(YRC) - An Ninh Tai Chinh Doi Voi Hoat Dong Cua Ngan Hang Thuong Mai Nha Nuoc

LI M U
1. Tnh cp thit ca ti Sau khi chnh thc tr thnh thnh vin ca WTO, cc Ngn hng thng mi Vit Nam khng ngng nng cao nng lc ti chnh trc mt thc trng tim nng ti chnh cn mng v trnh chuyn mn cn thp. Trong bi cnh ton cu ho - hi nhp kinh t quc t, song song vi c hi mang li, cc ngn hng phi i mt vi ngy cng nhiu nhng ri ro tim n c th xy ra gy nh hng nghim trng n h thng ngn hng ni ring v nh hng n nn kinh t ni chung. Di sc p ca tnh hnh lm pht tng cao trong thi gian va qua, Ngn hng Nh nc phi hp vi B ti chnh a ra nhng bin php tht cht tin t kim ch lm pht nh: tng d tr bt buc thm v m rng loi tin phi d tr bt buc; tng li sut chit khu; kim tra cc ngn hng thng mi c tc tng d n tn dng tnh theo nm cao hn 20 - 25%; pht hnh 20.300 t ng tn phiu bt buc ht tin v; iu chnh cho vay chng khon (t vic khng ch 3% tng d n tn dng sang khng ch 20% vn iu l); kim sot cho vay bt ng sn... Chnh iu ny khin cho cc Ngn hng thng mi gp kh khn khi phi i mt vi nhiu ri ro mi hn. Do an ninh ti chnh i vi hot ng ca cc Ngn hng thng mi ni chung v Ngn hng thng mi Nh nc ni ring l vn cn thit phi thc hin nhm m bo cho h thng ngn hng c n nh, an ton, vng mnh v khng lm vo khng hong. An ninh ti chnh i vi hot ng ca cc ngn hng khng phi l mt khi nim mi nhng cha c nghin cu y v c h thng. Trc tnh cp thit ca vn tc gi thc hin ti ny vi mong mun qua l lun v thc trng hin nay ca cc Ngn hng thng mi Nh nc s ra nhng gii php tht s hiu qu nhm m bo cho h thng
http://svnckh.com.vn
ngn hng pht trin an ton, gp phn thc y nn kinh t tng trng cao v n nh. 2. i tng nghin cu. Ngn hng thng mi Nh nc chim mt vai tr c bit quan trng trong s nghip xy dng v pht trin t nc. Do mi quan h s hu nh nc nn mt ngun vn ln ca cc ngn hng tp trung ch yu vo cc doanh nghip nh nc trong khi y l b phn khch hng c thc lc ti chnh km, khng c kh nng thanh ton khi n hn rt d gy nn ri ro tn dng. Vi v tr ch o chi phi hot ng ca h thng ngn hng, s mt an ton trong qun tr ri ro ca cc Ngn hng thng mi s dn n khng hong ton h thng. Do vy, trong ti ny tc gi ch i su vo vn an ninh ti chnh i vi cc Ngn hng thng mi Nh nc Vit Nam: Ngn hng Ngoi thng, Ngn hng u t v pht trin, Ngn hng Cng thng, Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn, Ngn hng Pht trin nh ng bng sng Cu Long. i su nghin cu vo s n nh, an ton, vng mnh qua hot ng ch yu ca ngn hng l huy ng vn v s dng cc loi ti sn. 3. Mc tiu nghin cu Thng qua nhng ch tiu nh gi mc an ninh ti chnh i vi hot ng ca cc Ngn hng thng mi Nh nc theo chun mc quc t, tc gi phn tch nh gi thc trng hin nay vi nhng kh khn hn ch cn tn ti trong vic m bo an ton, n nh cho h thng ngn hng. T d on nhng yu t tc ng v xut gii php m bo an ninh ti chnh cho cc Ngn hng thng mi Nh nc trong thi gian ti trong ng ch nht l xy dng m hnh gim st hot ng ca Ngn hng nh nc tht s hiu qu thng qua nhng bi hc kinh nghim v cch thc t chc ca cc nc trn th gii. Bn cnh nhng cng c ti chnh mi nhm qun tr ri ro hot ng ca cc ngn hng.
4. Phng php nghin cu Tc gi s dng phng php thng k - tng hp trong vic thu thp s liu t cc bo co ca Ngn hng nh nc, tnh ton t l so vi cc t chc tn dng khc; s dng phng php so snh vi Ngn hng thng mi c phn, chi nhnh ngn hng nc ngoi v ngn hng lin doanh, phn tch tm ra nhng kh khn hn ch cn tn ti; bn cnh tc gi cn s dng phng php m t - nh gi; phng php duy vt lch s 5. Phm vi nghin cu ti ch nghin cu tnh hnh an ninh ti chnh vi 5 Ngn hng thng mi Nh nc. Thi gian tm hiu s liu , qua phn tch nh gi l nm 20042008. ra mt gii php cho cc ngn hng thng mi an ninh ti chnh ngy cng vng mnh t 2010-2020. 6.Kt qu nghin cu d kin Qua nhng s liu uc phn tch, Ngn hng thng mi Nh nc s pht huy hn na nhng im mnh trong vai tr ch o c nh hng ln n h thng ngn hng, khc phc nhng hn ch cn tn ti trn c s thc hin nhng gii php nhm tng ngun vn ch yu do c phn ho ngn hng, tng cng x l n xu thng qua cc cng ty x l n AMC v chng khon ho cc khon n, tng cng qun l cho vay vi nhng nghip v qun tr hin i, p ng nhu cu ngy cng cao ca khch hng. Qua nhng gii php huy ng vn c a ra, t l an ton vn ti thiu ca cc Ngn hng thng mi nh nc theo ti u chun quc t s c ci thin, t l n xu gim ng ngha gim ri ro tn dng, hot ng cho vay c gim st cht ch bng cch hn ch thng tin bt cn xng... Nhng gii php c thc hin s gip cho mi ngn hng thng mi Nh nc hot ng an ton vng mnh v n nh, h thng ngn hng c an ton, khng lm vo khng hong.
7. Kt cu ti Chng 1: L lun v an ninh ti chnh i vi hot ng ca cc Ngn hng thng mi nh nc Chng 2: Thc trang an ninh ti chnh ca cc Ngn hng thng mi Nh nc hin nay Chng 3: Gii php m bo an ninh ti chnh ca cc Ngn hng thng mi Nh nc trong thi gian ti
CHNG 1 L LUN V AN NINH TI CHNH I VI HOT NG CA CC NGN HNG THNG MI NH NC VIT NAM 1. AN NINH TI CHNH I VI HOT NG CA CC NGN HNG THNG MI NH NC
1.1. Khi nim

Thng 1 nm 2007 Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 149 ca t chc WTO, nh du bc ngot ln vi nhng c hi v thch thc. Di nh hng ca xu th ton cu ha v t do ha ti chnh cc nc phi i mt vi ri ro ti chnh ngy cng ln v khng hong ti chnh tr thnh mi e da ch yu n an ninh kinh t th gii v Vit Nam cng khng nm ngoi dng chy . Chnh v vy vic tng cng an ninh ti chnh, hon thin v ci cch th ch gim st ti chnh, thit lp c ch ng ph tin t cn thit, c ch ngn chn ri ro linh hot, tng cng phi hp v hp tc vi cng ng quc t trong lnh vc ti chnh, tr thnh ni dung chnh ca an ninh kinh t. T c th thy an ninh ti chnh l mt khi nim c bn, l iu kin thit yu nn ti chnh tn ti v pht trin ni ring, m bo an ninh kinh t v pht trin bn vng ni chung.Vy an ninh ti chnh i vi hot ng ca cc NHTMNN l g? An ninh ti chnh l mt khi nim c bn ch mt tnh trng ti chnh n nh, an ton v vng mnh. Nh vy, an ninh ti chnh i vi hot ng ca cc NHTMNN l vic m bo h thng ngn hng c tin hnh mt cch n nh, an ton, vng mnh. n nh l s duy tr c hot ng bnh thng, khng c s bin ng t ngt, tht thng. Tuy nhin n nh khng c ngha l gi nguyn mi th m cn phi c hon thin, ci tin, sng to ph hp vi iu kin ca nn kinh t. Nht l trong iu kin khi Vit Nam chnh thc gia nhp WTO, t do ha thng mi chng ta cng cn phi c cc bin php
va pht trin h thng ti chnh trn c s nn tng phi gi c s n nh trc ht. An ton l trng thi khng b tc ng bi cc nguyn nhn khch quan v nguyn nhn ch quan. Nn ti chnh ch an ton khi c cc cng c v cc bin php bo v hp l. Nu n nh l tin c tnh cht nn tng th an ninh l ct li chi phi ton b qu trnh vn ng ca tnh trng ti chnh. Vng mnh va l tin va l h qu ca s n nh v an ton, mt trng thi ti chnh yu khng th gi c n nh v m bo an ton, v mt nn ti chnh khng n nh th nn kinh t s khng th vng mnh. Vng mnh th hin qua s pht trin v mi mt ca ngn hng, vn ln xng tm vi quy m tng trng ca t nc. Nh vy, mt NHTMNN mun tn ti v pht trin trn c s c s an ton v ti chnh th phi m bo c ba nguyn tc trn bn cnh cn phi ch gi cho ngn hng khng b khng hong dn n v ton h thng ngn hng
1.2. Ni dung an ninh ti chnh

Nhiu nh kinh t cho rng mu thun ln nht gia ngn hng v hot ng ngn hng l mc tiu li nhun cao v mc tiu tnh thanh khon cao. V bn cht an ninh ti chnh ngn hng chu tc ng v phi gii quyt c mi quan h t l nghch gia tnh thanh khon v li nhun, gia ri ro v li nhun. Cc ngn hng cn phi ti a ha li nhun trong iu kin vn gi c tnh thanh khon v hn ch ri ro. Ty theo mc ch an ninh ca tng b phn c th c th ha ca tng cu thnh ti sn n v ti sn c ca ngn hng nh tin gi khng k hn, tin gi c k hn, tin gi ni t, tin gi ngoi t, hay cho vay ni t, cho vay ngoi t, cho vay khu vc nh nc, cho vay khu vc t nhn, cho vay mua bt ng sn hay cho vay tiu dng. Do tnh cht c hn ca ti nn tc gi ch i
nghin cu an ninh ti chnh da trn nguyn tc hot ng nhn tin gi v cho vay chung ca cc NHTMNN. 1.2.1. n nh hot ng ngn hng Theo Ngn hng th gii (WB) nh ngha rng:Ngn hng l t chc ti chnh nhn tin gi ch yu di dng khng k hn hoc tin gi c php rt ra vi mt thng bo ngn hn, trong cc NHTM ch tham gia nhn tin gi v cho vay ngn hn, trung hn. Tin gi l b phn quan trng nht trong ti sn N ca tng ngn hng, trng thi v ng thi ca tin gi l mt trong nhng biu hin r rt nht cho tnh trng huy ng vn ca mi ngn hng. S n nh ca tin gi c biu hin tc tng tin gi, bin ng ca c cu tin gi. Nhn t quyt nh n n nh tin gi l t l tit kim, nim tin ca ngi gi v kh nng tip cn dch v ngn hng, li nhun thu c t tin gi. Bn cnh , tc tng tin gi cn b chi phi bi kh nng la chn ca ngi gi tin v tp qun tit kim trong dn c. Cc nc ang pht trin trong c Vit Nam vi nn ti chnh cn yu km, cng c ti chnh cn n gin vi tm l tit kim chi tiu cho nhng khon mua sm ln trong iu kin thu nhp cn thp nn tin gi ngn hng thng tng mc cao. Tc tng tin gi lun lun phi ng hnh vi tc cho vay trong mt ngn hng. Nu lng tin gi tng nhanh m khng c s dng cho vay th c th y ngn hng vo tnh th d tha vn trong khi vn phi tr chi ph cho nhng khon tin gi. H qu l ngn hng buc phi gim tc tng tin gi thng qua gim li sut hay tng tn dng thng qua ni lng cc iu kin cho vay. C hai bin php u c kh nng lm mt uy tn, nim tin hay tng ri ro ca ngn hng. Gi s tc tng tin gi thp hn nhiu tc tng cho vay th ngn hng d lm vo tnh trng thiu vn cho vay, buc phi tng li sut thu ht tin gi song
khng phi d dng t do ha li sut nh hin nay ng thi cho vay d b mt an ton hn do c th cc iu kin cho vay kh d dng. Cho vay mt mt l hot ng c bn to li nhun ca ngn hng mt mt l yu t quyt nh u t v tng trng kinh t. Tc cho vay tng ch yu ph thuc vo tc tng trng kinh t, nn kinh t pht trin cng cao th nhu cu v vic vay vn cng ln. i vi cc nc ang pht trin trong c Vit Nam, cc doanh nghip thng c xu hng vay vn u t t cc ngn hng, bn cnh c s can thip trc tip ca Chnh ph i vi hot ng cho vay cng l nhn t thc y tng trng tn dng. Tc cho vay v tng tin gi phi u n, khng c t bin v khong cch ln gia hai tc ny lm m bo cho s n nh ca hot ng ngn hng. 1.2.2. An ton hot ng ngn hng An ton tin gi l kh nng ngn hng c kh nng thanh ton ngay lng tin cn thit khi ngi cho vay cn . m bo cho vic sn sng chi tr khch hng, cc ngn hng cn phi duy tr mc d tr bt buc v c d tr qu mc. Cc ngn hng lun phi d tr lng tin mt cn thit nu khng buc phi bn cc ti sn c gi c th thanh ton cho ngi gi. An ton cho vay th hin vic cc khon cho vay , ang v s thng xuyn c hon tr ng hn vi li sut theo ng hp ng tn dng m cng c then cht l qun l ri ro, a dng ha v bo m tin vay. Vic cho vay lun ng ngha vi ri ro nhng nu bit qun l ri ro th s em li li nhun ln, doanh thu cao cho ngn hng. Kinh doanh ch c li khi ngn hng chp nhn v gim st c ri ro nhng iu ny cng ng ngha vi vic c th dn n khng hong h thng ngn hng khi cc khch hng khng c kh nng chi tr dn n nhng tnh trng n qu hn, n xu i vi ngn hng. o lng mc an ton cho vay cc NHTM
p dng cc bin php qun l ti sn c trn c s nh gi mc ri ro ca tng khon vay. H qu ca vic khng gim st c ri ro cho vay l tnh trng n qu hn. Cc ch tiu n qu hn / tng cho vay hay n qu hn / vn ngn hng phn nh r nht tnh trng an ton cho vay ca tng ngn hng. Khng hong cho vay hay khng hong n xy ra khi t l n qu hn cao khin cho cc ngn hng mt kh nng thanh ton, lm vo tnh trng ph sn. Theo thng l quc t, t l n qu hn ti a l 3-5 % tng d n cho vay. Vt qua gii hn ny, ngn hng ng trc nguy c khng hong v ph sn. gim t l n qu hn xung mc tiu chun, lm lnh mnh ha tnh hnh ti chnh ca ngn hng chng ta cn phi gim n qu hn thng qua c cu li n, dng qu d phng ri ro b p hoc tng cng cho vay. Tuy nhin nu ni lng tn dng m cha ci thin c cc iu kin m bo an ton cho vay th ngn hng s ri vo vng lun qun. Bn cnh chng ta cn s dng t l vn ti thiu, t l v kh nng thanh ton, t l vn ngn hn ti a c s dng cho vay trung v di hn m bo an ton cho hot ng ngn hng. 1.2.3. Vng mnh ca ngn hng S vng mnh ca cc ngn hng c th hin uy tn, nng lc, phm cht ca b my qun l ngn hng, h thng t chc cng nh trnh v phm cht ca i ng nhn vin. Nhng mt ngn hng vng mnh biu hin r nt nht thng qua quy m vn ca n. Quy m vn ca ngn hng cng ln th uy tn cng cao v kh nng v cng c hn ch do c tim lc ti chnh i ph vi cc ri ro, c iu kin a dng ha tn dng phn tn ri ro. Vng mnh ca ngn hng ngoi quy m vn cn c biu hin ch tiu li nhun. Ngn hng ch hot ng hiu qu khi to ra li nhun ln, li nhn sau c dng tip tc u t v b p li cc chi ph hot ng ca ngn hng. Vic nh gi qua cc ch tiu ROA bit hiu
qu s dng ti sn c v ROE bit hiu qu s dng vn c phn l cn thit ca mi NHTMNN.
2.YU CU M BO AN NINH TI CHNH

Trong nn kinh t th trng, hot ng ca ngn hng rt nhy cm i vi x hi, l u mi ca nhiu mi quan h lin quan n kinh t v m v vi m. Thc t kinh nghim ca nhiu nc trn th gii cho thy rng, bt k mt chn ng kinh t - chnh tr - x hi no cng nh hng n hot ng ca cc ngn hng v i hi phi c nhng iu chnh c cu ph hp. Thi gian qua tnh hnh lm pht tng cao nc ta buc cc c quan ti chnh kt hp vi NHNN a ra nhiu bin php ci thin tnh hnh. kim ch lm pht, n nh nn kinh t v m, NHNN s dng ng b cc gii php tht cht tin t: tng t l d tr bt buc; tng tt c cc li sut c bn, li sut ti chiu khu, li sut ti cp vn; pht hnh tn phiu bt buc i vi hu ht cc NHTM ln, ban hnh Quyt nh 03, Ch th 03 nhm hn ch cho vay chng khon Nh vy, hot ng ca cc NHTM c tm nh hng su sc i vi nn kinh t t nc. Do phi c s nh gi ng n hot ng ca cc ngn hng a ra nhng kt lun tha ng v c nhng nh hng sng sut, nhng iu chnh cn thit cho cc mi quan h ca tng ngn hng. c bit i vi cc NHTMNN ang chim vai tr ch o chi phi hot ng trong h thng ngn hng cn phi lun m bo c an ninh ti chnh h thng c an ton, khng b khng hong. Vit Nam nh gi hot ng ca mt ngn hng ngi ta thng da vo 5 tiu ch CAMEL v cc tiu chun ca Hip c BASEL I.
2.1. Tiu ch CAMEL

nh gi mt doanh nghip ni chung hay mt ngn hng ni ring, ngi ta thng dng 5 tiu ch CAMEL phn tch. L thuyt CAMEL cho rng nu qun l tt cc yu t trn s gim thiu ri ro, m bo an ton cho h thng ngn hng.
10
+ C- Capital- Vn ca bn thn ngn hng + A- Asset quality- Cht lng ti sn c + M- Management ability- Nng lc qun l + E- Earning- Kh nng sinh li + L- Liquidity- Kh nng thanh ton *C- Vn ca bn thn ngn hng Trong hot ng kinh doanh tin t, vn t c ca mt ngn hng mc d chim t l rt nh trong tng ngun vn ngn hng (khong <10%) nhng n gi v tr rt quan trng, quyt nh quy m v phm vi kinh doanh. N l c s quyt nh huy ng bao nhiu vn trn th trng v c s dng vo mc ch g. Mt khc vn ca ngn hng l ci m chng s st gim gi tr ca ti sn c ca ngn hng. i vi kinh doanh tin t, ngn hng c vn t c, c vn t c ln v duy tr c vn t c l biu hin mt ngn hng bn vng. (i)Vn t c l cn c xc nh kh nng thanh ton cui cng (t l an ton vn ti thiu) l kh nng p ng ton b cc cam kt ca ngn hng. V c cu vn t c bao gm phn vn c bn (vn cp 1) v vn b sung (vn cp 2). (ii) Vn t c l cn c xc nh gii hn cho vay i vi mt khch hng: nh gi kh nng phn tn ri ro, khng tp trung vn cho mt khch hng hay mt s khch hng qu ln. Ngi ta thng nh gi kh nng ny ca mt ngn hng theo ch tiu gi l h s phn tn ri ro. Vn t c ca cc NHTM Vit Nam l cn c xc nh cc gii hn: + u t c phn hoc lin doanh khng qu 50% vn t c. + Cho vay cc i tng u i khng qu 5% vn t c. + Cho vay ti a mt khch hng khng qu 15% vn t c.
11
+ Tng s tin bo lnh cho mt khch hng ca mt t chc tn dng khng c vt qu t l 15% so vi vn t c ca t chc tn dng . Theo nghin cu ca ngn hng th gii i vi mt ngn hng s t mc an ton khi h s an ton vn ln hn 8%. H s ny cng cao th sc chu ng ri ro ca ngn hng cng ln. Vi vic vn dng h s v tham kho gi tr trn h tr rt nhiu cho cng tc qun tr ngn hng ti nhiu quc gia trn th gii. * A- Cht lng ti sn c Ti sn c ca NHTM bao gm: ti sn ngn qu, ti sn cho vay, ti sn u t v ti sn c nh. Cht lng ti sn c l yu t quyt nh hiu qu hot ng kinh doanh ca ngn hng, nu tn tht trong cho vay ln s dn n thua l, lm gim vn t c, nh hng n kh nng chi tr v biu hin qun l ca ngn hng yu km. phn tch cht lng ti sn c trc ht phi xem tnh hp l trong c cu ca ti sn c nhm p ng tt nht yu cu nng cao mc doanh li, ng thi m bo kh nng thanh ton vi khch hng c th s dng 2 h s c cu sau: - H s c cu t l ca 4 nhm ti sn c: Ngn qu, cho vay, u t v ti sn c nh. Qua ch s ny c th nhn nh tnh hp l ca vic s dng vn ca ngn hng. Nu t trng ti sn cho vay v ti sn u t cng ln vi iu kin m bo t l thch ng cho ti sn ngn qu v ti sn c nh th c cu ti sn c ca ngn hng cng hp l. - H s c cu ca 2 nhm: Ti sn c sinh li v ti sn c khng sinh li. H s ny cho php nhn nh mc tn dng cc ngun vn ca ngn hng ti a ha li nhun. Bn cnh cn tn ti loi ti sn c tn ng (n qu hn, n kh i, n khoanh). Loi ti sn tn ng ny cao hay thp ph thuc vo cht lng tn dng. Nu cht lng tn dng cao th
12
n tn ng thp v ngc li. nh gi cht lng ti sn NHTM s dng cc ch tiu sau: + H s n qu hn trn 90 ngy /d n bnh qun: H s ny theo thng l quc t khng nn vt qu 2%. H s ny cng ln, cht lng ti sn cng thp. + H s n khng c kh nng thu hi (D n khng c kh nng thu hi / D n bnh qun): H s ny mc 0% l tt nht, mc 1% l bnh thng, mc ln hn 1% l c vn . + H s b p n khng c kh nng thu hi (Qy d phng ri ro / N khng c kh nng thu hi): H s ny nht thiu phi bng 1, nu nh hn 1 th hin ngn hng khng b p c n khng c kh nng thu hi. Phn tch cht lng ti sn c cn c nh gi di gc ti sn m bo ca khon vay, v ti sn bo m tin vay lm nh mc nghim trng ca ti sn tn ng. mt s nc, khi phn tch, nh gi s m bo hon tr ca tn dng ngi ta p dng h thng nh gi 3 im cho cc hnh thc m bo tn dng v mi tng quan gia mc cho vay so vi gi tr ca ti sn m bo.( Ph lc 1) Vic nh gi cht lng ti sn c ca ngn hng l cn thit phi tin hnh theo nh k v c h thng. N xem xt mc tun th nguyn tc ri ro phn tn, n qu hn v mc qu hn t iu chnh cc chnh sch kinh doanh ca ngn hng sao cho an ton nht. *M- Nng lc qun l L thuyt CAMEL cho rng kh nng qun l l yu t nng ng nht quyt nh n s thnh cng ca mi ngn hng. Ni n qun l l ni n yu t con ngi, t chc v chnh sch. Tt c quy t li nng lc qun l ca ban gim c iu hnh v biu hin cht lng qun l bng hiu qu trong kinh doanh.Vic nh gi vn ny c thc hin theo ni
13
dung: Nng lc ra sch lc trong kinh doanh, c sc cnh tranh v ng vng trn th trng; a ra c k hoch trin khai cc cng vic hp l, r rng v c hiu qu; vch ra c cc th tc qun l nghip v, quy trnh thc hin nghip v v bo m s tun th cc th tc v quy trnh ny trong giao dch kinh doanh; to nn mt c cu t chc hp l, c hiu qu, c s phn nh r rng trch nhim v quyn hn gia cc nhn vin v chuyn gia, cng nh gia cc khu, gia cc b phn ca ngn hng; c chnh sch nhn s hp l, khuyn khch tnh tch cc ca mi thnh vin trong cng vic, duy tr c k lut trong ni b. Trong qu trnh hot ng ca mt ngn hng, cht lng qun l ca ban iu hnh ngn hng th hin cc tiu chun: + Hiu qu trong kinh doanh: Tiu chun ny th hin mc v s tng trng ca kt qu kinh doanh. Tiu chun ny chng c nh gi bng vic gi vng cho kt qu kinh doanh trong tnh trng c nhng bin ng ca th trng. Nng lc qun l ca ngn hng cn th hin kh nng hn ch nhng tn tht khi c nhng bin ng bt kh khng nhiu phng din. + S tun th php lut, cc quy ch v hot ng ngn hng; s tn nhim ca khch hng, dn c i vi ngn hng trong vic gi tin, m ti khon, thc hin giao dch. *E- Kh nng sinh li Mt ngn hng ch tn ti v pht trin c khi v ch khi hot ng c hiu qu bng vic kinh doanh c li. nh gi kh nng sinh li ca khch hng, ngi ta thng s dng cc h s sau: `- T sut li nhun trn tng ti sn (ROA) l h s tng hp nht c dng nh gi kh nng sinh li ca mt ng vn u t. ROA cho bit c mt ng ti sn th cng ty to ra bao nhiu ng li nhun v ROA nh gi hiu sut s dng ti sn ca cng ty. H s ny cng cao th
14
c phiu cng c sc hp dn hn v h s ny cho thy kh nng sinh li t chnh ngun ti sn hot ng ca cng ty. ROA c tnh theo cng thc:
Li nhun sau thu ROA = Tng ti sn x 100%
- T sut li nhun trn vn t c (ROE) cho bit mt ng vn t c to c bao nhiu ng li nhun. ROE cng cao th kh nng cnh tranh ca cng ty cng mnh v c phiu ca cng ty cng hp dn, v h s ny cho thy kh nng sinh li v t sut li nhun ca cng ty, hn na tng mc doanh li vn ch s hu l mt mc tiu quan trng nht trong hot ng qun l ti chnh ca cng ty.
Li nhun sau thu ROE = Tng vn t c x 100%
*L- Kh nng thanh ton. Kh nng thanh ton l mt chun mc hot ng quan trng, l thc o cho s tn ti v pht trin ca ngn hng. L kh nng p ng cc ch tiu trong di hn v c lng tin cn thit cho vic m rng v pht trin. Kh nng thanh ton c nh gi theo nhng quy m v ni dung khc nhau, nhng thng thng c lng ha qua nhng ni dung c bn sau: H s vn kh dng (H1) H1 l t l ca tng ti sn c thi hn di mt thng (ni bng v ngoi bng) trn tng cc khon n phi thanh ton trong vng mt thng (ni bng v ngoi bng). Vic nh gi vn kh dng nhm mc ch xc lp, nh gi kh nng sn sng chi tr tin khi ngn hng c vn kh dng thanh ton cho cc khon n khng k hn ca mnh trong mt thi
15
gian ngn.Vn kh dng ca mt NHTM gm qu tin mt, tin gi ti NHTW v ti cc ngn hng khc, cng nh kh nng huy ng vn nhanh chng trong thi gian ngn ca ngn hng. H s vn kh dng i hi cc NHTM phi tun th mt cch nghim ngt v thng xuyn v vo bt c thi im no. Nu H nh hn 1 l biu hin ngn hng b e da v kh nng thanh ton v tnh linh hot trong kinh doanh c vn . H s kh nng thanh ton nhanh ( H2): L kh nng ngn hng dng tin hay cc ti sn c th quy i thnh tin thanh ton vi khch hng khi n ngy o hn. Do khi nh gi kh nng thanh ton, ngi ta cn s dng b sung mt s ch tiu phn tch khc: H2.1= (Tin mt tn quVND v ngoi t) / (Ti sn n d bin ng); H2.2= (tin gi ti NHNN) / ( Ti sn n d bin ng); H2.3= (Tin gi khng k hn ti cc TCTD trong v ngoi nc) / (Ti sn n d bin ng); H2.4= (Tin gi khng k hn ti cc TCTD khc) / (Tin gi khng k hn ti cc TCTD trong v ngoi nc). 2.2. Tiu chun BASEL I. Hip c BASEL I nh du bc ngot ln trong vic thit lp cc quy tc n gin trong vic tnh ton t l an ton vn ti thiu ca cc ngn hng bng vic s dng khung nh gi trng s ri ro. Vi mc ch phn b ngun vn nhy cm hn i vi ri ro, c gng gn kt ngun vn kinh t v ngun vn bt buc bo v ngi gi tin. BASEL I c nhiu nc trn th gii p dng nhm m bo an ton cho h thng ti chnh. Theo quy nh BASEL h s an ton vn CAR (Capital Adequacy Ratio) c tnh theo cng thc:
Tng vn t c H s an ton vn CAR = Tng gi quy i ca ti sn c ri ro x 100%
16
Trong vn t c c xc nh bao gm vn cp 1 v vn cp 2: Vn cp 1 gm vn iu l, qu d tr v li nhun khng chia Vn iu l: L s vn do tt c thnh vin ng gp v c ghi vo iu l cng ty. Vn iu l thng ln hn hoc bng vn php nh. Vn iu l ca NHTMNN do B Ti chnh cp t ngn sch Nh nc. Trong khi vn iu l ca NHTMCP do c ng gp vn, th hin bng s hu mt s lng c phiu theo lut nh. Vn iu l l mt phn ca vn ch s hu trong ngn hng thng mi, n khng phi l mn n, m l vn bt kh phn chia di mi hnh thc, c n mt thi im nht nh. Vn iu l l thnh phn ch yu cu thnh vn t c ngn hng thng mi. Ngn hng thng mi c dng vn iu l v qu d tr gp vn, mua c phn ca doanh nghip v ca cc t chc tn dng khc theo quy nh ca php lut. Ngoi ra, NHTM c nhiu n xu v cc khon ri ro khc nh mt qu tin mt, ri ro trong thanh ton khng dng tin mt m qu d phng ri ro v cc loi qu khc ca NHTM khng nng lc ti chnh xa ht cc mn n xu v cc ri ro khc. Khi thanh tra cc t chc tn dng ca NHNN c quyn yu cu ngn hng thng mi dng vn iu l xa ht nhng mn n xu v cc ri ro khc. Nhng nu ngn hng dng vn iu l xa n xu v cc ri ro khc ht 50%, m trong mt thi gian ngn khng c kh nng tng vn iu l, NHNN c quyn tuyn b NHTM y ph sn. Do vic thng xuyn tng thm vn iu l l yu cu khch quan theo quy nh ca php lut v hot ng ngn hng v yu cu khch quan v pht trin kinh doanh ca ngn hng. Cc qu d tr: Cc qu d tr lp trn c s trch t li nhun ca cc t chc tn dng sau khi b p l nm trc theo quy nh ca Lut Thu thu nhp doanh nghip v np thu thu nhp doanh nghip theo quy
17
nh ca php lut. Cc qu d tr bao gm qu d tr b sung vn iu l, qu d phng ti chnh v qu u t pht trin. (i) Qu d tr b sung vn iu l: Qu d tr b sung vn iu l dng b sung vn iu l. Vn t qu d tr b sung vn iu l hnh thnh t li nhun sau thu. Thng d vn s c nhp qu d tr b sung vn iu l tng vn v sau. i vi cc NHTMNN, trch lp qu d tr b sung vn iu l 5%, mc ti a ca qu ny khng vt qu mc vn iu l ca ngn hng. (ii) Qu d phng ti chnh: Qu d phng ti chnh dng b p phn cn li ca nhng tn tht, thit hi v ti sn xy ra trong qu trnh kinh doanh sau khi c b p bng tin bi thng ca cc t chc, c nhn gy ra tn tht, ca t chc bo him v s dng d phng trch lp trong chi ph. Trong h thng ngn hng, qu d phng ti chnh thng dng x l v gii quyt nhng vn lin quan n ri ro trong hot ng tn dng. Mc trch lp v s dng khon d phng x l cc ri ro trong hot ng ngn hng do Thng c Ngn hng Nh nc quy nh sau khi thng nht vi B trng B Ti chnh. i vi cc NHTMNN, trch qy d phng ti chnh 10% mc ti a ca qy ny khng vt qu 25% vn iu l ca cc t chc tn dng. Mc trch lp ly t li nhun sau khi tr i: Phn trch lp qu d tr b sung vn iu l; chia li cho cc thnh vin gp vn lin kt theo quy nh ca hp ng (nu c); b p khon l ca cc nm trc ht thi hn c tr vo li nhun trc thu thu nhp. (iii) Qu u t v pht trin nghip v: Qu u t pht trin nghip v dng u t m rng quy m hot ng kinh doanh v i mi cng ngh trang thit b, iu kin lm vic ca t chc tn dng.
18
Cn c vo nhu cu u t v kh nng ca qu, Hi ng qun tr ca t chc tn dng quyt nh hnh thc v bin php u t theo nguyn tc c hiu qu, an ton v pht trin vn. i vi cc NHTMNN, trch lp Qu u t pht trin nghip v 50%. Mc trch lp ly t li nhun sau khi tr i: Phn trch lp qu d tr b sung vn iu l; chia li cho cc thnh vin gp vn lin kt theo quy nh ca hp ng (nu c); b p khon l ca cc nm trc ht thi hn c tr vo li nhun trc thu thu nhp. Ngoi ra, qu u t pht trin nghip v c b sung t li nhun cn li sau khi trch 2 qu khen thng, phc li (iv) Li nhun khng chia: L phn thu nhp ca ngn hng c gi li trong qu trnh kinh doanh thay v dng chi tr c tc. T chc tn dng c s dng vn hot ng kinh doanh theo quy nh ca Lut Cc t chc tn dng, m bo nguyn tc an ton v pht trin vn. T chc tn dng ch c s dng khng qu 50% vn t c cp mt (theo hng dn ca NHNN) u t xy dng, mua sm ti sn c nh v phi chp hnh y cc quy nh ca Nh nc v qun l u t v xy dng. Vy vn cp 1 c dng lm cn c xc nh gii hn mua, u t vo ti sn c nh ca t chc tn dng. Vn cp 2 c xc nh: a. 50% phn gi tr tng thm ca ti sn c nh c nh gi li theo quy nh ca php lut. b. 40% phn gi tr tng thm ca cc loi chng khon u t ( k c c phiu u t, vn gp) c nh gi li theo quy nh ca php lut
19
c. Tri phiu chuyn i (tc l loi tri phiu c th chuyn i sang c phiu) v c phiu u i do t chc tn dng pht hnh tha mn nhng iu kin sau : - C k hn ban u, thi hn cn li trc khi chuyn i thnh c phiu ph thng ti thiu l 5 nm. - Khng c m bo bng ti sn ca chnh t chc tn dng. - T chc tn dng khng c mua li theo ngh ca ngi s hu hoc mua li trn th trng th cp, hoc t chc tn dng ch c mua li sau khi c Ngn hng Nh nc chp thun bng vn bn. - T chc tn dng c ngng tr li v chuyn li ly k sang nm tip theo nu vic tr li dn n kt qu kinh doanh trong nm b l. - Trong trng hp thanh l t chc tn dng, ngi s hu tri phiu chuyn i ch c thanh ton sau khi t chc tn dng thanh ton cho tt c cc ch n c m bo v khng c m bo khc. Vic iu chnh tng li sut ch c thc hin sau 5 nm k t ngy pht hnh v iu chnh mt ln trong sut thi hn trc khi chuyn i thnh c phiu ph thng. d. Tng gi tr vn cp 2 ti a bng 100% gi tr vn cp 1. e. Trong thi gian 5 nm cui cng trc khi n hn thanh ton, chuyn i thnh c phiu ph thng gi tr cc cng c n khc v tri phiu chuyn i c tnh vo vn cp 2 s phi khu tr mi nm 20% gi tr ban u. Ti sn c ri ro. Ti sn c ri ro l nhng khon mc ti sn c c phn nh trong v ngoi bng tng kt ti sn C th b tn tht trong qu trnh kinh doanh
20
nh cho vay khng thu hi c n, ngn hng phi tr tin cho khch hng c bo lnh, gi tr chng khon gim, cng ty c ngn hng hn vn lin doanh b thua l Da vo tnh cht ca ti sn, ti sn C ri ro c phn thnh: Cc khon tn dng b ri ro, cc khon u t b ri ro, cc khon bo lnh b ri ro Da vo hnh thc qun l ti sn, ti sn C ri ro bao gm: Ti sn c ri ro ni bng, ti sn ri ro ngoi bng.(ph lc 2 v 3) Ngoi tr cc ti sn c xem nh khng c ri ro nh: tin mt, tin gi, NHNN mi ti sn u c ri r nht nh c nh gi t 0% -100%. Cc loi ti sn ny c phn theo 4 tiu chun khc nhau: khng c ri ro(0%), ri ro thp(20%), ri ro trung bnh (50%), ri ro cao nht (100%). Thng thng ri ro c chia thnh mc: 0%, 20%, 50%, 100% tng ng vi cch xp loi Ti sn C: Ti sn c bnh thng, Ti sn c km tiu chun, Ti sn c nghi ng, Ti sn c b mt trng. (Ph lc 2) Quy c Basel nm 1988 quy nh mt ngn hng U ban Basel phn chia ti sn ni v ngoi bng thnh tng nhm tng ng vi mt h s ri ro nht nh nh sau thng mi phi p ng hai t l vn: t l vn cp 1 trn tng ti sn c iu chnh ri ro (RWA) l 4% v t l vn cp 1 cng vn cp 2 trn tng gi tr quy i ca ti sn c ri ro ln hn hoc bng 8%.
3. KINH NGHIM GIM ST HOT NG CA NGN HNG

TRUNG NG TRUNG QUC V BI HC CHO HOT NG GIM ST NGN HNG CA VIT NAM Trc nhng nhu cu cp thit trong vic m bo an ton v lnh mnh ca h thng ngn hng cn thit phi c nhng ci cch th ch
21
thanh tra gim st ngn hng hng ti thng l quc t. Nhiu m hnh t chc v hot ng mi c xut, nhiu gii php khc phc, x l tch cc cng c khuyn ngh nng cao hiu qu vic gim st ngn hng. Trung Quc v Vit Nam, 2 nc c nn kinh t chuyn i, c nhiu nt tng ng v th ch kinh t - chnh tr - vn ho - x hi, cng nh l v nhng c th trong cu trc h thng ti chnh. Do vy, tc gi tip cn vn thng qua vic xem xt kinh nghim ci t ca ngn hng ca Trung Quc, t a ra nhng nhn xt, kin ngh i vi vic gim st h thng ngn hng Vit Nam trong chng gii php. 3.1. Tng quan U ban gim st Ngn hng ca Trung Quc Ngn hng Nhn dn Trung Hoa (PBC): PBC c thnh lp trn c s hp nht ca 3 ngn hng sn c l Huabei Bank, Beihai Bank v Xibei Farmer Bank. Vo thng 9 nm 1983, Quc v Vin quyt nh chuyn PBC thnh Ngn hng Trung ng ca nc Cng ha Nhn dn Trung Quc, thc hin cc chc nng thng thng nh mi NHTW khc trn th gii. Tuy nhin cng cuc ci cch khu vc ti chnh - ngn hng din ra mnh m trong sut thp k 80 v tip theo a n mt trong nhng h qu quan trng l s phn tch gia 3 lnh vc: ngn hng, bo him v chng khon. Ti nm 1998, PBC chnh thc thi khng cn thm quyn qun l v gim st 2 lnh vc bo him v chng khon na, nhng trch nhim ny c trao li cho 2 y ban chuyn trch mi c thnh lp. Mt s kin quan trng tip theo l vo thng 3/2003, Hi ngh ln th nht i hi i biu Nhn dn Trung quc kho 10 ph chun Quyt nh ci t cu trc t chc ca Quc v Vin, theo l vic tch b chc nng iu tit v gim st cc t chc ngn hng, cc cng ty qun l ti sn, cc cng ty u thc v u t, cc t chc ti chnh c nhn tin gi khc ra khi PBC. Mt u ban chuyn trch trc thuc Quc v Vin
22
U ban Qun l v gim st ngn hng Trung quc (CBRC) c thnh lp thc thi nhim v ny chnh thc t thng 4/2003. Vic tch b chc nng gim st ngn hng nhm gii quyt mi xung t tim tng v li ch gia chnh sch tin t v chc nng iu tit, gim st hot ng ca h thng ngn hng. Hn na, theo l thuyt ca Ngn hng trung ng hin i ch ra rng: s mnh trng yu ca cc Ngn hng trung ng ngy nay l m bo s n nh gi tr ng tin, qua h tr tng trng kinh t bn vng. Theo xu hng chung trn th gii, PBC ch yu tp trung mi ngun lc ca mnh vo vic hoch nh v thc thi chnh sch tin t.Vic thc hin chc nng bo v s n nh v an ton ca c h thng ngn hng s do c quan gim st ngn hng ph trch. Chc nng chnh ca CBRC l: Thit lp nhng quy tc qun l v a ra nhng iu chnh ch yu trong h thng cc ngn hng ph hp vi tiu chun quc t. c y quyn v vic xc lp phm vi hot ng ca mi ngn hng. C nhng hnh ng trn p mnh gi vng s n nh, trnh nhng hnh vi ph v h thng. Kim sot vai tr ca c nhn lnh o mi ngn hng. Cng b thng tin, bo co s liu ca cc ngn hng. Thanh tra gim st ngn hng ca CBRC tp trung vo nhng nhim v: Tp trung gim st ri ro, ci thin phng php v qu trnh gim st. Cng c gim st ngun vn, t l an ton vn, t l n xu ca mi ngn hng. Kin ngh nhng ngn hng phi t di s kim sot ni b. Thc hin ci cch gim st theo tiu chun chung ca th gii 3.2. Bi hc cho hot ng gim st ngn hng ca Vit Nam
23
Nhng thnh tu thu c trong nhng nm va qua ca cc ngn hng Vit Nam l rt ng khch l, tuy nhin kt qu thu c vn cn cch xa so vi mc tiu ra, cha tng xng vi tim nng hin c. Nhm gp phn h tr cho cng cuc ci cch ton din, trit th ch thanh tra gim st ngn hng, tc gi c mt s kin ngh sau: - Ci cch NHNN ni chung, Thanh ra ni ring phi c phi hp cht ch vi chng trnh ti c cu cc NHTMNN v cc Doanh nghip nh nc; tt c phi t trong tin trnh chung v ci cch th ch, t chc b my nh nc. - ci cch trit th ch Thanh tra gim st ngn hng ch c th t c khi thit lp c Lut v gim st ngn hng theo tiu chun quc t. - Vai tr ch qun ca NHNN i vi cc TCTD, cc NHTMNN s kt thc khi chng ta bc vo giai on hi nhp. Hot ng gim st ngn hng se phi thay i cn bn trn c s tp trung ha, hng n mc tiu bo m an ton hot ng ngn hng v h thng cc t chc tn dng, ph hp vi thng l quc t, c th: Cc b phn gim st ngn hng s tp trung hn vo vic gim st an ton h thng TCTD v x l cc TCTD c vn theo thm quyn trn c s chn chnh v nng cao kim tra, kim ton ni b trong tng TCTD, coi l h thng qun l ri ro, bo m an ton cho TCTD. H tr thanh tra ngn hng cn c s gim st ca mt s c quan: Bo him tin gi, cc cng ty kim ton c lp Nhng hot ng khng ph hp vi nhim v gim st ngn hng cn phi c chuyn sang nhng b phn khc ph hp nhm ti iu kin hot ng thanh tra gim st tr v ng bn cht l gim st phng nga nhm pht hin, cnh bo sm nhng ri ro trong ton h thng cng nh trong tng TCTD v c nhng bin php x l kp thi. Thay i phng thc tin hnh gim st t xa v thanh tra ti ch vi cch tip cn t trn xung di, chuyn dn t gim st nh hng tun th sang gim st da trn ri ro.
24
Thnh lp b phn thc hin gim st v m ton b h thng ti chnh nhm pht hin, phng chng ri ro h thng; ngn chn hoc lm gim nh tc ng ca khng hong ti chnh- tin t; n nh v pht trin th trng ti chnh.
CHNG 2 THC TRNG AN NINH TI CHNH CA CC NGN HNG THNG MI NH NC VIT NAM HIN NAY
1. KHI QUT V CC NGN HNG THNG MI NH NC VIT NAM 1.1. H thng Ngn hng Vit Nam trc v sau nm 1990 Tin thn ca NHNN l nh sn xut tn dng c thnh lp nm 1947. Trong hng chc nm NHNN Vit Nam vi h thng cc chi nhnh rng khp tng l t chc tn dng ln nht v duy nht. Chc nng chnh ca NHNN Vit Nam l huy ng tin gi ca cc doanh nghip, cc c quan on th, cc t chc kinh t v dn c cho vay. NHNN va l c quan qun l tin t tn dng va l t chc kinh doanh khng v mc tiu li nhun. NHNN ng vai tr quan trng trong cng cuc khng chin chng Php, chng M cu nc, xy dng ch ngha x hi min Bc, kin thit t nuc sau nm 1975. NHNN tr thnh knh cp vn ca Nh nc cho cc ngnh, lnh vc thng qua hnh thc tn dng ng thi l ngi i din cho Vit Nam trong vic tip nhn v qun l cc khon ti tr ca cc nc ng h cng cuc xy dng v bo v t quc ca nhn dn Vit Nam. Sau nm 1975, cng vi kh khn ca cc nc x hi ch ngha,
25
vin tr gim, Vit Nam phi i u vi hng lot cc thch thc ln khin cho NHNN phi in tin ti tr cho nhu cu chi tiu ca chnh ph. Lung tin cung ng gia tng trong iu kin sn lng khng tng kp y lm pht ln cao trong nhng nm 80. Tnh trng c quyn trong h thng ngn hng gp phn duy tr trng thi tr tr, lm gim vai tr trung gian ti chnh hot ng v mc tiu hiu qu kinh t. H thng ngn hng Vit Nam c i mi ng k trong qu trnh chuyn i t nn kinh t tp trung sang nn kinh t th trng c iu tit v m ca nh nc. c s tch bit chc nng qun l hot ng tin t, tn dng vi chc nng kinh doanh tin t, a dang ho cc loi hnh ngn hng, tng bc xo b c quyn, chuyn sang cnh tranh c s qun l ca nh nc. K t u nhng nm 90 h thng cc NHTM khng ngng pht trin v loi hnh nghip v gp phn quan trng vo s nghip tng trng kinh t t nc. Nm 1990, c nc c ti 4 NHTM nh nc v 15 NHTM CP v cc Hp tc x tn dng. Thng 5/1990, 2 Php lnh Ngn hng ra i to bc ngot quan trng trong hot ng ca ton h thng ngn hng. Tuy nhin n na sau ca thp nin 90, Php lnh khng p ng c yu cu pht trin ca h thng ti chnh Vit Nam. Trc tnh hnh , Quc hi thng qua Lut v NHNN v Lut v cc t chc tn dung. Cc NHTM m rng i tung phc v cho mi thnh phn kinh t, m rng th trng. Nhiu nghip v ngn hng mi bc u uc thc hin: nghip v cm , chit khu cc giy t c gi, ti tr bn tr gpNhm nng cao hiu qu hot ng, cc NHTM b dn cc cp trung gian, tch bit dn cc hot ng chnh sch v hot ng thng mi, tng tnh c lp tng i cho cc chi nhnh, mnh dn i mi cng ngh cho ph hp vi yu cu qun l kinh doanh. Thnh tu ca h thng ngn hng Vit Nam trong thi gian qua l kt qu ca nhiu nhn t tc ng. Cng vi qu trnh ci cch kinh t ni chung, ng v Nh nc c bit quan tm n ci cch trong lnh vc ngn hng. Cc chnh sch tin t- tn dng ca nh nc gp phn thc y s pht trin ca h thng ngn hng.
26
1.2. Tng quan v cc NHTMNN Vit Nam hin nay H thng NHTMNN Vit Nam n nay c 5 ngn hng: Ngn hng Ngoi Thng, Ngn hng u t v pht trin, Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn, Ngn hng Pht trin nh ng bng sng Cu Long, Ngn hng Cng thng. Cc NHTMNN Vit Nam l doanh nghip nh nc hng c bit, c t chc theo m hnh Tng cng ty nh nc 90. NHTMNN c t chc v hot ng thep Php lnh ngn hng, Hp tc x tn dng v cng ty ti chnh do Ch tch Hi ng nh nc ban hnh nm 1990, iu chnh bi lut Ngn hng v cc t chc tn dng ban hnh nm 1997, v iu l ca mi ngn hng do Ch tch Hi ng qun tr ban hnh, Thng c NHNN chun y v c iu chnh cho ph hp vi tng thi k. NHTMNN hot ng trong mi trng kinh t th trng ang hnh hnh v pht trin nh l kt qu ca i mi vi nhng c trng: kh nng v Thng tin ti chnh t cc ngun chnh thc b hn ch; mi trng lut php ang pht trin v cn nhiu vng thiu an ton cho kinh doanh tin t, tn dng, ngn hng; li sut b kim sot t Ngn hng Trung ng, thiu vn cho vay di hn trm trng. Ngun vn kinh doanh ch yu c to thnh t cc ngun: b sung t NSNN, vay cc nh ch ti chnh v t huy ng l khch hng. Li nhun ca cc NHTMNN do B ti chnh v NHNN xc lp kim sot cn c vo cc quy nh v c ch ti chnh trong php lnh Ngn hng, Hp tc x tn dng v cng ty ti chnh. Hot ng kinh doanh ch yu l huy ng vn, hot ng cho vay, u t v cc hot ng khc nh kinh doanh ngoi t, chng khon, vng bc qu.vi khch hng ch yu l cc doanh nghip v c nhn thuc mi thnh phn kinh t trn lnh th Vit Nam v mt s quc gia c chi nhnh. M hnh hot ng ca cc NHTMNN l s hu nh nc, mi hot ng chu s gim st ton b trc tip ca NHNN Vit Nam.
2. THC TRNG HOT NG CA CC NGN HNG THNG MI NH NC HIN NAY

27
2.1. Hot ng huy ng vn

2.1.1. Vn huy ng y l ngun vn ch yu trong hot ng ca h thng NHTMNN v cng l ngun vn tn dng ch lc trong h thng cc TCTD Vit Nam. K t khi hot ng vi t cch l ngn hng kinh doanh, vic m rng v tng nhanh quy m vn huy ng l mt trong nhng thnh tu ni bt trong hot ng ca h thng NHTMNN.
Biu 1: Th phn huy ng vn ca cc t chc tn dng nm 2007
9% 2% 30%
Ngn hng T MC P Ngn hng T MNN Ngn hng NN&L D T C T D khc
59%
n v tnh: % Ngun: ADB Qua cc s liu cho thy, cc NHTMNN lun chim th phn ln nht trn th trng vn huy ng ca cc TCTD Vit Nam mc d trong thi gian gn y mc tham gia th trng ca cc NHTM c phn, ngn hng lin doanh, chi nhnh ngn hng nc ngoi ngy cng ln mnh v cnh tranh gay gt hn. Ngun vn huy ng ca h thng NHTMNN trong thi
28
gian qua tng vi tc nhanh chng, mt phn do s i mi v pht trin ca chnh bn thn h thng cc ngn hng lm tng nng lc thu ht ngun vn trong nn kinh t; mt khc do s tng trng ca nn kinh t v s n nh ca tin t l yu t quan trng thc y nhu cu giao lu vn. Vi mt nn kinh t ang thi k u pht trin, cc ngun vn cn phn tn v ang dn ht vo knh tn dng ngn hng khin cho tc tng trng vn huy ng ca ngn hng cao hn rt nhiu ln sao vi tc tng trng kinh t. V c cu ngun vn huy ng, c th c nghin cu cn c vo 3 cch phn loi tng qut( 1) Phng thc huy ng; (2) Loi tin t huy ng; (3) Thi hn huy ng Theo cch th nht bao gm: Ngun vn huy ng l tin gi ca khch hng v ngun vn huy ng bng vic pht hnh cc cng c vay n. Tin gi ca khch hng bao gm tin gi ca cc doanh nghip, cc t chc v tin gi ca dn c di cc hnh thc: Tin gi thanh ton, tin gi c k hn, tin gi tit kim, tin gi vn chuyn dng, tin gi bo m thanh tony l ngun vn chim t trng ln nht trong tng ngun vn huy ng ca cc NHTMNN, trong ch yu l tin gi thanh ton ca doanh nghip v tin gi tit kim ca dn c. Trong nhng nm gn y do s pht trin mnh m ca h thng thanh ton in t, cng nh nhng nghip v mi c m ra to iu kin thun li cho vic thu ht ngun tin gi ca khch hng vo h thng NHTMNN. Mt cch khc ngn hng huy ng vn l pht hnh cc cng c vay n nh k phiu, tri phiuVic pht hnh cc cng c vay n mang li quyn ch ng hn cho cc ngn hng trong vic huy ng vn v ngn hng ch s dng n n khi cn thit. Trong thi gian va qua cc ngn hng tng i linh hot to vn cho hot ng kinh doanh, ng thi to ra hng ho cho th trng chng khon nh vic: tng cng pht hnh tri phiu k hn ph bin t 1-3 nm, mt s n 5 nm thu ht ngun vn trung, di hn v c cu li ngun vn kinh doanh.
29
Bng 1 - Lng tin gi ca khch hng v pht hnh giy t c gi ca cc NHTMNN trong nm 2007 Tin gi ca khch hng 145.437.503 135.335.702 230.003.049 9.939.911 6.521.758 15.007.516 6.022.464 n v tnh: triu ng Ngun: BVSC Theo cch phn loi th hai, c ngun vn huy ng bng VND v c ngun vn huy ng bng ngoi t. Trong thi gian qua lm pht tng cao, VND b mt gi so vi cc loi ngoi t mnh, ng thi vi cn cn xut nhp khu ca Vit Nam cng c nhng bt li to sc p tng gi, trong nn kinh t xut hin xu hng cc doanh nghip v dn c tch tr ngoi t thay v nm gi VND, khin cho tc tng trng huy ng ngoi t kh nhanh v ngi ta gi l hin tng la ho. Tuy nhin do nhng tc ng gim lin tc v duy tr mc li sut thp USD trong thi gian gn y lm cho xu hng trn c chiu hng gim. Thm vo cng vi nhng n lc ca Chnh ph v NHNN Vit Nam trong vic kim sot lm pht, n nh gi tr ng tin v n nh kinh t v m cng c lng tin ca cng chng i vi VND, to iu kin thun li ngn hng tp trung c lng vn VND tri ni trn th trng a vo phc v cho cc hot ng kinh t. Theo cch phn loi th ba, ngun vn huy ng uc chia lm 2 loi l vn ngn hn v vn trung, di hn. Hin nay Vit Nam, tin gi thanh ton, tin gi khng k hn v c k hn di 12 thng c gi l ngun vn ngn hn; cc khon huy ng c k hn t 12 thng tr ln c gi l vn chung v di han. Hin nay, ngun vn huy ng ngn hn thng l b
Ngn hng VCB BIDV ICB AGB MHB
Pht hnh giy t c gi
30
phn ch yu trong tng ngun vn huy ng ca cc NHTMNN. T l huy ng vn trung v di hn trong tng vn huy ng l rt thp, ring BIDV c t l huy ng vn trung v di hn cao nht t 42% n 45%, 3 ngn hng ln cn li th tng i thp.Tuy nhin, pht trin kinh doanh theo hng a nng v to lp c cu ngun vn an ton, vic tng cng cc ngun vn huy ng trung di hn l rt cn thit, cc ngn hng iu cha nh gi ng mc tm quan trng ca ngun vn di hn m ch yu ch tp trung vo vn ngn hn. Thc t hin nay ti cc NHTMNN mt ngun vn ngn hn ln c cho vay theo cc d n u t ca nh nc li c tnh lu di iu ny mang li ri ro cao cho cc ngn hng khi cha kp thu hi vn tr li cc nh u t ngn hn. Theo nh gi ca cc chuyn gia IMF th t l vn ngn hn cho vay trung v di hn ca cc NHTMNN l ln hn nhiu so vi con s 40% theo quyt nh 457 ca NHNN Vit Nam quy nh. 2.1.2. Vn vay cc TCTD, vay NHNN v vay khc Trong c cu ngun vn kinh doanh ca NHTMNN, ngun vn i vay ca cc TCTD, vay NHNN v vay khc cng l mt b phn ngun vn chim t trng kh ln, do n c vai tr quan trng trong hot ng to vn ca NHTMNN. Cc khon vay TCTD thng c thc hin trn th trng lin ngn hng. Ngn hng s dng ngun vn ny ch yu p ng nhu cu thanh khon. Trong vi nm gn y. tr trng tin t ni chung v th trng lin ngn hng ni ring bt u tr nn si ng to iu kin ti u ho qu trnh huy ng v s dng vn, tng cng thanh khon v gp phn m bo cho s an ton c hot ng h thng ngn hng. NHNN l ngn hng ca cc ngn hng, l ngi cho vay cui cng trong nn kinh t. V vy, cc NHTMNN c th c NHNN cho vay vn ngn hn khi cn thit di cc hnh thc sau: Chit khu, ti chit khu thng phiu v cc giy t c gi ngn hn khc; cho vay c m bo bng cm c thng phiu v cc giy t c gi ngn hn khc.
31
Bn cnh , cc NHTMNN cn c th vay b sung vn thiu ht trong thanh ton b tr hay khi tm thi mt kh nng chi tr c nguy c gy mt an ton cho ton h thng. Vn vay ca TCTD khc hay vay ca NHNN chim t trng nh trong ngun vn kinh doanh ca ngn hng, n mang ngha ch yu trong vic m bo kh nng thanh ton thng xuyn v nng cao hiu qu s dng vn ca NHTMNN. Ngoi cc ngun vn vay trn, trong qu trnh hot ng cc NHTMNN cn c th to lp vn cho mnh t mt s ngun khc: Vn trong thanh ton do cha c s dng hay vn y thc u t, ti tr ca Chnh ph...Cc ngun vn vay t cch ny tuy khng nhiu, thi gian s dng ngn nhng li khng mt chi ph huy ng, c iu kin pht trin cc nghip v v dch v ngn hng khc Bng 2- Tin vay cc TCTD khc v vn ti tr, y thc u t ca 5 NHTMNN tnh n 31/12/2007 Ngn hng VCB BIDV ICB AGB MHB 2.1.3. Vn t c Vn t c ca NHTMNN theo quy nh bao gm vn cp 1 v vn cp 2. Vn cp 1 li gm c vn iu l, qu d tr v li nhun khng chia ca ngn hng. Vi nhng yu cu m bo t l an ton cho hot ng ngn hng theo quy nh 457 ca NHNN Vit Nam cc NHTMNN khng ngng tng ngun vn t c vi nhiu hnh thc huy ng khc nhau. Hin nay sau khi NHNN ban hnh thm Quyt nh 03 v quy nh hn mc tn cho vay chng khon, khi c quy nh hn mc cho vay, chit khu giy t
Tin vay cc TCTD khc 12.685.256 7.886.843 17.815.726 8.170.080
Vn ti tr, y thc u t 191.033 18.088.670 12.529.661 998.919
n v tnh: triu ng ; Ngun: Bo co thng nin cc NHTMNN
32
c gi u t v kinh doanh chng khon l 20% vn iu l thay v 3% tng d n theo Ch th 03. Do y cc ngn hng vo cuc ua tranh tng vn iu l m bo yu cu ca NHNN v cp vn cho vay chng khon trong thi gian ti. Vn t c ca cc NHTMNN trong my nm va qua tng ln ch yu l t ngun vn cp ca Chnh ph, tng vn t c t qu d tr b sung vn iu l ca cc NHTMNN cn hn ch v hu ht cc ngn hng ny ang trong giai on tp trung c cu li ti chnh. Vic Nh nc cp vn iu l cho cc NHTMNN trong thi gian va qua gip cho cc NHTMNN ci thin mt phn nng lc ti chnh, c bit l khi m nhu cu vn ca nn kinh t rt ln v tng nhanh i hi phi tng tc huy ng vn m rng cho vay v m rng hn mc tn dng cho mt khch hng. Mt khc, vic Nh nc cp vn l cn thit bi khng ch ci thin tnh hnh ti chnh ca cc ngn hng do Nh nc l ch s hu m cn l cch quan trng gp phn to s pht trin bn vng cho h thng ngn hng. Bng 3- Vn ch s hu ca 5 NHTMNN giai on 2006-2007 Ngn hng VCB BIDV ICB AGRI MHB 2006 11.127 11.635 6.080 10.380 1.069 2007 13.235 7.551 5.607 10.380 929 n v tnh: t ng Ngun: ADB *Nhng hn ch v vic thu ht vn ca cc NHTMNN Cc NHTMNN khng ngng ln mnh c v quy m v tm vc nhng vn cha tng xng vi tim nng v tnh hnh pht trin kinh t t nc. Vic thu ht vn cn nhiu bt cp cha c x l ng mc cc NHTMNN vn tm so vi cc ngn hng khc trong cng khu vc. Vy l nhng hn ch g?
33
(1)Hot ng to vn: tuy cc NHTMNN c tc tng trng vn cao nhng quy m vn vn cn thp, lm khng ch nng lc kinh doanh h thng NHTM b nh hng m cn lm gim vai tr ch o, ch lc ca h thng ny trong vic to vn tng trng kinh t. So vi nhng NHTM ca nhng nc pht trin Chu chng ta km xa v vn iu l nhng ngay c vi nhng NHTM trong khu vc ASEAN, con s ny cng ng chung ta xem xt v nh gi li hot ng ca cc NHTMNN. Cc NHTMNN ng vai tr ch o trong h thng ngn hng nhng nhng kt qu t c l cha tng xng vi v tr .
Bng 4- 10 NHTMNN c vn iu l ln nht khu vc NG NAM tnh n ht nm 2006 Vn iu l 16.943 12.835 9.837 7.469 6.744 4.876 3.836 3.212 2.885
STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Tn ngn hng DBS Group Holdings United Oversea Bank Corporation Malayan Banking Bank Mandiri Bangkok Bank Public Bank Krung Thai Bank Bumiputra Bank
Quc gia Tng ti sn Singapore 107.235 Singapore 82.389
Oversea- Chinese Banking Singapore 55.578 Malaysia Thailand Malaysia Thailand Commerce Malaysia 47.274 36.118 24.280 29.417 21.856
Indonesia 26.677
34
10
Kasikorn bank VCB n v tnh: triu $
Thailand Vietnam
21.156 10.305
2.778 269
Ngun:www.theasianbanker.com/A556C5/datacenter.nsf/frmAB300/open Vi thi quen ca ngi dn Vit Nam trong vic gi lng tin mt trong trao i, bun bn nhng cc NHTMNN vn cha tn dng trit c nhn t ny. Tuy c cu tng phng tin thanh ton c chuyn dch theo hng tch cc hn, nhng t trng tin mt trong lu thng vn cn chim t l cao v xu hng gim cng rt chm. T trng tin mt trong c cu tng phng tin thanh ton n cui nm 2006 l 18% trong khi cc nm 2005 v 2004 con s ln lt l 19% v 20%. So vi cc nc trong khu vc Vit Nam c t l tin mt trn tng phng tin thanh ton mc cao nht vi 18% . Nhu vy, nu h thng ngn hng khai thc tt hn ngun tin ny th s to thm c ngun tn dng ln. y l mt c trng ca ngi Vit Nam khi mt lng ln tin mt c thanh ton trong khi cc vic s dng cc hnh thc trao i tin tin cn nhiu hn ch. Vic s dng th ATM c ph bin cc thnh ph ln, tuy nhin vn cn nhiu hn ch nhiu vng trn c nc. iu ny cng m ra c hi cho cc NHTMNN xy dng nhiu hnh thc thanh ton a dng v phong ph hn cho khch hng. (2) Cc hnh thc huy ng c ci tin v a dng nhiu nhng vn ch yu thuc v quy trnh nghip v v cch thc qun l ngn hng, cc hnh thc cn mang tnh truyn thng cha sng to. Trong c cu ngun vn l tin gi ca khch hng, chim t trng ch yu vn l tin gi tit kim ca dn c vi mc li sut c nh, cc hnh thc thu ht ngun vn trung v di hn cha c cc ngn hng ch ng mc nn hin nay ngun vn ny l thp trong tng vn huy ng ca NHTMNN. Mt khc tuy hu ht cc doanh nghip hin nay u c quan h tin gi, tn dng v thanh ton vi h thng NHTMNN nhng li th li cha c khai
35
thc. Mt lng vn nhn ri ln t li nhun ca cc doanh nghip vn ang tri ni m cc ngn hng cha tn dng c i vi nhng cng c n nh k phiu, tri phiu, hn ch ln nht do chng loi cn n iu cha phong ph, cc ngn hng hu ht mi ch pht hnh trn th trng phi tp trung, thiu mt th trng c hiu qu trong vic mua bn li nhng cng c ny. Do vy cc cng c n ca NHTMNN cha thc s hp dn i vi cc nh u t. (3) Li sut huy ng cha linh hot theo bin ng ca th trng. Hu ht cc li sut u c p theo khung li sut c nh do NHNN ban hnh vi bin c gii hn. Chnh iu ny khin cho ngui gi tin c tm l lo ngi v mc li sut thc t m h nhn c trong tung lai nht l trong thi k lm pht tng cao nh hin nay. Bn cnh vic cc NHTMNN thu ht ngun vn t dn c c coi trng bng bin php cnh tranh li sut gia cc ngn hng trn th trng m cha ch n tnh a dng hay kh nng thanh khon v nhng tin ch ca cc hnh thc huy ng khc. Nm 2008, chng ta c chng kin cuc ua tranh quyt lit v li sut gia cc ngn hng vi mc li sut ln n 19%. y l con s cha bao gi xut hin trong hot ng ngn hng t trc n nay. Vic x l li sut ca cc NHTMNN cha tht s linh hot, cha tm ra c hng gii quyt ph hp m vn phi chy ua tranh dnh ngun huy ng vn bng vic tng li sut. (4) Vn t c ca cc NHTMNN thp lm cho h s an ton vn ca cc ngn hng lun mc nh hn 8%, lm hn ch kh nng huy ng v cho vay, gim kh nng hin i ho cng ngh, gim nng lc cnh tranh v c nguy c dn n mt an ton h thng.Tuy nhin cho n nay cc NHTMNN hu nh cha c cch no b sung vn t c m ch yu da trn ngun cp pht ca nh nc v li nhun tch lu, trong khi nhng ngun ny u rt hn ch. Vic tng ngun vn ca cc NHTMNN va b ng va cha th hin c vai tr trung gian ti chnh.
2.2. Hot ng cho vay

2.2.1. Thc trng hot ng cho vay tn dng ca cc NHTMNN
36
Cc NHTMNN vn chng t c v th ca mnh trong cc hot ng chnh ca ngnh ngn hng. Th phn cho vay vn lun chim mt t trng ln, cc NHTMNN l nhng ngn hng c lng vn ch s hu ln nn tc ng trc tip n lng vn cung ng cho th trng kinh t. Mc d cc ngn hng c phn ang pht trin rt nhanh, cc ngn hng nc ngoi dn m rng hot ng, v s bng n ca th trng chng khon trong nm ri, nhng cho n thi im hin nay, ch ring 5 NHTMNN vn chim khong 55% th phn cho vay ca h thng ngn hng v gn 52% tng ti sn ti chnh ca nn kinh t. iu ny th hin vai tr ca cc NHTMNN trong cng cuc xy dng nn kinh t.
Biu 2- Th phn cho vay ca cc t chc tn dng nm 2007
7% 9% 29%
Ngn hng TMC P Ngn hng TMNN
55%
Ngn hng NN&L D TC TD khc
Ngun: ADB Hin nay, cht lng ti sn c ca cc NHTMNN tn ti rt nhiu ri ro th hin mc tp trung qu ln ca danh mc tn dng cho cc
37
DNNN trong khi nhm khch hng l cc DNNN chnh l doanh nghip hot ng km hiu qu nht v kh nng tr n thp nht nhng hin nay do c s bo tr ca Chnh ph nn nhiu ngn hng vn tip tc cho cc DNNN vay vi mt lng vn ln bt chp vic doanh nghip c lm n thua l hay khng. Trong nhng nm gn y, mc d mc tp trung tn dng ca cc NHTMNN tuy c gim dn nhng vn cn mc cao. Vi ngun vn cho vay khng kim sot phn loi n nh gi t a ra nhng bin php d phng ri ro. Tnh hnh n xu ca cc NHTMNN l mt trong nhng tnh trng ng bo ng i vi vic m bo an ninh ti chnh ca h thng cc ngn hng. Tnh n thi im trc thng 4/2008, cc NHTMNN thc hin phn loi n, trch lp v s dng d phng x l ri ro tn dng theo iu 6 ca quyt nh 493 tc l vic phn loi n ch da trn vic nh gi kh nng tr n ca tng khon vay ring l; khi t l n xu ca cc ngn hng cn thp. Nhng sau thng 4/2008 khi phn loi n xu theo iu 7 l nh gi ton din nng lc ti chnh v kh nng tr n ca khch hng th t l n xu s tng thm 2-3 ln (Theo nh gi ca Ersnt& Young), dn n phi trch lp d phng ri ro nhiu hn khin cho li nhun ca cc NHTMNN s gim ng k. Hin nay trong 5 NHTMNN ch c BIDV thc hin theo iu 7 ca quyt nh 493 nn t l n xu ca BIDV cao hn hn so vi 4 ngn hng cn li. BIDV hy sinh li nhun thu c trch lp qu d phng ri ro cho cc khon n xu ny. Tuy vy iu ny v lu di s lm cho ngn hng hot ng an ton v vng mnh hn. Bng 5- T l n xu ca 5 NHTMNN trong nm 2006 v 2007 Ngn hng VCB 2006 2007 2.7 BIDV 11.9 4.8 ICB 1.4 AGRI 1.9 MHB 4.7
n v tnh: % Ngun: BVSC
38
Bn cnh , tnh hnh t l an ton vn ti thiu theo quyt nh 457 ca NHNN ban hnh c cc NHTMNN ci thin mt cch ng k, cc ngn hng tng vn t c ca mnh v gim tng ti sn c ri ro bng vic m bo an ton cc khon cho vay. Tuy nhin h s an ton ny ca cc NHTMNN vn km xa so vi cc NHTMCP khi m hu ht cc NHTMCP trong nm 2006 v 2007 vt qua con s 8% nh theo yu cu ca NHNN. H s an ton vn CAR trung bnh ca cc NHTMNN tng t 7% trong nm 2006 ln 9% trong nm 2007, t l ny ca cc NTHMCP bnh qun lun trn 12%. Trong khi , t l ny ca cc Ngn hng trong khu vc Chu Thi Bnh Dng l 13,1% v ca khu vc ng l 12,3%. iu ny chng t nng lc ti chnh ca cc NHTMNN cn thp, do trong nhng nm ti cc ngn hng cn phi thc hin nhiu bin php nhm nng cao h s CAR, m bo theo yu cu ca NHNN v theo thng l quc t.
Bng 6- T l an ton vn CAR ca cc NHTMNN AGRI 2005 2006 2007 0,41 4,97 7,2 VCB 7,27 9,57 BIDV 3,97 4,82 11 ICB 4,36 5,18 MHB 10,19 9,31 9,44
n v tnh: % Ngun: BVSC tng hp Cc NHTMNN hin nay gi vai tr ch lc trn th trng tn dng Vit Nam. Thng qua hot ng tn dng, h thng NHTMNN ngy cng pht huy quan trng trong vic thu ht cc ngun vn v phn b c hiu qu ngun vn trong s nghip xy dng v pht trin t nc. ng
39
ch l cc NHTMNN c nhng buc i mi kh cn bn trong hot ng tn dng: chuyn t cp tn dng theo kiu bao cp phn bit i x sang cp tn dng trn c s cung cu vn ca th trng; tng cng quyn t ch ca cc NHTM trong hot ng kinh doanh; x l linh hot li sut theo nhng bin ng ca th trng Cng vi xu hng i mi chung ca nn kinh t, NHNN ban hnh nhng chnh sch mi nhm mc ch xy dng h thng cc TCTD kinh doanh an ton, hiu qu v phc v tt nht cho s tng trng ca nn kinh t trong thi gian ti. Mt s i mi c bn trong thi gian gn y: * Vi vic ban hnh quyt nh 457 vo ngy 19/4/2005 v t l bo m an ton trong hot ng ca cc t chc tn dng nh du nhng n lc ca NHNN trong vic nng cao kh nng gi cho h thng ngn hng c an ton ng thi ph hp vi khuyn ngh c bn ca Basel v theo thng l quc t. Ln u tin c mt nh ngha tng i y v c th v vn t c v xc nh t l ti thiu gia vn t c so vi tng ti sn c ri ro ca cc TCTD l 8%. Quyt nh 457 cng yu cu cc TCTD phi xy dng chnh sch ni b v cc tiu ch xc nh mt khch hng v nhm khch hng lin quan vi cc gii hn tn dng p dng cho tng i tng ny nh: tng d n cho vay i vi khch hng khng c vt qu 15% vn t c, tng d n i vi mt nhm khch hng c lin quan khng c vt qu 50% vn t cBn cnh NHNN cn quy nh cc NHTM c s dng ti a 40% ngun vn ngn hn cho vay trung v di hn, i vi cc TCTD khc t l ny l 30%. Thit lp cc t l v kh nng chi tr v gii hn gp vn, mua c phn ca cc TCTD gip cho h thng ngn hng s hot ng an ton, n nh v vng mnh hn. * Nhm mc ch nng cao cht lng tn dng v kim sot ri ro NHNN ban hnh quyt nh 493 vo ngy 22/4/2005 v phn loi n, trch lp v s dng d phng x l ri ro tn dng trong hot ng ngn hng ca cc TCTD. Quyt nh 493 phn loi n theo 2 phng php l nh lng vi nh tnh thnh 5 nhm tng ng: nhm 1(nhm n tiu chun); nhm 2 (nhm n cn ch ); nhm 3 (nhm n di tiu chun);
40
nhm 4 (nhm n b nghi ng); nhm 5 (n c kh nng mt vn). Bn cnh quyt nh cng nu ln cc khon n phi phn loi nhng khng phi trch lp d phng, thit lp t l trch lp v cng thc tnh d phng c th. Quyt nh 493 t ra yu cu qun l n, kim sot ri ro cao hn i vi cc TCTD v vic thi hnh quyt nh ny s nh gi ng bn cht v cht lng ca cc TCTD ni chung v cc NHTMNN ni ring. Tuy nhin quyt nh 493 vn cn nhiu im hn ch i hi cc nh chuyn mn cn phi xem xt, nhn nh v a ra cch thc ph hp hn nh yu cu cc NHTM trch lp d phng ri ro tn dng trn c s n qu hn ch khng phi trn mc ri ro tn dng. iu ny l khng hp l v c nhng khon vay mc d cha ti hn nhng tim n kh nng mt vn rt cao, cn c d phng ri ro song li khng c trch lp. Mc d sau NHNN c ban hnh b sung Quyt nh 18 nhng vn cha gii quyt c vn trn. Quyt nh 18 qun l ri ro cht ch hn i vi nhng cam kt ngoi bng, b sung tiu ch s ln c cu li phn loi n, iu chnh t l khu tr ti a i vi cc ti sn m bo l chng khon, cng c chuyn nhng v giy t c gi Nh vy, NHNN ban hnh cc Quyt nh nhm hn ch ti a nhng ri ro m ngn hng c th gp phi bng cc bin php d phng m bo trc; iu ny chng t NHNN ang rt tch cc trong qu trnh xy dng h thng ngn hng hot ng ngy cng vng mnh. 2.2.2.Hiu qu hot ng cho vay i. Li nhun sau thu C hai cch nh gi thc trng v li nhun sau thu ca cc NHTMNN l theo tiu chun k ton ca Vit Nam v theo tiu chun k ton quc t. + Theo tiu chun k ton ca Vit Nam (VAS) nh gi kt qu kinh doanh ca cc NHTMNN: Nu ch nhn trn bng cn i k ton th li nhun thun trong nm ca VCB nm 2007 l 2.181 t ng, ca AGRI l 1.656 t cn ca BIDV l 1.532 t ng. Nu tnh theo quy nh kt qu kinh doanh l hiu qu gia doanh thu v tng chi ph, th hot ng kinh doanh ca cc NHTMNN u c li v hng nm cc NHTMNN u ng
41
gp cho ngn sch nh nc mt khon khng nh, lun trn mc 2000 t ng. Theo VAS th t l n xu ca ton h thng ngn hng gim t 14% trong nm 2006 xung cn 3% trong nm 2007. Nh vy theo tiu chun k ton ca Vit Nam th hin nay cc ngn hng hot ng c hiu qu v mang tnh an ton cao. + Theo tiu chun k ton quc t (IFRS) ti thi im hin ti vn n tn ng ang tr thnh vn nguy him i vi cc NHTMNN v c h thng ti chnh. Nu nh gi t l n tn ng theo tiu chun quc t th s lng n c vn ca NHTMNN ln hn nhiu so vi nh gi theo tiu chun k ton ca Vit Nam. S liu tng hp theo tnh ton ca cng ty kim ton M KPMG (cho cc nm 2002,2003); Enerst and Young (nm 2004) v theo nh gi ca Qu tin t quc t IMF t l n tn ng ca NHTMNN thi im cui nm 2005 ln n 30% tc vo khong 4 t la M trong khi t l n xu ca h thng ngn hng ln lt l 30% nm 2006 v 6% nm 2007 cao hn rt nhiu so vi 0,06% ca cc chi nhnh ngn hng nc ngoi ti Vit Nam. ii.T sut li nhun Cc NHTMNN hin nay kinh doanh v mc tiu li nhun, do t cc hot ng kinh doanh c bn nh hot ng huy ng vn, cho vay v cc hot ng thu dch v c th nh gi c hiu qu hot ng kinh doanh ca cc NHTMNN Vit Nam thng qua kh nng sinh li ca chnh cc ngn hng . Kh nng sinh li ca cc NHTMNN c c trng bi 2 ch s li nhun sau thu trn vn ch s hu (ROE) v li nhun sau thu trn tng ti sn (ROA). C th ni hiu qu hot ng kinh doanh ca cc NHTMNN thp. T l li nhun sau thu trn vn ch s hu (ROE) Trc nm 2006 kh nng sinh li ca cc NHTMNN l rt thp, di 10% ch t tm 4-5% trong khi con s ny i vi cc Ngn hng khc trn th gii l 14-15%. Tuy nhin trong 2 nm sau , cc NHTMNN ci thin ng k tnh trng trn ROE ca hu ht cc ngn hng ny u ln hn 10%. Nhng tri vi tc tng trng v hot ng kinh doanh tng chng mt ca cc ngn hng thng mi c phn, nm 2007 cc
42
NHTMNN c mt nm tht bt nht trong lch s pht trin kinh doanh ca mnh. Ch s ROE tnh chung ca khi NHTMNN gim 46% xung cn 13,15%, trong khi cc ngn hng c phn, nc ngoi v lin doanh th u chng kin vic gia tng ca ch s ny. iu ny t ra tnh trng ng bo ng cho cc NHTMNN phi c nhng gii php c cu li vic s dng vn ch s hu c hiu qu hn. Biu 3- Ch tiu sinh li ROE ca 5 NHTMNN
3 5 .0 % 3 0 .0 % 2 5 .0 % 2 0 .0 % 1 5 .0 % 1 0 .0 % 5 .0 % 0 .0 %
2 9 .4 % 1 7 .9 %
1 6 .0 % 1 0 .4 %
1 1 .3 % 6 .2 %
1 2 .9 % 9 .0 %
1 4 .0 % 8 .3 %
2006 2007
VCB
BID V
IC B
A GRI
MHR
T l li nhun sau thu trn tng ti sn ( ROA) Hin nay ROA ca cc NHTMNN Vit Nam u thp. Ch ring c VCB p ng c yu cu khi c t l ROA nm 2007 l 1,2%. Theo thng l quc t, ROA ca mt ngn hng c coi l hot ng tt ch khi ln hn hoc bng 1%. Tuy nhin 4/5 NHTMNN li khng p ng c tiu chun trn khi m ngn hng c ROA cao nht trong 4 ngn hng cn li c cng ch t n 0,8 %. ROA thp iu ny chng t hiu qu sn xut kinh doanh l cha tng xng vi quy m m rng hot ng cho vay, u t ca mnh. Hn na, ch s ROA thp mt phn do nguyn nhn, s lng dch v m ngn hng cung cp vn cn hn ch ch yu da vo hot ng cho vay, u t. Trong khi cc ngn hng thng mi c phn li hot ng rt hiu qu mc d chi ph vn ca khi ny cao hn do li sut huy ng cao hn cc NHTMNN, ROA trung bnh ca cc NHTMCP
43
l 1,9 % trong nm 2007. iu ny t ra cho cc NHTMNN nhng thch thc v yu cu phi lm trong nm 2008 ci thin kh nng sinh li ca mi ngn hng. Biu 4- Ch tiu sinh li ROA ca 5 NHTMNN
Ngun: BVSC
* Nhng hn ch trong hot ng cp tn dng

(1) Chim t trng ln nht trn th trng tn dng c v hot ng huy ng vn v cho vay nhng quy m tn dng ca cc NHTMNN cn rt khim tn. Trong qu trnh hi nhp v pht trin t nc nh hin nay cn mt lng vn ln nhng cc NHTM ni chung v cc NHTMNN ni ring vn cha p ng c yu cu t ra. Th trng tn dng ca NHTMNN b ng rt nhiu khu vc tim nng. Trong mt thi gian di cc NHTMNN khng ch n cc cng ty lin doanh trong khi chnh cc doanh nghip ny li c trnh qun l tt, hot ng hiu qu, mang tnh ri ro thp. Hay chnh cc doanh nghip va v nh cng l mt b phn kinh doanh quan trng nhng cha c cc NHTMNN nh gi ng mc trong khi tp trung dnh git cc khon cho vay i vi DNNN mang tnh ri ro cao.
44
(2) Tc tng trng quy m tn dng tuy nhanh nhng cht lng tng trng cn thp v thiu bn vng th hin t l n qu hn ca cc NHTMNN vn cn mc cao. Hin nay vic phn loi v hch ton n qu hn ca Vit Nam bt u chuyn sang theo thng l quc t, nhng cho n nay n qu hn ca cc NHTMNN cng cha phn nh ng theo quy nh ny. Hin tng c nhng khch hng vay vn kinh doanh thua l, kinh doanh ang gp kh khn v kh c kh nng phc hido kh c kh nng thanh ton vi ngn hng, nh vy v thc cht nhng khon cho vay ny cng l n qu hn, thm ch c xp vo n kh c kh nng thanh ton. Theo iu 6 ca quyt nh 493 v vic phn loi n v trch lp d phng ri ro th ch nhn vo mt khon vay v nu khch hng tr ng n th khch hng c xp tt. Thm ch trong nhiu trng hp khch hng cha tr c n thi gia hn n hoc cn b tn dngxoay kiu khch hng c tin o n l c! V th khch hng v khon n c nhmp, tt; cn ngn hng s phi trch t qu d phng ri ro hn, do c nhiu vn quay vng hn. Nhn b ngoi t l n xu l thp nhng bn trong cha rt nhiu yu t ri ro. Theo nh gi ca cc chuyn gia WB v IMF th con s ny vo khong 35% n 40%. Cht lng tn dng thp ang tr thnh mt ro cn trong hot ng tn dng ca cc NHTMNN, lm suy gim nghim trng nng lc ti chnh, gim ri ro hi nhp. C nhiu nguyn nhn dn n tnh trng cht lng tn dng thp. Trc ht nguyn nhn khch quan l do nn kinh t nc ta ang bc vo giai on chuyn i, lut php v c ch cn cha ng b thng nht, nn kinh t pht trin cha vng chc, sc cnh tranh v hiu qu thp ca cc doanh nghip c s hu thun ca Chnh ph. Bn cnh nguyn nhn ch quan cn phi xem xt v c nhng bin php ci thin hp l nh: trnh qun l, nng lc thm nh v qun l tn dng ca i ng nhn vin ngn hng cn km. Cc ngn hng cha chp hnh nghim tc c ch cho vay theo yu cu ca NHNN Vit Nam, h thng c ch, chnh sch tn dng ca mi ngn hng chm i mi, cha ng b. Quyn t ch v t chu trch
45
nhim ca NHTMNN trong hot ng cho vay cha c thc s tn trng, c s can thip qu mc t c quan nh nc, vic cho vay theo nguyn tc t do v thng mi cha c thc hin. (3) Cc sn phm tn dng cha phong ph p ng c cc yu cu ca khch hng. Trong kt cu d n tn dng ca cc NHTMNN chim ch yu vn l cc khon cho vay nn kinh t sn xut kinh doanh v mt t l nh l cho vay tiu dng. Cho thu ti chnh chim t trng nh cha tr thnh knh dn vn quan trng cho cc doanh nghip. Nghip v bo lnh tuy c cc ngn hng trin khai p dng trn din rng nhng tc m rng bo lnh cn chm, quy m cha cao, khch hng c bo lnh vn ch yu l cc DNNN. (4) C cu cho vay ca cc NHTMNN c du hiu thiu n nh v bn vng. Th mnh ca mi ngn hng u th hin r nt trong c cu cho vay v c cu ngun vn ca ngn hng. Nhng iu ny li c nhiu mu thun khi chnh cc ngn hng vi mc tiu chy ua theo li nhun nn ch tp trung vo hot ng cho vay kinh t m khng pht huy th mnh ca mnh. Nh VCB l ngn hng c cc nghip v chuyn v hot ng xut nhp khu nhng hot ng ny cha ng tm v tr ca n, s ng gp vo li nhun ca ngn hng l cn thp. T trng cho vay cc DNNN c chiu hng gim nhng vn cn kh ln mang nhiu nguy c ri ro. Tc cho vay trung v di hn tng nhanh trong thi gian va qua lm cho hot ng tn dng ca cc NHTMNN ng trc mt s nguy c gim tnh an ton h thng. Ngun vn huy ng ca cc ngn hng ch yu l ngn hn nhng hin nay c 5 NHTMNN u tch cc tham gia vo nhng d n ln ca Nh nc, trong c nhng d n m Chnh ph cho php NHTMNN cho vay vt qu 15% vn t c, iu ny lm cho cc ngn hng khng ch kh khn v x l ngun vn trong tng lai v cn lm mt i nhng chi ph c hi ln. (5) Hn ch trong vic xc nh li sut cho vay i vi cc NHTMNN. Mc d c nhng chnh sch nhm t do ho li xut nhng dng nh cc NHTMNN cha xy dng c mt chnh sch li sut ph
46
hp cho hot ng ca ngn hng mnh, c bit k thut nh gi khon vay i vi nhng yu cu qun tr cht ch cha c thc hin mt cch bi bn.Cc NHTMNN hu nh ch cho vay li sut c nh bt k l khon vay ngn hn trung hay di hn. (6) Yu km trong hoch nh chnh sch tn dng, t chc tn dng v b my lnh o. Cc ngn hng cha xy dng c chnh sch qun l ri ro hiu qu, cha c chin lc tn dng c th trong di hn trn c s khai thc ti a nhng li th ca mnh. Vic xy dng quy trnh tn dng da trn c s phn cp mt cch c th, gn lin quyn li v trch nhim tng cp cha c trin khai rng ri. Cc chng trnh qun l tn dng trn my vi tnh, qun l tn dng trn c s d liu tp trung trin khai cn chm, thit b thiu ng b. 2.3. Nhng tn ti v hn ch trong hot ng qun tr ri ro ca Ngn hng thng mi nh nc Trong nn kinh t th trng, mi hot ng kinh doanh u cha ng nhng ri ro tim n. L doanh nghip kinh doanh trong lnh vc c bit, hot ng kinh doanh ca NHTMNN cng khng trnh khi ri ro. Cc ri ro ca ngn hng c nh hng lan truyn, ch mt s v nh cng gy nn nhng hu qu nghim trng dn n s khng hong ton h thng ngn hng. C rt nhiu loi ri ro m trong qu trnh hot ng ngn hng c th gp phi, nhng do tnh cht hn ch ca ti nn tc gi ch xin phn tch ba ri ro c nh hng ln nht n s an ton ca cc ngn hng. 2.3.1. Ri ro thanh khon Trong nm 2007 u nm 2008 trong bi cnh nn kinh t Vit Nam gp nhiu kh khn do lm pht tng cao, thm ht thng mi mc k lc khin cho tc tng trng GDP c xu hng chm li do vn ri ro i vi h thng ngn hng lun c cc t chc quan tm, ch mt s v nh cng s gy nn khng hong cho ton b nn kinh t. Trong bi cnh lm pht tng cao, NHNN thc hin nhiu bin php tht cht tin t nh: tng t l d tr bt buc, tng li sut c bn, pht hnh tri
47
phiu bt buckhi xut hin du hiu ri ro thanh khon trn h thng ngn hng. Li sut huy ng tin gi v li sut trn th trng lin ngn hng lin tc tng nhanh l nhng biu hin ri ro thanh khon ca cc ngn hng. Mc d li sut c cc NHTM y ln rt cao nhng tc huy ng tin gi ca cc ngn hng vn cn chm y t l cho vay/huy ng tin gi trung bnh 5 NHTMNN ln n 101,8%. Do , n mt thi im khi ngn hng khng c lng tin d tr cn thit thanh ton cho khch hng th ri ro thanh khon xy ra v s gy nn nhng khng hong cho h thng ngn hng. Tng trng tn dng qu nng l mt trong nguyn nhn chnh dn n ri ro thanh khon. Trong nm 2008, cc nh qun tr ngn hng cng nhau bt tay hnh ng kim ch tc tn dng tng nhanh nhng dng nh kt qu nhn c li ng tht vng khi m Qy I nm 2008, t l cho vay / huy ng tin gi ca AGRI v MHB vn khng h gim v u trn 100%.
48
Bng 7- T l cho vay / huy ng tin gi ca cc NHTMNN Ngn hng VCB BIDV ICB MHB AGRI Trung bnh 2006 56,6% 92,6% 80,4% 202,0% 119,2% 110,2% 2007 66,0% 97,5% 95,8% 140,1% 109,4% 101,8% Q1/2008 151,5% 115,7% -
Ngun: Tng hp bo co ti chnh cc ngn hng, BVSC Theo bo co ca IMF tc tng trng tn dng ca ngnh ngn hng nm 2006 l 25% nhng n nm 2007 con s ny l 54%. S tng trng tn dng qu nng ca cc NHTM ni chung v NHTMNN ni ring i km vi c cu u t khng hp l khi tp trung qu ln vo u t bt ng sn cha nhiu ri ro, nht l khi th trng nh t ng bng nh hin nay s dn n s mt cn i v k hn gia ti sn c v ti sn n do ngn hng s dng qu nhiu vn ngn hn cho vay di hn. Trong khi , vn qun tr thanh khon ti cc NHTMNN cn yu km, cng c qun l cha hu hiu cng l mt trong nhng nguyn nhn gy nn nguy c v ri ro thanh khon i vi cc ngn hng. Bn cnh , cng tc d bo v phn tch th trng ca cc NHTMNN cn c nhiu hn ch, bt cp. Cc ngn hng cha c nhng b phn chuyn su nghin cu v phn tch din bin th trng c th gip Ban qun tr ngn hng a ra nhng nh hng, gii php hn ch ri ro thanh khon. Thng tin lin kt gia cc ngn hng cn yu km, cha h tr gii quyt nhng vng mc trong qu trnh qun tr ri ro thanh khon, to s cnh tranh khng lnh mnh trong hot ng huy ng vn khin cho li sut tng cao trong thi gian va qua. iu ny khin cho khch hng c xu hng gi ngn hn v thng xuyn chuyn tin sang
49
cc ngn hng khc c li sut cao hn, lm suy yu kh nng chng thiu ht thanh khon ca h thng. c bit trong iu kin thng tin bt cn xng, li cha minh bch gy nn s la chn i nghch ca cc ngn hng v ri ro o c t pha khch hng. Do li sut cnh tranh gia cc ngn hng, do s mt gi ca VND nn nhiu khch hng rt tin ra khi ngn hng ny chuyn sang ngn hng khc c mc li sut cao hn, hoc chuyn sang mua vng hay USD do c tnh n nh cao. iu ny gy nn nhng kh khn cho cc NHTMNN trong vic qun tr ri ro thanh khon. 2.3.2. Ri ro tn dng Hot ng cho vay vn l mng hot ng chnh ca cc NHTMNN hin nay. T l cho vay /tng ti sn trung bnh ca 5 NHTMNN nm 2007 l 60,3% iu ny chng t cc ngn hng c mc ph thuc cao vo hot ng tn dng trong tp trung nhiu nht vo cho vay cc doanh nghip nh nc v cc d n u t, kinh doanh bt ng sn v cho vay cm c chng khon. Theo NHNN, thi im 2008, gi tr ti sn m bo l bt ng sn chim khong 50% tng ti sn ca h thng ngn hng; d n cho vay u t bt ng sn chim khong 135.000 t chim khong 10,8% tng d n ton h thng. Bn cnh d n cho vay chng khon tng nhanh trong nm 2007 do s bng n th trng chng khon. Trc tnh hnh NHNN ban hnh quyt nh 03 khng ch mc cho vay cm c chng khon khng c vt qu 20% vn iu l ca ngn hng v t trng s ri ro cho hnh thc vay vn ny l 150%. Trong bi cnh th trng nh t v th trng chng khon st gim mnh nh hin nay th nhng hnh thc cho vay c m bo trn ca cc NHTMNN mang mt ri ro rt cao. T l n xu ca cc NHTMNN c xu hng gim nhng con s thc t theo nh gi ca IMF th vn cn ln hn nhiu so vi t l trung bnh ca cc nc trong khu vc. T l n xu cao nguyn nhn chnh l do cc ngn hng cha c mt h thng v thang im nh gi nh mc tn nhim ca khch hng. Hin nay mt s NHTMNN nh VCB hay BIDV
50
xy dng m hnh tn dng theo nhng khi tng tnh c lp trong khu thm nh khch hng. Tuy nhin tnh hiu qu ca nhng ci cch trn l cha tht s ng k. i tng khch hng ch yu ca NHTMNN vn l cc DNNN do mi quan h hp tc truyn thng v c s hu thun t pha Chnh ph. Mc d cc DNNN thng l nhng n v kinh doanh lm n km hiu qu nht v cha ng nhiu ri ro khi khng thanh ton c n cho ngn hng nhng vi tm l chung ca cc NHTMNN nu c g xy ra th Nh nc cng ng ra gii quyt. iu ny khin cho NHTMNN vn dnh mt lng vn ln cho cc DNNN vay bt chp nhng ri ro ln ang tim n. Tuy nhin NHNN cng th hin c vai tr trong vic iu hnh gim st hot ng ca cc ngn hng khi ban hnh Quyt nh 493 v b sung Quyt nh 18 v phn loi n v trch lp d phng ri ro nhm hn ch t l n xu. Mt bc tin ln trong cch phn nhm n theo Quyt nh 493 khi cc loi n vi mc ri ro khc nhau s gn lin vi t l trch lp d phng khc nhau. Do , ngn hng s c th tng thm mt phn vn kinh doanh do khng phi trch lp d phng ri ro vi nhm 1- n thng thng trong khi vn c nhng khon d phng thch hp cho nhng ti sn c ri ro cc nhm cn li. 2.3.3. Ri ro li sut Li sut trn th trng thay i s nh hng trc tip n ngun thu t cc ti sn sinh li cng nh chi ph huy ng vn, t nh hng n li nhun ca cc ngn hng. Trong nm 2008, NHNN 2 ln thc hin tng li sut c bn t 8,75% ln 12% v 14%. Theo nh gi ca EIU, li sut huy ng v cho vay bnh qun trong nm 2008 mc rt cao ln lt l 20,8% v 15,3%. Theo cc chuyn gia ngnh ngn hng, mc chnh lch gia li sut cho vay v li sut huy ng phi t ti thiu 3% th ngn hng mi c th duy tr c hot ng. Trong khi , hiu gia hai t l ny nm 2007 ca cc ngn hng ch l 3% th n nm 2008 d khin s l
51
6%. Nh vy trn l thuyt, cc ngn hng ang lm n thua l v gp nhiu kh khn trong hot ng. iu ny rt d gy nn khng hong cho h thng ngn hng ni ring v h thng ti chnh ni chung. S ua tranh v li sut trn th trng huy ng vn v th trng cho vay trong thi gian qua l du hiu ca ri ro li sut. Vn huy ng tin gi ca ngn hng tng chm dn n vic tht cht hn ch cho vay gy nn nhiu kh khn cho khch hng c nhu cu vay vn. Trong khi , do tnh hnh bin ng li sut nh hin nay, ngi cho ngn hng vay vn thng c xu hng gi ngn hn. y l kh khn ln cho ngn hng khi m hot ng cho vay ch yu li tp trung vo cc i tng vay trung v di hn. Cc ngn hng thc hin nhiu phng thc nh khuyn mi, tng thng nhm thu ht khch hng c bit l nhng ngi cho vay trung v di hn nhng vn cha t c nhiu hiu qu. Theo quy nh ca NHNN cc NHTMNN ch c php dng 40% vn ngn hn cho vay trung v di hn nhng con s thc t ca cc ngn hng lun ln hn cho php. S mt cn i v k hn gia ti sn c v ti sn n ca ngn hng chnh l nguyn nhn dn n ri ro li sut. Nhng NHTMNN hin nay ch yu da vo cc khon vn ngn hn huy ng trn th trng tin t do chi ph huy ng vn d bin ng v rt nhy cm vi s thng trm ca nn kinh t. Ngc li, nhng khon cho vay v u t chng khon di hn li c t l thu nhp tng i n nh. Do , nhng ngn hng c k hn hon vn ca danh mc ti sn di hn k hn hon tr ca danh mc n c th cng mt lc phi i mt vi vn : thu nhp t li gim v ri ro i vi thu nhp t li tng.
52
Biu 5- Din bin li sut trung bnh giai on 2003-2009
53
CHNG 3 GII PHP M BO AN NINH TI CHNH CA NGN HNG THNG MI NH NC TRONG THI GIAN TI
1. NH HNG PHT TRIN CA NGN HNG THNG MI NH NC N NM 2010 V 2020
1.1. Mc tiu pht trin Ngn hng thng mi nh nc n nm 2010 v nh hng pht trin chin lc n nm 2020
Vi mc tiu xy dng cc NHTMNN vng mnh xng ng vi vai tr ch o, l nhn t nh hng mnh m n qu trnh cng nghip hahin i ha t nc cn phi c nhng ci cch cn bn, trit v pht trin ton din h thng ngn hng theo hng hin i t trnh pht trin trung bnh tin tin trong khu vc ASEAN v trn th gii, p ng c y cc chun mc quc t v hot ng ngn hng. Pht trin h thng NHTMNN hot ng an ton v hiu qu vng mnh da trn c s cng ngh v trnh qun l tin tin. Pht trin v a dng ha cc sn phm, dch v ngn hng, c bit l huy ng vn, cp tn dng, thanh ton vi cht lng cao m mng li phn phi pht trin hp l nhm cung ng y , kp thi, thun tin cc dch v, tin ch ngn hng cho nn kinh t trong thi k xy dng nn kinh t pht trin nh hin nay. Hnh thnh th trng dch v ngn hng, to iu kin cho th trng tn dng cnh tranh lnh mnh v bnh ng, to c hi cho mi t chc, c nhn c nhu cu hp php, kh nng v iu kin c tip cn thun li vi cc dch v ngn hng. Cng vic quan trng nht cn phi lm trong thi gian ti l phi y mnh c cu li h thng NHTMNN. Cn phi lm minh bch tn dng chnh sch vi tn dng thng mi trn c s c quyn t ch, t quyt, t chu trch nhim ca cc ngn hng. Phi nng cao nng lc qun l ca ban lnh o, trnh nghip v ca i ng cng nhn vin. Gn ci cch ngn hng vi ci cch doanh nghip, c bit l doanh nghip nh nc. Lnh
54
mnh ha v pht trin cc NHTMNN trch xy ra khng hong v cc ngn hng. Phng chm hnh ng ca cc NHTMNN trong 10 nm ti l An ton- Hiu qu- Pht trin bn vng- Hi nhp quc t. Mt s ch tiu tin t v hot ng ngn hng giai on 2006 - 2010 1. Lm pht (%/nm) Thp hn tc tng trng kinh t 2. Tng trng bnh qun tng phng tin thanh ton 18 20 (M2) (%/nm) 3. T l M2/GDP n cui nm 2010 (%) hng/M2 n nm 2010 (%) 5. Tng trng bnh qun tn dng (%/nm) 6. T l an ton vn n nm 2010 (%) 7. T l n xu/tng d n n nm 2010 (%) 8. Chun mc gim st ngn hng n nm 2010 9. D tr quc t ti thiu n nm 2010 18 20 Khng di 8 Di 5 Chun mc quc t (Basel I) 12 tun nhp khu 100 115 4. T trng tin mt lu thng ngoi h thng ngn Khng qu 18
1.2. nh hng chin lc pht trin cc Ngn hng thng mi nh nc Trong thi gian ti cc NHTMNN cn phi cng c li v tr dn u, l nng ct trong h thng ngn hng xt v quy m hot ng, nng lc ti chnh, cng ngh, qun l v hiu qu kinh doanh. Nng cao nng lc cnh tranh i vi cc ngn hng thng mi c phn hay cc ngn hng quc t bi vic xy dng cc dch v c cht lng cao, gy dng uy tn trn th trng trong v ngoi nc. thc hin c iu ny cc NHTMNN cn thc hin nhng ci cch di y: *C cu li t chc v hot ng C cu li m hnh t chc ca cc NHTMNN: Sp xp li t chc b my ca cc NHTM t trung ng n chi nhnh. i mi t chc b
55
my qun l, kinh doanh hi s chnh ph hp vi thng l quc t. Phn bit r rng chc nng, nhim v v quyn hn ca hi ng qun tr v ban iu hnh. B phn gip vic Hi ng qun tr t nht gm c Ban Kim sot/Kim ton, Hi ng/y ban qun l ri ro. T chc cc phng ban theo i tng khch hng kt hp vi cc dch v nn nng cao cht lng dch v ngn hng. Cc b phn c chc nng v quyn hn c quy nh cht ch, r rng nhm tc ng, b tr nhau cng hot ng. Tuy nhin mi NHTMNN c th t xy dng cho mnh mt m hnh thch hp vi hot ng kinh doanh mang tnh c trng ca ring mnh. C cu li hot ng ca cc NHTMNN: Nhm mc ch nng cao hiu qu hot ng v p ng cc chun mc theo thng l quc t. Tng cng thanh tra gim st ni b ngn hng, kim sot ri ro vi mc ch nng cao cht lng tn dng, dch v ngn hng nhng vn m bo quyn t ch ca ngn hng trong vic ra quyt nh kinh doanh. hot ng ca NHTMNN ngy cng vng mng cn phi thc hin nhng bin php v vic qun l tn dng; qun l ri ro, qun l vn; pht trin cng ngh v h thng kim ton k ton nhm m bo an ton v hiu qu kinh doanh cho cc ngn hng. * C cu li ti chnh Lnh mnh ho v nng cao mt cch nhanh chng v cn bn nng lc ti chnh ca cc NHTM bo m cc NHTM c nng lc ti chnh (v quy m v cht lng). Tip tc tng quy m vn iu l, ti sn c i i vi nng cao cht lng v kh nng sinh li ca ti sn c; gim t trng ti sn c ri ro trong tng ti sn c. X l dt im n tn ng v lm sch bng cn i ca cc NHTMNN. Tng vn t c ca cc NHTM bng li nhun li; pht hnh c phiu, tri phiu; sp nhp; hp nht; mua li. Bo m duy tr mc vn t c ca cc NHTM ph hp vi quy m ti sn c trn c s thc hin t l an ton vn ti thiu 8% trong trung hn v 10% trong di hn. Tng bc c phn ha cc NHTMNN theo nguyn tc thn trng, bo m n nh kinh t - x hi v an ton h thng ngn hng. Cho php
56
cc nh u t nc ngoi, c bit l cc ngn hng c tim lc ti chnh, cng ngh, qun l v uy tn mua c phiu, tham gia qun tr, iu hnh NHTM Vit Nam. V lu di, nh nc ch cn nm gi c phn chi phi hoc t l c phn ln ti mt s t NHTMNN c c phn ho tu theo iu kin c th ca tng ngn hng v yu cu qun l, bo m an ton, hiu qu ca h thng ngn hng nhm nng cao nguyn tc thng mi, k lut th trng trong hot ng ca cc NHTM. Cc NHTMNN thc s t ch (v ti chnh, hot ng, qun tr iu hnh, t chc b my, nhn s), hon ton chu trch nhim v kt qu kinh doanh v c hot ng trong khun kh php l minh bch, cng khai, bnh ng. Quan h gia NHNN vi cc NHTMNN khng ch l quan h qun l nh nc m cn l quan h kinh t trn c s tn trng cc nguyn tc th trng, minh bch, xo b bao cp, c quyn, thin v v c quyn kinh doanh. Xo b c ch i din ch s hu ca NHNN i vi cc NHTMNN. NHNN ng vai tr ch yu trong vic to lp mi trng thun li cho hot ng tin t, ngn hng thng qua vic ban hnh cc quy nh, chnh sch, iu tit th trng tin t v t chc thc hin gim st an ton cng nh vic chp hnh cc quy nh php lut trong hot ng tin t, ngn hng. 2. GII PHP V GIM ST HOT NG CA NGN HNG NH NC V VN THNG TIN BT CN XNG Trong thi gian gn y, nhiu th trng mi ni tri qua nhng cuc khng hong ti chnh nh khng hong Mexico 1994, khng hong Chu 1997 v khng hong Argentine 2001. Di gc kinh t theo nh gi ca F.Mishkin gii thch nguyn nhn chnh dn n nhng khng hong trn l do vn thng tin bt cn xng gy nn s la chn i nghch ca ngn hng khi nhng ngi i vay c nhiu ri ro li l nhng ngi chu kh i tm kim cc khon vay v d c chp nhn nht. Hay ri ro o c t pha cc khch hng i vay khi nhng ngi ny c mun thc hin nhng hot ng khng cho php c th gy nh hng n kh nng tr n li cho ngn hng. Chun on khng tt v thng tin bt cn xng c th gy nn nhng nh hng cho hot ng tn dng ca
57
h thng ngn hng. Hin nay y l mt trong nhng nguyn nhn quan trng nht c th gy nn khng hong cho h thng ngn hng nu khng c gii php khc phc. Trong thi gian ti cn phi xy dng m hnh gim st ngn hng tht s hiu qu hn ch ri ro trong hot ng ca NHTMNN v cn c nhng gii php khc phc vn thng tin bt cn xng c th gy nn khng hong cho h thng ngn hng.
2.1. xut m hnh gim st Ngn hng nh nc ti Vit Nam v cc bin php tng cng gim st
Gam st c hiu qu cc NHTMNN l nhim v then cht gi vng s n nh - an ton - hiu qu - khng gp khng hong ca h thng cc ngn hng. Theo U ban BASEL quy trnh kim tra kim sot khng ch nhm m bo cc ngn hng c vn chng li tt c ri ro trong hot ng kinh doanh m cn nhm khuyn khch cc ngn hng pht trin v s dng cc k thut qun l ri ro tt hn. Thanh tra, gim st hot ng ca h thng ngn hng tr thnh mt chc nng php l cn thit ca nh nc nhm pht hin kp thi v x l cc sai phm trong hot ng kinh doanh ca ngn hng, m bo an ton v n nh ca c h thng. Do vy vic xy dng mt c quan gim st ngn hng hot ng hiu qu l vic lm cn thit m bo an ninh ti chnh i vi hot ng ca cc TCTD ni chung v cc NHTMNN ni ring. Nh vy chng ta cn phi tr li trc ht cho cu hi m hnh gim st ngn hng no l ph hp vi bi cnh ca Vit Nam trong thi gian ti? Trong mt nghin cu mi y ca IMF hin nay c quan gim st ngn hng (GSNH) ca cc nc c th phn thnh 2 nhm:( i) nhm nhng nc m NHTW ng vai nh c quyn v GSNH;( ii) nhm cc nc m NHTW khng c trch nhim hay khng phi l c quan duy nht chu trch nhim v GSNH. Ph thuc vo cc nhn t lch s, truyn thng, th ch chnh tr, c th h thng ti chnh ngn hng mi nc m la chn nhng m hnh thch hp. Vy Vit Nam s i theo khuynh hng ca nhiu nc ASEAN hay Chu khi c quan GSNH tch ra khi NHTW v hp nht
58
vi cc c quan gim st v lnh vc bo him, chng khon hnh thnh mt t chc mi chu trch nhim iu tit v gim st chung ton b h thng quc gia; khi NHTW s tp trung iu hnh cc chnh sch tin t m khng c s xung t ca vi vic thc thi chc nng gim st. Tuy nhin quan im ny vn tip tc c bn ci khi m cc chuyn gia cho rng s tham gia ca mt NHTW vo hot ng GSNH khng nht thit s lm yu i vai tr iu hnh chnh sch tin t; din bin lm pht v hot ng GSNH t nhiu vn l hai vn ring r. Hay s la chn vic thit lp U ban gim st ngn hng di s iu hnh trc tip ca NHTW. Trch nhim ca NHTW l m bo s vn hnh tri chy ca h thng thanh ton v s bnh n ca h thng ti chnh v l ngi cho vay cu cnh cui cng. Khi phi x l s c trong h thng ti chnh, nu thiu nhng thng tin chnh xc, ng tin cy ca c quan GSNH th NHTW s kh lng hon thnh xut sc vai tr ca mnh. Cng vi nhng thng tin , NHTW s ng ph kp thi trc nhng c sc v thanh khon, t c nhng quyt sch kp thi v ph hp khi ng vai tr l ngi cho vay cui cng. R rng mi m hnh m cc quc gia trn th gii ang p dng iu c nhng im mnh, im yu nht nh. Nhm khai thc ti a nhng li th ca mi loi m hnh, ng thi va m bo hn cht c nhng nguy c xung t c th c gia chnh sch tin t vi chc nng gim st, mt khc vn theo ui c nh tng cng tnh c lp ca NHTW trong tng lai, vic la chn m hnh hn hp- t chc GSNH vn c t trong NHTW nhng c nng ln v th bn c lp l phng n nn c la chn nht. Thanh tra gim st ngn hng t trc n gi vn ng vai tr l thanh tra nh nc chuyn ngnh nm trong h thng NHNN Vit Nam v l mt b phn thanh tra trong h thng t chc thanh tra nh nc. Thanh tra ngn hng l mt b my c cu ca NHNN v trc thuc s ch o ca Thng c, chu s iu chnh ng thi ca c Lut NHNN v Lut Thanh tra. Do cha nh gi ng bn cht v yu cu ca cng vic thanh tra
59
trong mt lnh vc kinh doanh c bit nn trn thc t thanh tra ngn hng lun c coi l c quan thanh tra B, c chc nng thanh tra hnh chnh v chuyn ngnh nh mi hot ng thanh tra i vi cc chuyn ngnh khc, do hu ht phi chu s iu chnh ca Lut Thanh tra. Trong thi gian ti bn cnh vic ban hnh ng nht Lut Ngn hng v Lut Thanh tra v chc nng nhim v ca cc gim st vin cn cn phi i mi m hnh Thanh tra NHNN hin nay sao c hiu qu nht. Xy dng h thng gim st an ton hat ng ngn hng thuc NHNN theo ngnh dc t trung ng n a phng tng i c lp, thng nht v hot ng nghip v v ch o iu hnh trc tip vn di s qun l ca Thng c NHNN Vit Nam. Sau y tc gi xin xut xy dng m hnh gim st ngn hng ph hp vi mc tiu, nh hng pht trin ca ngnh ngn hng trong 20 nm ti v nhng gii php nhm nng cao hiu qu phng php gim st ngn hng. M hnh gim st ngn hng cn xy dng Trc ht cn phi thnh lp U ban Giam st ngn hng(GSNH) tch bit vi Hi ng Chnh sch tin t quc gia nhng vn thuc s qun l trc tip ca Thng c NHNN. U ban GSNH bao gm mt s thnh vin ch cht: Thng c NHNN ng vai tr l Ch tch U ban, Tng th k U ban do Tng thanh tra ngn hng kim nhim, cc y vin c th bao gm mt i din ca Thanh tra Chnh ph, i din B ti chnh, U ban Chng khon v Bo him tin gi. Bn cnh U ban s c h tr t s c vn ca nhng chuyn gia giu kinh nghim trong lnh vc gim st ngn hng. C th xem xt n vic a cc chuyn gia cao cp ny vo mt trong nhng v tr thnh vin ca U ban. Thi gian kim nhim ca cc thnh vin khng c qu 2 nhim k, mi nhim k l 5 nm.U ban do Ch tch iu hnh, hot ng vi t cch l ban qun tr a ra cc ch trng chnh sch, ngh quyt, v quyt nh theo a s, sau Tng th k s l ngi chu trch nhim thc thi. U ban GSNH l c quan ti cao c quyn v chu trch nhim trong vic: thng qua vic cp php, xy dng k hoch v chin lc pht trin
60
h thng cc ngn hng; ph chun cc c ch, quy nh iu tit, v quyt nh cc phng n x l cc ngn hng c vn nhm t i tng vo tnh trng gim st c bit t c nhng bin php can thip ph hp; U ban GSNH c th a ra nhng ph chun v vic rt php, ti c cu li b my hot ng ca cc ngn hng bng vic hp nht, st nhp, chia tch, thnh lp cc cng ty con, gii th... nu ngn hng hot ng khng hiu qu, c kh nng gy nn s khng hong cho h thng ti chnh- ngn hng. Bn cnh , U ban cn c nhim v v quyn hn: (1) Ph chun v c cu t chc cc n v thuc Khi GSNH; (2) Ph chun cc nguyn tc hot ng ca Khi cng mng li chi nhnh. Trong , Khi GSNH c thnh lp di s qun tr ca U ban GSNH v s iu hnh trc tip ca Tng th k U ban. Khi GSNH s m nhn trch nhim chun b cc vn kin, ti liu, xy dng cc d tho c ch, quy ch, quyt nh... trnh ln U ban GSNH xem xt ph chun. Ti tr s chnh ca Khi GSNH thnh lp cc phng ban ring bit vi cc chc nng, nhim v r rng: Phng nh ch tp trung vo cng tc nghin cu, tham mu hoch nh chnh sch, xy dng cc quy ch, ch , vn bn iu chnh hp l; Phng cp php thnh lp cc ngn hng vi chc nng kim tra cc yu cu ti thiu t ra nh: yu cu v vn iu l, v vn php nh...; Phng thanh tra gim st ngn hng v x l cc ngn hng c vn vi chc nng tng hp bo co thanh tra gim st do cc GSNH a ln tm ra nhng phng n ti u c Ch tch U ban ph chun nhm m bo an ton cho hot ng h thng ngn hng. Cc GSNH khu vc thuc c cu t chc ca Khi GSNH vi nhng cng c kim ton ni b v c lp nhm h tr cho qu trnh gim st t xa v thanh tra ti ch, t cnh bo sm nhng ri ro c th gy nn khng hong cho h thng ngn hng. Cc khu vc c hnh thnh ty theo mc quy m cc chi nhnh ngn hng tnh, thnh ph. Vi nhng thnh ph ln c th c coi nh mt khu vc, nhng tnh min ni pha bc do quy m hot ng cn hn ch nn c th ch thnh lp khu vc Ty Bc, ng bc. Tng t nh vy cho cc khu vc khc trn c nc; mc
61
d cch sp xp h thng c khc nhau nhng U ban GSNH phi m bo chc chn rng cc gim st vin mi khu vc phi bao qut c ht hot ng ca cc ngn hng nm trong khu vc . GSNH khu vc chu s lnh o v iu hnh tp trung, thng nht ca Tng th k U ban. Quan h gia Chnh thanh tra NH khu vc vi gim c chi nhnh khu vc l quan h ng cp. iu ny tht s cn thit khi hot ng Thanh tra gim st ngn hng hin nay vn phi chu tc ng ca nhiu yu t, trong c s lm dng chc quyn ca cc ngn hng khu vc. Nh vy hot ng gim st ngn hng t kt qu cao nht cn thit phi tin hnh khn trng vi nhng phng thc mm do v linh ng ph hp vi xu th hi nhp ca ngnh ngn hng ni ring v ca nn kinh t Vit Nam ni chung. Bn cnh cn phi thc hin trit nhng nguyn tc ca kim tra theo tiu chun quc l th hot ng gim st ngn hng mi t c kt qu cao nht ( Ph lc 4) Nhng nguyn tc chnh ca kim tra kim sot theo tiu chun BASEL II Nguyn tc 1: Ngn hng nn c quy trnh nh gi tng quan mc an ton vn trong mi lin h vi cc c im v ri ro ca ngn hng v c mt chin lc duy tr vn. Nm thuc tnh chnh ca mt quy trnh cht ch l: Gim st ca hi ng qun tr v ban iu hnh; c tnh mc vn hp l; nh gi ton din cc ri ro; Gim st v bo co; Xem xt nh gi hot ng kim tra kim sot ni b. Nguyn tc 2: GSNH khu vc cn kim tra v nh gi cc chin lc v cng tc nh gi mc an ton vn ni b ca ngn hng, cng nh kh nng ca cc ngn hng trong vic gim st v m bo s tun th cc quy nh v cc t l vn v cn phi c nhng ng thi x l ph hp nu h khng hi lng vi kt qu ca quy trnh nh gi.
62
Cc c quan gim st cn phi thng xuyn kim tra quy trnh cc ngn hng s dng nh gi mc an ton vn, trng thi ri ro ca ngn hng, cc mc vn v cht lng vn nm gi tng ng. Khi tin hnh kim tra, c quan ch qun cn ch trng kim tra cht lng ca hot ng qun l v gim st ri ro ca ngn hng ch khng nn thc hin cc chc nng gim st nh ca ngi qun l ngn hng. Nguyn tc 3: Cc c quan thanh tra gim st nn yu cu cc ngn hng duy tr cc ch s an ton vn mc cao hn cc t l vn iu chnh ti thiu v phi c kh nng yu cu cc ngn hng duy tr mc vn cao hn mc ti thiu Nguyn tc 4: Cc c quan gim st cn phi c bin php can thip ngay giai on u tin ngn khng cho mc vn b rt xung thp hn mc ti thiu gii quyt nhng thuc tnh ri ro ca mt ngn hng nht nh. Khi U ban GSNH cn phi tng cng gim st, yu cu ngn hng xy dng v trin khai k hoch khi phc mc an ton vn t yu cu cn thit.
2.2. Gii php v thng tin bt cn xng

* Gii php cho vn la chn i nghch: La chn i nghch l vn do thng tin khng cn xng to ra trc khi din ra cuc giao dch. Chn la i nghch xy ra trn cc th trng ti chnh khi nhng ngi i vay c nhiu kh nng to ra mt kt cc khng mong mun li l ngi ch ng tm vay nht v do vy c nhiu kh nng c la chn nht. Khi gii php cho vn la chn i nghch ca cc NHTMNN l phi thu lm thng tin v i tng xin vay vn. Cc ngn hng c th thnh lp b phn c nghip v chuyn su trong vic thu thp d liu v khch hng. Trn c s cc thng tin thu thp c tin hnh tnh im tn dng, nh gi xp loi khch hng c trin vng tt hay xu cho vay. i vi nhng khch hng vay l c nhn, ngn hng cn tp hp nhng thng tin v thu nhp, ti sn hin ti, nhng khon tin vay v nhng mn tin vay cn tn ng bng cch phng vn trc tip ngi vay hay nhng ngi lin quan do khch hng cung cp. Cn vi nhng mn vay kinh doanh do cc
63
doanh nghip thc hin, ngoi cc thng tin v tnh hnh ti chnh, kh nng sn xut kinh doanh... ngn hng cng cn tm hiu v kh nng cnh tranh, cch thc s dng tin vay cng nh k hoch trong tng lai ca doanh nghip. Bn cnh nhng thng tin nh gi do ni b a ra cc NHTMNN cn c th da vo s nh gi c lp ca cc t chc nh gi tn dng c lp nh Moody hay Standard and Poor t a ra nhng quyt nh trong vic la chn khch hng vay. La chn i nghch ch gy tr ngi cho hot ng ca ngn hng nu ngi cho vay khng th thanh ton cc mn vay v chp nhn v n. Khi , vt th chp ca ngi i vay s gim c tn tht cho ngn hng trong trng hp xy ra v n. Do vy, vt m bo ng vai tr quan trng trong quyt nh ca ngn hng nn hay khng nn cho khch hng vay. Ti sn th chp cng ln kt hp vi nhng thng tin tch cc thu thp c t pha khch hng s ng ngha vi quyt nh cho vay ca ngn hng. Ngoi ra i vi nhng i tng i vay l nhng doanh nghip, NHTMNN c th da vo gi tr ti sn rng ca cng ty. Nu mt cng ty c gi tr ti sn rng cao th ngay c khi nhng cuc u t ca cng ty b thua l dn n v n, cc ngn hng vn c th bn gi tr ti sn bi thng tn tht do mn vay gy ra. * Gii php cho vn ri ro o c: Ri ro o c l mt vn do thng tin khng cn xng to ra sau khi giao dch din ra; xy ra khi ngn hng phi chu mt ri ro l ngi i vay c mun thc hin nhng d n u t c th dn n tnh trng v n, khng c kh nng thanh ton cho ngn hng. Gii php u tin m NHTMNN trc khi cho vay l cn phi xc nh ti sn th chp v gi tr ti sn rng. Gi tr ti sn rng cng cao, ti sn th chp cng ln th ngi i vay s phi hn ch nhng hot ng c th gy nn v n do nu khng c kh nng thanh ton th ngn hng c quyn x l nhng vt m bo c gi tr b p nhng thit hi do khch hng khng tr c n. Ngoi ra gii php th hai m cc ngn hng cn phi thc hin mt cch cht ch l gim st v quy nh nhng
64
hn ch v s dng vn u t i vi ngi i vay. Mt s kiu quy nh hn ch c th gim c ri ro o c xy ra i vi cc ngn hng: 1. Nhng quy nh hn ch c th c son ra khng cho ngi vay c nhng hot ng u t kinh doanh c cha ng nhiu ri ro, dn n vic khng c kh nng thanh ton cho ngn hng bng vic ch nh nhng iu m ngi i vay c th thc hin v s khng c php lm nhng iu nm ngoi quy nh ca ngn hng. 2. Nhng quy nh hn ch i hi mt cng ty cung cp thng tin v cc hot ng mt cch nh k dng bo co kt qu thu nhp, nh vy m ngn hng d gim st cng ty v ngn nga ri ro o c. Ngn hng cn c th ra thm iu kin v hot ng thanh tra, kim ton s sch k ton ca cng ty bt c khi no.
3. MT S GII PHP M BO AN NINH TI CHNH TRONG THI GIAN TI 3.1. Gii quyt vn vn cho ngn hng
Vn ch s hu ca mt NHTMNN ng vai tr quan trng trong vic duy tr hot ng thng nht v m bo cho ngn hng pht trin lu di. Vn l iu kin bt buc ngn hng c cp giy php t chc v hot ng trc khi n c th huy ng c nhng khon tin gi u tin; to nim tin i vi cng chng v sc mnh ti chnh ca ngn hng; cung cp nng lc ti chnh cho s tng trng v pht trin vi nhng dch v, chng trnh v trang thit b mi; cui cng vn l tm m chng li ri ro trong hot ng ca ngn hng. Theo tiu chun ca BASEL th t l an ton vn cho mi ngn hng phi ln hn hoc bng 8%. m bo yu cu tiu chun cc NHTMNN cn phi y mnh cc bin php tng cng ngun vn cho ngn hng. Hin nay bn cnh gii php pht hnh tri phiu Chnh ph nng cao vn t c ca cc NHTMNN, NHNN cn thc hin mt s chnh sch nh ngn hng c php trch lp qu d tr b sung vn iu l hng nm l 5% li nhun sau khi np thu, cho php chuyn phn vn vay t WB v
65
IMF theo chng trnh ti c cu cho cc NHTMNN v cc ngn hng s c php s dng tin khng phi ng thu do s dng vn hng nm thanh ton hon tr li cho cc t chc trn. Mt gii php c c bit quan tm trong thi gian va qua l tin hnh c phn ha cc NHTMNN. y l gii php quan trng nht gip cho cc NHTMNN tng vn ng thi cn gp phn nng cao trnh qun l, hiu qu hot ng ca cc NHTMNN. Ngy 26/6/2007 Chnh ph ban hnh Ngh nh 109/2007/ND-CP v chuyn doanh nghip 100% vn nh nc thnh cng ty c phn, to khung php l c bn thc hin c phn ha NHTMNN. Do tnh cht hot ng kinh doanh c bit ca ngnh ngn hng nn trong thc t tin hnh c phn ha NHTMNN thng kh phc tp v cn vng mc khin tin thc hin c phn ha t ra i vi 2 NHTMNN u tin : Ngn hng Ngoi thng Vit Nam v Ngn hng Pht trin Nh ng bng sng Cu Long cn rt chm so vi mc tiu ra. Mt trong nhng nguyn nhn ni bt l: - Xc nh gi tr ngn hng cn gp nhiu kh khn, do ti sn ca ngn hng khng nhng da vo gi tr s sch, mnh gi, hay gi tr th trng nh hng ho thng thng m cn da vo mc ri ro, tnh thanh khon, mc sinh li d tnh ti sn do chu tc ng ca t gi bi v n lun tn ti di hai trng thi l ngoi t v ng tin Vit Nam. - Vic x l n kh i l mt trong nhng vng mc ln nht ca qu trnh c phn ha cc NHTMNN. Hin nay n xu ca cc NHTMNN tp trung khng nh ti cc doanh nghip Nh nc. Trong khi y l ln u tin tin hnh c phn ha NHTMNN nn cc ngn hng cn nhiu tng lng, cha ch ng tch cc xc nh r phm vi, phn loi v t chc hch ton theo di ring cc khon n tn ng, do l cha c gii php x l thch hp vi nhng khon n ny. - Ngn hng thng mi l doanh nghip c bit nn hot ng ca n c tnh phc tp cao, trong khi khun kh php l li cha c hon
66
thin, cc quy trnh c phn ha doanh nghip Nh nc cn nhiu im cha ph hp vi c phn ha NHTMNN. Tin hnh c phn ha NHTMNN l vic lm cn thit nhm nng cao nng lc cnh tranh trong qu trnh hi nhp v cnh tranh ca cc ngn hng. Tng cng ng k vn ch s hu ca cc NHTMNN, hot ng tn dng c m rng, qun tr ri ro c kim sot cht ch, sn phm dch v c nng cao, cht lng dch v c ci thin Do , tin hnh c phn ha cng sm cng c li cho cc NHTMNN. Trc nhng mt s kh khn nu ra, cc NHTMNN cn phi c nhng gii php khc phc. (1) Chnh ph xc nh r t l nm gi c phn ca NHNN, chi phi hot ng v thc thi chnh sch tin t, khng nht thit NHNN phi nm gi 100% vn ca ngn hng, nhng phi ti thiu trn 50% ng vai tr ch cht, c tnh quyt nh trong hot ng ngn hng. Chnh ph cng cn phi sa i b sung cc vn bn lut cho ph hp vi lnh vc c phn ha ngn hng. (2) Minh bch thng tin trong qu trnh c phn ha. Cc NHTMNN cn phi cung cp thng tin chi tit v chnh xc v hot ng ca ngn hng. iu ny s nh hng ln n quyt nh ca nh u t khi NHTMNN pht hnh c phiu ra th trng. (3) Thu ht s tham gia ca cc nh u t nc ngoi, c bit l cc t chc ti chnh c uy tn gp phn ci thin nng lc qun tr iu hnh ca b my lnh o vn l mt im yu ca hu ht cc NHTMNN hin nay. Bn cnh vi tim nng ti chnh cn mnh, cc nh u t chin lc c th h tr NHTMNN nng cao nng lc ti chnh. (4) Nng cao trnh qun l ca cn b; ng dng cng ngh, k thut hin i ha hot ng ngn hng ph hp vi tiu chun quc t trong vic kim ton ni b, nhm nh gi chnh xc ri ro ca cc ngn hng gp phi. (5) Cui cng vic nh gi tr ca ngn hng phi c thc hin nhanh chng thng qua u thu cng khai, m rng, minh bch, khuyn khch thu nh nh gi quc t Bn cnh cn thc hin x l n xu
67
c hiu qu; gii quyt tt mi quan h Nh nc- doanh nghip Nh ncNHTMNN. cc NHTMNN x l n xu c hiu qu th nh nc cn phi c nhng bin php hu hiu gii quyt thnh cng mi quan h ny.
3.2. Tng cng qun l cho vay

* Tng cng qun l cho vay Hip c BASEL II c cho php cc ngn hng la chn mt trong hai phng php: tip cn chun ha c s nh gi xp loi ca cc t chc tn dng c lp hoc theo cch tip cn da vo nh gi ni b IRB xc nh ri ro tn dng. Theo cch tip cn th nht vi vic nh trng s ri ro cho cc khon d n cho vay theo quc gia, d n cho vay cc c quan cng quyn phi trung ng, d n cho vay cc ngn hng pht trin a phng, d n cho vay cc ngn hng, cc cng ty bao gm c cc cng ty chng khon, cc d n cho vay c m bo bng bt ng sn, vi cc khon n qu hn c xc nh trn c s c s nh gi xp loi ca cc t chc nh gi tn dng c lp. Cch lm ny l mt hng i tt trong ngn hn khi c s xp loi chnh xc cc khon ri ro ngn hng c gii php trong vic thit lp vn ti thiu d phng ri ro. Tuy nhin trong di hn th cch lm ny li cha ng nhiu hn ch: do chi ph tr cho cc t chc nh gi tn dng c lp rt ln khin cho li nhun ca cc NHTMNN s gim st, bn cnh s hnh thnh nn quan h ph thuc gia cc ngn hng vi vic nh gi xp hng ca cc t chc, cc t chc nh gi tn dng s chim vai tr thng phong, chi phi n hot ng qun tr ri ro ca NHTMNN. Xt trn kha cnh xy dng mt h thng ngn hng hot ng an ton- vng mnh- n nh- khng b khng hong th cc NHTMNN nn i theo hng tip cn ri ro tn dng da vo nh gi ni b IRB l ch o bn cnh cng cn c thm s phi hp kim ton nh gi ca cc t chc tn dng c lp. bt u v s dng phng php da vo nh gi ni b cc NHTMNN cn phi p ng c nhng yu cu ti thiu sau: Cc NHTMNN cn phi chng minh cho c
68
quan gim st v kh nng ca ngn hng trong vic nh gi v xp loi ri ro vi tiu chun ph hp, tin cy v nht qun. thc hin c iu ny cc NHTMNN phi c quy trnh h thng c lng ri ro cung cp mt s nh gi v ngi vay vn v cc c trng giao dch; mt s phn bit c ngha v ri ro; cc nh gi v nh lng chc chn v tng i chnh xc v ri ro. Ty nhin mi ngn hng c i tng khch hng, sn phm dch v khc nhau m xy dng h thng nh gi cho ph hp n bao gm tt c cc phng php, quy trnh, cc bin php kim sot, vic thu thp s liu v h thng cng ngh thng tin. Nh vy gim ri ro tn dng, trc khi quyt nh cho vay cc NHTMNN cn phi tin hnh nh gi hiu qu v ri ro ca khon cho vay . Phng php ph bin nht m cc nc trn th gii ang p dng l phng php 5c phn tch tn dng theo 5 ch tiu: 1. Vn l yu t quan trng hng u th hin tim lc ti chnh ca khch hng. Song song vi vic nh gi sc mnh ti chnh ca khch hng vay cn nh gi thc trng ti chnh ca ngi i vay v thu nhp d kin ca i tng vay vn . 2. Cht lng tn dng ch c m bo khi khch hng c kh nng tr n v thanh ton cc khon n ng hn. Khi nh gi kh nng hon tr phi nh gi c thu nhp trong tng lai ca khch hng khng nh ngun tr n da trn bng phn tch tng kt ti sn ca khch hng. 3. Phn tch cc nhn t ch quan v khch quan c th nh hng n hot ng ca khch hng, nh vy c th nh hng trc tip n ri ro ca khon vay. Cn phi d on nhng trng hp bt thng hay xu nht c nguy c gy nn ri ro cho khon vay. 4. c tnh lin quan n kh nng c lp ca khch hng. Khch hng phi c lp trong kinh doanh, c nng lc kinh doanh nhng khng qu mo him. Hn ch ti a ri ro o c khi ngi i vay thc hin nhng hnh ng khng nh theo cam kt. 5. Th chp l ti sn m bo an ton nht cho khon vay ca khch hng ng thi tng cng trch nhim ca ngi i vay vn.
69
Cc ngn hng cn c vo nhng ch tiu trn quyt nh vic cho vay. Ngoi ra, cc ngn hng phi p dng h thng trong vic thm nh v cho vay c thc hin bi hai b phn c lp nhau. Hin nay Vit Nam, Ngn hng Ngoi thng xy dng m hnh theo 3 khi: khi qun l ri ro tn dng, khi quan h khch hng, v khi qun l n. Khi quan h khch hng s mang n nhng thng tin v khch hng, khi qun l ri ro tn dng s nh gi li tin cy ca thng tin khch hng a v v khi qun l n s chu trch nhim gim st hot ng ca khch hng v khon vay sau khi c ngn hng cung cp.y l mt hng i hay m cc NHTMNN cn li nn phn tch xy dng m hnh cho ph hp ca ngn hng mnh. Mt khc cc NHTMNN cn cn phi tun theo nhng nguyn tc ca qun l cho vay nh sau: 1. Sng lc, gim st khch hng: Thu thp thng tin v khch hng, xp loi mc tn nhim theo cc thang bc. Vic chuyn mn ha cho vay to iu kin thun li ngn hng nm chc v hiu r v khch hng ca mnh 2. Quan h khch hng lu di: xy dng mi quan h thn thit gia khch hng v ngn hng mang li li ch cho c hai pha. Ngn hng c nhiu thng tin v khch hng, s gim ri ro i vi cc khon cho vay ng thi khch hng s hng c nhng u i t pha ngn hng nh c vay vi li sut c th thp hn, hay s c u tin vay vn khi hot ng cho vay b hn ch. 3. Hn ch tn dng: ngn hng khng c php cho khch hng vay vi mt lng vn qu ln, cn phi p ng nhng yu cu t ra ca NHNN v mc vn c php cho vay i vi mt khch hng. Nn a dng ha danh mc cho vay phn tn ri ro 4. Th chp v s d ti khon: m bo an ton cho nhng khon cho vay cn thit phi c ti sn th chp nhm hn ch ri ro khi khch hng khng c kh nng thanh ton. Lc ngn hng c th x l ti sn th chp b p vo tn tht do ngi i vay gy ra. i vi
70
nhng khon vay thng mi, ngn hng cn phi yu cu khch hng c mt s d ti khon nht nh ngn hng c th kim sot c ri ro ca khch hng. *Mt s cng c qun tr ri ro tn dng ca Ngn hng thng mi nh nc Theo cc chuyn gia kinh t, bn cht ca qun l cho vay chnh l qun l ri ro ca cc khon cho vay. hn ch ri ro, trong thi gian ti bn cnh nhng cng c m cc ngn hng ang thc hin cn phi c b sung nhng cng c mi m hin nay cc ngn hng trn th gii ang p dng: Chng khon ha cc khon cho vay Ti sn c chng khon ha thng l nhng ti sn sinh li nh cc khon cho vay mua nh th chp hoc cho vay tiu dng. Cc ngn hng s bn ra th trng cc chng khon c pht hnh trn nhng ti sn . Khi cc ti sn c thanh ton, tc ngi i vay hon tr c vn ln li cho ngn hng, ngn hng khi s chuyn khon li ny cho ngi s hu chng khon, cn ngn hng s gi li phn vn b ra. u t thng qua hot ng chng khon ha gip ngn hng a dng ha, gim ri ro, gim chi ph i vi vic gim st cc khon vay. Chng khon ha gip cho ngn hng to ra cc ti sn c tnh thanh khon cao da trn nhng ti sn km thanh khon, to cho ngn hng mt ngun vn mi t cc khon cho vay ca mnh.Chng khon ha l cng c c bit hu hiu cho cc ngn hng trong vic qun l ri ro li sut. Cc ngn hng c th d dng thay i danh mc u t cho k hn ca ti sn ph hp hn vi k hn ca cc ngun vn. Vi nhng hot ng gim st qu trnh tr n ca ngi vay, thu cc khon thanh ton n hn, m bo c ti sn th chp nhm bo v nh u t chng khon, khi cc ngn hng c th thu thm mt khon l ph ca nhng ngi i vay v c nhng nh u t. Nh vy, chng khon ha cc khon choi vay ng thi va gip ngn hng hn ch c ri ro trong
71
khi cc ngn hng vn thu c mt khon li nhun t hot ng ny. Do , y l mt cng c m trong thi gian ti cc NHTMNN nn thc hin Th bo lnh tn dng c s dng tng cng cht lng tn dng ca ngi vay vn, gip ngn hng trnh khi tnh trng mt vn vay ng thi gim chi ph ca ngi i vay. Mt trong nhng loi hnh bo lnh ti chnh ph bin nht trong h thng ngn hng l th bo lnh tn dng (SLC) bao gm: (1) Th bo lnh thc hin: ngn hng m bo rng mt cng trnh hay mt d n s c hon thnh ng hn (2) Th bo lnh thanh ton: ngn hng cam kt thanh ton thay cho khch hng khng thc hin hoc thc hin khng ng ngha v thanh ton khi n hn nh cam kt trong hp ng gia khch hng vi bn nhn bo lnh. Do nhng li ch ca th bo lnh tn dng mang li nn cc ngn hng cng thu c nhng khon ph cho vic pht hnh bo lnh tn dng: 1. Ngn hng s nhn c khon ph cho vic cung cp dch v bo lnh tn dng thng khong 0,5% n 1% tng lng tn dng thc hin. 2. Th bo lnh c pht hnh vi chi ph qun l tng i thp do ngn hng thng bit r v i tng khch hng. 3. Cc ngn hng t khi b yu cu phi thanh ton cho hp ng bo lnh. Hin nay cng c bo lnh ti chnh ni ring v th bo lnh tn dng ni ring ang tr thnh mt cng c quan trng. Hin nay Vit Nam cng c nhiu ngn hng thng mi c phn thc hin cng c ny. Cc NHTMNN trong thi gian ti cn phi y mnh nghip v trn nhm a dng ha sn phm, gim thiu ri ro ca cc khon cho vay. Cc cng c ti chnh phi sinh Chng khon ha cc khon cho vay, bo lnh ti chnh tuy gip ngn hng hn ch c ri ro tn dng ca danh mc cho vay nhng li khng linh hot trong trng hp ngn hng c nhiu khon vay vi cc tnh cht khc nhau. Cc cng c ti chnh phi sinh xut hin s gp phn gim
72
ri ro tn dng v ri ro li sut ca ngn hng.Mt trong nhng cng c phi sinh ph bin c s dng hin nay l : 1. Hp ng trao i tn dng: Hai ngn hng trao i cho nhau nhng dng tin t mt s b phn trong danh mc cho vay ca mnh, gp phn a dng ha danh mc cho vay. 2. Hp ng trao i ton b thu nhp: ngn hng thanh ton cho t chc bo m ton b dng thu nhp c tnh n nh khng cao t cc khon cho vay hay u t ca mnh i ly mt dng thu nhp n nh hn da trn mt li sut th trng c s. 3. Hp ng quyn tn dng: ngn hng tr ph cho vic mt t chc thc hin bo m i vi khon cho vay hay u t trc ri ro khng th c thanh ton hoc thc hin b p cho s tng ln chi ph huy ng vn do mc xp hng tn dng ca ngn hng gim. Th trng sn phm phi sinh rt c hiu qu trong vic phn phi li ri ro gia cc nh u t, khng c ai cn phi chp nhn mt ri ro khng ph hp vi nng lc ca mnh. V th m th trng s c ung cp nhiu vn hn, iu ny to iu kin thun li cho nn kinh t pht trin, pht huy kh nng huy ng vn v gim chi ph s dng vn.
3.3. Tng cng cc gii php x l n qu hn

Thc trng n qu hn l ng bo ng i vi cc NHTMNN khi m t l n xu ca cc ngn hng lun mc cao. Mc d NHTMNN c gng thc hin nhiu bin php nh: tn thu n qu hn t bn ti sn m bo; s dng d phng ri ro x l tn tht; s dng d phng ri ro a ra hch ton ngoi bng. Bn cnh cc NHTMNN trong thi gian qua u thnh lp cc cng ty trc thuc vi chc nng qun l n v khai thc ti sn (AMC). Vo thng 7/2000 AMC - Ngn hng Cng thng l cng ty qun l n v khai thc u tin c thnh lp. Tip theo cc cng ty AMC thuc 4 NHTMNN cn li cng ln lt c thnh lp. AMC l cng ty trch nhim hu hn mt thnh vin thuc ngn hng thng mi vi phm vi hot ng:
73
Trc tip thc hin cc hot ng mua bn n tn ng ca cc t chc tn dng v ca cc cng ty qun l n v khai thc ti sn khc. Tip nhn, qun l cc khon n xu, n tn ng (bao gm n c ti sn m bo hoc khng c ti sn m bo) v cc ti sn m bo n vay khc kin quan n khon n t ngn hng m x l bng cc bin php. Cc cng ty AMC c th x l ti sn ca khon n qu hn bng cch: Bn trc tip cc ti sn c giao x l theo gi th trng theo cc hnh thc: bn cng khai trn th trng, bn qua trung tm u gi ti sn v khi c cng ty AMC ca nh nc c thnh lp (Cng ty mua bn n v ti sn tn ng - DATC) th cc ti sn trn c th bn cho DATC. Cho thu cc ti sn m cng ty ang c giao x l Gp vn mua c phn cc doanh nghip khc bng ti sn th chp u t, ci to ti sn bn hoc cho thu. Bn cnh cng ty AMC cn thc hin nhng bin php c cu li n nh: gin n, min li, chuyn i n thnh vn c phn Thc t trong vn gii quyt n qu hn vng mc ch yu chnh l nhng bt cp trong c ch, chnh sch lin quan n vic x l cc ti sn m bo, v t l chuyn n thnh vn gp, v quy nh ngi i din ca NHTMNN khi tham gia c phn, trch nhim v ngha v ca ngi i din. Tuy nhin gii php trc mt ca cc NHTMNN l cn phi tch cc tng cng vic x l cc khon n ng bng qu d phng ri ro, mt khc cn tng cng hiu qu ca vic khai thc ci ti sn th chp, dng cc bin php mnh thu hi n. Ngoi nhng gii php c a ra th cn c gii php chng khon ha cc khon n . Vy chng khon ha cc khon n l g? Mt cch tng qut, chng khon ha l hnh thc pht hnh tri phiu trn th trng vn thu v tin mt v cc nh u t tri phiu s thu v li tc t cc qu ti sn c chng khon ha. Khi thc hin vic chng khon ha mt khon n th khon ny s c loi ra khi bng cn i k ton, t tng cng cht lng ti sn c v gim vn yu cu i vi
74
ngn hng. Khi , cc ngn hng s gii phng c mt s vn ln nm trong qu d phng ri ro khi tin hng chng khon ha cc khon n xu. Vic ny s gip cho ngn hng c thm mt ngun vn qu gi thc hin cc khon cho vay mi. Ngoi ra, u t thng qua hot ng chng khon ha gip ngn hng a dng ha, gim ri ro, gim chi ph i vi hot ng gim st cc khon cho vay. Thm vo , chng khon ha s gip cho ngn hng gia tng c li nhun do ti c cu li khon cho vay: ngn hng c th cho vay theo li sut th trng, sau chng khon ha cc khon vay ny mt li sut thp hn do cc khon vay ny c a dng ha ri ro khi nm trong mt trong mt tp hp ln cc khon vay. V khi thc hin chng khon ha cc khon n, quan trng nht cc ngn hng c th chuyn giao phn ri ro tn dng do n xu c th mang li sang cho cc nh u t chng khon.Tuy nhin, khng phi khon vay n no cng c th c chng khon ha, cc ngn hng cn phi xem xt kh nng c chng khon ha c hay khng. Nu c chng khon ha th khon n ny s chuyn i ch s hu. Khon n c chng khon ha s c chuyn t ngn hng sang mt cng ty qun l n: c th l cng ty c lp nh Cng ty Mua bn n v ti sn tn ng thuc B ti chnh (DATC) hay chnh cc cng ty AMC ca cc ngn hng. Cc khon n em ra chng khon ha c tnh ri ro tng i cao nn thng thng cc ngn hng thng phi gp nhiu khon n li, trong c c n xu v n c ch s an ton tn dng cao nhm a nhng khon n ny n c vi cc nh u t. Bn cnh cn phi c s m bo an ton cho cc nh u t, thng thng l t s bo tr ca Nh nc, do phng php chng khon ha t c hiu qu cao i hi phi c s h tr t Chnh ph. Khi cc cc khon n c chng khon ha cn phi phn loi v nh gi nhng khon n no c th thc hin c bng gii php ny, do i hi ngn hng phi c i ng ngn vin c nng lc v trnh cao v mt h thng trang thit b ngn hng tng i hin i. V vy, gii php chng
75
khon ha cc khon n cn phi thc hin song song vi gii php nng cao cht lng ngun nhn lc v nng lc cng ngh ca ngn hng.
KT LUN
Trong xu th ton cu ho hi nhp kinh t song song vi c hi l nhng thch thc i hi cc ngn hng phi t xy dng hng i ng ph hp vi tnh hnh kinh doanh ca mi ngn hng nhm m bo cho ton h thng hot ng an ton, vng mnh. m bo an ninh ti chnh trong hot ng ca cc NHTMNN ni ring ca TCTC ni chung l mt trong nhng vn quan trng hng u i hi s quan tm nghin cu ng mc ca cc nh qun tr ngn hng. H thng cc NHTMNN hin nay hot ng tng i n nh nhng rt km an ton khi t l n xu cao hn hn so vi cc thnh phn TCTD khc hay so vi ngn hng cc nc trong khu vc.Nguyn nhn ch yu do hot ng ca cc NHTMNN b chi phi nhiu t nhng chnh sch ca NHNN trong vic u tin u t pht trin kinh t m khng quan tm n nhng khng hong c th xy ra bt c lc no vi h thng ngn hng do nhng khon n xu ca cc DNNN c thc lc ti chnh km, nhng d n u t di hn ca Chnh ph. Bn cnh , nhng bin php tht cht tin t trong thi gian qua khin cho li nhun ca cc ngn hng gim ng k v phi i mt vi nhiu ri ro c th nh hng xu n hot ng ca ton h thng. Chnh v vy trong thi gian ti NHTMNN cn phi tp trung vo cc gii php tng cng an ninh ti chnh nh: (1) B sung vn t c m bo tye l an ton vn theo tiu chun Basel l 8% vi nhng nghip v, sn phm ngy cng phong ph v a dng, trnh s cnh tranh khng lnh mnh gia cc ngn hng khi tp trung nhiu vo mt lnh vc m cha khai thc ti a nhng u th ca ring mi ngn hng. Trong thi gian ti cc NHTMNN nn hot ng da trn nhng tim nng vn c kinh doanh t hiu qu cao hn; (2) Gim n xu thng qua nhng cng ty mua bn n v qun l ti sn AMC, cng c c
76
nhiu nc trn th gii ang p dng trong c Trung Quc t gim n qu hn v t c nhiu hiu qu l chng khon ho cc khon n, cc NHTMNN Vit Nam mang nhiu c im tnh cht vi cc NHTMNN Trung Quc do y l mt hng i cc nh qun tr nn xem xt v thc hin; (3) Tng cng qun l cho vay trn c s hn ch thng tin bt cn xng gia ngui i vay v ngui cho vay, xit cht qun l cho vay, tng cng qun l ri ro nhm ngn nga tn tht c th gy nh hng n hot ng ca h thng ngn hng. c bit gii php quan trng nht trong thi gian ti m bo an ninh ti chnh l xy dng hon chnh m hnh gim st ngn hng trn c s hc hi kinh nghim, phn tch nhng im mnh im yu ca mi m hnh kt hp tm ra gii php thch hp nht cho hot ng thanh tra gim st ca NHNN.
77
Ti liu tham kho

CC SCH THAM KHO
1. Commercial Bank Management, Peters. Rose, Nxb McGraw- Hill. 2. Tin t, ngn hng- Th trng ti chnh, Mishkin, Nxb - H Kinh t quc dn. 3. Nng lc cnh tranh ca cc Ngn hng thng mi trong xu th hi nhp ( Sch chuyn kho), Nguyn Th Quy, Nxb - L lun chnh tr. 4. Ngn hng thng mi, Bs. Phan Thu H (Ch bin), Nxb - Thng k. 5. Gio trnh L thuyt tin t - H Ngoi thng. 6. Qun tr ri ro - Authur William, Bs. Nguyn Quang Thu (Ch bin), Nxb - Thng k. 7. Qun tr Ngn hng thung mi, Ts. Nguyn Th Mi (Ch bin), Nxb Hc vin Ti Chnh. 8. Gii php nng cao nng lc cnh tranh v hi nhp ca cc Ngn hng thng mi n nm 2010, LA TS. Trnh Quc Trung - TP HCM. 9. Mt s vn nng cao nng cao nng lc qun tr ri ro tn dng ca cc Ngn hng thng mi Vit Nam- S chuyn - T29,33 - Tp ch Ngn hng. 10. Tip cn gim thu ri ro trong hot ng ca Ngn hng thng mi- Nguyn nh T - S chuyn - T2,3 - Tp ch Ngn hng. 11. Nng cao nng lc qun tr ri ro ca cc Ngn hng thng mi Vit Nam- Nguyn i Lai - s 9 - T35,40 - Tp ch Ngn Hng. 12. Vai tr ca Ngn hng thng mi Nh nc trong bi cnh ton cu ho v hi nhp kinh t quc t - Phm Quc Trung - 2006 - s 4 - Kinh t v d bo. 13. Qun tr ri ro trong hot ng ngn hng theo chun mc, thng l quc t v quy nh ca Vit Nam, Trn nh nh, Nxb T php 2008. 14. An ninh ti chnh trong hot ng ca cc t chc tn dng, Ts. V nh nh, Nxb - Vn ho dn tc. 15. Gio trnh ti chnh tin t - H. Kinh t quc dn 16. Lut Ngn hng v cc T chc tn dng
CC WEB THAO KHO CHNH
1. www.sbv.gov.vn 2. www.vneconomy.com.vn 3. www.worldbank.org.vn 4. www.imf.org 5. www.moodys.com 6. www.bis.org 7. www.adb.org

78
MC LC
LI M U .......................................................................................................... 1 1. Tnh cp thit ca ti ....................................................................................... 1 2. i tng nghin cu........................................................................................... 2 3. Mc tiu nghin cu............................................................................................. 2 4. Phng php nghin cu...................................................................................... 3 5. Phm vi nghin cu .............................................................................................. 3 6.Kt qu nghin cu d kin .................................................................................. 3 7. Kt cu ti ........................................................................................................ 4 CHNG 1: L LUN V AN NINH TI CHNH I VI HOT NG CA CC NGN HNG THNG MI NH NC VIT NAM ................. 5 1. AN NINH TI CHNH I VI HOT NG CA CC NGN HNG THNG MI NH NC .................................................................................. 5 1.1. Khi nim .......................................................................................................... 5 1.2. Ni dung an ninh ti chnh ................................................................................ 6 1.2.1. n nh hot ng ngn hng ........................................................................ 7 1.2.2. An ton hot ng ngn hng ........................................................................ 8 1.2.3. Vng mnh ca ngn hng ............................................................................. 9 2.YU CU M BO AN NINH TI CHNH ................................................ 10 2.1. Tiu ch CAMEL............................................................................................. 10 2.2. Tiu chun BASEL I. ...................................................................................... 16 3. KINH NGHIM GIM ST HOT NG CA NGN HNG TRUNG NG TRUNG QUC V BI HC CHO HOT NG GIM ST NGN HNG CA VIT NAM ...................................................................................... 21 3.1. Tng quan U ban gim st Ngn hng ca Trung Quc ............................... 22 3.2. Bi hc cho hot ng gim st ngn hng ca Vit Nam ............................. 23 CHNG 2: THC TRNG AN NINH TI CHNH CA CC NGN HNG THNG MI NH NC VIT NAM HIN NAY ....................................... 25 1. KHI QUT V CC NGN HNG THNG MI NH NC VIT NAM....................................................................................................................... 25 1.1. H thng Ngn hng Vit Nam trc v sau nm 1990 ................................. 25 1.2. Tng quan v cc NHTMNN Vit Nam hin nay .......................................... 27 2. THC TRNG HOT NG CA CC NGN HNG THNG MI NH NC HIN NAY ...................................................................................... 27 2.1. Hot ng huy ng vn ................................................................................. 28
79
2.1.1. Vn huy ng ............................................................................................... 28 2.1.2. Vn vay cc TCTD, vay NHNN v vay khc .............................................. 31 2.1.3. Vn t c ...................................................................................................... 32 2.2. Hot ng cho vay .......................................................................................... 36 2.2.1. Thc trng hot ng cho vay tn dng ca cc NHTMNN ........................ 36 2.2.2.Hiu qu hot ng cho vay.......................................................................... 41 i. Li nhun sau thu .............................................................................................. 41 ii.T sut li nhun................................................................................................. 42 2.3. Nhng tn ti v hn ch trong hot ng qun tr ri ro ca Ngn hng thng mi nh nc.............................................................................................. 47 2.3.1. Ri ro thanh khon ....................................................................................... 47 2.3.2. Ri ro tn dng ............................................................................................. 50 2.3.3. Ri ro li sut ............................................................................................... 51 CHNG 3: GII PHP M BO AN NINH TI CHNH CA NGN HNG THNG MI NH NC TRONG THI GIAN TI ....................................... 54 1. NH HNG PHT TRIN CA NGN HNG THNG MI NH NC N NM 2010 V 2020 ........................................................................ 54 1.1. Mc tiu pht trin Ngn hng thng mi nh nc n nm 2010 v nh hng pht trin chin lc n nm 2020 ............................................................ 54 1.2. nh hng chin lc pht trin cc Ngn hng thng mi nh nc ....... 55 2. GII PHP V GIM ST HOT NG CA NGN HNG NH NC V VN THNG TIN BT CN XNG .................................................... 57 2.1. xut m hnh gim st Ngn hng nh nc ti Vit Nam v cc bin php tng cng gim st ............................................................................................... 58 M hnh gim st ngn hng cn xy dng ........................................................... 60 2.2. Gii php v thng tin bt cn xng ............................................................... 63 3. MT S GII PHP M BO AN NINH TI CHNH TRONG THI GIAN TI .............................................................................................................. 65 3.1. Gii quyt vn vn cho ngn hng ............................................................. 65 3.2. Tng cng qun l cho vay ........................................................................... 68 3.3. Tng cng cc gii php x l n qu hn ................................................... 73 KT LUN ..................................................................................................................... 76
TI LIU THAM KHO ............................................................................................... 77
80
PH LC Ph lc 1- Thang im nh gi mc cho vay v gi tr ti sn m bo
Hnh thc m bo tin im Mc cho vay ti a so vi gi vay 1. Th chp 3 tr ti sn bo m(%) 60-80 100
2. Cm c ti sn ti ngn 3 hng (tin gi, vng bc) 3. Bo lnh 2
Ph thuc kh nng tn dng ca ngi bn lnh.
4. Cm c giy t c gi
50-80 20-40
5. m bo bng hng 1 nhp 6. Nhng quyn s hu 1
20-50
81
Ph lc 2 - Ti sn c ri ro ni bng
H s ri ro
0%
Gi nh v Loi ti sn c mc ri ro tn dng Khng c ri ro Tin mt, tin gi ngn hng d tr Lin bang, phiu kho bc M (mi k hn); chng khon c bo m bng cc khon cho vay mua nh ca GNMA, chng khon n c chnh ph cc nc cng nghip hng u th gii thuc t chc Hp tc v pht trin kinh t (OECD) pht hnh; v cc ti sn c bo m chc chn bng tin gi hoc c chnh ph Trung ng ca cc thnh vin OECD bo m Ri ro thp Cc khon tin trong qu trnh thu; tin gi ti ngn hng khc; chng khon n do cc Chnh quyn bang pht hnh, cc chng khon c pht hnh hoc c bo m bi cc c quan chnh ph M; chng khon c m bo bng cc khon cho vay mua nh c pht hnh hoc c bo m bi Hip hi cho vay mua nh Lin bang hay cng ty cho vay mua nh Lin bang. Cc khon cho vay mua nh th chp trong dn c c bo m tt, cc chng khon doanh thu do cc chnh ph trung ng v a phng pht hnh Cc khon cho vay ( kinh doanh ) thng mi v cng nghip, cho vay theo th tn dng, cho vay kinh doanh ng sn , u t vo cc cng ty con v tt c cc ti sn khc ca ngn hng khng lit k trn
20%
50%
Ri ro trung bnh
100%
Ri ro cao nht
82
Ph lc 3- Ti sn ri ro ngoi bng H s Cc cng c vn ngoi bng chuyn i tn dng 20% 1. Cc cam kt tng t (6) c thi hn gc di 1 nm v c th hu b iu kin bt c lc no. 2. Cc khon pht sinh ngn hn lin quan n kinh doanh, c kh nng t chuyn thnh tin mt nh: th tn dng 50% 3. Cc khon n pht sinh lin quan n cc giao dch nh:tri phiu u gi,cc bo m ,th tn dng d phng 4. Cc chng ch cho vay v cc chng ch c m bo c th lun chuyn. 5. Cc cam kt khc nh:chng nhn d phng chnh thc, cc hn mc tn dngvi thi hn gc trn 1 nm. 100% 6. Cc cng c thay th tn dng trc tip nh:cc m bo tng hp cho cc khon n (k c th tn dng d phng c coi nh cc khon m bo ti chnh cho cc khon vay vn v cc chng khon) 7. Cc tho thun bn mua li v vic bn cc ti sn c m thc ra NH vn phi chu ri ro. 8. Mua ti sn c trao chm, tin t cc, cc c phn v chng khon ng gp 1 phn, th hin cam kt nht nh.
83
Ph lc 4 - M hnh gim st Ngn hng nh nc Vit Nam
Ban iu hnh
H CSTT QG
Thng c, Ph thng c, Tr l thng c
UBGSNH Ch tch l T Tng th k UB( PT)
Ch l T
tch
Khi CSTT
Khi GSNH
Cc VPD n-c
ngoi Cc chi nhnh Khu vc
Cc GS NH khu vc
Cc phng giao dch tnh
84
Ph lc 5 - Nhng nguyn tc v nh hng i mi h thng thanh tra ngn hng n nm 2010 v tm nhn 2020 Cng vi xu th m ca v hi nhp kinh t quc t ca nn kinh t, h thng ngn hng Vit Nam cng ang tng bc chuyn mnh, tng bc i mi nhm theo kp vi s pht trin chung ca t nc v cc nc trn th gii . Trong tin trnh i mi ca Ngn hng Nh nc, i mi v nng cao hiu qu hot ng Thanh tra ngn hng c xc nh l nhim v trong tm nhm xy dng mt h thng thanh tra gim st ngn hng hin i, hu hiu v th ch, phng php, m hnh t chc trn c s p ng cc nguyn tc, chun mc quc t v thanh tra, gim st v nhm pht huy vai tr l mt cng c kim sot v bo m s an ton, n nh ca h thng ti chnh. Di y l mt vi nt chnh v nh hng v gii php i mi h thng Thanh tra ngn hng trong thi gian t nay n nm 2010 v nh hng n nm 2020. I - Nguyn tc ci cch thanh tra ngn hng - Th nht, ci cch Thanh tra ngn hng xut pht t li ch ca ton b h thng ngn hng v nn kinh t hng ti mc tiu bao trm l bo m s an ton v lnh mnh ca h thng cc TCTD. - Th hai, ci cch Thanh tra ngn hng l mt phn khng th tch ri trong chng trnh v l trnh ci cch NHNN v ngnh ngn hng ni chung nhm thc hin thnh cng mc tiu i mi v pht trin ca NHNN v ngnh ngn hng c B Chnh tr v Th tng Chnh ph chp thun (Quyt nh s 112/2006/Q- TTg ngy 24/5/2006 ca Th tng Chnh ph). - Th ba, nguyn tc ci cch thanh tra ngn hng l trit v ton din, ng thi bo m ph hp vi thc tin Vit Nam v cc thng l tt, chun mc quc t v gim st ngn hng. - Th t, kt hp u tin gii quyt nhng vn bc xc c tnh ngn hn vi x l cc vn mang tnh di hn bo m qu trnh i mi Thanh tra ngn hng din ra thng xuyn, lin tc, c tnh k tha, tng thch gia cc thi k v quan trng hn l tng bc to nn tng vng chc cho s pht trin ca Thanh tra ngn hng ph hp vi xu th thi i.
85
- Th nm, phi bo m khng gy sc cho h thng ngn hng v hn ch ti mc ti thiu to ra nhng tc ng tiu cc, s xo trn khng mong mun do qu trnh ci cch Thanh tra ngn hng to ra, nhm duy tr s an ton v n nh ca h thng cc TCTD trong mi tnh hung. - Th su, cc vn (i) i mi m hnh t chc ca Thanh tra ngn hng;(ii) Xy dng h thng gim st da trn c s ri ro; (iii) Hon thin khung php l v Thanh tra ngn hng (Lut Gim st an ton hot ng ngn hng); (iv) Pht trin ngun nhn lc l cc tr ct v cc gii php t ph trong tin trnh ci cch Thanh tra ngn hng to xung lc thc y qu trnh i mi Thanh tra ngn hng mt cch lin tc v bn vng vi mc tiu cui cng l xy dng c h thng gim st ngn hng hin i v hu hiu. II.nh hng ci cch v pht trin h thng Thanh tra Ngn hng: Ti n Pht trin ngnh ngn hng Vit Nam n nm 2010 v nh hng n nm 2020 ban hnh theo Quyt nh s 12/2006/Q-TTg ngy 24/5/2006, Th tng Chnh ph nh hng pht trin h thng gim st ngn hng nh sau: Trn c s b my Thanh tra NHNN hin c, xy dng h thng gim st ngn hng hin i v hu hiu (v th ch, m hnh t chc, con ngi v phng php nhm p ng yu cu thc tin pht trin h thng ngn hng Vit Nam v thc hin ng cc nguyn tc, chun mc quc t v gim st ngn hng. Thnh lp C quan Gim st ngn hng l mt n v thuc NHNN trn c s b my Thanh tra NHNN hin nay. Tng bc to tin n sau nm 2010 xy dng c C quan Gim st ti chnh tng hp, c v th v vai tr cao hn trong vic thc hin chc nng gim st an ton ton b hot ng ti chnh, bao gm ngn hng, chng khon v bo him. Mc tiu v trch nhim chnh ca C quan Gim st an ton hot ng ngn hng ca NHNN l gp phn bo m s an ton, n nh ca h thng cc TCTD v chp hnh nghim minh php lut v tin t, hot ng ngn hng, bo v li ch ca cng chng. Hon thin cc iu kin tin quyt cho mt h thng gim st c hiu qu:
86
- i mi m hnh t chc b my Thanh tra NHNN hin nay. Xy dng h thng gim st an ton hot ng ngn hng thuc NHNN theo ngnh dc t trung ng n a phng tng i c lp, thng nht v hot ng nghip v v ch o, iu hnh ca C quan gim st an ton hot ng ngn hng di s qun l ca Thng c NHNN. - Hon thin khun kh php lut v gim st ngn hng v h tng c s k thut phc v hot ng thanh tra, gim st ngn hng. Trc mt, cn a cc ni dung gim st ngn hng v nh hng i mi h thng gim st ngn hng, c bit l i vi thanh tra, gim st chuyn ngnh ngn hng vo cc Lut NHNN v Lut TCTD mi. Sau nm 2007, xy dng Lut Gim st an ton hot ng ngn hng. Bo m C quan Gim st an ton hot ng ngn hng ca NHNN c quyn lc cn thit trong qu trnh thc hin nhim v gim st an ton h thng v vic chp hnh cc quy nh ca php lut trong hot ng ca cc TCTD. - Hin i ha v s dng c hiu qu cng ngh thng tin trong cng tc thanh tra, gim st ngn hng. - i mi hot ng cp giy php thnh lp v hot ng ngn hng, n gin ha th tc cp php. To iu kin thun li cho cc TCTD thnh lp v pht trin, c bit l i vi cc TCTD phi ngn hng theo hng bnh ng trong tip cn th trng v kinh doanh dch v tin t, ngn hng trn c s nng cao k lut th trng, cc yu cu v tiu chun thnh lp cc TCTD, quy nh an ton trong hot ng ngn hng bo m nhng TCTD thnh lp mi phi c nng lc cnh tranh, qui m hot ng, trnh cng ngh, cht lng v mc an ton cao. i mi v nng cao hiu qu phng php gim st ngn hng: - Nng cao cht lng, hiu qu nghip v gim st t xa v thanh tra ti ch, trong gim st t xa c coi l nghip v quan trng, c chc nng cnh bo sm ri ro trong hot ng ngn hng; s dng kt qu v hot ng kim ton ni b v kim ton c lp lm cng c h tr cho qu trnh gim st t xa v thanh tra ti ch. - Hon thin cc qui nh an ton, cc bin php thn trng trong hot ng ngn hng; cc qui nh, chnh sch qun l cc loi hnh TCTD v hot ng ngn hng, ng thi i mi ni dung, phng php, quy trnh thanh tra gim st ph hp vi s pht trin ca cng ngh thng tin, cng ngh ngn hng trn c s p dng cc nguyn tc c bn v gim st
87
ngn hng c hiu qu ca y ban gim st ngn hng Basel v cc chun mc quc t v gim st ngn hng (Hip c vn Basel nm 1988 Basel I), tng bc tin ti thc hin cc nguyn tc, chun mc c bn theo Hip c vn mi (Basel II) sau nm 2010. III- Mt s gii php i mi Thanh tra Ngn hng Tng cng nng lc gim st ca NHNN Vit Nam Tp trung ci cch v pht trin h thng gim st ngn hng theo cc ni dung ch yu sau: - i mi m hnh t chc ca Thanh tra NHNN hin nay theo hng tp trung, thng nht, chuyn nghip v ph hp vi chun mc quc t v thanh tra, gim st ngn hng (Basel); thnh lp C quan Gim st an ton hot ng ngn hng thuc c cu t chc b my ca NHNN. Tp trung nng cao nng lc v i mi trit phng php gim st da trn c s ri ro, ng thi nng cao cht lng, hiu qu ca cng tc gim st t xa; - M rng danh mc cc i tng chu s thanh tra, gim st ca NHNN; - Hon thin quy ch kim ton c lp i vi cc TCTD cho ph hp vi thc tin ca Vit Nam v thng l quc t. Hon thin quy ch v t chc v hot ng ca c quan kim ton ni b v h thng kim sot ni b trong cc TCTD; - Xy dng v trin khai khun kh quy trnh v phng php thanh tra, gim st da trn c s tng hp v ri ro. Xy dng h thng gim st ri ro trong hot ng ngn hng c kh nng cnh bo sm i vi cc TCTD c vn v cc ri ro trong hot ng ngn hng. Ban hnh quy nh mi nh gi, xp hng cc TCTD theo tiu chun CAMEL(S); - Chnh sa ph hp cc quy nh, chnh sch v bo him tin gi buc cc t chc ti chnh tn dng c huy ng tin gi theo quy nh ca Lut cc TCTD u phi tham gia bo him tin gi. Nng cao vai tr, nng lc ti chnh v hot ng ca Bo him Tin gi Vit Nam trong vic gim st, h tr, x l cc t chc tham gia bo him tin gi gp kh khn v gp phn m bo an ton h thng ngn hng. Tng cng s phi hp gia Bo him Tin gi Vit Nam v C quan gim st an ton hot ng ngn hng trong qu trnh gim st cc TCTD v x l cc vn kh khn
88
ca cc TCTD. Tng bc chuyn sang thc hin c ch bo him tin gi da trn c s mc ri ro ca t chc tham gia bo him tin gi; - Tng cng vai tr v nng lc hot ng ca Trung tm Thng tin tn dng trong vic thu thp, x l v cung cp thng tin tn dng nhm h tr hot ng kinh doanh ca cc TCTD v hot ng gim st ca NHNN i vi cc TCTD; - R sot v hon thin quy nh v an ton hot ng ngn hng ph hp hn vi thng l tt, chun mc quc t v m bo vic tun th nghim tc cc quy nh ny, c bit l quy nh v phn loi n, trch lp v d phng ri ro. Ban hnh qui nh v tiu chun v yu cu ti thiu i vi h thng qun tr ni chung v qun l ri ro ni ring p dng i vi cc TCTD. Minh bch ha hot ng ngn hng. To iu kin cho cc TCTD c phn nim yt c phiu ti Trung tm (S) Giao dch Chng khon; - Pht trin i ng cn b thanh tra, gim st v s lng v c trnh nghip v cao, c phm cht chnh tr v o c tt, c trang b y kin thc v php lut, qun l v cc cng c thc thi nhim v; - Tip tc y mnh hp tc quc t v tham gia cc hip c, tha thun quc t v gim st ngn hng v an ton h thng ti chnh. Tng cng trao i thng tin vi cc c quan gim st ngn hng nc ngoi.
89
Ph lc 6 - C cu li v tin c phn ho cc Ngn hng thng mi nh nc 1. V c cu li Ngn hng thng mi nh nc (NHTM nh nc). Hin nay, vic c cu li cc NHTM nh nc thc hin theo ni dung cc n c cu li c Th tng Chnh ph ph duyt nm 2001 v ni dung Ch th s 01/2006/CT-NHNN ngy 04/01/2006 ca Thng c Ngn hng Nh nc v vic y nhanh tin thc hin n c cu li cc NHTM nh nc; theo , cc NHTM nh nc: (i) Tip tc thc hin cc gii php c cu li ti chnh (b sung vn t c; x l dt im cc khon n tn ng pht sinh trc ngy 31/12/2000 hin vn cn d n theo n x l n tn ng c Th tng Chnh ph ph duyt ti Quyt nh s 149/2001/Q-TTg ngy 5/10/2001; thc hin vic phn loi n, trch lp v s dng d phng ri ro trong hot ng ngn hng theo Quy nh ban hnh km theo Quyt nh s 493/2005/Q-NHNN ngy 22/4/2005 ca Thng c Ngn hng Nh nc); (ii) Trin khai p dng chin lc kinh doanh; s tay tn dng trong ton h thng ngn hng; xy dng hon thin v vn hnh h thng kim tra, kim sot ni b, kim ton ni b; qun l ri ro, qun l ti sn n ti sn c v p dng cc chun mc k ton theo quy nh ca B Ti chnh v hng dn ca Ngn hng Nh nc. Bn cnh , Ngn hng Nh nc ang xy dng Phng n tng cng nng lc ti chnh v kh nng cnh tranh ca cc NHTM theo ch o ca Chnh ph, hin hon thnh vic xy dng Phng n cp b sung vn iu l v m bo ngun thc hin gii php c phn ho NHTM nh nc v xut gii php xy dng Phng n x l n xu ca cc NHTM. D tho Phng n ny, Ngn hng Nh nc gi ly kin tham gia ca B Ti chnh v B K hoch v u t v ang tng hp kin trnh Thng c k trnh Th tng Chnh ph ph duyt.
90
2. V tin c phn ho cc NHTM nh nc. 2.1. V c phn ho Ngn hng Ngoi thng Vit Nam (VCB) v Ngn hng Pht trin nh ng bng sng Cu Long (MHB). Thc hin Quyt nh s 230/2005/Q-TTg ngy 21/9/2005 v Quyt nh s 266/2005/Q-TTg ngy 27/10/2005 ca Th tng Chnh ph v vic th im c phn ho VCB v MHB, n nay cng tc c phn ho 2 ngn hng ang tp trung vo mt s ni dung ch yu sau: - Ch o 2 ngn hng xem xt la chn trnh Ngn hng Nh nc v B Ti chnh duyt v cho php k hp ng thu t chc t vn quc t t vn c phn ho 2 ngn hng ny. Trong , VCB ang tin hnh m phn vi t chc t vn theo ch o ca Ban ch o; MHB ang ch bn cho dch v ca 3 t chc t vn c la chn. - Yu cu VCB v MHB bo co Ban ch o c phn ho v kt qu kim k, i chiu v phn loi ti sn cng n v x l ti chnh trong c phn ho; trn c s , yu cu T gip vic Ban ch o tin hnh thm nh v bo co Ban ch o c phn ho. 2.2. V c phn ho cc ngn hng thng mi nh nc cn li (Cng thng, u t v Nng nghip). Hin Ngn hng Nh nc ang d tho Cng vn trnh Th tng Chnh ph ph duyt Phng n sp xp, i mi cc NHTM nh nc giai on 2006 2010; trong , vic c phn ho Ngn hng Cng thng Vit Nam, Ngn hng Nng nghip v pht trin Nng thn Vit Nam v Ngn hng u t v pht trin Vit Nam d kin tin hnh theo 2 bc: Bc 1: Nng cao nng lc ti chnh theo hng t cc ch s lnh mnh ti chnh theo tiu chun quc t vo cui nm 2006 i vi Ngn hng Cng thng Vit Nam, Ngn hng u t v pht trin Vit Nam v cui nm 2007 i vi Ngn hng Nng nghip v pht trin Nng thn Vit Nam. Bc 2: T nm 2007 tin hnh c phn ho Ngn hng Cng thng Vit Nam, Ngn hng u t v pht trin Vit Nam; t nm 2008 tin hnh c phn ho Ngn hng Nng nghip v pht trin Nng thn Vit Nam.
91
Thc hin ch o ca Thng c, hin V Chin lc ang xin kin Ban lnh o Ngn hng Nh nc v ch trng c phn ho ni trn, trc khi k trnh Th tng Chnh ph.
TN VIT TT
Ngn hng thng mi nh nc Ngn hng thng mi c phn T chc tn dng Doanh nghip nh nc Ngn hng Ngoi thng Vit Nam Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn Vit Nam Ngn hng Cng thng Vit Nam Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam Ngn hng Pht trin nh ng bng sng Cu Long Cng ty qun l n v khai thc ti sn Cng ty mua bn n v ti sn tn ng Cng ty Chng khon Bo Vit NHTMNN NHTMCP TCTD DNNN VCB AGRI ICB BIDV MHB AMC DATC BVSC
92
93

(YRC) - An Ninh Tai Chinh Doi Voi Hoat Dong Cua Ngan Hang Thuong Mai Nha Nuoc

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(YRC) - An Ninh Tai Chinh Doi Voi Hoat Dong Cua Ngan Hang Thuong Mai Nha Nuoc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LI M U

1.1. Khi nim

1.2. Ni dung an ninh ti chnh

qu s dng ti sn c v ROE bit hiu qu s dng vn c phn l cn thit ca mi NHTMNN.

2.YU CU M BO AN NINH TI CHNH

2.1. Tiu ch CAMEL

3. KINH NGHIM GIM ST HOT NG CA NGN HNG

2. THC TRNG HOT NG CA CC NGN HNG THNG MI NH NC HIN NAY

2.1. Hot ng huy ng vn

Biu 1: Th phn huy ng vn ca cc t chc tn dng nm 2007

Ngn hng VCB BIDV ICB AGB MHB

Pht hnh giy t c gi

Tin vay cc TCTD khc 12.685.256 7.886.843 17.815.726 8.170.080

Vn ti tr, y thc u t 191.033 18.088.670 12.529.661 998.919

n v tnh: triu ng ; Ngun: Bo co thng nin cc NHTMNN

Quc gia Tng ti sn Singapore 107.235 Singapore 82.389

Kasikorn bank VCB n v tnh: triu $

2.2. Hot ng cho vay

Biu 2- Th phn cho vay ca cc t chc tn dng nm 2007

Ngn hng NN&L D TC TD khc

n v tnh: % Ngun: BVSC

* Nhng hn ch trong hot ng cp tn dng

Biu 5- Din bin li sut trung bnh giai on 2003-2009

2.2. Gii php v thng tin bt cn xng

3.2. Tng cng qun l cho vay

3.3. Tng cng cc gii php x l n qu hn

Ti liu tham kho

1. www.sbv.gov.vn 2. www.vneconomy.com.vn 3. www.worldbank.org.vn 4. www.imf.org 5. www.moodys.com 6. www.bis.org 7. www.adb.org

PH LC Ph lc 1- Thang im nh gi mc cho vay v gi tr ti sn m bo

2. Cm c ti sn ti ngn 3 hng (tin gi, vng bc) 3. Bo lnh 2

Ph thuc kh nng tn dng ca ngi bn lnh.

5. m bo bng hng 1 nhp 6. Nhng quyn s hu 1

Ph lc 4 - M hnh gim st Ngn hng nh nc Vit Nam

Thng c, Ph thng c, Tr l thng c

UBGSNH Ch tch l T Tng th k UB( PT)

ngoi Cc chi nhnh Khu vc

Cc phng giao dch tnh

You might also like