(YRC) - Thuc Trang Va Giai Phap Nang Cao Hieu Qua Cua Nghiep Vu Thi Truong Mo Trong Qua Trinh Thuc Thi Chinh Sach Tien Te Tai Viet Nam

B Gio dc v o to Tr-ng i hc Ngoi Th-ng ---------o0o---------
Cng trnh d thi Cuc thi Sinh vin nghin cu khoa hc i hc Ngoi Thng nm 2005
Tn cng trnh:
Thc trng v gii php nng cao hiu qu ca nghip v th tr-ng m trong qu trnh thc thi chnh sch tin t ti Vit Nam
Thuc nhm ngnh: XH1a
H v tn sinh vin: - u Th Khnh Hoi
Dn tc: Kinh
Lp: Anh 2 Kho: 41 Khoa: Kinh t ngoi th-ng - Nguyn Trang Nhung N Dn tc: Kinh
Lp: Anh 2 Kho: 41 Khoa: Kinh t ngoi th-ng H v tn ng-i h-ng dn: C V Ph-ng Hong
H Ni 2005
Li ni u
1. Tnh cp thit ca ti Chnh sch tin t (CSTT) lun ng mt vai tr quan trng trong chnh sch v m nhm n nh v pht trin nn kinh t. Chnh sch tin t cng tr nn quan trng v nhy cm khi gi c v li sut c din bin phc tp. c bit trong thi gian gn y, do nh h-ng ca nhiu nhn t nh- thin tai, dch bnh v tc ng ca gi c trn th tr-ng th gii nn ch s gi c trong n-c c nhng bin ng bt th-ng. Nm 2000, ch s lm pht l -0,6% nh-ng nm 2004 ln ti 9,5%, con s ny l cao hn nhiu v c s t bin so vi 10 nm tr li y. Tr-c tnh hnh nh- vy, vic s dng mt cch thc s c hiu qu cc cng c ca CSTT kim sot lm pht l rt quan trng v cp thit. Trong cc cng c ch yu ca chnh sch tin t nh- th tr-ng m, li sut ti chit khu, t l d tr bt buc, hn mc tn dng, th nghip v th tr-ng m ngy cng chng t l cng c c vai tr to ln n nh th tr-ng tin t, kim ch lm pht, iu tit vn kh dng ca cc t chc tn dng v m bo kh nng thanh ton. Nghip v th tr-ng m -c Ngn hng Nh n-c Vit Nam (NHNNVN) chnh thc thc hin t 7/2000 sau mt giai on chun b lu di vi s tham kho kinh nghim vn hnh th tr-ng m ca cc n-c trn th gii. Trong 5 nm qua, nghip v th tr-ng m -c tin hnh th-ng xuyn v ng gp ln trong vic iu tit l-ng cung tin cho nn kinh t. Thng qua nghip v th tr-ng m, NHNNVN cung ng hng chc nghn t ng cho cc t chc tn dng vo nhng lc cng thng, gp phn n nh th tr-ng tin t, gim ri ro th tr-ng v ri ro thanh khon ca cc Ngn hng th-ng mi. Tuy nhin, nghip v th tr-ng m thc s pht huy hiu qu, gp phn thc hin mc tiu ca chnh sch tin t, Vit Nam cn tin hnh mt s bin php nhm tho g nhng kh khn cn tn ti (s phin giao dch t, ch c mt vi thnh vin tham gia, hng ho cn n iu v chng loi v thi hn, vic ch o li sut v khi l-ng ti cc phin u thu li sut ch-a tht s linh hot, c s php l ch-a thc s hon thin). V th, vic nghin cu nghip v th tr-ng
http://svnckh.com.vn
m tm ra gii php nhm pht huy hn na hiu qu ca cng c ny l cn thit, do vy nhm nghin cu chng em chn ti: Thc trng v gii php nng cao hiu qu ca nghip v th tr-ng m trong qu trnh thc thi chnh sch tin t ti Vit Nam .
2. Mc ch nghin cu Trn c s h thng ho nhng vn l lun v nghip v th tr-ng m v vai tr ca n trong qu trnh thc thi CSTT ca Vit Nam, ti tp trung phn tch thc trng ca cng c ny trong giai on t thng 07/2000 n 07/2005, v xut mt s gii php c bn tm v m v vi m nhm hon thin hot ng TTM Vit Nam. 3. i t-ng v phm vi nghin cu i t-ng nghin cu l hot ng, t chc ca th tr-ng m Vit Nam nh- khi lng giao dch, nh k giao dch, k hn giao dch, th tc giao dch, hng ho giao dch, thnh vin tham gia Phm vi nghin cu: l nghip v th tr-ng m do Ngn hng Nh n-c Vit Nam thc hin t lc ra i cho n nay.
4. Ph-ng php nghin cu ti s dng tng hp cc ph-ng php nghin cu khoa hc nh-: duy vt bin chng, duy vt lch s, ph-ng php phn tch, so snh, tng hp ti liu, thng k, phng vn chuyn gia, s dng s liu thc t lun gii, chng minh.
5. Kt cu ti
Bn cnh phn M u v Kt lun, ti gm ba ch-ng: Ch-ng I: L lun chung v th tr-ng m v nghip v th tr-ng m. Ch-ng II: Thc trng hot ng nghip v th tr-ng m ti Vit Nam Ch-ng III: Gii php nng cao hiu qu ca nghip v th tr-ng m ti Vit Nam.
Ch-ng i L lun chung v th tr-ng m v nghip v th tr-ng m

I. Tng quan v th tr-ng m
1. Khi nim v th tr-ng m v nghip v th tr-ng m

iu hnh chnh sch tin t quc gia, NHTW1 cc n-c s dng mt s cng c nh- t l d tr bt buc, nghip v ti chit khu, nghip v th tr-ng m, v nghip v bnh n th tr-ng ngoi hi. Trong cc nghip v , nghip v th tr-ng m vi nhiu -u im nh- tnh linh hot, tc lan truyn nhanh, khi l-ng giao dch -c cc NHTW s dng rng ri, hiu qu v tr thnh cng c c lc trong vic thc thi chnh sch tin t quc gia.
Th tr-ng m l th tr-ng din ra hot ng tin t gia NHTW vi cc t chc tn dng v phi tn dng nhm tc ng n vic tng, gim khi l-ng tin t mt cch trc tip i vi nn kinh t. Phm vi th tr-ng m nhng n-c khc nhau th khc nhau. S khc bit l do loi hnh cng c v thi hn ca cc cng c -c php giao dch trn th tr-ng m tng n-c khng ging nhau. V d, th tr-ng m Nht Bn ch cho php giao dch cc giy t c gi m thi hn khng qu mt nm. Nh- vy, th tr-ng m Nht Bn l mt b phn ca th tr-ng tin t. Ng-c li, th tr-ng m c li cho php giao dch c giy t c gi ngn hn v di hn. Giy t c gi di hn -c php giao dch trn th tr-ng m ca c c th c thi hn ln ti 5 nm (Five-year Federal notes), thm ch ti 10 hay 30 nm nh- tri phiu lin bang (Federal Bonds). Xt theo thi hn n ca chng khon th th tr-ng m ca c bao gm c mt phn ca th tr-ng chng khon. Chng loi hng ho trn th tr-ng m cng khng ging nhau. Ngn hng Trung
1
Ti M NHTW l Cc D Tr Lin Bang M. Ti Chu u l Ngn Hng Trung ng Chu u. Ti Nht l Ngn Hng Trung ng Nht. Khi ni n Vit Nam th cch gi Ngn hng Trung ng s -c thay th bng Ngn hng Nh n-c tin theo di.
ng Anh th-ng thc hin nghip v th tr-ng m d-i hnh thc mua bn tn phiu chnh ph v th-ng phiu. NHTW Nht Bn thc hin nghip v th tr-ng m ch yu trn c s th-ng phiu, giy n ngn hn, chng ch tin gi. NHTW c ch yu mua bn hp ng mua li. Do vy, v mt l thuyt, khng c s hn ch thi hn v chng loi hng ho -c giao dch trn th tr-ng m. Nghip v th tr-ng m (open market operations - OMOs) l hot ng mua bn giy t c gi2 ca NHTW trn th tr-ng m [Trn Trng , 2004]. Thng qua hot ng mua bn giy t c gi, NHTW tc ng trc tip ti d tr ca cc ngn hng v gin tip ti li sut th tr-ng, t c th nh h-ng n l-ng tin cung ng thng qua tc ng c v l-ng v v gi. iu 9, Mc 4, Lut Ngn hng Nh n-c Vit Nam nm 1997 quy nh nghip v th tr-ng m l nghip v mua bn cc giy t c gi ngn hn do Ngn hng Nh n-c thc hin trn th tr-ng tin t nhm thc hin chnh sch tin t quc gia. Theo lut sa i, b sung mt s iu Lut NHNN Vit Nam nm 2003, khi nim nghip v th tr-ng m -c nh ngha li l nghip v mua bn ngn hn cc giy t c gi do Ngn hng Nh n-c thc hin trn th tr-ng tin t nhm thc hin chnh sch tin t quc gia. Tu thuc vo mc tiu ca chnh sch tin t m NHTW thc hin cc nghip v th tr-ng m t-ng ng. thc thi chnh sch tin t ni lng NHTW s mua vo cc giy t c gi t cc i tc trn th tr-ng v ng-c li NHTW s bn ra cc giy t c gi cho cc i tc nu chnh sch tin t l tht cht, t nh h-ng ti kh nng cung tn dng cho nn kinh t ni chung v ti hot ng ca ton nn kinh t. Nghip v th tr-ng m tc ng ti l-ng cung tin v li sut th tr-ng ca nn kinh t thng qua c ch sau:
2
Giy t c gi -c hiu l cc gi tr c th -c giao dch v c gi tr nh- tin theo mt ngha no v -c quy nh bi lut nh ca mi quc gia. Ti Vit Nam, giy t c gi c th l tri phiu kho bc, tri phiu chnh ph, cng tri nh n-c, tn phiu kho bc, tn phiu ngn hng, v cc giy t c gi khc theo Lut Ngn Hng Nh n-c v Lut T Chc Tn Dng.
Th nht, tc ng ti d tr ca cc ngn hng. Vic NHTW bn/mua cc giy t c gi trn th tr-ng m s lm gim/tng ngay lp tc d tr ca cc NHTM. Bng vic bn/mua giy t c gi cho cc NHTM, NHTW c th gim/tng mt khi l-ng d tr t-ng ng khi tin thanh ton cho l-ng giy t c gi ny -c ghi N/C vo ti khon ca NHTM ti NHTW. Trong tr-ng hp ng-i mua/bn l khch hng ca NHTM th s tin mua giy t c gi s lm gim/tng s d- tin gi ca khch hng ti NHTM. S gim/tng ca d tr s dn n gim/tng kh nng cho vay ca h thng ngn hng v v th m gim/tng khi l-ng cung tin. Th hai, tc ng ti li sut. Khi vn kh dng ca tng ngn hng gim/tng do tc ng ca nghip v th tr-ng m, mc cung vn trn th tr-ng tin t lin ngn hng gim/tng. Trong iu kin cc yu t lin quan khng thay i, li sut th tr-ng lin ngn hng s tng/gim. Thng qua hot ng arbitrage3 v li sut, nh h-ng ny -c truyn n cc mc li sut khc trn th tr-ng ti chnh ni chung. Nghip v th tr-ng m cn nh h-ng n cung cu v do n gi c cc giy t c gi m NHTW s dng trong nghip v th tr-ng m. Nhng thay i v gi c ny s to ra nhng thay i v mc sinh li ca cc giy t c gi (li sut ca chng s b tng ln hoc gim xung). Nu cc giy t c gi chim t trng ln trong giao dch trn th tr-ng m th s thay i mc sinh li s nh h-ng ti li sut th tr-ng. Chng hn, khi NHTW bn chng khon lm cung chng khon tng, gi c ca cc chng khon gim xung lm mc sinh li (hay li sut) ca chng tng ln. Li sut tng ln buc cc NHTM phi tng li sut tin gi ln trnh tnh trng ng-i
Arbitrage (o hi): Vic mua v bn mt ti sn hai hay nhiu th tr-ng nhm kim -c li nhun nh s chnh lch gi gia cc th tr-ng ny. Thng qua vic ng thi mua mt th tr-ng c gi thp v bn th tr-ng khc c gi cao hn, ng-i o hi kim -c li nhun nh s khc bit gia cc th tr-ng, nh-ng chnh qu trnh ny lm thay i cung cu trn hai th tr-ng theo h-ng lm gim s khc bit v gi c. V vy, hnh vi ny c tc dng lm cho s khc bit gi c gia cc th tr-ng khng v-t qu mc chi ph giao dch. (T in kinh t hc, Nguyn Vn Ngc, Nh xut bn Thng K, 2001)
dn v cc nh u t- rt tin ra khi ngn hng em u t- vo chng khon. Vi ng ngha ca th tr-ng, vic mua bn cc giy t c gi trn th tr-ng m thng qua gi c l li sut giao dch. Thng qua cc knh l-u chuyn tin t, li sut v khi l-ng giy t c gi giao dch trn th tr-ng m s tc ng ti li sut th tr-ng4 v do tc ng ti hot ng ca nn kinh t5. Trn thc t, NHTW -c quyn mua v bn cc loi giy t c gi khc nhau. Khi l-ng giao dch v thi gian thc hin cc nghip v ny hon ton do NHTW quyt nh. Trn c s nh h-ng mong mun ti d tr ngn hng, c s tin t, tng l-ng tin, li sut v cc kh nng tn dng khc, NHTW s tin hnh cc nghip v mua bn trn th tr-ng m.
Nghip v th tr-ng m l cng c ra i sau so vi cc cng c chnh sch tin t khc nh-ng li cho thy n l cng c hu hiu nht trong vic thc hin CSTT. S hu hiu cng tr nn r rng hn trong mi quan h gia nghip v th tr-ng m v cc cng c cn li. Cng c ti chit khu v nghip v th tr-ng m u nhm mc ch ti cp vn cho cc ngn hng th-ng mi. Cng c ti chit khu cho php cp vn kh dng cho cc NHTW d-i hnh thc ti chit khu cc giy t c gi ngn hn. N ch c hiu qu khi NHTM ph thuc NHTW v vn kh dng. Trong iu kin th tr-ng ti chnh ngy cng pht trin th cc NHTM c th tm -c cho mnh nhiu ngun ti tr khc nhau m khng cn qu ph thuc vo NHTW gii quyt vn vn kh dng. Nghip v th tr-ng m c th lm tng hoc gim vn kh dng nh-ng tc ng thng qua c ch th tr-ng nn cc i t-ng chu s tc ng th-ng kh chng hoc o chiu h-ng iu chnh ca NHTW. Nghip v th tr-ng m v cng c d tr bt buc u cho php NHTW ch ng iu tit d tr ca h thng ngn hng. Tuy nhin, d tr bt buc c
Th-ng li sut trn th tr-ng m s tc ng tr-c ti li sut trn th tr-ng lin ngn hng, sau mi tc ng ln li sut ca nn kinh t. Tuy nhin thi gian c -c tc ng ny l khc nhau vi cc nn kinh t khc nhau. 5 Th-ng theo cc l thuyt kinh t hc, vic tc ng ny l ngn hn v c ngha bnh n nhiu hn l tng tr-ng. Cng c mt s nghin cu cho rng c nhng tc ng ca chnh sch tin t ln tng tr-ng kinh t di hn. Trong bi nghin cu khng cp ti vn ny m ch tp trung vo vic tr li cu hi lm th no nng cao hiu qu th tr-ng m ti Vit Nam.
nh h-ng rt mnh n l-ng tin cung ng, ch mt thay i nh trong d tr bt buc s dn n nhng thay i rt ln trong l-ng tin cung ng thng qua h s to tin. Ngoi ra, vic thay i lin tc d tr bt buc s gy ra tnh trng khng n nh cho hot ng ca cc NHTM, lm cho vic qun l kh nng thanh khon kh khn v tn km. Chnh iu ny lm cho cng c d tr bt buc tr nn km linh hot. Trong khi , nghip v th tr-ng m c th s dng to ra s thay i nh trong mc d tr v c s tin bng cch mua hoc bn t giy t c gi. Ng-c li, nu s thay i v d tr m NHTW mong mun ln th nghip v th tr-ng m sc thc hin thng qua vic mua hoc bn giy t c gi vi s l-ng ln. Ngoi ra, cng c nghip v th tr-ng m -c nh gi l cng c hu hiu nht thc thi chnh sch tin t cn v nhng l do sau y: Th nht, nghip v th tr-ng m do NHTW ch ng thc hin. NHTW c th kim sot hon ton khi l-ng ca nghip v th tr-ng m m khng chu nh h-ng ca bt k nhn t no khc. Th hai, nghip v th tr-ng m rt linh hot. NHTW tham gia vo th tr-ng m hng ngy, mua bn vi s l-ng ln cc giy t c gi. V vy, NHTW d dng thay i iu chnh khi c mt sai lm no xy ra trong khi tin hnh nghip v th tr-ng m. V d, khi NHTW thy rng cung ng tin t tng qu nhanh do mua chng khon trn th tr-ng m qu nhiu th ngay lp tc NHTW c th tin hnh nghip v bn chng khon trn th tr-ng vo thi gian sau . Th ba, nghip v th tr-ng m c th kim sot -c khi l-ng m n thc hin. V d, nu NHTW mun tng l-ng d tr ca h thng ngn hng ln 200 t ng th n ch cn mua ng 200 t ng chng khon chnh ph. Hnh vi kim sot ny khng th c -c vi cc cng c khc. Cng c d tr bt buc t n khng phn nh -c ton b d tr thc ca h thng ngn hng v do , kh kim sot l-ng tin cung ng. Cn li sut ti chit khu c th -c NHTW s dng iu tit hay khuyn khch cc NHTM vay vn nh-ng trn thc t n khng th trc tip kim sot -c khi l-ng chit khu. Cui cng, nghip v th tr-ng m c th thc hin mt cch nhanh chng khng vp phi s chm tr ca cc th tc hnh chnh. Khi NHTW quyt nh mun thay i d tr hoc c s tin t, NHTW ch cn -a ra yu cu cho cc
nh giao dch chng khon (trn th tr-ng tin t) v sau vic mua bn s -c thc thi ngay.
2. S ra i ca th tr-ng m trn th gii Nghip v th tr-ng m -c Ngn hng Anh p dng u tin vo nhng nm 1930 ca th k XIX. Vo thi gian ny, li sut ti chit khu ca Ngn hng Anh -c s dng nh- cng c ch yu kim sot cung tin. Tuy nhin, cng c ny t ra km hiu lc khi li sut th tr-ng tin t gim lin tc v-t ra ngoi kh nng chi phi ca li sut ti chit khu. iu ny thc y Ngn hng Anh tm kim cng c c hiu qu hn iu chnh li sut th tr-ng theo h-ng mong mun. Cch thc u tin -c p dng nhm lm tng li sut th tr-ng l: (i) bn chng khon chnh ph, ng thi ha mua li vo mt ngy xc nh trong t-ng lai; (ii) vay trn th tr-ng - thc cht l mt khon vay t nh chit khu, hoc t ng-i mi gii vi m bo bng chng khon chnh ph. Ngoi ra cc ph-ng php khc c cng nh h-ng cng -c p dng nh-: (iii) bn hn cc chng khon chnh ph; (iv) vay tin t cc ngn hng th-ng mi; (v) vay t nhng ng-i gi tin c bit. Bng cch , l-ng tin c s (base money) gim i t-ng ng vi khi l-ng vay hoc bn chng khon, ko theo cung tin gim v v vy li sut th tr-ng tng ln. Cng thi gian nay, Ngn hng Trung ng Thu S cng s dng nghip v bn cc chng khon chnh ph nhm thu ht l-ng vn kh dng d- tha. -c thnh lp vo nm 1913, lc u Cc D tr Lin bang M cng s dng nghip v th tr-ng m nh- mt cng c b sung cho chnh sch ti chit khu. Tuy nhin, trong v sau Chin tranh th gii th nht, nghip v th tr-ng m nhng nhiu n-c -c s dng nh- cng c ti tr cho cc chi ph chin tranh v cc hot ng iu chnh kinh t sau chin tranh. Cng vi cc hot ng ny, l-ng chng khon chnh ph nm trong tay cc NHTW tng ln.
Nh- vy, khi hiu qu v tm quan trng ca nghip v th tr-ng m ngy cng tng ln, n -c s dng nh- cng c chnh sch tin t c lp Anh, Thu S, M v sau hu ht NHTW khc u s dng th-ng xuyn. iu ny xut pht t: (i) hn ch ca chnh sch ti chit khu; (ii) s m rng v hon thin ca h thng th tr-ng ti chnh; (iii) s tng ln nhanh chng l-ng chng khon chnh ph v cc chng khon c tnh thanh khon cao.
Ngy nay, nghip v th tr-ng m -c s dng nh- mt cng c chnh sch tin t hiu qu nht hu ht NHTW cc n-c t nhng n-c pht trin cho n nhng n-c ang pht trin.
II. T chc v hot ng ca th tr-ng m
1. Ch th tham gia th tr-ng m 1.1. iu kin tham gia Tu theo c im kinh t - x hi ca tng n-c m cc ch th tham gia th tr-ng ny rt ng o, phong ph vi nhiu mc ch khc nhau. V nguyn tc, th tr-ng m l th tr-ng khng gii hn ng-i tham gia, mi ng-i u t- u c th l i tc vi NHTW trong nghip v th tr-ng m nu tho mn nhng tiu chun c th ca NHTW. Cc tiu chun ny th-ng nhm hai mc ch: cc i tc phi m bo tin cy nht nh v vic giao dch vi cc i tc mang li hiu qu chnh sch xt kha cnh mong mun ca NHTW. 1.2. Cc ch th 1.2.1. Ngn hng Trung ng Ngn hng Trung ng tham gia th trng m vi t cch l ngi ch o th trng thng qua vic mua bn cc giy t c gi nhm iu chnh cung tin thng qua h thng ti chnh trung gian (chng hn nh- h thng ngn hng th-ng mi), tc ng trc tip ln kh nng thanh khon v cung cp tn dng cho nn kinh t qua h thng ny. NHTW tham gia th trng m qun l, iu tit th trng, lm cho CSTT lun -c thc hin theo ng nhng mc tiu chung ca nn kinh t. NHTW khng v mc tiu li nhun khi tham gia th tr-ng ny.
10
1.2.2. Ngn hng th-ng mi v t chc ti chnh phi ngn hng Cc ngn hng th-ng mi vi s thnh vin ng o l i tc quan trng trong nghip v th trng m ca NHTW. iu ny l do NHTM l trung gian ti chnh ln m nhn trung chuyn mt s lng vn khng l d-i dng tin gi v cho vay li d-i dng cc khon tn dng. Vic tc ng trc tip ln l-ng tin mt ti cc NHTM s nhanh chng tc ng ln th tr-ng tin t ni chung v th tr-ng tn dng ni ring. Cc cng ty bo him, cng ty ti chnh, qu u t, cc hi tit kim nh v cc nh ch ti chnh khc coi th trng m l ni tm kim thu nhp qua vic s dng vn nhn ri mua, bn cc giy t c gi. Mc ch tham gia th trng m ca cc t chc ti chnh phi ngn hng cng ging nh NHTM, l: (i) gim thiu ri ro do vic giao dch vi i tc l NHTW v vi cc cng c c ri ro thp nh- Tn phiu Kho bc, Tn phiu NHTW s mang li s an ton gn nh- tuyt i cho cc NHTM v cc t chc phi ngn hng; (ii) m bo kh nng thanh ton khi cn thit do cc NHTM c th c cu khon d tr m bo thanh ton ca mnh bao gm mt t l nht nh cc giy t c gi ngn hn c thanh khon cao, c th giao dch trn th tr-ng. Nh- vy, cc NHTM va -c h-ng li sut u t- t cc giy t c gi ng thi vn c th chuyn ra tin bt k lc no thng qua giao dch trn th tr-ng m; (iii) a dng ho nghip v kinh doanh do ngoi cc nghip v truyn thng nh- cho vay, bo lnhcn c thm nghip v kinh doanh mi l mua bn giy t c gi. 1.2.3. Cc doanh nghip sn xut kinh doanh ln Cc doanh nghip sn xut kinh doanh ln cng c th tham gia th tr-ng m. i tc ny thng s hu cc thng phiu, tn phiu, tri phiu chnh ph hoc l ngoi t. H tham gia th tr-ng m nu h c nhu cu bn cc chng khon (bn hn hoc tm thi) i ra tin mt hoc kim li trong thi gian ngn hoc cng c th mua cc loi chng
11
khon nh- tn phiu NHTW. Nhng hot ng mua bn trn y ca cc doanh nghip sn xut - kinh doanh c th do h trc tip thc hin hoc c th tin hnh qua nhng ng-i mi gii chuyn nghip hay qua mi gii ca cc NHTM. 1.2.4. Cc tng lp dn cCc tng lp dn c- tham gia th tr-ng m xut pht t nhng ng c nh- cn tin mt thanh ton mua hng, phng nga ri ro, kim li qua chnh lch li sut. S tham gia ca cc tng lp dn c- ny l hn ch do tin cy thp. Thng th-ng, h tham gia th tr-ng m qua cc cng ty mi gii. 1.2.5. Cc nh giao dch chuyn nghip (dealers) H tham gia vo nghip v th trng m vi t cch l ngi trung gian trong vic mua bn cc giy t c gi gia NHTW v cc i tc khc. Qua nghip v ny, h hng chnh lch do mua bn. Cc nh giao dch ny cng tham gia nghip v th trng m cho qu chng khon ca bn thn h. Thng th-ng, cc nh giao dch chuyn nghip l cc cng ty chng khon hay cc cng ty mi gii chuyn nghip. 1.2.6. Kho bc Nh n-c Kho bc Nh nc tc ng tch cc vo qu trnh hnh thnh v pht trin th tr-ng m thng qua vic cung cp hng ho v kt hp vi NHTW trong cc hot ng ca th tr-ng m. c bit, tnh hnh thu chi ngn sch c nh h-ng trc tip ti hot ng ca Kho bc Nh n-c t c nh h-ng ti chiu h-ng tc ng ca chnh sch tin t ni chung v th tr-ng m ni ring. 2. Hng ha trn th tr-ng m 2.1. Tiu chun tr thnh hng ha Tnh thanh khon -c coi l tiu ch hng u mt loi giy t c gi tr thnh hng ho trn th tr-ng m. Tnh thanh khon cng cao th kh nng tr thnh hng ho trn th tr-ng ny cng ln. Tnh thanh khon
12
giy t c gi s gip cc i tc tham gia th tr-ng ny va m bo -c ri ro thanh khon va m bo -c vic sinh li trong giao dch vi NHTW. Cc giy t c gi c tnh thanh khon cao trn th tr-ng m c th k n l Tn phiu NHTW, Tn phiu Kho bc, Tri phiu Chnh ph Ri ro tn dng ca giy t c gi cng l mt trong nhng tiu ch quyt nh xem loi giy t c gi c th tr thnh hng ha trn th tr-ng m hay khng. Cc giy t c gi vi mc ri ro cao s kh -c chp nhn giao dch trn th tr-ng ny. Trn thc t, ri ro thanh ton ca hng ho trn th tr-ng m l rt thp v cc giy t ny c gi tr nh- tin v chnh NHTW dng quyn kim sot tin t ca mnh m bo cho cc giy t ny -c giao dch. Thi hn ca giy t c gi cng l mt c tnh cn xt n cc giy t c gi tr thnh hng ho trn th tr-ng m. C nhng th tr-ng m ch chp nhn hng ho l giy t c gi ngn hn hoc thi hn cn li ca giy t c gi nm trong khong thi gian no . Vic quy nh thi hn ca giy t c gi trong giao dch trn th tr-ng m phn ln nhm kim sot chnh sch tin t tt hn trong thi gian ngn, c bit l cc nn kinh t nh, m ca. 2.2. Cc loi hng ho c bn Hng ho trn th tr-ng m ngy cng c xu h-ng a dng ho do mt s nguyn nhn sau: Th nht, do s cnh tranh mnh m gia cc t chc ti chnh trong xu h-ng ton cu ho cc hot ng ti chnh. Vic ny buc cc t chc ti chnh phi tm kim v a dng ho cc hng ho ca h trn cc kha cnh: thi gian, mc ri ro, mc sinh li v cch thc thanh ton. Ko theo l nh h-ng ti cc hng ho -c php giao dch trn th tr-ng m. Th hai, do s tin b nhanh chng ca cng ngh ngn hng p ng ngy cng tt hn nhu cu ca khch hng, rt ngn thi gian giao dch
13
ngn hng. Vic ny cho php a dng ho cc mt hng theo k hn khc nhau trn th tr-ng m v cng cho php m rng cc bn tham gia th tr-ng m. Hng ho ca th tr-ng m do vy s ngy cng -c a dng ho. D-i y l mt s hng ho c bn v ph bin trn th tr-ng m ca a s cc n-c. 2.2.1. Tn phiu Ngn hng Trung ng (Central Bank Bills) Tn phiu do Ngn Hng Trung ng pht hnh l mt trong nhng hng ho ph bin trn th tr-ng m. NHTW trc tip pht hnh tn phiu, xc nh hnh thc u thu, li sut trng thu trn th tr-ng m. Th-ng tn phiu NHTW c thi gian ngn (c th t 1 tun ti d-i 12 thng), li sut cnh tranh, ri ro gn nh- bng khng, v c tnh thanh khon rt cao. Trn th tr-ng m, NHTW cng c th bn hoc mua cc tn phiu ny. 2.2.2. Tn phiu Kho bc (Treasury Bills) Tn phiu Kho bc l giy nhn n do chnh ph pht hnh phc v cho chnh sch ti kho v cn bng ngn sch trong nm ti chnh. Thi hn ca Tn Phiu Kho Bc th-ng d-i 12 thng. Vi tnh thanh khon cao, ri ro tn dng hu nh- bng khng, khi l-ng pht hnh ln, k hn thun li cho chnh sch tin t, TPKB l mt trong nhng giy t c gi -c giao dch ch yu trn th tr-ng m. B Ti Chnh l ng-i c vai tr quan trng trong vic xc nh khi l-ng pht hnh v k hn cho tng t pht hnh, thanh ton gc v li vi Tn Phiu Kho Bc. Ti mt s n-c, vic pht hnh TPKB c th din ra trn th tr-ng chng khon hoc trc tip u thu ti Kho bc, hoc u nhim cho mt t chc ti chnh trung gian thc hin (c khi l chnh NHTW)6. Sau , NHTW c th thc hin u thu vi cc t chc tn dng s hu TPKB trn th tr-ng m gia tng l-ng cung tin nu thy cn thit - b-c th hai ny chnh l CSTT. S kt hp gia chnh sch tin t v chnh sch ti chnh trong
6
V bn cht, vic pht hnh TPKB nhm phc v cho chi tiu ca Chnh ph v do vy -c coi l chnh sch ti kho.
14
chnh sch kinh t v m lm cho TPKB l loi hng ho -c giao dch ph bin trn th tr-ng m. 2.2.3. Chng ch tin gi c kh nng chuyn nh-ng (Negotiable Certificates Of Deposit) Chng ch tin gi l giy chng nhn n ca ngn hng hay cc nh ch ti chnh phi ngn hng pht hnh cho ng-i gi tin v xc nhn cho khon tin -c gi vi thi hn v li sut nht nh. Thi hn ca chng ch tin gi th-ng l ngn hn v trung hn (d-i 5 nm). Vic chng ch tin gi ra i v -c php giao dch nh- l hng ho trn th tr-ng m cho php cc t chc tn dng tng thm knh huy ng vn (bn chng ch tin gi cho NHTW) m khng b ph thuc ch vo tin gi ca khch hng. Trong tr-ng hp mun tng cung tin cho nn kinh t, NHTW c th mua cc chng ch tin gi c kh nng chuyn i ny t ngn hng v cc t chc ti chnh khc. 2.2.4. Th-ng phiu (Commercial Papers) Thng phiu l chng ch c gi ghi nhn lnh yu cu thanh ton hoc cam kt thanh ton mt s tin xc nh trong mt thi gian xc nh. y l giy nhn n -c pht hnh bi cc doanh nghip trong qu trnh thanh ton hng ho nhm gii quyt nhu cu vn ngn hn. Lut v Php lnh th-ng phiu cc n-c m bo tnh cht an ton cho loi giy t ny bng cc quy nh v iu kin -c pht hnh th-ng phiu. Th-ng phiu l ti sn C i vi ng-i s hu. V vy, vic giao dch th-ng phiu vi NHTW s nh h-ng mnh n vn tin mt ti ngn hng hoc ti khon ca khch hng ti NHTM. 2.2.5. Tri phiu Chnh ph (Government Bonds) Tri phiu Chnh ph l giy t c gi di hn do Chnh Ph pht hnh nhm huy ng vn cho cc d n di hn v i khi cn b p thiu ht ngn sch Nh n-c. Cng t-ng t nh- TPKB, TPCP -c s dng rng ri trn th tr-ng m ti mt s quc gia c bit khi NHTW mun tng l-ng cung tin bng cch mua vo cc TPCP ny. Do thi hn ca
15
TPCP l di trong khi thc thi chnh sch tin t din ra trong thi gian ngn nn a phn cc TPCP l hng ho -c thc hin vi giao dch c k hn7. 2.2.6. Tri phiu chnh quyn a ph-ng (Municipal Bonds) T-ng t nh- TPCP nh-ng do Chnh quyn a ph-ng pht hnh. Loi tri phiu ny c mt s -u i nht nh v -c cc nh u t- -a chung. Cc ngn hng c th bn loi tri phiu ny trn th tr-ng m khi NHTW c nhu cu mua v m rng cung tin. 2.2.7. Cc hp ng mua li (Repos) y l cc khon th chp ngn hn trong TPKB -c dng lm vt m bo cho ti sn c m ng-i cho vay nhn -c nu ng-i i vay khng thanh ton -c n. Phn ln cc hp ng mua li l do ng-i kinh doanh thc hin vi cc t chc tn dng. Cc ngn hng th-ng mi v cc t chc ti chnh phi ngn hng th-ng dng hp ng mua li giao dch trn th tr-ng m nhm gii quyt thanh khon trong thi gian ngn. 3. Ph-ng thc hot ng ca th tr-ng m 3.1. Ph-ng thc mua bn trn th tr-ng m 3.1.1. Mua hn - Bn hn Theo hnh thc mua bn ny, quyn s hu giy t -c mua bn k t thi im vic mua bn c hiu lc cho n khi ht k hn ca giy t c gi, khng c hnh thc cam kt mua bn li sau ny. Chng hn, ng-i mua Tn phiu Ngn hng Trung ng ca NHTW khng nht thit phi bn li cho NHTW sau ny m c th gi Tn phiu cho n khi o hn hoc bn cho mt ai khc ngoi NHTW. Nghip v ny -c p dng khi NHTW cn can thip vo cung tin trong mt thi gian di. 3.1.2. Mua v bn c k hn Mua bn c k hn l hnh thc chuyn quyn s hu ca giy t c gi trong khong thi gian nht nh gia NHTW v cc i tc tham gia th
Khi nim giao dch k hn trn th tr-ng m s -c cp c th phn sau.

16
tr-ng m. Sau khong thi gian giy t c gi li -c cam kt mua bn li v ch s hu khng thay i so vi ban u. Trong mua bn c k hn c mt s loi sau: - Mua bn c k hn theo tho thun RPs y l hnh thc mua bn c k hn cc ngn c th l mt ngy cho ti ba ngy. Hnh thc giao dch ny kh ph bin vi cc cng ty chng khon, NHTM v cc cng ty ti chnh khc mi khi cn tin mt (c bit cho m bo thanh khon v d tr bt buc cui ngy). Trong hot ng ny, NHTW chp nhn mua c k hn vi i tc v ng bn li cho i tc ngy hm sau. Cc i tc ng bn giy t c gi cho NHTW v cam kt mua li vo ngy hm sau. RPs cng c th thc hin mua bn c k hn trong hai hoc ba ngy. Hot ng ca giao dch ny khng lm tng thm l-ng cung tin trong l-u thng m ch gim thiu cc ri ro thanh khon v ri ro ton h thng ti chnh, gip cho th tr-ng ti chnh tin t tr nn linh hot v vn hnh trn tru. Bn cnh NHTW thu -c li nhun khng nh t hnh thc mua bn ny. - Mua bn theo tho thun chuyn dch t-ng -ng hay mua bn li (Reserve RPs) NHTW mua/bn giy t c gi cho cc i tc trn th tr-ng m vi li sut nht nh v tho thun s bn/mua li vo mt ngy xc nh no trong t-ng lai. Ni cch khc, l mt hp ng vay tin. Chng hn, theo hnh thc ny khi NHTW bn v cc ngn hng trung gian v cng ty ti chnh mua giy t c gi s lm gim tin mt ti qu ca cc i tc ti chnh, dn ti gim mc sn sng cung tn dng vo nn kinh t v gim cung tin. Khi NHTW mua li giy t c gi, thanh ton tin li cho cc ch th ni trn, cc ngn hng trung gian, cng ty ti chnh tng l-ng tin mt li qu v tng kh nng cung tn dng v kt qu l cung tin tng. Mua bn theo hnh thc ny c th ko di t 7 ngy ti 1 nm. Khi tin hnh nghip v ny NHTW ang thc hin iu chnh nhit cho th tr-ng ti chnh.
17
3.2. Ph-ng thc u thu trn th tr-ng m 3.2.1. u thu khi l-ng - Li sut c nh L vic NHTW mua/bn giy t c gi vi cc i tc tham gia trn th tr-ng vi mc li sut c nh tr-c. Vic xc nh khi l-ng trng thu ca cc t chc ti chnh-tn dng tham gia nghip v th tr-ng m trn c s khi l-ng d thu ca cc t chc tn dng, khi l-ng giy t c gi mua hoc bn v li sut do NHTW thng bo. Quy trnh -c tin hnh nh- sau: NHTW thng bo cho cc t chc tn dng mc li sut, khi l-ng v chng loi giy t cn mua hoc bn (NHTW c th khng thng bo khi l-ng cn mua hoc bn). Cc n v thnh vin tham gia d thu khi l-ng cc loi giy t cn mua hoc cn bn theo mc li sut NHTW cng b. Sau khi m thu, NHTW xc nh khi l-ng trng thu ca cc n v tham gia d thu theo nguyn tc sau: - Nu tng khi l-ng d thu ca cc t chc tn dng bng hoc thp hn khi l-ng NHTW cn mua hoc cn bn th khi l-ng trng thu ca n v chnh l khi l-ng d thu. - Nu khi l-ng d thu ca cc t chc tn dng ln hn khi l-ng NHTW cn mua hoc cn bn th khi l-ng trng thu ca cc t chc tn dng s -c phn b t l thun vi khi l-ng d thu theo cng thc sau: TTi*
TTi
n
D , trong TTi * , TTi t-ng ng l khi l-ng trng thu v
TT j
j 1
khi l-ng d thu ca n v u thu i, D l khi l-ng NHTW cn

n
mua/bn, v
j 1
TT j l tng khi l-ng tham gia d thu ca cc n v u
thu. 3.2.2. u thu li sut L vic xc nh li sut trng thu, sau mi n khi l-ng trng thu ca cc t chc tn dng tham gia nghip v th tr-ng m trn c s
18
khi l-ng d thu ca cc t chc tn dng v khi l-ng giy t c gi m NHTW cn mua hay bn. Ti thi im xt thu (hoc khp lnh), quy trnh xt thu -c tin hnh nh- sau: - NHTW c th cng b hoc khng cng b tr-c khi l-ng cc loi giy t c gi cn mua hoc cn bn. Xc nh mc li sut s trng thu ti thi im xt thu (li sut thp nht nu NHTW bn giy t c gi v mc li sut cao nht nu NHTW mua giy t c gi). NHTW cng ng thi xc nh khi l-ng mong mun mua/bn giy t c gi. - Cc n v thnh vin d thu theo mc li sut v khi l-ng giy t c gi cn mua hoc cn bn t-ng ng. Li sut d thu -c tnh theo t l phn trm v -c lm trn n hai ch s sau du phy. Li sut s -c sp xp theo th t li sut d thu gim dn nu NHTW l ng-i mua v ng-c li li sut s -c sp xp theo th t tng dn nu NHTW l ng-i bn. - NHTW s xc nh mc li sut trng thu thp nht (nu NHTW mua giy t c gi) hoc cao nht (nu NHTW bn giy t c gi) sau phn chia khi l-ng trng thu gia cc i tc tham gia theo mc -u tin li sut. Nu khng c khi l-ng tham gia d thu t ti mc li sut ny th s khng mt n v no trng thu. - Tu tnh hnh c th p dng ph-ng thc xt thu theo li sut thng nht hoc theo li sut ring l tnh ton s tin phi thanh ton cho khi l-ng giy t c gi trng thu: Li sut thng nht: Ton b khi l-ng trng thu -c tnh theo mt mc li sut trng thu tnh s tin phi thanh ton. Li sut ring l: Khi l-ng trng thu -c tnh t-ng ng vi tng mc li sut d thu -c cng b trng thu tnh s tin thanh ton. Nu v-t mc khi l-ng mong mun, li sut s -c -u tin tr-c.
19
3.3. Xc nh gi mua/bn giy t c gi trn th tr-ng m 3.3.1. Mua/ bn hn giy t c gi8 Gi mua/bn -c xc nh theo cng thc:
Gd
GT L T 1 365
Trong : Gd: gi bn (mua) giy t c gi ti thi im hin ti GT: gi tr ca giy t c gi n khi n hn thanh ton T: s ngy cn li ca giy t c gi 365: s ngy quy -c ca mt nm9 L: li sut trng thu thng nht hoc ring l (tr-ng hp u thu li sut) hoc li sut thng bo (tr-ng hp u thu khi l-ng) v tnh theo %/nm ti phin u thu. 3.3.2. Mua/ bn c k hn giy t c gi10 Gi bn v gi mua ti thi im kt thc hp ng u phi -c tnh. Gi bn vn -c tnh theo cng thc nh- trong mua/bn hn. Gi mua -c tnh theo cng thc:
Gv
Trong :
Gd
L Tb 365
Gv v Gd t-ng ng l gi mua li giy t c gi v gi bn ti thi im hin ti. L: li sut -c xc nh ging nh- trong mua/bn hn v u -c tnh theo %/nm. 365: s ngy quy -c ca mt nm11.
8 9
Hong Xun Qu, 2002 Tu thuc vo tng n-c m s ngy quy -c ca mt nm c th l 360 hoc 365. 10 Hong Xun Qu, 2002 11 Tu thuc vo tng n-c m s ngy quy -c ca mt nm c th l 360 hoc 365
20
21
Ch-ng ii Thc trng hot ng ca th tr-ng m ti vit nam
I. Qu trnh hnh thnh th tr-ng m Vit Nam Chnh sch tin t quc gia c vai tr rt quan trng trong vic thc hin cc mc tiu ca chnh sch kinh t v m (nh- tng tr-ng kinh t, n nh ng tin, cn bng cn cn thanh ton v gii quyt cng n vic lm). Quan im iu hnh CSTT hin nay Vit Nam l a mc tiu t da trn din bin kinh t x hi ca tng giai on m la chn mc tiu thch hp. Yu cu cho s n nh th tr-ng tin t v ti chnh ng thi n nh gi tr ng VND trong iu kin hi nhp vo nn kinh t th gii cng t ra nhng thch thc ln cho NHNNVN ni ring v Chnh ph Vit Nam ni chung phi nng cao trnh hoch nh, d bo cng nh- vn hnh chnh sch tin t.
Bng 1: Mt s ch tiu kinh t v tin t ca Vit Nam trong giai on 2001-2005
2001 2002 2003 2004 2005* Tc tng tng ph-ng tin thanh ton (M2) (%) Vng quay tin t (vng) T l lm pht (%) Tng tr-ng kinh t (%)
-c tnh ca Chnh ph v ca NHNNVN.
23,7 21,2 24,7 20,68 20,0 3,3 0,8 3,4 3,5 4,0 3,0 3,7 9,5 4,0 6,5 8,5
6,84 7,04 7,27 7,7
Ngun: Nin gim thng k cc nm 2001 ti 2004. S liu nm 2005 l
Vi cc ch tiu tng tr-ng ph-ng tin thanh ton, vng quay tin t v lm pht -c kim sot trong khi mc tng tr-ng kinh t cao cho thy chnh sch tin t hin nay thc hin tt vai tr n nh th tr-ng tin t trong n-c. Hn na, vng quay tin t lin tc tng ln cho thy tc chu chuyn vn trong
22
ton b nn kinh t ang gia tng. Ch tiu ny cng cho thy su ti chnh -c ci thin, tit kim chi ph in tin, nh-ng cng cho thy yu cu v iu hnh CSTT mc ngy phc tp hn v linh ng hn. Th tr-ng m do vy cn -c pht trin v vn hnh mc rng hn, a dng hn, v hiu qu hn. V th, sau mt qu trnh chun b, ngy 12/7/2000 Ngn hng Nh n-c Vit Nam chnh thc khai tr-ng nghip v th tr-ng m trong n lc nng cao nng lc v hon thin kh nng kim sot CSTT quc gia trong nn kinh t th tr-ng. Khai tr-ng th tr-ng m l mt b-c tin mi trong qu trnh i mi iu hnh CSTT theo h-ng t s dng cc cng c trc tip mang c ch xin-cho sang cng c gin tip mang tnh cht th tr-ng, ph hp vi thng l quc t v ph hp vi xu h-ng pht trin kinh t ca t n-c trong thi k mi.
Nghip v th tr-ng m -c coi l cng c rt quan trng trong vic iu hnh CSTT ca NHNNVN. Thng qua th tr-ng m, NHNNVN tc ng ln cung tin thng qua h thng cc NHTM v t chc ti chnh v t tc ng ln li sut lin ngn hng, li sut tn dng, mc cung vn tn dng cho nn kinh t v cui cng tc ng lan to ln ton b nn kinh t v m. Trung Nguyn (2005) cng cho rng: cho n nay, hot ng nghip v th tr-ng m c nhng b-c tin ng k, tr thnh mt cng c gin tip quan trng ca CSTT, c tc ng to ln n vn kh dng ca cc t chc tn dng, m bo h tr vn cho thanh ton v gp phn n nh li sut Theo cc chuyn gia ti chnh tin t, nghip v th tr-ng m l mt cng c ht sc hiu qu v y quyn lc m khng cn n tc ng trc tip. Bn cnh chc nng iu tit cung cu tn dng tho mn nhu cu vn kh dng cho ton h thng, trong nm 2005, th tr-ng m s -c NHNN iu hnh cho mc tiu iu tit lm pht. D kin, vn kh dng ca cc t chc tn dng s gp kh khn hn nhiu so vi nm 2004.
II. T chc v hot ng ca th tr-ng m ti Vit Nam
1. C s php l ca th tr-ng m
Trong thi gian qua, NHNN VN ban hnh nhiu vn bn nhm hon thin v pht huy hiu qu ca th tr-ng m nh- Quy ch hot ng nghip v
23
th tr-ng m, Quy ch qun l vn kh dng, Quy trnh nghip v u thu tn phiu Ngn hng Nh n-c, Lut Ngn hng Nh n-c, Lut cc t chc tn dng, Quy nh v hng ho v cc thnh vin tham gia th tr-ng m, y l yu t nn tng quan trng cho hot ng ca th tr-ng m. H thng vn bn php lut cho php th tr-ng m hot ng tri try t khu thng bo m thu, quy trnh u thu, k qu, t lnh, thng bo kt qu u thu, l-u gi giy t c gi, hoch ton - thanh ton giao dch, v c thi gian tc nghip ca th tr-ng m. Quy ch hot ng nghip v th tr-ng m -c thng c Ngn hng Nh n-c Vit Nam ban hnh theo Quyt nh s 85/2000/Q-NHNN14 ngy 09/3/2000 v -c sa i, b sung bi cc Quyt nh s 1439/2001/Q-NHNN ngy 20/11/2001, Quyt nh s 877/2002/Q NHNN ngy 19/08/2002, Quyt nh s 1085/2003/Q-NHNN ngy 16/09/2003, v Cng vn s 1511/NHNN-TD ngy 28/12/2004. Nhng Quyt nh ny iu chnh s hnh thnh, hot ng, vn hnh, t- cch thnh vin, hng ho ca th tr-ng m cng nh- vic x pht cc i tc vi phm hot ng trn th tr-ng ny. Bn cnh l nhng quy ch h tr cho nghip v th trng m nh: Quy ch qun l vn kh dng c ban hnh km theo Quyt nh s 37/2000/QNHNN1 ngy 24/01/2000 ca thng c NHNN v Quy ch lu k giy t c gi -c ban hnh km theo Quyt nh s 1022/2004/Q-NHNN ngy 17/08/2004 thay th Quyt nh s 171/2000/Q-NHNN13 ngy 25/03/2000 tr-c y. Hin ti, cc quy ch v h-ng dn c lin quan vn cn ch-a y mt s im sau. Th nht, ch-a bao hm iu kin pht trin th tr-ng m thng qua th tr-ng chng khon do khi l-ng thnh vin ng o v khi l-ng giao dch ln th kh c th ch giao dch ti S giao dch NHNN. Th hai, cc quy nh v giy t c gi trn th tr-ng m vn ch-a r rng. Hin cc loi giy t c gi d-i dng ch ch danh, vic ny gy kh khn cho vic tng chng loi giy t c gi trn th tr-ng.
2. Hot ng ca th tr-ng m 2.1. n v trc tip iu hnh th tr-ng m

Theo cc quy nh hin hnh, vic t chc thc hin nghip v th tr-ng m -c tin hnh ti NHNN. Hin nay thnh vin ca th tr-ng m ti Vit Nam ch yu l NHNNVN v cc t chc tnh dng. Ban iu hnh nghip v th
24
tr-ng m t ti NHNNVN v do Thng c NHNNVN ch nh. Ban iu hnh bao gm: Tr-ng ban iu hnh l mt Ph thng c NHNNVN; Mt Ph tr-ng ban Th-ng trc l V tr-ng V Chnh sch tin t; Mt Ph tr-ng ban l Gim c s giao dch NHNNVN; Cc u vin ban iu hnh l i din lnh o cc V tn dng, V qun l ngoi hi v S giao dch; Th- k ban l cc chuyn vin cc V CSTT v S giao dch.
Mi vn lin quan n hot ng ca th tr-ng m u -c Ban iu hnh bn bc tp th v Tr-ng ban quyt nh trn c s cc kin thng nht. Vic iu hnh nghip v th tr-ng m ngy cng mang tnh th tr-ng, cc quyt nh mua hoc bn giy t c gi vi cc ph-ng n u thu, xt thu c th i vi tng phin u -c Ban iu hnh cn nhc k l-ng trn c s xem xt tnh hnh vn kh dng ca h thng cc t chc tn dng, xu h-ng li sut th tr-ng v mc tiu iu hnh CSTT ca NHNN. 2.2. Thnh vin ca th tr-ng m
Thnh vin tham gia nghip v th tr-ng m l cc t chc tn dng thnh lp v hot ng theo Lut cc TCTD, khi c cc iu kin cn thit nh-: (i) C ti khon tin gi ti NHNN; (ii) C cc ph-ng tin cn thit tham gia nghip v th tr-ng m; v (iii) C ng k tham gia nghip v th tr-ng m. Hin nay c 27 t chc tn dng l thnh vin chnh thc iu kin v -c php tham gia mua bn giy t c gi vi NHNNVN trn th tr-ng m, tng 9 thnh vin so vi khi mi khai tr-ng nm 2000. Trong 27 thnh vin c 5 ngn hng th-ng mi nh n-c, 13 ngn hng th-ng mi c phn, 1 ngn hng lin doanh, 6 chi nhnh ngn hng n-c ngoi, 1 cng ty ti chnh v Qu tn dng Nhn dn Trung ng. Tuy nhin khng phi tt c cc thnh vin ny u th-ng xuyn tham gia trn th tr-ng m. Tham gia trn th tr-ng m ch yu l cc NHTMNN (Ngn hng Ngoi th-ng, Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn, Ngn hng u t- v pht trin, Ngn hng Cng th-ng). T trng trong khi l-ng trng thu ca 4
25
ngn hng ny chim khong 90% [NHNNVN, 2004]. Cc thnh vin khc do mc vn kh dng nh v s hu mt t trng nh l-ng giy t c gi c th giao dch -c trn th tr-ng m nn ch-a th-ng xuyn tham gia. Nh- vy, vi s thnh vin tham gia thc t khng nhiu chc chn s khng trnh khi ri ro v s cu kt gia cc thnh vin lm gim hiu qu u thu ng thi hn ch mc can thip (vi khi l-ng ln) ln th tr-ng tin t ca NHNNVN.
2.3. Hng ho trn th tr-ng m

Thc hin Lut sa i mt s iu Lut Ngn hng Nh n-c, NHNN b sung, sa i quy ch v nghip v th tr-ng m theo h-ng m rng cc loi giy t c gi -c s dng trong giao dch trn th tr-ng m. NHNN thc hin nghip v th tr-ng m thng qua vic mua, bn ngn hn giy t c gi vi cc t chc tn dng trn th tr-ng tin t thc hin CSTT quc gia. Cc loi giy t c gi khng ch bao gm Tn phiu Kho bc, Tri phiu Kho bc v Tn phiu NHNN nh- tr-c y m cn bao gm Tri phiu u t- do Ngn sch Trung ng thanh ton, Cng tri v cc loi giy t khc c gi tr do Thng c Ngn hng Nh n-c qui nh c th trong tng thi k (Quyt nh 1085/2003/Q-NHNN). Cho n nay s l-ng giy t c gi do cc t chc tn dng nm gi c th s dng trong cc giao dch nghip v th tr-ng m ln ti trn 20.000 t ng [NHNN, 2004]. Vic m rng loi giy t c gi -c giao dch trn th tr-ng m to iu kin thu ht thm cc thnh vin tham gia nghip v th tr-ng m, tng c-ng kh nng iu tit tin t ca cng c nghip v th tr-ng m v tng c-ng tnh thanh khon i vi cc giy t c gi trn.
Nh- vy, tuy chng loi hng ho giao dch qua nghip v th tr-ng m -c m rng nh-ng ch yu tp trung cc NHTMNN. Sau y l thc trng giao dch ca mt s hng ho ch yu. 2.3.1. Tn phiu Kho bc
Tn phiu Kho bc nh n-c l loi hng ho ph bin trn th tr-ng m. Loi giy t ny tham gia trn th tr-ng m khi NHNN mun mua vo giy t c gi. a phn cc giao dch mua ca NHNN cho ti thi im hin nay l i vi loi tn phiu ny, cc loi giy t c gi khc chim t l rt t. Bn cnh TPKB,
26
Tri phiu Kho bc v Tri phiu Chnh ph cng -c coi l hng ho trn th tr-ng ny. Bng 2: Khi l-ng TPKB pht hnh ti NHNN t nm 2000 n 2003 n t ng v:
Loi Tn phiu TPKB thi hn 364 ngy
2000 4.441
2001 2.945
2002 6.218
2003 1.348.10 0
TPKB thi hn khc Tng s

Ngun: Bo co ca NHNN
4.441
970 3.195
2.202 8.420
1.348.100
n nay, sau 10 nm hot ng c 47 thnh vin tham gia th tr-ng u thu tn phiu kho bc trong c 5 NHTMNN, 18 NHTMCP, 4 ngn hng lin doanh, 13 chi nhnh ngn hng n-c ngoi ti Vit Nam, 6 t chc bo him v qu tn dng Trung ng. Tuy nhin trong thi gian qua hu nh- ch c cc NHTMNN tham gia u thu v trng thu. Nh-ng qua thc t hot ng th c th thy th tr-ng ny hu nh- ch dnh cho cc NHTMNN. Khi NHTMCP, ngn hng lin doanh v chi nhnh ngn hng n-c ngoi, vn cn ng ngoi cuc. Nguyn nhn ch yu do cc khi ngn hng ny ngun vn nh, vn kh dng hn ch, hng ho l giy t c gi ngn hn h s hu cng khng nhiu nn NHNN khng th dng bin php hnh chnh -a h vo nhp cuc l iu d hiu. Cn cc t chc bo him v Qu u t- cng l thnh vin ca th tr-ng, trong cc nm tr-c y c tham gia th tr-ng u thu tn phiu KBNN v c nhiu phin trng thu khi l-ng ng k. Song t u nm 2003 n nay, hai loi hnh t chc ny khng tham gia bt c phin u thu no, mt mt do B ti chnh cng c s ch o v s p ng nhu cu vn cho ngn sch NN, mt khc h l t chc kinh doanh, c nhiu knh u t- khc c li hn, nn khng tham gia u thu l iu hon ton ph hp vi tnh t ch kinh doanh theo c ch th tr-ng. Nm 2004, B ti chnh v NHNN phi hp t chc c 48 phin u thu, tng khi l-ng trng thu tn phiu KBNN t mc k lc l 20.364 t
27
ng. y l nm t khi l-ng trng thu cao nht t tr-c n nay, so vi khi l-ng trng thu TPKB ca cc nm tr-c. Bng 3: Khi l-ng u thu TPKBNN trong giai on t nm 1997 n 2004
T Khi l-n g d N m kin u thu (t ng ) 199 7 199 8 199 9 200 0 200 1 200 2 200 3 2004 * Khi l-ng trng thu TPKBN N (t ng) Tng Doanh s mua trn th tr-ng m (t ng) Doanh s bn trn th tr-ng m (t ng) doanh s giao dch trn th tr-ng m (t ng) trng doanh s NV TTM v Tng doanh s cho vay ca NHNN( %) 4.190 5.130 4.400 6.750 8.550 8.410 18.00 0 22.00 0 2.917,5 4.011 3.011 4.766 3.955 8.140 15.901 19.465 3.313,8 1 7.245,5 3 9.843,1 5 38.102, 24 620,0 1.700,0 0 11.340, 00 950,0 3.933,8 1 8.945,5 3 21.183, 15 39.052, 54 41 44 86 -
(*) Tnh n ngy 13/12/2004

28
Ngun: NHNN, 2005
2.3.2. Tn phiu Ngn hng Nh n-c

L loi giy t c gi do NHNNVN pht hnh v th-ng c thi hn ngn t 30 ti 91 ngy (t 1 thng ti 3 thng). Nm 2001, doanh s giao dch bng tn phiu NHNN chim 14,5% doanh s hot ng ca nghip v th tr-ng m, nm 2002 con s ny ln ti 20,7%. n cui nm 2002 s d- ca loi tn phiu ny khong trn 1200 t ng. Nm 2003 s liu v TPNHNN trng thu l 11.392 t trn tng s 20.684,15 t u thu. Ph-ng thc giao dch l bn hn giy t c gi ngn hn [L Hong Nga, 2004].
2.3.3. Cc loi hng ho khc

Cc K phiu, Tri phiu ngn hng l loi giy t nhn n ngn hn ca ngn hng nhm huy ng vn trong dn c-. Chng c li sut in sn, c th -c tr li tr-c khi mua k phiu. Loi ny c thi hn d-i 1 nm, ph bin l 3 thng v 6 thng, khng -c pht hnh th-ng xuyn v th-ng ch do cc NHTMNN pht hnh. Ngoi ra th-ng phiu cng l mt hng ho trn th tr-ng m. Mc d cc giy t c gi ca cc t chc tn dng v ca cc cng ty ln pht hnh u c th tho mn ba yu cu v tiu chun hng ho trn th tr-ng m nh-ng hin nay NHNNVN vn ch-a c h-ng dn c th no v vn ny.
2.4. Quy trnh u thu trn Th tr-ng m ti Vit Nam Quy trnh tc nghip trn th tr-ng m Vit Nam c th -c m hnh ho trong l-c sau.
29
Hnh 1: Quy trnh tc nghip trn th tr-ng m
Ban iu hnh nghip v th tr-ng m (7) (3)
(1) (6)
Thnh vin th tr-ng m (8)
(2) (4)
Th tr-ng
(2) (5) (8)
S giao dch NHNN VN
Thc hin kt qu u thu
M t cc qu trnh tc nghip: (1) Ban iu hnh nghip v th tr-ng m quyt nh tin hnh giao dch th tr-ng m. Ban iu hnh cng quyt nh loi hnh u thu (u thu li sut hay khi l-ng), loi giy t c gi c th l hng ho, v ngy gi u thu. (2) S giao dch NHNN VN thng bo u thu th tr-ng m vi ni dung c bn trong b-c (1) ln mng u thu cho tt c cc thnh vin (thng tin sn c t 5 gi chiu hm tr-c n tr-c 10 gi sng ngy u thu). (3) Trong ngy u thu, cc thnh vin phi l-u k giy t c gi (nu NHNN VN) mua giy t c gi12 hoc k qu 5% gi tr t thu nu nh- mua giy t c gi t pha NHNN VN.
12
Tng gi tr giy t -c l-u k khng -c v-t qu gi tr t thu thc t.

30
(4) Cc thnh vin thc hin t lnh trn th tr-ng u thu bng cch vo s liu trn h thng my vi tnh (mng u thu) v gi h s thu qua mng in t u thu. (5) S giao dch xc nh nhn h s thu v cc thnh vin tham gia u thu. S giao dch NHNN VN s l ng-i xt thu. (6) S giao dch NHNN VN thng bo kt qu u thu v gi cho Ban iu hnh nghip v th tr-ng m kt qu u thu ph duyt. (7) S giao dch NHNN VN thng bo kt qu u thu cho cc thnh vin (qua fax hoc qua mng u thu) cng vi khi l-ng v li sut trng thu. (8) Thnh vin trng thu xc nhn v gi li hp ng cho S giao dch NHNN VN ng thi cng S giao dch thanh ton hp ng ngay trong ngy. S tc nghip ca th tr-ng m ti Vit Nam gn ging vi cc n-c. im khc bit c bn l vic xt duyt thu do chnh S giao dch thc hin. V nguyn tc, khi s l-ng thnh vin ln v bm st tnh hnh th tr-ng ti chnh ni chung, vic u thu c th tin hnh mt S giao dch chng khon thng nht v vic xt thu -c thc hin theo hnh thc t ng khp lnh. Trn thc t c mt s b-c hin nay vn phi dng giy t m ch-a t ng ho -c cc khu nh- thng bo trng thu, thng bo k kt hp ng, l-u k giy t c gi v k qu. Nhng tn ti ny cn khc phc bng cng ngh ngn hng v qun l h thng ti khon ca cc thnh vin t ti S giao dch NHNN VN. 3. Mt s kt qu hot ng th tr-ng m trong thi gian qua 3.1. nh k giao dch Khi mi khai tr-ng hot ng, NHNNVN thc hin giao dch th tr-ng m 1 phin/10 ngy. T thng 1/2001 ti 4/2002 thc hin 1 phin/tun v t thng 5/2002 ti nay thc hin 2 phin/tun. Vo thng 11 nm 2004, nghip v th tr-ng m thc hin nh k 3 phin/tun, gp
31
phn iu tit kp thi vn kh dng ca cc t chc tn dng. Trong cc dp gip tt, NHNN thc hin giao dch hng ngy v t chc thm cc phin giao dch t xut (c bit 2 phin/ngy), gip cc t chc tn dng p ng kp thi vn, m bo kh nng thanh ton, m bo n nh th tr-ng tin t v an ton h thng. 3.2. Ph-ng thc giao dch NHNN th-ng s dng ph-ng thc giao dch c k hn can thip linh hot vo th tr-ng. K hn giao dch th-ng t 15 n 91 ngy.
Bng 4: Ph-ng thc giao dch trn th tr-ng m t nm 2000 n 2003

n v: phin giao dch
2000 Giao dch c k hn Giao dch mua, bn hn Tng s phin

Ngun: Bo co ca NHNN
2001 40 8 48
2002 57 28 85
2003 50 56 106
10 7 17
3.3. Loi hnh u thu Trong thi gian, c hai hnh thc l u thu khi l-ng v u thu li sut. Trong nm 2004 u thu li sut chim t trng nhiu hn. Li sut trng thu th-ng thp hn mt cht so vi li sut cng k hn trn th tr-ng lin ngn hng13 v thp hn li sut th tr-ng. 3.4. Khi l-ng giao dch Trong nm 2002, NHNN cho mua trong 58 phin vi doanh s trn 7245 t ng, bng khong 218% doanh s mua nm 2001, 27 phin cho bn vi doanh s trng thu 1700 t ng bng 274% doanh s bn nm
13
Din bin li sut u thu trn th tr-ng m s -c phn tch c th trong phn sau.
32
2001. Nm 2001 doanh s hot ng ca th tr-ng m ch chim 72,4% doanh s cho vay ti cp vn v t l ny tng ln 113,6% trong nm 2002. Doanh s giao dch trn th tr-ng m ngy cng tng trong cc nm 2003 v 2004. Tng doanh s giao dch trong nm 2004 bng khong 3 ln nm 2003 v bng khong 16 ln nm 2001. Ring su thng u nm 2005, doanh s giao dch nghip v th tr-ng m gn bng 90% doanh s giao dch c nm 2004. Khi l-ng giao dch trong tng phin cng ngy cng tng, t bnh qun 82 t ng/ phin nm 2000 ln 725 t ng/phin trong 6 thng u nm 2005. c bit trong nhng dp gip tt, doanh s giao dch c phin ln n 3500 t ng/phin.
Bng 5: Doanh s giao dch trn th tr-ng m Vit Nam giai on 2000-2003 n v: t ng
Nm Doanh s giao dch NHNN mua NHNN bn
2000 1.903,5
2001 3.933,8
2002 9.145,5
2003 21.183,15
1.353,5 550
3.313,8 620
7.245,5 1.900
9.843,5 11.340,0
Ngun: Bo co ca NHNN, nm 2004
Ring nm 2004, NHNN t chc -c 116 phin giao dch trn th tr-ng m. Cc phin giao dch t thng 9 ti thng 12 th-ng xuyn c kt qu trng thu vi khi l-ng trng thu t 256 ti 1.000 t ng, c bit c nhng phin trng thu t 1.200 ti 1.500 t ng. Tnh chung trong nm 2004, NHNNVN bn ra t 950 t ng so vi khi l-ng d kin l 5.100 t ng; khi l-ng giy t c gi cn thi hn ngn NHNN mua vo l 496.250 t ng, so vi d kin l 567.360 nghn t ng. y l khi l-ng trng thu ln nht so vi cng k nhiu nm, gp hn 3 ln so vi khi l-ng trng thu (tng hn 14.428 t ng) so vi 11 thng u nm
33
2003 v gp hn 3,5 ln khi l-ng trng thu ca c nm 2002. Khi l-ng giao dch bnh qun mi phin tng theo cc nm, nm 2001 t 82 t/phin, 2002 t 150 t/phin, nm 2003 l 197 t/phin v nm 2004 trung bnh t 500 t/phin.
34
Biu 1: Tng doanh s giao dch nghip v th tr-ng m t nm 2000 n 2005

n v: t ng
65000 52000 39000 26000 13000 0
7-12/2000
2001
2002
2003
2004
1-6/2005
3.5. Quy trnh thanh ton K t nm 2002 thi hn thanh ton -c thc hin ngay trong ngy giao dch (T) thay cho (ngy giao dch + 1/ + 2 - ngy hiu lc sau ngy giao dch 1 ngy/ 2 ngy) nh- tr-c y. Nh- vy vi vic tng s phin giao dch, gim thi gian giao dch, v gia tng khi l-ng giao dch trn th tr-ng m trong chnh sch tin t quc gia cho thy nghip v ny ang tr thnh mt cng c quan trng ca chnh sch tin t, c tc ng ln ti cung tin ca nn kinh t v cung tn dng ca cc t chc tn dng vi ton nn kinh t, gip m bo tnh thanh khon v n nh li sut th tr-ng. 3.6. Th tc u thu Th tc u thu ngy cng -c ci tin. Nht l t 15/12/2004, NHNN bt u p dng cng ngh trang web trong giao dch nghip v
35
th tr-ng m, cho php thnh vin kt ni trc tuyn vi NHNN, khng phi u t- my ch, tit kim chi ph u t- khi tham gia nghip v ny. iu ny to iu kin thu ht thm thnh vin tham gia th tr-ng, qua nng cao vai tr iu tit tin t ca cng c. 4. Cng tc d bo vn kh dng
T nm 1996 n nay, NHNN bt u quan tm n cng tc qun l vn kh dng ca h thng NHTM nhm to thun li v chnh xc trong iu hnh CSTT ni chung. Vic d bo th s bin ng ca vn kh dng -c thc hin t nm 1997 vi cc yu cu v ph-ng php c th. Hin nay, cng tc d bo vn kh dng -c thc hin 2 ln/tun, s l-ng v cht l-ng ca hot ng ny ngy cng gia tng. Tuy nhin vic d bo th trong hai nm 1997-1998 din ra khng th-ng xuyn v thiu chun mc. Trong thc t kt qu d bo khng -c s dng trong iu hnh chnh sch tin t trong k. Quy ch qun l vn kh dng -c ban hnh chnh thc theo Quyt nh s 37/2000/Q-NHNN1 ngy 24/01/2000 to nn cn c php l cho yu cu qun l vn kh dng ca h thng ngn hng. Cng tc d bo ny ngy cng chnh xc v cp nht s to iu kin cho vn hnh th tr-ng ti chnh m ng vi k vng ca CSTT. III. Phn tch mt s tc ng ca th tr-ng m trong thi gian qua
1. Tc ng ca th tr-ng m n cung tin v li sut

T trng doanh s mua qua nghip v th tr-ng m trong tng doanh s h tr vn ca NHNN qua cc knh (cm c, chit khu giy t c gi, nghip v th tr-ng m v hon i ngoi t) ngy cng tng qua cc nm (t khong 45% nm 2001, ln 75% nm 2003, khong 80% t nm 2004 n nay). iu ny cho thy vai tr iu tit vn kh dng ca nghip v th tr-ng m ngy tng.
36
Biu 2: T trng doanh s mua trn nghip v th tr-ng m so vi tng doanh s h tr vn ca NHNN t nm 2000 n 2005
Nghip v th tr-ng m 100% 80% 60% 40% 20% 0% Cc knh h tr vn khc ca NHNN
7-12/2000
2001
2002
2003
2004
1-6/2005
Ngun : Bo co ca NHNN, 2005
Bng 6: Li sut th tr-ng m v th tr-ng lin ngn hng

n v tnh: %/nm Li sut bnh qun Thi gian Th tr-ng m Qu 1/2004 Qu 2/2004 Qu 3/2004 Qu 4/2004 Qu 1/2005 Qu 2/2005 3,51 3,57 4,48 4.59 5,78 5,59 Th tr-ng lin ngn hng 5,70 6,34 6,52 6,64 7,06 7,09 2,19 2,77 2,04 2,05 1,28 1,50 Chnh lch
Ngun: Li sut bnh qun trn th tr-ng m do nhm tc gi tnh da trn s liu cc phin giao dch trn th tr-ng m ti NHNN VN. Li sut bnh qun th tr-ng lin ngn hng do nhm tc gi tnh da trn s liu cp nht cui ngy trn th tr-ng ny do Reuteur cung cp.
Biu hin r rng ca tc ng th tr-ng m ln th tr-ng tin t thng qua bin ng li sut trn hai th tr-ng ny. V nguyn tc, chng thay i cng chiu v c th l kh st nhau, c bit l li sut th tr-ng m v th tr-ng lin ngn hng.
37
Bng 6 cho thy s thay i cng chiu ca hai loi li sut ny. Mc d s chnh lch gia hai loi li sut ny cn kh cao nh-ng c xu h-ng ngy cng gim dn. iu ny cho thy c s lin thng gia hai th tr-ng ny v li sut trn th tr-ng m ngy cng phn nh ng xu h-ng li sut trn th tr-ng lin ngn hng v do vy xu h-ng chung ca li sut trn th tr-ng tin t.
Tuy nhin, tc ng ca nghip v th tr-ng m n th tr-ng tin t vn cn hn ch. Nghip v th tr-ng m ch yu pht huy vai tr iu tit khi l-ng vn kh dng ca cc TCTD. Li sut nghip v th tr-ng m nhn chung -c NHNN iu hnh linh hot trong khong gia li sut ti cp vn v li sut chit khu nh h-ng li sut th tr-ng, pht tn hiu v quan im iu hnh CSTT trong tng thi k. Tuy nhin, i khi NHNN vn phi p dng li sut ch o trong cc phin giao dch nghip v th tr-ng m. Mi quan h gia li sut nghip v th tr-ng m, cng nhcc li sut ca NHNN ni chung vi li sut th tr-ng cn ch-a thc s gn kt cht ch. Bng 7: Li sut giao dch lin ngn hng t thng nm 2002 n 2004
n v: %/thng
Thi gian
1/6/ 200 2
31/1 / 200 3
31/3 / 200 3
30/6 / 200 3
30/9 / 200 3
31/12 / 2003
30/6 / 200 4
30/1 1 2004
Li sut cho vay qua m Li sut VNIhttp://svnckh.com.vn
21,6
10,8
10,8
10,8
10,8
10,8
6,57
6,71
7,30
6,68
5,36
5,20
38
BOR Li sut u thu tn phiu Kho bc Nh n-c Li sut nghi p v th tr-n g m

Ngun: NHNN, 2004
5,90
6,12
6,25
6,25
4,98
5,10
5,55,8
5,85 5,90
3,25 4,90 5,00 4,90 4,75 1,59 3,00 3,7
3,84,6
Vic nh gi tnh hiu qu ca th tr-ng m so vi hai nghip v chnh cn li trong chnh sch tin t (d tr bt buc) v ti chit khu (cng vi ti cp vn) c th da trn tc tc ng cng vi phm vi tc ng ca cc cng c ny. Tuy nhin mi cng c s c im mnh v im yu khc nhau v u nn vn dng kt hp khi cn thit. Do vy, l-ng ho so snh s khng n gin. Bi nghin cu ny khng th tin hnh so snh l-ng ho s v-t tri ca th tr-ng m so vi cc cng c cn li.
39
2. Tc ng gp phn hn ch ri ro thanh khon ca th tr-ng m Th tr-ng m trong thi gian qua ng gp vai tr rt quan trng trong vic gia tng tnh thanh khon ca th tr-ng tin t c bit trong dp cui nm v tt c truyn. Theo tnh thi v, tr-c y khi th tr-ng m ch-a hot ng mnh, vo cc thi im nhy cm nh- vy, hu ht cc NHTM u thiu vn trm trng v thi gian chit khu giy t c gi ti NHNN kh lu (c khi phi thc hin hon i ngoi t vi NHNN VN nhcc nm 2002 v 2003). Tnh thanh khon ca cc NHTM lun trong tnh trng bo ng trong giai on ny. Bt u t nm 2003 tr li y, khi th tr-ng m vn hnh tt, giao dch -c thc hin 1 phin/ngy v ko di lin tc trong vng mt tun tr-c tt. Nh , tnh hnh thanh khon ca cc NHTM -c ci thin ng k.Trong nm 2003 v 2004, c phin NHNN mua k hn ln ti 3500 t tin giy t c gi ca cc NHTM. Vic gii ngn nhanh, kp thi l-ng tin mt vo l-u thng qua th tr-ng m lm cho tnh thanh khon ca ton h thng ngn hng -c m bo.
40
Ch-ng iii Gii php nng cao hiu qu hot ng nghip v th tr-ng m ti vit nam
I. Kinh nghim hot ng ca TTM mt s n-c
1. Nghip v th tr-ng m ti M Cc d tr Lin bang M (The Federal Reserves - FED) l t chc ng vai tr Ngn hng Trung ng ca M, do quc hi M thnh lp t 1913 to cho quc gia ny c mt h thng ti chnh tin t an ton, linh hot v n nh. Vai tr ca FED i vi h thng ngn hng v trong nn kinh t c bit quan trng. Hin nay, FED tp trung vo bn nhim v chnh sau: - Thc hin CSTT quc gia thng qua tc ng ti cc iu kin tn dng v tin t trong nn kinh t t -c n nh gi c v cng n vic lm cho x hi. - Gim st, iu tit cc t chc ngn hng m bo s an ton, lnh mnh ca h thng ngn hng, ti chnh quc gia v bo v quyn s dng tn dng ca khch hng. - Duy tr s n nh ca h thng ti chnh v hn ch ri ro h thng c th pht sinh trn cc th tr-ng ti chnh. - Cung cp dch v ti chnh cho chnh ph M, cng chng, cc t chc ti chnh, cc c quan ca chnh ph n-c ngoi, ng vai tr chnh trong vic iu hnh h thng thanh ton ca quc gia. FED c th thay i tnh hnh th tr-ng d tr thng qua vic s dng ba cng c ch yu sau: d tr bt buc, li sut chit khu v hot ng nghip v th tr-ng m. Trong nghip v th tr-ng m -c coi l mt cng c chnh sch tin t linh hot v c hiu qu nht. FED khng quy
41
nh gii hn cc loi hnh chng khon c th giao dch trong nghip v th tr-ng m. Tuy nhin, trong thc t, hot ng nghip v th tr-ng m c hiu qu, FED th-ng la chn nhng chng khon c tnh th tr-ng cao lm hng ho ca nghip v th tr-ng m nhm t -c mc tiu iu chnh d tr ca h thng ngn hng c hiu qu nht. Chng khon chnh ph M l mt cng c ch cht do c khi l-ng giao dch trn th tr-ng ln v th tr-ng chng khon M l th tr-ng ti chnh rng ln v nng ng nht. Thi hn ca cc chng khon Chnh ph -c giao dch trn th tr-ng kh a dng, t d-i mt nm n m-i nm. Thi hn ca chng khon khng quan trng trn th tr-ng m v bn cht n l vt m bo cho cc giao dch trn th tr-ng tin t nht l i vi cc giao dch theo hp ng mua li. Bn cnh chng khon Chnh ph, th tr-ng m M cn s dng giy nhn n ca t chc lin bang v hi phiu NHTM trong cc giao dch trn th tr-ng m. i tc giao dch vi FED trn th tr-ng m khng b hn ch. Thng th-ng bt k ai s hu cc chng khon iu kin cng c th giao dch trn th tr-ng m. Thnh vin bao gm: cc ngn hng, cc trung gian ti chnh phi ngn hng, cc doanh nghip ln. M rng cc thnh vin lm tng hiu lc tc ng ca nghip v th tr-ng m. Tu theo tng iu kin c th m FED p dng hnh thc mua bn hn hoc mua bn c k hn. Cc giao dch ny th-ng -c thc hin thng qua u thu li sut. xc nh -c mt chin l-c iu hnh ng n, U ban th tr-ng m lin bang [Federal Open Market Committee FOMC] c gng t -c mt mc rng buc mong mun ca chnh sch tin t, ni lng hay tht cht, bng vic tp trung mt l-ng cung d tr t-ng xng vi cu tin t v mc kt hp ca li sut c bn. Trong vic -a ra cc -c tnh d tr, FOMC phi cn nhc ti cc yu t khc nhau nh h-ng ti cung cu d tr v thi gian tc ng ca nhng nh h-ng ny. thc hin mc tiu ny, FOMC tp trung ch yu vo vic duy tr vn lin
42
bang sao cho mc li sut trung bnh xoay quanh mc li sut c bn mong mun.
2. Nghip v th tr-ng m ti Nht Bn Ngn hng Trung ng Nht Bn c mt qu trnh lch s thc hin mua bn giy t c gi kh lu nm t thi k tr-c chin tranh th gii th hai. Tuy nhin, lc u cc hot ng th tr-ng m -c thc hin rt hn ch, trong nhng tr-ng hp ngoi l, h tr cho hot ng cho vay ti cp vn ca NHTW. n thng 11 nm 1962, NHTW Nht Bn bt u thc hin mua bn giy t c gi mt cch linh hot hn cng vi vic p dng hn mc tn dng nhm a dng ha cc cng c iu hnh chnh sch tin t thng qua vic hn ch xu h-ng vay qu mc ca cc ngn hng t NHTW Nht Bn. Thng qua hot ng mua bn giy t c gi trn th tr-ng m, NHTW Nht Bn cung ng khi l-ng tin cn thit cho pht trin kinh t thay cho vic cung tin qua knh ti cp vn nh- tr-c y. Nghip v th tr-ng m dn tr thnh mt trong cc cng c iu hnh chnh sch tin t -c NHTW Nht Bn s dng th-ng xuyn v ngy cng ng vai tr quan trng trong vic thc thi chnh sch tin t. i tc tham gia nghip v th tr-ng m vi NHTW Nht Bn ch bao gm cc t chc tn dng. Ban u NHTW Nht Bn thc hin mua bn giy t c gi trc tip vi cc t chc tn dng. Nh-ng t nm 1975, cc hot ng mua bn giy t c gi ca NHTW th-ng -c tin hnh qua cc nh giao dch chuyn nghip trn th tr-ng tin t. Hng ho u tin -c s dng trong nghip v th tr-ng m l cc giy t c gi c tnh thanh khon cao nh- tri phiu v tn phiu Chnh ph. Hin nay, ngoi cc chng khon Chnh ph, NHTW Nht Bn cn s dng cc tri phiu cng ty lm hng ho cho cc giao dch nghip v th tr-ng m. Tuy nhin, n nay, th tr-ng tn phiu, tri phiu Chnh ph vn l c s quan trng cho cc hot ng ca th tr-ng m ca NHTW
43
Nht Bn. c bit l trn th tr-ng u thu tn phiu, tri phiu Chnh ph, NHTW Nht Bn -c php thc hin vai tr l ng-i mua cui cng. iu ny gip cho NHTW lun c cng c ch ng iu ho th tr-ng tin t m khng nht thit phi pht hnh tn phiu Ngn hng Trung ng. Ph-ng thc giao dch -c p dng trong nghip v th tr-ng m tr-c y l giao dch mua bn c k hn thng qua cc hp ng vi li sut c nh. Sau , ph-ng thc giao dch -c chuyn sang thc hin trn c s mua bn giy t c gi theo gi th tr-ng thng qua hnh thc u thu nhm nng cao kh nng iu chnh li sut trn th tr-ng. Vic t chc u thu khng ch -c thc hin theo nh k m NHTW cn t chc u thu nhanh, trong khi l-ng giy t c gi NHTW cn mua -c xc nh v thc hin ngay trong mt ngy. iu ny gp phn nng cao tnh linh hot ca th tr-ng. NHTW Nht Bn thc hin giao dch nghip v th tr-ng m ch yu thng qua vic mua bn giy t c gi vi cc nh giao dch s cp. 3. Nghip v th tr-ng m ti Thi Lan Ngn hng Trung ng Thi Lan thc hin nghip v th tr-ng m thng qua vic mua bn giy t c gi vi cc thnh vin bao gm cc ngn hng th-ng mi, tt c cc nh ch ti chnh khc v mt s doanh nghip nh n-c. Ph-ng thc giao dch nghip v th tr-ng m ch yu ca NHTW Thi Lan l giao dch c k hn thng qua cc hp ng Repos. Hng ho s dng trong cc giao dch nghip v th tr-ng m bao gm cc chng khon chnh ph, tn phiu NHTW Thi Lan v cc chng khon ca cc doanh nghip quc doanh -c B ti chnh bo lnh pht hnh v -c gi ti NHTW. Chng khon chnh ph l loi hng ho ch yu. So vi cc n-c pht trin, phm vi hot ng nghip v th tr-ng m ca NHTW Thi Lan t-ng i rng. Mc d vy, s hn ch v hng ho
44
cng nh- s pht trin th tr-ng ch-a hon ho lm cho tc ng can thip ca NHTW Thi Lan thng qua nghip v th tr-ng m cn hn ch. Hin nay, hot ng nghip v th tr-ng m ca NHTW Thi Lan vn cn hai hn ch ch yu sau. Th nht, NHTW Thi Lan ch-a thc hin nghip v th tr-ng m nng ng vi mc ch thay i mc d tr ca cc ngn hng theo mc tiu chnh sch tin t, m nhm p ng cc yu cu ca th tr-ng. Th hai, quy m v mc bin ng ca cc lung vn quc t ngy cng tng khin cho NHTW Thi Lan tng c-ng quy m hot ng nghip v th tr-ng m nhm b p li nhng bin ng ca cc nhn t gy ra i vi d tr ca cc ngn hng. 4. Mt s bi hc kinh nghim chung Nghin cu s b qu trnh ra i v ph-ng thc t chc hot ng ca nghip v th tr-ng m ca mt s n-c cho thy rng, vic s dng nghip v thi tr-ng m trong iu hnh chnh sch tin t ang tr thnh xu th ph bin c cc n-c pht trin v cc n-c ang pht trin, mc d kh nng pht huy c hiu qu cng nh- v tr ca n trong h thng cc cng c iu hnh chnh sch tin t tng quc gia rt khc nhau. NHNNVN hin nay ang chuyn dn t s dng cc cng c chnh sch tin t trc tip sang cc cng c gin tip. im li ca ng-i i sau l c th la chn, p dng nhng kinh nghim ca ng-i i tr-c hn ch tht bi ng tic c th xy ra. Nhng bi hc kinh nghim v nghip v th tr-ng m ca cc n-c m Vit Nam c th tham kho l: - Cc giai on xy dng v pht trin nghip v th tr-ng m Qu trnh pht trin th tr-ng c th chia thnh 2 giai on: giai on u l giai on NHNN thc hin nghip v th tr-ng m trn th tr-ng s cp, va iu chnh vn d tr ca cc t chc tn dng va to cng c cho hot ng th tr-ng m. Giai on tip theo, l giai on kh khn v phc tp hn, NHNN chuyn dn cc giao dch th tr-ng m sang thc
45
hin trn th tr-ng th cp. Trong giai on ny, thnh vin tham gia giao dch -c m rng dn, cng c giao dch a dng hn. - V t chc iu hnh nghip v th tr-ng m NHNN l ng-i thc hin nghip v th tr-ng m, song quyn iu hnh th tr-ng nn giao cho Ban ch o nghip v th tr-ng m, gm mt s thnh vin ca NHNN c uy tn v kinh nghim. - V cng c ca th tr-ng m Cng c ch yu -c s dng trn th tr-ng m bao gm cc chng khon c tnh thanh khon cao nh- tn phiu, tri phiu Chnh ph, k phiu ngn hng, chng ch tin gi y l cc cng c n ngn hn trn th tr-ng tin t, c tnh thanh khon cao. i vi cc n-c c nn kinh t ang chuyn i hay th tr-ng ang ni, vic kt hp cc cng c n ngn hn s to hiu qu iu tit cao nht. - Thnh vin tham gia trn th tr-ng giai on u, NHNN th-ng giao dch vi cc t chc tn dng iu kin l thnh vin ca th tr-ng m. Cc t chc tn dng khc nu c nhu cu hot ng trn th tr-ng m th phi thng qua cc thnh vin ny. Sau , tu theo mc pht trin ca th tr-ng m, cc thnh vin c th -c m rng sang cc t chc phi ngn hng, doanh nghip, dn c-. - S h tr v ph hp ca cc th tr-ng Kinh nghim hot ng th tr-ng m cc n-c ch ra rng: tc v m hnh pht trin ca th tr-ng m gn lin vi s pht trin nht nh ca cc th tr-ng c lin quan, nht l th tr-ng tn phiu kho bc, th tr-ng tin t lin ngn hng v th tr-ng cc cng c n ngn hn khc. - iu kin pht huy c hiu qu ca nghip v th tr-ng m Th nht l cc th tr-ng th cp ca cc chng khon n pht trin. Th hai l c s php l phi m bo s tri chy v an ton ca nghip v th tr-ng m. Th ba l c s vt cht vn hnh nghip v th tr-ng m phi hin i, to iu kin cho vn hnh th tr-ng m -c thng sut.
46
Th t- l cn c s qun l Nh n-c i vi nghip v th tr-ng m. Th nm l phi phi kt hp cc cng c ca chnh sch tin t mt cch c hiu qu.
II. Gii php nng cao hiu qu hot ng ca nghip v th tr-ng m ti Vit Nam
1. nh h-ng pht trin th tr-ng m ti Vit Nam Khi nn kinh t Vit Nam ngy cng hi nhp vo nn kinh t th gii v h thng ti chnh cng b tc ng mnh bi h thng ti chnh ton cu (c bit khi Vit Nam gia nhp WTO), cc hot ng kinh t i ni, i ngoi v cc chnh sch kinh t v m t-ng ng cng chu nhiu p lc tr-c i hi ngy mt cao ca th tr-ng. Do vy, tng b-c n nh v -a hot ng nghip v th tr-ng m tr thnh cng c ch o trong vic thc hin mc tiu ca CSTT trong thi k cc mi quan h ti chnh ngy cng phc tp v an xen ln nhau nh- hin nay, NHNNVN cn c nh h-ng r rng v c th cho vic pht trin v hon thin cng c ny. Da trn tt c cc phn tch trn, nh h-ng pht trin th tr-ng m trong t-ng lai nn xem xt mt s im sau. Th nht, s minh bch v c lp ca chnh sch tin t v chnh sch ti chnh. Th tr-ng m l mt cng c ca CSTT v l nghip v ca NHNNVN, do vy th tr-ng m nn c s c lp t-ng i vi chnh sch kinh t ca chnh ph. Hin ti, cc quan im c lp hay ph thuc ca NHNN vo Chnh ph cn gy nhiu tranh ci. Tuy nhin, chnh sch tin t ni chung v nghip v th tr-ng m ni ring pht huy -c tm nh h-ng ca n trong chnh sch kinh t v m th cc chnh sch tin t buc phi c lp t-ng i vi cc chnh sch ti chnh, hon ton khng -c chy ng sau chnh sch ti chnh. C nh- vy, chc nng gim st, iu chnh ca NHNN ti gi c v li sut mi c th -c pht
47
huy ti a v do vy th tr-ng m mi thc s l cng c hu hiu trong CSTT. Th hai, xy dng m hnh u thu trn th tr-ng m hp l. Vn s thnh vin, t- cch thnh vin, tc lan to ca chnh sch trn th tr-ng m chu nh h-ng rt ln bi trnh pht trin ca: h thng ti chnh vi khung l h thng NHTM hay th tr-ng chng khon. C rt nhiu tranh lun xung quanh vn khung l h thng chng khon nhkiu ca M tt hn hay km hn so vi khung l h thng NHTM kiu nh- Nht Bn v Chu u. Vi iu kin l mt n-c ang pht trin Vit Nam nn p dng khung l c hai loi hnh ny. Do vy, th tr-ng m c th tin hnh theo m hnh sau: u thu c tin hnh ti th trng chng khon cho c cc thnh vin th tr-ng m v cc cng ty mi gii i din cho cc nh u t cha l thnh vin ca th trng m. Trc mt, chuyn i t m hnh hin ti, NHNN c th tin hnh u thu trn hai m hnh: m hnh hin ti ch cho cc thnh vin th tr-ng m v u thu ti NHNN; mt phn -c u thu thng qua th tr-ng chng khon vi cc cng ty mi gii cho cc i tc ch-a l thnh vin ca th tr-ng m. M hnh ny s gii quyt -c vn tng tm nh h-ng ca th tr-ng m ln th tr-ng tin t v th tr-ng ti chnh quc gia ng thi cng to iu kin c nhiu thnh vin u thu, qua tng tnh cnh tranh v lm cho vic tin hnh nghip v th tr-ng m -c nhanh hn, hiu qu hn. Th ba, m hnh pht trin cn -c xy dng trn mt h thng php l y . Nghip v th tr-ng m ch c th -c tin hnh hiu qu v an ton khi quy ch qun l cht ch, r rng (chng hn quy nh v tcch ng k thnh vin hin ti rt chung chung); quy trnh thun tin, nhanh chng, an ton, v bo mt (cn tng c-ng cng ngh ngn hng); a dng ho hng ho trn th tr-ng m (chng loi hng ho, k hn hng ho); mc tiu iu hnh r rng (li sut l nn tng hay khi l-ng
48
l nn tng ca chnh sch); v s c lp t-ng i ca chnh sch tin t vi chnh sch ti chnh. 2. Gii php nng cao hiu qu hot ng ca th tr-ng m Da trn nhng phn tch v nh h-ng pht trin ca th tr-ng m, mt s gii php c th -c -a ra nh- sau: Th nht, cc gii php hon thin c s php l Nghip v th tr-ng m lin quan n nhiu i t-ng v nh h-ng su rng ti nn kinh t nn tnh ri ro ca hot ng ny l kh cao. iu i hi mt khung php l vi h thng cc quy nh cht ch v ng b hot ng th tr-ng m din ra an ton v sun s. H thng php l cn hon thin c th p ng cc thay i lin tc ca th tr-ng ti chnh Vit Nam. Do vy, vic nghin cu hon thin cc c ch, quy ch lin quan n nghip v th tr-ng m, r sot li nhng tn ti v bt cp khc phc l iu cn thit. Quy ch nghip v th tr-ng m cn c s sa i v b sung mt s vn nh-: cc loi giy t c gi -c giao dch, thnh vin tham gia th tr-ng m, ph-ng thc v phm vi thc hin nghip v th tr-ng m. Xy dng c s php l cho vic thanh ton in t lin ngn hng. Vic thc hin thanh ton in t lin quan n rt nhiu quy nh: cc b lut quy nh v quyn v ngha v c bn ca cc bn tham gia nh- B lut dn s, Lut th-ng mi, Lut NHNN, lut sc, lut hi phiu Th hai, cc gii php a dng ho chng loi v k hn hng ho trn th tr-ng m M rng cc chng loi hng ho mt cch an ton. Nh- cp trn, mi giy t c gi u c th l hng ho trn th tr-ng m nu hng ho m bo -c tnh thanh khon, ri ro tn dng thp v k hn khng qu di. Hin nay, NHNNVN cho php cc loi Tn phiu kho bc, Tn phiu NHNN v mt s loi giy t c gi ngn hn khc -c php giao dch trn th tr-ng m. Cc loi giy t c gi do Chnh ph pht
49
hnh (Cng tri, Tri phiu di hn...) cng iu kin l hng ho trn th tr-ng m nh-ng ch -c NHNNVN giao dch trong mt s tr-ng hp. Vic m rng chng loi giy t c gi hn na cng l cn thit. Bn cnh nn chp nhn cho cc t chc chn la loi giy t c gi tham gia vo th tr-ng thay v c nh loi giy t c gi cho tng phin giao dch nh- hin nay. NHNNVN cng xem xt ti kh nng cho php giy t c gi ca cc t chc tn dng c uy tn (c th thng qua cho im cc tiu ch kinh doanh nh gi) -c php giao dch trn th tr-ng m. T-ng t nh- vy, th-ng phiu do cc tng cng ty ln v c uy tn cng c th -c php l hng ho trn th tr-ng m. K hn ca giy t c gi nn linh hot hn. Hin nay, k hn ca cc Tri phiu Chnh ph cng c ch yu s dng trong nghip v th tr-ng m, vn ch-a thc s a dng ho, nht l Tn phiu Kho bc vi thi hn ngn d-i 364 ngy t -c pht hnh. iu ny lm cho nhiu NHTM kh c iu kin u t- vo giy t c gi, to cng c tham gia nghip v th tr-ng m. NHNN nn xut Kho bc Nh n-c, B ti chnh pht hnh thm cc tn phiu c cc k hn ngn nh- k hn 3, 6, 9 thng th tr-ng m c thm hng ho phong ph hn. ng thi c thm c hi cho cc nh u t- la chn nm gi giy t c gi lm cng c giao dch th tr-ng m khi cn. Th ba, cc gii php gia tng s l-ng v nng cao nng lc ca cc thnh vin tham gia th tr-ng m Gia tng s l-ng thnh vin - Tr-c mt cn tng s l-ng thnh vin l cc t chc tn dng mt cch hp l. NHNNVN cn y mnh cng tc ph bin v cc li ch ca vic tham gia nghip v th tr-ng m i vi cc t chc tn dng, tng c-ng trao i thng tin vi cc thnh vin th tr-ng, tng c-ng qung b hot ng nghip v th tr-ng m trn cc ph-ng tin thng tin i chng nhm thu ht thm cc thnh vin tham gia tch cc vo th tr-ng ny.
50
Vic tham gia ng o ca cc thnh vin s c hai tc ng t-ng h: (i) Lm cho li sut trn th tr-ng b tc ng r rng hn bi li sut trn th tr-ng m do tnh cnh tranh ca cc thnh vin tham gia v do s cnh tranh gia li ch tham gia th tr-ng m v li ch u t- bn ngoi; (ii) Kh nng kim sot cung tin ca NHNN tng cao hn do bm st hn vi cc t chc tn dng. - Tng b-c xem xt m rng t- cch thnh vin l cc t chc phi tn dng. Vic to iu kin cho cc t chc tn dng ngoi ngn hng tham gia u thu Tn phiu v Tri phiu Kho bc Nh n-c l cn thit. Vic ny s mang li mt th tr-ng cnh tranh hn cho giy t c gi do Chnh ph pht hnh (v do vy c li cho Chnh ph trong huy ng vn v ton h thng ti chnh) nh-ng ng thi cng to iu kin cho cc t chc tn dng ny c hng ho giao dch trn th tr-ng m. Tng c-ng qun l th tr-ng m nh-ng ng thi cng xy dng c cu thnh vin hp l th tr-ng m c -c tnh cnh tranh trong u thu. Bn cnh , vic xem xt li cc iu kin tr thnh thnh vin th tr-ng m va lm gia tng mc kim sot cc thnh vin va gip m bo m rng cc thnh vin hp l. Vic m rng thnh vin cn phi -c gim st cht ch v hiu qu. - M hnh i l trong u thu vi NHNNVN cng c th l c ch khi quy m m rng thnh vin cho php c nhn tham gia gin tip. NHNNVN cn nghin cu chn la mt s ngn hng c uy tn trn th tr-ng tin t trong n-c, kh nng ti chnh tt, hot ng lnh mnh lm i l (Primary Banks) thc hin giao dch nghip v th tr-ng m cho nhng t chc mun tham gia mua bn trn th tr-ng m. y l mt bin php m rng thnh vin tham gia, tng sc nh h-ng ca th tr-ng m ln ton b h thng ti chnh trong n-c v tng tc chu chuyn vn trong h thng tin t. Nng cao nng lc thnh vin
51
- Nng cao nng lc hot ng ca cc NHTM. NHNNVN bn cnh vic gim st hot ng ca cc NHTM cn thc y cc ngn hng ny h-ng ti ngn hng lnh mnh: an ton trong kinh doanh, c sc mnh v vn v ch trng vic o to cn b nghip v c trnh . C nh- vy, h thng ngn hng mi c th tham gia tch cc vo th tr-ng m. Trong mt nn ti chnh ca Vit Nam vi h thng ngn hng l b cho CSTT (ch khng ging nh- M l Th tr-ng chng khon), vic lnh mnh ho v hin i ho h thng ngn hng l v cng quan trng gp phn gia tng tc v mc nh h-ng ca th tr-ng m ln th tr-ng tin t quc gia. Bn thn cc NHTM cng phi tch cc m rng cc loi hnh kinh doanh, dch v nh- u t- tn, tri phiu chnh ph trn th tr-ng s cp, to hng ho cho cc giao dch vi NHNN. Ngoi ra, cc NHTM cn ch trng vic o to cn b nghip v c trnh d bo vn kh dng v phn tch -a ra cc quyt nh chnh xc cho tng giao dch ti nghip v th tr-ng m. ng thi b sung, trang b c s vt cht y , m bo iu kin giao dch th tr-ng m thun li, chnh xc. Cui cng, cc NHTM cn nng cao tim lc v vn, kh nng cnh tranh trong huy ng vn VND v quan tm ng mc n cc tn hiu cnh bo ca NHNN cc ng x th tr-ng tr nn nhanh nhy hn. - Nng cao nng lc hot ng ca NHNN. Hin nay, theo lut NHNN, vic hoch nh v thc thi chnh sch tin t ca NHNN cn b ng, l thuc nhiu vo Chnh ph v cc c quan ca Chnh ph nh- B Ti chnh, B K hoch v u t-, Do vy, Chnh ph cn cho php NHNN c quyn ch ng hn trong quyn hn, c ch, chnh sch v nghip v ca NHNN. Ton b chnh sch ca NHNN nn cn c vo iu kin ca kinh t th tr-ng c lp xy dng. Bn cnh , s phi hp gia B Ti chnh v NHNN l iu kin tin quyt cho s vn hnh nghip v th tr-ng m. phm vi hp, cch thc vay dn ca Kho bc c nh h-ng n l-ng hng ho ch yu ca nghip v th tr-ng m. phm vi
52
rng, s gn kt nhp nhng gia chnh sch ti kho v chnh sch tin t s m bo cho s thnh cng trong iu tit v m ca Nh n-c. V vy ngay t u, mi quan h ny cn -c thit lp trn c s cc thng t- lin b nhm c th ho trch nhim, v tr ca NHNN v B Ti chnh trong iu hnh v t chc nghip v th tr-ng m. Th t-, cc gii php ci tin cng ngh cho hot ng nghip v th tr-ng m Cng ngh u thu cn tip tc -c ci thin. H thng mng u thu nn m bo thng sut v an ton, tc -ng truyn lun -c nng cao. Cc quy trnh k thut tip tc cn -c n gin ho nhm m bo hai mc tiu chnh: tc nghip nhanh, l-u v thng k d liu lch s -c n gin. Gim thiu chi ph thit lp mng u thu cho cc thnh vin mi. H thng mng u thu c th lin thng vi cc th tr-ng khc m bo trong t-ng lai gn tt c cc tc nghip u thu u thc hin qua mng in t. Thng bo kp thi cho cc thnh vin khi c thay i v mt k thut -ng truyn. Ti cc thi im nhy cm v thanh khon, cc li k thut c th l nguyn nhn khin cc ngn hng tr-t thu v gp kh khn v thanh khon v cc li ny th-ng v-t tm kim sot ca cc thnh vin. Thc hin l-u k giy t c gi trn trang Web. Nghip v th tr-ng m hin nay -c giao dch hon ton qua mng, rt tin li v d dng cho cc thnh vin khi giao dch. Tuy nhin, khi l-u k giy t c gi cc thnh vin phi trc tip sang NHNN thc hin l-u k lm nghip v th tr-ng m va hin i chun mc song li mang tnh th cng giy t. ng k giy t c gi trong giao dch th tr-ng m trn Web gim thiu th tc giy t cho cc thnh vin cng nh- ct b -c vic nhp tay th cng ca Phng k ton thuc S giao dch NHNN. Chun ho tnh php l ca ch k giao dch qua mng. Hin nay, mc d bn ng k mua, bn giy t c gi v hp ng, ph lc hp ng u -c k duyt ch k in t trn mng, S giao dch NHNN yu cu http://svnckh.com.vn 53
phi c ch k ca thnh vin Ban lnh o ca cc NHTM trn bn in chuyn tin, khng chp nhn ch k in t v ch k cp phng -c u quyn. Vic chun ho tnh php l ca giao dch qua mng s lm gim -c th tc giy t trong giao dch v rt ngn thi gian giao dch. Th nm, mt s gii php khc Bm st din bin th tr-ng c nh h-ng chnh sch tin t hp l. Vic iu hnh nghip v th tr-ng m ni ring v CSTT ni chung mt cch c hiu qu cn phi xy dng trn cc thng tin v tnh hnh th tr-ng tin t - tn dng chnh xc v cp nht. V vy, NHNNVN cn sm xy dng h thng theo di thng tin v cc din bin hng ngy trn th tr-ng ti chnh, c bit l th tr-ng lin ngn hng. NHNN cn tip tc hon thin quy trnh thu thp thng tin, ph-ng php d bo vn kh dng, o to nng cao trnh cn b ca NHNNVN v ca i tc trong vic tham gia v thc hin nghip v th tr-ng m. Tu tng thi k m xc nh mc tiu ca CSTT l cung tin hay li sut v khng th thc hin c hai mc tiu ny cng mt lc t c cch vn hnh th tr-ng m ph hp. Hin ti, NHNN tp trung nhiu vo mc tiu cung tin v khi l-ng u thu m ch-a ch ti mc tiu li sut. V lu di khi cc th tr-ng ti chnh lin thng hn, mc tiu li sut nn -c t cao hn mc tiu khi l-ng v li sut nh h-ng an xen gia cc th tr-ng v l biu hin d quan st nht tc ng ca th tr-ng m. NHNNVN hin ti c th b-c u t mc tiu li sut trong khung no v tin hnh u thu cn bng cc mc li sut th tr-ng (li sut lin ngn hng, li sut ti chit khu, li sut cho vay ti cp vn,) sau s b dn mc trn ny v ch u thu theo li sut cnh tranh. -c nh- vy, th tr-ng m mi th hin cng l mt knh u tvi cc thnh vin c sc cnh tranh khng thua km cc knh khc. Nghip v th tr-ng m do mi c th l cng c hu hiu can thip vo th tr-ng tin t.
54
Phi kt hp trong vic iu hnh hot ng nghip v th tr-ng m v cc nghip v khc nh- chit khu giy t c gi ngn hn vi cc ngn hng, cho vay cm c bng giy t c gi ngn hn, hon i ngoi t thc hin tt mc tiu ca CSTT. Khng th thc hin CSTT nu ch ch trng ti cng c th tr-ng m. Trnh phi hp cc cng c cn -c nng cao trong iu kin th tr-ng m Vit Nam cn rt mi v s tc ng ca th tr-ng m ln h thng tin t ch-a ln. Nghip v th tr-ng m c th cng vi nghip v ti cp vn l hai cng c chnh ca CSTT bn cnh nghip v ti chit khu l cng c b tr. Kt hp th tr-ng m v ti cp vn s to iu kin cho tt c cc loi giy t c gi v cc ngn hng c quy m vn nh c th -c giao dch vi NHNNVN. iu ny thc y hiu qu CSTT ca NHNN ni chung trong iu kin quy m th tr-ng m vn ch-a ln ti Vit Nam.
55
kt lun
Trn c s vn dng cc ph-ng php nghin cu khoa hc kt hp vi thc tin, ti nu ln nhng vn thc tin c tnh khoa hc v nghip v th tr-ng m ca Vit Nam trong nhng nm qua. ti gii quyt nhng nhim v c bn sau: V mt l lun, ti -a ra -c mt h thng l thuyt c bn v nghip v th tr-ng m. ti cng trnh by thc trng v tnh hnh hot ng nghip v th tr-ng m trong sut giai on k t khi chnh thc bt u hot ng vo thng 7/2000 n thng 7/2005. C th ti nu ln t chc v hot ng ca nghip v th tr-ng m Vit Nam; phn tch vai tr ca hot ng nghip v th tr-ng m trong vic thc thi cc mc tiu ca chnh sch tin t trn cc kha cnh cung tin, li sut v gim ri ro thanh khon. Trn c s l lun v phn tch thc trng hot ng nghip v th tr-ng m trong thi gian qua, ti -a ra -c h thng cc gii php nhm n nh v nng cao hiu qu nghip v th tr-ng m ti Vit Nam. Nghip v th tr-ng m rt quan trng trong vic thc thi chnh sch tin t quc gia, do vy vn hnh hiu qu cng c ny l mt trong nhng mc tiu hng u ca chnh sch tin t. Tuy nhin, nghip v th tr-ng m khng phi l iu kin m bo thc hin thnh cng nhng mc tiu m chnh sch tin t t ra, n ch l mt iu kin cn m thi. i vi tt c cc n-c, s phi hp gia cc cng c chnh sch tin t lun l l gii php tt nht. Mc d c nhiu c gng t -c nhng kt qu nh- trn, song do trnh cn hn ch v thiu nhiu kinh nghim, cng nh- nhiu kh khn trong vic tip cn cc s liu thc t nn ti khng khi c nhiu thiu st. Rt mong s gp qu bu ca cc thy c gio ti -c hon thin v nng cao hn v c mt l thuyt v thc tin./.
56
Mc lc
Danh mc cc bng biu, biu ............................................................................ iv Danh mc cc t vit tt............................................................................................ v Li ni u ............................................................................................................................................ 2 Ch-ng i: L lun chung v th tr-ng m v nghip v th tr-ng m................................................................................................................................................................. 4 I. Tng quan v th tr-ng m ............................................................................... 4
1. Khi nim v th tr-ng m v nghip v th tr-ng m .................................. 4 2. S ra i ca th tr-ng m trn th gii ........................................................... 9
II. T chc v hot ng ca th tr-ng m ............................................. 10
1. Ch th tham gia th tr-ng m ....................................................................... 10 1.1. iu kin tham gia ....................................................................................... 10 1.2. Cc ch th ................................................................................................... 10 1.2.1. Ngn hng Trung ng .................................................................. 10 1.2.2. Ngn hng th-ng mi v t chc ti chnh phi ngn hng ........... 11 1.2.3. Cc doanh nghip sn xut kinh doanh ln .................................... 11 1.2.4. Cc tng lp dn c- ........................................................................ 12 1.2.5. Cc nh giao dch chuyn nghip (dealers) ................................... 12 1.2.6. Kho bc Nh n-c .......................................................................... 12 2. Hng ha trn th tr-ng m ........................................................................... 12 2.1. Tiu chun tr thnh hng ha ................................................................ 12 2.2. Cc loi hng ho c bn............................................................................. 13 2.2.1. Tn phiu Ngn hng Trung ng (Central Bank Bills)................. 14 2.2.2. Tn phiu Kho bc (Treasury Bills). ............................................... 14 2.2.3. Chng ch tin gi c kh nng chuyn nh-ng (Negotiable Certificates Of Deposit). ........................................................................... 15 2.2.4. Th-ng phiu (Commercial Papers)............................................... 15 2.2.5. Tri phiu Chnh ph (Government Bonds).................................... 15
2.2.6. Tri phiu chnh quyn a ph-ng (Municipal Bonds). ................ 16 2.2.7. Cc hp ng mua li (Repos). ....................................................... 16 3. Ph-ng thc hot ng ca th tr-ng m ...................................................... 16 3.1. Ph-ng thc mua bn trn th tr-ng m ..................................................... 16 3.1.1. Mua hn - Bn hn ......................................................................... 16 3.1.2. Mua v bn c k hn ..................................................................... 16 3.2. Ph-ng thc u thu trn th tr-ng m ..................................................... 18 3.2.1. u thu khi l-ng - Li sut c nh .......................................... 18 3.2.2. u thu li sut ............................................................................. 18 3.3. Xc nh gi mua/bn giy t c gi trn th tr-ng m.............................. 20 3.3.1. Mua/ bn hn giy t c gi ........................................................... 20 3.3.2. Mua/ bn c k hn giy t c gi .................................................. 20
Ch-ng II: Thc trng hot ng ca th tr-ng m ti Vit Nam . 22 I. Qu trnh hnh thnh th tr-ng m Vit Nam ................................ 22 II. T chc v hot ng ca th tr-ng m ti Vit Nam ............... 23
1. C s php l ca th tr-ng m...................................................................... 23 2. Hot ng ca th tr-ng m ........................................................................... 24 2.1. n v trc tip iu hnh th tr-ng m ..................................................... 24 2.2. Thnh vin ca th tr-ng m....................................................................... 25 2.3. Hng ho trn th tr-ng m ........................................................................ 26 2.3.1. Tn phiu Kho bc ........................................................................... 26 2.3.2. Tn phiu Ngn hng Nh n-c ...................................................... 29 2.3.3. Cc loi hng ho khc .................................................................. 29 2.4. Quy trnh u thu trn Th tr-ng m ti Vit Nam................................... 29 3. Mt s kt qu hot ng th tr-ng m trong thi gian qua .......................... 31 3.1. nh k giao dch ......................................................................................... 31 3.2. Ph-ng thc giao dch .................................................................................. 32 3.3. Loi hnh u thu ........................................................................................ 32 3.4. Khi l-ng giao dch .................................................................................... 32
ii
3.5. Quy trnh thanh ton..................................................................................... 35 3.6. Th tc u thu ........................................................................................... 35 4. Cng tc d bo vn kh dng ........................................................................ 36
III. Phn tch mt s tc ng ca th tr-ng m trong thi gian qua .............................................................................................................................. 36
1. Tc ng ca th tr-ng m n cung tin v li sut ..................................... 36 2. Tc ng gp phn hn ch ri ro thanh khon ca th tr-ng m ................. 40
ch-ng III: Gii php nng cao hiu qu hot ng nghip v th tr-ng m ti vit nam .......................................................................................................... 41
I. Kinh nghim hot ng ca TTM mt s n-c............................. 41 1. Nghip v th tr-ng m ti M ...................................................................... 41 2. Nghip v th tr-ng m ti Nht Bn ............................................................ 43 3. Nghip v th tr-ng m ti Thi Lan ............................................................. 44 4. Mt s bi hc kinh nghim chung ................................................................. 45
II. Gii php nng cao hiu qu hot ng ca nghip v th tr-ng m ti Vit Nam ........................................................................................... 47
1. nh h-ng pht trin th tr-ng m ti Vit Nam ......................................... 47 2. Gii php nng cao hiu qu hot ng ca th tr-ng m ............................. 49
kt lun ................................................................................................................................................. 56 Danh mc cc ti liu tham kho ............................................................................ a
iii
DANH MC CC BNG BIU, BIU

Bng biu: Bng 1: Mt s ch tiu kinh t v tin t ca Vit Nam trong giai on 2001-2005 Bng 2: Khi l-ng TPKB pht hnh ti NHNN t nm 2000 n 2003 Bng 3: Khi l-ng u thu TPKBNN trong giai on t nm 1997 n 2004 Bng 4: Ph-ng thc giao dch trn th tr-ng m t nm 2000 n 2003 Bng 5: Doanh s giao dch trn th tr-ng m Vit Nam giai on 2000-2003
Bng 6: Li sut th tr-ng m v th tr-ng lin ngn hng Bng 7: Li sut giao dch lin ngn hng t thng nm 2002 n 2004 Biu : Biu 1: Tng doanh s giao dch nghip v th tr-ng m t nm 2000 n 2005 Biu 2: T trng doanh s mua trn nghip v th tr-ng m so vi tng doanh s h tr vn ca NHNN t nm 2000 n 2005 Hnh 1: Quy trnh tc nghip trn th tr-ng m
iv
MT S THUT NG VIT TT
Ngn hng Nh n-c Vit Nam NHNN VN
Ngn hng Nh n-c

Lin bang M - FED v Ngn hng Trung ng Chu u - ECB. Ngn hng Trung ng -c hiu ging nh- Ngn hng Nh n-c Ngn hng th-ng mi Ngn hng th-ng mi Nh n-c Ngn hng th-ng mi c phn Ngn hng lin doanh Ngn hng n-c ngoi Tn phiu kho bc Tn phiu kho bc Nh n-c Tn phiu Ngn hng Tn phiu Ngn hng Nh n-c Tri phiu Chnh ph Th tr-ng m
NHNN
Dng ch Ngn hng Trung ng ca cc n-c bao gm c Cc d tr
NHTW
NHTM NHTMNN NHTMCP NHLD NHNNg TPKB TPKBNN TPNH TP NHNN TPCP TTM
Danh mc cc ti liu tham kho

Ting Vit 1. Trn Trng , (2004), Th tr-ng m t l lun n thc tin, NXB Cng an nhn dn. 2. Trn Trng , (2003), Pht trin th tr-ng ti chnh Vit Nam, Tp ch Ngn hng, s 12/2003, trang 12-15. 3. Nguyn H, (2004), iu tit th trng tin t qua nghip v th trng m: Cn thu ht tt c cc ngn hng vo cuc, www.sbv.gov.vn, truy cp ngy 20/07/2005. 4. inh Xun H, (2005), i mi iu hnh chnh sch tin t ca NHNN trong qu trnh xy dng v pht trin nn kinh t, Tp ch Ngn hng, s 1/ 2005. 5. V Nguyn Ho, (2005), 10 im nhn quan trng trong ca nghip v th tr-ng m nm 2004, www.sbv.gov.vn, truy cp ngy 20/07/2005. 6. Nguyn c H-ng, (2005), Thc trng mt s vn tin t- tn dng t ra hin nay v gii php trong giai on n 2010, Tp ch Ngn hng, s chuyn 2005, trang 38. 7. Nguyn c H-ng, (2005), iu hnh chnh sch tin t ca ngn hng v s phi hp vi chnh sch ti chnh trong nm 2004, Tp ch Ti chnh, s 1/2005, trang 61-62. 8. Nguyn Th Ph-ng Lin, Nguyn Vn Thanh, inh Vn Sn, (2003), Tin t v ngn hng, NXB Thng k. 9. L Quc L, (2005), Tin t, tn dng vi lm pht, www.sbv.gov.vn, truy cp ngy 20/07/2005. 10. Frederic S. Mishkin, (2001), Tin t, ngn hng v th tr-ng ti chnh, NXB Khoa hc v k thut H Ni. 11. L Hong Nga, (2004), Th tr-ng tin t Vit Nam trong qu trnh hi nhp, NXB Chnh tr quc gia. 12. L Hong Nga, (2003), Chnh sch tin t Vit Nam: Thc trng v gii php, www.ciem.org.vn, truy cp ngy 20/07/2005. 13. Trung Nguyn, (2005), Nng cao hiu qu chnh sch tin t thng qua th trng m, www.dautuchungkhoan.com, truy cp ngy 10/07/2005.
14. Hong Xun Qu, (2003), Gio trnh: Nghip v Ngn hng Trung -ng, NXB Thng k H Ni. 15. Hong Xun Qu, (2004), Bn v cc cng c ca chnh sch tin t Vit Nam hin nay, NXB Thng k H Ni. 16. H Th Su, (2005), Chnh sch tin t v nghip v NHTW vi th trng tin t trong giai on n 2010, Tp ch Ngn hng, s chuyn 2005, trang 58-60. 17. Nguyn Hu Ti, (2002), Gio trnh: L thuyt ti chnh- tin t, NXB Thng k H Ni. 18. L Vn T-, (2004), Tin t, Ngn hng, Th tr-ng ti chnh, NXB Ti chnh. 19. Ngn hng Nh n-c Vit Nam, (2004), Bo co Tng kt hot ng nghip v th tr-ng m nm 2002-2003 v ph-ng h-ng nm 2004, NHNNVN. 20. Ngn hng Nh n-c Vit Nam, (2005), Ti liu hi ngh tng kt 5 nm nghip v th tr-ng m, NHNNVN. 21. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2000), "Quy ch hot ng nghip v th tr-ng m". 22. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2001), "Quyt nh s 1439/2001/Q-NHNN, 20/11/2001". 23. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2002), "Quyt nh s 877/2002/Q NHNN, 19/08/2002. 24. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2003), Quyt nh s 1085/2003/Q-NHNN, 16/09/2003. 25. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2004), Cng vn s 1511/NHNN-TD, 28/12/2004. 26. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2000), "Quy ch qun l vn kh dng" km Quyt nh s 37/2000/Q-NHNN1, 24/01/2000 ca thng c NHNN 27. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2000), "Quy ch l-u k giy t c gi" km theo Quyt nh s 1022/2004/Q-NHNN ngy 17/08/2004 thay th Quyt nh s 171/2000/Q-NHNN13 ngy 25/03/2000 tr-c y. 28. Tng cc thng k, (2002, 2003, 2004), Nin Gim Thng K, 2002, 2003, 2004. Ting Anh
1.
Richard W. Kopcke, (2002), The Practice of Central Banking in Other Industrialized Countries, www.il.proquest.com/pqdweb.
2.
Reserve Bank of Australia Bulletin, Australian Monetary Policy in the Last Quarter of the Twentieth Century, www.rba.gov.au.
3. Stephen H. Axilrod, (1996), Transformations to Open Market Operations: Developing Economies and Emerging Markets, IMF. 4. 5. Monetary Policy Transactions Manual, (2005), www.dnb.nl. Bank of Canada Act, (2004), laws.justice.gc.ca/en/B-2.
DANH MC CC BNG BIU, BIU

Bng biu: Bng 1: Mt s ch tiu kinh t v tin t ca Vit Nam trong giai on 2001-2005 Bng 2: Khi l-ng TPKB pht hnh ti NHNN t nm 2000 n 2003 Bng 3: Khi l-ng u thu TPKBNN trong giai on t nm 1997 n 2004 Bng 4: Ph-ng thc giao dch trn th tr-ng m t nm 2000 n 2003 Bng 5: Doanh s giao dch trn th tr-ng m Vit Nam giai on 2000-2003
Bng 6: Li sut th tr-ng m v th tr-ng lin ngn hng Bng 7: Li sut giao dch lin ngn hng t thng nm 2002 n 2004 Biu : Biu 1: Tng doanh s giao dch nghip v th tr-ng m t nm 2000 n 2005 Biu 2: T trng doanh s mua trn nghip v th tr-ng m so vi tng doanh s h tr vn ca NHNN t nm 2000 n 2005 Hnh 1: Quy trnh tc nghip trn th tr-ng m
MT S THUT NG VIT TT
Ngn hng Nh n-c Vit Nam NHNN VN
Ngn hng Nh n-c

Lin bang M - FED v Ngn hng Trung ng Chu u - ECB. Ngn hng Trung ng -c hiu ging nh- Ngn hng Nh n-c Ngn hng th-ng mi Ngn hng th-ng mi Nh n-c Ngn hng th-ng mi c phn Ngn hng lin doanh Ngn hng n-c ngoi Tn phiu kho bc Tn phiu kho bc Nh n-c Tn phiu Ngn hng Tn phiu Ngn hng Nh n-c Tri phiu Chnh ph Th tr-ng m
NHNN
Dng ch Ngn hng Trung ng ca cc n-c bao gm c Cc d tr
NHTW
NHTM NHTMNN NHTMCP NHLD NHNNg TPKB TPKBNN TPNH TP NHNN TPCP TTM
10
Danh mc cc ti liu tham kho

Ting Vit 29. Trn Trng , (2004), Th tr-ng m t l lun n thc tin, NXB Cng an nhn dn. 30. Trn Trng , (2003), Pht trin th trng ti chnh Vit Nam, Tp ch Ngn hng, s 12/2003, trang 12-15 31. Nguyn H, (2004), iu tit th trng tin t qua nghip v th trng m: Cn thu ht tt c cc ngn hng vo cuc, www.sbv.gov.vn, truy cp ngy 20/07/2005. 32. inh Xun H, (2005), i mi iu hnh chnh sch tin t ca NHNN trong qu trnh xy dng v pht trin nn kinh t, Tp ch Ngn hng, s 1/ 2005. 33. V Nguyn Ho, (2005), 10 im nhn quan trng trong ca nghip v th tr-ng m nm 2004, www.sbv.gov.vn, truy cp ngy 20/07/2005. 34. Nguyn c H-ng, (2005), Thc trng mt s vn tin t- tn dng t ra hin nay v gii php trong giai on n 2010, Tp ch Ngn hng, s chuyn 2005, trang 38. 35. Nguyn c H-ng, (2005), iu hnh chnh sch tin t ca ngn hng v s phi hp vi chnh sch ti chnh trong nm 2004, Tp ch Ti chnh, s 1/2005, trang 61-62 36. Nguyn Th Ph-ng Lin, Nguyn Vn Thanh, inh Vn Sn, (2003), Tin t v ngn hng, NXB Thng k. 37. L Quc L, (2005), Tin t, tn dng vi lm pht, www.sbv.gov.vn, truy cp ngy 20/07/2005. 38. Frederic S. Mishkin, (2001), Tin t, ngn hng v th tr-ng ti chnh, NXB Khoa hc v k thut H Ni. 39. L Hong Nga, (2004), Th tr-ng tin t Vit Nam trong qu trnh hi nhp, NXB Chnh tr quc gia. 40. L Hong Nga, (2003), Chnh sch tin t Vit Nam: Thc trng v gii php, www.ciem.org.vn, truy cp ngy 20/07/2005 41. Trung Nguyn, (2005), Nng cao hiu qu chnh sch tin t thng qua th trng m, www.dautuchungkhoan.com, truy cp ngy 10/07/2005
11
42. Hong Xun Qu, (2003), Gio trnh: Nghip v Ngn hng Trung -ng, NXB Thng k H Ni. 43. Hong Xun Qu, (2004), Bn v cc cng c ca chnh sch tin t Vit Nam hin nay, NXB Thng k H Ni. 44. H Th Su, (2005), Chnh sch tin t v nghip v NHTW vi th tr-ng tin t trong giai on n 2010, Tp ch Ngn hng, s chuyn 2005, trang 58-60. 45. Nguyn Hu Ti, (2002), Gio trnh: L thuyt ti chnh- tin t, NXB Thng k H Ni. 46. L Vn T-, (2004), Tin t, Ngn hng, Th tr-ng ti chnh, NXB Ti chnh. 47. Ngn hng Nh n-c Vit Nam, (2004), Bo co Tng kt hot ng nghip v th tr-ng m nm 2002-2003 v ph-ng h-ng nm 2004, NHNNVN. 48. Ngn hng Nh n-c Vit Nam, (2005), Ti liu hi ngh tng kt 5 nm nghip v th tr-ng m, NHNNVN 49. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2000), "Quy ch hot ng nghip v th tr-ng m". 50. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2001), "Quyt nh s 1439/2001/Q-NHNN, 20/11/2001" 51. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2002), "Quyt nh s 877/2002/Q NHNN, 19/08/2002 52. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2003), Quyt nh s 1085/2003/Q-NHNN, 16/09/2003 53. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2004), Cng vn s 1511/NHNN-TD, 28/12/2004. 54. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2000), "Quy ch qun l vn kh dng" km Quyt nh s 37/2000/Q-NHNN1, 24/01/2000 ca thng c NHNN 55. Ngn Hng Nh N-c Vit Nam, (2000), "Quy ch l-u k giy t c gi" km theo Quyt nh s 1022/2004/Q-NHNN ngy 17/08/2004 thay th Quyt nh s 171/2000/Q-NHNN13 ngy 25/03/2000 trc y. 56. Tng cc thng k, (2002, 2003, 2004), Nin Gim Thng K, 2002, 2003, 2004. Ting Anh
12
6.
Richard W. Kopcke, (2002), The Practice of Central Banking in Other Industrialized Countries, www.il.proquest.com/pqdweb
7.
Reserve Bank of Australia Bulletin, Australian Monetary Policy in the Last Quarter of the Twentieth Century, www.rba.gov.au
8. Stephen H. Axilrod, (1996) Transformations to Open Market Operations: Developing Economies and Emerging Markets, IMF 9. Monetary Policy Transactions Manual, (2005), www.dnb.nl 10. Bank of Canada Act, (2004), laws.justice.gc.ca/en/B-2
13

(YRC) - Thuc Trang Va Giai Phap Nang Cao Hieu Qua Cua Nghiep Vu Thi Truong Mo Trong Qua Trinh Thuc Thi Chinh Sach Tien Te Tai Viet Nam

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(YRC) - Thuc Trang Va Giai Phap Nang Cao Hieu Qua Cua Nghiep Vu Thi Truong Mo Trong Qua Trinh Thuc Thi Chinh Sach Tien Te Tai Viet Nam

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

B Gio dc v o to Tr-ng i hc Ngoi Th-ng ---------o0o---------

H v tn sinh vin: - u Th Khnh Hoi

Ch-ng i L lun chung v th tr-ng m v nghip v th tr-ng m

1. Khi nim v th tr-ng m v nghip v th tr-ng m

Khi nim giao dch k hn trn th tr-ng m s -c cp c th phn sau.

D , trong TTi * , TTi t-ng ng l khi l-ng trng thu v

khi l-ng d thu ca n v u thu i, D l khi l-ng NHTW cn

TT j l tng khi l-ng tham gia d thu ca cc n v u

Ch-ng ii Thc trng hot ng ca th tr-ng m ti vit nam

Bng 1: Mt s ch tiu kinh t v tin t ca Vit Nam trong giai on 2001-2005

6,84 7,04 7,27 7,7

Ngun: Nin gim thng k cc nm 2001 ti 2004. S liu nm 2005 l

2. Hot ng ca th tr-ng m 2.1. n v trc tip iu hnh th tr-ng m

2.3. Hng ho trn th tr-ng m

Loi Tn phiu TPKB thi hn 364 ngy

TPKB thi hn khc Tng s

(*) Tnh n ngy 13/12/2004

Ngun: NHNN, 2005

2.3.2. Tn phiu Ngn hng Nh n-c

2.3.3. Cc loi hng ho khc

Hnh 1: Quy trnh tc nghip trn th tr-ng m

Ban iu hnh nghip v th tr-ng m (7) (3)

Thnh vin th tr-ng m (8)

(2) (5) (8)

S giao dch NHNN VN

Thc hin kt qu u thu

Tng gi tr giy t -c l-u k khng -c v-t qu gi tr t thu thc t.

Bng 4: Ph-ng thc giao dch trn th tr-ng m t nm 2000 n 2003

2000 Giao dch c k hn Giao dch mua, bn hn Tng s phin

Nm Doanh s giao dch NHNN mua NHNN bn

Ngun: Bo co ca NHNN, nm 2004

Biu 1: Tng doanh s giao dch nghip v th tr-ng m t nm 2000 n 2005

1. Tc ng ca th tr-ng m n cung tin v li sut

Ngun : Bo co ca NHNN, 2005

Bng 6: Li sut th tr-ng m v th tr-ng lin ngn hng

Li sut cho vay qua m Li sut VNIhttp://svnckh.com.vn

BOR Li sut u thu tn phiu Kho bc Nh n-c Li sut nghi p v th tr-n g m

3,25 4,90 5,00 4,90 4,75 1,59 3,00 3,7

I. Kinh nghim hot ng ca TTM mt s n-c

DANH MC CC BNG BIU, BIU

Ngn hng Nh n-c

Dng ch Ngn hng Trung ng ca cc n-c bao gm c Cc d tr

Danh mc cc ti liu tham kho

DANH MC CC BNG BIU, BIU

Ngn hng Nh n-c

Dng ch Ngn hng Trung ng ca cc n-c bao gm c Cc d tr

Danh mc cc ti liu tham kho

You might also like