ca u na y va suy ngli vc nlu ng
ca cl lu c nla m lc clc lo a nlu ng no Iu c cu a minl dc
Iuon duy ii duoc moi no Iuc do.
Mulammad Yunus clinl Ia mo vi du cu lc vc mo
con nguo i nlu lc mo con nguo i co y lu c io ia ng vc
nhu ca u cua cong dong va dap ung nlu cau do hang luong
tam, ta i nng va nie m dam me cu a minl. a u icn Yunus
cl Ia m mo minl va im ia ic ng no i cu a iicng minl,
nlung sau do ong da iuyc n ca m lu ng va loi lu c nguo i
kla c lam gia va im ia ic ng no i cu a clinl lo . Plong
ia o cung ca p ca c kloa n in du ng nlo o BangIadcsl gio
day da duo c nlan io ng ia kla p lc gio i.
FoI II ngvvI I.ong cIvng Io co IIc Iom Jvvc
nIvng zIcc Ivn Ioo, nIvng IoI co cIvng Io Jcv co
IIc Iom Jvvc nIvng zIcc nIo !c zvI IoI co
IInI IIvvng ycv zo !v.
ME TERESA
23
THO I QUEN THU 8
N0I BAU VAN B CIAI PHAP
1oi da mo dau cuon sacl nay hang lang Ioa nlung
Io i lan va n uo ng iung clo nlu ng va n dc clu ng a dang
doi ma iong cuoc song lang ngay. Nlung van dc do
duoc cam nlan iong moi ang Iop xa loi, o moi Ioai
linl o clu c.
Mu c dicl cu a cuo n sa cl na y Ia cung ca p clo ha n mo
am han do cl duong nla m giup han loa klo i nlung
noi dau va su la vong, dc im dcn su man nguycn la
su, dong loi mo iong y nglia va su dong gop cua han -
klong cl iong cong vic c, iong o clu c ma ca iong cuo c
so ng cu a ha n. No i nga n go n, cuo n sa cl na y sc giu p ha n
tm duo c tie ng nc i cu a oa n than. Mo kli im duo c ic ng no i
cu a ha n lan, ha n sc iuyc n ca m lu ng clo nlu ng nguo i
ma han quan am la su dc giup lo tm duo c tie ng nc i cu a
tieng hc va gia ang ga p oc i su lanl da va am anl luong
cu a lo . Ba n sc kla m pla ia ia ng a nl luo ng va kla nang
Ianl dao cua mo con nguoi nam o su lu a chc n, clu
klong plai o dia vi va quycn Iu c nlu moi nguoi luong
Iam uong.
Ca cl o nla , cu ng Ia ca cl duy nla , dc vuo qua
nlung noi dau va im dcn mo giai plap Iau dai Ia plai
lic u duo c nguycn nlan co ha n gay ia no i dau. 1iong
iuo ng lo p na y, pla n Io n va n dc co Io i na m o la nl vi,
xua pla u mo mo lu c klic m kluyc lay sai Ic cl,
loa c u ca cl nlin vc ha n inl cu a con nguo i dic u vo n
24
THE 8
th
HABIT
Iam suy ycu y luc cua con nguoi vc gia ii va kim lam
a i nang cu ng nlu ic m nang cu a clu ng a.
Ciai plap clo van dc nay cung giong voi lau lc
nlu ng su do pla quan io ng nla iong Iicl su Ioa i
nguoi, Iuon xua pla u vicc doan uyc voi Ioi u duy cu
ky . icu ky dic u ma cuon sa cl nay dcm Ia i Ia nc u han
kicn nla n im lic u a n go c ic cu a va n dc va so ng lco
nlu ng nguycn a c plo qua , muon luo duo c iinl ha y
qua day li oi cam doan ia ng a nl luo ng cu a ha n sc
klong ngu ng ang Icn u iong ia ngoa i.
Cluong I iinl ha y vc lu c a i cu a ca c no i dau.
Cluong 2 sc giu p ha n nla n dic n nlu ng va n dc co
Io i giu p Ia m sa ng o nlu ng la cl lu c ma han lan
clu ng a do i ma iong cuo c so ng gia dinl, iong mo i
quan lc cong vic c, iong o clu c ma clu ng a da do ng
am lic p Iu c xay du ng. Vic c im lic u sau va o klia ca nl
con nguo i qua nlu ng va n dc xa y ia iong ca c o clu c
iong lon mo lc ky qua sc dcm dc n clo ha n mo mo
lu c co ha n dc Iinl lo i nlu ng inl loa o pla n co n Ia i
cu a cuo n sa cl,
Cluong 3 mang dc n clo ha n mo ca i nlin o ng qua
vc cac giai plap cua 1loi qucn lu 8. Plan om a cuoi
sa cl sc co do ng nlu ng dic u ho icl nla .
25
THO I QUEN THU 8
Chng 2
I4 N DE
khi rc sc hc tc nq thcy Jc i, mc i thu se runq rhuye n.
STAN DAVIS
Clung a Ia mo iong nlung Iop nguoi duoc
clu ng kic n su lay do i quan io ng nla iong Iicl su
nlan Ioa i. Pcci Diuckci
(I)
, mo iong nlu ng nla qua n ii
lo c vi da i nla cu a lo i da i clu ng a da no i:
Va i iam nam nu a, kli vic Ia i Iicl su lo i da i clu ng
a, cla c cla n ca c nla su lo c iong uong Iai sc da nl gia
su kic n quan io ng nla klong pla i Ia cong nglc cao,
incinc lay luong ma i dic n u , ma Ia su lay do i clua
u ng co vc dia vi cu a con nguo i. La n da u icn iong Iicl
su, so Iuong nguoi hic va dam luc licn quycn Iua clon
sc gia ang nlanl clo ng va ma nl mc . Ho sc u quyc
cuo c do i minl.
26
(1j oto| lo|o|oaoo D|ue|o| (1uou zooj: 1a e q|a , q|a o su, ooa tu va o qua o
t|| oquo | Vy q e ^ o. Coq ouo e xo |a eoa oo eu a qua o t|| oo e o| o oa |. 1oua t
oqu |ao o oq t|| tou e (|ooW|ooqo Wo||o|j ouo e oq oua |a va su ou oq tu
o 1uu.
1iong kli do , xa lo i lic n nay duo ng nlu clua sa n
sang voi dicu do.
c licu duoc goc ic cua van dc va nlung ngu y cua
Diuckci, iuo c lc clu ng a la y nlin Ia i ho i ca nl Iicl su .
Ban lu uong uong minl dang o loi dai dau icn
cu a nlan Ioai. Lu c ha y gio, san ha va la i Iuom Ia cong
vic c clinl dcm Ia i nguo n lu c an clo ha n. Ha ng nga y
ha n Icn iu ng vo i mo ho cung cn loa c nlu ng vicn da va
clic c ga y dc im kic m lu c an clo gia dinl minl. o Ia
a ca nlu ng gi ha n hic , nlin la y va Ia m dc sinl o n.
Sau do, co nguoi dcn va co luyc pluc han io lanl
nguo i ma anl a go i Ia nong dan. Ba n lu ngli xcm,
pla n u ng cu a ha n Iu c do nlu lc na o
27
THO I QUEN THU 8
NM 1HO l A l CU A VN MlNH NHN LOA l
h0 I 08 I 880 08 I
t8 h8 I I00 m
h0 I 08 I
k00 0hI0
h0 I 08 I
600 0hI0
h0 I 08 I h00 II0/
L80 00 0 tI Ih0 0
h0 I 08 I 080
I00 00 8 tI I00
l|oo z.1
Ba n nlin la y anl a da o xo i da io i gico nlu ng la
ma m i lon xuo ng do , ha n iong la y anl a uo i nuo c
va nlo co . Mo lo i gian sau, ha n nlin la y mo vu lu
loa cl Io n. Ba n dc y la y kc qua ma anl a lu duo c vo i
vai io Ia mo nong dan Io n ga p 5u Ia n clic n Io i pla m
cua han voi vai io Ia mo nguoi san ha loac lai Iuom,
ngay ca kli ha n duo c xcm Ia mo lo san gio i nla . Ba n
sc Ia m gi Ra co lc ha n sc u nlu : Du minl ia muo n
nlung klo ma co lc Ia m duo c nlu lc . Minl klong co
ky nang nlu anl a, cu ng cla ng co cong cu ca n lic .
on gia n cl Ia ha n klong hic ca cl Ia m nlu lc na o.
1uy nlicn, ha n nla n la y kli o vai io Ia nguo i nong
dan li loa Io i lu duo c du giu p ha n dua con cai dcn
iuo ng va clo clu ng nlu ng co lo i o nla . Co n ha n
lan ha n, kc san ha la i Iuo m, li vic c sinl o n va n ia
klo klan. Da n da n ha n hi cuo n lu va o qua iinl lo c
lo i ga p iu dc io la nl mo nong dan. Ba n nuoi na ng
con ca i va cla u cla la nl nlu ng nguo i nong dan. o
clinl Ia nlu ng gi da lu c su dic n ia iong lo i ky so klai.
So Iuong nguoi san ha va lai Iuom giam lon 9u%, lo
io la nl nlu ng kc la nglic p.
Nlic u lc lc nu a ioi qua va 1lo i da i Cong nglic p
cung dcn. Nguoi a ha dau xay dung cac nla may va
nglicn cu u vc cluycn mon lo a, plan cong Iao do ng va
plan clia lu ha c iong xa lo i. Ho dua nguycn Iic u lo
va o ca c day cluyc n sa n xua dc ang nang sua Icn cao.
Nang sua Iao do ng o 1lo i da i Cong nglic p ang 5u Ia n
28
THE 8
th
HABIT
so vo i nang sua lo i nong ia i. Lu c na y, ha n la y ca c nla
ma y cong nglic p mo c Icn la ng Ioa va ha n sc ngli gi Co
lc ha n sc glcn i, la m cli loa ng so . ic u ha n ca n dc
io la nl mo pla n iong lo i da i cong nglic p na y Ia gi
Ba n sc can dcn mo so ky nang moi va mo ho do nglc .
Quan io ng lon, ha n ca n co mo nc p ngli loa n oa n
moi, gan Iicn voi pluong plap u duy moi. Su la Ia nla
ma y iong lo i da i cong nglic p Ia m ia cu a ca i gap 5u Ian
so vo i lo i nong nglic p, va lo i gian ioi qua, so nong
dan giam di oi 9u%. Iu% so nguoi Iam nong con Iai da
hic a p du ng nlu ng pla minl cu a lo i da i cong nglic p
va lo a o ia nlu ng nong ia i duo c cong nglic p lo a. Nga y
nay, so Iuo ng nong dan o Hoa Ky cl clic m 3% dan so ,
nlung sa n Iuo ng Iuong lu c lo sa n xua ia du cung ca p
clo ca nuo c My va xua kla u di kla p lc gio i.
Ba n co in ia ng 1lo i da i 1long in[Lao do ng 1ii lu c
ma clung a dang huoc vao sc ao ia Iuong cua cai nlicu
gap 5u Ian so voi 1loi dai Cong nglicp 1oi loan oan
in uong vao dicu nay. Ngay loi dicm nay, clung a
klong lc loa n oa n nla n ia dic u do . 1lo i da i 1long
in[Lao do ng 1ii lu c na y sc co nang sua ang, klong
pla i 2 Ia n, 3 Ia n loa c 4 Ia n, ma Ia 5u Ia n. Nalan
MylivoId - cuu giam doc ky lua cua lang Miciosof noi
lc na y: Nlu ng nla lic kc pla n mc m la ng da u co
nang sua Iao do ng cao lon nlu ng nla lic kc pla n
mc m hinl luo ng klong pla i Ia ga p Iu, Iuu, lay I.uuu
Ia n, ma Ia ga p Iu.uuu Ia n!.
29
THO I QUEN THU 8
Cong vic c ii lu c cla Iuo ng cao co gia ii cao dc n
muc ncu giai plong iic dc icm nang sc giup dcm Iai
nlu ng co lo i uyc vo i clo ca c o clu c dc a o ia nlu ng
dic u ky dic u. Nc u clo ia ng dic u do du ng, ha n la y ngli
o i nlu ng gia ii ha ngo co lc lu duo c kli ic m nang
cu a con ca i ha n duo c gia i plo ng. Cong vic c ii lu c clinl
Ia mo don hay ao da clo a ca cac loa dong dau u
kla c ma o clu c lay gia dinl da lu c lic n. Qua lu c,
nlu ng nguo i Iao do ng ii lu c clinl Ia ca u no i clo a ca
ca c luo ng da u u klac cua o cluc. Ho dcm Iai su ap
iung sang ao va don hay dc su dung von dau u o lon
nla m da duo c nlu ng mu c icu Io n cu a o clu c.
Ba n co in ia ng 1lo i da i Lao do ng 1ii lu c cuo i cu ng
sc da n dc n vic c ca gia m 9u% Iu c Iuo ng Iao do ng cu a 1lo i
da i Cong nglic p 1oi in nlu va y. Xu luo ng gia cong clo
nuo c ngoa i va y Ic la nglic p gia ang cl Ia hc no i cu a
a ng hang va dang io la nl mo va n dc clinl ii no ng
ho ng. Pla n Io n nlu ng vic c Ia m cu a 1lo i da i Cong nglic p
hi ma di klong pla i do ca c clinl sa cl cu a clinl plu lay
lo a lua n luong ma i u do ma clu yc u Ia do su cluyc n
dicl iic dc co ca u kinl c cu a clu ng a sang 1lo i da i Lao
do ng 1ii lu c. Ba n co ngli ia ng vic c pla i co nc p ngli mo i,
ky nang mo i va cong cu mo i iong lo i da i cluyc n do i Ia
mo la cl lu c Io n clo Iu c Iuo ng Iao do ng lic n nay Ba n
la y lu linl dung nlu ng dic u kic n ma minl ca n co dc
io la nl mo la nl vicn iong ky nguycn mo i na y Ha y
lo i xcm o clu c cu a ha n ca n pla i Ia m gi
3u
THE 8
th
HABIT
Diuckci da so sa nl nc n cong nglic p lo i ky Iao do ng
clan ay vo i Iao do ng ii lu c nlu sau:
Su dong gop quun trong nhut vu thuc su doc duo cuu
quu n tr ho c trong tho ky 20 u du u m tung nung suu t uo
do ng chun tuy on gu p 50 u n.
Su dong gop quun trong nhut cuu quun tr hoc trong
tho ky 21 cu ng tuong tu , nhu m tung nung suu t su n xuu t
cu u cong vo c tr thu c vu uo do ng tr thu c.
1u su n quy nhu t cu u mo t cong ty trong tho ky 20 u
thot b su n xuu t. 1u sun quy nhut cuu mot dnh cho trong
tho ky 21, du u knh dounh huy ph knh dounh u nhung
nguo uo do ng tr thuc vu nung suut uo dong cuu ho.
Nla su lo c Iu ng danl AinoId 1oynhcc no i ia ng ha n
co lc klai qua oan ho Iicl su xa loi Ioai nguoi va cac
dinl clc cu a no iong cu m u : klong co gi la ha i hang
su la nl cong (nguycn van. Ncthing jails like success). No i
mo ca cl dc lic u lon Ia kli mo lu la cl nla n duo c su
da p u ng lo a da ng li do go i Ia la nl cong. Nlung kli
ha n ga p mo la cl lu c mo i li ca cl pla n u ng vo i la nl
cong cu sc klong co n lic u qua nu a. Clu ng a go i do Ia
la ha i. 1lo i da i clu ng a dang so ng Ia 1loi dai Lao
dong 1ii lu c nlung duo c o clu c lco mo linl kic m
soa cua 1loi dai Cong nglic p - mo mo linl kim la m
ic m nang cu a con nguo i. Nc p ngli cu a 1lo i da i Cong
nglic p va n co n ngu ii o nlic u noi va clinl dic u na y sc
klong mang Ia i nlu ng kc qua icl cu c clo 1loi dai Lao
dong 1ii lu c va nc n kinl c mo i nu a. Su la Ia , nguo i a
3I
THO I QUEN THU 8
da mang ca nc p ngli kic m soa do va o nla minl. Vi lc ,
no va n o n a i va cli plo i ca cl lu c giao ic p cu a clu ng
a iong quan lc vo clo ng, iong vic c clam so c va da y do
con ca i.
I0I SUY NCHI THIN V VAT CHAT TR0NC
THUI BAI C0NC NCHIP
Nlu ng a i sa n va cong cu clinl yc u cu a su linl
vuo ng vc kinl c iong 1lo i da i Cong nglic p Ia ma y mo c
va u han dcu Ia va t cha t. Nlan Iu c Ia yc u o uy ca n lic
nlung va n co lc lay lc duo c. Nguo i a co lc kic m
soa va Iam xao ion Iuc Iuong Iao dong clan ay nlung
klong dc Ia i la u qua da ng kc vi cung Iuon Iuon vuo ca u.
Nguo i a cl ca n uyc n nlan Iu c mo i licl lo p lon va
cliu uan lu no i quy nglicm nga Ia mo i vic c io ncn o n
lo a. Xc o mo klia ca nl na o do , dic u na y co nglia Ia con
nguo i cu ng cla ng kla c gi do va nguo i a cl ca n quan
am dc n nang sua da duo c ma loi. Kli a ca nlu ng gi
ha n ca n cl Ia lc xa c cu a mo con nguo i va ha n klong
lu c su ca n dc n da u o c cu a lo , ia i im loa c inl la n cu a
lo , li ha n da la la p gia ii con nguo i ngang vo i do va .
A y lc ma ia nlic u long Ic luo c qua n ii lo c lic n
dai Iai ha nguon u 1loi dai Cong nglic p.
No Ia m clu ng a in ia ng kic m soa va qua n Iy con
nguo i Ia dic u ca n lic .
No hic n clu ng a la nl nlu ng nlan vicn kc oa n cl
hic xcm con nguo i Ia cli pli va ma y mo c Ia a i sa n.
32
THE 8
th
HABIT
No co xuy clo iic Iy luong pla kicu cay gay va cu
ca io .
No dua ia pluong pla p du oa n ngan sa cl a p iung,
lco do xu luong su dung plcp ngoai suy dc icn doan
uong Iai va ca c lc lo ng lu ha c cu ng nlu lo i quan Iicu
han giay duoc su dung dc luc day da lanl icl lco
kc loa cl mo quy iinl Io i lo i a o ia mo lu van
lo a gia a o cl hic im mo i ca cl cli icu dc sang nam
kloa n du oa n do klong hi ca nla m hao vc san sau cu a
ho pla n minl.
1a ca nlu ng Ic Io i na y va nlic u lu u c kla c dc u
xua pla u 1loi dai Cong nglicp.
Va n dc na m o clo nlic u nla qua n Iy nga y nay va n
dang a p du ng mo linl kic m soa con nguo i cu a 1loi dai
Cong nglic p do i vo i Iao do ng ii luc. Ly do don gian Ia
nlic u nguo i giu vi ii cao klong nla n la y duo c gia ii
lu c su va ic m nang u nguo n nlan Iu c cu a minl, cu ng
nlu klong lic u io ha n inl cu a con nguo i. Vi lc , hc va n
qua n ly ccn nguo i nhu qua n ly dc va t. Clinl su lic u lic u
hic na y Ia m clo lo klong klai la c lc ic m nang cu a
nguo n nlan Iu c iong ay lo . 1iong lo i da i na y, dic u gi
sc xay ia ncu han doi xu voi con nguoi nlu doi xu voi do
va o Ia su Iang ma , s nlu c. Ha la p inl nlan ha n
cu a cong vic c da n dc n su lic u in ca y, ma doa n kc va
lay kic n ca o Ia n nlau. Co n iong gia dinl li sao No
cung ao ia su licu in cay, su clong doi va noi Ioan u
con ca i cu a ha n.
33
THO I QUEN THU 8
BUUNC X0AN 0C BI XU0NC CUA
SU Y IAI VA0 NHAU
ic u gi sc xa y ia kli ha n qua n Iy con nguo i nlu qua n
Iy do va Ho sc klong con in iang Ianl dao Ia mo Iua
clo n da nl clo mo i nguo i. Vi pla n Io n mo i nguo i dc u
xcm Ia nl da o nlu mo clu c vu ncn lo klong nlin la y
kla nang Ia nl da o o clinl ha n lan minl. La nl da o
lic u lco nglia gay a nh huo ng (infIucncc) vo i nguo i kla c
moi Ia mo Iua clon dung nglia va moi nguoi dcu plai
dc am xay dung moi co duoc. Kli do, Ianl dao moi luc
su Ia mo su Iua clon.
Mo kli dic u do clua xa y ia li mo i nguo i va n ngli
ia ng cl nlu ng ai co clu c vu va quyc n Iu c mo i Ia nguo i
co su Iu a clo n do va lo sc cam am inl nguyc n loa c c
lon Ia ioi va o ia ng la i vo y lu c dc ha n lan hi dic u
klic n nlu do va . Du lo la su co nlu ca u di clang nu a
li lo cu ng klong da m clu do ng lu c lic n dic u minl
muo n. Ho sc clo do i mo ca cl lu do ng mc nl Ic nl
clinl lu c u nguo i Ia nl da o va cu lc lu c lic n lco.
Do do mo i la nl ha i iong cong vic c lo dc u a ng ca
clo nla Ia nl da o va di nlicn y lu c cliu ia cl nlic m
klo duo c linl la nl. Va , ha n lan lo li Ia i duo c ca m
on vi da ung lo va lop ac o.
Su mic n cuo ng iong vic c clu do ng la nl do ng lay
la nl do ng mo ca cl do c Ia p cu a luo c ca p cl Ia m clo
nlu ng nguo i Ia nl da o ca ng la y hu c ha cl lon iong vic c
34
THE 8
th
HABIT
quan Iy cap duoi. Ho in iang do Ia dicu lo can plai Iam
dc ca p duo i la nl do ng. Clu ky na y nlanl clo ng Ico
lang va da n da n io la nl su y Ia i va o nlau
(codcpcndcncy). Su ycu kc m cu a hcn nay sc cu ng co va
cuo i cu ng io la nl ca i co clo la nl vi cu a hcn kia. Kli
nla qua n Iy ca ng ang cuo ng kic m soa , li luo c ca p
ca ng co la nl vi do i lo i su kic m soa va quan Iy nlicu
lon. Clinl su y Ia i cuo i cu ng sc da n dc n la u qua nglicm
io ng Ia klong co n ai co inl la n ia cl nlic m. Sau mo
loi gian li ca nguo i Ia nl da o va nguoi cliu su Ianl da o
vo inl di dc n mo lo a lua n nga m. Ho u dua ha n lan
va o lc hi do ng vi cu clo ia ng plia hcn kia pla i lay do i
iuoc li lo moi lay doi duoc.
SUC MANH CUA M0 THUC
1a c gia Ioln Caidnci u ng no i: Ha u lc ca c o clu c
c o uo dc u klong nla n la y ca c kluyc a cu a clinl
minl. Ho dau klo klong pla i vi klong gia i quyc duo c
va n dc ma vi lo klong lc nla n ia co Io i cu a va n dc .
Einscin li no i ia ng: Nlu ng va n dc Io n nla ma clu ng
a gap plai klong lc duoc giai quyc o ma hang u duy
kli va n dc do duo c a o ia.
Nlu ng uycn ho na y cu ng co mo iong nlu ng ha i
lo c sau sa c nla iong cuo c do i oi: Nc u nlu ha n muo n
ga la i duo c nlic u ic n ho nlo iuo c kli co mo su lay
doi Ion li lay ap iung vao vicc sua doi nlung loi
qucn, la nl vi va la i do cu a ha n lan. Nlung nc u ha n
35
THO I QUEN THU 8
muo n co su ic n ho vuo ha c li cla c cla n ha n ca n pla i
lay do i ca mo lu c. 1lua ngu mc thu c (paiadigm) co
xua xu Ia u patadeigma iong icng Hy Lap, von Ia mo
lua ngu kloa lo c nlung nga y nay duo c du ng kla plo
hic n vo i nglia Ia mo nla n lu c, gia luyc , Iy Iua n,
klung lam clic u, lay Iang kinl qua do ha n nlin nla n
lc gio i. Mo lu c nlu mo a m ha n do Ia nl lo lay ha n
do la nl plo . Vi lc , nc u no klong clinl xa c li du ha n
co co ga ng im kic m lay co suy ngli icl cu c dc n dau di
nu a, ha n va n hi Ia c Io i. Co n nc u no clinl xa c, li su
clam cl va la i do cu a ha n sc mang Ia i lic u qua oi da.
Vi du , lo i 1iung co nguo i a clu a hc nl nlu lc na o
Ho iicl ma u. Va y do Ia mo lu c gi Ho ngli ia ng iong
ma u co cla do c ncn ca n pla i Ia y no ia. Nc u ha n klong
ngli ngo vc mo lu c na y li ha n sc Ia m gi Ba n sc Ia y
ma u nlic u lon, nlanl lon va co Ia m clo no i gay dau
do n lon. Ba n a p du ng pluong pla p kic m ia cla Iuo ng
dong ho 1QM (1oaI QuaIiy Managcmcn) lay Six
Sigma
(I)
dc Ia y ma u. Kli do , ha n sc da y hc nl nlan lay
nlan vicn cu a minl ca cl suy ngli icl cu c dc vic c iicl
ma u io ncn o i uu!
Ba n co uo ng uo ng dic u gi da xa y ia kli nla kloa
loc ScmmcIwcis cua Hungaiy, Pascui cua Plap va cac
nla kloa lo c lu c la nl kla c kla m pla ia ia ng vi iu ng
36
THE 8
th
HABIT
(1j S|x S|qa: uo e b| t o o oou t eo| o |uo e qua o t|| ||oo ooaoo oo
Voto|o|a poa t t|| o oo poa t o| o va |oa | bo ea e oquyo ooao qay |a sa o
poa oo oq, eo eu va o ea e ou || u ouo e qo| ooa o touo oq xuyo t|ooq qua
t||oo sa o xua t ||oo ooaoo.
Ia nguycn nlan clu yc u cu a ca c Ioa i hc nl a No Ia p u c
giai licl Iy do ai sao plu nu dcu muon duoc cac ha mu
do dc . Bo i vi ca c ha mu sa cl sc lon, vc sinl lon. No gia i
licl vi sao so nguo i Iinl o ma ia n clc vi nlic m iu ng
nlic u lon so nguo i clc vi iu ng da n. Bc nl a da Iay Ian
o plia sau ia n uyc n do ca c vi iu ng gay ia. Ly luyc vi
iu ng da mo ia ca c Iinl vu c nglicn cu u loa n oa n mo i
mc . No da dua nc n y lo c ic n ho vuo ha c nlu nga y nay.
o clinl Ia su c ma nl cu a mo mo lu c clinl xa c. No
gia i licl (explain) va cl da n (guide). Nlung va n dc o clo
Ia ca c mo lu c cu ng an sau va o am ii con nguo i nlu ca c
a p u c, ncn luo ng ia klo lay do i. Co nlu ng mo lu c
sai Ia m va n ic p u c o n a i la ng lc ky clo o i kli mo mo
lu c du ng da n lon duo c kla m pla ia. Cla ng la n, su sa cl
no i ia ng Ccoigc Waslingon clc vi hc nl vicm lo ng,
nlung co Ic ong clc vi hi iicl ma u (hIoodIcing) li
du ng lon. Vicm lo ng cl Ia iic u clu ng cu a mo can hc nl
kla c. Do mo lu c cu clo ia ng a p cla co la i o n a i iong
ma u ncn lo da iicl ia nlic u panl
(I)
ma u cu a ong iong
vo ng 24 gio . Nlu ha n hic da y, nga y nay nguo i a cl Ia y
ma u mo i Ia n klong qua mo panl iong vo ng lai la ng
do i vo i mo nguo i co su c klo c o .
1loi dai Lao dong 1ii luc duoc dua icn mo mo
lu c mo i, mo mo lu c loa n oa n kla c vo i mo lu c cu a
1lo i da i Cong nglic p. Clu ng a a m go i do Ia Mo 1lu c
Con Nguo i Hoa n 1lic n (WloIcPcison Paiadigm).
37
THO I QUEN THU 8
(1j |ot ooo v| oo to t|eo touo oq ou oq t|ooq y t . 1 p|ot = o, ||t.
M0 THUC V C0N NCUUI H0AN THIN
Co mo nguycn nlan don gia n, xuycn suo gia i licl
a i sao nlic u nguo i klong la i Io ng vo i cong vic c cu a
minl va a i sao la u lc ca c o clu c klong klai la c duo c
o nla nang Iu c va su c sa ng a o cu a nlan vicn dc u do
io la nl mo o clu c la su Io n ma nl hc n vu ng.
Nguycn nlan do xua pla u mo mo luc klong day du
vc con nguo i Ia quan dic m co ha n Iau nay cu a clu ng a
vc ha n cla con nguo i.
Su lu c Ia con nguo i klong pla i Ia nlu ng do va ca n
pla i co su lu c da y va dicu klicn, con nguo i Ia mo luc
38
THE 8
th
HABIT
M 1HU C CON NGUO l 1OA N Dl N
l|oo z.z
1
R
1U

1
H

X
A
C
1

M
H

N
1INH
1HN
lc hon clicu gom lc xac (hody), ii uc (mind), am
lo n (lcai) va inl la n (spiii).
Nc u ha n nglicn cu u ca c nc n iic lo c va on gia o cu a
pluong 1ay Ia n pluong ong o lo i ky da u, ha n sc nla n
ia ho n pla m iu uong u : lc cla (lay kinl c ), ii uc ,
xa lo i (lay inl ca m), va inl la n. Nguo i a co lc du ng
nlung u ngu klac dc mo a hon plam iu na y va no
pla n a nl oc n nhu ca u co oa n va la dc ng lu c cu a ta t ca mc i
nguo i: so ng (o n a i), ycu luong (mo i quan lc ), lo c lo i
(ang iuong va pla iicn) va dc Iai di san (y nglia va su
do ng go p). Xcm linl 2.3.
39
THO I QUEN THU 8
(
1
H

X
A
C
)
H
O
C H
O
I
5

N
G
Y

U
1
H
U
O
N
G
LAI
DI 5AN
1

n
g
I
r
u
o
ng va p
h
a
I
I
r
i

n
N
h
u
n
g
m

i
q
u
a
n
h

n
I
a
i
(1R 1U
)
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)
Y ngha va su
dong gop
8N NHU CU CUA CON NGUOl
l|oo z.a
C0N NCUUI IU0N C0 NHIU SU IUA CH0N
au Ia mo i Iicn lc iu c ic p giu a mo lu c dic u klic n
do va (Con nguoi Bo plan) - mo mo luc dang long
ii iong ca c cong so nga y nay - va su ha Iu c cu a ca c nla
qua n Iy cu ng ca c o clu c kluyc n klicl nguo n nlan Iu c
pla luy a i nang cung nlu su dong gop cu a lo o muc
do cao nla Cau ia Io i ia don gia n. Con nguo i Iuon co
nlic u Iu a clo n kla c nlau. Du co y lu c lay klong co y
lu c, con nguo i dc u co lc quyc dinl lo sc co ng lic n
clo cong vic c dc n mu c na o, u y luo c va o ca cl lo duo c
doi xu nlu lc nao va uy vao cac co loi ma lo co lc su
dung a ca hon ma iong ha n cla cu a lo . Nlung Iua
clon nay hao gom u a ca nlung lai do nlu ha uan
mc nl Ic nl, no i Ioa n, ho vic c, lo p a c vui vc , cam kc lc
Io ng, va nic m say mc sa ng a o iong cong vic c.
4u
THE 8
th
HABIT
NHUNG LUA CHON
88 m0 t8 0 I8 0
68m k0 I h0 I I0 0
k0 I I08 0 h08 0 00 tI0 0
l|oo z.4
080 Ih0 mI0 0 000 0
6h8 h8 0h I0 000 0
h0 I8 0 t0I t0
Bay gio ha n la y da nl mo va i plu suy ngli xcm
iong sa u la i do duo c ncu ia iong linl 2.4 ha n sc clo n
la i do na o no i Ioa n loa c ho vic c, uan lu mic n cuo ng,
cla p la nl u nguyc n, lo p a c vui vc , cam kc lc Io ng, say
mc sa ng a o iong nam inl luo ng gia dinl sau:
Tnh huc ng thu nha t. Ba n klong duo c do i xu cong
ha ng. Nglia Ia , iong o clu c cu a ha n o n a i nlic u plc
pla i, gia dinl ii, lc lo ng Iuong ho ng klong cong ha ng,
mu c Iuong ca nlan klong uong xu ng vo i su do ng go p.
Ba n sc clo n la i do na o
Tnh huc ng thu hai. Ba n ca m la y cong ha ng vc Iuong
ho ng, nlung ha n Ia i klong nla n duo c su do i xu u c . Nglia
Ia ha n klong duo c nguo i kla c on io ng, nguo i a cu xu vo i
ha n klong nla qua n, u y ic n, la luo ng, pla n Io n u y
luo c va o am ia ng cu a ca p icn. Ba n sc clo n la i do na o
Tnh huc ng thu oa. Ban duoc ia Iuong loa dang (lc
xa c), duo c doi xu u c (am lon), nlung y kicn cu a ha n
Ia i klong duo c clu y dc n. No i ca cl kla c, lc xa c va am
lo n cu a ha n duo c xcm io ng, co n ii uc cu a ha n li Ia i
klong. Ba n sc clo n la i do na o
Tnh huc ng thu tu. Ban duoc ia Iuong loa dang (lc
xac), duoc doi xu u c (am lon), duoc lam gia sang ao
(ii uc), nlung han duoc ycu cau dao mo cai Io ioi Iap
Iai ma klong dc Iam gi ca, loac Iam mo hao cao long
kc ma cla ng ai su du ng lay do c o i. No i ca cl kla c, cong
vic c ha n duo c ycu ca u lu c lic n Ia vo nglia (inl la n).
Ba n sc clo n la i do na o
4I
THO I QUEN THU 8
Tnh huc ng thu nm. Ba n duo c ia Iuong lo a da ng,
duo c do i xu u c , va duo c lam gia sa ng a o iong nlu ng
cong vic c co y nglia, nlung o do dang dic n ia nlu ng
la nl vi do i ia va Iu a ga ca kla cl la ng Ia n nla cung ca p,
la m cli vo i ca c nlan vicn kla c. Ba n sc clo n la i do na o
c n day, clu ng a da kla o sa qua ho n pla m iu co
ha n cu a mo lu c con nguo i oa n dic n lc xa c, ii uc ,
am lo n va inl la n (inl la n duo c clia la nl lai
pla n su vo nglia cu a cong vic c va vic c lu c lic n cong
vic c klong lco nguycn a c na o ca ). ic u ca n Iuu y Ia nc u
han ho qua ha ky mo iong hon plam iu icn, han sc
hicn con nguoi lanl do va va Iuc do han sc Iam gi voi
do va Ba n pla i dic u klic n, qua n Iy , va a p du ng clinl
sacl cay gay va cu ca io dc luc day lo Iam vicc.
42
THE 8
th
HABIT
CON NGUO l 1OA N Dl N 1RONG CNG Vl C 1OA N Dl N
l|oo z.
(
1
H

X
A
C
)
5
U

D
U
N
G
NH

N
L
U
C
1
R
A

L
U
O
N
G
1
H
O
A

A
N
G

I
X
U

1
U

(1R 1U
)
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)
M

1
C
A
C
H 5A
N
G
1
A
O
AP UNG NHU CU
CON NGUOI 1HFO CAC
NGUYN 1C
1oi da kla o sa o nlic u noi icn lc gio i ha ng nam
cau lo i na y iong ca c loa n ca nl kla c nlau va la u nlu
ca c cau ia Io i Iuon ioi va o ha Iu a clo n: no i Ioa n loa c ho
vic c, uan lu mic n cuo ng, va cla p la nl mo ca cl u
nguyc n. Nlung iong 1lo i da i 1in lo c[Lao do ng 1ii lu c
nga y nay li cl nlu ng ai duo c on io ng nlu mo con
nguo i oa n dic n iong cong vic c oa n dic n nlu ng nguo i
duoc tta luong thc a da ng, duo c dc i xu tu te , duo c su du ng mc t
ca ch sa ng ta c, va duo c ttac chc nhu ng co hc i tc t de da p u ng
ca c nhu ca u ccn nguo i thec ca c nguyen t c (xcm linl 2.5)
mo i Iu a clo n mo iong ha la i do icl cu c lon Ia lo p
ac vui vc, cam kc lc Iong va dam mc sang ao (xcm
linl 2.4).
Ba n da nla n ia nlu ng va n dc co Io i va ca c gia i pla p
co ha n clo nlu ng va n dc a i noi cong so nga y nay, xc
lco mo lu c ha n cla con nguo i clua
Ba n la y co hao nlicu gia i pla p clo ca c va n dc na y
sinl iong gia dinl va ngoa i co ng do ng xc lco mo lu c
na y Clinl mo lu c do va cu a 1lo i da i Cong nglic p
va a ca nlung Ic loi pla sinl u do Ia mo luc uong
duong vo i mo lu c iicl ma u cu a lo i 1iung co . 1u
Cluong 6 io di sc Ia su mo a day du hon van dc nan giai
iong ca c o clu c sinl ia do ho qua ho n ma cu a ha n cla
con nguoi va giai plap hao gom oc n vai ttc cu a la nh da c.
Nlung iuo c icn clu ng a sc nglicn cu u pla n u ng cu a ca
nlan va gia i pla p clo nlu ng no i dau cu ng nlu nlu ng
va n dc vu a duo c iinl ha y icn day.
43
THO I QUEN THU 8
Chng 3
GI4I PH4P
khcnq qi mc nh hcn mc t y tuc nq nc y sinh Ju nq lu r.
VICTOR HUGO
Hcniy David 1loicau u ng vic : Mo nga n nla
hu a ho va o ca nl Ia cu a cay ma quy klong ha ng mo nla
quyc dinl da nl la ng va o go c ic cu a no . Cuo n sa cl na y
duo c vic vo i mu c dicl giu p clu ng a gia i quyc dc n a n
go c ic nlu ng va n dc co ha n ma clu ng a luo ng ga p pla i.
Cluong da u cu a cuo n sa cl no i vc nc i dau, iong do
clung a da klao sa mo van dc co ycu von co can
nguycn u ca nlan va Iicn quan dc n mo mo lu c da an
sau va o suy ngli va la nl do ng, da io la nl nlu ng Ic
lo i o n a i iong ca c o clu c. Bay gio , clu ng a sc ha n vc
giai plap va klai qua cacl luc giai quyc van dc.
1u ng Ia m vic c vo i ca c o clu c danl ic ng icn lc gio i
iong suo 4u nam qua va iuc icp lam gia vao nlung
44
cong iinl nglicn cu u la ng da u vc o clu c, oi nla n la y
lau lc moi su lay doi Ion vc van loa cong y dcu ha
nguo n u nlu ng quyc dinl cu a mo ca nlan na o do . oi
kli ca nlan do Ia mo gia m do c dic u la nl lay clu icl
lo i do ng qua n ii cong y, nlung luo ng li nlu ng lay
doi do ha nguon u mo cluycn gia u van, mo quan
do c lay mo plu a . Ba kc o clu c vu na o, nlu ng nguo i
na y iuo c kli la nl cong dc u lay do i ha n lan minl u
iong ia ngoa i. Ho lay do i u inl ca cl, nang Iu c, sa ng
kic n va su c ma nl. No i mo ca cl nga n go n, clinl su c
ma nl inl la n cu a lo da loi lu c va nang cao inl
la n nguo i kla c. Ho co mo y lu c vu ng cla c vc ha n lan
cu ng nlu hic io su c ma nl va a i nang cu a clinl minl va
su dung clung mo cacl licu qua dc da duoc muc dicl
cu a do i lo . 1la nl icl cu a lo duo c mo i nguo i xung
quanl nlin la y va u do lo duo c iao lcm nlic u ia cl
nlic m kla c. Ro i lo loa n la nl nlic m vu mo i cu a minl
vo i nlu ng kc qua o . 1lc Ia nga y ca ng co nlic u nguo i
clu y dc n lo va lo c lo i kinl nglic m la nl da u lo . 1u
do mo nc n van lo a cong y mo i duo c linl la nl.
Nlu ng nguo i na y klong lc hi nao nu ng loa c la gu c
ho i nlu ng Iu c Iuo ng icu cu c, nlu ng Io i gic m pla gay
nlu cli iong o clu c. ic u lu vi Ia duo ng nlu o clu c
ma lo dang Ia m vic c luo ng icn ic n lon ca c o clu c
kla c. O mo mu c do na o do , o clu c cu a lo dc u i nlic u
co nlu ng lo n do n. Nlung lo lic u ia ng lo klong lc
ngo i clo ong clu loa c o clu c cu a minl lay do i. Ho
lanl dong va io lanl mo nguon sang iong mo da i
45
THO I QUEN THU 8
duong am oi. Va su oa sang cua lo la su Ian iuycn
ia xung quanl.
Mo ca nlan sc im nguo n su c ma nl no i am o dau
dc co lc hoi nguoc dong va vuo qua duoc su klicu
klicl, Io i gic m pla cu ng nlu du ma nl mc ga ho Io i icl
ca nlan dc pla iic n, duy ii a m nlin va quyc am do
Ho lic u io ha n inl cu a minl va nlu ng kla nang licn
plu cu a con nguo i. Ho hic ca cl su du ng clu ng dc dcm Ia i
mo a m nlin xa vc nlu ng vic c lo dang muo n linl la nl.
Ba ng ii long minl, lo hic klo i xuo ng va na m ha nlu ng
nlu ca u va co lo i quanl lo . Ho da p u ng nlu ng ycu ca u
plu lo p vo i kla nang cu a lo , pla luy duo c do ng co lu c
da y con nguo i lo va a o ia su kla c hic clo ha n lan. No i
nga n go n, lo tm ta su c ma nh cu a oa n than va oie t ca ch su
du ng tie ng nc i cu a mnh. Ho plu c vu va co vu inl la n
nguo i kla c. Ho a p du ng NHU NC NCUYN 1 C VA NC cli
plo i su iuo ng la nl vc nla n lu c va a o ncn su linl
vuo ng cu a con nguo i va ca c o clu c. Nlu ng nguycn a c na y
pla luy duo c nlu ng gi ma nl nla va o nla o mo con
nguo i loa n lic n lc cla , ii uc , am lo n, va inl la n.
o ng lo i, lo co n du ng a nl luo ng cu a minl dc a o ncn
nguo n do ng Iu c klic n nguo i kla c im ia ic ng no i iicng cu a
lo long qua ca c nguycn a c na y.
Cia i pla p go m lai vc sau: Tm ta tie ng nc i cu a oa n than
va giu p nguo i kha c tm ta tie ng nc i cu a tieng hc . ay clinl
Ia mo a m ha n do lu u icl giu p nlu ng ca nlan iong o
clu c, ha kc o cuong vi na o, o i da lo a la nl icl cu ng
46
THE 8
th
HABIT
nlu a nl luo ng cu a lo dc io la nl nguo i co do ng go p
quan io ng va ncu guong clo ca o clu c noi lco. Do do ,
cuo n sa cl na y duo c clia Ia m lai pla n clinl:
I. 1im ia ic ng no i cu a ha n lan.
2. Co vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a iicng lo .
Clu ng a la y kla o sa so ho lai pla n na y:
TIM RA TINC N0I CUA BAN THAN
ToI Jvng I.vvc IoI IoI .c zo IoI cIon con Jvvng II
ngvvI JI Ivn. Icv Jo Ioo ncn sv LIoc !IcI.
ROBERT FROST
Hinl 3.I minl lo a lai ca cl so ng kla c la n nlau va
Ia su kla i qua don gia n vc 1lo i qucn lu 8: 1im ia ic ng
no i cu a ha n lan va co vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a
iicng lo . Ho a do lai nla nl na y sc xua lic n luo ng
xuycn o iang da u icn kc u cluong ic p lco clo o i
Cluong I4.
Ba kc ha n gia u lay nglc o, gia lay ic , nam lay nu ,
mo i clu ng a dc u clo n clo minl mo iong lai con
duo ng. Mo con duo ng lcnl lang, nlic u nguo i qua Ia i
nlung cuo i duo ng Ia nlu ng kc cu c a m luo ng. Con
duo ng kia li kla c, no Ia m clong gai, da y klo klan va
47
THO I QUEN THU 8
48
THE 8
th
HABIT
l
|
o
o

a
.
1
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

lu la cl, va ng ho ng nguo i nlung Ia i clinl Ia con

duong dan oi nlung lanl cong vuo hac va ao ia mo
cuo c so ng la su y nglia. Su clcnl Ic cl giu a lai kc qua
na y cu ng gio ng nlu su clcnl Ic cl giu a mo nguo i co a i
nang va mo nguo i hinl luo ng iong mo gia dinl.
Clu ng uong pla n vo i nlau nlu nga y va dcm.
Con duo ng da n dc n kc cu c a m luo ng la n clc ic m
nang cu a con nguo i. Con duo ng da n dc n nlu ng la nl
cong Io n li gia i plo ng va pla luy ic m nang cu a con
nguo i. 1ic p ca n cuo c so ng mo ca cl lo i lo , lic u su sau
sa c Ia ha n dang clo n con duo ng ma kc cu c cu a no Ia su
am luo ng. Nguo c Ia i, nguoi di lco con duo ng dan dc n
su la nl cong Io n Ia nlu ng nguo i hic vuo Icn icn a nl
luo ng cu a a c do ng icu cu c u hcn ngoai va u vc ia clo
minl hu c ianl cuo c so ng. Con duo ng da n dc n la nl
cong Io n Ia mo qua iinl co su ang iuo ng Iicn u c
luong u iong ia ngoai. Con duong dan oi su am
luo ng Ia con duo ng cu a ca i oi, cua su huong la , lcp
lo i, so hi, ganl glc va clu nglia ca nlan vi ky . Co mo
u du ng dc dic n da con duo ng di dc n su la nl cong Io n:
Tie ng no i (Voice). Nlu ng ai di lco con duo ng na y sc im
ia ic ng no i cu a ha n lan va co vu nguo i kla c im ia ic ng
no i cu a iicng lo .
TU VAN IUUNC TAM CIU P CHU NC TA
TIM RA Y NCHIA CU0C S0NC
1u sau la m iong am lo n mo i clu ng a Iuon o n a i
49
THO I QUEN THU 8
mo kla klao co duoc mo cuoc song lanl da va ia n
da y y nglia mo cuo c so ng lu c su lu vi va klac hic .
Clu ng a co lc klong in ia ng minl loa n oa n co lc
Iam duoc dicu do, nlung oi muon cac han hic iang u
da y Io ng minl oi in cla c Ia oan hcan tcan cc the co duoc
cuo c so ng uyc vo i nlu lc . Ba n Ia nguo i co ic m nang.
1a ca clu ng a dc u co ic m nang. o clinl Ia mo da c
quyc n ma ha cu ai kli sinl ia dc u da co .
Co Ia n oi dc n lam mo nguoi ha n Iam cl luy ai
mo klu can cu quan su - nguo i dang lu ng lu c quyc
am lay do i nc n van lo a hcn iong don vi minl. ng da
plu c vu iong quan do i lon 3u nam va lic n mang quan
la m da i a . Nam a y, ong da o i uo i ngl luu. Sau kli
ong ic n la nl lua n Iuyc n va da o a o nlu ng nguo i Iinl
iong don vi duo c va i la ng, oi lo i ong Iy do klic n ong
kicn ii lco duo i mo sa ng kic n nlu va y - mo cong vic c
do i lo i ong pla i hoi nguo c do ng iuo c nlu ng su c ca n
iuyc n lo ng, su cla n cluo ng, lo o va lic u in ca y.
1la m cli oi co n ha o ong ia ng: Anl ncn ngl luu clo
klo c. Nguo i a sc o cluc mo huoi Ic uycn duong anl
vi nlu ng co ng lic n cu a anl. Nguo i lan va ha n hc sc dc n
clia vui cu ng anl. Nglc xong ong a y ia m ngam, im
Ia ng mo Iu c Iau io i mo i kc clo oi nglc cau cluyc n cu a
iicng minl. ng kc ia ng cla cu a ong vu a mo i qua do i.
1iuo c do , icn giuo ng hc nl, ong a y ian io i vo i vo va con
iai (nguoi dai a nay) iang: Con oi, dung hao gio song
mo cuo c do i nlu cla nlc . Suo cuo c do i minl, cla
cla ng Ia m duo c gi clo mc con, va la su cu ng klong co
5u
THE 8
th
HABIT
vic c gi cla Ia m ma dc n gio plu na y cla klong pla i lo i
la n. Na y con, la y lu a vo i cla ia ng con sc klong so ng
pli loa i nlu cla.
Vicn da i a da xcm nlu ng Io i ian io i do nlu mo di
sa n quy gia nla ma cla ong dc Ia i clo ong, va ong quyc
am loa n lic n ha n lan iong a ca mo i ma cu a cuo c
so ng. o cu ng Ia Iu c ong da Icn kc loa cl ngl luu va lu
gia n. 1lu c ia, ong da u ng la m mong ia ng nguo i kc
nlic m sc klong Ia m o ha ng ong. Nlung sau kli nglc
Io i ian io i cu a cla, ong quyc dinl klong cl ha n lan
pla i io la nl mo la nlan xay du ng ca c nguycn a c
Ia nl da o hc n vu ng iong van lo a cl luy ma co n muo n
nguo i kc lu a sau na y sc la nl da lon ca ong. Ba ng ca cl
co ga ng lc clc lo a nlu ng nguycn a c Ia nl da o na y va o
ca c co ca u, lc lo ng cu ng nlu ca c quy iinl iong o clu c
cu a minl, ong da dc Ia i mo di sa n vc nglc lua Ia nl
da o lic u qua clo ca c si quan luo c lc lc sau.
1a ca clu ng a dc u co quyc n Iu a clo n clo minl mo
cuoc song cao dcp lay vi mo cuoc doi am luong, du
Ia a i nla , noi Ia m vic c lay iong co ng do ng. Ba kc loa n
ca nl iicng cu a u ng nguo i, mo i clu ng a dc u co quyc n
quyc dinl cuo c do i minl sc io ncn nlu lc na o. 1a ca
clu ng a dcu co su c ma nl dc quyc dinl song mo cuoc
song klong cl day nlung ngay o dcp ma moi ngay dcu
Ia mo nga y lo i Io n. Clo du clu ng a da di icn con
duong am luong duoc hao Iau, clung a van co lc
lay doi va clon mo con duong moi. Klong hao gio Ia
5I
THO I QUEN THU 8
qua muo n! Clu ng a Iuon co lc im ia ic ng no i cu a
iicng minl.
''''
Mo kli ha n quyc dinl clo n con duo ng i nguo i
di, ha n la y lco cl da n sau dc co lc im ia ic ng no i
cu a ha n lan:
1. Kha m pha tic ng no i cu a ba n than ha ng ca cl lic u
io ha n cla cu a con nguo i minl dic u oi go i Ia oa mc n
qua sinh nha t tuye t die u (Cluong 4), va long qua vic c
pla iic n cu ng nlu su du ng mo ca cl iung lu c ii
long minl ga n Iic n vo i ho n ma cu a ha n cla con nguo i.
2. Thc hic n tic ng no i cu a ba n than ha ng ca cl ic n
Iuyc n nlu ng kla nang cao nla cu a minl Ta m nhn,
tinh ky lua t, su dam me va luong tam (Cluong 5).
KHUYN KHICH NCUUI KHAC TIM RA TINC N0I
CUA RINC H0
Mo kli ha n da im ia ic ng no i cu a iicng minl, ca cl
o nla dc mo iong anl luong va su dong gop cua han
lan Ia kluyc n klicl nguo i kla c im ia tie ng nc i cu a lo .
Clinl su on io ng va a o dic u kic n dc nguo i kla c co
ic ng no i vc oc n thuc c tinh chu ye u cu a ccn nguo i lc cla ,
ii uc , inl ca m[xa lo i va inl la n sc gia i plo ng ic m
nang, su sa ng a o, nic m say mc va do ng co lu c da y on
a i iong u ng con nguo i. Cl co nlu ng o clu c a o duo c
dic u kic n o nla dc mo i nlan vicn cu a minl duo c u do
52
THE 8
th
HABIT
lc lic n ic ng no i cu a iicng lo mo i co lc da duo c
nlung su do pla iong nang sua Iao dong, doi moi ky
lua va da n da u icn li iuo ng cu ng nlu iong xa lo i.
Pla n lai cu a 1lo i qucn lu 8 ha da u u Cluong 6,
mo cluong no i vc vie c khuye n khich nguo i kha c tm ta
tie ng nc i cu a tieng hc . Bo i vi la u lc mo i vic c Ia m icn lc
gio i na y dc u duo c lu c lic n u hcn iong ca c o clu c, ncn
icu dic m cu a cluong na y Ia nlu ng nguycn a c ma ha n
co lc a p du ng dc gay a nl luo ng icl cu c dc n nguo i kla c
iong ca c o clu c (kinl doanl, gia o du c, clinl plu , quan
do i, co ng do ng va ngay ca iong gia dinl minl).
Mo plan ngan go n voi nhu ng cau hc i thuo ng g p kc m
lco giai dap o cuoi cua moi cluong sc giup han doi
clic u dc da ng lon va o iuo ng lo p cu a minl. Hy vo ng
clu ng sc lu u icl vo i ha n.
Cluong cuo i cu ng cu a cuo n sa cl na y sc ha n vc
nlung van dc va dua ia Ioi giai dap mang inl klai qua
va oa n dic n lon.
CACH TIP THU T0T NHAT CU0N SACH NAY IA
TRUYN BAT VA THUC HANH
Ncu han muon icp lu o nla nlung dicu uyc voi
u cuo n sa cl na y dc u do a o ncn nlu ng lay do i ma nl
mc va da duo c nlu ng ic n ho iong cuo c so ng cu ng nlu
iong o clu c cu a minl, oi xin ncu ia lai Io i kluycn.
Nc u ha n lu c lic n o lai Io i kluycn na y, oi cam doan
iang han sc da duoc nlung kc qua vuo hac.
53
THO I QUEN THU 8
Lo i kluycn lu nla Ia ha n la y ttuyen dat clo nguo i
kla c nlu ng gi ha n da lo c duo c u cuo n sa cl na y, va Io i
kluycn lu lai Ia ha n la y ap dung nlu ng gi ha n da lo c
duo c nglia Ia la y lu c la nl clu ng!
HAY TRUYN BAT VA CHIA SF NHUNC BIU
BAN BA H0C BUUC
Ha u nlu ai cu ng lu a nla n ia ng cach hcc tap tct nhat
la ttuye n da t chc nguo i kha c nhu ng die u mnh da hc c va kic n
lu c cl la m nlua n kli duo c a p du ng luo ng xuycn va o
lu c ic n.
Kli co n gia ng da y o da i lo c ca cl day nlic u nam, oi
duo c ga p Cia o su 1ic n si WaIci Cong o San Iosc -
CaIifoinia. ng da y mon Pluong pla p Su pla m. 1io ng
am ha i gia ng cu a ong Ia nguycn a c Io n sau day: Ca ch
tct nhat de thu hu t nguo i ta va c vie c hc c ta p la oien hc tto
tha nh tha y gia c. No i ca cl kla c, ha n sc ic p lu kic n lu c
o nla kli ha n iuyc n da clo nguo i kla c nlu ng kic n
lu c do .
Ngay sau do oi ha da u a p du ng nguycn a c na y va o
cong vic c cu a minl va cuo c so ng gia dinl. La n da u icn oi
Icn Io p o iuo ng da i lo c, cl co u I5 dc n 3u sinl vicn
lam gia. Ro i oi a p du ng nguycn a c cu a 1ic n si Cong va
nla n la y ia ng minl va n co lc gia ng da y lic u qua vo i so
Iuo ng sinl vicn Io n lon. 1lu c c mo so Io p lo c ma oi
gia ng da y co ia dong sinl vicn, dc n ga n mo nga n nguo i
nlung kc qua lo c a p va dic m li cu a lo va n ia cao.
54
THE 8
th
HABIT
1long luo ng, ca ng i sinl vicn li cla Iuo ng
gia ng da y ca ng cao. Nlung nc u ha n hic n sinl vicn
la nl gia o vicn, ha n sc co duo c mo do n ha y mang Ia i
lic u qua o lon.
o ng lo i kli ha n iuyc n da lay clia sc vo i nguo i
kla c nlu ng dic u ha n da lo c duo c Ia ha n muo n no i vo i
mo i nguo i ia ng ha n dang so ng lco nlu ng dic u ha n
gia ng da y. Su clia sc na y sc Ia nc n a ng clo vic c lo c a p
sau lon, clo su cam kc va Ia do ng co clo su lay do i va
su a n do ng cu a a p lc . Ro i ha n nla n la y ia ng su clia
sc do co n a o ia mo i Iicn lc ga n ho vo i nlu ng nguo i
xung quanl, da c hic Ia vo i con ca i cu a minl. Ha y dc
clu ng luo ng xuycn da y Ia i ha n nlu ng gi clu ng da lo c
duo c u iuo ng Io p. Nlu ng lo c sinl na o licl iuyc n
da kic n lu c da lo c clo nguo i kla c dc u Ia nlu ng lo c
sinl xua sa c.
AP BUNC NHUNC BIU H0C BUUC VA0 CU0C S0NC
Bie t ma khcng la m, th khcng gc i la oie t. Hc c ma khcng
ha nh th chua pha i la hc c. No i ca cl kla c, lic u hic mo
dicu gi do ma klong ap dung li clua plai Ia licu hic
lu c su . Cl qua lu c la nl, a p du ng va o lu c c li kic n
luc va su licu hic moi luc su duoc la m nluan. Vi du ,
ha n co lc lo c mon qua n vo ha ng ca cl do c sa cl va nglc
gia ng ha i, nlung mo kli ha n clua ia san cloi qua n vo
lu c su li ha n va n clua lic u gi vc mon lc lao na y ca .
55
THO I QUEN THU 8
CocI Iv Ioc IoI nIoI LIong IoI !ong svy ngI!
mo Io qvo IonI Jong. Hoy no Ivc IIvc IIcn
ngI!o zv cvo mInI .oI !on sc nIonI cIong
nIon .o mInI Io IooI ngvvI noo.
JOHANN GOETHE
I nla co ho n ca cl ic p ca n do i vo i nlu ng dic u ma
ha n lo c duo c u cuo n sa cl na y:
. Ca ch thu nha t Ia do c mo ma cl lc cuo n sa cl na y.
Sau do han moi quyc dinl sc ap dung dicu gi vao cuoc
so ng va cong vic c. ay Ia ca cl la u lc mo i nguo i luo ng
Ia m. Ca cl na y pla n a nl mong muo n cu a nlic u nguo i Ia
co su ga n kc vc inl cam va Iy ii voi nlu ng y uo ng
iong cuo n sa cl iuo c kli a p du ng no .
2. Ca ch thu hai Ia doc oan ho cuon sacl va sau do
dua vao su licu hic ong qua vc noi dung da icp lu
cu ng nlu co lo i gian dc ang lcm nguo n ca m lu ng dc
doc cuon sacl Ian lu lai Ian nay doc voi quyc am a p
du ng nlu ng gi lo da lu da c. Ca cl na y o ia kla lic u
qua voi nlicu nguoi.
3. Ca ch thu oa Ia ca cl ma oi in ia ng sc dcm Ia i
nlung kc qua o nla, do Ia doc va ap dung nlung dicu
da doc hang mc t chuong ttnh te n luye n va pha t ttie n ca
nhan ttcng mc t nm. Moi lang han doc mo cluong
iong so I2 cluong io i iuyc n da clo nguo i kla c va a p
56
THE 8
th
HABIT
du ng no iong lo i gian mo la ng. Ba n sc la y ia ng nc u
han luc su co gang ap dung nlung dicu loc duoc o moi
cluong iong mo la ng, li kla nang ic p lu nlu ng
kic n lu c o cluong ic p lco duo c ang Icn ia nlic u.
4. Ca ch thu tu don gia n cl Ia dic u clnl ca cl lu ha
clo plu lo p vo i lo i gian cu a ha n. Ba n cu ng do c u ng
cluong nlung a p du ng nlu ng dic u da do c iong nlu ng
kloa ng lo i gian da i nga n kla c nlau u y lco loa n ca nl
lu c c cu a ha n, co lc Ia mo , lai, loa c nam, muo i ua n.
Cacl nay vua giu duoc uu dicm cua cacl icp ca n lu ha,
vua giup han clu dong loi gian hicu cua minl.
1iuo c kli cluyc n sang Pla n I: Tm Ra Tie ng Nc i Cu a
Ba n Than, han lay suy ngam nlung Ioi sau cua Ahialam
LincoIn: Nlu ng gia o dic u cu a qua klu inl Ia ng klong
co n licl lo p vo i lu c a i hic n do ng. Clu ng a ca n pla i
57
THO I QUEN THU 8
kI0 0 Ih0 0 h8 I 00
k 080
h0 I
q000
l|oo a.z
58
THE 8
th
HABIT
do i mo i ca cl suy ngli. Clu ng a klong nlu ng ca n co
mo nc p ngli mo i ma co n pla i co nlu ng cong cu u duy
mo i. ic u na y ia klo lu c lic n, no kc o mo i nguo i ia
klo i vu ng an oa n cu a lo . Nlung mo lu c a i mo i da
xua lic n, mo nc n kinl c mo i, mo la cl lu c mo i.
1la cl lu c mo i na y klong cl Ia o n a i mo ca cl don
lua n ma lu c su pla iic n iong lu c a i mo i mc na y.
No doi loi clung a pla i co plan ung moi va loi qucn
mo i. Ha y nlo ia ng nlu ng lo i qucn Iuon na m a i vu ng
giao nlau giu a kic n lu c, la i do va ky nang. Kli ha n
pla luy ha klia ca nl cu a 1lo i qucn lu 8 na y, ha n sc
dc dang duong dau voi lacl luc moi va pla luy duoc
nlu ng kla nang vo la n cu a minl.
PIA J
TIM RA
TILC CI CUA
BA TIA
Chng 4
IIH R4 IIE NG NO I
CC 4 B4 N IH4N
HON QC4 IHIEN PHC
Co .oI nIIcv qvo Iong
Ton cIvo Jvvc mv .o Iv Ivc !on cIoo JvI
Co nIvng mon qvo Jvvc cIc Ioc IInI :oo
vvc TIvvng Jc !on Iong cIo Io.
To AgvvI LIong ngvng noI .ong.
AIvng gI cvo Io Jcv IIvoc zc coc ngvvI.
Co .oI nIIcv qvo Iong, !on vI!
Ton cIvo Jvvc mv .o Iv Ivc !on cIoo JvI.
HAFIZ
6I
62
THE 8
th
HABIT
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
l
|
o
o

4
.
1
Kla nang im ia ic ng no i cu a ha n lan Ia mo su c
ma nl ha m sinl iong a. o Ia nlu ng la ma m la nl
cong clua duo c klai la c. Clu ng a dc u duo c han a ng
nlu ng mo n qua licn plu u Iu c cla o do i: a i nang,
nang Iu c, ii long minl va ca c co lo i. Nlu ng mo n qua
na y pla n Io n va n o nguycn vi ii cu a no va Iuon clo do i
clu ng a mo ia. Nlo co nlu ng mo n qua na y ma clu ng a
lic u ia ng ic m nang cu a mo i con nguo i Ia ia Io n, la m
cli Ia vo la n. Clu ng a lu c su clua hic lc kla nang cu a
con nguo i. Mo du a ic Iu c sinl ia Ia mo sinl Iinl vo
cu ng yc u duo i, nlung cl qua va i nam, clinl sinl Iinl hc
nlo na y Ia i co su c ma nl la n ky . Clu ng a ca ng su du ng
va pla luy o i da ic m nang cu a ha n lan li clu ng a
ca ng co lcm nlic u a i nang va nang Iu c mo i.
MoI Jvo I.c LII sInI .o Jcv co IoI nong IIIcn
Iv, nIvng Jong IIcc Io 9.999 I.ong so 10.000
I.c Jo Jcv JonI moI IoI nong cvo !on IIon moI
cocI mov cIong LII cIvng I.vvng IIonI.
BUCKMINSTER FULLER
Clu ng a lay xcm xc la ky ha mon qua quan iong
nla sau day (linl 4.2):
63
THO I QUEN THU 8
Mon qua lu nla Ia su tu dc va su c ma nh de chc n lu a.
Mon qua lu lai Ia nhu ng quy lua t tu nhien va nguyen
t c sc ng, dic u mang inl plo qua va klong lay doi.
Mon qua lu ha Ia oc n nng lu c cu a chu ng ta lc
cla [kinl c , inl ca m[xa lo i, ii uc va inl la n. Bo n
nang Iu c na y uong u ng vo i ho n luo c inl cu a ha n cla
con nguo i duo c da c iung ha ng lc xa c, am lo n, ii uc
va inl la n.
M0N 0UA THIN PHU THU NHAT:
SU TU B0 IUA CH0N
1oi da vic va no i vc clu dc cu a cuo n sa cl na y iong
nlic u loa n ca nl kla c nlau icn kla p lc gio i iong
suo lon nu a lc ky qua. Nc u ha n lo i clu dc na o, va n
dc na o, y uo ng na o lu c ic n nla , xa c da ng nla , lo p
64
THE 8
th
HABIT
NHUNG MON QUA 1HlN PHU CO 8AN
(| a c|a c|aa oac c ||c| a ,;
0 00 t8 t0 0 m8 0h It00 I0 8 0h0 0
kh0 0 0000 I8 0 (kh0 0 q0 I08 I I0 0hI00)
Fh0 q08 I
M000 Ih00
hI0 0 0hI00
60 0 080 I0 0
tI I00 I0h 08 m/x8 h0 I
h0 0h8 I/kI0h I0 I0h Ih8 0
|0 |0
|0 !0
l|oo 4.z
lo i nla , oi sc ia Io i ngay do Ia chu ng ta cc quye n tu dc
lu a chc n. Quyc n u do Iu a clo n clinl Ia mo n qua vi da i
nla ma clu ng a duo c han a ng va klong ai co lc uo c
doa duo c no .
Co duo c kla nang cu ng nlu su c ma nl dc Iu a clo n
clinl Ia su uong pla n io ia ng vo i u uo ng na n nlan
clu nglia (vicimism) va lu van loa do Ioi (cuIuic of
hIamc) dang linl la nl iong xa lo i nga y nay.
Vc co ha n, clu ng a Ia sa n pla m cu a su clo n Iu a clu
klong pla i cu a u nlicn (di iuyc n) lay cu a su nuoi duo ng
(da y do , moi iuo ng so ng). 1a nlicn Ia gicn di iuyc n va
van lo a luo ng co a nl luo ng vo cu ng ma nl mc dc n
clu ng a nlung do klong pla i Ia yc u o quyc dinl.
7{cI sv cvo con ngvvI Iv Jo cIvo !oo gIv Jvvc
zIcI ncn !vI coI goI Io cv IoI, mo no Jvvc zIcI Iv
sv Ivo cIon cvo cIInI con ngvvI.
DWIGHT D. EISENHOWER
icm klac hic cua con nguoi so voi muon Ioai Ia
kla nang u dinl luo ng cuo c so ng cu a ha n lan. Cl con
nguo i mo i hic la nl do ng, co n ca c sinl va kla c cl hic
pla n u ng. Con nguo i Iu a clo n du a va o ca c gia ii cu a ha n
lan. 1lc lic n su c ma nl iong vic c clo n luo ng di clo
cuo c do i minl clinl Ia ca cl dc ha n lay do i uong Iai,
a i a o ha n lan va a c do ng ma nl mc dc n nlu ng lu co n
65
THO I QUEN THU 8
Ia i. ay Ia mon qua ioi plu, no nlu mo cong cu giup
clu ng a mo ia nlu ng mo n qua kla c va giu p clu ng a
nang cao cla Iuo ng cuo c so ng cu a minl.
Su c ma nl cu a Iu a clo n co nglia Ia clu ng a khcng chi
la sa n pla m cu a qua klu lay di iuyc n. Clu ng a khng
plai Ia san plam lco y muon cua mo ai do. Du klong
lc na o plu nla n a nl luo ng cu a lo do i vo i clu ng a,
nlung dic u co Io i Ia lo khcng cc quycn quyc dinl
clu ng a. Clu ng a u quyc dinl mo i lu ha ng Iu a clo n
cu a clinl clu ng a. Nc u clu ng a nc m hie n ta i cu a minl
vao qua khu , co Ic clu ng a cu ng Ia m nlu lc do i vo i
uong Iai clang
Mo iong so nlu ng ia i nglic m sau sa c nla da lu c
su Iam lay doi cuoc song cua oi cung Ia nguycn ac
nc n a ng cu a 7 Thc i quen dcn voi oi iong mo ky du
Iicl kc lo p nglicn cu u o Hawaii. Hom do , oi ia m u
dam clicu dao huoc iong lu vicn va Iay ia mo quycn
sa cl icn kc . Clinl ha do ng clu iong quyc n sa cl do da
a nl luo ng sau sa c dc n ca cuo c do i oi vc sau:
Co moI LIoong cocI gIvo zIcc LIcI IIIcI
zo Ion vng.
T.ong LIoong cocI Jo Ivon co sv Iv Jo zo
svc monI Jc cIvng Io Ivo cIon Ion vng cvo mInI.
CIInI nIvng Ivo cIon noy Ioo ncn sv IIonI JoI
zo IonI Ivc cIo !on IIon cIvng Io.
66
THE 8
th
HABIT
1iuo c do , oi da nglicn cu u nlic u a i Iic u no i vc
quyc n Iu a clo n ca cl pla n u ng iuo c nlu ng gi xa y dc n
clo clu ng a. Nlung va o ca i nga y da c hic do , vo i mo
klong gian lu gia n loa i ma i li y uo ng vc kloa ng ca cl
giua su kicn va plan ung da do sam xuong oi nlu lang
an gacl vay. 1u do oi ha dau licu va in iang do Ion
cu a kloa ng ca cl do duo c quyc dinl pla n Io n ho i gicn
di iuycn va ho i moi iuong nuoi duong cung nlu loan
ca nl so ng lic n a i cu a clu ng a.
Vo i nlu ng ai duo c Io n Icn iong moi iuo ng lua n Io i
vo i inl ycu luong vo dic u kic n li kloa ng ca cl na y sc
ia io ng. Co n nlu ng nguo i kla c, do a nl luo ng cu a moi
iuo ng va gicn di iuyc n, li kloa ng ca cl na y co lc ia
nlo . Nlung dic u quan io ng Ia va n Iuon Iuon co mo
kloa ng ca cl nla dinl va su du ng kloa ng io ng do mo
ca cl klon ngoan clinl Ia u a o clo minl co lo i dc ca i
lic n cuo c so ng. Mo so nguo i co kloa ng ca cl na y ia
io ng, nlung kli do i ma vo i nglicl ca nl li lo Ia i clo n
gia i pla p da u la ng, va nlu lc lo da vo inl lu lc p
kloa ng ca cl do Ia i. o i vo i nlu ng nguo i co kloa ng ca cl
giu a kicl licl va pla n u ng ia lc p, lo va n co lc hoi
67
THO I QUEN THU 8
kI0h IhI0h Fh8 0 0 0
000 0 I0 00
0h0 0 I0 8
KlCH 1HlCH VA PHAN UNG
l|oo 4.a
nguo c do ng clo ng Ia i su c ca n cu a gicn di iuyc n, cu a xa
lo i va van lo a cu ng nlu mo io ng u do Iu a clo n Ia m
ang kla nang la nl da va la nl plu c.
Cluycn gia am la n lo c R. D. Laing no i ia ng nc u
klong clu y dc n kloa ng ca cl na y li clu ng a sc dc da ng
gic clc kla nang lay do i cu a minl. Cl co con nguo i
mo i co kla nang u y lu c. Ba n la y do c va suy nga m vc
doa n iicl da n sau:
1Iom zI svy ngI! zo IonI Jong cvo cIvng Io !{
gIvI Ion !vI nIvng gI cIvng Io LIong Jc y Jcn.
To cIInI zI cIvng Io LIong nIon .o JIcv Jo ncn
zIcc IIoy JoI Ivon I.v ncn LIo LIon, cIvng Io cI!
co IIc IIoy JoI LII y IIvc Jvvc JIcv Jo.
Ba Iua n dic u gi da xa y ia, dang xa y ia, loa c sc xa y ia,
li va n Iuon Iuon o n a i mo kloa ng ca cl giu a su kic n
xa y ia va pla n u ng cu a clu ng a. 1la m cli nc u cl o n a i
mo kloa nl kla c ia nlo giu a kicl licl va pla n u ng,
li clinl kloa nl kla c do da lc lic n quyc n u do Iu a
clo n pla n u ng cu a clu ng a iuo c loa n ca nl.
Di nlicn co nlu ng cluyc n xa y ia ma clu ng a loa n
oa n klong co su Iu a clo n na o ca . Cla ng la n su linl
la nl gicn di iuyc n cu a clu ng a. Ma c du clu ng a
klong lc Iu a clo n duo c gicn di iuyc n u nguo i lan,
68
THE 8
th
HABIT
nlung pla n u ng vo i clu ng li a loa n oa n co lc . Nc u
ha n mang iong minl gicn di iuyc n cu a mo clu ng hc nl
nao do, dicu do klong nla lic Ia han huoc plai clap
nla n clu ng hc nl do . Ba ng ca cl u y lu c va du ng y cli
cu a minl dc uan lco clc do Iuyc n a p va clc do dinl
duo ng licl lo p, cu ng su lo io cu a nlu ng la nl u u y
lo c lic n da i, ha n loa n oa n co lc la ng duo c clu ng
hc nl do .
Nlu ng ai pla luy duo c su c ma nl no i am va kla
nang u do Iu a clo n cu a minl sc co kla nang io la nl
mo con nguoi ma oi am goi Ia ccn nguo i chuye n tie p
(iansiion pcison). Ccn nguo i chuye n tie p co kla nang
ngan cla n nlu ng kluynl luo ng icu cu c cluyc n giao u
lc lc iuo c sang lc lc sau.
1oi muon han lay suy ngli la sau sac vc mon qua
licn plu da u icn na y suy nga m vc kloa ng ca cl giu a
kicl licl va pla n u ng, ca cl su du ng no mo ca cl sa ng
suo Iam ang su u do cua minl dc klong ngung pla
iic n, lo c lo i va do ng go p. Cuo i cu ng clinl u su ic n
Iuyc n, su c ma nl do sc mo io ng kla nang pla n u ng cu a
ha n clo dc n kli pla n u ng do a c do ng io Ia i vo i a c
nlan kicl licl. Ba n sc lu c su a o ia lc gio i cu a clinl
minl. Nla am la n lo ciic lo c My WiIIiam Iamcs
kla ng dinl ia ng kli u duy cu a clu ng a lay do i li
cuo c do i cu ng sc lay do i lco.
69
THO I QUEN THU 8
M0N 0UA THIN PHU THU HAI:
0UY IUAT TU NHIN VA CAC NCUYN TAC
Clu ng a da la o Iua n vc vic c su du ng mo ca cl klon
ngoan kloa ng ca cl giu a vic c kicl licl va pla n u ng, lay
con goi Ia su u do Iua clon cua clung a. Su dung mo
ca cl klon ngoan co nglia Ia gi Su klon ngoan do duo c
lc lic n o dau Vc co ha n, no co nglia Ia so ng lco cac
nguyen t c lay quy lua t tu nhien clu klong pla i cla y lco
lu van lo a o c do , lic u qua u c lo i lic n nay.
Nla ha c lo c Einscin Ia n da u icn nlin la y clic c
kim ky dic u
(I)
cu a ca i Ia ha n kli ong Icn ho n, kli a y ong
lic u ia ng cla c cla n pla i co mo ca i gi do a n clu a da ng
sau su va . ic u na y cu ng Iicn quan ma lic dc n mo i
Iinl vu c cu a cuo c so ng. Ca c nguycn a c co inl plo qua
co nglia Ia clu ng vuo qua ia o ca n cu a van lo a va dia
Iy . Ba n cla cu a nguycn a c Ia muon luo do Ia su cong
ha ng, Io ng o , su on io ng, inl iung lu c, su clinl
iu c, plu c vu , co ng lic n. Ca c nc n van lo a kla c nlau co
lc hic n nlu ng nguycn a c na y la nl ca c long Ic kla c
nlau va da n da n Ia m Iu mo ca c nguycn a c do Ia m du ng
su u do. 1uy va y, clu ng va n Iuon Iuon o n a i va va n
do ng quanl a nlu quy Iua io ng iuo ng va y.
1oi co n pla lic n ia ia ng nlu ng nguycn a c na y Ia
dic u klong lc ianl ca i. Nglia Ia clu ng ia lic n nlicn.
Cla ng la n, ha n klong lc co su in ca y Iau da i ma klong
co su in nlic m.
7u
THE 8
th
HABIT
(1j N u ta o t |a ba o ou oq ea eo, || eu a oo |uo eo| ouo oq eo|oo u e.
Co Ia n oi Ia m nguo i luo ng da n cu u lo clo mo nlo m
kloa ng 3u sinl vicn da ngoa i. Sau cuo c la nl iinl Iicn u c
24 gio ma klong an uo ng va ngl ngoi gi, clu ng oi xuo ng
nu i va ca n hang qua mo do ng song cla y xic dc Ia y lu c
pla m va nuo c uo ng o plia hcn kia. Mo day lu ng duo c
cang ngang u ho hcn na y sang ho hcn kia, noi hu a an sa ng
da duo c clua n hi sa n sa ng. 1oi di iuo c vi ngli ia ng minl
hic ca cl va klo c lon mo i nguo i. 1oi ha da u mcn lco so i
day nlung io i Io Iu ng o giu a duo ng va klong du su c dc
ic p u c. 1oi ca m la y kic su c nlung va n co du ng mo i ky
lua va do n lc y cli va o doi ay, nlung mo i no Iu c duo ng
nlu vo icl. Cuo i cu ng, oi ioi o m xuo ng do ng nuo c cuo n
cuo n hcn duo i va hi cuo n va o ho ca cl do kloa ng 25 mc .
1oi na m kic su c hcn ho song. 1a ca sinl vicn cu a oi Iu c
do li lo lc va cuo i oa ng Icn. Ba y gio oi mo i lic u ia ng
la nl do ng cu a oi Ia minl clu ng io nc clo ca i go i Ia
nic m kicu la nl iuo c kli la ha i. Co lc con nguo i Ia
mo lc lo ng u nlicn, hi cli plo i ho i ca c quy Iua u
nlicn va cla ng co mo su c ma nl inl la n na o co lc kla c
plu c duo c nlu ng gio i la n u nlicn cu a co ha p!
Quyc n Iu c tu nhicn va quyc n Iu c tinh tha n
Quye n lu c tu nhien (natutal authctity) Ia su lo ng ii
va n va cu a ca c quy Iua u nlicn. Ba n klong lc plo Io
ca c quy Iua u nlicn va cu ng klong co su Iu a clo n na o
kla c ngoa i vic c pla i uan lco nlu ng quy Iua do . Cla ng
la n, kli ha n nla c mo da u ga y li ca cay ga y cu ng duo c
nang Icn. Nc u ha n nla y xuo ng u o a nla Iu a ng li ha n
7I
THO I QUEN THU 8
klong lc do i y kli da ioi dc n a ng lu 5. Lu c lu io ng
iuo ng cli plo i su ioi va do clinl Ia quyc n Iu c cu a u
nlicn. 1u nlicn cu ng han clo con nguo i quyc n u do va
su c ma nl dc clo n Iu a, va vi lc con nguo i cu ng co quyc n
Iu c u nlicn loa c quyc n cli plo i cu a iicng minl do i vo i
nlu ng lu kla c. Ca c Ioa i do ng lu c va quy lic m co o n
a i lay klong Ia do con nguo i vi clu ng klong co su u do
lay su c ma nl dc Iu a clo n va clu ng cu ng klong co su u
y luc lay u ai ao duoc. Clung loan oan plu luoc
va o con nguo i ho i vi con nguo i hic u y lu c, cl co con
nguoi moi co su u do va suc manl Iua clon cu ng nlu u
a i a o ha n lan. ay clinl Ia quyc n Iu c u nlicn.
Quye n lu c tinh tha n (mctal authctity) Ia gi o clinl
Ia vicc su dung su u do va suc manl Iua clon mo cacl
co nguycn a c. No i ca cl kla c, nc u clu ng a uan lco
nlu ng nguycn ac iong mo i quan lc giua nguoi vo i
nguo i li clu ng a sc klai la c duo c o i da inl nang cu a
quy Iua u nlicn. Nlu ng quy Iua u nlicn (cla ng la n
Iu c lu io ng iuo ng) va ca c nguycn a c (cla ng la n su on
io ng, inl iung lu c, Io ng o , su cong ha ng, clinl
iu c) cli plo i ca c la u qua na y sinl u su Iu a clo n cu a
clu ng a. Cu ng nlu vic c clu ng a klong ngu ng lu y loa i
moi iuo ng da n dc n la u qua Ia klong kli va nguo n nuo c
hi o nlic m, vic c clu ng a klong ngu ng cu xu sai qua y va
lic u iung lu c vo i nguo i kla c sc pla vo su in ca y.
Nlu ng nguo i klicm o n, su du ng su u do Iu a clon co
nguycn ac sc co duoc quycn Iuc inl lan doi voi nguo i
kla c, vo i o clu c va ca xa lo i.
72
THE 8
th
HABIT
Ca c gia tti (values) Ia nlu ng clua n mu c cu a xa lo i va
mang inl ca nlan, ca m xu c, clu quan va co lc ianl
ca i. Mo i nguo i clu ng a co nlu ng gia ii kla c nlau.
1la m cli nlu ng kc o i pla m cu ng co nlu ng gia ii iicng
cu a lo . Cau lo i ha n ca n u da ia clo minl Ia Iic u nlu ng
gia ii cu a ha n co du a icn ca c nguycn a c nc n a ng Xc
clo cu ng, ca c nguycn a c dc u Ia nlu ng quy Iua u nlicn
clu ng vo ii, kla cl quan va lic n nlicn. Nguycn a c cli
plo i kc qua , co n la nl vi hi cli plo i ho i ca c gia ii, lay
nlu ng nguycn a c vc gia ii!
Nlu ng nguo i ma c hc nl ngoi sao Ia vi du dic n linl
vc ca c gia ii klong ga n Iic n vo i ca c nguycn a c. Ho dc su
no i ic ng dinl linl pla m ca cl cu a lo . Ho klong hic
minl Ia ai va ma pluong luong doi voi lanl dong cua
clinl minl. Ho klong hic ncn lco nguycn a c na o ho i
cuo c so ng cu a lo klong du a icn co so ca c gia ii clung
cua xa loi. Mo ma lo hi giang xc giua nla n lu c xa loi
va su u y luc cua han lan, ma klac giua quy Iua u
nlicn va ca c nguycn a c. 1icn ma y hay, inl ia ng do go i
Ia ca m gia c ma lang ha ng (vciigo), ha n klong co n ca m
gia c Iicn lc vo i ma da (ca c nguycn a c) va io ncn loa n
oa n Ia c luo ng. Nlic u nguo i va n so ng cuo c do i minl
iong inl ia ng ma lang ha ng nlu lc . Co ia nlic u
nguo i nlu lc quanl a va iong ca c nc n van lo a kla c
nlau icn lc gio i.
Va y nlic m vu lcn clo Ia ca n xa c dinl dau Ia kim
cl nam va dic u clnl mo i loa do ng cu a clu ng a lco
73
THO I QUEN THU 8
luo ng do , ha ng klong, ha n sc klo ia nl klo i nlu ng la u
qua icu cu c co lc dc da ng xay ia. Ha y Iuon nlo ia ng uy
gia ii cli plo i la nl vi, song ca c nguycn a c mo i cli plo i
kc qua . Quyc n Iu c inl la n do i lo i su ly sinl nlu ng
Io i icl ca nlan nla lo i, du ng ca m da nlu ng gia ii xa
lo i plu c u ng ca c nguycn a c. Va Iuong am cu a clu ng a
clinl Ia klo clu a nlu ng nguycn a c nlu lc .
M0N 0UA THIN PHU THU BA:
B0N NANC IUC CUA C0N NCUUI
Nlu da no i o pla n icn, ho n la nl pla n cu a ha n
cla con nguo i go m co the xa c, tti tue , tam hc n va tinh
74
THE 8
th
HABIT
(
1
H

X
A
C
)
1
I
N
H 1H

N
1
H

C
H

1
X
A

I
/
1

N
H
C
A
M
1HUC V
1INH 1HN
(I)
(
F

)
(
P

)
(1R 1U
)
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)
(5)
8N NNG LUC CUA CON NGUOl
l|oo 4.4
tha n. 1uong u ng vo i ho n luo c inl na y Ia ho n nang Iu c
(lay su c ma nl) cu a con nguo i ma a ca clu ng a dc u co :
nng lu c the cha t (PQ Physical Quctient), nng lu c tti tue
(IQ Intelligent Quctient), nng lu c tnh ca m (LQ
Lmcticnal Quctient), va nng lu c tinh tha n (SQ Spititual
Quctient). Bo n nang Iu c na y Ia hic u lic n io nc cu a mo n
qua licn plu lu ha ma clu ng a duo c han a ng.
Nang Iu c tri tuc (IQ - IntcIIigcnt Quoticnt)
Kli no i dc n ii uc , clu ng a luo ng ngli dc n su
long minl lc lic n qua cl so long minl IQ, u c kla
nang plan icl, Ia p Iua n, u duy iu u uo ng, su du ng
ngon ngu , su c uo ng uo ng va kla nang Iinl lo i cu a
clu ng a. 1la ia, day cl Ia su mo a la n lc p vc ii uc
con nguo i.
Nang Iu c thc cha t (PQ - PhysicaI Quoticnt)
Nang Iu c lc cla Ia kla nang ma a ca clu ng a dc u
nla n ia nlung luo ng xcm nlc . Ha y lu ngli vc nlu ng
gi co lc ha n dang lu c lic n ma klong ca n dc n su co
ga ng co y lu c na o cu a ha n. Co lc va n la nl lc lo la p,
lc ua n loa n, lc la n kinl va nlic u ho pla n quan
io ng kla c hcn iong con nguo i ha n. No klong ngu ng
sa ng Io c, icu dic nlu ng c ha o nlic m hc nl va da u
ianl sinl o n.
Cv IIc con ngvv I Io mo I !o mo y IInI :o o zo
Ioo n cI!nI Jc n mv c Ly JIc v zv I :o :! .000 Iy
75
THO I QUEN THU 8
Ic !o o co sv Io I Iv Ioo I Jo ng nI{ nIo ng zc IIc
cIo I zo sInI Io o mo !o n LIong IIc Ivv ng Ivv ng
no I, Jv cI! Jc IIv c IIc n mo I Io nI Jo ng Jvn gIo n
nIv Io I mo I I.ong so cI, !o I mo I IIc ng Io Ioy
Io nI Jo ng Io I :c. XII ngI! Jc n nIv ng zIc c
cIv ng Io IIvv ng II qvon Iom nIo I, !o n sc IIo y co
qvo nIIc v JIc v Jo ng ngo c nIIcn. o !oo gIv !o n
Io I nIo c nIv IIm !o n Jo , Io I cv o !o n co Jo n,
Ioy cv qvon IIcv Io o !o I IIc I Jv ng cIo I Ioy
Jv ng gIv cIvo? AIv ng cv qvon no y zo zo so co c
qvy I.InI Ioo I Jo ng LIo c Jc v LIong ngv ng
zo n Io nI mo I co cI zo IIv c Iv ng gIoy Iv ng Iv I
Jc cIv ng Io Lc o Jo I sv so ng. XIo nong IIc cIo I
cv o con ngvv I LIc m soo I Ioo n !o co c cv cIc !cn
I.ong cv IIc , mo Io n Iv n co c cv cIc no y
Ioo I Jo ng mo I co cI zo IIv c.
DOE CHILDRE va BRUCE CRYER
Ca c ha c si Ia nlu ng nguo i da u icn nla n ia kla nang
u clu a hc nl cu a co lc . Ca c Ioa i luo c cl a o dic u kic n
lua n Io i clo co lc u clu a ii loa c Ioa i ho nlu ng
cluo ng nga i, nlung doi kli luo c cu ng co lc gay mo
va i a c du ng nguo c vo i kla nang lc cla .
La m lc na o dc co lc can ha ng va lo a lo p clu c
nang cu a na o ho , noi clu a du ng ii uc , vo i clu c nang
cu a im, noi da c iung clo kla nang inl ca m Co lc
76
THE 8
th
HABIT
clung a Ia mo ho may ky dicu vuo ioi lon moi clicc
ma y vi inl lic n da i nla . o Ia kla nang clu ng a la nl
do ng du a va o suy ngli va inl ca m. Clinl vi lc , kla
nang Ia m ia sa n pla m Ia su c ma nl vo song cu a con
nguoi so voi moi Ioai va icn iai da.
Ca c cuo c lu c nglic m kloa lo c nga y ca ng dua ia
nlic u ha ng clu ng clo la y co mo i quan lc ma lic
giu a lc xa c (lc cla), ii uc (u duy) va am lo n (inl
ca m) con nguo i.
Mt tm bang treo mt hiu tap hoa thuc
vung qu North Carolina ghi rng: Eo noo noI.
ToI Io !o Ion IIong mInI nIoI I.ong cv IIc.
T.oI IIm noI. AI !oo onI IIc?.
Nang Iu c xu c ca m (EQ - EmotionaI Quoticnt)
Nang Iu c xu c ca m Ia vo n kic n lu c u co , su u y lu c,
su nla y ca m xa lo i, su lau ca m va kla nang giao icp
la nl cong vo i nguo i kla c. o Ia y lu c vc su licl lo p
giu a lo i gian, quan lc xa loi va su du ng cam lu a nlan
dicm ycu dc hay o va on iong su klac hic. Vao dau
la p nicn 9u cu a lc ky iuo c, EQ Ia mo dc a i no ng
hong. Lu c ha y gio EQ duo c mo a nlu mo kla nang cu a
ha n ca u na o pla i, dc plan hic vo i kla nang cu a ha n ca u
na o ia i. Ba n ca u na o ia i duo c xcm Ia licn vc kla nang
plan icl, noi clu a du ng u duy uyc n inl, ngon ngu ,
77
THO I QUEN THU 8
Ia p Iua n va Io-gic, ha n ca u na o pla i li Ia i mang inl
sa ng a o lon, Ia noi clu a du ng kla nang iu c gia c, ca m
gia c va o ng lo p. ic m lcn clo Ia pla i coi io ng ca lai
han cau nao nay va hic clon Iua dc van dung o nlung
kla nang da c hic cu a clu ng. Kc lo p u duy va inl ca m
sc a o ia su can ha ng, su pla n xc va da u oc io ncn sa ng
suo lon.
T.vc gIoc sc mocI !oo coI Jov Iv Jvy !IcI Jov Io
Ivvng JI IIc IIco.
Tin s JONAS SALK, ngi phat minh ra vc-xin bai lit
a co nlic u cong iinl nglicn cu u clo ia ng vc Iau
da i, nang Iu c xu c ca m Ia yc u o quyc dinl su la nl cong
iong giao ic p, iong mo i quan lc va kla nang Ia nl da o
lon nlic u so vo i nang Iu c ii uc . DanicI CoIcman, a c
gia va cluycn gia vc nang Iu c xu c ca m no i:
Do vuo t tro trong mo cong vo c, trong mo nh vu c
th nung u c xu c cu m quun tro ng gu p do so vo mo khu
nung nhun thuc don thuun. Do vo nhung nguo o cuong
v u nh du o th nung u c xu c cu m hu u nhu cho m o tho
hou n tou n Cu c so o u tho ng ko cho thu y nung u c xu c
cu m cho m 2/3 hou c cuo hon tho trong cu c yo u to tu o ru
nhu ng thu nh tch no tro . Nguo tu cho ru ng tm ru nguo
co khu nung nu y huy bo duo ng khu nung nu y trong cu c
nhun von hon huu so duu don thunh cong on cho mot
to chuc. 1rong nhung cong voc don gu n chung hun nhu
78
THE 8
th
HABIT
cong nhun vu n hu nh mu y hou c thu ky , th 1 nhu ng
nguo co ch so L cuo u nhu ng nguo u m vo c co nung
suu t cuo gu p bu u n (xo t vo mu t gu tr ko t quu cong vo c
cuu ho). Do vo nhung cong voc tuong do phuc tup
hon, chung hun nhu nhun von bun hu ng, houc tho mu y,
th nhung nguo co ch so L cuo nhut u nhung nguo
hout do ng vo nung suu t cuo gup muo hu un so vo
nhung nguo bnh thuong.
Ly luyc vc nang Iu c xu c ca m dang Ia m loang mang
nlu ng ai Iuon ga n clic n Iuo c la nl cong cu a minl lua n
u y du a va o ii uc (IQ). Vi du , mo nguo i co cl so IQ
Iu[Iu nlung co cl so EQ Ia 2[Iu. Anl a sc Ia m lc na o dc
co mo i quan lc o vo i nguo i kla c Anl a co lc hu da p
klic m kluyc na y ha ng ca cl loa n oa n du a va o ii uc cu a
minl va vay muo n su c ma nl u clu c vu dia vi cu a minl.
Nlung nc u Ia m nlu lc , anl a sc ca ng Ia m ia m io ng
lon dic m yc u cu a minl va dic m yc u cu a ca nguo i kla c
iong mo i quan lc uong a c. 1a nlicn sau do lo sc im
ca cl lo p Iy lo a la nl vi cu a minl mo ca cl long minl.
v c mo nI zoy mvv n Io o ncn JIc m yc v cIo !o n
IIon, cIo ngvv I LIo c zo I.ong co co c mo I qvon Ic .
Xay du ng va pla iic n nang Iu c xu c cam Ia mo iong
nlu ng la cl lu c Io n nla do i vo i ca c ha c cla mc va ca c
nla Ia nl da o o mo i ca p iong ca c o clu c.
79
THO I QUEN THU 8
Nang Iu c tinh tha n (SQ - SpirituaI Quoticnt)
Nang Iu c lu u cu a con nguo i Ia nang Iu c inl la n.
Cu ng gio ng nlu nang Iu c xu c ca m, SQ dang io la nl
mo dc a i clinl duo c nlic u nguo i quan am iong
nglicn cu u kloa lo c va ca c cuo c ianl Iua n iic lo c va
am Iy. SQ Ia iong am va Ia ycu o co han nla iong
mo i kla nang cu a con nguo i ho i no clinl Ia nguo n go c
dinl luo ng clo ha nang Iu c co n Ia i. Nang Iu c inl la n
hic u li su klao kla im kic m y nglia cuo c so ng va su
Iicn lc cu a clu ng a vo i vinl la ng.
Riclaid WoIman, a c gia cuo n Suy nghi o ng tam hc n
cu a oa n (Thinking uith Ycut Scul), da no i vc inl la n
nlu sau:
1hoo to tnh thu n u cuo c tm ko m cu u con nguo
tu tho co du vu mu mu vo suu vu n kho mu thuy do ,
nhu m tm ru mo on ho vo cu o n hon, du ng tn cu y hon
so vo bu n ngu cu u chu ng tu vo tum ho n cu u chnh
mnh vu cu u nguo khu c, vo cu c tho ky ch su vu tu
nhon, vo nhu ng u n go tnh thu n khong tho chu cu t vu
vo su b un cuu su song.
Nang Iu c inl la n giu p clu ng a nla n ia nlu ng
nguycn a c dicl lu c, mo ho pla n cu a Iuong am clu ng
a gio ng nlu mo clic c Ia ha n, mo va lc uo ng iung
ia clinl xa c clo ca c nguycn a c, ho i no Iuon Iuon cl
luo ng Ba c. Va n dc co Io i dc duy ii nang Iu c inl la n o
mu c cao Ia klong ngu ng uan lco ca c quy a c kim cl
nam.
8u
THE 8
th
HABIT
TInI IIon cvo con ngvvI Io ngon ncn cvo TIvvng Jc.
- Kinh Tha nh
Ba n la y do c doa n iicl sau day cu a a c gia Danal
Zolai va Ian MaislaII iong quyc n SQ: Ke t nc i vo i nng
lu c tinh tha n cu a chu ng ta.
Khu c vo l, mo t nung u c co tho cu du t vu o cu c
mu y v tnh, khu c vo L, nung u c ho n hu u o cu c ou
do ng vu t co vu cu p cuo, S ch to n tu duy nhu t o con
nguo vu u no n tu ng cho bu khu nung co n u . S gu n o n
vo nhu cu u cu u con nguo trong quu trnh d tm y nghu
cu u cuo c so ng, vu n do con nguo quun tum nhu t. S u
nhu ng g chu ng tu su du ng do tu o ru no m khu t khuo vu
khu nung tm ko m y nghu, tu m nhn vu gu tr cu u cuo c
song. S gup chung tu bot mo uoc vu phun duu. No vuu
cu ng co cho no m tn, vu u du t no m tn vu co gu tr u m
co so cho chung tu hunh dong. Vo thuc chut, no chnh u
yo u to tu o non con nguo chu ng tu.
Ngu nghia va ba n cha t thuo ng da ng cu a nang Iu c tinh tha n
a co vo so cong iinl nglicn cu u, quan sa , dic u ia,
la ng Ioa cuo n sa cl va mo nga nl lo c vc nang Iu c inl
la n cu a con nguo i, da c hic Ia iong kloa ng lai muoi
nam io Ia i day. Nlic u u ngu kla c nlau doi kli duo c
du ng dc cl cu ng mo kla i nic m. Kla i nic m ma oi go i Ia
nang Iu c inl la n (SpiiiuaI IncIIigcncc) li nguo i kla c
co lc go i Ia nang Iu c xu c ca m (EmoionaI IncIIigcncc)
va nguo c Ia i. 1oi ia lic u su plu c a p cu a ngu nglia ncn
8I
THO I QUEN THU 8
oi xin han dung qua han am vao dinl nglia cua u ngu
ma la y clu y va o y nglia lu c cla cu a clu ng.
Cuo n sa cl cu a Howaid Caidnci vc Iy luyc nlu ng
nang Iu c da da ng cu a con nguo i nlan dc Nhu ng khucn
khc cu a tti tue (Itames cj Mind) iinl ha y ia lay nlu ng
kla i nic m vc nlu ng su c ma nl iicng hic nlung iu ng
Ia p. 1oi cu ng lo c lo i duo c nlic u dic u u nlu ng a c pla m
cu a Rohci Coopci va DanicI CoIcman no i vc nang Iu c
xu c ca m. 1oi da lam du nlu ng huo i luyc iinl cu a lo
iong nlic u loa n ca nl kla c nlau va oi hic pluong
pla p ic p ca n cu a lo du a icn co so nlu ng cuo c nglicn
cuu kla oan dicn, hao gom ca nlung ycu o ma oi da
no i vc nang Iu c inl la n.
Mo so a c gia Ia i a cl hic kla nang li gia c ia klo i kla
nang dic n da ha ng Io i no i, kla nang plan icl, lo i lo a,
u duy Io-gic, sa ng a o, u duy kinl c va mo so kla nang
kla c. 1oi da nl gia cao su do ng go p cu a lo nlung mo Ia n
nu a kluycn ha n ncn da a ca mo i kla nang cu a con nguo i
va o ho n ma : the cha t, tti tue , tam hc n va tinh tha n.
H0AN THIN B0N NANC IUC CUA C0N NCUUI
Vi ho n ma iong ha n cla con nguo i dan xcn nlau,
do do han klong lc ap iung iicng Ic vao mo ma nao
ma klong iu c ic p loa c gia n ic p du ng cla m dc n nlu ng
ma kla c. Vic c pla iic n va su du ng ca c kla nang na y sc
clo ha n nic m in, su c ma nl no i am va su an oa n, su
du ng ca m, su clin cla n va su c ma nl inl la n cu a ha n
82
THE 8
th
HABIT
lan. Xc vc nlic u ma , nlu ng no Iu c cu a ha n nla m pla
iic n ho n nang Iu c na y co a c do ng sau sa c dc n nguo i
kla c va co vu lo im ia ic ng no i cu a clinl minl.
1IIo sov moI cvoc JvI coo IIvvng Io nIvng
ngvycn Ioc Jo Ioo .o no.
GEORGE H. LORIMER
1oi cu ng nla n ia ia ng qua vic c lu c lic n ho n gia
lic don gia n sau, clung a co lc ha dau ngay mo cuoc
so ng can ha ng lon, lo a lo p va ma nl mc lon. ay Ia
nlu ng gia lic don gia n nlung oi in ia ng nc u ha n kicn
ii lu c lic n, ha n sc im duo c nguo n su c ma nl mo i va y
cli dc a p iung kli ca n lic .
I- o i vo i the xa c: gia su ia ng ha n da hi ma c hc nl im, hay
gio ha n pla i so ng iong inl ia ng do nlu lc na o
2- oi voi tti tue : gia su lo i gian di Ia m cu a ha n cl co n
lai nam nu a, ha n sc clua n hi clo vic c ngl luu nlu
lc nao
3- oi voi tam hc n: gia su nguo i kla c co lc nglc Io m
duo c a ca nlu ng gi ha n no i vc lo , va y ha n ca n pla i
no i nang nlu lc na o
4- oi voi tinh tha n: gia su cu muoi muoi Iam plu han
Ia i nlin la y linl a nl cu a 1luo ng dc , va y ha n pla i
so ng nlu lc na o
83
THO I QUEN THU 8
H0I 8 BAP
HO I: Vc co ba n, chu ng ta Ia sa n pha m cu a tu nhicn
(di truyc n) hay sa n pha m cu a su nui duo ng (dic u
kic n da y d va mi truo ng s ng)
DA P: Ba n lan cau lo i na y du a va o su Iuo ng plan
gia ao. No dua icn co so mo mo luc sai Iam lay mo
ha n do sai ia i vc ha n cla con nguo i. Clu ng a klong
pla i Ia sa n pla m cu a u nlicn va cu ng klong pla i Ia sa n
plam cua su nuoi duong, ma clung a Ia san plam cua
su Iua clon hoi vi Iuon Iuon on ai mo kloang iong
giu a kicl licl va pla n u ng. Kli clu ng a su du ng du ng
da n quyc n u do Iu a clo n cu a minl du a icn co so ca c
nguycn a c, li kloa ng klong gian na y sc io ncn Io n
lon. 1ic con va nlu ng nguo i lic u nang ii uc co lc
klong co kloa ng io ng na y, nlung la u lc nlu ng nguo i
iuo ng la nl hinl luo ng dc u co .
HO I: Ca c nha Ia nh da o ta i nang Ia do ba m sinh hay
do duo c hua n Iuyc n da o ta o tu mi truo ng bcn ngoa i
DA P: Cau loi nay Iai icp uc dua icn mo mo luc
sai Ia m. Nlo co kloa ng io ng giu a kicl licl va pla n
u ng, con nguo i co duo c quyc n u do Iu a clo n. Vi lc , ca c
nla Ia nl da o a i gio i klong pla i do ha m sinl lay do
nlan ao uc do nuoi duong va dao ao. Ho u minl io
ncn co a i long qua nlu ng pla n u ng co clo n Io c cu a
84
THE 8
th
HABIT
lo . Nc u lo co Iu a clon du a vao ca c nguycn a c va ngay
ca ng co ky Iua Io n lon, li nang Iu c u do Iu a clo n cu a
lo sc ca ng ang Icn. 1iong cuo n sa cl Nhu ng nguo i la p di
va ky la (Ceeks & Ceecets), lai a c gia Waiicn C. Bcnnis va
Rohci I. 1lomas clo ia ng ca c nla Ia nl da o a i ha Ia do
nlan a o, clu klong pla i ha m sinl. Y uo ng na y co ha n
Ia do su ia i nglic m co inl cluyc n hic n a o ncn mo
huo c ngoa icn con duo ng da n dc n nlu ng Iu a clo n giu p
lo io la nl nla Ia nl da o. 1ic n si NocI 1icly cu ng clo
ia ng ca c nla Ia nl da o klong pla i do ha m sinl ma do
duo ng du c ma ncn. Mo Ia n nu a, nlu ng pla hic u na y
la m y ia ng con nguo i co quyc n lu a chc n dc duoc day do
va Ia m lco ca c luo ng da n. 1iong ca lai iuo ng lo p na y,
ca c a c gia dc u clo ia ng nlu ng nla Ia nl da o a i nang
klong pla i Ia do ha m sinl lay do nlan a o ma Ia do u
ha n lan lo co y lu c io la nl nla Ia nl da o su Ia nl
dao Ia kc qua cua mo cluoi nlung su Iua clon.
HO I: Co ca n pha i pha t tric n ta t ca b n nang Iu c
thicn phu na y hay khng
DA P: Co , ho i vi ha n klong lc pla iic n duo c mo
nang Iu c na o dc n mu c cao nla va Iau hc n nc u klong
do ng lo i pla iic n ca ho n nang Iu c icn. ic u na y clo
la y y nglia cu a su ga n kc. Co nglia Ia oa n ho cuo c
so ng cu a clu ng a duo c ga n kc vo i nlu ng nguycn a c
nla dinl. Nang Iu c Ia m ia cu a ca i va su luo ng lu cu a
85
THO I QUEN THU 8
clu ng a xc clo cu ng plu luo c va o inl ca cl va pla m
cla con nguo i cu a clu ng a. ic u na y do i lo i su klong
ngung ap Iuycn dc pla vo va ao dicu kicn loi pluc ung
so i co dc pla iic n su c ma nl lc cla , ii uc , inl ca m
va inl la n ha ng ca cl loa ia klo i nlu ng vu ng an oa n
(comfoi zoncs). Mo i ha n do c cuo n Su c ma nh cu a su tham
gia tc ng lu c (The Pcuet cj Iull Lngagement) cua ac gia Iim
Locli va 1ony Sclwaiz.
HO I: Thc co n va n dc nghi huu thi sao
DA P: Ba n co lc ngl luu nlung du ng hao gio u ho
nlu ng du a n co y nglia. Nc u ha n muo n so ng Iau, ha n
ca n co su cang la ng co icl (cusicss), u c mo ca m nla n
sau sac vc y nglia va su dong gop cua minl vao nlung
cong vicc lay su nglicp xung dang, dac hic doi voi gia
dinl qua ca c lc lc cu a ha n. Nguo c Ia i, nc u ha n muo n
so m vc vo i o icn, la y ngu ng cloi goIf, ngl cau ca va
ngay ngay ngoi clo dcn gio uong luoc, va lang loac
han moi gap go con clau. Ncu han muon im hang
clu ng, xin la y do c cuo n Su cng th ng vc ha i (Sttess
\ithcut Disttess) cu a Hans ScIyc.
86
THE 8
th
HABIT
Chng 5
IHE HIEN QC4N
DIE H IHONG QC4
I4 H NHIN KY IC4 I
5C D4H HE I4
ICONG I4H CC 4 B4 N
Nquc i rc su r mc nh lc n nhc t lc nquc i bie t
lie m scc t bc n thcn minh.
- LUCIUS AMAEUS SENECA
87
88
THE 8
th
HABIT
l
|
o
o

.
1
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
P

)
1

N
H
K
Y

L
U
1
5U
A
M
M

(
I

)
(
F

)
(
5

)
1

M
N
H
l
N
L
U
O
N
G

1

M
(
P

)
5
U

N
G
1 H A
1
M GU
O
N
G
X
A

I
(
I

)
(
F

)
(
5

)
N
A
N
N
H

N
C
H
U

N
G
H

A
C
A
I

1

I
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
Kli im licu vc cuoc doi cua nlung nguoi ung da
nlu ng la nl u u o Io n, ha n sc im la y mo kluon ma u
clung o lo . o Ia , lo Ia nlu ng nguo i co a nl luo ng Io n
dcn nguoi klac va co nlicu dong gop moi mc, quan
io ng va co y nglia clo cuo c so ng. Ba ng su no Iu c kicn ii
va su ic n Iuyc n no i am, lo da pla iic n ma nl mc ho n
nang Iu c vo n co cu a con nguo i. Nlu ng hic u lic n cao
nla cu a ho n nang Iu c na y Ia ta m nhn, doi voi ii uc; Ia
inl ky lua t, do i vo i lc cla , Ia su dam me, do i vo i inl
ca m, va luong tam, do i vo i inl la n. Nlu ng hic u lic n
na y cu ng Ia nlu ng pluong ic n quan io ng nla dc the
hie n quan diem cua oan.
89
THO I QUEN THU 8
l|oo .z
(
1
H

X
A
C
)
1

N
H
K
Y

L
U

1
5
U

A
M
M

(1
R 1U )
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)
1

M
NH
lN
LUONG 1M
SNG M1 CUC Ol MANH ME
Ta m nhn Ia kla nang nlin la y iuo c nlu ng gi co lc
xa y ia iong cong vic c, su nglic p va iong o clu c ha ng
doi ma cu a ii uc . 1a m nlin co duo c kli clu ng a du ng
ii uc dc dua ia kla nang da p u ng nlu ca u. WiIIiam
BIakc no i ia ng: Nhu ng g hcm nay duo c chu ng minh la
du ng th ttuo c dc chi la su tuo ng tuo ng. Kli mo nguoi
klong co a m nlin va klong quan am dc n vic c pla
iic n kla nang sa ng a o cu a ii uc , lo sc io la nl con
mo i icn con duo ng di dc n clu nglia na n nlan (xcm
linl 5.I).
Tinh ky lua t Ia cai gia plai ia dc dua am nlin di vao
lu c ic n. ay Ia pla n Iicn quan dc n nlu ng lu c c klo
klan, lic n nlicn va doi kli la a n nla n, nlung ca n
pla i co dc hic n a m nlin la nl su la . Ky luat xua lic n
kli a m nlin kc lo p vo i su cam kc . o i nglicl vo i inl
ky Iua va su cam kc Ia su oucng tha uc su danl doi
nlu ng dic u quan io ng nla cu a cuo c so ng dc luo ng
nlu ng lu vui lay kloa i Ia c nla lo i.
Mvon IonI Joo ngvvI LIoc, I.vvc IcI Ioy Iom
cIv Jvvc !on IIon mInI.
PHILIP MASSINCER
Su dam me Ia ngo n Iu a, Ia su klao kla , Ia su c ma nl
cua Iong quyc am, Ia dong Iuc dc duy ii inl ky Iua
nla m lu c lic n a m nlin. Su dam mc xua lic n kli nlu
9u
THE 8
th
HABIT
ca u cu a con nguo i iu ng klo p vo i a i nang do c nla vo
nli cu a iicng lo . Kli mo nguo i klong co su dam mc
iong vic c di im va su du ng ic ng no i cu a ha n lan nla m
plu ng su nlu ng mu c dicl cao quy , li kloa ng io ng
iong am lo n lo sc da y ia y nlu ng ca m gia c klong an
oa n va nlu ng ic ng no i io ng io ng lco kluon ma u xa
lo i. 1iong mo i quan lc va iong ca c o clu c, xc lco
mo klia ca nl na o do li su dam mc hao gom ca Io ng
ia c a n.
Iuong tam Ia nla n lu c no i am vc da o du c dc plan
hic dau Ia du ng va dau Ia sai, Ia do ng Iu c dc con nguo i
luo ng dc n y nglia cuo c so ng va su co ng lic n vi mu c dicl
cao dc p. Iuong tam Ia su c ma nl da n duo ng clo ta m nhn,
tinh ky lua t va su dam me. Luong am uong pla n vo i ca i tci
ich ky luo ng ngu ii iong cuo c so ng cu a mo i clu ng a.
Eo I cv JIc v gI Io m svy yc v Iy I.I cv o !o n, Io m Io I
Jc n Ivvng Iom cv o !o n, cIc LIvo I y IIv c cv o !o n,
Io y JI Iv ng IIv cv o !o n Jo I zv I nIv ng JIc v IInI
IIIcng, !o I cv nIv ng gI Io m cIo IIc :o c Io n o I
IInI IIo n, III nIv ng IIv Jo Jc v Io Io I Io I Jo I zv I
!o n, Jv !o n IIon no I.ong co zc nIv zo Io I.
SUSANNA WESLEY (Me cua JOHN WESLEY
(1)
)
9I
THO I QUEN THU 8
(1j Jooo wos|oy (1?oa - 1?u1j: Vu e su ^oo q|a o, ooa toa o oo e, ooa touy t q|a o
va |a ooa sa oq |a p oooq t|a o G|a |y .
Bo n u ta m nhn, ky lua t, dam me va luong tamlu c cla
clu a du ng ia nlic u da c inl vo n duo c du ng dc mo a con
duo ng da n dc n la nl cong cu a nlu ng nguo i co a m a nl
luo ng Io n Iao iong cuo c so ng.
Hinl 5.3 clo la y co nlic u da c inl icu hic u kla c
na m duo i 4 a ng hang co cn go i ta m nhn, ky lua t, dam me
va luong tam.
92
THE 8
th
HABIT
lC C
SC LC
kh8 080/ k80 I0 0 ItI I00 kh8 080/ k80 I0 0 Ih0 0h8 I
kh8 080/ k80 I0 0 x0 0 08 m
8 m 0hI0 I0h k I08 I
80 08m m0 L000 I8m
1ou e v |y tuo oq 1|oo tou e t
1ouo oq xuyo ||o tu e Cou o oq |oo | xuo oq
ouo e ea | t
S o sa oq oy s|oo
Co ooq |u e k|o o|oo Cuy t ooa o
1u q|a e
N |u e |a v| e o t |oo
1a p t|uoq
1ou e o| o
1|oo tu t||
k|o euo oq
v| o ea oo
|au oa |
Du ooa o
tuooq |a|
xae |ap eae
|y vo oq
1u ouy o t poa
ta e quao No| t t|oo
ao oue
a y to ko| t o
Coq b oq
Co ea ou oq
ao |y
n oq |uo oq
Co |o oq t| e a o
luo oq v su oqo| p
a oq ||oo t|o oq
Sa oq su t Co|oo t|u e
1|u e q|a e
Co|u t|a eo oo|
oq ta
o| p |u e Du oq ea
Cua quy t
Da toa eo tou e
Co t|oo tou e oa y
Cao oa uao qua t
Noa y ea
Co a oo ouo oq la | ouo e
luo oq v eoo oquo |
Su vu| vo
oq ea
N| oy vo oq
ly vo oq
| t|o poooq
Nquo | oa t toa oo tu u
t|ooq eoq v| e
Nquo | eo |oa ooq tu ouy eo| o |uo e
Co t|oo t|| t oo e
Nquo | eo
uo e o
Nquo | o t o| t|o
va o eoo oquo |
kh8 080/ k80 I0 0 II0h Ih8 0
l|oo .a
Co c nIo Io nI Jo o Io ng Jo v Jc v co l m uhtu, o c
lhu c lt u, du o du c zo lo ug du ug cu m. oy
cIInI Io !o n nong Iv c, !o n IInI IIv c cv o sv nIo n
IIv c, Io ngon ngv gIoo IIc co n co Jc Jo I Jvv c
nIv ng Lc I qvo Iov Jo I zo co y ngI!o.
AIo Io nI Jo o co Io m nIIn Io ngvv I Ivon !Ic I Iv
Jvy Iv n, Iv Jvy co I mv I zo Iv Jvy Jo I Io . To ,
JIc v qvon I.o ng Ivn Ic I Io Io !Ic I gIv mo I IIcn Ic
zv I co v I.v c sov .o ng zc nIo n IIv c zo IIc m nong
so ng Io o cv o con ngvv I.
Eo n co n Io I LIc m soo I co c mo IIv c cII Io I Iom
I.I cv o !o n, IIc gIv I qvon cv o !o n, nIc m IIn cv o
!o n zc nIv ng gI !o n :v ng Jo ng nIo n Jvv c zo
nIv ng gI co IIc :o y .o. o Io Io m zI cv o sv
IIoy Jo I cv !o n, cv o sv c mo nI zo nong Iv c,
Io y ngI!o IIv c sv cv o Io ng con Jo m.
PETER KOESTENBAUM, nha trit hoc v quan tr
TA M NHIN, KY IUA T VA NI M BAM M
IA M CHU TH CIU I
Ba ky ca nlan na o co a nl luo ng sau sa c do i vo i
nguo i kla c, do i vo i ca c o clu c loa c xa lo i, ha ky ha c
plu luynl na o co a nl luo ng dc n nlic u lc lc iong gia
dinl, ha ky ai a o ia duo c su kla c hic lu c su li kla
nang a nl luo ng cu a lo dc u co ha luo c inl clung: tam
93
THO I QUEN THU 8
nhn, ky lua t va su dam me. 1oi clo ia ng ha luo c inl na y
da lo ng ii lc gio i ngay u luo han so. Clu ng da c
iung clo su Ia nl da o lic u qua .
Clu ng a lu xcm xc mo va i nla Ianl da o no i ic ng
iong Iicl su lic n da i:
Cectge \ashingtcn
(I)
co mo am nlin xay dung mo
quo c gia mo i, lo ng nla va do c Ia p, klong cliu su can
lic p lay plu luoc cu a nuoc ngoai. ng u lic Iap ky
Iua sa clo clinl minl iong vic c uyc n mo , ic p c quan
nlu va giu clo hinl Iinl klong da o ngu klo i quan do i.
1uc gian vi su plan hic doi xu doi voi cac si quan quan
do i luo c dia, clinl sa cl da dai cu a Anl va su kic m clc
klong clo Hoa Ky mo io ng Ia nl lo , Waslingon Iuon
ap u iong Iong su nglicp gianl doc Iap u do.
Ilctence Nightingale
(2)
, nguo i sa ng Ia p pluong pla p
clam so c hc nl nlan lic n da i va co ng lic n ca uo i lanl
xuan cu a minl dc ca i lic n cla Iuo ng clam so c hc nl nlan
iong ca c hc nl vic n quan do i. 1a m nlin va su say mc da
giu p ha vuo qua ha n inl iu ic va Iuon c nga i cu a minl.
Mchandas K. Candhi
(3)
, nguo i co cong dcm Ia i nc n do c
94
THE 8
th
HABIT
(1j Goo|qo waso|oqtoo (1?az 1?uuj: 1 oq to oq oa u t|o eu a lo p Cou oq
Cu e loa ky , oo| |y 1?su 1?u?, oquo | |a oo oa o toa oo eoq eu e Co| o
t|aoo Ca eo a oq Vy (1?? 1?saj eo oq |a | eo ^oo.
(zj l|o|ooeo N|qot|oqa|o (1szo 1u1oj: Nu y ta t| o pouooq, ooa vo, ooa
to oq |, oquo | pou ou o | t| oq vo | oaoo o| u taoy W|to too tap (Nquo |
ou ou eu a Nqu o ly vo oqj.
(aj Vooaooas k. Gaooo| (1su 1u4sj: ta oo tu eo|oo t|| va t|oo toa o eu a oao
t e ^ o va oooq t|a o q|a oo o e |a p eoo ^ o |oo | a eo to oq t|| eu a 1ou e oao
^oo b oq eoo ouo oq oa u t|aoo ba t ba o o oq.
Ia p clo A n o , ma c du ong clua hao gio giu mo clu c vu
na o iong clinl plu qua ha u cu lay duo c ho nlic m. ng
klong lc co mo dia vi clinl lu c, klong clu quyc n
la nl iong ay nlung clinl su c ma nl inl la n cu a ong
da a o ia nlu ng clua n mu c van lo a xa lo i ma nl mc dc n
mu c cuo i cu ng no dinl linl ca c y cli clinl ii quan
io ng. ng da Ia m clu cuo c do i minl ha ng mo y lu c vc
Iuong am plo qua Iuon o n a i iong Io ng mo i nguo i,
iong co ng do ng quo c c va ca ha n lan nguo i Anl.
Matgatet Thatchet
(I)
, nla Ia nl da o nu da u icn cu a mo
nuo c cong nglic p Io n. Ba da Ia m 1lu uo ng nuo c Anl
qua 3 nlic m ky , io la nl nguo i na m quyc n lu uo ng
Iicn u c da i nla iong lc ky 2u. Co klong i nguo i plc
pla n ha , nlung ha Iuon nlic inl co vu mo i nguo i xay
du ng inl ky Iua , ia cl nlic m ca nlan, inl u cuo ng va
Ia nguo i da co vu ma nl mc quyc n u do kinl doanl.
1iong suo lo i gian ca m quyc n cu a minl, ha da dua nuo c
Anl vuo qua klu ng loa ng va suy loa i kinl c .
Co qvyc n Iv c cv ng gIo ng nIv I.v IIo nI ngvv I Iv
nv , nc v !o n !vo c Io I no I cIo ngvv I LIo c !Ic I zc
JIc v Jo , III !o n LIong Io I ngvv I nIv IIc .
MARGARET THATCHER
95
THO I QUEN THU 8
(1j Va|qa|ot l||oa 1oateoo| (1uz - j: Nu 1ou tuo oq oa u t|o va o o oay va o |a
ouy ooa t, ua oa 1oo p eu a vuooq qu e ^oo, o quy o tu o 1u?
1uuo. ua eu oq |a Cou t|eo a oq ua o tou ^oo tu o 1u? 1uuo.
Nelscn Mandela
(I)
, cu u 1o ng lo ng Nam Pli, nguo i da
da u ianl ga n 27 nam iong nla u dc clo ng Ia i clc do
plan hic clu ng o c. MandcIa duo c loi lu c ho i a m
nlin lon Ia ho i ky u c cu a minl. ng co lc linl dung ia
mo lc gio i vuo klo i mo i gio i la n cu a nlu ng ia i
nglic m va ky u c dau luong cu a minl: do Ia su u da y, su
ha cong, clic n ianl ho Ia c va su clia ic sa c o c. 1u sau
la m am lo n ong Iuon vang vo ng mo nic m in ha a n
vc gia ii cu a mo i cong dan Nam Pli.
Me Tetesa
(2)
, nguo i da oa n am oa n y lic n dang ca
cuo c do i minl plu c vu vo dic u kic n clo nlu ng con nguo i
ha la nl. Ba da di clu c Ia i clo o clu c cu a ha Io i nguyc n
ca u da duo c ha lc Io ng lu c lic n iong suo cuo c do i
minl Ia su iong sa cl va co ng lic n, o clu c na y da klong
ngu ng Io n ma nl va pla iic n sau kli ha ma .
Xc I qvo cv o sv Im Io ng Io CA ! AG!Y7 A.
Xc I qvo cv o co v ngvyc n Io A77 M T7A.
96
THE 8
th
HABIT
(1j No|soo no||o|ao|a Vaooo|a (1u1s - j: 1 oq to oq tou 1o (1uu4 1uuuj eu a
C oq oo a Na o|, |a oo tu poooq t|a o eo oq eou oqo|a poao b| t eou oq t e
^-pa e-toa| (^pa|too|oj va b| q|a ea su t z? o (1ua 1uuoj bo | Co|oo
quy o ^-pa e-toa|. Coq ouo e t|ao t oq q|a | Nobo| lo a u|oo o 1uua.
(zj Vo 1o|osa (1uzo 1uu?j: Nu tu oquo | ^ o q e ^|bao|a, ooa ooa t o oq ooao
oa o, to |oa| s|oo eu a ba |a ^qoos Gooxoa uojaxo|u (Gooxoa t|ooq t| oq
^|bao|a eo oqo|a |a Nu l oqj. ua o o ^ o o 1u4s o tou e o| o su oo
ba e a | o | vo | oquo | oqoo o, oquo | b oo, oquo | e|, oquo | t|ooq eoo oa p
o |. ua sa oq |a p Ca e C oq ooa o ua e a | ko||ata (1oa oo po Ca|eutta, ^ o j
va o o 1uo. ua ouo e t|ao q|a | Nobo| lo a u|oo o 1u?u.
Xc I qvo cv o nIc m IIn Io Y7! TH!OAG.
Xc I qvo cv o ycv IIvvng Io 1H! AG ! .
Xc I qvo cv o Iv ng sv Io HO A E7AH.
Me TERESA
1uy nlicn, cu ng co mo so nla Ia nl da o co ca ha
pla m cla ta m nhn, ky lua t va dam me nlung Ia i a o ia
mo lau qua dang so. Adclj Hitlet Ia mo iong so do.
ng a da say mc uycn iuyc n clo a m nlin nga n nam
long ii cua c am Quoc xa va su sicu vic cua clung
o c Aiyan. ng a da du ng Icn mo iong so nlu ng co
ma y cong nglic p clic n ianl ky Iua nla iong Iicl su
lc gio i. ng a da minl clu ng clo su c ma nl cu a nang
Iu c xu c ca m cu a minl qua a i lu ng hic n co su c luyc
plu c cao, co lc hic n da m dong cu o a la nl nlu ng kc
cuong in dang so mang u uong lan lu va lu y dic.
1uy nlicn, va n co su kla c hic Io n giu a Ia nl da o lic u
qua va Ia nl da o Iau hc n, a ca ca c nla Ia nl da o no i icn
dc u xay du ng duo c nc n a ng vu ng cla c va su co ng licn
co y nglia Iau hc n, ngoa i iu AdoIf HiIci.
Kli Iuong am ga n Iic n vo i a m nlin, ky Iua va nic m
dam mc li su Ia nl da o sc io ncn Iau hc n va Ia m lay
do i lc gio i ma i ma i. No i ca cl kla c, su c ma nh da c ly la m
chc quye n lu c chinh thc ng dom loa kc ia i. Kli Iuong am
klong dic u klic n duo c a m nlin, ky Iua va nic m dam
97
THO I QUEN THU 8
mc li su Ia nl da o sc klong hc n vu ng va nlu ng dinl clc
cu a no cu ng nlanl clo ng an ia . No i ca cl kla c, quyc n
Iu c clinl lo ng kli lic u su c ma nl da o Iy sc da n dc n
la hai.
HiIci co a m nlin, inl ky Iua va su dam mc nlung
ong Ia i hi lu c da y ho i ca i oi icl ky . Do lic u Iuong am
ncn ong a da la ha i. 1a m nlin, inl ky Iua va su dam
mc cu a Candli duo c lu c da y ho i Iuong am va ia cl
nlic m ncn ong da io la nl nguo i da y o plu c vu nlan
dan va da nuo c cu a ong. ng cl co su c ma nl da o Iy
(ong klong lc co quyc n Iu c clinl lo ng) nlung ong Ia i
Ia nguo i cla va Ia nguo i sa ng Ia p ia da nuo c co dan so Io n
lu lai icn lc gio i
(I)
.
Kli a m nlin, ky Iua va su dam mc duo c cli plo i ho i
quyc n Iu c clinl lo ng nlung vo Iuong am va lic u su c
ma nl da o Iy li lc gio i co lc hi lay do i, nlung lco
mo clic u luo ng sai Ic cl va xa u xa. No lu y loa i lc gio i
va u di dc n clo dic vong.
Bay gio clu ng a sc xc ky u ng luo c inl mo .
TA M NHIN
Ta m nhn Ia vic c nlin vc uong Iai ha ng con ma cu a
ii uc. 1am nlin Ia ii uong uong ung dung (appIicd
imaginaion). Mo i lu icn do i dc u duoc kic n ao lai Ian:
Ia n lu nla ha ng su sa ng a o inl la n, va Ia n lu lai
98
THE 8
th
HABIT
(1j Dao s ^ o uo e va o |ooa oq 1,1az t| oquo | (zoosj, 1|uoq Cu e eo s oao
ooq ooa t to q|o | vo | |ooa oq 1,azu t| oquo | (zoo?j.
hang su sang ao va cla. Su kicn ao lu nla, lay am
nlin, Ia su ha dau cua qua iinl u ai ao cua han lan
lay cu a o clu c. No lc lic n ha ng su klao kla , mo uo c,
ly vo ng va o nlu ng mu c icu va kc loa cl. Nlung nlu ng
mo uo c lay ta m nhn na y klong pla i Ia su loang uo ng
ma Ia nlu ng lic n lu c clua duo c dua vc klong gian va
Iy . No gio ng nlu ha n vc lic kc mo ngoi nla iuo c kli
ngoi nla do duo c du ng Icn, lay nlu nlu ng no nla c
iong ha n plo nla c dang clo nglc si hic u dic n.
Ha u lc clu ng a dc u klong linl dung lay nla n lu c
duo c mo i ic m nang cu a minl. WiIIiam Iamcs no i: Ha u
lc mo i nguo i dc u so ng iong mo clu vi la n lc p cu a
nlu ng ic m nang cu a minl. 1a ca clu ng a dc u co nguo n
du iu nang Iuo ng va a i nang co lc dcm ia su du ng va o
nlu ng Iu c ma clu ng a klong lc ngo o i.
AIhci Einscin no i: 1ii uo ng uo ng co n quan io ng
lon ca kic n lu c. 1ii nlo Ia qua klu va no Iuon hi gio i
la n. Co n a m nlin Ia uong Iai, vo n vo la n. 1a m nlin
co n Io n lon ca Iicl su , kinl nglic m, va ca nlu ng vc
luong Io ng iong qua klu .
Kli co nguo i lo i Einscin ia ng nc u co lc ong sc lo i
1luo ng dc dic u gi, Einscin da da p ia ng: 1oi sc lo i: Vu
ttu duo c hnh tha nh nhu the na c`. Bo i vi a ca mo i lu xa y
ia sau do cl Ia oa n lo c. Nlung sau kli suy ngli mo
Iu c, ong Ia i do i y : 1lay vi lo i nlu lc , oi sc lo i: Ta i sac
vu ttu duo c ta c ta`. Kli do , cla c cla n oi sc hic duo c y
nglia cuo c do i minl.
99
THO I QUEN THU 8
Co Ic a m nlin quan io ng nla Ia co duo c mo y lu c
vc ha n nga , mo y lu c vc so pla n cu a ha n lan, y lu c vc
su mc nl va vai io do c nla cu a do i minl, y lu c vc mu c
dicl va y nglia cu a cuo c so ng. Kli ha n muo n kic m ia a m
nlin ca nlan cu a minl li iuo c lc la y u lo i: 1a m nlin
cu a oi co ga n Iic n vo i ic ng no i, su c Iu c va a i nang do c
nla cu a oi lay klong 1a m nlin co clo oi y lu c vc
licn luo ng lco duo i mo su nglic p xu ng da ng c co
duo c y lu c do , ha n pla i hic suy nga m va da ia nlu ng
cau lo i co clic u sau va lc lic n su c uo ng uo ng ma nl mc .
Kli clu ng a no i vc a m nlin, dic u quan io ng Ia
klong cl clu y va o a m nlin vc nlu ng dic u co lc o
dau do ma co n clu y dc n a m nlin ma clu ng a nla n
la y o nguo i kla c, nlu ng ic m nang clua duo c nla n ia
noi lo . 1a m nlin co y nglia io ng Io n lon vic c cl Ia m
duo c mo va i dic u gi, lay loa n la nl mo nlic m vu na o
do , no Ia su kla m pla va mo io ng ca cl nlin cu a clu ng a
do i vo i nguo i kla c, kla ng dinl lo , in uo ng lo va giu p
lo kla m pla nlu ng ic m nang cu a clinl lo nglia Ia
giu p lo im ia ic ng no i cu a ha n lan lo .
Eo n nong IoI. ToI nong !o n. To cIv ng Io cv ng
Jvv c nong Icn.
Cach ngn Giao phai QUAKER
Iuu
THE 8
th
HABIT
Co mo su c ma nl o Io n iong vic c nlin nla n nguo i
kla c mo ca cl a cl hic vo i la nl vi cu a lo , kli Ia m dic u
do Ia clu ng a da kla ng dinl gia ii co ha n va vo dic u kic n
cu a lo . Kli nla n ia va lu a nla n ic m nang cu a nguo i
kla c Ia clu ng a dua clo lo clic c guong soi dc lo nlin
la y nlu ng gi dc p nla noi ha n lan minl. Ca cl kla ng
dinl na y klong cl giu p pla luy nlu ng pla m cla o
nla cu a lo ma co n ia nl clo clu ng a klo i co pla n u ng
iuo c nlu ng la nl vi klong mong muo n. Kli mo nguo i
la nl xu o mu c do la p lon ic m nang li la i do va su
kla ng dinl cu a clu ng a sc no i clo lo hic ia ng: Anl
co lc Ia m o lon lc !.
1iong mo cluyc n di nuo c ngoa i ca cl day nlic u nam,
oi duo c gio i lic u vo i mo lanl nicn kloa ng muo i a m
uo i. Ca u a y da ga p pla i nlu ng lu la cl Io n iong do i,
iong do co ca ma u y va hia iuo u. Qua cuo c no i cluyc n,
oi nla n ia ia ng ma c du ca u a y dang co ga ng u ho lo i
xa u va dang im luo ng di du ng da n, song ca u va n clua u
in o ha n lan. 1oi cu ng nla n la y ca u Ia mo lanl nicn
da c hic , co su c ma nl va ic m nang lu c su . ic u do lc
lic n io qua nc ma va inl la n cu a ca u. 1iuo c kli clia
ay, oi nlin la ng va o ma ca u a y va no i ia ng oi in sau
na y ca u sc io la nl mo nguo i co a nl luo ng Io n iong xa
lo i va ia ng o ca u co nlu ng mo n qua licn plu cu ng
nlu ng ic m nang da c hic .
Ca n 2u nam sau, cla ng lanl nicn a y io la nl mo
iong so nlu ng nguo i ic uo i co nang Iu c va da y lu a lc n
nla ma oi ung hic. Cau ay co mo gia dinl uyc voi
IuI
THO I QUEN THU 8
va ia la nl cong iong nglc nglic p. Mo nguo i ha n cu a
oi gan day da gap cau ay. 1iong cuoc io cluycn voi han
oi, anl cla ng da nla c Ia i cau cluyc n ma oi da kc icn.
Anl no i: Anl klong lc hic duo c cuo c io cluyc n nga n
ngui do da co ac do ng Io n nlu lc nao dcn cuoc doi oi.
Kli duo c nglc ong a y no i oi Ia nguo i co nlu ng ic m
nang vuo xa nlu ng gi oi co lc uo ng uo ng, y ngli do
da do ng Ia i iong oi. No da ao ia su kla c hic clo cuo c
doi oi.
Xay du ng lo i qucn kla ng dinl nlu ng dic u o dc p
cu a nguo i kla c, luo ng xuycn va clan la nl iuyc n clo
lo nic m in cu a ha n va o lo Ia dic u vo cu ng quan io ng
da c hic Ia do i vo i ic vi la nl nicn dang pla i ia i qua giai
doa n linl la nl nlan ca cl. ay Ia mo su da u u nlo
nlung dcm Ia i nlu ng kc qua o Io n klong lc in duo c.
Mo Ia n nu a la y nlo Ia i nlu ng a c do ng ky dic u kli
clu ng a duo c ai do da nic m in va o clu ng a (vc ic m
nang cu a clu ng a) nlu ng kli clu ng a klong in va o ha n
lan minl.
TINH KY IUA T
Tinh ky lua t cu ng quan io ng klong kc m a m nlin va
du ng la ng lu lai iong a p lo p na y. 1inl ky Iua uo ng
iung clo su kic n a o Ia n lu lai. o Ia vic c a o ia kc qua ,
Ia ly sinl nlu ng lu kla c dc lu c lic n ha ng duo c a m
nlin. 1inl ky Iua Ia lic n lan cu a su c ma nl y cli, Pcci
Diuckci clo ia ng nlic m vu da u icn cu a ca c nla qua n Iy
Iu2
THE 8
th
HABIT
Ia dinl nglia lu c a i. Ky Iua giu p dinl nglia lu c a i va
cla p nla n no , do Ia quyc am cla p nla n clu klong pla i
plu dinl lu c a i. No lu a nla n nlu ng su la ia n iu i
cu a lic n lu c.
XII sv IvvI Io n cv o !o n zo o !vo I !on moI Jvv c
IIoy IIc !o ng sv mc I mo I Iv c gIv o I.vo, LII cv
!o !o n .vn .o y zI cong IIo ng III co c !o c IIong
Jvv ng nIv coo Ivn zo Lc o Jo I zo Io n. To .o I, Jo I
nIIcn !o n co m IIo y cIo ng co gI svon sc IIco y !o n
co Jo cIInI Io Iv c !o n LIong ncn Jo Jv IIcm
mo I gIoy no o nv o.
DAG HAMMARSKJOLD
7o nI Jo o Io LIo nong !Ic n Io m nIIn IIo nI
IIc n IIv c.
WARREN BENNIS
Klong co a m nlin va ly vo ng li vic c cla p nla n
lic n lu c co lc la cla n na n va klong co gi lu ng lu .
Ha nl plu c doi kli cu ng duo c dinl nglia Ia kla nang ga c
Ia i nlu ng y muo n nla lo i vi nlu ng mu c icu Iau da i. Su
ly sinl ca nlan Ia qua iinl ga ho nlu ng lu vui lic n a i
vi nlu ng dic u o dc p lon iong uong Iai clinl Ia no i
dung cu a inl ky Iua .
Iu3
THO I QUEN THU 8
Ha u lc clu ng a dc u xcm ky Iua Ia su ma u do.
Nlu ng su ha huo c sc gic clc inl u nguyc n. Pla m
nlu ng vic c ca n pla i li klong clu a du ng u do. 1oi
muo n Ia m nlu ng gi oi muo n. o mo i Ia su u do, clu
klong pla i nglia vu .
1lu c ia, dic u nguo c Ia i mo i du ng. Cl nlu ng nguo i
so ng co ky Iua mo i Ia nlu ng nguo i la su u do. Nlu ng
nguo i vo ky Iua mo i Ia no Ic cu a am inl ha luo ng, cu a
su lc m kla va dam mc.
Ba n co hic cloi da n duong ca m klong Klong! 1oi
klong co su u do dc cloi da n duong ca m. Bo i vi oi
klong hao gio klc p minl va o ky Iua . 1oi licl u a p vo i
ha n hc lon Ia ngo i Iuyc n u ng ngo n da n lco y muo n cu a
cla mc lay gia o vicn da y da n.
1lc co n su u do la lu va xin duo c la lu li sao
Su u do ycu luong vo dic u kic n Ia nguo i cl da n clu
klong pla i nguo i pla n xc mo a m guong clu klong
pla i Ia nguo i cl iicl. ic u do co y nglia gi Ba n lu
ngli vc inl ky Iua iong nlu ng iuo ng lo p na y xcm sao.
Nla su pla m Io n Hoiacc Mann
(I)
u ng no i: 1la vo
icl nc u nguo i a no i vc la nl plu c ma klong hao gio huo c
inl ho c do ng pla i uan lu ky Iua . Nlu ng ai klong
muo n ly sinl lic n a i vi mo uong Iai o dc p lon, loa c
ly sinl ca nlan vi su nglic p clung, Ia nguo i cl co lc no i
vc la nl plu c gio ng nlu nguo i mu no i vc ma u sa c va y.
Iu4
THE 8
th
HABIT
(1j lo|aeo Vaoo (1?u 1suj: Noa su poa , ooa eo|oo t|| o | t| oq oquo | Vy
to |y xlx.
1oi lu c su in ia ng inl ky Iua clinl Ia da c inl
clung cu a a ca nlu ng nguo i la nl da . 1oi ia nguo ng
mo la nl qua cu a nla qua n Iy ha o lic m AIhci E. N. Ciay,
nguo i da da nl ca do i minl dc kla m pla ia ma u so clung
cu a su la nl cong. Cuo i cu ng, ong da di dc n mo kc Iua n
don gia n nlung ia sau sa c, ia ng ma c du su Ia m vic c clam
cl, su may ma n va su klc o Ic o iong ca c mo i quan lc dc u
ia quan io ng nlung nguo i la nl da luo ng co lo i
qucn Ia m nlu ng vic c ma nguo i la ha i klong licl Ia m.
Nlu ng nguo i la nl da lu c ia klong nla lic pla i licl
Ia m nlu ng vic c do , nlung su klong licl cu a lo hi klua
plu c ho i su c ma nl luo ng o i mu c dicl.
SU BAM M
Su dam me xua pla u am lo n va Ia hic u lic n cu a su
Ia c quan, nic m lu ng lu , su ga n kc inl ca m va Io ng
quyc am. Su dam mc nlu mo ngo n Iu a Ia m hu ng cla y
ngli Iu c. Su lang la i nlic inl ha nguo n u su c ma nl
Iu a clo n lon Ia u loa n ca nl. Nlu ng nguo i nlic inl in
ia ng ca cl o nla dc hic duo c uong Iai Ia pla i a o ia no .
1lu c ia, nlic inl Ia mo nlu ca u inl la n, no Ia m clo
nguo i a io la nl mo ho pla n cu a gia i pla p clu klong
pla i mo ho pla n cu a ca m gia c vo vo ng va ha Iu c.
1iic gia AiisoIc no i ia ng: Kli a i nang cu a con
nguo i va nlu ca u cu a lc gian ga p nlau li licn luo ng
cu a ha n xua lic n. Clu ng a cu ng co lc no i: o Ia noi
sinl ia su dam mc cu a ha n, noi ha nguo n ic ng no i cu a
Iu5
THO I QUEN THU 8
ha n lay cu ng co lc lic u noi do Ia m ang su c so ng va clo
ha n lcm ngli Iu c. o Ia nguo n nlicn Iic u clo a m nlin
va inl ky Iua . No Iuon o hcn ha n iong kli mo i lu kla c
co lc hi ma di mo nga y na o do . Mo vi ha c si lo i mo
nguo i ia ng anl a Ia m vic c hao nlicu gio iong mo ua n.
Cau ia Io i Ia : 1oi klong dc y . 1lc iong mo ua n ha c si
li lo hao nlicu gio . 1la va y, kli cuo c so ng, cong
vic c, vui cloi gia i ii va inl ycu dc u xoay quanl cu ng mo
lu , li do Ia Iu c ha n dang co nic m dam mc Io n!
Clia klo a dc a o nic m dam mc iong cuo c so ng Ia im
ia nlu ng a i nang do c da o va vai io iicng cu ng nlu mu c
dicl cu a ha n iong cuo c do i na y. ic u quan io ng Ia ca n
pla i lic u io ha n lan iuo c kli ha n quyc dinl Ia m dic u
minl muo n. 1iic lo c Hy La p no i ia ng: Bic minl, kic m
soa minl va co ng lic n lc minl Ia mo du c kc da y su
inl c . 1a i nang, su mc nl loa c vai io cu a mo nguo i Ia
do kloi go i, pla lic n ia clu klong pla i do a o ia.
Co mo quan nic m sai Ia m plo hic n clo ia ng ky nang
cu a mo nguo i clinl Ia a i nang cu a nguo i do . 1lu c ia ky
nang klong pla i Ia a i nang. Nguo c Ia i, a i nang Ia i do i
lo i pla i co ky nang. Nguo i a co lc co ca c ky nang va
kic n lu c iong ca c Iinl vu c ma lo klong lc co clu a i
nang na o. Nc u mo nguo i co mo cong vic c do i lo i nlu ng
ky nang ma klong ca n dc n a i nang li cla c cla n o clu c
du ng lo sc klong hao gio co lc klai la c duo c su dam
mc cu ng nlu ic ng no i cu a lo . Ho co lc sc cl gia vo Ia m
vic c va do do Ia i ca n co nguo i gia m sa va do c lu c lo .
Iu6
THE 8
th
HABIT
Ncu han luc duoc nguoi Iam ma cong vicc han giao
plu lo p vo i su dam mc cu a lo li ha n klong ca n ha cu
ai giam sa lo ca. Ho sc u kicm soa han lan o lon ha
ky nguoi giam sa nao. Nlic luyc va dong co luc day
lo xua pla u hcn iong clu klong pla i u hcn ngoa i.
Hay lu nlo Iai nlung Ian han say mc mo du an na o do,
co dicu gi do vo cung lap dan va cuon lu han manl mc
dc n no i ha n klo co lc suy ngli vc ha cu ca i gi kla c.
Lic u kli a y ha n co ca n nguo i kla c qua n Iy lay gia m sa
ha n klong 1a nlicn Ia klong. Kli a y y ngli ca n co
nguoi klac day hao han kli nao can plai Iam vicc va Iam
vic c nlu lc na o sc Ia mo su s nlu c Io n.
Kli ha n co lc co ng lic n lc minl vi cong vic c, do ng
lo i kc lo p duo c nlu ca u voi a i nang, su dam mc cu a
han li Iuc hay gio suc manl icm ang cua han sc duoc
giai plong.
IUUNC TAM
Ho y co gIv mo I I.ong !Ic n Iv o zo Io n mo I IIo nIo
o cIInI Io Ivvng Iom.
GEORGE WASHINGTON
Ngay u dau cuon sacl nay, am quan iong dac hic
cua Iuong am da duoc noi dcn ia nlicu. Co vo so hang
clu ng clo la y Iuong am, mo y lu c vc da o Iy , ngo n Iu a
Iu7
THO I QUEN THU 8
iu c cla y u hcn iong Ia mo lic n uo ng co inl plo qua .
Ba n cla inl la n lay da o Iy na y cu a con nguo i klong
Ic luo c va o on gia o, van lo a, dia Iy , quo c icl loa c
clu ng o c. 1uy nlicn, mo i gia o Iy clinl yc u cu a ca c on
giao icn lc gioi dcu dong nla voi nlau o dicm cac
nguycn a c lay gia ii co ha n.
1iic gia ImmanucI Kan
(I)
no i: 1oi klong ngu ng
kinl nga c ho i lai dic u na y: do Ia vu iu hao Ia icn da u
oi va nguycn a c da o Iy sau la m hcn iong oi. Luong
am Ia nlu ng quy a c da o Iy ic m a n iong Io ng clung a.
No Ia su kc lop giua quy ac dao duc va lanl vi. Cung
nlu oi, nlic u nguo i in ia ng Iuong am clinl Ia ic ng
no i cu a 1luo ng dc iuyc n clo nlu ng du a con cu a minl.
Nlu ng nguo i kla c co lc klong clia sc nic m in na y,
nlung lo va n lu a nla n ia ng con nguo i co mo y lu c
ha m sinl vc su cong ha ng, cong Iy , y lu c ha m sinl vc ca i
du ng va ca i sai, ca i o va ca i xa u, ca i co icl va ca i vo icl,
cai Iam dcp va cai luy loai, cai la va cai gia. Clung a
plai lua nlan mo dicu iang van loa hic n y luc da o
du c co ha n na y la nl nlu ng u c Ic va cn go i kla c nlau,
nlung su dic n gia i na y klong plu dinl y nglia co ha n
giua cai dung va cai sai.
Kli oi Ia m vicc a i nlicu quoc gia vo i nlu ng on giao
va van lo a kla c nlau, oi nla n la y Iuong am plo qua
nay Iuon duoc hoc Io o klap noi. 1luc su co mo ap lop
Iu8
THE 8
th
HABIT
(1j laouo| kaot (1?z4 1so4j: 1|| t q|a oquo | u e. Coq ouo e xo |a t
t|ooq oou oq ooa tu tuo oq |o o ooa t eu a eoau ^u too | ea o oa |.
ca c gia ii, y lu c vc su cong ha ng, Iuong lic n, on io ng
va co ng lic n vuo Icn icn mo i nc n van lo a mo ca i gi
do vinl cuu, vuo icn moi loi dai va Ia mo su la licn
nlicn. No cu ng lic n nlicn nlu su la ia ng su in ca y
doi loi su dang in cay (ius icquiics iuswoilincss).
IUUNC TAM VA CA I T0I
Luong am Ia ic ng no i nlo ycn vi iong no i am. No
inl Ia ng, hinl ycn. Co n ca i oi li a n ha o, cluycn
quycn va doc ai. Cai oi cl quan am dcn su on ai, su
vui lu va su lang ic n cu a iicng minl ma klong ca n
hic dc n nguo i kla c, no i ca cl kla c no nuoi lam vo ng
mo ca cl icl ky . Ca i oi nlin nla n va da nl gia ca c mo i
quan lc duoi goc do cua mo moi dc doa, nlu mo dua
ic plan clia nlu ng nguo i quanl no la nl lai Ioa i:
nlu ng nguo i dc mc n va nlu ng nguo i da ng glc .
Nguoc Iai, Iuong am vua mo iong vua nang ca i oi Icn
cao, luo ng dc n nla n lu c Io n lon cu a a p lc , co ng
do ng, va nlu ng gia ii o dc p lon. Luong am nlin cuo c
song duoi goc do pluc vu va cong licn, vi su an oan va
su lo a ma n cu a nguo i kla c.
Ca i oi co lc pla luy a c du ng kli duong da u vo i
klu ng loa ng nlung klong co su sa ng suo dc da nl gia
mu c do nglicm io ng cu a klu ng loa ng lay su dc do a.
Luong am co su sa ng suo va y lu c duo c vc mu c do cu a
mo i dc do a. Luong am clu a du ng ca mo klo a ng ca c
pla n u ng. No co su kicn nla n va sa ng suo dc quyc dinl
Iu9
THO I QUEN THU 8
ncn Ia m gi, Ia m kli na o va nlu lc na o. Luong am Ia mo
qua iinl Iicn u c iong cuo c so ng cu a clu ng a. No co kla
nang licl ngli vo i nlu ng inl luo ng plu c a p nla .
Ca i oi klong hic ngl ngoi. No su c sa o iong u ng
ngo c nga cl nlo nla . No Ia m gia m su c ma nl va kim
la m nang Iu c cu a ha n. Luong am li kla c, no coi io ng
mo i nguo i mo ca cl sau sac va nla n la y icm nang u
clu o con nguo i. Luong am Ia m ang lcm su c ma nl
clo con nguo i. No pla n a nl gia ii cu a con nguo i, do ng
lo i kla ng dinl su c ma nl va su u do Iu a clo n cu a lo
dc u do xua licn han inl u kicm soa von co ma
klong can su a p da u icn xuo ng lay u hcn ngoai vao.
Ca i oi hi dc do a ho i nlu ng long in pla n lo i icu cu c
va no iung pla nguoi dua in. No giai ma moi du Iicu
long qua ha n nang sinl o n. No klong ngu ng kic m
duyc long in va plu dinl pla n Io n lic n lu c. Luong
am li Ia i coi io ng nlu ng long in pla n lo i va Iuon co
ga ng plan hic va im ia su la . No klong so long in
va co kla nang Iy gia i clinl xa c dic u gi dang xa y ia. No
klong ca n pla i kic m duyc long in va no Iuon mo cu a
ic p nla n nla n lu c vc lu c a i u mo i luo ng.
Ca i oi co ca i nlin lic n ca n, no Iy gia i mo i lu iong
cuo c so ng qua nla n lu c clu quan. Luong am Ia mo
nla sinl la i lo c xa lo i, no Ia ng nglc va ca m nla n oa n
lc lc lo ng io i sau do dcm a nl sa ng dc n clo lc xa c con
nguo i, no co kla nang mo io ng ca i oi dc nla n lu c lc
gio i clinl xa c lon.
IIu
THE 8
th
HABIT
NHU NC HI U BI T SAU HUN V IUUNC TAM
Luong am Ia su ly sinl u c su plu c u ng cu a ha n
nga (scIf) lay ca i oi (cgo) vi mu c dicl, su nglic p loa c
nguycn a c cao ca lon. Hon nu a, su ly sinl lu c su co
nglia Ia su u ho mo dic u o dc p dc da duo c mo dic u
o dc p lon. Nlung iong am ii cu a nguo i ly sinl, lo
klong xcm do Ia su ly sinl ma cl co nguo i ngoa i cuo c
mo i nla n ia dic u do .
Su ly sinl co nlic u linl lu c kla c nlau nlu no
duo c lc lic n o ho n ma cu a cuo c so ng: su ly sinl va
cla va kinl c (lc xa c), su iau do i ii o c, su io ng mo ,
lam lic u hic va u iu ng pla ha n lan vc dinl kic n cu a
minl (ii uc), su hay o Iong on iong va ycu luong doi
voi moi nguoi (am lon), va su ha huoc y muon nla
lo i pla i plu c u ng y cli luo ng dc n mu c dicl cao ca
lon (inl la n).
Mo I I.Ic I Iy mv I, mo I Io I so ng mv I LIong Io I Io
IIv Iv nIIcn mo co . Ao Jo I Io I Io I I.o gIo Jo I
zo cIv ng Io cI! co IIc IIo I sv sv Iv v no !o ng sv
LIcn I.I zo no Iv c Iv n.
FYODOR DOSTOEVSKY
Luong am clo clu ng a hic ia ng mu c dicl va
pluong ic n klong a cl io i nlau va mu c dicl luo ng co
III
THO I QUEN THU 8
iuo c pluong ic n. ImmanucI Kan u ng no i ia ng pluong
ic n du ng dc da duo c mu c dicl cu ng quan io ng klong
kc m mu c dicl. MacliavcIIi
(I)
li no i nguo c Ia i ia ng mu c
dicl hic n minl clo pluong ic n.
Hay xcm xc 7 dicu sau day ma lco giao luan cua
Candli, sc lu y loa i clu ng a. Nc u nglicn cu u ky 7 dic u
na y, ha n sc nlin la y ia io ia ng mo i dic u iong so na y
uo ng iung clo mc t ke t thu c duoc loan a hang nhu ng
phuong tie n vo nguycn a c lay vo gia ii.
' Cia u co klong ca n Ia m vic c.
' Vui lu ha cla p Iuong am.
' Kic n lu c ha ca n nlan ca cl.
' Kinl doanl vo da o du c.
' Kloa lo c pli nlan van.
' 1lo plu ng klong dang lic n.
' Clinl ii vo nguycn a c.
Nc u ha n da duo c mo mu c dicl da ng klcn ngo i ha ng
pluong ic n sai ia i li cuo i cu ng mu c dicl do sc lo a
la nl io hu i iong ha n ay ha n.
1iong kinl doanl, ha n hic ai Ia nguo i iung lu c,
giu Io i lu a va loa n la nl cam kc vo i ha n. Ba n cu ng hic
clinl xa c ai Ia nguo i gian Ia n, do i ia , va ha Iuong. Ngay
ca kli ha n ky lo p do ng lo p pla p vo i nlu ng nguo i ha
II2
THE 8
th
HABIT
(1j N|eeo|| o| uo|oa|oo oo| Vaeo|avo||| (14u 1z?j: Noa t|| t oo e eo|oo t||,
ooa oqoa | q|ao, ooa e s|, ooa too, ooa b|o ||eo oquo | x too | ou e ouoq.
Iuong, li Iic u ha n co in ia ng lo sc lu c lic n du ng lo p
do ng va cam kc sc duo c lu c lic n
Clinl Iuong am no i clo clu ng a hic gia ii cu a ca
mu c dicl Ia n pluong ic n va clo clu ng a hic ha ng ca cl
na o ma clu ng klong a cl io i nlau. Co n ca i oi no i vo i
clu ng a ia ng mu c dicl hic n minl clo pluong ic n, ma
klong nla n la y ia ng mo mu c dicl o dc p klong hao
gio co lc da duoc hang nlung pluong icn xau xa. Du
nlin clung co vc nlu ha n da da duo c ha ng ca cl do ,
nlung sc co nlu ng la u qua klong lc na o Iuo ng iuo c
duoc di kcm va cuoi cung no sc luy loai kc qua da da
duo c. Vi du , ha n co lc Ia lc con ca i minl dc ha clu ng
Iau do n nla cu a, va nc u mu c dicl cu a ha n Ia dc co nla
sa cl li ha n xcm nlu da da duo c. Nlung oi cam doan
vo i ha n ia ng ca cl cu xu nlu lc klong nlu ng co a nl
luo ng icu cu c dc n mo i quan lc vo i con ca i, ma nla cu a
cu ng klo ma sa cl sc kli va ng ma ha n.
T.I LIon IIc IIc n qvo zIc c !o n IIco Jvo I nIv ng
mv c JIcI Io I Jc nIo I !o ng nIv ng Ivvng IIc n
Io I Jc nIo I.
FRANCES HUTCHESON
Iuong tam la m thay dci sau s c ta m nhn, tinh ky lua t
va su dam me o ng ca ch dua chu ng ta va c the gio i cu a ca c
mci quan he . No cluyc n clu ng a u giai doa n do c Ia p
II3
THO I QUEN THU 8
(indcpcndcncc) sang giai doa n uong luo c (incidcpcndcncc).
Kli dic u na y xa y ia, a ca mo i lu xung quanl ha n dc u
sc lay do i. Ba n nla n ia ia ng minl ca n pla i clia sc a m
nlin va ca c gia ii iuo c kli nlu ng nguo i xung quanl
ha n sa n Io ng cla p nla n nlu ng ca u iu c va lc lo ng ky
Iua duo c lc clc lo a iong ca c gia ii do . 1a m nlin
duo c clia sc sc a o ia inl ky Iua va ia u mo ca cl vo
dic u kic n. Iuong tam luo ng gia i licl clo ha n nguycn
nlan (wly), ta m nhn xa c dinl dic u ha n dang co ga ng
da duo c Ia gi (wla), ky lua t clo ha n hic Ia m lc na o
(low) dc da duo c dic u do , va dam me lc lic n su c
ma nl ca m xu c da ng sau nlu ng nguycn nlan, vic c gi va
nlu lc na o.
Iuong tam oie n dam me tha nh su dc ng ca m. No Ia m clo
clung a hic cacl quan am giu p do nguoi klac, mo su
kc lop giua long cam va dong cam, noi noi dau cua
mo nguoi duoc xoa diu hoi mo nguoi klac. Su dong
ca m Ia mo hicu licn uong luoc cua su dam mc.
To m t t Pha n 1
TIM RA TINC N0I CUA BAN THAN
1iuo c kli kc lu c pla n no i vc vic c Tm ta tie ng nc i
cu a oa n than, clu ng a la y xcm Ia i nlu ng dic m clinl.
Clu ng a dc u hic ia ng co mo kloa ng ca cl da ng
huo n giu a vic c co ic m nang Io n va kla nang lu c lic n
duoc dicu gi do Ion Iao, co y nglia iong cuoc song giua
vic c y lu c duo c nlu ng klo klan va lu la cl Io n iong
II4
THE 8
th
HABIT
cong vicc, so lu u duo c su c ma nl no i am va quyc n Iuc
inl la n dc vuo qua nlu ng klo klan lu la cl do .
Mo Ian nua xin gioi licu dcn han mo cacl u duy
don gia n vc cuo c so ng: mo con nguo i loa n lic n (lc
xa c, ii uc , am lo n va inl la n) Ia nguo i co ho n nlu
cau co han (song, loc ap, ycu luong va dc Iai di san) va
ho n nang Iu c (lc cla , ii uc , inl ca m va inl la n) vo i
ho n linl lu c lc lic n cao nla (inl ky Iua , a m nlin,
su dam mc, Iuong am). 1a ca nlung ycu o nay Ia su lc
lic n ho n klia ca nl cu a ic ng no i cu a ha n (nlu ca u, a i
nang, dam mc va Iuong am).
O Cluong I, oi no i ia ng tie ng nc i (xcm linl 5.4)
nam ai vung giao nlau giua ta i nng (nlung mon qua
licn plu va su c ma nl cu a ha n), dam me (nlu ng gi
iuyc n clo ha n ngli Iu c, lu ng lu , do ng co va nguo n
ca m lu ng mo ca cl u nlicn), nhu ca u (nlu ng lu ma
lc gioi nay ca n ha n mang Iai) va luong tam (icng noi no i
am clo han hic dicu dung va luc day han lanl dong).
II5
THO I QUEN THU 8
4 0h0 08 0
S oq
lo e ta p
xu touooq
|a | o| sa o
4 080 I0 0
Nang |u c th cha t
(Cj
Nang |u c tr| tu
(ICj
Nang |u c t|nh ca m
(BCj
Nang |u c t|nh tha n
(SCj
4 Ih00 0 II0h
1|nh ky |ua t
1a m nh|n
Su dam m
Luong tam
I0 0 00 I
Nhu ca u
(1| ea eo oa p u oq oou ea uj
1a | nang
(1a p t|uoq eo |y |ua tj
am m
(1o|eo |a v| ej
Luong tam
(ta o| u ou oqj
600 000 I
h08 0 IhI0 0
h0 x8 0
tI I00
8m h0 0
I0h Ih8 0
ua oq 1
1oi cu ng da no i ia ng kli ha n Ia m vic c (vic c cluycn mon,
loa do ng xa lo i lay gia dinl) ma hic cacl pla luy a i
nang va Io ng say mc cu a minl xua pla u nlu ca u ca n
lic cu a xa lo i va Iuong am lu c da y ha n lu c lic n li
kli do ha n sc co ic ng no i, licn luo ng va clua n mu c
da o du c cu a iicng minl.
Co Ic ha n da nla n ia su gio ng nlau giu a ho n klia
ca nl cu a ic ng no i va ho n luo c inl Ia nl da o ca nlan:
ta m nhn, ky lua t, dam me va luong tam (xcm linl 5.5).
am mc va Iuong am Ia lai iong so nlu ng lua ngu
song sinl vo i nlau. Hai lua ngu co n Ia i Ia ta i nng va
nhu ca u li Iuon di kc m vo i ky lua t va ta m nhn. 1lu c ia,
nc u ha n di do i vo ng io n Iuong am (duo c o da m dc
hic u lic n vai io iung am) o linl 5.4 va o vi ii iung
am, li ha n cu ng sc co mo mo linl gio ng nlau.
II6
THE 8
th
HABIT
1A I NNG
LUONG 1M
NHU C U
NI M
AM M
1ING NOI
y ngha c nht v
hnh anh ca nhn
l|oo .4
Bo n klia ca nl cu a tie ng nc i duo c minl lo a ia sinl
do ng qua cau cluyc n cu a Mulammad Yunus
(I)
. ng da
im ia ic ng no i cu a minl ha ng ca cl na o 1iuo c icn ong
nla n lu c ia ng co mo nhu ca u dang o n a i. 1ic ng no i cu a
luong tam da loi lu c ong la nl do ng va do su uong lo p
giu a ta i nng vo i nhu ca u va dam me, ong huo c ta i nng cu a
minl pla i im ia gia i pla p. Clinl nlu ca u Ia m na y sinl
a m nlin va a m nlin Ia m ang ga p ho i kla nang cu a con
nguo i (loa c o clu c) iong vic c ic p u c da p u ng nlu ca u
va loi lu c nguo i kla c im ia ic ng no i cu a lo . 1iuo c kli
II7
THO I QUEN THU 8
(1j Vuoaao xuous (1u4o - j: 1| o s| ||oo t oo e, oquo | sa oq |a p Nqao oa oq
G|aooo uao| va o o 1usa, t o|oo oqao oa oq eouyo euoq ea p t|o
ou oq ooo eoo oquo | oqoo o o uaoq|aooso, oqa y oay oa ouo e ooao | oq |a
|o p to q|o |. Coq ooa o G|a | Nobo| lo a u|oo o zoo.
(
1
H

X
A
C
)
1

N
H
K
Y

L
U

1
5
U

A
M
M

(1
R 1U )
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)
1

M
NH
lN
Luong Im
SNG M1 CUC Ol MANH ME
l|oo .
kc lu c Pla n I na y, oi muo n cluyc n dc n ha n mo Io i
cam kc va dua ia mo lu la cl, do Ia : Nc u ha n su du ng
ho n su c ma nl na y a i nang, nlu ca u, dam mc va Iuong
am va o ha cu vai io na o cu a ha n iong cuo c so ng, li
cla c cla n ha n sc im duo c ic ng no i cu a minl iong vai
io do . 1lu la cl don gia n da nl clo ha n Ia : clo n ia lai
loa c ha vai io clinl cu a ha n iong cuo c so ng va do i vo i
mo i vai io , la y u lo i minl ho n cau lo i sau:
I. 1oi co nla n la y mo nhu ca u hu c ha cl na o lay
klong (iong gia dinl, co ng do ng, o clu c noi oi
dang Ia m vic c)
2. 1oi co mo ta i nng dicl lu c na o lay klong, dc nc u
duo c u ng du ng sc da p u ng duo c nlu ca u do
3. Lic u co lo i da p u ng nlu ca u do co ga n Iic n vo i dam
me cu a oi lay klong
4. Iuong tam co loi lu c oi la nl do ng va ga n ho vo i
cong vic c do lay klong
Nc u a ca ca c cau ia Io i cu a ha n Ia Co va nc u ha n
sa n sa ng a o lo i qucn Ia p kc loa cl la nl do ng va ha ay
lu c lic n li oi doan cla c ia ng ha n sc im ia ic ng no i
dicl lu c cu a minl iong cuo c so ng mo cuo c so ng co y
nglia sau sa c vo i su ma n nguyc n va la nl cong Io n Iao.
II8
THE 8
th
HABIT
H0I VA BAP
HO I: Iic u ca ch tic p ca n thco I i la nh da o ba n than
na y co thc giu p ti gia i quyc t duo c m t mu c ticu na o
do cu a minh nhu gia m can hay co duo c than hinh can
d i khng
DA P: Co Ic ha n, cu ng gio ng nlu nlic u nguo i, da
nlic u Ia n quyc am a p Iuyc n dc co mo lan linl can
doi va ung da duoc mo so kc qua nla dinl. Co han
ma no i li vic c ha n muo n co mo lan linl can do i do ng
nglia vo i vic c ha n muo n lay lc pla n mo iong co lc
minl ha ng nlu ng co ha p, nlung dic u na y co lc Ia m
ang iong Iuong cua han hoi vi co hap luong nang gap
doi mo . 1uy nlicn, nlic m vu co ha n cu a ha n Ia co mo
lan linl can do i va io ncn klo c ma nl, dc o dai. o Ia
xc vc ta m nhn. Co n tinh ky lua t Ia gi o clinl Ia clc do
Iuyc n a p nglicm nga , clc do an uo ng lo p Iy , ngl ngoi
va la n clc sicss. Su dam me lc lic n clic u sau cu a inl
ca m, su cam kc va su lu c da y inl ca m. Co n luong tam
giu p clu ng a da duo c inl ia ng o nla cua su c klo c
dc co lc so ng Iau lon, giu p gia dinl duo c nlic u lon,
nuoi da y con ca i o lon, loa c cl don gia n dc co ca m
gia c dc cliu lon. Ba n cu ng sc nla n la y ia ng nc u do ng
co lu c da y cl u hcn ngoa i nlu dc iong dc p lon, lay
do i lco ia o Iuu nla lo i... li nlu ng do ng co nlu lc
luo ng dc a n Iu i vi clu ng klong du ma nl clo mo
quyc am o ng Iu c. 1iuo c kli ha n quyc dinl an kicng dc
II9
THO I QUEN THU 8
gia m can, ha n la y u kluycn minl ia ng: Su lc m an cu a
minl cl Ia mo ca m gia c va vic c cuo ng Ia i no sc giu p han
lan gia m can. Hon nu a, cla ng co mo n an na o ngon lon
ca m gia c co mo lan linl lon la . Ngoa i ia, minl co n
clu ng o duo c ha n Iinl cu a minl nu a.
icu luong lay Ia nguoi a dc nan Iong voi kc
loa cl gia m can da y klo klan va ho cuo c cl sau va i nga y
loa c la m cli cl iong vo ng va i gio . Nlic u nguo i pla n
na n: Cl a i oi vo ky Iua . 1lco oi li va n dc Io n nla
klong pla i Ia ky Iua , ma Ia clu ng a clua dau u du ng
va du clo a m nlin. Clu ng a cu ng clua kc no i duo c vo i
nlu ng gia ii sau sa c nla cu a ha n lan va ca c do ng co
luc day (Iuong am), voi nlung dicu co y nglia quan
io ng nla do i vo i clu ng a.
HO I: Thc co n vic c tim vic c Ia m thi sao
DA P: Pla n da u gia m can vc can ha n cl Ia mo no Iu c
doc Ia p, iicng Ic . Co n vic c im duoc vic c Iam Iai Ia mo
qua iinl no Iu c co inl uong lo o mu c cao va plu
luo c va o mu c do pla luy a nl luo ng cu a ha n lan dcn
nguo i kla c.
Clu ng a lu ngli xcm Ia m ca cl na o dc im duo c
vicc Iam ma han ycu licl hang cacl dua vao hon luoc
inl cu a a nl luo ng ca nlan: a m nlin, ky Iua , dam mc
va Iuong am. icu lcn clo Ia plai ap dung iic dc ca
I2u
THE 8
th
HABIT
hon ma nay. Ncu han ho qua ha ky mo ma nao, han
sc ga p nlic u klo klan iong vic c im duo c vic c Ia m ma
minl ycu licl, ma nc u co im duo c li cu ng klong kc o
dai duoc dicu han da cam kc va duoc ycu cau.
Cia su li iuo ng vic c Ia m dang iong inl ia ng cung
Io n lon ca u va la u lc ca c cong y dc u dang sa la i da n
nlan vicn cu a minl da c hic iong nga nl cong nglic p
va a i la nl plo noi ha n muon dc n Ia m vicc. Vay Iam lc
nao dc han im duoc cong vicc han muon
1iuo c nla , dc co duo c a m nlin, ha n pla i no Iu c
im lic u xcm cong vic c do do i lo i o ha n nlu ng gi cu ng
nlu im lic u cong y ma ha n muo n duo c uyc n du ng.
Ba n pla i im lic u li iuo ng dc hic duo c do i lu ca nl
ianl cu a cong y do , io i ha n im lic u nlu ca u va y
muo n cu a kla cl la ng, da c dic m cu ng nlu xu luo ng cu a
nga nl cong nglic p ma ha n dinl lam gia. No i ca cl
kla c, ha n pla i ia gia nlic u lu dc lic u duo c nlu ng
la cl lu c va va n dc cu a cong y ha n muo n gia nla p
dang pla i do i ma .
Kc ic p, la y nla n dic n nic m dam mc cu a ha n na m o
dau, co nglia Ia Iic u cong vic c na y co pla n a nl lc duo c
a i nang, nang klic u, mo i quan am, nang Iu c va ky nang
cu a ha n klong Nc u co , Iic u Iuong am cu a ha n co clo
iang day Ia cong vicc xung dang dc han gan ho Iau dai
Va ha n co linl dung duo c ha n lan minl sc Ia m vic c ia
sao iong moi iuong Iam vicc nay
I2I
THO I QUEN THU 8
Cl sau kli da lu c lic n a ca ca c huo c clua n hi na y,
ha n mo i sa n sa ng clo cuo c plo ng va n im vic c klong
pla i vo i u ca cl Ia mo ga nl na ng iong uong Iai clo
cong y dang uyc n du ng ma vo i u cacl nguoi dcm dcn
giai plap clo cac van dc ma lo dang gap plai.
Ba n ca n lc lic n minl co su am lic u va co kla nang
giai quyc nlung van dc quan iong nla ma cong y do
dang pla i do i ma lon ca nlu ng u ng vicn kla c. Nc u ca n,
ha n la y dc ngli lu vic c mo lo i gian, la m cli klong
nla n Iuong, clo dc n kli ha n luyc plu c duo c lo ia ng
ha n Ia gia i plap o lon clo nlung va n dc cua lo so voi
ha ky u ng cu vicn na o lo dang im kic m, lay nlu ng
nguoi lo da luc, don gian cl vi han Ia mo nguo i hic
Ianl dao. Hay clu dong kloi xuong a ca dc da duoc
nlung kc qua o . Ban lay u in doi ma voi moi inl
luo ng. Ba n hic la nl do ng va co lc clu ng minl ha n
klong da i do iong la nl do ng cu a minl. Ba n ia nl
a o. Ba n ia nla y ca m. Ba n co su do ng ca m va hic on
io ng nguo i kla c.
Ba n lu c lic n quy iinl im vic c Ia m mo ca cl co
nguycn ac. O day klong co su cuong dicu, Iu a ga, du do,
gian Ia n, lai ma lay la la p nguo i kla c. Ba n cl a p
iung va o ca c nlu ca u cu a o clu c, nlu ng dic u lo quan
am, nlu ng va n dc lo ga p pla i, va ca c nlu ca u, mo i
quan am va nlu ng va n dc cu a kla cl la ng cu a lo . Ha y
lc lic n clinl minl lco nguycn a c do .
I22
THE 8
th
HABIT
Ba ky mo ai co ca cl ic p ca n nlu lc dc u sc gay
duo c su clu y noi nla uyc n du ng va iong la u lc ca c
iuo ng lo p, lo sc gia nl duo c cong vic c nlo da co nlu ng
clua n hi co clic u sau, no Iu c mo ca cl co ky Iua va cla p
nla n ia gia .
1oi Iuon dua ia Io i kluycn na y iong nlu ng nam qua,
clo ia nlic u nguo i. Mo y Ic nlo iong so do da Ia m
lco Io i kluycn cu a oi va la u nlu a ca lo dc u da la nl
cong iong vic c im duo c cong vic c ma minl ycu licl.
1oi cu ng luo ng kluycn lo ncn im do c cuo n Chie c du
cu a oa n ma u g` (\hat Cclct Is Ycut Patachute`) cu a
Riclaid BoIIcs dc giu p lo lic u io lon vc quy iinl na y.
HO I: Ia m thc na o dc co duo c su can ba ng trong
cu c s ng
DA P: Hc cuo c nglicn cu u na y dc n cuo c lam do
kla c dc u cl clo la y mo iong nlu ng la cl lu c Io n
nla ma clu ng a luo ng ga p Ia su ma can ha ng iong
cuo c so ng. Nguo i a luo ng a p iung qua nlic u va o
cong vic c va nlu ng loa do ng ca p ha cl kla c dc n no i
Ia m ngo, lay o i c lon Ia qucn di ca c mo i quan lc va
nlu ng loa do ng lu c su quan io ng do i vo i lo . Cuo i
cu ng lo io la nl no Ic cu a nlu ng cong vic c ha n io n
nla lo i.
I23
THO I QUEN THU 8
c minl lo a, xin da n ia day cau cluyc n vc gia i pla p
cua mo nguoi da hi cuon vao vong xoay cua nlung cong
vic c ha n io n nla lo i na y, do clinl anl a kc Ia i:
Tci cc mc i quan he d c oie t tc t de p vo i me mnh. Me ccn
tci da tu ng cu ng nhau vuo t qua oie t oac su kie n quan ttc ng
ttcng do i tci. M c du ta t yeu me va muc n da nh tho i gian chc
oa nhie u hon, nhung cc mc t tho i gian tci oi cuc n va c ccng vie c
hca t dc ng xa hc i va do i sc ng gia dnh tieng cu a mnh. Cuc c
sc ng cu a tci ta t oa n tc n, dci khi nhie u tua n ttci qua ma tci
khcng gc i duo c mc t cuc c die n thca i na c chc me , du chi de nc i
va i cau hc i thm su c khc e. Dci khi tci thu xe p duo c khca ng
tho i gian ng n ngu i de ve thm oa , nhung tc i tci la i di ngay
v nhu ng chuye n ca p oa ch na c dc . Va cu the , ca c cuc c tie p xu c
giu a tci va me mnh ga n nhu it da n.
Me tci khcng oac gio dc i hc i tci pha i ve thm oa thuo ng
xuyen, nhung tci van ca m thay khcng vui v chuye n na y. Tci
oiet t ng cuc c scng cu a tci se oi da c lc n neu tci khcng
thuo ng xuyen ve thm me . Tha t may, vo tci da dua ta mc t
sa ng kien. Cc ay la p ta mc t tho i gian oieu de mci tua n tci
pha i ve thm me mc t la n, nhu va y la ve n ca dci duo ng, gia
dnh tieng cu a tci va vie c thm ncm me . Chu ng tci quyet
dinh chc n tci thu tu ha ng tua n, tho i gian na y vo tci lc vie c
nha , cc n tci di thm me .
Cio day me tci oie t t ng mc i tua n tci se de n thm oa mc t
la n va c mc t ouc i tc i nha t dinh. Tci se khcng cc n pha i toi va c
tnh tta ng vc i va thm oa tc i di v vuo ng viu ccng vie c nhu
I24
THE 8
th
HABIT
ttuo c. Ne u me tci muc n ta ngca i, chu ng tci cc the vu a di da c
vu a chuye n ttc ttcng ccng vien, hc c cc lu c me tci na u chc tci
n. Dci khi tci cu ng dua me di mua s m, du pha i di xa nhung
tci nha n tha y oa ta t vui. Du la m g, cau chuye n giu a me ccn
tci cu ng lucn xcay quanh nhu ng chuye n ve gia dnh, ve tnh
hnh tho i su va ve nhu ng ky nie m xua.
Mc i ouc i tc i o oen me mnh la khca ng tho i gian onh yen
va de chiu ttcng cuc c sc ng oa n tc n cu a tci. Tci nc i vo i vo tci
t ng dc la sa ng kie n hay nha t va nc da giu p tci ta t nhie u.
Co Ic con duong o nla dc dcm Iai su can hang
iong cuo c so ng clinl Ia ma i a m gia dinl. Cia dinl
clinl Ia linl lu c da u icn va ca n lic nla clo su
iuo ng la nl cu a ca nlan, do Ia co so clo su do ng go p
Io n nla clo xa lo i.
1oi in vao dicu ma mo nla Ianl dao sang suo ung
no i, ia ng vic c quan io ng nla ma ha n ca n Ia m icn lc
gian na y na m iong ho n hu c uo ng ngoi nla cu a ha n.
David O. McKay
(I)
no i ia ng: Cla ng co la nl cong na o
co lc hu da p duo c clo su la ha i iong clinl gia dinl
minl. Nic m in cu a oi vc a m quan io ng cu a gia dinl
ia sau sac va manl mc, va no da dan da oi vic ia cuon
Ba y thc i quen de cc mc t gia dnh ha nh phu c (The 7 Haoits cj
Highly Ljjective Iamilies).
I25
THO I QUEN THU 8
(1j Dav|o C. Vekay (1s?a -1u?oj: Cou t|eo l | toa oo ky-t Nqa y Sau (1oo
Cou|eo ot Josus ot tatto|-oay Sa|otsj.
I26
THE 8
th
HABIT
Vic c Ia m cla mc Ia ia cl nlic m Ia nl da o quan io ng
nla iong cuo c so ng, vi nic m vui va la nl plu c o mu c cao
nla xua pla u io ng ia cl do . Kli su Ia nl da o dicl lu c
u c a m nlin, ky Iua , dam mc va Iuong am - klong
duo c lc lic n qua vai io Ia m cla mc , li do sc Ia nguo n
go c clo nlu ng dau klo va la vo ng sa p su a dic n ia.
ic u Ia m oi ia do i nga c nlicn Ia Ia m lc na o ma
mo va i lay do i nlo iong ho n luo c inl (a m nlin, ky
Iua , dam mc, Iuong am) Ia i co lc da n dc n nlu ng kc
qua Io n Iao nlu va y. 1oi in ia ng a ca clu ng a sc ca m
lay vua ngac nlicn vua la vong kli mo ngay na o do
iong uong Iai, clu ng a nla n ia ia ng cl ca n mo su
dic u clnl nlo nlo li co Ic kc qua ha y gio da o lon
ia nlic u. 1a m nlin va su va n du ng ca c nguycn a c do
cu ng Ia plc p lu o nla clo su Ia nl da o. Nc u nlu mo
pla n cu a a m nlin Ia muo n clo van lo a gia dinl duo c
iuyc n Ia i u lc lc na y qua lc lc kla c, li co Ic iicng
dic u na y cu ng da Ia m clo clu ng a ca m la y cuo c so ng
co y nglia va ia n da y nic m vui. Ncu klong da duo c
dic u do , clu ng a co lc ca m la y ia ng du la nl cong
dc n ma y iong ca c Iinl vu c kla c li nlu ng la nl cong a y
cung klong hao gio du dc hu dap clo su la hai nay.
1oi luo ng ngli vc nlu ng Io i no i sa c sa o cu a Ioln
CiccnIcaf Wliici: 1iong a ca nlu ng Io i da ng huo n u
cu a mic ng va ngo i hu li Io i da ng huo n nla Ia Cia
nlu. 1uy nlicn, ha n du ng vo i la vo ng, ai do da no i
ia ng: Klong hao gio Ia qua muo n dc ha da u Ia i mo i lu .
PIA 2
CC VU
CUCI KIAC
TIM RA
TIL C C I
CUA IC
Chng 6
CO IC NGCOI KH4C
IIH R4 IIENG NOI
CC 4 HO I4 IH4 CH
IHCC ION DOI IOI
NGCOI I4NH D4O
vc c mc t lu r nc c Jc trcnq ruc r sc nq ru c
mc i nquc i, nqc n lu c nhie t tinh ru c rhu nq tc se
bi tc n lu i. Nhunq rc i nc rc the lc i bu nq rhc y
bc i ruc r q p vc i mc t nquc i nc c Jc . Chu nq tc
phc i bie t cn nhu nq nquc i Jc nhen lc i nqc n lu c
trcnq tcm hc n tc.
- ALBERT SCHWEITZER
I29
Kli co n ic , oi co dip ga p mo nla Ia nl da o,
nguoi da dc Iai anl luong sau sac dcn ca quang doi con
Ia i cu a oi. 1iuo c do oi quyc dinl a m ngl lo c dc lam
gia mo cong vic c inl nguyc n. 1oi duo c mo i sang Anl va
sau kli dc n do duo c lon ho n la ng, vi clu icl o clu c
no dcn gap oi va hao: 1oi co mo cong vicc moi clo
anl, oi muo n anl di kla p da nuo c na y dc lua n Iuyc n
clo ca c nla Ia nl da o dia pluong. Lo i dc ngli lu c su
Iam oi ha ngo. Tci la ai ma Ia i di lua n Iuyc n ca c nla
Ia nl da o Io n uo i lon oi ga p lai, ha Ia n Nla n ia su do
du cu a oi, ong a y nlin la ng va o ma oi va noi: 1oi ia
in uo ng o anl. Anl sc Ia m duo c. 1oi sc dua clo anl
nlu ng a i Iic u ca n lic dc giu p anl clua n hi o hai
gia ng clo ca c vi Ia nl da o na y va giu p lo clia sc nlu ng
kinl nglic m o clo nlau.
Clinl nic m in cu a ong va o oi, kla nang nlin la y
o con nguo i oi nlic u lon clinl oi nla n ia minl, y
muo n giao clo oi ia cl nlic m da mo klo a clo ic m
nang a n gia u iong oi. 1oi da nla n nlic m vu do , Ia m lc
su c minl va oi da pla luy o i da su c ma nl vc lc xa c,
ii uc , inl ca m va inl la n. 1oi da Io n Icn va nla n la y
nguo i kla c cu ng Io n Icn. 1oi nla n ia nlu ng nguycn a c
co ha n vc Ia nl da o. c n kli io vc nuo c, oi da pla lic n
ia mo cong vic c ma ca do i na y oi muo n da nl io n clo
I3u
THE 8
th
HABIT
no : gia i plo ng ic m nang cu a con nguo i. 1oi da im duo c
ic ng no i cu a ha n lan minl. Va clinl vi Ia nl da o cu a
oi, da co vu oi im ia no .
1oi nla n ia ia ng klong pla i cl co mo minl oi
nla n duo c Io i co vu inl la n u ong. Su do ng vicn cu a
ong do i vo i nguo i kla c, kla nang doa n kc clu ng oi
lco cu ng mo luo ng cu a ong, ca cl lu c iuyc n clo
clu ng oi su c ma nl va nguo n Iu c ha ng su in ca y va iao
quycn cu a ong da io lanl icu cluan iong oan ho o
clu c cu a clu ng oi. Clu ng oi ha da u lu c lic n vai io
Ia nl da o va plu c vu nguo i kla c lco cu ng mo ca cl nlu
lc va nlung kc qua clung oi da duoc ia noi ha.
1u do oi lic u ia ng nlu ng nguycn a c cl duo ng clo
su Ia nl da o cu a ong dc u Ia nlu ng nguycn a c clung clo
su Ia nl da o la nl cong cu a mo i o clu c, ha kc clu c vu
va ca p ha c cu a nguo i Ia nl da o. Kinl nglic m cu a oi iong
gia ng da y, u va n, iong Ia nl da o doanl nglic p, iuo ng
da i lo c, ca c o clu c u nguyc n, nla lo va da c hic nla
Ia iong gia dinl minl, da da y oi ia ng a nl luo ng cu a
Ia nl da o duo c cli plo i ho i ca c nguycn a c. Kli ha n uan
lco nlu ng nguycn a c do li a nl luo ng va quyc n Iu c
inl la n iong ha n sc ang Icn, va luo ng li kli do , ha n
sc duo c iao clo nlu ng quyc n la n o Io n lon.
IANH BA0 IA CI!
No i mo ca cl don gia n, la nh da c la giac tie p hie u qua
vo i nguo i kha c nh m giu p hc nha n ta gia tti va tie m nng cu a
I3I
THO I QUEN THU 8
chinh hc . o clinl Ia dic u co Io i cu a pluong pla p Ia nl
da o a o a nl luo ng va su hc n vu ng iong o clu c.
Vai io quan io ng nla cu a ong ha , cla mc Ia giao
ic p ha ng ca ng nlic u ca cl ca ng o dc kloi goi va Iam hoc
Io klo a ng gia ii va ic m nang cu a con ca i, cla u cla
minl... mo ca cl io ia ng dc clu ng lu c su in va o dic u
do va dua vao nicm in do dc dinl luong lanl dong.
Nc u u uo ng na y duo c la m nlua n iong nc n van lo a
cu a clu ng a, iong xa lo i cu a clu ng a li a c do ng cu a
no dc n nc n van minl lc gio i sc Ia uyc dic u va vo an
dcn mu c klo ma uong uong ia duoc.
7onI Joo Io gIoo IIc IIcv qvo zvI ngvvI LIoc Jc
gIv Io nIo n .o gIo I.{ zo IIc m nong cv o cIInI Io .
1ic p lco day, clu ng a sc im lic u sau lon pluong
ic n plo hic n va Iicn u c nla iong vic c cl ia gia ii va
ic m nang cu a u ng ca nlan: Tc chu c.
T0 CHUC IA CI!
Kli clu ng a cluyc n sang Pla n 2 cu a 1lo i qucn lu
8 Cc vu nguo i kha c tm ta tie ng nc i cu a hc li clu ng a
da di sau va o Iinl vu c Ia nl da o. Xin nla c Ia i, oi klong
no i vc Ia nl da o nlu mo clu c vu clinl lu c ma Ia Ia nl
da o nlu mo cacl Iu a clon Io i ung xu vo i nguoi kla c dc
giu p lo nla n ia gia ii va ic m nang cu a ha n lan mo
ca cl io ia ng. 1oi muo n nla n ma nl ho n dic m sau:
I32
THE 8
th
HABIT
I. Vc can ha n, o clu c Ia mo mc i quan he cc mu c dich
(tie ng nc i cua o cluc do). Muc dicl do Ia nlam dap ung
nlu ca u cu a mo (clu doanl nglic p), lai nguo i (mo
cuo c lon nlan) loa c cu a nlic u nguo i (co dong iong
cong y co pla n).
2. Hau lc moi nguoi dcu luoc vc mo o cluc, xc
o mo klia ca nl na o do .
3. Ha u lc nlu ng cong iinl vi da i, nlu ng la nl u u
Io n Iao icn lc gio i na y dc u duo c ic n la nl u hcn iong
va long qua ca c o clu c.
4. 1la cl lu c Io n nla iong ca c o clu c, kc ca ca c
gia dinl Ia vic c xa c Ia p va va n la nl no sao clo u ng
la nl vicn dc u ca m nla n duo c nlu ng gia ii va ic m
nang quan io ng cu a minl cu ng nlu do ng go p a i nang
ha ng nic m dam mc Io n nla cu a lo . No i ca cl kla c,
ic ng no i cu a lo nla m da duo c mu c dicl va nlu ng uu
icn cao nla cu a o clu c du a va o ca c nguycn a c. Clu ng
a co lc go i day Ia Su Tha ch thu c ttcng Ia nh da c
(Ieadetship Challenge).
No i nga n go n, mo o clu c do ca c ca nlan lo p
la nl va lo co mci quan he va cu ng chia se mc t mu c
dich. c n day, ly vo ng ia ng ha n co lc la y a m a nl
luo ng ma nl mc cu a o clu c dc n mo i nguo i clu ng a
nlu lc na o.
I33
THO I QUEN THU 8
0UAN IY HAY IANH BA0!
1iong va i nam io Ia i day, co la ng iam quyc n sa cl
va lang ngan hai hao noi vc nglc lua Ianl dao. icu
na y clu ng o ia ng dc a i na y co y nglia quan io ng nlu
lc nao. Lanl dao qua luc Ia mo nglc lua ao dicu
kic n (cnahIing ai). Mu c dicl cu a iuo ng lo c Ia gia o du c
con nguo i u uo i ma m non, nlung nc u clu ng a Ia nl
da o mo ca cl ycu kc m, clu ng a sc ao ia mo lc lc ycu
kc m. Mu c dicl cu a y c Ia clam so c su c klo c co ng do ng,
nlung nc u clu ng a Ia nl da o kc m, nc n y c sc quc qua
va su c klo c co ng do ng sc sa su . Clu ng a co lc kc ia vo
so vi du clo la y Ia nl da o Ia nglc lua cao nla iong
a ca ca c nglc lua , don gia n ho i vi no ao dicu kic n
ic n dc clo ca c nglc lua va nga nl nglc kla c loa
do ng. ic u na y da c hic du ng iong o clu c gia dinl
cu a clu ng a.
1oi da da nl ca do i minl clo vic c nglicn cu u, gia ng
day va vic vc dc ai Ianl dao va quan Iy. 1luc ia, mo
pla n cong vic c clua n hi cu a oi dc vic cuo n sa cl na y Ia
dic m Ia i ca c Iy luyc no i vc Ia nl da o iong lc ky 2u.
1u cac ai Iicu noi vc Iy luyc Ianl dao, clung oi da
ap lop nlung pla hicu cua cac ac gia lang dau noi vc
su klac hic giua Ianl dao va quan Iy. Duoi day Ia hang
so sa nl (Ba ng 2).
I34
THE 8
th
HABIT
Ba ng a p lo p ca c y kic n no i icn da cu ng co nic m in
cu a oi ia ng ca qua n ly va la nh da c dc u quan io ng nlu
nlau va la klic m kluyc nc u lic u mo iong lai.
Ca nlan oi cu ng co nlu ng Iu c da qua clu io ng dc n
Ia nl da o ma xcm nlc am quan io ng cua quan Iy. 1oi
clo ia ng so di co dic u na y Ia do la u lc ca c o clu c, kc
ca ca c gia dinl hi qua n Iy qua cla ma Ia i licu su Ianl
da o. Clinl Io lo ng na y da io la nl do ng Iu c lu c da y
I35
THO I QUEN THU 8
LANH AO
Noa |a oo oa o |a oquo | eo| |a v| e ou oq.
ta oo oa o |a b t ||p vo | su toay o |.
ta oo oa o ||o quao o o qua t||oo tu ouy
ba e eao va y tou e v su va o o oq...
Noa |a oo oa o quao ta to | oou oq q| eo
y oqo|a o | vo | eoo oquo |.
Noa |a oo oa o |a || o t|u e su...
ta oo oa o ta p t|uoq va o v| e o|oo toa oo
t ta oo|o eouoq.
Noa qua o |y |a oquo | |a ou oq v| e.
Cua o |y |a u oq poo vo | o | va o o pou e
ta p oa y s|oo.
Cua o |y ||o quao o o v| e xu |y eoq
v| e, ouy t|| t|a t tu va || soa t t eou e.
Noa qua o |y quao ta |a to oa o o
tou e o| o ouo e eoq v| e.
Noa qua o |y |a too xay ou oq.
Cua o |y |a ba o to| t | eoq v| e, |a o| u
oa oo va || soa t...
QUAN LY
- w^nnLN uLNNlS
- JClN kC11Ln
- kCuzLS v^ CSNLn
- ^un^l^V z^tLzNlk
- JClN V^nlC11l
- GLCnGL wL^1lLnSux
ua oq z
oi lu c lic n ca c cong iinl nglicn cu u va klic n oi a p
iung da o sau ca c nguycn a c cu a Ia nl da o. 1uy nlicn, oi
Iuon u nla c nlo minl vc a m quan io ng cu a qua n Iy .
1lu c ia cong y cu a oi u ng loa do ng klong co Ia i clo
dc n kli oi iao quyc n qua n Iy clo con iai oi, Scan
Covcy, va mo nlo m nguo i kla c co nang Iu c co lc hu
da p clo su yc u kc m iong qua n Iy cu a oi. Ba n klong lc
na o Ia nl da o la ng o n klo, Iuu Iuo ng ic n ma loa c cli
pli, ma ha n cl co lc qua n Iy clu ng. 1a i sao Bo i vi su
va klong co kla nang u do Iu a clo n. Cl co con nguo i
mo i co kla nang do . Vi lc , ha n lanh da c (iao quycn)
con nguo i, nlung ha n qua n ly su va. Sau day Ia danl
sa cl nlu ng do i uo ng ca n co su qua n Iy (xcm linl 6.I):
Vic c dic m Ia i ca c a i Iic u icn da nla c nlo oi mo
ca cl sau sa c vc vic c ca c nla u uo ng Io n va ca c nla gia o
I36
THE 8
th
HABIT
l|oo .1
kh0 k6 80 kh0k6 60 kh kk6 0 00 L0 6h0 k
1| o ba e Cau t|ue Ca e oqu o va t || u
Co| po| l to oq Ca e pouooq t| o
1ooq t|o Cuy t||oo Ca e |oa | eoq eu
1oo | q|ao la oq t o |oo
00l khl...
Coo oquo | eu oq u o ouo e qua o |y ouo | su |a oo oa o eu a eo|oo
|oo (oo| u ooa eouyo o va ea e ooa sa o xua t |oa ej.
NHUNG l 1UONG CN CO SU QUAN LY
(KlM SOA1)
du c da co a nl luo ng sau sa c dc n oi nlu lc na o iong
nlu ng nam qua va oi Iuon hic on lo . Nlung su ia i
nglicm va vicc giang day cung dua oi dcn kc Iuan iang
clia klo a dc lic u duo c la nl vi cu a o clu c klong pla i
Ia nglicn cu u la nl vi cu a ha n lan o clu c ma Ia nglicn
cu u va lic u duo c ha n cla cu a con nguo i iong o clu c
do . Bo i vi, mo kli ha n lic u duo c nlu ng yc u o co ha n
cu a ha n cla con nguo i li ha n sc na m iong ay clic c
clia klo a dc mo ia ic m nang hcn iong mo i ca nlan va
o clu c. ay clinl Ia Iy do vi sao mo lu c con nguo i
loa n lic n vo n duo c hic u lic n ha ng lc xa c, ii uc , am
lo n va inl la n Ia i co Iicn lc cla clc dc n vic c lic u io
ca c o clu c, cu ng nlu ca c ca nlan. No i du ng ia, klong co
cai goi Ia ha nh vi tc chu c (ctganicaticnal oehavict) ma cl
co ha nh vi ca nhan (individual oehavict), duoc ap lop Iai
iong ca c o clu c.
Ba n co lc lo i 1lc li sao 1a ca nlu ng Iy luyc
na y co quan lc gi dc n nlu ng la cl lu c ma oi dang
plai doi ma lang ngay 1ai sao oi can plai nam io o
clu c dc co lc gia i quyc o lon nlu ng va n dc cu a oi.
Cau ia Io i don gia n va ia io ia ng: do Ia vi clu ng co
Iicn quan cla clc vo i nlau. 1a ca clu ng a dc u so ng va
Ia m vic c iong mo o clu c nao do , go m ca o cluc gia
dinl. Clu ng a ca n co oc i ca nh dc lic u io ha n lan minl.
Nlu oi da no i, mo i o clu c, kc ca o clu c o nla
dc u klong ia nl klo i nlu ng va n dc ca n xu Iy la ng
nga y, la ng, quy , nam. 1oi da Ia m vic c vo i la ng nga n o
I37
THO I QUEN THU 8
clu c kla c nlau. 1la m cli nlu ng o clu c ma oi da nl
gia cao nla cu ng pla i va Io n vo i va n dc na y lay ia c io i
no o mo mu c do na o do . ic u lu vi Ia la u lc nlu ng
va n dc ma lo ga p pla i dc u uong u nlau. Cla c cla n
pla i Ia nlu ng dic m clung na o do vc inl ca cl con
nguo i va inl luo ng co Iicn quan iu c ic p dc n nlu ng
va n dc lo ga p pla i. Kli clu ng a di dc n a n cu ng cu a
va n dc li sc im ia duo c can nguycn. Pcci Diuckci no i
lc na y:
1u t nhon co su khu c nhuu vo quu n tr gu u cu c to
chuc nhung xot cho cung th su monh quyot dnh chon
uoc vu chon uoc quyot dnh cuu truc. 1uy nhon, nhu ng
su khu c nhuu gu u vo c quu n y mo t chuo cu c cu u hu ng
bun o vu quun y mot guo phun u khong nhou nhu suy
ngh cu u cu u hu ng truo ng vu v gu m mu c.
Nhung nguo quun y cuc to chuc nuy dou mut tho
gun nhu nhuu vu o vo c xu y cu c vu n do con nguo , mu
do u co t o u vu n do cu u con nguo th o duu cu ng vuy.
u t ko bu n dung quu n y mo t cong ty phu n mo m, mo t
bonh von, mot ngun hung, houc mot to chuc huong duo
snh th su khu c bo t ch cho m khou ng 10 cong vo c
cu u bu n. 10 nu y u do su mo nh cu tho cu u to chu c, vun
hou, ch su, ngon ngu cuu to chuc you cuu phu dut duoc,
90 con u co tho houn do cho nhuu.
Mu c dicl cu a oi iong Pla n 2 - co vu nguo i kla c im
ia ic ng no i cu a lo - Ia giu p ha n kla m pla Ia m ca cl na o,
qua Iam vicc va plan dau giai quyc duoc nlung lacl
lu c dc sau do co lc Ia m ang a nl luo ng cu a ha n lan
I38
THE 8
th
HABIT
va o cluc cua han - ha kc do Ia doi nlom, ho plan,
plo ng han loa c oa n lc o clu c, kc ca gia dinl cu a ha n.
Clu ng a la y ha da u ha ng ca cl xcm xc inl cla lai
ma cu a nlu ng va n dc ma clu ng a ga p pla i. 1iuo c kli
ha da u, han ca n Ia y Iai inl la n dc du su c nam ha inl
cla plu c a p cu a ca c la cl lu c iong mo o clu c. c
Ia m vic c do , ha n ca n do c lai doa n iicl da n sau. 1iicl
da n lu nla Ia cu a AIhci Einscin: Chu ng ta khcng the
na c vuo t qua duo c nhu ng tha ch thu c g p pha i o ng mu c dc tu
duy gic ng nhu khi chu ng ta ta c ta chu ng. Ba n da hic mo
lu c mo i vc ha n inl cu a con nguo i, mo lu c con nguo i
loa n lic n hao go m lc xa c, ii uc , am lo n va inl
la n. Ba n da hic ia ng mo lu c na y uong pla n vo i mo
luc kic m soa su va iong 1loi dai Cong nglic p. Ba n
ca n co mo ca cl nlin du ng da n vc con nguo i loa n
licn dc co lc licu va giai quyc duoc nlung van dc co
lc pla sinl iong o clu c cu a minl.
1iicl da n lu lai Ia cu a OIivci WcndcII HoImcs: Tci
ch ng he oa n tam de n nhu ng thu don gia n tten oe m t cu a su
phu c ta p, nhung tci se he t su c quan tam de n ca i don gia n n m
ttcng cc t lc i cu a su phu c ta p dc . ic u na y co nglia Ia ha n
klong lc na o gia i quyc duo c nlu ng va n dc la cl lu c
cl ha ng ca cl a p du ng nlu ng gia i pla p clu a cla y nla
lo i loa c ha ng nlu ng kla u lic u lay Io i do ng vicn inl
la n don gia n. Clu ng a ca n pla i lic u io ha n cla va go c
ic cua nlung van dc gap plai iong o cluc dc u do nam
io ca c quy Iua cli plo i ca cl gia i quyc va n dc hang ca cl
I39
THO I QUEN THU 8
kc lo p cla clc am lc va ky nang mo i va o iong inl
ca cl cu a minl. 1oi in ia ng nc u ha n co duo c dic u do , su c
ma nl cu a ha n sc duo c ang lcm nlo su Iicn kc giu a
KI N 1HU C, 1HA I va KY NNC Ia ha nlan o cu a
1HOI QUEN u do han sc du suc duong dau voi nlung
la cl lu c mo i iong lc gio i mo i na y. Ba n sc co duo c
Thc i quen thu 8, loi qucn giup han giai plong nang Iuc
ic m a n cu a con nguo i.
NHUNC BIN B0I CHAN B0NC BIA CAU
Kli clu ng a cluyc n sang nglicn cu u sau lon vc
nlu ng la cl lu c ma ca c o clu c ga p pla i, ha n ncn dic m
Ia i 7 hic n do i u ng Ia m cla n do ng dia ca u, da c iung clo
1lo i da i Lao do ng 1ii lu c mo i. 1iong do ha n sc im la y
ho i ca nl noi ha n dang Ia m vic c va nlu ng la cl lu c do i
vo i ca nlan ha n.
Tca n ca u hc a ve kinh te va ccng nghe . Nlu ng cong nglc
moi dang Iam hicn doi lau lc cac li iuong quoc
gia, klu vu c va dia pluong la nl li iuo ng oa n ca u
klong co hicn gio i.
Su nc i len cu a ma ng ke t nc i tca n ca u. 1iong cuo n Nc
tung tha nh tu ng ma nh (Blcun tc Bits), a c gia Evans va
Wuisci clo ia ng: Nlu ng kcnl Iicn Ia c la n lc p cu ng
nla c va don do c da u ng ga n kc con nguo i cu ng nlu
ca c cong y vo i nlau da io ncn Io i lo i cl iong lo i
gian ia nga n. Va kc o lco do , ca c ca u iu c kinl
doanl a o ia loa c su du ng nlu ng kcnl Iicn Ia c nlu
I4u
THE 8
th
HABIT
lc cu ng io ncn Io i lo i. No i nga n go n, cla kco da
u ng ga n kc a ca loa dong kinl c cu a clu ng a vo i
nlau dang hi an cla y nlanl clo ng duo i su c no ng
cua su kc no i oan cau. icu nay co nglia Ia Ian dau
icn iong Iicl su , dc ng cha y thcng tin hi a cl io i klo i
dc ng cha y cu a va t cha t hu u hnh.
Su dan chu hc a ve thcng tin[ca c ky vc ng. Klong ai co lc
kicm soa duoc mang Incinc. ay Ia mo dai duong
hao Ia clu a du ng la ng la sa so nlu ng lay do i Ion
nlo vo i quy mo oa n ca u. La n da u icn iong Iicl su
Ioa i nguo i, ic ng no i lu c cu a con nguo i iong la ng
iic u cuo c da m loa i klong hi gio i la n lay ca n io
ho i ha ky hicn gio i na o. 1long in lco lo i gian
lu c sc lu c da y ca c ky vo ng va y cli cu a xa lo i dc io i
cuo i cu ng dic u na y lu c da y y cli clinl ii co a nl
luong dcn a ca moi nguoi.
Ca nh ttanh gia tng thec ca p sc nhan. Incinc va ky
lua vc inl hicn a ca moi nguoi co noi mang io
la nl nlu ng do i lu ca nl ianl oa n ca u. Ca c o
clu c huo c pla i klong ngu ng im ia nlu ng ca cl lu c
o lon dc ca nl ianl vo i cli pli nlan cong la p
lon, cli pli nguycn va Iic u la p lon, o c do do i mo i
cong nglc cao lon, nang sua cao lon va cla Iuo ng
o lon. Su c c p cu a u do kinl doanl va ca nl ianl
lu c da y vic c ang cuo ng cla Iuong san plam, la gia
la nl, da y nlanl o c do sa n xua va su Iinl loa
nla m da p u ng ycu ca u kla cl la ng. Klong ai co lc
I4I
THO I QUEN THU 8
dinl ia clua n mu c dc ca nl ianl vo i ca c do i lu cu a
minl lay la m cli dinl ia ca i minl clo Ia loa n la o.
Hca t dc ng sa ng ta c ta cu a ca i va t cha t chuyen tu tu oa n
ta i chinh (jinancial capital) sang tu oa n tti thu c
(intellectual capital) va tu oa n xa hc i (sccial capital). Xu
luo ng a o ia cu a ca i da cluyc n u ic n ha c sang con
nguo i, u u ha n a i clinl sang kla i nic m o ng lo p u
han con nguoi (luman capiaI), hao gom ca u han
ii lu c va u ha n xa lo i icn mo i pluong dic n. Hon
lai pla n ha gia ii gia ang cu a ca c sa n pla m nga y
nay Ia u Iao dong ii o c. Hai muoi nam iuoc day, y
Ic na y klong dc n mo pla n ha.
Ia m vie c dc c la p. Con nguo i nga y nay co nlic u long
in lon, co y lu c lon, co nlic u quyc n Iu a clo n va
nlic u co lo i lon hao gio lc . 1li iuo ng uyc n du ng
Iao do ng dang cluyc n sang li iuo ng Ia m vic c do c
Iap va nguoi a ngay cang y luc duoc kla nang Iua
clo n cu a minl. Nlu ng nguo i Iao do ng ii lu c sa n
sa ng clo ng Ia i no Iu c cu a co clc qua n Iy da nl ma so
Icn ca nlan lo . Ho nga y ca ng quyc am u minl xay
du ng luong lic u clo iicng minl.
Su oie n dc i khcng ngu ng. Clu ng a dang so ng iong
mo moi iuo ng klong ngu ng lay do i. 1iong moi
iuo ng hic n do ng na y, mo i ca nlan pla i co nc iicng
dc dinl luo ng clo la nl do ng. Ho pla i u minl lic u
duo c mu c dicl va ca c nguycn a c clu da o cu a a p lc
lay cu a o clu c. Nc u ha n cu Iuon im ca cl qua n Iy
I42
THE 8
th
HABIT
lo , la m cli lo sc klong nglc ha n. 1ic ng o n, su don
do c, su kla n ca p cu a nlu ng la cl lu c va mu c icu
ma lo plai doi ma da io ncn qua du doi voi lo.
NHUNC CAN BNH MAN TINH VA CAP TINH
1o clu c, cu ng nlu co lc con nguo i, luo ng co lai
Ioa i hc nl: ma n inl va ca p inl. Ma n tinh co nglia Ia am
va kc o da i. Ca p tinh co nglia Ia dau don ha ngo va co
lc la gu c o clu c mo ca cl nlanl clo ng. Vic c xu Iy
nlu ng can hc nl ca p inl co lc clc Ia p can hc nl ma n
inl vo n am hcn iong.
Nlicu nam iuoc day oi gap mo iuong lop lu vi
co lc minl clu ng ia io dic u na y. Mo nguo i ha n cu a oi
Iam iuong plong plau lua ai mo hcnl vicn o
Dcioi va Ia cluycn gia vc im ma cl. 1oi dc ngli anl a y
clo plc p oi dc n lam hc nl vic n mo nga y dc xcm ca c
ha c si lu c lic n ca c ca pla u lua nlu lc na o. Nlu ng gi
dic n ia sau do la kinl loa ng. 1iong mo ca pla u lua
do ha n oi ic n la nl, anl da lay ha ma cl ma u cu a hc nl
nlan. Kli anl loa n a , oi lo i: 1a i sao anl pla i lay
lc ca c ma cl ma u do 1a i sao anl klong su a clu a ca c
macl mau do.
Anl a y gia i licl clo oi ha ng lu ngon ngu dc lic u
nla co lc : O giai doa n da u li oi co lc Ia m nlu anl
no i, nlung qua lo i gian, nlu ng ma ng ha m duo c linl
la nl hcn iong la nl do ng ma cl (xo cu ng do ng ma cl)
va cuo i cu ng no sc Ia m a c nglc n ma cl ma u.
I43
THO I QUEN THU 8
Cio li anl da lay lc ca ha ma cl ma u do , oi lo i,
va y hc nl nlan sc o n clu . Ba n oi da p: Scplcn a , do
Ia can hc nl ma n inl. No xua lic n kla p iong co lc
anl a. Ro i anl na m ha n ay (co mang gang ay) cu a oi
da Icn ma cl ma u cu a hc nl nlan. 1oi co lc ca m nla n
duo c nlu ng ma cl ma u hi xo cu ng. Nlung Iuu y ia ng,
ha n oi ic p, hc nl nlan na y Ia mo nguo i Iuycn ap suc
klo c luo ng xuycn, clinl vi lc ma co lc anl a y da a o
ia duoc mo so Iuong uan loan mau ho sung dc cung
ca p lcm Iuo ng oxy clo co ha p, nlung ha ma cl ma u na y
klong duo c cung ca p ho sung vi no da hi a c nglc n. Bc nl
nlan va n co lc hi con dau im loa c do quy nc u anl a y
hi dong ma u. Anl a y da hi hc nl im ma n inl.
1uy va y, klong pla i mo i iuo ng lo p ma n inl dc u co
nlu ng iic u clu ng ca p inl. 1iuo c kli nlu ng iic u clu ng
ca p inl da u icn xua lic n, nlu ng can hc nl nlu ung lu
cla ng la n co lc Ian iuyc n ia kla p co lc va nc u nlu
klong pla lic n kip li mo i lu dc u Ia qua muo n. Vic c
ha n klong nla n la y nlu ng iic u clu ng hcn ngoa i
klong co nglia Ia ha n klong co can hc nl am hcn iong.
oi kli nguo i a pla lic n minl hi dau im kli co lc
do ngo hi cang la ng. Ho klong nla n ia minl hi dau
im clo dc n kli inl ia ng cang la ng Ia m ho c Io nlu ng
iic u clu ng ca p inl.
ic u na y cu ng loa n oa n du ng clo ca c o clu c. Ba n
co lc ga p nlu ng o clu c co nlu ng va n dc ma n inl
nglicm io ng nlung klong la y co nlu ng iic u clu ng
I44
THE 8
th
HABIT
ca p inl ho i vi mo so o clu c clua lc lam gia ca nl
ianl o mu c do gay ga iong li iuo ng oa n ca u, nlu ng
o clu c na y cl mo i ca nl ianl a i dia pluong lay iong
mo li iuo ng duo c ha o lo . Ho co lc la nl cong vc ai
clinl, doi kli ia la nl cong iong nlic u iuo ng lo p,
nlung la nl cong do cl Ia uong do i. Su ca nl ianl co
lc io ncn gay ga lon. o Ia Iy do ma clu ng a ca n pla i
lu c lic n su lay do i.
BU B0AN B0N CAN BNH MAN TINH CUA T0 CHUC
VA NHUNC TRIU CHUNC CAP TINH CUA CHUNC
Su c ma nl cu a mo mo lu c du ng da n Ia o kla nang
gia i licl va du doa n. Va y nc u mo lu c con nguo i loa n
lic n vc ha n cla Ia clinl xa c, li no sc clo ha n mo kla
nang kla c luo ng dc gia i licl, du doa n lay cla n doa n
nlu ng va n dc Io n nla iong cuo c so ng cu ng nlu iong o
clu c cu a ha n. No klong nlu ng giu p ha n nla n ia iic u
clu ng ca p inl cu a va n dc mo ca cl io ia ng lon ma co n
giu p ha n nla n ia can nguycn cu a can hc nl ma n inl dang
am hcn iong ha n. Kli do ha n co lc du ng mo lu c na y
dc gia i quyc nlu ng va n dc cu a minl, mo io ng a nl luo ng
cu a ha n do i vo i nlu ng gi dang dic n ia xung quanl nla m
xay du ng o clu c lay a p lc la nl da , da ng in ca y. Mo
o clu c co nang Iu c Ia o clu c klong ngu ng ta p ttung va
loa n la nl ca c uu icn cao nla cu a no .
o Ia Iy do ai sao han sc luong xuycn gap mo luc
na y o a ca ca c pla n co n Ia i iong quyc n sa cl (xcm linl
I45
THO I QUEN THU 8
6.2). 1oi cl dua lcm nlu ng u ngu va cu m u mo i dc
pla n a nl u ng du ng mo i cu a ho n Iinl vu c Iu a clo n - lc
xa c, ii uc , am lo n va inl la n. 1iong iuo ng lo p do
ha n sc nla n la y ia ng mo lu c con nguo i loa n lic n sc
clo ha n kla nang nla n ia nlu ng va n dc ma n inl lay
ca p inl mo i kli o clu c xcm nlc ii uc , lc xa c, am
lo n lay inl la n cu a ca c nlan vicn.
Ttuo c he t clu ng a la y ha da u vo i tinh tha n a i iung
am cu a so do . Nc u inl la n, lay Iuong am, luo ng
xuycn hi xcm nlc iong o clu c li dic u gi sc xa y ia Ba n
ngli gi vc ca c mo i quan lc kli mo nguo i hi do i xu c lay
clinl ha n lan lo la nl do ng ia i vo i Iuong am cu a
minl o co pla i Ia su da nl ma t nie m tin` 1lic u in ca y Ia
I46
THE 8
th
HABIT
1
R
1U

1
H

X
A
C
1

M
H

N
1INH
1HN
M HlNH CON NGUOl / 1 CHUC HOAN 1HlN
l|oo .z
can hc nl ma n inl da u icn ma a ca ca c o clu c luo ng
ga p pla i. 1lc co n nlu ng hic u lic n ca p inl cu a can hc nl
na y Ia gi Nlu ng o clu c lic u su in ca y Ia n nlau loa
do ng iong mo li iuo ng ca nl ianl gay ga sc ho c Io da y
ia y nlu ng iic u clu ng ca p inl, da y dau do n nlu: no i xa u
sau Iung, da u da , do Io i clo nlau, clo ng do i nlau, gia u
long in, giao ic p la n io ng va da u o c ha o lu .
Thu hai, la u qua cu a can hc nl ma n inl Ia gi kli ha n
xcm nlc ii uc lay a m nlin cu a mo o clu c Ba n sc
khcng cc duo c ta m nhn chung hay he thc ng gia tti chung.
1iong loa n ca nl do iic u clu ng Ia gi Ba n sc nla n la y
nguo i a la nl do ng iicng Ic , vic c ai na y Ia m, lay du ng
lu doa n va nlic u icu clua n klong nla qua n kli ia
quyc dinl. Ba n sc nla n la y mo nc n van lo a cong y
mo lo , mo nla va lo n do n.
Thu oa, can hc nl na o sc xua lic n iong mo o clu c
kli o clu c do xcm nlc inl ky Iua hcn iong no Sc
klong co su lien ke t loa c ky Iua iong ca u iu c, lc lo ng
ca c quy iinl va nc n van lo a cu a o clu c. Kli ca c nla
qua n Iy co mo lu c klong du ng vc ha n cla cu a con
nguo i, lo sc lic kc ia ca c lc lo ng, nlu lc lo ng long
in, uyc n du ng, da o a o, su du ng, dc ha , klcn luo ng ma
klong lc klai la c duo c iic dc a i nang ic m a n cu a
nguo n nlan Iu c. Kli do ca c ca nlan, do i nlo m, plo ng
han va ca o clu c sc klong ga n ho vo i su mc nl, gia ii va
clic n Iuo c clung. ic u na y Ia m clo o clu c lic u su Iicn
kc vo i li iuo ng, vo i kla cl la ng va vo i ca c nla cung ca p.
I47
THO I QUEN THU 8
MoI Io cIvc Jvvc IIcn LcI cIoI cIc sc goI IoI Jvvc
LcI qvo IoI nIoI.
ARTHUR W. JONES
Thu tu, dic u gi sc xa y ia kli ha n klong quan am dc n
klia ca nl am lo n cu a con nguo i ic u gi sc xa y ia kli
o clu c lic u nic m dam mc va nlic inl Ia m vic c, nlan
vicn klong ga n ho vo i cong vic c lay mu c icu cu a o
cluc Hau qua a ycu Ia moi nguoi sc ioi vao inl iang
ha Iu c. Van lo a cu a o clu c do Ia su nga i ngu ng, c dc .
Co n iic u clu ng ca p inl Ia gi o Ia Ia m vic c ngoa i gio
dc giai quyc vicc va vanl, mo uong la o luycn, cla n
cluo ng, Ia n ia nl, u c gia n, so la i, lo o, vo ca m va mic n
cuo ng uan Ic nl.
Ba n co nla n ia kla nang pla n doa n va gia i licl cu a
mo lu c na y Nc u ha n xcm nlc lc xa c, ii uc , am lo n
lay inl la n cu a con nguo i li Iu c do ha n sc u nla n Ia y
ho n can hc nl ma n inl iong o clu c cu a minl, do Ia :
thie u su tin ca y, khcng cc ta m nhn chung va gia tti chung,
thie u su dc ng oc , va thie u su ttac quye n (xcm linl 6.3).
Ha u qua clung cu a nlu ng can hc nl ma n inl va ca c
iic u clu ng cu a clu ng iong mo o clu c Ia no i dau ca p
inl do la ha i icn luong iuo ng, lic u lu ic n ma ,
cla Iuo ng sa n pla m, dicl vu kc m, cli pli cao, lic u Iinl
loa , cla m cla p va van lo a do Io i clo nlau lay lc clo
van lo a cliu ia cl nlic m.
I48
THE 8
th
HABIT
PHAN UNC CUA THUI BAI C0NC NCHIP
Pla n u ng cu a 1lo i da i Cong nglic p do i vo i ho n can
hc nl ma n inl na y Ia gi
Mo o clu c lic u su in ca y va klong co quyc n Iu c
I49
THO I QUEN THU 8
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N
G

1
H
I

U
5
U

1
R
A
O

U
Y

N
(1
R 1U )
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)
K
H

N
G
C
O 1
M
N
H
l
N
/
G
I
A

1
R[ CH
U
N
G
1HIU 5U
1IN CY
CA C 1Rl U CHU NG CU A NHU NG CN 8 NH MA N 1lNH
CON AU C P 1lNH
l|oo .a
Mo h, v| c a| na y
|a m, thu doa n, oe
pha |, h n |oa n
Canh tranh cuc o, y
|a | va o nguo | kha c,
da o du c g|a , r | |oa n
ha ng ngu
No | xa u aau |ung, da u
da n | o , pho ng thu ,
khng ch|a ae thng t|n
6h8 I I00 0 Ih8 ,
0hI hI I80,
IhI0 0 II0h h08 I, 0h8 m 0h8
h8 I 08 I It00 Ih000 It00 0
hI0 0 h0I II00 m8 I
Ac cam, |am v|c
r|ng, mo m ng
ha o huy n, cha n
na n, tr n tra nh, tu c
g|a n, ao ha |
inl la n li nguo i du ng da u sc Ia am dicm cua moi loa
dong vi lo Ia nguoi hic io moi vicc lon ca va Ia nguoi
nam quycn quyc dinl moi lu vi do Ia vicc cua oi!.
Co n nc u klong co su clia sc a m nlin va gia ii vo i
nlau, li lua t le sc lay lc clo a m nlin va su mc nl.
u ng dc y dc n dic u gi kla c ngoa i cong vic c cu a minl.
Hay Iam du ng nlu ng gi anl duoc giao va uan lu cac
Iua Ic , co n suy ngli Ia vic c cu a oi.
I5u
THE 8
th
HABIT
H
I

U
N

N
G
K
I

M
5
O
A
1
L
U
1
L

5P
QUAN LY CON NGUOl NHU QUAN LY V1
l|oo .4
Fh8 0 0 0 00 8 h0 I 08 I 600 0hI0 00 I t0 I 4 080 00 0h m8 0 II0h
Nquo | |a oo oa o
b| t |o o | v| e
va |a o | quy t
o|oo quao t|o oq
Noao v|o |oo eo ouo e su t|o ea y
|o| |ooq a p ou oq oquyo t e
c, q , .a ca ca 6 |
kooq ea o eou y
to | tuooq |a|, eo|
ea o |a ou oq t|a eo
oo| ouo e q|ao
va tuao tou |ua t |
Ca o poa | to| t | ea e
o to oq ba o oa oa t
o| u ooq eao
Thie u dc ng oc u o i vo i ca c o clu c na y, lo cl ca n
clo moi lu co nang sua cao Ia duoc, hao gom a ca moi
lu ma y mo c, clinl sa cl, nlan Iu c.
Thie u su ttac quye n u` Ba n cl ca n a p iung giu vu ng
su kicm soa.
Ba n khcng the d t nie m tin va c ai` Ca cl duy nla dc
an dung duoc kla nang cua con nguoi Ia dung dicu oi
da noi Ia cay gay va cu ca io dua cu ca io (plan
luo ng) ia dc kluyc n klicl lo Ia m vic c o va ian dc dc
duy ii su uan Icnl hang cay gay (ky Iua).
CIAI PHAP IANH BA0 TR0NC CAC T0 CHUC
Quyc am co vu nguo i kla c im ia icng noi cua lo
sc giu p im ia gia i pla p clo ho n can hc nl ma n inl cu a
o clu c, vo n Ia nlu ng can hc nl ha nguo n u mo linl
kic m soa cu a 1lo i da i Cong nglic p.
Mo i nguo i iong clu ng a, nlu ng ai im duo c ic ng
no i cu a minl, dc u co kla nang vic Ia i pla n mc m yc u
kc m cu a 1lo i da i Cong nglic p vo n du a icn ca c yc u o
ca p icn, Iua Ic , lic u nang, kic m soa . Quy iinl go m
oc n vai ttc da io la nl Iic u luo c clu a ii clo ho n can
hc nl ma n inl cu a o clu c (xcm linl 6.6). 1iong lu c c ,
ha n sc pla i gia i quyc ho n can hc nl ma n inl na y nlu
lc na o O noi lic u su in ca y Ia n nlau, li clu ng a sc
ap iung vao vicc neu guong dc a o du ng nic m in. Noi
lic u su clia sc a m nlin va gia ii li clu ng a a p iung
I5I
THO I QUEN THU 8
dinh huo ng xay du ng a m nlin clung va lic Ia p nlu ng
gia ii clung clo o clu c. Noi na o lic u su do ng ho ,
clu ng a a p iung va o vic c lien ke t ca c mu c icu, ca c co
ca u, ca c lc lo ng va quy iinl dc kluyc n klicl cu ng nlu
nuoi duo ng nguo n nlan Iu c va xay du ng nc n van lo a
plu c vu clo a m nlin va gia ii. Noi na o su lic u iao
quyc n lic n dic n li clu ng a ncn a p iung va o vic c ttac
quyen clo ca nlan va do ng do i o mu c do du a n lay cong
vic c.
1oi goi hon vai io nay Ia oc n vai ttc cu a la nh da c. Nlu
da no i, day klong pla i Ia nl da o vo i cuong vi clinl lu c
ma Ia Ia nl da o vo i y dinl clu do ng kla ng dinl nlu ng
gia ii va ic m nang cu a nlu ng nguo i o n a i xung quanl
I52
THE 8
th
HABIT
(
1
H

X
A
C
)
1H
I

U
5
U

N
G

1
H
I

U
5
U

1
R
A
O

U
Y
N
(1R 1U )
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)
K
H

N
G
CO 1
M
N
H
l
N
/
G
IA
1R[ CH
U
N
G
1HIU 5U
1IN CY
CAC 1RlU CHUNG CUA NHUNG CN 8NH MAN 1lNH
CON AU C P 1lNH
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1
R
A
O

U
Y

N
(1R 1U )
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)

[
N
H
HUO
N
G
NU GUONG
S tinc y
S

tin
c

y
S

t
i
n
c

y
8N VAl 1RO CUA LANH AO
!|a6 c oa c |/ c|a a 4 cac oc c|
ma c |/c| ca a ccc oaa c o |/c|
l|oo . l|oo .
6h8 I I00 0 Ih8 ,
0hI hI I80,
IhI0 0 II0h h08 I, 0h8 m 0h8
h8 I 08 I It00 Ih000 It00 0
hI00 h0 I II0 0 m8I
^ e ea , |a v| e ||oq,
o oq oa o ouy o,
eoa o oa o, t| o t|a oo,
tu e q|a o, so oa |
Ca oo t|aoo eu e b ,
y |a | va o oquo |
|oa e, oa o ou e q|a ,
| | |oa o oa oq oqu
Vo o , v| e a|
oa y |a , tou
ooa o, bo poa |,
o o |oa o.
No | xa u sau
|uoq, oa u
oa o | b ,
poo oq tou ,
|ooq eo|a
so tooq t|o
clu ng a dc Iicn kc lo Ia i la nl mo ho pla n ho sung
Ia n nlau nla m ang cuo ng a nl luo ng, a c do ng cu a o
cluc va su nglicp quan iong ma o do clung a Ia mo
ho pla n. Ncn nlo ia ng, iong mo a p lc ho sung Ia n
nlau, o clu c lo ng nla li su c ma nl (ic ng no i) cu a
mo i ca nlan dc u co icl va nluo c dic m cu a mo i ca nlan
sc klong la nl va n dc Io n vi Ic don gia n Ia no duo c hu
da p ho i su c ma nl cu a nlu ng nguo i kla c.
Bo n vai io cu a Ia nl da o cu ng clinl Ia ho n pla m
cla cu a nla Ia nl da o. o Ia a m nlin, ky Iua , dam mc,
va Iuong am (xcm linl 6.7).
Neu guong (Iuong am): Ncu guong o.
Dinh huo ng (a m nlin): Cu ng nlau xa c dinl luo ng di.
I53
THO I QUEN THU 8
l|oo .?
(
L
I

N
K

1
)
K
Y

L
U

A
M
M

[
N
H
HUO
N
G
)
(
1
R
A
O

U
Y

N
)
(NU GUONG)
1

M
NH
l
N
LUONG 1M
Iien ke t (ky Iua): 1lic Iap va quan Iy lc long lco
du ng dinl luo ng.
Ttac quye n (dam mc): Huong ai nang vao kc qua
clu klong plai pluong plap, sau do dc nguoi do u
clu iong la nl do ng va cl giu p do kli ca n lic .
Nlu ng nguo i na m quyc n Iu c clinl lu c iong mo o
clu c co lc xcm ho n vai io na y Ia su la cl lu c nlung
do Ia i Ia ca cl u nlicn dc iao quyc n. Nc u xcm ho n vai
io na y cl da nl iicng clo nla qua n Iy cao ca p li sc kc o
dai mai mai am Iy y Iai scp Ia nguoi suy ngli va quyc
I54
THE 8
th
HABIT
l|oo .s
CAC NHA LA NH AO 1HA NH CNG PHAl LAM Gl?
!C V !4 ! k|uCu k|C !|uC C !|u| Cu 4 |4 u| 4 C
0|0h h00 0
(Tm nhn, khach hang, tng lai)
00 0 tI00
00 0 hI0 0 08 0h80
(Lin kt moi ngi, chia se quyn lc)
kI0 0 I8 0 t0 0 m8 0h
00 8 I0 0h0 0
(Xy dng cac nhom lam vic, kim soat s
thay i)
6I0 0 Ih| II0h 08 0h 08 0h80
(Thoi quen, s chnh trc, s tin cy, t duy phn tch)
|a c| oa c aa a |cc |c | aa ||cc u|||eo, zooqo|, Sa||Wooo
dinl mo i vic c quan io ng. Do do no i mo ca cl clinl
xa c li ho n vai io na y da nl clo a ca mo i nguoi va
klong lc plan clia ca p ha c. o Ia con duo ng Ia m ang
a nl luo ng cu a ha n lan va cu a o clu c. Nlu ng do ng
nglic p cu a oi a i 1iung am FiankIin Covcy va ca nlan
oi giang day mo linl ho n vai io cua Ianl dao u nam
I995, nlung nlic u cluycn gia kla c iong Iinl vu c Ia nl
da o cu ng da di dc n mo linl uong u du a icn cu ng
nguycn a c nlu nlau. Cla ng la n, iong cuo n Ianh dac
dua tten ket qua (I999) do a c gia Davc UIiicl (a i lo c
Micligan), Iack Zcngci va Noim SmaIIwood hicn soa n
li Mo linl Ia nl da o ho n klo i cu ng ga n gio ng Mo linl
ho n vai io na y. Su kla c nlau clu yc u giu a lai mo linl
na y cl Ia o u ngu .
TAP TRUNC VA THUC HIN: PHAC THA0 N0I BUNC
PHAN C0N IAI CUA CU0N SACH
Nlu so do mo io ng duo c iinl ha y o iang sau, ho n
vai io Ianl dao uong iung hoi con duong nam plia
icn co vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a lo va go p
pla n mang Ia i la nl cong clo o clu c. 1iong kli ho n
can hc nl ma n inl cu a o clu c uo ng iung ho i con
duo ng hcn duo i, ngan ca n nguo i kla c im ia ic ng no i
cu a lo , da n dc n kim la m su pla iic n cu a o clu c va
dcm Iai kc qua am luong.
Qua iinl co vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a lo co
lc o m go n hang lai u : 1A P 1RUNC (focus) va 1HUC
I55
THO I QUEN THU 8
HI N (cxccuion). Ta p ttung hao go m lai vai io : ncu
guong va dinl luo ng, co n Thu c hie n go m lai vai io : Iicn
kc va iao quyc n. 1iong pla n co n Ia i cu a cuo n sa cl, ha n
sc lo c ca cl a o lo i qucn co vu nguo i kla c im ia ic ng
no i cu a lo ha ng ca cl xay du ng 1HA I , KY NNC va
KI N 1HU C u nlu ng nguycn a c sau:
TA P TRUNG Ncu guong va DJnh huo ng
1. Tic ng no i cu a su a nh huo ng
c ncu guong, iuo c icn ha n ca n pla i im ia duo c
ic ng no i cu a ha n lan (Pla n I) va sau do hic clo n ca cl
dc kloi xuong, dicu ma oi goi Ia Iam nguoi cam Iai,
lay co sa ng kic n dc mo io ng a nl luo ng cu a minl mo i
kli co co lo i. (Cluong 7)
2. Tic ng no i cu a su tin nhic m
Ncu guong vc inl ca cl va nang Iu c da nc n a ng clo
su in ca y iong ca c mo i quan lc cu ng nlu iong ca c o
clu c. Su lic u hic nguycn a c na y va ca c nguycn a c kla c
vc dinl luo ng, Iicn kc va iao quyc n Ia clia klo a mo ia
su a nl luo ng. (Cluong 8)
3. Tic ng no i va T c d cu a Nic m tin
Vic c ncu guong co n hao go m ic n Iuyc n KY NNC xay
du ng quan lc a o ncn su in ca y (Cluong 9) va kc lo p
nlic u ic ng no i a o ia ca c pluong a n lu ha dc xu Iy
nlu ng la cl lu c cu a ha n va nlu ng su kla c hic vo i
nguo i kla c. (Cluong Iu)
I56
THE 8
th
HABIT
I57
THO I QUEN THU 8
4. M t Tic ng no i
Vic c dinl luo ng co n hao go m vic c ha n cu ng vo i
nguo i kla c im ia a m nlin clung vc nlu ng uu icn cao
nla cua han va nlung gia ii ma han sc da duoc lco
ca c lu u uu icn cu a minl. (Cluong II)
THU C HI N Iicn kc t va Trao quyc n
S. Tic ng no i thu c hic n
Licn kc ca c mu c icu va a o dic u kic n lua n Io i clo
ca c lc lo ng va n la nl lu duo c kc qua o nla .
(Cluong I2)
6. Tic ng no i trao quyc n
Cia i plo ng dam mc va a i nang cu a nlan vicn, mo
duo ng pla iic n va iu Iui clo lo (Cluong I3). 1iao
quyc n clo ca p la p nla Ia kc qua cao nla cu a 4 vai io
cu a La nl da o.
Chuong 14
1lo i qucn lu 8 va ic m u a no i vc ca cl ic p ca n
duo c ncu iong cuo n sa cl na y sc pla iic n 3 klia ca nl
cua su lanl da, hao gom ca nhan, la nh da c va tc chu c.
Ba n sc lic u duo c clu ng kc lo p vo i nlau ia sao, va Ia m
lc na o dc hic n clu ng la nl 4 ky Iua co ha n dc lu c
lic n nla m giu p clo o clu c cu a ha n da duo c la nl
cong do pla iong 1lo i da i Lao dong 1ii lu c.
Chuong 1S
Ciu p do nguo i kla c ha ng ic ng no i long minl cu a
ha n lan minl, Cluong na y o ng lo p Ia i ca c pla n dc
clo clu ng a la y 1lo i qucn lu 8 (1im ia ic ng no i cu a
minl va co vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a lo ) sc da n
da clung a di vao loi dai moi cua icng noi nlan Ioai
1lo i da i cu a 1ii uc . Nlu da no i, cluong na y sc hao
go m pla n HO I & A P. o Ia nlu ng cau lo i luo ng ga p
nla ma oi da o ng lo p iong nlic u nam qua co Iicn
quan dc n dc a i cu a cuo n sa cl na y.
I58
THE 8
th
HABIT
I59
THO I QUEN THU 8
l
|
o
o

.
u
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
P

)
1

N
H
K
Y

L
U
1
5U

A
M
M

(
I

)
(
F

)
(
5

)
1

M
N
H
l
N
L
U
O
N
G

1

M
(
P

)
5
U

N
G
1
H A
1

M GU
O
N
G
X
A

I (
I

)
(
F

)
(
5

)
N
A
N
N
H

N
C
H
U

N
G
H

A
C
A
I

1

I
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N
G

1
H
I U 5U
1
R
A
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
H

N
G
C
O

M
N
H
l
N
/
G
I
A

1
R
[
C
H
U
N
G
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
H0I 8 BAP
HO I: Ong dJnh nghia thc na o vc Ia nh da o
DA P: La nl da o Ia cl io clo nguo i kla c hic nlu ng
gia ii va ic m nang cu a lo dc ha n lan lo u clicm
nglic m Ia y. Ha y Iuu y o i lai u gia tti va tie m nng. Con
nguo i ca n pla i ca m nla n duo c gia ii no i a i cu a ha n
lan minl nglia Ia , lo co nlu ng gia ii ca m xu c hcn
iong loa n oa n do c Ia p, kla c vo i gia ii cu a nguo i
kla c. Ho xu ng da ng vo i inl ycu luong vo dic u kic n,
ha kc la nl vi lay la nl icl cu a lo co nlu lc na o di
clang nu a. Kli ha n cl clo lo la y ic m nang cu a lo va
a o co lo i dc lo pla luy, su du ng clu ng li dic u do
do ng nglia vo i vic c ha n da a o ia mo nc n a ng vu ng
cla c. Co n nc u ha n cl clo lo la y ic m nang kc m lco
y lu c vc gia ii hcn ngoa i li dic u do sc a o ia mo nc n
a ng klic m kluyc va no klo ma pla luy duo c o i da
ic m nang cu a lo .
HO I: Hic n co ra t nhic u sa ch no i vc nghc thua t Ia nh
da o. Thco ng thi dic u gi Ia thu c su d c da o, ta o duo c
gia trJ gia tang trong cu n sa ch Thoi quen thu 8 nay
DA P: Ncu noi dcn dicu doc dao va co gia ii luc su,
oi co lc ncu ia nam dic m clinl sau: Thu nha t Ia su pha t
ttie n tua n tu. 1oi clua im la y quyc n sa cl na o a p iung
no i vc su ca n lic uyc do i cu a pla iic n nlan ca cl va
su Iicn kc iuo c kli xay du ng su in ca y iong ca c mo i
I6u
THE 8
th
HABIT
quan lc , cu ng nlu su nla qua n clo ia ng ca lai dic u na y
Ia quan iong iuoc kli han ha ay vao xay dung cac o
clu c Io n lay gia dinl nlo sao clo hc n vu ng. Thu hai Ia
ca cl ic p ca n lco mo linl ccn nguo i hca n thie n. 1oi clua
la y a i Iic u na o dc ca p dc n ca 4 kla nang cu a con nguo i
va nla n ma nl va o su c ma nl, inl la n lay Iuong am,
dc dinl luo ng clo 3 kla nang co n Ia i. Thu oa Ia mo linl
na y pla i du a icn ca c nguyen t c muon luo , mang inl
plo qua va lic n nlicn, kla c hic vo i ca c gia ii ma ca
nlan va o clu c co nlung klong du a icn ca c nguycn a c.
Nlu clu ng a hic , la nl vi cu a clu ng a sc hi gia ii ha n
lan cli plo i, nlung nguycn a c Ia i cli plo i kc qua cu a
ca c la nl vi. Kli ha n nang mo da u cu a clic c ga y Icn, li
ha n do ng lo i nang da u co n Ia i cu a clic c ga y do . Thu tu
Ia mo linl na y clo clu ng a hic Ia nl da o long qua qua
iinl pla iic n luo ng vc nguycn a c sc io la nl mo su
lu a chc n (quyc n Iu c inl la n) clu klong pla i Ia nl da o
ha ng quyc n Iu c dia vi. Va quan io ng lon lc Ia clia klo a
di va o 1lo i da i Lao do ng 1ii luc Ia u duy lco ca cl giai
plo ng, clu klong pla i Ia kic m soa , Ia a o su cluyc n
hic n, clu klong pla i cl giao u ng vic c. No i ca cl kla c,
ha n lu c la nl qua n Iy do va , nlung ha n Ia nl da o ha ng
ca cl da n da . Thu nm, mo linl con nguo i loa n lic n Ia
dicu kla io iang va dc licu doi voi moi o cluc, kc ca gia
dinl iicng Ic . Mo linl na y o n a i duo i da ng 4 vai io cu a
Ia nl da o: Neu guong, Dinh huo ng, Iien ke t va Ttac quye n.
ay Ia mo mo lu c co su c ma nl da ng kinl nga c, co lc
dung dc du doan lau lc moi van dc va lacl luc, dc
dinl ia ca c gia i pla p.
I6I
THO I QUEN THU 8
I62
THE 8
th
HABIT
HO I: Ky nang Ia nh da o co thc co qua ho c ho i
DA P: Co lc lo c. Nlu da no i, clia klo a clinl Ia vic c
xu Iy kloa ng io ng giu a kicl licl - u c gia ng da y va pla n
ung - uc loc ap. Ncu nguoi a su dung su u do Iua clon
cu a minl dc iau do i kic n lu c, ky nang va inl ca cl co
Iicn quan dc n Ia nl da o (hao go m a m nlin, ky Iua , dam
mc va Iuong am) li lo sc lo c duo c ca cl io la nl mo
nguo i Ia nl da o iong kli nlu ng nguo i kla c vui vc cla p
nla n o vi ii hi Ia nl da o. No i du ng ia li ca lai dc u Ia
nlu ng nguo i uan lco ca c nguycn a c. Mo a p lc o Ia
a p lc ho sung clo nlau, iong do su c ma nl cu a mo i
nguoi duoc pla luy oi da con dicm ycu cua nguoi nay
sc duoc hu dap hoi suc manl cua nlung nguoi klac.
I63
TAP TRUC
LU CUCC
VA
II IUCC
I64
Chng 7
IIENG NOI CC4
5C 4 NH HCO NG
H4 Y I4 NGCO I C4 H
I4 I
Chu nq tc phc i trc thc nh rhinh su thcy Jc i mc
bc n thcn Jcnq tim lie m tren the qicn nc y.
- GANDHI
I65
THO I QUEN THU 8
l
|
o
o

?
.
1
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
1
H

X
A
C
)
1

n
h
k
y

I
u

I
5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
1

M
N
H
l
N
L
u
o
n
g

I

m
(
P

)
5
u

b
u

n
g
I h a
1
m g
u
o
n
g
x
a

i
(
I

)
(
F

)
(
5

)
N
a
n
n
h

n
c
h
u

n
g
h

a
C
a
i

I

i
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N G

5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
h

n
g
c
o

m
n
h

n
/
G
i
a

I
r
|
c
h
u
n
g
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
L
I

N
K

[
N
H
H
U
O
N
G
1R
A
O

U
Y

N
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c y
N

U

G
U
O
N
G
h
c
j

l
c

r
g
e
e
i

t
c
m

l
c
i
S tin
c

y
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
I66
THE 8
th
HABIT
Vic c ncu guong clinl Ia Iinl lo n va am dic m cu a
moi no Iuc Ianl dao. No ha dau hang vicc Tm ta tie ng
nc i cu a oa n than - pla iic n ho n kla nang va lc lic n
ic ng no i cu a minl qua a m nlin, inl ky Iua , nic m dam
mc va Iuong am. Vic c ncu guong inl ca cl io ic sc Ia m
lay do i an go c ic ha vai io co n Iai cua Ianl da o.
Vic c neu guong clu yc u duo c lu c lic n cu ng Iu c vo i
ha vai io kla c nlung cu ng co lc duo c lu c lic n ttuo c.
No lc lic n su u in va su in nlic m o nguo i Ia nl da o.
Nlung cl kli na o clu ng a lu c su u minl ia i nglic m
ha ng ca cl ncu guong iong vic c dinl luo ng, Iicn kc , iao
quycn iong vi ii cua mo nguoi lanl dong hang su
clinl iu c li kli do su Ia nl da o mo i lu c su ha da u.
Kli do nguo i kla c mo i lic u nlu ng nguo i Ianl da o da ng
duo c on io ng va nguo ng mo nlu lc na o. Nguycn nlan
u dau on gian do Ia vi y kicn cua lo duoc on iong,
kinl nglic m cu a lo duo c da nl gia cao. Ho lu c su lo a
minl va o dinl luo ng clung cu a o clu c clu klong cl
Ia nlu ng nguo i lu do ng ngo i nglc iuyc n da ca c kc
loa cl lay clic n Iuo c. Cong vic c cu a lo Ia giu p su c dc xay
du ng o clu c Io n ma nl.
oi kli su do ng ca m vc ma y cli va inl ca m co n co
su c ma nl lon ca su lam gia iu c ic p. Ba n co lc nla n
lay dicu nay qua nlung mon do cua Malama Candli,
I67
THO I QUEN THU 8
Maiin Lulci King, lay NcIson MandcIa. Co lc clinl
han cung da nguong mo ai do mo cacl sau sac dcn muc
ha n ic p nla n a m nlin cu a nguo i do ma c du ha n klong
lc lam gia va o vic c xay du ng ncn a m nlin do . 1oi go i
do Ia su dong cam. No Ia mo klia canl am Iy o Ion doi
kli co n ma nl lon ca su lam gia iu c ic p. ic u na y da c
hic du ng do i vo i iuo ng lo p loa cl dinl a m nlin clic n
Iuo c lon Ia ncu ia ca c gia ii. Su c ma nl cu a ca c nla Ia nl
da o co a m nlin xa va ca c nla clic n Iuo c a i ha luo ng
klong cl vi lo Ia nguo i co nang Iu c vuo io i duo c mo i
nguo i lu a nla n ma clu yc u Ia nlo su in ca y va in
nlic m ma nlu ng nguo i kla c da nl clo lo . 1uy nlicn,
xc dc n cu ng li su do ng ca m vc a m nlin pla i du a icn
co so cua vicc lam gia iuc icp lay gian icp vao qua
iinl do .
Vic c ncu guong cu ng klong pla i cl Ia cong vic c cu a
ca nlan ma Ia cong vic c cu a ca mo a p lc . Kli ha n co
mo ap lc duoc xay dung icn co so suc manl cua moi
ca nlan va duo c o clu c sao clo dic m yc u cu a ca nlan
klong a nl luo ng dc n o clu c li ha n sc co mo o clu c
Io n ma nl lu c su . Vi lc , kli ngli vc vic c ncu guong, ha n
la y ngli dc n mo ca nlan va mo a p lc ho kluyc clo
nlau. Su c ma nl cu a mo a p lc na m o clo ha n co ma
iong nlom dc giu vai io hoi dap clo nlung dicm ycu
cu a ca c la nl vicn kla c. Ba n co ma o do klong pla i dc
di im va a p iung va o nlu ng dic m yc u lay dc cl iicl
nlu ng Io i Ia m cu a lo . Ba n co ma o do dc ho kluyc clo
dic m yc u cu a lo , cu ng nlu lo ho kluyc clo dic m yc u
I68
THE 8
th
HABIT
cua han. Co ia i nguoi gioi vc moi ma, va do Ia Iy do co
cau nhan vc tha p tca n. Su on io ng Ia n nlau Ia ycu ca u
da o du c cao nla .
THAI B0 CAY ANH HUUNC
Mo i lo i qucn a o ncn su kla c hic , lc lic n vai io ,
gay a nl luo ng cu a ha n lan dc n nguo i kla c va dc n su
nglicp ma minl coi iong dcu ha dau hang mo am lc
(mind-sc), lay 1HAI (Aiudc), von Ia mo Iua clon
(a cloicc) Iu a clo n su du ng Tie ng Nc i gay A nh huo ng
(Voicc of InfIucncc).
Kli ic n la nl gia ng vc ca c nguycn a c iong quyc n
sa cl, oi luo ng dc ca c lo c vicn u nglic m ia lay iu c
ic p da ca c cau lo i o Io p lo c. Cla c la n sc co ai do gio
ay xin pla hic u va no i da i Ioa i nlu: 1lua 1ic n si
Covcy, oi la y nlu ng nguycn a c na y ia lay. 1oi in va o
inl kla li cu a no . Cio day, oi muo n lu c lic n nlu ng
nguycn a c na y nlu nlu ng ha i lo c clo cuo c so ng. Nlung
ong klong lic u duo c Ia m vic c iong mo o clu c nlu o
clu c cu a oi sc nlu lc na o dau. Nc u ong co mo nguo i
sc p nlu ong sc p cu a oi li ong sc lic u ia ng cla ng co
ca cl gi dc oi co lc la nl cong u nlu ng nguycn a c
duo c ncu Icn o day. Va y oi plai Ia m sao day. Ban co
lc lic u clo Iy do lo suy ngli nlu lc . Ho cl la y duo c
co lai su Iua clon: ng clu cua oi Ia mo ga gan do va
ong a sc klong hao gio lay do i dau. 1oi cl co lc loa c
Ia ho vicc (mo pluong an ha kla li) loac Ia co gang
Ia m lc su c minl va co licl ngli vo i dic u do .
I69
THO I QUEN THU 8
Kli oi gia ng gia i vc vic c a p du ng ca c nguycn a c na y
va o lon nlan va gia dinl, li co nlic u plu nu no i vo i
oi nlu ng dic u uong u nlu lc vc nlu ng nguo i clo ng
cu a lo , va nlu ng nguo i da n ong cu ng do ng quan dic m
vc vo minl: Cia ma ong hic duo c clo ng oi Ia uy p
nguo i na o li ong sc lic u duo c y oi muo n no i. Cla ng
co ca cl gi dc a p du ng ca c nguycn a c na y la nl cong
ca . Mo Ia n nu a, cl co lai gia i pla p: loa c u ho loa c
ic p u c cliu du ng iong kla nang co lc . 1a i sao nguo i
a Ia i dc da ng suy ngli va clo ia ng: 1oi Ia na n nlan,
oi da co ga ng Ia m du mo i ca cl, oi cla ng lc Ia m gi
lon duo c nu a, oi loa n oa n hc a c Ho la vo ng va
dau klo , nlung lo klong nla n ia ia ng Iuon co mo
gia i pla p kla c.
vng Jc Iv Ivvng na n nhn chu ngha Ioy JI
Ivvng IoI cvo !on.
Ca cl oi ia Io i ca c cau lo i na y luo ng Ia m clo lo
nga c nlicn i nlic u. 1oi co lc do c duo c qua a nl ma mo
o cu a lo , co nguo i co n lc lic n nlu lc dang hi xu c
pla m. Cau ia Io i cu a oi Ia lc na y: Ba cu kli na o ha n
ngli ia ng va n dc na m o dau do , li clinl y ngli do mo i
Ia va n dc .
Y ong muo n a m cl ia ng ha n lan oi Ia va n dc - Ai
do loi Iai.
I7u
THE 8
th
HABIT
icu oi muon noi Ia han da doi song inl cam cua
minl plu luo c va o dic m yc u cu a nguo i kla c, li ha n sc
iao su u do inl ca m cu a minl clo nguo i do va clo
plcp nguoi do icp uc gay ioi Ioan cuoc song cua han.
Ba n dc qua klu giu uong Iai cu a ha n Ia m con in.
Ro ia ng, day Ia va n dc vc quan lc , nlung iu pli
nguo i a im ia ic ng no i cu a ha n lan, lo klong a i na o
co duo c su clin cla n, am Iy an oa n lay du ngli Iu c dc
a p du ng gia i pla p Ia y ca c nguycn a c Ia m io ng am dc
do i xu vo i ong clu ga n do cu a lo . Hoa c co lc Ia lo
co duo c su c ma nl inl la n nlung Ia i clua co duo c
nlu ng ky nang linl la nl nlo su kicn nla n va ic n
Iuyc n klong ngu ng.
Su iao do i qua Ia i ic p u c iong qua iinl gia ng da y
cu a oi da Ia m clo lo ngo ia, va cuo i cu ng clu ng oi
cu ng di dc n nla ii ia ng lo klong pla i Ia na n nlan,
lo co lc Iu a clo n ca cl pla n u ng cu a lo do i vo i la nl
vi cu a nguo i kla c. Xa lo i da a o ia va nuoi duo ng nc p
ngli cu a clu nglia na n nlan va do Io i clo nguo i kla c.
Nlung ha n va oi dc u co duo c su c ma nl nlo nlu ng
mo n qua licn plu Ia io la nl Iu c Iuo ng sa ng a o cu a
clinl cuo c so ng cu a minl va dc Iu a clo n ca cl ic p ca n
sc Ia m nang cao a m a nl luo ng cu a clu ng a iong o
clu c. Clu ng a co lc io la nl nguo i Ia nl da o cu a
clinl ong clu clu ng a.
I7I
THO I QUEN THU 8
TRIT IY HY IAP V CAY ANH HUUNC
1iic Iy Hy Lap vc gay anl luong duoc goi Ia clos
(dao duc), palos (inl cam), Iogos (Iy ii) Ia su klai
qua uyc voi vc qua iinl gia ang anl luong cua han.
(Xcm linl 7.2)
Lthcs vc co ha n Ia ha n cla da o du c, su in nlic m ca
nlan cu a mo con nguo i lay mu c do in ca y cu a nguo i
kla c va o pla m cla va nang Iu c cu a ha n. Kli nguo i a
Iuon so ng lco nlu ng nguycn a c da dc ia va duo c ky
vo ng, li lo sc co clos, lay no i ca cl kla c Ia su c ma nl
inl la n (SQ SpiiiuaI Quoicn).
Pathcs Ia inl ca m xua pla u hcn iong lay su ca m
long. No co nglia Ia ha n lic u duo c inl ca m cu a nguo i
kla c, lic u duo c lo ca n gi, lic u duo c ca cl nlin nla n su vic c
cu a lo , lic u duo c lo dang muo n no i va clia sc vo i ha n dic u
gi. o Ia su c ma nl inl ca m (EQ EmoionaI Quoicn).
1Rl1 LY GY ANH HUONG
0 0 00 6
8 0 t0 II0 0hI0 m
hI0 0 000 I It00 0
k00 I hI0 0 mI0h t80
lkh 6 M
Lf l
l|oo ?.z
80 II0 08
I72
THE 8
th
HABIT
Icgcs vc co ha n da c iung clo inl Io-gic. No co Iicn
quan dc n su c ma nl va kla nang luyc plu c cu a ha n,
ca cl iinl ha y va u duy cu a ha n. o Ia su c ma nl Iy ii
(IQ IncIIigcn Quoicn).
1lu u a nlicn cu ng ia quan io ng. i la ng dc n Iy
ii (Iogos) iuo c kli nguo i a co su ca m long (palos) Ia
vo icl, co ga ng a o ia su ca m long kli nguo i a clua in
ca y va o pla m cla da o du c (clos) cu a ha n cu ng Ia vo icl.
CHIC BANH IAI NH0 (TRIM-TAB
(1)
)
Mo clic c ha nl Ia i nlo co a c du ng Ia m cluyc n do ng
hanl Iai Ion u do cluycn luong oan ho con au (xcm
linl 7.3).
(1j 1||-tab: 1oua t oqu t|ooq oqa oo oa oq oa | va t s ||oo vu e |oa e. 1a e q|a
ou oq t|ooq t|uo oq oo p oa y, oa y t va o o ooo eo |oa ooq ta e o oq ta o
|a su toay o | oa oq | o | vo | t oq to . v| ou : t t| oq o oq oay o |uoq ooo
xoo va o ba o oo a ta u eu oq eo to qay |a t su xa o t| o a toaoo |oo eo|u...
CHl C 8ANH LA l NHO
6hI0 0 08 0h I8 I 0h0 I8 0 00 0 I00 08 0h I8 I I0 0
t8 I8 m 0h00 0 h00 0 I08 0 00 000 I8 0.
l|oo ?.a
I73
THO I QUEN THU 8
1oi in ia ng iong ca c o clu c o mo i Iinl vu c Iuon co
nlic u nguo i ca m Ia i ic m nang - nlu ng nguo i co lc Ia nl
dao va ao anl luong, ha kc lo giu cluc vu gi iong o
clu c. Ho co lc da n da do i nlo m, plo ng han cu a minl
lco luo ng icl cu c va gay a nl luo ng day cluyc n dc n
oan ho o cluc. Nla Ianl da o cam Iai sc clu dong dua
ia ca c sa ng kic n iong vc ng ttc n a nh huo ng cua lo (xcm
linl 7.4), du pla m vi cu a no co lc klong Io n Ia m.
1lco nlu linl minl lo a, a la y co lai vo ng io n,
vo ng io n Io n lon go i Ia Vc ng ttc n quan tam (gom nlung
gi ha n quan am va clu y) va vo ng io n nlo lon, go i Ia
Vc ng ttc n a nh huo ng (gom nlung gi han co lc kicm soa
loa c co a nl luo ng). No cu ng clo la y cong vic c cu a mo i
nguo i pla n Io n na m ngoa i Vc ng ttc n a nh huo ng cu a lo .

0
0

It0 0 q0
8
0
I
8
m
00 It00
80h h000
6
0
0

t
I
0
0

0
0
8

0
8
0
l|oo ?.4
I74
THE 8
th
HABIT
7 MUC B0 CHU B0NC HAY SU TU
TRA0 0UYN CH0 BAN THAN
1iong hic u do duo i day (linl 7.5), ha n sc nla n la y
cluo i 7 mu c do clu do ng, u mu c do la p nla Clo
duo c cl ha o, dc n Ho i y kic n, io i ua ia kluyc n ngli
va 1oi du dinl, io i dc n La m va ha o ca o ngay, io i
La m va ha o ca o dinl ky va cuo i cu ng Ia Cu Ia m!, dc u
na m iong kla nang kic m soa va gay a nl luo ng cu a ha n.
Vic c ha n quyc dinl Iu a clo n mu c do clu do ng na o
Ia u y luo c va o cong vic c cu a ha n co na m iong Vc ng
ttc n a nh huo ng lay klong. ic u na y do i lo i su nla y ca m
va pla n xc , nlung da n da n Vc ng ttc n a nh huo ng cu a han
cu ng sc duo c mo io ng.
CAC MUC CHU NG/ 1U 1RAO QUYN
L8 m t8 08 0 08 0 0|0h k
60 I8 ml
L8 m t8 08 0 08 0 08
0I 00 0|0h
008 t8 kh00 0 0h|
h0 I kI0 0
6h0 000 0 0hI 08 0
l|oo ?.
8
0

l
k

k
h
l
L
M


8
0

l
k

6

f
(
1
|
o
o

e
a
e
o

v
a

o

o
q

|
u
e
j
I75
THO I QUEN THU 8
Clung a sc Ian Iuo xcm xc ung muc do clu dong
no i icn.
1. Cho duo c chi ba o
ay Ia mu c do clu do ng Iicn quan dc n nlu ng va n dc
klong nlu ng na m ngoa i Vc ng ttc n a nh huo ng ma co n
na m ngoa i cong vic c cu a ha n. Vc dic u na y, ha n cl clo
do i. Ba n klong muo n Ia m cong vic c cu a nguo i kla c. Ba n
klong muo n dua ia kluyc n ngli na o Iicn quan dc n do i
uong nam ngoai Vc ng ttc n a nh huo ng cu a minl. Nguo i
kla c sc co nlic u Iy do dc klong in va o dc ngli cu a ha n.
Ho sc clo Io i dc ngli cu a ha n Ia loa n oa n klong licl
lop va han Ia nguoi ngoai cuoc. Ncu han lanl dong
ca ng ca cl xa Vc ng ttc n a nh huo ng cu a minl, ha n sc Ia m
clo no ca ng nlo lon.
Vay han plai Iam gi Ban lay mm cuoi va Iam lco
Ioi cau nguycn duoi day:
Xin Chu a oan chc ccn
Su onh tam
de cha p nha n nhu ng die u ccn khcng the thay dc i,
Ic ng can da m
de thay dc i nhu ng g ccn cc the ,
Su khcn ngcan
de nha n ta nhu ng die u kha c oie t.
Ba n du ng hao gio ma cong su c va o nlu ng dic u ma
I76
THE 8
th
HABIT
ha n klong co kla nang lu c lic n. Nlung, nc u ha n a o
a nl luo ng do i vo i ai do , nguo i co kla nang Ia m duo c
mo vic c cu lc li Ia i Ia cluyc n kla c. Kli do ha n co
lc cluyc n Icn su clu do ng va u iao quyc n o mu c do
cao lon.
Nlung klong dc Ia m mo nguo i mm cuo i io i klong
Ia m gi ca . Nlic u nguo i va n luo ng hi a m a nl ho i nlu ng
vic c xua n ngo c ma lic n lo i lo klong lc lay do i. Ho
kc Ic voi dong nglicp va am su vc nlung vicc ma lo
klong co kla nang lu c lic n. ic u do cl klic n gia m di
kla nang Ia m nlu ng vic c kla c iong a m kic m soa va
a nl luo ng cu a lo . Nlu da no i, lo da dc clo qua klu ha
uong Iai Ia m con in.
1u do lo hi sa vao vung Iay cua su Ic luoc nguoi
kla c, dic u ma oi go i Ia nam can hc nl ung lu di can
iong am lo n: chi ttich, than phie n, sc o, ganh dua, ttanh
ccng. Nlu ng nguo i klong co su c ma nl no i am kli kc
lo p vo i nlau sc im kic m ca m gia c an oa n u nlu ng
nguo n hcn ngoa i. Va vi Ic luo c vao moi iuo ng hcn
ngoa i ncn lo dc ma c pla i la nl vi co la i na y.
Nam can hc nl ung lu am lo n na y sc di can dc n ca c
c ha o quan lc va doi kli dc n oa n ho nc n van lo a cu a
mo o clu c. Kli do ha n sc co mo o clu c hi plan cu c,
clia ic , klong du kla nang dc dcm dc n clo kla cl la ng
nlu ng sa n pla m cla Iuo ng cao.
Mo Iuu y vc va n dc ca nl ianl: xc duo i go c do ca c
mo i quan lc , iong gia dinl, iong cong vic c a p lc va
I77
THO I QUEN THU 8
van lo a u ng xu li ca nl ianl Ia co la i, nlung Ia i Ia
Ia nl ma nl iong li da u lc lao va icn luong
iuo ng. Ca nl ianl giu p pla lic n va clo n ia nlu ng
con nguo i va o clu c uu u nla . 1icn luong iuo ng,
ha n nlin do i lu dc xa c dinl clua n mu c clo iicng
minl. 1iong kli ha n co ga ng da nl ha i do i lu li cu ng
Ia Iu c ha n dang clinl plu c kla cl la ng va lo c lo i
kinl nglic m u nlu ng do i lu Ia m o lon va nlanl
lon ha n. o clinl Ia su c ma nl cu a nc n kinl c li
iuo ng, noi ca nl ianl va lo p a c dic n ia u ng gio ,
u ng plu hcn iong no . Song, la y nlo ia ng clu ng a
ca n pla i hic song ngu dc ia nl nguy co klic m
kluyc , mo clic u. Ahialam MasIow
(I)
u ng no i:
Nlu ng nguo i cl la o ay hu a luo ng clo ia ng mo i
lu kla c Ia dc u Ia dinl.
NM HA NH Vl CO HA l
6hI ItI0h
h80 hI0 0
80 0I
680h 008
t80h 000
(1j ^b|aoa la|o|o Vas|oW (1uos 1u?oj: Noa ta |y oo e oquo | Vy , ouo e eoo
|a eoa oo eu a oqa oo ta |y oo e ooao vo (ouao|st|e psyeoo|oqyj. Nquo | oua
|a |oa | o| o | t| oq 1oa p oou ea u eoo oquo | (o|o|a|eoy ot ouao oooosj.
l|oo ?.
I78
THE 8
th
HABIT
2. Hoi y kicn
Ho i y kic n nguo i kla c vc nlu ng va n dc luo c pla m
vi cong vic c va na m ngoa i Vc ng ttc n a nh huo ng cua han Ia
mo vicc Iam lop Iy va Io-gic. Boi vi no na m ngoai Vc ng
ttc n a nh huo ng cu a ha n ncn ha n klong lc Ia m duo c gi
nlic u, nlung vi no co a nl luo ng dc n cong vic c cu a ha n,
ncn vic c ha n lo i y kic n nguo i kla c Ia dic u ma nlic u
nguoi an dong. Ncu cau loi ncu ia dung dan qua qua
iinl can nla c va suy ngli ky Iuo ng li sc gay duo c a n
uong sau sac va co lc giup han mo iong Vc ng ttc n a nh
huo ng cu a minl.
3. Dua ra khuyc n nghJ
Ba n ncn dua ia kluyc n ngli o dau Ngay a i mc p
ngoa i Vc ng ttc n a nh huo ng, la m cli klong luo c pla m
vi cong vic c cu a ha n Mo vi du dic n linl vc mu c do clu
dong va u iao quycn cap do 3 co lc lay qua Quy iinl
1lam muu Hoa n clnl (CompIccd Saff Woik) go m 5
huo c nlu sau:
I. Plan icl va n dc .
2. ua ia ca c pluong a n va kic n ngli gia i pla p.
3. Xay du ng ca c huo c iic n klai gia i pla p.
4. 1o ng lo p Ia i mo i yc u o lu c ic n (ca c nang Iu c vc
clinl ii, xa lo i, a i clinl...).
5. ua ia kluyc n ngli cuo i cu ng va clu ky plc clua n.
THO I QUEN THU 8
Quy iinl 1lam muu Hoa n clnl do i lo i nguo i
quan Iy gioi plai hic clo doi kc qua o nla. 1iuoc icn
han can ycu cau moi nguoi suy ngli ky Iuong van dc da
ia iuo c kli dua ia kic n ngli cuo i cu ng. Nguo i plc clua n
cl ca n xcm xc kic n ngli cuo i cu ng do .
Kli su du ng mo linl Quy iinl 1lam muu Hoa n
clnl, nguo i qua n Iy ca p icn ncn ia nl giu p ca p duo i
ha ng ca cl dua ia gia i pla p nlanl clo ng va dc da ng, ha
kc cap duoi co ycu ca u lay klong. Nc u nguo i quan Iy
klong clo ca p duo i loa n a cong vic c, li lo da ngan
can cap duoi iuong lanl va Iam ma loi gian cua o
clu c. Hon nu a, cu ng klong lc ha ca p duo i cliu ia cl
nlic m vc kc qua cong vic c nc u lo klong duo c lu c lic n
lco pluong pla p Ia m vic c cu a clinl lo .
Co Ion v Joo IcIIy, Y, IoI noI zvI moI s! qvon
cI! Ivy, ngvvI Jong Ion zon I.ong zIcc co ncn
Ion cong Ioy LIong, .ong IoI Ioon Ioon IIn Ivvng
zoo onI Io.
c cIvng mInI cIo JIcv Jo, IoI !o zc nIo.
vng !oo gIv !oo ngvvI LIoc IoI Iom gI, zo Io
sc LIIcn !on ngoc nIIcn zc IoI I.I cvo Io.
ai tng GEORGE S. PATTON
I79
I8u
THE 8
th
HABIT
Ba n co lc la y dicu nay sc ic kicm duoc lo i gian
va suc Iuc nguoi Ianl dao ia sao va doi loi cap duoi plai
clu do ng lon nlu lc na o.
4. Ti du dJnh
1oi du dinl luc su Ia su clu dong o muc do cao
lon la nl do ng dua ia kluyc n ngli. La n da u oi lo c
duo c nguycn a c na y Ia kli oi icn duo ng di dc n ca c lo n
da o Hawaii icn clic c USS Santa Ie, mo clic c a u nga m
nguycn u ii gia lang y do-Ia iong mo cuoc ap ian.
1la Ia mo co lo i uyc voi kli cu ng di icn au voi
luycn iuong David Maiquc.
1iong kli lai clu ng oi dang io cluyc n, mo si quan
xua lic n va no i: 1lua luyc n iuo ng, oi du dinl clo
a u Ia n xuo ng I2u mc . 1luyc n iuo ng lo i: 1lc do sau
cua day dai duong Ia hao nlicu. Anl a dap: Kloang
24u mc . 1lc co n kc qua lc lo ng dinl vi va xa c dinl
cluo ng nga i va . Vicn si quan ia Io i: Klong co gi, cl
co ca ma loi. 1luyc n iuo ng no i: Ha y clo oi lcm lai
muoi plu nua ioi sau do Iam lco du dinh cu a anl.
1iong suo ngay lom do, nlicu cap duoi dcn gap
luyc n iuo ng va no i 1oi du dinl Ia m vic c na y loa c
1oi du dinl Ia m vic c kia. Kli do vi luyc n iuo ng
luo ng lo i lcm va i cau va no i uo c!. Co kli ong
klong lo i lcm ma cl ia Io i: uo c! 1luyc n iuo ng
cl dua ia nlu ng quyc dinl quan io ng nla , co n 95%
quyc dinl con Iai ong dc cap duoi u quyc dinl ma
klong ca n ong lam gia.
I8I
THO I QUEN THU 8
1oi lo i ong vc plong ca cl Ia nl da o li ong ia Io i
ia ng ong muo n iao quyc n clo ca p duo i ca ng nlic u ca ng
o iong pla m vi clo plc p. ng clo ia ng nc u ong giao
clo ca p duo i klong cl Ia m clu va n dc ca n gia i quyc ma
co n Ia m clu gia i pla p clo va n dc do li lo sc ca m nla n
duo c vai io quan io ng cu a lo iong ho ma y cl luy.
ng da pla iic n van lo a iao quyc n dc n mu c ca c si
quan va lu y lu pla hic u cong klai y dinl cu a lo vc
quyc dinl luoc lam quycn cua luycn iuong.
1oi du dinl cao lon vc mu c do so vo i 1oi
kluyc n ngli Vi nguo i no i oi du dinl da plan
icl va n dc ky Iuo ng lon va dang iong u lc sa n sa ng
ic n la nl ngay cong vic c kli duo c plc clua n. Anl a
klong cl Ia m clu va n dc ma co n Ia m clu ca gia i pla p
lu c lic n.
1lu y lu icn a u cu ng lc lic n clo oi la y lo nla n
lu c duo c gia ii dang ang da n cu a lo , dic u lo klong co
duo c duo i su cl luy cu a ca c luyc n iuo ng kla c, kli ma
lo cl hic o i dc n kli duo c Ic nl. ay Ia Iy do a i sao
1oi du dinl Iai nam ai mcp ngoai cua Vc ng ttc n a nh
huo ng va plam vi cong vicc cua mo i nguoi. Vai lang sau
do, oi nlan duoc lu cua luycn iuong Maiquc hao
in a u nga m USS Santa Ie da duoc giai luong AiIcigl
Buikc da nl clo don vi la i quan co nlic u la nl icl nla
a i 1la i Binl Duong. o Ia kc qua cu a vic c iao quyc n
cua nguoi cam Iai.
I82
THE 8
th
HABIT
S. Iam va bao cao ngay
Lam va hao cao ngay Ia muc do clu dong nam o
mcp ngoai Vc ng ttc n a nh huo ng cua mo nguoi nlung Iai
luoc pla m vi cong vicc cua nguoi do. Ban plai hao ca o
ngay Iap uc hoi vi nguoi kla c can plai hic kc qua cong
vicc cua han. icu nay giup nguoi klac hic duoc cong
vic c co duo c lu c lic n du ng lay klong va clo plc p dic u
clnl kip lo i nc u ca n lic . No cung ca p long in clo
nguo i kla c iuo c kli lo dua ia quyc dinl ic p lco va
iic n klai cong vic c du ng ic n do .
6. Ia m va ba o ca o dJnh ky
Mu c do clu do ng na y Iicn quan dc n ca c loa do ng co
lc Ia mo ho plan cua cong vicc u danl gia kc qua
iong do kic m ia lay iong ca c ha n ha o ca o lco dinl
ky , nlo va y ma nguo i kla c co duo c long in dc su du ng.
Kli ha n ha o ca o dinl ky , ha n sc nla n la y io pla m vi
cong vic c va Vc ng ttc n a nh huo ng cu a minl.
7. Cu Ia m!
Kli co va n dc na m ngay a i iung am Vc ng ttc n a nh
huo ng cu a ha n va Ia cong vic c clinl cu a ha n, li ha n cu
Ia m. oi kli, iong mo loa n ca nl na o do , ha n dc da ng
nla n duo c su la lu lon Ia nla n duo c su clo plc p, vi
lc nc u ha n in cla c Ia minl du ng va ia ng la nl do ng do
klong na m xa ngoa i Vc ng ttc n a nh huo ng cu a minl, li
o nla Ia ha n cu Ia m.
I83
THO I QUEN THU 8
TINH THAN CAM IAI
Ban sc lay iang du gap plai van dc gi di nua, han
va n co lc u iao quyc n clo clinl minl ha ng ca cl clu
do ng la nl do ng. Su nla y hc n, klon ngoan va la n io ng
du ng Iu c Ia ca n lic nlung ha n pla i la nl do ng du
kloa iuo c inl luo ng xa y ia. Ba n ca n ia nl vic c plc
hinl, cl iicl nguo i kla c loa c co nlu ng suy ngli icu
cu c, da c hic Ia vo ia cl nlic m, do Io i clo nguo i kla c vc
nlu ng sai Ia m. Clu ng a dang so ng iong mo nc n van
lo a licn vc do Io i 7u% nguo i duo c lo i y kic n no i ia ng
nlu ng nguo i iong o clu c cu a lo luo ng co kluynl
luo ng do Io i clo nguo i kla c mo i kli co cluyc n klong
lay xa y ia. Do va y, vic c Ia nl ia cl nlic m cu ng co nglia
Ia cla p nla n hoi nguo c do ng.
Vic c clu do ng dua ia sa ng kic n do i lo i ha n pla i co
ta m nhn, ky lua t, nhie t tnh, dam me, luong tam cu ng nlu
da p u ng duo c mo so icu clua n, loa c u ng co kinl
nglic m va la nl icl Iicn quan dc n Iinl vu c do .
Co mo da o, oi Ia m io Iy la nl clinl clo lic u
iuong mo iuong dai loc. Xc vc nlicu ma ong Ia mo
nguo i do c a i, kic m soa mo i lu , Iuon clo ia ng minl Ia
nguoi hic a ca va quyc dinl a ca. Ma klac, ong Ia
nguo i co a m nlin mo nguo i long minl, co a i.
Nlung ong Ia i do i xu va xcm mo i nguo i nlu nlu ng kc
sai va Ia m clo oi vic c na y, Ia m clo oi vic c no - nlu
lc lo Ia va vo ii vo gia c. Nlan vicn cu a ong, nlu ng
I84
THE 8
th
HABIT
nguo i co lo c va co inl la n ia cl nlic m da n da n io
ncn cla n na n va ha Iu c. Ho luo ng u a p do c lco la nl
Iang va noi xau licu iuong cua lo.
Tci khcng the tin nc i nhu ng die u cng ta da la m
Ca c oa n oie t khcng, de tci ke chc nghe mc t cau chuye n
mo i nha t cu a cng ta
Anh chc t ng vie c dc la tc i te a ` Cia nhu anh chu ng kie n
vie c cng ta da la m khi cng ta de n phc ng la m vie c cu a chu ng
tci th
Tha t the u, tci chua oac gio nghe nc i the !
Vang, tci chua oac gio la m vie c o noi na c ma tci ca m
tha y oi km ha m va gc oc oo i nhu ng nc i quy ngo nga n va quan
lieu nhu o day. Nc khie n tci oi sa la y!
Ho ma lang gio moi ngay dc iao doi, clia sc voi
nlau.
1lc io i Bcn xua lic n. Anl a co ca cl ic p ca n kla c:
di lang dcn cap do ha cua lanl dong clu dong va u
iao quyc n clo minl. Ma c du anl a cu ng hi do i xu nlu
mo nguoi sai va, anl van quyc dinl ha dau u muc do
dua ia kluyc n ngli. Anl va n co Ia m mo nguo i sai va o
nla . Nlo do anl duo c ca m inl cu a ong lic u iuo ng.
Sau do anl du kicn iuoc ycu cau cua ong licu iuong va
Iy do da ng sau ycu ca u do. 1a i sao ong a y can long in
na y ng a y dang cluan hi cuo c lop Hoi do ng qua n ii
va ca n u Iic u co hao nlicu iuo ng da i lo c icn oa n quo c
I85
THO I QUEN THU 8
co nguo i ha o vc mang du i cui ho i Ic ong dang hi cl iicl
vc vicc nay. Do do oi sc giup ong ay cluan hi so Iicu
nay. Sau do Bcn dcn gap licu iuong va dua so Iicu kcm
lco ha n plan icl va kluyc n ngli cu a minl. 1lc Ia lic u
iuo ng no i vo i Bcn: 1oi muo n anl dc n cuo c lo p va
iinl ha y kluyc n ngli cu a anl. Ba n plan icl cu a anl ia
o. Anl du doan dung ycu cau da ia.
1iong kli mo i ca p duo i kla c u da minl va o inl lc
o i dc n kli co Ic nl li Bcn da klong Ia m nlu va y.
Anl co ga ng lic u duo c y muo n cu a lic u iuo ng, va clu
do ng la nl do ng. Anl ha da u u vi ii klicm o n nlung
da ic n ho ia nlanl.
CI! !o svng, Jvng cI! I.IcI y LIcn cvo co I.cn.
1oi da Iam vicc o iuong do duoc hon nam. Cuoi
nam lu u, Bcn io la nl nguo i lu lai co a nl luo ng
Io n nla a i iuo ng ma c du anl klong di lco con duo ng
hang cap. Cac quyc dinl Ion cua iuong dcu dua vao y
kic n cu a anl. c n kli anl vc luu, cn cu a anl duo c da
clo ca c gia i luo ng cu a iuo ng. 1a i sao va y Bo i vi anl Ia
am guong vc su in nlicm cua moi nguoi, vc Iong iung
la nl vo i nla iuo ng va su quyc am co ng lic n.
I86
THE 8
th
HABIT
XII cIvng Io noI .ong IonI Joo Io moI sv Ivo
cIon, JIcv Jo co ngI!o Io !on co IIc Ivo cIon
mvc Jo cIv Jong IonI Jong mo !on mvon Jc
Jo IoI cov IoI. T.ong IInI Ivong noy III coI gI
Io JIcv IoI nIoI IoI co IIc Iom Jvvc?
Ba n Iuon ca n co su can nla c kli clo n 7 mu c do clu
do ng la nl do ng na y. Ba n ca n pla i sa ng suo dc xa c
dinl mu c do clu do ng na o Ia licl lo p ha n ca n pla i
la m g, nhu the na c, khi na c, va co Ic dic u quan io ng nla
Ia ta i sac pla i Ia m dic u do . Cau lo i a i sao ycu ca u su c
ma nl inl la n cu a ha n vi no ca n dc n lc lo ng gia ii
cu a ha n. Cau lo i Ia m gi klai la c su c ma nl ii uc cu a
ha n vi no do i lo i suy ngli, plan icl Cau lo i kli
na o va nlu lc na o luo ng ca n dc n su c ma nl inl
ca m kli ha n nlin nla n moi iuo ng long qua ca c icu
clua n van lo a, clinl ii nla m nla n io uu dic m va
nluo c dic m cu a minl.
Kli clu do ng la nl do ng long qua 7 mu c do na y
mo ca cl lo p Iy , ha n sc la y ia ng Vc ng ttc n a nh huo ng cua
ha n nga y ca ng duo c mo io ng clo dc n kli no hao iu m
oa n ho cong vic c cu a ha n.
Nguo i Ia nl da o ca m Ia i pla i Ia nguo i kicn dinl
gio ng nlu mo ngo n la i dang, clu klong pla i Ia mo
clic c clong clo ng mo nguo n a nl sa ng vu ng cla c co lc
in ca y clu klong pla i dao do ng lay do i lco clic u gio .
I87
THO I QUEN THU 8
Hoy cIo moI ngvvI nIvng gI IoI nIoI mo !on co,
co nIvng LII !on co IIc !{ Ion IIvvng.
Me TERESA
Kli ha n du ng ca cl ic p ca n u iong ia ngoa i, clu
do ng la nl do ng, ha n sc Ia m clo ca p icn nga y ca ng in
uo ng va o inl ca cl va nang Iu c cu a ha n. Su in ca y sc
duoc ang Icn. Va dicu a ycu Ia lo muon giao clo han
cong vicc co muc do clu dong va iao quycn ngay cang
cao lon. Ba n sc nla n la y minl io la nl nguo i da n da
clinl nguo i Ia nl da o cu a minl va nguo i Ia nl da o cu a
ha n sc u nlicn io la nl mo la nl vicn cu a mo a p lc
ho sung clo nlau, mo nguo i Ia nl da o cu a qua n clu ng.
I88
THE 8
th
HABIT
H0I 8 BAP
HO I: Dic u na y nghc kha hay, nhung ng chua bic t
sc p cu a ti dau, ng ta Ia m t ga cai qua n ky qua i va bJ
tha ch thu c bo i nhu ng nguo i co nang Iu c quanh minh.
Tinh ca nh cu a ti hoa n toa n kha c.
DA P: Vang, mo i loa n ca nl dc u co da c lu iicng va
nlu ng dic u kla c nlau. Nlung o mo go c do kla c, xc
clo cu ng li ca c la cl lu c va va n dc ga p pla i dc u co
nlic u dic m ia gio ng nlau. Clia klo a klong na m o
loa n ca nl, ma o kloa ng ca cl giu a kicl licl va pla n
u ng co nglia Ia , giu a loa n ca nl ha n ga p pla i va pla n
u ng cu a ha n iuo c loa n ca nl do . ay Ia noi xua lic n
quycn u do Iua clon cua han. Ncu han su dung quycn
u do na y mo ca cl klon ngoan va du a va o ca c nguycn
a c dc Iu a clo n, li klong nlu ng su Iu a clo n cu a ha n sc
duo c mo io ng ma ha n co n pla iic n duo c su c ma nl an
oa n no i am dc cuo c so ng cu a ha n klong hi cli plo i ho i
dic m yc u cu a nguo i kla c. Ba n co lc Ia m ha i plan icl
cli pliIo i nlua n va quyc dinl Ia m vic c kla c loa c
cluyc n sang clo Ia m kla c. Hoa c ha n co lc cl du a va o
inl lu c du ng cu a li iuo ng va clu do ng Ia m ang Vc ng
ttc n a nh huo ng cu a minl clo dc n kli ha n io ncn klong
lc licu duoc doi voi scp, va lam cli han Ia nguoi dan
da sc p. Ba n ca n su du ng a ca 4 nang Iu c cu a minl dc
io ncn sa ng a o va co ca m lu ng. Ba n cu ng ca n pla i Ia m
vic c hcn iong Vc ng ttc n a nh huo ng cu a minl nlung Ia i o
ngoa i pla m vi cong vic c cu a ha n. Ba n cu ng ca n pla i co
I89
THO I QUEN THU 8
nlic u sa ng kic n va inl la n u nguyc n dc lic u ia ca c
nlu ca u clua duo c da p u ng va nlu ng va n dc clua duo c
gia i quyc dc clu do ng la nl do ng. Ba n cu ng ca n pla i
loa n la nl cong vic c cu a minl mo ca cl xua sa c dc
xu ng da ng vo i nic m in cu a nguo i kla c. Ca n nlo lu u ,
iuoc lc Ia clos (su in cay), lu lai Ia palos (do ng
cam), va lu ha Ia Iogos (Io-gic).
HO I: Trong thu c tc , Ia m ca ch na o dc tro tha nh
nguo i Ia nh da o ca p trcn
A P: Ha y Ia nguo i ma cl ha o, clu klong pla i nguo i
pla n xc . Ha y Ia a m guong clu klong pla i nguo i plc
pla n. Ha y Ia m vic c iong Vc ng ttc n a nh huo ng cua han dc
ao ia va mo iong quycn Iuc inl lan cua han va dc co
duo c su in nlic m cu a mo i nguo i. Ca n ma nl da n Ia m
nlu ng vic c o mo ca cl clu do ng. Ca n ca m long vo i
nlu ng suy ngli, mo i quan am, mu c dicl va am lc cu a
sc p ha n. Ba n cu ng ca n la u lic u van lo a cong y va li
iuo ng hcn ngoa i dc u do clu dong ncu sang kic n. Hay
nlo ia ng, du ng hao gio no i xa u nguo i kla c. Ha y kicn
nlan va hcn h va ioi han sc ao duoc am anl luong. Kc
qua luc c sc Iam lay doi lanl kicn cua moi nguoi
xung quanl. Ncn nlo Ia nl da o Ia mo Iu a clo n (cloicc)
clu klong pla i Ia mo clu c vu (posiion).
I9u
THE 8
th
HABIT
HO I: Ong thuo ng no i ra ng xin duo c tha thu co n dc
hon xin phc p Ia m m t dic u gi do , nhung thinh thoa ng
nc u ta du a va o do ma sa ng kic n ra m t thay d i nho
nho na o do , thi co thc bJ khic n tra ch na ng nc hoa c
tha m chi bJ du i vic c.
DA P: Nc u ha n klong ngu ng da u u va o vic c pla iic n
inl ca cl va iinl do cluycn mon cu a minl cu ng nlu
nang cao kla nang gia i quyc va n dc , ha n sc Iuon co su an
oa n kinl c . Su an oa n do klong pla i do cong vic c cu a
ha n lay do su ha o io cu a nguo i kla c, ma do nang Iu c cu a
ha n iong vic c da p u ng ycu ca u va gia i quyc ca c va n dc .
Kli klong ngu ng da u u va o kla nang do , ha n sc klong
hao gio lc co lo i. o ng lo i, ha n ca n Iu a clo n ia n dia
cu a minl ca n la n - du ng hao gio Ia m nlu ng vic c na m xa
Vc ng ttc n a nh huo ng cu a minl. 1lay va o do , ha n co lc
Ia m nlu ng cong vic c na m ngoa i pla m vi nlic m vu cu a
minl nlung va n na m iong Vc ng ttc n a nh huo ng cu a ha n.
Nc u clu do ng dua ia sa ng kic n sau kli can nla c ky Iuo ng
ha ng nlu ng plan icl xa c da ng, ha n sc la y Vc ng ttc n a nh
huo ng cu a ha n nga y ca ng Io n lon.
I9I
Chng 8:
IIENG NOI CC4
IIN NHIE H
NEC GCONG IE
IINH C4 CH I4
N4NG ICC
Phc m rhc t rcc quy nhc t ru c lc nh Jc c lc su
liem rhinh. 1hie u liem rhinh se lhcnq bcc qic
rc Juc r thc nh rcnq Jirh thu r, bc t le trcnq linh vu r
nc c, tren scn bc nq, trcnq qucn Jc i hcy trcnq
mc t tc rhu r.
DWIGHT DAVID EISENHOWER
I92
THE 8
th
HABIT
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
1
H

X
A
C
)
1

n
h
k
y

I
u

I
5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
1

M
N
H
l
N
L
u
o
n
g

I

m
(
P

)
5
u

b
u

n
g
I h a
1
m g
u
o
n
g
x
a

i
(
I

)
(
F

)
(
5

)
N
a
n
n
h

n
c
h
u

n
g
h

a
C
a
i

I

i
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N
G

5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
h

n
g
c
o

m
n
h

n
/
G
i
a

I
r
|
c
h
u
n
g
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
L
I

N
K

[
N
H
H
U
O
N
G
1R
A
O

U
Y

N
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c y
N

U

G
U
O
N
G
h
c
j

l
c

r
g
e
e
i

t
c
m

l
c
i
b
e
e
t

t
i
r

r
l
i
e
m
.


I
i
r
l

t
c
t
l

i
c

c
r
g

l
e
t
S tin
c

y
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
l
|
o
o

s
.
1
I93
THO I QUEN THU 8
1iuoc day, oi duoc mo ngan lang ycu cau u van
vc va n dc inl la n Ia m vic c cu a ca c nlan vicn. 1oi
klong hic co cluyc n gi xa y ia, nguo i gia m do c ic uo i
pla n na n. Nlo su long minl va uy in, anl duo c ca
nla c Icn vi ii lic n nay dc io i clu ng kic n o clu c cu a
minl ioi va o con so ng gio . Ca nang sua va Io i nlua n
dc u di xuo ng. Anl a y do Io i clo ca c nlan vicn cu a minl.
Ba kc ca c hic n pla p oi dua ia, lo va n klong sao du
ho duo c inl ca nl u a m na y.
Anl a y no i du ng. Klong kli Ia m vic c o da y nlu dang
hi dau doc hoi su ngli ky va licu in cay Ian nlau. Suo
lai la ng io ng ia o clu c ca c cuo c lo i la o, oi va n cla ng
giup duoc gi. 1oi cam lay ha Iuc.
Ai ma hic duoc vicc gi dang dicn ia o day! Ia Ioi a
la n plo hic n cu a ca c nlan vicn. Nlung cla ng co ai no i
clo oi hic nguycn nlan cu a su ma Io ng in.
Cuo i cu ng, qua ca c cuo c cluyc n io lan ma lon li
su la ha dau duoc lc mo. Scp cua lo, mo nguoi da co
vo , dang co quan lc ha clinl vo i mo nu nlan vicn. Va
moi nguoi dcu hic cluycn nay.
Cio li io iang Ia licu qua loa dong cua o cluc hi
kc m co i Ia do u ca cl ca nlan cu a clinl vi gia m do c ic
no gay ia. Nlung o n la Io n nla Ia ca i gia ma clinl
I94
THE 8
th
HABIT
anl a pla i ia . Cl vi lam muo n nla lo i ma anl a ha
cla p la u qua . Hon lc nu a, anl a da pla n ho i Io ng in
licng Iicng cu a vo minl.
No i o m Ia i, su la ha i cu a anl a clinl Ia do nhan ca ch.
90% IIoI !oI zc moI IonI Joo Io Jo
IIIc v nIon co cI.
Ncu su in ca y Ia clia kloa do i vo i a ca cac moi
quan lc , li no cu ng clinl Ia cla kco kc dinl ca c la nl
vicn iong ca c o clu c, nlu xi-mang ga n kc ca c vicn ga cl
vo i nlau. 1oi cu ng da lic u ia ia ng su tin ca y Ia kc qua cua
su tin nhie m dc i vo i ca ccn nguo i la n tc chu c. Su in cay xua
pla u ha nguo n: ca nlan, o clu c, va su in uo ng ma
nguo i na y da nl clo nguo i kla c mo la nl do ng Ia m oi
ca m nla n nic m in cu a ha n ia ng oi co lc a o ia ca c gia
ii mo i. Ba n clo oi nic m in va oi da p Ia i nic m in do .
1in ca y Ia mo do ng u VA cu ng Ia mo danl u. Kli dong
lai vai io (do ng u Ia n danl u ), no sc duo c clo va nla n
iong moi quan lc giua nguoi voi nguoi. o Ia dicu co
Ioi ai sao mo nguoi co lc io lanl nguoi dan da
clinl nguo i Ia nl da o cu a minl. Ho xu ng da ng duo c in
ca y vi lo co nic m in.
Clu ng oi da ic n la nl cuo c kla o sa lon 54.uuu nguo i
va lo i lo nlu ng pla m cla na o Ia ca n lic do i vo i nguo i
Ia nl da o va lu duo c kc qua : inl clinl iu c Ia pla m cla
duo c nlic u nguo i a n la nl nla (xcm linl 8.2).
I95
THO I QUEN THU 8
Kli clua n hi vic cuo n 7 Thc i Quen De Tha nh Da t, oi
da suu a m u Iic u vc Ia nl da o va su la nl da u lo i Ho p
Clu ng quo c Hoa Ky mo i duo c la nl Ia p va pla lic n ia
ia ng: iong giai doa n I5u nam da u, io ng am la u nlu cl
a p iung va o a m quan io ng cu a inl ca cl va ca c nguycn
a c. Va o 1lo i da i Cong nglic p va sau 1lc clic n I, li
io ng am cluyc n sang va n dc nlan ca cl ky lua va cong
nglc dic u ma clu ng oi go i Ia Da c du c Nhan ca ch
(Petscnality Lthic).
Xu luo ng na y va n dang ic p u c, nlung oi nla n ia
mo xu luo ng nguo c Ia i dang xua licn kli nguo i a ia i
NHA LANH AO HlU QUA
80 0hI0h It0 0
6I0 I 08 0h I80 II0
60I It0 0 000 000 I
60 I8 m 0hI0
6h0 08 0
k00 I t8 q00 I 0|0h
f kI0 0 kh8 0
8 0 I0
hI0h m8 0
k00 I It00 0 00 0 I0 0
6h000 I8
680 08 m
o a.ooo a.ooo s.ooo 1z.ooo 1s.ooo
l|oo s.z
I96
THE 8
th
HABIT
nglic m nlu ng kc qua cu a van lo a o clu c pli gia ii.
Nga y ca ng co nlic u o clu c nla n ia a m quan io ng cu a
su in nlic m, nlan ca cl, va xay du ng van lo a in ca y Ia n
nlau iong o clu c. Nga y ca ng co nlic u nguo i nla n la y
ia ng minl ca n la u lic u lon am lo n cu a clinl minl va
Ia m lc na o va Ia m gi dc go p pla n va o vic c im ia ca c gia i
pla p nla m plu c vu ca c nlu ca u cu a con nguo i.
XcI Jcn cvng III IInI cocI Io nIon Io qvycI J{nI
JoI zvI cvoc song cvo moI co nIon cvng nIv cvo
qvoc gIo.
THEODORE ROOSEVELT
1lc co n kc cu c do i vo i ong gia m do c ngan la ng,
nguo i da co quan lc inl ca m ha clinl vo i nlan vicn
cu a minl li sao Kli oi no i iicng vo i anl a Ia oi da
hic cluyc n, va gia i licl vo i anl a vc a c do ng cu a no
do i vo i nlan vicn, anl a vo da u ga i ai no i: Cio oi
klong hic plai ha dau u dau nua.
Vic c do kc lu c io i clu - 1oi lo i.
Anl a nlin la ng va o ma oi: Vang, loa n oa n
cla m du .
Va y anl la y ha dau ha ng cacl lu nla n vo i vo
anl. - 1oi da p.
Va anl a da lu nla n vo i vo va duo c co a y la lu .
I97
THO I QUEN THU 8
Sau do anl a lo p vo i ca c nlan vicn cu a minl dc gia i
quyc van dc dao duc. 1oi da hic duoc nguycn nlan cua
va n dc . - Anl a no i - 1oi xin ca c ha n clo oi lcm mo
co lo i.
ic u do do i lo i lo i gian, nlung cuo i cu ng li inl
la n Ia m vic c cu a ca c nlan vicn su co i mo , Ia c quan va
in uo ng Ia n nlau duo c ca i lic n. Va cuo i cu ng, clinl
gia m do c Ia nguo i duo c Io i nla . Anl a da im ia con
duo ng dc loa n lic n nlan ca cl cu a minl.
SU TIN NHI M CA NHAN
O dau co su in cay Iau dai, li o do han sc im lay
co su in nlic m. o Ia mo nguycn a c. Nc u su in ca y
xua pla u su in nlic m li su in nlic m xua pla u
tinh ca ch va nng lu c. Kli ha n ic n Iuyc n ca inl ca cl Ia n
nang Iu c mo ca cl ma nl mc , kc qua lu duo c sc Ia su
sa ng suo va kla nang xc doa n nc n a ng cu a mo i la nl
cong Io n, Iau dai va Ia ncn ang cu a nicm in. So do duo i
day (xcm linl 8.3) sc giu p ha n nla n dic n ca c nlan o
clinl dc xay du ng Io ng in.
Clu ng a la y ha da u ha ng ha klia ca nl cu a inl ca cl
cu a con nguo i: Iicm clinl, clin cla n va ii Iu c do i da o.
Iiem chinh co nglia Ia ha n ga n kc vo i ca c nguycn a c
va quy Iua u nlicn ma sau cu ng clu ng sc cli plo i la u
qua cu a ca c la nl vi cu a ha n. Su iung lu c Ia nguycn a c
cu a vic c no i ia su la . Licm clinl co n co nglia Ia Iuon
giu Ioi lua voi han lan va voi nguoi klac.
I98
THE 8
th
HABIT
Con ngvv I Io LIong IIc so ng Io I v mo I mo I no o Jo
cv o cvo c so ng I.ong LII Io nI Jo ng soI I.o I v Io I co
nIv ng mo I co n Io I. Cvo c so ng Io mo I IIcIIo ng nIo I
LIong IIc Io cI .v I.
- MAHATMA GANDHI
Mc t khi oa n so ng Iicm clinl va clic n la ng duo c ha n
lan minl li oa n la mc t nguo i chin ch n. 1inl ca cl na y Ia m
clo ha n io ncn vu a du ng ca m vu a o hu ng. No i ca cl kla c,
nlu ng con nguo i nlu lc co lc duong da u vo i nlu ng
la cl lu c kla c nglic nla cu a cuo c so ng ha ng Io ng say
1lN NHl M 1lN C Y
68 0h80/ 0 0h0 0
I0h 08 0h
LlLM 6hlkh
6hlk 6h k
l L0 6 00 l 0 0
k80 I0 0
6h0fLk M0k
lkh 00 kh k h0 6
f h0 6 00k6 h00 6
88 0
t00 I
0 6 Fh k
00 k
l|oo s.a
I99
THO I QUEN THU 8
mc cao nla . Su kc lo p giu a Io ng du ng ca m va Io ng o vu a
Ia nguo n go c vu a Ia sa n pla m cu a inl Iicm clinl.
Tti lu c dc i da c co nglia Ia lay vi ha n xcm cuo c
so ng nlu mo cuo c ca nl ianl ma cuo i cu ng cl co
duy nla mo nguo i clic n la ng, li la y xcm no nlu
mo klo a ng co lo i, nguo n Iu c va cu a ca i ang Icn
klong ngu ng. Ba n klong ncn so sa nl minl vo i nguo i
kla c, va ha n la Io ng vui mu ng vc la nl cong cu a lo .
Nlu ng nguo i co ii Iu c kc m Ia nlu ng nguo i da nl gia
ha n lan icn co so so hi va lo xcm su la nl cong cu a
nguo i kla c Ia mo i dc do a vo i minl. Ma c du lo co lc
gia vo no i kla c di, nlung iong lam am lo ca m la y
a m u c va u c o i. Nlu ng nguo i co ii Iu c do i da o coi
do i lu ca nl ianl nlu nlu ng nguo i la y quan io ng
va da ng quy . Ba luo c inl su Iicm clinl, clin cla n
va ii Iu c do i da o Ia hic u lic n loa n la o cu a mo a p
lo p ho sung clo nlau.
'''
Bay gio clu ng a cluyc n sang klia ca nl nang Iu c do i
vo i su in nlic m ca nlan.
Nng lu c chuyen mcn Ia ky nang va kic n lu c ca n lic dc
loa n la nl mo nlic m vu cu lc .
Ttnh dc nha n thu c Ia kla nang nlin nla n oa n ca nl su
va , ca cl lu c ma mo i ho pla n Iicn kc vo i nlau. o Ia kla
nang u duy clic n Iuo c, co lc lo ng, clu klong don lua n
cl Ia clic n lua .
2uu
THE 8
th
HABIT
Su tuong thuc c Ia y lu c vc lu c c ia ng mo i lu iong
cuoc song dcu co quan lc voi nlau, dac hic doi voi cac
o clu c va ca c a p lc dang muo n clinl plu c va giu duo c
kla cl la ng, nla cung ca p, va ca ca c co dong.
Kli Ma, con ic oi, du uyc n va o iuo ng y, nguo i a
ia c nglic m y du c anl cla ng ia ng: Anl sc clo n ai
iong ha c si sau day: mo ha c si pla u lua iung lu c
nlung kc m cluycn mon lay mo ha c si pla u lua gio i
cluycn mon nlung Ia i lic u iung lu c. Con ic oi ia
Io i ia ng: ic u do co n u y. Nc u ca n pla u lua , oi sc
im dc n ha c si gio i cluycn mon. Co n nc u dc lo i co ca n
pla i pla u lua lay klong, li oi sc im dc n ha c si
iung lu c.
1a nlicn ca lai inl ca cl va nang Iu c dc u ca n lic
nlung vic c a cl iicng clu ng sc a o ia su klic m kluyc .
o Ia Iy do vi sao dc cai licn ha ky mo moi quan
lc na o, ha n pla i ha da u u ha n lan minl, ha n ca n pla i
lay do i ha n lan iuo c icn.
NU CUUNC C0 NCHIA IA S0 NC THF0
7 TH0 I 0UFN B THA NH BA T
7 Tho i Quen e Tha nh a t ncu ia nlu ng dic u co
yc u dc io la nl mo con nguo i ma nl mc , oa n dic n
va lo a lo p, va dc a o mo a p lc uong lo du a icn
nc n a ng on io ng Ia n nlau. o Ia nlu ng nguycn a c
vc nlan ca cl. Duo i day Ia o m a nlu ng nc clinl:
2uI
THO I QUEN THU 8
7 Thoi 0uen Be Thanh Bat
Tho i qucn 1 Iun chu d ng
Luon clu do ng va klong cl du ng Ia i o vic c dua ia
sa ng kic n. No Ia su cong nla n ia ng clu ng a co ia cl
nlic m vc nlu ng su Iu a clo n cu a minl va clu ng a co
quycn u do Iua clon dua vao cac nguycn ac va gia ii
lon Ia du a va o am ia ng lay dicu kic n hcn ngoa i.
Nlu ng nguo i Iuon clu do ng Ia nlu ng la nlan cu a su
lay do i, lo klong cliu Ia m na n nlan, hi do ng do i plo
lay do Io i clo nguo i kla c.
Tho i qucn 2 Ba t da u ba ng mu c dich du ng
Ca c ca nlan, gia dinl, a p lc va o clu c dinl linl
uong Iai cu a lo ha ng ca cl iuo c lc linl la nl a m
nlin clo mo kc loa cl, du Io n lay nlo do i vo i mo ca
nlan lay giu a ca c ca nlan vo i nlau. Ho klong so ng nga y
na y qua nga y kla c lco kic u klong co mo mu c dicl io
ia ng iong da u ma lo Iuon nla n dic n va cam kc uan
lco ca c nguycn a c, ca c mo i quan lc va nlu ng mu c icu
quan iong nla doi voi lo.
Tho i qucn 3 Uu ticn cho dic u quan tro ng nha t
Uu icn clo dic u quan io ng nla nglia Ia o clu c va
lu c lic n nlu ng vic c duo c clo Ia quan io ng nla . Du
iong ha cu loa n ca nl na o, ha n va n Iuon so ng va Ia m
lco ca c nguycn a c ma ha n coi io ng nla , clu klong
2u2
THE 8
th
HABIT
pla i cla y lco ca c cong vic c kla n ca p do xua va su c c p
nla lo i quanl ha n.
Tho i qucn 4 Tu duy cu ng tha ng
1u duy cu ng la ng Ia mo kluon klo cu a ia i im va
klo i o c nla m im kic m Io i icl clung va su on io ng Ia n
nlau iong moi uong ac. o Ia Ioi u duy iong va ao co
lo i clu klong pla i u duy lc p mang inl ca nl ianl do i
kla ng. o klong pla i Ia Io i u duy icl ky (1la ng 1lua)
lay Io i u duy nlu nluo c (1lua 1la ng). o pla i Ia Io i
u duy duo i go c do clu ng a clu klong pla i oi.
Tho i qucn S Hic u nguo i truo c, nguo i hic u minh sau
Kli Ia ng nglc nguo i kla c vo i y dinl dc lic u io lo
clu klong pla i vo i mu c dicl dc do i da p, clu ng a sc ha
dau mo cuoc giao icp dicl luc va xay dung duoc moi
quan lc . Kli do clu ng a sc co nlic u co lo i dc iao do i
cong klai va lic u nlau mo ca cl u nlicn va dc da ng
lon. c lic u duo c nguo i kla c, pla i co su can nla c, dc
nguo i kla c lic u minl, ca n co su du ng ca m. 1inl lic u
qua plu luoc vao su can hang va kc lop ca lai ma nay.
Tho i qucn 6 D ng tam hic p Iu c
Su do ng am lic p Iu c clinl Ia ca cl lu ha klong
pla i lco ca cl cu a oi, cu ng klong pla i lco ca cl cu a ha n,
ma Ia lco ca cl o lon ca cl cu a oi va cu a ha n. ay Ia kc
qua cu a su on io ng, da nl gia cao, la m cli loan nglcnl
2u3
THO I QUEN THU 8
y kic n kla c hic cu a nguo i kla c. Dc ng tam hie p lu c luo ng
dcn vicc giai quyc van dc, nam Iay co loi va xu Iy su klac
hic . o Ia mo linl lu c lo p a c sa ng a o I + I = 3, II,
III loa c lon lc nu a. Dc ng tam hie p lu c cu ng Ia clia
kloa dc co duoc mo ap lc lay mo o cluc co licu
qua. Mo ap lc clung suc Ia mo ap lc lo io Ian nlau
duoc o cluc sao clo dicm manl cua nguoi nay hu dap
clo dic m yc u cu a nguo i kla c. Ba ng ca cl do ha n sc co a p
lc o i uu su c ma nl va Ia m clo dic m yc u cu a ca nlan
klong a nl luo ng dc n a p lc .
Tho i qucn 7 Ma i giu a ba n than
Ma i giu a ha n lan Ia klong ngu ng do i mo i ha n lan
o ho n ma cu a cuo c so ng: lc cla , inl ca m, ii uc va
inl la n. ay Ia lo i qucn giu p gia ang kla nang dc co
lc so ng lco a ca ca c lo i qucn kla c cu a su la nl da .
Ba loi qucn dau icn co lc om a hang cum u sau:
hu a va giu lo i hu a. Kla nang dua ia Io i lu a Ia inl Iuon
clu do ng (1lo i qucn I). Noi dung cu a Ioi lu a Ia 1lo i
qucn 2, va giu Io i lu a Ia 1lo i qucn 3.
CI! co 5% so nIon zIcn Jvvc IoI y LIcn Jong y
cIo .ong Io cIvc cvo Io Ivon Ivon Iom Jvng
nIvng gI Jo Ivo.
Ba lo i qucn ic p lco mang inl a p lc va co lc
duoc om a hang cum u sau: de nhie u nguo i tham gia tm
giai phap va giai quyet van de. icu nay doi loi su on
2u4
THE 8
th
HABIT
io ng Ia n nlau (1lo i qucn 4), lic u hic Ia n nlau (1lo i
qucn 5), va do ng am lic p Iu c (1lo i qucn 6). Ricng 1lo i
qucn 7, ma i giu a ha n lan, giu p Ia m ang kla nang cu a
ha n iong ho n ma cu a cuo c so ng: lc xa c, ii uc , am
lo n va inl la n. No Ia m mo i Ia i pla m cla va su an
oa n ca nlan (ca c 1lo i qucn I, 2, 3) va Ia m mo i Ia i inl
la n va inl cla lo io Ia n nlau cu a a p lc .
Duoi day Ia hicu do mo a cac nguycn ac va mo luc
cu a 7 lo i qucn (xcm ha ng 3):
NHU NC NCUYN TA C HI N BI N TR0NC 7 TH0 I 0UFN
Clu ng a la y xcm ky u ng nguycn a c na y. Nlu da
no i o icn, ha n ca n Iuu y ha da c dic m: thu nha t, ca c
nguycn a c na y mang inl phc qua t (univetsal) co nglia
CA C NGUYN 1 C VA M 1HU C Hl N Dl N
1RONG 7 1HO l QUEN
!|c | acc
Lun chu d ng
Ba t da u oa ng mu c d|ch du ng
Uu t|n cho d| u quan tro ng
nhat
1u duy cu ng tha ng
N| u nguo | truo c, nguo | h| u
m|nh aau
ng tam h| p |u c
Ma | g|u a oa n than
1|nh tha n tra ch nh| m/ Chu d ng
ha nh d ng
1a m nh|n/ Ca c g|a tr(
Ch|nh tru c / 1hu c h| n
1n tro ng |a n nhau/ Lo | |ch chung
N| u o| t |a n nhau
No p ta c aa ng ta o
| mo |
1u quy t d(nh
Na| |a n k| n ta o/ 1a p trung
Uu t|n / Na nh d ng
Su phong phu cu a cac g|a| phap
Can nha c
Du ng ca m
Co| tro ng au kha c o| t cu a nhau
Con nguo | hoa n th| n
uqa,cc |a c V6 ||a c
1
2
3
4
5
6
7
ua oq a
2u5
THO I QUEN THU 8
Ia clu ng vuo ia klo i ia o ca n van lo a va lic n dic n iong
mo i on gia o clinl lu c cu a lc gio i va iong nlu ng iic
Iy vinl la ng, thu hai, clu ng khcng cc tuc i (timeless) u c
klong hao gio lay do i , va thu oa, clu ng u lan Ia su
la hie n nhien (selj-evident).
Lam lc nao clung a hic duoc dicu do Ia licn
nlicn o Ia ha ng ca cl im Iy Ic dc pla n ha c clu ng,
nlung oi in ia ng ha n klong lc Ia m duo c dic u do . o i
vo i ca c nguycn a c lic n dic n iong 7 lo i qucn li ha n
klong lc na o pla n ha c duo c a m quan io ng cu a inl
la n ia cl nlic m lay su clu do ng, so ng co mu c dicl, su
Iicm clinl, on io ng, lic u hic Ia n nlau, do ng am lic p
Iu c lay klong ngu ng do i mo i 7 lo i qucn na y Ia
nlu ng nguycn a c vc inl ca cl clo hic oa n la ai, oa n la m
g. Clu ng dcm dc n clo ha n su in nlic m, quyc n Iu c, inl
la n va nc n a ng ky nang dc ha n a o duo c a nl luo ng cu a
minl iong o clu c, gia dinl, co ng do ng va xa lo i, clu ng
Ia dicu co Ioi cua vai io lu nla iong hon vai io cua
Ia nl da o - ncu guong. Bo n vai io cu a Ia nl da o kli do cl
co n Ia oa n se la m g iong cuong vi nguo i Ia nl da o dc co
vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a lo (xcm linl 8.4).
Nlic u o clu c da lua n Iuyc n nlan vicn cu a minl xay
du ng 7 1lo i qucn. Nlic u nguo i nla n la y 7 1lo i qucn
na y ia co icl iong cong vic c, nc u co ca u va lc lo ng cu a
o clu c co vu , lo io clo 7 lo i qucn na y. Nlung ho i vi
iong nlic u iuo ng lo p, van lo a in ca y la p va ca c co
ca u va lc lo ng lic u Iicn kc da klong u ng lo vic c iic n
2u6
THE 8
th
HABIT
klai va lco duo i clu ng, ncn nlic u nguo i di dc n kc Iua n
ia ng 7 1lo i qucn na y klong lu c su lic u qua iong cong
vic c. Mo linl 4 vai io cu a Ia nl da o a o ia kluon klo
licl lo p va lu u icl clo vic c va n du ng va pla luy o 7
1lo i qucn iong cong vic c cu ng nlu iong gia dinl. 1lu c
ia, clu ng oi nla n la y ia ng, cl kli nguo i a a p du ng 7
1lo i qucn na y - nglia Ia lo so ng vi no li lo mo i lu c
su lic u clu ng. Cl lo c Iy luyc , ma klong lu c la nl
li clua lu c su lic u io ca c nguycn a c do . Mo linl 4 vai
io Ia nl da o sc ao ia mo suc song moi clo 7 1loi qucn
va clu ng duo c xcm Ia co a m quan io ng clic n Iuoc do i
vo i o clu c lay vi cl Ia mo cluong iinl da o a o nga n
la n la p da n na o do ma loi.
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1
R
A
O

U
Y

N
(1
R 1U )
(
1

M
H

N
)
(1INH 1HN)

[
N
H
HU
O
N
G
NU GUONG
S

tinc y
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
1hoi quen 1-7
4 VAl 1RO CUA LANH AO
l|oo s.4
2u7
THO I QUEN THU 8
CAC M0 THUC CUA 7 TH0I 0UFN
Mo i lo i qucn klong cl da i dic n clo mo nguycn
ac, ma co n clo mo mo luc, mo Io i u duy (xcm Ia i
ha ng 3).
Xcm xc ky lon ca c 1lo i qucn I, 2 va 3 duo c lc lic n
iong cum u Hua va giu Ioi lua, clung a sc licu duoc
mo lu c di kc m lco u ng lo i qucn na y. 1lo i qucn I -
Iucn chu dc ng - Ia mo luc vc su u quyc dinl cua han
lan lon Ia do di iuyc n lay a c do ng cu a xa lo i, ngoa i
ca nl no i ia ng oi co lc va sc lu c lic n Io i lu a. o Ia
su c ma nl cu a su Iu a clo n. 1lo i qucn 2 - Bt dau ong
mu c dich du ng - Ia mo lu c clo ia ng a ca mo i lu icn
lc gian na y dc u duo c kic n a o lai Ia n. 1iuo c icn Ia kic n
a o inl la n, va sau do kic n a o va cla , do clinl Ia no i
dung cu a Io i lu a oi xcm xc ca lai ma cu a Io i lu a,
dicu oi lua va dicu oi luc licn. o Ia suc manl cu a su
a p iung. 1lo i qucn 3 Uu tien chc die u quan ttc ng nha t
- Ia mo lu c vc su uu icn, la nl do ng va li la nl co
nglia Ia oi co kla nang va ia cl nlic m dc lu c lic n Io i
lua do.
Ca c 1lo i qucn 4, 5 va 6 Tu duy cu ng th ng, hie u
nguo i ttuo c, nguo i hie u mnh sau, dc ng tam hie p lu c Ia
nlu ng mo lu c vc su io ng mo iong mo i quan lc voi
mo i nguo i iong su on io ng, lic u hic Ia n nlau (can
hang giua su can nlac va Iong dung cam) va iong vicc
coi io ng su kla c hic cu a nlau. o clinl Ia Iinl lo n cu a
mo a p lc lo io Ia n nlau.
2u8
THE 8
th
HABIT
1lo i qucn 7 Ia mo lu c vc su loa n lic n klong
ngu ng cu a con nguo i, no lc lic n o su gia o du c, ic n
Iuycn va ai xac nlan dicu ma nguoi Nla goi Ia Kaizcn
(Ca i tie n khcng ngu ng). ay Ia Iy do a i sao ca c so do linl
io n duo c minl lo a iong cuo n sa cl na y Ia i klong pla i
Ia vo ng io n klc p kin, ma Ia vo ng io n lo co mu i cn
luo ng Icn icn a m cl su ca i lic n klong ngu ng iong
mo i Iinl vu c cu a ho n su Iu a clo n.
C0NC CU NU CUUNC
PHUUNC PHAP IAP K H0ACH CA NHAN
Do vic c ncu guong Iuon di iuo c va Ia hic u lic n clu
yc u iong ha vai io co n Ia i, ncn vic c iuo c icn ha n ca n
Ia m Ia a p lo p ca c la nl do ng Ia i vo i nlau dc a o ia 1IU
I M (FOCUS) iong cuo c so ng cu a ha n.
on gian Ia han plai quyc dinl dicu gi Ia quan
iong nla doi voi han. icu gi co gia ii nla doi voi
ha n 1a m nlin iong cuo c so ng cu a ha n Ia gi Cong vic c
cu a ha n a i nla o cuong vi Ia nguo i cla, nguo i mc , ong,
ha , clu , ha c, anl, cli, con iai, con ga i Ia gi Nlu ng cong
vic c ha n muo n plu c vu clo co ng do ng, nla lo , la ng
xo m Ia ng gic ng va nlu ng nguo i kla c kli lo ca n giu p do
Ia gi 1inl ia ng su c klo c cu a ha n pla i nlu lc na o Ba n
sc Ia m gi dc giu gin va nang cao su c klo c cu a minl
Nlic u nguo i noi suc klo c Ia von quy nla va ia ng nc u
klong co su c klo c li mo i cu a ca i kla c io ncn vo nglia.
1lc co n ii uc , su iuo ng la nl, su pla iic n cu a ha n li
2u9
THO I QUEN THU 8
sao Clung quan iong doi voi han dcn muc nao Cong
vic c cu a ha n li sao 1a i nang lu c su cu a ha n Ia gi Ba n
say mc dic u gi Nlu ca u Io n nla cu a o clu c cu a ha n, va
icn li iuo ng Ia gi Luong am dang loi lu c ha n ca n
co la nl do ng do i vo i du a n na o, sa ng kic n na o Ba n sc
Ia m lc na o dc a o ia su kla c hic iong cong vic c cu a
minl Ba n sc dc Ia i di sa n gi clo lc lc sau
Cong cu giup ap iung vao vai io dau icn Ia pluong
pla p Ia p kc loa cl ca nlan. 1iuo c icn ha n vic ia gia y
loa c icn ma y vi inl dic u gi quan io ng nla do i vo i
ha n. Sau do xa c Ia p uu icn iong qua iinl Ia p kc loa cl
dc co lc ao su can hang giua nlu cau cu a co cau va ky
Iua cu ng nlu su loa i ma i iong lu c lic n. No i nga n
gon, do Ia icu dicm va su luc licn.
Co nlic u ca cl ic p ca n kla c nlau dc xay du ng va duy
ii kc loa cl ca nlan. ic m ma u clo cu a pluong pla p
Iap kc loa cl Ia plai da m ha o clo nguo i luc licn ap
iung va o mu c icu duo c lo uu icn nla .
Vic c o clu c va Ia p kc loa cl co lic u qua co ha icu
clua n nlu sau: ha i hc a vo i cuc c sc ng ha ng nga y cu a oa n, co
dcng, de tiep can, va co inl ca nhan hc a, uc plu lop voi
ycu cau cu lc cua ung nguoi.
Co mo quy iinl don gia n dc da nl gia xcm dic u ma
ha n a p iung va o co du ng Ia dic u quan io ng nla do i
vo i ha n lay klong. Xcm xc so do linl la p sau day,
clu ng a la y ia ng a i da y lay nc n a ng cu a no Ia vic c
nla n dic n su mc nl va ca c gia ii. EIvis PicsIcy no i ia ng:
2Iu
THE 8
th
HABIT
Cia ii cu ng gio ng nlu da u van ay, klong nguo i na o
gio ng nguo i na o, nlung ai cu ng dc Ia i da u van ay kli
cla m va o va gi do . Ca c gia ii na y ca n ga n cla va o ca c
nguycn a c dc cuo c so ng cu a ha n co duo c mo co Io i
hc n vu ng, va no i am cu a ha n co duo c su an oa n, su cl
da n, su sa ng suo va su c ma nl. Bi quyc o day Ia ha n ca n
pla i vic ia ha n uycn ho su mc nl ca nlan no i Icn dic u
gi Ia quan io ng nla do i vo i ha n. Nlo ha n uycn ho su
mc nl ma ha n xa c dinl duo c ca c uu icn clo la nl do ng
cu a minl.
1ic p lco, dic u quan io ng Ia ha n ca n pla i xa c dinl
duo c nlu ng vai io quan io ng nla cu a minl (cla ng
la n, vai io la nl vicn iong gia dinl, a i nla lo lay
l|oo s.
kh8 0 0I0 0 t0 m0 0h t8 08 0 I8 It|
I8 0 I8 m0 0 II00
L8 k0 h08 0h
h8 0 I08 0
L8
k0 h08 0h
h8 0 08
2II
THO I QUEN THU 8
iong co ng do ng, vai io Ia mo nguo i ha n, nguo i
mc [cla, nguo i Ia nl da o), va da ia ca c mu c icu ua n,
la ng, nam plu lo p vo i ca c vai io ma ha n da xa c dinl
clo cuo c do i minl.
Mu c do lu ha iong mo linl kim u la p Ia Ia p kc
loa cl ua n. 1u kc loa cl ua n ha n sc Ia p ia kc loa cl la ng
nga y cu a minl.
H0 I 8 BA P
HO I: Vic c ca n co nguo i da ng tin ca y trong t chu c dc
da t nic m tin va o ho nhu ng no i Ia dic u ra t du ng, nhung
ng sc Ia m gi nc u ng ga p kha ch ha ng Ia m du ng va d i
xu tc vo i nhan vicn ma ng tin ca y
DA P: 1u ho kla cl la ng do ! 1oi hic mo o clu c ia no i
ic ng da vic lu gu i clo kla cl la ng, kli lo da co ha ng
clu ng io ia ng vc vic c nlu ng kla cl la ng na y luo ng xuycn
nguo c da i nlan vicn cu a lo . 1iong lu lo no i io ia ng lo
klong muo n ic p u c lo p a c vo i nlu ng kla cl la ng na y
nu a. 1a nlicn, gia i pla p o lon nu a Ia im con duo ng lu
ha long qua su iao do i licl lo p va la n nlicn iuo c
icn clu ng a ca n pla i Ia ng nglc y kic n cu a lo .
2I2
Chng 9
IIENG NOI I4
IO C DO CC 4 NIE H IIN
uc r tin rc y lc phc n thuc nq lc n hcn
Juc r yeu thucnq.
GEORGE MACDONALD
2I3
THO I QUEN THU 8
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
1
H

X
A
C
)
1

n
h
k
y

I
u

I
5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
1

M
N
H
l
N
L
u
o
n
g

I

m
(
P

)
5
u

b
u

n
g
I h a
1
m g
u
o
n
g
x
a

i
(
I

)
(
F

)
(
5

)
N
a
n
n
h

n
c
h
u

n
g
h

a
C
a
i

I

i
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N G

5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
h

n
g
c
o

m
n
h

n
/
G
i
a

I
r
|
c
h
u
n
g
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
L
I

N
K

[
N
H
H
U
O
N
G
1R
A
O

U
Y

N
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c y
N

U

G
U
O
N
G
h
c
j

l
c

r
g
e
e
i

t
c
m

l
c
i
b
e
e
t

t
i
r

r
l
i
e
m
.


I
i
r
l

t
c
t
l

i
c

c
r
g

l
e
t
/
c
j

c
e
r
g

r
i
e
m

t
i
r
S tin
c

y
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
l
|
o
o

u
.
1
2I4
THE 8
th
HABIT
Kli clu ng a im ca cl mo io ng a nl luo ng cu a
minl va cc vu nguo i kha c tm ta tie ng nc i cu a hc (ncn nlo
ia ng cc vu co nglia Ia iuyc n sinl kli clo nguo i kla c) Ia
clu ng a huoc vao mo lc gioi cua cac moi quan lc. Xay
du ng nlu ng mo i quan lc vu ng cla c klong nlu ng do i
lo i pla i co nc n a ng inl ca cl vc an oa n no i am, su da
da o iong inl ca m va su c ma nl inl la n ca nlan, nlu
oi da ncu o Pla n I cu a cuo n sa cl na y, ma co n do i lo i
clu ng a pla i ic n Iuyc n ca c KY NNC (SKILLS) mo i
iong giao icp giua nguoi voi nguoi giup clung a co lc
duong da u vo i nlung lacl lu c ma clung a gap plai
vo i nguo i kla c. Hai cluong ic p lco day sc no i vc vic c
ic n Iuyc n nlu ng ky nang na y.
Ha u lc mo i cong iinl icn lc gio i na y dc u duo c
lu c lic n long qua ca c mo i quan lc giu a con nguo i vo i
nlau va duo c lu c lic n hcn iong ca c o clu c. Nlung su
giao ic p na y sc ia sao nc u klong co su in ca y Ia n nlau,
ha kc nlu ng giao ic p do clinl xa c va io ia ng o Ia
dic u klong lc . Ba n sc pla i Iuon im kic m nlu ng y
nglia lu c co n a n gia u, nlu ng y do clua duo c ho c Io qua
giao ic p do . Va a nlicn, mo i quan lc lic u su in ca y
Ia n nlau Ia mo mo i quan lc yc u kc m.
2I5
THO I QUEN THU 8
T0C B0 CUA NIM TIN
Nlu va y, giao ic p co su in ca y o muc do cao sc nlu
lc na o o Ia mo vic c dc da ng, klong o n nlic u cong
su c va co lc Ia m duo c ngay. Co n nc u co su in ca y o mu c
do cao nlung ha n ma c sai Ia m li sao Klong va n dc gi
vi nguo i a da lic u io ha n. Ho sc no i: Klong sao ca , oi
lic u anl ma !, loa c: Ha y qucn dic u do di. 1oi lic u y
anl!. Co Ic , xc o mo klia ca nl na o do , do Ia Iy do a i
sao ia i im Ia i quan io ng lon ho na o. Nguoi a co lc
hi ha i na o, nlung nc u ia i im co n da p li lo va n co n
so ng, co n kli im da ngu ng loa do ng, li cla c cla n lo
da clc .
Con iai oi, Scan, no i ia ng: Klong gi nlanl ha ng
o c do cu a nic m in. No di nlanl lon ha ky lu gi
ma ha n co lc ngli ia. No nlanl lon ca o c do inci-
nc, vi kli co nic m in, mo i Io i Ia m sc duo c la lu va
ho qua. Su in ca y Ia cla kco ga n kc iong cuo c so ng.
No ga n kc ca c o clu c, ca c nc n van lo a va ca c mo i
quan lc vo i nlau. ic u kloi la i Ia o c do linl la nl
nic m in icn lu c c Ia i ia cla m. o i vo i con nguo i,
nlanl Ia cla m va cla m Ia i Ia nlanl (fas is sIow and
sIow is fas).
0UYN IUC TINH THAN VA T0C B0 CUA NIM TIN
Nic m in hc n vu ng va o mo i quan lc Ia lu klong
lc gia ma o va no lic m kli co duo c cl nlo mo Ia n co
2I6
THE 8
th
HABIT
ga ng duy nla . No pla i Ia kc qua cu a nlu ng la nl
do ng xua pla u Iuong am va ia i im duo c lu c lic n
luo ng xuycn. 1iong cuo n 7 Thc i Quen De Tha nh Da t,
oi co dua ia mo a n du clo nic m in go i Ia Ta i khca n
tnh ca m. No cu ng duo c xcm nlu mo a i kloa n gu i a i
ngan la ng - noi ha n gu i ic n va o lay iu ic n ia - cl co
kla c Ia iong iuo ng lo p na y, ha n gu i va o lay iu ia
nlu ng kloa n inl ca m iong ca c mo i quan lc nla m
xay du ng loa c pla loa i mo i quan lc do .
Ba ng duo i day Iic kc Iu kloa n inl ca m gu i va o va
iu ia iong mo i quan lc vo i nguo i kla c, ma lco kinl
nglic m cu a oi clu ng co a nl luo ng quan io ng dc n
mu c do cu a nic m in. Ba ng na y Iic kc nlu ng hy sinh ca n
co va nlu ng nguyen t c clu a du ng iong mo i kloa n inl
ca m gu i va o (ha ng 4).
ic u quan io ng Ia clu ng a pla i nla n ia ia ng ca c
Iy do dc Iu kloa n ky gu i va o a i kloa n inl ca m a o
duo c Io ng in Ia vi clu ng clu a du ng ca c nguycn a c
io ng yc u iong mo i quan lc giu a nguo i vo i nguo i. Kli
ha n nglicn cu u u ng kloa n ky gu i na y, ha n sc la y da c
dic m clung cu a clu ng Ia clu do ng la nl do ng cu ng vo i
y cli va quyc am. Ba n dc y sc la y ia ng a ca Iu kloa n
ky gu i na y dc u na m iong kla nang lu c lic n cu a ha n.
Do clu ng dc u du a icn nc n a ng Ia ca c nguycn a c, ncn
clu ng sc a o ia su c ma nl inl la n lay Io ng in.
ic m clung lu lai cu a ca c kloa n ky gu i inl ca m
lco oi Ia su vo u va klicm nluo ng. o Ia vic c hic u
2I7
THO I QUEN THU 8
la minl iuo c nguo i kla c, uan lu nguycn a c vi su
nglic p cao ca . o Ia nla n lu c ia ng cuo c so ng na y
klong cl luo c vc oi loa c cu a oi, no i lco iic
gia Maiin Buhci li cuo c so ng na y cu a ha n va oi
nglia Ia co Io ng on io ng sau sa c vc gia ii va ic m nang
cu a mo i nguo i.
6 6 kh0 k lkh 6 M
6l k6
l| u oquo | t|uo e
G|u |o | ou a
Coao toa t, eo | o
1u t , ||eo to| p
1u ouy eu oq to oq
oo e |ooq q|ao | t
xa e o|oo |o ea e |y vo oq
kooq oo | sau |uoq
u| t ooa o | | |a
1| p ooa o tooq t|o
poa o o |, va oua |a
tooq o| p 1|
1oa tou
uqac | ||c a m|c| |ac c
k|6cq q|a |c | |a a
Da cq ||a oca c |6| |c c
k a |/c|, ||6 |6
!a aa, !|a cq/ !|aa
|ca c !|aa/ !|a cq
v| o|a m ca c |, .c cq
||a c o6 |, |a| ma |
k|ca cacq, |a o|a ,
cqac mac
k|6cq c|/a c| c ||6cq
||c o|a c |6 | .a oaa a
||6cq o|c o 4c|
c |m, ||6cq oc aa
Su oo oo oq, ea | t|,
y o ||oq
1a t|a oq, t|oo ea ,
ea xu e, too | q|ao.
Ca | t|, t|oo ||u oqa o,
quy o || soa t
leo |y , too | q|ao, o p oqo|
eu , |a p |ouo, o|oo || o
Suy oqo| 1o oq oqo|a |a
oa oo ba | |o |oa e
t | q|ao t| p bo oo
V t s too | xa u, |a y |o oq
oquo | |oa e
Ca | t|, too | ||u eoq,
oqa o a o, too | q|ao.
Ca | t|, t|oo ||u eoq,
oqa o a o, | | q|ao t| p
|| u o | poo
1|oo ||u eoq, tu pou
Su o| u b| t |a o ooau
Co|oo t|u e/ la oo o oq
1a oo|o/ G|a t||, t| eo|oo/
la oo o oq, l| u b| t |a o ooau.
1a oo|o/ G|a t||,
Co|oo t|u e/ la oo o oq.
1o t|o oq |a o ooau/ v| |o | |eo
eouoq.
1o t|o oq |a o ooau/ v| |o | |eo
eouoq. l| u b| t |a o ooau,
oo p ta e sa oq ta o, o | o |.
1a oo|o/ G|a t||,
Co|oo t|u e/ la oo o oq.
1a oo|o/ G|a t||,
Co|oo t|u e/ la oo o oq
l| u b| t |a o ooau
1a oo|o/ G|a t||,
t| eo|oo/ la oo o oq
6 6 kh0 k lkh 6 M
6l M 0l
kh0 k6 0lL 0 6 k 6 60 k60fLk 6 kL k k6
ua oq 4
SU C MA NH 1lNH 1H N VA 1 C CU A Nl M 1lN
2I8
THE 8
th
HABIT
Su c ma nl inl la n, Io ng in va su ga n ho co lc hi
xo i mo n da n lco lo i gian nc u klong duo c ho sung Iicn
u c nlu ng kloa n inl ca m va o ca c mo i quan lc , da c hic
Ia doi voi nlung nguoi ma clung a cung song va Iam
vicc Iau dai.
vc monI IInI IIon. Jo Io zIcc IIvc IIcn moI
cocI co ngvycn Ioc qvycn Iv Jo Ivo cIon zo no
Ivon JoI IoI sv Iy sInI.
ic m clung lu ha cu a kloa n ky gu i inl ca m, cu ng
nlu mo i lu quy gia kla c iong cuo c so ng, Ia su ly sinl.
O day, ha n ca n lic u ia ng ly sinl Ia su u ho mo dic u, mo
vic c gi do la m cli ia o dc p dc nla n Ia y ca i o dc p lon.
HAY HIU NCUUI TRUUC
1ai sao kloan ky gui dau icn Iai Ia licu nguoi iuoc
Ly do ia don gia n. Ba n klong hic duo c kloa n ky gu i
inl ca m do i vo i nguo i kla c Ia gi clo dc n kli ha n lic u
duo c klung lam clic u cu a lo . Co lc do i vo i ha n Ia
kloa n gu i co gia ii cao, nlung do i vo i nguo i kla c Ia i co
gia ii lap. Co lc co Ioi lua doi voi han Ia quan iong
nlung do i vo i nguo i kla c Ia i klong quan io ng. Ca cl lc
lic n cu a ha n vc su clan la , Io ng o , su co i mo , Iicl
lic p co lc duo c nguo i kla c ca m nla n loa n oa n kla c
duo i go c nlin van lo a lay Iang kinl ca nlan cu a lo .
2I9
THO I QUEN THU 8
1iong kli ca c nguycn a c clinl cu a mo i kloa n ky gu i
va o a i kloa n inl ca m Ia nlu nlau, nlung dc a p du ng
no va o lu c c , ha n pla i lic u duo c klung lam clic u cu a
nguo i kla c.
HUA VA CIU IUI HUA
Klong co gi Ia m ma Io ng in nlanl clo ng ha ng mo
Io i lu a klong duo c lu c lic n. Nguo c Ia i, klong co gi xay
du ng va cu ng co Iong in vu ng clac hang vic c giu du ng
Ioi lua.
ua ia Io i lu a Ia vic c ia dc da ng. No luo ng nlanl
clo ng Ia m la i Io ng nguo i kla c, da c hic kli lo dang cliu
suc cp, lay Io Iang dicu gi do ma lo can dcn su giup do
cu a ha n. Kli Io i lu a cu a ha n Ia m lo la i Io ng, lo sc ycu
mc n ha n. Va clu ng a, ai cu ng muo n duo c nguo i kla c
ycu mc n.
ic u gi clu ng a dang klao kla nla clinl Ia dic u
clu ng a dc in nla . 1a ca nlu ng ai hi Ioi kc o va o nlu ng
cam kc va cac lop dong icm an su Iua ga clang qua Ia
vi lo qua lam muon da duoc nlung gi lo ky vong dcn
no i lo dc da ng in va o ha cu Io i gia i licl, cau cluyc n,
loac Ioi lua nao u plia hcn kia. Ho dc ngoai ai va ha
cla p mo i long in icu cu c va ic p u c duy ii nic m in
mu qua ng cu a minl.
Song, giu Ioi lua Iai Ia vicc ia klo. No luong doi
lo i mo qua iinl ly sinl da y klo klan da c hic kli
22u
THE 8
th
HABIT
nguo n ca m lu ng dua ia Io i lu a qua di lay kli inl linl
lu c c io ncn klo klan lon lay loa n ca nl lay do i
ngoai du doan.
1oi da ic n Iuyc n clo minl lo i qucn klong hao gio
dung dcn u hu a he n, iu nlu ng Iu c oi da loa n oa n sa n
sang ia gia clo vicc luc licn Ioi lua do, dac hic doi voi
con ca i oi. Clu ng luo ng ycu ca u oi pla i no i ho lu a
dc clu ng ycn am ia ng da u lc na o oi cu ng sc lu c lic n.
1uy nlicn, nlic u Ia n oi no i Bo sc co loa c o Ia dic u
ho muo n Ia m, Bo ly vo ng, nlung io ia ng Ia clu ng
klong la i Io ng. Cl co cau Bc hu a mo i Ia m clu ng la i
Io ng, ho i clu ng hic , mo kli da lu a, oi sc cam kc lu c
lic n dc n cu ng.
1lnl loa ng, cu ng co nlu ng inl luo ng na m ngoa i
du inl, oi ycu ca u con ca i long ca m clo minl va clo
oi iu Ia i Io i lu a. 1luo ng li clu ng long ca m va la Io i
clo oi. Nlung nlu ng du a nlo lon Ia i klong lic u, ma c
du clu ng no i ia ng clu ng long ca m clo qua, nlung
iong lam am, clu ng va n klong la i Io ng. Vi lc oi co
lu c lic n mo i Io i lu a cua minl iu iuo ng lop ha dac
di klong lc lay do i duo c gi. 1iong nlu ng iuo ng lo p
nlu lc , oi da nl cliu dc nic m in cu a clu ng noi oi hi
su mc va sau do co gang moi cacl dc lan gan Iai.
I0NC TRUNC THUC VA SU CHINH TRUC
Hua n Iuyc n vicn ho ng io luyc n loa i Rick Piino da
dic n da nguycn a c vc Io ng iung lu c mo ca cl don gia n
22I
THO I QUEN THU 8
nlung sau sa c nlu sau: Io i nc i dc i la m va n de cu a hie n ta i
tto tha nh va n na n cu a tuong lai, lo i nc i tha t oie n va n de cu a
hie n ta i tha nh vie c da duo c gia i quye t ttcng qua khu .
1oi nlo co Ia n cu ng Ia m vic c vo i mo nla la u xay
du ng, mo nguo i la ng la n va ho c iu c dc n mu c klo in
du Ia vc nlu ng va n dc klo klan dang ga p pla i, lay vc
sai so anl a gay ia do i vo i du a n cu a clu ng oi. Anl a
cliu loa n oa n ia cl nlic m vc nlu ng sai so do . Anl a
dua clo clu ng oi ca c du oa n a i clinl da y du va nla
qua n lco ca c pluong a n ma clu ng oi muo n Iu a clo n o
mo i giai doa n xay du ng, Ia m clo clu ng oi loa n oa n in
uo ng va in ca y anl a. Vic c anl a coi su clinl iu c cu a
minl va mo i quan lc vo i clu ng oi quan io ng lon si
dic n ca nlan va y muo n u nlicn muo n clc gia u Io i Ia m
cua minl da ao duoc Iong in va moi quan lc gan ho
giu a anl a va clu ng oi. Va su in ca y na y da giu p anl a
da duoc kc qua o dcp iong kinl doanl.
XIong oI co IIc mong IoI !o moI, moI zvI mInI,
moI zvI ngvvI LIoc, Jvvc Iov JoI mo LIong !{
IoI moI no.
NATHANIEL HAWTHORNE
222
THE 8
th
HABIT
TU T VA IICH THIP
o i vo i con nguo i, doi kli nlu ng dic u nlo nla Ia i Ia
cluyc n Io n. Va o mo huo i lo c cuo i klo a, mo sinl vicn
dc n ga p oi va sau kli klcn ngo i klo a lo c, anl a no i:
1lua 1ic n si Covcy, ong qua Ia mo cluycn gia vc quan lc
con nguo i, nlung ong dau co hic cn oi, du ng klong.
Anl a no i du ng. 1oi cam lay hoi ioi va co gang u
kic m clc ha n lan. Ba n la y da y, kli mo i quan lc clua
vu ng cla c va clua co cu ng mu c dicl li kc qua cu a mo i
quan lc do clua du licu Iuc, dac hic doi voi nlung
nguoi cam la y licu an oan va lay si dicn. ic u do
loa n oa n kla c vo i do va vi clu ng vo ii vo gia c, nlung
con nguo i loa n oa n kla c. o va klong co ca m xu c
nlung con nguo i li co , kc ca nlu ng nguo i ma nl mc
nla , cu ng ia n nla lay ca p cao nla . Su Iicl lic p va u
c du Ia la nl do ng nlo nla nlung co lc dcm Ia i lic u
qua Io n Iao. ic u na y luo c vc su c ma nl inl ca m (EQ
EmoionaI Quoicn).
Ma kla c, nguo i a luo ng long qua cu cl hcn
ngoa i, ca c ky lua gia vo tu te dc hic lo co dang hi nguoi
kla c mua cluo c Ioi kc o lay klong.
Lo ng o , su Iicl lic p va su on io ng lu c su pla i
xua pla u su clan la , nguo n go c cu a su c ma nl inl
lan (SQ SpiiiuaI Quoicn).
1oi luo ng io cluyc n vo i ca c con cu a oi va ca c sinl
vicn o iuo ng ia ng nc u clung loc va su dung hon cu m u
223
THO I QUEN THU 8
sau (o ng co ng co Iu u ic ng Anl) mo ca cl la nl la
va luo ng xuycn, cla c cla n clu ng sc da duo c mo i ca i
minl muo n iong la u lc ca c iuo ng lo p:
Mo u: Lam on (PIcasc)
Hai u : Ca m on (1lank you)
Ba u : 1oi ycu[quy han (I Iovc you)
Bo n u : 1oi co lc giu p ha n dic u gi klong (How
may I lcIp)
1iong kli, oi cu ng in ia ng, nguo i Io n la ia cl Ia
ic con nlic u uo i.
TU BUY CUNC THANC H0AC KH0NC CIA0 KT
1u duy 1la ng[1lua (Win[Losc) Ia gia dinl co ha n
cua lau lc moi cuoc luong Iuong va giai quyc van dc.
No ha nguo n u ncp ngli vc su quy lic m iong xa lo i,
nglia Ia nc u nguo i kla c ca ng clic n la ng lay gia nl duo c
kc qua li pla n co n Ia i cu a a sc ca ng i di. Mu c icu dc
co duo c ca i minl muo n - luo ng co nglia Ia pla i Ia m lc
na o dc klo ng clc lay clic m uu lc do i vo i kc kla c dc lo
nluo ng Ia i clo minl ca ng nlic u ca ng o . Nlic u nguo i
con dung cacl nay dc giai quyc ha dong voi nguoi klac,
kc ca iong gia dinl. Hai hcn sc da u ianl vo i nlau clo
dc n kli mo hcn cliu lua loa c lai hcn lo a lic p vo i
nlau. 1oi da ung giang day clo nlicu nguoi vc y uong
xo a ho nc p ngli 1la ng[1lua ha ng u duy cung la ng
(Win[Win).
224
THE 8
th
HABIT
No doi loi han plai co su dung cam, ii Iuc doi dao
va nang Iuc sang ao dc klong giai quyc van dc hang su
loa licp du voi hcn nao.
1oi cung day iang clia kloa icp lco Ia plai ha dau
ha ng gia i pla p klong giao kc . 1lu c c Ia cl kli na o ha n
co gia i pla p klong giao kc, nglia Ia han san sa ng u ho
vic c giao kc , lai hcn do ng y vc su kla c hic cu a nlau li
kli do ha n mo i ca m la y klong ca n Ioi kc o, gay su c c p,
lay dc do a nguo i kla c dc lo nglc lco ca cl cu a ha n.
Ba n ca n dc y ia ng su c ma nl cu a u duy cu ng la ng
loac klong giao kc nay xua pla u y muon co su ly
sinl a m ga c Ia i do i lo i cu a minl dc lic u io nguo i kla c
muon gi nla va ai sao, qua do han moi co lc cung Iam
vicc voi lo dc im ia giai plap moi day sang ao va mang
dc n clo ca lai plia Io i icl clung.
IAM R0 CAC KY V0NC
1lu c ia, Ia m io ca c ky vo ng Ia kc lo p a ca ca c
kloa n ky gu i kla c iong a i kloa n inl ca m cu a ha n, ho i
vi dc Iam io no, da c hic vc cac vai io va muc dicl, doi
lo i pla i co su lic u hic va on io ng Ia n nlau sau sa c. c
Ia m duo c dic u na y, ca n pla i long ca m va on iong Ian
nlau. Nc u ha n im lic u ky a ca ca c iuo ng lo p su mc ,
an vo ca c mo i quan lc li ha n sc la y ia ng nguycn nlan
Ia do su mo lo lay su pla vo cac ky vong xung quanl vai
io va mu c icu cu a ca c hcn iong mo i quan lc do .
225
THO I QUEN THU 8
KH0NC CHI TRICH HAY PH BINH NCUUI VANC MAT
1on io ng nlu ng nguo i klong co ma va o mo lo i
dic m na o do Ia vic c klo lu c lic n nla iong a ca ca c
kloa n gu i iong a i kloa n inl ca m cu a ha n. ay Ia plc p
lu cao nla vc ca inl ca cl Ia n mu c do ga n kc cu a ca c
moi quan lc. icu nay dac hic dung kli nguoi a u ap
ha n a n va no i xa u sau Iung nguo i kla c. 1iong nlu ng
iuo ng lo p nlu lc , ha n ncn o ia kla cl quan: 1oi la y
cluyc n do kla c, loa c: 1lco kinl nglic m cu a oi li
vic c do kla c, loa c: Co lc ha n no i du ng, va y clu ng a
ncn ga p iu c ic p anl a y[cli a y dc Ia m io vic c do .
La m nlu va y, ha n clo mo i nguo i la y ia ng su Iicm
clinl Ia su on io ng va iung la nl klong nlu ng vo i
nlu ng nguo i co ma ma ca nlung nguoi vang ma. Du lo
co lu a nla n dic u do lay klong li iong lam am cu a
nlu ng nguo i co ma , lo sc klong klo i klcn ngo i va kinl
io ng ha n. Ho sc lic u ia ng ha n lan lo cu ng sc duo c ha n
coi io ng nlu va y kli lo va ng ma . Nguo c Ia i, nc u ha n
klong coi io ng su Iicm clinl, ha n cu ng lam gia va o
vic c no i xa u sau Iung nguo i kla c, li nlu ng nguo i co ma
sc klong klo i ngli ia ng iong nlu ng loa n ca nl uong
u , ha n cu ng co lc no i xa u sau Iung lo .
BIT NHAN I0I
Mo iong nlu ng linl lu c nla n Io i co su c luyc
plu c nla Ia lo c ca cl no i: 1oi sai io i, oi xin Io i, loa c:
Vi icl ky ncn oi da la nl do ng qua da ng va da xcm
226
THE 8
th
HABIT
luo ng ha n... va sau do la y so ng lco du ng nlu Io i
no i do . 1oi da clu ng kic n nlu ng mo i quan lc hi an vo
iong nlic u nam nlung da duo c la n ga n iong mo lo i
gian nga n. o Ia nlo va o su nla n Io i clan la nl va sau
sa c. Nc u ha n io noi mo cau gi do mo ca cl vo y iong
mo inl luo ng dang cliu su c c p na o do , li kli xin Io i
ha n ncn gia i licl vi sao ha n da vo y Ia m o n luong lo
va clo lo hic ia ng ha n klong co y nlu da no i. Co n nc u
ha n da co y no i nlu va y, li vic c nla n Io i do i lo i ha n
pla i lay do i suy ngli va lu c su lo i la n li ha n mo i co
lc no i Tci xin lc i, tci da nc i va ha nh dc ng sai va tci dang
cc g ng su a chu a sai la m cu a mnh.
CH0 VA NHAN PHAN H0I
Nlu ng sinl vicn ga n gu i nla vo i oi iong nlu ng
nam oi co n du ng icn gia ng duo ng Ia nlu ng nguo i nla n
duo c long in pla n lo i u oi nlic u nla . Ra nlic u Ia n
oi no i: Lm cc the la m tc t hon the . Tha y khcng oc qua dau,
em du ng oa c chu a. Lm pha i tta gia chc vie c na y.
Nlic u sinl vicn am su vo i oi ia ng vic c ha lo pla i
co ia cl nlic m pla i cliu la u qua do la nl do ng cu a lo
gay ia clinl Ia huo c ngoa Io n lay do i cuo c do i cu a lo
du Iu c do lo ca m la y vo cu ng klo cliu.
Vic c clo nguo i kla c nlu ng long in pla n lo i
nglicl luo ng Ia mo iong nlu ng giao ic p klo klan
nla . Nlung do cu ng clinl Ia vic c Ia m ca n lic nla . Ra
nlic u nguo i co nlu ng dic m yc u nglicm io ng ma lo
227
THO I QUEN THU 8
klong sao hic duo c dc kla c plu c vi klong ai pla n lo i
clo lo hic. Nguoi a qua Io so Iam ian nu cac moi quan
lc loa c so a nl luo ng xa u dc n uong Iai su nglic p cu a
minl ncn luo ng ia nl do i da u vo i ca p icn cu a lo .
Nlu ng nguo i co quyc n Iu c ca n a o dic u kic n clo vic c
dua ia va ic p nla n long in pla n lo i. Kli ha n nla n
duo c long in pla n lo i, ha n ca n pla i cong klai nlu ng
long in do, va hay o su hic on nlung nguoi da cung
ca p long in du long in pla n lo i do co la i clang nu a.
Nc u ha n klong o la i do cong klai nlu lc , li nguo i
a sc lic u ia ng vic c cung ca p long in pla n lo i nglicl
luong Ia hicu licn cua su ha iung va ha pluc ung.
1a ca clu ng a dc u ca n dc n nlu ng long in pla n
lo i, da c hic vc dic m yc u cu a clinl minl ma ha n lan
klong nlin la y lay nlu ng dic m yc u ma clu ng a ia
suc hao vc.
THA THU
Tvc gIon Io moI IooI o-:II goy IoI cIo cIIcc !InI
Jong cIvo Jvng no nIIcv Ivn !oI cv cIIcc !InI
noo LIoc mo no sc Jo zoo.
MAHATMA GANDHI
Su la lu dicl lu c hao go m vic c qucn di, clo qua
va luo ng o i uong Iai. Co Ia n dang di cong a c, oi nla n
228
THE 8
th
HABIT
duoc dicn loai cua mo nguoi quan Iy noi anl a muon
u clu c vi ca p icn iu c ic p cl iicl anl a. 1oi ycu ca u
anl a du ng vo i quyc dinl clo dc n kli ga p oi. Anl a
no i: 1oi go i clo ong klong pla i dc lo i y kic n. 1oi sc u
clu c. 1oi nla n ia iuo c do oi da klong Ia ng nglc anl
a, ncn hay gio oi pla i co ga ng su a clu a clo dic u do . 1lc
Ia anl a duoc dip iu hau am su va kc moi cluycn, u
su kcu ca pla n na n iong cong vic c dc n ca nlu ng cluyc n
klo cliu vc nguo i vo cu a minl. Kli oi lu c su Ia ng nglc
li con gia n cu a anl a nguoi da n va anl a do ng y ga p
oi ngay sau kli oi io vc .
Kli oi io vc , anl a dua vo dc n gap oi a i van plo ng
iong su mu ng io . Nlung ngay kli ha da u no i cluyc n
li con u c gia n Ia i hu ng pla . 1oi kicn ii Ia ng nglc clo
dc n kli lo ia n inl va co i mo lon. 1lc io i oi no i clo
lo io vc kloa ng ca cl giu a kicl licl va pla n u ng va ca i
la i Io n nla klong pla i do nguo i kla c gay ia clo minl
ma do pla n u ng cu a minl do i vo i su kicl licl do .
Sau do lo io ncn co i mo lon va oi hc n nla n ma nl
mo Ia n nu a vc su c ma nl cu a su Iu a clo n va lo ncn xcm
xc kla nang xin ca p icn la lu vc su u c gia n cu a anl
a. Anl a pla n u ng Ia i: ng ha o sao ng no i nguo c li
co . Klong pla i clu ng oi xin anl a la lu ma Ia clinl
anl a ca n pla i Ia m lc !.
Nang Iuo ng icu cu c ic p u c hi plung pli clo dc n
kli lo nla n ia ia ng cla ng co su kicl licl hcn ngoa i na o
co lc Ia m la i dc n minl, nc u klong co su do ng y cu a
229
THO I QUEN THU 8
clinl lo va lo Ia sa n pla m cu a clinl quyc dinl cu a
minl clu klong pla i Ia sa n pla m cu a loa n ca nl hcn
ngoa i. Cuo i cu ng anl a cu ng do ng y ia ng sc suy ngli
lcm vc va n dc na y. Sau do anl a go i dic n clo oi va noi
ia ng anl a da nla n ia su du ng da n cu a nguycn a c ma
clu ng oi da la o Iua n vo i nlau va cla p nla n no . Sau do
anl dc n ga p ca p icn va xin duo c la lu , va ca p icn cu a
anl da ia xu c do ng iuo c cu cl na y va sau do clinl ong
a y cu ng dicl lan xin Io i anl, cuo i cu ng mo i quan lc
giua lo io Iai o dcp.
v IIo IIv sc cIom JvI cIvoI IonI Jong I.o Jvo
Ion nIov, !vI ngvvI qvycI Iom IIo IIv -
ngooI IInI ycv IIvvng - con son song nIon co
nIvng Iov qvo mo ngvvI LIoc Jo goy .o cIo Io.
TIo IIv, zI IIc, Ivon Ivon song IonI
cvng Jvc Iy sInI.
DAG HAMMARSKJOLD
IUI KT V XAY BUNC I0NC TIN
Plan Ion su a p iung cua oi o cluong nay Ia no i vc
nlu ng dic u clu ng a co lc lu c lic n mo ca cl co y lu c
dc xay du ng su in ca y (ius) iong ca c mo i quan lc.
Nlung ha n ca n nlo ia ng, ius (in ca y) cu ng Ia mo
dong u. Nlu oi da ha dau Plan 2 cua cuon sacl nay
23u
THE 8
th
HABIT
hang cau cluycn vc loi ky dau cua giai doan iuong
la nl, kli co nguo i pla lic n ia ng ic m nang cu a oi Io n
lon nlic u so vo i nlu ng gi oi u nla n ia. ng a y da nlin
la u con nguo i oi, ca ia i im, klo i o c Ia n am lo n oi
dc nla n ia nlu ng la ma m co n lo ia p clua duo c pla
iic n iong oi, va ong hic ia ng do clinl Ia noi clu a
du ng nlu ng su c ma nl da n dc n su la nl cong ic m a ng
ma mo i con nguo i clu ng a dc u co .
Vi lc ong a y da da nic m in va o oi, do ng lo i clo
oi ia cl nlic m va nglia vu vuo xa kinl nglic m va nang
Iu c lco nla n lu c cu a oi. ng a y da iao clo oi nic m
in, ma clua co lu la cl va kic m clu ng vc nang Iu c.
ng ay cl co Iong in o oi, ky vong oi sc vuo qua duoc
lacl luc, va da doi xu voi oi dung nlu vay. o Ia mo
la nl do ng xua pla u nic m in lu c su . Nlung clinl
nic m in do da Ia m ang nic m in va a m nlin cu a oi
klic n u do oi duo c loi luc, co vu dc vuon o i nlung
gi cao dc p nla iong con nguo i oi.
Nla lo Coclc ung noi: oi xu voi mo nguoi
du ng vo i nguo i do , li anl a va n Ia con nguo i nlu va y,
do i xu vo i mo nguo i nlu anl a co lc io la nl va pla i
io la nl li anl a sc io la nl con nguo i nlu lc do .
AIcm IIn sc !Icn IIonI IonI Jong LII !on noI
cIo ngvvI LIoc !IcI .o gIo I.{ zo IIcm nong cvo
Io Jc IIoI IIvc Io Iv nIon IIoy cIvng I.ong
cIInI !o n IIon mInI.
23I
THO I QUEN THU 8
H0I 8 BAP
HO I: Ia m thc na o dc thay d i tha i d cu a minh
Cha ng co gi nguy ha i cho m t t chu c hon Ia nhu ng
tha i d ticu cu c. Ong xu Iy va n dc na y nhu thc na o
Da p: 1oi xin ia Io i cau lo i na y o ha mu c do .
Thu nha t, o mu c do ca nlan, la y ncu guong Ia m mo
nguo i co la i do icl cu c - Iuon ia nl xa nlu ng lo i xa u ai
la i nlu cl iicl, so hi, ganl dua, ianl gia nl. No i mo
ca cl nglicm u c, klong gi ma nl mc lon vic c so ng va Ia m
vic c hcn ca nl nguo i cl duo ng clu klong pla i nguo i pla n
xc , nguo i ncu guong, clu klong pla i nguo i cl iicl.
Thu hai, lay danl mo i loi gian dc xay dung moi
quan lc voi nguoi o ia co lai do icu cuc. 1lai do icu
cu c luo ng Ia iic u clu ng cu a su ha o n dang dic n ia hcn
iong. Con nguo i ca n co su ca m long cu a nguo i kla c.
Co gang licu nguoi klac Ia mo hicn plap giup han im
ia go c ic cu a va n dc clu klong pla i cl du ng Ia i o nlu ng
Ioi a lan vc kc qua xay ia.
Thu oa, doi kli co nlu ng Iu c cli plo i kla c ma nl mc
lon su ncu guong lay mo i quan lc cu a ha n. oi kli ha n
cl ca n mm cuo i dc klong hi a m a nl ho i la i do icu
cu c. ic u do co a c du ng klong Ia m clo lo i xa u di can.
Ncn nlo ia ng kli ha n xay du ng cuo c so ng inl ca m cu a
minl dua vao dicm ycu cua nguoi klac, kc ca lai do icu
cu c cu a lo , ha n sc u Ia m minl ha Iu c va kicl licl
nguo i kla c ic p u c pla iic n lo i xa u do . Ba n klong lc
232
THE 8
th
HABIT
Iam lay doi moi lu, han klong lc Iam lay doi nguoi
kla c, ha n cl co lc lay do i ha n lan minl. 1uy nlicn
oi nla n la y kli nguo i a duo c pla iic n ky nang lay
nang Iu c plu lo p vo i nang klic u cu a lo li la i do cu a
lo do i vo i ha n lan lay nguo i kla c co lc lay do i lco
luo ng icl cu c.
HO I : Io i khuycn co gia trJ nha t vc su khich Ic , thu c
day Ia gi
DA P: 1iuo c icn, la y ncu guong o clo mo i nguo i va
sau do kla ng dinl nic m in vc gia ii va ic m nang cu a lo
dc lo u nla n ia ca c gia ii va ic m nang do o clinl
minl. Klong cl ha ng Io i no i ma ha ng la nl do ng va su
klicl Ic . Clu ng a ca n lic u ia ng ca do ng co hcn iong Ia n
do ng co hcn ngoa i dc u quan io ng. Ngo n Iu a hcn iong
con nguo i cu ng gio ng nlu mo quc dicm: dc pla Iu a,
iuo c icn no ca n co su ma sa u hcn ngoa i.
HO I: Trong thc gio i intcrnct nga y nay, noi nguo i ta
co thc khng ca n d i ma t tru c tic p vo i nhau, va y Ia m
thc na o dc t i uu ho a ca c cng nghc mo i ma khng
Ia m ma t di yc u t con nguo i thu c tc ta i noi Ia m vic c,
d ng tho i da m ba o duo c kha nang nang cao hic u qua
do tic n b cu a cng nghc mang Ia i
DA P: 1lco da nl gia clu quan cu a oi li du cong vic c
co iinl do ky lua cao dc n ma y, cuo i cu ng va n ca n o i
233
THO I QUEN THU 8
ha n ay va klo i o c cu a con nguo i. Mo i kli ha n xay du ng
mo mo i quan lc , ha n co lc u duy va la nl dong co
lic u qua . Cong nglc giu p ha n Ia m vic c lic u qua lon,
nlung no klong lc lay lc duo c mo i quan lc giu a con
nguo i vo i nlau. Ba n ca n nlo ia ng do i vo i con nguo i, doi
kli nhanh la cha m, va cha m la i la nhanh. Ky lua , cu ng
nlu co lc con nguo i, Ia mo anl da y o o nlung Ia i Ia
ong clu o i.
234
Chng 10
NHCNG IIENG NOI
KE I HO P DI IIH
PHCONG 4N IHC B4
Nquc i lc nh Jc c lhcnq Juc r lc nq trc nh, tri hcc n,
hc r tu rhc i xunq Jc t mc phc i xem Jc lc
nhu nq rc hc i.
WARREN BENNIS
235
THO I QUEN THU 8
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
1
H

X
A
C
)
1

n
h
k
y

I
u

I
5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
1

M
N
H
l
N
L
u
o
n
g

I

m
(
P

)
5
u

b
u

n
g
I h a
1
m g
u
o
n
g
x
a

i
(
I

)
(
F

)
(
5

)
N
a
n
n
h

n
c
h
u

n
g
h

a
C
a
i

I

i
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N G

5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
h

n
g
c
o

m
n
h

n
/
G
i
a

I
r
|
c
h
u
n
g
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
L
I

N
K

[
N
H
H
U
O
N
G
1R
A
O

U
Y

N
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c y
N

U

G
U
O
N
G
h
c
j

l
c

r
g
e
e
i

t
c
m

l
c
i
b
e
e
t

t
i
r

r
l
i
e
m
.


I
i
r
l

t
c
t
l

i
c

c
r
g

l
e
t
S tin
c

y
I
i
m

l
i
e
m

p
l
e
e
r
g

c
r

t
l
e

l
c
/
c
j

c
e
r
g

r
i
e
m

t
i
r
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
l
|
o
o

1
o
.
1
236
THE 8
th
HABIT
1oi in ia ng mo iong nlu ng va n dc klo klan va
la cl lu c nla iong cuo c so ng a i noi Ia m vic c, iong
gia dinl lay ha cu noi dau Ia Ia m ca cl na o dc xu Iy xung
do Iam cacl nao dc xu Iy su klac hic giua con nguoi
vo i nlau. Ha y lu ngli vc nlu ng la cl lu c cu a ha n va
xcm oi da va n dc du ng lay klong icu gi sc xa y ia nc u
ha n co inl ca cl va nang Iu c dc gia i quyc su kla c hic
icn co so do ng am lic p Iu c dc im ia ca c giai pla p o
lon nlu ng gia i pla p do ca c hcn dua ia Kla nang co lc
dua ia nlung giai plap, su lop ac sang ao duoc dua
icn nc n a ng cu a quyc n Iu c inl la n o mu c do ca nlan
va su in ca y Ia n nlau iong ca c mo i quan lc .
Co Ia n oi duo c nglc cla u ga i cu a Candli, Aiun
Candli, clia sc ca m uo ng sau sa c vc nguo i ong vi da i cua
minl. 1a ca nlu ng nguo i lam du cuo c no i cluyc n dc u
co clung ca m gia c nguo ng mo va lu c nl.
1hu t tro trou v no u khong to n tu chu nghu phun bot
chu ng to c vu dnh ko n th co o chu ng tu du khong co
Cundh. Cng du co tho ch u mo t uu t su thu nh cong vu
ko m duo c nhou ton. Nhung v co su dnh kon tu Num
Ph, non ong du b um nhu c nguy tuu n duu ton buo c
chun do n xu so nu y. Cng b no m ru kho xo u u v mu u du
cu u mnh vu chnh do u do du kho n ong cu m thuy nhu c
nhu don no ong ngo sup xuong sun gu suot dom vu tu
ho mnh phu u m g do gunh u cong y. Phun ung duu
237
THO I QUEN THU 8
ton cu u ong u tu c gu n. Cng tu c gu n do n mu c dnh do
mu t tru c do n do do cong y . Cng dnh cho ng u ko du
u m nhu c ong bu ng bu o u c. Nhung ong du kp ko m cho
vu tu nhu um nhu tho u khong dung. No so khong dom
u cong y cho ong. No co tho u m ong cu m thu y do chu
tu c tho , nhung so khong dom u cong y .
Cu ch phu n u ng thu hu cu u ong u y dnh quuy tro vo
A n Do do so ng vo do ng bu o cu u mnh trong dunh du .
Nhung ro ong cu ng tu bo y dnh nu y. Cng ngh: Mnh
khong tho tro n tru nh vu n do cu u mnh. Mnh phu o u vu
do mu t vo vu n do . Vu nguy tho khu c do , cu ch phu n u ng
thu bu xuu t ho n trong du u ong - du u trunh bu t bu o do ng.
1u do , ong du phu t tro n tro t y ph bu o u c vu thu c hu nh
tro t y nu y trong suo t cuo c do mnh cu ng nhu trong cuo c
du u trunh gu nh cong y tu Num Ph. Cng du so ng o du t
nuo c nu y 22 num, suu do tro vo A n Do do u nh du o phong
tru o du u trunh gu pho ng dun to c cu u du t nuo c ong.
Ciai plap lu ha klong plai Ia giai plap cua oi,
cu ng klong pla i cu a ha n do Ia gia i pla p cu a chu ng ta.
o klong plai Ia su loa licp giua pluong an cua han
va pluong an cua oi. Ciai plap lu ha nay o lon su
lo a lic p do ia nlic u. o clinl Ia ca i ma Pla gia o go i
Ia 1iung da o con duo ng na m giu a cao lon lai con
duo ng hcn ca nl, gio ng nlu dnl cu a mo am gia c va y.
Ciai plap lu ha Ia giai plap o lon so voi cac giai
plap do cac hcn dc xuong. No Ia san plam cua mo no
Iu c sa ng a o klong ngu ng da cau lo i dc im ia cau ia Io i
xa c da ng. Su kc lo p no Iu c cu a lai loa c nlic u nguo i
238
THE 8
th
HABIT
xua pla u su coi mo, u y muon luc su Iang nglc Ian
nlau dc cu ng nlau im ia gia i pla p ca c hcn cu ng co Io i.
1lco Candli, giai plap lu ha ha dau iuoc lc u
ha n lan minl. Ba n co nla n ia su uong a c giu a cuo c
da u ianl no i am cu a Candli va ca c mo i quan lc cu a
ong vo i nguo i kla c Candli da pla i da u ianl ia nlic u
vo i ha n lan minl iuo c kli ong co lc xu Iy duo c ca c
la cl lu c u nlu ng mo i quan lc hcn ngoa i.
NHUNC KY NANC TIM KIM CIAI PHAP THU BA
Ky nang quan io ng nla iong cuo c so ng clinl Ia ky
nang giao ic p. Vc co ha n co ho n linl lu c giao ic p:
nglc, noi, doc va vic. Hau lc moi nguoi su dung u 2[3
dc n 3[4 lo i gian cu a minl ngoa i lo i gian ngu dc lu c
lic n ho n linl lu c giao ic p na y. 1iong ho n linl lu c
giao ic p li l ng nghe clic m 4u% - 5u% lo i gian giao
ic p cu a clu ng a - day Ia linl lu c giao ic p clu ng a i
duo c da o a o nla nlung icn lu c c Ia i Ia linl lu c vo
cu ng quan io ng. Ha u lc clu ng a dc u ia i qua nlic u
nam dc lo c ca cl no i, ca cl do c va ca cl vic . Nlung cl co
klong dc n 5% iong clu ng a Ia da duo c lua n Iuyc n
clinl lu c vc ky nang Ia ng nglc u lai ua n io Icn.
CI! co 1% nIon zIcn Jvvc IoI cIo .ong zon Jc
gIoo IIc I.ong Io cIvc cvo Io Jvvc IIvc IIcn moI
cocI IIvc sv cvI mv, IIong IIon zo I.cn IInI IIon
Ion I.ong Ion nIov.
239
THO I QUEN THU 8
Ha u lc mo i nguo i ngli ia ng lo hic ca cl Ia ng nglc
nlung lu c ia lo mo i cl Ia ng nglc iong pla m vi klung
lam clic u cu a clinl minl. 1iong so nam mu c do Ia ng
nglc lco hang plan cap duoi day: plo Io, gia vo Iang
nglc, Ia ng nglc co Iu a clo n, Ia ng nglc clam clu va Ia ng
nglc la u lic u cl co mu c do cao nla , Ia ng nglc la u
lic u, mo i duo c lu c lic n lco klung lam clic u cu a
nguo i kla c. La ng nglc lu c su co nglia Ia vuo ia ngoa i
pla m vi kinl nglic m so ng, klung lam clic u, lc lo ng
ca c gia ii, Iicl su , xu luo ng pla n xc cu a ha n lan dc da
minl va o klung lam clic u cu a nguo i kla c lay ca cl
nlin cu a nguo i kla c. o Ia Ia ng nglc la u lic u. 1lu c ia,
no co n cao lon ca ca i go i Ia ky nang.
l|oo 1o.z
1. Fh0 I I0
Z. 6I8 t0 I8 0 0h0
J. L8 0 0h0 00 0h0 0 I0 0
4. L8 0 0h0 0h8m 0h0
. L8 0 0h0 Ih8 0 hI0 0
h00 kh00 Ih8m 0hI0 0
00 8 000 I kh8 0
h00 kh00 Ih8m 0hI0 0
00 8 08 0 Ih80
8ANG PHN CP MUC LNG NGHE
24u
THE 8
th
HABIT
c lic u io lon a m quan io ng cu a ca c ky nang giao
ic p, xin mo i ha n lam gia va o li nglic m sau.
Ba n im lcm mo nguo i nu a cu ng lam gia vo i minl
lu c lic n li nglic m na y. 1iuo c lc , oan nlin va o linl
Iu.3 icn iong mo giay. Sau do , ha n loi klong nlin
nu a (dic u quan iong Ia han klong duoc nlin io m) va
dc ngli nguo i cu ng lam gia vo i ha n nlin va o linl Iu.4
(iang 243). Cuo i cu ng, ca lai nguo i cu ng nlin va o linl
Iu.8 (iang 247). Bay gio clu ng a ic p u c, lai ha n nlin
la y gi o linl sau cu ng Co pla i do Ia linl mo plu nu
ic lay Ia linl mo nla c si cloi kc n sa c-xo
1iong lai nguo i, ai du ng ai sai
l|oo 1o.a
24I
THO I QUEN THU 8
Ba n la y iao do i vo i nguo i cu ng lam gia xcm lo
nlin la y gi. Ba n ca n Ia ng nglc va co ga ng lic u anl a y[
co a y. Sau kli ha n da lic u duoc y anl a y[co a y, ha n la y
gia i licl vc ca cl nlin cu a ha n clo anl a y[co a y.
ic u gi Ia m clo hu c linl cu a lai nguo i io ncn kla c
nlau Ha y nlin Ia i u ng linl vc ma mo i nguo i da nlin
mo ca cl do c Ia p. Ba n ngli lc na o nc u ha n hic ia ng
linl vc da u icn ma nguo i do nlin Ia linl o iang kla c.
ic u do co giu p ha n lic u io lon a i sao lo nlin la y o
linl lu lai Ia nguo i cloi kc n sa c-xo. 1a nlicn Ia nlu
lc . Kli oi lu c lic n li nglic m na y iuo c mo Io p lo c,
mo nua Iop duoc xcm iuoc linl mo plu nu ic, mo
nu a co n Ia i xcm linl nglc si cloi kc n sa c-xo. Kli oi clo
ca Io p cu ng xcm linl lu ha li mo nu a no i linl do Ia
linl plu nu , mo nu a no i Ia linl nglc si kc n sa c-xo. Ca
Io p cu ng xcm clung mo linl nlung y kic n dua ia Ia i
loa n oa n kla c nlau. 1a i sao Bo i vi lo hi a m a nl ho i
ca cl nlin iuo c do cu a lo .
Tv Jvy song Ioo JoI IoI IoI Io zv nIvng
LIvon mov Jo Jvvc :oc Io Jc nIIn sv zoI IIco
co cI LIo c.
EDWARD DE BONO, M.D
Tac gia cun 7oIc.oI TIInLIng Tv Jvy vn cIIcv
242
THE 8
th
HABIT
1u li nglic m na y co lc iu ia ho n ha i lo c quan
iong sau day:
I. Ba n ca n pla i co i mo va Ia ng nglc mo ca cl clan
la nl nguo i kla c nc u ha n muo n lic u duo c lo nlin la y
gi va a i sao lo Ia i co ca cl nlin lc gio i nlu va y do Ia
nc n a ng dc im kic m gia i pha p thu oa.
2. Nlu ng su va ha n da ia i nglic m iuo c day kli
duo c lc lic n ha ng nlu ng long in mo i sc Ia m mc o mo
ca cl nlin cu a ha n vc nlu ng long in do . Nc u nlu vic c
lua n Iuyc n iong mo giay co lc Ia m clo nguo i a nlin
mo la nl lai, li ha n la y linl dung xcm vic c lua n
Iuyc n ca cuo c do i sc clo kc qua nlu lc na o Nguo i a
co lc nlin va o mo do i uo ng nlung kli gia i licl li
co lc co nlu ng nlin nla n loa n oa n do c Ia p vo i nlau.
Nguoi a giai nglia va lanl dong dua vao lc gioi quan
cu a lo . Ncn nlo ia ng da pla n clu ng a klong nlin cuo c
so ng lco nlu no vo n co ma Ia lco ca m nla n clu quan
cu a clu ng a. Nlu ng nla n lu c kla c nlau cu a mo i nguo i
da duo c linl la nl u Iau iuo c kli lo da dc n su do ng
am lic p Iu c vo i nlau. Do do cong vic c quan io ng nla
ca n duo c lu c lic n Ia giao ic p nlu lc na o dc co su la u
lic u Ia n nlau.
3. Klong pla i cl co mo ca cl duy nla dc gia i licl
mo dic u gi do . 1la cl lu c Ia Ia m lc na o dc co duo c a m
nlin clung a p lo p duo c a ca ca cl nlin kla c nlau mo
ca cl clinl xa c va iung lu c nla . Ai du ng ai sai kli mo i
nguo i co ca cl Iy gia i loa n oa n kla c nlau iuo c cu ng mo
243
THO I QUEN THU 8
va n dc Ai du ng ai sai kli ha n va vo [clo ng ha n ha do ng
y kic n vo i nlau Nc u ha n du a va o uy quyc n, li ha n sc
clo ia ng cl co mo y kic n Ia du ng. Ba n ca ng ga n ca i oi
va o nla n lu c cu a ha n li da u o c cu a ha n ca ng lcm cu ng
nla c va pla n u ng cu a ha n ca ng kc m Iinl loa .
4. Hau lc cac giao icp hi do vo Ia lau qua cua ngu
nglia (scmanics) - ca cl ma nguo i a dinl nglia u ngu .
1iong iuo ng lo p na y li su la u lic u Ia n nlau sc Ioa i
ho duoc nlung io ngai iong giao icp vc ma ngu nglia.
1a i sao Bo i vi kli ha n lu c su Ia ng nglc dc la u lic u
nguo i kla c, ha n sc xcm u ngu cl Ia mo cong cu giao kc
uo ng iung clo mo klia ca nl na o do vc y nglia. ic u
quan io ng Ia lic u io duo c y nglia a n sau cong cu clu
klong pla i ianl ca i nlau vc hic u uo ng cu a no .
l|oo 1o.4
244
THE 8
th
HABIT
HAI BUUC TIM KIM CIAI PHAP THU BA
Quy iinl im kic m gia i pha p thu oa vc co han gom co
lai huo c. (Xcm linl Iu.5). 1icn lu c c , clinl qua iinl
im kic m lai huo c na y sc clo long in pla n lo i va giu p
xay du ng nic m in (su c ma nl inl la n) lu c da y su im
kic m.
icu quan iong Ia han can plai Iuu y iang lu u cua
lai huo c na y co lc lay do i. Co Iu c ha n co lc klo i da u
ha ng huo c lu nla , co Iu c huo c lu lai. oi kli ha n cl
giao ic p mo ca cl u nlicn va co ga ng Ia ng nglc nguo i
kla c xcm a i sao nguo i kia Ia i klong do ng quan dic m voi
minl. Sau do ha n ycu ca u nguo i kla c Ia ng nglc y kic n
cua han va u do han co lc suy ia nguoi klac co muon
HAl 8UOC l N SU NG 1M HlP LUC
Sa c cc a,c | |m ||m q|a | o|a o tt hoa
sc .c | q|a | o|a o ma m6 | occ oa
oaa a |a, ||6cq:
Sa c cc o6 cq , a, ac c c|acq saa o,.
k|6cq a| oac c oaa a aac o|c m
|ccq c|c oc c ||| aac o|c m ca a
occ ||a oac c c|/c| m|c| |a c ||a c|.
l|oo 1o.
(GlA l PHA P 1HU 8A)
245
THO I QUEN THU 8
im kic m gia i pla p lu ha lay klong. oi kli ha n co lc
ic n la nl dan xcn ca lai huo c na y u y lco loa n ca nl cu
lc. icu co Ioi Ia han plai co su plan xc sang suo,
du ng dan, clu dong va sa ng a o van du ng Iinl loa lai
huoc nay.
M0T S0 KINH NCHIM TIM KIM CIAI PHAP THU BA
1iong nlic u nam qua, oi icl Iu y duo c nlu ng kinl
nglic m cluycn mon da y lu vi u vic c lam gia Ia m
iung gian lo a gia i giu a ca c hcn clo ng do i nlau ia quyc
Iic - nlo lu c lic n lai huo c im kic m gia i pha p thu oa
na y. Ba n co lc xcm ca c pluong lu c giao ic p qua ha ng
duo i day: (Xcm linl Iu.6)
l|oo 1o.
h0 0|0h (1 + 1 = -1, -1o, -1ooj
6h0 0 00 I (1 + 1 = o,j
h0 8 hI0 (1 + 1 = 1,j
00 0 I8m hI0 I0 0 6I8 I h8
Ih0 08 (1 + 1 = a, 1o, 1ooj
8 0 000 0 008 I
I0 I t0 tI0 0
6h0 0 00 I
NHU NG PHUONG 1HU C GlAO 1l P
246
THE 8
th
HABIT
Hau lc moi su uong ac giua con nguoi voi nlau
luo ng kc lu c ha ng kc cu c Ia su lo a lic p, la ng[lua
lay lua[la ng. Nlung gia i pha p thu oa du vc luc cla
lay cl o su on io ng va lic u hic Ia n nlau ma klong co
mo van han loa luan nao Ia nlung hic u lic n cua su
cluyc n hic n nlu mo huo c ngoa . Nglia Ia , con nguo i co
lay do i, lo sc io ncn co i mo lon iong suy ngli va inl
ca m, lo hic suy ngli va Ia ng nglc, lo nlin su va lco
ca cl nlin mo i va dic u quan io ng nla Ia co su cluyc n
hic n hcn iong lo . Bic u do sau day minl lo a su uong
plan giua cac giai plap mang inl vu vicc va giai plap
a o huo c ngoa . (Xcm linl Iu.7)
l|oo 1o.?
h08 h8 0/ h8 0 h08
h0 8 hI0
hI0 0 0I0 I I8 0 0h80
(kooq eo too a toua o eo|oo tou ej
h8 0 h08 / h08 h8 0
(Nqa y ea oq o| u va quao ta |a o ooauj
h0 8 hI0 It00 I0 0 t8 0 00
( oq ta o| p |u e t|ooq ea e | quao o j
00 0 I8m hI0 I0 0 It00 I0 0
t8 0 00 & 08 It00 m0 I q080 h0
80 0h00 0 0I0 0
m80 II0h 000 0 008 I
6I8 I q00 I t0 t0
CA C LOA l GlA l PHA P
247
THO I QUEN THU 8
1oi in ia ng la u lc mo i ianl cla p dc u co lc duo c
giai quyc mo cacl o dcp long qua Ioi giao icp dong
am lic p Iu c cua gia i pha p thu oa. Vic c kic n u ng lay Iua
pla p cl ncn su du ng nlu gia i pla p cuo i cu ng, clu
klong pla i Ia gia i pla p da u icn.
l|oo 1o.s
248
THE 8
th
HABIT
H0I 8 BAP
HO I: Vo ng do i hoa t d ng cu a ca c t chu c quan
tro ng nhu thc na o va Iic u co gia i pha p thu oa truo c su
cha m du t hay suy ta n cu a ca c t chu c na y hay khng
DA P: 1oi clo ia ng co ho n 1am gia c Bcimuda da n
dc n su suy a n, la m lo a va kc lu c cu a mo o clu c.
Ttuo ng ho p thu nhat xua lic n o giai doa n y uo ng, u c Ia
kli mo y uo ng o dc p hi clon vu i ho i la i do icu cu c,
mo i ngli ngo va no i so la i. Ttuo ng ho p thu hai xua lic n
o giai doa n iic n klai loa do ng, kli y uo ng o klong
duo c lu c lic n mo ca cl du ng da n va iic dc . ay Ia
giai doa n ma la u lc ca c o clu c mo i ia do i dc u pla i
do i ma va y Ic la ha i Icn dc n 9u% iong lai nam da u
icn. Nlic u iuo ng lo p co lc la y io ia ng co lo i clin
muo i dic n ia ngay iuo c ma va cl ca n nlc nla ng na m
Ia y, nlung Ia i hi ho qua. ic u do clo la y co mo
kloa ng ca cl ia Io n giu a y uo ng vi da i va vic c hic n y
uo ng do la nl lic n lu c. Ttuo ng ho p thu oa xua lic n
iong giai doa n qua n Iy , kli sa n xua duo c mo io ng
nlung va n klong sao Ioa i ho duo c su ia p kluon, sao
clc p mo linl cu . Ttuo ng ho p thu tu xua lic n iong giai
doa n co su lay do i, kli o clu c ca n do i mo i dc licl
u ng vo i nlu ng lay do i icn li iuo ng loa c vo i nlu ng
co lo i mo i nlung lo Ia i hi sa Ia y va o ho ma y qua n Iy
quan Iicu cu a clinl minl, va o nlu ng quy dinl va Iua
Ic cu ng nla c Ia m lo ma kla nang du doa n va da p u ng
nlu ca u cu a kla cl la ng.
249
THO I QUEN THU 8
o i ngu qua n Iy o ca n pla i co nlu ng con nguo i co
plam cla dap ung duoc doi loi cua a ca hon giai doan
na y. Ba n ca n co mo nguo i gio i kinl doanl (dua ia y
uong), mo nguoi gioi sa n xua t, mo nguoi gioi qua n ly va
mo nguoi gioi tc chu c nhan su , nlung nguoi nay sc giup
a o ia clua n mu c vc su on io ng Ia n nlau io i sau do
linl la nl mo do i ngu uong lo nlau, co du su c ma nl
dc u doi moi nlam cluycn loa o cluc vao nlung vo ng
doi moi.
HO I: Khi pha i xu Iy va n dc sa p nha p hay mua Ia i
cng ty, ng sc Ia m gi dc Iicn kc t ca c nhan vicn tu ca c
cng ty kha c nhau tu ng Ia m vic c trong mi truo ng
van ho a kha c nhau Iic u co m t nu t ba m gia i pha p
thu ba ky dic u co thc giu p da t duo c su tuong thu c
(intcrdcpcndcncc) trong m t cng ty toa n ca u
A P: Ly do la u lc cac vu sap nlap va mua Ia i cong
y luo ng klong lic u qua Ia ho i vi nguoi a co inl cuo ng
c p qua iinl do . Vic c na y cu ng gio ng nlu no Iu c kc lo p
ca c gicn co DNA
(I)
klong do ng nla vo i ly vo ng a o ia
mo ap lop cac ca lc loa lop. icu nay doi loi plai
co lo i gian, cong su c, su kicn nla n cu a ca c hcn dc cu ng
nlau im ia gia i pla p lu ha.
ic u oi muo n clia sc Ia ca c ha n ca n pla i co su giao
ic p co i mo , on io ng Ia n nlau va nlin nla n gia ii cu a
(1j DN^ Dooxy||bo Nue|o|e ^e|o: |a t ax|t oue|o|e eou a tooq t|o o| t|uy o.
25u
THE 8
th
HABIT
nlu ng ca cl ic p ca n kla c nlau nc u ha n la su muo n
a o ia mo nc n van lo a Iuon luo ng vc gia i pha p thu oa.
ic u na y do i lo i mo pluong ca cl Ia nl da o mo i. Co
Ia n oi Ia m vic c vo i mo cong y Io n co van lo a iao
quyc n ia cao o Canada. Do cong y mc a i My co y dinl
mo io ng loa do ng ia nlic u nuo c, lo muo n xay du ng
mo so clinl sa cl iung am clo oa n lc lo ng nlung
Ia i clo n mo linl cu a ca c cli nla nl co nc n van lo a kc m
pla iic n lon so vo i cli nla nl o Canada. Vi Iy do na y
ncn ca c nla qua n Iy a i Canada ycu ca u oi giu p lo duy
ii su do c Ia p uong do i va su iao quyc n cu ng nlu
klong dc hi sa va o ca c clinl sa cl co lc Ia m gia m gia ii
nc n van lo a ic n ho vo n co cu a lo . 1oi giu p lo vo i a
ca nlic inl va cuo i cu ng ca c nla qua n Iy nguo i My
nla n ia ia ng lo clua la u lic u nc n van lo a cu a cli
nla nl o Canada va lo co lc nlan io ng mo linl na y
dc a o ia Io i nlua n cao lon nlo su iao quyc n lic u qua
va i quan Iicu ha n gia y lon.
Bi quyc Ia , du ng hao gio cuo ng c p mo i nguo i pla i
plu luo c Ia n nlau. Vic c do ca n pla i duo c dic n ia u
nlicn, long qua su lic u hic va in uo ng Ia n nlau.
Ro i lo sc io ncn sa ng a o. Nc u clua co dic u na y li lo
sc xcm su uong luo c Ia plu luo c va sc im mo i ca cl
nc ia nl.
25I
Chng 11
HOI IIENG NOI
CON DCO NG DI DEN
I4 H NHIN
NHCNG GI4 IRf I4
CHIEN ICOC CHCNG
Mc t hcm Alire Ji Je n nqc bc Juc nq thi nhin
thc y me c Cheshire tren rc nh rcy. Alire hc i me c
1ci phc i Ji thec huc nq nc c?. Me c Cheshire hc i
lc i Cc muc n Ji Jcu?. Alire Jc p 1ci lhcnq bie t.
vc y thi Ji huc nq nc c vc i rc lhcnq phc i lc
vc n Je !, Me c Cheshire trc lc i.
- Lewis Carroll, trch t Alire lc r vc c xu thc n tien
252
THE 8
th
HABIT
l
|
o
o

1
1
.
1
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
1
H

X
A
C
)
1

n
h
k
y

I
u

I
5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
1

M
N
H
l
N
L
u
o
n
g

I

m
(
P

)
5
u

b
u

n
g
I h a
1
m g
u
o
n
g
x
a

i
(
I

)
(
F

)
(
5

)
N
a
n
n
h

n
c
h
u

n
g
h

a
C
a
i

I

i
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N G

5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
h

n
g
c
o

m
n
h

n
/
G
i
a

I
r
|
c
h
u
n
g
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
1R
A
O

U
Y

N
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c y
S tin
c

y
/
c
j

c
e
r
g

r
i
e
m

t
i
r
b
e
e
t

t
i
r

r
l
i
e
m
.


I
i
r
l

t
c
t
l

i
c

c
r
g

l
e
t
h
c
j

l
c

r
g
e
e
i

t
c
m

l
c
i
S

t
i
n
c

[
N
H
H
U
O
N
G
L
I

N
K

1
l

i
c
a

m
a
|
|
a
t
|
c
a

,
t
a
t

|
a

|
r
|

t
|
|
t
a
|
c
e
t
I
i
m

l
i
e
m

p
l
e
e
r
g

c
r

t
l
e

l
c
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
253
THO I QUEN THU 8
Ca n nlo ia ng, xay du ng 1lo i qucn lu 8 Ia mo
qua iinl ua n u va duo c lu c lic n u iong ia ngoa i.
Cu ng nlu do i vo i mo i lo i qucn kla c, day Ia su kc lo p
giu a 1HA I , KY NNC va KI N 1HU C. Clu ng a da
nglicn cu u vc 1HA I cu a vic c chu dc ng kho i xuo ng.
Clu ng a cu ng da nglicn cu u vc KY NNC xay du ng lc ng
tin va im kic m gia i pha p thu oa. Bo n vai io cu a Ia nl da o
Ia su lc licn giai plap lu ha iong Ianl dao va am anl
luo ng cu a no . o Ia KI N 1HU C vc ca c nguycn a c Ia nl
dao ao ia su do pla.
Nlu da noi, anl luong nay ha dau hang vicc xay
dung uy in dc ao Iong in doi voi moi nguoi. Nlung co
lc ha n cu ng hic ia ng dic u nguo i kla c do i lo i o clu ng
a klong cl du ng Ia i o su uy in. Y dinl o klong hu
da p duo c pla n xc o i. Nguo i a ca n co mo linl dc co lc
loa do ng iong nlu ng loa n ca nl kla c vo i nlu ng gi lo
u ng ia i nglic m iong nc n van lo a cu a o clu c noi lo
da Ia m vic c iuo c do , va kla c vo i ca c iuyc n lo ng kic m
soa va giao dicl da iai qua iong 1loi dai Cong nglicp.
Vai io ncu guong quan io ng nla cu a ha n Ia Ia m clo
nlu ng nguo i da im ia ic ng no i cu a minl pla luy duo c
ha vai io cua nguoi Ianl dao do Ia dinh huo ng, lien ke t
va ttac quye n.
254
THE 8
th
HABIT
c giu p ha n ncu guong vc ha vai io na y, cluong nay
oi sc no i vc ha vai io con Iai cu a nla Ianl dao hang
ca cl: I) nla n dic n nlu ng cluyc n loang duo ng va lu c c
cua ung vai io. 2) mo a ha giai plap uong plan dc icp
ca n mo i vai io . Clia kloa dc vuo qua mo i lu lacl Ia
im ia mo gia i pha p thu oa o lon.
1iong cluong na y clu ng a sc no i vc ca c la cl lu c
ma nguo i Ia nl da o co lc ga p pla i iong vic c Iicn kc
nlu ng nguo i co su c ma nl va quan dic m kla c nlau la nl
mo Iu c Iuo ng co clung mo ic ng no i va cu ng mo mu c
dicl. 1iuo c icn, clu ng a xcm xc vc vai io dinl luo ng,
hao go m su loang duo ng, lu c c va ca c gia i pla p.
Cia i pha p thu nhat do i vo i vai io dinl luo ng cu a
Ia nl da o Ia uycn ho a m nlin, gia ii va clic n Iuo c clo
a p lc cu ng nlu clo o clu c cu a minl ma klong ca n co
su lam gia do ng go p cu a lo .
l|oo 11.z
h0k6
000 k6
h0 6 L
Ca e tuyo b su oo va oou oq uu t|o eo| o |uo e |a oo
oou oq oquo | o| u b| t ooa t oua |a oo |a oou oq oquo |
ou oq oa u. (V6 ||a c ca ;
Ca e tuyo b su oo va oou oq uu t|o eo| o |uo e oo oou oq
oquo | ou oq oa u v | va oua |a so b| |a oq quo ooaoo eoo oq.
N u |ooq eo su ooa o o| o sau s e va toa q|a a oo o eu a
o | oquo | to| su oo oo so |ooq oa t ouo e su ea | t tou e
o| o eu a oo . (V6 ||a c mc |;
255
THO I QUEN THU 8
Cia i pha p thu hai Ia co su lam gia, nlung qua muc va
sa Ia y, va o ca c cuo c ianl ca i, ianl Iua n kc o da i vo a n
ma klong di dc n kc Iua n na o, vo i gia dinl ia ng la u nlu
klong ca n pla i Ia nl da o lay iao quyc n iong vic c loa cl
dinl clic n Iuo c.
Cia i pha p thu oa Ia klong cl co su lam gia licl lo p
cu a a p lc iong qua iinl loa cl dinl a m nlin, su mc nl
va clic n Iuo c ma co n lu a nla n ia ng nc u xay du ng duo c
nc n van lo a in ca y va ha n lan nguo i Ia nl da o co uy in
li sc kc lo p duo c su c ma nl cu a Ia nl da o va a p lc .
1iong 22 nam qua, clu ng oi da ic n la nl kla o sa
lon 5 iic u nguo i dc iu ia nlu ng da c dic m va nang Iu c
cu a ca c nla Ia nl dao va qua n Iy gioi. Mo iong so nlung
pla lic n a n uo ng nla iong cuo c kla o sa na y Ia : Ca c
nla quan Iy gioi Ia nlung nguoi duoc xcp lang cao vc
dao duc nglc nglicp (ncu guong) nlung Iai duoc xcp
la ng la p vc kla nang dua ia io ng am va pluong
luo ng io ia ng (dinl luo ng). Kc qua Ia klong ai lic u io
va co ia cl nlic m vc nlu ng uu icn clinl cu a o clu c va
ca o clu c klong lu c lic n duo c nlu ng uu icn do . Su
lu lang o day Ia du iang nguoi a plai Iam vicc nlicu
lon, nlung vi klong lic u io va lic u a m nlin ncn lo
klong lc ic n xa lon.
Nc u vic c ncu guong lu c da y nic m in li su dinl
luo ng sc a o ia ky Iua ma klong ca n duo c do i lo i. Kli
nlu ng nguo i lam gia nla ii vo i nlau dic u gi Ia quan
io ng nla do i vo i o clu c li lo sc clia sc cu ng nlau ca c
256
THE 8
th
HABIT
icu clua n ca n co dc dua ia ca c quyc dinl. 1u do sc da n
dcn su ap iung, su ia u va cuoi cung Ia su on dinl.
1a m nlin cu a ca nlan sc hic n la nl su dinl luo ng clo
o clu c. 1lu c da y nla n lu c ca nlan dc di dc n su clia sc
a m nlin iong do i ngu Ia mo la cl lu c Io n do i vo i
nguoi giu vai io Ianl dao.
Bay gio , ha n la y da nl va i plu dc suy ngli vc lai cau
lo i ma ha n co lc da ia clo ca c nlan vicn cu a minl:
I. Mo i nguo i co lic u io vc ca c mu c icu cu a o clu c lay
klong
2. Ho co quyc am lay klong
Ciup moi nguoi licu io va quyc am luc licn muc
icu doi loi nguoi Ianl dao plai ao dicu kicn dc lo
lam gia va o qua iinl dua ia quyc dinl. Nguo i Ia nl
da o va nlan vicn pla i cu ng nlau xa c dinl dicl dc n cuo i
cu ng cu a o clu c (a m nlin va su mc nl). Kli do mo i
nguo i iong o clu c pla i co pla n Ia m clu do i vo i con
duo ng da n dc n ca i dicl (ca c gia ii va kc loa cl clic n
Iuoc).
c xac dinl dicu gi Ia quan iong nla doi voi mo o
clu c, ha n ca n Ia m clo a m nlin clung va ca c gia ii
clung duo c lc lic n io ia ng iong ha n uycn ho su mc nl
lay kc loa cl clic n Iuo c cu a o clu c.
c lu c lic n vai io dinl luo ng cu a Ia nl da o, ha n
ca n na m vu ng ho n lu c c sau day: thi ttuo ng, ca c nng lu c
co oa n, uo c muc n va nhu ca u cu a cc dcng, va ca c gia tti.
257
THO I QUEN THU 8
Thu c tc ThJ truo ng (Markct RcaIitics): Nlu ng
nguo i iong o clu c cu a ha n nla n lu c nlu lc na o vc li
iuo ng Bo i ca nl clung vc clinl ii, kinl c va ky lua
cong nglc Ia gi o i lu ca nl ianl Ia ai Xu luo ng va
da c iung cu a nga nl nglc Ia gi Kla nang cong nglc mo i
va mo linl quan Iy moi co lc Iam dao Ion oan ho
nga nl cong nglic p lay iuyc n lo ng cu nlu lc na o
Ca c nang Iu c co ba n (Corc Compctancics): ic m
manl cua han Ia gi 1oi ia an uong doi voi quan dicm
vc dinl luo ng cu a Iim CoIIins duo c ncu iong cuo n Cccd
tc Cteat (Tu Tct den Vi dai), iong do ong dua ia ha vo ng
io n clo ng Icn nlau hic u li clo nlu ng dic m ma nl clu
yc u cu a ha n. Ba vo ng io n na y lc lic n ha cau lo i: Thu
nha t, dau luc su Ia dic m manl cua han lay vicc gi han
co lc Ia m o nla Thu hai, dicu gi Iam han dam mc
nla Va thu oa, nlu ca u va y muo n cu a kla cl la ng Ia gi
Pla n giao nlau cu a ha vong io n na y Ia co so dc ha n lic
Ia p icu clua n gia ii.
Ncu pla i ho sung lcm mo cau loi nua li do Ia :
Luong am cua han macl hao dicu gi Luc hay gio clung
a sc co ca cl ic p ca n con nguo i loa n lic n (lc xa c
do ng co kinl c , ii uc gio i vc vic c gi, am lo n dam
mc, va inl la n Iuong am). Vu ng giao nlau giu a ho n
vo ng io n na y clinl Ia noi im ia ic ng no i cu a ha n lan
ha n. (Xcm linl II.3)
258
THE 8
th
HABIT
Y mu n va nhu ca u cu a ca c c dng va nhu ng
nguo i Iicn quan: Ba n la y ngli vc a ca nlu ng nguo i co
Iicn quan iuo c lc va quan io ng nla Ia nlu ng
kla cl la ng mu c icu. Ho lu c su muo n gi va ca n gi
au Ia va n dc lo quan am nla Kla cl la ng cu a hc
muo n gi va ca n gi 1lu c c li iuo ng cu a lo Ia gi
Nlu ng cong nglc va mo linl qua n Iy mo i na o dang co
kla nang Ia m da o Io n nga nl cong nglic p Y muo n va
nlu ca u cu a ca c clu doanl nglic p, u c ca c nla cung
ca p vo n lay nlu ng nguo i do ng luc cao, Ia gi Ca c nla
cung ca p, nla plan plo i, ca c da i Iy lay oa n ho cluo i
plan plo i muo n da dic u gi Moi iuo ng u nlicn va
oa n lc co ng do ng li sao
1A I NNG
LUONG 1M
NHU C U
NI M
AM M
1ING NOI
Tm quan trong cua tnh
c trng, ca nhn
Ba n g|o | nha t v v| c g|?
(1RI 1u j
(1M N Nj (1N xA Cj
(1INN 1N Nj
Luong tam cu a oa n
ma ch oa o d| u g|?
| u g| thu c da y
d ng co k|nh t
cua oan?
Ban dam m
g| nha t?
l|oo 11.a
259
THO I QUEN THU 8
Ca c gia trJ: Cia ii doi voi nlung nguoi nay Ia gi
Cia ii cu a ha n Ia gi Mu c dicl iung am cu a o clu c Ia
gi Clic n Iuo c clinl dc da duo c mu c icu cu a o clu c
Ho luc han dc Iam vicc gi Cac gia ii dong vai io Ia
nlu ng nguycn a c clu da o co lc duo c lic u nlu lc na o
Nlu ng gia ii na y duo c uu icn ia sao iong iuo ng lo p
co ap Iuc va suc cp
1icn day Ia nlu ng cau lo i va nlu ng va n dc ha n ca n
pla i Ia m io iuo c kli ha n co lc dinl luo ng va a p
iung. ay Ia Iy do a i sao clu ng do i lo i dc n inl ca cl,
nang Iu c, a m nlin, ky Iua va nic m dam mc ga n Iic n vo i
Iuong am.
inl luo ng Ia mo nlic m vu klo klan nla ho i vi
no doi loi han plai giai quyc nlicu van dc Iicn quan
dc n inl ca cl da da ng, ca c nla n lu c, nic m in, y muo n,
va ca i oi cu a nlic u nguo i. No cu ng clo la y a i sao vic c
ncu guong Iai Ia nlicm vu quan iong nla va dong vai
io iung am cu a Ia nl da o. Nc u nguo i a klong in va o
nguo i Ia nl da o cu a minl li lo klo co lc co ia cl
nlic m dc lam gia va o oa n ho qua iinl mo ca cl co
lic u qua .
B BAT BUUC TAM NHIN CHUNC VA CAC CIA TRI
Nguoi a luong dung cum u dong suc dong Iong
dc cl su clia sc a m nlin clung va ca c gia ii iong mo
a p lc [o clu c.
26u
THE 8
th
HABIT
Clia sc Ia mo u vo cu ng lu vi. Kli oi clia sc mo
dic u gi do vo i ha n, oi clo ha n ca i oi co . Nc u ha n do ng
ca m vo i oi, in o oi li oi sc clia sc vo i ha n quan dic m
cu a oi. Ba n co lc clia sc quan dic m do cu a oi, la m cli
co n nlic u lon nla n lu c iuo c do cu a ha n vi ha n lu c su
in va o kinl nglic m va clo ia ng su lic u hic cu a oi vc va n
dc do Ia loa n oa n du ng. Nguo c Ia i, nc u ha n muo n lam
gia nlung oi cl no i vo i ha n vc kc loa cl cu a oi ma klong
Ia ng nglc y kic n cu a ha n, li do klong pla i Ia su clia sc
ma va n co n su giu Ia i iong Io ng oi. Ba n sc ca m la y kc
loa cl lay quan dic m cu a oi cl Ia su a p da do i vo i ha n.
No i o m Ia i, vic c dua ia ha n uycn ho su mc nl lay kc
loa cl clic n Iuo c mo i cl Ia huo c da u, qua iinl Ia m clo
mo i nguo i cu ng clia sc vo i su mc nl lay kc loa cl do mo i
quan io ng lon va Ia mo iong so nlu ng nlic m vu
clinl cu a nguo i Ia nl da o.
CAC C0NC CU BINH HUUNC (TR0NC TAM) BAN
TUYN B0 SU MNH VA K H0ACH CHIN IUUC
Nc u dinh huo ng (palfinding) quan iong doi voi o
clu c li neu guong (modcIing) Ia vicc plai Iam doi voi
nlu ng ca nlan muo n la nl da . Nc u ca nlan a p iung
va o ca c gia ii va mu c dicl li o clu c a p iung va o su
mc nl cu lc cu a no . 1long qua qua iinl uong a c, ha n co
lc xay du ng ha n uycn ho su mc nl (mission sacmcn) va
kc loa cl clic n Iuo c (siacgic pIan) cu a ha n lan lay o
clu c cu a ha n.
26I
THO I QUEN THU 8
Ba n uycn ho su mc nl pla i ncu ha nla n lu c vc mu c
dicl, a m nlin va ca c gia ii. Kc loa cl clic n Iuo c lu c c
Ia ha n mo a ca cl lu c ha n cluyc n gia ii dc n clo kla cl
la ng va nlu ng nguo i Iicn quan nlu lc na o. o clinl Ia
io ng am (focus) cu a ha n. o clinl Ia ic ng no i cu a o
clu c. c dua ia kc loa cl clic n Iuo c, ha n ca n pla i hic
kla cl la ng cu a ha n, co dong va nlu ng nguo i Iicn quan Ia
ai, ha n muo n Ia m gi clo lo , kc loa cl va lo i la n dc lu c
lic n mu c icu va giu clan kla cl la ng nlu lc na o. o i
vo i gia dinl, kc loa cl clic n Iuo c don gia n cl Ia kc loa cl
la nl do ng (acion pIan) nla m lu c lic n nlu ng a m nlin
va ca c gia ii iong cuo c so ng la ng nga y.
TRA0 0UYN XAY BUNC BAN TUYN B0 SU MNH
1lco kinl nglic m cu a oi, vic c iao quyc n xay du ng
ca c ha n uycn ho su mc nl co lc duo c lu c lic n kli: I)
co du nguoi, 2) nlung nguoi do luc su licu io van dc,
3) lo co su dong am licp Iuc va 4) iong mo moi
iuo ng co su in ca y cao. 1icn lu c c , la u lc ca c ha n
uycn ho su mc nl duo c xay du ng iong nlu ng dic u kic n
na y dc u co nlu ng y uo ng co ha n va nlu ng gia ii giong
nlau. 1u ngu duo c su du ng co lc kla c nlau nlung dc u
dc ca p dc n ho n ma va nlu ca u cu a cuo c so ng lc cla ,
ii uc , am lo n va inl la n.
So di dicl vu cu a lc lo ng kla cl sa n Riz CaiIon
co cla Iuo ng ia cao Ia do van lo a coi io ng con nguo i
cu a a p doa n na y, lo coi io ng ca kla cl la ng Ia n nlan
262
THE 8
th
HABIT
vicn cu a minl. Kla u lic u cu a lo Ia : Clu ng a Ia nlu ng
quy ha quy ong pluc vu nlung quy ha quy ong
(I)
.
Ncn nlo ia ng cl nlu ng ai co nlu ca u va do ng co ca
nlan ga n kc vo i ca ho n ma co ha n li nguo i do mo i co
lc im ia ic ng no i cu a ha n lan va do ng go p nlic u nla
clo o clu c mo ca cl u nguyc n. o i vo i lc xa c li nlu
ca u va do ng co lu c da y Ia sinl o n su linl vuo ng
kinl c , do i vo i ii uc Ia su iuo ng la nl va pla iic n,
doi voi am lon Ia inl ycu luong va moi quan lc, va
do i vo i inl la n Ia y nglia cuo c so ng, pla m cla va su
co ng lic n.
1o clu c cu ng co ho n nlu ca u uong u :
I. Su tc n vcng - su Ia nl ma nl vc ma a i clinl
(1H XAC)
2. Tng ttuo ng va pha t ttie n - ang iuo ng kinl c , ang
iuo ng so Iuo ng kla cl la ng, ca i ic n sa n pla m va dicl
vu mo i, ang cuo ng nang Iu c cluycn mon (1RI 1U )
3. Ca c mc i quan he - su Iicn kc ma nl, ca c ma ng Iuo i
quan lc lo p a c va do i a c io ng, su in ca y, clam so c
kla cl la ng, coi io ng su kla c hic (1AM H N)
4. Y nghia, pha m cha t va su cc ng hie n pluc vu va dcm
Ia i Io i icl clo ca c co dong cu ng nlu mo i nguo i co
Iicn quan: kla cl la ng, nla cung ca p, nlan vicn va
gia dinl cu a lo , co ng do ng, xa lo i a o ia su kla c
hic icn lc gio i (1INH 1HA N)
(1j Nquyo vo: wo a|o |ao|os aoo qoot|ooo so|v|oq |ao|os aoo qoot|ooo.
263
THO I QUEN THU 8
KH0NC C0 IUI NHUAN, KH0NC C0 SU MNH
1oi Iuon Iuon duoc luc day hoi mo y luc vc su
mc nl va mu c dicl. Nc u klong co nlu ng nam la ng mo i
nguo i do ng am lic p Iu c xay du ng cong y li oi klo ma
lic u duo c mo lu c c : nc u loa do ng klong sinl Io i li
du ng no i dc n su mc nl. No i ca cl kla c, nc u ha n klong
lc Ia m clo cong y cu a ha n gia ang Io i nlua n lco lo i
gian li cuo i cu ng ha n cu ng sc ma ca co lo i dc lu c lic n
su mc nl cu a minl.
Ma kla c, la u lc ca c doanl nglic p cl a p iung va o
Io i nlua n va da duo c nlu ng cl icu la ng quy ma qucn
di mu c icu la su da a o ncn nguo n ca m lu ng clo lo
huo c va o kinl doanl u nlu ng nga y da u icn.
Ho qucn clu y dc n nlan vicn va gia dinl cu a minl,
cu ng nlu co ng do ng ma lo dang loa do ng. Ho qucn
ma moi quan lc uong luoc giua lo va a ca nlung
nguoi xung quanl. Ho danl ma y luc vc su mc nl va su
do ng go p. Clinl dic u do da Iam icu o n nlicu cong su c
cluycn mon cu a oi iong vic c u va n clo ca c o clu c
iong suo ho n muoi nam qua.
Ca lai Io i ic p ca n su me nh[phi lo i nhua n va lo i nhua n[
phi su me nh dc u co nlu ng la u qua icu cu c. Ca lai ca cl
ic p ca n na y dc u klong hc n vu ng, da c hic iong nc n kinl
c oan ca u nga y nay. Bi quyc o day Ia han plai co ca lai.
Va clia klo a gia i quyc va n dc na y clinl Ia su can ha ng.
264
THE 8
th
HABIT
THUC HIN CHIN IUUC
1a nlicn mo clic n Iuo c kinl doanl pla i ha da u u
kla cl la ng. Xc vc y nglia lu c c li iong ca c o clu c
cl co lai vai io clinl: kha ch ha ng va nha cung ca p. 1a
ca moi nguoi dcu dong loi luc licn lai vai io nay ha
kc lo o hcn iong lay hcn ngoa i o clu c. 1a ca mo i
nguo i co nglia Ia a ca nlu ng nguo i co Iicn quan iong
cluo i cung ca p, nlu ng nguo i go p pla n a o ia sa n pla m
cuo i cu ng cu a o clu c ca c nla a i io vo n, nlu ng nguo i
dua ia y uo ng va cung ca p su c Iao do ng, ca c nla cung ca p
nguycn va Iic u, ca c gia dinl, co ng do ng va moi iuo ng
a o dic u kic n clo oa n ho cluo i cung ca p.
Vi lc , co Io i cu a mo doanl nglic p loa do ng lic u
qua Ia cla Iuong cua moi quan lc giua klacl lang va
t80 q000 0 m00 00 080
80 II0 08 0 m00 00 080
0080h Ih0 Ih8
08m m0
t00 Ih80h
L8 h00 t0 I8m It00 I8m
60 Ih0 IhI00 q080 0I0m h0 Ih00
kh00 00 080 It00, h0 Ih00 t8 q0 ItI0h
M00 II00 080 08 0h00 Ih00 hI00 I00 I00
kh00 00 kh8 080 tI0h I0I
kh00 00 kh8 080 I80 It000
kh00 00 I8I 080 I0
60 Ih0 I80 It000
kh80 0|0h II0h hI0h I8I 0hI0h
680h II0 080 0hI00 I000 m80h m0
60 080 It00, h0 Ih00, q0 ItI0h t0 t80
(00 Ih0 kh00 h00 I0h h080 IhI00 II00 k0I)
0080h Ih0 080
M00 00 II0 08 Ih8
6h8 q08 000 t08I
M00 00 Ih8m I8 Ih8
M00 00 It80 q000 Ih8
8m 0hI0 IhI00 080
L8 000 tI00 I8m It00 I8m
08m m0,
t0 0 I8m
t8
h0 0 hI0 0
6
0

t
0

m
0
0
h
/
k
h
0
0

00 I0 I 0h08
0
60 I0
I
0
h
0
8
0
/
k
h
0
0

0
0

t
0

m
0
0
h
l|oo 11.4
265
THO I QUEN THU 8
nla cung ca p. Ba n - nguo i giu vai io Ia nla cung ca p,
klong cl du ng Ia i o clo ha n la ng lo a va cung ca p dicl
vu clo ca c kla cl la ng, ma ha n co n ha n clo lo nlu ng
gia i pla p clo ca c va n dc ma lo ga p pla i. c co lc lu c
su giai quyc duoc cac van dc, han can plai licu io
nlu ng nlu ca u kla c nlau cu a kla cl la ng. Ba n ca n pla i
ia gia dc licu duoc dau Ia dicu kla cl lang cu a han can
nla dc xa c Ia p clic n Iuo c du ng da n. 1uy nlicn, kla cl
la ng luo ng lay do i ncn clic n Iuo c cu a ha n cu ng pla i
Iinl loa dc licl u ng vo i su lay do i do . Va , nc u ca c gia
ii cu a ha n ga n vo i nlu ng nguycn a c ha di ha dicl li
ha n sc co clo du a vu ng cla c iuo c nlu ng hic n do ng lay
inl luo ng klong lc Iuo ng iuo c.
1luo c do clic n Iuo c o cu a o clu c na m o kla nang
lic u io va lu c lic n du ng clic n Iuo c cu a ca c la nl vicn
iong o clu c do . Nc u clu ng a vi clic n Iuo c nlu mo
clic c Ia ha n, li lo pla i hic ia io dau Ia pluong Ba c va
loa n la nl u o dc n xua sa c pla n vic c cu a minl dc
go p pla n clo o clu c di du ng luo ng.
Mo kli da co su clia sc sau sa c vc su mc nl va clic n
Iuo c cu a o clu c, kc ca vc nla n lu c va la nl do ng li
xcm nlu o clu c cu a ha n da la nl cong mo nu a vi su
kic n a o vc ii uc , inl ca m va inl la n da duo c xa c Ia p.
1ic p lco Ia su kic n a o vc va cla , Iu c na y cl Ia vic c
lu c lic n clic n Iuo c, u c hic n kc loa cl, y uo ng la nl
lic n lu c. ic u do co nglia Ia ha n ca n xa c Ia p co ca u o
clu c, Iu a clo n nlan su , plan cong du ng nguo i, du ng
266
THE 8
th
HABIT
vic c va clo n du ng cong cu io i ha n Iui vc plia sau dc lo
u lu c lic n. Ba n cl giu p lo kli lo co ycu ca u lo io .
Ca c don vi, plo ng han iong o clu c cu ng ia i qua
qua iinl lu c lic n, go m lai huo c: kic n a o inl la n
da n dc n kic n a o va cla , lic kc iuo c io i mo i li cong,
soa n nla c io i mo i hic u dic n. Mo i cong vicc dcu pla i
duo c kic n a o lai Ia n va dinl luo ng Ia su kicn a o lu
nla . No va cl ia clic n Iuo c dc hic n kc loa cl la nl lic n
lu c, cu ng Ia su kic n a o lu lai.
Ca c o clu c co lc a o ia mo su mc nl ma mo i la nl
vicn cu a no dc u lic u io va dam mc kla m pla nlu ng cau
lo i ta i sac (uhy)` ai (uhc) o ng ca ch na c (hcu) va khi na c
(uhen) iong kc loa cl clic n Iuo c Ia o clu c co ca c ho
l|oo 11.
l 80/ l 0lL 0 6l
80 m0 0h 60 I I0 I
M0 0 0I0h, I8 m 0hI0,
08 0 I8 It|
6 k6 6 6h k 0 /
khl k 0
8 m 0hI0
0hI0 0 I00 0
I0h 08 0 II0 08
k0 0 0hI0 I
t0 0 I8m t8
h0 0 hI0 0
C1 LOl CUA CAC 1 CHUC LY NGUYN 1C
LA M 1RO NG 1M
267
THO I QUEN THU 8
pla n va u ng ca nlan hic a p iung va o nlu ng uu icn
cao nla . 1o clu c do sc im duo c ic ng no i cu a minl
cu ng nlu xay du ng duoc van lo a Ia y nguycn a c Ia m
io ng am. (Xcm linl II.5)
H0I 8 BAP
HO I: Ca c nhan vicn cu a ti thu c b n thc hc . Ia m
thc na o co thc ta p ho p ho dc co duo c ta m nhin chung va
chia sc ca c gia trJ khi ho co nhic u dic m kha c bic t nhu thc
DA P: Cl co mo linl Ia y nguycn a c Ia m io ng am
mo i co lc da p u ng duo c dic u na y. Clo du nlan vicn
cu a ha n luo c lc lc iuo c lay sau clic n ianl lc gio i
II, lay lc lc X, Y na o do - a ca lo xua lan u nlu ng
lc lo ng gia ii kla c nlau va lo nlin nla n cuo c so ng
qua nlu ng Iang kinl kla c nlau - nlung co mo yc u o
co lc lo p nla lo Ia i: ca c nguycn a c plo qua muon
luo Ia m nc n a ng dc xay du ng mo a m nlin va lc
lo ng gia ii clung.
1oi lic u ia ng no i li dc lon nlic u so vo i lu c c . 1uy
nlicn oi in ia ng ha ng su on io ng da nl clo mo i Io p
nlan vicn va Ia m clo lo giao ic p vo i nlau iong su
do ng am lic p Iu c li ha n sc im ia gia i pha p thu oa. Ba n
ca n nlo nguycn a c Ioi kc o mo i nguo i cu ng lam gia gia i
quyc van dc. Ncu Iam duoc nlu vay li moi nguoi sc gan
minl vo i cong vic c, di sau im lic u va n dc va im ia gia i
pla p clo va n dc do .
268
THE 8
th
HABIT
HO I: Ong Iun c phan bic t giu a nguycn ta c va gia
trJ. Dic u na y Ia m ti kho hic u, vi hinh nhu chu ng chi
Ia m t
DA P: Ly do ha n ngli nlu va y Ia vi nlu ng gia ii da
duo c lu la cl lu c ia Ia ca c nguycn a c lay ca c quy Iua
u nlicn. 1icn lu c c nc u ha n do ng vicn duo c nlic u
nguoi lam gia xay dung uycn ho vc gia ii va lo co duoc
long in kip lo i, Ia m vic c iong moi iuo ng co do in
cay cao cung su giao icp coi mo va inl lan dong doi,
ha n sc la y ia ng nlu ng gia ii clung dc u du a icn ca c
nguycn a c na o do . Ca c van lo a cu lc co lc kla c nlau
u y dic u kic n va loa n ca nl so ng, nlung lco kinl
nglic m cu a oi sau nlu ng cluyc n clu du gia ng da y va
lua n Iuyc n kla p noi icn lc gio i li du o o clu c na o di
nu a, ca c uycn ho gia ii cung xoay quanl ho n ma cu a
ha n inl con nguo i - lc xa c, ii uc , am lo n va inl la n
- va ho n nlu ca u co ha n: duo c so ng, duo c ycu luong,
duoc loc lanl va duoc dc Iai di san. icu nay dung doi
vo i mo i ca nlan va o clu c.
HO I: Co ca n thic t pha i vic t ba n tuycn b su mc nh
hay vach ra cac kc hoach chicn Iuoc khi Iam vicc bcn
ngoa i cng so
DA P: icu do uy luoc vao ung iuong lop cu lc.
Ncu nlu kc qua cua loa dong ngoai cong so Ia quan
io ng clo da u va o cu a o clu c li dic u do ia ca n. Nlung
nc u cl du ng Ia i o Io i uycn ho suong li cla ng co y
nglia gi ca .
269
TIUC IIL
LIL KL T VA
TRAC QUYL
27u
Chng 12
IIENG NOI I4
IHC C HIE N KY IC4 I
IIEN KE I C4 C
HC C IIEC I4
HE IHO NG DE
DI DE N KE I QC4
khcnq rcn nqu c nc c rc the Ji Juc r xc ne u lhcnq
Juc r Jc nq mc nq.
lci nuc r vc qcs lhcnq the tc c rc Jc nq nnq ne u
lhcnq Juc r ne n lc i.
khcnq thc r nuc r nc c rc the lc m rc Jie n vc c nh
sc nq truc r lhi nc Juc r rhinh luu vc Juc vc c rc r
Juc nq c nq.
khcnq rc ruc r sc nq nc c trc nen tuye t vc i mc
lhcnq thie u su tc p trunq, rc nq hie n vc ly luc t.
HENRY EMERSON FOSDICK
27I
THO I QUEN THU 8
l
|
o
o

1
z
.
1
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
1
H

X
A
C
)
1

n
h
k
y

I
u

I
5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
1

M
N
H
l
N
L
u
o
n
g

I

m
(
P

)
5
u

b
u

n
g
I h a
1
m g
u
o
n
g
x
a

i
(
I

)
(
F

)
(
5

)
N
a
n
n
h

n
c
h
u

n
g
h

a
C
a
i

I

i
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N G

5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
h

n
g
c
o

m
n
h

n
/
G
i
a

I
r
|
c
h
u
n
g
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c y
S tin
c

y
/
c
j

c
e
r
g

r
i
e
m

t
i
r
b
e
e
t

t
i
r

r
l
i
e
m
.


I
i
r
l

t
c
t
l

i
c

c
r
g

l
e
t
h
c
j

l
c

r
g
e
e
i

t
c
m

l
c
i
S

t
i
n
c

[
N
H
H
U
O
N
G
L
I

N
K

1
l

i
c
a

m
a
|
|
a
t
|
c
a

,
t
a
t

|
a

|
r
|

t
|
|
t
a
|
c
e
t
I
i
m

l
i
e
m

p
l
e
e
r
g

c
r

t
l
e

l
c
|
|
t
a
|
t
|
m
c
t
|
|
t
c

|
t

|
|
e
a

1 t 1 | | t | c a
1RA
O

U
Y

N
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
272
THE 8
th
HABIT
Iu a chc n thu nha t do i vo i vai io Iicn kc cu a nla Ia nl
da o Ia in ia ng su ncu guong ca nlan Ia du dc giu clo
oa n o clu c pla iic n Ia nl ma nl.
Iu a chc n thu hai clo ia ng ha ng ca cl klong ngu ng
cung ca p long in clo mo i nguo i vc a m nlin va clic n
Iuoc da duoc han cluan hi ky Iuong sc giup da duoc muc
icu cu a o clu c. Ca u iu c va lc lo ng cl Ia lu yc u.
Iu a chc n thu oa Ia I) su du ng ca quyc n Iu c inl la n
ca nlan va quyc n Iu c clinl lo ng cu a minl dc a o ia ca c
lc lo ng nla m lo p lu c lo a loa c lc clc lo a ca c clic n
Iuo c va ca c nguycn a c duo c lc lic n iong a m nlin
clung va ca c gia ii, 2) a o ia ca c mu c icu no i ic p nlau
h0k6
000 k6
ua o eo to oua o |uy o va t|ao eoo o | oquo | su o e |a p t|ooq
eoq v| e va |y vo oq oo |a v| e t|o t|oo toa o oo p ta e va o
t|o |a o ooau. (V6 ||a c ca ;
h0 6 L
v| e oa y eu oq q| oq oou eoo| tooo|s t|o sao qo|t oo e aoq
tu ouy aoa|oq t|ooq to q|o | o|q|ta|
(1j
. Ca e eo ea u va o to oq
eu a t eou e oa o |ouy o |o|eo va o oq v|o ouo e t|oo toa o |a
v| e o e |a p va ea oo t|aoo |a oo a oo so ta o |a vo oo a o e |a p
t|ooq t eou e oo . la y tuo | ouo e o u u o eay t| oq poa t t|| o,
|o| ba o oua o |uy o va |o|eo | su oo p ta e va tuooq tou e, ba o
so q t ouo e oa oo v| oo p ta e aoq t|oo tuooq tou e eu a o |
oquo |. (V6 ||a c mc |;
l|oo 1z.z
(1j ^oa|oq (|y toua t tuooq tu j va o|q|ta| (|y toua t s j: 1oua t oqu touo oq ou oq
t|ooq v tuy o t|uy o o|oo xua va oay. ky toua t aoa|oq o| o oay oa |a e oa u.
273
THO I QUEN THU 8
iong o clu c plu lo p vo i a m nlin, ca c gia ii va nlu ng
uu icn cu a ha n, va 3) dic u clnl va ga n kc ha n lan
minl vo i nlu ng long in pla n lo i ma ha n nla n duo c
u li iuo ng va ngay iong o cluc cu a han vc vicc han
da p u ng nlu ca u va ca c gia ii ca n cluyc n a i dc n mu c
na o. Ncu han Ia nguoi coi iong su lop ac, han sc
kluyc n klicl su lo p a c clu klong pla i su ca nl ianl.
Ncu han noi iang han coi iong a ca moi nguoi co
quyc n Io i va nglia vu co Iicn quan, han sc dc u da n lu
la p long in vc lo va a n du ng long in do dc Iicn kc
lo vo i nlau. o Ia ha n dang uo i nuo c clo su ang
iuo ng cu a iu ng cay ma han ky vo ng.
Vic c ncu guong va Ia nl da o Iay nguycn ac Iam iong
am sc ao ia va iuycn di su in cay hcn iong mo o
clu c. Su dinl luo ng sc a o ia a m nlin clung va ia u
ma klong ca n co su c p huo c. Va n dc da ia Ia Ia m lc na o
dc klong ngu ng lu c lic n ca c gia ii va clic n Iuo c ma
klong ca n co su lic n dic n luo ng xuycn cu a Ia nl da o dc
cl hao moi nguoi plai di dung luong. Cau ia Ioi Ia
su lien ke t (alignment), uc thie t ke (designing) va va n ha nh
(executing) ca c lc lo ng va ca u iu c dc cu ng co nlu ng gia
ii co ha n va nlu ng uu icn clic n Iuo c cao nla cu a o
clu c (da duo c Iu a clo n iong qua iinl dinl luo ng).
Ba n la y xcm xc ca c ca u iu c, lc lo ng va ca c quy
iinl lic n la nl iong o clu c cu a ha n. Lic u clu ng co a o
dic u kic n lua n Io i dc mo i nguo i luc lic n duo c cac uu
icn cao nla , lay clu ng Ia i a o ia nlu ng ia o ca n clo vic c
274
THE 8
th
HABIT
do. Licu clung co plu lop voi nlung gia ii da duoc lua
nla n cu a o clu c 1ia cl nlic m cu a Ia nl da o Ia pla lic n
va go ho moi cluong ngai va clu klong plai Ia ao ia
clu ng. 1uy nlicn, qua iinl Iicn kc do i lo i ha n pla i
nlin nla n mo ca cl klicm o n vc ha n lan minl va ca
nlu ng dic u licng Iicng vc ca c lc lo ng va co ca u cu a
o clu c.
SU BANC TIN CAY CUA T0 CHUC
Nlu da no i, o clu c Ia nguo n Iu c Io n lu lai a o ia
nic m in. Kli nlu ng nguo i da ng in ca y Ia m vic c iong
nlu ng ca u iu c va lc lo ng klong ga n kc vo i nlu ng
gia ii da duo c lu a nla n cu a o clu c li nlu ng lc
lo ng klong da ng in ca y sc Iuon Ia n a lo . Ba n sc
klong co nic m in. Do iuyc n lo ng va ky vo ng van
lo a, ca c lc lo ng va qua iinl na y sc ha m sau va o o
clu c Ia m clo vic c lay do i no co n klo lon lay do i
la nl vi cu a con nguo i.
Coc so IIcv LIoo soI :Q
{1)
cIo IIoy co moI Io
Iong nIcm IIn ngIIcm I.ong I.ong coc Io cIvc.
CI! co 4B% nIvng ngvvI Jvvc Iong zon Jong y
.ong Io cIvc cvo Io noI cIvng co Ivon IIv coc gIo
I.{ Jo Jvvc :oc Io.
(1j xC: v| t t t eu a Lxoeut|oo Cuot|oot, Co| s 1ou e o| o. la| eo| s |oa e ouo e
oo| u oquo | b| t o o |a Co| s 1ooq |oo (lC - loto|||qoot Cuot|ootj va Co| s
xu e Ca (LC - Lot|ooa| Cuot|ootj.
275
THO I QUEN THU 8
Vi du , la u lc ca c o clu c dc u lu a nla n a m quan
io ng cu a inl la n Ia m vic c nlo m (camwoik) va su lo p
a c (coopciaion), nlung lo Ia i ha m cla ca c pluong
pla p qua n Iy kluyc n klicl ca nl ianl no i ho . 1oi
luo ng kc vc mo cong y ma nlan vicn cu a lo klong co
inl la n lo p a c Ia n nlau. Vi gia m do c dic u la nl li
klong sao Iy gia i duo c a i sao nlan vicn cu a minl klong
lc lo p a c vo i nlau. ng a y ia su c luyc gia o, lua n
Iuyc n, Icn day co inl la n clo lo , nlung lo va n klong
lc lo p a c vo i nlau.
1iong kli dang iao do i vo i ong a y li inl co oi
nlin lay sau Iung ong ay Ia mo am icm dc mo. Sau
a m ic m Ia mo hu c ianl ca nl dua ngu a. Plia hcn ia i Ia
linl a nl nlu ng con ngu a, iuo c mo i con ngu a Ia linl
guong ma cu a ca c gia m do c ho pla n iong cong y. Bcn
pla i Ia mo posci ca nl du Iicl vc Bcimuda, iong do
mo doi inl nlan Ia ng ma n dang da ay nlau di icn
mo hai hicn day ca iang.
Cio ha n la y lu linl dung xcm su ha o n o day Ia gi.
Na o ca c ha n. Clu ng a la y cu ng nlau Ia m vic c di. Clu ng
a la y lo p a c vo i nlau. Ba n sc kla lon. Ba n sc Ia m vic c
o lon. Ba n sc la nl plu c lon. Ba n sc vui lu lon. Sau
kli kc o ic m, vi gia m do c lo i: Ai iong so ca c ha n sc gia nl
duo c mo sua di du Iicl o Bcimuda nl.
Ro i ong a y lo i oi: Anl la y da y, lo va n klong lo p
a c vo i nlau!.
Loi suy ngli va pluong plap Iam vicc nay sc Ian a
276
THE 8
th
HABIT
mo i Io i lu ng hicn la ng nga y cu a ha n. Nlicu nguo i ia
iung lu c nlung klong co nang Iu c lic kc lc lo ng.
Nguoc Ia i, co mo so nguoi co nang Iu c do nlung Ia i
licu su iung luc va gia ao. Su dang in cay cua o cluc
do i lo i ca pla m cla va nang Iu c. ic u na y co nglia Ia
ca c nguycn a c dc xay du ng gia ii cu ng Ia ca c nguycn a c
dc lic kc lc lo ng, ca c ca u iu c va qua iinl cu a o clu c.
Ncu lc long gia ii vua ap iung vao dai lan va
nga n la n, li lc lo ng long in cu ng pla i a p iung va o
ca da i la n va nga n la n.
Nc u lc lo ng gia ii coi io ng su lo p a c va inl la n
do ng do i, li lc lo ng klcn luo ng sc pla i klcn luo ng
nlu ng la nl icl da duo c u su lo p a c va inl la n
do ng do i. ic u na y klong co nglia Ia ha n klong cong
nla n va klcn luo ng no Iu c va la nl icl cu a ca nlan.
Cla ng la n, quy mo klcn luo ng pla i du a icn co so su
lo p a c va do ng am lic p Iu c, nlung pla n luo ng iicng
iong do sc da nl clo no Iu c cu a ca nlan iong a p lc ,
do do vua kluycn klicl duoc su lop ac uong lo vua
kluyc n klicl no Iu c do c Ia p.
Nlic u o clu c hi ioi va o clic c ha y su du ng pla n
luo ng clo nlu ng no Iu c ca nlan ma ho qua no Iu c a p
lc . Cia ii cu a su lo p a c cl Ia Io i no i suong, klong
duo c ga n va o lc lo ng cong nla n va klcn luo ng cu a o
clu c. Vi ai cu ng duo c giao vic c iicng ncn lo cl lco duo i
cong vic c ma ca nlan sc duo c klcn luo ng va klong
quan am dc n su lo p a c. Nguycn nlan klong pla i vi lo
277
THO I QUEN THU 8
klong muo n lo p a c ma vi lc lo ng klcn luo ng cl a p
iung va o la nl icl ca nlan lay su ca nl ianl no i ho .
IIN KT B0I H0I SU THAN TR0NC CA0 B0
Vic c Iicn kc ca nlan lay ca c nguo n Iu c Ia vic c Ia m
luong xuycn va klong hao gio kc lu c. No doi loi su
no Iu c klong ngu ng va su dic u clnl du ng Iu c ho i day Ia
va n dc Iuon co su lay do i. Ca c lc lo ng, co ca u va quy
iinl iong o clu c ca n pla i Iinl loa dc licl u ng vo i
ca c lay do i hcn ngoa i. 1uy nlicn no pla i du a icn ca c
nguycn a c ha hic n. Ba ng su kc lo p giu a inl cla ha
hicn va Iinl loa, han sc ao ia o cluc vua hcn vung vua
nang do ng.
c nuoi duo ng nang Iu c cu a o clu c cu ng nlu giu
vu ng va lay do i su Iicn kc kli ca n lic , ha n ca n lc su c
nglicm u c iong vic c lic Ia p ca c clua n mu c do i vo i
nlu ng nguo i da la nl icl cao o ca c vi ii uong u ng
iong o clu c cu a ha n, iong nga nl lay icn lc gio i.
ic u na y Ia m clo ca c nlan vicn Iuon nla n lu c duo c
icu clua n la ng da u ca n pla n da u, lay vi cl nlin va o
la nl icl iong qua klu lay so sa nl vo i do i lu lic n a i.
1lu c c clo la y ca c o clu c la nl cong klong pla i
Ia sa n pla m cu a la nl do ng iicng Ic lay no Iu c ca nlan
cu a Ia nl da o. 1la nl cong cu a ca c o clu c do klong plu
luo c vao mo ca nlan nao ma plu luoc vao lc long
va van lo a cu a o cluc do .
278
THE 8
th
HABIT
Ha ng CcnciaI EIcciic Ia mo vi du dic n linl vc su
cluyc n hic n nla y vo u 1lo i da i Cong nglic p sang 1lo i
da i Lao do ng 1ii lu c a i nlic u ho pla n cu a cong y.
1io ng am cu a vi gia m do c dic u lanl Iau doi cua cong y,
Iack WcIcl, va gia m do c plu ia cl da o a o NocI 1icly Ia
xay du ng plong ca cl Ia nl da o va lua n Iuyc n ca c ca n ho
Ia nl da o cu a lo .
Quan dic m cu a Iack WcIcl, Iu c da u klong duo c gio i
kinl doanl lu a nla n, Ia : la nh da c khcng pha i la linh vu c
da nh tieng chc ca c gia m dcc, ma pha i la linh vu c duo c the
che hc a ttcng tca n ccng ty. Nc n kinl c oa n ca u do i lo i
mo CcnciaI EIcciic vo n no i ic ng vi su o n dinl, u clu
va ca c quy iinl nglicm nga nay pla i io ncn sa n sa ng
dc lay do i. ic u do ca n co do i ngu Ia nl da o dc licl
u ng, ca o ca p cao va ca p la p iong cong y. ic u na y co
nglia Ia xay du ng nang Iu c lua n Iuyc n nlan vicn klong
cl hic licl u ng vo i su lay do i ma co n hic a o ia su
lay do i nu a.
C0NC CU IIN KT:
CAC H TH0NC TH0NC TIN PHAN H0I
Ba vai io cu a Ia nl da o va ca c cong cu qua n Iy di kc m
dcu xoay quanl mo van dc: au Ia dicu quan iong
nla Licn kc , vai io lu ha, dc ca p dc n ca c cau lo i:
clu ng a di du ng mu c icu klong Clu ng a va n ha m
lco nlu ng dic u quan io ng nla lay klong
279
THO I QUEN THU 8
Su la nlu da no i Ia clu ng a luo ng di clc cl
luo ng, Iuon Iuon Ia nlu va y, du Ia ca nlan, gia dinl, o
clu c lay cl Ia mo cluyc n hay dc n Romc. Ba n ca n pla i
nla n ia dic u na y. Nlung nlic u nguo i iong clu ng a
luo ng ca m la y loa i cli, na n Io ng kli hic minl dang
di clc cl luo ng. ic u do clua la n da Ia o i c nla . Bic
minl dang di clc cl luo ng Ia mo co lo i o clo ha n
dic u clnl con duo ng cu a minl (lco ca c nguycn a c) va
quyc am di dc n dicl cuo i cu ng cu a ha n lan.
Ba n ca n nlo ia ng cuo c la nl iinl cu a clu ng a, du
vo i u ca cl ca nlan, nlo m Ia m vic c lay o clu c dc u gio ng
nlu la nl iinl cu a mo cluyc n hay. 1iuo c kli ma y hay
ca ca nl, pli cong ca n co Io iinl hay. Ho hic clinl xa c
minl sc hay vc dau. Nlung iong suo qua iinl hay co
nlic u a c do ng nlu lo i ic xa u, giao long la ng klong
da y[mo ng, sai so u con nguo i va ca c su co ngoa i y muo n
kla c. Kli do pli cong pla i dic u clnl mo i lu dc vuo
qua mo ca cl an oa n nla , va da pla n nlu ng cluyc n hay
dc u klong di du ng Io iinl da dinl iuo c. Vi va n ha o da m
luo ng hay va ia nl nlu ng sai Ic cl Io n, ncn cuo i cu ng
la nl kla cl va n o i duo c ca i dicl cuo i cu ng.
1a i sao pli cong co lc Ia m duo c nlu va y Bo i vi
iong suo qua iinl lu c lic n cluyc n hay, nguo i pli
cong Iicn u c nla n duo c long in pla n lo i. Ho nla n
duo c nlu ng long in u ca c ma y hay kla c clo hic
nlu ng cl so vc moi iuo ng, nlu ng long in u da i quan
sa hay ma da la m cli doi kli co n nla n duo c u ca c
28u
THE 8
th
HABIT
ngoi sao. Du a va o nlu ng long in pla n lo i do , lo dic u
clnl ma y hay licl ngli cao nla co lc va quay io Ia i
du ng luo ng hay lco kc loa cl da dinl han da u.
1oi in ia ng vic c dic u klic n cluyc n hay Ia mo a n du
Iy uo ng clo vai io Ia nl da o. Su ncu guong, dinl luo ng
va iao quycn giup clung a xac dinl io dicu gi Ia luc su
quan io ng do i vo i gia dinl, o clu c, cong vic c va clinl
ha n lan minl. o Ia kc loa cl hay cu a clu ng a.
Nlu ng long in pla n lo i ma clu ng a nla n duo c, cu ng
gio ng nlu do i vo i ca c pli cong, Ia nlu ng co lo i dc clu ng
a kic m ia su ic n ho cu a minl, long qua do dic u clnl
ha n lan plu lo p vo i cl icu luo ng da n han da u. Nlo
vai io va cong cu do ma clu ng a co lc dc da ng di dcn
dicl cuo i cu ng.
BAT BUUC SU CAN BANC CIUA KT 0UA VA
PHAT TRIN NANC IUC
Bi quyc cua nguycn ac Iicn kc Ia Iuon ha dau hang
kc qua cong vic c. Ba n muo n da la nl icl gi icn
luong iuo ng Ca c co dong co la i Io ng vc Io i nlua n lu
duo c u vo n da u u cu a lo Va ca c nlan vicn cua han co
lai Iong voi kc qua nlan duoc u nlung gi lo dau u vc
ii uc , lc cla , inl la n va inl ca m Ca c nla cung ca p,
io i co ng do ng li sao Ba n co ia cl nlic m gi do i vo i lc
lc ic , vo i iuo ng lo c, klu plo , moi iuo ng klong kli,
nguo n nuo c, dic u kic n so ng va vic c Ia m clo nguo i Iao
do ng cu ng nlu gia dinl lo Co n kla cl la ng cu a ha n li
28I
THO I QUEN THU 8
sao Moi vicc dang icn iicn lc nao Kc qua da duoc
ia sao So sa nl vo i clua n mu c lc gio i li co su clcnl
Ic cl io ia ng lay klong Ba n ca n pla i nglicn cu u va kic m
ia a ca kc qua lu duoc doi voi nlung nguoi co Iicn
quan dc n cong vic c cu a minl va sau do do i clic u ca c kc
qua do voi clicn Iuoc cua han.
1inl licu qua Ia su can hang giua vicc ao ia kc qua
mong doi (P- Pioducion) va nang Iuc san xua (PC -
Pioducion Capaciy). No i ca cl kla c, do Ia nlu ng qua
iung vang (P) ma moi nguoi ky vong va con ngong (PC)
dc ia nlu ng qua iu ng do . oi kli clu ng a go i day Ia su
can ha ng P[PC. 1lu c cla cu a inl lic u qua Ia da duo c
kc qua mong muo n hang mo cacl lu c sc mang Ia i kc
qua cao lon nu a iong uong Iai.
Bicu do sau day clo lay su klac hic giu a nlung cau
iu c va lc lo ng cu a mo linl kic m soa cu iong 1lo i da i
Cong nglic p so vo i mo linl gia i plo ng ic m nang [ iao
quyc n iong 1lo i da i Lao do ng 1ii lu c. (Xcm ha ng 5)
282
THE 8
th
HABIT
Lanh dao
Cua n |y
Ca u tru c
ng co thu c da y
a nh g|a k t qua
cng v| c
1hng t|n
G|ao t| p
van hoa
Ngan aa ch
a o ta o va pha t tr| n
con nguo |
Con nguo |
1| ng no |
Chu c vu (quy n |u c
ch|nh thu cj
k| m aoa t ta | aa n va
con nguo |
1hu oa c trn duo |,
quan ||u
Bn ngoa | - cu ca r t va
ch|c gay
Bn ngoa |, ky thua t oa nh
xang - uy ch
Chu yu |a cac oan oao cao
ta | ch|nh nga n ha n
Chu y u tu trn xu ng
Cuy ta c xa h | / thng | ta |
no| |a m v| c
Chu y u tu trn xu ng
h truong, th|n v ky
nang, duo c chang hay cho
La ta | aa n k|nh doanh nhu
mo | ta | aa n khac, vn quy
ch| |a |o | no | aung
No | chung khng quan
tro ng d | vo | mo | nguo |
Su |u a cho n (quy n |u c
t|nh tha nj
k| m aoa t ta | aa n,
g|a | pho ng t| m nang
(trao quy nj con nguo |
Ba ng pha ng hon, khng
ranh g|o |, ||nh hoa t
Bn trong con nguo |
hoa n th| n
1u da nh g|a , au du ng
thng t|n pha n h |
Ba n gh| tha nh t|ch (da |
ha n va nga n ha nj
Co | mo : 1rn / duo | /
ngang
Ca c g|a tr( du a va o
nguyn ta c va ca c quy |ua t
cu a th( truo ng
Mo r ng, ||nh hoa t,
d ng tam h| p |u c
Duy tr| khng ngu ng, co
t|nh ch| n |uo c, con nguo |
hoa n th| n, ca c g|a tr(
La khoa n da u tu a|nh |o |
cao nha t
Co t|nh ch| n |uo c d | vo |
mo | nguo |, ta p th co au o
aung |a n nhau
ua oq
V N
M HlNH Kl M SOA 1 Kl U CU
1RONG 1HO l A l CNG NGHl P
M HlNH GlA l PHO NG 1l M
NNG/ 1RAO QUY N 1RONG
1HO l A l LAO NG 1Rl 1HU C
283
THO I QUEN THU 8
H0I 8 BAP
HO I: Ong sc Ia m gi nc u ng Ia m vic c trong m t t
chu c vo i ca c hc th ng chi ta p trung va o nhu ng mu c ticu
nga n ha n, ca nh tranh n i b va ca c thu ba c ba t bu c
cu ng nhu van ho a tu cung tu ca p do ng vai tro chu da o
DA P: Nc u o clu c do co su c ca nl ianl icn li
iuo ng li han du ng quycn u do Iua clo n cu a han lan
kc m lco su clu do ng dc mo io ng Vo ng io n a nl luo ng
cu a ha n. Nc u o clu c do klong co su c ca nl ianl icn li
iuong li han dung iic Iy Hy La p Elos, Palos va
Logos dc luyc plu c nguo i kla c cla p nla n dc xua cua
minl. Co n nc u ha n da co lc su c nlung va n klong licl
ngli duo c, nlung do ng lo i nang Iu c cu a ha n kla cao, co
lc da p u ng duo c ycu ca u clo mo cong vic c kla c li co
Ic ha n ncn clo minl mo co lo i dc duo c co ng lic n lc
minl.
HO I: Hoa t d ng na o Ia quan tro ng nha t d i vo i
nha quan Iy hay nha Ianh dao sau vicc xac Iap qua
trinh tim ra dJnh huo ng chic n Iuo c
DA P: 1oi clo do Ia su uycn dung, Iua clon va ho ii
nlan su . No i lco ca cl cu a Iim CoIIin Ia ca n pla i ha o
dam co du ng nguoi ngoi du ng glc va di du ng xc huy. 1oi
la m cli co n ngli ia ng vic c tuyc n du ng, Iu a cho n va ho
ii nlan su co n quan io ng lon ca vic c da o a o va pla
iic n con nguo i. Va n dc o day Ia la u lc ca c o clu c iong
284
THE 8
th
HABIT
nc n kinl c dang pla iic n nlanl luo ng co nlu ca u
uyc n nlan vicn ga p iu ncn ia dc ioi va o inl ia ng
klu ng loa ng iong vic c uyc n nguo i. Ncn nlo ia ng ha
cu dicu gi han muon nla li nicm in vao dicu do dc
dang nla. Va kc qua Ia han dc ioi vao mo lam loa
la su . Do va y ha n ca n co clic n Iuo c uyc n du ng va la n
io ng iong uyc n du ng.
HO I: Thco kinh nghic m cu a ng, cau ho i hay nha t
ncn duo c dua ra khi pho ng va n Ia gi
DA P: 1lco kinl nglic m cu a oi li cau lo i lay nla
Ia : 1u iuo c dc n nay cong vic c gi klic n ha n ycu licl
nla va han da duoc kc qua ngoai mong doi. 1u do
ha n sc luo ng anl a dc n ca c va n dc vc lo c va n, lo i la n
lu vic c clo dc n kli ha n na m duo c nlu ng dic m co lc
kla i qua vc con nguo i anl a nlu nang klic u, dic m
ma nl, yc u, va cuo i cu ng Ia xa c dinl io clo du ng cu a anl
a. o ng lo i ha n cu ng ca n xcm xc inl uong luo c va
inl do c Ia p dc xcm xc o nla kla nang cu a anl a kli
Iam vicc mo minl va Iam vicc ap lc iuoc kli quyc
dinl uyc n du ng va ho nlic m anl a.
HO I: Thc toa n b qua trinh xay du ng nho m Ia m
vic c ta p thc Ia gi
DA P: Xay du ng nlo m Ia m vic c co inl la n do ng do i
cao Ia mo nlic m vu ia can ha n cu a ca c nla qua n Iy , da c
285
THO I QUEN THU 8
hic iong vic c xay du ng ca c nlo m co su ho sung Ian
nlau, o do su c ma nl cu a mo i ca nlan dc u duo c pla
luy, con dicm ycu cua nguoi nay sc duoc hu dap hoi
dic m ma nl cu a nguo i kla c, o do su c ma nl dc kc no i lo
Ia a m nlin clung va lc lo ng ca c gia ii cu ng clia sc .
icu oi muon cac han licu Ia vicc ao dung mo doi ngu
nlu lc ca n co ia nlic u lc lo ng va co ca u dc Iicn kc
moi nguoi. Ncu han noi voi mo hong loa iang Hay Ion
Icn, nlung ha n Ia i uo i nuo c clo mo hong loa kla c li
duong nlicn hong loa do klong lc Io n Icn duo c. Nc u
ha n no i iang mo i nguo i ca n Iam vic c nlu mo ap lc ga n
kc , nlung clinl ha n Ia i suy ngli iicng Ic va do c doa n,
dong lo i dua ia nlung quyc dinl don pluong, ap da
li ha n klong lc na o xay du ng duo c mo nlo m Ia m vic c
nlu lc .
286
Chng 13
IR4O QCYEN
KHOI NGCON
C4 H HC NG I4
I4I N4NG
Cc rh tc t nhc t Je Jc nq vien mc i nquc i hcc n thc nh
tc t rcnq vie r ru c minh lc tc c Ju nq nie m tin nci hc
quc mc i rcnq vie r vc thc i Jc hc nq nqc y ru c bc n
Je hc thc y r nq bc n lucn u nq hc hc he t lc nq.
HAROLD S. GRENEEN
287
THO I QUEN THU 8
l
|
o
o

1
a
.
1
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
1
H

X
A
C
)
1

n
h
k
y

I
u

I
5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
1

M
N
H
l
N
L
u
o
n
g

I

m
(
P

)
5
u

b
u

n
g
I h a
1
m g
u
o
n
g
x
a

i
(
I

)
(
F

)
(
5

)
N
a
n
n
h

n
c
h
u

n
g
h

a
C
a
i

I

i
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N G

5u d
a
m
m

(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
h

n
g
c
o

m
n
h

n
/
G
i
a

I
r
|
c
h
u
n
g
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c y
S tin
c

y
/
c
j

c
e
r
g

r
i
e
m

t
i
r
b
e
e
t

t
i
r

r
l
i
e
m
.


I
i
r
l

t
c
t
l

i
c

c
r
g

l
e
t
h
c
j

l
c

r
g
e
e
i

t
c
m

l
c
i
S

t
i
n
c

[
N
H
H
U
O
N
G
L
I

N
K

1
l

i
c
a

m
a
|
|
a
t
|
c
a

,
t
a
t

|
a

|
r
|

t
|
|
t
a
|
c
e
t
I
i
m

l
i
e
m

p
l
e
e
r
g

c
r

t
l
e

l
c
|
|
t
a
|
t
|
m
c
t
|
|
t
c

|
t

|
|
e
a

1 t 1 | | t | c a
1R
A
O

U
Y

N
Ia e
a

c
e
a
1
a
m
m
t

|
a
|
a
a
a

k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
288
THE 8
th
HABIT
Phuong a n thu nha t doi voi vai io Ianl dao hang cacl
iao quycn Ia im cacl da duoc kc qua mong muon
long qua kicm soa moi nguoi.
Phuong a n thu hai Ia la Io ng loa c klong quan am
dc n lo . No i ca cl kla c, mo ma li nla Ia nl da o luyc
gia o vc iao quyc n, nlung lu c c li kloa n ia ng clo lo
va io n ia nl ia cl nlic m.
Phuong a n thu oa vua quyc Iic vua co iacl nlicm
lon. Nglia Ia iao quyc n u ii long qua ca c lo a lua n
cu ng la ng (win-win agiccmcns) vc ca c mu c icu clung
va ia cl nlic m do i vo i ca c kc qua .
Vic c ncu guong (modcIing) ha ng la nl vi lco ca c
nguycn a c da ng in ca y sc a o du ng nlu ng nic m in vu ng
cla c ma klong ca n Io i no i, iong kli vic c dinl luo ng
(palfinding) sc ao ia ia u ma klong can doi loi. Su
h0k6
000 k6
Cay qa y va eu ea | t oo e touy t eu a oou oq |o oqo oqo eo
|a b| o poa p t t ooa t o tou e oa y su tooq t| o. (V6 ||a c ca ;
h0 6 L
1ooq t| o b oq Cay qa y va eu ea | t |a ta |y oo e o oq va t.
Coo oquo | ooa o toa o eo |oa ooq |u a eoo o va quy t o|oo.
Nquo | ta eo to ua ouo e to xa e eu a oquo | |oa e, oouoq
|ooq to ua ouo e t|a | t| va |o | o e eu a oo . Nquo | ta eo to
ua ouo e o| ba o tay eu a oquo | |oa e, oouoq |ooq to ua
ouo e |oa ooq sa oq ta o eu a o| tay a y. (V6 ||a c mc |;.
l|oo 1a.z
289
THO I QUEN THU 8
Iicn kc (aIigning) sc nuoi duo ng a m nlin va su iao
quyc n ma klong ca n Icn ic ng. 1iao quyc n Ia kc qua cu a
ha yc u o icn.
ay Ia kc qua u nlicn cu a su in nlic m ca nlan va
o clu c. No giu p clu ng a nla n ia va pla luy iic dc
ic m nang cu a mo i nlan vicn. No i ca cl kla c, su iao
quyc n sc kluyc n klicl va co vu inl u qua n, u kic m
soa va u o clu c. Nc u lu c lic n la nl cong su iao
quyc n li ca c nlu ca u co ha n cu a o clu c va ca nlan sc
ga p nlau va kli do nic m dam mc, do ng Iu c va y cli, no i
nga n go n Ia tie ng nc i chung, iong do i ngu nlan vicn sc
duoc pla luy oi da.
am mc Ia ngo n Iu a cu a nlic inl, Ia du ng kli ma
mo nguo i co duo c kli Ia m cong vic c ma lo ycu licl,
do ng lo i qua do lo loa n la nl duo c mu c dicl cao ca ,
da p u ng duo c kla klao sau kin nla . Ba n la y nlo ia ng,
u nlic inl co nglia Ia nlu co 1luo ng dc iong
Io ng. 1iao quyc n cu ng co y nglia uong u nlu lc ,
nlung iong ho i ca nl cu a o clu c, iong do ca c nlan
vicn duo c Ia m nlu ng cong vic c lo ycu licl, vu a da p u ng
nlu ca u iicng vu a plu c vu ycu ca u cu a o clu c.
1iong cuo n Kha m pha mo i ve su c ma nh cu a oa n (Ncu
Disccvet Ycut Sttengths), lai a c gia Maicus Buckinglam va
DonaI O. CIifon xcm dic u sau day Ia hi quyc la nl cong
cu a Vic n CaIIup: Mo o clu c la nl cong Ia o clu c klong
cl hic cla p nla n lu c c vc su kla c hic giu a ca c nlan vicn
cu a minl ma co n hic a n du ng o nlu ng su kla c hic do .
29u
THE 8
th
HABIT
TRA0 0UYN B0I VUI IA0 B0NC TRI THUC
Clu ng a dang so ng iong lo i da i cu a Iao dong ii
lu c, iong do u ha n ii lu c (incIIccuaI capiaI) nga y
ca ng do ng vai io quyc dinl. 1iuoc day, nguycn va Iicu
clic m 8u% gia la nl cu a pla n Io n ca c sa n pla m va cla
va Iuo ng ii lu c clic m 2u%, lic n nay y Ic na y Ia 3u[7u.
Suai Ciainci iong cuon The ky cua quan ly (The
Management Centuty) vic ia ng: 1lo i da i long in da
nguoi Iao dong ii oc vao mo vi ii co am quan iong
da c hic . Ca c cong y nga y ca ng in ia ng vic c uyc n du ng,
giu Iai va hoi duong nlan ai mang y nglia song con dc
duy ii va nang cao nang Iu c ca nl ianl.
Pcci Diuckci, a c gia cuo n Qua n tti ttcng tuong lai.
nhu ng nm 000 va sau dc (Managing jct the Iutute. The
000s and Beycnd) da vic : 1u nay io di, hi quyc lanl
cong cu a mo i cong y clinl Ia ii lu c. 1lc gio i na y sc
klong co n Ia lc gio i su du ng nlic u Iao do ng lu cong,
icu lao nlic u nguycn Iic u lay nang Iuo ng nu a ma sc io
la nl mo lc gio i iong do ii lu c giu vai io clu da o.
Nglc lua Ia nl da o clinl Ia dc a i no ng ho ng nla
lic n nay. Nc n kinl c mo i da icn nc n a ng cu a Iao do ng
ii lu c va Iao do ng ii lu c lu c ia Ia mo ca cl du ng u
ngu kla c dc no i vc con nguo i. Ba n la y nlo ia ng 8u% gia
ii gia ang cua san plam va dicl vu ngay nay Ia do Iao
do ng ii lu c a o ia. ay Ia nc n kinl c Iao do ng ii lu c:
loa dong ao ia cua cai da dicl cluycn u icn hac va do
va sang con nguo i.
29I
THO I QUEN THU 8
Su da u u a i clinl klon ngoan nla ma clu ng a ncn
Ia m Ia a p iung va o Iao do ng ii lu c. Ha y xcm o clu c cu a
ha n da da u u gi clo Iao do ng ii lu c long qua Iuong
ho ng, plu ca p, quyc n clo n mua co plic u va pla i o n kc m
hao nlicu clo vic c uyc n du ng cu ng nlu ic n la nl da o a o
Iao do ng ii lu c. Su da u u do luo ng a o ia gia ii la ng
iam nga n do Ia mo i nam clo mo i da u nguo i.
Lao do ng ii lu c cla Iuo ng cao co gia ii vuo io i vi
vic c pla luy no sc mang Ia i nlu ng co lo i da c hic dc a o
ia gia ii Io n. a u u va o Iao do ng ii lu c co Io i lon mo i
da u u kla c cu a o clu c. Do do dic u quan io ng Ia vic c
iao quyc n clo nguo i kla c (Iicn kc ca c ic ng no i) pla i
duo c xcm Ia kc qua cu a su ncu guong, Iicn kc va dinl
luo ng cu a Ia nl da o. Nc u klong, vic c iao quyc n cl Ia Io i
no i suong. 1o clu c sc klong hao gio co a m nlin clung,
klong co ky Iua va klong co su dam mc. Su iao quyc n
klong pla i Ia mo va n dc mo i mc . 1iong nlu ng nam
I99u, iao quyc n u ng Ia cau cu a mic ng cu a plong ia o
qua n Iy mo i. 1uy nlicn, vic c lu c lic n klong dc nlu mo i
nguo i pla hic u, vi nguo i a clua xcm do Ia va n dc go c ic .
Clu ng oi da ic n la nl lam do 3.5uu nla qua n Iy
va ca c cluycn gia cu a nlic u o clu c kla cl la ng va da ia
clo lo cau lo i: Die u g ngn ca n vie c ttac quye n` (Xcm
linl I3.3)
Ba n la y Iuu y ca c cau ia Io i cu a lo nla n ma nl a m
quan io ng cu a nic m in do i vo i ca ca nlan va o clu c
(inl ca cl va nang Iu c):
292
THE 8
th
HABIT
TINH TRANC TIN TH0AI IUUNC NAN CUA NHA
0UAN IY: IIU T0I C0 MAT BI 0UYN KIM S0AT
KHI TRA0 0UYN!
Va i nam iuo c day, oi co dip plo ng va n gia m do c
dic u la nl cu a mo cong y no , nguo i vu a nla n duo c
gia i luo ng quo c gia vc cla Iuo ng qua n Iy . 1oi lo i ong
a y: au Ia la cl lu c Io n nla do i vo i ong dc da duo c
cla Iuo ng qua n Iy cao iong cong y. ng a y cuo i va
da p nlanl: Bo lo i qucn kic m soa , la y ma nl da n
iao quyc n!.
1Z%
49%
4%
7%
70%
7%
80%
9Z%
9J%
97%
o zo 4o o so 1oo
kh80 tI00 IhI0 0 t0 0hI0h It0 0
kh80 tI00 kh00 II0 I00 0 000 I q08 0 I
0 0h0 0 kh00 00 I8 m 0hI0 0h00
680 q08 0 I q08 080 0I0 0
kh8 q08 0 I q08 08 0 t0 0
kh80 tI00 kh00 m00 0 8 0h t8 0 It8 0h 0hI0 m
kh80 tI00 IhI0 0 k 080
k00 I q08 0 I IhI0 0 k 080
68 0 h0 Ih0 0 It00 I0 0h0 0 kh00 II00 k0 I t0 I 0h80
kh8 q08 0 I 0 08 I 0000 I0 0 q08 0 I
l U Gl NGN CA N Vl C 1RAO QUY N?
Cac thm do a.soo aha qaaa |,
l|oo 1a.a
293
THO I QUEN THU 8
1iao quyc n cl Ia cau no i vo nglia va gay loa i ngli
Io n iu pli no ha nguo n u vic c ncu guong, dinl luo ng
va Iicn kc . Bo n vai io cu a Ia nl da o sc pla vo lc hc ac
cu a nla qua n Iy dang iong inl ia ng ic n loa i Iuo ng
nan giua quycn kicm soa va noi Io so ma quycn kicm
soa . Kli ha n lu c su lic Ia p ca c dic u kic n ca n va du clo
vic c iao quyc n, su kic m soa sc u nlicn hicn ma va lay
vao do Ia su u quan.
1uy nlicn, su u qua n sc klong dic n ia nc u ha n dc
ma c nlan vicn u do vu ng vay duoi clicu ha i iao
quyc n. 1u qua n cl o n a i kli co su lic u hic Ia n nlau
va su la u licu la su vc mu c icu cuo i cu ng hcn canl
su cl da n va ca c co ca u cu ng nlu lc lo ng lo io , nla
Ia kli mo i ca nlan iong o clu c duo c xcm Ia loa n lic n
va duoc giao vicc day du va plu lop. Nlung nguoi ycu
kcm nang Iuc plai duoc dao ao va luan Iuycn dc duoc
in ca y va iao quyc n nlic u lon. Kli do , mo i nguo i sc io
ncn co ia cl nlic m lon do i vo i kc qua cong vic c va duo c
u do lon iong pla m vi loa do ng cu a minl. Kc qua Ia ,
ai nang iicng cua ung nguoi duoc pla luy oi da va Ioi
icl ma o clu c nla n duo c Ia vo cu ng Io n.
1oi go i ca cl iao quyc n na y Ia su u qua n co cl da n.
Kli do vai io cu a nla qua n Iy sc cluycn u nguoi kic m
soa la nl nguo i a o dic u kic n - cu ng ga nl va c nlicm vu
vo i nguo i kla c, la o go cac ia o ca n va io la nl mo
nguon io giup, ung lo. o moi Ia su lay doi dang kc
iong qua n Iy .
294
THE 8
th
HABIT
C0NC CU TRA0 0UYN: 0UY TRINH BI BN
TH0A THUAN CUNC THANC
Hay xcm oan ho qua iinl cung lang giua Ianl dao
va hi Ia nl da o nlu mo qua iinl loa do ng cu a lai
nguo i inl nguyc n ga nl va c mo nlic m vu clung - mo
nguo i da i dic n clo o clu c va nguo i kia da i dic n clo
nlu ng nguo i kla c co Iicn quan, clo do i nlo m loa c mo
ca nlan na o do .
1lo a lua n cu ng la ng klong pla i Ia mo ha n mo a
cong vic c clinl lu c, cu ng klong pla i Ia mo ha n lo p
do ng co inl pla p Iy . o Ia lo a lua n dc ngo , mang
inl am Iy [xa lo i ncu ia ca c ky vo ng. 1iuo c lc no duo c
gli vao con im va kloi oc cua moi nguoi va sau do lc
lic n icn gia y o ha ng hu cli clu klong pla i ha ng hu
mu c dc dc a y xo a clo dc n kli ca lai hcn la y dic u do
Ia du ng va licl lo p. Vc ngon u , du han co go i Ia 1lo a
lua n cu ng la ng lay klong li y uo ng cu a no va n Ia
han can co su lic u hic va su cam kc doi voi ca c uu icn
clung mo ca cl cao nla .
1lo a lua n cu ng la ng clo plc p su Iinl loa o mu c
cao lon, su licl ngli, cu ng nlu su sa ng a o nlic u lon
so voi vicc quy dinl nlicm vu cu lc va ap iung vao vicc
ncu ia ca c huo c ic n la nl pluong a n cu lc .
Kli da co lo a lua n cu ng la ng, li vic c ia Io i clo
cau lo i uu icn cu a oi[cu a clu ng a io ncn ia io ia ng.
1ia cl nlic m sc duo c xa c dinl io . Nlu ng ky vo ng clung
295
THO I QUEN THU 8
sc lic n ia iuo c ma . Va ia cl nlic m dc lu c lic n ca c ky
vong do cung io iang. Nguoi a duoc u do Iam ha cu
dic u gi minl muo n dc da duo c mu c icu iong kluon
klo cua cac cl dan. Ho duoc iao quycn va u quan Iy
ha n lan minl. Cluong I4 ic p lco sc no i io lon Ia m
lc na o dc duy ii va nuoi duo ng inl la n ia cl nlic m
clo ca a p lc .
TRA0 0UYN HUUNC BN CIAI PHAP CUNC THANC
(WIN-WIN): BUUC TIN TU THUI BAI C0NC NCHIP
SANC THUI BAI IA0 B0NC TRI THUC
Bay gio dicu gi sc xa y ia ncu clung a qucn moi lu
da lo c duo c vc con nguo i loa n lic n ic u gi sc xa y ia
nc u clu ng a klong nlin la y ngo n Iu a iu c cla y hcn
iong u ng con nguo i va o clu c kli lo da im ia ic ng
no i cu a minl va co vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a lo ,
clu ng a cu Ia ng Ic Ia ng qucn nlu ng dic u quan io ng do
va Iao dau vao iuycn long cua loi dai cong nglicp cu
Ba n sc dc nlin la y ia ng no Iu c a p du ng quy iinl lo a
lua n cu ng la ng iong dic u kic n nlu va y sc klo Ia m clo
su iao quycn di dcn kc qua.
1iao quyc n cl mang Ia i kc qua kli co su cam kc
Ia m vic c vo i ca c la nl vicn iong a p lc long qua
lo a lua n cu ng la ng. 1iong mo o clu c, la ng-
la ng co nglia Ia co su iu ng lo p giu a ho n nlu ca u cu a
o clu c (su Ia nl ma nl vc ma a i clinl, ang iuo ng va
pla iic n, su do ng am lic p Iu c cu a ca c la nl vicn va y
296
THE 8
th
HABIT
nglia[su do ng go p) va ho n nlu ca u cu a ca nlan (lc
cla - Io i icl kinl c , ii uc - ang iuo ng va pla iic n,
ca c mo i quan lc - xa lo i[inl ca m, inl la n - y nglia
va su do ng go p).
Ncu ai do vi plam inl la n cua loa luan va icp
u c Ia m dic u do ha cla p ca c no Iuc dc klac pluc vi
pla m do li ca c ca nlan co lc Iu a clo n con duo ng
klong giao kc. Nguoi a dong y voi nlau vc su ha dong
co lc o n a i va loa n oa n cla p nla n vicc nguo i do co
lc ia di dc o clu c do n nla n nguo i mo i.
297
THO I QUEN THU 8
H0I 8 BAP
HO I: Ong co no i vc nho m Ia m vic c b khuyc t. Ti
Ia m t nguo i Ia m vic c don d c, khng co nhan vicn
hoa c ca p duo i va ti pha i da m nha n mo i cng vic c.
Va y, ti pha i Ia m gi dc b khuyc t cho nhu ng dic m
yc u cu a minh
DA P: Nc u ha n klong co nguo i dc iao quyc n, qua
do dic m ma nl cu a ha n duo c pla luy va dic m yc u
duo c ho kluyc , ha n ca n pla i co nang Iu c u kla c plu c
lic u so cu a minl loa c ha n pla i giao vic c clo co va n,
ca c cluycn gia co kla nang ia m va o Io lo ng do .
HO I: Ia m thc na o dc trao quyc n cho nhan vicn
trong mi truo ng Ia m vic c duo c qua n Iy cha t chc va
Iun co su can thic p cu a ca c n i quy, va chinh sa ch
thi thuo ng xuycn thay d i
DA P: 1oi sc lo i ca c nlan vicn: ca c ha n co y kic n lay
go i y gi clo va n dc na y lay klong Sau do , oi sc Ia ng
nglc va ic p lu y kic n lo dua ia. Con nguo i co inl u
cuo ng va sa ng a o, du iong loa n ca nl na o, nc u nlu
cong vic c lo dang Ia m co y nglia, ha n sc mang dc n co
lo i sa ng a o dc mo i nguo i lu su c.
298
THE 8
th
HABIT
HO I: Ia m thc na o dc quy tra ch nhic m thco ca ch
ca c bcn cu ng tha ng Co pha i tinh tha n cu ng tha ng co
khuynh huo ng nhc tay d i vo i vic c quy tra ch nhic m
DA P: ic u na y loa n oa n klong du ng. Bi quyc Ia
pla i quy dinl ia cl nlic m do i vo i kc qua mong muo n
da duo c lo a lua n. Du ng ha ng gli la nl icl kc qua
da duo c dc qua do da nl gia inl la n ia cl nlic m.
Nc u klong co ha ng lco do i la nl icl va kc qua ky
vo ng da duo c lo a lua n li inl ia ng la ng[lua sc
dc da ng io la nl lua[la ng va cuo i cu ng Ia ca c hcn
cu ng lua.
HO I: Ong sc xu Iy nhu thc na o d i vo i truo ng ho p
nhan vicn ngang buo ng va tha ch thu c, c tinh pho t Io
mo i quy dJnh dc Ia m vic c thco y minh
DA P: Co ia nlic u la nl icl Io n do nlu ng nguo i
ngang huo ng Ia m ncn. Ca n pla i a o la nl Iang du io ng
clo nlu ng nguo i co suy ngli kla c hic va u duy sa ng
a o loa do ng. Ca n pla i hic coi io ng su c ma nl do c
da o cu a mo i nguo i. 1uy nlicn, nc u su ngang huo ng
cu a lo di qua gio i la n clo plc p va ha da u io ncn gay
la i li oi sc Ia p ia mo lc lo ng long in pla n lo i dc
clo lo hic nlu ng suy ngli xung quanl vc lo nlu lc
na o. Ha y dc clo lo u suy nga m va dic u clnl ha n lan
u nlu ng pla n lo i do . Nc u su ngang huo ng cu a nguo i
do Ia do y do pla loa i ca c icu clua n cu a o clu c va
nc u la nl do ng cu a anl a klong co icl gi clo cong vic c
299
THO I QUEN THU 8
li ha n ca n ngli dc n pluong a n lay lc anl a. Co kla
nlic u nguo i ycu licl su do c Ia p iong cong vic c, lo
klong licl iao do i vo i nguo i kla c, nlung lo klong
pla i Ia kc pla hinl va do do lo va n giu vai io quan
io ng iong nlu ng cong vic c do i lo i inl do c Ia p cao.
HO I: Ca nhan ti kha hu ng thu vo i vic c qua n Iy
kic m soa t nguo i kha c, chinh vi thc y tuo ng pho ng
khoa ng na y Ia m ti ca m tha y Io nga i, ma c du nghc co
Iy . Iic u ti co thc thay d i quan dic m
DA P: 1a nlicn Ia duo c. Clu ng a Ia con nguo i, va
dic u do co nglia Ia clu ng a Iuon co su Iinl loa dc Iu a
clo n lay do i quan dic m. Du co hi a nl luo ng, nlung
ha n klong pla i Ia sa n pla m cu a loa n ca nl va su nuoi
duo ng! Ba n Ia sa n pla m cu a su Iu a clo n cu a clinl ha n,
nlung ha n ca n ha da u lay do i o mu c do ca nlan iuo c
ha ng ca cl su du ng ha mo n qua licn plu clo con
nguo i: kla nang hic Iu a clo n, ca c nguycn a c va ho n
nang Iu c. Nlo su kicn ii va cliu klo , ha n sc vuo qua y
muo n co lu u cu a minl va xay du ng Io ng in o nla co
lc do i vo i nlu ng nguo i xung quanl o nla lay a i noi
Ia m vic c. 1u do ha n sc la y vic c dc lo u qua n Iy sc
mang Ia i lic u qua Io n lon nlic u va cuo i cu ng ha n co
lc lc clc lo a no va o ca c lc lo ng, co ca u va quy iinl
iong o clu c cu a ha n.
3uI
TICI AI
CUA TRI TUL
3u2
Chng 14
IHO I QCEN IHC S I4
DIE H IC 4 NIE H IIN
Cc i lhc r nhcu qiu c nhu nq qi rhu nq tc ang la m
vc nhu nq qi rhu nq tc co th la m c se qic i quye t
Juc r hc u he t rc r vc n Je ru c the qic i.
MAHATMA GANDHI
3u3
THO I QUEN THU 8
l
|
o
o

1
4
.
1
8
0
k
6

h
L
0
0
0
k
6
L
0
6
8

k
6

0
8
0
k
6

h
L
0
L
L

h
0
l
6
0

0

I
t
0
0

t
8

0

0
8
I
T

M

R
A

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

A
N
H

M

T

T
I

N
G

N
O
I

C
U
A

B
A
N

T
H

0

0

0
8
I

t
8
0

I
t
0
0

C
e

a

a
q
a
e
|

|
|
a
c

t
l
m

r
a

t
|
e
a
q

a
e
|

c
a
a

|
e

8
0

I
0
8

0
h
0
0
6
8
0

0

0
0

I
8
0
6
0
0

0
8
0

I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


h
0
8
0

I
h
I
0
0
6
0
0

0

0
0
I


k
h
I
0
m

k
h
0

0
I
(
P

)
1

N
H
K
Y

L
U
1
5U

A
M
M

(
I

)
(
F

)
(
5

)
1

M
N
H
l
N
L
U
O
N
G

1

M
(
P

)
5
U

N
G
1
H A
1

M GU
O
N
G
X
A

I (
I

)
(
F

)
(
5

)
N
A
N
N
H

N
C
H
U

N
G
H

A
C
A
I

1

I
(
1
H

X
A
C
)
1
H
I

U
5
U

N
G

1
H
I U 5U
1
R
A
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)
K
H

N
G
C
O

M
N
H
l
N
/
G
I
A

1
R
[
C
H
U
N
G
1
H
I

U

5
U


1
I
N

C

Y
(
1
H

X
A
C
)
L
I

N
K

1
1RA
O

U
Y

N
(
1
R

1
U

)
(1
M
H

N
)
(
1
I
N
H

1
H

N
)

[
N
H
H
U
O
N
G
N

U

G
U
O
N
G
S

t
i
n
c

y
S

t
i
n
c

y
S

tin
c

y
k h 0 k 6 M 0 k 0 0 h l L k F h 0 6 0 6 k
3u4
THE 8
th
HABIT
1lo i qucn lu 8 Tm ta tie ng nc i cu a oa n than va
cc vu nguo i kha c tm ta tie ng nc i cu a hc Ia mo y uong co
suc ac dong manl mc kli xua licn vao dung loi dai
cua no. Cum u vao dung loi dai cua no (wlosc imc
las comc) duo c iicl da n u cau no i cu a Vicoi Hugo:
Klong co gi ma nl mc lon mo y uo ng xua lic n va o
du ng lo i da i cu a no . Ly do 1lo i qucn lu 8 mang y
nglia na y Ia ho i vi no la m clu a mo nla n lu c vc con
nguoi loan licn mo su licu hic giup han nam duoc
clic c clia klo a dc mo ca nl cu a da n dc n ic m nang vo
la n cu a nc n kinl c ii lu c (linl I4.I). Nc n kinl c
licn vc Iao do ng lu cong iong 1lo i da i Cong nglic p
du a va o mo lu c con nguo i klic m kluyc . 1iong lc gio i
nga y nay, con duo ng plia duo i na y co lc cl da n clu ng
a di o i su a m luo ng ma loi. Ro ia ng no kim la m kla
nang cu a con nguo i. Ca c o clu c ha m giu nc p ngli cu a
1lo i da i Cong nglic p va n ic p u c da nl clo nlu ng nguo i
cam dau quycn dua ia moi quyc dinl quan iong cua o
clu c va a ca nlu ng nguo i co n Ia i cl hic Ia ng nglc va
uan lco nlu nlu ng co ma y. Clinl dic u na y da gay ia
nlu ng o n la klong lc na o hu da p.
Ba n la y nlo Ia i cau no i cu a Ioln Caidnci: Ha u lc
nlu ng o clu c yc u kc m dc u Ia nlu ng o clu c klong nlin
3u5
THO I QUEN THU 8
la y duo c nlu ng klic m kluyc cu a minl. Ho yc u kc m
klong pla i vi lo klong co kla nang gia i quyc duo c
nlu ng va n dc cu a minl ma Ia vi lo klong nla n ia va n
dc do Ia gi. ay dung Ia dicu oi c nla.
1lo i qucn lu 8 clo ha n mo nc p ngli va ky nang dc
klong ngu ng vu c da y ic m nang o con nguo i. ay Ia ca cl
Ia nl da o Ia m clo mo i nguo i nla n la y nlu ng gia ii va
ic m nang cu a lo mo ca cl io ia ng nla dc u ha n lan
lo clicm nglic m dic u do . c Ia m duo c dic u na y, ha n
pla i hic ca cl Ia ng nglc nguo i kla c. Ba n pla i Ioi cuo n
lo cu ng lam gia va klong ngu ng kla ng dinl su c ma nl
cua lo hang Ioi noi va hang hon vai io Ianl dao.
Sau day Ia mo pluong an nlam giup han gli nlo
ca c vai io na y.
1lu nla , neu guong (o mu c do ca nlan, a p lc ). Ncu
guong sc lu c da y vic c a o nic m in ma klong ca n luyc
plu c. Kli nguo i a so ng lco ca c nguycn a c duo c la m
clu a iong 1lo i qucn lu 8 li nic m in sc xua lic n u
su in nlic m. No i nga n go n, vic c ncu guong sc a o ia
quye n lu c tinh tha n chc ca nhan.
1lu lai, dinh huo ng. Vic c dinl luo ng a o ia ky Iua va
ia u , mo su u gia c clu klong pla i cuo ng c p. ic u na y
co nglia Ia kli mo i nguo i co y lu c va duo c lam gia va o
vic c dua ia nlu ng quyc dinl clic n Iuo c, da c hic vc ca c gia
ii va mu c icu uu icn cu a o clu c, lo sc ga n ho vc inl ca m.
Vic c dinl luo ng sc a o ia quye n lu c tinh tha n tu ta m nhn.
3u6
THE 8
th
HABIT
1lu ha, lien ke t. Vic c Iicn kc ca c ca u iu c, lc lo ng va
ca c quy iinl iong o clu c Ia mo linl lu c dc nuoi
duo ng ii uc , xay du ng nic m in, a m nlin va lu c lic n
su iao quyc n. Vic c Iicn kc sc a o ia quye n lu c tinh tha n
duo c the che hc a.
1lu u, ttac quye n. 1iao quyc n Ia kc qua cu a vic c lu c
lic n ha vai io cu a Ia nl da o ncu guong, dinl luo ng va
Iicn kc . No gia i plo ng ic m nang con nguo i mo ca cl u
nlicn u hcn iong clu klong pla i Ia su lu c da y u hcn
ngoa i. Vic c iao quyc n sc a o ia quye n lu c tinh tha n vn hc a.
Ncn nlo ia ng su ncu guong quan io ng nla cu a Ia nl
da o Ia lu c lic n ha vai io kla c cu a Ia nl da o. No i ca cl
k00 000
0|0h h00 0
t80 q00 0
LI00 k0 I
l|oo 14.z
8N VAl 1RO CUA LANH AO
h0 0 08 I8 0 0I0 m II0 0h0 kh00 k t0 0
(Cuy o |u e t|oo toa o ea ooaoj
8 0 t8 It8 I I0 k 0000 m8 kh00 08 0 Ih0 0 0
(Cuy o |u e t|oo toa o tu ta oo|oj
k00I 000 0 08 I8 m 0hI0 t8 t0 It80 q00 0 m8
kh00 08 0 I000 00
(Cuy o |u e t|oo toa o ouo e to eo oo aj
6I8 I h0 0 II0 m 080 000 000 I m8 kh00
08 0 t0 Ih0 0 08 I0 000 008 I
(Cuy o |u e t|oo toa o vo oo aj
3u7
THO I QUEN THU 8
kla c, dinl luo ng Ia ncu guong du ng ca m, quyc doa n, cl
ia con duo ng pla i di va klicm o n, on io ng nguo i kla c
dc lo cu ng lam gia. Licn kc Ia ncu guong vc quyc am
xay du ng ca c co ca u va lc lo ng plu lo p vo i clic n Iuo c
cu a o clu c. 1iao quyc n Ia ncu guong vc vic c da Io ng in
va o kla nang Iu a clo n cu a con nguo i va ca c kla nang
kla c, long qua vic c cu ng nlau ga nl va c ia cl nlic m.
TR0NC TAM VA THUC HIN
1oi clo ia ng a ca nlu ng gi ma clu ng a da do c clo
dcn hay gio co lc duoc om gon hang lai u: iong am
(focus) va lu c lic n (cxccuion). Hai u na y lc lic n vic c
clu ng a co ga ng iu ia ic u don gia n u ca i plu c a p
nla . Nlu da no i, ttc ng tam co nglia luo ng va o ca i gi
quan io ng nla va thu c hie n co nglia Ia Iam clo dicu do
io la nl lic n lu c.
7onI Jo o mo LIong co qvy Ioc JI Lc m Io LIIcm
LIvycI zo LIong IIcv qvo. Acv LIong co LIo
nong Io cIvc IIvc IIcn III moI Iom cIoI LIoc
cvo IonI Joo sc I.v ncn zo ngI!o.
XIong moI cong Iy noo co IIc IIvc IIcn Jvvc com
LcI cvo mInI Ioy IIIcI vng IoI zvI nIvng IIoy
JoI ncv IoI co coc nIo IonI Joo LIong o Jvng
qvy Ioc I.ong LIov IIvc IIcn v moI co. TIvc
IIcn IoI Io moI Ion qvon I.ong I.ong cIIcn
3u8
THE 8
th
HABIT
Ivvc nIom JoI Jvvc coc mvc IIcv cvo cong Iy. Ao
cIInI Io moI moI :IcI con IIIcv gIvo LIoI zong
zo LcI qvo IIvc Ic.
RAM CHARAN va LARRY BOSSIDY
Hai vai io da u icn cu a Ia nl da o Ia neu guong va dinh
huo ng, co lc duo c o m go n ha ng u : ttc ng tam. Hai vai
io kc ic p cu a Ia nl da o Ia lien ket va ttac quye n co lc
o m go n ha ng u : thu c hie n. Ba n lu ngli nglicm u c vc
dic u na y xcm. inl luo ng vc co ha n Ia va cl ia clic n
Iuo c va quyc dinl dau Ia nlu ng mu c icu ca n duo c uu
icn la ng da u, dau Ia nlu ng gia ii du ng Ia m pluong
luo ng dc da mu c icu do . inl luo ng do i lo i o clu c
pla i co su lic u hic sau sa c cu ng nlu cam kc nla qua n
do i vo i mu c icu clung. Su cam kc co duo c Ia i pla i du a
va o nic m in, su in nlic m va su do ng am lic p Iu c, vo n
Ia nlu ng co Io i cu a vic c ncu guong. Cl kli na o co duo c
su in nlic m do i vo i ca nlan va giu a ca c ca nlan vo i
nlau li o clu c mo i xay du ng duo c nic m in va klic n
clo su do ng am lic p Iu c cu a a p lc mang Ia i kc qua
o dc p. Vic c ncu guong ca nlan va quan lc giu a ca c ca
nlan do i lo i su on io ng Ia n nlau, lic u hic Ia n nlau
va su lo p a c sa ng a o (Ca c lo i qucn 4, 5 va 6) nla m
xa c dinl ca c mu c icu uu icn la ng da u, co su cam kc
(1lo i qucn 2: ha da u ha ng mu c dicl du ng). Su in
nlic m do i vo i ca nlan va mo i quan lc giu a ca c ca nlan
do i lo i mo i nguo i pla i so ng lu c vo i ca c gia ii va mu c
3u9
THO I QUEN THU 8
icu cu a lo . No i ca cl kla c, lo pla i hic a p iung va o
io ng am va lu c lic n mu c icu cu a minl. ay cu ng
clinl Ia no i dung cu a 1lo i qucn 3: uu icn clo dic u
quan io ng nla .
Hai vai io kc ic p cu a Ia nl da o, lien ke t (aligning) va ttac
quye n (empcueting), da i dic n clo su thu c hie n (executicn).
ic u na y co nglia Ia Ia nl da o pla i a o ia nlu ng ca u iu c,
lc lo ng va nlu ng quy iinl (Iicn kc ) vo i y dinl giu p
ca c ca nlan va nlo m Ia m vic c la an y vo i nlau dc hic n
ca c mu c icu clic n Iuo c cu a o clu c io la nl cong vic c,
mu c icu clinl la ng nga y cu a nlo m. No i nga n go n, mo i
nguo i duo c iao quyc n dc loa n la nl cong vic c.
1a p iung va lu c lic n mu c icu Ia lai vic c klong lc
a cl io i nlau. No i ca cl kla c, nc u klong co cu ng mu c
icu li nguo i a sc klong lu c lic n cong vic c mo ca cl
nla qua n duo c. Nc u ha n su du ng mo linl mc nl Ic nl
va kicm soa cua 1loi dai Cong nglicp dc co duoc su ap
iung li ha n sc klong lc na o su du ng mo linl iao
quyc n cu a 1lo i da i Lao do ng 1ii lu c dc lu c lic n duo c
cong vic c. Ly do don gia n Ia vi nc u klong co su lam gia
va u ng lo cu a mo i nguo i li sc klong co duo c su cam kc
lco duo i io ng am cu a o clu c. Vi va y, vic c lu c lic n sc
klong mang Ia i kc qua na o.
Ma kla c, nc u ha n su du ng mo linl Iao do ng ii lu c
va iao quyc n dc da duo c su a p iung, nlung mo linl
lu c lic n cu a 1lo i da i Cong nglic p du a va o mc nl Ic nl
va kicm soa sc klong clo plcp duy ii su a p iung do vi
3Iu
THE 8
th
HABIT
mo i nguo i sc nla n ia su lic u clan la nl va iung lu c
noi ha n.
Nguo c Ia i, nc u ha n du ng mo linl cu a 1lo i da i 1ii
lu c clo ca vic c a p iung (ncu guong, dinl luo ng) va
lu c lic n (Iicn kc , iao quyc n) li ha n sc a o ia mo van
lo a iung lu c va in nlic m iong o clu c. 1o clu c sc
klong nlu ng im ia ic ng no i cu a minl ma co n du ng
ic ng no i do dc plu ng su clo mu c dicl cu ng nlu ca c hcn
co quyc n Io i va nglia vu Iicn quan.
I0 H0NC TR0NC KHAU THUC HIN
Ngay o plan da u cuon sacl nay oi da noi: Bic ma
klong lu c lic n li klong pla i Ia hic . ay Ia mo clan
Iy . Nlu ng nguycn a c la m clu a iong 1lo i qucn lu 8 sc
cla ng co y nglia gi clo dc n kli duo c ic n Iuyc n va lu c
lic n, clu ng io la nl mo pla n cu a inl ca cl va ky nang
cu a clu ng a mo Thc i quen cu a clu ng a.
Co nlic u yc u o cli plo i vic c lu c lic n, nlung ca c
cuo c lam do , kla o sa vc cl so xQ cu a clu ng oi clo
la y co sa u yc u o co ha n a nl luo ng ma nl mc dc n vic c
lu c lic n mu c icu cu a o clu c: tinh minh oa ch, su cam ke t,
tinh chu dc ng, kha nng ta c die u kie n, su dc ng tam hie p lu c
va tinh tha n tta ch nhie m. Clu ng oi go i day Ia nlu ng Io
lo ng iong klau lu c lic n:
1inl minl ha cl - clua Ia m clo mo i nguo i lic u io
mu c icu va nlu ng uu icn clinl cu a o clu c.
3II
THO I QUEN THU 8
Su cam kc ca c mu c icu cu a o clu c klong duo c
mo i nguo i cla p nla n.
1inl clu do ng mo i ca nlan klong hic minl pla i
Iam nlung vicc gi dc giup o cluc da duoc muc icu.
Kla nang a o dic u kic n lic u ca c co ca u, lc lo ng
licl lo p loa c su u do ca n lic dc mo i nguo i lu c
lic n o nla cong vic c cu a minl.
Su do ng am lic p Iu c nlu ng nguo i iong o clu c
clua ga n ho lay lo p a c Ia m vic c.
1inl la n ia cl nlic m mo i nguo i clua co inl la n
sa n sa ng cliu ia cl nlic m do i vo i cong vic c cu a minl.
Qvo nIIcv IIv mo cIvng Io goI Io qvon Iy Ly IIvc
cI! goy LIo LIon cIo ngvvI III IonI mo IIoI.
PETER DRUCKER
Bicu do sau day (hang 6) ncu ia sau Io long iong
klau lu c lic n va Iy gia i a i sao mo linl kic m soa cu a
1lo i da i Cong nglic p Ia i Ia nguycn nlan gay ia nlu ng Io
long nay va ai sao Mc hnh ccn nguo i hca n thie n cu a 1lo i
da i Lao do ng 1ii lu c, la m clu a iong 1lo i qucn lu 8,
Iai co lc giai quyc duoc van dc nay.
3I2
THE 8
th
HABIT
BIM TUA
Bay gio clu ng a la y glc p Ia i nlu ng dic u da do c.
Ngay u dau sacl, oi da ncu y uong moi nguoi co lc
clo n mo iong lai con duo ng di clo minl - mo con
duong dc dang nlung dan dcn kc cuc am luong va
mo con duo ng kla c ga p glc nl, klu c kluy u nlung dua
ha n o i dnl vinl quang. Clu ng a da la y con duo ng di
dc n kc cu c a m luo ng da kim la m ic m nang cu a con
nguo i nlu lc na o va con duo ng da n dc n vinl quang da
gia i plo ng ic m nang cu a con nguo i ia sao. 1lo i qucn
lu 8 cl Io i di dc n vinl quang va su la nl da ma hi
quyc cua no Ia tm ta tie ng nc i cu a oa n than va cc vu nguo i
kha c tm ta tie ng nc i cu a hc .
1|nh m|nh oa ch
Su cam k t
1|nh chu d ng
Su ta o d| u k| n
ng tam h| p |u c
1|nh tha n tra ch nh| m
Ch| don thua n cng o mu c t|u
Cuan h mua oa n
Ba n phan cng nh| m vu cu th
Cay ga y va Cu ca r t (xem con
nguo | |a m t trong nhu ng y u t
ch| ph| aa n xua tj
Nay hop tac!
ky thua t oa nh xang - uy ch
a nh g|a theo k t qua cu | cu ng
Co au nha t tr| va tham g|a cu a mo | nguo |
Nha n thu c v con nguo | hoa n th| n vo |
cng v| c da y du
L|n k t ca c mu c t|u nha m da t duo c
kt qua
L|n k t ca c co ca u va van ho a trong
t chu c
Cu ng nhau t|m k| m g|a | pha p thu oa
Co t|nh tha n tra ch nh| m thuo ng xuyn,
co | mo , tuong h . Du a va o oa ng theo
do | tha nh t|ch.
ua oq
L H NG 1RONG
KHU 1HU C Hl N
NGUYN NHN GY RA 1RONG
1HO l A l CNG NGHl P
GlA l PHA P CU A 1HO l A l
LAO NG 1Rl 1HU C
3I3
THO I QUEN THU 8
Clu ng a cu ng da cu ng nlau kla o sa ha kic u
la nl cong: la nl cong cu a ca nhan, la nl cong cu a la nh
dac va la nl cong cu a tc chu c.
Tha nh ccng cu a ca nhan co duo c kli ha n kla m pla ia
va hic klai la c ha mo n qua licn plu : su u do clo n
Iu a, ca c nguycn a c, va ho n nang Iu c da c hic cu a con
nguo i. Kli hic klai la c pla luy ca c mo n qua na y,
clu ng a sc xay du ng duo c mo inl ca cl o vo i a m nlin
xa, inl ky Iua cla clc va vo i Io ng dam mc ma nl mc
duoc dan da hoi Iuong am cao dcp.
Tha nh ccng cu a la nh da c da nl clo nlu ng ai, ha kc dia
vi, hic co vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a lo . 1la nl
cong na y da duo c long qua vic c lu c lic n o hon vai
io cua Ianl da o.
Tha nh ccng cu a tc chu c co duoc kli o cluc vuo qua
ca c la cl lu c iong vic c hic n ca c nlic m vu va vai io
Ia nl da o (hao go m su mc nl, a m nlin va gia ii) la nl
ca c nguycn a c loa c do ng co lu c da y vic c lu c lic n
iong o clu c inl minl ha cl, su cam kc , inl clu
do ng, kla nang a o dic u kic n, su do ng am lic p Iuc va
inl la n ia cl nlic m.
Bicu do sau day klai qua moi quan lc giua su lanl
cong cu a ca nlan, su la nl cong iong Ia nl da o va la nl
cong cu a o clu c. 1o clu c na o co duo c ca ha su la nl
cong na y co lc xcm Ia o clu c hic xa c dinl du ng dic m
ua. icm ua o day Ia plan giao nlau cua ha vong ion
na y. o clinl Ia noi pla luy o nla su c ma nl va ic m
3I4
THE 8
th
HABIT
nang cu a o clu c. Cu ng gio ng nlu kli ca m vo lay ga y
dung vi ii dic m ua li ha n sc co cu da nl hong manl va
iu ng dicl.
4 0UY TAC TR0NC THUC HIN
B0N 0UY TAC TR0NC THUC HIN
(4BX 4 Bisciplines in Fxecution)
Co ho n quy a c giu p klac plu c duo c nlu ng Io lo ng
iong klau lu c lic n do ng lo i nang cao kla nang a p
iung va lu c lic n mu c icu clo o clu c nc u duo c a p
dung luong xuycn. Clung oi goi do Ia hon quy ac
5U 1HA NH CNG
CU A CA NHN
5U 1HA NH CNG
CU A 1 CHU C
5U 1HA NH CNG
CUA LANH AO
1m ah|a, k, |at,
am m, taoaq tm
1m ah|a, sa mah, G|a tr( Sa va| tro |aah dao
? too | quoo
V|oo ba eo, ea | t, eou o oq,
o oq ta o| p |u e, ta o o| u || o,
eo t|oo toa o t|a eo oo|
Nu quooq (? too | quooj,
|oo ouo oq, t|o | t, 1|ao quy o
l|oo 14.a
h0 I q000 Ih0 8 h0 I q000 Ih0 8
|m ta a |m ta a
60 0 q0 I8 0 60 0 q0 I8 0
It00 Ih0 0 hI0 0 It00 Ih0 0 hI0 0
SU 1P 1RUNG VA 1HUC HlN LY NGUYN 1C LAM
1RO NG 1M
3I5
THO I QUEN THU 8
ttcng thu c hie n. uong nlicn, co n co nlic u yc u o kla c
a nl luo ng dc n vic c lu c lic n mu c icu. Nlung qua
nglicn cu u cu a clu ng oi li day Ia nlu ng yc u o co a nl
luo ng nlic u nla dc n kc qua lu c lic n.
Duoi day Ia om a hon quy ac nay:
QUY T C 1: TA P TRUNG VA O DI U QUAN TRO NG NHA T
Co mo nguycn a c clung vc su a p iung ma nlic u
nguo i klong lic u io kli dc ca p iong o clu c: Ccn nguo i
thuo ng chi cc kha nng ta p ttung la m mc i la n mc t vie c de da t
ket qua tct nhat.
Cia su ha n co 8u% co lo i dc loa n la nl mo mu c icu
na o do vo i kc qua o nla , nlung ha n co Ia m lcm mo
vic c kla c song song li ca c kc qua nglicn cu u clo la y co
lo i dc ha n la nl cong do ng lo i ca lai vic c sc gia m xuo ng
co n 64%. Nc u ha n ic p u c dinl kc m lcm nlic u mu c
icu kla c nu a li y Ic la nl cong sc gia m ma nl lon.
Cla ng la n, nc u ha n cu ng Iu c lu c lic n nam mu c icu kla c
nlau li co lo i la nl cong kli do cl co n 33%.
Do do vicc kicn ii va ap iung cao do vao mo loac
lai mu c icu uu icn la ng da u Ia dic u cu c ky quan io ng.
Ro ia ng, sc co mo so mu c icu quan io ng lon ca c mu c
icu kla c. Clu ng a ca n pla i plan hic mu c do quan io ng
cu a u ng mu c icu. Mo mu c icu cu c ky quan io ng Ia
mu c icu ma kli loa n la nl sc mang Ia i mo kc qua quyc
dinl. Nc u klong da duo c mu c icu cu c ky quan io ng
li vic c da duo c ca c kc qua kla c io ncn klong co y nglia.
3I6
THE 8
th
HABIT
Va y Ia m lc na o dc xa c dinl ca c mu c icu cu c ky
quan io ng dc va cl clic n Iuo c oi kli ha n co lc xa c
dinl ngay, nlung co Iu c ha n ca n pla i plan icl la cli
ic. Bang sang Ioc muc do quan iong duoi day Ia mo
cong cu va cl clic n Iuo c lu u icl long qua ca c icu clua n
sa ng Io c vc kinl c , clic n Iuo c, Io i icl cu a nlu ng nguo i
co Iicn quan.
1. t| t | oaoo sa eo ea e
u e t|u eu a t eou e
z. | vo | | eo| t|u
sa oq |o e ba o eoo o|
oa oo q|a u e o ta e
o oq oou sau:
-1 = co ta c d ng t|u
cuc
o = khng co ta c d ng
4 = co ta c d ng ra t
t|ch cu c
a. C oq s o| oa t ouo e
4. k| t|a b oq t|u e
q|a e: Cou oq ta oaoq
o | t vo | oou oq va o
o quao t|o oq s oq
eoo
. Co eu va o s o| va
t|u e q|a e o oa oo oa u
u e t|u oa o |a quao
t|o oq
C|c o|c m |a -1 oc c 4
Ca c t|u ch| d
xem xe t:
Vu e o q|a toq su
t|uoq toa oo eu a
|oa eo oa oq
k|eo to|eo su oa
va oo| t t|oo
eu a ooao v|o
Co ta e o oq t|eo
eu e o o ea e ooa
euoq ea p/ oquo |
ba o |o / ooa oa u tu/
o | ta e
Ca e t|u eo| |oa e
C|c o|c m |a -1 oc c 4
Ca c t|u ch| d
xem xe t:
1|u e t| p o t|o
eoo ea e u e t|u
eouoq eu a t eou e
Naoq eao ooq
|u e eo ba o eu a t
eoue
Vo | oq to| poa o
1oq euo oq |o | to
ea oo t|aoo
Ca e t|u eo| |oa e
C|c o|c m |a -1 oc c 4
Ca c t|u ch| d
xem xe t:
Vu e toq ooaoo
tou
Vu e q|a eo| po|
Ca | to| o |uu
|uo oq t| o t
Ca | to| o u e o
|o | ooua o
Ca e t|u eo| |oa e
l|oo 14.4
Chi dh 1iu chuh sahg loc
di voi c dhg va
hguo i lih quah
8A NG SA NG LO C MU C QUAN 1RO NG CU A CA C MU C 1lU
1iu chuh sahg loc
v chih luoc
1iu chuh sahg loc
v kihh I
68 0 m0 0 II00 0 0 t0 0I0 m
3I7
THO I QUEN THU 8
Ticu chua n sa ng Io c d i vo i ca c c dng va nhu ng
nguo i co Iicn quan: icu gi Ia quan io ng nla ma han
can pla i Iam dc dap ung nlung doi loi cua cac co dong
va nlu ng nguo i co Iicn quan Kla cl la ng, nlan vicn,
nla cung ca p, nla da u u va a ca nlu ng nguo i co Iicn
quan dc n o clu c cu a ha n. Ba n ca n xcm ca c mu c icu na y
co a c do ng nlu lc na o dc n:
Vic c Ia m ang mu c do iung la nl cu a kla cl la ng.
Kicl licl su dam mc va nlic inl cu a nlan vicn.
Co a nl luo ng icl cu c dc n nla cung ca p, nguo i ha n
Ic va ca c nla da u u.
Ticu chua n sa ng Io c vc chic n Iuo c cu a t chu c: Ca n
xcm xc ca c mu c icu co a nl luo ng nlu lc na o dc n
clic n Iuo c cu a o clu c, iong do co :
Ho io iu c ic p dc n su mc nl va mu c icu clung cua
o clu c lay klong
Nang cao nang Iu c co ha n cu a o clu c lay klong
Mo io ng li pla n lay klong
1ang cuo ng Io i lc ca nl ianl lay klong
Ba n ca n u lo i minl: dic u gi Ia quan io ng nla ma
minl ca n Ia m dc da y ma nl lu c lic n clic n Iuo c
Ticu chua n sa ng Io c vc kinh tc . Mu c icu quan io ng
duo c uu icn Iu a clo n ca n pla i do ng go p iu c ic p lay
gia n ic p vc kinl c clo o clu c Ba n ca n u lo i: 1iong
so ca c mu c icu ic m a ng li mu c icu na o sc dcm Ia i Io i
3I8
THE 8
th
HABIT
icl kinl c Io n nla clo o clu c Ba n ca n xcm xc ca c
icu cli sau:
1ang doanl lu
Cia m cli pli
Ca i lic n inl linl Iuu cluyc n ic n c
Kla nang sinl Io i
Ngay ca do i vo i nlu ng o clu c pli Io i nlua n li icu
cli kinl c va n do ng vai io ia quan io ng, ho i mo i o clu c
dc u ca n mo Iuo ng ic n ma du dc loa do ng hinl luo ng.
QUY T C 2: IA P BA NG THA NH TICH
Ba ng la nl icl sc giu p clu ng a lu c lic n o nlu ng
nguycn a c. Nguo i a luo ng lu c lic n cong vic c o lon
kli co ha ng gli nla n va da nl gia la nl icl da duo c.
Ba n co hao gio lu ngli xcm la u qua sc ia sao nc u
ca c mon lc lao nlu ho ng io , ho ng cla y, ho ng da
klong ca n co kc qua li da u Ca c va n do ng vicn sc cloi
u y y minl la m cli co lc du ng Iai dc a n gau, nguoi a
sc klong co n a p iung va o li da u nu a. Nlung kli mo
y so ha huo c pla i co dc quyc dinl lu la ng, lanl icl
li mo i cluyc n Ia i kla c, ia n da u sc soi do ng va ca u lu
sc a p iung Ia m vic c lc minl dc co kc qua cao nla .
Cong vic c cu ng lc . Nc u klong co nlu ng clua n mu c
cu lc dc do Iuo ng mu c do loa n la nl cong vic c li
clu ng a sc klong hao gio hic io mu c icu lu c su ca n
da duoc Ia gi.
3I9
THO I QUEN THU 8
Do va y ha n ca n xay du ng ha ng gli dic m la nl icl
da duo c va klong ngu ng ca p nla no . Ha y ga n kc cong
vic c na y vo i qua iinl dinl luo ng va Iicn kc .
QUY T C 3: CHU DO NG BI N MU C TIU THA NH
HA NH DONG CU TH
ay Ia vic c ca n Ia m kli co mu c icu mo i loa c clic n
Iuo c mo i. Co mo su kla c hic Io n giu a nlu ng clic n Iuo c
dc ia va nlu ng clic n Iuo c lu c c dang duo c lu c lic n
la ng nga y. Vic c da duo c ca c mu c icu clua u ng duo c xa c
Ia p iuo c do do i lo i ha n pla i lu c lic n nlu ng cong vic c
ha n clua hao gio Ia m. Mu c icu ncu ia sc klong hao gio
duo c lu c lic n clo dc n kli mo i la nl vicn iong o clu c
hic clinl xa c lo ca n pla i Ia m gi.
c lu c la nl quy a c, do i nlo m Ia m vic c cu a ha n
ca n pla i sa ng a o va co kla nang nla n dic n duo c nlu ng
pluong plap moi va o lon dc da duoc muc icu dc ia.
Sau do lo ap dung cac pluong plap nay vao cong vicc
la ng nga y o mo i ca p qua n Iy iong o clu c. ay clinl Ia
su iao quyc n ha ng la nl do ng cu lc .
QUY T C 4: PHAN DINH RO TRA CH NHI M CA NHAN
1iong ca c o clu c loa do ng lic u qua li nlu ng la nl
vicn cu a o clu c do luo ng xuycn ga p nlau la ng la ng,
la ng ua n, la m cli la ng nga y dc iao do i vo i nlau vc
ia cl nlic m, kic m ia ha ng lco do i la nl icl, gia i quyc
nlu ng o n a i, vuo ng ma c va lo io nlau cu ng pla iic n.
Nc u o clu c klong quy duo c ia cl nlic m ca nlan kli ca n
lic li loa do ng cu a o clu c sc hi c Iic ngay u da u.
32u
THE 8
th
HABIT
H0I 8 BAP
HO I: Su kha c nhau giu a S yc u t cu a tho a thua n
cu ng tha ng ma ng thuo ng dc ca p va 4 quy ta c ng vu a
no i o day Ia gi
DA P: Xc vc nguycn a c co ha n li giu a clu ng klong
co su kla c nlau io ic . Su kla c nlau o day cl Ia vc ngu
nglia lo c (ca cl du ng va dic n da u ngu ). Clo plc p oi
gia i licl io lon, nam yc u o clinl cu a lo a lua n cu ng
la ng nlu sau:
I. Kc qua ky vong
2. Huo ng da n
3. Ca c nguo n Iu c
4. 1inl la n ia cl nlic m
5. Kc qua cuoi cung
Hai yc u o da u icn Ia vc co ha n duo c lc lic n iong
lai quy a c da u icn Ia xa c dinl ca c mu c icu quan io ng
va Ia p ha ng gli nla n la nl icl. Yc u o lu ha, ca c
nguo n Iu c, duo c a n clu a iong quy a c lu ha, u c hic n
mu c icu la nl la nl do ng cu lc . Yc u o lu u va lu
nam a n clu a iong quy a c lu u: plan dinl io ia cl
nlic m ca nlan.
32I
Chng 15
5C DCNG IIENG NOI
B4 N IH4N HO I
C4 CH IHONG HINH
khi nqu , tci mc thc y ruc r sc nq lc nie m vui.
khi thu r, tci nhin thc y ruc r sc nq lc phu r vu
rcn nquc i. 1ci hc nh Jc nq vc nhc n rc r nq
phu r vu rhinh lc nie m vui.
RABINDRANATH TAGORE
1ci tin r nq Jc p lc i su phu r vu hu u irh lc nqhic vu
rhunq ru c nhcn lcc i vc rhi rc nqc n lu c thuc n
lhie t ru c su hy sinh mc i thieu hu y Juc r mc i r n
bc ru c su irh ly nhc nhen vc thc i bu nq nqc n lu c
rcc thuc nq ru c tcm hc n.
JOHN D. ROCKEFELLER, JR.
THE 8
th
HABIT
o ng Iu c lu c da y u hcn iong dc I) 1im ia ic ng
no i cu a ha n lan va 2) Co vu nguo i kla c im ia ic ng no i
cu a lo duo c cla y ha ng mo lu nlicn Iic u da c hic: mu c
dicl cao ca qua vic c plu c vu nlu ca u con nguo i. ay
cu ng Ia pluong ic n o nla dc lu c lic n ca lai cong vic c
na y. Klong hic ly sinl ha n lan dc plu c vu li clu ng
a sc klong lc mo io ng va pla luy kla nang u do Iu a
clo n cu a minl. Kli co ng lic n nlu ng gi minl co vi Io i
icl o dc p cu a mo i nguo i li do ng lo i ca nlan clu ng a
cu ng sc iuo ng la nl. Mo i quan lc cu a clu ng a vo i
nlu ng nguo i xung quanl sc duo c ca i lic n va io ncn sau
sa c kli clu ng a plu ng su clo gia dinl minl, clo nguo i
kla c, clo co ng do ng, o quo c va clo ca c nlu ca u kla c
cu a nlan Ioa i.
Ca c o clu c duo c la nl Ia p nla m plu c vu clo ca c
nlu ca u cu a con nguo i. Ba n co lc im ia Iy do na o kla c
clo su o n a i cu a ca c o clu c do Rohci CiccnIcaf u ng
vic mo ic u Iua n uyc vo i co nlan dc inl clc Ia a y
o no i vc kla i nic m cong ho c cu a o clu c.
1Ivng sv con ngvvI cIInI Io Ic II cIvng Io IoI
I.o Jc Jvvc song I.ong IIc gIvI noy.
NATHAN ELDON TANNER
323
THO I QUEN THU 8
THUI BAI CUA TRI TU
1oi in ia ng licn nicn ky na y sc Ia Tho i da i cu a Tti
tue (The Age cj \isdcm). No sc io la nl lic n lu c nlo
su c ma nl cu a loa n ca nl Ia n a con nguo i loa c do su c
ma nl cu a Iuong am, loa c ca lai.
Ba n du ng qucn nam 1lo i da i cu a nc n Van minl
nlan Ioa i: Tho i da i Sn o t[Ha i luo m voi hicu uong canl
cung va mu i cn, Tho i da i Ncng nghie p ga n Iic n vo i ca c
cong cu nglc nong, Tho i da i Ccng nghie p vo i ca c nla ma y,
Tho i da i Thcng tin[Iac dc ng Tti thu c ga n vo i clinl con
nguoi, va Tho i da i cu a Tti tue vo i hicu uo ng clic c Ia ha n,
uo ng iung clo kla nang u do Iu a clo n luo ng di cu a
con nguo i cu ng nlu mu c dicl va su uan lu ca c quy Iua
u nlicn va ca c nguycn a c (luo ng clinl Ba c) klong hao
gio lay do i, co inl plo qua , muon luo va lic n nlicn.
Ba n co dc y ia ng, sau mo i hic n cluyc n cu a xa lo i u
1lo i da i na y sang 1lo i da i kla c li lon 9u% Iu c Iuo ng
Iao dong cua loi dai iuoc do hi ca giam 1oi in iang
day Ia dic u dang dic n ia kli clu ng a cluyc n u 1lo i da i
Cong nglic p sang 1lo i da i 1long in[ Lao do ng 1ii lu c.
Con nguo i loa c dang hi ma vic c loa c dang da n da n lay
do i lco nlu ng do i lo i hu c lic cu a cong vic c mo i. Ca
nlan oi in ia ng lon 2u% Iu c Iuo ng Iao do ng lic n nay
dang io ncn Ia c la u va nc u lo klong co ga ng a i da u u
va o ha n lan li cl iong va i nam o i, sc co lcm 2u%
Iu c Iuo ng Iao do ng nu a io ncn Ia c la u.
324
THE 8
th
HABIT
TRI TU NAM U BAU!
Clu ng a hic ia ng long in (infoimaion) klong
pla i Ia ii uc . Clu ng a cu ng hic ia ng kic n lu c
(knowIcdgc) cu ng klong pla i Ia ii uc .
Ca cl day nlic u nam, kli oi co n gia ng da y da i lo c
va clua n hi Ia m Iua n a n ic n si, oi dc n ga p mo nguo i
ha n do ng lo i cu ng Ia gia o su cu a oi. 1oi no i: 1oi
muo n Ia m Iua n a n vc dc a i do ng co va nglc lua Ia nl
da o - mo Iua n a n iic lo c clu klong pla i Ia mo cong
iinl lu c nglic m.
Anl a y ia Io i oi nlu sau: Scplcn na y, lic u hic cu a
anl co n clua du dc co lc ncu ia cau lo i du ng!. No i
mo ca cl dc lic u Ia kic n lu c cu a oi co n la n lc p, va no
ca n duo c ang Icn nlic u lon nu a mo i co lc du su c
duong dau voi van dc oi muon dc cap.
ay Ia mo io ngai vc am Iy doi voi oi vi ca iai im
va klo i o c cu a oi licn vc iic lo c, vc xa lo i lon Ia kloa
lo c u nlicn. 1oi in ia ng su kc lo p giu a kic n lu c da i
lo c vc iic lo c va nlu ng nglicn cu u sau da i lo c vc kinl
c cu a oi da du clo Iua n an na y. Pla i nlic u nam sau do
oi mo i nla n ia ia ng anl a y da no i du ng. ay Ia mo ha i
lo c vc su klicm o n. Qua lu c, klicm o n Ia nguo i mc
sinl ia kic n lu c va mang Ia i nlu ng lic u hic lc su c quy
gia . Va cuo i cu ng oi nla n ia ia ng: ca ng hie u oie t nhie u, tci
ca ng nha n ta t ng mnh khcng oie t g ca
()
.
(1j Nquyo vo: !|c mcc ,ca |ccz, ||c mcc ,ca |ccz ,ca acc| |ccz.
325
THO I QUEN THU 8
Ha y xcm linl I5.I, icn do linl io n hic u li clo
kic n lu c cu a ha n va kloa ng io ng hcn ngoa i linl io n
hic u li clo su ngu do .
Kli kic n lu c cu a ha n ang Icn li nla n lu c vc su
la n lc p iong lic u hic cu a ha n cu ng ang Icn. (Xcm
linl I5.2)
h0 0 I8 q08 ItI0h kh00 00 0 kh8 m h8 t8 t0 00 00 I
00 8 0hI0h mI0h.
- Will DurahI
8
0
00
0
0
I
Vo hg Iro h
kih Ihuc
8
0

0
0
0
0
I
Vo hg Iro h
kih Ihuc
l|oo 1.1
l|oo 1.z
326
THE 8
th
HABIT
TIco moI y ngI!o noo Jo, LII sv IIcv !IcI Iong
Icn III LIcn IIvc !{ IIv Ic IoI zI LII Jo coc cII
IIcI Jvvc cIvo Jvng I.ong coc ngvycn Ioc. Tvng
mov LIcn IIvc nIo, qvon I.ong sc Jvvc IIcI Ivy
Jon qvo nIvng cIong Jvvng cvoc song, nIvng
IIoI qvcn zon Jvng moI cocI IIcv qvo coc
ngvycn Ioc Io !Icn mvI cIInI Io sv Iom cIv
I.I Ivc v !oc coo nIoI.
ALFRED NORTH WHITEHEAD
Nla n lu c icn giu p clu ng a co lcm quyc am
klong ngu ng lo c a p, da c hic Ia ca c mon lo c quan
io ng nlu su iuo ng la nl ca nlan, ca c mo i quan lc vo i
nguo i kla c va su Ia nl da o. 1oi in ia ng kli long in va
ii lu c duo c ga n kc vo i nlu ng mu c dicl va ca c nguycn
a c cao quy , ha n sc pla luy o nla ii uc cu a minl.
0UYN IUC TINH THAN VA SU IANH BA0 C0NC B0C
Eon zon cIvo Jvvc :cm Io Ioon IIonI nIIcm
zv, Ioy Jo Iom IcI svc mInI ncv zon con nIvng
JIcv co IcI mo !on co IIc Jong go.
DAG HAMMARSKJOLD
327
THO I QUEN THU 8
1ii uc lc lic n qua vic c su du ng kic n lu c mo ca cl co
icl. 1ii uc Ia su kc lo p long in va kic n lu c vo i nlu ng
mu c dicl va ca c nguycn a c cao ca . 1ii uc giu p clu ng a
hic on io ng nlu ng nguo i xung quanl va coi io ng su
kla c hic cu a lo . 1icn a ca , ii uc giu p a hic plu c u ng
quy a c da o du c la ng da u su co ng lic n. Quyc n Iu c inl
la n Ia cao quy va ma nl mc nla (su c ma nl cu a inl
ca cl), co n quyc n Iu c clinl lo ng Ia ha c quang thu ye u
(clu c vu , dia vi, cu a ca i, a i nang, danl ic ng).
ic u Iy lu kli no i vc quyc n Iu c inl la n clinl Ia o
nglicl Iy cu a no . Ca c u dic n luo ng gia i nglia vc
quyc n Iu c ha ng ca c u ngu nlu Ia cl luy, dic u
klic n, kic m soa , uy quyc n, uu lc , lo ng ii,
cli plo i, su c ma nl. Nlung u ia i nglia cu a no Ia i Ia
Ic do , Ic luo c, yc u duo i, dc u . Quyc n Iu c inl
la n co nglia Ia a o a nl luo ng long qua vic c uan lu
ca c nguycn a c. Quyc n Iu c inl la n co duo c long qua
vic c plu ng su , co ng lic n lc minl va sa n sa ng do ng go p.
No ha nguo n u su klicm nluo ng va co su c manl Io n
nla kli Ia m da y o clo a ca mo i nguo i. Quyc n Iu c inl
la n Ia la o quang Io n nla co duo c u su ly sinl.
1lco kinl nglic m ca nlan oi li nlu ng nguo i o vi ii
cao nla iong ca c o clu c lu c su Io n ma nl Iuon Ia
nlu ng nla -Ia nl-da o-cong-ho c (scivan Icadcis). Ho Ia
nlu ng nguo i klicm o n nla , co i mo nla , cliu klo Ia ng
nglc nla , da ng on io ng nla va Ia nguo i hic quan am
dc n nguo i kla c nla . Iim CoIIins, do ng a c gia cu a quyc n
Xay du ng de ttuo ng tc n (Built tc Iast) va Ia a c gia cuo n sa cl
328
THE 8
th
HABIT
vu a duo c xua ha n mo i day Tu Tc t de n Vi da i (Cccd tc
Cteat), da ic n la nl cong iinl nglicn cu u kc o da i 5 nam,
cl nla m gia i da p clo cau lo i dau Ia ca i Ia m clo mo o
clu c hinl luo ng io ncn vi da i. Kc Iua n ma ong iu ia Ia
clu ng a ca n clu do ng lay do i quan nic m vc su Ia nl da o.
ng mo a vc nguo i Ia nl da o ca p do 5 nlu sau:
o Ia nlu ng nla dic u la nl co kla nang a o su pla
iic n do hic n, nlu ng nguo i so lu u nlu ng pla m cla
ia i nguo c nlau Ia inl klicm nluo ng va mo y cli vuon
Icn ma nl Iic vc cluycn mon. Ho Ia nlu ng nguo i vu a
nga i ngu ng vu a quyc Iic , lo iu ic nlung klong hao
gio so la i.
1HU 8C CUA 5 CP LANH AO
68 0h80 00 080 I0 0 080
Co oo oq qo p ou u |eo b oq ta | ooq, || o tou e, |y ooq
va oou oq too | quoo |a v| e t t
M0 I Ih8 0h tI00 0I0 I 00 0 0 0h0 I8 Ih0
Co oo oq qo p eoo toa oo t|eo eu a ta p to , |a v| e eo
o| u qua vo | oou oq oquo | |oa e
k00 I q08 0 I 00 080 I0 0
u| t t eou e eoo oquo | va oqu o |u e o oa t ouo e | t qua
va o| u sua t eao tooo ea e u e t|u oa o|oo
k00 I I8 0h 08 0 hI0 0 q08
ta oa t ooao xay ou oq quy t ta va tooo ou | t ta oo|o |o
|a oq, || eu o va tou e oa y ta p to oa t toa oo t|eo eao
k00 I I8 0h 08 0 08
xay ou oq o o ta oq eoo su toa oo eoq |au oa | b oq ea eo | t oo p ea e
poa eoa t t|a | oquo e q|u a t|oo |o| oouo oq va t y eo| vuoo |o
a oo || t v eouyo o
68 1
68 Z
68 J
68 4
68
l|oo 1.4
329
THO I QUEN THU 8
Ra lic m co o clu c na o io ncn vi da i ma klong co
i nla mo nguo i Ia nl da o ca p do 5 nlu lc .
Kli nlu ng nguo i co cuong vi lay quyc n Iu c clinl
long (lao quang lu ycu) u cloi su dung uy quycn va
quycn Iuc, iu pli do Ia giai plap cuoi cung, li quycn
Iu c inl la n cu a lo sc ang Icn ia nlic u. o Ia vi lo hic
kim la m ca i oi cu ng nlu quyc n Iu c ca nlan va lay lc
hang Iy Ic, su luyc pluc, Iong o va su cam long. Noi
nga n go n Ia su in nlic m cu a ha n lan.
Cu ng co nlu ng Iu c do inl ia ng io i icn, ha o n lay su
so ng co n do i lo i pla i du ng ha n ay sa cu a quyc n Iu c dc
o n dinl ia u , dc xa c Ia p ia u mo i lay mo a m nlin
mo i. 1uy nlicn, iong la u lc ca c iuo ng lo p, vic c su du ng
quyc n Iu c clinl lo ng qua so m sc Ia m clo quyc n Iu c inl
la n hi gia m su . Nlu da no i, kli ha n vay muo n su c ma nl
u dia vi quyc n Iu c cu a minl, ha n sc Ia m yc u ca ha do i
uo ng: ha n lan minl, vi ha n klong pla luy duo c quyc n
Iu c inl la n cu a minl, Ia m yc u nguo i kla c, vi lo Ic luo c
va o quyc n Iu c cu a ha n, Ia m yc u mo i quan lc , vi kli do su
co i mo va Io ng in klo ma co co lo i dc pla iic n.
CocI IoI nIoI Jc IvI !oy IInI cocI cvo moI
ngvvI LIong IoI IIong qvo ngI{cI conI mo Ioy
I.oo cIo Io qvycn Ivc.
ABRAHAM LINCOLN
33u
THE 8
th
HABIT
Ban lay Iuu y su klac hic giua su Ianl dao do cluc
vi (quyc n Iu c clinl lo ng) va su Ia nl da o do Iu a clo n
(quycn Iuc inl lan) lco hang duoi day:
1iong cuo c so ng co ia nlic u vi du clu ng minl clo
nlic u iuo ng lo p cu a ca c co ng do ng va nlu ng ca nlan
lc lic n duo c ic ng no i cu a lo iong vic c plu c vu ca c
nlu ca u cu a con nguo i ma cong cu clu yc u va n Ia quyc n
Iu c inl la n.
SU LA NH A O DO...
6h0 6 | (000 0 I0 0 0hI0h Ih0 0)
Su e a oo |a eoao |y
1|uoq toa oo eao ooo eo|oo t|u e
vaoq |o | to| ouo e ooa o
Sa| |a |a |o| b| poa t o| o
Nou oq oquo | eo o|a v| eao eo oq
t|o va o o| u oa y
Nou oq oquo | eo o|a v| eao |ooq
|a tooo o| u oa y
1 t ouo e soo ooo t t q
kooq a| ba o t| |a v| e oo
1| oa |a oou aoo ba o, oouoq
eo oq eo | t qua q|. uay q|o to|
sao oay
1a t ea eo| eo va y to|!
L0 6h0 k (000 0 I0 0 II0h Ih8 0)
Coao |y |a su e a oo
Co|oo t|u e |a t|uoq toa oo
Nqaoq buo oq |a t |u a eoo o
Sa| |a |a |o| |a o| u sa|
a o ou e, t|oo ea , |y t||
(Ltoos, atoos, toqosj
ta ta quooq eoo o | oquo |,
|ooq poa | |a |o eo| t||eo
1 t q ooo t t ouo e soo
lo | to, o oqo| q|ao v| e
1| u o |a to oa y...
1| oa ooa o toa oo vuo t |y vo oq
ua oq ?
33I
v mcnI cv !on cvo conI soI Io AGAA AG!A
IoI Iom zo IInI I.ong moI I.oI Iv. Qvon cIvng
cIInI Io conI soI zo conI soI IoI Io qvon
cIvng. Co IoI con cIIo sc I.ocI nIIcm cIvng Jc
gIn gIv on nInI cIo cong Jong.
SIR ROBERT PEEL, ngi sang lp nganh canh sat hin ai
Eoy gIv III IoI Jo IIcv. MoI ngvvI Jcv co IIc
cong IIcn cIo nIcm IIn cvo Io !oI Lc Io Io nom
Ioy nv. oI LII ngvvI Io co II nIcm IIn Iooc
Ioon Ioon LIong co, zo Jo Jo Io JonI moI mInI
cI! zI nIvng JIcv nIo mon Iooc cIong Io gI co.
JOAN OF ARC
CIAI 0UYT NHUNC VAN B TR0NC CU0C S0NC
BANC M0 HINH IAY NCUYN TAC IAM TR0NC TAM
1u da u cuo n sa cl na y oi da no i ia ng nc u mo luc
con nguo i loa n lic n Ia du ng, no sc clo ha n mo kla
nang pli luo ng dc gia i licl, du doa n, cu ng nlu gia i
quyc duo c nlu ng va n dc Io n nla iong o clu c cu a ha n.
1iong nlu ng nam qua, oi da lo i y kic n la ng iam
nga n nguo i icn kla p lc gio i vc dic u gi Ia la cl lu c Io n
nla doi voi lo nlung dicu da Iam lo ma an ma ngu.
THO I QUEN THU 8
332
THE 8
th
HABIT
Ro i oi Ia i lo i lo dau Ia la cl lu c Io n nla iong cong
vic c lay iong o clu c ma lo dang Ia m vic c. Ba ng 8 sau
day ong kc nlung cau ia Ioi plo hic n nla (lay Iuu y
su gio ng nlau giu a ha ng na y va nlu ng no i dau, la cl
lu c ma oi da ncu ia o ca c iang da u cu a cuo n sa cl).
1oi in ia ng iong kluon klo ca c nguycn a c clu a
du ng iong ha mo linl duo c ncu iong cuo n sa cl na y,
kh0 k6 h 6h h0 6
6 khk
1. 1a | eo|oo, t| o ba e
z. Su eao b oq t|ooq eu e s oq,
|uo to| u too | q|ao
a. Su e |oo o
4. Ca e | quao o vo eo oq,
eoo ea |, ba o bo
. Nu| oa oq va oa y o eoo ea |
. 1o| u tu t|o
?. kooq ||o o|oo, oay toay o |
s. 1o| u |y ooq, oo e va o
u. Va t pouooq ouo oq
1o.1o| u su b|oo yo t|ooq ta o o
kh0 k6 h 6h h0 6
k6hL k6hlL F/ 0 6h0 6
1. ko | |uo oq eoq v| e |o o, too |
oa o poa | ooa o toa oo ea o |
|ooq ou su e oa t ouo e u e t|u
z. 1o| u too | q|ao va oqu o |u e
a. 1a | eo|oo |a oo a oo
4. 1o| u su t|o ea y
. 1o| u quy o oa oo
. Su toay o | va |ooq o o|oo
?. 1ooo ||p vo | |y toua t o |
s. tu oq tu oq to| u ta oo|o eouoq
va ea e q|a t||
u. kooq oa | |o oq vo | eoq v| e
oaoq |a
1o. Nquo | ou oq oa u/ qua o |y eou
eo t |o poa eoa t
ua oq s
333
THO I QUEN THU 8
l|oo 1.
SU 1P 1RUNG VA 1HUC HlN LY NGUYN 1C
LA M 1RO NG 1M
han sc hic cacl giai quyc nlung van dc luong gap cung
nlu hic huoc kloi dau dc dinl luong giai quyc. 1iuoc
mo va n dc ga p pla i, ha n ca n suy ngli minl pla i Ia m gi
long qua ta m nhn, ky lua t, dam me, luong tam, va 7 Thc i
quen icn pluong dic n ca nlan, do ng lo i, long qua vie c
neu guong, dinh huo ng, lien ke t va ttac quye n cung voi su
minl ha cl, cam kc , clu do ng, do ng am lic p Iu c, a o
dic u kic n dc lu c lic n su mc nl, a m nlin va ca c gia ii
cu a o clu c.
Mo Ia n nu a, clu ng a sc xcm Ia i mo linl a p iung va
lu c lic n Ia y nguycn a c Ia m io ng am. (Xcm linl I5.6)
5U 1HA NH CNG
CU A CA NHN
5U 1HA NH CNG
CU A 1 CHU C
5U 1HA NH CNG
CUA LA NH AO
1m ah|a, k, |at,
am m, taoaq tm
1m ah|a, sa mah, G|a tr( Sa va| tro |aah dao
? too | quoo
V|oo ba eo, ea | t, eou o oq,
o oq ta o| p |u e, ta o o| u || o,
eo t|oo toa o t|a eo oo|
Nu quooq (? too | quooj,
|oo ouo oq, t|o | t, 1|ao quy o
h0 I q000 Ih0 8 h0 I q000 Ih0 8
|m ta a |m ta a
60 0 q0 I8 0 60 0 q0 I8 0
It00 Ih0 0 hI0 0 It00 Ih0 0 hI0 0
334
THE 8
th
HABIT
Ba n la y ngli sau lon vc su c ma nl oa n dic n cu a Mc
hnh ccn nguo i hca n thie n (lc xa c, ii uc , am lo n va inl
la n). Mo linl dc ca p dc n ho n nang Iu c da c hic cu a con
nguo i IQ, EQ, PQ va SQ. No uo ng iung clo ho n do ng
co[nlu ca u cu a cuo c so ng so ng, lo c a p, ycu luong va
dc Ia i di sa n. No cu ng uo ng iung clo ho n luo c inl
cu a nguo i Ia nl da o a m nlin, ky Iua , dam mc va Iuong
am. Cuo i cu ng, no uo ng iung clo ho n luo c inl cu a
nlu ng o clu c (kc ca gia dinl) duo i linl lu c ho n vai io
cu a Ia nl da o ncu guong, dinl luo ng, Iicn kc va iao
quyc n. (Xcm linl I5.7)
1im Ra 1ic ng No i Cu a Ba n 1lan Ia mo kla i nic m vc
su do ng am lic p Iu c. Ha y Iuon nlo ia ng su c ma nl o ng
lc Io n lon o ng su c ma nl cu a u ng ho pla n iicng Ic . Vi
va y, kli ha n coi io ng, pla iic n, ga n kc va can ha ng ca
hon nang Iuc dac hic cua con nguoi va ao dicu kicn dc
ho n nang Iu c na y o n a i iong ha n li ha n sc pla luy
duo c o i da ic m nang cu a minl dc di dc n la nl cong
hc n vu ng.
4 N^NG tu C ^ C ulL 1 4 1luC C 1lNl 4 v^l 1nC
Su e a oo t|| tu
Su e a oo t|oo ea
Su e a oo t|oo toa o
tI I00
lo e ta p
F 0k6
h0 6 hlL k
I0h Ih8 0
|a | o| sa o
l|oo 1.?
h0 x8 0
S oq
8m h0 0
xu touooq
Su e a oo to eoa t 1a oo|o
ky |uat
a
tuooq ta
Nu quooq
|oo ouo oq
t|o | t
1|ao quy o
335
THO I QUEN THU 8
IU I K T
Cuo n sa cl na y iuo c lc nla m gio i lic u mo mo
lu c co ha n: mo i ca nlan dc u Ia mo con nguo i loa n
lic n vo i da y du ca c yc u o : lc xa c, ii uc, am lon va
inl la n. Kli mo i nguo i lam gia va o qua iinl xay
du ng 1lo i qucn lu 8 - 1im Ra 1ic ng No i Cu a Ba n 1lan
- Iu a clo n ca cl mo io ng a m a nl luo ng cu a minl ha ng
ca cl co vu nguo i kla c im ia ic ng no i cu a lo , li lo sc
ang cuo ng pla m vi u do Iu a clon cu a minl dc gia i
quyc nlu ng la cl lu c Io n nla va plu c vu ca c nlu ca u
cu a con nguo i, lo lic u duo c ia ng cuo i cu ng la nh da c pha i
tu su lu a chc n clu klong pla i do clu c vi. La nl da o Ia
nglc lua a o dic u kic n va lo io nguo i kla c loa n
la nl cong vic c cu a lo , ca iong o clu c va ngoa i xa lo i.
Va y, clu ng a cl kic m soa do va , clu klong lc kic m
soa con nguo i. o i vo i con nguo i, clu ng a cl lu c lic n
vic c da n da lo ha ng ca cl iao quyc n clo lo ma loi.
Vc mo lu c con nguo i loa n lic n, clu ng a cu ng da
hic iang moi ca nlan dcu Ia mo von quy, duoc plu clo
nlu ng kla nang o Io n, ga n nlu Ia vo la n. Clu ng a
cu ng hic pluong ca cl o nla dc nang cao nang Iu c con
nguoi Ia an dung nlung mon qua licn plu va ai nang
lic m co . Clu ng a cu ng lic u ia ng van lo a ma clu ng a
dang so ng va Ia m vicc da duoc Iap iinl cl dan da
clu ng a dc n su a m luo ng, a cl io i klo i nlu ng ic m
nang Io n Iuon o n a i hcn iong clu ng a. Cl co do va
moi can plai duoc kicm soa quan Iy. 1u duy cl luy va
336
THE 8
th
HABIT
gia m sa cu a 1lo i da i Cong nglic p Iam clo nlic u nguo i
lic u mo ca cl sai Ic cl ia ng nguo n Iu c Io n nla iong sa n
xua Ia u ha n va ma y mo c clu klong pla i con nguoi.
Clu ng a cu ng lic u ia ng clu ng a co su c ma nl dc lay
do i Ia i loa n oa n u duy do , va clinl su c ma nl na y Ia
nguo n ca m lu ng dc clu ng a da n da (iao quycn) clo
nlu ng nguo i co kla nang Iu a clo n va dic u klic n su va .
Nc u clu ng a uan lco ca c nguycn a c (qua linl a nl
uo ng iung Ia clic c Ia ha n) Iuon cl luo ng clinl Ba c,
li clu ng a sc da n da n a o ia duo c quyc n Iu c inl la n
cu a minl, mo i nguo i sc in o clu ng a nc u clu ng a lu c
su on io ng lo , lu a nla n gia ii cu ng nlu ic m nang
cu a lo va a o co lo i clo lo lam gia dong gop. Ncu
long qua quyc n Iu c inl la n (la o quang clinl yc u),
clu ng a sc co duo c quyc n Iu c clinl lo ng lay clu c vi
(vinl quang lu yc u), clu ng a sc cu ng nlau lc clc lo a
ca c nguycn a c na y dc klong ngu ng nuoi duo ng mo co
lc va inl la n Ia nl ma nl co lc gia ang su u do va su c
ma nl dc co ng lic n nlic u lon. No i o m Ia i, su Ia nl da o
duo c mo i nguo i cla p nla n cl co duo c kli nguo i Ia nl
da o da Io i icl clung Icn icn Io i icl ca nlan.
337
THO I QUEN THU 8
H0I 8 BAP
HO I: Ta i sao hy sinh Ia tam dic m cu a quyc n Iu c
tinh tha n
DA P: Hy sinl co nglia Ia u ho mo dic u o dc p dc
co duo c dic u o dc p lon. Kli mo nguo i co a m nlin
vuo klo i ca i oi cu a minl dc a p iung va o su nglic p
quan io ng lay mo mu c icu ha ng a ca inl ca m, lo
sc sa n sa ng xa lan vi su nglic p do . o i vo i lo , do
klong pla i Ia su ly sinl, cl co nlu ng nguo i hcn ngoa i
mo i nlin la y su ly sinl cu a lo . Ha nl plu c vc co ha n
cl Ia sa n pla m plu cu a vic c clu ng a da dic u clu ng
a muo n co ngay hay gio Icn icn dic u clu ng a muo n
lu da c duo c vc Iau da i. Vi va y, nlu ng ai lc Io ng ga n
ho vo i su nglic p li kli ly sinl la nl plu c iuo c ma
Ia lo da ga ho io nga i Io n nla icn con duo ng su
nglic p. Co ng lic n vi su nglic p clinl Ia icu clua n da o
du c cu a a ca ca c on gia o, Ia mu c dicl a n cu ng cu a
iic lo c va am Iy lo c. AIhci Sclwcizci no i: 1oi
klong hic so pla n cu a ca c ha n sc ia sao, nlung co dic u
cla c cla n ia ng: iong so ca c ha n, nlu ng nguo i lu c su
la nl plu c Ia nlu ng nguo i im ia con duo ng va ca cl
lu c plu c vu con nguo i.
HO I: TQM (TotaI QuaIity Managcmcnt - Qua n trJ
Cha t Iuo ng D ng b ) va Cha t Iuo ng Ia nhu ng kha i
nic m m t tho i Ia cau no i cu a mic ng cu a ca c nha qua n
338
THE 8
th
HABIT
Iy , sau do dc n trao quyc n, ricng cau no i duo c Ia p di
Ia p Ia i vo i ta n sua t cao nga y nay Ia d i mo i (innovation).
Va y trong tuong Iai sc Ia gi
DA P: o Ia ii uc . Nc u ca c nguycn a c klong ngu
ii iong con im va klo i o c cu a u ng ca nlan, iong ca c
mo i quan lc va van lo a cu a o clu c li ha n klong lc
na o xay du ng duo c nic m in. Va klong co nic m in li
klo ma lu c lic n duo c vic c iao quyc n. Nc u mo i nguo i
du a va o Iua Ic dc pla n xc li ha n klong lc nuoi
duo ng duo c mo ha u klong kli cu a sa ng a o va do i
mo i. 1lay va o do , ha n sc nuoi duo ng mo lu van lo a
ninl ho . Nc u klong co su in ca y o mu c do cao, ca c co
ca u va lc lo ng Iicn kc vo i nlau du a icn mo mo lu c
cu a su io ng Iuo ng li ha n klong lc co duo c quy iinl
1QM lay da duo c cla Iuo ng nlu ky vo ng. 1lco oi,
sau 1lo i da i 1long in sc Ia 1lo i da i 1ii uc , iong do
nguo i Ia nl da o dicl lu c Ia nguo i-Ia nl-da o-cong-ho c
(scivan Icadci).
HO I: Ti ra t thich kha i nic m t chu c Ia y nguycn
ta c Ia m tro ng tam. Iic u co thc a p du ng kha i nic m na y
va o c ng d ng xa h i
DA P: Cla c cla n Ia duo c. Nc u ha n co lc a p lo p du
so Iuo ng nguo i hic ca cl quan am dc n nguo i kla c, Ia
nlu ng nguo i Ia nl da o u nlicn lay clinl lu c iong
nga nl gia o du c, kinl doanl, co quan nla nuo c va ca c
nga nl nglc kla c va la m cli ca nlu ng nguo i klong co
339
THO I QUEN THU 8
quyc n Iu c clinl lo ng nlung co ia nlic u quyc n Iu c
inl la n va mo i quan am dc lam gia va o qua iinl
gia ng da y 7 1lo i qucn va ho n vai io Ia nl da o iong o
clu c va gia dinl, iong ca c co ng do ng, ha n sc nlin la y
nlu ng kc qua da ng nga c nlicn. Clu ng oi da va dang
Ia m dic u na y clo ia , ia nlic u co ng do ng kla c nlau
icn kla p lc gio i.
34u
20 C4C HO I DCO C
NHIEC NGCOI
QC4N I4H NH4 I
CAU HO I 1: Ti ca m tha y ha u nhu khng thc na o
thay d i duo c ca c tho i qucn cu a ba n than. Dic u do co
ph bic n khng hay ti chi Ia m t truo ng ho p ca bic t
DA P: Ba n klong lc ca hic , oi sc gia i licl ngay sau
day. Co lc han da ung xcm doan plim vc con au vu iu
ApoIIo II do ho Icn ma iang. Nlu ng ai da xcm li
klong lc in va o ma minl kli nlin la y con nguo i da
clan Icn ma iang. Ba n co hic nang Iuo ng Io n nla icu
o n clo cuo c la nl iinl na y duo c du ng clo giai doa n
nao lay klong Clo quang duong 25u.uuu da m u iai
da dc n ma iang Clo la nl iinl quay vc ia i da Clo
giai doan icp can lco quy dao ma iang... 1a ca dcu
klong pla i. Nang Iuo ng icu o n clo vic c plo ng con a u
34I
THO I QUEN THU 8
ia klo i su c lu cua iai da iong nlung giay plu dau
icn o nlu ng da m da u icn - cu a cuo c la nl iinl mo i
Ia Io n nla .
Suc lu doi voi con au iong nlung dam dau icn do
Ia vo cu ng Io n. No do i loi noi Iu c cu a con a u pla i Io n
lon su c lu cu a ia i da Ia n su c ca n cu a klong kli dc con
au co lc hay va o klong gian. Nlung kli da hay vao quy
da o io i li la u nlu con a u klong o n nang Iuo ng hao
nlicu dc Ia m nlu ng vic c kla c.
Vi du vc con au vu iu clo lay can plai co mo so
dicu kicn dc loa kloi loi qucn cu va xay dung loi
qucn mo i. Co lc vi su c lu cu a ia i da nlu su c ca n cu a
ca c lo i qucn cu da an sau ha m ic , nlu ng xu luo ng do
di iuyc n, dic u kic n ngoa i ca nl, a nl luo ng cu a cla mc ...
co n su c ca n cu a ha u kli quyc n nlu su c ca n cu a ca c yc u
o xa lo i, van lo a cu a o clu c ma clu ng a Ia mo la nl
vicn. c co lc vuo qua lai Iu c ca n na y, ha n ca n pla i co
mo no i Iu c ma nl lon ca lai Iu c ca n do dc co lc ca
ca nl. Sau kli ca ca nl, ha n sc nla n ia ia ng ha n ma nl
mc lon hao gio lc .
Nc u ha n di lco con duo ng Tm ta tieng nc i cu a oa n
than va cc vu nguo i kha c tm ta tieng nc i cu a hc , ha n sc
luy do ng duo c mo su c ma nl o Io n va a o ic n dc clo
mo lo i qucn mo i na y no va pla iic n dc duong da u
vo i ca c la cl lu c, su plu c a p va na m ha ca c co lo i
iong cuo c so ng.
342
THE 8
th
HABIT
CAU HO I 2: M t ma t, ti tha y ra t hu ng thu va bJ Ii
cu n vi nhu ng gi ng no i. Nhung ma t kha c, ti v cu ng
phan van khng bic t minh co Ia m duo c hay khng
DA P: Ba n no i ia la , nlung oi go i y ha n ncn ncu ia
lai cau lo i kla c iuo c kli u lo i vc nang Iu c cu a minl.
Cau lu nla Ia : 1oi co ncn Ia m lay klong. ay Ia
mo cau lo i dc kla ng dinl vc gia ii. Cau lu lai Ia : 1oi
co muo n Ia m lco lay klong. ay Ia cau lo i dc im ia
do ng co lu c da y. Nc u ha n ia Io i Co clo ca lai cau lo i
na y li kli do ha n mo i lo i: 1oi co Ia m duo c lay
klong. Ba n ca n pla i plan hic io ha cau lo i dc co lc
xa c dinl ncn ha da u u dau.
CAU HOI 3: Tai sao van dc Ianh dao Iai Ia dc tai
no ng bo ng hic n nay
DA P: Nc n kinl c mo i lic n da icn nc n a ng clu yc u
Ia Iao do ng ii lu c. ic u do co nglia Ia cu a ca i da dicl
cluycn u icn hac va do va sang con nguoi ca vc u han
ii lu c va u ha n xa lo i. 1icn lu c c , su da u u a i clinl
Io n nla cu a clu ng a Ia da u u vao con nguoi. Lao dong
ii lu c da ang iuo ng u ca p so co ng sang ca p so nlan
va u ha n ii lu c, u ha n xa lo i Ia clia klo a dc nang cao
lay o i uu lo a da u u. Hon nu a, plong ca cl qua n Iy
iong 1lo i da i Cong nglic p va lc lo ng qua n Iy xcm
con nguo i Ia cli pli dang nga y ca ng io ncn Io i lo i do
su c c p ca nl ianl klo c Iic icn li iuo ng. o ng lo i
nguo i a nga y ca ng nla n lu c duo c yc u o con nguo i, da c
343
THO I QUEN THU 8
hic Ia mu c dc nie m tin clinl Ia can nguycn cu a mo i va n
dc . o clinl Ia Iy do a i sao nglc lua Ia nl da o Ia nglc
lua cao nla cu a mo i nglc lua .
CAU HO I 4: Ta t ca dic u na y d i vo i ti nghc co vc
na ng vc Iy tuo ng va da o du c qua . Trong nhu ng dic u
kic n va tic n nghi hic n co trong xa h i chu ng ta, ti
khng ro nhu ng dic u na y co thu c tc hay khng
DA P: Mo cau lo i sau lon ma ha n ncn lo i Ia Iic u co
kloa ng ca cl giu a kicl licl va pla n u ng lay klong No i
ca cl kla c, Iic u clu ng a lu c su co kla nang u do Iu a
clo n pla n u ng cu a minl, ha kc loa n ca nl lay klong
Ncu han luc su ia Ioi co li han sc lay iang Iy uo ng
clu nglia Ia lic n lu c. Ba n klong lc nlin la y su ky
dicu cua dicn u ngay nay, nlung han dang song dua vao
no va ha n hic ia ng clu ng co lu c. 1iuo c kli dic n u duo c
kla m pla ia, clu ng klong co lu c ma cl co iong y
uo ng. Kli ha n no i ia ng nlu ng dic u na y na ng vc da o du c
Ia ha n dang no i dc n du ng - sai. 1iong lam am, ha n hic
io su kla c nlau giu a ca i du ng va ca i sai, va nc u ha n clo n
ca i du ng li kc qua sc kla c la n so vo i kli ha n clo n ca i
sai. o Ia Iy do a i sao nlung y uo ng nay Iai mang inl
Iy uo ng va Iuan Iy , ca lai dc u Ia lic n lu c.
344
THE 8
th
HABIT
CAU HO I S: Ong no i ra ng quyc n Iu c tinh tha n van
ho a Ia hinh thu c ticn tic n nha t cu a quyc n Iu c tinh tha n.
Ti chua hic u y ng
DA P: Lay han uycn ngon doc Iap cua Hop Clung
quo c Hoa Ky Ia m vi du . 1inl ca m a n clu a iong van ha n
na y lc lic n quyc n Iu c inl la n co a m nlin io ng. Ba n
Hic n pla p Ia no Iu c lc clc lo a nlu ng gia ii kla ng dinl
ia ng: Mc i nguo i sinh ta de u onh d ng. Va Hc duo c ta c
hc a oan chc nhu ng quye n ta t ye u va oa t kha xam pha m, ttcng
dc cc quye n sc ng, quye n duo c tu dc va muu ca u ha nh phu c.
Ba n Hic n pla p clinl Ia su Iicn kc giu a a m nlin va lc
lo ng ca c gia ii cu a Ba n 1uycn ngon o c Ia p. Ba n 1uycn
ngon no i ia ng mo i nguo i, uy nlicn, ga n 2uu nam sau
plu nu My moi co quycn hau cu. Ban uycn ho giai
plo ng no Ic da klong duo c long qua iong lon 8u nam
va nga y nay day do va n co n o n a i na n plan hic clu ng
o c. Quyc n Iu c inl la n van lo a Iuon pla iic n cla m
lon quyc n Iu c clinl lo ng lay quyc n Iu c inl la n u
a m nlin, nlung cuo i cu ng no va n Ia nlan o quyc dinl
ao ncn mo xa loi lai loa. Ycu o quyc dinl o day
klong pla i Ia clinl plu , da i dic n clo quyc n Iu c va Iua
Ic , cu ng klong pla i Ia ca c ca nlan lay ca c o clu c u
nlan da i dic n clo su u do. Yc u o quyc dinl Ia o ca c ca
nlan va a p lc cu ng clia sc ca c y nglia va gia ii clung
da in sau vao Iong ung nguoi. Su u nguycn o muc do do
sc ao ia mo xa loi dan su, uc Ia giai phap thu ba iung
loa giua Iua Ic va su u do.
345
THO I QUEN THU 8
CAU HO I 6: Ong no i ra ng m t trong nhu ng va n dc
kho khan dang t n ta i Ia chu ng ta su du ng m hinh
cu a Tho i da i Cng nghic p va o Tho i da i Tri thu c, Ic na o
chu ng ta da khng co n Ia m t nuo c cng nghic p ho a
sao Ti tha y nga y nay o dau cng nghic p cu ng Ia uu
ticn ha ng da u.
DA P: u ng lc , nlung ca c cong vic c a o ia gia ii gia
ang nlic u nla Ia do Iao do ng ii lu c clu klong pla i
Iao do ng co gio i. Vi lc , o day clu ng a klong no i vc vic c
ga ho ca c nga nl cong nglic p. Clu ng a dang no i vc vic c
su du ng mo mo lu c Ia nl da o iong ca c nga nl cong
nglic p do . 1lu c ia, mo lu c na y cu ng co lc a p du ng
iong 1lo i da i Nong nglic p a i ca c nong ia i loa c io ng
lon Ia kla p mo i noi. Mo linl na y Ia m ang gia ii ha ng
su c ma nl cu a 1lo i da i Cong nglic p va 1lo i da i 1long
in. O day clu ng a dang no i vc pla m iu inl la n clu
klong pla i moi iuo ng va cla .
CAU HO I 7: Ca c nc n van ho a d c doa n, chuycn chc
sc ta o ra tinh bJ Ic thu c Ia n nhau nhu thc na o
DA P: Ha y lu ngli xcm nc u ha n co mo nguo i Ia nl
da o cluycn quyc n kic m soa mo i vic c, li ca p duo i sc
Ia m gi Ha u lc mo i nguo i sc iam ia p uan Ic nl ong a,
lo clo ong a ia Ic nl va Ia m du ng nlu ng gi ong ha o.
Ha nl vi na y Ia i giu p cu ng co nla n lu c cu a nguo i
Ia nl da o do c doa n ic p u c pla i cl luy va kic m soa , va
dic u na y Ia i cu ng co la i do hi do ng cu a ca p duo i.
346
THE 8
th
HABIT
Ca cl Ia nl da o nlu lc sc Ia m suy yc u nang Iu c va ii uc
cu a ca p duo i va clon vu i a ca mo i ic m nang cu a lo .
ic u o i c nla Ia no hic n con nguo i la nl do va , hi
dic u klic n va hi kic m soa . Cuo i cu ng, no co xu y va nuoi
duo ng mo lu van lo a ho do , iong do vic c ngoan
ngoa n uan Ic nl duo c xcm Ia du ng da n va iung la nl
co n nguo c Ia i Ia sai ia i.
Ca cl Ia nl da o na y cu ng a o ia su lo a lo p gia a o
iong o clu c, nguo i a sc no i co iong kli lu c ia lo
muo n no i klong. No iic icu su da u ianl Ia nl ma nl
va gay ia su ha ma n, u c gia n, uan lu co a c y , lic u nic m
in, kc m cla Iuo ng va klong lic u qua iong cong vic c.
CAU HO I 8: Co thc a p du ng Iy thuyc t na y trong
tinh hinh kinh tc sa su t hay trong nga nh cng nghic p
bJ dinh trc nhu thc na o
DA P: Kli do no ca ng co nlic u u ng du ng mang Ia i
lic u qua hoi vi nguo n Iu c Io n nla Ia kla nang sang a o
cu a con nguo i im ia Giai phap thu ba clo nlu ng iuo ng
lo p klo klan. 1uy va y, xu luo ng u nlicn cu a con nguo i
va n Ia io vc mo linl cl luy va kic m soa cu a 1lo i da i
Cong nglic p - mo mo linl ha n lan clu ng a lic u ia ng
klong lc o n a i Iau. 1iong inl luo ng klu ng loa ng
nga n la n, kli con nguo i hi cli plo i ho i van lo a sinl o n
li mo linl qua n Iy cluycn quyc n co lc co a c du ng.
Eiscnlowci u ng no i: Ba n klong lc no i vc dan clu vo i
mo nguo i dang a n na u iong la m iu a n ca nlan.
347
THO I QUEN THU 8
Nlung cuo i cu ng ha n va n ca n su lam gia cu a mo i nguo i
dc ao ia su hicn doi mang mo y nglia Iau dai. Lam duoc
dicu nay doi loi plai co su Ianl dao co quycn Iuc inl
la n da ng in ca y.
CAU HO I 9: Ia m thc na o dc ga n kc t 7 Tho i qucn
vo i 4 Vai tro cu a Ia nh da o Chu ng ti da da u tu ra t
nhic u tho i gian va tic n ba c cho vic c hua n Iuyc n 7 Tho i
qucn trong t chu c cu a chu ng ti nhung kc t qua chua
ro nc t.
DA P: Ba n ca n nlo ia ng 7 1lo i qucn duo c du a icn
ca c nguycn a c. 7 1lo i qucn Ia ca c nguycn a c vc inl
ca cl, dinl linl oa n la ai va oa n la m g, co n 4 Vai io Ia nl
dao dc cap dcn vicc oa n pha i la m g iong vai io Ia nl da o
dc gay a nl luo ng iong mo o clu c. Kli ha n dua 7 1lo i
qucn va o kluon klo cu a 4 Vai io Ia nl da o, clu ng sc io
la nl su ncu guong. ic u na y Ia m clo 7 1lo i qucn co y
nglia clic n Iuo c ho i vi clu ng Ia nlu ng dic u ha n ncu
guong iong kli ha n dang lu c lic n 3 vai io kla c cu a
Ia nl da o. Nlu ng nguycn a c a n clu a iong 7 1lo i qucn
cu ng gio ng nlu mo ca i gic ng sau loa c ma cl nuo c nga m
cung ca p nuo c clo ca c gic ng nuo c na m duo i hc ma nlu
clinl sa cl qua n ii cla Iuo ng do ng ho , iao quyc n, inl
la n Ia m vic c nlo m, su do i mo i...
348
THE 8
th
HABIT
CAU HO I 10: Ca c vu bc b i ta i chinh cu a ca c ta p
doa n Io n thuo ng Ia m cho ca nga nh kinh doanh bJ a nh
huo ng day chuyc n. Dic u na y khic n cho dc ta i tinh ca ch
ca nhan tro tha nh ticu dic m chu y . Va y ng Ia m thc
na o dc xay du ng tinh ca ch ca nhan va tinh ca ch van
ho a, Ia m thc na o dc tra nh duo c ca c vu bc b i na y
DA P: 1oi da co dip lam gia xu Iy lau qua cua cac vu
hc ho i 1licc MiIc IsIand, Rodncy King va Exxon VaIdcz.
Nlin clung oi clo ia ng a ca nlu ng la m lo a na y dc u
Ia hic u lic n sau sa c cu a va n dc van lo a cong y, pla n no i
cu a a ng hang hao go m nlu ng vic c Ia m sai ia i, su clc
day va Iam ngo iuoc nlung lanl vi sai iai dc ioi hi hao
cli planl plui.
1oi clo ia ng do Ia ha i lo c da gia clo mo i o clu c.
Can pla i xcm xc Ia i dicu gi Ia quan iong nla a m
nlin lay lc lo ng ca c gia ii Ba n ca n xcm xc Ia i a ca
nlu ng Ic lo i, ca c co ca u va lc lo ng xcm Iic u clu ng co
la su plu lo p vo i nlu ng gia ii va a m nlin lay klong.
1long in pla n lo i ca n pla n a nl iung lu c y kic n cu a
kla cl la ng, nla cung ca p va oa n ho cluo i gia ii. Ba n
klong lc Ia ng ia nl va n dc do minl gay ia vi so m muo n
no cu ng hi ploi ha y. Ba n cu ng klong lc da su iung
la nl cao lon Io ng clinl iu c, du xc lco mo ma na o
do li clu ng uong u nlau, nlung va n co su kla c nlau
co ha n. Ba n Iuon muo n ha c si no i clo ha n hic su la ,
du do Ia dic u ha n klong muo n nglc. Ba n muo n ha c si
pla i iung lu c vo i nglc nglic p cu a lo , cu ng nlu do i vo i
349
THO I QUEN THU 8
ha n. ic u nay cu ng du ng iong o clu c cu a ha n, do Ia su
iung la nl do i vo i ca c nguycn a c da o du c va nglc
nglic p, clu klong pla i do i vo i ha n lan mo ai do iong
o clu c.
Ca cl o nla dc pla iic n inl ca cl iong mo o
clu c klong pla i Ia dua ia ha ng da nl gia dc moi nguo i
pla n xc Ia n nlau, ma dc mo i nguo i cliu ia cl nlic m vc
nlu ng kc qua cong vic c do clinl lo da m nla n. Ba ng
ca cl na y, ha n sc klong di va o plc pla n inl ca cl cu a
nguo i kla c ma ha n cl iao clo lo ia cl nlic m, ma ia cl
nlic m do do i lo i lo pla i ic n Iuyc n inl ca cl ha n lan.
CAU HO I 11: Ong sc Ia m gi dc co thc duy tri duo c
van ho a tich cu c tin ca y cao sau khi ca t gia m nhan Iu c
DA P: Ban co hic a i sao van loa cu a o cluc hi sa su
sau kli ca gia m nlan Iu c o Ia vi mo i nguo i klong
uan lco ca c nguycn a c, lo klong duo c lam gia do ng
go p, klong duo c cung ca p long in, klong hic hao gio
sc dc n Iuo minl hi sa la i. Ho klong hic vc ca c clua n
mu c ca n co dc co lc dua ia nlu ng quyc dinl. c clo
ca c nlan vicn hi a c do ng icu cu c va gia dinl cu a lo lic u
duo c inl linl klo klan cu a cong y va a o ia klong kli
lic n cli iong o clu c, ca n pla i co su giao ic p co i mo
va cong klai dc mo i nguo i duo c lam gia ha n ha c clan
la nl va o clu c pla i iung la nl vo i ca c gia ii va ca c
nguycn ac da duoc xac Iap.
35u
THE 8
th
HABIT
CAU HO I 12: Chu ng ta thuo ng co nhu ng Io p b i
duo ng nang cao trinh d Ia nh da o, nhu ng chuyc n di
thu c ta p da ngoa i va mo i chuycn gia bcn ngoa i dc n dc
giu p do cho t chu c. Nhu ng hoa t d ng na y ra t co ich,
giu p nang cao su nhic t tinh va hang ha i cu a mo i nguo i,
nhung chi sau m t tho i gian nga n thi dau Ia i va o da y.
Ong co y kicn gi vc van dc nay
DA P: Bic ma klong Ia m li xcm nlu klong hic gi
ca . Nc u ha n cl la o lu c nla lo i vo i nlu ng kic n lu c va
nlu ng ky nang mo i lo c duo c, nlung Ia i klong a p du ng
clu ng va o lu c ic n li ha n da klong lu c su hic . Nc u
nlu ca c co ca u va lc lo ng cu a moi iuo ng klong lua n
Ioi dc han ap dung clung, han sc klong ap dung va cung
sc klong lu c su hic vc clu ng. Nc u inl ia ng na y cu
ic p dic n li cuo i cu ng sc a o ia am Iy ngli ngo iong o
clu c. Bi quyc la nl cong Ia sau kli lo c, ha n ca n o clu c
iuyc n da , la o Iua n va lc clc lo a ha ng ca cl van du ng
ca c nguycn a c da lo c va o ca c quy iinl Ia m vic c la ng
nga y, do ng lo i ga n clung voi vicc da nl gia kc qua cong
vic c va klcn luo ng.
CAU HO I 13: Dic u gi sc xa y ra nc u ca ch tic p ca n do
khng dcm Ia i kc t qua
DA P: Nc u ha n klong a p du ng no li sc cla ng hao
gio co kc qua . Ca cl ic p ca n na y klong pla i Ia plc p
ma u. No ca n co su quyc am, kicn ii, luo ng xuycn va
dac hic Ia can hic lay doi ncp ngli va loi qucn cu dc
ic p lu ca i mo i.
35I
THO I QUEN THU 8
CAU HO I 14: Dau Ia ca ch t t nha t dc chu d ng ta o
ra su thay d i trong t chu c, gia su ba n than da thay
d i truo c
DA P: Ncu han vua nlan ga, vua dap lang li Iam
ca cl na o clic c xc cu a ha n co lc cla y nlanl nla Ba n
sc da p ma nl lcm lay nla la ng ia Ro ia ng Ia pla i nla
la ng ia. 1uong u nlu lc , van lo a iong mo o clu c
cu ng co Iu c da y va Iu c ca n. Lu c da y Ia nlu ng lu c a i Io-
gic va kinl c . Lu c ca n Ia nlu ng yc u o vc van lo a va inl
ca m. c hic n Iu c ca n la nl Iu c da y, ca n long qua ca c
giai plap lu ha vc su giao icp dong am licp Iuc.
CAU HO I 1S: Co pha i ta t ca n i dung cu n sa ch
na y dc u Ia mo i Ti da tu ng nghc nhu ng y tuo ng
na y khi ti co n trc . IJch su thuo ng co nhu ng chuyc n
nhu va y.
DA P: u ng lc . c ic p lcm y cu a ha n, clu ng a dc u
hic nlo co Ba n Hic n pla p lay nguycn a c Ia m io ng am
va mo li iuo ng luong mai u do ma clung a clung
kic n su gia i plo ng ic m nang con nguoi ai Hoa Ky , mo
da nuo c clic m 4,5% dan so lc gio i nlung a o ia ga n I[3
gia ii sa n Iuo ng la ng lo a icn lc gio i. ay Ia ha ng
clu ng lu ng lo n vc su c ma nl cu a nlu ng mo lu c va
nguycn a c da a o ia nlu ng kc qua vuo ha c. Ba n ca n
nlo ia ng, ca c nguycn a c na y co inl plo qua va muon
luo . 1lc nlung klong pla i ha cu dic u gi Ia su la lic n
nlicn dc u duo c nguo i kla c lu a nla n va lu c lic n. Do
352
THE 8
th
HABIT
do , clu ng a pla i Iuon cu ng co Io ng quyc am cu ng nlu
kloi plu c da o du c inl ca cl va su Ia nl da o Iuon luo ng
vc nguycn a c.
CAU HO I 16: Co pha i cu n sa ch na y duo c vic t tu
nhu ng cng trinh nghicn cu u
DA P: Nc u y ha n muo n no i dc n ca c cong iinl nglicn
cu u lu c nglic m, cluycn sau li cau ia Io i Ia klong
iu pla n nglicn cu u kloa lo c vc Io lo ng iong lu c
nglic m. Co n nc u ha n muo n no i dc n vic c plan icl Iicl
su , iuy cu u a i Iic u va nglicn cu u dc iu ia la nl do ng
lic lu c, li cau ia Io i Ia co .
CAU HO I 17: Nhu ng t chu c na o Ia hinh ma u cho
ca c y tuo ng na y
DA P: Ba n co lc dc da ng im la y nlu ng dic n linl
xung quanl ha n, iong nlic u Iinl vu c kla c nlau. Plc p
lu Ia lay quan sa xcm Iuc Iuong Iao dong co duoc iao
quyc n lay klong Ho co a p iung va o ca c uu icn cao
nla cu a o clu c va lu c lic n nlu lc na o 1a nlicn vic c
iao quyc n klong pla i Ia a ca . Lc luo ng, mo i o clu c
dc u co la nl cong va la ha i. Va n dc Ia pla i Iuon ca nl
gia c, lu lu va pla iic n nlu ng nguoi gio i, xay dung
da o du c Ia nl da o io la nl gicn van lo a cu a o clu c,
cu ng nlu quyc n Iu c inl la n dc o clu c pla iic n
klong ngu ng.
353
THO I QUEN THU 8
CAU HO I 18: Hic u thco m t ca ch na o do thi Iic u
day co pha i Ia cu n sa ch no i vc tin nguo ng hay khng
DA P: Ca c nguycn a c clung a nlicn pla i co nc n
a ng da o Iy va inl ca m nlung clu ng klong pla i Ia nc
iicng cu a ha cu on gia o na o. 1oi ung giang giai cac
nguycn a c na y kla p noi icn lc gio i iong ho i ca nl ca c
on gia o kla c nlau va da iicl da n mo so cau iong ca c
sa cl kinl la nl ia kla c nlau cu a nlic u on gia o.
Nlu ng nguycn a c na y lu c su co inl plo qua va muon
luo . Nguo i a co lc su du ng ngon u kla c nlau, nguo i
a co lc co nlu ng u c Ic kla c nlau pla n a nl nlu ng gia
ii kla c nlau, nlung vc co ha n li ca c nguycn a c do dc u
dc cap dcn hon plam iu da duoc iinl hay xuycn suo
cuo n sa cl na y - lc cla [kinl c , mo i quan lc [xa lo i,
pla iic n ii uc [a i nang va inl la n, a ca dc u co Iicn
quan dc n y nglia cu a cuo c so ng va su clinl iu c.
CAU HO I 19: Ti Ia nguo i vu a thic u nhic t tinh vu a
nn no ng. Iic u d i vo i ti co qua mu n dc thay d i
DA P: Mo cau lo i ia lay. 1lu c ia, oi pla lic n ia
ia ng va n dc clinl ma mo i nguo i luo ng ngli ngo Ia su
du ng da n cu a ca c y uo ng clu klong pla i ha n lan ca c y
uo ng. Ca c y uo ng na y dc u du ng do i vo i mo i nguo i. Va n
dc o day Ia lo ngli ngo clinl ha n lan minl. Lo i kluycn
cu a oi Ia ha n la y ha da u cla m ia i va Ia m u vic c nlo io i
ic n la nl lu c lic n Io i lu a do i vo i minl. Mo kli ha n da
lu c lic n duo c, du ia nlo , la y ic p u c Ia m va co ga ng
354
THE 8
th
HABIT
lcm clu nu a. Da n da n u ng huo c mo , ha n sc co duo c
su u in, Ia m clu inl luo ng, su kicn ii cu ng sc ang Icn,
ha n sc da ia mu c icu Io n lon va lu c lic n duo c. Klong
hao gio Ia qua muo n do i vo i ha n. Cuo c so ng Ia mo su
mc nl, clu klong pla i Ia mo nglc nglic p.
CAU HO I 20: Ia m thc na o ng bic t duo c dic u do sc
mang Ia i kc t qua
DA P: Ba n cl lu c su hic duo c kli ha ay la nl
do ng. Bic ma klong Ia m lu c ia Ia klong hic . Ba ng
clu ng dc clu ng minl ha n sc da kc qua lay klong co n
co lc Iay u nlung kc qua luc c cua nlung nguoi duoc
ha n plu c vu - kla cl la ng, nguo i clu cong y[doanl
nglic p[o clu c, nlan vicn, do ng nglic p, nlu ng nguo i
dan hinl luo ng so ng quanl ha n... va ca nlu ng long
in pla n lo i ma ha n nla n duo c. Suy clo cu ng, oi in va o
su plan xc sang suo dua vao Iuong am kc lop voi su
quan sa va do i clic u. 1oi cu ng nla n ia ia ng u iong
lam am, la u lc clu ng a dc u hic nlu ng gi ncn va
klong ncn Ia m. Cl ca n mo i nguo i la nl do ng lco su
lic u hic do li nlu ng cau lo i kla c cl co n Ia Iy luyc
suong. Cuo i cu ng, oi muo n no i ia ng mo i cau lo i icn
doi nay dcu co Ioi giai dap va han co lc im lay clung
qua lo c lo i, nlung doi kli ha n pla i ia gia mo i co duo c
clu ng.
355
IE I4 C GI4
5IEPHEN R. COIEY
Stophon R. Covoy la m t chuyon gia duo c knh
tro ng tron tho gio i vo ly thuyo t la nh da o, va n do gia dnh,
m t nha gia o, nha tu va n vo gua n ly va la m t ta c gia da
c ng hio n ca do i mnh do gia ng ua y phuong pha p s ng
va la nh da o la y nguyon ta c la m tro ng tam, nha m xay
uu ng cu c s ng gia dnh va t chu c tha nh da t. ng t t
nghio p VBA Da i ho c Harvaru va tio n si Da i ho c Brigham
\oung - noi ng la m gia o su mn ha nh vi ho c cu a t
chu c va gua n tri kinh uoanh, d ng tho i la gia m d c guan
ho cng chu ng cu a truo ng va tro ly hio u truo ng. Ngoa i
ra, ng co n nha n duo c la ng tio n si uanh uu cu a ca c
truo ng da i ho c uanh tio ng kha c.
356
THE 8
th
HABIT
Tio n si Covoy la ta c gia cu a nhio u cu n sa ch, lao
g m cu n sa ch duo c xo p va o ha ng la n cha y nha t tho
gio i 7 TI: gu~u u~ IIauI uaI - ta c pha m duo c tn vinh
la co a nh huo ng nha t cu a tho ky 20 va la m t trong 10
cu n sa ch vo gua n tri co a nh huo ng nha t tu truo c do n
nay vo i 20 trio u la n la ng 38 thu tio ng da duo c la n ra
tron toa n tho gio i. Nhu ng cu n sa ch n i tio ng kha c cu a
ng lao g m: TI: gu~u IIu 3, Uu I:~u cI u:~u guau
I:ug uIaI, 1auI ua Ia, ugu,~u Iac Iau I:ug Iau :a
cuu 7 TI: gu~u cua uIuug g:a u:uI IIauI uaI
ng co 9 nguo i con va 43 nguo i cha u. ng duo c
trao Gia i thuo ng Nguo i Cha Da ng Knh cu a nuo c Vy -
gia i thuo ng ma ng cho ra ng co y nghia nha t trong
cu c do i mnh. Ca c gia i thuo ng kha c cu a ng lao g m
Thomas Voro Collogo Vouallion vo su c ng hio n cho
nhan loa i, Dio n gia Xua t sa c nha t, Gia i thuo ng Cng
uan cu a Ho a Bnh, Gia i thuo ng Qu c to Nha Doanh
nghio p cu a nam 1994 va gia i thuo ng Doanh nhan Qu c
gia v Nhu ng Tha nh tu u Tro n do i cu a Hoa Ky . Tio n si
Covoy duo c ta p ch T:u~ cng nha n la m t trong 25
nguo i Vy co a nh huo ng nha t tho ky 20.
Tio n si Covoy la sa ng la p vion va la Pho chu tich
Cng ty lranklin Covoy, m t cng ty cung ca p uich vu
ha ng da u tron tho gio i co van pho ng ta i 123 nuo c. Ho
chia so ta m nhn, tnh ky lua t va nhio t tnh cu a Tio n si
Covoy do co ngu n ca m hu ng, nang cao, va cung ca p
357
THO I QUEN THU 8
phuong tio n cho ca c ca nhan va t chu c co nhu ca u tron
toa n tho gio i do thay d i va truo ng tha nh tron con duo ng
cng uanh va su nghio p.
lranklin Covoy (ton niom yo t tron thi truo ng chu ng
khoa n Nov \ork
(1)
la lC) la cng ty ha ng da u tron tho
gio i vo da o ta o, nang cao hio u gua la m vio c, ca c cng cu
nang cao nang sua t lao d ng va ca c uu a n da nh gia cho
ca c t chu c, ta p tho va ca nhan. Kha ch ha ng cu a lranklin
Covoy chio m 90 ca c cng ty trong uanh sa ch lortuno
100, hon 5 trong lortuno 500, ha ng nga n ca c uoanh
nghio p nho va vu a, cu ng nhu nhio u t chu c cu a chnh
phu va ca c t chu c gia o uu c. Ca c t chu c va ca nhan tio p
ca n vo i sa n pha m cu a lranklin Covoy va uich vu thng
gua ca c lo p hua n luyo n cu a cng ty, gua nhu ng nhan
vion cung ca p uich vu co gia y pho p, tu va n tru c tio p m t
d i m t, ca c cu c h i tha o chuyon do , cataloguo, cu ng
vo i hon 140 cu a ha ng la n lo va gua trang vol
vvv.lranklinCovoy.com
lranklin Covoy co hon 2.000 c ng ta c vion cung ca p
ca c uich vu chuyon nghio p, ca c sa n pha m va tu lio u la ng
28 ngn ngu , ta i 39 van pho ng va o 95 nuo c tron tho gio i.
(1j NxSL NoW xo|| Stoe| Lxeoaoqo: 1o| t|uo oq eou oq |ooa o NoW xo||.
358
MUC LUC
LoI gIoI IhIeu b
Chng 1: NoI duu 7
Chng 2: Vun de 26
Chng 3: GIuI phup 44
PHAN I. TIM RA TIENG NOI CUA BAN THAN
Chng 4: Tm ru IIeng noI cuu bun Ihun -
mon quu IhIen phu 6I
Chng 5: The hIen quun dIem Ihong quu
Ium nhn, ky IuuI, su dum me vu
Iuong Ium cuu bun 87
PHA N 2. CO VU NGUO I KHA C TIM RA TIE NG NO I CU A HO
Chng 6: Co vu nguoI khuc Im ru IIeng noI
cuu ho Iu Ihuch Ihuc Ion doI voI
nguoI Iunh duo I29
TP TBUNG NLU GUONG VA JNH HUONG I63
Chng 7: TIeng noI cuu su unh huong -
huy Iu nguoI cum IuI I64
359
THO I QUEN THU 8
Chng 8: TIeng noI cuu IIn nhIem -
neu guong ve IInh cuch vu nung Iuc I9I
Chng 9: TIeng noI vu Ioc do cuu nIem IIn 2I2
Chng 10: Nhung IIeng noI keI hop -
dI Im phuong un Ihu bu 234
Chng 11: MoI IIeng noI - con duong dI den Ium
nhn nhung gIu IrI vu chIen Iuoc chung 2bI
THUC HILN - LILN KLT VA TBAO QUYLN 269
Chng 12: TIeng noI vu Ihuc hIen ky IuuI -
IIen keI cuc muc IIeu vu he Ihong
de dI den keI quu 270
Chng 13: Truo quyen: khoI nguon cum hung
vu IuI nung 286
THOI AI CUA TBI TUL 30I
Chng 14: ThoI quen Ihu 8 vu dIem Iuu nIem IIn 302
Chng 15: Su dung IIeng noI bun Ihun moI
cuch Ihong mInh 32I
20 cuu hoI duoc nhIeu nguoI quun Ium nhuI 340
Ve Iuc gIu SIephen B. Covey 3bb
In 2.000 cun, kh 14,5 x 20,5 cm tai XN In Cng ty Vn Hoa Phng Nam
(160/13 i Cung, Q.11, TP. HCM). Giy KKHXB s 55-2008/CXB/768-
187/Tre ngay 08/01/2008 - QXB s 63B/Q-Tre cp ngay 31/03/2008. In xong
va np lu chiu quy II/2009.
Chu trach nhim xut ban:
Ti n s QUA CH THU NGUY T
Bin t p : Tha nh Nam
Trnh ba y : First News
Sa ban in : Thanh Bnh
Th c hi n : First News Tr Vi t
NHA XUT BAN TRE
161B Ly Chnh Thng - Qun 3 - TP. H Ch Minh
T: 39316211 - Fax: 38437450
First News