Professional Documents
Culture Documents
=
y l cng thc chuyn i thun. Dy ban u c th khi phc thng qua cng
thc chuyn i ngc:
i n
M
i
i n ,
1
0
| _ - =
=
Nu s dng ma trn ta cng thu c kt qu tng t:
_ . A =
_ . B =
Trong , | |
1 1 0
,...., ,
=
M
_ _ _ _ , | |
1 1 0
,..., ,
=
M
v A, B l ma trn MxM vi
| | | |
j i j j i j i
B A
, , , ,
, | o = =
Ma trn bin i thun v ngc l bin i ngc ca nhau. Do , A.B=B.A=I. Vi
I l ma trn n v.
M rng cng thc ny cho hm hai chiu ta c cng thc bin i thun cho khi
tuyn tnh c kch thc MxM nh sau:
29
l k j i
M
i
M
j
j i l k
X
, , ,
1
0
1
0
, ,
.o
=
= (3.5)
Bin i hai chiu gi l c th tch c nu n c th phn thnh mt dy bin i
mt chiu. Vi nh s, iu ny tng ng vi bin i theo hng, sau l bin
i theo ct hoc ngc li. Trong trng hp c th phn tch th cng thc (3.5)
c biu din nh sau:
l j
M
i
M
j
j i i k l k
X
,
1
0
1
0
, , ,
. . o o
=
=
Vi ma trn ta c:
T
A X A . . =
V cng thc ngc:
T
B B X . . =
Mt bin i c gi l trc giao nu ma trn ngc ca ma trn bin i chnh l
ma trn chuyn v.
B=A
-1
=A
*T
T ta c:
( ) _ _ _ _ A A A A
T T T T
M
i
i
* * * *
1
0
2
. = = =
=
(3.10)
Trong bin i trc giao, ma trn A ch ra rng:
I A A A A
T
= =
. .
1 *
(3.11)
Do :
=
= = =
1
0
2 * *
M
n
n
T T
I _ _ _ _ _ (3.12)
Kt hp cng thc 3.10 v 3.12 ta nhn c:
=
=
=
1
0
2
1
0
2
M
n
n
M
n
n
_
10. Bin i cosin ri rc
a) DCT mt chiu
30
Cho mng V gm M s: V=[v
o
,v
1
,...,v
M-1
].
Dy V c xy dng t V nh sau:
V=[v
o
,v
1
,...,v
M-1
,v
M-1
,,v
1
,v
0
].
Ni cch khc:
| |
| |
| |
<= <=
<= <=
=
1 2 1 2
1 0
'
M k M k M V
M k k V
k V
Ta ly bin i DFT 2M im ca V:
| | | | | | | | 1 2 0 , 1 2 '
/
1 2
/
1
0
/
1 2
0
s s + = =
=
M u e k M V e k V e k V u T
M ku j
M
M k
M ku j
M
k
M ku j
M
k
t t t
(3.15)
Nu t l=2M-1-k, cng thc 3.15 tr thnh:
| | | | | | 1 2 0 ,
/ ) 1 2 (
1
0
/
1
0
s s + =
=
M u e l V e k V u T
M u l M j
M
l
M ku j
M
k
t t
Suy ra:
| | | | 1 2 0 ), (
2 / ) 1 2 ( 2 / ) 1 2 (
1
0
2 /
s s + =
+ +
M u e e k V e u T
M u k j M u k j
M
k
M u j t t t
Do :
| | | |
|
.
|
\
| +
=
=
M
u k j
k V e u T
M
k
M u j
2
) 1 2 (
cos 2 .
1
0
2 /
t
t
H qu l ta c cng thc chuyn i mi:
DCT(V[k])=C[u]=
s s
=
1 1 ] [ .
0 ] 0 [
2
1
2 /
M u u T e
u T
M u jt
T phn tch trn ta thy bin i DCT ca vector V thu c bng cch ly nh
ngc, kt hp vi hai dy nhn c y 2M im, sau ly M im u ca
chuyn i DFT 2M im.
Cp DCT c biu din tng qut hn nh sau cho bin i thun:
31
| | | |
| | | |
|
.
|
\
| +
=
=
=
M
u k
k V
M
u C
k V
M
C
M
k
M
k
2
) 1 2 (
cos
2
1
0
1
0
1
0
t
Bin i ngc:
| | | | | |
|
.
|
\
| +
+ =
=
M
u k
u C
M
C
M
k V
M
u
2
) 1 2 (
cos
2
0
1
1
1
t
Bin trong cng thc cosin m nhn vic iu chnh tn s, h s nhn vi cosin
m nhn vic iu chnh bin ca hm. R rng IDCT l tng cosin ca cc tn s
khc nhau v cc h s DCT biu din rng ca mi hm cosin.
b) DCT hai chiu
Cng thc chuyn i DCT hai chiu nh sau:
| |
|
.
|
\
| +
|
.
|
\
| +
=
=
=
M
j x
M
i y
x y V j i c j i T
M
y
M
x
2
) 1 2 (
cos
2
) 1 2 (
cos , ) , ( ] , [
1
0
1
0
t t
=
=
lai nguoc
M
j i
M
j i c
2
0 ,
1
) , (
Chuyn i IDCT cho hai chiu:
| | | |
|
.
|
\
| +
|
.
|
\
| +
=
=
=
M
j x
M
i y
j i T j i c x y V
M
j
M
i
2
) 1 2 (
cos
2
) 1 2 (
cos , ) , ( ,
1
0
1
0
t t
Khng ging nh DFT, DCT lm vic vi s thc v n c bit n nhiu
hn so vi DFT. Vi DCT ta c th trnh c cc h s ln cho cc thnh phn tn
s cao so vi DFT do c bin khng lin tc.
14. Qu trnh nhng thy vn
Input:
Thy vn: Mt chui cc bit S hoc mt nh nh phn W, v mt nh F
Output: nh gc nhng thy vn FW
32
Thc hin:
Mt nh c kch thc M x N s c chia thnh (M x N)/64 khi 8x8,
mi bit thy vn s c giu trong mt khi.
Bc 1: Chn mt khi bt k B v bin i DCT khi thu c B
Bc 2: Chn hai h s v tr bt k trong min tn s gia ca khi B, gi
s l B(i,j) v B(p,q).
Bc 3: Tnh chnh lch d= || B(i,j) | - | B(p,q)|| mod a, trong a l mt
tham s tha mn a=2(2t+1), t l s nguyn dng.
Bc 4: Bit thy vn S
i
s c nhng sao cho tha mn iu kin
+ <
+ >=
1 2
1 2
t d
t d
Nu d<2t+1 m S
i
=1 th mt trong hai h s DCT b(i,j) hoc b(p,q) c tr
tuyt i ln hn s b thay i t>=2t+1 theo cng thc sau:
Max(|b(i,j)|, |b(p,q)|) + (INT(0.75 x a) d)
Vi hm max(|b(i,j)|, b(p,q)|) l hm chn ra h s c tr tuyt i ln hn, h
s c chn s c cng thm mt lng l (INT(0.75 x a) d), hoc cng c th
bin i mt trong hai h s theo cng thc:
Min(|b(i,j) , |b(p,q)|) - (INT(0.25 x a) +d), INT() l hm ly phn nguyn ca
mt s thc.
Tng t, nu d>=2t+1 m S
i
=0 th mt trong hai h s DCT b(i,j) hoc
b(p,q) c tr tuyt i ln hn s c thay i tha mn d<2t+1 nh sau:
Max(|b(i,j) , |b(p,q)|) (d - (INT(0.75 x a) )
Hm max(|b(i,j)| , |b(p,q)|) l hm chn ra h s c tr tuyt i ln hn, h s
c chn s b tr i mt lng l (d INT(0.25 x a)), hoc cng c th bin i
mt trong hai h s theo cng thc:
Min(|b(i,j) , |b(p,q)|) + (INT(0.25 x a) - d)
nu S
i
=1
nu S
i
=0
33
Hm Min(|b(i,j) , |b(p,q)|) l hm chn ra h s c tr tuyt i nh hn, h
s c chn s c cng thm mt lng l (INT(0.25 x a) - d)
Bc 5: Thc hin php bin i ngc IDCT i vi khi nh nhng bit
thng tin thy vn. Ghp cc khi nh kt qu c nh cha thy vn.
15. Thut ton nhng thy vn WM
nhng thy vn W th hin qua dy bit (w
1
, w
2
,, w
n
) vo nh ngun F ta
ly ngu nhin tng khi bit B ca nh ngun v giu ln lt cc bit thy vn w
i
vo
mi khi. Kha dng trch thy vn bao gm gi tr n l bc ca cc khi nh B,
trt t ngu nhin K ca qu trnh chn cc khi B v cc cp ch s (i,j), (p,q) c
chn sa ma trn h s C trong cc li gi thut ton WM1 cho mi khi. Qu
trnh nhng thy vn c m t qua s sau:
Hnh 3.1. Qu trnh nhng thy vn
Algorithm WM
Input
- S t nhin n: bc ca khi
- S t nhin t
nh gc
Cc khi DCT
nh nhng thy vn
Cc khi nh
Cc khi nhng thy vn
Watermark
Tch
Bin i
Nhng thy vn
Bin i
Cc khi bin i ngc IDCT
Ghp nh
34
- Thy vn W=(w
i
, w
2
,, w
m)
- nh ngun F
Output
- nh cha W bin i t F
- Trt t chn khi K
- Dy cc cp ch s S
Procedure WM(W, F, n, t, S)
Method
1. Khi tr
K:= null;
S:= null;
m:=length(W);
2. for i:=1 to m do
Chn ngu nhin theo ch s r khi B trong F cha giu tin;
Add r to K
WM1(w
i
, B, n, t, i, j, p, q);
Add(i,j) to S;
Add(p,q) to S;
End for;
End WM.
Do thut ton WM c phc tp tnh ton l O(n
2
log
2
n) nn phc tp tnh
ton ca thut ton WM s l O(mn
2
log
2
n), trong m l chiu di tnh theo s bit
ca thy vn, n l bc ca mt khi nh.
16. V d minh ha
Gi s ta cn giu mt bit thy vn b vo khi nh B. Ta chn a=18=
2(2x4+1), do t=4.
Qu trnh giu tin c thc hin nh sau:
Gi s c gi tr nh bng di y. Khi ny c ly ra t thnh phn Blue
ca mt nh mu 24 bit.
58 75 77 55 55 55 55 55
35
26 77 77 77 55 77 77 76
78 25 77 77 77 78 26 76
33 26 33 27 27 26 26 77
203 202 202 202 27 26 26 26
202 202 151 149 150 201 26 27
244 202 40 201 202 102 244 201
202 208 202 202 202 202 202 201
Hnh 3.2. Khi nh tch t mu Blue
Sau khi bin i DCT ta thu c khi B cha cc h s DCT nh sau
862 117 3 0 36 6 -17 -50
-409 -63 -28 -53 -30 -6 50 9
174 -123 13 32 0 -8 -58 18
30 144 -18 28 -18 1 -22 -43
-38 40 11 -76 -23 21 16 5
-71 -109 57 53 72 -6 -59 22
4 47 -70 44 -26 -38 100 -7
72 63 28 -40 47 59 -51 1
Hnh 3.3. Min tn s gia ca khi sau php bin i DCT
T khi h s B ni trn ta s chn bt k hai h s trong min tn s gia
c nh du sm. Gi s l hai v tr B[4,2] v B[8,1] gi tr tng ng l 144
v 72.
Tnh d: d=||144|-|72|| mod 18=0
36
V d<2t+1 =9 nn nu phi giu bit b=0 vo khi ny th ta s gi nguyn khi
v d tha mn iu kin giu.
Trong trng hp ny, thc hin php bin i DCT ngc ta thu li c
chnh khi B ban u IDCT(B, B, n).
Ngc li, nu phi chn giu bit b=1 vo B th ta phi thay i mt trong hai
h s chn thu c h thc d>=2t+1.
V B[4,2]=144 c tr tuyt i ln hn B[8,1]=72 nn B[4,2] c chn
sa tr. Gi tr mi ca B[4,2] khi s l:
B[4,2]:= B[4,2] + INT(0.75 x a)-d=144+INT(0.75x18)-0=157
By gi, tnh li d vi trng hp h s B[4,2] thay i thnh 157.
D=(157-72) mod 18 = 13>9=2t+1 v tha mn iu kin giu bit 1 vo khi.
Sau , khi B li c bin i ngc DCT thu c khi nh mi sau y.
61 78 57 78 55 53 52 52
25 77 76 77 55 77 77 77
74 23 75 76 77 79 29 80
32 25 32 26 27 27 27 78
205 203 203 202 26 25 24 25
206 205 152 150 150 200 23 24
245 202 41 202 201 102 244 200
199 206 201 202 203 204 204 204
Hnh 3.4. Khi nh sau khi giu d liu
17. Qu trnh trch thy vn
Da vo trt t K ca qu trnh chn khi v dy cc cp h s trong mi ln
sa khi, thut ton trch thy vn IWM trnh by di y s c mi ln mt khi B
t nh cha thy vn FW v sau gn tr cho bit b theo iu kin di y:
37
Nu d>=2t+1, t b:=1;
Nu d<2t+1, t b:=0;
Gi tr t xem nh bit trc, a=2(2t+1).
Trong thut ton IWM, hm length(K) cho ra s lng phn t trong dy K.
Algorithm IWM
Input
- nh en trng F c cha thy vn
- Bc ca khi n
- S t nhin t
- Dy K cha cc ch s ca cc khi chn ngu nhin trong thut ton
nhng thy vn.
- Dy S cha cc cp ch s quy nh v tr cc phn t sa trong mi
khi.
Output
- Thy vn W biu din qua dy bit
Procedure IWM(F, V, K, S, n, t)
Method
Khi to W:=null;
m:=length(K);
for f:=1 to m do
get rth block B in F;
get next index(p,q) in S;
DCT (B, C, n)
d:=||C[i,j]|-|C[p,q]|| mod a;
if d>=2t+1 then b:=1 else b:=0
38
endif;
add b to W;
endfor;
End IWM.
Qu trnh tch thy vn c m t nh hnh di y
Hnh 3.5. Qu trnh trch thy vn
18. Kt lun
Kch thc khi nh nu trong k thut l 8 x 8. Tuy nhin, c th la chn cc
kch thc khc nhau ty theo kch thc tng nh gc v kch thc thc t ca
thy vn.
Vic chn mt cp h s trong min tn s gia c th c chn c nh cho
tt c cc khi trong qu trnh nhng thy vn. Khi , thy vn c th rt d b pht
hin thng qua vic th ln lt cc cp h s trong min tn s gia. C th lm tng
an ton v kh pht hin thy vn bng cch a ra mt thut ton c s dng
kha cho s la chn cp h s trong min tn s gia cho tng khi DCT. Khi , v
nh nhng thy vn
Ly ra cc khi chn
Khi bin i DCT
Watermarks
Tch khi
Bin i DCT
Gii m
39
tr ca cp h s c chn cho qu trnh nhng thy vn trong tng khi s c lu
s dng lm kha cho qu trnh tch thy vn.
Trong k thut ny, qu trnh tch thy vn khng cn s dng nh gc. Tham
s a trong k thut ng vai tr nh l h s tng quan gia tnh n v tnh bn vng
ca thy vn. Khi tng h s a ln th sai lch ca thy vn gim i v nh vy n
bn vng hn. Tuy nhin, nu tng a th cht lng nh sau khi giu s gim. iu
ny rt d hiu v a ln ngha l phn lp khong cch hai h s ln nn khong bin
i ca mt h s tha mn iu kin giu ln dn n nh hng nhiu n cht
lng nh.
(Phn ny phi lm li v d v ly v d cho phn tch thy vn)
/*******************************************/
V. K thut thy vn s dng sng nh
19. Gii thiu v sng nh
Bin i tn hiu ch l dng biu din khc ca tn hiu. N khng lm thay
i ni dung thng tin ca tn hiu. Bin i sng nh cung cp cch biu din thi
gian tn s ca tn hiu. Bin i ny to ra nhm khc phc nhng hn ch ca
bin i Fourier thi gian ngn (Short Time Fourier Transform-STFT) v cng c
s dng phn tch tn hiu ng. Trong khi STFT cho phn di khng i
tt c cc tn s. Bin i sng nh s dng k thut a phn di bng cch vi
mi tn s khc nhau n phn tch vi mt phn di khc nhau.
Mi sng l mt hm dao ng ca thi gian hoc khng gian v tun hon.
Ngc li, sng nh l sng cc b, chng c nng lng tp trung thi gian hoc
khng gian v thch hp phn tch tn hiu tm thi. Trong khi bin i fourier v
STFT s dng sng phn tch tn hiu th bin i sng nh s dng sng nh ca
nng lng hu hn.
40
Hnh 2.1. S khc nhau gia sng(a) v sng nh(b)
Trong phn tch sng nh, tn hiu c phn tch nhiu ln vi hm sng nh
v s bin i c tnh ton vi mi phn c to ra. Vi tn s cao, bin i sng
nh cho phn di rt tt v thi gian v phn di khng tt v tn s. Vi tn s
thp, bin i sng nh cho phn di tt v tn s v phn di khng tt v thi
gian.
20. L thuyt bin i sng nh ri rc cho thy vn nh (DWT)
DWT l ch rt ln. y ch tp trung vo nhng vn ca DWT m c
lin quan n vn ta ang quan tm l thy vn. Hai vn chung ca tt c cc
thut ton bin i sang min tn s l bin i thun v bin i ngc.
DWT l vit tt c Discrete Wavelet Transformation, s dng bin i d
liu mu thnh h s sng nh.
IDWT l vit tt ca Inverse Discrete Wavelet Transformation, dng bin
i ngc h s sng nh thnh d liu mu gc.
y ta tho lun v nh c kch thc NxN.
2.2.1. X l phn tch
nh c lc thng cao v thng thp gia cc dng. Kt qu lc ca mi ln
c ly mu hai ln theo thng cao v thng thp. Hai tn hiu con ny tng ng
vi thnh phn tn s cao v thnh phn tn s thp gia cc dng. Mi tn hiu con
ny mt ln na c lc thng cao v thng thp, nhng ln ny l gia cc ct. Kt
qu ny mt ln na c ly mu.
41
Hnh 2.2. Bc phn tch ca nh hai chiu
bc ny d liu gc c phn thnh 4 nh con, mi nh c kch thc
N/2xN/2 cha thng tin v cc thnh phn tn s khc nhau. Hnh 2.2. th hin bc
phn tch ca nh xm hai chiu. Hnh 2.3. th hin 4 nhnh con khi phn tch nh.
Hnh 2.3. Bc phn tch DWT
LL l kt qu lc thng thp c dng v ct, cha thnh phn miu t th v
nh. Do LL cn c gi l xp x ca nh. HH l kt qu lc thng cao theo c
hng v ct v n cha thnh phn tn s cao ca tn hiu tng t. HL v LH l kt
qu ca lc thng thp mt chiu v lc thng cao chiu cn li. LH cha thng tin
chi tit theo chiu ng, tng ng vi cung ngang. HL biu din thng tin chi tit
theo chiu ngang t cung ng. Tt c 3 thnh phn con: HL, LH, HH c gi l
nhnh con chi tit v n b sung chi tit tn s cao cho nh xp x.
21. X l ghp
X l ngc th hin trn hnh 2.4. Thng tin t 4 nh con c ly mu v lc
ngc gia cc ct. Kt qu thu c mt ln na c ly mu v lc ngc vi b
42
lc ngc. Kt qu cui cng thu c chnh l nh gc. y khng c s mt mt
thng tin trong qu trnh phn tch cng nh qu trnh ghp thu c nh gc.
Hnh 2.4. Bc ghp 4 thnh phn nh con
Vi DWT c th phn tch nh nhiu ln. C th tip tc phn tch cho n
khi tn hiu c phn tch ton b hoc ngi dng t ng ngt qu trnh phn
tch mt cch th cng. Vi cc ng dng nn v thy vn, thng thng qu trnh
phn tch khng thc hin qu 5 ln.
Hu ht s dng hai cch phn tch sau:
- Phn tch kiu hnh chp
- Phn tch kiu ng gi
22. Phn tch kiu hnh chp
Kiu phn tch n gin v ph bin nht l phn tch kiu hnh chp. Vi
cch phn tch ny, ta ch tin hnh phn tch tip cho thnh phn con LL. Hnh 2.5.
th hin lc phn tch ca 3 mc. mi mc chi tit ca mi thnh phn l kt
qu cui cng ca mc , nhng ch c thnh phn xp x l LL c phn tch tip.
Hnh 2.5. 3 mc phn tch nh s dng kiu phn tch hnh chp
43
Hnh 2.6 th hin cu trc hnh chp l kt qu ca cch phn tch ny. mc
phn tch su nht s c mt nh con xp x v 9 nhnh con cc mc khc nhau.
Sau khi phn tch thnh phn LL, c tt c D(L)=3*L+1 nhnh con.
Hnh 2.6. Hnh chp sau 3 mc phn tch
Hnh 2.7 l mt v d v kt qu ca phn tch kiu hnh chp. l kt qu
tng ng vi mt, hai v ba mc phn tch.
Hnh 2.7. Phn tch nh ln 1, 2 v 3
23. Phn tch sng nh kiu ng gi
Kiu phn tch ny khng hn ch s ln phn tch vi tng thnh phn nh,
mi ln phn tch tt c cc thnh phn con u c phn tch. Hnh 2.8 th hin
lc ca kiu phn tch ng gi qua hai ln phn tch.
44
Hnh 2.8. Hai ln phn tch ca k thut ng gi.
Hnh 2.9 th hin kt qu phn tch nh qua 2 ln
Hnh 2.10. Kt qu phn tch kiu ng gi sau 2 ln phn tch
24. H sng nh
45
C mt s hm c s c dng lm h sng nh cho bin i sng nh. V h
sng nh to ra tt c cc hm sng nh, n xc nh c trng ca bin i sng nh
sau khi thc hin. Do , chi tit ca ng dng c th nn c xem xt k xc
nh ra h sng nh nn s dng sao cho qu trnh bin i sng nh s hiu qu cho
ng dng tng ng.
Hnh 2.11. minh ha mt s hm sng nh ph bin. Hm Haar l mt trong
nhng hm n gin v lu i nht. Do bt k tho lun no v sng nh u bt
u vi hm Haar. Hm Daubechies l hm ph bin nht. N th hin c s ca x
l tn hiu sng nh v thng dng cho cc ng dng ln. Hai hm Haar v
Daubechies cn c gi l sng Maxflat v p ng xung ca chng c dt nht
tn s 0 v . y l c trng m nhiu ng dng mong mun t c. Hm Haar,
Daubechies, Symlets v Coiflets u c h tr sng nh trc giao. Sng ny cng
vi sng nh Meyer c kh xy dng li cu trc mt cch hon ho. Sng Meyer,
Morlet va Mexican Hat l cc sng c hnh dng i xng.
25. K thut thy vn s dng php bin i sng nh
11. K thut thy vn ca Raval Mehul va Rege Priti
3.3.1.1. tng
Da trn k thut bin i sng nh hai tc gi Raval Mehul v Rege Priti
xut k thut thy vn s dng php bin i sng nh hai chiu phn tch nh
gc thnh bn bng LL, HL, LH v HH ri nhng tn hiu thy vn th nht vo bng
LL, nhng mt thy vn khc vo bng HH. Kt qu th nghim cho thy thy vn
bn vng trc mt s php x l nh thng thng.
3.3.1.2. Qu trnh nhng thy vn
Input:
- Thy vn: hai nh nh phn J, K kch thc N x N
- Mt nh cha I kch thc 4N x 4N
Output: nh cha nhng thy vn I
Method:
- S dng php bin i sng nh hai chiu mc hai i vi I
46
- Nhng thy vn J vo bng LL2, nhng thy vn K vo bng HH2 bi
cng thc : V
i,j
=V
i,j
+oW
i,j
. Vi V
i,j
l h s tng ng trong LL2 v HH2; o
l h s tng quan gia tnh n v tnh bn vng ca thy vn.
- S dng php bin i ngc IDWT tng hp li c nh cha
thy vn.
3.3.1.3. Qu trnh tch thy vn
- S dng php bin i sng nh hai chiu mc hai i vi nh gc I v
nh cha thy vn I.
- T kt qu phn tch trn, tnh gi tr lch gia cc im tng ng
thuc cc bng LL2, HH2 ca nh cha thy vn v nh gc ri chia cho o
c bit tng ng thuc nh thy vn: W
i,j
= (V
i,j
- V
i,j
)/ o.
- Kim nh, nh gi thy vn tch c vi thy vn gc.
3.3.1.4. Kt qu
Qua th nghim, k thut thy vn ca Raval Mehul va Rege Prit cho kt
qu thy vn bn vng trc mt nhm cc bin i thng thng i vi nh
cha thy vn. Thy vn nhng bng LL bn vng trc mt nhm cc php
bin i, trong khi thy vn nhng bng HH li bn vng trc mt nhm cc
bin i khc. iu th hin, thy vn c nhng cc bng khc nhau th
hin tnh bn vng khc nhau trc cc tn cng vo h thy vn. Nh vy, c th
s dng thy vn nhng vo tt c c bng trong php phn tch sng nh c
th tm c s bn vng t nht mt trong cc bng trc cc tn cng hoc c
th xy dng mt phng php nhng kt hp vo cc bng tm mt thy vn
tng hp t cc bng nhng.
Qu trnh tch thy vn y c yu cu s dng c nh gc v nh
cha thy vn.
12. K thut thy vn ca Peining Tao v Ahmet M. Eskicioglu
Vi k thut trn cc tc gi s dng php bin i sng nh hai chiu
phn tch nh gc thnh cc bng tn khc nhau, ri nhng tn hiu thy vn
vo mt hoc mt s cc bng tn. Theo cch , thy vn c th bn vng trc
mt s tn cng nhng li km bn vng vi mt nhm cc tn cng khc. Khc
phc yu im trn, trong thut ton ny, cc tc gi Peining Tao v Ahmet M.
47
Eskicioglu nhng tn hiu thy vn vo c bn bng tn trong php phn tch
sng nh, mi bng tn c th s dng cc h s khc nhau.
3.3.2.1. Qu trnh nhng thy vn
Input:
nh cha, I=(a
ij
, 0si, js2n),
nh thy vn l nh nh phn, W=(w
ij
e0, 1`, 0si, jsn)
Output: nh cha c nhng thy vn IW
Method:
- Thc hin php bin i sng nh DWT mc mt phn tch
nh cha I.
- Sa cc min tn s Vij tng ng vi cc bng LL, HL, LH, v
HH:
-
ij k
k
ij
k
ij w
W V V o + =
,
; vi i,j=1,.,n; k=1, 2, 3, 4
- Thc hin php bin i ngc IDWT i vi cc bng sa
i tng ng trong bc th 2 c nh cha nhng thy vn IW.
3.3.2.2. Qu trnh tch thy vn
Input : nh cha nhng thy vn, nh gc
Output: Thy vn l nh nh phn W
*
Method:
- Thc hin php bin i sng nh DWT mc mt phn tch
nh gc I v nh nhng thy vn (c th qua x l).
- Tch thy vn t cc bng LL, HL, LH, HH:
; / ) (
*
,
*
k
k
ij
k
ij w
k
ij
V V W o = vi i, j=1,,n; k=1, 2, 3, 4
- Nu 5 . 0
*
>
ij
W th ly 1
*
=
ij
W ngc li ly
*
ij
W =0.
3.3.2.3. Kt qu
Vi k thut nhng thy vn s dng php bin i sng nh trn y, thy
vn sau khi c nhng bng tn thp th bn vng i vi mt nhm cc tn
cng, trong khi thy vn c nhng bng tn cao li bn vng trc mt nhm
cc tn cng khc, thy vn nhng trong nhng bng tn gia cng bn vng vi
mt s tn cng.
48
VI. Thy vn min DFT
26. M hnh h thng thy vn
Cho s(i), i=1,2,,N l mu ca tn hiu gc s vi di N. Cho S(k),
k=1,2,,N l h s bin i DFT ca s(i) v M(k), P(k) l ln ca bin i Fourier
(M(k)= ) (k S ) v pha ca n tng ng l P(k) = arg(S(k)). Gi s rng S
R
(k) v S
I
(k)
k hiu cho phn thc v phn o ca S(k). Vic nhng thy vn s c thc hin
trong min Fourier v c th hn l ln ca n. Do , xut pht t ln ca bin
i Fourier M ta to ra ln bin i c nhng thy vn. Ga s M l ln
c nhng thy vn c to ra bng cch nhng thy vn vo hm f:
M=f(M,W,p) (1)
Trong cng thc trn, vecter M cha mu ca dy thu vn. Dy ny do b
sinh ngu nhin to ra. Ga s W(k), k=1,2,,N l tn hiu ngu nhin thuc min
{1,-1}. Do , trung bnh ca dy thy vn mu W(k) tng ng vi 0. Trong
trng hp f l hm tuyn tnh, d dng chng minh rng trung bnh ca ln
c thy vn vn khng thay i. Tham s p xut hin trong cng thc (1) l s
thc, s ny cho bit di ca thy vn. Khi p tng ln th thy vn cng bn vng.
Nu hm nhng thy vn l hm nhn, ln ca thy vn tnh theo cng thc
sau:
M=M+MWp=M(1+Wp) (2)
xc nh tn hiu c nhng thy vn cui cng s (trong min khng
gian) ta s dng cng thc bin i Fourier ri rc ngc IDFT p dng ln ln
thy vn M v h s DFT gc vi pha l P.
s=IDFT(M,P) (3)
Cho tn hiu thy vn y, b pht hin thy vn c mc ch quyt nh liu y
c phi l tn hiu gc ca thy vn W hay khng. B pht hin thy vn c th xem
nh l mt b kim tra gi thit, trong hai gi thit c th c l:
H
0
: tn hiu y khng phi l tn hiu gc ca thy vn W
H
1
: tn hiu y l tn hiu gc ca thy vn W
49
Ch rng gi thit H
0
c th xut hin trong trng hp tn hiu y cha c
thy vn(H
0a
) hoc tn hiu y c thy vn bi thy vn W khc(H
0b
), trong
WW. H
0a
v H
0b
l loi tr ln nhau v hp ca chng to thnh H
0
.
Hiu qu ca mt phng thc thy vn ph thuc phn ln vo s la chn
b pht hin thy vn d. B pht hin tng quan v b pht hin thy vn c dng
ph bin. N xut hin trong mt s phng thc thu vn khng ch trong min
khng gian m cn trong min tn s. Vic kim tra ca b pht hin thy vn l s
tng quan gia thy vn v tn hiu thy vn y ca n.
(4)
qut nh theo gi thit hp l, b pht hin thy vn a u ra d so
snh vi ngng chn l T. Vic tnh ton ca phng thc thy vn c th o
bng cch s dng xc sut khai bo Pfs v xc xut loi b Pfr. Xc xut khai bo l
kiu li I, n l kh nng ca gi thit bc b H
0
, thm ch iu l ng. Trong
trng hp ny, n l kh nng pht hin ra thy vn W trong tn hiu. Vi kiu li II
tng ng vi xc xut loi b, xc sut ny cho bit khng pht hin ra thy vn W
trong tn hiu (tr khi H
0
l sai).
Trong hu ht cc phng thc thy vn, gi thit H0 c chp nhn khi b
pht hin thy vn ln hn ngng T. Do , xc sut khai bo v xc sut loi b c
th biu din theo cng thc sau:
C th thc hin theo cng thc xc sut trn nu b pht hin thy vn phn
b cho c hai gi thit. Do , gi s f
0
(x),f
1
(x) l hm xc sut cho gi thit H0 v H1
th xc sut li l:
50
Theo cng thc trn, P
fa
v P
fr
ph thuc vo ngng T. S thay i T s lm
tng mt xc sut v lm gim xc sut cn li. Do , ngoi b pht hin thy vn,
vic chn ngng thch hp cng l mt vn quan trng. Trong mt s trng hp,
b pht hin c ngha nh l tng hoc tch ca cc giai on c lp so vi cc
phn b ging nhau. Theo l thuyt hu hn trung tm, b pht hin tun theo phn
b Gaussian. Do trong trng hp ny, c th tnh xc sut li nh sau:
Trong
0
,
1
l gi tr trung bnh v o
0
,o
1
l lch chun ca phn b f
0
, f
1
tng ng.
27. M hnh v phn b tn hiu ca h s cng DFT
Bc c s xy dng b pht hin ti u l tnh ra h s phn b bin i.
V th trong phn ny s tnh phn b ca h s ln DFT ca tn hiu. M hnh
thng k tn hiu nh sau:
Vi E(.) l gi tr mong mun.
Hm t ng tng quan gi nh l:
Vi a l hng gi tr thc. a nhn gi tr trong on [0.9,,0,99] vi mt vi
lp tn hiu mt chiu. Ch rng a c khuynh hng v 0 vi cch tip cn h s
tng quan t ng phn b Dirac.
51
T cng thc (5) v (8) trn ta thy h s tng quan tn hiu Fs,s(D) ch ph
thuc vo s khc nhau tuyt i D ca tn hiu. Bin i DFT ca tn hiu s(i),
i=1,,N cho theo cng thc sau:
Gi thit bin i DFT trn theo phn b Gaussian, theo l thuyt hu hn
trung tm vi cc bin ngu nhin. Gi thit ny s hp l t nht vi trng hp gi
tr ca tham s a nh. Nhm kim tra bng thc nghim, ta thc hin kim tra
Kolmogorov-Smirnov vi tt c h s. Hnh 2 l gi tr ca p vi mi h s trong
trng hp a=0 v a=0.995. Tham s thng k dng kim tra Kolmogorov-
Smirnov (gi tr mong mun v bin) nhn t cng thc 12, 13 v 30. iu chng
t rng gi tr p l rt thp vi tt c cc h s theo phn b Gaussian.
T suy ra cng thc tnh trung bnh ca S(k):
Chng minh cng thc ny c trnh by trong phn tip theo. Bin ca S(k)
c tnh tch bit so vi phn thc S
R
(k) v phn o S
I
(k) theo cng thc sau:
Thay th gi tr cng thc 5 vo cng thc 10 ta c :
Kt qu cui cng tnh bin ca S
R
(k) v S
I
(k) nh sau:
52
Cng thc ny c chng mnh trong phn tip theo.
Hnh 1 th hin cc bin gi thit v tim nng ca phn thc v phn o ca
cc h s bin i Fourier ri rc. Trong v d ny 100 tn hiu c di 1000 theo
m hnh (8) c dng vi a=0,99.
Bc tip theo l tnh phn b ln ca cng Fourier ) (k S . Quan st
cng thc (10) ta thy tt c cc giai on ca DC u c gi tr trung bnh bng 0.
Nu bin ca S
R
(k) v S
I
(k) bng nhau th cng c th kt lun phn b ca ) (k S l
mt Rayleigh:
Tuy nhin bin ca phn thc v phn o ca S(k) ch bng nhau khi tt c cc
mu tn hiu c th c m hnh nh mt bin phn b hon ton c lp (a=0). Do
, trong cc trng hp khc ta phi s dng hm xc sut ca tn hiu.
Trong : v o
1
o
2
. Cc bin z cho trong
cng thc:
Trongn I0 l hm Bessel v o
1,
o
2
l lch chun ca phn thc v phn
o ca S(k). Do phn b ln DF nh sau:
28. B pht hin thy vn ti u
Phn ny trnh by v b pht hin thy vn ti u cho thy vn nhn bng cch s
dng b kim tra t l kh nng (Likelihood Ratio Test- LRT). Theo l thuyt
53
Neyman-Pearson, ti u ha kh nng ca b pht hin P
D
vi P
fa
=e, ta quyt nh
l H
1
nu:
Vi ngng T xc nh t cng thc:
Cng thc (16) gi l b kim tra LRT. Hm mt xc sut ca tn hiu c
nhng thy vn P(M, H0), P(M,H1) c tnh ton cho mi tn hiu c thy
vn vi thy vn bit v cha bit. Vi P(M;H0) ta gi thit rng thy vn l ngu
nhin v c m hnh bi:
Theo cng thc nhng (2), d dng chng minh rng PDF ca tn hiu c thu
vn bng:
Xy dng f
M
vi hm mt xc sut ca phn b trong cng thc (14) ta thy:
Trong trng hp gi thit H1, tn hiu c thy vn bi thy vn bit W. Do ,
xc sut s l:
54
Nu gia cc h s ca S l c lp, ta kt lun rng:
Kt hp vi cng thc (14), (21), (16) ta nhn c lc pht hin ti u:
Ngng c la chn sao cho c th xc nh c xc sut li khai bo tht bi
c nh ngha trc. tnh xc sut li khai bo tht bi, trc ht phi bit phn
b b pht hin trong trng hp pht hin thy vn sai. Gi thit phn b l
Gaussian. Sau tnh tham s phn b t thng k phn b qua thc nghim. Cui
cng xc nh li thy vn t tn hiu c nhng thy vn.
T thng k phn b qua thc nghim v xc sut li khai bo tht bi mong mun, ta
tnh ngng theo cng thc sau:
Trong m v o m l gi tr mong i v lch chun ca tp u ra ca b
pht hin. Do theo cng thc trn ta c ngng T sau:
Nhu cu v s lng ca b pht hin l khng bit trc, tuy nhin s lng phi
ln nu mun xp x chnh xc phn b. Bng thc nghim, s lng t nht xp
x phn b c xc nh thng qua th tc sau y. Trc ht c lng tham s
phn b m v o m s dng phn b thc nghim c to ra t u ra ca b
pht hin L. Cho L tng trong khong t L
min
n L
max
. Sau theo thng k ny
tnh ngng nhm thu c xc sut khai bo tht bi tng ng vi 10
-10
. Ta dng
ti L* m ti dn ti mt c lng n nh ca T.
55
Th tc ny c minh ha trong hnh 4 vi L
min
=5, L
max
=1000. Theo hnh ny, gi tr
ngng n nh khi s ln thc nghim ln hn L*=100. Tt nhin L* ph thuc vo
sc mnh ca b nhng thu vn, di ca tn hiu v c trng ca tn hiu. V th
ta xut thc hin th tc trn vi tp tn hiu i din v vi cc b nhng trong
cc ng dng c th.
1. Chng minh cc cng thc
* Tnh trung bnh h s fourier ri rc
Trung bnh ca S(k) l:
Thay na bng
N
kj t 2
theo cng thc (30):
Th thu c:
Thay vo tng vi iu kin rng buc: 0<=k<N, a2l =>
N
k t 2
2l=>k0.
Cui cng ta thu c:
S dng cng thc:
56
Ta thu c:
Do , gi tr trung bnh bng:
* Tnh bin ca h s Fourier ri rc
S(k) l mt tn hiu phc tp, do bin ca phn thc v phn o s c tnh ring
bit vi nhau.
- Bin ca phn thc:
Tnh theo cng thc:
Tng th 2 tnh trong cng thc (30). Tng th nht tng ng vi:
p dng cng thc (31):
Sau chia tng thnh 2 phn:
57
T nhn c cng thc 12.
- Bin ca phn o:
Tnh theo cng thc:
Chia cng thc trn ging nh cng thc 34 v s dng cng thc 31 ta c:
T thu c cng thc 13
* Tnh phn b ca f
z
(z):
Phn ny ta tnh
2 2
) ( y x z f
z
+ = , trong x ~N(0,o
1
2
),y~ N(0,o
2
2
) v o
1
o
2
. Thay x
bng zcos(t), y bng z sin(t), phn b trn trn bng:
Thay vo cng thc 37:
58
Sau khi a vo tng chu k ca hm sin v tnh i xng:
C th vit cng thc 38 nh sau:
S dng cng thc 31:
Vi I
0
(z) l hm Bessel ca z, p dng cng thc 39:
Cui cng thay th q v dng cng thc 41, cng thc 38 tr thnh:
Trng hp c bit o
1
=o
2
, hm phn b xc xut f(z) l hm Rayleigh.
29. Kt qu thc nghim
Qua thc nghim, ngi ta xc nh mc u tin ca cc b pht hin xut
so vi cc b pht hin tng quan c in. Thc nghim thc hin trn tn hiu s
mt chiu.
xy dng cc tn hiu vi c trng tng quan t ng mong mun, ta lc mt tn
hiu phn b thng thng S c gi tr trung bnh bng 0 vi b lc IIR:
B lc ny to ra tn hiu c hm tng quan t ng c dng sau:
59
Cng thc ny ging vi cng thc 8 khi
s
2
=0. Bin ca tn hiu lc bng (1-
a)/(1+a) o
s
2
. Nhng thy vn theo cng thc 2. Sau tn hiu c thy vn s
c a vo cng thc tng quan (4) v b pht hin xut (23). c lng
xc sut loi b tht bi v xc sut khai bo tht bi, c kha ng v kha li u
phi c dng trong sut phin pht hin.
Th tc trn c thc hin vi mt s lng ln cc kha khc nhau. Nh l thuyt
hu hn trung tm nn phn b ca L(x) l thng thng. Kt qu l phn b ca
ln(L(x)) cng l thng thng, vi ln(x) l logarit t nhin ca x. th hin kh
nng xp x rt tt ca u ra ca b pht hin bi phn b Gaussian, ta a ra kt qu
thc nghim ca n trong hnh 3. Hnh 3a v 3b l kt qu phn b s dng kha li
v kha ng tng ng. Kt qu ny kh tt v theo l thuyt null ca Kolmogorov-
Smirnov mc quan trng bng 0.01 b loi b. Sau y ta s s dng b pht
hin L(x) thay cho ln(L(x)). Cho dr(x) v de(x) l phn b ca u ra ca b pht hin
cho thy vn li v thy vn ng tng ng.
Tnh gi tr trung bnh thc nghim v lch chun bng cch xp x pdf thc
nghim vi pdf thng thng, c th dng c trng ton t nhn c (Receiver
Operator Characteristic ROC) cho c hai u ra ca b pht hin. ng cong ROC
dng so snh hiu qu ca b pht hin.
Th tc trn c dng vi cc gi tr khc nhau ca tham s a. Qu trnh pht hin
thc hin nh sau:
- B pht hin tng quan
- B pht hin xut xem xt tham s a bit.
- B pht hin xut c lng tham s a cha bit t dy thy vn
- H s tng quan c chun ha
Hnh 5-8 l kt thc nghim ca b pht hin xut so vi b pht hin tng quan,
tham s a c thay i trong phm vi t [0,1].
Hnh 5, gi tr ca tham s a bng 0. y l trng hp c bit vi tn hiu trng,
khng s dung cng thc lc 26. H qu l tham s a tng ln t ti gi tr 0.995
trong hnh 8. Quan st hnh 5-8 c th kt lun:
60
- B pht hin xut tt hn nhiu so vi b pht hin tng quan
- Hiu nng ca b pht hin xut dng c lng tham s a cng
ging nh s dng tham s a bit v ng cong ROC u gn vi c hai
b pht hin ny.
- ng cong ROC tng ng vi b pht hin xut khng nh hng
nhiu n gi tr tham s a so vi b pht hin tng quan.
Figure 1: Bin thc nghim v bin l thuyt ca phn thc v phn o ca mi h s Fourier ri rc cho
100 tn hiu vi di 1000 v h s a=0.99
Figure 2: Gi tr P (u ra ca b kim tra Kolmogorov-Smirnov) vi mi h s ca phn thc sau khi
bin i Fourier ca tn hiu. Hnh a:a=0, hnh b:a=0.995
61
Figure 3: Phn b u ra ca b pht hin thc nghim. Hnh a: kha li, hnh b: kha ng.
Figure 4: c lng ngng v s ln thc nghim
62
Figure 5: ng cong ROC b pht hin tng quan, b pht hin tng quan chun, b pht hin
tng quan xut s dng tham s bit a=0.
Figure 6: ng cong ROC b pht hin tng quan, b pht hin tng quan chun, b pht hin
tng quan xut s dng tham s bit a=0.9.
63
Figure 7: ng cong ROC b pht hin tng quan, b pht hin tng quan chun, b pht hin
tng quan xut s dng tham s bit a=0.97.
Figure 8: ng cong ROC b pht hin tng quan, b pht hin tng quan chun, b pht hin
tng quan xut s dng tham s bit a=0.995.
64
CHNG 3. XY DNG NG DNG
I. Xy dng cc modul cho cc thut ton s dng xc thc ni dung
1. X l chui thnh dy nh phn
Ni dung thy vn cn nhng vo nh c th l mt chui.
V d: Phng Th Lan. Nhng thng tin nhng c vo nh l cc bit v
on bit. V th phi chuyn chui thnh xu nh phn tng ng bng cch ly
ra tng k t ca chui, s dng bng m ASCII ly ra m ca k t. Tip
theo s dng thut ton chia lin tip cho 2 ly ra tng bit ca m ASCII
tng ng v lu cc bit ny vo mt mng kiu nguyn. y l mng dy nh
phn cn nhng vo nh.
2. To kha cho thut ton thy vn
Ma trn kha l mt ma trn nh phn. Chng trnh cho php chn kch thc
ca ma trn kha gm s dng v s ct. V cng l kch thc ca khi nh
v kch thc ca ma trn trng s. Sau khi chn kch thc s c mt hp
thoi hin ra chn gi tr ca ma trn. Mi phn t ca ma trn ng vi mt
nt CheckBox, nu nt ny c tch th c ngha l phn t tng ng ca ma
trn kha s nhn gi tr 1, ngc li nhn gi tr 0.
Mc nh, ma trn ny c kch thc l 3x3 v gi tr ca cc phn t c dng
hnh ch thp nh minh ha hnh di.
Vi ma trn trng s, sau khi ngi dng a vo s bit c th giu trong mt khi l
r (s bt ny phi m bo 2
r
<mxn), da vo gi tr ny trong chng trnh s dng
65
hm chn ngu nhin cc gi tr trong khong t 0 n 2
r
-1 to gi tr cho ma trn
trng s. Tt nhin phi m bo mi gi tr trn xut hin t nht mt ln trong ma
trn.
2. Kt qu demo chng trnh
- Giao din chnh ca chng trnh:
- nhng thy vn: g thng tin ni dung thy vn cn nhng vo mc ni dung
thy vn cn nhng, tip theo m mt file nh v chn mt trong 3 thut ton: 1,
2, 3 s thu c nh cha thy vn.
- ly thy vn cha trong nh nhng thy vn, chn mc tch thy vn. Nu
khi lng thy vn cn nhng qu ln so vi kch thc ca nh, chng trnh s
cnh bo ngi dng nhp li ni dung thy vn.
Sau y l cc kt qu thu c t 3 thut ton thy vn dng xc thc ni dung nh s:
Thut ton 1:
66
Thut ton 2:
Thut ton 3:
67
nh gi:
- V chng trnh x l vi nh 24 bit mu, ngha l ch c mt thnh phn R hoc G hoc
B tham gia nhng thy vn nn kh nng l ca nh rt thp. Nu quan st k trn cc
kt qu ti cc vng sng ca nh th c kh nng nhn ra c mt vi im nh c s
thay i trn gam mu tng ng.
- gim kh nng b l, c th tng kch thc khi.
- S c s nh i gia dung lng thy vn cn nhng v kh nng b l ca nh. Khi t
l nhng ln th kh nng b l cng tng v ngc li.
3. Kim tra kh nng xc thc ni dung ca chng trnh
xc thc ni dung nh:
- Ly nh giu thy vn bng cc thut ton trong min khng gian, sau lu nh kt
qu.
- Ly nh kt qu cha thy vn bc trn thc hin mt s k thut tn cng: to
nhiu, phng to, thu nh, ct nh, xoay nh, bp mo, tng gim sng
- Xc thc ni dung nh bng cch ly li thy vn t cc nh b tn cng v thy thy
vn ny khng phi l thy vn m tc gi nhng. iu chng t ni dung nh
b chnh sa. Hay ni cch khc ni dung ca nh khng cn nh nguyn bn ca n.
68
Figure 9: nh gc
Di y l nh cha thy vn b chnh sa theo cc tc ng: to nhiu, phng to, thu
nh, ct nh, xoay nh, bp mo, tng gim sng
nh nhng thy vn: Phung Th Lan
69
70
Kt qu tch thy vn s dng chc nng tch thy vn ca chng trnh ci t cho thy tt
c cc nh b tc ng ca cc thao tc trn u khng thu c thy vn Phung Th
Lan giu. Vy cc nh khng phi l nh nguyn bn ca tc gi. Hay ni dung nh
c xc thc.
4. nh gi tnh bn vng ca thy vn vi thut ton DCT
Di y l mt s kt qu thc nghim trn mt s bi vit ca tp ch IEEE thc hin
nhng thy vn bng thut ton DCT vi nh xm.
71