B gio dc v o to tr-ng i hc ngoi th-ng

ti nghin cu khoa hc 2006

ti:

Thc trng v gii php nhm nng cao hiu qu hot ng qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip t- nhn Vit Nam

H Ni 2006

Li m u
1. Tnh cp thit ca ti Trong cuc cnh tranh ngy mt khc lit trn th-ng tr-ng hin nay, mi doanh nghip u phi tm ra cho mnh nhng li th cnh tranh nht nh tn ti v pht trin. Nhng li th y c th l ngun nguyn vt liu, c th l vn, l b quyt k thut, l cng ngh nhng cha bao gi v s khng bao gi, vai tr ca yu t con ng-i c th b ph nhn. c bit, trong nn kinh t tri thc ngy nay, cc doanh nghip ngy mt nhn thc su sc hn ngun nhn lc c ngha quan trng v quyt nh nh- th no n s thnh bi ca h. Ni v ngun nhn lc, th cc doanh nghip Vit Nam c mt li th ln. Hin n-c ta c khong 48,5 triu lao ng, trong c khong 40,7 triu ng-i t 15 tui tr ln hot ng kinh t th-ng xuyn; v mi nm li c khong 1,2 triu ng-i gia nhp lc l-ng lao ng. Ng-i Vit Nam vn -c nh gi l cn c v thng minh. Vy ti sao cc doanh nghip Vit Nam vn t ra km cnh tranh hn so vi cc doanh nghip n-c ngoi??? iu phi chng xut pht t vic khai thc ngun nhn lc ca cc doanh nghip Vit Nam ch-a hiu qu?? Vic hi nhp vo nn kinh t khu vc v th gii em li nhiu c hi nh-ng cng li chng cht thm rt nhiu kh khn, thch thc cho cc doanh nghip Vit Nam. Bi v, mt khi bc vo sn chi chung bnh ng, cc doanh nghip phi thc s cnh tranh trn th tr-ng bng chnh nng lc ca mnh. Nhn t con ng-i l ng lc chnh to nn sc cnh tranh y cho doanh nghip. Vy m cc doanh nghip Vit Nam li c v ang s dng ngun nhn lc qu gi mt cch km hiu qu v ht sc lng ph. Trong qu trnh hi nhp kinh t th gii, cc doanh nghip Vit Nam t bc l nhng yu km trong vn qun tr ngun nhn lc. Nu nh- khng t thay i cch ngh v hnh ng trong tuyn chn, o to v s dng lao ng th khi hi nhp, cc doanh nghip Vit Nam chc chn s dn nh mt ng-i ti, v do , dn nh mt nng lc cnh tranh ca chnh mnh, loi b chnh mnh ra khi th tr-ng. Tr-c tm quan trng ca ngun lc con ng-i, tr-c li th v ngun lao ng trong n-c, tr-c vic ch trng pht huy ngun nhn lc ch-a ng mc trong cc doanh nghip Vit Nam hin nay, v tr-c i hi cp thit bn thm hi nhp ca vic ci t ph-ng thc qun tr ngun nhn lc cnh tranh tt hn, thit ngh cn phi c s nghin cu, nh gi li v -a ra nhng gii php nng cao hiu qu s dng ngun nhn lc, qua nng cao -c nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip Vit Nam. Chnh v th, tc gi chn ti: Thc trng v gii php nhm nng cao hiu qu hot ng qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip t- nhn Vit Nam tham d cuc thi Sinh vin nghin cu khoa hc 2006 do B Gio dc o to v tr-ng i hc Ngoi th-ng t chc. 2. Mc ch nghin cu Vic nghin cu ti ny nhm 2 mc ch: Tm hiu, phn tch v nh gi thc trng hot ng qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip Vit Nam hin nay. Kin ngh nhng gii php nng cao hiu qu hot ng qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip Vit Nam nhm tng sc cnh tranh trong iu kin hi nhp kinh t quc t. 3. i t-ng nghin cu ti ny tp trung nghin cu nhng vn sau y: Th tr-ng lao ng Vit Nam hin nay, ch yu tp trung vo cc vn : cung v cu v lao ng Vit Nam, iu kin ca lao ng Vit Nam. Thc tin qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip Vit Nam hin nay, tp trung vo 4 hot ng ln: tuyn dng, o to v pht trin, nh gi thnh tch v i ng nhn s.
http://svnckh.com.vn

4. Phm vi nghin cu Vi gii hn v quy m, ti khng th tin hnh nghin cu hot ng qun tr ngun nhn lc tt c cc loi hnh doanh nghip. ti ch gii hn phm vi nghin cu trong nhng doanh nghip thuc khi kinh t t- nhn (sau y s xin gi tt l doanh nghip t- nhn) v ch yu l nhng doanh nghip va v nh (khong d-i 500 nhn vin). 5. Ph-ng php nghin cu Vi ti ny, ph-ng php nghin cu tr-c ht vn l s kt hp gia ph-ng php duy vt bin chng v duy vt lch s, kt hp gia l lun v thc tin. Ngoi ra, ti cn s dng mt s ph-ng php thu thp thng tin hin i l: Phn tch, x l thng tin: quy np, din dch, phn tch v tng hp. Nghin cu ti bn: thu thp cc ti liu, thng tin qua Internet, vi cc website ln v qun tr ngun nhn lc nh- www.vietnamworks.com, www.hrvietnam.com..., cc website v doanh nghip nh- www.vcci.com.vn, www.vneconomy.com.vn, v website h tr tm kim www.google.com. Nghin cu thc nghim: iu tra bng phiu hi (questionaire), quan st thc nghim (observation), phng vn v xin tr li qua th- in t (e-mail).

http://svnckh.com.vn

Ch-ng I: c s l lun v qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip

1. Mt s khi nim 1.1. Qun tr Qun tr l qu trnh t -c mc tiu mt cch c hiu qu v hiu sut bng v thng qua ng-i khc.1 Trong , hiu sut cp n mi quan h gia u vo v u ra. Nu to -c nhiu sn phm u ra hn t cng l-ng u vo cho tr-c th c ngha l tng -c hiu sut. Hoc nu c th to -c s sn phm u ra t-ng -ng nh-ng vi l-ng u vo t hn th cng c ngha l tng -c hiu sut. Cc nh qun tr phi iu hnh cng vic vi ngun lc gii hn (ch yu gm nhn lc, vn v trang thit b) nn h lun quan tm n vic s dng cc ngun lc ny mt cch tt nht. V th h lun tm cch ti thiu ho chi ph. T ta c th hiu hiu sut l lm ng cch (do things right), c ngha l khng lng ph cc ngun lc. Bn cnh , qun tr cn phi quan tm n vn hiu qu. Khi cc nh qun tr hon thnh mc tiu ca t chc, ta ni h lm vic c hiu qu. C th hiu hiu qu l lm ng vic (do right things), tc l nhng vic lm ca h c th gip t chc t -c nhng mc tiu ra. Nh- vy, trong khi hiu sut lin quan n cc ph-ng tin dng thc hin cng vic, hiu qu li lin quan n kt qu cui cng- hay ni cch khc- n vic c t -c mc tiu ca t chc hay khng. Hiu sut v hiu qu c lin quan n nhau. Hiu qu s d dng t -c nu b qua hiu sut. Mt cng ty c th -c nh gi l t hiu qu nhung khng hn l t -c hiu sut bi h thc hin cng vic ca mnh vi chi ph qu cao, v d nhcng ty c th sn xut ra nhng sn phm cao cp, t tin v khng cn ch n chi ph nhn cng v vt liu u vo. V vy qun tr khng ch l vn m bo cho cng vic -c hon thnh v t -c mc tiu ca t chc ra (hiu qu) m cn phi m bo t -c hiu sut cao nht. T-ng t, hiu sut c th t -c m hiu qu th khng. l trong tr-ng hp cng ty hon thnh tt cc cng vic ca mnh nh-ng li l nhng cng vic khng ng, khng cn thit hoc khng thch hp. Mt tr-ng i hc t -c hiu sut cao trong vic o to sinh vin khi ct gim -c mt khon chi ph ng k thng qua vic p dng khc ph-ng php hc trn my, cc ti liu hc trn mng, cc lp hc t xa Tuy nhin, nu nh v th m sinh vin c th khng ch tm vo bi ging, khng pht huy -c k nng giao tip thng qua trao i bi hc vi ging vin hay lm vic nhm th s ct gim y li lm cho vic o to sinh vin tr thnh km hiu qu.

Management- Stephen P.Robbins/ Mary Coultar, 1996

http://svnckh.com.vn

Hnh 1: Hiu sut v hiu qu trong qun tr

Hiu sut (ph-ng tin) S dng ngun lc Mc lng ph thp nht

Hiu qu (kt qu cui cng) t -c mc tiu Kt qu cao nht

Qun tr n lc t -c: Lng ph ngun lc thp nht (hiu sut cao) t -c mc tiu cao nht (hiu qu cao)

T nh ngha trn, ta c th thy rng: Qun tr l mt hot ng cn thit cho con ng-i khi kt hp vi nhau cng lm vic trong mt tp th. Khi con ng-i kt hp vi nhau trong mt tp th cng lm vic, nu bit qun tr tt th s tng hiu sut v hiu qu, c ngha l hot ng vi chi ph t hn v t -c kt qu cao hn. Trong nn kinh t th tr-ng v c bit l mi tr-ng cnh tranh ang ngy mt rng ln v gay gt do vic ton cu ho kinh t th gii th cc doanh nghip lun cn phi ch trng n 2 vn ny, v do , chnh l cn phi ch trng n hot ng qun tr. 1.2. Qun tr ngun nhn lc Qun tr ngun nhn lc bao gm cc hot ng -c thit k cung cp v iu phi ngun lc con ng-i ca mt t chc.2 Trong , ngun nhn lc l tt c mi c nhn tham gia vo bt c hot ng no ca t chc. T chc c th ln hay nh, n gin hay phc tp. c th l mt t chc chnh tr hay kinh t, x hi Nh vy, qun tr ngun nhn lc gn lin vi mi t chc, bt k c quan t chc c phng ban hay b phn qun tr nhn s hay khng. iu ny dn n l-u th nht khi tip cn vi khi nim qun tr ngun nhn lc, l: bt c cp qun tr no, t gim c n qun c phn x-ng u phi bit qun tr ngun nhn lc, ch khng phi ch ring b phn qun tr nhn s mi c trch nhim ny, bi v ai cng c nhng nhn vin d-i quyn ca mnh v h cn phi bit qun tr ngun nhn lc sao cho c hiu sut v hiu qu. Trong thc t, nhng doanh nghip ln th cc hot ng v qun tr ngun nhn lc do cc chuyn gia v nhn s m trch. Nh-ng khng phi tt c cc doanh nghip u c mt phng nhn s ring, v trong tr-ng hp ny, gim c doanh nghip hoc mt ng-i no trong ban lnh o doanh nghip s ng ra lm thay cng vic ca phng nhn s, v d nh- tuyn dng, o to Thm ch ngay c khi c phng nhn s ri, cc nh qun tr ca nhng cng ty c doanh s hng t la nh- Microsoft vn trc tip thc hin vic tuyn dng
2

Human Resource Management: Gaining A Competitive Advantage- Noe, Hollenbeck, Gerhart, Wright, McGraw-Hill Irwrin- 4th Ed., 2003
http://svnckh.com.vn

nhn vin, xem xt cc n xin vic, phng vn, h-ng dn nhn vin thc tp, nh gi thnh tch ca nhn vin, quyt nh v vic o to nhn vin v t- vn ngh nghip cho cp d-i. L-u th hai l cn phn bit gia qun tr nhn s (personnel managementPM) v qun tr ngun nhn lc (human resource management- HRM). Th nht, xt v quan im v nhn vin trong doanh nghip: vi khi nim qun tr nhn s, ng-i qun tr coi vic thu v s dng nhn cng tnh vo phn chi ph ca doanh nghip. V khi s dng nhn lc d-i gc coi l chi ph th doanh nghip lun c gng hn ch mc ti thiu. Cn vi khi nim qun tr ngun nhn lc th con ng-i -c xem l mt ngun lc ca doanh nghip, l kh nng ca doanh nghip, l th mnh ca doanh nghip. Khi l th mnh th doanh nghip lun phi c gng pht huy v pht trin hn na. Th hai, xt v mt li ch: khi nim qun tr nhn s theo ui mt li ch l ca ring doanh nghip, t chc. Cn khi cp n qun tr ngun nhn lc, th doanh nghip, ngoi vic coi trng li ch ca mnh ra, cn phi quan tm n li ch ca ngi lao ng, bi v li ch ca ngi lao ng l ngun lc ca doanh nghip, l mt phn ca doanh nghip. Th ba, xt v quan h lao ng: quan h gia ch doanh nghip v nhn vin trong khi nim qun tr nhn s l quan h thu mn, cn trong qun tr ngun nhn lc l quan h hp tc bnh ng, cng c li. Nh- vy, khi nim qun tr ngun nhn lc thc s cho thy nhng kha cnh tin b hn trong nhn thc ca nh qun tr v ng-i lao ng v v ngun lc ca t chc. l l do m cc cng ty trn th gii hin nay c khuynh h-ng dng khi nim HRM hn l PM. Qun tr- bn thn n l mt khoa hc v ngh thut. i vi qun tr ngun nhn lc, tnh khoa hc v ngh thut cn i hi mc cao hn, c bit l tnh ngh thut. Tnh khoa hc nm nhng kin thc v hot ng qun tr nhn lc, nhcc ph-ng php v tuyn chn, o to hay s dng lao ng sao cho c hiu sut v hiu qu... Cn tnh ngh thut li nm nhng k nng nh- s nhy bn, s ng cm, cch giao tip v iu ho mi quan h... m khng phi ai cng c -c v mi ng-i li s hu tnh ngh thut ny theo mt cch khc nhau. Ngun lc con ng-i khng ging nh- nhng ngun lc khc ca doanh nghip, bi v mi con ng-i l mt thc th phc tp kh hiu, khng ng-i no ging ng-i no, v vy c th ni, tnh ngh thut trong qun tr ngun nhn lc l cao nht so vi cc hot ng qun tr khc nhqun tr sn xut v kinh doanh, qun tr marketing, qun tr hnh chnh, qun tr ti chnh... Nh qun tr va phi nm bt -c nhng kin thc khoa hc cn thit lm c s cho hot ng qun tr, va phi c mt nng khiu ngh thut trong vic nhn ng-i, dng ng-i. Nhng ng-i c nng khiu nh-ng khng c tri thc khoa hc th kh m tr ngi. Ngc li, nhng ngi qun tr ch bng sch v m khng c ngh thut th cng khng th v-n ti nh cao ca s thnh cng. Hai mt khoa hc v ngh thut lun l s b tr cho nhau m bt k nh qun tr no, c bit l nh qun tr ngun nhn lc khng th thiu mt trong hai nu mun thnh cng. 2. Vai tr ca qun tr ngun nhn lc trong vic nng cao hiu qu hot ng v nng lc cnh tranh ca doanh nghip trong iu kin hi nhp kinh t quc t. Vn ngun nhn lc ang tr thnh mi quan tm hng u ca bt k nn kinh t no. Ng-i ta ch trng xem xt vn ny t cuc cch mng cng nghip ln th nht (t cui th k XVIII n u th k XIX) v cuc cch mng cng nghip ln th hai (t cui th k XIX). c bit, t khi pht minh ra my tnh (nm 1940) ri
http://svnckh.com.vn

n s ra i ca Internet (nm 1990), nhn loi c b-c chuyn mnh v i sang mt nn kinh t mi- nn kinh t tri thc. Cng t y, th gii phi chnh thc cng nhn tm quan trng ca ngun lc con ng-i v hot ng qun tr con ng-i. n-c ta, vn ngun nhn lc cng ang l vn trung tm, c bit trong bi cnh hi nhp kinh t ton cu. Cnh ca hi nhp mang li nhiu thi c, nh-ng cng nhiu thch thc: khong cch chnh lch ngy mt su gia cc n-c pht trin v km pht trin, tnh trng suy thoi cht l-ng mi tr-ng sinh thi v cc ngun ti nguyn trnh khi nguy c Vit Nam ang tt hu xa hn so vi cc quc gia khc (v d tt hu 20 nm so vi Thi Lan, 197 nm so vi Singapore), ng v Nh n-c ta ch tr-ng tin hnh cng nghip ho- hin i ho t n-c, thng qua vic chun b cc ngun lc cn thit nh: vn, c s h tng, my mc thit b Tuy nhin, cc ngun lc k trn s khng th t chng to ra thnh qu cho nn kinh t- x hi ca t n-c m cn phi c con ng-i thc hin. Ni cch khc, con ng-i chnh l iu kin, l ni lc mnh nht thc hin nhim v nng n ny. Nu nh- tr-c y, s pht trin ca mt quc gia/ lnh th ch yu da vo cc ngun lc nh- ti nguyn thin nhin, vn, th trng tiu th th ngy nay, ngun nhn lc v cao hn l nhn ti (tri thc, cht xm) mi l yu t em li s giu c, thnh v-ng mt cch lu di. i hi IX ca ng Cng sn Vit Nam khng nh: ngun lc con ngi- yu t c bn pht trin kinh t x hi, tng trng kinh t nhanh v bn vng. Con ngi v ngun nhn lc l nhn t quyt nh s pht trin t n-c trong thi k cng nghip ho, hin i ho.3 Chng ta cn mt ngun nhn lc phc v c 3 nn kinh t: kinh t nng nghip, kinh t cng nghip v kinh t tri thc. V vy, cn phi o to, bi d-ng cng nh- qun l ngun nhn lc cho tht tt p ng nhu cu ca t n-c. i vi cc doanh nghip ni ring, ngun lc con ng-i cng l ngun lc quan trng nht pht trin sn xut- kinh doanh. Nu nh- cc ngun lc khc, chng hn nh- my mc thit b, chng ta ch cn bt cng tc ln l c th vn hnh nh- nh v khng th lm hn -c mc gii hn, th ngun lc con ng-i vi tm hn v tr tu v hn, tu theo nng lc, cch suy ngh, cch lm vic ca mi ng-i s c th to ra nhng gi tr khng gii hn. V vy, doanh nghip cn phi bit pht huy ti a nng lc sn c ca ngun nhn lc trong doanh nghip mnh bng vic qun tr tt ngun lc y to -c s khc bit so vi cc i th v ginh -c sc cnh tranh ln nht trn th tr-ng. Qun tr ngun nhn lc l mt trong nhng chc nng quan trng ca tin trnh qun tr kinh doanh. Khng mt hot ng no ca doanh nghip c th mang li hiu qu nu thiu qun tr ngun nhn lc. Ng-c li, mt nghin cu cho thy rng vic ci tin cc hot ng ca qun tr ngun nhn lc li c th lm cho gi tr th tr-ng ca mt doanh nghip tng n 30%.4 Qun tr ngun nhn lc h-ng ti mc tiu cng c v duy tr y s l-ng v cht l-ng ng-i lm vic cn thit cho t chc t mc tiu ra; tm kim v pht trin nhng hnh thc, nhng ph-ng php tt nht con ng-i c th ng gp nhiu sc lc cho cc mc tiu ca t chc, ng thi cng to c hi pht trin khng ngng chnh bn thn con ng-i. C nh- vy, doanh nghip mi c th thnh cng. Thc t cho thy, vi cc doanh nghip lun coi trng yu t con ng-i, ch trng chin l-c nhn s, h nhanh chng thch ng vi mi tr-ng, doanh thu tng cao v pht trin mnh m. Tri li, nhng doanh nghip khng coi trng hot ng qun tr ngun nhn lc th h khng ch ng trong vic thit lp

Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H Ni, 2001, tr 108, 201 4 Human resource management: Gaining a competitive advantage
http://svnckh.com.vn

chin l-c kinh doanh nn d b lch h-ng, tht bi trong kinh doanh. V tht ng bun, y li l thc trng ca nhiu doanh nghip Vit Nam hin nay. Khoa hc v cng ngh ang pht trin mnh m, c bit l s bng n ca cng ngh thng tin v truyn thng -a con ng-i ng tr-c nhng i thay ngy mt nhanh chng. Mun bt kp vi thi i, bn thn mi c nhn phi vn ng, phi thay i cho ph hp, dn n i hi cc nh qun tr nhn lc cng phi nng cao v mt khoa hc ln ngh thut. Cc doanh nghip, nu khng nhn thc ng tm quan trng ca hot ng ny, s t khc o thi mnh ra khi gung my khc nghit ca nn kinh t th tr-ng ton cu. Qun tr ngun nhn lc trong thi i ngy nay v th m ang ngy mt tr nn quan trng hn, cp thit hn v vi nhng i hi cao hn c trong tnh khoa hc ln tnh ngh thut ca n. Nh- vy, qun tr ngun nhn lc l hot ng c tm quan trng bc nht i vi bt k doanh nghip no, c bit l trong thi i kinh t tri thc ngy nay. i vi cc doanh nghip Vit Nam, qun tr ngun nhn lc cng tr thnh vn ng quan tm hn gip nng cao nng lc cnh tranh ca chnh doanh nghip v gip khai thc trit li th v tim nng ca t n-c, -a t n-c ln tm cao mi trong iu kin hi nhp kinh t quc t. 3. Nhng yu t c bn ca hot ng qun tr ngun nhn lc doanh nghip Quy trnh qun tr ngun nhn lc ca mt t chc bao gm chn hot ng (hnh 2). Ton b qu trnh ny b tc ng bi mi tr-ng, gm cc yu t nh- khung cnh kinh t, dn s v lc l-ng lao ng, lut php, vn ho- x hi, i th cnh tranh, khoa hc k thut, khch hng v chnh quyn/on th (mi tr-ng bn ngoi); s mng v mc ch ca cng ty, chnh sch v chin l-c ca cng ty, vn ho ca cng ty, c ng v cui cng l cng on (mi tr-ng bn trong). Hnh 2: Quy trnh qun tr ngun nhn lc Mi tr-ng
Hoch nh ngun nhn lc Tuyn m/ct gim nhn s La chn Xc nh v la chn nhng nhn vin c nng lc

Qun tr thnh tch

Nhn vin thch nghi v c nng lc -c cp nht kin thc v k nng

o to

nh h-ng nhn vin

i ng v phc li

Pht trin ngh nghip

Quan h lao ng

Nhn vin c nng lc v thnh tch cao- c kh nng duy tr thnh tch cao trong di hn

Mi tr-ng Nh- vy c th thy, hot ng qun tr ngun nhn lc l mt hot ng trn mt phm vi rng ln, vi nhiu ni dung phc tp. Tuy nhin, trong phm vi cho php,
http://svnckh.com.vn

 ti ch cp n bn hot ng c bn, bao qut nht ca lnh vc qun tr ngun nhn lc, l tuyn dng, o to v pht trin, nh gi thnh tch v i ng. y l 4 vn ln v cng l nhng vn ht sc quan trng, cn thit m cc doanh nghip Vit Nam ang cn phi i mt v gii quyt tt. Sau y ti s phn tch c th hn v 4 hot ng ny. 3.1. Tuyn dng Hot ng tuyn dng tri qua hai giai on: tuyn m v tuyn chn. 3.1.1. Tuyn m y l qu trnh cn tin hnh sau khi xc nh -c tnh hnh v ngun nhn lc (doanh nghip thiu hay tha nhn vin), nhm tm kim, xc nh v thu ht nhng nhn vin c nng lc. Doanh nghip c th tm kim nhng ng vin cho cng vic thng qua nhiu ph-ng thc khc nhau. Mi ph-ng thc c nhng -u im v nh-c im ring. Bng 1. Cc ph-ng thc tuyn m nhn vin Ph-ng thc Tuyn m ni b u im - Chi ph thp - Khuyn khch tinh thn trong nhn vin - Nhn vin quen vi doanh nghip - Cng b rng ri - C th nhm n nhng nhm ng vin nht nh - H-ng ti ng o cng chng - C th -c thng tin phn hi ngay lp tc - S l-ng ln - C th tp trung vo nhng i t-ng nht nh - Chi ph thp - Nng lc v t- cch ca ng vin -c kim chng qua thi gian thc tp - Thng tin v doanh nghip do chnh cc nhn vin cung cp - C th c -c nhng ng vin gii v iu nh h-ng n uy tn ca ng-i gii thiu - Min ph hoc ph rt thp Hn ch - Ngun cung hn ch - C th khng tng -c t l nhng nhn vin mong mun nhph n, nhng ngi tr tui - C th s c nhiu ng vin khng thch hp - C th s c nhiu ng vin khng thch hp - Ch gii hn nhng v tr thp - ng vin c th khng p ng -c yu cu v cng vic, c bit l nhng v tr i hi kinh nghim - C th khng lm a dng nhn vin

Qung co ra bn ngoi Qung co trn mng Tuyn m tr-ng hc t

Sinh vin thc tp Qua gii thiu ca nhn vin

Trung tm gii thiu vic lm ca Chnh ph Trung tm gii thiu vic lm tnhn Nhng dch v h tr tm thi

- ng vin th-ng thiu nng lc v t -c o to

- Quan h rng - Chi ph cao - Tuyn chn k cng trong thi gian ngn - p ng -c nhng nhu cu - Tn km tm thi - Thiu hiu bit v mc tiu v hot ng tng th ca doanh nghip Thu nhn vin - p ng -c nhu cu tm thi, - t mt thit vi doanh nghip
http://svnckh.com.vn

hoc qua cc nh th-ng dng cho nhng d n di hn l vi d n hin ti thu hn nht nh Trong s cc ph-ng php tuyn m, cc cuc nghin cu cho thy rng tuyn m thng qua gii thiu ca nhn vin l c -c nhiu ng vin gii nht. Bi v, nhng ng-i -c cc nhn vin gii thiu -c chnh cc nhn vin ny nh gi tr-c. Nhn vin gii thiu ny bit r c v cng vic ln ng-i m h gii thiu. Thm vo , cc nhn vin hiu -c rng vic gii thiu nh h-ng n uy tn ca h trong cng ty, do h ch la chn gii thiu nhng ng-i m h tin rng s khng lm mt mt h. Khi hot ng tuyn m thu ht -c nhiu ng vin th b-c tip theo l phi quyt nh xem ai l ng-i thch hp nht cho cng vic. B-c ny -c gi l tuyn chn. 3.1.2.Tuyn chn 3.1.2.1. Vai tr ca tuyn chn Tuyn chn c th -c xem l mt kiu tin on. Tuyn chn nhm tin on xem ng vin no s thnh cng khi -c tuyn. Thnh cng y c ngha l c th lm vic tt theo nhng tiu chun m doanh nghip dng nh gi nhn vin. Mt quyt nh tuyn chn c th dn n mt trong bn kt qu sau: Hnh 3: Kt qu ca quyt nh tuyn chn Quyt nh tuyn dng Kt qu thc hin cng vic sau ny Tuyn dng
Tthnh cng

T chi

Quyt nh ng

T chi sai

Khng thnh cng

Tuyn dng sai

Quyt nh ng

Nh- vy, hai trong s bn kt qu ny s ng v hai kt qu cn li l sai. Mt quyt nh -c xem l ng khi ng vin -c d on s thnh cng v sau thnh cng trong cng vic (tuyn chn ng) hoc khi ng vin -c nhn nh l khng thnh cng v kt qu s ng nh- vy nu -c tuyn dng (t chi ng). Vn ch, nu quyt nh sai th sao? Nu t chi ng-i c th lm vic tt (t chi sai) th c th tn km thm cho nhng tuyn dng sau ny tm ra -c ng-i thch hp. Nu ng tuyn ng-i hon ton khng lm -c cng vic (tuyn chn sai) cng tn km khng t, trong bao gm chi ph o to nhn vin, phn li nhun b mt do nhn vin thiu nng lc, chi ph cho s khng ng b, chi ph khc phc hu qu do nhn vin gy ra v nhng chi ph ny sinh trong qu trnh tuyn dng sau ny.

http://svnckh.com.vn

10

3.1.2.2. Cc cng c tuyn chn Nh qun tr c th s dng nhiu cng c tuyn chn gim kh nng tuyn chn v t chi sai lm. Trong , cc cng c -c nh gi cao nht l phn tch n xin vic ca nhn vin, cc bi kim tra vit v tnh hung, phng vn, kim tra kinh nghim v i khi cn bao gm c kim tra th cht. a) n xin vic Hu ht cc doanh nghip u yu cu cc ng vin in vo n xin vic. c th l mt mu n ch cn in tn, a ch v s in thoi. Cng c th l mt mu h s v l lch ca ng vin, bao gm nhng thng tin chi tit v cc hot ng, cc k nng v thnh tch ca ng vin. Nh qun tr cn phi cn thn khi s dng cc n xin vic qu chi tit bi v iu ny c th s vi phm php lut nu nhng thng tin i hi khng lin quan n cng vic hay th hin s phn bit gii tnh, sc tc, tui tc Thay vo , nhiu doanh nghip c khuynh h-ng thch s dng nhng bn s yu l lch ngn gn trnh cc vn php l c th xy ra. b) Cc bi kim tra vit Cc bi kim tra vit thng th-ng gm c bi kim tra tr thng minh (IQ), nng khiu, nng lc v s thch. y l cch -c dng trong nhiu nm. Thm vo , ngy nay, cc bi nh gi nng khiu, c tnh v cch c- x cng kh ph bin trong cc doanh nghip. Cc nh qun tr u hiu -c rng quyt nh tuyn dng sai lm s gy tn km v cc bi kim tra -c son tho ng cch s gim kh nng ra quyt nh sai. c) Cc bi kim tra m phng cng vic Nhng bi kim tra m phng cng vic ny th-ng -a ra nhng tnh hung c lin quan n cng vic thc t. Cch th nht l s dng cng vic mu. Nh qun tr s gii thiu cho cc ng vin bit dng cng vic l g v yu cu h thc hin cc nhim v c lin quan n cng vic. Tng yu t trong cng vic mu s t-ng ng vi cc yu t trong cng vic tht. Bng vic thc hin nhng nhim v , cc ng vin th hin -c h c nhng nng lc v k nng g cn thit cho cng vic. Nh qun tr c th chn cch th hai l s dng cc trung tm nh gi. Cc ng vin s c hai n bn ngy gii quyt cc vn m h s gp trong cng vic thc t. Cc nh qun tr, cc gim st vin v cc nh tm l hc trong cc trung tm nh gi s nh gi ng vin qua cc m cc hot ng: phng vn, gii quyt cc vn c lin quan, tho lun nhm v ra quyt nh trong cc tnh hung. Cng vic mu thch hp cho nhng cng vic hng ngy, cn cc trung tm nh gi th-ng -c dng tuyn chn nhng ng vin vo v tr qun tr. Cc trung tm nh gi ny ang -c -a chung ti nhiu doanh nghip nh- BP, Cathay Pacific, Coles Myker, Hongkong, Ngn hng Thng Hi, Ngn hng quc gia Australia bi tnh hiu qu cao ca n. Mc d y l mt ph-ng php tn khng t chi ph nh-ng nu tuyn dng phi nhng nh qun tr lm vic khng hiu qu th cn tn km hn. d) Phng vn Phng vn, cng vi n xin vic l cng c ph bin nht. Khng ai c th nhn -c vic lm m khng phi tri qua mt cuc phng vn no. Tuy nhin, hiu qu ca vic phng vn th cn ph thuc vo cht l-ng ca vic t chc. Ch khi ng-i phng vn bit -a ra nhng cu hi chung, ph bin th phng vn mi em li hiu qu. Nh-ng hu ht cc cuc phng vn u khng p ng -c nhng nhu cu ny. Th-ng th trong cc cuc phng vn, ng vin -c hi nhng cu hi theo trnh t ngu nhin v th-ng cung cp rt t thng tin c gi tr. Nu mun phng vn tr thnh
http://svnckh.com.vn

11

mt cng c hu ch v ng tin cy cho tuyn dng, cc nh qun tr nn tun theo mt s quy tc nht nh, trnh s sai lch do cm tnh, vi vng. e) Kim tra qu trnh hc tp v lm vic

C hai cch kim tra qu trnh hc tp v lm vic: xc minh nhng thng tin v ng vin v kim tra cc th- gii thiu. Cch th nht l mt vic nn lm, bi cc ng vin th-ng phng i hoc trnh by sai v thi gian lm vic, chc danh cng vic, l-ng v l do h khng tip tc lm cng vic c. (mt s cuc nghin cu ch ra rng t l ny ln ti trn 33%). Cn cch th hai -c nhiu doanh nghip ln p dng nh-ng th-ng rt kh kim chng, bi cc nh qun tr th-ng e ngi trong vic -a ra nhng nhn xt thng thn, chnh xc v cng vic tr-c ca nhn vin v th-ng c s sai lch do ch quan ca ng-i gii thiu. f) Kim tra th cht Ph-ng php ny th-ng -c p dng cho nhng cng vic c i hi v th cht. Tuy nhin ngy nay c rt t cng vic nh- vy. Trong hu ht cc tr-ng hp th kim tra th cht l v mc ch bo him v ngh h-u. Cc nh qun tr phi m bo l yu cu v th cht phi lin quan n cng vic v khng c s phn bit. 3.1.2.3. Cht l-ng ca cc cng c tuyn chn Bng 2: Cht l-ng ca cc cng c tuyn chn
V tr Cng c tuyn chn Qun tr cp cao Qun tr cp trung v thp Cc cng vic khng phi l qun tr Cc hot ng th-ng ngy

n xin vic Bi kim tra vit Cng vic mu Trung tm nh gi Phng vn Xc minh thng tin ng vin Kim tra cc li gii thiu Kim tra th cht

2 1 5 4 3 1 1

2 1 5 3 3 1 1

2 2 4 2 3 1 1

2 3 4 2 3 1 2

Ghi ch: tnh hp l -c o t 1 (thp nht) n 5 (cao nht). Du gch ngang ngha l khng p dng.

3.1.2.4. Tin trnh tuyn chn Hnh 4 cho bit nhng b-c c bn trong mt tin trnh tuyn chn nhn vin. Tuy nhin, tu theo cc tr-ng hp m mt s b-c b loi b hoc thay i th t. Mt im l-u l trong sut qu trnh tuyn dng, nh qun tr khng nn phng i nhng thng tin v cng ty v v tr tuyn dng. Bi v, mi ng vin u c nhng k vng nht nh vo cng ty v v tr tuyn dng. Nu nh- thng tin b phng i th sau ny, khi -c nhn vo lm, h s nhanh chng bt mn, t ng gp v ri b cng ty. Thm ch, nu h cm thy rng mnh b la di th c th h s c nhng hnh ng chng ph cng ty. iu ny r rng l nh h-ng tiu cc n li ch lu di ca cng ty. c th gia tng s hi lng ca nhn vin v gim thiu vic thuyn chuyn sau ny, nh qun tr nn cung cp cho ng vin mt ci nhn thc t v cng vic, bao gm c nhng thng tin hay v d. V d, bn cnh nhng mt tt p v cng vic th-ng -c -a ra trong cc cuc phng vn, nh tuyn dng cng nn cho h bit thm
http://svnckh.com.vn

12

nhng thng tin nh-: h s t -c ni chuyn vi cc ng nghip trong gi lm vic, gi lm vic thay i tht th-ng, c th s phi lm thm gi, phi i xa hoc c hi thng tin l rt t Nghin cu ch ra rng nhng ng vin c cung cp mt ci nhn thc t v cng vic s thc t hn, t trng ch vo cng vic hn v c th gii quyt cc vn kh khn trong cng vic tt hn cc ng vin nhn -c nhng thng tin b phng i. Hnh 4: Tin trnh tuyn chn nhn vin

Xt h s xin vic

Kim tra vit

Phng vn s b ng Phng vn su

vin b loi

Kim tra h s

Quyt nh tuyn chn

Khm sc kho

Tuyn dng b nhim

3.2. o to v pht trin 3.2.1.Phn bit o to v pht trin o to bao gm nhng hot ng nhm mc ch nng cao k nng ca nhn vin trong cng vic hin ti. Pht trin bao gm cc hot ng nhm chun b cho nhn vin theo kp vi c cu t chc khi t chc thay i v pht trin. Bng 3 s phn bit c th hn nhng kha cnh khc nhau trong o to v pht trin. Bng 3: S khc nhau gia o to v pht trin Trng tm Phm vi Thi gian Mc ch o to Cng vic hin ti C nhn Ngn hn Khc phc nhng vn hin ti Pht trin Cng vic t-ng lai C nhn, nhm v t chc Di hn Chun b cho t-ng lai

3.2.2. Tin trnh o to v pht trin

http://svnckh.com.vn

13

Hnh 5. Tin trnh o to v pht trin Xc nh nhu cu T- PT

Xc nh mc tiu c th

La chn ph-ng php

La chn ph-ng tin

Thc hin ch-ng trnh T- PT

nh gi ch-ng trnh T- PT 3.2.3. Cc ph-ng php o to v pht trin 3.2.3.1.o to ti ch Nhng ph-ng php o to ti ch ph bin bao gm s lun phin cng vic v phn vai. Lun phin cng vic ngha l thuyn chuyn theo chiu ngang v cho nhn vin lm nhng cng khc nhau. Nhn vin hc -c nhiu cng vic khc nhau v cng hiu thm v s ph thuc ln nhau gia cc cng vic v c mt ci nhn bao qut hn v hot ng ca cng ty. Nhng nhn vin mi th-ng tm hiu cng vic ca mnh thng qua nhng ng-i c nhiu kinh nghim. Trong th-ng mi y chnh l qu trnh thc tp. i vi nhng cng vic vn phng, y l mi quan h c vn hoc o to. Vic phn vai s -c thc hin d-i s quan st ca nhn vin kinh nghim hn. Ng-i s l mt mu nhn vin m nhng nhn vin ng thay cn c gng noi g-ng. C lun phin cng vic v phn vai u p dng cho vic cc k nng chuyn mn, k nng giao tip v k nng gii quyt vn hiu qu hn th phi o to bn ngoi cng vic. 3.2.3.2.o to bn ngoi cng vic C mt s cc ph-ng php o to bn ngoi cng vic m nh qun tr mun cung cp cho nhn vin. Nhng ph-ng php ph bin l cc bui din thuyt, cc b phim v bi tp tnh hung. Cc bui din thuyt ny rt ph hp cho vic trnh by nhng thng tin chuyn ngnh. Ph-ng php ny dng hiu qu khi mun nng cao chuyn mn v k nng gii quyt vn . C th s dng cc a CD-ROM v cc bng Video trnh by r rng hn nhng k nng chuyn mn m khng th trnh by bng cc ph-ng tin khc. K nng giao tip v gii quyt vn c th -c tip thu tt nht thng qua cc bi tp tnh hung nh- phn tch tnh hung, cc bi tp da trn kinh nghim v ng vai v trao i trong nhm.
http://svnckh.com.vn

14

Cc m hnh my tnh phc tp nh- nhng ch-ng trnh ca cc hng hng khng o to phi cng s -a ra tnh hung phc tp hn v trong tr-ng hp ny l hun luyn cc k nng chuyn mn. V vic o to- cng t-ng t nh- vy ngha l nhn vin s tm hiu cng vic ca mnh thng qua nhng thit b m h s dng trong cng vic, ch khc l vic o to s din ra trong mi tr-ng lm vic gi nh ch khng phi mi tr-ng tht. Bng 4. Cc ph-ng php o to v pht trin u im Ph-ng Thuyt php trnh thng tin Nghe nhn - Chi ph thp - o to -c s l-ng ln cng mt lc - Hc vin cm thy thoi mi - Chi ph thp - o to -c s l-ng ln cng mt lc - Cho php quay li -c - Linh hot - Cho php hc theo ui ch-ng theo tc tip thu - Tit kim thi ca ng-i dy - Gim chi ph trin nhn s vin trnh gian pht Phm vi s dng - Hc vin th ng Dng hc - Hiu qu tip thu thp nhng kin thc - Ph thuc nhiu vo mi, gii thiu kh nng ca ging vin ti liu - Khng p ng -c nhu cu ca tng c nhn - Hc vin th ng Dng hc - Phi cp nht th-ng nhng kin thc xuyn mi, thu ht s - Khng p ng -c ch ca hc nhu cu ca tng c vin nhn - Tn km cho vic Dng hc xy dng th- vin ti nhng kin thc liu mi, p ng - Ti liu phi iu yu cu v bng chnh theo trnh cp, o to lin ca hc vin tc - Hiu qu ph thuc vo ng c ca hc vin - Khng p dng cho tt c cc cng vic - Ph thuc k nng Dng o to v s sn sng ca k nng, o to hc vin ngh, thuyn - Chi ph c th tng chuyn cng do vic ngng sn vic sut v li - C th b gin on do yu cu cng vic - Ln xn - Chi ph cao Dng ti to cc - i hi tnh chnh iu kin thc t, xc cao pht trin k nng th cht v nhn thc; o to nhm - Cnh tranh gia Dng o to nhng ng-i hc cao k nng ra quyt - Tn km thi gian nh, k nng - Hn ch s sng to qun l v k nng nhn s Nh-c im
http://svnckh.com.vn

Nghin cu c lp

Ph-ng o - Kh nng ng dng php to ti cao thc ch - Gim chi ph tr cho nghim gio vin - ng c hc vin cao v lin quan n cng vic M phng thit b - Hiu qu hc v kh nng ng dng cao - Thc hnh hu ht cc loi k nng ngh nghip Tr - T-ng t cc cng chi v vic phi thc hin m - Cung cp thng tin phng phn hi - To ra nhng thch thc thc t

15

Phn tch tnh hung

Phn vai

Quan st hnh vi

- Thc hnh ra quyt nh - Ti liu o to mang tnh thc t - Ng-i hc ch ng - Pht trin k nng gii quyt vn - Tch lu -c kinh nghim vi cc vai tr khc nhau - Pht trin k nng gii quyt vn - Gn vi thc t - Cho php thc hnh - Cung cp thng tin phn hi - Kh nng ghi nh tt

- Phi cp nht Dng o to - Hc vin c th k nng ra quyt thiu nghim tc nh, k nng phn tch, k nng giao tip, minh ha s a dng ca cc gii php - S do d ban u Dng thay ca hc vin i thi , thc - Ng-i hc c th hnh k nng, thiu nghim tc phn tch cc vn quan h - Tn km thi gian - Chi ph c th cao Dng o to k nng nhn s, k nng nhn thc

3.3. nh gi thnh tch nh gi thnh tch l mt khu quan trng ca qu trnh qun tr ngun nhn lc, bi n to ra c s cng ty hoch nh, tuyn m- tuyn chn, pht trin ngun nhn lc cng nh- cc chnh sch i ng, pht trin ngh nghip v cc quan h lao ng. C th ni qun tr ngun nhn lc thnh cng hay khng phn ln l do cng ty bit nh gi ng mc thnh tch cng tc ca nhn vin hay khng. Chnh v vy m bt k mt doanh nghip no, mt t chc no cng cn phi tin hnh hot ng nh gi thnh tch ca nhn vin. 3.3.1. nh ngha nh gi thnh tch cng tc l mt h thng chnh thc xt duyt v nh gi s hon thnh cng tc ca mt cc nhn theo nh k.5 3.3.2. Mc ch ca nh gi thnh tch 3.3.2.1. Cung cp thng tin phn hi v ci thin hiu qu cng tc Khi nh gi thnh tch ca nhn vin, nh qun tr cung cp thng tin phn hi cho nhn vin (ngha l cp trn nhn nh g v s hon thnh cng tc ca nhn vin), qua nhm nng cao hiu qu lm vic ca nhn vin v ca ton doanh nghip. l mc ch ln nht ca hot ng nh gi thnh tch cng tc. 3.3.2.2. Hoch nh ngun nhn lc Thng qua nh gi thnh tch, cng ty c -c nhng d kin v kh nng v tim nng ca nhn vin, c bit l ca cc cp qun tr. Cng ty cng d bo -c kh nng hon thnh cng tc ca cc ng vin sau ny. Nh , cng ty c th hoch nh cc k hoch v ngun nhn lc, cng nh- nhng chnh sch v tuyn dng. Chng hn nh- vi khi l-ng cng vic nh- vy, vi kh nng hon thnh cng vic nh- vy, th cng ty s cn bao nhiu nhn vin, nh- vy s phi tuyn dng thm hay ct gim bin ch Hoc gi s nh trong cng ty c mt s ngi thnh cng trong cng tc l nh h theo hc to mt s tr-ng lp no , v iu ny s to nh h-ng cng ty c chnh sch tuyn m ti nhng tr-ng lp ny

Nguyn Hu Thn, Qun tr nhn s, Nh xut bn Thng k, 2004, tr 316

http://svnckh.com.vn

16

3.3.2.3.Pht trin ngun nhn lc nh gi s hon thnh cng vic s cho cng ty bit nhu cu v o to v pht trin i vi cng nhn vin. Cp qun tr s xc nh -c nhng -u im v khim khuyt ca nhn vin trin khai cc ch-ng trnh o to v pht trin, nhm ti thiu ho khuyt im v pht huy nhng mt mnh ca h. Chng hn nh- khi nh gi thnh tch cng vic giao dch ca mt tr l gim c, ng gim c thy rng ng-i ny cn yu v mt ngoi ng, v nh ng ta xy dng k hoch nng cao trnh ngoi ng ca ng-i tr l ny. 3.3.2.4.Thit lp h thng i ng Da vo kt qu nh gi thnh tch, cc nh qun tr s c cc quyt nh v khen thng, tng lng, bt, thuyn chuyn nhn vin khuyn khch nhn vin hon thnh tt cng tc, cng ty nn thit k v thc hin mt h thng nh gi cng bng v minh bch. 3.3.2.5.nh gi tim nng ca nhn vin Mt s cng ty nh gi tim nng ca nhana vin thng qua vic nh gi thnh tch. Ng-i ta cho rng nhng ch s tin on hnh vi trong t-ng lai ca mt ng-i chnh l hnh vi ca h trong qu kh. Tuy nhin, thnh tch qu kh ca mt nhn vin khng th cho bit vic hont hnh cng vic ca ng-i trong t-ng lai mt cch chnh xc khi -c b tr nhng cp bc cao hn hoc nhng v tr khc. 3.3.3.Tin trnh nh gi thnh tch Tin trnh nh gi thnh tch ca nhn vin gm 6 b-c: a) Thit lp cc tiu chun nh gi Yu cu i vi cc tiu chun nh gi l phi c tnh lin quan n cng vic, c tnh thc t v c tin cy. b) Thit lp cc chnh sch nh gi nhn s Trong chnh sch nh gi nhn s, cn phi ln k hoch r v nhng iu sau: thi im nh gi (s nh gi theo chu k cng vic hay theo mc tiu), tn sut nh gi (s nh gi bao lu 1 ln: 1 thng, na nm, 1 nm, 2 nm), ngi chu trch nhim nh gi (ngi gim st, ng nghip, cp di, khch hng hay t nh gi). c) Thu thp d liu v thnh tch ca nhn vin thu thp d liu v thnh tch ca nhn vin c th s dng mt trong cc ph-ng php: quan st, phn tch d liu l-u tr hoc tho lun vi nhn vin. d) nh gi thnh tch ca nhn vin Sau khi c d liu v thnh tch ca nhn vin, cp qun tr s xem xt v nh gi s hon thnh cng vic qua vic i chiu, so snh gia cng vic -c thc hin vi bn yu cu cng vic. e) Tho lun vi nhn vin iu quan trng nht trong tin trnh nh gi, l cp qun tr phi tho lun vic nh gi ny vi nhn vin. N gip cho cp trn v cp d-i hiu nhau hn v tho thun vi nhau hon thnh cng vic tt hn. f) Ra quyt nh v nu kt qu nh gi

http://svnckh.com.vn

17

Cui cng, cp qun tr i n quyt nh v cng b kt qu nh gi s hon thnh cng vic cho nhn vin bit. Tin trnh nh gi thnh tch kt thc v tr li vi vic thit lp mt h thng nh gi thnh tch mi cho cng vic mi. 3.3.4. Ph-ng php nh gi thnh tch 3.3.4.1. Ph-ng php nh gi c nhn a) Ph-ng php thang im Trong ph-ng php ny, thnh tch ca nhn vin -c ghi li trn mt bng thang im, -c chia ra lm 4 hay 5 khung vi cc mc nh- xut sc, trung bnh, hoc km Cc tiu ch nh gi gm cc c tnh lin quan n cng vic (khi l-ng v cht l-ng cng vic) v cc yu t lin quan n c nhn (s ng tin cy, sng kin, tnh thch nghi). Ngi nh gi in vo mt mu in sn bng cch ghi k hiu vo mc ca mi yu t . Ph-ng php ny ph bin v n n gin, nhanh chng. b) Ph-ng php ghi chp cc s kin quan trng Khi c nhn vin c mt v vic no lm rt tt hoc rt d th cp qun tr ghi chp li trn mt phiu. Vo cui giai on nh gi, ng-i nh gi s dng cc phiu ny km theo cc d kin khc nh gi thnh tch ca nhn vin. Ph-ng php ny bao qut ton b giai on nh gi ch khng tp trung vo mt thi im no. Tuy nhin, nu cp qun tr c nhiu nhn vin, h phi mt rt nhiu thi gian ghi chp (ph lc 6). c) Ph-ng php t-ng thut Ng-i nh gi ch vic vit mt bi t-ng thut ngn m t s hon thnh cng vic ca cp d-i. Ph-ng php ny ch trng ti nhng hnh vi theo thi cc (extreme behavior)- ngha l nhng hnh vi tht tt hoc tht d- ca nhn vin hn l s hon thnh cng tc hng ngy. nh gi theo ph-ng php ny c hn ch l b nh h-ng bi k nng vit ca ng-i nh gi (ph lc 7). d) Ph-ng php thang im nh gi cn c vo hnh vi y l ph-ng php tng hp cc yu t ca ph-ng php thang im v ph-ng php ghi chp cc v vic quan trng. Theo ph-ng php ny, cc mc hon thnh cng tc khc nhau -c biu din theo mc thang im v -c m t da theo hnh vi cng tc ca nhn vin . Ph-ng php ny khch quan hn, i hi s tham d ca nhn vin nn n -c c cp qun tr ln cp d-i chp nhn d dng. Tuy nhin, ph-ng php ny h-ng v hot ng hn l v kt qu, nn s gy kh khn cho nh qun tr trong vic nh gi nhn vin hon thnh cng vic hay l ch hot ng m khng t n mc tiu mong i (ph lc 8). 3.3.4.2. Ph-ng php nh gi nhm a) Ph-ng php xp hng Ng-i -c nh gi -c xp hng theo th t mi c tnh. Chng hn nh- xt v t cht lnh o th nhn vin A hng 1, nhn vin B hng 2, nhn vin C hng 3 Nh-ng xt v mt phn on th th t c th thay i. Trong ph-ng php so snh cp, ng-i nh gi so snh mi nhn vin vi tt c cc nhn vin khc cng mt lc. im nh gi ton b ca mi nhn vin s -c xc nh bng cch xem ng-i -c la chn bao nhiu ln so vi nhng ng-i khc. 3.3.4.3.Ph-ng php MBO Ph-ng php ny l ph-ng php qun tr bng mc tiu (management by objectives). Cc b-c thc hin trong ph-ng php ny:
http://svnckh.com.vn

18

- Ng-i gim st v nhn vin hp xc nh nhim v v mc tiu cho cp d-i - Cc bn tham gia thit lp mc tiu theo nguyn tc SMART (Specific- c th, Measurable- o l-ng -c, Agreeable- ng thun, Realistic- thc t, kh thi, Timeframed- c thi hn) - Ng-i gim st thit lp cc tiu ch nh gi thnh tch - Tho thun nh gi gia k - Ng-i gim st v nhn vin -a ra nhng iu chnh cn thit i vi cc mc tiu ban u - Ng-i gim st nh gi ln cui v t chc cuc hp vi nhn vin tham vn v khuyn khch - Nhn vin xc nh cc mc tiu cho giai on tip theo sau khi tham vn cp trn Ph-ng php ny c nhiu -u im nh-: nhn mnh n kt qu cng vic, n gin trong trin khai, c nh h-ng tch cc, lu di ti vic ci thin thnh tch. Tuy nhin, n li lm tng cc cng vic giy t v th-ng kh khn, phc tp trong vic thit lp mc tiu. 3.4. i ng Khng ai lm vic g m khng cn -c tr l-ng hay bt c mt phc li no. K c nhng ng-i hot ng trong cc t chc phi chnh ph hay cc t chc t thin th cng u mong mun nhn -c mt loi l-ng bng hay phc li no t ng-i ch ca mnh. Pht trin mt h thng i ng hiu sut v hiu qu l mt phn quan trng ca qu trnh qun tr ngun nhn lc. Mt h thng i ng tt s gip thu ht v gi chn nhng nhn vin c ti gip t chc hon thnh mc tiu v s mng. 3.4.1. nh ngha i ng l mt hot ng ca qun tr ngun nhn lc c lin quan ti tt c cc hnh thc th-ng m nhn vin nhn -c do h thc hin cc nhim v ca t chc. 3.4.2. Cc hnh thc i ng Nh qun tr c th thc hin ch i ng thng qua hai hnh thc: trc tip v gin tip. i ng trc tip bao gm cc i ng v mt ti chnh d-i dng l-ng, th-ng, tin hoa hng. i ng gin tip l tt c nhng i ng v mt ti chnh khng thuc v i ng trc tip nh tin l tt, cc loi bo him 3.4.3. Mc tiu ca i ng - : p ng yu cu ca chnh ph, cng on v qun l - Cng bng: gn vi kh nng, trnh , s n lc - Cn i: tng qu l-ng th-ng hp l, khng v-t qu kh nng ca doanh nghip - m bo cuc sng: p ng nhu cu ti thiu - To ra s khuyn khch: khuyn khch -c nhn vin lm vic c hiu qu - Chp nhn -c i vi nhn vin: nhn vin hiu h thng v cm thy hp l. 3.4.4. Cc yu t nh h-ng n h thng i ng 3.4.4.1. Cc yu t bn ngoi doanh nghip a) Chnh ph
http://svnckh.com.vn

19

Chnh ph nh h-ng n h thng i ng ca doanh nghip thng qua cc quy nh nh-: quy nh v l-ng ti thiu, tr l-ng lm ngoi gi, bo him y t, bo him x hi Lut lao ng ca cc nc ni chung v Vit Nam ni ring u nghim cm phn bit i x nam n khi tr l-ng. Thm vo , cc n-c u- M cn quy nh thm v chng phn bit chng tc. b) Nn kinh t Trong mt nn kinh t suy thoi, ngun cung ng lao ng tng (tht nghip tng) s lm cc cng ty c khuynh h-ng h thp hoc khng tng l-ng. c) Th tr-ng lao ng Bn cht ca th tr-ng lao ng, v d nh- cung v cu lao ng, c cu lao ng, cht l-ng lao ng s nh h-ng n h thng i ng ca cng ty. Chng hn, vi c cu lao ng trn th tr-ng phn ng l ph n, cng ty cn c chnh sch ch n cc ch bo him y t, bo him x hi. d) Cng on Mc d Vit Nam, cng on ti cc cng ty ch ng mt vai tr th yu trong cc vn l-ng bng v i ng, nh-ng trong thc t, n c mt th lc rt mnh v c th khin cc cp qun tr phi tho lun vi h trong ba lnh vc sau: cc tiu chun -c s dng xp l-ng bng, cc mc chnh lch l-ng v cc ph-ng php tr l-ng. 3.4.4.2. Cc yu t bn trong doanh nghip a) Chnh sch l-ng v phc li L-ng bng v phc li va l mt loi chi ph, bi n -c tnh vo trong chi ph lao ng, va l mt loi ti sn bi n thc y nhn vin n lc. Tu thuc vo nhu cu v iu kin m cng ty s -a ra nhng chnh sch khc nhau, nh- chin l-c tr l-ng mc cao, chin l-c tr ln mc thp, chin lc tr lng theo mc hin hnh b) Vn ho doanh nghip Vn ho doanh nghip nh h-ng rt ln n cch tuyn chn nhn vin, n thi ca cp trn v cp d-i, n hnh vi cng tc, n vic nh gi thnh tch cng tc, v do nh h-ng n vic sp xp ch i ng. Vi mt doanh nghip lun ch trng n vic tm kim ngi ti, pht trin sc sng to th chnh sch i ng buc phi -a ra mc l-ng cao c th hp dn cc ng vin. c) Bn cht cng vic R rng, mt cng vic kh khn, i hi trnh cao v nhng k nng phc tp s khin nh qun tr phi -a ra mt mc l-ng cao hn nhng cng vic bnh th-ng khc mi c th lm hi lng v gi chn nhn vin ca mnh. 3.4.4.3. Bn thn nhn vin Bn thn nhn vin tc ng rt ln n vic tr l-ng. Mc l-ng bng v phc li tu thuc vo s hon thnh cng tc ca nhn vin, mc thm nin, kinh nghim, s trung thnh, tim nng v k c nh h-ng chnh tr. Chng hn, Nht Bn, trong cc cng ty c ch lm vic sut i v tr l-ng theo thm nin th nhng ng-i cng c thm nin trong cng vic, mc l-ng ca h cng cao.

http://svnckh.com.vn

20

Ch-ng II : thc trng hot ng qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip t- nhn
1. c im ca th tr-ng lao ng Vit Nam 1.1. Cung lao ng 1.1.1. S l-ng Cung lao ng l mt b phn ca dn s, do vy quy m ca ngun nhn lc (lc l-ng lao ng) ph thuc vo 2 yu t c bn, l quy m dn s v t l tham gia lao ng. Trong mt thi k nht nh, mc tng cung lao ng ph thuc vo tc tng dn s (t nhin v c hc) cng nh- s thay i ca mc tham gia lao ng. Vit Nam l mt quc gia ng dn ng th 14 trn th gii v th 3 trong khu vc chu (Sau Indonexia v Phillipins). Hin nay, dn s Vit Nam ang mc khong 84,4 triu ng-i v mi nm, li c thm khong 1,1 triu ng-i -c b sung vo lc l-ng lao ng. Nm 2004, lc l-ng lao ng ca n-c ta khong 43,25 triu ng-i, tng 22,9% so vi nm 1996. Trong giai on 2000-2004, bnh qun mi nm lc l-ng lao ng c n-c tng thm 1,02 triu ng-i (tng 2,5%/nm). Theo kt qu iu tra lao ng- vic lm -c cng b vo thng 7 nm 2005 va qua, hin c n-c c khong 44.385.000 ng-i trong tui lao ng, tng thm 1.135.000 so vi nm 20046. D bo, n nm 2010, dn s Vit Nam s tng ln ti khong 88,3- 89,0 triu ng-i; s ng-i trong tui lao ng t 56,8 triu, chim 64% dn s. Trung bnh t nm 2001 n nm 2010, mc tng ngun lao ng hng nm kh cao, khong 1,1 triu ng-i/ nm. Tc tng t khong 2,1%/ nm. Cc chuyn gia cng -a d bo rng nm 2020, quy m dn s n-c ta s t khong 100 triu v n nm 2050 s ln n khong 123,7 triu ng-i. Vi quy m dn s y, Vit Nam thc s c mt li th cnh tranh ln v ngun nhn lc phc v cho cng cuc cng nghip ho- hin i ho pht trin t n-c. 1.1.2. Cht l-ng Nh- trn thy, s l-ng lao ng -c b sung rt nhiu hng nm (khong 1,1 triu ng-i), tuy nhin cht l-ng th khng tng. Trong khi , cc doanh nghip khng i tm nhng ng-i lao ng chung chung, m i tm nhng ng-i lao ng vi trnh tay ngh v k nng lm vic sng to, hiu qu. iu ny dn n mt nghch l trn th tr-ng lao ng Vit Nam l: ngun lao ng nhn lc th di do v k, nh-ng cng khan him v cng. Ci doanh nghip cn l ngun lao ng c cht l-ng th th tr-ng li khng p ng -c. C th ni, th tr-ng lao ng Vit Nam ang trong tnh trng nhiu m t. Nhiu l v lng lao ng ph thng, t l v ngun nhn lc cao cp. Nhng s liu c th sau s lm r hn tnh trng ny. Xt chung v trnh hc vn ca lc l-ng lao ng, 4% cn m ch, gim 0,4% so vi nm 2004; tt nghip trung hc c s chim 32,6%; tt nghip trung hc ph thng 21,2%, tng 1,6%. Lao ng vng kinh t trng im Bc B c trnh hc vn ph thng cao nht, t l m ch ch chim 0,8%, trong khi s tt nghip trung hc ph thng chim ti 32,7%; tip n l vng kinh t trng im pha Nam vi cc ch s t-ng ng l 2,6% v 26,2%; thp nht l khu vc min Trung 2,9% v 20,6%. T l lao ng qua o to ca c n-c l 24,8% (tng 2,2%); trong t l qua o to ngh ni chung l 15,2% (tng 1,8%), t l tt nghip trung hc chuyn nghip l 4,3% (gim gn 0,1%), t l tt nghip cao ng- i hc v trn i hc l 5,3% (tng 0,4%). Vng c t l lao ng qua o to cao nht l ng Nam B (37,4%) v ng bng sng Hng (34,4%), thp nht l Ty Bc (13,5%). Vng kinh t trng im c t l lao
6

Thi bo Kinh t Vit Nam s 231, ngy 21/11/2005

http://svnckh.com.vn

21

ng qua o to cao nht l Bc B vi 36,4%; tip n l pha Nam 36,1%, thp nht l min Trung 31%.
Biu 1: Trnh hc vn ca lc l-ng lao ng

T l: %
35 30 25 20
15.2 21.2 32.6

15 10 5 0
M ch THCS THPT Qua o to ngh THCN C-H v trn H 4 4.3 5.3

Tuy lc l-ng lao ng qua o to khng ngng tng ln, nh-ng vn ch-a t yu cu c v s l-ng v cht l-ng: bnh qun giai on 2001- 2005 tng ti 12,9% (gn 983.000 ng-i/ nm) nh-ng cng mi t 24,8%, cn thp so vi mc tiu i hi IX ca ng ra l 30%. Hn na, trong s th t l lao ng c k thut cn thp, mi t khong trn 20%, trong khi cc n-c trong khu vc l 40-50%. S ng-i tt nghip cao ng, i hc v trn i hc cn thp, tng cng li mi t 5,3%. Trn tng th, lao ng -c thu ht vo lm vic trong khu vc doanh nghip c cht l-ng nh- sau: 50,6% l lao ng ch-a qua o to, 29,2 cng nhn k thut, 7,4% lao ng trung hc chuyn nghip, 12,8% cao ng, i hc tr ln. Trong cc doanh nghip t- nhn, s l-ng lao ng lnh ngh v lao ng c trnh vn ha cao (tt nghip cc tr-ng dy ngh hoc i hc) hin nay l 35,4%. Tuy nhin, s lao ng trnh cao ny vn cha thc s p ng c yu cu ca nh tuyn dng c th nm gi nhng v tr ch cht trong doanh nghip. H cn cc chuyn gia v qun tr kinh doanh, lp trnh vin, k thut vin, chuyn vin marketing, cc nh phn tch ti chnh vi yu cu c bn v ting Anh v cc kin thc qun l, kinh t. Th nhng, c n 70% sinh vin mi ra tr-ng khng c vic lm, bi h ch-a thc s p ng -c yu cu ca nh tuyn dng. Nhng nh-c im ln nht ca sinh vin mi ra tr-ng hin nay l: Th nht, thiu kh nng t- duy, sng to v tnh ch ng trong cng vic. H km nng ng trong vic tm ti nhng t-ng mi, t khi t nghin cu, hc hi m th-ng th ng ch kin cp trn, ch ti, ch h-ng dn v lm theo mt cch my mc. Tng gim c Cng ty Dt Phong Ph, b Trn Th ng cho bit: Rt t sinh vin tt nghip v cng tc Dt Phong Ph c tnh sng to, t tin nn khng bao gi dm -a ra t-ng mi. H ch ngi ch cp trn giao ti hoc phi ch th ch danh mi dm ni, mc d trong u c rt nhiu tng hay. Th hai, khng ch chuyn mn m ngay c khu vit lch v din t ca nhiu sinh vin ra tr-ng vn cn yu km. Thc t ny th-ng xut pht t xu h-ng ch trng n cc mn hc t nhin (Ton, L, Ho,) hn l cc mn hc x hi (Vn, S,
http://svnckh.com.vn

22

a). Bn cnh , khng phi trng i hc, cao ng hay trung cp no cng c cht l-ng u vo cao, bi trnh dn tr cn qu thp. Ch-ng trnh o to trong tr-ng li khng ch trng n rn luyn kh nng t- duy v din t cho sinh vin, nn k nng ny ca sinh vin khi ra tr-ng vn cn yu km l iu d hiu. Th ba, kin thc x hi th-ng qu t i. C th bin minh cho iu ny bng lp lun: L sinh vin th cn phi i hc, cn phi ngi trn gh nh tr-ng, khng -c tip xc vi mi tr-ng x hi, mi tr-ng lm vic thc t, th lm sao c th c kin thc x hi nh cc nh tuyn dng mong mun c?. Hin nhin, y l iu kh trnh khi. Nh-ng nguyn nhn ca tnh trng kh trnh khi ny trc ht chnh l mt h thng gio dc cn mang nng tnh sch v. iu ny khng phi l ni bn khon ln cho cc nh tuyn dng, nh-ng nu khng c kin thc x hi th nhn vin cng kh c th nhanh nhy. l l do ti sao khi cc cng ty n-c ngoi khi tuyn ng-i cn ch n nhng hot ng x hi ca sinh vin nh- hot ng on, hot ng tnh nguyn, cc chuyn i thc t trong khi phn ln cc doanh nghip Vit Nam ch ch trng vo bng cp, v hin nhin l trong bao gm c cc doanh nghip t- nhn. Cn i ng cc nh qun l Vit Nam hin nay??? H cng khng trnh khi nhng mt yu km nht nh: Th nht l v kin thc. Phn ln i ng cc nh qun l cc doanh nghip Vit Nam ch-a -c o to chuyn su v kinh t v kinh doanh trong nn kinh t th tr-ng. H c kh nng tip thu nhanh nh-ng thiu kin thc ng b. H hc hi k nng kinh doanh mi rt nhanh chng, khng nhng v lnh vc thun chuyn mn, hay quy ch, chin thut m cn c kh nng sng to nhng ng ngch tip th, khai ph nhng tim nng th tr-ng mi, nhng ph-ng sch t giai on t -c ch tiu kinh doanh. l ngh thut, nhng vn cn thiu mt mt quan trng na: khoa hc. Nhng kh nng thin ph y khng lp i kin thc qu qut hay nhng mnh bng hng kin thc, thiu kinh nghim thc t khin cho cc doanh nghip ca ta th-ng phi lng tng v yu th khi m phn thng th-ng vi cc doanh nghip n-c ngoi. Th hai l v k nng lm vic nhm. Kh nng hp tc hon thnh cng vic ca ng-i lao ng Vit Nam qu yu km. Nhiu nh qun l n-c ngoi nhn xt rng: Lao ng Vit Nam lm vic rt tt khi t mnh gii quyt cng vic, nhng nu t h trong mt nhm th hiu qu km i rt nhiu. Chnh iu ny khin cho nhiu doanh nghip khng th thnh cng -c, cho d h tp hp -c i ng nhn vin c ng cp cao. Hn na, s cnh tranh thiu bnh ng, minh bch v mi quan h con ng, chu cha to nn nhng mu thun ni b kh gii quyt ni. Tm li, cht l-ng lao ng ca n-c ta cn thp v ch-a p ng -c nhu cu ca mt nn kinh t ang trong giai on cng nghip ho, hi nhp vi nn kinh t th gii. C th kt li bng cu ni ca Ph Th t-ng Chnh ph Phm Gia Khim ti Hi ngh trin khai nhim v nm 2006 ca B Lao ng- Th-ng binh v X hi mi -c t chc ti H Ni thng 2/2006. Cha bao gi vn ngun nhn lc li tr nn nng bng nh- thi gian ny ti cc din n ca Chnh ph. Trc nhng thi c v thch thc mi do nn kinh t tri thc mang li, vn cht l-ng ngun nhn lc thc s tr thnh mi quan tm su sc khng ch ca ring doanh nghip m cn l ca chnh ph, ca ton t n-c. 1.2. Cu lao ng ti xin phn tch cu lao ng trn th tr-ng lao ng c n-c ni chung v trong khu vc doanh nghip ni ring theo cc gc sau: l-ng cu, nguyn nhn bin ng ca cu, mc cu theo cc khu vc doanh nghip v theo trnh . Th nht, v l-ng cu. Tnh n ngy 1/7/2004, tng cu lao ng (lao ng thc t ang lm vic trong nn kinh t) l 42,33 triu ng-i, tc tng bnh qun giai
http://svnckh.com.vn

23

on 1996-2004 l 2,54%/nm.7 n nm 2005, 30 ngnh u c nhu cu tuyn dng tng cao, trung bnh khong 10-20%, trong nhu cu k ton tng 87%.8 Vo nm nay- 2006- thi im nhy cm tr-c thm WTO, cc doanh nghip ang ra sc chy ua vi tc pht trin ca th tr-ng, nn nhu cu tuyn dng cng tng cao. Ti cc trung tm dch v, vic lm, nhu cu tuyn dng tng nhanh t 20-30% v phong ph v ngnh ngh, tp trung nhiu nht l lao ng bn hng theo ca, gii thiu sn phm, tip th D bo, n nm 2010, tng cu lao ng s l 49,1 triu lao ng trong , lao ng lm cng n l-ng trong doanh nghip l 11,05 triu ng-i v ngoi doanh nghip l 8,55 triu ngi. Hin nhu cu v lao ng vn ang tp trung nng nht ti cc th tr-ng: thnh ph H Ch Minh, Nng v H Ni- nhng ni tp trung nhiu lao ng v c s sn xut kinh doanh. Th hai, v nguyn nhn. Cu lao ng c mc tng kh cao l do tc tng tr-ng kinh t cao v n nh, v s chuyn dch tch cc ca c cu kinh t theo chiu h-ng tng t trng kinh t khu vc dch v v cng nghip. Mt nguyn nhn quan trng na c nh h-ng ln n vic to m vic lm nhanh trong thi k ny l t l vn u t- trong GDP lin tc -c tng ln, t 14,2% nm 1985 ln khong 33% nm 2004. Bn cnh , vic y mnh xut khu cng c tc ng tch cc n to m vic lm, thu ht lao ng. Th ba, v mc cu lao ng trong cc loi hnh doanh nghip. C th nh- sau: - Cu lao ng trong doanh nghip Nh n-c: qu trnh ci cch doanh nghip Nh n-c lm cho lao ng trong khu vc doanh nghip ny gim t 2.500.000 ng-i nm 1989 xung cn 2.200.000 nm 2004. Khu vc doanh nghip Nh n-c t c kh nng thu ht lao ng quy m ln, do mt b phn ln lm n km hiu qu hoc ang trong qu trnh sp xp, chuyn i hnh thc s hu, b phn khc th gp kh khn trong sn xut kinh doanh tr-c yu cu nng cao hiu qu hot ng v nng lc cnh tranh bnh ng, mt s khc th b gii th. - Cu lao ng trong doanh nghip c vn u t- n-c ngoi: tc tng vic lm cao v c nh h-ng ln i vi vic thc y pht trin mc cu trn th tr-ng lao ng. Nm 1997, s lao ng lm vic trong khu vc c vn u t- n-c ngoi l 130 nghn ng-i, n nm 2004 l 691 nghn ngwoif. Tc tng lao ng bnh qun 20012004 l 30,2%, trong doanh nghip 100% vn n-c ngoi tng bnh qun 37%/nm. - Cu lao ng trong cc doanh nghip ngoi quc doanh: s pht trin ca cc doanh nghip ngoi quc doanh c vai tr quan trng trong vic to ra mc cu lao ng hng nm trn th tr-ng lao ng. Tnh n nm 2004, doanh nghip ngoi quc doanh thu ht 1.700.000 lao ng, chim t l 36,5% tng s lao ng ca khu vc doanh nghip, tc tng lao ng bnh qun cc nm gn y l 28%. Th t-, v mc cu theo trnh , -c chia lm 2 lnh vc: lao ng ph thng v nhn s cao cp. V lao ng ph thng, cc doanh nghip c nhu cu tuyn dng rt nhiu lao ng ph thng gia tng sn xut- kinh doanh nh-ng ng-i lao ng th li khng mun np n vo lm nhng v tr bi nguyn nhn chnh l tin l-ng thpkhng trang tri chi ph sinh hot. Cu th rt nhiu, cung khng thiu, nh-ng cung v cu li khng gp nhau, chnh l nguyn nhn dn n t l tht nghip vn cn tng cao n-c ta hin nay. Ti trung tm dch v vic lm Thanh nin- thnh ph H Ch Minh, cc n hng tng trung bnh 10 n v/thng, mi n hng t 50-500 u vic, nh-ng kh nng p ng ch khong 10-20%. Ti trung tm ny hin cn ang tn ng n hng tuyn 1.000 lao ng ph thng, lp rp in t (l-ng 900.0007

TS Nguyn Tip- Tr-ng Cao ng Lao ng x hi- Tp ch Nghin cu Kinh t, s 326, thng 7/2005 8 www.vietnamworks.com
http://svnckh.com.vn

24

1.200.000 ng/ng-i/thng) cho khu ch xut Tn Thun, Khu cng nghip Sng Thn. Tnh trng cng t-ng t ti Nng. T u thng 5/2006 ti nay, qua 2 phin ch vic lm -c t chc, ch s dng lao ng tuyn trc tip -c gn 2.500 lao ng. Tuy nhin, trong thc t, nhu cu s dng lao ng ti thnh ph ny cn ln hn nhiu so vi s lao ng -c tuyn. Theo nh gi s b ca S Lao ng- Th-ng binh v X hi thnh ph Nng, s l-ng ch lm cn trng m cc doanh nghip ng k tuyn dng ti 2 phin ch vic lm ln ti gn 10.000 ng-i. S khan him lao ng ph thng l vn ln nht i vi th tr-ng lao ng ny. Trong s gn 10.000 vic lm cn tuyn, c ti 6.500 vic yu cu lao ng ph thng, nh-ng li c rt t ng-i np n. Thm ch, ti phin ch th 2 -c t chc vo thng 6 va qua, ch c 106 ng-i np h s cho cc v tr lao ng ph thng, trong khi cc nh tuyn dng cn n gn 1.200 ng-i. V nhn s cao cp, tt c cc ch doanh nghip Vit Nam hin nay u nhn thc -c rng, vi nn kinh t ngy cng pht trin, cng vic i mi ngy cng i vo chiu su, hi nhp quc t ngy cng m rng, th tr-ng cnh tranh ngy cng gay gt th mt ngun nhn lc cao cp trong qun tr kinh doanh cng cn thit hn bao gi ht. Th nh-ng, cu tng, cung li khng my thay i, thm ch cn gim (hai ngnh hnh chnh- th- k v k ton gim cung ti 80% v 35%) khin cho nhu cu v nhn s cao cp cng tr nn nng bng. Bn Thng s nhn lc Vit Nam cho thy, nhu cu v chuyn mn cao vn ang tip din v ngy cng xa mc cung. Nhu cu tuyn dng cng nng th cng vng bng ngi ti. Chnh cn st ny y gi thu cc qun tr vin cao cp ln cao. Cc v tr nh- gim c th-ng hiu, qun l ngnh hng, nhn s, cht lng lng khi im c th t 600-1.500 USD/ng-i/thng. c bit cc v tr cao cp nh- qun l d n, gim c vng, khu vc c mc l-ng ln n 2.500 USD/thng, cn nhng v tr qun tr ti chnh- ngn hng th ln n 50007000USD/thng cng nhiu ch i ng hp dn khc, nh-ng a s cc trung tm dch v vic lm u khng dm m bo cung cp -c ngun nhn lc ny. Trn cc trang web ca cc cng ty chuyn tuyn nhn s cao cp v trung tm dch v vic lm cao cp, mi ngy ng khng d-i 100 v tr cao cp, nhiu cng ty 2-3 thng cho mt v tr quan trng m vn khng tm ra ng-i. Nh- vy, cung v cu lao ng Vit Nam (lao ng ph thng v nhn s cao cp) hin ang mt cn i nghim trng, c v s l-ng ln cht l-ng. Cung lao ng hin ch p ng -c 1/3 v s l-ng v ch-a p ng -c cc yu cu v cht l-ng nh-: chuyn mn, ngoi ng v kinh nghim thc t. Ng-i tm vic th nhiu, nh-ng ng-i p ng -c nhu cu ca doanh nghip th tht him hoi. Bc tranh lao ng Vit Nam c th -c tm li trong cm t: Tha lao ng gin n v thiu lao ng trnh cao. 1.3. iu kin lao ng iu kin lao ng l tp hp cc yu t v sinh (vt l, ho hc, sinh hc), tm sinh l (trng l-ng th lc, thn kinh, tm sinh l), thm m (khng gian ni lm vic, mu sc, m thanh, bu khng kh tp th), kinh t- x hi (t chc, nh mc lao ng, tin lng, p dng lut php lao ng, trch nhim x hi) ti ni lm vic. Vic m bo iu kin lao ng cho ng-i lao ng l khng ch l trch nhim ca doanh nghip (-c quy nh ti ch-ng XI ca Lut lao ng v cc vn bn h-ng dn p dng Lut lao ng) m cn l s cn thit doanh nghip c th to tm l yn tm v hng say cho ng-i lao ng, gip tng hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip, t , thu ht v gi chn -c ng-i lao ng, c bit l nhng ng-i ti. V vy, vic tm hiu ra cc gii php nhm ci thin iu kin lao ng cho ng-i lao ng cng l mt phn quan trng m cc nh qun tr ngun nhn lc cn l-u tm. n-c ta, iu kin lao ng ca ng-i lao ng ch-a -c m bo v c phn b e do nghim trng hn trong giai on cng nghip ho- hin i ho pht trin t
http://svnckh.com.vn

25

n-c, th hin 2 kha cnh ln nht: iu kin an ton- v sinh lao ng v thi gian lm vic. Th nht, iu kin v v sinh- an ton lao ng ch-a -c m bo. D-i tc ng ca quy lut cnh tranh trong nn kinh t th tr-ng, cc doanh nghip buc phi i mi cng ngh, my mc- thit b nng cao cht l-ng v khi l-ng sn phm. Nh-ng bn cnh , ng-i lao ng cng phi i mt vi nguy c mi v an ton- v sinh lao ng do nhp khu cng ngh c thi loi t cc n-c trn th gii, tnh trng s dng ngy cng nhiu nguyn nhin vt liu mi nh- ho cht, phng x So snh ch tiu ca kt qu iu tra doanh nghip do Tng lin on lao ng Vit Nam thc hin gn y cho thy, ti doanh nghip lin doanh ch tiu nhit ( nng) khng c mu v-t tiu chun cho php, trong khi doanh nghip Nh n-c l 72,4% v doanh nghip t- nhn l 25% s mu v-t tiu chun cho php. Ch tiu ting n t-ng ng l 13,3%- 36%- 50%, ch tiu rung 4,6%- 10,5%- 50%.9 y l nhng con s ni ln phn no thc trng an ton- v sinh lao ng trong cc doanh nghip. Trong , ti cc doanh nghip Nh n-c v t- nhn t u t- cho ci thin iu kin lao ng, b phn ln cng ngh- my mc thit b lc hu ang cn phi c s nng cp, nn iu kin lao ng mt b phn kh ln ni lm vic ch-a m bo. Th hai, thi gian lm vic th-ng b vi phm. Thng th-ng, thi gian lm vic ti a l 40 gi/tun, nh-ng ch nhng ng-i c hp ng lao ng bng vn bn mi thc s -c h-ng quyn li ny. Thi gian lm vic ca nhng ng-i lm cng khng h-ng theo l-ng thng th-ng b vi phm php lut nhiu nht. Trong nhiu doanh nghip sn xut, c nhng nhn vin khng c hp ng lao ng chnh thc phi lm vic 12 16 gi/ ngy, thm ch lm vic k c ch nht v ngy l. Ch c khong 5% s nhn cng lm vic d-i 32 ting mt tun v 42% lm vic trn 48 ting/tun. Tm li, ngun lao ng Vit Nam di do v s l-ng nh-ng vn cn ngho nn v cht l-ng, nn vn ch-a p ng -c ht nhu cu ca nh tuyn dng, gy ra tnh trng nhiu m t trn th trng lao ng. Cung v cu lao ng vn ch-a tm -c kha cnh chung gii quyt bi ton vic lm cho c lao ng gin n ln ngun nhn lc cao cp. Bn cnh , c cu lao ng cn lc hu, iu kin lao ng cn ch-a -c m bo nghim ngt- l nhng vn i hi cc nh qun tr ngun nhn lc thc s quan tm v -a ra nhng chnh sch thch hp khai thc v pht huy ht tim nng ca t n-c. 2. Thc trng hot ng qun tr ngun nhn lc ca cc doanh nghip t- nhn Qua kho st thc t cho thy, hot ng qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip t- nhn Vit Nam hin nay din ra theo hai h-ng: chuyn nghip v khng chuyn nghip. Chuyn nghip c ngha l vn dng st thc nhng l lun v qun tr ngun nhn lc v iu ny th-ng thy ti cc doanh nghip ch yu s dng lao ng tr c. Khng chuyn nghip th c ngha ngc li: doanh nghip tin hnh hot ng qun tr ngun nhn lc theo nhu cu tc thi ca doanh nghip v theo nhn thc ch quan ca ban lnh o, th-ng l nhng doanh nghip s dng nhiu lao ng chn tay. Quy m ca nhng doanh nghip chuyn nghip v khng chuyn nghip vn a s l va v nh, nh-ng v cht l-ng th khc. Tuy nhin, trong phm vi nh hp, ti ch xin nu tnh trng chung nht, ph bin nht, l: cc doanh nghip t- nhn Vit Nam hin nay thng c mt h thng qun tr ngun nhn lc khng chuyn nghip. C th nh sau: 2.1. Trong tuyn dng u tin l vic xc nh nhu cu tuyn dng. Nhu cu ny -c xc nh trn c s nhu cu sn xut kinh doanh ca doanh nghip. V vy, cc doanh nghip hu nh9

Tap ch Kinh t v Pht trin s 88, thng 10/2004

http://svnckh.com.vn

26

khng tin hnh tuyn dng c nh theo t v mang tnh chin l-c. Trong cc doanh nghip m ti tin hnh kho st, tt c u cho bit h tin hnh tuyn dng lin tc trong nm v bt c khi no c nhu cu v nhn s. y l quy trnh tuyn dng thng th-ng ti mt doanh nghip t- nhn hin nay: Cc phng ban cm thy thiu nhn s Cc phng ban xut ln ban lnh o thng qua phng hnh chnh Ban lnh o xt duyt yu cu

Tuyn dng b nhim

Phng hnh chnh phi hp vi cc phng ban tin hnh tuyn chn

Phng hnh chnh son tho v ng tin tuyn m

Cc ph-ng thc tuyn m -c p dng ph bin nht l: bo ch, Internet, cc trung tm gii thiu vic lm v ng-i quen thn/ bn b gii thiu, hi ch vic lm v cui cng l cc tr-ng i hc. Trong , mi loi ph-ng thc c mt mc hiu qu khc nhau tng loi hnh doanh nghip. Cc doanh nghip thm dng lao ng chn tay th cho rng bo ch v s gii thiu ca ng-i quen thn l hiu qu nht. Cn i vi cc doanh nghip m lao ng tr c chim a phn th bo ch, Internet v tuyn dng ti cc tr-ng i hc mi l hiu qu nht. iu ny cng d hiu bi trnh dn tr khc nhau s quy nh trnh tip cn cng ngh v thng tin khc nhau. Vi cng c Internet, bn cnh website ca cng ty, doanh nghip c th la chn mt s website nh-: www.vietnamworks.com, www.kiemviec.com, www.tuyendung.com, www.hrvietnam.com..., hoc cc bo in t khc ng tin tuyn dng. a phn cc tin tuyn dng ng trn cc website khng mt ph tuyn dng, tr nhng trang ln v chuyn v tuyn dng nh- www.vietnamworks.com. Mt s doanh nghip cng pht huy hiu qu ca vic tuyn dng ti cc tr-ng i hc, v thng th-ng nhng tr-ng -c chn l nhng tr-ng c danh ting v cht l-ng cao. Nhng doanh nghip hot ng trong lnh vc k thut th nh gi cao cc tr-ng i hc nh- Bch khoa, Giao thng vn ti, Xy dng cn cc trng Kinh t quc dn, Ngoi thng, Ngoi ng thng l s la chn ca cc doanh nghip hot ng trong lnh vc kinh t. Tuy nhin, phi nhn mnh rng ch nhng doanh nghip hot ng vi hm lng cht xm cao mi ch n khai thc hiu qu ca cng c tuyn m ny. Vic tuyn m thng qua cc ph-ng tin truyn thanh, truyn hnh -c p dng rt t. L do m cc doanh nghip -a ra tr-c ht l chi ph cao v k l t hiu qu. a phn ng vin khng ngi nh nghe i, xem tivi m tm vic. Thay vo , h mua mt t bo hoc i hi han nhng mi quan h m c th -a li vic lm cho h. Tin trnh tuyn chn v cc ph-ng thc tuyn chn hu ht cc doanh nghip khng -c p dng theo chun mc. Hu ht cc tr-ng hp l phng hnh chnh phi hp cng cc phng ban thc hin cng vic tuyn chn. Tin trnh tuyn chn th-ng n gin nh- sau:
Nhn v xem xt h s Th vic B nhim chnh thc

Cc doanh nghip vn cn qu coi trng khu h s, xem l cn c quan trng nht tuyn chn, sau l kt qu ca qu trnh th vic. Mt s doanh nghip c tin hnh kim tra nng lc v phng vn, nh-ng trong kim tra nng lc, hu nhhttp://svnckh.com.vn

27

khng c doanh nghip no s dng cc bi kim tra ch s thng minh (IQ), v cng him hn vi bi kim tra ch s mn cm (EQ). H ch ch tm nht vo vic xem xt xem ng vin c v-t qua -c bi kim tra nng lc chuyn mn hay khng. Cn phng vn- mt cng c c lc v rt quan trng nh gi nng lc ng vin th li -c tin hnh mt cch kh ty tin. Ch mt s rt t c mt tin trnh phng vn chuyn nghip, cn li ban lnh o doanh nghip hu nh- khng c s bn bc k l-ng tr-c khi tin hnh phng vn v cu hi phng vn, cc tiu thc nh gi v cho im ng vin, cc hnh thc kim tra trnh v nng lc ca ng vin. Vic tuyn chn ph thuc vo s xt duyt ca cc thnh vin ban lnh o doanh nghip (gim c, ph gim c, trng phng, ph trng phng). H xem xt h s, kim tra vit v phng vn, nu thy ng vin ph hp v c tim nng, th coi nh- ng vin -c tuyn chn v quy trnh tuyn dng -c hon tt. Thm na, mt trong nhng c tr-ng ca cc doanh nghip t- nhn Vit Nam l Gim c/ch doanh nghip l ng-i quyt nh cui cng trong vic tuyn dng nhn vin nn nhiu khi quyt nh tuyn dng ny li mang tnh cm tnh, thiu khch quan. 2.2. Trong o to v pht trin Tr-c ht, phi thy rng cc doanh nghip dn nhn thc -c tm quan trng ca o to nhn s nhm pht trin doanh nghip. Theo kho st ca Trung tm h tr doanh nghip nh v va thuc Phng th-ng mi v cng nghip Vit Nam kt hp vi Cng ty dch v h tr doanh nghip thuc Hi doanh nghip tr H Ni cho thy, i a s trong 679 doanh nghip -c hi u khng nh, o to c th gp phn ng k vo vic gii quyt kh khn ca doanh nghip, nht l nhng kh khn mang tnh chin l-c.10 Cuc iu tra quy m ca Cc Pht trin doanh nghip va v nh (B K hoch v u t-) tin hnh vo nm 2005 va qua, vi s tham gia ca hn 63.000 doanh nghip ti 30 tnh thnh pha Bc, cng cho thy cc doanh nghip c nhu cu v o to trong rt nhiu lnh vc, trong c 33,64% s doanh nghip c nhu cu o to v ti chnh, k ton; 31,62% c nhu cu o to v qun tr doanh nghip; 24,14% c nhu cu o to v pht trin th tr-ng; lp k hoch, chin l-c kinh doanh: 20,17%; pht trin sn phm mi: 12,89%; k nng m phn v k kt hp ng kinh t: 12,89%; qun l ngun nhn lc: 11,62%; ng dng cng ngh thng tin trong doanh nghip: 10,85%. D bo, trong thi gian ti, nhu cu o to qun l ca doanh nghip s tng gp 7,5 ln v nhu cu o to k thut- tay ngh s tng 3,2 ln. Tuy nhin, nhu cu o to th ln, nh-ng s doanh nghip tham gia o to ch chim c 40,9% v cng ch c 44,9% doanh nghip tham gia 2 kho o to tr ln. Vic xc nh nhu cu o to th-ng da trn nhng c s sau y: - Nhu cu sn xut kinh doanh ca doanh nghip thay i - Cng ngh -c ci tin, nng cao i hi phi o to nhn vin thch ng vi cng ngh mi. - Bn thn nhn vin t thy c nhu cu o to nng cao kin thc v k nng - Nhn vin mi vo lm cn -c o to thch nghi vi cng vic Cc ph-ng thc o to -c s dng l: - o to ti ch (on job): cng nhn hoc nhn vin -c o to bng chnh cng vic mnh cn lm. V d nh- ti cng ty TNHH cng nghip Thin Ph (chuyn v dy v cp in), cng nhn s -c h-ng dn v cng vic cn lm bi cc qun c hoc tr-ng my - Gi hc vin i o to ti cc trung tm o to: c doanh nghip th gi hc vin tham gia cc kho hc c sn ca cc trung tm nh- trung tm o to v qun tr kinh doanh Thames, trung tm hp tc ngun nhn lc Vit Nam- Nht Bn (VJCC), cc trung tm ngoi ng, hoc cc lp o to ngn hn lin tc khai ging ti cc
10

www.vneconomy.com.vn ngy 01/03/2006

http://svnckh.com.vn

28

tr-ng i hc nh trng i hc Kinh t quc dn, Ngoi thng, Bch Khoa; c doanh nghip th k hp ng di hn vi cc trung tm o to chuyn nghip theo nhu cu ca h. - o to ti trung tm o to ca cng ty, ch yu l cc bui hi tho hoc thuyt trnh kt hp vi nghe nhn. - Khuyn khch nhn vin tham d cc kho hc nng cao kin thc v k nng phc v cho cng vic v chi ph o to ny u do cng ty tr tin Hin nay, cc doanh nghip t- nhn, vic o to th-ng din ra theo hai h-ng: doanh nghip t o to hoc thu cc nh cung cp cc kho o to ngn hn. T o to nhn vin cho mnh l iu kh ph bin cc doanh nghip c quy m t nh n ln. Thng th-ng nhng ng-i chu trch nhim o to l cc thnh vin ban lnh o doanh nghip, cc tr-ng phng hoc ph phng. i vi vic o to lao ng ph thng th cng vic ny c th do qun c, hoc tr-ng my thc hin. Ph bin nht vn l o to nhn vin theo cc nhm, lp. c bit, hu nh- ch-a c doanh nghip no thc hin vic lun phin thay i cng vic, m rng phm vi thc hin cng vic, to c hi cho nhn vin -c thc hin nhiu cng vic khc nhau, nm -c nhiu k nng thc hin cng vic khc nhau. Cn trong ngnh cng nghip, khong 73% doanh nghip tin hnh o to ngh ti ch cho cng nhn. Thc trng ny bt ngun t mt thc t l phn ln lao ng vic lm trong doanh nghip va v nh u khng lnh ngh v cc ch doanh nghip lun phi i u vi nhng kh khn trong vic tm ngun ti chnh gi nhn vin ca mnh i o to. Cn i vi nhng doanh nghip ln hn, h c th mi mt s nh cung cp cc kho hc o to theo yu cu ca doanh nghip. Trong tr-ng hp ny th cht l-ng v hiu qu ch-ng trnh ph thuc rt nhiu vo tnh chuyn nghip ca c s o to. Ni dung o to tp trung ch yu vo cc kin thc chuyn mn nhmarketing, bn hng, qun l ti chnh, qun l ngun nhn lc, qun l cht l-ng sn phm, qun l v thc hin d n u t-... Sau o to, cc doanh nghip th-ng tng kt li s l-ng ng-i -c o to, s l-ng ngy, gi o to, s l-ng ch-ng trnh o to -c thc hin. Ch mt s t doanh nghip c iu tra v hiu qu lm vic ca cng nhn, nhn vin sau o to. 2.3. Trong nh gi thnh tch Vic nh gi -c thc hin nh k tu theo c im sn xut kinh doanh ca doanh nghip, c th l theo thng, theo qu, theo d n nhng hu ht doanh nghip no cng c nh gi nh k hng nm. Tin trnh nh gi thnh tch th-ng nh- sau:
Cp trn ra tiu ch nh gi Thu thp d liu v thnh tch ca nhn vin i chiu thnh tch v tiu ch Ra quyt nh v nh gi

Nhn chung, cc doanh nghip nh gi tnh hnh thc hin cng vic ca nhn vin theo cc tiu ch m ng-i qun l doanh nghip -a ra. Nhng ng-i lnh o cp cao nht s l ng-i ra quyt nh nh gi cui cng. C th thy, b-c tham kho kin nhn vin v tip nhn phn hi ca h v nh gi th-ng b b qua. Tiu ch nh gi ch yu da vo s lng v cht lng sn phm ca nhn vin lm ra. Sn phm ny khc nhau theo tng doanh nghip v theo tng v tr cng vic nn tiu ch cng khc nhau. Vi doanh nghip cng ngh thng tin- IT th c th da trn s phn mm c th ng dng -c m nhn vin vit ra, vi doanh nghip dt may th l s l-ng qun o, vi doanh nghip t- vn v dch v th l s khch hng m h thttp://svnckh.com.vn

29

vn thnh cng Nhng tiu ch khc c th l doanh thu, mi quan h khch hng, s lng hp ng k c vi i tc, thi gian m nhn vin u t cho cng vic Cc ph-ng thc nh gi ch yu l: ph-ng php thang im, t-ng thut, theo tiu ch cng vic v ph-ng php nh gi cho (gia cc cng vic ca cng mt c nhn v gia cc c nhn vi nhau). Rt t doanh nghip s dng ph-ng php MBOmt ph-ng php tin tin v hiu qu trong nh gi thnh tch. 2.4. Trong ch i ng Ch i ng nh h-ng ln n hiu qu lm vic v s trung thnh ca nhn vin i vi doanh nghip. Nu nhn vin cm thy thoi mi v ho hng vi cng vic, h s c th hon thnh tt hn mong i v cng gn b lu di vi cng ty. Cn ng-c li, rt c th dn n tnh trng xu nht l h ri b cng ty hoc c nhng phn ng tiu cc. Th nh-ng, tr-c tnh trng cht l-ng lao ng Vit Nam cn qu thp, doanh nghip ch-a nhn thc -c tm quan trng ca i ng v ng-i lao ng th th vi gi tr ca bn thn mnh, nn ch i ng cc doanh nghip vn cn ch-a t-ng xng. V thi gian lm vic, hu ht cc doanh nghip t- nhn c ch lm vic 8h/ ngy v 40h/tun (lm thm sng th 7 so vi cc doanh nghip Nh n-c -c ngh c ngy th 7). Nh-ng thc t, lao ng ph thng lun trong tnh trng lm thm gi m mc tin cng th khng -c tr xng ng. V i ng ti chnh, s ng-i lao ng nhn ng theo mc l-ng ti thiu m Nh n-c quy nh (vo thi im ny l 350.000/thng v sp ti y-thng 10/2006 s l 450.000/thng) rt t, ch chim khong 1,3%. Mc l-ng trung bnh vi lao ng ph thng hin l 600.000/thng. Mc l-ng trung bnh vi lao ng ph thng hin l 600.000/thng. Vi lao ng tr c th l-ng th-ng nm trong khong 1.000.0003.000.000/thng. Tuy khng phi nhn mc l-ng ti thiu nh-ng vi tc tng ca lm pht, mc l-ng ny vn cn qu bp bnh vi ng-i lao ng. Bn cnh l-ng, hu ht cc doanh nghip t nhn u c ch thng, nhng cng nh mc lng, mc th-ng cn qu hn ch v khng m bo i sng vt cht cho ng-i lao ng. Vic tnh l-ng -c tnh theo mt mc c nh t u, khng -c cp xt theo thnh tch, v t khi -c ch thay i cho ph hp vi mc gi c bin ng theo th tr-ng v v mc tiu gi chn nhn vin. Rt t doanh nghip p dng cc hnh thc tr cp nh-: ph-ng tin i li, ph-ng tin lin lc hay cc khon bi d-ng vo nhng dp c bit nh ngy 2/9, ngy thnh lp cng tyBn cnh , mc d trong Lut lao ng quy nh bo him x hi l mt iu khon bt buc trong hp ng lao ng, nh-ng hu ht cc doanh nghip tm cch trn trnh ngha v ny. V i ng phi ti chnh, cc doanh nghip hu nh- cn qu xa l vi khi nim vn ho doanh nghip v khng nhn thc -c tm quan trng ca cc yu t nhiu kin lm vic, s on kt gia cc nhn vin trong ni b, phong cch lnh o ca cp qun tr mt s t cc doanh nghip c ch n i ng phi ti chnh th 3 hnh thc ph bin nht l: t chc k nim cc s kin quan trng nh- ngy thnh lp cng ty, ngy 8/3, 1/6, t chc cc chuyn tham quan du lch v sinh hot th dc th thao (bng v cu lng l ph bin nht). Nhng hot ng ny nhm ng vin tinh thn, to ng c lm vic tt hn nhn vin nh-ng cng nh- o to, cc doanh nghip thc hin min c-ng, coi y l mt khon chi ph bt buc ch khng phi l cn thit. 3. nh gi chung v hot ng qun tr ngun nhn lc ca cc doanh nghip tnhn hin nay 3.1. im mnh Th nht, vic tuyn dng cc doanh nghip t- nhn mang tnh trung thc, khch quan, cng bng v linh hot hn ch tuyn dng ti cc doanh nghip Nh n-c. ng vin -c tuyn chn ch yu l nh da vo nng lc c nhn thng qua h s v thnh tch cng tc/hc tp hay nhng bi kim tra trnh . t khi ng vin nng
http://svnckh.com.vn

30

lc km m nh quan h hay tin hi l m c th c vo lm cng ty. Bi tnh cht ca doanh nghip t- nhn l s sng cn ca doanh nghip gn lin vi s sng cn ca gim c, nn -ng nhin l h s khng mun nhng ng-i c nguy c -a cng ty n b vc ph sn. Th hai, c cu ca cc doanh nghip t- nhn Vit Nam (ch yu l va v nh) t-ng i gn nh nn cc quyt nh v nhn s c th -c ra nhanh v p dng nhanh, st vi tnh hnh thc tin ca doanh nghip. Mt khi ban lnh o cc doanh nghip va v nh thc -c tm quan trng ca chin l-c pht trin ngun nhn lc, h c th c nhng quyt nh kp thi, em li hiu qu. Th ba, h thng o to t ra hiu qu hn rt nhiu so vi khu vc doanh nghip Nh n-c. Nu nh- vic o to cc doanh nghip Nh n-c th-ng do nhu cu t trn di xung, th cc doanh nghip t nhn, h c th kt hp c cc quyt nh o to ca cp trn ln kin ngh -c o to ca cp d-i. Bn cnh , sau qu trnh o to, mt iu th-ng thy cc doanh nghip Nh n-c l vic nh gi o to th-ng ch dng li mc thng k (nhm bo co thnh tch), nh-: thi gian o to, s l-ng ng-i -c o to, s lng chng trnh o to c thc hin Nh-ng cc doanh nghip t- nhn, h nhn thc -c nhu cu o to gn vi thc tin hot ng sn xut kinh doanh ca mnh nn h rt quan tm n hiu qu o to, th hin bng vic nh gi nng lc nhn vin, s l-ng v cht l-ng sn phm nhn vin lm ra sau khi c o to. Th t-, cng vi l do v quy m, nn khng gian lm vic gia cc nhn vin vi nhau v gia nhn vin vi cc cp qun tr tr nn gn gi hn, gn b hn. Nhn vin c nhiu c hi tip xc vi ban lnh o, nh c th ho hng lm vic ch i mt ngy cp trn c th nhn ra nng lc ca mnh. iu ny s tt hn l nhng cng ty ln ca Nh n-c hay ca n-c ngoi, khi m thnh tch ca nhn vin th-ng phi qua rt nhiu khu bo co mi n -c vi cp qun tr cao. Biu 2: Kho st hiu qu Qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip TP.HCM

Ngun: vin kinh t thnh ph H Ch Minh (website: http://www.vienkinhte.hochiminhcity.gov.vn) 3.2. im yu iu u tin phi nhn din v s yu km trong hot ng qun tr ngun nhn lc ca cc doanh nghip t- nhn Vit Nam, l s yu km trong nhn thc v vai tr ca con ng-i v qun tr con ng-i trong vic xy dng v pht trin doanh nghip. H
http://svnckh.com.vn

31

khng hiu -c ngun lc con ng-i chnh l yu t to nn li th cnh tranh cho mnh khi m doanh nghip Nh n-c -c h-ng nhiu tr cp hn, cn doanh nghip n-c ngoi th p o v sc mnh ti chnh, cng ngh T- t-ng coi nh ng-i lao ng, coi lao ng l chi ph ch khng phi l mt ngun lc n gc bm r trong nhng nh qun tr doanh nghip. V vy, khng c u t- cho con ng-i, v tt nhin, cung khng c u t- cho hot ng qun tr ngun nhn lc, th hin qua vic khng c cn b chu chuyn trch v nhn s hoc c nh-ng -c o to khng bi bn. iu th-ng thy l cc cn b phng t chc hnh chnh va thc hin cc cng vic s v, li va thc hin vai tr ca mt cn b ph trch nhn s. Cc cn b ny hu nhkhng -c o to v qun tr ngun nhn lc, hoc t nht v qun tr kinh doanh, m l cc c th l nhng ng-i tt nghip t cc tr-ng v Lut, Hnh chnh hay thm ch l S phm y cng l nguyn nhn khin cho tnh hnh qun tr ngun nhn lc cc doanh nghip t- nhn -c thc hin rt ty tin. Rt t doanh nghip c mt h thng qun tr ngun nhn lc chun mc. Thc ra, vic xy dng mt h thng qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip t- nhn khng phi l kh, song iu ny ph thuc rt nhiu vo ch doanh nghip. a phn ch doanh nghip t- nhn quan nim rng h c th kim nhim lun vic qun tr cc nhn vin v cng nhn ca mnh do quy m nh. Tuy nhin, trn thc t, cc ch doanh nghip t- nhn li ch ch tm n hiu qu hot ng kinh doanh m b qun chc nng qun tr ngun nhn lc. V vy, c ch qun tr ngun nhn lc tr nn lng lo, khng h thng. iu ny gy nhiu kh khn cho doanh nghip trong vic qun tr ngun nhn lc mt cch hiu qu v bi bn. N nh h-ng n tt c cc mt ca qun tr ngun nhn lc, c th nh- sau: Trong tuyn dng, hu ht cc doanh nghip thc hin mt cch khng c h thng. Cc yu cu tuyn dng ch -c -a ra khi mt b phn no cm thy thiu nhn lc v xut ln ban lnh o hoc do lnh o doanh nghip cm thy thiu nn tm kim v tuyn dng. Doanh nghip khng nhn thc -c s cn thit ca mt h thng tuyn dng nht qun, theo yu cu tuyn dng xut pht t vic hoch nh ngun nhn lc, phn tch cng vic, nh gi ni b, nh gi cc ngun lc, -a ra yu cu tuyn dng ri mi thc hin vic s tuyn. Vic khng c h thng tuyn dng l mt mt. Mt khc, quan trng hn, l tuyn dng khng p ng -c nhu cu ca doanh nghip- h qu ca chnh s thiu h thng . S thiu h thng khin doanh nghip khng d bo -c chnh xc nhu cu v kh nng sn c v ngun nhn lc, khng c th ho -c doanh nghip cn g v ng vin c tim nng g, nn dn n nhiu quyt nh tuyn chn sai (nh- phn tch trong mc 3.1.2.1.). Doanh nghip th-ng khng tuyn -c ng ng-i ph hp vi cng vic m doanh nghip cn giao ph, gy tnh trng mt cn i trong c cu lao ng. Bn cnh , 90% cc doanh nghip s dng bo co d-i dng th nn rt kh kim sot, phn tch d liu v -a ra -c nhng quyt nh ng n trong tuyn dng. Trong o to v pht trin, iu ng ni nht l vic cc doanh nghip vn cn t- duy: coi o to l chi ph ch khng phi l u t-, l bt buc ch khng phi l cn thit. Theo b H Minh Chu, Ch nhim cc ch-ng trnh o to, Cng ty t- vn v o to u C (ACT), trong khi nhu cu o to ca cc doanh nghip rt ln nh-ng cc kho o to ch-a n -c vi tt c cc i t-ng cn tham gia. Hu ht l o to ti ch (thng qua cng vic) hoc qua cc bui hi tho, thuyt trnh ca cng ty. L do ln nht l cc doanh nghip khng thy cn thit phi mi cc nh o to chuyn nghip v cho rng cc nhn vin gii v giu kinh nghim trong doanh nghip cng c th m nhn tt -c vic ny. K n l l do chi ph. Hin nhin khng phi l doanh nghip khng mun mi cc nh o to chuyn nghip, nh-ng khi phi la chn gia cht l-ng v chi ph th cc doanh nghip c xu h-ng coi chi ph quan trng hn! iu ny thc s ht sc sai lm, bi nhn vin khng nhng l mt ngun lc m
http://svnckh.com.vn

32

cn l mt ngun lc quan trng nht trong nn kinh t tri thc ngy nay nn cng cn phi -c u t- v khai thc ht tim nng. Nu bit u t- thn trng v hiu qu, chc chn doanh nghip s gt hi -c nhiu thnh cng tr-c mt v lu di. Vn sau na l hiu qu ca o to ch-a -c pht huy trit , bi cn nhiu bt cp: - Vic xc nh nhu cu o to ch-a st thc. Cc ch-ng trnh o to th-ng -c thit k p ng cc nhu cu tr-c mt ca doanh nghip, tc l doanh nghip ch o to khi cn ch ch-a mang tnh chin l-c. Cc ph-ng php khoa hc mang tnh khch quan nh gi nhu cu o to rt t -c s dng, cng nh- vic thu ht v mi cc nh cung cp ch-ng trnh o to nh gi nhu cu rt t khi -c thc hin, phn ln u do kinh nghim ch quan ca b phn nhn s hoc ban lnh o doanh nghip -a ra (i vi nhng doanh nghip khng c b phn nhn s r rng). C c nhng tr-ng hp cc kho o to -c -a ra khng nhm hon thnh mc tiu no ca cng ty c. Ni cch khc, o to v pht trin ch-a -c coi l mt trong nhng v kh nng cao cht l-ng i ng cn b qun l v to ra li th cnh tranh cho doanh nghip trong nn kinh t tri thc v hi nhp. - Ch-ng trnh o to ch-a -c thit k bi bn. Cc ni dung -c cp n th-ng tp trung nhiu vo kin thc chuyn mn (marketing, qun l ti chnh, qun tr ngun nhn lc, qun l d n u t-), t khi tp trung vo cc k nng c nhn (k nng m phn, lnh o, thuyt trnh, lm vic theo nhm) cng nh- vic thay i thi c ca cc hc vin i vi vic o to. Ph-ng php ging dy vn th-ng theo li truyn thng: quy m lp ln, ch yu l thng tin mt chiu gia ging vin v hc vin. iu ny hn ch tnh tch cc v sng to ca hc vin. Ph-ng php ging dy hin i vi c trung s dng baig ging ngn kt hp vi cc bi tp tnh hung, tho lun nhm, bi tp m phng, bi tp ng vai cng -c mt s c s o to thc hin. Ph-ng php ny nng cao tnh ch ng ca hc vin v trao i thng tin nn th-ng -c hc vin nh gi rt cao. Tuy nhin s l-ng cc c s o to s dng mt cch thun thc v hiu qu ch-a nhiu. Bn cnh , ging vin -c mi n t cc tr-ng i hc th c kh nng rt tt v l lun nh-ng phn no ch-a thch nghi v lm ch -c ph-ng php dy hin i, v quan trng l cn yu v thiu kinh nghim thc tin. Mt s doanh nghip tin hnh mi cc ging vin l nhng ng-i hot ng thc tin t cc doanh nghip khc, hoc t cc cng ty t- vn, o to khc- h c nhiu v d v kinh nghim thc tin nh-ng li yu v kh nng s- phm, truyn t v khi qut vn . Trong nh gi thnh tch, qua kho st thc t cho thy, im yu ni bt nht l cc doanh nghip khng c mt h thng nh gi bi bn: hu ht b qua vic xc lp tiu ch nh gi v chnh sch nh gi. H khng hiu r -c tm quan trng ca vic c mt h thng nh gi chun mc, nhm nh gi ng thnh tch ca nhn vin, to ng lc khuyn khch nhn vin ng gp tt hn cho doanh nghip. Bn cnh , quyt nh v nh gi ca cp trn thiu s tham kho kin ca nhn vin. iu ny dn n tnh trng nhn vin khng -c hiu r v h thng nh gi ca cng ty c th lm tt hn cng vic sau, hoc nhn vin khng ng tnh vi kt qu nh gi m dn n bt mn, thiu ng c tip tc cng hin. Trong i ng, yu km ln nht vn l h thng tin l-ng. Cch tr l-ng hin ti cn nhiu nhc im, nhng c th ni n gin hn ch trong mt t thp. Thm ch, ngnh cng ngh thng tin ang -c xem nh- l mt trong nhng ngnh em li thu nhp cao nht cho ng-i lao ng th so vi th gii, Vit Nam li ng cui cng. Trong mc l-ng cho v tr qun l IT l 10 n-c ng u l t 93.000 (Ty Ban Nha) n 161.900 USD/nm (Thu S) (ph lc 12) th Vit Nam l 20.100 USD/nm. Mc d ng c lm vic ca nhn vin khng ch l vn ti chnh, m
http://svnckh.com.vn

33

cn c nhng i ng phi ti chnh khc nh- iu kin lm vic, nng lc v phong cch ca cp trn, vn ho cng ty nhng s tc ng t bin php ti chnh l khng th ph nhn, v cng l khng nh. Bi v, nhng ng-i lao ng thc s c chuyn mn, c trnh , ngoi nim say m vi cng vic, kht vng cng hin bn thn h cng cm thy mnh cn -c n b, khen th-ng xng ng. Nh-ng ngay c cc doanh nghip t- nhn- vn vn -c coi l nng ng, nhy bn vi th tr-ng, cng vn ch-a p ng -c nhu cu ny. 3.3. C hi C hi ln nht cho cc doanh nghip nng cao -c hiu qu qun tr ngun nhn lc chnh l s hi nhp kinh t ngy mt su rng ca t n-c. C th hn, l s rng m giao lu a dng, a phng gia cc quc gia v thng mi, vn ho khin cho cc cn b ca doanh nghip hc hi v tip thu -c kin thc v kinh nghim t nhiu chiu ch khng ch l nhng bi hc n thun trong n-c. Bn cnh , nhng s tin b v khoa hc- cng ngh gip cho doanh nghip c th tip cn ngun thng tin mt cch d dng hn, phc v cho nhu cu cp nht, nng cao kin thc v k nng. Thm na, sc p cnh tranh t hi nhp khin cho cc c nhn, cc doanh nghip phi n lc v-n ln tn ti, pht trin. Ng-i nhn vin phi t mnh hon thin mnh sc theo kp vi trnh ca mt ngun lao ng cht l-ng cao trn vo t bn ngoi, -c h-ng nhng mc i ng cao hn v sau l tho mn kht vng khng nh mnh- nhu cu cao nht ca con ng-i (theo thuyt nhu cu ca Maslow). Cn doanh nghip, h phi t xy dng thc lc cho mnh cnh tranh vi nhng i th vn v-t tri hn nhiu v ti chnh, lao ng, cng ngh, thng hiu Ch c mt ngun ti nguyn khng cn kit v s l-ng, khng gii hn v cht l-ng mi c th gip cc doanh nghip c -c li th cnh tranh, l ngun nhn lc. Hiu -c tm quan trng , cc doanh nghip s n lc hn qun tr ngun nhn lc ca mnh cho tt. chnh l ng c, v cng l c hi m ton cu ho mang li cho hot ng qun tr ngun nhn lc ca doanh nghip. Mt thun li khc, l s quan tm ngy mt ln ca ng v Nh n-c i vi khu vc kinh t t- nhn. K t sau khi m ca nn kinh t cho n nay, vai tr ca khu vc kinh t t- nhn cng ngy cng -c ch trng, th hin trong cc chnh sch, cc vn bn php lut ca Nh n-c. Tr-c thc tin l s ng gp v-t tri ca khu vc kinh t t- nhn vo GDP (38,5%), to vic lm (88,8%), xut khu, u t-, pht trin cng nghip, Nh nc ta xc nh: kinh t t nhn l ng lc tng trng kinh t ca t n-c11. S quan tm v -u i ln ca Nh n-c s to thun li cho tt c cc mt hot ng ca doanh nghip, v tt nhin trong c hot ng qun tr ngun nhn lc. V d nh- mc l-ng ti thiu -c ci thin, cc quy nh ph hp cho ngi lao ng 3.4. Kh khn, thch thc Kh khn u tin ca cc doanh nghip t- nhn l s hn ch v quy m. Mc d quy m va v nh em li cho doanh nghip nhiu -u th trong qun tr ngun nhn lc nh-ng mt khc, cng gy ra mt s tr ngi. V chi ph, hu ht cc doanh nghip khng kh nng u t- cho mt chin dch tuyn dng rm r hay mt kho hc o to chuyn nghip, vi s c mt ca cc chuyn gia, s tr gip ca cc my mc thit b hin i... V chin l-c, cc doanh nghip kh hoch nh -c mt chin l-c kinh doanh, sau l chin l-c nhn s, mt cch r rng, bi nng lc cnh tranh cn yu v thiu i ng nhn s gii.

11

www.vneconomy.com.vn
http://svnckh.com.vn

34

Th hai, cht l-ng ngun nhn lc trong n-c cn thp, ch yu l lao ng gin n, ng-i lm vic cc v tr cao hn th khng -c o to bi bn khin cho cc doanh nghip vp phi rt nhiu kh khn. Ng-i lao ng khng th m nhn -c nhng trng trch m doanh nghip i hi, cng l mt phn l do ca mc l-ng thp nh- hin nay. Cui cng, l sc p cnh tranh t hi nhp. Trong cuc chin vi cc doanh nghip n-c ngoi, khng bng sng n m bng cng ngh, tim lc ti chnh, thng hiu, gi c s thng thua ph thuc rt ln vo ti nng ca i ng nhn vin v cc cp qun tr. iu ny t ln vai cc doanh nghip t- nhn mt gnh nng v li gii bi ton nhn lc cao cp. Mt mt, h phi chu sc p t nhng lao ng trnh cao ca n-c ngoi. Theo ng Nguyn Mnh C-ng, Ph v tr-ng V Quan h quc t (B Lao ng- Th-ng binh v X hi), mc d khi chnh thc gia nhp WTO, n-c ta c th s ch-a m ca th tr-ng lao ng, nh-ng s c mt dng chy ln lao ng n-c ngoi vo n-c ta. Thc t, khng c iu khon no ca WTO yu cu chng ta phi m ca th tr-ng lao ng, song lao ng n-c ngoi c th vo lm vic n-c ta t cc gi dch v do n-c ngoi cung cp. Mt khc, l sc p t cc tp on a quc gia vi chnh sch ni a ho v tr cao cp xut hin ngy cng nhiu trong nhng nm gn y. Cc cng ty n-c ngoi cng tham gia cnh tranh trong vic thu ht ngun nhn lc cao cp lm cho vic tuyn dng ca cc doanh nghip Vit Nam kh khn li cng kh khn hn. Theo cng ty HRVietnam (mt cng ty tuyn dng v cung ng trn mng, ch s hu ca hai website tuyn dng nhn lc www.kiemviec.com v www.hrvietnam.com), th s khch hng l doanh nghip c vn n-cngoi chim n 80%. H c quy m ln, tuyn dng s l-ng ln, vi nhiu chnh sch -u i, nn s nhn s -c tuyn cng chim con s t nht l 80%. Trong cuc cnh tranh nhn lc hin nay, phn thng c v nh- ang nghing v pha cc cng ty n-c ngoi. Hn bao gi ht, cc doanh nghip cn phi n lc hn na v-t qua -c nhng kh khn ny, v nu c th tt hn na, l bin thch thc ca hi nhp thnh c hi pht trin.

http://svnckh.com.vn

35

Ch-ng III : Mt s bi hc kinh nghim v gii php nng cao hiu qu hot ng qun tr ngun nhn lc cho cc doanh nghip t- nhn
1. Mt s bi hc kinh nghim C rt nhiu bi hc kinh nghim m cc doanh nghip t- nhn Vit Nam c th rt ra t thc tin hot ng qun tr ngun nhn lc ca cc quc gia v cc doanh nghip trong, ngoi n-c. Tuy nhin, ti ch xin nu ra 2 v d thc tin in hnh, mt tm v m, l Nht Bn, v hai l tm vi m, l Cng ty phn mm Vit (Vietsoftware). y u l nhng v d v mt h thng qun tr ngun nhn lc hiu qu, em li nhiu thnh cng ln cho t n-c v cho doanh nghip. Hy vng rng thc tin qun tr ngun nhn lc ca t n-c Nht Bn v cng ty Vietsoftware c th gip cc doanh nghip t- nhn Vit Nam rt ra -c nhng bi hc b ch: thnh cng trong hot ng qun tr ngun nhn lc l nh- th no v ti sao li thnh cng??? 1.1. Ti Nht Bn Ai cng bit n mt trong nhng nguyn nhn chnh ca s thn k Nht Bn, l yu t con ng-i. Tuy nhin, b quyt thnh cng ca nhng nm 19701980 ch-a hn hu dng trong k nguyn mi. Nhn thc -c iu ny, cc cng ty Nht cng c nhng i thay kh nng ng trong hot ng qun tr ngun nhn lc, ph hp vi hon cnh mi v cng chng t thnh cng. Sau y, ti xin phn tch nhng i thay em li thnh cng y cho Nht Bn ngy nay. Th nht, tuyn dng nhn vin vn lun -c coi l khu quan trng hng u trong qun l ngun nhn lc ti Nht Bn. c mt i ng nhn vin thc s p ng -c yu cu ca cng vic, cc cng ty ra nhng quy ch tuyn kh nghim ngt. Tr-c y, th tr-ng lao ng Nht Bn l th tr-ng ng, pht trin theo chiu dc, cng nhn vin -c tuyn t sinh vin cc tr-ng i hc danh ting l ch yu m t khi chuyn t cng ty nay sang cng ty khc. Nh-ng nhng nm gn y, th tr-ng lao ng Nht Bn -c m rng. Cc cng ty Nht Bn t ra ci m hn trong cch tuyn m nhn vin. Lao ng -c tuyn dng vo cng ty bt k thi gian no trong nm thay cho quy nh tuyn mi nm mt ln vo ma xun tr-c kia v vic tr-c kia ng vin tng lm vic u cng bt -c ch trng hn. Cc hnh thc thi tuyn ca cng ty cng dn -c ci tin, ch yu l gim bt hnh thc thi vit, song thi vn p, trc nghim vn l hnh thc bt buc. Th hai, cc hnh thc o to trong cng ty vn -c duy tr, trong gio dc, o to ti chc -c u t- nhiu hn nhm p ng vi s thay i ca c cu cc ngnh cng nghip hin i. i vi mi nhn vin, hc tp ngy cng quan trng v ch c nh- vy h mi theo kp nhng tin b khoa hc cng ngh m vng i ca n -c tnh bng ngy, bng thng. c bit i vi nhng ng-i qun tr cao cp nhgim c, tr-ng phng, cc cng ty rt ch trng hnh thc hi tho chuyn tng hp qua cho cc nh qun tr c ci nhn bao qut v cng vic. Vic thc tp ti cc cng ty hay o to ngay trong qu trnh lm vic (on the job training) ch p dng vi phn ln nhng nhn vin mi vo lm vic hay qun tr vin cp d-i. Ngoi ra, vi s pht trin ca cng ngh thng tin, vic o to thng qua h thng truyn thng cng chim mt t l khng nh, khong 25% trong cc hnh thc o to. Th ba, h thng nh gi thnh tch v ch i ng ngy cng tr nn tr trung hn, thng qua vic coi trng nng lc c nhn l hng u. Nhiu cng ty thc hin ch nh gi thnh tch cng khai. Ni dung nh gi cng khai gm c cng b cc tiu chun nh gi (c 89,9% cng ty thc hin) v cng b kt qu nh gi (c
http://svnckh.com.vn

36

85,8% cng ty p dng). Ni dung ca tiu chun nh gi l nng lc, thnh tch, thm nin v tnh cch. Mt s cng ty cn lp ra c cc h thng tiu ch nh gi, bao gm cc yu cu nht nh i vi nhng ng-i khng c trnh i hc -a ra xem xt, tin ti thng chc nh- mt ng-i tt nghip i hc, chng hn nh-: phi hon thnh xut sc cng vic -c giao, phi hon thnh ch-ng trnh nng cao trnh hc vn bng cch tham gia hc ngoi gi cc ch-ng trnh o to do cng ty bo tr, phi thi cc cuc bnh chn do cng ty t chc c bit, cc cng ty Nht Bn gi khng cn qu coi trng yu t thm nin trong nh gi thnh tch. Quan nim thm nin l mt loi nng lc c bit gp phn gip cng ty pht trin khng cn ph hp bi vi s thay i chng mt ca khoa hc- cng ngh th tch ly kinh nghim cng khng th gii quyt -c cng vic. Khi nhn vin va c kinh nghim trong cng ngh sn xut th cng l lc cng ngh li thi, buc h phi hc tp nhng k nng mi lm vic trn dy chuyn cng ngh tin tin hn nu nh- khng mun b tt hu, sa thi. Ch i ng theo thm nin cng b ph v. Tr-c y, mt nhn vin phi lm vic cng ty t 10 15 nm sau mi -c bt ln chc v khc. Hin nay, nhn vin ch cn lm vic trong cng ty t khong 5 6 nm l c th -c bt nu anh ta thc s c nng lc. Mt im ni bt na ca cc cng ty Nht l s h-ng ti khch hng, v vy, xu h-ng nh gi thng qua khch hng cng ngy cng ph bin. V d, Ngn hng Tokai pht ng phong tro ci tin CS vi ph-ng chm: "Mc tiu s mt ca chng ta l n nhn khch hng mt cch nng hu", qua , thnh tch ca nhn vin -c xem xt mt phn da trn phn hi ca khch hng v nhn vin/ nhm nhn vin y. Th t-, ch ra quyt nh tp th Ringi Nht Bn pht huy -c tnh tp th, tinh thn trch nhim ca cc c nhn trong cng ty. Ch ny vn ang tip tc -c s dng song cng c nhiu thay i. Hin nay nhiu cng ty ang tp trung vo sp xp hp l cc th tc Ringi. H tiu chun ho v n gin ho cc vn kin Ringi, gim bt s l-ng c nhn ph trch vic xem xt, ngh kin qua Ringi. Mt ci thin khc l cho php Ringi -c trnh by trc tip cho gii qun l cp cao vo nhng lc khn cp. Nhng bin php ny nhm ci thin tnh hiu qu ca ch Ringi ch khng phi xo b n. Khng ch th, cc nh qun l ca Nht Bn cn ci thin ch ra quyt nh tp th y cho nng ng hn, nhanh gn hn thng qua vic chuyn t qun l bng cc con du sang qun l bng cc mc tiu (MBO- Management By Objectives). Cui cng, Nht Bn ang thc hin chuyn i t phong cch qun l lao ng theo h-ng chuyn mn ha sang phong cch qun l linh hot. Trong cch qun l linh hot, nhng nh qun l c th khai thc mi tim nng ca ng-i lao ng bng cch giao ph trch nhim cho h ngha l ng-i lao ng phi hiu nhng g mnh ang lm, c nhng phn on v nhng vn c th ny sinh, c th s dng kh nng sng to ca bn thn tm ra gii php. Nu qun l lao ng theo h-ng chuyn mn ha l qun l trn ph-ng din c nhn th qun l linh hot l qun l theo nhm. Ng-i ta tm kim nhng ng-i lao ng c nhiu kh nng m trch -c cng vic ca cng ty, sau ghp h vo thnh nhng nhm, nh- th trch nhim cng vic s -c bo m hn. Chuyn mn ha lao ng nhn mnh rng mt thi im nht nh l iu kin tt nht lm mi vic nh-ng ph-ng php qun l linh hot lun yu cu phi i mi lin tc phong cch lm vic cng nh- trong sn phm. Trn thc t, ngay t khu tuyn dng lao ng, nhng nh qun l Nht Bn h-ng ti la chn nhng ng-i c kh nng hp vi tp th, c th hot ng theo nhm, to mi iu kin ng-i cng nhn yn tm lm vic cho cng ty. Trong thi gian o to, cc x nghip Nht Bn s dng hnh thc lun phin i vic, ng-i cng nhn c th gii mt ngh, bit nhiu ngh, m rng cch nhn nhn cng vic ca mnh, thy -c tng th cng vic ca cng ty. Vi thi gian t 3 5 nm li i vic mt ln, cc nhn vin ln l-t
http://svnckh.com.vn

37

-c lm ht cng vic ny n cng vic khc, c iu kin pht huy nng lc c nhn ton din ch khng b ct cht vo mt cng vic c nh. Tm li, qun tr ngun nhn lc ti Nht Bn ngy nay v ang c nhiu i thay tch cc, hiu qu. Nhng bi hc kinh nghim c th rt ra, l: coi con ng-i l ngun lc hng u trong mi ngun lc; ch trng u t- cho o to, pht trin nhn ti; c chnh sch i ng xng ng vi ng gp ca ng-i lao ng; quan tm n li ch ca ng-i lao ng h cm thy hi lng v gn b vi cng ty; trang b i ng cc nh qun tr giu nng lc c nhng chnh sch, bin php qun l nhn lc hiu qu (v d nh qun l theo phong cch linh hot) 1.2. Ti VietSoftware VietSoftware l mt cng ty c phn -c thnh lp vo ngy 31 thng 3 nm 2000 ti H Ni. Tn ng k kinh doanh chnh thc ca cng ty l Cng ty c phn Phn mm Vit, tn giao dch quc t l VietSoftware. Tn vit tt l VSI (VietSoftware Incorporated). Tr-c khi ni v hot ng qun tr ngun nhn lc ti VietSoftware, ti xin trch dn mt s nt v vn ho doanh nghip ca cng ty- mt yu t c tm quan trng hng u i vi mi cng ty ngy nay v c nh h-ng ln n qun tr ngun nhn lc. Cng ty lun c gng t -c cc mc tiu chung ca cng ty v hnh nh, s mnh, gi tr v cam kt, c th: V hnh nh: Gp phn xy dng c s ng dng cng ngh thng tin ngy cng pht trin cho th tr-ng Vit Nam Hi nhp vo cng ng phn mm quc t- pht trin VietSoftware tr thnh mt cng ty phn mm quc t Nhit thnh cam kt cung cp cho khch hng nhng sn phm v dch v phn mm cht l-ng cao ngang tm quc t, ng thi hn v gi hp l Mang n c hi pht trin c nhn v ngh nghip qu gi, lu di v bn vng cho tt c mi ng-i Ti VietSoftware, con ng-i l ti sn qu gi nht t doanh s bn hng hng nm v mang n li nhun cho cc c ng Cam kt em li cho khch hng nhng gi tr thc s v nng lc cng ngh, kinh nghim thc t, bn lnh ngh nghip v phong cch lm vic chuyn nghip Cng ty lun cung cp nhng iu kin vt cht v mi tr-ng lm vic tt nht cho cc nhn vin nhm khuyn khch s sng to v pht trin.

V s mnh: -

V gi tr: -

V cam kt:

Chnh nhng gi tr -c to lp y trong vn ho cng ty tc ng v quy nh mi mt ca hot ng qun tr ngun nhn lc. C th ni mt cch tng th, h thng qun tr ngun nhn lc ti cng ty ny l mt h thng bi bn, chuyn nghip. Vi nhng ph-ng php, hnh thc va hin i tin tin, va ph hp vi vn ho cng ty, h thng qun tr ngun nhn lc em li hiu qu cao cho mi hot ng khc trong cng ty.
http://svnckh.com.vn

38

Ti VietSoftware, khng ch c ring cn b chuyn trch v nhn s, cng ty cn c mt phng nhn s ring, vi tn gi l phng hnh chnh- nhn s (Human resource and Administration Department) do b Hong th Tun Anh lm gim c, vi trnh i hc v nhiu nm kinh nghim trong ngh. Vi c tr-ng l mt doanh nghip phn mm, ph-ng thc tuyn m ch yu ca cng ty l thng qua Internet, trong c dng nht l website ca cng ty (www.vietsoftware.com) v www.vietnamworks.com. Cng ty cn s dng mt s trang web min ph khc c trong n-c v n-c ngoi. Tin tuyn dng do mt cn b ph trch ring v son tho v ng tin. Nhng ph-ng thc khc th-ng -c s dng thm l: bo giy (vietnamnews), ng-i thn quen, hi ch vic lm v cc tr-ng i hc (3 i hc c s lin kt vi cng ty, l i hc Bch Khoa, i hc Giao thng vn ti, hc vin B-u chnh Vin thng). Cc t tuyn dng din ra lin tc trong nm v th-ng c khong n 400-500 h s ng vin/ 1 nm. Vic tuyn chn do gim c o to ngun nhn lc m trch, t khu xem xt h s, n ra bi test v chm im. Tin trnh tuyn chn gm cc b-c sau:
Nhn v xt h s Kim tra nng lc Phng vn vng 1 Phng vn vng 2 B nhim chnh thc

Cc bi kim tra nng lc th-ng l v chuyn mn v bng ting Anh. Tuy nhin, nhng v tr cao cp (senior manager) th li khng cn tri qua bi test v phng vn vng 1, bi hu ht ng vin cho cc v tr ny u vng v chuyn mn v dy dn kinh nghim. Ng-i chu trch nhim phng vn vng 1 s l gim c cc b phn v vng 2 l tng gim c. S thit k tin trnh tuyn chn ny t ra linh hot v hiu qu, va gip cng ty gim -c chi ph ng k v ti chnh v thi gian, li vn gip tuyn chn -c nhng nhn vin ph hp vi cng vic. Trong o to, cng ty khuyn khch nhn vin s dng mi hnh thc o to ph hp nng cao kin thc v k nng. Hnh thc o to ph bin nht trong cng ty l gi nhn vin n o to ti trung tm cng ngh phn mm Alliant (gim c o to ca VietSoftware cng l ph gim c ca Alliant) v ngoi ng (Newstar). Tip theo l o to ti ch, thng qua chnh cng vic hay d n m nhn vin tham gia. Mi cng vic hoc d n s c ng-i gim st h-ng dn nhn vin v cc k nng trong cng vic. Ti cng ty cn c nhng bui hi tho, thuyt trnh vi s tr gip ca nhiu thit b hin i (my tnh laptop, my chiu, h thng m thanh). Ging vin trong nhng bui thuyt trnh nh- vy th-ng l gim c o to hoc ph tng gim c v tng gim c. Ngoi ra, cng ty cng ti tr ton b chi ph nhn vin theo hc ly cc chng ch ca Microsoft. H thng nh gi c th ni l im mnh nht trong qun tr ngun nhn lc ti VietSoftware, (trong khi li l im yu nht ca cc doanh nghip t- nhn Vit Nam). y l mt h thng chun mc vi cc tiu ch nh gi r rng, minh bch m nhiu doanh nghip nn hc tp v ng dng, ngay c vi nhng doanh nghip c quy m nh hn nhiu ln (ph lc 9 v 10). Cc c s nh gi l bn theo di kt qu lm vic ca nhn vin (do ng-i gim st ghi li) v cht l-ng sn phm m nhn vin lm ra, l-ng thi gian m nhn vin u t- cho cng vic. Hnh thc nh gi th-ng l s kt hp ca t nh gi v cp trn nh gi. Cp trn c th nh gi ring tng c nhn, hoc theo nhm, hoc nh gi cho gia cc c nhn v gia cc d n ca cng mt c nhn thc hin vi nhau. Cc quyt nh v nh gi do cp lnh o cao nht ph duyt v c s tham kho kin ca nhn vin .
http://svnckh.com.vn

39

Ch i ng ca VietSoftware l mt ch i ng thng thong v cng bng, da ch yu trn nng lc ca nhn vin. Nhn thc -c tm quan trng ca i ng, cng ty -a ra ph-ng chm: vic gi ng-i ti khng phi n lc h quyt nh ra i mi gi. Gi lm vic trong cng ty l 8h/ngy v 40h/ tun v nhn vin phi tun th nghim ngt quy nh ny, thng qua s gim st ca h thng qut th in t. Tuy nhin, c nhng s linh hot trong mc cho php nht nh. V d nh- mt nhn vin c th n vn phng v lm vic sut m. Sng hm sau, ng-i gim st c th b qua nu nh- anh ta ng ngc trn bn. Vi c tr-ng cng vic l i hi tnh bo mt cao, nn cng ty rt coi trng s trung thnh ca nhn vin. C ch l-ng, th-ng -c ra v th da trn nhng yu t sau: thnh tch ca nhn vin, trnh , kinh nghim, thm nin, s trung thnh v c mc tr-t gi trn th tr-ng. Cng ty cn -a ra nhng hnh thc tr cp khc nh-: xe taxi (cng ty k hp ng c nh vi hng taxi Mai Linh v nhn vin dng tp v do hng ny pht hnh i li), xe my (nhn vin -c t do dng xe my ca cng ty cho mc ch cng vic), in thoi di ng (th-ng -c tr cp bng th), thanh ton cc ho n dch v (v d nh tin mi cm khch hng). Vo nhng dp c bit nh ngy 1/5, ngy 2/9 th nhn vin cn c cp thm mt khon ti chnh, dao ng t 100.000- 500.000, tu theo hiu qu hot ng sn xut kinh doanh ca tng thi k. Dp k nim 6 nm thnh lp va ri, cng ty t chc mt chuyn tham quan du lch cho nhn vin ti Tam o vi ton b chi ph do cng ty ti tr. Hin cng ty cng d nh c thm mt s hot ng a dng, phong ph khc nh-: lp hc khiu v, karate, cu lc b nh, cu lc b ngoi ng Ngoi ra, gi tr vn ho cng ty (nh trnh by trn) chnh l mt bin php i ng phi ti chnh ln nht m cng ty mang n cho nhn vin ca mnh, nhn vin cm thy mnh thc s mun n lc cng hin, ng gp cho cng ty. Tm li, VietSoftware c mt h thng qun tr ngun nhn lc ht sc hiu qu. Tt nhin, vi quy m ca VietSoftware (doanh thu 1 triu USD mi nm), cc doanh nghip t- nhn khc kh c th p dng nhng hnh thc t-ng t cng ty ny. Nh-ng mt bi hc ln nht c th rt ra -c t cng ty ny, m mi doanh nghip khc u c th hc hi, l h-ng n pht huy gi tr ca nhn vin v quan tm su sc n li ch ca h. Con ngi l ti sn qu nht ca cng ty, v khai thc c ngun ti nguyn qu gi ny hiu qu nht th cng c ngha l cng ty thnh cng nht. 2. Mt s gii php 2.1. Gii php v m 2.1.1. Thc hin chnh sch coi trng ngun nhn lc, u t- cho gio dc o to v bi d-ng nhn ti Nh- phn tch, sc mnh ca mt quc gia trong nn kinh t tri thc ny l nhn t con ng-i. V vy, cn phi coi trng ngun nhn lc hn tt c cc ngun lc khc, ly gio dc lm quc sch hng u. Trn thc t, Ngh quyt Hi ngh ln th hai Ban chp hnh Trung -ng ng kho VIII v nh h-ng pht trin gio dc- o to trong thi k cng nghip ho, hin i ho vch ra nhng gii php ch yu sau: Th nht, tng c-ng cc ngun lc cho gio dc o to thng qua nhiu hnh thc tch cc khc nhau Th hai, xy dng i ng gio vin, to ng lc cho ng-i dy, ng-i hc, c chnh sch s dng v i ng ng gi tr ngun nhn lc -c o to, trng dng ng-i ti. Th ba, tip tc i mi ni dung, ph-ng php gio dc- o to v tng c-ng c s vt cht cc tr-ng hc
http://svnckh.com.vn

40

Th t-, i mi cng tc qun l gio dc

C th ni, cc ch tr-ng vch ra kh r rng v ton din. Nu thc hin -c kin quyt v trit nhng iu ny, chc chn s sn sinh ra -c mt ngun nhn lc di do, cht l-ng tt, p ng yu cu pht trin kinh t- x hi. c th hn na, Nh n-c cn y mnh hn na hot ng u t- cho gio dc- o to. Ngn sch Nh n-c nn -c chi nhiu hn cho gio dc, to ra ngun lc pht trin kinh t- x hi bn vng trong t-ng lai. Mc d t l vn trong ngn sch u t- cho gio dc tng ln ng k, t 5,6% nm 1987, 1988 ln 18% hin nay nh-ng t l ny vn cn thp hn nhiu so vi cc quc gia pht trin (30-40%). Hn na, cc doanh nghip t- nhn hu ht l va v nh, nn kh c th t lo liu kinh ph o to cho mnh. Trong khi , cc t chc ti tr quc t nh- Ngn hng th gii, Qu tin t quc t... c nhng ch-ng trnh bi d-ng, o to gim c doanh nghip, nh-ng ch-a th sc gip cho tt c cc doanh nghip. V vy, h thc s cn s h tr t pha Nh n-c. Nu cht l-ng ngun nhn lc -c nng cao th doanh nghip cng s phi i mt vi gnh nng ca chi ph o to hn. Nh n-c cng c th thc hin h tr o to bng cch -a ra cc bin php khuyn khch cc c s o to thuc cc ngnh, a ph-ng, cc Tng cng ty ln gip doanh nghip t- nhn va v nh trong o to, hun luyn ngun nhn lc bng cc hnh thc thch hp. Bn cnh , tr-c thc trng ngun nhn lc t n-c cht l-ng thp, thiu nhng lao ng c tay ngh, c trnh chuyn mn cao th vic pht hin v bi d-ng nhn ti l cn tp trung hn c. Trong o to, iu quan trng nht l o to ra -c nhng ng-i lao ng p ng ng nhu cu ca nn kinh t. H thng o to hin nay ang cung ng nhng sn phm m h c th cung ng -c, ch khng phi cung ng nhng g nn kinh t cn. Vic tha thy thiu th hin nay v t l tht nghip cao l h qu ca vic tch ri gia gio dc v ng dng, mt phn khin cho doanh nghip ri vo tnh trng khng tuyn -c ng ng-i p ng nhu cu ca cng vic. V vy, cn kt hp cht ch gia 3 nh: Nh nc, nh trng v nh doanh nghip. t hp lm sao cho chnh sch v u t- ca Nh n-c i vi cc tr-ng c hiu qu v s o to ca nh tr-ng th st thc vi nhu cu ca doanh nghip. Cc nh gio dc v hoch nh chnh sch khng th ngi ring vi nhau m thiu cc doanh nghip. Cc doanh nghip cng cn phi c kin v cht lng u ra ca h thng gio dc v phi lm r n t hng ca mnh l g. Nhu cu ca nn kinh t, ca cc doanh nghip v ngun lao ng khng phi l nht thnh bt bin. Nhng nhu cu ngy hm nay, c th thay i vo nay mai. Gi mi quan h th-ng xuyn gia cc doanh nghip vi h thng, chnh sch o to l rt quan trng. Hng nm, cc nh hoch nh chnh sch, cc nh gio dc v doanh nghip nn c nhng cuc trao i vi nhau v cht l-ng ca ngun cung nhn lc, nhng k nng v phm cht no ang b thiu ht v nh hng o to, h tr chi ph cho nhng ch-ng trnh sp ti. Cui cng, gio dc con ng-i kinh t cn phi da trn nn tng gio dc o c, khng dn n tnh trng kinh doanh v mc tiu li nhun m coi th-ng lut php v mi gi tr truyn thng khc. Ch khi c v ti i i vi nhau th nhn ti mi khng lng qun t nc, lng qun chnh mnh v t nc, con ngi mi thc s pht trin bn vng. 2.1.2. Hon thin h thng php l, to thun li cho doanh nghip t- nhn trong s dng v i ng lao ng B Lut lao ng v cc ngh nh, vn bn c lin quan c nhng quy nh v hp ng lao ng, kim sot vic chm dt hp ng lao ng, vic s dng cc dch v v lao ng Nhng quy nh ny c p dng cho tt c cc loi hnh doanh
http://svnckh.com.vn

41

nghip. Tuy nhin, mt s iu khon ca B Lut lao ng p dng c tnh cht bt buc i vi cc n v kinh doanh thu t 10 lao ng tr ln. iu ny c ngha l hng lat vn tn ti trong quan h lao ng ti cc doanh nghip cc nh c s lao ng d-i 10 ng-i khng -c cp n. iu ny cn -c xem xt li bao qut hn v gip doanh nghip c nhng hnh lang php l r rng hn trong hot ng sn xut kinh doanh. Trong cc vn bn php l v lao ng, cc c quan lp php cng nn c quy nh c th hn v trch nhim v ngha v ca ng-i lao ng i vi doanh nghip. V d nh- sau o to, ng-i lao ng phi c s gn b vi doanh nghip, trnh tnh trng thay i ch lm, gy thit hi cho doanh nghip. Ng-c li, tr-c tnh trng iu kin lm vic ca ng-i lao ng b coi nh, Nh n-c cng cn m bo cho quyn li ca ng-i lao ng, thc hin trit quy nh bt buc v mua bo him x hi, bo him y t cho ng-i lao ng. Bn cnh , mc l-ng ti thiu vn cn qu thp, mc tng li khng theo kp vi tc tng ca lm pht. Trn thc t, mc l-ng ti thiu cc doanh nghip c vn u t- n-c ngoi cao hn 3 4 ln cc doanh nghip t- nhn v nh n-c. iu ny khin cho t n-c ri vo tnh trng lm vic nhiu nh-ng vn ngho. Nu ch-a th tng l-ng th Nh n-c nn nghin cu thc hin ch tin l-ng ti thiu theo vng v theo ngnh th s hp l hn l theo loi hnh s hu nh- hin nay. Mt h thng o to c cht l-ng hn kt hp vi ch i ng tho ng mi c th to thnh ng lc cho doanh nghip v cho t n-c pht trin. 2.1.3. T chc cc cuc bnh chn nh qun tr nhn lc hng u Cho n gi, chng ta ch-a h c mt cuc xem xt, nh gi chnh thc no v cht l-ng ca qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip. iu ny khin cho cc doanh nghip qun tr ngun nhn lc tt th ch-a -c chng nhn thu ht ng o ng-i lao ng, nhng doanh nghip ch-a tt th khng c nhng tiu chun mu i chiu xem mnh cn nhng g sai, nhng g thiu st v t hc tp, sa cha. Cc doanh nghip hin trong tnh trng ganh ua ngm ngm thu ht v gi chn ng-i ti, t tuyn dng cho n i ng, hay xy dng quan h nhn s ni b Khng c mt s cng b r rng no v nhng h thng qun tr ngun nhn lc hiu qu, ph hp vi tng quy m v c im doanh nghip. Vic gi b quyt qun tr l tnh c hu ca mi doanh nghip, nh-ng phi c cnh tranh th mi c pht trin -c. V nhim v ca Nh n-c l phi ng ra m bo cho mi tr-ng cnh tranh -c thng thong, bnh ng. Hin nay, cng ty Navigos Group, cng vi s hp tc ca bo Thanh Nin v cng ty ACNielsen tin hnh t chc mt cuc kho st v nh tuyn dng hng u ti Vit Nam, bt u vo thng 7 nm 2006 va qua. Tuy nhin, y mi ch l mt cuc kho st v nh tuyn dng, ch ch-a bao qut ht tt c cc lnh vc trong qun tr ngun nhn lc, hoc t nht l 4 lnh vc chnh yu: tuyn dng, o to, nh gi v i ng. Hn na, i t-ng tham gia mi dng li cc tp on, cc cng ty hng u ca Nh n-c v n-c ngoi ti Vit Nam, ch ch-a bao qut -c n nhng doanh nghip t- nhn quy m va v nh. Ch c mt ch th tm v m nh- Nh n-c mi c th m trch -c cng vic ny mt cch hiu qu nht, to c hi rng m nht cho mi loi hnh doanh nghip. lm -c iu , tr-c ht Nh n-c cn ch th cho mt c quan chuyn trch v cuc bnh chn ny, v d nh- B Lao ng- Th-ng binh v X hi. y s l c quan chu mi trch nhim lin quan n cuc bnh chn, t thit k ni dung, tin hnh t chc n xem xt nh gi, cng b trao gii v nhn nhng kin phn hi. Cuc bnh chn c th t chc nh k 1 nm, 2 nm Vi nhiu i tng tham gia
http://svnckh.com.vn

42

khc nhau, c th c nhiu cuc bnh chn khc nhau. V d cuc bnh chn ny l dnh cho doanh nghip Nh n-c, cuc bnh chn ny l dnh cho doanh nghip c vn u t- n-c ngoi, cuc bnh chn ny l dnh cho doanh nghip t nhn Hoc cuc bnh chn ny l dnh cho doanh nghip va v nh (d-i 500 nhn vin), mt cuc bnh chn khc ch dnh cho cc doanh nghip quy m ln (trn 500 nhn vin) Cng c th l mt cuc bnh chn dnh cho mi khu vc, mi loi hnh doanh nghip, nh-ng tiu ch nh gi ch yu l hiu qu ca h thng qun tr ngun nhn lc. Khng ch ring i vi doanh nghip, i vi cc nh qun tr cng c th c nhng cuc bnh chn ring, vi cc kin thc v k nng trong qun tr ngun nhn lc nh- xc nh nhu cu v nhn lc ca doanh nghip, phng vn, nh gi nhn vin, thit k bng lng Gii th-ng ra phi c gi tr, khng n thun l gi tr vt cht, m c th l nhng c quyn, c li no ca nh qun tr v doanh nghip sau cuc bnh chn y thc s khng phi l iu d lm, nh-ng bt u xut hin ti Vit Nam (tr-ng hp ca cng ty Navigos), v chc chn s em li tc ng tch cc cho hot ng qun tr ngun nhn lc cho tt c cc loi hnh doanh nghip n-c ta, trong c doanh nghip t- nhn. Mt s cnh tranh bnh ng, minh bch vi s khng nh v tn vinh nhng tn tui thc s s l mt lung gi mi cho thc trng qun tr ngun nhn lc cc doanh nghip ny: to p lc cho doanh nghip phi i mi hot ng hiu qu, to sc ht vi ngi lao ng v y li nguy c chy mu cht xm cho t n-c. 2.2. Gii php vi m 2.2.1. Nng cao nhn thc v tm quan trng v cc kin thc trong hot ng qun tr ngun nhn lc y l iu u tin m bt c doanh nghip no, bt c nh qun tr no cng cn phi thc hin. S yu km trong qun l nhn s bt u ngay t khu nhn thc. Phi nhn mnh li rng: cc nh qun tr, cc doanh nghip t- nhn va v nh vn ch-a nhn thc r -c tm quan trng ca ngun nhn lc, ca qun tr ngun lc hiu qu i vi s pht trin bn vng ca doanh nghip. Bn cnh , vic thiu kin thc v k nng qun tr, c bit l chuyn su v qun tr ngun nhn lc ca cc cp lnh o doanh nghip cng l nguyn nhn ca h thng qun tr ngun nhn lc khng hoc km hiu qu. Con ng-i l ngun lc quan trng nht trong mi ngun lc, i vi mi nn kinh t, mi doanh nghip, th nh-ng, vi cc doanh nghip t- nhn Vit Nam th iu cn quan trng hn bao gi ht. Doanh nghip ch thc s thnh cng -c khi bit pht huy li th cnh tranh ca mnh- l mt ngun nhn lc di do, y tim nng- th mi c th n vi -c thnh cng trong mi tr-ng cnh tranh ang ngy cng khc nghit. V vy, phi thay i ngay t khu nhn thc, v bt u t nhng nh lnh o doanh nghip. iu ny thc s kh khn, bi cc doanh nghip vn cn nng tm l s thay i, nhng nu mnh dn, kin quyt, chc chn s thnh cng. Sau khi hiu -c su sc vai tr ca qun tr, tu theo quy m, c im ca mnh m doanh nghip c th ca ra mt ng-i, mt nhm ng-i hoc mt phng nhn s ring. Cng vic ca nhng cn b chuyn trch nhn s ny l m bo cung ng -c cho doanh nghip mt i ng nhn vin s l-ng v ng cht l-ng. lm -c iu , h cng cn phi -c o to v bi d-ng nng lc v qun tr ngun nhn lc, t khu hoch nh, n tuyn dng, o to, nh gi Hn th na, s thnh cng ca doanh nghip cn ph thuc rt nhiu vo ngh thut qun tr ngun nhn lc ca nhng cn b ny, thng qua nhng k nng nh- giao tip, hnh x, kh nng thu hiu v ng cm vi mi ngi V vy, doanh nghip hy thn trng trong vic ct c v tr ny.

http://svnckh.com.vn

43

2.2.2. My tnh ho d liu thng tin v ngun nhn lc ca doanh nghip Ngy nay nhiu hng my tnh ho cc d kin thng tin v thnh lp cc h thng hp d kin. Chng hn nh- cng ty IBM trin khai h thng thng tin IBM v tuyn m (the IBM Recruiting Information System- IRIS). Cc cng nhn in vo mt tp mng 12 trang, tp ny -c gi l hp d kin (a data- pack) trong h m t kin thc c bn v kinh nghim ca h theo cch thc no c th -a vo my tnh. Cc thng tin ny s -c l-u tr trn my vi tnh. Khi nh qun tr cn mt ng-i hi t mt s iu kin no , ng ta ch vic ra lnh cho my tnh. H thng IRIS s cho nh qun tr bit ngay cc ng vin c kh nng. Vi s h tr ca khoa hc- cng ngh, cc doanh nghip ti Vit Nam cng c th thc hin -c vic ny, tuy khng th hin i v chuyn mn ho nh- cc cng ty ln trn th gii, nh-ng cng c th gip cc nh qun tr ly -c thng tin d dng, tin li v -a quyt nh nhanh chng, chnh xc hn v nhn lc cho doanh nghip. Cc doanh nghip c th bt u bng cch n gin nht, l ngh nhn vin in vo mt phiu yu cu gm cc thng tin nh- tn, tui, gii tnh, s thch, nng lc, cng vic hin ti, mc l-ng hin ti, nhng c hi ngh nghip mong mun Sau , cn b nhn s hoc k thut s chuyn ti d liu ny vo my tnh, l-u tr li phc v cho cc cp qun tr khi cn thit. Mt cch hin i v tin tin hn, l mua phn mm qun tr ngun nhn lc ca cc cng ty cung cp phn mm nh- FPT, VietSoftware hay SSP Cc phn mm ny s ghi nhn v theo di ton b qu trnh lin quan n nhn s, bao gm vic tuyn dng, qun l h s, l lch, hp ng lao ng, nng lc nhn vin nh qun tr c c s hoch nh, to iu kin tt nht cho nhn vin pht huy tim lc ca mnh. Ngoi ra, phn mm cn h tr thc hin vic tnh ton cc bo co cn thit nh- thng k v c cu, ch l-ng, khen th-ng, k lut (ph lc 13). Ni cch khc, vi phn mm qun tr nhn lc, nh qun tr c th quan st -c bc tranh ton cnh v tt c nhn vin ca mnh, ra quyt nh tt hn v tit kim -c thi gian hn thc hin cc hot ng quan trng khc. 2.2.3. Xy dng h thng qun tr ngun nhn lc ph hp vi doanh nghip Cng nh- quan trng nh- vic c mt cn b chuyn trch nhn s, doanh nghip cn xy dng -c mt h thng qun tr ngun nhn lc cho ring mnh. H thng ny khng nht thit phi y cc b-c nh- trong l lun, m quan trng hn c l phi ph hp vi quy m, c im ca doanh nghip. Trong , cc b-c tuyn dng, o to, nh gi v i ng phi t -c tnh hiu qu, ch khng phi tnh quy m hay chun mc. Tuyn dng phi tuyn -c ng ng-i cn tuyn, o to phi ng nhu cu, nh gi v i ng phi ng vi thnh tch v tim nng ca nhn vin Trong h thng qun tr ngun nhn lc ca mnh, tr-c ht, cc doanh nghip nn xy dng bn m t cng vic v bng phn cng chc nng nhim v cng vic. iu ny s gip doanh nghip nhn thc r hn nhu cu v lao ng ca mnh v tm kim -c nhng ng vin thc s tho mn -c nhu cu y. Vi quy m doanh nghip va v nh th iu ny cng thun tin hn v khng nn b qua. Trong , nn tr li t nht -c nhng cu hi: Mc ch ca cng vic Phm vi ca cng vic Nhim v v trch nhim ca ng-i thc hin cng vic
http://svnckh.com.vn

44

Tiu chun hon thnh cng vic Mc phn u

Trong tuyn m, c rt nhiu ph-ng thc, nh-ng vi cc doanh nghip t- nhn va v nh ca Vit Nam, c l nn tp trung khai thc hiu qu ca bo giy, Internet v s lin h vi cc tr-ng hc. Hin nay, hnh thc tuyn dng qua bo ch kh ph bin v cng n -c tay nhiu ng-i lao ng, nh-ng phn no ch-a p ng -c nhu cu ngun nhn lc cao cp. Bi a phn i ng lao ng trnh cao li tm vic qua nhng knh thng tin khc nh-: bo in t, ng-i thn quen gii thiu hay ti cc tr-ng lp ni h -c o to. V vy, tu theo c im ca mnh m doanh nghip tip cn ngun nhn lc cao cp qua Internet hay qua cc tr-ng i hc. Vic ng tin tuyn dng trn Internet khng nht thit phi nhng trang vic lm ln, m ch cn nhng trang c s l-ng ln lao ng tr thc truy cp, nh- www.dantri.com.vn. Ngoi ra, doanh nghip nn thit lp mi quan h vi cc tr-ng hc, tip nhn -c i ng lao ng tr, nhit tnh v c cht l-ng cao ngay khi h tt nghip. Trong tuyn chn, thay v ch nghin cu h s d tuyn v th vic ph bin nh- hin nay, cc doanh nghip va v nh nn tin hnh phng vn c th kim tra trnh , kh nng ng p, tc phong, cch phc sc, i li, n ni ca ng vin. Ng-i phng vn nn l mt cn b chuyn trch v nhn s, c nng lc, kinh nghim v cng bng, khch quan va nh gi -c ng nng lc ng vin, va gi m -c tim nng ca h v phn no , to n t-ng tt cho ng vin tr-c khi b-c vo mi tr-ng lm vic ca doanh nghip. phng vn -c hiu qu, doanh nghip cn chun b tt nhng b-c sau: Xem xt li cng vic, nghin cu bn m t cng vic v bn yu cu chuyn mn cng vic hiu r nhng yu cu, c im ca cng vic v mu nhn vin l t-ng thc hin cng vic. Nghin cu h s ca ng vin, ghi li nhng im mnh, im yu v nhng im cn lm sng t trong qu trnh phng vn. To tm l thoi mi ng vin c th th hin ht kh nng v trnh . Xy dng h thng thang im nh gi cc cu tr li v phong cch ca ng vin c th c s chn la ph hp.

Ngoi ra, nu c th, cc doanh nghip nn th tin hnh cc bi kim tra vit hoc tnh hung quyt nh tuyn chn -c chnh xc hn. Cui cng, phi tuyn chn mt cch cng bng, minh bch, kin quyt chng li tiu cc th doanh nghip mi c th tuyn dng ng ng-i ng vic v to uy tn cho mnh. Tt c phi v mc ch kinh doanh lu di, bn vng ch khng phi trong chc lt. Trong o to, quan im cn phi qun trit l: ng nhu cu, ng ngi, ng lc v ng cch mi c th em li hiu qu cao. D l doanh nghip nh cng cn phi thc hin cc b-c: xc nh nhu cu o to, ra cc mc tiu o to c th, xc nh thi im o to, la chn ph-ng php o to thch hp v quan trng l nh gi hiu qu sau o to. Hin nay, nhu cu ln nht ca cc doanh nghip Vit Nam ni chung vn l mt ngun nhn lc c tay ngh, trnh cao. tm v m, c mt s thay i ng k trong cht l-ng lao ng l rt kh v rt chm. Vy doanh nghip phi lm g trong khi mi tr-ng kinh doanh ang thay i chng mt tr-c thm hi nhp??? Doanh nghip ch c th gii quyt thch thc ny bng cch t o to gp
http://svnckh.com.vn

45

rt ngun nhn lc cao cp cho mnh (bao gm nhng lao ng c tay ngh cao v nhng v tr qun l, iu hnh). Vi quy m va v nh, doanh nghip c th tin hnh cc ph-ng php nh-: o to qua cng vic (on the job training): Ph-ng php o to ny s gip cho nhn vin c thm nhiu hiu bit v cng vic v ng thi li tch lu -c kinh nghim. o to theo ch-ng trnh: ph-ng php o to ny s gip ng-i hc c thm kin thc v k nng chuyn mn. Nhng l lun b ch ca kho hc s gip cng nhn vin c -c nh h-ng tt hn cho cng vic ca mnh. Cng ty c th -a ra cc ch-ng trnh o to ni b hoc c nhn vin i o to ti cc trung tm. o to theo cc bi tp tnh hung (case study): y l mt ph-ng php hc tp hin i, rt ph bin Hoa K v cc n-c pht trin. Nhng ng-i tham gia ph-ng php hc tp ny s -c nghin cu cc tnh hung thc t, -c hc cc cng c gii quyt vn v t h s phi la chn nn p dng cc cng c no gii quyt vn trong tnh hung c th m h ang hc. Ngoi ra, cn c mt s ch-ng trnh hc tp ni b khc hin cng nn -c p dng nh- cc bui thuyt trnh, hi tho, cc bui hc qua my vi tnh, hc qua bng video

Sau o to, phi p dng ni dung o to vo cng vic. Tr-c ht l phi kim tra xem doanh nghip c to iu kin thun li cho nhn vin p dng nhng iu h -c hc hay khng. Th hai l theo di v h-ng dn cng vic. Chng ta u hiu rng tt c cc kin thc v k nng -c hc cn phi -c cng c v thc hnh ti ni lm vic. Nh-ng nhn vin khng th thnh tho ngay lp tc ch sau mt kho hun luyn. Ng-i qun l cn c mt k hoch c th h-ng dn nhn vin lm quen v tin ti s dng cc thao tc ca mt k nng nht nh. Cui cng, phi t chc nh gi hiu qu o to. Vic o to khng -c dng li mc thng k (s l-ng ngi hc, s lng thi gian hc) m phi nhm n hiu qu ca o to, thng qua s l-ng v cht l-ng sn phm m ng-i lao ng lm ra. nh gi l khu rt yu trong qun tr ngun nhn lc ca cc doanh nghip tnhn hin nay, bi h khng c mt h thng nh gi chun mc c th nh gi ng thnh tch ca nhn vin. V vy, nht thit phi xy dng mt h thng nh gi ph hp vi ring doanh nghip, c th bao gm nhng ni dung sau: cc tiu ch nh gi, nhn vin t nh gi, nh gi ca cp trn (hoc ng nghip, khch hng), kin ca nhn vin v quyt nh cui cng ca nh qun tr. Cch tt nht l thc hin kt hp gia t nh gi ca nhn vin v nh gi ca cp trn. Bi c nhng nhn vin c xu h-ng t nh gi mnh rt thp do tm l t ti, hoc nh gi mnh cao hn thnh tch thc mong nhn -c ch i ng cao hn. V vy, vic nh gi lun cn c s xem xt ca cp trn v sau , lng nghe s phn hi ca nhn vin tr-c khi -a ra quyt nh cui cng. Khi nh gi, trnh nhn xt kiu chung chung Cht lng sn phm ca anh/ch cha c cao. Anh/ch cn thay i quan im. Cng vic ca anh/ch cha c thc hin tt lm, cn thc hin tt hn. Anh/ch cn ci m, chan ho hn. Vi nhng nhn xt nh vy, nhn vin s gp kh khn trong vic sa i cc sai st trong qu trnh thc hin cng vic ca mnh. Mt h thng tiu ch nh gi c th, r rng, cng khai s trnh -c tnh trng ny. Vic nh gi tt nht l -c
http://svnckh.com.vn

46

tin hnh nh k theo qu, theo nm hoc theo tin cng vic. Nh- th s c th pht huy -c ht -u im v hn ch, khc phc kp thi nhng nh-c im ca nhn vin trong qu trnh thc hin cng vic. Trong nh gi, cn phi dn ch v khch quan. Nh qun tr khng nn ch thc hin nh gi mt chiu vi nhn vin, m nn to c c hi cho nhn vin nh gi cp trn. Khng nn qun rng, nhn vin l ngun lc ca doanh nghip th cp qun tr cng l mt phn ca ngun lc y. H cng cn -c o to, cng cn -c nh gi v hon thin mnh nh- nhng nhn vin khc. V vy, thng tin nh gi t cp d-i n vi h cng s gip h hiu -c nhng g cn phi lm, nhng g nn trnh. Ch i ng ca cng ty nn c mt c cu nh- sau: L-ng Th-ng Tr cp
Ch i ng

i ng ti chnh

Phc li x hi iu kin lm vic i ng phi ti chnh Cng vic th v C hi thng tin

Trong ch i ng, doanh nghip nn -a ra mt cch tnh l-ng c th da trn c s ca nh gi. Ngoi ra, c thm nhng quy nh v thi hn v iu kin -c tng l-ng khi n hn. Vi cc tp th v c nhn c thnh tch tt, ban lnh o c th xem xt khen th-ng vo nhng thi im nht nh trong nm nh- cui thng, cui qu, cui nm. Cch lm ny va m bo s cng bng trong thu nhp ca cc nhn vin, va khuyn khch -c tinh thn lm vic ca h v khng gy mt on kt trong ni b cng ty. Vn ho doanh nghip cng l mt trong nhng yu t nh h-ng n ch i ng. Hin nay, vn vn ho doanh nghip ang rt -c coi trng ti nhng cng ty hng u trn th gii v ngay c Vit Nam. V vy, n lc cc doanh nghip tnhn va v nh khng nn cn xa l vi khi nim ny na. Nh qun tr nn c bin php nghin cu, ng dng vo doanh nghip mnh, xy dng cho doanh nghip nhng nn tng vn ho cn thit, ph hp. Vi bn ngoi, phi h-ng ti khch hng. Trong ni b doanh nghip, phi coi trng nhn vin hng u. Cng bit quan tm n li ch ca nhn vin, th hin qua ch i ng, doanh nghip y s cng thnh cng.
http://svnckh.com.vn

47

2.2.3. p dng phong cch qun l lao ng linh hot Nh- thy trong bi hc kinh nghim t Nht Bn, vic thay i phong cch qun l chuyn mn ho sang phong cch qun l linh hot l ph hp vi thi i khoa hc cng ngh hin nay. Nu ch trung thnh vi mt chuyn mn, lm vic theo ch ngha c nhn th rt kh bt nhp vi nhng cng ngh mi, vi nhng i hi mi cao hn, phc tp hn. Cc doanh nghip t- nhn Vit Nam cng nn p dng phong cch ny, thng qua vic nh k thc hin vic lun phin thay i cng vic, to c hi cho nhn vin -c thc hin nhiu cng vic khc nhau, nm -c nhiu k nng thc hin cng vic khc nhau. Vi quy m va v nh, doanh nghip s c -u th hn bin php ny. Tuy nhin, khng th p dng nguyn phin bn ca cc cng ty Nht, bi mi quc gia, mi doanh nghip c nhng c im ring bit. ph hp vi doanh nghip Vit Nam, c l tt nht vn l gi cho nhn vin c mt k nng chuyn mn ho cao nht, nhm to ra nhng sn phm c cht l-ng tt. Cn vic thc hin lun phin cng vic ch nhn vin tham kho, c kin thc v k nng ton din hn trong cc khu ca qu trnh sn xut kinh doanh ti doanh nghip mnh. Do , ch cn thc hin nh k theo thi hn di, v d nh 3 n 5 nm mt ln ch khng cn thng xuyn, lin tc, s gy ri lon v km hiu qu cho doanh nghip.

http://svnckh.com.vn

48

Kt lun
Qun tr ngun nhn lc l mt lnh vc phc tp, gm nhiu b-c khc nhau nh- hoch nh ngun nhn lc, phn tch cng vic, tuyn dng, o to, nh gi, i ng, quan h lao ng Mi bc li i hi nhng kin thc v k nng khc nhau. N va mang tnh khoa hc, va mang tnh ngh thut, v v th khng phi ai cng c th thnh cng. S kh khn, phc tp y ca qun tr ng thi cng l thch thc cho cc nh khoa hc, cc nh qun l trn th gi dy cng tm ti, nghin cu v -a ra cc ph-ng php qun tr ngun nhn lc ngy mt hin i hn, tin tin hn, p ng nhu cu qun l trong tng giai on pht trin. ti nghin cu khoa hc ny cng l mt trong nhng n lc nghin cu nhm ng gp mt phn nh b vo vic ci thin, nng cao hiu qu hot ng qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip t- nhn Vit Nam, t nng cao -c nng lc cnh tranh quc gia tr-c sc p ca hi nhp. Trong gii hn phm vi nghin cu, ti -c chia lm 3 ch-ng: Ch-ng I l s tm hiu cc l lun v hot ng qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip, trong -a ra cc khi nim v qun tr, qun tr ngun nhn lc, cc ni dung c bn ca qun tr ngun nhn lc v vai tr ca qun tr ngun nhn lc i vi t n-c ni chung v vi cc doanh nghip t- nhn ni ring. y chnh l s chun b l lun hiu r hn cc vn -c cp trong ch-ng II. Ch-ng II trnh by v thc trng hot ng qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip t- nhn (ch yu l va v nh) ca Vit Nam. Bi cnh cho hot ng qun tr ngun nhn lc ca cc doanh nghip ny l th tr-ng lao ng Vit Nam, vi nhng mc cung v cu kh khc bit nhau v s l-ng v cht l-ng. Cung lao ng th di do v s l-ng, nh-ng khng p ng -c cu lao ng v lao ng trnh cao. Trnh thp ca cung lao ng quy nh trnh thp ca qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip, trong tng khu c th l tuyn dng, o to, nh gi v i ng. Sau l nhng phn tch, nh gi v im mnh, im yu, c hi, thch thc cho hot ng qun tr ngun nhn lc gip doanh nghip nhn din r v c bin php thay i. Cui cng, tr-c thc trng bc xc v hiu qu ca hot ng qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip t- nhn, ch-ng III trnh by 2 v d in hnh v thnh cng ca qun tr ngun nhn lc nhm rt ra mt s bi hc kinh nghim b ch v mnh dn -a ra mt s kin ngh v gii php nng cao hiu qu qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip t- nhn Vit Nam. Trong , kin ngh ln nht v gii php v m l t chc thc hin cuc bnh chn Nh qun tr ngun nhn lc hng u, v v gii php vi m l xy dng mt h thng qun tr ngun nhn lc ti cc doanh nghip, khng quan trng tnh quy m m l tnh hiu qu, ph hp vi tng doanh nghip. Tm li, cc doanh nghip t- nhn Vit Nam quy m va v nh vn c th v-n ln ginh ly phn thng tr-c sc p cnh tranh mnh m t hi nhp. Cc doanh nghip phi bit tn dng li th ca mnh, khng phi bng vn, bng th-ng hiu, bng gi c, hay nhng bin php cnh tranh khng lnh mnh m phi bng chnh thc lc ca mnh, v thc lc y bt u tr-c ht t nhn t con ng-i, tt c -c xy dng v pht trin trn nn tng con ng-i. V vy, phi qun tr ngun nhn lc cho tht tt, v qun tr ngun nhn lc tt, cn phi c nhng gii php c th. Chc chn rng, mt khi cc gii php v m v vi m -c kt hp cht ch v thc hin trit , cc doanh nghip t- nhn va v nh Vit Nam s c th ci thin -c hiu qu hot ng qun tr ngun nhn lc, v qua nng cao nng lc cnh tranh ca doanh nghip v ca quc gia. chnh l hiu qu mong mun nht ca ti.
http://svnckh.com.vn

49

Phn ph lc
Ph lc 1: Bn m t cng vic PHN DNH CHO PHNG Qun tr ngun nhn lc Chc danh: M S Ngy hiu lc Ngy K tn Tr-ng phng kinh doanh V TR MI/THAY TH 1. ( ) Tuyn dng mi ( ) R sot ( ) Xc nh li v tr PHN LOI TM THI ( ) L-ng tm thi ( ) 2. a. mc l-ng b. phn trm thi gian 4. v tr

3. tn cn b

5. phng/b phn

6. a im lm vic

7. chc danh (nu khc)

8. tn ca cb ph trch

9. chc danh ca cb ph trch Chc danh

10. tn ca tr-ng phng

11. tn nhn vin trc tip gim st

12. tm tt nhng nhim v chung Tr gip BG xy dng chin l-c v k hoch kinh doanh ca cng ty; Thc hin v iu hnh nhn vin thc hin bn sn phm, nghin cu v pht trin th tr-ng, tm kim cc mt hng mi v xy dng cc mi quan h kinh doanh vi khch hng v cc i tc tim nng; Hon thnh cc mc tiu kinh doanh v pht trin ca Gim c giao; v Thay mt Gim c Cng ty giao dch v th-ng tho vi khch hng v i tc kinh doanh theo s y quyn ca Gim c.

http://svnckh.com.vn

50

13. Cc nhim v trong cng vic (Lit k theo tm quan trng) 1. Tr gip BG xy dng chin l-c v k hoch kinh doanh ca Cng ty; 2. Trin khai k hoch kinh doanh -c BG ph duyt cho phng Kinh doanh; 3. Chu trch nhim tr-c Gim c v tnh trung thc v hp l ca kt qu hot ng sn xut kinh doanh, tnh hnh ti chnh v bo co ti chnh ca Phng; 4. L-u gi v bo mt h s kinh doanh ca cng ty; 5. Bo co Gim c v: a) Doanh s bn hng theo cc nhm qun l, nhm khch hng v nhm sn phm; b) Tin thc hin cc ch tiu -c giao v kh nng hon thnh; v c) Trnh by cc kh khn tn ti v xut cc gii php khc phc. 6. Hot ng i ngoi: a) Thay mt Gim c giao dch vi cc c quan c thm quyn lin quan v cc hot ng kinh doanh ca Cng ty; b) Xc nh, phn loi v chm sc cc nhm khch hng hin c v tim nng; c) Giao dch, m phn v hp tc vi cc i tc kinh doanh hin c v tm hiu kh nng hp tc vi cc i tc kinh doanh tim nng; d) Ch o thc hin cc hp ng kinh t v hp tc kinh doanh k kt; v e) Ghi nhn v gii quyt nhng kin phn hi ca khch hng. 7. Hot ng trong Phng Kinh doanh: a) Xy dng v trnh ln Gim c chnh sch gi bn cho cc sn phm ca Cng ty; b) Ch o v h tr cc Tr-ng nhm iu hnh nhn vin: Khai thc th tr-ng v tm kim khch hng mi; Thc hin bn hng v phi hp giao hng; Thu thp kin phn hi ca khch hng; Chm sc cc nhm khch hng c bit; v Bo co bn hng c) Tip nhn v gii quyt nhng thng tin phn hi t khch hng v i tc v sn phm v dch v cng ty cung cp; d) nh gi kt qu lm vic ca nhn vin v xut vi Gim c ch khen th-ng i vi tng nhn vin. 8. Cc hot ng th tr-ng: a) Bo co vi Gim c cc thng tin th tr-ng v cc loi sn phm Cng ty hin kinh doanh v cc loi sn phm mi c trn th tr-ng; b) Tm hiu v khai thc cc ngun hng mi p ng nhu cu th tr-ng; c) xut v trin khai ch-ng trnh kinh doanh cc mt hng mi; d) Tm hiu hot ng ca cc i th cnh tranh trn th tr-ng (hng ha, dch v, gi c, chnh sch kinh doanh, hot ng th-ng mi..). e) xut vi Gim c v thc hin nhng gii php kinh doanh kp thi ng ph vi cc hot ng ca i th cnh tranh; v f) xut v thc hin cc ch-ng trnh khuyn mi, khuych tr-ng hnh nh
http://svnckh.com.vn

51

v sn phm ca Cng ty. 9. Phi hp vi cc phng ban trong cng ty: a) Phng K Thut: - Thng nht cc ch tiu v tnh nng k thut ph hp ca cc sn phm tr-c khi cho hng v nhp khu; - Thng nht k hoch lp t, tin lp t, v bn giao cc thit b ti khch hng; - Cung cp dch v hu mi ti khch hng; v - Cng gii quyt kin phn hi ca khch hng v mt k thut. b) B phn Xut nhp khu: - phi hp nhp khu cc mt hng cng ty cung cp v kin ngh vi nh cung cp v cc cht l-ng, gi c v bo hnh. c) B phn Nhn s: Qun l hnh chnh cc nhn vin trong phng, bao gm:quy ch, tinh thn v kt qu lm vic; cc ch th-ng pht; xut nhu cu v phi hp tuyn dng nhn vin mi nu -c s ng ca Gim c; v Xy dng ch-ng trnh o to v h-ng dn nhn vin mi. d) B phn K ton: Cp nht thng tin v doanh s tng hp ng dch v; v Phi hp theo di v thu hi cng n.

10. Thc hin cc nhim v khc theo yu cu ca Ban Gim c.

14. Cc Yu cu chuyn mn Bng cp chuyn ngnh a) Tt nghip i hc chuyn ngnh Ngoi Th-ng, Kinh T, Th-ng mi; hoc tt nghip i hc chuyn ngnh k thut lin quan n sn phm bn hng; b) Ting Anh giao tip c) Vi tnh vn phng K nng a) Am hiu v hot ng marketing, bn hng, v k nng thc y bn hng; b) Hiu bit su v th tr-ng Vit nam v cc ngnh hng kinh doanh ca Cng ty; c) C kh nng chun b v thc thi cc k hoch kinh doanh theo chin l-c ca Cng ty; d) C kh nng gim st, iu hnh v lnh o nhn vin thc hin cc hot ng kinh doanh; e) C kh nng -a ra nhng phn xt, nhn nh v ngh i vi cc vn
http://svnckh.com.vn

52

phc tp v nhy cm trong bi cnh kinh doanh ca Cng ty; f) C kh nng thit lp v duy tr mi quan h lm vic c hiu qu vi cc c quan hu quan v cc i tc kinh doanh; g) C kh nng trnh by t-ng r rng v rnh mch bng li v bng vn bn; v h) C kh nng xy dng v duy tr mi quan h ha ng trong cng vic. Kinh nghim Tm nm kinh nghim trong lnh vc bn hng hoc marketing trong c t nht hai nm trong v tr qun l.

15. Cc Yu cu c bit khc C ph-ng tin i li C kh nng i cng tc xa theo yu cu ca cng vic; v Sn sng lm ngoi gi theo yu cu ca cng vic.

http://svnckh.com.vn

53

Ph lc 2: Mu biu k hoch nhn s n v ca t chc -c son bi: Tr-ng n v Ngy: Ngy: -c chp nhn bi: n v Tr-ng b phn Ngy: nhn s Tng gim c Ngy: Ngy:

Cp trn ca tr-ng Ngy:

H v tn nhn vin

Chc danh

Tui

Thm nin cng tc

Thm nin trong cng tc hin nay

Bc l-ng

nh gi nng lc

nh gi tim nng

Ng-i k tha Hin nay Sau mt nm

Nhng bin php trin khai k hoch

Ph lc 3: Nhng gi cho vic phng vn12 1. T chc mt chui cc cu hi c nh cho tt c cc ng vin 2. C -c nhng thng tin c th v cng vic m ng vin ang xin vo lm 3. Gim thiu nhng hiu bit tr-c v qu trnh hc tp, kinh nghim, s thch, im s hoc nhng yu t khc v ng vin 4. t nhng cu hi v cch ng x v yu cu ng vin gii thch nhng cch ng x 5. S dng mt mu nh gi chun 6. Ghi ch trong sut cuc phng vn 7. Trnh nhng cuc phng vn ngn c th dn n nhng quyt nh sai lm.

12

Human resource management (6th Ed., 2003)- David A.DeCenzo, Stephen P.Robbin; Wiley, tr 205, 206
http://svnckh.com.vn

54

Ph lc 4: Nhng cu hi th-ng dng trong phng vn.13 ng c xin vic v s quan tm n cng vic: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. V sao anh (ch) li np n vo chc v ny? Anh (ch) c nhn xt g v cng ty ca chng ti? iu g th v nht trong cng vic m anh (ch) mun xin lm? Theo anh (ch) cng vic ny c yu cu, i hi g? Anh (ch) d nh s thc hin hoc t chc thc hin nh- th no? Nhng quyn hnh no m anh (ch) mun c? V sao? Anh (ch) thy mc l-ng bao nhiu l hp l vi cng vic v kh nng ca anh (ch)?

o to, gio dc v cc hot ng khi i hc: 8. Anh (ch) tham gia vo trong cc t chc hoc hot ng no ca sinh vin hay trong x hi? 9. Anh (ch) thch v khng thch nhng mn hc no nht? V sao? 10. nh gi chung ca anh (ch) v hiu qu gio dc i hc (hoc lp chuyn ngnh)? Cng vic c: 11. 12. 13. 14. 15. 16. Mc l-ng khi u v mc l-ng hin nay ca anh (ch) l bao nhiu? Tng thu nhp hin nay ca anh (ch) l bao nhiu? V sao anh (ch) li b cng vic c? Anh (ch) c nhn xt g v cng ty c ca anh (ch)? Cng ty c ca anh (ch) c im mnh v im yu g? iu g lm anh (ch) thch v khng thch cng ty c?

Kin thc, kinh nghim trong cng vic: 17. Hy k cho chng ti nghe v nhng ni anh (ch) lm vic, tn cc cng vic, thi gian, ni dung, chc v m anh (ch) thc hin. 18. Anh (ch) t nhng gii th-ng no lin quan n cng vic? 19. Anh (ch) c th lm nhng cng vic g cng ty chng ti? 20. Nhng kinh nghim c ca anh (ch) c th gip g cho cng vic mi? 21. Anh (ch) hy k v thnh cng ln nht m anh (ch) tng c? 22. Anh (ch) c hon thnh cng vic th-ng xuyn ng thi hn v vi cht l-ng tt khng? 23. Anh (ch) d nh s lm g trong ngy u tin nu -c vo lm vic trong doanh nghip? Kh nng ho ng v giao tip: 24. 25. 26. 27. 28. 29. Anh (ch) hy k cho chng ti nghe v lnh o v cc ng nghip c ca anh (ch)? Anh (ch) lm vic mt mnh hay theo nhm s hiu qu hn? Ti sao? Anh (ch) gii quyt cc xung t nh- th no? Quan h ca anh (ch) vi nhng ng-i hng xm nh- th no? Anh (ch) c cm thy kh khn khi tip xc vi nhng ng-i mi quen khng? Anh (ch) s x l nh- th no vi mt ng nghip th-ng xuyn ni xu, tung tin tht thit v anh (ch)? 30. Khi pht hin sp ca anh (ch) v tnh ni sai gi mt mn hng quan trng trong lc ang gii thiu sn phm ca cng ty vi mt khch hng ln, anh (ch) s gii quyt nh- th no? T nhn xt v bn thn, thc trch nhim v cu tin: 31. Anh (ch) vui lng k v bn thn anh (ch)?
13

Mng vic lm Vit Nam

http://svnckh.com.vn

55

32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.

Nhng -u th ca anh (ch) so vi cc ng vin khc l g? u l nhng im mnh, im yu ca anh (ch)? Nhng iu anh (ch) mun k cho chng ti bit v anh (ch) l g? Bn b nh gi anh (ch) nh- th no? D nh ca anh (ch) trong t-ng lai? c mun ln nht trong ngh nghip ca anh (ch) l g? iu g nh h-ng nhiu nht ti s tin b trong ngh nghip ca anh (ch)? Theo anh (ch), nh qun tr cn c nhng phm cht g? Nu -c nhn vo lm ti doanh nghip, anh (ch) c mong i hoc ngh g vi doanh nghip?

Quan im, s thch chung: 41. 42. 43. 44. 45. iu g lm anh (ch) kh chu nht trong cuc sng hin nay? Nhng thi quen v s thch ca anh (ch) l g? Nu anh (ch) tuyn nhn vin, anh (ch) thy ng vin cn c cc tiu chun g? Anh (ch) s khuyn khch, ng vin nhn vin d-i quyn nh- th no? Hy k mt tht bi trong cng vic m anh (ch) gp v cch thc anh (ch) v-t qua tht bi nh- th no? 46. iu g th-ng lm anh (ch) phi l-ng l nht? 47. Bi hc kinh nghim qu bu nht m anh (ch) hc -c l g trong qu trnh lm vic?

Ph lc 5 Mt s cu hi phng vn m nh qun tr khng nn -a ra 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ngy sinh ca c l g? C c gia nh ch-a? Chng ca c lm ngh g? Ni sinh ca c? C c nh ring hay phi thu? Ting m ca c l g? C c con ch-a? C c nh c con? C c ng-i trng con khng? C c khim khuyt no v th cht v tinh thn khng? C theo tn gio no?

http://svnckh.com.vn

56

Ph lc 6: Mu ghi chp cc v vic quan trng V vic tiu cc Ngy thng 14-2 Mc M V vic Ngy thng V vic tch cc Mc B V vic Lm th nhim v ca ng nghip yu km

Khch hng phn nn v 3-4 tnh th l

Ph lc 7 : Mu nh gi bng vn bn t-ng thut H v tn: Chc v: Ngy tuyn dng: S nm ang chc v hin nay: Ni cng tc: Chc v tr-c y: Bo co cho: Vic hon thnh cng tc, kt qu, v ph-ng php theo con s c th: 1. Ng-i ny hon thnh -c nhng g k t ln nh gi tr-c? (xem xt khi l-ng v cht l-ng cng vic) 2. Ng-i ny lm cch no cng vic -c hon thnh? 3. Ng-i ny quan h vi cc ng-i khc nh- th no? 4. Lit k cc c tnh, phm cht, trnh gip ng-i ny hon thnh cng vic 5. ngh cc hnh ng gip ng-i ny ci tin cng vic theo chc v ny. H v tn ng-i phng vn: Chc v: Ngy: Ph duyt:

Ph lc 8: Bng thang im nh gi cn c vo hnh vi Hoch inh, t chc v ln lch phn cng d n theo ng thi hn 7- Xut sc Trin khai k hoch d n tng th, t- liu y , -c chp thun v phn b k hoch cho mi ng-i lin h 6- Rt gii Lnh k hoch, truyn thng v quan st cc giai on quan trng, t-ng trnh hng tun tin ca k hoch. Duy tr s cp nht ho m t s hon thnh ca d n v nhng vic ch-a lm -c v s dng cc s ny trnh by bt c s thay i lch trnh no theo yu cu. gp mt s trc trc nh 5- Gii 4- Trung bnh 3- D-i trung bnh 2- Rt km 1- Khng chp t khi no hon thnh d n v thiu hoch nh v d-ng nhnhn -c thiu thn trng. Tht bi ch yu do thiu hoch nh v khng tm cch ci thin. Phm vi cng vic
http://svnckh.com.vn

57

Ph lc 9: Mu bng nh gi thnh tch ca Cng ty VietSoftware

Perormance Review

First half-year 2006 Appraisee: Ng-i -c nh gi Office/Dept: Phng/Ban Position/Title: Chc danh Date of Joining: Ngy bt u lm vic Appraiser: Ng-i -c nh gi Review period: Thi gian nh gi From: To:

A.PERFORMANCE REVIEW-nh gi thnh tch cng vic AGRREED KEY RESULTS/kt qu cng vic trng tm thng nht(6 thng u nm 2006) AGRRED PERFORMANCE ACHIEVEMENT Thnh tch cng vic thng nht

B.COMPLETENCE EVALUATION/nh gi nng lc Rating: 1.Under expectation 2.Meet expectation 3.Above expectation 4.Good 5.Excellent I. MANAGEMENT/GENERAL COMPETENCE-Nng lc qun l/Nghip v General Competence K nng qun l/nghipv 1)Initiative/Leadershipmanagement skill(Sng to/Kh nng lnh o,qun l). 2)Communication/Present ation skill(K nng giao tip truyn t thng
http://svnckh.com.vn

Self-assessment T nh gi

AppraiserAssessment

Ratting (1-5) 5

58

tin/trnh by) 3)Companys Rules observation(Tun th ni quy,quy ch ca cng ty) 4)Sence of Responsibility/Dependabil ity( thc trch nhim/ tin cy). 5)Team work (Tinh thn lm vic tp th) 6)English competence (Kh nng ting Anh) 7)Resource management (Qun l ngun ti nguyn) II.TECHNICAL COMPETENCE/K nng chuyn mn Technical competence K nng chuyn mn 8)Technical Apptiude & Proffessional attitude(K nng chuyn mn,tnh chuyn nghip) 9) Process & Method(Qui trnh v ph-ng php) 10) Skill & Knowledge efford(N lc trong cng vic rn luyn k nng v kin thc chuyn mn TOTAL MARKS RATING OF OVERALL PERFORMANCE/Xp loi chung thnh tch cng vic(Dnh cho Ban Gim c) C.OBJECTIVE FOR NEXT 6TH MONTHS-(to be completed by appraiser & appraisee) Self-assessment T nh gi AppraiserAssessment Rating (1-5) 4 4 5

3.5

4 4

41.5 B

Mc tiu cho 6 thng ti do ng-i nh gi v ng-i -c nh gi thc hin

http://svnckh.com.vn

59

Key result areas Kt qu cng vic trng tm

Deadline for completion Thi gian hon thnh

Performance Indicators Cc biu hin thnh tch cng vic-nh ra cch nh gi

D.DEVELOPMENT PLAN-( to be completed by appraiser & appraisee) K hoch pht trin Do ng-i nh gi v -c nh gi cng thc hin Goal planning 1(K hoch 1) Goal planning 2(K hoch 2) Goal planning 3(K hoch 3) Personal plan (K hoch c nhn) E.OVERALL SUMMARY(to be completed by the appraiser) Tm tt chung(do ng-i nh gi thc hin)

Signed(k tn)

Date(Ngy)

F.APPRAISEES COMMENT FOLLOWING THE ASSESSMENT DISCUSSION Nhn xt ca ng-i -c nh gi sau cuc tho lun

Signed(k tn)

Date(Ngy)

G.COMMENTS BY APPRAISERS MANAGER

http://svnckh.com.vn

60

Nhn xt ca cp trn ng-i nh gi

H.MANAGEMENT DECISION ON Quyt nh ca ban gim c v : *Promotion/Thng chc: *salary/L-ng:

*Bonus/Th-ng: *Goal planting/Lp k hoch cho cc mc tiu Management Name Signature: Date:

http://svnckh.com.vn

61

Ph lc 10: Bn H-ng dn cch nh gi thnh tch ca cng ty vietsoftware Phn 1: nh gi (dnh cho mc A & B) Mc ch nh ga Vic nh ga thnh tch cng vic l nhm nh gi li cc hot ng trong qua kh v hoch nh cho t-ng lai mt cch tch cc v mang tnh xy dng. Phn ti liu ny ch cung cp thng tin tm l-c v k nng nh gi, h-ng dn bn thc hin tng giai on theo h thng, gip bn v nhn vin ca bn thc hin bui nh gi t -c hiu qu cao nht. K nng nh gi: + Nn - Chun b tr-c cc bui nh gi - Khuyn khch ng-i -c nh gi chun b tr-c - Sp xp khung thi gian hp l cho bui nh gia - Chun b phng, tt in thoi, sp xp li bn ghv.v - To bu khng kh ci m, thn thin. - Khuyn khch ng-i -c nh gi cng ng gp kin. - Lng nghe nhng iu m h phi ni - Tha nhn thnh tch cng vic tt - Chn tht, phn hi chi tit, tranh chung chung - Ci m v xy dng - H tr gii quyt nhng gt mc - Th hin s t tin vo thnh tch cng vic trong t-ng lai. - Th hin phong cch thuyt phc v t- vn - Khuyn khch cng chia s cc k hoch hnh ng - Nu c th, nn tham d mt cuc hi tho v thc hnh k nng nh gi. - Sau bui nh gi, cn phn hi cc hnh ng cn thc hin - Thc hin ng li ha. + Khng nn - Hu b phng vn hoch nh tr-c m khng cho ng-i -c nh gi mt l do hp l no c, y l mt bui hp rt quan trng i vi h. - Trnh tin xu, nh-ng c gng cp vn mt cch t nh v r rng. - Dng mnh lnh - y khng phi l mt bui ln lp. - Ch tp trung vo thnh tch cng vic gn y cn phI thu nhp bng chng trong thi gian va qua. - Tham gia vo bui nh vi nhng nh kin c sn t tr-c hy gi cho tm tr bn tht ci m.
http://svnckh.com.vn

62

- Chp nhn s vic nng cn tm kim cc nguyn nhn ct li ca vn - Ni lin tc khuyn khch ng-i -c nh gi cng ng gp bng cch s dng cc cu hi m. - b ngt qung/gin on trong sut bui tho lun. Thc hin thnh cng bui nh gi thnh tch cng vic Chun b: Thnh cng ca bui nh gi kt qu cng vic ph thuc vo nhng n lc v k nng m cc nh qun l p dng thc hin trong tin trnh nh gi thnh tch cng vic ca nhn vin ca mnh nh- th no. Cng vic chun b rt cn -c thc hin k l-ng v 2 l do chnh sau: + S tng c hi thnh cng ca bui nh gi rt nhiu. + Th hin cho ng-i -c nh gi thy rng ng-i nh gi thc s quan tm v vn ny mt cch nghim tc. Vic chun b ca ng-i -c nh gi cng rt quan trng v cn -c cp trn ca mnh khuyn khch chun b. Thi gian danh cho mi bui nh gia : T 30 pht n 3 ting Nhng iu cn ghi nh: + Xem li cc tnh hung c th m c nhn th hin nng lc/thiu nng lc so vi cc tiu chun nng lc. + Tp trung vo cc hnh vi do c nhn biu l. + Tp trung vo cc s kin tr-c, sau mi nh gi hnh vi ca c nhn. + i chiu vi c s d liu bng chng c trong h s nhn vin (cc tnh hung c th, hnh vi v hu qu ca cc hnh vi ) nh gi. + Thu thp phn hi t nhng khch hng ln ca cng ty, nu thch hp. + Nu phi bo co vic cho nhiu hn mt ng-i, cn phi bo c y chng c t cc bn lin quan. + Cn phi m bo c s d liu bng chng phi t-ng thch vi nng lc -c nh gi. Xem xt Thnh tch Cng vic Vic chun b tt tr-c bui nh gi thnh tch cng vic s h tr vic nh gi cc mc tiu ra cho giai on tr-c . D nhin vic ny cng s -c n gin ho nu cc mc tiu ny c xc nh mt cch r rng ngay t u. Cc b-c xem xt thnh tch cng vic bao gm nh- sau : - Xc nhn li vi ng-i -c nh gi yu cu ca tng tiu chun kt qu cng vic trng tm. - Kt qu thc s t -c. - Xc nh li cc yu t nh h-ng n kt qu t -c cc mc tiu ra. - Khuyn khch ng-i -c nh gi trnh by r rng nhn thc ca mnh lin quan n thnh tch cng vic so vi mc tiu v cc hot ng khc.

http://svnckh.com.vn

63

- Xc nhn v ghi li nh gi ca cp trn v thnh tch cng vic cho t-ng mc tiu. nh gi Thnh tch Cng vic Bui nh gi thnh tch cng vic vi ng-i -c nh gi cn -c tin hnh nh- mt cuc tho lun m. chun b, ng-i qun l cn - Xem xt cng vic m c nhn t -c. - Xem xt cc kin thu nht -c t pha nhng khch hng v c nhn ny,ni b v bn ngoi cng ty. Ng-i nh gi c th hnh thnh mt hnh nh r rng mc phn loi tr-c khi nh gi,nh-ng c th ng-i -c nh gi -a ra mt s vn i hi phi nhn xt thm mi c quyt nh cui cng. Trong tr-ng hp ny,ng-i nh gi nn gii thch r v thi gian v cc b-c phi lm tr-c khi c th ph duyt mc xp loi. nh gi Nng lc Nng lc l cc k nng, kin thc v hnh lm c s to nn nng lc qun l hiu qu. C hai loi nng lc -c xc nh nh- sau: Nng lc qun l/nghip v Nng lc qun l bao gm nhng vn chung lin quan n cp qun l, khng k mc thm nin, chuyn mn hoc v tr a l nh- th no. Nng lc lin quan rt nhiu n cch thnh tch c thc hin nh h no hn l ci g t c, gn lin vi thnh tch cng vic t c so vi mc tiu. Mt s cc biu hin tch cc v tiu cc -c s dng nh gi nhm -a ra mt s v d v cc thnh tch mong i ca c nhn c nng lc hiu qa hoc c nng lc yu km hiu qa . Nng lc qun l/nghip v gm: 1. Initiative/Leadership Management Skill ( Sng to/Kh nng lnh o, qun l) + Sng to: C suy ngh to bo nhm nh ra cc gii php mi, lun c t-ng sng to c o, sn sng n nhn cc cch tip cn mi l, linh hot vi nhng thay i mi tr-ng bn ngoi. + Kh nng Lnh o/Qun l: To mi tr-ng nhn vin c ng c lm vic v c c hi pht trin. ng vin c nhn t -c kt qu cng vic tt nht. Tp trung vo im mnh ca cc c nhn nhm t -c hiu qu cng vic ca i cao nht. To tinh thn ng i, phn hi xy dng v kt qu ca nhn vin th-ng xuyn. Lnh o, pht trin v gi ngun nhn lc. Kh nng iu hnh, ra quyt nh( kh nng -a ra -c nhng nh gi c logic mang tnh cht quyt nh, ng lc). 2. Communication/Presentation(Giao tip, truyn t thng tin/Trnh by) + Ch ng tm cch thng tin cho ng nghip/cp trn v nhng vn lin quan n cng vic. iu chnh phong cch giao tip cho ph hp vi mI tr-ng lm vic, vn ho cng ty. Giao tip t tin, c mc ch r rng, ngn gn, sc tch, khng m h. T tin trong c ni v vit. + Trnh by ngn gn, sc tch, d hiu, c ph-ng php, bit cch sng to khng khi, c k nng, hiu qu.
http://svnckh.com.vn

64

3. Companys Rules observation (Tun th ni qui, qui ch ca cng ty) Tun th ni qui, qui ch ca cng ty, thc k lut cao, i lm, d hp ng gi, khng vng mt m khng c l do. 4. Sence of Responsibility/epenability( thc trch nhim/ tin cy) thc trch nhim trong cng vic, tun th tt cc quy trnh, qui nh ca VSI, gi li ha, hon thnh cng vic ng thi hn nh- cam kt, vn lm vic hiu qu khi phI chu p lc cao. 5. Team work/Tinh thn lm vic tp th Kh nng phi hp v lm vic vi ng nghip v nhng ng-i khc hon thnh ch tiu hoc cng vic chung, sn sng h tr ng-i khc khi cn thit. 6. English competence (Kh nng ting Anh) Kh nng giao tip, nghe, noi, hiu, trnh by, nng cao trnh ting Anh, p ng yu cu cng vic. 7. Resource managment/ Qun l ngun ti nguyn Ch ng gim st v xem xt li tin ca cc d n v tin thnh tch ca chng, hoch nh v sp xp th t -u tin cng vic. S dng ngun ti nguyn mt cch hiu qu (thi gian c nhn thi gian ca nhn vin, tin, my mc thit b ).U thc cng vic nhm t -c hiu qu cao nht. Nng lc chuyn mn Nng lc chuyn mn bao gm cc k nng v kin thc c th cho mt chuyn ngnh c th v l iu kin tin quyt t -c thnh tch cng vic hiu qu. Nng lc chuyn mn ny do cc tr-ng b phn cng tho thun v cng xem xt li mi k nh gi nhm m bo tnh ph hp. Cc nng lc chuyn mn mt mt phi c th, mt khc phi tng qut p dng cho cc cp bc khc nhau trong cng mt chuyn ngnh. Khi mt chc danh c th tn ti. Ng-i nh gi c th nh ra cc nng lc chuyn mn c th p dng mt cch ph hp nht. 8. Technical Apptitude & Proffessional attitude (K nng chuyn mn, tnh chuyn nghip) * Kh nng chuyn mn v kin thc chuyn ngnh v cng vic bn chu trch nhim, s ch ng tch lu, cp nht kin thc chuyn mn v nhng k nng trong cng vic, th hin tnh chuyn nghip cao. 9. Process & Method (Quy trnh v Ph-ng php) Tm hiu v n gin ho cc quy trnh ca cng vic ci tin v m bo tt tin cng vic. Kh nng phn on, la chn ph-ng php tt nht cng vic t hiu qu cao. 10. Skill and knowledge efford (N lc trong vic rn luyn k nng v nng cao kin thc chuyn mn) Nhng tin b chuyn mn ch yu trong 6 thng va qua. V d tham gia t nht mt hoc nhiu kho o to c chng ch chuyn ngnh.. . Kh nng hc hi nhng kin thc mi, chun on v gii quyt nhng vn v k thut mt cch logic, s dng v duy tr nhng cng c mt cch hp l.

http://svnckh.com.vn

65

N lc cao trong cng vic ren luyn k nng, trong cng vic, th hin kh nng mau hi phc v tnh kin tr khi i mt vi tht bi, duy tr tnh ton vn, ng tin cy d-i p lc cng vic cao. Khi ra nhng quyt nh nh gi da trn nng lc, ng-i nh gi cn p dng nhng iu sau: + Tho lun nhng bng chng vi nhn vin bng cch -a ra nhng v d v hnh vi lin quan n lnh vc. Cn phi v th, khng da trn cm tnh. iu quan trng l cn phi cn bng, khng qu tp trung vo mt tt, cng khng qu tp trung vo mt xu. + Xem xt cc tiu chun l t-ng ca v tri hin ti. Sp xp -u tin cc yu cu nhm lm r nhng bng chng v hnh vi c th chp nhn -c. + C gng trnh nhng li thng th-ng lin quan n vic nh gi thnh tch cng vic nh-: - Ch tp trung vo thnh tch cng vic gn y - Qu nghim khc hoc qu khoan dung - Trnh n nhng vn kh chu/t nh - kt qu nh gi mt nhn t nh h-ng n vic nh gi nhng nhn t khc. Vic nh gi nn xem xt ti bi cnh cng vic ca ng-i -c nh gi, c th l cp bc m ng-i y ang lm vic. Nn nh rng vn quan trng nht khng phi l vic nh gi mt cch thun tu nhng thnh tch m bn gt hi -c, m chnh l cch nh gi ca bn -c dng nh- th no khm ph -c thnh tch hin ti v nhng c hi hon thin trong t-ng lai. Phn 2: K hoch pht trin (dnh cho cc mc C,D,E) K hoch pht trin khng nhng phn nh nhu cu pht trin ca cng vic hin ti, m cn d on cc yu cu cho cc v tr cng vic kh d trong t-ng lai, Nh- vy, k hoch s h-ng n mt khong thi gian t nht t 6 thng n 2 nm. Pht trin l gi? Pht trin l mt thut ng rng. Pht trin lin quan mt cch mt thit n vic b sung cc hnh vi thng qua Kinh nghim. Kinh nghim ny c th c hnh thnh xuyn qua mt kho o to, hoc nhng kinh nghim thu nht -c trong cng vic, t vic -ng u vi nhng vn c tht trong cng ty. Vic pht trin khng nhng kt hp cht ch vic hon thin k nng v kin thc trong lnh vc chuyn mn, m cn l vic m rng nng lc thng qua nhiu nhim v, trch nhim, trong nhiu tnh hung khc nhau. Ti sao vic pht trin li quan trng? C rt nhiu l do pht trin nhn vin trong cng ty. C th mt t cc nguyn nhn nh- sau: + Con ng-i l ti sn quan trong nht ca chng ta. Nu hiu nng s dng ngun nhn lc con ng-i c th o -c, vic ny chc chn s ch ra mc s dng ngun nhn lc ca chng ta ang mc no. + Nhn vin s cm nhn Hnh phc ngh nghip c nhiu hn nu h:
http://svnckh.com.vn

66

- Hon thnh nhim - Nng cao trnh chuyn mn - Cm thy bn thn lun -c hon thin hn ln - Nhn thy cng vic ca h c tnh th thch - Cm thy h ang lm vic v-n ti nng lc tim n ca h Thit lp mc tiu kt qu cng vic cho thi gian ti Mc tiu phi -c xut pht t k hoch kinh doanh ca cng ty. Cc lnh vc kt qu cng vic trng tm s khng -c tho thun n h tr cho mc tiu kinh doanh then cht. Theo quy lut chung, cp qun l s c khong 5 6 lnh vc kt qu cng vic trng tm v rt him khi c trn 10 nhim v. Mi ng-i qun l phi c t nht mt lnh vc kt qu cng vic trng tm lin quan n pht trin cp d-i. Cc lnh vc kt qu cng vic trng tm cn phi phn nh nng lc qun l/nghip v v nng lc chuyn mn cng nh- mc tiu h-ng n vic hon thnh cng vic. Mc tiu phi S.M.A.R.T.: + Specific c th + Measurable C th o -c + Achievable C th t -c + Relevant Ph hp + Time bound Gii hn thi gian Specific c th trong vic thit lp mc tiu, ng-i qun l phi m bo nhn vin hiu mt cch hon chnh v r rng nhng vic m h yu cu thc hin. Vic nghi ng/khng chc chn c th dn n nhim v khng hon thnh. Measurable C th o -c c 4 cch o mc thnh cng cc mc tiu ca bn. Bn c th o bng: - Tin - Thi gian - Cht l-ng - S l-ng Achievable C th t -c mc tiu phi thch thc nh-ng trong kh nng ca nhn vin. Mc tiu v-t qu kh nng ca h c th dn n s tht vng v gim ng c lm vic. Relevant Ph hp Ng-i qun l cn phi m bo nhim v giao cho nhn vin phI ph hp vi vai tr v trch nhim ca nhn vin . Time bound Gii hn thi gian khi thit lp mc tiu, phi c thi gian tho thun hon thnh vo lc no. Nu khng c hnh thc ny, khng ai c th mong i nhn vin ca mnh c th thc hin ng trng tm cng vic mt cch thc tin.

http://svnckh.com.vn

67

Tm tt Tm tt ca ng-i nh gi phi ngn gn. Phn tm tt khng nn gii thiu nhng vn hoc ti liu mi khng cp trong bui nh gi, gy ra ngc nhin cho ng-i -c nh gi. Mc d khng nn trnh n cc im tiu cc khi cn thit, nhn chung ta nn tch cc khi th hin vic cao nhng n lc trong qu kh v nim tin vo kh nng ca ng-i -c nh gi trong cng vic thc hin mc tiu cho nm sau. Sau khi hon tt v ng , cc bn lin quan k c ng-i -c nh gia cn phi k vo bin bn nh gi, ghi ngy thng y .

http://svnckh.com.vn

68

Ph lc 11: Cc loi k nng cn o to ca nhn vin v cc cp qun tr

Loi k nng

Biu hin

K nng chuyn Kin thc v kh nng vn dng mt cch thnh tho nhng mn kin thc ny vo mt lnh vc c th K nng giao tip - Kh nng din t cc t-ng bng li ni v hnh ng - S tn nhim ca cc ng nghip v cp d-i - K nng lng nghe v t cu hi - K nng trnh by: ni v vit K nng nhn s - K nng hun luyn v c vn - Xy dng mng l-i (quan h) ni b v bn ngoi - K nng lm vic nhm - Kh nng hp tc v cam kt - K nng lm vic trong mi tr-ng a dng v a vn ho

K nng qut ho

khi - Kh nng la chn v s dng thng tin gii quyt vn - Kh nng nhn dng c hi i mi - Kh nng nhn ra ni c vn v trin khai cc gii php - Hiu r m hnh kinh doanh ca doanh nghip v ngnh

Ph lc 12: 10 n-c ng u v l-ng bng qun l trong lnh vc IT14 V tr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 N-c Switzerland Germany Denmark Japan Belgium Ireland UK Hong Kong Italy Spain L-ng + th-ng (USD/nm) 161.900 126.700 116.000 112.300 109.600 108.800 105.700 97.600 93.900 93.200

14

www.vietnamnet.com
http://svnckh.com.vn

69

Ph lc 13: Chc nng ca mt phn mm qun l nhn s SSP-HRM 1. Thit lp v iu chnh c cu nhn s c cu nhn s ca doanh nghip d dng thit lp v thay i theo: - Danh mc phng ban, t chc - S t chc th hin d-i dng cy th- mc - Danh mc chc v hin c ca doanh nghip - Danh mc chc danh t-ng ng ti cc phng ban - M t cng vic t-ng ng vi cc v tr lm vic Vic iu chnh c cu nhn s -c thc hin t ng qua h thng cc quyt nh: - Quyt nh b nhim v tr cng tc - Quyt nh thuyn chuyn - Quyt nh ngh vic - Quyt nh th vic - Quyt nh khc 2. L-u tr thng tin c nhn ca nhn vin Phn mm cho php ghi nhn v l-u tr thng tin y nht v c nhn nhn vin: - Thng tin l lch c nhn - Thng tin v chuyn mn - Thng tin v quan h gia nh - Thng tin tham gia on th x hi - Thng tin v qu trnh bn thn Thc hin cc chc nng tm kim thng tin nhn vin nhanh chng - Tm kim da trn thng tin chnh xc hoc tm kim gn ng - Cho php kt hp nhiu iu kin tm kim 3. Ghi nhn thng tin v qu trnh lm vic v nng lc ca nhn vin Ton b thng tin v qu trnh lm vic ca nhn vin ti doanh nghip s -c ghi nhn chi tit: - Thng tin v cc quyt nh khen th-ng, k lut lin quan n nhn vin - Thng tin v cc v tr v ang lm vic qua cc quyt nh thuyn chuyn - Thng tin v qu trnh i cng tc - Thng tin v cc v tr kim nhim Thng tin v nng lc ca nhn vin -c ghi nhn theo: - Kt qu qua cc t nh gi nhn vin - Chuyn mn v kt qu cc ch-ng trnh o to 4. Thc hin chm cng v tnh l-ng - Thc hin cc hnh thc chm cng theo ca lm vic, theo gi, theo sn phm. - Thit lp v thc hin tnh l-ng theo cc ph-ng n: + tnh l-ng theo sn phm + tnh l-ng theo gi + tnh l-ng theo h s chc v + tnh l-ng khon - Qun l ph cp, tin th-ng, cc loi ph v l ph, theo di tm ng nhn vin - Qu trnh chi tr l-ng cho nhn vin: s phi tr, s thc tr, s ln chi tr l-ng. 5. Theo di hp ng lao ng - Qun l thng tin v hp ng lao ng ca tng nhn vin - Cc hnh thc hp ng lao ng do ng-i dng t thit lp - Theo di hp ng lao ng: thng bo sp ht hn hp ng lao ng, thc hin gia hn v thng tin v gia hn hp ng.

http://svnckh.com.vn

70

6. Ghi nhn v theo di thng tin tuyn dng Ton b thng tin v qu trnh tuyn dng -c ghi nhn t khi xc nh nhu cu tuyn dng cho ti khi hon thnh t tuyn dng, bao gm: - Thng tin v cc t tuyn dng - Yu cu tuyn dng t cc phng ban cho tng v tr trong tng t tuyn dng - Thng tin v ng vin tham gia ng tuyn - Kt qu tuyn dng - Thng tin v quyt nh v qu trnh th vic 7. Thc hin thng k- phn tch tnh hnh nhn s - Thng tin l lch nhn vin: c cu gii tnh, tnh trng hn nhn, thnh phn tn gio - Trnh lao ng: trnh hc vn, trnh chuyn mn nghip v - C cu tui lao ng- gii tnh - Bin ng tng qu l-ng v mc l-ng bnh qun - Bin ng lao ng: bin ng tng s lao ng, bin ng tng, gim lao ng - C cu t chc: s l-ng, co cu t trng nhn s ti cc b phn, ti cc v tr. 8. Bo co nhn s: - Cc loi danh sch nhn vin theo n v- phng ban, chc v, trnh hc vn, trnh chuyn mn - Danh sch nhnvien theo thng tin c nhan: dn tc, tn gio, l lch c nhn - Danh sch cc n v- phng ban - Danh sch khen th-ng, k lt - Danh sch nhn vin i cng tc trong n-c, n-c ngoi, nhn vin ngh vic, thuyn chuyn cng tc - Bng nh gi ca tng nhn vin theo cc ch tiu nh gi - Cc bo co tuyn dng - Cc bo co v chm cng, tin l-ng - Cc bo co v hp ng lao ng

http://svnckh.com.vn

71

Ph lc 14: Thng s nhn lc trc tuyn vit nam Qu I/200615 Bng 1. Ch s Cu Nhn lc theo Qu Qu Tng ch s Cu Q4 04 1,435 Q1 '05 Q205 1,654 2,349 Q305 3,138 Q4 05 3,723 Q106 4,443

Bng 2. Su Lnh vc c Cu Nhn lc Cao nht Qu 1 2006 700 600 500 400 300 200 100 0
K thut ng dng K ton Tip th Hnh chnh/ Cng ngh/ th- k vin thng Bn hng

Bng 3. Tng Cu Nhn lc theo s lng Lnh vc Bn hng Cng ngh/Vin thng Qung co/Khuyn mi/PR Dch v Ti chnh Tip th Q4 '05 526 409 93 112 268 619 487 159 172 323 Q106 Thay i + 93 + 78 + 66 + 60 + 55

Bng 4. Tng cu nhn lc theo t l Lnh vc Dch v Khch hng Du lch/Nh ngh a c Qung co/Khuyn mi/PR Ngi nc ngoi
15

Ch s cu Q4 '05 Q1 06 41 82 27 54 10 18 93 159 17 28

Thay i + 100% + 100% + 80% + 71% + 65%

www.vietnamworks.com
http://svnckh.com.vn

72

Bng 5. Lnh vc c cu nhn lc gim Lnh vc Bo him Nh hng/Khch sn Hng tiu dng Du ha v Kh t Vn ti/Giao nhn Ch s cu Q405 22 106 37 19 113 Q106 11 72 26 16 102 Thay i - 50% - 32% - 30% - 16% - 10%

Bng 6. Phn b vic lm Tnh/Thnh ph Tp H Ch Minh H Ni Bnh Dng Bin Ha ng Nai Vnh Phc Nng Hi Phng Hi Dng B Ra - Vng Tu Q405 50% 25% 5% 5% 2% 1% 1% 1% 1% Q106 47% 34% 5% 2% 1% 1% 1% 1% 1%

Bng 7. Ch s Cung Nhn lc theo Qu Qu Tng Cung Q4 '04 2,221 Q1 '05 3,303 Q2 05 3,311 Q3 05 4,691 Q405 5,371 Q106 5,424

Bng 8. Su Lnh vc c Cung Nhn lc Cao nht Qu 1 2006 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0
Qun l iu hnh K ton Cng ngh/ vin thng K thut ng dng Hnh chnh/ th- k Bn hng

http://svnckh.com.vn

73

Bng 9. Tng cung nhn lc theo s lng Lnh vc Qun l iu hnh K thut ng dng Sn xut Xy dng Du lch v Khch sn Ch s cung Q4 '05 Q1 06 172 267 289 348 165 205 104 127 82 104 Thay i + 95 + 59 + 40 + 23 + 22

Bng 10. Tng cung nhn lc theo t l Lnh vc Qun l iu hnh Ngi nc ngoi Du lch/Nh ngh Sn xut Php l Ch s Q4 '05 172 51 82 165 25 Cung Q1 06 267 68 104 205 31 Thay i + 55% + 33% + 27% + 24% + 24%

Bng 11. Lnh vc c cung nhn lc gim Lnh vc Hng tiu dng Nh hng/Khch sn iu hnh sn xut Nng nghip/ Khoa hc thc phm Dch v Ti chnh Ch s cung Q4 '05 120 126 137 79 137 Q1 06 68 86 102 63 110 Thay i - 43% - 32% - 26% - 20% - 20%

http://svnckh.com.vn

74

Bng 12. CH S CU* Qu 1 2006 Ch s cu * Q2 2005 Q3 2005 Q4 2005 K ton 226 223 281 Hnh chnh/Th k 168 237 291 Qung co/Khuyn mi/i ngoi 72 75 93 Nng nghip/Khoa hc Thc phm 8 19 13 Kin trc 33 27 37 Xy dng 43 65 118 T vn 24 27 23 Hng tiu dng 17 15 37 Dch v Sng to 33 57 46 Dch v Khch hng 32 34 41 Gio dc/o to/Th vin 35 39 46 K thut 182 193 261 Gii tr 3 2 2 Mi tt nghip/Thc tp 6 14 8 Mi trng/X l Cht thi 2 5 9 Qun l iu hnh 47 98 103 Ngi nc ngoi 14 34 17 Xut nhp khu 42 59 49 Dch v Ti chnh 59 66 112 Y t 6 5 12 Nhn s 74 92 140 Bo him 3 13 22 Php l 23 14 27 Sn xut 117 190 222 Tip th 228 233 268 Phi chnh ph/Phi li nhun 71 86 89 Du ha & Kh t 14 8 19 iu hnh sn xut 36 42 57 Dc/CN Sinh hc/Chn on 52 45 60 Bt ng sn 14 13 10 Nh hng/Khch sn 29 93 106 Bn l/Bn s 2 8 10 Bn hng 229 302 389 Bn hng Thit b 93 86 137 Cng ngh/Vin thng 239 455 409 Vn ti/Giao nhn 55 128 113 Du lch/Nh ngh 11 23 27 Tin ch Cng cng 0 1 3 Khc 7 12 16 * Ch s Cu l tng s qung co tuyn dng ng trong tng qu Lnh vc

Q1 2006 318 331 159 14 50 133 31 26 67 82 46 299 0 13 7 133 28 76 172 15 148 11 43 233 323 111 16 79 83 18 72 2 466 153 487 102 54 4 38

http://svnckh.com.vn

75

Bng 13. CH S CUNG* Qu 1 2006 Ch s Cung * Lnh vc Q2 Q3 Q4 Q1 2005 2005 2005 2006 K ton 132 229 343 284 Hnh chnh/Th k 49 281 403 402 Qung co/Khuyn mi/i ngoi 160 216 260 265 Nng nghip/Khoa hc Thc phm 46 66 79 63 Kin trc 21 26 42 47 Xy dng 65 72 104 127 T vn 33 127 113 117 Hng tiu dng 74 131 120 68 Dch v Sng to 57 88 90 96 Dch v Khch hng 135 210 216 230 Gio dc/o to/Th vin 86 114 130 129 K thut 183 210 289 348 Gii tr 35 73 55 49 Mi tt nghip/Thc tp 94 175 213 180 Mi trng/X l Cht thi 33 49 52 55 Qun l iu hnh 120 189 172 267 Ngi nc ngoi 26 49 51 68 Xut nhp khu 148 173 216 224 Dch v Ti chnh 97 115 137 110 Y t 17 21 20 21 Nhn s 136 175 217 213 Bo him 34 48 40 36 Php l 23 22 25 31 Sn xut 107 139 165 205 Tip th 119 180 197 173 Phi chnh ph/Phi li nhun 95 128 137 146 Du ha & Kh t 53 64 64 74 iu hnh sn xut 90 125 137 102 Dc/CN Sinh hc/Chn on 29 32 38 47 Bt ng sn 35 41 36 38 Nh hng/Khch sn 72 104 126 86 Bn l/Bn s 28 62 47 45 Bn hng 175 230 242 235 Bn hng Thit b 75 123 143 169 Cng ngh/Vin thng 340 286 349 300 Vn ti/Giao nhn 81 77 79 79 Du lch/Nh ngh 73 90 82 104 Tin ch Cng cng 24 24 12 7 Khc 112 127 130 184 * Ch s Cung o s h s tm vic trung bnh mi thng trong tng qu

http://svnckh.com.vn

76

Ph lc 15: Bn bo co mu v kho st cc nh tuyn dng hng u16

Overall

Company Name: XXXXX Overall Score: 88 Ranking: 35/350 Participants: 112

M P L O Y E R S

m o r t a n c e

16

Theo Navigos Group

http://svnckh.com.vn

77

http://svnckh.com.vn

78

Ph lc 16: Bng cu hi kho st thc trng hot ng qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip t- nhn (Vi v d l nhng cu tr li ca doanh nghip t- nhn Yn Chi- chuyn kinh doanh m bu cao cp, th-ng hiu B&B Collection. S l-ng nhn vin: 78. Phn gch chn l cu tr li) I. Tng qut 1. Cng ty c phng nhn s (Human resource Department) ring khng? a) C b) Khng. N thuc phng hnh chnh c) kin khc: 2. Nu c, th -c thnh lp khi no? a) ng thi vi vic thnh lp cng ty b) Sau khi cng ty pht trin mi tch ring c) kin khc: 3. Sau khi thnh lp, n th hin hiu qu lnh vc no? a) Doanh thu b) Li nhun c) Tinh thn lm vic ca nhn vin d) Mi quan h gia cc nhn vin, cc cp lnh o e) kin khc: S b tr hp l cng vic II. Nhng cu hi chi tit A. Tuyn dng A1. Tuyn m 1. Ai chu trch nhim tuyn m (thit k thng bo, ng thng bo tuyn dng)? a) Gim c nhn s b) Nhn vin phng nhn s c) Tr-ng cc phng/ban d) kin khc: 2. Nhng ph-ng thc tuyn m no th-ng -c dng? a) Bo giy b) Bo in t c) Website ca cng ty d) Hi ch vic lm e) Vo cc tr-ng i hc f) Ng-i quen/ nhn vin trong cng ty gii thiu g) kin khc: 3. Ph-ng thc no l hiu qu nht (i vi ring cng ty)? a) Bo giy b) Bo in t c) Website ca cng ty d) Hi ch vic lm e) Vo cc tr-ng i hc f) Ng-i quen/ nhn vin trong cng ty gii thiu g) kin khc:

http://svnckh.com.vn

79

4. C -a nhng thng tin phng i v cng ty (l-ng, iu kin lm vic, phong cch qun l ca lnh o) thu ht s quan tm ca ng vin khng? a) C b) Khng 5. Mi nm thc hin khong my t tuyn m? a) D-i 2 t b) Trn 2 t c) Lin tc trong nm d) kin khc: 6. Mi ln ng tin tuyn m c bao nhiu ng vin tham gia? a) D-i50 b) 50- 100 c) 100-200 d) Trn 200 e) kin khc: 7. Nhng v tr ch yu cn tuyn m? a) Lao ng ph thng b) Nhn vin tha hnh c) Cn b qun l d) kin khc: A2. Tuyn chn 8. Ai chu trch nhim tuyn chn (nh gi nng lc ng vin v ra quyt nh)? a) Tng gim c/ph tng gim c b) Gim c nhn s c) Tr-ng cc phng, ban d) kin khc: 9. Tin trnh tuyn chn gm nhng b-c no? a) Nhn h s b) Xt h s c) Kim tra vit d) Phng vn e) Kim tra h s f) Th vic g) Phng vn su h) kin khc: 10. Nhng cng c tuyn chn no -c dng? a) n xin vic b) Cc bi kim tra vit (IQ, EQ, nng lc, nng khiu, s thch) c) Cc bi kim tra m phng cng vic d) Phng vn e) Kim tra h s f) kin khc: 11. Cng c no em li hiu qu cao nht (l th-c o tin cy nht nh gi nng lc ng vin)? a) n xin vic b) Cc bi kim tra vit (IQ, EQ, nng lc, nng khiu, s thch) c) Cc bi kim tra m phng cng vic d) Phng vn
http://svnckh.com.vn

80

e) Kim tra h s f) kin khc: 12. Mi t tuyn chn -c bao nhiu ng-i? Vi lao ng ph thng: a) D-i 10 ng-i b) 10- 50 ng-i c) 50- 100 ng-i d) Trn 100 ng-i Vi lao ng tr c: e) D-i 2 ng-i f) 2-5 ng-i g) Trn 5 ng-i B. o to v pht trin 13. Ng-i/ b phn no xc nh nhu cu o to? a) Cp lnh o b) B phn nhn s c) Bn thn nhn vin d) kin khc: 14. Nhng ph-ng php o to no th-ng -c s dng? a) o to ti ch (thng qua thc hin cng vic/d n) b) M lp o to ti cng ty: thuyt trnh + nghe nhn c) Thu chuyn gia v o to d) Gi nhn vin tham d cc kho o to cn thit e) kin khc: 15. Ni dung o to tp trung vo? a) Chuyn mn b) K nng ca tng c nhn c) C chuyn mn v k nng ca tng c nhn d) kin khc: 16. Sau khi o to c t chc nh gi hiu qu o to khng? a) C b) Khng c) kin khc: 17. Nhng tiu ch nh gi hiu qu o to l g? a) S l-ng ng-i -c o to b) S l-ng thi gian o to c) S l-ng ch-ng trnh o to -c thc hin d) Thnh tch ca nhn vin sau o to e) kin khc: C. nh gi thnh tch 18. Tin trnh nh gi thnh tch gm nhng b-c no? a) Thit lp tiu chun nh gi b) Thit lp chnh sch nh gi c) Thu thp d liu v thnh tch ca nhn vin d) nh gi thnh tch ca nhn vin e) Tho lun vi nhn vin f) Ra quyt nh v nu kt qu nh gi g) kin khc: 19. Ai l ng-i nh gi thnh tch ca nhn vin?
http://svnckh.com.vn

81

a) Cp trn b) T nh gi c) ng nghip d) Khch hng e) Cp d-i f) Kt hp tt c cc ph-ng thc trn g) kin khc: D. i ng 20. Nhng yu t no nh h-ng n h thng i ng ca cng ty? a) Lut( l-ng ti thiu) b) Mc l-ng trn th tr-ng lao ng c) Lm pht (tr-t gi) d) Cng on e) Vn ho doanh nghip f) Bn cht cng vic (gy hng th, c c hi thng tin) g) Bn thn nhn vin (thm nin, kinh nghim, s trung thnh, tim nng) 21. Ai chu trch nhim thit k h thng tin l-ng? a) Tng gim c/ ph tng gim c b) Gim c nhn s c) Nhn vin k ton d) kin khc: 22. Nhng bin php i ng ti chnh trong cng ty? a) L-ng b) Th-ng c) Bo him x hi d) Tin bi d-ng c hi- nguy him e) Dch v (xe, in thoi, ch-ng trnh th dc th thao..) 23. Nhng bin php i ng phi ti chnh trong cng ty? a) Bn thn cng vic (nhim v hng th, trch nhim, cng vic i hi mc phn u, c hi -c cp trn nhn bit thnh tch, cm gic hon thnh cng vic, c hi -c thng tin) b) Khung cnh cng vic (chnh sch hp l, ng nghip hp tnh, iu kin lm vic thoi mi, gi lm vic linh hot, lm vic nh qua computer)

http://svnckh.com.vn

82

Ti liu tham kho

Ti liu ting Vit
1. B Lao ng, Th-ng binh v X hi: H thng thng tin v lao ng v ngun nhn lc, H Ni, 1999. 2. B Lao ng, Th-ng binh v X hi: S liu thng k Vit Nam: Lao ng vic lm Vit Nam 1996 2000, Nh xut bn Thng k, H ni 2001. 3. Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, Nh xut bn Chnh tr Quc gia, H Ni, 2001 4. Bo Din n doanh nghip 5. Thi bo kinh t Vit Nam s 231, ngy 21/11/2005 6. Tp ch Nghin cu Kinh t, s 326, thng 7/2005 7. Tap ch Kinh t v Pht trin s 88, thng 10/2004 8. Nguyn Thanh Hi, Phan Thng: Qun tr hc, Nh xut bn Thng k, 1999 9. Trn Kim Dung, Qun tr ngun nhn lc, Nh xut bn Gio dc, 2001 10. Nguyn Hu Thn, Qun tr nhn s, Nh xut bn thng k, 2004 11. Website: www.vcci.com 12. Website: www.dddn.com.vn 13. Website: www.vienkttphcm.com 14. Website: www.vietnamworks.com 15. Website: www.hrvietnam.com 16. Website: www.kiemviec.com 17. Website: www.vneconomy.com.vn 18. Website: www.vienkinhte.hochiminhcity.gov.vn 19. Website: www.vietnamnet.com 20. Website: www.vietsoftware.com 21. Website: www.mekongcapital.com 22. Website: www.vietnambestemployers.com 23. Cc website h tr tm kim khc (www.google.com.vn ... )

Ti liu ting Anh

1. Management- Stephen P.Robbins-Mary Coultar, 1996 2. Human resource management: Gaining a competitive advantage (4th Ed., 2003)Noe, Hollenbeck, Gerhart, Wright; McGraw- Hill Irwin 3. Human resource management (6th Ed., 2003)- David A.DeCenzo, Stephen P.Robbin; Wiley, tr 205, 206 4. Human Resource Management- Wayne Mondy, Robert Noe and Shane Premeaux- Prentice Hall 5. Human Resource Management: Global strategies for managing a diverse workforce, Michael Carrel, Norbert Elbert, Robert Hatfield- Prentice Hall, New Jersey, 1995 6. Website: www.job-interview.net 7. Website: www.workforceonline.com 8. Website www.prenticehall.com

http://svnckh.com.vn

83

Mc lc
Li m u.................................................................................................................... 2 Ch-ng I: c s l lun v qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip ................................................................................................... 4 1. Mt s khi nim .................................................................................................... 4 1.1. Qun tr ............................................................................................................. 4 1.2. Qun tr ngun nhn lc ................................................................................... 5 2. Vai tr ca qun tr ngun nhn lc trong vic nng cao hiu qu hot ng v nng lc cnh tranh ca doanh nghip trong iu kin hi nhp kinh t quc t. .................................................................................................................................. 6 3. Nhng yu t c bn ca hot ng qun tr ngun nhn lc doanh nghip 8 3.1. Tuyn dng ....................................................................................................... 9 3.1.1. Tuyn m ................................................................................................... 9 3.1.2.Tuyn chn ............................................................................................... 10 3.1.2.1. Vai tr ca tuyn chn ......................................................................... 10 3.1.2.2. Cc cng c tuyn chn ....................................................................... 11 3.1.2.3. Cht l-ng ca cc cng c tuyn chn .............................................. 12 3.1.2.4. Tin trnh tuyn chn ........................................................................... 12 3.2. o to v pht trin ....................................................................................... 13 3.2.1.Phn bit o to v pht trin ............................................................... 13 3.2.2. Tin trnh o to v pht trin .............................................................. 13 3.2.3. Cc ph-ng php o to v pht trin.................................................. 14 3.2.3.1.o to ti ch ..................................................................................... 14 3.2.3.2.o to bn ngoi cng vic................................................................. 14 3.3. nh gi thnh tch ......................................................................................... 16 3.3.1. nh ngha .............................................................................................. 16 3.3.2. Mc ch ca nh gi thnh tch........................................................... 16 3.3.2.1. Cung cp thng tin phn hi v ci thin hiu qu cng tc ................. 16 3.3.2.2. Hoch nh ngun nhn lc .................................................................. 16 3.3.2.3.Pht trin ngun nhn lc..................................................................... 17 3.3.2.4.Thit lp h thng i ng .................................................................... 17 3.3.2.5.nh gi tim nng ca nhn vin ....................................................... 17 3.3.3.Tin trnh nh gi thnh tch ................................................................. 17 3.3.4. Ph-ng php nh gi thnh tch ........................................................... 18 3.3.4.1. Ph-ng php nh gi c nhn ............................................................. 18 3.3.4.2. Ph-ng php nh gi nhm ............................................................... 18 3.3.4.3.Ph-ng php MBO................................................................................ 18 3.4. i ng ........................................................................................................... 19 3.4.1. nh ngha ................................................................................................... 19 3.4.2. Cc hnh thc i ng .................................................................................. 19 3.4.3. Mc tiu ca i ng ................................................................................... 19 3.4.4. Cc yu t nh h-ng n h thng i ng ........................................... 19 3.4.4.1. Cc yu t bn ngoi doanh nghip ...................................................... 19 3.4.4.2. Cc yu t bn trong doanh nghip ..................................................... 20 3.4.4.3. Bn thn nhn vin .............................................................................. 20
http://svnckh.com.vn

84

Ch-ng II : thc trng hot ng qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip t- nhn ................................................................... 21 1. c im ca th tr-ng lao ng Vit Nam...................................................... 21 1.1. Cung lao ng ................................................................................................. 21 1.1.1. S l-ng................................................................................................... 21 1.1.2. Cht l-ng ............................................................................................... 21 1.2. Cu lao ng ................................................................................................... 23 1.3. iu kin lao ng .......................................................................................... 25 2. Thc trng hot ng qun tr ngun nhn lc ca cc doanh nghip t- nhn .................................................................................................................................... 26 2.1. Trong tuyn dng ............................................................................................ 26 2.2. Trong o to v pht trin ............................................................................. 28 2.3. Trong nh gi thnh tch ............................................................................... 29 2.4. Trong ch i ng ...................................................................................... 30 3. nh gi chung v hot ng qun tr ngun nhn lc ca cc doanh nghip t- nhn hin nay ....................................................................................................... 30 3.1. im mnh ..................................................................................................... 30 3.2. im yu ........................................................................................................ 31 3.3. C hi ............................................................................................................. 34 3.4. Kh khn, thch thc ...................................................................................... 34 Ch-ng III : Mt s bi hc kinh nghim v gii php nng cao hiu qu hot ng qun tr ngun nhn lc cho cc doanh nghip t- nhn ....................................................................................... 36 1. Mt s bi hc kinh nghim ................................................................................ 36 1.1. Ti Nht Bn ................................................................................................... 36 1.2. Ti VietSoftware ............................................................................................. 38 2. Mt s gii php ................................................................................................... 40 2.1. Gii php v m............................................................................................... 40 2.1.1. Thc hin chnh sch coi trng ngun nhn lc, u t- cho gio dc o to v bi d-ng nhn ti ................................................................................. 40 2.1.2. Hon thin h thng php l, to thun li cho doanh nghip t- nhn trong s dng v i ng lao ng .................................................................... 41 2.1.3. T chc cc cuc bnh chn nh qun tr nhn lc hng u ............ 42 2.2. Gii php vi m............................................................................................... 43 2.2.1. Nng cao nhn thc v tm quan trng v cc kin thc trong hot ng qun tr ngun nhn lc .................................................................................... 43 2.2.2. My tnh ho d liu thng tin v ngun nhn lc ca doanh nghip .... 44 2.2.3. Xy dng h thng qun tr ngun nhn lc ph hp vi doanh nghip . 44 2.2.3. p dng phong cch qun l lao ng linh hot..................................... 48 Kt lun ...................................................................................................................... 49 Phn ph lc ............................................................................................................ 50 Ti liu tham kho .............................................................................................. 83

http://svnckh.com.vn

85