Trong qu trnh hi nhp kinh t quc t, cc doanh nghip khng nhng phi quan tm n cng tc t chc sn xut, kinh

doanh m cn phi quan tm n vic xy dng, bo v, qung b nng cao uy tn thng hiu ca mnh. Thng hiu l yu t quan trng lm nn gi tr ca mt doanh nghip. C nhiu nh ngha khc nhau v thng hiu, nhng c th ni thng hiu ca mt doanh nghip c hnh thnh bi nhiu thnh t thuc ti sn v hnh, nh nhn hiu, kiu dng cng nghip, sng ch, gii php hu ch, uy tn ca doanh nghip, hnh nh ca doanh nghip Trong cc thnh t va nu th nhn hiu l thnh t quan trng nht, n l cc du hiu tc ng trc tip n gic quan ca ngi tiu dng, nh nhn thy (cu trc t ng, mu sc, hnh khi ca nhn hiu), nghe thy (cch pht m nhn hiu), lin tng n ( ngha ca nhn hiu, v d: hoa hng dng sunflower, nh dng sunlight). Nhn hiu i vi doanh nghip quan trng nh vy, th nhng vn cn c rt nhiu trng hp cc doanh nghip mc phi sai st trong vic gii quyt cc vn lin quan n nhn hiu. Trong cng trnh ghin cu di y, chng ti s i su phn tch v gii quyt cc vn lin quan n nhn hiu,c bit l vic chuyn giao v chuyn quyn s dng nhn hiu.

CHNG I: C S L LUN V HP NG CHUYN GIAO QUYN S HU CNG NGHIP I VI NHN HIU 1. Nhng vn c bn v quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu Nh chng ta bit, lao ng sang to l mt trong nhng c tnh ca loi ngi , con ngi mun tn ti vo pht trin th phi gn lin vi lao ng v trong qu trnh lao ng hot ng sng to l iu khng th thiu. Bi l con ngi lun mun tm mi cch ti thiu ha sc lao ng v chi ph to ra thnh phm ng thi cng mun to ra nhng sn phm ngy cng hon thin hn. Nu nh cc nn kinh t truyn thng ch yu da vo sc lao ng v mt ngun sn c l ti nguyn thin nhin th trong nn kinh t tri thc hin nay, khoa hc cng ngh li l yu t quyt nh i vi tng trng kinh t ca mt quc gia trong di hn , hay ni cch khc khoa hc cng ngh l yu t quan trng to ra s thnh vng v cung cp ngun nng lng cho s pht trin ca mt t nc. Mt khc, nhng sn phm khoa hc cng ngh m con ngi sng to ra li khng ging vi nhng vt phm khc. l nhng vt phm v hnh m bn thn ngi sang to ra n khng th chim hu ring cho bn thn mnh , chng rt d b chim ot s dng. cng l mt trong nhng nguyn nhn cho lut s hu tr tu ra i nhm bo v thnh qu ca cc hot ng sang to con ngi. v quyn s hu cng nghip l mt b phn ca lut s hu tr tu nhm bo v quyn li ca nhng ngi hot ng trong lnh vc c bit c ngha x hi v kinh t quan trng ny.

Cc i tng ca quyn s hu cng nghip bao gm: sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr mch tch hp bn dn, nhn hiu, tn thng mi, ch dn a l v b mt kinh doanh. Sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr , nhn hiu v ch dn a l c php lut bo h bng vn bng bo h. Trong s cc i tng ca quyn s hu cng nghip th nhn hiu l i tng c quan tm nhiu nht. Vic sn phm ca mt doanh nghip c bn chy c khng, c c s a chung ca ngi tiu dng hay khng ph thuc rt nhiu vo tin cy ca nhn hiu . Khc vi cc ti sn hu hnh, khi ch s hu khai thc v s dng chng th mt h qu tt yu ko theo l s tiu hao v cn kit th ti sn sang to tr tu khi c khai thc v s dng th khng nhng khng b gim st v s lng v cht lng m gi tr ca ti sn cn c nng cao. c bit, vi nhn hiu th mt nhn hiu s cng tr nn ni ting v c gi tr khi phm vi s dng ca n c m rng. Trc ht, chng ta cn tm hiu v nhn hiu trong ni dung quyn s hu cng nghip theo quy nh ca php lut Vit Nam. 1.1 Khi nim nhn hiu Nhn hiu ng vai tr quan trng trong s pht trin ca nn kinh t th trng v thng mai quc t. Nhn hiu ngoi chc nng chnh l phn bit hng ha dch v ca cc nh sn xut khc nhau trn th trng, cung cp nhng thng tin v sn phm cho ngi tiu dung trong vic la chn cn l biu tng cho hnh nh v danh ting ca doanh nghip, l yu t quyt nh tnh cnh tranh ca hng ha , dch v trn th trng v l mt ti sn kinh doanh c gi tr c bit. Theo khon 16 iu 4 Lut s hu tr tu, Nhn hiu l du hiu dng hn bit hng ha dch v ca cc t chc, c nhn khc nhau. Nhn hiu thng l cc du hiu nh mt t, ng (mt cm t), hnh nh, biu tng, l g, hoc s kt hp cc yu t ny c s dng trn hng ha 3

hoc dch v gip ngi tiu dng c th phn bit c cc sn phm, dch v khc nhau trn th trng. Nhn hiu thuc cc i tng s hu cng nghip l cc ch dn thng mi Nhn hiu cng thuc cc i tng m quyn s hu cng nghip c xc lp trn c s ng k. i vi nhn hiu, ch th np n xin cp vn bng bo h ln u ch trong mt thi hn nht nh nhng v bn cht php lut c th bo h v thi hn cho nhn hiu nu ch s hu c np n yu cu gia hn v nhn hiu vn p ng c cc tiu chun bo h. 1.2 iu kin bo h nhn hiu Theo iu 72 Lut s hu tr tu, nhn hiu c bo h nu p ng c cc iu kin sau y: 1. L du hiu nhn thy c di dng ch ci, t ng, hnh v, hnh nh, k c hnh ba chiu hoc s kt hp cc yu t , c th hin bng mt hay nhiu mu sc; 2. C kh nng phn bit hng ha, dch v ca ch s hu nhn hiu vi hng ha, dch v ca ch th khc. Theo quy nh ca php lut, c im th nht ca nhn hiu l cc du hiu c th nhn thy c, c ngha l con ngi ch c th nhn thc c, nm bt c v chng qua kh nng th gic ca con ngi. Ngi tiu dung qua quan st nhn ngm pht hin ra loi hng ha, dch v c gn vi nhn hiu la chn. Khon 1 iu 15 Hip nh TRIPs cng quy nh: Cc thnh vin c th quy nh nh l iu kin c ng k rng cc du hiu phi l du hiu nhn thy c. i vi mt s nc trn th gii, php lut ca h cn quy nh vic bo h i vi nhn hiu cn c p dng c vi cc loi nhn hiu l nhng du hiu m thanh nh m nhc, tit nhc m con ngi c th nhn bit c qua thnh gic hoc nhn hiu l mi hng m con ngi c th nhn bit thng qua khu gic hay nhn hiu hng ha ch n thun c th hin thng qua mt mu sc nht nh. Yu t mu sc l khng th thiu i vi nhn hiu hng ha bi u im gy n tng vi th gic con ngi, qua n gip cho nhn hiu thc hin c chc nng phn bit ca mnh. 4

Cc du hiu b loi tr khi xem xt cp vn bng bo h c quy nh ti iu 73, Lut s hu tr tu, cc du hiu sau khng c bo h di danh ngha nhn hiu: Du hiu trng hoc tng t n mc gy nhm ln vi hnh quc k, quc huy ca cc nc, t chc chnh tr x hi ngh nghip, t chc x hi, t chc x hi ngh nghip ca Vit Nam v t chc quc t nu khng c c quan t chc cho php. V d nh tn vit tt ca t chc thng mi th gii WTO s khng c dng lm nhn hiu , tn tht, bit hiu, bit danh, hnh nh ca lnh t, anh hung dn tc, danh nhn ca Vit Nam v ca nc ngoi; du chng nhn, du kim tra, du bo hnh ca t chc quc t m t chc c yu cu khng c s dng, tr trng hp chnh t chc ny ng k cc du hiu lm nhn hiu chng nhn. V tiu ch bo h th hai, nhn hiu c kh nng phn bit l nhn hiu bao gm cc yu t tc ng vo nhn thc, to nn n tng c kh nng lu gi trong tr nh hay tim thc con ngi, bt k ai khi tip xc vi chng u d dng nhn thc v d ghi nh v chng khi t bn cnh cc nhn hiu khc. C th c nhiu yu t c o khng ging nhng ci c nhng li qu nhiu chi tit phc tp hoc qu nhiu hnh v rc ri khin cho ngi tip cn kh nm bt v khng th ghi nh c ni dung cu trc cu n. Nhn hiu khng c kh nng phn bit nu nhn hiu l du hiu l cc hnh hc n gin khng c kh nng phn bit v gy n tng cho th gic hoc qu phc tp gm nhiu ng nt rc ri; hay l cc ch s, ch ci, ch thuc cc ngn ng thng dng c hiu l bt k ngn ng khng thng dng. Hin nay, mt s du hiu s c kh nng c ng k ti Cc s hu tr tu nu du hiu ny thuc ngn ng ting Vit, ting Anh, ting Trung Quc, ting Php v ting Nga. Tuy nhin cng c ngoi l i vi nhng trng hp nu trn, l trng hp cc du hiu ny c s dng v c tha nhn mt cch rng ri vi danh ngha l mt nhn hiu. 5

Nhn hiu b coi l khng c kh nng phn bit nu nhn hiu l du hiu trng hoc tng t ti mc gy nhm ln vi cc nhn hiu ca hng ha, dch v trng hoc tng t trong cc trng hp: nhn hiu ca ngi khc c s dng v c tha nhn mt cch rng ri t trc ngy np n hoc ngy u tin trong trng hp n c hng quyn u tin. nhn hiu m giy chng nhn ng k nhn hiu ht hiu lc hoc b nh ch hiu lc bo h nhng thi gian tnh t khi ht hiu lc hoc b nh ch hiu lc cha qu 5 nm, tr trng hp hiu lc b nh ch v l do nhn hiu khng c s dng. nhn hiu c cng nhn l ni ting, thm ch trong c trng hp nhn hiu ni ting c ng k cho hng ha, dch v khng tng t nu vic s dng du hiu c kh nng lm nh hng n kh nng phn bit ca nhn hiu ni ting. V d, mt ngi mun np n xin ng k nhn hiu Coca Cola cho sn phm kem nh rng khng c chp nhn mc d n khng trng hay tng t vi cc sn phm ung ca nhn hiu Coca Cola. Nhn hiu b coi l khng c kh nng phn bit nu nh nhn hiu l du hiu trng hoc tng t vi cc i tng s hu cng nghip nh: tn thng mi ang c s dng ca ngi khc m vic s dng c th gy nhm ln, ch dn a l ang c bo h, kiu dng cng nghip c bo h trn c s n ng k kiu dng cng nghip c ngy np n hoc ngy u tin sm hn. 1.3 Phn loi nhn hiu: c rt nhiu cch phn loi nhn hiu , cn c vo nhng c s khc nhau Da vo du hiu c s dng lm nhn hiu th c 3 loi nhn hiu: Nhn hiu ch: bao gm cc ch ci (c th km theo c ch s), t, (c ngha hoc khng c ngha, c th l tn goi, t t t..), ng (mt cm t c th l mt khu hiu trong kinh doanh)

 Nhn hiu hnh: bao gm hnh v, nh chp, biu tng, hnh khi (hnh khng gian ba chiu) Nhn hiu kt hp: kt hp c t ng v hnh nh. Nhng nhn hiu ny c th c th hin en trng hoc kt hp c mu sc. Cn c nhng quy nh v nhn hiu th nhn hiu l du hiu phn bit hng ha v dch v ca cc c nhn v t chc kinh doanh khc nhau. Nh vy c th ni nhn hiu gm 2 loi c bn l nhn hiu dung cho hng ha v nhn hiu dung cho dch v. Nhn hiu dng cho hng ha l nhng du hiu phn bit hng ha ca cc ch th khc nhau, n ch yu tr li cho cu hi ai l ngi sn xut ra nhng loi hng ha , ch khng phi tr li hng ha l ci g. Nhn hiu dung cho hng ha c th c gn ngay trn chnh hng ha hay trn bao b ca hng ha . Hng ha c hiu l nhng vt phm c ngun gc t nhin hay c sn xut, ch to bn. Nhn hiu dung cho dch v l nhng du hiu phn bit dch v ca nhng ch th khc nhau. Dch v c hiu l cc hot ng thc t, c thc hin theo yu cu hay v li ch ca bn thu dch v. Khi nim dch v c hiu l nhng dch v c lp, bao gm mt hnh vi c th thc hin mt yu cu nht nh qua mang li li ch cho ch th pha bn kia. Trong trng hp cng ty thc hin hot ng bo hnh sau khi hon thnh khu mua bn cho khch hng th khng c gi l hot ng dch v. Nhn hiu dch v thng c gn trn cc bng hiu dch v ngi c nhu cu hng th dch v c th d dng nhn bit. Trn c s ca hai loi nhn hiu chnh v c bn l nhn hiu dung cho hng ha v nhn hiu dng cho dch v th c th chia ra cc loi nhn hiu c th khc vi cc c im ring bit nh: nhn hiu tp th, nhn hiu chng nhn, nhn hiu lin kt, nhn hiu ni ting. Cc nhn hiu ny u thuc v nhn hiu hng ha cng nh thuc v nhn hiu dch v.

 Nhn hiu tp th (collective marks) l nhn hiu dng phn bit hng ha, dch v ca cc thnh vin ca t chc l ch s hu nhn hiu vi hng ha dch v ca cc c nhn, t chc kinh doanh khc khng phi l thnh vin ca t chc . Nhn hiu tp th l nh hiu ca tp th cc nh sn xut (thng l mt hip hi, hp tc x, tng cng ty..) trong t chc tp th xy dng quy ch chung v vic s dng nhn hiu tp th (nh cc ch tiu chung v cht lng, ngun gc, phng php sn xut..) v cc thnh vin c quyn s dng nhn hiu nu hng ha, dch v ca h p ng c cc tiu chun . Nhn hiu tp th c th xem l mt hnh thc lin kt hiu qu trong vic tip th sn phm, dch v ca mt nhm doanh nghip. c trng ca nhn hiu tp th l nhiu ch th u c quyn s dng n nhng cng cn lu l khi mt tp th s dng nhn hiu nhn danh tp th th nhn hiu ny khng c coi l nhn hiu tp th m s ch l nhn hiu bnh thng v nhn hiu ch do mt ch th s dng. V d cho nhn hiu tp th l: Ru Bu ca Bnh nh do ch s hu l Hip hi sn xut v kinh doanh ru Bu Bnh nh; nhn hiu nc mm Ph Yn hin nay c 33 c s sn xut nc mm tnh Ph Yn c s dng nhn hiu.. Nhn hiu chng nhn (certification marks) l nhn hiu m ch s hu nhn hiu cho php t chc c nhn khc s dng trn hng ha, dch v ca t chc, c nhn chng nhn c tnh v xut x, nguyn liu, vt liu, cch thc sn xut hng ha, cch thc cung cp dch v, cht lng, chnh xc, an ton hoc cc c tnh khc ca hng ha, dch v mang nhn hiu. Nhn hiu chng nhn do cc t chc c chc nng kim sot, chng nhn cht lng, c tnh ca hng ha, dch v ng k sau t chc ny c quyn cp php s dng cho bt k ch th sn xut, kinh doanh no nu hng ha dch v ca h p ng c cc tiu chun do ch s hu nhn hiu chng nhn t ra. Trong khi nhn hiu tp th ch do cc thnh vin ca tp th s dng th nhn hiu chng nhn c th c s dng bi bt k ai c sn phm dch 8

v p ng c yu cu nh sn. Tiu chun ISO 9000 c cng nhn trn ton th gii, nhn hiu hng Vit Nam cht lng cao do ngi tiu dung bnh chn l v d cho loi nhn hiu chng nhn. V d mt s nhn hiu c Cc s hu tr tu cp vn bng bo h nh: nhn hiu Bnh Thun Dragon Fruit ca S Khoa hc v Cng ngh Bnh Thun, nhn hiu Catba Archipelago Biosphere Reserve Haiphong Vietnam ca S Vn ha, Th thao v Du lch Hi Phng Nhn hiu lin kt l nhn hiu do cng mt ch th ng k, trng hoc tng t nhau dng cho sn phm hoc dch v cng loi hoc tng t nhau hoc c lien quan n nhau. Vic ng k nhn hiu lien kt mang li nhiu li ch cho ch s hu nhn hiu. Ch s hu cc nhn hiu lien kt c c quyn s dng du hiu c kh nng phn bit cho nhiu loi hng ha, dch v. Nhn hiu lin kt to s yn tm cho ngi tiu dng khi la chn sn phm hay dch v mi bi h bit c v ngun gc, xut x hay mi lin kt vi cc sn phm hay dch v m h dung trc y Nhn hiu ni ting l loi nhn hiu lun thu ht c s quan tm ca hu ht mi ngi t cc ch th kinh doanh ti ngi tiu dung. Thut ng nhn hiu ni ting tng c cp trong Cng c Paris v bo h s hu cng nghip v tip tc c ghi nhn sa i nhm hon thin hn trong Hip nh TRIPs. Theo Lut S hu tr tu Vit Nam Nhn hiu ni ting l nhn hiu c ngi tiu dng bit n rng ri trn ton lnh th Vit Nam, v d nh nhn hiu Trung Nguyn cho sn phm v dch v bn c ph, Bitis cho giy dp, Vietnam Airline cho dch v vn chuyn hng khng Quy nh nhn hiu ni ting c xc lp thng qua th tc cng nhn ca c quan nh nc thm quyn ch khng phi thng qua vic np n ng k nhn hiu nh cc loi nhn hiu thng thng khc. Quyn s hu i vi nhn hiu ni ting c xc lp trn c s thc tin s dng, khng ph thuc vo th tc ng k.

 Theo Lut S hu tr tu, cc tiu ch sau c xem xt khi tin hnh th tc cng nhn mt nhn hiu ni ting S lng ngi tiu dng lin quan bit n nhn hiu thng qua cc hot ng ch yu nh: mua bn, s dng hng ha hoc dch v; vic tip cn vi nhn hiu qua hot ng qung co ca ch nhn hiu. Phm vi lnh th m hng ha , dch v mang nhn hiu lu hnh,. Doanh s hoc s lng ca vic bn hng ha,hay cung cp dch v mang nhn hiu Thi gian s dng lin tc nhn hiu Uy tn rng ri ca ca hng ha, dch v mang nhn hiu S lng quc gia bo h nhn hiu S lng quc gia cng nhn nhn hiu l ni ting Gi tr ca nhn hiu di hnh thc di hnh thc chuyn nhng quyn s hu, chuyn giao quyn s dng, gp vn u t. Nhn hiu ni ting khc vi cc nhn hiu thng thng danh ting ca nhn hiu trong b phn cng chng c lin quan, v vy n cng c c ch bo h chng li vic ng k v s dng bt hp php bi cc ch th khc Ch nhn hiu ni ting c quyn yu cu hy b hiu lc cc giy chng nhn ng k nhn hiu hoc ng k quc t i vi cc nhn hiu trng hoc tng t gy nhm ln vi nhn hiu ca mnh k c trong trng hp nhn hiu ng k cho hng ha, dch v khng trng hoc khng tng t nu vic s dng du hiu c kh nng gy nhm ln cho ngi tiu dung v ngun gc hng ha, dch v, c kh nng nh hng n s phn bit ca nhn hiu ni ting hoc lm gim danh ting, uy tn ca nhn hiu ni ting. Ch nhn hiu ni ting c quyn yu cu c quan Nh nc c thm quyn p dng bin php chng li cc hnh vi nh sau: s dng du hiu trng hoc tng t vi nhn hiu ni ting, s dng du hiu di dng dch ngha, phin m t nhn hiu cho hng ha dch v khng cng loi, khng tng t v khng lien quan ti hng ha, dch v mang nhn hiu ni ting nu vic s 10

dng c kh nng nhm ln v ngun gc hng ha, dch v, hoc gy n tng sai lch v mi quan h gia ngi s dng du hiu vi ch th c nhn hiu c cng nhn l ni ting.

11

2. Nhng vn c bn v hp ng chuyn giao quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu Trong bi cnh thng mi hin i, quyn s hu i tng s hu cng nghip l loi ti sn c gi tr kinh t to ln. Ch s hu cc i tng ny c quyn tin hnh cc hnh vi trc tip s dng, khai thc sang to tr tu ca mnh hoc chuyn giao quyn s hu cng nghip cho ch th khc. Hin nay, vic chuyn giao quyn s hu cc i tng ny l rt ph bin v quan trng, c bit trong s cc i tng ca quyn s hu cng nghip th chuyn giao nhn hiu l din ra nhiu nht v cng chnh lnh vc ny xy ra nhiu tranh chp nht trong qu trnh chuyn giao. hp php ha vic chuyn giao nhn hiu th vic giao kt v thc hin hp ng chuyn giao quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu l iu tt y Theo iu 753, B lut Dn s quy nh: Quyn s hu cng nghip i vi sang ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr mch tch hp bn dn, b mt kinh doanh, nhn hiu, quyn i ging cy trng c th c chuyn giao ton b hoc mt phn theo hp ng hoc tha k, k tha Nhng quy nh v chuyn giao quyn s hu nhn hiu cng da trn nhng quy nh v chuyn giao quyn s hu cng nghip trong php lut Vit Nam. Lut s hu tr tu quy nh hai phng thc chuyn giao quyn s hu cng nghip c bn l chuyn nhng quyn s hu cng nghip v chuyn quyn s dng i tng s hu cng nghip. Tng t nh vy i vi vic chuyn giao quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu cng c hai phng thc l chuyn nhng nhn hiu v chuyn quyn s dng nhn hiu(li-xng nhn hiu). Vic chuyn nhng nhn hiu hay chuyn quyn s dng nhn hiu phi c thc hin di hnh thc hp ng bng vn bn. S khc nhau c bn gia chuyn nhng v chuyn quyn s dng l i vi chuyn nhng ngha l ch s hu nhn hiu chuyn giao vnh vin quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu ca mnh cho ngi khc, trong khi chuyn quyn s dng nhn hiu l vic cho php ch th khc ( c nhn hay ti chc) s dng i tng s hu cng nghip l nhn hiu trong phm vi 12

quyn s dng ca mnh. Nu chuyn giao quyn s hu nhn hiu thng qua hp ng chuyn nhng th ch s hu s thu c mt khon vt cht nht nh nhng ng thi quyn s hu i vi nhn hiu s chm dt. Cn i vi hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu th ch s hu cng vn thu c mt khon li ch vt cht nht nh v ng thi bo lu c quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu. Chuyn nhng nhn hiu ch ph hp khi ch s hu khng c nhu cu s dng v khai thc, hoc do thiu vn, hoc khng iu kin tip tc kinh doanh sn xut hng ha hay dch v mang nhn hiu hoc cc l do khc. Thay v chuyn giao ht quyn s hu cng nghip ch s hu c th la chn cch chuyn quyn , v trn thc t, vic chuyn quyn s dng nhn hiu din ra ph bin hn. 2.1 Hp ng chuyn nhng nhn hiu 2.1.1 Khi nim Ch s hu cc i tng cng nghip trong c nhn hiu c quyn nng quan trng nht l c quyn s dng i tng trong thi hn hiu lc ca vn bng bo h. Ch s hu c quyn khai thc li ch, s dng di nhiu hnh thc khc nhau (i vi nhn hiu, ch s hu c th t gn nhn hiu ca mnh ng k ln trn b mt sn phm v lu thng sn phm ), hoc c th c tha mn li ch vt cht ca mnh di hnh thc thc hin quyn nh ot cc i tng s hu cng nghip nh thng qua hp ng chuyn nhng hay n gin l tuyn b t b c quyn cu mnh. Hp ng chuyn nhng quyn s hu cng nghip l s tha thun gia hai bn, theo mt bn (gi l bn chuyn nhng) chuyn quyn s hu c quyn s hu cng nghip sang cho bn kia (gi l bn c chuyn giao), cn bn c chuyn giao phi thanh ton tin cho bn chuyn giao theo tha thun Tng t nh vy, hp ng chuyn nhng nhn hiu l vn bn ghi nhn s tha thun ca ch s hu nhn hiu trong vic chuyn giao ton b quyn s hu ca mnh i vi nhn hiu cho t chc, c nhn khc. Bn c chuyn 13

nhng tr thnh ch s hu nhn hiu k t thi im hp ng c ng k ti c quan nh nc c thm quyn v c ngha v tr ph chuyn nhng. Nhn hiu l ti sn phi vt cht m t ai nhn bit c gi tr ca chng nu khng c s hiu bit su rng v s hu tr tu, s hu cng nghip. nh gi ng v chnh xc gi tr ca nhn hiu khng nhng phi xem xt h thng s sch r rng m cn phi thc hin cc nghin cu v nh gi th trng mt cch nghim tc, bi bn. V vy khi th c hin k kt hp ng cc bn chuyn nhng cn phi nghin cu k cc iu khon vic chuyn nhng nhn hiu din ra mt cch cng bng, chnh xc; m bo vic chuyn nhng din ra ng trnh t, th tc do php lut quy nh qua tha mn mc ch ca cc bn tham gia. 2.1.2 c im ca hp ng chuyn nhng nhn hiu Hp ng chuyn nhng nhn hiu ni ring hay hp ng chuyn nhng quyn s hu cng nghip ni chung l loi hp ng mua bn c th (mua bn quyn ti sn), do vy phi tun th theo quy nh ca hp ng mua bn ni chung. Tuy nhin do i tng ca hp ng chuyn nhng l nhn hiu (c quyn s hu cng nghip) nn hp ng ny cng phi tun th theo cc quy nh ring ca quyn s hu tr tu. Hu qu php l ca hp ng: chm dt hon ton quyn ca ch vn bng bo h i vi bn chuyn giao, bn nhn chuyn nhng s tr thnh ch s hu nhn hiu k t ngy hp ng chuyn nhng c ng k ti Cc s hu tr tu. Mi quyn v ngha v ang tn ti i vi ngi th ba cng s c chuyn cho bn c chuyn giao, sang cho bn nhn chuyn nhng vi iu kin iu phi c ghi trong hp ng chuyn nhng. Ch c chuyn nhng trong thi hn hiu lc ca vn bng bo h.

14

2.1.3 Ch th ca hp ng Hp ng chuyn nhng nhn hiu c giao kt gia hai bn l bn chuyn nhng v bn c chuyn nhng (hay bn nhn chuyn nhng). Bn chuyn nhng l ch s hu nhn hiu . Bn chuyn nhng ch c chuyn nhng quyn ca mnh trong phm vi c php lut bo h ang cn trong thi hn bo h v phi m bo vic chuyn giao khng gy tranh chp vi bn th ba. Nu xy ra tranh chp do vic chuyn giao gy ra th bn chuyn nhng phi chu trch nhim gii quyt. c bit trong trng hp quyn s hu cng nghip thuc s hu ca nhiu ngi th vic chuyn nhng phi c s ng ca tt c ng s hu (s hu chung theo phn hay s hu chung hp nht). Bn c chuyn nhng l t chc hoc c nhn c nhu cu s dng, khai thc nhn hiu. Thng qua hp ng chuyn nhng th bn c chuyn nhng tr thnh ch s hu nhn hiu, v c cc quyn ca ch s hu theo quy nh ca php lut. i vi vic chuyn nhng nhn hiu, bn c chuyn nhng phi p ng cc yu cu np n m php lut quy nh i vi tng loi nhn hiu tng ng. 2.1.4 i tng ca hp ng V i tng ca hp ng l nhn hiu, vic chuyn nhng quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu khng c gy nn s nhm ln v ngun gc, c tnh ca hng ha, dch v mang nhn hiu. i vi vic doanh nghip c nhn hiu trng vi tn thng mi ca mnh th vic chuyn nhng ring nhn hiu c th bi t chi ng k bi l vic chuyn nhng ring c th khin cho ngi tiu dng nhm ln v ngun gc, xut x ca sn phm mang nhn hiu. Vic chuyn nhng quyn s hu nhn hiu lin kt ch c thc hin ng thi vi tt c nhn hiu lien kt. Vic chuyn nhng quyn s hu nhn hiu ni ting phi m bo duy tr uy tn ca hng ha, dch v mang 15

nhn hiu ni ting . Lut php mt s quc gia ch cho php vic chuyn nhng nhn hiu cng vi vic chuyn nhng c danh ting v c s sn xut, kinh doanh gn vi nhn hiu vi lp lun rng vic ch chuyn nhng nhn hiu s gy nhm ln hoc la di ngi tiu dung. Tuy nhin xu hng ph bin l cho php t do chuyn nhng nhn hiu min l bn c chuyn nhng vn bo m cht lng n nh ca sn phm hoc dch v s dng nhn hiu. 2.1.5 Ni dung ca hp ng Hp ng chuyn nhng nhn hiu phi c cc ni dung ch yu sau: Tn (h tn) v a ch y ca bn chuyn nhng v bn c chuyn nhng. Cn c chuyn nhng: vn bng bo h m bn chuyn nhng l ch vn bng, y vn bng bo h l giy chng nhn ng k nhn hiu. i tng chuyn nhng: nhn hiu. Cc bn c th tha thun i tng ca hp ng chuyn nhng l ton b quyn s hu i vi ton b khi lng bo h di tng s hu cng nghip hoc mt phn khi lng bo h.. Cc bn c th tha thun ng thi nhiu i tng c lien quan n nhau, v d nh chuyn i kiu dng cng nghip cng vi nhn hiu hng ha gn trn sn phm c sn xut trn nhn hiu tng ng. Gi chuyn nhng: gi c chuyn nhng c cc bn tha thun. Trong trng hp bn chuyn nhng l t chc nh nc hoc c vn do nh nc gp lien doanh th gi chuyn nhng khng thp hn mc ti thiu. Trong trng hp bn nhn chuyn nhng l t chc nh nc hoc c vn do nh nc gp lin doanh th gi c chuyn nhng khng c cao hn mc ti a. Cc mc ti a v ti thiu ny do B Ti chnh cng vi B Khoa hc v Cng ngh n nh. 16

 Quyn v ngha v ca mi bn: Ngha v ca bn chuyn nhng: ng k hp ng, tr trng hp cc bn tha thun rng vic ng k do bn nhn chuyn nhng m nhim, np thu chuyn nhng theo ng quy nh ca php lut v thu, gii quyt cc tranh chp vi ngi th ba nu vic chuyn nhng gy nn tranh chp . Ngha v ca bn nhn chuyn nhng: ng k hp ng nu c tha thun, tr tin chuyn nhng ca bn chuyn nhng theo mc v theo cch thc do cc bn tha thun, tr trng hp chuyn nhng khng n b (tng cho quyn s hu cng nghip). Vi hp ng chuyn nhng nhn hiu: bn nhn chuyn nhng phi chu s kim tra v cht lng hng ha mang nhn hiu c chuyn nhng nu iu l cn thit v phi m bo cht lng hng ha nh hng ha do bn chuyn nhng sn xut. Hn na, bn nhn chuyn nhng phi cam kt bo m hng sn xut ra c gn nhn hiu s c cht lng khng km vi cht lng ca hng ha gn nhn hiu trc . Cam kt ny nhm mc ch bo v quyn li cho nhng ngi tiu dung ang t nim tin vo nhn hiu . Ngi th ba trong hp ng chuyn nhng c th l cc ch th c cp li-xng i vi nhn hiu . Khi hai bn c th tha thun rng cc quyn v ngha v ca hp ng li-xng ang tn ti s c chuyn giao cho sang cho bn nhn chuyn nhng. Khi hp ng li-xng vn tip tc c hiu lc cho n ht hn. Ngoi ra hp ng chuyn nhng nhn hiu cn bao gm iu kin sa i, chm dt, v hiu hp ng; cch thc gii quyt khiu ni tranh chp; ngy v ni k kt hp ng; ch k ca cc bn hoc i din c thm quyn ca cc bn km theo h tn, chc v ca ngi k v xc nhn ch k. 2.1.6 Hnh thc ca hp ng

17

Hp ng chuyn nhng nhn hiu phi c lp di hnh thc bng vn bn. Mi tha thun ming, cng vn, th t, in bo u khng c coi l hp ng chuyn nhng v khng c gi tr php l. 2.1.7 ng k hp ng chuyn nhng nhn hiu hon tt vic chuyn nhng nhn hiu cc bn phi tin hnh th tc ng k hp ng chuyn nhng nhn hiu theo quy nh ca php lut ti Cc s hu tr tu mi c hiu lc. Yu cu i vi h s ng k, th thc ng k hp ng chuyn nhng do B trng B Khoa hc v Cng ngh quy nh, khi cc bn mun thay i hay b sung ni dung hp ng th tha thun thay i hay b sung cng phi c ng k. H s ngh ng k bao gm: t khai ngh ng k hp ng chuyn nhng (lm 2 bn theo mu ca Cc s hu tr tu); bn gc hoc bn sao hp ng ( nu hp ng lm bng ngn ng khc ting vit phi km theo ban dch hp ng); bn gc vn bng bo h nhn hiu; vn bn ng chuyn nhng nhn hiu( nu quyn s hu nhn hiu l s hu chung); giy php kinh doanh ca bn nhn chuyn nhng; giy y quyn(nu np h s thng qua i din); quyt nh ph duyt hp ng ca B trng b khoa hc cng ngh; chng t np l ph. Thi gian ghi nhn chuyn nhng: 02 thng 2.2 Hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu 2.2.1 Khi nim Hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu l tha thun v vic chuyn quyn s dng nhn hiu phi c xc lp thng qua hnh thc hp ng vn bn, thng c gi l hp ng li-xng nhn hiu. Theo ngha ting Anh, li-xng c dch ra bi t licence c ngha l s cho php. V vy t chc, c nhn mun s dng nhn hiu ang c bo h phi c ch s hu cho php s dng di hnh thc hp ng s dng nhn hiu. Thng qua hp ng ny, 18

nhng ch s hu khc khng phi l ch s hu ca nhn hiu cng c th s dng, khai thc mt cch hp php nhn hiu trong phm vi v thi hn cc bn tha thun. Hp ng c hiu lc k t thi im ng k ti c quan nh nc c thm quyn. Vic chuyn quyn s dng nhn hiu khng nhng em li li nhun cho doanh nghip, mt khc c th gip h nhanh chng thm nhp th trng trong nc hoc nc ngoi thng qua bn s dng nhn hiu nu doanh nghip khng th thm nhp vo th trng ny do cc iu kin v th trng, thu, chi ph vn chuyn hoc do quy nh ca php lut. Vic cho php ch th khc s dng nhn hiu gip lm tng s c mt ca doanh nghip trn th trng dng thi lm tng danh ting thng qua s cng nhn nhn hiu sn phm. Bn nhn quyn s dng c th thu c nhng li ch vt cht ln t vic chuyn quyn s dng, khng cn chi ph cho vic u t, nghin cu v pht trin sang to tr tu , trnh c cc ri ro v d dng c c mt v tr trn thng trng. y cng l cch thc c bn cc doanh nghip ni a c s dng nhn hiu ca cc cng ty nc ngoi, c bit l cc nc ang pht trin c nhn li-xng t cc nc pht trin. 2.2.2 c im ca hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu L hp ng chuyn quyn s dng, nhng c tnh cht khc vi hp ng chuyn quyn s dng ti sn thng thng nh hp ng thu ti sn. Trong hp ng thu ti sn, bn cho thu c chuyn giao ti sn cho bn thu s dng trong mt thi hn v bn thu c s dng mt cch tuyt i, bn cho thu khng c kh nng s dng, khai thc ti sn ny.Cn i vi hp ng chuyn quyn s dng i tng s hu cng nghip,bn chuyn quyn c th va khai thc i tng ny ng thi cho ngi khc cng s dng. Quyn s dng c chuyn giao b gii hn v khng gian v thi gian Thi hn ca hp ng c th do cc bn tha thun nhng lun b gii hn bi thi hn bo h nhn hiu. Trong hp ng s dng i tng s hu cng nghip ni chung lun c iu khon v lnh th, nhm xc nh gii hn v 19

mt khng gian bo h trong bn c chuyn quyn c php tin hnh vic s dng nhn hiu. 2.2.3 Ch th ca hp ng Bn chuyn quyn: l ch s hu nhn hiu ngi c c quan nh nc cp vn bng bo h nhn hiu hoc c chuyn giao quyn s hu hp php nhn hiu . Bn chuyn quyn cng c th l ngi c ch s hu nhn hiu chuyn quyn s dng c quyn nhn hiu v c php chuyn giao quyn s dng cho bn th ba. Bn c chuyn quyn l t chc, c nhn c nhu cu s dng nhn hiu. thng qua hp ng, bn c chuyn quyn c php s dng nhn hiu trong phm vi, thi hn m cc bn tha thun, ng thi c ngha v tr ph nu tha thun Cc bn trong hp ng c th y quyn cho c t chc dch v i din thay mt mnh tham gia giao kt v thc hin cc th tc lin quan n vic ng k hp ng s dng nhn hiu. Bn c chuyn quyn s dng nhn hiu c ngha v ghi ch dn trn hng ha, bao b hng ha v vic hng ha c sn xut theo hp ng s dng nhn hiu. 2.2.4 i tng ca hp ng i tng ca hp ng l quyn s dng nhn hiu tuy nhin ngoi tr nhn hiu tp th khng th chuyn giao cho t chc, c nhn khng phi l thnh vin ca t chc tp th . 2.2.5 Ni dung ca hp ng Hp ng li-xng nhn hiu hay chuyn quyn s dng nhn hiu phi c cc ni dung ch yu sau: tn v a ch y ca cc bn, cn c chuyn giao quyn s dng, dng hp ng, phm v chuyn giao (gi hn quyn s dng, 20

gii hn lnh th), thi hn hp ng, gi chuyn giao, quyn v ngha v ca cc bn. i tng ca hp ng: quyn s dng nhn hiu Cc bn c th tha thun bn c chuyn quyn c s dng nhn hiu cho ton b hoc ch mt s hng ha hoc dch v c ng k km theoCc bn c th tha thun v gii hn hnh vi s dng m bn c chuyn quyn c php thc hin: c thc thin mt s hnh vi s dng thuc c quyn ca bn giao hay c c thc hin tt c cc hnh vi s dng.. Cn c chuyn quyn s dng nhn hiu Hp ng li-xng ch pht sinh hiu lc php l nu bn chuyn quyn c t cch chuyn quyn s dng. Nu bn chuyn quyn l ch s hu thi hp ng phi xc nh r vn bng bo h thuc s hu ca bn chuyn quyn (tn vn bng bo h, s vn bng, ngy cp, thi hn hiu lc ca vn bng bo h). Phm vi chuyn quyn s dng iu khon v phm vi chuyn giao ch r: iu kin gii hn quyn s dng ca bn c chuyn quyn (dng s dng c quyn hay khng c quyn); phm vi i tng m bn c chuyn quyn c s dng (ton b hay mt phn khi lng bo h c xc lp thep vn bng bo h); gii hn hnh vi s dng ca bn c chuyn quyn (c thc hin ton b hay mt s hnh vi s dng). Gii hn lnh th: iu khon v gii hn lnh th xc nh phm vi v mt khng gian trong bn c chuyn quyn c php tin hnh vic s dng nhn hiu. Cc bn c th tha thun bn c chuyn quyn c php s dng nhn hiu trong mt phn hay ton b lnh th Vit Nam hoc gii hn trong mt khng gian nht nh. 21

 Thi hn hp ng: Thi hn hp ng phi thuc thi hn bo h nhn hiu hoc nu hp ng s dng nhn hiu th cp th thi hn ca n phi trong thi hn ca hp ng cp trn. Quyn v ngha v trong hp ng Ngha v ca bn chuyn quyn: Ch c chuyn quyn s dng nhn hiu thuc c quyn trong phm vi c php lut bo h v trong thi hn bo h. Bo m vic chuyn quyn s dng khng gy tranh chp vi bn th ba, nu tranh chp xy ra phi gii quyt v li ch ca bn c chuyn quyn. Bn chuyn quyn khng c a ra nhng iu khon hn ch bt hp l quyn ca bn c chuyn quyn. V d nh hn ch bn c chuyn quyn xut khu sn phm mang nhn hiu sang cc vng lnh th khng phi l ni m bn chuyn quyn nm gi quyn s hu nhn hiu tng ng, hoc c c quyn nhp khu hng ha ; buc bn c chuyn quyn phi mua ton b hoc mt t l nht nh cc linh kin, nguyn liu hoc thit b ca bn chuyn quyn hoc bn th ba do bn chuyn quyn ch nh m khng nhm mc ch bo m cht lng sn phm do bn c chuyn quyn sn xut hoc cung cp; cm bn c chuyn quyn khiu kin v hiu lc ca v bng bo h nhn hiu hoc quyn chuyn giao ca bn chuyn quyn. Cc iu khon nh vy nu tn ti th hp ng mc nhin b coi l v hiu. ng k hp ng nu bn c chuyn quyn khng c ngha v ny. Np thu chuyn quyn s dng thep php lut v thu. Quyn ca bn chuyn quyn: Nhn ph chuyn giao theo mc v cch do cc bn tha thun. 22

C quyn hn ch bn c chuyn quyn khng chuyn quyn s dng cho bn th ba, tr hp ng s dng c quyn. Hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu th bn chuyn giao c quyn kim tra cht lng hng ha mang nhn hiu ca bn nhn m bo hng ha sn xut co cht lng nh hng ha do mnh sn xut. Bn giao thc hin quyn ny nhm bo v uy tn ca nhn hiu ngn chn bn c chuyn giao li dng uy tn ca nhn hiu bn hng ha km cht lng, gy thit hi cho ngi tiu dng v cho chnh ch s hu nhn hiu Ngha v ca bn c chuyn quyn ng k hp ng (nu bn chuyn quyn khng c ngha v ny); tr ph lixng theo mc v phng tin thanh ton tha thun; ghi ch dn trn bo b sn phm v vic c sn xut theo li-xng do bn chuyn quyn cp. Quyn ca bn c chuyn quyn: S dng nhn hiu trong phm vi, thi hn v iu kin ghi trong hp ng. Gi chuyn giao quyn s dng v phng thc thanh ton Sa i, nh ch , v hiu hp ng Hp ng chuyn quyn mc nhin b nh ch nu quyn s hu cng nghip ca bn chuyn quyn b nh ch hoc xy ra s kin bt kh khng lm cho hp ng khng th c thc hin. Hp ng mc nhin b v hiu nu quyn s hu cng nghip ca bn chuyn quyn b huy b. Gii quyt tranh chp hp ng Cc bn tha thun la chn gii quyt tranh chp hp ng theo phng thc t thng lng, thng qua trng ti hoc gii quyt ta n hoc kt hp cc phng thc trn.

23

Trong chin lc giao kt s dng nhn hiu, c bit l nhn hiu ca cc i tc nc ngoi th cc i tc Vit Nam cn ch xem xt cc yu t quan trng nh sau: nguy c phi chia s th trng vi cc i th cnh tranh khc trong trng hp nhn li-xng khng c quyn, tc ng n doanh thu v li nhun k vng ca dng hng ha nhp khu song song, s gia tng gi tr nhn hiu cho i tc nc ngoi t cc n lc tip th, qung b ca i tc Vit Nam. 2.2.6 Hnh thc ca hp ng Hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu phi c lp bng vn bn vi tha thun ca cc bn, mi hnh thc giao kt khc u khng c gi tr php l. 2.2.7 Th tc ng k hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu Hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu c hiu lc theo tha thun ca cc bn nhng ch c gii tr php l i vi bn th ba khi c ng k ti Cc s hu tr tu v s mc nhin b chm dt hiu lc nu quyn s hu cng nghip ca bn giao b chm dt. H s ng k hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu gm cc ni dung chnh sau: tn y v a ch ca bn giao li-xng v bn nhn li-xng thng tin chi tit v nhn hiu c chuyn giao phm vi li-xng trong ghi r dng hp ng l c quyn hay khng c quyn i tng ca hp ng phm vi lnh th ca hp ng 24

 thi hn ca hp ng Mi thay i nh sa i, b sung , chm dt, gia hn hiu lc i vi hp ng chuyn quyn s dng nhn hiu c ng k phi c cc bn k kt bng vn bn di hnh thc hp ng s dng i tng s hu cng nghip sa i, b sung v phi ng k nh i vi hp ng chnh mi c gi tr php l i vi bn th ba; vic dch chuyn ca mi bn theo hp ng k cho bn th ba cng phi c ng k. CHNG 2: THC TRNG THC HIN HP NG CHUYN GIAO NHN HIU THEO PHP LUT VIT NAM 1. Giao kt hp ng chuyn giao nhn hiu theo php lut Vit Nam 1.1. Hp ng dn s 1.1.1. Khi nim Khi nim hp ng dn s Theo B lut Dn S 2005, Hp ng dn s l s tho thun gia cc bn v vic xc lp, thay i hoc chm dt quyn, ngha v dn s. Hp ng dn s chnh l mt giao dch dn s m trong cc bn t trao i ch vi nhau nhm i n s tha thun cng nhau lm pht sinh cc quyn v ngha v nht nh. Theo ngha khch quan (rng): hp ng l 1 ch nh php lut bao gm h thng quy phm php lut do c quan nh nc c thm quyn ban hnh iu chnh cc quan h x hi pht sinh gia cc ch th trn tha thun, lm pht sinh mt hu qu php l. tn ti v pht trin, mi c nhn cng nh mi t chc phi tham gia nhiu mi quan h x hi khc nhau. Trong , vic cc bn thit lp vi nhau nhng 25

quan h qua chuyn giao cho nhau cc li ch vt cht nhm p ng nhu cu sinh hot, tiu dng, ng mt vai tr quan trng, l mt tt yu i vi mi i sng x hi. Tuy nhin, vic chuyn giao cc li ch vt cht khng phi t nhin hnh thnh bi ti sn (vn l hin thn ca cc li ch vt cht) khng th t tm n vi nhau thit lp cc quan h. Cc quan h ti sn ch c hnh thnh t nhng hnh vi c ch ca cc ch th. C.Mc ni rng: "T chng, hng ha khng th i n th trng v trao i vi nhau c. Mun cho nhng vt trao i vi nhau th nhng ngi gi chng phi i x vi nhau nh nhng ngi m ch nm trong cc vt " Mt khc, nu ch c mt bn th hin ch ca mnh m khng c bn kia chp nhn cng khng th hnh thnh mt quan h qua thc hin vic chuyn giao ti sn hoc lm mt cng vic i vi nhau c. Do , ch khi no c s th hin v thng nht ch gia cc bn th quan h trao i li ch vt cht mi c hnh thnh. Quan h c gi l hp ng dn s. Nh vy, c s u tin hnh thnh mt hp ng dn s l vic tho thun bng ch t nguyn ca cc bn. Tuy nhin, hp ng ch c hiu lc php lut (ch c php lut cng nhn v bo v) khi ch ca cc bn ph hp vi ch ca Nh nc. Cc bn c t do tho thun thit lp hp ng nhng s "t do" y phi c t trong gii hn bi li ch ca ngi khc, li ch chung ca x hi v trt t cng cng. Nu cc bn t do v hn th hp ng dn s s tr thnh phng tin k giu bc lt ngi ngho v s l nguy c i vi li ch chung ca x hi. V vy, phi i xa hn na trong vn tng cng s can thip ca nh nc vo cc "quan h php lut t", cc vic dn s... khng c b qua mt kh nng ti thiu no m rng s can thip ca nh nc vo nhng quan h dn lut".

Khi ch ca cc bn trong hp ng ph hp vi ch ca Nh nc th hp ng dn s c hiu lc nh php lut i vi cc bn giao kt. Ngha l, t lc , cc bn t nhn v mnh nhng ngha v php l nht nh. S "can 26

thip" ca nh nc khng nhng l vic buc cc bn phi giao kt hp ng ph hp vi li ch chung v o c x hi m cn buc cc bn phi thc hin hp ng ng vi nhng cam kt m h tho thun. Theo ni dung cam kt, di s h tr ca php lut, cc bn phi thc hin i vi nhau cc quyn v ngha v dn s. Khi nim v hp ng dn s cn phi c xem xt nhiu phng din khc nhau. Theo phng din khch quan th hp ng dn s l do cc quy phm php lut ca Nh nc ban hnh nhm iu chnh cc quan h x hi pht sinh trong qu trnh dch chuyn cc li ch vt cht gia cc ch th vi nhau. Theo phng din ch quan, hp ng dn s l mt giao dch dn s m trong cc bn t trao i ch vi nhau nhm i n s tho thun cng nhau lm pht sinh cc quyn v ngha v dn s nht nh. Theo phng din ny, hp ng dn s va c xem xt dng c th va c xem xt dng khi qut. Nu nh ngha di dng c th th "hp ng dn s l s tho thun gia cc bn v vic xc lp, thay i hay chm dt cc quyn v ngha v ca cc bn trong mua bn, thu, vay, mn, tng, cho ti sn, lm mt vic hoc khng lm mt vic, dch v hoc cc tho thun khc m trong mt hoc cc bn nhm p ng nhu cu sinh hot, tiu dng" (iu 1 Php lnh hp ng dn s nm 1991). S lit k c th bao gi cng ri vo tnh trng khng y v quy nh ca php lut c th bao trm c ton b cc hp ng dn s xy ra trong thc t, BLDS nh ngha n dng khi qut hn: Hp ng dn s l s tho thun gia cc bn v vic xc lp, thay i v chm dt cc quyn v ngha v dn s" (iu 388 B Lut Dn S 2005). Nh vy, hp ng dn s khng ch l s tho thun mt bn chuyn giao ti sn, thc hin mt cng vic cho bn kia m c th cn l s tho thun thay i hay chm dt cc ngha v . Hp ng dn s (ngha ch quan) v php lut v hp ng dn s (ngha khch quan) l hai khi nim khng ng nht vi nhau. Hp ng dn s theo ngha ch quan l mt quan h x hi 27

c hnh thnh t s tho thun ca cc bn tho mn nhu cu trao i trong giao lu dn s. Cn php lut v hp ng dn s l s tha nhn, l yu cu ca nh nc i vi cc giao lu dn s . Cc b c lut tng tn ti Vit Nam (nh B lut Hng c, B lut Gia Long) khng c quy nh ring v hp ng. Ngha l, trong cc thi k , Vit Nam cha c lut ring v hp ng dn s, mc d trong thc t hnh thnh rt nhiu quan h hp ng gia cc ch th vi nhau. Cc quy nh ca hp ng khng nhiu, ch yu quy nh v mua bn cho vay, ngoi ra, cc nguyn tc chung v giao kt thc hin hp ng c quy nh xen k trong cc quy nh hnh s. Hnh vi phm hp ng l hnh vi vi phm php lut, cho nn ngi vi phm phi chu trch nhim hnh s.

Ngoi ra, cn phi ni thm rng xt v ni dung kinh t s kh phn bit gia mt hp ng dn s vi mt hp ng kinh t nu ni dung ca chng u l s mua bn v trao i cc li ch vt cht.

nc ta hin nay, cng vi s pht trin chung ca x hi, cc thnh phn kinh t ngy mt a dng v phong ph lm cho cc quan h kinh t cng thay i theo. Hp ng thng mi tr thnh phng tin phc v cho mc ch kinh doanh trn nguyn tc cc ch th t nguyn, bnh ng vi nhau cng lm m nht ranh gii gia n vi hp ng dn s. C nhng quy nh ca php lut l c s php l p dng chung cho c hai loi hp ng ny mc, d chng thuc i tng iu chnh ca hai ngnh lut khc nhau.

Tuy nhin, yu cu ca qu trnh tin hnh t tng trong vic gii quyt cc tranh chp t hp ng, i hi cn phi c s phn bit rch ri gia mt hp ng thng mi vi mt hp ng dn s. C th ni rng hp ng thng mi v hp ng dn s nh mt cp song sinh. V vy, trong thc t c rt nhiu hp ng khng th phn bit c l hp ng thng mi hay hp ng dn s. c th phn bit c hai loi hp ng ny phi xc nh 28

c c th mc ch ca tng loi hp ng. Nu cc bn ch th (hoc t nht c mt bn) tham gia hp ng vi mc ch tho mn nhu cu sinh hot tiu dng th hp ng c xc nh l hp ng dn s. V vy, ch c coi l hp ng thng mi khi cc bn ch th tham gia u nhm mc ch kinh doanh. Tuy nhin, mc ch tham gia cng ch l mt c s mang tnh tng i trong vic phn bit gia hai loi hp ng v rng c nhng hp ng c hai bn u mang mc ch kinh doanh nhng khng th coi l hp ng thng mi c nu c mt bn ch th l c nhn khng c ng k kinh doanh. c im Theo iu 388 B lut dn s 2005 nh ngha v hp ng dn s th hp ng dn s c hai nt c bn l : S tha thun gia cc bn v lm pht sinh quyn v ngha v php l. Hp ng dn s trc ht phi l mt tha thun c ngha l hp ng phi cha ng yu t t nguyn khi giao kt n phi c s trng hp ch ca cc bn. Vic giao kt hp ng dn s phi tun theo cc nguyn tc t nguyn, bnh ng, thin ch, hp tc, trung thc v ngay thng, t do giao kt hp ng, nhng khng c tri vi php lut v o c x hi. V ch th tham gia hp ng dn s : Ch th giao kt, thc hin hp ng dn s phi c t nht t hai bn tr ln, v hp ng dn s l mt giao dch php l n phng, song phng hay a phng. Cc ch th khi giao kt, thc hin hp ng u phi c t cch ch th tc l phi p ng cc iu kin theo quy nh ca php lut i vi mt ch th ca quan h dn s (v d: nu ch th l c nhn th phi p ng c cc yu cu v nng lc php lut, nng lc hnh vi dn s). Mc ch hng ti ca cc bn khi tham gia hp ng l xc lp thay i hoc chm dt quyn, ngha v dn s.

29

 Hnh thc ca hp ng dn s Nhng iu khon m cc bn cam kt tho thun phi c th hin ra bn ngoi bng mt hnh thc nht nh. Hay ni cch khc, hnh thc ca hp ng l phng tin ghi nhn ni dung m cc ch th xc nh. Ty thuc vo ni dung, tnh cht ca tng hp ng cng nh ty thuc vo tin tng ln nhau m cc bn c th la chn mt hnh thc nht nh trong vic giao kt hp ng cho ph hp vi tng trng hp c th. Ti iu 401, BLDS quy nh: 1. Hp ng dn s c th c giao kt bng li ni, bng vn bn hoc bng hnh vi c th, khi php lut khng quy nh i vi loi hp ng phi c giao kt bng mt hnh thc nht nh. 2. Trong trng hp php lut c quy nh hp ng phi c th hin bng vn bn c cng chng hoc chng thc, phi ng k hoc phi xin php th phi tun theo cc quy nh . Hp ng khng b v hiu trong trng hp c vi phm v hnh thc, tr trng hp php lut c quy nh khc.

Ni dung hp ng dn s o i tng ca hp ng o S lng, cht lng o Gi, phng thc thanh ton o Thi hn, a im, phng thc thc hin hp ng o Quyn, ngha v cc bn o Trch nhim do vi phm hp ng o Pht vi phm hp ng o Cc ni dung khc

30

Trong tt c cc iu khon ni trn, c nhng iu khon m hp ng ny cc bn khng cn tho thun nhng mt hp ng khc, cc bn li buc phi tho thun th hp ng mi c coi l giao kt. Mt khc, ngoi nhng ni dung c th ny, cc bn cn c th tho thun xc nh vi nhau thm mt s ni dung khc. V vy, c th phn chia cc iu khon trong ni dung ca hp ng thnh ba loi sau: a. iu khon c bn Cc iu khon c bn xc nh ni dung ch yu ca hp ng. l nhng iu khon khng th thiu c i vi tng loi hp ng. Nu khng tho thun c nhng iu khon th hp ng khng th giao kt c. iu khon c bn c th do tnh cht ca tng hp ng quyt nh hoc do php lut quy nh. Ty theo tng loi hp ng m iu khon c bn c th l i tng, gi c, a im... C nhng iu khon ng nhin l iu khon c bn, v khng tho thun ti n s khng th hnh thnh hp ng. Chng hn, iu khon v i tng lun l iu khon c bn trong hp ng mua bn ti sn. Ngoi ra, c nhng iu khon m vn d khng phi l iu khon c bn nhng cc bn thy cn phi tho thun c iu khon mi giao kt hp ng th nhng iu khon ny cng l iu khon c bn ca hp ng s giao kt. b. iu khon thng thng L nhng iu khon c php lut quy nh trc. Nu khi giao kt hp ng, cc bn khng tho thun nhng iu khon ny th vn coi nh hai bn mc nhin tho thun v c thc hin nh php lut quy nh. Khc vi iu khon c bn, cc iu khon thng thng khng lm nh hng ti qu trnh giao kt hp ng. gim bt nhng cng vic khng cn thit trong giao kt hp ng, cc bn c th khng cn tho thun v khng cn ghi 31

vo vn bn hp ng nhng iu khon m php lut quy nh nhng cc bn vn phi thc hin nhng iu khon . V vy, nu c tranh chp v nhng ni dung ny th quy nh ca php lut s l cn c xc nh quyn v ngha v ca cc bn trong hp ng. V d: a im giao ti sn ng sn (i tng ca hp ng mua bn) l ti ni c tr ca ngi mua nu ngi mua tr tin v trong hp ng cc bn khng tho thun v a im giao ti sn. c. iu khon ty nghi Ngoi nhng iu khon phi tho thun v tnh cht ca hp ng v nhng iu khon m php lut quy nh trc, khi giao kt hp ng cc bn cn c th tho thun xc nh thm mt s iu khon khc nhm lm cho ni dung ca hp ng c c th hoc to iu kin thun li cho cc bn trong qu trnh thc hin hp ng. Cc iu khon ny c gi l iu khon ty nghi. iu khon ty nghi l nhng iu khon m cc bn tham gia giao kt hp ng t la chn v tho thun vi nhau xc nh quyn v ngha v dn s ca cc bn. Thng qua iu khon ty nghi, bn c ngha v c php la chn mt trong nhng cch thc nht nh thc hin hp ng, sao cho thun li m vn bo m c quyn yu cu ca bn kia. Nh vy, mt iu khon trong ni dung ca hp ng c th l iu khon c bn, c th l iu khon thng thng nhng cng c th l iu khon ty nghi. Chng hn, a im giao vt trong hp ng mua bn ti sn s l iu khon c bn, nu khi giao kt, cc bn tho thun c th v ni giao vt. Ngc li, n s l iu khon thng thng nu cc bn khng tho thun m mc nhin tha nhn v thc hin theo quy nh ca php lut. Mt khc, a im trong hp ng mua bn s l iu khon ty nghi nu cc bn tho 32

thun cho php bn c ngha v c la chn mt trong nhiu ni thc hin ngha v giao vt. 1.1.2. Giao kt Giao kt hp ng dn s l vic cc bn by t ch vi nhau theo nhng nguyn tc v trnh t nht nh qua xc lp vi nhau cc quyn, ngha v dn s. a. Nguyn tc giao kt hp ng dn s Theo quy nh ti iu 390 BLDS, khi giao kt hp ng cc ch th phi tun theo cc nguyn tc sau y: - T do giao kt hp ng nhng khng c tri php lut, o c x hi. Nhm to iu kin cho cc ch th tho mn c cc nhu cu v i sng vt cht cng nh tinh thn, BLDS cho php mi ch th c quyn "t do giao kt hp ng". Theo nguyn tc ny, mi c nhn, t chc khi c t cch ch th u c quyn tham gia giao kt bt k mt hp ng dn s no, nu h mun m khng ai c quyn ngn cn. Bng ch t do ca mnh, cc ch th c quyn giao kt nhng hp ng dn s c php lut quy nh c th cng nh nhng hp ng dn s khc d rng php lut cha quy nh. Tuy nhin, s t do ch phi nm trong mt khun kh nht nh. Bn cnh vic ch n quyn li ca mnh, cc ch th phi hng ti vic bo m quyn li ca nhng ngi khc cng nh li ch ca ton x hi. V vy, t do ca mi ch th phi khng tri php lut, o c x hi. Nm trong mi lin h tng ng gia quyn v ngha v, mi mt ch th va c quyn "t do giao kt hp ng" va c ngha v tn trng php lut v o c x hi. Li ch ca cng ng (c quy nh bng php lut) v o c x hi c coi l s gii hn ch t do ca mi mt ch th trong vic giao kt hp ng 33

dn s ni ring, cng nh i vi mi hnh vi ni chung ca h. Trong x hi x hi ch ngha, tnh cng ng v o c x hi khng cho php cc c nhn c t do ch tuyt i bin cc hp ng dn s thnh phng tin bc lt. - Cc bn t nguyn v bnh ng trong giao kt hp ng. Nguyn tc ny th hin bn cht ca quan h dn s. Quy lut gi tr i hi cc bn khi thit lp cc quan h trao i phi bnh ng vi nhau. Khng mt ai c ly l do khc bit v thnh phn x hi, dn tc, gii tnh, tn gio, hon cnh kinh t v.v. lm bin dng cc quan h dn s. Mt khc, ch khi no cc bn bnh ng vi nhau v mi phng din trong giao kt hp ng th ch t nguyn ca cc bn mi tht s c bo m. V vy, theo nguyn tc trn, nhng hp ng c giao kt thiu bnh ng v khng c s t nguyn ca cc bn s khng c php lut tha nhn. Tuy nhin, nh gi mt hp ng c phi l ch t nguyn ca cc bn hay khng l mt cng vic tng i phc tp v kh khn trong thc t. Hp ng dn s l s tho thun thng nht ch ca cc ch th tham gia. V th, mun xem xt cc ch th c t nguyn trong giao kt hp ng hay khng, cn phi da vo s thng nht bin chng gia hai phm tr: ch v s by t ch. Nh chng ta bit, ch l mong mun ch quan bn trong ca mi mt ch th. N phi c by t ra bn ngoi thng qua mt hnh thc nht nh. ch v s by t ch l hai mt ca mt vn , chng lun c quan h mt thit, gn b khng kht vi nhau.

ch t nguyn chnh l s thng nht gia mun ch quan bn trong v s by t ch ra bn ngoi. V vy, xc nh mt hp ng dn s c tun theo nguyn tc t nguyn hay khng cn phi da vo s thng nht ch ca 34

ngi giao kt hp ng v s th hin (by t) ch trong ni dung ca hp ng m ngi giao kt. Ch khi no hp ng l hnh thc phn nh mt cch khch quan, trung thc nhng mong mun bn trong ca cc bn giao kt th vic giao kt mi c coi l t nguyn. Nh vy, tt c cc hp ng c giao kt do b nhm ln, do b la di hoc e da u l nhng hp ng khng p ng c nguyn tc t nguyn khi giao kt. V v th, n s b coi l v hiu (xem thm iu 131, iu 132 BLDS). b. Trnh t giao kt hp ng Trnh t giao kt hp ng l qu trnh m trong cc bn ch th by t ch vi nhau bng cch trao i kin i n tho thun trong vic cng nhau lm xc lp nhng quyn v ngha v dn s i vi nhau. Thc cht, l qu trnh m hai bn "mc c" v nhng iu khon trong ni dung ca hp ng. Qu trnh ny din ra thng qua hai giai on: * ngh giao kt hp ng Khi mt ngi mun thit lp mt hp ng dn s th mun phi th hin ra bn ngoi thng qua mt hnh vi nht nh. Ch c nh vy, pha i tc mi c th nhn bit c mun ca h v t mi c th i n vic giao kt hp ng. ngh giao kt hp ng l vic mt bn biu l ch ca mnh trc ngi khc bng cch by t cho pha bn kia bit mun tham gia giao kt vi ngi mt hp ng dn s. ngi m mnh mun giao kt hp ng vi h c th hnh dung c hp ng nh th no, ngi ngh phi a ra nhng iu khon ca hp ng mt cch c th v r rng. Vic ngh giao kt hp ng c thc 35

hin bng nhiu cch khc nhau. Ngi ngh c th trc tip (i mt) vi ngi c ngh trao i, tho thun hoc c th thng qua in thoi v.v.. Trong nhng trng hp ny, thi hn tr li l mt khong thi gian do hai bn tho thun n nh. Ngoi ra, ngh giao kt cn c th c thc hin bng vic chuyn cng vn, giy t qua ng bu in. Trong nhng trng hp ny, thi hn tr li l khong thi gian do bn ngh n nh. bo m quyn li cho ngi c ngh, iu 390 BLDS quy nh: "Trong trng hp ngh giao kt hp ng c nu r thi hn tr li, nu bn ngh li giao kt hp ng vi ngi th ba trong thi hn ch bn c ngh tr li th phi bi thng thit hi cho bn c ngh m khng c giao kt hp ng nu c thit hi pht sinh". Nh vy, li ngh mc d cha phi l mt hp ng nhng t nhiu c tnh cht rng buc i vi ngi ngh. Tuy nhin, bn ngh vn c th thay i hoc rt li ngh trong cc trng hp sau: - Bn c ngh cha nhn c ngh. - Bn ngh c nu r iu kin c thay i hoc rt li ngh v iu kin n. Ngoi ra, ngh giao kt hp ng c coi l chm dt khi bn nhn c ngh tr li khng chp nhn hoc chm tr li chp nhn. * Chp nhn giao kt hp ng L vic bn c ngh nhn li ngh v ng tin hnh vic giao kt hp ng vi ngi ngh. V nguyn tc, bn c ngh phi tr li ngay v vic c chp nhn giao kt hp ng hay khng. Trong nhng trng 36

hp, cn phi c thi gian bn c ngh cn nhc, suy ngh m cc bn n nh thi hn tr li th bn c ngh phi tr li trong thi hn . Nu sau thi hn ni trn, bn c ngh mi tr li v vic chp nhn giao kt hp ng th li chp nhn c coi nh mt li ngh mi ca bn chm tr li. Nu vic tr li c chuyn qua bu in th ngy gi i theo du ca bu in c coi l thi im tr li. Cn c vo thi im bn ngh xc nh vic tr li c chm hay khng so vi thi hn n nh. Ngi c ngh c th chp nhn ton b ni dung ngh, cng c th ch chp nhn mt phn trong ni dung hoc c th ch chp nhn vic giao kt hp ng nhng khng ng vi ni dung m bn ngh a ra. Ngha l trong nhng trng hp ny, ngi c ngh mun sa i hoc thay i ni dung m ngi ngh a ra. V vy, h s tr thnh ngi ngh mi v ngi ngh trc li tr thnh ngi c ngh. Ngi ngh mi cng chu s rng buc ca mnh v nhng ni dung ngh. S hon v ny c th xy ra nhiu ln cho n khi no cc bn thng nht tho thun c vi nhau ton b ni dung ca hp ng th s i n chnh thc giao kt hp ng. 1.1.3. Thc hin Thc hin hp ng dn s l vic cc bn tin hnh cc hnh vi m mi bn tham gia hp ng phi thc hin nhm p ng nhng quyn dn s tng ng ca bn kia. Nguyn tc thc hin hp ng dn s, cc bn phi tun theo cc nguyn tc nh thc hin ng hp ng, ng i tng, cht lng, s lng, chng loi, thi hn, phng thc v cc tho thun khc. Thc hin mt cch trung thc, theo tinh thn hp tc v c li nht cho cc bn, bo m tin cy ln nhau. Khng c xm phm n cng cng, li ch hp php ca ngi khc. 37

o Ni dung thc hin hp ng dn s Khi thc hin hp ng dn s ngoi vic tun th cc quy tc c quy nh th vic thc hin hp ng cn phi tun th theo nhng quy tc nht nh i vi tng loi hp ng c th nh sau: i vi hp ng n v, bn c ngha v phi thc hin ngha v ng nh tho thun; ch c thc hin trc hoc sau thi hn nu c bn c quyn ng . i vi hp ng song v: Trong hp ng song v, khi cc bn tho thun thi hn thc hin ngha v th mi bn phi thc hin ngha v ca mnh khi n hn; khng c hon thc hin vi l do bn kia cha thc hin ngha v i vi mnh, Trong trng hp cc bn khng tho thun bn no thc hin ngha v trc th cc bn phi ng thi thc hin ngha v i vi nhau; nu ngha v khng th thc hin ng thi th ngha v no khi thc hin mt nhiu thi gian hn th ngha v phi c thc hin trc. Trong hp ng song v, khi mt bn khng thc hin c ngha v ca mnh do li ca bn kia th c quyn yu cu bn kia vn phi thc hin ngha v i vi mnh hoc hu b hp ng v yu cu bi thng thit hi. o Sa i hp ng Sa i hp ng dn s l vic cc bn tham gia giao kt hp ng bng ch t nguyn ca mnh tha thun vi nhau ph nhn (lm thay i) mt s iu khon trong ni dung ca hp ng giao kt. Sau khi hp ng c sa i, cc bn thc hin hp ng theo nhng phn khng b sa i trong ni dung ca hp ng trc cng vi nhng ni dung mi c sa i ng thi cng nhau gii quyt nhng hu qu khc ca vic sa i hp ng. iu 423 B lut dn s 2005 quy nh v vic sa i hp ng dn s nh sau: 38

1. Cc bn c th tho thun sa i hp ng v gii quyt hu qu ca vic sa i, tr trng hp php lut c quy nh khc. 2. Trong trng hp hp ng c lp thnh vn bn, c cng chng, chng thc, ng k hoc cho php th vic sa i hp ng cng phi tun theo hnh thc . o Chm dt hp ng Hp ng chm dt khi cc bn hon thnh hp ng. Khi cc bn tham gia hp ng thc hin ton b ni dung ca ngha v phn mnh v do vy mi bn u p ng c quyn dn s ca mnh (mc ch khi giao kt hp ng dn s t c) th hp ng coi nh hon thnh Chm dt theo tho thun ca cc bn. Trong nhng trng hp bn c ngha v khng c kh nng thc hin hp ng hoc nu hp ng c thc hin s gy ra tn tht ln v vt cht ca mt hoc hai bn th cc bn c th tha thun chm dt hp ng. Hp ng giao kt c coi l chm dt ti thi im cc bn t c s tha thun ni trn. V ch th giao kt hp ng khng tn ti ti thi im . Trng hp ny hp ng khng c mt bn hoc nhiu bn thc hin. V d: Ngi giao kt hp ng cht, t chc gii tn, chm dt hot ng

1.2. Hp ng chuyn giao nhn hiu 1.2.1. Hp ng chuyn nhng nhn hiu Chuyn nhng quyn s hu cng nghip l vic ch s hu quyn s hu cng nghip chuyn giao quyn s hu ca mnh cho t chc, c nhn khc. Vic chuyn nhng quyn ny phi thc hin bi hnh thc hp ng bng vn bn gi l hp ng chuyn nhng quyn s hu cng nghip. 39

C mt s hn ch trong vic chuyn nhng quyn s hu cng nghip nh: Ch c chuyn nhng quyn s hu cng nghip trong phm vi c bo h. Quyn s dng ch dn i l khng c chuyn nhng. Quyn s hu tn thng mi ch c chuyn nhng km theo ton b c s kinh doanh v hot ng kinh doanh vi tn thng mi . Quyn s hu nhn hiu ch c chuyn nhng nu khng gy s nhm ln v c tnh, ngun gc ca hng ho, dch v mang nhn hiu . Quyn i vi nhn hiu ch c chuyn giao cho t chc c nhn p ng iu kin i vi ngi c quyn ng k nhn hiu (iu 138, iu139 Lut SHTT). Hp ng chuyn nhng nhn hiu hng ha l vn bn ghi nhn s tha thun ca ch s hu nhn hiu trong vic chuyn giao hon ton quyn s hu ca mnh i vi nhn hiu hng ha cho t chc, c nhn khc. Nhn hiu hng ha l ti sn phi vt cht m t ai nhn bit c gi tr ca chng nu khng c s hiu bit su rng v s hu tr tu, s hu cng nghip. nh gi ng v chnh xc gi tr nhn hiu, khng nhng phi xem xt h thng s sch r rng v minh bch, m cn phi thc hin cc nghin cu v nh gi th trng mt cch nghim tc v bi bn. Chnh v vy, khi thc hin k kt hp ng cc bn chuyn nhng cn nghin cu k cc iu khon. Chuyn nhng nhn hiu c din ra mt cch cng bng, chnh xc gi tr thc c ca nhn hiu; m bo vic chuyn nhng din ra ng trnh t, th tc do php lut quy nh qua tha mn mc ch ca cc bn tham gia.

hon tt vic chuyn nhng thng hiu, nhn hiu, cc bn phi tin hnh th tc ng k hp ng chuyn nhng quyn s hu cng nghip. Hnh thc hp ng 40

Vic chuyn nhng quyn s hu cng nghip phi thc hin di hnh thc hp ng vn bn, gi l hp ng chuyn nhng quyn s hu cng nghip. Vic chuyn nhng vi nhng ni dung trong hp ng c chuyn nhng nh sau: Bao gm tn v a ch y ca cc bn chuyn nhng v bn nhn chuyn nhng, cn c chuyn nhng, gi chuyn nhng, quyn v ngha v ca bn chuyn nhng v bn nhn chuyn nhng theo quy nh. Hp ng cho vic s dng i tng nhn hiu: Hp ng c quyn l hp ng m theo trong phm vi v thi hn chuyn giao, bn c chuyn giao c c quyn s dng i tng nhn hiu, bn chuyn giao quyn khng c k kt hp ng s dng i tng nhn hiu vi bt k bn no,v ch c s dng i tng nhn hiu nu c s cho php ca bn c chuyn nhng.

Hp ng khng c quyn l hp ng m theo phm vi v thi hn chuyn giao quyn s dng, bn chuyn giao quyn vn c quyn s dng i tng nhn hiu, c quyn k kt hp ng s dng i tng nhn hiu khng c quyn vi ngi khc. Ni dung Hp ng chuyn nhng phi bao gm cc ni dung chnh sau y: 1. Tn y v a ch ca Bn chuyn nhng v Bn nhn chuyn nhng 2. Thng tin chi tit v i tng c chuyn nhng 3. Gi chuyn nhng v phng thc thanh ton 4. Quyn v ngha v ca cc bn 5. iu kin sa i, chm dt, v hiu hp ng 6. Cch thc gii quyt khiu ni, tranh chp 7. Ngy v ni k kt hp ng 8. Ch k ca cc bn hoc ca ngi i dinc thm quyn ca cc bn km theo h tn, chc v ca ngi k v xc nhn ch k. 41

Lu (i) i tng SHCN c chuyn nhng phi ang trong thi hn bo h; (ii) Hp ng chuyn nhng phi c ng k ti Cc s hu cng nghip c hiu lc php lut; (iii) Cc bn tham gia Hp ng phi ng du vo hp ng. Nu khng c con du th phi c c quan Cng chng Nh nc chng thc. 1.2.2. Hp ng chuyn quyn nhn hiu 1.2.2.1. Khi nim Chuyn quyn s dng i tng s hu cng nghip l vic ch s hu i tng s hu cng nghip cho php t chc, c nhn khc s dng i tng s hu cng nghip thuc phm vi quyn s dng ca mnh. Hp ng li-xng o Khi nim Li-xng - Chuyn quyn s dng i tng SHCN (Li-xng) l vic t chc, c nhn nm c quyn s dng mt i tng s hu cng nghip ( Bn chuyn quyn s dng thng c gi l bn giao) cho php t chc c nhn t chc khc ( Bn nhn quyn s dng - thng c gi l Bn nhn) s dng i tng s hu cng nghip . i tng s hu cng nghip c th l sng ch, kiu dng cng nghip, nhn hiu, thit k b tr mch tch hp bn dn. Ngi c c quyn s dng i tng SNCN l ch s hu cng nghip ( tc l ch vn bng bo h i vi i tng s hu cng nghip ); hoc l bn nhn li-xng c quyn ( tc l ngi c ch SHCN chuyn giao c quyn i tng s hu cng nghip) Vn bng bo hc th l Bng c quyn sng ch, Bng c quyn gii

42

php hu ch, Bng c quyn kiu dng cng nghip, Giy chng nhn ng k thit k b tr mch tch hp bn dn, Giy chng nhn ng k nhn hiu. o L do li-xng Ch s hu cng nghip c c quyn s dng i tng s hu cng nghip trong thi hn bo h ( thi hn hiu lc ca vn bng bo h) trn ton lnh th Vit Nam. T chc, c nhn khc mun s dng i tng s hu cng nghip ang trong thi hn bo h nhm mc ch thng mi phi c ch s hu cng nghip nghip cho php( chuyn quyn s dng). Thng thng di hnh thc k kt hp ng chuyn quyn s dng SHCN. Chuyn quyn s dng i tng SHCN l mt hnh thc khai thc quyn s hu cng nghip, qua ch s hu cng nghip thu v mt khon tin (ph chuyn quyn s dng) hoc li ch vt cht khc m khng phi trc tip s dng i tng s hu cng nghip. Hnh thc ny c bit thch hp i vi ch s hu cng nghip khng hot ng kinh doanh hoc khng c nng lc kinh doanh. Chuyn quyn s dng cn gp phn ph bin cng ngh, nng cao hiu qu u t nghin cu trin khai, hn ch c quyn v thc y vic to ra cng ngh mi. V vy c th ni rng chuyn quyn s dng i tng SHCN em li li ch cho c ch s hu cng nghip, ngi c chuyn quyn s dng v ton x hi ni chung. o ng k hp ng Li-xng ng k hp ng khng phi l ngha v php l bt buc. Tuy nhin, ng k hp ng l iu kin hp ng c hiu lc i vi bn th ba. o Hnh thc ca hp ng Li-xng - Hp ng chuyn quyn s dng phi c lp bng vn bn, th hin y tha thun ca hai bn. Mi tha thun bng ming, cng vn, th t, in bo ... u khng c gi tr php l. - Hp ng chuyn quyn s dng c th l mt phn ca hp ng khc (v d: hp ng chuyn giao cng ngh, mua bn thit b) 43

o Ni dung hp ng Li-xng Hp ng chuyn quyn s dng phi c nhng ni dung ch yu sau y: + Cc bn k kt hp ng + Cn c chuyn quyn s dng + Dng hp ng (dng chuyn quyn s dng) + Phm vi chuyn quyn s dng + Thi hn chuyn quyn s dng + Gi chuyn quyn s dng v phng thc thanh ton + Quyn v ngha v ca mi Bn + Ch k ca Ngi i din cho cc Bn iu khon v cc Bn k kt hp ng phi nu r tn v a ch y ca Bn giao v Bn nhn, tn v chc v ca ngi i din cho mi Bn (nu c). iu khon v cn c chuyn quyn s dng phi khng nh t cch chuyn quyn s dng ca Bn giao, bao gm: + Tn, s, ngy cp v thi hn hiu lc ca Vn bng bo h thuc quyn s hu ca Bn giao; hoc + Tn, ngy k, s ng k (nu c) v thi hn hiu lc ca hp ng chuyn quyn s dng cp trn- quyn s dng c cp cho Bn giao v Bn giao c php chuyn quyn s dng th cp (i vi chuyn quyn s dng th cp). iu khon v dng hp ng phi ch r hp ng chuyn quyn s dng l hp ng c quyn hay khng c quyn; c phi l hp ng th cp hay khng. iu khon v phm vi chuyn quyn s dng phi ch ra cc iu kin gii hn quyn s dng ca Bn nhn, trong bao gm: + i tng c chuyn quyn s dng: Phm vi i tng SHCN m Bn nhn c s dng: mt phn hay ton b khi lng bo h c xc lp theo Vn bng bo h; Gii hn hnh vi s dng m Bn nhn c php thc hin (tt c hay mt s hnh vi s dng thuc quyn ca Bn giao); + Lnh th chuyn quyn s dng: 44

Phm vi lnh th m ti Bn nhn c php s dng i tng SHCN (mt phn hay ton b lnh th Vit Nam hoc lnh th chuyn quyn s dng cp trn). iu khon v thi hn chuyn quyn s dng phi xc nh khong thi gian m Bn nhn c php s dng i tng SHCN (thuc thi hn hiu lc ca Vn bng bo h, hoc thi hn hiu lc ca hp ng chuyn quyn s dng cp trn). iu khon v gi chuyn quyn s dng v phng thc thanh ton: + iu khon v gi chuyn quyn s dng phi quy nh khon tin m Bn nhn phi thanh ton cho Bn giao c s dng i tng SHCN theo cc iu kin tha thun trong hp ng. Gi do cc Bn tha thun da trn c s c tnh hiu qu kinh t (m Bn nhn c th thu c t vic s dng i tng SHCN) v phi tun th cc quy nh php lut c lin quan. + i vi chuyn quyn s dng min ph, hp ng cng phi ghi r iu . + iu khon v phng thc thanh ton phi quy nh thi hn, phng tin, cch thc thanh ton. iu khon v quyn v ngha v ca mi Bn cn tha thun cc quyn v ngha v ca mi Bn i vi nhau vi iu kin khng tri vi cc quy nh ca php lut. iu khon v quyn v ngh v ca mi Bn c th bao gm cc ni dung sau y: + Ngha v ca Bn giao: (i) ng k hp ng (nu c tha thun); (ii) Np thu chuyn quyn s dng theo php lut v thu; (iii) Gii quyt cc tranh chp vi Bn th ba nu vic chuyn quyn s dng gy ra tranh chp; (iv) Thc hin cc bin php cn thit v ph hp chng li cc hnh vi xm phm quyn SHCN ca Bn th ba gy thit hi cho Bn nhn. + Ngha v ca Bn nhn: (i) ng k hp ng (nu c tha thun); (ii) Tr ph chuyn quyn s dng cho Bn giao theo mc v phng thc thanh ton c tha thun; (iii) Chu s kim tra v cht lng hng ha, dch v (nu c tha thun v iu ny); (iv) Ghi ch dn trn sn phm, bao b sn phm rng sn phm c sn xut theo s chuyn quyn s dng (s cho php) ca Bn giao v ch ra tn ca Bn giao. Ni dung ny l bt buc trong trng hp chuyn quyn s dng nhn hiu. 45

Hp ng chuyn quyn s dng khng c php c nhng iu khon hn ch bt hp l quyn ca Bn nhn, c bit l nhng iu khon khng xut pht t quyn ca Bn giao i vi i tng SHCN hoc khng nhm bo v cc quyn , v d: + Trc tip hoc gin tip hn ch vic xut khu sn phm c sn xut theo hp ng chuyn quyn s dng sang cc vng lnh th m Bn giao khng nm c quyn nhp khu cc sn phm ; + Buc Bn nhn phi mua ton b hoc mt t l nht nh cc nguyn liu, linh kin, thit b t ngun do Bn giao ch nh, m khng nhm bo m cht lng hng ha, dch v nh tha thun; + Cm bn nhn ci tin cng ngh c chuyn giao, buc Bn nhn phi chuyn giao min ph cho Bn giao cc ci tin do Bn nhn to ra hoc quyn np n yu cu bo h SHCN, quyn SHCN i vi cc ci tin ; + Cm Bn nhn khiu ni v hiu lc ca quyn SHCN, quyn chuyn quyn s dng ca Bn giao. Hp ng c th c thm cc iu khon khng tri vi quy nh ca php lut hin hnh, c bit l cc iu khan sau: + iu khon v iu kin sa i, nh ch, v hiu hp ng: Tha thun cc iu kin theo c th sa i, nh ch, v hiu hp ng ph hp vi cc quy nh ca php lut. + iu khon v cch thc gii quyt tranh chp: La chn trong s cc cch sau gii quyt tranh chp gia cc Bn: (i) t thng lng; (ii) thng qua trng ti; (iii) thng qua ta n; hoc (iv) kt hp cc phng thc trn. Cc bc ng k hp ng chuyn quyn s hu nhn hiu - H s ng k hp ng chuyn giao quyn s hu nhn hiu c th np trc tip hoc qua bu in ti tr s Cc S hu tr tu ti H Ni hoc 2 Vn phng i din ca Cc ti TP. H Ch Minh v Nng. - Cc S hu tr tu ra quyt nh cp Giy chng nhn ng k hp ng chuyn 46

giao quyn s hu nhn hiu; - Ghi nhn vic chuyn giao quyn s hu cng nghip vo S ng k quc gia v chuyn giao quyn s hu nhn hiu; - Cng b quyt nh cp Giy chng nhn ng k hp ng chuyn giao quyn s hu cng nghip trn Cng bo s hu cng nghip. - Cc S hu tr tu ra thng bo d nh t chi ng k hp ng, nu r cc thiu st ca h s ngi np h s sa cha cc thiu st hoc c kin phn hi v d nh t chi ng k hp ng; - Ra thng bo t chi ng k hp ng nu ngi np h s khng sa cha hoc sa cha thiu st khng t yu cu, khng c kin phn i hoc kin phn i khng xc ng v d nh t chi ng k hp ng trong thi hn c n nh.

Hp ng franchise o Cc khi nim Mt s thut ng v franchise (nhng quyn thng mi) c nh ngha bi Lut Thng Mi nm 2005 v theo Ngh nh s 35/2006/N-CP quy nh chi tit Lut Thng mi v hat ng nhng quyn thng mi. 1. "Nhng quyn thng mi": L hot ng thng mi, theo bn nhng quyn cho php v yu cu bn nhn quyn t mnh tin hnh vic mua bn hng ha, cung ng dch v theo cc iu kin sau y:

- Vic mua bn hng ha, cung cp dch v phi c tin hnh theo cch thc kinh doanh do bn nhng quyn quy nh v c gn vi nhn hiu hng ha, tn thng mi, b quyt kinh doanh, khu hiu kinh doanh, biu tng kinh doanh, qung co ca bn nhng quyn;

47

- Bn nhng quyn c quyn kim sot v tr gip cho bn nhn quyn trong vic iu hnh hot ng kinh doanh. 2..Bn nhng quyn:l thng nhn cp quyn thng mi, bao gm c Bn nhng quyn th cp trong mi quan h vi Bn nhn quyn th cp.

3. Bn nhn quyn:l thng nhn c nhn quyn thng mi, bao gm c Bn nhn quyn th cp trong mi quan h vi Bn nhng quyn th cp. 4. Bn nhng quyn th cp:l thng nhn c quyn cp li quyn thng mi m mnh nhn t Bn nhng quyn ban u cho Bn nhn quyn th cp. 5.Bn nhn quyn s cp:l thng nhn nhn quyn thng mi t Bn nhng quyn ban u. Bn nhn quyn s cp l Bn nhng quyn th cp theo ngha ca khon 3 iu ny trong mi quan h vi Bn nhn quyn th cp. 6.Bn nhn quyn th cp:l thng nhn nhn li quyn thng mi t Bn nhng quyn th cp. 7. Quyn thng mi:bao gm mt, mt s hoc ton b cc quyn sau y: a) Quyn c Bn nhng quyn cho php v yu cu Bn nhn quyn t mnh tin hnh cng vic kinh doanh cung cp hng ho hoc dch v theo mt h thng do Bn nhng quyn quy nh v c gn vi nhn hiu hng ho, tn thng mi, khu hiu kinh doanh, biu tng kinh doanh, qung co ca Bn nhng quyn; b) Quyn c Bn nhng quyn cp cho Bn nhn quyn s cp quyn thng mi chung; c) Quyn c Bn nhng quyn th cp cp li cho Bn nhn quyn th cp theo hp ng nhng quyn thng mi chung; 48

d) Quyn c Bn nhng quyn cp cho Bn nhn quyn quyn thng mi theo hp ng ph 8. Kinh doanh theo phng thc nhng quyn thng mi:L cng vic kinh doanh do Bn nhn quyn tin hnh theo hp ng nhng quyn thng mi. 9. "Hp ng nhng quyn thng mi":L tha thun gia bn nhng quyn vi bn nhn quyn, quy nh cc vn lin quan n hot ng nhng quyn. Hp ng NQTM phi c lp bng ting Vit, theo hnh thc vn bn, hoc bng cc hnh thc khc c gi tr php l tng ng. Trong trng hp nhng quyn t Vit Nam ra nc ngoi, ngn ng ca hp ng s do cc bn tha thun. Hp ng NQTM c th c cc ni dung ch yu sau y: - Ni dung ca quyn thng mi. - Quyn, ngha v ca Bn nhng quyn. - Quyn, ngha v ca Bn nhn quyn. - Gi c, ph nhng quyn nh k v phng thc thanh ton. - Thi hn hiu lc ca hp ng. - Gia hn, chm dt hp ng v gii quyt tranh chp. 10. Hp ng pht trin quyn thng mi: L hp ng nhng quyn thng mi theo Bn nhng quyn cp cho Bn nhn quyn quyn c php thnh lp nhiu hn mt c s ca mnh kinh doanh theo phng thc nhng quyn thng mi trong phm vi mt khu vc a l nht nh. 11. Quyn thng mi chung:

49

L quyn do Bn nhng quyn trao cho Bn nhng quyn th cp c php cp li quyn thng mi cho cc Bn nhn quyn th cp. Bn nhn quyn th cp khng c php cp li quyn thng mi chung na. 12.Hp ng nhng quyn thng mi th cp: L hp ng nhng quyn thng mi k gia Bn nhng quyn th cp v Bn nhn quyn th cp theo quyn thng mi chung. o Th tc ng k - Gi h s ngh ng k hot ng nhng quyn thng mi n c quan nh nc c thm quyn. - Trong thi hn 05 ngy lm vic, k t khi nhn h s hp l, c quan nh nc c thm quyn thc hin ng k hot ng nhng quyn thng mi vo S ng k hot ng nhng quyn thng mi v thng bo bng vn bn cho thng nhn v vic ng k . - Trng hp h s cha y hoc cha hp l, trong thi hn 02 ngy lm vic, k t ngy nhn c h s, c quan nh nc c thm quyn phi c vn bn thng bo Bn d kin nhng quyn b sung, hon chnh h s. - Cc thi hn nu ti khon ny khng k thi gian Bn d kin nhng quyn sa i, b sung h s ngh ng k hot ng nhng quyn thng mi. - Sau khi ht thi hn quy nh ti khon ny m c quan nh nc c thm quyn t chi vic ng k th phi thng bo bng vn bn cho Bn d kin nhng quyn v nu r l do o Ch th thc hin: i vi Bn nhng quyn: thng nhn c php cp quyn thng mi khi p ng cc iu kin sau y:

50

- H thng kinh doanh d nh dng nhng quyn c hot ng t nht 01 nm. Trng hp thng nhn Vit Nam l Bn nhn quyn s cp t Bn nhng quyn nc ngoi, thng nhn Vit Nam phi kinh doanh theo phng thc nhng quyn thng mi t nht 01 nm Vit Nam trc khi tin hnh cp li quyn thng mi. - ng k hot ng nhng quyn thng mi vi c quan c thm quyn. - Hng ho, dch v kinh doanh thuc i tng ca quyn thng mi khng vi phm quy nh ca php lut. i vi Bn nhn quyn: thng nhn c php nhn quyn thng mi khi c ng k kinh doanh ngnh ngh ph hp vi i tng ca quyn thng mi. - Hnh thc ca hp ng: Hp ng nhng quyn thng mi phi c lp thnh vn bn hoc bng hnh thc khc c gi tr php l tng ng. - Ni dung hp ng: trong trng hp cc bn la chn p dng lut Vit Nam, hp ng nhng quyn thng mi c th c cc ni dung ch yu sau y: Ni dung ca quyn thng mi. Quyn, ngha v ca Bn nhng quyn. Quyn, ngha v ca Bn nhn quyn. Gi c, ph nhng quyn nh k v phng thc thanh ton. Thi hn hiu lc ca hp ng. Gia hn, chm dt hp ng v gii quyt tranh chp.

1.2.2.2. Giao kt v thc hin

51

Khi m phn k kt hp ng chuyn giao nhn hiu hay hp ng li-xng nhn hiu, nhng yu t sau y cn c xem xt k: - mc ch v i tng ca hp ng (nhn hiu c chuyn giao hay phm vi s dng ca hp ng li-xng); - ngha v ca bn giao nhn hiu hay bn giao li-xng; - ngha v chung ca c hai bn trong hp ng. V mc ch ca hp ng, bn nhn chuyn giao nhn hiu hay bn nhn lixng cn c m bo rng nhn hiu chuyn giao c php s dng s mang li kt qu nh h mong mun. V th, kt qu chuyn giao nhn hiu, hay mc ch s dng i tng nhn hiu cn phi c ghi r trong hp ng. Ngoi ra, hp ng cn phi quy nh trch nhim ca bn giao nhn hiu hay bn giao li-xng trong trng hp kt qu hay mcch ca hp ng khng t c nh cc bn tho thun. V pha bn giao nhn hiu hay giao li-xng, ci m h quan tm l ph li-xng hay gi chuyn giao nhn hiu. V vy, gi c v phng thc thanh ton cng cn phi c tho lun k. V i tng ca hp ng, cc bn trong hp ng chuyn giao nhn hiu cn phi xc nh c th nhn hiu s chuyn giao, tin , thi hnchuyn giao. Nu cn thit, hp ng c th c b sung thm (di dng ph kin hp ng) cc s bn v, bng k chi tit ni dung nhn hiu v cc yu cu. Tng t, cc bn trong hp ng li-xng cn xc nh r quyn s dng nhn hiu ca mnh l nhng quyn g (quyn p dng i tng s hu cng nghip vo sn phm c bo h, hay quyn lu thng, nhp khu sn phm c bo h), phm vi s dng (lnh th li-xng) l u, v thi hn s dng l bao nhiu lu. V ngha v ca bn giao hay bn giao li-xng, bn nhn cn lu rng bn giao c ngha v phi chuyn giao sao cho ph hp vi nhu 52

cu s dng ca bn nhn. Bn nhn phi c bo m rng hng ho sn xut theo li-xng s t c nhng tiu chun cht lng tng ng vi hng ho do chnh bn giao li-xng sn xut, v ph hp vi nhu cu ca ngi tiu dng trong nc (tr trng hp c tho thun khc). Nh vy, trong hp ng li-xng cn phi c nhng iu khon bo hnh cht lng sn phm. V ngha v chung ca hai bn trong hp ng, cc bn cn lu n ngha v bo mt v ngha v trao i thng tin. 2. Thc trng thc hin hp ng chuyn giao quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu theo php lut Vit Nam 2.1. Kt qu Hp ng chuyn nhng quyn s hu i tng S hu cng nghip

53

Khiu ni v vic vi phm quyn s hu cng nghip.

Tng s nhn hiu hng ho ng k

54

Hp ng li-xng

55

2.2. Bi hc kinh nghim qua mt s v chuyn giao in hnh

2.2.1. Bi hc trong vic thc hin hp ng chuyn giao nhn hiu kem Walls ca tp on UNILEVER v tp on Kinh Nm 2003, xng kem Walls thuc tp on UNILEVER ng ca ngng sn xut ti Vit Nam. Nhn bit thi c, mt doanh nghip ln trong ngnh thc phm Vit Nam l Kinh quyt nh chp ly ngay c hi tin vo mt th trng kem n y tim nng va h m.

Trn thc t Kinh khng nhp khu cng ngh dy chuyn lm kem mi tin tin hin i t nc ngoi v hay s dng li dy chuyn cng ngh qua s dng ca cc doanh nghip lm kem trong nuc. Kinh mua li 56

thnh cng ton b ti sn thanh l xng kem Walls bao gm : Xng kem , nhn lc c chuyn mn ang lm vic ti xng vi suy ngh rt n gin : kem Walls ngon ,r ,th trng Vit Nam chp nhn.

Kinh ng trc bi ton kh khi quyt nh nm bt ly c hi tin vo th trung kem n Vit Nam Phng n chuyn nhng nhn hiu do Kinh ngh n trc tin l khng kh thi (Cc tp on quc t khng bao gi chuyn nhng nhn hiu quc t ca h cho mt quc gia trong phm vi mt lnh th) Th ch cn li Phng n : Chuyn giao quyn s dng nhn hiu

Kinh xin cp Li-xng nhn hiu kem WallS trong thi gian ngn hn t thng 5-2003 n thng 12-2004 ng thi song song Kinh pht trin mt nhn hiu khc l KDS y l mt sch lc chuyn giao s dng nhn hiu trong ngn hn rt chin lc ca Kinh Cc u im ca phng n ny l Th nht : Hn ch chia s dng li nhun (b mt ph bn quyn cho

WallS ) Th hai : Hn ch bi t gi tr v hnh cho nhn hiu WallS (thuc s

hu UNILEVER ) Th ba :Nhn hiu mi lu hnh song song vi nhn hiu c s tng

bc k tha cc thnh t gi tr ca WallS cho n khi chm dt hp ng

57

Li-xng v Kinh s thay th hon ton hnh nh nhn hiu WallS trong tm tr ngi tiu dng. Tuy nhin, qua phn nh bo ch, chng ta bit rng: sau khi kt thc hp ng vi UNILEVER Kinh phi tip tc m phn xin c chuyn giao thm cc i tng s hu tr tu khc nu khng mun vi phm v kiu dng cng nghip, Quyn tc gi ,ch dn thng mi ca UNILEVER,y chnh l cc thnh t to nn gi tr tng th cho nhn hiu kem WallS, cc thuc tnh nhn din sn phm, cc n tng lin kt mnh m vi kem WallS nh kiu dng que kem ,cch thc trnh by bao b ,trnh by bin qung co,im bn hng .u c UNILEVER bo h v ng nhin ch th khc khng c t s dng khi khng c s cho php ca ch s hu.

Do vy bi hc uc rt ra l:

Khi chuyn giao quyn s dng nhn hiu ca doanh nghip khc, doanh nghip nhn chuyn giao phi ch nhn din y cc thnh t to nn gi tr nhn hiu m phn v giao kt hp ng trnh nhng thit thi quyn li xy ra sau ny .

2.2.2. Bi hc t hp ng chuyn giao nhn hiu kem nh rng PS gia cng ty ha m phm Phong Lan v tp on UNILEVER By gi, mi khi ni n nhn hiu kem nh rng P/S hay bt git Viso, rt nhiu ngi tiu dng Vit Nam vn nhm tng l cc thng hiu Vit. Trn thc t, kem nh rng P/S v bt git Viso hin u l cc nhn hiu trc thuc tp on a quc gia kinh doanh hng tiu dng ni ting th gii Unilever. Vy ti sao li c s nhm ln ?

58

Ngc li lch s, chng ta c th bit rng, nhn hiu kem nh rng P/S c pht trin t nm 1975 bi Cng ty ha phm P/S trc thuc S Cng nghip Thnh ph H Ch Minh v mt giai on rt di, khng di 20 nm (1975 1995) P/S xc lp c v th dn u v sn phm chm sc rng ming trn th trng Vit Nam v chim c lng tin yu ca ng o ngi tiu dng Vit. Bi th m trong tm tr cc th h ngi Vit Nam thi , P/S l mt nim t ho ca hng tiu dng Vit, l mt du n kh c th phai m. Chnh v vy, d tri qua mt thi gian di hn 30 nm k t khi kem nh rng P/S c chuyn nhng cho tp on Unilever nm 1995, du n vn ng li trong lng rt nhiu ngi tiu dng Vit Nam. Unilever thm nhp th trng Vit Nam Unilever l mt tp on sn xut hng tiu dng a nhn hiu ca Anh v H Lan. Khi Unilever thm nhp th trng Vit Nam nm 1995, hng xc tin m phn c chuyn nhng quyn s hu nhn hiu kem nh rng P/S ca Cng ty Ha phm P/S trc thuc S Cng nghip Thnh ph H Ch Minh. P/S nguyn l loi kem nh rng ra i t nm 1975 v vo thi im kem nh rng P/S cng vi kem nh rng D Lan l 2 nhn hiu thun Vit ang chim lnh hn 95% th phn kem nh rng c nc, trong P/S l trn 65% v D Lan l 30% th phn, cn li l mt vi nhn hiu ca Trung Quc. thuyt phc Cng ty Ha phm P/S chuyn nhng nhn hiu kem nh rng P/S, Unilever a ra phng n s thnh lp mt lin doanh gia hai bn cng tip tc khai thc nhn hiu P/S sau khi vic chuyn nhng quyn s hu nhn hiu c thc hin. Tnh ton mt cch l thuyt, nu giao dch thnh cng, Cng ty Ha phm P/S s va c c ngun thu t vic bn nhn hiu xc tin cc mc tiu u t khc, va tip tc c chia li nhun qua doanh nghip lin doanh trong iu kin nhn hiu c qun l chuyn nghip hn di quyn s hu ca Unilever. 59

V mt php l, c th chuyn nhng nhn hiu P/S, cn phi x l kh nng xung t quyn gia thng hiu Ha phm P/S ca i tc Vit Nam vi nhn hiu P/S s thuc quyn s hu ca Unilever. Do Cng ty Ha phm P/S khng tin i tn doanh nghip nn phng n cui cng c chn la c tin hnh tun t qua cc bc sau y : Cng ty Ha phm P/S t b chc nng sn xut kem nh rng. Cng ty Ha phm P/S chuyn nhng nhn hiu P/S cho tp on

Unilever. Hai bn xc tin thnh lp doanh nghip lin doanh P/S ELISA. Cng ty Ha phm P/S nhn gia cng v hp kem nh rng cho lin

doanh. Vi thng v chuyn nhng nhn hiu ny, Cng ty ha phm P/S thu c 5 triu USD mt con s khng nh i vi doanh nghip VitNamvo thi im . Tuy nhin khi cng ngh pht trin, v kem nh rng c chuyn sang sn xut bng nguyn liu nha thay v nguyn liu nhm nh trc , Cng ty Ha phm P/S khng sc u t dy chuyn sn xut mi tip tc gia cng cho lin doanh. V th, n nay, lin doanh P/S ELISA tr thnh doanh nghip 100% vn nc ngoi trong khi Cng ty Ha phm P/S nh mt hon ton v th cnh tranh ban u ca mnh v sn phm chm sc rng ming. T cui thp nin 1980s, Vit Nam bt u thc hin chnh sch i mi, chuyn t nn kinh t k hoch ha tp trung sang nn kinh t th trng c nh hng x hi ch ngha, tm bin php khuyn khch v thu ht u t nc ngoi to thm ng lc mi cho nn kinh t. Trong iu kin cc chnh sch qun l kinh t v php lut ca Vit Nam cn ang lin tc thay i hon thin, cc ri ro php l trong mi trng u t c nh gi l cao. Nhiu nh u t nc ngoi xem vic thnh lp cc lin doanh vi cc i tc s ti l phng n u tin. Cc i tc s ti c nhm n thng l 60

cc doanh nghip nh nc cp trung ng hoc a phng ang c th phn ng k sau mt thi gian di c u tin pht trin. Mt khc, cc cn b qun l doanh nghip vo thi im cng l cc vin chc nh nc, c mi quan h cht ch v am hiu rt r phng thc ng x ca chnh quyn cc cp. Cng ty ha phm P/S trc thuc S cng nghip Thnh ph H Ch Minh l mt i tc hi cc iu kin nh th. Xt bi ton chi ph, nu Unilever thng lng c vi Cng ty ha phm P/S trong vic chuyn nhng nhn hiu kem nh rng P/S th hng ch mt vi triu la M nhng i li, hng c c hi s hu trn 65% th phn kem nh rng m nhn hiu P/S thit lp c. Cn nu mua mt nhn hiu khc, Unilever s phi i u trc tip vi P/S i th nng k nht trn th trng sn phm chm sc rng ming ca Vit Nam lc by gi. Trn thc t, theo s liu tnh ton khng chnh thc ca mt s hng kinh doanh hng tiu dng ln trn th gii, vo thi im , trung bnh chim c 1% th phn phi tn trn di 2 triu la M cho chi ph tip th. Nh vy, vi thng v ny, Unilever nghim nhin c c 65% th phn kem nh rng ti Vit Nam vi mt mc gi qu r. Thm na, thng v ny cn gip hng s hu dy chuyn sn xut, nhn lc v h thng phn phi sn c ca P/S m khng phi tn km cc chi ph iu tra, nghin cu th trng, tm hiu vn ha tuyn dng nhn s v.v trong giai on u thm nhp th trng mi y kh khn, ngoi ra cn nhn c s h tr c lc t i tc lin doanh l Cng ty ha phm P/S. Bn thn Unilever c lch s pht trin thng qua cc cuc thn tnh, mua bn din ra trn phm vi ton cu. Nhng tn tui ln trn th gii nh Liptons (M v Canada), Brooke Bond (Anh), Pepsodent (M), Bachelors (Anh), Chesebrough-Ponds (M) ln lt ri vo tay Unilever. iu chng t Unilever vn dng chin lc M &A (mua bn sp nhp) iu luyn n mc no. Trong thng v kem nh rng P/S, nu nh hng ch lin doanh n thun vi Cng ty ha phm P/S th hng s mt chi ph li-xng 61

hng nm cho i tc ng thi t l li nhun lin doanh phi chia cho i tc cng cao hn. Cn vi vic mua li nhn hiu P/S th Unilever li nm c v th l ngi cp li-xng cho lin doanh ng thi gim c t l li nhun chia cho Cng ty ha phm P/S. Tuy nhin, vn cha phi l li ch ln nht. Vi vic thuyt phc c Cng ty ha phmVP/S chuyn nhng nhn hiu kem nh rng P/S cho mnh v t b chc nng sn xut kem nh rng, Unilever hin nhin loi b c i th nng k nht trn th trng Vit Nam v sn phm chm sc rng ming thi im v ung dung chim lnh th trng bng ni lc sn c ca nhn hiu P/S cng nh uy tn v chin lc kinh doanh tm c quc t ca bn thn tp on. V pha Cng ty Ha phm P/S: Vo thi im nhng nm 90, hu ht cc doanh nghip Vit Nam cha thc c gi tr v tm quan trng ca thng hiu/nhn hiu, cng cha c cch thc nh gi y nhn hiu sn phm ca mnh. V th, khi nhn c li ngh ca pha Unilever chuyn nhng nhn hiu P/S vi gi 5 triu USD, hn l Cng ty ha phm P/S nhn nhn y l mt ngun thu ln gip doanh nghip c thm vn xc tin cc mc tiu u t khc, cng vi li ha ca Unilever rng Cng ty ha phm P/S s tip tc c chia li nhun qua vic thnh lp lin doanh P/S ELISA v hng li t vic gia cng v hp kem nh rng cho lin doanh ny. Cng ty ha phm P/S hn cng nhn thy v th nh b ca mnh nu i u trc tip vi mt tp on a quc gia hng u th gii. Chnh v vy theo suy tnh ca Cng ty, nu chuyn nhng nhn hiu kem nh rng P/S cho Unilever th trc mt Cng ty s c hng li ngay t gi chuyn nhng v sau nhn hiu P/S s c qun l chuyn nghip hn bi mt tp on a quc gia v v th P/S s c c hi pht trin tt hn, nng cao gi tr ti th trng Vit Nam v c c hi vn ra th trng th gii. Nu nh lin doanh P/S ELISA tip tc c duy tr th Cng ty s cn c hng li ch lu di t vic chia li nhun v gia cng v hp kem nh rng P/S cho lin doanh. 62

Vi nhng tnh ton v mt l thuyt nh th th i vi Cng ty ha phm P/S, vic chuyn nhng nhn hiu kem nh rng P/S cho tp on Unilever l hp l v c li, c cho Cng ty cng nh cho tng lai ca nhn hiu P/S. Sau khi Unilever thnh cng trong vic thuyt phc Cng ty ha phm P/S nhng li nhn hiu kem nh rng P/S cho mnh th thng v t c kt qu theo ng ca Unilever:

Cng ty Ha phm P/S t b chc nng sn xut kem nh rng v chuyn nhng nhn hiu P/S cho Tp on Unilever i li tp on ny thnh lp doanh nghip lin doanh P/S ELISA tip nhn nhn hiu P/S. Vic sn xut, tiu th kem nh rng s do lin doanh m nhim, Cng ty Ha phm P/S ch nhn gia cng v hp kem nh rng cho lin doanh. Sau ny, khi cng ngh pht trin, vic sn xut v ng kem nh rng bng nguyn liu nhm b khai t, thay vo l nguyn liu nha c s dng. Cng ty Ha phm P/S khng sc u t dy chuyn sn xut mi tip tc gia cng cho lin doanh, nn nh phi t b cuc chi v hin nay Lin doanh P/S ELISA chuyn i thnh doanh nghip 100% vn nc ngoi. C th ni, vi thng v ny, Unilever thnh cng ng nh k hoch d tnh ca hng v vi xut pht im t nhn hiu P/S, hin nay Unilever tr thnh mt trong cc tp on hng u ti Vit Nam v sn xut v phn phi hng tiu dng vi a dng cc nhn hng t thc phm n ha m phm. Cn v pha doanh nghip Vit Nam, vi vic lin doanh P/S ELISA chuyn i thnh doanh nghip 100% vn nc ngoi, Cng ty ha m phm P/S nh mt hon ton v th cnh tranh ban u ca mnh. Qua y, chng ta c th rt ra mt s bi hc su sc sau y:

1. Trc ht, li th thng mi (hnh nh, mc nhn bit, uy tn ca sn phm) ca nhn hiu P/S th hin qua knh phn phi m Cng ty Ha phm P/S thit lp trong mt thi gian di c chuyn nhng hon ton theo cng nhn hiu P/S v khng c xem xt nh gi mt cch y . 63

2. Th hai, vic Cng ty Ha phm P/S rt khi th trng kem nh rng ng ngha vi vic Unilever gt bt c mt i th cnh tranh s ti kh mnh. 3. Cui cng, Cng ty khng tnh c tng lai doanh nghip lin doanh s chuyn hn v tay Unilever v nh th hin nhin Cng ty khng lng n vic nh mt v th ca mnh sau thng v chuyn nhng ny. Cng ty ha phm P/S khng ng rng vic chuyn nhng ni trn li l nhp cu cho cc sn phm ha m phm m Unilever ang s hu xm nhp th trng Vit Nam, cnh tranh trc tip vi cc sn phm ha m phm khc m Cng ty ang kinh doanh. Chuyn nhng nhn hiu l chia s th phn, nhng vic chuyn nhng ny rt c th nh hng bt li n nhng phn khc th trung khc l vic m mt doanh nghip khi chuyn nhng phi tnh n. Thng v Unilever mua li nhn hiu kem nh rng P/S ca Vit Nam ch l mt trong s nhng thng v M&A trn th trng Vit Nam k t khi m ca n nay. Sch lc mua bn sp nhp l mt sch lc hiu qu c rt nhiu tp on nc ngoi s dng pht trin nhn hiu v thn tnh i tc khi tham gia kinh doanh quc t. Bi hc t nhn hiu P/S tuy xy ra cch y kh xa trn 30 nm nhng l bi hc cha bao gi c i vi doanh nghip Vit Nam. Trn thc t hin nay, cc doanh nghip Vit Nam hiu c phn no tm quan trng ca thng hiu v bc u c thc xy dng, bo v v pht trin thng hiu trong qu trnh khng nh v th ca mnh trn thng trng. Tuy nhin thc v nhn thc vn cha thc s hon thin. Ngay c nhiu doanh nghip ni ting nc ngoi vn khng th trnh c nguy c b thn tnh trc cc i th mnh hn th hin nhin doanh nghip Vit Nam cng phi thc v lng trc nguy c . Bi hc t P/S phn no gip cc doanh nghip Vit Nam nhn thc c gi tr thng hiu m mnh ang s hu v cn phi c cch thc nh gi y gi tr nu ri vo tnh hung b mua li ny. Hn th na, ng trc nguy 64

c khng d trnh khi , doanh nghip Vit Nam cng cn phi tm ra c hng i ring khng nh mt hn v th m mnh dy cng xy dng. Trn y l mt s nhn nh m bi phn tch mun hng ti. Cng l hoi nim ca mt ngi tiu dng yu hng Vit v mong mun ngy cng c nhiu thng hiu Vit xc lp v gi vng c v th ca mnh khng ch th trng ni a m c trn trng quc t.

CHNG III: GII PHP CHO CC LI THNG GP V VN NHN HIU Bi vit ny s dng cc ti liu do Cc S hu tr tu (SHTT) qun l v vic ng k nhn hiu, thm nh hnh thc, thm nh ni dung, cp Giy chng nhn ng k nhn hiu hoc ra thng bo t chi bo h nhn hiu ng thi chng ti cng s dng cc ti liu c lin quan n cc doanh nghip Ngh An, vi mc ch gip cc doanh nghip ni chung v doanh nghip Ngh An ni ring nhn bit cc li gp trong qu trnh yu cu bo h nhn hiu, qua trnh cc li ny nng cao kh nng c s hu hp php nhn hiu ca ring mnh nhm to nhng li th trong hot ng sn xut, kinh doanh. thng nht cch hiu thut ng, chng ti dn nh ngha ca Lut SHTT: Nhn hiu l du hiu dng phn bit hng ho, dch v ca cc t chc, c nhn khc nhau. 1. Cc li thng mc phi ca cc doanh nghip 1.1. Thc hin Quy trnh ngc y l li hay gp nht, cc doanh nghip thng lm theo quy trnh ngc vi cc bc: - Sn xut, thc hin dch v; - a sn phm hoc dch v mang nhn hiu (do doanh nghip t t) ra th trng; c ngi tiu dng chp nhn; - ng k bo h nhn hiu; Sau l hy vng c Cc SHTT cp Giy chng nhn ng k nhn hiu. Hy vng l quyn ca doanh nghip, cn vic c cp Giy chng nhn ng k nhn hiu cho doanh nghip hay khng th li l vic khc. Trong a s trng hp, Cc SHTT t chi bo h, tnh trng ny dn n ngoi vic mt c hi kinh doanh (thi gian t lc np n yu cu bo h n lc t chi bo h c th n 18 thng), th rt c th doanh nghip cn b doanh nghip khc khiu ni, kin tng lm mt uy tn trong kinh doanh, tn km kinh ph (do c th b x pht hnh chnh hoc phi bi thng thit hi cho doanh nghip khc). L ra, trc khi a sn phm hoc dch v ra th trng th doanh nghip 65

nn kho st ng k bo h nhn hiu trc vi iu kin phi trnh cc li s cp di y. 1.2. Nhm ln gia nhn hiu v tn thng mi Trong bi Mi quan h gia nhn hiu v tn thng mi[2], Tp ch Thng tin Khoa hc v Cng ngh (KH&CN) Ngh An nhn mnh vic xc lp quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu v tn thng mi rt khc nhau: quyn s hu cng nghip i vi nhn hiu c xc lp trn c s Giy chng nhn ng k nhn hiu do Cc SHTT cp, cn quyn s hu cng nghip i vi tn thng mi c xc lp trn c s s dng hp php tn thng mi . - Lu 1: cc doanh nghip tuyt i khng bao gi mc nhin coi tn thng mi ca mnh l nhn hiu, nhng trong thc t rt nhiu doanh nghip mc phi li ny, trong c c cc doanh nghip ln (v d Vinakansai), cc tng cng ty ln (v d Tng Cng ty Lng thc min Bc Vinafood I) tt nhin trong s ny cng c cc doanh nghip Ngh An. - Lu 2: trn phm vi c nc c th c rt nhiu doanh nghip hot ng trn cng mt lnh vc m li mang tn thng mi tng t nhau, nhng ch duy nht mt doanh nghip c th ly tn thng mi ca mnh lm nhn hiu. V d Tng Cng ty Lng thc min Bc (Vinafood I) c tn tng t vi Tng Cng ty Lng thc min Nam (Vinafood II), nhng ch c Tng Cng ty Lng thc min Nam l ch s hu nhn hiu Vinafood II, cn Tng Cng ty Lng thc min Bc nh phi l ch s hu nhn hiu VNF1. V d khc, chng ta gp kh nhiu bnh vin mang tn Hu Ngh, nhng trong cuc ua dnh nhn hiu l chnh tn bnh vin ca mnh th phn thng thuc v n v no np n yu cu bo h nhn hiu u tin, rt tic trong cuc ua ny mt s doanh nghip Ngh An li chm chn hn, m trng hp sau y l v d.

Bnh vin Hu ngh a khoa Ngh An c tr s ti 138, ng Nguyn Phong Sc, thnh ph Vinh, tnh Ngh An np n yu cu bo h nhn hiu sau: cho nhm 44 Dch v khm cha bnh a khoa cho ngi (bnh vin), chng ta thy nhn hiu ngh rt p, c bit l ch thp cch iu thay th ch H trong cm t Ngh An. Mc d nhn hiu ngh p nh vy, sau na n rt ph hp vi ngnh Y t, nhng Cc SHTT t chi bo h vi l do nhn hiu ngh tng t vi nhn hiu trong ng b quc gia s 96564.

66

Ti liu i chng cho thy Cc SHTT cp Giy chng nhn ng k nhn hiu s 96564: cho Doanh nghip t nhn Bnh vin a khoa Hu Ngh 103 c tr s ti T 21, phng Nguyn Phc, thnh ph Yn Bi, tnh Yn Bi. C l s bnh ng gia cc doanh nghip c quy m khc nhau, thuc cc loi hnh kinh t khc nhau c th hin r nht trong lnh vc bo h quyn SHTT, chng ta thy mt doanh nghip t nhn c quy m nh thng mt bnh vin ln trong cuc ua dnh quyn s hu nhn hiu l chnh tn ca mnh. 1.3. Khng kho st trc dn n nhn hiu ngh trng hoc tng t vi nhn hiu ang cn hiu lc bo h Cc doanh nghip ch cn c vo yu cu ca mnh ri t thit k hoc thu thit k nhn hiu, sau np n yu cu bo h nhn hiu, tnh trng ny dn n nhn hiu ngh trng hoc tng t vi nhn hiu ang cn hiu lc bo h v tt nhin b t chi bo h. Cch y mt nm, Tp ch Thng tin KH&CN Ngh An cp gii php rt n gin khc phc tnh trng ny[3], nhng rt tic n vn din ra m trng hp sau y l v d.

Cng ty C phn t vn thit k h tng c s c tr s ti nh b Ng Th Bch Trm, ng L Thng Kit, phng Hng Phc, thnh ph Vinh, tnh Ngh An np n yu cu bo h nhn hiu: cho nhm dch v 35 Lp h s mi thu xy lp; t vn ban qun l d n; 36 T vn u t xy dng; 37 T vn gim st cng trnh giao thng, thy li; 42 Kho st, thit k cng trnh giao thng, thu li, dn dng; thm nh h s thit k cng trnh giao thng, thy li, dn dng. Nhng b Cc SHTT t chi bo h vi l do cp Giy chng nhn ng k nhn hiu s 63307:

cho ch s hu Cng ty C phn T vn, Thit k cng nghip c tr s ti 146 Nguyn Cng Tr, phng Nguyn Thi Bnh, qun 1, thnh ph H Ch Minh. 67

1.4. B hp dn bi cc du hiu mang n tng c trng, do tng t vi nhn hiu chng nhn iu 4.18 Lut SHTT nh ngha: Nhn hiu chng nhn l nhn hiu m ch s hu nhn hiu cho php t chc, c nhn khc s dng trn hng ha, dch v ca t chc, c nhn chng nhn cc c tnh v xut x, nguyn liu, vt liu, cch thc sn xut hng ho, cch thc cung cp dch v, cht lng, chnh xc, an ton hoc cc c tnh khc ca hng ho, dch v mang nhn hiu. im ng ch l nhn hiu chng nhn thng c cu trc bi cc du hiu c trng, p, gy n tng mnh, d nh nn cc doanh nghip thng yu cu bo h cc du hiu ny lm nhn hiu hoc mt phn nhn hiu ca mnh, chng ti xin chng minh.

Cng ty C phn Sn xut v Thng mi Vit M, c tr s ti Khu cng nghip nh ng trn a bn x Nghi Ph, thnh ph Vinh, tnh Ngh An yu cu bo h nhn hiu sau y: cho nhm sn phm s 16 mng mng bng cht do bao gi: ti nilon. Nhng Cc SHTT t chi bo h v cch trnh by ch V v ngi sao trng vi nhn hiu ang cn hiu lc bo h ti ng b quc gia s 33014, khi tra cu ti liu i chng chng ti nhn c thng tin Cc SHTT cp Giy chng nhn ng k nhn hiu s 33014 cho ch s hu Bo Si Gn Tip th, c tr s ti 25 Ng Thi Nhim, phng 6, qun 3, Thnh ph H Ch Minh vi nhn hiu:

C l t ngi tiu dng ti Vit Nam m khng bit n nhn hiu chng nhn ny, nhng cng chnh ch V v ngi sao rt n tng ny hp dn Cng ty C phn Sn xut v Thng mi Vit M, dn n n yu cu b t chi. 1.5. Dng chnh tn sn phm/dch v lm nhn hiu iu 74.2.c Lut SHTT quy nh: Nhn hiu b coi l khng c kh nng phn bit nu nhn hiu l du hiu ch thi gian, a im, phng php sn xut, chng loi, s lng, cht lng, tnh cht, thnh phn, cng dng, gi tr hoc cc c tnh khc mang tnh m t hng ho, dch v, tr trng hp du hiu t c kh nng phn bit thng qua qu trnh s dng trc thi im np n ng k nhn hiu. V d khng bo h nhn hiu Thuc au mt cho chnh loi thuc c 68

cng dng cha au mt, khng bo h nhn hiu Ru go cho chnh sn phm ru trng ct t go ln men Rt th v khi chng ta bit rng khng bo h nhn hiu Cm con ln/heo cho sn phm cm l thc n cho ln/heo, nhng trong thc t chng ta li gp nhn hiu Cm con c cho sn phm cm l thc n cho ln/heo, v l rt n gin c khc bit vi ln/heo.

Tng chng rt n gin nh vy, nhng t nht hai doanh nghip Ngh An mc li ny (cn mt s doanh nghip na cng mc li tng t, nhng do khun kh c hn chng ti khng th nu ht), l Cng ty C phn ng nam dc HST c tr s trn ng L Vit Thut, i din bnh vin Qun Y 4 ti xm 13, x Hng Lc, thnh ph Vinh, tnh Ngh An np n yu cu bo h nhn hiu sau: cho nhm sn phm s 5 Ru ngm thuc tho dc. Tt nhin, Cc SHTT t chi bo h nhn hiu ny.

C th ly thm v d i vi trng hp Cng ty TNHH Thng mi v Dch v Li Pht c tr s ti 141 Nguyn Tri, thnh ph Vinh, tnh Ngh An np n yu cu bo h nhn hiu: cho nhm 32 Nc ung tinh lc ng chai. Cc SHTT t chi bo h nhn hiu ny, ngoi l do Trng Sn trng vi nhn hiu ang cn hiu lc bo h do ngi khc lm ch s hu th nh cao Cht lng v PURIFIED DRINKING WATER mang tnh m t v khng c kh nng phn bit nh iu 74.2.c Lut SHTT quy nh.

1.6. Khng phn bit c cc i tng khc nhau ca quyn SHTT Lut SHTT quy nh rng i tng ca quyn SHTT bao gm quyn tc gi bao gm tc phm vn hc, ngh thut, khoa hc; quyn lin quan n quyn tc gi bao gm cuc biu din, bn ghi m, ghi hnh, chng trnh pht sng, tn hiu v tinh mang chng trnh c m ho, sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr mch tch hp bn dn, b mt kinh doanh, nhn hiu, tn thng mi, ch dn a l v quyn i vi ging cy trng. Trong thc t, c doanh nghip nhn thc rng quyn tc gi v nhn hiu cng nh nhau, v chng cng l cc i tng ca quyn SHTT, bi vy khi b Cc SHTT t chi cp Giy chng nhn ng k nhn hiu th 69

sang Cc Bn quyn tc gi np n ng k bo h quyn tc gi i vi tc phm m thut ng dng (thc cht n ch l tc phm m thut ng dng, nhng doanh nghip li lm tng rng l nhn hiu). ng tic l khng ch cc doanh nghip lm tng, m chnh cc phng tin thng tin i chng cng nhm ln, iu nguy him l vi sc lan ta thng tin trong thi i k thut s ngy nay, khi mt t bo ng tin th gn nh ngay lp tc cc bo khc cng sao chp theo. Trng hp sau l mt v d in hnh: Tc gi Xun Long a tin trn Bo Lao ng s 3 ra ngy 04/01/2007 vi u Hoa o Nht Tn chnh thc c bn quyn, ni dung ca bi bo c tm tt: Bt u t Tt Nguyn n inh Hi, hoa o Nht Tn s chnh thc c bn quyn tc gi. Thng hiu Hoa o Nht Tn c php lut bo h. ngi dn trng o ti Nht Tn s yn tm vi thng hiu ring ca mnh Hoa o Nht Tn. (c gi c th s dng cng c google tra cu tin ny, hin n cn c kh nhiu website lu gi)[4]. Chng ti rt ngc nhin khi c tin ny, khi lc tm trong kho t liu ca Cc Bn quyn tc gi th thu c thng tin v tc phm m thut ng dng nh sau:

Thc ra y ch l mt tc phm m thut ng dng m Cc Bn quyn tc gi ghi nhn bo h vi cc thng tin: Loi hnh tc phm: - M thut ng dng Tc gi: Th Mai Lan Ch s hu tc phm: Hp Tc x nng nghip dch v tng hp Nht Tn S chng nhn: 710/2006/QTG Ngy cp: 25/04/2006 Cc thng tin ny cho thy y tuyt nhin khng phi nhn hiu hay thng hiu nh Bo Lao ng ng. Nu doanh nghip khng phn bit ni hai i tng rt khc nhau ca quyn SHTT, m c theo thng tin nh bo a, ri gn hnh v kiu nh trn vo sn phm v mc nhin coi l nhn hiu ri tung ra th trng th hu qu s kh lng.

70

1.7 Kt lun: Cc doanh nghip nn trnh mc phi nhng li nh trn , chnh l gii php hu hiu nht trnh nhng nhm ln khng ng c ca cc doanh nghip bi i li nhn hiu l mt vic phc tp, tn km v gy thit hi ln cho cc doanh nghip, nhng li l thc trng hay xy ra vi cc doanh nghip va v nh nc ta.

2. Tranh chp nhn hiu gia cc trng i hc Trong mt phn ca bi tham lun Qun l ti sn tr tu trong cc trng i hc c o to v kinh t v qun l ti Hi tho khoa hc quc gia i mi hot ng khoa hc v cng ngh nng cao cht lng o to ngun nhn lc v kinh t qun tr kinh doanh trong cc trng i hc phc v pht trin kinh t x hi [2]do Trng i hc Kinh t Quc dn t chc ti H Ni vo ngy 25.01.2010, tc gi nu s b v nhn hiu ca cc c s gio dc v o to Vit Nam. ng thi, tc gi cnh bo v kh nng xy ra tranh chp nhn hiu gia cc c s gio dc v o to Vit Nam. Ngy 07.08.2010 li cnh bo trn thnh hin thc, khi Trng i hc ng ( Nng) c n khiu ni gi Trng i hc Cng ngh ng (Bc Ninh), Cc S hu tr tu Vit Nam v ng gi cc c quan bo ch v vic Trng i hc Cng ngh ng xm phm quyn i vi nhn hiu i hc ng do Trng i hc ng ( Nng) l ch s hu. Nhn thy rng y l mt vn cn nghin cu hn ch, i n chm dt tnh trng tranh chp v nhn hiu gia cc trng i hc v cng gp phn cc trng i hc khng nh ti sn tr tu ca mnh trong thi k hi nhp quc t, tc gi tin hnh kho st tng th cc nhn hiu ca cc trng i hc ti Vit Nam. c t liu vit bi ny, chng ti s dng cc ngun thng tin: 1. Cng bo S hu cng nghip do Cc SHTT pht hnh; 2. Mt s vn bn hnh 71

chnh do cc c quan hnh chnh nh nc ban hnh; 3. Cc tin tc thi s ng trn bo ch hoc trn Internet. Cng cn nhc li l cc ngun thng tin ny thuc i tng loi tr khng c bo h quyn tc gi theo iu 15 Lut SHTT. 2.1 Khi qut v nhn hiu i tng ca quyn SHTT Theo quy nh ca php lut Vit Nam, i tng ca quyn SHTT bao gm: quyn tc gi i vi tc phm vn hc, ngh thut v khoa hc, quyn lin quan i vi cuc biu din, bn ghi m, ghi hnh, chng trnh pht sng v tn hiu v tinh mang chng trnh c m ho, quyn s hu cng nghip i vi sng ch, kiu dng cng nghip, thit k b tr mch tch hp bn dn, b mt kinh doanh, nhn hiu, tn thng mi v ch dn a l, quyn i vi ging cy trng. iu 4.16 Lut SHTT nh ngha Nhn hiu l du hiu dng phn bit hng ho, dch v ca cc t chc, c nhn khc nhau. iu 72.1 cng lu nhn hiu l du hiu nhn thy c di dng ch ci, t ng, hnh v, hnh nh, k c hnh ba chiu hoc s kt hp cc yu t , c th hin bng mt hoc nhiu mu sc. Nu nhn hiu tn ti dng cc ch ci th tp hp cc ch ci ny phi pht m c, c th c ngha hoc khng c ngha (trong trng hp c ngha th ngha ca n khng i ngc li cc quy phm o c). Bi vy, nhn hiu ca mt trng i hc c th mang chnh tn ca trng v cng c th khng cn phi mang tn trng . Tn trng i hc v nhn hiu ca trng i hc l cc i tng khc nhau. Quyn i vi tn trng i hc t ng pht sinh k t thi im quyt nh ca c quan nh nc c thm quyn cho php thnh lp trng i hc c hiu lc php lut. Nhng quyn i vi nhn hiu th khng t ng pht sinh, n ch pht sinh vi 2 iu kin: - Trng i hc c ng k bo h nhn hiu; - c Cc SHTT cp Giy chng nhn ng k nhn hiu. 72

Mt khc, theo nguyn tc bo h c lp do Cng c Paris (Vit Nam l thnh vin ca Cng c ny t 08.3.1949) v bo h s hu cng nghip quy nh, nu quc gia no cp vn bng bo h nhn hiu th ch c hiu lc bo h trn chnh lnh th quc gia , c ngha l nhn hiu do Cc SHTT Vit Nam cp vn bng bo h th n ch c hiu lc bo h trn lnh th Vit Nam. Hay ni cch khc, nu trng i hc nh m c s ca mnh nc ngoi th h bt buc phi ng k bo h nhn hiu ti chnh quc gia . im cn lu na l vic ng k nhn hiu ra nc ngoi khng pht sinh trn c s tn trng i hc, m theo quy nh ca Cng c Paris, Tha c Madrid n phi da trn c s nhn hiu do quc gia xut x cp hoc theo quy nh ca Ngh nh th Madrid n phi da trn c s n yu cu quc gia xut x bo h nhn hiu. Nh vy, cc trng i hc chc chn s gp kh khn khi khng s hu hp php nhn hiu (mc d c s hu hp php tn gi trng i hc), iu tr tru l c khi phi mua hoc thu li chnh tn gi ca trng mnh (khi l nhn hiu ca trng i hc khc). Chng ti s chng minh nhn nh ny bng cc trng hp thc tin ngay trong cc mc di y ca bi vit. 2.2 Kt qu kho st v nhn hiu gio dc v o to Theo kho st ca tc gi qua d liu ti Cc SHTT, cho n ngy 31.12.2010 Cc SHTT cp 1083 Giy chng nhn ng k nhn hiu cho cc c s gio dc v o to trn phm vi ton quc, bao gm cc trng i hc, cao ng, trung cp, c s o to ngh, c s o to ngoi ng, tin hc (do s lng khong vi ngn n yu cu bo h, nn chng ti ch thng k s nhn hiu c bo h). Trong s n yu cu bo h cho nhn hiu ca cc c s gio dc v o to ni chung, c 93 n yu cu bo h nhn hiu ca cc trng i hc, trong Cc SHTT ch cp 34 Giy chng nhn ng k nhn hiu cho cc trng hc, trong s ny c 3 trng i hc hin s hu 02 nhn hiu, nh vy ch c 31 trng i hc trn phm vi ton quc ang s hu nhn hiu. 73

Cc trng i hc s hu 2 nhn hiu l: i hc H Ni (i hc Ngoi ng c, c tr s ti qun Thanh Xun, H Ni), i hc Bch Khoa H Ni, i hc Hng Bng (trong c s d liu ti Cc SHTT vn ghi Trng i hc Hng Bng c tr s ti s 03 Hong Vit, phng 4, qun Tn Bnh, Thnh ph H Ch Minh, ch khng ghi Trng i hc Quc t Hng Bng, nh vy trng ny ang s hu nhn hiu khc vi tn gi hin hnh ca mnh). 2.3 n yu cu bo h nhn hiu b t chi bo h Nh trn ni, ch c 34/93 n yu cu bo h nhn hiu c Cc SHTT cp Giy chng nhn ng k nhn hiu, nh vy s lng n yu cu bo h b t chi bo h chim n 63,4%, t l t chi bo h l qu ln. Mt cu hi c t ra l ti sao li c n yu cu bo h nhn hiu b t chi bo h? gii p cho cu hi ny, chng ti xin phn tch 2 trng hp trong s cc n yu cu bo h nhn hiu b t chi bo h. *Trng hp 1: n yu cu bo h nhn hiu Trng i Hc Vn Hin 1997 VAN HIEN UNIVERSITY, hnh do Trng i hc Vn Hin thnh ph H Ch Minh c tr s ti AA2, ng D2, khu Vn Thnh Bc, phng 25, qun Bnh Thnh, thnh ph H Ch Minh np ngy 31/03/2008 cho nhm 41: Dch v gio dc, o to. (Xin xem mu km theo). Ngy 04.8.2009 Cc SHTT ra cng vn s 44180/SHTTNH2 t chi bo h ton b nhn hiu ny vi l do: Phn ch tng t gy nhm ln vi Nhn hiu quc gia s 78303, theo quy nh ti iu 74.2.e. Lut SHTT: th nhn hiu trn khng c kh nng phn bit v khng phi l nhn hiu lin kt m trng hoc tng t n mc gy nhm ln vi nhn hiu c ng k cho hng ho, dch v trng hoc tng t trn c s n ng k c ngy np n hoc ngy u tin sm hn 74

trong trng hp n ng k c hng quyn u tin, k c n ng k nhn hiu c np theo iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin. Tra cu ng b quc gia s 78303, chng ti nhn thy ngy 26.02.2005 Cc SHTT cp Giy chng nhn ng k nhn hiu VH VAN HIEN JSC, hnh cho Cng ty C phn u t v Pht trin Dch v tng hp Vn Hin c tr s ti tng 2 Khch sn Tui tr s 2 Trn Thnh Tng, phng Phm nh H, qun Hai B Trng, H Ni, cho cc nhm dch v s 35, 37, 41, 43 (lu Cng ty C phn u t v Pht trin Dch v tng hp Vn Hin khng phi l mt trng nhng cng c chc nng o to v c s hu nhn hiu nhm 41, trng vi nhm 41 m Trng i hc Vn Hin thnh ph H Ch Minh ngh). Phn hnh gy nhm ln cho ngi tiu dng v ngun gc ca dch v, theo iu 73.5 Lut SHTT: nhn hiu chadu hiu lm hiu sai lch, gy nhm ln hoc c tnh cht la di ngi tiu dng v ngun gc xut x, tnh nng, cng dng, cht lng, gi tr hoc cc c tnh khc ca hng ho, dch v. Xin c gi hy quan st phn hnh ca nhn hiu km theo, chng ta thy n tng t vi hnh ca Vn miu Quc T Gim. *Trng hp 2: n yu cu bo h nhn hiu SGU i Hc Si Gn SAIGON UNIVERSITY, hnh do Trng i hc Si Gn c tr s ti 273 An Dng Vng, phng 3, qun 5, thnh ph H Ch Minh np ngy 06/06/2008 (c mu km theo) cho nhm 16: Tp ch (nh k), nhm 41: Dch v gio dc ging dy; dy hc; dy ngh; dy ngoi ng; t vn du hc; t chc cc cuc thi gio dc hoc gii tr, nhm 43: Nghin cu khoa hc; chuyn giao cng ngh. Ngy 24.3.2010 Cc SHTT ra cng vn s 12144/SHTT-NH1 t chi bo h nhn hiu theo yu cu ca Trng i Hc Si Gn vi l do theo 75

iu 74.2.e. Lut SHTT th nhn hiu trn khng c kh nng phn bit v khng phi l nhn hiu lin kt m trng hoc tng t n mc gy nhm ln vi nhn hiu c ng k cho hng ho, dch v trng hoc tng t trn c s n ng k c ngy np n hoc ngy u tin sm hn trong trng hp n ng k c hng quyn u tin, k c n ng k nhn hiu c np theo iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin. Ti liu i chng l ng b quc gia s 78862, chng ti tra cu ng b ny v tm ra nguyn nhn, trc vo ngy 26.3.2007 Cc SHTT cp Giy chng nhn ng k nhn hiu SAI GON TECHNOLOGY UNIVERSITY STU DAI HOC SAI GON cng cho nhm dch v s 41 v 42 do Trng i hc Dn lp Cng ngh Si Gn l ch s hu.[3] y l trng hp kh hy hu v xy ra gia 2 trng i hc, tra cu trong cc ti liu, chng ti nhn thy: - Trng i hc Dn lp Cng ngh Si Gn (tin thn l Trng i hc Dn lp K ngh Thnh ph H Ch Minh c thnh lp thng 04.2004 theo Quyt nh s 57/2004/Q-TTg), sau trng i tn thnh Trng i hc Dn lp Cng ngh Si Gn vo thng 03.2005 theo Quyt nh s 52/2005/Q-TTg ca Th tng Chnh ph; - Trng i hc Si Gn c thnh lp ngy 25.04.2007 theo Quyt nh s 478/2007/Q-TTg ca Th tng Chnh ph. Nh vy Giy chng nhn ng k nhn hiu I HC SI GN do Cc SHTT cp c hiu lc v thi gian trc Quyt nh s 478/Q-TTg v vic thnh lp Trng i hc Si Gn. Trong phm vi bi vit ny, chng ti tm thi khng phn tch v xung t php l gia vn bng s 78863 do Cc S hu tr tu cp ngy 25.01.2007 vi Quyt nh s 478/Q-TTg do Th tng Chnh ph k ngy 25.04.2007.

76

2.4 Tranh chp nhn hiu gia cc trng i hc Hin tng cc trng i hc c tn tng t nhau trn phm vi ton quc l iu khng th trnh khi, chng ta th phn tch trng hp: - Trng i hc Cng ngh ng (Bc Ninh) - Trng i hc ng ( Nng) Hai trng i hc ny c tn gi tng t nhau, trong cc cm t: Trng; i hc; Cng ngh; ng ; khng c kh nng phn bit, bi vy khng c bo h ring r vi t cch l nhn hiu, m ch c th c bo h tng th (km hnh). Nh trn phn tch, quyn i vi tn 2 trng i hc ny c t ng pht sinh ti thi im quyt nh cho php thnh lp trng i hc c hiu lc php lut. Nhng ch c Trng i hc ng ( Nng) l ng k vi Cc SHTT yu cu c bo h nhn hiu v c cp Giy chng nhn ng k nhn hiu i hc ng . Ngy 07.08.2010 Trng i hc ng ( Nng) c n khiu ni gi Trng H Cng ngh ng (Bc Ninh), Cc S hu tr tu Vit Nam v ng gi cc c quan bo ch v vic Trng H Cng ngh ng vi phm s hu nhn hiu i hc ng . Vy bn cht ca vic ny l th no? Theo nhng thng tin m chng ti tra cu th: - Trng i hc Cng Ngh ng (Bc Ninh) c thnh lp theo quyt nh s 1777/Q-TTg ngy 09/12/2008 ca Th tng Chnh Ph. Trng i hc Cng ngh ng c s chnh t ti lng i hc Thnh ph Bc Ninh, tnh Bc Ninh. - Trng i hc ng ( Nng) khi cn l Trng Cao ng ng np n xin ng k nhn hiu vo nm 2005, c Cc SHTT cp Giy chng nhn ng k nhn hiu ngy 8/12/2008.

77

Nh vy, c hay khng xung t php l gia Quyt nh s 1777/Q-TTg ngy 09/12/2008 ca Th tng Chnh Ph vi Giy chng nhn ng k nhn hiu do Cc SHTT cp ngy 08/12/2008? y l vn ln, c l khng th bn trong bi vit ny c. Chng ti xin cp mt phn v vic ny ti mc kt lun. 2.5 D bo tip xy ra tranh chp nhn hiu gia cc trng i hc Kh nng xy ra tranh chp trong trng hp nhn hiu i hc Si Gn nh phn tch trong mc 5 l hon ton c th, khi m Trng i hc Si Gn khng c s hu nhn hiu i hc Si Gn, m quyn s hu nhn hiu ny li thuc v mt trng i hc khc. Chng ti a ra mt d bo na c th xy ra ti i hc Quc gia H Ni (HQGHN) khi xt trng hp sau y. Nhn hiu i hc Ngoi ng, hnh (xin tham kho mu km theo) do Trng i hc H Ni c tr s ti Km 9 ng Nguyn Tri, qun Thanh Xun, thnh ph H Ni np n yu cu bo h ngy 10.01.2007 v c Cc SHTT cng b vn bng bo h ngy 25.07.2008. Trng i hc H Ni (trc y c tn gi l Trng i hc Ngoi ng) np n yu cu bo h nhn hiu i hc Ngoi ng khi Trng ny c mang tn mi. Nhn hiu nu km theo trng vi tn gi i hc Ngoi ng thuc HQGHN. Chng ta bit rng Trng i hc S phm Ngoi ng c i tn thnh Trng i hc Ngoi ng khi tr thnh n v thnh vin thuc HQGHN, thi im i tn chc chn l trc ngy 10.01.2007 (thi im i hc H Ni np n yu cu bo h nhn hiu i hc Ngoi ng). H qu l tr thnh ch s hu nhn hiu i hc Ngoi ng, Trng i hc Ngoi ng thuc HQGHN ch cn cch mua li nhn hiu mang chnh tn trng mnh t Trng i hc H Ni. 78

2.6 Kt lun - Vi s lng ch c 31 so vi tng s trn 400 trng i hc ng k c s hu hp php 34 nhn hiu, c th ni rng vic qun l nhn hiu ca trng i hc cha c coi trng, nu khng mun ni rng a s cc trng i hc khng thy c tm quan trng ca nhn hiu trong qu trnh hi nhp quc t; - Vic tranh chp v kh nng xy ra tranh chp nhn hiu gia cc trng i hc l c tht, nguyn nhn thuc v cc trng i hc c mt phn, phn khc thuc v quy nh php lut cho hot ng ca h thng qun l v thc thi quyn SHTT, khi m quyn qun l tn thng mi v nhn hiu li thuc v cc c quan khc nhau, s phi hp gia cc c quan ny khng ng b. Chng ti s cp n vic ny ti mt nghin cu khc.,.

[1] Bi ng trn Tp ch Hot ng khoa hc s 625 (6.2011) [2] C th tham kho ton vn bi tham lun ny ti website http://thongtinphapluatdansu.wordpress.com/2010/02/03/4410-2/ [3] Lu rng vo ngy 25.01.2010 chng ti d bo trc v kh nng Trng i hc Si Gn s khng tr thnh ch s hu nhn hiu i hc Si Gn th n ngy 24.3.2010 d bo ny thnh hin thc. Xin tham kho thm: Trn Vn Hi, bi dn, website http://thongtinphapluatdansu.wordpress.com/2010/02/03/4410-2/

79

80