Cu 5 Cn i NSNN trong nhng nm gn y? Thc trng bi chi ngn sch nh nc? nguyn nhn v gii php?

S liu thng k theo d ton: stt Ch tiu Tng thu cn i ngn sch nh nc Thu ni a Thu t du th Thu cn i t hot ng xut nhp khu Thu vin tr Thu kt chuyn t nm trc sang Tng chi cn i NSNN Chi u t pht trin Chi tr n, vin tr Chi pht trin s nghip kinh t - x hi, quc phng, an ninh, qun l hnh chnh Chi ci cch tin lng Chi b sung qu d tr ti chnh D phng Bi chi NSNN T l bi chi so GDP Ngun b p bi chi NSNN Vay trong nc Vay ngoi nc D ton 2010 461,500 294700 66300 95500 5000 1000 582200 125500 70250 335560

35490 100 15300 119700 6,2% 119700 98700 21000

stt

Ch tiu Tng thu cn i ngn sch nh nc Thu ni a Thu t du th Thu cn i t hot ng xut nhp khu Thu vin tr Thu kt chuyn t nm trc sang Tng chi cn i NSNN Chi u t pht trin Chi tr n, vin tr Chi pht trin s nghip kinh t - x hi, quc phng, an ninh, qun l hnh chnh Chi ci cch tin lng Chi b sung qu d tr ti chnh D phng Bi chi NSNN T l bi chi so GDP Ngun b p bi chi NSNN Vay trong nc

D ton 2011 595,000 382,000 69,300 138,700 5,000 10,000 725,600 152,000 86,000 442,100 27,000 100 18,400 120,600 5.3% 120,600 92,600

Vay ngoi nc

28,000

stt

Ch tiu Tng thu cn i ngn sch nh nc Thu ni a Thu t du th Thu cn i t hot ng xut nhp khu Thu vin tr Thu kt chuyn t nm trc sang Tng chi cn i NSNN Chi u t pht trin Chi tr n, vin tr Chi pht trin s nghip kinh t - x hi, quc phng, an ninh, qun l hnh chnh Chi ci cch tin lng Chi b sung qu d tr ti chnh D phng Bi chi NSNN T l bi chi so GDP

D ton 2012 740.500 494.600 87.000 153.900 5.000 22.400 903.100 180.000 100.000 542.000 59.300 100 21.700 140.200 4,8%

Theo s liu thng k c thu thp t trang web ca b ti chnh v d ton cn i ngn sch nh nc t nm 2010 n 2012, rt ra c mt s thc trng tiu biu ca cn i NSNN nh sau:

1,000,000 900,000 800,000 700,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 0 2010 2011 2012 tng thu cn i ngn sch tng chi cn i ngn sch

Nhn chung , tng thu cn i ngn sch v tng chi cn i u tng lin tc qua cc nm 2010 n 2012 Nm 2010: tng thu cn i NS l 461,500, n nm 2011 tng thu cn i ngn sch l 595,000 tng 133,500. Nm 2012 tng thu cn i ngn sch l 740500 tng so vi nm 2011 l 145500 Tng chi cn i ngn sch Nm 2010 l 582200, n nm 2011 l 725600 tng so vi 2010 l 143400, nm 2012 l 903100 tng so vi nm 2011 l 177500 Ta thy , tu khon thu & chi u tng nhng mc tng ca tng thu khng bng mc tng ca tng chi, y cng l nguyn nhn dn n bi chi cn i ngn sch nh nc C th: +V khon mc thu ni a: tng lin tc qua 3 nm 2010 dn 2012

Thu ni a
500,000 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000 50,000 0 2010 2011 2012 thu ni a

Nm 2010 l 294700, n nm 2011 l 382000 tng 87300, n nm 2012 l 494600 tng so vi nm 2011 l 112600 Nm 2010 l 95500, n nm 2011 l 138 700 tng 43200, nm 2012 n l 153900 tng so vi nm 2012 l 15200 + v khon mc thu t thu XNK

Thu t thu XNK

160,000 140,000 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 2010 2011 2012 thu t thu XNK

Nm 2010 l 95500, n nm 138700 tng so vi nm 2010 l 43200, n nm 2012 l 153900 tng so vi 2011 l 15200 + v khon mc chi thng xuyn:

Chi thng xuyn

600,000

500,000

400,000 chi thng xuyn

300,000

200,000

100,000

0 2010 2011 2012

Nm 2010 l 335560, n nm 2011 l 442100 tng 102540, n nm 2012 l 542000 tng 99900 Ta thy s tin dung cho chi thng xuyn l qu ln, cc khon thu cng tng nhng vn khng th b p c khon chi ca nh nc

-Thc trng bi chi cn i ngn sch nh nc:

T l bi chi
7.00% 6.00% 5.00% 4.00% 3.00% 2.00% 1.00% 0.00% 2010 2011 2012 t l bi chi

Nhn chung gim nhng vn cn mc cao Nm 2010 l 6.2 %, nm 2011 l 5.3% gim 0.9%, n nm 2012 l 4.8% gim 0.5% Qua ta thy nh nc ta c chnh sch x l bi chi ngn sch nh nc tt qua cc nm I. Nguyn nhn dn n bi chi ngn sch nh nc. Da vo 2 loi bi chi trn c th rt ra 2 nguyn nhn c bn gy ra bi chingn sch nh nc: - Nhm nguyn nhn th nht l tc ng ca chnh sch c cu thu chi ca nh nc. Khi nh nc thc hin chnh sch y mnh u t, kch thch tiu dng s lm tng mc bi chingn sch nh nc. Ngc li, thc hin chnh sch gim u t v tiu dng ca nh nc th mc bi chingn sch nh nc s gim bt. Mc bi chi do tc ng ca chnh sch c cu thu chi gy ra gi l bi chi c cu. - Nhm nguyn nhn th hai l tc ng ca chu k kinh doanh. Khng hong lm cho thu nhp ca nh nc co li, nhng nhu cu chi li tng ln, gii quyt nhng kh khn mi v kinh t ca x hi. iu lm cho mc bi chingn sch

tng ln. giai on kinh t phn thnh, thu ca nh nc s tng ln, trong khi chi khng phi tng tng ng. iu lm gim mc bi chingn sch nh nc. Mc bi chido tc ng ca chu k kinh doanh gy ra c gi l bi chi chu k. II. Mt s nguyn nhn trc tip Vit Nam hin nay nh sau: Th nht, l khon tht thu t thu. Lm chy mu ngoi t ca t nc khong 200 triu USD/nm, Gia tng tht nghip, nh hng rt ln n s pht trin kinh t, ngn sch nh nc phi chi ra khon tin ln hn ch thit hi ny. Vic gin thu, gim thu v min thu cho cc doanh nghip c thm ngun vn u t, duy tr v m rng sn xut lm nh hng ti cc khon chi ngn sch khc gy bi chingn sch nh nc. - Th hai, u t km hiu qu Tnh trng u t gy lng ph cha c khc phc trit , tin thi cng nhng d n trng im quc gia cn chm v thiu hiu qu, gy lng ph ngun ngn sch nh nc v kim hm s pht trin, l nguyn nhn chnh dn n bi chiNSNN. Nn hnh chnh cng - dch v cng ca ta qu km hiu qu. Chnh s km hiu qu ny lm cho tnh trng bi chingn sch cng tr nn trm trng. - Th ba, nh nc huy ng vn kch cu. Chnh ph kch cu qua 3 ngun ti tr chnh l: Pht hnh tri phiu Chnh ph, min gim thu v s dng Qu d tr nh nc. S dng gi gii php kch cu mt mt lm kch thch tiu dng, tng trng kinh t. Tuy nhin, s lm mc bi chingn sch tng rt cao khong 8-12%GDP. - Th t, cha ch trng n quan h ca chi u t pht trin v chi thng xuyn. y l mt trong nhng nguyn nhn gy cng thng v ngn sch p lc bi chi ngn sch (nht l ngn sch a phng) Thng qua c ch phn cp ngun thu v nhim v chi gia cc cp ngn sch v c ch b sung t ngn sch cp trn cho ngn sch cp di. NSP c phn cp ngun thu ng vi cc nhim v chi c th v c xc nh c th trong d ton ngn sch hng nm. V vy, khi cc a phng vay vn u t s i hi bo m ngun chi thng xuyn b tr cho vic vn hnh cc cng trnh khi hon thnh v i vo hot ng cng nh chi ph duy tu, bo dng cc cng trnh, lm gim hiu qu u t.

Chnh iu lun to s cng thng v ngn sch. c ngun kinh ph hoc phi i vay duy tr hot ng hoc yu cu cp trn b sung ngn sch. - Th nm, quy m chi tiu ca NSNN qu ln. Tng chi tiu ca chnh ph mt mt gip nn kinh t tng trng tm thi trong ngn hn, nhng li to ra nhng nguy c bt n lu di nh lm pht v ri ro ti chnh do s thiu hiu qu ca cc khon chi tiu cng v thiu c ch gim st m bo s hot ng lnh mnh ca h thng ti chnh. Chi tiu ca chnh ph mt khi vt qu mt ngng no s lm cn tr tng trng kinh t do gy ra phn b ngun lc mt cch khng hiu qu dn ti bi chingn sch nh nc v cui cng l gy ra lm pht. IV. Gii php khc phc bi chingn sch nh nc. Tng thu gim chi. y l bin php c bn nht m chnh ph thng dng gim bi chingn sch. Bng quyn lc v ngha v ca mnh chnh ph tnh ton tng cc khon thu v ct gim chi tiu . Tng thu v gim chi l bin php c tryn nhng khng phi bao gi cng thc hin thnh cng c bi v y xy ra hai nghch l kh gii quyt .Mt l: trong bi cnh t l tng trng GDP cha ln s nh hng n kh nng u t vo tiu dng khu vc t nhn b hn ch, tc gim ng lc pht trin kinh t. Hai l: kh nng gim chi cng c gii hn nht nh, nu gim chi vt qu gii hn th cng nh hng khng tt n qu trnh pht trin x hi. Chnh v th vn t ra l chnh ph phi tnh ton ph tng thu v gim chi nh th no gy nh hng t nht n tng trng kinh t. Tng thu. Cng tc thu ngn sch nh nc phi m bo mc ng vin vo ngn sch nh nc hp l tng nhanh t trng ni a trong tng thu ngn sch nh nc tp trung thc hin thu ng, , kp thi theo cc lut thu nhm ng vin hp l, khuyn khch sn xut kinh doanh pht trin v m bo ngun lc thc hin nhim v quan trng pht trin kinh t x hi trong iu kin hi nhp quc t ch ng ng ph vi cc tc ng ca th trng gi c trong v ngoi nc; ng thi y mnh thc hin ci cch cc th tc hnh chnh, hi quan v m rng c ch t khai t np tng trch nhim ngi np thu v c quan thu; tng cng kim tra chng tht thu, n ng to mi trng thun li bnh ng trong mi doanh nghip ca cc thnh phn kinh t. C c ch khuyn khch cc cp tng thu c hng hp l kt qu tng thu so vi nhim v nh nc giao theo quy nh php lut. Kin quyt hn trong vic kim sot ngun thu t thu, c bin php kim sot hiu qu th s gp phn tng thu ngn sch nh nc.

Cn phi ci thin cc ngun thu ngn sch trnh tnh trng ngn sch ph thuc qu nhiu. Tin hnh ci cch thu, c bit l thu thu nhp c nhn v thu bt ng sn. iu chnh tng mc thu xut, thu nhp i vi cc hng ha tiu dng khng khuyn khch nhp khu, iu chnh gim thu nhp khu i vi mt s nhm mt hng thit thc phc v sn xut gp phn bnh n gi iu chnh tng thu xut khu i vi hang ha l ti nguyn thin nhin, khong sn Gim chi. Trit tit kim cc khon u t cng v chi thng xuyn t ngn sch nh nc. y l mt gii php tuy mang tnh tnh th, nhng v cng quan trng vi mi quc gia khi sy ra bi chingn sch v xut hin lm pht. Trit tit kim cc khon u t cng c ngha l chi u t vo nhng d n mang tnh ch o, hiu qu nhm to ra nhng t ph cho s pht trin kinh t - x hi, c bit nhng d n cha hoc khng hiu qu th phi ct gim, thm ch khng u t. Mt khc bn cnh vic trit tit kim cc khon thu u t cng, nhng khon chi thng xuyn ca nhng c quan nh nc cng phi ct gim nu nhng khon chi ny khng hiu qu v cha thc s cn thit. Bin php vay n. Vay n trong nc. Vay trong nc c chnh ph thc hin di hnh thc pht hnh cng tri, tri phiu. Cng tri, tri phiu l nhng chng ch ghi nhn n ca nh nc, l mt loi chng khon hay tri khon do nh nc pht hnh vay cc dn c, cc t chc kinh t x hi v ngn hng. Vit Nam chnh ph thng y nhim cho kho bc nh nc pht hnh tri phiu di cc hnh thc tn phiu kho bc v tri phiu kho bc, tri phiu cng trnh. c bit, nhng nc tri qua giai on lm pht cao (nh nc ta hin nay), gi tr thc ca tri phiu chnh ph gim nhanh chng, lm cho chng tr nn t hp dn. Chnh ph c th s dng quyn lc ca mnh buc cc ch th khc trong nn kinh t phi gi tri phiu. Tuy nhin, nu vic lm ny ko di s gy nh hng nghim trng n uy tn ca chnh ph v khin cho vic huy ng vn thng qua knh ny s tr nn kh khn hn vo cc nm sau. Vay n nc ngoi. Chnh ph c th gim bi chingn sch bng cc ngun vn nc ngoi thng qua vic nhn vin tr nc ngoi hoc vay n nc ngoi t cc chnh ph nc ngoi, cc nh ch ti chnh th gii nh ngn hng th gii(WB), Qy Tin t Quc t (IMF), Ngn hng Pht trin Chu (ADB),cc t chc lin chnh ph, t chc quc t

Vin tr nc ngoi l ngun vn pht trin ca cc chnh ph, cc t chc nhm thc hin cc chng trnh hp tc pht trin kinh t x hi v hin nay ch yu l ngun vn pht trin chnh thc ODA. Tng cng vai tr qun l ca nh nc. Tng cng vai tr qun l ca nh nc nhm bnh n gi c, n nh chnh sch kinh t v m v nng cao hiu qu hot ng trong cc khu ca nn kinh t. thc hin vai tr ca mnh, nh nc s dng mt h thng chnh sch v cng c qun l v m iu khin, tc ng vo i sng kinh t - x hi, nhm gii quyt cc mi quan h trong nn kinh t cng nh i sng x hi, nht l mi quan h tng trng v cng bng x hi. Gia tng trng kinh t vi gi gn mi trng v.v.. c bit trong iu kin hin nay, khi lm pht l mt vn nn ca cc nc trn th gii, vn tng cng vai tr qun l ca cc nc trn th gii, vn tng cng vai tr qun l ca nh nc i vi qun l ngn sch nh nc ni chung v x l bi chingn sch ni ring c ngha v cng cp thit. 5. Gii php khc phc bi chingn sch nh nc hiu qu i vi Vit Nam hin nay. X l bi chingn sch nh nc (NSNN) l mt vn nhy cm, bi n khng ch tc ng trc mt i vi nn kinh t m cn tc ng n s pht trin bn vng ca mi quc gia. Trong bi cnh kinh t ton cu ang c nhng bin ng ln nh: gi du tng cao, khng hong ti chnh ti M, tnh trng lm pht din ra nhiu nc trn th gii, vn kim ch lm pht t ra v cng cp bch khng ch Vit Nam. Vy x l bi chiNSNN nh th no n nh v m, thc hin hiu qu cc mc tiu chin lc v pht trin kinh t - x hi, tng trng kinh t v kim ch lm pht hin nay? kim ch lm pht cng nh s suy thoi ca nn kinh t, ngoi cc bin php m Chnh ph, cc b, ngnh ang thc thi, vn qun l cht tnh hnh chi NSNN nh: chi thng xuyn ca cc c quan nh nc, u t cng... thng qua vic x l bi chiNSNN l v cng cp thit v c ngha rt quan trng. V vy tng cng vai tr qun l ca nh nc i vi cc lnh vc kinh t, i sng x hi cng nh vn thu chi ngn sch l gii php quan trng i vi thc trng ti Vit Nam hin nay. Nc ta l mt nc ang trong pht trin, nn kinh t cn nhiu kh khn v thng xuyn phi chu nh hng t nhng tc ng bn ngoi. S suy gim kinh t ton cu bt u t suy thoi kinh t M cng b v gy nh hng ln n Vit Nam. Vn thu chi ngn sch cha c qun l trit dn n tnh trng lm pht ko di, gy tc ng xu ti s tng trng ca nn kinh t ni chung. Mi trng kinh t v m tr nn km n nh. V vy, kh nng thu ht u t nc ngoi cng nh kh nng thu ht u t ca khu vc t nhn trong nc cng

b hn ch. Cng nh nhng nt tht c chai ca cc u vo cho sn xut. C th l nhng hn ch v kt cu h tng, in, ngun nhn lc. V vy, Chnh ph Vit Nam cn c nhng chnh sch qun l hp l, c bit l qun l cht ch thu chi ngn sch duy tr n nh kinh t v m tt hn, ra chnh sch hu hiu kim ch t l lm pht, vn ang kh cao v nh hng n i sng cng nh sc mua ca ngi dn. Th hai, Chnh ph Vit Nam cn nghim tc thc y ci cch khu vc doanh nghip nh nc, nng cao t l cnh tranh vi kinh t ton cu.