(YRC) - Khai Thac - Phat Trien Du Lich Sinh Thai Trang An

B GIO DC V O TO ----------
CNG TRNH D THI GII THNG SINH VIN NGHIN CU KHOA HC NM 2008
TN CNG TRNH:
KHAI THC - PHT TRIN DU LCH GN LIN VI GN GI - BO TN TI KHU DU LCH SINH THI TRNG AN TNH NINH BNH
THUC NHM NGNH: XH1a
SINH VIN NGHIN CU KHOA HC 2008
B GIO DC V O TO
TM TT CNG TRNH
Ninh Bnh l mt tnh giu tim nng du lch trong s 63 tnh thnh ph ca Vit Nam. Vi nh hng ly du lch lm ngnh kinh t trng tm, Ninh Bnh ra cc mc tiu c th cho vn pht trin khai thc v bo tn cc di tch thng cnh ca tnh. nh hng pht trin du lch ca Ninh Bnh giai on 2005 - 2010 l ly vic pht trin khu du lch sinh thi Trng An lm trng tm, thc y ngnh du lch ca tnh pht trin. Khu du lch sinh thi Trng An bt u i vo xy dng t nm 2003 v d kin hon thnh vo nm 2015. Nm 2008, nhn k nim 1040 nm inh B Lnh ln ngi Hong , Khu du lch sinh thi Trng An m ca khai trng giai on I vo Tun l du lch Ninh Bnh (0814/04/2008) v i l Pht n Lin Hp Quc ln th V (17/05/2008). D kin khu du lch sinh thi Trng An s hon thnh c bn vo nm 2010 nhm cho mng v cng vi H Ni s l 2 a im chnh t chc k nim 1.000 nm Thng Long - ng - H Ni. Khu du lch sinh thi Trng An nhn c nhiu s quan tm v u t ln t cc cp chnh quyn. y l mt khu sinh thi c u t xy dng vi quy m quc gia v c cc nh hng pht trin tm khu vc v quc t. Hin nay, vi 2 trng im tham quan l Qun th hang ng Trng An v Khu vn ho tm linh Ni cha Bi nh, khu du lch sinh thi Trng An ang thu ht c s ch ca ng o khch ni a v mt lng khng nh khch quc t. Do mi a vo khai thc du lch, h tng c s cha hon thin, cha c i ng qun l nn chc chn hot ng ca khu du lch sinh thi Trng An cn gp nhiu kh khn v nhiu vn bt cp yu cu c gii quyt. Mt trong nhng vn quan trng v c quan tm
Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
B GIO DC V O TO
nhiu nht, l vn cn bng gia vic khai thc, pht trin gi tr kinh t - du lch vi vic gi gn v bo tn cc gi tr vn ho - lch s tinh thn ca khu du lch . Hin ti, d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An vi s ch o ca Chnh ph, S Du lch Ninh Bnh lm ch u t v Doanh nghip Xy dng Xun Trng chu trch nhim thi cng l d n ln nht v quy m nht ti Trng An. Bn cnh vic hon thnh d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An ng d kin, Tnh Ninh Bnh cng khuyn khch cc nh u t quan tm u t xy dng h tng c s, khu lu tr ti khu du lch sinh thi Trng An. Trong qu trnh xy dng, bo tn v khai thc, ban qun l d n c nhng gii php cho vn c nu trn v bc u thc hin cc gii php . Tuy nhin vic cn bng gia bo tn v khai thc l mt vic kh kh khn, thc t gii quyt vn cn cha trit . S tc ng qua li gia bo tn v khai thc l s tc ng c ngha bin chng, vn ny va c th l yu t thc y, va c th l yu t km hm cho vic gii quyt vn cn li. Cng trnh nghin cu khoa hc ch ra v lm r 5 tc ng gia khai thc ti bo tn, v 5 tc ng theo hng ngc li; phn tch cc gii php thc t c s dng gii quyt mi quan h ny. Qua rt nhn nhn, nh gi cc bin php hiu qu cn tip tc pht huy v ch ra cc mt hn ch cn tm gii php khc phc. Cn c vo thc trng khai thc, bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An, cc gii php c th c p dng gii quyt vn cn bng hai mt bo tn v khai thc; xt trong hon cnh c th ca khu du lch sinh thi Trng An, cng trnh nghin cu a ra cc gii php nhm gii quyt trit cc vn cn tn ti, gii quyt cc vn pht sinh trong qu trnh qun l. Trong , bao gm hai nhm gii php: cc gii php v vn bo tn gp phn gi gn v nng cao gi tr kinh t khu
B GIO DC V O TO
du lch; cc gii php v vn khai thc kinh t du lch gn lin vi vn bo tn. Cc gii php c xut trong cng trnh c ngha thc t trong giai on 2002 - 2015 v qu trnh pht trin sau , khi a vo thc tin cn phi c kim tra, nh gi mc hiu qu i vi tng giai on pht trin ca khu du lch, a ra c phng n ti u. Vi quy m v tc pht trin hin ti cng nh d kin, khu du lch sinh thi Trng An trong thi gian ti s nhanh chng tr thnh khu du lch Quc gia, thu ht ng o khch du lch ni a v quc t. Vi mc tiu pht trin khu du lch sinh thi Trng An tr thnh Di sn Thin nhin Th gii v C Hoa L tr thnh Di sn Vn ho Th gii, du lch Ninh Bnh cn c bit quan tm ti vn bo tn cc gi tr sinh thi - vn ho - t tng - lch s - tinh thn ti y ng thi pht trin kinh t du lch, lm tin thc y kinh t x hi pht trin.
B GIO DC V O TO
MC LC
LI NI U PHN I: TNG QUAN V KHU DU LCH SINH THI TRNG AN I.Khi qut v khu du lch sinh thi Trng An 1.Khu du lch sinh thi Trng An trong tng th ngnh du lch 2.Cc phn khu chc nng ca khu du lch sinh thi Trng An II.Cc gi tr vn ho - du lch 1.Khu du lch sinh thi Trng An v gi tr lch s - vn ha - tinh thn 2.Khu du lch sinh thi Trng An v gi tr kinh t - du lch PHN II: THC TRNG V VN KHAI THC - BO TN TI KHU DU LCH SINH THI TRNG AN I.Thc trng khai thc ti khu du lch sinh thi Trng An 1.Cc d n hng n khai thc khu du lch sinh thi Trng An 2.Cc vn pht sinh trong qu trnh khai thc II.Thc trng bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An 1.Tnh hnh bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An 2.Cc vn pht sinh trong qu trnh bo tn III.Mi quan h gia khai thc v bo tn 1.Nhng tc ng ca khai thc ti vn bo tn 2.Nhng tc ng ca bo tn ti vn khai thc 3.Thc trng gii quyt mi quan h gia khai thc v bo tn PHN III: NHNG GII PHP KHAI THC - PHT TRIN DU LCH M BO GI GN V BO TN TI KHU DU LCH SINH THI TRNG AN I. Phng hng pht trin du lch - dch v giai on 2005 - 2010 ti khu du lch sinh thi Trng An II. Cc gii php v vn khai thc - bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An 1.Gii php bo tn gp phn gi gn v nng cao gi tr kinh t 2.Gii php khai thc kinh t du lch gn lin vi vn bo tn KT LUN 45 47 47 54 66 45 24 24 24 26 30 30 34 36 36 38 40 01 03 03 03 05 17 17 21
B GIO DC V O TO
DANH MC CC T VIT TT
T vit tt HND THCS THPT Thung UBND UNESCO Hi ng nhn dn Trung hc c s Trung hc ph thng Thung lng U ban nhn dn United Nations Educational Scientific and Cultural Organization - T chc Gio dc, Khoa hc v Vn ho ca Lin hip quc USD VN la M Vit Nam ng Ni dung hon chnh
DANH MC BNG BIU

STT
1. 2.
Ni dung Cc k lc c xc nhn ti Cha Bi nh C cu s dng t ca khu du lch sinh thi Trng An
Trang 10 25
-1-
LI NI U
Ninh Bnh l mt tnh giu tim nng v du lch trong h thng cc tnh thnh Vit Nam. V vy trong nhiu nm tr li y, Ninh Bnh xc nh du lch l ngnh kinh t trng im, cn c quan tm, u t v pht trin. Theo quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ninh Bnh, ton tnh quy hoch lm 7 khu du lch chnh. Trong , khu du lch sinh thi Trng An nm trong lch trnh u tin (Khu du lch Tam Cc - Bch ng - Trng An - C Hoa L)1. Khu du lch sinh thi Trng An l khu du lch rng ln, c o, mang y cc gi tr vn ho - lch s - x hi - tn gio - t nhin, gn lin vi khu du lch Tam Cc - Bch ng v C Hoa L. Vi quy m rng ln, mang tm c quc gia v quc t, khu du lch sinh thi Trng An thu ht c s quan tm ca cc cp chnh quyn v nhn dn. Vi s ch o ca ng, Nh nc, Chnh ph, cc S ban ngnh lin quan, vic tn to v khai thc khu du lch sinh thi Trng An hon tt xong bc I v bc u i vo khai thc gi tr du lch - kinh t. Vi mc tiu pht trin khu du lch sinh thi Trng An tr thnh Di sn Thin nhin th gii v C Hoa L tr thnh Di sn Vn ho th gii, khu du lch sinh thi Trng An ngy cng c tnh Ninh Bnh quan tm quy hoch, m rng, tn to, xy dng v pht trin. Tuy nhin, vic pht trin mt khu du lch mang nhiu gi tr c o nh th cn phi c quan tm, c nhng nh hng ng n vic pht trin v khai thc du lch gn lin vi vic gn gi, bo tn v pht huy cc gi tr t nhin, vn ho, x hi v tinh thn ca khu du lch c m bo. Hin nay d n u t Xy dng khu du lch sinh thi Trng An ca Cng ty xy dng Xun Trng vi mc vn u t gn 2.614 t ng chun b bc sang giai on th II. ti nghin cu khoa hc
1
Xem ph lc I.
-2-
Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh ra i l cn thit v ph hp trong giai on hin nay ca d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An. Vi vic kho st tnh hnh thc t; tm hiu, nghin cu cc vn bn php quy, cc chnh sch, cc tp ch, bo i; thng k, tng hp cc s liu cng trnh nghin cu v vn khai thc du lch gn lin vi bo tn trn phm vi Khu du lch sinh thi Trng An thuc tnh Ninh Bnh trong khong thi gian t nm 2002 n nm 2015. ti nghin cu khoa hc Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh hng n vic nh gi cc gi tr sinh thi t nhin, gi tr lch s - vn ho - x hi ca khu du lch sinh thi Trng An; nh gi kh nng kinh t - du lch, thu ht u t ca khu du lch; ng thi a ra c bin php khai thc - pht trin tim nng kinh t, du lch gn lin vi vic gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An. Vi mc tiu trn, ti nghin cu khoa hc bao gm 3 ni dung chnh sau:

Tng quan v khu du lch sinh thi Trng An. Thc trng v vn qun l - pht trin - bo tn ti khu du lch
sinh thi Trng An.
Nhng gii php khai thc - pht trin du lch m bo gi gn
v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An. Ti hy vng y s l ti nghin cu khoa hc st thc, tng quan v tnh hnh ti khu du lch sinh thi Trng An, ng thi a ra c nhng gii php gii quyt cc vn cn tn ti mt cch hiu qu.
-3-
PHN I:
TNG QUAN V KHU DU LCH SINH THI TRNG AN I. Khi qut chung v khu du lch sinh thi Trng An:
1. Khu du lch sinh thi Trng An trong tng th ngnh du lch: Vit Nam vi 63 tnh - thnh ph c bit n l mt t nc du lch ang ni ln trn bn du lch th gii, c Hi ng Thng mi v Du lch th gii d bo l mt trong 10 t nc du lch nng ng nht trong thp k sp ti1. Nhng kt qu c c l nh ch trng ng n ca ng v Nh Nc v pht trin du lch - dch v, a du lch - dch v tr thnh ngnh kinh t mi nhn. Ninh Bnh l tnh c tim nng du lch a dng v phong ph. Vi v tr nm cc Nam ca tam gic ng bng sng Hng, c dy ni Tam ip ni lin min Bc v min Trung, li tng l kinh ca Vit Nam th k X nn Ninh Bnh c nhiu di tch lch s. Ninh Bnh hi t y cc yu t ca mt Vit Nam thu nh: c rng, ni, sng, bin vi cc khu bo tn thin nhin, vn quc gia, khu d tr sinh quyn th gii, khu du lch quc gia. Ninh Bnh c c s cao v tr ca du lch dch v trong nn kinh t ca tnh, k vng vo vic pht trin Ninh Bnh tr thnh Thnh ph du lch ca c nc. Ninh Bnh ang ngy cng c nhiu chnh sch ku gi u t vo lnh vc du lch, dch v, coi y l lnh vc kinh t mi nhn ca tnh. Khu du lch sinh thi Trng An c xy dng ti 2 huyn Hoa L, Gia Vin v mt phn thnh ph Ninh Bnh thuc Tnh Ninh Bnh. y l ni c nhiu tuyn giao thng i qua, cch H Ni hn 100km, cch thnh ph Nam nh khong 50km, nm trong qun th C Hoa
Vit Nam: mt trong 10 im du lch nng ng nht - Trang thng tin in t B Vn ho - Th thao v Du lch Vit Nam - 13/06/2008.
1
-4-
L, cch Cc Phng 15km, cch thnh ph Ninh Bnh 7km, cch Khu di tch Ph Ct 10km, cch th x Tam ip 16km1 Khu du lch sinh thi Trng An nm gia vng di tch thng cnh ca c nc: trong vng bn knh t 10-20km ca khu du lch l Vn Quc gia Cc Phng, Sui nc nng Knh G, Khu di tch Ph Ct, Tam Cc, Cha Bch ng, n th Vua L, C Hoa L, n inh Tin Hong, ng Hoa Sn, hang con Moong, Nh th Pht Dim Phong cnh khu du lch vi h nc trong xanh, rng thng trn cc ngn i, ni non hang ng t nhin kt hp vi qun th rng Cc Phng, C Hoa L, Tam Cc - Bch ng s to nn mt khu vc du lch rng ln, lin hon ca Ninh Bnh. Vi s kt hp hi ho gia cnh vt, vn ho m thc, s an xen gia nhng v p hoang s v nhng kin trc mi m, p , nhng dch v cao cp, y s tr thnh trung tm du lch ca Ninh Bnh. Cng vi vic Ninh Bnh c bu chn l mt trong 10 thnh ph p nht Vit Nam nm 2008, tun l du lch Ninh Bnh 2008, k nim 1040 nm Vua inh Tin Hong ln ngi hong khu du lch sinh thi Trng An s tr thnh im n l tng cho du khch ni a v quc t, tr thnh im sng trn bn du lch Ninh Bnh, bn du lch Vit Nam v quc t2. Hin nay, ti Vit Nam c 5 di tch, 2 kit tc c UNESCO T chc Gio dc, Khoa hc v Vn ha ca Lin hip quc - cng nhn l Di sn th gii3. Vi mc tiu pht trin khu hang ng Trng An tr thnh di sn thin nhin th gii, khu du lch sinh thi Trng An s tr thnh mt trong 10 khu du lch ni ting nht Vit Nam.
Doanh nghip xy dng Xun Trng - D n u t xy dng Khu du lch sinh thi Trng An - Ninh Bnh, thng 02/2008.
1
2
Xem ph lc II.
Di sn th gii ti Vit Nam, Trang thng tin in t UNESCO Vit Nam.
-5-
Danh thng Trng An - Hoa L nhn c s u t rt ln ca Nh nc v cc nh u t ngh UNESCO cng nhn l di sn th gii. Vi nhng gi tr tim n sut gn 1.000 nm, Trng An ngay sau khi c pht hin nhn c s quan tm ca cc cp chnh quyn. Trong cc ln v thm v lm vic ti Ninh Bnh ca Tng B th Nng c Mnh (26-27/07/2004), Nguyn Th tng Phan Vn Khi (11/02/2004), Nguyn Ph th tng V Khoan (19-20/08/2003), Ch tch nc Nguyn Minh Trit (27/01/2008), Th tng Nguyn Tn Dng (24/12/2006; 02/2008), Ch tch Quc hi Nguyn Ph Trng (02/02/2007) cc ng ch lnh o cp cao ca ng - Nh Nc u khng nh Ninh Bnh cn ch trng pht trin khu du lch sinh thi Trng An, a khu du lch ny tr thnh trng im du lch ca c nc. 2. Cc phn khu chc nng ca khu du lch sinh thi Trng An: Khu du lch sinh thi Trng An nm trn a bn huyn Hoa L, huyn Gia Vin v thnh ph Ninh Bnh ca Tnh Ninh Bnh. Vi tng din tch t 2.171,48ha. Trong : x Trng Yn: 774,00ha; x Ninh Xun: 375,56ha; x Gia Sinh: 529,6ha; x Ninh Hi: 159,6ha; x Ninh Ho: 74,00ha; phng Ninh Khnh: 31,49ha; x Ninh Nht: 183,55ha; phng Tn Thnh: 43,68ha1. Khu du lch sinh thi Trng An bao gm 7 phn khu chc nng:

Khu cc im di tch lch s (n, cha). Khu du lch hang ng. Khu vn ho trung tm. Khu n tip v hng dn du lch.
Khu h ln.

Khu ni cha Bi nh. Khu dch v du lch.
Doanh nghip xy dng Xun Trng - D n u t xy dng Khu du lch sinh thi Trng An - Ninh Bnh, thng 02/2008.
1
-6-
BN TNG TH KHU DU LCH SINH THI TRNG AN

(Ngun: Nguyn Xun Tho - Xy dng Thnh ph du lch Hoa L)
n gi v bo tn h Ninh Bnh
-7-
Trong khu du lch hang ng v khu ni cha Bi nh l hai phn khu c vai tr trng tm. a. Qun th hang ng Trng An:
Qun th hang ng Trng An l mt qun th danh lam - thng cnh thuc vng bo v c bit ca C Hoa L vi nhiu hang ng, ni non, sng h v cc di tch lch s nm xen k nhau. V gi tr sinh thi t nhin, Qun th hang ng Trng An c din tch khoanh vng l 1.566 ha, trong ni v rng c dng l 980 ha, din tch xy dng c s h tng l 522 ha. Qun th hang ng Trng An bao gm nhng di vi, cc thung lng v nhng sng ngi an xen, c v nh mt trn bt qui. Theo kin ca Gio s Trn Quc Vng: Vua inh Tin Hong lp Hoa L nm 968 khng phi ch n gin da vo dy ni non him tr m cn da vo h thng hang ng Trng An ny1.
QUN TH HANG NG TRNG AN

(Ngun: nh t liu)
1
Hang ng Trng An, Trang thng tin in t Bch khoa ton th m Vit Nam.
-8-
Qun th hang ng Trng An nm trong khu rng c dng Hoa L (rng vn ho - lch s - mi trng Hoa L). Theo s liu thng k cha y , ti y c khong hn 310 loi thc vt bc cao, nhiu loi ru to v nm. Trong , mt s loi g thuc din qu him nh: sa, lt, nghin cng nhiu loi c gi tr cao c s dng lm thc phm, lm thuc cha bnh nh: hoi sn, kim ngn, bch b, rau sng Ngoi ra cn c khong 30 loi th, hn 50 loi chim, hng chc loi b st, mt s loi th qu him nh: sn dng, bo gm, chim phng hong Khu hang ng Trng An vi hn 100 hang ng, hn na s l hang xuyn thu ng, c th dng i t hang ny sang hang kia. Chy di hn 20km cnh cc hang l cc thung lng ni lin. Hin nay, c 18 hang c no vt v khi thng vi nhau trong tng s 48 hang ng chnh, 31 thung lng ln nh c pht hin v quy hoch, ang c ci to (tr cc thung lng c rng nguyn sinh), chun b tin hnh xy dng cc o sinh thi b. Khu tm linh Ni cha Bi nh:
Tn gio v tn ngng tn gio l mt trong nhng vn lun lun c quan tm su rng nht trong i sng con ngi. Ngoi tn ngng dn gian, Vit Nam cn c mt s tn gio ln nh: o Pht, o Thin Cha, o Tin Lnh, o Hi, o Cao i, o Ho Ho Trong , o Pht du nhp vo Vit Nam t th k th II, tri qua nhiu thng trm v cn tn ti n ngy nay. Hin nay, s ngi theo o Pht v chu nh hng ca o Pht khong trn 70% dn s c nc. Nhng khu vn ho tm linh lin quan n tn gio ngy cng c ch trng gn gi, tn to v pht trin. Bi y l nhng khu di tch mang ngha lch s, vn ho, tinh thn, c nh hng su rng n i sng nhn dn.
-9-
Cha Bi nh c thuc a phn x Gia Sinh - huyn Gia Vin tnh Ninh Bnh l mt ngi cha c c Nh nc cng nhn l Di tch Lch s - Vn ho cp Quc gia t ngy 18/06/19971. Cha Bi nh c c Thin s Nguyn Minh Khng (10651141) pht hin. ng pht hin ra ng trn ni Bi nh khi n y tm cy thuc cha bnh cho vua L Thn Tng (1128-1138) v bin ng thnh cha - y l im c bit ca cha Bi nh c. Cha Bi nh c gm nhiu hang, mi hang l mt gian th Pht, th Mu, th Thn Ti y cn li vn thuc ca Thnh Nguyn Minh Khng, vi nhiu loi thuc qu: sinh a, hoi sn, sm b, ng da b, b chch, u xng, n xng, vi hc, lng cng, xu h, hong b, bch ch, huyt d, ng sm Hin nay, trn i Ba Rau, gn vi chn ni Bi nh, cha Bi nh mi ang c xy dng. Cng trnh c khi cng t nm 2003, d kin s hon thnh c bn vo nm 2010 k nim 1.000 nm L Thi T di t Hoa L ra Thng Long, v d kin hon thnh vo nm 2015. Ngy 17/05/2008 cha Bi nh khnh thnh giai on I nhn dp cng vi khu di tch Yn T, vnh H Long - Qung Ninh n on i biu cc nc v chim bi trong chng trnh i l Pht n Lin Hp Quc ln th V (ln u tin t chc ti Vit Nam). Mc d cha Bi nh cha hon thnh, nhng y tr thnh ngi cha ln nht Vit Nam, v khi xy dng xong s tr thnh ngi cha ln nht khu vc ng Nam . Din tch tng th ca khu vn ho tm linh ni cha Bi nh l 700 ha, hin v ang hon thin mt s cng trnh chnh trong giai on I, mi s dng 50 ha, bao gm cc hng mc: Tam quan ni, thp chung, in Quan Th m B Tt, cha Php Ch, in Tam Th, hnh
L ng Bt, Cha Bi nh - Ngi cha ln nht Vit Nam, S Thng tin Truyn thng Ninh Bnh, Ninh Bnh 2008.
1
- 10 -
lang La Hn, ging Ngc. n giai on II, khu vn ho tm linh s m rng ht 700 ha, xy dng thm cc cng trnh: thp B 9 tng, khu th Mu, khu th T, khu thp m s, khu nh tng thin vin, khu nh khch, khu bo tng Pht gio Vit Nam Tuy ang trong qu trnh xy dng, nhng cha Bi nh l ngi cha xc lp c nhiu k lc nht Vit Nam. Trung tm sch k lc Vit Nam cp cc bng Xc nhn k lc:
Bng 1: Cc k lc c xc nhn ti Cha Bi nh K lc c xc nhn Pho tng Pht Thch Ca bng ng cao v nng nht Vit Nam Ngy xc nhn 04/05/2006 Quy m cng trnh Tng Pht Thch Ca bng ng cao 10m, nng 100 tn i hi ng chung ln nht Vit Nam (ph k lc Vit Nam) 12/12/2007 Chung ng nng 36 tn, ng knh 3,45m, chiu cao 5,40m. Ngi cha c b tng Tam Th bng ng ln nht Vit Nam Ngi cha c ging ln nht Vit Nam 12/12/2007 12/12/2007 B 3 tng Tam Th, mi tng nng 50 tn. Ging Ngc c nc mu xanh ngc, chu vi 97,3m, ng knh 30m, chiu su 10m. L trng cy B nhiu nht Vit Nam 17/05/2008 100 cy B chit t cy B n trng vo ngy 17/05/2008.
(Ngun: Trung tm sch k lc Vit Nam)
Cha Bi nh c xy dng ph hp vi kin trc nh cha Vit Nam v cnh quan thin nhin khu vc, cng ging nh cc ngi
- 11 -
cha c Vit Nam khc, nhng c quy m ln hn rt nhiu. Ti y cn c 500 bc tng La Hn bng nguyn khi cao t 1,5m n 2m; 200 tng Quan Th m nh bng ng; 1.284 tng Thch Ca Mu Ni nh bng ng; 1.808 tng Pht nh bng ng1 Trong , chung ng ln nht Vit Nam l k lc cha Bi nh t ph k lc chic chung ng nng 27 tn ca mnh. Ngoi ra, cha Bi nh cn nhng k lc khc cha c chnh thc cng nhn: ngi cha c din tch ln nht Vit Nam, ngi cha c nhiu tng Pht ln nht Vit Nam, ngi cha c nhiu tng La Hn nht Vit Nam, chung ng ln nht ng Nam (chic chung ng 27 tn ca cha Bi nh l chung ln th 2 ng Nam ), tng Pht ln nht ng Nam .
L CT BNG KHNH THNH CHA BI NH GIAI ON I

(Ngun: Trang thng tin in t Bo Ninh Bnh)
L ng Bt, Cha Bi nh - Ngi cha ln nht Vit Nam, Ninh Bnh 2008
- 12 -
PHO TNG C PHT THCH CA BNG NG CAO V NNG NHT VIT NAM
B TNG PHT TAM TH BNG NG LN NHT VIT NAM Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 13 -
QU I HNG CHUNG BNG NG NNG NHT VIT NAM (PH K LC VIT NAM)
GING NC LN NHT VIT NAM (Ngun: Trung tm sch k lc Vit Nam)
- 14 -
HAI QU CHUNG BNG NG LN NHT VIT NAM (Ngun: Trang thng tin in t Du lch Ninh Bnh)
L TRNG CY B TI I L PHT N LIN HP QUC LN TH V

(Ngun: nh kho st thc t) Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 15 -
Vi vn ho Pht gio ca ngi dn Vit Nam hin nay, mt khng gian tm linh quy m, rng ln v b th nh cha Bi nh l cn thit gn gi v nui dng nhng gi tr tinh thn tt p, hng tm con ngi n vi iu thin. Hn na, vi v p, s thng nht trong tng th khu du lch sinh thi Trng An rng ln, khu vn ho tm linh ni cha Bi nh hy vng s tr thnh im n ca ng o du khch quc t, thc y ngnh du lch Vit Nam pht trin nhanh chng, qung b su rng vn ho Vit Nam vi bn b quc t. c. Cc phn khu chc nng khc:
Cng nh cc khu du lch ln khc ti Vit Nam, khun vin du lch khng th thiu cc khu n tip, khu Vn ha trung tm v khu dch v du lch. y l khu vc hon ton nhn to, da trn cnh quan chung v ph hp vi c trng, vn ha tng th ca khu du lch. Hin nay, cc hng mc ny cha c khi cng xy dng, d kin s c khi cng vo giai on th II ca d n - thng 12/2008.
Khu Trung tm Trng An: vi chc nng n tip v hng
dn khch du lch, l ni t chc cc l hi lch s - vn ho - thng mi - du lch, l hi lng ngh truyn thng cc hi ngh, hi tho tm c quc gia v quc t. Vi chc nng trn, khu Trung tm c quy hoch xy dng gm: hai bn thuyn xy dng c kin trc p quy m m bo phc v khch du lch bng thuyn v phc v n ngh, gii tr, mua bn cc sn phm c sn ca a phng; h thng cng vo, h thng giao thng ni b, cy xanh, thm c v h thng h tng c thit k ng b, mang bn sc dn tc v hin i p ng y chc nng ca khu trung tm. Khu Trung tm Trng An s bao gm cc hng mc cng trnh kin trc sau: Cng Ng Mn v cng ph, nh qun l ton khu, i phun nc ln, khu bn lu nim, khu cng vin nc, phng hi tho, sn
- 16 -
khu ngoi tri, khu m thc Vit Nam, khu k thut in nc chiu sng v sinh cng cng, cng vo khu ngh, bi gi xe v nh gi xe, khu nh bo v ton khu, ng giao thng i li, qung trng nh sng rng, khi khch sn du lch (200 phng), khi khch sn du lch sang trng (100 phng), b cnh v sn vn, nh hng thu t vi c mn n u M, khu bit th n lp, nh thi u Bowling v phng th cht, sn tennis, h bi v b vy, khu th dc th thao v gi , khu tp chi Golf 1 l ngoi tri, khu tp chi Golf v in t trong nh, khu k thut -
in nc - chiu sng, nh v sinh cng cng. Khu cng vin vn ho: s c xy dng dc theo tuyn
ng trc chnh Trng An thuc v tr ca ng vo trung tm khu du lch sinh thi Trng An v C Hoa L. Khu cng vin vn ho bao gm cc hng mc cng trnh xy dng: khu qun l iu hnh, khu cng vin, khu qung trng, khu m thc, khu thng mi, khu tn gio, khu cy xanh - mt nc vn hoa, sn bi v ng giao thng.
Vit Nam hin nay c 26 khu resort c xp hng t 3 n 5 sao, nh vy vi quy m pht trin ca mnh, khu du lch sinh thi Trng An s khng ch l mt khu du lch sinh thi c o m cn bao gm mt khu resort l tng i vi khch du lch. Sau khi hon thnh cc hng mc xy dng, Trng An c c hi ln tr thnh khu du lch quc gia th 22, hc hi v tip thu nhng kinh nghim ca khu du lch Tam Cc Bch ng.
- 16 -
- 17 -
II. Cc gi tr vn ho - du lch
1. Khu du lch sinh thi Trng An v gi tr lch s - vn ha tinh thn: Ninh Bnh vi C Hoa L c nh gi l mt thnh ph du lch c knh ca Vit Nam. Cc khu du lch ti Ninh Bnh u gn lin vi 3 triu i inh - Tin L - L - 3 Nh nc phong kin Trung ng tp quyn u tin trong lch s Vit Nam. Bi vy cc khu di tch Ninh Bnh u t nhiu gi c nhng gi tr lch s qu bu. Khu du lch sinh thi Trng An cng c nhng n, thung, cha, ph, miu mo cc di vt c gn lin vi 3 triu i y. V gi tr lch s, qun th hang ng Trng An l ni phng th him yu bo v kinh Hoa L ca cc triu vua inh, L, L. Sau khi vua L Cng Un di t Hoa L ra Thng Long, Trng An dng nh b qun lng gn 1.000 nm. Qun th hang ng ny thc s c pht hin v khoanh vng bo v t nm 2002. Ti y khai qut c nhiu di ch kho c c gi tr. Khi no vt cc hang ng, cc nh kho c hc pht hin c cc di tch t th k th X. C khu vc vi rt nhiu ph tch quan trng khng nh l ni sinh hot ca cc nh nc phn quyn ngy xa thi nh Trn vo th k th XIV nh ni gm, cc bt a c. Cc ph tch ny rt ging vi cc ph tch tm thy Hong thnh Thng Long. Nm 2007 cc nh kho c hc u ngnh ca nc Anh v cc nh khoa hc Vit Nam c nhng chuyn kho st Hang Bng - mt trong nhng hang ng thuc khu du lch sinh thi Trng An. Cc nh khoa hc pht hin nhng cng c cht bng cui thuc thi k vn ho Sn Vi, nhng mnh gm thuc thi k vn ho a Mt. Kt hp vi cc c vt c nin i t th k X n th k XIV c pht hin trc ti cc thung v hang ng, cc di ch kho c ny l nhng t liu qu cc nh khoa hc tm hiu v thi i c, v i sng ca ngi
- 18 -
nguyn thu, tm hiu v cc triu i inh - Tin L - L - Trn. Nhng pht hin mi ny s l tin quan trng tnh Ninh Bnh c hng khoanh vng bo v, quy hoch v u t ln vo khu du lch sinh thi Trng An. Qun th hang ng Trng An khng ch c nhng ng xuyn thy m cn c cc o xy dng cc ph, n tn ti gn 1.000 nm tui nh: n Trn - n Ni Lm th thn Qu Minh; Ph t th hai v tng trung thnh nh inh; Ph Khng th v quan chn i phi Nam kinh v 7 v quan i thn trung thnh khm lim Vua inh Tin Hong. Ti Ph Khng vn cn li mt gc th rt ln nghn nm tui, v mt cy th nh mc ln t gc th ny, cy th ny c hai loi qu mc an xen nhau cc cnh: qu trn v qu sp (dt) khng ht. Vic pht l ra h thng hang ng qun th c Hoa L c mt ngha c bit quan trng. S kin ny xy ra ng thi vi vic pht l ra Hong thnh Thng Long. Vic pht l ra h thng hang ng Trng An dn h m ra s ng n ca vic nh ca vua inh Tin Hong ti Hoa L thi k u ca mt Nh nc phong kin tp quyn. cng l mt cn c quan trng nh vua khng nh c lp ch quyn ca dn tc da trn c s sc mnh ca dn tc. y l gch ni gia Hoa L v Thng Long, lm cho nhn dn Vit Nam c s hi tng nhng din bin lch s din ra kinh thnh Hoa L v s ni tip kinh thnh Thng Long cho n H Ni hm nay. Cn ti cha Bi nh c, cc nh nghin cu pht hin cc du vt v kho c hc thi tin s, l ngn nc bin cao 150m v mt mng trm tch v s bin. Theo ti liu a cht, th cch y khong 300 ngn nm k t c mt t bin tin Xi-xilian nc dng cao trn 120m, nhng t bin tin ny tn ti ngn ch mt thi gian ri rt lui. C l v vy m ngn sng li khng su, v lp v s
- 19 -
bin khng nhiu. D sao y cng l trng hp him hoi c bit hin ti1. Cha Bi nh c khng ch th Pht t, Mu Thng Ngn m cn l mt c a quan trng trong cuc khng chin chng qun Nguyn Mng th k XIII ca cc vua nh Trn, gn lin vi l t c khi vua Quang Trung ra Thng Long i ph qun nh Thanh (ma xun nm 1789). Ti y, t xa ti nay, hng nm u t chc l. l cc l tng kinh nim Pht hng ngy ca cc nh s v nhng l theo quy nh ca o Pht. Phn l l nghi thc tng nh cng n ca Pht v Thnh Nguyn Minh Khng, c t chc bng cc hnh thc rc kiu v t. y, cc nghi thc c chun b v tin hnh trang nghim, thnh knh. Vo ngy Hi cha, cc lng trong x Gia Sinh u c kiu v tham gia rc kiu, tng bng, no nhit, to nn mt nt vn ho tm linh l hi c sc y. Nh vy cha Bi nh c, khu hang ng Trng An l ni lu gi nhiu gi tr lch s, vn ho, tinh thn v c gi tr khoa hc kho c.
CNG LN CHA BI NH C
(Ngun: Trang thng tin in t Du lch Ninh Bnh) ng Cng Nga, Mt s pht hin mi v kho c hc thi tin s Ninh Bnh, Tp ch Vn ngh Ninh Bnh s 52 - 2007.
1
- 20 -
MT S C VT TM THY KHU DU LCH TRNG AN

Ghi ch: nh 1 + 2: a, bt, nhc nga th k X tm c thung thung Hang Hang Ti Ti Trong, Ngoi,
thung Hang Seo B. nh 3 + 4: a s v qu cn bng th k X tm c thung Hang Ti Ngoi, Trong. thung Hang Ti
(Ngun: nh t liu)
CY TH BN PH KHNG
(Ngun: nh t liu) Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 21 -
2. Khu du lch sinh thi Trng An v gi tr kinh t - du lch: Hin nay, Ninh Bnh ang trin khai 4 d n u t c s h tng ln pht trin du lch: khu du lch sinh thi Trng An; khu du lch Tam Cc Bch ng; khu di tch Thung Nng; khu du lch sinh thi Vn Long. Trong , khu du lch sinh thi Trng An c xc nh l im nhn quan trng thu ht khch du lch n Ninh Bnh. Ninh Bnh c c s t ch tiu cho ngnh du lch t 2 triu lt khch trong nm 2010 v t con s 3 triu vo nm 2015. Nm 2010, Vit Nam k nim 1.000 nm L Thi T di t Hoa L ra Thng Long, Ninh Bnh cng vi H Ni s l hai a im tham quan du lch trng tm. V nm 2015, khu du lch sinh thi Trng An hon thin s l bc ngot cho s pht trin ca du lch Ninh Bnh. Mc d ang trong qu trnh xy dng, khu du lch sinh thi Trng An thu ht c rt nhiu khch du lch. Cha Bi nh khnh thnh giai on I vo ngy 17/05/2008 thu ht c 2.000 i biu v hng nghn Pht t c nc v tham d. Khu hang ng Trng An khai trng giai on I vo Tun l du lch Ninh Bnh 11-17/04/2008 cng thu ht c nhiu khch du lch. Theo S Vn Ho - Th Thao v Du Lch Ninh Bnh, ln khai trng giai on I khu hang ng l qung b hnh nh bc u, ly kin t khch du lch v lp k hoch hon thin vic phc v ti khu du lch sinh thi Trng An. Mt thc t ang t ra i vi Du lch Ninh Bnh, lng khch trong v ngoi nc n tham quan ngy mt ng nhng t l lu tr ti y li thp. Do thiu c s lu tr cht lng cao v cc dch v b tr nh mua sm, vui chi gii tr hin Ninh Bnh cha c khch sn t tiu chun 3 sao. Vi khi khch sn du lch 200 phng s c xy dng ti khu Trung tm Trng An t tiu chun 5 sao, v cc khu bit th, khch sn sang trng, y s l khu lu tr t tiu chun cao cp u tin ti Ninh Bnh, m bo c nhu cu lu tr ngy cng tng. Khu Trung
- 22 -
tm Trng An cng bao gm cc khu vui chi gii tr, th dc th thao khu Cng vin vn ho bao gm cc khu thng mi, m thc p ng c nhu cu ngh ngi, vui chi v cc nhu cu pht sinh khc ca khch du lch. y s l im thu ht khch du lch trong h thng cc im tham quan du lch ti Ninh Bnh. Xt trn phng din p ng nhu cu ca ngi dn a phng, chnh quyn tnh v thnh ph Ninh Bnh ch trng u t xy dng cc cng trnh phc li cng cng phc v cho cc hot ng vn ha vn ngh, th dc th thao do nhng thnh tu ng k m vn ho v th thao Ninh Bnh t c. Tuy nhin, trn a bn tnh Ninh Bnh vn cha c mt khu sinh hot vn ho, tm linh - th dc th thao - gii tr tp trung c quy m, v sc ht vi cc tng lp thanh thiu nin, nhn dn lao ng, cn b cng nhn vin Khu du lch sinh thi Trng An vi qun th rng cy - mt nc - hang ng - ni non - kin trc cng trnh, cnh quan s p ng cc nhu cu vn ho tm linh, ngh ngi, gii tr, th dc th thao, sinh hot d ngoi ca cc tng lp nhn dn a phng v khch du lch. i vi vn pht trin du lch, khu du lch sinh thi Trng An c mt khng gian rng, vi nhiu hng mc phong ph, khc vi cc khu du lch hin c ca tnh Ninh Bnh nh vn Quc gia Cc Phng, khu du lch sinh thi Vn Long, Tam Cc - Bch ng, C Hoa L, nh th Pht Dim Cc khu du lch trn a bn Ninh Bnh hu ht l cc khu di tch lch s, cc khu sinh thi nguyn sinh, cn c gi gn v bo tn vi trng thi nguyn sinh. Khu du lch sinh thi Trng An vi nhiu hng mc khc nhau nn vn qun l bo tn v pht trin cng a dng hn. Vi cc khu vc t nhin nh Qun th hang ng Trng An, cha Bi nh c th cn c bo tn v gi gn nguyn trng, m bo c gi tr t nhin v lch s. Vi cc khu Trung tm, khu cng vin, khu cha Bi nh mi th li c th c nhng d n pht trin
- 23 -
di hn. S a dng trong cch qun l ny gip khu du lch sinh thi Trng An c c s kt hp hi ho gia nhng gi tr c truyn v hin i, p ng a dng v y nhu cu ca khch tham quan, to mt nt du lch mi trong vn ho du lch Ninh Bnh. Khu du lch sinh thi Trng An trc y l khu nc non v ni vi rng ln, gi tr t canh tc thp, ngoi lng ngh thu ren, chn nui d ni - c sn Ninh Bnh, th ngh nng khng mang li nhiu gi tr li ch cho ngi dn. Pht trin du lch ca vng t ny l c hi tt thc hin chuyn i c cu kinh t ti a phng; thc y lng ngh truyn thng pht trin hn, nng cao gi tr sn phm truyn thng; t canh tc chuyn thnh t du lch, cc sn phm chn nui v c sn t ni t mc tiu th cao. c bit ngi lao ng l nng dn s c to c hi tr thnh lao ng phc v dch v - du lch: phc v thuyn, phc v v sinh, phc v hot ng gin n trong khu du lch v mt s lao ng tr, c tim nng s c o to tr thnh hng dn vin du lch. y l c hi tt cho ngi dn quanh vng ci thin i sng v pht trin vn ho c truyn lng ngh, to cng n vic lm n nh cho lao ng a phng.
- 23 -
BN DU LCH TNH NINH BNH

(Khu du lch sinh thi Trng An cng vi cc khu du lch khc ca tnh Ninh Bnh to thnh mt qun th du lch c tnh lin hon)
(Ngun: Trang thng tin in t Du lch Ninh Bnh)
- 24 -
PHN II:
THC TRNG V VN KHAI THC - BO TN TI KHU DU LCH SINH THI TRNG AN I. Thc trng khai thc ti khu du lch sinh thi Trng An:
1. Cc d n hng n khai thc khu du lch sinh thi Trng An: Ngay sau khi pht hin, nh gi cc gi tr sinh thi, vn ho, lch s ca khu du lch sinh thi Trng An, tnh Ninh Bnh c k hoch khai thc v pht trin du lch ti y, nhm a Trng An tr thnh trng im du lch c tnh. Hin nay, ti khu du lch sinh thi Trng An ang trin khai d n u t Xy dng khu du lch sinh thi Trng An. ng thi, trong cc d n khuyn khch u t ca tnh Ninh Bnh, cng c mt s d n lin quan n khai thc gi tr du lch - kinh t ti y. a. D n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An:
D n c s h tng khu du lch sinh thi Trng An l d n c quy m cp quc gia, do S Vn ho - Th thao v Du lch Ninh Bnh l ch u t, doanh nghip Xy dng Xun Trng chu trch nhim thi cng. D n u t kinh doanh khu du lch sinh thi Trng An do doanh nghip Xy dng Xun Trng lm ch u t. V vy d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An l mt d n vi mc u t v quy m ln, din tch quy hoch rng, vn khai thc xy dng ti y c th nh hng n nhiu qun th, kin trc. Trong qu trnh thc hin d n u c s gim st v ch o ca UBND cc cp Tnh, Huyn - Thnh ph, cc S: K hoch v u t, Xy dng, Ti chnh, Vn ho - Th thao v Du lch, Nng nghip v Pht trin nng thn, Ti nguyn v Mi trng, Kho bc Nh nc v cc ngnh c lin quan.
- 25 -
D n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An c quy m s dng t l 2.171,48 ha thuc 2 huyn Gia Vin, Hoa L v thnh ph Ninh Bnh tnh Ninh Bnh, vi c cu s dng t nh sau:
Bng 2: C cu s dng t ca khu du lch sinh thi Trng An Chc nng Din tch (ha) Khu trung tm, cy xanh, thm c, h nc Khu hang ng, ni c cy Khu tm linh: Ni cha Bi nh, 1.034,61 Giao ni, giao rng 525,96 t tn gio 47,65% 24,22% 90,15 Thu t 70 nm Hnh thc giao t T l (%) 4,15%
n Trn, Ph Khng Khu cng vin vn ho, cy xanh, thm c, h nc H thng giao thng ng b Khu dch v du lch (x Trng Yn: 72,2ha; x Ninh Xun: 39,37ha; phng Ninh Khnh: 4,85ha; x Ninh Nht: 10,85ha) Cng 2.171,48 100%
(Ngun: D n u t Xy dng khu du lch sinh thi Trng An)
217,45 Thu t 70 nm
10,01%
176,04 Giao qun l 127,27 Giao t c thu tin
8,11% 5,86%
D n vi 6 hng mc chnh: khu trung tm, khu hang ng, khu tm linh ni cha Bi nh, khu cng vin vn ho, khu dch v du lch, tn to tu b li n cha - miu mo. Tng mc u t khu du lch gn 2.614 t ng (2.613.844.000.000 VN). D n c khi cng t nm 2003 v d kin hon thnh nm 2015, hin nay hon thnh c bn giai on I, ang trong qu trnh xy dng cc cng trnh b sung, chun b bc sang giai on II vo thng 12/2008.
- 26 -
D n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An s khai thc pht trin khu sinh thi Trng An trn cc lnh vc: du lch sinh thi - vn ho - lch s, hot ng th dc th thao, hot ng vn ho tm linh, hot ng vn ho vn ngh b. D n khuyn khch u t lin quan n khu sinh thi Trng An: Theo quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ninh Bnh, ton tnh quy hoch lm 07 khu du lch chnh, trong khu du lch u tin l: Khu du lch Tam Cc - Bch ng - Trng An - C Hoa L. Trong 27 d n khuyn khch u t ti tnh Ninh Bnh giai on 2006 2010, cng c d n lin quan trc tip n khu du lch sinh thi Trng An: d n Khch sn - dch v du lch khu du lch Trng An. D n ku gi u t ny c mc tiu xy dng khch sn 5 sao v khu dch v co cp, c xy dng ti Khu du lch sinh thi Trng An, vi hnh thc u t lin doanh, trong nc hoc 100% vn nc ngoi. y l mt d n quy m ln, vi khong 3.000 phng ngh tr ln, v mc kinh ph d kin l 200 triu USD1. D n ny, nu c u t s cng vi d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An hon thin cnh quan khu du lch ny, bin y tr thnh mt khu resort t tiu chun quc t. 2. Cc vn pht sinh trong qu trnh khai thc: Trong qu trnh khai thc khu sinh thi t nhin, pht trin Trng An tr thnh mt khu du lch tm c quc t, vic cc d n u t, khai thc gp nhiu kh khn, gy ra nhiu bin i cn iu chnh l iu rt kh trnh khi. Cn phi nhn nhn cc vn cn yu km mt cch khch quan v nghim khc, a ra cc gii php hiu qu nhm tho
Ninh Bnh - tim nng v c hi u t, UBND tnh Ninh Bnh, S K hoch v u t.
1
- 27 -
g trit cc vn ny, m bo vic khai thc pht trin kinh t l pht trin bn vng. Trong thi gian khai trng giai on I ca khu hang ng1, ban qun l d n a 170 thuyn vo hot ng phc v khch tham quan, nghin cu. y c xc nh l thi gian hot ng th nghim, mi ch c 18/48 ng xuyn thu c khi thng, 2/9 tuyn du lch ng thu c a vo hot ng. Do c m ca n khch trong tun l du lch Ninh Bnh, li c v p cnh quan sinh thi nn khu hang ng n c khong 2.000 lt khch mi ngy. V vy c trng hp thiu thuyn phc v. Hn na y l mt khu du lch mi, tuy ang c khai thc xy dng nhng cng ang trong qu trnh hon thin cc thng tin lin quan v cc tuyn du lch, nn y cha c hng dn vin du lch. Khch tham quan qun th hang ng Trng An ch mi c bit s qua cc thng tin v khu du lch qua nhn vin phc v thuyn, mt s t c hng dn bi chuyn vin du lch ca S Vn Ho - Th thao v Du lch hoc ban qun l d n. Thi gian m ca n khch ca khu hang ng Trng An cha ko di c lu th phi tm ngng phc v, bi v t m ca ny vo u ma ma, lng nc ti khu hang ng dng ln cao, cc hang ng cn ang trong qu trnh khi thng, cc hng mc cng trnh v cp thot nc cha hon chnh Vic khai thc ti khu hang ng giai on I b gin on, yu cu cn c nhng gii php khai thc gi tr du lch ti y lu di v bn vng hn. Ti khu vn ho tm linh Ni cha Bi nh, khch n tham quan cha c, cha mi ang xy dng v khu Ging Ngc ngy mt ng. Tuy nhin ngi dn n tham quan ti y cn mang tnh t pht,
Cng thi im vi Tun l du lch Ninh Bnh din ra vo 11-17/04/2008.
- 28 -
vi mc ch tham quan ngi cha ln nht Vit Nam v th hin tn ngng tn gio ca mnh. Trong ngy khai trng giai on I cha Bi nh1 nhn dp n on i biu cc nc v chim bi trong chng trnh i l Pht n th gii ln th V2, cng tc chun b t chc ti y cn c phn gp gp. Do s lng pht t t cc ni v qu ng trong ngy khnh thnh cha nn dn n tnh trng qu ti. y l mt ngy l ln, tuy nhin sn trc in Tam Th ch phc v cc on i biu, tnh nguyn vin, cc lnh o cp cao v nhn vin phc v nn nhn dn pht t n tham quan khng c ln khu vc ny m s bi vng t in th Php Ch. Mt khc ba cm chay vo ngy l khnh thnh cha c chun b y dnh cho cc v i biu, tnh nguyn vin, khch mi, cn ngy 18/05/2008 l l n chay v chim bi dnh cho Pht t c nc. Tuy nhin ngi dn khng c bit r v k hoch trn nn c mt lng ln Pht t v khch tham quan v in Tam Th ngy 17/05/2008. S vic ny gy ra cnh chen ln ng c ti ng ln in Tam Th trc khi bui l bt u. Tuy tnh trng ny ch xy ra trong mt thi gian ngn, nhng y l kinh nghim cho ban qun l d n v ban qun l khu du lch sau ny c nhng bin php tuyn truyn, t bin bo r rng ti cc khu vc chc nng, ng i ngi dn hiu r v chp hnh. L mt khu vn ho tm linh, nn quang cnh khu cha cn phi c gi gn nt trang nghim, tn knh, khng nn xy ra nhng cnh tng ln xn. Tuy nhin, tnh n ht thng 08/2008, vic hot ng kinh doanh dch v du lch ti khu du lch sinh thi Trng An c nhng kt qu nht nh. Ti Qun th hang ng Trng An, bnh qun mi ngy n c 250 khch vi tng mc v tham quan, v phc v thuyn l
1 2
Ngy 17/05/2008. i l Pht n ln u tin t chc ti Vit Nam, din ra vo 14-17/05/2008.
- 29 -
60.000VN/ngi. Ti khu vn ho tm linh Ni cha Bi nh, mi ngy c tnh c 800 pht t v vn cnh cha, doanh thu trung bnh t cc dch v gia tng vo khong 100.000VN/ngi. Nh vy trung bnh mi ngy khu du lch sinh thi Trng An n hn 1.000 khch tham quan trn tng s 7.000 khch n Ninh Bnh, t doanh thu khong 95.000.000 - 100.000.000 mi ngy1. Lng khch v tham quan khu du lch sinh thi Trng An dn c n nh, khng cn gp tnh trng qu ti, lng nc lu chuyn trong khu hang ng n nh tr li, hot ng kinh doanh dch v du lch c khi phc tr li. Tuy nhin cc vn ny cha thc s c gii quyt trit , cn mang tnh cht tm thi. vic khai thc kinh doanh c hiu qu v tng trng bn vng, m bo c vic khai thc du lch khng nh hng tiu cc n vn bo tn yu cu cn phi c cc gii php thit thc, c th gii quyt trit cc nhc im cn tn ti.
PHT T V CHIM BI CHA BI NH

(Ngun: nh kho st thc t)
1
S Vn Ho - Th thao v Du lch.
- 30 -
II. Thc trng bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An:

Trong qu trnh trin khai d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An, cc c quan c lin quan quan tm n vn bo tn khu sinh thi. Tuy c nhiu tin b v bo tn so vi cc khu du lch khc do tip thu c nhng kinh nghim, nhng vn cn tn ti mt s vn khai thc du lch nh hng n vic bo tn khu du lch ny. 1. a. Tnh hnh bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An: Bo tn cc gi tr sinh thi: Trong 6 hng mc chnh u t xy dng ca d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An, c 2 hng mc chnh lin quan trc tip n vn sinh thi t nhin: khu hang ng v khu tm linh ni cha Bi nh; 1 hng mc v vn tu sa tn to n cha; 3 hng mc xy mi: khu trung tm, khu cng vin vn ho, khu dch v du lch. i vi khu tm linh ni cha Bi nh, cha Bi nh c c tu b, tn to gi c nhng hin vt c, lm sng v thong cnh quan, gip khch tham quan c d dng. Khu ging Ngc c xy dng li v m rng trn nn ging Ngc nh c c cch y gn 1.000 nm. Vic xy dng li v m rng din tch ging gi nguyn c chic ging c, c lch s lu i cng vi gi tr lch s - tinh thn1 ca n. Hin nay, cha Bi nh xy dng trn ngn i Ba Rau, do quy hoch lm ng i v cc hng mc cng trnh thuc khu tm linh, nh i Ba Rau gn nh b san phng. Trong quy hoch tng th khu vn ho tm linh, hu nh khng cn nhn thy ba ngn i ny, thoi ca ba ngn i s c tn dng to thoi t nhin cho khu cha, tri rng trong mt khng gian t cao xung thp. Mc d vic ny gip xy
Theo huyn thoi, Thin s Nguyn Minh Khng ly nc ging Ngc sc thuc cha bnh cho Thi t Dng Hon v nhn dn.
1
- 31 -
dng cha Bi nh ph hp vi kin trc cha chin, hp vi tn ngng tm linh o Pht nhng li lm bin mt ba ngn i t nhin, ba ngn i gn vi huyn thoi v Thin s Nguyn Minh Khng1. Qun th hang ng Trng An trc y l ni v nc, do gn 1.000 nm qun th hang ng ny khng c pht hin vi quy m rng ln nh hin nay nn c nhiu hang xuyn thu, thung lng b bi lng t bn, t bi, thm thc vt Qun th hang ng vi hn 100 hang ng, hn na s l hang xuyn thy, v c 48 hang ng chnh thuc quy hoch khai thc du lch, 31 thung2 ln nh c pht hin v quy hoch. Cc hang ng v thung lng3 a vo khai thc du lch u s c no vt, ra sch nc trong, thuyn i li d dng, ly li mu sc t nhin cho nh trong hang; khi thng lung lch, to nn h thng giao thng ng thu, ng b lin hon phc v khch tham quan du lch sinh thi, vui chi, gii tr b. Bo tn cc gi tr lch s - vn ho - tinh thn:
Cc di tch ti khu du lch sinh thi Trng An hu ht u c t rt lu, xut hin t cc s kin lin quan n C Hoa L, cc triu i inh - Tin L - L, tn ti gn 1.000 nm, v vy y l khu du lch sinh thi c ngha lch s to ln. Cng tn ti theo chiu di lch s y l cc yu t vn ho, tinh thn c lu gi theo cc th h nhn dn a phng. Ti cha Bi nh c, cc l hi vn ho c truyn vn c lu gi v din ra u n hng nm vo mng 6 thng ging (m lch) v ko di t 3-5 ngy. Vi vic xy dng cha Bi nh tr thnh ngi
1
Ba ngn i ng gn nhau ging nh ba ng rau, theo huyn thoi, Nguyn Minh Khng dng ba qu i t ni sao thuc, sc thuc, nu nc, thi cm, nn ba qu i c gi l i Ba Rau. 2 Theo ting a phng, thung lng c gi tt l thung. 3 Tr cc thung lng c rng nguyn sinh. Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 32 -
cha ln nht Vit Nam, l hi cha Bi nh hng nm s tr thnh mt trong cc l hi ln thu ht ng o Pht t c nc v tham gia, v vy vn lu gi cc gi tr vn ho c truyn, cc nghi thc l bi truyn thng, cc tr chi dn gian ti y cn c quan tm. Ti cc khu ph, n cng c nhng nt vn ho tm linh rt ring c gi gn n ngy nay, cn c tip tc bo tn. Nh ti n Trn (n Ni Lm) c l Pht lt vo ngy mng 7 thng ging, l gi thn vo ngy 18 thng 3 (m lch) hng nm. Hay nh ti ph Khng, khch n thp hng ti ph th v quan trn i pha Nam kinh thi inh xong, s mang l vt y ra gc cy th, thp hng li ti tng c bt hng th 7 v quan i trung thn; y l mt cch thp hng c bit m ch c ph Khng mi c (v theo tn ngng o Pht, l vt sau khi thp hng s khng c dng thp hng li). Ti cc khu di tch, danh thng ny cn c quan tm ch trng n vic bo v h tng c s, trnh tnh trng vit, v ln cc di tch, danh thng ca khch du lch, leo tro lm xung cp cc cng trnh, mt cnh quan, gy n tng khng tt trong vn tn ngng, tm linh v tm l khch du lch.
MT L HI TRUYN THNG TNG NH C THNH NGUYN MINH KHNG Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 33 -
M HNH KHU TM LINH NI CHA BI NH THUC D N XY DNG KHU DU LCH SINH THI TRNG AN (Ngun: L ng Bt - Cha Bi nh - ngi cha ln nht Vit Nam)
QUANG CNH CHA BI NH ANG THI CNG (Ngun: nh t liu) Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 34 -
2.
Cc vn pht sinh trong qu trnh bo tn:
Vic no vt, khi thng, c cc hang xuyn thu cng lm mt i v p t nhin, c o ca mt s hang ng. Nh ti hang Ba Git, trc y c mt on hang pha trn, bn phi theo hng thuyn i vo t thung Hang Ti, c mt dng nc ngm m, khng bit t u chy v, to thnh ba dng nc, ch hp ba dng ny, vo ma ng c, cua tm, tp v tr ng dy c, nay b lp i. Hoc nh ti hang a Linh, trc y trong hang cn cha mt khong khng gian rng ca t v nc - iu c bit m khng phi hang xuyn thu no cng c; on gia l mt dng sng, hai bn l hai bi t cao, phng, rng, bn l, bn bi; tuy nhin ngy nay di t c o vt, ch cn li nhng ngn t, tng t hai bn thnh hang. Ti cc thung khng c rng nguyn sinh s c tin hnh ci to, v to ra mt s thung ln cc hn o nhn to. Trn cc o ny s xy dng cc o sinh thi: o dnh cho khch tham quan ngh chn, o phc v nng nghip, nui trng thu sn; 12 o thuc 12 thung rng s lm 12 o mang tn con Gip vi cc dch v du lch lin quan n cc con gip, xy dng khu bo tng cc con gip K hoch xy dng cc o sinh thi ti cc thung ny s mang li hiu qu cao v gi tr kinh t, du lch. Mt khc, k hoch xy dng ny s gp phn gi gn v tr li cc gi tr sinh thi vn c ca cc hang ng, thung lng, lm p thm cnh quan t nhin, khng kh trong lnh ca khu hang ng. Tuy cha bc vo thc hin nhng d n nn c nhng lu v vn bo tn gi tr sinh thi. Nu thc hin vic to v a dng cho hnh dng ni, hang ng bng vic o i mt phn ca ni to hnh s lm nh hng n sinh thi t nhin ca khu hang ng. Mt khc khi khai thc pht trin du lch - dch v ti cc o sinh thi v o 12 con gip, cn ch trng quan tm n vn v sinh cnh quan, mi trng, thc ca khch tham quan v ngi tham gia kinh doanh dch v.
- 35 -
Vi vic xy dng cha Bi nh tr thnh ngi cha ln nht Vit Nam, khu du lch s n mt lng ln khch tham quan trong nc v quc t, do cn c bin php trnh tnh trng n tc, ln xn, gy mt m quan, hoc cc vn v t do tn ngng ca khch du lch.
NG VO HANG SI - QUN TH HANG NG TRNG AN (nh: Th Minh)
HT VN TRONG NG TH MU (CHA BI NH C) (Ngun: nh t liu) Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 36 -
III. Mi quan h gia khai thc v bo tn:

1. Nhng tc ng ca khai thc ti vn bo tn: Th nht, vic no vt khi thng cc hang ng, thung lng c th lm gim i nhiu gi tr c o, him c ca vng hang ng. Nh trng hp ca hang Ba Git, ti y c dng nc ngm m to thnh ba dng nc, ch hp li ca ba dng nc chnh l l do ngi dn gi y l hang Ba Git nay b lp i. Hnh ng ny ng thi cng lp i ni tr ng l tng ca thu sn vo ma ng, lm gim i ngha ca hang, tn hang. Tng t vi trng hp hang a Linh, tn ca hang l cch gi m v cnh vt trong hang. a Linh (t thing) l ch v s c o him c ca hang ng ny, y c mt khng gian rng ca t v nc, trn hang phng rng nh mi nh, trong hang c rt nhiu nh p, k o, trng mut nh dt bc, khi chiu n vo th li lng lnh nh thu ngn Nhng di t gia lng hang b no vt khi thng lng hang, nh vy lm mt sc gi m, ngha ca tn hang, mt i mt phn khng nh v c o ca hang a Linh. Th hai, vic c o ti cc hang ng, to dng cho ni s lm nh hng n cnh quan t nhin. Ti cc hang ng, c o khi thng lung lch c th lm mt i cc nh , cc hnh dng c o ca hai bn thnh hang, mu sc, nh sng t nhin trong hang, nh hng n i sng sinh thi y: ch tr ng ca di, chim, thu sn tng mi cc nh iu khc n to dng cho ni bng cch p thm hoc o i to hnh dng mt con vt, mt hnh nh th mng s tc ng n cnh quan sinh thi khu hang ng. Th ba, vic m rng din tch, khun vin, pht trin cc khu dch v gia tng s nh hng ti cnh quan chung, c th lm bin dng, hng hoc bin mt hon ton cc chi tit ca cnh quan c.
- 37 -
Nh vic xy dng cha Bi nh trn ngn i Ba Rau lm bin mt mt phn nh i, v trong quy hoch c nguy c ba ngn i ny u khng cn. Vi vic m rng khun vin xy dng cc khu dch v rng ln khc nh khu Trung tm, khu cng vin s phi m rng din tch t hin c, san lp ao h lm ng, m ni Th t, vic khai thc cc khu dch v, vn ho th thao, ngh dng c th gy nhim ting n, nhim mi trng, phai m vn ho truyn thng. Khi a vo khai thc, cc khu dch v gia tng ny s n mt lng khch ln, hn na khi khu ngh dng y t tiu chun lu tr quc gia v quc t, l trung tm lu tr ln ca Ninh Bnh th lng khch ngh dng t cc khu du lch khc trong tnh Ninh Bnh cng s v y. Khi nhu cu v th dc th thao, cc hot ng vui chi ca khch du lch s tng cao. Nu vn bo tn khng c hiu qu, khai thc kinh t trit c th xy ra tnh trng nhim ting n v mi trng. Cng vi , lng khch n t cc vng trong c nc v quc t, vi nhiu lung t tng, vn ho khc nhau s t v y, t ra thch thc cho vn gi gn cc gi tr vn ho truyn thng vn c, khng lm phai mu, m nht hoc ln tp vn ho cc vng min. Th nm, khai thc pht trin du lch l mt phng thc tuyn truyn vn ho truyn thng, cao v p t nhin, khuyn khch cc hot ng ng gp tch cc vo vic gi gn v pht trin cc gi tr truyn thng ca khu du lch. Vi cc khu tm linh, tn ngng nh nh, ph, miu, cha vic cc Pht t v khch tham quan v chim bi nhiu s cng c, gy dng lng tin vo vn ho tt p ca cc khu vn ho tn ngng, hng con ngi n ci thin, gip ngi dn hiu r v chnh xc hn v
- 38 -
truyn thng dn tc, cc triu i khi t ca Nh nc i Vit phong kin tp quyn Vi cc khu lng ngh, vic n tip khch du lch l cch qung b nhanh chng v hiu qu hnh nh sn phm lng ngh, gip nng cao cht lng i sng ngi dn, khuyn khch nhn dn tham gia lao ng sn xut cc sn phm truyn thng, gp phn gi gn v pht trin vn ho lng ngh. Nh vy vic khai thc pht trin du lch y cng , ang v s t ra nhiu thch thc cho vn bo tn. C nhng tc ng tch cc, cn c pht huy; bn cnh cng c nhng tc ng cn xem xt v iu chnh. 2. Nhng tc ng ca bo tn ti vn khai thc: Th nht, vic gi gn v bo tn cc gi tr sinh thi mt cch st sao, cng nhc s lm hn ch vn khai thc, khng th m rng v khai thc du lch ti khu du lch sinh thi Trng An do iu kin t nhin khng cho php. Vi gn 1.000 nm gn nh b qun lng, khu hang ng Trng An c nhiu hang ng, thung lng b bn ly, thc vt bi lp v che khut. Vic no vt khi thng cc hang ng v thung lng ti y l cn thit. Hn na c rt nhiu hang ng xuyn thu c lng hang b, khin cho vic i li, di chuyn bng thuyn rt kh khn, thm ch l khng th qua c bng thuyn. Nu khng khi thng lung lch ti cc hang ng ny bng vic c o th giao thng ti khu hang ng s khng thng sut, cc tim nng du lch ti y s khng c khai thc ng vi gi tr ca n. Th hai, nu khng m rng din tch khu sinh thi s khng pht huy c ht tim nng du lch rt ln ca khu du lch ny, thm ch c th cn lm hn ch rt nhiu.
- 39 -
Trng An nm trung tm cc khu du lch ca vng ni vi gia Hoa L, Gia Vin, Ninh Bnh ca tnh Ninh Bnh, trong vng bn knh ngn, ch khong 10-20km c rt nhiu khu du lch c gi tr ca tnh Ninh Bnh v cc vng ln cn. V vy vic m rng khun vin khu du lch sinh thi Trng An s to c mt h thng du lch lin hon ca tnh Ninh Bnh, pht huy c phn ln gi tr du lch ca khu du lch v ca c vng du lch. y l mt khu du lch sinh thi c din tch nguyn sinh rng ln, vic m rng thm cc vng ph cn to tin pht trin khu du lch trung tm cng l iu cn thit, nht l i vi mt khu du lch tm c quc t th y l yu t khng th thiu. Th ba, nu bo tn khu du lch sinh thi bng cch gi nguyn cc iu kin vt cht, h tng c s vn c s nh hng n pht trin du lch, kinh t ca vng, gy kh khn cho giao thng. Khu du lch sinh thi Trng An l mt khu du lch vi din tch rng ln, a dng v mt sinh thi, phong ph v th loi tham quan du lch. V vy vic giao thng thng sut, m bo c vn lu thng gia cc phn khu trong ni b khu du lch v lu thng gia cc khu du lch khc, cc trung tm kinh t ca tnh Ninh Bnh vi khu du lch l cn thit. Nu khng m rng din tch ca khu du lch xy dng h tng c s, cu cng, ng x, in nc, cc khu dch v th chc chn khi xy dng s phi tn dng din tch vn c ca khu sinh thi, tc ng tiu cc n vic gi gn gi tr sinh thi, lm nh hng n gi tr kinh t - du lch. Mt khc, khu du lch sinh thi Trng An c din tch tham quan rt ln, nu cc hng mc cng trnh ph tr, cc dch v gia tng nh, khng hon ho, khng p ng c nhu cu khch tham quan th s gy ra tnh trng mt cn i v cnh quan, hn ch lng khch tham quan, khng thc hin c mc tiu pht trin khu du lch quc t, khai thc gi tr du lch khng trit .
- 40 -
Th t, nu ch ch trng n vn bo tn m khng quan tm n khai thc du lch s khng pht huy c tim nng du lch, tim nng kinh t; khng pht trin c kinh t vng, dn c a phng khng thc hin c chuyn i c cu kinh t, nhn dn c mc sng thp. Th nm, bo tn gip gi gn cc gi tr vn ho, lch s, tinh thn, sinh thi vn c ca khu du lch; gp phn gn gi gi tr kinh t, du lch lu di; thu ht khch du lch; ko di thi gian khai thc du lch ti khu sinh thi. Cng vi s tc ng ca khai thc ti bo tn l s tc ng ngc tr li ca bo tn n vn khai thc, s tc ng ny l hai chiu, h tr ln nhau, nhng cng mu thun nhau. Yu cu cn c nhng gii php c th vn khai thc v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An c hi ho. 3. Thc trng gii quyt mi quan h gia khai thc v bo tn: Bo tn v khai thc ti mt khu du lch lun lun l hai vn song song cng tn ti, phi lm th no khai thc hiu qu nhng vn gi c cc gi tr nguyn bn, v phi lm th no vic bo tn uc thc hin tt nhng khng lm nh hng n kh nng khai thc kinh t. Ti khu du lch sinh thi Trng An, vn ny c a ra bn lun, xem xt v cng c nhng bin php c th. Vi d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An, cc c quan Nh nc c lin quan tham gia gim st qu trnh thi cng, kim tra st sao cc cam kt v vn bo tn. C th, d n c yu cu thc hin y cc vn sau:
Cc cng trnh xy dng khi thit k, thi cng phi c s ng
ca c quan qun l Xy dng v Vn ho.
- 41 Trc khi tin hnh d n phi lp Bo co nh gi tc ng mi
trng: t, nc, khng kh, cc ti nguyn trong phm vi d n, ting n trnh c quan c thm quyn thm nh v ph duyt.
Trong qu trnh thi cng xy dng khng c ph v cnh quan
di tch lch s v din tch rng, ni vi.

Phi tun th cc quy nh v an ton v sinh mi trng v
phng chng chy n trong qu trnh xy dng v a cng trnh vo khai thc s dng.
Thc hin y cc ngha v i vi Nh nc v ngi lao ng,
nhn dn thuc phm vi d n theo cc cam kt tho thun. Bn cnh , cn c vo tng tnh hnh c th quyt nh linh ng cc vn khai thc lin quan n bo tn. Ti khu hang ng, cho php no vt cc thung (tr cc thung c rng nguyn sinh); lm sch v trong ngun nc; to cc o sinh thi nhn to ph hp vi cnh quan v din tch mt nc, khng c lm qu ln, che khut ca cc hang ng, phi u tin v tr n nhiu nh sng v kh tri, gi tri lm ca hang. Cho php khi thng cc hang ng, c o hai bn thnh hang, m bo din tch di chuyn qua hang, khng c ph v cnh quan chung hoc nh hng n din tch rng, ni vi. Ti cc khu tm linh, tn ngng: cho php tn to, tu b cc cha, nh, ph, miu mo thuc a phn khu hang ng; cho php tn to v tu b cha Bi nh c. Trong qu trnh thi cng, khng c ph v cnh quan di tch lch s, di tch vn ho tm linh, phi gi c kin trc c, truyn thng. Qu trnh khai thc du lch phi i i vi chuyn dch c cu kinh t; phi to iu kin vic lm, n b tho ng cho cc h gia nh trong din gii phng mt bng quy hoch du lch. Hng nhn dn a phng chuyn dch c cu kinh t theo hng phc v dch v, du lch
- 42 -
ti khu du lch sinh thi Trng An. To iu kin cho nhn dn a phng tham gia phc v thuyn, hng dn cnh quan, v sinh, phc v ti khu ngh dng
nh gi chung:
a. Nhng kt qu t c:
Vi s ch o v gim st ca cc c quan chc nng c thm quyn cng vi ban qun l d n, khu du lch sinh thi Trng An bc u i vo khai thc, mang li hiu qu kinh t nhng vn duy tr cng tc bo tn khu sinh thi. Cc cng trnh di tch tn ngng c quy hoch bo tn, mt s cng trnh trng im tham quan nh Ph Khng, n Trn c k hoch tn to cnh quan. Khu sinh thi t nhin Qun th hang ng Trng An c ch gi gn v v sinh mi trng, cnh quan hang ng trong qu trnh khai thc Khu vn ho tm linh ni cha Bi nh c c bit quan tm v vn gi gn vn ho tm linh ca o Pht, bo tn cha Bi nh c, bo tn v tn to khu Ging Ngc, tn to cc cng trnh xung cp. H thng ng giao thng cng c bn hon thnh, to iu kin thun li cho giao thng v vic phi hp pht trin du lch gia khu du lch sinh thi Trng An v cc khu du lch sinh thi ln cn. Khu du lch sinh thi Trng An c a vo khai thc du lch ti hai trng im tham quan l Qun th hang ng Trng An v khu vn ho tm linh ni cha Bi nh, v bc u nhn c nhng kt qu nht nh: khu hang ng trung bnh n 2.000 lt khch/ngy trong tun l khai trng giai on I, khu vn ho tm linh ni cha Bi nh c tnh n 10.000 lt Pht t v tham quan trong hai ngy khnh thnh cha Bi nh giai on I. Cng vi l du lch lng ngh c thm mt lng khch du lch ng o, nhn dn a phng bc
- 43 -
u thc hin thnh cng vic chuyn dch c cu kinh t, n nh v nng cao cht lng cuc sng. b. Nhng hn ch trong qu trnh khai thc v bo tn: Trong thi gian u ca qu trnh khai thc v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An, bn cnh nhng mt tch cc t c l nhng hn ch cn khc phc. Thi gian u ca qu trnh m rng khu du lch sinh thi, ban qun l d n cha thc s c nhng phng n st sao v vn bo tn cc hang ng xuyn thu. Do khi no vt, khi thng cc hang ng lm nh hng n khun vin sinh thi, gi tr t nhin ca mt s hang ng. Do vn qun l v phn cng nhn vin hng dn cha tt, hu ht khch tham quan phi t tm hiu v khu du lch sinh thi Trng An. Ti khu vn ho tm linh, mc d s lng Pht t v chim bi nhiu nhng li khng c nhiu ngi hiu c gi tr ca cc cng trnh c, ngha ca cc cng trnh ang xy dng; khng c iu kin tham quan ht cc hng mc thuc cha Bi nh c, ch yu ch tham quan c hang Sng v hang Ti, do cc hng mc ny nm ri rc dc theo sn ni, ng vo tham quan kh khut. Ti qun th hang ng Trng An cng cha c hng dn vin chuyn nghip, ch yu khch tham quan tip cn vi hang ng bng nhn quan v nh s gip ca nhn vin phc v thuyn. Nh vy khng th mang li y thng tin v n tng mnh cho khch du lch, khng khai thc c trit tim nng du lch vn c. Ti cc lng ngh truyn thng, do cha c s qun l, ch o c th v ng b, du lch ti y xut hin v pht trin theo hng t pht, cha c chiu su v tnh chuyn nghip nn cha mang li hiu qu ng vi tim nng ca mng du lch mi m ny.
- 44 -
i vi ngi dn thuc din gii phng mt bng ca khu du lch sinh thi Trng An, mi ch c mt phn nh c gii quyt vn vic lm do khu du lch sinh thi Trng An ang trong qu trnh xy dng. Bn cnh , dn tr ngi dn cha cao, ngi dn cha bit s dng hiu qu mc tin n b lm kinh t, v vy i sng nhn dn a phng cn kh khn. Khu du lch sinh thi Trng An c c nc bit n nh nhng im mi l v c o ca n, bn cnh cng c s qung b su rng ca ngnh du lch Ninh Bnh. Tuy nhin, do h tng c s ca khu du lch sinh thi Trng An cn ang xy dng, qu trnh thi cng cn ko di, nn cha c iu kin n khch cng nh chun b a im lu tr cho ng o khch du lch. Mt khc, cng do cng trnh ang thi cng nn h thng cp thot nc cha hon chnh, khu hang ng khng th p ng c nhu cu tham quan ngy cng ng vo ma ma, cha khai thc hiu qu tim nng du lch. Cc hn ch nu trn xy ra do khu du lch cha iu kin xy dng ban qun l; vn khai thc, bo tn v xy dng khu du lch gp kh khn trong vic qun l nht qun; dn ch ngi dn cha cao; h tng c s ca tnh Ninh Bnh cn thp km, do cha c cc khu lu tr cao cp nn vic xy dng s tn thi gian v ti chnh. i vi cc vn cn hn ch trong vic khi thc v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An, cn c nhng gii php t tng quan n c th gii quyt, bn cnh l pht huy cc thnh qu t c, nhm pht trin khu du lch sinh thi Trng An l mt khu du lch c tm c quc t.
- 45 -
PHN III:
NHNG GII PHP KHAI THC - PHT TRIN DU LCH M BO GI GN V BO TN TI KHU DU LCH SINH THI TRNG AN I. Phng hng pht trin du lch - dch v giai on 2005-2010 ti khu du lch sinh thi Trng An:
khai thc c hiu qu tim nng, th mnh ca a phng v pht trin du lch Ninh Bnh ng hng, Ban Thng v Tnh u (kho XIV) c Ngh quyt s 03-NQ/TU ngy 18/12/2001 v pht trin du lch t nay n nm 2010, trong nhn mnh coi du lch l ngnh kinh t mi nhn trong pht trin kinh t ca tnh v c nhiu ch trng, gii php ng b pht trin du lch. y l mt ch trng ng n, p ng kp thi yu cu lnh o, ch o pht trin du lch ca tnh Ninh Bnh. Ngy 28/7/2006, Tnh u c Thng bo s 192-TB/TU thng bo kt lun ca Ban Thng v Tnh u kho XIX tip tc trin khai thc hin Ngh quyt 03 ca Ban Thng v (kho XIV), trong xc nh r hn nhng mc tiu, nhim v v gii php pht trin du lch cho ph hp vi tnh hnh thc t. Ngy 16/8/2006, UBND tnh c K hoch 17/KH-UBND v thc hin Thng bo 192-TB/TU ca Ban Thng v Tnh u v pht trin du lch n nm 20101. Trong giai on 2002 - 2005, khu du lch sinh thi Trng An nhn c s quan tm v ch trng u t, pht trin ca cc cp chnh quyn tnh Ninh Bnh. Trong giai on 2005 - 2010, vic bo tn kt hp vi khai thc pht trin kinh t ti khu du lch sinh thi Trng An tr
Bi Vn Thng - Ch tch UBND Tnh Ninh Bnh, Ninh Bnh tip tc phn u a Du lch thc s tr thnh ngnh kinh t mi nhn ca tnh, Trang thng tin in t Tng Cc Du Lch Vit Nam.
1
- 46 -
thnh mt trong nhng nhim v trng tm ca tnh Ninh Bnh. Phng hng pht trin du lch - dch v ti khu du lch sinh thi Trng An c quy nh c th ti cc vn bn ch o ca UBND v Tnh U tnh Ninh Bnh: Ti quyt nh s 64/Q-BC (ngy 21/07/2006) ca Ban ch o chng trnh pht trin du lch, dch v v xut nhp khu tnh Ninh Bnh (UBND tnh Ninh Bnh) c quy nh cc nhim v c th:
Tp trung u t c s h tng du lch. n nm 2008 hon
thnh xy dng c s h tng cc khu du lch: Tam Cc - Bch ng, Vn Long, Trng An gn lin vi bo tn, tn to v pht huy gi tr lch s vn ho ca C Hoa L. Tp trung ngun vn hon thin h thng giao thng lin hon n cc khu du lch.
Ch o, lnh o vic tng cng qung b, gii thiu v du lch
ca tnh ti L hi inh L hng nm; xy dng k hoch t chc v t chc thnh cng Lin hoan du lch Ninh Bnh vo nm 2010, nhn dp k nim 1.000 nm Thng Long - H Ni.
Ch o y mnh hot ng v nng cao hiu qu cng tc
qung b v xc tin du lch, xc tin thng mi; xy dng ni quy, quy ch ti cc khu du lch; k hoch o to, bi dng nghip v du lch cho i ng cn b, hng dn vin du lch. Tng cng phi hp gia cc cp, cc ngnh trong vic bo m an ninh trt t, thc hin vn minh, m bo v sinh mi trng tt c cc khu, im du lch, khch sn, nh hng phc v khch du lch. Ti thng bo s 220-TB/TU ca Tnh U Ninh Bnh (ngy 06/09/2006) v kin ch o ca Thng trc Tnh u v vic tnh hnh thc hin Thng bo kt lun s 192-TB/UB ca Ban Thng v Tnh u v K hoch 17-KH/UBND ca U ban nhn dn tnh v pht trin du lch n nm 2010, a ra kin ch o trng tm pht trin Khu du lch Trng An, quan tm n vic n b gii phng mt bng, tp trung
- 47 -
xy dng h tng c s, o to nhn lc cc ngh thu ren, ch , phi c k hoch bo tn i vi tng hang ng, cc di tch c; bn cnh l cc hot ng lin quan n qung b du lch, to tin pht trin du lch. Ti k hoch s 19/KH/TU ca Tnh U Ninh Bnh (ngy
13/09/2006) v k hoch Thc hin Chng trnh pht trin du lch, dch v v xut nhp khu n nm 2010 nh ra phng hng chung trong vn pht trin du lch: Tp trung u t pht trin du lch thc s tr thnh ngnh kinh t mi nhn ca tnh trong nhng nm ti; phn u n nm 2010 n 2 triu lt khch tr ln, trong c 800 ngn lt khch Quc t. Xc nh nhim v trng tm ca du lch Ninh Bnh t nay nm 2010 l: tp trung u t khu di tch hang ng Trng An, y l khu du lch trng tm, trng im ca tnh. V vy cn tp trung u t dt im cc khu chc nng, cc cng trnh chnh sm a vo khai thc, to im nhn ca du lch Ninh Bnh giai on 2006 - 2010 ().
II. Cc gii php v vn khai thc - bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An:
1. Gii php bo tn gp phn gi gn v nng cao gi tr kinh t: a. Bo tn ti cc khu di tch tn ngng: i vi cc khu di tch tm linh, tn ngng, vn bo tn, tn to v gi gn cnh quan, kin trc c rt quan trng. Tn to cc cng trnh kin trc c ch nn dng li vic m bo kin c cng trnh, ti to nguyn trng, khng nn thm bt cc chi tit cng trnh, to n tng khng tt, mt lng tin i vi khch du lch v gi tr lch s ca cng trnh. Chm sc v bo tn cc di tch c cn st li c nguyn vn,
- 48 -
nh gc th nghn nm ph Khng, vn thuc Sinh Dc ti ni Bi nh, cc tng Pht, Thn ti cc n, cha Cc khu di tch tm linh, tn ngng ca khu du lch sinh thi Trng An khng ch c ngha v mt vt th, m y cn lu gi cc gi tr phi vt th ng qu. i vi mt vng t du lch, nhng gi tr vn ho phi vt th l nhng bu vt v gi, cn c bit quan tm n vn gn gi v bo tn. Bn cnh cng cn phi bit pht huy th mnh, pht trin nhng nt vn ho ny, to dng c gi tr tinh thn to ln i vi ngi dn a phng, lm mi hnh nh ca khu du lch, tng thm sc hp dn i vi khch tham quan. Ti cc khu di tch tn ngng nh cha Bi nh, n, ph, cha, miu lun c cc ngy l, hi truyn thng. L hi truyn thng ti cc khu du lch l thi im thu ht ng o khch du lch trong v ngoi nc. y l c hi pht huy, qung b vn ho l hi, truyn thng a phng, nhng cng li l thch thc cho vic gi gn v bo tn nhng gi tr truyn thng y. bo tn tt cc l hi truyn thng, cng nh cc hot ng vn ho phi vt th ni chung, cn tuyn truyn, gio dc cho nhn dn v gi tr ca cc cng trnh vn ho phi vt th. Vic gio dc phi c thc hin ng b trong cc cp chnh quyn v nhn dn a phng. Tuyn truyn n mi la tui: t tr em n ngi ln. Tuyn truyn gio dc di nhiu hnh thc: i truyn thanh, cc bui ni chuyn, cc bui sinh hot hp tc x, thn, x, on th. i vi nh trng, c cc hnh thc ni chuyn, ging dy v cc gi tr phi vt th ca a phng cn gi gn, bo tn trong cc bui sinh hot ngoi kho, sinh hot u -
cui tun, trong cc ch tho lun T chc y v chnh xc cc nghi l trong phn l ca l hi cha Bi nh v cc l hi khc. Gip ngi dn hiu c mc ch ca tng nghi l. a dng cc tr chi dn gian trong phn hi ca cc l
- 49 -
hi. T chc cc cuc tranh ti, c khen thng, ti hin li hot ng ca nhng l hi c trc y, to c s mi m v khuyn khch nhn dn tham gia l hi. Trong l hi Bi nh, cc lng trong x Gia Sinh (huyn Gia Vin - Ninh Bnh) u tham gia rc kiu, mi lng c mt kiu, v th c th xy ra ch tc giao thng, nht l khi cha c quy m m rng, thu ht nhiu khch du lch v tham gia l hi. V vy cn phi phn cng nhn lc theo di, gim st vic i li trn cc ln ng, hng dn khch tham quan v cc on kiu i ng phn ng quy nh. Bn cnh cng cn phi lu gi cc nt c o ring ca tng di tch, nh cung cch, trnh t l bi ti cha Bi nh, cch thp hng xin lc ti Ph Khng Mun lu gi c cc nt vn ho ny, cn c s phi hp ca chnh quyn a phng v ch qun l cc di tch v vn t chc l hi, phn cng vic trng coi, chm sc cc n cha, hng dn cho khch thp phng cc nghi l truyn thng cn lu , trnh b pha trn vi cc nghi l vn ho khc Trong nhng ngy l hi truyn thng, cn c bin bo v hng dn vin hng dn ng i v ni quy cho khch tham quan, trnh tnh trng ln xn ngay ti khu vn ho tm linh.
PH KHNG - QUN TH HANG NG TRNG AN (Ngun: nh t liu) Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 50 -
b. Bo tn ti qun th hang ng Trng An: Ti cc cc hang ng xuyn thu, cn xc nh vic c o , no vt, khi thng tng hang ng c ngha khc nhau. Vi mi hang ng cn kho st v tnh ton thc t, sau quy hoch v c k hoch khi thng c th. Cc k hoch khi thng ny phi m bo to din tch cho giao thng i li, lm trong sch c ngun nc; hn ch n mc thp nht cc tc ng n cnh quan chung, khng lm nh hng n h thng nh Trong trng hp phi d b mt s nh m rng din tch th cn kim tra hai bn thnh hang, la chn phng n d b ti u. V d nh trng hp hang a Linh hay hang Ba Git cn c nhng phng n la chn. Vi hang a Linh, c th no vt mt phn di t, gi c u th va c t, va c nc ca hang, bin hang a Linh va l hang xuyn thu, va c phn hang kh. Vi hang Ba Git, c th gi ni gp nhau ca ba dng nc, m rng thnh hang v pha i din. Trn cc o sinh thi, quan tm pht trin trng rng v nui trng thu sn. C bin php giao o cho cc h gia nh trong din gii phng mt bng ca d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An trng coi, thu t canh tc, trng rng, trng cy cng nghip, nui trng thu sn, nui gia sc, gia cm, cc loi cy thm canh, cy n qu Tu vo iu kin thc t ca t, nc, din tch mi o la chn phng n lm kinh t hiu qu. Tuy nhin cn ch n vn bo v cnh quan v mi trng. Ch nui trng cc sn phm c li cho thin nhin, to s phong ph cho cnh quan, khng gy nhim mi trng, khng ln chim din tch mt nc ca khu hang ng i vi 12 o mang tn cc con gip, cn ch vn bo v o, bo v mi trng, hng dn tham quan v y l cc o c s dng vo mc ch kinh doanh dch v, phc v du lch. Trn cc o ny cng cn quy hoch trng cy hp l, ly bng mt v hp vi khung
- 51 -
cnh ni non, sng nc. Xy dng cc tng trn o cng cn ch n cnh quan xung quanh, vic la chn v tr ca cc o khng c lm nh hng n lch trnh tham quan khu hang ng Trng An, v tr u thuyn b cn quy hoch r rng, trnh tnh trng ln xn ngay t thi gian u i vo khai thc. Vic xy dng o, nhm o hoc cm o theo th t con gip, quy lut Can - Chi, cc cp i ngu chnh - ph u phi xem xt k n vn vn ho ca ngi dn Vit Nam. Trn cc o c cc cng trnh nh nh v sinh, cc khu dch v gii kht cn ch h thng cp thot nc, a nc thi ra khi vng sinh thi theo h thng cp thot ngm, nghim cm vic x cht thi xung h thng ngun nc ca khu hang ng. Nhng vn ny u phi c quy hoch ngay trc khi xy dng, m bo cng trnh khng b xung cp trong qu trnh khai thc, thu ht khch du lch ti tham quan, nng cao hiu qu kinh t.
HANG QUY HU - QUN TH HANG NG TRNG AN

(Ngun: nh t liu)
- 52 -
c. Bo tn vn ho lng ngh: Vn ho lng ngh l mt nt vn ho c sc trong vn ho Vit Nam. Trong phm vi nh hng ca khu du lch sinh thi Trng An cn lu gi c lng ngh thu ren truyn thng Vn Lm (x Ninh Hi huyn Hoa L). y l lng ngh truyn thng tn ti hn 700 nm, c kt c nhng nt vn ho rt c trng. Bo tn vn ho lng ngh Vn Lm l bo tn vn ho nh th, ch ngh. nh th l s tn dng ca ngi th thu. Lc ch , lc i khch, h vn c th lm sn phm, gi gn tay ngh v cng l mt hnh thc qung b thng hiu. nh th cn l ni che ma, che nng cho nhng ngi th thu. Cn Ch ngh, l ni bn hng c trt t. Tn dng thi gian rnh ri, nhng ngi bn hng vn c th lm ra cc sn phm thu ren. Bo tn vn ho lng ngh truyn thng Vn Lm cng l bo v cc n th v t ngh thu ren; lu gi v pht trin nt c o gia lm kinh t lng ngh v lm du lch. Ti lng ngh Vn Lm, ngi dn va lm ngh thu ren, va kt hp lm du lch. Cc im lu tr dnh cho khch tham quan lng ngh chnh l nh ca dn, gip khch du lch hiu c nt sinh hot truyn thng ca ngi dn a phng, y l mt nt c o cho vic pht trin du lch, cn c gi gn v pht huy. Bo tn vn ho lng ngh l lu gi cc gi tr truyn thng, nng cao hiu qu kinh t trong sn xut ngh th cng, bn cnh cn gp phn nng cao gi tr du lch ca khu du lch sinh thi v ca tnh Ninh Bnh. V vy cn phi quan tm hn na vn bo tn v pht trin vn ho lng ngh. C th nng cao vn bo tn vi cc hnh thc, chnh sch khuyn khch sn xut; pht trin l hi lng ngh; to iu kin giao lu hc hi gia cc h gia nh tham gia sn xut v gia cc lng ngh vi
- 53 -
nhau; giao lu hc hi nhng k nng lm ngh mi; khuyn khch pht trin hnh thc nh th, ch ngh Bn cnh c th to cc tour du lch tham quan lng ngh; tham d l hi lng ngh truyn thng (l hi phi c t chc quy m, quan tm pht trin, cc chng trnh trong l hi cn c chun b k lng, hnh thc ca l hi phi ph hp vi ngh thu ren v truyn thng lu i); t chc tour tham quan Mt ngy lm c dn Trng An, hng khch n cc hot ng sinh hot thng ngy ca ngi dn a phng, tham gia lao ng sn xut cc sn phm ngh Cc k hoch ny s gip cho lng ngh c pht trin, khng b mai mt, hn na li to c thng hiu ring, vng chc, mang li hiu qu kinh t cao nhng vn gi gn c cc nt p truyn thng t xa ti nay.
MT C S SN XUT - BN SN PHM TI LNG NGH THU REN TRUYN THNG VN LM

(Ngun: Trang thng tin in t Du lch Ninh Bnh) Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 54 -
2. Gii php khai thc kinh t du lch gn lin vi vn bo tn: a. Khai thc kinh t du lch ti cc khu di tch tn ngng: Ti cc khu di tch tn ngng, lng khch tham quan rt ng, khng phn chia ma du lch nh cc khu du lch sinh thi khc, m khch tham quan v y quanh nm, ch yu vo cc ngy tun t trong thng v ngy l hi ca cha, n V vy vn khai thc du lch y phi c thc hin ng u, thng sut trong nm. Lng khch v cc khu di tch tn ngng c d on l cng ngy s cng ng, y l iu kin thun li cho vic khai thc gi tr kinh t. Ti phn khu vn ho tm linh ni cha Bi nh, cc hng mc cng trnh c xy dng phc v cc hot ng vn ho tm linh, bao gm nghe, nhn, m thc; ngoi ra cn c cc hng mc phc v pht trin du lch nh: khu nh khch, khu bo tng Pht gio Vit Nam Ti cc khu tm linh cn quy hoch cc khu kinh doanh cc sn phm phc v hot ng tn ngng nh: hng, giy tin, cc loi s, cc n phm Kinh pht Thc t, ti cc khu vn ho tm linh trn c nc xut hin cc hin tng co ko khch, bn hng gi cao, thu v vo ca, bn v s, bn hng n do khng m bo v sinh, bn hng la lit trn li i gy mt m quan, nh hng n vn ho tm linh, mt lng tin ca du khch. Cc khu di tch tn ngng ti khu du lch sinh thi Trng An cn ch quy hoch trnh tnh trng ny. Mun vy cn xy dng phn khu bun bn, phc v cc dch v tham quan, l bi ring. Trong cc khu bun bn v phc v dch v tham quan, cc sn phm phi c nim yt gi bn thng nht, trnh tnh trng tng gi tu tin ca ngi kinh doanh. Cc l hi truyn thng cng cn c quy hoch pht trin. L hi l thi im thun li qung b hnh nh khu du lch, v vy y l iu kin tt khai thc tim nng du lch l hi. Vi cc dp l hi trong nm, c th thu a, bng hnh, sch nh lm b lu nim dnh
- 55 -
cho cc khch du lch n tham quan khng ng vo t l hi, c th mang hnh nh khu du lch i xa, l mt cch qung b hiu qu hnh nh ca khu du lch sinh thi Trng An. Lng khch tham quan cc khu vn ho tm linh ngy cng ng cng l iu kin thun li cho vic pht trin kinh t du lch khu hang ng, du lch lng ngh v vy lng khch n tham quan khu hang ng Trng An cng s n nh hn v ngy cng tng so vi cc khu du lch khc trong c nc. Tuy nhin vic qun l gia khu vn ho tm linh v khu hang ng, cc lng ngh cng cn c s phi hp nhp nhng.
PHT T LM L TM PHT V LY NC LC TI I L PHT N LIN HP QUC LN TH V

(Ngun: Kho st thc t)
- 56 -
b. Khai thc kinh t du lch ti qun th hang ng Trng An: Ti khu o sinh thi v 12 o mang tn con gip, cc tng bng , bng ng nn vn chuyn t bn ngoi vo, khng nn s dng vng vi nguyn sinh to hnh. Ti cc o sinh thi, vic nui trng cn phi tnh ton trong c chiu ngn hn v di hn, thm thc vt ti y lc no cng pht trin xanh tt, ph hp vi khu hang ng nguyn sinh; hn na cng to c thu nhp kinh t t khu o sinh thi ngay c trong thi gian u khai thc. V vy nn thc hin phng chm ly ngn nui di, trn o cn trng cc loi hoa mu, cy n qu, cy cng nghip ngn ngy nh u , cc loi u, , b, cc loi rau c, da leo trong giai on cc cy n qu, cy cng nghip di ngy cn nh cho n khi bt u khp tn. Ngoi ra, trn mt s o c th kt hp trng cy xanh, cy cnh vi gi tr kinh t cao nh a, , sung cnh Vi cc o nguyn sinh dnh cho khch tham quan ngh ngi, nn kt hp trng nhiu loi cy n qu, nu din tch cho php nn trng sao cho c 4 ma u c hoa qu trn o. Ti y c th hng n dch v cy n qu nh vn: khch hng t hi qu, la qu ngay ti cy, c th mua v vo n qu, hoc mua hoa qu ngay ti cy mang v, vi mc gi nim yt (hnh thc phc v du lch ny c th hc tp thm cc vn n qu ti Li Thiu - Bnh Dng). Vi cc o nguyn sinh quy hoch trng cy v nui trng thu sn, mi o nn chuyn canh trng mt loi cy cng nghip di ngy, nui trng mt loi thu sn hoc chn nui mt s loi gia sc cng loi thun tin cho vn k thut, chm sc cy, mang li hiu qu kinh t cao. i vi 12 o mang tn con gip, cn xc nh y l cc o nhn to nhm mc ch khai thc dch v du lch, gip khch du lch c tm l thoi mi, ngh ngi, tnh dng, thu ht lng khch du lch ti tham quan, do vy cc dch v y cn pht trin phong ph. Cc khu
- 57 -
dch v thng thng nh gii kht, lu nim, cc tranh nh, truyn ng vi con gip mang tn o, cn phi c cht lng phc v hon ho, to c cm gic thoi mi cho du khch. Ngoi ra rt cn nhng dch v gia tng khc th hin s khc bit ca khu du lch c o ny. Trn cc o nn c nhng phng trin lm cc k vt lin quan n con gip ging nh bo tng Cc con gip. Tuy nhin, cc k vt ny l lu nim do chnh khch du lch, cc chnh khch, cc cn b cp cao, ngi ni ting tng li khu du lch. Cng c th c cc quyn s lu nim, ti khch tham quan c th vit li cm tng, cc cu truyn, hoc ch l lu du n ca mnh ti o. Vic ny va gip khch du lch lu gi li cc cm tng chn thc, va to c mt k vt c o, hn na gp phn bo tn khu o, hn ch dn dn dn n khng cn tnh trng ph hoi cnh quan lu du n ca khch du lch nh vn thng thy ti cc khu du lch khc. Trn h thng cc tuyn du lch xuyn thu ca Qun th hang ng Trng An nn trnh tnh trng xut hin thuyn, bn hng lu nim, co ko khch du lch, bn gi qu cao, lm ch tc giao thng, nh hng n cc on tham quan. Vn ny c th c gii quyt bng cch ban qun l khu hang ng sp xp, b tr cc thuyn ni bn sn phm lu nim, cc sn phm th cng lng ngh ti cc v tr neo thuyn nht nh trn tuyn ng tham quan khu hang ng. Vi hot ng kinh doanh ny cn c nhng quy nh chung v vn v tr neo u: nn ch nh v tr neo u c nh ca cc thuyn, sao cho trn c 9 tuyn tham quan bng ng thu u c cc thuyn ni ny; cc thuyn ni khng c di chuyn trong khu hang ng (cn quy nh r thi gian cc thuyn ra, vo), khng gy mt trt t giao thng khu hang ng; cc thuyn bn sn phm theo gi nim yt, cm bn gi cao hn vi khung gi chung
- 58 -
M rng ra ton b khu du lch sinh thi Trng An, vic khai thc du lch cn quan tm ti c vn pht trin du lch sao cho khu du lch sinh thi Trng An ngy cng c nhiu gi tr c o, thu ht khch du lch ti tham quan, mt khc vn duy tr tt vic bo tn khu du lch. Trn tt c cc khu tham quan ca khu du lch sinh thi Trng An, nn c cc v tr t s lu nim khch tham quan ghi li tn, cm tng v khu du lch. Vi cc cng trnh ln nh cha Bi nh, cc o sinh thi, gip du khch lu tn tui ca mnh, ban qun l c th m dch v khc tn ln cc kho, sch, i sen, tng cc con gip bng ng hoc bng c sn. Sau cc vt bng ng hoc bng ny s c chnh khch du lch treo vo cc si xch di trn ni, (mi vt u c mc kho ring). Vi cch ny, khch du lch va lu gi c tn tui hoc nhng iu mnh mun ni ln khu danh thng ny, va khng lm nh hng n sinh thi ca khu danh lam. Cc di ch kho c ti khu du lch sinh thi Trng An cng cn c bo qun k cng. Ngoi vic chuyn cc di ch ny cho vic nghin cu, trng by ti cc bo tng Quc gia v bo tng tnh Ninh Bnh, cng cn lu gi li mt s di vt kho c ti bo tng khu Trung tm Trng An. y khng ch l cc di vt c ngha cho vic phc v tham quan ngm nhn m cn chng minh gi tr lch s, vn ho lu i ca khu du lch.
- 59 -
MT S C VT TM THY TI KHU DU LCH TRNG AN

(Cc di ch kho c y cn c bo qun k cng, c th xy dng bo tng) Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 60 -
KHCH THAM QUAN QUN TH HANG NG TRNG AN

(Khch tham quan khu du lch sinh thi Trng An ngy mt ng) (Ngun: nh t liu) Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
- 61 -
c. Pht trin kinh t nng thn v chuyn dch c cu kinh t: Pht trin du lch ti khu du lch sinh thi Trng An phi quan tm n vic m bo i sng sinh hot vt cht cho ngi dn ni y. Vi vic thu hi t, chuyn i loi hnh s dng t t t , t canh tc thnh t du lch, chnh quyn tnh Ninh Bnh, nh u t phi m bo c cng n vic lm mi cho ngi dn a phng. Hn na, tnh Ninh Bnh ang tin hnh vic chuyn i c cu kinh t cc vng t canh tc hiu qu thp sang cc loi hnh kinh t du lch, cng nghip dch v. V vy kinh t khu vc thuc phm vi khu du lch sinh thi Trng An v vng ln cn cn c nhng hng i mi cho vn kinh t. Vi iu kin ca khu du lch sinh thi Trng An, hin nay c 3 hng i ph hp vi ngi dn a phng thc hin chuyn i c cu kinh t: pht trin kinh t lng ngh; chn nui d v cc lm sn; khai thc phc v du lch v dch v. Vi vn pht trin kinh t lng ngh: c mt s doanh nghip trn a bn tnh hot ng sn xut kinh doanh lin quan n vn m rng v pht trin cc lng ngh trn. Tuy nhin vic pht trin cc lng ngh ny vn cn mang tnh t pht, v vy vn rt cn nhng d n pht trin lng ngh c quy m ln. y cng l mt trong nhng d n c khuyn khch u t ti Ninh Bnh. Cc d n pht trin lng ngh phi c quy m rng, lm vic chuyn mn, gip nng cao c nng sut lao ng, khuyn khch c kh nng sng to ca ngi th ngh trn nn nhng gi tr truyn thng D n nn xy dng mt doanh nghip hot ng trong lnh vc sn xut kinh doanh, xut khu cc sn phm t lng ngh truyn thng. Doanh nghip vi quy m ln, hot ng ng thi vi nhiu ngh truyn thng: thu ren, ngh , ngh mc, hoa t (c th kt hp c cc ngh truyn thng khc trn ton a bn tnh Ninh Bnh). Hot ng sn xut dch v cn quan tm nng cao kh nng p ng nhu cu khch hng: a
- 62 -
dng ho cc sn phm t ngh truyn thng, sng to cc nt hoa vn, mu m sn phm mi sn xut cc sn phm theo mu thit k ca khch hng V d: tng la hn, tng pht, chung, cha Bi nh bng , bng g, l m hnh thu nh ca 500 bc tng La Hn, cc bc tng Pht, chung bng ng ti cha Bi nh. Cc doanh nghip sn xut sn phm truyn thng cn c s lin kt cht ch vi nhau. Trong h thng gii thiu sn phm ca mi doanh nghip thuc mi ngh nn c nhng gian hng gii thiu cc sn phm ngh truyn thng khc ca tnh Ninh Bnh. V vn chn nui d v lm sn: Nh nc v cc nh u t to iu kin cho ngi dn a phng c t trong din gii phng mt bng t canh tc pht trin theo hng chn nui d, khuyn khch vic chn th t nhin trn ni vi. Cc h gia nh chn nui d cn lm chung tri y , khoa hc, rng ri, thong mt, lm ni cho d vo thi im thi tit khc nghit. i vi nhng h c n d ln c th c nh u t v chnh quyn a phng h tr mt phn c s vt cht lm chung tri. Nhng h dn ngho chuyn t canh tc la sang chn nui d s c Nh nc h tr (tu vo tnh hnh c th: s lng n d, gi c th trng, kh nng t u t ca ngi dn). V nui trng lm sn, chnh quyn a phng nn khuyn khch nhn dn, to iu kin cho cc h dn kh khn trong s cc h thuc din gii phng mt bng bo v, chm sc cc o sinh thi, cho thu t ti o sinh thi nui trng lm sn v thu sn. Lm sn thu hoch t cy n qu s l ngun cung ln cho th trng tri cy v cc khu du lch trong tnh Ninh Bnh. Lm sn thu hoch t cy n qu, cy cng nghip, cy dc liu, rng cy chn nui i gia sc l nguyn liu cung cp cho cc nh my ch bin nng sn, thc phm; nh my sn xut ho cht; nh my ch bin nng sn v thc phm sch; nh my ch bin nng, lm sn; nh my ch bin thc n gia sc - nhng nh my thuc din d
- 63 -
n khuyn khch u t ca tnh Ninh Bnh. Mt khc, nu pht trin tt, d n ny s cho thu hoch nng sut cao, sn lng ln, c kh nng cung cp cho cc vng ln cn Ninh Bnh v trn c nc. V vic khai thc phc v du lch v dch v, ngi dn a phng c th tham gia phc v cho thuyn. Do a hnh ca khu du lch sinh thi Trng An kh phc tp, cc hang ng xuyn thu y c v nh mt m cung, nu khng thng tho ng th khi vo khu vc ny rt kh c th ra c. Nhng ngi dn a phng y thng thuc a hnh, ng ra vo ca cc hang ng, v vy y s l lc lng lao ng tch cc trong hot ng cho thuyn phc v khch tham quan. Ngoi ra h cng c th tham gia bn lu nim trn cc thuyn ni. c php kinh doanh mt hng ny, ngi dn cn phi ng k vi ban qun l nhn c s vt cht ti thiu, nhn v tr neo thuyn, nm r cc quy nh, thng bo Mt s lng ln dn a phng cng c th tham gia phc v ti cc im phc v dch v: phc v trn cc o sinh thi, trong cc khu cng vin, khu trung tm, khu thng mi, hng dn ng cho khch du lch (ti cc im cht c nh), bo v, hng dn v iu phi giao thng trong cc dp l hi ln, qu ti. Nhng ngi tr, c kh nng ni lu lot, trnh vn ho tt nghip THCS hoc THPT tr ln (tu vo yu cu cng vic) s c o to tr thnh hng dn vin khu du lch sinh thi Trng An. Ngoi ra, dn a phng c th kt hp vic lao ng sn xut lng ngh vi phc v dch v cho khch du lch bng cc hnh thc pht trin du lch lng ngh. Hin nay, du lch lng ngh trn c nc cha thc s pht trin, cc lng ngh ti khu du lch sinh thi Trng An cng vy. Tuy nhin y li l hnh thc du lch mi m, pht huy c nhng tim lc sn c, to c sc ht v nt mi m trong hot ng du lch. Nhn dn a phng cng chnh quyn c th xy dng l hi lng ngh, hc hi cc l hi trong vng, pht trin thnh l hi truyn thng.
- 64 -
Hoc cng tham gia vi cc on hng dn khch du lch thc hin tour du lch Mt ngy lm c dn Trng An. y l mt hot ng thit thc i vi khch du lch, tch cc qung b hnh nh v vn ho Trng An - Hoa L n bn b trong nc v quc t, ng thi l hnh thc kinh doanh du lch mi m v hiu qu. Vi mt ngy sng cng ngi dn a phng, khch du lch s c gii thiu, hng dn v tp lm cc ngh truyn thng Cng nn ch n cc dch v gia tng hp dn: du khch s c i tham quan lng ngh bng xe tru (hnh thc du lch rt pht trin v hiu qu ti Khu du lch sinh thi Vn Long - Ninh Bnh), thng thc c sn m thc a phng, 1 ngy sng v hot ng cng 1 gia nh ngi dn a phng
NGI DN A PHNG C TH THAM GIA PHC V THUYN

(Ngun: nh t liu)
- 65 -
C nhiu phng n khai thc v pht trin du lch ti khu du lch sinh thi Trng An mt cch hiu qu. Nhng nhng gii php ti u, lu di v bn vng l nhng phng n bit kt hp vic khai thc, pht trin du lch vi cng tc gn gi v bo tn. Ngoi nhng gii php c xut trong cng trnh, ban qun l d n c th xem xt, tip thu kinh nghim v vn cn bng gia hot ng khai thc - pht trin du lch v hot ng bo tn ca cc khu du lch ni ting, mang nhng nt tng ng vi khu du lch sinh thi Trng An trn c nc, trong khu vc v quc t. y l hai nhim v cng song song tn ti trong qu trnh pht trin kinh t khu du lch sinh thi Trng An, hai nhim v ny c tc ng qua li v b tr ln nhau. c mt khu kinh t vng mnh, cn phi quan tm n c hai nhim v, gii quyt ng thi v coi trng cc vn nh nhau.
- 66 -
KT LUN
Vit Nam ang ngy cng sng ln trn bn du lch th gii. Vi vic a du lch - dch v tr thnh ngnh kinh t trng tm, du lch Vit Nam ha hn trong tng lai s pht trin mnh m hn na. Trong bi cnh y ca t nc, cc a phng c tim nng du lch u dn dn chuyn hng hot ng kinh t ca tnh, xc nh du lch - dch v l ngnh kinh t trng tm. L mt trong 10 thnh ph p nht Vit Nam 2008, ha hn mt thi gian khng lu na s c mt trong 10 thnh ph du lch ni ting nht Vit Nam, tnh Ninh Bnh chng t vic la chn a du lch tr thnh ngnh kinh t mi nhn l nh hng hon ton ng n. Trong cc khu du lch trng im ca Ninh Bnh, Trng An c xc nh l khu du lch sinh thi c v tr trng tm, cn quan tm u t trong giai on hin nay. ti nghin cu khoa hc Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh nghin cu v qu trnh khai thc, pht trin ca khu du lch sinh thi Trng An t nm 2002 n nay. Cng trnh nghin cu ch ra c mt trong cc vn cn quan tm c bit trong qu trnh xy dng khu du lch sinh thi Trng An l vic khai thc gi tr du lch song song vi vic bo tn khu sinh thi. Bn cnh , cng trnh phn tch, ch ra c nhng tc ng hai chiu gia vn khai thc v vn bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An trong giai on t nm 2002 n nay v cc vn c th pht sinh trong qu trnh khai thc v bo tn t nay cho n nm 2015. Cng trnh nghin cu khoa hc Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh a ra c nhng gii php t c th n tng quan v cc vn bo tn v khai thc cc gi tr du lch, gi tr sinh thi, lch s,
- 67 -
vn ho - tinh thn ca khu du lch sinh thi Trng An trong giai on xy dng v hon thin d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An cng nh trong cc giai on khai thc, pht trin du lch tip sau . Cc gii php a ra xut pht t thc trng ca khu du lch sinh thi Trng An v thc tin khai thc du lch ca cc khu du lch trn c nc. Vn a tng gii php vo thc t cn phi qua qu trnh kim tra, xem xt tnh kh thi, kho st v phn tch k lng di tng n c th. Bn cnh , trong qu trnh vn dng cn a ra thm cc bin php b sung, h tr cho cc gii php c nu ln trong cng trnh nghin cu khoa hc ph hp vi tnh hnh v hon cnh thc t. V tng th qu trnh khai thc - pht trin v bo tn ca khu du lch sinh thi Trng An cn phi c nhng ti nghin cu su thm v cc vn : gi tr kho c hc ti qun th hang ng Trng An v cha Bi nh c; pht trin kinh t du lch kt hp vi cc hot ng vn ho tm linh, pht trin kinh t lng ngh kt hp vi cc phng thc kinh t hin i... ti nghin cu khoa hc Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An nm trong khun kh vn quan tm ton din n cc vn pht trin bn vng ti cc khu di tch v du lch sinh thi trc khi a vo hot ng kinh t. ti ln u tin nghin cu v qun th hang ng Trng An chc chn s cha th cp n y cc vn , cn c nhng nghin cu b sung hon thin v thc t ho cng trnh.
-1-
PH LC:
PH LC I: Bn nh hng t chc khng gian du lch tnh Ninh Bnh
(7 khu du lch chnh trong quy hoch tng th pht trin du lch Ninh Bnh)
(Ngun: Bo co tng hp quy hoch tng th pht trin du lch Ninh Bnh giai on 2007 - 2015 v tm nhn n 2020)
-2-
PH LC II: Bn cc thnh ph du lch Vit Nam
-3-
PH LC III: Quyt nh s 82/2003/Q-TTg ca Th tng Chnh ph

CHNH PH
----
CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM c lp - T do - Hnh phc H Ni, ngy 29 thng 4 nm 2003
S: 82/2003/Q-TTg
QUYT NH CA TH TNG CHNH PH V vic ph duyt Quy hoch tng th bo tn, tn to v pht huy gi tr khu di tch lch s - vn ho C Hoa L, tnh Ninh Bnh
TH TNG CHNH PH
Cn c Lut T chc Chnh ph ngy 25 thng 12 nm 2001; Cn c Lut Di sn vn ho ngy 29 thng 6 nm 2001; Xt ngh ca U ban nhn dn tnh Ninh Bnh (cng vn s 38/TTr -UB ngy 06 thng 8 nm 2002) v kin ca B K hoch v u t (cng vn s 67 BKH/VPT ngy 03 thng 01 nm 2003), QUYT NH: iu 1. Ph duyt "Quy hoch tng th bo tn, tn to v pht huy gi tr khu di tch lch s - vn ho C Hoa L, tnh Ninh Bnh" vi nhng ni dung ch yu sau: 1. Mc tiu: a) Xc nh cc cn c c tnh php l trong vic qun l, bo tn v pht huy cc gi tr qun th di tch lch s - vn ho C Hoa L theo Lut Di sn vn ho. b) Bo v, pht hin, lm sng t v phong ph thm cc gi tr vn ho vt th v phi vt th ca khu di tch, to tin ngh cng nhn C Hoa L l di sn vn ho th gii. c) Lm cn c cho vic lp cc quy hoch chi tit, cc d n, cc chng trnh bo tn, tn to v pht huy hp l v c hiu qu gi tr ca khu di tch, lm c s tin hnh lp, thm nh, ph duyt cc d n v lp k hoch thc hin, ku gi u t, huy ng cc ngun vn. d) Phi hp vi quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi ca Tnh, cc quy hoch chuyn ngnh, quy hoch th trn a bn Tnh, m bo s pht trin bn vng ca khu vc. 2. Phm vi quy hoch v phn vng: Bao gm cc gi tr vn ho vt th v phi vt th khu di tch C Hoa L, cc di tch c lin quan trc tip n khu di tch c phn vng nh sau: a) Vng bo v c bit c din tch 300 ha gm: - Ton b khu vc thnh ni, thnh ngoi; - Cc di tch lch s: n th v Lng Vua inh, Vua L, n th Cng cha Pht Kim, cha Nht Tr, bia Cu Dn, cha Ngn, hang Bim, cc on tng thnh, nn cung Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
-4in nm di lng t, ni M Yn, ni Phi Vn, ni Ct C, sng So Kh, Khu hang ng Trng An. b) Vng m c din tch 1087 ha, bao gm: ng Am Tin, hang Qun, hang Mui, hang Lun, ng Lin Hoa, cha Bn Long, ton th cnh quan hai bn sng So Kh, khu dn c cc thn: Yn H, Vng Ngc; cc di tch lin quan trc tip c xp hng. 3. i tng: i tng bo tn ch yu ca quy hoch l "Khu di tch lch s - vn ho C Hoa L" bao gm cc ni , hang ng, sng, rng, n, cha, cc cng trnh kin trc c, h ng vt trn ni, di nc, vn ho, vn ngh dn gian, l hi truyn thng, ngh th cng truyn thng. 4. Gii php thc hin: a) Lp cc d n kh thi c th v theo th t u tin, thc hin theo qui nh hin hnh v qun l u t v xy dng. b) Xy dng iu l qun l cc hot ng trong khu di tch C Hoa L. 5. Thi gian thc hin: T 10 n 15 nm, bt u t nm 2003. 6. Ngun vn: a) Vn t ngn sch Trung ng b tr theo k hoch hng nm; b) Vn t ngn sch a phng; c) Vn huy ng s ng gp, u t t x hi; d) Cc ngun vn hp php khc. iu 2. U ban nhn dn tnh Ninh Bnh c trch nhim ch tr, phi hp vi B Vn ho - Thng tin v cc c quan lin quan thc hin cc nhim v: a) Tip tc trin khai vic nghin cu, su tm ti liu, khai qut kho c xc nh, b sung cc cn c khoa hc lm sng t hn vic xp hng cc di tch, khoanh vng bo v di tch, nh gi ng gi tr ca cc di tch v cc cng trnh khc c lin quan ti khu di tch. Trc mt, cn c bin php ngn chn, x l kp thi cc hot ng vi phm ti cc di tch c xp hng v cnh quan thin nhin thuc cc vng bo tn. b) Trn c s quy hoch tng th c duyt, nghin cu lp quy hoch chi tit cc vng bo tn, trong th hin r mi quan h gia cc hot ng bo tn, tn to di tch vi pht trin kinh t - x hi bn vng nhm bo v di tch, pht huy gi tr di tch, ng thi bo m n nh sn xut, khng ngng nng cao i sng ca nhn dn. Trc mt u tin i vi vng bo v c bit, vng m v cc di tch c lin quan trc tip vi C Hoa L c xp hng. c) Cn c quy hoch chi tit ca tng vng nu trn, tin hnh lp, thm nh, ph duyt cc d n thnh phn theo qui nh hin hnh . i vi mi d n thnh phn cn lu vic la chn ch u t, xc nh ngun vn cho hp l. Ngn sch nh nc ch yu tp trung u t cho vng bo v c bit, vng m v cc di tch c lin quan trc tip n C Hoa L; c cc bin php huy ng s ng gp sc ngi, sc ca ca nhn dn trong vic gi gn, bo v, u t bo tn, tn to v pht huy gi tr khu di tch. d) Nghin cu v ban hnh iu l, quy ch qun l cc hot ng u t xy dng, cc hot ng kinh t - vn ho - x hi trn ton a bn khu di tch v trong tng vng c th. iu 3. Trch nhim ca cc B, ngnh c lin quan: Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh
-5a) B Vn ho - Thng tin c trch nhim theo di, gim st vic trin khai thc hin quy hoch m bo ng mc tiu ra; chu trch nhim thm nh v chuyn mn i vi cc d n thnh phn, cc hng mc bo tn, tn to v pht huy cc di tch lch s vn ho. b) B Nng nghip v pht trin nng thn, B Giao thng vn ti, Tng cc Du lch c trch nhim theo di, gim st vic trin khai thc hin quy hoch m bo ph hp vi quy hoch ngnh trn a bn thuc phm vi khu di tch. c) B Xy dng c trch nhim thm nh quy hoch xy dng th x Ninh Bnh, th trn Thin Tn, th trn Me bo m vic xy dng khng ph v cnh quan khu di tch, khng xm phm cc khu vc bo v di tch, nht l trong vng bo v c bit. d) B Ti nguyn Mi trng chu trch nhim theo di, gim st v c nhng bin php kp thi ngn chn vic vi phm Lut bo v mi trng v cc vn bn php quy di lut i vi khu di tch trong qu trnh thc hin quy hoch, trin khai thi cng cc d n thnh phn. iu 4. Ch tch U ban nhn dn tnh Ninh Bnh, B trng cc B, Th trng cc c quan ngang B, c quan thuc Chnh ph c lin quan chu trch nhim thi hnh quyt nh ny. Quyt nh ny c hiu lc sau 15 ngy, k t ngy ng Cng bo./.
Ni nhn: - Ban B th Trung ng ng, - Th tng, cc PTTg Chnh ph, - HND, UBND tnh Ninh Bnh, - Cc B: Vn ho - Thng tin, Ti chnh, K hoch v u t, Xy dng, Nng nghip v Pht trin nng thn, Ti nguyn v Mi trng, Giao thng Vn ti, Cng nghip, - Trung tm Khoa hc X hi v NVQG, - Tng cc Du lch, - Cng bo, - VPCP: BTCN, cc PCN, Cc v: CN, KTTH, NN, P1, TH, Trung tm TTBC, - Lu: VX (5b), Vn th.
TH TNG CHNH PH
Phan Vn Khi - k
-6-
PH LC IV: Chng trnh hot ng trong tun Du lch Ninh Bnh 2008 Ni dung chng Thi gian 08/04-14/04 trnh Hi ch trin lm Thng mi - Du lch quc t. Quy m 200 - 250 gian hng Ti 09/04 L khai mc (L cng b Tun Du lch) 20h: Truyn hnh trc tip trn knh VTV1 i Truyn hnh Vit Nam 10/04-13/04 L hi truyn thng C Hoa L: T chc L hi truyn thng, trin lm nh ngh thut Khu di tch UBND huyn Hoa L ch C Hoa tr, phi hp vi S Vn L, x ho Thng tin, Hi Vn a im C quan thc hin
Nh thi u S Thng mi ch tr, Th dc Th phi hp vi S Du lch, thao tnh Lin minh cc Hp tc x v cc n v c lin quan trong v ngoi tnh Sn vn ng Ban t chc Tun Du lch Ninh Bnh ch tr, phi hp vi Cng ty TNHH Ngh thut Minh Ngc
Trng Yn, hc ngh thut tnh v cc huyn L Hoa n v c lin quan.
Chiu 10/04 Khai trng Cha Bi nh v Khu du lch sinh thi Trng An (Giai on 1), cc tuyn, tour du lch trng im
Ti Khu du S Du lch ch tr, phi lch ni cha hp vi Ban Tn gio Dn Bi nh tc tnh, DN Xun
Trng, UBND thnh ph Ninh Bnh, cc huyn Hoa L, Gia Vin v cc n v kinh doanh du lch
-7-
Sng 11/04
T chc Hi tho chuyn v du lch Ninh Bnh: Ch : Pht trin du lch Ninh Bnh trong s tng quan, h tr ca cc tnh, thnh ph trong c nc
Hi trng Ban Tuyn gio Tnh u UBND tnh ch tr, phi hp vi Tng cc Du lch, Ban Tn gio Chnh ph, S Du lch, S Vn ho thng tin v cc c quan c lin quan
09/04-14/04
Hot ng th thao
Thnh
ph S Th dc th thao
Ninh Bnh 09/04-14/04 Trng by, gii thiu hoa, cy cnh Vn cnh Hi sinh vt cnh tnh ch trc ca Nh tr, phi hp vi cc n thi u tnh 09/04-14/04 Trng by c vt v trong v ngoi tnh
C Vin Lu S Vn ho Thng tin ch - Khu Du lch tr, phi hp vi Bo tng Tam Cc Bch ng tnh Ninh Bnh, Cu lc b c Ninh Bnh v Doanh nghip Minh Thoa
Trong sut T chc phc v thi gian t khch tham quan chc Tun Du lch
Ti cc khu, S Du lch ch tr, phi im du lch hp vi UBND cc huyn, v cc c s thnh ph, th x v cc c kinh doanh s kinh doanh dch v du dch v du lch trong tnh lch trn a bn tnh
(Ngun: Trang Thng tin in t Tng Cc Du Lch Vit Nam)
-8-
TI LIU THAM KHO

I. Ti liu in:
Doanh nghip xy dng Xun Trng, D n u t xy dng L ng Bt, Cha Bi nh - Ngi cha ln nht Vit Nam, S Nguyn Xun Tho, L ng Bt, Xy dng Thnh ph Hoa S Du Lch Ninh Bnh, Bo co tng hp Quy hoch tng th Khu du lch sinh thi Trng An, Ninh Bnh thng 02/2008. -
Thng tin Truyn thng Ninh Bnh, Ninh Bnh Qu II/2008. L du lch, UBND tnh Ninh Bnh, NXB Vn ho Dn tc, thng 02/2005. pht trin du lch Ninh Bnh giai on 2007 - 2015 v tm nhn n 2020, UBND Tnh Ninh Bnh, Ninh Bnh thng 11/2006. S K hoch v u t Ninh Bnh, Ninh Bnh - tim nng v c hi u t, UBND tnh Ninh Bnh.
II. Cc vn bn php quy:

K hoch s 17/KH-UBND, ngy 23/04/2008 ca UBND Tnh Ninh Bnh, K hoch v vic t chc cc hot ng hng ng i l Pht n Lin hp quc nm 2008 din ra ti H Ni v n tip cc on i biu v tham quan, t chc cc hot ng ti cha Bi nh ngy 17/05/2008. K hoch s 19/KH/TU, ngy 13/09/2006 ca Tnh U Ninh Bnh, K hoch Thc hin Chng trnh pht trin du lch, dch v v xut nhp khu n nm 2010. Quyt nh s 62/Q-UBND, ngy 10/01/2008 ca UBND tnh Ninh Bnh, Quyt nh v vic ph duyt iu chnh quy hoch chi tit khu ni Cha Bi nh thuc khu du lch sinh thi Trng An. Quyt nh s 64/Q-BC, ngy 21/07/2006 ca UBND tnh Ninh Bnh, Quyt nh v vic ban hnh Quy ch lm vic ca Ban ch o Chng trnh pht trin du lch, dch v v xut nhp khu.
-9-
Quyt nh s 82/2003/Q-TTg, ngy 29/04/2003 ca Th
tng Chnh ph, Quyt nh ca Th tng Chnh ph v vic ph duyt Quy hoch tng th bo tn, tn to v pht huy gi tr khu di tch lch s - vn ho C Hoa L, tnh Ninh Bnh. Quyt nh s 948/Q-UBND, ngy 25/04/2007 ca UBND tnh Ninh Bnh, Quyt nh v vic i tn Khu du lch Trng An thnh Khu du lch sinh thi Trng An. Quyt nh s 2063/Q-UBND, ngy 04/09/2007 ca UBND tnh Ninh Bnh, Quyt nh v vic chp thun iu chnh, b sung d n u t xy dng Khu du lch sinh thi Trng An ca Doanh nghip xy dng Xun Trng. Trng An. Quyt nh s 2775/Q-UBND, ngy 09/12/2005 ca UBND tnh Ninh Bnh, Quyt nh v vic chp thun d n u t xy dng Khu du lch Trng An. Thng bo s 220-TB/TU, ngy 06/09/2006 ca Tnh U Ninh Bnh, Thng bo kin ch o ca Thng trc Tnh u v vic tnh hnh thc hin Thng bo kt lun s 192-TB/TU ca Ban Thng v Tnh u v K hoch 17-KH/UBND ca U ban nhn dn tnh v pht trin du lch n nm 2010. Quyt nh s 2570/Q-UBND, ngy 18/11/2005 ca UBND tnh Ninh Bnh, Quyt nh v vic ph duyt quy hoch tng th khu du lch
III. Ti liu trc tuyn:

Bi Vn Thng - Ch tch UBND Tnh Ninh Bnh, Ninh Bnh tip tc phn u a Du lch thc s tr thnh ngnh kinh t mi nhn ca tnh, Trang thng tin in t Tng Cc Du Lch Vit Nam: http://www.vietnamtourism.gov.vn/index.php?option=com_content&task=vie w&id=4929&Itemid=147
- 10 -
Danh mc nhng k lc Vit Nam c xc lp - Trang thng
tin in t Sch K Lc Vit Nam: http://www.kyluc.com.vn/web/?view=detail&menu=12&id=55 Hang ng Trng An, Trang thng tin in t Bch khoa ton
th m Vit Nam: http://vi.wikipedia.org/wiki/Hang_ng_Trng_An Hong Tm, Ni cha Bi nh - im du lch hp dn, Trang
thng tin in t Bo Ninh Bnh: http://baoninhbinh.org.vn/news/43/2DA8D5/Nui-chua-Bai-Dinh---diem-dulich-hap-dan Bnh: http://ninhbinhtourism.com.vn/modules.php?name=News&op=viewst&sid=50 Trung tm Thng tin Du lch - TCDL, Chng trnh hot ng trong tun Du lch Ninh Bnh nm 2008, Trang thng tin in t Tng Cc Du lch Ninh Bnh: http://www.vietnamtourism.gov.vn/index.php?option=com_content&task=vie w&id=4931&Itemid=146 Vit Nam: mt trong 10 im du lch nng ng nht - Trang L hi cha Bi nh, Trang thng tin in t Du lch tnh Ninh
thng tin in t B Vn ho - Th thao v Du lch Vit Nam: http://www.cinet.gov.vn/?ctl=usc_NewsViewsdetail&rootId=0&zoneid=0&n ewsid=36253

(YRC) - Khai Thac - Phat Trien Du Lich Sinh Thai Trang An

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(YRC) - Khai Thac - Phat Trien Du Lich Sinh Thai Trang An

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

B GIO DC V O TO ----------

THUC NHM NGNH: XH1a

SINH VIN NGHIN CU KHOA HC 2008

SINH VIN NGHIN CU KHOA HC 2008

SINH VIN NGHIN CU KHOA HC 2008

SINH VIN NGHIN CU KHOA HC 2008

SINH VIN NGHIN CU KHOA HC 2008

DANH MC BNG BIU

Ni dung Cc k lc c xc nhn ti Cha Bi nh C cu s dng t ca khu du lch sinh thi Trng An

sinh thi Trng An.

Nhng gii php khai thc - pht trin du lch m bo gi gn

Di sn th gii ti Vit Nam, Trang thng tin in t UNESCO Vit Nam.

Khu ni cha Bi nh. Khu dch v du lch.

BN TNG TH KHU DU LCH SINH THI TRNG AN

QUN TH HANG NG TRNG AN

L CT BNG KHNH THNH CHA BI NH GIAI ON I

GING NC LN NHT VIT NAM (Ngun: Trung tm sch k lc Vit Nam)

L TRNG CY B TI I L PHT N LIN HP QUC LN TH V

MT S C VT TM THY KHU DU LCH TRNG AN

BN DU LCH TNH NINH BNH

176,04 Giao qun l 127,27 Giao t c thu tin

Cng thi im vi Tun l du lch Ninh Bnh din ra vo 11-17/04/2008.

Ngy 17/05/2008. i l Pht n ln u tin t chc ti Vit Nam, din ra vo 14-17/05/2008.

PHT T V CHIM BI CHA BI NH

II. Thc trng bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An:

Cc vn pht sinh trong qu trnh bo tn:

NG VO HANG SI - QUN TH HANG NG TRNG AN (nh: Th Minh)

III. Mi quan h gia khai thc v bo tn:

ca c quan qun l Xy dng v Vn ho.

- 41 Trc khi tin hnh d n phi lp Bo co nh gi tc ng mi

di tch lch s v din tch rng, ni vi.

HANG QUY HU - QUN TH HANG NG TRNG AN

MT C S SN XUT - BN SN PHM TI LNG NGH THU REN TRUYN THNG VN LM

PHT T LM L TM PHT V LY NC LC TI I L PHT N LIN HP QUC LN TH V

MT S C VT TM THY TI KHU DU LCH TRNG AN

KHCH THAM QUAN QUN TH HANG NG TRNG AN

NGI DN A PHNG C TH THAM GIA PHC V THUYN

PH LC II: Bn cc thnh ph du lch Vit Nam

PH LC III: Quyt nh s 82/2003/Q-TTg ca Th tng Chnh ph

Trng Yn, hc ngh thut tnh v cc huyn L Hoa n v c lin quan.

(Ngun: Trang Thng tin in t Tng Cc Du Lch Vit Nam)

TI LIU THAM KHO

II. Cc vn bn php quy:

Quyt nh s 82/2003/Q-TTg, ngy 29/04/2003 ca Th

III. Ti liu trc tuyn:

Danh mc nhng k lc Vit Nam c xc lp - Trang thng

th m Vit Nam: http://vi.wikipedia.org/wiki/Hang_ng_Trng_An Hong Tm, Ni cha Bi nh - im du lch hp dn, Trang

thng tin in t B Vn ho - Th thao v Du lch Vit Nam: http://www.cinet.gov.vn/?ctl=usc_NewsViewsdetail&rootId=0&zoneid=0&n ewsid=36253

You might also like