DANH MC VIT TT

CHXHCNVN TANDTC VKSNDTC BCA BLHS TP

: Cng ha x hi ch ngha Vit Nam. : Ta n nhn dn ti cao. : Vin kim st nhn dn ti cao. : B Cng An. : B lut hnh s. : Ti phm

M U 1.Tnh cp thit ca ti Vi vai tr l nn tng kinh t-x hi ca quc gia, ch s hu l mt trong nhng vn trng yu c Nh nc bo v bng mi bin php trong c bin php hnh s. iu ny c th hin trong vic x l cc hnh vi xm phm ti ch s hu. Hin nay, cc ti phm xm phm s hu xy ra rt ph bin trong ti cp git ti sn chim t l kh ln. Ch trong vng t nm 1998 n nm 2011, ton quc c17655 v phm ti cp git ti sn c xt x s thm trong tng s 465945 v phm ti c ta n xt x, chim t l 3,78%. Nhiu v cp git ti sn gy thng tch thm ch gy cht ngi. B lut hnh s nm 1999 (BLHS) c Quc hi nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam kha X thng qua v c hiu lc k t ngy 01/7/2000 tr thnh l cn c php l quan trng cc c quan php lut p dng trong vic u tranh phng chng ti phm. Tuy nhin, p dng ng cc qui nh ca php lut trong thc tin rt cn c nhn thc v hng dn p dng thng nht. Ti cp git ti sn nhng vn l lun v thc tin l mt trong nhng ti c nhiu nh khoa hc, tc gi quan tm. C rt nhiu bi vit trn cc tp ch chuyn ngnh php lut nh: tp ch lut hc c bi: Trch nhim hnh s i vi nhng ngi xm phm s hu v i tng ca cc ti xm phm s hu( Nguyn Ngc Ch ng trn Tp ch Nh nc-Php lut s2/1998. Nhiu cng trnh nghin cu, nhiu lun n cng cp n ti ny nh: Cc ti xm phm s hu trong lut hnh s Vit Nam lun vn ca thc s Lng Vn Thc...Cc cng trnh, ti liu trn gp phn to
2

nn s phong ph cho nn tng l lun cng nh thc tin p dng ti cp git ti sn.Tuy nhin, cc cng trnh mi ch nghin cu ti cp git ti sn kha cnh tng qut, t ti cp git ti sn trong tng th cc ti xm phm s hu ca lut hnh s Vit Nam, nhng vn thc tin cng nhng gii php, kin ngh vn cn kh chung chung. V vy, nghin cu ti Ti cp git ti sn trong lut hnh s Vit Nam - nhng vn l lun v thc tin mt cch ton din v c h thng l i hi bc xc, tt yu khch quan. 2.Mc ch v nhim v ca vic nghin cu. ti thc hin nhm nghin cu su sc vn l lun cng nh thc tin ti cp git ti sn trong giai on nhng nm hin nay t tm ra nhng bin php, kin ngh nhm hon thin cc quy nh v ti cp git ti sn. Nhim v nghin cu bao gm: khi nim, cc du hiu php l ca ti cp git ti sn,ng li x l, mt s bin php, kin ngh hon thin cc quy nh ti cp git ti sn. 3. C cu Kha lun gm c 3 chng ngoi li m u v kt lun.Trong : Chng I : Nhng vn l lun chung v ti cp git ti sn trong

lut hnh s Vit Nam Chng II : ng li x l ti cp git ti sn trong lut hnh s Vit Nam. Chng III : Thc tin p dng ti cp git ti sn v mt s kin ngh hon thin.

Trn y l kha lun ca em, do trnh hiu bit cn hn ch, ti liu tham kho cn cha phong ph.... nn kha lun khng trnh khi nhng khim khuyt nht nh. V vy, em rt mong c s hng dn, gp ca thy (c) gio kha lun ca em c hon thin hn. Em xin chn thnh cm n.

CHNG I NHNG VN L LUN CHUNG V TI CP GIT TI SN TRONG LUT HNH S VIT NAM

I.Khi nim v ti cp git ti sn 1.Ti cp git ti sn trong php lut hnh s t thi k trc khi ban hnh B lut hnh s nm 1985 Cuc cch mng thng Tm 1945 ginh li ch quyn cho t nc, t do cho nhn dn v lp ra nn dn ch cng ha. Sau thng li , Nh nc ta ban hnh nhiu vn bn php lut hnh s bo v thnh qu cch mng. Mt trong nhng ni dung c c bit coi trng l ch s hu- nn tng kinh t x hi ca t nc. Cc qui nh ca php lut phn nh tng i r nt cc c im kinh t, chnh tr, vn ha, x hi cng nh k thut lp php ca nc ta trong mt giai on lch s, c bit th hin r chnh sch hnh s ca Nh nc ta i vi cc hnh vi xm phm s hu. Ti iu 12, Hin php nm 1946 ghi nhn: Quyn t hu ti sn ca cng dn Vit Nam c bo m. Vic qui nh nh vy, to nn c s php l bo v quyn s hu ti sn ca cng dn, l iu kin n nh sinh hot vt cht ca mi con ngi. Bn cnh , Nh nc cn ban hnh hng lot cc Sc lnh nh: Sc lnh s 26/SL ngy 25 thng 2 nm 1946 qui nh cc hnh vi ph hoi cng sn...trong c Thng t 442/TTg ngy 19/01/1955 hng dn cc ta n trng tr mt s ti xm phm s hu nh trm cp, cp ca, la o, bi tn...Tuy nhin, , ti cp git ti sn cha c quy nh thnh mt iu lut c th. Ring Thng t 442 th cc Ta n c th p dng vn bn ny x l thch ng hoc trng tr nghim khc i vi hnh vi phm ti cp git ti sn.
5

Nm 1959, sau khi nc ta c bn hon thnh cng cuc ci to XHCN th vic xy dng c s vt cht, k tht cho CNXH l nhim v trng tm hng u. Bi vy, vic bo v s hu Nh nc, s hu tp th l vn cp bch, c c bit coi trng. iu 40 Hin php 1959 ghi nhn: Ti sn cng cng ca nc Vit Nam dn ch cng ha l thing ling khng th xm phm. Cng dn c ngha v tn trng v bo v ti sn cng cng. Ngy 21 thng 10 nm 1970, Nh nc ta thng qua hai vn bn php lut mi l: Php lnh trng tr cc ti xm phm ti sn XHCN v Php lnh trng tr cc ti xm phm ti sn ring ca cng dn. C th ti, iu 5 ca Php lnh trng tr cc ti xm phm ti sn XHCN, ti cp git ti sn XHCN c qui nh: K no cp git ti sn XHCN th b pht t t 1 nm n 7 nm. Ti iu 4 Php lnh trng tr cc ti xm phm ti sn ring ca cng dn c ghi: K no cp git ti sn ring ca cng dn th b pht t t 3 thng n 5 nm. Ni dung ca hai php lnh th hin y v ton din chnh sch hnh s ca ng v Nh nc ta i vi cc ti phm v s hu ni chung v ti cp git ti sn ni ring th hin s nhy bn ca Nh nc trc din bin tnh hnh ti phm. Ti cp git ti sn XHCN v ti cp git ti sn ring ca cng dn c c th ha thnh hai iu lut ring nm trong hai php lnh. Ngoi hai php lnh trn, Ban b th trung ng ng ra Ch th s 185 ngy 09 thng 12 nm 1970 v tng cng bo v ti sn XHCN nhm ch o thi hnh ni dung hai php lnh trn. Ngy 16/03/1973, Thng t lin b ca TANDTC-VKSNDTC-BCA hng dn p dng hai php lnh trn. Trong , ti cp git ti sn c hiu l: Trng hp k phm ti li dng s h vng mc ca ngi gi ti sn, bt thn ging ly ti sn trn tay ngi gi ti sn v bao gm c hnh vi m sau ny c coi l ti cng nhin chim ot ti sn. Hng dn ny khi qut ti cp git ti sn vi hnh vi khch quan ca ti phm l hnh vi chim ot. ng thi, hng
6

dn cn nu ra c im ca hnh vi chim ot ca ti cp git ti sn l chim ot mt cch nhanh chng v cng khai. Sau ngy 30/04/1975, Sc Lut s 03/SL ngy 15/03/1976 qui nh ti phm v hnh pht. Trong vn bn ny, ti cp git ti sn mc d khng c qui nh c th, chi tit trong mt iu lut ring nhng cng c qui nh trong mt iu lut cng vi cc ti xm phm s hu khc nhau nh: trm cp, tham , la o.....iu 4 Sc lut s 03 qui nh: iu 4: Ti xm phm ti sn cng cng. ...b. Phm cc ti nh : trm cp, tham , la o, bi tn, cp git th b pht t t 6 thng n 7 nm. Trng hp nghim trng th b pht t n 15 nm. Nh vy, cng vi hai php lnh trn, Sc Lut s 03 c p dng chung trong c nc sau khi nc nh thng nht, u tranh chng cc ti phm v s hu. Cc qui nh bc u v ti cp git ti sn trong cc vn bn l c s cc nh lm lut sau ny tip thu v hon thin hn. 2. Ti cp git ti sn trong B lut hnh s nm1985 v B lut hnh s nm 1999. - S hnh thnh v pht trin ca php lut lun da trn nn tng kinh t- x hi-chnh tr. Vo nhng nm 1980, t nc vi nn kinh t c nhiu thay i, vi nhiu thnh phn kinh t khc nhau, cc quan h php lut mi ny sinh cng nh nhng qui nh php lut c, trc y khng cn ph hp na. V vy, s ra i ca BLHS1985 (27/06/1985) l mt trong nhng cng c sc bn, hu hiu u tranh phng chng ti phm, gp phn tch cc loi b nhng yu t gy cn tr cho tin trnh i mi v s nghip pht trin ca x hi.

- Trong BLHS 1985, ti cp git ti sn c qui nh ring r thnh hai ti l: ti cp git ti sn XHCN ti iu 131vi ni dung: Ngi no cp git hoc cng nhin chim ot ti sn x hi ch ngha, nu khng thuc trng hp quy nh ti iu 129 th b pht t t mt nm n nm nm v ti cp git ti sn ring ca cng dn c qui nh ti iu 154 vi ni dung: Ngi no cp git hoc cng nhin chim ot ti sn ca ngi khc, nu khng thuc trng hp quy nh ti iu 151 th b pht t t ba thng n ba nm. Xt v ni dung, hai ti ny c du hiu php l tng t nhau: v mt khch quan, mt ch quan v ch th ca ti phm; ch khc nhau v du hiu khch th ca ti phm. Do tnh cht quan h s hu c lut hnh s bo v khc nhau, do v tr ca hai loi quan h s hu c tm quan trng khc nhau nn hnh vi phm ti cp git ti sn c qui nh trong BLHS1985 c qui nh thnh hai ti danh c th ti hai chng khc nhau. - Trong thi k mi, xut pht t ng li chnh sch ca ng v Nh nc ta l xy dng nn kinh t th trng theo nh hng x hi ch ngha, xut pht t vic hi nhp kinh t quc t. B lut hnh s 1999 nhp 2 chng: Cc ti xm phm s hu XHCN v cc ti xm phm s hu ring ca cng dn vo thnh mt chng: Cc ti phm s hu. Vic nhp 2 chng l mt vic lm cn thit bi: Th nht, hai iu iu 131 v iu 154 trong BLHS1985 v c bn l ging nhau trong du hiu php l ( v mt khch quan, v mt ch quan, v ch th ) nn vic tch thnh 2 chng ring bit l khng cn thit. Hn th na, c nhiu trng hp phm ti khi thc hin hnh vi cp git ti sn h khng quan tm xem ti sn thuc v quyn s hu ca ai, ca Nh nc, tp th hay ca cng dn m ch ct sao t c mc ch chim ot. Th hai, trong nn kinh t hin nay, Nh nc ch trng a dng ha thnh phn kinh t theo cc hnh thc s hu khc nhau nhng u phi bnh ng trc php lut, u c Nh nc bo h
8

nh nhau. Do , vic BLHS1985 qui nh tch thnh hai chng l khng cn ph hp na. ng thi, thc tin cho thy, trong nn kinh t nhiu thnh phn, cc hnh thc s hu an xen nhau, hn hp do c s lin doanh, lin kt, gp vn c phn vi t l khc nhau nn kh c th xc nh, thm ch khng th xc nh c u l ti sn x hi ch ngha v u l ti sn ring ca cng dn. Th ba, s ra i ca Hin php 1992 khng nh: nh nc ta pht trin nn kinh t hng ha nhiu thnh phn vi hnh thc s hu a dng da trn ch s hu ton dn, s hu tp th, s hu t nhn. V B lut dn s 1995 c qui nh 7 hnh thc s hu khc nhau gm: s hu ton dn; s hu ca t chc chnh tr, t chc chnh tr-x hi, s hu tp th, s hu t nhn, s hu ca t chc x hi, t chc x hi-ngh nghip, s hu hn hp, s hu chung. Nh vy, trong trng hp khi c hnh vi xm phm n ti sn thuc s hu hn hp (ti sn ca ch s hu thuc cc thnh phn kinh t khc nhau gp vn sn xut kinh doanh) th vic tip tc p dng cc qui nh ca BLHS1985 x l ti phm s gp nhiu kh khn v vng mc, nht l trong vic nh ti danh. Ngoi ra, nu t vn l trong BLHS cn qui nh cc ti xm phm s hu tng ng vi 7 hnh thc s hu theo qui nh ca BLDS l khng cn thit. V th, hot ng iu tra, truy t, xt x tr ln kh khn khi m BLHS 1985 ch c hai chng v khng qui nh hnh vi xm hi ti sn n cc loi s hu khc, ngoi tr hnh thc s hu XHCN v hnh thc s hu cng dn. Vi nhng l do trn, iu 136 BLHS 1999 quy nh: 1. Ngi no cp git ti sn ca ngi khc, th b pht t t mt nm n nm nm. 2. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t ba nm n mi nm: a, C t chc;
9

b, C tnh cht chuyn nghip; c, Ti phm nguy him; d, Dng th on nguy him; , Hnh hung tu thot; e, Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca ngi khc m t l thng tt t 11% n 30%; g, Chim ot ti sn c gi tr t nm mi triu ng n di hai trm triu ng; h, Gy thit hi nghim trng. 3. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t by nm n mi lm nm: a, Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca ngi khc m t l thng tt t 31% n 60%; b, Chim ot ti sn c gi tr t hai trm triu ng n di nm trm triu ng; c, Gy hu qu rt nghim trng. 4. Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y, th b pht t t mi hai nm n hai mi nm hoc t chung thn: a, Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca ngi khc m t l thng tt t 61% tr ln hoc lm cht ngi; b, Chim ot ti sn c gi tr t nm trm triu ng tr ln; c, Gy hu qu c bit nghim trng.

10

5. Ngi phm ti cn c th b pht tin t mi triu ng n mt trm triu ng. Nu so vi iu 131, iu 154 ca BLHS1985 th iu 136 ca BLHS1999 c nhiu sa i v b sung. l cc du hiu nh khung hnh pht c s qui nh c th hn. Cc du hiu nh khung mi nh: gy thng tch hoc gy tn hi n sc khe ca ngi khc, gi tr ti sn; gy hu qu nghim trng, rt nghim trng, c bit nghim trng c qui nh trong iu lut. c bit l hnh pht b sung cng c qui nh ngay thnh mt phn c th, r rng. V c cu, ti cp git ti sn c qui nh trong BLHS c 4 khung hnh pht, trong , BLHS1985, ch qui nh ti cp git ti sn vi 3 khung hnh pht. Khong cch gia mc hnh pht ti a v ti thiu trong mt khung hnh pht trong ti cp git ti sn cng ngn hn so vi BLHS1985. iu ny cho thy k thut lp php khi qui nh cc ti phm ni chung v ti cp git ti sn ni ring, cc nh lm lut c s qui nh c th cc trng hp phm ti ca mt loi ti c s phn ha trch nhim hnh s v hnh pht ca cc trng hp phm ti mt cch c th v trit ngay trong lut, t to iu kin cho hot ng p dng lut c d dng v chnh xc hn. Ngoi ra, BLHS1985, ti cp git ti sn v ti cng nhin chim ot ti sn c qui nh chung trong mt iu lut, nhng n BLHS1999, ti ny c tch ring v qui nh thnh hai iu lut khc nhau. y l vic lm cn thit bi v xt v tnh cht v mc nguy him th ti cp git c tnh nguy him cao hn so vi ti cng nhin chim ot ti sn, v vy khung hnh pht hon ton khc nhau. Vic tch ra thnh hai ti ring, gip vic p dng c chnh xc v d dng hn. Nh vy, nhn vo lch s pht trin ca ti cp git ti sn, ta nhn thy, s pht trin, hon thin trong k thut lp php ca cc nh lm lut. Vi cc qui nh ti iu 136 BLHS1999, ti cp git ti sn c quy
11

nh mt cch r rng hn. iu ny l c s cho vic thc thi lut c minh bch, chnh xc. - Ngy16/03/1973,Thng t lin b ca Ta n nhn dn ti cao- Vin kim st nhn dn ti cao- B Cng An hng dn p dng hai Php lnh: Php lnh trng tr cc ti xm phm ti sn XHCN v Php lnh trng tr cc ti xm phm ti sn ring ca cng dn, ti cp git ti sn c hiu l: Trng hp k phm ti li dng s h vng mc ca ngi gi ti sn, bt thn ging ly ti sn trn tay ngi gi ti sn hoc cng nhin ly t ni ti sn vi thc khng che giu hnh vi phi php ca mnh, ri chy trn hoc b i khng dng bo lc. Hng dn ny khi qut ti cp git ti sn vi hnh vi khch quan ca ti phm l hnh vi chim ot. ng thi,hng dn cn nu c im ca hnh vi chim ot ca ti cp git ti sn l chim ot mt cch nhanh chng v cng khai. - iu 136 BLHS1999 quy nh ti cp git ti sn, t c th nh ngha: Ti cp git ti sn l hnh vi nhanh chng chim ot ti sn mt cch cng khai Ti cp git ti sn l chim ot ti sn ca ch s hu hoc ngi c trch nhim qun l ti sn mt cch cng khai, tc l ngi phm ti khng thc che giu hnh vi phm ti ca mnh. Mt hnh vi chim ot c tnh cht cng khai nu hnh thc thc hin ca n cho php ch ti sn c kh nng bit ngay c hnh vi chim ot khi hnh vi ny xy ra.

V d: Tra ngy 14/02/2010,V Huy Hong (18 tui, tr ti s nh 12, ng 62 Trn Qy Cp), Nguyn Chin Thng (20 tui, tr ti ng Linh
12

Quang,Vn Chng), Phm Quang Duy (19 tui, tr ti Khm Thin), inh Vit Cng ( 21tui, tr ti ng Thanh Miu,Vn Miu) v i tng n nhum tc vng l Trn Bch Dip (16 tui, tr ti ng Yn Bi II, phng Ph Hu), sau khi n chi ht ht mt nh ngh trn ng Gai Phng, c bn bn nhau i cp git ti sn ly tin...chi tip. Chng tha thun: Hong s ch Thng, cn Duy s ch Dip. Khi tia thy con mi th Hong s p st xe vo con mi cho Thng git, cn Duy - Dip s cn ng nu b ui bt. i khi nh ngh mt on, n chn cu vt Ng T Vng th c bn nhn thy hai ph n o nhau bng xe my, trn tay ngi ngi sau m mt chic ti. Chng on trong chic ti chc phi c ti sn g ng gi lm nn ngi ph n kia mi m kh kh nh vy nn quyt nh bm theo. n nh cu vt, Hong p st xe vo hai ngi ph n v Thng x vo git chic ti trn tay ngi ngi sau ri c bn r ga chy thc mng . Ngi i ng ch cn nghe thy ting ri xe m v nhng ln khi xanh li. Xe , hai ngi ph n ng vng ra ng. Hai ngi ph n l hai ch em Th Lng v ch Th H ng Gap Bt. Nh vy, cc i tng trn thc hin hnh vi chim ot ti sn mt cch cng khai v nhanh chng, cu thnh ti cp git ti sn qui nh ti iu 136 BLHS1999.V mt khoa hc, ti cp git ti sn c th hiu l: hnh vi nhanh chng chim ot ti sn mt cch cng khai.

II.Cc du hiu php l ca ti cp git ti sn qui nh ti iu 136 BLHS 1999.

13

Trong khoa hc lut hnh s Vit Nam, cu thnh ti phm l tng hp nhng du hiu chung c tnh c th cho loi ti phm c th c quy nh trong lut hnh s. Vi ni dung ny, cu thnh ti phm c coi l khi nim php l ca loi ti phm c th, l s m t khi qut loi ti phm nht nh trong lut hnh s. V mt l lun, bn yu t cu thnh ti phm l: khch th ca ti phm, mt khch quan ca ti phm, ch th ca ti phm, mt ch quan ca ti phm. ti cp git ti sn qui nh ti iu 136 BLHS1999, cc du hiu php l ca bn yu t cu thnh ti phm bao gm: 1.Khch th ca ti phm - Khch th ca ti phm l quan h x hi c lut hnh s bo v v b ti phm xm hi. Theo lut hnh s Vit Nam, nhng quan h x hi c coi l khch th bo v ca lut hnh s l nhng quan h x hi c xc nh trong iu 8 ca BLHS. ng thi, mi mt ti phm u gy thit hi hoc e da gy thit hai cho mt trong nhng khch th nht nh. Khch th ca ti phm l mt cn c quan trng nh gi mc , tnh cht nguy him ca hnh vi phm ti. - Trong ti cp git ti sn, khch th trc tip b xm hi l quan h s hu v ti sn m i tng tc ng l nhng ti sn nh, gn d mang i do tnh cht ca hnh vi l nhanh chng chim ot ti sn. Khi ngi phm ti thc hin hnh vi cp git ti sn gy ra thit hi v ti sn cho ch ti sn v s gy thit hi ny phn nh y bn cht nguy him ca hnh vi phm ti. Ngoi ra, khng phi mi ti sn u l i tng tc ng ca ti cp git ti sn. i tng tc ng ca ti ny thng l nhng ti sn gn nh, c th ly v mang i mt cch d dng nh: dy chuyn, lc, ti xch....rt t khi ti phm ly nhng ti sn cng knh, kh di chuyn, mang vc theo. Tuy
14

vy, khng loi tr ti phm cp git nhng ti sn cng knh nh: xe my, xe p...bi sau khi ngi phm ti cp ti sn xong li s dng chnh nhng ti sn lm phng tin tu thot. Ti sn ni y thng thng l ti sn hp php, thuc quyn s hu ca ch ti sn. Ni nh vy khng c ngha l nhng hnh vi chim ot ti sn bt hp php ca ngi khc th ngi phm ti s khng thuc ti cp git ti sn. V d nh: Anh Nguyn Vn A va trm cp c xe my ca ch Trn Th B th b Nguyn Vn C cp git. Nh th, trong trng hp ny, hnh vi chim ot ca anh C vn b cu thnh ti cp git ti sn. - i tng tc ng ca ti cp git ti sn l ti sn ni chung tr mt s i tng vt cht do tnh cht c bit ca n nn s khng l i tng ca ti cp git ti sn.V d: i tng ca hnh vi cp git ti sn l v kh qun dng th hnh vi chim ot v kh qun dng s cu thnh ti qui nh ti iu 230 BLHS1999- chim ot v kh qun dng, phng tin k thut qun s. Hoc i tng hnh vi cp git ti sn l cht phng x, vt liu chy n, ma ty... th c quy nh thnh mt s ti c lp khc trong B lut hnh s. Nh vy, vi ngha l nhng quan h x hi b ti phm gy thit hi hoc e da gy thit hi, l khch th ca ti phm, quyn s hu ti sn l khch th trc tip ca ti cp git ti sn.

2.Mt khch quan ca ti phm Bt c ti phm no khi xy ra cng u c nhng biu hin din ra hoc tn ti bn ngoi m cn con ngi c th trc tip nhn bit c. l: hnh vi nguy him cho x hi, hu qu nguy him cho x hi cng nh
15

mi quan h nhn qu gia hnh vi v hu qu, cc iu kin bn ngoi ca vic thc hin hnh vi phm ti. Tng hp nhng biu hin trn y to thnh mt khch quan ca ti phm. Nh vy, mt khch quan ca ti phm l mt bn ngoi ca ti phm, bao gm nhng biu hin ca ti phm din ra hoc tn ti bn ngoi th gii khch quan. i vi ti cp git ti sn, du hiu mt khch quan ca ti phm c qui nh ti iu 136 BLHS 1999 chnh l hnh vi cng khai chim ot ti sn mt cch nhanh chng. Hnh vi khch quan trong ti cp git ti sn l hnh vi chim ot ti sn ca ngi khc. Hnh vi chim ot l hnh vi dch chuyn ti sn ang do ngi khc qun l thnh ti sn ca mnh mt cch bt hp php. Hnh vi chim ot bao gm s thng nht gia biu hin khch quan (l s chuyn dch ti sn) vi thc ch quan (mong mun chim ot ti sn ca ngi khc mt cch bt hp php). Trong ti cp git ti sn, hnh vi chim ot thc hin bng hnh thc cng khai v nhanh chng.y l nhng du hiu c trng, l c s phn bit ti cp git ti sn vi nhng ti phm khc. 2.1.Du hiu cng khai chim ot. - Trc ht, du hiu cng khai c hiu l ngi phm ti khng c thc che giu hnh vi phm ti ca mnh v khi thc hin vic chim ot ca n cho php ch ti sn bit ngay c hnh vi chim ot ny xy ra. Du hiu ny va ch tnh khch quan ca hnh vi chim ot va th hin thc ch quan ca ngi phm ti. V khch quan, ngi phm ti khng che giu hnh vi chim ot, cng khai v ngang nhin thc hin hnh vi . Ngay sau khi thc hin hnh vi, ngi xung quanh c th nhn thy ngay hnh vi ca ngi phm ti.V mt ch quan,ngi phm ti khng c nh che giu
16

hnh vi phm ti ca mnh m c thc hin hnh vi l chim ot bng c ti sn ca ch ti sn. Tnh cht cng khai ca hnh vi cp git ti sn l cng khai khi thc hin hnh vi i vi ch s hu hoc ngi c trch nhim qun l ti sn b cp git. Nu ngi phm ti thc hin hnh vi vo ban m hoc vi nhng th on lm cho ch s hu ti sn khng nhn c ngi phm ti nh: eo mt n, ha trang cng khai, chim ot ti sn th hnh vi phm ti vn b coi l hnh vi cp git ti sn. c trng ca ti cp git ti sn l cng khai, trng trn nhng khng bng v lc, e da dng v lc hoc bt c th on uy hip tinh thn no i vi ngi khc chim ot ti sn. y cng l du hiu phn bit vi cc ti phm khc. - Hnh vi chim ot thng thng l : git ly, ging ly, ot ly...nhng khng phi bt k ai cng c mt trong nhng hnh vi u phm ti cp git ti sn. -Ti cp git ti sn vi du hiu c trng l ngi phm ti thc hin hnh vi chim ot ti sn ca ngi khc mt cch cng khai, trng trn. Tuy nhin, trong mt s trng hp, ngi phm ti c th on la di nh la ch ti sn hoc ngi khc d dng chim ot c ti sn. Nhng y ch l th on tip cn ti sn, c th d dng thc hin hnh vi chim on m thi. V d nh: th on gi v tr trn thnh khch hng, hoc cc th on gi v lm ngi mua v xem phim...sau nhanh chng chim ot v ln trnh. Hay bng nhng hnh vi gian di khc to s bt ng, khng c bin php phng, ngn chn ca ch ti sn. V d nh: A r B n ca hng vng bc xem nhn. A gi v vo mua cn B ng ngoi ca n xe ch. Khi ch a nhn cho A xem, A bo ch l cho B cm nhn ra ngoi ca, xem nh sng t nhin cho r
17

rng. Ch ca hng thy A bo hp l, khng cht nghi ng g c nn ng . A cm nhn leo ln xe ca B n sn v tho chy. Nh th, A s dng th on gian di gip vic chim ot ti sn c thc hin nhanh chng v d dng hn. Hoc: Ngy 13/04/2009, Phm Vn Ng T Lim- H Ni n ca hng ng h bn chic ng h Selko5 nhng ca hng ny khng mua. ng Ng g bn ng h cho Phm Khnh N ng gn . N ng mua nhng ly l do l khng mang theo tin nn ngh ng Ng theo y v nh ly tin tr. ng Ng tin v ng i theo N. Khi n Yn Ha- Cu Giy th N bo ng Ng a ng h cho y xem li cht lng ln na. Ngay sau khi ng Ng a ng h, N lp tc b chy. Sau , y b bt. Ti bn n s thm s 135/HS-ST ngy 05/11/2009 ca Ta n nhn dn qun H p dng iu 136 khon 1 BLHS nm1999, pht Phm Khnh N 3 nm t v ti cp git ti sn. V n trn, thc hin hnh vi chim ot ti sn ca ng Ng, N phi dng n 1 s th on cng nh tiu xo qua mt Ng, to ra s h v li dng s h thc hin hnh vi chim ot ca mnh. Tt c nhng hnh vi trn ch l c s N thc hin mc ch chim ot. Hnh vi cui cng ca N vn l cm ly ng h v nhanh chng b chy chng t thc cng khai khng cn che giu hnh vi phm ti ca mnh. V vy, Ta n nhn dn qun H, p dng iu 136 khon 1 BLHS1999 l hon ton ng n. Du hiu cng khai l du hiu c trng ca ti cp git ti sn, khng th thiu trong cu thnh ti phm. Nhng ch cng khai thi th cha c s truy cu trch nhim hnh s mt ngi v ti cp git ti sn. Bi trong nhm cc ti xm phm s hu c nhiu ti m hnh vi chim ot ti sn cng c du hiu cng khai.
18

2.2.Du hiu nhanh chng chim ot. - Nhanh chng l khi nim ni n s gp gp, khn trng trong vic thc hin hnh vi phm ti. thc hin hnh vi chim ot va nhanh chng va cng khai, ngi phm ti c th on li dng s h ca ch ti sn hoc ngi phm ti ch ng to ra s h ny ri nhanh chng tip cn, nhanh chng chim ot v nhanh chng tu thot.Th on nhanh chng chim ot c th din ra di cc hnh thc khc nhau, ty thuc vo c im ti sn chim ot, v tr, cch thc gi ti sn cng nh hon cnh khc nhau. Thng thng hnh thc nhanh chng c th l git ly ti sn, ging ly ti sn, chp ly ti sn v nhanh chng tu thot. - Du hiu nhanh chng tu thot y dng ch s ln trnh khi s tm kim ca ch ti sn.Ty thuc vo tng hon cnh m s ln trnh ny c th c thc hin mt trong nhng cch sau: chy i nhanh chng hoc ng im mt ch c li. Thc tin xt x, gp nhiu trng hp, ngi cp git ti sn nhanh chng tu thot bng cch chy trn, do c quan im cho rng chy trn l du hiu bt buc trong mt khch quan ca ti ny. Trong ti cp git ti sn, ngi phm ti khng s dng v lc, e da dng v lc hoc bt c th on no khc nhm lm t lit ch ca ch ti sn m ch li dng s h chim ot ti sn mt cch nhanh chng. V sau khi ngi phm ti thc hin hnh vi cp git ti sn th ch ti sn v ngi xung quanh iu bit; do , ch ti sn vn c cc iu kin thc hin cc bin php chng li hnh vi chim ot bo v ti sn ca mnh. Ngi phm ti nhn thc c iu nn m bo an ton, khng b bt gi th ngi phm ti phi ln trnh hoc tu thot. V vy, tu thot ch l th on ca hnh vi cp git ti sn m khn g phi l du hiu bt buc ca ti ny. Thc tin, c nhiu trng hp, ngi phm ti sau khi chim ot c ti sn h khng chy trn cng nh khng c hnh vi no
19

e da v lc hay uy hip tinh thn, ngi ch ti sn bit m vn khng dm khng c bo v ti sn ca mnh. V d nh: A l mt tn cn kht ting v vic nh nhau a bn qun H.Hm , A ang ngi ung nc qun th thy anh B l thng binh ngi trn xe ln. A ng dy tin gn anh B git ly dy chuyn ri quay vo qun ngi ung nc. Anh B nhn thy vy nhng khng dm c phn ng g bi anh B bit c A l mt tn cn c ting. V d trn chng t, tu thot khng phi l du hiu bt buc trong mc khch quan ca ti cp git ti sn. A vn khng h ln trnh sau khi thc hin hnh vi phm ti nhng hnh vi ca A b xt x theo iu 136BLHS1999 v ti cp git ti sn. Nh vy, hnh vi khch quan ca ti cp git ti sn mang tnh cht cng khai v nhanh chng chim ot. Ti phm hon thnh khi ngi phm ti thc hin hnh vi chim ot ti sn, khng k chim ot c ti sn hay cha. y l c trng phn bit vi ti cng nhin chim ot ti sn i hi vic chim ot ti sn phi c thc hin trn thc t. V d nh: Ch B n ca hng ch A thu tin n. Anh C thy ch B tin trong mt ti en. Lc ch B ri khi ca hng i c mt on, n qung ng vng v, anh C lin p st ri git ly ci ti en ca ch B. Anh C m ra khng thy tin m ch thy o chng nng, khu trang v mt s lt vt. Ch B trc khi ri khi ca hng ti tin trong cp xe my, iu ny khin anh C b nhm. Tuy ti sn anh C khng chim ot c nhng hnh vi ca anh C vn b cu thnh ti cp git ti sn hon thnh theo qui nh ca iu 136 BLHS1999.

20

Nh vy, hnh vi chim ot l mt trong nhng hnh thc th hin ca hnh vi khch quan trong cc ti xm phm s hu. Tuy nhin, tng ti phm c th, hnh vi ny th hin mt cch khc nhau. Trong ti cp git ti sn, hnh vi chim ot c thc hin bng hnh thc: cng khai v nhanh chng. y cng l nhng du hiu c ngha rt quan trng trong vic nh ti, xc nh trch nhim hnh s mt cch ng n. - Tnh nguy him khch quan ca ti phm l ch, ti phm gy thit hi hoc e da gy thit hi cho cc quan h x hi c lut hnh s bo v. S gy thit hi ny l mt trong nhng ni dung biu hin ca yu t mt khch quan ca ti phm. l hu qu nguy him cho x hi- hu qu ca hnh vi khch quan. Nh vy, hu qu ca ti phm l thit hi do hnh vi khch quan phm ti gy ra cho quan h x hi l khch th bo v ca lut hnh s. Trong ti cp git ti sn, hu qu nguy him cho x hi trc tip l nhng thit hi v vt cht nhng du hiu ny khng l du hiu bt buc trong cu thnh ti phm song n c ngha trong vic nh gi mc nguy him ca ti phm thc hin. 3.Ch th ca ti phm. Ch th ca ti phm theo lut hnh s Vit Nam hin hnh ch c th l con ngi c th. Nhng khng phi ai cng c th tr thnh ch th ca ti phm khi thc hin hnh vi c qui nh trong lut hnh s. Ti phm theo lut hnh s Vit Nam phi l hnh vi c li. Do vy, ch nhng ngi c iu kin c li khi thc hin hnh vi nguy him cho x hi mi c th l ch th ca ti phm. Ngi c iu kin c li, tr thnh ch th ca ti phm phi l ngi c nng lc trch nhim hnh s. Hai iu kin: nng lc trch nhim hnh s v tui l nhng du hiu php l bt buc ca ch th

21

ti phm. Nh vy, ch th ti phm l ngi c nng lc trch nhim hnh s, t tui lut nh v thc hin hnh vi phm ti c th. Ch th ca ti cp git ti sn l bt k ngi no c nng lc trch nhim hnh s, t tui lut nh thc hin hnh vi cp git ti sn. Trong , ngi c nng lc trch nhim hnh s l ngi khi thc hin hnh vi nguy him cho x hi c kh nng nhn thc c tnh cht nguy him cho x hi ca hnh vi ca mnh v c kh nng iu khin c hnh vi y. - V tui chu trch nhim hnh s, ti iu 12 BLHS qui nh: 1. Ngi t 16 tui tr ln phi chu trch nhim hnh s v mi ti phm. 2. Ngi t 14 tui tr ln nhng cha 16 tui phi chu trch nhim hnh s v ti phm rt nghim trng do c hoc ti phm c bit nghim trng. - Theo iu 3 Khon 8 BLHS1999 th ti cp git ti sn ti iu 136 BLHS1999, khung hnh pht ln lt l khung th nht p dng i vi ngi t 16 tui tr ln phm ti v mc cao nht ca khung hnh pht l n nm nm (ti nghim trng), khung th hai p dng i vi ngi t 14 tui tr ln phm ti v mc cao nht ca khung hnh pht l n mi nm (ti rt nghim trng), khung th ba p dng i vi ngi t 14 tui tr ln phm ti v mc cao nht ca khung hnh pht l n mi lm nm (ti rt nghim trng), khung th t p dng i vi ngi t 14 tui tr ln phm ti v mc cao nht ca khung hnh pht l n t chung thn (ti c bit nghim trng). Nh vy, i vi ti cp git ti sn, ch th ca ti phm trc ht bao gm nhng ngi t 16 tui tr ln, c nng lc trch nhim hnh s v nhng ngi t 14 tui tr ln, c nng lc trch nhim hnh s thc
22

hin hnh vi cp git ti sn trong trng hp thuc iu 139 Khon 2,Khon 3, Khon 4 BLHS1999. V d: Ngy 13/10/2010, ch Nguyn Th Thu V, 22 tui i xe my trn ng th b hai i tng i xe my cng chiu l Hong Ngc T ( sinh nm 1983) v L Quc N (1987) git mt ti tin trc gi xe. Nghe nn nhn ku cu, qun chng v dn phng ui theo v truy bt c c hai tn. Ti bn n hnh s s thm s thm s 120 ngy 15/03/2011 ca Ta n nhn dn tnh H tuyn: ch c Hong Ngc T l ch th ca ti cp git ti sn v T 20 tui, nhn thc hnh vi ca mnh l nguy him cho x hi nhng vn thc hin hnh vi , cn L Quc N phi khng phi chu trch nhim hnh s v tnh ti thi im , N mi 13 tui, cha tui chu trch nhim hnh s. Ch th ti cp git ti sn l mt trong bn yu t trong cu thnh ti phm,nu thiu yu t ny th khng cu thnh ti phm. 4.Mt ch quan ca ti phm. - Ti phm l th thng nht ca hai mt khch quan v ch quan. Mt khch quan l nhng biu hin ra bn ngoi ca ti phm, mt ch quan l hot ng tm l bn trong ca ngi phm ti. Vi ngha l mt mt ca hin tng thng nht, mt ch quan ca ti phm khng tn ti c lp m lun lun gn lin vi mt khch quan ca ti phm. Mt khch quan ca ti phm l hot ng tm l bn trong ca ngi phm ti, bao gm cc ni dung: li, ng c, mc ch phm ti. i vi ti cp git ti sn, mt ch quan ca ti phm ch gm du hiu li. Li ca ngi phm ti cp git ti sn l li c trc tip. Khi thc hin hnh vi cp git ti sn, ngi phm ti bit mnh c hnh vi cng khai,
23

nhanh chng chim ot ti sn ca ngi khc, thy trc hu qu nguy him do hnh vi ca mnh gy ra nhng li mong mun hu qu xy ra, mong mun thc hin trn vn qu trnh phm ti. -Trong mt ch quan ca ti cp git ti sn, ngoi li l du hiu bt buc cn c ng c v mc ch.

24

CHNG II NG LI X L I VI TI CP GIT TI SN TRONG LUT HNH S VIT NAM. I.Khung hnh pht ti cp git ti sn. 1.Khung hnh pht c bn ( Khon 1 iu 136) - iu 136 khon 1 BLHS1999 qui nh: Ngi no cp git ti sn ca ngi khc th b pht t t 1 nm n 3 nm. - Nh vy, mt ngi thc hin hnh vi chim ot cng khai, nhanh chng ti sn ca ngi khc trong iu kin thng thng th s b p dng mc pht t t mt nm n nm nm. Cn phi lu rng, ti sn b chim ot phi c gi tr di 50 triu ng. Quan im ny l rt ph hp v: th hin r tnh nghim khc, trng tr ng ngi ng ti ca Nh nc. 2.Khung hnh pht tng nng th nht ( Khon 2 iu 136) - iu 136 khon2 BLHS 1999 qui nh: Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y th b pht t t ba nm n 10 nm. - Cc tnh tit tng nng bao gm: 2.1. Phm ti c t chc Theo iu 20 khon3 BLHS1999 :Phm ti c t chc l hnh thc ng phm c s cu kt cht ch gia nhng ngi cng thc hin ti phm. Nh vy, phm ti c t chc gm 2 du hiu l ng phm v cu kt cht ch. - Phm ti c t chc mang nt c trng l: (1) Nhm phm ti c hnh thnh do mt hoc mt s ngi ng ra r r, tp hp vi phng hng hnh ng c tnh cht lu di, bn vng. Trong nhm tn ti quan h
25

ch chuy thng nht, quan h phc tng, u coi v s dng t chc phm ti nh mt cng c sc mnh trong hot ng phm ti ca mnh. (2) Nhm phm ti c s tnh ton k lng, chun b y phng tin cng nh th on tinh vi, xo quyt, hu qu m nhm gy ra thng l ln, nguy him cho x hi. Nh vy, phm ti c t chc c tnh cht nguy him cao hn so vi phm ti thng thng nn lut hnh s, coi y l mt trong nhng tnh tit tng nng trch nhim hnh s ( iu 48, khon1, im a). Trong ti cp git ti sn cng nh cc ti khc, phm ti c t chc c coi l tnh tit nh khung tng nng. V d nh: Bn n s 165/HS-ST(11/11/2009) ca Ta n nhn dn thnh ph H x T, L, H, Th v ti cp git ti sn, p dng iu 136 khon 2 im a BLHS. V n c tm tt nh sau: thc hin hnh vi cp git ti sn, T vo kho bc, ngn hng quan st, tm con mi. Khi T tm c ngi th L, H, s s dng s m t bm theo i tng v thc hin hnh vi chim ot ti sn. Th s c nhim v gy cn tr lc lng truy bt v tiu th ti sn. Vo ngy 01/03/2009, chng cp 100 triu ng ca anh Bi Quc M. Nhm ca T l nhm phm ti c t chc, bi hnh vi phm ti ca chng c thc hin trn c s tnh ton, chun b cu kt cht ch, l nhm ng phm nguy him cho x hi. Bn n s 165 ca Ta n nhn dn thnh ph H tuyn l hon ton ng php lut v ng ti. 2.2. Phm ti c t chc chuyn nghip Theo hng dn ca U ban thm phn ta n nhn dn ti cao qui nh: phm ti c t chc chuyn nghip l ngoi bn lu manh, chuyn nghip ra, ngi thc hin mt loi ti hay nhiu loi ti cng loi (thuc cng nhm khch th), nhng ti phm c lp i lp li nhiu ln hoc rt nhiu ti (khng k ti g) ly lm thu nhp chnh hoc ngh sng chnh
26

Ngi phm ti c t chc chuyn nghip l ngi phi thc hin hnh vi nhiu ln nhng khng phi tt c phm ti nhiu ln l phm ti c t chc chuyn nghip; m phi xem xt vic thc hin phm ti ca h c tht s l phng tin sng hay khng. Nu ngi phm ti khng ly l phng tin sng th khng thuc trng hp phm ti c t chc chuyn nghip. 2.3.Ti phm nguy him. C hai trng hp v ti phm nguy him nh sau: Trng hp th nht: theo im b khon 2 iu 49 BLHS i hi, ti phm trc c thc hin do li c v thuc loi ti phm rt nghim trng hoc c bit nghim trng m cha c xa n tch. Trng hp th hai: iu 49 khon 2 im b i hi, ti phm l trng hp mt ngi b kt n, cha c xa n tch m li phm ti do c hoc phm ti rt nghim trng, ti c bit nghim trng do v . Sau , li phm ti do c . iu ny c ngha, trong ti cp git ti sn, mt ngi ti phm cha c xa n tch m li phm ti cp git ti sn th b coi l ti phm nguy him (ti cp git ti sn lun thc hin vi li c ). Nh vy, iu 49 khon 2 v iu 136 BLHS, trng hp mt ngi phm ti cp git ti sn b coi l ti phm nguy him khi: Ngi b kt n v ti rt nghim trng, ti c bit nghim trng do c , cha c xa n tch m li phm ti cp git ti sn c tnh tit qui nh ti iu 136 Khon 2,3,4. Ngi ti phm, cha c xa n tch m li ti phm cp git ti sn. y l tnh tit tng nng nh khung l rt cn thit.
27

2.4. Dng th on nguy him Theo thng t s 02/TTLT ngy 25/12/2001, Ta n nhn dn ti cao, Vin kim st nhn dn ti cao, B Cng an, B t php v p dng chngXIV qui nh: Dng th on nguy him trong ti cp git ti sn m nguy him n tnh mng, sc khe ca ngi b hi hoc ca ngi khc nh: dng xe my, dng m t thc hin vic cp git ca ngi ang i m t, xe my. V d nh: Ngy 26/11/2011, ch Nguyn Th Ph ang i xe my ch mt st hng trn ng Kim Ngu b 2 i tng Nguyn c Ch v Quyt T i xe my git 1 ch vng. Bt ng, ch Ph ng bt tnh. Ngy 27/11/2011, 2 tn b bt Ti bn n s 204 ngy 05/03/2011,Ta n nhn dn ti cao thnh ph H x pht 2 tn v ti cp git ti sn theo iu 136 khon 2 BLHS 1999 l ng. 2.5. Hnh hung tu thot y l trng hp ngi phm ti cha chim ot c ti sn hoc chim ot c nhng b pht hin v bt gi hoc bao vy nn c hnh vi chng tr li ngi bt gi tu thot. Vic hnh hung tu thot c thc hin di nhiu hnh thc: dng v lc, e da dng v lc. V khch quan l vic dng sc mnh vt cht nh m, , chm...V ch quan, ngi phm ti mun cn tr vic ui bt thot thn. Tuy nhin, tnh tithnh hung tu thot trong ti cp git ti sn kh ging vi hnh vi dng v lc trong ti cp ti sn. im khc nhau ca hai tnh tit ny l v thi im thc hin hnh vi, vic hnh hung tu thot bao gi cng c thc hin sau khi thc hin hnh vi chim ot cn
28

hnh vi dng v lc, e da dng v lc c thc hin trc hnh vi chim ot ti sn.V thc thc hin hnh vi ca ngi phm ti cp ti sn thng ch ng, mnh lit hn thc ca ngi phm ti cp git ti sn. Ngoi ra, mc ch ca hai hnh vi ny cng khc nhau, ti cp ti sn, hnh vi dng v lc nhm thc hin mc ch chim ot ti sn cn trong ti cp git ti sn, hnh vi hnh hung nhm thot khi s bt gi ca ngi ang truy ui. 2.6. Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca ngi khc m t l thng tt t 11-30% i vi tnh tit ny, thng tch phi l do chnh hnh vi phm ti trc tip gy ra. C th ngi phm ti khng trc tip gy thng tch vo thn th ch ti sn nhng do hnh vi chim ot ca y m ch ti sn ri vo th b ng n b gy thng tch hoc tn hi. Nh th, vn phi b truy cu trch nhim hnh s. T l thng tt l 11-30%. T l ny do c quan gim nh cng b. 2.7.Chim ot ti sn c gi tr t 50 triu ng n di 200 triu ng Ga tr ti sn chim ot c c quan tin hnh kim tra, nu khng t mnh xc nh c th phi trng cu gim nh Khi xc nh gi tr ti sn cn phi xc nh da trn cn c gi th trng ti thi im phm ti Mc d iu lut ch qui nh chim ot ti sn c gi tr t 50 triu n di 200 triu mi thuc trng hp phm ti ny m ch cn xc nh ngi phm ti c nh cp git ti sn c gi tr nh trn cng b truy cu TNHS theo iu 136 khon 2 ( khng ph thuc vo vic chim ot hoc cha chim ot c)
29

V d: A thy B tr n C 50 triu ng ti qun lu nim v thy C b vo ti en. A lin ny sinh nh cp ti sn ca C. A ly xe my i theo C, ri cp ly ti sn. Tuy nhin, lc m ti, A khng thy c tin v C ti vo trong cp. A b bt, tuy khng ly c 50 triu ng nhng A vn b TCTNHS thuc im g khon 2 iu 136 BLHS. Hoc: Cng tnh hung nh trn nhng gi s D git ti ca M v theo di thy M c 10 triu ng nhng khi m ti ca M th c 50 triu ng v 10cy vng. Xung quanh vic xc nh gi tr ti sn D chim ot c 2 quan im nh sau: Quan im th nht cho rng: gi tr ti sn m D chim ot l 50 triu ng, v D ngh l trong ti c 50 triu ng v cho rng D phm ti thuc im g khon 2 iu 136 BLHS. Quan im th hai cho rng: gi tr ti sn m D chim ot phi l 10 triu ng v 10 cy vng v cho rng D phm ti thuc im b khon 3 iu 136 BLHS. Chng ti ng vi quan im th hai v gi tr ti sn chim c phi cn c vo gi tr thc t. V vy, D phm ti thuc im b khon 3 iu 136 BLHS l ng. 2.8.Gy hu qu nghim trng Trong Thng t lin tch ca Ta n nhn dn ti cao, Vin kim st nhn dn ti cao, B cng an, B t php s 02/2001/TTLT-VKSNDTCBCA-BTP ngy 25/12/2001 (1) v vic hng dn p dng mt s qui nh ti chng XIV: Cc ti xm phm s hu ca b lut hnh s nm 1999, ti Mc 3 Thng t c qui nh: Hu qu phi do hnh vi phm ti gy ra (c mi quan h nhn qu gia hnh vi phm ti v hu qu). Hu qu c th l thit hi v tnh mng, sc kho, ti sn hoc hu qu phi vt cht (gy
30

nh hng xu n vic thc hin ng li ca ng, chnh sch ca Nh nc; gy nh hng xu v an ninh, trt t, an ton x hi). i vi ti quy nh ti iu 136 th thit hi v sc kho, tnh mng c quy nh thnh tnh tit nh khung ring bit, cho nn khng xem xt cc thit hi ny mt ln na. xem xt trong trng hp no hnh vi phm ti gy hu qu nghim trng, trong trng hp no hnh vi phm ti gy hu qu rt nghim trng v trong trng hp no hnh vi phm ti gy hu qu c bit nghim trng v nguyn tc chung phi nh gi mt cch ton din, y cc hu qu. Nh vy, gy hu qu nghim trng c hiu l gy thng tch hoc tn hi cho sc khe nhiu ngi khc m t l tht mi ngi di 11% nhng tng t l thng tt ca tt c t 11-30% hoc c th l gy tn hi v ti sn c gi tr t 50 triu n di 200 triu nhng khng phi l gi tr ti sn ngi phm ti cp git hoc l nhng thit hi phi vt cht gy nh hng xu nh: nh hng n ng li, ch trng chnh sch ca ngNh nc; an ninh trt t... i vi nhng thit hi phi vt cht ny rt kh xc nh c v vy, cn phi thn trng gii quyt v n mt cch ng n. 3. Khung hnh pht tng nng th hai V c bn qui nh cc tnh tit ging nh khung hnh pht tng nng th nht nhng mc , t l, gi tr v hu qu chim ot mc cao hn i hi hnh pht cng cao hn. Khon 3 iu 136 qui nh: Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y th b pht t t 7 n 15 nm. a. Gy thng tch hoc tn hi cho sc khe ca ngi khc m t l thng tt t 31% n 60 %;
31

b.Chim ot ti sn c gi tr t 200 triu ng n di 500 triu; c. Gy hu qu rt nghim trng. 4.Khung hnh pht tng nng th ba. Cng ging nh khung hnh pht th hai, nhng mc v tnh nguy him cao hn nn hnh pht c tnh nghim khc hn. iu 136 khon 4 qui nh: Phm ti thuc mt trong cc trng hp sau y th b pht t t 12 nm n 20 nm hoc t chung thn; a.Gy thng tch hoc gy tn hi cho sc khe ca ngi khc m t l thng tt t 61% hoc lm cht ngi; b.Chim ot ti sn c gi tr t 50 0tr ng tr ln; c.Gy hu qu c bit nghim trng. 5.Hnh pht b sung. Bn cnh hnh pht chnh, cn c hnh pht b sung. Ti khon 5 iu 136 qui nh: Ngi phm ti cn c th b pht tin t 50 triu n 100 triu ng. Tuy nhin, nu ngi phm ti c nhiu tnh tit gim nh qui nh ti iu 46 khon 1 th c gim hnh pht tin xung 1 triu ng nhng khng c di 1 triu ng v theo iu 30 khon 3, mc pht tin phi t 1 triu ng tr ln. Hnh pht b sung nhm mc ch khc phc mt phn thit hi m ngi thit hi phi chu. II.Phn bit ti cp git ti sn vi mt s ti khc. 1.Ti cp git ti sn v ti cp ti sn - Ti cp git ti sn v ti cp ti sn ging nhau u l ti xm phm s hu c chim ot ti sn. Tuy nhin, ti cp ti sn, du hiu
32

chim ot th hin mc ch ca ngi phm ti. Cn trong ti cp git ti sn, du hiu chim ot c th hin bng hnh vi chim ot. - Trong ti cp ti sn, ngi phm ti dng v lc hoc e do dng v lc ngay tc khc hoc c th on khc lm cho ngi b tn cng lm vo tnh trng khng th chng c c, nhm chim ot ti sn ca h. Nhng hnh vi m ngi phm ti thc hin s dng l tc ng, tn cng ngi qun l ti sn hoc ngi xung quanh nhm bp s khng c ca h. Cn trong ti cp git ti sn, ngi phm ti khng s dng v lc, khng e da s dng v lc hoc bt c th on no khc nhm bp hoc lm t lit s khng c ca nn nhn chim ot ti sn m ch li dng s s h ca nn nhn, nhanh chng chim ot v nhanh chng ln trnh. im c bn gip chng ta d dng phn bit c ti cp ti sn v ti cp git ti sn l vic s dng v lc ca ngi phm ti. Nu ngi phm ti s dng v lc, e da s dng v lc hoc c hnh vi khc lm cho nn nhn khng th khng c c nhm chim ot ti sn th hnh vi phm vo ti cp ti sn. Cn nu ngi phm ti ch li dng s h ca ch ti sn hoc ngi qun l ti sn nhanh chng git ly ti sn ri tu thot th hnh vi phm vo ti cp git ti sn. - Tuy nhin, trn thc t c nhng trng hp, ngi phm ti cp git ti sn c hnh vi xm phm nh n thn th nn nhn nhm to ra iu kin thun li d dng chim ot ti sn. Trong trng hp ny, nu khng xem xt thn trng c th nh ti nhm l ti cp ti sn. Nhng hnh vi tc ng ln nn nhn nh: ngng chn lm cho nn nhn ng ri chp ly ti sn, b chy hoc nh vo tay ngi ang cm ti sn nn nhn bung tay ri chim ot ti sn. - Vn t ra l phi phn bit gia ti cp git ti sn v trng hp chuyn ha t ti cp git thnh ti cp ti sn. Thc tin, c nhiu
33

trng hp lc u, ngi phm ti ch c nh cp git ti sn nhng trong qu trnh thc hin hnh vi cp git ti sn b ch ti sn hoc ngi c trch nhim qun l ti sn chng c gi ly ti sn hoc ging ly li ti sn nn ngi phm ti c hnh vi dng v lc hoc e da dng v lc chim ot bng c ti sn, th hnh vi phm ti khng cn l hnh vi cp git ti sn na m phi b coi l cp ti sn. Khoa hc php l gi trng hp ny l chuyn ha thnh ti cp ti sn. V d: Vo lc 13h30 ngy3/1/2008, sau khi nhu xong,Hunh Vn Tun v Phan Vn Linh cng r nhau n khu trin lm bi ct phng Ci Kh - thnh ph Cn Th n khch qua ng xin tin. C hai gp anh Trn Thanh Tm t mt ng hm chy xe ra lin chn xe li xin tin. Trong lc anh Tm khng ch , Tun nhanh tay git mt si dy chuyn 4 ch vng 9999, eo trn c anh Tn, ng thi ly lun chic cha kha ca xe gn my. Anh Tm dt xe theo Tun v Linh nn n xin li vt b chim ot. Lc by gi, Linh dng con dao thi lan khua i khua li cho anh Tm s v cng l cho Tun chy thot. Sau , Linh cng qung dao b chy. Vin kim st nhn dn thnh ph Cn Th truy t Hunh Vn Tun v Phan Vn Linh v ti cp ti sn. Xung quanh v n ny cn c nhiu quan im khc. Quan im th nht cho rng: Vin kim st nhn dn thnh ph Cn Th, truy t hnh vi ca Hunh Vn Tun v Phan Vn Linh v ti cp ti sn l ng. Bi v, lc u, Tun v Linh ch c nh cp git ti sn. Nhng khi b anh Tm ui theo i li ti sn, Tun v Linh c hnh vi dng v lc chim ot bng c ti sn . Do , hnh vi ca Tun v Linh chuyn ha t ti cp git ti sn thnh ti cp ti sn.

34

Quan im th hai cho rng: Vin kim st nhn dn thnh ph Cn Th truy t Tun v Linh v ti cp ti sn l khng chnh xc. Bi v, Tun v Linh ch thc hin hnh vi cp git ti sn ca anh Tm. Sau khi Tun git ti sn ca anh Tm c hai u b i. Do anh Tm i theo chng xin li ti sn, Linh mi dng dao da ngn vic anh Tm i theo v chng thc hin hnh vi chim ot mt cch cht lt m thi. Vic e da dng v lc trong trng hp ny khng nhm chim ot ti sn thc t chng chim ot c ti sn trc khi dng v lc. Do vy, thc cht hnh vi ca Tun v Linh khng phi l hnh vi cp ti sn v cng khng thuc trng hp chuyn ha t cp git ti sn sang cp ti sn. Hai tn Tun v Linh ch phm ti cp git ti sn theo qui nh ti iu 136 BLHS. Theo chng ti nhn thc rng: chng ti ng tnh vi quan im ny. V vy, trong qu trnh xt x cc thm phn phi ht sc thn trng xem xt tt c cc tnh tit v n nh ti v quyt nh hnh pht c chnh xc, trnh nhm ln gia ti ny vi ti khc, m bo vic xt x c ng ngi, ng ti, ng php lut. 2.Phn bit ti cp git ti sn v ti cng nhin chim ot ti sn. - C hai ti u c hnh vi chim ot ti sn mt cch cng khai. Tuy nhin, hnh vi chim ot ti sn gia hai ti khc nhau ch: Ti cng nhin chim ot ti sn c hiu l ngang nhin chim ot ti sn ang do ngi khc qun l, bt chp s c mt ca ch ti sn. c trng ca ti ny l hnh vi cng khai, ngang nhin chim ot, khi thc hin hnh vi chim ot. Trong ti cng nhin chim ot ti sn, ngi phm ti thng li dng ch ti sn khng c kh nng, iu kin chng tr, bo v nn khi thc hin hnh vi chim ot ti sn, ngi phm ti khng cn nhanh chng chim ot cng nh khng cn phi nhanh chng ln trn v cng khng s b bt gi. y l im khc bit vi ti cp git ti sn.
35

V d nh: Anh A xe trn b sng, ri nhy xung tm sng. Anh B i qua thy lin dt xe ca anh A v n my i. Hnh vi ca anh B cu thnh ti cng nhin chim ot ti sn ch khng phi ti cp git ti sn. Bi v, anh B li dng mt cnh gic ca anh A, anh B bit r anh A ang tm sng nn khng th ui bt y ngay c nn, anh B khng cn phi nhanh chng tu thot. Cn vi ti cp git ti sn, ngi phm ti bit r ch ti sn hon ton c kh nng ly li ti sn, bit r hnh vi ca mnh l nguy him cho x hi nn ngay sau khi cng khai chim ot c ti sn, ngi phm ti phi nhanh chng tu thot- nhanh chng ln trn. Nhng du hiu php l trong ti cp git ti sn c ngha rt ln trong vic nh ti cng nh xc nh trch nhim hnh s.Khch th, mt khch quan, ch th v mt ch quan, thiu mt trong bn yu t ny s khng cu thnh nn ti.

36

CHNG III THC TIN P DNG TI CP GIT TI SN TRONG XT X V MT S KIN NGH HON THIN I. Thc tin p dng ti cp git ti sn v mt s vn bt cp 1. Vic nh ti danh cn thiu thng nht. nh ti danh l mt vn rt quan trng trong qu trnh gii quyt v n hnh s, l tin cho vic phn ha trch nhim hnh s v c th ho hnh pht mt cch cng minh, chnh xc, ng thi lm c s cho vic p dng cc bin php ngn chn, xc nh thm quyn iu tra, truy t, xt x ca cc c quan tin hnh t tng... gp phn u tranh phng nga v chng ti phm, bo v php lut, bo v php ch XHCN, bo v quyn v li ch hp php ca mi cng dn. Vic nh ti danh sai s dn n hu qu rt ln, c bit l khng m bo c tnh c cn c ca hnh pht c tuyn, xt x khng ng ngi ng ti, khng ng phplut. y cng l mt nguyn nhn ca tnh trng oan, sai ang tn ti. Thc tin xt x cc v n hnh s cho thy, cc c quan tin hnh t tng cn gp phi nhiu kh khn, vng mc trong vic nh ti danh, c bit i vi nhng v n m hnh vi phm ti ca b can, b co khng th hin cc yu t cu thnh ti phm mt cch c trng, r rng m hnh vi ca ngi phm ti li c nhiu yu t khc nhau ca cc ti phm khc nhau, nh va c yu t gian di nhng li c thm yu t nhanh chng, cng khai hoc va c tnh cng nhin nhng li c thm yu t nhanh chng tu thot... i vi nhng v n thuc nhng trng hp ny, i hi nhng ngi tin hnh t tng phi c trnh l lun c bn v vng chc, trn c s nh gi, phn tch, tng hp tng yu t ca v n, p dng cc vn bn php lut lin quan mt cch chnh xc th mi nh ti danh ng. Chng ti xin nu ra mt v n c th v mt s quan
37

im khc nhau xung quanh vic nh ti danh, qua chng ti s nu ra mt s c im c trng ca mt s ti phm c th lm c s phn bit gia cc ti phm khc nhau khi nh ti danh i vi mt s ti xm phm s hu. Hong Vn H sinh nm 1984, tr ti huyn L, tnh Q. Do mun c tin tiu xi nn H ny sinh nh chim ot ti sn ca ngi khc. H thy c gio K hay i dy v ng M, nn ngy 4/8/2003 H gi danh lm mt sinh vin, n mc lch s n xe ca c K qu giang. C K thy H l ngi ng hong nn tin v cho H qu giang. Khi i qua ng vng H gi v nh ri chic m v dng xe li nh c gio K xung nht h. Khi c gio K xung xe i n ch chic m th H phng xe my ca c K tu thot, c gio K thy vy lin h cp, cp..., H iu khin xe chy c mt on th b nhng ngi nng dn lm vic gn n ng vy bt li. Xung quanh ni dung v n nu trn c ba loi kin v nh ti danh nh sau: - kin th nht th cho rng H phm ti Cng nhin chim ot ti sn quy nh ti iu 137 BLHS. - kin th hai cho rng H phm ti Cp git ti sn quy nh ti iu 136 BLHS; - kin th ba cho rng H phm ti La o chim ot ti sn quy nh ti iu 139 BLHS; Theo chng ti, th nht hnh vi ca H khng phm ti Cng nhin chim ot ti sn quy nh ti iu 137 BLHS v: Theo quy nh ti khon 1 iu 137 BLHS th Ngi no cng nhin chim ot ti sn ca ngi khc c gi tr t nm trm nghn ng n di nm mi triu ng... th b pht t t su thng n ba nm.
38

Mc d iu lut khng m t ti cng nhin chim ot ti sn l nh th no, nhng thc tin xt x cho thy ti cng nhin chim ot ti sn l vic ngi phm ti cng nhin chim ot ti sn ca ngi khc trong iu kin ngi qun l ti sn hoc ngi ch s hu v ti sn khng c iu kin bo v ti sn ca mnh hoc ngn cn hnh vi chim ot ti sn ca ngi phm ti. Hnh vi cng nhin chim ot ti sn gm c cc c im sau: (1) Hnh vi chim ot ti sn ca ngi phm ti thc hin khi ch qun l ti sn hoc ch s hu v ti sn do hon cnh khch quan m khng th bo v c ti sn ca mnh hoc khng ngn cn c hnh vi chim ot ti sn ca ngi phm ti; (2) Ngi phm ti thc hin hnh vi chim ot ti sn mt cch cng khai; (3) Sau khi chim ot c ti sn, ngi phm ti c th c thm hnh vi nhanh chng tu thot. Mc d hnh vi ny khng bt buc phi c nhng c th xy ra. Chng ti xin nu mt s v d c th v ti cng nhin chim ot ti sn nh sau: V d 1: A hng ha bn ny mt con sng v ang chuyn hng ha qua bn kia sng theo tng chuyn. Khi A va qua bn kia sng th B bn ny sng thc hin vic chim ot ti sn ca A mt cch cng khai m A khng th ngn cn kp, sau B cng nhanh chng chun ngay ko s A kp vt qua sng bt gi. V d 2: R l mt thanh nin to khe v hay bt nt k yu, R thy F l mt thanh nin gy yu v nht nht nn ngang nhin chim ot chic v s trng thng ca F tr gi 1.000.000, R khng dng v lc v cng khng e da dng v lc i vi F nhng F vn khng dm chng i m ch ng nhn R v sau i bo cng an. C hai v d trn u phm vo ti cng nhin chim ot ti sn, nhng cc hnh vi phm ti biu hin u khc nhau. i chiu vi v n ca Hong Vn H, th trng hp ca H khng tha mn yu t th (1) l hnh vi chim ot ti sn ca ngi phm ti thc hin
39

khi ch qun l ti sn hoc ch s hu v ti sn do hon cnh khch quan m khng th bo v c ti sn ca mnh hoc khng ngn cn c hnh vi chim ot ti sn ca ngi phm ti. C K khng th ngn cn c hnh vi chim ot chic xe my ca H l do H to ra iu kin ch khng phi do hon cnh khch quan em li. Mt khc, tuy bit H chim ot m c K khng bo v c ti sn do xe my c tc cao. V vy, hnh vi ca H khng tha mn cu thnh ca ti Cng nhin chim ot ti sn quy nh ti iu 137 BLHS. Theo chng ti, th hai hnh vi ca H khng phm ti La o chim ot ti sn quy nh ti iu 139 BLHS v: Theo quy nh ti khon 1 iu 139 BLHS th Ngi no bng th on gian di chim ot ti sn ca ngi khc c gi tr t nm trm ngn ng n di nm mi triu ng... th b pht ci to khng giam gi n ba nm hoc pht t t su thng n ba nm. Cng ging nh cc ti xm phm s hu c tnh cht chim ot khc, hnh vi chim ot ti sn l du hiu khng th thiu ca ti la o chim ot ti sn. Trong ti phm ny, ngi phm ti dng th on gian di chim ot ti sn ca ngi khc. C th l: (1) Ngi phm ti c hnh vi gian di nh bng li ni, hnh ng hoc nhng th on khc nhm cung cp nhng thng tin sai lch v s vic (ni di, tri s tht, ni khng thnh c, ni t thnh nhiu, ty xo con s c nhiu hn ); (2) Ch s hu hoc ngi qun l ti sn nhm tng, tin vo cc thng tin khng ng s tht nn t nguyn chuyn giao quyn s hu hoc quyn qun l ti sn cho ngi phm ti. Tha mn hai yu t ny mi cu thnh ti la o chim ot ti sn. Mc d theo v n trn, trc khi thc hin hnh vi chim ot ti sn (chic xe my) ca c gio K, H c cc hnh vi gian di nh gi v lm sinh vin xin qu giang, gi v nh ri chic m c K xung xe nht m, nhn c hi d chim ot chic xe my, nhng y ch l nhng th on m H
40

dng d tip cn ti sn v to ra s thun li d thc hin hnh vi chim ot, hon ton khng phi c K t nguyn giao chic xe my cho H. y l yu t ht sc quan trng nh ti i vi H. Theo ti la o chim ot ti sn quy nh c th l ngi no dng th on gian di chim ot ti sn ca ngi khc..., c ngha l ngi phm ti ch chim ot c ti sn khi dng th on gian di v ch dng th on gian di mi chim ot c ti sn. V c bit trong ti la o, sau khi ngi phm ti chim ot c ti sn mt khong thi gian nht nh ngi qun l ti sn mi pht hin c l mnh b la o, ngi b la o t mnh chuyn giao quyn qun l ti sn hoc chuyn giao quyn s hu v ti sn cho ngi thc hin hnh vi la o sau khi b ngi phm ti thc hin hnh vi gian di (la o); cn trong v n Hong Vn H, H ch c hnh vi la di c K d tip cn chic xe my ca c K v to ra s s h gia c K v chic xe my; y, c K hon ton khng chuyn giao quyn s hu chic xe cho H, cng khng chuyn giao quyn qun l chic xe cho H ngoi s kim sot ca c K m ch giao cho H iu khin xe tm thi khi c c K bn cnh (di s kim sot, qun l chic xe ca c K) v li dng khi iu khin xe cng nh khi c K xung xe nht m, H chim ot cng khai chic xe v nhanh chng tu thot. V vy, trng hp ny thiu yu t th (2) trong mt khch quan ca ti la o l Ch s hu hoc ngi qun l ti sn nhm tng, tin vo cc thng tin khng ng s tht ca mgi phm ti nn t nguyn chuyn giao quyn s hu hoc quyn qun l ti sn cho ngi phm ti. Nu cho rng, trc khi thc hin hnh vi chim ot ti sn, ngi phm ti c hnh vi la di ch ti sn th cu thnh ti La o chim ot ti sn l cha thuyt phc. V vy, hnh vi ca H khng tha mn cu thnh ti La o chim ot ti sn quy nh ti iu 139 BLHS. Theo chng ti th xt x Hong Vn H v ti Cp git ti sn l c cn c. Chng ti s phn tch vn ny nh sau:
41

Khon 1 iu 136 BLHS quy nh Ngi no cp git ti sn ca ngi khc, th b pht t t mt nm n nm nm. Thng thng ti cp git ti sn thng biu hin qua cc hnh vi khch quan nh git ly, ging ly ti sn ang trong s qun l ca ngi khc ri nhanh chng tu thot. V d: hnh vi git ng h, git giy chuyn vng, git ti xch, git in thoi di ng,... nu trong cc trng hp m c s c li ca ch qun l ti sn th cn c thm s ging ly ri nhanh chng tu thot. V cc hnh vi ny th hin rt r ti Cp git ti sn. Nhng trong thc tin xt x v ti cp git ti sn th hnh vi khch quan ca ti phm ny th hin rt a dng v phc tp. mong mun chim ot c ti sn ca ngi khc ngi phm ti c s chun b phm ti cng nh thc hin mt lot cc th on xo quyt khc t c mc ch nh tm cch tip cn ngi qun l ti sn, tip cn ti sn, to ra s s h i vi ngi qun l ti sn d chim ot ti sn ... V d: Nguyn Vn A mun chim ot ti sn ca B nn A gi v lm quen vi B trn ng i. Khi n ch ng vng, li dng lc B ang mi m ni chuyn th A ra tay git ly ti xch pha sau yn xe ca B ri chy thot. V d 2: Nguyn Vn T vo hiu vng ca b E, T gi v mua mt si dy chuyn vng, sau khi b E a si dy chuyn cho T xem, li dng lc b E khng T b si dy chuyn vo ti v nhanh chng ln xe my chy thot. Theo chng ti, ti cp git th hin di hai hnh thc chnh l: hnh vi chim ot cng khai v hnh vi nhanh chng tu thot. Trong v n Hong Vn H, H c hnh vi chim ot chic xe my ca c K mt cch cng khai ri nhanh chng tu thot. Hnh vi ca H c du hiu phm ti Cp git ti sn quy nh ti iu 136 BLHS. Trn y l mt v n c th v cc quan im nh ti danh khc nhau, chng ti nu ra v trn c s phn tch mt s im c bn c trng khi
42

nh ti danh i vi mt s ti xm phm s hu. Vic nh ti khng thng nht nu trn mt phn do cch quy nh cc du hiu trong mt khch quan ca cu thnh ti phm ca ti cp git ti sn v ti cng nhin chim ot ti sn cha c th r rng. V vy, theo chng ti kin ngh cn phi c s quy nh iu lut r rng, c th hn. 2.Vic p dng cc tnh tit tng nng nh khung cha chnh xc. Bn cnh thc tin c nhng trng hp vic nh ti danh khng thng nht th vn cn xy ra nhng trng hp vic p dng cc tnh tit tng nng nh khung cha chnh xc. Qua nghin cu cho thy, vic p dng cc tnh tit tng nng khng chnh xc thng tp trung vo mt s tnh tit nh: phm ti c t chc, phm ti c tnh cht chuyn nghip, gy hu qu nghim trng, dng th on nguy him.... V d: Vo lc 11h ngy 28/3/2007 , Nguyn Vn A v Phm Anh B ang i v pha ng Cha Bc - Phm Ngc Thch. A bn bc vi B l i cp git ti sn ca ngi i ng trong A l ngi iu khin xe cn B l ngi tm mi v thc hin hnh vi chim ot. n ng t, B git ly in thoi ca ch Bi Ngc H nhng b ch H v nhng ngi i ng truy ui v bt ngay sau . Xung quanh v n ny, c 2 quan im a ra: Quan im th nht cho rng, A v B ch phm ti thuc im d khon 2 iu 136 vi tnh tit tng nng l: dng th on nguy him, l dng m t phn phi ln thc hin hnh vi cp git ti sn ca ch H. Quan im th hai cho rng, A v B phm ti thuc im a, im d khon 2 iu 136. V cho rng, A v B thuc hnh thc phm ti c t chc vi vic hnh vi phm ti c thc hin da trn vic A l ch mu
43

v vic, c s bn bc l git in thoi v thc t l ly c in thoi ca ch H. Theo nhn thc ca chng ti th chng ti khng ng vi quan im th hai. V quan im hai p dng tnh tit tng nng khng chnh xc. C th trong v n ny l p dng tnh tit phm ti c t chc cha c ph hp. Bi theo iu 20 khon 3 BLHS1999 : "Phm ti c t chc l hnh thc ng phm c s cu kt cht ch gia nhng ngi cng thc hin ti phm. Phm ti c t chc vi du hiu c trng l: (1) Nhm phm ti c hnh thnh do mt hoc mt s ngi ng ra r r, tp hp vi phng hng hnh ng c tnh cht lu di, bn vng. Trong nhm tn ti quan h ch chuy thng nht, quan h phc tng, u coi v s dng t chc phm ti nh mt cng c sc mnh trong hot ng phm ti ca mnh (2) Nhm phm ti c s tnh ton k lng, chun b y phng tin cng nh th on tinh vi, xo quyt, hu qu m nhm gy ra thng l ln, nguy him cho x hi. Hnh vi A bn bc B git in thoi khng th coi l hnh thc phm ti c s cu kt cht ch, c s chun b y phng tin cng nh th on tinh vi, xo quyt. Mc d A v B c s bn bc, phn cng cng vic nhng khng phi l phng hng hnh ng c tnh cht lu di, bn vng cng nh khng tn ti quan h ch huy thng nht, quan h phc tng. Do vy, quan im th hai cho rng v n thuc trng hp phm ti c t chc l cha chnh xc m ch coi y l mt v ng phm n gin. Cc tnh tit tng nng ng vai tr quan trng trong vic quyt nh hnh pht i vi ti phm ni chung ti cp git ti sn ni ring. Cc tnh tit xc nh mc nguy him ca hnh vi phm ti gy ra, t l c s cho vic p dng hnh pht. Chnh v vy, cn phi hiu ng v p dng mt cch chnh xc, trnh trng hp suy din. 3.Vic p dng hnh pht chnh cha ph hp.
44

Vn nh ti danh cha thng nht, vn p dng tnh tit tng nng trong ti cp git ti sn thiu chnh xc dn n h ly l vic p dng hnh pht chnh cha c ph hp. Sai lm trong nh ti lm cho vic quyt nh hnh pht khng ph hp vi hnh vi thc hin, lm cho b co phi gnh chu nhng hu qu php l khng ng phi gnh chu th sai lm vi phm mt cch th bo cc li ch hp php ca ngi b kt n. Ngay nh v d v vic nh ti danh khng thng nht ca v n anh Hong Vn H nu trn, nu xt x anh H theo quan im ti iu 137 vi ti danh Ti cng nhin chim ot ti sn hoc theo quan im ti iu 139 vi ti: Ti la o chim ot ti sn th hnh pht m anh H phi chu s khc vi hnh pht m H phi chu vi ti danh Ti cp git ti sn theo iu 136 BLHS. iu ny l khng ph hp vi hnh vi phm ti ca b co gy ra cng nh nh hng n quyn v li ch nhng ngi lin quan. Chnh v vy, thc tin t ra l cn c nhng qui nh php lut ph hp gip vic nh ti danh cng nh p dng cc tnh tit nh khung chnh xc, t c nhng quyt nh hnh pht ng php lut. II.T thc tin trn, chng ti xut mt vi kin ngh Da trn vic nghin cu l lun cng nh thc tin p dng l lun, chng ti xut mt s kin ngh sau: -Th nht: Cn phi m t c th v r rng khi nim v ti cp git ti sn. Khon1 iu 136 B lut hnh s 1999 ch qui nh: Ngi no cp git ti sn ca ngi khc th b pht t t mt nm n nm nm. Qui nh ny khng m t hnh vi khch quan, khng nu r rng, c th nn vic vn dng xut x l ca mi a phng cn tu tin, thiu nht qun lm cho k xu li dng hoc gy kh khn trong qu trnh x l.
45

V vy, theo chng ti, cn phi c th ha khi nim ti cp git ti sn trong iu lut c th. l hnh vi nguy him cho x hi, c li, do ngi c nng lc trch nhim hnh s thc hin, xm phm n quan h s hu v ti sn ca ngi khc, c biu hin di hnh thc cng khai nhanh chng chim ot ti sn ca ngi khc. iu 136 BLHS c th m t nh sau: Ngi no cng khai, nhanh chng chim ot ti sn ca ngi khc th b pht t t.... Mt s du hiu ca hnh vi khch quan ca ti cp git ti sn kh ging vi mt s ti khc quy nh trong BLHS nn dn n khng thng nht trong qu trnh nh ti gia cc c quan t tng.V vy, cn quy nh c th hn, r hn hnh vi khch quan ca cc iu lut. V d nh: Phn gi nh ca cc ti Cp ti sn (iu 133), Cng ot ti sn (iu 135), Cp git ti sn (iu 136), Cng nhin chim ot ti sn (iu 137), cho thy cc hnh vi gn ging nhau v c nhng ti phn gi nh khng r rng. V vy, theo kin ca chng ti, ngoi vic qui nh r rng khi nim tng ti, cn phi qui nh r c hnh vi khch quan ca ti, trnh trng hp nh danh ti khng thng nht. -Th hai: Cn phi qui nh c th tnh tit nh khung tng nng im h Khon 2 gy hu qu nghim trng, im c Khon 3gy hu qu rt nghim trng v im c Khon 4 iu 136 B lut hnh s nm 1999 gy hu qu c bit nghim trng. Trc y, ti im 7 Ngh quyt 01/1998/HTP ngy 21/9/1998 ca Hi ng thm phn ta n nhn dn ti cao c qui inh: Xc nh hu qu nghim trng khng phi cn c vo gi tr ca ti sn b chim ot ( v gi tr ti sn b chim ot l tnh tit nh khung) m phi cn c vo hu qu do ti phm gy ra nghim trng hay khng, cn phi xem xt nh gi mt cch ton din thit hi v cc vn khc nh: an ninh chnh tr, trt t
46

an ton x hi. Hu qu c th l tnh mng, sc khe, ti sn (thit hi v ti sn do hnh vi phm ti gy ra ngoi gi tr ti sn b chim ot). Trong Thng t lin tch ca Ta n nhn dn ti cao, Vin kim st nhn dn ti cao, B cng an, B t php s 02/2001/TTLT-VKSNDTCBCA-BTP ngy 25/12/2001 v vic hng dn p dng mt s qui nh ti chng XIV: Cc ti xm phm s hu ca b lut hnh s nm 1999, ti Mc 3 Thng t c qui nh: p dng cc tnh tit "gy hu qu nghim trng", "gy hu qu rt nghim trng", "gy hu qu c bit nghim trng. c bit, Thng t qui nh r c cc mc thit hi v ti sn, vt cht tuy nhin ngoi cc thit hi ny, th thc tin cho thy c th cn c hu qu khc nh nh hng xu n vic thc hin ng li ca ng, chnh sch ca Nh nc, gy nh hng v an ninh, trt t, an ton x hi...Qui nh cha r rng v cc thit hi ny to nn s kh khn cho vic p dng lut. V ngay c i vi thit hi ti sn - mang tnh cht nh lng, trong iu kin ti sn ca cc hnh thc s hu khc nhau u c xem xt, nh gi trong cng mt iu lut th cha hp l. V d: thit hi v ti sn ca cng dn ch vi chc triu ng cng c th gy hu qu nghim trng hoc rt nghim trng n cuc sng ca gia nh. Theo quan im chng ti ngh cn c nhng qui nh r rng hn i vi nhng thit hi phi vt cht, mc nh th no l nghim trng, rt nghim trng v c bit nghim trng cng nh vic xem xt mc ny phi cn p dng linh hot i vi tng trng hp c th, trnh vic lut i vo thc tin gy kh khn cho cuc sng.

47

KT LUN

Nghin cu v ti cp git ti sn- nhng vn l lun v thc tin, chng ti rt ra mt s kt lun sau : Trong nhng nm gn y, ti cp git ti sn xy ra kh ph bin, din bin phc tp vi nhiu th on ngy cng tinh vi v xo quyt hn. Trc khi c b lut hnh s, ti cp git ti sn c quy nh rt sm trong php lut hnh s ca nh nc v c h thng, hon chnh ti hai php lnh ngy 21/10/1970 v trng tr cc ti xmphm ti sn x hi
48

ch ngha v cc ti xm phm ti sn ring ca cng dn. Cc qui nh ti cp git ti sn trong giai on ny c nhng u im ni bt v p ng c yu cu, nhim v u tranh phng chng ti phm. Tuy nhin, i sng kinh t- x hi thay i i hi php lut cn c s iu chnh cho ph hp. B lut hnh s 1985, cc vn bn sa i khc, b lut hnh s 1999, ra i nhm hon thin nhng thiu xt trong qui nh. S ra i ca b lut hnh s gip vic thc thi, p dng lut c r rng v chnh xc hn. Hng dn p dng thng nht b lut hnh s 1999 l mt trong nhng gii php quan trng phng nga v chngti cp git ti sn c hiu qu hn. Kha lun xut mt s kin ngh nh sau: - Khon 1 iu 136 B lut hnh s nm 1999, cn phi c th ha qui nh: th no l ti cp git ti sn, khng nn m t chung chung l: ngi no cp git ti sn ca ngi khc. - i vi cc tnh tit nh khung gy hu qu nghim trng,gy hu qu c bit nghim trng" cn phi qui nh r, c th hn v nhng thit hi phi vt cht, cng nh c s phn ha i vi tng i tng p dng gip ngi p dng php lut chnh xc.

49

DANH MC TI LIU THAM KHO

1. Hin php Vit Nam( Nm 1946, 1959,1980,1992) v Ngh quyt v vic sa i,b sung mt s iu ca Hin php 1992 (2002), Nxb Chnh tr quc gia, H Ni. 2. B lut hnh s nc CHXHCN Vit Nam( 2000), Nxb Chnh tr quc gia, H Ni. 3. B lut t tng hnh s nc CHXHCN Vit Nam( 2004), Nxb Chnh tr quc gia, H Ni.

50

4. Ngh quyt 01/89-HTP ngy 19/4/1989 ca Hi ng thm phn-Ta n nhn dn ti cao. 5. Ngh quyt 338/NQ-UBTVQH ca U ban thng v quc hi ngy 17/3/2003. 6. Thng t lin tch s 02/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTCBCA-BTP ngy 15/12/2001 hng dn p dng mt s quy nh ti Chng XIV Cc ti xm phm s hu ca B lut hnh s 1999.
7.

Cc vn bn v hnh s, kinh t v t tng,Ta n nhn dn ti cao, cc nm 1999-2011.

8.

Gio trnh lut hnh s, Trng i hc Lut H Ni,Nxb Cng an nhn dn,H Ni.

9.

Nguyn Ngc Ha( 2004), Cu thnh ti phm-L lun v thc tin-Nxb T php, H Ni.

10. Nguyn

Ngc Ha, L Th Sn, Phm Th Lin Chu (2001),

Trch nhim hnh s v hnh pht,Nxb Cng an nhn dn,H Ni.

11. Trng

Quang Vinh (2000), Cc ti xm phm s hu trong

Lut hnh s, Tp ch Lut hc,(4), Tr 33-35.

12. Phng

Th Vc v tp th tc gi (2001),Bnh lun khoa hc B

lut hnh s-Phn cc ti phm,Nxb Cng an nhn dn, H Ni.

13. V

Khnh Vinh v tp th tc gi (2004), Bnh lun khoa hc B

lut hnh t tng hnh s, Nxb Cng an nhn dn, H Ni.

14. Nguyn

Ngc Ha(1991)- Ti phm trong lut hnh s Vit Nam,

Nxb Cng an nhn dn, H Ni.

51

15. Nguyn

Ngc Ch(1998), i tng ca cc ti xm phm s

hu, Tp ch Nh nc v php lut,(2), Tr 50-57.

16. Nguyn

Duy Thun(1991), Trch nhim hnh s i vi cc ti

xm phm s hu, Nxb Cng an nhn dn, H Ni.

17. Tp

ch Ta n nhn dn (2007-2011).

18.Tp ch Nh nc v php lut (2000-2006).

19. Tp 20. Tp

ch Kim st (1999-2004) ch Lut hc( 2000-2009)

52

MC LC

Table of Contents Table of Contents..........................................................................................53

53