TRNG I HC BCH KHOA H NI

VIN CNG NGH THNG TIN V TRUYN THNG

BO CO MN X L NH
ti: Tm hiu tc dng ca phn vng nh trong
phn tch nh. Trnh by v ng dng th nghim mt
k thut c th ca phn vng nh.

Ging vin hng dn: PGS.TS Nguyn Th Hong Lan

Sinh vin thc hin :
Nhm 23
Nguyn Trng Hiu
20080941
Trnh Duy Tn
20082329
Bi Anh Tun
20082869
Lp: TTM K53

H Ni, thng 05 nm 2012

Bo co X l nh

Mc lc
I. Khi qut v phn vng nh................................................................................ 3
1.Mt s khi nim ............................................................................................ 3
2. Cc hng tip cn phn vng nh ................................................................. 3
3. Cc cng on chnh ca phn vng nh ........................................................ 3
4. Mt s phng php phn vng nh............................................................... 3
5. Mt s thuc tnh ca im nh v vng nh.................................................. 4
6. Tc dng ca phn vng nh trong phn tch nh ........................................... 5
II. Phn vng da trn x l ngng (bin ) (Thresholding) .............................. 5
1. Gii thiu chung v phng php phn vng theo ngng bin ................ 5
2. Phn vng vi ngng ton cc (Global thresholding)................................... 6
3. Phn vng vi ngng thch nghi................................................................... 8
4. Phn vng vi ngng ton cc ti u ........................................................... 9
III. ng dng th nghim .................................................................................... 12
1. Gii thiu v matlab ..................................................................................... 12
2. Kch bn....................................................................................................... 12
3. Thc hin ..................................................................................................... 13
4. Nhn xt....................................................................................................... 14
IV. Ti liu tham kho ......................................................................................... 14

Nhm 23

Page 2

Bo co X l nh
I. Khi qut v phn vng nh
1.Mt s khi nim

- Vng nh (Region): l tp hp cc im nh c chung cc thuc tnh thuc

v mt i tng no .
- Phn vng nh (Image Segmentation): l qu trnh phn hoch tp cc
im nh ca X thnh cc tp con Ri (hay mt vng nh) tha mn cc iu kin
sau:
+ Ri
+ Ri Rj = (i j, i,j)
+ Ri = X, i
Ri : bao gm cc pixel c chung cc thuc tnh no .
2. Cc hng tip cn phn vng nh

C 2 hng tip cn phn vng nh sau:

- Da trn tnh ng u ( tng t ca mc xm v cc thuc tnh chung
ca cc im nh trong mi vng).
- Phn vng nh da trn s bin thin ca hm xm hoc mc xm
(phn vng da trn tch bin).
3. Cc cng on chnh ca phn vng nh

Gm 3 cng on sau:
- Tin x l nh ( nu c )
- Qu trnh phn vng nh ( thc hin da trn cc thut ton )
- nh nhn cho cc vng nh c phn tch v iu chnh nu cn
4. Mt s phng php phn vng nh

Phn vng nh l bc then cht trong x l nh. Giai on ny nhm phn

tch nh thnh cc thnh phn c cng tnh cht no y da vo bin hay nhng
vng lin thng. Tiu chun xc nh cc vng lin thng c th l cng mc
xm, cng mu,Vng nh l mt thuc tnh quan trng ca nh. Ni n vng
nh l ni n kt cu b mt. ng bao quanh mt vng nh gi l bin nh.
Mt s phng php phn vng chnh nh:
- Da trn s phn lp
- Da trn phng php cu trc
- Da trn vic biu din v x l a phn gii
Nhm 23

Page 3

Bo co X l nh
- Phn vng nh da trn phng php phn tch kt cu
5. Mt s thuc tnh ca im nh v vng nh
5.1. Mt s thuc tnh ca im nh

- Gi s c mt im nh X = { Pi } , trong Pi l pixel th i ( i = 1,,

M*N)
C 2 loi nh sau:
+ nh n mu : Pi c biu din bng gi tr mc xm ( xm ). K hiu
A(Pi) hoc X(Pi).
+ nh a mu ( a ph ) : mi pixel c biu din bi mt vecto mu m ta
gi l vecto thuc tnh.
XiR
Pi = XiG
XiB
- tng phn gia hai im nh
( S1, S2 ) = | A(S1) A(S2) | / ( L-1)
Trong L : gi tr mc xm ln nht ca nh
5.2. Mt s thuc tnh ca vng nh

- ng u mc xm ca mt vng nh Rk :
E(Rk) =

1
( A(Pi) mi )2
card(Rk)PiRk

Trong : card(Rk) l s phn t ca vng Rk ( lc lng ca vng Rk )

A(Pi) l gi tr mc xm ca mt im nh
mi l gi tr trung bnh c tnh bng cng thc sau:
mi =

1
A(Pi)
card(Rk)PiRk

- Hm v t ca Rk ( Pred (Rk) ) : o ng u ca mc xm, c

nh ngha nh sau:
1,nuE(Rk)<=c

Pred(Rk) =

0,neuE(Rk)>c

Trong : c l ngng t chn

nu Pred(Rk) = 1 th vng Rk l vng ng u
Nhm 23

Page 4

Bo co X l nh
Pred(Rk) = 0 th vng Rk l khng ng u
- Thuc tnh tn s, thuc tnh thng k, thuc tnh cu trc
6. Tc dng ca phn vng nh trong phn tch nh

phn tch cc i tng trong nh, chng ta cn phi phn bit c cc

i tng cn quan tm vi phn cn li ca nh. Nhng i tng ny c th tm
ra c nh cc k thut phn vng nh, theo ngha tch phn tin cnh ra khi
hu cnh trong nh. Chng ta cn phi ch :
- Khng c k thut phn vng no l vn nng, theo ngha c th p dng
cho mi loi nh.
- Khng c k thut phn vng no l hon ho.
C th hiu phn vng l tin trnh chia nh thnh nhiu vng, mi vng
cha mt i tng hay nhm i tng cng kiu. Chng hn, mt i tng c
th l mt k t trn mt trang vn bn hoc mt on thng trong mt bn v k
thut, mt nhm cc i tng c th biu din mt t hay hai on thng tip xc
nhau.

II. Phn vng da trn x l ngng (bin ) (Thresholding)

1. Gii thiu chung v phng php phn vng theo ngng bin

K thut bin i nh v so snh bin cc im nh vi mc ngng

c s dng kh rng ri trong cc phng php phn vng nh. Trong trng
hp tng qut, qu trnh x l ngng l qu trnh so snh nh vi hm T:
T = T [x, y, p(x, y), f(x, y)]

f(x,y)- gi tr mc xm ti im (x,y), p(x,y) - hm biu din tnh cht ca

vng nh xung quanh im (x,y), v d, gi tr mc xm trung bnh ca vng nh,
c tm l im (x,y). Kt qu so snh c tng hp trn nh g(x,y) theo quy lut
sau:
( , )>
1
( , )=
( , )
0
Nhm 23

Page 5

Bo co X l nh
Chng ta gi cc im nh trong g(x,y) c gi tr bng 1 l cc im nh
thuc vt th (hay vng nh chi tit), cc im c gi tr bng 0 s thuc vng nh
nn. Nu T ch ph thuc vo f(x,y) v khng thay i trong ton b qu trnh x
l nh th T c gi l ngng ton cc. Nu T ph thuc vo to khng gian
(x,y) ta gi T l ngng cc b. Nu ngng cc b T ph thuc vo p(x, y) hay
ni cch khc, T thay i theo tnh cht ca tng vng nh, ta gi mc T l ngng
thch nghi.
2. Phn vng vi ngng ton cc (Global thresholding)

Phng php phn vng theo ngng ton cc l phng php kh n gin,
khi vt th v nn c tch bng cch so snh vi mt mc ngng T. Mc
chnh xc ca phng php ny ph thuc vo tnh cht ca nh, v d: nu nh
c histogram c chia thnh cc vng r rt (cn gi l cc mode) th vic la
chn ngng s tng i d dng. Trn hnh a di y l nh scan ca vn bn,
y l loi hnh nh thng dng v tng i n gin. C th thy histogram ca
nh c chia thnh cc vng r rt (hnhc). Nh vy tch vng nh (cc ch
ci) khi nn mu xm, ta c th dng mc ngng T nm gia hai vng xm nh
trn hnh c.
Tt c cc im nh c chi thp s c gn mc trng, cc im nh c
chi cao (nn ca nh) c thay bng mc en. nh kt qu cho chng ta
hng ch trng trn nn mu en trn hnh b.

Phn vng bng ngng ton cc T

Nhm 23

Page 6

Bo co X l nh
Cch chn ngng nh trn da trn c s phn tch histogram ca nh
bng mt ngi quan st. c th xc nh ngng T mt cch t ng, chng ta
thc hin cc bc sau:
1- La chn mc ngng ban u T.
2- Dng T phn vng nh. Kt qu nhn c l hai nhm im nh:
nhm G1 c gi tr chi ln hn T, G2 c chi nh hn T.
3- Xc nh gi tr chi trung bnh m1 v m2 ca hai nhm im nh trn.
4- Xc nh gi tr ngng T mi bng:
=

1
(
2

5- Thc hin cc bc 2-4 n khi sai s gia hai gi tr T k tip khng

vt qu gi tr T0 cho trc.
Mc ngng ban u thng c la chn bng gi tr trung bnh gia
mc chi cao nht v mc chi thp nht trong nh

Nhm 23

Page 7

Bo co X l nh

Hnh trn l kt qu qu trnh phn vng da trn k thut xc nh ngng

so snh t ng theo gii thut ni trn. Hnh a l nh gc, nh phn vng vi
mc ngng ban u T=65 v mc ngng k tip T=100 c biu din trn hnh
b,c. Sau ba vng lp, kt qu cui cng nhn c l T=125 vi T0=0. Histogram
nh vn tay trong v d nu trn c hai mode c phn bit kh r rng, nn qu
trnh phn vng theo ngng ton cc cho kt qu kh tt.
3. Phn vng vi ngng thch nghi

Trong nhiu trng hp, khi nh c histogram phc tp, dng mt mc

ngng ton cc T khng th c kt qu phn vng tt, chng ta phi s dng
phng php phn vng theo ngng thch nghi. Nh nh ngha phn trn,
ngng T c gi l thch nghi khi n thay i theo v tr ca vng nh c
phn tch.

Nhm 23

Page 8

Bo co X l nh

Hnh a l nh gc bao gm nn v chi tit c chi thay i trong phm vi

nh. Histogram ca nh khng phn vng r rt, do , khi dng ngng ton cc,
tc ngng duy nht phn vng s khng cho kt qu tt (hnh b). Mt phng
php lm tng cht lng phn tch nh l chia nh gc ra thnh nhiu vng
nh(segment) (hnh c), trong mi vng chng ta s tm gi tr ngng cc b theo
phng php m t trn. Gi tr T ban u c chn bng gi tr trung bnh
gia mc chi cao nht v mc chi thp nht trong vng. Nh vy c th ni
rng, nh gc c x l vi mc ngng thch nghi theo tng vng nh. Kt
qu nhn dng vng theo ngng thch nghi biu din trn hnh d, d dng nhn
thy vng nh chi tit c hin th chnh xc hn nhiu so vi trng hp dng
ngng ton cc.
4. Phn vng vi ngng ton cc ti u

Trong phn ny chng ta s phn tch k thut tm ngng ton cc ti u

theo tiu ch ti thiu ha sai s phn vng trung bnh. Gi thit nh ch c hai
vng c chi khc nhau, gi l vng sng (nh chi tit) v vng ti (nh nn).
Mc xm z ca cc im nh l bin ngu nhin, c c trng bi hm mt
phn b xc sut p(z) . Nh chng ta bit p(z) chnh l histogram ca nh.
Hm mt phn b xc sut mc xm trong vng sng v vng ti l p1(z) v
p2(z). Mt phn b xc sut ca ton nh s bng tng hai hm trn:
( )=

( )+

( )

P1, P2 - xc sut im nh nm trong vng sng hoc vng ti.

V nh ch bao gm hai vng sng ti nn P1 + P2 = 1.
Bi ton t ra l cn tm gi tr ngng ton cc Topt (trn hnh) tch chi
tit nh, sao cho sai s d on trung bnh l nh nht.

Nhm 23

Page 9

Bo co X l nh

Xc sut im nh nn b xc nh nhm thnh im nh chi tit l:

( )=

( )

Xc sut im nh chi tit b xc nh nhm thnh im nh nn l:

( )=

( )

Xc sut sai s chung s l:

( )=

( )

( )

(1)

c c ngng ti u Topt khi sai s E(T) l nh nht, o hm ca (1)

theo T phi bng 0, ta c:
Nhm 23

Page 10

Bo co X l nh
.

( )=

( )

(2)

Trng hp khi P1 = P2 , ngng ti u s nm ti im ct th hm p1(z)

v p2(z).
Trong trng hp tng qut, tm ra Topt , ta cn bit hai hm phn b xc
sut p1(z) v p2(z). Thng thng mt phn b mc xm c qui v dng
phn b Gausian:
( )=

(3)

1 v 1 l tr trung bnh v lch chun ca phn b xc sut mc xm

cho nh chi tit, 2 v 2 l tr trung bnh v lch chun ca phn b xc sut
mc xm cho nh nn.
S dng (2) v (3) ta suy ra phng trnh:
+

vi:

=0

= 2(

+2

ln (

Phng trnh bc hai c th c hai nghim, do , trong mt s trng hp

c th c hai gi tr ngng ti u. Nu phng sai ca hai hm phn b nh nhau:
= = th Topt l duy nht:
=
Nu P1 = P2, ta c:

Nhm 23

+
2

+
=

+
2

ln ( )

Page 11

Bo co X l nh
III. ng dng th nghim
1. Gii thiu v matlab

MATLAB l mt mi trng tnh ton s v lp trnh, c thit k bi

cng ty MathWorks. MATLAB cho php tnh ton s vi ma trn, v th hm
s hay biu thng tin, thc hin thut ton, to cc giao din ngi dng v lin
kt vi nhng chng trnh my tnh vit trn nhiu ngn ng lp trnh khc.
Vi th vin Toolbox, MATLAB cho php m phng tnh ton, thc
nghim nhiu m hnh trong thc t v k thut.
2. Kch bn

y ta ch s dng 2 phng php: phn vng vi ngng ton cc v

phn vng vi ngng thch nghi l v phng php th 3 nu trn (Phn vng
vi ngng ton cc ti u) ch l ci tin ca phng php phn vng vi ngng
ton cc, v bn cht l khng i.
Nhm 23

Page 12

Bo co X l nh
3. Thc hin

nh gc:

nh sau khi phn vng vi ngng ton cc

Nhm 23

Page 13

Bo co X l nh

nh sau khi phn vng vi lng thch nghi

4. Nhn xt

Ta thy phn vng vi lng thch nghi cho kt qu tt hn so vi

ngng ton cc.
IV. Ti liu tham kho
- Bi ging X l nh c Nguyn Th Hong Lan Khoa CNTT
HBKHN.
- X l m thanh v hnh nh Hc vin cng ngh bu chnh vin thng
TPHCM.
- Thng tin t Internet.

Nhm 23

Page 14