You are on page 1of 111

Cng trnh tham d cuc thi:

SINH VIN NGHIN CU KHOA HC TRNG


I HC NGOI THNG NM 2007

ti:

TC NG CA CHNH SCH TIN T NHM KIM


SOT LM PHT TI VIT NAM TRONG GIAI ON
HIN NAY

Nhm sinh vin thc hin:


CaoTh Tnh A18 K44H- KTNT
Nguyn Th Thanh Loan N3 K44F- KTNT
Gio vin hng dn: PGS.TS. Nguyn Th Quy

http://svnckh.com.vn

MC LC
MC LC ........................................................................................................ 2
Danh lc biu .............................................................................................. 4
Danh mc hnh v............................................................................................ 4
Danh mc bng biu ....................................................................................... 4
Danh mc ch vit tt ..................................................................................... 5
LI NI U ................................................................................................. 5
Chng I: TNG QUAN V LM PHT V CHNH SCH TIN T 8
I. Khi nim v nguyn nhn c bn gy lm pht .................................... 8
1. nh ngha .............................................................................................. 8
1.1. Lm pht .......................................................................................... 8
1.2. Phn loi......................................................................................... 10
1.3. Thc o lm pht ......................................................................... 12
1.4. Quan h gia lm pht, gi c v li sut. ..................................... 14
2. Hu qu ca lm pht .......................................................................... 16
2.1. Lm pht to nn s bt n cho mi trng kinh t x hi ........... 16
2.2. Lm pht phn phi li thu nhp quc dn v ca ci x hi. ....... 17
2.3. Lm pht lm li sut tng ln ....................................................... 17
2.4. Lm pht tc ng n cn cn thanh ton quc t ....................... 17
3. Nguyn nhn c bn gy lm pht. ...................................................... 18
3.1. Lm pht do mt cn i v c cu kinh t. .................................. 18
3.2. Lm pht do tng cung tin t........................................................ 19
3.3. Lm pht do cu ko. ..................................................................... 20
3.4. Lm pht do chi ph y. ............................................................... 21
II. Ngn hng Nh nc v chnh sch tin t ......................................... 22
1. Ngn hng nh nc ............................................................................ 22
1.1. Khi nim ....................................................................................... 22
1.2. Chc nng ca NHNN ................................................................... 22
2. Chnh sch tin t ................................................................................. 23
2.1. Khi nim ....................................................................................... 23
2.2. Cc cng c chnh ca chnh sch tin t ...................................... 24
III. Kinh nghim s dng CSTT nhm kim sot lm pht mt s nc
trn th gii ................................................................................................. 31
1. Cng ho Lin Bang Nga. ................................................................... 32
2. Hn Quc. ............................................................................................ 32
3. Trung Quc........................................................................................... 33
4. Cc bi hc kinh nghim rt ra............................................................ 34
4.1. CSTT tht cht cn ch trng vo cc nguyn nhn gy lm pht 34
4.2. Thc hin ng b cc cng c CSTT t c cc mc tiu n
nh kinh t-x hi ................................................................................ 35
http://svnckh.com.vn

4.3. Kt hp cht ch CSTT vi cc bin php khc............................ 36


Chng II: TNH HNH LM PHT V TC NG CA CSTT
NHM KIM CH LM PHT VIT NAM TRONG THI GIAN
QUA ................................................................................................................ 37
I. Thc trng lm pht ca Vit Nam ........................................................ 37
1. Bi cnh nn kinh t ton cu .............................................................. 37
2. Tnh hnh lm pht Vit Nam nm 2007 .............................................. 39
3. Tnh hnh lm pht u nm 2008. ...................................................... 41
II. Nguyn nhn gy lm pht Vit Nam ............................................... 43
1. Lm pht do chi ph y ....................................................................... 43
2. Gia tng tng cu gy ln tng trng qu nng Vit Nam ............. 46
3. Tng trng tin t v tn dng ............................................................ 47
III. nh hng ca lm pht ti nn kinh t Vit Nam. .......................... 51
1. Lm pht tc ng ti i sng x hi................................................. 51
2. Lm pht gy bt n kinh t v m, nguy c khng hong kinh t....... 52
IV. Chnh sch tin t nhm kim ch lm pht v tc ng ca cc
chnh sch ny ............................................................................................ 54
1. Chnh sch iu chnh li sut ............................................................. 55
2. Chnh sch tng t l d tr bt buc .................................................. 56
3. Nghip v th trng m ...................................................................... 58
4. Chnh sch t gi hi oi. .................................................................. 60
5. nh gi mc hiu qu ca CSTT trong vic kim ch lm pht
thi gian qua............................................................................................. 62
5.1. Cc kt qu t c...................................................................... 62
5.2. Cc hn ch v nguyn nhn ......................................................... 63
Chng III: GII PHP HON THIN CSTT NHM KIM CH
LM PHT GIAI ON T NAY N 2010 ......................................... 68
I. D bo tnh hnh lm pht giai on t nay ti nm 2010. ................. 68
1. C s d bo ........................................................................................ 68
2. D bo mc lm pht 2008-2010 ................................................... 69
II. Mt s gii php v kin ngh ............................................................... 71
1. Kt hp ng b CSTT vi cc chnh sch khc ................................. 71
2. Theo st bin ng ca th trng ti chnh kim sot mc tng
trng tn dng ph hp vi th trng tng trng kinh t ................... 73
3. Minh bch ho NSNN v tng cng gim st v bnh n th trng
ngoi hi. .................................................................................................. 75
4. Thc hin pht hnh tn phiu Ngn hng bng ngoi t. ................... 76
5. Thc hin ng b cc bin php tht cht tin t v bnh n gi c . 77
KT LUN .................................................................................................... 81
DANH MC TI LIU THAM KHO ..................................................... 83
PH LC ....................................................................................................... 85
http://svnckh.com.vn

Danh lc biu
Biu 1: Mc tng ca gi du th gii. ................................................. 38
Biu 2: Ch s gi tiu dng nm 2007 ...................................................... 40
Biu 3: Lm pht nm 2008 ....................................................................... 42
Biu 4: Gi nhp khu trung bnh 1 s mt hng....................................... 46
Biu 5: Vn FDI u t vo Vit Nam t 2003-2008 ............................... 48
Biu 6: Tng trng tin t v tn dng ..................................................... 50
Biu 8: Bin ng li sut lin NH ............................................................ 60
Biu 9: Lng gim cung tin di tc ng ca CSTT ........................... 63

Danh mc hnh v
Hnh1: Lm pht do cu ko ........................................................................... 20
Hnh2: Lm pht do chi ph y...................................................................... 21
Hnh 3 : Chnh sch tin t di ch t gi c nh. .................................. 64

Danh mc bng biu


Bng 1: Bng iu chnh gi xng ................................................................. 44
Bng 2: S lng NH t nm 1991 - 2008 ..................................................... 49
Bng 3: D bo tnh hnh kinh t VN nm 2008-2010 ................................... 70

http://svnckh.com.vn

Danh mc ch vit tt

Ch s gi tiu dng chung

CPI
CSTT

Chnh sch tin t

DTTB

D tr bt buc

FDI

u t trc tip nc ngoi

GDP

Tng sn phm quc ni.


Ngn hng

NH
NHNN

Ngn hng Nh nc

NHTM

Ngn hng Thng mi

NHTMCP
TCT

Ngn hng thng mi c phn


Tng cng ty

TCTD

T chc tn dng

TCTK

Tng cc Thng k.

TKT

Tp on kinh t

TGH

t gi hi oi.

CPI:

Consumer Price index

FDI:

Foreign Direct Investment.

GDP:

Gross Domestic Product.

http://svnckh.com.vn

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

LI NI U
1. Tnh cp thit ca ti
Lm pht l mt vn kinh t c bn v quan trng i vi bt k
quc gia no trong qu trnh pht trin kinh t- x hi. Nu mc lm pht
mc va phi s kch thch tng trng kinh t, nhng nu t l mc hai con
s thng s lm cho nn kinh t mt cn i v gy ra nhng hu qu
nghim trng. Trong khi ngn chn vn lm pht khng phi l vn
n gin m cn c cc gii php thng nht, ng b v khn ngoan.
Vit Nam tri qua hn 20 nm i mi xy dng ch ngha x hi,
tng tri qua giai on kinh t khng hong v lm pht cao ln ti 3 con
s nh nm 1985 (ln ti 700%). T nm 1986, thc hin ci cch, nn kinh
t bc u c nhng bc chuyn dch tch cc, t l lm pht gim
hn. Sau trong giai on nm 2004-2005, lm pht li c nguy c bng
pht ln cao khi t l lm pht nm 2004 ln 9.5% gn mc hai con s v
mi y, nm 2007 ln ti 12.5%, nm 2008 d on s ln ti hn 25%. Nu
trc kia tnh hnh lm pht ch yu do thi k quan liu bao cp, v trong
nn kinh t ng th nay cc bin php v chnh sch phi ph hp vi cc
yu t ca nn kinh t th trng v hi nhp vi quc t. Cui nm 2006,
Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 150 ca WTO. V vy, nn
kinh t Vit Nam chu nhiu nh hng ca cc bin ng nn kinh t ton
cu, i hi cc nh hoch nh chnh sch thc hin kim ch lm pht
khng ch tnh n cc nhn t bn trong m cn phi d tnh n cc yu t
tc ng bn ngoi.
So cc nc c nn kinh t mi ni khc, h cng c nhiu iu kin
pht trin kinh t ging vi nc ta nh nhm cc nc ASEAN-5 (Singapo,
Thi Lan, Philipin, Innxia v Malaixia) nhng t l lm pht ca Vit
Nam nm 2007 v 2008 gp i so vi mc trung bnh cc nc ny. Hn

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
na, Vit Nam li vp phi kh khn trong vic kim ch lm pht so vi cc
nc khc v thm ht cn cn thanh ton ln v thm ht ti kho, iu kin
v m km n nh, n nc ngoi nhiu trong khi d tr ngoi t th qu t 1.
V vy cuc chin lm pht Vit Nam tr nn kh khn v cng thng hn.
Trong khi chnh ph Vit Nam cha c nhiu kinh nghim iu hnh pht
trin kinh t trong iu kin nn kinh t m ca v hi nhp nn gp phi
khng t nhng tr ngi v vp vp ban u. Nhng sau nh c kinh
nghim v rt ra bi hc t cc nn kinh t khc, cc chnh sch dn dn i
ng hng.
Vi tt c l do trn, nhm nghin cu la chn ti Tc ng
ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht ti Vit Nam trong giai on
hin nay lm r tnh hnh lm pht v tc dng ca cc chnh sch tin t
ca NHNN.
2. Mc ch nghin cu
Da trn s liu c th v thc t din bin tnh hnh lm pht v ng
thi ca Nh nc nhm thy r c cc nguyn nhn gy ra lm pht, cc
tc ng tch cc v tiu cc ca tng chnh sch c th. T , d on tnh
hnh lm pht sp ti v xut cc gii php hon thin chnh sch tin t
kim ch lm pht hiu qu hn.
3. i tng nghin cu
i tng nghin cu ca ti bao gm: cc ch s gi c cc mt
hng, cc ch tiu kinh t v m cn bn nhm nh gi thc trng lm pht v
nh hng ca n ti nn kinh t ni chung; cc chnh sch tin t ca
NHNN, chnh sch ti kho v cc chnh sch khc ca Nh nc c lin
quan n vic kim ch lm pht hin nay.
1

: d tr mi tng ln 2008 l 20.8 t USD bng 20 tun nhp khu trong khi Trung Quc 1.7 nghn t USD
bng 19 thng xut khu. (Ngun : Bn tho lun s 2 ca Harvard Kenedy School v ASEAN: contrasts
with Viet Nam 13/06/2008 ca UBS)

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

4. Phm vi nghin cu
Cc s liu tp trung nghin cu trong nm 2007 v nm 2008 do Tng
cc thng k v NHNN, B ti chnh chnh thc ban hnh. Ngoi ra cn c
cc s liu, cng trnh nghin cu v nhn xt v tnh hnh lm pht v bin
ng nn kinh t v m ca Vit Nam do cc t chc quc t nh IMF, WB v
cc tp ch kinh t nc ngoi a ra.Tnh hnh lm pht v chnh sch ca
cc nc khc nh: Cng Ho Lin Bang Nga, Hn Quc v Trung Quc
cng nm trong gii hn phm vi nghin cu ca ti.
5. Phng php nghin cu
Nhm nghin cu s dng cc phng php nghin cu tng hp,
thng k, v phn tch cc s liu. Ngoi ra cn nghin cu v tham kho l
lun v cc vn cn bn ca nn kinh t v m; t kt hp vi thc tin
a ra nhn xt v l gii y hn.
6. Kt cu ca ti
Cng trnh nghin cu ngoi phn m u v kt lun, gm c 3 phn
chnh nh sau:
Chng I: Tng quan v lm pht v chnh sch tin t
Chng II: Tnh hnh lm pht v tc ng ca cc CSTT trong vic kim
sot lm pht trong thi gian qua
Chng III: Cc gii php hon thin CSTT nhm kim sot lm pht giai
on t nay n 2010.

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Chng I: TNG QUAN V LM PHT V CHNH SCH


TIN T
I. Khi nim v nguyn nhn c bn gy lm pht
1. nh ngha
1.1. Lm pht
Lm pht l mt hin tng kinh t ph bin ca hu ht cc nc trn
th gii. Cc nc pht trin, cc nc ang v chm pht trin u xy ra
tnh trng lm pht cc mc khc nhau trong tng thi k khc nhau, c
th lc ang tng trng nng, cng c th l lc suy thoi xy ra. c bit
hin nay, ton cu ang phi i din vi gi nguyn vt liu v lng thc
ang tng mnh, hin tng kinh t ny li xy ra ngy cng trm trng hn.
Vy lm pht c hiu ng n nh th no? c nhiu quan im khc
nhau v bn cht v nguyn nhn gy lm pht. Hin nay vn tn ti nhiu
cuc tranh lun ko di ca cc trng phi khc nhau xoay quanh vn
ny.
Theo trng phi lm pht gi c, A.Samuelson v William
D.Nordhaus cho rng lm pht xy ra khi mc gi c chung tng ln. y
l cch l gii theo biu hin ca lm pht v hu qu ca n ti nn kinh t.
Thc t cho thy, d lm pht xy ra bi nguyn nhn g th biu hin u tin
cng l tng gi c ca mt vi nhm cc mt hng, nh hng ca n cng l
lm cho gi tr tin t gim xung, cc thc o gi tr b nh hng.
Theo C.Mark, lm pht l do lng tin trong lu thng Kt vt qu
nhu cu v tin t ca lu thng trong hng ho Kc. Vn rt r rng rng
Mark nh ngha lm pht xut pht t nguyn nhn ca n, v theo Mark ch
c nguyn nhn l do lng tin tng ln Kt > Kc, gi c hng ho s tng.

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Mt khi nim khc, lm pht l khi lng tin c lu hnh trong
dn chng tng ln do Nh nc in v pht hnh thm tin v nhng nhu cu
cp thit (chin tranh, ni chin, thm ht Ngn sch v.v). Trong khi ,
lng hng ho khng tng ln khin dn chng cm trong tay qu nhiu tin
s tranh mua khin gi c tng vt c khi i n siu lm pht. Mt v d in
hnh l thi k th chin II, chnh ph c phi tr nhng khon bi thng
chin tranh khng lm thm ht Ngn sch ln v phi pht hnh mt lng
tin ln t 1/1992 n 12/1924. T l lm pht ln ti 3.25 x 106 ln mi
thng.
Milton Friedman, nh kinh t tin t v i, ngi c gii thng
Nobel v kinh t nm 1976, cho rng: Lm pht lun lun v lc no
cng l mt hin tng ca tin t. ng a ra nh ngha phn nh c
c biu hin v bn cht ca lm pht. Tuy nhin l lun ca ng c tnh thc
nghim ch khng c tnh l thuyt, ng xy dng quan im ca mnh v
lm pht trong khi tm hiu v lch s tin t, nhm xc nh ngun gc v tc
ng ca nhng thay i trong khi lng tin t t u th k XX.
Mt nh ngha v lm pht c cng nhn rng ri hin nay l theo
quan im ca trng phi trng tin hin i. H nh ngha lm pht l
hin tng gi c tng nhanh v lin tc trong mt thi gian di. Theo trng
phi ny, s tng ln ca mc gi chung mi ch phn nh hnh thc biu hin
ca lm pht, bn cht ca lm pht c th hin tnh cht ca s gia tng
: l s tng gi mc cao v ko di. Chnh s tng gi cao v lin
tc t thi gian ny n thi gian khc mi to ra nhng tc ng c th ca
lm pht. nh ngha ny c cc nh kinh t hc theo trng phi Keynes
ng h, v c bit thch hp vi cc nh iu hnh chnh sch tin t v
Ngn hng trung ng ch c th iu hnh chnh sch gi c trong di hn
ch khng th iu chnh trong ngn hn.

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
1.2. Phn loi
Phn loi lm pht s c nhiu cch khc nhau tu thuc vo tng quan
im v nhng tiu thc khc nhau:
1.2.1. Phn loi theo mc
Da theo mc lm pht c chia thnh cc loi sau:
Lm pht va phi (Lm pht mt con s):
Mc lm pht tng ng vi t l tng gi di 10% mt nm. Lm
pht mc ny thng khng gy ra nhng tc ng ng k i vi nn
kinh t. Tu theo chin lc pht trin kinh t tng thi k, chnh ph c th
ch ng nh hng mc khng ch trn c s duy tr mt t l lm pht l
bao nhiu phc v cho mt s mc tiu kinh t khc nh : kch thch tng
trng kinh t, tng trng xut khu v gim t l tht nghip trong cc nm
ti kho nht nh v.vTuy nhin ch c th chp nhn lm pht ny trong
iu kin nn kinh t cn cha t ti gi tr sn lng tim nng so vi iu
kin hin ti.
Lm pht cao (Lm pht phi m):
Mc lm pht tng ng vi t l tng gi nhanh hai hoc 3 con s
trong mt nm. Loi lm pht ny khi tr nn vng chc s gy ra nhng
bin dng kinh t nghim trng. Gii php kim ch hin tng lm pht
ny i hi phi tng hp lc lng ca ton nn kinh t quc dn trong cc
n lc tht cht tin t, y mnh sn xut, thu ht v nng cao hiu qu u
t, ci cch li c cu nn kinh t, nng cao trnh cng ngh Nc ta
tri qua v chng vi loi lm pht ny trong thi k hin nay v thi k t
nm 1985 n 1988.
Siu lm pht:
Lm pht t bin tng ln vi tc cao, vt xa lm pht phi m.
Siu lm pht thng gy ra nhng thit hi cc k nng n v nghim trng;

10

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
tuy nhin chng t xy ra. Hnh nh siu lm pht in hnh trong lch s lm
pht th gii l lm pht c nm 1922-1923, gi c tng t 1 n 10 triu
ln trong vng 1 nm.
1.2.2. Phn loi theo tnh cht
Da vo tnh cht ca lm pht, lm pht c chia thnh 3 loi: Lm
pht thun tu, lm pht d kin v lm pht khng d kin.
Lm pht thun tu:
Lm pht thun tu xy ra khi gi ca tt c cc hng ho dch v tng
vi tc nh nhau. Lc , gi c tng i ca cc hng ho (gi ca hng
ho ny so vi gi trung bnh ca hng ho khc) khng thay i. V vy, lm
pht thun tu khng khuyn khch ngi tiu dng thay th hng ho ny
bng hng ho khc ( nu xut pht t ng lc thu nhp).
Lm pht d kin (lm pht ):
Lm pht d kin c t l lm pht gi mc nh v c th d on
trc c. Mi hot ng kinh t s trng i vo n tnh ton iu chnh
(v d iu chnh li sut danh ngha, tin lng danh ngha, gi c trong cc
hp ng kinh t, cc khon chi, tiu chun ngn sch). S d lm pht ny
gi l lm pht v khi hnh thnh th tr nn n nh v t duy tr trong
mt thi gian. Nhng c sc mi trong nn kinh t (c th t trong nc hoc
t nc ngoi) s y lm pht khi trng thi .
Lm pht khng d kin:
Lm pht khng d kin xy ra mang tnh t bin m trc cha h
xut hin. Kiu lm pht ny thng duy tr mc phi m v c nh
hng ln n nn kinh t. V xy ra t ngt nn s to ra mt c sc v kinh
t, to tm l bt n nh trong ngi dn v s mt tin tng vo chnh
quyn ng i.
1.2.3. Phn loi theo nguyn nhn.

11

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Lm pht xy ra do nhiu nguyn nhn khc nhau, mi mt nguyn
nhn li to ra loi lm pht c tnh cht khc nhau. C th chia lm pht
thnh: Lm pht cu ko, lm pht chi ph y, lm pht c cu, lm pht tin
t v cc nguyn nhn khc. Xc nh k nguyn nhn chnh v c tnh ca
lm pht l yu t cn bn kim ch lm pht. Cc loi lm pht ny s
c phn tch r hn trong phn Nguyn nhn c bn gy lm pht.
1.3. Thc o lm pht
V biu hin ca lm pht l s tng ln ca mc gi chung nn o
lng mc lm pht, ngi ta cn c vo tc tng ca mc gi chung. Tc
tng ca mc gi chung cn c gi l t l lm pht c tnh theo cng
thc sau:
It = (Pt - Pt-1)/ Pt-1 x 100.

(1)

Trong :
- t l giai on tnh lm pht
- It l t l lm pht giai on th t
- Pt l tng gi c giai on t
- Pt-1 l tng gi c giai on t-1.
(t v t-1 l hai giai on k tip nhau)
Mc gi chung c xc nh theo hai phng php sau:
1.3.1. Phng php xc nh da trn ch s gi.
Ch s gi bao gm: ch s gi tiu dng (CPI); ch s gi bn l (RPI);
ch s gi sn xut (PPI); ch s gi hng ho bn bun (WPI). Cch xc
nh cc ch s gi ny gn tng t nh nhau tuy nhin ch c ch s gi
tiu dng (CPI) c dng ph bin nht v vic thu thp s liu v xc nh
t trng ca cc ch s gi cn li rt phc tp v kh tnh.
Vic dng ch s gi o lng lm pht thng khng c chnh
xc, bi n lun c khuynh hng phng i lm pht thc. L do y l

12

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
do n khng phn nh y s ci thin cht lng sn phm v khng
phn nh s ci tin k thut sn xut.
Ch s gi tiu dng (CPI) phn nh mc gi c bnh qun ca nhm
hng ho v dch v cho nhu cu tiu dng ca cc thnh vin tham gia
trong nn kinh t. Ngi ta chn ra r hng ho v dch v tiu biu cho c
cu tiu dng ca c nn kinh t trong mt thi gian nht nh v ng thi
xc nh lng tiu dng tng ng vi cc hng ho v dch v . Vit
Nam, tng cc thng k cng p dng theo phng php ny v ch yu
dng theo cng thc Laspeyres:
n

PitQio
CPI

i 1
n

(2)
PioQio

i 1

Trong :
Pit l gi hng ho sn phm i trong giai on t
Pio l gi hng ho sn phm i trong giai on c s
Qio l trng s ca sn phm i trong giai on c s trong r hng ho
n l s lng hng ho tiu dng.
Nc ta s dng trng s c nh trong 5 nm, k gc 2000 s dng
trong thi k 2001- 2005; nm 2005 dng cho thi k 2006-2010. Do nhu cu
tiu dng ca ngi dn thay i theo thi gian: nm gc 1995 (296 mt
hng), 2000 (390 mt hng), 2005 (494 mt hng). Cc mt hng trong r
hng ha CPI hin c phn chia thnh cc nhm, chi tit theo cc cp: cp
1: 10 nhm, cp 2: 32 nhm, cp 3: 86 nhm, cp 4: 237 nhm. 2
C 4 cch tnh CPI theo gc m Tng Cc Thng K dng l :
1. CPI hng thng so vi thng trc;
2. CPI hng thng so vi thng 12 nm trc;
3. CPI hng thng so vi cng thng (cng k) nm trc;
2

Xem ph lc r hng ho nm 2005.

13

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
4. CPI so vi nm gc c nh (thay i 5 nm mt ln v hin tnh theo
nm gc 2005).

1.3.2. Phng php xc nh da trn ch s gi gim pht GDP


Ch s ny o lng mc gi bnh qun ca tt c cc hng ho v
dch v to nn tng sn phm c sn xut trong nc. Do vy, ch s
ny c th ni l ton din hn ch s CPI v bao qut c tt c cc loi
hng ho v dch v; n hay c cc nc M v chu u s dng tnh
lm pht. Ch s ny c tnh bng t l gim pht gia GDP danh ngha
v GDP thc t theo cng thc sau:
n

LGDP

GDPdanhnghia
GDPthucte

PitQit

(3)

1 1
n

PioQit
i 1

Trong :
LGDP l ch s gim pht GDP (ch s Paasche)
Qit l lng hng ho sn phm i (i=1 n n) trong giai on t.
1.4. Quan h gia lm pht, gi c v li sut.
Lm pht cao s nh hng ti mc gi c v li sut. Bn cht ca
vn ny l tc ng ca khi lng tin t c lu thng ti nn kinh
t. V tin l mt lng ti sn c s dng vo mc ch trao i; khi
lng tin l khi lng ti sn . Mi ngi c th s dng nhng ti sn
khc nhau giao dch. Ti sn r rng nht cn a vo khi lng tin t
l tin mt tc l tin xu v tin giy hin c. Loi ti sn th 2 l tin gi
khng k hn tc l ti sn mi ngi gi ti khon trong ngn hng v c
th rt ra thanh ton bt k lc noV kh c th l gii mt cch chnh
xc loi ti sn no cn c tnh vo thnh phn ca khi lng tin t
nn c nhiu ch tiu khc nhau: C, M1,M2, M3 v L Tuy nhin M1 v
M2 c s dng thng dng nht. M1 l tng ca tin mt, tin gi khng

14

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
k hn, sc du lch v cc khon tin c th vit bng sc. M2 l tng ca
M1 v lng tin gi c k hn ngn. M2 c cc nc ang pht trin
trong c Vit Nam s dng tnh lng cung tin.
Ngi ta cn tin mua hng ho v dch v. Khi cn tin hn
trao i, h s gi nhiu tin hn. Do , s lng tin t trong nn kinh t
c quan h mt thit vi s lng tin trao i trong cc giao dch. Khi
lng tin t c xoay vng trong nn kinh t (tc giao dch ca nn
kinh t) chnh bng gi tr hng ho giao dch ca c nn kinh t.
Ta c phng trnh s lng tin t:
Khi lng tin t x Tc lu thng = Gi c x sn lng.
MxV=PxY

(4)

Trong : M l s lng tin t cung ng


V l tc chu chuyn ca tin
Y l tng sn lng quc dn hay GDP thc t
P l gi c cc mt hng ni chung.
Do : % thay i M + % thay i V = % thay i P + % thay i Y.
S bin i ca gi c l lm pht theo nh nh ngha, s thay i Y
c coi l tng trng, tc chu chuyn tin u c coi l khng i.
Nh vy, tc cung ng tin mt bng tng ca tng trng v t l lm
pht. Khi lng tin t cung ng cao hn nhiu so vi lng hng ho sn
xut ra, tc tng trng t trong khi tc tng cung tin tng th ng
nhin t l lm pht tng cao hay cn gi l mc tin t ho cao ca mt
nn kinh t. Ch s o mc tin t ho ny l M2/ GDP thc t v y
cng l mt ch s quan trng phn nh khi qut quy m ngun gc lun
chuyn tin t ca mt nn kinh t.
V li sut, c hai loi li sut l li sut thc t v li sut danh
ngha. Li sut ngn hng c gi l li sut danh ngha v s gia tng sc
mua tin t theo thi gian gi l li sut thc t. Li sut thc t l thc o

15

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
hiu qu cho chi ph vn ca cc hot ng kinh doanh. I.Fisher (1887-1947)
a ra phng trnh quan h gia 2 loi li sut ny v lm pht. S bin
i ca li sut danh ngha ph thuc vo bin ng ca li sut thc t v
lm pht theo phng trnh sau:

= i - r. Thng thng khi nhn vo li sut

nim yt ngn hng kh cao, thng thu ht c ngi dn gi tin v k


vng lng tin s tng ln trong tng lai.Th nhng nu trong tng lai
mc gi hng ha tng cao, thm ch cao hn c mc li sut ng nhin
lng tin sau s mua c t hng ho, dch v hn so vi lc ban u,
nh vy vic hi sinh tiu dng hin ti k vng trong tng lai t ra khng
c hiu qu . Khi li sut thc l m. Quyt nh ng n l tch tr cc
ti sn c gi khc thay v gi tit kim.
2. Hu qu ca lm pht
Lm pht khng n thun l s tng ln ca gi c cc mt hng. c
bit khi tnh hnh lm pht bin ng ngoi d tnh ln n 2 con s nh
Vit Nam hin nay, n to nn s bin ng bt thng v gi tr tin t v
lm sai lch thc o trong quan h gi tr v nh hng n mi hot ng
kinh t x hi.
2.1. Lm pht to nn s bt n cho mi trng kinh t x hi
S bin ng bt thng ca t l lm pht gy kh khn trong vic xc
nh mc sinh li chnh xc ca cc khon u t. iu ny to nn tm l
ngn ngi khi quyt nh u t, c bit l u t di hn. Hn na, gi
c gi tr ti sn, nh u t thng u c cc ti sn c gi tr gi
nguyn gi ti sn ban u ca h nh nh t, vng bc khin cho th
trng ny tng gi t ngt, kh kim sot ni.
Trong iu kin lm pht bin ng, cc quyt nh u t b bp mo,
cc doanh nghip thch vay ngn hn hn l vi cc hp ng di hn lun
cha ng ri ro tim nng.

16

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Lm pht cng gy nh hng tiu cc n lao ng khi cc cng on
tm cch u tranh i tng lng danh ngha. iu ny lm tng chi ph sn
xut ca doanh nghip v lm ngng tr s tng trng kinh t.
2.2. Lm pht phn phi li thu nhp quc dn v ca ci x hi.
Gi c bin ng mnh lm gim sc mua ca ng tin, khin cho
nhiu h gia nh b y ti mc ngho v cn ngho. Mc lng ca cng
nhn cha c iu chnh trong khi gi c bin ng cc mt hng thit yu
nhiu nht th s bn cng ho mt nhm ngi dn. Cc nh u c th c
li do gi c tng ln. iu ny khin cho phn ho x hi ngy cng su sc
hn.
2.3. Lm pht lm li sut tng ln
Lm pht lm li sut danh ngha tng ln. Li sut danh ngha c n
nh theo cng thc trn ph thuc vo li thc t v t l lm pht d tnh.
Ngn hng s iu chnh li sut ny theo bin ng lm pht trn th trng.
Trong trng hp lm pht bin ng mnh, khng ph hp vi lm pht d
tnh th mc li sut danh ngha s nh hng n gi tr ca li sut thc t,
tc ng n tit kim v u t, cui cng l tng trng kinh t. Nu li
sut danh ngha qu cao, lm tng chi ph huy ng vn ca doanh nghip,
dn n gim s lng cc d n u t. Ngc li, nu li sut danh ngha
khng theo kp vi mc lm pht, to ra li sut thc m, lm cc ngn hng
kh khn trong qu trnh huy ng vn trong khi nhu cu tn dng tng cao.
2.4. Lm pht tc ng n cn cn thanh ton quc t
Nu t l lm pht trong nc cao hn nc ngoi, trong iu kin t
gi c nh hng ho trong nc s tr nn t hn trong khi hng nhp khu
li r hn tng i, thc y hot ng nhp khu, nh hng ti cn cn
vng lai v gy p lc nhiu ti t gi. Nu t gi c iu chnh n c th

17

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
thc y mc lm pht trong nc cao hn bi gi ni a ca hng nhp
khu tr nn t hn v y mc gi c chung tng ln.
3. Nguyn nhn c bn gy lm pht.
3.1. Lm pht do mt cn i v c cu kinh t.
Nguyn nhn ca lm pht l do s mt cn i v c cu kinh t, mu
thun v phn phi gy ra tng gi. iu ny xy ra khi trong nn kinh t c
xut hin quan h khng bnh thng trong cc cn i ln ca nn kinh t
nh cng nghip- nng nghip, cng nghip nng - cng nghip nh, sn xut
- dch v, xut khu - nhp khu, tch lu - tiu dng. Tnh trng ny s cng
gy cng thng thm cc mu thun theo c ch lan truyn v dn ti lm
pht tng thm. Thng tnh trng ny xy ra cc nc ang pht trin,
ang thc hin ci cch kinh t, cng nghip ha hin i ha nhng gp phi
kh khn v c s h tng, nhn lc v tri thc dn ti nng lc sn xut cha
c khai thc ht, trng thi va tha va thiu xut hin. Biu hin c th
l: Mt cn i gia cung v cu lng thc thc phm; ngoi t c hn do
nhp khu nhiu hn xut; ngn sch thm ht v b hn ch do thu c t
nhng nhu cu chi cao.
Lm pht c cu c th vit di phng trnh sau:
I=

. d/ GDP + . Log(GDP) + . Log(e) +

(5)

Trong : d l mc thm ht ngn sch nh nc


e l t gi hi oi
l l t l lm pht.
C th gii thch hin tng nh sau: Do tc th ho cao, lng
t nng nghip gim xung trong khi nhu cu tiu dng tng ln vi lng

18

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
cung hn ch v kt qu l lm cho cu nhiu hn cung y gi lng thc ln
cao.
Khi nn kinh t i hi tng trng cao, nhu cu nhp khu phc v
sn xut tng, nhp siu gia tng, Ngn sch Nh nc thm ht do nhu cu
chi tiu cho cc d n c s h tng v pht trin kinh t;cc yu t ny to p
lc ph gi ni t v pht hnh thm tin am bo chi tiu.
kim sot c lm pht i hi phi loi b nhng cn i nu trn
nh pht trin sn xut nng nghip; tng cng sn xut cc mt hng c th
mnh xut khu, ci thin t gi v hn ch chi tiu chnh ph v x hi.
3.2. Lm pht do tng cung tin t
Nguyn nhn ny do trng phi trng tin a ra. Lm pht xut hin
khi c mt khi lng tin bm vo trong lu thng ln hn khi lng cn
thit cho lu thng ca th trng. Khi , tin ni a s mt gi, ngi dn
khng mun gi tit kim ngn hng v nguyn tc li sut dng thng b
vi phm, hn na mt lng tin vo gi tr ca ng tin m tch tr ngoi t,
vng hoc bt ng sn Theo cng thc (4) ta c th suy ra c mc
lm pht ph thuc vo mc cung tin v mc tng trng kinh t. C th
lng ho theo phng trnh sau:
I = . m + .g +

(6)

Trong : m l tc tng trng tin t


g l tc tng trng GDP thc.
kim ch c lm pht trong trng hp ny, bin php tt nht l
gim lng tin cung ng trn th trng thng qua cc chnh sch tin t v
ti kha ca chnh ph, ng thi nng cao hiu qu u t va gip tng
trng kinh t va gim lm pht.

19

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
3.3. Lm pht do cu ko.
Lm pht cu ko l do tng cu tng ln mnh m, vt qu kh nng
cung ng ca x hi, dn n p lc tng gi c. Bn cht ca hin tng ny
l do chi tiu qu nhiu tin mua mt lng cung hng ho hn ch. L do
chnh l do chnh ph, h gia nh hoc cc doanh nghip tng nhu cu tiu
dng hoc u t; cng c th l lng tin lu thng qu nhiu lm tng nhu
cu chi tiu y gi c ln cao. Tuy nhin nu trong iu kin nn kinh t vn
cha t c sn lng tim nng th vic tng tng cu s lm gi c tng t
trong khi sn lng tng nhiu v do n li tr thnh mt chnh sch lm
pht c hiu qu y mnh kh nng sn xut ca x hi. l l do ti
sao m cc nc mun duy tr mt t l lm pht nh tng i v n c vai
tr lm tng trng kinh t v khng nh hng nhiu n x hi. Hoc l
tnh trng suy thoi mnh, tng cu gim trm trng chnh ph cn c bin
php kch thch tng cu tng ln tr li.
gi

AD0

AD1
AS

P1
P2

GDP
Hnh1: Lm pht do cu ko

Mc lm pht do cu ko ph thuc vo co gin theo gi ca


cung hng ho v dch v. Khi gi tng, cung hng ho v dch v c th tng
nhanh v p ng c tng cu v s gim p lc tng gi. Mt khc, nu

20

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
nn kinh t c sn ngoi t s tng nhp khu cc hng ho r hn trong nc
s to iu kin gim p lc tng gi v khng gy lm pht.
3.4. Lm pht do chi ph y.
Lm pht do chi ph y l loi lm pht do p lc tng gi c xut pht
t s tng ln ca chi ph sn xut vt qu mc tng ca nng sut lao ng
v lm gim mc cung ng hng ho ca x hi. Chi ph sn xut tng c th
do cc nguyn nhn sau: Mc tng tin lng lao ng vt qu mc tng
nng sut lao ng do p lc khan him lao ng trn th trng, hoc do yu
cu i tng lng ca cng on hoc do mc lm pht d kin tng ln; Gi
ni a ca hng nhp khu tng ln, nu cc hng ho ny c s dng cho
nhu cu tiu dng th n s nh hng trc tip ti gi c ni a, nu n c
s dng nh u vo ca qu trnh sn xut th s lm tng gi thnh sn xut
v do tng gi tiu dng; S tng ln ca thu v cc khon ngha v vi
ngn sch Nh nc, t nh hng n mc sinh li ca hot ng u t,
gi c s tng ln duy tr mc sinh li thc t.(hnh2)

gi

AS1

P1

AS0

P2
AD

GDP
Hnh2: Lm pht do chi ph y

Tuy nhin cc l do ny ch dn n s tng gi v mt ngn hn. Sau


mc gi s tr v v tr c duy tr mc sn lng tim nng di c ch

21

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
t iu chnh ca th trng. Nhng nu tng cu tng do chnh ph iu
chnh u tin tng trng hoc gim tht nghip s to phn ng tng mc
gi mi, lm cho gi c tip tc tng v lm pht s ko di hn.

II. Ngn hng Nh nc v chnh sch tin t


1. Ngn hng nh nc
1.1. Khi nim
Ngn hng nh nc (Ngn hng trung ng) NHNN l mt nh ch
cng cng, c th c lp hoc trc thuc ph; thc hin chc nng c
quyn pht hnh tin, l ngn hng ca cc ngn hng, ngn hng ca chnh
ph v chu trch nhim trong vic qun l nh nc v cc hot ng tin t,
tn dng, ngn hng. Vit Nam, NHNN trc thuc chnh ph, chu s iu
tit v chi phi ca chnh ph v nhn s, ti chnh v c bit cc quyt nh
lin quan n vic xy dng v thc hin chnh sch tin t. im hn ch ca
n l khng ch ng c trong vic thc hin cc chnh sch tin t.
1.2. Chc nng ca NHNN
NHNN va thc hin chc nng l ngn hng ca chnh ph v ngn
hng ca cc ngn hng. Ngn hng ca chnh ph tc l gi cc ti khon
cho chnh ph, nhn tin gi v cho vay i vi kho bc, h tr chnh sch ti
kho ca chnh ph bng vic mua tri phiu chnh ph. Ngoi ra cn kim
sot mc cung tin t thc hin chnh sch tin t nhm n nh v pht
trin kinh t; h tr v gim st hot ng ca cc th trng ti chnh. Vi
chc nng l ngn hng ca cc ngn hng thng mi (NHTM), NHNN gi
cc ti khon d tr ca NHTM, thc hin tin trnh thanh ton cho h thng
NHTM v nh ngi cho vay cui cng trong trng hp khn cp.

22

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
2. Chnh sch tin t
2.1. Khi nim
Chnh sch tin t (CSTT) l chnh sch kinh t v m trong NHNN
thng qua cc cng c ca mnh, thc hin kim sot v iu tit khi lng
tin cung ng nhm n nh gi tr ng tin v t c cc mc tiu kinh
t-x hi ra.
CSTT thng tp trung vo cc mc tiu sau:
- n nh gi c (kim sot lm pht) l mc tiu hng u v di hn ca
CSTT. NHNN thng lng ho mc tiu ny bng tc tng ca ch
s gi tiu dng x hi.
- n nh t gi: Nhm ngn nga nhng bin ng mnh, bt thng
trong t gi hi oi; gip cho hot ng kinh t i ngoi c hiu qu
hn nh d on c chnh xc v mt khi lng gi tr.
- n nh li sut: V li sut l nhn t ch yu nh hng ti quyt nh
chi tiu ca cc doanh nghip v cc h gia nh. Nhng bin ng bt
thng ca li sut s gy kh khn cho doanh nghip v c nhn d tnh
vic chi tiu hay lp k hoch kinh doanh.
- Tng trng kinh t: Do chnh sch tin t c th nh hng ti ca ci
v chi tiu ca x hi nn c th s dng n lm n by kch thch tng
trng kinh t.
- Gim t l tht nghip: To cng n vic lm y la mc tiu ca hu
ht cc chnh sch v m trong c CSTT v n khng ch lm tng
phc li x hi m cn gim p lc v chi ngn sch tr cp tht nghip
v an ninh x hi.

23

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
2.2. Cc cng c chnh ca chnh sch tin t
Cc cng c ca chnh sch tin t l cc hot ng ca NHNN nhm
tc ng trc tip hoc gin tip n khi lng tin t trong lu thng v li
sut trn th trng. Cc cng c gin tip l cc cng c tc ng gin tip
ti khi lng cung ng tin v li sut thng qua c ch ca th trng. Cng
c gin tip bao gm: nghip v th trng m, chnh sch ti chit khu, d
tr bt buc v t gi (t gi Nh nc lun n nh theo c ch th ni c
iu chnh). Ngc li vi n l cng c trc tip bao gm : n nh khung
li sut v hn mc tn dng, bin giao ng ca t gi v chnh sch qun
l ngoi hi.
2.2.1. Cc cng c gin tip
2.2.1.1. Nghip v th trng m
Nghip v th trng m l nghip v trong NHNN s dng vic
mua bn chng khon trn th trng tin t m c th y l tri phiu
chnh ph thay i c s tin, t tc ng ti lng tin cung ng v
mc li sut trn th trng.
C ch tc ng: NHNN mua (bn) chng khon s lm tng hoc
gim ngay lp tc d tr ca cc NHTM. Kh nng to tin gi thng qua
cung ng tn dng b nh hng, dn n lm tng (gim) lng cung tin.
Th hai l khi vn kh dng ca cc NH tng (gim), mc cung vn trn th
trng lin NH tng ln (hoc gim) lm li sut th trng lin NH gim
(tng), t nh hng ti mc li sut khc trn th trng ti chnh ni
chung. Th ba, nghip v th trng m nh hng n cung cu ca chng
khon, tc ng ti gi c, mc sinh li ca chng khon t nh hng ti
li sut th trng. Chng khon ch yu c NHNN pht hnh l tn phiu
kho bc v n c tnh lng cao nn c th thc hin nghip v ny mt cch
nhanh chng v d dng.

24

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
u im ca cng c ny l khng chu nh hng ca bt k nhn t
no khc, rt linh hot v chnh xc. NHNN c th nhanh chng iu chnh
lng cung tin, sa cha sai lm bng cch tin hnh nghip v mua bn trn
th trng m. y c coi l cng c hiu qu nht ca chnh sch tin t.
Tuy nhin, NHTM i khi chu p buc phi mua vo hoc bn ra mc d
NHNN coi n l hot ng theo nguyn tc t nguyn. Tuy nhin, vic thc
hin cng c ny i hi s pht trin ca th trng ti chnh th cp ni
chung v th trng tin t ni ring.
2.2.1.2. Chnh sch ti chit khu
Chnh sch ti chit khu bao gm cc quy nh v vic cho vay ca
NHNN i vi NHTM. NHNN thng cho cc NHTM vay di hnh thc
chit khu li cc giy t c gi ngn hn (ch yu l tn phiu kho bc v
thng phiu) do cc NHTM a n nhm gii quyt vn thiu ht tm
thi v tin mt b p thiu ht trong qu d tr bt buc v p ng nhu
cu thanh khon. Nhng thay i trong chnh sch ti chit khu tc ng
n lng vay chit khu ca NHTM, t nh hng ti lng tin cung
ng.
C ch tc ng: NHNN thng qua vic thay i quy nh v hn mc
chit khu, li sut ti chit khu v cc iu kin ti chit khu nh hng
n hot ng i vay ca NHTM. Li sut ti chit khu tc ng n chi ph
u vo ca cc NHTM, cc NHTM s phi tng (gim) li sut cho vay, nh
hng trc tip n nhu cu tn dng. Mt khc, khi li sut chit khu tng s
hn ch vic vay tin ca cc NHTM, gim kh nng tn dng phc hi d
tr.
u im ca cng c ny l: Cc khon cho vay ca NHNN u c
m bo bng giy t c gi, do chc chn s thu hi c. Tuy nhin,
cng c ny ch c th pht huy tc dng khi NHTM c nhu cu vay t

25

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
NHNN. Vi s pht trin ca th trng ti chnh, cc NHTM c th huy
ng vn t nhiu ngun vay khc nhau, gim s l thuc vo NHNN nn
gim mc hiu qu ca cng c ny.
2.2.1.3. T l tr bt buc
D tr bt buc l s tin m cc NHTM buc phi duy tr trn mt ti
khon tin gi khng hng li ti NHNN. T l d tr thp, s nhn tin t
ln s gip m rng tn dng, tng nhanh mc cung tin v ngc li.
C ch hot ng: Vic thay i t l d tr bt buc nh hng ti
lng cung tin nh sau: Mt l khi NHNN quyt nh tng t l d tr bt
buc, mt phn d tha d tr trc y chuyn thnh d tr bt buc, lm
gim kh nng cho vay ca h thng NH. Th hai, t l d tr bt buc l mt
thnh phn trong mu s ca s nhn tin. Vi vy, s tng ln ca t l d tr
bt buc s lm gim s nhn tin v do l m rng kh nng cung ng
tin t ca h thng NH. (cng thc 9).
u im ca cng c ny l c nh hng rt mnh ti lng tin
cung ng. Ch cn mt thay i nh t l d tr bt buc cng s dn n s
thay i ng k khi lng tin t. Nhng c th lm cho cc NHTM mt
kh nng thanh ton ngay ( c bit l cc NH c d tr vt mc qu thp),
lm kh nng qun l thanh khon ca cc ngn hng tr nn kh khn hn.
Mc cung tin danh ngha bao gm hai thnh phn l tin mt lu
thng v tin gi khng k hn:

M
Trong :

l cung tin danh ngha

U l lng tin mt lu hnh


D l lng tin gi

26

(8)

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
T l gia tin mt trong lu thng so vi tin gi l:

c
T l d tr thc t s l:

ra =

U
D

Trong : ra l t l d tr thc t
Ra l d tr thc t
Khi ta c s nhn tin t l : mM =

c
c r
1

(9)
a

Nu cp = 0 v ra =rr th mM = 1/rr
2.2.1.4. Chnh sch t gi hi oi
T gi hi oi c nh hng quan trng trong vic km hm hay thc
y s di chuyn cc lung tin t, vn v hng ho gia cc nc vi nhau.
V vy, vic xc lp mt t gi hi oi hp l nhm khuyn khch hot ng
kinh t i ngoi pht trin phc v cho nn kinh t quc gia l mt nhim v
quan trng ca CSTT. C ba ch t gi m cc nc v ang p dng:
- T gi c nh: NHNN buc phi can thip vo th trng ngoi hi duy
tr t gi bin ng xoay quanh mt mc c nh trong bin hp nh
trc. Nh vy, trong ch t gi c nh NHNN buc phi mua vo hoc
bn ra ng ni t nhm gii hn s bin ng ca t gi trong bin
nh. Ch ny c u im l gim bt ri ro trong thanh ton quc t
nhng li ph thuc qu nhiu vo CSTT, i hi NHNN lun c sn ngun
ngoi t di do.
- T gi th ni hon ton: T gi c xc nh hon ton theo cung cu trn
th trng ngoi hi m khng c bt k s can thip no ca NHNN. Ch
t gi ny c nh gi l gip CSTT quc gia c c lp v t bin ng

27

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
t bn ngoi.Tuy nhin, ch ny li gy bin ng thng xuyn cho t
gi, gy nhiu ri ro cho hot ng thanh ton quc t.
- T gi th ni c iu tit: NHNN tin hnh can thip trn th trng ngoi
hi nhm nh hng ln t gi, nhng NHNN cam kt khng duy tr mt mc
t gi c nh hay bin dao ng no xung quanh t gi trung tm. iu
ny c ngha l NHNN thc hin cc nghip v mua bn ngoi t iu tit
th trng ngoi hi, song khng nhm mc ch c nh t gi nh i vi
t gi c nh.
2.2.2. Cc cng c trc tip
2.2.2.1. Hn mc tn dng
Hn mc tn dng l mc d n ti a m NHNN buc cc NHTM v
t chc tn dng khc tun th khi cp tn dng. Mc d n c quy nh
cho tng ngn hng cn c vo c im kinh doanh ca tng ngn hngm
nh hng c cu kinh t tng th, nhu cu ti tr cho cc i tng chnh
sch.Cng c ny c p dng ph bin cc nc trong thi k hot
ng ti chnh c iu tit cht ch. Trong trng hp lm pht cao, cc
cng c gin tip khng pht huy tc dng hoc NHNN khng c kh nng
khng ch v kim sot c lng bin ng ca li sut kh dng trong h
thng NHTM th cng c ny c v l mt cng c hu hiu. Tuy nhin n li
thiu linh hot, i ngc li vi chiu hng bin ng ca th trng tn
dng, y li sut ln cao v i khi lm gim kh nng cnh tranh ca cc
NHTM.
Hn mc tn dng i khi t ra khng hiu qu mt phn v bn thn
cng c ny mang tnh cht hnh chnh v thiu tnh linh hot, nhng ch
yu l do n xut pht t s thiu cn c trong xc nh hn mc tn dng v
s lng lo ca cc ch ti trong vic qun l chnh sch ny.
2.2.2.2. Khung li sut

28

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Vi cc nc m tn dng ngn hng l ngun tn dng ch yu ca t
nc, vic quy nh gii hn bin dao ng ca cc mc li sut s c nh
hng trc tip ti mc li sut th trng.
Khung li sut bao gm khung li sut trn v li sut sn. Thng
NHNN s quy nh mc li sut trn i vi li sut cho vay v li sut trn
i vi li sut i vay ca cc ngn hng. y l cng c cng nhc ch p
dng khi cc yu t th trng cha pht trin n nh
2.2.2.3. Bin giao ng t gi
Bin giao ng t gi quy nh mc t gi ti a v ti thiu m cc
ngn hng c php p dng khi kinh doanh ngoi hi. Khi ni lng bin
c th iu tit d dng lng cung cu tin ni v ngoi t, c th lm tng
gi ni t v mt phn kim ch lm pht.
y cng l cng c mang tnh cht hnh chnh, cng nhc nn bn
cnh kh nng tc ng trc tip ti mc t gi trn th trng n cng gy
nhiu phn ng tiu cc v c th dn ti nhng bin ng khng mong mun
trn th trng ngoi hi.
2.2.2.4. Chnh sch qun l ngoi hi
Ngoi hi l cc phng tin c gi tr c dng ct tr hoc thanh
ton gia cc quc gia nh: ngoi t, vng bc, kim cng, qu, cc chng
khon v phng tin thanh ton (hi phiu, k phiu, sc..) ghi bng ngoi
t.
Mc ch ca chnh sch qun l ngoi hi l nhm kim sot cht ch
vic chuyn ngoi hi ra bn ngoi nc, thu ht nhiu ngoi hi vo trong
nc, qun l nghim ngt cc ngoi hi d tr nh vng, ngoi tc bit
i vi cc nc ang pht trin, do d tr ngoi hi c hn nn phi p dng

29

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
chnh sch qun l ngoi hi nghim ngt m bo ngun cung ngoi hi
cho nhu cu ca t nc.
2.3. Tc ng ca nhm chnh sch tin t n lm pht
Ta xt tc ng ca CSTT n lm pht theo cc quan im ca hai
trng phi: quan im ca trng phi trng tin v quan im ca trng
phi Keynes.
Trng phi trng tin: Milton Friedman hm rng: Lm pht bao
gi cng l kt qu ca mt s tng trng ko di trong cung ng tin t
khi ng cho rng: Lm pht lun lun v lc no cng l mt hin tng tin
t. Tuy nhin, ng cng nhn mnh, nhng bin ng tng ln trong mc gi
l mt hin tng tin t ch khi no nhng bin ng trong thi gian ko
di. Trong iu kin kinh t t cn bng di hn, nu cung tin t tng ln
u n dn dn trong c nm th tng cu s tng cao. Theo cng thc (4)
trn: MV= PY; trong PY =AD l tng cu khi M tng, V khng i th AD
s tng ln. Mc cn bng mi ca nn kinh t v di hn s lm gim cung,
i v sn lng tim nng v nng cao mc gi. C tip tc tng cung tin th
lm gi c tng theo.Tng cung tin ko di s gy ra lm pht.Theo
Friedman, tng cung tin l nguyn nhn duy nht gy ra lm pht.
Quan im ca trng phi Keynes: Cc nh kinh t hc theo trng
phi Keynes cng tha nhn rng lm pht cao v ko di ch do s tng
trng ko di trong mc cung tin t gy ra. Chnh sch ti chnh lm tng
tng cu, to ra c sc cu lm tng gi tm thi v sau khng lm tng gi
na. Ch khi tng chi tiu ko di c ti tr bng cch tng thm lng tin
th mi c th duy tr lu di v to ra lm pht Nh vy, bn thn chnh sch
ti kho khng gy ra lm pht nu khng c s tng trng ca cung tin
pha sau. Tng t i vi trng hp tng c sc cung, cng cha phi l
ngun gc gy ra lm pht cao.

30

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
T hai quan im trn cho thy vai tr ca CSTT i vi tnh hnh lm
pht cao xy ra. V vy, mun kim ch lm pht c bit l lm pht cao,
nhim v u tin m chnh ph cn lm l dng cc cng c ca CSTT nhm
iu chnh v n nh lng cung ng tin t.
u im ca CSTT l c tc dng nhanh v hiu qu ngay v n quyt
nh n mc cung ng tin t trn th trng. Tuy nhin, bn thn n khng
phi l mt gii php vn nng cho bt c mt nn kinh t no mun gim p
lc lm pht m cn phi phi hp ng b vi cc bin php ti kho v bnh
n kinh t v m khc, c bit l i vi cc nc c nn n nh v m cn
km. V nh nu tht cht tin t, m Nh nc vn tip tc tng cng u
t, khi lng tin tht cht trn th trng s tp trung phc v cho lng cu
ca chnh ph. Trong khi li sut tn dng s tng ln, lm vic u t tr
nn kh khn trong khu vc t nhn, dn n hin tng ln t u t ca
chnh ph.

III. Kinh nghim s dng CSTT nhm kim sot lm pht


mt s nc trn th gii
Trong nm 2007, s tng gi lin tc vi mc ln ca cc hng ho
nh du m, vt liu xy dng, lng thc v du thc vt dn ti tnh
trng lm pht hu ht cc nc trn th gii vi mc khc nhau. i
ph tnh trng ny, tu tng iu kin c th m cc nc c hnh ng khc
nhau v hu ht mang li hiu qu. T nhng nc ny chng ta c th rt ra
nhng bi hc cho Vit Nam trong qu trnh kim sot v kim ch lm pht
hin nay.3

Ngun http://antg.cand.com.vn/vi-vn/ktvhkh/2008/3/65792.cand

31

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
1. Cng ho Lin Bang Nga.
Nm 2007, t l lm pht Nga l 8,7% do tc ng ch yu ca gi
lng thc, thc phm tng cao. Ngay t nm 2007, chnh ph Nga thc hin
tng hp cc bin php kim ch lm pht:
Nng cao t l li sut gi ngn hng, kim sot vic lu thng tin t qu
ln v tng cng tch tr vng.
Tung ra th trng 1,5 triu tn lng thc d tr nhm gim bt vic tng
gi lng thc.
Tng cng iu tit xut nhp khu, nng thu sut xut khu la v mch
nha t 0% ln 10 v 30%, gim thu nhp khu cc mt hng nh sa, rau
qu, du n t 15% xung 5%, ng thi xo b nhng hn ch vic nhp
khu t Trung Quc, M, Bra-xin.
Trc tip can thip gi c, thng qua chnh ph tho hip gi c vi cc
hng sn xut, kinh doanh hng ho ln trong nc ng thi h tr ti
chnh cho cc doanh nghip c lin quan.
Tn cng hnh vi, vi phm gi c v x l hnh chnh i vi cc doanh
nghip c tnh vi phm vic nng gi.
Nng cao mc lng hu c bn, v tip tc tng lng vo na cui nm
2008 nhm gii quyt kh khn cho ngi hu tr.
Kt qu, ngay u nm 2008, xu hng lm pht, gi c, lng thc,
thc phm thp hn cng k nm ngoi.
2. Hn Quc.
Mc lm pht Hn Quc nm 2007 l 2,5%, cao nht trong 5 nm
tr li y. Vo u nm 2008, chnh ph Hn Quc thc hin chnh sch n
nh gi c hng ho trong thi gian ngn, bao gm cc bin php sau:

32

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Thnh lp t cng tc v chnh sch lin ngnh i vi s n nh gi c
vi s tham gia ca 14 c quan Trung ng. Nhim v l theo di, kim
sot nhng sn phm tng gi qu nhanh. Chnh quyn a phng cng
thnh lp c quan ch o v u ban i sch v gi c theo di xu hng
ln xung ca gi c v ra chnh sch tng ng.
Tng cng iu tit kinh t v m. Theo , chnh ph v c quan ti
chnh s iu chnh ph hp chnh sch tin t v kim sot th trng
ngoi hi.
Min gim thu, tng cng tr cp cho nhng gia nh c thu nhp thp,
m rng phm vi h tr thng qua cc qu h tr ti chnh cho gio dc,
h tr phc li. ng thi khuyn khch cc doanh nghip to thm c hi
vic lm cho nhng ngi ngho, dng ngn sch chnh ph h tr cho cc
doanh nghip va v nh.
Ngn chn v x l nghim nhng hnh vi bn ph gi khng chnh ng,
trng im l nhng hnh ng lng on gi c, tng cng gim st cc
hnh vi tng gi cao cc sn phm hng ho nh du m, lng thc,
phng nga nhng giao dch khng minh bch thng qua li dng th
trng v a v chnh tr.
3. Trung Quc.
Ti Trung Quc, t l lm pht thng 2 nm 2008 l 8,3%, so vi 7,1%
thng 1/2008 v l mc cao nht trong vng 11 nm qua; trong khi mc tiu
kim ch lm pht ra l di 4,8%. Nguyn nhn chnh gy ra lm pht l
do tng gi lng thc- thc phm thng ln ti 23,3%. chng lm
pht, chnh ph ch trng u tin thc hin chnh sch ti chnh n nh,
minh bch v chnh sch tin t tht cht nm 2008. Chnh ph cng u tin
cc lnh vc lin quan trc tip ti i sng nhn dn, cho php ng nhn

33

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
dn t bin ng linh hot hn. Ngay t trong nm 2007, Ngn hng Trung
ng Trung Quc tht cht tin t, cng vi ni lng giao dch ngoi t,
tng t l d tr bt buc ti 10 ln v 6 ln tng li sut vi mc tng khng
ln th trng tin t khng b sc cng nh khng gy kh khn cho hot
ng ngn hng.
Thng 5/2007 Ngn hng Trung ng Trung Quc ni rng bin
giao dch ca ng nhn dn t so vi ng la ln 0,5%.
T ngy 15/08/2007 chnh ph quyt nh gim thu thu nhp i vi
li sut tit kim t 20% xung cn 5% nhm khuyn khch tit kim v gi
tin. Thng 9/2007 nng t l d tr bt buc t 12% ln 12,5% v tip tc
tng 13% trong thng 10. Thng 11 l 13,5% v thng 12 l ln th 10 tng k
t u nm ln 14%. Km theo cc bin php trn chnh ph cn pht hnh
tn phiu i vi NHTM nhm thu ht lng tin t lu thng vo.
4. Cc bi hc kinh nghim rt ra
T kinh nghim chng lm pht ca cc nc tiu biu nu trn, c th
rt ra mt s bi hc v vic s dng CSTT nhm kim ch lm pht cho
Vit Nam nh sau:
4.1. CSTT tht cht cn ch trng vo cc nguyn nhn gy lm pht
Cn phn tch ng v lm r cc nguyn nhn gy lm pht gm c
nguyn nhn trc tip v nguyn nhn su xa ca vn . T thc hin
cc bin php tng ng, cc bin php ngn hn i ph vi nguyn
nhn trc tip; cc bin php trung v di hn ng ph vi cc nguyn
nhn su xa. Cng Ho Lin Bang Nga lm pht ch yu l do nh hng
ca sc cu v lng thc, thc phm lm tng gi lng thc, thc phm v
vy kim ch lm pht ca chnh ph u tin l gim lng cung tin
bng cch tng li sut trn th trng, nhm kim ch lm pht c th ko

34

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
di; ng thi tng lng cung lng thc thc phm bng cch tung ra th
trng lng lng thc d tr; Gim ti a thu nhp khu i vi mt
hng ny; khuyn khch pht trin sn xut trong nc. Ngoi ra cn thc
hin mi bin php tng cng kim ch v kim sot gi c khi nguy c
lm pht tng cao. c bit l hnh ng u c tch tr, cu kt ng lot
tng gi cc mt hng lm lng lon th trng trong nc.
Vit Nam, ngoi nguyn nhn tng gi cc mt hng lng thc,
thc phm trn th trng th gii, cn c nhiu nguyn nhn khc na nh
nn kinh t chu tc ng ca c sc tng cung, tng cu; h thng ti chnh
cha hon thin dn n lch lc cc s liu v mc cung tin v tn dng,
a n cc quyt nh cha y v ng n trong vic ra quyt nh
kim ch lm pht .v.v
4.2. Thc hin ng b cc cng c CSTT t c cc mc tiu n
nh kinh t-x hi
Tht cht tin t l mt nhim v tin quyt trong vic kim ch lm
pht. Tuy nhin cn c mt c ch thc hin tng bc nhm n nh lu di,
khng th nn nng v tc dng ca cc bin php ny thng c tr nht
nh v lm pht l mt hin tng xy ra trong thi gian di. Nu tht cht
tin t qu nhanh v mnh s lm th trng cha kp thch nghi to c sc v
i khi li lm tng lm pht. Nm 2007, Trung Quc 10 ln tng t l d
tr bt buc v 6 ln tng li sut c bn, theo kp vi din bin lm pht trn
th trng, ng thi khng to c sc bt ng v bnh n c th trng ti
chnh.
Khi lm pht ln cao, cn tht cht mnh tin t nhng vn trnh gy c
sc trn th trng th gii php a ra l kt hp nhiu cng c ca CSTT
mt cch ng b hn. V d: lm linh hot t gi hi oi, tng li sut v t
l d tr bt buc, pht hnh tn phiu

35

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
4.3. Kt hp cht ch CSTT vi cc bin php khc
Nh phn tch trn, mc d CSTT l cng c ch cht trong vic
kim ch lm pht nhng khng phi l mt cha kho vn nng, m n cn
c b tr ca cc chnh sch v m khc. V vy pht huy ti a hiu qu
ca n cn kt hp thc hin vi cc chnh sch khc nh: chnh sch ti
kho, an sinh x hi v tr cp. Tht cht tin t m tng cng chi tiu chnh
ph th dn ti s gim u t trong khu vc dn doanh v gim tng trng
kinh t (hin tng ln t u t). Mt khc, lm pht s tc ng ti ton th
i sng kinh t-x hi, gy kh khn cho doanh nghip va v nh trong
vic xoay vn NH; cho nn chnh sch an sinh x hi l bin php cn thit.
Hn Quc thc hin min gim thu, tng tr cp cho nhng ngi c thu
nhp thp, tng cng h tr cho gio dc, phc li x hi ng thi lp qu
h tr v t vn cho doanh nghip nh v va.

36

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Chng II: TNH HNH LM PHT V TC NG CA


CSTT NHM KIM CH LM PHT VIT NAM TRONG
THI GIAN QUA
I. Thc trng lm pht ca Vit Nam
1. Bi cnh nn kinh t ton cu
Nn kinh t ton cu t c nhng bc chuyn bin ng kinh
ngc bt u t cuc cch mng cng ngh. Mt lot cc phng thc sn
xut mi gn lin vi in t v cng ngh tin hc gip thu hp khong cch
v thi gian. Tng nng sut lao ng, ci tin phng php qun l mi v t
do ho thng mi ton cu l ng lc chnh ca bng n tng trng kinh
t th gii. Th nhng dng nh quy lut pht trin khch quan khng loi
tr ai c, tng trng cng l tin cho mt cuc khng hong mi, mt kh
khn thch thc mi i hi con ngi phi vt qua. Bt u na cui nm
2007, iu kin kinh t v m ton cu tr nn bt n v kh khn hn. Gi
du th, nguyn vt liu v lng thc tng mnh lm cc nc lo ngi v u
t, gim tng trng v i mt vi lm pht gia tng.
V du th, do nhiu nguyn nhn v kinh t-chnh tr m lng cung
du th gim hn trong khi nhu cu s dng k c nc pht trin cng
nh nn kinh t mi ni vn ngy cng tng cao. Kt qu gi du th trn th
trng th gii tng mnh. Gi du trung bnh th gii nm 2007 l 69.08
USD/thng gp 2.5 ln 4 nm v trc (28.1 USD/thng nm 2003) v tng
13% so vi nm 2006. c bt c xu hng tng vo cui nm, tng tc vo
u nm 2008. Cui thng 12 nm 2007 gi du tng ln 87.05% tng 30% so
vi u nm. Gi du trung bnh nm 2008 l 106.66 USD/thng, gn bng 5
ln gi nm 2003 (trong 5 nm); tng 54.4% so vi c nm 2007, v tc

37

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
gia tng ngy cng nhanh. u thng 7/2008 gi du l 138.2% ( tng ln
ti 140USD/thng) tng 56,4% k t u nm 2008. ( biu 1)
Biu 1: Mc tng ca gi du th gii.

Ngun: http://www.opec.org.
ng hnh cng gi du l gi lng thc th gii. Trong u nm
2008 xy ra nghch l, nhiu nc pht trin nh EU v M trn th gii
dng lng thc lm nguyn liu sn xut thay th cho du khi gi du
ang i ln mnh. Cc nc ny phi nhn mt ln sng ch trch ca d
lun th gii v trn thc t d tr lng thc FAO ang gim, nhiu nc th
gii th ba ang chu cnh thiu lng thc trm trng. Qu d tr lng
thc hng nm ca FAO l 140 triu tn, ti nm 2007 gim xung cn mt
na, sn lng nm 2007 ch t 240 triu tn trong khi nhu cu l 245 triu
tn. Sn lng lng thc 2 nm gn y gim trong khi nhu cu tng cao,
y gi lng thc tng ln. Thng 3/ 2007, gi go xut khu Thi Lan tng
323 USD/ tn ln 332 USD/tn gi FOB, loi 100%B so vi u thng 2.
Vt Nam, gi go xut khu 6 thng u nm tng 40 USD/tn so vi cui
nm 2006.4 Gi go tip tc tng, gi vo thng 5/2008 gi tng gp 3 ln so

: theo vneconomy ngy 23/07/2007.

38

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
vi u nm v gp 4 ln so vi gi trung bnh nm 2007. nh im ln ti
1.100USD/ tn mt mc gi m ngi trng la khng th ng ti.
Ngoi ra, nhiu mt hng khc cng tng ln nh phn bn, st thp v
vt liu xy dng Mc bin ng gi ca nhiu mt hng trong 2 nm gn
y lm cho hu ht cc nc phi tm mi bn php nhm hn ch lm pht
v tng gi. Tc tng trng chung gim xung. M, cng quc kinh t
ng u th gii, khng ch chu tc ng ca cn bo gi ny m cn lm
vo tnh trng suy thoi do khng hong tn dng nh t, u nm 2008 th
trng nh t ng bng, tng cu nn kinh t gim, nn ti chnh M khng
hong nhiu ngn hng ln ch sau 1 thng b ph sn do st gim ca gi
c phiu. Nn kinh t M suy yu nh hng ti tc tng trng ca nhiu
nc trn th gii v y l th trng nhp khu hng ho chnh ca nhiu
nc ang pht trin trong c Vit Nam v cng l th trng ti chnh ln
ca cc tp on khng l th gii.
Chp chng bc i trn con ng hi nhp, nn kinh t nh b nh
Vit Nam phi ng u vi cn bo tp gi c v s i suy thoi ca nn
kinh t ton cu. Nhng nh hng tiu cc ny, Vit Nam khng th trnh
khi v n khng loi tr bt k mt quc gia no v Vit Nam khng phi l
ngoi l.
2. Tnh hnh lm pht Vit Nam nm 2007
Ch s gi tiu dng nm 2007 nhn chung u tng trong cc thng
trong nm nhng vi mc t, ch yu tng mnh vo cc thng cui nm.
Hai thng u nm ch s gi c tng mc cao 0.9% thng 1 v 2.2%
thng 2 nhng n thng 3 th li gim xung, nhn chung trong 6 thng u
nm 2007, t l tng mc 5.2% so vi thng 12/2006. Na cui nm sau,
mc tng ca cc thng lin tc u nhau v tng mnh vo qu IV. CPI
thng 7 tng 0.94%, thng 8 tng 0.55%, thng 9 tng 0.51% y ch s lm

39

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
pht ca 9 thng u nm ln 7.53% so vi cng k nm 2006; thng 10 tng
0.74%, thng 11 tng 1.23% v thng 12 tng 2.91% gp 4.35 ln so vi mc
tng trung bnh ca cc thng qu III; v mc tng trung bnh qu IV gp 7
ln so vi cc thng qu III. Kt qu l lm pht nm 2007 ln ti 2 con s
12.63% so vi thng 12/2006 ch yu l s tng gi ca nhm hng lng
thc, thc phm v nhm hng nh v vt liu xy dng.
Biu 2: Ch s gi tiu dng nm 2007
5
4

ch s gi chung

3
ch s gi lng thc
thc phm

ch s gi nh v vt
liu xy dng

1
0
-1

10

11

12

Ngun: Bo co hng thng ca TCTK nm 2007


V gi lng thc, thc phm tng cao nht 18.92% trong lng
thc tng 15.40% cn thc phm tng 21.16%. Nhn chung ch s gi thc
phm tng nhiu nht c bit l trong 6 thng cui nm. T thng 7 n
thng 11, ch s gi ca loi hng ho ny lun tng mc cao hng thng,
dao ng t 7% ti 11%. Ta c th thy r s gia tng ny mt s mt hng
nh: tht, du n, m tm v sa. Ti cc ch bn l gi tht ln thng 11/2007
tng 10-15% so vi thng 10, 30% so vi thng 3. Cui thng 6/2007 gi 1
chai du n 1 lt bnh qun l 17 - 18 nghn ng nhng n thng 10 tng
ln 24 nghn ng/chai, cc mt hng bt nm, sa t v sa u ng lot tng
t 10%. Nguyn nhn chnh y do tc ng ca dch cm gia cm vo u
nm 2007, tip l dch ln tai xanh v l mm, long mng ca ln lm
gim lng cung tht trn c nc; cng vi gi phn bn v thc n gia sc
nhp khu tng mnh lm chi ph u vo sn xut tng.

40

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
ng th hai v mc tng gi c l nhm hng nh v vt liu xy
dng (gm gi bt ng sn, tin thu nh, in nc, cht t, vt liu xy
dng) tng 17.12% so vi thng 12/2006. Mc d khng ging nh thc
phm, gi c nhm mt hng ny khng tng ngay t gia nm m ch trong 3
thng cui nm tng mnh. Cao im nht l thng 12 tng 3.28%, cao th hai
sau thc phm l 4.69%. Trung bnh trong nm 2007 gi nh t tng ln
300%, trong ba t st t vo thng 3, thng 7 v thng 10. Gia mi thi k
st, tuy c gim gi nhng khng ng k. ng k n l khu t Nam Si
Gn v ln cn qun Th Thim, trong t st t thng 10 gi nh t
tng ln 15 triu ng/1m2.5 Nguyn nhn l vic tng mnh u t nc
ngoi trong c lnh vc bt ng sn khi tr thnh thnh vin ca WTO;
chuyn ngun vn t th trng chng khon khi xung dc chuyn sang; v
do tm l m ng ca ngi dn.
Ngoi ra cn c cc mt hng dc phm y t tng 7.05%, may mc v
ung ch tng gn 7%. V dch v bu in v phng tin i li tng
7.27% , kh cao mc d trong c mt nhm mt hng duy nht khng tng
m ngc li cn gim gi l ph bu chnh vin thng gim 3.55%.
3. Tnh hnh lm pht u nm 2008.
Trong nm 2008, cng vi din bin phc tp gi c cc mt hng th
gii, lm pht ti Vit Nam tip tc tng cao ngoi s d kin ca chnh ph.
Trong bi cnh gia tng t bin ca ch s gi tiu dng cui nm 2007,
chnh ph Vt Nam cha nh gi ng vai tr ca chng lm pht, vn t
mc tiu tng trng kinh t ln hng u lp k hoch u nm phn u
tng trng t 8.5-9%/nm, v t l lm pht di mc tng trng. Song
din bin thc t li hon ton ngc li.

Theo bo Lao ng s 301 ngy 31/12/2007.

41

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Biu 3: Lm pht nm 2008
4
3.5
3
2.5
2
1.5
1
0.5
0
-0.5

2008
2007

Jan

Feb

Mar

Apr

May

Jun

Ngun : Bo co hng thng ca TCTK nm 2007-2008


Ch s gi 6 thng u nm 2008 u bin ng mc cao. Nu so
nm 2007, thi k gi tiu dng tng cao trong nm ch ri vo 3 thng cui
nm, cao nht l thng 12 t 2.91%, th tc tng gi vo cc thng u
nm 2008 u xp x con s ny. CPI ca thng 1 tng ln 2.38%; thng 2 l
3.56%; thng 3 l 2.99%; thng t l 2.2%; cao nht l thng nm tng 3.91%
v thng 6 l 2.14%. Nu bnh thng ra tt cc mt hng thng hay gim
gi vo thng 3 tr i nh nm 2007 CPI l -0.2%, v sau bnh n gia
nm ch tng mnh vo cui nm; th nm 2008, CPI lin tc tng ti mc
k lc u trn 2%. Kt qu l ch sau 6 thng lm pht ln ti 18.44% so
vi thng 12/2007. Vi tc nh vy ch cn mc tng gi ca cc thng
cui nm bng vi nm 2007 th mc lm pht c nm s tng ln l trn
30%.
S d ch s gi chung 6 thng ny tng cao hn rt nhiu so vi 6
thng u nm 2007 v cc nm khc l do mc tng gi mnh ch yu
ca lng thc thc phm (30.73%); nh v vt liu xy dng (14.34%); v
phng tin i li bu in(10.58%). Cc mt hng c tng t hn nhng vn
nhiu hn so vi cng k nm ngoi. C th: Sau 6 thng, nhm hng lng
thc, thc phm tng 30.73% trong lng thc tng 59.44%; thc phm

42

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
tng 21.83%. Nu nm 2007, gi thc phm tng lin tc v mnh hn so vi
lng thc th u nm nay gi lng thc lin tc tng mnh. Ch s gi
lng thc thng 5 tng 22.19% (cao nht trong 10 nm gn y), thng 4
tng 6.11%, thng 3 tng 10.5%. S d gi go tng l do gi go xut khu
th gii tng mnh ring thng 4/2008 tng t bin ln 1.100USD/tn lm
gi go trong nc tng theo cng thm vi vic tch tr go do s thiu nn
y gi go trong nc ln cao. nh im thng 5, gi go thp nht trong
nc l 13 nghn ng/1kg trong khi gi go bnh qun nm 2007 ch l 7
nghn ng/1kg. Sang n thng 6, tc tng gi lng thc tng t hn
(4.29%) do bin php kim ch lm pht v bnh n gi c ca Nh nc
bt u pht huy hiu qu.
Nhm hng c gi tng mnh th hai l nh v vt liu xy dng. Tc
tng trung bnh hng thng nhm mt hng ny l 1.78%, trong cao
im l thng 3 (3.55%). Cc thng sau c tc tng gim dn, nguyn nhn
l th trng nh t ang lng xung, nhng tng vn cao do st gi
nguyn vt liu nh st thp v xi mng. Hin nay, gi nhp khu nguyn liu
sn xut nh du, clinker (dng sn xut xi mng), phi thp lm cc
doanh nghip hn ch sn xut trong khi nhu cu xy dng cao y ga thp
v xi mng tng ln.

II. Nguyn nhn gy lm pht Vit Nam


1. Lm pht do chi ph y
Gi thnh l b phn chnh cu to nn gi c sn phm. Khi gi thnh
cao, gi c cng tng ln v y cng l mt trong nhng nguyn nhn chnh
ca lm pht. Vit Nam phc v nhu cu sn xut tng cao, nhp
khu rt nhiu cc mt hng nh: my mc trang thit b, nguyn vt liu,
du Trong khi gi c cc mt hng ny trn th gii ang tng cao lm
i ln gi thnh sn xut.

43

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
V mt hng xng du, do gi du th gii lin tc tng mnh nh
hng n gi du nhp khu. kim ch tng mc gi, Nh nc bo
h xng du, thc hin cc l trnh tng gi sao cho va st vi gi ca th
gii va khng b sc trc bin ng lin tc trn th trng th gii. Trong
nm 2007, Nh nc 5 ln thc hin iu chnh tng gi xng du, vi
mc tng khng nhiu. Mi nm Nh nc phi chi mt lng ngn sch
khng nh b l cho doanh nghip. hn ch bt tnh hnh ny, ngy
25/02/2008 B ti chnh quyt nh cc doanh nghip t iu chnh gi
theo cung cu th trng, nhng di s gim st ca chnh ph. Ngay trong
hm cc doanh nghip tng gi ln 14.500 ng/ 1lt tng ln
1.500ng/1lt so vi gi trc kia. Mi y nht l ngy 21/07/08 do mc
tng qu nhanh ca gi du ton cu, khon b p chnh lch gi khin
Chnh ph kh c th tr cp thm c v phi tng ln 19.000 ng/1lt cho
xng A92.
Bng 1: Bng iu chnh gi xng 6
Ngy

6/10/06 13/01/07 6/03/07 7/5/07

16/08/07 22/11/07 25/02/0 21/07/0


8
8

Gi th gii 60
(USD/ thng)

52

60,07

66,46

75,00

99,00

100

127,72

Gi Vit Nam 10.500


(ng/1lt)

10.100

11.000

11.800

11.300

13.000

14.500

19.000

Ngun: http://www.vnexpress.net/
Xng du lun l mt mt hng quan trng v c tc ng n nhiu
mt hng v dch v khc. V th c sau mi t tng gi xng du kt qu tt
yu l gi c ca cc mt hng khc tng theo bng phn ng dy chuyn v
tc ng tm l ca ngi dn. V chi ph vn chuyn, chi ph xng du
chim 50% trong , lm tc ng n gi cc i li ng thi cc vn

http://www.vnexpress.net/

44

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
chuyn hng ho cng tng theo. Theo cch ni nm na, gi xng du tng th
n gi qu trng, m rau cng tng theo. Mt nhm hng ho b tc ng
trc tip bi gi xng du s tip tc tc ng n gi c ca nhng mt hng
khc ln. l tc ng gin tip ca gi xng du m kh c th lng ho
c. V d, t tng gi xng du ngy 22/11/07 gi xng du c iu
chnh 15% th nhm dch v vn ti tng t 3.82-5.8% trong ng b
tng 5.17%, ng st 3.58%, ng sng l 5.8%; i vi lng thc thc
phm tng 0.11- 1.51%, la tng 1.51%, c ph tng 1.57%. Kt qu l ch s
gi tiu dng thng 12 tng 2.91% cao nht trong 16 nm trc. t tng gi
gn y nht ngy 25/02/08 gi du xng 10%, gi du tng 3.700 ng/1lt
to p lc ln cho cc cng ty vn ti trong nc khi chi phi vn chuyn
tng ln t 5-15%, nhng kh c th iu chnh gi cc c th v cn b
kim ch gi bi b Ti chnh.
Mt nguyn nhn na lm tng chi ph sn xut l gi cc mt hng
my mc, thit b, nguyn vt liu nhp khu ngy cng tng. Nm 2007 gi
cc sn phm nh gi thp thnh phm tng bnh qun 93USD/tn, phi thp
tng 105 USD/tn, phn bn tng 21 USD/tn, cht do tng 144USD/tn, si
cc loi tng 151 USD/tn, kim loi thng khc tng 469 USD/tn.7
n nm 2008, gi cc mt hng ny tc tng gi cao hn. Gi trung
bnh 4 thng u nm 2008 ca gi phn bn tng 45% so vi 21% nm 2007,
gi sn phm xng du tng 57% so vi 12% nm 2007, gi la m tng 63%
so vi 57% nm 2007 v st thp tng 98% so vi 40% nm 2007.(Biu 4)

Theo s liu ca tng cc thng k.

45

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Biu 4:Gi nhp khu trung bnh 1 s mt hng


120
100
80

2007

60

4M-2008

40
20
0
phn bn

sn phm xng
du

la m

st thp

Ngun: Bo co hng thng nm2007-2008ca TCTK v TCHQ


2. Gia tng tng cu gy ln tng trng qu nng Vit Nam
Vit Nam tng c coi l con h th hai ca chu do trong 10
nm gn y lun duy tr c tc tng trng cao trung bnh 7.5%/nm,
thng vt k hoch ra. ng lc ch yu l s pht trin nhanh chng
ca ngnh cng nghip v dch v. Nh vy m din mo t nc i
thay v i sng nhn dn c ci thin rt nhiu sau 20 nm i mi. Tuy
nhin, cng v mc tng trng nhanh chng ny to ra mt s kh khn,
thch thc mi. l mt nn tng v m yu km cha chuyn mnh
p ng kp so vi i hi ca nn kinh t ra. Tnh trng tht nt c chai
ca cu trc c s h tng, cng ngh k thut v lao ng c tay ngh. Vi
mc tiu tng trng kinh t l u tin hng u th nhng kh khn trc
mt ny to p lc cho chnh ph gia tng chi tiu ngn sch ci thin
c s h tng. Cng thm vi s gia tng u t trc tip nc ngoi, nn
tng u t cho my mc v cng ngh. Tt c lm tng lng cu trong nc
tng cao:
AD = C + I + G +NX
=> AD = C + I + G +NX

46

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Nm 2007, GDP ca Vit Nam l 70,902 triu USD, tng 8.5% so vi
nm 2006; trong chi tiu chnh ph l 362.1 nghn t VND (22.63 t
USD), chim 31.9% GDP, tng 24.82% so vi nm 2006. Tng doanh thu ca
chnh ph l 342.9 nghn t VN (21.43 t USD), thm ht chi tiu chnh ph
c nm l 19.2 nghn t VN (1.2 t USD). Qu 1 nm 2008, tng GDP c
nc l 16,400 triu USD tng 7.4% so vi cng k nm ngoi, trong khi tng
chi tiu chnh ph l 82.8 nghn t VND (5.175 t USD) chim 31.55% tng
GDP c nc, thm ht 4.5 nghn t (290 triu USD).
Mt nguyn nhn na gp phn lm tng chi tiu x hi gia tng mnh
trong nm 2007 v qu 1 nm 2008 l thm ht cn cn thng mi ca Vit
Nam. Trong thi gian ny, thm ht thng mi ca Vit Nam tng ln tng
qu, t 2,776 triu USD nm 2006 ln ti 10,360 triu USD nm 2007 (tng
273.2%) v c bit ch trong qu I nm 2008 t 7,050 triu USD tng
ng vi 9.94% GDP nm 2007.
3. Tng trng tin t v tn dng
Nh vy trong 2 nm va qua, Vit Nam chu p lc t hai c sc
cung v c sc cu, gy p lc tng gi c. Nhng nguyn nhn chnh gy nn
mc lm pht cao cui nm 2007 n 2 thng u nm 2008 l do mc tng
trng ca tin t v tn dng t u nm 2007.
V mc cung tin, trong nm 2007 s lng tng ln t bin so vi
cc nm trc. Nguyn nhn ch yu l khi gia nhp WTO, vi nhng con s
y n tng v tng trng trong thp k va qua cng vi ngun lao ng
di do, ti nguyn phong ph v lng dn s kh ng, Vit Nam nhanh
chng tr thnh tm im ca nh u t nc ngoi. Theo s liu thng k
ca B K hoch v u t, tng lng vn FDI vo Vit Nam nm 2007
l 20.3 t USD gn gp i so vi nm 2006 v xp x 30% GDP, v trong

47

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
nm thng u nm 2008 tng s vn u t ng k t 14.7 t USD gp
2.6 ln so vi cng k nm ngoi.
Biu 5: Vn FDI u t vo Vit Nam t 2003-2008
t USD
25
20
15
10
5
0
2003

FDI ng k

2004

2005

2006

2007

5M-08nm

Ngun:Bo co thng nin ca TCTK 2003-2008


Lng cung tin la cng tng ln l nh ngun h tr ODA, nm
2007 lng vn ODA ng k l 4.4 t tng 700 triu so vi 2006 tng
ng vi 15.9%, kiu hi tng 1 t USD ln 5.5 t gp 1.18 ln so vi nm
ngoi. Thm vo l ngun vn gin tip (FPI) gia tng cui nm, ch yu
l u t vo th trng chng khon mi ni Vit Nam. Nm 2007, lng
vn FPI l 6.243 t USD gp 4.7 ln so vi nm 2006.8
Do nhng nguyn nhn trn m lng USD tng qu ln th trng
ngoi hi, khin cho kh c th hp th ht c. Trong khi , Ngn hng
Nh nc (NHNN) li c gng gi neo t gi c nh nhm gi mc cnh
tranh trong xut nhp khu, gy kh khn cho doanh nghip khi mun i
USD sang VND trang tri chi ph sn xut. Cc ngn hng ri vo tnh
trng tha ngoi t, thiu tin ng trm trng. Cc khch hng t nhn khng
c u tin khi c nhu cu i tin USD sang VND. Trc tnh hnh trn,
NHNN t tng tnh thanh khon ca tin Vit bng cch tung ra tin ng
mua 10 t USD ch trong vng 1 nm. Bng dng, h bm mt lng
tin tng ng bng tin ng vo nn kinh t. Vit Nam phi i mt
8

: s liu bo co thng nin ca TCTK

48

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
vi tnh trng tam php bt kh thi, tc l ng thi duy tr mt t gi hi
oi gn nh c nh, mt ti khon vn m, v mt chnh sch tin t c
lp. R rng bin php ny ca NHNN ch c tc dng ngn hn, lm gim
bt cng thng do thiu tin ng trong chc nng thanh ton ch khng thiu
lng tin trong lu thng. Ngc li NHNN tng lng tin lu thng
nhm m bo c nh t gi trong khi khng hn ch lng ngoi t tng
thm. Nu lng u t tng ln gp i so vi thc t Vit Nam vi chnh
sch ny th khng bit NHNN s phi tung bao nhiu tin ng mua thm
vo?
Mt yu t na l s m rng trong h thng ngn hng dn n tng
trng. H thng ti chnh ngn hng VN tng trng nhanh chng c v
s lng v quy m. S lng ngn hng tng t 9 ngn hng nm 1991 ln
80 NH nm 2007 v 84 NH nm 2008. S lng ngn hng tng thm tp
trung vo 2 khi l: NHTMCP v chi nhnh NH nc ngoi. (Bng 2)
Bng 2: S lng NH t nm 1991 - 2008
1991 1993 1995

1997

1999

2001 2005

2006

2007

T62008

NH
TMQD

NH TMCP

41

48

51

48

39

37

37

37

34

Chi nhnh
NHNN

18

24

26

26

29

31

33

37

NH Lin
doanh

Tng s

56

74

84

83

74

75

78

80

84

Ngun: BVSC v NHNN Vit Nam


GDP Vit Nam ch t 65 t USD, so snh vi Hn Quc, GDP t gn 1000
t USD th li ch c 25 NH (trc y) v nay gim xung ch cn mt

49

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
na9. S lng cc NH v t chc ti chnh tng ln mt phn l do vic m
rng lnh vc kinh doanh ca cc TKT, TCT sang lnh vc ti chnh NH
nhm hn ch ri ro.
Bn cnh s tng trng v s lng, quy m hot ng ca h thng
NH cng tng ln mnh m. Trong mt s cc NHTMCP nng thn
nng cp ln thnh NHTMCP thnh th, m rng cc chi nhnh hot ng ra
ton quc. S tng trng h thng tp trung vo 2 mng hot ng truyn
thng l cho vay v huy ng. Tc tng trng hot ng tn dng v huy
ng tin gi mc rt cao, nm 2007 tc tng trng tn dng l 54%
gp 6.75 ln so vi tng trng GDP v gp 2 ln so vi tng trng tn dng
nm 2006, tng lng vn huy ng l 50%. Trong , NHTMCP tng lng
tn dng ln 77% so vi 2006 trong khi cc NHTM nh nc ch tng trng
l 23%10.
Biu 6: Tng trng tin t v tn dng

Ngun: Theo s liu hng nm ca NHNN v IMF

: IMF
: Bo co thng nin ca NHNN Vit Nam

10

50

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

III. nh hng ca lm pht ti nn kinh t Vit Nam.


1. Lm pht tc ng ti i sng x hi.
Lm pht cao nh hng ti i sng x hi ca ngi dn, c bit l
ngi dn ngho v cn ngho. Cng lm tng ln t l ngho i Vit
Nam. Mc d trong my nm gn y, di cc chnh sch x hi ca chnh
ph t l h ngho gim ng k, nhng cc h ngho cn li s li cng
khn n hn trong cuc sng khi gi lng thc, thc phm tng ln gn
60% trong vng 1 nm. Xu hng chi tiu trong gia nh c xu hng thay
i, tp trung ch yu vo cc mt hng thit yu hng ngy m i khi vn
cha trang tri. C th nhng ngi bn lng thc c hng li t vic
gi go tng nhng theo con s thng k ca NH th gii s lng ny
ng bng sng Cu Long ch chim 27% tng s cc h ngho (mc d y
l va la ca c nc), 55% s h ngho ng bng sng Hng l trng
la. Cn li th chu p lc tng gi. Kh khn nht l vng Ty Bc, khi s
h gia nh gp kh khn ln ti 76% (11). Khi tin lng cha kp iu chnh,
cng nhn ti cc khu cng nghip chu chi ph nh ca, sinh hot v n ung
thm ch cha n cui thng. Nhiu khu cng nghip, cng nhn mun
tng lng c gng lm thm ca kp b p thiu ht cuc sng n ni
kit sc dn n tnh trng tin lng cha tin thuc. Doanh nghip i
ph vi p lc chi ph nguyn vt liu u vo tng cao, mun da vo mc
lng ti thiu ca nh nc m tr hon tng lng, chia nh cc khon tin,
thm ch khng ng bo him cho cng nhn. Theo bo co thng k cha
y ca tng lin on Lao ng Vit Nam, tnh t u nm ti ht
30/5/2008 c nc c ti 330 v nh cng ln, nhiu nht l a bn
TPHCM (118 v) v khu vc doanh nghip FDI (257 v )12.

11
12

: theo An update on Vietnams recent Development economic. ca WB


: theo http:// www.dantri.com.vn

51

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
2. Lm pht gy bt n kinh t v m, nguy c khng hong kinh t.
Lm pht cao gy li sut tng cao, lm tng chi ph u t. Cng vi
chnh sch tht cht tn dng ca nh nc, thm ht thng mi gy p lc
gim gi ng ni t. ng Vit Nam mt dn lng tin i vi cc nh u
t, th trng chng khon non tr, sau mt nm tng trng bong bng th
gi tt dc. Trong 6 thng u nm ch s VNINDEX gim mt 60%. Th
trng nh t ang st cao u nm, do tng li sut cc nh u c mun
bn t tr n ngn hng. Kt qu l th trng bt ng sn dng nh
ng bng tr li. p lc gim gi ng ni t gy ni lo s cho ngi dn,
h khng dm gi tin trong ngn hng do li sut thc hin thi vn l m,
thay vo h u c vng v ng la. Do c ch qun l lng lo ca
NHNN, tng s 1.297 i l thu mua ngoi t trn a bn c nc u vi
phm lut bun bn ngoi t. Doanh nghip cn ngai t khi nhp khu tng
ln, ngi dn c nhu cu tch tr theo xu hng m ng v thiu minh
bch v ti chnh ca chnh ph lm lng cu ngoi t tng cao, lm cc
NHTM khng kh nng cung ng. Thay v vic mua ngoi t vo, th cc
i l ny bin thnh ni trao i, bun bn ngoi t hng chnh lch.
y l nguyn nhn chnh gy c sc tng gi ng la th trng ch
en. u thng 6, mt ng USD c th i c 18.500 VN so vi t gi
chnh thc nim yt NHNN l 16.124 VND/USD.
Lm pht phi m trong qu u nm 2008, nhiu c nhn tch tr go,
xi mng, thpy gi mt hng ny ln cao hn. Ring lng thc, thc
phm tng hn 60% so vi nm ngoi. Khi gi du tng, ng USD cng
ang gim gi so vi cc ngoi t mnh khc, th trng nh t ng bng
th dng nh vng tr thnh mt phng tin tch tr hiu qu nht cho
ngi dn. Trong 4 thng u nm, Vit Nam b ra 1,2 nghn USD

52

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
nhp vo 43 tn vng. Gi vng my ngy cui thng 6 tng ln xp x 1.900
nghn VND(13).
Biu 7: Mc tng ca gi vng.

Ngun: Dismal Scientist 11/06/08


Bin ng kinh t v m thi gian qua lm nhiu bi bo quc t nhn
xt Vit Nam ang tr qua cuc khng hong ti chnh. So snh vi tnh hnh
Thi Lan nm 1997(14), tuy c mt s im tng ng nh gi nguyn t gi,
tng lng u t nc ngoi, c cu tn dng lng lo, bong bng ca th
trng nh t v chng khon nhng v cn bn tnh hnh Vit Nam khc
xa so vi Thi Lan. Lng vn u t di hn ca Vit Nam chim s lng
ln so vi u t ngn hn tc u t gin tip (FII) v ngy cng gia tng.
Lng vn gin tip vo Vit Nam ch yu u t vo th trng chng
khon mi ni nn khi th trng i xung lng vn ny gim nhanh chng.
Tuy nhin, lng d tr ngoi t ca Vit Nam ln (20,7 t USD) ng
ph vi lng vn ngn hn Vit Nam.
Mc d vy, tc ng ca lm pht hai con s Vit Nam l khng
nh. L mt trong nhng nc c tc tng trng cao nht chu , hin
13

:http://www.giavang.net/Home/GoldValues/

14

http://vi.wikipedia.org/wiki/Kh%E1%BB%A7ng_ho%E1%BA%A3ng_t%C3%A0i_ch%C3%ADnh_%C4%
90%C3%B4ng_%C3%8 gii thch din bin tnh hnh khng hong ti chnh chu

53

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
nay chnh ph phi gim mc tiu tng trng nm 2008 xung 7% t
8,5%-9% nh u nm. Theo bo co 6 thng u nm 2008 ca tng cc
thng k, tc tng trng GDP l 6,2%. Nh vy t c tc tng
trng c nm l 7% cn ph thuc nhiu vo mc lm pht v mc n
nh v m trong thi gian ti.

IV. Chnh sch tin t nhm kim ch lm pht v tc ng ca


cc chnh sch ny
Trc y, chnh ph lun ch trng vo tng trng kinh t l mc
tiu hng u nh nc. Thm ch n cui nm 2007, khi tnh hnh lm pht
ang tng tc th mc tiu ny vn c gi nguyn vi bin php t gi neo
vi ng la. Cho ti tn thng 2/2008 chnh ph mi quyt nh chuyn
hng u tin sang bnh n kinh t v m. Chnh ph quyt nh song song
kt hp nhiu bin php nhm kim ch lm pht. C th: 1) Thc hin chnh
sch tin t tht cht; 2) Ct gim chi tiu chnh ph v cc d n u t cng;
3) u tin pht trin sn xut nng nghip; 4) Tng cng xut khu nhm
gim thm ht thng mi; 5) Khuyn khch tit kim trong tiu dng v sn
xut; 6) gim st cht ch bin i ca th trng nhm chng u c; 7)
Thc hin tt cc chnh sch an sinh x hi.
Theo nhn nh trn, nguyn nhn ch yu gy ra lm pht phi m
Vit Nam l do chnh sch m rng tin t v tn dng. Hn na, qun l cht
ch v gi c c th gy mt s mo m v th trng; tht cht ti kho tc
ng chm; i khi khng hiu qu khi khng c quyt tm thc hin trit
v ng b, c bit l cc a phng v chi nhnh. Nh vy trong mt
lot cc chnh sch ra hu nh ch c CSTT l c thc thi mt cch ng
b, cn li hu nh cha hiu qu; mt s cha c thc hin. Chnh sch
tin t c cho l ng v tr quan trng nht trong vic gii quyt vn
lm pht hin nay.

54

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
1. Chnh sch iu chnh li sut
Li sut l mt cng c iu chnh cung tin v cng hu hiu trong tay
NHNN. Li sut thng c iu chnh theo k vng lm pht; khi lm pht
tng, t hn li sut trn th trng phi tng. Vi li sut hp l, NHNN qua
h thng cc NHTM c th ht c mt lng tin ln trong lu thng;
gim mc cung tin, lm du bt i p lc lm pht. C hai cch qun l li
sut trn th trng: p dng khung li sut (li sut trn cho vay v sn huy
ng) (l thuyt phn 1) v iu hnh thng qua li sut c bn. Trong 2 nm
va qua, khi tnh hnh lm pht bin ng khng ngng, NHNN s dng
cng ny thng qua c hai phng thc trn vi mc ch l tht cht tin t.
Do nm 2007, lng tin t v tn dng tng cao, u nm 2008 NHNN
bt u vo cuc iu chnh li sut. Cui thng 1, NHNN iu chnh mc li
sut c bn, ti cp vn v ti chit khu trong 1 nm t 8,25% ln 8,75%;
6,5% ln 7,5%; 4,5% ln 6% sau 2 nm gi nguyn mc li sut. Trong khi
cc NHTM s dng mc li sut huy ng l trn 9%/nm. ng thi quy
nh tng t l d tr bt buc ln 1%, lm cho cc NHTM gi li lng
tin nhiu hn, thiu vn cho vay, dn n tnh trng cc NHTM ua nhau
tng li sut nhm thu ht tin gi trong dn. Li sut tin gi tng, nguy c
lm tng li sut cho vay, gy kh khn cho cc doanh nghip. Khi gi c
nguyn vt liu u vo tng cao, cng vi gi ca vn cao s lm nng cao
gi thnh sn xut, cng gy p lc tng lm pht. Trc tnh hnh , NHNN
thc hin p dng li sut trn cho vay l 11% t ngy 02/04 n 28/04 v
sau nng tip ln 12% p dng t ngy 29/04. Nhng bin php ny t ra
l cng nhc trc s bin ng qu ln ca lm pht, li sut trn vn nh
hn t l lm pht lm li sut thc m, gy kh khn trong vic huy ng
vn ca cc NHTM trong khi nhu cu v vn li ngy cng tng. Nu khng

55

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
c s iu chnh kp thi c th dn ti tnh trng khng hong thanh khon
trong h thng cc NH.
Bin php th 2: Bi b li sut trn thc hin iu chnh li sut
thng qua li sut c bn. Bt u t 16/5/08, NHNN ra quyt nh
16/2008/Q-NHNN (c hiu lc t 18/5/08) tng li sut c bn t
8.75%/nm ln 12%/nm, li sut ti cp vn t 7.5%/nm ln 13%/nm, li
sut ti chit khu t 6%/nm ln 11%/nm v bi b hon ton li sut trn.
Vic iu hnh li sut c bn ng Vit Nam c thc hin da theo lut
dn s v lut nh nc trong n nh li sut cho vay v huy ng khng
vt qu 150% li sut c bn. u im ca bin php ny l li sut cho vay
v li sut huy ng c th bin i linh hot khi lm pht gia tng, gip
NHTM vn hnh tt hn v kim ch lm pht nhanh v theo c ch cung cu
ca th trng. Ngy 10/6/08 NHNN nng mc li sut c bn ln 14%, li
sut ti chit khu tng t 11% ln 13%, v li sut ti cp vn t 13% ln
15%. T li sut huy ng vn ca NHTM khng vt qu 21%/nm. Nu
so mc li sut ny vi t l lm pht ca thng 4 (21% so vi cung k nm
ngoi) v thng nm (25%) th mc li sut thc t l m nhng nu so din
bin tnh hnh thc t lm pht trong nhng thng u nm, th mc li sut
hin thi ny l hp l (v t l lm pht trong 6 thng u nm l 18.44% so
vi cui nm 2006. V vy, c th thu ht c lng tin gi, gp phn hn
ch lng tin trong lu thng.
2. Chnh sch tng t l d tr bt buc
T u nm 2007, NHNN thc hin 2 ln tng t l d tr bt buc.
t 1: p dng quyt nh s 1141/Q-NHNN t ngy 1/06/2007 nng t l
d tr bt buc i vi tin gi khng k hn v c k hn di 12 thng
bng VND t 5% ln 10% cho cc NHTMCP, lin doanh v cc cng ty ti
chnh. Ring i vi NH Nng nghip v Pht trin nng thn t l t 4% ln

56

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
8%. t 2: Nng t l d tr bt buc ln 1% i vi cc loi tin gi c
quy nh trc . i vi tin gi VND v ngoi t khng k hn v c k
hn di 12 thng tng t 10% ln 11%, i vi tin gi t 12 thng tr ln,
t l d tr bt buc (DTBB) tng t 4% ln 5%.
Nhm hn ch lng tng cung tin nm 2007, NHNN khng ch thc
hin bin php rt bt lng tin c s trong lu thng m cn gim s nhn
tin ca cc NHTM bng cch tng t l DTBB ln gp i so vi trc.
Ta bit: s nhn tin t (mM) l
mM =

c
r c
1

p
p

Vi ra l t l d tr bt buc, Cp l t l gia tin mt trong lu thng so vi


tin gi. V vy, ng thi tng t l DTBB ca NHNN ln gp i s lm cho
s nhn tin b gim i tng ng, t nhanh chng rt bt lng tin vo
theo c ch to tin. Tuy nhin, do mc tng qu nhanh v t ngt lm
lng vn vay b ct gim, gy kh khn cho cc NHTM v li nhun gim
xung. Cc NHTM ch c cch hoc gim li sut huy ng hoc tng li sut
cho vay tn dng trong tng lai duy tr mc li nhun nh ban u. Trong
thi k , th trng chng khon v bt ng sn ang nng, hu ht ngi
dn v doanh nghip u mun dng vn vo chng khon hay bt ng
sn tng li nhun, cc NH ch cn cch tng li sut huy ng va cnh
tranh vi cc NHTM khc, va thu ht ngi dn vi li sut hp dn hn.
Kt qu lng tn dng nm 2007 khng nhng khng gim m vn tng k
lc 54%, c ngun cung ng ny th li sut huy ng cng tng ln 9%
i vi tin gi tit kim khng thi hn.
Do mc huy ng tn dng nm 2007 tng mnh, u nm 2008 NHNN
phi tip tc hn ch tng, thc hin tht cht tin t, gim bt p lc lm pht

57

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
ngy cng tng. Nhng rt kinh nghim t 1, t iu chnh ny c bin i
nh hn v thc hin song song vi bin php hn ch lng tng trng tn
dng cho cc NHTM gii hn mc 30% (theo quyt inh 03/2008/QNHNN ngy 1/02/2008), ng thi bt cc NHTM thanh lc cc d n cho
vay tn dng nhm thc hin hiu qu hn. Bin php ny va bt gy cng
thng i vi NH, va to s bnh n khi kt hp vi nhiu bin php khc s
rt tin t t ra khi lu thng.
3. Nghip v th trng m
Nghip v th trng m l mt trong nhng cng c hu hiu ca
NHNN khi mun tng hoc gim lng cung tin trn th trng. Vi u
im l tc ng ca n ti th trng tin t kh nhanh, cng ging nh li
sut v bin php quy nh t l DTBB. Bn cht ca nghip v ny l vic
NHNN pht hnh (hoc mua vo) tn phiu kho bc c thi hn 3, 6 hoc 12
thng vi li sut hp dn cho cc t chc tn dng thng l cc NHTM. Cc
NHTM c quyn t nguyn mua, v c th bn li cho NHNN ly li
tin nu c nhu cu. Bin php ny c NHNN s dng kim ch lm
pht trong c hai nm 2007 v u nm 2008.
Theo ch th 18/2007/ CT-TT thc hin mt s bin php cp bch
nhm hn ch lm pht trong na cui nm 2007, NHNN v B Ti chnh
thc hin ng b mi bin php ht lng tin trong lu thng v. Trong
B Ti chnh tng cng pht hnh tri phiu Chnh ph bng ni t
(thng c k hn t 4-5 nm) cho cc t chc tn dng v doanh nghip, va
vi mc ch cp vn xy dng c s h tng, va l ht tin t lu thng.
Tng s ln pht hnh tri phiu 2 ln trong 1 tun. Song song vi , NHNN
cng tng cng pht hnh tn phiu kho bc cho cc NHTM. Kt qu l
trong 6 thng u nm 2007, s tin rt khi lu thng qua nghip v th

58

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
trng m l 89.550 t ng so vi 112 nghn t bm ra mua ngoi t d
tr.15
Nm 2008 nghip v ny c vn c NHNN s dng nhng c
phn bin i v ni dung. Ngy 13/03/ 2008 theo quyt nh s 346/QNHNN c gi km cng vn s 115/TB-NHNN ch o cc NHTM c trong
danh sch thc hin mua tn phiu (TP) bt buc bng tin VND theo s
lng quy nh. C th tng gi tr TP ca NHNN trong t ny l 20.300 t
ng, c k hn l mt nm, vi li sut l 7,80%/nm, hnh thc pht hnh l
ghi s. S lng TP ny c pht hnh cho 41 t chc tn dng (TCTD), gi
tr phn b iu chnh theo quy m v t trng huy ng vn bng ng VN
ca cc TCTD . Cc TCTD hot ng trn a bn nng thn v TCTD c
s d vn huy ng bng VND n ngy 31/01/2008 t 1.000 t ng tr
xung khng thuc din phi mua.
Hnh thc ny cng gn tng t nh t l DTBB, nhm bt cc
NHTM tng lng vn d tr, tuy nhin c li sut cao hn. 20.300 t ng
tng ng vi 2% tng vn huy ng VND trong h thng NH, c ngha l
nng thm 2% DTBB i vi tin gi VND, cng thm vi 11% lc ban u
th t l DTBB ca cc NH gn 15%. ng thi, Quyt nh ny c ban
hnh vo gia thng 2/2008, nhng thi im pht hnh ng sau ch 1
thng, lm cc NH lao ao trong vic huy ng vn VND mua TP bt
buc trong thi gian ngn c bit thi k tin ng ang khan him. Cc
NH ch c cch nng li sut huy ng mc d b kim ch mc li sut trn
l 12%, nhiu NH nh phi ng lot nng li sut mi thi hn ln 12% gy
mi nghi ng cho ngi dn, nn ch cn cch huy ng vn trn th trng
lin NH. Thi k ny li sut lin NH tng t bin, li sut qua m tng ln
tn 21%.(biu 8)
15

:theo Viet nam net ngy 10/08/2007

59

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Tnh hnh lm pht u nm 2008 bin ng cao hn nhiu so vi nm
2008, v vy chnh sch pht hnh tn phiu l hp l. Tuy nhin, thng bo
ngay lp tc v chng trnh pht hnh TP bt buc qu gp gp gy nn
hoang mang trong d lun v to ra phn ng dy chuyn trong h thng li
sut trn th trng. Vi c ch li sut trn 12%, kh khn trong vic huy
ng vn l nguy c khng hong thanh khon cho nhiu NHTM, c bit l
cc NHTM c quy m nh.
Biu 8: Bin ng li sut lin NH

Ngun: CEIC, Goldman sachs Economics Research.


4. Chnh sch t gi hi oi.
T gi USD/VND trong mt thi gian di trc y mc kh n nh.
Nhng bt u cui thng 12/2007, Nh nc thc hin linh hot ho t
gi, thng qua 3 ln ni rng bin dao ng t gi.
-

Ln 1, vo ngy 24/12/2007 nng bin t gi hi oi (TGH) t

0.5% ln 0.75%.
-

Ln 2, vo ngy 08/03/2008 tng t 0.75% ln 1%.

Ln 3, ngy 26/06/2008 tng t 1% ln 2%.

60

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Gi tr ca bin TGH cho thy s linh hot ca ng ni t so vi
ngoi t khc. Bin cng ln th gi ca ni t so vi ngoi t c php
ln xung cng nhiu tu theo cung cu ngoi t trn th trng. Nu TGH
gi mc c nh, NHNN s phi thng xuyn can thip vo th trng
ngoi hi vi vai tr l ngi mua v ngi bn cui cng, nhm gi cho t
gi khng b x dch. ng thi cc NHTM phi trao i v mua bn ngoi t
theo t gi c nh . Khi ni rng t gi, cc NHTM s c iu kin n nh
t gi mua bn trong khong dao ng rng hn, t cng nhc v st vi th
trng hn.
Trong thi gian gn y s st gim ca nn kinh t M, ko theo s
mt gi ca ng la so vi nhiu ng tin mnh khc. V vy ng la
mt gi kh nhiu so vi VND, nhng t gi Vit Nam vn cha phn
nh ht c iu ny. So vi mc gim thc t gi tr ca ng la M, th
mc gim ca t gi USD/VND li chm hn kh nhiu. L do l NHNN duy
tr t gi c nh vi bin dao ng nh, vi ch trng duy tr ng tin
yu nng cao tnh cnh tranh ca hng ho, khuyn khch xut khu.
Nhng nn kinh t Vit Nam li ang phi nhp kh nhiu my mc v
nguyn vt liu phc v sn xut, nhp siu tng mnh bt u t nm
2007. Khi duy tr mc gi ni t thp, nghim nhin li nhp khu lng hng
ho vi gi t hn, khi la gim gi (c gi l nhp khu lm pht). Khi
ni rng bin t gi, gi tr VN c iu chnh vi gi thc hn, hn
ch tng gi so vi la, gim tnh trng nhp khu lm pht trong nc.
Mt khc, do lng u t nc ngoi vo Vit Nam vn tip tc gia
tng, to ra bin ng lin tc gia cung cu tin t trong th trng ngoi hi.
My thng gn y, khi lm pht cng gia tng, lm mt lng tin trong ngi
dn, h tch tr cc ngoi t mnh, lm tng cu v ngoi t, gy p lc gim
gi ni t. trnh tnh trng ph gi ni t th bin php tt nht ch c th l

61

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
tng bin dao ng t gi. Hn na thc hin chng lm pht, cc chnh
sch tin t tht cht s khng c tc dng tch cc trong iu kin TGH c
bin dao ng nh. Tht cht tin t lm li sut tng, thu ht nhiu vn,
nu TGH c nh bt buc NHNN li phi tung ni t ra mua ngoi t
(ging nh trng hp nm 2007), kt qu li lm tng cung tin v li sut
tng tr li - tnh trng tam php bt kh thi. chnh sch tin t c
hiu qu trong nn kinh t m, bt buc TGH phi c th ni hoc ni
rng ra hn.
Chnh v vy, bin php t gi NHNN t ra c hiu qu, nhm h tr
cc chnh sch tin t khc tc ng tch cc hn ti ngun cung tin t.
Thm vo , cch iu chnh kh hp l, khng qu t ngt m t t theo
tng giai on, nhm gip cho cc doanh nghip v ngi dn quen dn vi
khi nim ri ro t gi khi bin dao ng mnh.
5. nh gi mc hiu qu ca CSTT trong vic kim ch lm pht
thi gian qua.
nh gi mc hiu qu ca CSTT nhm kim ch lm pht bng
cch lng ho cc tiu chun l rt kh, nhng nhn chung mi s n lc ca
NHNN trong thi gian qua mang li mt du hiu tch cc cho nn kinh t
v m. Tuy vy, do h thng ti chnh tin t cn non tr, kinh nghim iu
hnh qun l th trng trong mt nn kinh t m cn cha c, nn cn mt
s nhng bt cp, khng thng nht gia cc chnh sch vi nhau.
5.1. Cc kt qu t c
Sau nhng sai st ban u, cc CSTT dn c hon thin, i ng
hng tht cht nhng linh hot v bt u pht huy tc dng. Cc gii
php trin khai t u nm ca NHNN kh ph hp vi ch o v th hin
quyt tm ca Chnh ph trong vic kim sot lm pht, n nh v m, to

62

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
nim tin i vi cc nh u t trong v ngoi nc. Cc gii php c thc
hin to hu ng tt v mt tm l i vi th trng v kim ch s gia
tng tng phng tin thanh ton. Trong 6 thng u nm, tc tng tng
phng tin thanh ton c xu hng chm li, tng 4,48% so vi cui nm
2007 (cng k nm trc tng trn 20%). n ht thng 6/2008 lng tin
trong lu thng gim 7,13% so vi cui nm 2007 (ht khong 17.000 t
ng). Tn dng trong nn kinh t c xu hng chm dn, ph hp vi mc
tiu c nm khng qu 30%.16
c bit l c cu tn dng ang c iu chnh theo hng tp trung
cho vay sn xut (tng 20,6%), xut khu (tng 31%), nng nghip v nng
thn (tng 17,95%); m rng cho vay i tng h ngho v h chnh sch
(tng 13,8%) thc hin chnh sch an sinh x hi. Kt qu ban u l tc
tng gi theo tng thng ca thng 6 tng 2,14% so vi thng 5 l 3,91%,
ring v hng ho phi lng thc c du hiu gim t thng 3.
Biu 9: Lng gim cung tin di tc ng ca CSTT

Ngun: Bo co WB 06/2008.
5.2. Cc hn ch v nguyn nhn
5.2.1. Cc hn ch
16

http://www.laodong.com.vn/Home/kinhte/2008/7/97597.laodong ngy 15/07/08

63

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Nm 2007 CSTT dng nh tr nn n c trn con ng kim ch
lm pht v vo lc ny cha c ng thi no biu hin t vic tht cht ti
kho, dn n thm ht ngn sch qu nhiu. Hn na cc CSTT cn qu t,
NHNN va thc hin song song kim ch lm pht va mun h tr tng
trng kinh t m th t u tin khng c xc nh r rng trong tng thi
k. Sang nm 2008, khi xc nh r mc tiu hi sinh tng trng; u tin
kim ch lm pht, n nh v m l mc tiu hng u, th li thc hin cc
chnh sch qu mnh v gp gp gy ra khng t tc ng tiu cc trn th
trng.
u tin phi ni n tnh trng tam php bt kh thi trong nm
2007: tc l thc thi mt mi chnh sch tin t tht cht trong nn kinh t m
v hu nh gi nguyn t gi. Lng vn chy vo ban u kh nhiu, duy
tr mc t gi c nh, NHNN tung tin mua ngoi t lm tng lng tin ln
ng thi nng t l DTBB, lm tng li sut dn n lung vn vo cng
nhiu, lng cung tin li tng ln.
LM2
LM1

E1
i*

CM

*I

E2

IS

Y2

Y1

Hnh 3 : Chnh sch tin t di ch t gi c nh.

Trong nm 2008, NHNN ni lng t gi hn nhng li qu tch cc


trong vic ht tin vo. TP bt buc v nng t l DTBB trong lc tin ng

64

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
li khan him gy khng t kh khn c cc NH ng thi l tc nhn chnh
cho cuc ua li sut gn y. Dn dp trong thng 2 v thng 3/2008, NHNN
yu cu cc NHTM phi thc hin cng mt lc 4 bin php c coi l
cng rn.
Mt l quyt nh tng t l d tr bt buc t 10% ln 11%, m rng
thm phm vi tin gi d tr bt buc.
Hai l quyt nh pht hnh tn phiu bt buc vi tng tr gi 20.300 t
ng cho 41 t chc tn dng. Thng bo c cng b ngy 15/02/08 v
thc hin 33 ngy sau .
Ba l li sut c bn tng t 8,25%/nm ln 8,75%/nm, li sut ti cp
vn tng t 6,5%/nm ln 7,5%/nm; li sut ti chit khu tng t 4,5%/nm
ln 6%/nm.
Bn l NHNN ban hnh Quyt nh s 03/2008/Q-NHNN ngy
1/02/2008 v sa i Ch th 03 v cho vay chng khon, theo hng tht cht
cho vay hn.
Cng vi 4 quyt nh ni trn, NHNN cn hn ch mua USD, lm cho
t gi xung thp, tin VND tr nn khan him.
Nm bin php gy ra c sc ln v phn ng tiu cc trong h
thng cc NHTM. iu ny l nguyn nhn to ra nguy c thiu tnh thanh
khon ca cc NHTM v m ra cc cuc ua li sut sau ny. Phn ng cc
NHTM tng li sut cho vay thm 0,35% - 0,60%/thng so vi trc .
Nhiu NHTM cho vay ngn hn VND vi li sut 1,55%-1,65%/thng, li
sut cho vay trung v di hn ln ti 1,70-1,75%/thng. Tuy nhin i vi
mt s NHTM mi thnh lp, hoc c quy m vn nh thu ht c thm
lng tin gi m tng c li sut tin gi v cho vay ln t bin. Mt s
NHTMCP tng li sut ngn hn ln rt cao, ngn hn l 1,95%/thng,
trung v di hn 2,0%-2,5%/thng tc tng ng vi 24%/nm. Vi mc

65

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
li sut ny him c doanh nghip no c th m bo li nhun kim c
c th b p cho chi ph vn.
Tng li sut s lm hn ch u t v tc ng n tng trng ca
Vit Nam trong na cui nm 2008. Trong 6 thng u nm tng trng t
c 6,2% v vy t c mc tiu 7% tng trng trong c nm i hi
phi n lc nhiu t pha cc doanh nghip v cn ph thuc nhiu vo cc
chnh sch tip theo ca Chnh ph.
5.2.2. Nguyn nhn
- Th trng ti chnh non tr nc ta cn cha pht trin y , gy cn
tr thc thi cc cng c ca CSTT dn n hiu qu ca cc chnh sch ny
kh c pht huy mt cch hiu qu trong vic phng chng lm pht.
- Cn thiu cng khai v minh bch ho v thng tin ti chnh v tin t, lm
gim lng tin ca ngi dn i vi cc chnh sch v m ca Nh nc a
ra. in hnh l tnh trng chnh lch ln gia t gi hi oi ca th trng
ch en vi t gi c nim yt chnh thc trn th trng; xy ra khi t l
lm pht ln cao, ngi dn lo s ng tin mt gi v lng d tr ngoi t
ca Chnh ph qu t nn tng cng u c ngoi t, to p lc gim gi
VND, i ngc li vi n lc ca Nh nc.
- Hin nay, nn kinh t nc ta ang trong thi k pht trin, i mi; tuy c
nhiu thnh tu to ln nhng nhn chung t nc ta vn l nc ang pht
trin c xut pht im thp, nn kinh t pht trin cha cao, th trng cha
n nh. Quan h cung cu trn th trng i lc cn b tc ng bi nhiu
yu t ch quan, khng theo quy lut th trng.
- B my qun l v gim st vic thc thi cc chnh sch v tm kim cc
thng tin cn cha hiu qu. Vic qun l theo c ch lng lo kh c th
thc hin c ton vn chnh sch ra theo ng nh mc ch ban u.
Thm vo , vic tm kim thng tin cha hiu qu dn ti bt i xng

66

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
thng tin gia thng tin thc t cc khon tn dng nh t v chng khon
ca cc NHTM vi thng tin ca NHNN c c; bt i xng gia cng ty
vi c ng (Nh nc) trong cu trc li nhun t hot ng kinh doanh
chnh v t hot ng ti chnh. Khi lung thng tin khng minh bch, vic
tht cht chnh sch tin t s y ri ro thanh khon h thng NH ln cao v
dn ti p lc khng sn sng cho vay vi bt k mc li sut no.

67

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Chng III: GII PHP HON THIN CSTT NHM KIM


CH LM PHT GIAI ON T NAY N 2010
I. D bo tnh hnh lm pht giai on t nay ti nm 2010.
1. C s d bo
- Gi du v nguyn liu th gii vn tip tc tng cao, ring v lng thc
ang h nhit xung. Vit Nam, tr lng lng thc v thc phm tng,
va p ng nhu cu trong nc va tng cng xut khu. B Ti chnh
cho gim thu cc nguyn liu nhp khu m bo ng cam kt trong lk
trnh gia nhp WTO, va gim gi thnh sn xut trong nc. Mt s mt
hng khc nh xng du, in, phn bn .vn di s kim sot v u
chnh ca Nh nc, tm thi cha tng gi tng ng vi mc tng trn th
trng th gii.
- Tiu dng trong x hi ang c xu hng gim xung. Gi c cc mt hng
tng nhanh c bit l lng thc, thc phm, vt liu xy dng v nh
trong khi lng thng cha kp iu chnh tng ln tng ng.Lo ngi trc
bin ng lm pht, ngi dn c xu hng rt r trong chi tiu v tng
cng tit kim nhiu hn. Cc doanh nghip sn xut thn trng hn i vi
cc d n u t, cn i chi tiu v tit kim, nhm hn ch tng chi ph sn
xut. Chnh ph thc hin tht cht ti kho, loi b dn cc d n khng hiu
qu, ban hnh ch th thc hin tit kim i vi cc doanh nghip quc
doanh, ng thi tng cng gim st chi tiu.
- u t FDI vo trong nc vn tip tc tng mnh. Mc d, trong thi gian
qua nn kinh t c nhiu du hiu bt n nh, nhng vi n lc minh bch
ho dn cc chnh sch, va to lng tin cho cc nh u t va thu ht u
t, nn cc d n u t nc ngoi khng ngng tng ln. ng thi cc
chnh sch trong nc ang dn dn ly li lng tin trong nhn dn gp phn

68

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
cng c ni t v n nh nn kinh t. Th trng chng khon ang c du
hiu khi sc tr li trong thi gian gn y. FPI cng bt u tng tr li.
- Nu trc kia, th trng chng khon n r theo tm l m ng, nhm
thu li nhun trc mt th s khi sc ngy nay nh du bc pht trin
vng chc v n nh hn. Ch c nhng cng ty no thc s kinh doanh tt,
s thu ht c cc nh u t, hn ch huy ng vn NH, ng thi c
vn pht trin sn xut. V nh t, tuy c thi k ng bng, gi gim hn
nhiu so vi trc kia, nhng thc cht n ang tr v vi gi tr thc ca n,
gim u c, c li cho nhng ai c nhu cu mua nh thc s.
2. D bo mc lm pht 2008-2010
Trong nhng thng tip theo, vn tn ti nhiu nguy c tim n lm
bng n lm pht cao nhng s bt n nn kinh t v m ang c xu hng
gim xung, nn kinh t tuy c tng trng chm hn nhng vng chc hn.
Tuy t nng nghip c gim xung, nhng nng sut lao ng tng ln, ng
thi c ch trng u tin pht trin ca Nh nc, ha hn c ngun cung
di do trong nc v xut khu. Nhn t ny gp phn hn ch tng gi c
hng ha trong nc ln cao. Tng cu gim xung, tng cung li ang tng
s gip gim sc p leo thang gi c. Tuy nhin, hin gi gi c mt s cc
mt hng ang b kim ch, khi sc p qu ln th Nh nc bt buc phi
tng gi cc mt hng ny. V d nh xng du tng ln s nh hng trc
tip ti chi ph vn chuyn, gi cc mt hng thay th nh than, inva to
phn ng dy chuyn tng hng lot gi cc mt hng khc. Nu mt s cc
mt hng b iu chnh khc cng tng ln theo, s to p lc tm l trong
nhn dn, gp phn y gi c ln cao hn.
Nu 6 thng cui nm 2008, CPI trung bnh mi thng ch tng trung
bnh 1% so vi thng trc th lm pht thng 12/2008 so vi cng k nm
2007 tng khong 25%. Nu CPI mi thng l 1,2% so vi thng trc, th

69

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
thng 12/2008 so vi cng k nm 2007 s tng khong 27,25% . Nu mi
thng tng 1,5% th lm pht c th tng khong 30% so vi nm 2007.
V tng trng kinh t, trong 6 thng u nm 2008 ch t 6.5%, do
tc ng ca chnh sch kim ch lm pht v hi sinh tng trng. Mc d
vy, lng u t nc ngoi vn khng ngng tng ln, gp phn thc y
tng trng mnh trong nhng thng tip theo. Khi bin t gi c ni
lng, gi nhp khu hng ho s c xu hng gim xung, gp phn lm gim
chi ph sn xut trong nc, y mnh sn xut v pht trin kinh t.
Da vo nhng nhn nh trn, xin a ra nhng con s d bo c
tnh trong nm 2008- 2009:
Bng 3: D bo tnh hnh kinh t VN nm 2008-2010
2006

2007

2008

2009

2010

Tiu dng c nhn

7.3

7.5

5.1

7.0

8.0

Tiu dng cng

8.8

7.5

7.5

7.5

8.5

Tng cu trong nc

8.1

8.1

6.9

8.5

8.7

Kim ngch xut

15.5

15

16.9

15.6

15.7

14.6

16.4

18.0

15.5

14

0.1

2.2

3.2

1.5

1.3

8.2

8.5

6.9

7.7

8.0

17.0

17.3

15.9

16.5

17

cng

khu
Kim ngch nhp
khu
Thm ht thng
mi
Tng trng nng
nghip
Tng trng cng
nghip

70

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Tng trng GDP

8.2

8.5

6.9

7.7

8.0

T l lm pht

6.6

12.6

31

9.5

8.5

(n v: %/nm)

II. Mt s gii php v kin ngh


Lm pht c cho l hin tng tin t v chng lm pht bng tht
cht tin t. Bi ton ca Vit Nam l kim ch lm pht v vy CSTT c
cc nh hoch nh chnh sch u tin. Tuy nhin, kim ch lm pht ch yu
bng chnh sch tin t ch pht huy hiu qu khi c y ba iu kin sau:
- Th trng ti chnh vn hnh tt, minh bch.
- C mc linh ng vn hnh cc chnh sch
- Mc tiu truyn ti chnh sch tt.
1. Kt hp ng b CSTT vi cc chnh sch khc
CSTT tht cht c chc nng gim lng tin cung ng trong lu
thng, bin php c tc dng hay khng khng ch ph thuc vo bn thn
NHNN iu hnh m cn ph thuc vo cc thnh phn tham gia trong nn
kinh t. Nu chnh sch ny khng to c lng tin trong ngi dn th i
khi kt qu s i ngc li vi mc ch ban u. V vy, Chnh ph cn kt
hp CSTT vi nhiu bin php khc nh: tht cht ti kho, thc hin cc
chnh sch an sinh x hi,minh bch ho cc chnh sch, u t pht trin
nng nghip
Phi ni rng, tht cht ti kho l iu kin cn thit gim tng cu
v lng tin cung ng ra bn ngoi ng thi l iu kin tin quyt khi
mun duy tr tng trng kinh t. V khi tht cht tin t m chi tiu Chnh
ph khng gim xung, li sut th trng s tng cao, cc doanh nghip va
thiu vn va kh khn trong vic huy ng vn lm nh hng n u t.
Hin tng ny gi l ln t u t. Chnh v vy, cn c nhng bin php

71

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
thch hp nhm hn ch chi tiu Chnh ph. C th: Cn ln danh sch xem
xt v sng lc k cc d n c tnh kh thi ng dng hoc hiu qu t, ng
thi st sao theo di kim tra cc chi ph u t cng trnh v vn hnh, phng
chng nn tham nhng v quan liu. Song song ban hnh ch th yu cu tit
kim chi tiu i vi cc doanh nghip Nh nc.
Cc chnh sch ti kho ng vai tr quan trng hn trong giai on
hin ti. Gim cu u t l mt vic lm cn thit hn l tht cht qu mc
lng tin t cung ng do lng u t cng kh gy ra mt s bin ng
mnh trn th trng ti chnh v li sut v khng y cc d n hiu qu b
tr tr hn.
Bin php th hai cn thc hin l chnh sch an sinh x hi. Mc d,
tit kim chi tiu cng nhng cng khng c ngha l loi b cc chnh sch
gip v h tr ngi dn ngho. Trong 2 nm qua, khi gi hng ho ln
cao c bit l cc mt hng tiu dng hng ngy v lng thc thc phm
gy ra nhng tc ng khng nh t i sng ngi dn ngho v cn ngho.
Nc ta l mt nc i ln t nng nghip, phn ln ngi dn sng nng
thn, t l h ngho nng thn chim 73%, v tng ng vi 94% tng
s ngi ngho trn c nc. Sau 2 nm gia nhp t chc thng mi th
gii, nhng u im t WTO mang li cho ngi dn dng nh khng ng
k, nhng vi cn bo gi gn y lm i sng ngi dn thm bp bnh,
lm bn cng ho nhiu h gia nh, gia tng khong cch giu ngho trong
x hi. V vy, Nh nc nn tin hnh bin php h tr ngi ngho nh tr
gi mt s mt hng thit yu cho cc vng kh khn trng im, vng su
vng xa nh vng ni pha Bc, cc huyn ngho thuc min Trung, Ty
Nguyn v t mi C Maung thi, u tin pht trin sn xut nng
nghip, tng nng sut lao ng va bnh n c gi c lng thc, thc
phm th trng trong nc, va c iu kin xut khu, nng cao i sng

72

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
nhn dn. Thm vo , cn quy hoch din tch t nng nghip mt cch
ph hp, trnh tnh trng bin t trng la mu m thnh sn gn, tht
xy dng cc d n di hn cc khu cng nghip ch bin nng sn nhm
chuyn i c cu sn xut ng thi nghin cu, u t pht trin cc loi
ging mi tt v mang li nng sut hiu qu.
Vit Nam l nc xut khu go ln th 3 trn th gii, song m
bo an ninh lng thc cn phi c chnh sch ng n v pht trin nng
nghip, nng thn, nng dn nht l nhng vng trng im sn xut lng
thc nh tng cng u t c s h tng nng nghip, tr gi cho cc vng
xut khu khi b thin tai, u t cho cng tc ging, khuyn nng; Hn ch
vic s dng t la vo cc nhu cu khc, tng cng thm canh, tng nng
sut; y mnh cng nghip ch bin pht trin cng nghip thu hoch, sau
thu hoch; khuyn khch pht trin chn nui; ch ng t chc li h thng
iu phi thu mua, ch bin bo qun kho go d tr, qun l th trng
lng thc trong nc sn sng ng ph vi nhng din bin bt thng
v lng thc. Cng c v pht huy vai tr ch o ng ngha ca cc
DNNN trong kinh doanh iu phi lng thc trn phm vi c nc c
chnh sch can thip th trng khi cn thit, trnh u c gy khan him gi
to v p gi nng dn.
2. Theo st bin ng ca th trng ti chnh kim sot mc tng
trng tn dng ph hp vi th trng tng trng kinh t
NHNN cn phi c cc con s chnh thc cc ngun vn c nguy c tr
thnh n xu trong tn dng bt ng sn v chng khon, t h tr thanh
khon cho cc NHTM, trnh vic p lc thanh khon y cc NHTM tng
hn na li sut th trng, gy kh khn cho ton b cc hot ng sn xut
hin ti. Cc chnh sch kim sot thng tin tt hn cn c ban hnh sm.
C th:

73

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
o NHNN cn xc nh mc tng trng tn dng hng nm (qua
cc knh ca nn kinh t nh NHTM, Qu h tr, NH Chnh
sch x hi, cc t chc on th x hi khc) ph hp vi mc
tng trng kinh t, t l lm pht d kin v cn cn thanh ton.
Cc B, ngnh lin quan cn c trch nhim gi bo co thng
k tnh hnh thc hin u t tn dng hng nm v nhu cu u
t tn dng hng nm cho NHNN c quan c trch nhim xc
nh mc tng trng tn dng hng nm trong khun kh
tin t nhm t c mc tiu cui cng ca CSTT.
o Cn c s nh gi y v mc pht trin th trng tn
dng hin nay, a ra nhng quy nh mang tnh gin tip
nhm hn ch s tng trng tn dng qu mc ca t chc tn
dng, nht l trong lnh vc nh t, tiu dng v chng khon.
o NHNN cn ch o cc NHTM xy dng h thng cc ch tiu
nh gi h s tn nhim ca doanh nghip (nhng khch hng
ca NHTM), qua xc nh hng m rng hay thu hp mt
cch hiu qu. Tng cng gim st ri ro t pha cc c quan
qun l cng nh t pha cc NHTM.
o Ngoi nhng gii php kim sot tn dng nhm kim sot lm
pht, mt gii php rt quan trng v hiu qu kim sot lm
pht nc ta l chng tht thot trong u t xy dng c bn
ca Nh nc (m hin nay ang c nh gi l rt ln), hn
ch v tin ti chm dt cc cng trnh u t km hiu qu s
gp phn tch cc kim sot lm pht, hn ch mc tng gi
do nhng bin ng t bin v gi mt s cc mt hng va
qua, v y l ngun cung tin ra nn kinh t nm ngoi tm
kim sot ca NHNN.

74

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Th hai, NHNN cn phi trc tip phin dch chnh sch v nh gi
tc ng ni chung vi cc CSTT; khng th th trng nhiu thng tin
trong phin dch chnh sch.
Cc chnh sch tin t nn r rng, nh hng k vng v gi v tc
ng. Vic thc thi cc CSTT tin t tht cht thm l cha cn thit khi cc
chnh sch c cn cha phn nh ht v nguyn nhn lm gia tng lm pht
gn y c phn kh ln t pha cung hng ho v t vic k vng v th
trng cha c.
3. Minh bch ho NSNN v tng cng gim st v bnh n th trng
ngoi hi.
Thm ht NSNN gia tng, cng vi tng ln thm ht cn cn thanh
ton v t l lm pht, khan him ng la trn th trng ngoi hi gy
nn mi hoi nghi cho ngi dn v gi tr ca tin VND. L nhn t gp
phn gia tng lm pht v to p lc gim gi tin VND so vi la M.
gii quyt tnh trng ny, Nh nc nn cng khai minh bch ho cc khon
chi tiu ti chnh trong nc v cc chnh sch v m. Vic cng khai ny, s
gip ch cho c Chnh ph s phi tng cng gim st cc khon chi tiu
cng, tng tit kim, gim quan liu. V pha ngi dn v cc nh u t
trong v ngoi nc, vic ny s to ra mt tm l n nh, cng c lng tin
ca ngi dn v cc nh u t nc ngoi vo cc chnh sch ca Nh
nc. ng thi Nh nc nn tng cng gim st cht ch hot ng din
ra trn th trng ngoi hi nhm bnh n t gi vi mc tiu t gi trn th
trng chnh thc s iu hnh t gi trn th trng khng chnh thc (th
trng en). T mi pht huy c hiu qu ca bin php tng bin
giao ng, linh hot ho t gi.
C th, NHNN cn thc hin ban hnh cng khai t gi trn th trng
chnh thc, bt buc cc NHTM v t chc tn dng thc hin ng nghip v

75

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
v quy trnh mua bn ngoi t ng gi v phi cung ng ngoi t cho cc
doanh nghip v c nhn. Thm vo , gim st hot ng ca cc i l i
ngoi t trn ton quc, trnh tnh trng bun bn ngoi hi nhm hng
chnh lch, tri vi quy nh trong lut kinh doanh ngoi hi v l nguyn
nhn to ra cn st o v t gi.
4. Thc hin pht hnh tn phiu Ngn hng bng ngoi t.
Nm 2007, mt trong nhng sai lm ca NHNN l thc hin tng
cng thu ht ngun vn u t ng thi bnh n t gi bng cch tng cung
ng ni t. Thu ht u t l cn thit cho mt nn kinh t mi ni nh nc
ta, c bit l khi mi gia nhp. Bnh n lm pht s i i vi gim st tng
trng. u tin gim lm pht nhng khng c ngha l khng thc y u
t v tng trng. Tuy nhin cn thn trng vi cc d n u t, la chn
cc phng n gip tng trng lu di v bn vng. V d in hnh, chnh
quyn thnh ph Nng t chi d n sn xut v ch bin phi thp vi
tr gi hng triu USD u nm 2008, y l mt d n FDI lu di, vn ln,
kh hp dn nhng vn b chnh quyn tnh t chi nguyn nhn l d n s
nh hng n mi trng v du lch mt ni c b bin ni ting p v
ngi dn hiu khchNh vy Nh nc vn cn phi thu ht v chn lc
cc d n u t hp l to iu kin tng trng kinh t trc mt v lu di.
Khi lng vn u t tng ln, bin php linh hot t ga s t ra hiu qu.
Tuy nhin vi lng vn tng ln t, nn kinh t kh c th hp th
ht c, mt gii php kh hay l tng cng pht hnh tri phiu chnh
ph v tn phiu NH (trong trng hp cn thit) bng ngoi t. Hin nay,
Nh nc ch ch trng pht hnh tri phiu v tn phiu NH bng ni t m
khng rng pht hnh tri phiu bng ngoi t l mt bin php kh hiu
qu, gip gim p lc trn th trng ngoi hi, tng d tr ngoi t, gip hp
th ng la tt hn khi gia tng vn u t nc ngoi. y l bin php

76

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
gim lng cung ngoi t khi gia tng, cng vi chnh sch gim ni t s l
bin php tht cht tin t hiu qu v ng b. Trong khi NHNN v B Ti
chnh tng cng ht lng tin ng vo, chnh ph gim chi tiu, ngun
vn ngoi t tng ln s c thu ht vo t hot ng ny s gp phn lm
cn bng th trng ngoi hi, ng thi l ngun vn ng k m rng
u t cng, dng lng la nhp khu cc nguyn liu v my mc,
hoc chi tr cho cc cng trnh xy dng c s h tng, tng bc tho g
nt c chai v c s h tng hin nay.
Cch thc hin c th, Nh nc c th pht hnh tn phiu ngoi t
ngn hn (vi thi hn di 1 nm) cho cc NHTM, t chc tn dng, cc
doanh nghip c lng vn u t nc ngoi ln. Tn sut v s lng pht
hnh nn ph thuc vo s lng vn ngoi t tng trn th trng ngoi hi
theo tng thi k. Mc li sut u i nhng nn gi mc ngang bng so
vi li sut trn th trng th gii, nhm trnh tnh trng cc nh u t nc
ngoi mua tri phiu t khng phi mc ch u t m hng tin li chnh
lch. Khi th trng ngoi hi tha cung ngoi t, NHNN c th ht ngoi t
vo v tng d tr ngoi t cho Nh nc. Ngc li khi thiu cung ngoi t
c th mua tn phiu v, tng cung ng la cho NHTM v cc t chc tn
dng.
5. Thc hin ng b cc bin php tht cht tin t v bnh n gi c
Hin nay Nh nc vn thc hin kim sot mt s cc mt hng
thit yu nh xng du, thuc, phn bn, ho cht, in c bit l xng
du v vt liu xy dng phi nhp khu nhiu, trong khi mc gi c trn
th gii tip tc tng mnh, nhng Nh nc vn phi kim ch gi trong
nc bng cch b l cho doanh nghip nhp khu. y l bin php cn thit
khi lm pht ang tng cao, nhng cng ch tm thi; khi ch s lm pht
kh bnh n th cn phi tng gi cc mt hng ny ln da theo mc gi c

77

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
ca th trng th gii. Nhng trnh to c sc tm l cho ngi dn v
doanh nghip, Nh nc cn thc hin l trnh tng gi t t, vi mc tng
khng nhiu, ng thi cn thng bo rng ri cho ngi dn trc khong
2-3 thng nhm trnh c sc tm l, trnh u c, tch tr. ng thi, thc
hin cam kt vi cc doanh nghip trnh tnh trng c quyn hoc cu kt
ng lot tng gi. Mc d vy, l trnh tng gi ny s tc ng khng nh
ti chi s tiu dng trong nc. Chnh ph cn d on, c tnh v lp k
hoch sn i ph vi tnh hnh bin ng gi c sp ti. Chnh sch thu
nhp khu vi hng ho tiu dng xa x c th tng (trong cc phm vi cam
kt quc t), song cn gim ti a cc loi thu nguyn liu u vo. iu
phi i xng cc ngun hng thng qua cc h thng siu th ln.
Bin php tht cht tin t nn tip tc c thc hin theo cc cng c
nh: Hn ch mc tng trng v kim sot cht lng tn dng, tng dn
mc li sut c bn khi k vng lm pht ln cao, iu chnh mc t gi linh
hot hn v thc hin khuyn khch ngi dn tit kim trong chi tiu.
Hin Vit Nam, c s lng ln cc NHTM ang trong thi gian ch
ph duyt ca Chnh ph thnh lp. Hu ht cc d n ny u p ng
c yu cu ra theo lut nh, mt khc Chnh ph cam kt rng khng
hn ch s lng cc NHTM c thnh lp. Sang nm 2009, Chnh ph Vit
Nam phi thc hin ng l trnh hi nhp, cho php chi nhnh NH 100% vn
nc ngoi c thnh lp Vit Nam, nh vy s lng NHTM s tng ln
kh nhiu. Mc cnh tranh gay gt bt buc cc NH thc thi nhiu bin php
tng th phn v li nhun trong kinh doanh. V vy, bin php cn thit
ra l NHNN cn tip tc gim st hot ng trong h thng cc NHTM trong
c hot ng cho vay tn dng v chng khon, nh t. ng thi, xy
dng k hoch v c s php l cho hot ng cho hot ng mua li v sp

78

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
nhp gia cc NH (bao gm c NH nc ngoi). Yu cu cc TCT, TKT
hn ch m rng kinh doanh a lnh vc sang mng ti chnh- ngn hng.
Trong trng hp, mc d bo lm pht tng cao hoc xy ra lm pht
tng t bin, NHNN cn phi tng dn mc li sut c bn vi mc tng
t nhng tn sut nhiu nu cn thit cho ti khi mc li sut thc t dng.
Nu tng li sut qu t ngt s l n by cho cc NH ua nhau tng li
sut huy ng v cho vay, y cc doanh nghip vo tnh trng tin thoi
lng nan.
V bin dao ng t gi, NHNN c th ni rng dn bin t gi
ti 4% tng mc linh hot t gi, pht huy tc dng ca CSTT tt hn,
c bit trong trng hp p dng tht cht tin t v ti kho trong khi bin
ng mnh v cung cu ngoi hi.
Dung ho cc CSTT v c th chp nhn VND mt gi nu ng
Vit Nam hin ang c nh gi cao hn so vi USD. m bo d tr
ngoi t trnh cuc tn cng tin t nu c (v hon ton c th rt gn
nu NHNN l l v ti khon vn c m hn). Do vy, mt ng thi r
rng ca NHNN ti th trng ngoi hi l cn thit. Mt ng thi cn trng
v t t m bo d tr ngoi hi v chp nhn n ca Chnh ph tng
ln tm thi qua nghip v dung ho (sterilization) c l l cn thit lc ny.
Tm li khi ba iu kin nu trn c thc thi, NHNN c th va h
tr cc NHTM c kh khn thanh khon trc tip ng thi thc hin CSTT
quyt lit v ch ng to k vng v gi vng vng hn. To lp c k
vng, gia tc lm pht s c kim sot mi l quan trng hng u trong
CSTT. C th ni nu CSTT khng xy dng c k vng v lm pht trong
thi gian ti th CSTT s tht bi trong vic kim ch lm pht.

79

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Do vy nu CSTT na vi v t ngt trong mi trng thng tin bt
i xng nh thi gian qua c th kim ch lm pht phn no nhng c th
khng nhiu v tn tht c th l to ln vi nhng nguy c tim n lm tn
hi tng trng kinh t trong trung hn do bt n ca th trng ti chnh.
Mt chnh sch tin t thn trng v hin i tp trung vo dng cc
cng c khc kim ch lm pht v c th ph hp vi hon cnh ca Vit
Nam trong giai on hin nay. Khi cc tin v th trng c kim sot
dn ti lung thng tin c minh bch, mt CSTT quyt lit ch ng nn
c tin hnh to k vng v chnh sch cng nh hiu qu ca cc chnh
sch .

80

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

KT LUN
Trong hn 20 nm ci cch m ca, Vit Nam t c nhng bc
chuyn mnh mnh m v pht trin kinh t - x hi v nng cao vai tr, v th
trn trng quc t. t c nhng thnh tu nh ngy hm nay l nh
c s n lc v c gng khng ngng ca ng, Nh nc v ton th nhn
dn; tuy nhin vi thnh cng ny, Vit Nam s phi i din vi kh khn v
thch thc ln hn rt nhiu. WTO m ra c hi pht trin kinh t v
chnh tr cho Vit Nam, nhng cng ng thi a Vit Nam vo nhng bin
ng ang c chiu hng xu i ca nn kinh t ton cu. Va l mt nc
nh b phi chu nhiu nh hng ca nn kinh t ln khi m ca, ng thi
h thng kinh t- x hi cha pht trin y , va thiu kinh nghim trong
iu hnh qun l; tt c nhng yu t ny s to thnh ro chn kin c m
bt buc Vit Nam phi vt qua trn con ng hi nhp.
Mt trong nhng kh khn ch yu v ni cm hin nay m Vit Nam
phi i mt l tnh hnh lm pht gia tng gy bt n kinh t v lm chnh
quyn Nh nc phi au u trn tr tm ra li gii cho bi ton a ra
chnh sch ph hp va gim lm pht, va c th thc y pht trin c
kinh t. Mc d, c gng khng mt mi gii quyt vn ny nhng
Nh nc vn khng trnh khi nhng sai lm ban u, to ra cc tc ng
tiu cc vo tnh hnh hin ti, nhng khng th ph nhn nhng mt tch cc
trong v nhng sa i sai lm pha sau. Nhn chung kt hp cc chnh
sch vi nhau c hiu qu bc u v nhm nghin cu tin tng vo
nhng tin trin tch cc sau ny ca n.
Da vo tnh hnh thc t, nhm nghin cu vit ti ny nhm
minh ha mt cch chi tit v c th v din bin tnh hnh lm pht trong
nc ng thi phn tch tc ng ca CSTT trong vic phng chng lm

81

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
pht m NHNN ra, t xut kin, quan im ca ring mnh vi
hy vng rng s gp sc c mt phn nh b ca mnh vo cng cuc
phng chng lm pht, pht trin kinh t x hi ni chung. Nhm nghin cu
tin tng rng, cng vi s n lc chung ca ton ng v nhn dn, cc bin
php phng chng lm pht s pht huy tc dng, ng thi nn kinh t s
phc hi tr li v tng trng mt cch bn vng hn trong tng lai khng
xa. mi chnh l mc ch ch yu khi gia nhp WTO ca Vit Nam.

82

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

DANH MC TI LIU THAM KHO


I. Ti liu ting vit
1. Nhng vn c bn v kinh t v m NXB Thng K 2002
2. L thuyt ti chnh tin t - ThS. Phan Anh Tun
3. Kinh t V m G.Mankiw
4. Lm pht: hnh trnh v gii php chng lm pht Vit Nam TS. L
Quc L.
5. Bo co cp nht tnh hnh pht trin kinh t ca Vit Nam - Ngn hng
Th gii
6. Bn tho lun chnh sch s 2 Harvard Kenedy School
7. La chn thnh cng Harvard Kenedy School
8. Lut dn s 2005
9. Lut ngoi hi
9.Website: www.vneconomy.vn
10. Website: www.dantri.com.vn
11. www.vnexpress.net
12. www.viet-studies.info/kinhte
13. http://www.vnba.org.vn/
14. http://saga.vn/view.aspx?id=8567
15. http://www.gso.gov.vn/
16. http://www.sbv.gov.vn/vn/home
II. Ti liu ting anh
1. Monthly Country Report - Economist Intelligence Unit.
2. Global Economics Paper No:165 - https://portal.gs.com. (thng 45/2008)

83

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
3. Asia Economics Flash - https://portal.gs.com 19/05/08;03/06/08
4. ASEAN: contrasts with Vietnam - UBS 13/06/2008.
5. Taking appropriate actions - Standard Chartered 11/06/08
6. Is Vietnam Facing a Currency Crisis? Dismal Scientist 11/06/2008
7. Vietnam Monitor (Issue 14) - HSBC Global Research 02/06/2008.
8. Economic Update 06/2008 - The Socialist Republic of Vietnam.
9. VND: Beyond the tipping Point. - Morgan Stanley 28/05/2008.
10. http://www.imf.org/external/index
11. http://www.opec.org/home/

84

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

PH LC
Ph lc1: L TRNH CHNH SCH TIN T VIT
NAM 2007-2008
1. Chnh sch li sut
- 30/01/2008: Thng c NHNN k 2 quyt nh s 305/Q-NHNN v
306/Q-NHNN; Nng li sut c bn 8.25% ln 8.75%; ti cp vn t 6.5%
ln 7.5%; li sut ti chit khu: 4.5% ln 6%; p dng t ngy 01/02/2008.
- 24/03/2008 Hip hi Ngn hng Vit Nam hp cc t chc tn dng v
Ngn hng nht tr p dng mc li sut trn huy ng l 11% i vi VND
thay v 12% trc kia v 6% i vi USD; p dng t 02/04/2008.
- 29/04/2008 Hip hi Ngn hng Vit Nam ng thun tng li sut trn
ln 112% cho k hn trn 6 thng v 11,5% cho k hn i 6 thng i vi
VND
- 15/05/2008 : Ti cuc hp t vn chnh sch tin t quc gia, Th tng
Chnh ph Nguyn Tn Dng quyt nh bi b ch li sut trn.
Chiu 17/05/08 NHNN ban hnh quyt nh 16/2008/Q-NHNN p dng
c ch li sut c bn: 8.75% ln 12%; ti cp vn t 7.5% ln 13%; ti
chit khu t 6% ln 11%; c hiu lc t ngy 19/05/2008.
- 10/06/2008: Thng c NHNN ban hnh Quyt nh s 1317/QNHNN v mc li sut c bn bng VND v Quyt nh s 1316/QNHNN v li sut ti cp vn v li sut ti chit khu; nng mc li sut c
bn ln 14%, ti cp vn t 13% ln 15%, ti chit khu t 11% ln 13%; p
dng t ngy 11/06/2008.
2. T l d tr bt buc

85

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
- 01/06/2007 Thng c NHNN k Quyt nh s 1141/Q-NHNN; tng
t l d tr bt buc i vi tin gi Vit Nam ng khng k hn v c k
hn di 12 thng t 5% ln 10%; p dng t ngy 02/06/2008.
- 01/07/2007: Ch th s 03 v hn ch cho vay u t chng khon do
NHNN ban hnh c hiu lc; Cc NH phi rt d n loi ny v hn mc
3% tng d n theo hn 31/12/2007.
- 16/01/2008 Thng c NHNN ban hnh Quyt nh s 187/2008/QNHNN; Tng t l d tr bt buc 10% ln 11%. ng thi gia hn mc
tng trng tn dng vi cc t chc tn dng l 30%/nm; c hiu lc sau
ngy 31/01/2008.
3. Chnh sch th trng m
- 01/08/2007, Th Tng Chnh ph ban hnh ch th 18/2007/ CT-TTg thc
hin bin php cp bch bnh n gi c, gim lng tin trong lu thng,
trong NHNN tng cng pht hnh tn phiu NH; B Ti chnh pht hnh
tri phiu chnh ph v tn phiu kho bc nhiu k hn thu ht lng tin
nhn ri trong dn nhn.
- 13/03/2008 Thng c NHNN c cng vn s 115/TB-NHNN ch o cc
NHTM c trong danh sch mua tn phiu bt buc theo Quyt nh s
346/Q-NHNN ra ngy 13/02/2008 pht hnh tn phiu bt buc vi tng tr
gi 20.300 t ng thi hn 1 nm, li sut 7.8% cho 41 t chc tn dng; c
hiu lc ngy 13/03/2008 v ht hn mua vo 17/03/2008.
4. Chnh sch t gi
- 24/12/2007 Thng c NHNN k Quyt nh s 47/2007/Q-NHNN tng
bin dao ng t gi t 0.5% ln 0.75%
- 07/03/2008 Thng c NHNN k Quyt nh s 504/Q-NHNN tng bin
dao ng t gi t 0.75% ln 1%
86

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
- 26/06/2008 Thng c NHNN k Quyt nh s 1436/Q-NHNN tng
bin dao ng t 1% ln 2%

87

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Ph lc2: Quyn s tnh ch s gi tiu dng nm 2005 gc Vit Nam


No

Ch tiu

Ch s gi tiu dng -CPI

100,00

Lng thc, thc phm

47,90

- Lng thc

13,08

- Thc phm

29,58

ung v thuc l

4,50

May mc, giy dp, m nn

7,63

Nh v vt liu xy dng

8,23

Thit b v dng gia nh

9,20

Dc phm, y t

2,41

Phng tin i li, bu in

10,07

Gio dc

2,89

Vn ho, th thao, gii tr

3,81

10

Hng ho v dch v khc

3,36

88

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Ph lc 3: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 02


nm 2007
Thng 02 nm 2007 so vi (%):
Thng
Thng
Thng
K gc
02
12
01
(2005)
nm
nm
nm
2006
2006
2007
CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung
Trong : Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in
Bu chnh, vin
Trong : thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc
CH S GI VNG
CH S GI LA M

111,7

106,5

103,2

102,2

114,6
120,9
111,9
112,5
109,1
113,9
109,3
106,3
108,1

107,6
115,0
105,0
106,8
106,3
109,5
106,7
103,9
103,1

104,6
104,6
104,7
104,2
102,3
105,0
101,6
100,6
100,1

103,5
102,8
103,8
102,5
101,3
101,9
101,1
100,4
100,1

95,7
106,3
106,5
112,1

97,0
103,8
103,7
107,2

99,9
100,4
102,2
103,2

100,0
100,2
102,1
102,3

145,6
101,1

117,1
100,6

100,9
99,7

102,1
99,8

89

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 4: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 3 nm
2007
Thng 3 nm 2007 so vi (%):
Thng
Thng
K gc Thng 3
12
02
(2005)
nm
nm
nm
2006
2006
2007
CH S GI TIU DNG

111,4

106,8

103,0

99,8

Hng n v dch v n ung


Lng thc
Trong :
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in

114,1
120,9
111,3
111,7
108,8
113,8
109,5
106,6
108,7

108,1
114,7
105,5
106,5
105,8
109,3
106,4
103,6
104,4

104,2
104,6
104,1
103,5
102,0
104,9
101,7
100,9
100,7

99,6
100,0
99,4
99,3
99,8
99,9
100,1
100,3
100,6

Trong :
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc

95,5
106,3
105,2
111,5

96,9
103,8
103,2
107,1

99,8
100,5
101,0
102,6

99,9
100,1
98,8
99,5

CH S GI VNG
CH S GI LA M

149,4
101,0

118,0
100,6

103,5
99,6

102,6
99,9

Bu chnh, vin
thng

90

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 5: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 4 nm
2007
Thng 4 nm 2007 so vi (%):
Thng
Thng
K gc Thng 4
12
3
(2005)
nm
nm
nm
2006
2006
2007
CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung
Trong : Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in
Bu chnh, vin
Trong :
thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc
CH S GI VNG
CH S GI LA M

112,0

107,2

103,5

100,5

114,6
120,8
112,0
111,5
109,3
114,9
110,0
107,2
109,8

108,3
114,3
106,1
106,2
106,1
110,6
106,4
104,1
105,4

104,6
104,5
104,8
103,3
102,5
105,9
102,1
101,4
101,7

100,4
99,9
100,7
99,8
100,5
101,0
100,4
100,5
101,1

95,5
106,5
105,2
112,0

96,9
103,8
103,5
107,3

99,8
100,6
101,0
103,1

100,0
100,2
100,0
100,5

151,0
101,2

113,8
100,6

104,7
99,7

101,1
100,1

91

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 6: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 6 nm
2007
Thng 6 nm 2007 so vi (%):
K
Thng Thng Thng
gc
6 nm 12 nm 5 nm
(2005) 2006
2006
2007
CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung
Trong Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in
Bu chnh, vin
Trong
thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc
CH S GI VNG
CH S GI LA M

113,8

107,8

105,2

100,9

117,0
122,0
114,7
111,9

109,9
114,9
108,1
106,0

106,8
105,6
107,3
103,7

101,0
100,4
101,4
100,2

110,4
117,5
111,1
108,7
111,5

106,2
111,0
106,2
104,6
103,8

103,5
108,2
103,2
102,9
103,3

100,5
101,3
100,4
100,8
100,9

94,4
106,8
107,0
113,4

98,5
104,0
104,2
107,9

98,6
100,9
102,7
104,3

98,9
100,2
101,3
100,5

151,5
101,6

102,8
100,5

105,0
100,1

98,0
100,3

92

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 5: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 7 nm
2007
Thng 7 nm 2007 so vi (%):
Thng Thng Thng
K gc
7
12
6
(2005)
nm
nm
nm
2006
2006
2007
CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung
Trong Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in
Bu chnh, vin
Trong thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc
CH S GI VNG
CH S GI LA M

114.87
118.87
122.70
117.34
112.20

108.39
111.13
115.03
110.06
105.57

106.19
108.50
106.13
109.78
103.95

100.94
101.59
100.54
102.29
100.27

110.90
118.32
111.62
109.45
111.64

106.44
110.93
106.41
105.04
103.82

104.03
109.03
103.69
103.58
103.42

100.49
100.73
100.49
100.69
100.16

94.27
106.86
107.26
113.89
150.61
101.81

98.40
103.78
104.51
107.80
105.51
100.95

98.47
100.94
103.00
104.78
104.39
100.32

99.87
100.08
100.27
100.46
99.41
100.22

93

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 8: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 8 nm
2007
Thng 8 nm 2007 so vi (%):
Thng Thng Thng
K gc
8
12
7
(2005)
nm
nm
nm
2006
2006
2007
CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung
Trong Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in
Bu chnh, vin
Trong thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc

115.50
119.92
123.76
118.42
112.76

108.57
111.91
115.68
110.96
105.90

106.78
109.46
107.05
110.79
104.47

100.55
100.88
100.86
100.92
100.50

111.32
118.50
111.93
110.16
111.81

106.33
109.93
106.38
105.46
103.01

104.43
109.20
103.99
104.26
103.58

100.38
100.15
100.28
100.65
100.15

94.20
107.16
107.43
114.44

95.87
103.77
104.36
108.07

98.40
101.23
103.16
105.29

99.93
100.28
100.16
100.48

CH S GI VNG
CH S GI LA M

152.85
101.97

104.72
100.97

105.94
100.48

101.49
100.16

94

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 9: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 9 nm
2007
Thng 9 nm 2007 so vi:

%
Ch s gi 9
thng
nm 2007 so
vi

Thng
9
nm
2006

Thng
12
nm
2006

Thng
8
nm
2007

116.09

108.80

107.32

100.51

107.53

Hng n v dch v n ung

121.14

113.32

110.57

101.02

109.64

Trong Lng thc

124.81

116.21

107.96

100.85

114.90

Thc phm

119.91

113.12

112.18

101.26

107.86

ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn

112.83

105.65

104.53

100.06

106.05

111.66

105.94

104.75

100.31

106.12

Nh v vt liu xy dng

119.01

109.47

109.66

100.43

109.95

Thit b v dng gia nh 112.21

106.17

104.25

100.25

106.37

Dc phm, y t

111.16

106.20

105.20

100.91

104.60

Phng tin i li, bu in


Bu chnh, vin
Trong thng

110.87

100.49

102.71

99.16

103.44

93.79

97.72

97.97

99.57

97.33

Gio dc

107.57

103.43

101.62

100.39

103.75

Vn ho, th thao, gii tr

106.47

103.03

102.24

99.11

103.66

dng v dch v khc

114.92

108.55

105.73

100.42

107.49

CH S GI VNG

155.80

109.88

107.99

101.93

110.18

CH S GI LA M

102.55

101.47

101.05

100.57

100.73

K gc
(2005)
CH S GI TIU DNG

95

cng k 2006

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Ph lc 10: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 10


nm 2007
%
Thng 10 nm 2007 so vi:
Thng Thng Thng
K gc
10 nm 12 nm 9 nm
(2005)
2006
2006
2007
CH S GI TIU DNG

Ch s gi 10
thng nm 2007 so
vi cng k 2006

116,95

109,34

108,12

100,74

107,71

Hng n v dch v n ung

122,46

113,94

111,78

101,09

110,07

Trong

Lng thc

126,19

115,98

109,15

101,11

115,01

Thc phm

121,34

114,19

113,52

101,19

108,49

ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn

113,29

105,75

104,96

100,41

106,02

111,99

105,82

105,05

100,29

106,09

Nh v vt liu xy dng

120,81

111,72

111,32

101,51

110,13

Thit b v dng gia nh

112,45

105,90

104,46

100,21

106,33

Dc phm, y t

112,07

106,46

106,06

100,81

104,78

Phng tin i li, bu in


Bu chnh, vin
Trong thng

110,91

102,33

102,75

100,04

103,32

93,56

97,56

97,73

99,75

97,26

Gio dc

107,79

102,02

101,82

100,20

103,57

Vn ho, th thao, gii tr

105,70

102,05

101,50

99,27

103,50

dng v dch v khc

115,44

108,08

106,21

100,45

107,55

CH S GI VNG

165,21

120,24

114,51

106,04

111,19

CH S GI LA M

101,93

100,67

100,45

99,40

100,73

96

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 11: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 11
nm 2007
%
Thng 11 nm 2007 so vi:
Thng Thng Thng
K gc
11 nm 12 nm 10 nm
(2005)
2006
2006
2007
CH S GI TIU DNG

Ch s gi 11
thng nm 2007
so vi cng k
2006

118,39

110,01

109,45

101,23

107,92

Hng n v dch v n ung

124,99

114,89

114,08

102,06

110.51

Trong Lng thc

129,55

114,74

112,06

102.66

114.98

Thc phm

123,70

115,90

115,73

101.95

109.17

ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn

113,74

105,29

105,38

100,40

105.95

112,44

106,21

105,47

100,40

106.10

Nh v vt liu xy dng

123,07

114,01

113,40

101,87

110.48

Thit b v dng gia nh

112,68

105,40

104,67

100,20

106.24

Dc phm, y t

112,42

106,60

106,40

100,32

104.95

Phng tin i li, bu in


Bu chnh, vin
Trong thng

110,93

102,85

102,77

100,02

103.28

93,05

97,15

97,20

99.46

97.26

Gio dc

107,85

101,94

101,89

100,06

103.42

Vn ho, th thao, gii tr

105,59

101,57

101,39

99,90

103.32

dng v dch v khc

116,61

108,10

107,29

101,02

107.60

CH S GI VNG

179,90

128,71

124,69

108,89

112,78

CH S GI LA M

101,65

100,19

100,17

99,72

100,68

97

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 12: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 12
nm 2007
%
Thng 12 nm 2007 so vi:

Ch s gi
bnh
qun nm
2007
so vi nm
2006

Thng
12
nm
2006

Thng
11
nm
2007

121.83

112.63

102.91

108.30

Hng n v dch v n ung

130.29

118.92

104.24

111.16

Trong Lng thc

133.41

115.40

102.98

115.02

Thc phm

129.50

121.16

104.69

110.06

ung v thuc l

115.26

106.78

101.33

106.02

May mc, giy dp v m nn

113.74

106.70

101.16

106.15

Nh v vt liu xy dng

127.10

117.12

103.28

111.01

Thit b v dng gia nh

113.19

105.15

100.46

106.15

Dc phm, y t

113.11

107.05

100.61

105.12

Phng tin i li, bu in


Bu chnh, vin
Trong thng

115.79

107.27

104.38

103.60

92.34

96.45

99.23

97.19

Gio dc

107.94

101.97

100.08

103.30

Vn ho, th thao, gii tr

105.90

101.69

100.29

103.18

dng v dch v khc

118.49

109.02

101.61

107.72

CH S GI VNG

183.73

127.35

102.13

113.62

CH S GI LA M

101.46

99.97

99.81

100.62

K gc
(2005)
CH S GI TIU DNG

98

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 13: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 1
nm 2008

CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung
Trong : Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in
Trong : Bu chnh, vin
thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc
CH S GI VNG
CH S GI LA M

Thng 01 nm 2008 so vi
(%):
Thng
Thng
K gc
01
12
(2005)
nm
nm
2007
2007
124.73 114.11
102.38
135.18 122.01
103.76
137.88 117.15
103.35
134.36 124.62
103.75
117.30 106.91
101.77
115.33 107.11
101.40
130.76 116.89
102.88
114.16 105.53
100.85
113.87 107.53
100.67
115.76 107.19
99.97
84.40
108.16
105.96
121.57
193.05
101.19

99

88.19
101.98
101.63
110.86
135.33
99.83

91.40
100.20
100.06
102.60
105.07
99.74

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 14: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 2
nm 2008
%
Thng 2 nm 2008 so vi:

Ch s gi 2
thng
nm 2008 so
vi
cng k nam
2007

Thng
2
nm
2007

Thng
12
nm
2007

Thng
1
nm
2008

129,17

115,67

106,02

103,56

143,54

125,23

110,17

106,18

123,61

Trong Lng thc

142,36

117,71

106,71

103,25

117.43

Thc phm

144,48

129,06

111,56

107,53

126.82

ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn

119,51

106,25

103,69

101,89

106,58

116,90

107,19

102,78

101,36

107,15

Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia
nh

132,58

116,36

104,31

101,39

116,62

114,99

105,19

101,59

100,73

105,36

Dc phm, y t

114,39

107,59

101,13

100,46

107,56

Phng tin i li, bu in


Bu chnh,
Trong vin thng

117,51

108,73

101,48

101,51

107,96

84,21

88,03

91,20

99,78

88.11

Gio dc

108,26

101,88

100,30

100,10

101.93

Vn ho, th thao, gii tr

108,44

101,86

102,40

102,34

101,74

dng v dch v khc

125,70

112,10

106,09

103,40

111,48

CH S GI VNG

204,46

140,41

111,28

105,91

137,85

CH S GI LA M

101,07

99,92

99,62

99,88

99,88

K gc
(2005)

CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung

100

114,89

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Ph lc 1: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 3 nm


2008
%
Ch s gi qu
Thng 3 nm 2008 so vi:
I
K
Thng
nm 2008 so
Thng 3
Thng 2
gc
12
vi
nm
nm
cng k nm
(2005)
nm 2008
2007
2007
2007
CH S GI TIU DNG

133,04

119,39

109,19

102,99

116,38

Hng n v dch v n
ung

149,11

130,64

114,45

103,88

125.92

Lng thc

157,31

130,14

117,91

110,50

121,53

Thc phm

146,44

131,62

113,08

101,36

128,41

ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn

120,30

107,73

104,38

100,66

106,97

117,94

108,42

103,69

100,89

107,58

Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia
nh

137,29

120,61

108,01

103,55

117,94

116,73

106,63

103,12

101,51

105,78

Dc phm, y t

115,23

108,06

101,87

100,73

107,73

Phng tin i li, bu in 124,27


Bu chnh,
Trong vin thng
83,94

114,34

107,32

105,76

110,05

87,87

90,91

99,68

88,03

Gio dc

108,59

102,12

100,60

100,30

101,99

Vn ho, th thao, gii tr

109,84

104,38

103,72

101,29

102,61

dng v dch v khc

125,83

112,83

106,19

100,10

111,94

217,64

145,69

118,46

106,45

140,50

Trong

CH S GI VNG

101

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
CH S GI LA M

99,54

98,51

102

98,12

98,49

99,42

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 16: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 4
nm 2008
Thng 4 nm 2008 so vi:
K
Thng Thng Thng
gc
4
12
3
nm
nm
nm
(2005)
2007
2007
2008
CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung
Trong Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in
Bu chnh, vin
Trong thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc
CH S GI VNG
CH S GI LA M

%
Ch s gi 4 thng
nm 2008 so vi
cng k nm
2007

135,96 121,42 111,60 102,20

117,61

153,75
166,92
149,69
121,12
119,07
140,88
117,83
116,16
127,17

103,11
106,11
102,22
100,68
100,96
102,62
100,95
100,81
102,33

127,91
125.50
129.69
107,38
107,91
119,08
106,12
107,89
111,45

83,89 87,83 90,85 99,94


109,00 102,33 100,98 100,38
110,42 104,97 104,27 100,53
126,50 112,92 106,76 100,53

87.98
102.08
103,20
112,18

212,99 141,02 115,92 97,86


100,75 99,59 99,30 101,21

140,57
99,46

134,11
138,21
133,63
108,65
108,94
122,59
107,17
108,38
115,79

103

118,01
125,12
115,59
105,09
104,69
110,84
104,10
102,70
109,83

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 17: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 5
nm 2008

Thng 5 nm 2008 so vi:

CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n
ung
Trong Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m
nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia
nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu
in
Bu chnh, vin
Trong thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc
CH S GI VNG
CH S GI LA M

%
Ch s gi 5
thng
nm 2008 so
vi
cng k nm
2007

K gc

Thng 5

(2005)

nm
2007

Thng
12
nm
2007

141,28

125,20

115,96

103,91

119,09

164,89
203,96
153,11
123,40

142,35
167,84
135,39
110,45

126,56
152,88
118,23
107,06

107,25
122,19
102,28
101,88

130,68
133.01
130.81
107,99

120,22
142,57

109,46
122,99

105,69
112,17

100,96
101,20

108,22
119,85

118,93
116,72

107,48
108,24

105,07
103,19

100,93
100,48

106,39
107,96

127,60

115,52

110,20

100,34

112,25

83,83
109,49
111,05
126,91

87,80
102,72
105,11
112,50

90,79
101,44
104,87
107,11

99,93
100,45
100,57
100,33

87.94
102.21
103,58
112,24

204,70
101,78

132,45
100,45

111,41
100,32

96,11
101,02

137,81
99,79

104

Thng 4
nm
2008

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
Ph lc 18: Ch s gi tiu dng, ch s gi vng v la M thng 6
nm 2008

Thng
5
nm
2008

%
Ch s gi 6
thng
nm 2008 so
vi
cng k nm
2007

144,30 126,80 118,44 102,14

120,34

170,32
212,71
157,78
124,72
121,32
145,33
120,45
117,49
128,05

103,29
104,29
103,05
101,07
100,92
101,93
101,28
100,66
100,35

133,05
139.14
131.91
108,56
108,50
120,49
106,73
107,98
112,69

83,75 88,73 90,70 99,90


110,23 103,24 102,12 100,67
111,49 104,23 105,29 100,40
128,13 113,02 108,14 100,96

88.07
102.38
103,69
112,37

213,63 141,01 116,27 104,36


106,55 104,89 105,02 104,69

139,25
100,51

Thng 6 nm 2008 so vi:


K
gc

Thng
6
nm
(2005)
2007
CH S GI TIU DNG
Hng n v dch v n ung
Trong Lng thc
Thc phm
ung v thuc l
May mc, giy dp v m nn
Nh v vt liu xy dng
Thit b v dng gia nh
Dc phm, y t
Phng tin i li, bu in
Bu chnh, vin
Trong thng
Gio dc
Vn ho, th thao, gii tr
dng v dch v khc
CH S GI VNG
CH S GI LA M

145,55
174,29
137,54
111,46
109,94
123,72
108,44
108,08
114,88

105

Thng
12
nm
2007

130,73
159,44
121,83
108,21
106,67
114,34
106,41
103,87
110,58

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Ph lc 17: Quyt nh 1316/Q-NHNN ngy 10/06/2008 v li sut ti


cp vn v li sut ti chit khu

THNG C NGN HNG NH NC


-

Cn c vo lut Ngn hng Nh nc Vit Nam s 01/1997/QH10

ngy 12 thng 12 nm 1997, lut sa i v b sung mt s iu ca Lut


Ngn hng Nh nc Vit Nam s 10/2003/QH11 ngy 17/06/2003;
- Cn c vo ngh nh s 52/2003/N-CP ngy19/05/2003 ca chnh
ph quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc Ngn hng
Nh nc Vit Nam;
- Theo ngh ca V trng V chnh sch tin t,
QUYT NH
iu 1: Quy nh cc mc li sut ca Ngn hng Nh nc Vit Nam nh
sau:
1. Li sut ti cp vn: 15,0%/nm
2. Li sut ti chit khu: 13,0%/nm
iu 2: Quyt nh c hiu lc k t ngy 11/06/2008, thay th Quyt nh
s 1098/Q-NHNN ngy 16/05/2008 ca Thng c Ngn hng Nh nc
v li sut ti cp vn v li sut chit khu.
iu 3: Chnh Vn phng, V Trng V Chnh sch tin t v Th trng
cc n v thuc Ngn hng Nh nc Vit Nam, gim c Ngn hng Nh
nc chi nhnh cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng; Hi ng qun
tr v Tng gim c (gim c) t chc tn dng chu trch nhim thi hnh
quyt nh ny.

106

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Ph lc 20: Quyt nh s 1317/2008/Q-NHNN vo ngy


10/06/2008 v mc li sut c bn bng ng tin Vit Nam

THNG C NGN HNG NH NC


Cn c Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam nm 1997; Lut sa i,
b sung mt s iu ca Lut Ngn hng Nh nc nm 2003;
Cn c vo lut cc t chc tn dng nm 2007; lut sa i b sung
mt s iu ca Lut cc t chc tn dng nm 2004;
Cn c vo Ngh nh s 52/2003/N-CP ngy 19/05/2003 ca Chnh
ph quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc ca Ngn
hng Nh nc Vit Nam;
Theo ngh ca V trng V Chnh sch tin t,

QUYT NH
iu 1: Quy nh mc li sut c bn bng Vit Nam ng l 14,00%/nm.
iu 2: Quyt nh ny c hiu lc t ngy 11/06/2008 v thay th quyt
nh s 1275/Q- NHNN ngy 30/05/2008 ca Thng c Ngn hng Nh
nc Vit Nam v mc li sut c bn bng ng Vit Nam.
iu 3: Chnh Vn phng, V Trng V Chnh sch tin t v Th trng
cc n v thuc Ngn hng Nh nc Vit Nam, gim c Ngn hng Nh
nc chi nhnh cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng; Hi ng qun
tr v Tng gim c (gim c) t chc tn dng chu trch nhim thi hnh
quyt nh ny.

107

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

Ph lc 19: Quyt nh s 16/2008/Q-NHNN vo ngy


19/05/2008 v c ch iu hnh li sut c bn bng ng tin
Vit Nam

THNG C NGN HNG NH NC


Cn c Lut Ngn hng Nh nc Vit Nam nm 1997; Lut sa i,
b sung mt s iu ca Lut Ngn hng Nh nc nm 2003;
Cn c vo lut cc t chc tn dng nm 2007; lut sa i b sung
mt s iu ca Lut cc t chc tn dng nm 2004;
Cn c vo b Lut dn s 2005;
Cn c vo Ngh nh s 52/2003/N-CP ngy 19/05/2003 ca Chnh
ph quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc ca Ngn
hng Nh nc Vit Nam;
Cn c vo kin ch o ca Th tng Chnh ph ti vn bn s
3168/VPCP-KTTH ngy 16/05/2008 v c ch iu hnh li sut c bn;
Theo ngh ca V trng V Chnh sch tin t,
QUYT NH
iu 1: Quy nh iu hnh li sut c bn bng ng Vit Nam lm
c s cho cc t chc tn dng n nh li sut kinh doanh nh sau:
1. Cc t chc tn dng n nh li sut kinh doanh (li sut huy ng,
li sut cho vay) bng ng Vit Nam i vi khch hng khng vt qu

108

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay
150% ca li sut c bn do Ngn hng Nh nc Vit Nam cng b trong
tng thi k.
2. nh k hng thng, Ngn hng Nh nc Vit Nam cng b li
sut c bn. Trong trng hp cn thit, Ngn hng Nh nc Vit Nam
cng b kp thi iu chnh li sut c bn.
iu 2: Quyt nh ny c hiu lc thi hnh t ngy 15/09/2008.
Quyt nh s 546/2002/Q-NHNN ngy 30/05/2002 v vic thc hin c
ch li sut tho thun trong hot ng tn dng thng mi bng ng Vit
Nam ca t chc tn dng i vi khch hng ht hiu lc thi hnh.
iu 3: Chnh Vn phng, V Trng V Chnh sch tin t v Th
trng cc n v thuc Ngn hng Nh nc Vit Nam, gim c Ngn
hng Nh nc chi nhnh cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng; Hi
ng qun tr v Tng gim c (gim c) t chc tn dng chu trch
nhim thi hnh quyt nh ny.

109

Tc ng ca chnh sch tin t nhm kim ch lm pht


Ti Vit Nam giai on hin nay

110

You might also like